Professional Documents
Culture Documents
A. TM TT L THUYT
1. nh ngha, phn loi v danh php :
a) nh ngha :
+ Anehit l nhng hp cht hu c m phn t c nhm CH=O lin kt trc tip vi nguyn t cacbon hoc nguyn t H
VD : H-CHO, CH3CHO
+ Xeton l nhng hp cht hu c m phn t c nhm >C=O lin kt trc tip vi 2 nguyn t cacbon
VD :
Cu trc nhm cacbonyl: >C=O
Nguyn t C mang lin kt i trng thi lai ha sp. Lin kt i C=O gm 1 lin kt bn v mt lin kt km bn.
Gc gia cc lin kt nhm >C=O ging vi gc gia cc lin kt >C=C< tc l 120. Trong khi lin kt C=C hu nh
khng phn cc, th lin kt >C=O b phn cc mnh: nguyn t O mang mt phn in tch m, , nguyn t C mang mt
phn in tch dng, +. .Chnh v vy cc phn ng ca nhm >C=O c nhng im ging v nhng im khc bit so vi
nhm >C=C<.
b) Phn loi :
- Da theo gc hidrocacbon : no, khng no, thm
- Da theo s nhm chc : n chc, a chc
c) Danh php :
* Anehit : - Tn thay th = tn h.c theo mch chnh + al
- Tn thng : Mt s anehit n gin c gi theo tn thng thng c ngun gc lch s
VD :
Anehit
Tn thay th
Tn thng thng
HCH=O
Metanal
Fomanehit ( anehit fomic)
CH3CH=O
Etanal
Axetanehit (anehit axetic)
CH3CH2CH=O
Propanal
Propionanehit ( anehit propionic)
(CH3)2CHCH2CH=O
3-metylbutanal
Isovaleranehit ( anehit isovaleric)
CH3CH=CHCH=O
But-2-en-1-al
Crotonanehit ( anhit crotonic)
* Xeton : - Tn thay th = Tn h.c tng ng + v tr nhm chc + on
- Tn gc chc = tn gc h.c + xeton
VD :
Xeton
Tn thay th
Tn gc chc
CH3-C-CH3
Propan-2-on
Dimetyl xeton
O
CH3- C-CH2-CH3
But-2-on
O
CH3- C-CH=CH2
But-3-en-2-on
P
P
O
2. Tnh cht ha hc :
a. Phn ng cng : c th xem lin kt C=O nh C=C
t 0 , Ni
- Cng H2 ( phn ng kh) : Anehit + H
Ancol bc 1
2
0
t , Ni
Xeton + H
2
=>Anehit ng vai tr l cht kh
- Cng H2O, HCN (hidro xianua):
+) C=O + H2O sp khng bn
VD: H2C=O + H2O H2C(OH)2 (khng bn)
+) C=O + HCN sp: xianohidrin bn
Ancol bc 2
CN
|
VD: CH 3 C CH 3 H CN CH 3 C CH 3 (xianohirin)
|
||
O
OH
b. Phn ng oxi ha
- Tc dng vi Br2 v dd KMnO4
VD: R-CHO + Br2 + H2O R-COOH + HBr
O
O
3. iu ch:
- Phng php chung iu ch anehit v xeton l oxi ha nh ancol bc 1 v bc 2
* Fomanehit c iu ch trong cng nghip bng cch oxi ha metanol nh c oxi khng kh 600-700 0C vi xc tc
Cu hoc Ag
0
2CH3-OH + O2
Ag ,600 C 2HCH=O + 2H2O
- T hidrocacbon:
0
* Oxi ha khng hon ton metan l pp mi sx fomandhit: CH 4 + O2
NO ,600800 C HCH=O + H2O
PdCl2 ,CuCl2
* Oxi ha etilen l pp hin i sx axetan ehit: 2CH 2=CH2 + O
2CH3CH=O
2
* Oxi ha cumen ri ch ha vi axit H2SO4 thu c axeton cng vi phenol
1)O2
(CH3)2CH-C6H
tiu phn trung gian 2) H 2 SO4 20%
CH3-CO-CH3 + C6H5-OH
5
nAg
2 x x la
so
nhom
chc
andehyt.
nanehyt
A. 8,3g
B. 9,3g
C. 10,3g
Suy lu n: H-CHO + H2
( mCH 3OH
Ni
t0
D. 1,03g
CH3OH
HCHO + 2Ag2O
NH 3
CO2 + H2O + 4 Ag
1
1 21,6
nHCHO nAg
0,05mol .
4
4 108
MHCHO = 0,05.30 = 1,5g ; mCH 3OH 11,8 1,5 10,3 g
nAg
nandehit
nCu(OH)2 phan
ng
2 x x la
so
nhom
chc
andehyt
n andehyt
nH 2 phan
ng
x x la
( so
nhom
chc
andehyt
so
lien
ket
oi(
) C C)
nandehyt
BI TP ANEHIT XETON
Cu 1: Fomalin hay fomon c dng ngm xc ng vt, thuc da, ty u, dit trng, Fomalin l
A. dung dch rt loang ca anehit fomic.
B. dung dch axetanehit khong 40%.
C. dung dch 37 40% fomanehit trong nc.
D. tn gi ca HCH=O.
Cu 2: Pht biu no sau y l khng ng?
A. Trong phn t anehit, cc nguyn t ch lin kt vi nhau bng lin kt .
B. Hp cht RCHO c th iu ch c t RCH2OH.
C. Hp cht hu c c nhm CHO lin kt vi H l anehit.
D. Anehit c c tnh kh v tnh oxi ha.
Cu 3: S ng phn xeton ng vi cng thc phn t C5H10O l
A. 5.
B. 6.
C. 3.
D. 4.
Cu 4: Trong cng nghip, axeton iu ch t
A. xiclopropan.
B. propan1ol.
C. propan2ol.
D. cumen.
Cu 5: Th t gim dn nhit si ca cc cht CH3CHO, C2H5OH, H2O l
A. H2O, CH3CHO, C2H5OH.
B. H2O, C2H5OH, CH3CHO.
C. CH3CHO, H2O, C2H5OH.
D. CH3CHO, C2H5OH, H2O.
Ch : - Ancol c t C1 n C3 c ts < ts ca H2O
- Ancol t C4 tr i c c ts > ts ca H2O
Cu 6: Cho s : C6H5CH3
KMnO4 ,H 2O,t
H 3O
Y. Cng thc cu to ca X, Y ln lt l
A. C6H5CHO, C6H5COOH.
B. C6H5CH2OK, C6H5CHO.
C. C6H5CH2OH, C6H5CHO.
D. C6H5COOK, C6H5COOH.
Cu 7: C th dng mt cht no trong cc cht di y nhn bit c cc cht: ancol etylic, glixerol, anehit axetic
ng trong ba l mt nhan?
A. Cu(OH)2/OH-.
B. Qu tm.
C. Kim loi Na.
D. dd AgNO3/NH3.
Cu 8: Bng 3 phng trnh phn ng c th iu ch c cao su buna t
A. HOCH2CH2OH.
B. CH3CH22CHO.
C. CH3COOH.
D. O=CHCH22CH=O.
Cu 9: Mt anehit no X mch h, khng phn nhnh, c cng thc thc nghim l (C 2H3O)n. Cng thc cu to ca X l
A. O=CHCH2CH2CHO.
B. O=CHCH2CH2CH2CHO.
C. O=CHCH(CH3)CH2CHO.
D. O=CHCH(CH3)CHO.
Cu 10: Cho cc cht sau: CH3CH2CHO (1), CH2=CHCHO (2), (CH3)2CHCHO (3), CH2=CHCH2OH (4). Nhng cht
phn ng hon ton vi lng d H2 (Ni, t) cng to ra mt sn phm l
A. 2, 3, 4.
B. 1, 2, 4.
C. 1, 2, 3.
D. 1, 3, 4.
Cu 11: Cho cc s phn ng sau:
o
o
A H 2SO 4 ,170 C
B + C;
B + 2H2 Ni, t
ancol isobutylic.
o
A + CuO t
D + E + C;
D + 4AgNO3 + NH3 t
F + G + 4Ag
A c cng thc cu to l
A. (CH3)2C(OH)CHO.
B. HOCH2CH(CH3)CHO.
C. OHCCH(CH3)CHO.
D. CH3CH(OH)CH2CHO.
Cu 12: t chy hon ton a mol mt anehit X mch h to ra b mol CO 2 v c mol H2O (bit b = a + c). Trong phn ng
trng gng, mt phn t X ch cho 2 electron. X thuc day ng ng anehit
A. no, n chc.
B. khng no c hai ni i, n chc.
C. khng no c mt ni i, n chc.
D. no, hai chc.
Cu 13: Ba cht hu c mch h X, Y, Z c cng cng thc phn t C3H6O v c cc tnh cht: X, Z u phn ng vi
nc brom; X, Y, Z u phn ng vi H2 nhng ch c Z khng b thay i nhm chc; cht Y ch tc dng vi brom khi c
mt CH3COOH. X, Y, Z ln lt l
A. C2H5CHO, CH2=CHOCH3, (CH3)2CO.
B. (CH3)2CO, C2H5CHO, CH2=CHCH2OH.
C. C2H5CHO, (CH3)2CO, CH2=CHCH2OH.
D. CH2=CHCH2OH, C2H5CHO, (CH3)2CO.
Cu 14: Cho 2,9 gam mt anehit X phn ng hon ton vi lng d AgNO3 trong dung dch NH3 thu c 21,6 gam Ag.
Cng thc cu to thu gn ca X l
A. HCHO.
B. CH2=CHCHO.
C. O=CHCHO.
D. CH3CHO.
Cu 15: Cho m gam hn hp X gm hai ancol no, n chc, k tip nhau trong day ng ng tc dng vi CuO d nung
nng, thu c mt hn hp rn Z v mt hn hp hi Y c t khi hi so vi H 2 l 13,75. Cho ton b Y phn ng vi mt
lng d dung dch AgNO3 trong NH3 un nng, sinh ra 64,8 gam Ag. Gi tr ca m l
A. 7,8.
B. 8,8.
C. 7,4.
D. 9,2.
Cu 16: Hn hp X gm hai ancol no, n chc, mch h, k tip nhau trong day ng ng. Oxi ha hon ton 0,2 mol
hn hp X c khi lng m gam bng CuO un nng thu c hn hp sn phm hu c Y. Cho Y tc dng vi mt lng
d dung dch AgNO3 trong NH3, thu c 54 gam Ag. Gi tr ca m l
A. 15,3.
B. 13,5.
C. 8,1.
D. 8,5.
Cu 17(H A-2007) : Cho 6,6 gam mt anehit X n chc, mch h phn ng vi lng d AgNO 3 (hoc Ag2O) trong
dung dch NH3, un nng. Lng Ag sinh ra cho phn ng ht vi axit HNO 3 loang, thot ra 2,24 lt kh NO(sn phm kh
duy nht, o ktc). Cng thc cu to thu gn ca X l (cho H = 1, C = 12, O = 16)
A. CH3CHO.
B. HCHO.
C. CH3CH2CHO.
D. CH2 = CHCHO
Cu 18(H A-2007) : Cho 0,1 mol anehit X tc dng vi lng d AgNO3 (hoc Ag2O) trong dung dch NH3,
un nng thu c 43,2 gam Ag. Hiro ho X thu c Y, bit 0,1 mol Y phn ng va vi 4,6 gam Na. Cng thc cu
to thu gn ca X l (cho Na = 23, Ag = 108)
A. HCHO.
B. CH3CHO.
C. OHC-CHO.
D. CH3CH(OH)CHO
Cu 19(H A-2007) : Day gm cc cht u tc dng vi AgNO3 (hoc Ag2O) trong dung dch NH3, l:
A. anehit axetic, butin-1, etilen.
B. anehit axetic, axetilen, butin-2.
C. axit fomic, vinylaxetilen, propin.
D. anehit fomic, axetilen, etilen.
Cu 20(H A-2007) : Cho cc cht: HCN, H2, dung dch KMnO4, dung dch Br2. S cht phn ng c vi
(CH3)2CO l
A. 2.
B. 4.
C. 1.
D. 3.
Cu 21(H B-2007) : t chy hon ton a mol mt anehit X (mch h) to ra b mol CO 2 v c mol H2O (bit b = a +
c).Trong phn ng trng gng, mt phn t X ch cho 2 electron. X thuc day ng ng anehit
A. khng no c mt ni i, n chc.
B. no, n chc.