Baøi taäp thieát keá CSDL

BAØI TAÄP THIEÁT KEÁ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU

Yeâu caàu chung:

- Thieát keá yù nieäm : veõ ERD (ERD môû roäng coù neâu caùc raøng buoäc toaøn veïn).
- Thieát keá luaän lyù: Chuyeån ERD sang löôïc ñoà CSDL theo moâ hình quan heä.

Baøi 1:
a) Moät coâng ty coù moät soá nhaân vieân. Thuoäc tính cuûa nhaân vieân goàm coù maõ nhaân
vieân (ñònh danh), teân nhaân vieân, ñòa chæ, ngaøy sinh. Hieän coâng ty thöïc hieän moät
vaøi döï aùn. Thoâng tin veà döï aùn goàm coù maõ döï aùn (ñònh danh), teân döï aùn vaø ngaøy
baét ñaàu. Moät nhaân vieân coù theå khoâng tham gia hoaëc tham gia moät hay nhieàu döï
aùn. Moät döï aùn phaûi coù ít nhaát moät nhaân vieân. Tieàn löông tham gia döï aùn cuûa
moät nhaân vieân khaùc nhau theo töøng döï aùn. Coâng ty caàn löu soá tieàn naøy cho moãi
nhaân vieân moãi khi phaân coâng nhaân vieân vaøo moät döï aùn.
b) Moät tröôøng ñaïi hoïc coù raát nhieàu moân hoïc. Thuoäc tính cuûa moân hoïc goàm maõ soá
(ñònh danh), teân moân hoïc vaø soá tín chæ. Moãi moân hoïc coù theå khoâng caàn moân tieân
quyeát, nhöng cuõng coù theå yeâu caàu moät hoaëc nhieàu moân tieân quyeát. Moät moân coù
theå laø tieân quyeát cuûa moät hay nhieàu moân, coù theå khoâng laø tieân quyeát cuûa moân
naøo.
c) Moät phoøng thí nghieäm coù moät soá nhaø hoùa hoïc, moãi nhaø hoùa hoïc tham gia vaøo
moät hoaëc nhieàu döï aùn. Caùc nhaø hoùa hoïc söû duïng moät soá thieát bò cho caùc döï aùn.
Thoâng tin veà nhaø hoùa hoïc caàn löu tröõ laø maõ soá (ñònh danh), teân vaø soá ñieän
thoaïi. Thoâng tin veà döï aùn goàm maõ soá (ñònh danh) vaø ngaøy baét ñaàu. Thoâng tin veà
thieát bò goàm soá thöù töï (serial_No) vaø giaù thaønh. Heä thoáng caàn löu thoâng tin veà
ngaøy giao thieát bò: thieát bò naøo ñöôïc giao cho nhaø hoùa hoïc naøo vaø ñeå söû duïng
vaøo döï aùn naøo. Moät nhaø hoùa hoïc phaûi tham gia ít nhaát moät döï aùn vaø coù ít nhaát
moät thieát bò. Moät thieát bò coù theå chöa ñöôïc söû duïng ñeán. Moät döï aùn coù theå chöa
coù nhaø hoùa hoïc naøo tham gia vaø do ñoù cuõng chöa söû duïng moät thieát bò naøo.
d) Moät moân hoïc trong moät tröôøng cao ñaúng coù moät hoaëc nhieàu khoùa hoïc ñaõ leân
lòch, hoaëc chöa coù khoùa hoïc naøo. Thuoäc tính cuûa moân hoïc goàm maõ moân hoïc,
teân moân hoïc, soá tín chæ. Thuoäc tính cuûa khoùa hoïc goàm maõ khoùa hoïc vaø soá cuûa
hoïc kyø. Soá cuûa hoïc kyø goàm hai phaàn: hoïc kyø, naêm hoïc. Maõ khoùa hoïc laø moät soá
nguyeân (nhö 1, 2,...), phaân bieät caùc khoùa hoïc khaùc nhau cuûa moät moân hoïc,
nhöng khoâng xaùc ñònh duy nhaát moät khoùa hoïc trong taát caû caùc khoùa hoïc cuûa caùc
moân hoïc.
e) Moät beänh vieän coù raát nhieàu baùc só. Thuoäc tính cuûa baùc só goàm maõ baùc só (ñònh
danh) vaø chuyeân moân. Caùc beänh nhaân ñöôïc nhaän vaøo beänh vieän thoâng qua caùc
baùc só. Thuoäc tính cuûa beänh nhaân goàm maõ beänh nhaân (ñònh danh) vaø teân beänh
nhaân. Moät beänh nhaân do moät (vaø chæ moät) baùc só nhaän vaøo beänh vieän. Moät baùc
só coù theå nhaän nhieàu beänh nhaân. Khi ñaõ ñöôïc nhaän vaøo beänh vieän, moät beänh
nhaân seõ ñöôïc ñieàu trò bôûi ít nhaát laø moät baùc só. Moät baùc só coù theå khoâng ñieàu trò
cho beänh nhaân naøo hoaëc ñieàu trò nhieàu beänh nhaân. Beänh vieän caàn löu chi tieát
veà moãi laàn moät baùc só ñieàu trò cho moät beänh nhaân. Chi tieát ñieàu trò bao goàm,
ngaøy ñieàu trò, thôøi gian ñieàu trò vaø keát quaû.

GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân

1/ 9
 Baøi taäp thieát keá CSDL
f) Hình sau ñaây laø phieáu ñieåm maø sinh vieân ñöôïc nhaän vaøo cuoái moät hoïc kyø. haõy
caên cöù vaøo nhöõng thoâng tin trong phieáu ñieåm naøy ñeå veõ ERD bieåu dieãn moái
quan heä giöõa chuùng. Giaû söû moãi moân hoïc chæ coù moät giaûng vieân giaûng daïy.

Tröôøng ÑHBK
PHIEÁU ÑIEÅM
Hoïc kyø 2 naêm 2001
Teân sinh vieân: Nguyeãn Vaên A.
Ñòa chæ: KTX Baùch khoa.
Ngaønh hoïc: Coâng ngheä thoâng tin.
Maõ moân hoïc Teân moân hoïc Teân giaûng vieân Phoøng hoïc Ñieåm
501040 CTDL&GT Nguyeãn Höõu Haûi 214B1 A
501045 CSDL Nguyeãn Maïnh Thoï 306B9 A+

g) Kieåu thöïc theå sinh vieân coù caùc thuoäc tính nhö sau: teân sinh vieân, ñòa chæ, soá
ñieän thoaïi, naêm sinh, hoaït ñoäng vaø soá naêm. Hoaït ñoäng chöùa döõ lieäu veà caùc
hoaït ñoäng xaõ hoäi, soá naêm chöùa thôøi gian maø sinh vieân tham gia moãi hoaït ñoäng.
Moät sinh vieân tham gia nhieàu hoaït ñoäng.

Baøi 2:
Moät coâng ty kinh doanh baát ñoäng saûn caàn löu thoâng tin
• Coâng ty coù nhieàu vaên phoøng ñaët taïi nhieàu thaønh phoá. Thoâng tin veà moãi vaên
phoøng laø maõ soá (ñònh danh) vaø ñòa ñieåm.
• Moãi vaên phoøng coù moät hoaëc nhieàu nhaân vieân. Nhaân vieân coù maõ nhaân vieân vaø
teân nhaân vieân. Moät nhaân vieân chæ laøm taïi moät vaên phoøng.
• Moät vaên phoøng luoân coù moät tröôûng vaên phoøng. Tröôûng vaên phoøng phaûi laø moät
trong soá nhaân vieân laøm taïi vaên phoøng ñoù.
• Coâng ty caàn löu danh saùch caùc baát ñoäng saûn. Thoâng tin veà baát ñoäng saûn caàn coù
laø maõ baát ñoäng saûn (ñònh danh) vaø vò trí. Vò trí baát ñoäng saûn bao goàm teân
ñöôøng, thaønh phoá, maõ vuøng.
• Moãi baát ñoäng saûn chæ löu thoâng tin taïi moät vaên phoøng. Moät vaên phoøng coù theå
chöa coù danh saùch baát ñoäng saûn.
• Moãi baát ñoäng saûn coù moät hoaëc nhieàu ngöôøi chuû. Thoâng tin veà ngöôøi chuû goàm
coù maõ vaø teân. Moät ngöôøi coù theå laø chuû cuûa nhieàu baát ñoäng saûn. Caàn coù thoâng
tin phaàn traêm veà quyeàn sôû höõu trong tröôøng hôïp ñoàng sôû höõu.

Baøi 3:
Moät daøn nhaïc giao höôûng caàn löu caùc thoâng tin sau:
- Muøa bieåu dieãn coù ñònh danh laø ngaøy baét ñaàu (ngaøy, thaùng, naêm): trong moät muøa
bieåu dieãn coù nhieàu chöông trình hoaø nhaïc. Moät chöông trình hoøa nhaïc chæ bieåu
dieãn trong moät muøa bieåu dieãn.
- Chöông trình hoaø nhaïc coù ñònh danh laø soá cuûa chöông trình, thoâng tin khaùc laø
ngaøy bieåu dieãn (ngaøy, thaùng, naêm, giôø baét ñaàu). Moät hoaëc nhieàu taùc phaåm ñöôïc
bieåu dieãn trong moät chöông trình hoøa nhaïc. Thoâng thöôøng moät chöông trình hoaø

GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân

2/ 9
 Baøi taäp thieát keá CSDL
nhaïc ñöôïc dieãn nhieàu hôn moät laàn. Moät taùc phaåm coù theå chöa ñöôïc bieåu dieãn,
hoaëc ñöôïc bieåu dieãn trong moät hoaëc nhieàu chöông trình hoøa nhaïc.
- Taùc phaåm coù ñònh danh goàm teân taùc giaû vaø teân taùc phaåm. Moät soá taùc phaåm coù
nhieàu phaân ñoaïn. Moãi phaân ñoaïn coù dònh danh goàm soá vaø teân phaân ñoaïn.
- Nhaïc tröôûng ñieàu khieån chöông trình hoøa nhaïc coù ñònh danh laø maõ soá cuûa nhaïc
tröôûng. Thoâng tin khaùc laø teân cuûa nhaïc tröôûng. Moät nhaïc tröôûng coù theå chöa
ñieàu khieån chöông trình hoøa nhaïc naøo, hoaëc coù theå ñieàu khieån raát nhieàu chöông
trình hoaø nhaïc.
- Ngöôøi haùt solo coù ñònh danh laø maõ soá. Heä thoáng caàn löu thoâng tin moãi ngöôøi haùt
solo haùt taùc phaåm naøo cho chöông trình hoaø nhaïc naøo. Moät taùc phaåm coù khi caàn
moät hoaëc nhieàu ngöôøi haùt solo, coù khi khoâng. Moät ngöôøi haùt solo coù theå chöa haùt
cho taùc phaåm naøo. Daøn nhaïc giao höôûng muoán löu thoâng tin veà ngaøy cuoái cuøng
maø moãi ngöôøi haùt solo haùt cho moät taùc phaåm.

Baøi 4:
Moät coâng ty coù khoaûng 500 nhaân vieân. Coâng ty muoán quaûn lyù caùc nhaân vieân,
caùc kyõ naêng cuûa hoï, caùc döï aùn hoï ñöôïc phaân coâng vaø caùc phoøng ban maø hoï laøm
vieäc. Moãi nhaân vieân coù maõ nhaân vieân xaùc ñònh duy nhaát trong toaøn coâng ty, hoï teân
vaø ngaøy sinh. Neáu moät nhaân vieân hieän taïi coù vôï hoaëc choàng cuøng laøm trong coâng
ty, thì coâng ty caàn löu tröõ ngöôøi vôï hoaëc choàng ñoù vaø ngaøy keát hoân cuûa hoï. Neáu
vôï hoaëc choàng cuûa nhaân vieân laø ngöôøi ngoaøi coâng ty thì coâng ty khoâng löu nhöõng
thoâng tin naøy. Moãi nhaân vieân coù moät coâng vieäc, chaúng haïn nhö kyõ sö, thö kyù,...Taïi
moät thôøi ñieåm ngöôøi nhaân vieân chæ laøm moät coâng vieäc, vaø heä thoáng chæ caàn naém
giöõ coâng vieäc hieän taïi cuûa hoï maø thoâi.
Trong coâng ty coù 11 phoøng ban, teân caùc phoøng ban khoâng truøng nhau. Moãi
phoøng ban coù moät soá ñieän thoaïi. Moät nhaân vieân chæ thuoäc moät phoøng ban.
Ñeå coù ñöôïc nhieàu loaïi thieát bò duïng cuï khaùc nhau, moãi phoøng ban coù quan heä
vôùi nhieàu nhaø cung caáp. Moãi nhaø cung caáp cung caáp thieát bò cho nhieàu phoøng ban.
Heä thoáng caàn löu tröõ teân, ñòa chæ cuûa moãi nhaø cung caáp, vaø ngaøy laøm vieäc gaàn ñaây
nhaát giöõa moãi phoøng ban vaø moãi nhaø cung caáp.
Moät döï aùn coù nhieàu nhaân vieân laøm vieäc. Moãi nhaân vieân coù theå laøm vieäc cho
nhieàu döï aùn, nhöng chæ coù theå tham gia toái ña moät döï aùn trong moãi thaønh phoá.
Thoâng tin caàn löu laø thaønh phoá thuoäc tieåu bang naøo vaø daân soá cuûa thaønh phoá.
Moät nhaân vieân coù nhieàu kyõ naêng, chaúng haïn nhö leân keá hoaïch nhu caàu vaät tö,
kieåm tra baûn veõ,...Moãi kyõ naêng ñöôïc ñaët moät maõ soá ñeå phaân bieät vôùi caùc kyõ naêng
khaùc keøm chuù thích ñeå giaûi thích veà kyõ naêng ñoù. Moät nhaân vieân coù theå duøng moät
kyõ naêng naøo ñoù cuûa mình ñeå laøm vieäc cho nhieàu döï aùn. Heä thoáng caàn löu thoâng tin
veà vieäc nhaân vieân söû duïng nhöõng kyõ naêng naøo ñeå laøm vieäc cho döï aùn naøo. Coâng ty
phaûi söû duïng heát caùc kyõ naêng cuûa moät nhaân vieân ñeå phaân coâng vaøo caùc döï aùn, coù
nghóa laø ngöôøi nhaân vieân phaûi söû duïng kyõ naêng cuûa hoï vaøo ít nhaát moät döï aùn.
Thoâng tin caàn löu veà döï aùn goàm soá cuûa döï aùn vaø toång kinh phí öôùc ñoaùn cho döï aùn.

Baøi 5:
Moät coâng ty mua vaø baùn moät trong caùc loaïi ñoà cuõ nhö ñoà goã, quaàn aùo, ñoà söù,
ñaù quyù. Moãi maët haøng coù maõ maët haøng, ñaëc taû veà maët haøng, giaù ñaët haøng, tình
GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân
3/ 9
Baøi taäp thieát keá CSDL
traïng. Trong soá khaùch haøng cuûa coâng ty coù khaùch haøng chæ mua haøng, coù khaùch
haøng chæ baùn, coù khaùch haøng vöøa mua vöøa baùn vôùi coâng ty. Thoâng tin veà khaùch
haøng caàn löu laø maõ, teân vaø ñòa chæ. Khi coâng ty baùn haøng cho khaùch haøng, thoâng
tin caàn löu laø tieàn hoa hoàng, giaù baùn thaät söï, thueá baùn haøng vaø ngaøy baùn. Thueá
baèng khoâng laø tröôøng hôïp ñöôïc mieãn thueá. Khi mua haøng cuûa khaùch haøng, coâng
tin löu thoâng tin veà giaù mua, ngaøy mua, tình traïng haøng khi mua.

Baøi 6:
Moät tröôøng quoác teá coù ñeán 10 chi nhaùnh ôû khaép chaâu AÂu. Tröôøng löu giöõ caùc
thoâng tin sau veà moãi hoïc vieân ñaõ toát nghieäp: maõ hoïc vieân, teân hoïc vieân khi coøn
hoïc, queâ quaùn, thaønh phoá hieän taïi ngöôøi ñoù ñang soáng, teân vaø ñòa chæ hieän taïi cuûa
ngöôøi ñoù, teân ngaønh hoïc maø ngöôøi ñoù ñaõ theo hoïc. Moät hoïc vieân hoïc moät hoaëc hai
ngaønh. Ñeå giöõ ñöôïc moái lieân laïc chaët cheõ vôùi nhöõng hoïc vieân ñaõ toát nghieäp, nhaø
tröôøng naém giöõ caùc thoâng tin veà caùc hoäi nghò dieãn ra treân khaép theá giôùi. Moãi hoäi
nghò coù teân, ngaøy, ñòa ñieåm vaø loaïi (chaúng haïn nhö chieâu ñaõi, baùo caùo chuyeân
ñeà,...). Nhaø tröôøng caàn naém thoâng tin moãi hoïc vieân coù tham döï nhöõng hoäi nghò
naøo. Caùc vieân chöùc trong tröôøng seõ thoáng keâ caùc yù kieán cuûa caùc hoïc vieân cuõ khi
tham gia caùc hoäi nghò naøy. Khi caàn, nhaø tröôøng lieân laïc vôùi caùc hoïc vieân qua e-
mail, ñieän thoaïi hoaëc fax. YÙ kieán cuûa caùc hoïc vieân ñöôïc gôûi baèng moät trong caùc
caùch naøy. Khi moät vieân chöùc trong tröôøng bieát hoï seõ gaëp hoaëc noùi chuyeän vôùi moät
hoïc vieân cuõ, heä thoáng seõ in nhöõng thoâng tin môùi nhaát veà ngöôøi hoïc vieân ñoù vaø
nhöõng thoâng tin veà söï tham gia vaøo taát caû caùc hoäi nghò cuûa ngöôøi hoïc vieân ñoù trong
voøng hai naêm trôû laïi.

Baøi 7:
Saûn phaåm cuûa moät coâng ty ñoà goã (thuoäc tính cuûa saûn phaåm goàm maõ, ñaëc taû vaø
giaù) coù ít nhaát laø ba thaønh phaàn (thuoäc tính goàm maõ thaønh phaàn, ñaëc taû, ñôn vò
tính). Moãi thaønh phaàn ñöôïc söû duïng trong moät hoaëc nhieàu saûn phaåm. Löu yù raèng
caùc thaønh phaàn cuõng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå laép gheùp thaønh moät thaønh phaàn khaùc.
Caùc nguyeân lieäu thoâ cuõng ñöôïc xem nhö laø thaønh phaàn. Chuùng ta caàn bieát moãi
thaønh phaàn tham gia vôùi soá löôïng laø bao nhieâu trong caáu thaønh moät thaønh phaàn
khaùc hoaëc moät saûn phaåm.

Baøi 8:
Moät beänh vieän coù nhieàu khu chöõa trò. Moät khu chöõa trò coù soá cuûa khu (ñònh
danh) vaø teân. Beänh nhaân goàm hai loaïi: beänh nhaân noäi truù vaø beänh nhaân ngoaïi truù.
Beänh nhaân coù maõ beänh nhaân , teân vaø ngaøy sinh. Caùc baùc só coù maõ baùc só vaø teân.
Baùc só coù theå tieáp nhaän hoaëc ñieàu trò beänh nhaân.
Moãi giöôøng beänh coù soá giöôøng, soá phoøng vaø soá khu chöõa trò. Thuoác men hoaëc
duïng cuï duøng ñeå chöõa beänh ñöôïc goïi chung laø vaät tö, coù maõ, ñaëc taû vaø ñôn giaù.
Caùc nhaân vieân trong beänh vieän coù maõ soá vaø teân.
Moät söï chöõa trò laø baát kyø moät cuoäc xeùt nghieäm hoaëc moäït coâng vieäc ñieàu trò naøo
ñoù maø moät baùc só thöïc hieän cho moät beänh nhaân. Moät söï chöõa trò coù ñònh danh laø
moät maõ soá bao goàm soá vaø teân cuûa söï chöõa trò ñoù.

GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân

4/ 9
Baøi taäp thieát keá CSDL
Moãi nhaân vieân cuûa beänh vieän laøm vieäc trong moät hoaëc nhieàu khu chöõa trò. Moãi
khu coù ít nhaát moät nhaân vieân. Beänh vieän caàn thoáng keâ soá giôø laøm vieäc trong moät
tuaàn cuûa moãi nhaân vieân taïi moät khu chöõa trò.
Moãi khu chöõa trò coù moät y taù tröôûng.
Beänh nhaân ngoaïi truù khoâng coù giöôøng naèm. Giöôøng coù theå khoâng coù beänh
nhaân. Moät beänh nhaân ñang ñöôïc chöõa trò coù moät baùc só theo doõi. Moät baùc só coù theå
theo doõi nhieàu beänh nhaân hoaëc khoâng theo doõi beänh nhaân naøo.
Moät baùc só coù theå thöïc hieän nhieàu laàn chöõa trò cho nhieàu beänh nhaân. Moät beänh
nhaân ñöôïc chöõa trò nhieàu laàn bôûi nhieàu baùc só. Beänh vieän caàn bieát moãi laàn chöõa trò,
beänh nhaân ñöôïc chöõa trò bôûi baùc só naøo, ngaøy chöõa trò, thôøi gian chöõa trò vaø keát
quaû.
Moät beänh nhaân caàn nhieàu thuoác men vaø duïng cuï. Moãi loaïi thuoác men hay duïng
cuï coù theå ñöôïc söû duïng cho nhieàu beänh nhaân hoaëc chöa ñöôïc söû duïng. Beänh vieän
caàn thoáng keâ ngaøy, thôøi gian, soá löôïng vaø toång soá tieàn (soá löôïng x ñôn giaù) cho
moät loaïi thuoác men hay duïng cuï moãi laàn söû duïng cho beänh nhaân.

Caùc caâu hoûi boå sung:

1. Trong ERD treân coù caàn thieát keá caùc thöïc theå yeáu hay khoâng, neáu coù thì laø
nhöõng thöïc theå naøo?
2. Beänh vieän coù phaûi laø moät trong caùc kieåu thöïc theå trong ERD hay khoâng?
3. Anh hay chò coù caàn hoûi theâm ñieàu gì ñeå coù theå hieåu roõ hôn nhu caàu löu tröõ döõ
lieäu cuûa beänh vieän hay khoâng?
4. Haõy moâ taû theâm nhöõng ñieàu anh hay chò thaáy caàn thieát vaø veõ ERD coù keøm
nhöõng ñieàu ñoù.
5. Theo moâ taû treân, vaät tö laø caùc thuoác men vaø duïng cuï ñieàu trò cho beänh nhaân.
Anh hay chò haõy xeùt xem neáu tivi ñöôïc ñaët trong phoøng thì tivi coù theå ñöôïc xem
laø vaät tö ñeå tính vaøo chi phí chöõa trò cho beänh nhaân ñöôïc hay khoâng? Taïi sao?
6. Giaû söû thuoäc tính soá cuûa giöôøng beänh laø thuoäc tính keát hôïp bao goàm soá cuûa khu
chöõa trò, soá phoøng vaø soá giöôøng. Haõy söûa laïi ERD cho phuø hôïp.
7. Giaû söû caàn boå sung thoâng tin nhö sau: moãi khu chöõa trò coù nhieàu phoøng, moãi
phoøng caàn löu nhöõng thieát bò, tieän nghi trong phoøng ñeå tính vaøo tieàn vieän phí cuûa
beänh nhaân. Haõy söûa laïi ERD cho phuø hôïp.
8. ERD ñaõ veõ coù cho pheùp hai baùc só thöïc hieän vieäc chöõa trò cho moät beänh nhaân
cuøng moät thôøi ñieåm hay khoâng? Haõy xem xeùt laïi tröôøng hôïp naøy vaø söûa laïi ERD
cho phuø hôïp. Haõy boå sung nhieàu giaû thieát maø anh hay chò thaáy caàn thieát cho tình
huoáng naøy.
9. ERD ñaõ veõ coù cho pheùp moät baùc só chöõa trò cho moät beänh nhaân nhieàu laàn nhöng
cuøng moät caùch chöõa trò hay khoâng? Neáu khoâng, haõy söûa laïi ERD.
10. Giaû söû caùc nhaân vieân, baùc só vaø beänh nhaân coù chung caùc thuoäc tính nhö sau: maõ
soá (ñònh danh), teân, ñòa chæ, thaønh phoá sinh soáng, ngaøy sinh vaø soá ñieän thoaïi. Caùc
thuoäc tính khaùc nhau laø: nhaân vieân coù ngaøy vaøo laøm, baùc só coù chuyeân moân vaø
beänh nhaân coù ngaøy ñeán beänh vieän. Moät baùc só hoaëc moät nhaân vieân cuõng coù theå laø
beänh nhaân. Beänh nhaân noäi truù caàn thoâng tin veà ngaøy nhaäp vieän, beänh nhaân ngoaïi
truù caàn thoâng tin laø caùc laàn taùi khaùm. Moãi laàn taùi khaùm coù ngaøy taùi khaùm (chæ laø

GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân

5/ 9
Baøi taäp thieát keá CSDL
danh hieäu rieâng phaàn) vaø ghi chuù. Moät theå hieän cuûa moät laàn taùi khaùm khoâng theå
toàn taïi neáu khoâng coù theå hieän beänh nhaân ngoaïi truù. Haõy söûa ERD cho phuø hôïp.
11. Caùc nhaân vieân ñöôïc chia laøm hai nhoùm: y taù, kyõ thuaät vieân. Chæ coù y taù laø coù
thuoäc tính chöùng chæ, chöùng chæ chöùa thoâng tin veà trình ñoä chuyeân moân. Chæ coù kyõ
thuaät vieân coù thuoäc tính laø kyõ naêng. Moãi y taù laøm vieäc taïi moät khu chöõa trò. Y taù
tröôûng taïi moät khu chöõa trò phaûi coù chöùng chæ ‘RN’. Moãi kyõ thuaät vieân laøm vieäc
cho moät hoaëc nhieàu phoøng thí nghieäm. Thuoäc tính cuûa phoøng thí nghieäm coù maõ
soá vaø teân. Moät phoøng thí nghieäm coù ít nhaát moät kyõ thuaät vieân. Haõy söûa ERD cho
phuø hôïp vôùi nhöõng moâ taû môùi.
12. Vôùi quy luaät nghieäp vuï :” Y taù tröôûng taïi moät khu chöõa trò phaûi coù chöùng chæ
‘RN’”, ñoái töôïng naøo laø ñoái töôïng bò raøng buoäc, ñoái töôïng raøng buoäc? Moät trong
hai loaïi ñoái töôïng treân coù theå laø moät thöïc theå, moät thuoäc tính, moät moái quan heä
hay moät ñoái töôïng naøo khaùc hay khoâng?

Baøi 9:
a) Ñeå xaây döïng cô sôû döõ lieäu cho öùng duïng löu tröõ vaø truy xuaát thoâng tin veà moät
kyø World Cup, ngöôøi ta ñöa ra nhöõng nhu caàu döõ lieäu nhö sau:

Thoâng tin veà caàu thuû goàm: maõ caàu thuû (xaùc ñònh duy nhaát moät caàu thuû), teân, ngaøy
sinh, quoác tòch (moãi caàu thuû chæ coù 1 quoác tòch), caâu laïc boä hieän taïi vaø caâu laïc boä
gaàn ñaây nhaát maø caàu thuû tham gia, ngaøy chuyeån ñoåi giöõa 2 caâu laïc boä naøy vaø giaù
chuyeån nhöôïng. Thoâng tin veà caâu laïc boä caàn coù teân caâu laïc boä (xaùc ñònh duy nhaát
moät caâu laïc boä) vaø quoác gia chöùa caâu laïc boä.

Trong moät kyø World Cup, caàu thuû coù quoác tòch nöôùc naøo thì tham gia ñoäi boùng cuûa
nöôùc ñoù. Moät caàu thuû coù moät vò trí ñaù trong ñoäi boùng. Moät ñoäi boùng coù 11 caàu thuû
chính thöùc , 11 caàu thuû döï bò, moät huaán luyeän vieân tröôûng vaø 2 huaán luyeän vieân
phoù. Hai traän lieân tieáp maø moät ñoäi boùng tham gia phaûi caùch nhau ít nhaát laø 2 ngaøy.

Moät traän ñaáu coù maõ traän ñaáu (xaùc ñònh duy nhaát moät traän ñaáu) bao goàm ngaøy, giôø,
saân thi ñaáu. Moãi traän ñaáu coù 2 ñoäi boùng cuûa 2 nöôùc tham gia. Troïng taøi chính vaø 2
troïng taøi bieân phaûi khaùc quoác tòch 2 ñoäi boùng.

Heä thoáng caàn löu thoâng tin veà vieäc laøm baøn cuõng nhö soá theû vaøng, theû ñoû cuûa moãi
caàu thuû trong moãi traän ñaáu.

b)- Haõy söûa ERD treân cho öùng duïng löu tröõ thoâng tin khoâng chæ cho moät kyø maø laø
taát caû caùc kyø World Cup.

Baøi 10:
Heä thoáng quaûn lyù vieäc söû duïng ñieän trong moät coâng ty ñieän löïc taïi moät
thaønh phoá. Coâng ty coù nhieàu chi nhaùnh. Moãi chi nhaùnh coù teân chi nhaùnh (khoùa),
ñòa ñieåm. Moãi chi nhaùnh quaûn lyù vieäc phaân phoái ñieän töø nhieàu traïm ñieän. Moät
traïm ñieän chæ thuoäc moät chi nhaùnh. Moãi traïm ñieän ñöôïc ñaët teân döïa vaøo ñòa danh

GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân

6/ 9
Baøi taäp thieát keá CSDL
nôi ñaët traïm. Teân traïm coù theå truøng giöõa caùc traïm trong caùc chi nhaùnh khaùc nhau,
nhöng trong moät chi nhaùnh khoâng coù traïm truøng teân.
Moãi khaùch haøng coù theå thueâ bao nhieàu ñieän keá. Moät ñieän keá chæ thuoäc moät
khaùch haøng. Thoâng tin veà khaùch haøng caàn coù maõ khaùch haøng (khoùa), teân, ñòa chæ,
soá ñieän thoaïi. Moät ñieän keá söû duïng ñieän töø moät traïm ñieän. Taát caû ñieän keá cuûa moät
khaùch haøng chæ söû duïng ñieän töø caùc traïm do moät chi nhaùnh quaûn lyù. Soá cuûa ñieän keá
ñöôïc ñaët khoâng truøng nhau trong toaøn thaønh phoá.
Moãi ñònh kyø (haøng thaùng), nhaân vieân ghi ñieän seõ ghi chæ soá cuûa ñieän keá. Soá
kwh moät ñieän keá söû duïng trong thaùng môùi nhaát laø hieäu giöõa chæ soá môùi nhaát vaø chæ
soá thaùng tröôùc. Taát caû caùc chæ soá haøng thaùng ñeàu ñöôïc löu giöõ. Moãi chæ soá ñöôïc ghi
caàn keøm theâm thoâng tin laø teân cuûa nhaân vieân ghi ñieän.

Baøi 11:
Moät tröôøng PTCS caàn xaây döïng heä thoáng quaûn lyù hoïc sinh. Tröôøng coù 4 khoái
lôùp töø lôùp 6 ñeán lôùp 9. Moãi khoái coù caùc lôùp ñöôïc ñaët teân goàm khoái vaø thöù töï ñeå
phaân bieät caùc lôùp trong cuøng khoái. Chaúng haïn khoái 7 coù 5 lôùp coù caùc teân lôùp 7/1,
7/2,...,7/5. Thoâng tin caàn löu cho hoïc sinh laø maõ hoïc sinh (xaùc ñònh duy nhaát moät
hoïc sinh trong toaøn tröôøng), teân hoïc sinh, ngaøy sinh, phaùi, caùc anh chò em ruoät
cuøng hoïc trong tröôøng (ñeå mieãn giaûm tieàn xaây döïng tröôøng). Moãi hoïc sinh hoïc lôùp
naøo caàn löu theâm thoâng tin veà naêm hoïc. Ví duï hoïc sinh “Leâ Haø” hoïc lôùp 6/3 trong
naêm hoïc 2001-2002. Giaû söû trong moät naêm hoïc khoâng cho pheùp hoïc sinh chuyeån
ñoåi lôùp.

Moãi khoái lôùp coù caùc moân hoïc quy ñònh. Moät naêm hoïc coù hoïc kyø 1 vaø hoïc kyø 2.
Moãi moân trong moät hoïc kyø, moät hoïc sinh coù caùc ñieåm kieåm tra nhö sau: khoâng
hoaëc nhieàu laàn kieåm tra mieäng, khoâng hoaëc nhieàu laàn kieåm tra 15 phuùt, 2 laàn kieåm
tra 1 tieát vaø 1 laàn thi hoïc kyø.

Ñeå coù theâm thoâng tin in vaøo phieáu lieân laïc vaø hoïc baï, heä thoáng caàn löu hoï teân
vaø ñòa chæ giaùo vieân chuû nhieäm cuûa moãi lôùp, hoï teân giaùo vieân daïy moân maø sinh
vieân hoïc trong moãi naêm hoïc (Trong moät naêm hoïc khoâng coù söï thay ñoåi giaùo vieân
daïy vaø giaùo vieân chuû nhieäm). Giaû söû caùc giaùo vieân trong tröôøng khoâng coù hoï teân
truøng nhau. Moãi giaùo vieân coù theå daïy nhieàu moân nhöng trong moät naêm hoïc daïy
khoâng quaù 2 moân. Trong moät naêm hoïc moät giaùo vieân coù theå khoâng chuû nhieäm
hoaëc chæ chuû nhieäm moät lôùp. Giaùo vieân chuû nhieäm lôùp naøo thì daïy ít nhaát 1 moân
cho lôùp ñoù.

Moãi hoïc sinh chæ ñöôïc löu ban 1 laàn cho moät lôùp vaø khoâng quaù 2 laàn trong suoát
chöông trình PTCS.

Cô sôû döõ lieäu ñöôïc xaây döïng caàn traû lôøi ñöôïc caùc truy vaán sau:
- Tính ñieåm trung bình trong moät hoïc kyø ñoái vôùi 1 moân, ñoái vôùi taát caû caùc
moân cho moät hoïc sinh (giaû söû khoâng coù heä soá phaân bieät giöõa caùc moân).

GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân

7/ 9
Baøi taäp thieát keá CSDL
- Tính tæ leä phaàn traêm soá hoïc sinh gioûi, khaù, trung bình trong moät lôùp, trong
moät khoái. Giaû söû caùch xeáp loaïi hoïc sinh ñöôïc thöïc hieän theo moät tieâu
chuaån naøo ñoù döïa treân ñieåm kieåm tra cuûa hoïc sinh.
- Xeùt ñieàu kieän toát nghieäp cho hoïc sinh (giaû söû chæ xeùt veà hoïc löïc).
- In phieáu lieân laïc vaø hoïc baï cho hoïc sinh.

Baøi 12:
Heä thoáng ñöôïc söû duïng ñeå quaûn lyù vieäc möôïn saùch trong moät thö vieän. Caùc taøi
lieäu cho ñoäc giaû möôïn coù caùc thuoäc tính laø maõ taøi lieäu (khoùa), teân taøi lieäu (töïa ñeà).
Taøi lieäu goàm 2 loaïi: saùch vaø baùo_taïp chí.
Moãi töïa ñeà saùch caàn ñöôïc bieát do taùc giaû naøo vieát. Thoâng tin veà taùc giaû
goàm maõ taùc giaû (khoùa), teân taùc giaû, naêm sinh. Moät taùc giaû vieát nhieàu saùch, moät
saùch coù theå ñoàng taùc giaû.
Moãi töïa ñeà saùch coù nhieàu laàn xuaát baûn (taùi baûn). Thoâng tin veà moät laàn xuaát
baûn goàm coù: laàn xuaát baûn, naêm xuaát baûn, khoå giaáy, soá trang, nhaø xuaát baûn, giaù, coù
hoaëc khoâng keøm ñóa CD. Laàn xuaát baûn ñöôïc ñaùnh soá 1, 2, 3, ... cho moãi töïa ñeà
saùch, do ñoù coù söï truøng nhau giöõa caùc töïa ñeà saùch khaùc nhau.
Moãi laàn xuaát baûn moät töïa ñeà saùch, thö vieän nhaäp vaøo nhieàu cuoán saùch. Moãi
cuoán saùch naøy ñöôïc quaûn lyù rieâng döïa vaøo soá thöù töï ñöôïc ñaùnh soá töø 1, 2, 3,
...trong soá caùc cuoán saùch cuøng töïa ñeà vaø cuøng moät laàn xuaát baûn. Khi cho ñoäc giaû
möôïn, thoâng tin ghi trong theû ñoäc giaû phaûi xaùc ñònh chính xaùc cuoán naøo. Thoâng tin
veà moãi cuoán saùch naøy coøn coù theâm tình traïng ñeå löu tình traïng hieän taïi cuûa saùch
(toát, raùch, maát trang,...).
Khaùc vôùi vieäc cho möôïn saùch, vieäc cho möôïn baùo_taïp chí khoâng caàn chæ
chính xaùc tôø naøo trong soá caùc tôø cuøng töïa ñeà vaø cuøng moät laàn xuaát baûn. Tuy nhieân
trong soá naøy (cuøng töïa ñeà vaø cuøng moät laàn xuaát baûn), ñoäc giaû moãi laàn chæ coù theå
möôïn 1 tôø.
Moãi töïa ñeà baùo_taïp chí caàn caùc thoâng tin: naêm baét ñaàu phaùt haønh, ñònh kyø
(haøng ngaøy, haøng tuaàn hay haøng thaùng), nhaø xuaát baûn; ñoái vôùi moãi kyø xuaát baûn
caàn bieát soá löôïng tôø thö vieän nhaäp veà, soá löôïng tôø coøn laïi trong thö vieän hieän taïi
(thuoäc tính naøy ñöôïc tính töø soá tôø thö vieän nhaäp veà tröø ñi soá tôø ñang coù ñoäc giaû
möôïn).
Thoâng tin veà ñoäc giaû goàm soá theû ñoäc giaû (khoùa), ngaøy caáp theû, teân, ngheà nghieäp,
phaùi. Moãi laàn ñoäc giaû coù theå möôïn nhieàu saùch cuõng nhö baùo_taïp chí, thoâng tin caàn
löu laø ngaøy möôïn vaø ngaøy traû cho töøng taøi lieäu möôïn.

Baøi 13:
Moät coâng ty du lòch chuyeân toå chöùc caùc chuyeán du lòch cho caùc khaùch haøng laø
caùc cô quan ñôn vò ñi theo taäp theå. Khi coù nhu caàu, khaùch haøng seõ ñöôïc nhaân vieân
cuûa coâng ty cung caáp ñaày ñuû caùc thoâng tin ñeå khaùch haøng choïn löïa ñeå toå chöùc moät
chuyeán du lòch theo yù muoán cuûa khaùch haøng. Khi ñaõ thoûa thuaän veà taát caû caùc dòch
vuï maø coâng ty bao troïn goùi, khaùch haøng seõ kyù hôïp ñoàng vôùi coâng ty veà caùc chi tieát
cuûa chuyeán ñi vaø toång chi phí maø khaùch haøng phaûi traû cho coâng ty. Thoâng tin veà
khaùch haøng khi kyù hôïp ñoàng chæ caàn toång soá ngöôøi trong ñoaøn, trong ñoù coù bao
nhieâu treû em döôùi 12 tuoåi.
GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân
8/ 9
Baøi taäp thieát keá CSDL

Caùc thoâng tin maø coâng ty cung caáp cho khaùch haøng bao goàm: caùc thaønh phoá
maø chuyeán du lòch seõ ñi ngang qua, caùc khaùch saïn nhaø haøng taïi moãi thaønh phoá, caùc
ñieåm tham quan taïi caùc thaønh phoá vaø caùc ñieåm tham quan naèm treân ñöôøng ñi giöõa
caùc thaønh phoá, caùc loaïi phöông tieän coù theå coù cho moãi ñoaïn ñöôøng (xe hôi, maùy
bay, xe löûa).

Ñoái vôùi moãi loaïi phöông tieän treân moãi ñoaïn ñöôøng, coâng ty caàn löu tröõ saün
thoâng tin veà thôøi gian ñi, caùc haïng veù khaùc nhau. Ñoái vôùi xe hôi thì giaù tieàn seõ tính
theo loaïi xe (tuøy thuoäc soá choã ngoài vaø coù maùy laïnh hay khoâng), moãi ñoaïn haønh
trình maø khaùch haøng choïn xe hôi thì khaùch seõ choïn soá chieác xe vaø loaïi cuûa moãi
chieác theo yù muoán. Ñoái vôùi xe löûa thì coù caùc haïng veù: veù ngoài, veù naèm; tieàn veù
tính theo ñaàu ngöôøi, coù giaûm giaù cho treû em. Ñoái vôùi maùy bay cuõng tính theo ñaàu
ngöôøi, chæ coù hai giaù: giaù veù ngöôøi lôùn vaø giaù veù treû em.

Coù theå coù nhöõng thaønh phoá maø chuyeán du lòch ñi ngang qua maø khoâng gheù laïi.
Ñoái vôùi nhöõng thaønh phoá coù gheù laïi, chi tieát hôïp ñoàng coù ghi kyõ löôõng veà thôøi gian
ñeán cuõng nhö thôøi gian rôøi khoûi thaønh phoá. Trong thôøi gian naùn laïi thaønh phoá, hôïp
ñoàng cuõng ghi roõ khaùch haøng seõ ñöôïc ôû khaùch saïn loaïi naøo. Moãi taäp theå khaùch
haøng khi gheù moät thaønh phoá chæ ôû trong moät khaùch saïn. Loaïi khaùch saïn goàm coù 2
sao, 3 sao, 4 sao. Trong hôïp ñoàng caàn ghi roõ ñoái vôùi moãi khaùch saïn coâng ty seõ thueâ
cho khaùch haøng bao nhieâu phoøng ñôn, bao nhieâu phoøng ñoâi.

Chuyeán du lòch maø coâng ty bao troïn goùi cho khaùch haøng seõ gheù nhöõng nôi tham
quan do khaùch haøng töï choïn, moãi nôi tham quan thöôøng döøng chaân moät khoaûng
thôøi gian ngaén (khaùch haøng cuõng caàn phaûi yeâu caàu cuï theå tröôùc khi kyù hôïp ñoàng).
Giaù veù tham quan tính treân ñaàu ngöôøi (chæ tính cho ngöôøi lôùn) seõ ñöôïc tính vaøo chi
phí trong hôïp ñoàng.

Veà vaán ñeà aên uoáng, coâng ty chæ ñöa ra caùc ñôn giaù cho moãi khaåu phaàn cho moãi
böõa aên. Tieàn aên seõ ñöôïc tính döïa theo thoâng tin maø khaùch haøng ñaêng kyù tröôùc khi
kyù hôïp ñoàng: soá khaåu phaàn trong moãi böõa aên saùng, tröa vaø toái, loaïi ñôn giaù cuûa
moãi khaåu phaàn.

Anh (hay chò) haõy thieát keá ERD vaø löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu theo moâ hình quan heä cho
öùng duïng treân. Heä thoáng caàn löu thoâng tin sao cho coù theå in ra baûn hôïp ñoàng chi
tieát sau khi khaùch haøng ñaõ choïn löïa caùch thöùc toå chöùc chuyeán du lòch theo yù muoán.
Trong hôïp ñoàng phaûi lieät keâ roõ veà lòch trình cuûa chuyeán ñi: ngaøy giôø khôûi haønh,
ngaøy giôø ñeán töøng ñòa ñieåm coù ôû laïi, ngaøy giôø veà laïi thaønh phoá xuaát phaùt. Toång chi
phí hôïp ñoàng seõ ñöôïc tính töï ñoäng döïa treân caùc ñôn giaù maø heä thoáng ñaõ löu tröõ.
Löu yù raèng khi coù thay ñoåi veà ñôn giaù, heä thoáng chæ caàn löu ñôn giaù môùi nhaát.

Baøi 14: Haõy moâ taû, veõ ERD vaø thieát keá löôïc ñoà CSDL theo moâ hình quan heä cho
moät öùng duïng do caùc anh chò töï choïn.
- HEÁT -
GV: Nguyeãn Ngoâ Baûo Traân
9/ 9