Professional Documents
Culture Documents
B UOÅI 4 :
NGHEÄ THUAÄT UÛY QUYEÀN
Phaàn 1
UÛY QUYEÀN LAØ GÌ ?
“UÛy quyeàn laø ngheä thuaät hoaøn thaønh
coâng vieäc thoâng qua noã löïc cuûa ngöôøi
khaùc. Ñieàu naøy theå hieän loøng tin cuûa
baïn vaøo ngöôøi khaùc ñeå giao phoù coâng
vieäc maø, neáu khoâng, chính baïn phaûi
laøm”
Dickinson
Chuù yù !
- UÛy quyeàn khoâng khoâng phaûi laø giao
vieäc.
- UÛy quyeàn khoâng phaûi laø choã ñeå
baïn “toáng khöù” (dumping) nhöõng
coâng vieäc maø baïn khoâng thích laøm.
- UÛy quyeàn khoâng phaûi laø töø boû
traùch nhieäm.
- UÛy quyeàn bao haøm 3 khaùi nieäm quan
troïng : traùch nhieäm, quyeàn haïn vaø
traùch nhieäm cuoái cuøng.
1
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
quyeàn ?
o Moät soá giaû ñònh cuûa baïn :
- Hoï khoâng ñaùng ñöôïc nhö vaäy
- Hoï khoâng thích coù theâm vieäc …
o Söï sôï haõi :
- Toâi khoâng muoán hoï bieát nhieàu quaù !
- Neáu hoï laøm sai, toâi seõ bò khieån
traùch !
o Nieàm tin caù nhaân :
- Toâi coù theå laøm vieäc ñoù toát hôn
nhieàu
- Neáu chính tay toâi laøm thì seõ nhanh hôn
nhieàu
- Toâi thích luùc naøo cuõng baän roän.
2
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
1.
Chuaån
bò
3. Gaëp
5. Theo
gôõ
doõi
4. Hôïp
ñoàng
1. CHUAÅN BÒ :
Baïn haõy töï hoûi
- Nhöõng muïc tieâu vaø keát quaû mong
ñôïi cuûa coâng vieäc laø gì ?
- Keát quaû coâng vieäc ñöôïc ño löôøng nhö
theá naøo ?
- Caàn bao nhieâu thôøi gian ñeå thöïc hieän
coâng vieäc ?
- Caàn nhöõng nguoàn löïc vaø hoå trôï gì
ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc ?
- Caàn thaåm quyeàn ñeán möùc ñoä naøo ?
- Toâi ñaõ laøm baûn yeáu löôïc coâng taùc
chöa ?
- Toâi coù saün saøng toû ra linh hoaït khi
gaëp ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn hay
khoâng ?
2. LÖÏA CHOÏN :
Baïn haõy töï hoûi.
- Ai coù theå laøm coâng vieäc naøy ?
- Ai coù theå phaùt trieån thoâng qua coâng
vieäc naøy ?
- Ai caàn phaûi ñöôïc giao traùch nhieäm
nhieàu hôn ?
- Hieän taïi ai coù theå laøm coâng vieäc
3
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
naøy ?
- Ai caàn ñöôïc phaùt trieån kyõ naêng trong
moät lónh vöïc ñaëc thuø ?
- Coâng vieäc coù khaån caáp hay khoâng ?
- Coøn nhöõng ñieàu gì caàn phaûi caân
nhaéc hay khoâng ?
3. GAËP GÔÕ :
Baïn haõy töï hoûi.
- Baïn ñaõ thaûo luaän veà nhöõng muïc
tieâu vaø keát quaû mong ñôïi chöa ?
- Baïn ñaõ thaûo luaän veà tieâu chuaån
hoaøn thaønh coâng vieäc vaø haïn ñònh
thôøi gian chöa ?
- Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn coù bieát veà
nhöõng nguoàn löïc coù saün vaø phaïm vi
quyeàn haïn cuûa anh / chò ta khoâng ?
- Baïn ñaõ gaëp tröïc dieän ngöôøi ñöôïc uûy
quyeàn ñeå giaûi thích roõ moïi vaán ñeà
chöa ?
- Baïn coù noùi vôùi ngöôøi ñöôïc uûy
quyeàn laø taïi sao baïn choïn anh / chò ta
hay khoâng ?
- Baïn coù ñeå cho ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn
ñöôïc töï do quyeát ñònh phaûi laøm coâng
vieäc nhö theá naøo khoâng ?
4. HÔÏP ÑOÀNG :
Nhöõng ñieåm chính maø baïn
phaûi thoûa thuaän
- Baûn chaát vaø phaïm vi coâng vieäc
- Keát quaû mong ñôïi
- Ngöôøi coäng söï seõ ñöôïc ñaùnh giaù nhö
theá naøo ?
- Haïn thôøi gian hoaøn thaønh coâng vieäc.
- Phaïm vi thaåm quyeàn caàn thieát.
-
4
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
5. THEO DOÕI :
Baïn caàn phaûi laøm gì ?
- Chæ kieåm tra vaøo nhöõng thôøi ñieåm
ñaõ thoûa thuaän.
- Luoân luoân saün saøng.
- Hoå trôï vaø giuùp ñôõ khi caàn thieát
- Cung caáp ñuû nguoàn löïc ñeå hoaøn
thaønh coâng vieäc.
- Luoân ñoäng vieân coå vuõ.
6. KIEÅM ÑIEÅM :
Baïn haõy töï hoûi.
- Coâng vieäc coù ñöôïc hoaøn thaønh nhö
nhöõng muïc tieâu ñaët ra ban ñaàu hay
khoâng ?
- Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn coù phaùt
trieån thoâng qua coâng vieäc hay
khoâng ?
- Baïn coù caûm thaáy haøi loøng vôùi keát
quaû coâng vieäc khi giöõ vai troø ngöôøi
uûy quyeàn hay khoâng ?
- Baïn seõ laøm gì laàn sau ñeå naâng cao
chaát löôïng uûy quyeàn ?
5
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Phaàn 2
UÛy quyeàn laø moät phaàn quan troïng trong tieán trình quaûn lyù : hoaøn
thaønh coâng vieäc thoâng qua ngöôøi khaùc. Thaät khoâng may laø kyõ naêng
naøy laïi thöôøng ñöôïc thöïc hieän moät caùch vuïng veà vaø haàu heát caùc
nhaø quaûn lyù ñeàu khoâng caûm thaáy töï tin khi thöïc hieän vieäc uûy
quyeàn. Keát quaû laø nhieàu ngöôøi trong hoï phaûi gaùnh chòu nhöõng haäu
quaû nghieâm troïng do coá gaéng töï laøm moïi vieäc moät mình.
UÛy quyeàn laø caùch duy nhaát ñeå thöïc hieän ñaày ñuû caùc coâng vieäc
thoâng qua ngöôøi khaùc vaø phaùt huy heát tieàm naêng cuûa cô quan, toå
chöùc. Hôn löõa, chuùng ta ñaõ töï löøa doái khi cho raèng moät ngöôøi coù theå
laøm heát moïi chuyeän. Baïn haõy thöû nghó ñeán haøng loaït caùc coâng vieäc
quaûn lyù bò boû qua maø ñaùng leõ chuùng phaûi ñöôïc quan taâm thích
ñaùng.
UÛy quyeàn laø trao cho nhaân vieân thaåm quyeàn vaø caùc nguoàn löïc ñeå
thöïc hieän moät coâng taùc. Noù coøn mang yù nghóa ñoäng vieân hoï. Tuy
nhieân nhaø quaûn lyù vaãn laø ngöôøi chòu traùch nhieäm veà keát quaû cuoái
cuøng, vaø vì vaäy, thaät laø voâ lyù khi tin raèng giöõa vieäc phaân phoái
coâng vieäc roài queân baúng noù ñi vaø uûy quyeàn coù ñieåm töông ñoàng
ñaâu ñaáy. Thaät khoâng may laø nhieàu ngöôøi khoâng nhìn thaáy ñöôïc söï
khaùc bieät naøy.
UÛy quyeàn laø gì ?
UÛy quyeàn laø cho moät ngöôøi bieát yeâu caàu veà keát quaû coâng vieäc
vaø trao cho anh ta thaåm quyeàn, töùc laø “Haõy laøm theo caùch cuûa anh
vaø yeâu caàu ñöôïc hoå trôï neáu anh thaáy caàn”.
UÛy quyeàn coù theå ñònh nghóa ñôn giaûn laø vieäc moät nhaø quaûn lyù giao
cho moät ngöôøi coäng söï thaåm quyeàn ñeå haønh ñoäng vaø ra quyeát ñònh
thay cho nhaø quaûn lyù ñoù. Nhö vaäy noù haøm yù roäng hôn laø “thöïc hieän
coâng vieäc thoâng qua ngöôøi khaùc” maëc duø ñaây cuõng laø moät phaàn
cuûa noù. Nhö trong hai ñònh nghóa treân ñaây ñaõ ñeà caäp, uûy quyeàn laø
giao cho nhaân vieân thaåm quyeàn ñeå tieán haønh moät coâng taùc vaø
quyeàn chuyeân quyeát coâng taùc ñoù ñöôïc hoaøn thaønh nhö theá naøo.
Ñoàng thôøi baïn phaûi chòu traùch nhieäm veà keát quaû cuoái cuøng cuûa
coâng taùc ñoù, vì daàu sao chính baïn laø nhaø quaûn lyù. UÛy quyeàn coù
theå ôû nhieàu möùc ñoä khaùc nhau.
UÛy quyeàn khoâng phaûi chæ laø “phaân phoái coâng vieäc”, hoaëc laø “ra
meänh leänh vaø chæ thò”.
Khi noùi veà uûy quyeàn chuùng toâi muoán noùi ñeán uûy quyeàn moät caùch
hieäu quaû. Nhieàu nhaø quaûn lyù ngôõ raèng mình ñang uûy quyeàn nhöng
thaät ra hoï chæ thoaùi thaùc coâng vieäc hoaëc ñôn giaûn chæ laø ra leänh cho
nhaân vieân phaûi laøm gì maø thoâi. Chuùng toâi cho raèng uûy quyeàn
khoâng hieäu quaû cuõng gioáng nhö khoâng uûy quyeàn gì caû maø thoâi.
Thoaùi thaùc traùch nhieäm hoaëc chæ thuaàn tuùy ra leänh ñeàu coù haïi cho
uy tín cuûa baïn vaø hieäu quaû cuûa cô quan, toå chöùc. Neáu baïn khoâng uûy
quyeàn moät caùch hieäu quaû baïn coù theå gaëp nhöõng haäu quaû sau ñaây
:
6
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
7
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
phaùt trieån hoaëc phaùt huy saùng kieán. Coâng vieäc seõ hoaøn taát, nhöng
nhaân vieân khoâng ñöôïc lôïi gì vaø cô quan cuõng vaäy veà laâu veà daøi.
Trong ví duï sau cuøng, oâng Ñaïo ít nhaát laø taïo cô hoäi cho ngöôøi coäng söï
ñöôïc tham gia vaøo coâng vieäc moät caùch saùng taïo. Nhaân vieân coù theå
laøm y heät nhö oâng Ñaïo muoán, nhöng baàu khoâng khí tin töôûng vaø toân
troïng phaùt sinh trong quaù trình coâng taùc ñoù laø moät keát quaû töôûng
thöôûng. Vaäy baïrl haõy nghó laïi xem mình ñaõ töøng “uûy quyeàn” moät
coâng vieäc töông töï nhö theá naøo.
Coù nhieàu möùc ñoä uûy quyeàn khaùc nhau maø baïn coù theå söû duïng tuøy
theo coâng taùc vaø trình ñoä naêng löïc cuûa nhaân vieân. Chuùng ta coù theå
phaân thaønh laêm möùc ñoä nhö sau :
1. UÛy quyeàn hoaøn toaøn
Möùc ñoä naøy ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi nhaân vieân raát laønh ngheà maø
baïn bieát roõ veà hoï. Noù cuõng coù theå aùp duïng cho caùc coâng taùc nhoû
nhaët hoaëc caùc coâng vieäc söï vuï haønh chaùnh. Baïn cho nhaân vieân bieát
coâng taùc maø baïn caàn hoaøn thaønh vaø thôøi haïn yeâu caàu. Vieäc laøm
nhö theá naøo laø do nhaân vieân quyeát ñònh. Baïn luoân saün saøng ñeå
nhaân vieân tham khaûo yù kieán neáu caàn.
2. UÛy quyeàn chuû yeáu
ÔÛ möùc ñoä uûy quyeàn naøy, baïn giaûi thích coâng taùc cho nhaân vieân vaø
ra haïn choùt ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc. Baïn cuõng xaùc ñònh roõ thôøi
gian gaëp gôû ñeå thaûo luaän veà möùc ñoä tieán boä cuûa ngöôøi ñöôïc uûy
quyeàn trong quaù trình hoaøn thaønh coâng vieäc. Nhaân vieân vaãn ñöôïc töï
do quyeát ñònh phöông aùn tieán haønh coâng taùc nhörlg ñònh kyø thoâng
baùo cho baïn veà tieán ñoä. Baïn khoâng neân phuû quyeát caùc phöông aùn
vaø quyeát ñònh cuûa nhaân vieân tröø phi ñieàu ñoù thaät söï caàn thieát.
3. UÛy quyeàn giôùi haïn
Baïn giaûi thích coâng taùc cho nhaân vieân vaø yeâu caàu anh ta haõy suy
nghó veà phöông aùn maø anh ta seõ tieán haønh noù. Nhaân vieân ñöôïc uûy
quyeàn sau ñoù trình baøy kieán nghò cuûa anh ta cho baïn. Baïn coù theå
chaáp nhaän, hieäu chænh hoaëc baùc boû ñeà nghò cuûa anh ta vaø xaùc
ñònh thôøi haïn hoaøn thaønh cuõng nhö thaûo luaän tieán trieån cuûa coâng
taùc.
Hai möùc ñoä cuoái cuøng laø : 4) UÛy quyeàn toái thieåu vaø 5) Khoâng uûy
quyeàn gì caû. ÔÛ hai möùc ñoä naøy, veà caên baûn, nhaø quaûn lyù chæ ra
leänh cho rthaârl vieân phaûi laøm gì vaø laøm thö theá naøo, hoaëc laø khoâng
uûy quyeàn chuùt gì caû.
Baây giôø chuùng ta haõy xem xeùt nhöõng taùc duïng tích cöïc cuûa uûy
quyeàn hieäu quaû.
UÛy quyeàn mang laïi lôïi ích gì cho nhaø quaûn lyù ?
Maëc duø coù voâ soá caùc lôøi bieän hoä cho uûy quyeàn khoâng hieäu quaû,
treân thöïc teá, baïn bieát raèng duø theá naøo baïn cuõng phaûi uûy quyeàn.
Trong phaàn naøy, chuùng toâi nhaéc laïi nhöõng lôïi ích chuû yeáu cuûa uûy
quyeàn.
8
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
9
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Haàu heát caùc nhaø quaûn lyù ñeàu caûm thaáy khoù khaên khi uûy quyeàn.
Hoï coù nhieàu lyù do khaùc nhau. Moät soá nhaø quaûn lyù e ngaïi uûy quyeàn
; hoï sôï raèng nhaân vieân seõ khoâng thích hoï nöõa. Neáu baïn coù yù nghó
ñoù thì neân suy nghó laïi. Giaû söû nhö ñieàu naày coù ñuùng, thì nhöõng nguy
haïi do khoâng uûy quyeàn hieäu quaû coøn nghieâm troïng hôn nhieàu.
Coù ba yeáu toá ngaên caûn uûy quyeàn hieäu quaû. Yeáu toá thöù nhaát xuaát
phaùt töø giaû ñònh cuûa baïn veà nhaân vieân. Yeáu toá thöù hai lieân quan
ñeán nhöõng noãi sôï haõi cuûa con ngöôøi (taát caû chuùng ta ñeàu coù). Yeáu
toá thöù ba laø do nhaän thöùc baûn thaân ñoái vôùi vai troø cuûa baïn.
Moät soá giaû ñònh cuûa baïn
Chuùng ta haõy xem xeùt moät soá nguyeân côù giaû ñònh maø caùc nhaø
quaûn lyù ñöa ra ñeå bieän hoä cho vieäc khoâng uûy quyeàn hieäu quaû cho
caùc coäng söï.
“Hoï khoâng ñaùng ñöôïc uûy quyeàn”
“Hoï khoâng muoán coù theâm vieäc”
“Hoï sung söôùng vôùi nhöõng gì ñang laøm”
“Hoï ñöôïc traû löông haäu ñeå laøm coâng vieäc
cuûa hoï”
“Hoï coù theå laøm vieäc ñoù chöøng naøo hoï trôû
thaønh nhaø quaûn lyù”
10
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
11
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
choái boû traùch nhieäm khi phaïm sai laàm, haï thaáp caùc coäng söï phaïm
khuyeát ñieåm hoaëc laø töø choái uûy quyeàn tröø nhöõng coâng vieäc laët
vaët taàm thöôøng.
"Toâi khoâng muoán hoï coù nhöõng yù töôûng !”
“Hieän nay moïi thöù ñeàu oån caû. Toâi hoaøn toaøn kieåm soaùt ñöôïc hoï. Hoï
coù theå thöùc tænh hôn vôùi cuoäc soáng ñôn giaûn naøy neáu toâi trao cho
hoï traùch nhieäm. Vaø chuyeän gì seõ xaûy ra neáu hoï baét ñaàu nghó raèng
hoï coù theå laøm coâng vieäc cuûa toâi ? Nhö vaäy toâi seõ khoâng coøn caàn
thieát nöõa vaø ñaëc bieät neáu hoï thaät söï laøm caùi gì ñoù toát hôn toâi. Hôn
nöõa, moïi ngöôøi ñeàu cho raèng toâi gioûi nhaát trong moïi chuyeän cô maø !”.
Nhöõng noåi sôï haõi raøy coù theå laø coäi nguoàn thaät söï cuûa söï lo aâu vaø
thaáp thoûm.
Nhöõng nhaø quaûn lyù hieäu quaû ñeàu nhaän thöùc raèng hoï khoâng theå
laøm hoaøn haûo coâng vieäc neáu nhö chính hoï laøm taát caû moïi thöù. Caùc
cô quan, toå chöùc ngaøy nay raát ö laø phöùc taïp. Caùc nhaø quaûn lyù
thaønh coâng cuõng nhaän thöùc raèng moät phaàn trong nhieäm vuï cuûa hoï
laø phaùt trieån vaø ñeà baït caùc nhaân vieân coù naêng löïc vì lôïi ích cuûa cô
quan, toå chöùc. Neáu nhö moät nhaân vieân laøm ñöôïc moät ñieàu gì ñoù toát
hôn baïn, vaø neáu nhö baïn coâng nhaän vaø taän duïng ñöôïc ñieàu naøy, thì
noùi chung baïn caøng coù giaù trò hôn ñoái vôùi cô quan. Baïn neân yù thöùc
ñöôïc ñieàu naøy.
Moät soá nhaø quaûn lyù cuõng lo sôï raèng neáu nhö hoï uûy quyeàn caùc
coâng vieäc quan troïng, hoï coù theå maát tieáng taêm cuûa ngöôøi laõnh ñaïo.
Thaät ra vò theá cuûa hoï gia taêng neáu nhö ñôn vò cuûa hoï laøm vieäc hieäu
quaû.
Nieàm tin caù nhaân
“Toâi coù theå laøm vieäc ñoù toát hôn
nhieàu”
“Neáu chính tay toâi laøm thì seõ nhanh
hôn nhieàu”
“Toâi thích luùc naøo cuõng baän roän”
“Toâi phaûi laøm vieäc laâu hôn vaø
chaêm chæ hôn hoï”
12
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Cho leân, tin raèng chuùng ta luoân luoân coù theå laøm vieäc toát hôn ngöôøi
khaùc chaúng qua chæ laø caûm giaùc cuûa chuùng ta maø thoâi.
“Neáu chính tay toâi laøm thì seõ nhanh hôn nhieàu !”
“Taïi sao toâi laïi phaûi nhôø moät ngöôøi khaùc laøm coâng vieäc khi maø chính
toâi coù theå laøm vôùi phaân nöûa thôøi gian maø thoâi ?”. Ñieàu naøy coù
theå hoaøn toaøn chính xaùc. Baïn coù theå laøm coâng vieäc ñoù nhanh hôn
nhieàu. Tuy nhieân, ñaây khoâng phaûi laø khía caïnh duy nhaát cuûa vaán ñeà
maø ta caàn caân nhaéc. Chuùng ta haõy nhôù laïi nhöõng lyù do chính ñeå uûy
quyeàn : giaûi phoùng thôøi gian cuûa baïn cho nhöõng coâng taùc quan troïng
vaø laø moät phöông tieän ñeå phaùt trieån nhaân vieân.
Ñaàu tö thôøi gian khi baïn baét ñaàu uûy quyeàn moät coâng taùc coù theå thu
laïi keát quaû trong töông lai : thoâng qua uûy quyeàn, baïn phaùt trieån moät
nhaân vieân ñeå cuoái cuøng töï anh ta coù theå hoaøn thaønh coâng vieäc vaø
nhö vaäy giaûi phoùng thôøi gian cuûa baïn.
“Toâi thích luùc naøo cuõng baän roän !”
“Toâi caûm thaáy haõnh dieän neáu toâi baän roän suoát ngaøy; ngöôøi ta traû
löông cho toâi vì chuyeän ñoù cô maø”. Nhieàu nhaø quaûn lyù thích toû ra baän
roän trong coâng vieäc ; ñieàu ñoù khieán hoï caûm thaáy mình quan troïng.
Noù cuõng laø caùi côù ñeå hoï laãn traùnh nhöõng coâng vieäc khoù khaên vaø
quan troïng hôn maø hoï phaûi ñoái dieän. Baïn haõy suy nghó xem baïn thaät
söï coù maët ôû ñoù ñeå laøm gì. Coù phaûi laø ñeå laøm nhöõng coâng vieäc
maø nhöõng ngöôøi khaùc coù theå hoaøn thaønh deã daøng hay laø laøm thay
cho hoï ?
Moät soá nhaø quaûn lyù nghó raèng hoï phaûi laøm vieäc laâu hôn vaø chaêm
chæ hôn taát caû moïi ngöôøi khaùc. Hoï tin raèng ñieàu naøy seõ laøm cho
ngöôøi khaùc kính troïng hoï. Laøm vieäc laâu hôn khoâng coù yù nghóa maø
chính ra laø phaûi laøm vieäc “thoâng minh” hôn : chính uûy quyeàn môùi mang
laïi ñieàu ñoù.
Baïn coù leõ ñaõ nghe taát caû nhöõng lôøi bieän hoä treân ñaây luùc naøy
hoaëc luùc khaùc. Thaät ra, neáu suy nghó kyõ, cuõng coù khi chính baïn ñaõ
söû duïng nhöõng bieän hoä töông töï.
Taêng cöôøng söï uûy quyeàn
Nhaø quaûn lyù gioûi seõ quan taâm ñeán keát quaû coâng vieäc cuûa cô quan,
ñôn vò hoaëc laø lónh vöïc traùch nhieäm. Cô quan, ñôn vò coù laøm heát
nhöõng coâng vieäc ñaët ñònh ra cho noù hay khoâng ? Noù coù ñaït ñöôïc
hieäu quaû coâng vieäc toái öu hay khoâng ? Nhaø quaûn lyù gioûi cuõng nhaän
thöùc raèng söû duïng moät caùch coù hieäu quaû nguoàn nhaân löïc laø ñieàu
kieän tieân quyeát ñeå quaûn lyù thaønh coâng. Moät laõnh ñaïo laøm moïi
coâng vieäc thì khoâng theå naøo xaây döïng moät cô quan thaønh coâng veà
moïi maët. Khi xem xeùt vaán ñeà uûy quyeàn, nhaø quaûn lyù leân töï hoûi
moät soá caâu hoûi quan troïng sau ñaây :
Toâi coù thaät söï söû duïng heát naêng löïc cuûa nhaân vieân chöa ?
Coù ngöôøi naøo khaùc coù theå laøm coâng vieäc vaø coù lôïi cho ngöôøi
ñoù khoâng ?
13
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Toâi coù nghó raèng toâi raát caàn thieát hay khoâng ?
Toâi bieát raèng toâi ñang baän roän vì nhöõng coâng vieäc quan troïng.
Coù ai khaùc coù theå laøm coâng vieäc naøy khoâng ?
Ñaàu tieân, baïn caàn phaûi bieát naêng löïc cuûa caùc nhaân vieân cuûa baïn ;
döôùi hình thöùc moät baûng thoáng keâ chaúng haïn. Keá ñoù baïn caàn caân
nhaéc nhöõng naêng löïc ñoù moät khi uûy quyeàn coâng taùc.
“Coù ngöôøi naøo khaùc coù theå laøm coâng vieäc doù hay khoâng ?”
Ñaây laø caâu hoûi ñaùng ñöôïc ñaët ra tröôùc moãi coâng taùc maø baïn phaûi
uûy quyeàn. Baïn phaûi chaáp nhaän raèng nhöõng ngöôøi khaùc coù theå laøm
coâng vieäc theo caùch khaùc vôùi baïn hoaëc laø khoâng nhanh nhö baïn,
nhöng hoï coù khaû naêng vaø coù theå phaùt trieån nhôø coù theâm kinh
nghieäm qua vieäc nhaän laõnh traùch nhieäm. Tuy nhieân, baïn haõy chuù yù
laø khoâng ñöôïc chæ uûy quyeàn toaøn nhöõng coâng vieäc taàm thöôøng, laët
vaët. Neáu baïn laøm nhö vaäy, vieäc uûy quyeàn khoâng coøn laø dòp ñeå
phaùt trieån nhaân vieân hoaëc söû duïng nguoàn nhaân löïc hieäu quaû, maø
chæ laø phöông tieän ñeå baïn toáng khöù ñi nhöõng coâng vieäc voâ vò.
"Toâi coù thaät söï caàn thieát hay khoâng ?”
Lo sôï vaø rlghi ngôø cuõng coù haïi cho vieäc uûy quyeàn. Noù laøm cho chuùng
ta trôû neân quaù söùc heïp hoøi trong cung caùch laøm vieäc vaø queân ñi nhu
caàu phaùt trieån cuûa nhaân vieân cuõng nhö cuûa toå chöùc. Moät nhaø
quaûn lyù giaø daën nhaän thöùc raèng taát caû chuùng ta coù theå voâ duïng
veà moät soá phöông dieän naøo ñoù - ñieàu ñoù ñaùng buoàn nhöng laïi laø söï
thaät.
“Coù ngöôøi naøo khaùc laøm ñöôïc coâng vieäc naøy khoâng ?”
Nhaø quaûn lyù hieäu quaû bieát raèng coù nhöõng coâng vieäc quan troïng
caàn söï quan taâm cuûa oâng ta. Thay vì ñeå cho nhöõng coâng vieäc khoâng
quan troïng laøm giaùn ñoaïn nhöõng hoaït ñoäng thieát yeáu nhö hoaïch ñònh,
ñoäng vieân, giaùm saùt, v.v..., baïn haõy töï hoûi lieäu coù ngöôøi naøo khaùc
thay baïn ñeå ñaûm nhieäm coâng vieäc naøy hay khoâng.
UÛy quyeàn hieäu quaû laø söï caân baèng giöõa trao quyeàn giaûi quyeát
coâng vieäc ñeå giaûi phoùng thôøi gian quyù baùu cuûa baïn vaø vieäc phaùt
trieån nhaân vieân. Ñeå coù theå laøm ñöôïc ñieàu naøy, baïn caàn phaûi bieát
vieäc naøo coù theå uûy quyeàn ñöôïc vaø vieäc naøo khoâng.
Neáu coù theå, baïn neân laäp keá hoaïch tröôùc : traùnh ñeå nöôùc ñeán chaân
môùi nhaûy. Laäp keá hoaïch cho nhöõng coâng vieäc uûy quyeàn tröôùc tieân.
Baïn khoâng neân ngoài chôø vaø chæ uûy quyeàn vaøo giôø choùt. Ngöôøi
ñöôïc uûy quyeàn caàn thôøi gian ñeå laäp keá hoaïch haønh ñoäng. Luoân laøm
vieäc trong tình traïng gaáp gaùp thì khoù maø chu ñaùo vaø kyû löôõng ñöôïc.
Haõy suy nghó phaàn vieäc naøo cuûa baïn coù theå uûy quyeàn vaø phaàn
naøo khoâng. Cuõng caàn phaûi öu tieân cho nhöõng coâng taùc maø baïn coù
theå uûy quyeàn.
Baïn uûy quyeàn nhöõng gì ?
Baøi taäp :
14
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Phaàn 1
1.1 Nhaän daïng caøng chi tieát caøng toát nhöõng gì coù lieân quan ñeán coâng
vieäc cuûa baïn. Baïn phaûi ñaûm baûo lieät keâ ñaày ñuû nhöõng coâng
taùc quan troïng cuõng nhö nhöõng coâng taùc söï vuï , haøng ngaøy.
1.2 Baïn haõy nghieân cöùu danh saùch cuûa baïn vaø suy nghó xem coâng taùc
naøo coù theå uûy quyeàn, coâng taùc naøo khoâng (chæ caàn ñaùnh daáu
gaïch cheùo caïnh coâng taùc coù theå vaø daáu chöõ thaäp beân caïnh
coâng taùc khoâng theå uûy quyeàn). Trong khi laøm coâng vieäc naøy, baïn
neân töï hoûi mình nhöõng caâu sau ñaây :
- Nhöõng coâng taùc naøo cöù laäp ñi laäp laïi hoaøi ?
- Caùc chi tieát naøo laøm tieâu toán phaàn lôùn nhaát thì giôø cuûa toâi ?
- Coù khía caïnh naøo maø toâi boû qua hay khoâng ?
- Nhöõng vaán ñeà nhoû nhaët naøo maø toâi phaûi ra quyeát ñònh maõi ?
- Nhöõng coâng taùc naøo cho pheùp moät soá nhaân vieân ra quyeát
ñònh ?
- Nhöõng coâng taùc naøo seõ giuùp nhaân vieân cuûa baïn phaùt trieån ?
- Nhöõng coâng taùc naøo khoâng caàn ñeán naêng löïc cuûa baïn ñeå giaûi
quyeát ?
- Nhöõng coâng taùc naøo maø moät soá nhaân vieân coù theå coù khaû
naêng laøm toát hôn baïn ?
BAØI LAØM :
Phaàn 2
2.1 Giôø ñaây baïn ñaõ coù moät danh saùch caùc coâng vieäc quan troïng maø
baïn cho raèng coù theå uûy quyeàn. Baây giôø baïn haõy chaêm chuùt
theâm danh saùch ñoù baèng caùch thieát laäp thöù töï öa tieân caùc coâng
taùc.
2.2 Nghieân cöùu töøng coâng taùc maø baïn quyeát ñònh raèng coù theå uûy
quyeàn. Löu yù nhöõng yeáu toá quan troïng cuûa coâng taùc, khi naøo noù
phaûi ñöôïc hoaøn thaønh, vaø noù coù lôïi nhö theá naøo veà maët phaùt
trieån nhaân vieân cuûa baïn.
2.3 Khi baïn ñaõ hoaøn taát vieäc xeáp thöù töï öa tieân caùc coâng taùc, haõy
ghi ra 5 coâng vieäc öu tieân nhaát treân khoaûng chöøa troáng döôùi ñaây.
Kieåm tra taïi sao baïn ñaùnh giaù cao thoâng coâng vieäc ñoù. Neâu lyù do
giaûi thích cho moãi coâng taùc.
COÂNG TAÙC LYÙ DO GIAÛI THÍCH
1.
2.
3.
4.
15
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
5.
Ñeán ñaây baïn neân coù moät danh saùch coâng taùc maø baïn tin raèng coù
theå uûy quyeàn ñöôïc. Baïn haõy ñaûm baûo raèng chuùng khoâng phaûi toaøn
laø coâng taùc taàm thöôøng, voâ vò. Baïn haõy nhôù raèng moät trong nhöõng
lyù do chính ñeå uûy quyeàn laø ñeå phaùt trieån nhaân vieân cuûa baïn. Noùi
chung khoâng coù moät coâng thöùc toång quaùt, tuy nhieân coù moät soá
coâng taùc maø baïn khoâng neân uûy quyeàn :
1. Ñaùnh giaù thaønh tích coâng taùc.
2. Xaùc ñònh höôùng ñi cuûa cô quan, toå chöùc
3. Kyû luaät nhaân vieân
4. Ñoäng vieân nhaân vieân
5. Giao tieáp vôùi nhaân vieân
6. Xaây döïng ñoäi, nhoùm.
Moät trình töï ñeå uûy quyeàn thaønh coâng
Ñeå cho uûy quyeàn thaønh coâng, coù moät soá nguyeân taéc troïng taâm maø
caùc nhaø quaûn lyù phaûi tuaân thuû.
Khi löïa choïn moät coâng taùc ñeå uûy quyeàn, baïn phaûi ñaûm baûo raèng
baïn bieát roõ nhöõng chi tieát lieân quan ñeán coâng taùc vaø nhöõng keát
quaû mang laïi cho caù nhaân vaø / hoaëc cho cô quan khi hoaøn thaønh coâng
taùc ñoù.
1. Coâng taùc thuoäc phaïm vi traùch nhieäm cuûa baïn, quan troïng
ñoái vôùi cô quan vaø baïn coù theå uûy quyeàn noù.
2. Haõy caân nhaéc caùc ñieåm sau :
Coâng vieäc ñoù taàm thöôøng hay ñaày thaùch thöùc ?
Ñoù coù phaûi thaät söï laø coâng taùc cuûa chính baïn hay laø
hôïp leõ hôn neáu baïn uûy quyeàn noù ?
Ñoù chæ laø coâng vieäc taàm thöôøng maát nhieàu thôøi gian
hay thaät söï laø cô hoäi phaùt trieån cuûa nhaân vieân
CHUAÅN BÒ
GAËP GÔÕ
HÔÏP ÑOÀNG
GIAÙM SAÙT
KIEÅM ÑIEÅM
Khi baïn ñaõ löïa choïn moät coâng taùc ñeå uûy quyeàn, ñieàu quan troïng laø
baïn phaûi chuaån bò ñeå “baøn giao” cho moät nhaân vieân. Coù moät soá
ñieåm baïn caàn phaûi xem xeùt.
16
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Böôùc ñaàu tieân laø baïn phaûi xaùc ñònh nhöõng muïc tieâu cuûa coâng taùc :
keát quaû mong ñôïi cuûa noù laø gì Baïn phaûi coù ñöôïc roõ raøng trong ñaàu
keát quaû mong ñôïi , caùc tieâu chí ñeå ñaùnh giaù söï thaønh coâng cuûa
coâng taùc. Ñaûm baûo raèng chuùng phaûi coù tính hieän thöïc. Baïn phaûi
bieát roõ vieäc hoaøn thaønh toát coâng taùc ñöôïc ño löôøng nhö theá naøo.
Xaùc ñònh nhöõng khía caïnh ñaëc thuø cuûa coâng taùc neáu nhö noù phöùc
taïp.
Xem xeùt caån thaän thôøi gian döï kieán ñeå thöïc hieän hoaëc hoaøn thaønh
coâng taùc. Baïn phaûi ñaët ñònh moät khung thôøi gian hôïp lyù. Noù coù theå
thay ñoåi tuøy theo coâng taùc vaø kyõ naêng hieän coù cuûa nhaân vieân. Coù
theå laø nhaân vieân chöa coù kinh nghieäm vaø caàn söï trôï giuùp trong giai
ñoaïn ñaàu, vì vaäy caàn cho anh ta nhieàu thôøi gian hôn ñeå giuùp anh ta deã
daøng tieáp caän coâng taùc. Tìm hieåu nhöõng gì lieân quan cuõng caàn thôøi
gian. Xaùc ñònh thôøi haïn choùt ñeå hoaøn thaønh coâng taùc ôû möùc “quaù
laïc quan” hoaëc khoâng hôïp lyù coù theå gaây xaùo troän vieäc hoaøn thaønh
coâng taùc vaø gaây thieät haïi cho tinh thaàn laøm vieäc. Ngöôïc laïi, neáu
thôøi haïn quaù laâu coù theå aûnh höôûng ñeán laêng suaát.
Chuaån bò höôùng daãn veà nhöõng nguoàn löïc maø nhaân vieân ñöôïc uûy
quyeàn caàn thieát ñeå hoaøn thaønh coâng taùc.. ÔÛ ñieåm naøy, baïn cuõng
caàn thieát laäp nhöõng khung giôùi haïn. Nguoàn löïc bao goàm tieàn baïc,
nhaân löïc, thieát bò, v.v...
Baïn caàn caân nhaéc nhöõng tieâu chuaån hoaøn thaønh coâng taùc. Baïn
cuõng caàn caân ñoái giöõa giaù trò phaùt trieån cuûa coâng taùc ñoái vôùi
ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn vôùi hieäu quaû kinh teá veà giaù thaønh cuûa coâng
taùc ñoù. Caàn ñaït ñeán moät möùc ñoä hôïp lyù. Thaät laø khoâng hôïp lyù
chuùt naøo neáu hy sinh moät coâng taùc quan troïng ñeå ñaùnh ñoåi moät cô
hoäi phaùt trieån coûn con.
Döï kieán moät lòch theo doõi tình hình ñeå thaûo luaän vôùi nhaân vieân ñöôïc
uûy quyeàn veà tieán boä vaø hieäu quaû trong quaù trình thöïc hieän coâng
taùc. Moät laàn nöõa, baïn caàn phaûi caân ñoái giöõa möùc ñoä töï do cuûa
thaåm quyeàn uûy quyeàn vaø keát quaû mong ñôïi.
Cuoái cuøng, xem xeùt nhöõng phöông tieän hoå trôï maø baïn coù theå cung
caáp cho ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn. Thaät laø voâ lyù neáu nhö uûy quyeàn moät
coâng taùc maø khoâng hoå trôï ngöôøi ñoù gì caû. Baïn caàn nhôù raèng, ñeå
hoaøn thaønh toát moät coâng taùc, nhaân vieân coù theå caàn nhieàu thaåm
quyeàn hôn laø nhö anh ta hieän ñang coù. Baïn phaûi quyeát ñònh anh ta caàn
thaåm quyeàn ñeán möùc ñoä naøo ñeå hoaøn thaønh coâng taùc.
Khi baïn ñaõ caân nhaéc taát caû caùc ñieåm treân ñaây, toát nhaát laø baïn
ñöa heát chuùng vaøo trong moät baûn yeáu lónh coâng taùc (task brief), laø
moät danh saùch lieät keâ moät caùch coâ ñoïng caùc chi tieát cô baûn. Taøi
lieäu naøy raát höõu ích khi baïn gaëp gôõ ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn laàn ñaàu
tieân ñeå thaûo luaän coâng taùc.
Moät ví duï veà “Baûn toùm löôïc coâng taùc”
Muïc tieâu : Thieát keá moät catalogue môùi cho ñôn vò
Thôøi haïn ñeà nghò : Hoaøn thaønh tröôùc 13/07/2001
17
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
18
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
LÖÏA CHOÏN
Baïn haõy suy nghó xem ngöôøi naøo thích hôïp nhaát ñeå uûy quyeàn coâng
taùc. Khi quyeát ñònh vieäc naøy, baïn ñöøng cho raèng phaûi laø nhaân vieân
gioûi moïi vieäc hoaëc laø ngöôøi maø baïn luoân luoân tin caäy. Coù theå laø
ngöôøi naøy khoâng caàn traùch nhieäm veà phöông dieän phaùt trieån. Anh ta
coù theå chaùn ngaáy vieäc moïi thöù cöù ñoå doàn leân baøn laøm vieäc cuûa
anh ta. Dó nhieân laø caàn phaûi coù söï phuø hôïp giöõa con ngöôøi vaø coâng
taùc ñöôïc giao, tuy nhieân baïn phaûi tìm kieám ngöôøi naøo coù theå thu ñöôïc
lôïi ích töø kinh nghieäm thöïc hieän coâng vieäc ñoù. Nhö vaäy ngöôøi ñoù
cuõng coù theå laø moät nhaân vieân chöa coù kinh nghieäm hoaëc laø moät
ngöôøi naøo ñoù môùi taäp teånh ôû naác thang quaûn lyù, hoï caàn nhöõng cô
hoäi ñeå luaân phieân coâng vieäc töông ñöông : nhaèm coù theâm kinh
nghieäm trong lónh vöïc coøn xa laï.
Khi quyeát ñònh ngöôøi ñeå uûy quyeàn, baïn caàn caân nhaéc hai khía caïnh.
Ñaàu tieân, haõy töï hoûi baïn :
Ai coù theå laøm coâng taùc naøy (ai saün saøng ñeå ñöôïc uûy quyeàn) ?
Vaø, khía caïnh thöù hai :
Ai coù theå phaùt trieån khi thöïc hieän coâng taùc naøy ?
Haøm yù ñaèng sau hai caâu hoûi naøy laø vieäc uûy quyeàn mang laïi lôïi ích
cho caû baïn vaø cô quan.
19
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
“Ai coù theå laøm coâng taùc naøy vaø taïi sao ?”
Khi baïn töï hoûi caâu hoûi naøy, coù moät soá ñieåm caàn phaûi caân nhaéc. Ví
duï nhö coù nhöõng nhaân vieân naøo maø baïn caûm thaáy caàn phaûi giao
traùch nhieäm lôùn hôn hoaëc nhöõng nhaân vieân maø baïn thaáy caàn phaûi
thöû thaùch veà moät phöông dieän naøo ñoù hay khoâng ? UÛy quyeàn coù
theå ñöôïc söû duïng ñeå chuaån bò hoaëc “thöû nghieäm” moät ngöôøi naøo
ñoù maø baïn döï ñònh ñeà baït : baïn coù theå uûy quyeàn cho moät nhaân
vieân thuoäc loaïi naøy hay khoâng ? Baïn cuõng coù theå xem xeùt ñeán tieàm
naêng cuûa nhaân vieân vaø möùc ñoä tin töôûng ôû moät lónh vöïc naøo ñoù.
Nhaân vieân loaïi naøy coù theå thích hôïp nhaát cho nhöõng coâng taùc phöùc
taïp vaø khaån caáp hôn. Trong tröôøng hôïp naøy kinh nghieäm vaø naêng löïc
seõ ñöôïc coi troïng hôn nhu caàu phaùt trieån.
“Ai thu ñöôïc lôïi ích veà maët phaùt trieån khi thöïc hieän coâng taùc naøy !”
Gioáng nhö caâu hoûi treân ñaây, löïa choïn moät nhaân vieân ñoøi hoûi phaûi
hieåu bieát saâu saéc caùc nhaân vieân cuûa baïn. Caùc thoâng tin naøy coù
theå thu thaäp khi ñaùnh giaù phaùt trieån hoaëc giaùm saùt. Ñaùnh giaù phaùt
trieån coù theå coù theå laø dòp toát ñeå thaûo luaän uûy quyeàn. .
Nhaän dieän nhöõng nhaân vieân maø baïn cho laø thieáu töï tin hoaëc coøn
yeáu keùm trong moät lónh vöïc naøo ñoù Hoï coù theå thu ñöôïc lôïi ích
khoâng ? Dó nhieân, neáu baïn choïn moät nhaân vieân ñuùng loaïi naøy,
khoâng neân choïn coâng taùc khoù hoaëc phöùc taïp quaù luùc ban ñaàu. Haõy
baét ñaàu anh ta moät caùch töø töø. Seõ khoâng phaùt trieån ñöôïc moät
nhaân vieân neáu anh ta bò ñaåy vaøo moät tình huoáng maø anh ta coù nhieàu
khaû naêng bò thaát baïi. Neáu baïn choïn moät nhaân vieân vì lyù do naøy, baïn
phaûi daønh nhieàu thôøi gian hôn cho anh ta trong nhöõng giai ñoaïn ñaàu.
Baïn cuõng caàn xem xeùt ñeán nhöõng nhaân vieân coøn yeáu keùm veà kyõ
naêng trong moät lónh vöïc ñaëc thuø maø hoï coù theå gaët haùi tieán boä
thoâng qua vieäc hoaøn thaønh coâng taùc döôùi söï höôùng daãn cuûa baïn.
Trong tröôøng hôïp raøy, toát nhaát baïn baét ñaàu baèng coâng taùc “coù möùc
ñoøi hoûi thaáp” vaø cöù theá tieán daàn leân.
Moät soá ñieåm khaùc ngoaøi phaïm vi naøy cuõng caàn ñöôïc xem xeùt. Ví duï,
neáu coâng taùc maø baïn muoán uûy quyeàn ñoøi hoûi phaûi giao tieáp vôùi
nhöõng nhaân vieân ôû phoøng ban khaùc, thì baïn cuõng phaûi caân nhaéc
ñeán yeáu toá naøy.
Khoù maø cung caáp moät danh saùch ñaày ñuû taát caû nhöõng ñieàu maø
baïn phaûi suy nghó khi löïa choïn moät ngöôøi ñeå uûy quyeàn. Caùc coâng
taùc khaùc nhau coù nhöõng söï phöùc taïp, vaán ñeà vaø nhöõng yeâu caàu
khaùc nhau. Ñieàu quan troïng laø baïn phaûi löïa choïn cho phuø hôïp giöõa söï
phöùc taïp hoaëc yeâu caàu ñaëc bieät cuûa coâng taùc vôùi nhu caàu, naêng
löïc vaø tieàm naêng cuûa nhaân vieân.
Trong tröôøng hôïp lyù töôûng, vieäc uyû quyeàn coâng vieäc thoaû maõn muïc
ñích phaùt trieån, tuy nhieân ñieàu naøy khoâng phaûi luùc naøo cuõng thöïc
hieän ñöôïc. Tuy nhieân, neáu nhö baïn nhaém muïc tieâu cuûa uûy quyeàn laø
cung caáp theâm nhöõng kinh nghieäm môùi ña daïng, söï thoaû maõn trong
coâng vieäc vaø nhaèm muïc ñích ñoäng vieân, baïn ñaõ ñi ñuùng höôùng.
20
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
TOÙM TAÉT
LÖÏA CHOÏN
Khi löïa choïn ngöôøi ñeå uûy quyeàn, baïn haõy
ñaët caùc caâu hoûi sau :
Ai coù theå laøm coâng taùc naøy ?
Ai coù theå phaùt trieån ñöôïc töø coâng taùc raøy ?
Ai caàn traùch nhieäm nhieàu hôn ?
Ai caàn nhöõng coâng vieäc ñaày thaùch thöùc ?
Ai coù theå laøm coâng taùc ñoù ngay baây giôø ?
Ai coù ñieåm yeáu coù theå caûi thieän thoâng qua
coâng taùc naøy ?
Ai caàn phaûi cuûng coá nieàm tin ?
Ai coù theå saún saøng ñeå ñöôïc ñeà baït ?
Ai caàn ñöôïc phaùt trieån trong moät lónh vöïc
ñaëc thuø ?
Ai coù quan heä toát vôùi caùc nhaân vieân khaùc ?
Coù phaûi laø coâng taùc khaån caáp hay khoâng ?
CAÀN PHAÛI CAÂN NHAÉC GÌ THEÂM KHOÂNG ?
GAËP GÔÕ
ÔÛ giai ñoaïn naøy baïn seõ gaëp gôõ ngöôøi maø baïn vöøa quyeát ñònh uûy
quyeàn coâng taùc. Ñaây laø luùc baïn söû duïng Baûn toùm löôïc coâng taùc.
Baïn haõy thaûo luaän veà coâng vieäc vaø nhöõng kyø voïng trong coâng taùc
ñoù. Baïn cuõng ñeà caäp ñeán nhöõng ñieàu kieän toång quaùt vaø quan taâm
ñeán lôïi ích phaùt trieån caù nhaân. Cho pheùp nhaân vieân tham gia toå chöùc
coâng vieäc ñöôïc uûy quyeàn. Ñaûm baûo raèng caû hai beân hieåu roõ
nthöõng vaán ñeà lieân quan ñeán coâng taùc.
Baïn haõy giao thaåm quyeàn ñoái vôùi toaøn boä coâng vieäc : nhaân vieân seõ
laøm vieäc hieäu quaû hôn neáu nhö anh ta hieåu raèng anh ta chòu traùch
nhieäm toaøn boä chöù khoâng phaûi chæ moät phaàrl coâng vieäc tröôùc nhaø
quaûn lyù. Ñieàu naøy cuõng giuùp traùnh tình traïng ñoå thöøa khi khoâng
hoaøn thaønh coâng taùc hoaëc khi coù sai soùt.
Baïn leân tröïc tieáp giao baûn yeáu lónh coâng taùc. Ñoàng thôøi baïn cuõng
caàn cung caáp nhöõng taøi lieäu khaùc coù ích cho ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn.
Giaûi thích moät caùch töôøng taän nhöõng ñieàu baïn mong ñôïi nôi nhaân
vieân trong coâng taùc. Khuyeán khích hoï ñaët caâu hoûi vaø caùc ñeà nghò
trong luùc thaûo luaän. Ñeå cho nhaân vieân coù theå hoaøn thaønh toát coâng
taùc, ñieàu quan troïng laø hoï phaûi hieåu roõ moïi vieäc. Baïn haõy nhôù
raèng, giai ñoaïn gaëp gôõ haøm yù söï tham gia cuûa caùc beân.
Caån thaän giaûi thích caùc muïc tieâu cuûa coâng taùc vaø ñaûm baûo thuyeát
phuïc nhaân vieân veà söï caàn thieát vaø ích lôïi cuûa coâng taùc ñoù. Cuõng
21
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
neân giaûi thích cho ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn taïi sao baïn choïn anh ta maø
khoâng phaûi laø moät ngöôøi khaùc. Caàn taäp trung vaøo lôïi ích ñoái vôùi
arth ta vaø ñoái vôùi cô quan xuaát phaùt töø coâng vieäc. Giaûi thích veà thôøi
haïn maø baïn ñaõ ñaët ñònh vaø neáu caàn hoûi xem anh ta caàn bao nhieâu
thôøi gian ñeå giaûi phoùng khoûi caùc coâng vieäc khaùc tröôùc khi baét tay
vaøo coâng vieäc ñöôïc uûy quyeàn.
Thaûo luaän veà quyeàn haïn maø baïn seõ giao phoù cuøng vôùi möùc ñoä
thaåm quyeàn töï do haønh ñoäng. Thoâng baùo cho ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn
bieát laø luùc naøo baïn cuõng saún saøng cung caáp yù kieán coá vaán hoaëc
höôùng daãn ( cuõng nhö thoûa thuaän thôøi gian ñònh kyø theo doõi tình hình).
Giai ñoaïn naøy chuû yeáu laø giai ñoaïn thaûo luaän giöõa baïn vaø ngöôøi
ñöôïc uûy quyeàn. Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn phaûi hoaøn toaøn tham gia vaøo
khoaûn “theá naøo” cuûa coâng taùc : coâng taùc ñöôïc tieáng haønh nhö theá
naøo vaø laøm theá naøo ñeå ñaït ñöôïc keát quaû cuoái cuøng ? Anh ta laø
ngöôøi ñöôïc giao traùch nhieäm ñeå hoaøn thaønh toát coâng taùc vaø nhö
vaäy phaûi laø ngöôøi phaùt bieåu yù kieán chính raèng noù ñöôïc thöïc hieän
nhö theá naøo. Anh ta phaûi coù cô hoäi chaát vaán baïn ñeå laøm roõ baát kyø
vaán ñeà gì töø nguoàn löïc cho ñeán phaïm vi thaåm quyeàn vaø baïn neân
khuyeán khích vieäc trao ñoåi yù kieán hai chieàu.
Neáu coâng taùc khaù quan troïng, ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn coù theå ra veà
ñeå chuaån bò chi tieát hôn veà keá hoaïch vaø yù töôûng vaø gaëp laïi baïn sau
ñoù ñeå guùt laïi nhöõng gì maø anh ta döï ñònh laøm. Trong nhieàu tröôøng
hôïp coù khi baïn phaûi gaëp laïi nhieàu laàn tröôùc khi ñaït ñöôïc thoaû thuaän
veà keá hoaïch haønh ñoäng vaø kyù hôïp ñoàng.
TOÙM TAÉT
GAËP GÔÕ
Khi gaëp gôõ ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn, baïn haõy töï ñaët nhöõng caâu
hoûi sau ñaây :
Toâi ñaõ thaûo luaän nhöõng ñieàu mong ñôïi / muïc tieâu chöa ?
Anh ta coù hieåu roõ lôïi ích cuûa coâng taùc khoâng?
Chuùng toâi ñaõ thaûo luaän veà keát quaû mong muoán chöa ?
Chuùng toâi coù thaûo luaän veà thôøi haïn hoaøn thaønh coâng taùc
chöa ?
Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn coù hieåu heát nhöõng ñieåm treân ?
Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn coù bieát nhöõng nguoàn löïc coù saún
khoâng ?
Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn coù bieát phaïm vi thaåm quyeàn cuûa anh ta
ñeán chöøng naøo khoâng ?
Baïn coù söû duïng baûn toùm löôïc coâng taùc khoâng ?
Baïn coù gaëp gôõ tröïc dieän khoâng ?
Baïn coù taïo cô hoäi cho ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn chaát vaán ñeå laøm
22
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Sau giai ñoaïn gaëp gôõ , baïn vaø ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn phaûi ñi ñeán thoûa
thuaän veà coâng taùc. Thoûa thuaän döôùi hình thöùc moät baûn hôïp ñoàng
laø toát nhaát.
HÔÏP ÑOÀNG
Quaù trìh uûy quyeàn coù söï tham gia cuûa caû nhaø quaûn lyù vaø nhaân
vieân ñeå ñaït ñöôïc thoûa thuaän treân moät soá ñieåm. Ñaây coù theå goïi laø
moät hôïp ñoàng uûy quyeàn.
Ñeå cho vieäc uûy quyeàn thaønh coâng, caàn phaûi coù moät hôïp ñoàng chaët
cheõ giöõa nhaø quaûn lyù vaø ngöôøi coäng söï ñöôïc uûy quyeàn. Caàn phaûi
coù söï thoûa thuaän treân moät soá lónh vöïc quan troïng. Veà cô baûn ñaây laø
baûn toùm taét nhöõng ñieåm thoûa thuaän trong (caùc) cuoäc hoïp tröôùc
ñaây. Hôïp ñoàng khoâng nhaát thieát phaûi bao goàm moät thoûa thuaän
coâng khai veà vieäc tieán haønh coâng vieäc nhö theá naøo.
Baïn coù theå deã daøng theâm vaøo ñieàu naøy neáu nhö baïn cho raèng
coâng taùc quan troïng ñeán möùc baïn caàn phaûi bieát chi tieát vieäc tieán
haønh, hoaëc giaû baïn nghó raèng ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn caàn phaûi ñöôïc
giaùm saùt saâu saùt hôn bôûi vì anh ta chöa coù kinh nghieäm. Nhöõng haïng
muïc caàn ñaït thoûa thuaän bao goàm :
Moâ taû chính xaùc baûn chaát cuûa coâng taùc ñöôïc uûy quyeàn
Noùi caùch khaùc, caùc ñieàu kieän vaø chi tieát cuûa coâng taùc phaûi ñöôïc
moâ taû roõ raøng. Nhaân vieân phaûi naém roõ nhöõng ñieàu mong ñôïi ôû hoï
vaø phaïm vi cuûa coâng vieäc : Hoï chòu traùch nhieäm veà nhöõng khoaûn
naøo. Vieäc nghieân cöùu kyõ löôõng cuûa nhaø quaûn lyù vaø moät hôïp ñoàng
chaët cheõ ñöôïc thieát laäp giöõa hai beân seõ giuùp traùnh thoâng söï hieåu
laàm, chaùn chöôøng hoaëc oaùn haän veà sau. Cuõng caàn coù söï thoûa
thuaän veà nguoàn löïc coù saün.
Keát quaû caàn ñaït döôïc
Nhaø quaûn lyù caàn phaûi caån thaän phaùc thaûo ñieàu maø oâng ta kyø
voïng nhaân vieân ñaït ñöôïc. Maëc duø oâng ta coù theå chuaån bò kyõ löôõng
nhöõng kyø voïng tröôùc khi uûy quyeàn coâng vieäc, oâng ta cuõng neân ñeå
moät khoaûn linh ñoäng ñeå thöông löôïng khi thaûo luaän vôùi nhaân vieân.
Ñaùnh giaù thaønh tích cuûa nhaân vieân nhö theá naøo.
Caùc tieâu chí ñaùnh giaù vieäc hoaøn thaønh toát coâng taùc phaûi ñöôïc xaùc
ñònh roõ raøng vaø hieåu ñaày ñuû. Neáu khoâng thöïc hieän ñieàu naøy, baïn
coù theå gaëp phaûi tröôøng hôïp nhaân vieân cho raèng coâng taùc ñaõ hoaøn
thaønh myõ maõn trong khi baïn laïi khoâng haøi loøng vôùi keát quaû ñaït
ñöôïc.
23
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
THEO DOÕI
Trong khi vieäc can thieäp vaøo coâng taùc uûy quyeàn laø khoâng caàn thieát
thì vieäc theo doõi tieán boä cuûa noù laïi caàn laøm vì lôïi ích cuûa caû hai
beân. Moät khi ñaõ ñöôïc hai beân thoûa thuaän, thì thuû tuïc naøy neân ñöôïc
24
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
coi laø moät cô cheá hoå trôï hôn laø moät söï can thieäp vaøo lónh vöïc ñaõ uûy
quyeàn.
Chuùng ta ñaõ bieát raèng uûy quyeàn khoâng phaûi laø phaân coâng coâng
vieäc : nhaø quaûn lyù khoâng theå chæ phaùt leänh coâng vieäc vaø chôø cho
noù ñöôïc thöïc hieän. OÂng ta cuõng khoâng theå ruû boû traùch nhieäm cuoái
cuøng cuûa mình. Baïn haõy nhôù raèng, ngay caû khi ñaõ uûy quyeàn, baïn
vaãn laø ngöôøi chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà coâng vieäc cuûa nhöõng
ngöôøi coäng söï.
Chæ theo doõi ôû nhöõng thôøi ñieåm thoûa thuaän
Khi baïn ñaõ uûy quyeàn coâng taùc roài baïn chæ neân theo doõi ngöôøi ñöôïc
uûy quyeàn vaøo nhöõng thôøi ñieåm ñaõ thoûa thuaän tröôùc ñoù trong quaù
trình thöïc hieän coâng taùc. Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn caàn phaûi bieát raèng
anh ta chòu traùch nhieäm hoaøn thaønh coâng taùc ñoù. Baïn cuõng caàn
phaûi thoâng baùo cho anh ta bieát veà baát kyø chính saùch hoaëc nhöõng söï
thay ñoåi naøo coù aûnh höôûng ñeán coâng taùc maø anh ta ñang thöïc hieän.
Baïn caàn toû ra nhaát quaùn trong quaù trình theo doõi. Trong giai ñoaïn naøy
baïn caàn phaûi laøm nhieàu hôn laø chæ theo doõi söï tieán trieån coâng vieäc
moät caùch thuï ñoäng.
Luùc naøo cuõng saün saøng
Baïn vaãn phaûi gaén boù vôùi coâng taùc vaø ngöôøi ñang thöïc hieän noù. Tuy
nhieân, vieäc chuû ñoäng tieáp xuùc neân töø phía ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn.
Neáu anh ta yeâu caàu söï trôï giuùp hoaëc lôøi khuyeân thì baïn phaûi saün
saøng.
Hoå trôï vaø khuyeán nghò khi caàn
Nhaân vieân coù theå muoán töï do trong vieäc ra quyeát ñònh, nhöng ñoàng
thôøi, hoï cuõng caàn hoå trôï baèng nhieàu caùch khaùc nhau, bao goàm söï
khuyeán khích coå vuõ vaø söï quan taâm saâu saùt.
Cung caáp ñuû nguoàn löïc ñeå hoaøn thaønh coâng taùc
Vieäc naøy caàn ñöôïc suy nghó caån thaän ngay töø ñaàu. Thaät khoâng hôïp
lyù chuùt naøo khi mong ñôïi moät coâng vieäc ñöôïc hoaøn thaønh toát maø
khoâng cung caáp nhöõng nguoàn löïc caàn thieát, duø ñoù laø nguoàn taøi löïc,
vaät löïc, thôøi gian hoaëc laø nguoàn nhaân löïc. Thaäm chí ngay töø nhöõng
quyeát ñònh ban ñaàu, baïn coù theå “tìm ra” nhöõng nguoàn löïc boå sung
trong quaù trình thöïc hieän keá hoaïch.
TOÙM TAÉT
THEO DOÕI
Chæ theo doõi ôû nhöõng thôøi ñieåm
ñaõ thoûa thuaän.
Luoân luoân saün saøng
Hoã trôï vaø giuùp ñôõ khi caàn thieát
Giao cho nguoàn löïc ñuû ñeå hoaït
thaønh coâng taùc
25
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Baïn theo doõi laø ñeå giuùp ñôõ vaø phaùt trieån nhaân vieân vaø cuõng ñeå
baûo ñaûm raèng coâng vieäc ñang tieán haønh ñuùng höôùng. Sau khi uûy
quyeàn moät coâng taùc, baïn khoâng neân giaùm saùt quaù chaët cuõng nhö
khoâng boû maëc ñeå ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn töï giaûi quyeát vaán ñeà.
KIEÅM ÑIEÅM
Baïn cuõng caàn phaûi ñaùnh giaù söï thaønh coâng cuûa coâng taùc, hieäu
quaû hoaït ñoäng cuûa nhaân vieân vaø hieäu quaû coâng taùc cuûa baïn vôùi
tö caùch laø ngöôøi uûy quyeàn.
Coâng taùc
Keát quaû coâng vieäc coù ñaït ñöôïc nhö mong muoán hay khoâng ? Ñieàu
ñaàu tieân maø baïn phaûi ñaùnh giaù laø möùc ñoä hoaøn thaønh coâng vieäc
nhö theá naøo ? Ñieàu naøy coù theå thöïc hieän töông ñoái deã daøng neáu
nhö baïn caån thaän, ngay töø giai ñoaïn ñaàu, thieát laäp nhöõng chæ tieâu
vaø thoûa thuaän veà keát quaû mong ñôïi. Neáu coâng taùc thoaû maõn hoaëc
vöôït qua nhöõng tieâu chí thoûa thuaän thì noù ñaõ thaønh coâng. Coøn neáu
nhö chöa ñöôïc nhö vaäy, baïn caàn nghieân cöùu tìm toøi ñaøo saâu hôn nöõa.
Baïn coù giaûi thích coâng taùc ñaày ñuû chöa ? Baïn coù theo doõi thöôøng kyø
hay khoâng? Baïn coù ñöôïc nhaân vieân taän taâm, gaén boù hay khoâng ?
Hoaëc giaû laø nhaân vieân khoâng tuaân thuû nhöõng ñieàu ñaõ thoûa thuaän.
Neáu ñuùng nhö vaäy thì laàn sau baïn seõ theo doõi saùt sao hôn. Baïn haõy
nhôù raèng, ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn ñaõ thoûa thuaän hoaøn thaønh coâng
taùc. Anh ta chòu traùch nhieäm tröôùc baïn cuõng nhö baïn chòu traùch nhieäm
tröôùc “xeáp” cuûa baïn.
Neáu coù nhöõng sai laàm do khoâng coá yù, baïn neân xem xeùt chuùng moät
caùch loâ gích. Xem xeùt treân khía caïnh coâng vieäc hôn laø treân caù tính.
Raø soaùt laïi caùc phöông phaùp laøm vieäc ñaõ söû duïng maø khoâng chæ
trích gay gaét. Neân coá gaéng pheâ bình xaây döïng maø thoâi.
Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn
Raø soaùt laïi xem ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn ñaõ ñaùp öùng nhöõng thaùch
thöùc nhö theá naøo. Xem xeùt caùch thöùc arth ta thöïc hieän coâng vieäc.
Anh ta coù quyeát taâm vaø coù oùc phaùn ñoaùn khoâng ? Quan troïng nhaát
laø raø soaùt coâng vieäc vaø quaù trình uûy quyeàn ñeå ñaûm baûo hieäu
quaû cuûa noù nhö laø moät coâng cuï phaùt trieån. Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn
coù hoïc taäp ñöôïc qua vieäc hoaøn thaønh coâng taùc hay khoâng ? Moät soá
kyõ naêng coù ñöôïc naâng cao ? Ñieåm yeáu coù ñöôïc ñeà caäp ? Neáu nhaân
vieân caûm thaáy thoûa maõn khi hoaøn thaønh coâng taùc vaø coâng taùc
ñöôïc hoaøn thaønh toát ñeïp, thì muïc tieâu phaùt trieån coi nhö ñaõ ñaït ñöôïc.
Baïn neân ñaët caâu hoûi khoâng nhöõng noù ñaõ giuùp ñöôïc gì cho moät caù
nhaân maø coøn coù ích gì cho chính baïn vaø toå chöùc, cô quan.
Baïn / Quaù trình uûy quyeàn
Xem xeùt baïn ñaõ thöïc hieän vieäc uûy quyeàn nhö theá naøo. Baïn coù caûm
thaáy thoaûi maùi khi chaáp nhaän traùch nhieäm cuoái cuøng cuûa coâng
vieäc hay khoâng ? Baïn coù theo caùc böôùc cuûa uûy quyeàn thaønh coâng
26
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
hay laø trôû laïi caùch laøm cuõ ? Baïn caàn phaûi nhaän thöùc ñöôïc giaù trò
cuûa uûy quyeàn ñoái vôùi baûn thaân baïn veà vieäc gia taêng quyõ thôøi gian
vaø coù ñöôïc nhöõng rthaân vieân coù naêng löïc vaø nhieät tình hôn.
TOÙM TAÉT
KIEÅM ÑIEÅM : caùc ñieåm chuû yeáu
Coâng taùc : coâng taùc coù ñöôïc hoaøn thaønh toát khi so saùnh
vôùi muïc tieâu ñaët ra, keát quaû mong ñôïi vaø vôùi caùc tieâu
chuaån ñaõ ñöôïc thieát laäp hay khoâng ?
Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn : Anh ta coù phaùt trieån qua coâng taùc
ñöôïc uûy quyeàn hay khoâng ?
Anh ta coù ñieàu chænh caùc khuyeát ñieåm vaø naâng cao kyõ
naêng khoâng ?
Baïn / quaù trình uûy quyeàn : Baïn coù thoaûi maùi vôùi tö caùch laø
ngöôøi uûy quyeàn khoâng ? Baïn vaø cô quan coù ñöôïc lôïi ích gì
khoâng ?
BAÏN SEÕ LAØM GÌ LAÀN SAU ÑEÅ NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG UÛY
QUYEÀN ?
Ñeán ñaây baïn ñaõ khaûo saùt qua moät heä thoáng ñeå uûy quyeàn thaønh
coâng. Coù theå noù coù veû ít nhieàu phöùc taïp vaø lieân quan ñeán nhieàu
thöù trong giai ñoaïn naøy, tuy nhieân baïn seõ thaáy noù trôû neân deå daøng
khi baïn thöïc hieän caøng nhieàu. Moät khi baïn ñaõ quen vôùi uûy quyeàn
hieäu quaûvaø baét ñaàu thaáy ñöôïc nhöõng lôïi ích mang laïi cho nhaân vieân
cuûa baïn, cho cô quan cuûa baïn vaø cho chính baïn, thì moïi chuyeän seõ trôû
leân gaàn nhö laø töï ñoäng. Baïn chæ caàn thænh thoaûng duyeät qua caùc
giai ñoaïn ñeå töï nhaéc baïn nhöõng gì quan troïng maø thoâi.
Cuoái cuøng, baïn neân coù hoà sô theo doõi chi tieát cuûa nhöõng coâng taùc
ñaõ ñöôïc uûy quyeàn. Trong thöïc teá baïn khoâng phaûi chæ uûy quyeàn moät
ngöôøi maø vaøi ngöôøi hoaëc nhieàu ngöôøi vaø thoâng coâng taùc khaùc nhau
naøy dieãn ra ôû nhöõng giai ñoaïn khaùc nhau.
Baïn coù theå theo doõi quaù trình naøy ñeå bieát ai ñang laøm gì vaø khi naøo
treân moät bieåu maãu khaù ñôn giaûn.
27
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
Phaàn 3
Baøi taäp 1
Baïn ñaùnh giaù nhö theá naøo veà vieäc uûy quyeàn cuûa oâng Ñaïo trong caùc
tröôøng hôïp sau ñaây :
1. OÂng Ñaïo baûo moät nhaân vieân laø anh ta phaûi thoâng baùo cho taát caû
caùc ñieåm baùn haøng bieát laø coâng ty saép coù moät maët haøng vaên
phoøng phaåm môùi. OÂng ta göûi moät maãu tin : “Anh haõy lo vieäc naøy vaø
baùo cho toâi bieát khi naøo laøm xong”.
Bình luaän :
2. OÂng Ñaïo baûo moät nhaân vieân raèng anh ta caàn phaûi thoâng baùo cho
taát caû caùc nhaø phaân phoái laø coâng ty saép coù moät maët haøng vaên
phoøng phaåm môùi. OÂng Ñaïo göûi moät thoâng baùo noäi boä (memo) ñính
keøm moät boä taøi lieäu cho nhaân vieân naøy vaø neâu roõ : “Sao chuïp caùc
taøi lieäu saûn phaåm vaø taøi lieäu baùn haøng naøy, ñaûm baûo chuùng phaûi
roõ neùt vaø göûi cho moãi ñieåm baùn haøng 02 baûn tröôùc thöù naêm tuaàn
tôùi”.
Bình luaän :
3. OÂng Ñaïo giaûi thích cho moät nhaân vieân caàn phaûi laøm gì (thoâng baùo
cho taát caû caùc ñieåm baùn haøng veà moät maët haøng vaên phoøng phaåm
môùi) vaø yeâu caàu anh ta leân keá hoaïch thöïc hieän sao cho toát nhaát vaø
trôû laïi baùo caùo cho oâng ta sau moät tuaàn leã. Khi anh nhaân vieân ñaõ
thaûo xong keá hoaïch, anh ta seõ thaûo luaän vôùi oâng Ñaïo.
Bình luaän :
28
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
29
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
30
NGHE THUAT LANH DAO CFVG
1. Ñieàu gì xaûy ra khi oâng Hoaøng Haûi baét ñaàu thöïc hieän vieäc uûy
quyeàn cho caùc tröôûng phoøng.
2. Lieäu döï ñònh cuûa oâng trong vieäc ña daïng hoùa caùc hoaït ñoäng kinh
doanh cuûa mình coù thaønh coâng hay khoâng ?
3. Theo Anh / Chò, oâng Hoaøng Haûi caàn phaûi laøm gì ñeå gia taêng cô hoäi
thaønh coâng trong vieäc ña daïng hoùa hoaït ñoäng kinh doanh cuûa
mình ?
4. Töø caâu chuyeän cuûa oâng Hoaøng Haûi vaø kinh nghieäm cuûa baûn
thaân, baïn ruùt ra ñieàu gì naên caûn moät ngöôøi laõnh ñaïo uûy quyeàn
hieäu quaû ?
31