Bn thm v chun mc chi ph i vay VAS 16

Th.s Mai Th Qunh Nh

Khoa K ton i hc Duy Tn
H thng chun mc k ton Vit Nam (VAS) c B Ti chnh ban hnh c nh gi
l ph hp vi cc chun mc k ton quc t v c nhng s iu chnh ph hp thc t k
ton ti Vit Nam trong qu trnh vn dung. Theo chun mc k ton s 16 v chi ph i
vay gip doanh nghip c ci nhn r rng hn trong cng tc hch ton ti n v v
hch ton v ghi nhn chi ph li vay. Tuy nhin trong qu trnh thc hin vn cn nhng
vng mc v tranh lun v chun mc ny. Trong phm vi ca bi vit trao i mt s vn
pht sinh trong qu trnh vn dng VAS 16 cng nh s lin h vi chun mc k ton
quc t (IAS) v chi ph i vay.
T kha: VAS 16, IAS 23, chi ph i vay.
1. Nhng quy nh chung v hch ton chi ph i vay .
Hch ton chi ph i vay cng nh phn vn ha cc khon vay ti cc doanh nghip
thc hin theo chun mc k ton s 16 (VAS 16) c BTC ban hnh theo Quyt

nh s

165/2002/Q - BTC ngy 31/12/2002 v Thng t 105/2003/TT-BTC, ban hnh ngy

6/11/2003. Sau , trong thng t 161/2007/TT-BTC, hng dn thc hin li 16 CMKT ban
hnh ngy 31/12/2007, chi ph i vay cng c B ti chnh nhc li. Tuy nhin, hu nh
khng c s thay i g v ni dung so vi Thng t 105/2003/TT-BTC c ban hnh trc
. VAS 16 c ban hnh da trn chun mc k toan quc t s 23 (IAS 23), s ha hp
gia VAS v IAS l mt trong nhng bc i quan trng nhm thc y qu trnh hi nhp
kinh t quc t ca Vit Nam. V c bn, ti thi im ban hnh, VAS 16 c nh gi l
ha hp vi IAS 23) v c im tin b hn hn IAS 23, trong vic quy nh vn ha chi ph
i vay. Song song vi qu trnh ban hnh cc quy nh trn th ngy 22 thng 12 nm 2014
B Ti chnh cng ban hnh thng t 200 quy nh v hch ton chi ph i vay v vn
ha chi ph i vay, cng thng cng vn 12568/BTC-CKT gii thch thng t 200 ch r
mt s ni dung trong qu trnh xc nh chi ph li vay c vn ha. Trong ni dung ca
VAS 16 quy nh c th v phm vi p dng ca chun mc, v ti sn d dang cn c
vn ha chi ph i vay, v cc yu t ca chi ph i vay, v xc nh chi ph i vay c vn
ha. Tuy nhin, t khi ban hnh n nay, VAS 16 bc l rt nhiu im hn ch trong qu
trnh vn dng v khng c bt c mt s thay i hay iu chnh no ph hp vi
thc t. Chnh v vy, vic nh gi v tho lun li VAS 16 l mt trong nhng vn cn
thc hin trong giai on hin nay. c bit l, trong giai on m BTC ang ly kin v d
tho cc CMKT mi (d kin ban hnh vo nm 2016) v VAS 23 cng ang trong qu trnh
son tho v ly kin.

2. Bn thm v mt s ni dung cn lm r i vi hch ton chi ph i vay

theo VAS 16
Trong nhng ni dung c cp ca VAS 16 c mt s vn c mt s vn cn
lm r d trnh hiu nhm trong qu trnh thc hin, c th nh sau:
Th nht, v phm vi p dng ca chun mc
V phm vi p dng theo VAS 16: chun mc ny p dng cho k ton chi ph i vay
nhng c th chi ph i vay ny p dng cho loi vn vay no th VAS 16 khng quy nh
khin ngi s dng thng ngm hiu y l chi ph i vay lin quan n cc khon vay
ngn hng , t chc tn dng v cc khon pht hnh tri phiu, cn cc khon chi ph pht
sinh trong khi huy ng vn ch s hu s khng thuc phm vi iu chnh ca VAS 16. Tuy
nhin nu xem xt mt cch k lng th phm vi p dng ca chun mc ny rt rng n
bao gm tt c cc khon vay ngn hn v di hn, vay ca t chc tn dng, t chc kinh
t v ca c nhn mc d cc khon vay ca c nhn rt t khi pht sinh trong hot ng
ca doanh nghip.
Th hai, v cc yu t lin quan n chi ph i vay
VAS 16 quy nh chi ph i vay gm 04 yu t:
- Li tin vay ngn hn, li tin vay di hn, k c li tin vay trn cc khon thu chi.
- Phn phn b cc khon chit khu hoc cc khon ph tri pht sinh lin quan n nhng
khon vay do pht hnh tri phiu.
- Phn phn b cc khon chi ph ph pht sinh lin quan ti qu trnh lm th tc vay.
- Chi ph ti chnh ca TS thu ti chnh.
Trong tt c cc khon chi ph i vay ny VAS 16 cha cp n vic xc nh chi ph vay
cn c vn ha khi pht sinh cc nghip v vay bng ngoi t.
Trong thc t khi doanh nghip tin hnh vay vn u t cho ti sn phc v hot ng
sn xut kinh doanh th thng vay t chc tn dng hoc t chc kinh t theo n v tin
t l Vit Nam ng. i vi loi tin ny th vic hch ton chi ph i v v vn ha chi ph
i vay c thc hin tng i d dng do c cc quy nh ban hnh v quy nh ghi
nhn v hch ton. Ring i vi cc khon vay bng ngoi t iu kin vn ha cc
khon vay v vn ha nh th no th cha thy VAS 16 cp n. Vn v vay vn
bng ngoi t t khi xy ra trong doanh nghip nhng khng phi l khng c, vy nn
chng VAS 16 nn b sung thm ni dung v vn ha chi ph i vay i vi cc khon vay
bng ngoi t? Nu khng lm r th n gy khng t kh khn cho mt s Doanh Nghip
thc hin u t ti sn bng cc khon vay ngoi t.
Vi nhng quy nh khc v hch ton ni dung ny v d nh Thng t 200 quy nh tt c
cc khon chnh lch t gi hi oi, k c vic chnh lch t gi pht sinh trc tip cho ti
sn di hn vn phi ghi vo li l trong k, khng c vn ha. Nhng theo IAS 23 chi ph
vay bao gm c chnh lch t gi pht sinh t vic vay ngoi t c xem l mt khon

iu chnh cho chi ph li tin vay. Chi ph vay c th lin quan trc tip vi vic mua sm,
xy dng hoc sn xut mt phn ca ti sn di hn l chi ph ca ti sn v do vy n
phi c vn ha (tc ghi nhn vo gi tr ti sn). Quy nh ny ca TT 200 lm mo
m kt qu ti chnh ca doanh nghip v mu thun vi IAS 23 Chi ph li vay.
Th ba, quy nh ti sn d dang cn c vn ha chi ph i vay
VAS 16 quy nh cn phi vn ha chi ph i vay i vi nhng TSDD. Theo VAS 16, TSDD
c quy nh l TS ang trong qu trnh u t xy dng v TS ang trong qu trnh sn
xut cn c mt thi gian di (trn 12 thng) c th a vo s dng theo mc ch
nh trc hoc bn. Trong qu trnh thc hin ngi s dng s t ra cu hi liu
nhng TS m thi gian sn xut hn 11 thng nhng cha 12 thng th khng c vn
ha khi chi ph i vay ca nhng TS ny v nhng TS c qu trnh sn xut l 12 thng th
khng c s khc bit ln. ?
tr li cu hi ny theo cng vn 12568/BTC-CKT quy nh Vic xc nh chi ph li vay
c vn ha phi tun th Chun mc k ton Chi ph i vay. Vic vn ha li vay trong
mt s trng hp c th nh sau: i vi khon vay ring phc v vic xy dng TSC,
BST, li vay c vn ha k c khi thi gian xy dng di 12 thng. iu ny cng
hon ton ph hp vi thng l quc t l IAS 23, chun mc ny cng khng quy nh c
th v thi gian i vi vic xy dng ti sn d dang l trn hay di 12 thng nn m
bo phn nh ng bn cht v ph hp vi thng l quc t l TSC, BST thng khng
phi l cc ti sn sn xut hng lot nh hng tn kho.
Trong qua trnh hch ton ti n v, hot ng k ton hu nh ch thun th theo quy nh
ca Ch k ton m cha quan tm nhiu n chun mc. Khi nn kinh t dn hi nhp
vi nn kinh t th gii vic vn dng cc chun mc k ton vo cng tc hch ton ti n
v l iu cn thit. Do VAS nn c b sung v sa i v thi gian ban hnh qu lu
v cha c chnh sa gy nhiu kh khn cho cc doanh nghip khi vn dng cc n
v.
Ti liu tham kho:
(1): Chun mc k ton Vit Nam s 16 ban hnh theo quyt nh s 165/2002/Q-BTC ban
hnh ngy 31 thng 12 nm 2002.
(2): Thng t 161/2007/TT- BTC ban hnh ngy 31 ngy 12 nm 2007.