Professional Documents
Culture Documents
GVC.ThS. LE KIM D NG
MON HOC:
http://www.hcmute.edu.vn
MUC LUC
Chng 1: Nhng khai niem c ban. ---------------------------------------------------- 5
1.1: Nguyen ly lam vie c cua may nhiet. ------------------------------------------------- 5
1.2: He nhie t ong va pha n loai.--------------------------------------------------------- 5
1.3: Cha t moi gii.-------------------------------------------------------------------------
H
TP.
t
a
2.2.3: Xac nh ca c ai lng cua ho n hp. -------------------------------------u
h
Ky t
m
a
h
2.2.4: Phan ap sua t tha nh phan. --------------------------------------------------Su p
H
D
ng
2.3: Kh th c. -----------------------------------------------------------------------------Truo
n
quye
2.3.1: Khai niem. ------------------------------------------------------------------------Ban
12
13
15
15
15
16
18
21
22
2.4.4: o th i-d cu a khong kh am . ----------------------------------------------- 24
Chng 3: Nhiet va con g. --------------------------------------------------------------27
3.1: Qua trnh nhie t ong. --------------------------------------------------------------27
3.2: Nhiet l ng va ca ch tnh nhiet lng theo nhie t dung rie ng. -----------------27
3.2.1: nh ngha nhiet dung rieng. -----------------------------------------------27
3.2.2: Phan loai. ---------------------------------------------------------------------27
3.2.3: S phu thuo c nhie t dung rie ng va o nhie t o. -----------------------------28
3.2.4: Tnh nhiet lng theo nhie t dung rie ng. ----------------------------------29
3.2.5: Nhiet dung rieng cu a hon hp kh ly tn g. -----------------------------30
http://www.hcmute.edu.vn
31
P.
4.3.2: Ca c qua trnh nhiet ong c ban cua kh th c. --------------------------uat T
h
Ky t
43
46
46
5.1: Qu a trnh ne n kh hoac hi. r----------------------------------------------------uong
T
n
46
5.1.1: Khai niem. ---------------------------------------------------------------------quye
Ban
5.1.2: Qua trnh nen kh trong may nen piston mot cap.--------------------------
46
5.1.3: Qua trnh nen kh trong may nen piston nhieu ca p. ---------------------- 49
5.2: Qua trnh lu ong . ----------------------------------------------------------------- 53
5.2.1: Khai niem. --------------------------------------------------------------------- 53
5.2.2: Cac gia thiet khi nghien cu qua trnh lu ong. ------------------------- 53
5.2.3: Ca c cong th c c ban cua qua trnh lu ong. ---------------------------- 55
5.2.4: S phu thuo c hnh dang ong dan vao to c o khi lu ong. ------------- 58
5.3: Qua trnh tiet lu. -------------------------------------------------------------------- 61
5.3.1: Khai niem va a c iem qua trnh tiet lu. -------------------------------- 61
5.3.2: Hieu ng Joule-Thomson. -------------------------------------------------- 62
Chng 6: nh luat nhiet o ng th hai. ----------------------------------------------- 63
6.1: Chu trnh nhiet o ng. ---------------------------------------------------------------- 63
6.1.1: nh ngha ve chu trnh. ----------------------------------------------------- 63
6.1.2: Chu trnh thuan chieu. -------------------------------------------------------- 63
6.1.3: Chu trnh nghch chie u. ------------------------------------------------------ 63
6.1.4: Con g cu a chu trnh. ----------------------------------------------------------- 63
6.1.5: Hieu suat nhiet,he so lam lanh,he so bm nhie t. ------------------------ 64
http://www.hcmute.edu.vn
67
67
69
71
HC
TP.
t
7.2.4: So sanh hie u suat nhie t. -----------------------------------------------------a
u
h
Ky t
m
a
h
7.3: Chu trnh turbine kh. --------------------------------------------------------------Su p
H
D
7.3.1: Chu trnh turbine kh capTrnhie
uongt ang ap. ---------------------------------
n
quye
7.3.2: Chu trnh turbine
Ban kh cap nhiet ang ap co ho i nhie t. -------------------
76
-----------------------------------------------------
86
86
87
89
91
77
79
79
81
94
http://www.hcmute.edu.vn
104
104
8.2: Chu trnh may lanh va bm nhie t dung khong kh. -----------------------------
105
111
Bai tap.
---------------------------------------------------------------------------- 113
Bang.
----------------------------------------------------------------------------
o th.
----------------------------------------------------------------------------- 132
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
117
http://www.hcmute.edu.vn
-5-
CHNG 1
gD
Nhiet va cong la cac rda
nang lng la cac a i lng vat ly phu thuo c
ng
uon
T
n
vao qua trnh.
quye
Qui c:
Ban
Nhiet nhan
Q>0
Nhiet nha
Q<0
1cal
= 4,18 J
1 Btu
= 252 cal
1 Btu/h
= 0,3 W.
http://www.hcmute.edu.vn
-6-
M
. HC
P
T
at t va t ly cua chat moi gii
ucha
Trang tha i la tap hp cac ai lng xa c nh tnh
y th
K
am
tai thi iem nao o. Ca c thong so dung e xa
u pchnh trang thai cua cha t moi gii c
S
H
goi la thong so trang thai, moi rtra
ngg Dthai xa c nh th thong so trang tha i cung co
uon
T
Mot trang thai c go i la can bang cua chat mo i gii khi cac thong so trang
tha i co cung mot gia tr moi iem trong toa n bo khoi chat mo i gii. Ng c la i goi la
trang tha i chat moi gii khong ca n bang.
Trong o:
kT
T : Nhiet o tuyet o i, K
m : Khoi lng pha n t, kg
: Van to c trung bnh cac phan t, m/s
k : Ha ng so Boltzmann.
k = 1,3805 .10-23 (J/o)
(1-1)
http://www.hcmute.edu.vn
-7-
t oC
(1-2)
(1-3)
b/ Ap suat:
Ap suat la l c ta c dung cac phan t theo phng pha p tuye n len mot n v
dien tch thanh bnh cha.
p
a y:
F
S
(N/m2)
K
pham
P. HC
uat T
y th
(1-4)
u
DHNS = 1 kgm/s2)
(1
g
n
ruo
Ban
= 14,7 psi
= 10 mH2O
= 735,5 mmHg
Pck
Pkt
P
Trong o:
p: ap suat tuyet o i
pd : ap suat d
pKT : a p sua t kh tri
pCK : ap suat cha n khong
* Khi o ap sua t bang chieu cao cot thuy ngan phai qui ve ieu kien 00 C tr c
khi chuyen o i n v, theo cong thc:
h00C = h (1- 0,000172.t)
Trong o :
h00C : chieu cao cot thuy ngan 00 C .
h
http://www.hcmute.edu.vn
-8-
V
G
, (m3/kg)
(1-5)
1
v
, (kg/m3)
(1-6)
Noi the nang sinh ra la do l c tng tac cac pha n ta.t TP. H
u
y th
K
Theo thuye t ong ho c phan t th no i o
g nang phu thuoc vao nhiet o, no i
anm
u ph
S
H
the na ng phu thuo c vao khoang cachonca
cDphan t, la ham n tr cu a the tch, do vay:
u g
r
T
u = f (T,quv)yen
Ban
oi vi kh ly tng th:
u = f (T)
Mat kha c noi nang la mot thong so trang tha i, ch phu thuo c vao trang thai a u
va cuoi, khong phu thuoc vao qua trnh tien hanh.
du = cv dT.
Khi cho qua trnh tien hanh t trang tha i 1en trang thai 2 o bien thien noi nang se
la:
u = cv ( T2 T1)
(1-7)
(1-8)
http://www.hcmute.edu.vn
-9-
(1-9)
di = du + d(R.T)
di = cvdt + RdT
di = cpdT.
(1-10)
dq
T
( 1-11)
M
. HC
P
T
uat
Exergi la nangBl
an qng toi a co the bien hoan toan tha nh cong trong qua trnh
thuan nghch. oi v i nhiet nang:
q=e+a
Trong o :
(1-12)
q : nhiet nang
e : exergy
a : anergy phan nhiet nang khong the bien thanh cong.
(1-13)
(m3/kg)
http://www.hcmute.edu.vn
-10-
p.V = G.R.T
(1-14)
p.v. = .R.T
pV = .R.T
vi : V = v. : The tch 1 kmol kh. (m3/kmol)
at : R = .R : Hang so pho bien chat kh (J/kmol.o)
pV = RT
R =
(1-15)
pV
(1-16)
Theo Avogadro Ampere: ieu kien tieu chuan : p = 760 mmHg, t = 00C =
273,15 K, the tch 1 kmol kh ly tng V = 22,4 m3 vay :
M
760 5
. HC
P
.10 .22, 4
T
uat
101332.22,4
y th
R = 750
K
273,15
273,u15pham
DH S
g
n
uo
R = 8314
(J/kmol.o
)
Tr
n
e
y
nR qu 8314
R =Ba
.
p 2 .v b R.T
v
(1-17)
http://www.hcmute.edu.vn
-11-
CHNG 2
hu
- May lanh: chat moi gi i la cac loai Freon
Ky t hay amoniac.
ruo
H Su
ng D
pham
T
Trong nhiet o ng kyuythua
en t co mo t so trng hp chat mo i gii bao gom nhieu
q
Ban ( khong kh gom: O2 , N2 va mot so kh khac)
tha nh phan kh khac nhau
Vay e xa c nh cac thong so cua ho n hp ta can phai biet cac thong so cua
ca c thanh phan.
La hon h p kh th bat ky thanh phan nao trong o eu co cung nhiet o va
chiem toan bo the tch cua hon hp.
2.2.1: nh luat Gip Dalton.
Ap suat cua hon h p kh ly tng ba ng tong cac ap suat rieng phan cua cac
chat kh thanh pha n.
n
p=
(2-1)
i 1
pi, Gi, Ri la a p sua t rieng phan, khoi lng, hang so chat kh cua
tha nh phan th i trong hon hp.
piV = GiRiT .
Pi
Gi Ri T
V
(2-2)
http://www.hcmute.edu.vn
-12-
Tng t :
n
i 1
I Ii
(2-3)
i 1
n
S Si
i 1
Gi
G
P. HC
uat T
(2-4)
h
a cha
gi : Thanh phan khoi l ng cum
Ky tt th i trong hon hp.
Trong o:
Su
Gi: khoi lng chatg th
DH i.
ruon
pha
T
G: khoiuyl
en n g hon hp.
q
Ban
G = Gi
n
i 1
gi
i 1
i 1
(2-5)
Trong o:
Vi
V
(2-6)
The tch rieng phan Vi cua chat th i trong ho n hp, ieu kien ap suat va
nhiet o cu a hon hp:
pVi = GiRiT
Vi
Gi RiT
p
(a)
(2-7)
http://www.hcmute.edu.vn
-13-
T (2-2) :
piV = GiRiT
(b)
Hay:
(c)
ri
V n
V i pi .
p i 1
i 1
n
Theo Gip-Dalton :p =
i 1
V Vi
i 1
Tng t : (c)
ri
i 1
i 1
pi
1
p
K
pham
P. HC
uat T
y th
(2-8)
Trong o:
(2-9)
Mi : so kmol cha t th i.
M : so kmol hon hp.
n
ri
i 1
i 1
Mi
1
M
(2-10)
V = V .M
pV = M.R.T
va:
pV = G.R.T
pV = G
T (a) va (b)
(a)
M=
(b)
G
M
http://www.hcmute.edu.vn
-14G
i 1
1
Gi 1
i 1 G i
(c)
Gi
G
Ma t (2-4): g i
=
G
Gi
i 1
Hay
1
gi
i 1
(2-11)
Ta co:
Hay
R = 8314.
n
i 1
gi
a
Gi Ri T
u ph
S
H
D
V
uong
r
T
en
n
n
Gni RqiuTy
GRT
a
p
p i B
V
V
i 1
i 1
T (2-2) :
Pi
hua
Ky t
.
t TP
HCM
(2-12)
G R
i
GR
i 1
G R
i
i 1
G
n
Ma (2-5):
gi
i 1
i 1
R g i Ri
i 1
Vi
V
i 1
v
G
G
n
n
G
Vi i
Ma :
i 1
i 1
1 n Gi
G i 1 i
(2-13)
http://www.hcmute.edu.vn
-15n
vi
gi
i 1
i 1
v
i 1
gi
(2-14)
1
i
v
i 1
gi
(a)
pV = GRT
T (a) va (b)
ma
pi p. g i
(b)
pi Gi Ri
p
GR
Ri
R
(vi g i
K
R = .R = i Ri = 8314 J/kmol.o
pham
u
S
H
ng D
Ri
o
u
r
T
yen
R i
u
q
Ban
pi p. g i
Gi
)
G
P. HC
uat T
y th
(2-15)
2.3: KH THC.
2.3.1: Khai niem.
Trong th c te ta gap kha nhieu trng hp chat moi gii kho ng c xem la kh
ly tng ma la kh thc, v du nh CO2, NH3 va ca c loai Freon du ng trong may lanh,
hi nc dung trong turbine hi, ong c hi nc Luc na y ta khong the bo qua l c
tng ta c gi a cac phan t va the tch ba n than cac pha n t c. Do vay khong cho
phep dung cac cong thc cua kh ly tng e tnh toa n. e gia i quyet van e nay ta
tm hieu ve tnh chat cua hi n c.
a/ Qua trnh hoa hi:
La qua trnh chuye n t pha long sang pha hi. Ngc lai goi la qua trnh ngng
tu. ( xay ra trong toan bo the tch khoi chat long).
b/ Qua trnh nong chay:
La qua trnh chuyen t ran sang long. Ng c la i goi la ong ac.
c/ Qua trnh thang hoa:
La qua trnh chuyen t ra n sang hi khong qua trang thai long. Ng c lai goi la
ngng ke t.
http://www.hcmute.edu.vn
-16-
t( o C)
p
D
B
q (kJ/kg)
Tr
n
e
y
+ oan OA : Qua
o t nong n c t 00C en nhiet o soi, giai oan na y
u
qtrnh
n
a
B
khi nhiet o tang th the tch cung tang. Cac thong so cua nc trang thai ban a u
( iem O) co ky hieu: v0 , u0 , i0, t0. Tai A nhiet o cua n c at en nhiet o so i. Ca c
thong so nc soi co ky hieu: v, u, i, t = ts .
+ oan AC : Bie u dien qua trnh so i, trong giai oan nay mac du tiep tu c ca p
nhiet, nhng nhiet o cua nc va n khong oi. Nhiet lng cung cap cho nc trong
oa n AC khong lam nhiet o cua nc tang len goi la nhie t hoa hi, ky hieu: r
Tai C giot nc cuo i cung bien thanh hi, s soi ket thuc, hi n c trang tha i
nay go i la hi bao hoa kho, ky hieu cac thong so : v, u, i, t= ts
Hi nc ta i iem B nao o trong oa n AC (ho n hp gia nc soi va hi n c
bao hoa kho) goi la hi nc bao hoa am. Thong so trang tha i cu a B k hieu la: vx, ux,
ix, tx = ts
e xa c nh trang tha i hi nc bao hoa am ngi ta a ra thong so mi x, go i
la o kho. o kho cho bie t lng hi bao hoa kho ch a trong 1 kg hi ba o hoa am.
x=
G kg hi bao ho a kho
G kg hi bao ho a am
Gk
Gk
G x Gn Gk
G kg nc soi
G kg hi bao ho a am
http://www.hcmute.edu.vn
-17-
P3
O3
P2
O2
P1
O1
A3
I
A2
A1
C3
II
C2
III
C1
x=1
x=0
P. HC
uat T
0
Tren o th ca c iem O1, O2, O3 bieu dien tranyg ttha
h i nc 0 C vi cac ap sua t
K
pham
kha c nhau, chu ng nam tren ng thang gaSnunh
song song vi tru c p ( v the tch cua
H
D
0
nc 0 C hau nh khong thay o
ong a p sua t).
Triutheo
en
Nhng iem AB1,anAq2,uyA3 bieu dien trang tha i nc soi cac ap sua t khac nhau,
ap suat cang cao cac iem nay cang nghie ng ve ben pha i, v nhiet o soi cao nen the
tch tang theo a p suat.
Ca c iem C1, C2, C3 bieu dien trang thai hi ba o hoa kho cac a p suat khac
nhau, a p suat cang ln th ng na y cang co khuynh hng nghieng ve ben tra i ( p
va v cua hi bao hoa kho co quan he t le nghch).
Noi cac iem O1, O2, O3, ta c ng nc 00C. Noi ca c iem A1, A2,
A3, ta c ng nc soi hay go i la ng gii han di co x = 0. Noi cac iem
C1, C2, C3, ta co ng hi bao hoa kho go i la ng gii ha n tren co x = 1.
Khi ap suat ca ng ta ng th hai ng gii han d i va tre n tien lai gan nhau, e n
mot ap sua t nao o goi la ap suat ti han th hai ng nay se ga p nhau tai k, k goi la
iem ti ha n.
Thong so tai k :
pk = 221bar 225 at
vk = 0,003 m3/kg
tk = 3740 C
Ngoa i ra o th chia lam 3 vu ng :
Vung I : vung n c cha soi.
Vung II : vung hi bao hoa am.
Vung III : vung hi qua nhiet.
http://www.hcmute.edu.vn
-18-
(2-16)
CM
Hg
Tuy theo hi nc trang thai nao ma ta co hai loaiTba
e tra cac thong so
.n
P
at
u
h
t
trang tha i cu a hi nc.
y
am K
h
p
/ Bang n c soi va hi ba o hoa Dkho
H S:u
uong
p
bar
v
m3/kg
v
m3/kg
kg/m3
i
kJ/kg
i
kJ/kg
r
kJ/kg
30
0,0424
100
1,0132 0,00104
1,673
0,5977
419,1
2676
2257
1,3071
7,3547
2,547
632,2
2746
2114
1,8418
6,8383
150
4,760
0,00109 0,3926
s
s
kJ/kg.o kJ/kg.o
m3/kg
m3/kg
kg/m3
kJ/kg
kJ/kg
kJ/kg
0,1
45,84
0,00101
14,68
0,06812
191,9
2393
2257
0,6492
8,149
55,46
1407,7
2725
1317
3,360
5,615
bar
100
kJ/kg.o kJ/kg.o
http://www.hcmute.edu.vn
-19-
20
40
60
80
100
120
140
160
180
p
v
0,04
i
s
v
0,08
i
s
0,1
0,0010
83,7
0,2961
u
DH S
g
n
ruo
v
0,12
K
pham
y th
T
yen
u
q
an
P. HC
uat T
16,64
28,02
8,642
(2-17)
sx = s + x (s s)
ux = u + x (u u)
Suy ra:
Hoa c:
i x i'
i' 'i'
s s'
x= x
s' ' s'
x=
(2-18)
http://www.hcmute.edu.vn
-20-
b/ o th hi nc:
e xac nh cac thong so cua hi nc, ngoai viec dung bang ta con s dung
o th, no co u iem la xa c nh n gian va nhanh chong, nhc iem la o chnh
xa c khong cao.
/ o th T-s:
T
k
v2 = const
p2 = const
v1 = const
p1 = const
273oC
x=0
x1
x=1
P. HC
uat T
/ o th i-s:
i
p2 =const
v2 =const
k
T2 =const
p1 =const
v1 =const
T1 =const
x=0
x1
x2
x=1
s
http://www.hcmute.edu.vn
-21-
t1
t2
s2 = c
v2 =c
p2 = c
s1 = c
v1 = c
p1 = c
x=0
x=1
i (kJ/kg)
p = pk + ph
Nhiet o :
t = tk =th
Khoi lng G = Gk + Gh
2.4.2: Phan loai.
Tuy theo lng nc ch a trong khong kh am ta co the pha n ra nh sau:
a/ khong kh am cha bao hoa: La khong kh am ma lng hi n c trong no
tra ng thai hi qua nhiet, trong trng hp nay neu ta cho them hi nc vao th hi
nc van cha b ngng tu.
http://www.hcmute.edu.vn
-22-
T
phmax
ph
th
A
ts
B
s
Co hai cach bien hi nc cha ba o hoa thanh hi nc bao hoa:
Ca ch1: AB ,giam nhiet o th e n nhiet o ong sng ts;vi p = const.
CM
P. H
Ca ch2: AC, tang ap ph e n phmax; vi th = const.
uat T
y th
K
b/ Khong kh am bao hoa:
pham
u
S
g DHc tra ng thai hi bao ho a kho ( Gh max) lu c
La khong kh am trong o rhi
nn
o
u
T
eno th no se o ng thanh nhng giot rat nho, neu tiep tu c
nay ne u cho them hi nqcuyva
an
cho them hi nc vaBo ta se co khong kh am qua bao hoa. ( tao thanh nhng giot
nc ngng tu sng mu).
(2-19)
(%)
(2-20)
h
h max
h: o am tuyet oi cha ba o hoa.
h max: o am tuye t oi bao hoa.
http://www.hcmute.edu.vn
-23-
T phng trnh trang thai viet cho hi nc trong khong kh am cha ba o hoa
va bao hoa la:
phV = G hRhT
Va
phmaxV = G hmaxRhT
T (2-20),(a) va (b)
0 < ph < phmax
= (40 70) %
Gh
p
h h
V
R hT
(a)
Gh max
p
h max h max
V
Rh T
(b)
ph
(%)
p h max
(2-21)
Gh
Gk
am
u ph
S
H
D
uong
pV
r
T
phV = G hRhT uyen
Gh h
q
R hT
Ban
pkV = G kRkT
Gk
P. HC
uat T
h
Ky t
p kV
Rk T
(2-22)
(c)
(d)
d=
p h Rk
p k Rh
8314
8314
, Rh =
29
18
p
d = 0,622 h .
pk
Vi: Rk =
ma : p = pk + ph
d = 0,622
ma:
d = 0,622
ph
p ph
( 2-22a )
ph
p h max
. p h max
p . p h max
, ( kg hi/kg kkk)
(2-23)
http://www.hcmute.edu.vn
-24-
Gh
Gk
d = Gh
( do: Gk = 1)
G = Gk + Gh = 1 + d
I = ik + d.ih
(2-24)
(kJ/kg)
(kJ/kg)
I = t + (2500+2.t) d
(2-25)
M
P. HC
uat T
th am ta da vao o th i-d.
e xac nh cac ai lng ac trng cua khonKgy kh
ruo
T
yen
u
q
an
i (KJ/Kg)
H Su
ng D
pham
B
120
100
5
80
60
20 %
40 %
60%
40 0
f :100 %
20 0
135
10
20
30
Ph
40
50
d (g/Kg kkk)
http://www.hcmute.edu.vn
-25-
100 %
iA =c
K
pham
u
DH S
g
n
E
ruo
T
yen B
u
q
an
dA
phB
P. HC
uat T
tA=c
y th
ph
phAmax
dAmax
Gia s tren o th i-d ta i trang thai A, khi biet tA va A, t o ta suy ra iA, dA.
Muon tm pha n ap suat hi nc ph, t A ta ke ng d = const cat ng ph ta i B, th
phB la gia tr can tm.
2.4.5 Cac qua trnh nhiet ong khong kh am
a) Qua trnh ot nong:
i
B
=100%
A
C
i=const
ts
C'
D
http://www.hcmute.edu.vn
-26-
Khi gia nhiet cho khong kh am, nhie t o tang len, lng nc trong khong kh
am khong oi (d=const), qua trnh nay bie u dien bang ng thang vuong goc v i truc
d, o am giam (qua trnh AB tren o th).
b) Qua trnh lam lanh:
Khi lam la nh khong kh am, nhie t o se giam xuong va o am se tang len, qua
trnh nay xa y ra trong hai trng hp:
- Neu nhiet o lam la nh ln hn nhiet o iem sng (t > ts), do o cha hi
d = const nen khi nhiet o giam th se tang le n (qua trnh AC tren o th), qua trnh
nay ngc vi qua trnh AB va cung vuong go c vi tru c d.
- Neu nhiet o nho hn nhiet o iem sng (t < ts) th qua trnh la n lt tra i
qua hai giai oan, giai oan a u nhiet o giam xuong va o am tang le n e n
= 100% (qua trnh AC), giai oa n nay co d=const. Ta i C khong kh am at e n
trang thai khong kh am ba o ho a, neu tiep tu c lam lanh th giai oa n tiep theo mo t
pha n hi n c trong khong kh am se ngng tu thanh nc nen lng hi nc trong
khong kh am se giam xuong (d giam), qua trnh na y c the hien bang ng CD
tren o th.
CM
n
quye
n
a
B
g DH
uon
Tr
ham
Su p
Ky
H
TP.
t
a
u
th
http://www.hcmute.edu.vn
- 27 -
CHNG 3
NHIET VA CON G
3.1: QUA TRNH NHIET ONG.
Trang thai can ba ng nhiet ong la tra ng tha i khi ca c thong so trang thai cua he
co gia tr khong o i theo thi gian. (khong co ta c ong cong hoac nhiet t mo i
trng). Ng c lai goi la tra ng thai kho ng can ba ng.
Mot trang thai can bang bat ky co the bieu th tre n o th p-v, T-s, i-s, ...
Nh vay qua trnh nhiet ong la qua trnh bien oi t trang tha i nay e n trang
tha i kha c cua he. ieu kien e co s thay oi trang thai nhiet ong cua he khi co s
trao o i nhie t hoa c cong v i moi trng va t nhat phai co mot thong so trang thai
khong o i.
Qua trnh can ba ng la qua trnh chat moi gii qua cac trang tha i ca n ba ng. Th c
te khong ton tai qua trnh ca n bang,v muon chuyen t tra ng tha i ca n bang nay sang
trang thai ca n bang kha c can phai pha v can bang ban au. Nhng neu qua trnh xa y
ra vo cung cham (s thay oi thong so trang thai nho) va n c go
i la qua trnh ca n
CM
H
.
P
bang.
uat T
y th
T
3.2.1: nh ngha. n quyen
Ba
Nhiet dung rieng la lng nhiet lng can thiet e a mot n v chat moi gii
len 1 o theo mot qua trnh nao o. Ky hieu c .
- Neu ta co 1 n v chat moi gii la 1 kg, can mot nhie t l ng la dq lam cho no
thay oi nhiet o la dt th:
c=
dq
: Nhiet dung rieng thc
dt
(3-1)
- Con ne u ta cung cap cho 1 kg cha t moi gii mot nhiet lng la q lam cho no
thay oi nhiet o t t1 en t2 th:
q
goi la nhiet dung rieng trung bnh trong khoang nhiet o t t1
t 2 t1
en t2.
Ky hieu nhiet dung rie ng trung bnh t t1 e n t2 la: c
t2
t1
t2
c =
t1
q
t 2 t1
(3-2)
http://www.hcmute.edu.vn
- 28 -
- Neu qua trnh tien hanh trong ieu kien ap suat khong oi, goi la nhiet dung
rieng khoi lng ang ap ky hieu : cp
- Neu qua trnh tien hanh trong ieu kien the tch khong o i, goi la nhiet dung
rieng khoi lng ang tch ky hieu: cv
b) Khi lay n v o la m 3 tieu chua n: goi la nhiet dung rieng the tch, ky hieu
c (kJ/m3tc.o) (m3tc o ieu kien: p = 760 mmHg, t = 0 oC).
Tng t ta cung co cp va cv,lan lt la nhiet dung rie ng the tch ang ap va
nhiet dung rieng the tch ang tch.
c) Khi lay n v o la kmol: goi la nhiet dung rieng kmol, ky hieu c
(kJ/kmol.o).
Tng t ta cung co cp va cv, ky hieu cho nhiet dung rieng kmol ang a p va
nhiet dung rieng kmol ang tch.
* Moi quan he gia ca c loai nhiet dung rieng:
Khi biet nhiet dung rieng nay can xac nh nhiet dung rieng kia ta dung ca c
moi quan he sau:
c
c=
cp cv = R
c'.vtc
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
(3-3a)
(3-3b)
T
c p quyen
Ban k
cv
(3-3c)
R
k 1
k.R
cp =
k 1
cv =
(3-3d)
(3-3e)
kcal/kmol.o
cv
cp
Kh 1 nguyen t
1,6
Kh 2 nguyen t
1,4
Kh t 3 nguyen t tr len
1,3
(3-4)
http://www.hcmute.edu.vn
- 29 -
(3-5)
T nh ngha (3-1): c =
dq = c.dt
Khi cho qua trnh tien hanh t trang tha i 1 e n trang thai 2 tch pha n ta c
2
q = c dt
1
q = c(t2 t1)
(3-6)
dq = ( a + bt )dt
u
DH S
g
n
ruo
Tch phan:
n
quye
a Bbt
andt
2
q=
K
pham
P. HC
uat T
y th
q = a.t +
hay:
1 2
bt
2
2
1
1 2
b t 2 t 12
2
t t
q = [a + b 2 1 ] .(t2 - t1)
2
q = a(t2 - t1) +
(3-7)
q=
a 'b' t dt dt
2
t 2 t 1
2
t 2 t 22 t 1 t 2
d 1
3
].(t2 - t1)
c =
t1
q
t 2 t1
(3-8)
http://www.hcmute.edu.vn
- 30 -
q= c
t2
(t2 t1)
(a)
t1
t2
c 02 t 2 c 01 t 1
t1
t 2 t1
c =
(b)
t2
q = c t2 c t1
(3-9)
e) Theo entropy:
T nh ngha ve entropy:
ds =
dq
T
dq = T.ds
2
q = T ds
1
P. HC
uat T
Tch phan :
y th
q = T(s2 s1)yen T
qu
Ban
(3-10)
ang tch:
cv = g1 cv1 + g2 cv2 +
g c
i vi
i 1
n
ang a p :
cp = g1 cp1 + g2 cp2 +
g c
i
pi
i 1
ang tch:
cv = r1cv1 + r2cv2 +
'
i vi
r c
i 1
n
ang a p:
cp = r1cp1 + r2cp2 +
r c
i
'
pi
i 1
ang tch:
cv = r1cv1 + r2 cv2 +
r c
i
vi
i 1
n
ang a p :
cp = r1cp1 + r2 cp2 +
r c
i
pi
i 1
http://www.hcmute.edu.vn
- 31 -
1 kg
p
p
dv
dx
v2
v1
Cho 1kg chat moi gii vao trong xilanh vi ap suat p, tren o at mot piston co
dien tch S. Khi ta cung cap cho chat moi gii mot nhiet lng vo cung be la dp, cha t
moi gii gian n lam piston dch chuyen mot oan nho dx. Vay cong sinh ra tng
M
ng luc nay se la:
P. HC
dl = p.S.dx
dl = p.dv
uo
H Su
ng D
pham
uat T
h
Ky t
r
Khi qua trnh tie n hanyhent Ttra
ng thai 1 en trang thai 2 th:
qu
Ban
l = pdv
, (J/kg)
2
(3-11)
L = G.l = G
pdv
, (J)
(3-12)
p + dp
f + df
dx
Hnh 3.1
http://www.hcmute.edu.vn
- 32 -
Trong o:
p : ap suat
f : tiet dien ong
dx: oan dch chuyen nho.
e xac nh cong lu ong va cong ky thuat, ta xe t mot dong moi chat chuyen
ong trong ong nh hnh tren. Khi qua trnh c tien hanh se lam thay oi trang tha i
trong he h nh tren, ta pha i ton mot cong dch chuyen chat moi gii goi la cong lu
ong, pha n cong con lai c s dung va o muc ch co ch trong ky thuat goi la cong
ky thuat, cong ky thuat thng s du ng da ng ong nang cua moi cha t.
a y, cong gia n n se bang cong lu ong va cong ky thua t, va ta co:
dl = dll + dlkt
(3-13)
Vi:
dll = ( p + dp)(f + df)dx p.f.dx
= p.f.dx + p.df.dx + f.dp.dx + dp.df.dx p.f.dx
= ( p.df + f.dp)dx
= d(p.f)dx
dll = d(p.v)
dlkt = dl - dll
ng D
K
pham
P. HC
uat T
y th
(3-14)
B d(p.v)
dlkt = p.dv
hay:
lkt = - vdp
(3-15)
Qua o ta thay rang co ng ky thuat phu thuo c vao qua trnh, cong dng hay am
ieu nay hoan toan phu thuo c vao s thay oi ap suat do dong chuyen ong.
http://www.hcmute.edu.vn
- 33 -
CHNG 4
NH LUAT NHIET ONG TH NHAT
4.1: NOI DUNG VA Y NGHA CUA NH LUAT.
Thc cha t cua nh luat nhie t o ng th nha t la nh lua t bao toan va bien hoa
nang lng ng dung trong pham vi nhiet, nh lua t c pha t bieu:
Nang lng khong t mat i cung khong t tao ra, ma no ch co the bien o i
t dang nay sang dang khac trong cac qua trnh ly ho a kha c nhau ma thoi. Hay no i
ca ch khac: tong nang lng toa n pha n trong he co la p la khong oi.
Trong pham vi nhie t o ng, mot lng nhiet nang nao o b mat i tat yeu se
sinh ra mot l ng c nang xac nh va ng c la i.
4.2: PHNG TRNH NH LUAT NHIET ONG TH NHAT
4.2.1: Phng trnh can bang nang lng tong quat.
Trong trng hp tong quat khi cha t moi gii trong he nhan mot nhiet lng Q
t moi trng, nang lng toa n phan cua he se bien oi mot lng W va sinh cong
ngoai la Ln ta c ong en mo i trng, theo nh lua t bao toan ta
HC:M
P. co
Q = W + Ln
q= w + ln
g DH
uon
Tr
ham
Su p
uat T
h
Ky t
(4-1)
(4-2)
Cong thc (4-1) va (4-2) la dang to ng quat cua nh lua t nhiet ong th nhat.
4.2.2: Phng trnh nh luat nhiet ong th nhat cho he kn va h.
Xet 1 khoi kh bat ky khi ta cung ca p cho no mo t nhiet lng vo cung nho dQ
th no se thay o i noi nang dU va sinh ra mo t cong tng ng la dL.
Theo nh lua t ba o toa n:
dQ = dU + dL
(4-3)
(4-4)
dq = du + d(pv) vdp
Hay
vi
i = u + pv
dq = di vdp
:enthanpy
(4-5)
dq = cpdT - vdp
(4-6)
http://www.hcmute.edu.vn
- 34 -
Tch phan:
q = i +lkt
(4-7)
Cong th c (4-6) va (4-7) la phng trnh cua nh luat nhiet ong th nha t cho
he kn va he h.
4.2.3: Phng trnh nh luat nhiet ong th nhat qua trnh lu ong.
oi v i qua trnh lu ong, cong ngoai bang 0, do o nhie t lng tham gia e
bien o i nang lng toa n pha n:
q= w = i +
Trong o:
2
+ g.h
2
(a)
g.h o
q = i +
2
2
K
pham
P. HC
uat T
y th
u
DH S
g
n
2 Truo
n
e
y
4.2.4: Phng trnhBanh
n qu luat th nhat oi vi qua trnh hon hp.
hay: dq = di + d(
(4-8)
W1 = W2
(dq)v = (du)v
dq
du
dT v dT v
Hay:
Ma:
dq
cv
dT v
(du)v = cv.dT
http://www.hcmute.edu.vn
- 35 -
du = cv.dT.
dq = cv.dT + p.dv
(a)
dq = cp.dT v.dp
(b)
cp - cv = R.
CM
ay ta nghieBnancu a c tnh cac qua trnh, xac lap bieu thc quan he cac
thong so, tnh toan cac dang nang lng cho t ng qua trnh.
b) o bie n thien enthanpy: i (J/kg)
nh ngha: i = u + pv
Hay: i = u + RT
Vi phan: di = du + RdT
di = cvdT + RdT
di = cpdT
(4-9)
ds = c v
T
v
ds =
vi pv = RT
p R
T v
http://www.hcmute.edu.vn
- 36 -
s = c v ln
v
T2
R ln 2
v1
T1
(4-10)
(a)
(b)
T2 P2
T1 P1
(4-11)
v
T2
R ln 2
v1
T1
s = c v ln
T2
T1
(4-12)
pdv ,
v : v2 = v1
l=0
B
Ta co: lkt = - vdp
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
Tch phan:
lkt = v(p1-p2)
Hay: lkt = R(T1 T2)
- Nhie t lng: q (J/kg)
T nh luat 1:
q = u + l ma l = 0
q = u = cv(T2 T1)
p
http://www.hcmute.edu.vn
- 37 -
v =
u
=1
q
(4-13)
Gia tr 1: Noi le n qua trnh a ng tch nhiet lng tham gia ch e bie n thien noi
nang, hoan toan khong sinh co ng.
e) Qua trnh ang ap : (p = const)
- Quan he cac thong so:
(1) pv1 = RT1
(a)
(b)
T2 v2
T1 v1
(4-14)
s = c v ln
s = ( cv + R) ln
s = c p ln
T2 v2
T1 v1
T2
T1
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T2
T
yen
u
q
T
an1
(4-15)
Ta co: l =
pdv
1
hay
l = p(v2 - v1)
l = R(T2 T1)
(4-16)
Ta co: lkt = -
vdp ,
v : p1 = p2
lkt = 0
q = cp(T2 T1)
(4-17)
http://www.hcmute.edu.vn
- 38 -
2v
u cv T2 T1 1
q
c p T2 T1 k
5
: e bie n thien noi nang.
7
M
. HC
P
T
2
huat
: e sinh K
coyntg.
7 u pham
HS
ng D
f/ Qua trnh ang nhie t: (TTr=uoconst)
n
quye
n
a
B
5
7
7
5
u = 0
i = 0
v : T2 = T1
p1 v 2
pv = const
(4-18)
(4-19)
v
T2
R ln 2
v1
T1
v2
v1
Hay : s = R ln
p1
p2
T2
=0
T1
(4-20)
http://www.hcmute.edu.vn
- 39 2
Ta co: l =
pdv
1
RT const
=
v
v
pv = RT p =
2
dv
v
l = RT
1
Tch phan:
l = RT ln
p
v2
RT ln 1
p2
v1
Hay: l = p1 v1 ln
p
v2
p 2 v2 ln 1
p2
v1
(4-21)
Ta co: lkt = -
vdp
1
pv = RT
v=
RT
p
h
p
p2
Ky t
m
RT ln 1
a
h
p 2 H Su p
p1
D
ong
v2 n Tru
RT ln quye
Ban v1
lkt = - RT ln
Hay lkt =
P. HC
uat T
(4-22)
q = l = RT ln
ma: (u = 0)
p
v2
RT ln 1
p2
v1
(4-23)
g) Qua trnh oa n nhie t: la qua trnh cha t moi gii tien ha nh hoan toan khong
trao o i nhiet vi mo i trng ben ngoai.
Tong quat :
q = 0 va dq = 0
- Phng trnh cu a qua trnh:
T nh luat 1:
http://www.hcmute.edu.vn
- 40 -
dq = cvdT + pdv = 0
(a)
dT =
pdv vdp
R
hay
cv
(pdv+vdp) + pdv = 0
R
c
c
pdv( v +1) + v vdp = 0
R
R
cppdv + cvvdp
= 0
Chia ta t ca cho : cv
k.p.dv + vdp = 0
Tch phan 2 ve :
K
am
Phng trnh cu a qua trnh oan nhieSt usephla
:
H
ng D
o
u
pvk = const
r
T
yen
u
q
(b) k.pdv = -Bvdp
an
Tch phan:
P. HC
uat T
y th
(b)
(4-24)
k pdv = - vdp
Hay :
k.l = lkt
(4-25)
ieu na y cho thay ra ng oi v i qua trnh oan nhiet cong ky thua t se bang k
lan cong thay o i the tch.
- o bien thien entropy: (s)
nh ngha
ds = 0
ds =
dq
T
(ma dq = 0)
s = const
s = 0
Qua trnh oa n nhiet con go i la qua trnh ang entropy.
-o bien thien no i nang: (u)
u = cv (T2 - T1)
-o bien thien enthanpy: (i)
i = cp (T2 - T1)
- Quan he cac thong so:
(1) p1v1 = RT1 ; p1 v1k = const
(2) p2v2 = RT2 ;p2 v 2k = const
(c)
(d)
http://www.hcmute.edu.vn
- 41 1
(c) va (d)
p 2 v1
,
p1 v2
v 2 p1 k
v1 p 2
(e)
T2 p2 v2 p2 p1 k p2
T1
p1 v1
p1 p2
p1
(c)(d) va (e)
T2 v2 v1
T1 v1 v2
T2 p 2
T1 p1
v
1
v2
k 1
k
v
1
v2
k 1
k
k 1
k 1
(4-26)
Ta co: l =
(f)
pdv
1
T (2-24) va (c):
p1v1k const
p= k k
v
v
u
DH S
g
n
ruo
(f) l = p1 v1k v k dv
B
Tch phan:
l=
k
1 1
pv
v k 1
k 1
2
1
p1 v1k k 1
v1
v 2 k 1
k 1
1
l=
p1v1 p 2 v 2
k 1
R
Hay l =
T1 T2
k 1
l=
y th
T
yen
u
q
an
K
pham
P. HC
uat T
(4-27)
(4-28)
l = cv (T1 T2) = - u
k 1
p1 v1 p 2 k
1
T (4-27) l =
k 1 p1
(4-29)
http://www.hcmute.edu.vn
- 42 -
u
= const
q
u
q=
Vi phan: dq =
at:
cv
cn =
dT
cv
dq = cn.dT
(a)
T nh luat 1:
dq = cvdT + pdv
(b)
Va:
dq = cpdT vdp
T (a) va (c)
T (a) va (b)
H
(cn cv) dTng=Dpdv
uo
Tr
n
Chia (d) cho (e):
e
y
u
an q
c n c p B vdp
cn cv
pdv
at n =
cn c p
cn cv
ham
Su p
h
Ky t
(c)
(d)
(e)
: so mu a bien
n.pdv + vdp = 0
Tch phan:
P. HC
uat T
(g)
pvn = const
(4-30)
T2 p 2
T1 p1
n 1
n
v
1
v2
n 1
(4-31)
RT1 p 2 n
l=
1
n 1 p1
l=
(4-32)
http://www.hcmute.edu.vn
- 43 -
- Cong ky thuat:
lkt = n.l
(4-33)
q = c n dT
1
q = cn(T2 T1)
ma
n=
cn c p
cn cv
nk
n 1
nk
nen : q = cv
(T2 T1)
n 1
cn = cv
(4-34)
ds =
n=1
n=0
- Khi n = 0
- Khi n =1
- Khi n = k
- Khi n
(a)
u = u2 u1
(b)
s = s2 s1
(c)
(4-36)
http://www.hcmute.edu.vn
- 44 -
dq
=0
T
s = const
s = 0
i2
Vi:
x1,t1
v1=v 2
t2
P. HC
uat T
i1
1
h
Ky t
m
a
u ph
x=1
DH S
g
n
ruo
x=0
T
yen
u
q
an
x1
s1
l12 =
pdv = 0
s2
(v :v1 =v2)
(4-37)
(4-38)
q = u + l12 = u2 - u1
(4-39)
(l12 = 0)
i2
k
Vi:
x1
p1=p 2
t2
i1
1
x=1
x=0
x1
s1
s2
http://www.hcmute.edu.vn
- 45 2
l12 =
(4-40)
lkt = - vdp = 0
(4-41)
q = i lkt = i2 - i1 ;
(4-42)
i1
1
x=1
x1
x=0
s1
s2
l12 = q - u
ruo
lkt = q - i
T
yen
u
q
an
H Su
ng D
K
pham
P. HC
uat T
y th
(4-43)
(4-44)
(4-45)
i2
k
1
i1
x=1
x=0
x1
s1=s2
q=0
(4-46)
T nh luat 1 q = u + l12 = 0
l12 = u1 u2
(4-47)
q = i + lkt = 0
lkt = i1 i2
(4-48)
http://www.hcmute.edu.vn
- 46 -
CHNG 5
u
DH S
g
n
uo
2nT 2Tnr 2k
e
y
u
an q
p
3
K
pham
y th
V
v2
P. HC
uat T
v1
a
b
Vi: a: Van hu t
b: Van a y
c: Bnh cha
http://www.hcmute.edu.vn
- 47 Trong o:
1-2T : qua trnh nen ang nhiet
1-2n: qua trnh nen a bien (vi n = 1,2 1,25)
1-2k: qua trnh nen oan nhiet
* Khi piston i t trai sang phai kh c nap vao xilanh vi a p suat khong oi
qua trnh: 4-1, qua trnh nay trang thai kh khong o i.
* Khi piston chuye n ong ng c la i ( 2 van eu ong), kh trong xilanh b ne n
en mot ap suat can thiet qua trnh:1-2, qua trnh nay trang thai chat kh thay o i.
* Khi a t c a p suat can thiet van thai m kh c a y vao bnh cha v i
ap suat khong oi.
e at c ap sua t theo yeu ca u ta co the thc hien: qua trnh nen ang nhie t,
qua trnh nen a bien, hoac qua trnh nen oan nhiet.
b) Cong tieu hao may nen piston 1 cap:
Gia thuyet qua trnh ne n la thuan nghch, toc o kh va o va ra khoi xilanh bang
nhau (ong na ng dong kh khong oi). Cong tieu hao ly thuyet cu
a may ne n 1 ca p
HCM
.
P
T
chnh ba ng dien tch (12341).
huat
Ky t
m
a
Cong may ne n c xa c nh theo conugpky
h thua t.
S
H
D
2
ng
Truo
Ta co: ln = - vdp
(J/kg)
n
quye
1
Ban
(5-1)
RT
p
dp
p
ln = - RT
1
Tch phan ta c:
ln = - RT ln
Hay
p2
p1
ln = - p1v1 ln
(5-2)
p2
p1
(5-3)
pv = const;
1
k
hay p v = const
(a)
(b)
http://www.hcmute.edu.vn
- 48 1
p1k v1
T (a) va (b) v =
1
k
const
p
1
k
ln = - p1 k v1 p k dp
Tch phan ta c:
k 1
p
k
2
p1 v1 1
ln =
p1
k 1
(5-4)
hay
k 1
p
k
2
RT1 1
ln =
p1
k 1
(5-5)
+ Khi qua trnh nen la a bien: Tng t qua trnh oan nhiet ta co:
n 1
M
. HC
P
p2 n
n
T
uat
(5-6)
RT1 1
ln = y th
p1
K
n 1
m
a
Su ph
H
ng D
o
u
r
* Nhan xet: Trong 3 qua
nen, may nen co qua trnh nen a ng nhiet cong
T
trnh
yen
u
q
tieu hao may nen la nho
Ban nhat, may nen co qua trnh nen oa n nhiet co cong tieu hao
la ln nhat.
gh
p3
p2
p1
vt
3
2
0
vtt
1
V
vlt
http://www.hcmute.edu.vn
- 49 Trong o:
Vt : Dung tch th a
Vlt : Dung tch ly thuyet
Vtt : Dung tch th c te.
Do co dung tch tha, nen luon luon co qua trnh gia n n 2-0, lam cho lng
kh hut vao xilanh tng ng la Vtt ( Vtt < Vlt). Neu qua trnh nen co ap suat cang l n
th Vtt cang b thu hep, lng kh nap cung nho theo va ne u ta nen en mot ap suat
nao o go i la a p sua t gii han, lu c nay qua trnh gian n trung vi qua trnh ne n
Vtt = 0, lng kh nap cung = 0 (khong ne n c).
e anh gia lng kh nap vao, ta at:
Vtt
v : Hie u sua t the tch
Vlt
(5-7)
0 < v < 1.
5.1.3: Qua trnh nen kh trong may nen piston nhieu cap.
Khi s dung may nen piston 1 cap, neu ta tang ap suaHt Cth
M lng kh nen se
.
P
T
t n 1 cap khong co li. Ma t
giam xuong. Do o khi can ne n ap suat cao s dung ma
yuane
y th
K
kha c ap suat nen cang cao th nhiet o cang ulpnhalamm cho che o boi trn kem. Thc te
DH S
g
p2 (10 12) p1.
n
ruo
T
uyen
V va y khi ne n aanpqsua
t cao ng i ta s du ng may ne n nhieu cap co lam mat
B
trung gian.
Ca p 1
p2T2
B
A
p2T1
Ca p 2
p3T2
http://www.hcmute.edu.vn
- 50 A: ng n c lam mat
B: Bo lam mat trung gian
C: Bnh cha.
b/ o th ly thuyet may nen 2 cap co lam mat trung gian:
p2
3'
p3
Cap 2
2
2'
p1
Trong o:
T2 =Cconst
M
Cap 1
1
n
quye
n
a
B
T3 = const
g DH
uon
Tr
ham
Su p
Ky
H
TP.
t
a
u
th
T1 = const
V
n
n
p
p
n
n
3
2
RT1 1
ln = RT1 1
p2
n 1
n 1
p1
hay
n 1
n 1
n
n
p
p
n
2
3
ln = RT1 2
p1
n 1
p2
(5-8)
http://www.hcmute.edu.vn
- 51 e cong tieu hao co tr tuyet oi la nho nha t th gia tr trong ngoac vuong la
nho nhat ( nhiet o sau khi nen phai tr ve ba ng trc khi ne n).
- Qua trnh 1-2:
T2 p 2
T1 p1
n 1
n
(a)
T2 ' p 2 '
ma
n 1
n
(b)
T2 = T3
T2 = T1
p2 = p2
(b)
T2 p 3
T1 p 2
n 1
n
(c)
T (a) va (c):
p2
p
am K
3 : t so tang ap H Su ph
D
p1
p2
uong
r
T
p
uyen
2 3 Ban q
p1
P. HC
uat T
y th
p3
p1
Vay e cong tieu hao co tr tuye t oi la nho nha t ta chon t so tang ap moi
ca p pha i bang nhau.
(5-8) lnmin = -
n1
n1
n
RT1 n n 2
n 1
hay
n1
2n
RT1 n 1
n 1
lnmin = -
Vay co ng tieu hao nho nha t cu a may nen hai cap se la:
n 1
p3 n
2n
1
lnmin = RT1
p1
n 1
(5-9)
Ta co the suy ra t so tang ap cua may ne n i cap t may nen hai cap:
i
p i 1
p1
p cuoi
p dau
http://www.hcmute.edu.vn
- 52
i *n
lnmin = RT1 i
n 1
p cuoi
p dau
n 1
n
(5-10)
c) Nhiet thai qua xilanh va qua bnh lam mat trung gian:
Nhiet thai cua may nen bao gom hai thanh phan:
- Nhie t tha i do qua trnh nen a bien, thong qua xilanh.
- Nhie t tha i qua bnh lam mat trung gian (a ng ap).
o th bieu th qua trnh thai nhiet may ne n 2 cap.
p3 = const
T2
T1
uo
Tr
n
e
y
u
an q
p2 = const
p1 =const
2 u pham K
HS
y th
ng D
s3
s2
P. HC
uat T
1
s
s2
s1
Trong o: Nhiet thai qua xilanh cap ne n th nhat tng ng v i dien tch
(1,2,s2,s1,1).
Ta co:
qx = cn(T2 - T1)
n k T2
T1 1
n 1 T1
qx = cv
hay
n 1
p
nk
2
qx = cv
T1 1
n 1 p1
n 1
n k n
qx = cv
T1 1
n 1
(a)
- Nhiet thai qua bnh lam mat trung gian ng vi dien tch (2, 2, s2 ,s2 ,2).
Ta co: qt = cp(T2 - T2)
hay
qt = cp(T1 - T2)
q>0
qt = cp(T2 - T1)
http://www.hcmute.edu.vn
- 53
T2
1
T1
qt = cpT1
n 1
p2 n
qt = cpT1 1
p1
nn1
qt = cpT1 1
(b)
Neu la may nen i cap, so xilanh la i va so bo lam mat trung gian se la ( i 1).
Vay nhiet thai cua may ne n i cap se la:
q = i. qx + ( i -1) qt
n 1
nn1
n k n
q = i. cv
T1 1 + ( i -1) cpT1 1
n 1
n1
nk
p c
1. i.c v
q = T1 i
i 1c p
M
p
n 1
. HC
d
P
uat
y th
K
am
u ph
S
H
gD
5.2: QUA TRNH LU ONG. Truon
uyen
5.2.1: Khai niem. Ban q
(5-11)
Trong mot so ong c hien nay khi yeu cau to c o ln, neu s dung ong c
piston se ga p mot so han che nh: s c be n kho ng cho phep, cong suat tha, e kha c
phuc ngi ta s dung loai ong c co canh (turbine) dung trong may phat ien, ong
c phan l c, Trong trng hp nay dong kh hoac hi co chuyen ong tng oi l n
nen ta khong the bo qua ong nang cua chu ng c. S chuyen ong cua dong kh
hoa c hi nh vay c go i la qua trnh lu ong.
5.2.2: Gia thuyet khi nghien cu qua trnh lu ong.
e thua n tien cho vie c nghien cu qua trnh lu ong, ta d a tren mot so gia
thuyet sau:
-
Tat ca cac thong so a c trng cho tra ng thai cua chat moi gii moi tiet
dien eu la hang so (chung ch thay oi doc theo kenh dan).
ieu kien chuyen ong trong ke nh dan khong thay oi theo thi gian
(ieu kien on nh), lu lng qua cac tiet dien la hang so.
. f 1 f1
G=
= const
(5-12)
v1
http://www.hcmute.edu.vn
- 54 G: lu lng (kg/s)
: to c o dong (m/s)
f : tiet dien ngang cua ong (m2)
v: the tch rieng (m3/kg)
0
Dong
kh va o
Dong
kh ra
1
0
0-0: Mat cat thang go c chieu chuyen ong ca vao
CM
.H
1-1: Mat cat thang go c chieu chuyen ong uac
t TaPra.
H Su
K
pham
y th
D
T nh luat nhiet o ng 1 varunh
ong ly ong nang, ta co:
nT
uye
dq = di vdp
an q
(a)
dq = di + d (
(b)
T (a) va (b) d (
Hay
2
2
) = - vdp
d = - vdp
(c)
(5-13)
T (5-13) cho thay trong qua trnh lu ong gia dp va d luon luon ngc dau
nhau.
Khi d > 0 th dp < 0 : toc o tang th ap sua t giam.
Khi d < 0 th dp > 0 : ap suat tang th to c o giam.
Khi ta ng goi la ong tang to c, con khi p tang goi la ong tang a p.
b/ Toc o am thanh so Mach:
- Toc o am thanh: la toc o lan truye n ca c chan ong nho trong moi trng
an ho i. Ky hieu: a
oi vi qua trnh lu ong oan nhiet thua n nghch:
a=
k . p.v
, (m/s)
oi vi kh ly tng:
a=
k .R.T
, (m/s)
(5-14)
http://www.hcmute.edu.vn
M=
(5-15)
2
2
(d)
2
2
P. HC
uat T
Tch phan 2 ve va la y ca n t 0 en 1, ta c: th
y
am K
h
12 02
p
i0 i1 =
H Su
ng D
uo
Tr
n
e
y
2
2Bi0an iq1u 0 ,
2
1 =
m/s
(5-16)
(5-17)
Bieu thc (5-17) thng c ap dung cho hi nc (de dang xac nh io, i1 ).
oi vi kh ly tng: t (c) ta co:
2
2
= - vdp
k 1
p0 v0 p1 k
l01=
1
k 1 p 0
vi :
T (e)
vdp k l 01
12 02
2
k 1
p
k
1
=
p 0 v0 1
p
k 1
0
(e)
http://www.hcmute.edu.vn
p1 k
2k
p0 v0 1
02
k 1
p
0
1 =
p
2k
1
p0 v0 1
p
k 1
0
1 =
, (m/s)
(5-18)
b/ Lu lng:
T gia thuyet cu a qua trnh lu ong, ta co:
f
G= 1 1
v1
Hay: G =
k 1
p1 k
2k
p 0 v 0 1
p
k 1
0
f1
v1
1
k
v1= v0 p 0 quyen
p an
B1
T (5-19) G = f 1
M
. HC
P
T
uat
(5-19)
y th
g DH
uon
Tr
2
k 1
p1 k
2 k p 0 p1
k 1 v 0 p 0
p0
(5-20)
p1
: t so thay oi ap suat.
p0
T (5-20) G = f 1
k 1
2k p0 2
k k
k 1 v0
, (kg/s)
(5-21)
p1 = p0
. G = Gmax
e xac nh G max ta lay ao ham G theo , cho G=0 ta suy ra ti ha n (th).
Giai ra ta c:
http://www.hcmute.edu.vn
- 57 k
2 k 1
th =
k 1
Gmax = f 1
k
k
k
k
1
2 k p 0 2
2 1
k 1 v 0 k 1
k 1
Gmax = f 1
2k p0
k 1 v0
k 1
k
2
k 1
k 1
k 1
2
2
k 1
k
2 k 1
at
lam th a so chung va ru t gon, ta c:
k 1
2
2k p0
k 1 v0
Gmax = f 1
2 k 1
k 1
P. HC
uat T
th
(5-22)
th
yen
u
q
an a xac nh.
ai go i la Gmax Bnh
G
Gmax
th
p1
p0
http://www.hcmute.edu.vn
k 1
k
k
k
1
2
2k
p0 v0 1
k 1
k 1
th =
Rut go n:
2k
2
p0 v0 1
k 1
k 1
th =
2k
p0v 0
k 1
hay: th =
(5-23)
Ket hp phng trnh trang tha i vi moi quan he gi a caCc Mthong so trong qua
H
TP.
t
trnh oan nhiet t 0 th, ta co:
a
u
y th
p0 v 0
pth vth
p0 v 0
pth vth
K
k 1
k 1
ham
p
k
k
u
S
T
p
p
1
1
; v i: 0
0 0 uong DH
r
Tth pthn T th
pth th
ye
u
q
k 1
Ban
k
k
k 1
k 1 k 1
2
2
p0v0 = pthvth k 1
2
T (5-23) th =
th =
2k
k 1
p th v th
k 1
2
k. pth vth
, (m/s)
(5-24)
So sanh (5-24) va (5-14) ta thay van toc ti han khong the vt qua van toc am
thanh. Muon co van to c l n hn va n to c am thanh ng i ta phai nh en ong dan co
hnh dang ac biet.
5.2.4: S phu thuoc hnh dang ong dan (profile) va o toc o khi lu ong oan
nhiet.
f .
Ta co: G =
v
http://www.hcmute.edu.vn
- 59 G
d df
dv
f
dv d df
df dv d
f
v
(a)
Ta a co: d = -vdp
d
vdp
2
(b)
k.p.dv = -vdp
dv
dp
v
kp
(c)
kp
Vay:
df
a 2 2 dp
f
kp 2
ruo
T
yen
u
q
an
H Su
ng D
K
pham
P. HC
uat T
y th
(5-25)
ma dp < 0 df > 0
http://www.hcmute.edu.vn
pth
vth
th= a
f0
p0
v0
0 < a
th
p0
p
0
ruo
T
yen
u
q
an
H Su
ng D
pham
P. HC
uat T
h
Ky t
p1
http://www.hcmute.edu.vn
0
i
p
ruo
b) ac iem:
T
yen
u
q
an
H Su
ng D
pham
1
i0 = i1
M
. pH0C> p1
P
T
huat
0 = 1
Ky t
- Qua trnh tiet lu la qua trnh khong thuan nghch va la qua trnh oan nhiet
nen khong pha i la qua trnh ang entropy (trao o i nhiet gi a chat moi gii vi mo i
trng rat nho).
- Khi qua tiet lu ap suat giam nhng khong sinh cong ngoai ma e thang s c
ca n do ma sat va xoa y.
T nh luat nhiet ong 1 cho dong kh:
2
dq = di + d = 0
2
(oan nhiet)
(a)
di = - .d
Tch phan t 0 1 ta c:
12 02
i0 i1 =
2
(b)
Theo thc nghiem van to c trc va sau tiet lu xem nh khong oi. (1 = 0)
(b)
i1 = i0
Nh vay qua trnh tiet lu enthanpy cua chat moi gii la khong o i.
- oi vi kh ly tng ta co:
di = cp.dT = 0
Nen qua trnh tie t lu oi v i kh ly tng co nhie t o khong oi.
http://www.hcmute.edu.vn
=
Trong o:
(5-26)
Ma qua trnh tiet lu ap suat giam (dp < 0). Do o va dT luon luon ng c dau
nhau.
- Khi > 0 th dT < 0 : Nhiet o cha t moi gii khi tiet lu se giam.
- Khi = 0 th dT = 0 : Nhiet o chat moi gii khi tiet lu se khong oi. Nhiet
o nay go i la nhiet o chuyen bien: Tcb
- Khi < 0 th dT > 0 : Nhiet o cha t moi gii khi tiet lu se tang.
ng vi moi gia tr a p suat cua chat moi gii co 2 gia tr nhie
t o chuyen bien:
HCM l
h
h
l
.
P
Nhiet o chuye n bien pha hi Tcb va nhiet o chuyen bieunapha
t T long Tcb (vi Tcb > Tcb )
lu.
h
Ky t
h
m
a
. Neu chat kh co nhiet o ban a uSTuop<h Tcb : Nhiet o se giam sau tiet lu.
H
ng D
o
u
r
. Neu cha t long co nhie
tTo ban au To > Tcbl : Nhie t o cung se giam sau tiet
n
quye
Ban
Qua trnh tie t lu c ng du ng trong ky thuat lanh, ieu chnh co ng suat cung
nh lu lng dong,
Co the xac nh bang phng trnh vi pha n enthanpy:
v
v dp = 0
T p
di = cpdT - T
T v dp
T p
dT =
cp
(5-27)
http://www.hcmute.edu.vn
- 63 -
CHNG 6
q1
a
l>0
v1
1
2
q2
ruo
T
yenv
u
q
an v2
H Su q2
ng D
l<0 th
K
pham
2
v
v1
a)
P1. HC
uat T
v2
b)
d ( pv) = 0
0 = pdv vdp
http://www.hcmute.edu.vn
- 64 Vi n qua trnh:
n
0=
l l
i
i 1
KTi
i 1
lCT =
li =
i 1
(6-1)
KTi
i 1
Cong cua chu trnh bang tong cong cac qua trnh.Co the xa c nh theo tong
cong thay oi the tch hoac tong cong ky thuat
Cong cua chu trnh thuan chie u hnh 6.1 a
lCT = l1a2 l 2b1
hay : lCT = dt(1.a.2.v2,v1) dt(1.b.2.v2.v1)
b) Cach 2:
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
T t lng:
Cong chu trnh tnh theo
nhie
yen
n qu
Ta co: dq = du B+apdv
dq du pdv
Vi chu trnh du 0
n
lCT =
(6-2)
i 1
lCT = q1 - q2
lCT = q1 - q2
lCT q1 q 2
q1
q1
t = 1
q2
q1
( 0 t 1 )
(6-3)
http://www.hcmute.edu.vn
q2
q2
lCT
q1 q 2
(6-4)
( : Co the ln hn 1)
=
q1
lCT
q1
(6-5)
q1 q 2
(6-6)
- Qua trnh cuoi se la qua trnh nen oan nhiet cha t moi gii i t nguon la nh e
tr ve nguon nong ng v i tra ng thai ban au.
p
q1
T1=c
b
q2
dq=0
T2 =c
c v
T
T
Y1
T2
d q2
q1
c
s
t = 1
q2
q1
T2
T1
(6-7)
http://www.hcmute.edu.vn
- 66 Nhan xe t:
- Hieu suat nhiet cua chu trnh Carnot ch phu thuo c vao nhiet o cua 2 nguon
nong va lanh, khong phu thuoc vao tnh cha t cu a chat moi gii.
- Hieu suat nhiet cang ln khi o chenh nhiet o gi a hai nguon nong va lanh
ca ng cao.
- Hieu suat nhie t 1 khi hoac T2 0 hoac T1 (ieu nay khong the xa y
ra).
- Hieu suat nhiet = 0 khi T2 = T1 hay noi ca ch khac khi ch co mot nguon nhiet
duy nhat.
b/ Chu trnh Carnot thuan nghch ngc chieu:
Tng t chu trnh carnot thua n, chu trnh nay cung bao gom 2 qua trnh ang
nhiet va oan nhiet xen ke nhau. (co chieu ngc chieu kim ong ho)
p
T1=c
q1
q2
T
T
Y1
dq=0
q1
b
M
y th
P. HC
uat T
Tp2ham K
u
S
T2 =c DH
d q2
ng
o
u
s
c
r
nT v
uye
an q
Tng t :
q2
q1 q 2
q1 = T1s
q2 = T2 s
Vay:
T2
T1 T2
(6-8)
Nhan xet: cua chu trnh Carnot ngc cung ch phu thuoc vao nhiet o T1, T2
khong phu thuoc vao tnh chat cua chat moi gii.
He so bm nhiet:
Ta co:
=
Tng t :
q1
q1 q 2
T1
T1 T2
(6-9)
http://www.hcmute.edu.vn
u
DH S
g
n
ruon bang
A: Tra ng thai khon gTca
n
e
y
n qiucan bang
B: Tra ngBatha
B y th
K
pham
P. HC
uat T
i t A en B: t nhien
i t B en A: can nang lng t ngoai.
nh lua t c rut ra t th c nghiem va co the phat bieu bang cac ca ch nh
sau:
+ Nhiet lng luon i t ni co nhiet o cao en ni co nhiet o thap. (Muo n
lam ngc ieu nay ta pha i tie u hao mot na ng lng)
+ Khong the co may nhiet cha y tuan hoan co kha nang bien oi toan bo nhiet
ca p cho may thanh cong ma khong mat mot phan nhiet truyen cho vat khac. (l < q1)
6.2.2: o bien thien entropy cua he nhiet ong.
Chieu hng xay ra cua cac qua trnh la s bien oi t trang thai khong ca n
bang en trang tha i can bang. Khi qua trnh bien oi la thua n nghch cong thu c se
ln nhat. Ng c lai qua trnh tien ha nh cang xa s thuan nghch th cong nhan c
ca ng nho (do cong tieu hao ln). ai lng bieu th o khong thua n nghch cua qua
trnh la entropy.
oi vi chu trnh Carnot thuan nghch ta co:
t
q1 q 2
T T2
1
q1
T1
Hay: t 1
q2
T
1 2
q1
T1
http://www.hcmute.edu.vn
- 68
q 2 T2
q1
T1
q 2 q1
=0
T2
T1
- q 2 = q2
Vay:
q1 q 2
=0
T1 T2
(a)
T (a) cho tha y rang mo t chu trnh thua n nghch bat ky se la to ng cua nhieu
chu trnh Carnot thua n nghch:
dq11 dq12 dq 21 dq 22
dq n1 dq n 2
+
++
=0
T11
T12
T21
T22
Tn1
Tn 2
Hay:
dq
=0
(b)
dq
M
la vi phan toan phan mo t ham trang tha i na oPo
. HCcu a p va v.
T
T
uat
y th
K
dq
am
u ph
S
T = ds = 0
H
D
uong
r
T
dq
n
Hay: ds =
quye
n
a
T B
a y
dq
T
a/ oi vi qua trnh thuan nghch: Luc nay vat nha n nhiet la thuan nghch, qua
trnh xay ra trong vat la thuan nghch, do vay bien oi entropy se la:
ds =
dq
T
(6-10)
=0
(6-11)
b/ oi vi qua trnh khong thuan nghch: V la qua trnh khong thuan nghch
nen luon ton ta i mot phan cong tieu hao (do ma sat,) ne n o bien o i entropy se la:
ds >
dq
T
(6-12)
<0
(6-13)
http://www.hcmute.edu.vn
- 69 Tong quat:
dq
T
dq
ds >
T
ds >
va:
(6-14)
y
mK
a
h
p
Co dang nang lng bien hoa n toanSutha nh cong c hoc ( ien nang, c nang,
H
ng Dna ng bien o i mot phan, cung co dang nang
the nang,), co dang nang lngTco
uokha
r
enn oi thanh cong (nhiet nang cua moi trng) goi la
lng khong co kha na
ngquybie
n
a
B
anergy.
, (J/kg)
(6-15)
(6-15)
e = i T0s
b/ Exergy cua nhiet lng q: Cong ln nhat sinh ra cua nhiet lng q cung
chnh la exergy cua nhiet lng q. (eq)
eq = q (1 Trong o:
T0
)
T
, (J/kg)
(6-17)
Gia tr cua exergy co the dng hoa c am, ieu nay phu thuoc vao nhiet o ban
au so v i nhiet o moi trng.
- Vat cha trang thai can bang moi trng: e 0
http://www.hcmute.edu.vn
e = 0
lmax1-2 = e1 e2
hay: lmax1-2 =
(6-18)
i1 i2 To(s1 s2)
(6-19)
- Neu la qua trnh khong thuan nghch do co ton tha t exergy (et ) nen:
lmax1-2 > l12
Mc o ton that exergy:
et
= T0.sh
(6-20)
et
T T T
= q 0 1 2
T1 .T2
u ph
HgS
Trong o: q: Nhiet to a t nguonngno
Dn
Truo
yt
am K
P. HC
uat T
(6-21)
n n nong va lanh.
T1, T2: Nhietqo
uyenguo
Ban
er
ev
(6-22)
http://www.hcmute.edu.vn
- 71 -
CHNG 7
P. HC
uat T
http://www.hcmute.edu.vn
1
v
a
c
P. HC
uat T
y th
b: van thai
c: buri tao tia la ien
Nguyen ly hoat ong nh sau:
- Qua trnh 0-1: la qua trnh na p nhie n lieu va khong kh va o long xilanh. Luc
nay piston i t trai sang phai, van nap a m e khong kh va nhien lieu vao long
xilanh. Ap sua t ben trong nho hn ap suat kh tri, khi en tra ng thai1 th van na p
ong lai.
- Qua trnh 1-2: la qua trnh nen hon hp nhien lieu va khong kh. Piston i t
pha i sang trai, ca 2 van a va b e u ong, ap suat trong xilanh tang le n. Khi e n trang
tha i 2, buri c bat tia la ien, toan bo hon hp bo c chay, ap sua t va nhiet o tang le n
rat nhanh, va ket thu c qua trnh khi piston cha kp dch chuyen nen goi la qua trnh
ca p nhiet ang tch: 2-3.
- Qua trnh 3-4: la qua trnh gian n cua san pham cha y e sinh cong. Piston i
t trai sang phai lan th hai, ap suat trong xilanh giam dan, hai van e u ong.
- Qua trnh 4-1: la qua trnh nha nhie t (nha san pham chay ra ngoa i). Khi en 4
th van thai b m ra, do ap sua t be n trong ln hn ap sua t moi trng ne n ho n h p
chay thoat ra ngoai rat nhanh, khi piston cha kp dch chuyen nen goi 4-1 la qua trnh
nha nhiet ang tch.
http://www.hcmute.edu.vn
- 73 - Qua trnh 1-0: la qua trnh thai hoan toan. Piston i t phai sang tra i, luc na y
trong long xilanh van con sa n pham chay, do van thai van tiep tuc m ne n piston a y
toa n bo hon hp cha y con so t la i ra ngoai e tr ve v i tra ng thai ban au.
b/ Chu trnh ly thuyet:
e tien cho viec nghien cu ta d a vao ca c gia thuyet sau:
- Moi cha t c xem la kh ly tng.
- Ca c qua trnh la thuan nghch.
- Qua trnh chay la qua trnh cap nhiet.
- Qua trnh thai la qua trnh nha nhiet.
- Qua trnh na p va thai triet tieu nhau ve co ng, he c coi la he kn.
*o th:
p
T
3
q1
dq=0
n
quye
dq=0
n
a
B
uo
Tr
4 H Su
ng D
K
pham
y th
M
. HC q1
P
T
uat
2
q2
q2
Hnh 7.2: o th p-v va T-s chu trnh ly thuyet ong c ot trong cap nhiet ang tch.
*Cac qua trnh:
1-2: qua trnh nen oan nhiet (gom nhien lieu va khong kh)
2-3: qua trnh cap nhiet (q1) ang tch (qua trnh chay)
3-4: qua trnh gian n oan nhiet
4-1: qua trnh nha nhiet (q2) ang tch (qua trnh tha i)
*Hieu suat nhiet: t
Ta co: t = 1 -
q2
(*)
q1
Ma:
v1
v2
: t so nen
p3
p2
q1 = cv(T3 T2)
q2 = cv(T4 T1)
http://www.hcmute.edu.vn
- 74 T (*)
t = 1 -
cv T4 T1
c v T3 T2
Hay:
t = 1 -
T4 T1
T3 T2
(a)
Ta co:
T2 v1
T1 v 2
T2 T1 . k 1
Ta co:
T3 T2 T1 . k 1 .
Ta co:
v
2
v1
k 1
1
ham
T4 T3 . k 1 T1 . k 1 . . Hk 1Su p
D
uong
r
T
T4 T1 .quyen
n
a
B
1
(a)
k 1
P. HC
uat T
Ky t
q1 = cv.T1.k-1 ( - 1)
(7-1)
q2 = cv.T1( - 1)
1
t = 1 - k 1
1
(7-2)
Vay:
t = 1 -
(7-3)
k 1
Nhan xet: Hieu sua t nhiet cua chu trnh phu thuoc vao t so nen . Tang th t
se tang len.
7.2.2: Chu trnh ly thuyet ong c ot trong cap nhie t ang ap.
p
q1
3
T
q1
dq=0
2
q2
1
q2
Hnh 7.3: o th p-v va T-s chu trnh ly thuyet ong c ot trong cap nhiet ang ap.
http://www.hcmute.edu.vn
- 75 Ca c qua trnh:
1-2: qua trnh nen oan nhiet (ch nen khong kh)
2-3: qua trnh cap nhiet (q1) ang ap
3-4: qua trnh gian n oan nhiet
4-1: qua trnh nha nhiet (q2) ang tch.
*Hieu suat nhiet: t
Ngoa i hai ai lng ac trng tren, ay co them ai lng a c trng la :
v3
= :
v2
t so gian n sm.
q2
Ta co: t = 1 -
(*)
q1
t = 1 -
T4 T1
k T3 T2
u
k 1
DH S
g
T2 v1
n
Truo
T1 v 2 quyen
Ban
k 1
T2 T1 .
K
pham
(b)
M
P. HC
uat T
y th
T2 v2
T3 T2 . T1 . k 1 .
k 1
ma:
v3 v 3 v3 v 2
1
.
v 4 v1 v2 v1
T4 T3 . k 1
k 1
T4 T1 . k 1 . . k 1
k 1
T4 T1 . k
q1 = cp.T1.k-1 ( - 1)
(7-4)
q2 =cv.T1(k- 1)
(7-5)
(b)
t = 1 -
k.
k 1
1
1
(7-6)
http://www.hcmute.edu.vn
- 76 7.2.3: Chu trnh ly thuyet ong c ot trong cap nhie t hon hp.
*Cac qua trnh:
1-2: qua trnh nen oan nhiet (ch nen khong kh)
2-5: qua trnh cap nhiet (q1v) ang tch
5-3: qua trnh cap nhiet (q1p) ang ap
3-4: qua trnh gian n oan nhiet
4-1: qua trnh nha nhiet (q2) ang tch.
3
p
q1p
T
dq=0
q1v
q1v
q1p
q2
1
v
q2
. HC
Ps
uat T
y th
K t ong c ot trong
Hnh 7.4: o th p-v va T-s chu trnh
amthuye
phly
H Su
D
cap nhiet honruh
onpg.
T
n
*Hieu suat nhieta:nqt uye
T (*)
t = 1 -
q2
q1v q1 p
(c)
t = 1 -
T4 T1
T5 T2 k T3 T5
k 1
T2 T1 . k 1
T5 T2 . T1 . k 1 .
(d)
http://www.hcmute.edu.vn
T5 v5
T3 T5 . T1 . k 1 . .
k 1
ma:
v3 v 3 v3 v 2
1
v 4 v1 v2 v1
T4 T3 .
T4 T1 .
k 1
k 1
. . .
k 1
T4 T1 . . k
k-1
q1v = cv.T1. ( - 1)
q1p = cp.T1. .( -T1)
uo
r
n
e
k
y
q2 = cv.TB1a(.
n qu - 1)
k-1
H Su
ng D
K
pham
P. HC
uat T
y th
(7-7)
(7-8)
(7-9)
T (d):
t = 1 -
k 1
1
1 k. 1
(7-10)
e nang cao hieu suat nhiet t cua chu trnh bang cach ta tang va o ng thi
giam .
7.2.4: So sanh hieu suat nhiet.
a/ Khi 3 chu trnh nay co cung va q2:
q1v
T
5
2
1
q1p
3v
3h
3p
4
q2
s
sa
sb
http://www.hcmute.edu.vn
- 78 Ta co: t = 1 -
q2
(*)
q1
(7-11)
Vay hieu suat nhiet cua chu trnh cap nhiet a ng tch la ln nhat va a ng ap la
nho nhat.
b/ Khi 3 chu trnh co cung q2 va Tmax (qua trnh gian n):
q1p 3
T
n
quye
n
a
B
2p
2h
2v
q1v u pham
HS
Ky t
gD
uon
Tr
q2
P. HC
uat T
q2
q1
(*)
(7-12)
Vay hie u sua t nhiet cu a chu trnh cap nhiet ang a p la l n nha t va ang tch la nho
nha t.
http://www.hcmute.edu.vn
uo
Tr 3
n
e
y
u
an q
H Su
ng D
4
pham
uat T
h
Ky t
http://www.hcmute.edu.vn
- 80 Khi bm nhie n lieu 1 va may nen 2 hoat ong, thong qua cac voi phun 3 khong
kh va nhien lieu co ap va nhiet o cao se ho a tron va t boc chay trong buong ot 4.
Hon hp kh cha y c a vao ong tang to c 5 trc khi thoi vao canh ong cua
turbine 6 e sinh cong cho may phat ie n 7.
q1
p
q1
T
dq=0
2
q2
q2
v
Hnh 7.7: o th p-v va T-s chu trnh turbine kh cap nhiet ang ap.
*Cac qua trnh:
1-2: Qua trnh nen oan nhiet, do may nen 2 thc hie. nHCM
a
2-3: Qua trnh chay ang a p buong o t 4Ky thu
am
u ph turbine 6
S
2-4: Qua trnh gian n oan nhie
t
trong
H
D
uong
r
T
4-1: Qua trnh nhayenhie
n t ang ap ra moi trng.
qu
n
a
*Hieu suat nhieBt:
Ta co: t = 1 -
t TP
q2
(*)
q1
t = 1 -
T4 T1
T3 T2
(a)
p2
=: t so tang a p kh nen.
p1
T2 T1
T2 p 2
T1 p1
k 1
k
k 1
k
v
1
v2
k 1
T1 . k 1
T3 v3
=
T2 v2
T3 T2 . T1 .
k 1
k
(b)
http://www.hcmute.edu.vn
T3 p 3
T4 p 4
k 1
k
(c)
So sa nh (b) va (c):
T2 T3
T1 T4
k 1
T .T T k . .T1
T4 3 1 1
k 1
T2
T . k
1
T4 T1 .
t = 1 - k 1
k 1
t = 1
Hay: t = 1 -
k 1
k
1
k 1
u
DH S
g
n
Khi tang hoac th t seTta
n
g
le
n
.
uo
r
K
pham
P. HC
uat T
y th
(7-13)
n
quye
n
a
B
7.3.2: Chu trnh ly thuyet turbine kh cap nhiet ang ap co hoi nhiet.
e nang cao hieu suat nhiet cua turbine ngi ta thng dung phng pha p hoi
nhiet, s o va o th chu trnh nay c bieu die n nh sau:
5
3
4
6
http://www.hcmute.edu.vn
- 82 3. Voi phun
4. buong o t
5. Ong tang toc
6. Ca nh ong turbine
7. Bo hoi nhiet (gia nhiet)
8. May pha t ien
T
2
2'
3
3
q1
2'
2
q2
4'
u
DH S
g
n
ruo
K
1
pham
M4'
P. HC
uat T
y th
nT
ye
Hnh 7.9: o thap-v
n quva T-s turbinev kh cap nhiet ang ap co hoi nhiet. s
B
q2
q1
(a)
ma
q2c
q1c
q1c q1 q2'
q 2c q 2 q 2'
(b)
http://www.hcmute.edu.vn
- 83 -
q
q
q 2'
'
1 q2
tc 1
ma
q1 < q1 q 2'
(c)
q2 > q 2 q 2'
So sa nh (a) va (c):
ct > t
Hieu suat nhiet cua chu trnh co hoi nhiet l n hn chu trnh khong co ho i nhiet.
7.3.3: Chu trnh ly thuyet turbine kh cap nhiet ang tch.
S kha c biet gia turbine cap nhiet ang tch va a ng ap o la cau tao cua
buong ot. Loai nay c bo tr them cac van thai, na p, he thong anh l a. S o va
o th chu trnh c bieu die n nh sau:
a 4
5
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
5. Ong tang to c
2. May nen
6. Turbine
4. Buong o t
a. He thong anh l a
3
q1
2
dq = 0
dq = 0
q1
2
4
1 q 4
2
q2
http://www.hcmute.edu.vn
T :
q2
t = 1 -
(*)
q1
u
DH S
T1
g
n
uo
T3 quTy2en Tr
Ban
T
1 k
K
pham
y th
T2 p 2
T1 p1
T2 T1
k 1
k
k 1
k
T3 T2
T3 T1
k 1
k
ma
p4
p3
P. HC
uat T
k 1
k
p4 . p2
p p
1 2
p 2 . p 3 p 2 p3
p4
1
p 3 .
(d)
http://www.hcmute.edu.vn
- 85 1
T4 T3
T4 T1
k 1
k
k 1
k
1
. .
k 1
k
T4 T1 . k
t 1 k
k 1
k
1
(7-14)
e nang cao hieu suat nhiet cua chu trnh bang ca ch tang va .
7.3.4:Chu trnh ly thuyet turbine kh cap nhiet ang tch co hoi nhie t.
Cung nh turbine cap nhiet ang ap, e na ng cao hieu sua tMnhiet cua chu trnh
HC
TP. t khong khac g so v i
ngi ta cung dung bien phap ho i nhiet. S o cua bo houaitnhie
h
Kyntnh sau:
loa i cap nhiet a ng ap. o th chu trnh c bie
u
die
m
a
h
ruo
T
yen
u
q
an
H Su
ng D
3
2'
2'
dq=0
2
dq=0
4'
1
4'
1
v
Hnh 7.12: o th p-v va T-s chu trnh turbine kh cap nhiet ang tch
co hoi nhiet.
ay 2 qua trnh 4-4 va 2-2 cung c xem la hoi nhiet hoa n toan va ta co:
T4 = T2 ; T2 = T4
Ca c qua trnh:
1-2: Qua trnh nen oan nhiet
2-2: Qua trnh cap nhiet a ng ap bo ho i nhiet
2-3: Qua trnh cap nhiet a ng tch buong ot
http://www.hcmute.edu.vn
w0
w
w0
Hnh 7.13: S o nguye n ly ong c phan lc trc lu.
1 : Ong tang a p.
2 : Voi phun nhien lieu.
3 : Buong o t.
4 : Ong tang to c.
http://www.hcmute.edu.vn
- 87 Nguyen ly lam viec nh sau: Khi ong c chuyen ong ve pha tr c vi van to c
0, th khong kh c nen la i nh ong tang ap 1, sau o c a vao buong ot 3,
thong qua cac vo i phun nhien lieu 2 e thc hien qua trnh chay, sa n pham sau khi
chay xong c chuyen sang ong tang to c 4 e nang cao va n toc , trc khi thoa t ra
ngoai ta o mot phan l c l n ay o ng c ve pha trc.
q1
2
3
q1
dq=0
dq=0
1
q2
u
v
DH S
g
n
ruo
K
pham
q2
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
Ca c qua trnh:
1-2 : Qua trnh ne n oa n nhiet.
2-3 : Qua trnh cap nhiet ang ap.
3-4 : Qua trnh gian n oan nhiet ong tang toc.
4-1 : Qua trnh nha nhiet ang a p.
*Hieu suat nhiet:
Do o th cua chu trnh giong vi o th chu trnh turbine cap nhiet a ng ap nen
hieu suat nhiet chng minh tng t ta cung co:
1
t 1
k 1
k
(7-15)
http://www.hcmute.edu.vn
- 88 -
3
1
H Su
K
pham
P. HC
uat T
y th
D
So vi loai trc lu, loai nayrusau
ong ong ta ng ap, c at them mot may nen 2 e
T
p
a
b
c
q1
3
3'
2'
q2
v
Hnh 7.16 : o th p-v ong c phan lc turbine may nen.
http://www.hcmute.edu.vn
t 1
(7-16)
k 1
k
P. HC
uat T
y th
1
3
http://www.hcmute.edu.vn
- 90 p
q1
2'
1'
q2
4
v
ruon
T
yen
u
q
an
l
q1
(e)
ln = i2 i1
Hay:
ln = -
http://www.hcmute.edu.vn
- 91 Nhiet nhan q1 se la :
q1 = cp (T3 T2) = i3 i2
hay:
q1 = (i3 i1) (i2 i1) = (i3 i1) v1(p2 p1)
(e) t
i3 i4 v1 p 2 p1
i3 i1 v1 p 2 p1
Trong qua trnh 1 2 v cong tieu hao rat nho co the bo qua.
i3 i4
i3 i1
(7-17)
dq = di + d
(f)
va
dq = di vdp
HCM
(g)
Xet qua trnh 3-4 la qua trnh gian n oan nhiet tbie
Pn. hoan toan tha nh ong
ua T
h
t
y
nang e sinh cong.
mK
T (f) va (g):
uo
Tr
n
e
y
u
an=q i3 i4
42 32
H Su
ng D
pha
2B
q1 = cp( T3 - T2 )
42 32
2.q1
Khi: 3 << 4
2
t 4
2.q1
42
2.c p T3 T2
(7-18)
http://www.hcmute.edu.vn
- 92 p
T
k
k
4
q1
q2
4'
1
T1
2
x=1
x=0
T2
v
1'
x = 0 3 3'
2' 2
x =s 1
P. HC
uat T
Tr
3-4: Qua trnh yne
ennoan nhiet may nen.
n qu
t 1
T2
T1
(7-19)
Tuy vay chu trnh carnot hi nc khong c ap dung v co mot so han che
sau: Do qua trnh ngng 2-3 khong hoan toan (con hi) ne n may ne n co kch th c
ln. ( cong tieu hao ln). Nhiet o 2 nguon nong va lanh b khong che (tk = 374 0C),
nen hieu sua t nhiet lam vie c trong vu ng nay khong cao.
e nang cao hieu suat nhiet, bang cach tang T1 th cong cua chu trnh se giam
xuong : l = dt (1 2 3 4).
7.5.2: Chu trnh Rankine .
e kha c phuc mot so nhc iem cua chu trnh carnot tren ngi ta thay o i
mot so qua trnh trong chu trnh nh sau:
Qua trnh ngng hi c keo da i e hoa long hoan toa n, sau o c bm
nc nen oan nhiet t ap thap p2 en ap cao p1 a va o lo ( hoan toan la n c ne n
bm co kch thc nho, cong tieu hao giam)
http://www.hcmute.edu.vn
- 93 a/ S o va o th:
d
c
a
Hnh 7.20: S o nguyen ly chu trnh Rankine
a: Bm nc cap.
b: Lo hi.
c: Bo qua nhiet.
H Su
d: Turbine hi.ruong D
nT
K
pham
P. HC
uat T
y th
uye
e: Bnh
an q ngng.
B
T
k
k
5
q
3
p
2'
2
x=1
x=0
2'
x=0
x=1
s
http://www.hcmute.edu.vn
q1 q 2
(a)
q1
q1 = i1 - i3
q2 = i2 - i2 = i2 - i3
(a) t
Vay: t
i1 i3 i2 i3
i1 i3
i1 i 2
i1 i3
(7-20)
7.5.3: Cac bien phap nang cao hieu suat nhiet cua chu trnh kh thc.
CMhi vao va ra khoi
Hieu suat cua chu trnh phu thuo c ra t ln e n cac tho
nPg. Hso
T
huat
turbine,e nang cao hieu suat nhiet ta thng ieu chnh
Ky t nhng thong so nay.
ham
p
(p1)
a/ Anh hng cua ap suat hi vaoDturbine:
H Su
uong
t1 1' 1
t1
p'1
p1
k
p1'
p1
p2
x=0
1' 1
2' 2
p2
x=1
s
2'
http://www.hcmute.edu.vn
t1'
t1
1'
1
k
p2
2 2'
s
y
Mat khac khi tang t1 cuo i qua trnh gianhan
m Ktrong turbine, tai trang thai 2 o
p
u
H Sxa
kho cu ng ta ng len, ieu nay se giam n
b
m thc c hoc tren canh o ng turbine.
g tDs
Truo
ong thi ta ta ng ca p va t .
e hieu suat nhiet qtauynegncao,
1
1
Ban
Tuy vay nhiet o t1 cung khong ta ng qua cao se anh hng en s c be n cua
turbine. ( thong th ng: p1max = 300 bar, t1max = 650 0C)
c/ Anh hng cua ap suat hi ra khoi turbine .(p2 )
Trong trng hp nay ta gi nguyen p1 va t1, giam a p sua t ra khoi turbine p2.
Qua trnh gia n n trong turbine c bieu th tre n o th i-s nh sau:
i
p1
t1
1
p2
p'2
2
2'
s
http://www.hcmute.edu.vn
- 96 T 7.24 ta tha y rang khi gi nguyen p1, t1 giam p2 th o bien thie n enthanpy se
tang len, lam cho hieu suat nhiet cua chu trnh tang len.
Tuy va y viec giam p2 con phu thuoc va o nhiet o moi trng, ong thi khi p2
giam th the tch rie ng cua hi cac tang cuoi cua turbine se tang len, ket cau turbine
tang cuoi cung phai ln dan en turbine se nang ne va cong kenh.
7.5.4: Chu trnh qua nhiet trung gian.
Ta a biet khi tang t1 th o kho x2 va hieu suat nhiet cua chu trnh se ta ng le n.
Tuy vay t1 khong c vt qua gii han cho phep, e o kho va ca hieu sua t nhiet
eu ta ng ma khong tang t1 qua m c, ta s du ng chu trnh qua nhiet trung gian.
c
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
M
. HC d
P
T
uat
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
- 97 -
T
1
p1
1'
t1
3'
2'
3
2
s
Hnh 7.26: o th T-s chu trnh qua nhiet trung gian
Hi t lo hi a sau khi qua bo qua nhiet b co thong so trang tha i : t1, p1 c
a vao gian n trong nhng tang au cua turbine, ng vi qua trnh 1-2. Ke o hi
CM t 2-1, sau o
c a vao bo qua nhiet trung gian e thc hien qua trnh Tca
.pHnhie
P
at
cho gian n tren cac tang con lai cua turbine cho eKny ath
pusuat ngng p2.
ham
u p:
Cong sinh ra cua chu trnh luc nayDse
H Sla
uong
Ba trnh:
Nhiet cap cho chu
q1 = ( i1 i3 + ( i1 i2)
Vay hie u sua t nhiet cu a chu trnh:
t
i i i1' i2
l
1 2'
q1 (i1 i3 ) i1' i2 '
(7-21)
1
1
(7-22)
http://www.hcmute.edu.vn
- 98 c
1
1 kg
2b
2a
2
1-g -g
1
5
g
a
3''
3'
3'''
2b' f
2a' g
CM
.H
Hnh 7-27: S o chu trnh hoi nhiet co haiuac
t TaPtrch hi.
a: Lo hi
b: Bo qua nhiet
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
y th
nT
c: Turbinean quye
B
d: Bnh ngng
e: Bm nc ca p
f: Bo gia nhiet
g: Bm nc ngng.
T
4
3''
2b'
i1
2a
3'''
2a'
g1
1-g1
2b
g2
1- g1 - g2
p'
2a
p''
2b
p2
i2
3'
3
p1
t1
1kg
s
2
t2
s
Hnh 7-28: o th T-s va i-s cua chu trnh hoi nhiet co 2 ca trch.
http://www.hcmute.edu.vn
l
q1
T
Vay co ng cua chu trnh n
: quyen
Ba
Su
K
pham
P. HC
uat T
y th
(a)
at: g = 1 g1 g2
(a)
g2 = 1 g1 g
Nhiet cung cap cho thiet b tnh gan ung, khi cong cua bm nc nho co the
bo qua.
q1 = i1 i2a
Vay hie u sua t nhiet cu a chu trnh se la:
t
u iem:
- Hieu suat nhiet c nang cao.
- Kch thc turbine va bnh ngng giam
- Lo hi nho va gon.
(7-23)
http://www.hcmute.edu.vn
Hg
H 2O
1
7
9
a
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
2 M
P. HC
uat T
e
y th
T
yen
u
q
an
c
6'
3'
http://www.hcmute.edu.vn
-101-
T
7
8
Hg
6'
0
t = 10 C
1
9
5
4
H2O
3'
CM
H
Hi Hg t lo hi a c a vao gian n trong turbine
TPb. (qua trnh 8-9), sau o
t
a
u
th
Kytrnh
qua bo trao oi nhiet c e nha nhiet cho nch(qua
9-6), Hg hoa long roi c
m
a
p
u
S
H
bm d a vao lo hi (6-7-8).
ng D
ruo
T
oi vi chu trnh H2uO.
yenNc se nhan nhiet cua Hg nha ra bo trao oi nhiet c
q
Ban ke o hi nc c a va o bo qua nhiet e e bien thanh
(ng vi qua trnh 3-4-5),
hi qua nhiet (qua trnh 5-1). Sau o cho gian n tren turbine f e sinh cong (qua trnh
1-2), va ngng tu, roi tr ve bm h.
ts = (517 557) oC
ts = (227 247) oC
ts = (217 237) oC
oi vi nc:
p = (25 30) bar
i5'' i3n
i7T i6T
(7-24)
http://www.hcmute.edu.vn
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
Hnh 7.31: nS
To nguyen ly cap nhiet cap ien
a: Lo hiBan
quye
b: Bo qua nhiet
c: Turbine
d: May pha t ien
e: Ho du ng nhiet
f: Bm nc cap
T
q1
1
5
l
3
q2
2
s
s1
s2
http://www.hcmute.edu.vn
-103e anh gia hieu qua kinh te cua chu trnh, ta a ra he so s dung nhiet k.
k
l q2
q1
(7-25)
Trong o:
l : Cong cua chu trnh
q1: Nhiet cap cho chu trnh.
q2: Nhiet cap cho ho tieu thu.
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
-104-
CHNG 8
q2
l KT
(8-1)
-1
H Su
K
pham
P. HC
uat T
y th
D
Ta co the s dung chu trnhrung
ong c chieu e cap nhiet cho nguon co nhiet o
T
=
hay
q1
l
q1
l KT
(8-2)
= +1
http://www.hcmute.edu.vn
2
II
III
1
IV
Hnh 8.1: S o nguyen ly chu trnh may lanh va bm nhiet dung khong kh.
I : may nen.
II : bo giai nhiet (bnh lam mat)
III : turbine hoac xy lanh gian n.
IV : buong lanh.
H Su
K
pham
P. HC
uat T
y th
D
Nguyen ly lam viec nh sau:
ong ng kh c may nen I thc hien qua trnh ne n
ukho
r
T
n
oan nhie t lam cho ap sua
quyteva nhie t o ta ng cao sau khi ra khoi may ne n, ke o
n
a
B
khong kh va o bo gia i nhiet II e nha nhiet cho nguon nong trong ieu kien ap suat
khong oi, do vay sau khi ra khoi II nhiet o giam nhng ap suat khong oi, vi thong
so nay khong kh cho gian n oan nhiet trong tubine III, cuo i qua trnh gian n, nhiet
o va a p suat giam xuong, lu c nay nhiet o cua khong kh ra t thap, tiep tu c cho va o
buong lanh IV e nha n nhiet cua moi trng can lam lanh (ang a p) va sau o no tr
ve trang tha i ban au.
b/ o th:
p
T
2
q1
q1
2
3
1
4
q2
q2
1
4
v
http://www.hcmute.edu.vn
(a)
ma
q1= cp(T2-T3)
q2= cp(T1-T4)
(a)
hay
T1 T4
T2 T3 T1 T4
1
T2 T3
1
T1 T4
Trong o:
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
(b)
Bakn1
T2 P2 k
T1 P1
(c)
T3 P3
T4 P4
ma
P3=P2
k 1
k
(d)
P1=P4
T (c) va (d):
T2 T3 T2 T3
T1 T4 T1 T4
(e)
hay
1
T2
1
T1
1
T3
1
T4
T1
T2 T1
T4
T3 T4
Nhiet nhan q2 = q0: Nang suat lanh ng vi 1kg cha t moi gii:
(8-3)
http://www.hcmute.edu.vn
-107
Q0 = G.q0
Trong o:
T2
T2 T4
T3
T3 T4
(8-4)
u
Chu trnh nay c chia lam cacg loa
DHiSsau:
ruon
Tmay nen.
- Chu trnh thiet b launyhenco
an q
ts =-400C
NH3
ts=-340C
CO2
ts=-780C
Ngoa i ra trong qua trnh gian n loa i nay c thay bang qua trnh tiet lu lam
cho thiet b gon nhe hn. Tuy nhien qua trnh tiet lu se lam tang mot lng nha t nh
ve entropy, dan en nang sua t lanh se ton that mot phan tng ng.
http://www.hcmute.edu.vn
2
II
III
4
IV
H Su
IV : buong lanrh.uong D
T
yen
u
q
an
b/ o th:
2
q1
4 q2
s4 s3 s4
y th
lgp
4'
K
pham
P. HC
uat T
i
i3 = i4
i1
i2
http://www.hcmute.edu.vn
i3 = i4
l = i2 i1
q2
i i
1 4
l
i2 i1
(8-5)
q1 i 2 i 3
l
i2 i1
(8-6)
4
u
DH S
g
n
ruo
T
yen
u
q
an
3'
Ky
pdham
th
CP. HC
uat T
a
3
f
Hnh 8.5: S o chu trnh may lanh ejecteur.
a: lo hi.
b: Ejecteur
c: bnh ngng
d: bm
e: van tiet lu
f: buong lanh
http://www.hcmute.edu.vn
-110T
B
A
1
4
3
2
D 3'
s
2
y
3-4: Qua trnh nen hi hon hp hi
m K ong tang ap cu a ejecteur.
hatrong
Su p
Tr
en mo t pha n nc vao lo hi a.
1-A: Qua trnh
quybm
Ban
C-D: Qua trnh gian n oan nhiet t lo hi qua ong phun ejecteur.
Nguyen ly lam vie c nh sau:
Nc t bnh ngng c c chia lam 2 nhanh, so t qua bm d a ve lo hi a,
pha n l n qua van tiet lu e, luc na y nhiet o moi cha t kha tha p c a vao buong
lanh f e thc hien qua trnh nha n nhiet t mo i trng can lam la nh, sau khi ra khoi
buong la nh o kho cua hi a t e n trang thai hi bao ho a.Hi bao ho a kho ra khoi
buong lanh (trang tha i 3) c ho a tron v i hi t lo hi qua gia n n oan nhie t
ejecteur (tra ng tha i D) tr thanh tra ng tha i 3. Luc nay hon hp hi c on g tang a p
cua ejecteur thc hien qua trnh nen oan nhiet en trang thai 4. Sau o c a vao
bnh ngng c e th c hien qua trnh nha nhiet a ng ap 4-1 va tr ve trang thai ban
au.
oi v i chu trnh nay neu ta coi cong cap cho bm nho bo qua c (trang tha i
A trung vi 1). ong thi nang lng cap cho chu trnh dang nhiet nang. Do va y e
anh gia hieu qua cua chu trnh ta dung he so s dung nhiet .
=
q2
q1
(a)
http://www.hcmute.edu.vn
-111T (a)
i3 i 2
g (iC i A )
(8-7)
ruo
T
yen
u
q
an
am
u phg
HS
ng D
Ky t
P. HC
uat T
d
e
Hnh 8.7: S o nguyen ly chu trnh may lanh hap thu NH3 H2O
Trong o:
oi vi chu trnh nay NH3 la ta c nhan la nh, con H2O la chat hap thu.
Nguyen ly lam vie c nh sau:
Bnh pha t sinh a ch a dung dch no NH3 H2O, khi cap nhiet vao, do nhiet o
soi cua NH3 nho hn nen no bo c hi va i va o bnh ngng b, ay no se th c hien
qua trnh nha nhiet ho a lo ng, tiep theo NH3 long qua van tiet lu c va o buong lanh d
e th c hien qua trnh nha n nhiet, sau o tr ve bnh ha p thu e.
http://www.hcmute.edu.vn
-112Tai e se dien ra qua trnh hap thu gia NH3 va dung dch o i c tra ve t a
thong qua van g. Sau khi tr thanh dung dch no, no c bm f a ve bnh pha t sinh
a e tiep tuc thc hien chu trnh ke tiep.
He so s du ng nhiet cua chu trnh se la:
=
Trong o:
q2
qC
(8-8)
q2: Nhiet l ng NH3 nhan buong lanh.
qC: Nhiet lng ca p vao t be n ngoai cho bnh phat sinh.
a y ta bo qua cong bm f.
Mat du hieu qua lam lanh cua chu trnh khong cao, nhng do nang lng ca p
vao cho chu trnh da ng nhiet nang va co the s du ng nhiet thai cua cac nha may.
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
113
P. HC
uat T
3/ 1 kg khong kh co trang thai ban au p1H=S6u path ;t1= 25oC. Sau khi gian n oan nhiet
D
uong
the tch tang len hai lan. Xac nh
:
r
T
uyen
q
n
a
a) Cac thong so
B trang thai cuoi ?
b) Cong gian n ?
c) Cong ky thuat ?
d) o bien thien enthanpy ?
e)Bieu dien qua trnh le n o th p-v va T-s ?
4/ O2 c nen oan nhiet t ap suat p1 = 1 at en ap suat p2 =10 at. Xac nh:
a) Cac thong so trang thai sau khi nen ?
b) Cong nen ?
c) Bieu dien qua trnh len o th p-v va T-s ?
Biet nhiet o trc khi nen t1 = 17oC . (Ch tnh cho 1 kg )
5/ 1 Kg khong kh nhiet o T1 = 300 K. Thc hien qua trnh nen a bien, ap sua t
sau khi nen tang len 10 lan. Hay xac nh:
a) Nhiet lng tham gia qua trnh?
b) o bien thien entropy ?
c) Cong nen ?
(Biet rang so mu a bien n = 1,2 .)
6/ Chu trnh Carnot thuan co p max =50 bar; Tmax = 700 K; p min = 1 bar; Tmin =350 K
Hay tnh :
http://www.hcmute.edu.vn
114
a) Cac thong so trang thai cac iem nut cua chu trnh ?
b) Nhiet nhan va thai ?
c) Cong cua chu trnh ?
d) Hieu suat nhiet chu trnh ?
( Chat moi gii c xem la khong kh )
7/ Khong kh co the tch V1 = 8 m3, ap suat p1 =2 bar. Thc hien qua trnh nen a bien
lam cho ap suat tang len 10 lan. Xac nh nhiet lng tham gia qua trnh ?
(Biet rang so mu a bien n = 1,2 ).
8/ May nen khong kh thc hien cac qua trnh nen a bien vi n = 1,2. Ap suat au
va cuoi lan lt la: 1 bar; va 120 bar. Nhiet o vao va ra moi cap la nh nhau lan
lt la: 27oC; 127o. Xac nh:
a) So cap cua may nen ?
b) T so tang ap ?
c) Ap suat trung gian gia cac cap ?
d) Nhiet thai cua may nen ?
(Ch tnh cho 1 Kg kh .)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
n
9/ Chu trnh ong c ot trong
quye cap nhiet ang tch, trang thai 1 co: p1 = 1bar;
Ban
a) Cac thong so trang thai tai cac iem nut cua chu trnh ?
b) Nhiet nhan va nha ?
c) Cong va hieu suat nhie t cua chu trnh?
(Chat moi gii c xem la 1Kg khong kh )
10/ Chu trnh l thuyet ong c ot trong cap nhie t hon hp co cac thong so:
p1 = 1bar; t1 = 27oC; = 12; = 3; = 1,4. Xac nh :
a) Cac thong so trang thai tai cac iem nut cua chu trnh ?
b) Nhiet nhan va nha?
c) Cong, hieu suat nhiet cua chu trnh?
d) Bieu dien chu trnh len o th p-v va T-s?
(Ch tnh cho 1Kg khong kh )
11/ Chu trnh turbine kh cap nhiet ang ap co :
p1 = 1bar; t1 =27oC; t3 =827oC; = 12; k =1,4. Xac nh :
a) Cac thong so tai cac iem ac trng cua chu trnh?
b) Nhiet nhan va nha?
c) Cong cua chu trnh theo hai cach: Cong ky thuat va nhiet lng?
http://www.hcmute.edu.vn
115
HC
TP.
t
a
u
th
y
am K
h
p
b) Lng hi tieu thu cua ong c H(D)?
u
D S
g
n
uo
15/ Chu trnh hoi nhiet co cacntho
Tnrg so:
e
y
n q=u 0,04 bar. Hi c trch ra cac ap suat: p= 10 bar;
Bap
p1 = 90 bar; t1 = 450oC;
2
http://www.hcmute.edu.vn
116
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
- 117 -
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
y th
P. HC
uat T
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
118
BANG 3: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO NHIE T O
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
119
BANG 3: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO NHIE T O (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
120
BANG 3: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO NHIE T O (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
121
BANG 4: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO AP SUA T
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
122
BANG 4: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO AP SUA T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
123
BANG 4: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO AP SUA T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
124
BANG 4: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO AP SUA T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
125
BANG 4: NC SOI VA HI BAO HOA KHO CHO THEO AP SUA T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
126
BANG 5: NC CHA SO I VA HI QUA NHIE T
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
127
BANG 5: NC CHA SO I VA HI QUA NHIE T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
128
BANG 5: NC CHA SO I VA HI QUA NHIE T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
129
BANG 5: NC CHA SO I VA HI QUA NHIE T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
130
BANG 5: NC CHA SO I VA HI QUA NHIE T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
131
BANG 5: NC CHA SO I VA HI QUA NHIE T (Tiep theo)
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
132
O TH i-d
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
133
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
134
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
135
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
136
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an
http://www.hcmute.edu.vn
137
1.
2.
3.
4.
5.
u
DH S
g
n
ruo
K
pham
P. HC
uat T
y th
T
yen
u
q
an