Ebook4Me.

Net

PHẦN 1 HÀM SỐ BẬC NHẤT y  ax  b

I. Kiến thức cơ bản:
1. Hàm số y  ax  b  a  0  :
- Tập xác định D  R .
- Hàm số y  ax  b đồng biến trên R  a  0
- Hàm số y  ax  b nghịch biến trên R  a  0
 b 
- Đồ thị là đường thẳng qua A  0; b  , B   ; 0  .
 a 
2. Hàm số hằng y  b :
- Tập xác định D  R .
- Đồ thị hàm số y  b là đường thẳng song song với trục hoành Ox và đi qua A  0; b  .
3. Hàm số y  x :
- Tập xác định D  R .
- Hàm số y  x là hàm số chẵn.
- Hàm số đồng biến trên  0;   .
- Hàm số nghịch biến trên  ; 0  .

4. Định lý:  d  : y  ax  b và  d ' : y  a ' x  b '

-  d  song song  d '   a  a ' và b  b ' .
-  d  trùng  d '   a  a ' và b  b ' .
-  d  cắt  d '   a  a ' .
Bài tập ví dụ:

1) Vẽ đồ thị của các hàm số sau trên cùng một hệ trục tọa độ: y  2 x ; y  2 x  2 ; y   x  3 ; y  2
Hàm số y  2 x Hàm số y  2 x  2 Hàm số y   x  3
Cho x  0  y  0 , O  0; 0  cho x  0  y  2 , B  0; 2  cho x  0  y  3 , D  0;3 
Cho x  1  y  2 , A 1; 2  cho x  1  y  0 , C 1; 0  cho x  1  y  2 , A 1; 2 
Hàm số y  2 là đường thẳng song song với trục hoành Ox và đi qua điểm E  0; 2 
(Học sinh tự vẽ hình)
2) Tìm a,b để đồ thị hàm số y  ax  b đi qua hai điểm A  2;1 và B  1;3  .
 2a  b  1
Giải: Vì đồ thị hàm số y  ax  b đi qua hai điểm A  2;1 và B  1; 4  nên ta có hệ phương trình 
 a  b  4
Giải hệ ta được a  1 và b  3 . Vậy hàm số cần tìm là y   x  3 .

3) Tìm tọa độ giao điểm của đồ thị hai hàm số bậc nhất: tìm tọa độ giao điểm (nếu có) của đồ thị
hai hàm số bậc nhất sau đây y  2 x  1 và y  3  2 x .
 y  2x 1 2 x 1  3  2 x x  1
Giải: Tọa độ giao điểm là nghiệm của hệ    .
 y  3  2x  y  3  2x y 1
Vậy giao điểm cần tìm là điểm M 1;1

4) Tìm a,b để đường thẳng y  ax  b đi qua M  1;1 và song song với đường thẳng y  3x  2
Giải: Vì đường thẳng y  ax  b song song với đường thẳng y  3x  2 nên ta có a  3 .
1
 Ebook4Me.Net

Vì y  ax  b đi qua M  1;1 nên ta có 1  1.a  b , thế a  3 ta tìm được b  4

Vậy đường thẳng cần tìm là y  3x  4 .

5) Vẽ đồ thị hàm số cho bởi nhiều công thức:

 x  1, khi x  1
Vẽ đồ thị hàm số y  f  x   
2  x, khi x  1
Với x  1 ta có y  x  1 Với x  1 ta có y  2  x
Cho x  1  y  2 , A 1; 2  cho x  0  y  2 , C  0; 2 
Cho x  2  y  3 , B  2;3 cho x  1  y  3 , D  1;3 

BÀI TẬP
1. Vẽ đồ thị của các hàm số sau trên cùng một hệ trục tọa độ: y  2  x ; y  2 x ; y  2 x  3 ; y  2 .

2. Vẽ đồ thị của các hàm số sau:

 x  1, khi x  0 3 x  1, khi x  1  2 x  4, khi x  2

a) y   b) y   c) y   d)
2 x, khi x  0   x  1, khi x  1  4  2 x, khi x  2

  x  2, khi x  1
y
 2 x  1, khi x  1

e) y  x  1 f) y  2 x  3 g) y  x  1 h) y  x  1  2

3. Tìm m để các hàm số:

a) y   m  1 x  3 đồng biến trên R . b) y   2 m  3 x  6 nghịch biến trên R .

c) y   m  1 x  3 x  2 m tăng trên R . d) y   2 m  3 x  2 x  m giảm trên R .

4. Tìm a,b để đồ thị hàm số y  ax  b :

a) Đi qua hai điểm A 1; 3 và B  2;3 . c) Đi qua điểm M  2; 1 và song song với

y  x3

b) Đi qua gốc tọa độ và A  2;1 . d) Đi qua gốc tọa độ và song song với

y  2 x  2009

5. Tìm m để:

a) Đồ thị hàm số y  3x  5 cắt đồ thị hàm số y   m  2  x  5 .

2
 Ebook4Me.Net

b) Đồ thị hàm số y  2 x  2 song song với đồ thị hàm số y   m 2  1 x  2m .

c) Đồ thị hàm số y  x  2 trùng với đồ thị hàm số y  m 2 x  2m .

6. Tìm tọa độ giao điểm nếu có của đồ thị hai ham số:

a) y  3x  1 và y  x  1 b) y  3x  1 và y  x  1 c) y  5 x  6 và y  x  6

7. Tìm m để đồ thị của ba hàm số sau đồng quy (cùng đi qua một điểm):

a) y  2x và y  x  3 và y  mx  1

b) y  x 1 và y  3 x và y  m2 x  3m  2

c) y  2 x và y  xm3 và y   m  2 x  5

8. Cho hàm số y  m  x  1  2

a) Chứng minh rằng đồ thị hàm số trên luôn đi qua một điểm cố định với mọi m .

b) Tìm m  0 để đồ thị hàm số y  m  x  1  2 cắt Ox, Oy tại hai điểm A, B sao cho OAB cân tại O.

PHẦN 2

Hµm sè bËc hai - mét sè d¹ng to¸n liªn quan


D¹ng 1. Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ
Bµi 1. Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a)y= x2- 6x+ 3 b)y= x2- 4x+ 3 c)y= -x2 + 5x- 4
d) y= 3x 2+ 7x+ 2 e) y= -x2- 2x+ 4
Bµi 2. Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a) y  x 2  4x  3 b) y  x 2  4x  3 c) y  x 2  4 x  3

d) y  x 2  4 x  3 e) y  x 2  4x  3

Bµi 3. T×m gi¸ trÞ lín nhÊt, nhá nhÊt cña hµm sè:
a) y = x 2 -5x + 7 trªn ®o¹n [-2;5] b) y = -2x2 + x -3 trªn ®o¹n [1;3]
c) y = -3x2 - x + 4 trªn ®o¹n [-2;3] d) y = x2 + 3x -5 trªn ®o¹n [-4; -1]
Bµi 4. T×m m ®Ó c¸c bÊt ph­¬ng tr×nh sau ®óng víi mäi gi¸ trÞ cña m:
a) x 2 - 3x + 1 > m b) -x2 +2x - 1 > 4m c) 2x 2  x  1  2m  1

3
 Ebook4Me.Net

d) 3x 2  x  3  3m e)  x  1 x  2  x  3  x  4   m f) x 2  2x  1  m2  m

g)  x  3  x  5  x  2  x  4   3m  1

D¹ng 2. LËp ph­¬ng tr×nh cña parabol khi biÕt c¸c yÕu tè cña nã
Bµi 5. X¸c ®Þnh ph­¬ng tr×nh c¸c parabol:
a) y= x 2+ ax+ b ®i qua S(0; 1)
b) y= ax 2+ x+ b ®i qua S(1; -1)
c) y= ax 2+ bx- 2 ®i qua S(1; 2)
d) y= ax 2+ bx+ c ®i qua ba ®iÓm A(1; -1), B(2; 3), C(-1; -3)
e) y= ax 2+ bx+ c c¾t trôc hoµnh t¹i x 1= 2vµ x 2= 3, c¾t trôc tung t¹i: y= 6
f) y= ax 2+ bx+ c ®i qua hai ®iÓm m(2; -7), N(-5; 0) vµ cã trôc ®èi xøng x= -2
g) y= ax 2+ bx+ c ®¹t cùc tiÓu b»ng –6 t¹i x= -3 vµ qua ®iÓm E(1; -2)
h) y= ax 2+ bx+ c ®¹t cùc ®¹i b»ng 7 t¹i x= 2 vµ qua ®iÓm F(-1; -2)
i) y= ax 2+ bx+ c qua S(-2; 4) vµ A(0; 6)
Bµi 6. T×m parabol y=ax2+ bx+ 2 biÕt r»ng parabol ®ã:
a) §i qua hai ®iÓm A(1; 5) vµ B(-2; 8) b)C¾t trôc hoµnh t¹i x1= 1 vµ x2= 2
c) §i qua ®iÓm C(1; -1) vµ cã trôc ®èi xøng x= 2 d)§¹t cùc tiÓu b»ng 3/2 t¹i x= -1
e) §¹t cùc ®¹i b»ng 3 t¹i x= 1
Bµi 7. T×m parabol y= ax2+ 6x+ c biÕt r»ng parabol ®ã
a) §i qua hai ®iÓm A(1; -2) vµ B(-1; -10) b)C¾t trôc hoµnh t¹i x1= -2 vµ x2= -4
c) §i qua ®iÓm C(2; 5) vµ cã trôc ®èi xøng x= 1 d)§¹t cùc tiÓu b»ng -1 t¹i x= -1
e) §¹t cùc ®¹i b»ng 2 t¹i x= 3
Bµi 8. LËp ph­¬ng tr×nh cña (P) y = ax2 + bx + c biÕt (P) ®i qua A(-1;0) vµ tiÕp xóc víi ®­êng
th¼ng (d) y = 5x +1 t¹i ®iÓm M cã hoµnh ®é x = 1
D¹ng 3. Sù t­¬ng giao cña parabol vµ ®­êng th¼ng
Bµi 9. T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña c¸c hµm sè sau:
a) y= x- 1 vµ y= x 2- 2x- 1 b) y=-x+ 3 vµ y= -x2- 4x +1
c) y= 2x- 5 vµ y=x 2- 4x+ 4 d) y= 2x+ 1 vµ y=x2- x- 2
1 1 2
e) y= 3x- 2 vµ y= -x 2- 3x+ 1 f) y= - x+ 3 vµ y= x + 4x+ 3
4 2
Bµi 10. T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña c¸c hµm sè sau:
a) y= 2x2+3x+ 2 vµ y= -x 2+ x- 1 b) y= 4x2- 8x+ 4 vµ y= -2x2+ 4x- 2
c) y= 3x2+ 10x+ 7 vµ y= -4x 2+ 3x+ 1 d)y= x 2- 6x+ 8 vµ y= 4x2- 5x+ 3
e)y= -x 2+ 6x- 9 vµ y= -x2+ 2x+ 3 f) y= x2- 4 vµ y= -x 2+ 4
Bµi 11 BiÖn luËn sè giao ®iÓm cña ®­êng th¼ng (d) víi parabol (P)

4
 Ebook4Me.Net

a) (d): y= mx- 1 vµ (P): y= x2- 3x+ 2

b) (d): y= x- 3m+ 2 vµ (P): y= x2- x
c) (d): y= (m- 1)x+ 3 vµ (P): y= -x2+ 2x+ 3
d) (d): y= 5x+ 2m+ 5 vµ (P): y= 5x2+ 3x- 7
Bµi 12. Cho hä (Pm) y = mx 2 + 2(m-1)x + 3(m-1) víi m0. H·y viÕt ph­¬ng tr×nh cña parabol
thuéc hä (Pm) tiÕp xóc víi Ox.
Bµi 13Cho hä (Pm) y = x 2 + (2m+1)x + m2 – 1. Chøng minh r»ng víi mäi m ®å thÞ (Pm) lu«n c¾t
®­êng th¼ng y = x t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt vµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm ®ã b»ng h»ng sè.
D¹ng 4. Ph­¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn cña Parabol
Bµi 14. ViÕt ph­¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn cña (P) y = x2 - 2x +4 biÕt tiÕp tuyÕn:
a) TiÕp ®iÓm lµ M(2;4) b) TiÕp tuyÕn song song víi ®­êng th¼ng (d1) y = -2x + 1
c) TiÕp tuyÕn ®i qua ®iÓm A(1:2) d) TiÕp tuyÕn vu«ng gãc víi (d2) y = 3x + 2
Bµi 15. ViÕt ph­¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn cña (P) y = -2x2 + 3x -1 biÕt tiÕp tuyÕn:
a) TiÕp ®iÓm lµ M(-1;3) b) TiÕp tuyÕn song song víi ®­êng th¼ng (d1) y = 3x -2
c) TiÕp tuyÕn ®i qua ®iÓm A(-3:2) d) TiÕp tuyÕn vu«ng gãc víi (d2) y = -3x -1
D¹ng 5. §iÓm ®Æc biÖt cña Parabol
Bµi 16. T×m ®iÓm cè ®Þnh cña (Pm): y = mx2 + 2(m-2)x - 3m +1.
Bµi 17. T×m ®iÓm cè ®Þnh cña (Pm): y = (m+1)x2 - 3(m+1)x - 2m -1
Bµi 18. T×m ®iÓm cè ®Þnh cña (Pm): y = (m2 - 1)x2 - 3(m+1)x - m2 -3m + 2
D¹ng 6. QuÜ tÝch ®iÓm
Bµi 19. T×m quÜ tÝch ®Ønh cña (Pm) y = x2 - mx + m
Bµi 20. T×m quÜ tÝch ®Ønh cña (Pm) y = x2 - (2m+1)x + m-1
Bµi 21. Cho (P) y = x 2
a) T×m quü tÝch c¸c ®iÓm mµ tõ ®ã cã thÓ kÎ ®­îc ®óng hai tiÕp tuyÕn tíi (P).
b) T×m quü tÝch tÊt c¶ c¸c ®iÓm mµ tõ ®ã ta cã thÓ kÎ ®­îc hai tiÕp tuyÕn tíi (P) vµ hai tiÕp tuyÕn
®ã vu«ng gãc víi nhau.
D¹ng 7. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm liªn quan ®Õn parabol
x2
Bµi 22. Cho (P) y   vµ ®iÓm M(0;-2). Gäi (d) lµ ®­êng th¼ng qua M cã hÖ sè gãc k
4
a) Chøng tá víi mäi m, (d) lu«n c¾t (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B.
b) T×m k ®Ó AB ng¾n nhÊt.
Bµi 23. Cho (P) y = x 2, lÊy hai ®iÓm thuéc (P) lµ A(-1;1) vµ B(3;9) vµ M lµ mét ®iÓm thuéc cung
AB. T×m to¹ ®é cña M ®Ó diÖn tÝch tam gi¸c AMB lµ lín nhÊt.
Bµi 24. Cho hµm sè y = x2 +(2m+1)x + m2 - 1 cã ®å thÞ (P).

5
 Ebook4Me.Net

a) Chøng minh r»ng víi mäi m, ®å thÞ (P) lu«n c¾t ®­êng th¼ng y = x t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt vµ
kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm nµy kh«ng ®æi.
b) Chøng minh r»ng víi mäi m, (P) lu«n tiÕp xóc víi mét ®­êng th¼ng cè ®Þnh. T×m ph­¬ng tr×nh
®­êng th¼ng ®ã.
Bµi 25. Cho (P) y  2x 2  x  3 . Gäi A vµ B lµ hai ®iÓm di ®éng trªn (P) sao cho AB=4. T×m quÜ
tÝch trung ®iÓm I cña AB.
D¹ng 8. øng dông cña ®å thÞ trong gi¶i ph­¬ng tr×nh, bpt
Bµi 26. BiÖn luËn theo m sè nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh:
a) x 2 + 2x + 1 = m b) x 2 -3x + 2 + 5m = 0 c) - x2 + 5x -6 - 3m = 0
Bµi 27. BiÖn luËn theo m sè nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh:

a) x 2  5x  6  3m  1 b) x 2  4 x  3  2m  3 c) 2x 2  x  4m  3  0
2
Bµi 28. T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh sau cã nghiÖm duy nhÊt: x 2  2x   
 4 x 2  2x  5  m

Bµi 29. T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh sau cã 4 nghiÖm ph©n biÖt: x 2  x  2  4m  3

Bµi 30. T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh sau cã 3 nghiÖm ph©n biÖt:  x 2  x  2  5  2m

Bµi 31. T×m gi¸ trÞ lín nhÊt, nhá nhÊt cña y  f ( x)  x4  4x 3  x 2  10x  3 trªn ®o¹n [-1;4]

Bµi 32. Cho x, y, z thay ®æi tho¶ m·n x2 + y2 + z2 = 1. T×m gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt cña P= x +
y + z + xy + yz + zx
Bµi 33. T×m m ®Ó bÊt ®¼ng thøc x 2  2x  1  m 2  0 tho¶ m·n víi mäi x thuéc ®o¹n [1;2].

PHẦN III
6
 Ebook4Me.Net

Ph­¬ng tr×nh bËc hai & hÖ thøc Vi-Ðt

Bµi tËp 1 : §Þnh gi¸ trÞ cña tham sè m ®Ó ph­¬ng tr×nh
x 2  m( m  1) x  5m  20  0
Cã mét nghiÖm x = - 5 . T×m nghiÖm kia.
Bµi tËp 2 : Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  mx  3  0 (1)
a) §Þnh m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt.
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ph­¬ng tr×nh (1) cã mét nghiÖm b»ng 1? T×m nghiÖm kia.
Bµi tËp 3 : Cho ph­¬ng tr×nh
x2  8x  m  5  0 (1)
a) §Þnh m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt.
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ph­¬ng tr×nh (1) cã mét nghiÖm gÊp 3 lÇn nghiÖm kia? T×m c¸c
nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh trong tr­êng hîp nµy.
Bµi tËp 4 : Cho ph­¬ng tr×nh
(m  4) x 2  2mx  m  2  0 (1)
a) m = ? th× (1) cã nghiÖm lµ x = 2 .
b) m = ? th× (1) cã nghiÖm kÐp.
Bµi tËp 5 : Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2(m  1) x  m  4  0 (1)
a) Chøng minh (1) cã hai nghiÖm víi mäi m.
b) m =? th× (1) cã hai nghiÖm tr¸i dÊu .
c) Gi¶ sö x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (1) CMR : M = 1  x2  x1  1  x1  x2 kh«ng phô
thuéc m.
Bµi tËp 6 : Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2(m  1) x  m  3  0 (1)
a) Chøng minh (1) cã nghiÖm víi mäi m.
b) §Æt M = x12  x22 ( x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (1)). T×m min M.
Bµi tËp 7: Cho 3 ph­¬ng tr×nh
x 2  ax  b  1  0(1);
x 2  bx  c  1  0(2);
x 2  cx  a  1  0(3).
Chøng minh r»ng trong 3 ph­¬ng tr×nh Ýt nhÊt mét ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm.
Bµi tËp 8: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  (a  1) x  a 2  a  2  0 (1)
a) Chøng minh (1) cã hai nghiÖm tr¸i dÊuvíi mäi a.
b) x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (1) . T×m min B = x12  x22 .
Bµi tËp 9: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2(a  1) x  2a  5  0 (1)
a) Chøng minh (1) cã hai nghiÖm víi mäi a
b) a = ? th× (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n x1  1  x2 .
c) a = ? th× (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n x12  x22 = 6.

Bµi tËp 10: Cho ph­¬ng tr×nh

2 x 2  (2m  1) x  m  1  0 (1)
7
 Ebook4Me.Net

a) m = ? th× (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n 3x1  4 x2  11 .

b) Chøng minh (1) kh«ng cã hai nghiÖm d­¬ng.
c) T×m hÖ thøc liªn hÖ gi÷a x1 , x2 kh«ng phô thuéc m.
Gîi ý: Gi¶ sö (1) cã hai nghiÖm d­¬ng -> v« lý
Bµi tËp 11: Cho hai ph­¬ng tr×nh
x 2  (2m  n) x  3m  0(1)
x 2  (m  3n) x  6  0(2)
T×m m vµ n ®Ó (1) vµ (2) t­¬ng ®­¬ng .
Bµi tËp 12: Cho ph­¬ng tr×nh
ax 2  bx  c  0( a  0) (1)
®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm nµy gÊp k lÇn nghiÖm kia lµ
kb2  (k  1)2 ac  0(k  0)
Bµi tËp 13: Cho ph­¬ng tr×nh
mx 2  2(m  4) x  m  7  0 (1)
a) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt x1 , x2 .
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n x1  2 x2  0 .
c) T×m mét hÖ thøc gi÷a x1 , x2 ®éc lËp víi m.
Bµi tËp 14: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  (2m  3) x  m2  3m  2  0 (1)
a) Chøng minh r»ng ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm víi mäi m.
b) T×m m ®Ó ph­ong tr×nh cã hai nghiÖm ®èi nhau .
c) T×m mét hÖ thøc gi÷a x1 , x2 ®éc lËp víi m.
Bµi tËp 15: Cho ph­¬ng tr×nh
(m  2) x 2  2(m  4) x  (m  4)(m  2)  0 (1)
a) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm kÐp.
b) Gi¶ sö ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 . T×m mét hÖ thøc gi÷a x1 , x2 ®éc lËp víi m.
1 1
c) TÝnh theo m biÓu thøc A   ;
x1  1 x2  1
d) T×m m ®Ó A = 2.

Bµi tËp 16: Cho ph­¬ng tr×nh

x 2  mx  4  0
(1)
a) CMR ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi .
2( x1  x2 )  7
b) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña biÓu thøc A  .
x12  x22
c) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m sao cho hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ®Òu lµ nghiÖm nguyªn.
Bµi tËp 17: Víi gi¸ trÞ nµo cña k th× ph­¬ng tr×nh x 2  kx  7  0 cã hai nghiÖm h¬n kÐm nhau
mét ®¬n vÞ.

Bµi tËp 18: Cho ph­¬ng tr×nh

x 2  ( m  2) x  m  1  0
(1)
a) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm tr¸i dÊu.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm d­¬ng ph©n biÖt.
8
 Ebook4Me.Net

c) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm ©m.

Bµi tËp 19: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  ( m  1) x  m  0 (1)
a) CMR ph­¬ng r×nh (1) lu«n cã nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m
b) Gäi x1 , x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh . TÝnh x12  x22 theo m.
c) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n x12  x22 = 5.
Bµi tËp 20: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  (2m  1) x  m 2  3m  0 (1)
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh (1) víi m = -3.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm vµ tÝch hai nghiÖm ®ã b»ng 4. T×m hai nghiÖm ®ã .
Bµi tËp 21: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  12 x  m  0 (1)
T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 to¶ m·n x2  x12 .
Bµi tËp 22: Cho ph­¬ng tr×nh
( m  2) x 2  2mx  1  0 (1)
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi m = 2.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm.
c) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt .
d) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n 1  2 x1 1  2 x2   1 .
Bµi tËp 23: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2( m  1) x  m  3  0 (1)
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi m = 5.
b) CMR ph­¬ng tr×nh (1) lu«n cã hai nghiªm ph©n biÖt víi mäi m.
1 1
c) TÝnh A =  theo m.
x13 x23
d) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm ®èi nhau.
Bµi tËp 24: Cho ph­¬ng tr×nh
( m  2) x 2  2mx  m  4  0 (1)
a) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai.
3
b) Gi¶i ph­¬ng tr×nh khi m = .
2
c) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm ph©n biÖt kh«ng ©m.
Bµi tËp 25: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  px  q  0 (1)
a)  
Gi¶i ph­¬ng tr×nh khi p =  3  3 ; q = 3 3 .
b) T×m p , q ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm : x1  2, x2  1
c) CMR : nÕu (1) cã hai nghiÖm d­¬ng x1 , x2 th× ph­¬ng tr×nh qx 2  px  1  0 cã hai nghiÖm
d­¬ng x3 , x4
1 1 x x
d) LËp ph­¬ng tr×nh bËc hai cã hai nghiÖm lµ 3 x1va3 x2 ; 2
vµ 2 ; 1 vµ 2
x1 x2 x2 x1
Bµi tËp 26: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  (2m  1) x  m  0
(1)
a) CMR ph­¬ng tr×nh (1) lu«n cã hai nghiªm ph©n biÖt víi mäi m.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm tho¶ m·n : x1  x2  1 ;

9
 Ebook4Me.Net

c) T×m m ®Ó x12  x22  6 x1 x2 ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt.

Bµi tËp 27: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2(m  1) x  2m  10  0 (1)
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi m = -6.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 . T×m GTNN cña biÓu thøc A  x12  x22  10 x1 x2
Bµi tËp 28: Cho ph­¬ng tr×nh
(m  1) x 2  (2m  3) x  m  2  0 (1)
a) T×m m ®Ó (1) cã hai nghiÖm tr¸i dÊu.
b) T×m m ®Ó (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 . H·y tÝnh nghiÖm nµy theo nghiÖm kia.
Bµi tËp 29: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2(m  2) x  ( m 2  2 m  3)  0 (1)
1 1 x1  x2
T×m m ®Ó (1) cã hai nghiÖm x1 , x2 ph©n biÖt tho¶ m·n  
x1 x2 5
Bµi tËp 30: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  mx  n  0 cã 3 m2 = 16n.
CMR hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh , cã mét nghiÖm gÊp ba lÇn nghiÖm kia.
Bµi tËp 31 : Gäi x1 , x2 lµ c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh 2 x 2  3x  5  0 . Kh«ng gi¶i ph­¬ng tr×nh ,
1 1
h·y tÝnh : a)  ; b) ( x1  x2 ) 2 ;
x1 x2
c) x3  x3 d) x1  x2
1 2
Bµi tËp 32 : LËp ph­¬ng tr×nh bËc hai cã c¸c nghiÖm b»ng :
a) 3 vµ 2 3 ; b) 2 - 3 vµ 2 + 3 .
Bµi tËp 33 : CMR tån t¹i mét ph­¬ng tr×nh cã c¸c hÖ sè h÷u tû nhËn mét trong c¸c nghiÖm lµ :
3 5 2 3
a) ; b) ; c) 2 3
3 5 2 3
Bµi tËp 33 : LËp ph­¬ng tr×nh bËc hai cã c¸c nghiÖm b»ng :
a) B×nh ph­¬ng cña c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh x 2  2 x  1  0 ;
b) NghÞch ®¶o cña c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh x 2  mx  2  0
Bµi tËp 34 : X¸c ®Þnh c¸c sè m vµ n sao cho c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh
x 2  mx  n  0 còng lµ m vµ n.
Bµi tËp 35: Cho ph­¬ng tr×nh
x 2  2 mx  ( m  1) 3  0 (1)
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh (1) khi m = -1.
b) X¸c ®Þnh m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm ph©n biÖt , trong ®ã mét nghiÖm b»ng b×nh
phu¬ng nghiÖm cßn l¹i.

Bµi tËp 36: Cho ph­¬ng tr×nh

2 x2  5x  1  0 (1)
TÝnh x1 x2  x2 x1 ( Víi x1 , x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh)
Bµi tËp 37: Cho ph­¬ng tr×nh
(2m  1) x 2  2mx  1  0
(1)
a)X¸c ®Þnh m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm thuéc kho¶ng ( -1; 0 ).
b) X¸c ®Þnh m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n x12  x22  1

10
 Ebook4Me.Net

Bµi tËp 38 : Cho phương trình x 2 - (2k - 1)x +2k -2 = 0 (k là tham số).

Chứng minh rằng phương trình luôn luôn có nghiệm.

Bµi tËp 39:

T×m c¸c gi¸ rÞ cña a ®Ó ptr×nh :
( a 2  a  3) x 2  a  2 x  3a 2  0
NhËn x=2 lµ nghiÖm .T×m nghiÖm cßn l¹i cña ptr×nh ?
Bµi tËp 40 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m trong ph­¬ng tr×nh bËc hai :
x2  8x  m  0
®Ó 4 + 3 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh . Víi m võa t×m ®­îc , ph­¬ng tr×nh ®· cho cßn mét
nghiÖm n÷a . T×m nghiÖm cßn l¹i Êy?

Bµi tËp 41: Cho ph­¬ng tr×nh : x 2  2(m  1) x  m  4  0 (1) , (m lµ tham sè).

1) Gi¶i ph­¬ng tr×nh (1) víi m = -5.

2) Chøng minh r»ng ph­¬ng tr×nh (1) lu«n cã hai nghiÖm x1 , x2 ph©n biÖt mäi m.
3) T×m m ®Ó x1  x2 ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt ( x1 , x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (1) nãi trong phÇn 2/ ) .

Bµi tËp 42:

Cho phương trình

1. Giải phương trình khi b= -3 và c=2

2. Tìm b,c để phương trình đã cho có hai nghiệm phân biệt và tích của chúng bằng 1

Bµi tËp 43:

Cho phương trình x 2 – 2mx + m2 – m + 1 = 0 với m là tham số và x là ẩn số.
a) Giải phương trình với m = 1.
b) Tìm m để phương trình có hai nghiệm phân biệt x1 ,x2.
c) Với điều kiện của câu b hãy tìm m để biểu thức A = x1 x 2 - x1 - x2 đạt giá trị nhỏ nhất.
Bµi tËp 44:
Cho ph­¬ng tr×nh ( Èn x) : x4 - 2mx2 + m2 – 3 = 0
1) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi m = 3
2) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã ®óng 3 nghiÖm ph©n biÖt
1
Bµi tËp 45: Cho ph­¬ng tr×nh ( Èn x) : x2 - 2mx + m2 – =0 (1)
2
1) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm vµ c¸c nghiÖm cña ptr×nh cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi b»ng nhau
2) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm vµ c¸c nghiÖm Êy lµ sè ®o cña 2 c¹nh gãc vu«ng cña mét
tam gi¸c vu«ng cã c¹nh huyÒn b»ng 3.
Bµi tËp 46: LËp ph­¬ng tr×nh bËc hai víi hÖ sè nguyªn cã hai nghiÖm lµ:
4 4
x1  vµ x 2 
3 5 3 5
4 4
 4   4 
1) TÝnh : P =     
 3 5   3 5 

Bµi tËp 47: T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh : x 2  2 x  x  1  m  0 cã ®óng hai nghiÖm ph©n biÖt.

11
 Ebook4Me.Net

x 2  (2m  3) x  6  0
Bµi tËp 48: Cho hai ph­¬ng tr×nh sau : ( x lµ Èn , m lµ tham sè )
2 x2  x  m  5  0
T×m m ®Ó hai ph­¬ng tr×nh ®· cho cã ®óng mét nghiÖm chung.

Bµi tËp 49:

Cho ph­¬ng tr×nh : x 2  2(m  1) x  m 2  1  0 víi x lµ Èn , m lµ tham sè cho tr­íc
1) Gi¶i ph­¬ng tr×nh ®· cho kho m = 0.
2) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh ®· cho cã hai nghiÖm d­¬ng x1 , x2 ph©n biÖt tho¶ m·n ®iÒu kiÖn
x12  x22  4 2

Bµi tËp 50: Cho ph­¬ng tr×nh :

 m  2  x 2  1  2m  x  m  3  0 ( x lµ Èn ; m lµ tham sè ).

9
1) Gi¶i ph­¬ng tr×nh khi m = -
2
2) CMR ph­¬ng tr×nh ®· cho cã nghiÖm víi mäi m.
3) T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña m sao cho ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt vµ nghiÖm nµy gÊp
ba lÇn nghiÖm kia.

Bµi tËp 52: Cho ph­¬ng tr×nh x2 + x – 1 = 0 .

a) Chøng minh r»ng ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm tr¸i dÊu .
b) Gäi x1 lµ nghiÖm ©m cña ph­¬ng tr×nh . H·y tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc : P  x18  10 x1  13  x1

Bµi tËp 53: Cho ph­¬ng tr×nh víi Èn sè thùc x:

x2 - 2(m – 2 ) x + m - 2 =0. (1)
T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm kÐp. TÝnh nghiÖm kÐp ®ã.

Bµi tËp 54:

Cho ph­¬ng tr×nh : x2 + 2(m-1) x +2m - 5 =0. (1)
a) CMR ph­¬ng tr×nh (1) lu«n cã 2 nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m.
b) T×m m ®Ó 2 nghiÖm x1 , x2 cña (1) tho¶ m·n : x12  x22  14 .
Bµi tËp 55:
a) Cho a = 11  6 2 , b  11  6 2 . CMR a, ,b lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai víi hÖ sè
nguyªn.
b) Cho c  3 6 3  10, d  3 6 3  10 . CMR c 2 , d 2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai víi hÖ sè
nguyªn.
Bµi tËp 56: Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai :
x 2  2( m  1) x  m 2  m  1  0 (x lµ Èn, m lµ tham sè).
1) T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña tham sè m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm ph©n biÖt ®Òu ©m.
2) T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña tham sè m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n : x1  x2  3 .
3) T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña tham sè m ®Ó tËp gi¸ trÞ cña hµm sè
y= x 2  2( m  1) x  m2  m  1 chøa ®o¹n  2;3 .

12
 Ebook4Me.Net

Bµi tËp 57:Cho ph­¬ng tr×nh :

x2 - 2(m-1) x +2m - 3 =0.
a) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm tr¸i dÊu.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm nµy b»ng b×nh ph­¬ng nghiÖm kia.

Bµi tËp 58: Cho ph­¬ng tr×nh : x 2  6 x  6a  a 2  0.

1) Víi gi¸ trÞ nµo cña a th× ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm.
2) Gi¶ sö x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh nµy. H·y t×m gi¸ trÞ cña a sao cho x2  x13  8 x1
Bµi tËp 59: Cho ph­¬ng tr×nh :
2
mx -5x – ( m + 5) = 0 (1) trong ®ã m lµ tham sè, x lµ Èn.
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh khi m = 5.
b) Chøng tá r»ng ph­¬ng tr×nh (1) lu«n cã nghiÖm víi mäi m.
c) Trong tr­êng hîp ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm ph©n biÖt x1 , x2 , h·y tÝnh theo m gi¸ trÞ cña
biÓu thøc B = 10 x1 x2  3( x12  x22 ) . T×m m ®Ó B = 0.

Bµi tËp 60:

a) Cho ph­¬ng tr×nh : x 2  2mx  m 2  1  0 ( m lµ tham sè ,x lµ Èn sè). T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ nguyªn
cña m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn 2000  x1  x2  2007
b) Cho a, b, c, d  R . CMR Ýt nhÊt mét trong 4 ph­¬ng tr×nh sau cã nghiÖm
ax 2  2bx  c  0;
bx 2  2cx  d  0;
cx 2  2dx  a  0;
dx 2  2ax  b  0;

Bµi tËp 61:

1) Cho a, b , c, lµ c¸c sè d­¬ng tho¶ m·n ®¼ng thøc a 2  b 2  ab  c 2 . CMR ph­¬ng tr×nh
x 2  2 x  ( a  c)(b  c)  0 cã hai nghiÖm ph©n biÖt.
Cho ph­¬ng tr×nh x 2  x  p  0 cã hai nghiÖm d­¬ng x1 , x2 . X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña p khi x14  x24  x15  x25
®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt.
Bµi tËp 62: Cho ph­¬ng tr×nh :
(m + 1 ) x2 – ( 2m + 3 ) x +2 = 0 , víi m lµ tham sè.
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi m = 1.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt sao cho nghiÖm nµy gÊp 4 lÇn nghiÖm kia.

Bµi tËp 63: Cho ph­¬ng tr×nh

: x 2  3 y 2  2 xy  2 x  10 y  4  0 (1)
1) T×m nghiÖm ( x ; y ) cña ph­¬ng tr×nh ( 1 ) tho¶ m·n x 2  y 2  10
2) T×m nghiÖm nguyªn cña ph­¬ng tr×nh (1).
Bµi tËp 64: Gi¶ sö hai ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn x :

a1 x 2  b1 x  c1  0 vµ a2 x 2  b2 x  c2  0
Cã nghiÖm chung. CMR
2
:  a1c2  a2 c1    a1b2  a2b1 b1c2  b2c1  .
Bµi tËp 65: Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn x :

13
 Ebook4Me.Net

x 2  2( m  1) x  2m 2  3m  1  0
a) Chøng minh ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm khi vµ chØ khi 0  m  1
9
b) Gäi x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh , chøng minh : x1  x2  x1 x2 
8
Bµi tËp 66: Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn x :
2 x 2  2mx  m 2  2  0
a) X¸c ®Þnh m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm.
b) Gäi x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh , t×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña biÓu thøc : A  2 x1 x2  x1  x2  4 .
Bµi tËp 67: Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn x :
(m  1) x 2  2(m  1) x  m  3  0 víi m  1. (1)
a) CMR (1) lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m.
b) Gäi x1 , x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (1) , t×m m ®Ó x1 x2  0 vµ x1  2 x2
Bµi tËp 68: Cho a , b , c lµ ®ä dµi 3 c¹nh cña 1 tam gi¸c . CMR ph­¬ng tr×nh
x 2  (a  b  c) x  ab  bc  ac  0 v« nghiÖm .
Bµi tËp 69: Cho c¸c ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn x :
ax 2  bx  c  0(1);
cx 2  dx  a  0(2).
BiÕt r»ng (1) cã c¸c nghiÖm m vµ n, (2) cã c¸c nghiÖm p vµ q. CMR : m 2  n 2  p 2  q 2  4 .
Bµi tËp 70: Cho c¸c ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn x :
x 2  bx  c  0 cã c¸c nghiÖm x1 , x2 ; ph­¬ng tr×nh x 2  b2 x  bc  0 cã c¸c nghiÖm x3 , x4 .
BiÕt x3  x1  x4  x2  1 . X¸c ®Þnh b, c.
Bµi tËp 71 : Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau
a) 3x4 - 5x2 +2 = 0
b) x6 -7x2 +6 = 0
c) (x2 +x +2)2 -12 (x2 +x +2) +35 = 0
d) (x2 + 3x +2)(x2+7x +12)=24
e) 3x2+ 3x = x 2  x +1
1 1
f) (x + ) - 4 ( x  ) +6 =0
x x
g) 1  2x 2  x  1
h) 4 x  20  x  20
2
x 48 x 4
i)  2  10(  )
3 x 3 x
Bµi tËp 72. gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau.
a) x2 - 5 x - 5 =0 b) - 5 .x2- 2 x +1=0
c) ( 1 - 3) x 2  ( 3  1)  3  0 d)5x4 - 7x2 +2 = 0 e) (x2 +2x
+1)2 -12 (x2 +2x +1) +35 = 0 f) (x2 -4x +3)(x2-12x +35)=-16 g) 2x2+ 2x = x2  x
+1 .
Bµi tËp 73.Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai 4x2-5x+1=0 (*) cã hai nghiÖm lµ x 1 , x 2 .
1/ kh«ng gi¶i ph­¬ng tr×nh tÝnh gi¸ trÞ cña c¸c biÓu thøc sau:
1 1 4  x1 4  x 2 5 5 7 7
A 2  2 ; B 2
 2
; C  x1  x 2 ; D  x1  x 2
x1 x2 x1 x2
2/ lËp ph­¬ng tr×nh bËc hai cã c¸c nghiÖm b»ng:
a) u = 2x1- 3, v = 2x2-3

14
 Ebook4Me.Net

1 1
b) u = ,v= .
x1  1 x 2 1
Bµi tËp 74 . Cho hai ph­¬ng tr×nh : x2 - mx +3 = 0 vµ x2- x +m+2= 0 .
a) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm chung.
b) T×m m ®Ó hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
Bµi tËp 75. Cho ph­¬ng tr×nh (a-3)x2- 2(a-1)x +a-5 = 0 .
a) t×m a ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt x1, x2.
1 1
b) T×m a sao cho + <3 .
x1 x 2
c) T×m mét hÖ thøc ®éc lËp gi÷a x1, x2.
Bµi tËp 76. Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai: x2 +(m+2)x +m= 0 .
a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi m =- 2 .
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm x1, x2.
2 2
c) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña C  x1  x 2
Bµi tËp 77:
Cho ph­¬ng tr×nh:
mx2 – 2( m + 1) x + (m- 4) = 0 (1)
a) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm
b) T×m m ®Ó PT(1) cã hai nghiÖm tr¸i dÊu . Khi ®ã trong hai nghiÖm nµo cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lín h¬n ?
c) X¸c ®Þnh m ®Ó nghiÖm x1 ; x2 cña PT (1) cã hai nghiÖm tho¶ m·n x1 + 4x2 = 3
d) T×m hÖ thøc liªn hÖ gi÷a x1 ; x2 kh«ng phô thuéc vµo m

Bµi tËp 78: Cho ph­¬ng tr×nh mx2 – 2( m -2) x + (m – 3) = T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó nghiÖm x1 ;x2 cña PT
tho¶ m·n ®iÒu kiÖn x12 + x22 = 1
Bµi tËp 79: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ m ®Ó PT sau cã hai nghiÖm ph©n biÖt tr¸i ®Êu
(m – 1)x2 – 2x + 3 = 0
Bµi tËp 80 Cho PT : x2 – 2(m-2) x + ( m2 + m – 3) = 0
T×m c¸c GT cña m ®Ó PT cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ m·n :
1 1 x1  x2
 
x1 x2 5
2
Bµi tËp 81 .Cho PT : x – (m+2) x + ( 2m – 1) = 0 cã c¸c nghiÖm x1; x2 . LËp hÖ thøc liªn hÖ gi÷a x1; x2 ®éc
lËp víi m .
Bµi tËp 82Cho PT x2 – 2(a – 1) x + 2a – 5 = 0 (1)
a) Chøng minh (1) cã nghiÖm víi mäi a
b) Víi mäi gi¸ trÞ cña a th× (1) cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ m·n x1 < 1 < x2
c) Víi GT nµo cña a th× (1) cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ m·n x12 + x22 = 6.
Bµi tËp 83: Cho PT : x2 – 10x – m2 = 0 (1)
mx2 + 10x – 1 = 0 (2) ( m kh¸c kh«ng )
1) Chøng minh r»ng nghiÖm PT (1) lµ nghÞch ®¶o c¸c nghiÖm cña PT hai
2) Víi GT nµo cña m th× PT (1) cã hai nghiÖm x1 ; x2 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn 6x1 + x2 = 5
Bµi tËp 84: Cho Ph­¬ng tr×nh x2 – 2(m+1) x – 3m2 – 2m – 1 = 0 (1)
1) C/mr víi mäi m PT lu«n cã hai nghiÖm tr¸i dÊu
2) T×m GT cña m ®Ó PT (1) cã mét nghiÖm x = -1
3) T×m c¸c GT cña m ®Ó PT (1) cã hai nghiÖm x1 ; x2 tho¶ m·n 2x1 + 3x2 = 5
4) T×m c¸c GT m ®Ó PT (1) cã hai nghiÖm x1 ; x2 tho¶ m·n x12 + x22 = m2 – 2m + 3 .
Bµi tËp 85: Cho PT : x2 – (a- 1) x + a = 0
a) T×m c¸c GT cña a sao cho tæng lËp ph­¬ng c¸c nghiÖm b»ng 9
b) Víi GT nµo cña a th× tæng c¸c b×nh ph­¬ng c¸c nghiÖm cã GTNN
Bµi 14: Cho PT x2 – 5x + 6 = 0 (1) . Kh«ng gi¶i PT lËp ph­¬ng tr×nh bËc hai cã c¸c nghiÖm y1 ; y2
a) §Òu lµ sè ®èi c¸c nghiÖm cña PT (1)
b) §Òu lín h¬n c¸c nghiÖm c¶u PT(1) lµ 2
Bµi tËp 87. Cho Ph­¬ng tr×nh x2 – (m – 1) x – m2 +m – 2 = 0
15
 Ebook4Me.Net

a) Gi¶i PT khi m = 2
b) C/mr phg­¬ng tr×nh ®· cho cã hai nghiÖm tr¸i dÊu víi mäi GT cña m
c) Gäi hai nghiÖm c¶u PT ®· cho lµ x1 ; x2 .T×m m ®Ó hai nghiÖm ®ã tho¶ m·n
3 3
 x1   x2 
     ®¹t GTLN
 x2   x1 
Bµi tËp 88: Cho Ph­¬ng tr×nh : x2 – mx – m – 1 = 0 (*)
a) C/mr PT (*) cã nghiÖm x1 ; x2 víi mäi GT cña m ; tÝnh nghiÖm kÐp ( nÕu cã ) cña PT vµ GT m t­¬ng ­íng
.
b) §Æt A = x12 + x22 – 6x1.x2
1) Chøng minh A = m2 -8m + 8
2) T×m m sao cho A= 8
3) T×m GTNN cña a vµ GT m t­¬ng øng .
Bµi tËp 89: Cho ph­¬ng tr×nh x2 – 2(a- 1) x + 2a – 5 = 0 (1)
a) C/mr PT(1) cã nghiÖm víi mäi a
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña a th× (1) cã nghiÖm x1 ,x2 tho¶ m·n x1 < 1 < x2
c) Víi gi¸ trÞ nµo cña a th× ph­¬ng tr×nh (1) cã hai nghiÖm x1, x2 tho¶ m·n
x12 + x22 =6
Bµi tËp 90: Cho ph­¬ng tr×nh : x2 – 2(m+1)x + m – 4 = 0 ( *)
a) Chøng minh (*) cã hai nghiÖm víi mäi m
b) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó PT (*) cã hai nghiÖm tr¸i d¸u
c) Gi¶ sö x1 ; x2 lµ nghiÖm cña PT (*)
Chøn minh r»ng : M = (1 – x1) x2 + (1 – x2)x1
Bµi tËp 91: Cho ph­¬ng tr×nh : x2 – (1- 2n) x + n – 5 = 0
a) Gi¶i PT khi m = 0
b) Chøng minh r»ng PT cã nghiÖm víi mäi gi¸ trÞ cña n
c) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm c¶u PT ®· cho
Chøng minh r»ng biÓu thøc : x1(1 + x2) + x2(1 +x1)
Bµi tËp 92: C¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh
x2 + ax + b + 1 = 0 (b kh¸c -1) lµ nh÷ng sè nguyªn
Chøng minh r»ng a2 + b2 lµ hîp sè
Bµi tËp 93: Cho a,b,c lµ ba c¹nh cña tam gi¸c .C/m:
x2 + ( a + b + c) x + ab + bc + ca = 0
v« nghiÖm

Bµi tËp 94: Cho c¸c ph­¬ng tr×nh ax2 + bx + c = 0 ( a.c  0) vµ cx2 + dx + a = 0 cã c¸c nghiÖm x1; x2 vµ y1 ;
y2 t­¬ng ­íng C/m x12 + x22 + y12 + y 22  4
Bµi tËp 95: Cho c¸c ph­¬ng tr×nh x2+ bx +c =0 (1) vµ x2 +cx +b = 0 (2)
1 1 1
Trong ®ã  
b c 2
Bµi tËp 96: Cho p,q lµ hai sè d­¬ng .Gäi x1 ; x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh
px2 + x +q = 0 vµ x3 ; x4 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh qx2 + x + p = 0
C/m : x1.x2  x3 .x4  2
Bµi tËp 97: Cho a,b,c lµ ba sè thùc bÊt kú .Chøng minh r»ng Ýt nhÊt mét trong ba ph­¬ng tr×nh sau cã nghiÖm
x 2  ax  b  1  0; x 2  bx  c  1  0; x 2  cx  a  1  0
:

Bµi tËp 98: Cho ph­¬ng tr×nh bËc hai :x2 + (m+2) x + 2m = 0 (1)
a) C/m ph­¬ng tr×nh lu«n lu«n cã nnghiÖm
b) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh . T×m m ®Ó 2(x12 + x22 ) = 5x1x2
Bµi tËp 99: Cho ph­¬ng tr×nh x2 + a1x + b1 = 0 (1) ;
x2 + a2x + b2 = 0 (2)
Cã c¸c hÖ sè tho¶ m·n a1a2  2  b1  b2  .Cmr Ýt nhÊt mét trong hai ph­¬ng tr×nh trªn cã nghiÖm

16
 Ebook4Me.Net

Bµi tËp 100: Chøng minh r»ng ph­¬ng tr×nh :  

a 2 x 2  b2  a 2  c 2 x  b2  0

V« nghiÖm
NÕu a + b > c vµ a b  c
Bµi tËp 101: Cho hai ph­¬ng tr×nh :
x2 + mx + 1 = 0 (1) x2 + x + m = 0 (2)
a) T×m m ®Ó hai ph­¬ng tr×nh trªn cã Ýt nhÊt mét nghiÖm chung
b) T×m m ®Ó hai ph­¬ng tr×nh trªn t­¬ng ®­¬ng

Bµi tËp 102: Cho ph­¬ng tr×nh:

x2 – 2( a + b +c) x + 3( ab + bc+ ca) = 0 (1)
a) C/mr ph­¬ng tr×nh (1) lu«n cã nghiÖm
Trong tr­êng hîp ph­¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm kÐp x¸c ®Þnh a,b,c .BiÕt a2 + b2 + c2 = 14
Bµi tËp 103: Chøng minh r»ng nÕu ph­¬ng tr×nh :x2 + ax + b = 0 vµ x2 + cx + d = 0 cã nghiÖm chung th× : (b
– d)2 + (a- c)(ad – bc) = 0
Bµi tËp 104: Cho ph­¬ng tr×nh ax2 + bx + c = 0 .C/mr nÕu b > a + c th× ph­¬ng tr×nh lu«n cã 2 nghiÖm ph©n
biÖt
Bµi tËp 105: G/s x1 , x2 lµ hai nghiÖm cña hai ph­¬ng tr×nh x2 + ax + bc = 0 vµ x2 , x3 lµ hai nghiÖm cña
ph­¬ng tr×nh x2 + bx + ac = 0 ( víi bc kh¸c ac ) . Chøng minh x1, x3 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh x2 + cx + ab =
0.
Bµi tËp 106: Cho ph­¬ng tr×nh x2 + px + q = 0 (1) .T×m p,q vµ c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (1) biÕt r»ng khi
thªm 1 vµo c¸c nghiÖm cña nã chóng chë thµnh nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh : x2 – p2x + pq = 0
Bµi tËp 107: Chøng minh r»ng ph­¬ng tr×nh :
(x- a) (x- b) + (x-c) (x- b) + (x-c) (x- a) = 0
Lu«n cã nghiÖm víi mäi a,b,c.
Bµi tËp 108: Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh : 2x2 + 2(m +1) x + m2 +4m + 3 = 0
T×m GTLN cña biÓu thøc A = x1 x2  2 x1  2 x2
1
Bµi tËp 109: Cho a  0 .G/s x1 ; x2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh x 2  ax  0
2a 2
Chøng minh r»ng : x 41  x24  2  2
1
Bµi tËp 110 Cho ph­¬ng tr×nh x 2  ax   0 .Gäi x1 ; x2 lµ hai nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh
a2
T×m GTNN cña E = x14  x2 4
Bµi tËp 111: Cho pt x2 + 2(a + 3) x + 4( a + 3) = 0
a) Víi gi¸ trÞ nµo cña a th× ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm kÐp
b) X¸c ®Þnh a ®Ó ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm lín h¬n – 1

17
 Ebook4Me.Net

HÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn

ax  by  c
D¹ng 
a ' x  b ' y  c '
1. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
3 2
( 2  1) x  2 y  1  5 x  3 y  1
1)  2) 
4 x  ( 2  1) y  3  3 x  1 y  5
 7 3
2. Gi¶i vµ biÖn luËn hÖ ph­¬ng tr×nh
mx  5 y  5 (m  5) x  2 y  m  7
1)  2) 
5 x  my  5 (m  1) x  my  3m
3. T×m gi¸ trÞ cña tham sè ®Ó
hÖ ph­¬ng tr×nh cã v« sè nghiÖm
mx  (2m  1) y  3m mx  ny  m 2  n 2
1)  2) 
(2m  1) x  my  3m  2 nx  my  2mn
4. T×m m ®Ó hai ®­êng th¼ng sau song song
1
6 x  y  4  0 , ( m  1) x  ym
m
5. T×m m ®Ó hai ®­êng th¼ng sau c¾t nhau trªn Oy
x  my  2  m , x  (2m  3) y  3m

HÖ gåm mét ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt vµmét ph­¬ng tr×nh bËc hai hai Èn

ax  by  c (1)
D¹ng  2 2
cx  dxy  ey  gx  hy  k ( 2)
PP gi¶i: Rót x hoÆc y ë (1) råi thÕ vµo (2).
1. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
2 x  3 y  5 3 x  4 y  1  0
1)  2 2
2) 
3 x  y  2 y  4  xy  3( x  y )  5
2 x  3 y  1
3)  2 2
2 x  5 xy  y  10 x  12 y  100
2. Gi¶i vµ biÖn luËn hÖ ph­¬ng tr×nh
mx  2 y  1 mx  2 y  1
1)  2 2 2 2
2) 
x  2 y  2 x  2 y  2
3. T×m m ®Ó ®­êng th¼ng 8 x  8(m  1) y  m  0
c¾t parabol 2 x 2  y  x  0 t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt.

HÖ ph­¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i I

 f 1 ( x, y )  0
D¹ng  ; víi f i ( x, y) = f i ( y, x) .
 f 2 ( x, y )  0

18
 Ebook4Me.Net

x  y  S
PP gi¶i: ®Æt  ; S 2  4P
 xy  P
1. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
 x  y  xy  5  x  y  xy  11
1)  2 2
2)  2 2
 x  y  xy  7  x y  y x  30
1 1 1
 x 2  y 2  xy  19   
3)  4 4)  x y 2
 x  y 4  x 2 y 2  931  x 3  y 3  243

  1
( x  y )1    5  x 2  y 2  17
  xy  
5)  6)  x x 5
( x 2  y 2 )1  1   49  y y 2
  x 2 y 2  
 
2. T×m m ®Ó hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm
2 2
 x  y  1  x 2  y 2  x  y)  8
1)  6 2) 
 x  y 6  m ( x  1)( y  1) xy  m
x  y  2  m
3. Cho hÖ ph­¬ng tr×nh  2 2
 x  y  xy  3
Gi¶ sö  x; y  lµ mét nghiÖm cña hÖ. T×m m ®Ó biÓu thøc F= x 2  y 2  xy ®¹t max, ®¹t min

HÖ ph­¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i II

 f ( x, y )  0
D¹ng 
 f ( y, x)  0
 f ( x, y )  0
PP gi¶i: hÖ t­¬ng ®­¬ng 
 f ( x, y )  f ( y , x )  0
 f ( x, y )  f ( y , x )  0
hay 
 f ( x, y )  f ( y , x )  0
1. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
 y 2  3 y  4 x  y 2  xy  3 x
1)  2)  2
 x 2  3 x  4 y  x  xy  3 y
 y 3  yx 2  40 x  y 3  3 y  8 x
3)  3 4)  3
 x  xy 2  40 y  x  3 x  8 y
2. T×m m ®Ó hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt.
 y 2  ( x  y )  2m  y 2  x 3  4 x 2  mx
1)  2 2)  2
 x  ( x  y )  2m  x  y 3  4 y 2  my
HÖ ph­¬ng tr×nh ®¼ng cÊp (cÊp 2)
2 2
ax  bxy  cy  d (1)
D¹ng  2 2
a ' x  b' xy  c' y  d ' (2)
PP gi¶i: ®Æt y  tx nÕu x  0
1. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh

19
 Ebook4Me.Net

2 x 2  2 xy  y 2  2 2 x 2  3xy  y 2  13

1)  2 2)  2
 x  2 xy  3 y 2  9  x  xy  2 y 2  4
2 2
3 x  4 xy  2 y  17  x 2  5 y 2  1
3)  2 4)  2
 x  y 2  16 7 y  3 xy  1
2. T×m m ®Ó hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm
3 x 2  2 xy  y 2  11  x 2  2 xy  3 y 2  1
1)  2 2)  2
 x  2 xy  3 y 2  17  m  x  4 xy  5 y 2  m

Mét sè HÖ ph­¬ng tr×nh kh¸c

1. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
x  y  1  x  y  xy  49
1)  2 2
2)  2 2
 x  xy  y  7  x y  y x  180
 xy( x  y )  2 2 xy  1  0
3)  3 3
4)  3 3
x  y  7 8( x  y )  9( x  y )  0
2 2 2 2
 x  y  1 2 y ( x  y )  3 x
5)  6)  2
 x  1  y  2 ( x  y 2 ) x  10 y
2. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
 x 2  y 2  z 2  14
 7 x  y  2 x  y  5 
1)  3)  xz  y 2
 2 x  y  x  y  1 x  y  z  7

 2 2 2x
 y  3 y  2x  3  5
2)  3
3 x  2 y  5
3. T×m m ®Ó hai ph­¬ng tr×nh sau cã nghiÖm chung
a) x  1  3m vµ x 2  4m 2  12
b) ( m  1) x 2  ( m  2) x  1  0 vµ
x 2  2x  m  1  0
4. T×m m ®Ó hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm
 x  y  a ( xy  1)  x  1  y  m
 
 x  y  xy  2  0  y  1  x  1
4. T×m m, n ®Ó hÖ ph­¬ng tr×nh sau cã nhiÒu
h¬n 5 nghiÖm ph©n biÖt
 x 2  nxy  y 2  1
 2
 x  m( x  y )  y 2  x  y  m

PHẦN 5
BẤT ĐẲNG THỨC
Dùng định nghĩa

Chứng minh các bất đẳng thức sau

20
 Ebook4Me.Net

1.Cho a,b,c,d > 0

a a+c a a+c
a) nếu a < b thì < b) nếu a > b thì >
b b+c b b+c
a b c
c) 1 < + + <2
a+b b+c c+a
a+b b+c c+d d+a
d) 2 < + + + <3
a+b+c b+c+d c+d+a d+a+b
a c a a+c c
2.Cho < và b,d > 0, Chứng minh rằng < <
b d b b+d d
3.Chứng minh rằng  a , b ,c
a) a2 – ab + b2 ≥ ab b) a2 + 9 ≥ 6a
2
c) a + 1 > a d) (a3 – 1)(a – 1) ≥ 0 e) 2abc  a2 + b2c2
f) (a + b)2 ≥ 4ab g) a2 + ab + b 2 ≥ 0 h) a4 + b4 ≥ a3b + ab3
2 2 2 2 2 2
i) 4ab(a – b)  (a – b ) j) a + 2b + 2ab + b + 1 > 0
a b
k) + ≥ a+ b l) 2 + a2(1 + b 2) ≥ 2a(1 + b)
b a
a2 1 a + b 2 a2 + b 2 a2 + b 2 + c2 a+b+c 2
m)  n) ( )  o) ≥( )
1 + a4 2 2 2 3 3
2
a
p) + b 2 + c2 ≥ ab – ac + 2bc q) a4 + b4 + c2 + 1 ≥ 2a(ab2 – a + c + 1)
4
r) a4 + b4 + c2 + 1 ≥ 2a(ab2 – a + c + 1) s) 2a2 + 4b2 + c2 ≥ 4ab + 2ac
3
t) a2 + ab + b 2 ≥ (a + b)2 u) a + b + 2a2 + 2b2 ≥ 2ab + 2b a + 2a b
4
v) (a + b + c)2 ≤ 3(a2 + b2 + c2)
4.Cho a ,b  [– 1;1] . Chứng minh rằng : |a + b|  |1 + ab|
x y
4.a)Chứng minh rằng: nếu x ≥ y ≥ 0 thì ≥
1+x 1+y
|a – b| |a| |b|
b)Chứng minh rằng: với hai số a và b tùy ý ta có ≤ +
1 + |a – b| 1 + |a| 1 + |b|
5.Cho a ≥ 2 , b ≥ 2. Chứng minh rằng : ab ≥ a + b
6.Cho x ≥ 0,chứng minh rằng: x4 – x5 + x – x + 1 > 0
6.Cho ba số a ,b ,c  [0;1],chứng minh rằng : a + b + c – ab – bc – ca  1
1 1 1 1 1
4.Cho 0 < a  b  c . Chứng minh rằng : b( + ) + (a + c)  ( + )(a + c)
a c b a c
c+a c+b
5.Cho a > b > 0 và c ≥ ab . Chứng minh rằng ≥ 2
c2 + a2 c + b2
3 3 3
a + b + c – 3abc
5.Cho a + b + c  0. Chứng minh rằng : ≥0
a+b+c
5.Cho ba số dương a ,b ,c ,chứng minh rằng :
1 1 1 1
+ + 
a3 + b 3 + abc b3 + c3 + abc c3 + a3 + abc abc
4.Cho các số a,b,c,d thoả a ≥ b ≥ c ≥ d ≥ 0. Chứng minh rằng :
a) a2 – b2 + c2 ≥ (a – b + c)2 b) a2 – b2 + c2 – d2 ≥ (a – b + c – d)2
1 1 2
5.a) Cho a.b ≥ 1,Chứng minh rằng : + ≥
1 + a2 1 + b 2 1 + ab
1 1 1 3
a) Cho a ≥ 1, b ≥ 1 .Chứng minh rằng : + + ≥
1 + a3 1 + b 3 1 + c3 1 + abc
1 1 2
b) Cho hai số x ,y thoả x + y ≥ 0.Chứng minh rằng : x+ y ≥
1+4 1+4 1 + 2x+y
6.  a,b,c,d chứng minh rằng
a) a2 + b 2 + c2 + d2 ≥ (a + c)2 + (b + d)2
21
 Ebook4Me.Net

a b c d
b) 1 < + + + < 2
a+b+c a+b+d b+c+d a+c+d
7.Cho a ,b ,c là độ dài các cạnh của một tam giác ,chứng minh rằng :
a b c a c b
a) + + – – – <1
b c a c b a
b) abc < a2 + b2 + c2 < 2(ab + bc + ca)
c) a(b – c)2 + b(c – a)2 + c(a – b)2 > a3 + b3 + c3
d) a3(b2 – c2) + b3(c2 – a2) + c3(a2 – b2) < 0
e) (a + b + c)2  9bc với a  b  c
f) (a + b – c)(b + c – a)(c + a – b)  abc
8. Cho hai số a ,b thoả a + b ≥ 2 ,chứng minh rằng : a4 + b 4 ≥ a3 + b3
9.Cho a ,b ,c ≥ 0 , chứng minh rằng :
a) a3 + b 3 + c3 ≥ 3abc
b) a3b + b 3c + c3a ≥ a2bc + b2ca + c2ab
c) a3(b2 – c2) + b3(c2 – a2) + c3(a2 – b2) < 0
10. Cho a ,b ,c là độ dài 3 cạnh một tam giác,với a  b  c
Chứng minh rằng : (a + b + c)2  9bc
aA + bB + cC 
*.Cho tam giác ABC,chứng minh rằng : ≥
a+b+c 3
*.Cho a ,b ,c  [0;2] . Chứng minh rằng : 2(a + b + c) – (ab + bc + ca)  4
1 1 1 1
. Chứng minh rằng : + + + …+ <1 nN
1.2 2.3 3.4 n(n + 1)
1 2 3 n–1
. Chứng minh rằng : + + + …+ < 1 nNn≥2
2! 3! 4! n!
*.Cho ba số dương a ,b ,c thoả mãn: ab + bc + ca = 1 . Chứng minh rằng :
1
3 a+b+c 
abc
.11.Cho 3 số a, b, c thoả mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng :
a) a2 + b2 + c2 ≥ 3
b) a4 + b4 + c4 ≥ a3 + b3 + c3
Bất đẳng thức Cauchy

1.Cho hai số a ≥ 0 , b ≥ 0 Chứng minh rằng :

a b 2 1 2a2 + 1
a) + ≥ 2 a , b > 0 b) a b + ≥ 2a b > 0 c) ≥1
b a b 4a2 + 1
d) a3 + b 3 ≥ ab(a + b) e) a4 + a3b + ab + b2 ≥ 4a2b
f) (a + b)(1 + ab) ≥ 4ab g) (1 + a)(1 + b) ≥ (1 + ab )2
a2 1 1 1 4 1 1 1 2 2 2
h) 4  i) + ≥ j) + + ≥ + +
a +1 2 a b a+b a b c a+b b+c c+a
a2 + 2 a6 + b 9
j) (1 + a)(1 + b) ≥ (1 + ab )2 h) ≥ 2 k) ≥ 3a2b3 – 16
a2 + 1 4
a2 + 6 a2 b 2 c2 a c b
l) 2 ≥4 m) 2 + 2 + 2 ≥ + +
a +2 b c a c b a
1 2 
2.Cho a > 0 , chứng minh rằng : (1 + a)2 2 + + 1 ≥ 16
a a 
3. Cho 3 số a ,b ,c > 0 tùy ý . Chứng minh rằng:
1 1 1 1 1
a) a2b + ≥ 2a b) a + b + c ≤ ( a2b + b2c + c2a + + + )
b 2 a b c

22
 Ebook4Me.Net

2 a +b
4.Cho 0 < a < b , chứng minh rằng: a < < ab <
1 1 2
+
a b
5.Cho hai số a ≥ 1, b ≥ 1 , chứng minh rằng : a b – 1 + b a – 1  ab
6.Cho các số a,b,c ≥ 0 Chứng minh rằng :
c
a) ab + ≥ 2 ac (b  0) b) a + b + c ≥ ab + bc + ca
b
c) (a + 1)(b + 1)(a + c)(b + c) ≥ 16abc d) ( a + b )2 ≥ 2 2(a + b) ab
1
e) a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ac f) a2 + b2 + c2 ≥ (a + b + c)2
3
g) ab(a + b) + bc(b + c) + ca(a + c) ≥ 6abc
h) a2 + b2 + 1 ≥ ab + a + b i) a2 + b2 + c2 ≥ 2(a + b + c) – 3
i) (1 + a)(1 + b)(1 + c) ≥ (1 + 3 abc )3
7. Chứng minh rằng x (0; /2) ta có:
1 1
cosx + sinx + tgx + cotgx + + >6
sinx cosx
8.Cho 3 số a ,b ,c thoả a + b + c = 1. Chứng minh rằng : a4 + b4 + c4 ≥ abc
9.Cho 3 số a,b,c không âm,Chứng minh rằng :
bc ac ab
a)(a + b)(b + c)(c + a) ≥ 8abc b) + + ≥a+b+c
a b c
a b a c c b a b c
c)( + )( + )( + ) ≥ 8 d) (1 + )(1+ )(1+ ) ≥ 8
b a c a b c b c a
1 1 1 1 1 1 9
e) (a + b + c)( + + ) ≥ 9 f) (a + b + c)( + + )≥
a b c a+b b+c c+a 2
a+b b+c c+a a b c 3
g) + + ≥ 6 g) + + ≥ h) 3a3 + 7b3 ≥ 9ab2
c a b b+ c c + a a + b 2
i) 3a + 2b + 4c ≥ ab + 3 bc + 5 ac
a+b+c+6
j) ≥ a + b+1 + c+2
2
10.Cho 4 số dương a ,b ,c ,d ,chứng minh rằng :
1 1
a) (ab + cd)( + )≥4 b) a2 + b2 + c2 + d2 ≥ (a + b)(c + d)
ac bd
1 1 8
c) + ≥ d) (a2 + 1)(b2 + 2)(c2 + 4)(d2 + 8) ≥ (ac + 2)2(bd + 4)2
ab cd (a + b)(c + d)
e) (a + b)(c + d) + (a + c)(b + d) + (a + d)(b + c) ≥ 6 4 abcd
1 1 1 9 1 1 1 1 16
f) + + ≥ g) + + + ≥
a b c a+b+c a b c d a+b+c+d
a6 + b 9 1 1 1 a c b
h) ≥ 3a2b 3 – 16 i) (abc + 1)( + + )( + + ) ≥ a + b + c + 6
4 a b c c b a
a b
11.Cho hai số dương a và b. Chứng minh rằng: (1 + )n + (1 + )n ≥ 2n+1 n  N
b a
12.Cho a + b = 1,Chứng minh rằng :
1 1 1 1
a) ab  b)a2 + b 2 ≥ c)a4 + b 4 ≥ d)a3 + b 3 ≥
4 2 8 4
a2 + b2
13.Cho a > b và ab = 1 ,chứng minh rằng : ≥2 2
a–b
1 (a + b)(1 – ab) 1
Chứng minh rằng –  
2 (1 + a2)(1 + b 2) 2
b+c 4
13 .a) Chứng minh rằng nếu b > 0 , c > 0 thì : ≥
bc b+c

23
 Ebook4Me.Net

b)Sử dụng kết quả trên chứng minh rằng nếu a ,b ,c là ba số không âm có tổng
a + b + c = 1 thì b + c ≥ 16abc
1 1
14.Cho a + b = 1,Chứng minh rằng: (1 + )(1+ ) ≥ 9
a b
15.Cho a,b,c > 0 và a + b + c = 1 . Chứng minh rằng :
1 1 1 8
a) (1 + )(1+ )(1+ ) ≥ 64 b) (a + b)(b + c)(c + a)abc 
a b c 729
1 1 1 1
16.Cho 4 số a ,b ,c ,d > 0 thoả mãn + + + ≥3
1+a 1+b 1+c 1+d
1
Chứng minh rằng abcd 
81
17.Cho a,b,c là độ dài ba cạnh của một tam giác ,chứng minh rằng :
a) ab + bc + ca < a2 + b2 + c2 < 2(ab + bc + ca)
b) abc ≥ (a + b – c)(b + c – a)(c + a – b)
abc 1 1 1 1 1 1
c) (p – a)(p – b)(p – c)  d) + + ≥ 2( + + )
8 p–a p–b p–c a b c
e) p < p – a + p – b + p – c < 3p
18.Cho 3 số a ,b ,c ≥ 0 ,thoả mãn a.b.c = 1
Chứng minh rằng : (1 + a)(1 + b)(1 + c) ≥ 8
19. Cho 3 số x, y, z thoả mãn: x2 + y2 + z2 = 1. Chứng minh rằng
– 1 ≤ x + y + z + xy + yz + zx ≤ 1 + 3
20 .Cho n số dương a1 ,a2 ,….,an. Chứng minh rằng
a1 a2 an 1 1 1
a) + + … + ≥ n b) (a1 + a2 + … + an)( + + …+ ) ≥ n2
a2 a 3 a1 a1 a2 an
c) (1 + a1)(1 + a2)…(1 + an) ≥ 2n với a1.a2….an = 1
21.Cho n số a1 ,a2 ,….,an  [0;1] ,chứng minh rằng :
(1 + a1 + a2 + …+ an)2 ≥ 4(a12 + a22 + …+ an2)
1
22.Cho a > b > 0 , chứng minh rằng : a + ≥ 3 .Khi nào xảy ra dấu =
b(a – b)
23. Cho hai số a ≥ 0 ; b ≥ 0 . Chứng minh rằng :
3 5
a) 2 a + 3 b ≥ 5 ab b) 55 a  12 12 b  17 17 ab
a6 + b 9
c) ≥ 3a2b3 – 16
4
24. Chứng minh rằng 1.3.5….(2n – 1) < nn
25.Cho ba số không âm a ,b ,c chứng minh rằng :
a + b + c ≥ m n k a m b n c k  mn k a n b k c m  mn k a k b m c n
26 .Cho 2n số dương a1 ,a2 ,….,an và b1 ,b 2 ,….,bn.
n n n
Chứng minh rằng : a1.a2....an + b1.b 2....bn  (a1 + b1)(a2 + b2)….(an + b n)
4
(a + 1)(b + 4)(c – 2)(d – 3) 1
27. Chứng minh rằng : ≤
a+b+c+d 4
 a ≥ – 1 , b ≥ – 4 , c ≥ 2 ,d > 3
28*.  n  N chứng minh rằng :
n ( n 1) n ( n 1)
1 1 1 1  2  2  2n  1  2
a) 1. 2 . 3. 4….. n <
  b) 1.22.33.44…nn <  
2 3 4 n  n  1  3 
29*.Cho m,n  N ;m > n . Chứng minh rằng :
1 1
( 1 + ) m > ( 1 + )n
m n

24
 Ebook4Me.Net

30*.Cho x1,x2,…xn > 0 và x1 + x2 + ….+ xn = 1 Chứng minh rằng

1 1 1
(1 + )(1+ )…(1+ ) ≥ (n + 1)n
x1 x2 xn
31*.Cho các số x1, x2 ,y1, y2, z1, z2 thoả mãn x1.x2 > 0 ; x1.z1 ≥ y12 ; x2.z2 ≥ y22
Chứng minh rằng : (x1 + x2)(z1 + z2) ≥ (y1 + y2)2
32*.Cho 3 số a ,b ,c  (0;1). Chứng minh rằng trong 3 bất đẳng thức sau phải có một bất đẳng thức sai:
a(1 – b) > 1/4 (1) ; b(1 – c) > 1/4 (2) ; c(1 – a) > 1/4 (3)
33*.Cho 3 số a,b,c > 0. Chứng minh rằng :
2 a 2 b 2 c 1 1 1
3 2 + 3 2 + 3 2  2+ 2+ 2
a +b b +c c +a a b c
81
34** Cho x ,y ,z  [0;1] ,chứng minh rằng : (2 x + 2y + 2z)(2– x + 2– y + 2– z) 
8
(ĐHBK 78 trang 181,BĐT Trần Đức Huyên)
35*.Cho a , b , c > 1. Chứng minh rằng :
a + b
a) log2a + log2b  2 log2 
 2 
logba logcb logac 9
b) 2 + + ≥
a + b b + c c + a  a + b + c
36*Cho a ,b ,c > 0,chứng minh rằng :
a b c 3 a2 b2 c2 a+b+c
a) + + ≥ b) + + ≥
b+c c+a a+b 2 b+c c+a a+b 2
a+b b+c c+a a3 b 3 c3
c) + + ≥ 6 d) + + ≥ ab + bc + ca
c a b b c a
bc ac ab
e) (a + b + c)(a2 + b2 + c2) ≥ 9abc f) + + ≥a+b+c
a b c
2 2 2
a b c a+b+c ab bc ca
g) + + ≥ ≥ + +
b+c c+a a+b 2 a+b b+c c+a
37.Cho ba số a ,b ,c tuỳ ý . Chứng minh rằng :
a2(1 + b2) + b 2(1 + c2) + c2(1 +ab2) ≥ 6abc
1 1 2 a+b c+b
38*Cho a ,b ,c > 0 thoả : + = . Chứng minh rằng : + ≥4
a c b 2a – b 2c – b
39*Cho 3 số a, b, c thoả a + b + c ≤ 1. Chứng minh rằng :
1 1 1 1 1 1
a) + + ≥ 9 b) 2 + + ≥9
a b c a + 2bc b 2 + 2ac c2 + 2ab
40*Cho a ,b ,c > 0 thoả a + b + c  k. Chứng minh rằng :
1 1 1 3
(1 + )(1 + )(1 + ) ≥ (1 + )3
a b c k
a2 b 2 c2 a b c
41*Cho ba số a ,b ,c  0. Chứng minh rằng : 2 + 2 + 2 ≥ + +
b c a b c a
42*Cho tam giác ABC,Chứng minh rằng :
a–b b–c c–a 1
a) ha + hb + hc ≥ 9r b) + + <
a+b b+c c+a 8
43.Dùng tam thức bậc hai
1.  x , y  R Chứng minh rằng :
a) x2 + 5y2 – 4xy + 2x – 6y + 3 > 0
a) x2 + 4y2 + 3z2 + 14 > 2x + 12y + 6z
b) 5x2 + 3y2 + 4xy – 2x + 8y + 9 ≥ 0
c) 3y2 + x2 + 2xy + 2x + 6y + 3 ≥ 0
d) x2 y4 + 2(x2 + 2)y2 + 4xy + x2 ≥ 4xy3
e) (x + y)2 – xy + 1 ≥ 3 (x + y)

25
 Ebook4Me.Net

2 2
x y  x y
f) 3 2 + 2 – 8 +  + 10 ≥ 0
y x  y x
g) (xy + yz + zx)2 ≥ 3xyz(x + y + z)
2.Cho 4 số a ,b ,c ,d thoả b< c < d chứng minh rằng :
(a + b + c + d)2 > 8(ac + bd)
3. Chứng minh rằng : (1 + 2x + 3 x)2 < 3 + 3.4 x + 32x+1
4. Cho ax + by ≥ xy , x,y > 0. Chứng minh rằng : ab ≥ 1/4
1 5 2
*5. Cho – 1  x  và – < y < ,chứng minh rằng : x2 + 3xy + 1 > 0
2 6 3
3 2 a2
6** Cho a > 36 và abc = 1.Xét tam thức f(x) = x – ax – 3bc +
3
a) Chứng minh rằng : f(x) > 0 x
a2
b) Chứng minh rằng: + b2 + c2 > ab + bc + ca
3
Cho hai số x , y thoả mãn: x  y . Chứng minh rằng x3 – 3x  y3 – 3y + 4
.Tìm Giá trị nhỏ nhất của các hàm số :
4
a) y = x2 + 2
x
1
b) y = x + 2 + với x > – 2
x+2
1
c) y = x + với x > 1
x–1
x 1
d) y = + với x > – 2
3 x+2
x2 + x + 1
e) y = với x > 0
x
4 9
f) y = + với x  (0;1)
x 1–x
.Tìm giá trị lớn nhất của các hàm số sau:
y = x(2 – x) 0 x  2
3 5
y = (2x – 3)(5 – 2x)  x 
2 2
2
y = (3x – 2)(1 – x)  x  1
3
1 4
y = (2x – 1)(4 – 3x)  x 
2 3
3 4
y = 4x – x với x  [0;4]
.Trong mặt phẳng tọa độ Oxy,trên các tia Ox và Oy lần lượt lấy các điểm A và B thay đổi sao cho đường
thẳng AB luôn luôn tiếp xúc với đường tròn tâm O bán kính R = 1. Xác định tọa độ của A và B để đoạn
AB có độ dài nhỏ nhất
*.Cho a ≥ 3 ; b ≥ 4 ; c ≥ 2 .Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
ab c – 2 + bc a – 3 + ca b – 4
A=
abc
*Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số y = x – 1 + 5 – x

PHẦN 5

§1. BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN
26
 Ebook4Me.Net

Bài 1. Giải các bất phương trình sau

3x  1 x  2 1  2 x
a.  
2 3 4
b. (2 x  1)( x  3)  3 x  1  ( x  1)( x  3)  x 2  5
c. x 2  x  8  3
3
d . 1  2( x  3)2  5  4 x  x 2 
2
Bài 2 Giải các hệ bpt sau:
 5
3 x  1  2 x  7 6 x  7  4 x  7
a.  b. 
 4 x  3  2 x  19 8x  3  2x  5
 2
§2. DẤU CỦA NHỊ THỨC BẬC NHẤT
Bài 1. Xét dấu các biểu thức sau:
a. f ( x)  (2 x  1)( x  3)
c. f ( x)  (3 x  2)( x  2)( x  3)
4 3
b. f ( x)   d . f ( x)  9 x 2  1
3x  1 2  x
Bài 2 Giải các bpt sau:
3 7 1 2 3 3
a.  c.   e. 1
x  2 2x 1 x x3 x2 x2
b.
1

1 x 2  3x  3 2 x2  x
d. 1 f. 1 x
x  2 ( x  2) 2 x2  4 1  2x
Bài 3. Giải các bpt sau:
a. 2 x  1  x  3  5
b. x  3  1  2 x d .2 x  1  x  1
c. 3 x  2  x  2
§3.DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI
Bài 1. Xét dấu các biểu thức sau:
a. f ( x)   x 2  3 x  2 b. f ( x)  2 x 2  5 x  2
c. f ( x)  9 x 2  24 x  16 d . f ( x)   x 2  3x  5
e. f ( x)  2 x 2  4 x  15 f . f  x    x2  4x  4
Bài 2. Lập bảng xét dấu các biểu thức sau:
a. f ( x)  (3 x 2  10 x  3)(4 x  5)
b. f ( x)  (3 x 2  4 x)(2 x 2  x  1)
c. f ( x)  (4 x 2  1)(8 x 2  x  3)(2 x  9)
(3 x 2  x)(3  x 2 )
d . f ( x) 
4x2  x  3

§7.BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI

Bài 1. Giải các bpt sau:
27
 Ebook4Me.Net

1 3
a.4 x 2  x  1  0 c. 2
 2
x  4 3x  x  4
b.  3 x 2  x  4  0 d . x2  x  6  0

§8.MỘT SỐ PHƯƠNG TRÌNH VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH QUY VỀ BẬC HAI

Giải các bất phương trình sau:
x2  2x  5 x 2  3x  1 3 x  47 4 x  47 9
1)  x3 2)  x 3)  4) x  4
x4 2 x 3x  1 2x 1 x2
3 4

5)
 x  1  x  2   x  6   0 6) x 4   x 2  4 x  2 
2
7) x 2  7 x  10  0
3 2
 x  7   x  2
x2  x  3 1 x 2  3x  2 x  1
8)   x 2  3 x  2  x 2  5 x  6   0 9) 0 10) + 2 
1  2x x  2 x  4x  3 x  3
x  2 x  3 x 2  4 x  15 2 1 4 1 2 2x  3
11)   12)   2 13)  2  3
1 x x 1 x2 1 x  2 2 x  2x x  1 x  x 1 x 1
x 4  3x 3  2 x 2 3 2
x  3x  x  3 x4  4x2  3
14) 0 15) 0 16) 2 0
x 2  x  30 x  2  x x  8 x  15
3 4 5

17)
 x  1  x  2   x  3  x  6   0 18) x  x  1 
42
19) x 2   x  1 
2 15
2 2
x2  x  7  x  x 1 x  x 1
Giải hệ bất phương trình sau:
 2x  3
 x  1  1  x 2  x  12  0 3 x 2  10 x  3  0
2)  3)  4)  2
  x  2  2 x  4   0 2 x 1  0  x  6 x  16  0
 x 1
2
 4 x  x  7  0  x 2  x  5  0 3 x 2  8 x  3  0
5)  2 6)  2 7)  2
 x  2 x  1  0  x  6 x  1  0 17 x  7  6 x  0
 x2  4x  3  0
 x2  2x  7 1 x2  2 x  2
8)  2 x 2  x  10  0 9) 4  1 10)  1
 2 x2  1 13 x 2  5 x  7
2 x  5x  3  0
 x 2  3x
 x2  1  0
 x 2  3x  4 
10 x 2  3 x  2  0
11) 1  1 12)  x 2  3 13)  x  2  0
 x 2  3x  2  x2  x  2  0  x4  x2  2  0
 
 x 2  4 x  5  0
Phương trình và bất phương trình có chứa trị tuyệt đối:
1) x 2  5 x  4  x  4 2) x 2  2 x  8  x 2  1 3) x 2  5 x  1  1  0
4) 1  x  1  x  x3 5) x 2  1  2 x  0 6) 1  4 x  2 x  1
x2  4 x
7) x 2  3x  2  x 2  2 x 8) 2 x  5  7  4 x 9) 1
x2  x  2
x2  5x  4 2x  5 x2
10) 1 11) 1  0 12) 2
3
x2  4 x 3 x  5x  6

28
 Ebook4Me.Net

x2 x 2 2 x2  4x  3
13) 2 14) x  1  2 15) 1
x x x2  x  5
x2  1  x  1
16) 2 x  x  3  3 17) 2 18) x  2 x  4  x  2
x  x  2
x2  2x  4
19) x  3  x  1  2 20) 1 21) x  x  1  3x  x
x2  x  2
x2  x  6
22)  2x 23) x  2  x  1  5 24) x  1  x  x  2
x2

Phương trình và bất phương trình có chứa căn :

1) x2  2x  4  2  x 2) 3x 2  9 x  1  x  2 3) x 2  x  12  7  x
2  x  1
4) 21  4 x  x 2  x  3 5) 1  x  2 x 2  3 x  5  0 6) 2x 1 
2 x
x 2  16 5 2  x  4x  3
7)  x 3  8)  x 2  8 x  12  x  4 9) 2
x 3 x 3 x
10) x 2  2 x  2 x 2  4 x  3 11)  x  1 x  2   x 2  3x  4 12) x 2  3 x  12  x 2  3 x
13) 6  x  2  x  32   x 2  34 x  48 14) x  x  3   6  x 2  3 x

15)  x  4  x  1  3 x 2  5 x  2  6 16) x 2  4 x  6  2 x 2  8 x  12
17) 2 x  x  1  1  x 2  x  1 18) 3x 2  5 x  7  3 x 2  5 x  2  1 19)  x  2  x 2  4  x 2  4
3  4 x2  9 9 x2  4
20)  2x  3 21)  x  3 x 2  4  x 2  9 22)  3x  2
3x 2  3 5x2 1
23) x6  4x3  4  x  3 2 24) x  3  4 x 1  x  8  6 x  1  1
4x x 1 3
25) x  x  6   9  x 2  6 x  9  1 26) x 1  x  2  x  3 27)  
x 1 4x 2
1 1 x 1
28) x  1 
x x x
* tìm tập xác định của mỗi hàm số sau:
x2  x 1 1 1
1) y  x 2  3x  4  x  8 2) y  3) y  2
 2
2x 1  x  2 x  7 x  5 x  2x  5
3  3x
4) y  x 2  5x  14  x  3 5) y  2
1
 x  2 x  15
Các dạng toán có chứa tham số:
Bài1: Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn dương:
2
a) x 2  4 x  m  5 b) x 2   m  2  x  8m  1 c) x 2  4 x   m  2 
d)  3m  1 x 2   3m  1 x  m  4 e)  m  1 x 2  2  m  1 x  3  m  2 
Bài 2: Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn âm:
a)  m  4  x 2   m  1 x  2m  1 b)  m  2  x 2  5 x  4 c) mx 2  12 x  5

29
 Ebook4Me.Net

d)  x 2  4  m  1 x  1  m 2 e)  x 2  2m 2 x  2m2  1 f)  m  2  x 2  2  m  3 x  m  1
Bài 3: Tìm các giá trị của tham số m để mỗi bất phương trình sau nghiệm đúng với mọi giá trị x:
a)  m  1 x 2  2  m  1 x  3m  3  0 b)  m 2  4 m  5  x 2  2  m  1 x  2  0
x 2  8 x  20 3x 2  5 x  4
c)  0 d) 0
mx 2  2  m  1 x  9m  4  m  4 x 2  1  m  x  2m  1
Bài 4: Tìm các giá trị của m để phương trình:
a) x 2  2  m  1 x  9m  5  0 có hai nghiệm âm phân biệt
b)  m  2  x 2  2mx  m  3  0 có hai nghiệm dương phân biệt.
 
c) m  5 x 2  3mx  m  1  0 có hai nghiệm trái dấu
Bài 5: Tìm các giá trị của m sao cho phương trình :
x 4  1  2m  x 2  m 2  1  0
a) vô nghiệm b) Có hai nghiệm phân biệt c) Có bốn nghiệm phân biệt
Bài 6 : Tìm các giá trị của m sao cho phương trình:  m  1 x  mx  m 2  1  0 có ba nghiệm phân biệt
4 2

Bài 7: Cho phương trình:  m  2  x 4  2  m  1 x 2  2m  1  0 . Tìm các giá trị của tham số m để pt trên có:
a) Một nghiệm b) Hai nghiệm phân biệt c) Có bốn nghiệm
Bài 8: Xác định các giá trị của tham số m để mỗi bất phương trình sau nghiệm đúng với mọi x:
x 2  mx  1 2 x 2  mx  4 x2  5x  m
a)  1 b)  4   6 c)  1  7
2x2  2x  3  x2  x 1 2 x 2  3x  2
 x 2  10 x  16  0
Bài 9: Tìm các giá trị của tham số m để bất phương trình sau vô nghiệm: 
 mx  3m  1
Bài 10: Tìm các giá trị của tham số m để bất phương trình sau có nghiệm:
 x 2  2 x  15  0  x 2  3 x  4  0
a)  b) 
 m  1 x  3  m  1 x  2  0

PHƯƠNG TRÌNH, BPT VÔ TỶ

Bài 1. Giải các pt sau:
1) x  1  8  3x  1
3) 3x 2  9 x  1  x-2
5) 3x  7- x  1  2
Bài 2. Giải các bpt sau:
1) x 2  x  12  7-x
3) 1-x  2x 2  3x  5  0
5) 3 -x 2  x  6  2(2x-1)  0
7) x  3- 7-x  2x-8
9) 2x  x 2  1  x  1
11) 11-x - x-1  2
x 2  16
13)  x-3 
x3
2) x 2  2 x  4  2-x
4) 3x 2  9 x  1  x-2
6) x 2  x  5  x 2  8x  4  5
2) 21-4x-x 2  x  3
4) x 2  3x  10  x-2
6) 3x 2  13 x  4  2-x  0
8) 2x  3  x  2  1
10) 2-x  7-x - -3-2x
4
12) - 2-x  2
2-x
5
14) 1-4x  2x  1
x-3

30
 Ebook4Me.Net

1 3 1 1 1 1 4 3
16)   - 17) -  
x2 4 x 2 x 2 x2 4
18) 3 x  5  3 x  6  3 2x  11 19) 3 x  1  3 3x  1  3 2x  1
20) 3 x  1  3 x  2  3 x  3  0 21) 3 1  x  3 1- x  2
23)  x  3 x 2  4  x 2  9 24) x 2  4x  3  2x 2  3x  1  x  1
25) x 2  3x  2  x 2  6x  5  2x 2  9x  7
26) x 2  3x  2  x 2  4x  3  2 x 2  5x  4
1
27) 3  x  x  1  28) 3x +1  2x -3
2
29) x2 - 4x +3 < 2x 2 - 10x + 11 30) x2 - x - 1  3 - x
31) 4 - 1 - x > 2-x 32) x + 3 < 1 - x
33) x2 + x - 6 < x - 1 34) 5x2 + 61x < 4x + 2
35) 2x - 1  2x - 3 36) x2 + 6x + 8  2x + 3
37) x2 - 4x - 12  x - 4 38) x - 3. x + 1 + 3 > 0
39) x2 - 3x - 10 < x - 2 40) x2 - 16  2x - 7
41) 2x2 - 1 > 1 - x 42) x2 - 5x - 14  2x - 1
43) x2 - x - 12  x - 1 44) x2 - 4x - 12  2 x  3
45) -x2 - 8x -12 > x + 4 46) -x2 + 6x - 5 > 8 - 2x
47) x2 + 4x - 5 > x 48) (x2 - x)2 > x - 2
49) x 4  2 x 2  1 > 1 - x 50) x2 - 3x + 2 > 2x - 5
51) x2 - 4x + 5 + 2x  3 52) (x + 1)(4 - x) > x - 2
53) -x2 +6x -5 > 8- 2x 54) 2x2 - 6x + 1 - x + 2 > 0
2 - x + 4x -3 2x - 4
55) 2 56) > 1
x x2 - 3x - 10

x+5 51- 2x - x2
57) <1 58) <1
1- x 1-x
1 1 1 - 1 - 4x 2
59) > 60) < 3
2x 2 + 3x - 5 2x - 1 x

8 - 2x - x 2
61) >1 62) x - 1 - x - 2 > x -3
x+2
63) 3x + 4 + x - 3  4x + 9 64) 5x - 1 - 3x - 2 - x - 1 > 0
65) x + 3  2x - 8 + 7 - x 66) x + 5 - x + 4 > x + 3
67) 5x - 1 - x - 1 > 2x - 4 68) 4 - x2 + 1- x2 < 2

31
 Ebook4Me.Net

69) x 4 +x2 -1 + x 4 -x2 +1  2x2 70) x+3 - x-1< x-2

71) x+1 - x-1  x 72) 5x+1 - 4x-1  3 x
73) x+1 > 3- x+4 74) x+2 - 3-x < 5-2x
75) x2 +x+1+ x2 - x+1  2x2 +6x+2 76) 6x + 1 - 2x + 3 < 8x - 4x + 2
77) x + x + 9  x + 1 + x + 4 78) 3 12 - x + 3 14 + x  2
79) 3 4-x +3 x+8  2 80) x 1 - x2 < 0
2
9x - 4
81)  0 82)  2x - 5  2x 2 - 5x + 2  0
2
5x - 1
(x-1)
83) (x2 - 4x + 3) x2 - 4 > 0 84) x(x + 2)  0
(x-2)2
85) (x2 - 3x) 2x2 - 3x - 2  0 86) ( x  2) x2 + 4  x2 - 4
3(4x2 -9)
87)  2x +3 88) (x - 3) x2 + 4  x2 -9
2
3x - 3
9x 2 - 4
89)  3x+2 90) x(x - 4) 4x - x2  4 - (2 - x)2
5x 2 - 1
x2 x2
91) - 3x - 2  1 - x 92) x 2 - x - 4 + 4 -x2 
3x - 2 2 - 4- x2
x+3 x2
93) 4x+1 - 3x-2  94) 3x2 - 2x +1 - 25 - x2 
5 5 + 25 - x 2
40
95) x + x2 +16  96) 3x2 +5x+7 - 3x2 +5x+2 >1
2
x +16
2
4x 2x
97) < 2x + 9 98) > 2x + 2
(1 - 1 + 2x )2 2x + 1 - 1
2x 2
99) 4(x + 1)2 < (2x + 10)(1 - 3 + 2x )2 100)  x + 21
(3 - 9 + 2x )2
x2
101) 2
>x-4 102) 9(x + 1)2  (3x + 7)(1 - 3x + 4 )2
(1 + 1 + x )
2x
103) (x-1) 2x - 1  3(x-1) 104) > 2x + 2
2x + 1 - 1
x2 4x 2
105) >x-4 106) < 2x + 9
(1 + 1 + x )2 (1 - 1 + 2x )2
2x 2
107) 2
 x + 21 108) 4(x + 1)2 < (2x + 10)(1 - 3 + 2x)2
(3 - 9 + 2x )
109) x 2 + 4x  (x + 4) x2 - 2x + 4 110) 9(x + 1)2  (3x + 7)(1 - 3x + 4)2

32
 Ebook4Me.Net

PHƯƠNG PHÁP ĐỔI BIẾN SỐ:

Bài 1. Giải các pt sau:
1) 3x 2  5 x  8- 3x 2  5x  1  1 2) x 2  9- x 2  7  2
21  x  21  x 21
3)  4) 3x 2  6 x  16  x 2  2 x  2 x 2  2 x  4
21  x  21  x x
5) (x  5)(x-2)  3 x  x  3  0 6) (x  1)(x  4)  5 x 2  5 x  28
7) 3x 2  5 x  7- 3x 2  5x  2  1 8) (x  4)(x  1)-3 x 2  5 x  2  6
9) 4  4  x  2  x   x 2
 2x  8 10) 2x 2  x 2  5x  6  10x  15
11) 2x 2  4x  3 3  2x  x 2  1 12) 6 (x - 2)(x - 32)  x2 - 34x+48
13) x(x + 3)  6 - x2 - 3x 14) (x +4)(x +1) - 3 x2 +5x+2<6
15) x 2 - 4x - 6  2x 2 - 8x+12 16) 2x(x-1) +1 > x 2 - x+1
17) (x +1)(x +4) < 5 x2 +5x+28 18) x 2 + 2x + 5  4 2x2 + 4x+3
4x x-1 3
19) 2x2 + x2 -5x -6 >10x+15 20) - >
x-1 4x 2
x x+1 6x 12x 12x
21) -2 >3 22) - - 2.4 0
x+1 x x-2 x-2 x-2
x-2 x-2 6 x-2 5 1
23) +2.3 + -4  0 24) 5 x + < 2x+ +4
x+1 x+1 x+1 2 x 2x
2 1 3 1
25) 4 x + < 2x+ +2 26) 3 x + < 2x+ -7
x 2x 2 x 2x
27) x > 1 + 3 x-1 28) (x3 + 1) + (x 2 + 1) + 3x x+1 > 0
29) x - 1 + x + 3 + 2 (x - 1)(x + 3) > 4 - 2x 30) x + 1- x2  x. 1- x2
35 x
31) x + 5 + -x - 3 < 1 + (x + 5)(-x - 3) 32) x+ >
x2 -1 12
2x
33) 7x+7 + 7x-6 + 2 49x2 +7x- 42 <181-14x 34) x+ >3 5
x2 -4
1 3x
35) 2x + x + x + 7 + 2 x2 + 7x  35 36) 2
+1>
1-x 1-x 2
5a 2
37) x2 - 4x + 6 + x2 - 4x + 8  2x2 - 8x + 32 38) 2(x+ x2 +a 2 ) 
x2 +a 2
39) x 2 -1  2x x2 +2x 40) x 2 -1  2x x 2 -2x
1 3x
41) x-1  x( x-1 - x ) + x2 - x 42) 2
+1>
1-x 1 - x2
43) (4x - 1) x3 +1  2x3 + 2x + 1 44) 2x2 +12x +6 - 2x -1 > x +2
45) x - 1 + x + 3 + 2 (x - 1)(x + 3) > 4 - 2x 46) 2x2 - 6x + 8 - x  x - 2
47) x + 5 + -x - 3 < 1 + (x + 5)(-x - 3) 48) x3 - 2x 2 + x  x x + x2 - 2x

33
 Ebook4Me.Net

49) 7x+7 + 7x-6 +2 49x2 +7x-42 <181-14x 50) 2x2 -10x+16 - x-1  x-3
1 x+1 (x+1)2
51) 2 3x -2+ x+2  34 (3x -2)(x+2) 52) x- + < 2x-1+
2 4 8
1 1
53) x + 1- x2  x. 1- x2 54)  2+
1- x2 x
x 3 5
55) x +  56) (1 - x 2 )5 + x 5  1
2
x -1 2

2x 5a 2
57) x + >3 5 58) 2(x + x2 + a 2 )  (a  0)
x2 - 4 x2 + a 2
PHƯƠNG PHÁP HÀM SỐ:
1) x+1 + 2x+3 > 5 2) x+9 + 2x+4 > 5
3) 2x+1 > 7 - x 4) 1 - x3 < x + 5
5) x + 1  1 - 2x + x 2 - x3 6) x2 - 2x + 3 - x2 - 6x + 11 > 3 - x - x - 1
7) x + x2 - 1  1 8) x - 1 + x2 - 1  (x + 1)(3 - x)
9) 3x2 - 7x + 3 + x2 - 3x + 4 > x2 - 2 + 3x2 - 5x - 1
PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ:
(Đánh giá bằng BĐT):
x2
1) x2 + x - 1 + x - x2 +1  x+1 2) 1 + x + 1 - x  2 + 3
4
3) x - x2 -1 + x + x 2 -1  2 4) 1 + x - 1 - x  x
5) 2x2 + 4 + 2 2 - x2  2 6 6) 2x2 - 10x + 16 - x - 1  x - 3
7) 2 x 2 - x4 + x + 1 - x2  1 + 2 8) x + 2 x - 1 + x - 2 x - 1  2
9) (2x 2 - 3x + 1)2 - 4x 4 - 20x3 + 25x2 < 2x + 1 10) 3 x 2 - 2  2 - x3
x x 2
11) - >
1-x + x 1-x - x x

(Đánh giá bằng đạo hàm):

x2
1) (1 -x)5 + (1 +x)5  4 2 2) 1 + x + 1 - x  2 -
4
3 2002
3) 3x +1 + 2x +4 < 3 - x 4) 2x3 + 3x2 + 6x + 16 > 2 3 + 4 - x
189
23
5) x 2 + (1 - x 2 )3 
27

34