You are on page 1of 6

Baøi 15

1.Trình baøy nhöõng chính saùch ñoâ hoä cuûa caùc trieàu ñaïi phong kieán
phöông Baéc ñoái vôùi daân ta:
* Chính trò:
- Caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông Baéc ( nhaø Trieäu, Haùn, Tuyø, Ñöôøng)
ñeàu chia nöôùc ta thaønh caùc quaän huyeän; cöû quan laïi cai trò ñeán caáp huyeän.
- Muïc ñích cuûa phong kieán phöông Baéc laø saùt nhaäp ñaát Aâu Laïc cuõ
vaøo baûn ñoà Trung Quoác.
* Kinh teá:
- Thöïc hieän chính saùch boác loät, coáng naïp naëng neà.
- Naém ñoäc quyeàn veà muoái,saét.
- Quan laïi ñoâ hoä baïo ngöôïc tham oâ ra söùc boác loät daân chuùng ñeå laøm
giaøu.
* Chính saùch ñoàng hoaù veà vaên hoaù:
- Truyeàn baù Nho giaùo, môû lôùp daïy chöõ Nho.
- Baét nhaân daân ta phaûi thay ñoåi phong tuïc, taäp quaùn theo ngöôøi Haùn.
- Ñöa ngöôøi Haùn vaøo sinh soáng cuøng ngöôøi Vieät nhaèm muïc ñích thöïc
hieän aâm möu ñoàng hoùa daân toäc Vieät Nam.
- Chính quyeàn ñoâ hoä coøn aùp duïng luaät haø khaéc vaø thaúng tay ñaøn aùp
caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa nhaân daân ta.
2.Muïc ñích chính saùch ñoâ hoä ñoù coù thöïc hieän ñöôïc khoâng? Vì sao?
Maëc duø caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông Baéc ngaøy caøng taêng cöôøng
vieäc cai trò tröïc tieáp ñeán caùc caáp huyeän, toå chöùc caùc ñôn vò haønh chính taän
caáp höông, xaõ nhöng khoâng theå choáng noåi caùc laøng xoùm ngöôøi Vieät.
Bôûi vì laøng xoùm – cô sôû xaõ hoäi cuûa ngöôøi Vieät – vaãn do ngöôøi Vieät
laøm chuû, ngöôøi Vieät vaãn giöõ ñöôïc phong tuïc taäp quaùn cuûa mình.
3. Nhöõng chuyeån bieán veà kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi ôû nöôùc ta thôøi Baéc
thuoâc.
a) Veà kinh teá :
- Trong noâng nghieäp
+ Coâng cuï saét ñöôïc söû duïng phoå bieán.
+ Coâng cuoäc khai hoang ñöôïc ñaåy maïnh.
+ Thuyû lôïi môû mang.
 Naêng suaát luùa taêng hôn tröôùc.
- Thuû coâng nghieäp, thöông maïi coù söï chuyeån bieán ñaùng keå.
+ Ngheà cuõ phaùt trieån hôn : Reøn saét, khai thaùc vaøng baïc laøm ñoà trang
söùc.
+ Moät soá ngheà môùi xuaát hieän nhö laøm giaáy, laøm thuyû tinh.
+ Ñöôøng giao thoâng thuyû boä giöõa caùc vuøng, quaän hình thaønh.
b) Veà vaên hoaù – xaõ hoäi
Veà vaên hoaù
- Moät maët ta tieáp thu nhöng yeáu toá tích cöïc cuûa vaên hoaù Trung Hoa thôøi
Haùn – Ñöôøng nhö : ngoân ngöõ, vaên töï.
- Beân caïnh ñoù, nhaân daân ta vaãn giöõ ñöôïc phong tuïc, taäp quaùn : nhuoäm
raêng, aên traàu, laøm baùnh chöng, baùnh giaày, toân troïng phuï nöõ.
 Nhaân daân ta khoâng bò ñoàng hoaù.
Veà xaõ hoäi, coù chuyeån bieán.
- Quan heä xaõ hoäi laø quan heä giöõa nhaân daân vôùi chính quyeàn ñoâ hoä
(thöôøng xhuyeân caêng thaúng).
- Ñaáu tranh choáng ñoâ hoä.
- ÔÛ moät soá nôi noâng daân töï do bò noâng noâ hoaù, bò boùc loät theo kieåu
ñòa toâ phong kieán.
- Nguyeân nhaân cuûa sö chuyeån bieán ñoù laø do söï saùng taïo, tinh thaàn caàn
cuø trong lao ñoäng, tính ñoäc laäp töï chuû cuûa nhaân daân ta trong vieäc giöõ
gìn baûn saéc vaên hoaù cuûa daân toäc.
Baøi 16
1.Trình baøy nguyeân nhaân thaéng lôïi vaø yù nghóa cuûa chieán thaéng Baïch
Ñaèng naêm 938.
Nguyeân nhaân
+ Coù söï chæ huy taøi tình cuûa Ngoâ Quyeàn vôùi keá hoaïch ñaùnh giaëc saùng taïo
ñoäc ñaùo.
+ Quaân vaø daân ñoaøn keát chieán ñaáu duõng caûm.
YÙ Nghóa
- Baûo veä vöõng chaéc neàn ñoäc laäp töï chuû cuûa ñaát nöôùc.
- Môû ra moät thôøi ñaïi môùi – thôøi ñaïi ñoäc laäp töï chuû laâu daøi cho daân
toäc.
- Keát thuùc vónh vieãn moät nghìn naêm ñoâ hoä phong kieán phöông Baéc.
2.Haõy neâu nhöõng ñoùng goùp cuûa Hai Baø Tröng, Lyù Bí, Trieäu Quang Phuïc,
Khuùc Thöøa Duï vaø Ngoâ Quyeàn trong cuoäc ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp thôøi
Baéc thuoäc.
- Ñoùng goùp cuûa Hai Baø Tröng : Ñaùnh ñuoåi ñöôïc quaân Ñoâng Haùn,
ñöôïc nhaân daân suy toân laøm vua, xaây döïng chính quyeàn ñoäc laäp, töï chuû.
- Ñoùng goùp cuûa Lyù Bí: Ñaùnh ñuoåi nhaø Löông, leân ngoâi vua, nöôùc Vaïn
Xuaân ñoäc laäp, töï chuû ra ñôøi.
- Ñoùng goùp cuûa Khuùc Thöøa Duï: Ñaùnh ñuoåi nhaø Ñöôøng, môû ra thôøi
kyø ñoäc laäp töï chuû.
- Ngoâ Quyeàn: Ñaùnh tan quaân xaâm löôïc Nam Haùn, môû ra moät thôøi ñaïi
môùi – thôøi ñaïi ñoäc laäp töï chuû laâu ñaøi cho daân toäc.
Baøi 17
1.So saùnh boä maùy nhaø nöôùc thôøi Leâ vôùi boä maùy nhaø nöôùc thôøi Ñinh,
Tieàn Leâ.
- Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc thôøi: Ñinh, Tieàn Leâ chính quyeàn trung öông coù
ba ban: ban vaên, ban voõ, taêng ban. Ñaây laø nhaø nöôùc quaân chuû sô khai.
Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc thôøi Leâ: Chính quyeàn trung öông ñöùng ñaàu laø
vua, döôùi coù caùc boä, ngöï söû vaø haøn laâm vieän.
- Chính quyeàn ñòa phöông:
+ Caû nöôùc chia thaønh 13 ñaïo, thöøa tuyeân moãi ñaïo coù 3 ti (ñoâ ti, thöøa ti,
hieán ti).
+ Döôùi ñaïo laø: phuû, huyeän, chaâu, xaõ.
 Döôùi thôøi Leâ boä maùy nhaø nöôùc quaân chuû chuyeân cheá ñaït möùc
ñoä cao, hoaøn chænh.
2.Veõ sô ñoà nhaø nöôùc thôøi Lyù, Traàn vaø thôøi Leâ Thaùnh Toâng, qua ñoù
ñaùnh giaù cuoäc caûi caùch haønh chính cuûa Leâ Thaùnh Toâng.
Sô ñoà boä maùy nhaø nöôùc thôøi Lyù – Traàn
Vua

Teå töôùng Ñaïi thaàn

Saûnh Vieän Ñaøi


Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc thôøi Leâ Thaùnh Toâng
Vua

6 boä Ngöï söû ñaøi Haøn laâm vieän


3.Nhaän xeùt chung veà söï hoaøn thieän cuûa nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam
thôøi Leâ.
Döôùi thôøi Leâ, nhaø nöôùc quaân chuû chuyeân cheá ñaït möùc ñoä cao, hoaøn chænh
töø trung öông ñeán ñòa phöông.
4.Laäp baûng thoáng keâ thôøi gian thoáng trò cuûa caùc trieàu ñaïi phong kieán Vieät
Nam töø theá kyû X ñeán theá kyû XV
Teân caùc trieàu ñaïi Thôøi gian thoáng trò
Ngoâ 939 – 965
Ñinh 968 – 980
Tieàn Leâ 980 – 1009
Lyù 1010 – 1225
Traàn 1225 – 1400
Hoà 1400 – 1407
Baøi 21
1.Em haõy cho bieát nguyeân nhaân suïp ñoå cuûa trieàu Leâ sô.
- Vua Leâ khoâng quan taâm ñeán trieàu chính, chæ lo aên chôi xa ñoaï.
- Quan laïi,ñòa chuû hoaønh haønh chieám ñoaït ruoäng ñaát cuûa nhaân daân.
- Nhieàu cuoäc khôûi nghóa noâng daân, caùc theá löïc phong kieán noåi daäy
tranh chaáp quyeàn haïnh. Noåi leân theá löïc Maïc Ñaêng Dung, pheá truaát vua Leâ.
2.Haõy ñaùnh giaù vai troø cuûa vöông trieàu Maïc.
- Deïp yeân ñöôïc caùc theá löïc phong kieán, ñaát nöôùc traùnh ñöôïc söï caùt
cöù, chia caét.
- Cuûng coá ñöôïc chính quyeàn töø trung öông ñeán ñòa phöông.
- Toå chöùc thi cöû ñeàu ñaën, giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà ruoäng ñaát, oån ñònh
ñaát nöôùc.
3.Veõ sô ñoà veà toå chöùc chính quyeàn ôû Ñaøng Ngoaøi, Ñaøng Trong vaø so
saùnh, nhaän xeùt.
Sô ñoà toå chöùc chính quyeàn Ñaøng Ngoaøi
Vua Leâ Chuùa Trònh

6 boä Ngöï söû ñaøi Haøn laâm vieän Caùc quan


vaên voõ
Sô ñoà toå chöùc chính quyeàn Ñaøng Trong
Phuû chuùa (Chính dinh)

Dinh (12 dinh)

Boä (6 boä)
Nhaän xeùt : Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc Ñaøng Trong chöa hoaøn chænh.
Baøi 23
1.Ñaùnh giaù coâng lao cuûa phong traøo Taây Sôn trong vieäc thoáng nhaát ñaát
nöôùc.
- Laät ñoå taäp ñoaøn phong kieán Nguyeãn Ñaøng Trong, Leâ – Trònh Ñaøng
Ngoaøi chaám döùt tình traïng chia caét ñaát nöôùc.
- Taïo ñieàu kieän thoáng nhaát veà laõnh thoå, chính quyeàn trong caû nöôùc.
2.Haõy trình baøy ñaëc ñieåm vaø nguyeân nhaân thaéng lôïi cuûa cuoäc khaùng
chieán choáng quaân Thanh.
* Ñaëc ñieåm:
- Vua Leâ Chieâu Thoáng phaûn boäi quyeàn lôïi daân toäc, caàu cöùu quaân Thanh,
Quang Trung leân ngoâi Hoaøng Ñeá tieán ra Baéc choáng quaân xaâm löôïc baûo veä
ñoäc laäp daân toäc.
- Quaân Taây Sôn phaûi ruùt lui khoûikinh thaønh Thaêng Long.
- Quaân Taây Sôn tieán quaân thaàn toác vöøa ñi vöøa tuyeån quaân, chieán ñaáu
quyeát lieät vaø giaønh thaéng lôïi vang doäi ôû traän Ngoïc Hoài – Ñoáng Ña, ñaùnh
baïi hoaøn toaøn quaân xaâm löôïc.
* Nguyeân nhaân:
- Do söï chæ huy taøi tình cuûa vua Quang Trung.
- Ñöôïc nhaân daân uûng hoä.
- Quaân só chieán ñaáu quyeát lieät.
3.Vai troø cuûa Quang Trung – Nguyeãn Hueä trong cuoäc khaùng chieán choáng
quaân Xieâm vaø quaân Thanh:
- Chon traän ñaùnh quyeát ñònh: Raïch Gaàm – Xoaøi Muùt, Ngoïc Hoài –
Ñoáng Ña,
- Ñoäng vieân ñöôïc quaân só.
- Leân ngoâi hoaøng ñeá, tieán quaân thaàn toác, vöøa ñi vöøa tuyeån quaân.
- Ngheä thuaät chæ huy quaân söï trong töøng cuoäc khaùng chieán cuï theå.
Baøi 29
1.Haõy neâu tính chaát vaø yù nghóa cuûa Caùch maïng Haø Lan:
- Tính chaát: Laø cuoäc caùch maïng tö saûn dieãn ra döôùi hình thöùc chieán
tranh giaûi phoùng daân toäc.
- YÙ nghóa:
+ Laø cuoäc caùch maïng tö saûn ñaàu tieân treân theá giôùi.
+ Môû ñöôøng cho chuû nghóa tö baûn Haø Lan phaùt trieån.
+ Môû ra thôøi ñaïi môùi – buøng noå caùc cuoäc Caùch maïng tö saûn.
2.Trình baøy dieãn bieán vaø keát quaû cuûa caùch maïng tö saûn Anh:
* Dieãn bieán:
- 1642-1648: Noäi chieán aùc lieät (vua- quoác hoäi).
- 1449: Xöû töû vua Lu-I, nöôùc coäng hoaø ra ñôøi, caùch maïng ñaït ñeán ñænh
cao.
- 1653: Neàn ñoäc taøi ñöôïc thieát laäp (moät böôùc tuït luøi).
- 1688: Quoác hoäi tieán haønh chính bieán, sau ñoù cheá ñoä quaân chuû laäp
hieán ñöôc xaùc laäp.
* Keát quaû: Laät ñoå cheá ñoä phong kieán, xaùc laäp nhaø nöôùc tö saûn.
Baøi 30
1.Haõy trình baøy dieãn bieán chính cuoäc Chieán tranh giaønh ñoäc laäp cuûa 13
thuoäc ñòa Anh ôû Baéc Mó:
Dieãn bieán chính cuûa cuoäc Chieán tranh giaønh ñoäc laäp:
- Sau söï kieän Boâ-xtôn, nguy cô cuoäc chieán ñeán gaàn. Ñaïi hoäi luïc ñòa laàn
thöù nhaát ñöôïc trieäu taäp (9/1774), yeâu caàu vua Anh baõi boû chính saùch haïn cheá
coâng thöông nghieäp.
+ Thaùng 5/1775 Ñaïi hoä luïc ñòalaàn thöù hai ñöôïc trieäu taäp.
+ Quyeát ñònh xaây döïng quaân ñoäi luïc ñòa.
+ Cöû Giooùc-giô Oa-sinh-tôn laøm toång chæ huy quaân ñoäi.
+ Thoâng qua baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp (4/7/1776), tuyeân boá thaønh laäp
hôïp chuûng quoác Mó.
- Ngaøy 17/10/1777 chieán thaéng Xa-ra-to-ga, taïo ra böôùc ngoaët cuoäc
chieán.
- Naêm 1781 traän I-ooùc-tao giaùng ñoøn quyeát ñònh, giaønh thaéng lôïi cuoái
cuøng.
2.Trình baøy keát quaû vaø yù nghóa cuûa Chieán tranh giaønh ñoäc laäp:
* Keát quaû:
- Theo hoøa öôùc Veùc-xai (9/1783), Anh coâng nhaän neàn ñoäc laäp cuûa 13
thuoäc ñòa ôû Baéc Mó.
- Naêm 1787 thoâng qua hieán phaùp cuûng coá vò trí nhaø nöôùc Mó.
* YÙ nghóa:
- Giaûi phoùng Baéc Mó khoûi chính quyeàn Anh, thaønh laäp quoác gia tö saûn,
môû ñöôøng cho CNTB phaùt trieån ôû Baéc Mó.
- Goùp phaàn thuùc ñaåy caùch maïng choáng phong kieán ôû chaâu Aâu, phong
traøo ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp ôû Mó La-tinh.
Baøi 31
1.Caùch maïng tö saûn Phaùp buøng noå trong hoaøn caûnh naøo?
Kinh teá:
- Cuoái theá kæ XVIII, Phaùp vaãn laø nöôùc noâng nghieäp:
+ Coâng cuï, kó thuaät canh taùc laïc haäu, naêng suaát thaáp.
+ Laõnh chuùa, Giaùo hoäi boác loät noâng daân naëng neà.
- Coâng thöông nghieäp phaùt trieån:
+ Maùy moùc söû duïng ngaøy caøng nhieàu (deät, khai moû, luyeän kim).
+ Coâng nhaân ñoâng, soáng taäp trung.
+Buoân baùn môû roäng vôùi nhieàu nöôùc.
Chính trò:
- Xaõ hoäi chia thaønh 3 ñaúng caáp:
+ Taêng löõ naém ñoäc quyeàn.
+ Quyù toäc kinh teá, chính trò, giaùo hoäi.
+ Ñaúng caáp thöù 3: Goàm tö saûn noâng daân, bình daân. Hoï laøm ra cuûa caû,
phaûi ñoùng moïi thöù thueá, khoâng ñöôïc höôûng quyeàn lôïi chính trò.
 Maâu thuaãn xaõ hoäi gay gaét.
Cuoäc ñaáu tranh treân lónh vöïc tö töôûng:
- Nhöõng tö töôûng tieán boä pheâ phaùn nhöõng quan ñieåm loãi thôøi, giaùo lí
laïc haäu môû ñöôøng cho xaõ hoäi phaùt trieån.
Trieát hoïc aùnh saùng doïn ñöôøng cho caùch maïng buøng noå, ñònh höôùng
cho moät xaõ hoäi môùi töông lai.
2.Haõy neâu yù nghóa lòch söû cuûa caùch maïng tö saûn Phaùp cuoái theá kæ

XVIII?

- Laø cuoäc caùch maïng daân chuû tö saûn ñieån hình.

+ Laät ñoå cheá ñoä phong kieán cuøng vôùi nhöõng taøn dö cuûa noù.

+ Giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà daân chuû (ruoäng ñaát cho noâng daân, quyeàn

lôïi cuûa coâng nhaân).

+ Hình thaønh thò tröôøng daân toäc thoáng nhaát môû ñöôøng cho löïc löôïng

TBCN ôû Phaùp phaùt trieån.

+ Giai caáp tö saûn laõnh ñaïo, nhöng quaàn chuùng quyeát ñònh tieán trình phaùt

trieån cuûa caùch maïng.

- Môû ra thôøi ñaïi thaéng lôïi vaø cuûng coá quyeàn thoáng trò cuûa giai caáp tö

saûn treân phaïm vi theá giôùi.

You might also like