You are on page 1of 119

Chng Trnh Giang Day Kinh Te Fulbright

Chng Trnh ao Tao Mot Nam


Ve Kinh Te Hoc ng Dung Cho Chnh Sach Cong

EXCEL NG DUNG
TRONG KINH TE
PHAN 2

BIEN SOAN: TRAN THANH PHONG

Phong may tnh, nam 2004

MUC LUC
BAI 1. QUI TRNH LAP BAI TOAN TREN BANG TNH ............................................................... 1
1.1. Gii thieu ................................................................................................................... 1
1.2. Qui trnh..................................................................................................................... 2
BAI 2. TO CHC D LIEU TRONG BANG TNH ........................................................................ 6
2.1. Tao danh sach (List) .................................................................................................. 6
2.2. S dung mau nhap lieu (Data Form) ......................................................................... 7
2.3. Sap xep d lieu (Sort).............................................................................................. 10
2.4. Loc d lieu t danh sach bang Auto Filter............................................................... 13
2.5. Loc d lieu nang cao bang Advance Filter .............................................................. 17
2.6. Dung Data Validation e kiem soat nhap lieu......................................................... 20
2.7. Bai tap thc hanh..................................................................................................... 21
BAI 3. TONG HP D LIEU VA PIVOTTABLE ........................................................................ 23
3.1. Tao Pivort Table...................................................................................................... 23
3.2. Hieu chnh PivotTable ............................................................................................. 27
3.3. ieu khien viec hien th thong tin ........................................................................... 28
3.4. Tao PivotChart......................................................................................................... 29
3.5. S dung subtotals ..................................................................................................... 31
3.6. Dung cac ham d lieu .............................................................................................. 32
3.7. Bai tap thc hanh..................................................................................................... 34
BAI 4. BAI TOAN IEM HOA VON ........................................................................................ 36
4.1. Gii thieu ................................................................................................................. 36
4.2. Bai toan minh hoa .................................................................................................... 37
BAI 5. GIAI PHNG TRNH VA HE PHNG TRNH ............................................................. 41
5.1. Giai phng trnh ..................................................................................................... 41
5.2. Giai he phng trnh ................................................................................................ 43
5.3. S dung Solver ........................................................................................................ 47
5.4. Ma tran .................................................................................................................... 49
BAI 6. BAI TOAN TOI U VA QUI HOACH TUYEN TNH ........................................................ 52
6.1. Toi u mot muc tieu (Linear Programming)............................................................ 52
6.2. Bai toan au t (Linear Programming).................................................................... 58
6.3. Qui hoach nguyen (Integer Linear Programming) .................................................. 60
BAI 7. PHAN TCH RUI RO .................................................................................................... 63
7.1. Phan tch o nhay .................................................................................................... 63
Phan tch o nhay mot chieu ................................................................................... 64
Phan tch o nhay hai chieu .................................................................................... 65
7.2. Phan tch tnh huong (Scenarios) ............................................................................. 67
Phan tch tnh huong ............................................................................................... 67
Ham Index ............................................................................................................... 72
7.3. Mo phong bang Crystal Ball.................................................................................... 74
a. Mo hnh gia khong oi khong chac chan ............................................................. 75
b. Mo hnh gia oc lap khong chac chan ................................................................. 79
c. Mo hnh bc ngau nhien .................................................................................... 82

d. Mo hnh t hoi qui bac nhat AR(1) ................................................................... 85


BAI 8. XAC SUAT & THONG KE............................................................................................ 89
Bo sung cong cu phan tch d lieu vao Excel: ......................................................... 89
8.1. Thong ke .................................................................................................................. 89
Cac thong so thong ke mo ta (Descriptive statistics) ............................................... 92
Bang tan suat (Histogram) ...................................................................................... 93
Xep hang va phan tram theo nhom (Rank and Percentile) ....................................... 95
8.2. Bien ngau nhien va Phan phoi xac suat ................................................................... 96
Phat so ngau nhien theo cac phan phoi xac suat ..................................................... 97
Mot so ham ve phan phoi trong Excel...................................................................... 99
8.3. Tng quan va hoi qui tuyen tnh .......................................................................... 105
Phu Luc ............................................................................................................................ 111
at ten vung.................................................................................................................. 111
Danh sach AutoFill t tao ............................................................................................. 112
Phm tat thong dung ...................................................................................................... 113

Li gii thieu
Tai lieu c bien soan di dang hng dan tng bc phan mem Microsoft
Excel e giai cac bai toan trong kinh te. Tai lieu khong chu trong vao viec anh
gia, giai thch cac y ngha kinh te cua bai toan cung nh cac ly thuyet kinh te co
lien quan. Cac ban oc can tham khao them cac tai lieu ve ly thuyet e nam ro hn
cach dien giai va phan tch y ngha cac ket qua tm c bang cong cu may tnh.
Cac tai lieu can tham khao them:
-

Phng phap nh lng trong quan ly, Cao Hao Thi, Nguyen Thong, Nha
xuat ban Thong ke, 1998.
Toan ng dung trong kinh doanh, Cao Hao Thi, Chng trnh Giang day
Kinh te Fulbright, 1999.
Thong ke ng dung trong kinh doanh, Cao Hao Thi, ai Hoc Bach Khoa
Tp. HCM, 1998.
Ra quyet nh trong quan ly, Cao Hao Thi, ai Hoc Bach Khoa Tp. HCM,
2001.

Tai lieu c kem theo cac tap so lieu cho phan ly thuyet va bai tap. Ngoai
ra moi bai con co phan minh hoa sinh ong bang phim hy vong se giup ban oc de
tiep can van e hn.
Con nhieu van e cha c e cap en trong tai lieu, se dan c bo sung
trong thi gian sap ti. Moi gop y xin vui long gi en tac gia theo a ch sau:
Tran Thanh Phong
Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright
232/6 Vo Th Sau, Quan 3, Tp. HCM.
ien thoai: 848-9325103 Fax: 848-9325104
E-mail: ttphong@fetp.vnn.vn
Website: www.fetp.edu.vn
Tai lieu cho phep moi ngi s dung, sao chep theo qui nh cua Chng
trnh Giang day Kinh te Fulbright.
Tp. HCM, ngay 18 thang 08 nam 2004.

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 1. Qui trnh lap bai toan tren bang tnh

BAI 1. QUI TRNH LAP BAI TOAN TREN BANG TNH


1.1. Gii thieu
Nhieu thap ky qua, hang trieu nha quan ly phat hien ra phng cach hieu
qua nhat e phan tch va anh gia cac phng an bang cach xay dng cac mo hnh
bai toan tren bang tnh. Mo hnh tren bang tnh la mot tap cac quan he toan hoc va
luan ly c thiet lap tren may tnh nham giai quyet cac van e trong thc te va ho
tr nha quan ly ra cac quyet nh kinh doanh. S dung mo hnh bang tnh a giup
cho nha quan ly co the phan tch cac phng an kinh doanh trc khi la chon mot
phng an e thc thi.
Phan loai va ac trng cua cac ky thuat mo hnh hoa cac bai toan quan ly:
Mo hnh
Mo hnh gii
han
(Prescriptive
models)

Mo hnh d
bao
(Predictive
models)

Hnh thc cua


ham f(*)
Biet trc
Xac nh ro
rang

Khong biet
trc
Khong ro rang

Mo hnh mo ta Biet trc


(Descriptive
Xac nh ro
models)
rang

Gia tr cua bien


oc lap
Biet trc hoac
trong s kiem
soat cua nha ra
quyet nh

Ky thuat

Qui hoach tuyen tnh (Linear


programming), mang
(networks), CPM, bai toan
toi u (Goal programming),
EOQ, qui hoach phi tuyen
(non-linear programming)
Phan tch hoi qui
Biet trc hoac
(Regression analysis, phan
trong s kiem
tch chuoi thi gian (Time
soat cua nha ra
series analysis), phan tch sai
quyet nh
biet (discriminant analysis)
Khong biet trc Mo phong (Simulation),
hoac bat nh
Dong ch (Queuing), PERT,
Bai toan ton kho (Inventory
Models)

Mo hnh gii han: giai quyet cac bai toan ma chung ta biet trc cac gia tr
cua cac bien oc lap x1, x2, , xn hoac gia tr cua cac bien nay nam trong s
kiem soat va biet c moi quan he gia cac bien oc lap va bien phu thuoc
vi nhau. Khi o, ket qua cua bien phu thuoc Y xac nh theo ham f(x1, x2, ,
xn) se thu c mot cach chnh xac.

Mo hnh d bao: giai quyet cac bai toan chung ta biet trc cac gia tr cua
cac bien oc lap x1, x2, , xn hoac gia tr cua cac bien nay nam trong s kiem
soat va ham f(x1, x2, , xn) cha biet trc. Khi o, ta can phai c lng

Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 1. Qui trnh lap bai toan tren bang tnh

ham f e t o xac nh gia tr d bao cua bien phu thuoc Y.


-

Mo hnh mo ta: trong bai toan nay ta biet trc moi quan he gia cac bien
oc lap x1, x2, , xn va bien phu thuoc Y. Tuy nhien, gia tr cu the cua mot
hoac nhieu bien oc lap ta lai khong biet. Do vay e tnh toan ket qua cua
bien phu thuoc Y, ta can phai mo phong cac gia tr cua cac bien oc lap.

1.2. Qui trnh


Qua trnh giai quyet bai toan thng theo cac bc sau:
1/ Xac nh van e can giai quyet
2/ Lap mo hnh
3/ Thu thap du lieu
4/ Tm l giai
5/ Th nghiem li giai
6/ Phan tch ket qua
7/ Thc hien li giai
Xac nh cac van e
can giai quyet
Lap mo hnh

Thu thap d lieu

Tm li giai

Th nghiem li giai

Phan tch ket qua

Thc hien li giai

Hnh 1.1. Cac bc trong qua trnh giai bai toan


Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 1. Qui trnh lap bai toan tren bang tnh

Bc 1: Xac nh van e can giai quyet


Hnh thanh mot cau hay mot menh e ngan gon, ro rang ve cai g can phai
giai quyet. Cac kho khan khi at van e :
Van e at ra tao ra nhng mau thuan trong noi bo c quan va quyen li
cac thanh phan trai ngc nhau.
Van e giai quyet ung cham en moi mat cua c quan nen phai chon
nhng van e nao can giai quyet u tien e no em lai ket qua tong hp
cho c quan.
Nhieu khi at van e theo nh hng cua li giai cuc bo
Khi at van e va tm ra li giai th li giai a lac hau so vi thc te.
Bc 2: Lap mo hnh
Mo hnh la mot s n gian hoa thc te, c thiet ke bao gom cac ac iem
chu yeu ac trng cho s hoat ong cua he thong thc. Mo hnh can phai dien ta
c cac ban chat, cac tnh huong va cac trang thai cua he thong.
Co the co 3 loai mo hnh :
Mo hnh vat ly : mo hnh thu gon cua mot thc the
Mo hnh khai niem (mo hnh s o) : mo hnh dien ta cac moi lien he
gia cac bo phan trong he thong.
Mo hnh toan hoc : thng la mot tap hop cac bieu thc toan hoc dung
e dien ta ban chat cua he thong.
Trong phng phap nh lng, ngi ta thng dung cac mo hnh toan hoc.
Trong loai mo hnh nay co cha cac bien so va cac tham so. Bien so co the chia lam
hai loai gom bien so ieu khien c va nhng bien so khong the ieu khien c.
Cac ac iem can co cua mo hnh toan hoc :
Mo hnh phai giai c
Mo hnh phai phu hp vi thc te
Mo hnh phai de hieu oi vi nha quan ly
Mo hnh phai de thay oi
Mo hnh phai de thu thap d lieu
Nhng kho khan khi lap mo hnh :
Can phai dung hoa gia mc o phc tap cua mo hnh toan va kha
nang s dung mo hnh cua nha quan ly.
Lam the nao e mo hnh tng thch vi nhng mo hnh co san trong
ly thuyet phan tch nh lng.
Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 1. Qui trnh lap bai toan tren bang tnh

Bc 3: Thu thap d lieu dung cho mo hnh


ac iem cua d lieu :
Phai chnh xac
Phai ay u
Du mo hnh tot nhng d lieu toi cung cho ra ket qua sai (GIGO Garbage
In Garbage Out)
Nguon d lieu c thu thap t :
Cac ban bao cao cua c quan mnh, c quan lien he
Cac cuoc phong van trc tiep
Cac phieu tham do y kien
o ac hay o em e lay mau trc tiep
Dung cac phng phap thong ke e suy ra cac thong so can thiet
Cac kho khan khi thu thap d lieu
Khong biet lay d lieu t au
D lieu khong chnh xac khong ay u
Bc 4: Tm li giai
Tm li giai ngha la van dung mo hnh vi d lieu a thu thap c e tm ra
li giai toi u nhat.
Tm li giai bang cac phng phap sau :
Giai phng trnh, he phng trnh hay bat phng trnh
Phng phap th dan hay phng phap do dam (Trial and error
method) roi so sanh ket qua
Liet ke mot so phng an (hu han) roi so sanh cac phng an e
chon ra phng an tot nhat.
Dung thuat toan (giai thuat - algorithm)
Thuat toan la 1 day theo nhng th t nhat nh cac hanh ong hay
cac bc i neu thc hien theo o th se at c ket qua trong mot
thi gian hu han.
Nhng kho khan ve li giai :
Li giai kho hieu oi vi nha quan ly, nhat la nhng li giai ac biet
Thng mo hnh toan ch co mot li giai duy nhat trong khi nha quan
ly lai thch co nhieu li giai e la chon.

Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 1. Qui trnh lap bai toan tren bang tnh

Bc 5: Th nghiem li giai
Li giai co c la do ap dung mo hnh vi cac d lieu a thu thap c. Th
nghiem li giai la xem xet mc o on nh cua li giai oi vi d lieu va mo hnh.
oi vi d lieu : thu thap t nguon khac roi a va li giai e th
oi vi mo hnh : phan tch o nhay cua mo hnh toan bang cach thay
oi mot t ve so lieu roi a vao mo hnh, phan tch s thay oi cua ket
qua. Neu ket qua qua nhay oi vi s thay oi cua so lieu th phai ieu
chnh mo hnh.
Cac kho khan khi th li giai :
Thng li giai la cac d kien xay ra trong tng lai cha biet tot xau mc
o nao, thng phai hoi y kien anh gia cua cac nha quan ly.
Bc 6: Phan tch ket qua
Phai can nhac, xem xet nhng anh hng, nhng hau qua gay nen cho c
quan hay cho he thong khi thc hien li giai
Cac kho khan thng gap :
Ket qua gay tac ong anh hng en toan the c quan
Khi thay oi ne nep hoat ong sinh hoat cua c quan la mot ieu kho
Phai biet ro khi ap dung li giai th ai b anh hng, anh hng nh
the nao, nhng ngi b anh hng se sa sut hay thnh vng hn.
Bc 7: Thc hien ket qua
Thc hien ket qua ngha la a giai phap mi vao hoat ong cua c quan
Kho khan
Thieu s ung ho cua cac nha quan ly (do lam mat quyen li cua ho)
Thieu s cam ket ieu chnh cua nhom nghien cu.

Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

BAI 2. TO CHC D LIEU TRONG BANG TNH


Trong bai nay chung ta se nghien cu ve cach tao danh sach, them, hieu
chnh, xoa va tm kiem thong tin trong danh sach. Ngoai ra trong bai cung e cap
en cac lenh loc tm d lieu t danh sach theo mot hay nhieu ieu kien. Bai hoc s
dung cac tap tin: bai2-1.xls cho phan ly thuyet va bai2-2.xls cho phan thc hanh.
2.1. Tao danh sach (List)
Danh sach c cau thanh t cac ban ghi (record) thng la dong trong bang
tnh Excel. Moi ban ghi cha thong tin ve mot ieu g o (v du: mot dong trong so
a ch). Moi ban ghi co nhieu trng (field), moi trng cha cac thong tin cu the:
ten, ngay sinh, a ch, ien thoai,. Trong Excel, cac trng thng c bo tr vao
cac cot va cac ban ghi thng bo tr theo dong (xem hnh 2.1 va hnh 2.2).

Hnh 2.1. Ten cac trng (field) c nhap vao dong au tien cua danh sach

Hnh 2.2. Danh sach d lieu

Hnh 2.3. Thanh nh dang


Cac bc tao danh sach nh hnh 2.2:
B1. Khi ong Excel
B2. Nhap Ten ch tieu vao o co a ch A1, nhap phm <Tab> e di chuyen qua
o ke tiep
B3. Nhap ten cac trng con lai nh: Ten nc, 1990, 1991,
B4. Nhap vao thong tin cho cac dong
B5. Chon vung A1:J1 chon nen xanh
va ch am
t thanh nh dang.
B6. e thuan tien cho viec nhap lieu ta chia man hnh lam hai phan. Di chuyen
Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

chuot vao hop chia man hnh theo chieu doc


va hnh chuot bien thanh mui
ten 2 chieu, gi chuot va keo xuong di dong 1 va tha chuot. Man hnh Excel
a c chia lam hai phan theo chieu doc.
B7. Vao thc n Window Freeze e lam cho dong tieu e luon luon hien th
tren man hnh.
Cac iem lu y khi tao danh sach:
Lu y
Ch tao mot danh sach tren mot bang
tnh (worksheet)

Giai thch
Chc nang quan ly d lieu nh: loc d
lieu (filter) ch co the ap dung moi lan
cho mot danh sach.
Nen cha ra t nhat 1 cot hoac dong
ieu nay giup Excel de dang xac nh
trong gia danh sach va cac d lieu khac danh sach khi ap dung cac chc nang
tren worksheet
sap xep (sort), loc d lieu (filter) hoac
chen (insert) mot bieu thc tnh toan
dang tong.
Tranh e cac dong hoac cot trong trong
e giup Excel de dang chon ung danh
danh sach
sach.
Tao nhan cac trng (field) dong au
Excel dung nhan e a vao cac bao cao
tien cua danh sach.
va dung e tm kiem/ to chc d lieu.
Co gang chia nho cac thong tin
ieu nay giup de dang sap xep, loc va
tao bao cao tong hp theo yeu cau.
Moi cot nen cha cung loai thong tin
Giup danh sach de theo doi va de hieu
Khong dung trung ten trng
Ten trng b trung se gay sai sot trong
nhap lieu va sap xep.
2.2. S dung mau nhap lieu (Data Form)
Co hai cach e nhap d lieu (ban ghi) vao danh sach: nhap trc tiep vao cac
dong ben di tieu e va nhap thong qua mau nhap lieu.
Tao mau nhap lieu (s dung worksheet ASEAN trong tap tin bai2-1.xls)

Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.4. Hop thoai Data Form


B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach.
B2. Chon Data Form (xem hnh 2.4).
B3. Nhap nut Find Next e di chuyen en ban ghi tiep theo.
B4. Nhap nut Find Prev e lui ve ban ghi pha trc.
B5. Nhap nut New e them ban ghi mi va nhap thong tin.
B6. Dung phm <Tab> hay <Shift+Tab> e di chuyen ti/ lui trong ban ghi va
nhap cac thong tin vao cac trng tng ng.
B7. Nhap nut Close khi hoan thanh viec nhap lieu.
Tm d lieu

Hnh 2.5. Mau at ieu kien tm kiem


Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach.


B2. Chon Data Form t thanh thc n.
B3. Nhap nut Criteria va mot mau trong se xuat hien. Nhap vao ieu kien tm
cac trng can tm va nhap nut Find Next e hien th ket qua tm. V du: hay
nhat vao trng Ten nc la Vietnam va nhap nut Find Next e xem ket
qua (xem hnh 2.5).
B4. Nhap nut Find Next hay Find Prev e di chuyen ti/ lui trong cac ban ghi thoa
ieu kien tm.
B5. Nhap nut Close khi hoan tat cong viec.
Tm va thay the (s dung worksheet ASEAN trong bai2-1.xls)

Hnh 2.6. Hop thoai tm va thay the


B1. Chon Edit Replace t thanh thc n
B2. Nhap Lao PDR vao hop Find what va hhap Lao vao hop Replace with
e tm va thay the Lao PDR bang Lao (xem hnh 2.6).
B3. Nhap nut Replace All e thay the tat ca khong can kiem tra hoac nhap nut
Find Next e en ban ghi thoa ieu kien tm va neu muon thay the th nhap
tiep nut Replace. Ban lam tng t nh vay cho en het danh sach.
B4. Nhap nut Close e ong hop thoai.
Xoa ban ghi (s dung worksheet ASEAN trong tap tin bai2-1.xls)

Tran Thanh Phong

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.7. Hop thoai Data Form

Hnh 2.8. Xac nhan xoa ban ghi


B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon Data Form.
B2. Dung Find Next hoac Find Prev hoac at ieu kien tm bang Criteria e tm
en ban ghi can xoa (xem hnh 2.7).
B3. Nhap nut Delete, hop thoai xuat hien yeu cau ban xac nhan lenh xoa bang
cach nhap nut OK, nhap nut Cancel e huy lenh xoa (Xem hnh 2.8).
B4. Nhap nut Close e ong hop thoai va tr ve worksheet.
2.3. Sap xep d lieu (Sort)
Chung ta thng nhap lieu vao cuoi danh sach, do vay d lieu thng khong
theo mot trnh t nao. Chung ta can sap xep lai d lieu nham thuan li trong viec
quan ly d lieu. Excel ho tr sap xep d lieu theo th t tang dan (A Z) hoac
theo th t giam dan (Z A) theo mot hoac nhieu trng can sap xep. (s dung
worksheet ASEAN trong tap tin bai2-1.xls)

Tran Thanh Phong

10

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.9. Bang d lieu can sap xep theo Ten nc va Ten ch tieu theo th t
tang dan.

Hnh 2.10. Bang d lieu a c sap xep theo Ten nc va Ten ch tieu theo
th t tang dan.

Tran Thanh Phong

11

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.11. Hop thoai Sort, sap xep u tien 1 la Ten nc sau o mi sap xep
Ten ch tieu
Cac bc sap xep
B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon thc n Data Sort
B2. Chon Ten nc tai Sort by va chon Ascending e sap xep tang dan.
B3. Chon Ten ch tieu tai Then by va chon Ascending e sap xep tang dan.
B4. Chon Header row do danh sach co dong tieu e.
B5. Nhap nut OK e sap xep.
Sap xep theo dong (s dung worksheet Row_sort trong tap tin bai2-1.xls)

Hnh 2.12. Toc o tang trng GDP hang nam cua Viet Nam

Hnh 2.13. Toc o tang trng GDP hang nam cua Viet Nam sau khi a sap xep
theo th t giam dan

Tran Thanh Phong

12

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.14. Hop thoai chon la che o sap xep theo cot hoac dong

Hnh 2.15. Hop thoai Sort, chon sap xep dong th 3 theo th t giam dan
B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon thc n Data Sort
B2. Nhap nut Option va chon Sort left to right t hop hoi thoai mi xuat hien.
Nhap nut OK e tr ve hop thoai Sort.
B3. Chon Row 3 tai Sort by va chon Descending e sap xep giam dan.
B4. Nhap nut OK e hoan tat viec sap xep.
2.4. Loc d lieu t danh sach bang Auto Filter
oi khi chung ta ch can lay ra mot so ban ghi trong mot danh sach, Excel ho
tr chc nang loc d lieu t danh sach theo mot hoac nhieu ieu kien loc va ch cac
ban ghi thoa cac ieu kien th mi c hien th. (s dung worksheet ASEAN trong
tap tin bai2-1.xls)

Tran Thanh Phong

13

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.16. Danh sach trc khi loc d lieu ve nc Viet Nam

Hnh 2.17. Danh sach sau khi loc d lieu ve nc Viet Nam
B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon Data Filter
AutoFilter t thc n
B2. Tai cot ten nc, chon Vietnam t mui ten hng xuong tai
.
Danh sach luc nay se ch hien th cac thong tin ve nc Viet Nam.
B3. e hien th lai tat ca d lieu th chon Data Filter Show All hoac chon
.
(All) t
B4. Thoat khoi chc nang AutoFilter vao chon Data Filter AutoFilter t
thc n.
Cac la chon cua AutoFilter
La chon
(All)
(Top 10)

Tran Thanh Phong

Giai thch
Hien th tat ca ban ghi (dong) cua danh sach
Ap dung cho cac trng khac kieu Text. Hien th cac ban ghi can
tren hay can di theo la chon di hai hnh thc ban ghi hay phan
14

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

(Custom)
(Blanks)
(NotBlanks)

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

tram. V du: hien th 10 dong co gia tr ln nhat trong danh sach


hoac hien th 10% so dong co gia tr ln nhat.
Ap dung trong trng hp can hai ieu kien trong mot cot hoac dung
cac phep toan so sanh.
Hien th cac dong ma o tai cot ra ieu kien loc la rong
Hien th cac dong ma o tai cot ra ieu kien loc khac rong

S dung (Top 10)

Hnh 2.18. Chon 10 dong tai cot 1990 co gia tr ln nhat bang (Top 10)

Hnh 2.19. Ket qua loc dung (Top 10) dang Items tra ve 10 dong co gia tr ln
nhat tai cot nam 1990.
Tran Thanh Phong

15

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.19. oi Items sang Percent th ket qua ch con 4 dong (v tong so dong trong
danh sach la 47 dong)
B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon Data Filter
AutoFilter t thc n (neu cha chon).
B2. Chon (Top 10) t mui ten hng xuong tai
.
B3. Chon Top (can tren), chon 10, va chon Items (dong, neu chon Percent th hien
th 10% so dong trong danh sach) nh hnh tren.
B4. Nhap OK e hien th ket qua (xem cac hnh 2.17, 2.18 va 2.19)
S dung (Custom)

Hnh 2.20. Dung (Custom) e loc thong tin ve hai nc Vietnam va Singapore
B1. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon Data Filter
AutoFilter t thc n (neu cha chon).
B2. Chon (Custom) t cot
.
B3. Khai bao cac thong tin nh hnh 2.20
B4. Nhap OK e hien th ket qua.

Tran Thanh Phong

16

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

2.5. Loc d lieu nang cao bang Advance Filter


Advanced Filter la chc nang manh me va linh hoat trong viec loc d lieu t
danh sach trong bang tnh. Advanced Filter giup tao cac ieu kien loc phc tap va
xuat ket qua loc en mot ni ch nh trong bang tnh. e s dung Advanced Filter
trc tien ta phai tao vung ieu kien tai mot vung trong nao o trong bang tnh. Ta
sao chep dong tieu e cua danh sach va dan vao ni lam vung ieu kien, sau o at
cac ieu kien ben di cac tieu e nay (Xem hnh 2.21).

Hnh 2.21. Lap vung ieu kien va at cac ieu kien loc cho danh sach

Hnh 2.22. Khai bao trong Advanced Filter

Tran Thanh Phong

17

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.23. Ket qua loc d lieu cho hien th ngay trong danh sach
B1. Chen danh sach xuong di vai dong, sau o sao chep dong tieu e cua danh
sach len tren va at cac ieu kien nh hnh 2.21.
B2. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon Data Filter
Advanced Filter t thc n.
B3. Khai bao danh sach, vung ieu kien va cac tuy chon nh hnh 2.22.
B4. Nhap OK e hien th ket qua loc.
Dung ket qua cua mot cong thc vao lam ieu kien loc

Hnh 2.24. Advanced Filter co dung cong thc trong ieu kien.
Tran Thanh Phong

18

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.25. Khai bao trong Advanced Filter

Hnh 2.26. Ket qua loc


B1. at ieu kien loc tai C2 la =C8>Average($C$8:$C$54) e loc cac dong ma
cac o tai cot nam 1990 co gia tr ln hn gia tr trung bnh cua tat ca cac gia tr
cua cot.
Tran Thanh Phong

19

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

B2. at o hien hanh vao ni nao o trong danh sach va chon Data Filter
Advanced Filter t thc n.
B3. Khai bao danh sach, vung ieu kien va cac tuy chon nh hnh 2.25.
B4. Nhap OK e hien th ket qua loc.
Cac toan t so sanh va ky t thay the
Ky hieu
=
<>
>
<
>=
<=
*
?
~

Giai thch va v du
Bang
Khac hay khong bang
Ln hn
Nho hn
Ln hn hoac bang
Nho hn hoac bang
ai dien cho nhieu ky t trc va sau ky t kem theo
V du: *east th cac t Northeast, Southeast, thoa ieu kien
ai dien cho ky t tai v tr at no
V du: sm?th th cac t smith, smyth, thoa ieu kien
Neu sau no la cac ky t ? * hoac ~ ma ta can loc.
V du: Fulbright~? th t Fulbright? thoa ieu kien

2.6. Dung Data Validation e kiem soat nhap lieu


Chc nang Data Validation giup ngi s dung nhap chnh xac d lieu vao
bang tnh. Chc nang nay se kiem tra kieu d lieu, gia tr nhap vao mot o nao o
trong bang tnh va canh bao ngi dung khi nhap sai.
Tao danh sach xo xuong (drop-down list) e ch cho phep ngi dung chon
t danh sach nay. Trong phan nay hng dan tao drop-down list cho cot Ten
nc.

Hnh 2.27. Tao danh sach Ten nc


Tran Thanh Phong

20

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Hnh 2.28. Chon cac ieu kien trong hop thoai Data Validation
B1. Lap danh sach ten cac nc tai mot vung trong nao o trong bang tnh.
B2. Chon ca cot B, chon Data Validation t thc n.
B3. Tai Allow chon List, tai Source chon vung a ch cha danh sach Ten nc
B4. Nhap OK e hoan tat qua trnh tao kiem tra ieu kien cho cot Ten nc
Tng t nh tren, ta co the tao kiem soat nhap lieu cac tat ca cac o trong
bang tnh. Moi cot trong danh sach co the cha cac gia tr khac nhau: dang so, ngay
thang, do vay can la chon tai Allow trong hop thoai Data Validation cho phu
hp vi kieu gia tr can nhap.
2.7. Bai tap thc hanh
Cac bai tap s dung tap tin bai2-2.xls
Cau 1. Sap xep (Sort)
1. Sap xep cot Ten nc theo th t tang dan (AZ)
2. Sap xep nhieu cot
u tien 1: Ten ch tieu theo th t tang dan (AZ)
u tien 2: 2000 theo th t tang dan (ZA)
3. Sap xep nhieu cot
u tien 1: Ten nc theo th t tang dan (AZ)
u tien 2: 1995 theo th t tang dan (ZA)
Tran Thanh Phong

21

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 2. To chc d lieu trong bang tnh

Cau 2. Loc d lieu bang AutoFilter


1. Loc tat ca d lieu ve nc Viet nam
2. Loc tat ca d lieu cua 2 nc Viet Nam va Lao
3. Loc tat ca cac dong trong danh sach co gia tr cot 1990 nam trong khoang t 20
trieu en 120 trieu va gia tr cot 2000 nam trong khoang t 50 trieu en 150
trieu.
4. Loc tat ca cac dong trong danh sach vi cac ieu kien sau:
Cot Ten nc lay cac dong co ky t bat au la v hoac ky t sau cung la a
Cot 1995 lay cac dong co gia tr ln hn hoac bang 1 trieu
Cot 2000 lay cac dong co gia tr ln hn 10 trieu va nho hn 100 trieu
Cau 3. Loc d lieu bang AdvancedFilter
1. Loc tat ca d lieu ve nc Malaysia, Indonesia va Brunei
2. Loc tat ca cac dong trong danh sach cha d lieu ve nc Thailand va co gia tr
cot 1990 nam trong khoang t 10 trieu en 50 trieu.
3. Loc tat ca cac dong ma ten cot Ten ch tieu co oan van ban la female va gia
tr tai cot 2000 tr cho gia tr cot 1990 la ln hn 500.000.

Tran Thanh Phong

22

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

BAI 3. TONG HP D LIEU VA PIVOTTABLE


Cong cu PivotTable rat tien li trong viec tong hp, tom tat va phan tch d
lieu t cac danh sach. Bai nay se minh hoa cach tao, hieu chnh, nh dang mot
PivotTable. (S dung tap tin bai3-1.xls)
3.1. Tao Pivort Table

Hnh 3.1. Danh sach d lieu

Hnh 3.2. PivotTable tong hp so lieu lay Tong gia tr xuat khau theo qu va nam
Tran Thanh Phong

23

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

Cac bc tao PivotTable


B1. Chon t thc n Data PivotTable and PivotChart Wizard e m trnh
hng dan tng bc tao bang tong hp.
B2. Chon nguon d lieu: co 4 loai (xem hnh 3.3)

Hnh 3.3. Chon nguon d lieu cho PivotTable va chon loai bao cao
Microsoft Excel list or database: Nguon d lieu la mot danh sach trong Excel
External data source: Nguon d lieu ben ngoai Excel, thong thng la cac
c s d lieu cha trong ODBC cua may cuc bo.
Multiple consolidation ranges: Nguon d lieu la nhieu danh sach tai mot
hoac nhieu worksheet trong Excel.
Chon nguon d lieu t mot PivotTable hay mot PivotChart khac
B3. Trong bai nay minh hoa chon nguon d lieu la Microsoft Excel list or
database. Nhap nut Next
B4. Chon vung a ch cha danh sach can tong hp va nhap nut Next

Hnh 3.4. Chon vung a ch cha danh sach


Tran Thanh Phong

24

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

B5. Chon ni cha PivotTable la New worksheet (tao worksheet mi cha ket
qua), sau o nhap nut Finish.

Hnh 3.5. Ni lu tr PivotTable


B6. Keo tha cac trng t danh sach PivotTable Field List vao v tr phu hp
Keo tha Thang vao vung Row Fields
Keo tha United States, Canada, Australia, Japan va New Zealand vao
vung Data Items.

Hnh 3.6. Giao dien cua mot PivotTable cha co thong tin
B7. Nhom Month thanh cac qu va nam: chon o Month (A3), vao thc n
Data Group and Outline Group Chon ca ba loai la Months, Quarters
va Years. Nhap OK e chap nhan. (xem hnh 3.7)

Tran Thanh Phong

25

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

Hnh 3.7. Nhom cac thang thanh qu va nam


B8. Chon nh dang cho PivotTable: chon PivotTable va chon Format
AutoFormat t thanh thc n. Chon kieu Reprot 4 va nhap nut OK.
(Goi nh dang t thanh cong cu PivotTable: View Toolbars PivotTable
Format Report)

Hnh 3.8. Chon kieu nh dang PivotTable

Tran Thanh Phong

26

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

3.2. Hieu chnh PivotTable


Phan trc a minh hoa cac bc tao mot PivotTable. Phan nay se trnh bay
cach hieu chnh bang d lieu tong hp e co c cac thong tin theo yeu cau.

Hnh 3.9. PivotTable: Trung bnh Tong gia tr xuat khau theo qu va nam
B1. Nhap phai chuot len trng United States va chon Field Setting

Hnh 3.10. Hieu chnh cach tnh cho cac trng d lieu
Tran Thanh Phong

27

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

B2. Chon Average t danh sach Summarize by. Nhap OK e chap nhan

Hnh 3.11. Chon cach tnh toan cho mot trng


B3. Thc hien lai hai bc tren cho cac trng can thay oi cach tnh.
Thanh cong cu PivotTable

Hnh 3.12. Thanh cong cu PivotTable


3.3. ieu khien viec hien th thong tin
oi khi chung ta khong can hien th tat ca thong tin trong bang bao cao.
PivotTable cung co ho tr chc nang che giau cac thong tin khong can hien th.
B1. Chon mui ten hng xuong tai trng Years
B2. Bo chon cac nam khong can hien th (V du: bo chon nam 2003). Nhap nut OK
e chap nhan. (xem hnh 3.13).
B3. Lam tng t cho cac trng khac trong PivotTable

Tran Thanh Phong

28

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

Hnh 3.13. An thong tin cua nam 2003


3.4. Tao PivotChart
Cac bc tao PivotChart t mot PivotTable
B1. Chon mot o trong PivotTable, sau o chon Chart Wizard t thanh cong cu
PivotTable (xem hnh 3.14).

Hnh 3.14. Chon Chart Wizard t thanh cong cu


B2. Chon Chart Chart Type. Chon kieu o th nh hnh 3.15 ben di. Sau o
nhap nut OK e chap nhan.
Tran Thanh Phong

29

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

Hnh 3.15. Chon kieu o th


B3. nh dang o th theo yeu cau nh hnh 3.16.

Hnh 3.16. PivotChart


B4. An cac nut lenh cua PivotChart: nhap phai chuot len bat ky nut lenh nao (V du:
Years) va chon Hide PivotChart Field Button.

Tran Thanh Phong

30

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

3.5. S dung subtotals


Chung ta a hoc cach tong hp d lieu e rut ra cac thong tin hu ch bang
PivotTable, trong phan nay trnh bay mot cach nhanh hn va de hn trong viec tong
hp va tom tat d lieu o la chc nang subtotals cua Excel.

Hnh 3.17. Danh sach can tong hp thanh tien theo ngi mua
B1. Sap xep danh sach trc khi dung Subtotals. Sap xep cot Ngi mua
B2. Chon danh sach, sau o chon Data SubTotals

Hnh 3.18. Hop thoai Subtotal


Tran Thanh Phong

31

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

B3. Chon Ngi mua tai At each change in, chon Sum tai Use function va
chon Thanh tien tai Add subtotal to (xem hnh 3.18).
B4. Nhap nut OK e chap nhan.

Hnh 3.19. Ket qua sau khi dung Subtotals


e bo Subtotals: Data Subtotals Remove All OK
3.6. Dung cac ham d lieu
Cac ham d lieu thc hien viec tnh toan cho cac dong thoa ieu kien. Tat ca
ham d lieu s dung cung cu phap:
= Function(database, field, criteria)
Trong o:
Database: la vung a ch cua danh sach hoac c s d lieu
Field:
Xac nh cot dung trong ham. Ta tham chiem cac cot bang nhan va at
trong dau ngoac kep . Cung co the tham chieu en cot thong qua so
th t cot cua no trong danh sach.
Criteria: Tham khao en a ch cac o xac nh ieu kien cua ham.
Cac ham d lieu:
Ham
DAVERAGE
DCOUNT

Tran Thanh Phong

Giai thch
Tra ve trung bnh cua cac gia tr trong cot cua danh sach thoa
ieu kien.
Tra ve so o trong cot cua danh sach cha gia tr thoa ieu
kien. Neu bo trong tham so tai field th em tat ca o cua
32

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

DCOUNTA

DGET
DMAX
DMIN
DPRODUCT
DSTDEV
DSTDEVP
DSUM
DVAR
DVARP
GETPIVOTDATA

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

danh sach.
Tra ve so o khac rong trong cot cua danh sach cha gia tr
thoa ieu kien. Neu bo trong tham so tai field th em tat
ca o cua danh sach.
Tra ve gia tr cua o trong cot thuot danh sach thoa ieu kien.
Tra ve gia tr ln nhat trong cot cua danh sach thoa ieu kien
Tra ve gia tr nho nhat trong cot cua danh sach thoa ieu kien
Nhan cac gia tr trong cot cua danh sach thoa ieu kien
c lng o lech chuan tong the da vao mau cac gia tr
trong cot cua danh sach thoa ieu kien.
c lng o lech chuan tong the da vao tap hp chnh cac
gia tr trong cot cua danh sach thoa ieu kien.
Tong cac gia tr trong cot cua danh sach thoa ieu kien
c lng phng sai tong the da vao mau cac gia tr trong
cot cua danh sach thoa ieu kien.
c lng phng sai tong the da vao tap hp chnh cac gia
tr trong cot cua danh sach thoa ieu kien.
Tra ve d lieu cha trong PivotTable

Hnh 3.20. Cac v du minh hoa


Tran Thanh Phong

33

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

3.7. Bai tap thc hanh


Cac bai tap s dung tap tin bai3-2.xls kem theo. Trong tap tin co s dung

ham WEEKNUM(serial_num,return_type) e tra ve so th t tuan trong nam cua ngay


khai bao trong serial_num. Return_type= 1 : tuan bat au la ngay Chu nhat,
Return_type=2 : tuan bat au la ngay Th hai.
Cau 1. Tao mot PivotTable nh hnh sau:

Cau 2. Tao mot PivotChart nh hnh sau:

Cau 3. Dung cac ham d lieu:


a. Tnh tong so gi lam viec cua cong nhan A t ngay 16/05/1996 en
20/05/1996.
b. em cac o cua cot Gi thoa cac ieu kien: gi lam viec cua cong nhan B,
trong tuan th 20, ke ca cac o trong.
c. Tm so gi lam viec cao nhat cua cong nhan C t ngay 17/05/1996 en ngay
21/05/1996 thuoc tuan th 21.
Tran Thanh Phong

34

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 3.Tong hp d lieu va PivotTable

Cau 4. Tao SubTotal nh hnh sau:

Tran Thanh Phong

35

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

BAI 4. BAI TOAN IEM HOA VON


4.1. Gii thieu
Trong hoat ong san xuat kinh doanh, cau hoi thng at ra la san xuat hay
ban bao nhieu san pham e can bang gia thu nhap va chi ph, ngha la khi o
doanh nghiep c hoa von. Di ay la tom tat ly thuyet:
So lieu can co
F:
nh ph
v:
bien ph n v
r:
gia ban n v
Bien
Q:

san lng

Bien trung gian


TC: Tong chi ph
DT: Tong thu nhap
Ham muc tieu
LN: Li nhuan
iem hoa von la iem ma tai o li nhuan bang 0
Cac phng trnh quan he
LN = DT TC
DT = r*Q
TC = F + v*Q
Cong thc tnh iem hoa von
LN = DT TC
LN = r*Q (F + v*Q)
iem hoa von th LN = 0

r*Q (F + v*Q) = 0

iem hoa von QBE =

F
r v

e giai bai toan iem hoa von ta can: xac nh cac d lieu, cac bien, ham
muc tieu va cac moi quan he gia cac bien.

Tran Thanh Phong

36

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

4.2. Bai toan minh hoa


Bai toan co cac so lieu tom tat nh sau: nh ph la 5trieu ong, gia ban san
pham la 14.000 ong va chi ph e san xuat mot n v san pham la 6.000 ong.
Xac nh iem hoa von va ve o th.
Bai nay se gii thieu hai cach giai (dung tap tin bai4-1.xls).
Tnh iem hoa von
Cach 1. Dung cong thc tnh iem hoa von
Cong thc tnh iem hoa von la QBE =
Ta co:

F = 5.000.000 VND
r = 14.000 VND
v = 6.000 VND

Thay vao cong thc QBE =

F
r v

5.000.000
= 625 n v san pham.
14.000 6.000

Cach 2. Dung Goal Seek


B1. Lap bai toan tren Excel: nhap cac bien, thiet lap ham muc tieu va cac quan he
nh hnh 4.1.

Hnh 4.1. Lap bai toan tren bang tnh


B2. Chon o co a ch B12, sau o chon Tools Goal Seek Khai bao cac thong
so nh hnh 4.2 ben di.

Tran Thanh Phong

37

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 4.2. Khai bao cac thong so cho Goal Seek


B3. Nhap nut OK e chay Goal Seek. Ket qua can tm se hien th tai o B7 (san
lng) va gia tr cua ham muc tieu li nhuan tai B12 luc nay bang 0.
Ve o th iem hoa von
B1. Lap bang so lieu can thiet cho ve o th.
T nhap vao cac gia tr trong vung B15:H15
Lap cong thc cho cac o B16:H20 theo cac quan he trnh bay phan tom
tat ly thuyet va xem phan ghi chu trong hnh 4.3.

Hnh 4.3. Lap bang so lieu cho o th


B2. Chon vung a ch A15:H20, sau o chon Insert Chart . Chon kieu o th
Scatter nh hnh 4.4. Nhap nut Next qua bc tiep theo.

Tran Thanh Phong

38

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 4.4. Chon kieu o th


B3. Chon vung d lieu cho cac o th, sau o nhap nut Next.

Hnh 4.5. Chon vung d lieu cho cac o th


B4. Thiet lap cac tuy chon cho o th: ten o th, ten cac truc, ng ke ngang/ doc,
chu thch, Nhap nut Next qua bc tiep theo.

Tran Thanh Phong

39

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 4.6. Thiet lap cac tuy chon cho o th


B5. Chon ni at o th.

Hnh 4.7. Chon ni at o th


B6. Nhap nut Finish e hoan tat. Sau o hieu chnh o th theo yeu cau.

Hnh 4.8. o th iem hoa von


Tran Thanh Phong

40

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

BAI 5. GIAI PHNG TRNH VA HE PHNG TRNH


Nguyen tac chung e giai phng trnh, he phng trnh tren bang tnh la
phai xac nh cac bien, cac ham, roi lap mo hnh va sau o dung Goal Seek hoac
Solver e do tm nghiem. (s dung tap tin bai5-1.xls)
5.1. Giai phng trnh
Giai phng trnh bac hai x2 + 5x 6 = 0
B1. Xac nh bien, ham muc tieu va lap mo hnh tren bang tnh
Tai o A6 va A7 nhap cac gia tr khi ong bat ky cho bien x
Tai o B6 va B7 nhap cac cong thc theo phng trnh e cho e tnh f(x)

Hnh 5.1. Lap mo hnh tren bang tnh


B2. Chon o B6, sau o chon Tools Goal Seek va khai bao nh hnh 5.2. Nhap nut
OK e chay Goal Seek.

Hnh 5.2. Khai bao cho Goal Seek tm nghiem th nhat x1


B3. Sau qua trnh chay Goal Seek th hop thoai thong bao xuat hien. Nhap OK e
chap nhan ket qua hoac nhap Cancel e huy ket qua chay Goal Seek.

Tran Thanh Phong

41

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 5.3. Ket qua chay Goal Seek lan th nhat va tm c nghiem x1=1
B4. Phng trnh bac hai co toi a hai nghiem, do vay ta can chay Goal Seek lan
na e tm nghiem th hai x2.
Ghi chu: e tranh lan chay Goal Seek th hai tra ve cung ket qua vi lan chay th
nhat, ta hay cho gia tr khi ong x2 mot con so am rat nho (V du: -10000) roi chay
Goal Seek. Neu ket qua trung vi lan chay au tien th hay cho lai gia tr khi ong
x2 mot con so dng ln (V du: 10000) roi chay lai Goal Seek.
B5. Cho lai gia tr khi ong tai o A7 la -10000, chon o B7 va chon Tools Goal
Seek. Khai bao nh hnh 5.4.

Hnh 5.4. Khai bao cho Goal Seek tm nghiem th nhat x2


B6. Sau qua trnh chay Goal Seek th hop thoai thong bao xuat hien. Nhap OK e
chap nhan ket qua hoac nhap Cancel e huy ket qua chay Goal Seek.

Hnh 5.5. Ket qua phng trnh bac II


Tran Thanh Phong

42

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

5.2. Giai he phng trnh


Giai he phng trnh sau:
x + 2y + 3z = 25 (1)
2x + y + z = 14 (2)
x + 4y + 2z = 10 (3)
Cach 1. Giai he phng trnh dung Solver
B1. Xac nh cac bien, cac ham muc tieu va lap mo hnh tren bang tnh
Cac o trong mang A26:C28 nhap cac he so cua cac phng trnh (moi
phng trnh nhap mot dong).
Cac o D26, D27, D28 lan lt cha gia tr khi ong cua cac bien x, y, z
Cac o F26, F27, F28 lan lt cha cac gia tr ve phai cua cac phng
trnh (1), (2) va (3).
Cac o E26, E27, E28 c tnh bang cach nhan cac he so cua phng
trnh vi cac gia tr khi ong cua x, y, z (xem cong thc minh hoa trong
hnh 5.6).

Hnh 5.6. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh


Ghi chu: Cach khac e tnh nhanh Ve trai cua cac phng trnh la dung ket hp
ham Sumproduct (array1, array2) va ham Transpose (array). Cach lam nh sau:
1. Chon 3 o E26 va nhap vao cong thc sau:
=SUMPRODUCT(A26:C26,TRANSPOSE($D$26:$D$28))
2. Sao chep cong thc cho 2 o con lai E27 va E28.
B2. Vao thc n Tools Solver. Neu cha thay chc nang Solver tren thc n
Tools th ta can bosung chc nang nay vao Excel. Cac bc e bo sung chc
nang Solver cho Excel:
1. Vao thc n Tools Add-Ins
Tran Thanh Phong

43

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 5.7. Hop thoai Add-Ins cha cac chc nang m rong cua Excel
2. Chon Solver Add-in va chon OK e chap nhan.
Sau khi thc hien lenh Tools Solver, hop thoai Solver xuat hien. Ta can
khai bao cac thong so cho Solver nh sau:
a a ch D26:D28 vao By Changing Cells
a cac rang buoc vao Subject to the Constraints:
1. Nhap nut Add va khai bao nh hnh sau

Hnh 5.9. Them rang buoc


2. Nhap nut OK e hoan tat.
Neu bai toan can nhieu rang buoc hn th thc hien lai hai bc tren
e nhap them cac rang buoc khac.

Tran Thanh Phong

44

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 5.10. Khai bao thong so cho Solver


B3. Nhap nut Solve chay tm li giai. Hop thong bao sau se xuat hien:

Hnh 5.11. Chon kieu bao cao


B4. Chon Keep Solver Solution e lu ket qua tren bang tnh. Chon Restore
Original Values e huy ket qua Solver va tm c va tra cac bien ve tnh
trang ban au. Chon Save Scenario e lu ket qua va tm c thanh mot
tnh huong e co xem lai sau nay. Ngoai ra con co 3 loai bao cao la Answer,
Sensitivity va Limits.
B5. Chon OK e hoan tat qua trnh chay Solver.

Hnh 5.12. Cac nghiem he phng trnh


Cach 2. Giai he phng trnh bang phng phap ma tran
He phng trnh tren la tng ng vi phng trnh ma tran sau:
Tran Thanh Phong

45

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

1 2 3
2 1 1
1 4 2

*
*

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

X = B
x
25
y = 14
z
10

Nghiem cua he la X = A-1*B

B1. Xac nh cac bien, cac ham muc tieu va lap mo hnh tren bang tnh
Cac o B75:D77 nhap vao he so cua cac phng trnh (1), (2) va (3)
Cac o F75, F76, F77 la nhan cac nghiem x, y, z
Cac o H75, H76, H77 la cac con so ve phai cua cac phng trnh.

Hnh 5.13. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh


B2. Tm ma tran nghch ao cua ma tran he so A Tm A-1
Chon vung a ch B80:D82
Nhap vao cong thc =Minverse(B75:D77) e nghch ao ma tran
Nhan to hp phm Ctrl + Shift + Enter e thc hien phep tnh

Hnh 5.14. Tnh ma tran nghch ao


B3. Tm nghiem he phng trnh
Chon vung a ch B85:B87
Nhap vao cong thc =MMULT(B80:D82,H75:H77)
Nhan to hp phm Ctrl + Shift + Enter e thc hien phep tnh

Hnh 5.15. Nghiem he phng trnh


Tran Thanh Phong

46

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Lu y: Viec tnh toan tren day so lieu (array) co mot so tnh chat sau:
1. Khi nhap, xoa, chnh sa cong thc phai thc hien tren toan bo day, do vay
can chon ca day trc khi thc hien nhap, xoa hay chnh sa.
2. Nhan phm F2 e vao che o chnh sa
3. Nhan to hp phm Ctrl + Shift + Enter khi hoan tat.
5.3. S dung Solver
e s dung tot Solver ta can nam vng cac yeu cau thong so can phai khai
bao cho Solver:

Hnh 5.16. Hop thoai Solver


Set Target Cell: Ni ay ta can nhap vao a ch cua ham muc tieu.
Equal To: Ham muc tieu muon at ti Max, Min hay Value of (bang mot
gia tr mong muon nao o th nhap gia tr vao.)
By Changing Cell: Nhap vao a ch cha cac bien cua bai toan can giai.
Subject to the constraints: Nhap vao cac rang buoc cua bai toan.
Cach lam cua Solver la thay oi gia tr cac bien tai By Changing Cell en
luc nao o lam cho gia tr ham muc tieu tai Set Target Cell at mot gia tr qui nh
tai Equal To (Max, Min hoac Value of) va ong thi phai thoa mam tap cac rang
buoc tai Subject to the constraints.
Thiet lap cac thuoc tnh cho Solver ta nhap chuot vao nut Options, hop thoai
Solver Options xuat hien:

Tran Thanh Phong

47

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Hnh 5.17. Thiet lap thong so cho Solver: Che o mac nh


Tham so
Max Time

Iterations

Precision

Tolerance

Convergence

Assume
Linear Model
Assume
Non-Negative
Use Automatic
Scaling
Show Iteration
Results
Tran Thanh Phong

Giai thch
Thi gian toi a e giai bai toan, gia tr mac nh la 100 giay
dung cho cac bai toan n gian. Thi gian toi a co the nhap vao
la 32.767 giay.
So lan lap toi a e giai bai toan, gia tr mac nh la 100 giay
dung cho cac bai toan n gian. So lan lap toi a co the nhap vao
la 32.767 lan.
o chnh xac cua bai toan. Tai ay co the nhap vao cac so trong
khoang 0 va 1. So cang gan 0 th o chnh xac cang cao. Gia tr
nay ieu chnh o sai so cho tap rang buoc. Gia tr mac nh la 1
phan trieu.
Ch ap dung oi vi bai toan co rang buoc nguyen. Nhap vao sai
so co the chap nhan c, sai so cang ln th toc o giai cang
nhanh. Gia trmac nh la 5%
Ch ap dung cho cac bai toan khong tuyen tnh (nonlinear). Tai
ay nhap vao cac so trong khoang 0 va 1. Gia tr cang gan 0 th
o chnh xac cao hn va can thi gian nhieu hn.
Chon e tang toc o giai bai toan khi tat ca quan he trong mo
hnh la tuyen tnh.
Chon tuy chon nay neu muon Solver gia nh la tat ca cac bien la
khong am.
Chon khi bai toan ma cac d lieu nhap va xuat co s khac biet
ln. V du bai toan toi a % li nhuan tren ham trieu USD von
au t.
Chon neu muon Solver tam dng lai va hien th ket qua sau moi
lan lap.
48

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Estimates

Derivatives

Search

Save Model

Load Model

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Chon phng phap cho Solver dung e c lng cac bien:


Tangent: S dung cach xap x tuyen tnh bac nhat.
Quadratic: S dung cach xap x bac bon
Chon cach e c lng ham muc tieu va cac rang buoc
Forward: c dung rat pho bien hn, khi o cac gia tr cua rang
buoc bien oi cham.
Central: Dung khi cac gia tr cua rang buoc bien oi nhanh va
c dung khi Solver bao khong the cai tien ket qua thu c.
Qui nh giai thuat tm kiem ket qua cho bai toan:
Newton: la phng phap mac nh, no s dung nhieu bo nh hn
va co so lan lap t hn phng phap Conjugate.
Conjugate: Can t bo nh hn phng phap Newton nhng so lan
lap th nhieu hn. Dung phng phap nay cho cac bai toan phc
tap va bo nh th co gii han.
Chon ni lu mo hnh bai toan. c dung khi can lu nhieu hn
mot mo hnh tren mot worksheet. Mo hnh au tien a c lu
t ong.
Xac nh vung a ch cua mo hnh bai toan can nap vao

5.4. Ma tran
Ma tran c at trong cap moc vuong:

Kch thc ma tran c xac nh theo so dong vao so cot cua ma tran, ma
tran n x m oc la n dong va m cot.
Hai ma tran ch nhan c vi nhau khi so dong cot cua ma tran ng trc
bang vi so dong cua ma tran ng sau. V du ma tran co kch thc n x p th co the
nhan vi ma tran co kch thc p x m. Di ay la cong thc nhan hai ma tran ac
biet co kch thc 1 x n va n x 1:

[a1

Tran Thanh Phong

a2

b1
b
L a a ]. 2 = a1b1 + a2b2 + + anbn
M

bn

49

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Cong thc tong quat xac nh gia tr cua phan t cij trong ma tran ket qua:
n

cij = aik bkj

(i la so dong; j la so cot)

k =1

V du: Nhan hai ma tran sau:


2 3 1
A=

2 1 2

[2 3 1]. 2
1 3
1

2 3 1

2 0 =
1
2 1 2

1
2

[ 2 1 2]. 2

2x3

1 3

B = 2 0
1 2

3
[2 3 1].0
4
2 9
=
3 2 2
[ 2 1 2].0

3x2

2x2

V du ve cach cach tm cac phan t trong ma tran nghch ao t ma tran


a c
A=

b d

Mot so yeu cau ve tnh nh thc va tm nghch ao ma tran trong Excel:


o Phai la ma tran vuong, neu khong vuong se bao loi #VALUE!.
o Neu co phan t nao trong ma tran la rong hoac la ch th bao loi
#VALUE!.

Ham tnh nh thc


Cu phap: MDETERM(array)

Array: la a ch ma tran can tnh nh thc

Ham tm ma tran nghch ao


Cu phap: Minverse(array)

Array: la a ch ma tran can nghch ao

Tran Thanh Phong

50

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 5.Giai phng trnh va he phng trnh

Nhan to hp phm Ctrl+Alt+Enter sau khi nhap xong cong thc.


Ham nhan hai ma tran
Cu phap: MMULT(array1,array2)
Array1, array2 la a ch cac ma tran can nhan.

Nhan to hp phm Ctrl+Alt+Enter sau khi nhap xong cong thc.

Tran Thanh Phong

51

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

BAI 6. BAI TOAN TOI U VA QUI HOACH TUYEN TNH


Dang tong quat cua mot bai toan qui hoach tuyen tnh
Ham muc tieu:
Cac rang buoc:

F = c1X1 + c2X2 + + cnXn


Max (hoac Min)
a11X1 + a12X2 + + a1nXn b1
:
ak1X1 + ak2X2 + + aknXn bk
:
am1X1 + am2X2 + + amnXn = bm
Vi i, j, k, m, n Z

Cac ky hieu c1, c2, cn la cac he so cua ham muc tieu. Chung co the bieu th
cho li nhuan (hoac chi ph).
Ky hieu aij la cac he so cua cac phng trnh trong tap rang buoc. Cac
phng trnh co dang bat ang thc hoac ang thc.
Mot tap hp X = (X1, X2, Xn) goi la li giai chap nhan c khi no thoa tat
ca rang buoc.
Mot tap hp X* = (X*1, X*2, X*n) goi la li giai toi u neu gia tr ham muc
tieu tai o tot hn gia tr ham muc tieu tai cac phng an khac.
6.1. Toi u mot muc tieu (Linear Programming)
Tm X1 va X2 sau cho ham li
vi cac rang buoc sau ay:
X1
+ X2
9X1
+ 6X2
12X1
+ 16X2
X1
X2

nhuan F = 350X1 + 300X2 at gia tr cc ai

200
1566
2880
0
0

(R1)
(R2)
(R3)
(R4)
(R5)

B1. To chc d lieu tren bang tnh


Bien quyet nh: la so lng san pham moi loai can san xuat nhap tai cac
o B3 va C3. Cho cac gia tr khi ong la 0.
Ham muc tieu: la ham li nhuan c tnh can c tren cac gia tr khi
ong cua X1, X2 va li nhuan n v. Cong thc tai o D4 xem hnh 6.1.
Cac rang buoc: nhap cac he so cua cac quan he rang buoc tai cac o
B7:C9. Tnh lng tai nguyen a s dung tai cac o D7, D8 va D9 theo
cong thc hnh 6.1. Nhap cac gia tr ve phai cac cac quan he rang
buoc tai cac o E7, E8 va E9.
Tran Thanh Phong

52

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

Hnh 6.1. Lap mo hnh tren bang tnh


B2. Chon o D4 va chon Tools Solver, sau o khai bao cac thong so cho Solver
a ch ham muc tieu D4 c a vao Set Target Cell
Chon Max tai Equal To e cho Solver tm li giai cc ai choham muc
tieu, ngha la toi a hoa li nhuan.

Hnh 6.2. Khai bao ham muc tieu


B3. Nhap B3:C3 tai By Changing Cells: la vung a ch cac bien quyet nh (tng
trng lng san pham X1 va X2 can phai san xuat).

Tran Thanh Phong

53

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

Hnh 6.3. Khai bao a ch cac bien can tm


B4. Them cac rang buoc vao Subject to the Constraints
Nhap nut Add, chon vung a ch D7:D9 tai Cell Reference, chon dau
<= va chon E7:E9 tai Constraint. (Cac rang buoc R1, R2, R3 eu la bat
phng trnh dang <= nen ta chon ca vung a ch).

Hnh 6.4. Nhap cac rang buoc


Nhap nut Add va khai bao tiep cac rang buoc ve can di cho X1 va X2
nh hnh 6.5. Nhap OK sau khi hoan tat.

Hnh 6.5. Rang buoc can di cho cac bien X1 va X2


Nhap OK sau khi hoan tat.
e hieu chnh rang buoc ta chon rang buoc va nhap nut Change
e xoa rang buoc, ta chon rang buoc t danh sach Subject to the
Contraints va nhap nut Delete.

Tran Thanh Phong

54

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

Hnh 6.6. Danh sach cac rang buoc


B5. Nhap nut Solve e chay Solver, sau o hop thoai ket qua xuat hien

Hnh 6.7. Ket qua chay Solver va tao bao cao.


B6. Nhap chon Keep Solver Solution va chon OK.

Hnh 6.8. Ket qua bai toan toi u mot muc tieu. Li nhuan at $66.100 khi o can
san xuat 122 san pham X2 va 78 san pham X2.

Tran Thanh Phong

55

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

Phan tch bai toan toi u khi cac yeu to au vao thay oi

Lu y: Ch ap dung cho cac bai toan c giai bang Solver.


Bo sung th vien ham cho Excel
1. Chep tap tin Sensitivity.xla va th muc Library tai ni cai at bo
Microsoft Office, thong thng tai: c:\Program files\ Microsoft
Office\ Office\ Library\. Lu y ten Office se thay oi tuy theo phien
ban cua bo Office.
2. Vao thc n Tools
3. Chon Add-Ins
4. Chon Sensitivity Assistant
5. Nhap nut OK.
T ket qua cua tren ta thc hien phan tch tiep theo:
B1. Lap bang phan tch:
O B17 tham chieu en o D4 cha gia tr ham muc tieu va tm c.
Cac o C17, D17 va E17 lan lt tham chieu en a ch cac o E7, E8 va
E9 (cha gia tr cua cac nguon lc).
Nhap cac gia tr t 90% en 110% cho cac o B18:B28 vi bc nhay
2%. Ngha la moi lan mot yeu to trong nguon lc se thay oi 2% so vi
gia tr hien tai cua no (xem gia tr hien tai la 100%) va chng trnh se
tnh lai gia tr toi u mi cua ham muc tieu.

Hnh 6.9. Lap bang phan tch


Tran Thanh Phong

56

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

B2. Chon ca vung a ch B17:E28


B3. Chon thc n Tools Sensitivity Assistant
B4. Khai bao vung a ch cua bang phan tch B17:E28 va chon Spider Table va
Plot e ve bieu o mang nhen.

Hnh 6.10. Khai bao thong so


B5. Nhap OK e chay chng trnh

Hnh 6.11. Phan tch ham muc tieu trong trng hp cac yeu to au vao thay oi
Spider Plot

Cell D4

70,000
69,000
68,000
R1

67,000
66,000
65,000
64,000

R2
R3

63,000
62,000
61,000
88%

92%

96%

100%

104%

108%

112%

% of Original

Hnh 6.12. Bieu o mang nhen


Tran Thanh Phong

57

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

6.2. Bai toan au t (Linear Programming)


Nha au t chng khoan Ch Pheo ang phan tch ke hoach au t toan bo so
tien $750.000 vao cac loai trai phieu cua cac Cong ty c anh gia theo bang sau:
Trai phieu
cua cong ty
ACME Chemical
DynaStar
Eagle Vision
MicroModeling
OptiPro
Sabre Systems

Suat thu li
hang nam
8.65%
9.50%
10.00%
8.75%
9.25%
9.00%

So nam
ao han
11
10
6
10
7
13

anh gia
Trai phieu
1-Cc ky tot
3-Tot
4-Kha tot
1- Cc ky tot
3-Tot
2-Rat tot

Nham bao ve khoan au t, nha au t quyet nh au t khong qua 25%


tien vao bat ky trai phieu nao va phai au t t nhat la 50% cua tong so tien vao trai
phieu dai han (co nam ao han ln hn hay bang 10 nam). Cac trai phieu
DynaStar, Eagle Vision va OptiPro co suat thu li cao nhat tuy nhien khong c
au t vao 3 loai trai phieu nay qua 35% cua tong so tien v chung co rui ro cao (rui
ro cao khi c anh gia t 2-Tot tr xuong).
Ch Pheo can xac nh phai au t nh the nao e cc ai hoa li tc trong
khi am bao thoa man cac qui nh neu ra nh phan tren.
Xac nh cac bien: so tien au t vao moi loai trai phieu
at X1: la tong so tien au t vao Acme Chemical
X2: la tong so tien au t vao DynaStar
X3: la tong so tien au t vao Eagle Vision
X4: la tong so tien au t vao MicroModeling
X5: la tong so tien au t vao OptiPro
X6: la tong so tien au t vao Sabre Systems
Xac nh ham muc tieu: cc ai hoa li tc au t
0.0865X1 + 0.095X2 + 0.10X3 + 0.0875X4 + 0.0925X5 + 0.09X6 Max
Xac nh cac rang buoc:
- Tong au t phai bang $750.000
X1 + X2 + X3 + X4 + X5 + X6 = 750.000
-

am bao khong au t qua 25% cua tong so tien vao mot loai trai phieu nao
o. (25%*750.000 = 187.500). Ta co 6 rang buoc sau:

Tran Thanh Phong

58

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

X1 , X2 , X3 , X4 , X5 , X6 187.500
Phai au t t nhat 50% tien vao cac trai phieu dai han
(50%*750.000=375.000). Cac trai phieu co so nam ao han ln hn hay
bang 10 nam la X1, X2, X4 va X6.
X1 + X2 + X4 + X6 375.000

au t khong qua 35% tien (35%*750.000=262.500) vao cac trai phieu


DynaStar (X2), Eagle Vision (X3) va OptiPro (X5).
X2 + X3 + X5 262.500

V cac bien la tien au t nen phai ln hn hay bang 0.


X1 , X2 , X3 , X4 , X5 , X6 0

B1. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh


Nhap cac so tien au t khi ong cho cac o B4:B9 la 0.
Tnh tong tien au t va at tai o B10 theo cong thc =Sum(B4:B9).
Nhap so tien can au t 750.000 vao o B11.
Tnh so tien au t toi a cho moi trai phieu va at tai cac o C4:C9. Tat
ca tnh bang cong thc =$C$3*$B$11
Tnh tong li tc hang nam tai o D10 theo cong thc sau:
=SUMPRODUCT(D4:D9,$B$4:$B$9).
Nhap so 1 vao cac o F4:F9 neu no la trai phieu dai han, neu khong la trai
phieu dai han th nhap so 0. Sau o tnh tong so tien au t vao cac trai
phieu dai han nh cong thc sau: =SUMPRODUCT(F4:F9,$B$4:$B$9).
Nhap so 1 vao cac o H4:H9 neu anh gia trai phieu la rui ro cao (li
nhieu), ngc lai th nhap so 0. Tnh tong so tien au t cac trai phieu co
suat thu li cao theo cong thc: =SUMPRODUCT(H4:H9,$B$4:$B$9)
Tnh o F11 theo cong thc =50%*B11 va tnh o H11 theo cong thc
=35%*B11.

Hnh 6.13. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh


Tran Thanh Phong

59

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

B2. Chon o ham muc tieu D10, sau o chon Tools Solver. Khai bao cac tham so
nh hop thoai ben di:

Hnh 6.14. Khai bao tham so cho Solver


B3. Nhap nut Solve e chay Solver. Chon loai bao cao va nhap OK e hoan thanh
giai bai toan.

Hnh 6.15. Ket qua bai toan au t


Phng an tren hnh 6.11 trnh bay li giai toi t cho bai toan au t cua Ch
Pheo. Cac so tien au t vao cac loai trai phieu nh minh hoa trong hnh ben tren.
6.3. Qui hoach nguyen (Integer Linear Programming)
Trong Excel cach giai bai toan qui hoach nguyen tuyen tnh cung giong nh
cac giai bai toan qui hoach tuyen tnh. Ban ch can them ieu kien nguyen cho cac
bien bat buoc la so nguyen va hieu chnh mot so tuy chon trong Options..
Tm X1 va X2 sau cho ham li nhuan F = 350X1 + 300X2 at gia tr cc ai
Tran Thanh Phong

60

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

vi cac rang buoc sau ay:


X1
+ X2

200
9X1
+ 6X2
1520
+ 16X2
2650
12X1
X1

0
X2

0
X1 va X2 phai la so nguyen.

(R1)
(R2)
(R3)
(R4)
(R5)

Hnh 6.16. Thiet lap mo hnh bay toan


Cach giai bai toan giong nh phan 6.1, tuy nhien them rang buoc sau vao bc 4 e
qui nh X1 va X2 la so nguyen:

Hnh 6.17. Cac rang buoc cua bai toan


Tran Thanh Phong

61

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 6.Bai toan toi u va qui hoach tuyen tnh

Hieu chnh Tolerance trong tuy chon Options cua Solver va nhap Tolerance la 0
(khong sai so).

Hnh 6.18. Thiet lap tham so cho Tolerance


Sau khi nhan nut Solve, chon loai bao cao va nhap nut OK Ket qua bai toan qui
hoach nguyen nh sau:

Hnh 6.19. Ket qua bai toan qui hoach nguyen

Tran Thanh Phong

62

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

BAI 7. PHAN TCH RUI RO


Sau khi li giai bai toan tm c qua cac phng phap trnh bai tren th
chung ta cung can xet en yeu to rui ro cua cac phng an toi u tm c. Trong
thc te chung ta rat kho xac nh c cac yeu to au vao cua bai toan mot cach
chnh xac va ay u, do vay cac li giai tm c trong cac bai toan la a ngam gia
nh cac yeu to a c biet mot cach ro rang. Cac phng phap phan tch rui ro se
lam sang to hn van e va giup nha quan ly t tin hn trong viec a ra cac quyet
nh:
o Phan tch o nhay
o Phan tch tnh huong
o Phan tch mo phong
Xem cach thiet lap cac thong so, cong thc va cac ham bai toan trong tap tin
Bai7-1.xls kem theo.
7.1. Phan tch o nhay
Phan tch o nhay: La dang phan tch nham tra li cau hoi ieu g se xay ra
neu nh (what if). Phan tch nay xem xet yeu to au vao nao la quan trong
nhat (yeu to mang tnh chat rui ro) anh hng en ket qua bai toan (li nhuan hoac
chi ph). Trong Excel ho tr phan tch o nhay 1 chieu va hai chieu, ngha la ch
anh gia c toi a 2 yeu to rui ro. Tuy nhien bo sung th vien Sensitivity.xla
them vao Excel se giup chung ta phan tch c o nhay nhieu chieu cho cac bai
toan co dung Solver. Phan tch o nhay khong xet en moi quan he tng quan gia
cac bien.
B1. Nhap cac thong so bai toan va cac o C2:C8 vi cac nhan tng ng.
B2. Lap bang bao cao ngan lu cho d an trong 5 nam. Vi:
- Thu nhap = gia n v * so lng D13=$C$4*$C$5sau o chep cong thc
cho cac o E13:H13.
- Gia tr thanh ly at tai o I15 chnh la tham chieu o C2
- Gia tr thanh ly Nha xng tai o I16 chnh la tham chieu o C7
- Ngan lu vao t nam 1 en nam 6 - thanh ly chnh la tong cua Thu nhap, gia tr
thanh ly at, gia tr thanh ly Nha xng hang nam tng ng.
C17=SUM(C11:C16) sau o chep cong thc cho cac o D17:I17
- Chi ph au t at tai o C21 chnh la tham chieu o C2
- Chi ph au t Nha xng tai o C22 chnh la tham chieu o C6.
- Chi ph van hanh = Chi ph n v * So lng D23=$C$3*$C$5 sau o chep
cong thc cho cac o E23:H23.
- Ngan lu ra t nam 1 en nam 6 thanh ly chnh la tong cua Chi ph au t at,
Nha xng va Chi ph van hang hang nam tng ng. C24=SUM(C20:C23) sau
Tran Thanh Phong

63

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

o chep cong thc cho cac o D24:I24


Ngan lu rong = Ngan lu vao Ngan lu ra C25=C17-C24 sau o chep
cong thc cho cac o D25:I25
Gia tr NPV tai o C26=C25+NPV(C8,D25:I25)

Hnh 7.1. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh


Gia tr NPV tren la $3275 mc chiet khau 10%. Gia tr nay c phan tch
da tren gia thuyet gia tr cua cac yeu to au vao khong oi suot thi ky hoat ong
cua d an. Do vay, gia tr n le cua NPV thu c t phan tch xac nh la gia tr
khong thc bi v gia tr rieng biet nay se khong bao gi co c.
Cai tien phan tch xac nh tren bang viec kiem tra o nhay cua NPV oi vi
s thay oi cua mot bien au vao Gia n v va phan tch NPV oi vi s thay
oi cua hai bien au vao Gia n v va Chi ph n v bang cong cu phan tch
o nhay mot chieu va hai chieu cua Excel.
Phan tch o nhay mot chieu
Tai ay xet s thay oi cua mot yeu to Gia n v au vao tac ong en
ket qua NPV. Gia n v dao ong t $48 en $53 va moi lan dao ong 1 n v.
Tran Thanh Phong

64

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

B1. Tao vung cha cac gia tr co the co cua Gia n v tai cac o D34:I34, lan
lt nhap cac con so t 48 en 53.
B2. Tai o C35 tham chieu en a ch o can phan tch o NPV: C26
B3. at them cac nhan cho yeu to au vao va nhan cho gia tr can phan tch giup
bai toan c ro rang hn.
B4. anh dau chon ca vung C34:I35
B5. Chon thc n Data Table
B6. Khai bao tai Row input cell a ch cua o cha Gia n v o C4 (nhap
vao Row input cell do cac gia tr cua yeu to au vao Gia n v c bo tr
theo dong).

Hnh 7.2. Chon a ch cua o la yeu to rui ro


B7. Nhap nut OK.

Hnh 7.3. Ket qua phan tch o nhay mot chieu mot yeu to rui ro.
Phan tch o nhay hai chieu
Tai ay xet s thay oi cua hai yeu to Gia n v, Chi ph n v au vao
tac ong en ket qua NPV. Gia n v dao ong t $48 en $53 va moi lan dao
ong 1 n v. Chi ph n v dao ong t $45 en $55 va moi lan dao ong 1 n
v.
B1. Tao vung cha cac gia tr co the co cua Gia n v tai cac o D43:I43, lan
lt nhap cac con so t 48 en 53.
B2. Tao vung cha cac gia tr co the co cua Chi ph n v tai cac o C44:C54,
lan lt nhap cac con so t 45 en 55.
Tran Thanh Phong

65

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

B3. Tai o C43 tham chieu en a ch o can phan tch o NPV: C26
B4. at them cac nhan cho cac yeu to au vao va nhan cho gia tr can phan tch
giup bai toan c ro rang hn.
B5. anh dau chon ca vung C43:I54
B6. Chon thc n Data Table
B7. Khai bao tai Row input cell a ch cua o cha Gia n v o C4 (nhap
vao Row input cell do cac gia tr cua yeu to au vao Gia n v c bo tr
theo dong). Khai bao tai Column input cell a ch cua o cha Chi ph n
v o C3 (nhap vao Column input cell do cac gia tr cua yeu to au vao chi
ph n v c bo tr theo cot)

Hnh 7.4. Khai bao a ch cha cac yeu to rui ro


B8. Nhap nut OK.

Hnh 7.5. Ket qua phan tch o nhay hai chieu hai yeu to rui ro.
Qua phan tch o nhay, ta thay rang bien dang cua NPV la co bien oi theo
Gia n v va Chi ph n v.

Tran Thanh Phong

66

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

7.2. Phan tch tnh huong (Scenarios)


Phan tch tnh huong: Cung la dang phan tch what-if, phan tch tnh
huong tha nhan rang cac bien nhat nh co quan he tng ho vi nhau. Do vay,
mot so t bien so co the thay oi theo mot kieu nhat nh tai cung mot thi iem.
Tap hp cac hoan canh co kha nang ket hp lai e tao ra cac trng hp hay cac
tnh huong khac nhau la:
A. Trng hp xau nhat / Trng hp bi quan
B. Trng hp ky vong/ Trng hp c tnh tot nhat
C. Trng hp tot nhat/ Trng hp lac quan
Ghi chu: Phan tch tnh huong khong tnh ti xac suat cua cac trng hp xay ra
Giai thch la de dang khi cac ket qua vng chac :
A. Chap thuan d an neu NPV > 0 ngay ca trong trng hp xau nhat
B. Bac bo d an neu NPV < 0 ngay ca trong trng hp tot nhat
C. Neu NPV oi luc dng, oi luc am, th cac ket qua la khong dt khoat.
Khong may, ay se la trng hp hay gap nhat.
Phan tch tnh huong
Cac ket qua khao sat ve tnh hnh chi ph nguyen vat lieu va gia san pham
cua d an tren nh sau:
Trng hp
tot nhat

Trng hp
ky vong

Trng hp
xau nhat

Chi ph n v ($)

45

47

55

Gia n v ($)

53

50

48

Chung ta se lan lt tao cac Tnh huong theo cac bc sau:


B1. Lap bai toan tren bang tnh nh phan 7.1.
B2. Chon thc n Tools Scenarios (xem hnh 7.6)

Tran Thanh Phong

67

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.6. Bang quan ly cac tnh huong.


B3. Nhap nut Add
at ten cho Tnh huong la Tot nhat tai khung Scenario name
Tai khung Changing cells chon a ch hai o cha Chi ph n v va
Gia n v la C3:C4.

Hnh 7.7. Khai bao cac thong so cho tnh huong Tot nhat
B4. Nhap nut OK
Tai o C3 (Chi ph n v) nhap vao gia tr 45.
Tai o C4 (Gia n v) nhap vao gia tr 53.

Tran Thanh Phong

68

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.8. Nhap cac gia tr cho tnh huong Tot nhat
B5. Nhap nut Add e them Tnh huong khac, (nhap nut OK e tr ve bang quan ly
cac tnh huong). Trong bai nay hay nhap nut Add
at ten cho Tnh huong la Trung bnh tai khung Scenario name
Tai khung Changing cells chon a ch hai o cha Chi ph n v va
Gia n v la C3:C4.

Hnh 7.9. Tao tnh huong Trung bnh


B6. Nhap nut OK.
Tai o C3 (Chi ph n v) nhap vao gia tr 47.
Tai o C4 (Gia n v) nhap vao gia tr 50.

Tran Thanh Phong

69

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.10. Nhap gia tr cho tnh huong Trung bnh


B7. Tiep tuc nhap nut Add e tao Trng hp xau nhat. at nhan va chon a ch
cac o can thay oi.

Hnh 7.11. Tao tnh huong Xau nhat


B8. Nhap OK va nhap gia tr cho cac o
Tai o C3 (Chi ph n v) nhap vao gia tr 55.
Tai o C4 (Gia n v) nhap vao gia tr 48.

Hnh 7.12. Nhap gia tr cho tnh huong Xau nhat


Tran Thanh Phong

70

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

B9. Nhap nut OK e tr ve bang quan ly cac tnh huong.

Hnh 7.13. Bang quan ly cac tnh huong


B10. e xem ket qua cua tnh huong nao th chon ten tnh huong trong danh sach
va nhap nut Show. Tng t cho viec tao them, hieu chnh va xoa tnh huong th
nhap tng ng cac nut Add, Edit va Delete.
B11. Tao bao cao tong hp ve cac tnh huong nhap nut Summary
Nhap a ch o ket qua (NPV cua d an) C26 tai khung Result cells
Chon kieu bao cao la Scenario summary hoac Scenario PivotTable
Report.

Hnh 7.14. Tao bang bao cao tong hp ve cac tnh huong
B12. Nhap nut OK sau khi khai bao cac thong so

Tran Thanh Phong

71

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.15. Ket qua tong hp


Ham Index
Chung ta co the van dung cac ham tham chieu trong viec phan tch tnh
huong. Cac ham tren tham chieu en mot o hay mot day cac o, hay la gia tr cua
mot o trong mot mang, hay la mot mang cac gia tr t mot mang ln hn. Cu phap
co hai dang:
Dang 1: Ham au tien tra ve tham chieu en mot o hay mot day cac o.
INDEX(reference, row_num, column_num, area_num)
Trong o:

Reference: tham chieu en mot hay nhieu mang so lieu. Neu cac
mang nam khong lien ke nhau th at cac mang trong cap ngoac tron.
Neu mang ch co mot dong hoac mot cot th cac oi so row_num hoac
column_num cho ham la tuy chon (nhap hay bo trong eu c).
Row_num: la so hang trong vung Reference tren can xac nh a
ch tra ve.
Column_num: la so cot trong vung Reference tren can xac nh a
ch tra ve.
Area_num: xac nh so mang trong vung Reference tren s dung
cho tham chieu. Neu bo trong xem nh la ap dung tham chieu cho
mang th 1 trong vung Reference.

V du: Cac mang so lieu va cac cong thc minh hoa ham Index

Tran Thanh Phong

72

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.16. V du ham Index dang 1


Dang 2: Ham th hai tra ve gia tr cua mot o hay la day cac o trong mot mang.
INDEX(array, row_num, column_num)
Trong o:

Array: mang a ch cac o. Neu mang ch co mot dong hoac mot cot
th cac oi so row_num hoac column_num cho ham la tuy chon (nhap
hay bo trong eu c). Neu mang co nhieu cot hoac nhieu dong ma
ch khai bao mot trong hai oi so row_num hoac column_num th ham
Index se tra ve ca day cua dong hoac cot.
Row_num: chon so hang can lay gia tr tra ve.
Column_num: chon so cot can lay gia tr tra ve.
Mot trong hai oi so Row_num, Column_num phai co trong ham

V du: Mang so lieu va cac minh hoa ham Index

Hnh 7.17. V du ham Index dang 2

Tran Thanh Phong

73

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

7.3. Mo phong bang Crystal Ball


Mot s m rong t nhien cua phan tch o nhay va phan tch tnh huong
ong thi co tnh ti cac phan phoi xac suat khac nhau va cac mien gia tr
tiem nang khac nhau oi vi cac bien chnh cua d an.
Cho phep co tng quan (cung bien thien) gia cac bien
Tao ra mot phan phoi xac suat cho cac ket qua cua d an (cac ngan lu,
NPV) thay v ch c tnh mot gia tr n le.
Phan phoi xac suat cua cac ket qua d an co the ho tr cac nha ra quyet nh
trong viec lap ra cac la chon, nhng co the co cac van e ve giai thch va s
dung.
Qui trnh lap bai toan mo phong:
1. Mo hnh toan hoc : bang tnh tham nh d an
2. Xac nh cac bien nhay cam va khong chac chan
3. Xac nh tnh khong chac chan
- Xac nh mien cac la chon (toi thieu va toi a)
- nh phan phoi xac suat, cac phan phoi xac suat thong thng nhat la:
Phan phoi xac xuat chuan, phan phoi xac suat tam giac, phan phoi xac
suat eu, phan phoi xac suat bac thang
4. Xac nh va nh ngha cac bien co tng quan
- Tng quan ong bien hoac nghch bien
- o manh cua tng quan
5. Mo hnh mo phong: lam mot chuoi phan tch cho nhieu to hp gia tr tham so
khac nhau
6. Phan tch cac ket qua
- Cac tr thong ke
- Cac phan phoi xac suat
Trong suot phan nay trnh bay phng phap phan tch rui ro bang mo phong
tren mot yeu to rui ro la gia san pham theo 4 mo hnh:
Bo sung th vien ham cho Excel
6. Cai at phan mem Crystal Ball vao may
7. Vao thc n Tools
8. Chon Add-Ins
9. Chon Crystal Ball
10. Nhap nut OK.

Tran Thanh Phong

74

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

a. Mo hnh gia khong oi khong chac chan


Gia trong suot thi ky hoat ong cua d an khong thay oi vi phan phoi chuan:

P (t ) = P (t 1) = P (t 2) = ... = P (t n) = M + e Pt = Ptb + e

V du: Gia thiet ta biet trong qua kh gia san pham tuan theo phan phoi chuan co
trung bnh la 50 va gia thap nhat la 44 va cao nhat la 56.
B1. Lap mo hnh tren bang tnh

Hnh 7.18. Lap bai toan tren bang theo mo hnh 1 a tnh ra Thu nhap
B2. Bien gia san pham la bien rui ro can phan tch, vi cac thong tin sau:
Gia tr ln nhat la: 56
Gia tr thap nhat la : 44
Gia tr trung bnh la: 50
Tran Thanh Phong

75

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

o lech chuan cua gia san pham la (Gmax - Gmin)/3 = 2


Gia san pham tuan theo phan phoi chuan (50, 2) e(0, 2)
B3. Khai bao cac bien gia thuyet (gia san pham thc chat la gia tr cua e thay oi)
va bien ket qua (ket qua can phan tch rui ro - NPV) cho phan mem mo phong
Crystal Ball.
Chon o D10, sau o chon thc n Cell Define Assumption

Hnh 7.19. Chon phan phoi cho e


Chon phan phoi chuan Normal va nhap nut OK

Hnh 7.20. Khai bao phan phoi cho e(0, 2)


Tai Mean (gia tr trung bnh) nhap vao 0 va tai Std Dev (o lech chuan)
nhap vao 2. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
Chon o C27 va chon thc n Cell Define Forecast
Tran Thanh Phong

76

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.21. at ten va n v tnh cho bien ket qua


Nhap vao NPV tai Forecast Name va nhap ky hieu n v tnh cho NPV la
$ tai Units. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
B4. Khai bao thong so mo phong
Vao thc n Run Run Reference

Hnh 7.22. Thiet lap thong so mo phong


Chon mo phong la 1000 lan th tai Maximun Number of Trials. Va cac tuy
chon khac nh hnh tren. Nhap OK sau khi hoan tat.
B5. Chay mo phong, vao thc n Run Run va ch ket qua chay. Nhap OK sau
khi hoan tat chay mo phong.

Hnh 7.23. a chay xong mo phong


Tran Thanh Phong

77

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

B6. Ket qua mo phong

Hnh 7.24a. Cac thong so thong ke


Forecast: NPV
1,000 Trials

Frequency Chart

996 Displayed

.026

26

.020

19.5

.013

13

.007

6.5
Mean = 3,337

.000
-16,938

-7,193

2,552
12,297
Certaintyis 68.40%from0 to +Infinity$

0
22,042

Hnh 7.24b. Bieu o tan suat cua NPV co the hien % NPV dng am
Forecast: NPV
1,000 Trials

Cumulative Chart

996 Displayed

1.000

1000

.750

750

.500

500

.250

250
Mean = 3,337

.000
-16,938

-7,193

2,552
12,297
Certaintyis 31.60%from-Infinityto0 $

0
22,042

Hnh 7.24c. Bieu o tan suat tch luy cua NPV

Tran Thanh Phong

78

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

b. Mo hnh gia oc lap khong chac chan


Gia oc lap oi vi thi ky hoat ong cua d an vi gia hang nam co phan
phoi chuan.
Pt = Ptb + et
V du: Gia thiet gia san pham cua moi nam cua d an se co cung phan phoi chuan
(50, 2), nhng gia cua nam nay se oc lap vi gia cua nam khac.
B1. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh

Hnh 7.25. Lap bai toan tren bang theo mo hnh 2 a tnh ra Thu nhap
B2. Gia san pham cua cac nam thay oi oc lap theo phan phoi chuan (50, 2)
B3. Khai bao cac bien gia thuyet (gia san pham thc chat la gia tr cua e thay oi)
va bien ket qua (ket qua can phan tch rui ro - NPV).
Tran Thanh Phong

79

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Chon o D10, sau o chon thc n Cell Define Assumption

Hnh 7.26. Chon phan phoi cho e1


Chon phan phoi chuan Normal va nhap nut OK

Hnh 7.27. Khai bao phan phoi cho nam 1 e1(0, 2)


Tai Mean (gia tr trung bnh) nhap vao 0 va tai Std Dev (o lech chuan)
nhap vao 2. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
Lam tng t cho cac o E10, F10, G10, H10 vi cac phan phoi va ten tng
ng la e2(0, 2), e3(0,2), e4(0,2) va e5(0,2). Cach nh ngha nhanh cac bien
gia thuyet giong nhau la nh ngha bien au tien D10, sau o chon D10 roi
vao thc n Cell Copy Data, sau o chon vung a ch cac o E10:H10
va vao thc n Cell Paste Date.

Tran Thanh Phong

80

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Chon o C27 va chon thc n Cell Define Forecast

Hnh 7.28. at ten va n v tnh cho bien ket qua


Nhap vao NPV tai Forecast Name va nhap ky hieu n v tnh cho NPV la
$ tai Units. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
B4. Khai bao so lan th la 1000 lan trong Run Run Reference
B5. Chay mo phong Run Run. Nhap OK sau khi chay xong.
B6. Ket qua mo phong

Hnh 7.29a. Cac thong so thong ke


Forecast: NPV
1,000 Trials

Frequency Chart

987 Displayed

.027

27

.020

20.25

.014

13.5

.007

6.75
Mean = 3,129

.000
-5,310

-1,086

3,138
7,362
Certaintyis 82.70%from0 to +Infinity$

0
11,586

Hnh 7.29b. Bieu o tan suat cua NPV co the hien % NPV dng am

Tran Thanh Phong

81

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Forecast: NPV
1,000 Trials

Cumulative Chart

987 Displayed

1.000

1000

.750

750

.500

500

.250

250
Mean = 3,129

.000
-5,310

-1,086

3,138
7,362
Certaintyis 17.30%from-Infinityto0 $

0
11,586

Hnh 7.29c. Bieu o tan suat tch luy cua NPV


c. Mo hnh bc ngau nhien
Gia thay oi hang nam tuan theo phan phoi chuan va gia cua nam sau se
bang gia cua nam trc o cong them dao ong ngau nhien.
Pt = P(t-1) + et
V du: Gia thiet gia san pham thay oi hang nam, gia nam sau bang gia nam trc
cong dao ong ngau nhien. Dao ong ngau nhien tuan theo phan phoi chuan co
trung bnh la 0 va o lech chuan la 2 e(0, 2).
B1. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh (xem hnh 7.30 ben di)
B2. Gia nam t bang gia nam (t-1) cong dao ong ngau nhien cua nam t
Gia nam 1: P1 = 50 + e1(0,2)
Gia nam 2: P2 = P1 + e2(0,2)
Gia nam 3: P3 = P2 + e3(0,2)
Gia nam 2: P4 = P3 + e4(0,2)
Gia nam 2: P5 = P4 + e5(0,2)
Lu y: Mo hnh bai toan hnh 7.30, s thay oi cua gia a c tnh trc tiep
ra thu nhap khong qua bc trung gian.

Tran Thanh Phong

82

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.30. Lap bai toan tren bang theo mo hnh 3 a tnh ra Thu nhap
B3. Khai bao cac bien gia thuyet (gia san pham thc chat la gia tr cua e thay oi)
va bien ket qua (ket qua can phan tch rui ro - NPV).
Chon o D10, sau o chon thc n Cell Define Assumption
phan phoi chuan Normal va nhap nut OK
Tai Mean (gia tr trung bnh) nhap vao 0 va tai Std Dev (o lech chuan)
nhap vao 2. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
Lam tng t cho cac o E10, F10, G10, H10 vi cac phan phoi va ten tng
ng la e2(0, 2), e3(0,2), e4(0,2) va e5(0,2). Cach nh ngha nhanh cac bien
gia thuyet giong nhau la nh ngha bien au tien D10, sau o chon D10 roi
vao thc n Cell Copy Data, sau o chon vung a ch cac o E10:H10
Tran Thanh Phong

83

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

va vao thc n Cell Paste Date.


Chon o C27 va chon thc n Cell Define Forecast
Nhap vao NPV tai Forecast Name va nhap ky hieu n v tnh cho NPV la
$ tai Units. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
B4. Khai bao so lan th la 1000 lan trong Run Run Reference
B5. Chay mo phong Run Run. Nhap OK sau khi chay xong.
B6. Ket qua mo phong

Hnh 7.31a. Cac thong so thong ke


Forecast: NPV
1,000 Trials

Frequency Chart

995 Displayed

.031

31

.023

23.25

.016

15.5

.008

7.75
Mean = 3,196

.000
-22,317

-8,496

5,326
19,148
Certaintyis 62.60%from0 to +Infinity$

32,969

Hnh 7.31b. Bieu o tan suat cua NPV co the hien % NPV dng am

Tran Thanh Phong

84

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Forecast: NPV
1,000 Trials

Cumulative Chart

995 Displayed

1.000

1000

.750

750

.500

500

.250

250
Mean = 3,196

.000
-22,317

-8,496

5,326
19,148
Certaintyis 37.40%from-Infinityto0 $

32,969

Hnh 7.31c. Bieu o tan suat tch luy cua NPV

d. Mo hnh t hoi qui bac nhat AR(1)


Gia cua nam nay cao th gia nam tiep theo se cao, va ngc lai. Ngha la gia
cua nam nay c quan he vi gia nam ke tiep. Trong mo hnh nay gia thiet la
gia cua san lng ch tuy thuoc vao gia cua nam trc.
Pt = 1Pt-1 + (1 - 1)Ptb + et
Phi () la he so t tng quan, la ai lng e ch o manh cua quan he gia
gia nam t va gia nam trc (t-1)
Phi cang cao th chng to co s tng quan manh cua gia gia cac nam (V
du: 0.9)
Tng quan yeu cua gia gia cac nam th co the cho Phi la 0.4
Neu = 1 Tr lai mo hnh 3
Neu = 0 Tr lai mo hnh 2
V du: Gia nam 0 co gia tr trung bnh la 50, gia gia cac nam dao ong va tng
quan vi nhau theo he so = 0.8. Dao ong ngau nhien cua gia tuan theo phan
phoi chuan co trung bnh la 0 va o lech chuan la 2 e(0, 2).
B1. Lap mo hnh bai toan tren bang tnh (xem hnh 7.32 ben di)
B2. Tnh gia cua cac nam tai cac o D11 : H11 (xem hnh 7.32 ben di)

Tran Thanh Phong

85

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Hnh 7.32. Lap bai toan tren bang theo mo hnh 4


B3. Khai bao cac bien gia thuyet (gia san pham thc chat la gia tr cua e thay oi)
va bien ket qua (ket qua can phan tch rui ro - NPV).
Chon o D10, sau o chon thc n Cell Define Assumption
phan phoi chuan Normal va nhap nut OK
Tai Mean (gia tr trung bnh) nhap vao 0 va tai Std Dev (o lech chuan)
nhap vao 2. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
Lam tng t cho cac o E10, F10, G10, H10 vi cac phan phoi va ten tng
ng la e2(0, 2), e3(0,2), e4(0,2) va e5(0,2). Cach nh ngha nhanh cac bien
gia thuyet giong nhau la nh ngha bien au tien D10, sau o chon D10 roi
Tran Thanh Phong

86

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

vao thc n Cell Copy Data, sau o chon vung a ch cac o E10:H10
va vao thc n Cell Paste Date.
Chon o C28 va chon thc n Cell Define Forecast
Nhap vao NPV tai Forecast Name va nhap ky hieu n v tnh cho NPV la
$ tai Units. Nhap nut OK sau khi hoan tat.
B4. Khai bao so lan th la 1000 lan trong Run Run Reference
B5. Chay mo phong Run Run. Nhap OK sau khi chay xong.
B6. Ket qua mo phong

Hnh 7.33a. Cac thong so thong ke


Forecast: NPV
1,000 Trials

Frequency Chart

989 Displayed

.028

28

.021

21

.014

14

.007

7
Mean = 3,200

.000
-17,341

-7,147

3,047
13,240
Certaintyis 65.00%from0 to +Infinity$

0
23,434

Hnh 7.33b. Bieu o tan suat cua NPV co the hien % NPV dng am

Tran Thanh Phong

87

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 7.Phan tch rui ro

Forecast: NPV
1,000 Trials

Cumulative Chart

989 Displayed

1.000

1000

.750

750

.500

500

.250

250
Mean = 3,200

.000
-17,341

-7,147

3,047
13,240
Certaintyis 65.00%from0 to +Infinity$

0
23,434

Hnh 7.33c. Bieu o tan suat tch luy cua NPV

Tran Thanh Phong

88

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

BAI 8. XAC SUAT & THONG KE


Bo sung cong cu phan tch d lieu vao Excel:
Bo sung th vien ham cho Excel
1.
2.
3.
4.
5.

Khi ong Microsoft Excel


Vao thc n Tools
Chon Add-Ins
Chon Analysis ToolPak
Nhap nut OK.

8.1. Thong ke
Tap hp chnh (Populations): Tap hp chnh la tap hp tat ca cac oi tng
ma ta quan tam nghien cu trong mot van e nao o. So phan t cua tap hp chnh
c ky hieu la N.
Mau (Sample): Mau la tap hp con cua tap hp chnh. Mau gom mot so hu
han n phan t. So n c goi la c mau.
Tan so (Frequency): Goi xi la cac gia tr quan sat c cua bien ngau nhien
X (i = 1, 2, l). So lan xuat hien cua gia tr xi trong khoi d lieu c goi la tan so
cua xi va c ky hieu la fi. Ta co

fi = n

vi n la c mau

i =1

Tan so tch luy (Cumulative Frequency): Tan so tch luy cua mot gia tr xi la
tong so tan so cua gia tr nay vi tan so cua cac gia tr nho hn xi.
Cac so nh tam (Measure of Central Tendency): So nh tam cua nhom d
lieu la so ai dien cho tat ca cac d lieu o, no the hien vai tro trung tam cua nhom
d lieu. Co cac loai so nh tam sau: so trung bnh (Mean), trung bnh trong so
(Weighted mean) so trung v (Median) va so yeu v (Mode).
Cac so phan tan (Measure of Dispersion): So phan tan dung e the hien s
khac biet gia cac so trong khoi D lieu oi vi so nh tam: Khoang (Range), o
lech chuan (Standard deviation) va phng sai (variance).

Tran Thanh Phong

89

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Cac thong so thong ke thong dung va ham trong Excel:


Thong so
So trung bnh
(Average)
n

x =

Ham Excel

Giai tch

AVERAGE(number1,
number2,...)

Tnh trung bnh cua cac tham so cua no.

MEDIAN(number1,
number2,...)

So trung v cua khoi D lieu la so ma


phan na gia tr quan sat c cua khoi
D lieu nho hn no va phan na gia tr
quan sat a ln hn no.
So yeu v cua khoi D lieu la so co tan
so ln nhat.

i =1

So trung v (Median)

So yeu v (Mode)

MODE(number1,
number2,...)

Phng sai mau

VAR(number1,
number2,...)

Phng sai la so trung bnh so hoc cua


bnh phng cac o lech gia cac lng
bien va so trung bnh so hoc cua cac
lng bien o.

VARP(number1,
number2,...)

Phng sai la so trung bnh so hoc cua


bnh phng cac o lech gia cac lng
bien va so trung bnh so hoc cua cac
lng bien o.

AVEDEV(number1,
number2,...)

La so trung bnh so hoc cua cac sai lech


tuyet oi gia cac lng bien va so
trung bnh so hoc cua cac lng bien o

Tong bnh phng


cac sai lech
2
DEVSQ= ( xi x )

DEVSQ(number1,
number2,...)

Tra le tong bnh phng cac sai lech


gia cac lng bien va so trung bnh so
hoc cua cac lng bien o

o lech chuan mau

STDEV(number1,
number2,...)

o lech chuan la can bac 2 cua phng


sai.

(Sample variance)
n

(x i x ) 2

S=

i =1

n 1

Phng sai tap hp


chnh (Population
variance)
N

(x

i =1

)2

o lech tuyet oi
trung bnh
n

d=

(x
i =1

x)

(Sample Standard
Deviation)

S=

1
( x i x) 2
n 1

o lech chuan tap STDEVP(number1,


hp chnh (Population number2,...)

o lech chuan la can bac 2 cua phng


sai.

Standard Deviation)

= 2 =

1
N

(x )

Tran Thanh Phong

90

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hang so (Range)

Range = XMax XMin

Gia tr nho nhat

MIN(number1,
number2,...)
MAX(number1,
number2,...)
QUARTILE(array,
quart)

(Min)

Gia tr ln nhat
(Max)

So t phan (Quartile)
Q2 la so trung v
Hang so t phan
R = Q 3 - Q1
o lech t phan
Q = (Q3-Q1)/2

o bat oi xng
n

(x
i =3

)3

Quart = 0..4
Quart = 0 So Min
Quart = 1 Phan v th nhat
Quart = 2 So trung v
Quart = 3 phan v th ba
Quart = 4 So Max

SKEW(number1,
number2,...)

o nhon

(x
i =3

)3

(Count)

em phan t co
ieu kien (CountIf)
Th hang (Rank)

Trong 1 khoi d lieu xep th t ln dan,


cac so t phan la cac so Q1, Q2, Q3 chia
khoi d lieu lan lt thanh 4 phan co
tan so bang nhau.

(Coefficient of Skewness)

KURT(number1,
number2,...)

3
em so phan t

Gia tr ln nhat cua lng bien

o bat oi xng c tnh bang cach


lay moment th ba cua tr trung bnh
chia cho o lech chuan luy tha ba.

3
n

La sai biet gia lng bien ln nhat va


lng bien nho nhat cua day so.
Gia tr nho nhat cua lng bien

COUNT(value1,
value2,...)
COUNTIF(range,
criteria)
RANK(number, ref,
order)

o nhon c tnh bang cach lay


moment th t cua tr trung bnh chia
cho o lech chuan luy tha bon.
(Coefficient of Kurtosis)
em so phan t trong tap hp
em so phan t trong tap hp thoa ieu
kien.
Tra ve th hang cua mot so trong danh
sach

Order=0 danh sach giam dan


Order0 danh sach tang dan

Tm gia tr nho th
k trong tap d lieu

SMALL(array,k)
SMALL(array,1) So Min
SMALL(array,n) So Max

Tm gia tr ln th k LARGE(array,k)
LARGE(array,1) So Max
trong tap d lieu
LARGE(array,n) So Min

Tan so xuat hien


cua cac gia tr trong
tap so lieu

FREQUENCY
(data_array,
bins_array)
Data_array: tap so lieu
Bins_array: cac khoang
(nhom) trong tap so lieu

Nhom theo phan


tram (Percentile)

Tran Thanh Phong

PERCENTILE(array, k)
Array: tap so lieu
k: nhom phan tram (0..1)

91

Ham tra ve lng bien nho th k trong


tap co n lng bien.
Ham tra ve lng bien ln th k trong
tap co n lng bien.
Tra ve tan so xuat hien cac bien co
trong cac khoang cho trc.
Nhan Ctrl + Shift + Enter khi nhap
xong cong thc
Tra ve nhom tnh theo phan tram cua
gia tr trong tap so lieu.

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Xep hang theo phan PERCENTRANK


tram (Percentrank)
(array, x,significance)

Tra ve hang cua mot gia tr trong tap d


lieu theo phan tram trong tap d lieu.

Array: tap so lieu


X: gia tr can biet hang
Significance: so le can thiet

Cac thong so thong ke mo ta (Descriptive statistics)


V du: Xet tap so lieu Bai8-1.xls, lap bang cac thong so thong ke mo ta cho bien
Age cua cac quan sat thu thap c.
B1. Chon vung a ch B1:B203 trong bang tnh Dataset
B2. Chon thc n Tools Data Analysis

Hnh 8.1. Cac cong cu phan tch d lieu cua Excel


B3. Chon Descriptive Statistic va nhap nut OK.
Tai Input Range nhap vung a ch d lieu can thong ke la B1:B203
Chon Column tai Group By v d lieu nguon bo tr theo cot.
Chon Labels infirst row v vung a ch khai bao tai Input Range bao gom
ca nhan.
Co 3 la chon cho ni cha ket qua tong hp:
o Output Range (xac nh mot o tai trai-tren ma bang bao cao se at
tai o, co the at bang bao cao trong cung worksheet vi tap d lieu);
o New Worksheet Ply (bao cao se cha trong mot worksheet mi vi
ten do ban qui nh);
o New Workbook (bao cao se cha trong mot workbook tap tin Excel
mi).
Chon cac thong so can bao cao: hay chon
o Summary statistics (cac thong so thong ke tong hp),
o Confidence Level of Mean (o tin cay cua gia tr trung bnh),
o Kth Largest (Tm gia tr ln th k trong tap d lieu) va
o Kth Smallest (Tm gia tr nho th k trong tap d lieu).
Tran Thanh Phong

92

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hnh 8.2. Thiet lap thong so can thong ke.


B4. Nhap nut OK sau khi hoan tat khai bao cac thong so.
AGE
Mean
Standard Error
Median
Mode
Standard Deviation
Sample Variance
Kurtosis
Skewness
Range
Minimum
Maximum
Sum
Count
Confidence Level(95.0%)

27.61881188
0.643512917
24
19
9.146036989
83.64999261
-0.546178807
0.847086069
33
18
51
5579
202
1.268900994

Hnh 8.3. Cac thong so thong ke mo ta cua bien Age


Bang tan suat (Histogram)
V du: Xet tap so lieu Bai8-1.xls, tao bang tan suat va ve bieu o tan suat cho bien
Age cua cac quan sat thu thap c theo cac khoang tuoi: tuoi 20, 20< tuoi
30, 30 < tuoi 40, 40 < tuoi.
B1. Lap bang cac khoang tuoi tai ni trong tren bang tnh G1:G4

Tran Thanh Phong

93

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hnh 8.4. Lap cac khoang thong ke


B2. Chon vung a ch B1:B203
B3. Chon thc n Tools Data Analysis
B4. Chon Histogram
Tai Input Range nhap vung a ch cua bien can ve bang tan suat B1:B203
Tai Bin Range chon vung a ch cua cac khoang G1:G4 (ch can nhap can
tren cua cac khoang)
Chon Labels v cac vung a ch khai bao tren co bao gom nhan
Chon New Worksheet Ply e cha bao cao trong mot worksheet mi vi
ten do ban nhap vao.
Chon Pareto (sorted histogram): bang tan suat c them vao phan sap xep
tan suat theo th t giam dan.
Chon Cumulative Percentage: bang tan suat c them vao phan tnh
phan tram tch luy.
Chon Chart Output: kem theo o th tan suat cho bang tan suat

Hnh 8.5. Khai bao thong so


B5. Nhap OK sau khi hoan tat.

Tran Thanh Phong

94

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hnh 8.6. Bang tan suat va bieu o tan suat


Nen chnh lai nhan cho truc Bin cua bieu o.
Xep hang va phan tram theo nhom (Rank and Percentile)
V du: Xet tap so lieu Bai8-1.xls, xep th t va tnh phan tram theo nhom cua bien
Age trong tap quan sat thu c.
B1. Chon vung a ch B1:B203
B2. Chon Tools Data Analysis
B3. Chon Rank and Percentile
Tai Input Range nhap vao B1:B203
Chon Group By Column
Chon Lables in First Row
Chon New Worksheet Ply va at ten Rank&Percentile

Tran Thanh Phong

95

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hnh 8.7. Khai bao thong so


B4. Nhap OK sau khi khai bao xong.

Hnh 8.8. Mot phan cua bao cao Rank and Percentile
8.2. Bien ngau nhien va Phan phoi xac suat
Bien ngau nhien: Bien ngau nhien la nhng bien ma gia tr cua no c xac nh
mot cach ngau nhien. Bien ngau nhien c chia lam hai loai bien ngau nhien ri
rac (Discrete Random Variable) va bien ngau nhien lien tuc (Continuous Random
Variable).
Phan phoi xac suat: phan phoi xac suat ri rac va phan phoi xac suat lien tuc
Phan phoi xac suat nh thc (Binomial Probability Distubutions)
Phan phoi Poisson (Poisson Distributions)
Phan phoi hnh hoc (Geometric Distributions)
Phan phoi sieu boi (Hypergeometric Distributions)
Phan phoi chuan (Normal Distributions)
Phan phoi chuan chuan hoa (Standard Normal Distribution)
Tran Thanh Phong

96

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Phan phoi chuan Log (Lognomal Distributions)


Phan phoi tam giac (Trianglar Distributions)
Phan phoi eu (Uniform Distributions)
Phan phoi mu (Exponential Distributions):
Phan phoi Weibull (Weibull Distributions)
Phan phoi Beta (Beta Distributions)
Phan phoi Gama (Gama Distributions)
Phan phoi Logistic (Logistic Distributions)
Phan phoi Pareto (Pareto Distributions)
Phan phoi ga tr cc bien (Extreme Value Distributions)

Phat so ngau nhien theo cac phan phoi xac suat


Giai thch cac tuy chon trong hop thoai Random Number Generation:
Tuy chon
Number of Variables

Number of Random
Numbers
Distribution
Uniform
Normal

Bernoulli

Binomial
Poisson

Patterned
Discrete

Tran Thanh Phong

Giai thch
Nhap so cot cua bang cha ket qua phat so ngau
nhien. Neu bo trong Excel se lap ay cac so trong
cac cot cua vung la chon.
Nhap so phan t muon phat ra. Neu bo trong Excel
se lap ay cac so trong cac dong cua vung la chon.
Chon loai phan phoi muon tao so ngau nhien
Gii han bi can di va can tren. Cac gia tr co
xac suat bang nhau trong khoang.
ac trng bi gia tr trung bnh va o lech chuan.
Neu la phan phoi chuan chuan hoa th gia tr trung
bnh la 0 va o lech chuan la 1.
ac trng bi xac suat thanh cong (p value) cua
mot lan th. Bien ngau nhien Bernoulli co gia tr 0
hoac 1.
ac trng bi xac suat thanh cong (p value) cua
mot so lan th.
ac trng bi gia tr =1/. Phan phoi Poisson mo
ta so lan mot bien co xuat hien trong mot khoang
a cho.
ac trng bi can di ca can tren, bc nhay, ty le
lap cua gia tr, so lan phat so ngau nhien.
ac trng bi mot gia tr va xac suat xuat hien cua
no. Tong xac suat xuat hien cua cac gia tr la 1.
97

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Parameters
Random Seed

Output Range
New Worksheet Ply
New Workbook

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Nhap gia tr cho phan phoi xac suat a chon


Nhap gia tr hat giong trong phat so ngau nhien.
Nhap hat giong giong nh lan phat so ngau nhien
trc se tao ra tap so giong nh lan trc.
Nhap a ch o goc tren trai cua bang so ngau
nhien phat ra.
Nhap ten worksheet cha bang ket qua phat so.
Chon e tao workbook mi cha bang ket qua phat
so ngau nhien.

V du: Phat 100 so ngau nhien cho mot bien X tuan theo phan phoi chuan vi trung
bnh la 50 va o lech chuan la 4.
B1. Chon Tools Data Analysis
B2. Chon Random Number Generation va nhap OK
Tai Number of Variables nhap vao so 1 ch can tao mot bien X
Tai Number of Random Numbers nhap vao 100 phat 100 so ngau
nhien.
Tai Distribution chon Normal (phan phoi chuan)
Tai Parameters, nhap so 50 vao hop Mean (gia tr trung bnh) va nhap so 4
vao hop Standard deviation (o lech chuan).
Random seed co the nhap so hat giong nao o hay bo trong.
Chon New worksheet Ply va at ten la RNGen.

Hnh 8.8. Khai bao thong so

Tran Thanh Phong

98

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

B3. Nhap OK sau khi khai bao cac thong so. Excel se tao ra worksheet mi la
RNGen e cha bang ket qua.

Hnh 8.9. Mot phan bang so ngau nhien theo phan phoi chuan (50, 4)

Mot so ham ve phan phoi trong Excel


Ham phan phoi xac suat

Giai thch & v du

BETADIST(x,alpha,beta,A,B)
x: gia tr bien co thuoc (A, B) can tnh
alpha, beta: tham so cua phan phoi
A, B : bien di va bien tren

Tra ve gia tr cua ham mat o xac suat tch luy cua
phan phoi Beta. Neu bo trong A va B th ong ngha
vi viec s dung phan phoi xac suat Beta chuan hoa
A=0 va B=1.
V du: Px = BetaDist(2,8,10,1,3) = 0. 685470581
Tra ve gia tr bien co x khi biet xac suat xuat hien cua
no trong phan phoi Beta. No la nghch ao cua ham

BETAINV(probability,alpha,beta,A,B)
Probability: xac suat cua bien co x
alpha, beta: tham so cua phan phoi
A, B : bien di va bien tren

BetaDist(x,) tren.
V du: x = BetaInv(0. 685470581, 8,10,1,3) = 2

BINOMDIST(number_s, trials,
probability_s, cumulative)
Number_s: so lan th thanh cong
Trials: so lan th
Probability_s: xac suat thanh cong trong
mot lan th
Cumulative: la True e tnh xac suat tch
luy, la False e tnh xac suat iem.

Tra ve xac suat cua nhng lan th thanh cong cua phan
phoi nh phan.

CHIDIST(x, degrees_freedom)

Tra ve xac suat mot pha cua phan phoi chi-squared.


Phan phoi chi-quared gan vi kiem nh chi-quared
dung e so sanh gia tr quan sat vi gia tr ky vong.

X: la gia tr dung e anh gia phan phoi


degrees_freedom: la so o t do
CHIDIST tnh P(X>x) vi X la bien ngau
nhien.

Tran Thanh Phong

99

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

CHIINV(probability,
degrees_freedom)
Probability: xac suat mot pha cua phan
phoi chi-quared
degrees_freedom: o t do

CRITBINOM(trials, probability_s,
alpha)
Trials: So lan th Bernoulli
Probability_s: xac suat thanh cong cua
mot lan th
Alpha: gia tr ieu kien

EXPONDIST(x, lambda,
cumulative)
x: gia tr cua ham mu
lamda: thong so lamda

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Tra ve nghch ao cua xac suat mot pha cua phan phoi
chi-quared. Dung e so sanh ket qua quan sat vi ket
qua ky vong e quyet nh chap nhan hay bac bo gia
thuyet H0.

Tra ve gia tr nho nhat ma tai o phan phoi nh phan


tch luy la ln hn hay bang gia tr ieu kien. Thng
dung trong am bao chat lng. Dung ham CritBiNom
e xac nh lng san pham co khuyet tat ln nhat cho
phep trong mot lo hang.

Tra ve xac suat cua phan phoi xac suat mu.

cumulative: la True tra ve ham phan


phoi tch luy, la False tra ve ham mat o
xac suat.

FDIST(x, degrees_freedom1,
degrees_freedom2)
X: la gia tr e c lng ham
degrees_freedom1: bac t do cua t so
degrees_freedom2: bac t do cua mau so

Tran Thanh Phong

Tra ve xac suat phan phoi xac suat F. Dung e xac


nh xem co s bien ong khac biet gia 2 tap so lieu
hay khong. V du: anh gia s bien ong khac nhau
gia iem thi cua nam va n vao mot trng hoc.

100

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

FINV(probability,
degrees_freedom1,
degrees_freedom2)

Nghch ao phan phoi xac suat F.

GAMMADIST(x, alpha, beta,


cumulative)

Tra ve xac suat cua phan phoi Gamma.

X: la gia tr e anh gia phan phoi


Alpha: thong so cua phan phoi
Beta: thong so cua phan phoi, Beta=1 th
ham GammaDist tra ve xac suat cua
phan phoi Gamma chuan.

GAMMAINV(probability, alpha,
beta)

Tm gia tr x khi biet xac suat xuat hien.

Probability: xac suat xuat hien


Alpha: he so cua phan phoi
Beta: he so cua phan phoi

FISHER(x)
X: la gia tr muon chuyen oi

FISHERINV(y)
Y la gia tr muon chuyen oi

HYPGEOMDIST(sample_s,
number_sample, population_s,
number_population)

Chuyen oi Fisher cho mot gia tr. Dung ham nay e


kiem nh gia thuyet oi vi he so tng quan
V du: =FISHER(0.75) la 0.972955075
Nghch ao cua chuyen oi Fisher.
V du: =FISHERINV(0.972955) 0.75
Tra ve xac suat cua phan phoi sieu boi.

Sample_s: so lan thanh cong trong mau


Number_sample: kch thc mau
Population_s: so lan thanh cong trong tap
hp chnh
Number_population: kch thc tap hp
chnh
Tran Thanh Phong

101

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

LOGNORMDIST(x, mean,
standard_dev)

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Tra ve xac suat cua tch luy cua phan phoi chuan log

X: la gia tr can tnh xac suat


Mean: la trung bnh cua ln(x)
Standard_dev: o lech chuan cua ln(x)

LOGINV(probability, mean,
standard_dev)

Tnh x khi biet xac suat oi vi phan phoi chuan log

Probability: xac suat xuat hien cua x


Mean: Trung bnh cua ln(x)
Standard_dev: o lech chuan ln(x)

NORMDIST(x, mean,
standard_dev, cumulative)

Tra ve xac suat xuat hien cua x trong phan phoi chuan

X: gia tr can tnh xac suat


Mean: trung bnh
Standard_dev: o lech chuan
Cumulative: True tnh xac suat tch luy
cua x; va False tnh mat o xac xuat tai
iem x

NORMINV(probability, mean,
standard_dev)

Tnh x khi biet xac suat xuat hien trong phan phoi
chuan

Probability: xac suat xuat hien cua x


Mean: trung bnh
Standard_dev: o lech chuan

NORMSDIST(z)
Z: la gia tr can tnh xac suat

NORMSINV(probability)
Probability: xac suat cua gia tr
POISSON(x, mean, cumulative)

Tm xac suat tch luy cua z trong phan phoi chuan


chuan hoa co trung bnh la 0 va o lech chuan la 1.
V du: =NORMSDIST(1.333333) la 0.908789
Tm xac suat e z 1.333333
Tm gia tr z khi biet xac suat xuat hien
V du: =NORMSINV(0.908789) la 1.333333
Tra ve xac suat cua phan phoi Poisson

X: gia tr can tnh xac suat


Mean: gia tr ky vong
Cumulative: True tnh xac suat tch luy;
Tran Thanh Phong

102

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

False tnh xac suat iem.

PROB(x_range, prob_range,
lower_limit, upper_limit)
X_range: la nhom cac gia tr
Prob_range: la xac suat xuat hien tng ng
vi cac gia tr thuoc x-range.
Lower_limit: can di
Upper_limit: can tren

STANDARDIZE(x, mean,
standard_dev)

Tra ve xac suat xuat hien cua nhom cac bien co


(x_range) nam gia hai gii han. Neu gii han
tren bo trong th xem nh nhom cac bien co la
bang vi can di.

Tra ve gia tr chuan hoa cua x

X: gia tr can chuan hoa


Mean: trung bnh
Standard_dev: o lech chuan

TDIST(x, degrees_freedom, tails)

Tra ve xac suat cua phan phoi Student.

X: la gia tr can tnh


Degrees_freedom: bac t do
Tails: so au. Tails=1 th tra ve phan
phoi mot au, Tails=2 th tra ve phan
phoi hai au.

TINV(probability,
degrees_freedom)

Tra ve gia tr t cua phan phoi Student


V du: Tinv(0.054645,60) la 1.95999

Probability: xac suat hai pha


Degrees_freedom: bac t do

WEIBULL(x, alpha, beta,


cumulative)

Tra ve xac suat cua phan phoi WeiBull

X: la gia tr can tnh


Tran Thanh Phong

103

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Alpha: he so alpha
Beta: he so beta
Cumulative: True th tra ve ham phan
phoi tch luy; False th tra ve ham mat o
xac suat.
Khi alpha=1 th WeiBull tr thanh phan
phoi xac suat mu

Chon mau t tap hp chnh


V du: Chon ngau nhien 100 mau t bien Age.
B1. Chon Tools Data Analysis
B2. Chon Sampling va nhap OK
Tai Input Range nhap vao B1:B203
Chon Labels
Chon Random va nhap 100 vao hop Number of Samples
at ten cho worksheet cha ket qua tai New Worksheet Ply

Hnh 8.10. Khai bao thong so


B3. Nhap OK hoan tat.

Tran Thanh Phong

104

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

8.3. Tng quan va hoi qui tuyen tnh


Ham

Giai thch & v du

CORREL(array1, array2)
Array1: vung a ch cha gia tr
Array2: vung a ch cha gia tr

He so tng quan (Correlation coefficient)


Cov( X, Y)
= Corr ( X, Y) =
x y

> 0.8 tng quan manh


=0.4-0.8 tng quan TB
< 0.4 tng quan yeu.

He so nay ch ra moi quan he tuyen tnh gia hai


bien. He so tng quan dng co ngha la hai bien
se ong bien. He so tng quan am co ngha la 2
bien se nghch bien.

COVAR(array1, array2)
Array1: vung a ch cha gia tr
Array2: vung a ch cha gia tr

ong phng sai (covariance): La trung bnh cua


tch cac cap sai lech. Dung e xac nh moi quan
he gia hai tap so lieu.
Cov ( x, y ) =

PEARSON(array1, array2)

Array1: tap gia tr oc lap


Array2: tap gia tr phu thuoc

RSQ(known_y's, known_x's)
Known_ys: tap so lieu
Known_xs: tap so lieu

Tran Thanh Phong

1 n
( x j x )( yi y )
n j =1

Tra ve he so tng quan Pearson r, no la mot ai


lng vo hng nam trong oan [-1, 1] va phan
anh o manh cua moi quan he tuyen tnh gia hai
tap so lieu.

Tra ve bnh phng he so tng quan Pearson cua


hai tap so lieu x va y.

105

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

FORECAST(x, known_y's,
known_x's)

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Tnh, c lng gia tr tng lai can c vao gia tr hien


tai.

x: la gia tr dung e d bao


Known_ys: tap so lieu phu thuoc
Known_xs: tap so lieu oc lap

INTERCEPT(known_y's,
known_x's)

Tra ve tung o goc cua mot ng hoi qui tuyen


tnh.

known_y's bien phu thuoc


known_x's bien oc lap

SLOPE(known_y's, known_x's)
known_y's bien phu thuoc
known_x's bien oc lap

STEYX(known_y's, known_x's)
known_y's bien phu thuoc
known_x's bien oc lap

TREND(known_y's, known_x's,
new_x's, const)

Tra ve he so goc cua mot ng hoi qui tuyen


tnh.
Tra ve sai so chuan trung bnh cua gia tr d bao y so
vi gia tr x trong hoi qui.
Tra ve cac gia tr doc theo ng hoi qui (theo phng
phap bnh phng be nhat).

He so tng quan
V du: Xet tap so lieu Bai8-1.xls, lap bang he so tng quan (Correlation) cho cac
bien AGE, SEX, WEIGHT va HEIGHT.
B1. Chon vung c ch B1:E203 trong bang tnh Dataset
B2. Chon thc n Tools Data Analysis

Tran Thanh Phong

106

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hnh 8.11. Chon Correlation


B3. Chon Correlation
Nhap B1:E203 tai Input Range
Chon Columns tai Grouped By
Chon Labels in First Row
Nhap ten la Correlation vao hop New Worksheet Ply

Hnh 8.12. Khai bao thong so


B4. Nhap OK va xem ket qua

AGE
SEX
WEIGHT

AGE
1
0.011362294
0.217651032

SEX

WEIGHT

1
-0.226892759

HEIGHT

-0.115958279

-0.291280301

0.196308656

HEIGHT

Hnh 8.13. Bang he so tng quan gia cac bien


ong phng sai (Covariance)
Giong nh trng hp Correlation nhng no khong gii han trong [-1, 1].
V du: Xet tap so lieu Bai8-1.xls, lap bang ong phng sai (Covariance) cho cac
Tran Thanh Phong

107

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

bien AGE, SEX, WEIGHT va HEIGHT.


B1. Chon vung c ch B1:E203 trong bang tnh Dataset
B2. Chon thc n Tools Data Analysis

Hnh 8.14. Chon Covariance


B3. Chon Covariance
Nhap B1:E203 tai Input Range
Chon Columns tai Grouped By
Chon Labels in First Row
Nhap ten la Covariance vao hop New Worksheet Ply

Hnh 8.15. Khai bao thong so


B4. Nhap OK va xem ket qua
AGE
AGE
SEX

SEX

WEIGHT

HEIGHT

83.23588374
0.07374277

0.506053328

WEIGHT

34.15086756

-2.775904323

295.7817861

HEIGHT

-15.89954416

-3.114130968

50.74027056

225.8682727

Hnh 8.16. Bang hiep tng quan gia cac bien.

Tran Thanh Phong

108

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

Hoi qui bac nhat n gian


V du: Tm phng trnh hoi qui bac nhat n gian ve moi quan he gia chieu cao
(Height) va trong lng (Weight).
B1. Chon thc n Tools Data Analysis
B2. Chon Regression t danh sach va nhap nut OK
Nhap bien phu thuoc vao Input Y Range, a ch D1:D203
Nhap bien oc lap vao Input X Range, a ch E1:E203
Chon Labels
Chon o tin cay la 95%
at ten cho worksheet cha ket qua tai New Worksheet Ply
Chon them cac tuy chon bao cao ben di.

Hnh 8.16. Khai bao thong so


B3. Nhap OK hoan tat

Tran Thanh Phong

109

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Bai 8. Xac suat & Thong ke

SUMMARY OUTPUT
Regression Statistics
Multiple R
0.19631
R Square
0.03854
Adjusted R Square
0.03373
Standard Error
16.94777
Observations

202

ANOVA
df

MS
2302.5109
287.2270

F
8.0163

Significance
F
0.0051

Regression
Residual

1
200

SS
2302.5109
57445.4099

Total

201

59747.9208

Intercept

Coefficients
21.43439

Standard
Error
13.3144

t Stat
1.6099

Pvalue
0.1090

Lower 95%
-4.8202

Upper
95%
47.6890

Lower
95.0%
-4.8202

Upper
95.0%
47.6890

HEIGHT

0.22465

0.0793

2.8313

0.0051

0.0682

0.3811

0.0682

0.3811

Hnh 8.17. Bang ket qua


Weight - Height
120
100
y = 0.2246x + 21.434
R2 = 0.0385

80
Weight

60
40
20
0
-50

50

100

150

200

250

-20
Height

Hnh 8.18. o th phan tan

Tran Thanh Phong

110

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Phu luc

Phu Luc
at ten vung

B1. Chon vung cac o can at ten A2:A22


B2. Vao Insert Name Define
B3. at ten cho vung tai Names in workbook sau o nhap nut Add

B4. Nhap OK e hoan tat. Ke t luc nay khi tnh toan ta co the goi ten vung ch
khong can phai chon lai vung nay.
Tran Thanh Phong

111

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Phu luc

Danh sach AutoFill t tao


B1. Vao Tools Options Chon ngan Custom lists
B2. Nhap ten danh sach theo qui luat do ban qui nh, cac phan t trong danh sach cach
nhau bang dau phay.
B3. Nhap nut Add e them vao danh sach Custom lists
B4. Nhap OK e hoan tat.

Danh sach cac AutoFill co san:


Cac gia tr khi au
1, 2, 3
9:00
Mon
Monday
Jan
Jan, Apr
Jan-99, Apr-99
15-Jan, 15-Apr
1999, 2000
1-Jan, 1-Mar
Qtr3 (or Q3 or Quarter3)
Product 1, On backorder
Text1, textA
1st Period
Product 1
Tran Thanh Phong

Chuoi sau khi m rong


4, 5, 6
10:00, 11:00, 12:00
Tue, Wed, Thu
Tuesday, Wednesday, Thursday
Feb, Mar, Apr
Jul, Oct, Jan
Jul-99, Oct-99, Jan-00
15-Jul, 15-Oct
2001, 2002, 2003
1-May, 1-Jul, 1-Sep,...
Qtr4, Qtr1, Qtr2,...
Product 2, On backorder, Product 3, On backorder,...
text2, textA, text3, textA,...
2nd Period, 3rd Period,...
Product 2, Product 3,...
112

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

Phu luc

Phm tat thong dung


Nhap lieu
Phm
ENTER
ALT+ENTER
CTRL+ENTER
SHIFT+ENTER
TAB
SHIFT+TAB
ESC

HOME
F4 hoac Ctrl + Y
CTRL+D
CTRL+R
CTRL+F3
CTRL+K
CTRL+;
CTRL+SHIFT+:
ALT+DOWN ARROW
CTRL+Z

Giai thch
Hoan thanh viec nhap lieu cho o
Xuong dong trong o
Lap ay vung o chon vi gia tr hien tai
Tr ve o ke trc
en o ke tiep ben phai
Tr ve o ke trc ben trai
Huy bo viec nhap lieu cho o
Di chuyen trai, len, phai, xuong
Di chuyen ve au dong
Lap lai thao tac
Lap ay hng xuong
Lap ay hng qua phai
nh ngha ten cho vung
Chen sieu lien ket
Nhap ngay
Nhap thi gian
Hien th danh sach xo xuong cua cac gia tr trong cot hien
hanh cua danh sach
Huy lenh cuoi

Nhap ky t ac biet: nhan phm F2 e vao che o chnh sa, nhap Num Lock tren ban
phm e bat cac phm so.
Phm
ALT+0162
ALT+0163
ALT+0165
ALT+0128

Giai thch
Nhap ky t
Nhap ky t
Nhap ky t
Nhap ky t

Nhap cong thc tnh toan:


Phm
=
F2
BACKSPACE
ENTER
CTRL+SHIFT+ENTER
ESC
SHIFT+F3
F3
Tran Thanh Phong

Giai thch
Bat au cong thc
Vao che o hieu chnh
Xoa mot ky t ben trai trong thanh nhap lieu
Hoan thanh nhap lieu cho mot o
Ket thuc mot ham dang day so
Huy bo noi dung ang nhap trong o
Trong cong thc ang nhap e hien th th vien ham
a ten vung t nh ngha vao cong thc
113

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

ALT+=
CTRL+SHIFT+"
CTRL+'
CTRL+`
F9
SHIFT+F9
CTRL+ALT+F9
CTRL+ALT+SHIFT+F9

Phu luc

Chen ham Sum


Chep gia tr t o tren o hien hanh vao o hien hanh
Chep cong thc t o tren o hien hanh vao o hien hanh
Chuyen qua lai che o hien th gia tr va cong thc trong o
Tnh toan lai cac o trong tat ca bang tnh trong tap tin
Tnh toan lai cac o trong bang tnh hien hanh
Tnh toan lai tat ca bang tnh trong tat ca tap tin ang m
Kiem tra lai moi quan he trong cac cong thc va tnh toan lai
cac o trong tat ca cac bang tnh cua tat ca cac tap tin ang m

Hieu chnh:
Phm
F2
ALT+ENTER
BACKSPACE
DELETE
CTRL+DELETE
F7
SHIFT+F2
ENTER
CTRL+Z
ESC
CTRL+SHIFT+Z

Giai thch
Vao che o hieu chnh
Xuong dong trong o
Xoa o hoac xoa ky t ng trc khi ang che o hieu
chnh
Xoa ky t ben phai sau v tr dau nhac hoac xoa vung ang
chon.
Xoa dong van ban
Hien th hop kiem tra loi chnh ta
Hieu chnh ghi chu cho o
Hoan thanh nhap lieu cho o va nhay en o ben di
Huy lenh va thc hien
Huy noi dung anh nhap
Huy/ phuc hoi lenh cua AutoCorrect va thc hien

Chen, xoa, sao chep:


Phm
CTRL+C
CTRL+X
CTRL+V
DELETE
CTRL+SHIFT+ +

Giai thch
Chep vung la chon vao bo nh
Cat vung la chon vao bo nh
Dan noi dung t bo nh vao
Xoa noi dung vung chon
Chen o trong

nh dang d lieu:
Phm
ALT+'
CTRL+1
CTRL+SHIFT+~
CTRL+SHIFT+$
CTRL+SHIFT+%
Tran Thanh Phong

Giai thch
Goi hop Style
Goi hop Format Cells
Dung nh dang so tong quat
Dung nh dang tien vi 2 so thap phan, so am trong ngoac
Dung nh dang % khong so le
114

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright

CTRL+SHIFT+^
CTRL+SHIFT+#
CTRL+SHIFT+@
CTRL+SHIFT+!
CTRL+B
CTRL+I
CTRL+U
CTRL+5
CTRL+9
CTRL+SHIFT+(
CTRL+0 (zero)
CTRL+SHIFT+)
CTRL+SHIFT+&
CTRL+SHIFT+_

Phu luc

Dung nh dang so khoa hoc vi 2 so le


Dung nh dang ngay, thang va nam (Tieng Anh)
Dung nh dang thi gian (AM, PM)
Dung nh dang so vi 2 so thap phan, co phan cach hang
nghn va dau tr (-) e bieu dien so am.
Bat/ tat in am
Bat/ tat in nghien
Bat/ tat gach chan
Bat/ tat gach ngang ky t
An cac dong ang chon
Hien/ an cac dong ang chon
An cac cot ang chon
Hien/ an cac cot ang chon
Dung ke ng vien khung cho cac o ang chon
Xoa ng vien khung cho cac o ang chon

Chon o, dong, cot va cac oi tng:


Phm
CTRL+SPACEBAR
SHIFT+SPACEBAR
CTRL+A
SHIFT+BACKSPACE
CTRL + SHIFT +
SPACEBAR
CTRL+6
SHIFT + phm mui ten
CTRL+SHIFT+ phm mui
ten
SHIFT+HOME
CTRL+SHIFT+HOME
CTRL+SHIFT+END
SHIFT+PAGE DOWN
SHIFT+PAGE UP
END+SHIFT+ phm mui ten
END+SHIFT+HOME
END+SHIFT+ENTER
SCROLL LOCK + SHIFT +
HOME
SCROLL LOCK + SHIFT +
END

Tran Thanh Phong

Giai thch
Chon ca cot
Chon ca dong
Chon ca worksheet
Trong so cac o ang chon, ch chon o hien hanh
Chon tat ca oi tng tren worksheet
Chuyen qua lai cac che o an/ hien/ ky hieu gi cho cho cac
oi tng.
M rong vung chon 1 o
M rong vung chon en o co d lieu cuoi cung trong cung
cot/ dong ke t o hien hanh
M rong vung chon ve dong au tien
M rong vung chon ve au worksheet
M rong vung chon en o co s dung cuoi cung
M rong vung chon xuong mot man hnh
M rong vung chon len mot man hnh
M rong vung chon en o co d lieu cuoi cung trong cung
cot/ dong ke t o hien hanh
M rong vung chon en o co s dung cuoi cung tren
worksheet
M rong vung chon en o cuoi cung cua dong hien hanh
M rong vung chon en o goc tren trai cua ca so
M rong vung chon en o goc di phai cua ca so

115

ng dung Microsoft Excel trong kinh te

You might also like