NGHE THUAT LANH DAO CFVG

B UOÅI 1:
NGHEÄ THUAÄT RA QUYEÁT ÑÒNH
Phaàn 1
CAÙC LOAÏI QUYEÁT ÑÒNH
- Quyeát ñònh theo chuaån : caùc quyeát ñònh
coù tính haèng ngaøy, döïa vaøo qui trình coù
saün, ñaõ hình thaønh tieàn leä.
- Quyeát ñònh caáp thôøi.
- Quyeát ñònh coù chieàu saâu : caàn suy
nghó, ra keá hoaïch.

CAÙC LOAÏI QUYEÁT ÑÒNH : Ví duï

1. Chuyeán bay ñeán treã. Giaùm ñoác haõng
haøng khoâng Vietnam Airlines phaûi gaëp
haønh khaùch vaø quyeát ñònh xem neân ñeå
hoï chôø / cho hoï veà nhaø. (caáp thôøi)
2. Mua 1 maùy in cho coâ thö kyù ñaùnh maùy vi
tính. (theo chuaån)
3. Mua 10 maùy vi tính cho caùc nhaân vieân
goàm 6 kyõ sö & 4 coâ thö kyù. (coù chieàu
saâu)
Ghi chuù : ñöøng nhaàm laãn vaán ñeà vaø giaûi phaùp

Caàn xaùc ñònh vaán ñeà & cô hoäi → “Ñaèng sau taát caû vaán ñeà naøo cuõng
ñeàu coù cô hoäi”.

1
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Moâ hình ra quyeát

ñònh thuaàn lyù
1. Xaùc
ñònh
vaán
2. Phaân
6. Ñaùnh tích
giaù nguyeân
quyeát

3. Ñöa ra
5. Thöïc caùc
hieän phöông aùn
quyeát / giaûi

4. Choïn
giaûi phaùp
toái öu.

Nhöõng khoù khaên trong giai ñoaïn

xaùc ñònh vaán ñeà
o Thaønh kieán thieân leäch do nhaän thöùc :
 Baûo thuû
 AÛnh höôûng chính trò bôûi ngöôøi khaùc
 Moâ hình trí naêng : moãi ngöôøi nhaän
thöùc vaán ñeà vôùi moät khía caïnh
khaùc nhau.
o Kyû naêng phaân tích keùm :
 Khoâng roõ nhöõng gì ñang xaûy ra ⇒ hay
gaùn cho cho noù 1 vaán ñeà gì ñoù.
 Thieáu thôøi gian.
 Tình huoáng phöùc taïp.
 Coi giaûi phaùp laø vaán ñeà.

Xaùc ñònh vaán ñeà moät caùch

hieäu quaû
- YÙ thöùc ñöôïc nhöõng haïn cheá veà maët
nhaän thöùc.
- Xem xeùt caùc moái quan heä nhaân quaû.
- Thaûo luaän tình huoáng vôùi caùc ñoàng söï.

2
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

- Xem xeùt vaán ñeà döôùi nhieàu goùc ñoä

khaùc nhau.
- Coù ñaàu oùc côûi môû, thaäm chí chaáp nhaän
raèng ñoâi khi chính baïn laø moät phaàn
nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà.
- Theo doõi keát quaû coâng vieäc, kòp thôøi
phaùt hieän nhöõng baát thöôøng khi vieäc
khoâng dieãn ra theo nhö keá hoaïch.
- Söû duïng coâng ngheä thoâng tin.

Phaân tích caùc nguyeân

nhaân moät caùch hieäu quaû
- Taäp hôïp caùc döõ lieäu veà tình huoáng.
- Xaùc ñònh phaïm vi vaán ñeà.
- Öôùc löôïng haäu quaû cuûa vaán ñeà.
- Xem xeùt nhöõng haïn cheá coù theå coù
aûnh höôûng ñeán caùc giaûi phaùp cuûa
vaán ñeà.

CAÙC PHÖÔNG PHAÙP RA QUYEÁT ÑÒNH

Phöông phaùp Öu ñieåm Nhöôïc ñieåm
- Tieát kieäm thôøi gian.  Nhaân vieân ít quyeát
taâm.
ÑOÄC - Thuaän lôïi ñoái vôùi
quyeát ñònh theo  Nhaân vieân deã baát
ÑOAÙN chuaån. maõn.
- Laõnh ñaïo coù kinh  Coâng vieäc lieân quan
nhgieäm ñeán 1 ngöôøi.
- Söû duïng moät soá  Nhaân vieân ít quyeát
nguoàn löïc cuûa taâm.
PHAÙT nhoùm.
BIEÅU CUOÁI  Xung ñoät vaãn duy trì.
- Cho pheùp moät soá
CUØNG saùng kieán.  Ít coù söï töông taùc

- Tieát kieäm thôøi gian.  Nhaân vieân ít quyeát

NHOÙM TINH - Thaûo luaän côûi môû.
HOA - Phaùt trieån nhieàu yù
töôûng.
- Söû duïng nguoàn löïc
caû nhoùm.
COÁ VAÁN
- Thaûo luaän côûi môû.
- Phaùt trieån nhieàu yù
töôûng.
- Tieát kieäm thôøi gian.
taâm.
 Xung ñoät vaãn duy trì
 Ít coù söï töông taùc.
 Aùi laø chuyeân gia ?
 Laõnh ñaïo phaûi côûi
môû.
 Thieåu soá coâ laäp.

LUAÄT ÑA - Cho pheùp keát thuùc  Quueát taâm trong toaøn

caùc cuoäc thaûo

3
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

SOÁ luaän. nhoùm khoâng cao.

- Kích thích saùng taïo.  Toán nhieàu thôøi gian.

NHAÁT TRÍ - Nhaân vieân quyeát  Caùc thaønh vieân phaûi

taâm. coù kyõ naêng, laøm
- Söû duïng moïi khaû vieäc theo eâ kíp cao.
naêng.

Ghi chuù : Khoâng coù phöông phaùp naøo thaät toát / thaät xaáu hoaëc ñuùng
trong moïi tình huoáng. Duøng phöông phaùp naøo phuï thuoäc :
- Tình huoáng.
- Thôøi gian.

Möùc ñoä tham gia cuûa

CAO
nhaân vieân
Cao ⇒ Möùc ñoä tham gia cao – Nhaân
vieân coù toaøn quyeàn ra quyeát
TRUNG ñònh (ví duï NHOÙM TÖÏ QUAÛN)
BÌNH
Trung bình ⇒ Tö vaán roäng raõi – Nhaân
vieân cung caáp caùc giaûi phaùp
THAÁP ñeà nghò (ví duï : phaân chia lôïi
nhuaän)
Thaáp ⇒ Tö vaán haïn cheá – Nhaân
vieân cung caáp caùc thoâng tin
nhöng khoâng ñöôïc bieát caùc
vaán ñeà.

Söï tham gia cuûa nhaân

vieân ñaõ caûi thieän caùc
quyeát ñònh nhö theá naøo
Nhaän thöùc
vaø xaùc ñònh
vaán ñeà toát
Tham
gia Ñöa ra ñöôïc
cuûa nhieàu giaûi
nhaân phaùp toát hôn.
vieân

Coù nhieàu …

Lôïi ích cuûa vieäc nhaân vieân

4
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

tham gia vaøo caùc quyeát ñònh

- Coù taàm nhìn roäng raõi hôn trong vieäc xaùc
ñònh vaø phaân tích vaán ñeà.
- Coù nhieàu kieán thöùc, söï kieän vaø caùc
phöông phaùp, giaûi phaùp hôn ñeå ñ1nh giaù.
- Vieäc soaïn thaûo seõ giuùp laøm roõ vaán ñeà
vaø laøm giaûm nhöõng ruõi ro baát ñònh ñoái
vôùi caùc phöông phaùp, giaûi phaùp.
- Vieäc tham gia cuûa nhaân vieân vaøo caùc
quyeát ñònh seõ gia taêng möùc ñoä haøi loøng,
quyeát taâm vaø uûng hoä ñoái vôùi quyeát
ñònh.

THÔØI GIAN VAØ

QUYEÁT ÑÒNH
T
hôøi
gian THÖÏC HIEÄN

THÖÏC HIEÄN QUYEÁT

TAÂM

QUYEÁT QUYEÁT
TAÂM ÑÒNH

QUYEÁT
ÑÒNH CHUAÅN BÒ

Quyeát ñònh Quyeát ñònh cuûa

cuûa caáp eâ kíp
quaûn lyù

Baát lôïi cuûa vieäc nhaân vieân

tham gia vaøo caùc quyeát ñònh
- Toán nhieàu thôøi gian. Seõ laõng phí thôøi gian
vaø nguoàn löïc khi söû duïng cho caùc quyeát
ñònh theo chuaån.
- Caùc quyeát ñònh thoûa hieäp coù theå khoâng
laøm haøi loøng moät ai.
- Suy nghó theo nhoùm coù theå laøm giaûm söï

5
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

phong phuù cuûa caùc yù kieán.

- Traùch nhieäm ñoái vôùi quyeát ñònh khoâng
roõ raøng.

Caùc yeáu toá caân

nhaéc khi ra quyeát
ñònh

COÂNG
CÔ CAÁU
VIEÄC TOÅ
CHÖÙC
RA
QUYE
ÁT

NHAÂN
BAÏN

6
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Phaàn 2
NGHEÄ THUAÄT RA QUYEÁT ÑÒNH
I. Ra quyeát ñònh
Ra quyeát ñònh lieân quan ñeán giaûi quyeát vaán ñeà vaø giaûi quyeát vaán
ñeà caàn phaûi ra quyeát ñònh. Vì vaäy khoâng caàn thieát phaûi taùch hai töø
naøy ra. Chuùng ta seõ ñoàng thôøi xem xeùt vieäc giaûi quyeát vaán ñeà vaø
vieäc ra quyeát ñònh.
Nhaø quaûn trò luoân luoân ra quyeát ñònh, vaø ra quyeát ñònh laø moät trong
nhöõng kyõ naêng chuû yeáu cuûa nhaø quaûn trò. Baïn luoân luoân ñöôïc môøi
ra quyeát ñònh vaø thöïc hieän quyeát ñònh. Chaát löôïng vaø keát quaû cuûa
quyeát ñònh cuûa baïn coù khaû naêng aûnh höôûng tích cöïc hoaëc tieâu cöïc
ñeán nhaân vieân vaø toå chöùc cuûa baïn. Ñieàu chuû yeáu laø baïn phaûi bieát
toái ña hoùa khaû naêng ra quyeát ñònh cuûa baïn neáu baïn muoán trôû thaønh
moät thaø quaûn trò thöïc söï coù hieäu quaû.
II. Caùc loaïi quyeát ñònh
Khoâng phaûi moïi quyeát ñònh ñeàu quan troïng nhö nhau. Ñieàu naøy seõ
quyeát ñònh nhöõng yeáu toá nhö baïn seõ daønh bao nhieâu thôøi gian ñeå ra
quyeát ñònh, nhöõng ngöôøi naøo baïn seõ loâi keùo tham gia vaøo quyeát ñònh
vaø nhöõng nguoàn löïc naøo maø baïn caàn thieát. Coù ba möùc / loaïi quyeát
ñònh ñoøi hoûi phaûi söû duïng nhöõng kyõ naêng quaûn trò khaùc nhau.
Ba loaïi quyeát ñònh laø :
 Quyeát ñònh theo chuaån.
 Quyeát ñònh caáp thôøi.
 Quyeát ñònh coù chieàu saâu.
Quyeát ñònh theo chuaån
Quyeát ñònh theo chuaån bao goàm nhöõng quyeát ñònh haøng ngaøy theo leä
thöôøng vaø coù tính chaát laëp ñi laëp laïi. Giaûi phaùp cho nhöõng quyeát ñònh
loaïi naøy thöôøng laø nhöõng thuû tuïc, luaät leä vaø chính saùch ñaõ ñöôïc quy
ñònh saün. Quyeát ñònh loaïi naøy töông ñoái ñôn giaûn do ñaëc tính laëp ñi laëp
laïi cuûa chuùng. Baïn coù khuynh höôùng ra nhöõng quyeát ñònh naøy baøng
caùch suy luaän logic vaø tham khaûo caùc qui ñònh coù saün. Vaán ñeà coù
theå phaùt sinh neáu baïn khoâng thöïc hieän theo ñuùng caùc qui taéc saün coù.
Dó nhieân laø coù nhöõng quyeát ñònh theo chuaån khoâng ñöôïc tröïc tieáp
giaûi quyeát baèng nhöõng qui trình cuûa toå chöùc. Nhöng baïn vaãn coù
khuynh höôùng ra nhöõng quyeát ñònh loaïi naøy gaàn nhö moät caùch töï
ñoäng. Vaán ñeà thöôøng chæ naåy sinh neáu baïn khoâng nhaïy caûm vaø
khoâng bieát taùc ñoäng ñuùng luùc. Moät lôøi caûnh giaùc cho baïn : khoâng
neân ñeå nhöõng quyeát ñònh theo chuaån trôû thaønh nhöõng chöùng cöù
bieän hoä cho nhöõng quyeát ñònh caåu thaû hoaëc traùnh neù.
Quyeát ñònh caáp thôøi
Quyeát ñònh caáp thôøi laø nhöõng quyeát ñònh ñoøi hoûi taùc ñoäng nhanh vaø
chính xaùc vaø caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän gaàn nhö töùc thôøi. Ñaây laø loaïi
quyeát ñònh thöôøng naûy sinh baát ngôø khoâng ñöôïc baùo tröôùc vaø ñoøi
hoûi baïn phaûi chuù yù töùc thôøi vaø troïn veïn. Tình huoáng cuûa quyeát ñònh

7
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

caáp thôøi cho pheùp raát ít thôøi gian ñeå hoaïch ñònh hoaëc loâi keùo ngöôøi
khaùc vaøo quyeát ñònh.
Quyeát ñònh coù chieàu saâu
Quyeát ñònh coù chieàu saâu thöôøng khoâng phaûi laø nhöõng quyeát ñònh coù
theå giaûi quyeát ngay vaø ñoøi hoûi phaûi coù keá hoaïch taäp trung, thaûo
luaän vaø suy xeùt. Ñaây laø loaïi quyeát ñònh thöôøng lieân quan ñeán vieäc
thieát laäp ñònh höôùng hoaït ñoäng hoaëc thöïc hieän caùc thay ñoåi. Chuùng
cuõng laø nhöõng quyeát ñònh gaây ra nhieàu tranh luaän, baát ñoàng vaø xung
ñoät. Nhöõng quyeát ñònh coù chieàu saâu thöôøng ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian
vaø nhöõng thoâng tin ñaàu vaøo ñaëc bieät. Ñieåm thuaän lôïi ñoái vôùi quyeát
ñònh loaïi naøy laø baïn coù nhieàu phöông aùn vaø keá hoaïch khaùc nhau ñeå
löïa choïn.
Quyeát ñònh coù chieàu saâu bao goàm quaù trình choïn loïc, thích öùng, vaø
saùng taïo hoaëc ñoåi môùi. Vieäc choïn loïc töø nhöõng phöông aùn cuûa quyeát
ñònh cho pheùp ñaït ñöôïc söï thích hôïp toát nhaát giöõa quyeát ñònh seõ ñöôïc
thöïc hieän vaø moät soá giaûi phaùp ñaõ ñöôïc ñem thöïc nghieäm. Tính hieäu
quaû cuûa baïn tuøy thuoäc vaøo vieäc baïn choïn quyeát ñònh, quyeát ñònh
naøy phaûi ñöôïc chaáp thuaän nhieàu nhaát, sinh lôïi vaø hieäu quaû nhaát.
Quaù trình thích öùng buoäc baïn phaûi bieát keát hôïp nhöõng giaûi phaùp ñaõ
ñöôïc thöïc nghieäm vôùi moät soá giaûi phaùp môùi vaø saùng taïo hôn. Baïn
phaûi coù khaû laêng kieåm tra vaø ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm treân
nhöõng coâng vieäc ñaõ thaønh coâng vaø keát hôïp ñieàu ñoù vôùi moät chuùt
caûi tieán.
Caùc quaù trình ñoåi môùi buoäc baïn phaûi coù nhöõng am hieåu ñaày ñuû
nhöõng dieãn tieán phöùc taïp vaø saùng taïo khi ra quyeát ñònh. Baïn caàn ñeán
nhöõng kyõ naêng naøy ñeå giaûi quyeát nhöõng tình huoáng quan troïng, thoâng
thöôøng laø khoù hieåu vaø khoâng theå döï ñoaùn tröôùc ñöôïc, nhöõng tình
huoáng naøy ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng giaûi phaùp môùi.
Quyeát ñònh coù chieàu saâu laø loaïi quyeát ñònh coù theå laøm gia taêng
(hoaëc laøm giaûm giaù trò) hình aûnh vaø tính hieäu quaû veà maët quaûn tri
cuûa baïn.
Baøi taäp 1
Baïn haõy xem xeùt caùc quyeát ñònh sau ñaây vaø phaân loaïi chuùng theo ba
loaïi: quyeát ñònh theo chuaån, quyeát ñònh caáp thôøi vaø quyeát ñònh coù
chieàu saâu.
1. Chuyeán bay ñeán treã giaùm ñoác Haõng Haøng Khoâng phaûi gaëp haønh
khaùch vaø quyeát ñònh xem neân ñeå hoï chôø hay cho hoï veà nhaø.
2. Mua 01 maùy in cho coâ thö kyù ñaùnh maùy vi tính.
3. Mua 10 maùy vi tính cho nhaân vieân goàm 6 kyõ sö vaø 4 coâ thö kyù.
4. Thôøi gian laøm vieäc cuûa nhaân vieân ñöôïc giaûm xuoáng coøn 40
giôø/tuaàn. Tröôûng boä phaän caáp cöùu Beänh vieän Baïch Mai phaûi thöïc
hieän quy ñònh môùi naøy vaø toå chöùc laïi boä phaän caáp cöùu trong voøng 2
tuaàn.
Loaïi quyeát ñònh Giaûi thích
Theo chuaån

8
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Caáp thôøi

Coù chieàu saâu

III. Tieán trình ra quyeát ñònh.

Chuùng toâi ñeà nghò moät tieán trình ra quyeát ñònh goàm 6 giai ñoaïn :
1. Xaùc ñònh vaø hieåu vaán ñeà cuøng nguyeân nhaân cuûa noù.
2. Taùch bieät caùc chi tieát cuûa vaán ñeà, xaùc ñònh nhöõng lónh vöïc caàn
tìm hieåu theâm vaø nhöõng tieâu chí keát quaû maø baïn mong muoán.
3. Khaûo saùt nhieàu phöông aùn giaûi phaùp vaø tieáp theo ñaùnh giaù
nhöõng giaûi phaùp naøy ñeå ñöa ra quyeát ñònh giaûi phaùp aùp duïng.
4. Choïn giaûi phaùp toái öu.
5. Thöïc hieän vaø thoâng ñaït quyeát ñònh cuûa baïn. .
6. Xem xeùt hieäu quaû quyeát ñònh cuûa baïn, raø soaùt laïi caùc keát quaû
vaø suy nghó caùch thöùc naâng cao chaát löôïng quyeát ñònh cuûa baïn
cho laàn sau.
Giôùi haïn cuûa phöông phaùp thuaàn lyù trong tieán trình ra quyeát
ñònh
Nhìn beà ngoaøi, heä thoáng neâu treân döôøng nhö raát hôïp lyù. Nghóa laø
baïn, vôùi tö caùch laø ngöôøi ra quyeát ñònh, coù. nhöõng muïc tieâu roõ raøng
vaø khoâng maâu thuaãn, coù kieán thöùc hoaøn haûo veà tình huoáng ra quyeát
ñònh, coù theå taäp hôïp ñöôïc taát caû caùc phöông aùn khaû thi vaø tieân
ñoaùn ñöôïc moïi haäu quaû coù theå xaûy ra. Noùi ñôn giaûn, baïn ñöôïc giaû
ñònh laø coù theå tieân ñoaùn chính xaùc nhöõng keát quaû quyeát ñònh cuûa
mình. Chuùng ta ñeàu thöøa bieát laø ñieàu naøy khoâng theå xaûy ra.

9
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Lyù thuyeát coå ñieån veà vieäc ra quyeát ñònh cho raèng vieäc ra quyeát ñònh
tuaân theo moät tieán trình suy luaän hoaøn toaøn thuaàn lyù. Noù giaû ñònh
raèng ngöôøi ra quyeát ñònh coù suy nghó vaø haønh ñoäng hoaøn toaøn khaùch
quan. Lyù thuyeát naøy cuõng giaû ñònh raèng ngöôøi ra quyeát ñònh bieát heát
taát caû caùc phöông aùn vaø haäu quaû coù theå coù cuûa töøng tröôøng hôïp.
Ngöôøi ra quyeát ñònh thöôøng phaûi baèng loøng vôùi quyeát ñònh coù saün
toát nhaát ñoái vôùi tình huoáng maø hoï phaûi ñöông ñaàu. Chaéc haún baïn
ñoàng yù raèng quan ñieåm naøy thöïc teá hôn nhieàu.
Chuùng toâi khoâng tin raèng baïn coù theå tieân ñoaùn taát caû keát quaû hoaëc
haäu quaû. Chuùng toâi cuõng khoâng tin raèng baïn coù theå taäp hôïp taát caû
caùc thoâng tin lieân quan ñeán vaán ñeà. Tuy nhieân chuùng toâi tin raèng baïn
caàn moät caáu truùc naøo ñoù ñeå tieáp caän vieäc ra quyeát ñònh. Chuùng toâi
cung caáp caáu truùc naøy nhöng coá gaéng döïng noù theo caùch caøng gaàn
vôùi thöïc teá caøng toát.
1. XAÙC ÑÒNH VAÁN ÑEÀ
Giai ñoaïn ñaàu tieân khi ra quyeát ñònh laø phaûi nhaän ra ñöôïc raèng vaán ñeà
ñang toàn taïi ñoøi hoûi moät quyeát ñònh. Tröôùc khi baïn baét ñaàu quaù trình
ra quyeát ñònh, haõy chaéc chaén laø quyeát ñònh maø baïn saép ñöa ra thaät
söï laø quyeát ñònh maø baïn phaûi laøm. Neáu khoâng laø nhö vaäy thì baïn
haõy ñeå maëc vaán ñeà. Baïn thöôøng nghó raèng ñaõ laø moät nhaø quaûn trò
thì moïi ngöôøi raát roäng löôïng chia seõ caùc vaán ñeà cuøng vôùi baïn, vaø
neáu coù theå, hoï seõ caát dôõ gaùnh naëng cuûa nhöõng vaán ñeà aáy!
Baïn phaûi coá gaéng tieân ñoaùn vaán ñeà vaø nhaän bieát chuùng khi chuùng
xaûy ra. Haõy chaéc chaén raèng baïn bieát vaán ñeà laø vaán ñeà gì tröôùc khi
baïn baét tay vaøo vieäc ra quyeát ñònh !
Baïn coù theå duøng moät soá chieán löôïc ñeå taêng cöôøng khaû naêng nhaän
bieát vaán ñeà cuûa baïn.
Nhaän bieát vaán ñeà
1. Tìm xem coù nhöõng khaùc bieät naøo giöõa thöïc teá ñang toàn taïi vaø
ñieàu maø baïn cho laø “tieâu bieåu”.
2. Xem xeùt noái quan heä nhaân - quaû.
3. Hoûi yù kieán nhöõng ngöôøi trong cöông vò ñeå ñöa ra ñöôïc nhöõng trieån
voïng khaùc nhau hoaëc ñeå hieåu bieát ñuùng baûn chaát cuûa tình
huoáng ra quyeát ñònh.
4. Xem xeùt tình huoáng töø nhöõng goùc ñoä khaùc nhau.
5. Phaûi côûi môû khi chaáp nhaän raèng thaäm chí baïn coù theå laø moät
phaàn cuûa nguyeân nhaân gaây ra vaán ñeà.
6. Quan taâm theo doõi keát quaû coâng vieäc neáu nhö noù khoâng dieãn ra
nhö keá hoaïch.
7. Chuù yù caùc vaán ñeà xaûy ra coù tình chaát laëp ñi laëp laïi. Ñieàu naøy
thöôøng cho thaáy laø chuùng ta chöa hieåu vaán ñeà moät caùch ñaày
ñuû.
Theâm nöõa, baïn coù theå coá gaéng ñoaùn tröôùc vaán ñeà hoaëc nhaän bieát
chuùng khi chuùng xaûy ra laàn ñaàu tieân. Vaán ñeà coù theå ñöôïc nhaän bieát
sôùm hôn nhôø :

10
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

1. Laéng nghe vaø quan saùt nhaân vieân ñeå bieát ñöôïc nhöõng lo ngaïi
cuûa hoï ñoái vôùi coâng vieäc, coâng ty vaø nhöõng caûm nghó cuûa hoï
ñoái vôùi caùc ñoàng nghieäp vaø ban quaûn lyù.
2. Ñeå yù ñeán haønh vi khoâng bình thöôøng hoaëc khoâng nhaát quaùn;
ñieàu naøy phaûn aùnh moät soá vaán ñeà coøn che ñaäy beân döôùi.
3. Neáu ñöôïc, tieáp tuïc naém baét caùc thoâng tin veà nhöõng vieäc maø
ñoái thuû hoaëc ngöôøi khaùc ñang laøm.
Moät khi baïn nhaän bieát ñöôïc vaán ñeà hoaëc tình huoáng “thöïc”, vaø hieåu
rthöõng nguyeân nhaân cuûa noùi thì baïn phaûi ñöa ra moät trong nhöõng
quyeát ñònh ñaàu tieân cuûa baïn. Quyeát ñònh xem coù phaûi :
 Khoâng laøm gì caû hay khoâng (vieäc quyeát ñònh “khoâng ñöa ra quyeát
ñònh gì caû” cuõng laø moät quyeát ñònh).
 Chæ quan saùt vaán ñeà vaø trôû laïi vaán ñeà vaøo moät ngaøy khaùc.
 Thöû kieåm tra vaán ñeà.
 Cöù tieán tôùi tìm kieám moät giaûi phaùp vaø ñöa ra nhieàu quyeát ñònh
hôn.
Vieäc baïn nhaän bieát vaán ñeà luùc ban ñaàu vaø hieåu vaán ñeà cho pheùp
baïn löïa choïn loaïi quyeát ñònh caàn phaûi ñöa ra. Neáu vieäc naøy coù theå
quyeát ñònh nhôø caùc thuû tuïc thöôøng leä thì noù ít caàn ñöôïc laøm saùng toû
hôn. Baïn haõy nhôù laø khoâng phaûi moïi vaán ñeà ñeàu ñoøi hoûi cuøng moät
ñoä saâu phaân tích nhö nhau. Khi laø ngöôøi ñöa ra quyeát ñònh, moät phaàn
kyõ naêng cuûa baïn phaûi bao goàm vieäc nhaän bieát caùc loaïi vaán ñeà khaùc
nhau vaø sau ñoù baïn tieán haønh phaân tích thö thee naøo.
Trong coâng taùc, thöôøng coù nhieàu nhieàu quyeát ñònh coù lieân quan ñeán
moät vaán ñeà hôn laø chæ moät quyeát ñònh. Khi baïn ñaõ nhaän bieát vaán
ñeà vaø quyeát ñònh tìm kieám moät giaûi phaùp hoaëc ñöa ra moät quyeát ñònh
thì baïn neân coá gaéng taùch bieät caùc chi tieát vaø caùc giaûi phaùp trong
moät quyeát ñònh.
Nhaän bieát nguyeân nhaân chöù khoâng phaûi trieäu chöùng
2. TAÙCH BIEÄT CAÙC VAÁN ÑEÀ (PHAÂN TÍCH NGUYEÂN NHAÂN)
Baïn hieåu tình huoáng ra quyeát ñònh, baïn ñaõ nhaän bieát nguyeân nhaân,
nhöng baïn vaãn caàn taùch bieät hoaëc chaån ñoaùn nhöõng chi tieát coù quan
heä, lieân quan. Noùi caùch khaùc, baïn ñònh nghóa vaán ñeà roõ hôn vaø phaùt
hieän nhöõng thöû thaùch ñaëc bieät cuûa vaán ñeà. Chaúng haïn, vaán ñeà coù
lieân quan tôùi moät nhoùm hay khoâng? Neáu coù, nhöõng thaønh vieân cuûa
nhoùm caàn hieåu vaán ñeà naøy vaø quyeát ñònh nhöõng ñieàu phöùc taïp cuûa
noù.
Taùch bieät caùc vaán ñeà bao goàm :
Taäp hôïp döõ lieäu veà tình huoáng
Ñieàu raøy ñoøi hoûi khaû naêng phaân bieät giöõa söï kieän vaø yù kieán. Ñaëc
bieät trong caùc vaán ñeà giöõa caùc caù nhaân vôùi nhau, yù kieán cuûa moïi
ngöôøi coù theå raát maïnh meõ vaø bò aûnh höôûng bôûi xuùc caûm. Baïn caàn
phaûi thu thaäp vaø toå chöùc döõ lieäu thích hôïp cho vaán ñeà. Treân thöïc teá
baïn seõ khoâng theå naøo taäp hôïp ñöôïc moïi thoâng tin maø baïn muoán, do
ñoù baïn phaûi bieát öu tieân choïn caùi gì laø quan troïng nhaát.

11
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Xaùc ñònh phaïm vi cuûa vaán ñeà

Baïn haõy xem xeùt ai vaø caùi gì coù lieân quan. Ñoù vaán ñeà coù khaû naêng
aûnh höôûng ñeán toaøn boä toå chöùc hoaëc chæ moät vaøi thaønh vieân ? Ñoù
laø moät vaán ñeà giöõa caùc caù nhaân vôùi nhau, moät vaán ñeà veà heä
thoáng hoaëc moät vaán ñeà thuoäc nhoùm ? Caùc nhaân toá nhö vaäy coù theå
coù aûnh höôûng tôùi nguoàn löïc maø baïn caáp cho vieäc tìm kieám giaûi
phaùp. Chaúng haïn, neáu vaán ñeà ñe doïa söï toàn taïi cuûa toå chöùc cuûa
baïn vaø ñe doïa maát tieàn thì baïn roõ raøng seõ phaûi boû nhieàu nguoàn taøi
nguyeân ñaùng keå vaøo vieäc giaûi quyeát nguyeân nhaân naøy. Xaùc ñònh
phaïm vi cuûa vaán ñeà cuõng seõ giuùp xaùc ñònh ñöôïc nhöõng ngöôøi coù
lieân quan.
Xaùc ñònh haäu quaû cuûa vaán ñeà
Quyeát ñònh nhöõng haäu quaû coù theå coù cuûa vaán ñeà ñeå thaáy coù phaûi
phaân tích theâm nöõa hoaëc nhaän theâm nguoàn löïc nöõa hay khoâng ?
Xem xeùt nhöõng haïn cheá coù theå coù aûnh höôûng ñeán giaûi phaùp
cuûa vaán ñeà
Coù rthöõng yeáu toá naøo coù theå ngaên caûn moät giaûi phaùp ñaït keát quaû
toát hay khoâng ? Nhöõng yeáu toá nhö theá thöôøng khoù phaùt hieän ñöôïc.
Neáu laõnh ñaïo ñaõ thieát laäp moät chöông trình ñaëc bieät vaø phaân tích ban
ñaàu chæ vaøo tính khoâng hieäu quaû, thì vieäc naøy khoâng ñaùng ñeå baïn
phaûi maát thôøi gian, nguoàn löïc, naêng löôïng (hoaëc coâng vieäc) vaøo vieäc
coá gaéng giaûi quyeát vaán ñeà naøy.
Taäp hôïp döõ lieäu ñeå taùch rieâng reõ nhöõng phöùc taïp cuûa vaán ñeà coù
theå laø moät coâng vieäc khoù khaên. Coù ñöôïc söï giuùp ñôû cuûa ngöôøi
khaùc laø raát toát. Baïn coù theå phaân tích vaø chaån ñoaùn nhöõng taøi lieäu
chính thöùc, phoûng vaán nhaân vieân hoaëc caáp treân vaø chæ ñaïo nhöõng
cuoäc ñieàu tra. Xaùc ñònh phaïm vi lieân quan cuõng coù theå phöùc taïp. Noù
loâi cuoán baïn (vaø thöôøng laø nhoùm cuûa baïn) vaøo vieäc quyeát ñònh taàm
quan troïng vaø tính chaát phöùc taïp cuûa tình huoáng. Nhöõng haäu quaû vaø
raøng buoäc coù theå aûnh höôûng ñeán giaûi phaùp cuûa vaán ñeà ñoøi hoûi
chaån ñoaùn phaûi thaän troïng. Söï taùch rieâng reõ nhöõng chi tieát naøy giuùp
baïn xaùc ñònh ñöôïc taàm quan troïng cuûa vaán ñeà vaø cung caáp nhöõng chi
tieát höõu ích cuûa tính phöùc taïp vaø thöû thaùch cuûa vaán ñeà. Ñieàu naøy
laàn löôït coù theå laøm taêng cô hoäi ñeå baïn ñi tôùi nhöõng quyeát ñònh ñaùng
giaù.
Giai ñoaïn taùch rieâng reõ bao goàm paâhn tích hoaëc chuaån ñoaùn vaán ñeà
baïn ñaõ nhaän bieát trong giai ñoaïn ñaàu : ñaøo saâu hôn vaøo nhöõng nguyeân
nhaân cuûa vaán ñeà vaø coá gaéng thöû trình baøy tæ mæ taïi sao noù laïi laø
moät vaán ñeà. Baïn cuõng coù theå xem xeùt laïi ai seõ lieân quan vaø coù theå
coù nhöõng haäu quaû vaø raøng buoäc naøo coù theå ngaên caûn nhöõng giaûi
phaùp cuûa vaán ñeà.
ÔÛ giai ñoaïn naøy, baïn neân vieát ra baïn döï ñònh ñaït ñöôïc gì nhôø quaù trình
quyeát ñònh. Ñieàu naøy bao goàm vieäc ñaët ra caùc muïc tieâu vaø coù theå
bao goàm vieäc thieát laäp caùc tieâu chí coù theå duøng ñeå ñaùnh giaù tính
hieäu quaû cuûa quyeát ñònh. Caùc muïc tieâu neân ñöôïc “ñaët ra ñeå giaûm /
ñeå loaïi tröø nhöõng nguyeân nhaân coäi reã cuûa vaán ñeà”. ÔÛ giai ñoaïn naøy
caùc muïc tieâu neân döïa treân thoâng tin hieän coù. Caùc muïc tieâu vaø tieâu
chí cuûa keát quaû coù theå phaûi ñöôïc söûa ñoåi trong suoát caùc giai ñoaïn sau
naøy cuûa quaù trình ra quyeát ñònh.

12
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Baïn cuõng coù theå quyeát ñònh raèng vaán ñeà naøy phöùc taïp ñeán noåi noù
caàn phaûi ñöôïc chia thaønh caùc thaønh phaàn nhoû hôn. Caùc nhoùm khaùc
nhau coù theå laøm vieäc treân caùc “maûnh” khaùc nhau naøy vaø thöôøng
xuyeân gaëp nhau ñeå baùo cho nhau bieát thoâng tin.
ÔÛ giai ñoaïn naøy, baïn ñaõ hoaøn thaønh moät soá nhieäm vuï quan troïng cuûa
quaù trình ñöa ra quyeát ñònh vaø saün saøng chuyeån sang thöïc söï giaûi
quyeát vaán ñeà vaø ñöa ra quyeát ñònh. Tröôùc khi laøm vieäc naøy, vaán ñeà
quan troïng laø baïn quyeát ñònh ai seõ lieân quan ñeán vieäc thöïc söï ra quyeát
ñònh.
3. KHAÛO SAÙT VAÁN ÑEÀ (PHAÙT TRIEÅN CAÙC PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI
PHAÙP)
Moät khi baïn ñaõ hieåu nhöõng raéc roái cuûa vaán ñeà, baïn caàn phaûi “daán
thaân” vaøo vieäc ra quyeát ñònh. Giai ñoaïn khaûo saùt vaán ñeà bao goàm
vieäc laøm phaùt sinh nhöõng phöông aùn giaûi quyeát, ñaùnh giaù hoaëc phaân
tích caùc phöông aùn, vaø choïn löïa phöông aùn : cuoái cuøng daãn ñeán moät
quyeát ñònh. Ñaây laø giai ñoaïn trong ñoù söï saùng taïo laø thieát yeáu.
Tröôùc nhieàu vaán ñeà haàu nhö luoân luoân coù moät soá giaûi phaùp khaû thi.
Trong moät soá tröôøng hôïp coù raát nhieàu phöông aùn. Neáu khoâng löïa choïn
ñöôïc phöông aùn naøo thì khoâng coù moät quyeát ñònh naøo ñöôïc ñöa ra.
Coâng vieäc cuûa baïn laø duøng nhoùm cuûa mình ñeå xaùc ñònh caøng nhieàu
phöông aùn caøng toát. Vieäc baïn phaûi laøm laø nghieân cöùu taát caû caùc
phöông aùn coù saün, roài sau ñoù quyeát ñònh choïn phöông aùn naøo coù theå
ñöa ra moät giaûi phaùp thöïc tieån nhaát. Noùi caùch khaùc baïn seõ choïn giaûi
phaùp toát nhaát, laø giaûi phaùp cho pheùp ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu cuûa
baïn vaø coù löu yù ñeán nhöõng raøng buoäc cuûa tình huoáng. Tìm kieám caùc
giaûi phaùp cho vaán ñeà bao goàm hai quaù trình : suy nghó saùng taïo vaø suy
nghó phaân tích.
Moïi ngöôøi ñeàu coù khaû naêng saùng taïo. Söï saùng taïo khoâng nhaát thieát
coù nghóa laø phaùt minh ra moät phöông phaùp môùi laï vaø duy nhaát. Noù
thöôøng xuyeân bao goàm vieäc keát hôïp moät soá yù töôûng ñaõ ñöôïc thöû
nghieäm theo moät caùch môùi. Neáu baïn muoán khuyeán khích söï saùng taïo
vaø laøm phaùt sinh nhieàu giaûi phaùp saùng taïo hôn thì baïn caàn phaûi saün
saøng thoûa ñöôïc 4 tieâu chí. Ñoù laø :
• Saün saøng tieáp thu moïi yù kieán.
• Chaáp nhaän ruûi ro.
• Keâu goïi ngöôøi khaùc tham gia.
• Chaáp nhaän pheâ bình.

Saün saøng tieáp thu moïi yù kieán.

Xöû lyù moãi vaán ñeà nhö laø moät vaán ñeà môùi vaø khaùc nhau. Baïn ñöøng
ñôn giaûn aùp duïng nhöõng giaûi phaùp ñaõ coù cho baát cöù moät vaán ñeà
naøo môùi naûy sinh. Haõy saün saøng laéng nghe caùc yù kieán khaùc nhau, cho
ñuø nhöõng yù kieán naøy coù veû kyø quaùi. Moät soá trong ña soá caùc quyeát
ñònh coù tính chaát caûi tieán vaø taùc ñoâng maïnh ñaõ xuaát phaùt töø nhöõng
“haït gioáng” nhö theá. Khuyeánkhích nhaân vieân cuûa baïn saün saøng tieáp
thu moïi gôïi yù baèng caùch cho pheùp hoï bình luaän hoaëc chæ trích “hieän
traïng”.

13
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Chaáp nhaän ruûi ro

Nhieàu ngöôøi trong chuùng ta khoâng phaùt bieåu vì chuùng ta khoâng muoán
caûm thaáy ngöôïng tröôùc ngöôøi khaùc. Moät soá nhaø quaûn trò hieän nay
coøn laøm traàm troïng hôn nhöõng caûm giaùc naøy baàng caùch cheá gieãu
nhöõng ñeà nghò cuûa nhaân vieân. Ñieàu naøy ngaên caûn nhaân vieân ñoùng
goùp yù kieán. Ñöøng ñeå moät vieäc chöa bao giôø ñöôïc thöïc hieän tröôùc ñoù
ngaên caûn baïn thöû söû duïng noù. Baïn phaûi chuaån bò tö töôûng chòu thaát
baïi, vaø xem thaát baïi nhö moät baøi hoïc kinh nghieäm. Möùc ñoä ruûi ro phaûi
ñöôïc tính toaùn lieân quan tôùi chi phí, lôïi nhuaän vaø keát quaû coù theå coù
ñoái vôùi toå chöùc vaø ñoái vôùi baïn.
Keâu goïi ngöôøi khaùc tham gia
Ngöôøi khaùc coù theå ñöa ra moät caùc nhìn nhaän söï vieäc raát khaùc vôùi
baïn. Ñuùng laø chuùng ta thöôøng trôû neân quaù quen thuoäc vôùi caùc vaán
ñeà cuûa chuùng ta neân khoâng theå nhìn xa hôn moät soá ranh giôùi naøo ñoù.
Loâi cuoán ngöôøi khaùc thöôøng giuùp loaïi tröø nhöõng ruûi ro cuûa caùch suy
nghó theo nhoùm.
Chaáp nhaän pheâ bình
Haõy coá gaéng khoâng phaûn öùng laïi tröôùc caùc vaán ñeà maø giaûi phaùp
laø hieån nhieân. Baïn neân khuyeán khích gôïi yù caøng nhieàu phöông aùn
caøng toát tröôùc khi baïn ñaùnh giaù tính ñuùng ñaén cuûa caùc phöông aùn.
Neáu baïn ñaùnh giaù quaù nhanh baïn seõ laøm naûn loøng nhöõng ñoùng goùp
coù tính chaát côûi môû vaø gaëp nguy cô boû lôõ caùc giaûi phaùp mang tính
saùng taïo.
Laøm phaùt sinh caùc giaûi phaùp
Moïi hình thöùc saùng taïo ñeàu ñoøi hoûi phaûi laøm phaùt sinh moät soá lôùn tö
töôûng. Thöôøng thì nguoàn tö töôûng toát nhaát xuaát phaùt töø nhaân vieân
coù tính hôi ñoäc ñaùo. Nhö baïn coù theå ñaõ bieát, quaûn lyù hoaëc laõnh ñaïo
nhöõng caù nhaân nhö theá coù theå gaëp raéc roái, nhöng neáu baïn muoán
nhöõng tö töôûng saùng suoát, coù tính caûi tieán, thì vieäc naøy ñaùng ñeå baïn
baän taâm. Moät trong nhöõng kyõ thuaät toát nhaát ñeå laøm phaùt sinh caùc
phöông aùn laø phöông thöùc “ñoäng naõo” trong ñoù moïi thaønh vieân neâu yù
kieán roài cuøng baøn baïc. .
Phöông phaùp ñoäng naõo cho raèng tö töôûng ñaõ phaùt sinh toát nhaát tröôùc
khi chuùng ñöôïc ñaùnh giaù. Tö töôûng naøy ñoøi hoûi baïn vaø ngöôøi khaùc
tham gia vaøo quaù trình phaûi saün saøng tieáp thu moïi gôïi yù, saün saøng
chaáp nhaän ruûi ro vaø rthöõng nhaän xeùt ñaùng ngôø. Baây giôø chuùng ta
haõy xem quaù trình naøy.
Laøm theá naøo söû duïng phöông thöùc ñoäng naõo
9 qui taéc cho phöông thöùc ñoäng naõo :
1. Yeâu caàu moãi ngöôøi tham gia ñoùng goùp yù kieán moät caùch roõ
raøng : “Ngoïc, nghó gì ?”
2. Lieät keâ moïi yù kieán ñöôïc ñeà caäp ñeán, thaäm chí ngay caû khi
noù laëp laïi ñeà nghò tröôùc ñaây...
3. Ghi laïi yù kieán laøm cho moïi ngöôøi deã ñoïc hôn.
4. Thöôøng xuyeân khuyeán khích nhöõng ngöôøi tham gia ñoùng goùp
theâm nhieàu yù kieán hôn khi chuùng coù veû “saép caïn”.

14
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

5. Baûo ñaûm raèng tröôùc khi baïn döøng, moïi yù kieán ñeàu ñöôïc
thoâng baùo ñaày ñuû. Baïn thaäm chí coù theå noùi: “Chuùng ta haõy
laáy theâm moät yù kieán nöõa töø moïi ngöôø”.
6. Khuyeán khích nhöõng yù kieán ngôø ngheäch, ngoä nghónh vaø thaäm
chí nhìn beà ngoaøi laø “ñieân roà”. Nhöõng ñeà nghò naøy thöôøng
coù theå coù tính chaát saùng taïo vaø cuoái cuøng thích hôïp vôùi thöïc
teá. Phöông thöùc ñoäng naõo neân mang tính haøi höôùc.
7. Ñoùng goùp vaø ghi laïi yù kieán rieâng cuûa baïn. Ñieàu naøy coù thöïc
hieän ñeå truyeàn sinh löïc cho nhoùm khi rthoùm bò ñình treä.
8. Khuyeán khích nhöõng ngöôøi tham gia phaùt trieån vaø theâm vaøo
nhöõng yù kieán ñaõ ñöôïc ghi nhaän. Ñieàu naøy khoâng neân bao
goàm vieäc thaûo luaän hoaëc ñaùnh giaù nhöõng yù kieán duø döôùi
hình thöùc naøo.
9. Khoâng ai phaûi ñaùnh giaù yù kieán cuûa mình trong giai ñoaïn ñoäng
naõo. Duø ñieàu naøy coù xaûy ra theo caùch tích cöïc hoaëc tieâu cöïc
thì baïn cuõng neân boû qua vaø hoûi “keû phaïm loãi” treân nhöõng yù
kieán khaùc, vaø baèng caùch aáy, chuyeån söï tham gia thaønh söï
ñoùng goùp tích cöïc.

Ñoäng naõo laø moät hoaït ñoäng raát toán thôøi gian. Neáu baïn coù raøng
buoäc veà thôøi gian thì baïn khoâng theå toå chöùc vaø taän duïng heát tieàm
naêng cuûa moät buoåi hoïp laáy yù kieán nhö vaäy.
Khaû naêng laøm phaùt sinh nhöõng giaûi phaùp cuõng quan troïng nhö khi choïn
moät giaûi phaùp ñuùng. Tuy nhieân trong nhöõng giaûi phaùp naøy, nhieàu giaûi
phaùp seõ khoâng thöïc teá hoaëc khoâng theå ñöôïc ñaùnh giaù ñuùng ñaén
ñöôïc.
4. CHOÏN GIAÛI PHAÙP TOÁI ÖU
Coù moät soá caùch ñeå ñaùnh giaù caùc ñeà nghò, giaûi phaùp hoaëc yù kieán.
Baïrl coù theå loaïi tröø moät soá baèng caùch ñaët nhöõng caâu hoûi sau ñaây :
1. Nhöõng phöông tieän vaät chaát cuûa toå chöùc cuûa baïn coù laøm cho
caùc phöông aùn trôû neân khoâng thöïc hieän ñöôïc ?
2. Toå chöùc cuûa baïn coù khaû naêng ñaùp öùng chi phí theo phöông aùn
naøy khoâng ?
3. Laõnh ñaïo cuûa baïn coù noùi raèng moät soá phöông aùn naøo ñoù
khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc hay khoâng ?
Ñaët ra nhöõng caâu hoûi naøy thöôøng seõ loaïi tröø moät soá giaûi phaùp,
nhöng neáu baïn “saùng taïo” caùc giaûi phaùp moät caùch ñuùng ñaén thì seõ
coøn nhieàu giaûi phaùp ñöôïc giöõ laïi. Khi ñaùnh giaù nhöõng giaûi phaùp naøy
baïn caàn laøm moät vieäc khoù khaên laø thöû tieân ñoaùn moïi keát quaû coù
theå xaûy ra. Nhö ñaõ ñeà caäp tröôùc ñaây, khoâng theå tieân ñoaùn ñöôïc moïi
keát quaû, nhöng baèng caùch suy nghó vaø phaân tích caån thaän, baïn coù
theå nhaän bieát ñöôïc nhieàu ñieàu. Moät laàn nöõa caùch tieáp caän cuûa moät
nhoùm veà vaán ñeà naøy coù theå coù lôïi hôn.
Tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù nhöõng giaûi phaùp coù theå coù :
1. Ruûi ro coù lieân quan ñeán keát quaû mong ñôïi
2. Coá gaéng caàn phaûi coù

15
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

3. Möùc ñoä thay ñoåi mong muoán .

4. Khaû naêng coù saün caùc nguoàn taøi nguyeân (nhaân söï vaø vaät chaát)
5. THÖÏC HIEÄN QUYEÁT ÑÒNH
Thöïc hieän moät quyeát ñònh roõ raøng keùo theo vieäc baïn phaûi trôû neân
höõu ích : baïn phaûi laøm cho söï vieäc xaûy ra.
Ñieàu haønh thöïc hieän moät quyeát ñònh chuû yeáu laø traùch nhieäm cuûa
baïn. Vieäc coù bao nhieâu ngöôøi ñöôïc pheùp tham gia vaøo giai ñoaïn naøy laø
khoâng quan troïng. Neáu keát quaû khoâng thoûa maõn do vieäc thöïc hieän
ñöôïc tieán haønh caåu thaû, thì baïn seõ laø ngöôøi bò coi laø phaûi chòu traùch
nhieäm. Do ñoù baïn phaûi phaùt trieån kyõ naêng vaø khaû naêng cuûa baïn ñeå
ñaûm baûo raèng quyeát ñònh ñöôïc thöïc hieän ñöa ñeán nhöõng keát quaû
hoaëc thay ñoåi mong muoán.
Neáu baïn muoán thaønh coâng ôû giai ñoaïn quan troïng naøy thì baïn phaûi
caàn trieån khai ít nhaát laø moät soá trong nhöõng kyõ naêng sau ñaây :
Thöïc hieän coù hieäu quaû
• Laøm roõ
• Thieát laäp caáu truùc ñeå thöïc
hieän
• Trao ñoåi thoâng tin
• Xaùc ñònh tieán trình
• Ñöa ra ví duï chuaån
• Chaáp nhaän ruûi ro
• Tin töôûng

Laøm roõ vaán ñeà

Baïn phaûi thaät söï roõ raøng ngay töø trong suy nghó cuûa rieâng baïn veà
vieäc caàn phaûi laøm. Haõy chaéc chaén raèng baïn bieát chính xaùc baïn seõ ñi
veà ñaâu tröôùc khi baïn khôûi haønh. Haõy töï hoûi :
Quyeát ñònh caàn ñaït ñöôïc laø quyeát ñònh gì ?
Thieát laäp cô caáu deå thöïc hieän
Baïn phaûi thieát laäp muïc tieâu roõ raøng vaø thôøi haïn cuûa quaù trình thöïc
hieän. Bôûi vì trong quaûn lyù muïc tieâu, nhaân vieân phaûi bieát chính xaùc
ñieàu hoï caàn ñaït ñöôïc vaø phaûi bieát ngaøy hoaøn thaønh nhieäm vuï.
Trao ñoåi thoâng tin
Thoâng tin moät caùch roõ raøng cho ngöôøi khaùc ñieàu phaûi laøm ñeå ñaït
ñöôïc quyeát ñònh. Neáu nhaân vieân cuøng tham gia vaøo vieäc thöïc hieän
quyeát ñònh maø khoâng thoâng hieåu nhöõng keát quaû mong muoán ñaït ñöôïc
vaø vai troø cuûa hoï, thì vieäc thöïc hieän seõ khoâng coù hieäu quaû.
Nhôø caäy

16
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Baïn haõy chuaån bò ñeå xin ñöôïc hoã trôï veà kinh nghieäm vaø tö vaán cuûa
ngöôøi khaùc ngay töø khi baïn döï kieán laøm theá naøo ñeå thöïc hieän moät
quyeát ñònh. Ñöøng nghó raèng baïn ñaõ coù saün taát caû caùc caâu traû lôøi.
Vieäc thöïc hieän, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng quyeát ñònh phöùc taïp, ñoøi hoûi
leân keá hoaïch caån thaän, thöôøng laø ñaëc bieät. Khoâng neân coá gaéng töï
laøm taát caû moïi vieäc.
Chaáp nhaän ruûi ro
Haõy chuaån bò chaáp nhaän ruûi ro coù tính toaùn ñeå laøm cho söï vieäc xaûy
ra. Phaûi nhieät tình, kieân quyeát vaø soát saéng khi thöïc hieän moät quyeát
ñònh. Moät quyeát ñònh saùng taïo ñoøi hoûi söï thöïc hieän phaûi coù tính saùng
taïo. Ñöøng neân aùp duïng moät qui trình thöïc hieän duy nhaát coù tính “tieâu
bieåu” vaøo moïi quyeát ñònh.
Moâ hình hoùa vai troø
Baïn phaûi moâ hình hoùa caùc tieâu chuaån cho nhaân vieân tích cöïc noi göông.
Haõy chuaån bò tinh thaàn laøm vieäc heát söùc tích cöïc. Haõy töï ñaët cho mình
nhöõng chæ tieâu phaán ñaáu ôû möùc cao. Neáu baïn laøm nhö vaäy thì baïn
môùi coù theå deã daøng ñaët cho nhaân vieân nhöõng chæ tieâu cao hôn vaø
coù nhieàu hy voïng hoï ñaït ñöôïc muïc tieâu hôn. Baïn ñöøng gioáng nhö nhaø
quaûn trò maø toâi ñaõ coù laàn laøm vieäc döôùi quyeàn, oâng aáy luoân noùi
vôùi chuùng toâi raèng oâng aáy mong chuùng toâi laøm vieäc laâu daøi vaø tích
cöïc cho toå chöùc naøy. AÁy vaäy maø oâng ta luoân laø ngöôøi ñeán cuoái
cuøng vaø laø ngöôøi ñaàu tieân rôøi coâng ty. OÂng ta gaàn nhö moät mình laøm
lôïi cho caêng tin cuûa coâng ty !
Tin töôûng
Baïn hay tin töôûng raèng baïn vaø nhaân vieân cuûa baïn luoân luoân coù theå
laøm toát hôn nöõa. Ñöøng tìm caùch ngaên laïi vieäc thöïc hieän moät quyeát
ñònh maø baïn nghó raèng baïn vaø nhaân vieân cuûa baïn khoâng coù khaû
naêng ñaït ñöôïc. Ngöôøi ta thöôøng laøm vieäc ôû möùc ñoä maø baïn tin raèng
hoï coù khaû naêng ñaït ñeán möùc ñoù, mieãn laø noù hôïp lyù.
Chaát löôïng cuûa vieäc thöïc hieän thöôøng seõ phuø hôïp vôùi khoái löôïng
coâng taùc chuaån bò maø baïn tieán haønh cho nhieäm vuï naøy. Baïn coù theå
caûi tieán kyõ naêng thöïc hieän cuûa baïn baèng caùch nghó veà phöông thöùc
baïn vaø nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ laøm nhö theá naøo ñeå tieáp caän coâng
vieäc trong thôøi gian qua.
6. THAÅM TRA (ÑAÙNH GIAÙ QUYEÁT ÑÒNH)
Thaåm tra tính hieäu quaû cuûa moät quyeát ñònh ñoøi hoûi moät caùch tieáp
caän töø hai phía. Moät laø, baïn phaûi ñaùnh giaù qui trình treân cô sôû ñang
dieãn ra: Vieäc thöïc hieän coù ñöôïc tieán haønh theo ñuùng trình töï cuûa keá
hoaïch hay khoâng ? Baïn coù ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû mong muoán hay
khoâng ? Hai laø, baïn neân thaåm tra tính hieäu quaû cuûa toaøn boä quyeát
ñònh vaø caû quaù trình laáy quyeát ñònh nöõa.
Neáu quyeát ñònh cuûa baïn khoâng ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû mong muoán
baïn coù theå phaûi ñieàu chænh phöông phaùp thöïc hieän, hoaëc thaäm chí coù
theå huûy quyeát ñònh. Huûy quyeát ñònh coù theå raát khoù, nhaát laø trong
tröôøng hôïp baïn ñaõ hao toán nhieàu coâng söùc cho quaù trình. Baïn phaûi töï
hoûi raèng chaám döùt thì seõ coù lôïi hôn veà maët chuyeân moân, veà maët
taøi chính hoaëc cho chính baûn thaân hay khoâng. Caàn phaûi coù can ñaûm ñeå
laøm nhö vaäy nhöng ñieàu naøy coù khi khoâng theå traùnh khoûi. Trong moät

17
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

soá tröôøng hôïp baïn khoâng coù khaû naêng löïa choïn. Moät soá quyeát ñònh
khoâng theå ñi ngöôïc laïi ñöôïc. Ví duï, neáu baïn ñaõ quyeát ñònh göûi 3 nhaân
vieân ñi hoïc khoùa ñaøo taïo ñaëc bieät, vaø hoï ñaõ baét ñaàu khoùa hoïc, thì
khoù maø ruùt laïi quyeát ñònh cuûa baïn.
Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá baïn phaûi tieáp tuïc quyeát ñònh naøy vaø
phaûi taän duïng caùi hay maø tình huoáng ñöa ra.
ÔÛ moät ñieåm khaùc ít quan troïng hôn, haõy giaû ñònh raèng ña soá caùc
quyeát ñònh cuûa baïn tieán haønh töông ñoái saùt keá hoaïch baïn ñaõ döï kieán
vaø chæ thænh thoaûng môùi ñi cheäch ra ngoaøi. Nhöõng khaùc bieät nhoû
naøy coù theå ñoøi hoûi baïn phaûi ñieàu chænh moät soá khía caïnh cuûa quyeát
ñònh ñaõ vöôït ra ngoaøi keá hoaïch.
Vieäc ñaùnh giaù quyeát ñònh ñang ñöôïc thöïc hieän coù theå tieán haønh toát
nhaát ôû 2 möùc ñoä : chính thöùc vaø khoâng chính thöùc. Vieäc xem xeùt laïi
moät caùch chính thöùc neân ñöôïc döï kieán vaøo nhöõng ngaøy coøn trong quaù
trình thöïc hieän quyeát ñònh, vaø coù theå ñöôïc thöïc hieän nhôø nhöõng cô
cheá kieåm tra chuaån möïc nhö caùc cuoäc hoïp, kieåm tra ñaàu ra, bieân baûn
vaø baùo caùo saûn xuaát.
Vieäc xem xeùt laïi khoâng chính thöùc thöôøng xuyeân xaûy ra bao goàm vieäc
quan saùt vaø noùi chuyeän vôùi thaân vieân tham gia vaøo quaù trình thöïc
hieän : “Coâng vieäc dieãn ra nhö theánaøo ?”, “Ñeán nay coù vaán ñeà gì
khoâng ?”. Caùc loaïi tình huoáng naøy cuõng ñöa ra nhöõng cô hoäi lyù töôûng
ñeå khuyeán khích vaø giöõ nhaân vieân tieáp tuïc nhieäm vuï cuûa hoï.
Ñaùnh giaù toaøn boä tính hieäu quaû cuûa quyeát ñònh cuõng quan troïng. ÔÛ
ñaây baïn ñaùnh giaù keát quaû cuoái cuøng cuûa quyeát ñònh ñeå khaúng ñònh
keát quaû thöïc teá coù phuø hôïp vôùi keát quaû döï ñònh hay khoâng. Ñieàu
naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng caùch so saùnh nhöõng keát quaû hay
giaûi phaùp vôùi nhöõng muïc tieâu vaø tieâu chí maø chính baïn ñaët ra tröôùc
ñaây trong quaù trình ñöa ra quyeát ñònh.
Thöïc hieän quyeát ñinh (I) vaø laäp keá hoaïch kieåm tra (R)
I

Baïn seõ trôû thaønh ngöôøi ra quyeát ñònh coù hieäu quaû hôn neáu baïn cuõng
kieåm tra laïi chính quaù trình quyeát ñònh naøy. Muïc kích cuûa vieäc thaåm tra
naøy laø ñeå taäp hôïp thoâng tin thaàm taïo ñieàu kieän cho baïn thaønh coâng
hôn nöõa trong töông lai. “Caùch ñeå trôû neân gioûi khi ra quyeát ñònh laø ñöa
ra nhieàu quyeát ñònh”. Chuùng ta seõ phaùt trieån caâu noùi naøy baàng caùch
gôïi yù laø baïn coù theå thaäm chí trôû thaønh moät ngöôøi ñöa ra quyeát ñònh
gioûi hôn neáu baïn saün saøng phaân tích moät caùch nghieâm khaéc thaønh
töïu cuûa chính baïn vaø cuûa nhoùm. Neáu khoâng laøm nhö vaäy thì baïn coù
laëp laïi sai phaïm vaø boû lôõ nhieàu cô hoäi phaùt trieån quí giaù. Neáu ban
thaáy baïn coù nhieàu sai laàm thì baïn haõy coá gaéng ñöøng quaù naûn loøng
maø coi ñoù nhö laø cô hoäi ñeå hoïc taäp.
Bieåu maãu ñeå kieåm tra
Thaåm tra quaù trình ra quyeát ñònh / giaûi quyeát vaán ñeà

18
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

BAÏN TÖÏ HOÛI : TOÂI (HOAËC CHUÙNG TOÂI) COÙ . . . HAY KHOÂNG ?
TT Noäi dung Co Khoâ
ù ng
1 Hieåu vaán ñeà khi noù xuaát hieän ?
2 Kieåm tra caùc döõ kieän tröôùc khi tieán xa hôn ?
3 Ñöa ra nhöõng giaû ñònh ñuùng veà vaán ñeà ?
4 Phaùt bieåu vaán ñeà sao cho taát caû chuùng ta ñeàu hieåu ?
5 Ñaët ra moät soá chæ tieâu hoaëc tieâu chí veà keát quaû
6 Hieåu ñöôïc söï khaùc nhau giöõa nguyeân nhaân vaø trieäu
chöùng ?
7 Coá gaéng hieåu taùc duïng coù theå coù cuûa vaán ñeà ?
8 Nghó veà rthöõng giaû ñònh maø toâi ñang ñaët ra?
9 Nhaän bieát qui moâ vaø tính phöùc taïp cuûavaán ñeà ?
10 Chia vaán ñeà thaønh caùc phaàn coù theå quaûn lyù ñöôïc
moät caùch deã daøng hôn ?
11 Coá gaéng nhaän ra nhöõng raøng buoäc coù theå coù ?
12 Tìm caùch khaéc phuïc nhöõng raøng buoäc naøy ?
13 Xaùc ñònh ñöôïc caùc nguoàn löïc maø toâi coù theå caàn
ñeán ?
14 Suy nghó veà phöông phaùp ñeå ra quyeát ñònh ?
15 Duøng moät soá phöông phaùp trong giaûi quyeát vaán ñeà ?
16 Suy nghó xem moãi phöông phaùp coù theå giuùp toâi nhö theá
naøo ?
17 Hoûi yù kieán ngöôøi khaùc ?
18 Xem xeùt ngöôøi khaùc coù muoán tham gia vaøo quyeát ñònh
khoâng ?
19 Nhaän bieát moät soá giaûi phaùp coù theå coù ?
20 Phaân tích öu vaø khuyeát ñieåm cuûa caùc giaûi phaùp ?
21 Suy nghó taïi sao toâi choïn moät giaûi phaùp ?
22 Giaûi thích quyeát ñònh cho ngöôøi khaùc ?
23 Thöôøng xuyeân kieåm tra quaù trình thöïc hieän ?
24 Ñaùnh giaù tính hieäu quaû cuûa quyeát ñònh ?

IV. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP RA QUYEÁT ÑÒNH

Xem xeùt khi naøo coù theå cho pheùp ngöôøi khaùc tham gia vaøo moät quyeát
ñònh laø chöa ñuû, baïn coøn phaûi suy nghó xem hoï neân tham gia vaøo quyeát
ñònh ñeán möùc naøo. Vieäc tham gia naøy coù theå mang tính chính thöùc
hoaëc khoâng chính thöùc, ví duï nhö chæ ñôn giaûn laø hoûi yù kieán. Baïn coù
theå cho pheùp nhaân vieân tham gia vaøo baát kyø giai ñoaïn naøo cuûa quaù
trình ra quyeát ñònh, hoaëc trong suoát caû quaù trình. Duø chuùng toâi vaãn tin

19
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

raèng nhöõng quyeát ñònh khaùc nhau ñoøi hoûi nhöõng phöông phaùp khaùc
nhau, chuùng toâi cuõng gôïi yù laø khi baïn ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà
phöùc taïp thì vieäc coù nhieàu ngöôøi tham gia vaøo quyeát ñònh laø nhaát
thieát. Baïn coù theå coù nhieàu yù kieán saùng taïo hôn vaø phong phuù hôn töø
moät nhoùm hôn laø töø moät ngöôøi.
Kieåu quyeát ñònh seõ keùo theo ai seõ laø ngöôøi ñöôïc tham gia vaøo quaù
trình ra quyeát ñònh. Ñieàu naøy cuõng xaùc ñònh phöông phaùp naøo coù theå
ñöôïc aùp duïng. Baïn coù moät soá chieán löôïc ra quyeát ñònh maø baïn coù
theå tuøy nghi söû duïng. Moãi chieán löôïc voán dó coù nhöõng thuaän lôïi vaø
baát lôïi rieâng. Nhaø quaûn trò caàn ñaùnh giaù quyeát ñònh caù nhaân caàn
coù tröôùc khi quyeát ñònh phöông phaùp naøo laø phöông phaùp thích hôïp
nhaát. Baïn coù saün ít nhaát saùu phöông phaùp ra quyeát ñònh. Moãi moät
phöông phaùp naøy coù söï tham gia cuûa ngöôøi khaùc ôû möùc ñoä nhieàu hôn
hoaëc ít hôn. Baïn haõy suy nghó ñeán nhieàu phöông phaùp khaùc nhau ñöôïc
thaûo luaän khi ñi theo moät caùch tieäm tieán ñieåm giöõa : töø ñoäc ñoaùn
ñeán nhaát trí.
Phöông phaùp ñoäc ñoaùn laø khi baïn töï quyeát ñònh hoaøn toaøn vaø sau
ñoù coâng boá cho nhaân vieân. Khi baïn ra moät quyeát ñònh khoâng ñöôïc öa
thích baïn coù theå coá gaéng thuyeát phuïc nhaân vieân veà quyeát ñònh naøy,
maø khoâng ñeà nghò ñoái thoaïi hoaëc thöû thaùch.
Trong phöông phaùp phaùt bieåu cuoái cuøng baïn cho pheùp nhaân vieân
thaûo luaän vaø ñeà nghò giaûi phaùp cho vaán ñeà. Baïn coù theå löu yù hoaëc
khoâng löu yù ñeán nhöõng ñeà nghò naøy khi ra quyeát ñònh. Baïn coù theå cho
pheùp tình huoáng ñöôïc thaûo luaän theo caùch thaät côûi môû nhöng ôû cuoái
cuoäc thaûo luaän baïn töï ra quyeát ñònh.
Phöôngphaùp nhoùm tinh hoa coù söï tham gia cuûa baïn vaø ít nhaát moät
ngöôøi khaùc vaøo vieäc ra quyeát ñònh maø khoâng caàn tham khaûo yù kieán
cuûa nhöõng ngöôøi khaùc. Baïn tranh luaän vaø ñöa ra giaûi phaùp, ñöa ra
quyeát ñònh vaø trình baøy quyeát ñònh cho soá nhaân vieân coøn laïi. Baïn
thaäm chí coù theå thaûo luaän veà cô sôû cuûa quyeát ñònh cuûa baïn tröôùc
caùc nhaân vieân.
Phöông phaùp coá vaán ñaët baïn vaøo vò trí cuûa ngöôøi coá vaán. Baïn coù
theå ñöa ra moät quyeát ñònh ban ñaàu thaêm doø vaø trình baøy quyeát ñònh
naøy cho nhoùm ñeå thaûo luaän vaø thu thaäp döõ lieäu Baïn xem xeùt caån
thaän vaø côûi môû yù kieán cuûa nhoùm tröôùc khi ra quyeát ñònh.
Thöôøng baïn seõ ñi tôùi quyeát ñònh ñaàu tieân vaø trình baøy quyeát ñònh
naøy tröôùc nhoùm ñeå thaûo luaän. Baïn phaûi coù ñaàu oùc côûi môû vaø cho
pheùp chírth baïn thay ñoåi do nhöõng lyù leõ maø nhaân vieân ñöa ra. Baïn
cuõng cho pheùp ngöôøi khaùc caûi tieán moät caùch chi tieát quyeát ñònh ban
ñaàu cuûa baïn hoaëc, ngöôïc laïi, ñöa ra ñeà nghò vaø uûng hoä cho caùc quan
ñieåm khaùc. Quyeát ñònh cuoái cuøng laø do baïn ñöa ra, coù xem xeùt caån
thaän vaø moät caùch côûi môû caùc quan ñieåm khaùc.
Phöông phaùp luaät ña soá coù söï tham gia cuûa moïi thaønh vieân cuûa
nhoùm trong quaù trình ra quyeát ñònh baèng caùch cho pheùp moãi thaønh
vieân coù moät laù phieáu bình ñaúng. Nhoùm bieåu quyeát veà vieäc choïn
quyeát ñònh naøo. Quyeát ñònh nhaän ñöôïc töø ñaïi ña soá phieáu seõ thaéng
vaø trôû thaønh quyeát ñònh cuoái cuøng.
Phöông phaùp nhaát trí coù söï tham gia cuûa toaøn theå nhaân vieân vaøo
vieäc ra quyeát ñònh. Moät quyeát ñònh khoâng theå ñaït ñöôïc cho tôùi khi toaøn

20
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

boä nhaân vieân ñoàng yù veà moät quyeát ñònh naøo ñoù. Phöông phaùp naøy
coù theå ñöa ra moät quyeát ñònh coù chaát löôïng cao do ñaàu vaøo lôùn maïnh
vaø phong phuù, nhöng coù theå toán nhieàu thôøi gian. Nhaát trí laø moät
phöông phaùp quyeát ñònh ñeå söû duïng heát nguoàn löïc saün coù cuûa nhaân
vieân vaø ñeå giaûi quyeát moät caùch saùng taïo nhöõng xung ñoät vaø caùc
vaán ñeà chuû yeáu.
Nhaát trí raát khoù ñaït ñöôïc vì moïi thaønh vieân cuûa nhoùm phaûi ñoàng yù
treân quyeát ñònh cuoái cuøng. Söï nhaát trí hoaøn toaøn khoâng phaûi laø muïc
tieâu bôûi vì raát hieám khi ñaït ñöôïc, nhöng moãi thaønh vieân cuûa nhoùm
neân saün saøng chaáp nhaän yù kieán cuûa nhoùm treân cô sôû tính hôïp lyù
vaø tính khaû thi. Khi moïi thaønh vieân cuûa nhoùm ñeàu chaáp nhaän thì baïn
ñaõ ñaït tôùi söï nhaát trí, vaø söï ñaùnh giaù naøy coù theå ñöôïc xen nhö laø
quyeát ñònh cuûa nhoùm. Thöïc vaäy, ñieàu naøy coù nghóa laø nhoät ngöôøi
ñôn ñoäc neáu caàn thieát coù theå caûn trôû nhoùm vì khoâng chaéc raèng moïi
chi tieát ñeàu ñöôïc moïi ngöôøi hoaøn toaøn chaáp nhaän. Vieäc bieåu quyeát laø
khoâng ñöôïc pheùp. Trong vieäc ra quyeát ñònh döïa vaøo söï nhaát trí ñích
thaân baïn phaûi tin chaéc quyeát ñònh laø quyeát ñònh ñuùng ñaén vaø ñoàng
yù ñi theo quyeát ñònh naøy.
Moãi phöông phaùp ra quyeát ñònh noùi treân coù moät soá öu ñieåm vaø
khuyeát ñieåm.
CAÙC PHÖÔNG PHAÙP RA QUYEÁT ÑÒNH : ÖU VAØ KHUYEÁT ÑIEÅM
PHÖÔNG PHAÙP ÖU ÑIEÅM KHUYEÁT ÑIEÅM
ÑOÄC ÑOAÙN o Tieát kieäm thôøi gian  Nhaân vieân ít soát
o Thuaän lôïi ñoái vôùi saéng
caùc quyeát ñònh theo  Nhaân vieân deã baát
chuaån maõn
o Laõnh ñaïo coù kinh  Chæ lieân quan ñeán
nghieäm moät ngöôøi
PHAÙT BIEÅU CUOÁI o Söû duïng moät soá  Nhaân vieân ít soát
CUØNG nguoàn löïc cuûa saéng
nhoùm
 Xung ñoät vaãn duy trì
o Cho pheùp moät soá
saùng kieán  Coù ít söï töông taùc

NHOÙM TINH HOA o Tieát kieäm thôøi gian  Nhaân vieân ít soát
o Thaûo luaän côûi môû saéng

o Phaùt trieån nhieàu yù  Xung ñoät vaãn duy trì

töôûng  Coù ít söï töông taùc
COÁ VAÁN o Söû duïng nguoàn löïc  Ñoøi hoûi nhaân vieân
cuûa caû nhoùm laø ngöôøi coù
o Thaûo luaän côûi môû chuyeân moân cao ?

o Phaùt trieån nhieàu yù  Laõnh ñaïo phaûi côûi

töôûng môû

LUAÄT ÑA SOÁ o Tieát kieäm thôøi gian  Thieåu soá bò coâ laäp
o Cho pheùp keát thuùc  Quyeát taïm trong

21
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

caùc cuoäc thaûo toaøn nhoùm khoâng

luaän cao
NHAÁT TRÍ o Kích thích saùng taïo  Toán raát nhieàu thôøi
o Nhaân vieân soát gian
saéng  Caàn coù kyõnaêng
o Moïi khaû naêng ñöôïc laøm vieäc theo
söû duïng nhoùm vaø tinh thaàn
ñoàng ñoäi cao
o Quyeát ñònh manh
tính nghieâm tuùc

V. THAM GIA CUÛA NHAÂN VIEÂN VAØO CAÙC QUYEÁT ÑÒNH

Coù söï khaùc nhau giöõa nhöõng ngöôøi tham gia ñeå ñi ñeán quyeát ñònh,
nhöõng ngöôøi tham gia quaù trình thöïc hieän quyeát ñònh vaø ghi cheùp laïi
caùc quyeát ñònh.
Hieän nay coù nhaän thöùc cho raèng maëc duø vieäc ra quyeát ñònh coù söï
tham gia cuûa nhieàu ngöôøi laø coù giaù trò trong nhieàu tình huoáng, nhöng
trong caùc tình huoáng khaùc noù coù theå thöïc söï phaûn taùc duïng. Chuùng ta
seõ giaûi thích ngaén goïn moät soá suy nghó lieân quan ñeán vieäc khi naøo thì
cho pheùp nhaân vieân cuøng tham gia.
Khi naøo caàn coù söï tham gia cuûa nhaân vieân
Chaáp nhaän hoaëc khoâng chaáp nhaän : Coâng vieäc
lieân quan + Trình ñoä chuyeân moân

Neáu nhaân vieân coù theå chaáp nhaän quyeát ñònh cuûa baïn maø khoâng
lieân quan gì vaøo vieäc ra quyeát ñònh, thì quyeát ñònh ñöôïc xem nhö naèm
trong “vuøng chaáp nhaän ñöôïc” cuûa hoï. Neáu hoï khoâng theå chaáp nhaän
quyeát ñònh cuûa baïn, thì quyeát ñònh naèm ngoaøi “vuøng chaáp nhaän ñöôïc
cuûa hoï.
Laøm theá laøo ñeå nhaän bieát tình huoáng rôi vaøo “vuøng chaáp nhaän ñöôïc”
cuûa nhaân vieân ? ÔÛ ñaây coù 2 thöû nghieäm :
1. Thöû nghieäm veà söï lieân quan : Trong keát quaû cuûa quyeát ñònh,
nhaân vieân cuûa baïn coù ñoùng goùp caù nhaân gì ?
2. Thöû nghieäm veà trình ñoä chuyeân moân : Nhaân vieân cuûa baïn coù
taøi chuyeân moân naøo ñeå coù theå hoã trôï vieäc ñöa ra moät quyeát
ñònh ñuùng ñaén ?
Neáu nhaân vieân cuûa baïn coù ñoùng goùp caù nhaân vaø coù theå ñoùng goùp
kieán thöùc chuyeân moân naøo ñoù vaøo tình huoáng quyeát ñònh, khi ñoù
quyeát ñònh rôi vaøo ngoaøi vuøng chaáp nhaän cuûa hoï. Trong tröôøng hôïp nhö
theá nhaân vieân neân ñöôïc tham gia vaøo quaù trình ra quyeát ñònh.
Ngöôïc laïi, neáu nhaân vieân khoâng coù ñoùng goùp caù nhaân trong quyeát
ñònh vaø khoâng coù taøi chuyeân ngoân gì ñöa ra thì quyeát ñònh rôi trong
vuøng chaáp nhaän cuûa hoï. Trong nhöõng tình huoáng quyeát ñònh nhö theá,
nhaân vieân khoâng neân ñöôïc tham gia vaøo quaù trình quyeát ñònh. Ñeå
nhaân vieân tham gia vaøo nhöõng quyeát ñònh naèm trong vuøng chaáp nhaän
laø khoâng coù yù nghóa, vaø thaäm chí coù theå phaûn taùc duïng vaø gaây ra
söï böïc boäi. Moät soá ví duï coù theå giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc.

22
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

1. Baïn ñang xem xeùt vieäc keùo daøi thôøi gian môû cöûa cuûa boä phaän
tieáp taân ñeå tieáp khaùch. Muïc ñích chính khi baïn laøm vieäc naøy laø
do baïn tin raèng cuoái buoåi chieàu laø thuaän lôïi hôn ñoái vôùi nhieàu
khaùch haøng cuûa baïn.
Roõ raøng laø nhaân vieân cuûa baïn coù lieân quan vaøo quyeát ñònh
naøy. Hoï laø nhöõng ngöôøi seõ phaûi saép xeáp laïi thôøi gian ñeå laøm
vieäc theâm giôø. Baïn phaûi bieát hoï coù saün loøng laøm vieäc ñoù hay
khoâng. Theâm nöõa, lôøi khuyeân cuûa nhaø chuyeân moân coù caàn
thieát hay khoâng veà vieäc khaùch haøng cuûa baïn coù yù ñònh söû duïng
giôø môû cöûa theâm naøy hay khoâng. Quyeát ñònh naøy rôi ngoaøi vuøng
chaáp nhaän. Cho pheùp nhaân vieân tham gia vaøo quyeát ñònh naøy
chaéc chaén laø thuaän lôïi, neáu khoâng noùi laø thieát yeáu.
2. Baïn muoán söûa ñoåi maãu baùo caùo thöïc hieän haøng naêm cho beân
ngoaïi quoác trong lieân doanh ñeå coù theå deã ñoïc hôn.
Nhaân vieân cuûa baïn coù theå ít quan taâm hôn ñeán vieäc maãu baùo caùo
naøy ñöôïc trình baøy nhö theá naøo. Neáu coù thì chæ raát ít nhaân vieân coù
taøi chuyeân moân vieát hoaëc trình baøy nhöõng baùo caùo nhö theá. Quyeát
ñònh cuûa baïn veà vieäc laøm theá naøo ñeå tieán haønh roõ raøng rôi trong
vuøng chaáp nhaän cuûa hoï, do ñoù baïn khoâng caàn loâi keùo hoï vaøo quyeát
ñònh.

Khi naøo loâi keùo nhaân vieân tham gia:

Vuøng chaáp nhaän.
VUØNG DEÃ
Beân
ngoaøi CHAÁP NHAÄN

Thænh thoaûng, coù /

khoâng

Coù lieân quan ñeán nhaân vieân COÙ COÙ KHOÂNG

KHOÂNG
(Hoï coù döï phaàn)
Nhaân vieân coù theå ñoùng goùp COÙ KHOÂNG COÙ
KHOÂNG

Ñeà nghò coù söï

tham gia cuûa nhaân CO Thænh thoaûng KHOÂN
vieân hay khoâng ? Ù G

Loaï I II III IV
i

Böôùc thöù nhaát : Chaáât löôïng, Thôøi gian vaø Söï chaáp nhaän
Nhöõng vaán ñeà khaùc caàn quan taâm lieân quan ñeán vieäc cho pheùp nhaân
vieân tham gia vaøo vieäc ra quyeát ñònh laø chaát löôïng cuûa quyeát ñònh vaø,
moät laàn nöõa, möùc ñoä chaáp nhaän quyeát ñònh cuûa nhaân vieân. Thôøi
gian caàn coù ñeå ra quyeát ñònh cuõng aûnh höôùng ñeán söï tham gia cuûa
rthöõng ngöôøi khaùc vaøo quyeát ñònh.

23
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Khi xem xeùt söï tham gia cuûa ngöôøi khaùc vaøo quyeát ñònh hay khoâng baïn
neân nghó ñeán chaát löôïng cuûa quyeát ñònh quan troïng nhö theá naøo ñeán
baïn vaø toå chöùc cuûa baïn. Baïn cuõng neân löu yù ñeán möùc ñoä chaáp
nhaän cuûa nhaân vieân quan troïng nhö theá naøo ñeán vieäc thöïc hieän quyeát
ñònh coù hieäu quaû.
Böôùc thöù hai : Chaát löôïng vaø Söï chaáp nhaän
ÑIEÀU KIEÄN 1 : Caû chaát löôïng laãn chaáp nhaän ñeàu khoâng quan
Tham gia cuûa nhaân troïng.
vieân : Baïn khoâng ñoøi söï tham gia cuûa nhaân vieân vaøo
quyeát ñònh; baïn coù theå cho pheùp hc khoâng cho
pheùp nhaân vieân tham gia.
ÑIEÀU KIEÄN 2 : Söï chaáp nhaän laø quan troïng, coøn chaát löôïng thì
Tham gia cuûa nhaân khoâng
vieân : Nhaân vieân tham gia vaøo quyeát ñònh laø thích hôïp
vaø caàn thieát. Nhöõng loaïi tình huoáng naøy thöôøng
bao goàm quyeát ñònh lieân quan ñeán “con ngöôøi”,
nhö laø ñieàu kieän laøm vieäc, tæ leä laøm vieäc ngoaøi
giôø hoaëc lòch nghæ leã.
ÑIEÀU KIEÄN 3 : Chaát löôïng quan troïng, coøn chaáp nhaän thì khoâng.
Tham gia cuûa nhaân : Maëc duø vieäc nhaân vieân tham gia vaøo quyeát ñònh
vieân laø khoâng quan troïng ñoái vôùi vieäc chaáp nhaän,
nhöng neáu nhaân vieân coù taøi chuyeân moân coù theå
tham gia vaø hoã trôï thì vieäc ra quyeát ñònh coù theå
ñaït chaát löôïng toát.
ÑIEÀU KIEÄN 4 : Caû chaát löôïng vaø chaáp nhaän ñeàu quan troïng.
Tham gia cuûa nhaân : Trong nhöõng tình huoáng naøy toát nhaát neân coù söï
vieân tham gia cuûa ngöôøi khaùc vaøo quaù trình ra quyeát
ñònh.

Chuùng toâi cung caáp moät ví duï cho moãi loaïi ñeå giuùp baïn. Baïn haõy suy
nghó xem baïn coù ñoàng yù vôùi möùc ñoä tham gia cuûa nhaân vieân vaøo
quyeát ñònh nhö ñöôïc ñeà nghò hay khoâng.
3. Chaát löôïng : KHOÂNG - Chaáp nhaän : KHOÂNG (chaát löôïng vaø, söï
chaáp nhaän ñeàu khoâng quan troïng).
Toå chöùc moät buoåi hoïp vaøo buoåi saùng hoaëc vaøo buoåi chieàu.
4. Chaát löôïng : KHOÂNG - Chaáp nhaän : COÙ
Nhaân vieân naøo coù theå nghl teát döông lòch vaø ai seõ phaûi laøm
vieäc?
5. Chaát löôïng : COÙ - Chaáp nhaän : KHOÂNG
Nôi naøo coù theåmua ñöôïc toát nhaát caùc chi tieát cho vieäc san xuaát
moät sdn phaåm môùi.
6. Chaát löôïng : COÙ - Chaáp nhaän : COÙ
Thieát keá moät heä thoáng môùi nhaèm hôïp lyù hoùa sdn xuaát vaø toái
ña hoùa thôøi gian laøm vieäc.

24
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Böôùc thöù ba: Thôøi gian

AÙp löïc cuûa thôøi gian cuõng aûnh höôûng ñeán möùc ñoä tham gia cuûa nhaân
vieân vaøo vieäc ra quyeát ñònh. Chuùng ta phaûi xem xeùt hai vaán ñeà :
1. Ñeå ñaït ñöôïc moät quyeát ñònh thì ñoøi hoûi caàn phaûi coù bao nhieâu
thôøi gian ?
2. Nhöõng ngöôøi döï kieán tham gia thöïc hieän quyeát ñònh caàn bao nhieâu
thôøi gian ñeå thoâng hieåu keát quaû cuûa quyeát ñònh naøy ?
Thöôøng thì baïn muoán coù nhieàu thôøi gian hôn ñeå ra quyeát ñònh nhöng
ñieàu naøy khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå thöïc hieän ñöôïc. Laáy
tröôøng hôïp cuûa moät baùc só treû trong moät beänh vieän ôû noäi thaønh khi
ñöôïc giôùi thieäu chöõa cho moät naïn nhaân bò suùng baén. Anh ta coù ít kinh
nghieäm vaø leõ ra phaûi ñeán tham vaán vaøi baïn ñoàng nghieäp coù kinh
nghieäm hôn, nhöng roõ raøng laø anh khoâng coù thôøi gian - ñaây laø vaán ñeà
soáng coøn cuûa naïn nhaân. Baùc só treû phaûi ñöa ra quyeát ñònh vaø thöïc
hieän quyeát ñònh duø keát quaû nhö theá naøo.
Hy voïng laø baïn seõ khoâng phaûi ñöùng tröôùc quaù nhieàu quyeát ñònh nguy
caáp nhö tröôøng hôïp cuûa baùc só noï, nhöng baïn seõ thöôøng ñöùng tröôùc
nhöõng haïn cheá veà thôøi gian. Ñieàu naøy coù theå laøm taêng thôøi gian caàn
ñeå thuyeát phuïc nhaân vieân tham gia thöïc hieän quyeát ñònh.
Neáu baïn gaëp phaûi nhöõng haïn cheá veà thôøi gian thì baïn seõ thaáy khoù
maø thuyeát phuïc ngöôøi khaùc tham gia vaøo quaù trình ra quyeát ñònh. Raát
ñôn giaûn, khi baïn töï quyeát ñònh thì coù theå baïn seõ khoâng maát nhieàu
thôøi gian ñeå laáy quyeát ñònh, nhöng baïn seõ phaûi maát nhieàu thôøi gian
hôn ñeå giaûi thích, ñeå coù ñöôïc söï tham gia cuûa nhaân vieân vaøo thöïc
hieän quyeát ñònh.
Ngöôïc laïi, caøng coù nhieàu ngöôøi tham gia vaøo vieäc ra quyeát ñònh thì
caøng maát nhieàu thôøi gian hôn, nhöng sau ñoù thì vieäc thöïc hieän seõ deã
daøng hôn vaø nhaân vieân seõ soát saéng thöïc hieän nhanh hôn.

25
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

THÔØI GIAN VAØ

QUYEÁT ÑÒNH
T
hôøi
gian THÖÏC HIEÄN

THÖÏC HIEÄN QUYEÁT

TAÂM

QUYEÁT QUYEÁT
TAÂM ÑÒNH

QUYEÁT
ÑÒNH CHUAÅN BÒ

Quyeát ñònh Quyeát ñònh cuûa

cuûa caáp eâ kíp
quaûn lyù

Hai phöông phaùp neâu ra treân ñaây chæ laø ñeà nghò. Moät khi baïn ñaõ phaùt
trieån toát kyõ naêng ra quyeát ñònh thì nhöõng quaù trình töông töï seõ trôû
neân töï ñoäng. Baïrl haõy nhôù laø vieäc ra quyeát ñònh coù söï tham gia cuûa
ngöôøi khaùc khoâng theå aùp duïng trong moïi tín h huoáng vaø nhöõng thuaän
lôïi coù theå bò voâ hieäu hoùa tuøy thuoäc vaøo vaán ñeà. Vieäc ra quyeát ñònh
coù tham gia cuûa ngöôøi khaùc toán nhieàu thôøi gian, vaø bao goàm vieäc
thaûo luaän, xung ñoät vaø tranh caõi. Khi nhoùm phaùt trieån thì vieäc ñieàu
phoái trôû neân khoù khaên hôn vaø hieäu quaû coù theå bò trì treä.
Caùc nhoùm cuøng laøm vieäc vôùi nhau thöôøng coù theå trôû neân quaù töï
maõn. Söï gaén boù chaët cheõ coù theå daãn ñeán söï gioáng nhau trong
nhoùm. Söï gioángg nhau naøy ñöa ñeán tính gioáng nhau trong nhoùm laøm cho
hoï deã daøng ñoàng yù vôùi nhau. Nhoùm cuõng coù theå trôû neân kieâu caêng
veà quyeát ñònh cuûa hoï, tin raèng hoï luoân luoân ñuùng. Ñieàu naøy coù theå
voâ cuøng coù haïi cho tính saùng taïo vaø tinh thaàn ganh ñua cuûa nhoùm.
Ñieàu naøy ñöôïc goïi laø suy nghó theo nhoùm. Haõy caûnh giaùc vôùi nhöõng
daáu hieäu sau ñaây :
• Nhoùm khoâng löu taâm ñeán nguy hieåm, chaáp nhaän quaù nhieàu ruûi
ro vaø cho raèng moïi vieäc seõ dieãn ra nhö döï kieán.
• Nhoùm tieán haønh quyeát ñònh theo suy luaän rieâng cuûa mình do ñoù
coù theå khoâng ñeå yù ñeán nhöõng cô hoäi töø beân ngoaøi.
• Nhoùm tin raèng quyeát ñònh cuûa nhoùm laø ñuùng veà maët ñaïo ñöùc,
baát chaáp nhöõng thoùi quen trong ngaønh ngheà.
• Nhoùm ñaùnh giaù caùc ñoái thuû caïnh tranh beân ngoaøi moät caùch
tieâu cöïc theo kieåu raäp khuoân.

26
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

• Nhoùm gaây söùc eùp vôùi baát kyø thaønh vieân naøo baát ñoàng vôùi
nhoùm, keát toäi ngöôøi naøy laø khoâng trung thaønh.
• Caùc thaønh vieân cuûa nhoùm khoâng phaùt bieåu söï deø daët hoaëc
nhöõng laäp luaän choáng laïi vôùi quyeát ñònh cuûa nhoùm.
• Nhoùm tin raèng moïi thaønh vieân ñeàu ñoàng yù vôùi quyeát ñònh ñaõ
ñöa ra ; im laëng laø ñoáng yù.
• Moät soá thaønh vieân cuûa nhoùm tin raèng vai troø cuûa hoï laø baûo veä
nhoùm khoûi caùc thoâng tin veà söï tieán boä coù theå ñe doïa “caûm
giaùc veà söï thoáng nhaát” cuûa nhoùm.
Hieån nhieân laø suy nghó theo nhoùm laø moät söï ñe doïa nhöõng quyeát ñònh
coù hieäu quaû vaø coù tính saùng taïo. Nhaän bieát ñöôïc söï hieän dieän cuûa
suy nghó theo nhoùm laø quan troïng.
Ñeå choáng laïi suy nghó theo nhoùm
1. Thöøa nhaän laø suy nghó theo nhoùm toàn taïi.
2. Laø ngöôøi laõnh ñaïo baïn neân giöõ laäp tröôøng trung laäp khi phaân coâng
nhieäm vuï ra quyeát ñònh.
3. Chaáp nhaän vaø khuyeán khích phaûn ñoái, nghi ngôø vaø pheâ bình.
4. Luoân nghieân cöùu caùc phöông aùn khoâng ñöôïc öa thích ; khuyeán khích
“nhaân toá caûi tieán” trong nhoùm.
5. Chia nhoùm laøm ñoâi ñeå xem xeùt caùc phöông aùn.
6. Phaûi tænh taùo ñoái vôùi nhöõng tín hieäu caûnh baùo töø caùc ñoái thuû
caïnh tranh.
7. Sau khi ñaït ñöôïc thoûa thuaän, haõy gôïi yù nhaân vieân tham gia bình luaän
veà nhöõng ñieàu coøn nghi ngôø.
8. Haõy môøi chuyeân gia beân ngoaøi tham vaán khi ra quyeát ñònh quan
troïng coù tính chaát soáng coøn.
9. Haõy thaêm doø nhöõng quyeát ñònh baèng caùch thöû nghieäm vôùi ñoàng
nghieäp ñaùng tin caäy beân ngoaøi nhoùm.
10. Thaønh laäp moät soá nhoùm laøm vieäc treân cuøng moät vaán ñeà neáu
ñieàu ñoù thaät söï laø quan troïng.
Caùc yeáu toá caàn xem xeùt khi loâi keùo nguöñi khaéc tham gia vaøo
quyeát ñònh (Check list)
BAÏN HAÕY TÖÏ HOÛI BAÏN ÑAÕ CAÂN NHAÁC NHÖÕNG ÑIEÅM NAØY CHÖA?
COÂNG VIEÄC
Tính phöùc taïp cuûa quyeát ñònh caàn phaûi ñöa ra ?
Nhöõng raøng buoäc naøo chuùng ta toù theå gaëp phaûi ?
Nhöõng heä quaû coù cuûa caùc giaûi phaùp khaùc nhau ?
TOÅ CHÖÙC
Coù bao nhieâu thôøi gian ?
Toå chöùc coù thöôøng aùp duïng moät kieåu ra quyeát ñònh naøo ñoù
hay khoâng ?

27
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Vieäc ra quyeát ñònh coù lieân quan ñeán vaán ñeà quyeàn löïc naøo
khoâng ?
Nguoàn löïc chuùng ta coù saün hay khoâng ?
NHAÂN VIEÂN
Trình ñoä chuyeân moân maø nhaân vieân coù theå ñoùng goùp ?
Vieäc thöïc hieän giaûi phaùp coù tuøy thuoäc vaøo söï chaáp nhaän
cuûa nhaân vieân hay khoâng ?
Nhaân vieân cuûa toâi mong ñôïi nhöõng gì ?
Nhöõng nhu caàu (phaùt trieån) cuûa nhaân vieân cuûa toâi laø gì ?
CHÍNH BAÏN
Nhöõng giaù trò rieâng cuûa toâi coù theå aûnh höôûng ñeán quyeát
ñònh ?
Toâi tin töôûng nhaân vieân tham gia vaøo quyeát ñònh ôû möùc ñoä
naøo ?
Nhöõng giaû ñònh cuûa rieâng toâi veà nhaân vieân cuûa toâi ?

28
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Nghieân cöùu tình huoáng

TRÖÔØNG HÔÏP CUÛA DUÕNG
Duõng laø chuû moät cô sôû kinh doanh nhoû saûn xuaát vaø kinh doanhgaïch
men. Anh coù hai cöûa haøng tieâu thuï, moãi cöûa haøng coù moät ngöôøi
quaûn lyù vaø 5 nhaân vieân. Cô sôû saûn xuaát nhoû cuûa anh do ngöôøi anh
hoï laø Ngoïc quaûn lyù vaø thueâ 32 coâng nhaân. Gaàn ñaây, lôïi nhuaän cuûa
anh giaûm ñoät ngoät. Anh caàn phaûi laøm ñieàu gì ñoù ñoái vôùi vieäc suït
giaûm naøy. Anh ñaõ suy nghó vaán ñeà naøy gaàn moät tuaàn nay vaø töï mình
quyeát ñònh raèng lôïi nhuaän giaûm suùt aét laø do nhaân vieân laøm vieäc
khoâng hieäu quaû. Anh ñaõ ñeå yù thaáy raèng nhaân vieân cuûa moät trong
caùc cöûa haøng cuûa anh coù veû löôøi bieán vaø lô ñaõng. Trong khi ñoù, cöûa
haøng cuûa Hieáu ôû BieânHoøa, cuõng baùn cuøng loaïi saûn phaåm nhö anh laïi
coù veû baùn ñöôïc hôn bao giôø heát. Duõng quyeát ñònh caét bôùt soá nhaân
vieân taïi caû 3 ñòa ñieåm laøm vieäc vaø tin raèng ñieàu naøy seõ phuïc hoài
khaû naêng sinh lôïi cuûa anh. Anh ñaõ ra quyeát ñònh vaø thoâng baùo cho
nhaân vieân ngay laäp töùc.
Caâu hoûi thaûo luaän.
1. Duõng ñaõ xem xeùt vaán ñeà cuûa anh ñuû caën keõ chöa? Anh ñang xöû
lyù trieäu chöùng hay nguyeân nhaân ? Anh coù thöïc söï bieát ñöôïc
nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà khoâng ?
2. Roõ raøng, anh cho raèng nhaân vieân cuûa mình laøm vieäc khoâng hieäu
quaû maø khoâng caàn tham khaûo yù kieán cuûa nhöõng nhaân vieân
quaûn lyù hoaëc baát kyø ai khaùc - anh ñaõ khoâng nhìn vaán ñeà saâu
hôn. Coù leõ baïn saùng suoát hôn Duõng. Baïn haõy coá gaéng xaùc ñònh
nhöõng nguyeân nhaân coù theå coù ñoái vôùi vaán ñeà cuûa Duõng.
3. Lyù do gì khieán Duõng ñaõ ra quyeát ñònh treân ?

29
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

Nghieân cöùu tình huoáng

Tröôøng hôïp : PHÖÔNG PHAÙP NHAÁT TRÍ CUÛA KIM
Laàn ñaàu tieân, Kim ñöôïc ñònh vaøo vò trí quaûn lyù caùch ñaây 2 thaùng. Kim
hieän ñang thöc söï ñöùng tröôùc quyeát ñònh quan troïng ñaàu tieân : Caàn ñaët
ra nhöõng chæ tieâu keát quaû naøo ôû ñaàu ra cho naêm tôùi. Kim bieát raèng
neáu coâ laøm toát coâng vieäc thì Kim seõ thaät söï ñöôïc ban quaûn trò caáp
cao chuù yù. Kim caûm thaáy mình quaù quen vôùi vieäc ra quyeát ñònh vaø ñaõ
hoïc xong khoùa veà “Chieán löôïc ra Quyeát ñòn”. Kim coù troïn veïn moät
thaùng ñeå noäp nhöõng con soá neân khoâng caûm thaáy mình bò hoát thuùc
veà thôøi gian. Coâ nghó raèng nhaân vieân cuûa mình neân ñöôïc tham gia vaøo
moïi quyeát ñònh. Kim tin töôûng hoaøn toaøn vaøo phöông phaùp nhaát trí.
Kim trieäu taäp moät cuoäc hoïp vôùi 12 nhaân vieân vaø trình baøy vôùi hoï veà
quyeát ñònh caàn coù :
“Nhöõng chæ tieâu ñeà ra cho naêm tôùi neân laø bao nhieâu ?”
Dó nhieân laø Kim coù moät soá yù kieán rieâg nhöng coâ tin raèng con soá cuûa
nhaân vieân cuûa mình coù theå thöïc teá hôn. Kim coâng boá ôû cuoäc hoïp :
“Chuùng ta ñeàu bieát raèng chuùng ta phaûi quyeát ñònh. Toâi muoán caùc anh
chò ra quyeát ñònh veà chæ tieâu cuûa chuùng ta trong naêm tôùi. Chuùng ta
haõy thaûo luaän veà ñeà taøi naøy”. Vaø Kim ngaïc nhieân vôùi nhöõng bình
luaän phaùt ra sau ñoù.
“Ñuùng, nhöõng chæ tieâu hieän taïi laø quaù cao, döùt khoaùt phaûi giöõ
nguyeân”.
“Chuùng ta coù theå naâng keát quaû leân gaáp ñoâi neáu caùc anh chò cöù theo
nhöõng ñeà nghò cuûa toâi maø laøm…”.
“Toâi ñaõ laøm vieäc quaù söùc roài”
“5% laø nhaát”.
“Toâi caàn trang bò maùy môùi neáu chò muoán taêng”.
“Caùc ñôn vò khaùc phaûi laøm gì ?”
"Chuùng toâi coù ñöôïc theâm tieàn ngoaøi giôø khoâng ?”
“Chuùng ta coù theå saûn xuaát nhieàu hôn neáu Huøng ñaûm ñöông phaàn
vieäc cuûa mình”.
Toaøn boä cuoäc hoïp dieãn ra nhö vaäy vaø sau ñoù giaûi taùn maø khoâng coù
quyeát ñònh naøo ñöôïc ñöa ra. Kim ñaõ hoïp nhaân vieân cuûa mình hai laàn
nöõa tröôùc khi nhaän thaáy raèng haïn choùt ñaõ gaàn keà. Coâ phaûi coù chæ
tieâu noäp vaøo thöù ba tôùi, chæ coøn caùch 8 ngaøy. Kim coù theå ñaõ thaáy
raèng söï nhaát trí khoâng coù keát quaû vaø quyeát ñònh cho moïi ngöôøi boû
phieáu veà chæ tieâu ñeà nghò. Ngaøy thöù saùu Kim yeâu caàu boû phieáu vaø
khaêng khaêng ñoøi nhöõng döï ñoaùn phaûi cao hôn naêm nay. Kim noùi raèng
Kim seõ theo yù kieán cuûa ña soá. Caû nhoùm boû phieáu. Baûy trong soá 12
nhaân vieân boû phieáu taêng 7% so vôùi chæ tieâu naêm ngoaùi. Gaàn nhö
moät nöûa soánhaân vieân rôøi cuoäc hoïp laàm baàm “quaù thaáp” hoaëc “quaù
cao”.
Kim thaät söï chaùn naûn. Taát caû caùc ñôn vò khaùc ñaët chæ tieâu ít nhaát
15% cao hôn chæ tieâu naêm ngoaùi. Coâ ñaõ hy voïng taêng ít nhaát laø 20%
treân keát quaû hieän nay. Coâ khoâng coøn bieát phaûi laøm gì. Kim ñang ñöùng
tröôùc moät quyeát ñònh quan troïng khaùc. Coâ coù theå hoaëc ñaët ra chæ

30
NGHE THUAT LANH DAO CFVG

tieâu cho ñôn vò mình, ñieàu naøy coù nghóa laø khoâng quan taâm ñeán vieäc
tham gia ra quyeát ñònh cuûa nhaân vieân maø coâ ñaõ khuyeán khích maïnh
meõ, hoaëc noùi vôùi X raèng coâ chæ coù theå taêng 7% . Caùch naøo cuõng
laøm Kim thaát baïi caû.

Caâu hoûi :
1. Baïn nghó Kim leõ ra neân ñuøng phöông phaùp quyeát ñònh naøo ?
2. Taïi sao baïn ñeà nghò moät phöông phaùp khaùc ?
3. Kim coù phaïm sai laàm khoâng khi coá gaéng cho nhaân vieân tham gia
vaøo vieäc ra quyeát ñònh ? Neáu coù, thì ñoù laø nhöõng sai laàm gì ?
4. Baïn coù theå khuyeân Kim neân laøm gì baây giôø ?

31