You are on page 1of 100

B Ra - Vng Tu

NI SAN S 07 - THNG 01/2016

B Ra - Vng Tu
NI SAN S 07 - THNG 01/2016

MC LC - CONTENT
TIN TC - HOT NG (NEWS AND ACTIVITIES)

Kt qu cng tc ng b nm 2015 - The 2015 year-ended summation of BariaVungtau Teacher Training College Partys affairs..................................................6

Mt s kt qu hot ng hc k I nm hc 2015 2016 A look at some


achievements in the first semester of the 2015-2016 academic year......................8

TRAO I - NGHIN CU (EXCHANGE AND RESEARCH)


Tin T Anh - Vn Th Tho: ng dng Google Maps, Google Earth v Microsoft


Encarta trong dy hc a l ti trng CSP B Ra-Vng Tu - Google Maps,
Google Earth and Microsoft Encarta and their application in Geography Teaching at
Baria-Vungtau Teacher Training College..............................................................14

L Th Kim Chi: Co tt th chng ca Mn Gic thin s t gc nhn tip nhn


Vn hc - Co tt th chng by Zen master Man Giac- From the Angle of Literary
Reception...............................................................................................................20

H Th Thy Dng: T ch ca cc c s gio dc i hc cng lp phi gn


lin vi vic nng cao trch nhim x hi - Autonomy of public higher education
institutions and increased social responsibility An inseparable combination....25

Trn Thu Hin: S dng phng php nghin cu tnh hung trong dy hc Tm
l hc - Case study methods and Psychology teaching.........................................28

L Vn Hng: Khng gian ngh thut trong tiu thuyt Lo Goriot Ca Honore
De Balzac - The art space in Le Pre Goriot by Honor de Balzac...................35

ng Minh Quang: S dng thit b dy hc nng cao cht lng dy - hc Teaching devices and their importance in improving teaching and learning quality..39


H Cnh Hnh
Hiu trng

Nguyn Ch Tng: Trn c s ca Tm l hc xut mt s kin ngh vi d tho


Chng trnh gio dc ph thng tng th - Psychology-based recommendations
for the General Education Curriculum Draft..........................................................45

BAN BIN TP:

V Th Thanh: T chc cho sinh vin tip cn hot ng tri nghim sng to trong
chng trnh gio dc ph thng mi trng Cao ng s phm B Ra Vng
Tu- Students of BRVT Teacher Training College adopting creative experiential
approach of the new general education curriculum................................................51

Nguyn Thin Thng: Nghin cu xut tiu ch nh gi gi dy ca sinh


vin thc tp s phm theo m hnh trng hc mi (VNEN) - Suggestions on the
assessment criteria for trainee teachers teaching in Vietnams new school model (V
NEN).....................................................................................................................57

Nguyn Hu Th: So snh c trng vn ha ca nhm thnh ng c thnh t ch


b phn c th ngi trong ting Vit vi ting Anh - Distinctive cultural features
of idioms with body parts: A comparison between English and Vietnamese.........62

L Th Trung: ng dng dy hc tch hp vo ging dy hc phn L lun v


phng php dy hc Cng ngh trng Cao ng S phm B Ra-Vng Tu
- Applying integrative teaching and learning techniques to courses on theories and
methodologies of Technology at Baria-Vungtau Teacher Training College..........70

Trn Th Thanh T - L Th Xun V: nh gi qu trnh trong ging dy hc


phn Vit ting Anh - Formative Assessment in English writing courses.............78

L Th Xun V: Xc nh phng cch hc ph hp vi tng c nhn nng


cao hiu qu hc tp - Identifying individuals learning styles to enhance academic
performance...........................................................................................................85

TRNG CAO NG S PHM


B RA VNG TU

a ch: 689 Cch Mng Thng Tm


Phng Long Ton - Thnh ph B Ra
in thoi: (064) 3826644 - 3825275
Fax: (064) 3825275
Website: cdspbrvt.edu.vn
Email: cdspbrvt@gmail.com
CHU TRCH NHIM XUT BN:

TS. H Cnh Hnh


ThS.NCS. Phan Th Hi
ThS.Nguyn Xun Dng
TS. Nguyn Ch Tng
ThS. Nguyn Thin Thng
TS. Nguyn Cng Long
ThS.L Th Kim Chi
TS. Phm Ngc Sn
TS. Bi Quang Trng
TS. Nguyn Vit Hng
TS. Nguyn Hu L
TS. Trn Anh c
ThS. Trn Th Thanh T

TRNH BY:
Phm Ngc Tn

VN NGH (ARTS AND LITERATURE)


Giy php xut bn s:
11/GP - STTTT
Ngy 30 thng 01 nm 2016
In ti:
X nghip In K thut Thng Nht

Phong tc by mm ng qu ngy Tt - Tt traditions and celebrations in Vietnam......89

Nguyn Vit Hng, Trang th Xun Bnh thn-Poems for the Year of the Red Fire
Monkey.............................................................................................................92-93
Nhng nhn vt tui Bnh Thn trong lch s Vit Nam - Notable Vietnamese born
in the year of the Red Fire Monkey.......................................................................94

Chc

Mng

Nm

Mi

TRNG CAO NG S PHM


B RA - VNG TU

Xun Bnh Thn

2016

Knh chc

Sc khe
Hnh phc
An khang
Thnh Vng

An

Khang

Thnh

Vng

Chc
Mng
Nm
Mi

Xun Bnh Thn

2016

TIN TC - HOT NG

KT QU CNG TC NG B NM 2015

i s lnh o ca ng y, s
c gng, n lc phn u ca tng
ng vin, cn b, vin chc v
sinh vin nh trng, ng b hon thnh
c bn cc ch tiu k hoch ra. ng b vi
s ng vin chim 46,7% tng s cn b, vin
chc ton trng, lun gi vng vai tr lnh o
ton din cc mt hot ng ca nh trng.
Tnh hnh chnh tr, t tng trong ton
ng b c gi vng, ni b on kt, vic
thc hin cc nhim v chnh tr theo ng k
hoch nm hc. Trong nm 2015 t chc 08
t hc tp chuyn t tng o c H Ch
Minh kt hp qun trit Ngh quyt TW ln th
10 v 12 (kha XI) cho 1.827 CBVC v SVHS
nh trng, c th: 03 t cho CBVC t
86,86% (ng vin t 100%), 05 t cho sinh
vin t 97,8%; kt np mi c 05 ng vin
l sinh vin; phi hp ng y Khi m lp to
ngun kt np ng cho 37 qun chng u t.
Kt qu nh gi xp loi ng vin v t
chc ng nm 2015: C 3/5 chi b c cng
nhn Chi b trong sch, vng mnh, trong c
01 chi b c khen thng l Chi b trong sch,
vng mnh tiu biu; ng b t nh gi t
96/100 im - t tiu chun t chc ng Trong
sch, vng mnh; c 67 ng vin thuc din
nh gi xp loi. Kt qu 66 ng vin c nh
gi hon thnh tt nhim v (t 98,5%), trong
c 11/67 ng vin c nh gi hon thnh xut
sc nhim v (t 16,4%); 01 chi b c khen
thng v cng tc pht trin ng vin v 11 ng
vin c ng b khen thng v thnh tch xut
sc v 05 ng vin c khen thng v thnh
tch hot ng chuyn mn, nghip v; 01 ng
vin c ngh ng y Khi tng Giy khen.
i ng nh trng ngy cng c nng
cao cht lng. n cui nm 2015, i ng
nh trng c 74/86 ging vin trnh trn i
hc (t 86%), trong c 8 trnh tin s (t

9,3%). Nhiu cn b, ging vin c c i o


to, bi dng, tu nghip trong v ngoi nc.
ng y tch cc ch o trin khai thc
hin Ngh quyt 29/NQ-TW v Quyt nh
404/Q-CP ca Chnh ph thc hin l trnh
i mi cn bn, ton din gio dc o to v
l trnh i mi chng trnh, sch gio khoa
ph thng; tip tc iu chnh, hon thin cc
chng trnh o to p ng yu cu i
mi, p ng yu cu x hi. Cc hot ng
nghin cu khoa hc, p dng sng kin kinh
nghim trong qun l, trong dy, hc c y
mnh; hot ng quan h hp tc quc t trong
lnh vc o to nhm nng cao cht lng o
to, p ng yu cu i mi gio dc c
m rng. Trong nm 2015, nh trng c
B Gio dc v o to cho php m thm 02
ngnh o to (Cao ng Ting Nht v Bi
dng cp chng ch Nghip v QLGD); iu
chnh 02 chng trnh o to, xy dng mi 03
Chng trnh o to Cao ng v 02 Chng
trnh bi dng CBQL.
Vi nhng thnh tch t c, nm hc
qua nh trng tip tc gi vng danh hiu
Tp th Lao ng Xut sc c nhn C thi
ua ca Chnh ph v C thi ua ca UBND
Tnh; 21 c nhn t chin s thi ua cp c s,
07 c nhn c nhn Bng khen UBND tnh.
Ngoi ra, ti i hi thi ua yu nc tnh B
Ra - Vng Tu ln th IV, tp th nh trng
v 03 c nhn c nhn Bng khen ca UBND
tnh v in hnh tin tin giai on 2010-2015;
c 02 gio vin dy gii TCCN cp tnh; 01
gio vin t gii Nh ti Hi thi gio vin dy
gii TCCN ton quc nm 2015; 02 sinh vin
t gii Olympic Ton hc sinh vin ton quc,
c UBND tnh tng Bng khen.
Cc t chc chnh tr - x hi hot ng
tch cc, t chc c nhiu hot ng, phong
tro thi ua, gi vng danh hiu Tp th vng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG
mnh. Cng on trng c nhn Bng
khen ca LL tnh, hi Khuyn hc v chi
hi Khoa hc tm l - Gio dc c nhn
Bng khen ca Trung ng hi, hi Cu chin
binh c tnh hi tng Giy khen; on trng
v Hi Sinh vin tip tc c nhn danh hiu
L c u trong phong tro thi ua khi cc
trng H, C trong tnh; 01 sinh vin t
danh hiu Sao thng Ging cp TW; 05 sinh
vin t danh hiu Sinh vin 5 tt v 02 sinh

vin t danh hiu Sao thng Ging cp tnh;


05 sinh vin c kt np ng.
Pht huy thnh tch t c trong nm
2015, ng b ra ch tiu phn u trong nm
2016 l: ng b v cc chi b trong sch, vng
mnh; 100% ng vin tham gia hc tp y
cc ngh quyt ca ng; 100% ng vin hon
thnh nhim v, trong 95% ng vin hon
thnh tt nhim v; kt np t 8 ng vin tr
ln, trong c t nht 5 ng vin l sinh vin.

B Nguyn Th Yn, Ph B th thng trc Tnh y tng hoa chc mng nh trng

Lnh o trng k cam kt thi ua ti Hi ngh Cn b-Vin chc nm hc 2015-2016

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG

MT S KT QU HOT NG
HC K I NM HC 2015 - 2016
1. Kt qu hot ng o to
Nm hc 2015 2016, nh trng thc
hin chng trnh o to chnh quy cho 2
ngnh i hc (lin kt o to), 16 ngnh cao
ng (trong c ngnh mi l Cao ng Ting
Nht), 3 ngnh trung cp v 1 ngnh cao ng
o to lin thng hnh thc va lm va hc.

H o to va lm va hc: T chc
tuyn sinh 309 hc vin; thi tt nghip cho 446
hc vin.
2. Cng tc bi dng
- Bi dng nng cao trnh chuyn mn,
nghip v cho cn b, ging vin v nhn vin
ca trng: Nh trng c nhiu lt cn b,
ging vin tham gia cc lp tp hun hi tho
v chng trnh gio dc ph thng tng th, v
m hnh trng hc mi VNEN.

Tnh n ngy 04/01/2016, hot ng dy


hc h chnh quy ca nh trng thc hin
c 22 tun trn 52 tun ca ton nm hc.
Chng trnh dy hc ca hc k 1 c bn kt
thc, vi tng cng 199 mn hc (hc phn)
tng ng 904 tn ch c hon thnh. Cc
kha 17, 18 h cao ng thi xong hc k,
kha 40 h trung cp v hai lp i hc thi t
ngy 30/12/2015 n 09/01/2016; kha 19
cao ng v 41 trung cp thi t ngy 16 n
25/01/2016.

- Bi dng v cp chng ch cn b qun


l gio dc: Ngy 20 thng 03 nm 2015, B
Gio dc v o to ban hnh Quyt nh
s 820/Q-BGDT giao cho Trng Cao
ng S phm B Ra-Vng Tu nhim v bi
dng v cp chng ch bi dng nghip v
qun l gio dc.

Trong nm hc nh trng xy dng


mi 3 chng trnh o to trnh cao ng
theo hng tip cn i mi chng trnh gio
dc ph thng l cc ngnh o to gio vin
dy mn Khoa hc t nhin, Khoa hc x hi,
Gio dc cng dn v iu chnh chng trnh
Gio dc Tiu hc; y mnh thc hin ci tin
phng php dy hc, cp nht kin thc v m
hnh trng hc mi VNEN cho ging vin v
sinh vin.

Thc hin quyt nh trn, nh trng


m lp Bi dng nng cao trnh qun l
gio dc trng Mm non cho 70 cn b qun
l ng nhim ca cc trng Mm non thnh
ph Vng Tu, vi chng trnh 100 tit gm 6
chuyn , 100% hc vin c cp chng
ch hon thnh kha hc; khai ging lp Bi
dng cn b qun l gio dc cc trng Mm
non ngoi cng lp, theo chng trnh 360 tit,
19 chuyn .

Hot ng hi ging l mt trong nhng


im nhn quan trng trong vic y mnh
vic nng cao cht lng dy hc. Hu ht cc
ging vin tham gia gi hi ging cp t (54
gi), hi ging cp khoa (21 gi), Hi ging cp
trng s t chc vo hc k 2 ca nm hc.

- Cc lp bi dng khc: T chc 01 lp


bi dng nghip v Dinh dng cho nhn vin
cc trng thuc huyn Chu c theo chng
trnh 120 tit, 9 chuyn ; t chc 3 lp bi
dng chuyn cho gio vin thnh ph Vng
Tu v Qun l v khai thc hiu qu thit b
dy hc; Dy hc theo d n; Dy hc tch hp,
lin mn; 2 kha bi dng nghip v s phm;
t chc thi, cp 1.329 chng ch quc gia v
ngoi ng v tin hc.

Kt qu hc lc ca kha 17 c 2.35% xp
loi xut sc; 12,94% xp loi gii v 50,29%
xp loi kh. Cc kha khc ang t chc thi v
tng kt.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG
3. Hot ng nghin cu khoa hc
Cng vi dy hc, nghin cu khoa hc
va c nh trng khuyn khch va l
nhim v bt buc i vi cc ging vin. Thc
hin k hoch nm hc 2015 2016, trong hc
k 1 va qua, nhng hot ng nghin cu
khoa hc chnh c thc hin nh: Tham
gia vit bi cho Hi tho khoa hc ton quc (6
bi), cho Hi tho do S Gio dc v o to t
chc (4 bi); 8 ti nghin cu khoa hc/ ti
liu ging dy cp trng c duyt nghin
cu (s hon tt v nghim thu vo cui nm
hc); 30 sng kin kinh nghim ang c xem
xt nghim thu; t chc Hi tho gp cho D
tho Chng trnh gio dc ph thng tng th,
vi s hin din v tham gia ch tr ca i din
B Gio dc v o to.
4. Cng tc hc sinh, sinh vin
Thc hin k hoch nm hc 2015 2016, Phng Cng tc Sinh vin phi hp
vi on trng v Hi Sinh vin Nh trng
pht ng cc t phong tro thi ua nhm t
chc cc hot ng hng ti cho mng k
nim cc ngy l ln trong nm; ng thi to
sn chi tinh thn, tr tu, thit thc gp phn
xy dng mi trng gio dc thn thin,
trong sch, lnh mnh trong hc sinh, sinh
vin (HSSV) nh trng.
Ton th HSSV nh trng hng ng
si ni v tham gia tch cc cc phong tro hot
ng. Ban cn s cc lp, chi on, chi hi
thng xuyn theo di k hoch, qun trit n
tng HSSV cc phong tro hot ng c
trin khai mt cch su rng, hiu qu v t
kt qu cao. 100% HSSV nh trng chp
hnh nghim chnh Lut An ton giao thng,
khng c hin tng HSSV vi phm php lut,
vi phm ni quy n np v quy ch ni, ngoi
tr b x l k lut. Nhiu hot ng v sn chi
tr tu, lnh mnh, b ch nhm gio dc cho
HSSV thc hc tp v rn luyn c t
chc nh: mt tinh k nim 33 nm Ngy Nh

gio Vit Nam (20/11/1982 20/11/2015),


sinh hot truyn thng k nim 66 nm Ngy
truyn thng Hc sinh - Sinh vin Vit Nam
(9/01/1950 9/01/2016); cc hi thi m thc
sinh vin, Ti nng sinh vin, Rung chung
vng; cc cu lc b vn ngh, cu lng, nhy
dn v tip tc duy tr hot ng nhm p ng
nhu cu gii tr v tp luyn cho HSSV sau
nhng gi hc cng thng. Tip tc t chc
sinh hot chuyn Sc khe sinh sn v gii
tnh cho n HSSV nm th nht nhn Ngy
Ph n Vit Nam 20/10. c bit, Hi thi vn
ngh cho mng k nim 33 nm Ngy Nh
gio Vit Nam vi gn 150 tit mc tham gia v
cng din bo co vo m 17/11/2015 gm
cc tit mc xut sc nht. i vn ngh xung
kch Nh trng vi 40 thnh vin cng tch
cc tp luyn c mt chng trnh vn ngh
c sc tham gia Hi thi ting ht HSSV cc
trng H, C, TCCN tnh BR-VT ln I t
gii Nht ton on cng 8 gii c nhn; tham
gia biu din phc v ti L k nim Ngy Nh
gio Vit Nam do y ban nhn dn Tnh BRVT t chc; tham gia biu din ti L tng kt
Hi thi Sng to Khoa hc K thut Cng
ngh tnh v Giao lu vn ngh vi cc trng
H, C, TCCN ti Trng Cao ng ngh Du
kh (t gii Nht). Cuc thi lm bo tng ca
HSSV ni tr vi ch Ngan li tri n
thu ht c 75/79 phng k tc x tham gia.
Nhng bi at giai c thit k vi y tng
sang tao, ch vit p, u t cng phu v hnh
thc va c bit la ni dung phong phu, nhiu
bai t sang tac co y nghia. Nhn dp k nim
Ngy thnh lp QND VN v Ngy hi quc
phng ton dn 22-12, cc t chc on th
phi hp vi Hi Cu chin binh nh trng t
chc hp mt k nim v tham gia giao lu vn
ngh vi cc n v lc lng v trang trong
tnh nhm gio dc truyn thng cho HSSV.
Cng tc tnh nguyn l mt trong nhng th
mnh ca phong tro HSSV Nh trng. Cc
bn tch cc tham gia cc hot ng x hi nh:
thm, tng qu cc em Trng Nui dy tr

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG
khuyt tt v ngi gi neo n ti Vin dng
lo tnh BR-VT vi tng s tin 11.700.000.
Ngy hi Hin mu nhn o thu ht hn 400
HSSV ng k v c 161 HSSV c hin
mu trong t ny.
Phong tro thi ua thc s tr thnh
ng lc HSSV phn u hc tp, rn
luyn, hot ng phong tro. Nhiu tp th v
c nhn lp c thnh tch xut sc, c
nh trng v t chc on Hi khen thng.
Tiu biu cho phong tro thi ua trong hc
k 1 l 50 HSSV t danh hiu Sinh vin 5
ttcp trng, 6 HSSV t danh hiu Sinh
vin 5 ttcp tnh (V L Thanh Thy, H Th
Thy, Nguyn Th Nh v Nguyn Hong

Bo Trm - ngnh C Anh vn; Nguyn Th


Thu Thu v Phng Th Mn - ngnh Gio dc
Tiu hc), sinh vin Phm Vn Phc - ngnh
Gio dc Tiu hc t danh hiu Sao thng
Gingcp Trung ng - l sinh vin duy nht
ca tnh B Ra - Vng Tu c Trung ng
hi Sinh vin Vit Nam trao tng danh hiu
cao qu ny, sinh vin Hong Th Tm - ngnh
Gio dc Tiu hc ginh vng min trong
cuc thi Nt p Thanh nin nm 2015 do
Nh Vn ha Thanh nin tnhBR-VT t chc,
sinh vin Nguyn Ngc Vnh Thnh- ngnh C
Anh vn t gii Nht trong cuc thi Th lnh
Sinh vin nm 2015 do Tnh on v Hi sinh
vin t chc.

ng Nguyn Thanh Giang, Gim c S Gio dc v o to tng hoa cho cc tn Tin s

ng H Cnh Hnh-Hiu trng trao bng tt nghip cho SV kha 16 (2012-2015)

10

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG

ng Nguyn Xun Dng-Ch tch hi Khuyn hc trng, trao hc bng khuyn hc

i vn ngh trng t gii Nht ng i ti Hi din vn ngh Ting ht HS-SV


tnh BR-VT nm 2015

Vn ngh cho mng l khai ging nm hc 2015-2016

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

11

TIN TC - HOT NG

B Nguyn Th Yn (ba tri), Ph B th Thng trc Tnh y v ch V Ngc Thanh Trc, B th Tnh on trao
gii thng Sao thng Ging nm 2015 cp TW cho SV Phm Vn Phc - ngnh Gio dc Tiu hc.

ng H Cnh Hnh trao phn thng cho CB, VC t gii trong phong tro thi ua
cho mng ngy 20-11

Vn ngh cho mng ngy nh gio Vit Nam 20-11-2015

12

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG

Lnh o Trng thm v lm vic vi H S phm Vn Nam-Trung Quc thng 12/2015

Lnh o trng chp hnh lu nim vi lnh o Hc vin Hoa vn


trng H S phm Vn Nam

Hi CCB nh trng chp nh vi i din cu t khng chin TP. B Ra

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

13

TRAO I - NGHIN CU

NG DNG GOOGLE MAPS, GOOGLE EARTH


V MICROSOFT ENCARTA TRONG DY HC A L
TI TRNG CSP B RA-VNG TU

m tt: Bi vit ny gii thiu vic


ng dng Google Maps, Google
Earth v Microsoft Encarta trong
dy hc a l nh: Tm ta ca mt im;
Xem bn a hnh; o khong cch, tnh din
tch; Tra cu cc thng tin v lch s, vn ha,
gio dc, dn s, ti nguyn, v tr a l, kinh
t, chnh tr, quc k, quc ca, ca hn 200
quc gia trn ton th gii di dng s ha.
1. t vn
Ngy nay, th gii ang chng kin nhng
thay i trong mi hot ng pht trin kinh t
- x hi nh nhng thnh tu ca cng ngh
thng tin trong c gio dc. Cng ngh
thng tin m ra trin vng to ln trong vic i
mi cc phng php v hnh thc dy hc. Do
s pht trin ca cng ngh thng tin m mi
gio vin u c trong tay nhiu cng c cng
nh phn mm h tr cho qu trnh dy hc.
i vi b mn a l, gio vin thng
cn n dng c dy hc nh m hnh qu a
cu, bn giy, hoc s dng nhng hnh nh
ti v t internet minh ha. Song vic phng
to thu nh, xc nh ta ca mt a im,
tnh khong cch, tm quc k, quc ca ca mt
nc th li rt kh thc hin.
khc phc nhng hn ch trn, chng
ti mun gii thiu ng dng min ph ca
Google nh Google Maps, Google Earth v
Microsoft Encarta trong dy hc a l gip bi
hc sinh ng v trc quan hn. Ngoi ra cn
nhiu tin ch na cng c khai thc t nhng
ng dng ny.
* Ph trng Phng o to
** Ging vin Khoa X hi

14

ThS. Tin T Anh *


Vn Th Tho **
2. Ni dung
2.1. Gii thiu Google Maps, Google
Earth v Microsoft Encarta
2.1.1. Google Earth
Google Earth l mt phn mm m phng
qu a cu c tn gi gc l Earth Viewer.
Google Earth cho php chng ta di chuyn ti
bt k ni no trn Tri t xem hnh nh v
tinh, bn , a hnh, ta nh 3D v cc thin
h ngoi khng gian, cc dng a hnh trn
b mt t cho n lng i dng. Chng ta
c th ti b ci t min ph Google Earth
trn internet theo a ch https://www.google.
com/earth. Cc chc nng chnh trong Google
Earth:
-

Hin th nh mu chp t v tinh.

- Chng xp cc lp bn khc:bin
giilnh th, ng giao thng, cc im gii
tr,...
-

o c (chiu di, din tch) trn hnh.

Hnh nh ni (3 chiu) cc ta nh
mt s thnh ph trn th gii.
-

- Hin th cc thng tin khc:kinh ,v


, cao a hnh, tm cao quan st, gc quan
st.

2.1.2. Google Maps


Google Maps l bn v tinh, bn
s trc tuyn trn web v min ph c cung
cp bi Google, h tr nhiu dch v khc ca
Google trong ni bt l dch v dn ng v
c tch hp mt s tnh nng ca Google
Earth. N cho php thy bn ng i cho

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
xe p, cho ngi i b v xe hi, v nhng a
im kinh doanh trong khu vc cng nh khp
ni trn th gii. c bit ng dng ny khng
cn ci t, ch cn truy cp theo a ch https://
www.google.com/maps.
Google Maps, Google Earth l hai ng
dng hon ton c lp, tuy nhin nhng nm
gn y chng c nhiu im tng ng ging
nhau: nh h tr hnh nh 3D, tm kim a
danh, xc nh ta
2.1.3. Microsoft Encarta

m thanh, hnh nh rt trc quan v sinh ng.


2.2. ng dng Google Maps, Google
Earth v Microsoft Encarta trong dy hc
a l.
Nhng hc phn a l ti trng Cao
ng S phm c th ng dng Google Maps,
Google Earth v Microsoft Encarta nh: Bn
hc, a l du lch, a l cc chu lc, a l
kinh t-x hi i cng v a l kinh t-x
hi Vit Nam, a l t nhin i cng, a l
t nhin Vit Nam.
2.2.1. ng dng Google Maps, Google
Earth trong dy hc a l.
Tm kim, tra cu thng tin lin
quan v a im, a danh: Ngoi vic s
dng m hnh qu a cu v bn giy, gio
vin c th kt hp vi s dng Google Maps,
Google Earth tm kim, tra cu thng tin mt
cch nhanh nht. c bit vi chc nng c th
phng to thu nh bn , ngi hc c th nhn
thy tng cung ng, ng hm iu m bn
giy cng nh m hnh qu a cu khng th
lm c.
-

Hnh 1: Gii thiu phn mm Microsoft Encarta

Encarta l mt b t in bch khoa ton


th s ha, a phng tin do Microsoft thit k
v cng b. Encarta c cp nhp v pht hnh
u n hng nm, c vit bi nhiu chuyn
gia ni ting v chuyn ngnh ca h, do vy m
bi vit trong Encarta rt c cht lng. Chng
ta c th ti b ci t min ph Encarta trn
internet theo a ch http://microsoft_encarta.
vi.downloadastro.com, sau khi ci t xong c
th s dng m khng cn truy cp internet.
Encarta tht b ch cho nhng ai thch khm
ph v th gii quanh ta. Encarta gii thiu v
nhiu lnh lc khc nhau nh ton hc, ngoi
ng, lch s, trong phm vi bi vit chng ti
xin ch gii thiu v lnh vc a l. Trong a
l, Encarta h tr tra cu thng tin tng qut
ca hn 200 quc gia trn ton th gii v: lch
s, vn ha, gio dc, dn s, ti nguyn, v tr
a l, kinh t, chnh tr, bn a lEncarta
gip ngi c d xu chui cc s kin v
thng tin lin quan theo tng lnh vc tm hiu,
thng tin c cung cp di dng s ha gm

V d: Trong hc phn a l t nhin Vit


Nam, tm hiu a danh B Ra-Vng Tu
ta g cm t b ra vng tu trn thanh tm
kim, lp tc Google Maps, Google Earth cho
chng ta hin th bn ca B Ra - Vng Tu,
bn cnh Google Maps cn cung cp thm
cc thng tin lin quan n a danh nh gii
thiu khi qut v a danh, din tch, dn s
v nhng hnh nh lin quan n a danh (bao
gm c nh 360o).

Hnh 2: S dng Google Maps tra cu bn


tnh B Ra-Vng Tu
-

Bit v tr tm ta hoc ngc li:

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

15

TRAO I - NGHIN CU
Chng ta nhp phi chut vo mt v tr no
trn bn Google Maps, chn chc nng
y l g?, lp tc n cho chng ta bit ta
ca v tr (trong Google Earth s dng chc
nng add placemark
). Hoc ngc li, khi
nhp ta ca mt v tr trong mc tm kim,
Google Maps v Google Earth s a chng ta
n v tr trn bn .
V d: Trong hc phn a l t nhin
Vit Nam, hng dn sinh vin tm hiu dy
Hong Lin Sn, mun bit ta a l ca
nh Fansipan c mnh danh l nc nh
ca ng Dng, t nh Fansipan trn bn
ca Google Maps nhp phi chut chn
y l g?, Google Maps cho bit ta l
221811.9N 1034629.9E.
- Xem bn a hnh: Trong hc phn
a l t nhin i cng 1, a l t nhin Vit
Nam sinh vin thy c min ni l tp
hp ca nhiu vng ni phn b trn mt din
tch rng ln, ni c th ng n l hoc tp
hp thnh dy, c hnh thi phn d r nt: nh
nhn, sn dc, nh trn, sn thoi, thung
lng su, cao thay i trn nhng khong
cch khng ln v mt s dng a hnh khc,
bn giy kh th hin. Tuy nhin vi Google
Earth vi bn cht l phn mm 3D, d dng
th hin im mnh khi cho chng ta xem bn
a hnh.

Cch thc hin: chn (tch) vo ta nh


3D (3D buildings) trong bng iu khin lp
(layers) xem ch 3D.

vi ci nhp chut, c bit cho php chng ta


iu chnh cc im o nh thm, bt trn on
ng cn o khong cch hay tnh din tch.
Thc hin bng cch nhp phi chut vo v tr
im u ca khong cch cn o, chn chc
nng o khong cch trong danh sch, ri
ch n im k tip hoc im cui cng trong
khong cch cn o. Google Maps cho kt qu
tc th ngy trn mn hnh.
V d: Trong hc phn a l du lch, c
th s dng Google Maps tnh khong cch
gia cc im du lch nh khong cch gia
thc Datanla v vn hoa ca thnh ph Lt
l 7.3 km. T khong cch c th xy dng
c tuyn, im du lch hp l.

Hnh 4: S dng Google Maps o khong cch


gia hai im
Ngoi ra khi im u v im cui trng
nhau, Google Maps cho kt qu tnh din tch
ca hnh .
2.3. ng dng Microsoft Encarta trong
dy hc a l

Hnh 3: S dng Google Earth xem bn


a hnh
- o khong cch, tnh din tch: Trn
Google Maps vic ny tht n gin ch bng

16

Vi giao din bng ting Anh nhng s


dng cc t thng dng, ngn gn, n gin,
gip sinh vin d c v d tm hiu.
Tra cu cc dng bn khc nhau:
Do Encarta l b bch khoa ton th v nhiu
lnh vc trong c a l. Nn nhng ch
-

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TIN TC - HOT NG
m Encarta cung cp u rt y nh v
12 loi bn th gii gm: bn t trng
dn s (population density), bn ngn ng
(language), bn mi gi (time zone), bn
nhit (temperature), bn thng k
(statistical)...

Hnh 6: S dng Encarta tm hiu v thnh ph


H Ch Minh

Tra cu quc k v quc ca: Encarta


c mt b su tp quc k v quc ca ca tt c
cc nc trn th gii, v c chia thnh tng
nhm theo cc chu lc.
-

Hnh 5: S dng Encarta tra cu bn


dn s

V d: Khi dy v phn dn s th gii ca


hc phn a l kinh t-x hi i cng hay
a l kinh t th gii, c th s dng bn t
trng dn s minh ha. Thc hin bng cch
vo menu Homework Tools chn Word Atlas
chn bn dn s.
- Tm hiu a danh v cc thng tin
lin quan: Nu Google Earth v Google Maps
ch gii thiu v bn cc a danh, th Encarta
cn cung cp thm mt cch y cc thng
tin lin quan n a danh nh: vn ha, gio
dc, kinh t
V d: Trong hc phn a l du lch, khi
dy v vng du lch Nam Trung b v Nam b,
phn tm hiu v cc im du lch c ngha
quc gia v quc t, c th dng Encarta gii
thiu cho sinh vin v v tr a l, vng t,
con ngi, gio dc, vn ha, kinh t, lch s
ca thnh ph H Ch Minh. Thc hin bng
cch nhp tri chut trn bn thnh ph H
Ch Minh ca Encarta ri chn chc nng Read
Article (c bi vit).

Hnh 7: S dng Encarta tra cu quc k v


quc ca ca Nht Bn

V d: Trong hc phn a l cc chu


lc, khi dy v t nc Nht Bn sinh vin bit
c quc k v nghe c quc ca ca nc
ny. Thc hin bng cch t menu Homework
Tools -> Geography Tools-> More -> Flags of
the world-> Flags of Asia.
2.3.1. ng dng Google Maps, Google
Earth v Microsoft Encarta trong mt
tit dy a l
Trong bi Hp chng quc Hoa K, hc
phn a l cc chu lc, ging vin cn gii
thiu cho sinh vin tm hiu v tr, quc k, quc
ca, a hnh, dn s, kinh t, vn ha, gio dc
v lch s pht trin ca Hoa K. Trong mc I,
II v III ca bi dy cung cp di y, chng
ti a ra vic ng dng Google Maps, Google

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

17

TRAO I - NGHIN CU
Earth v Microsoft Encarta minh ha, v xin
khng a ni dung chi tit.
I. Gii thiu khi qut v Hoa K
1. Gii thiu v tr a l ca Hoa K: s
dng chc nng tm kim, tra cu thng tin
lin quan v a im, a danh ca Google
Maps & Google Earth, hoc s dng chc nng
Tm hiu a danh v cc thng tin lin quan
ca Encarta.
Hnh 10: S dng Google Earth tra cu bn
a hnh ca Hoa K

Hnh 8: S dng Google Maps tra cu bn


ca Hoa K

2. Tm ta ca Nh Trng: s dng
chc nng bit v tr tm ta hoc ngc li
ca Google Maps hoc Google Earth.

Bng cch di chuyn chut trn bn vi


hnh nh 3D, h thng Cocie, dy Apalat v
ng bng Mitxixipi hin ra tht sinh ng vi
cc dy ni, nh ni ni tip nhau, cc hm ni
vc su, thung lng, ng bng tri rng xen k
vi cc im qun c. Sinh vin tng tng
nh ang ngi rp chiu phim coi ton cnh a
hnh ca Hoa K t Bc xung Nam, t ng
sang Ty.
2. Kh hu: Trong chc nng Tra cu
cc dng bn khc nhau ca Encarta chn
bn nhit so snh kh hu ca ba min
ng, Trung v Ty Hoa K t nh hng
n s phn b dn c.

Hnh 9: S dng Google Maps tm ta ca


Nh Trng

3. Gii thiu quc k, quc ca ca Hoa


K: s dng chc nng Tra cu quc k, quc
ca ca Encarta.
II. iu kin t nhin ca Hoa K
1. a hnh: thy r s phn b a
hnh gm cc h thng ni s, him tr, cc
h thng sng, vng ng bng trung tm v
duyn hi ven i Ty Dng ca ba min
ng, Trung v Ty ca Hoa K, s dng chc
nng Xem bn a hnh ca Google Earth.

18

Hnh 11: S dng Encarta xem bn nhit


ca Hoa K

III. Phn b dn c ca Hoa K

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Phn b khng u th hin s tng phn
hai chiu Bc-Nam v ng-Ty, s dng chc
nng Tra cu cc dng bn khc nhau ca
Encarta chn bn t trng dn s.
Vi s h tr ca Google Maps, Google
Earth v Microsoft Encarta gip cho phn
u ca bi dy Hp chng quc Hoa K
c minh ha r rng hn, m bn giy
hay m hnh qu a cu khng th lm c.
3. Kt lun
mt tit dy t hiu qu cao, sinh vin
hng th trong gi hc, ngi ging vin nn s
dng kt hp nhiu ngun hc liu khc nhau.
Trong , cc ng dng Google Maps, Google
Earth v Microsoft Encarta u l nhng sn
phm cng ngh cao, ph thng, s dng n
gin v c bit l min ph, c ng dng
rng ri ti nhiu nc trn th gii. Vi 03 ng

dng ny khng cung cp thng tin cho


bi dy, chng ch l mt phn b tr thm cho
tit dy c phong ph hn. Tuy nhin vi
nhng tnh nng, tin ch m chng em li,
nhanh chng lm thay i cch dy, cch hc,
cch t duy v quan trng hn c l cch ra
quyt nh ca thy v tr.
TI LIU THAM KHO
1. Trang ch - Google Earth: https://www.
google.com/earth
2. Google Tri t: https://vi.wikipedia.
org/wiki/Google_Tri_t
3. Trang web downloadastro.com Mc
Ti v ->Windows ->Phn mm Hc tp ->
Phn mm Gio dc -> Microsoft Encarta:
http://microsoft_encarta.vi.downloadastro.com
4. Trang ch - Google Maps: https://www.
google.com/maps

Sinh vin Nguyn Ngc Vnh Thnh- ngnh C Ting Anh t gii Nht trong cuc thi Th lnh Sinh
vin nm 2015 do Tnh on v Hi Sinh vin t chc.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

19

TRAO I - NGHIN CU

CO TT TH CHNG CA MN GIC THIN


ST GC NHN TIP NHN VN HC
ThS. L Th Kim Chi *
1. t vn
Co tt th chng ca Mn Gic thin s
l mt bi k, mt li di ngn ca mt v thin s
trc lc v Ty phng cc lc. K l li rn dy
ca cc v chn tu vi t, vi chng sinh v th
gii quan, nhn sinh quan Pht gio. Nhng bi
k ca Mn Gic thin s - v s thu ht l i,
khng dng li m cn n cha bao nhiu
iu huyn diu trong tm hn ca Mn Gic, n
cha bao nhiu ngha nhn sinh cho v lng
kip ngi. V th, c rt nhiu nhng li bnh
phm v n. Di y, trong khun kh ca bi
vit ny, chng ti ch dng li gii hn tm
hiu cch tip nhn Co tt th chng qua ba
bi vit ca ba tc gi ng trn Ting ni tri
m ca Nh xut bn Tr, xut bn nm 1996
- Tuyn tp cc tc phm t gii trong cuc thi
bnh vn do ph trng Kin thc ngy nay
thuc Tp ch Vn (Hi nh vn Tp.H Ch
Minh) t chc, v cui cng l mt vi cm nhn
ca bn thn v bi th.

em cc danh gia vo hu hai bn, Nguyn


Tng nh nghe nhiu, nh k hc thng c
Nho, Thch nn c d tuyn. Sau nhng
lc vic quan, Nguyn Tng thng ch tm
vo Thin hc. n khi vua ln ngi, v rt
mn chung nn vuaL Nhn Tngban cho
Nguyn Trng hiu Hoi Tn. Sau , Hoi
Tn dng biu xin xut gia, hc vi Thin
s Qung Tr v vn du khp ni. S l bc
lnh t php mn trong mt thi, c vuaL
Nhn Tngcnghong huht sc knh n v
dng cha Gio Nguyn thnh S lm tr tr.
Nm1096, cuithng 11, S gi chng c bi
k, c bit di tnl Co tt th chng.
c xong, S ngi kit gi th tch, th 45 tui.
Sau l ho tng,x lic th ti cha Sng
Nghim, vuaban cho thu hiul Mn Gic.
2.1.2. Tc phm
Nguyn tc:
Nguyn tc:

2. Ni dung

2.1. Co tt th chng ca Mn Gic


thin s

2.1.1. Tc gi
Mn Gic, 1052-1096, l mt Thin s
Vit Namthuc i th 8 ca dng ThinV
Ngn Thng. S ni php Thin s Qung
Tr v truyn tm n li cho t l Bn
Tnh. Vi bi th Co tt th chng, ng
c nhiu ngi coi l mt nh th i biu
ca dngvn th L-Trn.
i s Mn Gic tn tc l Nguyn Trng,
cha l Hoi T lm chc Trung th Vin ngoi
lang. Thiu thi, L Nhn Tng thng mi con
* Trng phng Cng tc sinh vin

20

Phin m:

Co tt th chng
Xun kh bch hoa lc,
Xun o bch hoa khai.
S trc nhn tin qu,
Lo tng u thng lai.
Mc v xun tn hoa lc tn,
nh tin tc d nht chi mai.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Dch ngha:
C bnh bo mi ngi
Xun i, trm hoa rng,
Xun n, trm hoa n.
Vic i theo nhau ui qua trc mt,
Tui gi hin n t trn mi u.
ng cho rng xun tn th hoa rng ht,
m qua, mt cnh mai n trc sn.
2.2. Co tt th chng t nhng gc
nhn ca ngi tip nhn
2.2.1. Co tt th chng qua cm nhn
ca Trn Phc S
M u bi bnh ca mnh, Trn Phc
S i t l v thng, t s thay i ca t
nhin, t ni au ca con ngi v sinh - tr - d
- dit khng nh rng: Mn Gic thin s
mm ci trc mi s i thay ca vn vt,
ca kip ngi.
Theo Trn Phc S, m iu ca bi k
nghe u u nh mt cn ma r ro trn
mi tn...Bt cht ma trt ht, dt ln mi tn
nhng m thanh mnh m ri tt ngm v khi
nhn ra ngoi tri sng tnh. Tc gi so
snh m iu, cu t ca bi k vi Mu thi
gian ca on Ph T v tinh t cho rng: m
iu bi k va mang tnh su lng ca ng
thi, va phng pht ci trm hng ca bn nhc
giao hng c in, v nu Mu thi gian
chuyn t th tht ngn sang ng ngn th Co
tt th chng ngc li lng l ph by s vic
trc mt t th th ng ngn, bt cht kt
thc bng hai cu tht ngn tht bt thn, tht
sng to.
T vic cm nhn m iu, cu t khng
nh gi tr ngh thut ca tc phm, ngi bnh
i vo ct ngha nhng nhn t ca bi k.
Tc gi cho rng: Mn Gic thin s s dng
cc ng t xu hng kh o, qu
lai trong th bin ngu cht ch th hin
s lp li, xoay vn ca v tr, v ln c
ci man mc, v bin ca v tr, s vn hnh
bt tn.., ngi bnh khng nh: l DCH

trong trit l Khng gio, chi phi ton b v


tr quan ca ng phng.
Theo tc gi, vic s dng cc ng t xu
hng ch ra s vn ng khng ngng ca
v tr l ci ti ca v thin s. Nhng ci
thn ca bi th chnh l ch nht trong
nht chi mai. Ngi bnh cm nhn rng:
Nht y l lng t ch khng phi s t;
Nht chi mai l ci g vt ra ngoi gii
hn cn ong o m, vi hnh nh mt nhnh
mai rung rinh trc gi gia mt khng gian
xun tn, hoa rng, bc thin s t ng
ph c hi th gic ng vo trong ngn t
ca mnh.
Tip tc s dng th php lin h, so snh,
Trn Phc S ch ra ngha nhn sinh ca
bi k: Ngi i thv minh, i dc, khng
thu l v thng, mi tic thng cho nhng
g mt v v th m sinh ra au kh, on
ght, khc thng, su no... Thin s th hu
minh, ng, cng bit n au, cng mang ni
au sinh - lo - bnh - t nhng khng bun
than ai on, s hi hay u su; nh s xc
nh c: Hoa v l c v thng nhng sc
sng ca nhnh mai vn lun tun tro bt dit,
Xc thn con ngi th cng i thay nh hoa
n hoa tn. nhng n ci vn ti thm trn
mi. Chnh v vy m theo ngi bnh, hnh
nh nht chi mai xut thn trong hai cu cui
tr thnh biu tng vnh vin cho tm th
yn nguyn... l chn nh, l th tnh thng
hng ca vn php.
2.2.2. Bi vit Ngh v cnh mai Mn
Gic ca Trn Th Thanh Xun
n tng u tin ca Thanh Xun v bi
k l c mt s rn nt m h xut hin trong
nhn thc c hu ca v thin s. Bi theo l
thng, ngi i ngh n ri mi i (o
kh), n ri mi rng (khai lc) nhng
bi th k ny th ngc li, tc gi vit v s
ra i, v bng hoa tn a trc khi vit v s
tr li, v bng hoa n. V theo ngi bnh,
l s tri nghim thc ti ca c nhn thin s.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

21

TRAO I - NGHIN CU
Thanh Xun tng tngMn Gic ang mt
mnh ng trn trin dc ngm nhn nh hong
hn ca i mnh. V tc gi cho rng cng
l mt phong cch t duy cn bn ca thin hc
m nh s thm nhun: p v ci nh
kin thng hng a v mt thc tnh mi.
n vi nhng cu k tip theo, Thanh
Xun cm nhn v l gii l cm thc ca
mt con ngi nm vng quy lut ca t
nhin, hay l s o luyn ca con ngi qua
ci trn. Theo ngi bnh, cu ni ca Mn
Gic a ngha, a thanh, c th vui m cng
lm ngm ngi nhng trn ht l mt thc
trn y v s hin hu ca mnh. Tc gi
khng nh: l thc ca thin s v s hn
hu ca i ngi Ta gi ri, hnh trnh ca
ta khng cn bao nhiu na, mi gn b ca ta
vi ci trn ch l si t mong manh trc gi.
T y Thanh Xun cho rng: Nu con ngi
ta c nim t ho khng ging c cy th con
ngi cng c nim au mt i khng tr li.
Tc gi khng nh hai cu hay nht ca
bi k chnh l: Mc v xun tn hoa lc tn,
nh tin tc d nht chi mai. Theo ngi bnh,
qua li k, thin s mun ni vi chng sinh
rng: ng bn khon nhiu v l t sinh tru
tng m h. Hy bt run s trc quy lut
lnh lng ca to ha bi ngay c trong ngy
xun tn vn c mt nhnh mai n...trn tro tn
gch vn v c h o ca b du, bt chp ci
khun kh thi gian hn nh m to ha dnh
cho mun loi, cnh mai y m thm tch t
ngun nha nguyn s hi sinh, ny lc, tr
bng. V ri mt m, bng n, khng cn i
nh nng mt tri: mt s sinh tn hon ton t
do, t ti!.
T s cm nhn y tinh t , Thanh
Xun i n kt lun: Bi k ca Mn Gic
thin s vt qua tnh cht suy tng thun
ty ca trit hc tr thnh thi ca. Hp thu ci
ngn ng s khai hnh tng ca t tri v ci
uyn o ca thin, n tr thnh mt bi th
ton bch.

22

2.2.3. Ta , ta i, khng vnh bit bi


bnh ca tc gi Qu Hng
C th ni y l mt bi bnh rt xut sc
v Ban t chc cuc thi ht sc cng tm khi
trao gii Nht cho bi ny. Bi bnh ca Qu
Hng c o t cch t vn n kt thc
bi vit ca mnh.
Mu bi vit, Qu Hng t bi k bn
cnh li trn tri ca mt ngi sp ra i vi
ting khc cho i ca b Chi Mai rng: Ti
c mt. V khng nh: cng l tinh thn
chung nht ca bi k.
Ging nh Phc S v Thanh Xun, Qu
Hng pht hin ra nt c o ca so
ngc kh o, lc khai v
rt tinh vi khi nhn ra rng bn ch kh
o lc khai lm cho trn gian qun
qui trong t bit sinh ly.: Ngi i thng
ngh n khai trc lc, yu hoa n, ht
hi hoa tn, ch trng s rc r, vin mn m
khng thch ho tn, ri rng. Phi chng v
th m cuc ha sinh ca con ngi nng n
nht trong mun loi?. Vn dng trit l ca
Khng T, Trang T v l v thng ca nh
Pht, ngi bnh khng nh: S ha sinh ca
trn gian l tt yu, S cng l con ngi
Hu sinh t hu t. C n t c tn, nhng
cu th u ca Mn Gic chnh l s nhc nh
con ngi v dng chy sinh ha.ni tip
nhau chy n v cng.
Qu Hng rt nhy cm khi nhn ra mt
cht bng hong trong hai cu k tip theo:
S trc nhn tin qu. Lo tng u thng
lai. Theo tc gi, Ni bun y man mc thi
nhng ngn gi h v c m thm lun lch
xng ty trn th. Ni tip mch ngun y,
Qu Hng nhn cu k nh b chng chnh
trn sng nc dng sng vnh cu, mu tc
trng nhp nh!. Tc gi hnh dung v thin
s b bnh nm bn ca s, chim nghim iu
qu, iu lai v thm ni bun c nhn su
bch pht, Hng thin vng hng tc, ni
bun vng cu th. m hng th phng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
pht nh ting th di nh v su ch khng u
ut. T y, Qu Hng khng nh mt iu
rng: thc h tam gio ng nguyn thm
m trong t tng nh s Mn Gic v Bi
k l bin, ni nhng con sng t tng lng l
v, ha tan trong , ch cn nghe nhp th
ca Sng.
n hai cui bi k, Qu Hng cht rng
mnh khi i din vi cnh mai b nh t trong
bng ti bao la v b mt hm qua c mt trong
cnh xun tn ca v thin s: cnh mai mun
y m thm khng nh cuc sng bt dit,
ma xun vnh hng. Phi hiu mai v yu i
lm, thin s mi cnh mai y trong bi k
lm trc khi mt. Chnh v vy m theo ngi
bnh, Cp cui ca bi k nh bng vi hnh.
Cu trn tm mnh trong cu di, cng chnh
l hnh bng cuc i: Mong manh, bt nh m
bt dit!...Cnh mai y vn lung linh ti thm
trong dng thi gian v thy v chung. T ,
Qu Hng nhn gi ngi c: Sng thanh
thn, i nh nhng. Ta , ta i, khng vnh bit.
T s cm nhn ngn ng, m iu, trit
l nhn sinh ca bi k, Qu Hng cho rng:
Mn Gic l thin s, Co tt th chng l
mt bi k m sao tc gi c mun gi s l
mt nh th bi bi k l mt bi th ch thc,
khng dng m vn m mu ngh thut.
C ci g Ht ln y, gia bao la v b nh,
bt bin v vn bin, hy dit v bt dit. o
v i. Ngi v S.
2.2.4. Mt vi cm nhn ring ca bn
thn v bi th
Co tt th chng l thi phm c o th
hin nim tin mnh m ca thin s Mn Gic
vo cuc sng. Bi k l tc phm trc tuyt ca
s kt hp hai ni dung tn gio v nhn vn.
Xu th thi i v cm thc tn gio ha
quyn vo nhau a bi th tin xa hn ci mc
ch ban u ca n l nhm rn dy chng sinh
t. V mt ngh thut, bi th s dng kh
nhiu hnh nh biu tng, ngn gn, hm sc,
dung d, t nhin,..

c ba bi bnh vi nhng cch tip nhn


mi m, c o ca cc tc gi, t bi k trong
dng chy cun cun ca cuc sng hin ti,
chng ti mo mui gp thm vi li bn nh
v bi k ny. Cuc sng hin ti ca con ngi
khng n gin ch l snh hng ca ba h
t tng Nho, Pht, Lo m cn c bit bao
nhiu dng t tng khc, c in c, hin i
c, tch cc nhiu m tiu cc cng lm. Dng
chy ca cuc i chy qua khng bit bao
nhiu thc ghnh, bao nhiu vc su v chng
ta vn ang quy p trong . Bao nhiu x
b ca cuc sng, ci c sng chung vi
ci thin, ngt ngo cng cay ng, ci thp
hn sng i cng cao thng, lng tham ng
cnh lng tri... Chnh v vy m con ngi ta
i khi lm ng lc li. Bao nhiu con ngi
v lng tham, v v minh i dc m bn r
c lng tm, bn r nhn phm, cha kp lm
mt con ngi trc khi nhm mt xui tay.
V th m chng ti nhn thy bi k ca Mn
Gic nh ting chy knh nh thc con ngi
ra khi gic mng trn gian. Con ngi sinh ra
i phi theo quy lut sinh - k - t - quy. Ai
ri cng cht, kip sng ca h l mong manh
nhng li c tng nh mnh sng mi, khng
thy c l v thng sinh - tr - d - dit. Cho
nn, khng bit bao nhiu ngi c ui theo
tin ti, danh li; lng tham v y che m c
lng tri, khng cho h thy c im dng
v cng khng cho h thy tui gi, bnh tt, ci
cht ang ui h pha sau lng.
Ci cht ca con ngi nh qu bong bng
bay ln tri. Chng ta em theo c g v th
gii bn kia? Mt con s khng trn tra! Chng
ta li g trn gian? Si ch mong manh!
Nhng ci si ch y mi l quan trng. Ci si
ch mong manh y cng chnh l nht chi mai
ca Mn Gic, l ch tm ca Nguyn Du,
l tm lng cn c trong i sng ca Trnh
Cng Sn vy! Gi nh tt c chng ta u c
trong mnh bi k ca Mn Gic th cuc ha
sinh ca trn gian s thanh thn, nh nhng hn,
cuc i s t ni au v nhiu nim vui hn.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

23

TRAO I - NGHIN CU
Du rng cch xa chng ta gn 1000
nm nhng ci huyn diu trong tm hn ca v
thin st ng ny vn cn vang vng, nhc
nh con ngi hy nh cuc i ny l hu hn,
l v thng sng cho thanh thn, cho trn
vn kip ngi. Cnh mai cui bi k l nim
an i, nim hy vng, nim tin mnh lit vo s
ti sinh. Mn Gic thin s li cho i
mt cnh mai kht vng, mt li rn dy qu
bu: Con ngi phi thu l v thng sng
thanh thn, mm ci trc l ha sinh v ng
bao gi gc ng trc tht bi gian nan.
3. Kt lun
L thuyt Tip nhn hin i t ra vn
i thoi gia ngi c v tc phm, mi
quan h gia vn bn vn chng vi ngi
c. Mi tc phm vn chng l mt vn
bn ngn t ngh thut v nh vn, nh th l
nhng ngh nhn ngn t luyn nn tc phm
vn chng vi nhiu tng ngha. Tc phm
vn chng bao gi cng m ra nhng chn tri
ch i cho ngi tip nhn. Ngi tip nhn
tc phm vn chng khng phi l thun nht
m l rt nhiu i tng vi nhiu tm n
nhn khc nhau. Cng mt tc phm nhng
ty tng giai on lch s, tng khng gian c
th v tng i tng vi lch thm m khc
nhau m cch tip nhn tc phm y cng khc
nhau. Ni theo cch ca Roman Ingaden th
mi tc phm vn hc u dang d, lun i
hi s b sung m khng bao gi ta t ti gii
hn cui cng bng vn bn.
Qua cch nhn ca ba tc gi v Co tt th
chng ca Mn Gic thin s mt tc phm
xut sc trong vn hoa vn hc Thin i L,
ta thy bi th m ra cho ngi c nhng
chn tri tip nhn ring ht sc c o, th v
nhng chiu kch khc nhau. Ch l hai cu
cui ca bi th thi nhng nu Trn Phc
S cm nhn n nghe nh l s ngng tnh t
ngt v tri sng ca mt cn ma vn v,
dn dp th vi Trn Th Thanh Xun li l ci
b chn dng nc tri xuichic cc neo

24

dng thi gian khng h ngng ngh, trong khi


Qu Hng xem n l hnh bng cuc i
monh manh, bt nh m bt dit. Cng m
mnh trong mt bi k cch y gn 1.000 nm
nhng , chng ta bt gp mt Phc S
tr tu, uyn bc; mt Thanh Xun nh nhng
nhng su lng v c bit l mt Qu Hng
ti hoa, sc so, y ni lc. Tht ng khi nh
th Nguyn Khoa im - nguyn Tng th k
Hi Nh vn Vit Nam kha V ni rng: Ngy
xa c vn ngi ta bit ngi vit vn. Ngy
nay c vn ngi ta cn nhn thy ngi bn
c ca n Khi ngi c ln ting bnh vn
th vn hc c nhn i sc mnh ca mnh.
Phi chng, cng chnh l ch n cui cng
ca L thuyt Tip nhn hin i: Ngi c
vi vai tr nh l mt ng sng to vi nh vn
trong vic sng to ra nhng gi tr mi cho tc
phm vn hc.
TI LIU THAM KHO
1. Trng ng Dung (2004),Tc phm
vn hc nh l qu trnh, Nxb KHXH.
2. Nguyn Thanh Hng (2002),c v
tip nhn vn chng, Nxb Gio dc.
3. L B Hn - Trn nh S - Nguyn
Khc Phi (2007), T in thut ng vn
hc,Nxb Gio dc.
4. Phng Lu (2007),Gio trnh Tip
nhn vn hc, Nxb Gio dc.
5. Trn nh S (2007), Gio trnh l
lun vn hc, Tp 1, Bn cht v c trng
vn hc, Nxb. HSP H Ni.
6. Tuyn tp cc tc phm t gii
trong cuc thi bnh vn t 2 do ph trng
(2006)Kin thc ngy nay thuc tp ch
Vn (Hi nh vn Tp.HCM), Ting ni tri m,
NxbTr.
Thng tin t https://vi.wikipedia.org/wiki/
Mn_Gic.), Gi

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

T CH CA CC C S GIO DC I HC
CNG LP PHI GN LIN VI VIC NNG
CAO TRCH NHIM X HI

rao quyn t ch cho cc c s gio


dc i hc l mt xu th tt yu
v l yu cu cp bch Vit Nam
hin nay. Tuy nhin, vic trao quyn t ch mt
cch t m thiu cc c ch i hi cc c
s gio dc i hc nng cao trch nhim x
hi ca mnh th c th dn n vic thiu kim
sot cht lng gio dc, i chch hng mc
tiu gio dc. V vy, trao quyn t ch v nng
cao trch nhim ca cc c s gio dc i hc
l 2 mt ca mt vn , cn phi gn lin vi
nhau. Bi vit s phn tch s cn thit v cc
gii php gn vic m rng quyn t ch vi
nng cao trch nhim x hi ca cc c s gio
dc i hc cng lp.
1. Trao quyn t ch cho cc c s gio
dc i hc l yu cu cp bch hin nay
T ch i hc l s t do ca mt c s o
to i hc trong vic iu hnh cc cng vic
ca n m khng c s ch o hoc tc ng
t bt c cp chnh quyn no 1. T ch ca cc
c s o to i hc thng c xc nh 3
tiu ch chnh l t ch v mt t chc v nhn
s; t ch v mt ti chnh v t ch v mt hc
thut. T ch v mt t chc v nhn s nhn
mnh kh nng cc trng i hc c th t ch
trong vic thit lp c cu t chc, tuyn dng,
s dng, nh gi v k lut, thi vic ging
vin, nhn s ca mnh. T ch v ti chnh nhn
mnh kh nng cc trng i hc c th ch
ng trong vic cng b hc ph, quyt nh cc
mc thu dch v, kh nng huy ng vn t th
trng ti chnh, kh nng u t cho nhng sn
1 Aderson.D. and Johnson, 1998, R.University
Autonomy in Twenty Countries. Commonwealth of
Australia
* Hc vin Chnh tr khu vc IV

ThS. H Th Thy Dng *


phm ti chnh, kh nng pht hnh c phiu,
tri phiu, kh nng lm ch s hu t ai nh
xng m h chim hu hay khng. T ch v
mt hc thut xc nh kh nng ra quyt nh
ca cc c s gio dc i hc v chin lc pht
trin, s mnh, kh nng gii thiu hoc ngng
mt chng trnh o to no , kh nng quyt
nh v cu trc v ni dung ca cc chng
trnh o to, kh nng quyt nh v s lng
v im nhp hc ca cc c s o to. Trao
quyn t ch cho cc c s gio dc i hc thc
cht l qu trnh phn quyn thc hin vic cung
ng dch v gio dc t vic cc c s o to
ch ng t khu trong qu trnh o to sang c
quyn ch ng thc hin nhiu khu cng vic
hn. Bn cht ca c ch t ch l qu trnh gim
thiu s can thip ca nh nc, gia tng tnh ch
ng, sng to ca c s o to cng lp vi
mc tiu huy ng ti a ngun lc. Vic thc
hin quyn t ch l qu trnh phn quyn rt ln
ca c quan qun l nh nc v gio dc - o
to i vi cc c s o to cng lp. Ngha l
quyn nng ca cc c s o to cng lp c
gia tng gn nh ti a v mc can thip, iu
tit trc tip ca c quan qun l nh nc gn
nh ti thiu ha. Trao quyn t ch cho cc c
s gio dc i hc cng lp Vit Nam l mt
tt yu khch quan v
Th nht, y l xu th chung ca gio dc
i hc trn th gii. Hu ht cc c s o to
ca cc nc c nn hc vn pht trin thng
c quyn t ch rt cao. H thng nhn c
s ng h ca Chnh ph thng qua n t
hng cc ti nghin cu hoc cc khon h
tr xy dng c s vt cht. Cc vn cn
li khc vi rt nhiu ni dung do nh trng
t quyt nh nh xy dng chin lc pht

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

25

TRAO I - NGHIN CU
trin di hn, t chc b my, xy dng cc tiu
chun v ch tiu tuyn sinh, chng trnh, gio
trnh, ti liu tham kho, chuyn kho, c s d
liu nghin cu, chin lc pht trin quc t,
quy nh mc hc ph, hc bng, quy ch khen
thng, k lut.
Th hai, trong iu kin chuyn t nn
kinh t k hoch ha sang pht trin nn kinh t
th trng nh hng x hi ch ngha, nhu cu
x hi i vi o to rt a dng, v vy vic
pht trin chuyn mn v kh nng m rng
quan h cn c trao cho cc c s o to
h c th ch ng, tch cc iu tra, kho
st th trng c th p ng tt nht nhu
cu ca x hi. Cc c s gio dc i hc l t
chc trc tip thc hin cc nhim v ca gio
dc i hc, h l ngi hiu r nht nhng nhu
cu ca x hi v o to i hc, iu kin kh
nng thc hin ca c s mnh v vy cn trao
quyn t ch cho h v h l ngi c th a ra
cc quyt nh chnh xc nht, ph hp nht. C
quan qun l nh nc v gio dc ch nn ch
yu thc hin chc nng hoch nh chin lc
pht trin gio dc o to, qun l chng
trnh, ch tiu tuyn sinhv l khu trung gian
phn b ngn sch tip nhn t nh nc n
cc c s o to.
2. Vic trao quyn t ch nu thiu c
ch yu cu trch nhim x hi ca cc c s
gio dc i hc s d pht sinh tiu cc
Trch nhim x hi chnh l vic nh
trng t nh gi v gim st vic thc hin
cc quy nh ca nh nc, sn sng gii trnh,
cng khai, minh bch trc nh nc, ngi
hc, ngi s dng sn phm gio dc hay ni
chung l trc x hi cc hot ng ca nh
trng v chu trch nhim v cc kt qu hot
ng ca mnh. Trch nhim x hi ca cc c
s o to chnh l trch nhim m bo cht
lng o to, cht lng u ra v s dng c
hiu qu cc ngun lc, thng tin minh bch.
Trc ht, cc mt sau y ca nh trng phi

26

th hin r : mc tiu hot ng, ch s hu,


c ch hot ng, ni dung, cht lng sn
phm, dch v. Trch nhim x hi ca cc c
s gio dc i hc cng lp khng ch gii hn
ch chng minh rng cng qu c chi
tiu mt cch c trch nhim m cn bao hm
c vic chng minh rng t c cc mc
tiu t ra ca nh trng mt cch c hiu
qu nht, nh trng phi chng minh c
quan h gia kt qu u ra v s dng ngun
lc l mt quan h t l thun ti u.
Vic trao quyn t ch phi gn vi vic
nng cao trch nhim ca cc c s o to
cng lp mi c th gp phn nng cao cht
lng o to. Ni cch khc, trnh tnh trng
cc c s o to t t ra cc quy nh vt
qu kh nng hay phm vi cho php, m bo
quyn t ch gp phn vo vic nng cao cht
lng o to th phi c c ch nng cao trch
nhim x hi ca cc c s gio dc i hc.
Vic giao quyn t ch nu khng c c ch
gim st c th dn ti vic trc li, chy theo
li nhun m b qun cht lng. iu ny l
cc k nguy him v sn phm gio dc mt khi
hng th khng th sa cha v cng khng
th vt i, di hi ca n hng 3 -4 th k. Nu
cho cc trng t ch v tuyn sinh (s lng,
im chun) m thiu s kim sot cht ch v
kh nng thc hin o to ca mnh th c th
dn ti vic a ra s lng o to vt qu
kh nng tng ngun thu, t nh hng
tiu cc n cht lng o to. ng thi,
t s lng, cc trng c th h thp yu cu,
nh hng n cht lng u vo ca o to.
Nu t ch m thiu vic nng cao trch nhim
x hi v mt cht lng, cc trng c th tm
mi cch ly hc ph cao trong khi ct gim
cc khon chi cho o to tng li nhun.
Mt s trng s li dng danh ngha lin kt
quc t (chng trnh, cng ngh, ging vin)
thu ph cao trong khi cht lng khng tng
xng vi hc ph. V d h c th thu mt s
gio vin ni ting lm bnh phong mt s

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
ngnh, khoa v n ging vin khng nng
lc nhm t li nhun cao. iu ny s dn ti
ngi hc phi tr mc ph cao trong khi cht
lng dch v m h c hng khng tng
xng vi ngun lc m h b ra. Khi cc c
s o to i hc c t ch trong tuyn dng
nhn s m thiu kim sot h c th tuyn dng
nhng ging vin khng c nng lc nhng c
quan h, quen bit vi nhng ngi c quyn.
c quyn t ch trong m ngnh, cc trng
c th ch o to ngnh hot, ngnh thu hc
ph cao m b nhng ngnh x hi cn nhn lc
nhng kh thu hc ph cao, dn ti mt cn i
trong c cu ngun nhn lc t nc so vi
yu cu ca s pht trin t nc. Tm li, trao
quyn t ch m khng gn vi trch nhim x
hi s c th dn ti nhiu h qu tiu cc v
cht lng o to v i chch hng mc tiu
o to.
3. Mt s gii php gn vic trao quyn
t ch vi nng cao trch nhim x hi ca
cc c s gio dc i hc
gn vic m rng quyn t ch vi
nng cao trch nhim x hi ca cc c s gio
dc i hc cng lp cn ch thc hin tt cc
gii php sau y.
M rng quyn t ch cho cc c s o
to i hc cng lp phi gn vi vic thc hin
kim nh cht lng gio dc. Chng ta cn
sm thnh lp c cc c quan kim nh cht
lng o to i hc vi i ng nhn lc c
trnh . c bit, vic kim nh cht lng
cn c cc tiu ch, phng php o lng
c th, chnh xc v cng bng. Mc giao
quyn t ch phi ph hp theo cn c kim
nh cht lng o to. Ngha l mc t ch
ca cc c s o to i hc l khng ging
nhau. Chng ta ch giao quyn t ch khi c
kh nng. ng thi, nng cao cht lng kim
nh, m bo kt qu kim nh l cn c cn
bn, khch quan, chnh xc cng nhn ng
cp ca mt trng. Ch c nh vy mi buc

cc c s gio dc i hc nng cao trch nhim


x hi, thc hin nng cao cht lng o to
nhm thu ht c ngi hc vi hc ph cao.
Thc hin kim nh cht lng o to i hc
s m bo ngi hc nhn c dch v o
to tng xng vi ngun lc ti chnh b ra.
Trng i hc cn cng khai cc cam kt
(chun u ra, c s vt cht, ti chnh) i vi
ngi hc v ngi s dng lao ng x hi
thc hin vic gim st vic thc hin ca cc
trng theo ng cam kt .
Cc trng i hc cng lp thc hin t
ch cn xy dng quy ch thc hin cc ni
dung t ch mt cch c th vi trch nhim
i km v khung php l x l c th. iu ny
l c s i ng ging vin, cn b trong c
quan thc hin gim st v cc c quan qun l
nh nc cp trn thc hin cng tc gim st,
kim tra.
Xy dng c ch kim sot v t gim st
cht ch cc lnh vc t ch trong ni b cc
trng i hc cng lp. Cn pht huy vai tr
ca hi ng trng, i ng ging vin, cn
b, vin chc ca trng gim st vic thc
hin quyn t ch. Bi l, khi trao quyn t ch
cho cc trng i hc cng lp, quyn ca hiu
trng, ca ban lnh o l rt ln cn c c ch
gim st m bo khng dn ti vic lm quyn
v mc ch c nhn.
T ch i hc cn gn lin vi vic kim
ton c lp nh cc t chc kinh t khc nhm
minh bch ha h thng ti chnh.
TI LIU THAM KHO
1. Nguyn Th Chnh (2012), Nguyn tc
c bn ca c ch t ch trng i hc cng
lp Vit Nam, Tp ch kinh t v pht trin.
2. Nguyn Vn Ng, Mai Ngc Anh
(2012), T ch ca cc trng i hc cng
lp Vit Nam hin nay: Thc trng v vn
, Tp ch kinh t v pht trin.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

27

TRAO I - NGHIN CU

S DNG PHNG PHP NGHIN CU


TNH HUNG TRONG DY HC TM L HC
ThS. Trn Thu Hin *
1. t vn
Vic i mi phng php dy hc
(PPDH) ngi hc ch ng, tch cc,
sng to trong hc tp l mt vn cn thit
v khng th thiu c trong s nghip i
mi gio dc ni chung v trong dy hc
Tm l hc v Gio dc hc ni ring. Lm
th no ging dy tt b mn Tm l hc
(TLH) l iu m mi ging vin TLH lun
quan tm trn tr. Qua thc t dy hc trong
trng s phm, chng ti nhn thy ngi
hc s rt kh nm vng cc tri thc v TLH
nu khng c dn chng minh ho t
nhng tnh hung sinh ng, gn gi din ra
trong thc tin cuc sng xung quanh.
Phng php nghin cu tnh hung
(PPNCTH) l mt phng php dy hc tch
cc c t chc theo nhng tnh hung c
thc ca cuc sng, trong ngi hc c
kin to tri thc qua vic gii quyt cc vn
c tnh x hi ca vic hc tp. Phng
php ny c nhiu u im ni tri, n gip
vic dy hc mang li hiu qu cao, lm tng
tnh thc tin ca mn hc, gip ngi hc
dn hnh thnh nng lc gii quyt cc vn
thc tin, lm tng hng th hc tp ca
ngi hc, lm thay i cch hc th ng
trc y, pht huy tnh ch ng, tch cc
v sng to trong hc tp, nghin cu ca
hc sinh, sinh vin
Bi vit ny trnh by cc khi nim lin
quan n phng php dy hc tnh hung;
vn s dng PPNCTH trong dy hc Tm
l hc.

* Ging vin Khoa Tiu hc

28

2. Ni dung
2.1. Khi qut v phng php nghin
cu tnh hung trong dy hc
2.1.1. Tnh hung
Theo T in Ting Vit, tnh hung l
ton th nhng s vic xy ra ti mt a im,
trong mt thi gian c th, buc ngi ta phi
suy ngh, hnh ng, i ph, tm cch gii
quyt.
Tnh hung cng c th c hiu l s m
t hay trnh by mt trng hp c tht trong
thc t hoc m phng nhm a ra mt vn
cha c gii quyt v qua i hi ngi
c (ngi nghe) phi gii quyt vn .
gc Tm l hc, tnh hung l h
thng cc s kin bn ngoi c quan h vi ch
th, c tc dng thc y ch th . Trong quan
h khng gian, tnh hung xy ra bn ngoi
nhn thc ca ch th. Trong quan h thi gian,
tnh hung xy ra trc so vi hnh ng ca
ch th. Trong quan h chc nng, tnh hung
l s c lp ca cc s kin i vi ch th
thi im m ngi thc hin hnh ng [3].
2.1.2. Tnh hung dy hc
Mt tnh hung thng thng cha phi l
mt tnh hung dy hc. N ch tr thnh tnh
hung dy hc khi ngi gio vin (GV) a
nhng ni dung cn truyn th vo trong cc s
kin tnh hung v cu trc cc s kin sao cho
ph hp vi logic s phm, khi ngi hc
gii quyt n s t c mc tiu dy hc.
Trong ging dy, tnh hung khng phi l
nhng trng hp bt k trong thc t m l
nhng tnh hung c iu chnh, nghin

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
cu k lng mang tnh in hnh v phc
v tt cho mc ch v mc tiu gio dc, tc
l gip cho ngi hc c th hiu v vn dng
tri thc cng nh rn luyn c cc k nng
v k xo. Tnh hung c s dng khiu
khch ngi hc phn tch, bnh lun, nh gi,
suy xt v trnh by tng ca mnh qua
, tng bc chim lnh tri thc hay vn dng
nhng kin thc hc vo nhng trng hp
thc t.
Phn loi tnh hung dy hc
- Da vo nhim v cn gii quyt:
+ Tnh hung cng c: Tnh hung dng
cng c v m rng tri thc hc.
+ Tnh hung pht trin: Tnh hung dng
hnh thnh v pht trin tri thc mi.
+ Tnh hung tm gii php cho hnh ng:
Tm cch gii quyt vn mi phc tp, cn
phi tri qua mt qu trnh gia cng mi gii
quyt c
+ Tnh hung ph phn: Ra kt lun cc
hnh ng xy ra l ng hay sai
- Da vo tnh cht thc t ca s kin
+ Tnh hung thc t: Tnh hung c
chn lc t nhng s kin trong cuc sng
+ Tnh hung gi nh: Tnh hung c
cc nh s phm gia cng to dng ln [2]
2.1.3. Dy hc tnh hung
Theo tc gi Trnh Vn Biu: Dy hc
bng tnh hung (thng c dng vi tn
ngn gn: dy hc tnh hung) l mt phng
php dy hc c t chc theo nhng tnh
hung c thc ca cuc sng, trong ngi
hc kin to tri thc qua vic gii quyt cc
vn c tnh x hi ca vic hc tp. Theo
Phan Trng Ng, bn cht ca PPDH bng tnh
hung l thng qua vic gii quyt nhng tnh
hung, ngi hc c c kh nng thch ng
tt nht vi mi trng x hi y bin ng.
2.1.4. Phng php nghin cu tnh
hung trong dy hc
PPNCTH c s dng ln u tin mt

cch bi bn ti i hc kinh doanh Havard.


Ti y, vo khong nm 1870, Christopher
Columbus Langdell l ngi khi xng
vic s dng cc tnh hung trong ging dy v
qun tr kinh doanh. Phng php ny sau
dn dn c p dng ph bin trong hu
ht cc ngnh ngh o to nh y, lut, hng
khng,v trong cc trng hc tt c cc
cp bc o to, c bit l o to i hc.
Tri qua thi gian, PPNCTH ngy cng
a ngi hc tin ti v tr trung tm ca bui
hc, cn gio vin ch c vai tr l ngi h
tr nhng sinh vin ca mnh trong vic lin h
l thuyt vi thc tin mt cch ng n v
chun xc hn. Ngy nay, PPNCTH vt ra
khi ranh gii ca nhng b mn nh qun tr
kinh doanh hay y hc tip tc c s dng
rng ri v t r nhng tnh nng u vit ca n
trong o to s phm, o to k thut, nghin
cu chnh sch v thit k v.v.
Trong o to s phm, PPNCTH c
s dng rng ri nht l trong vng 20 nm tr
li y. PPNCTH t ra cc k hiu qu trong
vic tr gip ngi hc lin h l thuyt vi
thc hnh v do , mang li mt sc sng mi
cho khng kh hc tp trn cc ging ng.
PPNCTH l mt phng php c th ca
dy hc gii quyt vn theo tnh hung, ,
cc tnh hung l i tng chnh ca qu trnh
dy hc. Nh ni trn, trng hp c
nu ra trong dy hc l nhng tnh hung dy
hc in hnh v qu trnh ngi hc nghin
cu trng hp cng chnh l qu trnh hiu
v vn dng tri thc. Theo Nguyn Hu Lam,
phng php tnh hung l mt k thut ging
dy trong cc thnh t ch yu ca nghin
cu tnh hung c trnh by vi nhng ngi
hc vi cc mc ch minh ha hoc cc kinh
nghim gii quyt vn [4]
2.2. S dng Phng php nghin cu
tnh hung trong dy hc Tm l hc
2.2.1. Quy trnh thit k tnh hung.
Trong dy hc tnh hung vic thit k tnh

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

29

TRAO I - NGHIN CU
hung dy hc c vai tr quan trng. C nhiu
tc gi a ra quy trnh thit k tnh hung (son
tho tnh hung). Chng hn nh quy trnh 3
bc:
Bc 1: Xc nh mc
tiu bi hc v cn nhc
cc yu t khch quan
a. Ly tng
Bc 2: Chun b
tnh hung
Bc 3: Kim tra,
chnh sa

b. Vit tnh
hung

hung. Ty theo ni dung v iu kin c th,


c th m t tnh hung di cc hnh thc sau:
bng cu chuyn k; thng qua cc cu th; ca
dao, tc ng; nhng on phim, clip, on
m thanh ngn.
Bc 5. Thit k tnh hung: Gio vin
thit k tnh hung trn c s nhng thng tin
thu thp c v hnh thc m t tnh hung
la chn. GV cn phi phn tch v la chn
thng tin, xc lp logic cc s kin, tin lng
trnh nhn thc, k nng hnh ng v thi
ca ngi hc.
Bc 6. Tham kho kin ca ng nghip
Bc 7. Chnh sa v hon thin tnh
hung

Bi vit ny cp ti quy trnh thit k


tnh hung dy hc qua 7 bc [2] (ti p dng
quy trnh ny trong thit k tnh hung dy hc
tm l hc)

2.2.2. S dng tnh hung trong dy hc


Tm l hc

Bc 1. Xc nh mc tiu l nh hng
cn bn cho vic tin hnh ging dy mt bi c
th. T GV cn c vo mc tiu bi hc
la chn tnh hung dy hc sao cho ph hp.

Nguyn tc 1. La chn tnh hung ph


hp vi i tng (Cn c vo nng lc, trnh
ca ngi hc trong lp la chn tnh
hung thch hp)

Bc 2. Xc nh ni dung kin thc dy


hc gn vi tnh hung s s dng. T ni dung
bi dy xc nh nhng kin thc c kh nng
thit k tnh hung. GV phi t tr li cc cu
hi nh: sau khi gii quyt xong tnh hung,
ngi hc s t c iu g? c ph hp vi
mc tiu v ni dung dy hc khng?

Nguyn tc 2. a ra tnh hung ng


thi im thch hp trong tit dy: vo bi, cng
c bi, chun b cho bi sau.

Bc 3. Thu thp d liu thit k tnh


hung bng cch tm kim t cc ngun nh:
Nhng mu chuyn ngn, sch bo, ti liu
tham kho,; Nhng tnh hung bt gp trong
cuc sng hoc kinh nghim bn thn; Nhng
kinh nghim dn gian trong ca dao, tc ng;
hay t chnh nhng kinh nghim, tnh hung t
ngi hc...
Bc 4. La chn hnh thc m t tnh

30

2.2.2.1. Nguyn tc s dng

Nguyn tc 3. Dnh thi gian thch hp


cho ngi hc suy ngh a ra cch gii quyt.
Nguyn tc 4. Pht huy vai tr ch o, t
chc, hng dn ca gio vin.
Nguyn tc 5. To iu kin cho HS th
hin nng lc v pht huy tnh sng to.
Nguyn tc 6. Linh hot khi s dng cc
PPDH h tr. Khng c PPDH no l vn nng.
thnh cng trong mt tit dy i hi ngi
gio vin kho lo vn dng cc PPDH.
2.2.2.2. Quy trnh s dng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
a. Xy dng k hoch dy hc bng tnh
hung (son gio n)
- Xc nh mc tiu bi hc v kin thc, k
nng, thi m ngi hc c th t c sau
khi hc xong bi hc
- D kin v thi gian: Ty vo mc ch
s dng, ni dung, tnh cht ca tnh hung
phn b thi gian sao cho hp l.
- D kin v phng tin dy hc: Phn
trng, bng en; s ; my chiu phim, nh;
phiu hc tp
- D kin v cc phng php c th phi
hp: Thuyt trnh, m thoi, k chuyn, tho
lun nhm, trc quan
- D kin cch tin hnh: Hot ng ca
GV Hot ng ca HS.

ny, hc sinh c th:


a. V kin thc: nh ngha c nhu cu
gn b ca tr vi ngi ln (c bit l vi
m). Nu c vai tr ca nhu cu ny i vi
s pht trin ca tr. Trnh by c cc kiu
gn b m - con. M t c hin tng phc
cm hn h tr s sinh.
b. V k nng: Vn dng nhng kin thc
trn vo vic nhn din, phn tch c cc kiu
gn b m con khi gii quyt cc bi tp v lin
h thc tin. Nhn din c hin tng phc
cm hn h tr s sinh. Vn dng nhng
kin thc trn vo vic chm sc tr v t vn,
gip cc bc cha m chm sc con giai
on ny.

Bc 1. GV nu tnh hung ng thi nu


r nhim v cn phi gii quyt.

c. V thi : Tinh thn hp tc lm vic


nhm. Tham gia tch cc vo gi ging. Tch
cc vn dng nhng iu hc c vo vic
chm sc v nghin cu tr em c bit l tr
em tui s sinh. C lng yu tr, mun gn tr
tm hiu tr.

Bc 2. T chc, iu khin lp hot ng


a ra cch gii quyt tnh hung

B. D kin phng tin: My chiu, my


vi tnh, phiu hc tp, video, hnh nh.

Bc 3. HS trnh by phng n gii quyt


tnh hung

C. D kin v cc phng php c th


phi hp: Thuyt trnh nu vn , k chuyn,
tho lun nhm, trc quan(video, hnh nh).

b. Tin hnh dy hc bng tnh hung

Bc 4. GV cho c lp nhn xt, tho lun


v cu tr li ca bn nhm chn ra cch gii
quyt ti u nht. Sau GV nhn xt cu tr
li ca cc em.
Bc 5. Khng nh v cng c. GV c th
tm tt hoc trao i vi HS trc khi a ra
cch gii quyt chnh xc v thuyt phc nht.
2.2.3. V d minh ha s dng PPNCTH
trong dy hc tm l hc.
Bi dy Nhu cu gn b vi ngi ln
v phc cm hn h tr s sinh.
A. Mc tiu bi hc: Hc xong bi hc

D. Cch tin hnh: thc hin mc


tiu trn ti s dng phng php dy hc
tnh hung trong bi nh sau:
a. t vn vo bi ti s dng tnh
hung l mt cu chuyn nh:
GV k cu chuyn: Trc y, cc nh
t thin ca mt t chc cu tr tr em Radda
Barnen ca Thy in lm mt cun phim
v mt tri tr m ci Gioc-a-ni, h ghi
li nhng thc phim v tr em ht sc thng
tm: C nhng em nm trn chic ging trng
khng ht nghing bn tri li nghing bn

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

31

TRAO I - NGHIN CU
phi. C em ngi gia gng u gt lia la
nh ngi ng kinh. C em u p lin tc
vo thnh ging, thnh ci[7]. V sao li c
nhng hin tng nh vy? Phi chng ngay t
khi cn nh cc em thiu i s gn b vi
m cha? Vy nhu cu gn b vi m cha tr
nh th no? S gn b c vai tr g i vi
s pht trin ca tr? Bi hc hm nay s i tm
cu tr li cho vn ny v l gii hin tng
tr em tri tr m ci Gioc-a-ni.
Vic a ra tnh hung ny dn dt ngi
hc khm ph tri thc v cng l hnh thnh
ng c hc tp cho h. Qu trnh dy hc cng
chnh l qu trnh gii quyt tnh hung trn.
Trn c s gii quyt tnh hung ny ngi hc
t c mc tiu hc tp
b. Trong qu trnh ging dy ngi
hc t c mc tiu (Trnh by c cc
kiu gn b m con, c k nng trong chm sc
tr v t vn, gip cc bc cha m chm sc
v mt tinh thn cho con giai on ny), ti
a ra 4 tnh hung cho ngi hc nghin cu
(tnh hung c thit k di dng cc phiu
hc tp da trn t liu M v con - Bc u
tm hiu tm l sn ph v quan h sm m con
Vit Nam, Bc s V Th Chn, NXB Vn ha
thng tin, 1997 v c ci bin, iu chnh cho
ph hp). Ti chia lp thnh 4 nhm cho ngi
hc tho lun v cc tnh hung ny
Tnh hung 1: Tm s ca ngi m:
Giy pht nghe con gi yu ct ting khc
cho i, ngi mnh nh lng i, mi m
thanh nh ngng li dnh cho ting khc
con yu . Chng b con qua cho mnh v lc
ny tht s l tt cng ca hnh phc: i yu
quyu qu nc mt c tro ra khi mnh
hn con, c i mnh chc chn khng bao gi
qun c giy pht thing ling y, giy pht
mnh c thm mt tnh yu ln lao trong cuc

32

i. B sinh ra khe mnh, nng 3,2kg. Ting


khc to.
Tnh hung 2: Tm s ca ngi m:
M cm thy c li khi sinh con ra m khng
thng. Bc s bo con ch c hn 1kg, sc
khe ca con qu yu nn phi p trong lng
knh. Trong lng m thy nn nao cm gic
mun c m con vo lng. M cm thy xt
xa v cng, khi nhn con nm trong tm chn
vi thn hnh non nt, b xu. M rt thch mi
khi c ngm nhn con ng, trng con ging
nh mt thin thn. Ch cn vi ngy na l m
con mnh c v nh. Con s c yu thng
v chm sc tht tt, mi m ca chng ta s
ngp trn nhng ting ci vui.Cm n v con
n bn m.
Tnh hung 3: Tm s ca mt ngi
m:Ti trt di ri sinh n ci tui 19. Ti
thc s khng mun c n v ba n khi bit tin
th b x i ni khc lm n. ng c gia
nh m ti khng h hay bit. Quan st v ghi
chp ca bc s: Ngi m t c nhng c ch
vut ve con. Th vi b. B sinh ra thng,
kho mnh.
Tnh hung 4: Tm s ca mt ngi
chng:n khi v ti mang thai a th 3, li
l con gi th b m ti chi. Bo v ti ch bit
n m khng bit . ng b cn xi ti b v
ci ngi khc, khng th i cp b cng c
min l tm c ngi n b bit chu trai
cho h. V ti chn nn, th , n ung t. a
b sinh thiu thng, rt yu t. Sau khi sinh v
ti tr nn lnh m, khi ngi thp xung gc
phng khc tht tht. Con b v t c m quan
tm nn cng yu hn.
Ti thit k di dng cc phiu hc tp
ngi hc d dng hn trong vic tho lun v
c th rt ngn thi gian tho lun. Phiu hc
tp c thit k nh sau:

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Ni dung tnh hung:
Tnh hung 1(2,3,4)
...............................................................................................................................................................................................................

Ni dung tho lun:


Tn hiu ca m:
...............................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................

Tn hiu ca con
.................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................

nh hng ca quan h m - con ti s pht trin ca tr (thun li hay khng thun li)
.................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................

Bin php (ngi ln cn lm g tr pht trin thun li?)


.................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................

Ngi hc s tho lun tnh hung trong 5 (thuyt trnh nu vn , phng php trc quan
pht sau i din ln trnh by kt qu ca v tho lun nhm), bi dy ny c nh gi
nhm. Cc nhm nhn xt, GV b sung, tng cao bi cc gim kho hi thi, kt qu chung
kt v trnh chiu ni dung bi hc. Thng qua cuc cc ni dung thi ti t gii nh.
tnh hung ny, ngi hc d dng trong vic
Trn thc t ti p dng phng php
hiu ni dung tri thc v n gn lin vi thc tin
ny trong ging dy cc hc phn tm l gio
cuc sng.
dc hc nh Tm l hc i cng, Tm l hc
c. Khu luyn tp, cng c bi hc: la tui v s phm, Tm l tr mm non v c
kim tra ngi hc c t c mc tiu bi hc mt s hc phn ca Gio dc hc, hc phn
(l bit t vn cho cc bc cha m trong chm Qun l gio dc mm non. Bng vic su tm
sc con giai on ny),ti a ra tnh hung cc tnh hung trong cc sch bi tp nh cun
sau: B A, 4 thng tui, t c biu hin mm ci Thit k bi tp thc hnh TLHLT v TLHSP,
khi giao tip vi ngi khc. Em hy t vn gip Bi Ngc Sn, NXBHSP, 2007, ti liu Bi tp
cha m b chm sc con tt hn b pht trin tnh hung tm l hc la tui v s phm (sch
ph hp vi tui.
mng), ti liu Bi tp tnh hung gio dc trong
Ngi hc s vn dng kin thc bi hc t chc hot ng gc cho tr mu gio, Nguyn
tr li cu hi tnh hung. Trn c s ngi Th Oanh, NXBGDVN,2009, ti liu Nhng
hc tr li c cu hi th mc tiu bi hc t tnh hung thng gp trong qun l trng
hc tc gi Lc Th Nga, Cng vi cc
c.
tnh hung t thit k t chnh kinh nghim ca
y l bi dy ti s dng d thi gio bn thn v su tm cc tnh hung t chnh bn
vin dy gii trung cp chuyn nghip cp tnh thn ngi hc, ti p dng phng php dy
v ton quc. Vi vic s dng phng php hc tnh hung v thy rng phng php ny
dy hc tnh hung v mt s phng php khc thc s em li nhng hiu qu thit thc.
Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

33

TRAO I - NGHIN CU
Qua thi gian s dng phng php ny
ti nhn thy:
- PPNCTH gip gn l thuyt vi thc
tin trong dy hc, nng cao tnh thc tin ca
mn hc. Thng qua vic gii quyt tnh hung,
ngi hc s c iu kin vn dng linh hot
cc kin thc l thuyt.
- PPNCTH gp phn nng cao tnh tch
cc, ch ng, sng to v hng th hc tp ca
ngi hc. Trong dy hc theo tnh hung cc
nhm hc sinh phi ch ng tm kim v phn
tch cc thng tin i tm cc gii php c th
c cho tnh hung. p ng c yu cu
ny, ngi hc phi ch ng t duy, tho lun/
tranh lun trong nhm tm hiu su thm v
l thuyt cng nh thc tin v tm ra cc gii
php cho cc tnh hung. S tham gia tch cc
gp phn to ra s hng th v say m
hc tp, sng to ca hc sinh.
- PPNCTH gip hc sinh nng cao k nng
lm vic nhm, k nng phn tch, gii quyt
vn , k nng trnh by, bo v v tranh lun,
phn bin kin trc tp th. Ngi hc hc
c cch chia s kin thc, thng tin cng
t c mc tiu chung. Thm na, ngi hc
cng hc c cch tn trng v lng nghe
kin ca ngi khc trong qu trnh lm vic
nhm hay tranh lun v cc gii php.
- Trong PPNCTH, GV cng c iu kin
trao i, hc hi nhng kinh nghim v nhng
cch nhn, gii php mi t pha ngi hc,
thng qua m gp phn lm phong ph hn
ni dung ging dy cng nh hon thin cc
tnh hung dy hc.
3. Kt lun
PPNCTH chng t tnh u vit vt
tri ca n trong vic a ngi hc ln n v
tr trung tm ca qu trnh dy hc, tng hng
th hc tp ca ngi hc, cng nh nng cao
tnh thc tin ca mn hc, rt ngn khong
cch gia o to nh trng v nhu cu thc

34

tin x hi, thc tin ngh nghip. C th ni,


PPNCTH gp mt phn khng nh vo vic
khai thc tim nng tr tu ca ngi hc, pht
huy ti a tnh tch cc v sng to ca h trong
hc tp.
V vy, ngi gio vin phi thc c
ht tnh cn thit ca vic p dng PPNCTH
trong dy hc. Gio vin phi rn luyn s nhy
cm ngh nghip v thi quen thng xuyn
su tm, quan st, ghi chp nhng tnh hung
c thc do t tri nghim, do c nghe k,
hoc t cc phng tin thng tin i chng,...
Trn c s nhng tnh hung su tm, bin son
c, tin hnh xy dng ngn hng cc tnh
hung dy hc di nhiu hnh thc.
TI LIU THAM KHO
1. ng Quc Bo (2002), Vn dng phng
php nghin cu tnh hung vo cng tc
hun luyn ti trng cn b qun l v
o to. Ti liu trng CBQLGD, H Ni.
2. Trnh Vn Biu (2005), Cc phng php
dy hc hiu qu, Trng i hc S phm
TP H Ch Minh.
3. V Dng (2000), T in Tm l hc, Nxb
Khoa hc x hi.
4. Nguyn Hu Lam, Ging dy theo phng
php tnh hung (bi ging) Chng trnh
Ging dy Kinh t Fulbright (01/10/2003 04/10/2003 ti FETP
5. Phan Trng Ng (2005), Dy hc v
phng php dy hc trong nh trng,
Nxb i hc S phm.
6. Phan Th Sng v Lu Xun Mi (2000),
Tnh hung v cch ng x tnh hung
trong qun l gio dc o to, NXB
HQGHN, 2000.
7. Nguyn nh Tuyt (2004),Gio dc mm
non Nhng vn l lun v thc tin,
NXB i hc S phm H Ni.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

KHNG GIAN NGH THUT TRONG TIU THUYT


LO GORIOT CA HONORE DE BALZAC
ThS. L Vn Hng *
Tm tt
Tiu thuyt Lo Goriot l mt trong nhiu
kit tc ca H. De Balzac. y, tc gi t cc
nhn vt vo vic x l s phn trong hai khng
gian c bn l: qun tr Vauquer v phng
khch ca b De Beausant. T , ng to ra
mt Paris thu nh, din ra tn bi kch v
tnh ph t trong x hi Php lc by gi.
1. t vn
Khng gian ngh thut chnh l mi trng
cc nhn vt th hin tnh cch v s phn ca
mnh. Khng gian ngh thut l sn phm sng
to ca ngh s nhm biu hin con ngi v th
hin mt quan nim nht nh v cuc sng...
Khng c hnh tng ngh thut no khng c
khng gian, khng c mt nhn vt no khng
c mt nn cnh no [3, tr. 88, 89]. C th
ni rng, trong tiu thuyt Lo Goriot, nh vn
Balzac xy dng c nhng in hnh c
gi tr ngh thut cao, trong c khng gian.
Trong bi vit ny, chng ti tp trung kho st
mt s kiu khng gian tiu biu qua lm bt
ln tnh cch v s phn ca cc nhn vt trong
tiu thuyt Lo Goriot.
2. Ni dung
2.1. Khng gian qun tr ca b Vauquer
Cu chuyn ch yu c xy dng trn
khng gian Paris, nhng khng phi tri rng
trong ton thnh ph, m li qui t vo mt s
a im nht nh. Trc ht, l khng gian
qun tr Vauquer, ni c ng, t tc ca nhiu
loi ngi, hng ngi trong x hi, n nm
trong Khu nh tr bnh dn ph Neuve - sainte
* Ging vin Khoa X hi

- Genevive nm lt thm gia khu La tinh v


khu ngoi Sainte - Marceau [3, tr.32]. V a
im qu tr ca b Vauquer cng xc nh mt
cch chnh xc N nm pha on di ph
Neuve - Sainte - Genevive, pha bn phi ni
mnh t thp dn v pha khu ph Arbalte
[3, tr.41]. Sau khi ch dn mt cch xc thc,
tc gi nhn xt nhng cng trnh ca s ngho
kh, bun chn, s gi ci cht chc v nim
vui ca tui thanh xun b cng p vo cng
vic t nht v khng khip. ng l khng c
mt ni no ca Paris c th khng khip [3,
tr.57] nh khu qun tr ny. Tm bin cho
khch cng gi m nhiu iu: Qun tr trung
lu ca nam gii, n gii v mi ngi. l
nhng sinh vin ngho, nhng ngi v hu,
nhng loi v cng ri ngh, nhn tn, nhng
k ng ng ang rp tm d thm; c c t kh
sai vt ngc v c nhng tng lp tin b, c
kht vng tin thn trong x hi nh: Rastignac,
Bianchon, Vautrin... C th coi y l mt phn
Paris thu nh, in hnh vi nhng khun mt
tiu biu ca Tn tr i ca Balzac.
Khng gian ngh thut trong tc phm
Lo Goriot cng l khng gian sng ca nhn
vt chnh - lo Goriot. Lo Goriot, mt ngi
giu ln sau cch mng 1789, phi sng gi
thn qun tr bt bo ny, sau khi phn
pht ht tin bc, ti sn v dng cho cc con
nhng tm chng thuc gii thng lu. C gi
Anastasle c g cho g qu tc De Restaud,
cn Delphine tr thnh phu nhn De Nucingen,
mt ch ngn hng. Cc chng r knh trng ti
tin ca lo Goriot bao nhiu th li khinh r
lo by nhiu. Cc con gi lo, thng xuyn
ni xu nhau, khng thm nhn mt nhau, bi l
mt c thuc gii qu tc, cn c kia thuc gii

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

35

TRAO I - NGHIN CU
t sn. C hai lun tm mi cch bn rt tng
ng xu cui cng ca ngi cha, nhm phc
v cho cuc chy ua trong th gii n chi ca
h. Vi mt tnh thng con m qung, bnh
hon, lo Goriot mt mt l cha tri ca tnh
ph t, mt khc lo li l nn nhn ca chnh
tnh cm y. Lo b con ci rung b v cht
trong au xt, n hn ti qun tr Vauquer.

Phng khch th hai l phng khch ca b De


Beausant, ni Rastignac s nhn nhng bi
hc lao vo th gii Paris- vinh quang- tin
bc- n b. Mt ni na cng rt quan trng
i vi qu trnh lp nghip ca Rastignac l
nh ca phu nhn De Nucingen, con gi th hai
ca lo Goriot, ni m Rastignac s bc nhp
cu tin thn.

S phn Goriot c ti hin qua nhn vt


Rastignac, mt sinh vin ngho tm tr ti cng
qun tr va hc hnh, va dn thn vo x
hi thng lu. Vautrin, mt phm nhn trn
tri, mt k sng ngoi php lut cng mn
qun tr ny tr thn. Vautrin hiu c kht
vng ca Rastignac gi cho anh ta yu
Victorine, con gi b rung b ca nh t sn
Taillefer, ch nhn ca nhng ti sn m m.
G t sn ny ch tha nhn con trai, b mc
con gi. Vn bi c by ra, con trai Taillefer
b git, v Victorine tr thnh c tha k triu
ph. Rastignac khng mun v khng chp
nhn con ng y. Anh ta nh mt b qu
tc c h hng xa, b De Beauseant, gip
bng cch lm quen v s dng Delphine de
Nucingen; con gi lo Goriot nh mt phng
tin tin thn. Kt qu, b De Beauseant bng
lng cho Delphine c bc vo phng khch
ca b ta, iu m Delphine coi l mt vinh d
ln. Khi cc c gi bc vo phng qu tc v
say sa vi ci vng quay ca v hi, th cng
l lc Goriot hp hi v cht trong qun tr r
tin. Rastignac cng ngi bn cng l sinh
vin ngho Bingxng, ngoi vic chm sc,
b tin chn ct ng lo.

Thng qua im nhn ca nhn vt


Rastignac, khng gian qu tc hin ln trng l:

2.2. Khng gian phng khch ca cc


qu b
Tri ngc vi khng gian qun tr l
khng gian phng khch ca cc qu b. u
tin l khng gian phng khch ca phu nhn
De Restaud, con gi ca lo Goriot. Ni y,
Rastignac b tng ra khi ca v l li ni
ra ni ca lo Goriot ti qun tr Vauquer, m
khng bit l cha ca phu nhn De Restaud.

36

Chng i theo mt chic cu thang ln


trang tr y hoa, c tay vn bng long, nn tri
thm dn ti phng ca phu nhn Beausant,
mt ngi m chng khng bit v ci tiu s
m mi ngi lun quan tm, nhng c l n
cng s lng dn xung nh bt c nhng cu
chuyn khng bnh thng khc trong x hi
thng lu Paris [3, tr.46].
Cc khng gian trn tr thnh cc im
ni cc chng ng tin thn ca Rastignac,
l mch ngm lin kt mi lin h gia Goriot
v cc c con gi, gia Goriot v x hi bn
ngoi. Gia cc khng gian l con ng
len li ca Vautrin, nhm tm cch buc x
hi phi tha nhn mnh theo cch: hoc tr
thnh cn bnh n dch, hoc tr thnh vin
n tri ph. Cc khng gian va c ch
ng nht nhng khng thng nht, thm ch
cn i lp nhau. S ging nhau th hin ch:
Ti qun tr Vauquer, Vautrin ln lp dy ngh
cho Rastignac rng: cuc i l mt x bp,
mun n th phi bn tay, nhng phi bit chi
cho sch. V nhanh chng tr thnh ngi
giu c, hn xut phng n git ngi
chia hoa hng, hoc phi tr thnh cn bnh n
dch ngi i phi king n, hoc phi tr
thnh vin n tri ph bn tung vo x hi,
bt mi ngi phi tha nhn. Cn phng
khch qu tc, b De Beausant ln lp cho cu
em h xa cch tip cn x hi qu tc. l ly
n b lm vt tin thn, l phi bit giu tht kn
nhng tnh cm chn tht v khng bao gi bc
l n ra, l phi bit tn nhn, phi bit hy sinh

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
nhng n ng, n b nh nhng con nga
trm, mc chng cht ln quay ra. Cng tn
nhn bao nhiu, cng lnh lng bao nhiu, th
cng nhanh chng thnh cng by nhiu. y
chnh l phng thc bn linh hn cho qu s.
Nh vy, mt ph n qu tc v mt t kh sai
truyn t cho Rastignac nhng bi hc vo
i ca x hi ng tin.
2.3. T qun tr ca b Vauquer n
phng khch ca phu nhn De Beausant,
bc tranh tng phn y xt xa v x hi
kim tin
Con ng t qun tr Vauquer ti nh ca
phu nhn De Restaud, phu nhn De Nucingen
cung cp cho Rastignac nhng v d c th, b
ch v cc k sinh ng. Tt c to ra nhng
vng xoy cun ht chng thanh nin trai tr
vo vng bn cuc i bn thu. Cc khng
gian u va rng li va hp. Rng nhng
khng mang tnh cht thnh thang m ch gia
tng s trng vng. Hp l v tt c u co cm
li, to ra cc lp v bc kn con ngi. Con
ngi tr thnh cc mt phng tch ri khng
giao tip vi nhau, i ch vi nhau. Con
ngi gm gh vi nhau, sn sng nhy b vo
nhau cn x, tiu dit ln nhau. m v hi
ti phng khch ca b De Beausant, ni tt
c cc bn b ca b ta ang thp thm mong
ch thi im bt hnh ca b phu nhn, u
ang p nim vui sng ch nghe s t
chi tnh yu ca D`Ajuda-Pinto. Tt c ang
sn sng v tay reo mng trc thm bi ca
ngi khc. Tt c nhng ngi khch vi v
ngoi lng ly, lch thip ang m nhn trong
vng quay m o u bit rng cuc tnh
tht bi th s hin din ca b De Beausant ti
Paris cng chm dt.
Cng vo thi im , khi v hi ang
tng bng, khi cc c con gi ca lo Goriot
ang m mnh trong cc vng quay, c bit
l phu nhn De Nucingen vi b vy o t tin
mua c nh cc ng tin bn i s li tc
cui cng ca lo Goriot ang say sa v ln

u tin c ta c gii qu tc cho tham d v


hi, th ti qun tr Vauquer; ti cn bung thu
vi gi thp nht, ng b ca nhng a con
gi kia ang vt v trong cn hp hi vi mong
mun duy nht l c gp mt chng trc khi
cht. Kiu khng gian- thi gian nh vy mang
trong n mt sc mnh t co rt ln.
Cch miu t cc khng gian, c bit
khng gian qun tr Vauquer l rt t m, chi
tit, mang tnh lit k - thm ch c th cn cn
ong o m c. S so snh cng rt th v,
chng hn: Ton b qun tr ni ln con ngi
b ta, cng nh con ngi b ta ni ln qun
tr ca b ta [4, tr.79]. Trong khng gian qun
tr ny, cn tn ti mt s i lp b ba gia
Vautrin- Rastignac- Goriot. S i lp ny, c
tc dng lm ni bt nhn vt Goriot. Vautrin
ch ra tnh thng con bnh hon ca Goriot,
cn Rastignac mang v cho ng lo hnh nh
nhng a con gi cng vi nhng nhu cu n
chi, ua i ca chng. Thi gian din ra cu
chuyn khng ko di, nhng cc tuyn truyn
an xen vo nhau to ra s phc tp ca tc
phm.
Cun tiu thuyt trc ht cho thy bi kch
ca mt ngi cha. Lo Goriot, c coi l vua
Lear ca thi hin i. ng lo cht trong
au n, cht trong s ch i kht khao ca
nhng a con. Cc chng sinh vin ngho
dc vo m tang nhng ng xu cn li ca
mnh. Hai c con gi gi n hai c xe nga
thay mt h, bi l h cn ang bn v hi. ng
lo c chn ct m thm vo lc mn m
bung xung. Khi cn sng, lo Goriot dnh ht
mi tnh thng cho con, cho chng tt c mi
th, cho chng ton b gia ti. Cho chng tin,
ng lo ng thng ti nghip t tc
i sc mnh ca chnh mnh. X hi cng nh
cc con ng, ch bit thn phc ng tin. Tin
l v thn hin i duy nht c mi ngi tn
ngng. Cch miu t tn bi kch Goriot khng
cng thng, m c tun t, dn d, tng t mt.
Ci ti tin ca ng lo c vi dn theo nm
thng, v cng theo nm thng cuc i ca ng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

37

TRAO I - NGHIN CU
lo trng mong g s gip ca con ci, m
ch cu mong c trng thy chng, c gc
u vo u gi chng nh mt con ch nh.
Nhng tin khng cn, th tnh cng mt ht,
cho d l tnh cha - con.
mt kha cnh khc, th hnh nh Vautrin
cng mang ngha bi kch. l con ngi
sng ngoi ra x hi. Anh ta khng c x
hi tha nhn, v anh ta l ngi t kh sai. Do
, c x hi tha nhn, anh ta phi t
bin thnh hoc l bnh n dch, hoc l vin
n tri ph. Gp Rastignac, anh ta mun nhn
to ra mt hng i mi cho cuc i.
Vautrin s git con trai ca lo t sn Taillefer
buc lo ta phi nhn li a con gi m lo
ang tm ui ra khi ca. Rastignac ch cn
nh mt git tnh yu cho c gi vn ang
thiu thn tnh cm , l ngay lp tc tr nn
giu c. Khi giu c th Rastignac ch vic trch
ra t ti sn hi mn ca c gi mt t tin, v vi
s tin Vautrin s sang M lm li cuc
i. Mn u ca v kch c dn dng,
nhng ci kh cht min Nam ca Rastignac
ngn cn bc tip theo ca v din. ng thi,
ci bt hnh cng xut hin: Vautrin b u c,
du n t kh sai ng chm di da cng ni
ln. Vautrin hin nguyn hnh l Jacques Collin,
vi bit hiu la thn cht ni ting, l t kh
sai trn tri. Gic mng hon lng tan thnh
my khi.
Rastignac l loi nhn vt hnh tin, ang
m c xy dng con ng tin thn. tc
phm ny, nhng v p trong sng ca mt
con ngi trai tr, v p ca bng hoa bch
hp vn cn. iu th hin qua tnh cm
gia chng trai v ng lo Goriot, gia mi tnh
cm vi anh chng sinh vin ngho Bianchon.
Song tt c nhng tnh cm khng bn vng,
khng tn ti c lu. Chng trai s b dng
i cun i. Cc bi hc v lng quan trng
t chng trai vo mt ng ray mi,
Rastignac tr thnh ngi t nguyn bn linh
hn cho qu s, tng bc leo dn tng bc
thang trong chn thng lu. y l mt loi

38

ngi kh ph bin trong x hi Php ng


thi v c nhiu nh vn quan tm phn
nh. Chng hn nhn vt Julien Sorne trong
v en ca Stendhal. Ci khc nhau gia
hai nhn vt l: Julien Sorne th eo mt n,
ng vai mt k o c gi, len li vo trong
x hi thng lu, kim sng, tr th thi
i v cui cng i lp vi x hi . Cn
Rastignac th khi nhn thc c rng: cuc
i l mt vng bn, anh ta khng ln trnh
n m t nguyn m mnh vo chn bn en
. Rastignac tr thnh in hnh cho mt loi
hng ngi trong x hi Php, va mang tnh c
th, va mang tnh khi qut cao.
3. Kt lun
Tiu thuyt Lo Goriot khng ti hin cc
cnh dao m mu , nhng thng qua xy
dng khng gian ngh thut, Balzac phn
nh thc trng x hi t sn Php th k XIX,
mt thc trng tot ln tht l bun thm. Cc
kiu khng gian i lp nhau, an xen ln nhau,
t lm ni bt ln tnh cch v s phn ca
nhng nhn vt. Lo Goriot - mt ngi cha
sut i v con b b cht trong gh lnh ti
mt qun tr ngho nn, i lp li l hnh nh
nhng con ngi khng ngn ngi, c lao su
mi vo vc thm en ngm ca u trng
Paris, trong vng xoy ca ng tin. Balzac
cng ch ra s sp tt yu ca tng lp qu
tc trong x hi mi, ch ra s thay th khng
cch no o ngc c ca giai cp t sn.
TI LIU THAM KHO
1. L Nguyn Cn (2006), Cc tc gia tiu
biu Vn hc Php, NXB Gio dc, H Ni.
2. L B Hn (1990), Gio trnh L lun
Vn hc tp 1-2, NXB Gio dc, H Ni.
3. Trn nh S - Bin kho v gii thiu
(1994), Thi php v Thi php hc, NXB Gio
dc, H Ni.
4. Bi Thc Tam (1993), Cc tc phm
ca nh vn Php Honor De Balzac, NXB
Vn hc, H Ni.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

S DNG THIT B DY HC
NNG CAO CHT LNG DY - HC
ThS. ng Minh Quang *
1. t vn
Qu trnh dy hc cu thnh bi nhiu yu
t c lin quan cht ch v tng tc nhau. Cc
thnh t c bn ca qu trnh gio dc l: Mc
tiu Ni dung Phng php Gio vin Hc sinh Thit b dy hc (TBDH). S dng
thit b nng cao cht lng gio dc v k
nng thc hin cc phng php ging dy
(PPGD) tch cc l xu th ca gio dc trong
thi i ngy nay.
Hn na, cng vi qu trnh i mi gio
dc, cc m hnh trng hc mi (VNEN)
c p dng trn din rng th vai tr ca thit
b trong qu trnh dy hc ngy cng c
tng cng. Song song vi dy hc tch hp cc
mn hc nh Khoa hc t nhin, Khoa hc X
hi cng yu cu thit b v cng tc thit b c
nhng thay i cho ph hp vi iu kin thc
t trong tnh hnh mi.
Tuy nhin, hiu - s dng cng nh
qun l thit b mt cch ng n v khai thc
c hiu qu nhng thit b c trong qu trnh
dy hc khng h n gin, n l mt vn
tuy khng mi, khng kh nhng i hi tnh
kin tr, trch nhim v tn ty ngi dy v
cn b thit b. Cng tc thit b trng ph
thng cn c mt cch nhn ng n t nhng
ngi lin quan, n i hi cn b thit b phi
lm vic nhiu hn, gio vin ging dy vt v
hn v cn c nhng kin thc thc t cng nh
kin thc lin ngnh bit t bi hc, mn
hc ca mnh trong mi lin h vi cc mn hc
lin quan ...
Bi vit ny tc gi mong mun gp phn
* Trng phng T chc Hnh chnh

nh gip ngi dy, cn b thit b cng nh


cn b lnh o trng c mt cch nhn y
v ng n v thit b v cng tc thit b cc
trng ph thng.
2. Ni dung
2.1. S dng thit b dy hc nng
cao cht lng dy hc
2.1.1. V sao phi s dng thit b dy
hc nng cao cht lng dy hc
ng v mt ni dung v phng php dy
hc th TBDH ng vai tr h tr tch cc. V
c TBDH tt th mi c th t chc c qu
trnh dy hc khoa hc, a ngi hc tham
gia thc s vo qu trnh ny, t khai thc v
tip nhn tri thc di s hng dn ca ngi
dy. TBDH phi v ph hp mi trin khai
c cc phng php dy hc mt cch hiu
qu. Tuy nhin, ng trn mt gc khc th
TBDH cn l b phn khng th thiu c ca
ni dung v PPGD.
TBDH l cc sn phm khoa hc k thut
c chc nng xc nh v mang tnh mc ch
s phm rt cao, chng cha ng mt tim
nng tri thc to ln ng thi ng vai tr l i
tng nhn thc (v d: knh hin vi khi dng
quan st th n l cng c. Phng tin hc
dng quan st cc vt nh vt qu kh nng
quan st ca mt thng, nhng trong mn
quang hc th knh hin vi li l i tng cn
c ngi hc nhn thc v mt cu to v cc
quy lut quang hc.
Vic dy hc theo cch truyn th mt
chiu ang dn c thay bng cch dy hc
coi ngi hc l trung tm ca qu trnh nhn

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

39

TRAO I - NGHIN CU
thc. Hng i mi tch cc ny da trn
mt s thay i c bn c lin quan cht ch
n TBDH.
Khi ta s dng thut ng i mi phng
php dy hc. Ci cn i mi ch l cch
thc, iu kin, cng ngh mi nhm thc hin
phng php c. V d: c th thc hin cc
phng php thc nghim c in bng cng
ngh rt hin i nh tia sng thng trong th
nghim quang hc c in c thay bng tia
Laser chng hn v hc sinh s c trc tip
lm thc nghim, c lp rp tc l thao tc,
quan st, nhn xt bng vic s dng cc dng
c, phng tin c th. Ngha l hc bng hnh.
2.1.2. Vai tr ca thit b dy hc trong
vic nng cao kh nng s phm
Thc hin cc PPGD trc quan, thc
nghim, to nhng vng hp tc gia GV v
HS, to ra kh nng thc hnh, cng c kin
thc, rn luyn k nng lm vic, hc tp, s
kho lo chn tay, bi dng kh nng t hc,
t chim lnh tri thc, to ra s hng th, li
cun khi hc, tit kim thi gian trn lp, ci
tin cc hnh thc lao ng SP, to kh nng
t chc mt cch khoa hc v iu khin hot
ng dy hc.
2.1.3. Nhng im cn ch khi xy
dng, la chn, s dng thit b dy hc
- Ph hp i tng: phi xem xt c
im v kh nng nhn thc ca hc sinh, khi
t chc v thit k c s h tng trng hc, la
chn cc mu TBDH, la chn nguyn vt liu
cho cng tc ging dy hc tp.
- Tnh khoa hc: l mc chun xc trong
vic phn nh hin thc.
- Tnh s phm: L s ph hp vi yu cu
v mt s phm nh r, kch thc, mu sc,
d s dng, ph hp vi tm sinh l HS.
- Tnh kinh t: L gi thnh tng xng vi
hiu qu gio dc o to.

40

Cng thc c l sau y th hin s nh


gi chung nht i vi thit b dy hc:
Hiu qu u t = Hiu qu s phm/
gi thnh TBDH
Nh vy, thit b dy hc c th n gin
hay hin i nhng qua s dng, n phi cho
kt qu khoa hc, m bo yu cu v mt m
quan, s phm, an ton v hp l, tng xng
vi hiu qu m n mang li v khng nht thit
l nhng thit b phi t tin.
2.1.4. S dng tng hp cc phng tin
dy hc trong i mi phng php ging
dy trng ph thng
Bt k mt phng tin trc quan no cng
ch mang nhng thng tin khoa hc nht nh
v c chc nng s phm ring bit. Chng
cn c b sung ln nhau gp phn xy
dng mt cch hon chnh nhng biu tng,
hnh nh, khi nim, quy lut thch hp ca i
tng nghin cu. Li ni ca gio vin, cu
nh ngha trong sch gio khoa c th cung cp
mt loi thng tin hon chnh, c h thng. Cc
vt thc, cc i tng t nhin cho bit hnh
dng thc, kch thc, mu sc b ngoi ca
chng lm cho HS hiu c nhng tnh cht
vt l ca i tng nghin cu. Th nghim
cho HS hiu c bn cht ca cc hin tng
v cc qu trnh xy ra trong t nhin, trong
phng th nghim hay trong sn xut. Bng v,
tranh, s , hnh v c tc dng nh hng
nhn mnh nhng vn , nhng im ch
yu cn ch trong qu trnh tip thu kin thc.
Phim nh gip khm ph ra nhng iu khng
trc tip thy c hoc kh thy trong thc t
ca cc s vt v hin tng, xy dng mi lin
h gia vt cht v hin tng, phn nh c
thuc tnh ca i tng nghin cu. Phim cn
c tc dng gip cho HS tri gic c mt cch
lin tip, k tc nhau ca mt qu trnh, mt
hnh ng hay hot ng ca i tng trng
thi ng.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Kinh nghim s phm cho thy rng mun
HS nm c y cc kin thc khoa hc v
cc i tng nghin cu th trong qu trnh dy
hc phi s dng phi hp mt cch hp l cc
phng tin trc quan dy hc v kt hp cht
ch vi li ni ca GV.
2.1.5. Cc hnh thc s dng phi hp
cc phng tin dy hc
C nhiu dng phi hp khc nhau cc
phng tin trc quan dy hc trong b dng
dy hc ti u. Ngi ta thng s dng hai
kiu phi hp sau y trong qu trnh dy hc:
a) S dng phi hp b dng dy hc
c tin hnh khi HS thu lm cc kin thc
bng kinh nghim, cn phn l thuyt th cha
c nghin cu. Trong trng hp ny, s phi
hp c bt u t vic s dng cc phng
tin dy hc gip cho HS hnh thnh cc biu
tng c th, sau n cc phng tin gp
phn vo vic t duy da vo cc ti liu tri
gic v kim tra nhng kt lun trong thc
tin.
Vic s dng phi hp cc phng tin ny
khng nhng ch ph hp vi chc nng ca
tng loi phng tin, m cn ph hp vi vic
nghin cu tng i tng c th trong mi qu
trnh s phm nht nh.
b) S phi hp cc phng tin trc quan
dy hc c tin hnh khi HS nm c l
thuyt v nghin cu nhng yu t mi trong
bi th vic s dng theo tin trnh ngc li.
Tc l trc ht dng cc ti liu kch thch
t duy tru tng ca HS, sau s dng cc
phng tin dy hc gp phn vo chng minh
nhng kt lun rt ra n vic hnh thnh cc
biu tng c th.
2.1.6. Nhng iu cn ch khi s dng
phi hp phng tin trc quan
a) Khi s dng cc phng tin trc quan,
khng nhng ch s dng mi kh nng thch

hp nht ca mi loi m cn phi kt hp cht


ch gia vic quan st cc hnh nh ca s vt
vi vic quan st cc qu trnh, cc hin tng
ca s vt (vi th nghim ho hc, GV yu cu
HS quan st khng ch cc hin tng xy ra,
m cn c qu trnh, c din bin ca cc phn
ng ho hc). Qua vic kt hp cc s quan st
, ng thi kt hp vi li hng dn ca GV
trong khi biu din thc y s pht trin t
duy tru tng v sng to cho HS.
b) tp trung ch vo nhng vn
bn cht nht ca bi hc, cn phi la chn
cc phng tin no thch hp nht, c tc dng
mnh nht i vi bi hc . Nhng phng
tin phi din t ni dung chnh ca bi hc.
Phi s dng ng lc, ng ch, ng liu
lng mi loi phng tin.
c) Nghin cu, xy dng, ch to v trang
b b phng tin dy hc ti u phc v cho
tng ti, tng mc v tng chng trnh cc
b mn l iu kin quan trng gp phn nng
cao hiu qu ca vic s dng phi hp cc
phng tin dy hc.
2.2. Cng tc qun l thit b dy hc
trng ph thng
2.2.1. Nng cao nhn thc cho cn b
qun l, gio vin, nhn vin
Hin nay cng tc qun l TBDH cc
trng ph thng cn nhiu hn ch. Mt trong
nhng nguyn nhn c bn ca n l do nhn
thc ca cn b qun l, ca gio vin, nhn
vin ph trch TBDH v vn ny cha ng
mc. Mt thi quen tr thnh c hu, ngi
qun l, mt s gio vin, nhn vin xem
nh tc dng ca TBDH trong cng vic dy v
hc. V vy, vic nng cao nhn thc cho cn b
qun l, gio vin, nhn vin ph trch TBDH
l mt mt vn cp thit. Cn lm cho h
thc c s cn thit v c nhu cu s dng
thng xuyn cc thit b ny. Pht huy hiu
qu s dng chng trong cc gi hc l iu

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

41

TRAO I - NGHIN CU
cn thit.
nng cao nhn thc cho cn b qun l,
gio vin, nhn vin, nh trng cn phi thc
hin c nhng cng vic sau:
- Thng xuyn trin khai cc vn bn
php lut, cc quyt nh, ch th, hng dn
ca cc cplin quan n vn CSVC, TBDH
cn b, gio vin, nhn vin hc tp, nhn
thc y , ng n, kp thi.
- Kp thi cp nht, gii thiu cc danh
mc TBDH m trng hin c hoc mi c
cung cp.
- Tp hun cc phng php dy hc ci
tin c hiu qu, trong phi u tin s dng
TBDH.
- Biu din cc tnh nng a li hiu qu
dy hc i vi cc TBDH ang c.
- Trong k hoch nm hc, nh trng phi
a ra nhng quy nh v k hoch s dng,
bo qun TBDH. y l mt vic lm rt cn
thit cho cng tc qun l, va bt buc, va
khch l gio vin phi s dng TBDH trong
cc gi ln lp.
- u nm hc cho cc t chuyn mn hp
kim tra v tng hp nhng tit trong chng
trnh mn hc cn s dng TBDH t cn
b ph trch thit b da vo chun b th
hiu qu s dng s cao hn. y cng l c s
Ban gim hiu nh trng gim st tt hn
vic gio vin c s dng TBDH trong tit dy
hay khng.
- T chc hi tho thng xuyn cng tc
i mi phng php dy hc, trao i kinh
nghim, hc hi ln nhau v cch khai thc s
dng TBDH c hiu qu trong cng tc dy v
hc.
- T chc cc t tham quan hc hi v
lnh vc ny ti cc n v c kinh nghim, c
thnh tch trong huyn, tnh.

42

2.2.2. Bi dng, nng cao trnh , k


nng nghip v cho cn b qun l, gio vin,
nhn vin ph trch thit b dy hc
* i vi cn b qun l:
Hu ht cn b qun l c kinh nghim
qun l TBDH cn hn ch. Mt khc, nhng
cn b qun l mi c b nhim trong nhng
nm gn y cha c o to qun l mt
cch khoa hc, bi bn. H qun l da trn
kinh nghim rt ra t thc tin, qua kinh nghim
ca nhng ngi i trc. V vy, theo chng
ti, nng cao k nng qun l trng hc
ni chung, k nng qun l TBDH ni ring h
cn phi c o to hoc bi dng nng cao
nng lc. gii quyt vn ny, bng nhiu
cch khc nhau, cn b qun l cn phi trau
di, nng cao nghip v qun l ca mnh. C
th phi:
- Nm vng c s php l, c s khoa hc
ch o cng tc TBDH.
- Lp ra k hoch, bin php qun l TBDH
khoa hc v c hiu qu.
- Lp h s, s sch theo di TBDH trn
cc mt: xy dng, bo qun, s dng.
- Ch o, t chc thc hin nhng k
hoch ra theo tun, thng, qu, k, nm.
- Kim tra vic thc hin k hoch ca
nhn vin thit b, ca gio vin kp thi un
nn, sa cha.
- nh gi vic trin khai, thc hin k
hoch. Rt ra kinh nghim qun l tt hn
cc nm hc tip theo.
* i vi nhn vin ph trch TBDH:
Hin nay mi nh trng thng c 1
hoc 2 nhn vin ph trch TBDH nhng hu
ht l cha qua o to ng chuyn ngnh,
h c th l nhng gio vin thuc chuyn
mn KTCN, Sinh hc, Vt l, Ha hc, Cng
ngh c tuyn dng lm cng tc TBDH,

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
ph trch cc phng thc hnh L, Ha, Sinh,
h ch c tp hun, bi dng qua cc lp do
S Gio dc v o to t chc. V vy, p
ng nhu cu dy v hc hin nay, iu cp thit
l phi o to, bi dng k nng, nghip v
cho nhn vin, gio vin ph trch TBDH.
2.2.3. T chc qun l thit b dy hc
hiu qu, khoa hc, quy c, n np, c k
hoch
* Sp xp, phn loi TBDH:
- T u nm hc, nh trng phi c k
hoch nhn vin TBDH kt hp cc t b
mn, nghim thu v phn loi TBDH: thit b
dy hc ca tng b mn, thit b dng chung,
bn gh th nghim, sau sp xp khoa
hoc, ngn np. Vic sp xp phn loi ny gip
nhn vin thit b d qun l, gio vin s dng
TBDH trong gi dy ca mnh cng d tm, mi
phng thc hnh s do mt gio vin b mn
qun l.
- Ln k hoch s dng TBDH theo khung
phn phi chng trnh ca B Gio dc v
o to, do t chuyn mn xy dng.
- Ngay t u nm hc nh trng phi
xy dng k hoch qun l s dng TBDH. K
hoch phi c xy dng t t b mn. Cn c
vo k hoch nm hc c thng nht trong
hi ngh cn b, vin chc ca trng; cn c
vo khung phn phi chng trnh do B Gio
dc v o to quy nh, cc t chuyn mn
tho lun v ln k hoch s dng TBDH ca b
mn mnh cho tng tit, tng bi, tng chng
c th. Trong k hoch ny t chuyn mn phi
nu c :
+ S s dng thit b g cho tit no, bi
no, chng no.
+ Thit b dy hc s khai thc u?
(thit b hin c hay t lm).
+ Nhng kin ngh, xut vi trng.

Da vo k hoch ca tng t chuyn mn


nh trng s c k hoch chung v vic s
dng TBDH cho ton trng.
* T chc ch o thc hin:
qun l TBDH hiu qu, vic cn
thit u tin l phi lp s theo di v da vo
s theo di, ngi cn b qun l d dng bit
c hin ti trng c bao nhiu TBDH ca
tng b mn, tng khi lp.
Cn c vo k hoch s dng TBDH
c xy dng, da vo s theo di mn
TBDH ca nhn vin, TBDH i vi tng gio
vin, ngi qun l bit c tit no, bi no,
thuc b mn no, gio vin c s dng TBDH;
tit no gio vin khng s dng. Ngi qun
l d dng thng k c tng s lt mn
TBDH ca mi gio vin trong thng, hc k.
Theo cch ny, c th thng k tng lt mn,
s dng TBDH ca ton trng trong hc k,
nm hc.
Cng tc qun l thit b c th gim thiu
ti a thi gian tm kim cng nh cp nht tnh
trng ca cc thit b v tn sut s dng, cc
n v c th qun l thit b bng cc phn mm
chuyn dng nh phn mm qun l kho, phn
mm qun l ca hng... Tuy nhin vi quy m
ca cc trng ph thng, s thit b v tn sut
s dng cha qu nhiu nn cng tc qun l
thit b c th qun l trn exel bng cch c
th ha cc bng biu ni trn v cp nht cc
thng tin thng thng v thit b nhm em li
s tin li v chnh xc hn.
* Kim tra, nh gi, rt kinh nghim:
+ Trong qu trnh t chc, ch o thc
hin vic s dng TBDH trong ging dy, ngi
qun l thng xuyn kim tra, nhc nh nhn
vin TBDH thc hin ng nhng quy trnh,
th tc nu trn.
+ Thng xuyn nhc nh, ng vin
nhng gio vin cha hoc s dng cha u

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

43

TRAO I - NGHIN CU
TBDH vo trong gi dy. Khuyn khch, tuyn
dng nhng gio vin s dng tt TBDH.
+ Tng kt kt qu s dng TBDH theo
thng, theo k, t c k hoch khen thng,
k lut kp thi, ng mc i vi tng gio
vin.
3. Kt lun
S dng thit b nng cao cht lng
dy hc l cng vic thng xuyn i vi gio
vin; mi gio vin cn phi coi TBDH nh l
mt iu kin tin quyt mi tit dy u
mang li hiu qu, gip hc sinh hiu v nh bi
mt cch su sc nht; ng thi cc nh trng
cng cn coi nh l mt tiu ch nh gi
phn loi gio vin.
Bi vit l mt xut theo ring ca tc
gi v cng tc thit b, tc gi a ra c s
l lun ca vic s dng thit b trong dy hc,
cng tc bo qun s dng v qun l thit b
mt cch hiu qu nht.
Qua , tc gi cng xut cc c quan
qun l nh S gio duc, cc phng gio dc c
k hoch bi dng, tp hun thng xuyn i
ng cn b thit b trng ph thng cng nh
i ng gio vin v cng tc thit b, cch s

dng thit b trong cc bi hc c th, tp hun


v thit b mi, thit b tch hp...
TI LIU THAM KHO
1. T Xun Gip (2000), Phng tin dy
hc,NXB Gio dc.
2. Nguyn Ngc Hng (1994), Mt s nh
hng v phng php s dng thit b dy
hc vt l,Tp ch NCGD s 5.
3. Nguyn c Thm, Nguyn Ngc Hng,
Phm Xun Qu (2002),Phng php dy
hc vt l trng ph thng, NXB HSP,
H ni.
4.Phm Hu Tng, (2005), L lun dy hc vt
l 1, NXB i hc s phm, H Ni.
5.L Cng Trim (2004), Nhng vn c bn
ca gio dc ph thng hin nay, Bi ging
cho hc vin cao hc, i hc s phm Hu.
6.Nguyn Th Hng Vit (2003),T chc hot
ng nhn thc cho hc sinh trong dy hc
vt l trng trung hc ph thng, NXB
Gio dc.
7. Trn c Vng (2004), L lun dy hc
hin i, Bi ging cho hc vin cao hc,
i hc s phm Hu.

Sinh vin tnh nguyn trng CSP B Ra-Vng Tu t


chc vui trung thu cho hc sinh Trng nui dy tr khuyt
tt tnh BR-VT

44

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

TRN C S CA TM L HC XUT
MT S KIN NGH VI D THO CHNG TRNH
GIO DC PH THNG TNG TH 1
TS. Nguyn Ch Tng *
Tm tt
Bi vit tc gi trnh by cc cn c
xut kin ngh: c s php l v c s l
lun; trn c s nhn xt chi tit ph lc 1,
ph lc 2 ca D tho v kin ngh:
- Phm cht cn gio dc cho HS ph thng
cn sp xp v b sung nh sau: 1/ Sng yu
thng: Yu T quc, yu ng bo; yu lao
ng; yu thin nhin; yu thng con ngi
(nhn i, khoan dung). 2/ Sng T ch: Trung
thc; t trng; t lc; dng cm, chm ch, vt
kh; khim tn, t hon thin. 3/ Sng trch
nhim: T nguyn; k lut, k cng; chm
sc, bo v mi trng. 4/ Sng ha ng, nng
ng: Quan tm, chia s; l php, kinh trng;
gip ha ng.
- Nng lc cn gio dc cho HS ph thng
b sung thm: Nng lc t duy ph phn (Nng
lc phn bin) v Nng lc lao ng.
1. t vn
Mt trong nhng yu cu ca i mi cn
bn, ton din Gio dc & o to hin nay l
phi chuyn mnh qu trnh gio dc t ch yu
trang b kin thc sang pht trin ton din nng
lc (NL) v phm cht (PC) ngi hc. Phm
cht (c) v nng lc (Ti) chnh l hai thnh
t trong cu trc nhn cch ca con ngi. Theo
quan im ca cc nh Tm l hc hot ng th
1 Bi ng ti k yu hi tho khoa hc ton
quc, Hi Khoa hc Tm l - Gio dc Vit Nam
t chc ngy 26 thng 12 nm 2015.
* Trng Phng NCKH&QHQT

PC v NL c hnh thnh, pht trin v hon


thin dn trong sut qu trnh sng ca c nhn.
Mt trong nhng yu t tc ng mnh m n
s hnh thnh v php trin nhn cch hc sinh
(HS) l gio dc - Gio dc gi vai tr ch
o. NL v PC ca HS c hnh thnh v pht
trin qua qu trnh gio dc chnh l hnh trang
gip cc em i vo cuc sng. V vy, vic xc
nh nhng PC v NL cn gio dc cho HS l
rt quan trng, n khng ch l mc ch cui
cng m nn gio dc hng ti m cn l c
s nh hng xy dng mt chng trnh
gio dc, c th l xy dng cc chng trnh
mn hc. thc hin i mi gio dc ph
thng sau nm 2015, B GD&T ban hnh
D tho Chng trnh gio dc ph thng tng
th (trong chng trnh gio dc ph thng
mi), rt khoa hc, ton din, c th v chi tit.
Song, trn c s ca Tm l hc chng ti xin
c mt s kin ngh v mc IV: Yu cu cn t
v PC v NL ca HS. Chng ti s i su phn
tch v kin ngh i vi ph lc 1: Biu hin
PC ca HS ph thng v ph lc 2: Biu hin
NL ca HS ph thng trong D tho Chng
trnh gio dc ph thng tng th.
2. Cc cn c a ra kin ngh
2.1. C s php l
a ra kin ngh, chng ti nghin
cu cc vn bn qui phm php lut, c bit
nghin cu k cc iu, khon c lin quan n
gio dc ph thng; cc vn bn l:
Lut Gio dc ca Quc hi nc Cng
ha x hi ch ngha Vit Nam s 38/2005/
QH11 ngy 14 thng 6 nm 2005 v c hiu lc

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

45

TRAO I - NGHIN CU
thi hnh k t ngy 01 thng 01 nm 2006.
Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut
Gio dc c Quc hi nc Cng ho x
hi ch ngha Vit Nam kho XII, k hp th
6 thng qua ngy 25 thng 11 nm 2009 v c
hiu lc thi hnh t ngy 01 thng 7 nm 2010.
Ngh quyt s 29-NQ/TW ngy 04/11/2013
ca Hi ngh ln th 8 Ban chp hng Trung
ng ng (kha XI).
Quyt nh s 404/Q-TTg ngy
27/03/2015 ca Th tng Chnh ph v i
mi chng trnh, sch gio khoa gio dc
ph thng.
D tho Chng trnh gio dc ph thng
tng th.
Cng vn s 3976/BGDT-BPTTr ngy
05/8/2015 ca B GD-T v vic nghin cu
v ng gp kin, xut trong ngnh gio
dc v rng ri trong cc tng lp nhn dn cho
bn d tho Chng trnh gio dc ph thng
tng th.
2.2. C s l lun
Ni n gio dc l ni ti s hnh thnh
v pht trin nhn cch ngi hc. Pht trin ton
din NL v PC ngi hc chnh l pht trin
ton din nhn cch HS. V vy, mun lm tt
v hng c n mc tiu gio dc chng
ta cn hiu r v nhn cch. C rt nhiu khoa
hc nghin cu v nhn cch nh: Trit hc, X
hi hc, Ngh thut, Vn hc, Y hc, Kinh t
hc, o c hc, Tm l hc Trong phm
vi bi vit ny, trn quan im tm l hc hot
ng, chng ti trnh by khi qut nhng vn
l lun v nhn cch lm c s xut
kin ngh.
2.2.1. Khi nim nhn cch
C rt nhiu quan im, khi nim khc
nhau v nhn cch, nm 1949 G.Allport dn
ra trn 50 nh ngha v nhn cch ca cc nh

46

tm l hc[7,109]. Mt s quan im v nhn


cch:
- Quan im sinh vt ha bn cht nhn
cch. Nhn cch c coi l bn nng v
thc (S.Freud), l th tng (Sheldom), l c
im hnh th (Kretchmer), siu ng, b tr
(A.Alder) v thc tp th (Kaal Jung), l hot
ng thn kinh cp cao.
- Quan im ca trng phi nhn vn
(C.Rogers, R.May, A.Maslow ) cho bn cht
nhn cch l nhn tnh con ngi; h quan tm
n tim nng bm sinh, c tnh ring, kinh
nghim ca con ngi.
- Quan im nhn cch c hiu ng
ngha vi khi nim con ngi (K.K.Platonov);
nh c nhn con ngi vi t cch l ch
th ca mi quan h v hot ng c thc
(A.G.Kovalev, I.X.Kon).
- Nhn cch c hiu nh l cc thuc
tnh no to nn bn cht nhn cch nh
cc thuc tnh n nh, cc thuc tnh sinh vt
hoc cc thuc tnh x hi (P.Bueva, H.Hipso,
M.Phorvec).
- Nhn cch c hiu nh cu trc h
thng tm l ca c nhn (A.N.Leonchiev,
K.Obuchowxki) [4].
T vic tm hiu nhng quan im nhn
cch trn chng ta hiu r khi nim nhn cch:
Nhn cch l t hp nhng c im, nhng
thuc tnh tm l ca c nhn, biu hin bn sc
v gi tr x hi ca con ngi [7,tr 110].
2.2.2. Cu trc ca nhn cch
Rt nhiu quan im cho rng nhn cch
c 4 nhm thuc tnh tm l in hnh l: Xu
hng, NL, tnh cch v kh cht.
- Xu hng l thuc tnh tm l in hnh
ca c nhn, bao hm trong n mt h thng
nhng ng lc qui nh tnh tch cc ca c
nhn v qui nh s la chn cc thi ca n.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Xu hng nhn cch c biu hin mt s
mt ch yu: Nhu cu, hng th, l tng, th
gii quan, nim tin
- Tnh cch l mt thuc tnh tm l phc
hp ca c nhn bao gm mt h thng thi
v mt h thng hnh vi tng ng. Tnh cch
c tnh n nh v bn vng, tnh c o, ring
bit, in hnh cho mi c nhn. Tnh cch l s
thng nht gia ci chung v ci ring, ci in
hnh v ci c bit, lun mang tnh x hi v
thi i. Tnh cch chnh l PC ca nhn cch
biu hin tnh nt, t cch, PC o c, cch
c x
- NL l t hp nhng thuc tnh tm l ca
c nhn ph hp vi yu cu mt loi hot ng
nht nh, nhm lm cho hot ng t kt
qu.
- Kh cht l thuc tnh tm l phc hp,
biu hin tc , cng , nhp ca cc
hot ng tm l ca c nhn.
Cu trc nhn cch kh phc tp, nhiu
mt v c ng. Tt c mi thnh t ca nhn
cch u quan h mt thit, tc ng qua li ln
nhau, thm ch thm nhp vo nhau v ch c
ln nhau. Quan nim ca ngi Vit Nam t
xa n nay khi ni ti nhn cch l ni ti c
(PC) v ti (NL). Nhn cch c hiu nh cc
PC v NL ca con ngi. c, ti phi c
an quyn vo nhau, ngi c ti th phi c
c v ngc li ngi c c cn phi c ti.
c v ti mt mc no thng nht vi
nhau, khng th tch ri nhau. Hun th ti i
hi sinh vin ln th hai nm 1958, Ch tch H
Ch Minh dy C ti m khng c c v
nh mt anh kinh t ti chnh rt gii nhng li
i n tht kt th chng nhng khng lm c
g ch li cho x hi m cn c hi cho x hi
na. Nu c c m khng c ti v nh ng bt
khng lm hi g nhng cng khng li g cho
loi ngi[6, tr 124].
- c (PC) biu hin: PC x hi (o c

chnh tr): th gii quan, nim tin, l tng, lp


trng, thi chnh tr, thi lao ng ;
PC c nhn (o c t cch): cc nt, cc thi,
cc th (ham mun); PC ch: tnh k lut,
tnh t ch, tnh qu quyt, tnh ph phn ;
cung cch c x: tc phong, l tit, tnh kh
- Ti (NL) biu hin: NL x hi ha: kh
nng thch ng, NL sng to, ng c, mm
do, linh hot trong ton b cuc sng x hi;
NL ch th: kh nng biu hin tnh c o,
c sc, kh nng biu hin ci ring, ci bn
lnh ca c nhn; NL hnh ng, kh nng hnh
ng c mc ch, c iu khin, ch ng, tch
cc; NL giao lu: kh nng thit lp v duy tr
quan h vi ngi khc [5, tr 485].
3. Mt s kin ngh
3.1. Yu cu cn t v phm cht ca
hc sinh ph thng
D tho Chng trnh gio dc ph thng
nhm hnh thnh v pht trin cho HS nhng
PC ch yu sau: Sng yu thng; sng t ch;
sng trch nhim. Nhn khi qut chng ta thy
cc PC m D tho a ra c nhng PC x
hi (o c x hi), PC c nhn, PC ch v
cung cch c x nhng khng c gii thch
y v c th nn cha c tnh thuyt phc
cao[8], cn chung chung v m h. Tm hiu
ph lc 1: Biu hin PC ca HS ph thng
chng ti xin a ra mt s kin ngh c th:
3.1.1. Sng yu thng
D tho trnh by gm c: a/ Yu T quc;
b/ Gi gn, pht huy truyn thng gia nh Vit
Nam; c/ Gi gn, pht huy gi tr cc di sn vn
ho ca qu hng, t nc; d/ Tn trng cc
nn vn ho trn th gii; / Nhn i, khoan
dung; g/ Yu thin nhin.
Tm hiu PC ny chng ti thy
Cc : b/ Gi gn, pht huy truyn thng
gia nh Vit Nam; c/ Gi gn, pht huy gi tr
cc di sn vn ho ca qu hng, t nc; d/

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

47

TRAO I - NGHIN CU
Tn trng cc nn vn ho trn th gii, thin v
trch nhim hn l tnh cm v vy c l nn i
l: Yu mn v quan tm ti truyn thng gia
nh Vit Nam; Yu mn v quan tm ti cc di
sn vn ho ca qu hng, t nc; Yu mn
v quan tm ti cc nn vn ho trn th gii.
Chng ti cho rng cc ny khng phi l PC
c th ca PC sng yu thng, ngh b.
Trong cc trn cha c no ni ti mt
ni dung rt quan trng l yu lao ng; yu
lao ng l mt PC x hi rt r nt, ngh
xem xt b sung thm.
Theo chng ti Sng yu thng nn c
cc PC c th l:
a/ Yu T quc, yu ng bo;
b/ Yu lao ng;
c/ Yu thin nhin;
d/ Yu thng con ngi (nhn i, khoan
dung).
Trong PC yu lao ng s trnh by nhiu
biu hin c th trong c thi ca HS i
vi cc sn phm l cc gi tr vn ha, cc di
sn ca gia nh, ca qu hng, t nc v
ca nhn loi.
3.1.2.Sng t ch
D tho trnh by gm c: a/ Trung thc;
b/ T trng; c/ T lc; d/ Chm ch, vt kh;
/ T hon thin
Tm hiu PC ny chng ti kin ngh cn
b sung thm hai PC c th l: Dng cm v
khim tn; PC dng cm c th trnh by ring
hoc thm vo d: Dng cm, chm ch, vt
kh; PC khim tn c th trnh by ring hoc
thm vo : Khim tn, t hon thin
3.1.3. Sng trch nhim
D tho trnh by gm c: a/ T nguyn; b/
Chp hnh k lut; c/ Tun th php lut; d/ Bo
v ni quy, php lut.

48

Tm hiu PC ny ti c kin ngh nh sau:


Biu hin cp trung hc ph thng mc
b (Chp hnh k lut) c ni dung ch ng,
tch cc tham gia v vn ng ngi khc tham
gia cc hot ng tuyn truyn, chp hnh k
lut v ph phn cc hnh vi vi phm k lut
trng vi ni dng mc d (Bo v ni quy, php
lut).
Trong PC Sng trch nhim nn b sung
thm mt PC c th rt quan trng l chm
sc, bo v mi trng.
Theo chng ti Sng trch nhim nn c
cc PC c th:
a/ T nguyn;
b/ K lut, k cng (trong k lut k
cng c chp hnh k lut, tun th php lut,
bo v ni quy v php lut);
c/ Chm sc, bo v mi trng.
Ngoi ba phm cht D tho nu ra
chng ti kin ngh b sung thm phm cht:
Sng ha ng, nng ng, phm cht ny c
cc phm cht c th: a/ Quan tm, chia s; b/
L php, kinh trng; c/- Gip ha ng.
Tm li, trn c s nghin cu Yu cu
cn t v PC ca HS ph thng trong D tho,
di gc Tm l hc chng ti kin ngh cn
c cc PC sau:
Phm cht ca
nhn cch

Phm cht cn gio dc


cho Hc sinh ph thng

PC x hi (o
c chnh tr):
th gii quan,
nim tin, l tng,
lp trng, thi
chnh tr, thi
lao ng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Sng yu thng
- Yu T quc, yu ng
bo;
- Yu lao ng;
- Yu thin nhin;
- Yu thng con ngi
(nhn i, khoan dung)

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Sng T ch
- Trung thc;
PC c nhn (o
- T trng;
c t cch): cc
- T lc;
nt, cc thi, cc
- Dng cm, chm ch,
th (ham mun)
vt kh;
- Khim tn, t hon thin
PC ch: tnh k
lut, tnh t ch,
tnh qu quyt,
tnh ph phn

Sng trch nhim


- T nguyn;
- K lut, k cng
- Chm sc, bo v mi
trng

Sng ha ng, nng ng


Cung cch c x:
- Quan tm, chia s
tc phong, l tit,
- L php, knh trng
tnh kh
- Gip ha ng

3.2. Yu cu cn t v nng lc ca hc
sinh ph thng
D tho chng trnh gio dc ph thng
a ra c h thng NL chung ct li cn
hnh thnh cho HS ph thng, l: NL t hc;
NL gii quyt vn v sng to; NL thm m;
NL th cht; NL giao tip; NL hp tc; NL tnh
ton; NL cng ngh thng tin v truyn thng
(ICT). Di gc Tm l hc chng ti thy
h thng NL trn cn b sung thm NL lao ng
v NL t duy phn bin. Xem xt tng NL c
th chng ti c mt s kin ngh sau:
3.2.1. Nng lc t hc
Nng lc t hc theo D tho c cc NL
thnh phn: a/ Xc nh mc tiu hc tp; b/
Lp k hoch v thc hin cch hc; c/ nh
gi v iu chnh vic hc. Theo chng ti NL
b/ Lp k hoch v thc hin cch hc nn i
thnh: b/ Lp k hoch v thc hin k hoch
hc tp v thm mt NL thnh phn l: c/ La
chn cch hc
3.2.2. Nng lc gii quyt vn v
sng to
Qu trnh t duy gm nhng giai on:

Xc nh vn v biu t vn -> Huy ng


cc tri thc, kinh nghim c lin quan n vn
xc nh c -> Sng lc lin tng v
hnh thnh gi thuyt -> Kim tra gi thuyt ->
Gii quyt nhim v[7,63]. Gii quyt vn
chnh l thc hin mt qu trnh t duy; do ,
cc NL thnh t ca NL gii quyt vn phi
da vo cc giai on ca qu trnh t duy.
Theo d tho NL gii quyt vn v sng
to c cc NL thnh t: a/ Pht hin v lm r
vn ; b/ xut, la chn gii php; c/ Thc
hin v nh gi gii php gii quyt vn ;
d/ Nhn ra tng mi; / Hnh thnh v trin
khai tng mi; e/ T duy c lp.
Theo chng ti NL d, , e lp li NL a, b, c
v th c th thay i nh sau:
a/ Pht hin v lm r vn ;
b/ xut, la chn gii php;
c/ Thc hin v nh gi gii php gii
quyt vn ;
d/ Nhn ra tng mi chuyn thnh vn
mi cn gii quyt.
3.2.3. Nng lc thm m
Trong D tho mc a ghi: Nhn ra ci p,
theo chng ti nn sa thnh: Cm th ci p
3.2.4. Nng lc giao tip
Theo d tho c cc NL thnh phn: a/ S
dng ting Vit; b/ S dng ngoi ng; c/ Xc
nh mc ch giao tip; d/ Th hin thi giao
tip; / La chn ni dung v phng thc giao
tip.
NL thnh phn a, b l ni v NL s dng
ngn ng trong giao tip, NL s dng ng tc
c th (hnh vi, c ch, iu b) cha thy ni
ti. NL thnh phn (d) khi trnh by c th
tng cp hc chnh l kh nng nh hng
trong giao tip. Vi nhn thc nh trn theo
chng ti nn iu chnh nh sau:

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

49

TRAO I - NGHIN CU
a/ Xc nh mc ch giao tip;
tip;

b/ La chn ni dung v phng thc giao


c/ nh hng trong giao tip;

d/ S dng ngn ng (khi trnh by tng


cp s ni ti ting Vit v ngoi ng);
/ S dng ng tc c th.
Tm li, NL cn hnh thnh v gio dc
cho HS ph thng l:
Nng lc ca nhn
cch
- NL x hi ha: kh
nng thch ng, NL
sng to, ng c,
mm do, linh hot
trong ton b cuc
sng x hi;
- NL ch th: kh nng
biu hin tnh c o,
c sc, kh nng biu
hin ci ring, ci bn
lnh ca c nhn;
- NL hnh ng, kh
nng hnh ng c
mc ch, c iu
khin, ch ng, tch
cc;
- NL giao lu: kh
nng thit lp v duy
tr quan h vi ngi
khc

Nng lc cn hnh
thnh v gio dc
cho hc sinh ph
thng
NL t hc
NL tnh ton
NL gii quyt vn
, sng to
NL t duy ph phn
(NL phn bin)
NL th cht
NL lao ng
NL thm m
NL giao tip
NL hp tc
NL cng ngh thng
tin v truyn thng
(ICT)

4. Kt lun
Chng ti bit rng PC v NL ca con
ngi cng c th ha bao nhiu th cng thiu
by nhiu v s phn chia ch c tnh cht tng
i, nhng nu khng c th ha th s rt tru
tng, chung chung khng th nh hng cho
vic xy dng cc chng trnh mn hc, nh
hng cho vic bin son sch gio khoa c.
V th, chng ti mnh dn kin ngh: PC

50

cn gio dc cho HS ph thng nn sp xp v


b sung nh sau: 1/ Sng yu thng: Yu T
quc, yu ng bo; yu lao ng; yu thin
nhin; yu thng con ngi (nhn i, khoan
dung). 2/ Sng T ch: Trung thc; t trng; t
lc; dng cm, chm ch, vt kh; khim tn,
t hon thin. 3/ Sng trch nhim: T nguyn;
k lut, k cng; chm sc, bo v mi trng.
4/ Sng ha ng, nng ng: Quan tm, chia
s; l php, knh trng; gip ha ng. NL
cn gio dc cho HS ph thng b sung thm:
NL t duy ph phn (NL phn bin) v NL lao
ng. Trn y l nhng suy ngh, kin ngh
ca chng ti da trn c s ca tm l hc
xin c chia s cng vi cc nh khoa hc,
vi nhng ngi quan tm n cng tc gio
dc ni chung v gio dc ph thng ni ring,
vi b phn thng trc i mi chng trnh,
sch gio khoa gio dc ph thng, B Gio
dc v o to vi mong mun gp phn nh
b vo xy dng mt chng trnh gio dc ph
thng p ng c yu cu i mi cn bn,
ton din nn gio dc nc nh.
TI LIU THAM KHO
1. Ngh quyt s 29-NQ/TW ngy
04/11/2013 ca Hi ngh ln th 8 Ban chp
hng Trung ng ng (kha XI).
2. Quyt nh s 404/Q-TTg ngy
27/03/2015 ca Th tng Chnh ph v i
mi chng trnh, sch gio khoa gio dc ph
thng.
3. D tho Chng trnh gio dc ph
thng tng th.
4. Nguyn Ngc Bch (2000), Tm l hc
nhn cch, NXB HQG H Ni.
5. Phm Minh Hc (2002), Tuyn tp Tm
l hc, NXB GD.
6. Cao Ton (bin tp) (1977), H Ch
Minh v gio dc thanh nin, NXB Thanh nin
7. Nguyn Quang Un (Ch bin), Trn
Trng Thy, (2003), Tm l hc i cng,
NXB i hc S phm.
8. http://giaoduc.net.vn

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

T CHC CHO SINH VIN TIP CN HOT NG TRI


NGHIM SNG TO TRONG CHNG TRNH GIO
DC PH THNG MI TRNG CAO NG S
PHM TNH B RA VNG TU 1

1. t vn
Thc hin Ngh quyt s 29-NQ/TW v
i mi cn bn, ton din gio dc, theo ,
cc hot ng hng dn hc sinh (HS) thc
hin tri nghim sng to (TNST) c xc
nh l khu t ph trong i mi Gio dc v
o to. Hot ng TNST thc s rt cn thit
v hu ch i vi HS. Hu ht cc nc pht
trin quan tm v a vo gio dc trong nh
trng t lu. Vit Nam, hot ng gio dc
TNST l mt b phn, mt thnh t quan trng
cu thnh nn chng trnh giao duc quc gia
- chng trnh gio dc ph thng mi bt u
thc hin t nm 2018.
Vi mong mun gp phn nng cao cht
lng dy v hc trong nh trng, hng
n pht trin ton din nng lc v phm cht
ngi hc, ngi vit i su tm hiu vn
T chc cho sinh vin tip cn hot ng tri
nghim sng to trong chng trnh gio dc
ph thng mi trng Cao ng s phm tnh
B Ra Vng Tu.
2. Ni dung
2.1. Mt s vn v l lun
2.1.1. Hot ng tri nghim sng to
trong chng trnh gio dc ph thng
- Trong chng trnh gio dc ph thng
hin hnh: Hot ng gio dc (ngha rng) =
Hot ng dy hc + Hot ng gio dc (ngha
hp) l cc hot ng gio dc ngoi gi
ln lp v cc hot ng tp th khc.
1. Bi ng ti k yu hi tho khoa hc ton
quc. Hi Tm l-Gio dc Vit Nam t chc
ngy 26 thng 12 nm 2015
* Ph trng khoa Tiu hc

ThS. V Th Thanh *

- Trong chng trnh gio dc ph thng


mi: Hot ng gio dc (ngha rng) = Hot
ng dy hc + Hot ng gio dc (ngha hp)
l hot ng tri nghim sng to.
Nh vy, hot ng TNST l cc hot
ng gio dc thc tin, c tin hnh song
song vi hot ng dy hc trong nh trng
ph thng.
Hot ng TNST trong chng trnh
gio dc ph thng mi l hot ng gio dc,
trong , di s hng dn v t chc ca nh
gio dc, tng c nhn HS c tham gia trc
tip vo cc hot ng thc tin khc nhau ca
i sng gia nh, nh trng cng nh ngoi
x hi, vi t cch l ch th ca hot ng, qua
, pht trin tnh cm, o c, cc k nng,
tch ly kinh nghim ring v pht huy tim
nng sng to ca mi c nhn [4, 10].
T chc cc hot ng gio dc theo
hng cho HS tri nghim thc tin, tip xc
vi hin thc, nhm pht huy tnh c lp,
t ch, pht huy tim nng sng to ca HS,
to ra cc mi trng khc nhau HS c
tri nghim nhiu nht. l khi ngun ca
s sng to, bin nhng tng hay ca HS
thnh hin thc cc em th hin ht kh
nng tim n ca mnh. Ni ti hot ng
TNST l ni ti vic HS phi trc tip tham
gia vo, phi kinh qua thc t, hoc tip xc
s vt hin tng tm ra ci mi, cch gii
quyt mi khng b g b, ph thuc vo ci
c. Nh vy, mi c nhn s to ra nhng
gi tr mi v vt cht hoc tinh thn.
Trong hot ng dy hc, HS cng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

51

TRAO I - NGHIN CU
c tri nghim v sng to, nhng mc ch
chnh l nhm t kin thc. Cn tri nghim
trong hot ng TNST y l hot ng gio
dc nhm pht trin cc nng lc tm l x hi,
cc gi tr, cm xc, yu thng, nim tin, l
sng, ch, ngh lc.
2.1.2. Mc tiu ca hot ng tri
nghim sng to
Vic i mi cn bn ton din gio dc
nc ta cho thy khng ch tp trung i mi
hot ng dy hc cc mn hc m cn ch
n vic t chc hot ng TNST cho HS. Tt
c khng ngoi mc tiu em li nn gio dc
ton din, p ng nhu cu ngun nhn lc cht
lng cao cho t nc. V th, chng trnh
hot ng gio dc TNST trong nh trng
nhm mc tiu hnh thnh v pht trin cc
nng lc tm l x hi, phm cht, nhn cch,
nhng gi tr sng, gip HS tch ly kinh
nghim ring v pht huy tim nng sng to
ca c nhn mnh, lm nn cho mi c nhn to
dng c s nghip v cuc sng hnh phc
sau ny. Trong cun Ti liu tp hun K nng
xy dng v t chc cc hot ng tri nghim
sng to trong trng trung hc, nhm tc gi
trnh by: Hot ng gio dc TNST nhm
hnh thnh cc phm cht, nng lc chung v
cc nng lc c th sau:
* Yu cu cn t v phm cht
Sng yu thng
Sng t ch
Sng trch nhim
* Yu cu cn t v nng lc chung
Nng lc t hc
Nng lc gii quyt vn v sng to
Nng lc thm m
Nng lc th cht
Nng lc giao tip

52

Nng lc hp tc
Nng lc tnh ton
Nng lc cng ngh thng tin v truyn
thng (ICT)
* Yu cu cn t v nng lc c th
Nng lc tham gia t chc hot ng
Nng lc t qun l v t chc cuc
sng c nhn
Nng lc t nhn thc v tch cc ha
bn thn
Nng lc nh hng ngh nghip
Nng lc khm ph v sng to
2.1.3. Ni dung, chng trnh hot ng
tri nghim sng to
to

* Ni dung hot ng tri nghim sng

Trong chng trnh gio dc ph thng,


ni dung hot ng gio dc TNST rt phong
ph, a dng v mang tnh tch hp kin thc,
k nng ca nhiu lnh vc hc tp, gio dc
nh: Gio dc o c, tr tu, thm m, th
cht, lao ng, k nng sng, an ton giao
thng, gio dc phng chng ma ty, phng
chng HIV/AIDS v cc t nn XH khc
Nhng ni dung gio dc ny rt thit thc, gn
gi vi cuc sng v p ng yu cu hc tp
ca ngi hc.
Bn cnh hot ng mang tnh tch hp,
HS c la chn mt s hot ng chuyn
bit ph hp vi nng lc, s trng, hng th
ca bn thn nhm pht trin nng lc sng to
ring ca mi HS.
* Chng trnh hot ng tri nghim
sng to
Chng trnh hot ng gio dc TNST
gm 5 mch ni dung (5 lnh vc):
Gio dc pht trin c nhn: Gio dc,

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
trng hc; yu t sc khe; th dc, th thao
Qu hng t nc v ha bnh th
gii: Giao thng; php lut; chnh tr - XH
Cuc sng gia nh: Kinh doanh/kinh
t; cng vic gia nh/ni tr.
Th gii ngh nghip: Nng nghip,
cng nghip, lm ng nghip, th cng nghip,
dch v
Khoa hc v ngh thut: Vn ha du
lch, ngh thut, khoa hc cng ngh
Chng trnh hot ng gio dc TNST
c thit k theo nguyn tc ng tm (5 mch
ni dung c cc lp theo s pht trin t thp
n cao: T lp 1 n lp 12) kt hp vi tuyn
tnh (n v ni dung c th lp ny m khng
c lp kia do s ch ng ca tng trng).
C th ni, chng trnh hot ng gio dc
TNST mang tnh m v cc nh trng hon
ton ch ng trong vic xy dng k hoch
hot ng.
2.1.4. Hnh thc t chc cc hot ng
tri nghim sng to trong nh trng ph
thng
Hot ng TNST c t chc di nhiu
hnh thc khc nhau nh: Hot ng cu lc
b, t chc tr chi, din n, sn khu tng
tc, tham quan d ngoi, cc hi thi, hot ng
giao lu, hot ng nhn o, hot ng tnh
nguyn, hot ng cng ng, sinh hot tp
th, lao ng cng ch, sn khu ha (kch, th,
ht, ma ri, tiu phm,), th dc th thao, t
chc cc ngy hi, Mi hnh thc hot ng
trn u mang ngha gio dc nht nh.
Hnh thc t chc hot ng a dng,
phong ph, to c hi cho HS pht huy tnh tch
cc, ch ng, t gic v sng to ca bn thn,
huy ng s tham gia ca HS vo tt c cc khu
ca qu trnh hot ng. HS c trnh by v
la chn tng, tham gia chun b, thit k
hot ng, tri nghim, by t quan im, t

nh gi, t khng nh. Trong qu trnh tham


gia tri nghim v thc hin cc hot ng mt
cch tch cc, hc sinh dn dn s chuyn ha
tri nghim thc tin thnh gi tr, nng lc ca
bn thn. S a dng trong tri nghim s mang
li cho HS nhiu vn kinh nghim phong ph
m nh trng khng th cung cp c thng
qua cc cng thc, hay nh lut, nh l.
2.2. Mt s nhn xt v ni dung, chng
trnh hot ng tri nghim sng to trong
chng trnh Gio dc ph thng mi
* Mt s nhn xt
- Hot ng gio dc TNST, xt v mt l
thuyt, t vic xc nh mc tiu, yu cu t
c v phm cht v nng lc nh nu
trn, cho n vic xy dng ni dung chng
trnh, hnh thc thc hin v cch thc kim
tra, nh gi nh vy l tt, l kh hon ho.
Nu hot ng gio dc TNST c t chc v
hng dn mt cch khoa hc th n thc s c
ngha rt quan trng trong s pht trin cc
nng lc tm l x hi cho ngi hc.
- Ni dung hot ng gio dc TNST rt
a dng v phong ph, c tch hp kin thc,
k nng ca nhiu lnh vc hc tp, gio dc.
C nh vy mi hnh thnh c cc nng lc
v phm cht ngi hc. Vi ni dung nh vy,
i hi ngi hng dn v nh gi phi c
trnh hiu bit rng.
- Kt qu u ra ca hot ng TNST
c a ra trong D tho Chng trnh mi l
hnh thnh ngi hc 3 phm cht, 8 nng lc
chung v 5 nng lc c th (nh nu mc
2.1.2). Nh vy, u ra ca hot ng TNST
rt a dng, phong ph, tuy nhin kh xc nh
mc t c ca mi HS.
- Cch nh gi nng lc u ra ca hot
ng TNST c s dng nhiu hnh thc nh
gi, nhiu b cng c nh gi, coi trng nhn
xt qu trnh tin b v nhiu mt khc nhau ca
HS. Nh vy, cch nh gi tng i r rng

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

53

TRAO I - NGHIN CU
v khoa hc, tuy nhin khng trnh khi tnh
ch quan ca ngi nh gi, nht l khi m t
trong nhn thc ca h cha thay i, h cha
ch trng ti hot ng TNST.
* Mt s kh khn c bn khi thc hin
hot ng gio dc TNST trong chng
trnh GD ph thng
- Kh khn c bn nht l: Hin nay,
nhiu gio vin ph thng cha hiu ht bn
cht ca hot ng TNST. V d, khi hc tp
mt kin thc trong mn no , HS cng phi
c tri nghim v qua cng c tng
sng to. Theo h, hot ng TNST v ang
c thc hin t trc ti nay. Nh vy, nhiu
gio vin nhm ln gia tri nghim trong
mn hc vi hot ng TNST trong chng
trnh gio dc ph thng mi.
- Kh khn v nng lc v kinh nghim
ca gio vin ph thng khi t chc cc hot
ng tp th cng nh hot ng gio dc
TNST cho HS. Mt d B Gio dc v o to
tp hun ct cn v tin hnh tp hun trc
tuyn nhng nhiu gio vin vn cn cha hiu
ht v hot ng ny.
- Theo thi quen t trc n nay, hu ht
gio vin ch quan tm n dy ch m t tm
huyt, t nhit tnh t chc cc hot ng gio
dc thc tin cho HS.
Ngoi ra cn mt s kh khn khc nh:
C s vt cht, kinh ph thc hin, vic qun l
HS khi tham quan d ngoi, c ch qun l ca
nh trng.
2.3. T chc cho sinh vin tip cn hot
ng tri nghim sng to trong chng
trnh gio dc ph thng mi
* Nhn thc ca sinh vin v hot ng
tri nghim sng to
tm hiu nhn thc ca sinh vin (SV)
v hot ng gio dc TNST trong chng trnh
gio dc ph thng mi, chng ti tin hnh

54

kho st 75 SV nm th 3 ngnh Gio dc tiu


hc. Kt qu thu c nh sau:
STT

Nhn thc ca SV v
hot ng TNST

S
lng

T l
%

Cha tng nghe thy


tn gi hot ng TNST

70

93.33

Bit n tn gi nhng
cha hiu v n

6.67

Hiu bit v hot ng


TNST

Kt qu kho st cho thy 93.33% SV cha


bit n hot ng TNST trong chng trnh
gio dc ph thng mi v 6.67% SV bit tn
gi nhng cha hiu bit v hot ng TNST
mi m ny. Kt qu trn cho thy, SV cn phi
c nhng kin thc v k nng t chc cc hot
ng TNST trng Tiu hc v Trung hc c
s (THCS).
* T chc cho sinh vin tip cn hot
ng tri nghim sng to trong chng
trnh gio dc ph thng mi
Xut pht t v tr quan trng ca hot
ng TNST trong chng trnh gio dc quc
gia, bt u c thc hin t nm 2018 v s
nhn thc ca sinh vin v hot ng TNST
(nh kt qu kho st trn), chng ti nhn thy,
cn phi c s chun b v ngun nhn lc tht
tt h bc vo lao ng x hi. Chnh v
th, chng ti tin hnh t chc cho SV tip
cn vi hot ng TNST trong chng trnh
o to trc nm 2015. C th l:
- i vi SV nm th 2 v 3 ngnh Gio
dc tiu hc, ni dung hc phn Thc hnh
t chc cc hot ng gio dc ngoi lp
c thay th bng Hot ng gio dc tri
nghim v sng to. Vi tng , chng
ti xy dng li cng chi tit hc phn
Thc hnh t chc cc hot ng gio dc
ngoi lp nh sau:

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Chng 1. Ni dung, chng trnh hot
ng gio dc ngoi gi ln lp trong chng
trnh gio dc hin hnh trng tiu hc
Chng 2. Mt s vn chung v hot
ng tri nghim sng to trong chng trnh
gio dc ph thng mi trng tiu hc
2.1. Khi nim hot ng tri nghim
sng to
2.2. Hot ng tri nghim sng to
trong chng trnh ph thng mi.
Chng 3. T chc hot ng tri
nghim sng to trong trng tiu hc
3.1. Xc nh mc tiu, yu cu cn t
ca hot ng tri nghim sng to trng
tiu hc
3.2. Xy dng ni dung, chng trnh
hot ng tri nghim sng to trng tiu
hc
3.3. Cch thc t chc hot ng tri
nghim sng to trng tiu hc
3.4. Thc hnh cch thc t chc hot
ng tri nghim sng to trng tiu hc.
Chng 4. nh gi hot ng tri
nghim sng to ca hc sinh tiu hc
4.1. Xy dng tiu ch cho cc nng lc
cn nh gi
4.2. Phng php nh gi
4.3. Cng c ng gi.
Hc k I Nm hc 2015 2016, chng
ti thc hin hot ng dy v hc hc
phn Thc hnh t chc cc hot ng gio
dc ngoi lp theo cng chi tit nh
nu trn. Sinh vin kha 17 ngnh Gio
dc Tiu hc n vi mn hc rt tch cc v
h thc s cm hng.
- Chng trnh o to sau nm 2015

ca trng CSP tnh BR-VT c nhng


im mi nh sau:
Hc phn S tn
mi
ch

STT

Ngnh hc

Gio dc tiu hc

Hot ng
TNST

Gio dc cng dn

Hot ng
TNST

- Ngoi hai ngnh hc trn, nhng ngnh


hc khc nh: Ngnh s phm Vt l (o to
gio vin dy mn Khoa hc t nhin); ngnh
s phm Lch s (o to gio vin dy mn
Khoa hc X hi), trong chng trnh o to
ca nhng ngnh hc ny khng c hc phn
Hot ng gio dc tri nghim v sng to,
chng ti s tch hp Hot ng tri nghim
sng to vo hc phn Rn luyn nghip v s
phm (4 tn ch).
4. Kt lun v kin ngh
* Kt lun
hot ng gio dc TNST trong
chng trinh giao duc ph thng mi thc
s c ngha, nhm o to ra nhng con
ngi c ch hng, c o c, c nh
hng tng lai, c kh nng sng to, bit
vn dng mt cch tch cc nhng kin thc
hc vo thc tin, ng thi bit chia s
v quan tm ti mi ngi xung quanh th
gio vin hng dn phi c tm huyt, c
nng lc t chc hot ng TNST. Gii php
trc mt i vi cc trng s phm o
to gio vin l, cn t chc cho SV tip
cn ngay vi hot ng TNST trong chng
trnh o to. Tch hp ni dung hot ng
TNST trong chng trnh cc mn hc nh:
Mn Rn luyn nghip v s phm, mn L
lun gio dc.
* Kin ngh

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

55

TRAO I - NGHIN CU
i vi B Gio dc- o to:

TI LIU THAM KHO

- B Gio dc v o to ch o cc
trng s phm o to gio vin, a mn
Hot ng TNST vo chng trnh o to
gio vin.

1.Chin lc Pht trin Gio dc 20112020 ca Th tng Chnh ph, ph duyt


ngy 13 thng 6 nm 2012 (Quyt nh s
711/Q-TTg ca Th tng Chnh ph);

- Xy dng chng trnh v bin son


gio trnh Hot ng TNST cho cc trng
s phm o to gio vin.

2. B GD&T (2015), n i
mi chng trnh v sch gio khoa sau
2015(Bn d tho);

i vi cc khoa c o to gio vin


trung hc c s trng CSP BR VT, cn
ln k hoch t chc ngoi kha cho SV nm
th 3 vi chuyn : Hot ng tri nghim
sng to trng THCS.

3. B GD&T (2015),D tho Chng


trnh gio dc ph thng tng th;

56

4. B GD&T (2015),Ti liu tp hun


K nng xy dng v t chc cc hot ng
tri nghim sng to trong trng trung hc.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

NGHIN CU XUT TIU CH NH GI


GI DY CA SINH VIN THC TP S PHM
THEO M HNH TRNG HC MI (VNEN)

m hc 2015 2016, ton tnh B


Ra Vng Tu c 112/140 (80%)
trng tiu hc trin khai thc
hin chng trnh VNEN (B Ra: 13 trng,
Vng Tu 14 trng, Long in 17 trng, t
9 trng, Chu c 24 trng, Tn Thnh
15 trng, Xuyn Mc 19 trng, Cn o 1
trng). C 790 lp (25%) ch yu l lp 2 v
lp 3 (ring Chu c c trin khai ln lp 4 v
lp 5) c thc hin theo m hnh ny. Trung
hc c s c 62/87 (71%) trng trin khai thc
hin m hnh trng hc mi lp 6 (B Ra:
2 trng, Vng Tu 15 trng, Long in 5
trng, t 1 trng, Chu c 18 trng,
Tn Thnh 11 trng, Xuyn Mc 10 trng).
Vo hc k 2 ca nm hc ny, trng Cao
ng S phm B Ra Vng Tu c 176 sinh
vin ngnh Gio dc Tiu hc (83 sinh vin
thc tp ln 1 v 93 sinh vin thc tp ln 2),
26 sinh vin ngnh S phm Tin hc thc tp
ln 1 v 36 sinh vin ngnh S phm S - Cng
tc i thc tp ln 2 ti cc trng trung hc
c s trong tnh. Cc sinh vin ny c nh
trng t chc cho tip cn vi m hnh trng
hc mi. V chc chn khi i thc tp nu
trng c trin khai thc hin m hnh ny th
cc em s phi tip cn v thc hin. Trong khi
chng ta cha c phiu nh gi gi dy ca
gio vin theo m hnh trng hc mi, vic
nghin cu a ra cc tiu ch nh gi gi
dy cho sinh vin thc tp l ht sc cn thit.
1. Nhng c im c bn ca tit dy
hc theo m hnh trng hc mi
Nu trong dy hc truyn thng, chng ta
* Trng phng o to

ThS. Nguyn Thin Thng *


thng cp n 5 bc ln lp c bn
(n nh t chc; Kim tra bi c; Ging bi
mi; Cng c, luyn tp; Cn dn sau tit hc)
th trong cu trc bi dy theo m hnh trng
hc mi VNEN cng gm 5 bc, nhng tn
gi c khc, l: To hng th hc tp; T
chc cho hc sinh tri nghim; Phn tch
khm ph rt ra kin thc mi; Thc hnh
cng c; ng dng. Vic hc tp c tri qua
10 bc: (1) To nhm; (2) Xc nhn bi hc
(vit tn bi hc vo tp); (3) Nhn thc mc
tiu bi hc; (4)Thc hin hot ng c bn (c
nhn / nhm); (5) Kt thc hot ng 4, t nh
gi, bo co vi GV; (6) Thc hin hot ng
thc hnh; (7) nh gi cng GV; (8) Thc hin
hot ng ng dng; (9) Kt thc bi hc, HS
vit vo bng nh gi; (10) Hc xong bi, xc
nhn kin thc cn phi n li.
2. Nhng biu hin ca mt gi dy tt
c hiu qu theo m hnh trng hc mi
- Biu hin ca hc sinh:
+ T gic, ch ng hc c nhn, theo cp
hoc theo nhm;
+ C s quan tm hng th vi ni dung v
cc hot ng hc tp;
+ Tp trung lng nghe v thc hin cc
nhim v gio vin giao vi s n lc cao v
t kt qu tt;
+ C trch nhim vi hot ng hc ca
mnh v sn sng hp tc vi bn khi c yu
cu;
+ t ra nhng cu hi khi cn thit th
hin chnh kin ring ca mnh;

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

57

TRAO I - NGHIN CU
+ Cm thy an ton v tm trng vui v,
phn chn trong gi hc;
+ t c mc tiu bi hc.
- Biu hin ca gio vin:
+ Lun quan st v lng nghe hc sinh v
lp hc;
+ Lun di chuyn hp l trong lp tip
nhn phn hi v h tr hc sinh (h tr theo
nhu cu ca hc sinh, hoc theo ch nh ca
gio vin, c bit l h tr khi pht hin nhng
tnh hung bt ng xut hin trong gi hc);
+ Lun di chuyn trong lp kp thi
nh gi hc sinh (nh gi theo k hoch ca
gio vin, nh gi khng ch nh khi gio
vin bt ng pht hin thy);
+ Bit t ra nhng cu hi ph hp, ng
lc khch l s tham gia ca mi hc sinh;
+ Ghi nhn nhng c gng v kt qu hc
tp ca ngi hc bng nhng cch ng vin,
khen thng kp thi;
+ Bao qut c ton b lp hc m
bo k lut v duy tr c khng kh hc tp
ca ton lp;
+ Quan tm n tt c hc sinh trong lp,
khng hc sinh no b b ri;
+ Khuyn khch hc sinh t nh gi v
nh gi ln nhau;
+ S dng cng c h tr hc tp v hot
ng t qun ca hc sinh mt cch hp l;
+ Cng c bi hc v giao nhim v tip
theo cho hc sinh.
3. Mt s im c tnh nguyn tc khi
nh gi gi dy ca sinh vin khi ging dy
theo m hnh trng hc mi
- m bo tnh chnh xc, khch quan,
khoa hc;
- Bm st nhng biu hin ca gio vin

58

v hc sinh i vi gi dy tt, hiu qu v cc


tiu ch c th ca gi dy theo m hnh trng
hc mi;
- hc sinh lp cng nh th cng t nng
vai tr hng dn ca gio vin;
- Khuyn khch sinh vin chu kh hc hi,
c nhng iu chnh sng to mang li hiu qu
thit thc.
4. Nhng ni dung, tiu ch nh gi
gi dy ca sinh vin thc tp theo m hnh
trng hc mi
4.1. S chun b, nghin cu bi hc (ghi
nht k), cng c h tr hc tp trong lp
- Hiu bit r rng, y mc tiu hc
tp v kin thc, k nng, thi trong ti liu
hng dn hc;
- Chnh sa (nu cn thit) th hin r,
y cc hot ng hng dn t hc ca hc
sinh v h tr cng nh nh gi ca gio vin;
- Chun b cc cng c hc tp trong lp
ph hp vi mc tiu, ni dung, phng php,
hnh thc hc nhm v iu kin thc t;
4.2. T chc hng dn cc hot ng
hc tp trong lp
- Bao qut c ton b lp hc m
bo k lut v duy tr qu trnh hc theo ti liu
hng dn hc ca hc sinh;
- Bao qut c ton b lp hc sn
sang h tr t hc, nh gi thng xuyn kt
qu hc tp ca hc sinh;
- Hc sinh d dng lm theo hng dn v
hiu r nhim v, ch ng trong cc hot ng
hc tp;
- Hc sinh c tip cn cc cu hi hoc
bi tp c tnh phn ha, kch thch t duy, tch
cc ha hot ng hc tp;
- Hc sinh c nhn xt nh gi, chnh
sa kp thi nhng sai st v kin thc, k nng,
thi v hnh vi;

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
- Hc sinh c t nh gi v nh gi ln
nhau trong gi hc;
- Thu thp c thng tin phn hi t hc
sinh, kp thi iu chnh v phng php, k
thut dy hc;
- Hng dn v kch thch kh nng t hc
ca hc sinh;
- X l kp thi v linh hot cc tnh hung
s phm trong gi hc, xy dng c mi
trng hc tp thn thin.

4.3. Kt qu gi dy
- Hc sinh ton lp vui v, nt mt ti tn,
phn khi;
- Hc sinh hiu c kin thc, c k nng
v c thi tch cc sau bi hc;
- Hc sinh vn dng c kin thc, k
nng vo tnh hung c th, bit lin h kin
thc vo thc t;
- Hc sinh t tin, tch cc tng tc, h tr
nhau trong qu trnh hc tp.

5. xut mu phiu nh gi gi dy ca sinh vin thc tp theo m hnh trng


hc mi
BAN CH O TTSP HUYN/TP ..................

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM

BAN CH O TTSP TRNG ......................

c lp - T do - Hnh phc

PHIU D GI
(SV thc tp dy theo m hnh trng hc mi)
H v tn sinh vin: .................................. Lp: ..............................................................................
Lp dy: ...................................; Tit: ......................... ; B mn: . .................................................
Tn bi dy:........................................................................................................................................
A. NH GI, CHO IM GI DY (Theo bng di y)
Tiu
chun
Chun
b v
nghin
cu
trc
bi hc

Tiu ch c th

im
ti a

1. Gio n (k hoch) th hin r, y mc tiu hc tp


(kin thc, k nng, thi ), cc hot ng hng dn HS
t hc, h tr v nh gi HS trong gi hc; c chnh sa
so vi ti liu (nu hp l).

12

2. Chun b cc cng c hc tp trong lp ph hp vi mc


tiu, ni dung, phng php, hnh thc hc nhm v iu
kin thc t.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

im
nh gi

Ghi
ch

Thng 1/2016

59

TRAO I - NGHIN CU

T
chc
hng
dn
cc
hot
ng
hc tp
trong
lp

Kt
qu
gi
dy

3.To hng th hc tp cho hc sinh trong sut gi hc.

4. Bao qut c ton b lp hc m bo k lut v


duy tr qu trnh hc theo k hoch; h tr t hc, nh gi
thng xuyn kt qu hc tp ca hc sinh.

5. Hc sinh d dng lm theo hng dn v hiu r nhim


v, ch ng trong cc hot ng hc tp.

6. Hc sinh c tip cn cc cu hi hoc bi tp c tnh


phn ha, kch thch t duy, tch cc ha hot ng hc tp.

7. Hc sinh c nhn xt nh gi, chnh sa kp thi


nhng sai st v kin thc, k nng, thi v hnh vi.

8. Thu thp c thng tin phn hi t hc sinh, kp thi


iu chnh v phng php, k thut dy hc mt cch linh
hot, hiu qu.

9. Hc sinh c t nh gi v nh gi ln nhau trong


gi hc.

10. Hc sinh c kch thch kh nng t hc v hng


dn ng dng.

11. X l kp thi v linh hot cc tnh hung s phm


trong gi hc, xy dng c mi trng hc tp thn
thin.

12. Lp hc si ni, hc sinh ton lp vui v, nt mt ti


tn, phn khi.

13. Hc sinh hiu c kin thc, c k nng v c thi


tch cc sau bi hc.

14. Hc sinh vn dng c kin thc, k nng vo tnh


hung c th, bit lin h kin thc vo thc t.

15. Hc sinh t tin, tch cc tng tc, h tr nhau trong


qu trnh hc tp.

Tng cng

100

(chm im l n 1 ch s thp phn)


B. XP LOI: (Qui v thang im 10), tch vo (o) thch hp
o Xut sc
o Gii
o Kh
oTrung bnh kh

: t t im 9 n im 10 oTrung bnh : t t im 5 n cn 6
: t t im 8 n cn 9
: t t im 4 n cn 5
o Yu
: t t im 7 n cn 8
: t di 4 im
o Km
: t t im 6 n cn 7
........................., ngy .........thng ....... nm 201
Gio vin d gi (k, ghi r h v tn)

60

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Kt lun
nh gi hot ng dy hc ca gio vin
thc th ni chung v sinh vin i thc tp s
phm ni ring l mt cng vic nghim tc.
N i hi ngi nh gi v i tng c
nh gi phi nhn thc r mc tiu ca nh
gi khng ch xp loi gi dy hc m
iu quan trng l ch qua nh gi thy
c ci g tt, ci g cha tt cng nhau
chia s, pht huy v rt kinh nghim, lm cho
vic dy hc ngy cng t c mc tiu tt
hn. Trong mi m hnh dy hc khc nhau
cn c cch tip cn khc nhau nh gi
gi dy. Vic nh gi gi dy ca gio vin
ni chung v sinh vin i thc tp dy hc
theo m hnh trng hc mi ni ring cn
c cch tip cn mi. Vic chng ti nghin
cu v xut mu phiu nh gi nh trn
ch l mt trong nhng cch tip cn. Tc gi
hy vng c chia s cng c gi gn xa./.

TI LIU THAM KHO


1. Phm Th Kim Anh (2015), Tiu ch
nh gi gi dy ca gio vin tiu hc
theo m hnh trng hc mi Vit Nam,
Vin Nghin cu S phm Trng HSP
H Ni.
2. B Gio dc v o to (2015), Ti liu
tp hun Nng cao nng lc qun l hot
ng dy hc, gio dc trong trng hc
THCS theo m hnh trng hc mi, Ti
liu lu hnh ni b.
3. S Gio dc v o to tnh Nam H,
Cng vn s 945/SGD T GDTrH ngy
03/8/2015 v vic hng dn nh gi xp
loi gi dy ca gio trung hc.
4. Phng Gio dc v o to huyn Tun
Gio tnh in Bin (2015), Phiu nh
gi tit dy gio vin tiu hc (VNEN).

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

61

TRAO I - NGHIN CU

SO SNH C TRNG VN HA CA NHM THNH


NG C THNH T CH B PHN C TH NGI
TRONG TING VIT VI TING ANH
ThS-NCS. Nguyn Hu Th *
1. t vn
Vn nghin cu v c hai bnh din: c
trng ngn ng v vn ha trong thnh ng ca
ting Vit v ting Anh, c bit l tp trung vo
h thng thnh ng ch b phn c th ngi
trong ting Vit v ting Anh l mt vn
c ni dung rt c sc ca thnh ng. T ,
chng ta c th tm ra nhng im tng ng
v khc bit ngi Vit hc ting Anh c
ci nhn tng quan v vn ha cng nh ngn
ng. Bi vit gip ngi Vit hc ting Anh c
ci nhn tng quan v vn ha cng nh ngn
ng. Vi l do nu trn, bi vit ca chng
ti i su tm hiu So snh c trng vn ha
ca nhm thnh ng c thnh t ch b phn c
th ngi (BPCTN) trong mt s truyn ngn
v tiu thuyt hin i ting Vit v ting Anh.
2. Lch s nghin cu
Trn th gii, nhng cng trnh nghin cu
mi quan h ngn ng v vn ha hay nghin
cu vn ha qua ngn ng c tin hnh
t rt lu trc khi ngi ta ngh ra nhng
danh xng, nhng chuyn ngnh khoa hc
nh danh, phn loi chng. T th k XIX,
ngnh khoa hc ny c pht trin mnh, gn
vi hng lot cc tn tui nh: Wilhelm von
Humboldt, Heyman Steinthal, Ferdinand de
Saussure, Franz Boas, Edward Sapir, Benjamin
Lee Whorf, Claude Lvi-Strauss, Emile
Benveniste, Andr-Georges Haudricour.
Vit Nam, th phi n nhng nm 90 ca
th k 20 tr i mi c nhng cng trnh nghin
cu ngn ng v vn ha chnh thc c cng
b. Trong tc gi Trn Ngc Thm vi i
* Ph trng Khoa Ngoi ng

62

tm ngn ng ca vn ho v c trng vn ho
ca ngn ng trong cun Vit Nam nhng
vn ngn ng v vn ho, 1993 cung
cp mt ci nhn tng quan sm nht v qu
trnh nghin cu mi quan h gia ngn ng v
vn ho trn th gii. Bn cnh , chng ta cn
bit n nhng nghin cu ca cc tc gi khc
nh: Nguyn Nh (1993), Bnh din vn ho
- ngn ng ca nghin cu thnh ng ting
Vit, Tp ch Vn ho dn gian, s 39; Nguyn
Xun Ha (1994), c trng vn ha dn tc
nhn t thnh ng, tc ng, Tp ch nghin cu
ng Nam , s 4; Nguyn Vn Khang (1994),
Bnh din vn ho x hi - ngn ng hc ca
cc thnh ng gc Hn trong ting Vit, Tp
ch Vn ho dn gian, s 45. Trong nhng
ti ny, cc tc gi tp trung nghin cu bnh
din ngn ng - vn ha, x hi trong c thnh
ng v tc ng ting Vit. Tuy nhin, nhng
cng trnh ny cha c s so snh, i chiu
vi ting Anh nn cha lm ni bt c nt
c trng ngn ng - vn ha ca dn tc Vit
Nam trong mi quan h vi ting Anh. Nm
2002, Nguyn c Tn cng b nghin cu
ht sc gi tr v mi quan h ngn ng v vn
ha, l Tm hiu c trng vn ho dn tc
ca ngn ng v t duy ngi Vit (trong s
so snh vi cc dn tc khc), Nxb HQG
H Ni .
Nh vy, nhng cng trnh nghin cu
trn ch yu hng v nghin cu mi quan
h ngn ng v vn ha trong ting Vit ni
chung, hoc c s so snh vi thnh ng ting
Anh, ting Nga ni ring. Tuy nhin, cha c
mt cng trnh no trc tip nghin cu v So
snh c trng vn ha ca nhm thnh ng c

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
thnh t ch BPCTN trong ting Vit vi ting
Anh. ti m chng ti i su vn ny.
3. S ng nht v khc bit v c
trng vn ha qua thnh ng c t ch b
phn c th ngi trong ting Vit
3.1. Biu hin v s lng xut hin
thnh ng c t ch b phn c th ngi
trong ting Vit
Qua thng k s liu t 13 Tc phm
truyn ngn v tiu thuyt ting Vit ca 10
tc gi: 1. Ni bun chin tranh (Bo Ninh); 2.
Bin v chim bi c (Bi Ngc Tn); 3. Ngi
chn kin (Bi Ngc Tn); 4. Nhng mnh hn
trn (ng Thn); 5. Mi l mt m (H Anh
Thi); 6. c pht, nng Savitri v Ti (H Anh
Thi); 7. SBC l sn bt chut (H Anh Thi);
8. Chuyn lng cui (L Lu); 9. Ma ma h
(Ma Vn Khng); 10. Kn (Nguyn nh T);
11. Mnh t lm ngi nhiu ma (Nguyn khc
Trng); 12 .Hi th (Nguyn Quang Thn),13.
Gin thiu (V Th Ho). Chng ti thng k
tng s thnh ng c s dng trong tt c tc
phm ny l 1.335 n v v trong thnh ng
BPCTN chim s lng kh ln vi 240 thnh
ng, chim t l 17.97 %. Nh vy, qua thng
k trong nhng thnh ng c cu to danh t ch
BPCTN th c 37 danh t ch BPCTN, trong
c ba danh t xut hin vi s lng nhiu nht
l: mt (30), mt (24), ming/ mm (19). Tip
theo l: u (18), chn (17), tay (14), lng (11),
rut (9), gan (8), xng (8), bng (8), tai (7),
lng (5), rng (3) Chnh v vy, chng ti ch
i su phn tch biu hin vn ha trong nhng
thnh ng c danh t mt, mt v ming/mm.
a. Danh t ch mt
Trong nhm thnh ng c danh t mt c
th c 2 tiu nhm:
+ Thnh ng thuc trng ngha xu, kh.
Nhm ny chim s lng nhiu nht, nh:
ti tm mt mi, ti my ti mt, xa mt cch

lng, gi mt nh gi bn tay, mt bm ra sa,


mt ct khng cn git mu, mt dy my dn,
tm mt tm gan, mt ai cng ho nh b rch,
mt dy nh ci mt mo, mt nng my nh,
chy nh ra mt chut, mt ngang mi dc,
vch mt ch tn, bn mt cho t bn lng cho
gii, mt nng mt nh, gn la rt mt, mt
nh chm , bng mt chng bng lng, mt
trng bch nh sp, mt xanh lt nh tu l.
VD: - Ri nhng khi c con g, ming
tht, chng nhng v, v nhng chng cho
n khi anh ni cu thc s: Em trng li mnh
i ka. Gi thi cng bay. Mt ct khng cn
git mu! Ni phi nghe ch! Mn mi chu
n... (BNT, BVCBC, 448). Thnh ng Mt
ct khng cn git mu c ngha: Qa s hi,
khip m.
+ Thnh ng thuc trng ngha tt, p,
sng.
Nhm ny chim s lng t hn nhm th
nht, nh: mt hoa da phn, trng mt n tin,
chn mt gi vng, tay bt mt mng, mt my
mt mt, n my n mt, tay bt mt mng,
ba mt mt li, mt vung ch in, kh chn
gn mt.
VD: - C gng mt vung ch in
vi nc da bnh mt ca Tng, o cng
thy quanh y chng anh no n t! [NKT,
MLNNM, 95]. Thnh ng: mt vung ch
in c ngha: Khun mt vung vc, nam tnh,
p trai, phc hu, ng yu
b. Danh t ch mt
Trong nhm thnh ng c danh t ch mt,
chng ti thy c hai tiu nhm:
+ Thnh ng thuc trng ngha xu, kh.
Nhm ny chim s lng nhiu hn c,
nh: mt trng mi thm, ngi trn mt tht,
mt nhm mt m, m hi si nc mt,
ti mt ti mi, mt xanh m , nhn nhn
loi bng na con mt, nc mt nh ma, ti h

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

63

TRAO I - NGHIN CU
mt ln, mt th hai; tai th by, mt su ru
rm, nhm mt tt hi, mt la my lt, mt n
x mt kia, mt trn mt dt, vi tha c mun
che mt thnh, cht vn khng nhm mt, u
my cui mt.
Thnh ng: mt trng mi thm c hai
ngha: 1*. Ch v mt ca nhng ngi qu mt
mi, khn kh tri qua cuc chin tranh tr v;
2*. Chi ra.
VD: - Ti cc ga m on tu dng bnh,
cc loa phng thanh oang oang trt vo tai m
lnh ui qu m st, mt trng mi thm hng
l xch xng nhng ngi dy bo tr tru nht
i, no chng cu an, chng n bc ng,
chng thi am m cc tn tch ca x hi phn
vinh gi to v no l cn c bit chng t
tng cng thn (Ngha 1*) [BN, NBCT, 96].
+ Thnh ng thuc trng ngha tt, p.
Nhm ny chim s lng t hn nhm
th nht, nh: Kho tay hay mt; mt thy tay
nghe, tri c mt, trm tay nghn mt, mt l
rm.
VD: - Con gi n n n ui qu m st
li qu cm mt xung rung, vng vng xu
xu th ln thnh ph lm sin, kho tay hay
mt th dt n mt phng xa che ch dt n
mt phng xa che du tung tch. [HAT, SBC,
83] Thnh ng kho tay hay mt c ngha: 1*.
Ch ngi con gi p v kho tay; 2*. Ngi
xinh xn va mt th i lm gi im (ma mai).
c. Nhm danh t ch ming/ mm
Trong nhm thnh ng c danh t ch
ming/ mm, chng ti thy cng c 2 tiu
nhm:
+ Thnh ng thuc trng ngha xu, kh:
Nhm ny chim s lng nhiu hn c,
nh: no ci ming i con mt, bn trn nui
ming, ming n ni l, m treo ming mo,
n vng khng bit chi ming, n vng quen

64

mm, di mm di ming, ming li thin


h, mm c ngo, mm loa mp gii, mm
ming nh tp nhy, mm nm ming mi,
ngm ming n tin, ming ln li mi, h
ming mt quai, gi mm gi ming, ming
nam m; bng b dao gm.
VD: - Ngay trong m tng o cng c
nhiu k c nc bo c, li dng thi th, tn
ngng ca dn m tranh th trc li, ming
nam m, bng b dao gm, li chia b phi,
dng t o m hi ln nhau.[VTH, GT,
94] Thnh ng ming nam m, bng b dao
gm c ngha: Ngoi ming th t bi, trong
bng th c c.
+ Thnh ng thuc trng ngha tt, p.
Nhm ny chim s lng t hn nhm
th nht: ming ni tay lm, ming k sang c
gang c thp.
VD: - ng l ngi ca mt th h cn b
mi m tr trung, xng xo, ming ni tay lm.
[MVK, MMH, 196] thnh ng ming ni tay
lm c ngha: Tho vt, nhanh nhn, t gic
trong cng vic.
Qua vic tm hiu nhm thnh ng c
t ch b phn c th ngi mt, mt, ming,
chng ti nhn thy chng c c im chung
l u thuc nhm thnh ng mang ngha xu
hoc kh vi hm ch. T , c th suy ra
nt vn ha ca ngi Vit l ch nhng biu
hin xu ca con ngi, ngi Vit thng cu
to thnh ng vi nhng danh t gn vi khun
mt trc din ca mi ngi.
3.2. Biu hin v s lng xut hin
thnh ng c t ch b phn c th ngi
trong ting Anh
Kho st 5 tc phm ting Anh: 1. Harry
Potter and the Philosophers Stone (J.K
Rowling); 2. Harry Potter and the Chamber
of Secret (J.K Rowling); 3. The Last Song
(Nicholas Sparks); 4. The Choice (Nicholas

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
Sparks); 5. New Moon (Stephenie), chng ti
tm ra tng s thnh ng trong 5 tc phm ting
Anh l 1.472 n v v trong thnh ng ch
BPCTN chim s lng cng kh nhiu vi
l 193 thnh ng, chim t l 13.11 %. V qua
thng k trong nhng thnh ng c cu to danh
t ch BPCTN ting Anh th c 28 danh t ch
BPCTN, trong c ba danh t xut hin vi s
lng nhiu nht l: head (u): 25, face (mt):
24, eye (mt): 22. Tip theo l: mind (tm tr, tr
c): 18, stomach (bng): 17, heart (tim): 16,
hand (tay): 14, mouth (ming) :11, hair (tc):
5, shoulder (vai, b vai): 5, nose (mi): 4
Chnh v vy, chng ti ch i su phn tch biu
hin vn ha trong nhng thnh ng c danh t:
face, eye v head.
a. Head (ci u/u c/ ngi): crack
ones head open (v l, hiu ra vic g),
make someones head swim /ones head was
swimming) (u c ang lng lng, quay cun
v mt tp trung), lose ones head (ni cu,
pht in, bc xc qu mc bnh thng),
keep ones head down (trnh s ch ca
mi ngi), sea of heads (bin ngi: ni c
nhiu ngi v ng c), Bald head like a
potato (u hi trng nh c khoai ty), head
out (th u ra), go to ones head (t cao t
i), head of the pier (u cu tu), stand on
the head (ng trng chui: ng ln ngc
u xung t), head toward (hng n, i
v hng), head up (ko ra, i hng ra),
keep ones head in something (tp trung vo
vic g), lop off ones head (nhai u, ct u
ai: x l, x pht ai ), bore out of my head
(cc k chn), head back (quay u tr li,
quay v), head off (ngn chn mt iu g ),
head on (i mt, trc din), head over (tin
thng ti mt ni no ), run through ones
head (khuy o, xut hin trong tm tr ca
ai), make ones head spin (lm cho ai chong
vng, u c quay cung), wash through ones
head (c giu vo qun lng), put head down
(gc u xung: cm thy mt mi), plant the

seed of doubt in ones head (gieo rc ni nghi


ng cho ai), get out of ones head (qun mt
iu g , c khng ngh ngi v vic g).
VD: - I know exactly what you mean,
he whispered. But we have lots of reasons
to be happy. For one, were alive. - Yes, I
agreed. Thats a good one. - And together,
he breathed. His breath was so sweet it made
my head swim. (Anh hiu em mun ni iu g
Anh th tho Nhng chng mnh c nhiu l
do hnh phc lm. Trc tin l chng mnh
u c sng. - Vng Ti th thm C l
do y. - V c hai ta li c nhau Anh th tht
u. Hi th ca anh ngt lm n ton b
u c ti nhng mun lng lng bay bng.)
[Stephenie Meyer, New Moon, 489].
b. Face (mt): feel the blood drain out of
his face (mt khng cn t mu), face to face
(mt i mt), a long face (gng mt di
thn tht), (ones) face goes brick red (mt
ai nh gch nung: gin d, thnh n),
have egg on ones face (mt ai nng c th
chin trng: s lng tng, bi ri, ngng v
vic mnh lm), (ones) face glowing like
the setting sun (Mt bng nh mt tri
ln: mt v bn ln mc c), face shining
with excitement (gng mt bng ln v phn
khch), keep ones face straight (keep a straight
face) (gi nt mt nghim tc, khng ci),
face each other (nhn nhau, i mt nhau),
(ones) face lights up (gng mt bng sng:
vui mng, phn khi), refuse to face someone
(khng mun gp/nhn mt ai), make a face
(nhn mt: kh chu, khng hi lng)), keep a
poker face (gi gng mt tnh b nh khng
c chuyn g xy ra), keep ones face blank (gi
nt mt bnh thn), keep ones face businesslike
(gi nt mt bnh tnh, khng bin sc), keep
ones face smooth (c gi gng mt bnh
thng nh khng c chuyn g xy ra), face
away from someone (khng nhn nhau, ngonh
mt i), face all business (gng mt y tnh
ton), (ones) face like stone (mt cng/tr nh

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

65

TRAO I - NGHIN CU
: gng mt lnh lng, biu l s v cm),
(ones) face like topaz (mt nh mu hng
ngc: sc lnh, su thm c nhiu suy t), dead
face (gng mt khng li v ngc nhin), fall
on face (ang ngng, bi ri, lung tng), put
on a best martyr face (mang mt gng mt
bnh hon, ti t), (ones) face like a sculpture
(gng mt trng nh mt bc tng: mt
khng c thn sc).
VD: - On the other hand, Malfoys sneering
face kept looming up out of the darkness - this
was his chance to beat Malfoy, face to face. He
couldnt miss it. (Nhng c ngh ti ci mt
vnh vo ca Malfoy n hin trong bng ti l
n li hng tit ln - y l c hi n chm
mt nh tay i vi thng Malfoy. Mt c
hi nh vy Harry thy kh m b qua. [J.K
Rowling, Philosophers Stone, 169].
c. Eye (mt): cant keep ones eyes off
something (khng ri khi mt nhn ci g),
catch someones eye (ch n ai, mt ti
ai), give someone a black eye (cho ai mt trn
n), keep ones eyes on someone/something
( mt ti ai/ci g), (not) take someones eyes
off (mt khng ri khi: nhn lin tc quan
st ai hoc ci g), meet someones eyes (nhn
thy ci g trc mt), catch ones eye (bt
gp, nhn thy), cry eyes out (khc nhiu, khc
st mt.), eye to eye (mt nhn trng trng),
(ones) eyes dancing (mt lo lin: ngi
khng t t, ngi gian xo), (ones) eyes wide
as headlamps (hai mt trng nh n pha: mt
rt sng, nhn rt r t xa), keep ones eyes
open (m to mt nhn), sharp eyes (nh mt sc
lm: th hin con ngi khng t t), a birds
eye view (quan st ton cnh, nhn t trn cao
xung), roll ones eyes (o mt nhn: c v
nghi ng), fix ones eyes on someone (dn mt
vo ai, nhn ai), eye each other (nhn nhau, mt
chm mt), red eyes (mt : mt mi v thc
khuya), in minds eye (trong s tng tng),
ancient eyes (i mt tng tri), (ones) eyes

66

feel frozen (mt ai bt ng, khng chp


mt), have ones eyes trained on something
(ch tm vo vic g).
VD: - Why dont you go get some sleep?
I can handle things here, and Ill keep an eye on
Molly. - I dont want to put you out.
Youre not. Max said with a grin. Dont
you remember? Youre not supposed to be here.
Its Friday. (Sao con khng v ng i mt
gic? B c th lo liu mi chuyn y, v
b s mt ti Molly. Con khng mun
lm phin b. Phin h g. Max ci ti.
Con khng nh ? Con u c vic g y.
Hm nay l th Su. [Nicholas Sparks, The
choice, 78]
3.3. S ng nht v khc bit v vn
ha ca thnh ng c t ch b phn c th
ngi trong cc tc phm ting Vit v ting
Anh
a. S ng nht
Tm hiu thnh ng c s dng trong
truyn ngn, tiu thuyt Anh, chng ti thy
c im ging vi thnh ng Vit. Th nht,
cu to nhng thnh ng c mt b phn cha
danh t ch b phn c th ngi xut hin
kh nhiu, trong danh t: mt, mt, ming
v u. Th hai, ngha ca thnh ng trong
ting Anh v ting Vit u l ngha khi qut,
tot ln t ton b cc thnh t (hay cm t c
nh). Tuy vy, chng c im khc nhau gia
hai ngn ng:
b. S khc bit
b1. Thnh ng ting Vit xut hin vi s
lng ln ch yu l nhng thnh ng thuc
nhm c cu trc cn i hi ha, c cu
to da theo php n d v hon d (ming
ni tay lm; mm nm ming mi), cn loi
thnh ng so snh (mt dy nh ci mt mo)
hoc khng cn i (mt bm ra sa, mt bng
da ch, mt ct khng cn git (ht, ht) mu)

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
chim s lng t hn rt nhiu. iu ny th
hin c trng vn ho thch cn i hi ha
ca ngi Vit. Khc vi thnh ng ting Vit,
thnh ng ting Anh khng c cu to cn i
hi ha. (ones mouth shut - khng ni vi ai
iu g v chuyn thm kn, b mt; open ones
mouth - ni iu g ; keep ones face blank gi nt mt bnh thn).
b2. Thnh ng Vit c cu to c nh,
cht ch v b chi phi bi tnh hi ha v vn,
nhp. Tuy vy, trong s dng, thnh ng Vit
c th rt, thm bt mt s thnh t. VD: ti
tm mt mi (ti my ti mt), bng c lin
rn (bng lin rn), mt khng cn ht mu
(mt ct khng cn git mu). Trong khi ,
thnh ng ting Anh ni chung v thnh ng c
t ch BPCTN ni ring khng c tnh ha phi
v vn nhp, chuyn i, thm bt thnh t.
b3. Nhng thnh ng ting Vit c t
mt, ming, mt trong cu to ca n u thuc
trng ngha ni n nhng vn xu, kh
hoc tt, p. iu ny th hin nt vn ha ca
ngi Vit nhn din c im bn trong tt
hay xu ca con ngi li i t c im hnh
thc bn ngoi, c th quan st c, nh cu
tc ng Con ln c bo c lng mi ngon.
Trong khi , nhng thnh ng ting Anh c
danh t eye (mt), head (ming), face (mt)
trong cu to ca n thng mang ngha khi
qut: ni n mt trng thi, mt kiu hnh
ng ca con ngi.
b4.Trong thnh ng ch BPCTN trong
ting Vit, cc b phn chim u th biu trng
cho tm trng, cm xc l c quan ni tng nh:
bng, d, gan, lng, rut. VD : sng bng
cht mang theo, tr ngi non d, bm gan
tm rut, thay lng i d, t tng khc rut).
Trong lng, rut v gan chim s lng
nhiu nht. Cn ting Anh, tim li xut hin
nhiu nht, c th din t mi cm xc v tm
hn con ngi. VD: learn by heart (hc thuc
lng), open ones heart (tri lng), break

ones heart lm tn thng ai), ones heart


sink (lng ai cm thy bun v lo lng), the
way to a dogs heart (cch ly lng ai ).
V d: Well, thats an interesting question,
said Riddle pleasantly. And quite a long story.
I suppose the real reason Ginny Weasleys like
this is because she opened her heart and spilled
all her secrets to an invisible stranger. (, n
l mt cu hi th v. V cu tr li li l cu
chuyn di. Tao ngh nguyn nhn chnh khin
Ginny ra nng ni ny l do con b tri lng
mnh v mnh em ht b mt ca mnh tm s
vi mt k xa l v hnh) [J.K.Rowling, Harry
Potter of the Chamber of Secrets, 228].
b5. V phm vi phn nh tr tu, ting Vit
v ting Anh dng nhng BPCTN kh khc
nhau. Ngi Vit s dng ch yu l c quan
ni tng nh bng, d, gan, lng, rut th ngi
Anh li ch yu s dng hai b phn l head
(u) v mind (tr c, tr no). VD crack ones
head open (v l, hiu ra vic g): clear ones
mind (lm cho u c minh mn), read mind
(bit c suy ngh ca ai), a million thoughts
races through ones mind (nhiu uy ngh trong
u).
b6. V c trng vn ha, thnh ng ch
BPCTN ting Vit c cu to gn vi mi
trng sng, vi thin nhin, vi s canh tc
trong sn xut nng nghip, vi np suy ngh,
phong tc tp qun, tm linh, tn gio ca
ngi Vit, khc vi ngi Anh. Ngi Vit
l quc gia ch yu l canh tc la nc nn
c mt s cu thnh ng s dng vi hnh nh
biu trng nh:
+ Cc loi thc vt thch hp vi th dng
vng kh hu nhit i nh: rm, mt, tm, sung
m chng khng th thy nhng cy trng ny
trong thnh ng ting Anh ch BPCTN. VD:
m rm nng bng, tai l mt t lng bn,
lng v nh lng sung, trm du u tm.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

67

TRAO I - NGHIN CU
. Nhng cy trng ph hp vi kh hu n
i nh: melon (da ty), potato (khoai ty),
apricot (qu m) th xut hin trong thnh ng
ch BPCTN trong ting Anh. VD: bald head
like a potato, a nose like a small melon, the skin
likea dried apricot.
+ Cng c phc v nng nghip, chng
ti kho st c mt: cuc. VD: cuc git vo
lng, v danh t ny khng thy xut hin trong
thnh ng ting Anh.
+ Nhng con vt gn vi cuc sng la
nc v gn gi vi ngi Vit nh: g, ln,
tru, b, kh, h, voi, rn, ht, tp, cc ... VD:
s da g, u g hn t voi, u g m ln,
u tru mm b, u tru mt nga, nh
rn mt u, ci lng h, vut ru hm, m
treo ming mo, mm ming nh tp nhy,
mnh ht xng mai, ni toc mng heo, kh
t vt lng kh, gan cc ta. Trong thnh ng
ting Anh ch BPCTN,chng ti thy ch xut
hin : butterfliers (bm), bird (chim), bulldog
(ch bun). VD: butterflies in the stomach like
birds (hi hp lo lng), the way to a dogs heart
(cch ly lng ai ), like a great bulldog, and
his teeth bared (nh mt con ch si khng l,
mun an ti nut sng ai ).
+ Tn gio chnh ca ngi Vit l pht
gio, v c tp tc l th cc v thn thnh v
ngi m o hay tng kinh nim nam m a
di Pht. Thnh ng ting Vit ch BPCTN,
chng ti tm c hai danh t c lin quan:
nam m v thnh. VD: ming nam m bng b
dao gm, vi tha mun che mt thnh. Trong
thnh ng ting Anh ch BPCTN ch xut hin
mt danh t duy nht: God (Thng , Cha
tri). VD: from your mouth to Gods ears (Hy
vng, cu xin, mong c nhng iu bn mun
s tr thnh hin thc).
4. Kt lun
Qua phn tch trn, chng ti rt ra kt lun:
V c trng vn ha, mi mt dn tc trn th

68

gii c vn ha ring gn vi mi trng sng,


ni c tr, phong tc tp qun, tn gio ring.
Ngi Vit t lu i ch yu gn vi vn ha
la nc, ha hp vi thin nhin nn ngi
Vit a li ni hi ha, cn i, nhp nhng, tinh
t, kn o. iu ny th hin qua vic cu to
thnh ng, tc ng da trn phng thc n d,
hon d; ngha ca thnh ng, tc ng thng
thng qua cc t ch b phn c th ngi, t
ch con vt, ch hin tng thin nhin gn gi
ni n hon cnh, nhn xt, khuyn rn i
vi con ngi. Cn thnh ng ting Anh li gn
vi kinh t thng mi t rt sm, chung li
ni thng thn, r rng, khch quan.
TI LIU THAM KHO
1. Fernando, C. (1996) Idioms and
idiomaticity, Oxford University Press,
Oxford.
2. Phm c Dng (2000), Vn ha Vit
Nam trong bi cnh ng Nam , Nxb
Khoa hc X hi, H Ni.
3. J.Seidl v W. McMordie (1988), English
idioms, Oxford University.
4. Th Kim Lin (2013), Vic s dng
sng to thnh ng, tc ng trong tiu
thuyt sau 1975, Tp ch Khoa hc
HQGHN, Nghin cu Nc ngoi, tp
29, tr.61-69.
5. McCarthy, M. & ODell, F.(2008),
English idioms in use, Cambridge
University Press, Cambridge.
6. Phan Ngc (1998), Bn sc vn ha Vit
Nam, Nxb Vn ha-Thng tin, H Ni.
7. Trn Ngc Thm (2004), Tm v bn sc
vn ha Vit Nam, Nxb Tng hp Thnh
ph H Ch Minh, (in ln u nm 1996).
8. Trn Ngc Thm (2009), C s vn ha
Vit Nam, Nxb Trng i hc Tng hp
Thnh ph H Ch Minh, (in ln u nm
1995).

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
9. Ng c Thnh, Chu Xun Din (2006),
C s vn ha Vit Nam, Trng i hc
Khoa hc X hi v Nhn vn, i hc
Quc gia TP H Ch Minh.
10. Nguyn c Tn (2008), c trng vn
ho - dn tc ca ngn ng v t duy,
Nxb Khoa hc X hi.
11. Trassler, J., (1982) Idioms in English, A
pragmatic analysis, Tubingen, Germany:
Gunter Narr.
12. Trn Quc Vng (2000), C s vn ho

Vit Nam tm ti v suy ngm, Nxb Vn


ho dn tc & TC Vn hc ngh thut.
13. Weinreich, U., (1996), Problems in the
analysis of idioms, in J. Pulvel (Ed.),
Substance and structure of language,
Berkeley, CA: University of California
Press.
14. Wright, J.(1999), Idioms organizer:
Organized by metaphor, topic and key
word, Language Teaching Publications,
England.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

69

TRAO I - NGHIN CU

NG DNG DY HC TCH HP VO GING DY HC


PHN L LUN V PHNG PHP DY HC CNG NGH
TRNG CAO NG S PHM B RA-VNG TU
ThS. L Th Trung *
1. t vn
Vit Nam, t nhng nm 1987, vic
nghin cu xy dng mn T nhin-x hi
theo quan im tch hp c thc hin v
c thit k a vo dy hc t lp 1 n
lp 5. Chng trnh cp trung hc ch yu
thc hin tch hp mc thp (lng ghp), cha
t nng vn dy hc tch hp. Mt trong
nhng nguyn nhn ch yu l vic dy hc tch
hp lin quan n nhiu yu t i hi phi c
qu trnh chun b nh: chng trnh, sch gio
khoa, t chc dy hc, phng php dy v
hc, kim tra, nh gi. Ngy nay, vi s pht
trin nh v bo ca khoa hc v cng ngh
cng vi s bng n thng tin, lng tri thc
ca nhn loi pht minh ngy cng nhiu, kin
thc gia cc lnh vc c lin quan mt thit
vi nhau. ng thi, do yu cu ca x hi, do
nhu cu thc t ang i hi con ngi phi gii
quyt rt nhiu tnh hung trong cuc sng. Khi
gii quyt cc vn , kin thc ca mt lnh
vc chuyn mn s khng th thc hin c
m cn phi vn dng kin thc lin ngnh mt
cch sng to. T thc t t ra cho gio
dc v o to mt vn l phi thay i quan
im v gio c m dy hc tch hp l mt
nh hng mang tnh t pht i mi cn
bn v ton din v ni dung v phng php
gio dc.
Tuy nhin, khi thc hin dy hc tch hp
cng gp phi khng t kh khn v y cn l
mt quan im cn mi i vi nh trng, vi
gio vin, vi tm l hc sinh v ph huynh
hc sinh cng nh cc nh khoa hc ca mi
b mn; rt kh chuyn i t chuyn mn
sang lnh vc mi trong cn s kt hp vi
* Ging vin Khoa T nhin

70

chuyn ngnh khc m h gn b; gio vin


gp kh khn trong vic xc nh v xy dng
cc ch tch hp lin mn, la chn phng
php dy hc ph hp. Vy lm th no vic
dy hc tch hp t hiu qu? Trong bi vit
ny ti mun cp n nhng vn cn quan
tm khi thc hin vic dy hc tch hp.
2. Ni dung
2.1. Khi qut v Dy hc tch hp
Tch hp theo t in Ting Vit: Tch
hp l s kt hp nhng hot ng, chng
trnh hoc cc thnh phn khc nhau thnh mt
khi chc nng. Tch hp c ngha la s thng
nht, ha hp, kt hp.
Dy hc tch hp theo t in Gio dc hc
(Dy hc) tch hp l hnh ng lin kt cc
i tng nghin cu, ging dy, hc tp ca
cng mt lnh vc hoc vi lnh vc khc nhau
trong cng mt k hoach dy hc
Dy hc tch hp (hay dy hc theo ch
) l cch tip cn ging dy lin ngnh theo
cc ni dung ging dy c trnh by theo
cc ti ch . Mi ti hoc ch c
trnh by thnh nhiu bi hc nh ngi hc
c th c thi gian hiu r v pht trin cc mi
lin h vi nhng g m ngi hc bit. Cch
tip cn ny tch hp kin thc t nhiu ngnh
hc v khuyn khch ngi hc tm hiu su v
cc ch , tm c ti liu t nhiu ngun v
tham gia vo nhiu hot ng khc nhau. Vic
s dng nhiu ngun thng tin khuyn khch
ngi hc tham gia vo vic chun b bi hc,
ti liu, v t duy tch cc v su hn so vi
cch hc truyn thng vi ch mt ngun ti
liu duy nht. Kt qu l ngi hc s hiu r

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
hn v cm thy t tin hn trong vic hc ca
mnh.
C cc hnh thc tch hp thng c s
dng: Ni b mn hc, a mn hc, lin mn
hc v xuyn mn hc. a mn hc th hin
s t cnh nhau mt cch n gin ca cc
mn hc m khng ph v qu nhiu logic ni
ti ca ni dung khoa hc mi mn hc.
Lin mn p dng cho s tng tc gia cc
mn hc nhng thay i mt cch tinh t.
Quan im nhn thc lun cho rng lin mn
cho php xy dng li s thng nht ca khoa
hc. Mt cng c c hiu qu nht to nn
tip cn lin mn l t ngi hc trong tin
trnh gii quyt vn xung quanh mt tnh
hung phc hp, c tnh thc tin.
Nh vy, dy hc tch hp cp n
nhiu vn nhng y ti ch ch trng n
cc vn sau:

cc mn hc khc nhau.
Vic xy dng ch tch hp c thc
hin theo nguyn tc: hng n mc tiu gio
dc, m bo mc tiu mn hc. Ni dung ch
hc sinh khai thc, vn dng kin thc ca
mn hc pht hin v gii quyt vn mt
cch ch ng v sng to vi tinh thn hp tc;
Gn vi thc tin, tc ng n tnh cm, em
li nim vui, hng th hc tp cho hc sinh; Ph
hp vi nng lc hin c ca hc sinh; Ph hp
vi iu kin khch quan ca trng hc hin
nay; m bo t chc cho hc sinh hc tp
tch cc, gip hc sinh khai thc kin thc mn,
pht hin mt s k nng, nng lc chung.
sau:

Cc bc xy dng ch tch hp nh


Ni dung dy hc c thit k theo
ch (lin mn hoc ni mn) .

Bc 1: Phn tch ni dung chng trnh


ca mn tm ra nhng ni dung chung c
lin quan vi nhau, b sung, h tr cho nhau
nhng li c trnh by ring bit mi b
mn.


Phng php dy hc theo quan im
dy hc nh hng gii quyt vn

Bc 2: La chn ni dung gn vi thc


tin i sng v ph hp vi nng lc

v nh hng hot ng.


Thit k ni dung dy hc theo ch

mc thp th dy hc tch hp mi ch
l lng ghp nhng ni dung gio dc c lin
quan vo qu trnh dy hc mt mn hc nh:
lng ghp gio dc o c, li sng; gio dc
php lut; gio dc ch quyn quc gia v bin
gii, bin, o; gio dc s dng nng lng
tit kim v hiu qu, bo v mi trng, an
ton giao thng... Mc tch hp cao hn l
phi x l cc ni dung kin thc trong mi lin
quan vi nhau, bo m cho hc sinh vn dng
c tng hp cc kin thc mt cch hp
l gii quyt cc vn trong hc tp, trong
cuc sng, ng thi trnh vic hc sinh phi
hc li nhiu ln cng mt ni dung kin thc

ca hc sinh.
Bc 3: xut v tin hnh xy dng
mt s ch c th.

Phng php dy hc
Phng php dy hc rt a dng v phong
ph, tuy nhin t hiu qu trong trong qu
trnh dy hc ngi gio vin cn phi sng
to v linh hot trong vic la chn phng
php dy hc ph hp. Qua tm hiu v bng
kinh nghim ca bn thn ti nhn thy s dng
phng php dy hc theo quan im nh
hng gii quyt vn v nh hng hot
ng ph hp vi vic dy hc tch hp v n
mang li hiu qu cao.
a. Dy hc nh hng gii quyt vn

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

71

TRAO I - NGHIN CU
Phng php dy hc nh hng gii quyt vn l cch thc, con ng m gio vin p
dng trong vic dy hc lm pht trin kh nng tm ti khm ph c lp ca hc sinh bng cch
a ra cc tnh hung c vn v iu khin hot ng ca hc sinh nhm gii quyt cc vn .

b. Phng php dy hc nh hng


hot ng

cn phi xy dng nn ni dung hot ng p


ng yu cu ca mc tiu o to th hin thnh
h thng nhng nhim v c th v t chc hot
ng ca hc sinh thc s c kt qu.

t lu ngi ta nghin cu tip cn l


thuyt hot ng thit k t chc dy hc.
Vn dng l thuyt hot ng vo hot ng dy
Bn cht ca dy hc nh hng hot ng
hc tc l phi coi hc sinh l ch th ca mi l hng hc sinh vo hot ng gii quyt cc
hot ng hc tp (hc l thuyt, hc thc hnh, vn hoc cc nhim v tnh hung hc tp,
hc cc hot ng vn ha, x hi...), gio vin nhm chun b cho hc sinh tham gia vo gii

72

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
quyt cc nhim v ngh nghip.
Trng tm kiu dy hc nh hng hot
ng l t chc qu trnh dy hc m trong
hc sinh hot ng to ra mt sn phm,
thng qua pht trin c cc nng lc hot
ng.
Bn cht ca dy hc nh hng hot
ng c th nh sau:

Dy hc nh hng hot ng l t
chc hc sinh hot ng mang tnh trn vn,
m trong hc sinh c lp thit k k hoch
qui trnh hot ng, thc hin hot ng theo k
hoch v kim tra nh gi kt qu hot ng.

T chc qu trnh dy hc, m trong
hc sinh hc thng qua hot ng c lp t nht
l theo qui trnh cch thc ca h.

Hc qua cc hot ng c th m kt
qu ca hot ng khng nht thit tuyt i
m c tnh cht l m (cc kt qu hot ng c
th khc nhau).

T chc tin hnh gi hc hng n
mc tiu hnh thnh hc sinh k nng gii
quyt nhim v hc tp.

Kt qu bi dy hc nh hng hot
ng to ra c sn phm vt cht hay tng.
Gi hc theo kiu nh hng hot ng
c t chc theo qui trnh 4 giai on nh sau:
G 1: a ra vn nhim v bi hc
Trnh by yu cu v kt qu hc tp (sn phm)
sinh

G 2: T lp k hoch hot ng ca hc

G 3: T thc hin theo k hoch, qui


trnh hc sinh lp
G 3: T nh gi ca hc sinh
2.2. Ging dy hc phn l lun v
phng php dy hc cng ngh tip cn
theo hng dy hc tch hp


Thit k ni dung dy hc theo ch

Bc 1: Phn tch ni dung chng trnh


ca mn tm ra nhng ni dung chung c
lin quan vi nhau, b sung, h tr cho nhau
nhng li c trnh by ring bit mi b
mn.
VD: Trong chng trnh cng ngh 6 c
cc ni dung
Modun Nu n:

Dng c dng trong nu n v n ung
Bi 1.
Trong bi hc ny HS s c tm hiu
cch s dng cc dng ng chc nng v
cch bo qun cc dng dng trong nh bp
sao cho an ton khi s dng, m bo sc khe
v c bn lu. VD sau khi s dng phi ra
dng sch s chng li s xm nhp ca vi
khun, nm mc trong n tha cn bm
dnh; khng thc n c v mn, chua trong
ni, xoong nhm qua m

Bo qun thc phm - Bi 2;
Trong bi hc ny HS tm hiu cc ni
dung: nguyn nhn thc phm d b i thiu;
Nguyn tc bo qun l gim tiu hao cht
dinh dng v trnh s xm nhp ca vi sinh
vt gy hi thc phm; Cc phng php bo
qun thc phm: phi hoc sy kh, ngm dm,
mui chua, p mui.

Ch bin mn n s dng nhit v
khng s dng nhit - Bi 4, 5
Trong bi hc ny HS s c tm hiu
cc phng php ch bin mn n c s dng
nhit v khng s dng nhit, lm th no
bo qun dc cc cht dinh dng trong qu
trnh ch bin, s bin i ca thc phm di
s tc dng ca nhit ...
Modun Thu chi trong gia nh Lm
th no tng thu nhp trong gia nh Bi 1

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

73

TRAO I - NGHIN CU
Modun: Tm hiu kinh doanh
- To lp tng kinh doanh Bi 2.
- Xy dng k hoch kinh doanh Bi 3.
Trong mn KHTN 6 c bi :
- Cht v tnh cht ca cc cht:Trong
bi hc ny HS c tm hiu v cc trng thi
ca cht, tnh tan hay khng tan trong nc hay
trong mt s cht lng khc, nhit si, nhit
nng chy, s chuyn th v bin i ca
cc cht
- Nguyn t, phn t, n cht, hp
cht: Trong bi hc nyHS c nhim v tm
hiu cc vt dng, dng trong gia nh xung
quanh em c lm bng nhng cht no; C
nhiu cc hp cht v c, hu c quen thuc
trong i sng n tn ti dng n cht, hay
hp cht: NaCL thnh phn chnh trong mui
n, Axit acetic cht c trong gim n, ng
saccaroz loi ng c dng ph bin
trong nc ung, lm bnh, ko...
- Vi khun v nm: Trong bi hc ny
HS tm hiu s hot ng ca cc vi sinh vt;
tc dng ca vi khun v nm.
Bc 2: La chn ni dung gn vi thc
tin i sng v ph hp vi nng lc ca hc
sinh.
T nhng phn tch trn v vi c im
ca hc sinh lp 6 chng ta c th la chn cc
ni dung:

Bo qun thc phm: Cc loi rau, c
qu, ht : HS c hc cc cch bo qun : Phi,
sy kh, ngm dm, mui chua, p mui...
S chuyn th ca cc cht: s nng
chy, s ng c, s bay hi...

Cht v tnh cht ca cc cht: la chn
cc dng c ph hp dng ng v bo qun
trong ch chin thc n.
Thc hnh ch bin mn n c s dng

74

nhit hoc khng s dng nhit: thc hnh lm


mn gi cun, trn hn hp, lm da chua, lm
sa chua.

Tc dng ca vi sinh vt, nm.

To lp tng kinh doanh.

Xy dng k hoch kinh doanh tng
thm ngun thu cho gia nh.
Bc 3: xut v tin hnh xy dng
mt s ch c th.
T cc ni dung r sot trong cc bi
hc, cc mn hc c cc mi lin quan n
nhau, b sung cho nhau v nh vy ch
chng ta c th xy dng thnh ch : Sn
xut, kinh doanh nc gii kht, n ch
bin sn . Vi vai tr l cu ni cc kin
thc khoa hc m HS lnh hi c vi i
sng, lao ng sn xut, vic thc hin ch :
Sn xut, kinh doanh nc gii kht, n
ch bin sn trong mn Cng ngh theo nh
hng tch hp lin mn (Cng ngh - KH T
nhin) s gim bt c s trng lp mt s ni
dung ca hai mn hc v to iu kin cho HS
vn dng, kim nghim v hiu r hn ngha
thc tin ca cc kin thc v sinh hc vi sinh
vt, vt l v s bin i ca cc cht thuc mn
Khoa hc t nhin.
T nhng xc nh trn, c th xc nh
nhng ni dung chnh ca ch ny nh sau:
- La chn lnh vc kinh doanh (kinh
doanh sn xut hay kinh doanh sn xut kt hp
vi kinh doanh dch v) tp trung vo cc loi
mt hng nh nc gii kht siro, sa chua;
n ch chin sn: da ci chua, c mui, gi
cun, ...
- Lp k hoch kinh doanh.
- Sn xut cc mt hng thc hin k
hoch kinh doanh.
Bc 4: iu chnh cc ch sau khi
thc hin.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

Vn dng cc phng php dy hc
Phng php dy hc nu vn trong
dy hc ch tch hp lin mn.
- Gio vin a ra tnh hung: Nh bn
Hoa mi chuyn n mt khu dn c mi, B
bn y mi ngh hu, m bn y nh ni tr.
Ni sng ca em xa ch, xa trng hc. Nhng
nh Hoa li ngay mt ng kh rng ri, v
cch mt x nghip may khng xa. Vi iu kin
nh vy, theo em nh Hoa c th kinh doanh g
tng thu nhp cho gia nh?
- GV a ra nhim v: Lm th no
tng thu nhp cho gia nh, mt hng c th sn
xut v kinh doanh, xy dng k hoch kinh
doanh.
- HS trao i, tho lun, nghin cu
thc tin tm ra tng v ngnh ngh kinh
doanh, xy dng k hoch kinh doanh.
- GV c th s dng PP tho lun nhm,
k thut cng no, s t duy... tm mt
hng c th kinh doanh. Vi mt ni xa ch
th cc mt hng nh : rau ci mui chua, da
gi, cc loi c qu c th c my ngy
nhit thng hay trong t lnh: bu b,
khoai ty, cc loi kh...cc loi tri cy c
th ch bin thnh siro nc gii kht...... c th
l nhng sn phm c th kinh doanh.

Phng php dy hc nh hng
hot ng
t lu ngi ta nghin cu tip cn
l thuyt hot ng thit k t chc dy
hc. Vn dng l thuyt hot ng vo hot
ng dy hc tc l phi coi hc sinh l ch
th ca mi hot ng hc tp (hc l thuyt,
hc thc hnh, hc cc hot ng vn ha,
x hi...), gio vin cn phi xy dng nn
ni dung hot ng p ng yu cu ca mc
tiu o to th hin thnh h thng nhng
nhim v c th v t chc hot ng ca
hc sinh thc s c kt qu.

Gi hc theo kiu nh hng hot ng


c t chc theo qui trnh 4 giai on nh sau:
G 1: a ra vn nhim v bi hc
Trnh by yu cu v kt qu hc tp (sn phm)
giai on ny, gio vin a ra nhim v
bi hc hc sinh thc c sn phm hot
ng cn thc hin v yu cu cn t c.
Trong giai on ny gio vin khng ch giao
nhim v m cn thng nht vi hc sinh v
k hoch, phn nhm v cung cp cc thng tin
v ti liu lin quan hc sinh trong qa trnh
thc hin nhim v tra tm.
V d:

Nhim v bi hc.
+ Tm tng kinh doanh:Tm hiu,
xc nh phng thc sn xut v kinh doanh
ph hp vi iu kin v k thut cng ngh,
ti chnh v kh nng ca cc thnh vin trong
nhm.
+ La chn lnh vc kinh doanh ph hp:
Xc nh mc ch ca vic kinh doanh: cung
cp cc loi nng sn, cc mn n nhanh, thc
phm ch bin sn; Xc nh lnh vc kinh
doanh: Kinh doanh sa chua hoc nc qu
, mn n ch bin sn bng cch t sn xut
sa chua hoc nc qu gii kht cc mn n
c s dng nhit hoc khng s dng nhit ri
em bn cho cc ca hng gii kht hay va sn
xut, va bn trc tip cho ngi tiu dng.
+ Xy dng k hoch kinh doanh: lm
nhng vic g? Cn phng tin g?ngun vn?
Ai s thc hin? Thc hin nh th no: thi
gian bt u, thi hn hon thnh?

Kt qu ca hot ng: Bn bo co
v sn xut v kinh doanh sa chua, nc qu
gii kht, mn n ch bin sn theo hnh thc
ph hp nh bi thuyt trnh, bi trnh chiu
PowerPoint, video clip, tranh nh

Sn phm thc hnh ca nhm di

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

75

TRAO I - NGHIN CU
hnh thc vt tht v hnh nh th hin cc bc
lm ra sn phm.
sinh

G 2: T lp k hoch hot ng ca hc

Trong giai on ny hc sinh t thu thp


thng tin qua cc ti liu thc hin hot ng
to ra sn phm.
Cc ni dung cn thc hin:
- Tm hiu, chun b nhng dng c,
nguyn liu c th thc hin vic sn xut
kinh doanh cc loi mt hng xc nh.
- Tm hiu th trng: s lng cng
nhn, nhu cu v n ung...
- Tm hiu cc phng php, iu kin
sn xut sa chua hoc nc qu gii kht,
n ch bin sn kinh doanh.
Cc nhim v cn thc hin:
- c ti liu tm hiu cc ngun
nguyn liu c th s dng lm sa chua
hoc nc qu gii kht; c s khoa hc v cc
phng php lm sa chua hoc nc qu ph
hp vi iu kin thc c.
- Tm hiu kinh nghim lm sa chua
hoc nc qu gii kht, cc mn n ch bin
vi cc phng php ch bin khc nhau.
- iu tra nhu cu, s thch ca ngi
tiu dng.
- Xc nh nhng ngun nguyn liu d
kim, sn c a phng ch bin cc mt
hng kinh doanh.
- Chun b vn, dng c, nguyn liu,
ngi lm v sn xut th theo cc phng
php thu thp c.
- Xc nh a im, thi gian v ngi
thc hin k hoch kinh doanh.
- Kinh doanh v hch ton l li.
Cn c vo nhng ni dung, nhim v cc

76

nhm HS lp k hoch vi cc ni dung: xc


nh nhng cng vic cn lm, thi gian d
kin, phng tin, vt liu, kinh ph thc hin
(nu cn), phng php tin hnh v nhim v
phn cng cho tng thnh vin trong nhm.
Khi cc nhm HS thc hin bc ny, GV
nh hng thm cc hot ng v cc phng
tin h tr khi thc hin nhim v:
- Qu trnh ch bin mn n cn phi lu
n nhng vn g? (Bo qun thc phm
trc, trong v sau khi ch bin). c sch,
ti liu, hi kinh nghim ca mi ngi xung
quanh, truy cp trn mng internet) bit
thm cc phng php ch bin thc phm,
cch to mi v tng thm phn hp dn cho cc
mn n... Cch s dng cc dng c dng trong
ch bin v bo qun, ng thc n an ton.
G 3: T thc hin theo k hoch, qui
trnh hc sinh lp
Trong giai on ny hc sinh t thc hin
theo k hoch lp ca mnh. V hnh thc
t chc hc tp c th t chc theo nhm hoc
c nhn.
G 4: T nh gi ca hc sinh
Bc cui cng ca dy hc nh hng
hot ng l hc sinh t nh gi li kt qu
hot ng t iu chnh hot ng cho
ph hp.
3. Kt lun
u im ca dy hc tch hp: i vi hc
sinh, trc ht, cc ch tch hp c tnh thc
tin nn sinh ng, hp dn, c u th trong
vic to ra ng c, hng th hc tp cho hc
sinh. Hc cc ch tch hp, lin mn, hc
sinh c tng cng vn dng kin thc tng
hp vo gii quyt cc tnh hung thc tin, t
phi ghi nh kin thc mt cch my mc. iu
quan trng hn l cc ch tch hp, lin mn
gip cho hc sinh khng phi hc li nhiu ln
cng mt ni dung kin thc cc mn hc

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
khc nhau, va gy qu ti, nhm chn, va
khng c c s hiu bit tng qut cng nh
kh nng ng dng ca kin thc tng hp vo
thc tin.
Dy hc tch hp c ngha quan trng
trong vic gio dc, rn luyn v pht trin k
nng t duy, phn tch tng hp, khi qut ha,
tru tng ha cho ngi hc. S pht trin
nhanh chng ca khoa hc k thut trong giai
on hin nay i hi s thay i cn bn
v ton din v ni dung v phng php gio
dc. V vy dy hc tch hp l mt nh hng
trong i mi cn bn v ton din gio dc, l
mt bc chuyn t cch tip cn ni dung gio
dc sang tip cn nng lc nhm o to con
ngi c tri thc mi, nng ng, sng to khi
gii quyt cc vn trong thc tin cuc sng.
Nh vy c th kt lun rng xy dng ni
dung dy hc tch hp cn phi thc hin ng
cc bc trong vic xc nh, xy dng ch
v la chn phng php dy hc ph hp l
c s cho vic dy hc tch hp t hiu qu.

TI LIU THAM KHO


1. PGS.TS. Nguyn Hu Ch (2004), Cc
cn c l lun v thc tin la chn phng
php dy hc. Bi t T sch Khoa hc VLOS.
Vin Chin lc v Chng trnh gio dc.
2. PGS.TS. ng Thnh Hng (2004), K
thut thit k bi hc theo nguyn tc hot ng
. Bi t T sch Khoa hc VLOS. Vin Chin
lc v Chng trnh gio dc.
3. Tng cc Dy ngh (2010), Ti liu
hng dn kha o to gio vin dy ngh
theo nng lc thc hin TTC, H ni.
4. Ti liu tp hun Dy hc tch hp lin
mn Lnh vc Cng ngh - K thut Dnh
cho CBQL v GV THPT - HN 2015.
5. Ti liu tp hun Dy hc tch hp
trng Tiu hc Dnh cho CBQL v GV tiu
hc - HN 2015.
6. Tp ch Khoa hc HQGHN: Nghin
cu Gio dc, Tp 31, S1 (2015) 44-51.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

77

TRAO I - NGHIN CU

NH GI QU TRNH TRONG GING DY HC


PHN VIT TING ANH
ThS. Trn Th Thanh T *
ThS. L Th Xun V**
1. t vn
Trong qu trnh dy v hc, kim tra nh
gi kt qu hc tp ca sinh vin l mt khu
quan trng nhm nh gi cht lng ca vic
dy v hc ca ging vin v sinh vin.
trng Cao ng S phm B Ra Vng Tu,
hnh thc kim tra nh gi ch yu thng l
hnh thc nh gi t nhiu mang tnh tng kt
bi n c thc hin hai ln vo gia v cui
hc phn. Cch nh gi ny, theo quan im
ca tc gi l khng ph hp vi vic dy v
hc mn Vit, mn hc m k nng vit ca
sinh vin s kh c nng cao nu nh khng
c s nhn xt kp thi v c th t ging vin
v nhng vn sinh vin gp phi trong qu
trnh vit ting Anh hng ngy. V vy bi vit
ny cp n hnh thc nh gi qu trnh
mt hnh thc nh gi em li nhiu li ch
cho sinh vin khi hc k nng Vit ting Anh v
cch p dng n trong vic ging dy vit.
2. Ni dung
2.1. nh ngha nh gi qu trnh
Ni v nh gi qu trnh, Yorke (2003)
nhn xt n l mt khi nim phc tp hn nhng
g chng ta ngh. Xt gc c bn, mc ch
trung tm ca nh gi qu trnh l ng gp cho
vic hc ca ngi hc thng qua vic cung cp
thng tin v nng lc (performance) ca ngi
hc. Vi t cch l hnh thc nh gi v vic
hc (assessment for learning) ch khng phi
l ca vic hc (assessment of learning), theo
Rowntree (1987, trch trong Yorke, 2003), nh
* / **Ging vin Khoa Ngoi ng

78

gi qu trnh l mt chui, bao gm nhng hot


ng bt buc t pha ngi hc (thc hin) v
t pha ngi nh gi (nh gi v phn hi
t ngi hc c th hc hi v tin b).
Nh vy, chng ta c th nhn thy rng
nh gi qu trnh l mt trong nhng cch c
th lm tng nng lc hc tp ca ngi hc v
bin ngi hc tr thnh trung tm ca qu trnh
dy-hc. i vi b mn Vit dnh cho sinh
vin chuyn ngnh Ting Anh, vic t nhn xt
cng nh phn hi t pha bn hc v gio vin
thng qua hnh thc nh gi qu trnh cng c
tc ng ln i vi vic pht trin k nng Vit
ca cc em cng nh kh nng hiu, chia s v
tng tr nhau trong hc tp.
2.2. Tc dng ca nh gi qu trnh
nh gi qu trnh l mt hnh thc nh
gi em li li ch cho c ngi dy v ngi
hc. Theo Black & Wiliam (1998a), thng qua
nh gi qu trnh, ngi dy c th bit ngi
hc hc c g v ang tin trin ti u
ng thi ngi dy cng xc nh c nhng
kh khn ca ngi hc. T , ngi dy iu
chnh li vic ging dy gip ngi hc khc
phc kh khn v nng cao tnh hiu qu ca
vic ging dy. Ngoi ra, vic nh gi qu trnh
cn to ng lc cho ngi dy khi ngi dy
nhn thy c s tin b ca ngi hc v tnh
hiu qu ca vic ging dy. i vi ngi hc,
kt qu ca nh gi qu trnh gip ngi hc
kp thi nhn bit c bn thn hc c
g v ang tin trin ti u. Nu kt qu tt th
ngi hc s c ng lc hc tp. Nu kt qu
thp th ngi hc xc nh c im yu ca
bn thn, t ln k hoch hc tp ph hp

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
vi bn thn nng cao kt qu hc tp. Bng
cch ny, nh gi qu trnh s gip ngi hc
lm ch tin trnh hc ca mnh (McDowell et
al, 2005).
2.3. Cc kiu nh gi qu trnh
T cc gi v cc kiu nh gi qu
trnh ca Duschl & Gitomer (1997) v Black
& Wiliam (1998b), ngi vit phn loi chng
thnh hai nhm

Bng giy

- Cc bi kim
tra ngn v
thng xuyn
- Bi tp ln
- Bi tp v nh
- Vit lun
- Tm tt ni
dung hc
- Nht k hc
tp

Bng quan st biu


hin ca ngi hc
trn lp thng qua cc
hot ng
- Suy ngh cp i
chia s (ngi hc
t suy ngh v mt
vn m ngi
dy t ra ri tho
lun quan im ca
mnh theo cp v
chia s tng cho
lp)
- Tho lun nhm
- Thuyt trnh

nh gi qu trnh t c kt qu tt.
nh gi qu trnh c th gip sinh
vin iu chnh hot ng hc tp ca mnh
th thng tin phn hi cn p ng 4 tiu ch.
Mt l, thng tin phn hi phi c th: phn
hi ca ngi dy khng nn mang tnh chung
chung m cng c th cng tt, trnh s dng
ngn ng mang tnh nh gi. iu ny s gip
ngi hc d dng bit c mnh hc c
g, kin thc b hng ch no, k nng hin
ti t c mc tiu hc tp ra hay cha.
Hai l, thng tin phn hi phi mang tnh xy
dng: phn hi ca ngi dy phi mang tnh
tch cc ng vin ngi hc, trnh to p
lc cho ngi hc. Phn hi c tnh xy dng
s to ra c hi hc tp tip theo cho ngi hc
ng thi gip ngi hc ci thin c im
yu ca bn thn. Ba l, thng tin phn hi phi
kh thi: da vo thng tin phn hi ca ngi
dy, ngi hc c th t mnh iu chnh vic
hc, t b sung kin thc cn thiu cng nh t
luyn tp thm t c mc tiu hc tp
ra. Bn l thng tin phn hi phi kp thi:
ngi dy cn a ra nhng nhn xt v nh
gi v vic hc ca ngi hc mt cch ng
lc ngi hc chnh sa hoc thit lp cch
hc tp mi nhm t c mc tiu hc tp
ra. (Race et al, 2005)

- Tr li cu hi
Vit

2.4. Yu t quyt nh thnh cng ca


nh gi qu trnh
C rt nhiu yu t quyt nh thnh cng
ca nh gi qu trnh nhng hai yu t quan
trng l quan im ca ngi dy v ngi hc
v thng tin phn hi trong nh gi qu trnh.
nh gi qu trnh l mt phng php
nh gi i hi s n lc rt ln t ngi dy
v ngi hc do c ngi dy v ngi hc
cn nhn thy c tm quan trng v s cn
thit ca nh gi qu trnh. Ngoi ra, ngi
hc cn tch cc v ch ng tham gia vo vic

2.5. ng dng trong vic dy hc phn

Trong bi vit ny, chng ti s m t cch


ng dng ca nh gi qu trnh trong vic dy
vit th.
2.5.1. Quy trnh ging dy
2.5.1.1. Khi ng
Gio vin xy dng tnh hung thc
dn n vic vit th loi bi vit
2.5.1.2. Dy-Hc
Gio vin thng qua vic s dng bi
mu hng dn sinh vin phn tch bi vit
bng cch tr li cc cu hi

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

79

TRAO I - NGHIN CU
Gio vin gi m cu trc bi vit
Gio vin yu cu sinh vin tho lun
v nhng t vng v cu trc c th c
dng vi mt dng bi c th
Gio vin cho sinh vin lm bi tp
lin quan n ngn ng v cch t chc ca
bi vit
Gio vin cho sinh vin vit bi theo
c sn trong ti liu hc tp hoc vit bi
do gio vin thit k
2.5.1.3. Sau khi vit
Gio vin cho hc sinh phn hi v
bi vit ca cc em

Gio vin khuyn khch sinh vin


thc hnh vit hng ngy v xem n l hot
ng hng ngy khng th thiu
2.5.2. Cch thc nh gi
2.5.2.1. nh gi qu trnh hc mi
ngy trong vng 5 pht
Gio vin c cc thng tin t bi ca
sinh vin v xem cc em hiu bi cha.
Sau gio vin gii thch li nhng g hc
sinh cha nm c v cung cp cho cc em
mt s ti liu b tr khi cn thit hoc thit
k cc hot ng ph hp. (xem v d)

FIVE-MINUTE ASSESSMENT
Baria-Vungtau Teacher Training College
Date: _______________________
Type of letter: _________________________________
In order to prepare for the next session, it would be very helpful for me to know about your
learning in todays session. Please take five minutes to respond to the following questions.

1.

I know how to write

1.1.

the heading

1.2.

the date

1.3.

the salutation

1.4.

the opening

1.5.

the focus

1.6.

the action

1.7.

the closing

1.8.

the complementary close

1.9.

the signature

80

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
1.

Some questions I still have

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2.

Other comments or suggestions

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

2.5.2.2. T nh gi bi vit

Vic phn hi c th thc hin trong mt


Hc sinh s dng mu t nh gi phin phn hi cng c lp hoc trong bui
nh gi kh nng vit ca mnh. Sau gio ln lp vi tng nhm hc tp v c nhn.
vin c th cung cp thng tin phn hi cho Gio vin cng c th iu chnh phng
sinh vin theo mu t nh gi ca cc em. php ging dy.
SELF-ASSESSMENT
Baria-Vungtau Teacher Training College
Name: _________________________ Class: ______ Date: ____________
Type of letter: _________________________________
Writing task: ___________________________________________________
Put a tick () next to what you can do.
1.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
3.
3.1.
3.2.
3.3.

I can fully complete the task.


I have included all the parts of a letter:
Heading
Date
Salutation
Body of letter
Complementary close
Signature
I have re-read my letter carefully to check for
Correct spelling
Correct capitalization
Correct punctuation

2.5.2.3. nh gi cho
Hc sinh s dng mu t nh gi nh gi bi vit ca bn mnh sau khi vit hoc sau khi
cc sinh vin t nh gi bi ca mnh. Sau gio vin c th cung cp thng tin phn hi cho
sinh vin theo mu t nh gi hoc/v theo mu nh gi cho ca cc em.
Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

81

TRAO I - NGHIN CU
PEER-ASSESSMENT
Baria-Vungtau Teacher Training College
Name of the assessor(s): ___________________ Class: ______ Date: ______
Name of the writer: ____________________________
Type of letter: _________________________________
Writing task: ___________________________________________________
Global

Your
Marks

achieve-ment/2ms

Format and
Mechanics

The writing
complies
with all the
requirements
for a letter.
Words are
spelled
correctly, and
punctuation is
correct.

Ideas/ Content

Grammar

82

1.5

The writing
complies with
several of the
requirements
for a letter. The
letter includes
distracting
spelling and
punctuation
mistakes.
Ideas are
All ideas are
Most ideas
somewhat
expressed in
are expressed organized, but
a clear and
in a pretty
are not very
organized way. clear manner, clear. It takes
It is easy to
but the
more than one
figure out what organization reading to
the letter is
could have
figure out what
about.
been better.
the letter is
about.
Sentence
Sentence
structure is a
structure is
Sentence
little varied,
somewhat
structure is
with a lot
varied,
varied, with
of errors in
with mostly
few or no
grammar,
correctly used
errors.
which make
grammar
ideas difficult
points.
to follow.
The writing
complies with
most of the
requirements
for a letter.
Most words
are spelled
correctly, and
punctuation is
correct.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

0.5

The writing
complies with
few of the
requirements
for a letter.
Words are too
difficult to
recognize.
The letter
seems to be
a collection
of unrelated
sentences. It is
very difficult
to figure out
what the letter
is about.
Sentence
structure is
monotonous
and repeated,
with frequent
errors in
grammar,
which impede

No attempts are made in the piece of writing.

Task
achievement/8ms
which is
subdivided into

Thng 1/2016

Your
Marks

TRAO I - NGHN CU

Vocabulary

Vocabulary is
specific and
varied.

Vocabulary
is mostly
correct,
but some
specificity or
variety may
be lacking.

There are
many mistakes,
which make
it difficult to
follow the
ideas.

There are
too many
mistakes to
understand
and follow the
ideas.
Total:
____

OVERALL SCORES

Adapted from Pavlik, C. & Segal, M.N. (2007)


2.5.2.4. S phn hi ca gio vin
Trong khi v sau khi sinh vin t nh gi
v gio vin nh gi, gio vin c th ng vai
tr ca mt ngi iu phi, mt c vn cho sinh
vin. Sau , gio vin c th cung cp thng tin
phn hi ca mnh cho cc sinh vin, hoc trong
mt phin phn hi cho c lp hoc trong hng
dn cho tng c nhn.

thc ny thay v hnh thc khc, hay c s kt


hp ca hai hay nhiu hn cc cch thc nh
gi cng nh nhng hnh thc khc c th
kp thi gip sinh vin v a cc em n vi
nhng nc thang cao hn trn con ng hc tp
ca mnh.
3. Kt lun

T s phn tch nh trn, chng ta c th


TEACHERS SUGGESTION
nhn
thy tm quan trng ca nh gi qu
FOR IMPROVEMENT
trnh i vi nng lc vit ca sinh vin. D con
ng ny hon ton theo chng ti khng d
i cht no v cng khng h d n, nhng vi
s n lc v quyt tm cng nh nhit huyt vi
vic dy v hc ca thy v tr, hy vng rng
__________________________________ nhng chng gai trn ng i cng khng lm
_____________________________________ nn lng nhng ngi i ng v nhng chng
_____________________________________ ng tin dn ti ch s in m du n ca
_____________________________________ nhng c gng, trn tr v cm gic thnh cng
_____________________________________ ca c thy v tr.
_____________________________________
TI LIU THAM KHO
_____________________________________
_____________________________________
1. Black, P. J. & Wiliam, D. (1998a).
_____________________________________ Assessment and classroom learning. Assessment
_____________________________________ in Education: Principles Policy and Practice.
_____________________________________
2. Black, P. & Wiliam, D. (1998b). Inside
the black box: Raising standards through
Trn y l mt s gi v cch thc nh gi
classroom assessment. Phi Delta Kappan, 80
qu trnh m gio vin c th s dng trong qu
(2): 139-148.
trnh dy Vit ca mnh. Ty cc trng hp c
3. Duschl, R.D. & Gitomer, D.H. (1997).
th m gio vin c th linh ng la chn hnh
Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

83

TRAO I - NGHIN CU
Strategies and challenges to change the focus
of assessment and instruction in science
classrooms. Educational Assessment, 4 (1): 3773.
4. McDowell, L., Sambell, K., Bazin,
V., Penlington, R., Wakelin, D. Wickes, H. &
Smailes, J. (2005) Assessment for Learning:
Current Practice Exemplars from the Centre
for Excellence in Teaching and Learning
Northumbria University Red Guides, Series 11,
Paper 17.

84

5. Pavlik, C. & Segal, M.N. (2007).


Interactions 2 Writing (Silver Edition). Mc
Graw Hill.
6. Race, P., Brown, S. & Smith, B. (2005).
500 Tips on Assessment (2nd edition), London:
Routledge.
7. York, M. (2003). Formative assessment
in higher education: moves towards theory and
the enhancement of pedagogic practice, Higher
Education, 45, 477-501.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU

XC NH PHNG CCH HC PH HP VI TNG


C NHN NNG CAO HIU QU HC TP
ThS. L Th Xun V *
1. t vn
Hc tp l mt trong nhng nhim v hng
u i vi mi sinh vin. Nhng hc nh th
no c hiu qu l mt cu hi m hu ht cc
sinh vin, c bit l cc tn sinh vin, thng
t ra. Do cch hc cao ng i hc khc vi
cch hc ph thng nn nu sinh vin cn gi
cch hc c th s gp kh khn trong qu trnh
thch nghi vi phng php ging dy v mi
trng hc tp mi ny. V vy trong thi gian
u cao ng, sinh vin vn loay hoay vi
vic hc nh th no c hiu qu hoc bt
chc cch hc ca nhng bn gii trong lp.
Tuy nhin, mi ngi c kh nng tip thu kin
thc cng nh cch thc tip thu kin thc khc
nhau nn khng th ly cch hc ca ngi ny
p dng cho ngi khc.Vy lm sao bit
phng cch hc no l ph hp vi bn thn
nht? Bi vit ny nhm mc ch hng dn
sinh vin xc nh phng cch hc ph hp
vi bn thn mnh v p dng n vo trong qu
trnh t hc c kt qu hc tp tt.
2. Ni dung
2.1. Xc nh phng cch hc ca bn
thn
Mi ngi chng ta hc hi v tip nhn
thng tin qua 05 gic quan: th gic, thnh gic,
xc gic, v gic v khu gic. Tuy nhin,
khng phi ai cng s dng nm gic quan ny
nh nhau trong qu trnh hc tp. C ngi
tip nhn thng tin nhanh nht qua hnh nh,
c ngi li ghi nh thng tin lu hn khi
nghe Walter Burke Barbe (1979) v cc ng
* Ging vin Khoa Ngoi ng

nghip xut 03 phng cch hc da


trn cc gic quan nh sau: phng cch hc
th gic (visual), phng cch hc thnh gic
(auditory) v phng cch hc cm xc vn
ng (kinesthetic). V vy, trc khi t hc,
sinh vin cn xc nh xem phng cch hc
no ph hp vi bn thn nht ln k hoch
hc tp c hiu qu. C rt nhiu cch khc
nhau xc nh phng cch hc ph hp v
ngi vit chn dch bn cu hi trc nghim
c a ra bi Nh xut bn Incentive,
Nashville, Tennessee v tnh n gin v mc
quen thuc ca ni dung cu hi. iu ny
gip c c kt qu chnh xc nht khi sinh
vin c th tr li ngay lp tc nhm trnh
vic tr li cu hi theo mun ca bn thn.
BNG CU HI
Hy khoanh trn cu tr li ng nht
vi bn:
1. Bn thng nh bi hc trn lp tt
hn khi:
k

a) Bn khng ghi chp nhng lng nghe rt

b) Bn ngi nhng dy u bn v quan


st gio vin
c) Bn ghi ch (d cho bn c hay khng
c li chng)
2. Bn thng suy ngh gii quyt vn
bng cch:
a) T ni vi mnh hay trao i vi bn b
b) S dng cch tip cn vn theo h
thng nh lp danh sch, ln k hoch

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

85

TRAO I - NGHIN CU
8. Bn hc ngoi ng tt nht bng cch:

c) Va suy ngh va i b, bc theo nhp


hoc c mt s hnh ng th cht khc

a) Nghe nhng bn ghi m hoc bng

3. Khi bn khng c giy vit li s


in thoi, bn nh chng bng cch:
a) Lp li nhng s nhiu ln
b) Nhn hoc hnh dung cc con s
trong u

b) Vit v dng sch bi tp


c) n lp hc c bi v ghi chp
9. Bn khng bit mnh nh vn mt
t ng hay sai, bn s:
a) c to n ln

c) Dng ngn tay vit chng ln bn hay


ln tng
4. Bn hc iu mi d dng nht l khi:
a) Nghe ngi khc gii thch v cch thc
hin n
b) Xem ai lm mu
c) T mnh lm th
5. iu bn nh r rng nht sau khi xem
xong mt b phim l:
a) Li thoi ca nhn vt, ting ng v m
nhc.
b) B cc, phong cnh v trang phc
c) Cm xc bn tri qua trong sut b phim
6. Khi n ca hng tp ha, bn:
a) Nhm i nhm li danh sch hng ha
cn mua
b) i qua i li cc k hng xem bn
cn th g
c) Nh li nhng th cn mua m bn
vit trong danh sch nh
7. Khi bn c gng nh li mt iu g ,
bn s:
a) Gi li nhng cu ni v m thanh lin
quan n n trong u
b) C gng hnh dung li cnh n din ra
nh th no trong u
c) Cm nhn li cm xc ca bn lc

86

b) C gng hnh dung t trong u


c) Vit t theo nhiu cch khc nhau v
chn ly t no c v ng
10. Khi c sch, phn bn thch c
nht l:
a) on i thoi gia cc nhn vt
b) Nhng on m t m bn c th tng
tng chng trong u
c) Nhng cu chuyn vi rt nhiu hnh
ng lc m u bi v bn khng thch ngi
yn mt ch qu lu
11. Bn thng nh ngi m bn gp
thng qua:
a) Tn ca h (nhng bn khng nh
khun mt)
b) Khun mt ca h (nhng bn khng
nh tn)
h
l:

c) Phong cch ni chuyn hay c ch ca


12. iu lm bn d mt tp trung nht
a) Ting n
b) Con ngi

c) Mi trng (nhit , s thoi mi ca


ni tht)
13. Bn thng mc:
a) Kh p (nhng qun o khng qu

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

TRAO I - NGHN CU
quan trng vi bn)
b) Gn gng (theo mt phong cch c th)
c) Thoi mi ( bn c th d dng c
ng)
14. Khi bn khng th hot ng c v
cng khng th c sch th bn s chn:
a) Ni chuyn vi mt ngi bn
b) Xem ti vi hoc ngm cnh ngoi ca s
c) ung a trn gh hoc ln qua ln li
trn ging
Kt qu:
Nu a s cu tr li l a th phng cch
hc tt nht l thnh gic (nghe)
Nu a s cu tr li l b th phng cch
hc tt nht l th gic (nhn)
Nu a s cu tr li l c th phng cch
hc tt nht l cm xc vn ng (chm, thc
hnh v di chuyn)
Ch : Nu c hai phng cch hc tng
ng nhau, hy xem li xem c phi bn ang
nh du theo mun, theo cch bn nhn nhn
v bn thn mnh hay khng.
2.2. La chn phng php ghi nh
ph hp
Sau khi xc nh c phng cch hc
no ph hp nht vi bn thn, hy t hc theo
cc cch sau ghi nh kin thc tt nht
2.2.1. Nu bn l ngi hc theo phng
cch thnh gic th hy hc qua cc phng tin
truyn thanh:

c ln ni dung cn ghi nh
V d: Sau khi hc phn m u ca bi
California and Hawaii ca hc phn t nc
hc M, ngi hc tm tt nh sau:
California is thought as the state that
symbolizes the American dream. The main
characteristic of CA is its diversity of land and
people. It consists of deserts, forests, sandy
coast in the north and rocky coast in the south.
CAs people come from many different places
and cultures. Over 1/4 of its population is
Hispanic; Asian people accounts for 1/3 of its
population. The most remarkable event of CA
is the Gold rush in 1849. As James Marshall
discovered gold in 1848, thousands of people,
most of whom were American, Mexican, South
American, European, Australian, Chinese,
came to CA by walking, wagons or ships. This
led to the dramatic increase in CAs population
and the appearance of Levis jeans. Today, there
is still gold in CA and many people visit CA to
see gold mines and to pan for gold.
Ngi hc s ghi m li ni dung trn. Khi
ghi m, ngi hc cn c gng c theo mt
nhp iu ph hp, nhn ging nhng t quan
trng. iu ny s to n tng mnh khi ngi
c nghe li phn ghi m. Sau ngi hc s
nghe li v c ln ni dung ghi nh.
2.2.2. Nu bn l ngi hc theo phng
cch th gic th hy hc qua cc phng tin
hnh nh:
Tm tt ni dung bi hc bng cc biu
, th hoc s t duy

Nghe nhc khng li trong khi c ti

S dng cc hnh v, mu sc khc


nhau kch thch tr nh

Tm tt li ni dung bi hc, ghi m li


v nghe li chng ghi nh

V d: Sau khi hc phn m u ca bi


California and Hawaii ca hc phn t nc
hc M, ngi hc tm tt nh sau:

liu

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

87

TRAO I - NGHIN CU

Ngi hc c th s dng cc bt mu
khc nhau t m nhm to du n mnh
m trong tm tr. Sau ngi hc s da vo
s ny ghi nh ni dung bi hc.
2.2.3. Nu bn l ngi hc theo phng
cch cm xc vn ng th hy hc qua cc hnh
thc hot ng
Tm tt v chia ni dung cn hc thnh
nhng phn ngn (c th bng hnh nh hay vn
bn)
Hc trong khong thi gian ngn, ngh
gii lao, ri hc tip
S dng cc ng tc lc hc ty
theo thi quen, v d nh i ti i lui, quay
bt trn tay, din t ni dung km cc ngn
ng c th

88

3. Kt lun
tip nhn, x l v ghi nh thng tin
trong mi trng hc tp, mi sinh vin c
phng cch hc ring, ph hp vi c im
c nhn. Khi xc nh c phng cch hc
ca bn thn, sinh vin s la chn c cch
hc ph hp nht vi mnh nng cao hiu
qu hc tp. Hy hc theo cch ca mnh d
cch c khc bit hoc k l vi ngi khc.
TI LIU THAM KHO
1. Barbe, Walter Burke; Swassing, Raymond
H.; Milone, Michael N. (1979).Teaching
through modality strengths: concepts and
practices. Zaner-Bloser Inc.
2. OBanion, Terry. (1997). A Learning College
for the 21st Century. The Oryx Press.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

VN NGH

PHONG TC BY MM NG QU NGY TT
Mm ng qut trn bn th t tin
dp Tt mang mt ngha chung su sc,
th hin c mun ca ngi Vit Nam s
t ng phc lm mn: Ph Qu Th
Khang Ninh. Tuy nhin, vic chn ng
qu nh th no mang liti lcc nm
chogia nhth khng phi ai cng bit.
V sao li gi l mm ng qu?
Theo thuyt duy vt c i, tt c mi
vt cht u c to nn bi 5 yu t ban
u gm: kim loi (kim), g (mc), nc
(thy), la (ha) v t (th) - gi l ng
hnh. Kim mu trng, Mc mu xanh, Thy
mu en, Ha mu , Th mu vng. Tc
l by mm ng qu trn bn th ngy Tt
ca ngi Vit Nam l mt trong nhng biu
hin ca t tng ny.
Ng tc nm, l biu tng chung ca
s sng. Qu biu tng cho s sung tc
qua cu to ca n: bn trong cha ht tng
trng cho sao, qu bao ly l v tr, ngha
l s sinh si trng tn ti sinh bt tn ca
s sng.
Ng qu ch s tp trung y cc
loi tri cy trong t tri. ng cha ta chn
5 loi tri cy cng m giao tha l ng
rng: Nhng sn vt ny c kt tinh t
cng sc, m hi, nc mt ca con ngi
lao ng, knh dng ln t tri, thn thnh
trong gi pht linh thing ca v tr vn vt
sinh tn. V t tng, hnh nh y n su
v tm thc ca ngi Vit Nam bao i nay.
Ng qu ch s tp trung y
cc loi tri cy trong t tri.
Phong tc by mm ng qu tng
vng min, a phng
T xa n nay, khng ai bit chnh xc

ng qu gm nhng qu g, nn ty vo
c trng mi vng min, ngi ta s chn
nhng qu ngon ngt, mu sc p, to trn
by bin.
min Bc, mm ng qu t trn
bn th t tin dp Tt theo 5 sc mu tng
trng cho mong c c ng phc: giu c,
sang trng, sng lu, khe mnh, bnh yn.
Mm ng qu ca ngi min Bc c 5 loi
qu c 5 mu khc nhau nh: chui/to mu
xanh.Bi(hoc pht th), cam, qut mu
vng, hng hoc to ty. t mu . Roi,
mn, o hoc l mu trng. Hng xim hoc
nho en, mng ct, mn mu en.
Do tri cy ngy cng a dng nn mm
ng qu ngy cng phong ph hn v ngi
ta cng khng cu k cng nhc ng qu
na m c th l bt, cu, thp qu. D by
bin nhiu loi tri cy hn nhng ngi ta
vn gi l mm ng qu.
min Trung, ngi dn khng qu
cu n hnh thc ngha ca mm ng qu,
m ch yu c g cng ny, thnh tm dng
knh t tin. Mt khc, ngi min Trung do
chu s giao thoa vn ha 2 min Bc - Nam
nn mm ng qu vn by bin : chui,
mng cu, sung, da, u , xoi
min Nam, mm ng qu thng thy
cc loi mng cu, da, u ,xoi, sung,da
hu, thm (da) c chch thnh cc tn
cu va xi hoc cu va sung.
Nu nh min Bc, hu nh tt c cc
loi qu, k c qu t mang v cay x u c
th by ln bn th, min sao mm ng qu
trng p mt; th ngi min Nam li king
k by mt s tri cy.
Mm ng qu ca ngi min Nam

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

89

VN NGH
khng bao gi c chui, v loi qu ny tn
gi c m ging t chi th hin s nguy
kh. Qu cam cng khng c c mt trong
mm ng qu ngy Tt, v cu qut lm
cam chu, hay nh tri l ng ngha vi
l lt

s pht ti pht lc.

ngha mt s loi tri cy trong


mm ng qu ngy Tt

- Qu trng g (ngi min Nam cn gi


l L-ki-ma): lc tri.

- L (hay mt ph): v ngt thanh ng


vic g cng trn tru, sun s.

- Sung: gn vi biu tng sung mn v


sc khe v tin bc.

- Lu: nhiu ht tng trng cho con n


chu ng.

- u : mang n s thnh vng y.

- o: th hin s thng tin.


-Qu pht th: ging nh bn tay c Pht,
lun ch che cho cc s phn con ngi.
- Na (hay cn gi l mng cu): ng vi
ch cu th hin c mong.
- To: c ngha l ph qu.
- Hng, qut: tng trng cho s thnh t.
-Thanh long(rng my hi t) th hin

90

- Bi, da hu: cng trn, mt lnh, ha


hn s ngt ngo, may mn.
- Ni chui xanh nh bn tay nga: hng
ly may mn, bao bc v ch che.

- Xoi c m na n nh xi: cu
mong cho vic tiu xi khng thiu thn.
Vic by bin mm ng qu trn bn
th ca gia nh trong ngy Tt cng l mt
nt vn ha c sc ca ngi dn Vit Nam.
Chnh v vy d sinh sng phng tri no,
ngi dn Vit vn khng qun tc l ny
trong dp Tt Nguyn n gi gn bn sc
dn tc cho bn thn v cho con chu.
(Su tm)

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

VN NGH

O VUI NGAY TET


Trong dp Tet, 4 sinh vien (SV) A, B, C, D gi thiep chuc Tet cho cac ban
ang lam viec tai cac ai phng trong tnh. Moi SV gi i mot ni va gi
mot th. Co 2 SV gi i Con ao, mot SV gi i Xuyen Moc, 1 SV gi i
Chau c. Biet rang cac SV sau ay gi i 2 ni khac nhau: A va B; B va C;
C va D; D va A; A va C. Ngoai ra SV A khong gi i Chau c. Hoi tng SV
gi i nhng ni nao?
ap so: A gi i Xuyen Moc, C gi i Chau c, B va D gi i Con ao.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

91

VN NGH

Trang th xun Bnh Thn

Tc gi: Nguyn Vit Hng

NAM BC GIAO HA
Mai vng trn t Bc
o thm tri phng Nam
Xin thm mt cht nng
Rc trn nhng cnh vng
Xin thm mt cht lnh
Thm hng n xun sang

LC BT
Nhng cu lc bt u tin
Cn nghe vng ting m hin bn ni
Khi con tim bit bi hi
Ng ngh lc bt vit ri... ct i
Ngy th cn li nhng g?
Vi trang lc bt tm v ngy xa
Mt thi hoa bm mng m
Thng nhau ri c hng h ngi dng
Cu lc, cu bt ngp ngng
Theo ta i khp nghn trng xa xi
Bao nm tt t ngc xui

V trong lc bt, mm ci n Xun!

92

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

VN NGH

CU I NGY TT
Vui xun sang, mng ng ta i hi thnh cng.
n Tt n, cho t nc mt nm khi sc.

Bi Quang Trng

Long tha xun n quy kim khuyt.


Sn nh lng tiu din ngc h.
(Rng nng xun sm v kim khuyt
Ni di my xanh ta ngc h).
Thin tng tu nguyt, nhn tng th.
Xun mn cn khn, phc mn ng.
(Tri thm nm thng, ngi thm th.
Xun y tri t, phc y nh).
(Su tm cu i vit ti Nh ln Long Sn, TP Vng Tu)

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

93

VN NGH

NHNG NHAN VAT TUOI BNH THAN


TRONG LCH S VIET NAM
1. Ha Tam Tnh (1476-?): Tc Trng
Ngt
ng l vn thn i vua L Uy Mc, qu
lng Vng Nguyt, huyn Yn Phong, tnh Bc
Ninh. ng p trai, ni ting vn hc, i thi
khoa Mu thn 1508, ng bng nhn, 32 tui.
By gi, v trng nguyn khoa ny l Nguyn
Gin Thanh, tng mo km ng. Khi cc v tn
khoa vo chu, nh vua khen tng mo ng v
gi a l Mo Trng nguyn (Trng nguyn
dng p). Khi lm chc Th th, khong nm
Qu du 1513, ng sung chc Ph s, sang nh
Minh. V sau, ng li lm quan nh Mc n
chc Thng th b Li, tc n gio Hu.
Ri cng Nguyn Vn Thi i s nh Minh, cu
phong cho h Mc. Lc v, c tng Thiu
bo, lnh vic dy con vua Mc.
2. Nguyn nh ng (1716 - 1783): mt
danh tng cui thi L Trung Hng
Nguyn nh ng cn c tn l Nguyn
nh Dnh, hy l Nguyn nh Tn, thy Mn
Nhu, trc h i th 10 ca dng h Nguyn
Honh T, hu du i th 16 ca anh hng
dn tc, cng thn khai quc Thi s Cng
Quc cng Nguyn X. ng sinh nm Bnh
Thn (1716), ti lng Phng Du, tng Hoa
Du, ph K Hoa, trn Ngh An (nay l lng
Hng M, Cm Thnh, Cm Xuyn, H Tnh)
- l nhn vt lch s Th k XVIII.
Ban u ng xut thn theo ng binh
nghip, tham gia trn p cuc khi ngha ca
L Duy Mt di quyn Trn th Ngh An Bi
Th t. Nh c qun cng, ng c thng
thng tc Dnh V hu.
Khi Hong Ng Phc em qun vo nam
nh h Nguyn, Dnh V hu Nguyn nh

94

ng c phong chc Tin Tng qun. ng


tham gia nhiu trn nh ln vi qun Nguyn.
Khi nh n Hi Mit Qung Nam, Nguyn
nh ng bt c m v v ca nh vng
Nguyn Phc Thun, ngi cu l Nghim
Qun cng Nguyn Phc Nghim. Sau ,
Nguyn nh ng tham gia cc trn nh
Cm L, Cm Sa giao chin vi qun Ty Sn
ca Nguyn Vn Nhc, Tp nh v L Ti.
Do qun cng, ng c phong tc Qun cng
(gi l Dnh Qun cng), hm Thi bo.
Khi Hong Ng Phc mt, ng c c
li Ph Xun ph t cho Bi Th t lnh chc
Bnh Nam Ph Tng qun kim c lnh
Thun Ha.
Nguyn nh ng mt trc khi Ty
Sn chim Ph Xun. ng c chn qu
nh lng Phng Du, tng Hoa Du, ph K
Hoa, trn Ngh An (nay l lng Hng M, Cm
Thnh, Cm Xuyn, H Tnh), th 67 tui.
3. Nguyn n Tit (1836-?): Ph bng,
tham gia phong tro Cn Vng nh Php.
Nguyn n Tit l ngi lng Th Vc,
huyn Hong Ho, tnh Thanh Ha. Nm K
Mo (1879), ng Ph bng, lm Tri ph mt
thi gian. Sau thng 7 nm 1885, hng ng
d Cn vng, ng v qu chiu m qun ri
tham gia chin u trong cuc khi ngha Ba
nh (thuc Nga Sn, Thanh Ha). Thng 3
nm 1886, ng b qun Php bt c, y i
Cn o, ri mt ti y (1887), hng dng
51 tui.
4. Hong Ngc Phch (1896-1973): Nh
gio, tc gi cun T Tm.
Qu lng ng Thi x Yn ng (nay
l x Tng nh) tng Vit Yn, huyn c Th

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

VN NGH
tnh H Tnh, hiu l Song
An.
Sut 20 nm dy hc
di ch thc dn do
c lin quan xa gn n
phong tro yu nc trong
cc trng i hc ng
lun b chuyn n ht
ni ny n ni khc. Nm 1935 v dy hc ti
Bc Ninh nhiu ln gi chc Gim c hc khu
Bc Ninh cho n tn Tng khi ngha. Cch
mng thng Tm thnh cng ng gi nhng
trng trch trong ngnh gio dc, sau ngy ho
bnh lp li ng cng tc Ban tu th B gio
dc, tham gia su tm bin son cc cng trnh
v vn hc c in, cn i dn gian Vit Nam.
Lch s vn hc Vit Nam chn Hong Ngc
Phch lm ngi th hin nhng bc chuyn
v cht y - ngi m cnh ca u tin cho
nn tiu thuyt Vit Nam hin i. Vi tc phm
T Tm ca Hong Ngc Phch to nn
mt cuc cch tn ln trong ngh thut. Hong
Ngc Phch khng ch l mt nh vn c nhng
ng gp quan trng cho s pht trin ca vn
hc v s trng thnh ca khoa hc x hi m
ng cn l mt nh gio th h ca nhng ngi
khai sinh ra nn gio dc ca ch mi.
5. H Tng Mu
(1896-1951): Chin s
yu nc hot ng cch
mng nhit thnh.
H Tng Mu tn
khai sinh l H B C, khi
xut dng sang Thi Lan
hot ng mi mang tn
H Tng Mu v tr thnh tn gi chnh thc
n khi qua i. ng ngi lng Qunh i,
huyn Qunh Lu tnh Ngh An. Xut thn
trong mt gia nh c truyn thng khoa c,
truyn thng yu nc.
Hon cnh gia nh, qu hng, x hi
sm hun c tinh thn yu nc cch mng,

cm th quc. Cui thng 4/1920, H B C


t gi v, con nh sang Thi Lan, ri 3 thng
sau c sang Trung Quc tm gp cc nh
cch mng tm gp cc nh cch mng X Ngh
ang hot ng y l Phan Bi Chu, H
Ngc Lm v.v... Ti y, H Tng Mu cng L
Hng Sn lp ra Tm Tm x, tp hp s thanh
nin hng hi kin quyt cng ch hng, hy
sinh quyn li c nhn, cng nhau mu gii
phng dn tc. Sau khi ngha ng c giao
nhiu nhim v: Ph trch trng qun chnh
Nhng Bn, Ch tch U ban khng chin
Lin khu IV, U vin thng v Lin khu u,
Tng thanh tra Ban thanh tra Chnh ph, Hi
trng Hi Vit Hoa hu ngh. bt k a v
cng tc no, ng u hng hi, nhit tnh v
pht ng c cn b, nhn dn tham gia. Ti
i hi i biu ng ton quc thng 2/1951,
H Tng Mu c bu lm u vin d khuyt
Ban chp hnh Trung ng v vn gi cc cng
tc c. Ngy 23/7/1951 trn ng cng tc ,
ng hy sinh do b my bay Php nm bom.
6. Phm Hng Thi
(1896-1924): Tham gia
hot ng phong tro
ng Du v l ngi t
bom m st ton quyn
ng Dng.
Phm Hng Thi tn
tht l Phm Thnh Tch,
qu Ngh An, l con quan
Hun o Phm Thnh M.
L mt ngi yu nc, sm tham gia cc
phong tro dn ch, nm 1918 ng cng vi
mt nhm thanh nin c tm huyt theo Vng
Thc Onh (thnh vin Vit Nam Quang phc
Hi) vt bin qua Xim (Thi Lan) ri sang
Qung Chu (Trung Quc). Thng 4 nm 1924,
ng gia nhp Tm Tm X do H Tng Mu,
L Hng Sn thnh lp. Chiu ti ngy 19 thng
6 nm 1924, Phm Hng Thi t bom m st
ton quyn ng Dng Meclanh. V t bom

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

95

VN NGH
thnh cng, bom n nhng Mec-lanh thot cht,
ch b thng. B cnh st pht hin v truy ui
ro rit, Phm Hng Thi nhanh chng thot ra
ngoi, nhy xung sng Chu Giang nh bi
sang bn kia b. Nhng dng nc xoy lm
Phm Hng Thi khng n c im hn,
ng anh dng hy sinh. S kin ny c
bo ch Trung Quc v nhiu nc trn th gii
a tin nhiu ngy lin vi tn gi Ting bom
Sa in. Nhn dn Qung Chu cho l hnh
vi ngha lit, a thi th Phm Hng Thi mai
tng chn i Bch Vn. Sau ny m Lit s
Phm Hng Thi c chuyn v xy ti Ngha
trang Trung ng Hong Hoa Cng, bn cnh
cc Lit s
Trung Quc,
m ch ghi
Vit Nam
Phm Hng
Thi Lit s
chi m.
Hnh chp thng 12/2015

7. Khi Hng (18961947): nhn vt trong


nhm T Lc Vn on
vi nhiu cun tiu thuyt
xut sc.
Khi Hng tn tht l
Trn Khnh Gi, bt hiu
khc Nh Linh, sinh nm
1896 ti lng C Am, ph Vnh Bo, tnh Hi
Dng.

96

Thu nh hc ch nho, ri theo Ty hc


(lyce Albert Sarraut, c ni ghi Paul Bert). Sau
khi u t ti Php, ban trit, Khi Hng dy
t thc Thng Long, y ng gp Nht Linh
v thnh lp nhm T Lc Vn on vi nhiu
cun tiu thuyt xut sc m ra c mt phong
tro sau ny.
8. V nh Long (1896-1960), ngi lng
Mc X, X Cao Dng,
Huyn Thanh Oai, H Ni.
ng l ngi khai sinh ra
nn kch ni Vit Nam
bng v kch Chn thuc
c (1921).
ng l mt ngi sut
i phn u cho mt nn
o c trong sng, gi vng thun phong m
tc ca dn tc. ng l ngi c cng ln trong
vic chn hng v pht trin nn vn hc nc
nh.
ng m Nh xut bn Tn Dn to iu
kin cho cc nh vn pht trin ti nng. Di
con mt tinh i ca ng, nhiu nh vn
c khch l v tr thnh nhng nh vn ln
ca Vit Nam. Nh xut bn Tn Dn l mt
nh xut bn ln vo loi nht ca Vit Nam
trc Cch mng Thng 8.1945. ng l ngi
sng trong sch, khng v tin ti, tin cng
din cc v kch ca ng thi y, ng khng
nhn m l gp phn cng c nui dng
cc tr em m ci.

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Nguyn Hu L (su tm)

Thng 1/2016

VN NGH

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

97

TH L VIT V GI BI

Ni san Trng Cao ng S phm B Ra-Vng Tu


1. Ni san Trng Cao ng S phm B Ra-Vng Tu ng ti tin tc hot ng ca nh
trng, cc cng trnh nghin cu, cc bi vit tng quan khoa hc, cc kin trao i v hc thut
c gi tr khoa hc v thc tin trn cc lnh vc khoa hc.
2. Bi bo c vit bng ting Vit, di ti a 7 trang kh A4, nh my vi tnh phng ch
Times New Roman (Unicode), c ch 13, nh dng l trn, di, phi 2.5cm, l tri 3.0cm, khong
cch gia cc on vn l 6pt, cc cng thc ton hc dng MathType, tn bng t pha trn, tn
biu v hnh v t pha di.
3. u bi vit c tiu v tm tt bng ting Vit di khng qu 10 dng, cn nu bt c
nhng ni dung chnh v ng gp mi.
4. Cu trc bi vit gm 4 phn chnh: t vn , ni dung nghin cu, kt lun v ti liu
tham kho.
5. Danh mc ti liu tham kho, sp xp theo th t ABC (tn tc gi i vi ti liu ting Vit,
h tc gi i vi ti liu ting nc ngoi) v nh s th t. C th nh sau:
- i vi sch, lun n, lun vn: S th t. Tn tc gi hoc c quan pht hnh, nm xut bn
( trong ngoc n), tn sch hoc cng trnh nghin cu (in nghing), nh xut bn, ni xut bn.
V d: 1. Trng ng Dung (1987), T vn n tc phm vn hc, NXB Khoa hc X hi, H Ni.
- i vi bi bo: S th t. Tn tc gi, nm cng b ( trong ngoc n), tn bi bo (
trong ngoc kp), tn tp ch, s tp ch ( trong ngoc n), cc s trang (gch ngang gia hai s).
V d: 2. Quch Tun Ngc (1999), i mi phng php dy hc bng cng ngh thong tin xu
hng ca thi i, tp ch i hc v gio dc chuyn ngnh, (s 8), tr 10-15.
6. Cch ghi trch dn: Trch dn nguyn vn th trong ngoc kp, sau mi trch dn ghi s th
t ca ti liu tham kho nh th t danh mc ti liu tham kho, c th ghi c s trang ( trong
mc vung). V d: [1] hoc [2, tr 10-15].
7. tin lin h tc gi cn ghi r hc hm, hc v, tn tc gi; a ch cng tc, s in thoi,
email vo cui bi.
8. a ch gi bi cho ban bin tp: Phng NCKH v QHQT trng Cao ng S phm B
Ra-Vng Tu. Email: phongqlkh_qhqt.c52@moet.edu.vn
Ban bin tp khng tr li bi vit nu khng c ng.
Trn trng knh mi cc tc gi trong v ngoi trng tham gia gi bi cho ni san.

Ban bin tp

98

Ni san s 07 - Trng CSP B Ra - Vng Tu

Thng 1/2016

Trung tm ting Nht B Ra Vng Tu v Trung tm Ngoi ng - Tin hc trng Cao


ng s phm, vi i ng gio vin uy tn, nhit tnh c trnh v nng lc s phm
l nhng trung tm o to cht lng; l a ch tin cy ca ngi hc.

When the starry nights bring the magical atmosphere in this


fanciful season, please let them convey new and better things for
you, let them bring a realization of all things you wish for, and
let them bring a year of courage and beliefs.
Wishing you a very prosperous and rewarding 2016

ng L Thanh D ng, Ph ch tch UBND tnh trao C thi ua


cho lnh o trng

Sinh vin Hong Th Tm- ngnh Gio dc Tiu hc t gii Nht cuc thi Nt
p thanh nin nm 2015 Tnh B Ra-Vng Tu

You might also like