You are on page 1of 27

Nhp cu Dc lm sng

Qu trnh s dng thuc trong c s y t Php - sai st v gii php


o Thu Trang1, V Th H2
1. Dc s ang theo hc Chng trnh Thc s Y t cng cng, Php
2. Dc s, thc s, ging vin H Y Dc Hu

Mc lc
GII THIU............................................................................................................................................ 2
1. QU TRNH S DNG THUC...................................................................................................... 2
2. K N THUC ............................................................................................................................... 5
3. PHA CH THUC THEO N V PHA CH THUC............................................................... 11
4. PHN PHT THUC ...................................................................................................................... 15
5. VN CHUYN THUC .................................................................................................................. 18
6. LU TR THUC........................................................................................................................... 19
7. DNG THUC................................................................................................................................. 22
8. THNG TIN CHO BNH NHN.................................................................................................... 26
Ti liu tham kho: ............................................................................................................................ 27

5/2015

Page 1/28

Nhp cu Dc lm sng

GII THIU
Ci tin cht lng trong qu trnh s dng thuc trong y t l mt vn quan trng. Qu
trnh s dng thuc l mt qu trnh phc tp v n gm nhiu giai on khc nhau (k n,
pha ch, phn phi, dng, theo di), v lin quan n nhiu cn b y t khc nhau (nh sn
xut, bc s, dc s, y t) v bnh nhn. Cc yu t nh hng n vic s dng thuc ti u
cng rt phc tp, bao gm cc yu t v cht lng sn phm thuc, nng lc ca cn b y
t, t chc.
Cng ging nh cc ngnh khc, trong thc hnh y t, c bit vic s dng thuc khng
trnh khi nhng nguy c. Trong a s cc trng hp, cc nguy c ny c th phng c.
V vy, vic p dng mt m hnh qun l nguy c lin quan n qu trnh s dng thuc
c thc hin thnh cng nhiu nc tin tin trn th gii.
c th qun l nguy c v nng cao cht lng lin quan n s dng thuc, cn nm r
qu trnh s dng thuc cng nh cc nguy c sai st lin quan. Di y, xin gii thiu qu
trnh s dng thuc ti cc c s y t ca Php lm ti liu tham kho p dng cho qu trn
s dng thuc ti cc c s y t ca Vit Nam.

1. QU TRNH S DNG THUC


Qu trnh s dng thuc (tn ting anh l "medication use process") l mt qu trnh gm
nhiu bc lin quan n nhiu can b y t khc nhau v ph thuc ln nhau nhm mt mc
ch chung: s dng thuc an ton, hp l v hiu qu cho bnh nhn trong c s y t (Hnh
1, 2). Qu trnh s dng thuc (QTSDT) c th chia thnh cc bc nh sau:
- K n (bao gm c vic qun l thuc c nhn ca bnh nhn khi nhp vin v vic kim
tra vic k n khi lun chuyn bnh nhn sang khoa, c s y t khc v k n trc khi
bnh nhn xut vin)
- Chun b, pha ch
- Phn pht
- Mua sm
- Vn chuyn
- Bo qun v D tr
- Dng thuc
- Thng tin cho bnh nhn
- Theo di iu tr
Trong cc nghin cu v sai st trong qu trnh s dng thuc cho thy tn sut sai st xy ra
trong tng khu nh sau :
- K n: 7-8%
- Pha ch: 12-13%
- Phn pht: 12-15%
- Dng thuc: 57-59%
Vic t chc qu trnh s dng thuc ti u s gip lm gim nguy c, c bit l bnh gy ra
do thuc, gim chi ph chm sc y t.
5/2015

Page 2/28

Nhp cu Dc lm sng

Ban gim c - Hi ng y
khoa ca bnh vin

Chnh sch bo m cht


lng v vic s dng thuc

Cn b y t

Mua
sm

Bnh nhn

K n thuc
Phn pht
Bo qun - D tr

Cc chng trnh hnh ng


Dng thuc
Theo di bnh nhn

Trao
i
gia
cc
cn
b y
t lin
quan

Xc
nh
ng
bnh
nhn

iu tr

Thng
tin, t
vn,
gio
dc
iu
tr

K n xut vin

Hnh 1: S qu trnh s dng thuc ti mt c s y t c Khoa Dc

5/2015

Page 3/28

Nhp cu Dc lm sng

Ai tin hnh ?
Bc s
Dc s

Y t - Bnh
nhn

Lm ci g ?
Cn iu tr bng thuc

Dng ti liu no ?
Lu tr

K n
Thng tin v Phn pht
theo di bnh
nhn

n thuc
n thuc
Trao i thng
tin gia cc cn
b y t

Dng thuc

n thuc
c duyt

Thuc ng
dng/tim

Bn k ca y t
trong h s
bnh n ca
bnh nhn

Hnh 2: Qu trnh s dng thuc

5/2015

Page 4/28

Nhp cu Dc lm sng

2. K N THUC
nh ngha
K n l hot ng y t c thc hin bi nhn vin y t c thm quyn nh : bc s, nha s,
vi bc s sn khoa th vic k n c kim sot cht ch hn, v nhn vin y t khc c
y quyn theo quy nh hin hnh.
Danh sch nhn vin y t c thm quyn k n phi c cp nht cho dc s khoa dc
BV.
Vic k n c thc hin di dng vn bn vit hoc vn bn in t di nhng iu
kin nht nh. Cc n thuc phi c thng tin hng dn v phn pht v s dng thuc.
Theo quy nh ca php lut, bc s c t quyt nh k thuc m bc s cho rng ph hp
nht i vi tnh trng bnh nhn, ch k gii hn cc thuc v cc can thip y t no cn thit
bo m cht lng, an ton v hiu qu iu tr. Bc s phi cn nhc n u im, nhc
im, bt li v kt qu ca cc phng php iu tr khc nhau.
Vic k n thuc c thc hin sau cc thm khm bnh nhn nhp vin. n thuc phi
nu r:
-

Tn, chc danh, bng cp v chuyn ngnh (nu c) ca ngi k n, m s ngh


nghip (mi cn b y t ca Php khi ng k giy hnh ngh c cp mt m s
ngh nghip duy nht tin cho vic qun l), tn, a ch, s in thoi, email ca
c s y t, ch k ca ngi k n v ngy k n.
Tn hot cht thuc, liu dng, ng dng, m t chi tit cch pha ch (nu c).
Thi gian iu tr
H v tn, gii tnh, tui, chiu cao v cn nng ca bnh nhn

Vic k n c th c thc hin, lu gi v gi i bng cc phng tin in t vi iu


kin phi c xc thc bng ch k in t v phi c in n ra di dng vn bn giy ngay
khi c th.
n thuc c th k dc phm cha c cp php khi khng c thuc khc ph hp c
giy php lu hnh hoc n c th k thuc ch c giy php s dng tm thi, vi iu
kin:
-

Ch nh hoc iu kin s dng dc phm c trong "Khuyn co s dng dc


phm tm thi" ca Vn phng Quc gia v An ton ca Thuc v cc Sn phm Y t
(Php), khuyn co ny c gi tr khng qu 3 nm.
Hoc khi ngi k n cam kt dc phm rt cn thit ci thin hoc n nh tnh
trng lm sng ca bnh nhn, qua cc d liu khoa hc c.

Ngi k n phi thng bo cho bnh nhn v thng tin l dc phm cha c cp php
lu hnh chnh thc, v vic khng c thuc khc ph hp, v nhng li ch, ri ro ca dc
phm, v ghi trong n : K n ngoi giy php lu hnh, thng bo cho bnh nhn v
5/2015

Page 5/28

Nhp cu Dc lm sng

iu kin c chi tr bi bo him y t ca dc phm v nu l do k n trong h s bnh


n.
Trc khi k n, cc bc s trong mt s c s y t c th truy cp "H s in t s dng
thuc ca bnh nhn" sau khi c s cho php ca bnh nhn. Mi bnh nhn ti Php khi
mua th Bo him Y t, c pht mt th t Vital, trong c "H s in t s dng thuc
ca bnh nhn" lu thng tin v s dng thuc trong vng 3 thng gn y, do cc dc s ti
quy thuc cng cng nhp cp nht d liu mi ln BN gh quy thuc mua thuc.
Lin quan n vic qun l trong bnh vin thuc c nhn ca bnh nhn vn c s dng
trc khi nhp vin, ngh nh 06.04.2011 (Php) quy nh l bnh nhn khng nn gi bt
k loi thuc c nhn no ngoi tr cc thuc c k n trong bnh vin. Mc ch
m bo tnh lin tc trong iu tr cho bnh nhn v an ton cho bnh nhn.
Ngoi ra, mt s loi thuc cn s theo di cht ch theo tng c nhn hay theo nhm khi s
dng do c th c mt hoc nhiu tc dng c hi, c bit l nhm carbapenem.

5/2015

Page 6/28

Nhp cu Dc lm sng

Hnh 3: Cc bc k n cho bnh nhn


K n bi nhn vin y t c thm quyn

Lm ci g?

Bng cng c h tr g?
(Vn bn giy hay vn bn in t)

Bnh nhn nhp vin

Dng 1 mu n duy nht

Hi v thuc c nhn BN dng trc


khi nhp vin, tun th iu tr

thc hin

ghi li

thc hin
Trao i thng tin vi BN, ngi nh
bnh nhn, CBYT khc (1)
K n ban u (2 v 3)

Phn
pht
v
dng
thuc

nh gi li thng xuyn

K n li (2)

Hp thc ha iu tr khi ra vin

Phn
pht
v
dng
thuc

H s bnh nhn
Cc quy nh
Khuyn co quc
gia, vng, a
phng
C s d liu v
thuc
Danh mc thuc ca
bnh vin
Ti liu phn tch li
ch nguy c
Tng quan gi c tc dng
Cc protocol c.

H s bnh n bnh
nhn
K n theo quy nh

n thuc ring: Ch
phm t mu, thuc c
giy php s dng tm
thi, th nghim lm
sng, ...

n thuc khi ra vin

K n khi ra vin

Ti liu khc nu c
Trao i thng tin vi BN, ngi nh
bnh nhn v CBYT khc

Bnh nhn ra vin

nh gi iu tr bnh nhn (4)

5/2015

Quy nh ring vi
thuc gy nghin,
thuc c giy php s
dng tm thi, thuc
dnh cho s dng
trong bnh vin, thuc
k n ban u, cc
thuc c bit

Giy ra vin

Page 7/28

Nhp cu Dc lm sng

(1) Trc khi k n, cn bit:


- Tnh trng bnh nhn
- Tin s bnh, d ng
- Tin s dng thuc, qu trnh bnh l
- Cc xt nghim lm sng v cn lm sng
- Hi chn i vi ca phc tp
(2) Cu trc ca n thuc:
- H v tn bnh nhn
- Gii tnh, ngy sinh
- Cn nng v din tch v mt c th c bit trong lo khoa, nhi khoa, ha tr
liu...
- Ghi c thai hay cho con b (nu c)
- Chc danh, tn v ch k ca ngi k n
- n k ca bc s thc tp c hp thc theo quy nh
- n v y t, khoa lm sng
- Ngy v gi k n, cho d l n k ban u, n k li, thay th hay ngng iu
tr
- Tn hot cht hoc tn bit dc, liu dng, dng bo ch
- Nu k dc phm cha c cp php lu hnh, ngi k n phi thng bo
cho bnh nhn v ghi trong n : K n thuc cha c giy php lu hnh ,
thng bo cho bnh nhn v iu kin c chi tr bi bo him y t ca dc
phm, nu l do k n trong h s bnh n.
- ng dng
- Thi gian iu tr (khi bit trc hoc ghi theo quy nh)
- Cc thc nh gi iu tr
- Liu dng cho mi ln v mi ngy
- Thi im dng thuc
- i vi thuc tim: cch pha, tc v thi gian truyn (ghi r rng, chi tit hoc
ghi theo mt protocol son sn).
- Ghi ch km theo vi mt s iu tr c bit (v d: INR mc tiu i vi bnh
nhn dng AVK)
Chn thuc bng cch phn tch li ch - nguy c:
- Da trn cc ti liu tham kho, tng quan gi c - tc dng, cc hng dn.
- S dng dang mc thuc ti bnh vin (hoc ti liu tng ng) v danh sch
cc pha ch thuc thc hin ti Khoa dc bnh vin.
(3) n thuc ban u nu r:
- Thuc ban u
- Thuc duy tr
- Thuc thay th v thuc tc dng tng ng
- Thuc ngng s dng
(4) n thuc khi bnh nhn ra vin:
- Ngy k n
- Ngi k n (m s ngh nghip)
- Thng tin v c s y t (tn, a ch, khoa lm sng)
5/2015

Page 8/28

Nhp cu Dc lm sng

Bnh nhn (h v tn, gii tnh, ngy sinh hoc tui, cn nng, chiu cao v din
tch b mt c th)
Thuc (ghi tn bit dc hoc hot cht chnh theo Tn chung quc t hoc tn
trong Dc in Chu u hoc Dc in Php)
Thi gian iu tr
n thuc c gi tr s dng mua thuc bao nhiu t (v d: n thuc k
thuc dng 1 thng, v c th mua thuc 2 ln m khng cn ti khm).

Nhng sai st trong k n


Vic tng quan ti liu cho php tm ra nhng sai st gn vi qu trnh k n.
Theo tng kt Nhng sai st trong s dng thuc ca Afssaps nm 2010, 8% trong s 1124
sai st c bo co nm 2009 l sai st trong k n v theo tng kt nm 2009, trong giai
on 2005-2008 c 6.9% trong s 1028 sai st l sai st trong k n.
Nhng tng kt nh vy cho php tm ra nhiu nguyn nhn ngm thng gy ra sai st, c
bit l do phn mm k n in t, do thiu hiu bit v thuc, hay do sai st trong qu trnh
sao chp n.
Nghin cu EVISA (Bo co ca CCECQA v cc s c khng mong mun trong chm sc y
t trong cng ng: Tn s v phn tch su nguyn nhn, 08/2009) cng ch ra cc hot ng
y t c nguy c sai st:
-

Khim khuyt trong trao i thng tin gia bc s - bnh nhn


T vn y t qua in thoi
La chn iu tr sai
Khim khuyt trong phng nga hoc gim st
Thiu trao i thng tin gia cc cn b y t

Theo nghin cu ENEIS 2004 (iu tra quc gia v cc s c khng mong mun trong chm
sc y t), trong s 47 sai st c th trnh c trong qu trnh iu tr, c 23 sai st (48.6%) l
sai st trong thc hin chm sc bnh nhn, 9 sai st (15.8%) v ch nh iu tr sai, 15 sai
st (35.6%) l chm tr trong thc hin chm sc y t. Nghin cu nm 2009 cho kt qu
tng t.
Nhng yu t nguy c gy sai st thng gp:
-

5/2015

Yu t lin quan ti cc hot ng y: Thiu protocol, k hoch t chc cc hot ng


khng ph hp, chm tr kt qu xt nghim, tip cn thng tin km, kh truy tm
thng tin t cn b y t khc, protocol khng ph hp, chm sc y t khng ng lnh
vc chuyn mn, protocol cha c bit n,...
Yu t c nhn: Thiu trao i thng tin gia cn b y t v bnh nhn, hay gia cn
b y t v ngi nh bnh nhn, hiu bit mang tnh l thuyt ca cn b y t, cn b y
t thiu nng lc chuyn mn ,...
Yu t mi trng: Khi lng cng vic ln, thit b y t khng c hoc khng ph
hp,...
Page 9/28

Nhp cu Dc lm sng

Yu t lin quan ti i ng nhn vin: Thng tin ni b km, vic gim st, hng
dn ln nhau trong i ng CBYT khng ph hp...
Yu t lin quan ti t chc: Thiu phi hp gia cc khoa, phng; qun l nhn lc
hoc ngun nhn lc khng ph hp...
Yu t lin quan n mi trng ca BV: Ngun lc y t cha hoc cn yu km,
thiu vn ha bo co cc tnh hung nguy him...

Theo c s d liu MEDMARK ca dc in M, nhng sai st trong s dng thuc


gn vi k n chim 1% tng s sai st trong s dng thuc c bo co nm 2004.
Cui cng, theo nghin cu thc hin ti bnh vin Croix-Rousse de Lyon, nhng sai
st trong s dng thuc do k n bng in t phn ln l sai st trong in vo ch trng v
k n cc dung dch ion pha tim.

Nguyn nhn c th gy sai st trong qu trnh k n

5/2015

Bc s k n bng ming v CBYT khc ghi chp


Khng r ngi k n
Khng r bnh nhn
n kh c
n in t b sai
Vit tt
Ghi sai khng chnh xc hoc li : Tn, dng bo ch, liu dng, ch
liu, thi gian dng, thi im dng, ng dng
Chn thuc sai
Khng tun th chng ch nh
C tng tc thuc
Khng cn nhc n bnh mc km
Khng nu r cch thc gim st, theo di iu tr

Page 10/28

Nhp cu Dc lm sng

3. PHA CH THUC THEO N V PHA CH THUC


Vic pha ch theo liu dng do y t tin hnh trc khi BN dng thuc khng
nm trong mc ny
nh ngha
Pha ch thuc l nhim v ca dc s. Pha ch thuc phi thc hin theo Hng dn thc
hnh tt pha ch thuc, tin hnh bi Khoa Dc BV.
Nhim v ca Khoa Dc BV bao gm pha ch, kim sot v cung ng thuc.
thc hin mt s pha ch thuc c bit (khc vi pha ch theo n) nh pha ch thuc
th nghim , thuc phng x, Khoa Dc BV cn giy php c bit theo quy nh ca php
lut hin hnh.
Khoa Dc BV c th pha ch tt c cc loi thuc (ngoi tr sn phm ca liu php gen v
t bo), thc hin pha ch theo hng dn ca dc in v theo Hng dn thc hnh tt
pha ch thuc khi dng thuc khng c mt trn th trng hoc d tr thuc b thiu
ht...
Thuc pha ch theo n c phn pht n mt hoc nhiu bnh nhn v phia o co
n T chc qun l dc Php Afssaps.

5/2015

Page 11/28

Nhp cu Dc lm sng

Hnh 4: Cc bc ca pha ch thuc theo n v pha ch thuc trong bnh vin


Ai thc hin ?

Lm g ?

Tin hnh
pha ch

K n

Trch nhim
ca dc s

Thc hin bi
k thut vin
v dc s

Ghi li
n c
duyt

Kim tra li n
v kim tra s
tun th quy nh
ca n
Son k hoch
thc hin

Tp hp v kim tra
cc nguyn vt liu,
thit b cn thit

Vi thuc tim, pha


ch t cc dng dung
dch, bt ng kh,...

Tham kho
Hng
dn thc
hnh tt
pha ch
thuc

T chc, m bo v
sinh, bo h lao
ng, mi trng

Tin hnh pha ch


Kim sot
H s cc l

Dn nhn
Ly mu kim tra:
Nguyn liu s cp
Sn phm hon thnh

Ghi trong k hoch


lm vic (Qun l,
phn pht) v trong
s pha ch

Cp pht thuc
5/2015

Page 12/28

Nhp cu Dc lm sng

Cn phi:
-

Ch pha ch mt loi thuc mi ln trnh nhm ln v trnh nhim tp cht


Giao cho cng mt ngi ( iu kin) thc hin ton b mt qu trnh pha ch
Khng lm gin on qu trnh pha ch
Tun th cc th tc v cc hng dn
Vit li trong h s l tt c cc d liu cn thit m bo cht lng: vit sau
khi thc hin mi bc pha ch.

i vi tt c cc pha ch, cn tun th cc quy tc sau:


-

m bo s sch s ca thit b v khu vc pha ch


m bo thit b hot ng tt, nht l qu trnh hiu chun
Khng s dng nguyn liu, bao b ca l trc. Tt c cc sn phm, cc tn d t
qu trnh pha ch trc v cc ti liu khng cn thit ra khi khu vc pha ch.
m bo c h thng thu hi cht thi
Khng gy nhim mi trng
m bo thit b cn ph hp v cn hiu chun thng xuyn sau mt thi gian
nht nh bi mt t chc c cp php, t nht mi nm mt ln. m bo
thit b o th tch ph hp v c kim tra bng phng php thch hp.

i vi pha ch khng c ti liu tham kho (pha ch mi, ln u c thc hin bi


khoa dc), tnh kh thi c nn thc hin hay khng c nh gi da vo cc yu t:
-

Li ch iu tr
Ch phm pha ch c li t mc tiu iu tr, gip iu chnh iu tr ph hp
vi bnh nhn, bnh nhn d chp nhn iu tr hn, tng cng s tun th iu
tr, gim thiu ri ro.
Nguy c i vi bnh nhn v ngi pha ch
K thut pha ch (cng thc, nhn s, trang thit b, a im)
Vn bn hin hnh (cm, hn ch, c hi, tnh sn c ca dc phm lu hnh trn
th trng hoc dc phm c giy php s dng tm thi)

Dc s pha ch tun theo cng thc trong dc in (nu c).


Dc s c th t chi pha ch nu cho rng vic pha ch khng ph hp vi hiu bit y
t, khoa hc k thut hin ti hoc c hi, thng bo cho ngi k n v ngh
thuc thay th nu c.
Nhng sai st chnh lin quan n khu pha ch c th xy ra trong cc bc:
-

5/2015

T chc, v sinh, bo h lao ng, o to nhn lc


Hot ng pha ch, ng gi, kim tra
Hot ng phn chia, ng gi, ghi nhn
Kim nh cht lng thit b pha ch, thit b kim tra
Thm nh phng php pha ch v kim tra

Page 13/28

Nhp cu Dc lm sng

Thng tin xc nh cc nguyn liu s cp, cc nguyn liu s dng, cc sn


phm pha ch.

Ngoi ra, vic kim tra cht lng nguyn liu cng nh a im, nhn lc, trang thit
b cng c nguy c sai st.
Cui cng, cn ch trng c bit n ghi nhn, cn tun th khuyn co v ghi nhn
trong Hng dn thc hnh tt pha ch thuc.
Nhng sai st trong qu trnh pha ch

5/2015

Sai hm lng
Li v khun
Nhim cho tp cht
Khng nh tnh v nh lng nguyn liu
Li cn, khng ghi li d liu v khi lng s dng
Khng pht hin tng k l ha
Sai trong la chn t dc
Li tnh ton
Li pha long
Li bao b
Li c quy trnh pha ch
Li do hiu sai quy trnh
Li lin quan s dng, thm nh thit b pha ch
Khng tun th iu kin pha ch ( m, nh sng,...)
Li ghi nhn

Page 14/28

Nhp cu Dc lm sng

4. PHN PHT THUC


nh ngha
Phn pht thuc l mt hot ng ca dc khoa bao gm :
-

Phn tch v dc ca n thuc


Chun b thuc
Cung cp thng tin cn thit s dng thuc ng (gm c iu kin bo qun
thuc,)

Cc cn b y t tham gia phn pht thuc : dc s, dc s ni tr, sinh vin dc nm 5 thc


tp ti bnh vin trng, k thut vin dc. Mi c s y t v khoa dc BV c cch t chc
phn pht c th.
Thuc c th phn pht theo tng s lng thuc dng ca mi khoa lm sng (phn pht trn
gi) hoc phn pht theo tng bnh nhn c th (phn pht c nhn). Tng bc p dng cng
ngh thng tin dc s Khoa dc trung tm c th truy cp c thng tin h s bnh n
ca bnh nhn DS c th duyt n thuc trc khi cp pht.
Nhng bnh nhn v nhng thuc c nguy c cao gp bnh gy ra do thuc cn c theo di
c bit, nht l khu phn pht. V d nh thuc chng ng, thuc tr ung th.
Tr khi bnh nhn t chi, dc s Khoa Dc BV c th truy cp vo "H s s dng thuc
in t ca bnh nhn" h tr cho vic cp pht thuc hp l.

5/2015

Page 15/28

Nhp cu Dc lm sng

Hnh 5 : Cc bc phn pht thuc


Phn pht thuc

Ai lm?

Lm g?

Bng cng c h tr no?

K n

DS ni tr
v DS

K thut
vin, DS ni
tr, dc s

Phn tch s ph
hp hnh chnh/
php l, phn
tch dc lm
sng ca n
thuc

Chun b, pha
ch thuc theo
n
Phn pht trn
gi hay cho tng
c nhn BN

Cung cp thng
tin

Trao i
kin gia
bc s v
dc s

tin hnh

Ghi li

H s bnh nhn
n thuc
Cc quy nh
Khuyn co quc
gia, vng, a
phng
C s d liu v
thuc
Danh mc thuc ca
BV
Phn tch li ch nguy c
Tnh sn c ca
thuc
Tng quan gi c Hng
dn thc
tc dng
hnh tt pha ch
thuc

n k

n sau
khi
duyt

Biu mu
pha ch

Cc quy nh ring
ginh cho thuc gy
nghin, thuc c
giy php s dng
tm thi, thuc
dnh cho s dng
trong bnh vin,
thuc dng cho th
nghim lm sng...

Thuc c
phn pht

5/2015

Page 16/28

Nhp cu Dc lm sng

Nhng nguy c sai st chnh trong phn pht thuc:


Theo tng kt Nhng sai st trong s dng thuc ca Afssaps 2010, 12.0% v 12.6% trong
s 1124 sai st c bo co trong giai on 2005-2008 l sai st tng ng trong khu phn
pht v pha ch thuc. Theo tng kt 2009, con s ny tng ng l 14.7% v 11.7% trn
tng s 1082 bo co.
Nhng bc c nguy c sai st: phn tch n, trao i thng tin, chun b dng bo ch, vn
chuyn thuc n khoa lm sng hoc n bnh nhn. Sai st chnh l sai st v liu dng, b
st thuc, sai thuc (tn ging nhau, hnh dng) v sai dng bo ch. Nhng sai st khc :
n kh c, bo qun thuc, phn tm hay b gin on trong cng vic.

Cch m bo tt phn pht thuc :


-

5/2015

Cp nht danh mc thuc s dng trong bnh vin.


Thc hin phn tch n thuc bi dc s
Chun b thuc di n v thuc n liu
Dng cc hp ng thuc kim sot lng thuc phn pht
Dng cc thit b t ng phn pht thuc.

Page 17/28

Nhp cu Dc lm sng

5. VN CHUYN THUC
nh ngha
Theo quy nh, mi vn chuyn thuc gia Khoa dc BV v cc khoa lm sng phi m
bo v sinh, an ton, trong nhit cho php, c h thng an ton bng kha ph hp, m
bo vn chuyn nhanh khi c yu cu khn cp v khi sn phm c n nh thp.
m bo an ton:
-

Xe y vn chuyn v cc thng cha thuc ghi r thng tin v c nim phong


Vn chuyn nhanh khi c yu cu khn cp v khi sn phm c n nh thp
Nhit , nh sng ph hp
T chc hot ng tip nhn thuc (ni tip nhn, cn b y t chu trch nhim tip
nhn)

m bo v sinh: Thuc c vn chuyn trong iu kin ph hp.


Ngi chu trch nhim vn chuyn thuc t khoa dc n khoa lm sng cn c danh tnh
r rng. Cc BV Php dng c i ng chuyn vn chuyn thuc (thng khng phi l nhn
vin c o to v y t) m nhn cng vic ny.
H thng vn chuyn c th phi p ng cc yu cu thuc ng thi gian ngay c trong
trng hp khn cp v hn ch di chuyn nhn vin di chuyn.

Nhng nguy c sai st chnh:


-

5/2015

Bao b b hng
Khng tun th iu kin bo qun:
nh sng
Nhit
p sut
m

Page 18/28

Nhp cu Dc lm sng

Hnh 6: Cc bc vn chuyn thuc


Vn chuyn thuc
Ai lm?

Lm g?

Dc s, k thut
vin

Dng dng c ng thuc c


kha an ton, ngi nhn xc nh
(bnh nhn, n v y t,...)

Ngi vn chuyn
xc nh r danh
tnh

5/2015

Vn chuyn trong mt dng c


vn chuyn kn m bo:
- Bo mt
- V sinh
- An ton
- Bo qun thuc tt

Ghi li

Bng k vn
chuyn ti Khoa
Dc BV

Giao thuc

Phiu theo di

Tip nhn v kim


tra iu kin vn
chuyn

Bng k nhn ti
Khoa lm sng

Page 19/28

Nhp cu Dc lm sng

6. LU TR THUC
nh ngha
Vic lu tr v ghi nhn thuc trong cc khoa lm sng phi tun theo cc quy nh hin
hnh.
La chn dng c lu tr thuc phi m bo an ton, bo mt, v sinh, tin cy, r rng.
Nu dng c c nhiu ngn, phi sp xp v ghi nhn ph hp gim nguy c sai st hay
nhm ln thuc.
Vic la chn dng c phi c duyt bi dc s, sau khi thng nht vi bc s, y t, v cn
ng nht c bnh vin.
Ti u ha lu tr lin quan n:
-

Gim ng thuc trong khoa lm sng


H thng sp xp ph hp vi qun l, ti u ha s dng trang thit b (t thuc c
nh hoc lu ng, dn nhn ng quy ch, t thuc s dng theo nguyn tc ti u
ha s dng, thuc cn qun l c bit (khng sinh, ch phm t mu, thuc t tin
)
Tip nhn v lu tr thuc trong phng kn, t kn
Thuc gy nghin c lu tr ring bit trong phng hoc t c kha, khng cha
cc thuc loi khc.
T chc h thng kim sot vic vn chuyn thuc t khoa dc ti khoa lm sng (k
nhn bin lai)
Theo di v ghi li hng ngy nhit t lnh ng thuc ti khao lm sng.
Tr li thuc khng s dng (nu c th, trong khong thi gian hp l trc khi ht
hn c th ti s dng)
Thng xuyn kim tra t thuc ti khoa lm sng, nht l ngy ht hn, s lng
thuc c bo m ln hn lng ti thiu v nh hn lng thuc ti a.

Ti Khoa dc BV:
-

5/2015

Vng lu tr, phn pht thuc c m t trong Hng dn thc hnh tt Khoa
Dc bnh vin v ph hp vi phng thc phn phi thuc.
Vic phn pht thuc c th c thc hin ti Khoa dc BV hoc ti cc a im
trung gian gn cc khoa lm sng.
Nhng DS tham gia phn tch n thuc c th lm vic ti Khoa Dc trung tm
hoc lm vic trc tip ti Khoa lm sng. Tng bc p dng cng ngh thng tin v
in thoi ni b cho php trao i, truy cp thng tin khi cn.
ti u ha phn pht thuc, trnh sai st cho cc hot ng lp i lp li, cn cn
nhc li ch ca vic thit lp cc thit b phn pht thuc t ng ha.

Page 20/28

Nhp cu Dc lm sng

Ti cc khoa lm sng:
c thit k sao cho 3 khu vc sau c xc nh r rng v gn nhau :
-

Khu vc lu tr thuc
Thuc c lu tr theo quy nh, t thuc hoc cc thit b khc c kha m
bo an ton. Khu vc ny bao gm: t thuc cho cc nhu cu cp bch, t dung dch
thuc, t thuc gy nghin c h thng kha an ton, xe phn pht thuc v xe y
ng thuc cp cu nu c.
Khu vc ny cng c t lnh bo qun thuc nhit thp (+4oC). T lnh ny
c thit k ph hp nhu cu ca Khoa lm sng v c h thng m bo an ton
(theo di nhit ca t lnh hng ngy, thit b bo ng khi nhit thay i),
ch dnh lu tr thuc (khng cha ung, thc n, mu sinh hc, b phn gii
phu), c quy trnh bo tr thng xuyn, r ng.
Khu vc thao tc v pha ch thuc ca y t
Cht lng mi trng c xem xt hn ch nhim dung dch v khun trong
qu trnh pha ch
Khu vc qun l bao gm cc thit b tin hc v thng tin lin lc ph hp (in thoi
ni b) vi hot ng v s lng nhn vin lin quan.

Nguy c sai st chnh trong:


-

Lu tr ti Kho dc chnh
Lu tr ti Khoa dc th cp
Phn b trong cc xe y phn pht thuc

Bin php m bo an ton trong lu tr thuc:


-

5/2015

T thuc ti Khoa lm sng c kha an ton


S dng t thuc bo m dng thuc c hn s dng ngn trc.
u tin vic chun b thuc dng n liu
Ti u ha s dn nhn ca cc t thuc
Phng lu tr nh sng
Ch nh ngi chu trch nhim qun l lu tr trong n v y t
Tnh n nguy c nhm ln do s ging nhau v tn v bao b
m bo iu kin bo qun tt

Page 21/28

Nhp cu Dc lm sng

7. DNG THUC
nh ngha
Bnh nhn dng thuc l bc cui cng ca qu trnh s dng thuc, tip theo bc k n
v phn pht thuc.
Bc ny gm cc bc :
-

c hiu n thuc
Ln k hoch dng thuc
Chun b, pha ch thuc dng
Dng thuc
Ghi li s dng thuc
Thng tin cho bnh nhn
Theo di iu tr ca bnh nhn

Cho bnh nhn dng thuc c tin hnh bi y t theo quy nh hin hnh, sinh vin ang
hc y t c th tham gia nu c kinh nghim . Trong cc tnh hung khc ch c ngi k n
c php cho bnh nhn dng thuc.
Bnh nhn v thuc c nguy c cao gp cc bnh gy ra do dng thuc cn c theo di c
bit bc dng thuc, nht l kali clorua, kh y t, thuc tr ung th.

5/2015

Page 22/28

Nhp cu Dc lm sng

Hnh 7: Cc bc cho bnh nhn dng thuc


Cho bnh nhn dng thuc
Y t, bnh nhn, cn b y t
Bng cng c h tr no?
(Vn bn giy hay vn bn in t)

Lm g?
Nu c nghi ng th khng dng thuc

Dng mt mu duy nht


Tin hnh
H s bnh nhn
n thuc
C s d liu v
thuc
Danh mc thuc ca
BV
Cc protocol c

c hiu n thuc c
duyt
Kim tra trc khi chun
b/pha ch thuc (1)

Ghi li
n thuc
duyt

Chun b/pha ch liu dng


ca thuc (2)
Kim tra ng danh tnh bnh
nhn
Thng tin cho bnh nhn v
iu tr
Cho bnh nhn dng thuc
hoc gip bnh nhn dng
thuc hoc bnh nhn t dng
thuc ( ghi trong n hoc
trong k hoch iu tr)
Kim tra s dng thuc

Ghi li s dng thuc (3)


Cch ghi ring vi thuc gy
nghin, ch phm t mu,
theo protocol, trng hp cp
cu
Bo co kh khn gp phi
khi dng thuc hoc khng
dng thuc

Trao i
thng tin
gia y t,
ngi k
n, dc s

Ti liu/Cng c h tr
thng tin cho bnh
nhn

Bo co ca y t
trong h s
bnh nhn
Thng tin vit,
ghi ngy thng
v k tn trong
h s bnh nhn

Theo di bnh nhn


5/2015

Page 23/28

Nhp cu Dc lm sng

Kim tra trc khi chun b/pha ch thuc :


- S khp gia n k c duyt, thuc c phn pht v danh tnh bnh nhn
- S khp gia n k v danh tnh bnh nhn : hot cht thuc, liu dng, hm lng,
dng bo ch ph hp vi ng dng
- S khp gia n k v tnh trng lm sng bnh nhn
- Cht lng thuc : Cht lng chung, s nguyn vn ca bao b, ngy ht hn, iu
kin bo qun.
(2)
Chun b/pha ch liu dng ca thuc:
- Ly thuc cho mi bnh nhn
- Tnh ton v kim tra li tnh ton
- Kim tra s tng hp gia dung mi v thuc nht l vi thuc tim
- Pha ch
- Chia liu vo hp chia liu dng ca bnh nhn
- Dn nhn liu v/hoc hp chia liu
(3)
Ghi li s dng thuc :
Thuc, dng bo ch, liu dng, ng dng, ngy, gi, dung mi phn tn, dng trong bao
lu nu c, kh khn gp phi hoc khng dng c thuc, ch k,
(1)

Nhng nguy c sai st chnh :


Bnh nhn dng thuc l bc cui cng trong chu trnh thuc, c th bc l sai st ca cc
bc trc .
Theo tng kt Nhng sai st trong s dng thuc ca Afssaps nm 2009, 57.1% trong s
1082 sai st c bo co trong giai on 2005-2008 l sai st khi cho bnh nhn dng thuc.
Theo tng kt 07-2010 v nm 2009, con s ny l 58.7% trn tng s 1124 bo co.
Trong phn ln trng hp, sai st l do nhm ln. Ngoi ra cn c sai st do thng tin thuc,
bao b, tn thuc ging nhau hoc li trong cht lng thuc. Gn 1/3 s trng hp l sai st
thc hnh ca cn b y t, hu ht l sai st do khng ch , i khi do cp bch hoc li s
dng ca bnh nhn.
Kho st ENEIS ch ra rng trong s 36 s c khng mong mun c th trnh c trong iu
tr, 20 (55.3%) l sai st trong gim st hoc theo di bnh nhn. Ngoi ra cn c li trong
pha ch hay chun b thuc tim.

5/2015

Page 24/28

Nhp cu Dc lm sng

Nguy c sai st trong bc bnh nhn dng thuc :


-

Sai liu, ng dng, dng bo ch, thi im dng, dng trong bao lu
Qun dng thuc
Dng thuc khi cha c cho php hay khng c k
Li trong k thut dng thuc (v d k thut tim thuc)
Dng thuc ht hn hoc b hng
Khng ghi li s dng thuc
Khng tr li cho ngi k n hoc dc s thuc bnh nhn khng dng
Li trong la chn thuc
Li c v din gii nhn thuc (chim 10% cc li)
Li c v din gii n thuc
Li trong xc nh v s dng thit b dng thuc (v d: kim tim, ng truyn...)
Li ca bnh nhn
Li chun b/pha ch cho cui tun
Li thao tc

Phng php m bo an ton trong bc bnh nhn dng thuc:


-

5/2015

Kim tra tnh y thng tin v tnh kh thi ca n thuc


Hn ch sao li n thuc
c cn thn n thuc
Dng thuc ng: Khng loi b bao b ca thuc (khng s dng thuc khi khng
xc nh c tn thuc), gi bao b cho n khi dng thuc, xc nh danh tnh bnh
nhn
Ghi li s dng thuc v s khng dng thuc
Thng tin cho bnh nhn v phng php iu tr

Page 25/28

Nhp cu Dc lm sng

8. THNG TIN CHO BNH NHN


nh ngha
Tt c bnh nhn iu tr bng thuc phi c cung cp thng tin. iu ny c quy nh
trong lut v quyn ca bnh nhn v cht lng ca h thng y t v khuyn co Thc hnh
tt thng tin thuc ca C quan Y t Php.
Cn c quy nh v vic tng cng an ton ca thuc v sn phm y t, c bit cung cp
thng tin cho bnh nhn khi k n thuc ngoi giy php lu hnh. Ngi k n phi thng
bo cho bnh nhn v vic k n dc phm khng c giy php lu hnh, v vic khng c
thuc khc ph hp, v nhng li ch, ri ro ca dc phm, thng bo cho bnh nhn v iu
kin c chi tr bi bo him y t ca dc phm.
Thng tin cho bnh nhn l trch nhim ca ngi k n, i ng chm sc v dc s.
Thng tin cho bnh nhn c ghi li bi tt c cc bn lin quan trong h s bnh nhn. Cht
lng thng tin ty thuc vo s ng ca bnh nhn v la chn iu tr.
Hot ng thng tin thuc ty thuc vo tnh hnh c th ca mi bnh nhn (bnh l, mc
hiu bit, vn ha, li sng,). Thc hin trong khng kh to s tin cy, thng tin d hiu, r
rng, chi tit, m bo bnh nhn v ngi nh hiu.Thng tin thuc c ti u ha bng
cch son tho cc ti liu thng tin v gio dc cho bnh nhn, bao gm cc khuyn co
nhm ti u ha iu tr nht l s dng thuc tt v qun l ri ro lin quan n thuc.
Cn phi:
-

5/2015

Gii thch cho bnh nhn v ngi nh mc tiu v li ch iu tr, tc dng khng
mong mun v cch ngn nga/iu tr, bnh nhn lng trc hu qu c th xy
ra.
Nu k n thuc cha c giy php lu hnh, thng bo cho bnh nhn v vic k
n dc phm khng tha mn giy php lu hnh, v vic khng c thuc khc ph
hp, v nhng li ch, ri ro ca dc phm, thng bo cho bnh nhn v iu kin
c chi tr bi bo him y t ca dc phm
Nu r qu trnh iu tr (ko di bao lu, liu lng, cch t dng thuc, ung trc,
trong hay sau ba n, vo thi im no trong ngy,)
Nu cho bnh nhn li ch nu tun th iu tr v hu qu nu khng tun th iu tr
Khuyn khch bnh nhn quan tm ti iu tr
Tng s hiu bit ca bnh nhn
Li khuyn trnh bin chng v qun l bnh
Nu r nhng thn trng khi iu tr
Gip bnh nhn bit c du hiu ca tc dng ph hay bin chng
Gii thch cho bnh nhn tm quan trng ca vic bo co cc s c c bit xy ra
Yu cu bnh nhn nhc li nhng g hiu

Page 26/28

Nhp cu Dc lm sng

Cung cp tt c thng tin hu ch cho bc s iu tr, dc s, y t, ngi chm sc bnh nhn


ti nh trong khong thi gian ph hp m bo tnh lin tc trong iu tr ca bnh nhn.
Phi c ti liu c son bi cn b y t, nu r cch s dng mt mt vi thit b y t, thi
im dng, tc dng ph c th xy ra, lin lc vi ai khi c s c.
Thng tin chuyn mn v bnh hc cng c nu cho bnh nhn gio dc bnh nhn v
s dng cc thit b c th cn thit cho iu tr.
Thng tin cho bnh nhn c thc hin bi bc s, hoc cn b y t khc hoc bi ngi
c ch nh bi hip hi bnh nhn.

Ti liu tham kho:


1. C quan iu hnh chung v chm sc y t, Php (2012). Qualit de la prise en charge
mdicamenteuse Outils pour les tablissements de sant. Link:
http://www.sante.gouv.fr/IMG/pdf/Guide_qualite_de_la_prise_en_charge_medicamenteuse.p
df
2. C quan ti cao v sc khe, Php (2005). Organisation du circuit du mdicament en
tablissement de sant. Link: http://www.infirmiers.com/pdf/circuit_medicament_fiche.pdf

5/2015

Page 27/28

You might also like