Professional Documents
Culture Documents
Com
BI GING
Lu hnh ni b
H NI - 2006
LI NI U
Gio trnh L thuyt thng tin l mt gio trnh c s dng cho sinh vin chuyn ngnh
in t Vin thng v Cng ngh thng tin ca Hc vin Cng ngh Bu chnh Vin thng.
y cng l mt ti liu tham kho hu ch cho cc sinh vin chuyn ngnh in - in t.
Gio trnh ny nhm chun b tt kin thc c s cho sinh vin hc tp v nm vng cc
mn k thut chuyn ngnh, m bo cho sinh vin c th nh gi cc ch tiu cht lng c bn
ca mt h thng truyn tin mt cch c cn c khoa hc.
Gio trnh gm 6 chng, ngoi chng I c tnh cht gii thiu chung, cc chng cn li
c chia thnh 4 phn chnh:
Phn I: L thuyt tn hiu ngu nhin v nhiu (Chng 2)
Phn II: L thuyt thng tin v m ha (Chng 3 v Chng 4)
Phn III: L thuyt thu ti u (Chng 5)
Phn IV: Mt m (Chng 6)
Phn I: (Chng II). Nhm cung cp cc cng c ton hc cn thit cho cc chng sau.
Phn II: Gm hai chng vi cc ni dungch yu sau:
- Chng III: Cung cp nhng khi nim c bn ca l thuyt thng tin Shannon trong h
truyn tin ri rc v m rng cho cc h truyn tin lin tc.
- Chng IV: Trnh by hai hng kin thit cho hai nh l m ha ca Shannon. V
khun kh c hn ca gio trnh, cc hng ny (m ngun v m knh) ch c trnh by mc
cc hiu bit c bn. c th tm hiu su hn nhng kt qu mi v cc ng dng c th
sinh vin cn phi xem thm trong cc ti liu tham kho.
Phn III: (Chng V) Trnh by vn xy dng cc h thng thu ti u m bo tc
truyn tin v chnh xc t c cc gi tr gii hn. Theo truyn thng bao trm ln ton b
gio trnh l vic trnh by hai bi ton phn tch v tng hp. Cc v d trong gio trnh c
chn lc k nhm gip cho sinh vin hiu c cc khi nim mt cch su sc hn. Cc hnh v,
bng biu nhm m t mt cch trc quan nht cc khi nim v hot ng ca s khi chc
nng ca cc thit b c th
Phn VI: (Chng VI) Trnh by c s l thuyt cc h mt bao gm cc h mt kha b
mt v cc h mt kha cng khai. Do khun kh c hn ca gio trnh, mt s vn quan trng
cn cha c cp ti (nh trao i v phn phi kha, xc thc, m bo tnh ton vn )
Sau mi chng u c cc cu hi v bi tp nhm gip cho sinh vin cng c c cc k
nng tnh ton cn thit v hiu su sc hn cc khi nim v cc thut ton quan trng.
Phn ph lc cung cp mt s kin thc b xung cn thit i vi mt s khi nim quan
trng v mt s s liu cn thit gip cho sinh vin lm c cc bi tp c ra cc chng.
KhoaDT1@hn.vnn.vn
Hoc nguyenbinh1999@yahoo.com
Cui cng ti xin chn thnh cm n GS. Hunh Hu Tu cho ti nhiu kin qu bu
trong cc trao i hc thut c lin quan ti mt s ni dung quan trng trong gio trnh ny.
Nng lng hc
Khi lng
Cng ngh hc
iu khin hc
(Xibecnetic)
T cc ngun khc
Ngun
tin nh khun
dng
m1
M
ngun
M bo
mt
M
knh
Dn
knh
iu ch
S1(t)
Tri
ph
H thng ng b
( Synchronization )
Dng bit
a truy
nhp
Dng sng s
My
Pht
(XMT)
N
H
u ra s
Nhn
tin nh khun
dng
Gii m
ngun
m1
Gii m
mt
Gii m
knh
Chia
knh
Gii iu
ch
p
ph
Khi tu chn
Hnh 1.2. S khi h thng truyn tin s.
a truy
nhp
MY
THU
(RCV)
Nhiu
u vo s
iu ch
nh dng/ M ngun
M ho k t
Ly mu
Lng t ho
iu ch m xung
(PCM)
- PCM vi phn
- iu ch Delta (DM)
- DM c tc bin i
lin tc (CVSD)
- M ho d on tuyn
tnh (LPC)
- Cc phng php nn:
M Huffman, m s hc,
thut ton Ziv_Lempel
M knh
Dng sng
Cc dy c cu trc
Tn hiu M_tr
Tn hiu trc giao
Tn hiu song trc
giao
- M khi
- M lin tc
Khng kt hp
- PSK vi phn
- FSK
- ASK
- Hn hp
Dn knh/ a truy cp
Tri ph
- Phn chia tn s:
FDM/ FDMA
- Phn chia thi gian:
TDM/ TDMA
- Phn chia m:
CDM/ CDMA
- Phn chia khng gian:
SDMA
- Phn chia cc tnh:
PDMA
- OFDM
- Hon v
- Thay th
- X l bit
- Cc phng php hn hp
M bo mt
M ho theo khi
M ho dng s liu
Kt hp
Mt m c in
Mt m kho cng khai
- Thut ton RSA
- Thut ton logarit ri rc
- Thut ton McElice
- Thut ton Merkle-Hellman
- Thut ton s dng ng
cong Elliptic
ng b
- ng b sng mang
- ng b du
- ng b khung
- ng b mng
10
S() =
s(t)e
j t
dt
(2.1)
1
s(t) =
2
S()e
j t
(2.2)
1
E = s (t)dt =
S(
) d
[J]
(2.3)
(nh l Parseval)
- Cng sut ca tn hiu (P):
P=
E
T
[W]
(2.4)
s(t) l tn hiu gi i
u(t) l tn hiu thu c
n(t) l nhiu cng
Cn nhiu nhn c biu din bi:
u(t) = (t).s(t)
(2.5)
(t): nhiu nhn, l mt qu trnh ngu nhin. Hin tng gy nn bi nhiu nhn gi l
suy lc (fading).
Tng qut, khi tn hiu chu tc ng ng thi ca c nhiu cng v nhiu nhn th:
(2.6)
(2.7)
13
QTNN
dng
rng
QTNN
dng
hp
QTNN
chun
Hnh 2.1
Trong nhng c trng thng k ca cc qu trnh ngu nhin, hm t tng quan v hm
tng quan l nhng c trng quan trng nht. Theo nh ngha, hm t tng quan s bng:
(2.8)
R x (t1, t 2 ) c trng cho s ph thuc thng k gia hai gi tr hai thi im thuc cng
mt th hin ca qu trnh ngu nhin.
} = D (t)
x
(2.9)
Nh vy, phng sai l trng hp ring ca hm t tng quan khi hai thi im xt trng
nhau.
i khi tin tnh ton v so snh, ngi ta dng hm t tng quan chun ho c nh
ngha bi cng thc:
x (t 1 , t 2 ) =
R x (t 1 , t 2 )
=
R x (t 1 , t1 ).R x (t 2 , t 2 )
R x (t 1 , t 2 )
=
x (t1 ). x (t 2 )
D dng thy rng:
x (t 1 , t 2 ) 1 .
14
R x (t 1 , t 2 )
D x (t1 ).D x (t 2 )
(2.10)
, th coi nh hai gi tr y khng tng quan vi nhau na. Tuy vy, trong
thc t, i vi hu ht cc qu trnh ngu nhin ch cn ln th s tng quan gia hai gi
hu hn. Khi
tr ca qu trnh mt. Do , i vi tnh ton thc t ngi ta nh ngha khong (thi gian)
tng quan nh sau:
nh ngha 1:
Khong tng quan
thi gian trong
K l khong
()
() khng nh hn
> K th
0,05
1
K = () d
2
(2.11)
Hnh 2.2
K l na cnh y ca hnh ch nht c chiu cao bng n v K, c din tch bng din
tch ca min gii hn bi trc honh v ng biu din ( ) .
Trong thc t, ta thng gp nhng qu trnh ngu nhin ergodic. V d: tp m ca cc
my thu v tuyn in, i vi cc qu trnh ngu nhin ergodic, ta c th xc nh cc c
trng thng k ca chng bng thc nghim mt cch d dng.
Ta bit rng, nu X(t) ergodic v vi T ln th ta c th vit:
1
[ x(t) m x ].[ x(t + ) m x ] dt
T0
Trung bnh thng k = trung bnh theo thi gian
15
(2.12)
{x i (t)} , i =1, 2,..., ca qu trnh ngu nhin X(t) cho trn khong T
lim
x(t) dt =
T 2
x T (t) trng vi mt th hin ca qu trnh ngu nhin trung tm X(t) (QTNN trung
x(t)
x T (t) =
0
T (2.13), ta thy
T T
2 , 2 v n bng khng ngoi on :
t T 2
(2.13)
t >T 2
ST ( ) ca x T (t) c xc nh bi
ST ( ) =
T 2
T 2
x T ( t ) e jt dt
(2.14)
x T (t) nh sau:
ET =
xT
1
(t)dt =
S
T () d
2
(2.15)
x T (t) s bng:
2
E
1
1
PT = T =
S
(
)
d
=
T
T
2T
2
ST ()
(2.16)
T d . R rng l m
hn T, cn v phi l mt tng lin tc ca cc i lng ST ()
ST ()
bo s bnh ng v th nguyn gia hai v ca (2.16) th lng
ST ()
sut trong gii tn v cng b
d . Nh vy,
x T (t)
x T (t) . n y ta t:
ST ()
T
v gi
= G T ()
(2.17)
G T () c trng cho s phn b cng sut ca mt th hin x T (t) trn thang tn s. Khi cho
T
ngu nhin:
2
ST ()
G x () = lim G T () = lim
T
(2.18)
G x () , tc l:
ST ()
(2.19)
ST ()
G() = M lim
M ST ()
= lim
*
1
= lim M ST ()ST () do (2.14)
T T
T2
T2
jt1
jt 2
= lim M x T (t1 )e
dt1. x T (t 2 )e
dt 2 =
T T
T 2
T 2
T/2 T/2
1
M {x T (t1 ).x T (t 2 )} e j(t1 t 2 )dt1dt 2
= lim
T T
T / 2 T / 2
Nhng theo nh ngha (2.8), ta thy ngay
qu trnh ngu nhin trung tm (c
m x = 0 ) nn ta c th vit:
G ( ) :
T 2 + t2
T/2
1
j
G() = lim
R T ()e
d dt 2
T T
T t 2
T / 2
2
= lim
T +t
2 2
R T ()e
T t 2
2
18
T/2
1
d. lim
dt 2
T T
T / 2
G() =
R()e
(2.20)
R()d <
(2.20) l mt ph cng sut ca qu trnh ngu nhin dng. N biu din mt cch trung
bnh (thng k) s phn b cng sut ca qu trnh ngu nhin theo tn s ca cc thnh phn dao
ng iu ho nguyn t (tc l nhng thnh phn dao ng iu ho v cng b).
Nh vy, t (2.20) ta c th kt lun rng ph cng sut
dng l bin i thun Fourier ca hm t tng quan
1
R() =
G()e jd
(2.21)
G() l hm chn
(2.20) v (2.21), ta c:
G() = 2 R()cos d
0
R() =
(2.22)
1
G()cos d
0
G()
G()d
0
(2.23)
G(0 )
Trong :
0,05
G( 0 ) l gi tr cc i ca G( ).
Hnh 2.3
ngha vt l:
B rng ph c trng cho s tp trung cng sut (hoc nng lng) ca tn hiu ngu nhin
quanh mt tn s trung tm, ngoi ra n cng c trng cho c s bng phng ca ph quanh
tn s trung tm
0 .
X K (t) = A K cos(K t K )
trong
A 2K
cosK khng tho mn iu kin kh tch tuyt i.
=
2
ixy
dx =
cos(xy)dx = (y)
X K (t) di dng:
20
G*K ()
A 2K
=
[( K ) + ( + K )]
4
K = 0.
Ph bin SK()
AK/2
- K
AK/2
( - K)
- K
tch sau: Cho mt mch tuyn tnh c cu trc bit (bit hm truyn t
K() ca n. Bit mt ph
cng sut
GV()
K()
Gra())
Sra () = K().Sv ()
21
(2.24)
Trong :
Sv () . Khng th tnh c
G v () = M lim
Sv T ()
T
1 Sra T ()
= M lim
T T
K()
Sra T ()
M lim
2
K()
Hay:
.G ra ()
K()
G ra () = K() .G v ()
(2.25)
Ngi ta chng minh c rng hng ng ra ca h thng tuyn tnh c tham s khng
i l mt qu trnh ngu nhin khng dng ngay c khi tc ng u vo l mt qu trnh ngu
nhin dng.
Tuy vy, trong trng hp h thng tuyn tnh th ng c suy gim th nhng thi im
t >> t 0 = 0 (thi im t tc ng vo) th qu trnh ngu nhin u ra s c coi l dng.
Khi hm t tng quan v mt ph cng sut ca qu trnh ngu nhin u ra s
lin h vi nhau theo cp bin i Wiener Khinchin. Ta c:
1
R ra () =
G ra ()e j d
(2.26)
Nhn xt:
T (2.25) ta thy mt ph cng sut ca hng ng ra c quyt nh bi bnh phng
mun hm truyn ca mch khi cho ph cng sut ca tc ng vo, n khng ph thuc g
vo c tnh pha tn ca mch.
Cng sut ca qu trnh ngu nhin u ra (khi qu trnh ngu nhin vo l dng):
22
1
1
=
=
R ra (0) = =
G
(
)d
P
K(
ra
ra
) G v ()d
2
2
2
(2.27)
G v () = N0 (qu
1
Pra =
N 0 K() d
2
(2.28)
2
Pra =
N 0 K() d
2
0
Mt khc, nu gi
(2.29)
K()
(2.30)
) e jd
R ra () =
G
(
)
K(
v
2
2
1
=
N 0 K() e jd
2
N0
=
K() e jd
G
R ra () = 0
2
K()
cos d
(2.31)
2.5.1.3. V d 1
Mt mch v tuyn in tuyn tnh c tham s khng i v c tnh truyn t dng ch
nht (hnh 2.4b) chu tc ng ca tp m trng dng. Tm hm t tng quan ca tp m ra.
| K() |
GV()
2N0
23
Theo gi thit:
K 0
G v () = 2 N 0 v K() =
0
1 < < 2
(1, 2 )
Theo (2.31), ta c:
N
R ra () = 0
K 02 cos d
N 0 K 02
=
(sin 2 sin 1)
2 cos
.
0
N 0 K 02
R ra () = 2ra
th
sin
2 cos
0
2
sin
(2.32)
R ra ( ) nh hnh 2.5.
R ra () = R 0ra ()cos0
(2.32a)
sin 2
2
(2.32b)
Trong :
R 0ra () = 2ra
0 =
1 + 2
2
(2.32c)
gi l tn s trung bnh.
24
Rra()
2ra
2/
Hnh 2.5.
dng
sin x
. Cc
x
nh ngha:
Gii thng tp m ca
mch tuyn tnh (hay b lc
tuyn tnh) c xc nh theo
biu thc sau:
2
t =
K()
0
0
ta
Hnh 2.6.
(2.33)
K() max
25
nht ny l
K() max.
ngha vt l:
t
<< 1 (F l
2F
26
= arctg
(*)
s(t)
c(t)
c2 = s2 = 2 . Khi n(t) dng, ngi ta coi l hai thnh phn ca nhiu khng tng quan.
Tc ng n(t) ln b tch sng tuyn tnh. Hy tm mt xc sut mt chiu ca in p ra
b tch sng bit rng b tch sng khng gy mo ng bao v khng gy thm mt lng dch
pha no. Thc cht ca bi ton l phi tm
W1 (A) v W1 () .
W1 (A) =
Do , vn y l phi tm
W2 (A, ) .
W2 (c,s) .
Theo gi thit c(t) v s(t) khng tng quan nn:
W2 ( c,s ) =
22
(2.34)
2
1
.
es
2
exp 2 A 2
2
2
2 2
c2 + s 2
=
exp
2
22
2
(2.35)
27
d
dA
S + dS
S
c + dc
Hnh 2.7.
W2 (A, ) = W2 (c,s)
dc ds
dA d
(**)
A 2
W2 ( A, ) = W2 ( c,s ) =
exp 2
22
2
Do :
W1 ( A ) =
(2.37)
2
A 2
W2 ( A, ) d =
exp 2 d
2 2
2 0
A 2
W1 ( A ) = 2 exp 2
2
A
28
(2.38)
W1(A/)
W1()
0,6
1/2
0,4
0,2
Hnh 2.9.
A/
Hnh 2.8.
A 2
1 A
1
W1 ( ) = W2 ( A, ) dA =
exp 2 dA W1 ( ) =
W1 ( A ) dA (2.39)
2
2
0
0
0
A y (t) =
[ U0 + c(t)]2 + s2 (t)
y (t) = arctang
s(t)
l pha ca hn hp tn hiu v nhiu.
U 0 + c(t)
Lm tng t nh VD2, ta c:
29
( )
W1 A y =
Ay ( t )
2
A 2y ( t ) + U 02 A y ( t ) + U 0
exp
.I0
(2.40)
1
I 0 (z) =
2
zcos
1 z
I 0 (z) =
2 2
(n!)
n =0
2
z2
+ ... ez
4
I 0 (z) =1 +
Khi z << 1:
2n
Nhn xt:
- Khi a = 0 khng c tn hiu, ch c nhiu gii hp, chun phn b Rice tr v
phn b Reyleigh.
- a cng ln, phn b Rice cng tin ti phn b Gausse.
Gii thch:
a >> 1 tn hiu mnh, nhiu yu. Tn hiu tc dng vi thnh phn khng trc giao vi
n ca nhiu (khi tn hiu cng mnh th hn hp ny cng t khc tn hiu), cn thnh phn ca
nhiu trc giao vi tn hiu th khng chu s chn p ca tn hiu. Do mt phn b xc
sut bao ca hn hp s mang c im ca thnh phn nhiu trc giao vi tn hiu.
( )
W1 y
2
U 0cos y
U 02 U 0cos y
1
U 0 sin y
=
exp 2 +
1 +
exp
(2.41)
2
2
2
2
2 2
2
Trong :
(z) =
2
2 2
e
d l tch phn xc sut.
2 0
W1(y)
W(Ay/)
a=5
a = U0/ = 0
a=2
0,4
0,2
30
a=4
a = 2 U0/ = 0
Nhn xt:
- a = 0 ch c nhiu
W1 ( y ) chnh l W1 () xt VD2.
- a >> 1 ng cong
Gii thch:
Vi a cng ln th c th b qua nh hng xu ca nhiu. Do ng bao (bin tn
hiu) khng c gia s (khng thng ging) v cng khng c sai pha. Khi
trong khong (-
y nhn gi tr 0
, ) vi xc sut ln.
2.6. BIU DIN PHC CHO TH HIN CA TN HIU NGU NHIN TN HIU
GII HP
2.6.1. Cp bin i Hilbert v tn hiu gii tch
2.6.1.1. Nhc li cch biu din mt dao ng iu ho di dng phc
Cho: x(t) = A 0 cos
( 0 t + 0 ) = A(t)cos(t)
(2.42)
Trong :
Im[x(t)]
x(t)
0 : pha u.
M
A
(t)
(2.43)
Trong :
Hnh 2.11
x(t) = Re [ x(t) ];
x(t)
Re[x(t)]
Ta c th biu din
Hilbert chng t rng phn thc v phn o ca hm phc (2.43) lin h vi nhau bi cc
bin i tch phn n tr hai chiu sau:
1 x()
x(t) = Im [ x(t)] =
d = h [x(t)]
t
(2.44)
1 x()
x(t) =
d = Re [ x(t)] = h
t
[x(t)]
(2.45)
= k f(x), k = const)
Cc hm x(t) v
phn thc v phn o tho mn cp bin i Hilbert gi l tn hiu gii tch (tng ng vi tn
hiu thc x(t)).
b. Bin i Hilbert i vi tn hiu hnh sin:
Trong mc ny ta s chng t
32
1 cos0
1 cos[0 (t ) 0 t ]
x(t) =
d =
d=
t
t
cos0 t cos0 (t )
sin 0 t sin 0 (t )
=
d
+
t
t d
cosaz
dz = 0 v
Ch rng:
z
sin az
dz =
z
x(t) = sin 0 t
Vy (
Tng t ( -
x(t) =
(2.46)
K =0
x(t) = h [x(t)] =
(2.47)
K =0
1
x(t) =
[a()cos t + b()sin t ]d
2 0
Khi :
33
(2.48)
1
x(t) = h [x(t)] =
h
2
[a(
)cos
t
+
b(
)sin
t]d
=
0
1
=
{H[a()cost] + H[b()sin t]} d
2 0
1
[a()sint - b()cost]d
=
2 0
(2.49)
x(t) = Re [ x(t) ] =
A(t)cos(t)
(a)
(b)
(2.50)
A(t)
x(t)
A(t) c gi l ng bao
ca tn hiu (cn gi l bin
bin thin hay bin tc thi ca
tn hiu).
(t)
Hnh 2.12
bng:
x(t)
(t) = arctg
x(t)
(2.51)
34
x(t) x(t)
(t)
d(t)
x(t)
x(t)
x
(t)
x(t)x
=
(t) =
= arctg
=
2
2
dt
x(t)
2
x (t)
x (t) + x (t)
1+ 2
x (t)
(2.52)
x(t)
+ Khi
+ Xt:
A(t) =
x (t) + x (t)
Khi
Vy khi
- Kt lun:
G()
1
0
0 1
(2.53)
Hnh 2.13
= 2 1 v 0 =
0 .
2 + 1
gi l tn s trung tm (xem H.2.13).
2
35
1
0
G()
1 0 2
Hnh 2.14
0 .
(2.55)
+ s(t). sin 0 t
(2.56)
36
s(t)
(t) = arctg
c(t)
d(t)
(t) =
dt
(2.57)
x(t) =
K =
Trong :
x(Kt)
(2.58)
t = 1 2Fc
n
sin c (t Kt)
E = x 2 (t)dt x K
dt
(t
K
t)
c
T 2
T 2
K =1
T 2
T 2
(*)
Kt . cho
n
1
sin
1 n 2
E
xK
d =
xK
c T 2 K =1
c K =1
T2
T 2
Ta c:
T 2
sin 2
2
d (vi T kh ln)
37
T2
T 2
sin 2
2
E=
n 2
1 n 2
x
=
K 2F x K
c K =1
c K =1
(2.59)
K (t) =
sin c (t Kt)
l cc hm trc giao.
c (t Kt)
c (t it)
0
c (t Kt)
i=K
i K
x(Kt) , (K = 1,n ).
x =
K =1
x 2K
x s l:
= (x, x)
(2.60)
n (2.59), ta c:
(2.61)
T
= 2F cT )
t
x s t l vi
Nhn xt:
38
n
)
2
l:
x = ( x , x ) = 2Fc E x x = 2 Fc x 2 (t)dt
(2.62)
Ngi ta cn gi khng gian m chun ca vecteur cho bi tch v hng (2.62) l khng
2
gian Hilbert v k hiu l L . Khng gian L l s m rng trc tip ca khng gian Euclide hu
hn chiu ln s chiu v hn.
2.7.2. Mt xc sut ca vecteur ngu nhin - Khong cch gia hai vecteur tn hiu
2.7.2.1. Mt xc sut ca vecteur ngu nhin
a. Vecteur tn hiu:
tip tc nhng vn sau ny c thun tin, ta a vo khi nim vecteur tn hiu.
nh ngha:
Vecteur tn hiu
x 0 l vecteur sau: x 0 =
x
n
(2.63)
Trong
Tnh cht:
+ ln (modul):
x0 =
x
n
= P
x 0 v min xc nh ca n
Nu x(t) l xc nh th mt ca vecteur
{x i (t)} th mt vecteur x 0
ca n s chim
(2.64)
x0 =
P v c tm gc to ca vecteur y. (S d nh vy v x 0
- Tp m trng:
Ta bit rng cc th hin
n0 .
- Tng ca tn hiu x(t) v tp m n(t):
y(t) = x(t) + n(t)
y0 = x 0 + n 0
y0 = Py
y 0 = Px + Pn y 0
y0
x0
= Px + Pn
n0
(*)
40
Pn , c tm l gc ca vecteur tp
T (*) ta thy
n0 .
Nu x(t) xc nh th min xc nh ca mt
y0 s l ng trn y ca hnh nn c nh
x0
v bn knh bng
n0
. (H.2.15a).
n0
x0
y0
0
Hnh 2.15a
sut th lc min xc nh ca mt
y0 s l mt mt cu c bn knh bng
Px + Pn v c
tm gc to (H.2.15b).
0
Hnh 2.15b
41
d(u 0 , v0 ) =
1
n
1
u v
n
d(u 0 , v0 ) = u 0 v0 =
d (u 0 , v0 ) =
Hay:
(u K vK )2
K =1
( n ) 2 K =1
2
uK
( n ) 2 K =1
2
vK
2 n
u K .v K
n K =1
2
2
1
1
2
=
=
=
u
u
u
u
.
u
c
(u
os
K n
0
0
0
0 ,u 0 )
( n ) 2 K =1
2
2
n
1
1
2
=
=
=
Ta c:
v
v
v
v
.
v
c
(v
os
0
0
0
0 , v0 )
2 K n
(
n
)
K =1
1
=
=
u
.v
(u
,
v
)
u
.
v
c
os
(u
0 0
0
0
0 , v0 )
n K K
K =1
d 2 (u 0 , v0 ) = u 0
2
+ v0
2
d (u 0 , v0 ) = u 0
2 u 0 . v0 cos(u 0 , v0 )
2
+ v0
Trong
2 u 0 . v0 cos
cos =
u 0 .v0
(2.65)
u 0 . v0
2
d (u 0 , v0 ) = Pu + Pv 2 Pu Pv cos
Nu ta khng ri rc ho tn hiu th:
1
[u(t) - v(t)]2 dt
T0
d(u 0 , v0 ) = u 0 v0 =
42
(2.66)
1 2
1
2
Hay d (u 0 , v0 ) =
u (t) dt + v2 (t) dt u(t). v(t)dt
T0
T0
T0
2
= Pu + Pv 2R u v (t, t)
= Pu + Pv 2R u v (0)
R u v (0) l hm tng quan cho ca tn hiu u(t) v v(t).
Trong
d 2 (u 0 , v0 ) = Pu + Pv 2 Pu .Pv u v (0)
(2.67)
So snh (2.66) v (2.67) ta thy ngay ngha hnh hc ca hm tng quan cho chun ho:
(2.68)
Kt lun:
- Vi mt mc nhiu xc nh, xc sut thu ng cng cao khi cc th hin ca tn hiu
cng cch xa nhau.
- Khong cch gia hai mt ca hai vecteur tn hiu cng ln khi di hai vecteur cng
ln.
(H.2.17). Yu cu
X(t) = {x i (t)}
(i =1, m)
y0 = y
43
y(t)
Hnh 2.16.
x(t)
Nu
xj
y
n
n
y
x
i
n
n
Vi
i : i = 1,m v i j
x i ( t ) l ng xc sut).
2.7.3.2. Lin h gia my thu ti u K v my thu theo tiu chun lch trung bnh bnh
phng nh nht
lch trung bnh bnh phng (tbbp) gia tn hiu thu c v tn hiu pht th j l:
[y(t) - x j (t)]2
1
= [y(t) - x j (t)]2 dt
T0
[y(t) - x j (t)]2
min
j
j = 1,m
[y(t) - x j (t)]2
x j (t) nu:
[y(t) - x i (t)]2
Hay
i j, i = 1, m
1
1
[y(t) - x j (t)]2 dt
[y(t) - x i (t)]2 dt i j, i = 1, m
T0
T0
1
[y(t) - x j (t)]2 dt
T0
1
[y(t) - x i (t)]2 dt i j, i = 1,m
T0
44
BI TP
2.1. th gi tr trung bnh a(t) v gi tr trung bnh bnh phng
( t ) ca cc qu trnh ngu
( t ) .
ay(t)
ax(t)
0
t
0
az(t)
z ( t )
y ( t )
t
0
t
0
t
0
Hnh 1.
2.2. Trn hnh 2 v hm ngu nhin dng ri rc X(t), gi l dy xung in bo. Dy xung c bin
khng i bng n v, c rng ngu nhin.
x(t)
1
0
Hnh 2.
Pn ( t )
Trong
n
t ) t
(
e
=
t>0
n!
X ( t ) = A cos ( 2 f0 t + )
Trong A = const, f0 = const,
( , ) .
P ( N, )
N
)
(
e
=
N!
>0
A ( t ) = S a ( t ) .S *a ( t )
Trong :
S *a ( t ) l hm lin hp phc ca S a ( t ) :
a.
R x1 ( ) = 2 .e
b.
R x2 ( ) = 2 .e
.cos 0
46
Gim
bt nh ca php chn
0
0
0
.
.
.
0
.
.
.
Tng
S phn t ca tp
1
2
3
.
.
.
n
.
.
.
1/ = 0
I(x K ) = f (n)
(a)
x K (p(x K )) trong
I(x K ) 0
(3.1)
+ Tnh cng c:
Nu
x K v x i c lp, th:
E[p (x K x i )] = E[p (x K ) p (x i )] = E[p (x K )] + E[p (x i )]
Nu
x K v x i ph thuc th:
E[p (x K x i )] = E[p (x K ) p (x i x K )] = E[p (x K )] + E[p (x i x K )]
c:
E[p] + E[q] = E(pq)
(3.2)
E( )
, ta c:
(3.3)
T chng ta c phng trnh vi phn pI(p) = const = k, ly tch phn phng trnh ny,
ta tm c:
E(p) = k.lnp + C
(3.4)
(3.5)
(3.6)
49
I(x K ) . V
1
I(x K ) = ln [p(x K )] = ln
p(x K )
(3.7)
k=
1
ln p(x K )
th I(x K ) =
= log 2 p(x K )
ln 2
ln 2
(3.8)
(3.9)
vy bt nh ca tin
x K khi r y bng:
(3.9)
I( x K y ) = - log p (x K y )
(3.10)
50
L ng thng tin v x K =
I( x K ) I( x K y )
L ng thng tin v x K =
I( x K ) I( x K y )
K hiu
I(x K , y )
I(x K , y ) = log
= log
1
1
log
p(x K )
p(x K y )
p(x K y )
p(x K )
(3.11)
x K do y mang li.
Nu vic truyn tin khng b nhiu th
c chnh n. Khi :
p(x K y ) = p(x K x K ) = 1
T (3.11) ta c:
1
p(x K )
(**)
= 1,443 bit
51
Xc sut
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
0,082
0,015
0,028
0,043
0,127
0,022
0,020
0,061
0,070
0,002
0,008
0,040
0,024
K t
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
Xc sut
0,067
0,075
0,019
0,001
0,060
0,063
0,091
0,028
0,010
0,023
0,001
0,020
0,001
Trong mt ngun tin nh th, ngoi thng tin ring ca mi tin (hay du) ca n, ngi ta
cn phi quan tm n thng tin trung bnh ca mi tin thuc ngun. Ngi ta cn gi thng tin
trung bnh do mi du ca ngun mang li l entropie. Di y ta s xt k nh ngha v
entropie.
i tb = i r n
r =1
52
H1 (A) = M[I(a i )]
(3.12)
a 2 ... a s
a1
A = {a i } =
0 p(a i ) 1 v
(3.13)
p(a i ) = 1
(3.14)
i =1
A c cho bi (3.13) v (3.14) cn gi l trng tin (hay trng bin c). T (3.12) v
(3.13), ta c:
s
(3.15)
i =1
(3.16)
H1 (A) 0 H1 (A min ) = 0
By
gi
ta
ch
cn
phi
chng
H1 (A min ) = 0
khi
p(a k ) = 1 v
p(a r ) = 0 ( r k ).
Tht vy,
i =1,i k
ngha:
Thc ra khng cn phi chng minh nh vy, m lp lun nh sau cng cho ta cng thc
(3.16):
x1
Mt ngun ri rc gm s du ng xc sut (v
tho mn (3.14)) th entropie ca n t cc i v cc
i bng log s.
H1 (A m ax ) = logs
(3.17)
1
-1
Chng minh:
Khi
lnx
Khi
1
p(a i ) = , tc l ngun gm cc du
s
54
Hnh 3.1.
Xt hiu:
s
1
log s
p(a i )
s
1
= p(a i )log
p(a i )logs
p(a
)
i
i =1
i =1
s
1
= p(a i ) log
log s
p(a i )
i =1
s
s
1
= p(a i )log
= p(a i )log x
p(a
)s
i
i =1
i =1
Ta c: lnx
M:
Vy:
1
s 1 s
p(a
)
1
i p(a )s = s p(a i ) = 0
i
i =1
i =1
i =1
Tm li, ta thy
V d:
a1 "0"
a 2 "1"
vi xc sut p(a1 ) = p
vi xc sut p(a 2 ) =1 p
55
(3.18)
i =1
H1(A)
dng
1
l
bit
th
=1
H1(A)max
Nhn xt:
- H1 (A) t max ti
p=
1
. S d nh
2
vy v tp ch c hai phn t, nn bt nh ca
php chn s ln nht khi hai du c xc sut
xut hin nh nhau.
-p=0
0,5
Hnh 3.2.
bin c chc chn. Php chn ny khng c bt nh lng thng tin trung bnh trit.
-p=1
a 2 ... a s
b 2 ... b t
a1
b1
A=
v B =
b j l cc s kin.
Ta xt mt s kin tch: c k
= a i .b j
C = A.B =
p(a1b1 ) p(a1b 2 ) ... p(a1b t ) ... p(a 2 b j ) ... p(a s b t )
Trng C c gi l trng s kin ng thi (trng giao, tch) ca hai trng s kin c
bn A v B.
nh ngha 2:
56
Ch : Tt nhin nu
0 p(a i b j ) 1 ;
p(a ib j ) = 1
(*)
i =1 j =1
nh l 1:
Entropie ca trng s kin ng thi C = A. B s bng tng entropie ca cc trng s
kin c bn A v B nu A v B c lp.
H(A.B) = H(A) + H(B)
(3.19)
H(A.B) =
i =1 j = 1
i =1 j =1
i =1 j =1
i =1
j =1
j =1
i =1
M:
j =1
i =1
p(b j ) = 1 , p(a i ) = 1
H(A.B) = H(A) + H(B)
H(X1.X 2 ....X n ) =
H(X k )
k =1
b1
a2
b2
ak
bl
57
I(a k / b ) = log
a k v tin thu c b l
a k do b mang li l:
1
p(a k / b )
a k c th no ca ngun
tin pht { a i } do
a k do mt b mang li:
(3.20)
i =1
ngha:
H(A / b ) l lng thng tin tn hao trung bnh ca mi tin u pht khi u thu thu
c b j .
Tng t:
t
ngha:
H(B / a i ) l lng thng tin ring trung bnh cha trong mi tin u thu khi u pht
pht i mt tin a i .
H(A / b j ) .
t
t
s
j =1
s
(3.21)
i =1 j =1
ngha:
H(A/B) l lng thng tin tn hao trung bnh ca mi tin u pht khi u thu thu
c mt du no .
Tng t:
s
(3.22)
i =1 j =1
ngha:
H(B/A) l lng thng tin ring trung bnh cha trong mi tin u thu khi u pht
pht i mt tin no .
Ch :
Ta xt mt b ch A. c trng cho lng thng tin ring trung bnh cha trong mi con
ch khi k n xc sut xut hin cc cp ch (VD: trong ting Vit: p(a/b) 0, p(b/a) = 0,
p(t/a) 0, p(a/t) 0), ngi ta dng H(A/A) v k hiu l H 2 (A).
V d: H 2 (Vit) = 3,2223 bit
H 2 (Nga) = 3,52 bit
H 2 (Anh) = 3,32 bit
59
Nh vy, A v B l c lp nhau:
j =1
i =1
(3.23)
i =1
j =1
i = 1,s a i = bi
H(A / B) = 0
H(B / a k ) = 0
H(B / A) = 0
(3.24)
a i th chc chn c bi , nn
60
(3.25)
Chng minh:
s
i =1 j =1
i =1
j =1
i =1 j =1
H(B)
H(A / B)
Trong :
p(a i / b j ) = 1.
i =1
3.3.4.2.Tnh cht 2
Entropie c iu kin nm trong khong:
0 H(A / B) H(A)
Chng minh:
+
H(A / B) 0 :
H(A):
61
(3.26)
i =1
1 = p(b j / a i )
Ch : ta thay
j =1
i =1 j =1
= p(a i b j )log
i =1 j =1
= p(a i b j )log
i =1 j =1
p(a i / b j )
p(a i )
p(a i )
p(a i / b j )
p dng
log x x 1 :
p(a i )
p(a
b
)
1
i j p(a / b )
i j
i =1 j =1
s
s t
p(a i )
1
G p(b j ) p(a i / b j )
p(a i / b j )
i =1 j = 1
s
i =1
j =1
1 .
i =1 j = 1
= 0
H(A/B) H(A).
H(A/B) = H(A) khi A v B l c lp (knh b t).
3.3.4.3. Tnh cht 3
Entropie ca trng s kin ng thi khng ln hn tng entropie ca cc trng s kin
c bn.
H(A.B)
H(A) + H(B)
Chng minh:
(3.27) rt ra trc tip t (3.25) v (3.26).
62
(3.27)
a i pht i do mt tin b j
thu c mang li l:
I(a i ,b j ) = log
p(a i / b j )
p(a i )
a i pht do mt
tin b j c th thu c, m ta ch quan tm n lng thng tin cho trung bnh v mi tin ca tp
pht A do mi tin ca tp thu B mang li. I(a i ,b j ) l mt i lng ngu nhin, do ta phi ly
trung bnh thng k ca n.
nh ngha:
Lng thng tin cho trung bnh (k hiu l I(A,B)):
I(A, B) = M I(a i , b j )
(3.28)
I(a i , b j ) l p(a i b j ) , do ta c:
p(a i / b j )
p(a i )
i =1 j =1
H(A / B)
H(A)
Tm li:
(3.29a)
Tng t, ta c:
(3.29b)
Hay:
I(A,B) cn gi l lng thng tin trung bnh c truyn theo knh ri rc.
0:
(3.30)
H(A):
(3.31)
H(A)
I(A,B) = I(B,A)
H(A/B)
H(B)
H(B/A)
Tn hao
H(A)
H(A/B)
H(B/A)
I(A,B)
H(AB)
64
Tn l rng trung
n =
1
Tn
(3.32)
n = 25 bt.
V d: in bo tay:
in bo t ng:
n.104 ) bt.
H '(A) = n H(A) =
H(A)
Tn
(3.33)
max H '(A) =
1
H(A)
Tn
(3.33) biu th lng thng tin trung bnh do ngun pht ra trong mt n v thi gian.
D=
(3.34)
D = 1 , trong : =
H(A)
c gi l h s nn tin.
H(A) max
1 = 87 % D1 = 13 %
2 =
H 2 (A) 3,2223
=
= 62% D 2 = 38%
l ogs
5,1713
- i vi ting Nga:
1 = 87% D1 = 13 %
3 = 60% D3 = 40 %
- i vi ting Anh:
1 = 84% D1 = 16 %
8 = 38% D8 = 62 %
3.4.4. Cc c trng ca knh ri rc v cc loi knh ri rc
Mt knh ri rc hon ton c c trng bi ba tham s sau:
- Trng du li vo v trng du li ra ca knh.
- Xc sut chuyn
p(b j / a i )
nh ngha 1:
Nu mt knh c
p(b j / a i ) t th knh c gi l
( i, j ).
nh ngha 2:
Nu mt knh c xc sut chuyn:
b1
p(b1/a2)
p(b2/a1)
a2
b2
p(b2/a2) = p
ps + p = 1 .
3.4.5. Lng thng tin truyn qua knh trong mt n v thi gian
nh ngha:
I'(A,B) =
Trong :
K =
I(A, B)
= K I(A,B)
TK
[bit/s]
(3.35)
1
, TK : thi gian trung bnh truyn mt du qua knh. K biu th
TK
TK > Tn
Nu knh nn tin:
TK < Tn
Thng thng:
TK = Tn
a i A ).
67
[bit/s]
(3.36)
C' = K .C
vi C = max I(A,B)
A
- C
(3.37)
Chng minh:
I(A,B) H(A)
K I(A,B) K H(A)
(K > 0)
C'
K logs
3.4.7. Tnh kh nng thng qua ca knh nh phn i xng khng nh, ng nht
3.4.7.1. t bi ton
Ta c mt knh nh phn nh hnh 3.4. Trong :
Xc sut sai:
p(b 2 / a1 ) = p(b1 / a 2 ) = ps
Xc sut ng:
p(b 2 / a 2 ) = p(b1 / a1 ) = p
p(a 1 ) = p; p(a 2 ) = 1 - p;
p(b1/a1) = p
a1
b1
p(b1/a2)
= ps
a2
b2
p(b2/a2) = p
C' =
1
1
max I(A,B) =
max [ H(B) H(B/ A) ]
TK A
TK A
Ta c ngay:
2
68
]
p(a 2 ) [ p(b1 / a 2 )log p(b1 / a 2 ) + p(b 2 / a 2 )log p(b 2 / a 2 ) ]
= p [ (1 ps )log(1 ps ) + ps log ps ]
(1 p) [ ps log ps + (1 ps )log(1 ps ) ]
C' =
=
1
max [ H(B) H(B / A) ]
TK A
1
1
max H(B)
H(B / A)
TK A
TK
Vy:
C' =
1
[1 + ps log ps + (1 ps )log(1 ps )]
TK
C' = f ( ps ,TK )
C'max =
C/ Cmax
1
ps = 0 Knh khng nhiu.
TK
C'
= 1 + ps log ps + (1 ps )log(1 ps )
C'max
(3.38)
th (3.38) biu din trn hnh 3.5.
0,5
ps
Hnh 3.5.
p(b3 / a i ) = q
a1
a 2 c cng thi hn T.
1- ps - q
b1
ps
p(b1 / a1 ) = p(b 2 / a 2 ) = 1 ps q
q
b3
p(b 2 / a1 ) = p(b1 / a 2 ) = ps
ps
a2
b2
1 ps - q
C' =
1
max [ H(B) H(B / A) ]
T A
Trong :
2
( )
( )
H ( B ) = p b j logp b j
j =1
Trong :
p ( b3 ) = p ( a1 ) p ( b3 / a1 ) + p ( a 2 ) p ( b3 / a 2 )
= p q + (1 p ) q = q
khng ph thuc vo tnh cht thng k ca ngun A.
Nh vy, H(B) s t max ng vi phn b ca cc xc sut p( a i ) m bo c:
70
p ( b1 ) = p ( b 2 ) =
1 q
2
(1 q )
2
F=
1
T
3.5. ENTROPIE CA NGUN LIN TC. LNG THNG TIN CHO TRUNG
BNH TRUYN QUA KNH LIN TC KHNG NH
3.5.1. Cc dng tn hiu lin tc
i vi cc tn hiu cao tn lin tc s(t) th gi tr ca n c th nhn mt cch lin tc cc
gi tr khc nhau trong mt khong xc nh s min
tc hay ri rc (hnh 3.6)
s(t)
smax
t
smin
smin
a.
t
Hnh 3.6.
b.
n
n
p a i / b j hoc p (i ) / (i )
W U j ( t ) / si ( t )
Cng nh i vi knh ri rc tham s quan trng nht ca knh lin tc l kh nng thng
qua ca n.
Nhiu
ai
M ho
iu ch
s(t)
ng tin
u(t)
Gii iu ch
Gii m
Knh lin tc
Knh ri rc (cha knh lin tc)
nh ngha:
Knh Gausse khng i l mt knh lin tc c tp tin li vo v tp tin li ra lin h vi
nhau theo cng thc:
u ( t ) = .s ( t ) + n ( t )
Trong
(3.39)
(3.40)
Chng minh:
Nu php gii iu ch v iu ch l hai php thun nghch ln nhau nh ta mong mun th
khi qua b iu ch v gii iu ch lng thng tin l khng i (lng thng tin truyn qua
72
bi
3.5.4. Entropie ca ngun tin lin tc (ca mt qu trnh ngu nhin lin tc)
Xt mt ngun tin S mi mt thi im c th pht ra nhng tin l mt i lng ngu
nhin s c th nhn cc gi tr lin tc trong khong s min
V trong khong
s max vi mt xc sut W1 ( s ) .
s min s max ta c v s
smax
si
3.7).
Hnh 3.7.
H ( S' ) = W1 ( si ) . slog W1 ( si ) . s
i =1
Khi cho
s 0
s 0 i =1
1 n
+ lim log W1 ( si ) .s
s 0
s i =1
H ( S) = W1 ( s ) log
ds + lim
W1 ( s ) ds
s 0 s
W
s
(
)
=1
73
H ( S) =
W1 ( s ) log W1 ( s ) ds + lim
s 0 s
(3.41)
1
= .
s 0 s
lim
S hng th hai khng ph thuc vo bn cht thng k ca ngun (tn hiu) m ch c s hng
th nht ph thuc vo bn cht thng k ca ngun, v vy ta c th ly n c trng cho nhng
qu trnh ngu nhin khc nhau. Ta t:
h ( S) =
W1 ( s ) log
W1 ( s )
ds
(3.42)
( )
W1 s* = W1 ( s )
ds
ds*
ln: s* = .s , khi :
1
W1 ( s )
h S
A = {a i } , i = 1,10 (c 10 tin) th
Hnh 3.8.
H(A) = log106 .
3.5.6. Lng thng tin cho trung bnh truyn theo knh lin tc khng nh
Xt mt ngun lin tc S v gi thit cc tin s do ngun sinh ra l c lp thng k vi
nhau, ngha l xt ngun lin tc khng nh. Xt knh lin tc ch c can nhiu cng n(t) c cc
gi tr cng c lp thng k vi nhau. Khi li ra ca knh ta nhn c cc tin:
u = .s + n
Cc tin ny cng c lp thng k vi nhau. Khi knh xt cng l knh lin tc khng
nh. Ta s tnh lng thng tin trung bnh truyn theo knh ny: I(S, U).
s ,
bc lng t u thu l u . Khi ta c hai ngun ri rc sau: S' = {si } , i = 1,n v
Ta cng s lng t ho cc tin u thu v u pht. Bc lng t u pht l
{ }
U ' = u j , j = 1, m . Tng t nh mc 4, ta c:
Xc sut s nhn gi tr si s l:
Tng t, ta c:
( )
p ( si ) = W1 ( si ) .s .
( )
p u j = W1 u j .u .
u j gn ng bng:
p si , u j = W2 si , u j .s.u
Nu coi si l tin truyn i v u j l tin nhn c tng ng th khi knh s l ri rc
khng nh v lng thng tin cho trung bnh truyn theo knh ri rc l:
I ( S', U ' ) =
W2 si ,u j .s.u.log
i =1 j =1
75
p si / u j
p ( si )
) = W2 (si ,u j ).s.u
) pu
W1 ( u j ) .u
( j)
p si / u j =
p si .u j
n m
Khi cho
( )
W1 ( u j ) .u.W1 ( s j ) .s
W2 si ,u j .s.u
W2 ( s,u ) log
W2 ( s,u )
ds.du
W1 ( s ) .W1 ( u )
(3.43a)
hay
W2 ( s,u )
I ( S, U ) = M log
W1 ( s ) .W1 ( u )
(3.43b)
W ( s, u )
1
+ log 2
I ( S, U ) = M log
W1 ( s )
W1 ( u )
W2 ( s,u )
1
I ( S, U ) = M log
+
M
log
W1 ( s )
W1 ( u )
W1 ( s ) log
W1 ( s )
ds +
W2 ( s,u ) log
W2 ( s,u )
ds.du
W1 ( u )
(3.44a)
(3.44b)
h ( S) =
W1 ( s ) log
W1 ( s )
76
ds
h ( S/ U ) =
W2 ( s, u ) log
W2 ( s,u ) log
W1 ( u )
ds.du
W2 ( s,u )
1
ds.du
W1 ( s / u )
(3.45)
Ch :
Theo cng thc xc sut nhn:
W2 ( s,u ) = W1 ( u ) .W1 ( s / u )
h(S/U) tnh theo (3.45) c gi l entropie vi phn c iu kin ca ngun S khi bit
ngun U.
i vi ngun ri rc, ta c: I(A,B) = H(A) H(A/B)
H(A) l lng thng tin ring trung bnh cha trong mi du ca A.
H(A/B) l lng thng tin tn hao trung bnh ca mi tin do nhiu trong knh gy ra.
V mt hnh thc, ta thy h(S) ng vai tr ca H(A), cn h(S/U) ng vai tr ca H(A/B).
V mt ngha th khng phi nh vy, bi v h(S) v h(S/U) c th m v ph thuc vo
thang t l. Tuy vy, vic a ra h(S) v h(S/U) rt c li cho vic tnh ton.
T (3.44a) v (3.44b) ta c th suy ra cc tnh cht sau ca I(S,U):
- I(S,U)
Hai tnh cht u tng t nh trong trng hp knh ri rc khng nh. Tnh cht sau suy
ra t tnh cht ln v hn ca entropie ca ngun lin tc.
Ch :
I(S,U) khng ph thuc vo thang t l.
W(n) =
n 2
1
exp
2Pn
2Pn
77
n2
2P e 2Pn
Ta c: h ( N ) = W ( n ) log
n
h ( N) =
W ( n ).log
dn
2Pn .dn +
W ( n ).log e
n2
2Pn
.dn
log e
= log 2Pn W ( n ) .dn +
n 2 .W ( n ) .dn
2Pn
=1
= D[ n ] = Pn
h ( N ) = log 2Pn +
1
log e
2
h ( N ) = log 2Pn .e
(3.46)
3.6.3. Lng thng tin cho trung bnh truyn theo knh Gausse
Ta c:
I ( S, U ) = h ( U ) h ( U / S)
W1 ( u ) log W1 ( u ) du h ( U /S)
u ( t ) = .s ( t ) + n ( t )
h ( U / S) =
h ( U / S) =
=
h ( U / S) =
W1 ( u / s ).log W1 ( u / s ).du
W1 ( u / s ) .
78
(3.47)
p u du
} = p{ndn}
W1 ( u / s ) du = W1 ( n ) dn
W1 ( u / s ) = W1 ( n )
Vi
Vy
dn
= W1 ( n ) 1 du
du
dn
du
d
ds dn
=
(s + n ) = + = 1
dn dn
dn dn
W1 ( u / s ) = W1 ( n ) =
ds
= 0 khi s, n c lp
V
dn
n 2
1
exp
2Pn
2Pn
I(U,S) =
W1 ( u ).log
W1 ( u )
(3.48)
h ( U ) = log 2ePu
Do s(t) v n(t) l c lp nn:
Pu = Ps + Pn = u2 + n2
Vy:
h ( U ) = log 2e ( Ps + Pn
I(S, U) = log 1 +
Ps 1
P
= log 1 + s
Pn 2
Pn
(3.49)
79
~2
x
1
exp
2P~
2P~
x
x
h ( X ) log 2ePx 0
(*)
D ~ = Dx = D
x
~2
~ ~
x W1 x d x = x 2 W1 ( x ) dx
(a)
Ta c:
~
~
~ ~
h X = W1 x log W1 x d x =
~ ~ log e
x 2 W1 ( x ) dx
= log 2D W1 x d x +
2D
~ ~
do W1 x d x = W1 ( x ) dx = 1 v do (a)
80
~
x2
h X = log 2D
log e W1 ( x ) dx
2D
~
W
W
x
log
(
)
1 x dx
1
~
h (X) h X 0
Ta c:
~
h ( X ) h X = W1 ( x ) log W1 ( x ) dx +
~
W
1x
dx
= W1 ( x ) log
W1 ( x )
~
W
x
log
W
(
)
1 x dx
1
(**)
log a x x 1 .
Nn:
W
x
1
h ( X ) h X W1 ( x )
1 dx
W1 ( x )
~
W1 x dx W1 ( x ) dx
Vy
~
~
~
h (X) h X 0 h (X) h X x x
~
max h ( X ) = h X = log 2eD
ngha nh l:
Trong s cc qu trnh ngu nhin c cng phng sai th qu trnh c phn b chun th
hin tnh ngu nhin nhiu hn c. Do ta thy rng trong s nhng tp c cng phng sai
th tp phn b chun c tc hi ln nht i vi vic truyn tin. (v entropie c trng cho bt
81
W1 ( x ) dx = 1 . i
a
log 2 3 l
entropie ln nht.
K = 1
Tng t nh i vi knh ri rc, kh nng thng qua ca knh Gausse vi thi gian ri
rc s l:
(3.50)
I(U,S) l lng thng tin cho trung bnh truyn trong knh lin tc. i vi knh Gausse
khng i, ta c:
82
u = .s + n
= Ps + Pn
Vy:
C' = K log
PS/Pn
Ps + Pn
Pn
Ps
1
C' = K log 1 +
2
Pn
Trong Ps
Ta kho st
Khi
Khi
Khi
12
Hnh 3.9.
(3.51)
C' = f Ps Pn :
Ps
Pn
Ps
Pn
Ps
Pn
Do ta thy khng nn chy theo vic tng cng sut ca my pht tng kh nng
thng qua ca knh m nn tng tc truyn tin ca knh (v C ~
K ).
3.7.2. Kh nng thng qua ca knh Gausse vi thi gian lin tc trong mt gii tn hn
ch
Ta s tnh kh nng thng qua ca knh Gausse trong trng hp tn hiu vo s(t) l hm
lin tc ca thi gian lin tc, c ph hu hn F.
u vo ca b gii iu ch ,ta c th t thm mt b lc tn thp c gii thng F. (Gii
tn cng tc ca knh lc ny cng chnh l gii thng tn ca b lc ny). Nh vy b lc s
khng nh hng n mo tn hiu nhng s hn ch c tp m trng. Theo nh l
B.A.Kachennhicop ta c th ri rc ho tn hiu theo trc t m vn khng lm mt thng tin nu
nh
t = 1
2F
. Nh vy ta thay vic truyn tn hiu lin tc vi thi gian lin tc bng vic
truyn tin liu lin tc vi thi gian ri rc. Khi tc truyn ca knh (s xung truyn trong
mt n v thi gian) s l:
K =
1
= 2F . Do theo (3.51), ta c:
t
83
C' = Flog 1 + s
Pn
(3.52)
= N 0 .F
C' = Flog 1 +
N 0 .F
(3.52)
Nhn xt:
Nu tng C bng cch tng F th ko theo
S
Pn . Nh vy gia C, F v
N
3.7.3. Kh nng thng qua ca knh Gausse vi thi gian lin tc trong gii tn v hn
Trong (3.52), nu ly c s ca log l e th C c o bng [nat/s]. Nu o bng [bit/s]
th:
Ps 1
C' = 1,443Fln 1 +
.
N
0 F
[bit/s]
(3.53)
By gi ta s xt s ph thuc ca C vo F.
- Khi
F 0 th r rng l C' 0
- Khi
F th C'
c bit, ta s xt gi tr ca C khi
t
Ps 1
Ps 1
. =x F=
.
N0 F
N0 x
Khi
x 0 th F .
84
Ta k hiu:
'
C
Ps 1
Ps
=1,443.
. lim .ln (1+ x )
N0 x 0 x
Ta c:
lim (1 + x )
1/ x
x 0
'
C
=1, 443.
=1
Ps
N0
PS/N0
(3.54)
0
PS/N0
F=
Ps
N0
C=F=
Ps
N0
Hnh 3.10.
23
N 0 = k.T o .
J/.
Hartley/s
85
) Hartley/s
) Hartley/s
(10
(10
15 Hart./s.
107 bit.
105 bit.
1010 bit.
BI TP
3.1. Thnh ph n c 1% dn s l sinh vin. Trong s sinh vin c 50% l nam thanh nin. S
nam thanh nin trong thnh ph l 32%. Gi s ta gp mt nam thanh nin. Hy tnh lng thng
tin cha trong tin khi bit rng l mt sinh vin.
3.2. C hai hp ng bt ch, mi hp ng 20 bt ch. Hp th nht c 10 bt trng, 5 bt en v
5 bt . Hp th hai c 8 bt trng, 8 bt en v 4 bt . Ta ly h ho mt bt ch t mi hp.
Hi rng php th no trong hai php th ni trn c bt nh ln.
3.3. Cc tn hiu
truyn theo knh nh phn i xng c nhiu nh hnh v. Do c nhiu nn xc sut thu ng mi
tn hiu gim i ch bng 7/8. Hy tm:
a. Lng tin tc ring c iu kin
b. Lng tin tc cho
I ( x2 / y2 )
I ( x 2 ,y 2 )
c.
Cc lng tin tc
trung
H(X),
p ( x1 ) = 3 / 4 x1
p ( y1 / x1 ) = 7 / 8
p ( y1 / x 2 ) = 1/ 8
p ( x 2 ) = 1/ 4 x 2
86
bnh
y1
p ( y 2 / x1 ) = 1/ 8
p ( y2 / x2 ) = 7 / 8
y2
I ( X,y 2 ) ,
H(X/Y), I(X,Y)
x1
x2
x3
x4
p ( xi )
0,5
0,25
0,125
0,125
xj
x1
x2
x3
x4
p ( x j / xi )
0,2
0,4
0,4
xi
x1
j =1
x2
0,2
0,2
0,3
0,3
x3
0,25
0,25
0,5
x4
0,2
0,4
0,4
kin
87
x i v y j c thi hn nh nhau v =
1
. F l tn s pht i cc du.
F
1 - ps - q
p(x1) = p
x1
y1
ps
q
y3
ps
p(x2) = 1 - p
x2
y2
1 ps - q
H(B) = f (p)
3.8. u vo mt my thu nhn c tn hiu hn hp y(t) = x(t) + n(t). Trong tn hiu x(t)
v can nhiu n(t) u l cc qu trnh ngu nhin chun, c lp, c k vng bng khng v
phng sai ln lt bng
s2 v 2n . Hy tnh:
a. Lng tin tc I(x,y) v tn hiu x(t) cha trong tn hiu thu c y(t).
b. Lng tin tc cho trung bnh.
3.9. A chn mt trong cc s t 0
A ngh?
3.10. Tnh rng gii thng ca mt knh v tuyn truyn hnh truyn hnh nh en trng vi
Ps
s2
=
= 15 .
5.10 yu t, 25 nh trong 1s v c 8 mc sng ng xc sut, vi t s
Pn N 0 .F
5
= S ( f ) df v mt ph ca nhiu N(f).
f1
3.12. Hy so snh kh nng thng qua ca hai knh thng tin nu knh th nht chu mt tc ng
88
89
Chng 4: C s l thuyt m ha
CHNG IV C S L THUYT M HA
4.1. CC NH NGHA V KHI NIM C BN
4.1.1. Cc nh ngha c bn
4.1.1.1. M ha
Tp cc tin ri rc rt a dng v phong ph. h thng truyn tin s c th truyn c
cc tin ny cn phi c mt qu trnh bin i thch hp i vi cc tin ri rc, chnh l qu
trnh m ha.
nh ngha 1: M ha l mt nh x 1- 1 t tp cc tin ri rc a i ln tp cc t m
in i
f : a i in i
c th d dng m ha v gii m, t cc t m
in i thng l cc phn t ca mt cu
a i ln mt tp con c cu
trc ca mt cu trc i s no .
4.1.1.2. M
nh ngha 3: M (hay b m) l sn phm ca php m ha, hay ni cch khc m l mt
tp cc t m c lp nn theo mt lut nh.
4.1.1.3. Cc yu t ca t m
nh ngha 4: di t m
Nu
b m u.
Nu
n i n j th b m tng ng c gi l b m khng u
Nu m = p th b m tng ng c gi l m p phn.
Thng thng cc du m c chn l cc phn t trong mt trng F no .
90
Chng 4: C s l thuyt m ha
V d 1: T m
i7 = 0 1 1 0 1 0 1
Mi mt du m trong t m ny ch c th nhn mt trong hai gi tr
{0,1} , mi du m l
A = a i ; 1,s .
f : a i in ; in V .
C s m l m, khi s cc t m di n c th c l:
N = mn .
D=
H0 ( V ) H0 ( A )
H (A)
=1 0
[%]
H0 ( V )
H0 ( V )
Trong :
(4.1)
H 0 ( A ) = log s
H 0 ( V ) = log N = n log m
D =1
log 4
= 33,33%
3log 2
i7 = 0 1 1 0 1 0 1
7j = 1 0 0 1 1 1 0
91
in v nj l s cc du m khc nhau
d in , nj
Chng 4: C s l thuyt m ha
d i7 , 7j = 6
Khong cch m d c y cc tnh cht ca khong cch trong mt khng gian metric.
Tnh cht 1:
Tnh cht 2:
) (
1 d ( in , nj ) 0
d in , nj = d nj , in
) (
) (
d in , nj + d nj , nk d in , nk
sau:
d 0 = min
d in , nj
n
n
i , j
( )
m.
V d:
i7 = 0 1 1 0 1 0 1
( )
W i7 = 4
Nu ta coi mi t m
Vn , khi php cng c thc hin gia hai t m tng th nh php cng gia hai vct
tng ng.
V d 4:
i7 = 0 1 1 0 1 0 1 ( 0, 1, 1, 0, 1, 0, 1)
7j = 1 0 0 1 1 1 0 (1, 0, 0, 1, 1, 1, 0 )
7k = i7 + 7j = 1 1 1 1 0 1 1 (1, 1, 1, 1, 0, 1, 1 )
92
Chng 4: C s l thuyt m ha
y php cng trn mi thnh phn (ta ) ca vct c thc hin trn trng nh
phn GF(2). Php cng theo modulo 2 ny c m t nh sau:
+
( )
- d ( , ) = W (
-
0 W in 1
n
i
n
j
n
n
i +j
d 0 2 s c kh nng pht
t d0 1
(4.2)
Chng minh:
Mi t m trong b m u cch nhau mt khong cch t nht l
nhiu t m nhn c c th b sai t v tr
( D 0 ) v c ( d 0 3) s c kh nng
d 1
e 0
2
y
(4.3)
Chng minh:
Khi truyn tin, do c nhiu, t m nhn c c th b sai e v tr
d0 1
e 2 . Nh
Chng 4: C s l thuyt m ha
ta c
no.
Gi s ta truyn t m n gin qua knh i xng nh phn khng nh c xc sut thu sai
mt du l
p = (1 p0 )
p l:
(4.4)
ps = 1 p = 1 (1 p0 )
Vi
p0
(4.5.a)
(1 p0 )n 1 n p0
Ta c:
ps n p 0
(4.5.b)
rc l
ps cp , khi iu kin s
ps ps cp
Hay
p0
ps cp
(4.6)
4.2. M THNG K TI U
Ta xt php m ha sau i vi cc tin ca ngun ri rc A:
f :
a i in i
Mi tin
a i c m ha bng mt t hp m (t m) in i ( in i l mt t hp m gm n i
du m).
Ta xt trng hp m nh phn tc l mi du m ch nhn mt trong hai gi tr "0" v "1".
94
Chng 4: C s l thuyt m ha
ni
ai
Ta c A =
V = i i = 1,s
=
i
1,s
p(a )
p (ai )
i
n = M [ni ] = ni p ( ai )
i =1
n.
4.2.2. Yu cu ca mt php m ha ti u
-
n min .
(. )
n H(A)
Chng minh:
Nu gi m l c s ca b m th lng thng tin ring cc i cha trong mi du m l
log m.
Gi
trong t m ny l
n i logm .
p ( a i ) ni log m = n logm
i =1
95
Chng 4: C s l thuyt m ha
php m ha khng lm tn hao thng tin th lng thng tin ring trung bnh cc i
cha trong mi t m phi khng nh hn lng thng tin ring trung bnh cha trong mi tin
thuc ngun. Tc l:
n log m H ( A )
hay
H(A)
.
log m
Vi m nh phn (m = 2) ta c:
n H(A)
i =1
i =1
p ( a i ) ni p ( a i ) log p ( a i )
i ta c:
p ( a i ) n i p ( a i ) log p ( a i )
hay
n i log p ( a i )
RA: T m
n = H(A)
ai
A=
, i = 1,s
p
a
(
)
i
in i tng ng vi tin a i
n 1 ln:
Tm hai cy T' v T" trong danh sch vi cc nt gc c trng lng ti thiu p' v p".
Thay th hai cy ny bng cy nh phn vi nt gc c trng lng p' + p" v c cc cy
con l T' v T".
nh du cc mi tn ch n cc cy con 0 v 1.
0
T'
p' + p"
96
1
T"
Chng 4: C s l thuyt m ha
Bc 3: M s ca tin
a i l dy cc bt c nh du trn ng t gc ca cy nh phn
cui cng ti nt a i .
V d 1: Xt cc k t A, B, C, D, E c cc xc sut xut hin tng ng l 0,2; 0,1; 0,1;
0,15; 0,45
Bc 1:
Bc 2:
0,1
0,1
0,15
0,2
0,45
0,1
0,1
0,15
0,2
0,45
Ln 1:
0,2
Ln 2:
0,35
0,2
0,1
0,1
0,15
0,2
0,45
Ln 3:
0
0
0
0,2
0,55
0,35
1
1
1
0,1
0,1
0,15
0,2
0,45
97
Chng 4: C s l thuyt m ha
Ln 4:
0
0
0
0
0,2
0,55
1
0,35
1
1
1
0,1
0,1
0,15
0,2
0,45
Bc 3:
K t
M tng ng
01
0000
0001
001
ni
nh gi hiu qu:
s
H ( A ) = p ( a i ) log
i =1
1
100
100
= 2.0,1log10 + 0,15log
+ 0,2log5 + 0,45log
p ( ai )
15
45
= 0,2.3,3226 + 0,15.2,7375 + 0,2.2,3224 + 0, 45.1,1522
= 0,6645 + 0,4106 + 0,4645 + 0,5185
= 2,058 bit
Ta thy
n H(A)
Chng 4: C s l thuyt m ha
b. If x = 0 then
t P: = con tr ch n cy con tri ca n
else
P: = con tr ch n cy con phi ca n
c. If (P ch n nt l) then
1. Hin th k t tng ng vi nt l.
2. t li P n li ch n gc ca cy Huffman
V d 2: Thng bo nhn c: 0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 1
Qu trnh gii m:
G0 1 000 1
G
1 0 1
1 00 1
G
RA: A C E D E A
G,*
a , bG a b = cG
- Tn ti phn t n v e:
- Tn ti phn t ngc
Nu
a e = e a = a
a 1 : a a 1 = a 1 a = e
G l hu hn th ta c nhm hu hn cp G .
c ca cp ca G.
4.3.1.2. Nhm xyclic
Xt nhm hu hn
G , i . Nu G c th m t nh sau"
99
Chng 4: C s l thuyt m ha
G = i , i
Z11
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10}
20 = 1
25 = 10
21 = 2
26 = 9
22 = 4
27 = 7
23 = 8
28 = 3
24 = 5
29 = 6
Ta c th vit
Z11
= 2i mod 11 .
k 1mod n .
v d trn ta c
4.3.1.3. Vnh:
R, +, i
Vnh R l mt tp hp cc phn t vi hai php ton trong hai ngi (Php cng (+), php
nhn ( i )) tha mn cc tnh cht sau:
-
( a + b ) c = a c + bc
a b = ba
4.3.1.4. Ideal:
Ideal I l mt tp con trong R c cc tnh cht sau:
-
cR : c.a I
100
Chng 4: C s l thuyt m ha
4.3.1.5. Trng
F, +, i
Trng F l mt tp hp cc phn t vi hai php ton trong hai ngi tha mn:
-
F, + l mt nhm cng
Trong :
F* = F \ {0}
Vn
v ( v0 , v1, ..., vn 1 ) vi vi F
Trong khng gian
- Cng vct:
u = ( u0 , ..., un 1 ) , v = ( v0 , ..., vn 1 )
u + v = ( y0 , ..., yn 1 ) vi y j = u j + v j F
- Tch v hng ca hai vct:
( u,v )
n 1
( u,v ) = uivi F
i =0
( u,v ) = 0
.u = ( u1, ..., un 1 )
4.3.2. Cc dng tuyn tnh v m tuyn tnh
4.3.2.1. Dng tuyn tnh
nh ngha 1: Cc dng tuyn tnh ca k bin c lp x1,
dng:
k
f ( x1, ..., xk ) = ai xi
i =1
101
(4.7)
Chng 4: C s l thuyt m ha
Trong : ai F
Nhn xt: C s tng ng 1 1 gia cc dng tuyn tnh, cc vct v cc a thc trong
vnh a thc.
4.3.2.2. M tuyn tnh
nh ngha 2: M tuyn tnh di n l m m t m ca n c cc du m l cc dng
tuyn tnh
nh ngha 3: M h thng tuyn tnh (n,k) l m tuyn tnh di n trong ta c th ch
ra c v tr ca k du thng tin trong t m.
nh ngha 4: M tuyn tnh ngu nhin l m tuyn tnh c cc du m c chn ngu
nhin t cc dng tuyn tnh c th c.
Nhn xt:
- Shannon chng minh rng tn ti cc m t c gii hn Shannon (tha mn nh l
m ha th hai) trong cc m tuyn tnh ngu nhin.
- Kh tm cc m tt trn cc m tuyn tnh ngu nhin. Hn na vic m ha v gii m
cho cc m ny cng rt phc tp. Bi vy cc m ny ch c ngha v mt l thuyt.
V d 4: S cc dng tuyn tnh khc nhau ca 4 bin c lp l:
N 0 = 24 1 = 15
S cc m h thng tuyn tnh
3
= 165
( 7,4 ) l N1 = C11
G k.n . Ma
V( n,k )
H rn tha mn:
G.H T = 0
Trong :
(4.8)
r=nk
H T c gi l ma trn chuyn v ca H
( a V ( ) ) th :
n,r
102
Chng 4: C s l thuyt m ha
a.H T = 0
(4.9)
kim tra ca m ny. Ta thy rng khng gian tuyn tnh C sinh bi G l khng gian khng ca
khng gian tuyn tnh
C sinh bi H.
a jhij = 0
, i = 1,r
(4.10)
j=1
C sinh
C C th C c gi l m t i ngu. Cc m t i ngu c r = n k v bi
k 1
vy c tc R = = .
n 2
Nu
a 0 = x0
a1 = x1
a 2 = x2
a 3 = x3
a 4 = x0 + x1 + x2
a 5 = x1 + x2 + x3
a 6 = x0 + x1 + x3
Nh vy ma trn sinh G c dng:
1
0
G =
0
0 0 0 0 0 1
1 0 0 1 1 1
0 1 0 1 1 0
0 0 1 0 1 1
103
Chng 4: C s l thuyt m ha
1 1 1 0 1 0 0
H = 0 1 1 1 0 1 0
1 1 0 1 0 0 1
( n,k,d 0 )
tha nh nhng li c kh nng khng ch sai ln. n gin ngi ta thng xy dng m da
trn cc bi ton ti u sau:
4.3.3.1. Bi ton 1
Vi k v
d
n 0i
i=0 2
y
(4.11)
V d 6: Cho
k = 4, d 0 = 3
n 3 + 2 +1+1= 7
d 0 l ln nht.
d0
n.2k 1
(4.12)
2k 1
V d 7: Cho k = 3, n = 7
d0
Vy khong cch
7.22
23 1
=4
c gii hn Plotkin.
104
Chng 4: C s l thuyt m ha
4.3.3.3. Bi ton 3
Vi n v s sai kh sa t xc nh, ta phi tm c m c s du thng tin k l ln nht
(hay s du tha r = n k l nh nht)
Tng ng vi bi ton ny ta c gii hn Hamming sau:
t
2n k Cin
(4.13)
i =0
V d 8: Cho n = 7 v t = 1
1
r log 2 8 = 3
hay
k 73= 4
n 1 sau:
n 1
f ( x ) = fi xi
(4.14)
i =0
deg f ( x ) n 1
fi l cc h s c ly gi tr trong mt trng F no .
Trn tp cc a thc ny ta xc nh 2 php ton trong l php cng a thc v php nhn
a thc nh sau:
4.4.1.1. Php cng a thc
Xt hai a thc sau:
Ta c:
n 1
n 1
i =0
i =0
a ( X ) = ai xi , b ( X ) = bi xi
c ( X ) = ci x i
i =0
105
Chng 4: C s l thuyt m ha
ci = ai + bi
y php cng cc h s ai v bi c thc hin trn trng F
Nu ta coi mi a thc c bc nh hn hoc bng
tuyn tnh n chiu
V d 1: Xt n = 7, F = GF(2)
a (X)
= 1 + x + x4
a = (1 1 0 0 1 0 0 )
b(X)
= x + x2
b = (0 1 1 0 0 0 0)
a ( X ) + b ( X ) = 1 + x 2 + x 4 a + b = (1 0 1 0 1 0 0 )
4.4.1.2. Php nhn a thc
tch ca hai a thc c bc
php nhn 2 a thc theo moulo
n 1
n 1
a ( X ) .b ( X ) = ai xi . bi xi mod X n + 1
i =0
i =0
V d 2:
a ( X ) = 1 + X + X4 , b ( X ) = X + X2
(
a ( X ) .b ( X ) = (1 + X
)(
a ( X ) .b ( X ) = 1 + X + X 4 X + X3 mod X 7 + 1
2
+ X5 + X3 + X 4 + X 7 mod X 7 + 1
a ( X ) .b ( X ) = 1 + X + X 2 + X3 + X 4 + X5
Ta thy rng tch ca hai a thc c thc hin trn c s tch ca hai n thc
x i .x j = x (
i + j) mod n
xi v x j .
(4.15)
xi .
n 1
a ( X ) = ai xi a = ( a0 , a1, a2 , , an 1 )
i =0
Xt tch sau:
106
a ( X ) v mt n thc
Chng 4: C s l thuyt m ha
n 1 i
b ( X ) = x.a ( X ) = x. ai x b = ( an 1, a0 , a1, , an 2 )
i =0
Ta thy biu din vct b c dch vng v pha phi mt cp so vi biu din vct a.
Tng t ta c:
n 1
c ( X ) = x j.a ( X ) = x j. ai xi c = an j , an j+1, , an j1
i =0
Xt thng sau:
a ( X ) ai xi
=
d = ( a1, a2 , , an 1, a0 )
d ( x) =
x
x
Ta thy biu din ca vc t d dc dch vng v pha tri 1 cp so vi biu din ca vct
a.
Nhn xt:
a ( X ) xna ( X )
=
= x n-1a ( X )
x
x
V d 3:
a (X) =
(
) = x+x
(1 + x + x ) = 1 + x
b ( X ) = x .a ( X ) = x 1 + x + x 4
d(X) =
a (X)
=
x
1 + x + x 4 a = (1 1 0 0 1 0 0 )
2
+ x5 b = ( 0 1 1 0 0 1 0)
+ x 6 d = (1 0 0 1 0 0 1)
GF ( 2 ) ta k hiu vnh ny l Z2 [ x ] X n + 1 .
g ( X ) tha mn:
-
g ( X ) X n + 1 ( g ( X ) l c ca X n + 1 )
107
a ( X ) l bi ca mt a thc
Chng 4: C s l thuyt m ha
I = g(X)
Hin nhin l vi
g ( X ) = gi xi ta c
i =0
g 0 = g r = 1 , gi {0,1} vi i = 1,r 1
c th tm c tt c cc Ideal trong vnh ta phi thc hin phn tch nh thc
thnh tch ca cc a thc bt kh quy.
nh ngha 3: a thc
Xn + 1
chnh n.
Nh vy a thc bt kh quy l a thc khng th phn tch thnh tch cc a thc c bc
nh hn.
m
nh l 4: Vi n = 2 1 , a thc
thc bt kh quy c bc m v c ca m.
V d 4:
- m = 2, n = 3: ch c duy nht mt a thc bt kh quy bc 2 l
bt kh quy bc 1 l
(1 + x ) . Nh vy:
X3 + 1 = (1 + x ) 1 + x + x 2
x 2 + x + 1 v mt a thc
x 3 + x + 1 v x 3 + x 2 + 1 . Nh vy:
)(
X 7 + 1 = (1 + x ) 1 + x + x 3 1 + x 2 + x 3
x 4 + x + 1 , x 4 + x 3 + 1 v x 4 + x 3 + x 2 + x + 1 . Nh vy:
)(
)(
)(
X15 + 1 = (1 + x ) 1 + x + x 2 1 + x + x 4 1 + x 3 + x 4 1 + x + x 2 + x 3 + x 4
Gi s cc a thc bt kh quy trong phn tch ca
vnh c xc nh theo biu thc sau:
nh ngha 5: a thc
g *(X) = X
deg g ( X )
I = 2I 1
( )
.g X 1
108
Chng 4: C s l thuyt m ha
V d 5: Cho
g ( X ) = 1 + X + X3 .
g * ( X ) ca n l:
1
1
g * ( X ) = X3. 1 + + 3 = X3 + X 2 + 1
X X
Nu
g * ( X ) = g ( X ) th g ( X ) c gi l a thc t i ngu.
Nhn xt:
- Nu
- Nu
g(X)
I = g ( X ) ca vnh a thc Z2 [ x ] X n + 1 .
cha tt c cc bi ca
g ( X ) nn nu a ( X ) g ( X ) th
a ( X ) l mt t
Z2 [ x ] X 7 + 1 . Vnh ny c tt c 7 ideal
tng ng vi 7 b m xyclic.
No
g(X)
M (n, k)
d0
(7, 7)
1+X
(7, 6)
1 + X + X3
(7, 4)
1 + X 2 + X3
(7, 4)
1 + X + X2 + X4
(7, 3)
1 + X 2 + X3 + X 4
(7, 3)
109
Chng 4: C s l thuyt m ha
xi
(7, 1)
i =0
g(X)
x.g
X
(
)
G =
k 1
x .g ( X )
(4.1.6)
g ( X ) = 1 + X + X3 . Ma trn sinh ca m ny
c th m t nh sau:
1 + X + X3
1
X + X2 + X4 0
G =
=
2
3
5
X + X + X 0
3
4
6 0
X + X + X
1
1
0
0
0
1
1
0
1
0
1
1
0
1
0
1
0
0
1
0
0
0
0
g ( X ) X n + 1 nn ta c th vit x n + 1 = g ( X ) .h ( X )
xn + 1
Hay h ( X ) =
g(X)
g ( X ) .h ( X ) 0mod X n + 1 nn cc a thc h ( X ) v g ( X ) c gi l cc a
Ta c:
h ( X ) = hj x j vi h0 = hk = 1 , hj {0,1} vi j = 2,k 1
j= 0
Do s khc bit gia tch v hng ca 2 vct v tch ca hai a thc tng ng nn ta c
th xy dng ma trn kim tra ca m xyclic sinh bi
110
g ( X ) nh sau:
Chng 4: C s l thuyt m ha
h* ( X )
*
x.h ( X )
H=
x r 1.h* ( X )
(4.17)
h (X) =
Ta c:
X7 + 1
3
X + X +1
g ( X ) = 1 + X + X3
= (1 + x ) 1 + X 2 + X3 = X 4 + X 2 + X + 1
h* ( X ) = 1 + X 2 + X3 + X 4
Ma trn kim tra:
1 + X 2 + X3 + X 4
1 0 1 1 1 0 0
H = X + X3 + X 4 + X5 = 0 1 0 1 1 1 0
2
X + X 4 + X 5 + X 6 0 0 1 0 1 1 1
G.H T = 0
a ( X ) l mt t m ta c: a ( X ) .H T = 0
f0
f1
f r 1
fr
r du kim tra
f r +1
n 1 ) Cc
f n 1
k du thng tin
n 1
f ( X ) = fi xi = x n k .a ( X ) + r ( X )
i =0
Ta c:
f ( X ) g ( X ) f ( X ) = q ( X ) .g ( X )
111
(1.18)
Chng 4: C s l thuyt m ha
f ( X ) x n k .a ( X ) r ( X )
=
+
g(X)
g(X)
g(X)
f (X)
r '( X ) r ( X )
= q(X) +
+
g(X)
g(X) g(X)
T (1.1) v (1.2) ta thy:
(1.19)
r '( X ) + r ( X ) = 0
deg a i ( X ) k 1 .
n k
x n k .
Bc 4: Xy dng t m xyclic: fi ( x ) = a i ( X ) .x
n k
+ ri ( X )
(1.20)
4.5.3. Thit b m ha
Phn trung tm ca thit b m ha l mt thit b chia cho g(X) tnh d. Thc cht y
l mt otomat nh dng ca g(X).
r 1
Gi s:
g ( X ) = gi xi
(1.21)
i =0
Khi thit b m ha cho m (n, k) vi a thc sinh dng (1.21) c m t nh sau (Hnh
4. 1):
0 H mch
gi =
1 Ngn mch
g1
1
1 n
V1
g2
2
g3
3
1 k
g r 1
+
a i ( X ) .x n k
VO
RA
k + 1 n V2
112
Hnh 4.1: Thit b m ha cho m xyclic (n, k) c a thc sinh g(X)
Chng 4: C s l thuyt m ha
V2 m, cc du kim tra c ln lt a ra t
V1
g ( X ) = 1 + X + X3
1 4
a i ( X ) .x n k
1 7
57
1010
V2
000
a ( X ) = X3 + X
Vo
1
0
1
0
0
0
0
Trng thi cc nh
1
2
1
1
1
0
0
1
1
0
0
1
1
1
0
0
1
1
0
0
1
0
0
0
Ra
1
0
1
0
0
1
1
a ( X ) .x n k = x 3 + x .x 3 = x 6 + x 4
113
Chng 4: C s l thuyt m ha
x6 + x4
x3 + x + 1
x6 + x 4 + x3
x3 + 1
x3
x3 + x + 1
D r ( X ) = x + 1
T m c thit lp
f (X) = x + x + x +1
6
X6 . . . . . X0
1 010 011
Khi
f ( X ) g ( X ) hay f ( X ) = g ( X ) .q ( X )
Trong :
(*)
deg f ( X ) n 1
deg g ( X ) = r = n k
deg q ( X ) n 1 r = k 1
n 1
Vi
f ( X ) = fi xi
i =0
Gi
h (X) =
xn + 1
ta c deg h ( X ) = k
g(X)
f ( X ) .h ( X ) = g ( X ) .q ( X ) .h ( x )
g ( X ) .h ( x ) = x n + 1 nn f ( X ) .h ( X ) = g ( X ) .x n + q ( X )
(**)
k, k + 1, , n 1.
Do cc h s tng ng ca cc thnh phn ny trong (**) phi bng 0. Tc l trong
biu thc:
n 1 i k
f ( X ) .h ( X ) = fi x . hj x j
i=0
j= 0
114
Chng 4: C s l thuyt m ha
k j i n 1 j .
n r j i n 1 j.
h j f n j i = 0
1 i n k
j= 0
h0 = hk = 1 .
k 1
( )
(*** )
*
** : f n k i = hj f n ji , 1 i n k
j= 0
(**
**)
(**
**) l phng trnh to cc du kim tra. Ta c th dng n to cc du kim tra trong
cc chng trnh m ha v gii m.
V d 2: Cho m xyclic (7, 4) c
Ta c:
Vy
T
h (X) =
x7 + 1
3
x + x +1
g ( X ) = 1 + X + X3
= x4 + x2 + x + 1.
h 0 = h1 = h 2 = h 4 = 1 , h 3 = 0 .
(**
**) ta thy cc du kim tra ca m ny c to t phng trnh sau:
f 3 i = f 7 i + f 6 i + f 5 i , 1 i 3 .
V d 3:
a ( X ) = x3 + 1
f 6 = f3 = 1 , f5 + f 4 = 0
Ta c:
Khi :
f 2 = f 6 + f5 + f 4 = 1
f1 = f5 + f 4 + f3 = 1
f 0 = f 4 + f3 + f 2 = 0
1 4
f3
57
f4
f5
+
115
f6
1 7
Chng 4: C s l thuyt m ha
Xung
nhp
VO
Trng thi cc nh
RA
f3
f4
f5
f6
k 1
a ( X ) = a jx j
j= 0
Bc 2:
- Nng bc:
a ( X ) .x n-k
a ( X ) .x
n-k
k 1
= a j+ r x
j+r
j= 0
n 1
= fi + r xi
i=r
h(x).
- Tnh
Bc 3: for i = 1 to
n k do
k 1
f n k i = hj f n ji
j= 0
Bc 4:
Thit lp t m h thng.
n 1
( f0 , f1, , f n 1 ) f ( X ) = fi xi
i=r
116
Chng 4: C s l thuyt m ha
Gii m
y
y=x+e
Knh
Gii m
+
x
Ma trn sinh ca
V ( n,k ) c dng:
g(X)
x.g
X
(
)
G =
k 1
x .g ( X )
xnH
; Ta c deg g ( X ) = r , deg h ( X ) = k .
g(X)
Gi
h (X) =
Gi
deg h ( X )
( )
.h x 1
V ( n,k ) c dng:
117
Chng 4: C s l thuyt m ha
h* ( x )
*
x.h ( x )
H=
x r 1.h* ( x )
Ta c
G.H T = 0
Vi v bt k,
v V ta c v.H T = 0
Knh
u = ( u 0 , u1, , u n 1 )
u =v+e
Ta c
S ( u ) = u.H T = ( v + r ) H T = e.H T = S ( e )
S ( u ) c gi l gii m theo
( e 0 ) ta c: S ( u ) = S ( e ) = 0
S( u ) = S( e ) 0
S ( e ) m ta c th a ra mt phn on nht
nh v e.
Mi mt thnh phn ca
d gii cho
tin nht v
u i hin nhin rng ta cn xy dng mt h tng kim tra cha nhiu thng
Chng 4: C s l thuyt m ha
u i nu:
ui .
Nhn xt:
- H tng kim tra trc giao cha nhiu thng tin v
khc.
- Sai mt du m
- Sai
- Ta c th sa c sai cho du
phng php b phiu (gii m ngng theo a s). Khi khong cch m Hamming t c
theo phng php ny s tha mn iu kin:
d0 = J + 1
iu kin trc giao trn l mt iu kin kh cht ch, bi vy J < r (s tng kim tra c
lp tuyn tnh) v khng phi vi bt c m no ta cng c th xy dng c h J tng kim tra
trc giao tha mn iu kin
J = d 0 1.
Nhn xt:
- Da trn h tng kim tra c kh nng trc giao ta c th gii m c cho gi tr ca
bng phng php ngng.
- gii m cho mt du m
ngng)
g () = 1 + x + x2 + x4
119
Chng 4: C s l thuyt m ha
x7 + 1
h (X) =
= x3 + x + 1
g(X)
h* ( X ) = 1 + x 2 + x 3
1
0
H=
0
0 1 1 0 0 0
1 0 1 1 0 0
0 1 0 1 1 0
0 0 1 0 1 1
v.H T = [Si ]
Ta c h tng kim tra trc giao vi du m
v3
S0 = v0 + v 2 + v3
S1 = v1 + v 4 + v3
S2 = v5 + v6 + v3
H tng kim tra vi du m
S0 = v6 + v3 + v5
S1 = v6 + v0 + v 4
S2 = v6 + v1 + v 2
S thit b gii m theo th tc 2:
v0
v1
v2
v3
v4
v5
v6
S thit b ngng M = 2
E = S0S1 + S1S2 + S2S3
120
S0
S1
S2
M=2
Chng 4: C s l thuyt m ha
S0 S1
S2
v ( X ) = x 6 + x5 + x 4 + x3 + x 2
Trng thi cc nh
Nhp
S0
S1
S2
R4
v0
v1
v2
v3
v4
v5
v6
T m gii m: 0 0 1 1 1 0 1
Hay
v ( X ) = x 6 + x 4 + x3 + x 2
Sai v tr
x 5 c sa.
121
Chng 4: C s l thuyt m ha
x6 + x 4 + x3 + x 2 x 4 + x 2 + x + 1
x6 + x 4 + x3 + x 2
x2
0
4.6.5. Gii m ngng da trn h tng kim tra c kh nng trc giao
V d: Xt m (7, 4) c g ( X ) = 1 + x + x 3
x7 + 1
= x4 + x2 + x + 1
h (X) =
g(X)
h* ( X ) = 1 + x 2 + x 3 + x 4
1 0 1 1 1 0 0
H = 0 1 0 1 1 1 0
0 0 1 0 1 1 1
Ta c:
v.H T = [Si ]
v 4 + v5 :
S1 = v5 + v 4 + v3 + v1
S2 = v5 + v 4 + v 2 + v6
Dch vng h tng kim tra ny i hai cp ta c c h tng kim tra c kh nng trc giao
vi cp du m:
v6 + v0 :
S1' = v0 + v6 + v5 + v3
S'2 = v0 + v6 + v 4 + v1
( v 6 + v5 ) .
Cn c vo cc gi tr ny ta c th gii ra c gi tr ng ca
( v0 + v6 ) .
v6 sau cp ngng th
hai.
S chc nng thit b gii m theo th tc 2.
v0
v1
v2
v3
v4
v5
v6
S1'
122
S'2
Y1
Y1'
RA
Y2
Chng 4: C s l thuyt m ha
v ( X ) = x 6 + x5 + x 4 + x3
Trng thi cc nh
Nhp
S1'
S'2
Y1
Y1'
Y2
RA
v0
v1
v2
v3
v4
v5
v6
Sai v tr
x 5 c sa.
T m gii m: 0 0 0 1 1 0 1
Hay
v ( x ) = x6 + x 4 + x3
x6 + x 4 + x3 x3 + x + 1
x6 + x 4 + x3
x3
0
4.7. GII M THEO THUT TON MEGGIT
Gi s
f (x ) g(X) .
f (x)
Knh
e( x )
v( x ) = f ( x) + e( x )
123
Chng 4: C s l thuyt m ha
Gi s
v ( x ) l t m a ti u vo b gii m, khi :
v(x ) f (x) e( x )
=
+
g(x) g(x) g(x)
(4.22)
Bng cch phn tch phn d ca php chia trn ta c th tm c a thc sai
e( x ) .
S phn tch d l mt s logic tng hp, y l mt thnh phn chc nng quan
trng trong s gii m theo thut ton Meggit sau:
vo
Thit b nh t m n du
Thit b chia cho g(x) v tnh d
V d: Xt m xyclic (7, 4) c
g ( x ) = x 3 + x + 1 . Gi s du sai l du u tin c bc
x6
x3 + x + 1
x 4 + x3
x3 + x + 1
x3 + x 2 + x
Phn d r ( x ) = x 2 + 1
Khi nhn thy phn d c dng
v0
1 7
v1
v2
v3
v4
v5
v6
RA
1 14
124
3
Chng 4: C s l thuyt m ha
Sau 2n = 14 nhp, b gii m hon thnh qu trnh gii m (7 nhp u chia v tnh d ng
thi a t m vo b ghi dch m, 7 nhp sau gii m).
V d t m nhn c c dng:
v ( x ) = x3 + x 2 + x 0 1 1 1 0 0 0
Hot ng ca b gii m c m t theo bng sau:
Trng thi cc nh
Nhp
VO
RA
v0
v1
v2
v3
v4
v5
v6
10
11
12
13
14
T m sa:
Du sai l
v ( x ) = v ( X ) + e ( X ) = x6 + x3 + x 2 + x
x 6 c sa
125
Chng 4: C s l thuyt m ha
c d.
- Nu t m nhn sai
( e ( x ) 0 ) th php chia ny c d.
a(x)
Ta c:
f ( x) = a ( x ) + e( x )
Knh
e( x )
a (x) g(X) .
f ( x ) a ( x ) e( x )
=
+
g(x) g(x) g(x)
(4.23)
Nh vy phn d ca php chia f(x) cho g(x) chnh l phn d ca php chia vct sai e(x)
cho g(x).
Ch : Phn d ca php chia e(x) cho g(x) l mt a thc c bc
d ny c
r 1 . Nh vy phn
2r trng thi khc nhau. Trong khi s cc kiu sai khc nhau li l 2n > 2r .
t l:
Cin 2n k
(4.23)
i =0
126
Chng 4: C s l thuyt m ha
V ( n,k ) c g(x), c d 0 .
RA: - T m nh gi
Bc 1: For
f (X)
i := 0 to ( n 1) do.
(1) Chia
f (x)
f ( x ) .x i hoc i cho g(x) tm phn d ri ( x ) .
x
(2) Tnh
w ( ri ( x ) ) .
- Nu
d 1
w ( ri ( x ) ) t = 0 chuyn sang bc 2.
2
- Nu
Bc 2: T m nh gi:
f (X) =
f ( x ) .x i + ri ( x )
xi
i f (x)
Hoc
f
X
=
x
+
r
x
(
)
(
)
i
i
4.8.3. V d
Gi s t m nhn c ca m xyclic (7, 3, 4) vi a thc sinh
g ( x ) = 1 + x + x2 + x4
v ( x ) = x + x 2 + x 3 + x 5 + x 6 0111011
Ta s dng thut ton chia dch vng tm li t m pht theo cc bc sau:
127
Chng 4: C s l thuyt m ha
Bc 1:
(+) Chia v(x) cho g(x) tm phn d r0 ( x ) .
(1) i = 0
x6 + x5
x6
+ x3 + x 2 + x x 4 + x 2 + x + 1
+ x 4 + x3 + x 2
x5 + x 4
x5
x2 + x + 1
+x
+ x3 + x 2 + x
x 4 + x3 + x 2
x4
+ x2 + x + 1
r0 ( x ) = x 3 + x + 1
(+)
4 1
w ( r0 ( x ) ) = 3 >
=1
2
(2) i = 1
(+) Chia
x6 + x 4 + x3 + x 2 + 1 x 4 + x 2 + x + 1
x6 + x 4 + x3 + x 2
x2
r1 ( x ) = 1
(+)
w ( r1 ( x ) ) = 1 = t
Bc 2: Tm t m nh gi.
f (X) =
x.v ( x ) + r1 ( x )
= x5 + x3 + x 2 + x
x
Vy sai v tr c sa
128
Chng 4: C s l thuyt m ha
Trng thi 0
Trng thi 0
000
000
Trng thi 1
Trng thi 1
001
001
Trng thi 2
Trng thi 2
010
010
Trng thi 3
Trng thi 3
011
011
Trng thi 4
Trng thi 4
100
100
Trng thi 5
Trng thi 5
101
101
Trng thi 6
Trng thi 6
110
110
Trng thi 7
Trng thi 7
111
111
Bt d liu 0:
129
Bt d liu 1:
Hnh 4.2: Biu chuyn trng thi cho m (7, 4, 3) c 8 trng thi
Chng 4: C s l thuyt m ha
Bng cch s dng biu trng thi trn ta c th m ha cc bt d liu 1011 m khng
dng thanh ghi dch trong mc 4.5.2. Bt d liu u tin l logic 1, bi vy trng thi s chuyn
t 000 n 110 (minh ha bng ng lin nt t trng thi 000). u ra b m ha lc ny cng
l 1 ging nh u vo. thi im k tip trng thi hin ti l 110 v bt d liu l logic 0, bi
vy trng thi s chuyn t 110 sang 011
Nh vy qua 4 nhp ta thy qu trnh chuyn trng thi l:
110
011
111
101
001
100
010
Bt d liu 0:
Bt d liu 1:
Hnh 4.3: Gin trng thi cho m (7, 4, 3) c 8 trng thi
Gin ny c to nn bng cch ni cc trng thi k tip ca gin chuyn trng thi
hnh 4.2 bt u t trng thi ton 0.
130
Chng 4: C s l thuyt m ha
2n k = 8 hng (8 trng thi khc nhau), v c n + 1 = 8 ct. Cc nt trong cng hng biu th
cng mt trng thi trong khi cc nt trong cng mt ct biu th tt c cc trng thi c th
000 (trng thi a), 001 (trng thi b), 010 (trng thi c), , 111 (trng thi h). Vic chuyn trng
thi gia cc ct k cn c v hoc bng cc ng lin nt hoc bng cc ng t nt ty
theo liu bt ra ca b m ha l 1 hay 0.
Ch c duy nht mt trng thi ban u l trng thi ton 0 (trng thi a). S cc trng thi
li s tng theo mi khi bt d liu mi c a vo b m ha.
Khi a bt d liu u tin vo b m ha (T = 0), c th c hai nt khc nhau thi im
tip nhau. Bt d liu t 2 a vo (T = 1) to nn s cc nt c th thi im k tip l
cc nt c th c s tip tc tng theo T cho ti khi t ti s nt cc i
thi ln nht t c khi T = n k = 3 ).
22 . S
2n k = 8 (S cc trng
T=1
T=2
T=3
T=4
T=5
T=6
T=7
Trng thi a
000
Trng thi b
001
Trng thi c
010
Trng thi d
011
Trng thi e
100
Trng thi f
101
Trng thi g
110
Trng thi h
111
Bt d liu 0:
Bt d liu 1:
131
Hnh 4.4: Gin li cho m (7, 4, 3) c 8 trng thi v 8 giai on k tip
Chng 4: C s l thuyt m ha
a a a , a a g a g d , a g f . thi im th 3, bt nhn c
a g f c , a g f e , a a g d v a a g f .
132
Chng 4: C s l thuyt m ha
T=0
Cc bt gii
m
Cc bt nhn
c
T=1
T=2
T=3
T=6
T=7
0
1
Trng thi b
001
1
0
3
Trng thi c
010
2
2
Trng thi d
011
Trng thi e
100
Trng thi g
110
T=5
Trng thi a
000
Trng thi f
101
T=4
2
1
1
1
2
1
2
Trng thi h
111
133
Bt d liu 0:
Bt d liu 1:
0
3
Chng 4: C s l thuyt m ha
1 v 2 tng ng l cc ng a a a a a v
a g d b a , cc ng ny xut pht nt khi u a v tr v nt a T = 4 . Cc
o ng dn tng ng l 0 v 3, cc nhnh tip sau gn vi T > 4 i t nt a T = 4 s
cng thm cc o nhnh nh nhau vo cc o ng dn ca c hai ng 1 v 2 . iu
ny c ngha l o ng dn ca 2 l ln hn T = 4 v vn gi mc ln hn vi
T > 4 . B gii m Viterbi s chn ng dn c o nh nht (chnh l dy trng thi ton 0)
v loi b ng 2 . ng 1 c xem l ng sng st. Th tc ny cng c p dng
cc nt khc vi T n k = 3 . Cn lu rng cc ng a g f c ,
a a g f , khng th sng st v cc o ng dn ca chng l ln hn v bi
Ta k hiu
= 8 ng sng st t T = n k n
Nh vy ch c 2
T = 3 s cc ng sng st s gim i mt na sau mi thi im.
T = k . Sau thi im
Chng 4: C s l thuyt m ha
Hnh 4.6 minh ha vic la chn ng sng st (c nh gi bng ng t nt m)
ca b gii m Viterbi ra sao. ng ny c o ng dn nh nht v s gii m ra c
ng dy thu c. Cn ch rng o ng dn ca ng sng st tng ng vi s sai
trong dy nhn c khi b gii m c kh nng sa cc sai ny.
Tuy nhin khi s sao trong knh vt qu kh nng sa sai ca m th s sy ra gii m sai.
Gi s knh c hai sai v tr th 1 v v tr th 3. Gii m sai s xy ra 4 nhnh ban u (c
ghi bng ng m nt trn hnh 4.7) v dy c gii m l 1011000
T=0
T=1
T=2
T=3
T=4
T=5
T=6
T=7
Cc bt gii
m
Cc bt nhn
c
Trng thi a
1
000
Trng thi b
001
010
1
2
Trng thi c
Trng thi d
011
100
Trng thi e
0
Trng thi f
101
Trng thi g
110
Trng thi h
111
Bt d liu 0:
135
Bt d liu 1:
Hnh 4.6: Gii m Viterbi quyt nh cng cho m (7, 4, 3)
Chng 4: C s l thuyt m ha
T=0
T=1
T=2
T=3
T=4
T=5
T=6
T=7
Cc bt gii
m
Cc bt nhn
c
Trng thi a
000
Trng thi b
0
001
Trng thi c
1
2
2
0
010
Trng thi d
011
Trng thi e
0
100
1
0
Trng thi f
101
Trng thi g
110
Trng thi h
111
Bt d liu 0:
Bt d liu 1:
136
Hnh 4.7: Gii m sai khi dng gii m Viterbi quyt nh cng
h
(7 4 3)
Chng 4: C s l thuyt m ha
T=1
T=2
T=3
T=4
T=5
T=6
T=7
Cc bt gii
m
Cc bt nhn
c
+ 0,8
1,2
+0,6
2,2
0,4
1,3
0,9
Trng thi a
000
0,8
+1,4
0,2
+2,0
+2,4
+3,7
+0,4
+2,0
+0,3
+2,4
+1,6
+4,5
+4,6
Trng thi b
001
Trng thi c
+2,6
+0,8
010
+1,2
Trng thi d
+3,2
011
Trng thi e
100
+2,0
+2,0
1,0
Trng thi f
101
Trng thi g
0,4
+3,6
110
Trng thi h
111
Bt d137
liu 0:
Bt d liu 1:
Hnh 4.8: Gii m Viterbi quyt nh mm cho m (7, 4, 3)
Chng 4: C s l thuyt m ha
1,2 to
nn cc o ng dn l +0, 4 , 2,0 , + 0,2 v 0,4 tng ng vi cc ng
m hay l lng pht) do s sai lc ca n. thi im th hai tn hiu nhn c l
dn a a a , a a g , a g d v a g f . Ta k hiu 1 v 2 l cc
ng a a a a a v a g d b a . Cc o ng dn tng cng
c tch ly ca hai ng dn ny tng ng l +0,2 v +0,4 . B gii m Viterbi s chn
ng dn c o ng dn ln hn v mc tin cy c tch ly ca n ln hn. Bi vy
ng
4.10. M HAMMING V M C DI CC I
M Hamming v m c di cc i l hai lp m quan trng trong m xyclic.
nh ngha: M xyclic Hamming l m xyclic c a thc sinh l a thc nguyn thy bc
m, m ny c cc tham s nh sau:
(n,k,d 0 ) = 2m 1, 2m 1 m,3
g ( X ) = X11 + X9 + X 7 + X5 + X + 1
Bng sau l danh sch cc a thc nguyn thy c bc m t 2 n 8.
Bc
Chng 4: C s l thuyt m ha
Bc
( 0 2567 ) g ( X ) = X7 + X6 + X5 + X 2 + 1
g ( X ) = X 4 + X + 1 l a thc
g* ( X ) = X 4 + X 3 + 1 .
M i ngu ca m Hamming l m c di cc i. m ny c tham s nh sau:
(n,k,d 0 ) = 2m 1, m,2m 1
X 2 1 + 1
g(X) =
h (X)
Trong h(X) l a thc nguyn thy bc m.
Cc m c di cc i l cc m ti u tha mn gii hn Griesmer (4. 11).
V d: - M xyclic (7, 4) c a thc sinh
- M xyclic (7, 3) c a thc sinh
g ( X ) = X3 + X + 1 l m Hamming.
g ( X ) = X 4 + X 2 + X + 1 l m c di cc i.
Chng 4: C s l thuyt m ha
minh c rng tn ti t nht mt phn t m cc ly tha ca n l cc phn t khc 0 ca
trng. Phn t ny c gi l phn t nguyn thy. V d trong trng GF(7) s 3 l phn t
nguyn thy v:
{30 = 1, 31 = 3, 32 = 2, 33 = 6, 34 = 4, 35 = 5}
y l mt nhm nhn xyclic cp 6 (c th thy rng nhm nhn ny c hai phn t nguyn
thy l 3 v 5).
Vi
( )( )
6.2 = 33 . 32 = 35 = 3 .
3n bt k l 3 n = 36 n .
( )
GF 2
( 2 1) = 1 hay ( 2 1) + 1 = 0 .
ta c:
m
n + 1 i vi bt k gi tr n
( )
GF 23 . Cc nhn thc ca 7 + 1 l
)(
7 + 1 = ( + 1) 3 + + 1 3 + 2 + 1
140
Chng 4: C s l thuyt m ha
C hai a thc bc 3 trn u l cc a thc nguyn thy v ta c th chn ty . Gi s ta
to cc ly tha ca
trng l:
2
3 = + 1
4 = 2 +
5 = 3 + 2 = 2 + + 1
6 = 3 + 2 + = 2 + 1
Mi ly tha ca c th c biu th bng mt a thc nh phn c bc nh hn hoc
bng 2. Php nhn cc phn t ca trng c thc hin thng qua php cng cc s m ca
theo modulo 7. Php cng c thc hin bng php cng modulo 2 cc s hng trong a thc.
V d:
3 + 4 = + 1 + 2 + = 2 + 1 = 6
( )
( )
( )
141
Chng 4: C s l thuyt m ha
= 000
1 = 001
= 010
2 = 100
3 = + 1
= 011
4 = 2 +
= 110
5 = 2 + + 1 = 111
6 = 2 + 1
= 101
)(
X3 + X + 1 = ( X + ) X + 2 X + 4
Cc gi tr
( )
( )
i l phn t ca GF q m . Hn na nu l mt nghim no th c th
2
th cc nghim lin hp l 2 , 4 , 8 ,
( )
f X q = f ( X )
142
Chng 4: C s l thuyt m ha
Nu
X3 + X + 1. Th
, 2 , 4 . Tng t th 3 , 6 v 12 = 5
vo
m = 1 th phn t c gi l c cp m (k hiu
( 3 )
V d: Gi tr nh nht ca m
= 1 l 7. Bi vy a thc
f ( X ) = X3 + X 2 + 1 l mt nhn thc ca X 7 + 1.
4.11.4.2. Cc phn t ca trng hu hn xem nh cc nghim ca mt a thc
( )
m
Cc nghim ca nh thc X 2 1 + 1 chnh l cc phn t khc khng ca GF 2m .
)(
X 7 + 1 = (1 + X ) 1 + X + X3 1 + X 2 + X 3
)
+ 1) v bi vy
cc nghim ca n. 3 l nghim ca X 3 + X 2
v 5 cng l
cc nghim ca n. Nghim ca ( X + 1) l 1.
4.11.4.3. Cc nghim ca mt a thc bt kh quy
a thc bt kh quy
v
f ( X ) bc m s c m nghim l , 2 , 4 ,, 2
= 1.
143
2 =
Chng 4: C s l thuyt m ha
V cc nghim ca
X2
X2
( )
( )
X m + 1 l c ca X n + 1 nu v ch nu m l c ca n. iu ny cng c
2m 1 l s nguyn t.
1 + X + X 4 , 1 + X3 + X 4 v
( )
rng:
( )
2ab 1 = 2a
Bi vy
)( )
1 = 2a 1 2a
b 1
( )
+ 2a
b2
( )
+ 2a
b 3
+ + 1
( )
( )
GF 2c
GF 2c '
( )
GF 2c ' .
quy sau:
)(
X5 + X 4 + 1 = X3 + X + 1 X 2 + X + 1
144
Chng 4: C s l thuyt m ha
deg X3 + X + 1 = 3 , deg X 2 + X + 1 = 2
Ta c
BCNN ( 3,2 ) = 6
Nh vy
( )
( )
v ( X ) c mt nghim th v ( ) = 0 .
v n l h s ca X n , khi :
v n 1n 1 +
+ v 22 + v1 + v00 = 0
n 1
2
v = 0
1
0
Tng t, nu
v ( X ) c j nghim t 1 n j th :
n 1
1
v 12
1
1
0
n 1
n2 1 j
2
22 j = 0
12
1j
02
0j
145
Chng 4: C s l thuyt m ha
Ta bit rng:
v.H T = 0
n 1T
1 T
n 1
H= 2
n 1T
j
T
10
0T
2
T
0j
11
n2 1
T
1j
4.11.6. M Hamming
M Hamming c a thc sinh l a thc nguyn thy. Bi vy mt phn t nguyn thy bt
k u c xem l nghim ca m. nu ta ly phn t lm nghim th:
T
T
T
H = n 1 1 0
dng:
1 1 1 0 1 0 0
H = 0 1 1 1 0 1 0
0 0 1 1 1 0 1
Ma trn nycha tt c cc vct ct 3 bt c th c. y chnh l ma trn kim tra ca m
xyclic (7, 4)
4.11.7. M BCH
Vo nm 1959, Bose,Ray Chaudhuri v Hocquenghem l nhng ngi u tin a ra lp
m quan trng ny.
nh ngha: M BCH sa t sai l m xyclic c 2t nghim lin tip trong
di l
qm 1.
146
( )
GF q m v c
Chng 4: C s l thuyt m ha
GF ( q ) c di n v c kh nng sa
( )
b , b +1, , b + 2t 1
Xc nh cc a thc ti tiu trn
k = n deg g ( X ) .
nh ngha: Nu
( )
( )
nhin l ch c v l cc nghim c lp ( v
vy ma trn kim tra ca m ny c dng sau:
n 1T
H=
3( n 1)T
, 2 , 3 v 4 . Hin
4 l cc phn t lin hp ca ). Bi
T
3.2 3.1
T
0
T
3.0
s = e.H T
s1 = j + i
s3 = 3j + 3i
Th
n = 15 v c
Chng 4: C s l thuyt m ha
0 = 0 0 0 1
8 = 0 1 0 1
1 = 0 0 1 0
9 = 1 0 1 0
2 = 0 1 0 0
10 = 0 1 1 1
3 = 1 0 0 0
11 = 1 1 1 0
4 = 0 0 1 1
12 = 1 1 1 1
5 = 0 1 1 0
13 = 1 1 0 1
6 = 1 1 0 0
14 = 1 0 0 1
7 = 1 0 1 1
Khi ma trn kim tra c dng sau:
14T 13T
H= T
12 9T
1
0
1
H=
1
1
1
T
T
T
2 1 0
6T
3T
0T
1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0 0 0
1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0 0
0 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0
1 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0 0 0 1
1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0
0 1 0 0 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0
1 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0
0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 1
Gi s t m nhn c l :
v ( X ) = x6 + x4 + 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 1
Syndrom tng ng l 1 1 1
11
Hay s1 =
, s3 = 5
0 0 11 0
( 11 = 1 1 1 0, 5 = 0 1 1 0)
148
Chng 4: C s l thuyt m ha
7 + i + 11+ 2i + 3 + 5 = 0
Vi i = 7 ta c:
1 0 1 0 0
14
10
3
5 0 1 0 1 0
+ + + =
+
+
+
=
0 1 0 1 0
1 1 0 0 0
Vi i = 8 ta c:
0 1 1 0 0
0
12
3
5 0 1 0 1 0
+ + + =
+
+
+
=
=0
0 1 0 1 0
1 1 0 0 0
Nh vy sai nm v tr 7 v 8. t m pht f(X) l:
f ( X ) = X8 + X 7 + X 6 + X 4 + 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 1
Ta c th kim tra li kt qu gii m trn theo mt cch khc. Bit rng cc nghim
g ( X ) = X8 + X 7 + X 6 + X 4 + 1 . Bi
g(X) .
qm 1.
( )
)(
) (
g ( x ) = x b x b +1 x b + 2t 1
trong
l 1, 2 , 3 , 4 . Nh vy a tc sinh ca m RS sa 2 sai l:
)(
)(
g ( x ) = ( x ) x 2 x 3 x 4 = x 4 + 3x 3 + x 2 + x + 3
149
Chng 4: C s l thuyt m ha
Cn ch rng cc h s ca
g ( x ) nm trong GF ( 8 )
M RS tng ng l m (7, 3) c
83 t m.
( n,n 1)
v m lp
( n,1) , m Rs cng l
d0 n k + 1
4.12. CC M CHP
4.12.1. M u v mt s khi nim c bn.
M chp l m tuyn tnh c ma trn sinh c cu trc sao cho php m ha c th xem nh
mt php lc (hoc ly tng chp). M chp c s dng rng ri trong thc t. Bi m ha
c xem nh mt tp hp cc b lc s tuyn tnh vi dy m l cc u ra ca b lc c php
xen k. Cc m chp l cc m u tin c xy dng cc thut ton gii m quyt nh phn
mm hiu qu
V d: M khi t cc khi k du to ra cc khi n du. Vi cc m chp (thng c xem
l cc m dng), b m ha hot ng trn dng lin tc cc du vo khng c phn thnh cc
khi tin ri rc. Tuy nhin tc m
k
c hiu l vic a vo k du mi bc thi gian s
n
GF ( 2 ) .
{,
m(x) =
e =
me x e
m ( x ) F [ x ] .
i vi dng nhiu u vo ta dng k hiu
1
m( ) ( x ) biu th dng u vo u tin,
2
m( ) ( x ) biu th dng u vo th hai... Tp cc dng vo xem nh mt vect:
2
1
2
m ( x ) = m( ) ( x ) m( ) ( x ) F [ x ]
150
F [ x ] . Nh
Chng 4: C s l thuyt m ha
mk
C(k )
1
Ck
D
+
R=
Ck . Nh vy c mi bt vo
1
.
2
m = {1, 1, 0, 0, 1, 0, 1} cc u ra s l:
1
2
C( ) = {1, 1, 1, 1, 1, 0, 0, 0, 1} v C( ) = {1, 0, 0, 1, 1, 1, 0, 1, 1}
Dng ra:
1
m ( x ) t u ra C( ) ( x ) nh sau:
1
g ( ) ( x ) = 1 + x 2 . Tng t ta c g 2 ( x ) = 1 + x + x 2
Dng vo
m ( x ) = 1 + x + x 4 + x 6 GF ( 2 ) [ x ]
Cc u ra s l:
)( )
2
C( ) ( x ) = m ( x ) g 2 ( x ) = (1 + x + x 4 + x 6 )(1 + x + x 2 )
1
C( ) ( x ) = m ( x ) g1 ( x ) = 1 + x + x 4 + x 6 1 + x 2 = 1 + x + x 2 + x 3 + x 4 + x 8
= 1 + x 3 + x 4 + x 5 + x 7 + x8
151
Chng 4: C s l thuyt m ha
k
c mt hm truyn ma trn k n ( x ) (cn c gi l
n
1
ma trn truyn). Vi m tc R =
v d trn ta c:
2
Vi mi m chp tc
R=
G a ( x ) = 1 + x 2 1 + x + x 2
1 + x + x2
G b ( x ) = 1
1 + x 2
mk
2
C(k )
Ck
C(k )
1
Vi dng vo:
1
2
m ( x ) = 1 + x + x 2 + x 3 + x 4 + x 8 cc u ra C(k ) v C(k ) c dng:
C(k ) = m ( x ) = 1 + x + x 2 + x 3 + x 4 + x 8
1
)(
1 + x + x 2 + x 3 + x 4 + x8 1 + x + x 2
2)
(
Ck =
1 + x2
= 1 + x 3 + x 4 + x 5 + x 7 + x 8 + x10 +
Mt b m ha ch c cc hng a thc trong ma trn truyn c gi l b m ha c p
ng xung hu hn. Mt b m ha c cc hm hu t trong ma trn truyn gi l b m ha c
p ng xung v hn.
Vi m c tc k/n vi k > 1 dy thng bo u vo (ta coi nh c tch ra t mt dy
thng bo thnh k dng), ta c:
1
2
k
m ( x ) = m( ) ( x ) , m( ) ( x ) , , m( ) ( x )
152
Chng 4: C s l thuyt m ha
v:
g(1,1) ( x ) g(1,2 ) ( x )
g( 2,1) ( x ) g ( 2,2 ) ( x )
G(x) =
( k,1)
( x ) g( k,2) ( x )
g
1,n
g( ) ( x )
2,n )
(
g
( x )
k,n
g ( ) ( x )
Dy ra c biu th nh sau:
1
2
n
C ( x ) = C( ) ( x ) , C( ) ( x ) , , C( ) ( x ) = m ( x ) G ( x )
Ma trn truyn
G ( x ) c gi l h thng nu c th xc nh c mt ma trn n v
trong cc phn t ca
1
G(x) =
1+ x
1 + x3
2
2
m( ) ( x )
+
+
2
C( ) ( x )
3
C( ) x
( )
( )
2
m( ) ( x )
1
C( ) ( x )
2
C( ) ( x )
D 153
Hnh4.5: S b m ha h thng
3
C( ) ( x )
Chng 4: C s l thuyt m ha
Gi s:
m ( x ) = 1 + x 2 + x 4 + x 5 + x 7 + , x 2 + x 5 + x 6 + x 7 +
Khi u ra
C ( x ) c dng:
C ( x ) = 1 + x 2 + x 4 + x 5 + x 7 + , x 2 + x 5 + x 6 + x 7 + , x + x 3 + x 5 +
{100,
m ( x ) F [ x ] vo cc chui Laurent C ( x ) F [ x ] .
4.12.2. Cc m Turbo.
Vo nm 1993, Berrou, Glavieux v Thitimajashima a ra mt s m ha mi cho
cc m chp c gi l m Turbo (Hnh 6). Trong s ny dng thng tin vo c m ha hai
ln vi mt b xo trn t gia hai b m ha nhm to ra hai dng d liu c m ha c th
xem l c lp thng k vi nhau.
Cc bt vo
m(x)
Xo trn
B m ha 1
Trch
chn
B m ha 2
Cc bt ra
C( x )
Hnh4.6: B m ha Turbo
R =1 2.
Chng 4: C s l thuyt m ha
G(x) =
1
1 + x2
= {8,3,7,6,9,0, 2,5,1,4}
m(x)
(1)
(x)
Hon v
( 2)
C (x)
Trch
chn
m(x)
( 2)
(x)
( 3)
C (x)
Hnh4.7:
Gi s dy vo l:
m ( x ) = [1,1,0,0,1,0,1,0,1,1] = C
(1)
(x)
Khi dy ra ca b m ha th nht l:
( 2)
( x ) = [1,1,1,1,0,1,1,1,0,0]
Dy bt c hon v a vo b m ha th hai l:
m ( x ) = [1,0,0,1,1,1,0,0,1,1]
Dy ra ca b m ha th hai l:
( 3)
( x ) = [1,0,1,1,0,0,0,0,1,1]
(x)
Dy bt c m ha u ra c gi tr
R=
1
l:
2
v ( x ) = [1,1,1,0,0,1,0,1,1,0,0,0,1,1,0,0,1,0,1,1]
Khi khng dng b trch chn dy bt ra s c tc
155
R=
1
v c dng
3
( 2)
(x)
Chng 4: C s l thuyt m ha
v ( x ) = [1,1,1,1,1,0,0,1,1,0,1,1,1,0,0,0,1,0,1,1,0,0,1,0,1,0,1,1,0,1]
v ( x ) c iu ch v pht qua knh, u ra knh tn hiu nhn c gii iu
(1)
(1)
( 2)
ch to ra vct r ( x ) bao gm cc vect r ( x ) (tng ng vi C ( x ) ), r ( x )
Dy ra
( 2)
( 3)
( 3)
(tng ng vi C ( x ) ) v r ( x ) (tng ng vi C ( x ) ),.
Hot ng chung ca thut ton gii m Turbo c th m t nh sau (xem hnh 4.8).
D liu
( r( ) ( x ) ,r( ) ( x ))
1
s dng thng tin tin nghim trn cc bt pht v to ra cc bt c xc sut xut hin ph
thuc vo d liu quan st c. u ra nh gi ny ca b gii m 1 c xo trn theo lut
hon v v c a ti b gii m 2 v c lm thng tin tin nghim. Cng a ti b gii
m 2 l d liu nhn c
( r( ) ( x ) , r( ) ( x ) )
1
, cn ch rng
1
r ( ) ( x ) phi c a ti b
Gii xo trn
1
r( ) ( x )
2
r( ) ( x )
B gii
m 1
nh gi
nh gi
1
r( ) ( x )
Xo trn
B gii
m 2
Xo trn
3
r( ) ( x )
Gii xo
trn
RA
BI TP
4.1. Hy thit lp cc t m h thng cho m xyclic
thng tin sau:
a1 ( x ) = 1 + x
a2 ( x ) = 1 + x2
156
( 7,3) =
1 + x + x 2 + x 4 vi cc a thc
Chng 4: C s l thuyt m ha
g ( x ) = 1 + x + x 2 + x 4 c dng
v ( x ) = x 6 + x 5 + x 4 + x 2 + x 00 1 1 1 0 1 16
x
. . . . . x
Hy s dng thut ton chia dch vng tm dc t m pht bit rng m (7, 3) ny c
d0 = 4 .
4.3. Hy lp bn t m ca m h thng nh phn (8,4) bit rng cc du tin tc ca mi t m l:
a. 1 1 0 0
b. 0 1 0 1
c. 1 0 1 0
0
v ma trn kim tra ca b m l: H =
1
1 1 1
1 0 0
0 1 1
1 1 0
x1 , x 2 , x3 , x 4 vi cc xc sut
1 , 2 , 3 , 4 l cc du mang tin, cc du
= 1 + 2 + 3
=
2 + 3 + 4
= 1 + 2
+ 4
(a )
= 1 + 2 + 3 + 4
d min = 3 .
p0
4.8. M h thng (3,1) c hai t m 000 v 111. Tnh xc sut sai tng ng khi dng m ny
trong knh i xng c li xy ra vi xc sut thu sai mt du l p c lp vi nhau.
157
Chng 4: C s l thuyt m ha
4.9. S cc t hp m ca mt b m l
N 0 = m n . Trong s cc t m em dng l
)(
)(
)(
X15 + 1 = ( X + 1) X 2 + X + 1 X 4 + X 3 + 1 X 4 + X + 1 X 4 + X 3 + X 2 + X + 1
a. Hy tm tt c cc m xyclic c th c trn vnh
Z 2 [ x ] X15 + 1
4.11. Hy thc hin bi tp 4.4 theo thut ton Shannon Fano sau:
Bc 1: Chia tp tin thnh hai nhm c tng xc sut xp x nhau
Bc 2: Ghi "0" vo cc tin ca mt nhm
Ghi "1" vo cc tin ca nhm cn li
Bc 3:Vi mi nhm li thc hin cc bc trn. Thut ton dng khi mi phn t ch cn
cha mt tin
4.12. Vi m BCH sa 2 sai c m t trong v d mc 4.10.7 hy gii m cho dy sau: 1 0 0 0
10110010001
4.13. Hy gii cc bi tp 3.8 v 3.14 bng cch m ha nh phn.
)(
Z2 [x] X9 + 1 .
a1 a 2
A=1 1
4 4
a3
1
8
a4
1
8
a5
1
8
a6
1
32
a7
1
32
a8
1
32
a9
1
64
a10
1
64
nh gi hiu qu ca php m ha
Hy gii m cho dy cc bt nhn c sau: 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 1 .
4.16. Hy thit lp t m h thng ca b m xyclic (7,4) c a thc sinh
tng ng vi a thc thng tin
g ( X ) = x3 + x 2 + 1
chia.
158
Chng 4: C s l thuyt m ha
g ( X ) = x 4 + x + 1 . Hy m t s chc nng
159
a ( x ) = x10 + x 9 + x 7
u ( t ) = Si ( t ) + n ( t )
Trong
Gi thit
= const.
(5.1)
1)
{i }
i .
Do
ra m gi thit sau:
1. S1 ( t )( 1 ) c gi i v trong qu trnh truyn S1 ( t ) c cng thm mt nhiu:
n ( t ) = u ( t ) S1 ( t )
2.
nhiu:
n ( t ) = u ( t ) S2 ( t )
..
m.
nhiu:
n ( t ) = u ( t ) Sm ( t )
u ( t ) . R rng l mi mt gi thuyt
mt li gii no trong iu kin bt nh. Vic xt cc quy lut chn li gii trong iu kin bt
nh chnh l ni dung ca bi ton thng k. V vy thu tn hiu khi c nhiu l mt bi ton
thng k.
160
5.1.2. My thu ti u
Nhim v ca my thu l phi chn li gii do my thu cn c gi l s gii. Yu
cu ln nht ca s gii l phi cho ra li gii ng (pht
(hay mc tiu).
b. Sai lm loi 2: Tha nhn
l qu trnh x l tn hiu. Trong qu trnh x l tn hiu thng phi thc hin cc php ton
161
c gi i vi mt xc sut
sai s l:
p ( sai / u, l ) = 1 p ( l / u )
(5.1)
u ( t ) cho ta 1
- T
u ( l ) cho ta 2
Nu
hai.
T (5.1) v (5.2)
p ( l / u ) cng ln.
Ta xt m s , khi ta c th coi
( m 1) h thc sau:
i = 1,m
p ( l / u ) > p ( i / u ) Vi
i l
162
(5.4)
Nu ta c
( m 1)
l s l ti u (theo ngha
5.1.8. Hm hp l
Thay vo (5.4) ta c:
Hay
p j /u =
( ) (
p j w u /j
w (u)
(5.5)
i = 1,m
p ( l ) w ( u / l ) > p ( i ) w ( u / i ) Vi
(5.6)
i
l
w ( u / l ) p ( i )
>
w ( u / i ) p ( l )
l/i
w ( u / l )
v c gi l hm hp l (t s hp l). N c trng cho mc
w ( u / i )
l/i ( u )
i = 1, m
p ( i )
Vi
p ( l )
i l
(5.7)
5.1.9. Quy tc hp l ti a
Nu mi tn hiu gi i u ng xc sut:
(5.7) tr thnh
l/i ( u ) > 1 Vi i l
p ( l ) = p ( i ) =
1
vi i, l = 1,m th
m
(5.8)
l/i ( u ) =
w ( u / l ) w ( u / l ) : w ( u / 0 )
=
w ( u / i ) w ( u / i ) : w ( u / 0 )
l/i ( u ) =
l/0 ( u )
l/0 ( u ) > i/0 ( u ) i l
i/0 ( u )
163
(5.9)
2
1
W (n) =
e 2
2
c phng sai
(5.10)
l/0 ( u )
u ( t ) = S j ( t ) + n ( t )
S j ( t ) cng bit
tm
l/0 ( u ) ta gi thit u ( t ) c ph hu hn Fc . Nh vy ta c th ri rc ha u ( t )
thnh n s c:
j/0 ( u1, u 2 , . u n )
j/0 ( u1, u 2 , . u n ) =
Wn ( u1, u 2 , . u n i )
Wn ( u1, u 2 , . u n 0 )
164
2Fc T
u 2k
2Fc T
2
1
0 ) = W1 ( u k ) =
e 2
k =1
k =1 2
Wn ( u1, u 2 , . u n
2Fc T u 2
exp k2
=
2Fc T
k =1 2
2
K hiu
c j ( t ) = S j ( t ) .
Khi pht
j ta s nhn c cc u k = c jk + n k .
n 'k = u k c jk . Tc l coi :
Tng t nh trn ta c:
2Fc T u c
k
jk
0 =
exp
2Fc T
2 2
k =1
2
2Fc T 2 2Fc T u c
u
k
jk
Phng sai
knh Fc
2 = G 0Fc
Trong Fc
1
2 t
2F T
1 2Fc T 2
1 c
j/0 ( u1, u 2 , . u n ) = exp
u k t G u k c jk
G
0 k =1
0 k =1
Khi Fc
ta c:
165
T
1 T
2
= exp
u ( t ) dt u ( t ) c j ( t ) dt
G
0
0 0
T
E j T
2
2
= exp
u
t
c
t
dt
C j ( t ) dt +
(
)
(
)
j
G
G
0
0 0
Ej
2T
j/0 ( u ) = e xp
Z j ( u )
e xp
G0
G0
(5.11)
Trong
E j = c 2j ( t ) dt l nng lng ca c j ( t )
0
1
Z j ( u ) = u ( t ) c j ( t ) dt
T0
(5.12)
Z j ( u ) c gi l tch v hng ca u ( t ) v c j ( t )
5.2.2.2. Quy tc ti u vit theo cc tham s ca th hin tn hiu.
Dng quy tc hp l ti a
i = 1, m
l/0 ( u )
. Ly log e hai v:
> 1 Vi
i/0 ( u )
i l
(*)
i = 1, m
El 2T
E
2T
Zl ( u ) > i +
Zi ( u ) Vi
+
G0 G0
G0 G0
i l
Nhn hai v vi
G0
ta c:
2T
Zl ( u )
i = 1,m
El
E
> Zi ( u ) i Vi
2T
2T
i l
166
Ch rng
pl
p
> Zi ( u ) i Vi i l
2
2
(5.13)
1
T 0
u(t)
c1 ( t )
Z1 ( u )
1
T 0
cm ( t )
Thit
b
so
snh
p1 2
Z1 ( u )
Zm ( u )
pl
2
pm 2
Zm ( u )
Zl ( u )
Xung cc hp d
ng b t 0 = T
Li gii
Zi ( u ) . S ny
gm 3 khi:
- To tn hiu ci ( t ) ng vai tr nh ngoi sai
- Mch nhn ng vai tr nh bin tn
- Mch tch phn (ng vai tr nh b lc)
Ngi ta cn gi s trn l b lc phi hp ch ng (c ngun) hay cn gi l tng
quan k. Sau ny chng ta s thy c rng to tch v hng
Zi ( u ) ta c th ch dng mt
=T
167
thay i
pi = p j vi i, j = 1,m .
Lc quy tc gii s l:
Zl ( u ) > Zi ( u )
i l
(5.14)
Thit
b
so
snh
Z2 ( u )
Zm ( u )
Hnh 5.2:
H thng c
t0 = T
Ci ( t ) = C0i ( t ) cos ( t + ( t ) + 0 )
168
i ( t ) = +
d ( t )
.
dt
C0i ( t ) v tn s tc thi
Nu vic thu
Nu vic thu
khng kt hp.
Thc t khi
S
ra = cc i mt thi im quan st no y s c gi l mch lc phi hp tuyn
N ra
tnh th ng ca tn hiu .
Sau ny gn ta ch gi l b lc phi hp.
Trong
u ra b lc y.
y ( t ) = Ci ( t ) + n ( t )
Ci ( t ) l th hin ca tn hiu pht i (cn c gi l tn hiu ti)
n ( t ) l nhiu cng, trng, chun
Hy tng hp mch n c hm truyn sao cho mt thi im quan st
y ( t ) no ,
ra ca n phi cc i.
5.3.2.2. Gii bi ton.
Thc cht bi ton ny l bi ton tng hp mch (ngc vi bi ton phn tch mch) m
ta hc gio trnh "L thuyt mch ". Nhim v ca ta l
phi tm biu thc gii tch ca
169
hm truyn phc
ng nhn c) no
Khi theo cng thc bin i ngc Fourier th hin tn hiu u ra ca mch tuyn tnh
th ng ny l:
1
Cira ( t ) =
Sira ( ) e jt d = Sira ( 2f ) e j2ft df
Siv ( 2f ) Ki ( 2f ) e
j2 ft
df
Trong :
Sira ( 2f ) = Siv ( 2f ) K i ( 2f )
pcira = Cira ( t 0 ) =
Siv ( 2f ) Ki ( 2f ) e
j2 ft 0
df
Cira ( t 0 ) l gi tr nh ca tn hiu
Theo gi thit v can nhiu l tp trng nn mt ph cng sut ca n s l
( N 0 bng
N 0 = const
1
mt ph cng sut thc t, v ph thc t ch c t 0 ). Do cng sut
2
p n ra
= 2n
N0 Ki ( 2f )
y ta p dng nh l Parseval:
1
x ( t ) dt = 2 S ( ) d
Ta xt t s:
ra =
pcira
p n ra
170
df = N 0
K i ( 2f ) df
ra =
(5.15)
N0
K i ( 2f ) df
Vn y l phi xc nh
F ( x ) ( x ) dx
F( x )
dx
2
( x ) dx
(5.16)
( x ) = k F* ( x )
(5.17)
( x ) trong (5.1).
ra
N0
K i ( 2f ) df
K i ( 2f ) df
1
j2 ft 0 2
ra
f
S
2
e
df
(
)
iv
N 0
2
1
ra
Siv ( 2f ) df nh l Parseval
N 0
(5.18) chng t
ra max =
Ei
N0
Ei
N0
(5.19)
171
(5.18)
trong
Ei =
S
ch ph thuc vo nng lng ca tn hiu m hon ton khng ph thuc vo dng ca
N ra
S
n. Ta bit rng xc sut pht hin ng ch ph thuc vo . V vy theo quan im ca
N ra
bi ton pht hin dng ca tn hiu l khng quan trng. (Ch khi cn o lng cc tham s ca
tn hiu nh tz, F ( dch tn) th chnh xc ca php o v kh nng phn bit ca h
thng o s ph thuc mnh vo dng tn hiu).
Theo (5.17)
ra ch t max khi:
k i (2f ) = kS*iv (2f ) exp{ j2ft 0 }
(5.20)
(5.21)
(5.21) l biu thc gii tch ca c tnh bin tn ca b lc phi hp, ta thy n c dng
ging ht modul mt ph ca tn hiu. iu c ngha l khi cho tn hiu ti th c tnh
ca mch tuyn tnh cn tng hp s do mt ph phc ca tn hiu quyt nh.
Ngoi ra t hnh 5.3 ta cn thy: b lc phi hp s lm suy gim cc thnh phn ph tn
hiu v tp m ng vi nhng phn c cng nh ca ph tn hiu. nhng khong tn s m
cng cc thnh phn ph ca tn hiu cng nh th s suy gim cng ln.
Fn
Sv
2N0
2
3
k2
Hnh 5.3
172
(5.22)
ca b lc phi hp. Ta thy [xi ()+ t 0 ] l dch pha ton phn ca tn hiu ti thi im quan
st t 0 . Nh vy ti thi im t = t 0 dch pha ton phn ca b lc va vn kh c dch pha
ton phn ca tn hiu truyn ti qua b lc, iu lm cho mi thnh phn dao ng iu ha
ca tn hiu ti ng pha vi nhau. V vy cc thnh phn dao ng iu ha c cng li vi
nhau v tn hiu ra s t c cc i t = t 0 .
Ngoi ra t (5.20) ta thy b lc phi hp c tnh cht bt bin i vi bin v thi gian
vi thc t. Thc vy, thng thng bin , s gi chm v pha ban u ca tn hiu thu ta
khng bit. Nh vy ng l phi xy dng mt s ln cc b lc m mi b lc ch lm ti u
cho mt tn hiu c gi tr bin , s gi chm v pha ban u c th th ta ch cn mt b lc
phi hp tuyn tnh th ng, b lc ny s l ti u cho mi tn hiu cng dng. Trong raar
thng thng cc tham s nh bin v pha ban u nhn cc gi tr ngu nhin v khng may
thng tin c ch (c ngha l cc tham s k sinh). T kt lun trn ta thy rng s tn ti ca cc
tham s ngu nhin ny khng lm bin i cu trc ca b lc ti u.
1
g i (t ) =
K i ()e jt d
2
Thay (5.20) vo:
k *
g i (t ) =
Siv ()e jt 0 e jt d
2
k *
g i (t ) =
Siv ()e j(t 0 t )d
2
Ta c:
S*iv () = Si ( )
173
k
g i (t ) =
Siv ( )e j( )(t 0 t )d
C iv (t )
k
' = g i (t ) =
Siv (')e j'(t 0 t ) ( d')
C iv ( t )
g i (t ) = kCiv (t 0 t )
V k l hng s ty nn ta c th ly:
g i (t ) = kCiv (t 0 t ) (5.23)
th
C iv (t 0 t )
g i (t ) = 0 khi t < 0 nn t 0 T
t0 < T
C iv (t 0 t )
U ra (t ) = U v (x )g(t x )dx
t0 < T
Hnh 5.4
Thay (5.23) vo ta c:
U ra (t ) = k U v (x )Civ (t 0 t + x )dx
0
t = t 0 U ra (t 0 ) = k U v (x )C iv (x )dx = k U v (t )C iv (t )dt
Nu ly
t = t 0 v k =
1
th ta c:
T
1T
U ra (T ) = U v (t )C iv (t )dt
T 0
U ra (T ) = Zi (u )
(5.24)
1 "1" v 2 "0" .
S 2 (t )
u (t ) = Ci (t ) + n (t ), i = 1,2
P1 1 T
P
1T
> u (t )C 2 (t )dt 2
u (t )C1 (t )dt
T0
2 T0
2
(*)
1T
1
u (t )[C1 (t ) C 2 (t )]dt > (P1 P2 )
T0
2
(5.25)
1
(P1 P2 ) c gi l ngng lm vic
2
5.4.1.2. S gii ti u mt tuyn. (hnh 5.5)
C1 (t )
U v ng
1T
T0
C 2 (t )
So snh
vi ngng
U ra ng
t = t0
Hnh 5.5
Nu
U v ng >
1
( P1 P2 ) th U ra ng 0 , khi ta xem rng c li gii 1 v 1 .
2
Nu
U v ng <
1
( P1 P2 ) th U ra ng = 0 , khi ta xem rng c li gii 2 v 2 .
2
Ch :
- Nu P1 P2 m (hm truyn t ca ng truyn) thay i th ta phi c thit b t
ng iu chnh ngng. Nu khng th xc sut gii sai s tng ln.
175
U ra ng > 0 th c li gii 1 1
U ra ng < 0 th c li gii 2 2
Nu gi
B lc phi hp
vi
Thit b
ngng
C ( t )
t = t0
Hnh 5.6.
p ( 1 ) =
p ( 1 / 1 )
2 1
p ( 1 / 2 )
p ( 2 ) =
1
2
2
p ( b 2 / 1 )
p ( 2 / 2 )
Hy tm cng thc biu din xc sut sai ton phn (xc sut sai khng iu kin) ca knh
ny khi s gii tn hiu l ti u theo Kopennhicop.
5.4.2.2. Gii bi ton
Theo cng thc xc sut y :
p s = p ( 1 ) .p ( 2 / 1 ) + p ( 2 ) .p (1 / 2 )
tm xc sut sai ca h
p ( 1 / 2 ) .
Tm
p ( 2 / 1 ) :
176
1 T
1
p ( 2 / 1 ) = p U ( t ) C1 ( t ) C 2 ( t ) dt < ( P1 P2 )
2
T 0
Trong :
U ( t ) = C1 ( t ) + n ( t )
(5.26)
(*)
1
Pi = C 2i ( t ) dt
T0
(**)
1
1
2
2
C
t
dt
C
t
dt
<
(
)
(
)
1
2
2T 0
2T 0
T
1 T
1
2
C
t
dt
p ( 2 / 1 ) = p n ( t ) .C ( t ) dt <
( )
2T 0
T 0
Trong :
(5.27)
C ( t ) = C1 ( t ) C 2 ( t ) .
1
P = C 2 ( t ) dt l cng sut trung bnh ca tn hiu hiu s.
T0
T
1
= n ( t ) .C ( t ) dt l mt i lng ngu nhin, v n(t) l mt qu trnh ngu nhin
T0
v tch phn l mt php bin i tuyn tnh.
p ( 2 / 1 ) = p < P
2
(5.28)
p < P =
2
1
P
2
W ( ) d
177
(5.29)
tm
W () =
cng chun. Do W ( ) = W ( n ) .
a 2
exp
2 2
2 2
(5.30)
1 T
1 T
Trong : a = M n ( t ) C ( t ) dt = M {n ( t )} C ( t ) dt
T 0
T 0
V M{n(t)} = 0 nn a
Xc nh phng sai:
= 0.
2 :
2
T
T
1
2 = D [ ] = D n ( t ) C ( t ) dt = 2 M n ( t ) C ( t ) dt
0
T 0
T
T
T
1
= 2 M n ( t ) C ( t ) dt. n ( t1 ) C ( t1 ) dt1
T
0
0
T T
= 2 M C ( t ) C ( t1 ) n ( t1 ) n ( t ) dt dt1
T
0 0
1
T2
TT
C ( t ) C ( t1 ) M {n ( t ) n ( t1 )} dt dt1
(a)
00
Theo gi thit n(t) l tp m trng, chun, dng, dng bin i Wiener Khinchin, ta tnh
c hm t tng quan ca n:
M {n ( t ) n ( t1 )} = R ( t t1 ) = N 0 ( t t1 )
Vi
R ( t t1 ) =
N 0 .e
(b)
j( t t1 )
Th (b) vo (a), ta c:
N0
T2
TT
C ( t ) C ( t1 ) ( t t1 ) dt dt1
00
178
(c)
f ( x ) ( x x 0 ) dx = f ( x 0 )
a
b
ta c:
C ( t1 ) ( t t1 ) dt1 = C ( t )
(d)
N0
T
N0
C ( t ) dt C ( t1 ) ( t t1 ) dt1 = T 2 C ( t ) dt
2 =
N 0 P
T
(5.31)
1
2
exp
N 0 P
2 N 0 P
2
T
T
W () =
i bin: t
(5.32)
1 s bng:
p ( 2 / 1 ) = p < P =
2
1
N P
2 0
T
1
P
2
1
P
2
W ( ) d =
2
exp
N P
2 0
d =
N 0 P
T
1
p ( 2 / 1 ) =
2
P T
4N 0
179
P T
exp d =
2G 0
2
(*)
Trong
G 0 = 2N 0 l ph cng
sut thc t.
a=0
2 = 1
hiu l erf).
Trong gio trnh L thuyt xc sut, ta
c:
( x ) = 1 ( x ) . Nn ta c:
P T
p ( 2 / 1 ) = 1
2G
0
P T
2G 0
Hnh 5.7.
(5.33)
Tng t:
P T
p ( 1 / 2 ) = 1
2G
0
P T
ps = 1
2G
0
(5.33)
(5.34)
ps ngi ta gim nh
c1 ( t ) = c2 ( t )
180
1
0,5
0,2
0,1
0,05
0,02
102
103
104
105
106
PS
Hnh 5.8
P0 T
2N0
C 1 (t )
C 1 (t )
C 2 (t )
C 2 (t )
P1 + P2
l cng sut trung bnh ca tn hiu ti C i ( t ) .
2
4Pc T
ps = 1
2G
0
p s = 1
2h
(5.35)
h=
Pc T
G0
(chnh l t s tn/tp)
C1 ( t ) C 2 ( t ) dt = 0
C 1 (t )
C 2 (t )
C 2 (t )
Khi :
181
P =
C 2
( t ) dt =
C12
( t ) dt + C 22 ( t ) dt
P = P1 + P2 = 2Pc
2Pc T
ps = 1
2G
0
ps = 1 ( h )
(5.36)
(t ) = 0)
C ( t ) = C1 ( t ) P = P1 = 2Pc
ps = 1 ( h )
d. Cc tn hiu nh nhau ( C1
(5.37)
( t ) = C2 ( t ) )
C ( t ) = 0 P = 0, ( 0 ) =
1
1
p s = = p s max
2
2
Nh vy, vic lp li cc tin b sai hon ton: knh lin lc b t. M hnh knh trong
trng hp ny nh sau:
0,5
0,5
0,5
0,5
Ch :
y ta coi
Pc =
P1 + P2
.
2
( , ,... )
Ta s xt mt s trng hp c th sau:
a. Nu cc tham s ngu nhin bin thin chm c cc gi tr bit trc th ta s cn c vo
tn hiu nguyn t va nhn c thng bo nhng hiu bit v gi tr ca cc tham s ca tn
hiu nguyn t s thu tip sau. Thc cht bi ton ny xt trn (thu kt hp).
b. Nu gi tr ca cc tham s ngu nhin bin thin chm khng bit trc (thu khng kt
hp) th s gii ti u phi c nhng thay i c bn. Sau y ta s xt trng hp ny.
i ca tn hiu C K ( 1, 2 ,..., t ) l
W ( C K , 1 ) = p ( C K ) W ( 1 / C K )
Trong :
(5.38)
W ( C K , 1 ) = p ( C K ) W ( 1 )
(5.39)
Cng nh trong trng hp tn hiu bit hon ton chnh xc, ta c th tm xc sut hu
nghim ca
W ( C K , 1 / u ) = bW ( C K , 1 ) W ( u / C K , 1 )
Trong b = const
(k ) .
u(t) =
C K, 1 ( t ) + n(t)
Ta thy hm
c thng tin v 1 , l nhng thng tin tha. Ta c th b nhng thng tin tha ny bng cch
ly trung bnh
W ( C K , 1 / u ) theo mi gi tr c th c ca 1 . Khi ta c:
p ( C K / u ) = W ( C K , 1 / u ) d1 = b.p ( C K ) W ( 1 / C K ) W u / C K, 1 d1
(5.41)
Sau trn c s phn tch xc sut hu nghim
p ( C K / u ) , ta s tm c li gii v tn
hiu pht:
p ( CK / u ) > p ( Ci / u )
i k
(5.42)
1, 2 ,... th ta cn phi tm
W u / C K, 1 , 2 ,...
C K, ( t ) = A K ( t ) cos K ( t )
= C K ( t ) cos + C K ( t ) sin
Trong
(5.44)
184
1 CK ( )
CK ( t ) =
d .
t
W ( ) = 2
( 0,2 )
( 0,2 )
nhin mt cch lp khi chuyn t khong quan st ny sang khong quan st khc.
Trc tin ta s xc nh
W u / C K, = W n' ( t ) = u ( t ) C K, ( t ) .
phn 5.2 ta c:
/0 =
1
2
2Fc T
1 n
exp 2 U j C K,j
2 j =1
n = 2Fc T .
W u / C K, ta cho Fc
1
lim exp 2
U j C Kj
Fc
2
2F
c j =1
1 2
Trong t =
;
= G 0 . Khi Fc th t 0 .
2Fc Fc
W u / C K,
1 T
2
exp
U
t
C
t
dt
=
(
)
(
)
K,
n
G
0
2
0
W u / C K, = b1.e
EK
G0
2 T
.exp
U
t
C
t
cos
C
t
sin
( ) K ( )
(5.45)
K( )
0 0
185
E K = C 2K, ( t ) dt
0
Nhn t
q ( k, ) = cos U ( t ) C K ( t ) dt + sin U ( t ) C K ( t ) dt =
= U K cos + VK sin
K hiu
M K = U 2K + VK2 ,
Ta c th vit:
K = arctg ( VK / U K )
q ( k, ) = M K cos ( K )
(5.46)
(5.47)
Theo (5.41) ta tm c:
p ( C K ) EK
p ( C K / u ) = b1.
.e
2
= b 2 .p ( C K ) e E K
Trong I 0
2
G0
2
M cos( K )
G0 K
d =
0
G0
2M K
I0
G0
(5.48)
ca chng. Ly ln (5.48) v p dng quy tc gii, chng ta s nhn c quy tc gii sau:
Tn hiu
C K ( t ) c pht i, nu:
ln p ( C K )
2M K
EK
+ ln I 0
G0
G0
2M i
Ei
+ ln I 0
> ln p ( C i )
i k
G
G
0
0
(5.49)
MK > Mi
i k
186
(5.49)
R rng l tin cy ca vic truyn cng cao nu trong iu kin khng c nhiu
M i v
C K ( t ) C i ( t ) dt = 0; C K ( t ) C i ( t ) dt = 0
0
(5.50)
U1 =
u (t )c (t )dt
1
xung ng b
t0 = T
cos t
c1 ( t )
Tch
sng
My pht
cc dao
ng ph
ng
M1
bao
sin t
u(t)
M2
V1 =
Thit
b
so
snh
u (t ) c (t )dt
1
Mm
Hnh 5.9
h 2
1
ps = exp
2
2
(5.51)
Ta thy:
p s k kh
h 2
1
= exp > p s kh = 1 ( h )
2
2
V d1:
Khi h = 3:
p s tng # 5 ln (h=3).
p s ri tm h m
p s .
V d 2:
Nu
4,12
sang thu khng kt hp cng sut ca tn hiu phi tng mt lng l
1,21 ln.
3,73
so vi thu kt hp. Ngi ta vn dng cch thu khng kt hp v thu kt hp i thit b phc tp
v thc hin k thut cng phc tp. Do v mt kinh t, xt n cng thu khng kt hp vn
tit kim hn.
5.5.6. Ch thch
Ta khng xt x l ti u cc tn hiu c bin v tn s bin i ngu nhin v nu dng
tn hiu gii hp th bao v tn s ca n c th xem nh bit trc chnh xc.
i vi cc tn hiu gii rng th vn phi xt y hn, khi ta phi xt vic x l
ti u cc tn hiu c bin v tn s thay i ngu nhin.
y1 = h1x + n1
y2 = h 2x + n 2
h1 = h1 e j1
h 2 = h 2 e j 2
188
x = h1y1 + h 2 y 2
x = h1h1y1 + h1n1 + h 2h 2 y 2 + h 2 n 2
= h1 + h 2
)x + h n + h n
1 1
2 2
h1
h2
n1
n2
y2 = h 2x + n 2
y1 = h1x + n1
B nh
gi knh
h1
B nh
gi knh
x
B tch hp l cc i
Hnh 5.10: K thut thu phn tp dng hai my thu
x1 v ch nu :
d ( x, x i ) d x, x j i j
(5.52)
189
x
G2 = 1
x 2
x2
x1
(5.53)
Tx1
Tx 2
x1
x2
x 2
x1
mi khe thi gian c hai tn hiu thu ng thi pht t hai anten.
anten
5.6.2.1. STBC
G2 dng mt my thu
Gi s ta c:
h1 = h1 ( T = 1) = h1 ( T = 2 )
h 2 = h 2 ( T = 1) = h 2 ( T = 2 )
Cc mu tp m c lp cng vo my thu mi khe thi gian v bi vy tn hiu nhn
c c th biu din nh sau:
y1 = h 1x1 + h 2 x 2 + n1
(5.54)
y 2 = h1x 2 + h 2 x1 + n 2
(5.55)
x1
x2
x 2
x1
h1
h2
190
x1 = h1y1 + h 2 y2
= h1h1x1 + h1h 2 x 2 + h1n1 h 2 h1x 2 + h 2 h 2 x1 + h 2 n 2 (5.56)
= h1 + h 2
Tng t, i vi tn hiu
)x + h n + h n
1
1 1
2 2
x 2 = h 2 y1 + h1y2
= h 2h1x1 + h 2h 2 x 2 + h 2 n1 + h1h1x 2 h1h 2 x1 h1n 2 (5.57)
= h1 + h 2
)x + h n h n
1
2 1
1 2
x1 v x 2 bng cc
php cng v nhn n gin. T tnh trc giao c trong (5.53) ta thy tn hiu khng mong mun
x 2 c loi b khi (5.56) v ngc li tn hiu khng mong mun x1 c loi b khi
(5.57).
191
5.6.2.2. STBC
my thu th nht
Rx1 ta c:
(5.58)
(5.59)
my thu th hai
Rx 2 ta c:
y 21 = h 21x1 + h 22 x 2 + n 21
(5.60)
y 22 = h 21x 2 + h 22 x1 + n 22
(5.61)
x1
x2
x 2
Tx1
x1
Tx 2
h12
h11
h 22
h 21
Rx1
Rx 2
n11
n12
B nh
gi knh
h11
n 21
y11
y 21
y12
y 22
n 22
h 21
B kt hp
h 22
h12
B nh
gi knh
x1
x2
B tch hp l cc i
Hnh 5.12: STBC
G2
yi1 = h i1x1 + h i2 x 2 + n i1
yi2 = h i1x 2 + h i2 x1 + n i2
192
i = 1,q
x1 v x 2 t cc tn hiu thu
(5.62)
(5.63)
Tip tc bin i ta c:
x1 = h11 + h12 + h 21 + h 22
)x +
1
(5.64)
x 2 = h11 + h12 + h 21 + h 22
)x
(5.65)
x1 = h i1 + h i2
i =1
q
x 2 = h i1 + h i2
i =1
Nhn xt: Trong (5.66) tn hiu
phainh l
)x + h n
)x
i1 i1 + h i2 n i2
+ h i2n i1 h i1n i2
(5.66)
(5.67)
xung ca knh
h ij phi ln. Trong (5.66) ta c th thy rng c hai thnh phn bin phaing
x1 . Bi vy nu mt ng b suy gim th ng
x1 vi tin cy cao.
BI TP
5.1. Ti li ra ca b khuch i trung gian ca mt my thu cc tn hiu mang iu bin c th
hin:
x ( t ) = .S1 ( t + 1 ) + (1 ) .S 2 ( t + 2 ) + ( t )
Trong
B ( ) = 2 . ( ) cos 0 .
S1 ( t, 1 ) = U m cos ( 0 t + 1 )
0tT
S 2 ( t, 2 ) = 0
Pha u
= 1 = 1 hoc
a. Ngng ti u
H 0 .
A.eA ( t T )
s(t ) =
0
tT
t >T
a=
sra max ( t )
ra
2t 2
S ( t ) = A exp
x
Trong x l thi hn ca xung mc A/e.
5.4. Tm s khi ca b lc FH vi xung th tn ch nht dng sau:
A
s(t ) =
0
0 t x
t > x , t < 0
S n ( f ) = G0 / 2
Cn s(t) l xung th tn ch nht dng:
0 t x
U
s(t ) = m
0
K hiu
a=
sra max ( t )
ra
t < 0, t > x
l t s gia gi tr cc i ca tn hiu trn gi tr trung bnh
fn .
195
Ph lc
PH LC
BT NG THC BUNHIACOVSKI-SCHWAZT
nh l: Nu
F ( x ) dx <
th ta c:
2
F ( x ) ( x ) dx
F( x )
dx . ( x ) dx
Chng minh:
t
* ( x )
( x ) =
(a)
2
( x ) dx
*
( x ) F ( x ) dx
(b)
Ta c: F ( x ) ( x ) F
Theo (a) ta c:
( x ) * * ( x ) = F ( x ) ( x )
( x ) dx = 1
Theo (b) ta c:
*
*
( x ) F ( x ) dx =
2
2
*
*
F ( x ) dx + 0
196
(c)
Ph lc
2
2
F ( x ) dx
Hay
(d)
( x ) F ( x ) dx
2
F ( x ) dx
2
( x ) dx
BIN I HILBERT
nh l:
S ( j) = S ( j)
j sign
e 2
1 s ( )
s (t) =
d
t
Chng minh: Ta c:
S ( j ) = S ( j )
j sign
e 2
1 khi > 0
=0
Trong : sign = 0
1
<0
1 khi > 0
cos sign = 0
=0
2
< 0
1
197
Ph lc
1
1
s (t) =
S
( j) e jt d = jsignS ( j) e jt d
2
2
(a)
j t
S
j
cos
( rng
(
)
sign e d = 0 )
2
2
Mt khc ta c:
e j
cos
sin
d = d d
e j
sin
sin x
d = 2 j
d = 2 j sign
dx
sin x
dx = nn ta c:
V
x
2
e j
d = j
(b)
e j
1
jt 1
s (t) =
S( j) e d d
2
1 1
j t
= S ( j) e ( )d d
1 s ( t )
1 s ( )
d =
d
=
t
NH L KACHENNHICOV
nh l: Nu ph ca hm
1
2Fm
198
Ph lc
Chng minh:
Ta s chng t rng c th khi phc li c
s ( t ) t:
s ( t ) = s ( t ) . ( t ) (hnh C.1.c)
( t ) =
t =
1
1
F0 2Fm
(a)
( t nt ) (hnh C.1.b)
(b)
n =
; 0 = 2F0 ; m = 2Fm
( t ) =
n =
s n e jn0 t
t 2
1
trong s n =
( t ) e jn0 t dt
t t 2
Trong khong
t t
, hm ( t ) chnh l hm ( t )
2 2
t 2
1
Do : s n =
( t ) e jn0 t dt
t t 2
1
Theo tnh cht lc ca ta c s n =
t
Ta thy rng dy xung
1 jn0 t
( t ) =
e
t n =
= 0, 0 , 20 ,
Do ta c th biu din c ph ca
( t ) di dng sau:
2
( ) = t ( n0 ) (Hnh C.1.e)
n =
(c)
Theo tnh cht ca bin i Fourier ph ca s ( t ) c tnh theo tch chp sau:
199
Ph lc
i
1
S ( ) =
S( u ) ( u ) du
2
Trong :
S ( ) l ph ca s ( t )
i
1
2
S ( ) =
S( u ). t ( n0 ) u du
2
n =
i
i
1
=
S
( u ). ( n0 ) u du
t n =
ta c:
S ( ) =
1 i
S( n0 ) (Hnh C.1.f)
t n =
(d)
S()
s(t)
t
(a)
(d)
m 0 m
( t )
S ( )
(b)
(e)
0 =
2
t
S ( )
( t )
(c)
(f)
0 =
Hnh C.1
2
t
s(t) )
200
Ph lc
s ( t )
s(t)
B lc l tng
1
2 dt
e
Lut phn b xc sut: ( x ) =
t 2
1
exp
Mt phn b xc sut: w ( x ) = ' ( x ) =
2
2
x
( x )
w (x)
( x )
w(x)
0,0
0,500
0,399
1,8
0,964
0,078
0,1
0,539
0,397
1,9
0,971
0,065
0,2
0,579
0,301
2,0
0,977
0,054
0,3
0,618
0,381
2,1
0,982
0,044
0,4
0,655
0,368
2,2
0,986
0,035
0,5
0,691
0,352
2,3
0,989
0,028
0,6
0,725
0,333
2,4
0,992
0,022
0,7
0,758
0,312
2,5
0,993
0,017
0,8
0,788
0,289
2,6
0,995
0,013
0,9
0,815
0,266
2,7
0,996
0,010
1,0
0,841
0,241
2,8
0,997
0,008
1,1
0,864
0,217
2,9
0,998
0,005
1,2
0,884
0,194
3,0
0,998
0,004
1,3
0,903
0,171
3,1
0,999
0,003
1,4
0,919
0,149
3,2
0,999
0,002
1,5
0,933
0,129
3,3
0,999
0,001
1,6
0,945
0,110
3,4
0,999
0,001
1,7
0,955
0,094
3,5
0,999
0,001
201
Ph lc
xi
log 2 x i
xi
log 2 x i
xi
log 2 x i
xi
log 2 x i
0,000
4,700
5,672
6,248
1,000
4,755
5,700
6,267
1,585
4,807
5,728
6,285
2,000
4,858
5,755
6,304
2,322
4,907
5,781
6,322
2,585
4,954
5,807
6,340
2,807
5,000
5,833
6,357
3,000
5,044
5,858
6,375
3,169
5,087
5,883
6,392
3,322
5,129
5,907
6,409
3,459
5,170
5,931
6,426
3,585
5,209
5,954
6,443
3,700
5,248
5,977
6,456
3,807
5,285
6,000
6,479
3,907
5,322
6,022
6,492
4,000
5,357
6,044
6,508
4,087
5,392
6,066
6,523
4,170
5,426
6,087
6,539
4,248
5,459
6,108
6,555
4,322
5,492
6,129
6,570
4,392
5,523
6,149
6,585
4,459
5,555
6,170
6,599
4,523
5,585
6,190
6,615
4,585
5,615
6,209
6,629
4,644
5,644
6,229
6,644
202
Ph lc
log 2 p
(p)
H(A)
( p)
log 2 (1 p )
(1 p )
6,643
0,066
0,081
0,014
0,014
0,99
5,644
0,113
0,141
0,028
0,029
0,98
5,059
0,152
0,194
0,042
0,044
0,97
4,644
0,186
0,242
0,056
0,059
0,96
4,322
0,216
0,286
0,070
0,074
0,95
4,059
0,243
0,327
0,084
0,089
0,94
3,936
0,268
0,366
0,097
0,105
0,93
3,644
0,291
0,402
0,111
0,120
0,92
3,474
0,313
0,436
0,124
0,136
0,91
3,322
0,332
0,469
0,137
0,152
0,90
3,184
0,350
0,499
0,150
0,168
0,89
3,059
0,367
0,529
0,162
0,184
0,88
2,943
0,383
0,557
0,175
0,201
0,87
2,836
0,397
0,584
0,187
0,217
0,86
2,737
0,411
0,610
0,199
0,234
0,85
2,644
0,423
0,634
0,211
0,252
0,84
2,556
0,434
0,658
0,223
0,269
0,83
2,474
0,445
0,680
0,235
0,286
0,82
2,396
0,455
0,701
0,246
0,304
0,81
2,322
0,464
0,722
0,257
0,322
0,80
2,252
0,473
0,741
0,269
0,340
0,79
2,184
0,481
0,760
0,279
0,358
0,78
2,120
0,488
0,778
0,290
0,377
0,77
2,059
0,494
0,795
0,301
0,396
0,76
2,000
0,500
0,811
0,311
0,415
0,75
log 2 p
(p)
H(A)
( p)
log 2 (1 p )
(1 p )
203
Ph lc
1,943
0,505
0,827
0,321
0,434
0,74
1,889
0,510
0,841
0,331
0,454
0,73
1,836
0,514
0,855
0,341
0,474
0,72
1,786
0,518
0,869
0,351
0,494
0,71
1,737
0,521
0,881
0,360
0,514
0,70
1,690
0,524
0,893
0,369
0,535
0,69
1,644
0,526
0,904
0,378
0,556
0,68
1,599
0,528
0,915
0,387
0,578
0,67
1,556
0,529
0,925
0,396
0,599
0,66
1,514
0,530
0,934
0,404
0,621
0,65
1,474
0,531
0,943
0,412
0,644
0,64
1,434
0,531
0,951
0,420
0,667
0,63
1,396
0,530
0,958
0,428
0,690
0,62
1,358
0,529
0,965
0,435
0,713
0,61
1,322
0,529
0,971
0,442
0,737
0,60
1,286
0,527
0,976
0,449
0,761
0,59
1,252
0,526
0,981
0,455
0,786
0,58
1,217
0,523
0,986
0,462
0,811
0,57
1,184
0,521
0,989
0,468
0,836
0,56
1,152
0,518
0,993
0,474
0,862
0,55
1,120
0,515
0,995
0,480
0,889
0,54
1,1089
0,512
0,997
0,485
0,916
0,53
1,059
0,508
0,999
0,491
0,943
0,52
1,029
0,504
0,999
0,495
0,971
0,51
1,000
0,500
1,000
0,500
1,000
0,50
204
Ph lc
Lut phn
b
1. Phn b
u
Entropie H(X)
H ( X ) = log m
1
1 xi m
p ( xi = k ) = m
0 m < x i < 1
p ( xi = k )
1
m
0
2. Phn b
bi
xi
p (1 p )k 1 x > 0
i
p ( xi = K ) =
xi 0
0
H(X) =
plog mp + (1 p ) log (1 p )
p
p ( xi = k )
xi
0 1 2 3
3. Phn b
nh thc
Bernoulli
Ck p k (1 p )m k 0 x m
i
p ( xi = K ) = m
>
0
0
x
i >m
p ( xi = k )
H ( X ) = m [ p log p
(1 p ) log (1 p )
m 1
Ckm p k (1 p )
k =1
0 1 2 3
205
xi
mk
logCkm
Ph lc
4. Phn b
siu bi
CkmCrNkm
0 xi m
p ( x i = K ) = CrN
0 > xi > m
0
H ( X ) = log CrN
5. Phn b
Poisson
1 2
k =1
6. Phn b
Polya
CrN k =1
e
+
k e
log ( K!)
K!
k =1
xi
..
P 0 = p ( 0 ) = (1 + )
H ( x ') = log +
xi
206
.log (1 + ) P0 .
.
1 +
k =1
1(1 + ) 1 + ( K 1)
log
1 +
.
p ( xi = k )
1 2 3 4
m 1
H ( X ) = log
k
P0
.
1 +
xi > 0
P ( x i = K ) = (1 + ) ... 1 + ( k 1)
xi 0
0
xi
p ( xi = k )
1 2
m 1
k
e xi > 0
p ( x i = k ) = K!
0
xi 0
CrN
p ( xi = k )
.
K!
1(1 + ) 1 + ( K 1)
K!
Ph lc
Entropie H(X)
x x x [xm , xM ]
W (X) = M
m
0
x [xm , xM ]
H ( X ) = log m
W (X)
1
xM xm
xm
2. Phn b
tam gic
(Simson)
xM
4( x xm )
x + xM
x xm , m
2
2
( xM xm )
4( xM x )
x + xM
W (X) =
x m
, xM
2
2
( xM xm )
0
x [ x m , x M ]
h ( x ) = log
( xM xm )
W (X)
2
xM xm
xm
3. Phn b
sec h 2 x
W(x) =
xM
a
=
sec h 2 x
2
2ch x 2
e2
h ( x ) = log
2a
W (X)
a
2
x
0
207
Ph lc
4. Phn b
arcsin x
1
1
.
x ( a,a )
W ( x ) = a2 x2
a > x > a
0
2
2
1
1 1 log a x
h ( x ) = log + +
dx
0
a2 x2
W (X)
1
a
5. Phn b
Cauchy
h ( x ) = log 4a
a
1
W(x) = .
x x 2 + a2
W (X)
1
a
x
0
6. Phn b
Maxweel
W ( x ) = 2 2
x 2 .e x
3/ 2
( )
/ 22
22
h ( x ') = log
+ Clog e
e
2
x<0
C 0,5772
(C S Euler)
W (X)
4
2e
x
0
x>0
208
Ph lc
7. Phn b
m mt
pha
e x x > 0
W(x) =
x<0
0
h ( x ) = log
W (X)
8. Phn b
Laplace
(phn b
m hai
pha)
W(x) =
x x
e
2
h ( x ) = log
2e
W (X)
x
0
9. Phn b
siu m
N
x
a e n x > 0
W ( x ) = n =1 n n
x<0
0
W (X)
n =1
h ( x ) = a n n e n x .
N
.log a n n e n x dx
n =1
a nn
1
10. Phn
b m
ly tha
xm x
e x>0
W ( x ) = m!
0
x<0
W (X)
m log e C
k =2 k
C 0,5772
me m
m!
(C S Euler)
x
209
Ph lc
11. Phn
b Erlang
a x a 1 x
e
x>0
W ( x ) = ( a 1)!
x<0
0
a = 1, 2, 3, .
W (X)
( a 1)
a 1
1
( )
'
+ a ( a 1) ln ( a ) log e
'
ln ( a ) = ( a )
( a ) - Hm psi ca Euler
x
0
12. Phn
b
Pearsom
a 1
x 1 2
.ex x > 0
W ( x ) = ()
x<0
0
n
= ( n = 1,2,3,)
2
W (X)
( 1)
h ( x ) = log ( ) log +
'
+ ( 1) ln ( ) log e
'
ln ( ) = ( )
1
()
x
0
13. Phn
b Gamma
a 1
x e x / x > 0
+1
W ( x ) = ( + 1)
0
x<0
> 1 , > 0
W (X)
1
( + 1) e
x
0
210
h ( x ) = log ( + 1) log e.
'
. ln ( + 1) + ( + 1) .log e + log
'
ln ( + 1) = ( + 1)
Ph lc
14. Phn
b Weibull
x 1e x x > 0
W(x) =
x<0
0
W(x)
15. Phn
b chun
>0,>0
( )1/ .( 1)
1
h ( x ) = log e 1 +
( C + ln )
log
C 0,5772
1
1
.exp
x
1 1
xx
1
W(x) =
.exp
2
2 2
W(x)
h ( x ) = log 2e
1
2
x
0
16. Phn
b chun
mt pha
2
x 2
exp
2 x > 0
W ( x ) = 2
2
x<0
0
e
h ( x ) = log
W(x)
n 1
W(x)
17. Phn
b
Rayleigh
x
x 2
exp
2 x > 0
W ( x ) = 2
2
x<0
0
W(x)
1 1/ 2
e
x
211
C
h ( x ) = + 1 log e
2
C 0,5772
Ph lc
18. Phn
b modul
ca i
lng
ngu nhin
phn b
chun
( x x )2
x+x)
(
1 2
e 2 + e 2 x > 0
W ( x ) = 2
x<0
0
W(x)
1
2
( )
2 x /
19. Phn
b chun
cc
e
2
( x x )2
(x+x)
1 2
e 2 + e 2 x [ x m , x M ]
W ( X ) = 2
0
x [x m , xM ]
A=
e
h ( x ) = log
( x M x )
( x m x ) 2
1
t2 / 2
e
dt e t / 2dt
2
0
0
W(x)
2
h ( x ) = log
+
A
1
x X 1
.
.e
+ 1 A M
2
2
x X 1
.
e
A m
(x
m X
(x
M X
20. Phn
b loga
chun
xm
log e
xM
( ln x a )2
1
22
x>0
W(x) =
x 2
x<0
0
W(x)
x
212
2 2
A
2
h ( x ) = log ea 2e
Ph lc
21. Phn
b modul
ca vct
nhiu
chiu
n 1
x 2
2x exp 2
2 x > 0
W(x) =
2 n/2 n
x<0
0
( )
h ( x ) = log
n
n
e 2
2
2
n 1
n
log
2
2
n = 1, 2, 3,
W(x)
22. Phn
b
nakagami
n 1
2mm x 2m 1
mx 2
exp
2 x > 0
W ( x ) = ( m ) 2m
x<0
0
W(x)
Phn b
Beta
2 m 2m 1
( m ) 2e
2m 1
2
2 m
2m 1
log ( m )
2
x
2m1
12
2
x x m )( x M )
4(
( xM xm )
W (X) =
x [xm , xM ]
0
x [xm , xM ]
W(x)
h ( x ) = log
( m ) em
xm
x
213
h ( x ) 1,44ln
( xM xm )
1,26
Ph lc
xM
( m) .
Sau y l danh sch cc a thc ti tiu nh phn cho tt c cc phn t trong cc trng
m rng ca trng nh phn t
( )
( )
GF 22 ti GF 210 .
(0, 1, 2)
(0, 1, 3)
(0, 2, 3)
(0, 1, 4)
(0, 1, 2, 3, 4)
(0, 1, 2)
(0, 3, 4)
(0, 2, 5)
(0, 2, 3, 4, 5)
(0, 1, 2, 4, 5)
(0, 1, 2, 3, 5)
11
(0, 1, 3, 4, 5)
15
(0, 3, 5)
GF(8)
GF(16)
GF(32)
GF(64)
1
(0, 1, 6)
(0, 1, 2, 4, 6)
(1, 2, 5, 6)
(0, 3, 6)
(0, 2, 3)
11
(0, 2, 3, 5, 6)
13
(0, 1, 3, 4, 6)
21
(0, 1, 2)
23
(0, 1, 4, 5, 6)
27
(0, 1, 3)
31
(0, 5, 6)
(0, 3, 7)
(0, 1, 2, 3, 7)
(0, 2, 3, 4, 7)
(0, 1, 2, 3, 4, 5, 7)
11
(0, 2, 4, 6, 7)
13
(0, 1, 7)
15
(0, 1, 2, 3, 5, 6, 7)
15
(0, 2, 4, 5, 6)
GF(128)
214
(0, 1, 2, 4, 5, 6, 7)
Ph lc
19
(0, 1, 2, 6, 7)
21
23
(0, 6, 7)
29
(0, 1, 3, 5, 7)
31
(0, 4, 5, 6, 7)
43
(0, 1, 2, 5, 7)
47
(0, 3, 4, 5, 7)
55
(0, 2, 3, 4, 5, 6, 7)
27
63
(0, 2, 5, 6, 7)
(0, 1, 4, 6, 7)
(0, 4, 7)
GF(256)
1
(0, 2, 3, 4, 8)
(0, 1, 4, 5, 6, 7, 8)
(0, 3, 5, 6, 8)
(0, 2, 3, 4, 5, 7, 8)
11
(0, 1, 2, 5, 6, 7, 8)
13
(0, 1, 3, 5, 8)
17
(0, 1, 4)
21
(0, 1, 3, 7, 8)
23
(0, 1, 5, 6, 8)
25
(0, 1, 3, 4, 8)
27
(0, 1, 2, 3, 4, 5, 8)
29
(0, 2, 3, 7, 8)
31
(0, 2, 3, 5, 8)
37
(0, 1, 2, 3, 4, 6, 8)
43
(0, 1, 6, 7, 8)
45
(0, 3, 4, 5, 8)
47
(0, 3, 5, 7, 8)
51
(0, 1, 2, 3, 4)
53
(0, 1, 2, 7, 8)
55
(0, 4, 5, 7, 8)
59
(0, 2, 3, 6, 8)
61
(0, 1, 2, 3, 6, 7, 8)
63
(0, 2, 3, 4, 6, 7, 8)
87
(0, 1, 5, 7, 8)
95
(0, 1, 2, 3, 4, 7, 8)
119 (0, 3, 4)
15
19
39
85
(0, 1, 2, 4, 5, 6, 8)
(0, 1, 2, 4, 6, 7, 8)
(0, 2, 5, 6, 8)
(0, 3, 4, 5, 6, 7, 8)
(0, 1, 2)
91
(0, 2, 4, 5, 6, 7, 8)
111 (0, 1, 3, 4, 5, 6, 8)
127 (0, 4, 5, 6, 8)
GF(512)
1
(0, 4, 9)
(0, 4, 3, 6, 9)
(0, 4, 5, 8, 9)
(0, 3, 4, 7, 9)
(0, 1, 4, 8, 9)
11
(0, 2, 3, 5, 9)
13
(0, 1, 2, 4, 5, 6, 9)
15
(0, 5, 6, 8, 9)
17
(0, 1, 3, 4, 6, 7, 9)
19
(0, 2, 7, 8, 9)
21
(0, 1, 2, 4, 9)
25
(0, 1, 5, 6, 7, 8, 9)
27
(0, 1, 2, 3, 7, 8, 9)
29
(0, 1, 3, 5, 6, 8, 9)
31
(0, 1, 3, 4, 9)
23
215
(0, 3, 5, 6, 7, 8, 9)
Ph lc
35
(0, 8, 9)
37
(0, 1, 2, 3, 5, 6, 9)
39
(0, 2, 3, 6, 7, 8, 9)
41
(0, 1, 4, 5, 6, 8, 9)
43
(0, 1, 3, 6, 7, 8, 9)
45
(0, 2, 3, 5, 6, 8, 9)
47
(0, 1, 3, 4, 6, 8, 9)
51
(0, 2, 4, 6, 7, 8, 9)
53
(0, 2, 4, 7, 9)
57
(0, 2, 4, 5, 6, 7, 9)
59
(0, 1, 2, 3, 6, 7, 9)
61
(0, 1, 2, 3, 4, 6, 9)
63
(0, 2, 5, 6, 9)
73
(0, 1, 3)
75
(0, 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ,9)
77
(0, 3, 6, 8, 9)
79
(0, 1, 2, 6, 7, 8, 9)
83
(0, 2, 4, 8, 9)
85
(0, 1, 2, 4, 6, 7, 9)
87
(0, 2, 5, 7, 9)
91
(0, 1, 3, 6, 8)
93
(0, 3, 4, 5, 6, 7, 9)
55
95
(0, 2, 3, 4, 5, 7, 9)
(0, 3, 4, 5, 7, 8, 9)
103 (0, 1, 2, 3, 5, 7, 9)
107 (0, 1, 5, 7, 9)
109 (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9)
111 (0, 1, 2, 3, 4, 8, 9)
117 (0, 1, 2, 3, 6, 8, 9)
119 (0, 1, 9)
123 (0, 1, 2, 7, 9)
125 (0, 4, 6, 7, 9)
127 (0, 3, 5, 6, 9)
171 (0, 2, 4, 5, 7, 8, 9)
175 (0, 5, 7, 8, 9)
183 (0, 1, 3, 5, 8, 9)
187 (0, 3, 4, 6, 7, 8, 9)
191 (0, 1, 4, 5, 9)
219 (0,2, 3)
223 (0, 1, 5, 8, 9)
239 (0, 2, 3, 5, 6, 8, 9)
255 (0, 5, 9)
GF(1024)
1
(0, 3, 10)
(0, 1, 2, 3, 10)
(0, 2, 3, 8, 10)
(0, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10)
(0, 1, 2, 3, 5, 7, 10)
11
(0, 2, 4, 5, 10)
13
(0, 1, 2, 3, 5, 6, 10)
15
(0, 1, 3, 5, 7, 8, 10)
17
(0, 2, 3, 5, 6, 8, 10)
19
(0, 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10)
21
(0, 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10)
23
(0, 1, 3, 4, 10)
25
(0, 1, 5, 8, 10)
27
(0, 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10)
29
(0, 4, 5, 8, 10)
31
(0, 1, 5, 9, 10)
33
(0, 2, 3, 4, 5)
35
(0, 1, 4, 9, 10)
37
(0, 1, 5, 6, 8, 9, 10)
39
(0, 1, 2, 6, 10)
216
Ph lc
41
(0, 2, 5, 6, 7, 8, 10)
45
(0, 4, 5, 9, 10)
49
(0, 2, 4, 6, 8, 9, 10)
51
(0, 1, 2, 5, 6, 8, 10)
53
(0, 1, 2, 3, 7, 8, 10)
55
(0, 1, 3, 5, 8, 9, 10)
57
(0, 4, 6, 9, 10)
59
(0, 3, 4, 5, 8, 9, 10)
61
63
(0, 2, 3, 5, 7, 9, 10)
69
(0, 6, 7, 8, 10)
71
(0, 1, 4, 6, 7, 9, 10)
73
(0, 1, 2, 6, 8, 9, 10)
77
(0, 1, 3, 8, 10)
83
(0, 1, 4, 7, 8, 9, 10)
87
(0, 3, 6, 7, 10)
91
(0, 2, 4, 5, 7, 9, 10)
43
47
(0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10)
75
79
(0, 1, 2, 3, 4, 8, 10)
(0, 1, 2, 5, 6, 7, 10)
85
89
(0, 3, 4, 8, 10)
(0, 1, 2, 6, 7, 8, 10)
(0, 1, 2, 6, 7, 8, 10)
93
(0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10)
165 (0, 3, 5)
215 (0 , 5, 7, 8, 10)
231 (0, 1, 3, 4, 5)
Ph lc
239 (0, 1, 2, 4, 6, 8, 10)
341 (0, 1, 2)
363 (0, 2, 5)
495 (0, 1, 2, 3, 5)
218
219
Mc lc
MC LC
LI NI U ............................................................................................................................................ 1
CHNG I: NHNG VN CHUNG V NHNG KHI NIM C BN................................. 3
1.1. V TR, VAI TR V S LC LCH S PHT TRIN CA L THUYT THNG TIN
............................................................................................................................................................................ 3
1.1.1. V tr, vai tr ca L thuyt thng tin ..................................................................................... 3
1.1.2. S lc lch s pht trin ........................................................................................................ 4
1.2. NHNG KHI NIM C BN - S H TRUYN TIN V NHIM V CA N................... 5
1.2.1. Cc nh ngha c bn............................................................................................................. 5
1.2.2. S khi ca h thng truyn tin s (Hnh 1.2) .................................................................. 5
1.2.3. Nhng ch tiu cht lng c bn ca mt h truyn tin ...................................................... 10
CHNG II: TN HIU V NHIU.................................................................................................... 11
2.1. TN HIU XC NH V CC C TRNG VT L CA CHNG ................................. 11
2.2. TN HIU V NHIU L CC QU TRNH NGU NHIN.................................................. 11
2.2.1. Bn cht ngu nhin ca tn hiu v nhiu............................................................................ 11
2.2.2. nh ngha v phn loi nhiu .............................................................................................. 12
2.3. CC C TRNG THNG K CA TN HIU NGU NHIN V NHIU ........................ 13
2.3.1. Cc c trng thng k ......................................................................................................... 13
2.3.2. Khong tng quan............................................................................................................... 15
2.4. CC C TRNG VT L CA TN HIU NGU NHIN V NHIU. BIN I
WIENER KHINCHIN .................................................................................................................................. 16
2.4.1. Nhng khi nim xy dng l thuyt ph ca qu trnh ngu nhin - mt ph cng sut16
2.4.2. Cp bin i Wiener Khinchin .......................................................................................... 18
2.4.3. B rng ph cng sut........................................................................................................... 19
2.4.4. M rng cp bin i Wiener Khinchin cho trng hp
.................................................................................................................................................................... 20
2.5. TRUYN CC TN HIU NGU NHIN QUA CC MCH V TUYN IN TUYN
TNH ................................................................................................................................................................ 21
2.5.1. Bi ton ti thiu ................................................................................................................... 21
2.5.2. Bi ton ti a ....................................................................................................................... 26
2.6. BIU DIN PHC CHO TH HIN CA TN HIU NGU NHIN TN HIU GII HP
.......................................................................................................................................................................... 31
2.6.1. Cp bin i Hilbert v tn hiu gii tch .............................................................................. 31
2.6.2. Tn hiu gii rng v gii hp ............................................................................................... 35
220
Mc lc
2.7. BIU DIN HNH HC CHO TH HIN CA TN HIU NGU NHIN .............................37
2.7.1. Khai trin trc giao v biu din vecteur ca tn hiu...........................................................37
2.7.2. Mt xc sut ca vecteur ngu nhin - Khong cch gia hai vecteur tn hiu................39
2.7.3. Khi nim v my thu ti u .................................................................................................43
BI TP ...............................................................................................................................................45
CHNG 3 - C S L THUYT THNG TIN THNG K .......................................................47
3.1. THNG TIN - LNG THNG TIN XC SUT V THNG TIN N V O THNG
TIN ...................................................................................................................................................................47
3.1.1. nh ngha nh tnh thng tin v lng thng tin................................................................47
3.1.2. Quan h gia bt nh v xc sut....................................................................................48
3.1.3. Xc nh lng thng tin.......................................................................................................50
3.2. ENTROPIE V CC TNH CHT CA ENTROPIE ................................................................52
3.2.1. Tnh cht thng k ca ngun ri rc v s ra i ca khi nim entropie...........................52
3.2.2. nh ngha entropie ca ngun ri rc..................................................................................52
3.2.3. Cc tnh cht ca entropie mt chiu ca ngun ri rc .......................................................53
3.2.4. Entropie ca ngun ri rc, nh phn ....................................................................................55
3.2.5. Entropie ca trng s kin ng thi..................................................................................56
3.3. ENTROPIE C IU KIN. LNG THNG TIN CHO TRUNG BNH.............................57
3.3.1. Entropie c iu kin v mt trng tin ny khi r mt tin nht nh ca trng tin kia 57
3.3.2. Entropie c iu kin v trng tin ny khi r trng tin kia ..........................................58
3.3.3. Hai trng thi cc oan ca knh truyn tin..........................................................................60
3.3.4. Cc tnh cht ca entropie c iu kin.................................................................................61
3.3.5. Lng thng tin cho trung bnh...........................................................................................63
3.3.6. Tnh cht ca I(A,B) .............................................................................................................63
3.3.7. M hnh ca knh truyn tin c nhiu...................................................................................64
3.4. TC PHT. KH NNG PHT. THA. KH NNG THNG QUA CA KNH
RI RC..........................................................................................................................................................65
3.4.1. Tc pht ca ngun ri rc...............................................................................................65
3.4.2. Kh nng pht ca ngun ri rc ..........................................................................................65
3.4.3. tha ca ngun ri rc.....................................................................................................65
3.4.4. Cc c trng ca knh ri rc v cc loi knh ri rc........................................................66
3.4.5. Lng thng tin truyn qua knh trong mt n v thi gian ...............................................67
3.4.6. Kh nng thng qua ca knh ri rc....................................................................................67
3.4.7. Tnh kh nng thng qua ca knh nh phn i xng khng nh, ng nht .....................68
3.4.8. nh l m ho th hai ca Shannon ....................................................................................69
221
Mc lc
3.4.9. Kh nng thng qua ca knh nh phn i xng c xo ..................................................... 70
3.5. ENTROPIE CA NGUN LIN TC. LNG THNG TIN CHO TRUNG BNH TRUYN
QUA KNH LIN TC KHNG NH......................................................................................................... 71
3.5.1. Cc dng tn hiu lin tc...................................................................................................... 71
3.5.2. Cc c trng v tham s ca knh lin tc.......................................................................... 71
3.5.3. Knh lin tc cha trong knh ri rc................................................................................... 72
3.5.4. Entropie ca ngun tin lin tc (ca mt qu trnh ngu nhin lin tc) .............................. 73
3.5.5. Mu vt l minh ho s ln v hn ca entropie ca ngun lin tc.................................... 74
3.5.6. Lng thng tin cho trung bnh truyn theo knh lin tc khng nh................................ 75
3.6. ENTROPIE VI PHN C IU KIN. TNH CHT CA CC TN HIU GAUSSE........... 76
3.6.1. Entropie vi phn c iu kin ............................................................................................... 76
3.6.2. Entropie vi phn ca nhiu Gausse ....................................................................................... 77
3.6.3. Lng thng tin cho trung bnh truyn theo knh Gausse .................................................. 78
3.6.4. Tnh cht ca cc tn hiu c phn b chun ........................................................................ 80
3.7. KH NNG THNG QUA CA KNH GAUSSE.................................................................... 82
3.7.1. Kh nng thng qua ca knh Gausse vi thi gian ri rc.................................................. 82
3.7.2. Kh nng thng qua ca knh Gausse vi thi gian lin tc trong mt gii tn hn ch...... 83
3.7.3. Kh nng thng qua ca knh Gausse vi thi gian lin tc trong gii tn v hn .............. 84
3.7.4. nh l m ho th hai ca Shannon i vi knh lin tc .................................................. 85
3.7.5. V d: Kh nng thng qua ca mt s knh thc t ........................................................... 85
BI TP ............................................................................................................................................... 86
CHNG IV C S L THUYT M HA.................................................................................. 90
4.1. CC NH NGHA V KHI NIM C BN.......................................................................... 90
4.1.1. Cc nh ngha c bn........................................................................................................... 90
4.1.2. Cc khi nim c bn............................................................................................................ 91
4.1.3. Kh nng khng ch sai ca mt b m u nh phn .......................................................... 93
4.1.4. M u nh phn khng c tha....................................................................................... 94
4.2. M THNG K TI U ............................................................................................................. 94
4.2.1. di trung bnh ca t m v m ha ti u..................................................................... 95
4.2.2. Yu cu ca mt php m ha ti u.................................................................................... 95
4.2.3. nh l m ha th nht ca Shannon (i vi m nh phn)............................................... 95
4.2.4. Thut ton Huffman .............................................................................................................. 96
4.3. CC CU TRC I S V M TUYN TNH..................................................................... 99
4.3.1. Mt s cu trc i s c bn................................................................................................ 99
4.3.2. Cc dng tuyn tnh v m tuyn tnh................................................................................. 101
222
Mc lc
4.3.3. Cc bi ton ti u ca m tuyn tnh nh phn ..................................................................104
4.4. VNH A THC V M XYCLIC .........................................................................................105
4.4.1. Vnh a thc .......................................................................................................................105
4.4.2. Ideal ca vnh a thc.........................................................................................................107
4.4.3. nh ngha m xyclic ..........................................................................................................109
4.4.4. Ma trn sinh ca m xyclic..................................................................................................110
4.4.5. Ma trn kim tra ca m xyclic ...........................................................................................110
4.5. M HA CHO CC M XYCLIC............................................................................................111
4.5.1. M t t m ca m xyclic h thng ...................................................................................111
4.5.2. Thut ton m ha h thng ................................................................................................112
4.5.3. Thit b m ha....................................................................................................................112
4.5.4. To cc du kim tra ca m xyclic ....................................................................................114
4.5.5. Thut ton thit lp t m h thng theo phng php nhn ..............................................116
4.6. GII M NGNG ...................................................................................................................117
4.6.1. Hai th tc gii m ..............................................................................................................117
4.6.2. Gii m theo Syndrom.........................................................................................................117
4.6.3. H tng kim tra trc giao v c kh nng trc giao ..........................................................118
4.6.4. Gii m ngng da trn h tng kim tra trc giao ..........................................................119
4.6.5. Gii m ngng da trn h tng kim tra c kh nng trc giao ......................................122
4.7. GII M THEO THUT TON MEGGIT ...............................................................................123
4.8. GII M XYCLIC THEO THUT TON CHIA DCH VNG..............................................126
4.8.1. Nhim v ca thut ton gii m.........................................................................................126
4.8.2. Gii m theo thut ton chia dch vng...............................................................................127
4.8.3. V d....................................................................................................................................127
4.9. GII M LI. ..........................................................................................................................128
4.9.1. Trng thi v gin li ...................................................................................................128
4.9.2. Gii m li.........................................................................................................................132
4.10. M HAMMING V M C DI CC I ...................................................................138
4.11. CC M KHI DA TRN S HC CA TRNG HU HN......................................139
4.11.1. Trng hu hn c nguyn t GF(p) ...............................................................................139
4.11.2. Cc trng m rng ca trng nh phn. Trng hu hn GF(2m).................................140
4.11.3. Biu din a thc cho trng hu hn GF(2m) .................................................................141
4.11.4. Cc tnh cht ca a thc v cc phn t ca trng hu hn ..........................................142
4.11.5. Xc nh cc m bng cc nghim ....................................................................................145
4.11.6. M Hamming.....................................................................................................................146
223
Mc lc
4.11.7. M BCH ............................................................................................................................ 146
4.11.8. Cc m Reed Solomon (RS) ........................................................................................... 149
4.12. CC M CHP ........................................................................................................................ 150
4.12.1. M u v mt s khi nim c bn. ................................................................................ 150
4.12.2. Cc m Turbo.................................................................................................................... 154
BI TP ............................................................................................................................................. 156
CHNG V L THUYT THU TI U ....................................................................................... 160
5.1. T BI TON V CC VN C BN ......................................................................... 160
5.1.1. Thu tn hiu khi c nhiu l mt bi ton thng k............................................................. 160
5.1.2. My thu ti u..................................................................................................................... 161
5.1.3. Th chng nhiu.................................................................................................................. 161
5.1.4. Hai loi sai lm khi chn gi thuyt.................................................................................... 161
5.1.5. Tiu chun Kachennhicov................................................................................................... 161
5.1.6. Vic x l ti u cc tn hiu .............................................................................................. 161
5.1.7. Xc sut gii sai v quy tc gii ti u................................................................................ 162
5.1.8. Hm hp l.......................................................................................................................... 163
5.1.9. Quy tc hp l ti a........................................................................................................... 163
5.2. X L TI U CC TN HIU C THAM S BIT. KHI NIM V THU KT HP
V THU KHNG KT HP........................................................................................................................ 164
5.2.1. t bi ton ......................................................................................................................... 164
5.2.2. Gii bi ton........................................................................................................................ 164
5.2.3. Khi nim v thu kt hp v thu khng kt hp ................................................................. 168
5.3. PHT TN HIU TRONG NHIU NH B LC PHI HP TUYN TNH TH NG.. 169
5.3.1. nh ngha b lc phi hp tuyn tnh th ng ................................................................ 169
5.3.2. Bi ton v b lc phi hp ................................................................................................ 169
5.3.3. c tnh bin tn v c tnh pha tn ca b lc phi hp ................................................. 172
5.3.4. Phn ng xung ca mch lc phi hp .............................................................................. 173
5.3.5. Hng ng ra ca mch lc phi hp................................................................................. 174
5.4. L LUN CHUNG V THU KT HP CC TN HIU NH PHN .................................... 175
5.4.1. Lp s gii ti u mt tuyn .......................................................................................... 175
5.4.2. Xc sut sai khi thu kt hp tn hiu nh phn .................................................................... 176
5.5. X L TI U CC TN HIU C THAM S NGU NHIN THU KHNG KT HP
........................................................................................................................................................................ 182
5.5.1. Cc tham s ca tn hiu l cc tham s ngu nhin ........................................................... 182
5.5.2. X l ti u cc tn hiu c tham s ngu nhin bin thin chm ...................................... 183
224
Mc lc
5.5.3. Xc sut hu nghim ca tn hiu c cc tham s thay i ngu nhin...............................183
5.5.4. X l ti u cc tn hiu c pha ngu nhin........................................................................184
5.5.5. So snh thu kt hp vi thu khng kt hp.........................................................................187
5.5.6. Ch thch .............................................................................................................................188
5.6. M KHI KHNG GIAN , THI GIAN (STBC).....................................................................188
5.6.1. K thut thu phn tp. .........................................................................................................188
5.6.2. M khi khng gian thi gian da trn hai my pht.......................................................190
BI TP .............................................................................................................................................193
PH LC ................................................................................................................................................196
BT NG THC BUNHIACOVSKI-SCHWAZT ........................................................................196
BIN I HILBERT .........................................................................................................................197
NH L KACHENNHICOV ..........................................................................................................198
LUT PHN B CHUN ................................................................................................................201
LOGARIT C S HAI CA CC S NGUYN T 1 N 100 ..................................................202
HM V ENTROPIE CA NGUN NH PHN............................................................................203
ENTROPIE H(X) CA CC LUT PHN B RI RC. .............................................................204
ENTRIPIE VI PHN H(X) CA CC LUT PHN B LIN TC............................................207
CC A THC TI TIU CA CC PHN T TRONG TRNG . .......................................214
TI LIU THAM KHO .....................................................................................................................219
MC LC...............................................................................................................................................220
225
BI GING