Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

#127
03/03/2014

L QUANG DIU VIT V NHT BN

Ngun: Lee Kuan Yew (2013). Japan: Strolling into Mediocrity, in L.K Yew, One

Mans View of the World (Singapore: Straits Times Press), pp. 125-136.
Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

NHT BN: Dn bc vo s tm thng

Thch thc nghim trng nht Nht Bn phi i mt l vn dn s. Dn s ca
t nc ny ang nhanh chng gi i v khng t thay th. Tt c nhng vn
khc mt nn kinh t nh n v mt s lnh o chnh tr yu t u nht
nha i khi so vi vn ny. Nu Nht Bn khng gii quyt vn dn s th
tng lai ca n s rt ng lo ngi.
Ch ring nhng s liu cho thy r. T l sinh ng mc 1,39 tr trn
mt m, qu thp so vi mc thay th 2,1. Vi mc sinh ngy cng thp, s lng
ngi lao ng chu cp cho mi ngi gi gim t 10 ngi nm 1950 xung
2,8 ngi trong nhng nm gn y. Con s ny ny c d bo s tip tc gim
xung, ti mc 2 vo nm 2022 v c th l 1,3 vo nm 2060. Ti khi con s ny
chm mc 1,3, nhng ngi lao ng tr c th thy qu sc chu ng n mc
h s chn cch ri b. Dn s, vn tng trng trong vng su thp k ri sau
chin tranh t 72 triu ngi ln 128 triu ngi, cho thy s st gim trong ba
nm qua v hin ti ang mc 127,5 triu ngi. Mt nn kinh t thu hp li
khng cn cch bao xa. Tnh th hon ton khng mang tnh bn vng.
nhiu nm, ph n Nht Bn chp nhn vai tr c ch nh theo vn
ha ca h trong gia nh v trong x hi. H kh hnh phc khi nh sinh n v
nui dy con ci, phc v ngi gi v qun xuyn ni tr. Nhng khi ph n i
y , b nh hng bi nhng ngi nhng ni khc trn th gii, v khi h
D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

nm mi v ca t do lao ng cng s c lp v kinh t, cc quan im thay

i su sc v khng th o ngc. V d nh mt vi ph n Nht lm vic cho
hng hng khng Singapore Airlines kt hn vi nhng tip vin hng khng
ngi Singapore. H chng kin cch sng ca ph n Singapore: tch bit
vi nh chng v khng c chng k k ra lnh.
X hi Nht Bn c ht sc km hm ln sng ny v gi cho ph n ph
thuc kinh t vo n ng cng lu cng tt nhng tht bi. Trong mt hoc hai
th h, ph n vt b vai tr ca h trong x hi c. H thc hin nhng tnh
ton ring v quyt nh rng cch i x vn c khng cn xng ng vi h na.
H khng mun mang gnh nng con ci. Tht khng may, mt s lng ng k
nhng nh tuyn dng Nht t chi thay i theo thi i. Khng nh Thy
in, ni gip ph n c th va c con ci va c s nghip, nhiu cng ty Nht
vn chuyn nhng ngi ph n ri cng vic sinh con sang din lao ng tm
thi. i vi nhng ngi ph n c tham vng v ang trn pht trin cng
nh i vi nhng ngi cm thy h cn thu nhp ton thi gian tng ng vi
mt s nghip th quyt nh c con tr nn qu tn km mt cch khng cn
thit. Nhiu ngi khng bao gi can m liu lnh, thm ch ngay c khi h
mun c con.
Vn t l sinh thp ca Singapore khng qu khc bit so vi ca Nht
Bn. Nhng c mt im khc bit cn bn: chng ta gim nh vn ca mnh
bng nhng ngi nhp c. Nht Bn th r rng l khng khoan nhng vi vic
chp nhn ngi nc ngoi. Quan im cho rng dn tc Nht phi thun nht
n su n mc khng c n lc no trong vic tho lun cng khai cc phng n
c thc hin. n gin l khng th no tng tng ra mt Nht Bn a chng
tc d l trong cng chng Nht hay trong gii tinh hoa chnh tr ca t nc.
Ti tn mt chng kin nim t ho thun chng ny. Trong thi Nht
chim Singapore, ti c mt qung thi gian lm bin tp vin ting Anh Ta nh
Cathay. Vo ngy 8 thng Mi Hai hng nm lun c mt nghi l , trong nghi
l ny nhng ngi lnh Nht mang kim di ca Samurai s h: Ware ware

Nihonjin wa Amaterasu no Shison desu (Ngi Nht chng ta l con chu N thn
Mt Tri). Ni cch khc, chng ti l th cn cc ngi th khng. Ti nghi ng
vic h lp li cu ni nhiu ln nh vy ngy nay nhng ti khng ngh nim tin
c bn thay i. Mt s quan dn s Nht c gio dc v sinh ra ti t M
tn l George Takemura khng c tin tng hon ton. Anh ta lm vic

Hodobu (B Thng tin v Tuyn truyn Nht) trong sut cuc chim ng ca qun

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

Nht v c tip xc vi nhng bin tp tin tc in tn nh ti. Anh ta ni chuyn

ln c x u nh nhng.
Bm chc vo mt nim tin nh vy c nhng h qu nghim trng. iu
c ngha l nhng gii php hp l nht theo l thng cho th tin thoi lng
nan v dn s ca h c th t ng b loi b. V d, nu ti l ngi Nht, ti s
tm cch thu ht nhp c t nhng dn tc trng ging ngi Nht v c gng
ha nhp h - ngi Trung Quc, ngi Hn Quc, c l c ngi Vit Nam na. V
s tht l nhng nhm dn nh vy tn ti Nht ri. C 566.000 ngi Triu
Tin v 687.000 ngi Trung Quc sinh sng t nc ny. Ni si ting Nht, h
hon ton c ng ha vo phn cn li ca x hi v li sng ln thi quen
v thit tha c chp nhn nh mt cng dn Nht hon chnh, c nhp tch.
Thc t, nhiu ngi cn c sinh ra v ln ln ti Nht. Tuy vy, x hi Nht vn
khng chp nhn h.
hon ton hiu n tn cng quan im bit lp ny, ta phi xem xt
mt nhm khc cng b loi tr: nhng ngi Nht thun chng t M La-tinh, cn
c gi l nikkeijin. T thp nin 1980, hng chc nghn ngi ny, phn ln t
Brazil, chuyn n Nht theo nhng chnh sch di c t do c dng ln vi hi
vng h s l cu tr li cho vn dn s ang lo ha ca t nc. Khi thc
hin hnh trnh na vng tri t, nhng nikkeijin ny i theo hng ngc li
vi ng ni hoc ng c ca h, nhng ngi xut cnh hi thp nin 1920
tm kim vic lm cc n in c ph kht nhn cng ti Brazil. Cuc th nghim
tht bi. Ln ln trong mt x hi hon ton khc, nhng nikkeijin b nhng ngi
b con Nht xa lnh v vn ha n mc h b i x nh ngi nc ngoi.
Cui cng, vo nm 2009, nh cao ca cuc khng hong kinh t, chnh ph
chi cho nhng nikkeijin tht nghip mt khon ph ti nh c h quay li Brazil.
mt x hi khc, mt x hi vi mt thi khc i vi ngi nc ngoi, cuc
th nghim ny c th thnh cng. Thc t, chnh ph Nht Bn chc hn cng
tin vo kh nng thnh cng trc khi h thi hnh chnh sch. Ngay chnh h
cng nh gi thp mc khng chp nhn (ngi nc ngoi ca x hi).
Ngi nc ngoi hin chim di 1,2 phn trm tng s c dn Nht, so
vi 6 phn trm Anh, 8 phn trm c v 10 phn trm Ty Ban Nha. Nht
Bn thun nht n mc nhng ngi Nht tr tri qua mt thi gian nc
ngoi, thng l v cha m h c a i lm vic nh nhng ngi nh c
nc ngoi, s c mt thi gian kh khn ha nhp khi v nc, ngay c khi h
hc nhng trng Nht. Nhiu giao tip hng ngy b hn ch, v ngi tip xc
thng a ra suy lun da trn ngn ng c th v m yt hu. S mt nhiu

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

nm v cn mt s chuyn bin c bn trong quan nim t nc ny tnh ti

mt gii php dn s da trn thu ht nhp c. Nhng Nht Bn liu c c th
xa x v thi gian ch thm nhiu nm na trc khi i mt vi vn ny hay
khng? Ti nghi ng iu . Nu h thm 10 hay 15 nm na, h s trt dc
khng phanh v c l s qu mun cu vn.
Nht Bn tri qua hai thp k mt mt, v t nc ny hin ang bc
vo thp k th ba. T nm 1960 ti nm 1990, GDP ca t nc ny tng
trung bnh hng nm 6,2 phn trm. T ng nt sau chin tranh, ngi Nht
t nng mnh dy, lm vic ct lc v xy nn nn kinh t ln th hai th gii,
vi s tr gip t ngi M. Khi cc doanh nghip Nht ginh c cc bt ng
sn phng Ty, nhng nh phn tch lo ngi tng cnh bo rng i cng ty
Nht Bn (Japan Incorporated) sn sng th chn cc nc pht trin vn ang
dn chng li - khng khc cch mt vi ngi bn v Trung Quc ngy nay.
Nhng vo nm 1991, bong bng ti sn Nht v, khi u cho giai on tng
trng tr tr ko di. T l tng trng GDP trung bnh hng nm t 1991 ch
khim tn mc 1 phn trm. Nh ti vit, thp k nh tr th ba bt u.
Nu nhng hnh ng kin quyt khng c thc hin sm gii quyt vn
dn s th khng c thay i v chnh tr hay kinh t no c th hi phc t nc
ny, cho d ch thnh mt ci bng m nht ca s nng ng sau chin tranh ca
n.
c im nhn khu hc quyt nh s mnh ca mt dn tc. Nu bn suy
gim dn s, vi t cch l mt quc gia, bn ang suy gim sc mnh. Ngi gi
khng i xe hi v dn ti vi. H khng mua cc b com-l mi hay ti cc cu lc
b chi golf mi. H c tt c nhng th h cn. H hu nh khng n ti
nhng nh hng sang trng. V l do ny, ti rt bi quan v nc Nht. Trong vng
mt thp k, tiu th trong nc s bt u gim v qu trnh c l khng th o
ngc c na. iu ny l gii mt phn ti sao cc gi kch thch lp i lp li
ch c tc dng khim tn ln nn kinh t. Nht Bn ca hm nay vn l quc gia
sng to th hai th gii sau Hoa K, nu o bng con s bng sng ch ton cu.
Nhng nhng pht minh l t nhng ngi tr, khng phi nhng ngi gi. Trong
ngnh Ton, mt ngi t nh cao tm tui 20 hoc 21. Khng mt nh ton
hc ln no cho ra nhng cng trnh ln hn sau tui .
Ti thm Nht Bn vo thng Nm nm 2012 tham d mt hi ngh c
tn Tng lai chu , c t chc bi tp on Nihon Keizai Shimbun. Khi ni
chuyn vi mt vi lnh o ngi Nht ti gp, ti c ni vng quanh ch dn
s v ti mun hiu xem h thc s ngh th no. Ti khng h ni: Cc v s nhn

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

dn nhp c ch? m ni: Gii php ca cc v l g? H p: Tr cp cho chm

sc tr nhiu hn v cc khon thng cho tr s sinh. l c mt s tht vng.
Cc khon thng cho tr s sinh s khng o ngc c tnh th. Vic chnh
ph khuyn khch sinh con ch c mt hiu qu rt hn ch nhng ni h thc
hin, bi v vn khng phi l chuyn tin bc m l cch sng v nguyn vng
thay i ca ngi dn. Ngay c nhng ni khuyn khch ny to nn khc
bit, nh Php hay Thy in, qu trnh cng chm chp v cc k tn km.
Ngi Nht l mt dn tc gy n tng mnh. Khi trn ng t Tohoku
xy ra vo ngy 11 thng Ba nm 2011, th gii theo di y cm phc cch
ngi dn Nht phn ng khng hong lon, khng cp bc, ch c lng t
trng v v khoan dung trn cnh tn ph, mi ngi chm sc v gip ln
nhau. Rt t x hi no c th duy tr c s bnh tnh, trt t v k lut nh th
trong sut mt thm ha c tnh nghim trng nh vy. Nht Bn hu nh l s
mt trong cch m h phn u cho s hon ho i vi mi th h lm t vic
sn xut nhng chic ti vi v xe hi khng c ly mt li nh n s kt hp ca
mn sushi ngon lnh nht. Kh nng lm vic nhm ca nhn vin Nht gip h
vt ln trn nhng quc gia khc. Ngi Hn Quc v Trung Quc c l c th
snh c vi ngi Nht cp tng c nhn. Nhng theo i nhm th khng
th no snh c vi ngi Nht. C th chnh n tng ny a ti n ch
tin tng rng mt lc no ngi Nht s chuyn mnh khi cn ng m v vn
dn s ca h - ngay khi thc t khc nghit nhn thng vo mt h. Rt cc th
lm sao c th cho php nhng ngi hng xm ca bn pht trin khi bn dn lu
m i m khng c ng thi g v vic ny?
Nhng gi ti khng cn tin vo vic Nht chc chn s c phn ng. Nhiu
nm tri qua v ti khng thy mt chuyn bin no. C nhiu kh nng y l mt
quc gia ang do bc vo s tm thng. Cuc sng, chc chn, s vn thoi
mi i vi nhng ngi Nht trung lu trong nhiu nm sp ti. Khng nh nhng
quc gia pht trin phng Ty, Nht Bn khng tch nhng khon n nc
ngoi khng l. t nc ny cng rt pht trin v cng ngh v ngi dn c hc
thc cao. Nhng cui cng th nhng vn ca Nht Bn cng s ui kp n.
Nu ti l mt thanh nin ngi Nht v ti c th ni ting Anh, c l ti s chn
ng di c ra nc ngoi.

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

Hi - p
Hi: Chng ta chng kin tnh hnh thay i rt nhanh chng.

Cch y
khng lu, chng ta thy Nht Bn vn ln rt nhanh. ng c ngc
nhin trc cch cc s kin thay i khng?

p: Ti khng mong i iu ny, nhng ri cch sng thay i.

Hi: ng tng ni rng khi Nht Bn n ng cng, vi t cch l mt

dn tc h s phn ng. H s chng tr bi n n su vo vn ha ca

h. Ti sao ng khng ngh tng t l h s c th vt qua c vn
dn s?
p: l tnh hung h chin u vi ai bn ngoi. y h ang chin
u vi ai bn trong h. Ph n phi thay i quan nim v c n ng
cng vy - c nhiu con ci hn. Nhng ph n thay i cch sng,
khng cn ch l ngi phc v cha m, gia nh chng, chng v con ci, v
h ni dy.
Hi: c phi l du hiu cho thy s tht bi ca lnh o chnh tr i vi vn

ny khng? Singapore, v d, i mt vi vn tng t, nhng nhng

nh lnh o y ang c dn dt. H ang c thuyt phc, cnh bo,
khuyn ln.
p: C l l khc bit vn ha v h khng bn v nhng chuyn ny. Ngay c
nu h c bn, ti khng ngh n s thay i suy ngh ca ngi Nht.
Hi: C phi l gii lnh o chnh tr mun thay i nhng bit rng dn chng

khng sn sng? Hay gii lnh o chnh tr ng tnh vi dn chng?

p: Gii lnh o chnh tr l mt phn ca dn chng. Nu x hi ang trong
mt ci khung t tng lnh m, anh khng th c mt gii lnh o nng
ng c. Ngi Nht bit h ang trong tnh trng , nhng h khng
lm g c. H d di.
Hi: Nhng ngi ta khng xem ngi Nht l mt dn tc d di.
p: Khng may thay, trong vn ny, h l th.
Hi: Vy ng c ngh s xut hin ca v d nh mt lnh o v i Nht

chng hn c th thay i c g khng?

p: Khng.
Hi: Nhng ng tha nhn rng thng hiu chnh tr bt n ca Nht Bn l

khng c li. L gii ca ng cho tnh bt n ny l g?

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

p: Quyn lnh o xoay vng gia cc th lnh samurai. Ngh vin, anh c
nhng phe phi c dn dt bi cc samurai v chin binh ca h. V
ngi c nhiu chin binh hn th s ginh c chc th tng. Ti khng
bit liu h c i phe hay khng. C l l c khi c d d bi cc li mi
mc v chc v. Nhng d c l g th n cng bt n v khng cho ngi
lnh o c hi tc ng n chnh tr Nht Bn
Hi: C l ngi Nht ngh v vn dn c theo kiu: Phi, dn s s suy gim;

phi, kinh t s suy thoi; nhng nu chng ti c th gi cho GDP theo u

ngi tng v duy tr mc sng, chng ti vn n.
p: Khng. Mt dn s ang gi i s khng duy tr c GDP theo u ngi.
Chnh gii tr gi cho nn kinh t tip tc, v h thiu ngi tr.
Hi: Nhng h ly v a chnh tr ca mt Nht Bn b thu hp l g, c bit l

nu xt s tri dy ca Trung Quc?

p: Ngay c nu h bng n s tr em v c mt dn s tng trng th i vi
h s tri dy ca Trung Quc vn l mt vn ln n mc iu
khng to ra c khc bit no c. H khng th chng li Trung Quc v
h chc chn khng th lm nhng g h lm trong thp nin 1930, khi
h c gng v gn nh chinh pht c phn ln Trung Quc. H cn
m bo an ninh t M. T thn ngi Nht khng th p o hay ngn tr
ngi Trung Quc. Nhng ngi Nht li l ng minh ca ngi M, ngi
M th c th. V h s tip tc lm ng minh, nhng h s l mt i tc
yu hn, mt i tc nh hn, ang suy tn i.
Hi: Vy ngi Nht s nm chc tnh bn vi M?
p: l la chn tt nht ca h. Nhng cng lc h s u t v lm bn vi
Trung Quc, v da vo kinh doanh.
Hi: Okinawa l mt cu hi ln dnh cho ngi Nht. Ngi M ng hu ht

lc lng ca h y, nhng ngi dn Okinawa cho rng nh vy l

khng cng bng khi h phi chu chi ph an ninh cho ton nc Nht. ng
c ngh cui cng ngi M s b buc phi ri i khng? V nu vy, iu
c ngha g i vi an ninh ca Nht Bn?
p: Ti khng th ni liu cui cng ngi Nht c ng h ngi Okinawa y
ngi M ra hay khng, nhng lm vy khng phi l li ch ca Nht.
Nhng nu h lm th th ngi M s rt ra Guam v Midway, v l mt
qung ng xa xi y.

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

Hi: Trong thi gian 20 nm ti ng thy mi quan h lin minh M-Nht s l

loi quan h nh th no?

p: Cn ty thuc vic M c nn kinh t kiu g. Nu M khng c tin duy tr
c lin minh, th n s yu i. Nu iu ny xy ra th Nht Bn phi quy
phc Trung Quc. H tr thnh mt dng quc gia ph thuc (a client
state).
Hi: Mt quc gia ph thuc?
p: H khng th chin u vi Trung Quc. H phi lng nghe Trung Quc.
Nu c va chm gia tu Nht v tu Trung Quc trn qun o Senkaku
hay iu Ng th tu Nht s rt lui.
Hi: ng c thy Nht Bn ang bnh thng ha Lc lng T v ca mnh

khng?
p: Nu nh hng ca M ln khu vc gim, Nht Bn c th pht trin mt lc
lng t v vi v kh ht nhn nh mt phng sch cui cng.
Hi: V iu ny s gip h p tr Trung Quc?
p: Khng p tr: T v thi. Sao n c th p tr Trung Quc c? Ba qu
bom c th xa s Nht Bn. Ba qu bom li khng th xa s c Trung
Quc.
Hi: Bc Kinh s ngn cn n lc ca Nht Bn trong vic bnh thng ha lc

lng t v ca h hoc pht trin tim lc ht nhn ch?

p: Lm sao ngn cn c? Nht c quyn v trang bn thn. Nhng g Trung
Quc c th lm l tng thm v trang ca mnh thi.
Hi: Mt vn khc bm gt mi quan h Trung-Nht l k c v nh Th

chin. Liu y c tip tc l mt vn trong thi gian di ti hay khng?

p: Ngi Nht chim ng Trung Quc, chim tt c cc thnh ph ln. Nu
ngi M khng e da h bi lnh cm vn du m th h c th chinh
phc c (ton b) Trung Quc. Trong bao lu, ti khng bit, bi h s
mc kt trong mt cuc chin tranh du kch. Ngi Trung Quc khng qun
iu ny.
Hi: Ngi Nht khng khng rng h nhiu ln xin li.
p: H , nhng h tip tc ving n Yasukuni, ni tt c nhng ti phm
chin tranh c chn ct.

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

Hi: ng tng mt ln thut li mt nhn xt ng nghe t mt lnh o Nht

Bn, rng nu ngi M nh ngi Vit, v h lm th, th sau mt thi

gian nht nh, h c th li bt tay nhau. Nhng nu Nht nh Trung
Quc, th thm ch sau 100 nm, h cng khng th bt tay nhau c.
p: mt thi gian di ri y t nm 1931.
Hi: L gii ca ng cho vic ny l g?
p: Bi v Trung Quc l mt t nc rt ln, v mt quc gia nh hn rt
nhiu c chim gi n. V h gn nh lm c iu bi v ngi
Trung Quc lc b phn mnh bi lon s qun.
Hi: Vy l c mt mi thm th gia hai dn tc?
p: Ti s khng ni th. Trao i mua bn gia h tng trng mc phi
thng. Nht ang u t vo Trung Quc. Trung Quc mi gi u t t
cng ngh ca Nht. V Trung Quc cung cp mt nn tng sn xut gi r.
Nhng vn Chin tranh Th gii ln th hai l mt l c m anh c th
vy lc ny lc khc.
Hi: Singapore v ng Nam c nn hi vng mi quan h gia hai bn s pht

trin v hai nn kinh th s gn kt vi nhau cht ch hn khng?

p: C, vic c hai bn cng thnh vng nm trong li ch ca chng ta.

GII THIU D N NGHIENCUUQUOCTE.NET

Mc ch

Nghiencuuquocte.net l mt d n phi chnh tr, phi li nhun nhm mc ch pht trin ngun hc
liu chuyn ngnh nghin cu quc t bng ting Vit v thc y vic hc tp, nghin cu cc vn
quc t ti Vit Nam.
L do ra i
Trong khi s ngi hc tp v nghin cu v cc vn quc t Vit Nam ngy cng gia tng th
vic tip cn cc ti liu mang tnh hc thut ca th gii v lnh vc ny cn rt hn ch v hai l
do: Th nht, cc ti liu ny thng phi tr ph mi tip cn c, trong khi cc trng i hc v
vin nghin cu ca Vit Nam hu nh khng c chi ph trang tri. Th hai, cc ti liu ny ch yu
c xut bn bng ting Anh, khin nhiu sinh vin, nh nghin cu, v c bit l qung i c
gi quan tm n cc vn quc t ni chung, gp kh khn trong vic tip thu, lnh
hi. Nghiencuuquocte.net ra i vi hi vng s gp phn khc phc c cc vn trn.
Hot ng chnh
Hot ng chnh ca Nghiencuuquocte.net l bin dch sang ting Vit v xut bn trn website ca
mnh cc ngun ti liu mang tnh hc thun bng ting Anh v lnh vc quan h quc t, bao gm
chnh tr quc t, kinh t quc t, v lut php quc t.

D n Nghiencuuquocte.net

Bin dch: Tng Th Thanh Duyn | Hiu nh: L Hng Hip

Cc ti liu ny ch yu l cc bi bo trn cc tp san quc t, cc chng sch, hoc cc ti liu
tng ng, c xut bn bi cc nh xut bn, cc trng i hc v vin nghin cu c uy tn
trn th gii.
D n u tin bin dch v xut bn:

Cc
Cc
Cc
Cc

bi
bi
bi
bi

vit
vit
vit
vit

mang tnh nn tng i vi lnh vc nghin cu quc t;

c nhiu nh nh hng trong lnh vc ny;
lin quan trc tip hoc c nh hng, hm gin tip n Vit Nam;
c ng o c gi quan tm.

Trang ch d n: http://nghiencuuquocte.net/
Thng tin thm v D n: http://nghiencuuquocte.net/about/
Danh mc cc bi xut bn: http://nghiencuuquocte.net/muc-luc/
Theo di D n trn Facebook: https://www.facebook.com/DAnghiencuuquocte
kin ng gp v mi lin h xin gi v: L Hng Hip, nghiencuuquocte@gmail.com

D n Nghiencuuquocte.net

10