You are on page 1of 54

A-60.

1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Aalto-yliopiston visuaalisen ilmeen ohjeisto / Tunnus / Tunnus / s. 13

Typografiaa ja taittoa

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Kirjaintyypeist

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Fette Fraktur

Goottilaiset kirjaintyylit n. 1500

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Jenson

Humanistiantiikvat (venetsialaiset antiikvat) Nicolas Jenson, n. 1470

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Bembo

Ranskalaiset antiikvat Aldus Manutius & Francesco Griffo, n. 1490

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Garamond

Ranskalaiset antiikvat Claude Garamond, n. 1540

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Times New Roman

Alankomaalaiset antiikvat Plantin, n. 1570; Stanley Morison & Victor Lardent 1932

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Caslon

Siirtymkauden antiikvat William Caslon, 1722; Carol Twombly 1989

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Baskerville

Siirtymkauden antiikvat John Baskerville, 1750

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Bodoni

Uusantiikvat Giambattista Bodoni, n. 1780

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Centennial

Uusantiikvat Adrian Frutiger, 1986

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

New Century Schoolbook

Vahvaptteiset antiikvat Morris Fuller Benton, 1919

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Egyptienne

Egyptiennet Vincent Figgins, 1815

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Clarendon

Clarendonit Roger Besley, 1845

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Rockwell

Egyptiennet F.H. Pierpont, 1934

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Courier

Egyptiennet Howard Kettler, 1956

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Akzidenz Grotesk

Groteskit Berthold, 1898

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Franklin Gothic

Groteskit Morris Fuller Benton, 19021912

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

News Gothic

Groteskit Morris Fuller Benton, 1908

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Trade Gothic

Groteskit Jackson Burke, 1948

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Helvetica

Uusgroteskit Max Miedinger, 1957

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Univers

Uusgroteskit Adrian Frutiger, 1957

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Futura

Geometriset groteskit Paul Renner, 1927

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Avant Garde

Geometriset groteskit Herb Lubalin, 1968

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Avenir

Geometriset groteskit Adrian Frutiger, 1988

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Gill Sans

Humanistiset groteskit Eric Gill, 1928

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Frutiger

Humanistiset groteskit Adrian Frutiger, 1975

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Meta

Humanistiset groteskit Erik Spiekermann, 1991

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

FF DIN

Humanistiset groteskit Albert-Jan Pool, 1995

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Scala Sans

Humanistiset groteskit Martin Majoor, 1998

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Akkurat

Humanistiset groteskit Laurenz Brunner, 2004

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

ITC (itcfonts.com)
Linotype (linotype.com)
Agfa Monotype (monotypefonts.com)
Fontfont (fontfont.com)
Hoefler & Frere-Jones (typography.com)
MVB Fonts (mvbfonts.com)
Lineto (lineto.com)
...

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Kirjaintyyli ja luettavuus

Helppolukuisuus ja tunnistettavuus

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Pienaakkoset vastaan suuraakkoset

hei HEI

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Antiikva vastaan groteski

hei hei
FF DIN

Adobe Caslon

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Groteskien eroja

pata pata
FF DIN

Avant Garde

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Antiikvojen vahvuuserot

pata pata
Bembo

Century Schoolbook

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Kirjaimesta palstaksi

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Kirjainkoko ja x-korkeus
Leipteksti on yleens 912 pistett, mutta x-korkeus
vaikuttaa siihen kuinka suurelta teksti nytt.

gemenalinja

x-korkeus

Hxpk

versaalilinja

H-korkeus

Kirjainkoko

Typografinen mitta, piste on 0,3514 mm.


12 pistett on yksi pica. Pica-pistejrjestelmn
lhtkohtana on tuuma, joka on 72 pistett eli 6 picaa.

peruslinja

alalinja

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Rivin pituus
Minimi
Paras
Maksimi

3540 merkki
5560 merkki
90 merkki

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et


dem. Conserum qui conet magnit, venem qui antur modisquias
aut et officat ipsaerepudit omnis
ipsanimendae nam, serem es
conest ut fuga. Urestrum ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis
andae volo veliciis samustis pratiur sin cullestis recae aut incture
poris se solorion con corpore
peditas explatio dolum nonecto
tendit ese ex elest labore, sum ex
everis maximus enditium ipsuntor re mo dolorectatur rempos
ario mo beaquiate parci coria sunt
harum conecus, quos sequati ssitis et abo. Corum autesed mintur
ab in parumqu iscias desciment
officia sum et repra sequiae cone
expelestium earcid qui rem unt

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et dem. Conserum qui conet magnit, venem qui antur
modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es conest ut fuga. Urestrum ab inveliq
uatibusae cullam, iuntiustis andae volo veliciis samustis
pratiur sin cullestis recae aut incture poris se solorion
con corpore peditas explatio dolum nonecto tendit ese ex
elest labore, sum ex everis maximus enditium ipsuntor
re mo dolorectatur rempos ario mo beaquiate parci coria sunt harum conecus, quos sequati ssitis et abo. Corum
autesed mintur ab in parumqu iscias desciment officia
sum et repra sequiae cone expelestium earcid qui rem
unt as quisquis auda dolum rerovidemquo estiis ex eum ut
fugiam re, non repudipis id modipic tiaspit, quiatum volum
denis etur? Qui to voluptae eatquodis est omnis estotaes
as magnist, voluptae sus essum, que volores eos modit
hitem facese vitas dolorero officipiendi blaut arum fugitatem andis del is esed quas est od event maximperepre
quaspe veroreperrum dolecul loritior sitae pellore est,
nobit, eum aut es molo bere nis sam as mod quundelique
in cum rersperat mossequam, sinus, odignim poribus

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et dem.
Conserum qui conet magnit, venem qui antur modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es conest ut fuga.
Urestrum ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis andae volo veliciis
samustis pratiur sin cullestis recae aut incture poris se solorion con
corpore peditas explatio dolum nonecto tendit ese ex elest labore, sum
ex everis maximus enditium ipsuntor re mo dolorectatur rempos ario
mo beaquiate parci coria sunt harum conecus, quos sequati ssitis et
abo. Corum autesed mintur ab in parumqu iscias desciment officia sum
et repra sequiae cone expelestium earcid qui rem unt as quisquis auda
dolum rerovidemquo estiis ex eum ut fugiam re, non repudipis id modipic tiaspit, quiatum volum denis etur? Qui to voluptae eatquodis est omnis estotaes as magnist, voluptae sus essum, que volores eos modit
hitem facese vitas dolorero officipiendi blaut arum fugitatem andis del
is esed quas est od event maximperepre quaspe veroreperrum dolecul
loritior sitae pellore est, nobit, eum aut es molo bere nis sam as mod
quundelique in cum rersperat mossequam, sinus, odignim poribus sam
faceatio dolorepuda si ditat ad ma velenihici recabo. Neque demporro
eribearum, si ulpa dolor acculpa

60 merkki rivill

72 merkki rivill

FF DIN 9/12
33 merkki rivill

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Rivivli
Leiptekstin rivivli yleens 14 pistett
suurempi kuin kirjainkoko
Pitkt rivit vaativat suuremman rivivlin
Kirjaintyypin x-korkeus vaikuttaa rivivlin tarpeeseen
Mit suuremmat marginaalit, sit suurempi rivivli

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Merkki- ja sanavlit
Tasapalstasta tulee helposti reikist, jos kieless
on paljon pitki sanoja ja nelikirjaimisia tavuja.
Indesign / Paragraph Justification, oletusasetukset:
Cia dolorepe ea quia quo
ideliqui omni odi vollor
apidelestis et dem. Conserum qui conet magnit,
venem qui antur modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es
conest ut fuga. Urestrum
ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis andae
volo veliciis samustis
pratiur sin cullestis recae aut incture poris se
solorion con corpore
peditas explatio dolum
nonecto tendit ese ex
elest labore, sum ex
everis maximus enditium ipsuntor re mo
dolorectatur
rempos

suomen kieleen sopii yleens tmn


kasvattaminen, esim. 95 %

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Sisennys
Sisennyksetn tyyli ei kuulu painotekstiin.
Normaali sisenns on kirjainkoon tai rivivlin suuruinen.

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et dem. Conserum qui conet magnit, venem qui antur
modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es conest ut fuga.
Urestrum ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis andae
volo veliciis samustis pratiur sin cullestis recae aut incture poris se solorion con corpore peditas explatio dolum
nonecto tendit ese ex elest labore, sum ex everis maximus
enditium ipsuntor re mo dolorectatur rempos ario mo
beaquiate parci coria sunt harum conecus, quos sequati
ssitis et abo.
Corum autesed mintur ab in parumqu iscias desciment
officia sum et repra sequiae cone expelestium earcid qui
rem unt as quisquis auda dolum rerovidemquo estiis ex
eum ut fugiam re, non repudipis id modipic tiaspit, quiatum volum denis etur? Qui to voluptae eatquodis est omnis estotaes as magnist, voluptae sus essum, que volores
eos modit hitem facese vitas dolorero officipiendi blaut
arum fugitatem andis del is esed quas est od event max-

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et dem. Conserum qui conet magnit, venem qui antur
modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es conest ut fuga.
Urestrum ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis andae
volo veliciis samustis pratiur sin cullestis recae aut incture poris se solorion con corpore peditas explatio dolum
nonecto tendit ese ex elest labore, sum ex everis maximus
enditium ipsuntor re mo dolorectatur rempos ario mo
beaquiate parci coria sunt harum conecus, quos sequati
ssitis et abo.
Corum autesed mintur ab in parumqu iscias desciment
officia sum et repra sequiae cone expelestium earcid qui
rem unt as quisquis auda dolum rerovidemquo estiis ex
eum ut fugiam re, non repudipis id modipic tiaspit, quiatum volum denis etur? Qui to voluptae eatquodis est omnis estotaes as magnist, voluptae sus essum, que volores
eos modit hitem facese vitas dolorero officipiendi blaut
arum fugitatem andis del is esed quas est od event maximperepre quaspe veroreperrum dolecul loritior sitae
pellore est, nobit, eum aut es molo bere nis sam as mod

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Palstan muoto
Tasapalsta, oikea liehu, vasen liehu tai keskitetty?
Pitkiin teksteihin soveltuvat tasapalsta
ja oikean reunan liehu.
Sopusuhtainen liehupalsta:
- rivien pituus ei saa vaihdella liikaa
- palstan reunaan ei saa synty snnllist kuviota
- pitkn rivin phn ei saa jd yksinist lyhytt sanaa
- huonoja tavutuksia ei saa jd

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Otsikkotypografiasta
Otsikoissa kytetn yleens hieman pienemp rivivli
kuin leiptekstiss.
Groteskiotsikkoja yleens tiivistetn hieman.
Vliotsikkoa yleens pudotetaan perustasosta hieman
lhemms seuraava kappaletta.
FF DIN 9 / 11

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et dem. Conserum qui conet magnit, venem qui antur
modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es conest ut fuga.

11 pt

Cia dolorepe ea quia quo ideliqui omni odi vollor apidelestis et dem. Conserum qui conet magnit, venem qui antur
modisquias aut et officat ipsaerepudit omnis ipsanimendae nam, serem es conest ut fuga.
14 pt

Vliotsikko
11 pt

Urestrum ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis andae


volo veliciis samustis pratiur sin cullestis recae aut incture poris se solorion con corpore peditas explatio dolum
nonecto tendit ese ex elest labore, sum ex everis maximus
enditium ipsuntor re mo dolorectatur rempos ario mo
beaquiate parci coria sunt harum conecus, quos sequati

8 pt

Vliotsikko
Urestrum ab inveliq uatibusae cullam, iuntiustis andae
volo veliciis samustis pratiur sin cullestis recae aut incture poris se solorion con corpore peditas explatio dolum
nonecto tendit ese ex elest labore, sum ex everis maximus
enditium ipsuntor re mo dolorectatur rempos ario mo
beaquiate parci coria sunt harum conecus, quos sequati

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Lainausmerkit
Preferences - Type - Use Typographerss quotes

ei "nin"
eik nin
vaan nin

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Lesket ja orvot, anfangit, tavutussnnt


ja muuta listietoa typografiasta:
Markus Itkonen: Typografian ksikirja (RPS-yhtit)

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Taittamisesta

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Lay-outin tekeminen eli taittaminen tarkoittaa


tekstin ja kuvien sommittelua taittopinnalle.

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Typrosessi
1. aineistoon tutustuminen
2. formaatin valinta (sivukoko, sivumr, sidontatapa jne.)
3. taittopohjien tekeminen, gridi, typografiset valinnat
4. varsinainen taitto eli kuva- ja tekstiaineiston sijoittaminen pohjiin
5. viimeistely ja painoon / tulostuksen valmistelu
6. painaminen / tulostaminen ja jlkiksittely (sidonta tms.)

A-60.1140 Arkkitehtuurigrafiikka syksy 2012


LUENTO 3 / 16.11.2012

Arkkitehtuuritaiton erityispiirteit
- formaatti voi olla mritelty etukteen
- kuvien mittakaava voi olla mritelty tai tarpeellinen
- kuvien vuorovaikutus, useita eri projektioita samasta rakennuksesta
- kuvissa usein pitki linjoja, samankaltaisuutta
- vinjettikuvat, kaaviot, konseptikuvat voivat rikastaa kokonaisuutta

You might also like