You are on page 1of 23

Ch¬ngI: §iÖn häc

Gi¸o viªn giíi thiÖu nh÷ng vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu ë ch¬ng I
b»ng c¸c c©u hái ë SGK
TiÕt 1: Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn
thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
I- Môc tiªu:
1) Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kh¶o s¸t
sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®Þªn vµo hiÖu ®iÖn
thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
2) VÏ vµ sö dông ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ cña c-
êng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ tõ sè liÖu thùc
nghiÖm.
3) Nªu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña cêng ®é dßng
®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.
II-ChuÈn bÞ: Mçi nhãm häc sinh:
+ 1®iÖn trë g»ng d©y nikªlinhoÆc constan( hai nhãm
d©y gièng nhau),dµi 1m, ®êng kÝnh 0,3mm
+1ampekÕcã GH§ 1,5A

+1c«ng t¾c, 1nguån ®iÖn, 7®o¹n d©y nèi

+1v«n kÕ cã GH§ 6v
III-Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Ho¹t ®éng 1: Tr¶ lêi:


¤n l¹i c¸c kiÕn thøc cã liªn §o cêng ®é dßng ®iÖn b»ng
quan ®Õn bµi b»ng c¸ch tr¶ ampekÕ
lêi c¸c c©u hái cña gi¸o viªn
1) §o cêng ®é dßng ®iÖn, §o hiÖu ®iÖn thÕ b»ng v«n
®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai kÕ
®Çu bãng ®Ìn cÇn dïng dông
cô g× ?
Ho¹t ®éng 2:(18ph)
T×m hiÓu sù phô thuéc cña
Cêng ®é
dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn I-ThÝ nghiÖm:
thÕ a)T×m hiÓu s¬ ®å H1.1SGK
b)vÏ s¬ ®å
c)Nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm
d)tiÕn hµnh thÝ nghiÖm
Yªu cÇu häc sinh tù tr¶ lêi
phÇn a,b
Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm,
ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1
Th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi C1: khi t¨ng hoÆc gi¶m hiÖu
C1 ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y
VÝ dô: dÉn bao nhiªu lÇn th× cêng
VÝ dô: LÇn 1 U(V) I(A) ®é dßng ®iÖn ch¹y qua d©y
2 3 0,25 dÉn còng t¨ng hoÆc gi¶m
bÊy nhiªu lÇn
3 6 0,51
3 9 0,74
Lu ý:Khi tiÕn hanh ®o nªn lÊy
c¸c gi¸ trÞ U t¨ng dÇn hoÆc
gi¶m dÇn ®Òu
KÕt qu¶ ®o cã thÓ sai sè –
H·y gi¶i thÝch nguyªn nh©n II -§å thÞ biÓu diÔn sù phô
sai sè thuéc cña cêng ®é dßng
®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ
1)d¹ng ®å thÞ
Ho¹t ®éng 2:(12ph) Lµ ®êng th¼ng ®i qua gèc
a)H·y vÏ ®å thÞ c¨n cø vµo sè to¹ ®é
liÖu kÕt qu¶ ë trªn 2)KÕt luËn: SGK t5
b) tõ ®å thÞ rót ra kÕt luËn
c¸ nh©n tr¶ lêi C2 III- VËn dông
C3, C4, C5

Ho¹t ®éng 4(10ph):


Cñng cè vËn dông
Tõng häc sinh thùc hiÖn,
C3,C4,C5 C4:Ta cã U1/I1=2:0,1=20
U2/I2= 2,5:I2=20 
Gîi ý C3: Tõ ®iÓm U1=2,5 I2=2,5:20=0,125A
Trªn trôc hoµnh kÎ song song T¬ng tù cã:U3=4V
víi trôc tung c¾t ®å thÞ t¹i N. U4=5V
TTõ N kÎ song song vøi trôc I5=0,3A
hoµnh C¾t trôc tung ë
I1=0,5A
Lµm t¬ng tù víid U2 ®Ó t×m
®îc I2=0,7A

Cñng cè: 1)Nªu kÕt luËn vÒ


mèi quan hÖ gi÷a cêng ®é
dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ
2)§å thÞ biÓu diÔn mèi quan
hÖ gi÷a hai ®¹i lîng nµy cã
®Æc ®iÓm g×?
VÒ nhµ: ®äc phÇn cã thÓ em
cha biÕt, lµm bµi tËp 1.1
1.4 SBT.
TiÕt 2: §iÖn trë cña d©y dÉn - §Þnh luËt ¤m.
I- Môc tiªu:
1)NhËn biÕt ®îc: Kh¸i niÖm ®iÖn trë, ®¬n vÞ ®iÖn trë, ý
nghÜa ®iÖn trë c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë.
2) Ph¸t biÓu vµ viÕt ®îc hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m.
3)VËn dông ®îc ®Þnh luËt ¤m ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n
gi¶n.
II- ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn kÎ s½n b¶ng ghi gi¸ trÞ th¬ng sè U/I víi mçi d©y
dÉn ( d©y cãntan, d©y nikªlin)
IIITæ chøc c¸c ho¹t ®éng:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
KiÓm tra: Ho¹t ®éng 1: (7ph)
Nªu kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn
gi÷a cêng ®é dßng ®iÖn vµ
hiÖu ®iÖn thÕ
Nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm
®Ó kiÓm tra kÕt luËn ( vÏ s¬
®å thÝ nghiÖm) HSdù ®o¸n: +cã
§Æt vÊn ®Ò: ë s¬ ®å H1.1 ta +kh«ng
®Æt cïng hiÖu ®iÖn thÕ vµo
hai ®Çu c¸c ®o¹n d©y dÉn
kh¸c nhauth× cêng ®é dßng
®iÖn qua c¸c ®o¹n d©y dÉn Ho¹t ®éng 2:(10ph)
®ã cã nh nhau kh«ng? I- §iÖn trë cña d©y dÉn
1)X¸c ®Þnh th¬ng sè U/I víi
mçi d©y dÉn
Dùa vµo b¶ng 1,b¶ng 2 ë bµi C1: Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn
tríc tõng häc sinhh·y tÝnh th- kÕt qu¶ vµo b¶ng gi¸o viªn kÎ
¬ng sè U/IVíi mçi d©y dÉn s½n
C¸ nh©n lµm C1, C2, C2: +Víi mçi d©y dÉn th¬ng
Th¶o luËn c¶ líp sè U/I lµ kh«ng ®æi.
Gi¸o viªn thèng nhÊt c©u +Víi hai d©y dÉn kh¸c nhau
®óng th¬ng sè U/I lµ kh¸c nhau

Ho¹t ®éng 3:( 10ph)


2) §iÖn trë:
a- TrÞ sè R=U/I kh«ng ®æi víi
mçi d©y dÉn gäi lµ ®Ön trë
§äc TT môc a,b,c,d,vµ tr¶ lêi cña d©y dÉn ®ã
c¸c c©u hái cña gi¸o viªn. b- ®¬n vÞ ®iÖn trë: ¤m( )
?TÝnh ®iÖn trë cña vËt dÉn
b»ng c«ng thøc nµo.
Khi t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt ý nghÜa cña ®iÖn trë: BiÓu
vµo hai ®Çu d©y dÉn lªn 2 thÞ møc ®é c¶n trë dßng
lÇn th× R t¨ng mÊy lÇn ? v× ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y
sao? dÉn
?BiÕt U=3V, I=250mA. TÝnh
®iÖn trë cña d©y HoËt ®éng 4(5ph)
§æi ®¬n vÞ: 0,3K =M === II- §Þnh luËt ¤m
1) HÖ thøc cña ®Þnh luËt

I= U/R
U ®o b»ng v«n (V)
Tõ kÕt luËn ë trªn h·y rót ra I ®o b»ng ampe(A)
hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m
Ph¸t biÓu ®Þnh luËt (1,2 HS)
R ®o b»ng ¤m (Ω)
Ho¹t ®éng 5:(10ph)
§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy
C3, C4

Th¶o luËn nhãm C3, C4 C3: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai
C¶ líp th¶o luËn ®Çu d©y tãc ®Ìn lµ:
I =U/RU= I.R =0,5.12 =6V
C4: Ta cã I1 =U/R1, I2= U/R2
V× R2 =3R1 I2 =U/ 3R1
I1/I2 =1/3 I1 =3I2

Cñng cè –dÆn dß:


§äc phÇn ghi nhí
-----------Cã thÓ em cha biÕt
Lµm bµi tËp 2.12.4
TiÕt3: Thùc hµnh
X¸c ®Þnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ

I - Môc tiªu:
1. Nªu ®îc c¸ch x¸c ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng thøc tÝnh
®iÖn trë
2. M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ
nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn
b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ
3. Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc quy t¾c sö dông
c¸c thiÕt bÞ trong thÝ nghiÖm
II- ChuÈn bÞ:
- Mçi nhãm häc sinh:
+) Mét d©y dÉn cha biÕt ®iÖn trë
+) Nguån ®iÖn cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc c¸c gi¸ trÞ hiÖu
®iÖn thÕ tõ 0-6V mét c¸ch liªn tôc (Dïng biÕn trë)
+) Mét Ampe kÕ cã GH§ 1A vµ §CNN 0,1A
+) Mét V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V
+) Mét c«ng t¾c ®iÖn
+) B¶y ®o¹n d©y nèi
- Mçi häc sinh: mét b¸o c¸o thùc hµnh ®· tr¶ lêi ®Çy ®ñ
c¸c c©u hái.
III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Gi¸o viªn Häc sinh
H§1: (7')
- æn ®Þnh líp vµ kiÓm tra - Ngåi theo nhãm
bµi cò - B¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ cña
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ b¸o nhãm
c¸o cña häc sinh I) Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o
- Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi viªn.
c©u hái - VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn
- Nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn
trë

H§2: (30')
- Tæ chøc cho c¸c nhãm II) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm
m¾c m¹ch ®iÖn - Lµm theo c¸c yªu cÇu cña
- Theo dâi, gióp ®ì, kiÓm gi¸o viªn.
tra c¸c nhãm - M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬
- Híng dÉn c¸c nhãm, ph©n ®å ®· vÏ
c«ng mçi häc sinh tham - §o vµ ghi kÕt qu¶ vµo
gia mét c«ng viÖc b¶ng
+ 1 häc sinh m¾c m¹ch - C¸ nh©n tù hoµn thiÖn
chÝnh b¸o c¸o
+ 1 häc sinh ®iÒu khiÓn
nguån
+ 1 häc sinh ®äc sè chØ
Ampe kÕ
+ 1 häc sinh ®äc sè chØ V«n

H§3: (8') III) Quan s¸t gi¸o viªn ®o
®iÖn trë b»ng ®ång hå
- Gi¸o viªn dïng ®ång hå ®a ®a n¨ng
n¨ng ®o ®iÖn trë cña tõng
nhãm råi yªu cÇu häc sinh + Hoµn thµnh b¸o c¸o vµ
®èi chiÕu víi kÕt qu¶ ®o ë nép
thÝ nghiÖm. Gi¸o viªn ph©n + Nghe gi¸o viªn rót kinh
tÝch kÕt qu¶ kh¸c nhau do nghiÖm
sai sè cña phÐp ®o + Thu dän thÝ nghiÖm vµ tr¶
dông cô

- §äc tríc bµi 4


TiÕt 4: ®o¹n m¹ch nèi tiÕp
I- Môc tiªu:
- BiÕt suy luËn ®Ó x©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t-
¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp
Rt®=R1+R2 vµ hÖ thøc

- M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc c¸c thÝ nghiÖm


kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt.
- VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch 1 sè
hiÖn tîng vµ gi¶i bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp.
II- ChuÈn bÞ:
Mçi nhãm häc sinh:
- 3 ®iÖn trë mÉu cã gi¸ trÞ 6Ω, 10Ω, 16Ω.
- 1 Ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A
- 1 V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V
- 1 nguån 6V
- 1 c«ng t¾c
- 7 ®o¹n d©y nèi
III- Tæ chøc ho¹t ®éng

Gi¸o viªn Häc sinh


H§1: (5')
- æn ®Þnh líp vµ kiÓm tra: - B¸o c¸o vµ nhËn dông cô
+ Ph¸t biÓu ®Þnh luËt Ohm - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña
+ ViÕt hÖ thøc ®Þnh luËt gi¸o viªn
Ohm

H§2: (5')
- VÏ s¬ ®å m¹ch gåm 2 ®Ìn I) Cêng ®é dßng ®iÖn
§1 vµ §2 m¾c nèi tiÕp, 1 vµ hiÖu ®iÖn thÕ
Ampe kÕ, 1 V«n kÕ, trong ®o¹n m¹ch nèi
nguån vµ kho¸ K. tiÕp
- §Æt vÊn ®Ò: Cêng ®é 1) Nhí l¹i kiÕn thøc líp 7.
dßng ®iÖn qua c¸c bãng
®Ìn §1, §2 cã nh nhau I=I1 = I2 (1)
kh«ng? quan hÖ gi÷a U =U1+ U2 (2)
hiÖu ®iÖn thÕ vµ ®iÖn
trë cña c¸c bãng ®Ìn nh
thÕ nµo ?

2)§o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn


C¸ nh©n thùc hiÖn C1 trë nèi tiÕp
C1: H4.1 c¸c ®iÖn trë R1,R2
vµ Ampe kÕ ®îc m¾c nèi
tiÕp.

Gîi ý C2:¸p dông ®Þnh luËt C¸c hÖ thøc (1), (2) vÉn
¤m cho mçi ®iÖn trë: I 1= ®óng
C2: CM hÖ thøc
I2 =

Ho¹t ®éng 3: (15 ph)


II) §iÖn trë t¬ng ®¬ng
cña ®o¹n m¹ch nèi
§iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét tiÕp
®o¹n m¹ch lµ g×?
1)§iÖn trë t¬ng ®¬ng( Rt®)

SGK T12
Th¶o luËn nhãm C3
Gîi ý C3: ViÕt hÖ thøc liªn hÖ 2)C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t-
gi÷a U, U1, U2 ¬ng ®¬ngcña ®o¹n m¹ch
ViÕt biÓu thøc tÝnh U, U1,, U2 gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi
theo I vµ R t¬ng øng tiÕp
KÕt hîp ®Ó cã c«ng thøc
tÝnh Rt® Rt® = R1 + R2

Quan s¸t, gióp ®ì c¸c nhãm


Chó ý an toµn ®iÖn
3)ThÝ nghiÖm kiÓm tra
M¾c m¹ch ®iÖn theo nhãm
Lµm theo híng dÉn SGK
Th¶o luËn nhãm ®Ó rót ra
Tõ thÝ nghiÖm rót ra kÕt kÕt luËn
luËn g×?
4)KÕt luËn: §o¹n m¹ch gåm
hai ®iÖn trë nèi tiÕp cã ®iÖn
trë t¬ng ®¬ng b»ng tæng
c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn: Rt®
Th¶o luËn c¶ líp =R1+ R2
Gi¸o viªn chÝnh x¸c ho¸ c©u
®óng Ho¹t ®éng 5 (10ph)
III) VËn dông
C¸ nh©n thùc hiÖn C4, C5
C4: Khi K më, hai ®Ìn kh«ng
ho¹t ®éng, v× m¹ch hë
Khi K ®ãng cÇu ch× bÞ ®øt,
hai ®Òn kh«ng ho¹t ®éng.
M¹ch hë
Cñng cè: häc sinh ®äc kiÕn C4:
thøc cÇn nhí, cã thÓ em cha Rt®=R1 +R2 =2R =40 Ω
biÕt M¾c thªm R3 =20 Ω Th× Rt®
Vn: 4.14.7 SBT =30Ω
Më réng: Rt® =R1 +R2 +R3.
TiÕt 5: §o¹n m¹ch song song

I- Môc tiªu:
1)BiÕt suy luËn ®Ó x©y dùng ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë
t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song
song
2)M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ
nghiÖm ®Ó kiÓm tra c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt víi
®o¹n m¹ch song song
3) VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc d· häc ®Ó gi¶i thÝch mét
sè hiÖn tîng thùc tÕ vµ gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ ®o¹n
m¹ch song song.

II- ChuÈn bÞ:


Mçi nhãm 3 ®iÖn trë mÉu trong ®ã cã mét ®iÖn trë lµ ®iÖn
trë t¬ng ®¬ng cña hai ®iÖn trë (10 «m, 15 «m 6 «m )
1 Ampe kÕ giíi h¹n ®o 1,5A, §CNN 0,1A
1 V«n kÕ Giíi h¹n ®o 6 V
1 c«ng t¾c, nguån ®iÖn vµ c¸c d©y nèi

III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ho¹t ®éng 1:(7ph)
KiÓm tra: HS1 I =I1 =I2
ViÕt c¸c hÖ thøc cña ®o¹n U =U1+ U2
m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c Rt®= R1 +R2
nèi tiÕp
HS2: 4.3 a) I = U/ Rt® =0,75 A
Lµm bµi tËp 4.3 SBT U1 =I. R1 =7,5 V
b) hai c¸ch lµm t¨ng I lªn
3 lÇn
C¸ch 1:gi÷ nguyªn hai
®iÖn trë, t¨ng hiÖu
®iÖn thÕ lªn 3 lÇn
C¸ch 2: chØ m¾c 1 ®iÖn
trë cã gi¸ trÞ 10 «m gi÷
§Æt vÊn ®Ò: NÕu cã hai nguyªn U ban ®Çu
®iÖn trë m¾c song song c¸c
hÖ thøc trªn cßn ®óng kh«ng
?

Ho¹t ®éng 2: (15ph) I – Cêng ®é dßng ®iÖn


vµ hiÖu ®iÖn thÕ trong
®o¹n m¹ch m¾c song
song
Nªu hai hÖ thøc vÒ cêng ®é 1)¤n l¹i kiÕn thøc líp 7
dßng ®iÖn ë m¹ch chÝnh vµ I =I1 + I2 (1)
c¸c mËch rÏ, quan hÖ cña U = U1 = U2 (2)
hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n
m¹ch cã hai bãng ®Ìn m¾c 2)§o¹n m¹ch gåm hai
song song ®iÖn trë m¾c song song
Gi¸o viªn vÏ s¬ ®å H5.1 vµ
yªu cÇu häc sinh C¸c hÖ thøc 1,2 ë trªn
thùc hiÖn C1,C2 vÉn ®óng
Gi¸o viÖn lµm thÝ nghiÖm
CM hÖ thøc 1, 2

Ho¹t ®éng 3:(15ph)


II - §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña
ThÕ nµo ®iÖn trë t¬ng ®- ®o¹n m¹ch song song
¬ng cña hai ®iÖn trë ? 1. C«ng thøc tÝnh
®iÖn trë
Thùc hiÖn C3

Gîi ý C3: ViÕt hÖ thøc liªn hÖ 1/Rt® = 1/R1 + 1/R2


gi÷a I, I1, I2 theo U, Rt®, R1, R2 - Rt® =R1.R2

Cã 4 ®iÖn trë: 6«m 10«m, 15


«m, 16 «m emchän ba ®iÖn
trë nµo ®Ó lµm thÝ nghiÖm. 2)ThÝ nghiÖm kiÓm tra
M¾c theo s¬ ®å H5.1, gi÷ C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm
Uabkh«ng ®æi, lµm theo SGK
Tõ thÝ nghiÖm rót ra kÕt luËn
g×?
3) KÕt luËn: §o¹n m¹ch gåm
hai ®iÖn trë m¾c song
songth× nghÞch ®¶o
®iÖn trë t¬ng ®¬ng
b»ng tæng c¸c nghÞch
Ho¹t ®éng 5(10ph) ®¶o cña tõng ®iÖn trë
Cñng cè vËn dông thµnh phÇn

C¶ líp th¶o luËn C5, C6 II- VËn dông


III- C¸ nh©n thùc hiÖn
C4, C5,
Suy ra c«ng thøc më réng:
§iÖn trë t¬ng ®¬ng cña
§äc phÇn kiÕn thøc cÇn nhí, ®o¹n m¹ch gåm ba ®iÖn trë
cã thÓ em cha biÕt m¾c song song
Bµi t©p:5.15.6 SBT ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
ChuÈn bÞ tríc bµi 6
1/Rt® =1/R1 + 1/R2 + 1/R3
+….
TiÕt 6:
Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt Ohm
Môc tiªu:
VËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch ®îc c¸c bµi tËp
®¬n gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp, song song gåm
nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë
ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn: B¶ng liÖt kª gi¸ trÞ U®m vµ I®m cña mét sè dông cô
dïng ®iÖn trong gia ®×nh víi 2 lo¹i nguån 110V vµ 220V.
Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Gi¸o viªn Häc sinh
KiÓm tra
1. ViÕt c¸c hÖ thøc cña - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o
®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn viªn
trë
- M¾c nèi tiÕp - ViÕt ®ñ mçi trêng hîp 4 hÖ
- M¾c song song thøc
(1?) R1 vµ R2 ®îc m¾c víi
nhau nh thÕ nµo? Gi¶i bµi tËp 1 SGK trang 17
2. Ampe kÕ vµ V«n kÕ ®o - §äc ®Ò bµi, tãm t¾t, vÏ
nh÷ng ®¹i lîng nµo h×nh
trong m¹ch? - Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o
3. BiÕt U, I cña ®o¹n m¹ch viªn
chÝnh, vËn dông c«ng - Th¶o luËn nhãm t×m c¸ch
thøc nµo ®Ó tÝnh Rt®? gi¶i
4. VËn dông c«ng thøc nµo
®Ó tÝnh R2 khi biÕt Rt®
vµ R1?
(*) Yªu cÇu t×m c¸ch gi¶i
kh¸c cho c©u b)

b) Gi¶i:
C1: Rt®=R1+R2
 R2=Rt®-R1
Yªu cÇu häc sinh trao ®æi C2: U2= U – U1 = U – IR1 =
nhãm tù t×m ph¬ng ¸n gi¶i 3,5V
Gîi ý: U2= IR2  R2 = U2/I
- Xem R1 vµ R2 m¾c nh thÕ H§2: (10') Gi¶i bµi 2.
nµo, Ampe kÕ vµ Ampe - Häc sinh lªn tr×nh bµy
kÕ 1 ®o nh÷ng ®¹i lîng (®¹i diÖn nhãm)
nµo? (*) Gi¶i:
- TÝnh UAB theo m¹ch rÏ R1 V× R1//R2 => UAB=U1=U2
- TÝnh I2 tõ ®ã suy ra R2. UAB=I1R1=10,0.1,2=12V
Cã: I= I1 + I2
 I2= I – I1=1,8 – 1,2
I2= 0,6A.
(*)TÝnh R2 theo c¸ch kh¸c U2=IR2 => R2= U2/I2 = 12/ 0,6
Gîi ý: TÝnh Rt® cña ®o¹n = 20 Ω
m¹ch tõ c«ng thøc C2: b) Rt®=UAB/I = 12/1,8

Ta cã

- Häc sinh ®äc ®Çu bµi,


tãm t¾t
- Nghiªn cøu h×nh vÏ ®Ó H§3: (15') Gi¶i bµi tËp 3
t×m c¸ch gi¶i
- Xem R1 m¾c nh thÕ nµo
víi R2 vµ R3
- Ampe kÕ ®o ®¹i lîng nµo
trong m¹ch?
- ViÕt c«ng thøc tÝnh Rt®
theo R1 vµ RMB
- Häc sinh tù lµm vµ lªn b¶ng
tr×nh bµy
- C¶ líp th¶o luËn
Gi¶i:
a) R1 nèi tiÕp ®o¹n m¹ch MB
RAB=R1+RMB = R1 + R2.R3
Gîi ý b) I1 nèi tiÕp víi IABvµ IMB R2 + R3
I1 =IAB Thay sè vµo ta ®îc: RAB = 30Ω
b) Cã: I1=IMB=IAB=UAB/RAB =
T×m I2, I3 b»ng c«ng thøc 0,4A.
nµo ? UAB = U1 + UMB => UMB = UAB –
H·y t×m c¸ch gi¶i kh¸c cho U1
c©u b) =12 – 0,4.15
C¸ch 2: I1 = I2 + I3 =0,4 =6V
I2/I3 =R3/R2 Mµ R2=R3
Ta cã: U2 = U3 = UMB = 6V
I2 = I3 =0,2A R2 =R3 =30
I2 =I3 = U2/R2 =6: 30 =0,
2A
Ho¹t ®éng 4:(5ph) C¸c bíc gi¶i:
Cñng cè + T×m hiÓu tãm t¾t vÏ s¬ ®å
Nªu c¸c bíc gi¶i bµi to¸n vÌ Ph©n tÝch c¸c sè ghi trªn
vËn dông ®Þnh luËt «m cho dông cô
c¸c ®o¹n m¹ch ? ViÕt c¸c c«ng thøc ®· häc,
Gi¶i thÝch c¸c gi¸ trÞ ghi trªn mèi liªn quan gi÷a chóng
1 bãng ®Òn: 220V, 60 vv? Thay sè tÝnh, kiÓm tra biÖn
Gi¸o viªn tãm t¾t c¸c bîc gi¶i luËn
VÒ nhµ: BT6.1 6.5
c)
TiÕt 7: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi cña d©y
dÉn.
I- Môc tiªu
1. Nªu ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo
chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn
2. BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë
vµo mét trong c¸c yÕu tè (chiÒu dµi, tiÕt
diÖn, vËt liÖu lµm d©y dÉn )
3. Suy luËn vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm
tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi
4. Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng
tiÕt diÖn, ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tû
lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y.
II- ChuÈn bÞ
Mçi nhãm: 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 1am pekÕ, 1v«n
kÕ cã GH§ 12V, 3 d©y ®iÖn trë cã cïng tiÕt diÖn, ®îc lµm
b»n cïng mét lo¹i vËt liÖu, chiÒu dµi cña c¸c d©y lÇn lît lµ: l,
2l, 3l, 8 ®o¹n d©y nèi
C¶ líp: 1 ®o¹n d©y dÉn b»ng ®ång cã vá bäc c¸ch ®iÖn,
dµi 80cm tiÕt diÖn 1mm2, 1 ®o¹n d©y thÐp dµi 50cm, tiÕt
diÖn 3mm2; 1cuén d©y hîp kim dµi 10m tiÕt diÖn 0,1mm2
III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Ho¹t ®éng cña giaã viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
Quan s¸t thÊy trong thùc tÕ Ho¹t ®éng 1(2ph)
d©y dÉn ®îc dïng ë ®©u ? N¾m ®îc môc tiªu cña bµi
chóng ®îc lµm b»ng nh÷ng
vËt liÖu nµo ?
§iÖn trë cña c¸c d©y dÉn phô
thuéc vµo nh÷ng yÕu tè Ho¹t ®éng 2(10ph)
nµo ? I/ X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña
®iÖn trë vµo mét trong
nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau.
Tr¶ lêi: §iÖn trë cña d©y dÉn
phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt
Lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh diÖn, vËt liÖu lµm d©y dÉn.
sù phô thuéc cña ®iÖn trë C¸ch x¸c ®Þnh: SGK t 19
vµo mét trong c¸c
yÕu tè ? Ho¹t ®éng 3( 15ph)
II/ Sù phô thuéc cña ®iÖn trë
vµo chiÒu dµi
1) Dù kiÕn c¸ch lµm
Th¶o luËn nhãm ®Ó dù kiÕn Thùc hiÖn C1:
c¸ch lµm ChiÒu dµi: l 2l 3l
§iÖn trë : R 2R 3R
2) ThÝ nghiÖm kiÓm tra
C¸c nhãm tù ®iÒn vµo b¶ng Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm
(phiÕu häc tËp ) M¾c mm¹ch ®iÖn theo s¬
®å H7.2,
Theo dâi, gióp ®ì c¸c nhãm §o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng
m¾c m¹ch ®iÖn
KiÓm tra khi m¾c ®óng míi
cho ®ãng m¹ch
§iÒu kiÖn kh«ng ®o ®îc th×
GV®a ra kÕt qu¶: 3) KÕt luËn: §iÖn trë cña
l 900 1800 2700 day dÉn tû lÖ thuËn víi
U 2,4 2,4 2,4 chiÒu dµi cña d©y
R Ho¹t ®éng 4(10ph)
C¨n cí vµo kÕt qu¶ tÝnh R IV--VËn dông
®Ó rót ra kÕt luËn C¸ nh©n thùc hiÖn C2, C3,
C4,
Gîi ý C2: d©y ng¾n vµ d©y C2; D©y dÉn dµi cã ®iÖn
dµi d©y nµo cã ®iÖn trë lín trë lín h¬n v× ®iÖn trtë tû
h¬n lÖ thuËn víi chiÒu dµi
Quan hÖ gi÷a I vµ R nh thÕ Theo ®Þnh luËt «m I tû lÖ
nµo ? nghÞch víi ®iÖn trë. Do ®ã
d©y cã ®iÖn trë lín cêng
®ä dßng ®iÖn qua ®Ìn sÏ
gi¶m, ®Ìn sang yÕu h¬n
C3: §iÖn trë cña d©y dÉn:
R= U/I = 6: 0,3= 20
C¶ líp th¶o luËn C2,, C3 C4 Ta cã: l= 4m th× R= 2
L= xm th× R= 20
 L= 20.4): 2= 40m
VN:§äc thuéc phÇn ghi nhí C4: Ta cã I1= 0,25 I2 I2 =
Cã thÓ em cha biÕt 4I1 do ®ã R1= 4R2L 1= 4L2
Bµi tËp: 7.27.3
----------------------------------------------------------------------------------

TiÕt 8:
Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn
I- Môc tiªu:
+Suy luËn ®îc r»ng c¸ d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ ®îc
lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû lÖ
nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.
+ Bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra mèi quan hÖ
gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña d©y dÉn.
+ Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, ®îc
lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn
cña d©y.
II- ChuÈn bÞ:
Mçi nhãm häc sinh: 2 ®o¹n d©y dÉn b»ng hîp kim cïng
lo¹i, cïng chiÒu dµi, tiÕt diÖn kh¸c nhau. Mét nguån ®iÖn
6V, 1 c«ng t¾c, 1 Ampe kÕ, 1 V«n kÕ, 7 ®o¹n d©y nèi
III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
- æn ®Þnh líp - B¸o c¸o sÜ sè
- KiÓm tra: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o
1)Nªu kÕt luËn vÒ sù phô viªn
thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu
dµi d©y dÉn ? C¸ch lµm thÝ
nghiÖm ®Ó kiÓm tra I-Dù ®o¸n sù phô thuéc cña
®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña
Ho¹t ®éng 2(10ph) d©y dÉn
- Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u
- §Ó xÐt sù phô thuéc cña hái cña gi¸o viªn
®iÖn trë vµo d©y dÉn, ta - Ta chän c¸c d©y dÉn cã
cÇn sö dôngc¸c lo¹i d©y dÉn cïng chiÒu dµi, lµm tõ cïng
nµo mét lo¹i vËt liÖu, cã cïng
®iÖn trë R, m¾c c¸c d©y
dÉn nµy vµo m¹ch theo c¸c
- C¸ nh©n thùc hiÖn C1, C2 s¬ ®å H 8.1: a,b, c
Gîi ý: tiÕt diÖn t¨ng gÊp n lÇn - C2: Trêng hîp hai d©y dÉn
th× ®iÖn trë t¨ng hay gi¶m? cã cïng chiÒu dµi. §îc lµm tõ
cïng mét lo¹i vËt liÖu th×
- C¸c nhãm nªu dù ®o¸n gi÷a tiÕt diÖn S1, S2, vµ
th¶o luËn nhãm, nªu ph¸n ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 cña
®o¸n vµ lµm thÝ nghiÖm chóng tû lÖ nghÞch víi nhau.
kiÓm tra
II-ThÝ nghiÖm kiÓm tra
1) C¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn
- Theo dâi, gióp ®ì c¸c nhãm theo s¬ ®å H 8.3
m¾c m¹ch ®iÖn. - §o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng
- Lµm t¬ng tù víi d©y cã tiÕt 1
diÖn S2 - Lµm t¬ng tù víi d©y cã tiÕt
- TÝnh kÕt qu¶ ë b¶ng 1 diÕt S2
- Yªu cÇu ®èi chiÕu víi dù 2) TÝnh tû sè: S2/S1=
®o¸n ®· nªu d22/d12vµ so s¸nh víi tû sè
(*) kÕt qu¶ (gi¸o viªn ghi l¹i R1/R2
c¸c nhËn xÐt): 3) NhËn xÐt:
D©y cã d1=0,3mm S2/S1=R1/R2
d2=0,6mm
U I
d1=0,3 2,4 0,22
d2=0,6 2,2 0,8
Ta cã d2/d1 =1/4 =S2/S1 4) KÕt luËn:
R1/R2 =1/4 §iÖn trë cña d©y tØ lÖ
nghÞch víi tiÕt diÖn.

*) Gîi ý:
- TiÕt diÖn cña d©y thø 2 lín
gÊp mÊy lÇn tiÕt ®iÖn cña H§ 4 (10')
d©y thø nhÊt? IV- VËn dông:
- VËn dông kÕt luËn trªn - C¸ nh©n lµm C3, C4
®©y ®Ó so s¸nh.
- Yªu cÇu gi¶i thÝch. C3:
S2/S1=3 => R1=3R2
Theo kÕt luËn trªn
(S2/S1=R1/R2)

C4:
*) Híng dÉn C5: S2/S1=R1/R2
- LËp luËn: xÐt 1 d©y dÉn =>R2=R1.S1/S2=1,1Ω
cïng ®é dµi, l2=50m=l1/2 cã
S1=0,1mm2 cã ®iÖn trë lµ - Trao ®æi nhãm lµm C5, C6.
R=R1/2
- D©y dÉn l2 cã tiÕt diÖn C5:
S2=0,5mm2 =5S1 cã ®iÖn trë l1=100m
lµ R2=R1/5=50 Ω l2=50m
l1/l2=R1/R2=2 => R2=1/2R1
R1=2R2
(1)
mÆt kh¸c:
S1=0,1mm2
*) Gîi ý: S2=0,5mm2
R2'=120 S2'=S1/4 => S2/S1=R1/R2=5  R1=5R2
R2=45 S2=? (2)
R2/R2'=S2'/S2  S2=(R2'.S2')/R2 Tõ (1) vµ (2) ta cã R1=10R2
hay R2=R1/10=500/10=50 Ω
./.

C6:
XÐt d©y s¾t cã l2=l1/4=50m.
*) DÆn dß: häc thuéc phÇn Muèn cã R2'=120Ω th× f¶i cã
ghi nhí vµ lµm bµi tËp 8.1- S2'=S1/4
>8.5. Theo ®Çu bµi th× d©y s¾t
cã l2=50m ph¶i cã R2=45 cã
tiÕt diÖn
S2=S2'.R1/R2
Thay sè vµo ta cã
S2=(120.S1/4)/45=30S1/45
S2=2.S1/3=2.0,2/3=0,75mm
KiÓm tra 15':
I) Lý thuyÕt: (4®)
Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ¤m vµ viÕt hÖ thøc cña ®Þnh luËt.
II) Bµi tËp:
(*) §Ò ch½n:
Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ:
24V, chØ 2A R1=30Ω
a) TÝnh R2.
b) TÝnh sè chØ cña vµ

(*) §Ò lÎ:
Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ:
R1=15Ω R2=10Ω chØ 2V.
a) TÝnh Rt® cña toµn m¹ch.
b) TÝnh sè chØ cña c¸c Ampe kÕ.
c) NÕu m¾c thªm 1 ®iÖn trë R3//R1//R2
Th× sè chØ cña V«n kÕ t¨ng hay gi¶m?
V× sao?
TiÕt 9: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y
dÉn

Môc tiªu:
1) Bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm ®Ó chøng tá r»ng
®iÖn trë cña nh÷ng d©y dÉn cã cïng ®é dµi, tiÕt diÖn
nhng ®îc lµm tõ nh÷ng vËt liÖu kh¸c nhau th× kh¸c
nhau.
2) So s¸nh ®îc møc ®é dÉn ®iÖn cña c¸c chÊt hay cña
c¸c vËt liÖu c¨n cø vµo b¶ng gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña
chóng
3) VËn dông c«ng thøc R=ρ.l/S ®Ó tÝnh ®îc mét ®¹i lîng
khi biÕt c¸c ®¹i lîng cßn l¹i.
ChuÈn bÞ:
Mçi nhãm häc sinh:
- 1 d©y Nicrom, 1 d©y constant cã cïng l, S
- 1 nguån ®iÖn 3-6V, 1 c«ng t¾c
- 1 Ampe kÕ GH§ 1,5A, §CNN 0,1A.
- 1 V«n kÕ cã GH§ 12V, §CNN 0,1V
- 7 ®o¹n d©y nèi.
Ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
*) æn ®Þnh líp vµ KiÓm tra H§1 (5')
bµi cò: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái
- Nªu kÕt luËn vÒ sù phô
thuéc cña ®iÖn trë vµo ®é
dµi vµ tiÕt diÖn d©y dÉn.
- Lµm bµi 7.2 vµ 8.3 SBT.

You might also like