Professional Documents
Culture Documents
Li gii thiu................................................................................................ 4
PHN TH NHT ..................................................................................... 6
I. TNH U VIT V HOT NG TNG CNG SC KHE
CA THI CC QUYN ........................................................................ 6
1. Rn luyn h thn kinh : ................................................................. 6
2. H tr hot ng ca h thng tun ho n, kh qun, huyt qun v
cc h mch : ......................................................................................... 6
3. Tng cng s do dai ca c bp, rn luyn cc khp xng ton
c th :................................................................................................... 6
4. Ht th t t, Kh tn an in: ................................................... 7
II. NHNG IU CN CH KHI TP THI CC QUYN ........... 7
PHN TH HAI ......................................................................................... 9
I. NHNG YU LNH C BN TRONG LUYN THI CC
QUYN..................................................................................................... 9
II. PHNG PHP LUYN VN NG TH BNG SU ............. 13
III. NHNG YU CU CA THI CC QUYN I VI T TH
CA CC B PHN C TH............................................................... 18
1. B phn u ................................................................................. 19
a- u .......................................................................................... 19
b- nh ......................................................................................... 19
c- Gy .......................................................................................... 20
2. Chi trn ........................................................................................ 21
a- Vai ........................................................................................... 21
b- Khuu tay................................................................................. 22
c- C tay....................................................................................... 22
d- Tay :......................................................................................... 22
e- Nm tay :.................................................................................. 24
f- Cu .......................................................................................... 24
3. Phn trn ca thn ngi: ............................................................. 25
a- Ngc : ...................................................................................... 25
b- Xng sng:............................................................................. 25
c- Bng : ...................................................................................... 26
d- Eo ............................................................................................ 27
e- Mng ....................................................................................... 28
4. Chi di :..................................................................................... 29
a- Hng : ...................................................................................... 29
b- Vng chu i : ..................................................................... 30
c- u gi : .................................................................................. 31
d- Chn :....................................................................................... 32
5. Khp :.......................................................................................... 33
IV. MY PHNG PHP LUYN TP THEN CHT....................... 36
1. Thn php (phng php luy n tp thn)...................................... 36
2. B php (phng php luyn bc chn) ..................................... 38
3. Th php v nhn php (Phng php luyn tay v mt) .............. 39
4. Lc hng ...................................................................................... 41
5. ng tc hnh cung kiu xoy c vi s vn ng ca kh lc b n
trong. ................................................................................................... 43
6. Nm quy lut i xng hi ha..................................................... 45
Trong khi y ln l c ko li.................................................. 46
Li gii thiu
Thi cc quyn l mt trong nhng mn phi v thut c truyn phong
ph v ni ting ca Trung Quc. Ng y nay Thi cc quyn Trung Quc
c ph bin rng ri v n c tc dng thit thc nhm luyn tp cng c v
tng cng sc khe cho mi ngi. Vit Nam cng c nhiu ng i hm
m v tp luyn mn ny, nht l cc cu lc b sc khe ngoi tri.
Bc H mun vn knh yu ca chng ta trc y c v s C Lu
Hinh, ngi am hiu su sc v Thi cc quyn , c Trung ng ng Cng
sn Trung Quc gii thiu sang Vit Nam trc tip h ng dn ngi tp luyn
trong nhng nm 1955 1957 ti H Ni. Ti cng may mn c cng mt
s ng ch khc tham gia cc bui tp .
Bnh sinh Bc H rt quan tm t tp luyn theo nhiu ph ng php sinh
ng do Ngi sng to. Tht bnh d m v i, t Nh Rng ra i tm ng
cu nc, qua lao ng v tham gia vn ng cch mng nhiu nc, nhng
lc bnh an cng nh gian kh nht, trong sinh hot hng ngy, Bc H khng
bao gi sao nhng tp luyn gi gn sc khe Sau Cch mng Thng 8 nm
1945 v H Ni d bn rn cng vic n u, t m sng k c lc m a phn
gi bc, Ngi vn ra sn tp th dc u n. Cui thng 3 nm 1946, Bc
H ra li ku gi Ton dn tp th dc n nay vn c n nguyn gi tr
ch o, c v ng vin vang vng mi cho cc th h ca chng ta. Khi
khng chin chng Php, d chin khu trong rng su, Ngi vn cng mi
ngi tp th dc, chi bng chuyn hoc bi con sng gn c quan; nhiu
ln sau phin hp ca Chnh ph Khng chin, Ngi vui v thoi mi huy
ng cc v b trng, th trgn ra sn cng chi bng chuyn hoc tp
quyn. Nm 1955 ha bnh lp li, c v s C Lu Hinh hng dn tp
luyn, Ngi rt trng nhn ti v quan tm n mi ngi xung quanh nn
ch th cho chng ti t chc th nh lp hc c gn 20 anh, ch em c ng tham
gia hc Thi cc quyn. Chnh ti ci sn rng ri chch pha sau bn phi
ngi nh mt tng ni Ngi tng v lm vic gn 10 nm sau gii
phng Th , sng sng Ngi dy rt sm cng lp hc nghim tc theo
tng ng tc ca lo v s. Ngi cn cng lp hc, khng b bui no nghe
v s C Lu Hinh ging gii v l thuyt v hc, v o. Ngi thng n
cn hi han trn trng v nhiu ln gi lo v s li cng n sng v trao i
kin rt ci m, thn mt. Qua tp uyn ca Bc H nhng nm 1955
1957 so snh vi trc , chng ti thy Thi cc quyn l bi tp m Ngi
a thch nht, c l v n hp dn, mang li kt qu tch cc, rt thch hp vi
mi ngi, c bit vi ngi ln tui.
Nm 1975, v s C Lu Hinh gi tng ti v cun sch Thi cc quyn,
do chnh ng bin son, k nim nhng ngy Vit Nam khng bao gi
qun m chng ti c dp quan bit nhau nay c l lo v s cng gn 90
tui. y l cun sch rt qu ca kho t ng v thut, c bit l Thi cc
quyn ca Trung Quc. Phn l thuyt c trnh by mt cch khoa hc c
tnh tng kt su sc, phn thc h nh c cc hnh nh minh ha y , t m
cc ng tc ca bi tp. Nay do yu cu ca phong tro Th thao cho mi
ngi ang pht trin, ti xin trn trng gii thiu cun sch qu n y vi bn
c xa gn tham kho, tm hiu tp luyn theo Thi cc quyn. Nu cc bn
mun c sc khe di do, tinh thn sng khoi xin hy thng xuyn tp
theo ng li khuyn v hng dn ca tc gi.
T QUANG CHIN
Ch tch y ban Olimpic Vit nam
nguyn Tng cc trng Th dc Th thao
PHN TH NHT
I. TNH U VIT V HOT NG TNG C NG
SC KHE CA THI CC QUYN
Thi cc quyn l mn quyn thut lu hnh t lu i ca Trung
Quc (ng tc phi hp ca th php, nh n php, thn php, b php), thut
th np (vn ng ht kh su th c thu mi), thut o dn (vn ng c
th v kh cng).
S kp hp cht ch ca ba th : ch, ht th, ng tc (theo thut
ng gi l : luyn , luyn kh, luyn thn) to ra mn th dc v thut mi
cha bnh, tng cng th cht v bo v sc khe l kp hp chc ch gia
ni ngoi ton thn cu thnh tnh thng nht trong ngoi v tnh tng th
ca phng php rn luyn Thi cc quyn, n v quan nim tng th ca tr
liu trong Y hc Trung Quc l mt.
Kt hp o dn v th np, trong khi tp Thi cc quyn khng ch
tin hnh cc hot ng ca c bp v khp xng m cn kt hp gia ng
tc v ht th, t tng cng rn luyn ca ni tng.
Nhng u vit ca hot ng rn luyn Thi cc quyn hin nay :
1. Rn luyn h thn kinh :
Hot ng a dng v cng phc tp ca con ngi l da vo iu tit s
c ch v hng phn ca thn kinh i no.
Thi cc quyn dng phng php luyn tp Tnh tm dng , u
tin cho hot ng v i no c ngh ngi. Trung tm thn kinh s ch huy
ng tc phi hp ca cc c quan chc nng ton thn v luyn tnh linh hot
ca h thng thn kinh. Do , khi luyn Thi cc quyn tuy tc chm
nhng li rt nhy cm v thch ng i vi s bin i ca th gi i bn
ngoi.
2. H tr hot ng ca h thng tun ho n, kh qun, huyt qun v
cc h mch :
L lun Trung Quc cho rng c th con ngi c mi quan h thng nht
gia sc khe v s lu thng ca cc h thn kinh v kh huyt trong mi
con ngi. Sau mt thi gian luyn Thi cc quyn , s c cm gic bng k u,
chnh l phn ng ca s lu thng cc h thng kh huyt v thn kinh.
Trong qu trnh luyn tp, cc mch mu ca ng mch s hot ng iu
, thc y qu trnh tun hon mu, y nhanh qu trnh cung cp kh v
cng tng cng qu trnh trao i ca kh qun.
3. Tng cng s do dai ca c bp, rn luyn cc khp xng ton
c th :
Vn ng khng th tch ri cc ho t ng c lin quan gia c bp, cc
khp xng v cc c quan lin quan. ng tc vng trn xoy trn c ca
Thi cc quyn c th khin ton b cc c bp v cc ng gn trong c th
phi tham gia hot ng, khin cc kh nng ca chng th m phong ph uyn
chuyn m c tnh c lp. Cc c quan chc nng ca c th c th hng
PHN TH HAI
thu vo, gi l khp hng. Ngc n, bng th lng m cng chc. ngh phi
c tp trung ti ngn tay v u ngn chn.
Cnh tay vn ra hng ngoi vi hi th chm xung, nh th lng m
khng th lng, phi lun th hin c t tng nhu trung hu cng ca
Thi cc quyn. Nh vy dn dn c th tng cng c ni lc, ng tc s
nh nhng linh hot, c lc m li khng cng nhc. Chnh v o lc th trc
nh dng m khng phi l dng, th sau c hnh thnh.
Vai phi lun lun vung gc vi hng, khuu tay t ng ng trn di
vi gi, u ngn tay phi t ng ng trn di vi u ngn chn, u ngn
tay ca tay trc c mi quan h h ng vi u ngn tay ca tay sau, mi
chn trc v mi chn sau, gt chn trc v gt chn sau cng phi c mi
quan h h ng vi nhau, trn di, phi tri, trc sau phi h ng vi nhau
v hp li. Mun hp li c vi nhau mt cch t nhi n, thn kh phi c
hp li. Kiu th phi vin mn, nghim tc, khng t n mn, khng kh cng,
yu t, khng nghing ng, khi m th khng c tin hnh tn mn, khi cc
th c tin hnh lin tc phi th hin c uy lc,khng c o l yu t.
Thn phi ngay thng, tinh thn phi c dn tch vo trong.
Phm nhng t th m u ngn tay trc trn th i chp m, di th
i mi chn th thut ng gi l Tam tin tng i. Bt k t th no cng
u phi vai hp vi hng, khuu tay hp vi gi, tay hp vi chn thut ng
gi l Ngoi tam hp. hp vi kh, kh hp v i lc, thut ng gi l Ni
tam hp. Mi mt ng tc , tr c tin dng thc iu hnh s vn ng
bn trong, ng thi bn ngoi cng thoe m vn ng, t ngoi vo trong ,
dng ngoi iu khin trong.
Mi t th c 4 giai on : khi, tha, ch uyn, hp (pht th gi l khi,
tip theo gi l tha, bin i gi l chuyn, thnh th gi l hp). Thc hin
(trc trc) qun xuyn gia th n y vi th kia, vo lc nh dng m
khng phi dng, ni lc dn dn c vn , tinh thn tp trung gi l
Trc trc qun xuyn; cc t th lng, a thc vo chng, hnh thnh
lc ton thn mt cch t nhin m linh hot gi l cc t th lng; ni t
hp khi mt th hnh thnh th t chi phi c s hp lc tr n di, phi
tri, trc sau mt cch t nhin. Trong ta phi bit c ci no trc ci
no sau, khin ng tc c tin hnh mt cch tun t. Trong qu tr nh thc
hin ng tc khng c t qung, trong ngoi, trn di, phi tri, trc
sau phi hi ha thng nht; phi thc hin c Ni ngoi hp nht, Nht
kh qun xuyn , Nht kh kha thnh (trong ngoi thng nht, mt hi mt
mch khng t on).
Khi tp quyn, th ny ni tip th kia, lin hon, lin tc, cng tp cng
lng, cng chm, khin cho vic ht vo th ra c cng nh, cng su, cng
di v cng u, ni tng dn dn sn chc, lc chn dn dn bn vng, th
lc c tng cng, c th qi c thng bng c th mi gc , li c
th bin ha linh hot, nhanh chng.
T th thn ngi cao, va hay thp, iu ny phi cn c vo iu kin
th lc v mc thnh thc ca ngi tp m quyt nh. Lng vn ng
ln hay nh c quyt nh bi t th thn ngi.
Phng php luyn tp cao m nhanh th lng vn ng nh, cn thp
m chm th lng vn ng ln. Vic tng lng vn ng phi tin hnh t
t. Phi cn c vo kh nng ca mi ngi xc nh lng v ng cho
mnh, ng thi phi lun iu chnh cho ph hp vi tin luyn tp.
Khi tp ton bi, phi xc nh t th thn ngi ngay t u, v phi lun
lun gi mt mc , khng c thay i gia chng, lm nh hng tit
tu ton bi.
Hnh 1
Hnh 2
Hnh 3
Chn tri bc sang ngang, khong cch hai chn bng rng ca vai,
mi chn hng v pha trc, khp u gi hi chng mt cch t nhin,
sng lng thng, th lng, trng tm ri vo gia hai chn; ngn chn, b n
chn, gt chn p thng mt t , y hng vng khp chu i m, ngn
tay xe t nhin, u ngn tay dui thng t nhi n , p vo mt ngoi i,
khp khuu hi khunh t nhin, cnh tay khng p st thn trn, n i nch
c th t lt mt nm tay. H lnh nh knh, huyt Bch hi hi hng ln
nh b treo, u nh ang i mt bt nc, cn gi trng thi thng bng mt
cch nh nhng thoi mi. Mt nhn ra xa v ch sang hai bn, tai l ng nghe
pha sau, cm hi thu vo, mi ngm nh, hai hm rng khp nh, li phgn,
u li chm nh hm trn, to thi quen th bng mi, gy thng, th lng ,
hai vai th lng, hai t xng vai i nhau , gia nh c s thng lin,
xng quai sanh tng i c nh. Ngc n thoi mi, bng cng chc. (h nh
2) l t th chun b.
Khi kim tra tnh hnh th lng ton thn, nu t cm thy cn bng tm
kh, c ngha l c th bt u cc ng tc. Trc tin hi a hai tay v pha
trc hai hng, gc bn tay hi xung, ngn tay m t nhin, u ngn tay
tng ng vi cc u ngn chn. ng thi, hai vai h i nh v pha trc, da
c lng c cm gic cng ln, to thnh t th hm hung bt bi, cc t
xng sng th lng, thng ng, khin x ng chu c lc, bng cng thm
cng chc, t xng sng th nht gia hai vai h i nh ln, to thnh t th
Trung chnh yn th, Th ng h nht tuyn, h lnh nh knh, Kh
trm an in, Hm hung bt bi, Trm khin thy chu, Thp yu tng
kha, Khut tt vin ang, do thc hin c nhng yu cu c bn
trong vn ng Thi cc quyn (h nh 3).
Khi t th ny va dng, thc hin tip ng tc sau :
1. T t ht su, ng thi hai tay t t a ra pha trc theo hng mi
bn chn, tay cao ngang vai , khyu hi khunh khin cnh tay khi vn ra
pha trc vn gi c hnh cung nng, ng thi bng di dn dn thu li
(hnh 4).
2. T t th ra, ng thi hai khuu tay thu v trc sn, cnh tay trn
khng p st vo thn khi thu v tay vn ngang vai, va thu va xoay ra ngo i,
hai lng bn tay vt nhau, ngn ci v ngn tr to thnh na vng trn, cc
ngn tay cha chch ln. (hnh 5)
3.
Hnh 4
Hnh 5
Hnh 6
Hnh 7
b T u ti cui, phi dng thc iu khin ng tc, ng tc
phi lin tc, khng t on, tc ph i u khng c vn lc th bo
cng nhc.
c Ht th phi dn dn t c : su, di, chm, u, tnh. Ht th phi
hi ha vi ng tc.
d Mt phi nhn ngang, nhn ra xa, khi tay nng ln gi chng v h
xung gia chng, mt phi ch ti ng tc ca tay (u lun lun H
lnh nh knh, khng ci), sau tip tc nhn ngang ra xa, khin thn kinh
th gic lun lun c rn luyn, c li cho vic khi phc v tng cng th
lc.
Nu c cm gic tc ngc au u th cn kim tra li trng thi th
lng, v sa li. Nu vn c nhng phn ng khng tt th cn phi dng bui
tp.
e Khi thi tit qu lnh hoc gi to khng nn luyn tp ngoi tri m
chuyn vo tp trong phng.
*Thuyt minh:
1. Thn php , ng tc v ht th kiu ny l nhng yu cu c bn ca
Thi cc quyn, n xuyn sut t u ti cui ton b cc ng tc.
2. ng tc kiu ny n gin d tp , khng phc tp, kh tp nh ton
b bi quyn. Nu khng c thi hc to n b cc ng tc, hoc th cht
qu yu khng th luyn ton b bi quyn th c th hng ngy ch cn rn
luyn ring kiu ny v tng dn thi gian tp luyn mi ln l n khong 20
pht, nu mi ngy luyn c 2 ln vo bui sng v bui ti th hiu qu
cng tt. Nhng ngi ang cha bnh nu sc khe cho php, mi ng y c
th tp vi ln. Nu thng xuyn luyn tp s c li cho vic cha bnh bo
v sc khe, tng cng th cht.
2. Chi trn
a- Vai
Khi tp quyn, d l dng thn iu khin tay hay dng tay iu khin
thn cng u l chuyn ng trn theo th thun, v vy yu cu cnh tay khi
dui ra, co vo, quay trn, u phi mm mi. Nhng cnh tay c mm mi
linh hot c hay khng ? iu ny ty thuc vo khp xng vai c th
lng c khng. Th lng khp x ng l do thc iu khin thc hin.
iu ny phi lyn tp lu di mi thc hin c. Sau khi luyn tp thnh
thi quen, khp xng vai s t nhin dn dn c th lng ra v chm
cung. Sau khi khp xng vai hon ton c th lng , tan b cnh tay
c th dui ra, co vo, cun trn t nhin nh cnh liu b gi thi.
Trm kin thy chu c coi l mt trong nhng php tc quan trng
ca Thi cc quyn. Thi cc quyn y u cu Trm kin (chm vai) sau khi
th lng vai. Trm kin thy chu cng gip cho t nhi n hnh thnh t
th Hm hung bt bi. Nu nh vai, nng khuu s l m hng t th hm
hung bt bi v bt li cho vic thc hin kh trm an in . Ch c hm
hung bt bi c thc hin tt th mi c th thc hin kh trm an in.
S th lng v vn ng xoay trn ca vai c tc dng dui thng gn v
c vai, ng thi khin cho c hai sn lng hnh thnh Kh thip bi (kh
p vo lng).
Khi mi tp quyn ch ngh ti vic th lng to n thn v th lng
khp xng vai. Khi luyn c thi gian di, hiu c s thay i ca thc
h th phi ngh ti vic Trm thn v Trm kin, khin Ni hnh t
mm mi chun sang chm lng, cnh tay s c nh nhng linh hot ,
song li rt mm mi v c lc. Nh vy, cnh tay s dn dn tng c ng tnh
n hi nh th lng m khng th lng, cng nh ha quyn. Bng
knh l lc ni lin cc lc vi nhau rt quan trng trong Thi cc quyn.
ng tc kiu xoay trn c, qun qut ly nhau. Cht l ng bng knh cng
cao tc dng gn li vi nhau lc y tay ln cao, d dng dng khuu tay v
nm tay iu khin trung tm i ph ng. Trong lc din bin cng khng d
b b p vo thc trng b ri khin mnh vo a v bt li.
Khi trm kin thy chu phi ch khng p cnh tay v o st nch, phi
cch nch mt nm tay, cnh tay c ch vn ng, v khng mt tnh n
hi.
Khi mi th vo ng v tr, vai v hng phi to thnh ng thng, hai
vai th lng, chm xung v hi hp v pha trc, to th hm hung bt
bi. Hai khp xng vai nh l khng lin, quan h cht ch vi nhau. Nh
vy s trong s bung ra c o n t li, tng cng tc dng hp lc. Trong
qu trnh vn ng, d tin ln hay li li, quay phi hay ln tri, vai v hng
phi lun lun nm trn mt ng thng, p ng yu cu thng h nht
iu tuyn.
Hai vai phi bng phng cn i, khi vn ng khng c xy ra hin
tng vai cao vai thp, lm hng t th thng thn.
Thi cc quyn kiu Trn v V ch trng 2 i xng vai hp hp v
pha trc, to iu kin cho vic h nh thnh t th hm hung bt bi, kt
hp vi vic th lng v chm xung theo hnh cung v xng ln v c
ln phn bng s rt cng chc, c hai bn bng cng hp v trc, c th
tng cng kh nng hp lc.
b- Khuu tay
Tay l b phn kho lo nht v bin ha nht. Hnh dng tay trong Thi
cc quyn chia lm 3 dng : bn tay, nm tay v mc cu. Trong vic thao
lc, phng php nm (chng) l ch yu. c im ca chng php
(phng php ca bn tay) trong Thi cc quyn l cc ngn tay dui lng,
iu ny khc vi chng php trong trng quyn (ngn ci cun cht, 4
ngn cn li dui thng v khp cht).
Khi mi tp quyn, xut chng v thu chng u phi t nhin, khng
c vn lc nm hc m b n tay. Lng bn tay khng c trng. Khi
luyn tp cng phu, ta hiu c h thc ca ng tc th n s c biu
hin trn bn tay. V d, ng tc vn tay ra pha trc, khi cha vn, bn
tay hi khum, lc tch m khng pht, nh vy gi l h chng; trong qu
trnh vn ra, v ng tc vn ra thc hin theo ng xoy c nn dn dn
trit tiu hnh khum ca lng bn tay, nh vy gi l t h sang thc. Khi
vn ti im cui cng, hnh khum gn nh b trit tiu hon ton ngn tay
hi dui, ta uyn, gc bn tay hi nh v pha trc, gip cho th vn v
pha trc dng a lc ra u ngn tay , nh vy gi l thc chng; khi
thu v, v thu v theo ng xay c, bn tay dn dn t m v khum, nh
vy gi l t thc v h.
ng tc ca bn tay l mt b phn ca ng tc ho n chnh, v vy, s
h thc cu bn tay nn kt hp vi s thay i h thc ca ng tc hon
chnh l lun v quyn c ni : Gc ca n chn, pht ra i, quyt
nh eo, th hin ngn tay tt c lin trong mt h i, c ngha l khi
xut th phi kt hp vi ton b cc ng tc ca eo, i, chn.
Khi luyn ti giai on c th dng kh vn lc mi b phn, c
th khin lc u ngn tay thay i theo h ng ca cnh tay. V d, khi
vn tay ra pha trc, bn tay nghing li, lc ny, u ngn tay t c lc
trc ri cng vi ng tc vn ra theo ng xoy c ca cnh tay, lc s
dn dn c chuyn dn sang u ngn p t, ngn gia, ngn tr v ngn
ci, khin ni lc c a ra nm ngn tay. Khi u ngn tay ci c lc
trc, cng vi ng tc vn ra theo ng xoy c ca cnh tay, lc cng
dn dn c a vi tn u ngn t. Khi b n tay a ln h xung song
song vi mt t th u ngn tay gia c lc trc, khi lc y n
s a ti dn cc ngn khc.
Khi ngn ci quay ra ngoi g i l Ngoi quyn (quay ra ngoi) hoc
Thun quyn (quay thun); khi ngn ci quay vo trong gi l Ni quyn
hoc Nghch quyn (quay ng c). D quay thun hay quay ngc u phi
nh th lng m khng th lng, cng nhu ho quyn. ng tc ca Thi
cc quyn c thc hin theo ng xoy c, v vy Cng nhu ha
quyn l yu lnh khng th thiu khi luyn tp.
Khi luyn thnh thc, mt nhn theo u ngn tay no c ngha l ly
u ngn tay lm chnh v t t a lc ti. Khi a , cc ngn khc
cng dn dn c lc. Trong Thi cc quyn , kiu Trn th tp trung thn
nhn vo u ngn gia, cn kiu Dng v Ng th tp trung vo u ngn
tr hoc u ngn ci. Cch a ln lt lc vo tng ngn tay ch c th thc
hin trong Thi cc quyn, v cc ng tc tay trong Thi cc quyn c
thc hin theo kiu xoy c, cun t , phm nhng chng php ln thng
xung thng u khng lm c iu ny.
Khi mi th vo ng v tr, u ngn tay v u ngn chn tng h vi
nhau, u hai bn tay cng vy. Trong phn ln cc t th, u bn tay ngang
bng vi chp mi. S ngang bng gia u b n tay, u bn chn v chp
mi trong phn ln cc t th, thut ng gi l Tam tim tng i.
Khi th bn tay xung khng c thp qu u gi, nu thp qu gi s
d mt trng tm, khi nh tay ra rt b t li. Cnh tay khng dui thng gi
th tch lc. Khi vung tay, phi pht trin bin ho mt thit, khng cng
nhc v t on.
Cn c vo phng hng v hnh dng bn tay, c th quy np chng
php thnh 7 loi sau :
1) Chnh chng : u ngn tay cha thng ln, lng bn tay hng v
pha trc.
2) Lp chng : u ngn tay cha thng hoc chch l n, lng bn tay
khng hng v pha trc m hng ra pha khc.
3) Thy chng : u ngn tay chc thng hoc chch xung, khng tnh
ti hng ca lng bn tay.
4) Ngng chng : lng bn tay hng thng hoc chch ln, khng tnh
ti hng ca u ngn tay.
Tay cu l 5 ngn tay chm li, gp thng xung hoc h i qup vo, to
dng nh mc cu. Thng th ng th t chng bin cu (t t th bn tay
chuyn sang th mc cu). Trong Thi cc quyn tay cu c hai kiu : kiu
Trn v kiu Ng. im chung ca hai kiu n y l ngn t qup trc, tip
theo n ngn tay p t, ngn gia, ngn tr, u ngn t p v o gc bn tay,
ngn ci p vo t u, ngn tr, quay ca t ngn tay ln. Khc nhau l
tay cu kiu Trn c to ra trong khi vn ng, quay ca c tay kh ln,
cn tay cu kiu Ng th sau khi dng tay mi trc tip to th nh, nn quay
ca c tay kh nh. Tay cu trong v thut l mt th php tm bt, c tc
dng qup, tm, kha.
Tay cu l mt trong nhng phng php luyn tp lc c tay v lc ngn
tay. Phng php tm bt trong Thi cc quyn kiu Trn kh nhiu. V d.
trong ng tc qu ca Ym th ho nh chy c kiu tay cu 4 ngn
"Hm hung" v "bt bi" quan h mt thit ("bt bi" c ngha l khng
kh trim st lng) c "hm hung" th c "bt bi". "Bt bi" l khi ngc
gim ngm kh.
cng nhc, lm nh hng n tnh linh hot khi xoay chuyn ca l ng. Khi
lm ng tc bc hnh cnh cung trong Thi c c quyn kiu Ng, mc d
thn trn ci v pha trc, nhng lng v thn vn cn gi thng , tc l lc
t nh u cn c xuyn thng ti gt chn , to thnh mt ng thng
trong khng gian, l m t kiu ca php luyn thn trong nghi ng c thng.
Bt k bi Thi cc quyn no cng u ch vn dng lc l ng, nu
vn dng lc mt cch thch hp th c th tng sc pht lc , nng cao tc
pht lc, hn na cn gip cho lc ca ton thn tp trung vo mt im. Cc
nh Thi cc quyn tng ni : Lng bn tay, c tay, khuu tay, v vai,
cnh lng, sng lng, hng, u gi, chn, lc ca chn tit u pht t
gia lng, php thut ng ngi cng nhn mnh cch vn l ng i mt
chng minh tm quan tng ca l ng trong tn cng. Do vic tp luyn Thi
cc quyn bt u i t ng tc mm, lng v trng nn c ng dng vo
vic cha bnh, ch cn iu chnh l ng vn ng l c hiu qu rt tt
i vi vic cha tr bnh thn.
Thi cc quyn trc ht coi trng php luyn thn, do vy hy ht mi h
thc u c phn lng, sau l ngc. Khi lm ng tc vi lng, th tht
lng hai bn tri phi thay nhau lm cng vic phn r thc h.
Tht lng c lin quan cht ch vi hai i, khi mt bn tht lng l thc
th i pha di cng l thc, khi mt bn tht lng l h th i pha di
cng l h, l phng php luy n tp pha di tng lin hai i.
Nhng vn cn thc hin nguyn tc Trong thc c h, trong h c thc,
lm sao thc m vn khng bi ri, h vn khng n ni v b hng ht.
Khi c nhng ng tc hon chnh, nh hnh ri th lng cn thp
xung (tc l lc lng cn i xung), tr gip cho kh trm v lc xuyn t
tiu (du tay, u chn gi l t tiu) bc i cng vng chc hn.
e- Mng
th tch pht thay i theo nhau li n han lin tc. Nh vy gi l ton thn
u l quyn, ton thn ch no cng l thi cc.
Ng cung hp nht l mt quy nh c th trong ph ng php rn luyn
tng lc ni ngoi ton thn. Khi dng th gi l tnh, Tnh trung hu ng;
khi i th gi l ng, ng m nh tnh.
2. B php (phng php luyn bc chn)
My t th c bn trong b php gi l B hnh. S thay i b hnh gi
l B php.
Yu cu i vi b php trong Thi cc quyn l : thc hin vic chuyn
ha tin li, phn r h, thc. Chn tri h th chn phi thc, chn tri thc
th chn phi h. Khi tin ln li li, phn eo cng phi dch chuyn theo.
Bc chn phi nh nhng linh hot; t chn phi vng, khng lc l run ry.
B php l c s gi thng bng v nng ton thn, ng tc linh
hot hay chm chp, iu ny quyt nh bi b php c chnh xc hay khng.
B php trong Thi cc quyn, ging nh th php, vn ng hnh cung
v hnh trn, tuyt i khng c i thng v thng, ln thng xung thng,
ng tc ca chn phi c tin hnh ng thi vi ng tc ca tay, ch c
tay vn ng theo chn, chn chuyn ng theo tay th mi ph hp vi
nguyn tc Thng h tng ty (trn di theo nhau). Khi bc ra, trc
tin phi thu mt bn hng vo, phn bng ca bn ny cng y xung
mt chn, n nh trng tm; sau chn kia t t bc ra theo ng vng
cung, song khp gi phi hi hi ra, bo m tnh linh hot v th tch ca
khp gi. Phng hng, gc t chn v s dch ra, thu vo khi chuyn
dch hoc s quay phi sang tri ca gt chn u ph i hiu c ci no l
chnh, ci no l th, ci no l h, l thc, ci no thc hin trc, ci no
thc hin sau.
S chuyn ha t h sang thc trong b php ca Thi cc quyn phi
c tin hnh dn dn, khng c lm t ngt. Phng php luyn c
th chuyn ha dn c tin hnh nh sau: lun lu dng m t chn nng
trng lng ton thn, hai chn c thay nhau ngh ngi, nhng v ng
tc tin hnh chm, u, gn nh tnh , v vy trn thc t, s chng ca
mt chn v cng ln, v lng vn ng cng rt ln. Nhng ng i tp Thi
cc quyn lu c chn c bit pht trin. Song i vi nhng ng i mi tp,
d sc khe tt n my cng cm thy khng d d ng mt chn nng ton
thn, v vy i vi nhng ngi ny, nht l nhng ngi gi yu, khi bt
u khng nht thit phn r bc thc, bc h, ch yu cu bc ngn hn
gim bt lng vn ng, sau cn c v o mc thnh thc v iu
kin sc khe m t yu cu cao hn, nhm tng bc nng cao lng vn
ng, tng cng lc chn v sc ca khp gi.
Mc d phi phn r chn h chn thc, song vn cn phi m bo H
trung hu thc, Thc trung hu h . Ch c h thc ha quyn vo nhau th
mi c th bin ha linh hot .
Khi chn tin ln, trc tin phi nhc i ln lc tch u gi ko gt
chn ln, mi chn hi chc xung, sau dui thng chn, t t b c ln,
mi bn chn t t nng ln. Gt chn tip t trc, sau bn chn v mi
bn chn tip t. Ton bn chn p phng xung mt t.
Khi li li, trc tin phi nhc i ln, lc tch u gi, ko gt
chn ln, mi bn chn hi chc xung sau t t dui v pha sau, mi b n
chn hoc bn chn tip t trc, ri c bn chn tip t.
Khi lng tc khai lp, chn sau h i dch v pha trc cng u phi
nhc i trc, lc tch u gi ko gt chn l n, mi chn hc bn chn
cng nhc. Bc chn d c vng chc th no, song nu cng nhc, khng
linh hot th d b ng, Nhu trung hu cng tc cng bt ph cng l
quy lut cn c p dng tha ng vo bc chn.
S thay i ca lc hng l yu t then cht iu tit l ng vn ng
tng cng pht lc. S kch lc ( kch thch pht lc) trong Thi cc quynl
mt kiu pht lc t ngt) , kch lc c c im nh : tc nhanh, theo
ng xoy c, kh , lc mnh.
5. ng tc hnh cung kiu xoy c vi s vn ng ca kh lc b n
trong.
ng tc hnh cung trong Thi cc quynl biu hin bn ngoi ca s
vn ng cun trn ca kh lc bn trong. Mi ng tc tin ln li li , co vo
dui ra u c thc hin nh s vn ng cun trn ca kh lc bn trong,
chnh l ct li tinh hoa ca thi cc quyn. c im ch yu ca s vn
ng kh lc l ngun lc nm ct sng ph n eo, nh s vn eo chuyn
ng ct sng , lc s th hin nh sau: vn c tay lm xoay chuyn cnh tay
v th hin ra ngn tay, cn chi di l xoay mt c chn lm chuyn ng
chn v c biu hin ra ngn chn . s cun trn lin tip theo ng
xoy c to thnh mt lot s vn ng xoy c khng gian phc tp d i v
tn. tay xoay trn ra ngoi (lng bn tay t pha trong lt ra ngoi) gi l xoay
thun (tin ln kiu xoy c) tay xoay vo trong gi l xoay ngc (li li
kiu xoy c). Xoay thun, xoay ng c lun lun khng c mt.
Xoay thun l ng l phn l lc ly tm. Lc an in c a ti u
hai bn tay v hai bn chn, vai iu khin khuu, khuu iu khin tay, hng
iu khin gi, gi iu khin chn, ht vo, pht lc.
Xoay ngc l tnh l hp l lc hng tm, lc u hai bn tay v hai
bn chn tr v vng an in, vai dn khuu, khuu dn tay, hng dn gi
,gi dn chn, ht vo, tch lc.
Trc y mt s chuyn gia v Thi cc quyn hnh dung phng php
ny l Lc cun t, Lc rt t. V ng tc ca Thi cc quynl ng tc
hnh vng cung theo ng xoy c, lc cng vn theo ng xoy c, nn
chng ta cng c th gi l Lc xoy c. phng php luyn tp ny khin
c bp v gn ct, c quan ni tng ca ton thn ra ngoi u c vn ng.
Phng php ny yu cu Khc trung cu thc (tm ci thng trong ci
cong), ch no cng l cong m ch no cng l thng, cong v thng ha
quyn thng nht vi nhau.
S vn ng hnh trn ca Thi cc quync th v nh s vn ng ca
tri t, s quay trn ca lc bn trong lc quay trn v nh ging nh s tin
thoi ca quay quanh kiu xoy trn c ta nh qu t quay khng ngng.
l phn m dng v m dng nhau. Nu vn ng trn khng c
gia qun xuyn th nh l mt trng quay quanh qu t , ch quay m khng
t quay s vn ng trn ny vn l chy ng thng. S xoay trn Khai,
Hp, H, Thc ca mi ng tc u c to nn t mt ng trn. Ci
c gi l Diu th nht trc nht thi cc c ngha l mt khi c ng
tc th nh mt vng trn. Trong ci vng trn ny ph i c hai lc m v
dng , phi c nhu- c cng, c h c thc, nhu cng , h thc ha
quyn vo nhau, nh vy mi gi l diu th trong Thi cc quynnu ch
nghing v nhu hoc v cng th khng th gi l diu th c bi v h
ch nghing v mt mt , khng c tc dng m dng tng phn tng
thnh, h tr nhau cng tn ti. S vn ng vng trong ny c ci i ht c
vng trn, c ci na vng trn, c ci vng ngc, c ci vng thun, c ci
Trong khi y ln l c ko li
V d : Mun bc sang tri , thn bn phi , trc tin phi xoay xung ,
y hng bn phi xoay sang phi , thu vo, trng tm chuyn sang chn phi
, sau chn bn tri ko u gi ln m hng ra, t t bc chn tri ra , gt
chn chm nh t, ng thi t t th ra. Ng c li cng nh vy, khi
chuyn ng sang tri hoc sang phi, thn phi ngay th ng, ng tc phi
mm mi hi ha nhp nhng, hai vai cn i, khng bn cao bn thp.
Trong khi y ln l c ko li
Th ra
Khai Thc
Pht
Vn
Lui
Nng
Ngng
Ti
Nhp
Phng nh ra
Kch
Cng
Dng
V. Cc v d v h hp trong th quyn
Cc th nh trong bi TCQ, mt s ng tc th n gin, ch cn mt ht
vo th ra han thnh ng tc ca mt th, mt s ng tc th phc tp,
phi dng hai hoc ba ln ht th mi hon thnh ng tc ca th , nhng
tt c u da vo tc dng tn cng ca ng tc: ng tc th th l tch,
l hp, l bin ha, l ly hi, ng tc tin cng l pht, l khai, l
nh, l th ra. chnh l s h hp trong th quyn kt hp t nhi n
gia h hp v ng tc. Tp ng tc m v vung tay, th s h hp c th
iu tit thch ng, c th trnh th gp, trnh cho lng ngc khi b ngt hoc
tc kh, khng cn tp trung s dng to n b sc lc chng li nhng cn
tr. S ktt tip gia cc th vi nhau cng li d a theo nguyn tc tin cng
th k tng k, v vy khng nhng kt hp c s h hp m cn khng
c ng tc tha.
Ly v d mt vi th trong bi TCQ kiu Dng (Dng thc) ly im
bt u, im dng, v ng i th phng th (chuyn) v tn cng (nh)
trong tng ng tc ca mi th ni r s kt hp t nhin gia ng tc v
h hp. Cn v phng php thao tc c th, ni ngoi tng hp, v phng
php tin cng phng th mi th (ng tin, im pht lc, mu cht
quyt nh ) th v trn ni r, nn y c th gin lc c.
V d I: Th Nm ui chim s
Hnh 8
Hnh 9
Hnh 10
Hnh 11
Hnh 12
Hnh 13
Hnh 14
Hnh 15
3. Thn sau thp xung, to thnh bc gi bn phi, hai cnh tay vut
nh v (hnh 14), ly hi vo. Thn trc thp xung, to thnh bc hnh
cnh cung bn phi, hai bn tay cng a ra pha trc (hnh 15), th ra.
V d II: Th Roi n ( tip sau th nm ui chim s )
1. Lng xoay tri, trng tm vn chn phi, hai tay v on ra, u khyu
hi h xung, lng bn tay hng xung di, hai tay a sang tri cch ngc
chng na bc chn, u mi chn phi tamk thi nguy n (hnh 16), ly
hi, hai tay tip tc xoay sang tri theo l ng. Khi cng dch chuyn sang
gc xin bn phi (lng bn tay tri ch xung cng vi mi bn chn tri to
thnh mt ng thng xung di, chn phi trc vai tri) (hnh 17), th
ra.
Hnh 16
Hnh 17
Hnh 18
Hnh 19
2. Lng xoay phi, trng tm vn chn phi, hai tay gp khuu, khi u
khuu tay h xung di, cng vi dch chuyn sang bn phi na bc th
ly hi ( hnh 18). Hai tay tip tc xoau phi theo lng, cng chuyn dch sang
gc xin bn phi, tay tri pha trc vai phi, tay phi lm thnh ci mc,
nm ngn tay chm thng pha di ,u tay phi v mi bn chn to thnh
gc xin vi ng thng t trn xung (hnh 19), th ra.
3. Lng xoay tri, chn tri hi gi ln ( cch m t t mt cht), t
xoay lng sang bn tri, tay tri chng khu u, c tay vung ra theo h ng
trc, ch ln trn, lng bn tay quay v phi c, theo , xoay l ng, i chn
phi ng thi chuyn sang tri, khi gt c hn v a ra pha trc (hnh 20),
ly hi. Chn tri bc hnh cung ra pha trc, trng tm dch chuyn ra pha
trc, mi bn chn phi hng vo trong to thnh bc hnh cung sang tri;
tay tri h thp khuu gp vo, lt bn tay bn tay v pha trc, u
tay, u mi, u chn i nhau (hnh 21), th ra.
Hnh 20
Hnh 21
Hnh 22
Hnh 23
Hnh 24
Hnh 25
Hnh 26
Hnh 27
Trng tm vn i chn tri, lng hi xoay sang tri, hai tay thu v , thn
phi hi quay vo trong theo hnh cong ( hnh 24 ), ly hi. Chn phi tin ln
pha trc, gt chn chm nh t, thn ngi tin thng ln, bt u c lc t
bn phi, theo mi chn bn phi quay vo 45 , chm hn chn xung
t, trng tm ri vo chn phi, ngc i thng vi hng ng, thn thng,
da vo vai phi theo hng chnh Nam, thn phi chnh gia. Tay phi h
xung, lng bn tay quay sang tri, tay tr i gp khuu, lng bn tay hng
sang phi, ch ln trn ( hnh 25), th ra.
Lng hi xoay sang phi, tay tri h thp xung ht, tay phi gi ln (
khng qu nh u ), lng bn tay hng sang tri, chn tri nng l n cch
gt chn phi ln pha trc sang tri, mi chn gi v chm t, thn h i
vn ln ( hnh 26 ), ly hi. Thn hi chng xung, pha bng bn tri theo
vy hi xiat tri khin cho thn ngi thng i din vi phng ng, c
ngc bn phi thp xung theo hnh cong, khp xng ca vai phi quay
chng xung di, khuu tay phi chng li gi nguyn, lng bn tay phi
hng pha trc v hi chc xung, bn tay tri khng h thp m gi gn
ngang cnh hng ( hnh 27 ), th ra.
V d V: Th m gi c bc ( bn tri ) ( tip theo th Bch hc
dng cnh).
Trng tm vn i chn phi, lng hi xoay tri, tay phi xoay ra ngoi
hng v pha trc ngc, h xung, lng bn tay hng ln trn, tay tri hnh
cong gi ln pha trc bn tri. Hai lng bn tay vn quay vo nhau, lng
xoay phi, lng bn tay phi dn dn quay v hng c, lng bn tay tri gi
ln trc, cch ngang ngc trn, hai lng bn tay vn quay vo nhau.
Hnh 28
Hnh 29
Lng tip tc xoay phi, tay phi h ng xung pha di qua bn hng,
lng bn tay hng vo trong, ngn tay ch ln trn, lng bn tay tri h i
hng sang phi, chuyn dch ra pha tr c bng, ng thi chn tri tin ln
gi v nh sp tung chn (hnh 29 ), ly hi. Chn tri thi khng ti n ln
trc m h xung t, bc vng to thnh hnh cnh cung bn tri, tr ng
tm chuyn dch ln pha trc, lng bn tay tri hng sang bn tri, m
vng u gi tri, h xung, gi cht; ng thi l ng bn tay phi quay vo
trong, t quay ra phi trc ri vung ra (chn tri tung ra tht ). Lng bn tay
phi m vng, lng bn tay tri a ra trc, ba th cn phi lm ng
thi, ni n y, thut ng gi l Tam hp nht. Nu khng c c Tam
hp nht th cng khng th thc hin tt s h hp trong th quyn, v cng
khng th lm ng tc tn cng chnh xc (h nh 30 ), th ra.
Hnh 30
Hnh 31
Hnh 32
Hnh 33
V d VII: Th Tay my ( Vn th th )
Hnh 34
Hnh 35
Hnh 36
tay tri hng ln trn, cc ngn khc h ng ln trn nhng nghin hn, nh
mt t u ngn tay phi chuyn hng nhn ra xa (hnh 36), th ra.
Trn y l phng php kt hp t nhin gia ng tc Tay my bn
tri v h hp, cn ng tc Tay my bn phi ch cn lm ngc li, cn
cch thc hin mt ly hi-mt th ra (mt ht mt th ) cng tng t.
V vy, nu khi ch dng mt tay lm ng tc my, th c tay ln
xung, sang hai bn s to thnh mt vng trn, cn n hai ln ht th. Nu
phi hp hai tay, khi thay nhau lm ng tc Tay my bn tri bn phi vn
ly hai ln ht th. S phi hp hai tay trong bi quyn, (khi hai tay tri phi
thay nhau lm ng tc ny) ch cn ch mt ln ht th khi tay vn ng h
xung. Cn nh s h hp khi phn r hai chn, gim chn, th hai tay hp
vo nhau l ht vo, a u hi ln, phn hai tay ra l th ra.
Nhng v d k trn cung cp cho ngi c tham kho s kt hp t ng
ng gia ng tc th quyn v h hp, c tc dng tr gip hc mt bit
mi. Chng ti cho rng qung i qun chng nhn dn lao ng khi
tip thu c, th khi sng to cho bi tp, vn dng nguyn tc ht th phi
hp tc dng tn cng nh nguyn tc tin cng lin tc Th th tng k,
cng u s cn c vo kinh nghim thc tin, lun tm ti v kim tra cng
tc bin son, mt hp mt khi, mt tch mt pht, mt ht mt th u
l vic rt t nhin. Cho nn trong khi sng to bi Thi cc quyn mi, chng
ta cn suy tnh k nn ly g, b g.
C mt s ngi khi luyn tp Thi cc quyn khng ch n tnh tin
cng lin tc th th tng k ca ng tc m t tng hoc b mt ng
tc no i, th s ny sinh ng tc hai ln ht hai ln th gn nhau, dn n
vic khng th vn dng qui lut ht th tr ong th quyn, cng khng th thc
hin c s tin cng lin tc th th tng k cn thng qua thc tin, sa
i ng tc, lm cho phng php luyn tp Thi cc quyn khng ngng
phong ph v nng cao.
PHN TH BA
Ph lc
I. Thit thc dy tt, hc tt mn Thi cc quyn
gin ha"
Thi cc quyn gin ha chnh l v mc ch cha bnh v bo dng
sc khe. Cn c vo s ci tin trong Thi cc quyn kiu D ng ( Dng
thc ) th ta thy cc th quyn d hc d thc hnh hn trc v c c
im l tit kim thi gian. Do thi gian luyn tp thun li n n c th gip
cho nhng ngi khng thch ng vi nhng vn ng mnh tip thu c,
sau khi luyn tp d thy c hiu qu v vy c th to cho, mnh mt thi
quen rn luyn tt.
Ngi dy mn Thi cc quyn phi da tr n c s k tha i mi,
nghin cu su, k phng php ging dy, trao i kinh nghim vi nhau,
phn tch t m tng ng tc ca bi, ty theo gii tnh, tui tc v bnh tnh
khc nhau m iu chnh lng vn ng, gip cho nhng ngui hc c th
nm vng yu lnh ca ng tc trong thi gian ngn, t c th t c
hiu qu cha bnh vo bo dng sc khe. i vi nhng ng i bnh ,
ngi yu cn nhit tnh, khng c nn ch, lun lng nghe mi phn nh
ca ngi bnh, nghin cu phng php ging dy, cn c tinh thn phc v
nhn dn ton tm ton ( theo g ng bc s Bch cu n ), vi cng lnh
trong ngnh th dc cha bnh, gp phn v o cuc cch mng x hi ch
ngha v s nghip xy dng ch ngha x hi.
i vi mt s ngi b bnh, phi p dng ph ng php c bit, bi
tp phi thch hp vi hon cnh ca bnh nhn, ch khng bt ng i bnh
phi thch ng theo bi tp. Nu nhng yu lnh luyn tp c bit m khng
thch hp vi hon cnh ca mt s bnh nhn no , lc u c th tm thi
khng yu cu lm ng ng tc, th ngi dy lm mu c th khng th
hin nhng yu lnh c bit . V d, c ng i b bnh au lng, th khng
yu cu phi tp ng tc xoay l ng ngay t u, mt nhn theo tay lc mt b
au th c th khng yu cu ngi lm ng tc a mt, ngi cao huyt
p th khng yu cu lm ng tc ci ngi ci u, ngi b xoang mi th
cn nhn mnh n ht th t nhi n, khng nn s dng php ht th di rn
Mt vi t th c bn trong cc nc bc ny c gi l M hnh
bc, m hnh thng qua s di ng v xoay chuyn mi gi l nc bc.
M hnh bc l t th c nh ca chi di, cn nc bc l ng tc bin
ha ca chi di. M hnh bc v nc bc nu khng c tnh quy lut, th
khi luyn tp thn trn s vo v i rt xu, lng ph sc lc, khng duy tr
c s cn bng ca trng tm, h hp khng th iu tit thun li. V vy
khi hc trc ht cn phi phn bit gia m h nh bc v nc bc, c nh
vy luyn tp mi chnh xc, mi c th xy dng c s cho vic bt u hc
v rn luyn tt bi Thi cc quyn.
M hnh bc v nc bc trong Thi cc quyn c c im l h thc
r rng, sau khi bt u ng tc lun lun lun hi ly mt chn tr gip
trng tm ca ton thn, khng cho php hai chn cng lm trng tm ton
thn, nu khng s phm phi li hai trng lng v nc bc ( tr ngoi
l: bc nga nh kiu khai ri chuyn thnh ng tc l dng c hai chn
lm trng tm ). Mc du trng tm lun lun bin i, hai chn thay nha u
c luyn rn, thay nhau ngh ngi, c th lm gim bt s cng khp, c v
mt sc, song do lc tp luyn ng tc th ng chm u, sc chu ng ca
i vn phi rt ln so vi bi tp ng tc nhanh ca Thi cc quyn. V vy
khi mi tp ch cn ly gi cao 40 l thch hp, dn dn tng lng vn
ng ln gi trung bnh 65 , ri n gi thp 90 (s cao thp khi h
mng c th tham kho hnh v bc nga).
Trc khi hc thi cc quyn cn luyn tp tr c cc m hnh bc v
nc bc, c th tng cng cho khp chi di, c bit l sc chng
khp u gi, t th u thn trn, t vai n ngc v bng cng d sa hn,
sau hc vo bi c th mi d tip thu. Sau y s d ng hnh v gii
thiu 8 m hnh bc c bn trong Thi cc quyn gin ha (trn trang giy
ly phng Nam lm im khi u, cc ng tc li n tip th hng sang
tri, tc l tin ln pha ng).
1- Bc nga
Bc nga kiu bt u; trc ht thn v chn thng, ton thn thoi
mi, sau chn tri bc sang tri rng bng vai, mi hai bn chn
hng ra pha trc, hai chn thng hng song song nhau, trng tm ri
vo gia hai i, u gi hi chng, hai tay t nhin h xung (nh hnh
1a: M u).
Hnh 1a
Hnh 2a
Hnh 1a
Bc nga c cch nhau gia hai b n chn kh ln th d dng thp
ngi xung, trong Thi cc quyn gin ha khng c b c nga ln c
nh nh vy, ch c giai on trong qu tr nh chuyn ng ca ng tc
Tay my mi c bc nga ln. Trong bi Thi cc quyn nhiu ng
Hnh 4a
2- Bc ch inh
T kiu bc nga, mi chn phi ( tri ) khng c n hng vo trong,
trng tm ri vo chn tri (phi), mi chn hng v trc to thnh gc
xin, ng thi lng v hng hi nghing v bn tri (phi) xoay; thn
ngi xoay ra ng trc pha bn phi (tri) to thnh gc xin, u cng
quay theo, mt nhn ngang, ng thi gt chn tri (phi) a ln xoay vo
trong, lm sao c th i din vi gt chn phi (tri), lc n y chn tri
(phi) trc, gt chn gi v chm t, mi chn h ng v ng trc,
hnh thnh bc ch inh gi trc thc sau ( hnh 5a: bc ch inh )
Hnh 5a
3- Bc gt
T kiu bc ch inh, t th phn trn c th khng i, gt chn
trc chuyn v pha trc, bn chn hn xung t. Trng tm c th
dn v chn trc, khp gi cong (nh hnh 6a), gt chn sau hi nhn v
trc, bn chn chm nh
Hnh 6a
Hnh 7a
Hnh 8a
Bc gt hnh 8a l dng phc hi ca kiu bc cha inh, sau
chn sau hi dn khp gi v pha trc, hi hng v pha tri ( phi )
bc, gt chn chamk t tr c, sau ton chn trc bc dn hn
xung t, gi co li, chn gp xung, u gi khng v t qua mi chn,
mi chn hng v pha trc, h thp hng, trng tm chuyn dch v
pha trc, chn sau dm t c tc dng h tr, cn chn ch ng v hi co,
Hnh 9a
Thn khng c lch tri lch phi, mt v n lun nhn thng v pha
trc (nh hnh 9a Bc hnh cung)
5- Bc gi
T bc hnh cung, tu th thn khng i, trng tm li c a dn
v thn sau, chn trc li chm nh t mi chn chch l n hoc gi
ngang bng. l bc gi (nh hnh 10a Hnh bc gi, mi chn
chch ln trn; nh hnh 11a hnh bc gi; mi chn ngang bng )
Hnh 10a
Hnh 11a
6- Bc xoay chuyn
T kiu bc gi, mi chn trc hi choi sang bn, t c bn chn
t t xung t, gi co, vng chu i h thp xung, trng tm dn v o
chn trc, chn sau nhn gt ln, gt chn xoay ra pha ngoi, hng xoay
sang tri mt cht, u gi xoay vo trong gn st vi phn gp ca ch
trc phn di bp i. Mt vn lun lun nhn thng pha trc.
c gi l bc xoay chuyn ( hnh 12a bc xoay chuyn )
Hnh 12a
7- Bc p i
Hnh 13a
Hnh 14a
Hnh 15a
Trn y l 8 loi hnh c bn, bn c th tp n b, cng c th tp
lin kt cc b hnh. Nu nh luyn tp cc ng tc lin quan ca cc th
bc v bn th s hn chn tri xung t ca th b c c lp, mi chn
hng v pha Nam, mi chn phi xoay gp, mi chn tri vn h ng v
pha Nam, phc hi li t th ban u. T tip tc bt u cc ng tc
lin quan ca cc th bc c bn, Cc loi b hnh bc c bn, bc th
s yu cu vng chc, bn chn v gt chn phi dng lc thc s, cn
cc phn khc ca chn c th th lng mt cht, khp gi khng v t qu
III.
tri phi, trc sau, ban u tng nh phc tp kh luyn, nhng k thc
khng kh. Nh vy nim tin ca hc vin s tng. Sau khi qua qu trnh phn
gii ng tc, phng php dy hc ny s hiu qu cao. Tm li, phi cn c
vo nguyn tc khoa hc ca tp luyn ci tin ph ng php dy hc, s c
li cho vic nng cao v ph bin Thi cc quyn.
Di y xin dng hnh v gii thch Khai thc v Nga hoang tung
bm lm v d gii thiu b php lin hon ca Thi cc quyn gin
ha ( Mt quay v hng Nam lm khi u).
o Hnh 16a Khu lnh 1
Hnh 16a
Hnh 18a
Hnh 17a
Hnh 19a
Ton thn thng, hai chn m rng bng vai, trng tm r i vo khong cc
gia hai chn, hai tay bung xui t nhi n, mi ngn tay gia st vi ng
gia i , mt nhin ngang v phi trc, ton thn th thi ht th iu ,
bt u ng tc. Sau ng tc u, ch khng ngng ch o h nh ng.
o Hnh 17a Khu lnh 2:
Hnh 20a
Trng tm dn vo chn phi, chn tri t t thu v tr c chn phi mi
chn hng v phi trc chm t, gt chn nhc l n, ngang vi gt chn
phi, cch khong 0.15 m thnh th ch inh
Hnh 21a
Mt vn ang nhn v phng Nam nay chuyn sang nhn v phi ng,
c n thi xoay sang tri mt hng v phi ng (l ng tc m phng
hng c nh trc, sau n mt, ni tng hot ng theo nh
nh, tip tay chn, thn ca c th mi vn ng, lad ng trc
trong ng gi l bi tp (t trong ra ngoi), sau mt thi gian luyn tp lu
di t nhin c th hp nht ni ngoi, nht ng v hu bt ng. M t lun
tin phong ng tc tip sau. T tun t ca mi ng tc tin trc,
li sau, xoay phi, chuyn tri, u tun th tr nh t nh vy, luyn tp c
phn tch). Ty theo mc chu lc ca bn hng, ty theo s xoay tri ca
phn eo, khi bng co li, tip theo nng gi tri, chn tri cch t khong
0,15 cm, ng thi h thp lng, tip chn tri t t xoay theo h nh xoy v
hng tri v pha trc mt, gt chn chm nh xung t, u gi h i co,
to thnh th bc gi, thn xoay sang phi thnh mt gc xin, mt hng
pha trc (tc hng ng)
o Hnh 22a Khu lnh 2:
Hnh 22a
Trng tm chuyn t t di sang chn tri, mi b n chn chm t, chn
trc dm t, than theo eo xoay chuyn v pha tri, duy tr t th thn thng,
chn sau choi ra nhng hi chng, mi chn ngot vo pha trong, bn chn
xung t, u gi hi cong, tr thnh m th h tr thm cho chn trc,
khp gi vn c th dui thng, duy tr tnh linh hot khi xoay chuyn. Do
chn sau l h, nhng vn phi c cm gic Trong h c thc. H thp
hng v eo, tn an in, vai bung lng nh ng chm xung, ngc n, u
v c lun th thng mt nh n ngang ra xa v pha trc. Thnh bc hnh
cung
o Hnh 23a Khu lnh 3
Hnh 23a
Trng tm dn dn chuyn v pha sau chn phi, phn hng pha b n phi
thu lc chuyn i t bn tri, pha phi bng co nh li, t th thn khng
i, bn eo xoay tri chuyn v sau, thn hng thng hng ng, mi bn
chn tri t t nhc ln v pha trc, gt chn chm t, u gi tri hi co,
to thnh th bc gi.
o Hnh 24a- Khu lnh 4
Hnh 24a
Mi bn chn bc hng ra ngai, mi chn ng hng Ty Bc, trng
tm dn dn chuyn dch v phi tr c chn tri, bn chn tri dm hn xung
t to thnh mt ng xin; ng thi eo t t xoay qua tri, b n phi bng
thu li, gt chn phi t t nhc l n, bn chn phi v xoay chuyn, gt chn
quay ra ngoi ng hng Ty Nam, thn xoay tri to th nh gc xin nh so
vi phng trc ( tc pha ng Bc) mt nh n ngang pha trc ( tc pha
ng ). u gi phi st vi phn pha sau ca u gi tri. Khp gi tri phi
c lc, u gi khng vt qu mi bn chn, to thnh th bc xoay
chuyn.
o Hnh 25a Khu lnh 5:
Hnh 25a
Trng tm vn ri vo chn tri, chn phi co gi v nhn mi chn ln.
Chn tri co gi li h thp xung, mi chn ng pha tr c mt, hai gt
chn i nhau, cch nhau khong 0,3 m. To th nh th bc ch inh
Ngi mi hc quyn khi tp b c php lin hon th gi phi hi cao,
phn i gim bt lc phi chu ng, trnh cho khp gi qu au, d vn
ng. i vi ngi bnh khng nn tp qu sc.
Yu cu t th ca cc phn trn c th nn xem k phn Hnh b c
bn v Yu lnh rn luyn phn trn. Cn c vo iu kin th lc v
trnh tip th ca ngi hc m nng dn mc vn ng.
Sau khi dy cc ng tc lin hon phi hp trn di, nu nh hc vin
vn cha r b php v b hnh, t th thn khi chuyn i vn khng vng ,
nn tip tc luyn li b php v b hnh, yu cu phi nm chc c bn t
u.
Ngi hc nu c cm gic quay cung do cc ng tc bin i ca b
php, nn ch ng a ra cu hi tm cch l gii. Qua mt thi gian
luyn khng tt, khi vn cha thnh thc bi tp, cng l mt nguyn nhn,
ch c tri qua thi gian luyn lu d i th ng tc mi chnh xc v thoi mi.
Nhng iu kin u tin l phi lm r th t trc sau ca ng tc, t s
gip bn nm c nhanh chng c hiu qu i vi y u cu ca Thi Cc
Quyn.