400 Tinh Huong Va Cau Chuyen Phap Luat Thuong Thuc

400 TNH HUNG PHP LUT THNG THC
28 CU CHUYN PHP LUT V T AI, HNH S,

T NN X HI, MI TRNG, AN TON GIAO THNG,
AN TON THC PHM
I. CU CHUYN PHP LUT V HNH S, T NN X HI
1. Cu chuyn php lut s 1:
Cu chuyn xy ra ti Lng B, ting chung cnh bo v s tha ha
trong t cch o c, coi thng php lut ca mt b phn thanh nin hin
nay:
Trn Vn Tr (sinh ngy 01/4/1995) v Trn Vn Th (sinh ngy
20/8/2000), cng tr ti x D, huyn B v l anh em con ch con bc. Tra
ngy 15/7/2014, Tr r Th tm cch ly xe my ca ngi khc lm phng
tin i li hoc bn ly tin tiu, Th ng . Tr bo Th mn xe my (hiu
Supper Halim bin s 100U1-5256) ca m Th l b Phm Kiu Anh thun
tin cho vic thc hin k hoch. Tr a Th mt bin s gi 100L1-3672 gn
vo xe, cn bin s tht ct ti nh tr ca Tr. Tr a 10.000 ng cho Th ra
ch Bnh Y mua tiu xay v t xay. Khi Th mua v, Tr em tiu, t pha vi
nc l cho vo chai nha (loi chai nc sui 0,5 lt), cn li mt t tiu xay
Tr b vo bao thuc l hiu Texas. Th chun b 01 con dao di 20 cm (loi dao
dng rc giy), 01 khc g trn di 40 cm, ng knh 3,5 cm.
Khong 22h30 cng ngy, Tr bo Th iu khin xe ch Tr. Th giu dao
trong ngi, khc g ba-ga xe. Tr em theo mt ca nha (loi ca dng
ung nc) cng chai nc pha tiu v t xay. Khi n on ng vng,
pht hin ngi iu khin xe my i mt mnh, c hai thng nht Th s iu
khin xe chy p st xe ngi i ng, Tr s nc c pha tiu v t xay
vo ca nha ri tt vo mt lm h cay mt, mt phng hng m ng xung
ng. Th s ly xe b chy. Nu ngi ny chng c th Th dng dao v Tr
dng khc g tn cng, khng ch cp xe my, ly c xe th c hai
quay v nh tr ca Tr.
Khong 23h30 cng ngy, khi Tr v Th ang chy xe trn ng L Li,

hng t L Li v Trn Hng o, n khu vc x A, huyn B th b lc
lng tun tra ca cng an x A, huyn B pht hin xe gn bin s gi. Cng
an x yu cu Th dng xe li kim tra giy t xe. Trong qu trnh kim
tra, cc ng ch cng an pht hin nhng cng c m c hai chun b nn
a v cng an x lp h s.
Sau khi tin hnh iu tra ban u, ngy 17/2/2015, c quan iu tra
cng an huyn B ra quyt nh khi t v n, khi t b can i vi Trn Vn
Tr v Trn Vn Th. Ngy 18/2/2015, c quan iu tra cng an huyn B ra lnh
tm giam Tr, Th 04 thng.
VKSND huyn B ra bn co trng truy t Trn Vn Tr v Trn Vn Th v
ti cp ti sn theo quy nh ti im a, b, d khon 2 iu 168 BLHS nm
2015 (vi tnh tit tng nng nh khung c t chc, c tnh cht chuyn
nghip) v chuyn ton b h s v n cho Ta n nhn dn huyn B. ng
tnh vi quan im truy t ca Vin kim st nhn dn huyn B, ngy
05/8/2015, Ta n nhn dn huyn B ra quyt nh a v n ra xt x.
Ngy 25/11/2015, Ta n nhn dn huyn B m phin to xt x s thm
i vi Trn Vn Tr v Trn Vn Th. Ti phin to, i din Vin kim st cho
rng vic Tr v Th chun b k lng cng c, phng tin phm ti, bn tnh,
d liu tnh hung xy ra cng nh phng n x l cho thy cc b co rt
chuyn nghip. Do , Hi ng xt x cn p dng tnh tit tng nng nh
khung c tnh cht chuyn nghip.
Vi ni dung v vic nu trn, khng t ngi cho rng, Tr v Th khng
phm ti v h cha s dng v lc vi bt k ai chim ot ti sn. Tuy
nhin, cch hiu ny khng chnh xc v nhng vic m Tr, Th thc hin
trc khi b cng an pht gic th hin r nt biu hin ca hnh vi phm ti
c quy nh ti im a, d khon 2 iu 168 BLHS nm 2015. Bi l:
- Trn Vn Tr v Trn Vn Th cng nhau bn bc, chun b hung kh,
chun b phng tin v ang trn ng tm kim ngi c ti sn khng
ch nhm chim ot ti sn.
- Hnh vi ca Tr, Th th hin s cu kt cht ch gia nhng ngi cng
thc hin ti phm. y l biu hin ca trng hp phm ti c t chc (l
tnh tit nh khung tng nng c quy nh ti im a khon 2 iu 168

BLHS nm 2015).
- Vic Tr, Th s dng xe my lm phng tin phm ti chnh l s
dng phng tin nguy him phm ti. Tnh tit ny c quy nh l tnh
tit nh khung tng nng ti im d khon 2 iu 168 BLHS nm 2015.
- Tr l ngi ch ng bn bc v hng dn phng thc hnh ng
cho Th. Th l ngi cha thnh nin (cha 16 tui) b Tr xi gic cng
thc hin ti phm.
- Hnh vi ca Tr v Th tuy cha trc tip dng v lc e da ngi c
ti sn, nhng h chun b y cc iu kin thc hin hnh vi cp
ti sn l ti rt nghim trng, e da trc tip n s an ton v tnh mng,
sc khe v s bt kh xm phm n ti sn hp php ca cng dn.
- Hnh vi ca Th v Tr giai on chun b phm ti cp ti sn l ti
rt nghim trng nn h phi chu trch nhim hnh s v ti nh thc hin.
Nh vy, hnh vi ca Trn Vn Tr v Trn Vn Th yu t cu thnh
ti cp ti sn theo quy nh ti iu 168 BLHS nm 2015.
Tuy hnh vi ca Trn Vn Tr v Trn Vn Th cu thnh ti phm
nhng vic i din Vin Km st ngh p dng tnh tit nh khung tng
nng c tnh cht chuyn nghip khi cho rng vic Tr v Th chun b k
lng cng c, phng tin phm ti, bn tnh, d liu tnh hung xy ra cng
nh phng n x l cho thy cc b co rt chuyn nghip l khng c c s
v:
- Hnh vi chun b dao, gy, bin s xe gi ca Tr v Th ch l hnh vi
chun b phm ti;
- Vi ni dung v vic nu trn cho thy, khng c cn c no chng
minh Th thc hin ti phm mang tnh thng xuyn v coi l ngh kim
sng.
Do , vic xut p dng tnh tit c tnh cht chuyn nghip, theo
chng ti l khng tha ng.
Bn cnh vic xem xt hnh vi phm ti ca cc b co nu trn, cng
cn lu v trch nhim hnh s m cc b co phi gnh chu. Trong v n
ny, mt trong hai b co l ngi cha thnh nin, do h s c hng
chnh sch hnh s i vi ngi cha thnh nin phm ti. C th, b co Trn
3
Vn Th khi thc hin ti phm cha 16 tui (Th sinh ngy 20/8/2000) nn
hnh pht p dng i vi Th chc chn s thp hn Tr d Tr v Th cng b p
dng cc iu lut nh nhau v ti phm.
2. Cu chuyn php lut s 2
Khong 8h ngy 22/12/2014, khi i xe my trn ph Hoa Hng (phng
A, qun B, thnh ph C), V B H v Nguyn Vn L pht hin thy anh Ng
Anh Ph ang dng xe nghe in thoi di ng Iphone 5. H vt ln ri dng
xe L quay li git in thoi di ng ca anh Ph. Sau , H ch L chy trn.
Anh Ph n cng an phng A trnh bo. Chic in thoi m anh Ph b git l
loi in thoi Iphone 5, tr gi 10 triu ng.
Trn c s xc minh, C quan iu tra cng an qun B bt khn cp L,
H v khi t v n, khi t b can i vi L v H v ti Cp git ti sn theo
im d khon 2 iu 171 BLHS nm 2015.
Ti c quan iu tra, L khai: Khi ang i trn ng Hoa Hng, ti v H
nhn thy anh Ph eo mt chic in thoi Iphone 5 tht lng. Ti bo H
phng xe my theo anh Ph, ch c hi git chic in thoi. Khi thy anh Ph
dng xe nghe in thoi, ti bo H phng xe ln trc anh Ph mt cht ri
dng xe ti xung git in thoi. Sau khi ti git c in thoi, H ch ti
chy n mt ca hng in thoi ph Hoa Sen. Ti bn chic in thoi
c 7.000.000 ng, a cho H 3.000.000 ng, cn ti gi 4.000.000 ng.
S tin ny ti tr n v n tiu ht.
H khai nh sau: Sng 22/12/2014, ti ch L i n i l bo him AIA
np tin bo him cho con trai ti. Khi i qua ph Hoa Hng, L bo ti dng
xe li L i v sinh. Ti dng xe li. Khong ba pht sau, ti nghe thy mt
thanh nin ku Cp, cp v thy L quay li xe, trn tay c mt chic in
thoi Iphone 5. L bo ti ch L i ngay khng ngi ta bt c s nh L cht.
Ti cha kp phn ng g th thy mt s ngi dn cm gh chy v pha xe
ca ti. Ti s qu nn phng xe chy i. n i l bo him AIA (ng
Hng Vng, qun B), ti vo ng tin cn L b i u ti khng r.
Nh vy, gi s trng hp 1:nu li khai Nguyn Vn L ti c quan
iu tra l ng th:
Hnh vi ca L, H yu t cu thnh ti Cp git ti sn theo quy
nh im d khon 2 iu 171 BLHS nm 2015 v:
- Khi nhn thy anh Ph eo chic in thoi Iphone 5 tht lng, L

bo H phng xe my theo anh Ph, ch c hi git chic in thoi. H ng tnh
vi gi ca L (trng hp ng phm gin n);
- Pht hin thy anh Ng Anh Ph ang dng xe nghe in thoi di
ng, H iu khin xe vt ln ri dng xe L quay li git in thoi di
ng ca anh Ph. Vi iu kin thun li H to ra, L c hnh vi nhanh chng
tip cn v git ti sn (in thoi) ca anh Ph.
- H v L dng th on nguy him git ti sn l tnh tit nh
khung tng nng c quy nh ti im d khon 2 iu 171 BLHS (s dng
xe my).
Nh vy, V B H v Nguyn Vn L s phi chu trch nhim hnh s
theo quy nh ti im d khon 2 iu 171 BLHS nm 2015.
Gi s trng hp 2: nu li khai V B H ti c quan iu tra l ng
th:
* Hnh vi ca V B H s khng cu thnh ti Cp git ti sn v:
- H khng bit nh v vic thc hin hnh vi phm ti ca L; H khng
tip nhn mc ch phm ti ca L;
- Vic H ch L chy i l phn ng hon ton bnh thng, khng c ch
nh gip L chy trn;
- H khng nhn tin do L phm ti m c.
* Hnh vi ca Nguyn Vn L s khng cu thnh ti cp git ti sn
theo quy nh ti im d khon 2 iu 171 B lut Hnh s nm 2015 nh
trng hp 1. Trng hp ny, hnh vi ca L ch tha mn quy nh ti khon 1
iu 171 BLHS nm 2015 v L khng dng th on nguy him git ti sn;
L thc hin hnh vi phm ti mt mnh (khng c tnh tit tng nng nh
khung no theo quy nh ti khon 2 iu 171 BLHS nm 2015).
Vi lp lun nu trn, theo chng ti Nguyn Vn L s phi chu trch
nhim hnh s theo quy nh ti khon 1 iu 171 BLHS nm 2015; V B H
khng phm ti.
Khong 10h ngy 16/7/2014, Nguyn Mnh H iu khin xe gn my
mang bin s 52M9-1240 ch V Hoi N i trn ng L Thng Kit,
phng A, qun TB, thnh ph M th pht hin ch Trnh Thu Gi ngi sau xe
gn my ca anh Phm Quc Vit (anh h Gi), trn c c eo si dy chuyn
vng. H bo N: i tao n gn b kia th my ly si dy chuyn. Ni xong,
5
H lin chy xe p st xe anh Vit, N ngi sau dng tay git c si dy

chuyn, sau H tng tc b chy. Anh Phm Quc V lin ui theo v h
hon ngi i ng cng ui. Do bt ng b thng xm, H khng lm ch
c tay li lm xe xung ng. Mt lt sau, anh V ui kp. Anh Trn
Nht Q ang i b gn thy anh V h cp v ch v pha Nam lin ui
theo. Anh V khng ch c H do H ang b xe my ln, anh Q ui theo N.
Chy c mt on, N quay li dng dao nhn t to m vo vai tri anh Q
ri cm si dy chuyn b chy. Anh V, Q dn gii H v tr s cng an phng
A.
Ngy 18/7/2014, C quan iu tra cng an qun TB ra quyt nh khi t
v n v khi t b can i vi V Hoi N v Nguyn Mnh H; ra lnh tm
giam H 04 thng v ra quyt nh truy n N.
Theo bn kt lun gim nh ngy 22/7/2014 ca Hi ng gim nh
php y thnh ph M: t l thng tch ca anh Trn Nht Q l 15%. Anh Trn
Nht Q khng c yu cu g v vn dn s. C quan iu tra khng thu hi
c si dy chuyn.
Ngy 25/7/2014, V Hoi N n trnh din ti tr s C quan iu tra
cng an qun TB v np con dao gy n. C quan iu tra ra lnh tm giam
N 04 thng k t ngy 26/7/2014. Ti C quan iu tra, N khai bn si dy
chuyn cho ngi i ng vi gi 800.000 ng v tiu ht. Ch Gi trnh giy
mua bn dy chuyn ca hiu vng Kim Quy, theo si dy chuyn gi
1.750.000 ng.
Vi ni dung v vic nu trn, vic xem xt truy cu trch nhim hnh s
i vi Nguyn Mnh H, V Hoi N nh sau:
- Hnh vi ca H: H s dng xe gn my git dy chuyn ca ch Gi trn
ng. Sau khi ng xe, H khng b chy cng khng c hnh vi chng li
nhng ngi vy bt, do hnh vi ca H ch cu thnh ti cp git ti sn
theo quy nh ti im d khon 2 iu 171 BLHS nm 2015.
- Hnh vi ca N: N l ngi trc tip thc hin hnh vi git ti sn ca
ch Gi. Tuy nhin, khi b vy bt, N b chy v dng dao t to tn cng li
nhng ngi ui bt. Hnh vi cm si dy chuyn b chy, tc l gi cho
c ti sn nn c s chuyn ha t cp git ti sn sang cp ti sn.
Hnh vi m anh Q gy thng tch 15% l yu t nh khung theo khon 2
iu 168 BLHS nm 2015 nn khng th truy t thm ti C gy thng
tch. Trong trng hp ny, hnh vi ca N ch cu thnh ti Cp ti sn theo
quy nh ti khon 2 iu 168 BLHS nm 2015.
6
Nh vy, hnh vi ca H cu thnh ti cp git ti sn theo quy nh ti

khon 2 iu 171 BLHS nm 2015, hnh vi ca N cu thnh ti cp ti sn
theo quy nh ti khon 2 iu 171 BLHS nm 2015.
Trn thc t, sau khi v vic xy ra, anh Trn Nht Q (ngi b N quay
li dng dao nhn t to m vo vai tri) cho rng Nguyn Mnh H c
hnh vi gip sc cho N v N s dng dao m H a m anh (c quan
iu tra xc minh con dao m anh Q l do N mn ca H t trc khi xy
ra v vic ngy 16/7/2014). Do , anh Q c n yu cu N, H phi bi thng
cho mnh 10.000.000 ng tin vin ph, tin thuc iu tr ti nh v tin cng
lao ng 01 thng do anh Q phi ngh vic. Vy, H c phi bi thng theo yu
cu ca anh Q hay khng? Khng t ngi cho rng, H cng b truy cu trch
nhim hnh s th cng phi bi thng cho anh Q. Tuy nhin, cch ngh ny l
cha chnh xc, bi l, nu c thc hin vic bi thng th H s bi thng
cho ch Gi (ngi b hi trong v vic H phi chu trch nhim hnh s) ch
khng phi anh Q. Vic bi thng, khc phc hu qu cho ngi b hi (ch
Gi) ca H s c xem xt p dng l tnh tit gim nh trch nhim hnh s
theo quy nh ti khon 1 iu 51 BLHS nm 2015. S d H khng phi bi
thng cho anh Q v vic gy thng tch cho anh Q ch l hnh vi vt qu
ca V Hoi N (hnh vi vt qu ca ngi ng phm). H khng phi chu
trch nhim bi thng thit hi cng vi N.
Khong 19h ngy 27/7/2015, L Hng M (sinh ngy 01/10/1994) chun
b sn mt con dao mi nhn giu trong ti qun ri i b n tim vng Kim
Ln, s 201 ng Trn Hng o, phng H, qun T, thnh ph T. n
ni, M vo trong hi mua 5 loi n trang gm: 01 chic lc eo tay vng 18k
trng lng 05 ch 1 phn 7 ly; 01 mt dy chuyn ch Phc vng 18k, trng
lng 08 phn; 01 dy chuyn mt cong vng 18k trng lng 3 ch 2 phn 7
ly; 01 nhn vng 18k trng lng 01 ch 6 phn 3 ly c mt ht mu trng
, mt dy chuyn 24k trng lng 5 ch 1 phn 6 ly. M ku ch Phm V
Bch Th (Ch tim) tnh tin, ch Th tnh tng cng 45.000.000 ng. M hi ch
Th c ly ngn phiu khng, ch Th ni khng. M ni ch Th gi vng li ch
M i i tin Vit Nam ri s quay li ly vng.
M sang bn ng ngi khong 30 pht, sau quay tr li ni ch Th
cho M xem s vng. Khi ch Th va m gi vng trn tay ra, M lin git ly gi
vng b chy ra ngoi. Ch Th h mi ngi cng ui theo bt gi M. Chy
c mt on, M nh ri gi vng. ng lc , cc anh H, V, T chy ti, M
7
mc dao ra chng tr v nht gi vng chy tip. M chy c khong 20 m th

b mi ngi khng ch, thu gi hung kh v s vng ca ch Th.
Ngy 29/7/2015, c quan iu tra cng an qun T ra quyt nh khi t
v n v khi t b can i vi L Hng M. Ngy 30/7/2015, c quan iu tra
ra lnh tm giam M 4 thng. Ti c quan iu tra, M khai nhn ton b hnh
vi phm ti.
Ngy 15/12/2015, anh Phan Vn H gi n yu cu Vin kim st nhn
dn qun T khi t M v hnh vi gy thng tch cho mnh. Km theo n l
giy xc nhn ca bnh vin T xc nhn anh H ch b tn thng nh phn
mm, vt thng nng. Theo kt lun gim nh: t l thng tch ca anh H l
3%.
Vi ni dung v vic nu trn, c quan im cho rng hnh vi ca L
Hng M cu thnh hai ti: ti: Cp ti sn theo im khon 2 iu 171
v ti c gy thng tch theo im a khon 1 iu 134 B lut Hnh s
nm 2015. Bi l:
- M gy thng tch cho anh Phan Vn H di 11%, nhng M s dng
dao nhn m anh H l thuc trng hp quy nh ti im a khon 1 iu
104 BLHS dng hung kh nguy him. Do , hnh vi ca M cu thnh ti
c gy thng tch.
- Hnh vi ca M cu thnh ti cp ti sn theo im khon 2 iu
133 v gy thng tch cho anh H.
Theo chng ti, nhn nh nu trn cha chnh xc v:
- Theo d kin ca v vic, y l trng hp chuyn ho t ti cp git
ti sn (iu 171 BLHS) sang ti cp ti sn (iu 168 BLHS) nn tnh tit
M dng hung kh nguy him chng tr nhm gi bng c ti sn l tnh
tit nh ti ca ti cp ti sn, khng th s dng lm tnh tit tng nng nh
khung. Nu vic s dng dao nhn ca M gy thng tch cho anh H vi t l
t 11-30% hoc hn th hnh vi ca M s cu thnh ti phm theo quy nh ti
im khon 2 iu 168 BLHS. Tuy nhin, trng hp ny, hnh vi ca M ch
tho mn quy nh ti khon 1 iu 168 BLHS v t l thng tch ca anh H
di 11%.
- Hnh vi ca M khng cu thnh ti c gy thng tch theo im a
khon 1 iu 104 v hnh vi dng dao nhn chng tr nhm gi bng c ti
sn l tnh tit lm chuyn ha t ti cp git ti sn sang ti cp ti sn.
Nh vy, theo chng ti hnh vi ca L Hng M ch cu thnh ti cp

ti sn theo quy nh ti khon 1 iu 168 BLHS nm 2015.
X Xun nh cch trung tm thnh ph gn 30 km, t ngy c ci d n
du kh v u t khoan thm d, gi c t ct, nh ca tng ln vn vt. m
thanh nin choai choai u nhum tc xanh tc chy xe my m ngoi
ng, nh hng bia hi, karaoke mc ln san st... t nhiu t nn x hi
cng ny sinh.
Nh ng Chin, b N sau ba cm chiu, ng b ang ngi ung nc
tr xem ti vi th bng thy Hng, v Dng (con trai th hai ca ng b) va
chy ht hi va khc:
HNG: B m i, anh Dng nh con...(khc nc)
B N
Sao? Sao th con?
Hng khng ni ln li, ch nghn ngo khc. ng Chin st rut, gt.

NG CHIN
C chuyn g con ni ra ngay i xem no. C chuyn g?
HNG
Chng con b chm, ang trong bnh vin. Ch Phng b cng
an bt ri.
B N hong ht.
B chm? Ai chm? u?
NG CHIN
Con bnh tnh, ni li cho b m nghe xem no. Ni i.
HNG ni: (Hng nghn ngo k li mt cch t qung)

S vic l th ny , con vi anh Dng, ch Phng ang ngi n cm.
Thng Thng n gi anh Dng ra ngoi ni cn ni chuyn g . Anh Dng
khng ra, ch bo n vo trong nh ni chuyn. N khng vo m i anh Dng
ra ngoi ni chuyn nu khng n t nh. Anh Dng vi ch Phng i ra
ngoi theo n. Ai ng va ra n ni, thng Thng vi mt thng na xng vo
chm anh Dng. Ch Phng hong qu, chy vo nh ly dao ra cu anh
Dng. Khi ch y chy ra n ni th anh Dng nm gc di t, ngi y
mu. Ch Phng thy tn kia ch Thng nh chy nn ch Phng lao vo
9
chm thng Thng ngi sau. Thng ng xung ng. Cn thng ch Thng th
chy mt. Con gi cng an n. Con cng my anh Cng an n a anh
Dng i cp cu. Cn ch Phng b cng an bt i ri. Gi con v ly tin
ng vin ph cho anh Dng. Anh y cng tnh li ri .
B N s hi, xt con gn nh l i. ng Chin v Hng phi b N
ngi ln gh. Hng chy i ly nc cho b N. ng Chin lay mi b N mi
tnh li. b N cm tay ng Chin, hong ht.
B N (mu mo): ng i, hai thng con mnh n c mnh h g th ti
sng sao c. Mt thng th b chm nm vin, mt thng th b cng an
bt.Thng phng v ti phi khng ng? V anh n b chm n mi xng vo
ngi ta.
NG CHIN im lng, ngm ngi lc u.
B N (va ni va khc nc ln)
-Tri i con ti. Mt a b chm nm trong bnh vin. Mt a th b
Cng an bt ri.
Hng mang nc ra cho b N ung.
Va lc c mt ngi bc vo. l cng an phng.
CNG AN
Tha ng b, Phm Vit Phng con trai ng b b bt v ti c
gy thng tch cho ngi khc.

NG CHIN
Nhng anh n b my ngi kia hnh hung. N lm th l t v
chnh ng.
CNG AN
S vic mc d xy ra nh vy nhng nhn chng hin trng
xc nhn Phng xng vo hai ngi kia trong lc h ang chy trn. H
khng c nh hnh hung Phng.
CH HNG
Nu ch Phng khng xng vo bn chng, bn chng s chy
mt.
CNG AN
Nhng Phng tn cng h trong lc h khng c nh tn cng cu
ta
10
HNG bt bnh:
Anh ni nh vy, chng l em ti phi ng nhn bn n chy trn
?
CNG AN
Cu y c th c cch x l khc ngn bn chng chy trn.
HNG:
Trong tnh th lc , chng c cch no khc ngn bn h chy
trn. y l cha k nu hai ngi h quay li tip tc xng vo chm em ti

th em ti cng khng th c c 2 bn h.
B N xt xa
Con ti bo v anh n m li thnh k c ti ?
CNG AN
Gia nh hy bnh tnh nhn nhn s vic mt cch khch quan hn. Mc
d Phng lm th l do tc gin khi thy anh trai b hnh hung. Nhng
Phng khng bnh tnh nhn thc hnh vi xm hi ca Thng v
Ton kt thc nn vn tip tc chng tr. Phng thc hin hnh vi gy
thng tch cho Thng trong trng thi tinh thn b kch ng mnh do hnh vi
tri php lut nghim trng ca Thng v Ton i vi anh trai Phng. Hu
qu l Thng b gy thng tch vi t l thng tt l 58%. Vi hnh vi v
hu qu nh vy, Phng vi phm iu 135. Ti c gy thng tch hoc
gy tn hi cho sc khe ca ngi khc trong trng thi tinh thn b kch ng
mnh.
NG CHIN
Con ti c b truy cu ti hnh s ging nh hai ngi kia khng
h anh?
CNG AN
iu ny s phi ch kt lun ca c quan iu tra v phn quyt ca Ta
n. Nhng vi v vic ny, theo kinh nghim v hiu bit php lut ca ti th
hnh pht m Phng c nguy c phi gnh chu l th b pht tin t
10.000.000 ng n 50.000.000 ng hoc pht ci to khng giam gi n 03
nm.
HNG
Cn hai ngi kia th sao ?

11
CNG AN
i vi hnh vi m Ton v Thng gy ra th i chiu vi quy nh
ti khon 3 iu 134. Ti c gy thng tch hoc gy tn hi cho sc kho
ca ngi khc, Ton v Thng c th s b truy cu trch nhim hnh s v ti
c gy thng tch theo quy nh v phi chu hnh pht t t 4 nm n 7
nm
B N
Tri i, do u c c s ny.
CNG AN
ng nghip ca ti bo v, con trai b c cp cu xong, qua
cn him ngho. Gia nh c th vo vin thm anh y.
NG CHIN (th pho)
- n tri, con ti qua giai on nguy him. Cm n cc anh gii
thch cho chng ti hiu.
CNG AN
- y l trch nhim ca chng ti. Gia nh ng b c yn tm.
6. Cu chuyn php lut s 6: S thc tnh kp thi
Sn sinh ra trong mt gia nh ngho mt lng qu tnh l. Gia nh
sng bng ngh th cng tre na cng vi thc rung ng. Cuc sng ang
bnh yn th bng mt ngy anh Ba (b ca Sn) i ly na lng bn th phi
lng mt ngi con gi ang tui thanh xun. K t anh Ba c bm ly
ci lng v c thi khng cn ngt ngo cng vi ngi v yu thng
ca mnh na. Lc ny anh Ba tui 30 cn ch v l 25 tui.
n mt ngy anh Ba ni vi v rng Ti mun ly thm v 2 b ng
ch; b nm git mnh v ht tong ln ti c b in m anh i ly thm
ngi khc ti m bit con l con no th ti x xc n ra. Th nhng
khng hiu sao vi ngy hm sau c nh nh mnh sp t sn, anh Ba dn
c gi lng bn v nh. B Nm nhn thy m lng nghin ngo vi 2 dng
nc mt tun ri, b lin chy v ly c gi kia tm tc rng co nh mun x
xc c gi ra tht. ng Ba chy li g c c gi kia ra v nh p b
Nm thm t v ui b Nm i khi nh. Khi anh Ba v ch Nm c vi
nhau c 2 ngi con, l Sn v a em gi 4 tui.
Sau ngy ch Nm a em gi Sn i cng, cn Sn li cng vi
b. Mt thng sau th anh Ba v c gi lng bn t chc mt m ci nho
12
nh chnh thc a v nh anh Ba lm v anh Ba v m k ca Sn. Hai

nm sau khi anh Ba c thm c 1 cu con trai 1 tui th c gi b v
lng bn sng vi b m v l do khng mun sng chung vi anh Ba na.
Bn nm sau anh Ba ly thm mt v na v sinh c hai ngi con gi. Ch
Nm lc cng khng bit lm g sinh sng nn a a con gi mnh
cng sang Trung Quc theo mt ngi n ng Trung Quc v lm v v t
mt tch khng tin tc g na. Sn lc cng hn mi tui, nh ngho
khng tin ng hc ph, ln lp li b bn b tru chc m my i ly
chng Trung Quc ? V vi d gh my i. Khng thy Sn ri nc mt khi
b bn b do ct nhng trong lng cu th no th chc ch c nhng ngi
cng cnh ng ging cu mi thu hiu. Sn quyt nh b hc v ri i theo
my ng th xy ph h kim thm thu nhp cho gia nh v nui bn thn. T
y, cuc i Sn bt u i vo con ng en ti ca x hi. Lc by gi
ngi lng nh bng r ln nn nghin ht ma ty. Tui mi ln li xa gia
nh i lm, nhng cm d cng vi s bt mn ca Sn khin Sn cng vi
m lm th h ht ma ty. Thi gian u c tin cng ca th h th tha h
ht th nhng sau tin th h kia khng th cho Sn ht na, nn Sn
phi cng ng bn ht ma ty i n cp bn ht. Ngy qua ngy c th
v n cp lng khng c na Sn m v nh xc la em bn v nht
nhng g c th bn c nh th em i ht. Nh kh khn gi li cng
kh hn. Khi anh Ba bit c Sn nghin ht nh p Sn v ui khi
nh. Khng cn ch no i na Sn vo ga nhy tu vo Si Gn. B v, lc
lng, khng ngi thn, khng quen bit, khng cng vic, mt thiu nin mi
tui mi lm b v ni t khch qu ngi. Trn ngi ngoi duy nht b
o ang mc th Sn chng c mt th g khc li cng vi nhng cn thm
thuc day nghin thn th Sn. Dung mt c gi qu min ty sinh ra trong mt
gia nh ng con v m b i li cho b mt by tr th. L ch c trong
nh nn Dung phi b ln Si Gn vi mong c tm c vic lm kim tin
gi v qu lo cho cc em. May mn Dung c mt ngi cng qu gii thiu
cho vo mt qun n ra chn, phc v qun. Mt hm, sau bui i lm v trn
ng Dung b mt ton thanh nin chn ng v d tr i bi, tnh c trong
lc Sn ang l lt nhng bc chn yu ui, mt l , mt mi bng dng
thc tnh Sn chy n v qut ln m bn cn . Trng thy Sn chng bit
l mt tn nghin nn cng khng dm lm ti lm g nn b i. Lc
trong mt Dung th Sn l mt anh hng ch khng phi mt tn rc ri ca x
hi, Dung khng ngn ngi m chm ly Sn m khc. T lc m Sn ln
ln n gi cha mt ln c ai m Sn nh vy, cng cha mt ln c
13
cm thy mnh lm c iu g quan trng hay ln lao. Bng dng trong lng
Sn lc ny cm thy mnh nh c hi sinh, thy mnh l ngi c ch. C
th y l ng lc gip Sn chng li c cn thm thuc v i cn co ca
mnh. ng khc na em, n ri khng sao na u l li ni ca mt anh
hng i vi Dung. Dung dn Sn v cn nh tr ca mnh v mua bnh m
cho 2 a cng n, nhn Sn ngn nghin nhai bnh m m Dung cm thy
hnh phc. C hai k v cuc sng bt hnh vi nhau nghe v cng ha s
gip che ch cho nhau mi mi. Tuy nhin, nhng cn nghin ca Sn vn
hnh h v khin Sn khng th dt b. Nhng ln thm thuc, Sn u trn
Dung i trm cp vt ly tin mua thuc. Vic c din ra m Dung khng
h hay bit.
Nhng Sn u c ng rng, dnh ti ci cht trng n gin nh vy.
Cng ngy, Sn cn tin hn p ng nhu cu ca mnh. Sn cng n cp
nhiu hn. Sn phi vay li ca m anh ch ngoi ch. cng chnh l iu
Sn khng ng.
Tin c vay nhiu, ch n n cng nhiu. Dung bit c vic Sn
lm. Dung bun, khuyn nh Sn nhiu lm. Nhng vi mt ngi ang thm
thuc nh Sn, mi ln ni chuyn l mi ln Sn nh Dung.
Bit c rng mt mnh khng th khuyn ngn c Sn, Dung nh
Phong - mt cng an khu vc nhit huyt v tt bng.
Phong cng bit chuyn ca Sn, hng ngy anh u qua nh Sn. Mt
mt nm tnh hnh, mt mt Phong tm cch tm s, khuyn nh Sn.
Thi gian u, Sn cm thy kh kh chu, khng v quan tm ti
nhng iu ni ca v v cn b Phong.Sn vn thng xuyn i trm cp vt
v vay tin tho mn cn nghin ca mnh . V phn mnh, Dung lun bn
cnh chm lo v khuyn nh Sn, d c c vt v nh th no i na.
Phong - vi trch nhim ca mt chin s cng an khu vc, vi tm lng
ca ngi gp v gip nhiu hon cnh nh Sn. Phong lun kin tr, vn
ng Sn t b ma tu v tr thnh mt con ngi tt, gip ch cho x hi.
Qua thi gian, Sn cng bit c tc hi ca ma tu v rt thng
Dung. Tuy nhin, dng kh ca anh cha t b ma tu.
Vo mt hm cui nm, sp ti giao tha, nh nh ang chun b tt, th
Sn li ang vt v ngoi ng vi cn nghin ang qun qui. Sn cn tin
mua thuc. Sn ro b qua khu dn c Qun Bnh Thnh. Thy c con ch
cnh i ngoi va h. Sn ngh, con ch cng ng tin. Sn dng dy thng
14
ko c con ch ri ko i. Sn khng ng ch ca n vn ang theo di. Ngi

ch h to:
- Trm ch! Trm ch!
Rt nhiu ngi gn ti v bt c Sn, mc d h khng bo
cng an. Tuy nhin, Sn b nh tha sng thiu cht. Sn nm trn ng,
mu me be bt, tng nh mnh sp cht. Bng dng, c mt bn tay sc ngi
Sn v b ln xe. Sng hm sau, tnh dy trn ging bnh, Sn thy Dung
c mt t bao gi. Tay c nm ly tay anh v ng thip i. Lc ny, Sn cm
nhn c tnh yu Dung dnh cho anh, cng nh cm thy c li vi Dung.
ng lc , cn b Phong i vo, mang theo sa v n a cho Sn.
Phong ni:
"Anh n i cho kho. Hm qua, ti c trnh bo c nh nhau. Khng
ng l anh. Anh bit l anh t na b nh cht khng. Anh bit l Dung lo
lng v chm sc anh th no khng!
Anh hy thay i i, c hi vn cn nhiu. Anh vn c th lm li cuc
i. Ti v x hi s gip anh. M d sao, anh cng phi sng cho v, cho con
anh na ch. Dung ni vi ti ri, Dung ang mang trong mnh dng mu ca
anh !"
Sn lng ngi, nhn Dung, Sn thy trong mnh c mt cm gic khc
l: va ti nhc, va vui mng. Nhng Sn bit chc, t by gi mnh s phi
thay i!
Bt u t , Sn bt u cai nghin. Cng vi s gip ca Dung v
tnh kin tr c gng ca Sn m Sn cai c nghin. Sn xin c mt
cng vic phc v bn qun n do s gii thiu ca cn b Phong. Na nm
sau, sau h c vi nhau mt cu con trai v sng bn nhau trong mt mi m
y tnh thng v hnh phc.
7. Cu chuyn php lut s 7: Tc hi t hng trng
B Thnh ht hong chy sang nh ng Ton.
- ng Ton i! Cht ri!
- ng Ton: chuyn g m lm b ht hong nh b ma lm vy h?
- B Thnh: con Tm! Con Tm nh ti n b Cng an huyn bt ri, kh
th c ch, kh cho ti qu khng tri!
- ng Ton: ung chn nc i , chuyn g cng c hng gii quyt,
quan trng l phi bnh tnh!!! Th rt cuc c chuyn g k ti nghe xem no?
15
- B Thnh nc mt ngn, nc mt di: Ti va i lm ng v th

thy thng c - cng an vin x mnh n bo cho ti bit l con Tm
b Cng an bt ri, m cn l Cng an huyn na c ch. Tri ! N vn ngoan
ngon, hin lnh, c bao gi lm hi ai hay n trm n cp g ca ai bao gi u
m n nng ni b Cng an bt! tri i l tri!!!
- Th u ui cu chuyn ra sao? ng Ton hi.
- B Thnh: Ti nghe thng c n ni l sng nay con Tm b bt v ti
ma ty g y?
- ng Ton: sao li l ti ma ty, ti ch hiu g c?
- Ti cng c bit g u, nghe thng c ni i loi l b bt v ci g
lin quan n ma ty y. C x ny, c ng l cn b v hu, hiu bit php
lut nn ti sang hi ng xem th no, n b bt oan phi khng ng? b
Thnh khc lc.
- ng Ton: b ni vy lm sao ti bit c l oan hay khng, b phi
k r ngn ngnh cu chuyn xem th no ch?
Rn rn rn ting xe my ca thng c l Cng an vin x va ng
lc i n nh ng Ton.
- B Thnh: y, y c thng chu c ng hi n i.
- ng Ton: c, my vo y bc hi.
- D vng! c dng xe my bc vo nh ng Ton.
- y, my ngi xung y bc hi chuyn. Th vic con Tm b Cng an
huyn bt l do l lm sao?
- Ah! Chu nghe thy cc anh Cng an huyn ni Tm b bt v ti Mua
bn tri php cht ma ty ng. Chu thy Cng an h bo Tm mua cn
sa (dng c) ca ngi khng r l lch m Tm mi quen qua mng Facebook,
ri mang bn cho my thng trung tm huyn th b bt qu tang.
- B Thnh hi: Th ci Tm n bn cn sa c m, sao li bt n v ti
mua bn tri php cht ma ty l sao?
- Vy b khng hiu ri ng Ton ni: Cn sa l mt trong cc cht
thuc danh mc cht ma ty v tin cht theo Ngh nh s 82/2013/N-CP ca
Chnh ph ngy 19/7/2013 ban hnh cc danh mc cht ma ty v tin cht v
Ngh nh s 126/2015/N-CP ngy 09/12/2015 sa i, b sung danh mc
danh mc cc cht ma ty v tin cht ban hnh km theo Ngh nh nh s
82/2013/N-CP th cc cht ny u do nh nc c quyn qun l. Mi hnh
16
vi mua bn, tng tr, vn chuyn...cc cht ny m khng c nh nc cho

php th u l vi phm php lut.
- Ti nghe mi ngi ni nu cha thnh nin l cha 18 tui tr ln
th s khng phi chu trch nhim hnh s ng khng ng? ng ny ci Tm
n mi c 16 tui 5 ngy, th m sao h li bt con ti! b Thnh m chiu
ni.
- Ai ni vi b nh vy? ng Ton hi.
- B Thnh: Th ti thy my ngi dn, b con hng xm bo vy m!
- ng Ton: cc b ch bun da l, da chut l gii thi, c chuyn ln
nh trong lng ci g cng mang ra bn lun m ch tm hiu g c th v
quy nh ca php lut c, nh th bo sao li hay vi phm php lut l ng.
- Vy ng gii thch ti nghe, liu n c b b t khng b Thnh hoang
mang hi.
- ng Ton p: Theo quy nh ti khon 1 iu 251 B lut hnh s nm
2015 quy nh: 1. Ngi no mua bn tri php cht ma ty, th b pht t t
02 nm n 07 nm. . l khung hnh pht thp nht ca ti phm ny, mc
n cng c th nng hn ph thuc vo lng ma ty c th. Thm na, chu
Tm hn 16 tui, tuy l vn tui v thnh nin nhng vn phi chu
trch nhim hnh s, bi theo quy nh ti khon 1 iu 12 B lut c quy
nh: Ngi t 16 tui tr ln phi chu trch nhim hnh s v mi ti
phm. Tuy nhin, do l ang tui v thnh nin, nn chu Tm s c xem
xt p dng cc quy nh php lut i vi ngi cha thnh nin phm ti.
- B Thnh: Vy l chu Tm nh ti vn phi chu trch nhim hnh s
ri! th gi phi lm sao, gi ti c c ln gp chu Tm khng ng?
- ng Ton: B ng qu lo, theo quy nh chu Tm ang tui v thnh
nin nn cn c mt ngi i din hp php ca chu. Cng an h s c vn
bn mi mnh ln thi.
- B Thnh bun b ngi sp xung.
- ng Ton: Thi, gi b ch ti thu xp my vic ri ln huyn xem
thc h ra sa0. Kh thn, ci Tm n vn l a ngoan ngon hin lnh th m.
Hai ng b vi v i trong bui tra nng kp bui lm vic u gi
Nhng tia nng cui chiu yu t ri khp sn. ng Hon ngi l ng l
trn b c thm trc hin nh. Vi tay ly ci iu cy cn v thuc dang d,
ng Hon chm la, rt mnh mt hi, nh tng t khi. Nhn i nhn li cn
17
nh trng tri, khng c ni ti sn g ng gi, bt gic ng li th di v ngh

gi nh mnh ng nung chiu con qu, gi nh nhng ni n hn mun
mng
B v ng vai vc cuc i t ngoi cng vo. ng ngc nhn ra ngoi.
B v ng va i thm la v. B n bn b nc mc nc ra qua chy tay
ri tin li gn chng ct ting nh nh.
B Hon:
- ng nh mt mnh ? Con Hng, thng Tun li i u ri ?
ng Hon ng ngi ta lng a mt nhn ra cng vi tm trng bun
ru ni :
- Bit chng n i u ? Chng ngh ngng g, khng xin c vi c lm,
ti ch lo nhng t nn c m chng n mc phi s li n g ca nh mnh.
ng ni, ging trm hn xung.
B Hon hiu tnh chng. B bit ng ang tm t lm. Ngh n cnh
nh, b cng nu rut. B l ng l bc vo trong nh. ng Hon ngi suy t.
Ting n i tm vang ln trong ng :
ng b c hai m t con np t. Tun v Hng ln ln
trong s chiu chung ca b m, nhng cng ln, hai anh em cng khng
chuyn tm hc hnh m sm sa , chi bi vi m bn xu Ri n mt
ngy, ng b ing ngi khi cng an v bt Tun do tham gia cp ti sn
cng ng bn ly tin tiu xi. Do phm ti ln u, li c thi thnh
khn, Tun sau b kt n 3 nm t giam. Mn hn t ra v, Tun tr nn xa
lnh mi ngi, mc cm v mnh ci ting t ti. V Tun bt u trt dc
khi bn b xu r r, Tun lao vo nghin ht. V th l bt u chui ngy di
cc ti sn trong gia nh ln lt i nn ra i. au lng thay, lc Tun mn
hn t v nh th cng l lc Hng, em gi Tun b nh i theo bn b ln
thnh ph. Hng trt di trong cuc sng y cm d, tr thnh gi bn dm
lc no khng hay. Ri trong mt cuc ra qun truy qut lin ngnh ca c
quan chc nng, Hng cng b bt, ri c a i tri phc hi nhn phm.
Gi y thng Tun, con Hng tr v vi ng b, khng kh gia nh
bt vng v, nhng ng b cha bit xoay x cuc sng ra sao
Ngh n y ng Hon li th di, vi tay nh chm iu thuc lo,
cht c ting loa truyn thanh ca x vang ln u hi nh.
Th tng Chnh ph c Quyt nh s 29 nm 2014 v chnh sch
h tr tn dng i vi h gia nh v ngi nhim HIV, ngi sau cai nghin
18
ma ty, ngi iu tr nghin cc cht dng thuc phin bng thuc thay th,
ngi bn dm hon lng
Nghe n y, ng Hon ngi bt dy, gi vi vo trong nh.
ng Hon:
B n i, ra y m nghe ny, nhanh ln .
B Hon trong nh bc v i ra nhn chng ngc nhin :
G y ng ?
ng Hon ch tay ra u hi ni:

- y, b nghe thy g cha, hnh nh Nh nc c chnh sch h tr i
vi gia nh c ngi nghin y. Mi gi b m ti nghe khng r ri y ny.
Bc qu i mt.
B Hon :
- i do, ng ch c ci nhanh nhu. C h tr g th chc g n
lt nh mnh. Ti gi ch cn lo thng Tun, con Hng c cng n, vic lm
l ti mng lm ri.
Hai ng b nhn nhau th di. Bng c ting gi i i ngoi ng. B
Hon chy ra m ca, nhn ra anh c, cn b t php x, l chu h gi ng
l cu sang chi, b on :
- c y , mi chu vo nh chi.
Bc vo n sn, anh c ct ting cho ng Hon v ni ngay :
Anh c:
- Hm nay chu sang chi thm cu m, cng l c tin mi y. Vic
hm trc cu m nh lo cho em Tun, em Hng chu cha tm c vic
ph hp. Nhng nay c hng i mi ri. Nh nc c chnh sch mi h
tr tn dng cho nhng gia nh c hon cnh nh nh mnh. Thi gian va qua
chu cng bit em Tun, em Hng nh mnh sau mt thi gian v gia nh
tu ch, quyt tm lm li cuc i. V vy, thc hin Quyt nh ca Th tng,
tnh mnh l 1 trong 15 tnh lm th im. X mnh c ch trng thng bo
cho cc gia nh p ng iu kin th c th thc hin vic vay vn h
tr sn xut, pht trin kinh t y Cu m .
ng Hon :
- Th , tt qu ri y. Chc anh c va ni n ci Quyt nh s 29
g ca Th tng m Cu va nghe thy pht trn loa truyn thanh ca x y
h. My thng nay cu m mt n mt ng v cha bit xoay x th no. Chu
19
l cn b T php ca x chc hiu r i tng v iu ki n vay vn l th

no, gii thch cho c u m nghe vi.
Anh c :
- D, th chu ni ri y. i tng c vay bao gm cho c nhn v
h gia nh. C nhn c vay vn l ngi nhim HIV; ngi iu tr nghin
cc cht dng thuc phin bng thuc thay th; ngi bn dm hon lng. H
gia nh vay vn l h gia nh c thnh vin thuc mt trong cc trng hp:
Ngi nhim HIV/AIDS; Ngi sau cai nghin ma ty; Ngi iu tr nghin
cc cht dng thuc phin bng thuc thay th; Ngi bn dm hon lng
Hai v chng ng Hon chm ch lng nghe li ca anh c : Cn
iu kin th chu ngh c bn gia nh mnh p ng c ri . Quyt nh
quy nh r iu kin i vi c nhn vay vn l :
Th nht, v nhn thn:
- Ngi nhim HIV phi c Phiu tr li kt qu xt nghim HIV dng
tnh ca c s xt nghim iu kin khng nh cc trng hp HIV dng
tnh.
- Ngi iu tr nghin cc cht dng thuc phin bng thuc thay th
xong thi gian d liu, c thi gian iu tr n nh t 3 thng tr ln, c xc
nhn ca ngi ph trch c s iu tr
Anh c ni tip :
- Ngi bn dm hon lng c xc nhn v vic khng cn bn dm
ca Ch tch y ban nhn dn cp x hoc ngi ng u mt trong cc T
chc chnh tr - x hi a phng hoc Ch nhim Cu lc b, Trng nhm,
Trng mng li do cc T chc chnh tr - x hi hoc T chc x hi c t
cch php nhn thnh lp.
Th hai, c tr hp php v sinh sng n nh ti a phng ni vay
vn.
Th ba, c phng n sn xut, kinh doanh v c kh nng tr n vay
theo cam kt.
Th t, l thnh vin T Tit kim v vay vn ca Ngn hng Chnh sch
x hi
ng Hon chm ch lng nghe :
Th nm, sng mt mnh hoc sng cng con cha n tui lao ng
hoc sng cng b, m, v, chng, con, ng, b, anh, ch, em rut nhng nhng
20
ngi ny qu tui lao ng hoc khng cn kh nng lao ng theo quy

nh ca php lut
Anh c ni tip :
V iu kin i vi h gia nh vay vn nh gia nh mnh,
iu kin u tin h gia nh c thnh vin l ngi nhim HIV, ngi iu tr

nghin cc cht dng thuc phin bng thuc thay th, ngi bn dm hon
lng p ng mt trong cc iu kin v nhn thn i vi c nhn vay vn
trn
B Hon chm ch lng nghe ri quay sang nhn chng. ng Hon cng
ang chm ch nghe nh c ghi nh tng li :
Th hai, h gia nh c thnh vin l ngi sau cai nghin ma ty phi
c mt trong cc giy t sau: Quyt nh p dng bin php qun l sau cai ti
ni c tr; Giy xc nhn hon thnh thi gian cai nghin ti c s cai nghin
bt buc; Giy xc nhn ca y ban nhn dn cp x v vic chp hnh thi
gian cai nghin ti gia nh, cng ng t 3 thng tr ln.
Th ba, c tr hp php v sinh sng n nh ti a phng ni vay
vn
Anh c ni tip :
Th t, c phng n sn xut, kinh doanh v c kh nng tr
n vay theo cam kt.

Th nm, l thnh vin T Tit kim v vay vn ca Ngn hng Chnh
sch x hi.
B Hon ct ngang hi lun :
- Th mi h gia nh hay c nhn vay tin th c vay bao nhiu, thi
gian th no v c tnh li ra sao h chu ?
Anh c :
- V l chnh sch h tr tn dng nn mc vay i vi c nhn th mc
cho vay ti a 20 triu ng/c nhn ; mc cho vay ti a 30 triu ng/h gia
nh. Ngi vay c th vay vn nhiu ln nhng tng d n khng vt qu
mc d n cho vay ti a theo quy nh Cu m .
V li sut th li sut cho vay bng li sut cho vay h ngho theo tng
thi k do Nh nc quy nh. Li sut n qu hn c tnh bng 130% li
sut cho vay.
21
Cu m yn tm, t nht trong giai on 2014 2016, cu m s c

vay ti a trong 36 thng mi phi tr nh.
B Hon hi ngay :
- Nu cu m c vay th c th dng s tin y vo nhng vic g h
chu ?
Anh c :
- Vng, Nh nc cng quy nh r ri Cu m . Mc ch nh nc
cho c nhn hay h gia nh vay vn l ua sm cc loi vt t, vt nui, thc
n gia sc gia cm, cng c lao ng, hng ha, phng tin phc v kinh
doanh, bun bn ; u t lm cc ngh th cng trong h gia nh nh: Mua
nguyn vt liu sn xut, cng c lao ng, my mc, thit b ; hoc gp vn
thc hin phng n sn xut, kinh doanh vi c nhn, t chc khc.
y, mc ch c bn l h tr cc gia nh c hon cnh nh nh mnh
c hng i mi, n nh v to lp cuc sng mi y Cu m .
ng Hon ho hng :
- Th th tt qu ri, cm n chu c nh. ng l tm phao cu sinh
ca cu m y. Anh c y chi vi m nh. Cu phi i tm thng Tun,
con Hng v, thng bo cho chng n mng. Mi vn v th tc anh c
t vn thm gip Cu m nh.
Khng i anh c tr li, ng Hon h hi chy ra ng. B Hon nhn
theo, lng cng thy lng lng.
22
II. CU CHUYN PHP LUT V T AI

1. Cu chuyn php lut s 1: Chm lm th tc cp Giy chng
nhn
Sau bao nhiu nm lao ng v dnh dm tit kim, u nm nay, gia
nh b Thoa cng mua c mt cn h chung c thnh ph t c ting
l tc t, tc vng ny. Mi chuyn n nh mi c 02 thng m b
Thoa cm thy khe ra bao nhiu. Cn bnh h hp ca b gn nh gim hn.
trn cao tng c khc, khng kh trong sch hn hn. Cn h nh b tng
12, rng gn 80 mt, c 02 phng ng. Nh b ch c mt m, mt con nn thy
con trai mi n tui gp gia nh m vn c nh khng nn b Thoa cng lo
lng lm. Gi n c nh H Ni, c h khu H Ni th vic lp gia nh, ly
v cng d dng hn, nn b Thoa thy phn khi lm.
Tuy mi chuyn n nh mi , nhng b Thoa cng kp lm quen vi
my nh hng xm xung quanh. Bui sng sm, my b hay r nhau cng i
tp th dc nn vic lm quen cng d dng. Trong , b bit c nh b Lan gio vin v hu cng mi chuyn n khu chung c ny cng gia nh c
con gi duy nht, c chng i b i xa nh. Nn nh b y ch c my m con,
b chu, vng v, neo n nh nh b.
Chiu ti hm y, b Thoa va nu cm xong th b Lan sang g ca
nh bo: Ti nay, b n cm sm th sang nh ti hp nh! C chuyn ti vi
b phi thng nht trc ri cui tun mnh hp chung c trin khai, pht
biu cho chnh thng.
B Thoa nghe ni th th thc mc: C chuyn g vy b?
- Th ti b c sang ri s bit.
Bui ti, n cm xong, b Thoa ngay lp tc sang nh b Lan tr chuyn.
Ti nay, c con gi b y a con i chi nn ch c hai b ngi tr chuyn. B
Lan ni th ny:
- B chuyn n khu chung c ny cng c 02 thng ri nh? Th b
nhn c ci Giy chng nhn quyn s dng cn h ca nh b cha?
Lm g m c my thng ri, t khi ti chuyn n , ti khng thy mt mi
ci Giy chng nhn s dng t u c. Ti l ti lo lng lm! Gi la o
nhiu, chng bit th no m ln
Nghe b Lan ni, b Thoa mi ng ngi ra:
- B ni, ti mi nh ra. Khi chuyn n l ti lm h s np cho
ng Hng l Ch u t khu ny lm Giy chng nhn. Ri mi dn dp
23
nh, lau chi ci ny, ci kia, ti qun khuy mt, khng hi li ng y xem
tnh hnh h s th no? Nhng m y, ti thy ch u t cng quan tm
n ngi dn cc cn h lm, chc ri cng s nhanh c Giy chng nhn
thi.
- Th ng l y c, nhng tin lm Giy chng nhn nh chm
qu th cng khng yn tm cht no. ng y nhn li c trch nhimlm
th tc cp Giy chng nhn cho ngi mua nh th phi tin hnh ngay ch.
Ti cng gp ng Hng th c gii thch np h s xin cp giy chng
nhn cho nhng cn h no a h s. Nhng nhiu nh, h s cn thiu,
cn b sung. Ri nhiu cn h tng di cha n n nh, c nh thiu
giy t ny, t kia cn phi b sung Nhng t n nay l cng gn 01
thng, ng y phi c gii thch r rng v vic chm tin ny ch.
- B ni cng phi, nu chm do l do khch quan th cn thng cm, ch
c ch ch chung c m chy , chm chp th chng ta phi nhanh c
kin n ng y bit m cn trin khai.
- ng vy, nn ti bn trc vi b, cui tun hp khu chung c.
Chng ta s c kin trc tip vi ng y. Ri c th chng ta cn phi lm c
vn bn yu cu c ch k ca tt c mi ngi trong khu chung c. Ch ng
y nhn trch nhim lm th tc cp Giy chng nhn cho ngi mua nh
m chm lm l cn b pht theo quy nh php lut y.
- Th h b, sao b bit?
- y l b cha r ch trc y, ti l gio vin dy php lut i
cng trng trung cp ngh. Nn gi v hu nhng ti vn quan tm, nghe
bo i tm hiu sch bo v php lut. Theo Ngh nh s 102/2014/N-CP
ngy 10/11/2014 v x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc t ai quy
nh hn 01 iu khon ring ti iu 26 v vic chm lm th tc cp Giy
chng nhn cho ngi mua nh , ngi nhn quyn s dng t , trong ,
trng hp t chc c Nh nc giao t xy dng nh bn nhn trch
nhim lm th tc cp Giy chng nhn cho ngi mua nh , ngi nhn
quyn s dng t m chm lm th tc cp Giy chng nhn k t ngy bn
giao nh , t th hnh thc v mc x pht c quy nh c th lm!
- B c th ni r hn cho ti bit v hnh thc v mc x pht c
khng?
- Th ny, b nh! Hnh thc v mc x pht ca hnh vi vi phm ny
c chia lm 04 trng hp nh sau:
24
+ Trng hp 1: chm lm th tc t 03 thng n 06 thng: Pht tin t

10.000.000 ng n 30.000.000 ng i vi trng hp chm lm th tc
cho di 30 h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 30.000.000 ng n
50.000.000 ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 30 n di 100
h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 50.000.000 ng n 100.000.000 ng
i vi trng hp chm lm th tc cho t 100 h gia nh, c nhn tr ln.
+ Trng hp 2: Chm lm th tc t trn 06 thng n 09 thng: Pht
tin t trn 30.000.000 ng n 50.000.000 ng i vi trng hp chm
lm th tc cho di 30 h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 50.000.000 ng
n 100.000.000 ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 30 n di
100 h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 100.000.000 ng n 300.000.000
ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 100 h gia nh, c nhn tr
ln.
+ Trng hp 3: Chm lm th tc t trn 09 thng n 12 thng: Pht
tin t trn 50.000.000 ng n 100.000.000 ng i vi trng hp chm
lm th tc cho di 30 h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 100.000.000
ng n 300.000.000 ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 30 n
di 100 h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 300.000.000 ng n
500.000.000 ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 100 h gia nh,
c nhn tr ln.
+ Trng hp 4: Chm lm th tc t trn 12 thng tr ln: Pht tin t
trn 100.000.000 ng n 300.000.000 ng i vi trng hp chm lm th
tc cho di 30 h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 300.000.000 ng n
500.000.000 ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 30 n di 100
h gia nh, c nhn; Pht tin t trn 500.000.000 ng n 1.000.000.000
ng i vi trng hp chm lm th tc cho t 100 h gia nh, c nhn tr
ln.
- Nghe b ni th th mc pht cng cao nh, n 01 t ng c ah? Php
lut nh th mi nghim minh, sc rn e. M ti c thc mc sao my ci
ch nh cc cn h tng di sao c my ci giy t h s lm th tc cp
giy chng nhn m li chm chp th nh? Ci g lin quan trc tip, st thc
n quyn li ca mnh th phi lm ngay ch.
- B ni phi, ti nghe ni c cn h nh b Tin Phng 801 c giy t,
h s cn b ty xa, sa cha v ni dung hp ng. Lc u ng b Tin nh
cho thng con trai ng tn Hp ng mua nh, sau li i nn giy t, h s
25
nh ra thnh phc tp C thay i, ri ty xa giy t l cng s b x pht

nh chi.
- Vy h b, th khng bit my ci vi phm v giy t, chng t trong
vic s ng t th b mc x pht nh th no?
- Cng theo quy nh ti iu 28 Ngh nh s 102/2014/N-CP, hnh vi
vi phm quy nh v giy t, chng t trong vic s dng t s b x pht
hnh chnh, c th l, pht tin t 1 triu n 3 triu ng i vi hnh vi ty
xa, sa cha, lm sai lch ni dung giy t, chng t trong vic s dng t.
Pht tin t 4 triu n 10 triu ng i vi hnh vi ty xa, sa cha, lm sai
lch ni dung giy t, chng t trong vic s dng t dn n vic cp giy
chng nhn v vic chuyn i, chuyn nhng, cho thu, tha k, tng cho,
th chp, gp vn bng quyn s dng t b sai lch m cha n mc truy
cu trch nhim hnh s. Pht tin t trn 10 triu n 30 triu ng i vi
hnh vi s dng giy t gi trong h s xin giao t, cho thu t, chuyn mc
ch s dng t, thu hi t, cp giy chng nhn m cha n mc truy cu
trch nhim hnh s. Ngoi mc pht trn, ngi vi phm cn phi b p dng
bin php khc phc hu qu nh sau: Buc phi lm th tc nh chnh giy
chng nhn i vi hnh vi vi phm; buc hy b giy t gi i vi hnh vi vi
phm
- Php lut quy nh c th, b nh? Bao gi hp khu chung c, b phi
nhc nh th cho mi ngi bit m nghim chnh chp hnh. Chng ta c phi
l Sng v lm vic theo Hin php v php lut th t nc, x hi mi
giu p c, b nh?
- Nghe b Thoa ni th, b Lan ci: , vy ch trng chung l th.
Cui tun hp ng , b nh!
B Thoa vui v gt u, gng mt y rng r./.
2. Cu chuyn php lut s 2: Cu chuyn cui nm
Nhng ngy gip Tt, khng kh lnh v km theo ma nh. Mi ng
ng ra cc bn xe ca Th cht nch, ai ai cng ho hc tr v qu n
Tt sau nhng ngy vt v mu sinh. Hi v Vn ha vo dng ngi v bn
xe. H hc cng vi nhau t hi mu gio n cp 3, sau ny ln i hc, 2
ngi hc khc trng, gi cng vic n nh (Hi l mt Lut s c ting, cn
Vn l mt gio vin mm non), hai ngi tnh n chuyn trm nm.
Xe khch v n th trn th Vn v Hi xung xe. Anh ch c trn con
ng qu hng, ht h mt th hng v rt kh gi tn, trn ln gia nhng
26
mi khi bp, mi bn, c mi ca nhng rung rau hai bn ng. Lc hai

ngi ang i qua ch th bng c ting ai gi:
Vn i! Vn! C phi ci Vn y khng? Mt ngi ph n va gi va
ht hi chy theo xe my.
i m! Vn reo ln.
Hi vi xung xe, dng li l php cho. Nhng b Ngc khng nhn
anh, trng b th c v khng vui, bo Vn:
Con xung xe, i v nh vi m. T y v nh mnh cng gn!
Quay sang Hi, b ni:
Cn cu th v i nh! Cm n cu a con ti v ti y! Cho ti gi
li hi thm b m cu! (t b m cu c b Ngc c tnh ngn di ra).
Hai ngi v cng kh x, Hi nh bng s ch c hai m con nh Vn
v lun nhng c ni vy v c v rt kin quyt nn Hi l nh vng li.
Vn khng hiu v sao thi ca m vi Hi li c s thay i nh vy.
Trc y b rt qu anh, t khi bit hai a yu nhau th li cng qu mn. C
hi m:
C chuyn g h m? Sao t nhin m li c thi nh vy vi anh Hi
?
Con mi v c ngh ngi i . Cn na, t gi m cm, khng c yu
ng g vi thng Hi na nh! B Ngc ni vi v tc gin.
ka m! Sao m li ni th ? Ln trc v m cn ang ni chuyn vui
v vi anh y lm kia m! C chuyn g h m? Vn lo lng.
Ch i m hi ngi yu ch y! Ly chng xem ging. Nh khng tt
p g u. t ct ca b m c b nh ln chim ngay gia thanh thin
bch nht kia ka!
M ni r cho con nghe xem. Con cn cha bit cu chuyn l th no
m!
Vo m hi b c. Nh mnh c mnh t thn X vn y, bao nm
nay do b m khng c iu kin chm sc nn vn b hoang, nh sau ny c
ly chng th cho c lm ca hi mn. Th m thng trc, b m nh thng
Hi ly c sa sang rung vn, ln sang mnh t ca nh mnh n gn 10
m2 t, cm li mc gii. B con li xm ai cng bit, m nh kia c khng
khng bo khng phi ln sang ca nh mnh, bo l ca nh mi tc ch.
n cp gia ban ngy h!!! Ngy no ti cn sng, th ti khng c mt
mt tc t nh, kh ci thn ti! y, c sng mt ra cha? Khng yu ng
g c!.......B Ngc ni, ging y tc ti.
Nghe m ni vy, Vn cng hi hoang mang, ri c gi in cho Hi hi
thm tnh hnh. Sau khi nghe Vn k th chng mi hiu nguyn do (v cng
hiu v thi sng nay ca m Vn).
27
Sng hm sau, Hi qua thn X thm nh ti ch, ng thi i chiu

vi phn din tch trong H s a chnh ca x ghi nhn ca hai h gia nh
(c hai gia nh u cha c Giy chng nhn quyn s dng t, t c ghi
nhn trong s a chnh l t ). Anh nhn thy thc t ng l b m mnh
c hnh vi ln sang t ca nh Vn. Hn na, anh bit b m mnh thc ra
cng khng c . Ch v hai mnh t gn nhau, cng u b hoang, nn lu
ngy mc gii khng cn nn chnh cc c cng b nhm. Anh bit ch cn gii
thch cho b m l cc c s hiu.
Bui tra sau khi gia nh n cm xong, anh ngi ni chuyn vi b m.
B m , con bit chuyn nh mnh vi nh bc Ngc. Mnh t ca
nh mnh v nh bc y ti thn X ng l hai trong mt b m nh? Anh d
dm.
ng b nhn nhau, ri m anh bo:
y con xem, b m ch sa sang li, cm li mc gii, sau ny khi
cc con s dng cho r rng. Th m ng b nh y c bo mi nh mnh ln
t, cp t nh ng b y. Con l Lut s, v ny con phi ng ln bo v
cho b m y nh!
D vng con hiu tt ca b m!. Anh t tn. Nhng m hm nay con
n UBND x, nh bc Sn a chnh cho xem s a chnh, v qua Thn X
xem mc gii c b m cm li, th ng l nh mnh c ln mt cht sang
nh bc y ri y !
V l, lm sao c chuyn c. B m r rng cm li mc gii ch
c. C x dch cht no u. M anh bo.
D, con cng c xem qua ri. Tht s th do mnh t y c chia lu
ri. Nh mnh v nh bc y u y cha dng nn mc gii cng khng
cn r rng na u . Hn na, b m tin con ch. Php lut cn quy nh r
vn ny na y .
Hai ng b c v b thuyt phc. ng bo Hi:
Th php lut quy nh nh th no con? B m cng khng hiu lm!
Hi mm ci tr li b:
Vng b . Theo quy nh ti khon 1 iu 12 Lut t ai 2013 th cc
hnh vi b nghim cm bao gm: 1. Ln, chim, hy hoi t ai. Trong ,
khon 1 iu 3 Ngh nh 102/2014/N-CP ngy 10/11/2014 v x pht vi
phm hnh chnh trong lnh vc t ai gii thch 1. Ln t l vic ngi
ang s dng t t chuyn dch mc gii hoc ranh gii tha t m rng
din tch t.". Nh vy, b m thc hin vic chuyn dch mc gii tha
t m rng din tch t ca nh mnh, nn c xem l hnh vi ln t.
y l hnh vi b nghim cm. Nu vi phm c th b x pht y .
Vy vic x pht c quy nh th no con? M anh hi.
28
Vng , do vic ln t l vi phm php lut. Nn vic x pht c thc

hin theo quy nh ti iu 10 Ngh nh 102/2014/N-CP ni trn. Do t ca
nh bc Ngc trn kia l t nn theo khon 3 iu 10 ny th s b: Pht
tin t 5.000.000 ng n 10.000.000 ng i vi hnh vi ln, chim t .
Ngoi ra, phi thc hin bin php khc phc hu qu l khi phc li tnh
trng ca t trc khi vi phm v tr li t ln theo quy nh ti khon 5
iu 10 Ngh nh ny. C ngha l nh mnh c th b pht tin t 5.000.000
ng n 10.000.000 ng, v phi tr li nguyn trng t cho gia nh bc y.
Th h con! Vy l nh mnh sai ri y b ! Li ang vi phm php lut
y. May con ni mnh mi hiu! B vi ti sp xp chiu nay qua nh bc y
xin li, mong bc y n tnh lng ngha xm, b qua cho gia nh mnh.
Hi vui mng khn xit, hn h tha vi b m:
B m ! Con quyt nh ri. Con s ly em Vn nh bc Ngc! Chiu
nay, b m sang nh bc y, ni chuyn chng con lun nh! Xun ny b m
c n du hin ri y !
Tht h con! Hai ci a ny ch bo g vi b m th. Sut na th mnh
lm l duyn bn tr y ng ! M Hi ni, khng giu ni nim vui.
B lt na tr bung cau nh, ti ly thm chai ru. Mnh qua nh bc
y, va xin li ngi ta, va bn chuyn trm nm cho hai con lun nh! B
anh vui v ni.
Hi mng nh m c trong bng, vy l mi vic thun li hn so vi
mong c ca anh. Hi vi vng gi cho ngi yu thng bo tin mng.
Ti hm y, hai gia nh c ba cm tht m p v nhiu ting ci.
H gii quyt c xch mch, hiu lm v t ai v quyt nh vn
trng i ca cc con. Hi v Vn nhn nhau hnh phc.
ng Morimoto i li hi lu trong phng, iu thuc l chy d trn mi
ri dn nhng tn thuc vo vt o vest t tin khng bun lm ng c ng.
Sut my thng nay tp on ti Tokyo c ng sang Vit Nam x l khng
hong vic cng ty con b on thanh tra lin ngnh ca tnh r sot vic tun
th php lut. ng mt n mt ng nhiu m khng bit phi x tr ra sao v
s vic c nh mt m bng bong. No l co buc k khai sai dn n ng
thiu tin thu cho nh nc, no l khng m bo cng sut thit k sn
phm theo Giy chng nhn u t, no l khng s dng t trong 12 thng
lin tip Vi c man vn ni cm nh th, tc ca ng vn bc nay
gn trng xa.
D n ng k 20 nm, thc hin c 15 nm, ch cn 5 nm na l
ht thi hn u t. Tp on th mun gia hn d n v cng ty con ang lm
29
n c li, nay li ng trc co buc vi phm php lut trm trng, c nguy c
b tc Giy php u t v phi ng ca vnh vin. Khng gi c giy
php u t th cn c c s g xin gia hn d n, cha k uy tn lnh o
ca c nhn ng b nh hng, danh ting ca tp on b tn tht nng n.
Nhng no ht: hng ngn cng nhn Vit Nam c cng ty thu tuyn,
nhng ngi trung thnh theo h sut ngn y nm c nguy c mt vic. Tht
qu sc tng tng!
iu thuc bt cht chy n ngn tay tr lm ng Morimoto git mnh
chong dy. Theo thi quen, ng cho gi Hin, ngi tr l thn cn ca mnh
vo phng:
Cng vic gii trnh vi on thanh tra ti u ri, anh hy bo co tht
chi tit?
Hin, ngi tr l xut sc ca ng Morimoto cng au u khng km.
Sut t t thanh tra, Hin khng ct tc, u b ln nh mt t qu lm gng
mt sng sa ca Hin xm li. Xut thn l cng t bt x H thnh, Hin
phi lng ri kt hn vi mt c gi min trung v quyt nh ri b chn
phn hoa hi theo v v min t min trung kh cn, gi lo ct trng
ny gn 5 nm. Nhng kin thc v lut anh hc c sut nhng nm
thng trn gh nh trng y th li c t dng v x s xa xi ny.
Tng bc tng bc, Hin leo dn ln nhng cp bc qun l ca cng
ty. T anh nhn vin vn phng ngi g ch ngy no, Hin leo ln chc qun
l nhn s, ri trng ban php ch. Vi nng lc vt tri cng kh nng Anh
ng, Hin nhanh chng chim c cm tnh ca ng Morimoto ngay t nhng
ngy u ng t chn n Vit Nam. Khng do d, ng b nhim Hin vo v
tr tr l tng gim c, cnh tay mt gip ngi ng u cng ty x l hu
ht nhng vn hc ba pht sinh. Lt gi tp h s hng trm trang, Hin
cn thn bo co:
Tha tng gim c, ti ch o anh em cc phng ban lin quan, lp
ra cc nhm nhn s x l hu ht cc vn m on thanh tra cp.
V vn lin quan n thu, do trc y chng ta p nhm m HS ca hng
nhp khu nn s thu cng ty np thp hn nhiu so vi s thu l ra phi np.
B phn k ton bo li, con s chng ta phi np theo din b truy thu cng
khng nhiu, khon np pht cng khng qu ln, tnh tng cng cha n 1 t.
Th anh nh gii trnh v cng sut ca nh my vi on thanh tra ra
sao? Chng ta ng k cng sut l 140.000 tn dm g/nm theo Giy chng
30
nhn u t nhng hin nay cng sut ln nht cc i mi ch t 80.000

tn/nm ng Morimoto st rut hi li.
Lt tip nhng trang ti liu dy cp, Hin bnh tnh tr li:
Tha anh, v vn cng sut, ti bo li vi bn i tc. Cng ty
mnh l doanh nghip lin doanh, trong Giy php u t c ghi r, trch nhim
cung cp nguyn liu sn xut dm g thuc v pha i tc Vit Nam. Pha
i tc phi pht trin mt d n trng rng ly nguyn liu lm dm g.
Sau khi hp vi h hm qua, ti c bit i tc c vn bn gi y ban
nhn dn tnh v on thanh tra gii trnh v ni dung ny. C th, sut nm
qua s d sn lng khng t k hoch d kin do cng ty khan him ngun
nguyn liu. L ra bn i tc c th cung cp nguyn liu cng ty p
ng nng lc sn xut theo ng k nu y ban nhn dn tnh cp t cho h
ng tin c th trin khai d n trng rng nguyn liu.
Khun mt ng Morimoto gin ra mt cht, dng nh gii trnh ca
Hin lm ng t tin thm phn no. Tuy th mi lo ngi ca ng vn khng
ngt:
Nhng vn ny ri cng n thi v ti bit anh hon ton c nng
lc x l, ch cn mt vn phc tp nht l on thanh tra co buc
chng ta khng s dng t trong vng 12 thng m theo h y l cn c
rt Giy chng nhn u t.
Thong mt cht do d, Hin ngp ngng:
V vn t ai, r rng c cht hiu lm y. D n ca cng ty s
dng 6ha t c tnh cp a vo s dng ng quy hoch, ng thi hn.
Trong qu trnh thc hin d n th nm kia, do cn m thm ng ra pha
cng bin, cng ty xut c cp thm 2.000m 2 t lm ng. Phng
hnh chnh tng hp bo co, xy dng d n v xin cp php t y ban tnh
lm c s xin cp t b sung. Phn t ny khng phi t m chng ta
dng trin khai nh my nn hon ton c th tr li y ban tnh theo quyt
nh thu hi. Khng hiu sao bn thanh tra c nht quyt lm kh, i thu hi
Giy chng nhn u t ca cng ty.
Vy vic thc hin khiu ni quyt nh thanh tra theo trao i ti cuc
hp hm trc c thc hin n u ri? ng Morimoto ng dy, khng
gi ni v bnh tnh.
Vi v mt mt mi v tht vng, Hin kh lc u:
31
Kt qu khng kh quan tha anh. C quan ra quyt nh thanh tra khng

rt li quyt nh ca mnh. Vic khiu ni khng t kt qu g.
ng Morimoto ng bt dy, v hong ht l r trong li ni:
Vy chng l chng ta nh chu b tay hay sao? Anh nghin cu xem c
cch no cu vn tnh hnh c khng? Ti l ngi nc ngoi, nhng vn
php lut bn a nm ngoi kh nng ca ti.
Im lng bao trm ton b khng gian ngt ngt trong cn phng Tng
gim c. Kh m ca s cho khi thuc bay ra ngoi, Hin t tin nhn vo cp
mt ch i ca ng Morimoto:
Ch cn cch khiu kin hnh chnh thi anh . Sut my ngy qua ti tp
trung nghin cu Lut t tng hnh chnh chun b cho phng n xu nht
ny. Cc chng chng ta mi phi lm vy. Theo nghin cu s b ca ti
th khiu kin quyt nh hnh chnh (trng hp ny l quyt nh ca thanh
tra tnh) thuc thm quyn ca ta n cp tnh do theo lut, ta n cp tnh s
gii quyt theo th tc s thm nhng khiu kin quyt nh hnh chnh, hnh
vi hnh chnh ca c quan nh nc cp tnh trn cng phm vi a gii hnh
chnh vi Ta n v ca ngi c thm quyn trong c quan nh nc .
thc hin vic khiu kin, chng ta cn ch ng thu thp, giao np ti liu,
chng c cho Ta n v chng minh yu cu ca mnh l c cn c v hp
php. Trong trng hp ny, ti ngh, ta hon ton c th cung cp cc Giy
chng nhn u t, h s d n, ti liu xin cp t v bn giao t thc a v
h s thc hin d n u t ca mnh. Ngoi ra, chng ta cng nn gi km
cc vn bn gii trnh v cng vn b sung ca pha i tc lm bng chng.
ng Morimoto i i li li trong phng, suy ngh hi lu, i mt m
chiu nhn xa xa. V phc o tng nh. Liu c cn cch no khc x l
khng hong hay khng? Nhn cu thanh nin trng tro ng trc mt, trong
lng ng gn ln nhiu cm xc. My ngy ri cu ta cng mt ng nh ng,
i mt ph phc thm qung nhng nh ln v thng minh v cng cp l
thng, ng Morimoto bng cm thy yn tm phn no:
Thi Hin v ngh ngi, ngy mai n ta bn tip, trng em cng mt mi
v vt v qu ri.
Hin l php ci u cho. ng Morimoto p li theo phong cch ca
ngi Nht. Ting bc chn Hin xung cu thang chm chp, nng n v nh
dn, nh dn. ng Morimoto t thm mt iu thuc v t nh: Mai s l mt
ngy di, tht di
32
4. Cu chuyn s 4: Bit lut c khc

Xung bn xe, Trm ro bc trn con ng lng thn thuc tr v nh.
C lng thng i qua ch, tm mnh trong ting n o thn thng ca qu
hng. Vy l c li tr v qu nh thn yu sau mt k thi y cam go kt
thc nm 3 ca c sinh vin trng Lut. Bc ra khi ch i trn con ng
lng lt gch, Trm g p cu Tn ang chi trc cng. Cu Tn nhn thy ch
Trm tot mi ng ci ni th t to.
Cu Tn:
- A, ch Trm v ri, ch Trm i vo nh chi vi em!
B qu Trm nh ch gi mnh vy. Nh c hai anh em, l hng xm nn
c hay gh qua chi.
Hai ch em ang chi a vui v th bc Nam B cu Tn t trong nh
bc ra, bc n n ci ti khi thy Trm. Trm cho bc.
Trm l php:
- Chu cho bc, Anh Hong v tra bc?
Bc Nam:
- Trm v ngh h h chu? Thng Hong chiu nay mi v. Ti qua
n cm vi nh bc nh!
Bc Nam vn th, bc qu Trm lm, cn g gm sau ny lm du nh
bc.
Hai bc chu ang ni chuyn th bc Hoa, v bc Nam cng i ch v.
Va ti cng bc ht hi:
Bc Hoa:
- Mnh i, mnh u ri, c chuyn ln ri mnh .
Bc Nam:
- C chuyn g h mnh?
Bc Hoa:
- Ci vic thu hi t thn oi , nghe bo hm nay c quyt nh
thu hi t ri. Mnh t ca nh mnh trn y th l mt ri!
Bc Nam:
- Mt l mt th no c, nh t ca mnh, gi nh nc lm ng, tt
nhin phi c bi thng ch.
Trm cho bc gi t ny nhng bc khng , c chm ch nghe hai
bc ni chuyn, c mt lc bc gi mi nhn ra v hi.
33
Bc Hoa:
- Trm h chu? Chu v khi no ?
Trm:
- D, chu v c lc ri . (C hi lun hai bc). Bc i, bc va ni
chuyn thu hi t ai g ca nh mnh bc? Chu va nghe hai bc ni
chuyn ri. t ca bc thn oi c giy t xc nhn quyn s dng
t cha ? Bc ni r thm chu xem c gip c g bc khng no?
Bc Hoa tht ln mng r:
- i qu ha qu, may qu, c lut s tng lai y ri. S mi th by
lu nay lu bu qu bc vn cha i lm c, bc ch c t giy .., bc vo
nh ly.
Ni ri bc Hoa i vo nh. Trong lc bc Hoa i vo th Trm m ba l
ra ly m t gi ko a cho cu Tn. Thng b thch ch cm gi ko ci toe
tot. Bc Hoa i ra trn tay cm m t t giy, trng n mu. Bc Hoa a
cho Trm ri gii thch.
Bc Hoa :
- N l Giy chng nhn quyn s dng t tm thi c cp cho c
thn sinh nh bc t nm 1985 chu . N sp rch ri. y l t cc c li,
nay cc c mt c ri. C thn sinh bc ch c mi mnh bc. Bc tnh sau ny
li cho mt trong hai thng con, nhng gi nh nc c chnh sch th mnh
cng phi nghe thi. M hai bc cng mi xy thm mt cn nh trn na
ri. Khng bit t nh mnh c c bi thng khng? Chu xem giy t ny
nh th no?
Trm n ly t giy, l Giy chng nhn quyn s dng t, trn
c du tm cp c cp t nm 1985. y chnh l Giy chng nhn
quyn s dng t tm thi, x c ban hnh loi giy ny nhm p ng nhu
cu qun l v to tm l an tm cho ngi s dng t trong qu trnh i cp
GNCQSD t. GNCQSD t tm thi cng c gi tr php l nh GNCQSD
t. Tuy nhin cc c qu cng khng quan tm lm nn mi n by gi
vn cha lm th tc sang tn. c xong t giy Trm quay sang nhn hai v
chng bc Nam gii thch.
Trm:
- D, vy th hai bc yn tm. Mc d cha c Giy chng nhn quyn s
dng t, nhng gia nh bc ang s dng t n nh, khng c tranh chp t
trc ti nay, li c Giy chng nhn quyn s dng t tm thi ny, bc li l
34
ngi tha k duy nht ca cc c th theo im khon 1, 2 iu 100 Lut t

ai 2013, bc c iu kin c cp Giy chng nhn quyn s dng t.
Theo khon 1 iu 75 Lut t ai nm 2013 th iu kin c bi
thng v t khi Nh nc thu hi t v mc ch quc phng, an ninh; pht
trin kinh t - x hi v li ch quc gia, cng cng l h gia nh ang s dng
t khng phi l t thu tr tin thu t hng nm m c Giy chng nhn
(Giy chng nhn quyn s dng t, Giy chng nhn quyn s hu nh v
quyn s dng t , Giy chng nhn quyn s dng t, quyn s hu nh
v ti sn khc gn lin vi t) hoc c iu kin c cp Giy chng
nhn quyn s dng t, quyn s hu nh v ti sn khc gn lin vi t
theo quy nh ca Lut ny m cha c cp. Do vy, gia nh bc c bi
thng khi Nh nc thu hi t v mc ch quc phng, an ninh; pht trin
kinh t - x hi v li ch quc gia, cng cng.
Bc Hoa vn v:
- Vy vic bi thng nh th no h chu?
Trm:
- D, bi v t b thu hi ca bc l t , nn s c bi thng theo
quy nh v t . Theo Quy nh ti iu 79 Lut t ai nm 2013 v bi
thng v t khi Nh nc thu hi t th trng hp khng cn t , nh
no khc trong a bn x, phng, th trn ni c t thu hi th c bi
thng bng t hoc nh ; trng hp khng c nhu cu bi thng bng
t hoc nh th Nh nc bi thng bng tin; Trng hp cn t , nh
trong a bn x, phng, th trn ni c t thu hi th c bi thng bng
tin. Do hin ti gia nh bc y nn nh bc s c bi thng bng tin
y .
Trm:
- Th t y c c nh na ng khng bc?
Bc Nam:
- ng ri chu , c cn nh 3 gian, nh bc mi xy cch y cng 5
nm.
Trm:
- Vng, cng theo quy nh ca Lut t ai nm 2013 th khi thu hi gia
nh bc cng s c bi thng thit hi v nh, cng trnh xy dng trn t
khi Nh nc thu hi y .
Bc Hoa:
35
- th th ti lo ri mnh , may m c chu am hiu r vn ny,

ch cc bc th c bit g u, nh nc bo sao th mnh nghe vy thi.
Bc Hoa nhn Trm tru mn. Trm ci nh nhng ni:
- D, khng c g bc , lt na v nh chu mang my vn bn lut
sang cho bc xem cho r hn bc nh!
Bc Nam hn h:
- c th th tt qu, cm n chu nh!
Va lc m ca Trm t pha sau bc li ti ci ni a vi con
gi:
- Nh ny ht b n con sut ngy ln la nh bc Nam, sang y m
lun nh!
Bc Nam nhn m ca Trm vui v:
- C c con du tng lai hc Lut cng sng tht, ch phi lo lng g
v php lut c, n gip c chng ta khi vic y. Mi b thng gia vo
nh.
M ca Trm v hnh di n ti ci:
- Con gi ru ca ti m!
5. Cu chuyn php lut s 5: Mt tin v thiu hiu bit
Mt chiu, ng Ha - cha anh Tn lng ng, ang ng say cht nghe
c ngi gi. ng dy m ca th thy mt anh thanh nin bc vo, ng Ha
ni:
- Xin li, anh hi ai?
Anh thanh nin tr li: Cho bc!chu l cn b x, bc c phi l bc
Ha khng ? Hm nay chu n gp bc c cht vic !
ng Ha ni:
- Mi anh vo. Hm nay c chuyn g m anh li n nh ti th ny?
Anh thanh nin tr li:
- Hm nay chu n y gi bc giy mi ngy kia ln y ban nhn dn
huyn lm vic.
ng Ha hong ht thc mc:
- C chuyn g m huyn mi ti ln. Nh ti lm n chn chnh, sng
ha thun vi mi ngi sao ti phi ln y ban nhn dn huyn lm vic.
Anh thanh nin tr t tn tr li:
36
- Bc c bnh tnh a, hm nay chu c Ch tch y ban nhn dn x c

xung a giy mi bc ln lm vic v vic gia nh bc c hnh vi x dng
t khng ng mc ch. Cn s vic c th th no th chu khng nm r.
Mi bc ngy kia ln y ban nhn dn huyn lm vic r s tnh .
Bc nhn v k vo s giao nhn giy t cho chu a. Xong vic ri chu
xin php chu v lun . Chu cho bc.
n ti anh Tn v, thy b ngi rt trong nh lin hi:
- B c chuyn g th ?
ng Tn bun ru p:
- Lc chiu c anh cn b x n a b giy mi ln lm vic vi y
ban nhn dn huyn, ch thy bo nh mnh c hnh vi x dng t khng ng
mc ch. B ang ngh khng bit nh mnh lm g?
Anh Tn ngh mt lc cng khng bit nh mnh sai phm v vic g,
nhng thy b bun vy nh ng vin b:
- Thi b c bnh tnh, ti hai b con mnh sang nh hi anh Thng cn
b t php x xem s vic ny l th no v v sao gia nh ta li sai phm?
n ti n cm xong, hai b con ng Tn cng nhau sang nh anh Thng.
n nh anh Thng cha kp ngi ng Ha ni ngay:
- Anh Thng ny, hm nay hai b con ti sang nh anh gip mt vic, v
khng hiu bit php lut nn mun nh anh gii thch h ti. Chng l hm
qua ti c nhn c giy mi ca y ban nhn dn huyn mi ln lm vic,
trong giy mi c ghi mi ln lm vic v hnh vi s dng t khng ng mc
ch. Ti khng bit ti sao li th. Anh gii thch cho ti th no l hnh vi s
dng t khng ng mc ch.
Thng va rt nc mi b con anh Tn va t tn tr li:
- Theo chu c v nghin cu th vic s dng t khng ng mc
ch l hnh vi s dng t khng ng vi mc ch s dng, loi t ghi
trong Giy chng nhn quyn s dng t hoc Giy chng nhn s hu nh
v quyn s dng t hoc Giy chng nhn quyn s dng t, quyn s
hu nh v ti sn khc gn lin vi t hoc quyt nh giao t, quyt nh
cho thu t, quyt nh cho php chuyn mc ch s dng t
ng Ha sau mt hi nghe anh Thng gii thch lin hi:
- Anh Thng ny, anh hiu bit v php lut ti hi anh vic ny nh
Anh Thng ni: Bc c hi !
37
ng Ha lin k: nm 2006 gia nh ti c y ban nhn dn huyn

giao cho 3 ha t trng ng. Nhng n nm 2009 do nh hng ca thi
tit nn ng khng pht trin c nn Tn - con trai ti bo vi ti rng mun
b 2 ha t trng ng chuyn sang o ao th c. Thy con trai ni c l m
li nhun t nui c cng cao nn ti ng . Nh vy vic t b trng ng
chuyn sang nui c c phi l hnh vi s dng t khng ng mc ch hay
khng h anh Thng? Liu gia nh ti c b pht g khng?
Nghe xong anh Thng lin hi: Th bc v anh b khng trng ng na
m chuyn sang o ao nui c c xin php c quan c thm quyn chuyn i
mc ch s dng t khng ?
Anh Tn lin p: Khng, t y gia nh ti c y ban huyn giao,
nn ti ngh gia nh ti mun lm g th lm vic g phi xin vi x.
Anh Thng suy ngh ri tr li: Nh th l bc v anh sai ri. Vic bc v
anh t chuyn i mc ch s dng t m khng xin php c quan c thm
quyn nh vy l tri vi quy nh ca php lut.
Mt hi sau anh Thng ni tip: Theo quy nh ca Ngh nh s
104/2014/N-CP v x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc t ai th vic
bc t chuyn i mc ch s dng t s b x pht vi phm hnh chnh v
hnh vi ca gia nh bc cha n mc b truy cu trch nhim hnh s.
Anh Tn v u ni: Ti c tng t c giao th mun lm g th lm
ch. Khng ng suy ngh nng cn th ch. Vy nu b x pht th gia nh ti
s b pht nh th no?
Anh Thng p: Mc pht c th c quy nh ti khon 1, iu 8 Ngh
nh s 104/2014/N-CP th vic chuyn mc ch s dng t trng cy hng
nm sang t nui trng thy sn nc mn, t lm mui, t nui trng thy
sn di hnh thc ao, h, m th hnh thc v mc x pht nh sau:
-Pht cnh co hoc pht tin t 500.000 ng n 1.000.000 ng nu
din tch t chuyn mc ch tri php di 0,5 hc ta
- Pht tin t trn 1.000.000 ng n 2.000.000 ng nu din tch t
chuyn mc ch tri php t 0,5 hc ta n di 03 hc ta
- Pht tin t trn 2.000.000 ng n 5.000.000 ng nu din tch t
chuyn mc ch tri php t 03 hc ta tr ln
ng Ha ht hong hi: - Th liu gia nh ti c b pht nng khng?
Gia nh bc s b x pht ty vo mc vi phm. Nhng din tch t
vi phm nh bc khng ln nn chu ngh nh bc s khng b pht nhiu u
38
v mc hu qu ca hnh vi vi phm hnh chnh c xc nh theo nguyn

tc quy i gi tr quyn s dng t i vi din tch t b vi phm thnh tin
theo gi t ti thi im x pht do y ban nhn dn tnh, thnh ph trc
thuc Trung ng ni c t quy nh - Anh Thng ni tip.
Anh Thng p: Theo quy nh trn th gia nh bc c th b pht tin t
trn 1.000.000 ng n 2.000.000 ng do nh bc chuyn 2 hecta t sang
s dng vi mc ch khc m khng xin php.
Sau khi nghe anh Thng ni xong, ng Ha lin v u vt tai ni:
- Ti v tham, hm li nn ti vi phm php lut m khng bit. Thi
gi bit mnh sai ri phi np pht bao nhiu th ti cng xin np. Thi th
mnh sai th mnh phi chu, ti s chp hnh nghim chnh. Ln sau d c li
n my th ti cng xin cha khng lm tri php lut na. ng l mt tin v
thiu hiu bit./.
39
III. CU CHUYN PHP LUT V AN TON THC PHM

1. Cu chuyn php lut s 1: Hy gi ly b quyt gia truyn
Ma ng qua, khng kh xun ang trn v khp ni, Tt sp n tht
ri. Cng vi s hi h, tt bt ca cc bui chiu cui nm, lng ngh lm gi
ch, nem chua x X li cng nhn nhp hn khi bc vo thi k sn xut cao
im. Ti c s sn xut gi ch ca gia nh ng Nguyn So - mt thng
hiu ni ting c khp ni bit n vi hn 20 lao ng thng xuyn, vo
nhng ngy gip Tt, do khch hng khp ni tm v t gi ch tiu dng
hoc lm qu bit cho bn b, ngi thn nn sn lng tng gp bn, nm ln
so vi ngy thng. kp thi gian giao hng, gia nh ng So phi dy t 34 gi sng, thu mua tht, lau l, xay v gi, luc gitt bt lm theo kp
gung ua ca thi gian ang vi v.
Ch Hu v lm du nh ng So c gn 03 nm nay. Chng i b i
ng qun xa nh, ch nh nui con nh, nh chm ch, chu kh nn c b
m chng yu qu v c nh truyn cho ngh gia truyn ca gia nh.
Vo bui ti cui nm, sau mt ngy lm vic vt v, trong ba n
khuya, ch Hu va bi cm, va tr chuyn vi b m chng:
- Con thy gia nh bn hng xm, nh ng b Tut thu mua c ngun
tht ln u m r lm, b m . Con thy b Tut c h h sut, tht r m
lm li sut cao. Hay mai con ln la li gn nh b y, hi xem ly tht ngun
no nh mnh t kim li, b m nh?
Nghe con du ni th, ng So tr li:
- Gi ch nh mnh khng ging vi cc ni khc, khng lm i tr, bi
cng on lm gi rt cu k, cng phu t khu chn ln, pha tht n k thut
gi gi, luc gi. c c khoanh gi ngon, th khu quan trng nht chnh
l chn tht. C c tht ngon th t gi ch s ngon. Con ng tham r khi la
chn nguyn liu u vo. Ln m tht b hi, nh th tht b nho, to qu gi
trng s khng p, khng ngon, con . Thng ln ch 60-70 kg l tt nht.
Ln m ra phi ly khn sch lau ht nc huyt tng trn mt tht sau pha
ra cc loi tht, mi loi s ng vi mi sn phm gi ch ch bin.
B So tip li chng:
- B con ni ng y, vic lm ra nhng sn phm cht lng v m
bo nht mang ti mi ngi cn l lng tm ca ngi lao ng. Trch
nhim i vi sc khe cng ng, con . Ngoi cht lng, trong sn xut,
nh ta lun ch trng n khu bo m v sinh an ton thc phm v coi y
40
l mt trong nhng yu t chin lc khng nh thng hiu ca cc sn

phm. Hm trc, my ch cn b qun l cht lng th trng cn ni v cc
nguyn tc qun l an ton thc phm rt r rng 1, trong : Bo m an ton
thc phm l trch nhim ca mi t chc, c nhn sn xut, kinh doanh thc
phm.
ng So cm chn ch thong th ung tng ngum, ri ni tip:
- Gi y, trong thi bui kinh t th trng tht gi ln ln, ngi ta
quan tm nhiu ti li ch kinh t hn l gi tr tinh thn. Tuy nhin, trch
nghim ca gia nh ta l phi gi c ci ngh truyn thng ca cc c, gi
c tinh hoa ca mn n dn tc nh mt cch tng nh v cc c trong
lng, th hin lng bit n, knh trng, hiu tho vi t tin ng b, An
ton thc phm l vic bo m thc phm khng gy hi n sc khe,
tnh mng con ngi ng nh Lut an ton thc phm nh ngha 2. V
vy, vic to ra nhng sn phm cht lng khng ch ngon m phi tht m
bo gii thiu ti khch hng xa gn nh l trch nhim ca ngi lm ngh
trong tng sn phm ca mnh lm ra khng lm mt i ting thm m t
tin k cng gy dng ngn i.
Con khng bit, ch trong Lut an ton thc phm, cc hnh vi b
nghim cm trong sn xut, an ton thc phm rt nhiu nh: S dng nguyn
liu khng thuc loi dng cho thc phm ch bin thc phm hay s dng
ng vt cht do bnh, dch bnh hoc cht khng r nguyn nhn, b tiu hy
sn xut, kinh doanh thc phm3.
- ng ri, ng ni, ti mi nh ra, my hm trc, my h kinh doanh
u lng cn xn xao v nh ng Hng b x pht v s dng nguyn liu thc
phm trong sn xut, ch bin thc phm l cc tht ln b cht do bnh.
Nghe u mc pht cng cao lm.
ng So thng thng: y l b khng nghe bo i, c sch bo
thng xuyn, ch ti iu 5 Ngh nh s 178/2013/N-CP ngy 14/11/2013
ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh v an ton thc phm
quy nh ti Khon 6 l pht tin t 70.000.000 ng n 100.000.000 ng i
vi mt trong cc hnh vi sau y: S dng ng vt mc bnh truyn nhim,
ng vt cht do bnh, dch bnh hoc cht khng r nguyn nhn, buc phi
tiu hy theo yu cu ca c quan nh nc c thm quyn sn xut, ch
bin thc phm.
1
Khon 1 iu 3 Lut an ton thc phm

Khon 1 iu 2 Lut an ton thc phm
3
Khon 1 v 4 iu 5 Lut an ton thc phm
2
41
Nghe b m ni th, ch Hu git mnh: Vy c h b, b pht th th coi

nh lm n c nm ht c li li. M cn nh hng n thng hiu, uy tn
- , v vy, trong sn xut, kinh doanh gia nh ta phi coi uy tn, cht
lng hn li li, con . chnh l b quyt gia truyn gip thng hiu gi
ch nh ta bao nhiu nm lun c khch hng tin cy. Cc con sau ny lm
n phi c bit coi trng yu t an ton thc phm, phi bit gi ly cc b
quyt gia truyn trong sn xut, kinh doanh
Nghe b m phn tch, ch Hu thy sng ra bao nhiu iu. Ch ch bit
ni: Vng ah! Ri vi v dn mm cm, ngh ngi mai kp sn xut cho m
hng tip theo.
Ngoi sn vn, nh trng bt u ln, chiu vng rc r, tht bnh yn,
trong tro./.
2. Cu chuyn php lut s 2: Thn trng vi tin n
Va tan lm, Nga tc tc phng xe ra ch tm mua my mn ngon v
tm b cho chng.
Ci nhau gn 02 nm nhng do cng vic hay phi i xa nn anh
Ngc chng Nga thng xuyn vng nh, v chng mi ci nhng thi gian
gn nhau khng c hai thng. Ln ny, nghe anh Ngc ni sp chuyn cng
tc v mt c quan ti H Ni v chng c gn nhau, Nga khp khi
mng thm, quyt tm nu mt ba ti tht honh trng n mng.
Ra n ch, thy c hng trng g ti, Nga nh gh vo mua chc qu
v lm mn ch trng cua. Mn m chng Nga rt thch n. Nhng va dng
xe cha kp vo hi mua th mt ging ph n ngn Nga li.
- Nga, em nh mua trng g y ?
- D vng, c vic g khng ch?
Nga tr li, quay li nhn ni ging ni pht ra. Th ra l ch Tm hng
xm cnh nh. Ch Tm tin n gn dng v st sng, nh ging ni:
- Ch khuyn em ng c mua trng g ngoi ch by gi.
- Sao th ch, bnh thng em vn hay mua hng ny. Trng g ti v
ngon lm m.
- Th em cha nghe tin g . Tin n a m m trn mng kia ka
- Tin g th ch. Do ny em t vo mng c bo nn cng ch nm c
thng tin g. Ch c tin g ni em vi.
42
- Em i, ang c tin trng g Trung Quc b tim mu c cha virus HIV

ri tun sang Vit Nam vi s lng ln bn cc ch u mi. Bn thn
ch, va hm qua mua trng g ch v luc nh cho my a nh n nhng
sau khi bc v thy c cc l v vt thm nh mu nn ch phi vt ht i.
y ni c sch mch c chng, ch cn in hn my bi bo ra y, ton
trang uy tn c y. Bo cn a tin l c my ngi n phi nn b nhim HIV
ri. S lm em .
- Tht ch. Nguy him th m em ch bit g may m c ch nhc em.
M cng l, my bc trn B Y t vi Cc an ton v sinh thc phm u m
trng g c virus HIV m ch thng bo cho dn c bit. Nh ai khng
bit n vo c phi l cht d khng. HIV ch c phi a u cht ngi nh
chi y ch.
- i do, ch vo my ng y th ch em mnh c m cht ht . Gi
mun mua trng th ch c v qu nh ngi nh gi trng sch ln thi em .
Em c mun mua khng ch nh ngi quen gi ln lun cho. My ch khu nh
mnh cng nh ch mua ln h y.
- D vng em cm n ch. Thi em phi i mua thc n v nu cho chng
em y. Em cm n ch nh, ln sau em s nh ch mua gip
- cho em.
Tm bit ch Tm, Nga thm ngh may m gp c ch y khng mnh
m mua phi trng g nhim HIV th nguy. Ti , hai v chng ang ngi n
cm, nh ti cu chuyn hi sng Nga k li vi anh Ngc. Anh Ngc nghi ng
hi li:
- Em nghe tin y u ra. n trng g m cng ly nhim HIV. Anh
khng tin.
- Anh lc no cng a nghi, bo ch a tin hn hoi. y anh xem i,
my bi bo ch Tm in ra a em lc chiu y.
Nhn ng ti liu, Nga a cho, anh Ngc vn c v nghi ng ang nh
ni tip th c ting ca pht thanh vin chng trnh thi s:
- Hin nay, xut hin thng tin trn mt s trang bo mng v mng x
hi v vic ngi dn mt s ni pht hin ra nhng qu trng vt, g c
nhng du hiu bt thng v mu sc, hnh dng, km theo nghi vn v
trng gi nhim HIV. Ngay sau khi nhn c thng tin, B Y t, Cc An ton
v sinh thc phm thc hin kim tra, r sot trong phm vi ton quc
nhng khng pht hin cc trng hp trng g nhim HIV nh thng tin
43
nhn. i din ca Cc Phng, chng HIV/AIDS cng khng nh nhng li

n v vic ly truyn HIV qua trng g b tim nhim virus l nhng tin n
tht thit, gy hoang mang d lun v khng c c s khoa hc. Virus HIV
khng th ly truyn theo con ng tiu ha hay n ung trong khi nu tim
vo trng g th khi luc, chin, rn th virus cng s cht. Nhng tin n tht
thit ny gy hoang mang cho ngi s dng trng g, c tc ng tiu cc
n hot ng chn nui v sn xut ca ngi nng dn, nh hng ti th
trng nng sn ni a. Ngi dn cn bnh tnh, trnh b k xu li dng,
tuyn truyn thng tin sai s tht. Cc c quan chc nng cng vo cuc
xc minh ngun gc thng tin c bin php x l kp thi.
Nghe n y, anh Ngc quay sang v hng ging
- y nh, ci bnh ca em l c cha tm hiu k cng vi tin ngay
ri. By gi thi s a tin th hai nm r mi ri nh.
- Th cng do ch Tm ni em mi tin y ch. Anh cng bit ch Tm l
ngi th no m ch y l ngi hc cao, bit nhiu li cn thn na. Ch y
cn a c ti liu ra na th em mi tin y ch.
Anh Ngc trm ngm mt lc ri tip tc ni
- cng khng trch em c nhng m anh mi nh ra chuyn ny
phi nhc em lun em ch . Theo iu 27 Ngh nh s 178/2013/N-CP
ngy 14/11/2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh v an
ton thc phm th vic cung cp thng tin v an ton thc phm khng chnh
xc, khng ng s tht c th b pht tin t 500.000 ng n 1.000.000
ng. Ngoi ra vic ch Tm a cho em cc ti liu ny c th b x pht i
vi hnh vi pht hnh ti liu, n phm thng tin, gio dc, truyn thng v an
ton thc phm khng chnh xc, khng ng s tht. Mc x pht c th ln
ti 5.000.000 ng n 10.000.000 ng, khng ch th ch Tm cn phi giao
cc ti liu ny cho c quan nh nc h thu hi tiu hy y.
- i, mai em phi sang nhc ch y lun mi c, khng ch y khng
bit li tuyn truyn lung tung th cht.
n cm xong, va ngi ra bt Nga va ngh sng mai phi mua ngay
trng lm mn khoi khu cm n ng x mi c.
3. Cu chuyn php lut s 3: ng chy theo li nhun
My ngy hm nay, Hng mt n mt ng v u ng nh anh va mi
khai trng nh hng X nm trong chui nh hng c ting trong lnh vc n
44
ung ti H Ni. Chng th m, khai trng c hn 1 tun m nh hng

ny vn kn ch, khch hng ra vo nm np.
Nh Hng vn c truyn thng kinh doanh ca hng n ung t xa,
cng vi ti nu nng ca mnh, nn ca hng ca Hng c xp vo loi
ng khch nht nh trong ph. Tin kim c cng cho Hng lo cho hai
a con trai n hc t t. Tuy nhin, k t khi nh hng X khai trng, tnh
hnh kinh doanh tr nn kh khn my ngy lin thua l, tin bn hng
khng tin vn. ang suy ngh tm cch gii quyt th in thoi reo, Hng
cm my ln xem th ra l Nam, thng bn hi xa cng hc cp 3, khng bit
n gi c vic g y, Hng thm ngh.
- Nam , c vic g khng my?
- My c rnh khng ra ngoi lm cc bia cho mt vi tao, vn qun bia
c nh.
Chn ch mt lt, thy qun ang vng khch, li ng lc mnh ang
kh khn cn bn b gip , Hng lin tr li:
- Ch tao mt t, tao ra ngay
Sau khi ng ng say, Nam bt u m li
- Do ny kinh doanh hng qun th no, vn tt ch my?
- Gi ngi khn ca kh, kinh doanh by gi khng c nh xa my
. Tao ang lo khng bit c phi b ngh nu n tm hng khc kinh
doanh khng y.
- Khng lo, khng lo, thng trng l chin trng m c cnh tranh
mi pht trin c. Chuyn ca my, tao c cch.
Bit Nam l ngi c mi quan h rng c bit trong lnh vc kinh
doanh n ung, Hng vi vng hi:
- My c cch th gip tao vi. Ca hng tao my ngy hm nay vng
nh cha B anh nu m sp tim chc hai thng con ra ng mt.
- Chng l th ny tao c thng bn chuyn kinh doanh cc thc phm t
c bn Vit Nam. Va ri n l nhp 100 kg tht b c v nhng cha kp
bn ht cn hn chc kg th li sp ht hn s dng nn ang mun kim ngi
mua, n s r cho. My mua gip n, sau ny hai a hp tc lm n n s
bn r cho my. My bit tht b c ri y, mn ny nh hng no cng phi
c bn ton gi ct c. My mua c hng r th s g m khng cnh tranh
c vi nh hng khc. Ngoi tht b ra, thng bn tao s gip my tm cc
ngun hng nhp r cho my m bo khng lo gia nh cht i u.
45
Nghe Nam ni vy, Hng cng thy bi tai nhng li lo my chc kg tht
b ht hn khng bit c gy hu qu g khng, nn vi hi li:
- Tht b ht hn h my, tao lo nu ln mi ngi n m pht hin ra th
nh tao mang ting lm.
- Khng phi lo, y l tht b c c giy t chng nhn xut x ng
hong khng phi my th tht b v vn bn ch u m lo. Tht b c ny
qu hn mt t m nhn vn ti ngon, m vn thm nh. Vi li, ti nu n
ca my ai ch bit. My nu kho th ai m pht hin ra c y.
- , my ni cng c l. Tht b c t th chc phi tt hn tht b ni
ch nh, c qu hn chc cng phi ngon hn khi tht b ni. c my cho
tao gp bn my k hp ng nhp i, m my nh bo bn my sau ny
nhp hn cho bn tao th bn r thi nh, tao cn c vn lm n.
Nam v ngc ni ln:
- Chuyn my c tin tao. Sau v ny, thng bn tao m dm bn
hng t cho my th tc l n khng n mt tao. N cn lu mi dm th, c
yn tm i.
Hng nh trt c gnh nng, mng r ni:
- Cm n my nhiu, tao s khng qun n my u. Ba nhu tao tr.
- My r lm chuyn, tao mi my c m. Sau ny, my bun bn c
th mi cng cha mun. Thi, ung tip i my, sng mai tao s dn my i
gp n
Sau khi chia tay Nam, v n nh th thy thng Tin ang ng ch
ca. Thy Hng, Tin vi chy n v hi:
- B i u m v mun th, m vi em gi in m khng c. M c
phn cm cho b y.
- , in thoi b ht pin. B vi thng bn bn chuyn lm n, mi ni
nn qun khng thi gian, khng ng mun th ri c .
- My hm nay, b phi lo chuyn ca hng ri i ra ngoi thay i
khng kh cng tt nhng ln sau b nh nhn nh mnh lo.
- Ri, b ha m cng nh i ra ngoi ln ny m ca hng nh mnh
c cu ri con .
- Tht , b. Th th tt qu. Th b c bin php g ri? Tin t m hi
li
46
Bit con trai mnh hc lut, Hng lin thut li chuyn va bn vi Nam
qun bia cho con trai. Sau khi k xong, Hng ni:
- Con gip b son tho hp ng nh ri ngy mai i vi b a cho
bn ch Nam ta k kt lun.
Thy v mt con c v cn do d, Hng lin hi:
- Sao th, hc bao lu ri m cha son c ci hp ng ?
- Khng phi con lo ci y, con lo l lo vic mnh lm l vi phm php
lut thi b .
- Sao li vi phm php lut, my ni r b nghe xem no. Hng vi ni
Tin chm ri tr li:
- Lut an ton v sinh thc phm nm 2010 quy nh cm vic sn xut,
kinh doanh thc phm khng r ngun gc, xut x hoc qu thi hn s dng.
Trong trng hp, ca hng n ung nh mnh m nhp s tht b c ht hn
ny v s dng th c th b pht tin t 1.000.000 ng n 3.000.000 ng
theo im b khon 2 iu 20 Ngh nh s 178/2013/N-CP ngy 14/11/2013
ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh v an ton thc phm.
Ngoi ra, b c bit s dng thc phm qu hn s dng rt d gy ra ng c
thc phm khng, d c l thc phm nhp ngoi nhng nh sn xut ghi r
thi hn s dng th qu thi hn ny, thc phm cng s xut hin nhng c
t gy hi cho c th ngi, d c tri qua ch bin. Nu nh mnh m s dng
thc phm ny gy ra ng c thc phm th khng ch b x pht tin, nh
mnh cn phi chu mi chi ph cho vic x l ng c thc phm, khm, iu
tr ngi b ng c thc phm. Ca hng n ung m xy ra ng c th
cn ai dm n n lc ch c nc dp tim thi b . n lc y li th
cha thy u m tin mt tt mang, lm vic ny cn c li vi khch hng
vi lng tm na ch.
Nghe con ni vy, Hng mi cht tnh ng:
- B xin li, ti my hm nay lo cho ca hng qu nn b mi h nh
vy. mai b gp xin li ch Nam mi c. Cn ca hng mnh chc phi
tm cch khc mi c.
Tin vi an i b:
- B khng cn lo qu. Vi ti nu n ca b, con tin ca hng mnh ri
s vt qua c kh khn. Lm ngh n ung nh nh mnh quan trng nht
l c tm b . By gi nhiu v ng c ri thc phm bn trn lan nn dn
mnh rt quan tm ti an ton v sinh thc phm, h s tm n nhng ni bo
47
m cht lng v v sinh bo m sc khe cho bn thn v gia nh. Nu

nh mnh tip tc gi cht lng mn n, ng thi nng cao khu v sinh v
s dng thc phm sch, con tin chng my chc m nh ta s ng khch thi.
Nh hng X s d ng khch cng do h nu cao cht lng bo m v sinh
thc phm nn mi nhiu ngi tm n thi, b .
- may m c con nu khng th b mc sai lm ln ri.
B Tm ang ngi ti phng khch. Trn bn ngn ngang giy t. B
Tm ang li hi ghi chp, tnh ton th c ting chung ca.
B Tm : (ngc ln nhn ng h) Cht tht, mi tnh tnh ton ton
khng hn 5 gi ri c . Chc con Lan i lm v y.
B Tm bc ra m ca.
Lan : Con cho m, sao m khng m ca ra cho thong, con ang ngh
hay m qua bc Hu hng xm cha v.
Tun : Chu cho bc .
B Tm : Cho chu.
Quay sang pha Lan : M mi tnh ton my th qun mt thi gian y
(t v ngc nhin nhn Lan nh mun hi ai i cng con )
Lan (Ci ni vi Tun) : Anh Tun, y l m em. Anh dt xe vo nh
i.
B Tm : Chu dng xe ri vo nh chi.
Tun dng xe, gi hoa qu t tay Lan ri cng b Tm tin vo nh.
B Tm : Chu ngi chi. Bc ang d my vic nn bn hi ba.
Lan nhanh tay dn bn va ni vi b Tm : M y con dn cho .
Tun hai tay cm gi tri cy a b Tm v ni : D tha bc, chu l
Tun bn ca Lan, hm nay ln u tin n nh chu c cht hoa qu biu bc
.
B Tm : Bc cm n. Chu n chi l c ri ng mua g
Tun : D khng c g u bc, mt cht tm lng ca chu thi .
Lan va pha nc va gii thiu : M i, y l anh Tun bn con m
con k cho m y. Hm nay anh Tun qua cho m. Con mun dnh bt
ng cho m nn khng ni trc .
B Tm nhn Tun v ni : Khng sao, bt ng nhng bc vui.
48
Tun : D tha bc chu mun qua nh cho bc t lu nhng hm nay

mi c dp. Chu nghe Lan k bc mi ngh hu . Bc nh mt mnh
quen cha ? Hi m chu mi ngh hu c thi gian nhiu hn ngh ngi
nhng m chu ni l mi u thy trng tri v ang quen i lm.
B Tm : ng y, ang i lm bn rn gi nh sut ngy bc cng
thy trng trng. Em Lan th i lm n chiu ti mi v. Bc ang tnh lm
my th cho vui.
Lan : M em ang nh m ca hng n y. Bn thang H Ni m nh.
B Tm ci: bc nh thng ti m hng, vy nn sut t u gi
chiu lit k ra nhng th cn mua, cn lm. Mi tnh ton qun c thi gian
y.
Lan: M em nu bn Thang ngon lm. C ting h ni ngoi nh em
y.
B Tm ci ni : Li m ht con khen hay ri, anh Tun anh y ci
cho by gi. Bc thch nu n, gi nhiu thi gian nn m qun cho vui. Vi li
nh gn ta nh ca my cng ty nn bc ngh s c lng khch n nh.
Tun: D, chu cng ngh lm vic g mnh yu thch s mang n nhiu
nim vui bc . Bc c coi chu nh con chu trong nh, c vic g chu lm
c bc bo chu bc nh.
B Tm: Cm n chu, cng khng c g u. Bc thu c ngi
gip, t mua c bn gh ri. Hm no bc m hng chu qua n th nh.
Lan: M i, anh Tun lm v thng mi gi li ang hc vn bng 2
ngnh Lut . y cng l l do con a anh Anh Tun v cho m v tin dp
t vn gip m mt th tc lin quan n d nh m ca hng ca m y .
B Tm: Vy , chu cn tr m c ch vy l tt lm. Bc cng cha m
ca hng n bao gi, mt s th tc ng k c hi my ngi bn ri nhng
khng bit c thiu g khng
Tun: D, nh mnh m ca hng n ung ngoi giy chng nhn ng
k kinh doanh cng s phi tun th mt s qui nh ca Lut An ton thc
phm bc .
- Bc cho chu hi, bc c Giy chng nhn c s iu kin an
ton thc phm cha ?
B Tm: Phi c giy c ?
Tun: D tha bc, theo qui nh hin hnh th kinh doanh dch v n
ung cn phi c Giy chng nhn c s iu kin an ton thc phm. C
49
giy ny va l ca hng kinh doanh tun th ng qui nh ca php lut m

cng l Giy chng nhn to s yn tm i vi khch hng , bc .
B Tm: May c chu ni, nu khng bc khng bit y. M ly ci giy
chng nhn chu va ni c lu khng?
Tun: D tha bc cng nhanh thi . Theo nh qui nh ti im b
khon 2 iu 36 Lut An ton thc phm v H s, trnh t, th tc cp Giy
chng nhn c s iu kin an ton thc phm th Trong thi hn 15 ngy,
k t ngy nhn h s hp l, c quan nh nc c thm quyn kim tra
thc t iu kin bo m an ton thc phm ti c s sn xut, kinh doanh
thc phm; nu iu kin th phi cp Giy chng nhn c s iu kin
an ton thc phm; trng hp t chi th phi tr li bng vn bn v nu r l
do.
B Tm: Vy th cn gn thng na, chc kp chu nh. m th no l
iu kin h chu?
Tun: D cng theo qui nh ca Lut An ton thc phm ti iu iu
29 v iu kin bo m an ton thc phm i vi c s ch bin, kinh doanh
dch v n ung th c my im cn thc hin ng l:
1. C dng c, cha ng ring cho thc phm sng v thc phm
chn.
2. Dng c nu nng, ch bin phi bo m an ton v sinh.
3. Dng c n ung phi c lm bng vt liu an ton, ra sch, gi
kh.
4. Tun th quy nh v sc kho, kin thc v thc hnh ca ngi trc
tip sn xut, kinh doanh thc phm.
B Tm: My im va ri th khng vn g, bc s tun th ng.
Tun: D vy th chc mi th tc s nhanh thi bc .
- Cui tun ny chu c ngh, chu s qua lm thm ng ng na v
bn ra tay ra pha ngoi gip bc. Nh vy s thun tin cho khch hng v c
gia nh mnh. V khch i su vo pha sau nh, nh li t ngi c th s
khng tin .
B Tm: C cn thit khng chu, sao li phi c ch ra tay cho khch?
Lan: Cn y m . Qui nh anh Tun va nhc n l qui nh ti
Thng t ca b Y t ch khng phi anh ngh ra u .
B Tm: Th , chu Tun th ni bc xem no?
50
Tun: D, theo qui nh ti khon 2 iu 5 ca Thng t s 30/TT-BYT

ngy 05 thng 12 nm 2012 Quy nh v iu kin an ton thc phm i vi
c s kinh doanh dch v n ung, kinh doanh thc n ng ph th i vi
ca hng n ung cn: c thit k c ni ch bin thc n, ni by bn hng,
ni ra tay cho khch hng; ni ch bin thc n, ung; ni n ung sch s,
cch bit ngun nhim; khu vc trng by thc n phi cch bit gia thc phm
sng v thc n chn.
B Tm: Bc cm n, ng l thuc lut c vanh vch nh.
Tun: D, l nhng kin thc chu hc chuyn ngnh. V Lan c ni
trc nn chu xem li k v vy thuc thi .
Lan nhn Tun a: y nh, may m c m em m ca hng nn kin
thc ca anh c dp ta sng nh.
B Tm lm yu Lan: Ci con b ny, lc no cng a c.
- th my ci th tc ng k c cp giy c nhiu giy t khng
chu?
Tun: D tha bc, theo qui nh ti iu 36 v H s, trnh t, th tc cp
Giy chng nhn c s iu kin an ton thc phm s gm c:
1. H s xin cp Giy chng nhn c s iu kin an ton thc phm
gm c:
a) n ngh cp Giy chng nhn c s iu kin an ton thc
phm;
b) Bn sao Giy chng nhn ng k kinh doanh;
c) Bn thuyt minh v c s vt cht, trang thit b, dng c bo m
iu kin v sinh an ton thc phm theo quy nh ca c quan qun l nh
nc c thm quyn;
d) Giy xc nhn sc kho ca ch c s v ngi trc tip sn xut,
kinh doanh thc phm do c s y t cp huyn tr ln cp;
) Giy xc nhn c tp hun kin thc v an ton v sinh thc
phm ca ch c s v ca ngi trc tip sn xut, kinh doanh thc phm theo
quy nh ca B trng B qun l ngnh.
B Tm gt g: ng l c chu t vn gip bc yn tm hn. My giy
t bc s chun b ngay cho kp.
Tun: D, c g chu s cng lm vi bc. Sau , chu s a bc i np
h s .
51
B Tm: c vy th cn g bng. C phin ti cng vic ca chu

khng?
Tun: D khng c g u bc, chu sp sp c . Gip c bc chu
cng vui lm.
Lan ci v ni: Vy thng nht th nh. Em tn c anh lm i s cp
cao gip m em trong cc th tc cp giy chng nhn c s iu kin an
ton thc phm.
Tun ci ni: Anh rt sn lng.
Lan: M bit khng, l bn ca anh Tun nn con cn bit l cui nm
2013 va ri Chnh Ph c ban hnh Ngh nh 178/2013/N-CP Quy nh x
pht vi phm hnh chnh v an ton thc phm. Ngh nh ny c hiu lc t
ngy 31/12/2013. Theo , ca hng n ung khng c ch ra tay cho khch
s b pht t 1 triu n 3 triu y m .
B Tm: Con gi gii tht, da m c y. Nhng gi m c anh Tun
chuyn gia t vn gip m ri, con yn tm, m s tun th mi qui nh ca
Nh nc v v sinh an ton thc phm .
Tun: D tha bc em Lan va nhc n qui nh ti iu 21 hnh Ngh
nh 178 x pht vi phm hnh chnh v an ton thc phm y .
B Tm: Ha ra c c mc pht c th vy c .
Lan: D c ch m. L bn vi anh Tun v bit d nh ca m nn con
cng anh Tun tm hiu cc qui nh c lin quan y .
B Tm: M vui lm.
Tun: D, chu v Lan s cng lm vi bc. Chu cng chc Bc mi
vic nh , ca hng s kinh doanh pht t .
B Tm : Bc chu mnh ang sng thi i vn minh, v vy v sinh
an ton thc phm phi t ln hng u. Cm n chu t vn gip bc.
Hm
ti
nht
nh
n
m
hng
ng
h
bc
nh.
Tun: D, nht nh ri .
B Tm, Lan v Tun cng ci vui v.
52
IV. CU CHUYN PHP LUT V AN TON GIAO THNG

Ngh h nm nay, tm trng ca T phn khi lm, kt qu thi vo i
hc nm trong bn tay, mt giai on mi sp m ra trc mt T khi cu
chun b l tn sinh vin ca mt trng i hc ln gn nh H Ni. Bui
chiu u tin, sau khi t qu ln th ch hai ca T bo:
- Thng Tn tm my my hm nay, n dn my ln th bo my n gp
n lun y.
Nghe ch hai ni th, T ch kp ct ba l qun o, ri chy tt sang gp
thng Tn ngay. Tn l bn hc cng cp 3 vi T. C hai thn nhau lm, nht l
sau khi cng i hc X gn nh.
Gp nhau, Tn bo: Ti nay, my i xem tao ua xe nh! ng b b mi
thng cho tao ci xe Vios mi cu, ua xe ph lm, cm gic thch tht!
Nghe n ua xe, T lng l: Thi, ua xe nguy him lm! Gy u,
gy tay nh chi!
Nghe ni th, Tn cu: My in , my ch xem v c v tao thi, ch c
tham gia u m s. My nht th, nhm tao t chc c my ln ri, m
c b sao u. Chng mnh ch ua xe quanh sn vn ng, c i ra ng ln
u m s. Tm 9h ti nay, my n nh tao, ri cng i nh!
T phn vn lm, nhng vn c n gt u: , c ri. Tao ch ng
xem thi y nh!
ng hn, T sang nh Tn ri c nhm cng ko nhau ra sau sn vn
ng. Ra n ni, T thy ng ngi lm, khong 20, 30 m thanh nin
loay nhoay tm tui ca cu ang ci ni m
Tn v nhm ua xe cng dn hng ngang, ri theo hiu lnh, thi nhau
phng xe vi tc tht nhanh v lin tc r ga, bm ci inh i. T ang say
sa xem th bng git mnh bi c ting ai la ln: Cnh st, chng my i!
B p ri, chy mau!
Xong khng kp, cc ch cnh st giao thng a vo bt c l v n,
trong c T.
Ti n cng an, sau khi nghe T khai bo vi thi thnh khn, li c
s bo lnh ca b m, T mi ch tham gia ln u nn cu ch phi vit bin
bn cam kt ri c th v. Cn Tn v ng bn do c nhng hnh vi ua xe
nn b bt, tip tc iu tra lm r hnh vi phm ti.
53
Khi v, qua tm hiu v gii thch ca b m, T bit c hnh vi c

v ua xe tri php cng l mt trong nhng hnh vi gy mt an ton giao
thng cho chnh i tng tham gia v nhng ngi i ng xung quanh. Do
vy, php lut v giao thng ng b khng ch nghim cm cc hnh vi ua
xe, t chc ua xe tri php, lng lch, nh vng, m c hnh vi c v ua xe
tri php cng s b x l nghim khc. Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy
13/11/2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc
giao thng ng b v ng st quy nh rt r cc mc x pht ngi
ua xe tri php, c v ua xe tri php ti iu 34:
- Pht tin t 1.000.000 ng n 2.000.000 ng i vi mt trong cc
hnh vi vi phm sau y:
+ T tp c v, kch ng hnh vi iu khin xe chy qu tc quy
nh, lng lch, nh vng, ui nhau trn ng hoc ua xe tri php;
+ ua xe p, ua xe p my, ua xe xch l, ua xe sc vt ko, ci
sc vt chy ua tri php trn ng giao thng.
- Pht tin t 10.000.000 ng n 20.000.000 ng i vi ngi ua xe
m t, xe gn my, xe my in tri php.
- Pht tin t 20.000.000 ng n 30.000.000 ng i vi ngi ua xe
t tri php.
- Ngoi vic b pht tin, ngi iu khin phng tin thc hin hnh vi
vi phm cn b p dng cc hnh thc x pht b sung sau y:
+ B tch thu phng tin (tr sc vt ko, ci) khi thc hin hnh vi
ua xe p, ua xe p my, ua xe xch l, ua xe sc vt ko, ci sc vt
chy ua tri php trn ng giao thng.
+ B tc quyn s dng Giy php li xe 04 thng v tch thu phng
tin khi ua xe p, ua xe p my, ua xe xch l, ua xe sc vt ko, ci
sc vt chy ua tri php trn ng giao thng v ua xe t tri php.
Khi nghe b m phn tch, T cm thy tic nui cho Tn, v dnh n
cc vi phm php lut. ng thi y cng l mt bi hc nh i i vi T
ng v c n m c th dn n cc hnh vi vi phm php lut, ng thi phi
bit chn bn m chi, ng theo m bn xy lm ng lc li/.
2. Cu chuyn php lut s 2: Khng li xe t sau khi ung ru
bia
Trong mt mi ngi, Nam l mu n ng c nhiu c gi m c.
Va c ngoi hnh li c ti n ni, Nam cn lm ph gim c ph trch kinh
54
doanh trong mt cng ty truyn thng c ting ca thnh ph. Tuy nhin,
khng hiu sao tuy ngoi 30 nhng Nam vn cha tm c mt na ca
mnh.
Hm nay, l ngy hp lp i hc sau 10 nm ra trng, Nam hi vng
mnh s c gp li nhng ngi anh em ch ct, tng cng nhau chia s
nhng kh khn, vt v thi sinh vin. ang chun b sa son qun o th in
thoi vang ln, ra l Th cu bn chung phng tr sut 04 nm i hc, hin
vo min Nam lp nghip.
Va nhc in thoi ln nghe, Nam nghe ting cu bn:
- Nam , my i cha. Tao vi gia nh va mi xung sn bay. My
c bit a ch hp lp u khng, nh tao bt taxi ti.
- Tao cng ang chun b y. M cn g phi taxi cho tn tin ra. tao
mang t n n. My c ra ca sn bay 15 pht na tao n.
- , th cm n my.
Sau khi n Th cng v v hai a con, ngi trn xe Nam ln ting hi:
- My do ny bo ra y t na l tao khng nhn my u y.
- Ly v ri phi khc ch? Hi xa, thng no cng ton n nhu ri
cui thng n m tm thay cm th bo th no c. Gi ly v ri, n ung
y tao mi c th ny y. Th cn my yu c no cha hay nh
lm lnh phng khng na?
- Duyn cha n th tao bit th no c. Nam trm ngm ni
- Duyn s ci g, do my kn chn qu thi. Hi hc i hc, my c
bao nhiu l em theo, no th em Mai, em Phng ri c em Thy kha di
na ch th m my khng chn c ai n gi cc em y ai cng c gia
nh, con ci ln c ri y.
Quay sang v, Th ni:
- Em xem c quen ai gii thiu cho thng ny gip anh. N hi xa cao
ro, p trai li hc gii nht lp anh nhng tnh duyn li ln n, yu nhiu
nhng mi ch n c vi ai.
Vn v Th ct ting hi:
- Nhn anh Nam phong th ny th s g khng c ngi thch ch s
gii thiu anh Nam li khng thch thi. Anh Nam thch mu ph n th no?
- Anh thy v chng n vi nhau ct ci tnh thi em , cn tiu chun
ny n anh khng t nng u.
55
Thy Vn nh hi tip, Nam lin ngt li:

- n ni ri, t na hp lp xong, anh s nh em lm mi tip nh
Ngi trong bn tic, nhn xung quanh thy nhng a bn cng lp ngy
no cn ngy th, ni chuyn vi con gi cn run th gi u c gia nh,
con ci hu. Mt cm gic chn nn bng hin ln trong Nam khin Nam
cm chai ru mnh y chn ri ung ht mt hi. Bnh thng, Nam l
ngi khng thch ung ru, k c lc hc i hc trong cc bui nhu, Nam
cng rt hn ch ung. Nhng hm nay khng hiu v sao Nam li mun ung
n vy. Ngi cnh Nam, nhn thy thng bn rt ru lin tc, Th lin ln
ting ngn;
- Hm nay, my i tnh . Ung t t thi khng t na say khng ai
vc ni my v u.
- My c yn tm t na tao cn tnh chn, vn ch gia nh my v tn
khch sn ngon lnh
- My ung ru ri th sao li t c na. T c tao bt taxi cho
my v, t c y mai n ly, cn gia nh tao my khng phi lo. Tao
nh dn bn nh thm th ng ph H Ni mt lc. Gi H Ni thay i
nhiu qu.
- Sao phi bt taxi, tao c say u. Ung th ny th n thua g m phi
gi xe li cho rc ri.
- Tao lo cho an ton ca my thi vi li nu b cng an h pht hin th
np pht cng mt y.
- Ung c t ru th cng an no dm pht. My c lo v vn.
- Th th my khng bit ri, trong Nam trng hp ny b bt nhiu
lm. Theo quy nh ti im b khon 5 iu 5 Ngh nh s 171/2013/N-CP
ngy 13/11/2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh trong
lnh vc giao thng ng b v ng st th d my ch ung mt cht ru
nhng nu h pht hin trong mu hoc hi th ca ngi li xe t c nng
cn th vn b pht tin t 2.000.000 ng n 3.000.000 ng, trng hp
c nng cn vt qu 50 miligam n 80 miligam/100 mililt mu hoc vt
qu 0,25 miligam n 0,4 miligam/1 lt kh th th b pht tin t 7.000.000
ng n 8.000.000 ng; trng hp vt qu 80 miligam/100 mililt mu
hoc vt qu 0,4 miligam/1 lt kh th th s b pht tin t 10.000.000 ng
n 15.000.000 ng na y. Ngoi b pht tin, my cn b tc quyn s
dng Giy php li xe 01 hoc 02 thng ty mc y.
56
- Nng th c .
- , th nn ch cn ung ru th ng nn li t va nguy him li
va c nguy c mt c bng ln tin na. M my c chuyn g m sao hm
nay li ung ru th, bnh thng my c ung bao gi u.
- Tao ch thy hi bun mun ung t ru vo cho khuy kha thi.
- Tao bit ri nh, mun ly v ri ng khng tao bo v lm mi
cho c em h ca c y. Em y va p ngi, va p nt li cn ang lm
vic trn H Ni na ch.
- tao cm n my. Nghe Th ni, Nam cm thy vui vui v trong i
gp c mt ngi bn tt.
B Ngc ang ngi c bo s pha va ni chuyn vi Hoa (con du)
ang li hi trong bp.
B Ngc: Gn 5 gi chiu ri m vn nng, cha nm no oi nng nh
nm nay. Sut t sng n gi m c di c ci qut u. My b bn hi
hu tr hm nay r i l m nng qu khng mun ra khi nh.
Hoa: Vng, nng nng th ny m c nh ngh ngi, con thy mi
ngi ni nhit ngoi tri ln ti 40 y m.
(i ti pha t lnh, va m t lnh va ni): Chiu nay con cha ngh
ra nn nu mn cho c nh. M thch n mn g con nu ?
B Ngc: Nng th ny, nu mn g chua chua cho d n. m con chy
ra ch, mua con c Chp v nu riu. Thng Hi cng thch mn y.
Hoa: Vng , con cng va cht ngh ra mn y. M con mnh ng l
thn giao cch cm, m nh.
(Hoa bc ra ca, vi tay ly ci ): Con i lun cho kp m nh.
Hoa m ca, va lc Hi i lm v.
Hi (dng xe, va ci m bo him va hi Hoa): Em khng nu cm
m cn i u gi ny?
Hoa: Tri nng qu, m bo em ra ch mua con c Chp v nu riu. M
mn anh thch ng khng? ng l m chiu con trai nht nh (gi tay vo
yu chng).
Hi: c y, g ch c Chp nu riu v anh nu l nht. Em ln xe
anh a ra ch cho nhanh, phi i b.
57
Hoa: Hihi, ng l ng x number one. Gi ny m vn cn nng, thi

tin c em phi ln nh ly m.
Hi:
Th
cng
c,
Hoa ngi ln xe, m gic Hi n my.
ch
gn
m.
Hi: Va vut tc va ni: Nm nay nng k lc. i ra ng c no c

ny nhn c nh Ninja, bt kn t u n chn. C hm vo nh xe ca cng ty,
ch trng phng cng va ti, gt u nhn anh ci ci, vy m anh c nhn
ra u. n khi ch y ci khn che mt ra mi bit, phi gii thch mi ko li
b ngh l mnh tht l. M anh thy ph n cng gii y ch, che kn nh th
khng thy nng ?
Hoa: Nng ch , nhng khng che th nng thiu ht ln da chu
mng manh .
Hi: i m ln u, cha kp ci quai m quay li nhn v v ni: Anh
phi nhn k xem ln da chu hay T..r...u.. no?
Hoa: (v nh vo lng chng) Ci anh ny, lc no cng a c. m
bo chu nh, hng Vit Nam cht lng cao c y (va ni va ci).
Hi: Anh tru th thi, nhng ni tht thy phc ph n. n ng bn
anh i m thi m thy nng lm ri
B Ngc t trong nh bc ra, va i va gi vi: Ny ny, Hoa, ly m
i cho nng ch con.
Hoa: D tin con ang mang , m ch cng gn m m. Vi li ci
con mi mua, i th xe my xem n c chc nh b bn hng qung co l
Thi siu bn khng .
B Ngc: Khng c u con. i xe my s bt gi lm y, cm d
b tc ngc lm mt thng bng, ng ch khng phi a u. Con khng nh
hm trc xem Ti Vi, quay cnh c ngi b ng ngc ra pha sau v cm i
xe my . Hai a i cht, m vo nh ly ci m cho ci Hoa n che nng.
B Ngc quay vo nh, v i ra vi chic m vi a cho Hoa.
B Ngc: y, i tm ci m ca m. M cng mi mua y. M ny c
vnh con i va hp thi trang va che c nng.
Hoa: D, m cn thn qu, con cm n m.
Hi: Quay li nhn v: em i anh xem no, nht con du nh, c
m chm tng cht mt.
58
B Ngc: Thi c ri, hai a i nhanh nhanh ko ch n ng ca li

mt cng i xa mi mua c c.
Hi v Hoa: D.
Va lc bc Thi hng xm i ti.
Bc Thi: Hai v chng o nhau i ch y ?
B Hoa: D cho bc t trng, bc ra phng sm th ?
Hi v Hoa: Chu cho bc .
Bc Thi: Cho b, ti ra phng sm hm mi hm, ang chun b cho
k hoch tuyn truyn dp h ca phng mnh y b.
- Quay qua pha Hi v Hoa: 2 chu dng li cht bc ni ci ny.
Hi tt my: D.
Bc Thi: Ti tnh c i qua nn v tnh nhn v nghe c cu chuyn
ca nh mnh, bc gp y ny.
Hi v Hoa: D, c vic g vy Bc.
B Ngc: Bc T trng c gp g cho cc chu ?
Bc Thi: Khu ph nh mnh nm no cng c khen l khu ph vn
ha, t v sinh sch p n an ton trt t u lun dn u. Dp ny hng
ng ch trng An ton giao thng quc gia. Khu ph mnh ang ln chng
trnh cp nht kin thc giao thng n tng cng dn. M 2 chu c bit mnh
ang vi phm iu g khi tham gia giao thng khng?
Hi v Hoa:D?
Bc Thi: Vy bc ch ra cho nh:
Th nht, cc chu nh dng khi i xe my ng khng?
B Ngc: y, m nhc ng khng?
Bc Thi: Bc Ngc ni ng y, ni theo qui nh ca Lut th hai chu
vi phm iu 6 khon h Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11
nm 2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc
giao thng ng b v ng st.
B Ngc: Vy . Ti th ch ngh n khng an ton thi ch khng bit n
c qui nh trong lut c y.
Bc Thi: Vn cha ht u.
Hoa: D, chc l do chu cha i m bo him na ng khng bc.
Chu c ngh ch ngay gn y nn.
59
Bc Thi: Khng nn ch quan th chu . An ton cho bn thn cng

chnh l an ton chung ca cng ng. Chu bit chu lm cha ng l tt ri,
nn rt kinh nghim nh.
- M cn mt im vi phm na, bc 2 chu bit l g no?
Hi: D, mang , khng i ng m bo him.cn, cn g na ?
Bc Thi: (ci, a tay ch ln quay m ca Hi). y ny, cn ci quai
m chu qun cha ci na. y cng l im mi qui nh ti khon (i) iu 6
ca Ngh nh s 171 bc va ni n y. bc trch dn cho 2 chu bit
nh:
Theo qui nh ti iu 6 Ngh nh nh s 171/2013/N-CP ngy 13
thng 11 nm 2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh trong
lnh vc giao thng ng b v ng st. th x pht ngi iu khin, ngi
ngi trn xe m t, xe gn my (k c xe my in), cc loi xe tng t xe m
t v cc loi xe tng t xe gn my vi phm quy tc giao thng ng b nu
vi phm mt trong cc hnh vi vi phm sau y:
Khon h: Ngi ang iu khin xe s dng , in thoi di ng, thit
b m thanh, tr thit b tr thnh; ngi ngi trn xe s dng ;
Khon i: Ngi iu khin, ngi ngi trn xe khng i m bo him
cho ngi i m t, xe my hoc i m bo him cho ngi i m t, xe
my khng ci quai ng quy cch khi tham gia giao thng trn ng b;
B Ngc: Bc ng l T trng c khc, am tng cc qui nh ca
php lut.
Bc Thi: Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11 nm 2013 ca
Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc giao thng
ng b v ng st l vn bn php lut mi. Nhng qui nh ca Ngh
nh rt thit thc vi nhiu im mi. Khu ph mnh cng ang t chc thi
trc nghim v an ton giao thng y. B Ngc v 2 chu nh tham gia y
nh.
Hi v Hoa: D.
Bc Thi: ng ngh lut giao l nhng g ca chung chung x hi. Mi
cng dn khi tham gia giao thng u phi c hiu bit v tun th qui nh.
Nh vy, mi m bo an ton giao thng, gp phn xy dng Vn minh nc
nh. An ton khng bao gi l chuyn nh, phi p dng hng ngy, an ton t
nh ra ph, ng khng b Ngc, chu Hi, chu Hoa?
Hi v Hoa: D
60
Hoa: Chu s vo ly m bo him ngay .

Ci v ni vi Hi: Anh cng nh ng qun ci quai m y nh.
Hi: Anh nh ri.
Hi v Hoa:Chu cm n bc nhc chng chu v cho chng chu cp
nht nhng qui nh mi nht ca an ton giao thng . Chng chu s rt kinh
nghim ng nh li bc mi ni: Phi an ton t nh ra ph.
61
V. CU CHUYN PHP LUT V T TNG DN S, HN

NHN GIA NH
1. Cu chuyn php lut s 1: Quyn yu cu ta n ca ngi mt
nng lc hnh vi dn s
Trong mt gc nh, mt ngi n ng, thn hnh gy g ang ngi nhn
ra ngoi ca. Ngoi tri bt u c nhng ht ma bo hiu ma thu ti.
Nhn cn phng hiu qunh, vng hi ngi, ngi n ng li tip tc th di.
Anh Qun vn l k s ch to my lm vic cho mt doanh nghip ch to
nc ngoi. Cuc sng ca anh lc trc c mi ngi nh gi l hnh
phc v vin mn khi anh c mt cng vic lng cao, mt ngi v m ang
v mt cn nh kh khang trang trung tm thnh ph. Tuy nhin, sau mt v
ti nn giao thng b chn thng nng vng u khin kh nng nhn thc
ca anh b hn ch, i khi khng lm ch c hnh vi. Bc s chn on anh
mc bnh ri lon tm thn. Sau v tai nn, c tin cha bnh cho anh, ch
Phng v anh lm th tc bn cn nh v chng anh trung tm thnh ph
chuyn v sng cn nh c di qu m b m Phng li. c
quyn bn cn nh ny, ch Phng c n yu cu ta n ra quyt nh
tuyn b anh l ngi mt nng lc hnh vi dn s v c Ta n chp thun.
Vy l, t ch mt ngi k s c hc thc, a v trong x hi, anh tr
thnh mt k tha khng gip ch c g cho gia nh, ch c th quanh
qun nh. V anh tr thnh ngun lao ng chnh trong gia nh, phi tt t
chy ngc chy xui. Vn d lc trc, sau tai nn, anh ng l khng th
iu khin c hnh vi hay nhn thc c xung quanh nhng sau qu trnh
chy cha, bnh tnh cng c nhiu tin trin. Gi anh c th kim sot
c hnh vi v nhn thc c mi th xung quanh, tuy khng cn nhanh
nhn nh xa nhng nhng vic lt vt anh vn c th lm c. Bn thn anh
cng nhiu ln ni vi v mun c lm mt s cng vic n gin hoc m
hng bn nc nhng li b v can mt phn v s bnh anh ti pht v mt
phn do anh l ngi mt nng lc hnh vi dn s th khng th tham gia
bun bn c. ang ngi suy ngh cuc i mnh th l ht th bng c ting
gi ca:
- C ai nh khng?
Nghe ging quen quen, anh lin chy ra m ca th ra l Tun, thng bn
hi cp 3 ca anh, nay l mt lut s c ting trong thnh ph.
- Tun . Sao my bit tao y m n th.
62
Va ni, Qun va ra m ca.

- Tao phi hi mi mi tm c nh my y. Hi xa nh my tao i t
l ti, gi n nh my hi b mt cng y. Tun ci ni.
- Thi mi my vo chi.
Va vo trong nh, Tun lin hi:
- Th do ny bnh tnh ca my th no, tao thy trng my c v kh
hn trc y nh.
- cm n my, cng nhiu ri. Gi thnh thong tao mi b au u
thi.
- th th tt, m hm nay c mnh my nh thi .
- V tao i lm thm, chc phi tm ti mi v. Cng kh cho c y, gi
tao ra th ny nn c y ton phi vt v, lo ton. Tao thy mnh v dng qu
my .
- Sao my khng kim vic g m lm va bun, va gip c
cho v.
- Tao cng mun lm nhng m my cha bit thi. Tao b ta n tuyn
l ngi mt nng lc hnh vi dn s ri th cn lm n c g na.
- Tao thy my by gi cng n y ch, sao khng yu cu ta hy b
quyt nh y i.
- Th tao cng mun nhng v tao li s tao ti pht bnh nn khng chu
lm n yu cu.
- V my khng lm th my lm cng c m.
- Tao lm cng c . Tao b mt nng lc hnh vi dn s th sao lm
n c ch. Gi tao n ra ngoi mua c khi cn kh na l lm n ra
ta. My c ni a khng. Qun nghi ng hi li
- Th l my cha bit ri. Tao ch cho my xem. y nh theo iu 379
B lut t tng dn s nm 2015 quy nh: Khi ngi b Ta n tuyn b mt
nng lc hnh vi dn s, b hn ch nng lc hnh vi dn s hoc c kh khn
trong nhn thc, lm ch hnh vi khng cn trong tnh trng b tuyn b
th chnh ngi hoc ngi c quyn, li ch lin quan hoc c quan, t
chc hu quan c quyn yu cu Ta n ra quyt nh hy b quyt nh tuyn
b mt nng lc hnh vi dn s, b hn ch nng lc hnh vi dn s hoc c
kh khn trong nhn thc, lm ch hnh vi.
- Tht my. Qun mng r ni.
63
- Tao ni a my lm g. Nu ta n chp nhn yu cu ca my th ta

n s ra quyt nh hy b quyt nh tuyn b mt nng lc hnh vi dn s ca
my v my s tr thnh ngi bnh thng.
- Vy my gip tao v ny nh. Tao bit n my lm, t bn thn tao
cng thy tao khi bnh ri gi tao ch mun c tr thnh ngi bnh thng
cn n v tao thi.
- My c yn tr, c lut s tao y th cn lo g. Tun ci sng khoi
ni.
Vy l mnh vn cn c c hi lm li.
2. Cu chuyn php lut s 2: Bo m s v t ca ngi tin hnh
t tng
Anh Nam ang ngi c sch th bng c ting chung in thoi vang
ln. Va nhc my u dy bn kia vang ln ting ni:
- Nam y chu. C nhn ra ai y khng
- A d Nm, ging ca d lm sau chu khng nhn ra c. D mi ra
chi .
- d ra c cht vic. C rnh khng chu ra qun c ph, c nh cht
vic.
- Chu rnh c . a ch qun u chu n.
Sau khi nghe di Nm ni a ch, Nam lin ct sch, thay qun o v ly
xe i ngay. Va i, Nam va ngh chc c chuyn g quan trng d Nm mi
phi gi mnh ra qun nh y. n qun c ph thy d Nm ang ngi
mt gc khut trong qun, Nam lin i ti.
- D Nm, sao d li ngi ch ny lm chu tm mi khng thy d.
- Chu n ri y . Ngi xung y, d c vic mun nh chu y.
- Vic g m b mt th d.
- Chng l th ny, ln ny d ra y l do b ngi ta np n kin nn b
ta gi ra gii quyt. Chu cng bit l v chng d c mt mnh t trn
ny va mi bn cho ngi ta. Mnh t ny v chng d t xa nhng cha
c s . N l do b m chng d cho v chng d nhng gi em chng ch
va bn nc ngoi v i chia phn li mnh t y nn lm n khi
kin ra ta khin v chng di khng lm c s . Gi bn mua i tr li
nh ly li tin nhng tin bn nh v chng d dng lo ht cho vic
64
hc ca my a nh d mt ri. Nghe ni, n kin c gi ti ta ch chu

lm thm phn nn d mi n y nh chu gip d.
- D mun chu gip th no. Nam hi li
- Th l chu gip d khi no x v ny, chu c gng x gip d sao cho
c li nht cho d l c.
- Chu ni tht vi d ch d nh vic ny chu tht s khng gip c
u. Nam trn tnh
- My ng l. My khng nh hi nh d chiu my bit bao nhiu m
gi d nh c t vic m cng khng c . D c bo my x sai, x oan u
ch l gip d phn x cng bng v ny cho d. Vic mua bn ca d l hon
ton hp php, mnh t y vn l ca v chng d gi t nhin c ngi n
i lm nh hng n gia nh d th my phi bo v ch. Di Nm tc gin
ni
- D hiu lm chu ri. chu y l chu mun x v ny cng khng
c y ch.
- Lm sao m khng c my chng phi l thm phn hay sao?
- Chu l thm phn nhng vi v ny th chu khng c php x.
Lut quy nh th d .
- Lut no quy nh th.
- Theo khon 1 iu 53 B lut t tng dn s th thm phn phi t chi
tin hnh t tng hoc bi thay i trong trng hp h ng thi l ngi thn
thch ca ng s. D l b n ca v ny, chu li l chu ca d th theo lut
chu phi t chi khng c xt x v ny. D chu c khng t chi th phi
bn kia cng s c quyn yu cu thay i thm phn theo khon 14 iu 70
B lut t tng dn s nm 2015 khi chu cng khng lm c g.
- Th , vy m d khng bit y. nu my khng gip c th my
nh my ng thm phn trong y gip d nh.
- D i nu chu nh th khi h cng thuc trng hp nh chu phi
t chi tin hnh t tng hoc b thay i, d .
- Sao li ging my, d c quan h thn thch g vi h u.
- Khi chu nh th h c th thuc trng hp quy nh ti khon 3 iu
52 B lut t tng dn s nm 2015 l c cn c r rng cho rng h c th
khng v t trong khi lm nhim v. Khi , chuyn chu gip li ha d d .
- Sao m rc ri th. Th th ln ny my khng gip c g cho d .
65
- Sao li khng gip c g. Tuy chu khng th tham gia xt x v ny

nhng chu c th tham gia t tng vi t cch l ngi bo v quyn v li ch
hp hp cho d ny hoc chu c th t vn cho d khi ra ta ny. D c a h
s y chu xem gip cho.
- th th cn c. C tng c ng chu lm ta n m chng nh
c g ch.
- Th xt x phi v t, khch quan m d. Nam ci tr li.
3. Cu chuyn php lut s 3: Em phi l ngi quyt nh tng
lai
Seo Pho mt c thiu n sn cc 14 tui, nh bao c gi khc
Qu H, Lai Chu. Mc d, ang tui c n trng nhng c l vi vng
ni ni y, vic nh i lm cn quan trng hn khi kinh t cn kh kh
khn. Seo Pho vn c i hc trng, tuy nhin bui c bui khng.
Seo Pho sng trong gia nh c 8 ngi: b m v 06 ngi con. Seo Pho
l con th 2 trong gia nh. B m Sep Pho ly nhau t kh sm, khi h cng
ch trc tui Seo Pho by gi. Vic lp gia nh sm khng phi l chuyn him
vng min ni Lai Chu ny.
Gia nh Seo Pho l mt trong nhng h ngho ti a phng. Kinh t
gia nh ch yu ph thuc vo nng, ry nn cng khng th c ci n ci
mc cho 08 ngi cho gia nh. Do , Seo Pho v cc anh ch em cng u
phi i kim tin t rt sm.
Seo Pho l mt c gi xinh p, phng phao v khe mnh.V vy, c
thng vo rng tm cc loi lan, ong rng c th em bn nhng ngy ch
phin. Cng vic ny c din ra u n trong nhiu nm. Ln no, cui tun
cng l ngy vui mng nht ca Seo Pho. Sng sm, Seo Pho ro b ti ch
kp ch phin, ti chiu li v nh.
Cng vic ny cng ch mua n v ru v cho b c. V th,
kinh t gia nh cng khng kh ln c.
D khng c i hc u, nhng i vi Seo Pho, mi ngy n trng
l mt ngy ho hng v mong i ca c. Vic c hc nhng iu mi,
c gp bn b v nht l c ni chuyn vi thy c. Trong , Seo Pho rt
thn thit v hay ni chuyn vi c Tho vn l mt c gio min xui ln.
Ri mt thi gian, c gio Tho khng thy Seo Pho ti trng na. Vi
trch nhim ca ngi gio vin, li rt yu qu Seo Pho, v vy, mc d, nh
Seo Pho cch trng kh xa. Tuy nhin, c vn quyt nh s ti nh Seo Pho.
66
Nh Seo Pho nm trn mt ngn i ring bit, ni m rung la to

thnh nhng bc thang tuyt p. Ti nh, c Tho gp b m Seo Pho m
khng thy Seo Pho u.
Sau mt hi hi thm, c bit Seo Pho ang vo rng kim mang
ra ch bn. V c cng bt ng khi bit, tun sau Seo Pho s c g cho mt
chng trai 15 tui thn bn. Seo Pho khng c i hc na.
Vic ly chng sm ni y khng phi l him, tuy nhin, c Tho
cng rt bt ng v tic cho mt c hc tr thng minh, sng d nh vy. C
quyt tm thuyt phc b m Seo Pho.
C ni: B Seo Pho , ngy nay vic kt hn sm nh vy l khng nn
u. Nu lp gia nh sm nh th, cuc sng s rt kh khn. Kinh t gia nh
cng khng kh ln c. Ngoi ra, Seo Pho l mt c b thng minh, hc rt
tt. Nu em c hc hnh y , em s thnh t v kim c nhiu tin
cho gia nh
C ni thm:
Ngoi ra, vic lp gia nh tui ca em by gi l vi phm php
lut . Lut Hn nhn gia nh cng quy nh v tui ti thiu lp gia
nh l nam phi t 18 tui tr ln, n phi t 20 tui tr ln. tui
, cc em mi chn chn. Bc !
B Seo Pho qut to:
- C gio da b Seo Pho . N n tui ly chng ta, nn phi ly
thi.
N ly chng, ti mi c ci n ci mc ch. Chng Seo Pho ha cho
ti tin ri
C ng ngn cn ti nha. C c cho ti tin u, c cho con ti n u
Ni xong B Seo Pho cn ni nhng iu khng hay ho v mun c
Tho ra v.
C Tho bit rt kh c th thuyt ph b Seo Pho trong trnh trng
ng ang ung ru nh vy. C ra v vi quyt tm s tr li vo ngy mai.
Vi vic phi thuyt phc b m Seo Pho hiu c vic kt hn trc
tui l sai, l khng ng quy nh ca php lut tht s l rt kh khn v gian
nan. C Tho nh mt ngi m c l c bit h s gip c. Ngi y l, A
Nng mt c gi trc y cng gp phi iu tng t nh Seo Pho by
gi. Gia nh kh khn, b m A Nng cng p c phi ly mt ngi
chng bng tui c lc c 13 tui. Tuy nhin, v c cc c gio trng v
67
cc anh cn b gii thch, thuyt phc nn b m c khng p buc c na.

V hin nay, A Nng l cn b t php ca a phng, mt ngi lun dn
u trong phong tro bo v ph n v tr em.
Sng ngy hm sau, c Tho v A Nng li ti nh Seo Pho mt ln
na. Ln ny, c Tho gp c Seo Pho ang trn ng chun b i rng.
Hai c tr tm s sut on ng tr v nh. Seo Pho ni:
- C gio i! Em mun ti trng tip. Em rt mun i hc. Nhng em
phi ly chng ri. Em phi lo cho gia nh em m
- C Tho hi: Em c bit chng em l ai khng? Em gp bao gi
cha vy?
- Seo Pho p li: Cha u! B Seo pho gp thi. Nhng b Seo Pho
ni, ly ngi , nh em s c nhiu tin, nhiu la !
- C Tho bit ci h tc ny, nhng khng ng by gi n vn cn
din ra nhiu nh vy. C ni: Em bit l vic ly chng sm nh th ny l
khng nn khng? l khng ng khng? V li, em c mun khng?
Seo Pho ch lc u v bc i. C 3 ngi i v nh Seo Pho. Lc ny,
B Seo Pho ang trc nh nhn thy c gio v Seo Pho lin ni to: Sao
C gio li khng cho Seo Pho i rng. Khng i ly g m n y
C Tho lin ni: Hm nay, c gio ti y thm gia nh. Ngoi ra,
c A Nng trn huyn cng xung na ny. B Seo Pho hy nghe chng ti
ni nha
C gio v A Nng lin tc phn tch v thuyt phc b m Seo Pho v
vn to hn s gy nhng iu khng tt nh th no.
- A Nng ni bng s tm huyt ca ngi cn b : B Seo Pho ,
trc y b m Seo Pho lp gia nh sm, c phi do b m sp xp ng
khng. Bc c thy khng, d lp gia nh sm, gia nh vn ngho kh, kinh
t khng kh ln c. Vic to hn thc s s khin cuc sng v chng kh
khn lm bc . Ngoi ra, vic to hn l vi phm php lut, l khng ng
u.
- C Tho ni thm: Nu Seo Pho i ly chng sm, khng c hc
hnh, khng c ci ch th khng c kin thc kim tin u bc . Bc thy
khng, do c hc y m gi y A Nng c kinh t kh gi, thot
ngho c y bc. Nu Seo Pho c i hc. Chu tin chc rng Seo Pho s
kim tin v cho gia nh bc . Lc no tui v kin thc, lc Seo
Pho lp gia nh cha mun u bc
68
C Tho v A Nng ra sc thuyt phc gia nh Seo Pho, bng tnh cm

cng nh bng cc quy nh ca php lut. Vi rt nhiu dn chng t nhng
con ngi trc gp hon cnh nh Seo Pho by gi. Nhng ngi nh
s hiu bit php lut, nh s chp hnh theo ng quy nh, c hc ci ch
m by gi u thnh t v kh gi c.
Vi s tnh cm v chn thnh, dn dn b Seo Pho cng nhn ra c
ci sai ca vic to hn v vic mnh p Seo Pho ly chng. B Seo Pho cng
thy rng, nu c hc ci ch th s c th thot ngho, c ci n ci mc hn
by gi.
B Seo Pho ni bng mt s bit n: Cm n 2 c! Ti ng ci bng ti
lm ri. Ti bit ti sai, ti nhn ra ri! Seo Pho khng nn ly chng sm nh
th ny;
Seo Pho cn phi i hc, phi c n trng. Gia nh ti phi thc
hin ng cc quy nh ca php lut ch. Phi khng?
Cu ni ca b Seo Pho lm gng mt ca c Tho v A Nng n
nhng n ci rng r. c bit l s hnh phc trn gng mt ca Seo
Pho.
C Tho nm tay Seo Pho v ni: Em phi n trng nh! Em phi
hc cho tt nh. C tin em s thnh cng. Em s l ngi quyt nh tng
lai ca chnh em.
Hai c tr m nhau hnh phc v cng nhau cm n A Nng cho gia
nh Seo Pho hiu c ci sai, ci khng tt.
Seo Pho ni: Em s tr thnh ngi cn b nh A Nng nh!
69
VI. CU CHUYN PHP LUT V MI TRNG

1. Cu chuyn php lut s 1: Tr v
H Ni n anh v vi cn ma xi x - cng nh ngy anh i vy. C
nh mnh l a con b ht hi ca m t ny vy Bnh thm ngh. gn
15 nm k t ngy xa qu hng Vit Nam sang x ngi lp nghip vi hoi
bo ln, gi Bnh l mt doanh nhn thnh t c ting trn thng trng.
Anh v Vit Nam ln ny thc hin d nh c p t lu.
i ng 03 chin hu chun b c hoa, bng rn, biu ng n
anh sn bay, rn rng c mt gc phng ch. C nhm m vai b c xong
cng nhau i ra t v thng cn nh ca Bnh mt qun Trung tm thnh
ph.
3 ngi bn cng nhau chun b trc mt ba tic nho nh mng
Bnh tr v ti nh anh.
Hm nay l ngy trng i ca anh em chng ta, m nay xc nh khng
say khng v, say cng khng v! No, chng ta cng nng ly! Nam dng dc.
Z !!!
Ting ni ci rm r xen ln ting cng ly lch cch. H l nhng ngi
bn ch ct bn nhau t thu hn vi, cho n gi l nhng ngi n ng
chn chn thnh t. Mi ngi mt ch hng: Nam-Lut s, Hi-Bc s,
Qun-K s, Bnh-Doanh nhn.
- Ny ng bn, t ny v tnh chuyn ci v i thi, nh! Qun v vai
Bnh.
- Ln ny v ti tnh s hn Vit Nam, khng i na! Bnh ni.
- hn!?! Nam, Hi, Qun ng thanh, c ba cng nhn Bnh ch i.
- ng th, ln ny ti v cng l trin khai xy dng Nh my sn
xut bia, ru, nc gii kht. Hin ti mi vic ang tin trin tt v theo
ng tin . Sp ti cn cc ng gip nhiu y!
- l ngnh kh nhy cm bn ! Nam th hin ngay bnh ngh
nghip.
- Ung bia ru vo li xe khng cn thn l ti li nhiu vic lm y
ng! Hi khng km.
- Ti xung phong ng gp c s h tng, thit k ton b nh my cho
ng ch! Qun ho hng.
70
- Cm n cc ng, ng Nam lut s cho ti hi hin ti nu ti mun m

nh my sn xut bia ru nc gii kht nh vy cn ch nhng iu g?
Bnh hi.
- Vn cht lng sn phm, uy tn ca doanh nghip ti khng cp
nh v chc chn ng bn c k hoch ring. y ti ch ni n phn
lin quan n mi trng. D dng nhn thy y s l mt c s c nh hng
rt ln n mi trng xung quan sau khi i vo hot ng, c th l mi
trng nc. Vy ng c k hoch chi tit v x l h thng nc thi ca
c s cha? Nam nghim trng.
- ng Qun ka, ng c t dng v ri y! Bnh nhn Qun vi nh
mt sng lp lnh.
- Oke ti s ph trch phn vic y cho ng. V mt k thut ng c yn
tm. Lo Nam cho ti bit thm Lut quy nh c th nh th no v h thng
x l nc thi ca nh my sn xut? Qun ni.
- y nh, ti vo hn trang Th vin php lut, cho ng thy Lut Bo
v mi trng 2014 quy nh chung v qun l nc thi ti iu 99 nh sau:
1. Nc thi phi c thu gom, x l bo m quy chun k thut mi
trng. 2. Nc thi c yu t nguy hi vt ngng quy nh phi c qun
l theo quy nh v cht thi nguy hi. iu ny c hng dn chi tit ti
iu 36 Ngh nh 38/2015/N-CP ngy 24/4/2015 ca Chnh ph v qun l
cht thi v ph liu, c th: Nguyn tc chung qun l nc thi: 1. Nc
thi phi c qun l thng qua cc hot ng gim thiu, ti s dng, thu
gom, x l t quy chun k thut mi trng; 2. Vic x nc thi phi c
qun l kt hp c theo a gii hnh chnh v theo lu vc; 3. T chc, c
nhn pht sinh nc thi phi np ph, gi dch v x l nc thi theo quy
nh ca php lut; 4. Khuyn khch cc hot ng nhm gim thiu, ti s
dng nc thi.
- My quy nh y chung qu, ng ni chi tit hn xem no! Bnh bo.
- Mnh cn nm c nguyn tc chung hiu r v tinh thn php lut
! Nam p. C th hn cho ng y: iu 101 Lut bo v mi trng nm
2015 quy nh chung v H thng x l nc thi: 1. i tng sau phi c
h thng x l nc thi: a) Khu sn xut, kinh doanh, dch v tp trung; b)
Khu, cm cng nghip lng ngh; c) C s sn xut, kinh doanh, dch v
khng lin thng vi h thng x l nc thi tp trung. 2. H thng x l nc
thi phi bo m cc yu cu sau: a) C quy trnh cng ngh ph hp vi loi
hnh nc thi cn x l; b) cng sut x l nc thi ph hp vi khi
71
lng nc thi pht sinh; c) X l nc thi t quy chun k thut mi

trng; d) Ca x nc thi vo h thng tiu thot phi t v tr thun li
cho vic kim tra, gim st; ) Phi c vn hnh thng xuyn. Ngoi ra,
lo Bnh l ch nn c ngha v thc hin quan trc nh k nc thi trc
v sau khi x l. S liu quan trc c lu gi lm cn c kim tra hot
ng ca h thng x l nc thi.
- Phc tp nh! Nhng cng ng thi, qu trnh sn xut nh my chc
chn s thi ra lng ln nc thi, cn thit phi c x l trc khi x ra
mi trng. Th nu vi phm cc quy nh v bo v mi trng nc b x l
nh th no? Bnh tip tc.
- Vic x l ty thuc vo tnh cht v mc vi phm. Nu nh th pht
vi phm hnh chnh cnh co hoc pht tin theo Ngh nh 179/2013/N-CP
ngy 14/11/2013 ca Chnh ph quy nh v x pht vi phm hnh chnh trong
lnh vc bo v mi trng, nng hn th x pht theo B lut hnh s nm
2015 ng. Nu cn ti s a cho cc vn bn m ngm cu nh! Nam
bo. Ny gi ti thy ng Hi c ngi im kia ka. Vic chnh hm nay ca
chng ta l cho mng lo Bnh v m. No anh em, cng ly!
- No, Z!!!
Nhng ngi bn li tip tc cuc vui, c th c m nay cng khng ht
tm s. H Ni vn ang ma, v c d bo cn ma thm vi ngy
na.
2. Cu chuyn php lut s 2: Chuyn Xm 2
My thng nay, ngi dn trong xm 2, thn 5, x Hi H thng xuyn
phi chu ng mi hi thi bc ln t pha on cng chy sau nh anh Ti,
mt h dn trong xm. S l anh Ti tn dng khu t ngay st nh mnh xy
mt l m ln, chuyn i thu mua ln cc x, m v m ri cung cp tht ln
cho cc ch trong huyn. Chuyn s chng c g nu nh khng c vic c 3,4
gi sng, ngi dn trong thn git mnh tnh gic v nhng m thanh r ln
rng rn t nhng con ln sp b kt liu, thm vo , vic git m khng
c quy trnh bi bn, khng c x l k cng, nn cht thi t vic git m c
theo ngun nc m tri thng xung cng. Ngy ma cn , ch n khi
nng ln, khng khi ngt ngt, hi thi bao trm c khu vc thn 2.
Vi nhng h khc trong thn, hai h nh anh Thnh, ch Nga phi gnh
chu hu qu nng n nht, do st hai bn l m nh anh Ti. Nht l c Yu,
b anh Thnh, c nm nay 90 tui, my thng nay, m no c cng mt
72
ng v ting t t, t t pht ra t nhng chung ln nh anh Ti, ngi gi

ng kh, c c m thanh l l c khng th ng c na, sc kho cng
ngy cng c chiu hng i xung. Khng th chu ng c thm, anh
Thnh ch ng sang nh ch Nga bn hng tm gii php.
- Ch Nga c nh khng y?
Nghe ting gi ngoi ca, ch Nga ang li hi nu cm di bp, tt t
chy ln: i, ch Thnh, ch sang nh ti c vic g y?
- Xin ch cho ti my pht thi. Chuyn nh anh Ti ch bit ri y, nh
ti khng th chu ng c tnh trng nhim ny thm na, ngi gi tr
con u m ht c ri, khng yu cu nh anh Ti c gii php x l th sm
mun hai nh chng ta v c ngi dn trong xm 2 ny u khng th sinh
sng yn n c tip u ch ah.
Nghe ging iu bc xc v y lo lng ca anh Thnh, ch Nga nhanh
chng hiu ra s vic. Cng ging nh nh anh Thnh, my thng nay, c nh
ch cng sng trong tnh trng sng d, cht d. m thanh, ting n ri mi
nhim nng nc khin ch phi quyt nh a m chng v qu tm thi
ngh ngi t ngy. B Na, con ch b d ng vi mi hi nhim t khu cng
nh anh Ti my ngy nay cng ang nm li b. Bit vy, nhng ngi va chm
hng xm li s nh hng n cng vic lm n ca v chng anh Ti nn ch
quyt nh im lng. Chng i xa, mt mnh m ng mi vic nh, nh
u ny sinh chuyn li thnh ra phin phc, thi th c chu ng, ch tng
tc li ngh vy. Nhng va ri, nghe anh Thnh ni, ch Nga xem chng li
c phn vn. Ch m chiu suy ngh mt lc ri quay li hi anh Thnh:
- Theo ch, gi ch em mnh phi lm g?
Dng nh c k hoch t trc, ngay lp tc, anh Thnh tr li:
- Em nh th ny, ti mai ch em mnh s cng bc An, trng thn sang
nh anh Ti trc tip ni chuyn ba mt mt li v vn ny. By lu nay,
mi ngi trong xm ai cng u kh chu, nhng cng nh ch, u ngi ngn
ni ra, nay chng ta c im lng mi th s vic khng th c gii quyt m
v chng anh Ti c khi cn khng bit vic ny. Ch ng th mai i cng
vi em.
- c ti ngy mai, ch i cng vi ch. Ch Nga tr li, khun mt y
v quyt on.
ng theo k hoch, 8h ti hm sau, anh Thnh, ch Nga cng bc An,
trng thn sang nh v chng anh Ti ni chuyn. Va bc n sn nh anh
73
Ti, thy xe thu mua ch ln ra vo tp np, chun b git m vo sng sm

hm sau. Anh Ti, tay lm lm chic in thoi, ch o tho thun gi c mua
bn, ra chiu rt bn rn. Va thy 3 ngi bc An, anh Thnh, ch Nga xut
hin, anh hn h:
- Cho bc An, anh Thnh, ch Nha, hm nay c vic g m 3 ngi sang
nh ti y, c phi mun i thm l m khng. Bo co vi Bc An ch, l m
nh chu by gi thuc hng ln gn nht huyn, g ch nui c c nh bc
ah.
Bc An ci, chm ri ni: Th th mng cho nh anh qu, nhng cng v
l m ny, chng ti c chuyn mun sang ni vi anh y.
- C vic g bc c t t ni, mi bc vi anh ch vo trong nh . Ni
dt li, anh Ti ra hiu cho m ngi lm tm ngng vic chun b git m,
ri a khch vo nha.
Va ung xong chn tr, bc An cp lun: Anh Ti, by lu nay, ngi
dn trong xm rt bc xc chuyn l m nh anh gy nhiu ting n o, lm
nh hng n sinh hot ca ngi dn trong khu, gy nhim, mi hi thi
rt kh chu nht l nh anh Thnh v ch Nga y. Xm ta by lu nay c
truyn thng on kt, mi ngi ngi va chm, khng mun nh hng n
vic lm n ca nh anh nn ngi ln ting nhng n gi th khng th im lng
c na v sc kho ca mi ngi b nh hng rt nhiu. Anh Ti mi
bn lm n khng bit c bit chuyn ny hay khng?
Anh Ti chm ch lng nghe bc An ni, anh ngm ngh 1 lc ri tr li:
- ng l nh chu khng n iu tht, quanh nm, sut thng,
ngy ngy ch bit n vic git m, cng khng n iu m bc ni,
khng bit rng li gy ra phin phc cho b con nh vy.
- Khng l ng ri, m ti sao li phi ch, n nh ai, nh y
rng, mi ngi thy gia nh chng ti lm n khm kh nn mun gy
chuyn phi khng. Ln n ht th c ic tai ai u, mi hi thi th cng c
cht ai u. Anh Ti cha ni, dt li, ch Ti u xut hin, ming cong ln,
xa xi.
Khng th chp nhn c thi c ch Ti, anh Thnh bt dy, v mt
y tc gin, qut ln: Ch ni nh vy m c ah, ch ch bit vic nh ch,
c bit cuc sng ca nhng ngi xung quanh nh chng ti b nh hng th
no khng? Mi trng sng ny l ca ring nh ch ah, ch th ng cnh ci
cng nh ch xem, c ng ni y 1 pht khng?
74
Nghe anh Thnh ni, ch Ti ti mt, khng ni tip ln li. Lc ny,

chu Thoa, con anh ch Ti va lc i hc thm v, chng kin cu chuyn ca
mi ngi, Thoa b cp xung gh, chy li v pha b m v ni:
- Cc bc, cc c ch ni ng y b m ah, nh mnh ang gy
nhim, n con cng sp khng chu ng ni na ri, b m phi c gii php
x l i.
Chng kin thi ca mi ngi, lc ny bc An mi kt lun:
- Bo v mi trng sng l trch nhim chung ca tt c mi ngi.
Hm nay, chng ti sang y, ni chuyn rt nh nhng, nu anh ch khng c
bin php x l, chng ti s bo co ln chnh quyn. Tuy nhin, ti ngh chc
anh ch Ti nhn thc c vn nn ti v mi ngi hi vng anh ch s
sm c cch gii quyt dt im tnh trng nhim ny.
Anh Ti: Vng, v chng chu bit ri, bc v mi ngi c yn tm.
Chu xin ha s nhanh chng gii quyt tnh trng ny.
Chu Thoa: Hoan h b, hoan h b.
3. Cu chuyn php lut s 3: Mi gia nh u phi bo v mi
trng
Vo mt bui sng, ng Quang ang ngi c bo th nghe thy ting
gi.
ng Quang i, ng c nh khng y?
Nghe thy ting gi, ng Quang lin tha: C, Ai y?
Ti, Minh y, ng rnh khng? Cng ti sang nh ng Ban lm chn tr,
chi vi vn c i. ng Ban va gi.
ng Quang lin p:, ti rnh. i ti lt, ti kha ca. Sau khi kha
ca xong, ng Quang lin cng ng bn gi sang nh ng Ban, trn ng i
ng Quang thy nc mng bc mi hi thi nng nc. Lin ln ting:
ng Minh ny, ng thy do ny mng quanh y bc ln mi hi thi
th khng bit, nht l hm no i vo tri nng nng, kh chu kinh khng.
Khng bit nh no thi cht thi ra thng mng th ny. nhim qu!
ng Minh ni tip: Nh ti hm no cng phi bt kn ca s, ca thng
gi m khng gim c mi, kinh khng lm.
ng Quang tip li bn: ng l c mi tht, Nh no m thiu trch
nhim th khng bit.
Hai ng bn gi ang ni chuyn rt say sa th b ct li:
75
Gm, hai ng i u m lu th? Lm tr ti pha ngui ht c ri ng

Ban va ni va m cng cho hai ng bn ca mnh vo.
Khng hai ng bn ca mnh ln ting tr li, ng Ban lin ni lun:
Hai ng mau vo nhanh, ti c chuyn ny mun ni vi hai ng.
Khng ni g c ba ng lin i vo nh. Vo n nh, va rt tr, ng
Ban Va ni:
Nh ti nui ln th cc ng bit ri, cn thng na l nh ti xut la ln
ny.
Ti d nh u t thm 1 khu nui ln na cc ng xem th no ti lm
th c dc khng?
Nghe thy vy ng Minh lin hi: ng Ban ny, vic nh ng nui ln th
c khu u bit, nhng ti mun hi ng l do ny ti thy ci mng gn nh
bc mi hi thi, c phi nh ng x trc tip nc thi vo mng khng vy?
ng Ban nghe thy vy lin ni:
i do, nc chy ra mng lm gi c phn gio g u. Chng qua l
nng nng qu th nh ti hay tm cho n ln thi, cn phn nh ti ht
xung ao c ht, c u m thi ra mng.
ng Quang nghe vy lin ln ting
khu ny, c mi nh ng nui ln n, li u ngun, m khng xy
dng h thng x l nc thi th gy nhim cho c khu..
ng lc B Ban va nh trong bc ra, nghe thy vy lin ni:
hay, ng ng c vu oan gio ho, tt c nh khu ny u x nc
thi vo con mng, c phi mi nh ti u.
Thy b Ban nng ny tr li, ng Minh vi ni:
B Ban g m nng tnh th, chng ti ch gp thi m. Ti thy mi
nh khu ny ch thi nc thi sinh hot, cn nh ch th khc. M ti ngh,
vic ny khng nhng nh hng n mi trng, sc khe ca mi ngi m
cn vi phm php lut na y.
ng Ban nghe thy vy lin ni:
Chn nui l quyn ca mi ngi sao ng li bo l vi pham php lut.
ng Minh tip li:
Ti khng bo nh ng chn nui l vi phm php lut, m l hnh vi x
nc thi lm nhim mi trng mi l hnh vi vi phm php lut.
Thy vy b Ban ht hong ln ting:
76
Nu th th nh ti khng c tip tc chn nui na

ng Quang tip li:
Khng, nh ng b c tip tc chn nui, Nh nc khuyn khch ngi
nng dn bit lm kinh t gia nh nng cao i sng v to mi iu kin
mi gia nh pht trin sn xut, tng thu nhp, n nh cuc sng.
Tuy nhin, sn xut kinh doanh phi tun theo quy nh ca php lut.
Lc ny chng ti c i qua con mng thy nc en ngm, bc mi, cn
nc chy t chng ln nh bc ra th en c, si bt. Theo quy nh ca php
lut v bo v mi trng th nh ng b vi phm ri y.
ng Quang tip tc ni: theo quy nh ca Lut bo v mi trng nm
2014 th vic thi cht thi cha c x l t quy chun k thut mi trng;
cc cht c, cht phng x v cht nguy hi khc vo t, ngun nc v
khng kh l mt trong nhng hnh vi b php lut nghim cm
B Ban ru r ni: C c quy nh khng c cho nc thi chy ra
mng cng cng ? Th th nh ti bit thot nc i u?
ng Quang tip li: Khng phi th, nh ng b vn c php thi nc
vo mng, nhng trc khi cho nc thi chy ra mng th nh ng b phi
x l nc thi ht bn thu, c hi v phi t tiu chun mi trng. Nh
th mi khng gy nguy hi cho mi trng, m bo cho cuc sng cho khu
dn c ca chng ta c trong lnh, sch s. ng thi Khu chn nui tp
trung phi c phng n bo v mi trng v p ng nhn yu cu sau: Bo
m v sinh mi trng i vi khu dn c; Thu gom, x l nc thi, cht thi
rn theo quy nh v qun l cht thi; Chung, tri phi c v sinh nh k;
bo m phng nga, ng ph dch bnh; Xc vt nui b cht do dch bnh
phi c qun l theo quy nh v qun l cht thi nguy hi v v sinh phng
bnh. (khon 3 iu 69 Lut Bo v mi trng 2014)
Nghe thy vy, ng Ban trm t suy ngh mt lc ri ni: Th hai ng
xem gi nh ti phi lm th no khng vi phm php lut, nc thi by
gi khng thi ra mng th ra u?
ng Minh va nhp 1 ngm tr va ni: Nh ng by gi phi xy dng
h thng x l cht thi ch cn phi lm g na, c h thng ny nh ng s
hn ch vic x thi trc tip ra mng, khng gy nhim mi trng na.
B Ban lin ni: Chng ti c bit ci h thng x l cht thi n nh
th no u? Bc Minh lm trong ngnh t vn gip chng ti i.
ng Minh lin ni , hin nay c nhiu cng ngh x l nhim mi
77
trng trong chn nui, nh l xy dng hm biogas hoc xy b cha cht thi
v phn bng ch phm sinh hc EM, bng vi bt hoc thuc st trng
trong vic xy hm biogas x l cht thi t chn nui l bin php mang
li hiu qu ln v n cn tn dng c ngun cht t cho sinh hot.
B Ban: Tc l un nu c h?
ng Minh: un nu c ch, nh un gas bnh thng m li khng
mt tin mua gas ng b thy c li khng.
Nghe thy vy v chng ng Ban nh m c trong bng, lin hng ng:
Th th ngy mai, v chng ti s gi th n xy dng h thng hm biogas,
va x l c cht thi khng gy nhim mi trng li va un nu c,
tin c i ng. Cm n hai ng t vn v hng dn cho v chng ti.
78
VI. CU CHUYN PHP LUT V T TNG HNH CHNH

My ngy cui nm mi ngi trong c quan tt bt, mi mit x l nt
nhng cng vic cn st li trong nm thnh thi v ngh tt vi gia nh.
Ring Linh vn ngi thu lu mt mnh trong phng, u c nng trch. C b m
nh bi quyt nh k lut buc thi vic mi va nhn c cch y t pht.
Cuc sng i khi tht ph phng. Mi ngy no cm tm bng i hc ra
trng vi bit bao hoi bo, Linh vui bit bao khi trng tuyn v c nhn
vo lm vic ti mt c quan nh nc m c hng ao c. Trong khi nhiu bn
b chn li i ring, nhiu ngi lm doanh nghip t nhn vi ti tin rng
rnh th Linh quyt tm i theo con ng cng chc vi thu nhp ba cc,
ba ng, c tng cuc i s i p t t vi ngi c c m. No ng
C ting ci xe bm bim bim ngoi cng c quan. Dng, chng Linh,
mt lut s tp s y nng n v vui tnh ang i. n Linh bng mt n
ci nh thng l, Dng khng du ni s lo lng khi thy m Linh nht
nha:
- Sao th em? C vic g m em phi khc? Bnh tnh ni cho anh xem
no?
Khng ghm c cm xc, Linh a ln nc n. Dng chp nhanh ly
quyt nh k lut buc thi vic trn tay Linh c lt qua:
- Ci g th ny? Lm sao c th nh th c? Dng khng tin vo
mt mnh.
Bt cht nhn ra c ngi i ng nhn mnh, Linh c gt nc mt, p
mt vo lng Dng, c gic nh:
- Mnh v thi anh, c g v nh em ni chuyn.
Hai v chng tr o nhau trn chic Honda Future. Bng ti nhanh
chng p xung, ph y con ph. Tng ln gi lnh lo qut qua mt Linh, r
rng l mt ngy bun.
Sng ch nht, Linh tnh dy v thy Dng li hi bp. Anh thng v
mt mi, ang mang thai a con u lng li phi i mt vi nhiu chuyn
chng lnh trong t ngy qua, nn c lm v vui:
- Mn sng sn sng tha qu c, nh rng ra mt i no k hu
ny c dim phc phc v!
Linh ci. Sut my hm nghe phong phanh v quyt nh k lut, c
ng ngi khng yn nhng vn c gi kn khng ni vi chng. Ch l c
79
khng mun mt anh chng ci ni sut ngy nh Dng phi lo lng, phi
bun. Nhng ri ci g n c n. K t khi ng sp mi chuyn v, mi th
c quan u tr nn o ln. Hai ng nghip ca Linh chuyn sang c quan
khc v khng hp sp mi, ring Linh quyt bm tr d c cng l ci gai
trong mt sp. nhiu ln hp c quan, Linh thn thn ch ra nhng sai phm
v bt hp l trong qun l ti chnh m sp mi thc hin. Lu dn thnh th
on. Quyt nh k lut buc thi vic i vi Linh c nhanh chng a ra,
bt chp cn c buc thi vic l vi phm mc c bit nghim trng k
lut lao ng cha r rng. Sut my nm nay Linh lun hon thnh tt cng
vic c giao. Trong thi gian va ri, sp trng c tnh t Linh vo tnh
th kh khn, giao nhng cng vic nng nhc, kh khn, c tnh to sc p
kim c k lut. Cuc hp kim im hnh vi b coi l vi phm ca Linh cng
c t chc ht sc s si, Linh kim im v gii trnh hu ht co buc
nhng sp trng vn b ngoi tai, quyt nh k lut c ban hnh y khin
cng v mang tnh c nhn. Cha k cuc hp kim im li khng thnh
phn tham d theo Lut cn b cng chc, trong khi Linh thng bo l c ang
c bu
Linh tin n gn Dng, nh k cho chng nghe v ton b v vic th
bt gic Dng mm ci:
- Em nh ni rng mnh oan phi khng? Anh tin v anh l ngi thng
thn, trung thc v anh khng cho rng quyt nh kh khan ny l cng l v
chnh ng. Em xem ny, anh c li Lut t tng hnh chnh sng nay, i
vi quyt nh x l k lut buc thi vic, em c quyn khi kin v n hnh
chnh ngay yu cu ta n can thip.
Ni bun ca Linh phn no ngui ngoai, c ly li bnh tnh. Linh t
nh: Phi, khng th nh th ny c, mnh thuc v l phi, mnh khng
chp nhn u hng, phi i li cng bng.
- Anh lut s tt bng xem em c th lm g bo v quyn li ca
mnh? Linh kh mm ci. Ln u tin c n n ci sau nhiu ngy u m.
- Em ng lo. y nh, Lut t tng hnh chnh mi quy nh rt r:
C quan, t chc, c nhn c quyn khi kin v n i vi quyt nh hnh
chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic trong trng hp
khng ng vi quyt nh, hnh vi hoc khiu ni vi ngi c thm
quyn gii quyt, nhng ht thi hn gii quyt theo quy nh ca php lut m
khiu ni khng c gii quyt hoc c gii quyt nhng khng ng
vi vic gii quyt khiu ni v quyt nh, hnh vi . Em c quyn khi
80
kin trong vng 01 nm k t ngy nhn c quyt nh k lut buc thi

vic. Gi th em r sot li cc cn c ngi ta da vo ra quyt nh x
l k lut, xem xt v chun b chng c chun b h s khi kin. Anh ch
chuyn v t vn u t-kinh doanh, nhng bn anh l mt lut s c kinh
nghim v tranh tng ti ta. Anh s gi cho anh y ngay!
- Anh th kim tra xem theo quyn lut m anh ang c th nu th l
v n v a v n ra xt x th ta n c th ra quyt nh g trong v ny
m bo cng bng cho em?
Cn thn d tng trang, mt Dng dn li on quy nh v thm quyn
ca hi ng xt x ta n cp s thm. Dng chm ri c tng ch v gii
thch cho Linh:
- Hi ng xt x c th chp nhn yu cu khi kin, tuyn hy quyt
nh k lut buc thi vic tri php lut; buc ngi ng u c quan, t
chc thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut. Theo php lut
v cn b cng chc th quyt nh x l k lut i vi cng chc c c
quan, t chc, n v c thm quyn hoc Ta n kt lun l b oan, sai th
chm nht l 30 ngy k t ngy c vn bn kt lun ca c quan, t chc, n
v c thm quyn hoc t ngy quyt nh ca Ta n c hiu lc, ngi ng
u c quan, t chc, n v ni cng chc lm vic c trch nhim cng b
cng khai ti c quan, t chc, n v ni cng chc ang cng tc. Ngoi ra,
cng chc b x l k lut bng hnh thc ging chc, cch chc, buc thi
vic, sau c c quan, t chc, n v c thm quyn hoc Ta n kt lun
l oan, sai m v tr cng tc c b tr ngi khc thay th th ngi ng
u c quan c thm quyn c trch nhim b tr vo v tr cng tc, chc v
lnh o, qun l ph hp. Vy em c ngh ngi cho li sc, vic ny c
anh lo.
Nhn Dng nhon ming ci, mi bc dc, ut c v bun au ca Linh
tan bin mt. Linh cm n i em Dng n cho Linh. C cm thy yn
tm tr li, ht ngy bun ri s n ngy vui, c tin rng cng l ri s c
thc thi d chng ng pha trc cn di v lm gian nan. Cn ngay lc ny
y, c ch cn c Dng. Th l !
Va bc vo phng Lam bc bi vt xoch ci cp da Louis Vuitton
mi cong m i tc va tng trong cuc hp thng trc xung bn v nm
phch xung gh s-fa. Ngh bng: thi bui ny lm n kh tht, h ra l b
pht, khng bit thng ny ra ng xut hnh gi no m en th khng bit.
81
Ch l cng ty ca Lam mi b Cc qun l cnh tranh ca B cng thng x

pht vi phm v hnh vi cnh tranh khng lnh mnh. Mc pht thp thi
nhng anh cm thy khng vui bi uy tn cng ty b nh hng. L gim c,
Lam cng hi cm thy xu h v cng tc qun l iu hnh yu km v thiu
hiu bit v php lut ca mnh dn n hu qu tht tai hi.
Trong suy ngh xa xi Lam vn nui c m nm no m mi cha thc
hin c, l i hc lut. Kin thc v lut s khng ch gip Lam tha mn
c m thi th u m cn c ch rt nhiu cho hot ng kinh doanh ca cng
ty m Lam mi thnh lp v chp chng bc ra thng trng. Tm thi
b p cho nhng thiu ht v php lut m cng ty ang vp phi trong hot
ng ca mnh, Lam va mi tuyn dng Quang, mt thc s lut, hc Hn
Quc v lm cn b php ch. C l cn phi giao ngay vic ny cho Quang
x l mi c, ngh vy Lam cho gi Quang n vn phng:
- Nh cu thy, cng ty b pht v hnh vi cnh tranh khng lnh
mnh. Tuy nhin xem xt k th ti thy x l nh vy cha tha ng v cn
c cha r rng, khng sc thuyt phc. Ti khng rnh lm v lut, cu th
xem x l vic ny nh th no m bo quyn li ca cng ty? Lam lp
tc t vn .
Vi bn tnh cn thn, i lc chm chp, Quang ni rnh rt tng ting.
R rng cu c nghin cu trc khi c gi ln gp gim c:
- D tha anh, nu khng ng vi quyt nh x l vi phm ca Cc
qun l cnh tranh, ta c th khiu ni ln b trng b cng thng theo quy
nh v khiu ni.
- Cc qun l cnh tranh l c quan chuyn mn ca b cng thng, gn
nh ngi cng mt nh, khiu ni ln c gii quyt c g khng? Nu
kt qu khng kh quan th phi lm th no? Lam t cu hi v hoi nghi.
Quang lau m hi t trn. Ln u tin i mt vi sp, li trong trng
thi sp khng c vui lm anh chng thc s hay e d ny cm thy lo lng:
- D tha anh! Nu vic khiu ni khng c kt qu th theo lut t tng
hnh chnh, ta hon ton c th khiu kin quyt nh gii quyt khiu ni v
quyt nh x l v vic cnh tranh.
- Vy ta cp no c thm quyn gii quyt? Lam hi tip, bt u
c s tin tng Quang.
- Tha anh, theo lut th ta n nhn dn cp tnh c thm quyn gii
quyt khiu kin quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic
82
cnh tranh m ngi khi kin c ni c tr, ni lm vic hoc tr s trn cng
phm vi a gii hnh chnh vi Ta n. Doanh nghip ta c tr s trong cng
phm vi a gii hnh chnh vi ta n anh .
- Tt lm, th ta c th th ri thc hin vic khiu kin Lam ni tip.
- Khng c u anh i Quang vi vng v lo lng thi hiu khi
kin ch l 30 ngy k t ngy nhn c quyt nh gii quyt khiu ni v
quyt nh x l v vic cnh tranh, nn ta khng th th c u. Nu anh
ng i theo phng n y, em s chun b h s tin hnh ngay.
Ngm ngh hi lu, Lam t nh: nu khi kin, chc thi gian phi ko
di, trong khi cng vic kinh doanh ang thun li v cn phi u t nhiu
thi gian qun l, khng th mt tp trung. M vi nhng hiu bit php lut
hn ch, chc g cng ty khi kin thnh cng. Cha k Quang mi c
tuyn vo cng ty, d c kin thc v lut nhng kh nng i din cho cng ty
khi tranh tng cn b ng. Nhn trng h s dy c sp t trn bn ch ph
duyt, Lam chm ri:
- Thi cu c v nghin cu tip, ti s quyt nh vo ngy mai sau khi
tham kho kin ca bn ti l Ton, cng l mt lut s c s m H Ni.
Quang kh cho ri quay ra. Cn li mt mnh trong phng, Lam ngi vt
tay ln trn, i mt lim dim: cnh ca i hc lut li xut hin trong ngh
ca cu. Bn qu, nhng nht nh mnh s i hc lut Lam t nh d th
no!
1. Bit nh ng K l ch tim vng thnh ph H c con trai l C 5

tui ang hc mu gio nn T v S li xe t n cng trng mm non
ni C ang hc v ch . Khi C tan hc v i ra cng trng th S i n
bo vi C l m C bo S n h C v nh. Khi C i theo S ln xe t th T
li xe t a C n tnh C. Ti y, T v S in thoi v nh ng K yu
cu ng K np 50 lng vng th mi giao C cho gia nh ng K. Vy T v
S phi b truy cu trch nhim hnh s v ti g?
T v S c hnh vi bt cc ngi khc (bt cc C) lm con tin vi th on
la di C ln xe t a C v nh. V mc ch ca T v S l nhm chim
83
ot ti sn (chim ot 50 lng vng ca ng K). Do hnh vi ca T v S

cu thnh ti bt cc nhm chim ot ti sn nn T v S phi b truy cu trch
nhim hnh s v ti bt cc nhm chim ot ti sn c quy nh ti iu
169 B lut hnh s nm 2015.
Theo quy nh ti iu 169 B lut hnh s nm 2015 th mt khch quan
ca ti bt cc nhm chim ot ti sn th hin hnh vi bt cc ngi khc
lm con tin nhm chim ot ti sn. Bt cc l bt ngi tri php lut. Ngi
b bt cc lm con tin l ngi bt k (ngi ln, ngi gi, tr em, ph n, nam
gii... khng phn bit tui tc, gii tnh, a v x hi, ngh nghip...), thng
thng ngi b bt cc c quan h thn thit vi ch ti sn nh: v, chng,
con ci, b m... Hnh vi bt ngi tri php lut c thc hin bng nhng th
on khc nhau nh: dng v lc, e do dng v lc, hoc d d, la di, cho
ung thuc ng, thuc m, xt te... Nhng th on ny khng c ngha v
mt nh ti. Mc ch ca vic bt cc con tin l nhm chim ot ti sn, bi
l bt ngi lm con tin chnh l mt th on nhm chim ot ti sn.
Ngoi hnh vi bt cc ngi lm con tin, ngi phm ti cn c hnh vi
e do ngi khc (c quan, t chc, hoc ngi thn ca con tin). Hnh vi e
do y l hnh vi e do dng v lc gy nguy him n tnh mng, sc kho
ca con tin (con tin s b git, b nh p, hnh h...) nu ngi ngi b e do
khng giao np tin hoc ti sn theo yu cu ca ngi phm ti. Cch thc e
do c th l: chuyn th, gi in thoi, nhn tin qua ngi khc hoc trc tip
gp ngi thn ca con tin...
Cng vi vic e do ngi khc, ngi phm ti cn c th c hnh vi
dng v lc, e do dng v lc hoc c nhng hnh vi, th on khc i vi
ngi b bt lm con tin (nh: nh, tri, bt nhn n, nhn ung, lm nhc, e
do git, do em bn ra nc ngoi...) ngi ny s hi m yu cu c quan,
t chc hoc ngi thn ca mnh np tin hoc ti sn. Vic ngi phm ti c
t c mc ch hay khng, c e do c hay khng khng c ngha
v mt nh ti. Ti phm c coi l hon thnh khi ngi phm ti thc
84
hin xong hnh vi bt cc v e do i tin hoc ti sn, khng ph thuc

vo vic h chim ot c tin hoc ti sn hay khng.
2. Sau khi lp k hoch chi tit bt cc ch P nhm chim ot ti
sn th chun b t, chun b te v ch ng r r N, Q v T ng
thc hin theo k hoch ca . N c phn cng la di ch P ra ch vng
ngi, cn Q c phn cng xt te vo ch P ri c N v Q a ch P ln xe
t do T i sn ri a ch P vo nh ngh. c nhim v ch huy chung
vic bt cc v vch k hoch giam gi, hm do, yu cu gia nh ch P
phi np 300 triu ng th ch P mi c th. S vic b pht hin v ,
N, Q v T b bt. Vy , N, Q v T phi b kt n v ti g v theo iu
khon no ca B lut hnh s?
, N, Q v T c hnh vi bt cc ch P nhm chim ot ti sn (chim
ot 300 triu ng ca gia nh ch P) nn , N, Q v T phm ti bt cc
nhm chim ot ti sn. Hn na gia , N, Q v T c s cu kt cht ch
thc hin ti phm (c s bn bc, chun b chu o, vch trng trnh k hoch
phm ti, phn cng vai tr, v tr ca tng ngi), trong c ngi t chc,
ngi thc hnh nn hnh vi phm ti ca , N, Q v T l hnh vi phm ti c
t chc, y l tnh tit nh khung tng nng c quy nh ti im a khon 2
iu 169 B lut hnh s nm 2015. Do , , N, Q v T phi b kt n v ti
bt cc nhm chim ot ti sn theo quy nh ti im a khon 2 iu 169 B
lut hnh s nm 2015.
Theo quy nh ti im a khon 2 iu 169 B lut hnh s th:
Bt cc nhm chim ot ti sn c t chc c hiu l hai hay nhiu
ngi c cng thc hin ti bt cc nhm chim ot ti sn m gia h c s
cu kt cht ch thc hin ti phm (c s bn bc, chun b chu o, vch
trng trnh k hoch phm ti, phn cng vai tr, v tr ca tng ngi), trong
c ngi t chc, ngi thc hnh, ngi xi gic, ngi gip sc. Tuy
nhin khng phi v n bt cc nhm chim ot ti sn c t chc no cng
nhng ngi gi vai tr nh trn, m tu tng trng hp c th ch c ngi t
chc v ngi thc hnh m khng c ngi xi gic hoc ngi gip sc
85
nhng nht nh phi c ngi thc hnh v ngi t chc th mi phm ti c

t chc.
Ngi t chc l ngi ch mu, cm u, ch huy vic thc hin hnh vi
bt cc nhm chim ot ti sn. Ngi t chc c th c nhng hnh vi nh:
khi sng vic phm ti; vch k hoch thc hin ti phm cng nh k hoch
che giu ti phm; phn cng trch nhim cho nhng ngi ng phm khc
thc hin ti phm...
Ngi thc hnh l ngi trc tip thc hin hnh vi phm ti nh: bt
cc ngi lm con tin; canh gi con tin, d d, khng ch, e do con tin, yu
cu np tin hoc ti sn i vi ngi thn ca con tin, trc tip nhn tin hoc
ti sn chuc con tin...
Ngi xi gic trong v n bt cc nhm chim ot ti sn l ngi kch
ng, d d, thc y ngi ng phm khc thc hin ti phm.
Ngi gip sc l ngi to nhng iu kin tinh thn hoc vt cht cho
vic thc hin hnh vi bt cc nhm chim ot ti sn nh: gi in thoi cho
ngi thn ca ngi b bt cc, chuyn th, tin nhn cho ngi thn ca ngi
b bt cc...
3. T ch S bng xe my ang i chi trn ng th T nhn thy ch A
ang i xe my loi xe LX eo ti xch bn vai, T bo S git ti xch ca
ch A ly tin v in thoi di ng. Ngay khi S ng th T cho xe chy
p st xe ca ch A v S a tay git ly ti xch ca ch A, ri T cho xe my
chy trn, ch A thy vy lin ku cu cc ng ch Cng an ang lm
nhim v bt gi T v S. Vy T v S c phm ti khng? Nu c th
l ti g?
T v S c hnh vi cng khai v nhanh chng git ly ti sn ca ch A
(git ly chic ti bn trong c in thoi di ng ca ch A), lm ch A b bt
ng nhng lin ngay ch A vn nhn thy T v S c hnh vi git ti xch ca
mnh ngay trc mt. Nh vy, T v S phm ti cp git ti sn c quy
nh ti iu 171 B lut hnh s nm 2015. Bi theo quy nh ti iu 171 B
86
lut hnh s nm 2015 th mt khch quan ca ti cp git ti sn th hin

hnh vi cng khai v nhanh chng git ly ti sn ca ngi khc v mnh.
Cng khai c ngha l din ra ngay trc mt ch s hu ti sn, cho php
ch s hu ti sn c kh nng bit ngay khi hnh vi cp git xy ra. Ngi
thc hin hnh vi cp git khng c thc che giu hnh vi phm ti ca mnh
i vi ch s hu ti sn v nhng ngi khc.
Tnh cht cng khai ca hnh vi cp git l cng khai vi ch s hu
hoc ngi c trch nhim qun l ti sn l b git ch khng phi cng khai
vi ch s hu v din mo ca ngi cp git. V vy, nu ngi phm ti
thc hin hnh vi cp git vo ban m hay c nhng th on lm cho ch s
hu khng nhn c mt nh: eo mt n, ho trang... th hnh vi phm ti vn
l hnh vi cp git.
Nhanh chng c ngha l ngay tc khc, din ra rt nhanh lm cho ch s
hu ti sn khng c phn x gi li c ti sn ca mnh. Nhanh chng
c th hin qua hnh vi nhanh chng chim ot (git ti sn), nhanh chng
tu thot... Hnh vi git ti sn ti sn mt cch nhanh chng to ra yu t bt
ng i vi ch s hu ti sn, lm cho ngi ny khng c kh nng gi c
ti sn ca mnh.
thc hin hnh vi git ti sn, ngi phm ti c th s dng nhiu th
on khc nhau nh: li dng ch s hu ti sn khng ch ri bt ng git ti
sn, li dng ch s hu ti sn vng mc, khng c kh nng ui bt hoc
ging li ti sn git ti sn hay dng th on chen ln, x y ngi s hu
ti sn ngi ny khng ch n ti sn ri git ti sn v tu thot...
Hu qu ca ti cp git ti sn trc ht l nhng thit hi v ti sn,
ngoi ra cn c nhng thit hi v tnh mng, sc kho hoc nhng thit hi
khc.
Ti phm hon thnh khi ngi phm ti git c ti sn t ngi khc,
k c trng hp ngi phm ti b li ti sn cp git c tu thot.
4. Hi ng P t chc trao tr tin n b cho mt s h dn trong
thn K b ly t rung lm ng. Khi Hi ng P gi tn Nguyn Vn
87
T l ngi c nhn tin n b n nhn tin th Nguyn Vn T cha

c mt. Trong khi Hong nh T ang c mt chi v tng l gi
mnh nn n ch Hi ng P th ngay lc Hi ng P a cho
Hong nh T 20 triu ng. Sau khi trao tr tin th Hi ng P mi pht
hin l trao tr nhm tin n b cho Hong nh T nn Hi ng P
n nh Hong nh T ngh T tr li s tin 20 triu ng nhng Hong
nh T kin quyt khng tr. Vy P c phm ti khng? Nu c th l ti
g
Theo quy nh ti iu 176 B lut hnh s nm 2015 th mt khch quan
ca ti chim gi tri php ti sn c th hin hnh vi chim gi tri php
ti sn khi ngi phm ti c c ti sn do b giao nhm hoc do mnh tm
c hay nht c (bt c).
Ngi phm ti c c ti sn do b ngi khc giao nhm. Ngi phm
ti hon ton khng c th on no bn giao ti sn tng nhm m giao ti
sn cho mnh, nu ngi phm ti c th on gian di bn giao ti sn nhm
giao ti sn cho mnh th l hnh vi la o chim ot ti sn.
Tm c ti sn l trng hp ngi phm ti tm c ti sn m vic
tm kim l tri php. Nu vic tm kim c php hoc Nh nc khng
cm th ti sn tm c thuc s hu ca ngi tm c nn khng c hnh vi
chim gi tri php ti sn.
Bt c (nht c) ti sn l trng hp nht c ti sn b ri, ti sn
b qun.
Khng tr li ti sn cho ch s hu hoc ngi qun l hp php l hnh
vi c tnh gi, chim hu, s dng hoc nh ot ti sn do b giao nhm, do
tm c, bt c (nht c) khi c yu cu nhn li ti sn ca ch s hu
hoc ngi qun l ti sn. Nu cha c yu cu nhn li ti sn ca ch s hu
hoc ngi qun l hp php ti sn th cha cu thnh ti phm ny.
Hnh vi chim gi tri php ti sn ch cu thnh ti phm khi ti sn
phi c gi tr t 10 triu ng tr ln n di 200.000.000 ng, di vt, c vt
hoc vt c gi tr lch s, vn ha b giao nhm hoc do mnh tm c, bt
88
c, sau khi ch s hu, ngi qun l hp php hoc c quan c trch nhim
yu cu c nhn li ti sn theo quy nh ca php lut.
Nh vy, trong tnh hung trn th Hong nh T khng c hnh vi la
di no m li c Hi ng P giao nhm 20 triu ng. Nhng khi Hi ng P
yu cu Hong nh T trao tr li 20 triu ng c giao nhm th T kin
quyt khng tr. Hnh vi ca P l hnh vi chim gi tri php ti sn. Do vy,
Hong nh T phm ti chim gi tri php ti sn c quy nh ti iu
176 B lut hnh s nm 2015.
5. Sau khi V mua xe t tr gi 900 triu ng th V thu Q li xe cho
V. Khi gia nh Q c m ci qu th Q hi mn xe t ca V v
c V ng . Sau Q li xe v qu th P tng l xe ca Q nn thu
Q ch cho P 20 u a DVD n tnh H vi s tin thu l 1 triu ng. Khi
Q dng xe t ca V ch thu cho P th m vo ct in ria ng lm
hng xe ca V vi s tin sa cha l 50 triu ng. Vy hnh vi ca Q s
dng xe t ca V ch thu cho P c phi l hnh vi phm ti khng?
Theo quy nh ti iu 177 B lut hnh s th mt khch quan ca ti s
dng tri php ti sn c th hin hnh vi s dng tri php ti sn. Hnh vi
s dng tri php ti sn l hnh vi t khai thc gi tr s dng ca ti sn,
khc thc li ch do ti sn em li, mc d ngi phm ti khng phi l ch s
hu i vi ti sn . Sau khi khai thc gi tr s dng, khai thc li ch do
ti sn em li, ngi phm ti s tr li ti sn cho ch s hu m khng
nhm mc ch chim ot ti sn.
Hnh vi s dng tri php ti sn ch cu thnh ti phm nu ti sn s
dng tri php c gi tr t nm mi triu ng tr ln gy hu qu nghim
trng hoc ngi c hnh vi s dng tri php ti sn b x pht hnh chnh
v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha c xo n tch m cn vi
phm
Nh vy, Q c hnh vi s dng xe t c gi tr 500 triu ng ca V
ch u a thu cho P ly tin thu l 1 triu ng m khng c php ca V
v vic ch thu gy ra hu qu nghim trng (lm hng xe ca V vi s
89
tin sa cha l 100 triu ng). Hnh vi ca Q chnh l hnh vi s dng tri
php ti sn. Do vy Q phm ti s dng tri php ti sn c quy nh ti
iu 177 B lut hnh s nm 2015.
6. Do c mu thun t trc nn khi thy xe my ca C c gi tr 10
triu ng ria ng v C ang trong qun n th T dng bt la
chm vo bnh xng xe ca C lm xe b chy hon ton. Vy T phm ti g
v theo iu no ca B lut hnh s?
Theo quy nh ti iu 178 B lut hnh s nm 2015 th hy hoi hoc
c lm h hng ti sn l hnh vi lm cho ti sn b mt gi tr s dng hoc
lm gim ng k gi tr s dng ca ti sn.
Ti sn b mt gi tr s dng l ti sn khng cn hoc kh c kh nng
khi phc li. Hnh vi hy hoi (lm cho ti sn b mt gi tr s dng) c th
c thc hin thng qua hnh ng nh p, ph, t chy, dng thuc n, ha
cht... hoc khng hnh ng nh bt buc phi bo dng my theo nh k
nhng c tnh khng lm, dn n my mc khng c kh nng s dng.
Lm gim ng k gi tr s dng ca ti sn l lm cho ti sn b gim
ng k gi tr s dng v ti sn vn c kh nng khi phc c (c th
khi phc li nh c nhng cng c th ch khi phc li c mt phn).
Hu qu ca hnh vi hy hoi hoc c lm h hng ti sn l gi tr
hoc gi tr s dng ca ti sn b hy hoi hoc b h hng. Thit hi gy ra do
hnh vi hy hoi hoc c lm h hng ti sn phi t 2.000.000 ng n di
50.000.000 ng tr ln th ngi c hnh vi hy hoi hoc c lm h hng ti
sn mi b truy cu trch nhim hnh s.
Nh vy, trong tnh hung trn th T c hnh vi hy hoi ti sn ca C
(dng bt la chm vo bnh xng ca C lm xe b chy hon ton nn khng
th khi phc li c) v ti sn (xe my) ca C c gi tr l 20 triu ng.
Hnh vi ca T chnh l hnh vi hy hoi ti sn, do T phm ti hy
hoi ti sn c quy nh ti iu 169 B lut hnh s nm 2015.
7. Khi T a s tit kim ca mnh cho H l cn b Ngn hng
yu cu rt ton b 50 triu ng th H khng nhn k nn tng nhm T
90
lnh 500 triu ng, do tr cho T 500 triu ng. Khi nhn c 500
triu ng th T sang Cng ha Sc c tr cng ton b s tin 500
triu ng nhn c. Vy H c phm ti khng? Nu c th l ti g?
Do H khng nhn k s tin m T yu cu rt l 50 triu ng trong s tit
kim ca T nn tng nhm l T yu cu rt 500 triu ng v H tr cho T
500 triu ng. Hnh vi ca H l hnh vi thiu trch nhim (trch nhim ca
H l trch nhim phi kim tra k s tit kim, s tin T yu cu rt nhng H
khng lm ht trch nhim) v hnh vi thiu trch nhim ca H gy ra hu
qu nghim trng (b tht thot 450 triu ng, l thit hi nghim trng n
ti sn ca Nh nc m H c trch nhim qun l). Do vy H phm ti thiu
trch nhim gy thit hi nghim trng n ti sn ca Nh nc c quy nh
ti iu 179 B lut hnh s nm 2015.
Theo quy nh ti iu 179 B lut hnh s th thiu trch nhim gy thit
hi nghim trng n ti sn ca Nh nc l hnh vi khng thc hin hoc thc
hin khng y cc quy nh v qun l, s dng, bo v ti sn ca Nh
nc mt mt, h hng, lng ph gy thit hi nghim trng n ti sn ca
Nh nc do mnh trc tip qun l. Nhng quy nh c th l quy nh thuc
lnh vc kinh t, ti chnh, nhng quy nh v ghi s, thu, chi, thanh ton hoc
nhng quy nh v k thut nh quy tc bo dng, vn hnh...
Mt mt ti sn l cho ti sn ca Nh nc thot khi s kim sot,
qun l ca ngi c trch nhim trc tip trong cng tc qun l ti sn ca
Nh nc. Cng c xem l mt mt nu ti sn b hy hoi m khng th
s dng li c.
Hu qu ca ti phm ny l thit hi nghim trng n ti sn ca Nh
nc. Thit hi nghim trng n ti sn ca Nh nc chnh l gi tr ti sn b
thit hi do hnh vi thiu trch nhim ca ngi c nhim v trc tip qun l
ti sn gy ra.
Hnh vi thiu trch nhim gy thit hi n ti sn ca Nh nc ch cu
thnh ti phm nu gy thit hi cho ti sn ca Nh nc c gi tr t nm
mi triu ng tr ln.
91
8. H l cng nhn cng ty giy da ly trm mt i giy ca cng

ty , ri buc tng chic giy vo ng chn ca H, sau ph ng qun ln
v i v. Khi ra n cng bo v ca cng ty , th K pht hin H giu i
giy trong ng qun, K yu cu H vo phng bo v th lp tc H b chy,
thy th K ui theo v tm c tay H gi H li, lin lc H rt dao
trong ngi ra m vo tay K c gi bng c i giy. Vy H phm
ti g v theo iu khon no ca B lut hnh s?
Theo quy nh ti im khon 2 iu 173 B lut hnh s nm 2015 th
tnh tit hnh hung tu thot trong ti trm cp ti sn c hiu l trng
hp sau khi trm c ti sn, ngi phm ti b ui bt hoc b bt
c hnh vi dng v lc i vi ch s hu hoc i vi ngi bt gi
ngi ny khng dm ui bt hoc khng th bt gi c nhm tu thot.
Ngi phm ti hnh hung i vi ngi ui bt (c th l ch s hu
ti sn b trm cp hoc l ngi khc) nhm mc ch tu thot. Nhng nu
ngi phm ti sau khi trm cp c ti sn m b ui bt hoc b ch
s hu ti sn b trm cp hay ngi khc bt gi nhng c tnh gi bng c
ti sn trm cp bng cch hnh hung ngi ui bt hoc ngi ang bt gi
th ngiphm ti b truy cu trch nhim hnh s v ti cp ti sn. Trong
trng hp ny, khoa hc lut hnh s gi l chuyn ho t ti trm cp sang ti
cp ti sn (hay cn gi l u trm ui cp).
Nh vy, H l ngi trm cp ti sn b K pht hin th b chy, K ui
theo th H hnh hung K (rt dao trong ngi m vo tay K) nhng H hnh
hung K khng phi tu thot m gi bng c ti sn trm cp (i
giy). Do vy H phm ti cp ti sn theo quy nh ti iu 173 B lut
hnh s nm 2015.
9.V cn tin nh bc nn A v K r nhau i cp in thoi di
ng ca cc i trai gi chi cng vin. Khi i A mang theo mt khu
sng K54 v a cho K. Khi ra n cng vin, A v K thy C v S ang ngi
tm s gh , K d sng K54 vo C v S bo a in thoi di ng, v
92
qu s hi nn C v S a in thoi di ng cho A v K. Vy A v K b
truy cu trch nhim v ti g v theo iu khon no ca B lut hnh s?
A v K c hnh vi cp ti sn (cp in thoi di ng ca C v S) nn
A v K phm ti cp ti sn. Hn na A v K s dng v kh (sng K54)
cp ti sn, y l tnh tit nh khung hnh pht c quy nh ti im d
khon 2 iu 133 B lut hnh s nm 2015. Do vy A v K phm ti cp
ti sn vi tnh tit nh khung s dng v kh, phng tin hoc th on nguy
him khc c quy nh ti im d khon 2 iu 168 B lut hnh s nm
2015.
V kh c quy nh trong im d khon 2 iu 168 B lut hnh s bao
gm: v kh qun dng, v kh th thao, sng sn v v kh th s.
V kh qun dng bao gm: cc loi sng trng, sng ngn, sng lin
thanh; cc loi pho, dn phng, b phng tn la, sng ci, ho cht c v
ngun phng x; cc loi n, bom, mn, lu n, ng li, thu li, vt liu n
qun dng, ho c v v kh khc dng cho mc ch quc phng - an ninh.
V kh th thao bao gm: cc loi sng trng, sng ngn th thao chuyn
dng cc c; cc loi sng hi, cc loi v kh khc dng trong luyn tp, thi
u th thao v cc loi n dng cho cc loi sng th thao ni trn.
V kh th s bao gm: dao gm, kim, gio, mc, inh ba, i ao, m
tu, qu m bng kim loi hoc cht cng, cung, n, cn cc loi.
Phng tin nguy him l nhng vt m tnh nng, tc dng ca n c
cha ng tnh nguy him, c kh nng gy nguy hi n tnh mng, sc kho
ca con ngi nh: cc loi dao (dao bu, dao nhn, dao qum, dao ra, dao
pht b...); cc loi cht c, cht chy (te, thuc m, thuc ng, axt, cht
phng x...).
Th on nguy him l nhng cch thc, phng php, th on c tnh
nguy him nh: dng dy xit c nn nhn; dng thuc c u c; dm nn
nhn xung nc; dng dy, gy g t ngang qua ng ngi i ng qua
vng vo ng cp ti sn...
93
10. Cng ty cng nghip BM l doanh nghip chuyn sn xut my

mc, thit b cng nghip phc v nng nghip c yu cu nghim ngt v
an ton lao ng. Cng ty xin c giy php sn xut cho vic xn xut
thit b ti tr s chnh ca mnh t ti tnh Bc Ninh. Nm 2015, doanh
nghip ny d nh pht trin mnh th trng my cng nghip phc v
nng nghip ti cc tnh pha Nam. C th, trong qu 2 nm 2015, Cng ty
s m mt nh trng by sn phm kim kho cha sn phm ti tnh ng
Thp. Doanh nghip bn khoan liu mnh c phi lm th tc g lin quan
ti vic khai bo an ton lao ng khi m nh trng by sn phm kim
kho cha sn phm ny khng.
Theo iu 29, Lut an ton, v sinh lao ng nm 2015 quy nh lp
phng n bo m an ton, v sinh lao ng khi xy dng mi, m rng hoc
ci to cng trnh, c s sn xut, s dng, bo qun, lu gi my, thit b,
vt t, cht c yu cu nghim ngt v an ton, v sinh lao ng nh sau:
- Trong h s trnh c quan c thm quyn cp giy php xy dng mi,
m rng hoc ci to cng trnh, c s sn xut, s dng, bo qun, lu gi
my, thit b, vt t, cht c yu cu nghim ngt v an ton, v sinh lao ng,
ch u t, ngi s dng lao ng phi c phng n bo m an ton, v sinh
lao ng i vi ni lm vic ca ngi lao ng v mi trng.
- Phng n bo m an ton, v sinh lao ng phi c cc ni dung ch
yu sau y:
+ a im, quy m cng trnh, c s;
+ Lit k, m t chi tit cc hng mc trong cng trnh, c s;
+ Nu r nhng yu t nguy him, yu t c hi, s c c th pht sinh
trong qu trnh hot ng;
+ Cc bin php c th nhm loi tr, gim thiu yu t nguy him, yu t
c hi; phng n x l s c k thut gy mt an ton, v sinh lao ng nghim
trng, ng cu khn cp.
Nh vy, cho d ng k an ton lao ng i vi khu vc sn xut ti
tr s chnh ca mnh ti tnh Bc Ninh, song khi m nh trng by kim kho
94
cha sn phm mi ti tnh ng Thp, Cng ty cng nghip BM vn phi xin

cp giy php mi cho vic xy dng nh trng by kim kho cha hng ny v
phi c phng n bo m an ton lao ng i vi khu nh trng by mi ny.
C th, phng n bo m an ton lao ng phi c cc ni dung:
+ a im, quy m cng trnh, c s;
+ Lit k, m t chi tit cc hng mc trong cng trnh, c s;
+ Nu r nhng yu t nguy him, yu t c hi, s c c th pht sinh
trong qu trnh hot ng;
+ Cc bin php c th nhm loi tr, gim thiu yu t nguy him, yu t
c hi; phng n x l s c k thut gy mt an ton, v sinh lao ng nghim
trng, ng cu khn cp.
11. Cng ty cng nghip BM l mt nh sn xut my cng nghip
phc v cng nghip c uy tn Vit Nam. Nm 2015, cng ty m rng
phm vi khch hng cc tnh pha Nam, trong s cc khch hng ca cng
ty c Hp tc x La Mi ca tnh ng Thp, y l mt hp tc x mi
c thnh lp theo m hnh mi ca tnh. Cui nm 2015, hp tc x
quyt nh mua ca Cng ty cng nghip BM 10 my gt p lin hp c
va nng cao hiu qu sn xut. Ban ch nhim Hp tc x La Mi
bn khon lm th no bo m chc chn cc thit b mua ca Cng ty
BM p ng cc tiu chun an ton lao ng.
Theo iu 30, Lut an ton, v sinh lao ng nm 2015 quy nh cc loi
my, thit b, vt t c yu cu nghim ngt v an ton, v sinh lao ng phi c
ngun gc, xut x r rng, trong thi hn s dng, bo m cht lng, phi
c kim nh theo quy nh ti khon 1 iu 31 ca Lut an ton, v sinh lao
ng, tr trng hp lut chuyn ngnh c quy nh khc.
Khi a vo s dng hoc khng cn s dng, thi b cc loi my, thit
b, vt t, cht c yu cu nghim ngt v an ton, v sinh lao ng, t chc, c
nhn phi khai bo vi c quan chuyn mn thuc y ban nhn dn tnh, thnh
ph trc thuc trung ng (sau y gi chung l cp tnh) ti ni s dng
95
theo thm quyn quy nh ti khon 1 v khon 2 iu 33 ca Lut an ton, v

sinh lao ng, tr trng hp lut chuyn ngnh c quy nh khc.
Trong qu trnh s dng my, thit b, vt t c yu cu nghim ngt v an
ton, v sinh lao ng, t chc, c nhn c trch nhim nh k kim tra, bo
dng, lp v lu gi h s k thut an ton my, thit b, vt t theo quy chun
k thut quc gia tng ng.
Vic s dng cht c yu cu nghim ngt v an ton, v sinh lao ng
thc hin theo quy nh ca php lut v ha cht v php lut chuyn ngnh.
iu 31, Lut an ton, v sinh lao ng nm 2015 quy nh:
- Cc loi my, thit b, vt t c yu cu nghim ngt v an ton lao ng
phi c kim nh trc khi a vo s dng v kim nh nh k trong qu
trnh s dng bi t chc hot ng kim nh k thut an ton lao ng.
- Vic kim nh cc loi my, thit b, vt t c yu cu nghim ngt v
an ton lao ng phi bo m chnh xc, cng khai, minh bch.
- Chnh ph quy nh chi tit v c quan c thm quyn cp, iu kin v
c s vt cht, k thut, trnh t, th tc, h s cp mi, cp li, gia hn, thu hi
Giy chng nhn iu kin hot ng ca t chc hot ng kim nh k
thut an ton lao ng; tiu chun kim nh vin p ng cc yu cu kim
nh ca i tng kim nh; vic kim nh my, thit b, vt t c yu cu
nghim ngt v an ton lao ng.
Nh vy, Hp tc x La Mi khi mua my gt p lin hp ca Cng ty
BM cn yu cu Cng ty BM cung cp chng nhn kim nh an ton lao ng
i vi sn phm ca mnh. Chng nhn kim nh ny phi c t chc kim
nh an ton lao ng c thm quyn cp.
12. Anh Nguyn Vn K l th hn tay ngh bc cao. Thng 6 nm
2015, cng mt lc anh c 3 doanh nghip cng nghip thu lm th hn
cho cc cng trnh ca h. Tt c cc hp ng ny u phi thc hin
trong vng 6 thng v thc hin ng thi, tt nhin ngy lm vic phi
c tnh ring cho tng doanh nghip. Anh K bn khon liu anh c th
96
yu cu 3 doanh nghip ny cng ng bo him tai nn lao ng, bnh

ngh nghip cho mnh khng?
Theo iu 43, Lut an ton, v sinh lao ng nm 2015 quy nh:
- i tng p dng ch bo him tai nn lao ng, bnh ngh nghip
theo quy nh ti Mc ny l ngi lao ng tham gia bo him x hi bt buc
theo quy nh ti cc im a, b, c, d, , e v h khon 1 iu 2 v ngi s dng
lao ng quy nh ti khon 3 iu 2 ca Lut bo him x hi.
- Trng hp ngi lao ng giao kt hp ng lao ng vi nhiu ngi
s dng lao ng th ngi s dng lao ng phi ng bo him tai nn lao
ng, bnh ngh nghip theo tng hp ng lao ng giao kt nu ngi lao
ng thuc i tng phi tham gia bo him x hi bt buc. Khi b tai nn lao
ng, bnh ngh nghip th ngi lao ng c gii quyt ch bo him tai
nn lao ng, bnh ngh nghip theo nguyn tc ng, hng do Chnh ph quy
nh.
Nh vy, theo khon 2, iu 43 trn y, anh K hon ton c quyn yu
cu tng doanh nghip m anh k hp ng lao ng phi ng bo him tai
nn lao ng ring cho anh.
13. Anh Nguyn L V b tai nn lao ng, sau khi c iu tr, anh
thy vn cn b di chng nh hng ti sc khe v kh nng lao ng ca
mnh. Anh V bn khon vi tnh trng ny, anh c c gim nh li mc
suy gim kh nng lao ng hay khng?
Trng hp ny, anh V c tin hnh gim nh li. V theo quy nh
ca Lut an ton v sinh lao ng 2015:
iu 47. Gim nh mc suy gim kh nng lao ng
1. Ngi lao ng b tai nn lao ng, bnh ngh nghip c gim nh
hoc gim nh li mc suy gim kh nng lao ng khi thuc mt trong cc
trng hp sau y:
a) Sau khi b thng tt, bnh tt ln u c iu tr n nh cn di
chng nh hng ti sc khe;
b) Sau khi thng tt, bnh tt ti pht c iu tr n nh;
97
c) i vi trng hp thng tt hoc bnh ngh nghip khng c kh

nng iu tr n nh theo quy nh ca B trng B Y t th ngi lao ng
c lm th tc gim nh trc hoc ngay trong quy trnh iu tr.
14. Ch Phm Th N b tai nn lao ng lm suy gim kh nng lao
ng l 10%. Ch nghe my ngi bn ni trng hp ca ch s c nh
nc tr cp, nhng h khng cho ch bit c th ch s c tr cp nh
th no v mc tnh l bao nhiu?
Trng hp ca ch N thuc trng hp c tr cp 1 ln, theo Lut an
ton v sinh lao ng, quy nh c th nh sau:
- Ngi lao ng b suy gim kh nng lao ng t 5% n 30% th c
hng tr cp mt ln.
- Mc tr cp mt ln c quy nh nh sau:
+ Suy gim 5% kh nng lao ng th c hng nm ln mc lng c
s, sau c suy gim thm 1% th c hng thm 0,5 ln mc lng c s;
+ Ngoi mc tr cp quy nh ti im a khon ny, cn c hng
thm khon tr cp tnh theo s nm ng vo Qu bo him tai nn lao
ng, bnh ngh nghip, t mt nm tr xung th c tnh bng 0,5 thng, sau
c thm mi nm ng vo qu c tnh thm 0,3 thng tin lng ng
vo qu ca thng lin k trc thng b tai nn lao ng hoc c xc nh
mc bnh ngh nghip; trng hp b tai nn lao ng ngay trong thng u
tham gia ng vo qu hoc c thi gian tham gia gin on sau tr li lm
vic th tin lng lm cn c tnh khon tr cp ny l tin lng ca chnh
thng .
15. Anh L H (37 tui) l chng ca ch M (30 tui), anh H va qua
i sau 1 tai nn lao ng. Hon cnh gia nh nh anh H, ch M hin ang
rt kh khn, v ch M va sinh chu li khng c cng n vic lm, kinh t
trong nh ch ph thuc vo thu nhp t cng vic ca anh M. Mi ngi
ni vi ch M rng, ch s c hng tr cp vi t cch thn nhn ca
ngi lao ng cht do tai nn lao ng, ch M khng bit nh vy ng
hay khng?
98
Theo iu 53 tr cp khi ngi lao ng cht do tai nn lao ng, bnh

ngh nghip: Thn nhn ngi lao ng c hng tr cp mt ln bng ba
mi su ln mc lng c s ti thng ngi lao ng b cht v c hng
ch t tut theo quy nh ca Lut bo him x hi khi thuc mt trong cc
trng hp sau y:
- Ngi lao ng ang lm vic b cht do tai nn lao ng, bnh ngh
nghip;
- Ngi lao ng b cht trong thi gian iu tr ln u do tai nn lao
ng, bnh ngh nghip;
- Ngi lao ng b cht trong thi gian iu tr thng tt, bnh tt m
cha c gim nh mc suy gim kh nng lao ng.
H s hng ch t tut trong trng hp ngi lao ng b cht do tai
nn lao ng, bnh ngh nghip thc hin theo quy nh ti khon 1 iu 111
ca Lut bo him x hi.
Nh vy vic hng tr cp ca ch M thuc trng hp c quy nh
trn.
16. ng Mai Vn Q mun thc hin cc th tc lm hng ch
bnh ngh nghip v c hng dn phi lm H s. Tuy nhin, c th h
s bao gm nhng loi giy t g th ng khng c ch r:
Theo Lut an ton v sinh lao ng, ni dung ny c quy nh nh sau:
- S bo him x hi.
- Giy ra vin hoc trch sao h s bnh n sau khi iu tr bnh ngh
nghip; trng hp khng iu tr ni tr ti c s khm bnh, cha bnh th
phi c giy khm bnh ngh nghip.
- Bin bn gim nh mc suy gim kh nng lao ng ca Hi ng
gim nh y khoa; trng hp b nhim HIV/AIDS do tai nn ri ro ngh nghip
th thay bng Giy chng nhn b nhim HIV/AIDS do tai nn ri ro ngh
nghip.
99
- Vn bn ngh gii quyt ch bnh ngh nghip theo mu do Bo

him x hi Vit Nam ban hnh sau khi thng nht kin vi B Lao ng Thng binh v X hi.
17. Cng ty xy dng TL s dng 500 lao ng thng xuyn cho cc
cng trnh xy dng ca mnh trn khp c nc. Khi Lut an ton, v sinh
lao ng mi c ban hnh nm 2015, Cng ty bn khon liu mc ng
ti a ca cng ty cho qu bo him tai nn lao ng ca mnh theo Lut
mi ny l bao nhiu?
Theo iu 44, Lut an ton, v sinh lao ng nm 2015 quy nh:
- Ngi s dng lao ng hng thng ng ti a 1% trn qu tin lng
lm cn c ng bo him x hi ca ngi lao ng quy nh ti iu 43 ca
Lut ny vo Qu bo him tai nn lao ng, bnh ngh nghip.
- Ngun hnh thnh Qu bo him tai nn lao ng, bnh ngh nghip bao
gm:
+ Khon ng thuc trch nhim ca ngi s dng lao ng quy nh ti
khon 1 iu ny;
+ Tin sinh li ca hot ng u t t qu theo quy nh ti iu 90 v
iu 91 ca Lut bo him x hi;
+ Cc ngun thu hp php khc.
- Cn c vo kh nng bo m cn i Qu bo him tai nn lao ng,
bnh ngh nghip, Chnh ph quy nh chi tit mc ng vo qu quy nh ti
khon 1 iu ny.
Nh vy, theo khon 1 iu ny, Cng ty xy dng TL c ngha v ng
ti a 1% qu tin lng lm cn c ng bo him x hi ca ngi lao ng
ca cng ty cho qu bo him tai nn lao ng.
18. Cng ty xy dng AB hin ang thc hin cng trnh xy dng
huyn Hm Yn, tnh Lm ng. Ngy 15/7/2015, cng ty c anh Nguyn
Vn T l k ton i ly vt liu xy dng trong cng huyn. Trn ng
i xe ca cng ty gp tai nn va chm vi mt xe t khc. Kt qu anh T
100
b thng gy tay. Anh T bn khon liu mnh c c hng bo him tai

nn lao ng hay khng?
iu 45, Lut an ton, v sinh lao ng nm 2015 quy nh ngi lao
ng tham gia bo him tai nn lao ng, bnh ngh nghip c hng ch
tai nn lao ng khi c cc iu kin sau y:
- B tai nn thuc mt trong cc trng hp sau y:
+ Ti ni lm vic v trong gi lm vic, k c khi ang thc hin cc nhu
cu sinh hot cn thit ti ni lm vic hoc trong gi lm vic m B lut lao
ng v ni quy ca c s sn xut, kinh doanh cho php, bao gm ngh gii lao,
n gia ca, n bi dng hin vt, lm v sinh kinh nguyt, tm ra, cho con b,
i v sinh;
+ Ngoi ni lm vic hoc ngoi gi lm vic khi thc hin cng vic
theo yu cu ca ngi s dng lao ng hoc ngi c ngi s dng lao
ng y quyn bng vn bn trc tip qun l lao ng;
+ Trn tuyn ng i t ni n ni lm vic hoc t ni lm vic v
ni trong khong thi gian v tuyn ng hp l;
- Suy gim kh nng lao ng t 5% tr ln do b tai nn quy nh ti
khon 1 iu ny;
- Ngi lao ng khng c hng ch do Qu bo him tai nn lao
ng, bnh ngh nghip chi tr nu thuc mt trong cc nguyn nhn quy nh
ti khon 1 iu 40 ca Lut ny.
Theo im b, khon 1, iu 45 th anh T gp tai nn lao ng khi ang i
thc hin nhim v do ngi s dng lao ng phn cng nn c hng ch
bo him tai nn lao ng.
19. Xin hy cho bit nhng tranh chp v dn s no thuc thm
quyn gii quyt ca Ta n?
Theo iu 26 B lut t tng dn s nm 2015 nhng tranh chp v dn
s thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm
- Tranh chp v quc tch Vit Nam gia c nhn vi c nhn.
- Tranh chp v quyn s hu v cc quyn khc i vi ti sn.
101
- Tranh chp v giao dch dn s, hp ng dn s.

- Tranh chp v quyn s hu tr tu, chuyn giao cng ngh, tr trng
hp quy nh ti khon 2 iu 30 ca B lut ny.
- Tranh chp v tha k ti sn.
- Tranh chp v bi thng thit hi ngoi hp ng.
- Tranh chp v bi thng thit hi do p dng bin php ngn chn hnh
chnh khng ng theo quy nh ca php lut v cnh tranh, tr trng hp yu
cu bi thng thit hi c gii quyt trong v n hnh chnh.
- Tranh chp v khai thc, s dng ti nguyn nc, x thi vo ngun
nc theo quy nh ca Lut ti nguyn nc.
- Tranh chp t ai theo quy nh ca php lut v t ai; tranh chp v
quyn s hu, quyn s dng rng theo quy nh ca Lut bo v v pht trin
rng.
- Tranh chp lin quan n hot ng nghip v bo ch theo quy nh ca
php lut v bo ch.
- Tranh chp lin quan n yu cu tuyn b vn bn cng chng v hiu.
- Tranh chp lin quan n ti sn b cng ch thi hnh n theo quy
nh ca php lut v thi hnh n dn s.
- Tranh chp v kt qu bn u gi ti sn, thanh ton ph tn ng k
mua ti sn bn u gi theo quy nh ca php lut v thi hnh n dn s.
- Cc tranh chp khc v dn s, tr trng hp thuc thm quyn gii
quyt ca c quan, t chc khc theo quy nh ca php lut.
20. Xin hy cho bit nhng yu cu no v dn s thuc thm quyn
gii quyt ca ta n
Theo iu 27 B lut t tng dn s quy nh nhng yu cu v dn s
thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
- Yu cu tuyn b hoc hy b quyt nh tuyn b mt ngi mt nng
lc hnh vi dn s, b hn ch nng lc hnh vi dn s hoc c kh khn trong
nhn thc, lm ch hnh vi.
102
- Yu cu thng bo tm kim ngi vng mt ti ni c tr v qun l ti

sn ca ngi .
- Yu cu tuyn b hoc hy b quyt nh tuyn b mt ngi mt tch.
- Yu cu tuyn b hoc hy b quyt nh tuyn b mt ngi l cht.
- Yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam hoc khng cng nhn
bn n, quyt nh v dn s, quyt nh v ti sn trong bn n, quyt nh hnh
s, hnh chnh ca Ta n nc ngoi hoc khng cng nhn bn n, quyt nh
v dn s, quyt nh v ti sn trong bn n, quyt nh hnh s, hnh chnh ca
Ta n nc ngoi khng c yu cu thi hnh ti Vit Nam.
- Yu cu tuyn b vn bn cng chng v hiu.
- Yu cu cng nhn kt qu ha gii thnh ngoi Ta n.
- Yu cu cng nhn ti sn c trn lnh th Vit Nam l v ch, cng
nhn quyn s hu ca ngi ang qun l i vi ti sn v ch trn lnh th
Vit Nam theo quy nh ti im e khon 2 iu 470 ca B lut ny.
- Yu cu xc nh quyn s hu, quyn s dng ti sn, phn chia ti sn
chung thi hnh n v yu cu khc theo quy nh ca Lut thi hnh n dn s.
- Cc yu cu khc v dn s, tr trng hp thuc thm quyn gii quyt
ca c quan, t chc khc theo quy nh ca php lut.
21. Xin hy cho bit nhng tranh chp no v hn nhn v gia nh
thuc thm quyn gii quyt ca Ton n?
Theo iu 28 B lut t tng dn sn nm 2015 nhng tranh chp v hn
nhn v gia nh thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
- Ly hn, tranh chp v nui con, chia ti sn khi ly hn; chia ti sn sau
khi ly hn.
- Tranh chp v chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn.
- Tranh chp v thay i ngi trc tip nui con sau khi ly hn.
- Tranh chp v xc nh cha, m cho con hoc xc nh con cho cha, m.
- Tranh chp v cp dng.
- Tranh chp v sinh con bng k thut h tr sinh sn, mang thai h v
mc ch nhn o.
103
- Tranh chp v nui con, chia ti sn ca nam, n chung sng vi nhau

nh v chng m khng ng k kt hn hoc khi hy kt hn tri php lut.
- Cc tranh chp khc v hn nhn v gia nh, tr trng hp thuc thm
quyn gii quyt ca c quan, t chc khc theo quy nh ca php lut.
22. Xin hy cho bit nhng yu cu no v hn nhn v gia nh
thuc thm quyn gii quyt ca Ta n?
Theo iu 29 B lut t tng dn s nm 2015 nhng yu cu v hn
nhn v gia nh thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
- Yu cu hy vic kt hn tri php lut.
- Yu cu cng nhn thun tnh ly hn, tha thun nui con, chia ti sn
khi ly hn.
- Yu cu cng nhn tha thun ca cha, m v thay i ngi trc tip
nui con sau khi ly hn hoc cng nhn vic thay i ngi trc tip nui con
sau khi ly hn ca c quan, t chc, c nhn theo quy nh ca php lut v hn
nhn v gia nh.
- Yu cu hn ch quyn ca cha, m i vi con cha thnh nin hoc
quyn thm nom con sau khi ly hn.
- Yu cu chm dt vic nui con nui.
- Yu cu lin quan n vic mang thai h theo quy nh ca php lut
hn nhn v gia nh.
- Yu cu cng nhn tha thun chm dt hiu lc ca vic chia ti sn
chung trong thi k hn nhn c thc hin theo bn n, quyt nh ca Ta
n.
- Yu cu tuyn b v hiu tha thun v ch ti sn ca v chng theo
quy nh ca php lut hn nhn v gia nh.
bn n, quyt nh v hn nhn v gia nh ca Ta n nc ngoi hoc c quan
khc c thm quyn ca nc ngoi hoc khng cng nhn bn n, quyt nh
v hn nhn v gia nh ca Ta n nc ngoi hoc c quan khc c thm
quyn ca nc ngoi khng c yu cu thi hnh ti Vit Nam.
104
- Yu cu xc nh cha, m cho con hoc con cho cha, m theo quy nh

ca php lut v hn nhn v gia nh.
- Cc yu cu khc v hn nhn v gia nh, tr trng hp thuc thm
23. Xin hy cho bit nhng tranh chp v kinh doanh, thng mi
thuc thm quyn gii quyt ca Ta n?
Theo iu 30 b lut t tng dn s nm 2015 Nhng tranh chp v kinh
doanh, thng mi thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
- Tranh chp pht sinh trong hot ng kinh doanh, thng mi gia c
nhn, t chc c ng k kinh doanh vi nhau v u c mc ch li nhun.
- Tranh chp v quyn s hu tr tu, chuyn giao cng ngh gia c
nhn, t chc vi nhau v u c mc ch li nhun.
- Tranh chp gia ngi cha phi l thnh vin cng ty nhng c giao
dch v chuyn nhng phn vn gp vi cng ty, thnh vin cng ty.
- Tranh chp gia cng ty vi cc thnh vin ca cng ty; tranh chp gia
cng ty vi ngi qun l trong cng ty trch nhim hu hn hoc thnh vin
Hi ng qun tr, gim c, tng gim c trong cng ty c phn, gia cc
thnh vin ca cng ty vi nhau lin quan n vic thnh lp, hot ng, gii
th, sp nhp, hp nht, chia, tch, bn giao ti sn ca cng ty, chuyn i hnh
thc t chc ca cng ty.
- Cc tranh chp khc v kinh doanh, thng mi, tr trng hp thuc
thm quyn gii quyt ca c quan, t chc khc theo quy nh ca php lut.
24. Xin hy cho bit nhng yu cu v kinh doanh, thng mi thuc
thm quyn gii quyt ca Ta n gm?
Theo iu 31 Lut t dng dn s nm 2015nNhng yu cu v kinh
doanh, thng mi thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
- Yu cu hy b ngh quyt ca i hi ng c ng, ngh quyt ca
Hi ng thnh vin theo quy nh ca php lut v doanh nghip.
- Yu cu lin quan n vic Trng ti thng mi Vit Nam gii quyt
tranh chp theo quy nh ca php lut v Trng ti thng mi.
105
- Yu cu bt gi tu bay, tu bin theo quy nh ca php lut v hng

khng dn dng Vit Nam, v hng hi Vit Nam, tr trng hp bt gi tu
bay, tu bin bo m gii quyt v n.
bn n, quyt nh kinh doanh, thng mi ca Ta n nc ngoi hoc khng
cng nhn bn n, quyt nh kinh doanh, thng mi ca Ta n nc ngoi
khng c yu cu thi hnh ti Vit Nam.
- Yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam phn quyt kinh doanh,
thng mi ca Trng ti nc ngoi.
- Cc yu cu khc v kinh doanh, thng mi, tr trng hp thuc thm
25. Xin hy cho bit nhng tranh chp no v lao ng thuc thm
Theo iu 32 Lut t dng dn s nm 2015 nhng tranh chp v lao
ng thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
-Tranh chp lao ng c nhn gia ngi lao ng vi ngi s dng lao
ng phi thng qua th tc ha gii ca ha gii vin lao ng m ha gii
thnh nhng cc bn khng thc hin hoc thc hin khng ng, ha gii
khng thnh hoc khng ha gii trong thi hn do php lut quy nh, tr cc
tranh chp lao ng sau y khng bt buc phi qua th tc ha gii:
+ V x l k lut lao ng theo hnh thc sa thi hoc tranh chp v
trng hp b n phng chm dt hp ng lao ng;
+ V bi thng thit hi, tr cp khi chm dt hp ng lao ng;
+ Gia ngi gip vic gia nh vi ngi s dng lao ng;
+ V bo him x hi theo quy nh ca php lut v bo him x hi, v
bo him y t theo quy nh ca php lut v bo him y t, v bo him tht
nghip theo quy nh ca php lut v vic lm, v bo him tai nn lao ng,
bnh ngh nghip theo quy nh ca php lut v an ton, v sinh lao ng;
+ V bi thng thit hi gia ngi lao ng vi doanh nghip, n v
s nghip cng lp a ngi lao ng i lm vic nc ngoi theo hp ng.
106
- Tranh chp lao ng tp th v quyn gia tp th lao ng vi ngi s

dng lao ng theo quy nh ca php lut v lao ng c Ch tch y ban
nhn dn cp huyn gii quyt m tp th lao ng hoc ngi s dng lao ng
khng ng vi quyt nh hoc qu thi hn m Ch tch y ban nhn dn
cp huyn khng gii quyt.
- Tranh chp lin quan n lao ng bao gm:
+ Tranh chp v hc ngh, tp ngh;
+ Tranh chp v cho thu li lao ng;
+ Tranh chp v quyn cng on, kinh ph cng on;
+ Tranh chp v an ton lao ng, v sinh lao ng.
- Tranh chp v bi thng thit hi do nh cng bt hp php.
- Cc tranh chp khc v lao ng, tr trng hp thuc thm quyn gii
26. Xin hy cho bit nhng yu cu no v lao ng thuc thm
Theo iu 33 Lut t dng dn s nm 2015 nhng yu cu v lao ng
thuc thm quyn gii quyt ca Ta n gm:
- Yu cu tuyn b hp ng lao ng, tha c lao ng tp th v hiu.
- Yu cu xt tnh hp php ca cuc nh cng.
bn n, quyt nh lao ng ca Ta n nc ngoi hoc khng cng nhn bn
n, quyt nh lao ng ca Ta n nc ngoi khng c yu cu thi hnh ti
Vit Nam.
- Yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam phn quyt lao ng
ca Trng ti nc ngoi.
- Cc yu cu khc v lao ng, tr trng hp thuc thm quyn gii
27. Xin hy cho bit thm quyn ca Ta n i vi quyt nh c bit
ca c quan, t chc c php lut quy nh nh th no?
107
Theo iu 34 Lut t dng dn s nm 2015 Thm quyn ca Ta n i

vi quyt nh c bit ca c quan, t chc gm:
- Khi gii quyt v vic dn s, Ta n c quyn hy quyt nh c bit
tri php lut ca c quan, t chc, ngi c thm quyn xm phm quyn, li
ch hp php ca ng s trong v vic dn s m Ta n c nhim v gii
quyt.
- Quyt nh c bit quy nh ti khon 1 iu ny l quyt nh c
ban hnh v mt vn c th v c p dng mt ln i vi mt hoc mt s
i tng c th. Trng hp v vic dn s c lin quan n quyt nh ny th
phi c Ta n xem xt trong cng mt v vic dn s .
- Khi xem xt hy quyt nh quy nh ti khon 1 iu ny, Ta n phi
a c quan, t chc hoc ngi c thm quyn ban hnh quyt nh tham
gia t tng vi t cch ngi c quyn li, ngha v lin quan.
C quan, t chc, ngi c thm quyn ban hnh quyt nh phi tham
gia t tng v trnh by kin ca mnh v quyt nh c bit b Ta n xem xt
hy.
- Thm quyn ca cp Ta n gii quyt v vic dn s trong trng hp
c xem xt vic hy quyt nh c bit quy nh ti khon 1 iu ny c xc
nh theo quy nh tng ng ca Lut t tng hnh chnh v thm quyn ca
Ta n nhn dn cp huyn, Ta n nhn dn cp tnh.
28. Xin hy cho bit Ta n nhn dn cp huyn c nhng thm
quyn g?
Theo iu 35 Lut t dng dn s nm 2015 thm quyn ca Ta n nhn
dn cp huyn:
- Ta n nhn dn cp huyn c thm quyn gii quyt theo th tc s
thm nhng tranh chp sau y:
+ Tranh chp v dn s, hn nhn v gia nh quy nh ti iu 26 v
iu 28 ca B lut ny, tr tranh chp quy nh ti khon 7 iu 26 ca B
lut ny;
108
+ Tranh chp v kinh doanh, thng mi quy nh ti khon 1 iu 30

ca B lut ny;
+ Tranh chp v lao ng quy nh ti iu 32 ca B lut ny.
- Ta n nhn dn cp huyn c thm quyn gii quyt nhng yu cu sau
y:
+ Yu cu v dn s quy nh ti cc khon 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 v 10
iu 27 ca B lut ny;
+ Yu cu v hn nhn v gia nh quy nh ti cc khon 1, 2, 3, 4, 5, 6,
7, 8, 10 v 11 iu 29 ca B lut ny;
+ Yu cu v kinh doanh, thng mi quy nh ti khon 1 v khon 6
iu 31 ca B lut ny;
+ Yu cu v lao ng quy nh ti khon 1 v khon 5 iu 33 ca B
lut ny.
- Nhng tranh chp, yu cu quy nh ti khon 1 v khon 2 iu ny
m c ng s hoc ti sn nc ngoi hoc cn phi y thc t php cho c
quan i din nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nc ngoi, cho Ta
n, c quan c thm quyn ca nc ngoi khng thuc thm quyn gii quyt
ca Ta n nhn dn cp huyn, tr trng hp quy nh ti khon 4 iu ny.
- Ta n nhn dn cp huyn ni c tr ca cng dn Vit Nam hy vic
kt hn tri php lut, gii quyt vic ly hn, cc tranh chp v quyn v ngha
v ca v chng, cha m v con, v nhn cha, m, con, nui con nui v gim
h gia cng dn Vit Nam c tr khu vc bin gii vi cng dn ca nc
lng ging cng c tr khu vc bin gii vi Vit Nam theo quy nh ca B
lut ny v cc quy nh khc ca php lut Vit Nam.
29. Xin hy cho bit Ta n nhn dn cp tnh c nhng thm quyn
g?
Theo iu 37 Lut t dng dn s nm 2015 Thm quyn ca Ta n
nhn dn cp tnh c quy nh nh sau:
109
- Ta n nhn dn cp tnh c thm quyn gii quyt theo th tc s thm

nhng v vic sau y:
+ Tranh chp v dn s, hn nhn v gia nh, kinh doanh, thng mi,
lao ng quy nh ti cc iu 26, 28, 30 v 32 ca B lut ny, tr nhng tranh
chp thuc thm quyn gii quyt ca Ta n nhn dn cp huyn quy nh ti
khon 1 v khon 4 iu 35 ca B lut ny;
+ Yu cu v dn s, hn nhn v gia nh, kinh doanh, thng mi, lao
ng quy nh ti cc iu 27, 29, 31 v 33 ca B lut ny, tr nhng yu cu
thuc thm quyn gii quyt ca Ta n nhn dn cp huyn quy nh ti khon
2 v khon 4 iu 35 ca B lut ny;
+ Tranh chp, yu cu quy nh ti khon 3 iu 35 ca B lut ny.
- Ta n nhn dn cp tnh c thm quyn gii quyt theo th tc s thm
nhng v vic dn s thuc thm quyn gii quyt ca Ta n nhn dn cp
huyn quy nh ti iu 35 ca B lut ny m Ta n nhn dn cp tnh t
mnh ly ln gii quyt khi xt thy cn thit hoc theo ngh ca Ta n
nhn dn cp huyn.
30. Anh Nguyn Vn A cng tc ti S Lao ng Thng binh v X
hi tnh B. to iu kin cho cn b cng chc nng cao trnh , 2 nm
trc, anh A c tnh c i o to thc s ti nc ngoi bng ngun
ngn sch ca tnh. Tuy nhin, sau khi kt thc kha hc thc s, anh A
khng v nc m li nc ngoi lm vic. S Lao ng, Thng binh
v X hi tnh B quyt nh khi kin anh A ra ta n hnh chnh do vi
phm hp ng o to, bi dng cn b ngun ca tnh. ng thi, S
cng yu cu anh A phi bi thng thit hi cho nhng chi ph o to m
tnh phi chi tr trong qu trnh anh A tham gia kha hc thc s ti nc
ngoi. Trng hp ny, Ta n s th l gii quyt nh th no?
110
i vi trng hp trn, gii quyt bi thng thit hi trong v n

hnh chnh s cn c quy nh ti iu 7 Lut t tng hnh chnh thc hin,
c th nh sau:
Ngi khi kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan trong v n hnh
chnh c th ng thi yu cu bi thng thit hi do quyt nh hnh chnh,
hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt
khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh, danh sch c tri gy ra.
Ngi khi kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan c yu cu bi
thng thit hi c ngha v cung cp ti liu, chng c. Trng hp cn thit,
Ta n c th tin hnh xc minh, thu thp ti liu, chng c bo m cho
vic gii quyt v n c chnh xc.
Khi gii quyt yu cu bi thng thit hi trong v n hnh chnh, cc
quy nh ca php lut v trch nhim bi thng ca Nh nc v php lut v
t tng dn s c p dng gii quyt.
Trng hp trong v n hnh chnh c yu cu bi thng thit hi m
cha c iu kin chng minh th Ta n c th tch yu cu bi thng thit
hi gii quyt sau bng mt v n dn s khc theo quy nh ca php lut v
t tng dn s.
Trng hp Ta n gii quyt c phn yu cu bi thng thit hi cng
vi vic gii quyt v n hnh chnh m phn quyt nh ca bn n v bi
thng thit hi b khng co hoc khng ngh hoc b Ta n cp phc thm,
gim c thm hoc ti thm hy xt x s thm hoc phc thm li th phn
quyt nh v bi thng thit hi trong cc trng hp ny l mt phn ca v
n hnh chnh. Th tc gii quyt i vi phn quyt nh v bi thng thit
hi b khng co, khng ngh hoc b hy xt x s thm hoc phc thm li
c thc hin theo quy nh ca Lut t tng hnh chnh.
31. Gia nh b D c Ban ch huy qun s huyn T giao t ti
Khu dn c ca c quan. Qu trnh giao t, B ch huy ca tnh cng
lp bn quy hoch khu dn c n nh lu di v tch ring khng
nm trong din tch quc phng. ng thi, gia nh b D np tin ha
111
gi nh cho Ban ch huy qun s huyn. Theo quy nh ca Lut t ai,

gia nh b D hon ton c cn c cp Giy chng nhn quyn s
dng t. Tuy nhin, gn y B ch huy qun s tnh H c vn bn thu
hi Quyt nh giao t ti khu dn c ca gia nh b D, ngh gia
nh b bn giao li t gn vi nh cho c quan. Bc xc trc quyt
nh ca B ch huy qun s tnh, b D khi kin v vic ra Ta n hnh
chnh. Xin hi trng hp ny b D c phi cung cp ti liu, chng c,
chng minh yu cu ca mnh trc Ta hay khng?
thu thp ti liu, thng tin phc v yu cu xt x ca Ta n, b D
phi cung cp cc ti liu c lin quan n vic khi kin v xt x, cc giy t
chng minh vic gia nh b l hp php v iu kin xem xt, cp Giy
chng nhn quyn s dng t theo quy nh ca php lut, v iu 9 Lut t
tng hnh chnh quy nh nh sau: Cc ng s c quyn v ngha v ch
ng thu thp, giao np ti liu, chng c cho Ta n v chng minh yu cu
ca mnh l c cn c v hp php. C nhn khi kin, yu cu bo v quyn,
li ch hp php ca ngi khc c quyn v ngha v thu thp, cung cp ti
liu, chng c, chng minh nh ng s.
32. X nghip mi trng X thuc S Ti nguyn v mi trng tnh
Y trong qu trnh xy dng tr s ln sang din tch t vn nh anh
H. Mc d nhiu ln ln gp trc tip Gim c x nghip cng nh lnh
o S Ti nguyn v Mi trng nhng h u khng gii quyt, cho rng
vic xy dng thc hin theo ng quy nh ca php lut. Gn y, sau
khi xem h s giy chng nhn quyn s dng t ca anh H, chu anh l
lut s t vn anh nn khi kin ra Ta. Tuy nhin, anh H rt bn
khon v cho rng mnh l dn en, t hiu bit php lut, bn kia l c
quan nh nc, kin th cng ch l kin c khoai m thi. Vic bn khon
ca anh H c c s hay khng? Php lut quy nh nh th no v vn
ny?
Theo quy nh ti iu 17 Lut t tng hnh chnh, trong t tng hnh
chnh, mi ngi u bnh ng trc php lut, khng phn bit dn tc, gii
112
tnh, tn ngng, tn gio, thnh phn x hi, trnh vn ho, ngh nghip, a
v x hi. Mi c quan, t chc, c nhn bnh ng trong vic thc hin quyn
v ngha v trong t tng hnh chnh trc Ta n. Ta n c trch nhim to
iu kin c quan, t chc, c nhn thc hin cc quyn v ngha v ca
mnh.
Nh vy, m bo quyn v li ch chnh ng, hp php ca gia nh,
anh H hon ton c quyn khi kin v vic ln t ni trn ra Ta n.
33. Ch V Th H k hp ng lm vn th ti S X. Do mi ngh sinh
con, nn gn y ch H phi thng xuyn i mun v sm, xin ngh php
chm sc con nh. Ly l do khng m bo gi gic, thng xuyn vi
phm ni quy lm vic ca c quan, Gim c S quyt nh chm dt
hp ng vi ch H a chu h ca mnh vo lm. Bc xc trc s
vic trn, ch H khi kin quyt nh ca Gim c S ra Ta n hnh
chnh. Xin hi trng hp ny Ta n c th l v vic hay khng?
Theo quy nh ti iu 30 Lut t tng hnh chnh, cc khiu kin thuc
thm quyn gii quyt ca Ta n bao gm:
- Khiu kin quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, tr cc quyt
nh, hnh vi sau y:
+ Quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh thuc phm vi b mt nh
nc trong cc lnh vc quc phng, an ninh, ngoi giao theo quy nh ca php
lut;
+ Quyt nh, hnh vi ca Ta n trong vic p dng bin php x l hnh
chnh, x l hnh vi cn tr hot ng t tng;
+ Quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh mang tnh ni b ca c
quan, t chc.
- Khiu kin quyt nh k lut buc thi vic cng chc gi chc v t
Tng Cc trng v tng ng tr xung.
- Khiu kin quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic
cnh tranh.
- Khiu kin danh sch c tri.
113
Nh vy, cn c quy nh nu trn, vic khi kin ca ch H l hnh vi

mang tnh ni b ca c quan, t chc nn khng thuc thm quyn gii quyt
ca Ta n.
34. ng Trn Vn S l Ph Chnh Vn phng ca S K. Do trong
thi gian tham gia m nhim chc v, ng S c hnh vi a con chu
vo lm vic ti c quan tri quy nh v tham tin cng qu ca c quan.
Khi pht hin v vic, c quan c thm quyn quyt nh k lut buc
thi vic ng S. Sau , ng S c n khi kin ra Ta n v quyt nh
k lut nu trn. Mt s kin cho rng y l quyt nh mang tnh ni b
ca c quan, nn Ta n s khng th l. Php lut quy nh nh th no v
vn ny?
Quyt nh k lut buc thi vic i vi ng S trn l quyt nh hnh
chnh ca c quan nh nc c thm quyn. Cn c quy nh ti Khon 2, iu
30 Lut t tng hnh chnh, Ta n s c thm quyn th l v vic khi kin
ni trn.
35. UBND huyn Q ra quyt nh thu hi t ca gia nh ng L vi
l do y l din tch t do gia nh ng ln chim, khng c trong h s
a chnh ca huyn. Khng ng vi quyt nh ca UBND huyn, ng L
c n khi kin UBND huyn Q ln Ta n tnh v ng cho rng nu
khi kin ra Ta n huyn th s khng m bo khch quan, do trong cng
a bn c. Vic khi kin ca ng L l ng hay sai?
Theo quy nh ti iu 31 Lut t tng hnh chnh, Ta n cp huyn gii
quyt theo th tc s thm nhng khiu kin sau y:
- Khiu kin quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ca c quan hnh
chnh nh nc t cp huyn tr xung trn cng phm vi a gii hnh chnh
vi Ta n hoc ca ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc
, tr quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ca y ban nhn dn cp
huyn, Ch tch y ban nhn dn cp huyn;
114
- Khiu kin quyt nh k lut buc thi vic ca ngi ng u c

quan, t chc t cp huyn tr xung trn cng phm vi a gii hnh chnh vi
Ta n i vi cng chc thuc thm quyn qun l ca c quan, t chc ;
- Khiu kin danh sch c tri ca c quan lp danh sch c tri trn cng
phm vi a gii hnh chnh vi Ta n.
Cn c vo quy nh trn, vic khi kin ca ng L ln Ta n nhn dn
tnh l hon ton ng n v ph hp vi quy nh php lut.
36. Anh V l cng chc ph trch vn ha thng tin ca x P. Gn
y, do giao du vi bn b xu, anh V thng xuyn ngh vic, lao vo
nghin ht, c bc. Sau khi b Cng an x bt qu tang vic nh bc, anh
V b y ban nhn dn x c quyt nh k lut buc thi vic. Anh V d
kin khi kin Ch tch y ban nhn dn x v buc thi vic tri php
lut i vi bn thn mnh. Xin hi trng hp ny Ta n no c thm
quyn th l v vic ca anh V?
Vic khi kin ca anh V cn c vo quy nh ti iu 31 Lut t tng
hnh chnh, Ta n nhn dn cp huyn ni c cng phm vi a gii hnh chnh
vi y ban nhn dn x P s c thm quyn th l h s v n ca anh V.
37. Ch H l cng chc ca S Thng tin v truyn thng tnh D. Gn
y, do sinh con th ba, sc khe gim st nn ch H phi thng xuyn
ngh vic. Ly l do thng xuyn vi phm quy ch, quy nh ca c quan,
Gim c S c quyt nh k lut buc thi vic ch H. Xin hi trong
trng hp ny, Ta n no c thm quyn th l v vic ni trn?
Cn c quy nh ti iu 32 B lut t tng hnh chnh quy nh v thm
quyn ca Ta n cp tnh, Ta n cp tnh gii quyt theo th tc s thm
nhng khiu kin quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ca c quan nh
nc cp tnh trn cng phm vi a gii hnh chnh vi Ta n v ca ngi c
thm quyn trong c quan nh nc . Do , trng hp ny Ta n cp tnh
s l c quan th l gii quyt v vic ca ch H nu trn.
115
38. Trng hp ngi khi kin c n khi kin v n hnh chnh

ti Ta n c thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm
quyn gii quyt khiu ni th Ta n phi x l nh th no?
Theo quy nh ti iu 33 B lut t tng hnh chnh, trng hp ngi
khi kin c n khi kin v n hnh chnh ti Ta n c thm quyn, ng
thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni th Ta n
phi yu cu ngi khi kin la chn c quan gii quyt v c vn bn thng
bo cho Ta n.
Trng hp ngi khi kin khng th t mnh lm vn bn th ngh
Ta n lp bin bn v vic la chn c quan gii quyt. Ty tng trng hp
c th Ta n x l nh sau:
- Trng hp ngi khi kin la chn Ta n gii quyt th Ta n th l
gii quyt v n theo th tc chung, ng thi thng bo cho ngi c thm
quyn gii quyt khiu ni v yu cu ngi c thm quyn gii quyt khiu ni
chuyn ton b h s gii quyt khiu ni cho Ta n;
- Trng hp ngi khi kin la chn ngi c thm quyn gii quyt
khiu ni gii quyt th Ta n cn c vo quy nh ti im e khon 1 iu 123
ca Lut T tng hnh chnh tr li n khi kin v cc ti liu km theo cho
ngi khi kin.
Trng hp ht thi hn gii quyt khiu ni m khiu ni khng c
gii quyt hoc c gii quyt nhng ngi khiu ni khng ng vi vic
gii quyt khiu ni v c n khi kin v n hnh chnh th Ta n xem xt
tin hnh th l v n theo th tc chung.
Trng hp nhiu ngi va khi kin v n hnh chnh ti Ta n c
thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt
khiu ni v tt c nhng ngi ny u la chn mt trong hai c quan c thm
quyn gii quyt th thm quyn gii quyt c thc hin theo quy nh ti
khon 1 iu 33 Lut t tng hnh chnh nm 2015.
Trng hp nhiu ngi va khi kin v n hnh chnh ti Ta n c
thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt
116
khiu ni, trong c ngi la chn Ta n gii quyt v c ngi la chn

ngi c thm quyn gii quyt khiu ni hoc trng hp c ngi ch khi
kin v n hnh chnh ti Ta n c thm quyn v ngi khc ch khiu ni n
ngi c thm quyn gii quyt khiu ni th thm quyn gii quyt c xc
nh nh sau:
- Trng hp quyn li, ngha v ca ngi khi kin v ngi khiu ni
c lp vi nhau th vic gii quyt yu cu ca ngi khi kin thuc thm
quyn ca Ta n, cn vic gii quyt khiu ni ca nhng ngi khiu ni
thuc thm quyn ca ngi c thm quyn gii quyt khiu ni;
- Trng hp quyn li, ngha v ca ngi khi kin v ngi khiu ni
khng c lp vi nhau th Ta n th l gii quyt v n theo th tc chung,
ng thi thng bo cho ngi c thm quyn gii quyt khiu ni v yu cu
chuyn ton b h s gii quyt khiu ni cho Ta n.
Trng hp ngi khi kin khng la chn c quan gii quyt th Ta n
tr li n khi kin cho ngi khi kin.
39. Trng hp chuyn v n cho Ta n khc, gii quyt tranh chp
v thm quyn c quy nh nh th no?
Theo iu 34 Lut t tng hnh chnh nm 2015 quy nh chuyn v n
cho Ta n khc, gii quyt tranh chp v thm quyn nh sau:
- Trong qu trnh gii quyt v n hnh chnh theo th tc s thm, Ta n
xc nh v n khng phi l v n hnh chnh m l v n dn s v vic
gii quyt v n ny thuc thm quyn ca mnh th Ta n gii quyt v n
theo th tc chung do php lut t tng dn s quy nh, ng thi thng bo
cho ng s v Vin kim st cng cp.
- Trc khi c quyt nh a v n ra xt x theo th tc s thm m c
cn c xc nh vic gii quyt v n thuc thm quyn ca Ta n khc th
Thm phn c phn cng gii quyt v n hnh chnh ra quyt nh chuyn
h s v n cho Ta n c thm quyn v xo s th l, ng thi thng bo cho
ng s v Vin kim st cng cp.
117
- Sau khi c quyt nh a v n ra xt x theo th tc s thm m c

cn c xc nh vic gii quyt v n hnh chnh thuc thm quyn ca Ta n
khc th Ta n phi m phin ta Hi ng xt x ra quyt nh nh ch
vic xt x, chuyn h s v n cho Ta n c thm quyn.
- Khi xt x phc thm v n hnh chnh m xc nh v n thuc trng
hp quy nh ti khon 1 v khon 2 iu 34 Lut t tng hnh chnh nm 2015
th Ta n cp phc thm hy bn n, quyt nh s thm v giao h s v n
cho Ta n c thm quyn xt x s thm gii quyt s thm li v n theo
quy nh ca php lut.
- Khi xt x gim c thm, ti thm v n hnh chnh m xc nh v n
thuc trng hp quy nh ti khon 1 v khon 2 iu 34 Lut t tng hnh
chnh nm 2015 th Ta n xt x gim c thm hoc ti thm hy bn n,
quyt nh c hiu lc php lut v giao h s v n cho Ta n c thm
quyn xt x s thm gii quyt s thm li v n theo quy nh ca php
lut.
- ng s c quyn khiu ni, Vin kim st cng cp c quyn kin
ngh quyt nh quy nh ti khon 2 v khon 3 iu 34 Lut t tng hnh
chnh nm 2015 trong thi hn 03 ngy lm vic k t ngy nhn c quyt
nh. Trong thi hn 03 ngy lm vic k t ngy nhn c khiu ni, kin
ngh, Chnh n Ta n ra quyt nh chuyn v n hnh chnh phi gii quyt
khiu ni, kin ngh. Quyt nh ca Chnh n Ta n l quyt nh cui cng
v c gi ngay cho ng s c khiu ni, Vin kim st c kin ngh.
- Chnh n Ta n cp tnh gii quyt tranh chp v thm quyn gii
quyt v n hnh chnh gia cc Ta n cp huyn trong cng mt tnh, thnh
ph trc thuc trung ng.
Chnh n Ta n nhn dn cp cao gii quyt tranh chp v thm quyn
gii quyt v n hnh chnh gia cc Ta n cp huyn thuc cc tnh, thnh ph
trc thuc trung ng khc nhau; gia cc Ta n cp tnh thuc phm vi thm
quyn theo lnh th ca Ta n nhn dn cp cao.
118
Chnh n Ta n nhn dn ti cao gii quyt tranh chp v thm quyn

gia cc Ta n cp huyn thuc cc tnh, thnh ph trc thuc trung ng khc
nhau, Ta n cp tnh thuc thm quyn gii quyt theo lnh th ca cc Ta n
nhn dn cp cao khc nhau.
180 CU HI P TNH HUNG PHP LUT
I. TM HIU PHP LUT V HNH S (B lut hnh s nm 2015)
Cu 1: Th no l ti phm? B mn hng xm xe my v do phng nhanh vt
u tng cht ngi. Qu trnh c quan cng an iu tra c bit n thi im
phm ti B mi c 13 tui 8 thng. Xin hi trng hp ny B c b coi l ti phm
khi vi phm cc qui nh v an ton giao thng hay khng?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 8 B lut hnh s nm 2015 (sau y gi tt l B lut), ti
phm l hnh vi nguy him cho x hi c quy nh trong B lut hnh s, do ngi c
nng lc trch nhim hnh s hoc php nhn thng mi thc hin mt cch c hoc v ,
xm phm c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th T quc, xm phm ch
chnh tr, ch kinh t, nn vn ha, quc phng, an ninh, trt t, an ton x hi, quyn, li
ch hp php ca t chc, xm phm quyn con ngi, quyn, li ch hp php ca cng
dn, xm phm nhng lnh vc khc ca trt t php lut x hi ch ngha m theo quy nh
ca B lut ny phi b x l hnh s.
Nhng hnh vi tuy c du hiu ca ti phm nhng tnh cht nguy him cho x hi
khng ng k th khng phi l ti phm v c x l bng cc bin php khc.
Nh vy, cn c quy nh trn cho thy n thi im phm ti B cha 14 tui
(tui phi chu trch nhim hnh s v mt s ti phm), nn B cha c nng lc trch nhim
hnh s. Do vy, hnh vi ca B khng th coi l ti phm v s b xem xt, x l bi cc bin
php hnh chnh hoc p dng bin php khc ph hp theo quy nh ca php lut.
Cu 2: Cn c vo tnh cht v mc nguy him cho x hi ca hnh vi phm
ti, B lut hnh s quy nh ti phm c phn loi c th nh th no?
Tr li:
Cn c vo tnh cht v mc nguy him cho x hi ca hnh vi phm ti c
quy nh trong B lut hnh s, theo quy nh ti iu 9 ca B lut, ti phm c phn
thnh bn loi sau y:
1. Ti phm t nghim trng l ti phm c tnh cht v mc nguy him cho x hi
khng ln m mc cao nht ca khung hnh pht do B lut ny quy nh i vi t i y l
pht tin, pht ci to khng giam gi ho c pht t n 03 nm;
2. Ti phm nghim trng l ti phm c tnh cht v mc nguy him

cho x hi ln m mc cao nht ca khung hnh pht do B lut ny quy nh
i vi ti y l t trn 03 nm n 07 nm t;
119
3. Ti phm rt nghim trng l ti phm c tnh cht v mc nguy

him cho x hi rt ln m mc cao nht ca khung hnh pht do B lut ny
quy nh i vi ti y l t trn 07 nm n 15 nm t;
4. Ti phm c bit nghim trng l ti phm c tnh cht v mc nguy him cho
x hi c bit ln m mc cao nht ca khung hnh pht do B lut ny quy nh i vi ti
y l t trn 15 nm n 20 nm t, t chung thn hoc t hnh.
Cu 3: Nguyn Vn V do b bn b xu li ko, r r cng ng bn t nhp
vo nh b M trm cp. Khi b pht hin V ch ng tn cng v m cht chu trai
ca b M khi anh ny c tnh ngn cn khng cho V chy thot. Sau khi V b bt, c
quan iu tra c quyt nh khi t V v ti git ngi th gia nh V c n kin,
cho rng do V cn nh (mi hn 14 tui), nhn thc km, cha tui phi chu trch
nhim hnh s. Xin hi php lut quy nh v vn ny nh th no?
Tr li:
iu 12 B lut quy nh tui chu trch nhim hnh s nh sau:
1. Ngi t 16 tui tr ln phi chu trch nhim hnh s v mi ti

phm, tr nhng ti phm m B lut ny c quy nh khc.
2. Ngi t 14 tui tr ln, nhng cha 16 tui ch phi chu trch
nhim hnh s v ti git ngi, ti c gy thng tch hoc gy tn hi cho
sc khe ca ngi khc, ti hip dm, ti hip dm ngi di 16 tui, ti
cng dm ngi t 13 tui n di 16 tui, ti cp ti sn, ti bt cc
nhm chim ot ti sn; v ti phm rt nghim trng, ti phm c bit
nghim trng quy nh ti mt trong cc iu sau y:
a) iu 143 (ti cng dm); iu 150 (ti mua bn ngi); iu 151 (ti
mua bn ngi di 16 tui);
b) iu 170 (ti cng ot ti sn); iu 171 (ti cp git ti sn);
iu 173 (ti trm cp ti sn); iu 178 (ti hy hoi hoc c lm h hng
ti sn);
c) iu 248 (ti sn xut tri php cht ma ty); iu 249 (ti tng
tr tri php cht ma ty); iu 250 (ti vn chuyn tri php cht ma
ty); iu 251 (ti mua bn tri php cht ma ty); iu 252 (ti chim
ot cht ma ty);
d) iu 265 (ti t chc ua xe tri php); iu 266 (ti ua xe
tri php);
) iu 285 (ti sn xut, mua bn, cng c, thit b, phn mm s
dng vo mc ch tri php lut); iu 286 (ti pht tn chng trnh tin hc
gy hi cho hot ng ca mng my tnh, mng vin thng, phng tin in
120
t); iu 287 (ti cn tr hoc gy ri lon hot ng ca mng my tnh,

mng vin thng, phng tin in t); iu 289 (ti xm nhp tri php vo
mng my tnh, mng vin thng hoc phng tin in t ca ngi khc);
iu 290 (ti s dng mng my tnh, mng vin thng, phng tin in t
thc hin hnh vi chim ot ti sn);
e) iu 299 (ti khng b); iu 303 (ti ph hy cng trnh, c s, phng
tin quan trng v an ninh quc gia); iu 304 (ti ch to, tng tr, vn chuyn,
s dng, mua bn tri php hoc chim ot v kh qun dng, phng tin k
thut qun s).
Cn c quy nh trn, V b truy t ti git ngi khi V hn 14 tui, l
tui phi chu trch nhim hnh s do hnh vi ca mnh gy ra nn vic gia
nh V c n kin l hon ton tri quy nh ca php lut.
Cu 4: Th no l che giu ti phm? Vic ng, b, cha, m, con, chu
ngi phm ti m che giu ti phm th c phi chu trch nhim hnh s
hay khng?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 18 ca B lut, ngi no khng ha hn trc, nhng sau khi
bit ti phm c thc hin che giu ngi phm ti, du vt, tang vt ca ti phm hoc
c hnh vi khc cn tr vic pht hin, iu tra, x l ngi phm ti, th phi chu trch
nhim hnh s v ti che giu ti phm trong nhng trng hp m B lut ny quy nh.
Ngi che giu ti phm l ng, b, cha, m, con, chu, anh ch em rut, v hoc
chng ca ngi phm ti khng phi chu trch nhi m hnh s theo quy nh trn, tr
trng hp che giu cc t i xm phm an ninh quc gia ho c t i c bi t nghim trng
khc quy nh ti iu 389 ca B lu t ny.
Cu 5: Do mu thun v t ai trong qu trnh xy dng nh ,

Nguyn Tin D bn bc m mu cng 2 anh trai sang nh ng B hng
xm gy ri v nh ngi nh ng B. Kt qu ng B v con trai ng b
anh em D nh gy thng tch n mc phi truy cu trch nhim hnh
s. Qu trnh iu tra c quan cng an cn pht hin b D l ng H
cng bit trc vic ny. ngh cho bit trng hp ny ng H c th b
truy cu trch nhim hnh s do khng t gic ti phm hay khng?
Tr li:
Theo iu 19 ca B lut, ngi no bit r ti phm ang c chun
b, ang c thc hin hoc c thc hin m khng t gic, th phi chu
trch nhim hnh s v ti khng t gic ti phm trong nhng trng hp quy
121
nh ti iu 389 ca B lut hnh s. Tuy nhin, iu lut cng quy nh

ngi khng t gic l ng, b, cha, m, con, chu, anh ch em rut, v hoc
chng ca ngi phm ti khng phi chu trch nhim theo quy nh nh trn,
tr trng hp khng t gic cc ti xm phm an ninh quc gia hoc ti c
bit nghim trng khc quy nh ti iu 389 ca B lut hnh s.
i chiu vi quy nh trn, ng H s khng phi chu trch nhim hnh
s do khng t gic ti phm l con ca mnh.
Cu 6: Ngi phm ti c min trch nhim hnh s trn c s nhng cn c
no?
Tr li:
Theo quy nh ti Khon 1 iu 29 ca B lut, ngi phm ti c min trch
nhim hnh s khi c mt trong nhng cn c sau y:
a) Khi tin hnh iu tra, truy t hoc xt x, do c s thay i chnh sch,
php lut lm cho hnh vi phm ti khng cn nguy him cho x hi na;
b) Khi c quyt nh i x.
Theo quy nh ti Khon 2 ca iu lut, ngi phm ti c th c min trch
nhim hnh s khi c mt trong cc cn c sau y:
a) Khi tin hnh iu tra, truy t, xt x do chuyn bin ca tnh hnh m ngi phm
ti khng cn nguy him cho x hi na;
b) Khi tin hnh iu tra, truy t, xt x, ngi phm ti mc bnh him ngho dn n
khng cn kh nng gy nguy him cho x hi na;
c) Ngi phm ti t th, khai r s vic, gp phn c hiu qu vo vic pht hin v
iu tra ti phm, c gng hn ch n mc thp nht hu qu ca ti phm v lp cng ln
hoc c cng hin c bit, c Nh nc v x hi tha nhn.
Ngi thc hin ti phm t nghim trng hoc ti phm nghim trng do v gy
thit hi v tnh mng, sc khe, danh d, nhn phm hoc ti sn ca ngi khc v c
ngi b hi hoc ngi i din ca ngi b hi t nguyn ha gii v ngh min trch
nhim hnh s, th c th c min trch nhim hnh s.
Cu 7: i vi mi ti phm, ngi phm ti ch b p dng mt hnh pht chnh
v c th b p dng mt hoc mt s hnh pht b sung. y l nguyn tc quan trng
khi xc nh cc hnh pht i vi ngi phm ti. Xin hi cc hnh pht l g?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 32 ca B lut, cc hnh pht i vi ngi phm ti bao gm
hnh pht chnh v hnh pht b sung.
1. Hnh pht chnh bao gm:
a) Cnh co;
b) Pht tin;
c) Ci to khng giam gi;
122
d) Trc xut;
) T c thi hn;
e) T chung thn;
g) T hnh.
2. Hnh pht b sung bao gm:
a) Cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc lm cng vic nht nh;
b) Cm c tr;
c) Qun ch;
d) Tc mt s quyn cng dn;
) Tch thu ti sn;
e) Pht tin, khi khng p dng l hnh pht chnh;
g) Trc xut, khi khng p dng l hnh pht chnh.
Cu 8: Php nhn thng mi l mt ch th mi c c quy nh trong B
lut hnh s nm 2015 s phi chu trch nhim hnh s. Cc hnh pht khi ch th ny
c hnh vi vi phm php lut hnh s c ging nh i vi c nhn phm ti hay
khng?
Tr li:
iu 33 ca B lut quy nh cc hnh pht i vi php nhn thng mi phm ti
cng bao gm hnh pht chnh v hnh pht b sung nhng khc vi c nhn l ngi phm
ti, c th l:
1. Hnh pht chnh bao gm:
a) Pht tin;
b) nh ch hot ng c thi hn;
c) nh ch hot ng vnh vin.
2. Hnh pht b sung bao gm:
a) Cm kinh doanh, cm hot ng trong mt s lnh vc nht nh;
b) Cm huy ng vn;
c) Pht tin, khi khng p dng l hnh pht chnh.
3. i vi mi ti phm, php nhn thng mi phm ti ch b p dng mt hnh pht
chnh v c th b p dng mt hoc mt s hnh pht b sung.
Cu 9: Khi no ngi phm ti c p dng hnh pht cnh co?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 34 ca B lut, cnh co c p dng i vi ngi phm ti
t nghim trng v c nhiu tnh tit gim nh, nhng cha n mc min hnh pht.
Cu 10: Ngi phm ti rt nghim trng xm phm trt t qun l kinh t, trt
t cng cng, an ton cng cng th c b p dng hnh thc pht tin hay khng?
Nu c, l hnh thc pht chnh hay hnh pht b sung? Php lut quy nh v vn
ny nh th no?
123
Tr li:
iu 35 ca B lut quy nh pht tin c p dng l hnh pht chnh i vi cc
trng hp sau y:
a) Ngi phm ti t nghim trng, phm ti nghim trng do B lut hnh s nh;
b) Ngi phm ti rt nghim trng xm phm trt t qun l kinh t, mi trng, trt
t cng cng, an ton cng cng v mt s ti phm khc do B lut hnh s quy nh.
Bn cnh , hnh pht tin c p dng l hnh pht b sung i vi ngi
phm ti v tham nhng, ma ty hoc nhng ti phm khc do B lut hnh s quy
nh.
Mc tin pht c quyt nh cn c vo tnh cht v mc nguy him ca ti
phm, ng thi c xt n tnh hnh ti sn ca ngi phm ti, s bin ng ca gi c,
nhng khng c thp hn 1.000.000 ng.
i vi php nhn thng mi phm ti, hnh pht tin c quy nh ti iu 77 ca
B lut hnh s.
Cu 11: Anh K va qua b c quan c thm quyn truy t do hnh vi vi phm
php lut v an ninh trt t. Qu trnh lun ti, xt thy anh K ang c ni lm vic n
nh, c tr r rng, phm ti t nghim trng, khng cn thit phi cch ly ngi phm
ti khi x hi, nn anh K b Ta n tuyn pht ci to khng giam gi 1 nm. Mt s
kin thc mc cho rng Ta n xt x cha ng ngi, ng ti. Xin hi trng
hp ny php lut quy nh nh th no?
Tr li:
Vic p dng hnh pht ci to khng gi gi 1 nm i vi trng hp anh K trn
l hon ton ph hp vi quy nh ca php lut v theo iu 36 ca B lut, ci to khng
giam gi c p dng t 06 thng n 03 nm i vi ngi phm ti t nghim trng,
phm ti nghim trng do B lut ny quy nh m ang c ni lm vic n nh hoc c ni
c tr r rng nu xt thy khng cn thit phi cch ly ngi phm ti khi x hi.
Nu ngi b kt n b tm gi, tm giam th thi gian tm gi, tm giam c tr
vo thi gian chp hnh hnh pht ci to khng giam gi, c 01 ngy tm gi, tm giam
bng 03 ngy ci to khng giam gi.
Ta n giao ngi b pht ci to khng giam gi cho c quan, t chc ni ngi
lm vic, hc tp hoc y ban nhn dn cp x ni ngi c tr gim st, gio dc.
Gia nh ngi b kt n c trch nhim phi hp vi c quan, t chc hoc y ban nhn
dn cp x trong vic gim st, gio dc ngi .
Trong thi gian chp hnh n, ngi b kt n phi thc hin mt s ngha v theo cc
quy nh v ci to khng giam gi v b khu tr mt phn thu nhp t 05% n 20%
sung qu nh nc. Vic khu tr thu nhp c thc hin hng thng. Trong trng hp
c bit, Ta n c th cho min vic khu tr thu nhp, nhng phi ghi r l do trong bn
n.
Khng khu tr thu nhp i vi ngi chp hnh n l ngi ang thc hin ngha v
qun s.
124
Trng hp ngi b pht ci to khng giam gi khng c vic lm hoc b mt vic

lm trong thi gian chp hnh hnh pht ny th phi thc hin mt s cng vic lao ng
phc v cng ng trong thi gian ci to khng giam gi.
Thi gian lao ng phc v cng ng khng qu 04 gi trong mt ngy v khng
qu 05 ngy trong 01 tun.
Khng p dng bin php lao ng phc v cng ng i vi ph n c thai hoc
ang nui con di 06 thng tui, ngi gi yu, ngi b bnh him ngho, ngi khuyt
tt nng hoc khuyt tt c bit nng.
Ngi b kt n ci to khng giam gi phi thc hin nhng ngha v quy nh ti
Lut thi hnh n hnh s.
Cu 12: Khi no th p dng hnh pht trc xut?
Tr li:
Theo iu 37 ca B lut, trc xut l buc ngi nc ngoi b kt n phi ri khi
lnh th nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam.
Trc xut c Ta n p dng l hnh pht chnh hoc hnh pht b sung trong tng
trng hp c th.
Cu 13: Trn Vn L c tr ti a bn x G. Trong mt ln a gia nh i n
ci bng t, do trc trc k thut ca xe nn L v vi phm quy nh iu khin
phng tin giao thng, x b tng ro ca gia nh hng xm. Anh L rt lo lng
s mnh s phi i t my nm do hnh vi phm ti ln u tin trong i ca mnh.
Vic lo lng ca anh L ng hay sai?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 38 ca B lut, hnh vi ca anh L s khng b truy cu trch
nhim hnh s theo hnh thc t c thi hn, v Khon 2 iu lut ch r khng p dng hnh
pht t c thi hn i vi ngi ln u phm ti t nghim trng do v v c ni c tr
r rng. Ngoi ra, iu lut cng gii thch t c thi hn l buc ngi b kt n phi chp
hnh hnh pht ti c s giam gi trong mt thi hn nht nh.
T c thi hn i vi ngi phm mt ti c mc ti thiu l 03 thng v mc ti a
l 20 nm.
Thi gian tm gi, tm giam c tr vo thi hn chp hnh hnh pht t, c 01 ngy
tm gi, tm giam bng 01 ngy t.
Cu 14: Th no l t chung thn? T chung thn c khc bit g vi t c thi
hn? Vn S phm ti git ngi theo quy nh ca php lut hnh s s b x t
chung thn. Tuy nhin, ti thi im phm ti S cha 18 tui. Vy theo quy nh
ca php lut, S c b p dng hnh pht t chung thn hay khng?
Tr li:
Hnh pht t chung thn c quy nh ti iu 39 ca B lut. im khc bit
ln nht vi t c thi hn chnh l ch, t chung thn l hnh pht t khng thi
hn c p dng i vi ngi phm ti c bit nghim trng, nhng cha n mc
125
b x pht t hnh.
Khon 2 iu ny cng quy nh r: Khng p dng hnh pht t chung thn
i vi ngi di 18 tui phm ti. Cn c quy nh nu trn, S s khng b p dng
hnh pht ny do hnh vi phm ti ca mnh.
Cu 15: Th no l hnh pht t hnh? Ngi di 18 tui khi phm ti, ph
n c thai, ph n ang nui con di 36 thng tui hoc ngi 75 tui tr ln khi
phm ti hoc khi xt x m phm ti n mc phi truy cu trch nhim hnh s vi
hnh pht t hnh th c th b p dng hnh pht ny hay khng?
Tr li:
Theo iu 40 ca B lut, t hnh l hnh pht c bit ch p dng i vi ngi
phm ti c bit nghim trng thuc mt trong nhm cc ti xm phm an ninh quc gia,
xm phm tnh mng con ngi, cc ti phm v ma ty, tham nhng v mt s ti phm c
bit nghim trng khc do B lut hnh s quy nh.
iu lut cng quy nh khng p dng hnh pht t hnh i vi ngi di 18 tui
khi phm ti, ph n c thai, ph n ang nui con di 36 thng tui hoc ngi 75 tui
tr ln khi phm ti hoc khi xt x.
ng thi, khng thi hnh n t hnh i vi ngi b kt n nu thuc mt trong cc
trng hp sau y:
a) Ph n c thai hoc ph n ang nui con di 36 thng tui;
b) Ngi 75 tui tr ln;
c) Ngi b kt n t hnh v ti tham ti sn, ti nhn hi l m sau khi b kt n
ch ng np li t nht ba phn t ti sn tham , nhn hi l v hp tc tch cc vi c
quan chc nng trong vic pht hin, iu tra, x l ti phm hoc lp cng ln.
Trong trng hp quy nh khng thi hnh n t hnh nu trn hoc trng hp ngi
b kt n t hnh c n gim, th hnh pht t hnh c chuyn thnh t chung thn.
Cu 16: Cc bin php t php c p dng theo quy nh ca B lut hnh s
bao gm cc bin php c th no?
Tr li:
iu 46 ca B lut quy nh v cc bin php t php i vi ngi phm ti v
php nhn thng mi.
Theo , bin php t php i vi ngi phm ti bao gm:
a) Tch thu vt, tin trc tip lin quan n ti phm;
b) Tr li ti sn, sa cha hoc bi thng thit hi; buc cng khai xin li;
c) Bt buc cha bnh.
Bin php t php i vi php nhn thng mi phm ti bao gm:
a) Tch thu vt, tin trc tip lin quan n ti phm;
b) Tr li ti sn, sa cha hoc bi thng thit hi; buc cng khai xin li;
c) Khi phc li tnh trng ban u;
d) Thc hi n mt s bin php nhm khc phc, ngn chn hu qu tip tc xy ra.
126
Cu 17: Nng c Q v Ging Th P tr ti bn H, huyn min ni Y. Q v P

quen bit khi gp nhau ti mt m ci ca ngi bn ri ny sinh tnh cm nam n.
c mt thi gian, Q v P nhiu ln quan h tnh dc vi nhau. Gia nh P bit
chuyn t co ln c quan cng an do P mi 13 tui. Khi b bt v iu tra v hnh
vi quan h tnh dc vi tr em, Q v cng hong s v khng ng rng do s lc hu,
thiu hiu bit ca mnh dn n hu qu ny. Xin hi trong trng hp ny, vic
thiu hiu bit do lc hu ca Q c c coi l tnh tit gim nh trch nhim hnh s
hay khng? Php lut quy nh v cc tnh tit gim nh ny c th nh th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 51 ca B lut, hnh vi phm ti ca Q do Q sinh sng ti a
bn min ni lc hu, thiu hiu bit v quy nh php lut s c coi l mt tnh tit gim
nh trch nhim hnh s khi xem xt kt ti. Theo , iu 51 quy nh cc tnh tit gim
nh trch nhim hnh s nh sau:
a) Ngi phm ti ngn chn hoc lm gim bt tc hi ca ti phm;
b) Ngi phm ti t nguyn sa cha, bi thng thit hi hoc khc phc hu qu;
c) Phm ti trong trng hp vt qu gii hn phng v chnh ng;
d) Phm ti trong trng hp vt qu yu cu ca tnh th cp thit;
) Phm ti trong trng hp vt qu mc cn thit khi bt gi ngi phm ti;
e) Phm ti trong trng hp b kch ng v tinh thn do hnh vi tri php lut ca
nn nhn gy ra;
g) Phm ti v hon cnh c bit kh khn m khng phi do mnh t gy ra;
h) Phm ti nhng cha gy thit hi hoc gy thit hi khng ln;
i) Phm ti ln u v thuc trng hp t nghim trng;
k) Phm ti v b ngi khc e do hoc cng bc;
l) Phm ti trong trng hp b hn ch kh nng nhn thc m khng phi do li ca
mnh gy ra;
m) Phm ti do lc hu;
n) Ngi phm ti l ph n c thai;
o) Ngi phm ti l ngi 70 tui tr ln;
p) Ngi phm ti l ngi khuyt tt nng hoc khuyt tt c bit nng;
q) Ngi phm ti l ngi c bnh b hn ch kh nng nhn thc hoc kh nng
iu khin hnh vi ca mnh;
r) Ngi phm ti t th;
s) Ngi phm ti thnh khn khai bo hoc n nn hi ci;
t) Ngi phm ti tch cc gip cc c quan c trch nhim pht hin hoc iu tra
ti phm;
u) Ngi phm ti lp cng chuc ti;
v) Ngi phm ti l ngi c thnh tch xut sc trong sn xut, chin u, hc tp
127
hoc cng tc;

x) Ngi phm ti l cha, m, v, chng, con ca lit s, ngi c cng vi cch
mng.
Bn cnh , khi quyt nh hnh pht, Ta n c th coi u th hoc tnh tit khc l
tnh tit gim nh, nhng phi ghi r l do gim nh trong bn n.
Cc tnh tit gim nh c B lut hnh s quy nh l du hiu nh ti hoc nh
khung th khng c coi l tnh tit gim nh trong khi quyt nh hnh pht.
Cu 18: Trn Tin D l k ton trng ca Tp on chuyn kinh doanh trong
lnh vc xng du. Li dng chc v, quyn hn c giao, D mc ni vi mt s
i tc lm chng t khng, thu li bt chnh nhiu t ng v b c quan iu
tra pht hin. Xin hi trong trng hp ny, vic li dng chc v, quyn hn ca D c
b coi l tnh tit tng nng trch nhim hnh s hay khng?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 52 ca B lut, vic Trn Vn D li dng chc v, quyn hn
phm ti s b coi l tnh tit tng nng khi quyt nh hnh pht. Theo , tnh tit tng nng
trch nhim hnh s c quy nh ti iu 52 bao gm:
a) Phm ti c t chc;
b) Phm ti c tnh cht chuyn nghip;
c) Li dng chc v, quyn hn phm ti;
d) Phm ti c tnh cht cn ;
) Phm ti v ng c hn;
e) C tnh thc hin ti phm n cng;
g) Phm ti 02 ln tr ln;
h) Ti phm hoc ti phm nguy him;
i) Phm ti i vi ngi di 16 tui, ph n c thai, ngi 70 tui tr ln;
k) Phm ti i vi ngi trong tnh trng khng th t v c, ngi khuyt tt
nng hoc khuyt tt c bit nng, ngi b hn ch kh nng nhn thc hoc ngi l
thuc mnh v mt vt cht, tinh thn, cng tc hoc cc mt khc;
l) Li dng hon cnh chin tranh, tnh trng khn cp, thin tai, dch bnh hoc
nhng kh khn c bit khc ca x hi phm ti;
m) Dng th on tinh vi, xo quyt, tn c phm ti;
n) Dng th on, phng tin c kh nng gy nguy hi cho nhiu ngi phm
ti;
o) Xi gic ngi di 18 tui phm ti;
p) C hnh ng xo quyt hoc hung hn nhm trn trnh hoc che giu ti phm.
Cc tnh tit c B lut hnh s quy nh l du hiu nh ti hoc nh khung
hnh pht th khng c coi l tnh tit tng nng.
Cu 19: Vic quyt nh hnh pht trong trng hp phm nhiu ti c quy nh
128
nh th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 55 ca B lut, khi xt x cng 01 ln mt ngi phm nhiu ti,
Ta n quyt nh hnh pht i vi tng ti v tng hp hnh pht theo quy nh sau y:
1. i vi hnh pht chnh:
a) Nu cc hnh pht tuyn cng l ci to khng giam gi hoc cng l t c thi
hn, th cc hnh pht c cng li thnh hnh pht chung; hnh pht chung khng c
vt qu 03 nm i vi hnh pht ci to khng giam gi, 30 nm i vi hnh pht t c
thi hn;
b) Nu cc hnh pht tuyn l ci to khng giam gi, t c thi hn, th hnh pht
ci to khng giam gi c chuyn i thnh hnh pht t theo t l c 03 ngy ci to
khng giam gi c chuyn i thnh 01 ngy t tng hp thnh hnh pht chung theo
quy nh ti im a khon 1 iu ny;
c) Nu hnh pht nng nht trong s cc hnh pht tuyn l t chung thn th hnh
pht chung l t chung thn;
d) Nu hnh pht nng nht trong s cc hnh pht tuyn l t hnh th hnh pht
chung l t hnh;
) Pht tin khng tng hp vi cc loi hnh pht khc; cc khon tin pht c
cng li thnh hnh pht chung;
e) Trc xut khng tng hp vi cc loi hnh pht khc;
2. i vi hnh pht b sung:
a) Nu cc hnh pht tuyn l cng loi th hnh pht chung c quyt nh trong
gii hn do B lut ny quy nh i vi loi hnh pht ; ring i vi hnh pht tin th
cc khon tin pht c cng li thnh hnh pht chung;
b) Nu cc hnh pht tuyn l khc loi th ngi b kt n phi chp hnh tt c cc
hnh pht tuyn.
Cu 20: Trong trng hp mt ngi ang phi chp hnh mt bn n m li b
xt x v ti phm trc khi c bn n ny, th Ta n quyt nh hnh pht nh th
no?
Tr li:
Trong trng hp mt ngi ang phi chp hnh mt bn n m li b xt x v ti
phm trc khi c bn n ny, th Ta n quyt nh hnh pht theo quy nh v vic tng
hp hnh pht ca nhiu bn n ti iu 56 ca B lut.
Theo , trong trng hp ny, Ta n quyt nh hnh pht i vi ti ang b xt x,
sau quyt nh hnh pht chung theo quy nh ti iu 55 ca B lut hnh s.
Thi gian chp hnh hnh pht ca bn n trc c tr vo thi hn chp hnh
hnh pht chung.
Khi xt x mt ngi ang phi chp hnh mt bn n m li thc hin hnh vi phm
ti mi, Ta n quyt nh hnh pht i vi ti mi, sau tng hp vi phn hnh pht
129
cha chp hnh ca bn n trc ri quyt nh hnh pht chung theo quy nh ti iu 55
ca B lut hnh s.
Trong trng hp mt ngi phi chp hnh nhiu bn n c hiu lc php lut m
cc hnh pht ca cc bn n cha c tng hp, th Chnh n Ta n c thm quyn ra
quyt nh tng hp hnh pht ca cc bn n theo cc quy nh ca iu lut ny trn.
Cu 21: Ngi b kt n ci to khng giam gi hoc t c thi hn n 03 nm
cha chp hnh hnh pht th theo ngh ca Vin trng Vin kim st, Ta n c th
quyt nh min chp hnh hnh pht trong cc trng hp c th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 62 ca B lut v min chp hnh hnh pht ngi b kt n ci
to khng giam gi hoc t c thi hn n 03 nm cha chp hnh hnh pht th theo ngh
ca Vin trng Vin kim st, Ta n c th quyt nh min chp hnh hnh pht, nu thuc
mt trong cc trng hp sau y:
a) Sau khi b kt n lp cng;
b) Mc bnh him ngho;
c) Chp hnh tt php lut, c hon cnh gia nh c bit kh khn v xt thy ngi
khng cn nguy him cho x hi na.
Ngi b kt n pht t c thi hn trn 03 nm, cha chp hnh hnh pht nu lp
cng ln hoc mc bnh him ngho v ngi khng cn nguy him cho x hi na, th
theo ngh ca Vin trng Vin kim st, Ta n c th quyt nh min chp hnh ton b
hnh pht.
Ngi b kt n pht t n 03 nm, c tm nh ch chp hnh hnh pht, nu
trong thi gian c tm nh ch m lp cng hoc chp hnh tt php lut, hon cnh
gia nh c bit kh khn v xt thy ngi khng cn nguy him cho x hi na, th
theo ngh ca Vin trng Vin kim st, Ta n c th quyt nh min chp hnh phn
hnh pht cn li.
Ngi b kt n pht tin tch cc chp hnh c mt phn hnh pht nhng b
lm vo hon cnh kinh t c bit kh khn ko di do thin tai, ho hon, tai nn hoc m
au gy ra m khng th tip tc chp hnh c phn hnh pht cn li hoc lp cng ln,
th theo ngh ca Vin trng Vin kim st, Ta n c th quyt inh min chp hnh phn
tin pht cn li.
Ngi b pht cm c tr hoc qun ch, nu chp hnh c mt phn hai thi
hn hnh pht v ci to tt, th theo ngh ca c quan thi hnh n hnh s cp huyn ni
ngi chp hnh hnh pht, Ta n c th quyt nh min chp hnh phn hnh pht cn
li.
Cu 22: Ngi b kt n ci to khng giam gi, pht t c thi hn hoc pht t
chung thn, nu chp hnh hnh pht c mt thi gian nht nh, c nhiu tin
b v bi thng c mt phn ngha v dn s, th theo ngh ca c quan thi
hnh n hnh s c thm quyn, Ta n c th quyt nh gim thi hn chp hnh
hnh pht hay khng?
130
Tr li:
Theo iu 63 ca B lut v gim mc hnh pht tuyn, trong trng hp ny, Ta
n c th quyt nh gim thi hn chp hnh hnh pht.
Thi gian chp hnh hnh pht c xt gim ln u l mt phn ba thi hn
i vi hnh pht ci to khng giam gi, hnh pht t c thi hn, 12 nm i vi t chung
thn.
Cng theo quy nh ti iu lut, mt ngi c th c gim nhiu ln, nhng phi
bo m chp hnh c mt phn hai mc hnh pht tuyn.
Ngi b kt n t chung thn, ln u c gim xung 30 nm t v d c gim
nhiu ln cng phi bo m thi hn thc t chp hnh hnh pht l 20 nm.
Trng hp ngi b kt n v nhiu ti trong c ti b kt n pht t chung thn
th Ta n ch xt gim ln u xung 30 nm t sau khi chp hnh c 15 nm t v d
c gim nhiu ln nhng vn phi bo m thi gian thc t chp hnh l 25 nm.
i vi ngi c gim mt phn hnh pht m li thc hin hnh vi phm ti
mi t nghim trng do c , th Ta n ch xt gim ln u sau khi ngi chp hnh
c mt phn hai mc hnh pht chung.
i vi ngi c gim mt phn hnh pht m li thc hin hnh vi phm ti
mi nghim trng, rt nghim trng hoc c bit nghim trng, th Ta n ch xt gim ln
u sau khi ngi chp hnh c hai phn ba mc hnh pht chung hoc trng hp
hnh pht chung l t chung thn th vic xt gim n thc hin theo quy nh ti khon 3
iu ny.
i vi ngi b kt n t hnh c n gim hoc ngi b kt n t hnh thuc
trng hp quy nh ti im b hoc im c khon 3 iu 40 ca B lut ny th thi gian
chp hnh hnh pht c xt gim ln u l 25 nm v d c gim nhiu ln nhng
vn phi bo m thi hn thc t chp hnh hnh pht l 30 nm.
Cu 23: Vic gim thi hn chp hnh hnh pht trong trng hp c bit c
thc hin nh th no?
Tr li:
Theo iu 64 ca B lut, ngi b kt n c l do ng c khoan hng thm nh
lp cng, qu gi yu hoc mc bnh him ngho, th Ta n c th xt gim vo thi
gian sm hn hoc vi mc cao hn so vi thi gian v mc quy nh ti iu 63 ca B
lut hnh s.
Cu 24: Khi x pht t khng qu 03 nm, cn c vo nhn thn ca ngi
phm ti v cc tnh tit gim nh, nu xt thy khng cn phi bt chp hnh hnh
pht t, th Ta n c th cho hng n treo hay khng?
Tr li:
Theo iu 65 ca B lut, khi x pht t khng qu 03 nm, cn c vo nhn thn ca
ngi phm ti v cc tnh tit gim nh, nu xt thy khng cn phi bt chp hnh hnh
pht t, th Ta n cho hng n treo v n nh thi gian th thch t 01 nm n 05 nm
131
v thc hin cc ngha v trong thi gian th thch theo quy nh ca Lut thi hnh n hnh
s.
Trong thi gian th thch, Ta n giao ngi c hng n treo cho c quan, t chc
ni ngi lm vic hoc chnh quyn a phng ni ngi c tr gim st, gio
dc. Gia nh ngi b kt n c trch nhim phi hp vi c quan, t chc, chnh quyn a
phng trong vic gim st, gio dc ngi .
Ta n c th quyt nh p dng i vi ngi c hng n treo hnh pht b sung
nu trong iu lut p dng c quy nh hnh pht ny.
Ngi c hng n treo chp hnh c mt phn hai thi gian th thch v c
nhiu tin b th theo ngh ca c quan, t chc c trch nhim gim st, gio dc, Ta n c
th quyt nh rt ngn thi gian th thch.
Trong thi gian th thch, nu ngi c hng n treo c vi phm ngha v theo
quy nh ca Lut thi hnh n hnh s 02 ln tr ln, th Ta n c th quyt nh buc ngi
phi chp hnh hnh pht t ca bn n cho hng n treo. Trng hp thc hin hnh
vi phm ti mi th Ta n buc ngi phi chp hnh hnh pht ca bn n trc v tng
hp vi hnh pht ca bn n mi theo quy nh ti iu 56 ca B lut hnh s.
Cu 25: Ngi ang chp hnh n pht t c th c tha t trc thi hn khi
p ng cc iu kin c th g?
Tr li:
Theo iu 66 ca B lut, ngi ang chp hnh n pht t c th c tha t trc
thi hn khi c cc iu kin sau y:
a) Phm ti ln u;
b) C nhiu tin b, c thc ci to tt;
c) c gim thi hn chp hnh hnh pht t i vi ngi b kt n v ti phm
nghim trng tr ln;
d) C ni c tr r rng;
) chp hnh xong hnh pht b sung l hnh pht tin, n ph v cc ngha v bi
thng dn s;
e) chp hnh c t nht l mt phn hai mc thi hn t i vi hnh pht t c thi
hn hoc t nht 15 nm i vi t chung thn c gim xung t c thi hn.
Trng hp ngi phm ti l thng binh, bnh binh, thn nhn gia nh lit s, gia
nh c cng vi cch mng, ngi 70 tui tr ln, ngi khuyt tt nng hoc khuyt tt
c bit nng, ph n ang nui con di 36 thng tui, th thi gian chp hnh t nht l
mt phn ba hnh pht t c thi hn hoc t nht 12 nm i vi t chung thn c gim
xung t c thi hn;
g) Khng thuc mt trong cc trng hp phm ti quy nh ti khon 2 iu ny.
Khng p dng quy nh ca iu ny i vi ngi b kt n thuc mt trong cc
trng hp sau y:
a) Ngi b kt n v ti xm phm an ninh quc gia; ti khng b; ti ph hoi ha
132
bnh, chng loi ngi v ti phm chin tranh hoc ngi b kt n t 10 nm t tr ln i

vi ti c xm phm tnh mng, sc khe, nhn phm ca con ngi; 07 nm t tr ln i
vi cc ti cp ti sn, bt cc nhm chim ot ti sn v sn xut tri php, mua bn tri
php, chim ot cht ma ty;
b) Ngi b kt n t hnh c n gim hoc thuc trng hp quy nh ti khon 3
iu 40 ca B lut hnh s.
Theo ngh ca c quan thi hnh n hnh s c thm quyn, Ta n quyt nh tha t
trc thi hn c iu kin i vi ngi b kt n. Ngi c tha t trc thi hn c iu
kin phi thc hin cc ngha v trong thi gian th thch. Thi gian th thch bng thi
gian cn li ca hnh pht t.
Ngi c tha t trc thi hn c iu kin c vi phm ngha v 02 ln tr ln
hoc b x pht vi phm hnh chnh 02 ln tr ln trong thi gian th thch, th Ta n c th
hy b quyt nh tha t trc thi hn c iu kin i vi ngi v buc h phi chp
hnh phn hnh pht t cn li cha chp hnh.
Nu ngi thc hin hnh vi phm ti mi trong thi gian th thch th Ta n
buc ngi chp hnh hnh pht ca bn n mi v tng hp vi phn hnh pht t cha
chp hnh ca bn n trc theo quy nh ti iu 56 ca B lut ny.
Ngi c tha t trc thi hn c iu kin chp hnh c t nht l mt phn hai
thi gian th thch v c nhiu tin b th theo ngh ca c quan thi hnh n hnh s c thm
quyn, Ta n c th quyt nh rt ngn thi gian th thch.
Cu 26: Nguyn Th A phm ti bun bn ma ty. Trong qu trnh iu tra, truy
t xt x, c quan c thm quyn pht hin A ang c thai. Xin hi trong trng hp
ny A c c hon chp hnh hnh pht t hay khng?
Tr li:
Theo iu 67 ca B lut, ngi b x pht t c th c hon chp hnh hnh pht
trong cc trng hp sau y:
a) B bnh nng th c hon cho n khi sc khe c hi phc;
b) Ph n c thai hoc ang nui con di 36 thng tui, th c hon cho n khi
con 36 thng tui;
c) L ngi lao ng duy nht trong gia nh, nu phi chp hnh hnh pht t th gia
nh s gp kh khn c bit, c hon n 01 nm, tr trng hp ngi b kt n v
cc ti xm phm an ninh quc gia hoc cc ti khc l ti phm rt nghim trng, ti phm
c bit nghim trng;
d) B kt n v ti phm t nghim trng, do nhu cu cng v, th c hon n 01
nm.
Trong thi gian c hon chp hnh hnh pht t, nu ngi c hon chp hnh
hnh pht li thc hin hnh vi phm ti mi, th Ta n buc ngi phi chp hnh hnh
pht trc v tng hp vi hnh pht ca bn n mi theo quy nh ti iu 56 ca B lut
hnh s.
133
i chiu vi quy nh nu trn, Nguyn Th A s c hon chp hnh hnh pht t

n khi a con c 36 thng tui. Tuy nhin, trng hp trong thi gian c hon, A li
tip tc phm ti th A s b Ta n buc phi chp hnh hnh pht trc theo quy nh
nu trn.
Cu 27: Php nhn thng mi ch phi chu trch nhim hnh s khi c cc
iu kin c th nh th no?
Tr li:
Php nhn thng mi ch phi chu trch nhim hnh s khi c cc iu kin sau
y:
a) Hnh vi phm ti c thc hin nhn danh php nhn thng mi;
b) Hnh vi phm ti c thc hin v li ch ca php nhn thng mi;
c) Hnh vi phm ti c thc hin c s ch o, iu hnh hoc chp thun ca
php nhn thng mi;
d) Cha ht thi hiu truy cu trch nhim hnh s quy nh ti khon 2 v khon 3
iu 27 ca B lut hnh s.
Vic php nhn thng mi chu trch nhim hnh s khng loi tr trch nhim hnh
s ca c nhn.
Cu 28: Php lut quy nh phm vi chu trch nhim hnh s ca php nhn
thng mi c th nh th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 76 ca B lut, php nhn thng mi ch phi chu trch
nhim hnh s v cc ti phm sau y:
1. iu 188 (ti bun lu); iu 189 (ti vn chuyn tri php hng ha, tin t qua
bin gii); iu 190 (ti sn xut, bun bn hng cm); iu 191 (ti tng tr, vn chuyn
hng cm); iu 192 (ti sn xut, bun bn hng gi); iu 193 (ti sn xut, bun bn
hng gi l lng thc, thc phm, ph gia thc phm); iu 194 (ti sn xut, bun bn
hng gi l thuc cha bnh, thuc phng bnh); iu 195 (ti sn xut, bun bn hng gi
l thc n dng chn nui, phn bn, thuc th y, thuc bo v thc vt, ging cy trng,
vt nui); iu 196 (ti u c); iu 200 (ti trn thu); iu 203 (ti in, pht hnh, mua
bn tri php ha n, chng t); iu 209 (ti c cng b thng tin sai lch hoc che giu
thng tin trong hot ng chng khon); iu 210 (ti s dng thng tin ni b mua bn
chng khon); iu 211 (ti thao tng th trng chng khon); iu 213 (ti gian ln trong
kinh doanh bo him); iu 216 (ti trn ng bo him x hi, bo him y t, bo him tht
nghip cho ngi lao ng); iu 217 (ti vi phm quy nh v cnh tranh); iu 225 (ti
xm phm quyn tc gi, quyn lin quan); iu 226 (ti xm phm quyn s hu cng
nghip); iu 227 (ti vi phm cc quy nh v nghin cu, thm d, khai thc ti nguyn);
iu 232 (ti vi phm cc quy nh v khai thc v bo v rng); iu 234 (Ti vi phm quy
nh v qun l, bo v ng vt hoang d);
2. iu 235 (ti gy nhim mi trng); iu 237 (ti vi phm phng nga, ng
ph, khc phc s c mi trng); iu 238 (ti vi phm quy nh v bo v an ton cng
134
trnh thy li, iu v phng, chng thin tai; vi phm quy nh v bo v b, bi sng);
iu 239 (ti a cht thi vo lnh th Vit Nam); iu 242 (ti hu hoi ngun li thu
sn); iu 243 (ti hu hoi rng); iu 244 (ti vi phm quy nh v qun l, bo v ng
vt nguy cp, qu, him); iu 245 (ti vi phm cc quy nh v qun l khu bo tn thin
nhin); iu 246 (ti nhp khu, pht tn cc loi ngoi lai xm hi).
Cu 29: Hnh thc pht tin c p dng cho php lut thng mi nh th
no theo quy nh ca php lut?
Tr li:
Theo iu 77 ca B lut pht tin c p dng l hnh pht chnh hoc hnh pht b
sung i vi php nhn thng mi phm ti.
Mc tin pht c quyt nh cn c vo tnh cht, mc nguy him ca ti phm
v c xt n tnh hnh ti chnh ca php nhn thng mi phm ti, s bin ng ca gi c
nhng khng c thp hn 50.000.000 ng.
Cu 30: Khi no th php nhn thng mi c coi l nh ch hot ng c
thi hn? Thi hn nh ch hot ng c thc hin bao lu?
Tr li:
Theo iu 78 ca B lut, nh ch hot ng c thi hn l tm dng hot ng ca
php nhn thng mi trong mt hoc mt s lnh vc m php nhn thng mi phm ti
gy thit hi n tnh mng, sc khe con ngi, mi trng hoc an ninh, trt t, an ton x
hi v hu qu gy ra c kh nng khc phc trn thc t.
Thi hn nh ch hot ng t 06 thng n 03 nm.
Cu 31: Khi php nhn thng mi b chm dt hot ng ca php nhn
thng mi trong mt hoc mt s lnh vc m php nhn thng mi phm ti gy
thit hi hoc c kh nng thc t gy thit hi n tnh mng ca nhiu ngi, gy s
c mi trng hoc gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi v khng c
kh nng khc phc hu qu gy ra th c gi l hnh thc nh ch g?
Tr li:
Theo iu 79 ca B lut, vic php nhn thng mi b chm dt hot ng ca
php nhn thng mi trong mt hoc mt s lnh vc m php nhn thng mi phm ti
gy thit hi hoc c kh nng thc t gy thit hi n tnh mng ca nhiu ngi, gy s
c mi trng hoc gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi v khng c kh
nng khc phc hu qu gy ra th c gi l nh ch vnh vin.
Php nhn thng mi c thnh lp ch thc hin ti phm th b nh ch vnh
vin ton b hot ng.
Cu 32: Ta n c th quyt nh p dng cc bin php t php c th no i vi php
nhn thng mi phm ti?
Tr li:
Theo iu 82 ca B lut, Ta n c th quyt nh p dng cc bin t php sau y
i vi php nhn thng mi phm ti:
135
a) Cc bin php t php quy nh ti iu 47 v iu 48 ca B lut hnh s;

b) Buc khi phc li tnh trng ban u;
c) Buc thc hin mt s bin php nhm khc phc, ngn chn hu qu tip tc xy
ra.
Ta n c th quyt nh p dng bin php t php buc php nhn thng mi phm
ti phi khi phc li tnh trng ban u b thay i do hnh vi phm phm ti ca mnh
gy ra.
Cn c vo tng trng hp phm ti c th, Ta n c th quyt nh buc php
nhn thng mi phm ti phi thc hin mt hoc mt s bin php sau y nhm khc
phc, ngn chn hu qu ca ti phm:
a) Buc tho d cng trnh, phn cng trnh xy dng khng c giy php hoc xy
dng khng ng vi giy php;
b) Buc khc phc tnh trng nhim mi trng, ly lan dch bnh;
c) Buc a ra khi lnh th nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam hoc ti xut
hng ha, vt phm, phng tin c a vo lnh th nc Cng ha x hi ch ngha
Vit Nam, nhp khu tri vi quy nh ca php lut hoc c tm nhp, ti xut nhng
khng ti xut theo ng quy nh ca php lut; hng ha nhp khu, qu cnh xm phm
quyn s hu tr tu, hng ha gi mo quyn s hu tr tu, phng tin, nguyn liu, vt
liu nhp khu c s dng ch yu sn xut, kinh doanh hng ha gi mo v s hu tr
tu sau khi loi b yu t vi phm;
d) Buc tiu hy hng ha, vt phm gy hi cho sc khe con ngi, vt nui, cy
trng v mi trng, vn ha phm c ni dung c hi hoc tang vt khc thuc i tng
b tiu hy theo quy nh ca php lut;
) Buc loi b yu t vi phm trn hng ha, bao b hng ha, phng tin kinh
doanh, vt phm;
e) Buc thu hi sn phm, hng ha vi phm ang lu thng trn th trng.
Cu 33: Doanh nghip A trong qu trnh sn xut kinh doanh c nhiu ng
gp trong thc hin chnh sch x hi, xy dng qu n n p ngha cng nh qu
khuyn hc ti a phng. Tuy nhin, va qua doanh nghip A b xem xt, khi t
bi c nhiu sai phm trong qu trnh hot ng. Xin hi khi xem xt trch nhim hnh
s ca doanh nghip, vic c nhiu ng gp nu trn c c coi l tnh tit gim nh
trch nhim hnh s hay khng?
Tr li:
Cn c vo quy nh ti iu 84 ca B lut, vic c nhiu ng gp trong vic thc
hin chnh sch x hi ca doanh nghip A nu trn c coi l mt trong cc tnh tit gim
nh trch nhim hnh s p dng i vi php nhn thng mi. Theo , cc tnh tit gim
nh bao gm:
a) ngn chn hoc lm gim bt tc hi ca ti phm;
b) T nguyn sa cha, bi thng thit hi hoc khc phc hu qu;
136
c) Phm ti nhng cha gy thit hi hoc gy thit hi khng ln;

d) Tch cc hp tc vi cc c quan tin hnh t tng trong qu trnh gii quyt v n;
) C nhiu ng gp trong vic thc hin chnh sch x hi.
Khi quyt nh hnh pht, Ta n c th coi cc tnh tit khc l tnh tit gim nh,
nhng phi ghi r l do gim nh trong bn n.
Cn lu cc tnh tit gim nh c B lut hnh s quy nh l du hiu nh ti
hoc nh khung i vi php nhn thng mi th khng c coi l tnh tit gim nh
trong khi quyt nh hnh pht.
Cu 34: Cc tnh tit no c coi l tnh tit tng nng trch nhim hnh s p
dng i vi php nhn thng mi ?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 85, ch cc tnh tit sau y mi l tnh tit tng nng
trch nhim hnh s:
a) Cu kt vi php nhn thng mi khc phm ti;
b) C thc hin ti phm n cng;
c) Phm ti 02 ln tr ln;
d) Ti phm hoc ti phm nguy him;
) Li dng hon cnh chin tranh, tnh trng khn cp, thin tai, dch bnh hoc
nhng kh khn c bit khc ca x hi phm ti;
e) Dng th on tinh vi phm ti hoc nhm trn trnh, che giu ti phm.
Cc tnh tit c B lut hnh s quy nh l du hiu nh ti hoc nh khung
hnh pht th khng c coi l tnh tit tng nng.
Cu 35: Khi xt x cng 01 ln php nhn thng mi phm nhiu ti, Ta
n quyt nh hnh pht i vi tng ti v tng hp hnh pht theo quy nh
nh th no?
Tr li:
Theo iu 86 ca B lut quy nh v vic quyt nh hnh pht trong trng hp php
nhn thng mi phm nhiu ti, khi xt x cng 01 ln php nhn thng mi phm
nhiu ti, Ta n quyt nh hnh pht i vi tng ti v tng hp hnh pht theo quy
nh sau y:
1. i vi hnh pht chnh:
a) Nu cc hnh pht tuyn cng l pht tin th cc khon tin pht c cng li
thnh hnh pht chung;
b) Hnh pht tuyn l nh ch hot ng c thi hn i vi tng lnh vc c th
th khng tng hp;
c) Hnh pht tin khng tng hp vi cc loi hnh pht khc;
2. i vi hnh pht b sung:
a) Nu cc hnh pht tuyn l cng loi th hnh pht chung c quyt nh trong
137
gii hn do B lut hnh s quy nh i vi hnh pht ; ring i vi hnh pht tin th cc
khon tin c c ng li thnh hnh pht chung;
b) Nu cc hnh pht tuyn l khc loi th php nhn thng mi b kt n phi
chp hnh tt c cc hnh pht tuyn.
Cu 36: Doanh nghip H sn xut kinh doanh trong lnh vc nc gii kht. Sau
nhiu ln thanh tra, kim tra, c quan c thm quyn pht hin doanh nghip H vi
phm quy nh ca B lut hnh s v mi trng khi h thng x thi khng ng tiu
chun, lm nhim mi trng xung quanh. Trong qu trnh iu tra, truy t, doanh
nghip H t ng khc phc ton b hu qu, xy dng li h thng x thi ng
tiu chun quy nh, ng thi tin hnh thng lng, bi thng ton b thit hi v
nhim mi trng cho cc h dn sng xung quanh. Xin hi trng hp ny doanh
nghip H c th c min hnh pht hay khng?
Tr li:
Cn c quy nh ti iu 88 ca B lut, doanh nghip A sau khi phm ti ch
ng khc phc hu qu v tin hnh bi thng ton b thit hi do hnh vi ph ti gy ra,
nn doanh nghip A c th c min hnh pht. iu lut quy nh: Php nhn thng mi
phm ti c th c min hnh pht khi khc phc ton b hu qu v bi thng ton
b thit hi do hnh vi phm ti gy ra.
Cu 37: Php nhn thng mi c xa n tch trong thi hn bao lu?
Tr li:
Vic xa n tch ca php nhn thng mi c thc hin theo quy nh ti iu 85
ca B lut. Theo , php nhn thng mi b kt n ng nhin c xa n tch nu
trong thi hn 02 nm k t khi chp hnh xong hnh pht chnh, hnh pht b sung, cc
quyt nh khc ca bn n hoc t khi ht thi hiu thi hnh bn n m php nhn thng
mi khng thc hin hnh vi phm ti mi.
Cu 38: Vic x l i vi ngi di 18 tui phm ti c thc hin theo
nguyn tc nh th no?
Tr li:
Theo iu 91 ca B lut quy nh cc nguyn tc x l i vi ngi di 18 tui
phm ti nh sau:
1. Vic x l ngi di 18 tui phm t i phi bo m li ch tt nht ca ngi
di 18 tui v ch yu nhm mc ch gio dc, gip h sa cha sai lm, pht trin
lnh mnh, tr thnh cng dn c ch cho x hi.
Vi c x l ngi di 18 tui phm t i phi cn c vo tui, kh nng nhn thc
ca h v tnh cht nguy him cho x hi ca hnh vi phm ti, nguyn nhn v iu kin
gy ra ti phm.
2. Ngi di 18 tui phm t i thuc mt trong cc trng hp sau y v c nhiu
tnh tit gim nh, t nguyn khc phc phn ln hu qu, nu khng thuc trng hp quy
nh ti iu 29 ca B lut hnh s, th c th c min trch nhi m hnh s v p dng
cc bin php quy nh ti Mc 2 Chng ny:
138
a) Ngi t 16 tui n di 18 tui phm ti t nghim trng, phm ti nghim

trng, tr trng hp quy nh ti iu 134 (ti c gy thng tch hoc gy tn hi cho
sc khe ca ngi khc); iu 141 (ti hip dm); iu 171 (ti cp git ti sn); iu
248 (ti sn xut tri php cht ma ty); iu 249 (ti tng tr tri php cht ma ty); iu
250 (ti vn chuyn tri php cht ma ty); iu 251 (ti mua bn tri php cht ma ty);
iu 252 (ti chim ot cht ma ty) ca B lu t ny;
b) Ngi t 14 tui n di 16 tui phm t i rt nghim trng do c quy nh
ti khon 2 iu 12 ca B lut ny, tr trng hp quy nh ti iu 123 (ti git ngi);
iu 134, cc khon 4, 5 v khon 6 (ti c gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe
ca ngi khc); iu 141 (ti hip dm), iu 142 (ti hip dm ngi di 16 tui); iu
144 (ti cng dm ngi t 13 tui n di 16 tui); iu 150 (ti mua bn ngi);
iu 151 (ti mua bn ngi di 16 tui); iu 168 (ti cp ti sn); iu 171 (ti cp
git ti sn); iu 248 (ti sn xut tri php cht ma ty); iu 249 (ti tng tr tri php
cht ma ty); iu 250 (ti vn chuyn tri php cht ma ty); iu 251 (ti mua bn tri
php cht ma ty); iu 252 (ti chim ot cht ma ty) ca B lu t ny;
c) Ngi di 18 tui l ngi ng phm nhng c vai tr khng ng k trong v
n.
3. Vic truy cu trch nhim hnh s ngi di 18 tui phm ti ch trong trng hp
cn thit v phi cn c vo nhng c im v nhn thn ca h, tnh cht nguy him cho
x hi ca hnh vi phm ti v yu cu ca vic phng nga ti phm.
4. Khi xt x, Ta n ch p dng hnh pht i vi ngi di 18 tui phm t i nu
xt thy vic min trch nhim hnh s v p dng mt trong cc bin php quy nh ti Mc
2 hoc vic p dng bin php gio dc ti trng gio dng quy nh ti Mc 3 Chng
ny khng bo m hiu qu gio dc, phng nga.
5. Khng x pht t chung thn hoc t hnh i vi ngi di 18 tui phm ti.
6. Ta n ch p dng hnh pht t c thi hn i vi ngi di 18 tui phm ti khi
xt thy cc hnh pht v bin php gio dc khc khng c tc dng rn e, phng nga.
Khi x pht t c thi hn, Ta n cho ngi di 18 tui phm ti c hng mc
n nh hn mc n p dng i vi ngi 18 tui tr ln phm ti tng ng v vi thi
hn thch hp ngn nht.
Khng p dng hnh pht b sung i vi ngi di 18 tui phm ti.
7. n tuyn i vi ngi cha 16 tui phm ti, th khng tnh xc nh ti phm
hoc ti phm nguy him.
Cu 39: Nguyn Hu T cng ng bn phm ti cp git ti sn khi T mi c
17 tui 5 thng. Qu trnh iu tra xc nh T phm ti vi t cch l ng phm gip
cho ng bn b trn, khng trc tip tham gia vo v cp git ti sn. Trong trng
hp ny, T c th b p dng bin php khin trch hay khng?
Tr li:
Theo iu 93 ca B lut, khin trch c p dng i vi ngi di

139
18 tui phm t i trong nhng trng hp sau y nhm gip h nh n thc r

hnh vi phm ti v h u qu gy ra i vi c ng ng, x h i v ngha v ca
h:
a) Ngi t 16 tui n di 18 tui ln u phm ti t nghim trng;
b) Ngi di 18 tui l ngi ng phm c vai tr khng ng k trong
v n.
Cn c quy nh trn, c quan iu tra, Vin kim st hoc Ta n quyt
nh p dng bin php khin trch i vi T. Vi c khin trch i vi ngi di
18 tui phm t i phi c s chng kin ca cha m ho c ngi i din hp php
ca ngi di 18 tui.
ng thi, iu lut cng quy nh T phi thc hi n cc ngha v sau
y:
a) Tun th php lut, ni quy, quy ch ca ni c tr, hc tp, lm vic;
b) Trnh din trc c quan c thm quyn khi c yu cu;
c) Tham gia cc chng trnh hc tp, dy ngh do a phng t chc, tham gia lao
ng vi hnh thc ph hp.
Tu tng trng hp c th c quan c thm quyn n nh thi gian thc hi n cc
ngha v quy nh ti im b v im c khon 3 iu ny t 03 thng n 01 nm.
Cu 40: Ha gii ti cng ng c p dng i vi ngi di 18 tui phm ti
trong nhng trng hp c th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 94, ha gii ti c ng ng c p dng i vi ngi di
18 tui phm t i trong nhng trng hp sau y:
a) Ngi t 16 tui n di 18 tui phm ti t nghim trng hoc

phm t i nghim trng;
b) Ngi t 14 tui n di 16 tui phm t i rt nghim trng quy
nh ti im b khon 2 iu 91 ca B lut ny.
C quan iu tra, Vin kim st hoc Ta n phi hp vi y ban nhn
dn cp x t chc vic ha gii ti cng ng khi ngi b hi hoc ngi i
din hp php ca ngi b hi t nguyn ha gii v ngh min trch nhim
hnh s.
Ngi c p dng bi n php ha gii ti c ng ng phi thc hi n cc
ngha v sau y:
a) Xin li ngi b hi v bi thng thi t hi;
b) Ngha v quy nh ti khon 3 iu 93 ca B lut hnh s.
140
Cu 41: C quan iu tra, Vin kim st hoc Ta n c th p dng bin php

gio dc ti x, phng, th trn i vi ngi di 18 tui phm t i trong nhng
trng hp no? Vi thi gian bao lu?
Tr li:
Theo iu 95 ca B lut, c quan iu tra, Vin kim st hoc Ta n c th p dng
bin php gio dc ti x, phng, th trn t 01 nm n 02 nm i vi ngi di 18 tui
phm t i trong nhng trng hp sau y:
a) Ngi t 16 tui n di 18 tui phm t i t nghim trng hoc

phm t i nghim trng quy nh ti im a khon 2 iu 91 ca B lut hnh
s;
b) Ngi t 14 tui n di 16 tui phm t i rt nghim trng quy
nh ti im b khon 2 iu 91 ca B lut hnh s.
Ngi c C quan iu tra, Vin kim st hoc Ta n giao cho y ban
nhn dn cp x t chc gim st, gio dc phi thc hi n cc ngha v sau
y:
a) Chp hnh y ngha v v hc tp, lao ng;
b) Chu s gim st, gio dc ca gia nh, x, phng, th trn;
c) Khng i khi ni c tr khi khng c php;
d) Cc ngha v theo quy nh ti khon 3 iu 93 ca B lut hnh s.
3. Nu ngi c gio dc ti x, phng, th trn chp hnh mt phn hai thi
hn, c nhiu tin b th theo ngh ca y ban nhn dn cp x c giao trch nhim
qun l, gio dc, c quan p dng bin php ny c th quyt nh chm dt thi hn
gio dc ti x, phng, th trn.
Cu 42: B m A chia tay v mi ngi u tm hnh phc mi cho ring mnh,
b A khi mi 14 tui sng cng b ngoi gi yu. c mt thi gian, do hon cnh
kh khn v thiu thn tnh cm, A b nhm bn xu r r, lao vo nghin ma ty,
tham gia nhiu v gy ri trt t cng cng, trm cp ti sn ti a phng. Sau , A
b bt khi tham gia vo mt v cp git ti sn. Trng hp ca A c th b p dng
bin php gio dc ti trng gio dng hay khng?
Tr li:
Theo iu 96 ca B lut, Ta n c th p dng bin php gio dc ti trng gio
dng t 01 nm n 02 nm i vi ngi di 18 tui phm ti, nu thy do tnh cht
nghim trng ca hnh vi phm ti, do nhn thn v mi trng sng ca ngi m cn
a ngi vo mt t chc gio dc c k lut cht ch. i chiu vi trng hp ca A
nu trn, A c th b p dng bin php t php ny.
Cu 43: Ngi di 18 tui phm ti c th b p dng cc hnh pht c th nh
th no?
Tr li:
141
Theo iu 98 ca B lut, ngi di 18 tui phm ti ch b p dng mt trong cc

hnh pht sau y i vi mi ti phm:
1. Cnh co;
2. Pht tin;
3. Ci to khng giam gi;
4. T c thi hn.
Cu 44: Hnh thc pht tin c p dng l hnh pht chnh i vi ngi t
16 tui n di 18 tui trong trng hp no?
Tr li:
Theo iu 99 ca B lut, pht tin c p dng l hnh pht chnh i vi ngi t
16 tui n di 18 tui, nu ngi c thu nhp hoc c ti sn ring.
Mc tin pht i vi ngi t 16 tui n di 18 tui phm ti khng qu mt
phn hai mc tin pht m iu lut quy nh.
Cu 45: M phm ti tiu th ti sn do trm cp khi cha y 18 tui. Qu trnh
iu tra cho thy hnh vi phm ti ca M c th b p dng khung hnh pht t c thi
hn n 3 nm, l phm ti t nghim trng. Trng hp ny, M c th b p dng bin
php ci to khng giam gi hay khng?
Tr li:
Theo iu 100 ca B lut, vic M phm ti t nghim trng khi cha 18 tui th
c coi l iu kin c th b p dng hnh pht ci to khng giam gi, v theo quy
nh, hnh pht ci to khng giam gi c p dng i vi ngi t 16 n di 18 tui
phm t i t nghim trng, phm t i nghim trng ho c phm t i rt nghim trng do v
ho c ngi t 14 tui n di 16 tui phm t i rt nghim trng do c .
Khi p dng hnh pht ci to khng giam gi i vi ngi di 18 tui phm ti, th
khng khu tr thu nhp ca ngi .
Thi hn ci to khng giam gi i vi ngi di 18 tui phm ti khng qu mt
phn hai thi hn m iu lut quy nh.
Cu 46: Mc pht t c thi hn p dng i vi ngi di 18 tui

phm ti c thc hin nh th no?
Tr li:
Theo iu 101 ca B lut, mc pht t c thi hn p dng i vi
ngi di 18 tui phm ti c quy nh nh sau:
1. i vi ngi t 16 tui n di 18 tui khi phm ti, nu iu lut c p
dng quy nh hnh pht t chung thn hoc t hnh, th mc hnh pht cao nht c p
dng khng qu 18 nm t; nu l t c thi hn th mc hnh pht cao nht c p dng
khng qu ba phn t mc pht t m iu lut quy nh;
2. i vi ngi t 14 tui n di 16 tui khi phm ti, nu iu lut c p
dng quy nh hnh pht t chung thn hoc t hnh, th mc hnh pht cao nht c p dng
142
khng qu 12 nm t; nu l t c thi hn th mc hnh pht cao nht c p dng khng qu

mt phn hai mc pht t m iu lut quy nh.
Cu 47: Khi xt x cng m t ln ngi di 18 tui phm nhiu t i

th Ta n quyt nh hnh pht i vi tng t i v tng hp hnh pht
chung theo quy nh c th no?
Tr li:
Theo iu 103 ca B lut, khi xt x cng m t ln ngi di 18 tui
phm nhiu t i th Ta n quyt nh hnh pht i vi tng t i v tng hp
hnh pht chung theo quy nh ti iu 55 ca B lu t hnh s.
Nu hnh pht chung l ci to khng giam gi th mc hnh pht cao nht
c p dng khng qu 03 nm. Nu hnh pht chung l t c thi hn th
mc hnh pht cao nht c p dng khng c vt qu 18 nm i vi
ngi t 16 tui n di 18 tui khi phm ti v 12 nm i vi ngi t
14 tui n di 16 tui khi phm ti.
2. i vi ngi di 18 tui phm nhiu t i, c t i c thc hi n trc khi 16
tui, c t i c thc hi n sau khi 16 tui, th vi c tng hp hnh pht p dng nh sau:
a) Nu mc hnh pht tuyn i vi t i c thc hi n trc khi ngi 16
tui nng hn hoc bng mc hnh pht tuyn i vi ti c thc hin sau khi 16
tui th hnh pht chung khng vt qu mc hnh pht cao nht i vi ngi t 14 tui
n di 16 tui theo quy nh ti khon 1 iu ny;
b) Nu mc hnh pht tuyn i vi t i c thc hi n sau khi ngi 16 tui
nng hn mc hnh pht tuyn i vi ti c thc hin trc khi 16 tui th hnh
pht chung khng vt qu mc hnh pht cao nht i vi ngi t 16 tui n di 18
tui theo quy nh ti khon 1 iu ny.
3. i vi ngi phm nhiu ti, c ti c thc hin trc khi 18 tui, c ti
c thc hin sau khi 18 tui, th vic tng hp hnh pht p dng nh sau:
a) Nu mc hnh pht To n tuyn i vi t i c thc hin khi ngi cha
18 tui nng hn ho c bng mc hnh pht p dng i vi t i c thc hi n khi ngi
18 tui, th hnh pht chung khng c vt qu mc hnh pht cao nht quy nh ti
khon 1 iu ny;
b) Nu mc hnh pht To n tuyn i vi t i c thc hin khi ngi 18
tui nng hn mc hnh pht p dng i vi t i thc hi n khi ngi cha 18 tui th
hnh pht chung p dng nh i vi ngi 18 tui tr ln phm ti.
Cu 48: Ngi di 18 tui phm ti b pht ci to khng giam gi hoc pht
t, nu c tin b v chp hnh c mt phn t thi hn, th c th c Ta n
xem xt gim mc hnh pht tuyn hay khng? Php lut quy nh c th v vn
ny nh th no?
Tr li:
143
Theo iu 105 ca B lut, ngi di 18 tui phm ti b pht ci to khng giam

gi hoc pht t, nu c tin b v chp hnh c mt phn t thi hn, th c Ta n
xt gim; ring i vi hnh pht t, mi ln c th gim n 04 nm nhng phi bo m
chp hnh t nht l hai phn nm mc hnh pht tuyn.
Ngi di 18 tui phm ti b pht ci to khng giam gi hoc pht t, nu lp cng
hoc mc bnh him ngho, th c xt gim ngay v c th c min chp hnh phn
hnh pht cn li.
Ngi di 18 tui phm ti b pht tin nhng b lm vo hon cnh kinh t c bit
kh khn ko di do thin tai, ho hon, tai nn hoc m au gy ra hoc lp cng ln, th
theo ngh ca Vin trng Vin kim st, Ta n c th quyt nh gim hoc min vic
chp hnh phn tin pht cn li.
Cu 49: Vic tha t trc hn c iu ki n
c p dng i vi ngi di 18 tui
nh th no?
Tr li:
Theo iu 106 ca B lut, ngi di 18 tui ang chp hnh n pht t, nu khng
thuc cc trng hp quy nh ti khon 2 iu 66 ca B lut hnh s c th c tha t
trc hn khi c cc iu kin sau y:
a) Phm ti ln u;
b) C nhiu tin b, c thc ci to tt;
c) chp hnh c mt phn ba thi hn pht t;
d) C ni c tr r rng.
2. Vic tha t trc thi hn c iu kin c thc hin theo quy nh ti cc khon
3, 4 v 5 iu 66 ca B lut hnh s.
Cu 50: Tin H phm ti khi trn 15 tui v b Ta kt n 3 nm t giam.
Trng hp ny H c b coi l c n tch hay khng?
Tr li:
Theo iu 107 ca B lut, vic H b kt n khi mi 15 tui th c coi l khng c
n tch. iu lut quy nh nh sau:
1. Ngi di 18 tui b kt n c coi l khng c n tch, nu thuc mt trong cc
trng hp sau y:
a) Ngi t 14 n di 16 tui;
b) Ngi t 16 tui n di 18 tui b kt n v t i phm t nghim trng, t i
phm nghim trng ho c t i phm rt nghim trng do v ;
c) Ngi b p dng bin php t php quy nh ti Mc 3 Chng ny.
2. Ngi t 16 n di 18 tui b kt n v ti phm rt nghim trng do c
hoc ti phm c bit nghim trng th ng nhin xo n tch nu trong thi hn 03 nm
tnh t khi chp hnh xong hnh pht chnh hoc t khi ht thi hiu thi hnh bn n m
ngi khng thc hin hnh vi phm ti mi.
144
Cu 51: C nhn phm ti git ngi b x l hnh s nh th no?

Tr li:
Theo iu 123 ca B lut, ngi no git ngi thuc mt trong cc trng hp sau
y, th b pht t t 12 nm n 20 nm, t chung thn hoc t hnh:
a) Git 02 ngi tr ln;
b) Git ngi di 16 tui;
c) Git ph n m bit l c thai;
d) Git ngi ang thi hnh cng v hoc v l do cng v ca nn nhn;
) Git ng, b, cha, m, ngi nui dng, thy gio, c gio ca mnh;
e) Git ngi m lin trc hoc ngay sau li thc hin mt ti phm rt
nghim trng hoc ti phm c bit nghim trng;
g) thc hin hoc che giu ti phm khc;
h) ly b phn c th ca nn nhn;
i) Thc hin ti phm mt cch man r;
k) Bng cch li dng ngh nghip;
l) Bng phng php c kh nng lm cht nhiu ngi;
m) Thu git ngi hoc git ngi thu;
n) C tnh cht cn ;
o) C t chc;
p) Ti phm nguy him;
q) V ng c hn.
2. Phm ti khng thuc cc trng hp quy nh ti khon 1 iu ny, th b pht t
t 07 nm n 15 nm.
3. Ngi chun b phm ti ny, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
4. Ngi phm ti cn c th b cm hnh ngh hoc lm cng vic nht nh t 01 nm n
05 nm, pht qun ch hoc cm c tr t 01 nm n 05 nm.
Cu 52: L ch C v kht khao c con trai ni di nn mc d hon cnh
khn, v chng C c 2 con gi, vn quyt nh sinh thm con th 3. Ngay khi
tr cho i, bit l con gi, C quyt nh di dt mang vt b con mnh ti
ngi cha lng bn cnh. Trng hp ny C phm ti g theo quy nh ca B
hnh s?
kh
a
mt
lut
Tr li:
Cn c vo tnh cht, ng c vt b a con do mnh ra ca L Th C trn, C
phm ti git hoc vt b con mi quy nh ti iu 124 ca B lut hnh s. Theo ,
ngi m no do nh hng nng n ca t tng lc hu hoc trong hon cnh khch quan
c bit m vt b con do mnh ra trong 07 ngy tui dn n hu qu a tr cht, th b
pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc b pht t t 03 thng n 02 nm.
Cu 53: Ti git ngi trong trng thi tinh thn b kch ng mnh
145
b x l hnh s nh th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 125 ca B lut, ngi no git ngi trong trng
thi tinh thn b kch ng mnh do hnh vi tri php lut nghim trng ca nn
nhn i vi ngi hoc i vi ngi thn thch ca ngi , th b pht t t
06 thng n 03 nm.
Phm ti i vi 02 ngi tr ln, th b pht t t 03 nm n 07 nm.
Cu 54: Hnh vi git ngi do vt qu gii hn phng v chnh
ng hoc do vt qu mc cn thit khi bt gi ngi phm ti th b x
l hnh s nh th no?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 126 ca B lut, n gi no git ngi trong trng
hp vt qu gii hn phng v chnh ng hoc trong trng hp vt qu mc
cn thit khi bt gi ngi phm ti, th b pht ci to khng giam gi n 02
nm hoc pht t t 03 thng n 02 nm.
Phm ti i vi 02 ngi tr ln, th b pht t t 02 nm n 05 nm.
Cu 55: Anh Phan Huy Q l bc s nhi ti bnh vin a khoa tnh H. Trong qu
trnh iu tr cho bnh nhn K mi 3 tui b st co git, anh Q thc hin theo ng
phc iu tr nhng do c th chu K phn ng vi thuc iu tr, dn n chu K
qua i. Kt lun ca Hi ng gim nh y khoa tnh H cng nh ca c quan iu
tra xc nh anh Q v lm cht ngi. Trng hp ny anh K s b x l hnh s
ra sao?
Tr li:
Theo iu 128 ca B lut, anh K phm ti v lm cht ngi s b x l nh sau:
1. Ngi no v lm cht ngi, th b pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc
pht t t 01 nm n 05 nm.
2. Phm ti lm cht 02 ngi tr ln, th b pht t t 03 nm n 10 nm.
146
Cu 56: Nguyn Vn H do lm n thua l lao vo nghin ru, b bch nn

thng xuyn v nh nh p v con, chi bi, ui ra khi nh. Khng nhng th, H
cn ngang nhin mang b v nh cng khai sng nh v chng v cm v con khng
c phn i, da nu chng li hn s git ht c nh. Qu nhc nh v khng chu
ni n roi ca chng, ch L v ca H ung thuc ng t t. Hnh vi ca H phm ti
g v b x l hnh s nh th no?
Tr li:
Hnh vi ca H phm ti bc t quy nh ti iu 130 ca B lut. Theo , ngi
no i x tn c, thng xuyn c hip, ngc i hoc lm nhc ngi l thuc mnh lm ngi
t st, th b pht t t 02 nm n 07 nm.
Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 05 nm n 12
nm:
a) i vi 02 ngi tr ln;
b) i vi ngi di 16 tui, ph n m bit l c thai.
Cu 57: Ti xi gic hoc gip ngi khc t st b x l hnh s nh th no?
Tr li:
Theo iu 131 ca B lut, ngi no thc hin mt trong cc hnh vi sau y, th b
pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
a) Kch ng, d d, thc y ngi khc t tc ot tnh mng ca h;
b) To iu kin vt cht hoc tinh thn cho ngi khc t tc ot tnh

mng ca h.
Phm ti lm 02 ngi tr ln t st, th b pht t t 02 nm n 07 nm.
Cu 58: Trn Vn D lm ngh li xe tc xi. Trong mt ln ch khch ban m, H
v tnh tng phi v chng anh G lm cho anh b thng tch nng. Qu hong s, D
li xe b chy, b mc v chng anh G trong tnh trng nguy him n tnh mng.
Hnh vi ca D phm ti g v b x l ra sao?
Tr li:
Hnh vi ca D phm vo ti khng cu gip ngi ang trong tnh trng nguy
him n tnh mng quy nh ti iu 132 ca B lut. Theo , ngi no thy ngi khc
ang trong tnh trng nguy him n tnh mng, tuy c iu kin m khng cu gip dn
n hu qu ngi cht, th b pht cnh co, pht ci to khng giam gi n 02 nm
hoc pht t t 03 thng n 02 nm.
nm:
a) Ngi khng cu gip l ngi v gy ra tnh trng nguy him;
b) Ngi khng cu gip l ngi m theo php lut hay ngh nghip c ngha v
phi cu gip.
Phm ti dn n hu qu 02 ngi tr ln cht, th b pht t t 03 nm

147
n 07 nm.
Ngi phm ti cn c th b cm m nhim chc v, cm hnh ngh
hoc lm cng vic nht nh t 01 nm n 05 nm.
Cu 59: Ti e da git ngi b x l hnh s nh th no?
Tr li:
Theo iu 133 ca B lut, ngi no e do git ngi, nu c cn c lm cho ngi
b e da lo s rng vic e da ny s c thc hin, th b pht ci to khng giam gi
n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm.
nm:
a) i vi 02 ngi tr ln;
b) Li dng chc v, quyn hn;
c) i vi ngi ang thi hnh cng v hoc v l do cng v ca nn nhn;
d) i vi ngi di 16 tui;
) che giu hoc trn trnh vic b x l v mt ti phm khc.

Cu 60: Theo quy nh ca B lut hnh s, ti c gy thng tch hoc gy tn
hi cho sc kho ca ngi khc b x pht nh th no?
Tr li:
iu 134 ca B lut quy nh x pht v ti c gy thng tch hoc gy tn hi
cho sc khe ca ngi khc nh sau:
1. Ngi no c gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m
t l tn thng c th t 11% n 30% hoc di 11% nhng thuc mt trong cc trng
hp sau y, th b pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03
nm:
a) Dng hung kh nguy him hoc th on gy nguy hi cho t 02 ngi tr ln;
b) Dng a-xt sunfuric (H2SO4) hoc ha cht nguy him khc gy thng tch hoc
gy tn hi cho sc khe ca ngi khc;
c) Gy c tt nh cho nn nhn;
d) Phm ti 02 ln tr ln;
) Phm ti i vi 02 ngi tr ln;
e) i vi ngi di 16 tui, ph n m bit l c thai, ngi gi yu, m au hoc
ngi khc khng c kh nng t v;
g) i vi ng, b, cha, m, ngi nui dng mnh, thy gio, c gio ca mnh;
h) C t chc;
i) Li dng chc v, quyn hn;
k) Phm ti trong thi gian ang b tm gi, tm giam, ang chp hnh hnh pht t
hoc ang b p dng bin php a vo c s gio dc bt buc, a vo trng gio
dng, c s cai nghin bt buc;
148
l) Thu gy thng tch hoc gy tn hi sc khe hoc gy thng tch hoc gy tn

hi sc khe do c thu;
m) C tnh cht cn ;
n) Ti phm nguy him;
o) i vi ngi ang thi hnh cng v hoc v l do cng v ca nn nhn.
2. Phm ti gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l
tn thng c th t 11% n 30% nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc
im a, b, d, , e, g, h, i, k, l, m, n v o khon 1 iu ny, th b pht t t 02 nm n 05
nm.
tn thng c th t 31% n 60%, th b pht t t 04 nm n 07 nm.
tn thng c th t 31% n 60% nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc
im a, b, d, , e, g, h, i, k, l, m, n v o khon 1 iu ny, th b pht t t 07 nm n 12
nm.
tn thng c th 61% tr ln, nu khng thuc trng hp quy nh ti im c khon 6
iu ny hoc dn n cht ngi, th b pht t t 10 nm n 15 nm.
6. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau, th b pht t t 12 nm n 20 nm
hoc t chung thn:
a) Lm cht 02 ngi tr ln;
b) Gy thng tch hoc gy tn hi sc khe cho 02 ngi tr ln m t l tn
thng c th ca mi ngi 61% tr ln;
c) Gy thng tch vo vng mt ca ngi khc m t l tn thng c th 61% tr
ln.
7. Ngi chun b phm ti ny, th b pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc
pht t t 03 thng n 02 nm.
Cu 61. Ti c c truyn HIV cho ngi khc c BLHS 2015 quy nh

nh th no?
Tr li:
Ti c c truyn HIV cho ngi khc c quy nh ti iu 149 BLHS
2015, c th:
1. Ngi no c truyn HIV cho ngi khc, nu khng thuc trng hp quy nh
ti iu 148 ca B lut ny, th b pht t t 03 nm n 07 nm.
2. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 07 nm n 15
nm:
a) C t chc;
b) i vi ngi ang thi hnh cng v hoc v l do cng v ca nn nhn;
c) i vi ngi di 18 tui;
149
d) i vi t 02 ngi n 05 ngi;
) Li dng ngh nghip;
e) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca nn nhn t 11% n 45%.
nm hoc t chung thn:
a) i vi ph n m bit l c thai;
b) i vi 06 ngi tr ln;
c) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca nn nhn 46% tr ln;
d) Lm nn nhn t st.
4. Ngi phm ti cn c th b cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc lm
cng vic nht nh t 01 nm n 05 nm.
Cu 62. L l ngi dn tc Nng vng ni cao tnh X. Trong mt ln

xung min xui i ch, L gp T (25 tui). T ng mun a L sang bn Trung
Quc tm vic lm, ha hn mt cuc sng sung tc bn kia bin gii. V tin
li ca T nn L i cng T. Tuy nhin khi sang n Trung Quc, T bn L
cho mt ngi n ng trung nin vi gi 10 triu ng Vit Nam. Hi trong
trng hp ny, T phm ti khng? Nu phm ti th hnh pht T phi chu l
g?
Tr li:
Trong trng hp ny, T dng th on li dng s nh d, c tin ca ch L
thc hin vic chuyn giao ngi tip nhn tin. C th, T bn ch L cho
ngi n ng Trung Quc ly s tin l 10.000.000 ng. Do , Nam phm ti
mua bn ngi theo quy nh ti iu 150 B lut hnh s.
iu 150. Ti mua bn ngi
1. Ngi no dng v lc, e da dng v lc, la gt hoc bng th on
khc thc hin mt trong cc hnh vi sau y, th b pht t t 05 nm n 10 nm:
a) Chuyn giao hoc tip nhn ngi giao, nhn tin, ti sn hoc li ch
vt cht khc;
[]
ng thi, do T thc hin hnh vi a L qua bin gii, do c tnh tit
tng nng theo quy nh ti im khon 2 iu 150 B Lut hnh s 2015. Do ,
hnh pht p dng i vi T trong trng hp ny l 8 nm n 15 nm t."
2. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 08 nm
n 15 nm:
[] ) a nn nhn ra khi bin gii ca nc Cng ha x hi ch ngha
Vit Nam; [];
Ngoi ra, theo quy nh ti khon 4 iu 150, T cn c th b pht tin t
20.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht qun ch, cm c tr t 01 nm n 05
nm hoc tch thu mt phn hoc ton b ti sn.
Cu 63. Ti mua bn ngi di 16 tui c cc khung hnh pht nh th
150
no theo quy nh ca BLHS 2015?

Tr li:
Ti mua bn ngi di 16 tui c quy nh ti iu 151 BLHS 2015, c cc
khung hnh pht c th l:
1. Ngi no thc hin mt trong cc hnh vi sau y, th b pht t t 07 nm n 12
nm:
a) Chuyn giao hoc tip nhn ngi di 16 tui giao, nhn tin, ti sn hoc li
ch vt cht khc tr trng hp v mc ch nhn o;
b) Chuyn giao hoc tip nhn ngi di 16 tui bc lt tnh dc, cng bc lao
ng, ly b phn c th hoc v mc ch v nhn o khc;
c) Tuyn m, vn chuyn, cha chp ngi di 16 tui thc hin hnh vi quy nh
ti im a hoc im b khon ny.
nm:
a) Li dng chc v, quyn hn;
b) Li dng hot ng cho nhn con nui phm ti;
c) i vi t 02 ngi n 05 ngi;
d) i vi ngi m mnh c trch nhim chm sc, nui dng;
) a nn nhn ra khi bin gii ca nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam;
e) Phm ti 02 ln tr ln;
g) V ng c hn;
h) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca nn nhn t 11% n 45%;
i) Gy thng tch hoc gy tn hi sc khe nn nhn m t l tn thng c th
31% tr ln, tr trng hp quy nh ti im d khon 3 iu ny.
nm hoc t chung thn:
a) C t chc;
b) C tnh cht chuyn nghip;
d) ly b phn c th ca nn nhn;
) Lm nn nhn cht hoc t st;
e) i vi 06 ngi tr ln;
g) Ti phm nguy him.
4. Ngi phm ti cn c th b pht tin t 50.000.000 ng n 200.000.000 ng,
cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc lm cng vic nht nh t 01 nm n 05
nm, pht qun ch t 01 nm n 05 nm hoc tch thu mt phn hoc ton b ti sn.
Cu 64. Ch A v ch X cng vo bnh vin sinh con, c hai u ang

mang thai b trai. Ch A l m n thn, cn ch X l v ca gim c mt tp
151
on c ting. V mong mun con mnh c cuc sng y, ch A li dng s

s h ca bnh vin tro i 2 b.Hi ch A c phm ti khng?
Tr li:
Ch A c hnh vi nh tro 2 a tr s sinh (di 1 tui), c th nh tro
con mnh v con ca ngi khc. Do , ch A phm ti nh tro ngi di 1
tui theo quy nh ti khon 1 iu 152 B lut hnh s 2015.
iu 152. Ti nh tro ngi di 01 tui

1. Ngi no nh tro ngi di 01 tui ny vi ngi di 01 tui khc, th b
Nh vy, theo quy nh ti iu 152, ch A c th b pht t t 2 n 5 nm. Ngoi ra
theo quy nh ti khon 4 iu 152 B lut hnh s 2015, ch A cn c th b pht tin t
10.000.000 ng n 50.000.000 ng, cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc lm
Cu 65. Ti chim ot ngi di 16 tui c cc khung hnh pht nh th no
theo quy nh ca BLHS 2015?
Tr li:
Ti chim ot ngi di 16 tui c quy nh ti iu 153 BLHS 2015, c
cc khung hnh pht c th l:
1. Ngi no dng v lc, e da dng v lc hoc th on khc chim gi hoc
giao cho ngi khc chim gi ngi di 16 tui, th b pht t t 03 nm n 07 nm.
nm:
a) C t chc;
b) Li dng chc v, quyn hn, ngh nghip;
c) i vi ngi m mnh c trch nhim chm sc, nui dng;
d) i vi t 02 ngi n 05 ngi;
) Phm ti 02 ln tr ln;
e) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca nn nhn t 11% n 45%;
g) Gy thng tch hoc gy tn hi sc khe nn nhn m t l tn thng c th
31% tr ln.
nm:
a) C tnh cht chuyn nghip;
d) Lm nn nhn cht;
) Ti phm nguy him.
152
4. Ngi phm ti cn c th b pht tin t 10.000.000 ng n 50.000.000 ng;

nm.
Cu 66. A quen bit X bc s ca bnh vin I, cng vic ca X l khm

nghim t thi. A v X cng bn bc vi nhau, trong X thc hin vic ly
cp ni tng (tim, thn) ca t thi chuyn cho A. A s bn cho nhng i
tng c nhu cu. Ln u tin thc hin hnh vi bn ni tng th A b bt. Hi
A phm ti g? Hnh pht nh th no?
Tr li:
A c hnh vi bn b phn c th ngi, c th l bn tim, thn. Do , A
phm ti mua bn, chim ot m hoc b phn c th ngi c quy nh ti iu
154 B lut Hnh s 2015.
iu 154. Ti mua bn, chim ot m hoc b phn c th ngi
1. Ngi no mua bn, chim ot m hoc b phn c th ngi khc, th b
Ngoi ra, do A phm ti c t chc (cu kt vi X) nn cn c theo quy nh ti
im a ti khon 2 iu 154 B lut hnh s 2015, A c th b pht t t 07 nm n
15 nm.
2. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 07 nm
n 15 nm:
a) C t chc;[].
Cu 67. Ti lm nhc ngi khc c my khung hnh pht theo quy nh
ca BLHS 2015?
Tr li:
Ti lm nhc ngi khc c quy nh ti iu 155 BLHS 2015, c 04 khung
hnh pht chnh v b sung, c th l:
1. Ngi no xc phm nghim trng nhn phm, danh d ca ngi khc, th b pht
cnh co, pht tin t 10.000.000 ng n 30.000.000 ng hoc pht ci to khng giam
gi n 03 nm.
2. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 03 thng n 02
nm:
a) Phm ti 02 ln tr ln;
c) Li dng chc v, quyn hn;
d) i vi ngi ang thi hnh cng v;
) i vi ngi dy d, nui dng, chm sc, cha bnh cho mnh;
e) S dng mng my tnh hoc mng vin thng, phng tin in t phm ti;
g) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca nn nhn t 11% n 45%.
nm:
153
a) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca nn nhn 46% tr ln;

b) Lm nn nhn t st.
Cu 68. A k vi B v B lun c Gim c Cng ty thin v. Trong mt ln
ni chuyn vi mi ngi trong cng ty, A ba chuyn B c quan h tnh cm vi
Gim c nn mi c dnh nhiu u i, c th l nhiu ln thy B vo khch sn
vi Gim c. Sau khi nghe A, ni rt nhiu ngi t v khinh thng v c thi
ty chay B. B bit c v t co A ln c quan cng an v ti vu khng. Hi A c
phm ti v khng khng?
Tr li:
Trong tnh hung ny, A c hnh vi ba t nhng iu sai s tht nhm xc phm
nghim trng danh d, nhn phm ca B, gy thit hi n quyn v li ch hp php ca B.
Nh vy, A phm ti vu khng theo quy nh ti iu 156 B lut hnh s 2015. C th:
iu 154. Ti vu khng
1. Ngi no thc hin mt trong cc hnh vi sau y, th b pht tin t 10.000.000
ng n 50.000.000 ng, pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc pht t t 03
thng n 01 nm:
a) Ba t hoc loan truyn nhng iu bit r l sai s tht nhm xc phm nghim
trng nhn phm, danh d hoc gy thit hi n quyn, li ch hp php ca ngi khc;
[]
Ngoi ra, cn c theo khon 4 iu 154 B lut hnh s 2015, A cn c th b pht
tin t 10.000.000 ng n 50.000.000 ng, cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc
lm cng vic nht nh t 01 nm n 05 nm.
Cu 69. Anh A 20 tui. Do khng c tin tiu si nn A r B 18 tui i cp ti
sn ly tin tiu si (c A v B cha c tin n, tin s). B ng . Khong 22 gi
m cng ngy A i xe my n ch B ln khu vc b p tm i tng cp ti
sn. Ti y, thy c i nam n ang ngi tm s, c hai thng nht li cp ti sn. B
ly ra con dao ph di 40cm m A a cho t trc. n gn i nam n ang ngi, A
dng xe my cn B nhy xung dng dao d vo c khng ch nam gii, A cng xung
xe khng ch n gii ri c hai p i nam n phi a tin, in thoi cho A v B nu
khng s dng dao chm cht. do s hi v b khng ch nn i nam n a s tin
1.500.000 cho A v B. Ly c ti sn A v B ln xe tu thot. Hi theo quy nh ca
B lut hnh s 2015 th A v B phm ti g v phi chu mc hnh pht nh th no?
Tr li:
Hnh vi trn ca anh A v B phm vo ti cp ti sn, vi tnh tit nh khung
tng nng l s dng Phng tin nguy him (dng dao) ti phm v mc hnh pht c
quy nh ti im d khon 2 iu 168 BLHS nm 2015. C th im d khon 2 iu 168
BLHS quy nh:
154
iu 168. Ti cp ti sn
1. Ngi no dng v lc, e do dng v lc ngay tc khc hoc c hnh vi khc lm
cho ngi b tn cng lm vo tnh trng khng th chng c c nhm chim ot ti sn,
th b pht t t 03 nm n 10 nm.
nm:
d) S dng v kh, phng tin hoc th on nguy him khc;
Cu 70. Ha (20 tui) bit b Nam (5 tui) l con trai ca mt gia nh giu
c. Ha li dng s h ca gio vin trng mm non ni b ang theo hc,
d d b Nam i cng v bt cc b. Sau yu cu gia nh np 100 triu ng
tin chuc, khng c bo cng an nu khng s git b. Gia nh bo cng
an, cng phi hp v bt c Ha, chu b an ton. Hi Ha c phm ti
khng?
Tr li:
Ha c hnh vi bt cc b Nam, yu cu tin chuc l 1 t nhm chim ot
ti sn ny. Do , Ha phm ti bt cc nhm chim ot ti sn theo quy nh ti
iu 169 B lut hnh s 2015. iu lut ny quy nh nh sau:
1. Ngi no bt cc ngi khc lm con tin nhm chim ot ti sn, th b pht t
t 02 nm n 07 nm.
Ngoi ra, Nam bt cc b Nam mi 5 tui nn thuc tnh tit tng nng ti im d
khon 2 iu 169 B lut hnh s 2015, theo , hnh pht khi phm ti theo quy nh ti
khon 2 l pht t t 05 nm n 12 nm.
nm:
[]d) i vi ngi di 16 tui;[]
Ngoi ra, cn c khon 6 iu 169 B lut hnh s 2015, A cn c th b pht tin t
10.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht qun ch, cm c tr t 01 nm n 05
Cu 71. Cng ot ti sn ca ngi khc s b x l nh th no theo quy nh
ca BLHS 2015?
Tr li:
iu 170 BLHS 2015 quy nh v Ti cng ot ti sn nh sau:
1. Ngi no e do s dng v lc hoc c th on khc uy hip tinh thn ngi
khc nhm chim ot ti sn, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
nm:
a) C t chc;
155
c) Phm ti i vi ngi di 16 tui, ph n m bit l c thai, ngi gi yu hoc

ngi khng c kh nng t v;
d) Chim ot ti sn tr gi t 50.000.000 ng n di 200.000.000 ng;
) Gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi;
e) Ti phm nguy him.
nm:
a) Chim ot ti sn tr gi t 200.000.000 ng n di 500.000.000 ng;
b) Li dng thin tai, dch bnh.
nm:
a) Chim ot ti sn tr gi 500.000.000 ng tr ln;
b) Li dng hon cnh chin tranh, tnh trng khn cp.
5. Ngi phm ti cn c th b pht tin t 10.000.000 ng n 100.000.000 ng
hoc tch thu mt phn hoc ton b ti sn.
Cu 72. Anh H 19 tui, khi i xe my qua ph T thy c 01 n gii i xe

my cng chiu trn tay ang cm 01 in thoi di ng tr gi 600.000. Thy
s h, H p st ri dng tay git ly chic in thoi ca n gii ri tng ga
phng xe my chy tu thot. Nh vy H phm ti g v b x l ra sao theo quy
nh ca BLHS 2015.
Tr li:
Hnh vi trn ca H c du hiu phm vo ti cp git ti sn, vi tnh tit nh khung
tng nng l s dng Th on nguy him (xe my khi phm ti) ti phm v mc hnh pht
c quy nh ti im d khon 2 iu 171 BLHS nm 2015. C th khon 2 iu 171
BLHS quy nh:
1. Ngi no cp git ti sn ca ngi khc, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
nm:
d) Dng th on nguy him;
..
Cu 73. Hnh vi cng nhin chim ot ti sn b x l nh th no theo
quy nh ca BLHS 2015?
Tr li:
iu 172 BLHS 2015 quy nh v ti cng nhin chim ot ti sn nh sau:
1. Ngi no cng nhin chim ot ti sn ca ngi khc tr gi t 2.000.000 ng
n di 50.000.000 ng hoc di 2.000.000 ng nhng thuc mt trong cc trng hp
sau y, th b pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
a) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi chim ot ti sn m cn vi phm;
156
b) b kt n v ti ny hoc v mt trong cc ti quy nh ti cc iu 168, 169,

170, 171, 173, 174, 175 v 290 ca B lut ny, cha c xa n tch m cn vi phm;
c) Gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi;
d) Ti sn l phng tin kim sng chnh ca ngi b hi v gia nh h; ti sn l
k vt, di vt, th cng c gi tr c bit v mt tinh thn i vi ngi b hi.
nm:
b) Hnh hung tu thot;
c) Ti phm nguy him;
d) Chim ot ti sn l hng cu tr;
) Cng nhin chim ot ti sn tr gi t 2.000.000 ng n di 50.000.000 ng
nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti mt trong cc im a, b, c v d khon 1
iu ny.
nm:
b) Cng nhin chim ot ti sn tr gi t 50.000.000 ng n di 200.000.000
ng nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im a, b, c v d khon 1 iu
ny;
c) Li dng thin tai, dch bnh.
nm:
a) Chim ot ti sn tr gi 500.000.000 ng tr ln;
b) Cng nhin chim ot ti sn tr gi t 200.000.000 ng n di 500.000.000
ng nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im a, b, c v d khon 1 iu
ny.
c) Li dng hon cnh chin tranh, tnh trng khn cp.
5. Ngi phm ti cn c th b pht tin t 10.000.000 ng n 100.000.000 ng.
Cu 74. Anh D 22 tui cha c tin n, tin s. Do nghin cht ma ty nn

D i ra ch khu vc gn nh tm ti sn trm cp nhm bn ly tin tiu xi.
Ti ch D thy ch K l khch mua hng c xe my tr gi 12.000.000 cch
ch mua hng khong 15m. Thy s h, D ln lt i ti gn xe my dng vam
chun b t trc ph kha v ly i ca ch K chic xe my trn. Khi mua hng
xong K quay li ch xe my th pht hin b mt trm. Hi: hnh vi trn
ca D phm vo ti g v b x l ra sao theo quy nh ca BLHS 2015?
Tr li:
Hnh vi trn ca D c du hiu cu thnh ti Trm cp ti sn, ti phm v
hnh pht c quy nh ti khon 1 iu 173 BLHS, c th ti khon 1 iu 173
157
BLHS quy nh:

1. Ngi no trm cp ti sn ca ngi khc tr gi t 2.000.000 ng n di
50.000.000 ng hoc di 2.000.000 ng nhng thuc mt trong cc trng hp sau y,
th b pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
Cu 75. B 20 tui (cha c tin n, tin s) v M l bn b t lc vo

trng i hc. Bit M c chic laptop tr gi 8.000.000 nn B hi mn ca M
v ni l v lm bi tp, ngy hm sau s tr lun (thc cht B d nh sn
nu mn c s mang i cm c ly tin tiu xi c nhn). M ng v giao
laptop cho B mn. Hm sau M khng thy B tr laptop nh hn nn nhiu
ln gi in cho B yu cu tr laptop nhng khng th lin lc c. Mt tun
sau M pht hin B mang laptop mn ca mnh i cm c. M lm n trnh
bo Cng an yu cu gii quyt. Hi: trng hp trn B c phm ti khng, nu
phm ti th l ti g theo quy nh ca BLHS 2015.
Tr li:
Hnh vi trn ca B c du hiu cu thnh ca Ti la o chim ot ti sn, ti phm
v hnh pht c quy nh ti iu 174 BLHS 2015, c th ti khon 1 iu 174 NLHS
quy nh:
1. Ngi no bng th on gian di chim ot ti sn ca ngi khc tr gi t
2.000.000 ng n di 50.000.000 ng hoc di 2.000.000 ng nhng thuc mt trong
cc trng hp sau y, th b pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06
thng n 03 nm:
Cu 76. T v Q l hai anh em rut. Mt hm Q mn chic xe my tr gi

17.000.000 ca T i chi tt hn n chiu cng ngy s tr. Khi i chi, Q
cht tham gia nh bc ht tin. Do ang mu c bc sn thy c chic xe mn
ca T nn Q ny sinh nh cm c chic xe my ly tin. Q cm c xe
c 10.000.000 ri li vo nh bc. Sau Q nh thua ht s tin cm c
158
xe. S v s b T bo cng an nn Q b trn khi a phng. Hi: Hnh vi trn

ca Q phm ti g v mc hnh pht nh th no theo quy nh ca BLHS 2015.
Tr li:
Hnh vi trn ca Q c du hiu phm vo ti Ti lm dng tn nhim chim
ot ti sn c quy nh ti iu 175 BLHS 2015. C th iu 175 quy nh:
1. Ngi no thc hin mt trong nhng hnh vi sau y chim ot ti sn ca ngi
khc tr gi t 4.000.000 ng n di 50.000.000 ng hoc di 4.000.000 ng nhng
b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi chim ot hoc b kt n v ti ny hoc v
mt trong cc ti quy nh ti cc iu 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 v 290 ca B lut
ny, cha c xa n tch m cn vi phm hoc ti sn l phng tin kim sng chnh ca
ngi b hi hoc ti sn c gi tr c bit v mt tinh thn i vi ngi b hi, th b pht
ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
a) Vay, mn, thu ti sn ca ngi khc hoc nhn c ti sn ca ngi khc
bng cc hnh thc hp ng ri dng th on gian di chim ot ti sn hoc n thi
hn tr li ti sn mc d c iu kin, kh nng nhng c tnh khng tr;
b) Vay, mn, thu ti sn ca ngi khc hoc nhn c ti sn ca ngi khc
bng cc hnh thc hp ng v s dng ti sn vo mc ch bt hp php dn n
khng c kh nng tr li ti sn.
nm:
a) C t chc;
c) Chim ot ti sn tr gi t 50.000.000 ng n di 200.000.000 ng;
d) Li dng chc v, quyn hn hoc li dng danh ngha c quan, t chc;
) Dng th on xo quyt;
e) Ti phm nguy him.
nm:
b) Gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi.
4. Phm ti chim ot ti sn tr gi 500.000.000 ng tr ln, th b pht t t 12
nm n 20 nm.
b cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc lm cng vic nht nh t 01 nm n 05
Cu 77. Vic chim gi tri php ti sn ca ngi khc c quy
nh nh th no trong BLHS 2015.

Tr li:
159
Ti iu 176 BLHS 2015 quy nh c th v Ti chim gi tri php ti

sn nh sau:
1. Ngi no c tnh khng tr li cho ch s hu, ngi qun l hp php hoc
khng giao np cho c quan c trch nhim ti sn tr gi t 10.000.000 ng n di
200.000.000 ng, di vt, c vt hoc vt c gi tr lch s, vn ha b giao nhm hoc do
mnh tm c, bt c, sau khi ch s hu, ngi qun l hp php hoc c quan c trch
nhim yu cu c nhn li ti sn theo quy nh ca php lut, th b pht tin t
10.000.000 ng n 50.000.000 ng, pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc pht t
t 03 thng n 02 nm.
2. Phm ti chim gi ti sn tr gi 200.000.000 ng tr ln hoc bo

vt quc gia, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
Cu 78. Vic s dng tri php ti sn ca ngi khc c quy nh
nh th no trong BLHS 2015.

Tr li:
Ti iu 177 BLHS 2015 quy nh c th v Ti s dng tri php ti

sn nh sau:
1. Ngi no v v li m s dng tri php ti sn ca ngi khc tr gi t
100.000.000 ng n di 500.000.000 ng, b x l k lut, x pht vi phm hnh
chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha c xa n tch m cn vi phm
hoc ti sn l di vt, c vt hoc vt c gi tr lch s, vn ha nu khng thuc trng hp
quy nh ti iu 220 ca B lut ny, th b pht tin t 10.000.000 ng n 50.000.000
ng, pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc pht t t 03 thng n 02 nm.
2. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht tin t 50.000.000
ng n 100.000.000 ng hoc pht t t 01 nm n 05 nm:
a) Ti sn tr gi t 500.000.000 ng n di 1.500.000.000 ng;
b) Ti sn l bo vt quc gia;
d) Li dng chc v, quyn hn;
) Ti phm nguy him.
3. Phm ti s dng tri php ti sn tr gi 1.500.000.000 ng tr ln, th b pht t
t 03 nm n 07 nm.
nm.
Cu 79. Anh H v ch M l hng xm gn nh nhau. Do c mu thun t trc
nn anh H v ch M ci nhau to ting ti nh M. Do bc tc nn anh H dng tay
cm chic tivi Sony tr gi 11.000.000 ca ch M ln p mnh xung sn nh lm tivi
160
b v nt khng cn gi tr s dng. Hi hnh vi trn ca anh H phm vo ti g, c

quy nh ti u?
Tr li:
Hnh vi trn ca H c du hiu cu thnh ca Ti hy hoi hoc c lm h hng ti
sn. Ti phm v hnh pht c quy nh ti iu 178 BLHS. C th iu 178 BLHS quy
nh:
1. Ngi no hy hoi hoc c lm h hng ti sn ca ngi khc tr gi t
2.000.000 ng n di 50.000.000 ng, ti sn l di vt, c hoc vt c gi tr lch s,
vn ha hoc ti sn tr gi di 2.000.000 ng nhng thuc mt trong nhng trng hp
sau y, th b pht tin t 10.000.000 ng n 50.000.000 ng, pht ci to khng giam
gi n 03 nm hoc b pht t t 06 thng n 03 nm:
b) b kt n v ti ny, cha c xa n tch m cn vi phm;
nm:
a) C t chc;
b) Gy thit hi cho ti sn tr gi t 50.000.000 ng n di 200.000.000 ng;
c) Gy thit hi ti sn l bo vt quc gia;
d) Dng cht nguy him v chy, n hoc th on nguy him khc;
) che giu ti phm khc;
e) V l do cng v ca ngi b hi;
g) Gy thit hi cho ti sn tr gi t 2.000.000 ng n di 50.000.000 ng nhng
thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im a, b, c v d khon 1 iu ny;
h) Ti phm nguy him.
nm:
a) Gy thit hi cho ti sn tr gi t 200.000.000 ng n di 500.000.000 ng;
b) Gy thit hi cho ti sn tr gi t 50.000.000 ng n di 200.000.000 ng
nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im a, b, c v d khon 1 iu ny.
nm:
a) Gy thit hi cho ti sn tr gi 500.000.000 ng tr ln;
b) Gy thit hi cho ti sn tr gi t 200.000.000 ng n di 500.000.000 ng
nhng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im a, b, c v d khon 1 iu ny.
161

nm.
Cu 80. Hnh vi thiu trch nhim gy thit hi n ti sn ca Nh nc,

c quan, t chc, doanh nghip c quy nh nh th no trong BLHS 2015.
Tr li:
Ti iu 179 BLHS 2015 quy nh v Ti thiu trch nhim gy thit hi n
ti sn ca Nh nc, c quan, t chc, doanh nghip nh sau:
1. Ngi no c nhim v trc tip trong cng tc qun l ti sn ca Nh nc, c
quan, t chc, doanh nghip, v thiu trch nhim m mt mt, h hng, lng ph gy thit
hi cho ti sn ca Nh nc, c quan, t chc, doanh nghip t 100.000.000 ng n di
500.000.000 ng, th b pht cnh co hoc pht ci to khng giam gi n 03 nm.
2. Phm ti gy thit hi cho ti sn ca Nh nc, c quan, t chc, doanh nghip tr
gi t 500.000.000 ng n di 2.000.000.000 ng, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
3. Phm ti gy thit hi cho ti sn ca Nh nc, c quan, t chc, doanh nghip tr
gi 2.000.000.000 ng tr ln, th b pht t t 05 nm n 10 nm.
4. Ngi phm ti cn c th cm m nhim chc v, cm hnh ngh hoc lm cng
vic nht nh t 01 nm n 05 nm.
Cu 81. Nu c hnh vi v gy thit hi nghim trng n ti sn ngi

khc c phi chu trch nhim hnh s khng? Quy nh c th ra sao trong
BLHS 2015.
Tr li:
Nu c hnh vi v gy thit hi nghim trng n ti sn ngi khc c phi
chu trch nhim hnh s theo quy nh ti iu 180 BLHS 2015, c th:
1. Ngi no v gy thit hi cho ti sn ca ngi khc tr gi t 100.000.000 ng
n di 500.000.000 ng, th b pht cnh co hoc pht ci to khng giam gi n 02
nm.
2. Phm ti gy thit hi cho ti sn ca ngi khc tr gi 500.000.000 ng tr ln,
th b pht t t 03 thng n 02 nm.
Cu 82. Vic trng cy thuc phin c phi chu trch nhim hnh s theo
BLHS 2015 khng?
Tr li:
Hnh vi trng cy thuc phin s phi chu trch nhim hnh s theo BLHS
2015, ty tnh cht mc m s b x l, c th nh sau:
1. Ngi no trng cy thuc phin, cy cca, cy cn sa hoc cc loi cy khc c
cha cht ma ty thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 06 thng n 03
nm:
a) c gio dc 02 ln v c to iu kin n nh cuc sng;
b) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha
c xa n tch m cn vi phm;
162
c) Vi s lng t 500 cy n di 3.000 cy.

nm:
a) C t chc;
b) Vi s lng 3.000 cy tr ln;
c) Ti phm nguy him.
4. Ngi no phm ti thuc khon 1 iu ny, nhng t nguyn ph b, giao np
cho c quan chc nng c thm quyn trc khi thu hoch, th c th c min trch nhim
hnh s.
Cu 83. Hnh vi sn xut tri php cht ma ty b x l nh th no
theo quy nh ca BLHS 2015?

Tr li:
Hnh vi sn xut tri php cht ma ty c th phi chu trch nhim theo iu
248 BLHS 2015, c th nh sau:
1. Ngi no sn xut tri php cht ma ty di bt k hnh thc no, th b pht t t
02 nm n 07 nm.
nm:
a) C t chc;
b) Phm ti 02 ln tr ln;
d) Li dng danh ngha c quan, t chc;
) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 500 gam n di
01 kilgam;
e) Hrin, ccain hoc Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 05
gam n di 30 gam;
g) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 20 gam n di 100 gam;
h) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 100 mililt n di 200 mililt;
i) Ti phm nguy him;
k) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im n im h khon ny.
nm:
b) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 01 kilgam n
di 05 kilgam;
163
c) Hrin, ccain hoc Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 30

gam n di 100 gam;
d) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 100 gam n di 300 gam;
) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 200 mililt n di 750 mililt;
e) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im b n im khon ny.
4. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t 20 nm, t chung
thn hoc t hnh:
a) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 05 kilgam tr ln;
b) Hrin, ccain hoc Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t
100 gam tr ln;
c) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 300 gam tr ln;
d) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 750 mililt tr ln;
) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im a n im d khon ny.
Cu 84. A 22 tui cha c tin n, tin s, l i tng nghin ma ty nn

mua c ca ngi l 01 gi ma ty dng heroin, trng lng bt 0,3 gam,
hm lng heroin 78% v nhm s dng cho bn thn nhng cha kp s dng
vn ang ct gi bn ngi th b Cng an bt. Hi: Hnh vi trn ca A phi
chu trch nhim nh th no theo quy nh BLHS 2015.
Tr li:
Cn c quy nh ti iu 249 BLHS 2015 th hnh vi trn ca A c du hiu cu
thnh Ti tng tr tri php cht ma ty. Ti phm v hnh pht c quy nh ti
im c khon 1 iu 249 BLHS, c th im c khon 1 iu 249 BLHS 2015 quy
nh:
1. Ngi no tng tr tri php cht ma ty m khng nhm mc ch mua bn, vn
chuyn, sn xut tri php cht ma ty thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t
t 01 nm n 05 nm:
c) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 0,1
gam n di 05 gam;
Cu 85. Ti vn chuyn tri php cht ma ty c quy nh nh th

no trong BLHS 2015?
Tr li:
Ti vn chuyn tri php cht ma ty c quy nh ti iu 250 BLHS
2015, c th:
164
1. Ngi no vn chuyn tri php cht ma ty khng nhm mc ch sn xut, mua

bn, tng tr tri php cht ma ty, th b pht t t 02 nm n 07 nm:
a) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha
b) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 01 gam n di
500 gam;
gam n di 05 gam;
d) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng t 10
kilgam n di 25 kilgam;
) Qu thuc phin kh c khi lng t 05 kilgam n di 50 kilgam;
e) Qu thuc phin ti c khi lng t 01 kilgam n di 10 kilgam;
i) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im b n im h khon ny.
2. Phm ti trong cc trng hp sau y, th b pht t t 07 nm n 15 nm:
a) C t chc;
) S dng ngi di 16 tui vo vic phm ti;
e) Vn chuyn qua bin gii;
g) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 500 gam n di
01 kilgam;
h) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 05
gam n di 30 gam;
i) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca khi lng t 10 kilgam
n di 25 kilgam;
k) Qu thuc phin kh c khi lng t 50 kilgam n di 200 kilgam;
l) Qu thuc phin ti c khi lng t 10 kilgam n di 50 kilgam;
m) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 20 gam n di 100 gam;
n) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 100 mililt n di 250 mililt;
o) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im g n im n khon ny;
p) Ti phm nguy him.
nm:
165
a) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao c ca c khi lng t 01 kilgam n

di 05 kilgam;
b) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 30
gam n di 100 gam;
c) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng t 25 kilgam
n di 75 kilgam;
d) Qu thuc phin kh c khi lng t 200 kilgam n di 600 kilgam;
) Qu thuc phin ti c khi lng t 50 kilgam n di 150 kilgam;
e) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 100 gam n di 300 gam;
g) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 250 mililt n di 750 mililt;
h) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im a n im g khon ny.
4. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t 20 nm, t chung
thn hoc t hnh:
a) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng 05 kilgam tr ln;
b) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng 100 gam
tr ln;
c) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng 75 kilgam
tr ln;
d) Qu thuc phin kh c khi lng 600 kilgam tr ln;
) Qu thuc phin ti c khi lng 150 kilgam tr ln;
e) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng 300 gam tr ln;
g) Cc cht ma ty khc th lng c th tch 750 mililt tr ln;
Cu 86. D 22 tui v N 23 tui l bn b quen bit ngoi x hi. C

hai u cha c tin n, tin s. Bit D hay c ma ty bn nn N hi mua
nhm mc ch s dng cho bn thn. D ng v bn cho N 01 gi ma
ty dng (Methamphetamine) trng lng bt 0,102 gam, hm lng
Methamphetamine 45 %. Hi: hnh vi trn ca D phi chu trch nhim
hnh s nh th no theo quy nh ca BLHS 2015?
Tr li:
hnh vi trn c th b truy cu trch nhim hnh s v ti Mua bn tri
php cht ma ty, theo quy nh ti khon 1 iu 251 BLHS. Khon 1 iu 251
166
BLHS quy nh:

1. Ngi no mua bn tri php cht ma ty, th b pht t t 02 nm n 07 nm.
Cu 87. Hnh pht i vi Ti chim ot cht ma ty c quy nh

nh th no trong BLHS 2015?
Tr li:
Hnh pht i vi Ti chim ot cht ma ty c quy nh ti iu 252
BLHS 2015, c th:
1. Ngi no chim ot cht ma ty di bt c hnh thc no thuc mt trong cc
trng hp sau y, th b pht t t 01 nm n 05 nm:
a) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha
b) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 01 gam n di
500 gam;
gam n di 05 gam;
d) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng t 10
) Qu thuc phin kh c khi lng t 05 kilgam n di 50 kilgam;
e) Qu thuc phin ti c khi lng t 01 kilgam n di 10 kilgam;
i) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im b n im h khon ny.
2. Phm ti trong cc trng hp sau y, th b pht t t 05 nm n 10 nm:
a) C t chc;
) S dng ngi di 16 tui vo vic phm ti;
e) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng t 500 gam n di
01 kilgam;
g) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 05
gam n di 30 gam;
h) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng t 10
i) Qu thuc phin kh c khi lng t 50 kilgam n di 200 kilgam;
k) Qu thuc phin ti c khi lng t 10 kilgam n di 50 kilgam;
167
l) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 20 gam n di 100 gam;

m) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 100 mililt n di 250 mililt;
n) C 02 cht ma ty tr ln m tng s lng ca cc cht tng ng vi s
lng cht ma ty quy nh ti mt trong cc im t im e n im m khon ny;
o) Ti phm nguy him.
3. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t 10 n 15 nm:
a) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao c ca c khi lng t 01 kilgam n
di 05 kilgam;
b) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng t 30
gam n di 100 gam;
c) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng t 25 kilgam
n di 75 kilgam;
d) Qu thuc phin kh c khi lng t 200 kilgam n di 600 kilgam;
) Qu thuc phin ti c khi lng t 50 kilgam n di 150 kilgam;
e) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng t 100 gam n di 300 gam;
g) Cc cht ma ty khc th lng c th tch t 250 mililt n di 750 mililt;
4. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t 15 n 20 nm hoc
t chung thn:
a) Nha thuc phin, nha cn sa hoc cao cca c khi lng 05 kilgam tr ln;
b) Hrin, ccain, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA c khi lng 100 gam
tr ln;
c) L, r, thn, cnh, hoa, qu cy cn sa hoc l cy cca c khi lng 75 kilgam
tr ln;
d) Qu thuc phin kh c khi lng 600 kilgam tr ln;
) Qu thuc phin ti c khi lng 150 kilgam tr ln;
e) Cc cht ma ty khc th rn c khi lng 300 gam tr ln;
g) Cc cht ma ty khc th lng c th tch 750 mililt tr ln;
Cu 88. Vic tng tr, vn chuyn, mua bn hoc chim ot tin cht
dng vo vic sn xut tri php cht ma ty b x l nh th no theo BLHS
2015?
Tr li:
168
iu 253 BLHS 2015 quy nh v Ti tng tr, vn chuyn, mua bn hoc

chim ot tin cht dng vo vic sn xut tri php cht ma ty s b x l nh sau:
1. Ngi no tng tr, vn chuyn, mua bn hoc chim ot tin cht dng vo vic
sn xut tri php cht ma ty thuc mt trong nhng trng hp sau y, th b pht t t 01
nm n 06 nm:
a) b x pht vi phm hnh chnh v mt trong cc hnh vi ny hoc b kt n
v ti ny, cha c xa n tch m cn vi phm;
b) Tin cht c khi lng t 50 gam n di 200 gam i vi th rn, t 75 mililt
n di 300 mililt i vi th lng.
nm:
a) C t chc;
) Tin cht th rn c khi lng t 200 gam n di 500 gam;
e) Tin cht th lng t 300 mililt n di 750 mililt;
g) S dng ngi di 16 tui vo vic phm ti;
h) Vn chuyn, mua bn qua bin gii;
i) Ti phm nguy him.
3. Phm ti trong trng hp tin cht c khi lng t 500 gam n di 1200 gam
i vi th rn, t 750 mililt n di 1.850 mililt i vi th lng, th b pht t t 13 nm
n 20 nm.
4. Phm ti trong trng hp tin cht c khi lng 1.200 gam tr ln i vi th
rn, 1.850 mililt tr ln i vi th lng, th b pht t 20 nm hoc t chung thn.
5. Trng hp phm ti c c tin cht th rn v tin cht th lng th quy i
lm cn c truy cu trch nhim hnh s, vi t l 01 gam tin cht th rn tng ng
vi 1,5 mililt tin cht th lng. Sau khi quy i, s lng tin cht thuc iu khon no
th ngi thc hin hnh vi phm ti b truy cu trch nhim hnh s theo iu khon .
Cu 89. Ti sn xut, tng tr, vn chuyn hoc mua bn phng tin,

dng c dng vo vic sn xut hoc s dng tri php cht ma ty quy nh
nh th no trong BLHS 2015?
Tr li:
iu 254 BLHS 2015 quy nh v Ti sn xut, tng tr, vn chuyn hoc mua
bn phng tin, dng c dng vo vic sn xut hoc s dng tri php cht ma ty,
c th:
169
1. Ngi no sn xut, tng tr, vn chuyn hoc mua bn phng tin, dng c dng
vo vic sn xut hoc s dng tri php cht ma ty thuc mt trong cc trng hp sau
y, th b pht t t 01 nm n 05 nm:
a) b x pht vi phm hnh chnh v mt trong cc hnh vi ny hoc b kt n
v ti ny, cha c xa n tch m cn vi phm;
b) C s lng t 06 n v n 19 n v dng c, phng tin cng loi hoc khc
loi.
nm:
a) C t chc;
) Vn chuyn vi s lng 20 n v dng c, phng tin cng loi hoc khc loi
tr ln;
e) Vn chuyn qua bin gii;
g) S dng ngi di 16 tui vo vic phm ti;
h) Ti phm nguy him.
Cu 90. Khung hnh pht c bn ca Ti t chc s dng tri php cht

ma ty l bao nhiu nm t?
Tr li:
Khung hnh pht c bn ca Ti t chc s dng tri php cht ma ty c
quy nh ti khon 1 iu iu 255 BLHS nm 2015, c th khon 1 quy nh:
1. Ngi no t chc s dng tri php cht ma ty di bt k hnh thc no, th b
Cu 91. Ti cha chp vic s dng tri php cht ma ty quy nh nh th

no theo BLHS 2015?
Tr li:
Ti cha chp vic s dng tri php cht ma tyc quy nh ti iu 256 BLHS,
c th:
1. Ngi no cho thu, cho mn a im hoc c bt k hnh vi no khc cha chp
vic s dng tri php cht ma ty, nu khng thuc trng hp quy nh ti iu 255 ca
B lut ny, th b pht t t 02 nm n 07 nm.
nm:
a) Li dng chc v, quyn hn;
170
d) i vi 02 ngi tr ln;
) Ti phm nguy him.
Cu 92. Ti cng bc ngi khc s dng tri php cht ma ty quy nh

c th nh th no ca BLHS 2015.
Tr li:
Ti cng bc ngi khc s dng tri php cht ma ty c quy nh ti iu
257 BLHS, c th:
1. Ngi no dng v lc, e da dng v lc hoc dng th on khc uy hip tinh
thn ca ngi khc buc h phi s dng tri php cht ma ty tri vi mun ca h,
th b pht t t 02 nm n 07 nm.
nm:
a) C t chc;
c) V ng c hn hoc v t li;
d) i vi ngi t 13 tui n di 18 tui;
) i vi ph n m bit l c thai;
g) i vi ngi ang cai nghin;
h) Gy tn hi cho sc kho ca ngi khc m t l tn thng c th t 31% n
60%;
i) Gy bnh nguy him cho ngi khc;
k) Ti phm nguy him.
nm:
a) Gy tn hi cho sc kho ca ngi khc m t l tn thng c th t 61% tr ln
hoc gy cht ngi;
b) Gy bnh nguy him cho 02 ngi tr ln;
c) i vi ngi di 13 tui.
4. Phm ti trong trng hp lm cht 02 ngi tr ln, th b pht t 20 nm hoc t
chung thn.
Cu 93. Ti li ko ngi khc s dng tri php cht ma ty c quy nh

c th nh th no trong BLHS 2015?
171
Tr li:
Ti li ko ngi khc s dng tri php cht ma ty c quy nh ti iu 258
BLHS, c th:
1. Ngi no r r, d d, xi gic hoc bng cc th on khc nhm li ko ngi
khc s dng tri php cht ma ty, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
nm:
a) C t chc;
c) V ng c hn hoc v t li;
d) i vi ngi t 13 tui n di 18 tui;
) i vi ph n m bit l c thai;
g) i vi ngi ang cai nghin;
h) Gy tn hi cho sc kho ca ngi khc m t l tn thng c th t 31% n
60%;
i) Gy bnh nguy him cho ngi khc;
k) Ti phm nguy him.
nm:
a) Gy tn hi cho sc kho ca ngi khc m t l tn thng c th 61% tr ln
hoc gy cht ngi;
b) Gy bnh nguy him cho 02 ngi tr ln;
c) i vi ngi di 13 tui.
4. Phm ti trong trng hp gy cht 02 ngi tr ln, th b pht t t 15 nm n
20 nm hoc t chung thn.
Cu 94. Ti vi phm quy nh v qun l, s dng cht ma ty, tin cht,

thuc gy nghin, thuc hng thn c quy nh c th nh th no trong
BLHS 2015?
Tr li:
Ti vi phm quy nh v qun l, s dng cht ma ty, tin cht, thuc gy
nghin, thuc hng thn c quy nh ti iu 259 BLHS, c th:
1. Ngi no c trch nhim trong vic sn xut, vn chuyn, bo qun, tn tr, mua
bn, phn phi, s dng, x l, trao i, xut khu, nhp khu, qu cnh lnh th Vit Nam,
k n, bn thuc, gim nh, nghin cu cht ma ty, tin cht, thuc gy nghin, thuc
hng thn m thc hin mt trong cc hnh vi sau y, b x l k lut hoc x pht vi
phm hnh chnh v mt trong cc hnh vi ny hoc b kt n v mt trong cc ti phm
172
v ma ty, cha c xa n tch m cn vi phm, th b pht tin t 10.000.000 ng n

100.000.000 ng hoc b pht t t 01 nm n 05 nm:
a) Vi phm cc quy nh v xut khu, nhp khu, tm nhp, ti xut, qu cnh cc
cht c cha cht ma ty, thuc gy nghin, thuc hng thn v tin cht;
b) Vi phm cc quy nh v nghin cu, gim nh, sn xut, bo qun cht ma ty,
tin cht;
c) Vi phm cc quy nh v giao nhn, tng tr, vn chuyn cht ma ty, tin cht;
d) Vi phm cc quy nh v phn phi, mua bn, s dng, trao i cht ma ty, tin
cht;
) Vi phm cc quy nh v qun l, kim sot, lu gi cht ma ty, tin cht ti cc
khu vc ca khu, bin gii, trn bin;
e) Chuyn cht ma ty, cht hng thn hoc cht ma ty khc cho ngi khng c
php ct gi, s dng.
nm:
a) C t chc;
c) Ti phm nguy him.
nm.
Cu 95. Ngoi hnh pht chnh ca Ti vi phm quy nh v tham gia giao
thng ng b, ngi phm ti c th b p dng hnh pht b sung khng? L
hnh pht g?
Tr li:
Ngoi Ngoi hnh pht chnh ca Ti vi phm quy nh v tham gia giao thng
ng b, ngi phm ti cn c th b p dng hnh pht b sung theo quy nh ti
khon 6 iu 260 BLHS.
Khon 6 iu 260 Ti vi phm quy nh v tham gia giao thng ng b quy
nh:
Cu 96. Ti cn tr giao thng ng b c quy nh nh th no trong

BLHS 2015?
Tr li:
iu 261 BLHS 2015 quy nh v Ti cn tr giao thng ng b nh sau:
1. Ngi no o, khoan, x, san lp tri php cc cng trnh giao thng ng b;
t, tri php vt liu, ph thi, rc thi, cht gy trn, vt sc nhn hoc cc chng
ngi vt khc gy cn tr giao thng ng b; tho d, di chuyn tri php, lm sai lch,
che khut hoc ph hu bin bo hiu, n tn hiu, cc tiu, gng cu, di phn cch hoc
173
cc thit b an ton giao thng ng b khc; m ng giao ct tri php qua ng b,

ng c di phn cch; s dng tri php l ng, h ph, phn ng xe chy; s dng
tri php hnh lang an ton ng b hoc vi phm quy nh v bo m an ton giao thng
khi thi cng trn ng b thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht tin t
30.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht
t t 06 thng n 03 nm:
a) Lm cht 01 ngi hoc gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 01
ngi vi t l tn thng c th 61% tr ln;
b) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi vi t l tn thng
c th ca mi ngi t 31% n 60%;
c) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 03 ngi tr ln m tng t l
tn thng c th ca nhng ngi ny t 61% n 121%;
d) Gy thit hi v ti sn t 100.000.000 ng n di 500.000.000 ng.
a) Ti cc o, dc, ng cao tc hoc on ng nguy him;
b) Lm cht 02 ngi;
c) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi vi t l tn thng
c th ca mi ngi 61% tr ln;
d) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 03 ngi tr ln m tng t l
) Gy thit hi v ti sn t 500.000.000 ng n di 1.500.000.000 ng.
nm:
b) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 03 ngi tr ln vi t l tn
thng c th ca mi ngi 61% tr ln;
tn thng c th ca nhng ngi ny 201% tr ln;
d) Gy thit hi v ti sn 1.500.000.000 ng tr ln.
4. Ngi o, khoan, x, san lp tri php cc cng trnh giao thng ng b; t,
tri php vt liu, ph thi, rc thi, cht gy trn, vt sc nhn hoc cc chng ngi vt
khc gy cn tr giao thng ng b; tho d, di chuyn tri php, lm sai lch, che khut
hoc ph hu bin bo hiu, n tn hiu, cc tiu, gng cu, di phn cch hoc cc thit b
an ton giao thng ng b khc; m ng giao ct tri php qua ng b, ng c di
phn cch; s dng tri php l ng, h ph, phn ng xe chy; s dng tri php hnh
lang an ton ng b hoc vi phm quy nh v bo m an ton giao thng khi thi cng
trn ng b gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 01 ngi vi t l tn
thng c th t 31% n 60% hoc gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02
174
ngi tr ln m tng t l tn thng c th ca nhng ngi ny t 31% n 60%, th b

pht tin t 30.000.000 ng n 100.000.000 ng hoc pht ci to khng giam gi n 03
nm.
5. Phm ti trong trng hp c kh nng thc t dn n hu qu gy thit hi cho
tnh mng, sc khe hoc ti sn ca ngi khc nu khng c ngn chn kp thi, th b
pht tin t 5.000.000 ng n 20.000.000 ng hoc pht ci to khng giam gi n 01
nm.
Cu 97. Ti a vo s dng cc phng tin giao thng c gii ng b,

xe my chuyn dng khng bo m tiu chun an ton k thut tham gia giao
thng c quy nh nh th no trong BLHS 2015?
Tr li:
iu 262 BLHS nm 2015 quy nh v Ti a vo s dng cc phng tin
giao thng c gii ng b, xe my chuyn dng khng bo m tiu chun an ton
k thut tham gia giao thng nh sau:
1. Ngi no chu trch nhim trc tip v vic iu ng hoc v tnh trng k thut
m cho php a vo s dng phng tin giao thng c gii ng b, xe my chuyn
dng khng bo m tiu chun an ton k thut tham gia giao thng thuc mt trong cc
trng hp sau y, th b pht tin t 20.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht ci to
khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
a) Lm cht 01 ngi hoc gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe cho 01
nm:
a) Lm cht 02 ngi;
d) Gy thit hi v ti sn t 500.000.000 ng n di 1.500.000.000 ng.
nm:
175

4. Ngi chu trch nhim trc tip v vic iu ng hoc v tnh trng k thut m
cho php a vo s dng phng tin giao thng c gii ng b, xe my chuyn dng
khng bo m tiu chun an ton k thut tham gia giao thng gy thng tch hoc gy
tn hi cho sc khe ca 01 ngi vi t l tn thng c th t 31% n 60% hoc gy
thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi tr ln m tng t l tn thng c
th ca nhng ngi ny t 31% n 60%, th b pht tin t 20.000.000 ng n
100.000.000 ng hoc pht ci to khng giam gi n 03 nm.
Cu 98. Ngoi hnh pht chnh ca Ti iu ng ngi khng iu

kin iu khin cc phng tin tham gia giao thng ng b, ngi phm ti
c th b p dng hnh pht b sung khng? L hnh pht g?
Tr li:
Ngoi hnh pht chnh v Ti iu ng ngi khng iu kin iu khin
cc phng tin tham gia giao thng ng b, ngi phm ti cn c th b p dng
hnh pht b sung c quy nh ti khon 5 iu 263 BLHS 2015, c th khon 5
iu 263 BLHS 2015 quy nh:
nm.
Cu 99. D l ch s hu xe my Sh 150 phn khi giao cho con trai l H i

(D bit r H khng c giy php li xe theo quy nh) Khi tham gia giao thng
trn ng, H gy tai nn giao thng. Nh vy D c phi chu trch nhim
hnh s theo quy nh ca BLHS 2015 khng? Nu c th hnh pht l g?
Tr li:
Hnh vi trn ca D c th b truy cu trch nhim hnh s theo quy nh ti
iu 264 BLHS 2015 v Ti giao cho ngi khng iu kin iu khin cc
phng tin tham gia giao thng ng b. Ty tnh cht mc m D c th b truy
cu theo khung hnh pht khc nhau, c th:
Ti iu 264 BLHS 2015 quy nh:
1. Ngi ch s hu, qun l phng tin tham gia giao thng ng b m giao cho
ngi khng c giy php li xe hoc ngi ang trong tnh trng c s dng ru, bia m
trong mu hoc hi th c nng cn vt qu mc quy nh hoc c s dng cht ma ty
hoc cc cht kch thch mnh khc hoc khng cc iu kin khc theo quy nh ca
php lut iu khin phng tin tham gia giao thng ng b thuc mt trong cc trng
hp sau y, th b pht tin t 10.000.000 ng n 50.000.000 ng hoc pht ci to
khng giam gi n 03 nm:
176

ng n 200.000.000 ng hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
a) Lm cht 02 ngi;
nm:
4. Ngi ch s hu, qun l phng tin tham gia giao thng ng b m giao cho
ngi khng c giy php li xe hoc ngi ang trong tnh trng c s dng ru, bia m
trong mu hoc hi th c nng cn vt qu mc quy nh hoc c s dng cht ma ty
hoc cc cht kch thch mnh khc hoc khng cc iu kin khc theo quy nh ca
php lut gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 01 ngi vi t l tn thng
c th t 31% n 60% hoc gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi tr
ln m tng t l tn thng c th ca nhng ngi ny t 31% n 60%, th b pht tin t
10.000.000 ng n 50.000.000 ng hoc pht ci to khng giam gi n 02 nm.
Cu 100. Ti t chc ua xe tri php c quy nh nh th no theo

BLHS 2015?
Tr li:
iu 265 BLHS nm 2015 quy nh v ti Ti t chc ua xe tri php c th
nh sau:
177
1. Ngi no t chc tri php vic ua xe t, xe my hoc cc loi xe khc c gn

ng c, th b pht tin t 30.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht ci to khng giam
gi n 03 nm hoc pht t t 01 nm n 05 nm.
n 500.000.000 ng hoc pht t t 03 nm n 07 nm:
a) T chc ua xe tri php cho t 10 xe tham gia tr ln hoc cng mt lc t chc
02 cuc ua xe tr ln;
b) T chc c cc;
c) T chc vic chng li ngi c trch nhim bo m trt t, an ton giao thng
hoc ngi c trch nhim gii tn cuc ua xe tri php;
d) T chc ua xe ni tp trung ng dn c;
) Tho d cc thit b an ton khi phng tin ua;
e) Lm cht 01 ngi hoc gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 01
g) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi vi t l tn thng
h) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 03 ngi tr ln m tng t l
i) Gy thit hi v ti sn t 100.000.000 ng n di 500.000.000 ng;
k) Ti phm v ti ny hoc ti ua xe tri php.
nm:
a) Lm cht 02 ngi;
d) Gy thit hi v ti sn t 500.000.000 ng n di 1.500.000.000 ng;
) Ti phm nguy him.
nm hoc t chung thn:
178
5. Ngi t chc tri php vic ua xe t, xe my hoc cc loi xe khc c gn ng

c gy thng tch hoc tn hi cho sc khe ca 01 ngi vi t l tn thng c th t
31% n 60% hoc gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi tr ln m
tng t l tn thng c th ca nhng ngi ny t 31% n 60%, th b pht t t 01 nm
n 06 nm.
Cu 101. Ti ua xe tri php c quy nh nh th no theo BLHS

2015?
Tr li:
iu 266 BLHS nm 2015 quy nh v ti Ti ua xe tri php nh sau:
1. Ngi no ua tri php xe t, xe my hoc cc loi xe khc c gn ng c
thuc mt trong nhng trng hp sau y, th b pht tin t 10.000.000 ng n
50.000.000 ng, pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc pht t t 03 thng n 02
nm:
a) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 01 ngi vi t l tn thng
c th t 31% n 60%;
b) Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca 02 ngi tr ln m tng t l
c) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha
c xa n tch m cn vi phm.
d) Gy thit hi v ti sn t 100.000.000 ng n di 500.000.000 ng;
) Gy tai nn ri b chy trn trnh trch nhim hoc c khng cu gip ngi
b nn;
e) Tham gia c cc;
g) Chng li ngi c trch nhim bo m trt t, an ton giao thng hoc ngi c
trch nhim gii tn cuc ua xe tri php;
h) ua xe ni tp trung ng dn c;
i) Tho d cc thit b an ton khi phng tin ua;
k) Ti phm nguy him.
nm:
179
a) Lm cht 02 ngi;
nm:
Cu 102. B lut hnh s 2015 quy nh nh th no v ti Gy ri trt t cng
cng?
Tr li:
Theo iu 318 B lut hnh s 2015 c quy nh c th v ti Gy ri trt t cng
cng nh sau:
1. Ngi no gy ri trt t cng cng gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton
x hi hoc b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny,
cha c xa n tch m cn vi phm, th b pht tin t 5.000.000 ng n 50.000.000
ng, pht ci to khng giam gi n 02 nm hoc pht t t 03 thng n 02 nm.
nm:
a) C t chc;
b) Dng v kh, hung kh hoc c hnh vi ph phch;
c) Gy cn tr giao thng nghim trng hoc gy nh tr hot ng cng cng;
d) Xi gic ngi khc gy ri;
) Hnh hung ngi can thip bo v trt t cng cng;
e) Ti phm nguy him.
Cu 103. V c mu thun gia nh t trc nn khi anh A cht v c chn
khu vc ngha trang th ti hm sau B c hnh vi o m m ca A ln nhm mc
ch tr th cho h gin. Hnh vi trn ca B c vi phm php lut hnh s khng?
Tr li:
iu 319 B lut hnh s, c quy nh:
180
1. Ngi no o, ph m m, chim ot nhng vt trong m, trn m hoc

c hnh vi khc xm phm thi th, m m, hi ct, th b pht ci to khng giam gi n 02
nm hoc pht t t 03 thng n 02 nm.
nm:
a) Gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi;
b) Chim ot hoc hy hoi vt c gi tr lch s, vn ha;
c) V ng c hn;
d) Chim ot b phn thi th, hi ct.
Cn c theo quy nh trn th B phm vo Ti xm phm thi th, m m, hi ct.
Cu 104. Nhng ngi hnh ngh m tn, d oan phi chu trch nhim hnh s
nh th no theo B lut hnh s 2015?
Tr li:
Theo quy nh ti iu 320 BLHS v Ti hnh ngh m tn, d oan
1. Ngi no dng bi ton, ng bng hoc cc hnh thc m tn, d oan khc b
x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha c xa n
tch m cn vi phm, th b pht tin t 10.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht ci to
khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm.
nm:
a) Lm cht ngi;
b) Thu li bt chnh 200.000.000 ng tr ln;
c) Gy nh hng xu n an ninh, trt t, an ton x hi.
Cu 105. Anh A,B,C,D cng nhau nh bc st pht n tin di hnh thc nh
Sm ti nh ca A. Khi c 04 ngi ang nh bc th b Cng an x bt qu tang,
thu gi tng s tin 04 i tng dng nh bc l 5.350.000 ng. Nh vy anh
A,B,C,D c phi chu trch nhim v ti nh bc theo B lut hnh s nm 2015
khng?
Tr li:
Ti iu 321 BLHS nm 2015 c quy nh v ti nh bc nh sau:
1. Ngi no nh bc tri php di bt k hnh thc no c thua bng tin hay
hin vt tr gi t 5.000.000 ng n di 50.000.000 ng hoc di 5.000.000 ng,
b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc hnh vi quy nh ti iu 322 ca B
lut ny hoc b kt n v ti ny hoc ti quy nh ti iu 322 ca B lut ny, cha c
xa n tch m cn vi phm, th b pht ci to khng giam gi n 03 nm hoc pht t t
06 thng n 03 nm.
nm:
181

b) Tin hoc hin vt dng nh bc tr gi 50.000.000 ng tr ln;
c) S dng mng internet, mng my tnh, mng vin thng, phng tin in t
phm ti;
d) Ti phm nguy him.
Chiu theo quy nh trn th c A,B,C,D u phm vo ti nh bc.
Cu 106. B lut hnh s 2015 quy nh nh th no v ti G bc?
Tr li:
Cn c theo quy nh ti iu 322 BLHS nm 2015 th ngi G bc phi chu trch
nhim nh sau:
1. Ngi no t chc nh bc hoc g bc tri php thuc mt trong cc trng hp
sau, th b pht tin t 50.000.000 ng n 300.000.000 ng hoc pht t t 01 nm n 05
nm:
a) T chc, s dng a im thuc quyn s hu, qun l ca mnh cho 10 ngi
nh bc tr ln trong cng mt lc hoc cho 02 chiu bc tr ln m s tin hoc hin vt
dng nh bc tr gi 5.000.000 ng tr ln;
b) Tng s tin hoc hin vt dng nh bc trong cng 01 ln c gi tr 20.000.000
ng tr ln;
c) T chc ni cm c ti sn cho ngi tham gia nh bc; lp t trang thit b phc
v cho vic nh bc; phn cng ngi canh gc, ngi phc v, sp t li thot khi b vy
bt, s dng phng tin tr gip cho vic nh bc;
d) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc hnh vi quy nh ti iu
321 ca B lut ny hoc b kt n v ti ny hoc ti quy nh ti iu 321 ca B lut
ny, cha c xa n tch m cn vi phm.
nm:
c) Ti phm nguy him.
Cu 107. H l sinh vin tr 21 tui c m thm ca hng cm c ti sn. Khi
ang trng coi ca hng th H thy anh L n bn chic xe my SCR c y giy t
ng k xe. Bit r y l chic xe L trm cp ca bn cng trng ngy hm qua
nhng v hm li nn H ng mua ca L vi gi r. Nh vy hnh vi trn ca H c
phi chu trch nhim theo quy nh B lut hnh s 2015 khng?
Tr li:
182
Hnh vi trn ca H c du hiu cu thnh Ti cha chp hoc tiu th ti sn do ngi

khc phm ti m c, c th:
iu 323 quy nh v Ti cha chp hoc tiu th ti sn do ngi khc phm ti m
c nh sau:
1. Ngi no khng ha hn trc m cha chp, tiu th ti sn bit r l do ngi
khc phm ti m c, th b pht tin t 10.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht ci to
khng giam gi n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm.
nm:
a) C t chc;
c) Ti sn, vt phm php tr gi t 100.000.000 ng n di 300.000.000 ng;
d) Thu li bt chnh t 20.000.000 ng n di 100.000.000 ng;
) Ti phm nguy him.
nm:
a) Ti sn, vt phm php tr gi t 300.000.000 ng n di 1.000.000.000 ng;
b) Thu li bt chnh t 100.000.000 ng n di 300.000.000 ng.
nm:
a) Ti sn, vt phm php tr gi 1.000.000.000 ng tr ln;
b) Thu li bt chnh 300.000.000 ng tr ln.
Cu 108. Ti d d, p buc hoc cha chp ngi di 18 tui phm php c
B lut hnh s 2015 quy nh nh th no?
Tr li:
iu 325 B lut hnh s 2015 quy nh c th v Ti d d, p buc hoc cha chp
ngi di 18 tui phm php nh sau:
1. Ngi no 18 tui m thc hin mt trong cc hnh vi sau y i vi ngi
di 18 tui, th b pht t t 01 nm n 05 nm:
a) R r, d d, li ko, mua chuc, kch ng, xi gic ngi di 18 tui hot ng
phm ti, sng sa a;
b) e do, uy hip, dng v lc hoc c nhng hnh vi khc p buc ngi di 18
tui hot ng phm ti;
c) Cha chp ngi di 18 tui hot ng phm php.
nm:
183
a) C t chc;
b) R r, d d, li ko, mua chuc, kch ng, xi gic, e da, uy hip, p buc,
cha chp nhiu ngi;
d) R r, d d, li ko, mua chuc, kch ng, xi gic, e da, uy hip, p buc,
cha chp ngi di 18 tui thc hin ti phm rt nghim trng hoc ti phm c bit
nghim trng;
) Ti phm nguy him.
Ngi phm ti thuc trng hp quy nh ti im khon 2 iu ny, th cn c
th b pht qun ch t 01 nm n 05 nm.
Cu 109. Nhng ngi truyn b vn ha phm i try s b x l nh th no
theo quy nh ca B lut hnh s 2015?
Tr li:
iu 326 BLHS 2015 quy nh c th Ti truyn b vn ha phm i try nh sau:
1. Ngi no lm ra, sao chp, lu hnh, vn chuyn, mua bn, tng tr nhm ph
bin sch, bo, tranh, nh, phim, nhc hoc nhng vt phm khc c ni dung khiu dm,
i try hoc hnh vi khc truyn b vt phm i tru thuc mt trong cc trng hp sau
y, th b pht tin t 10.000.000 ng n 100.000.000 ng, pht ci to khng giam gi
n 03 nm hoc pht t t 06 thng n 03 nm:
a) D liu c s ha c dung lng t 01 gigabyte (GB) n di 05 gigabyte
(GB);
b) Sch in, bo in c s lng t 50 n v n 100 n v;
c) nh bn giy c s lng t 100 nh n 200 nh;
d) Ph bin cho 10 ngi n 20 ngi;
) b x pht vi phm hnh chnh v hnh vi ny hoc b kt n v ti ny, cha
c xa n tch m cn vi phm.
nm:
a) C t chc;
b) D liu c s ha c dung lng t 05 gigabyte (GB) n di 10 gigabyte
(GB);
c) Sch in, bo in c s lng t 51 n v n 100 n v;
d) nh bn giy c s lng t 201 nh n 500 nh;
) Ph bin cho 21 ngi n 100 ngi;
e) i vi ngi di 18 tui;
g) S dng mng internet, mng my tnh, mng vin thng, phng tin in t
phm ti;
184
h) Ti phm nguy him.

nm:
a) D liu c s ha c dung lng 10 gigabyte (GB) tr ln;
b) Sch in, bo in c s lng 101 n v tr ln;
c) nh bn giy c s lng 501 nh tr ln;
d) Ph bin cho 101 ngi tr ln.
cm hnh ngh hoc lm cng vic nht nh t 01 nm n 05 nm.
Cu 110. Anh H v D i cng 02 gi bn dm n nh ngh Huyn Trang do ch T
lm qun l hi thu phng thc hin hnh vi quan h tnh dc mua bn dm. Bit
r 02 i nam n thu phng thc hin hnh vi giao cu mua bn dm nhng v
hm li nn ch T ng v sp xp phng cho 02 i nam n. Hnh vi trn ca ch T
c vi phm php lut hnh s 2015 khng?
Tr li:
Cn c vo iu 327 BLHS nm 2015 th hnh vi ca T phm vo Ti cha mi
dm, c th iu 327 quy nh:
1. Ngi no cha mi dm, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
nm:
a) C t chc;
b) Cng bc mi dm;
d) Cha mi dm 04 ngi tr ln;
) i vi ngi t 16 tui n di 18 tui;
e) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca ngi bn dm t 11% n 45%;
g) Thu li bt chnh t 50.000.000 ng n di 200.000.000 ng;
h) Ti phm nguy him.
nm:
a) i vi ngi t 13 tui n di 16 tui;
b) Thu li bt chnh t 200.000.000 ng n di 500.000.000 ng;
c) Gy ri lon tm thn v hnh vi ca ngi bn dm 46% tr ln.
nm hoc t chung thn:
a) i vi 02 ngi tr ln t 13 tui n di 16 tui;
c) Cng bc mi dm dn n ngi cht hoc t st.
185

pht qun ch t 01 nm n 05 nm hoc tch thu mt phn hoc ton b ti sn.
Cu 111. Anh M v anh T cng r nhau i mua dm. Do quen bit t trc nn
M gi in cho ch L hi mua dm v bo c thm 01 bn cng c nhu cu mua dm i
cng. M tha thun s tr cho L s tin 1.000.000 l tin M v T mua dm cng nh
tin cng L gi thm c gi bn dm. Ch L ng v gi thm ch l X cng i bn
dm vi mnh. L tha thun khi bn dm xong s tr X 400.000/lt/ngi. X ng
v c hai cng nhau i bn dm cho M v T. Hnh vi trn ca ch L phm vo ti
g theo quy nh ca BLHS 2015?
Tr li:
Hnh vi trn ca ch L c du hiu cu thnh ti Mi gii mi dm c quy nh ti
iu 328 BLHS 2015, c th iu 328 quy nh:
1. Ngi no lm trung gian d d, dn dt ngi khc thc hin vic mua dm,
bn dm, th b pht t t 06 thng n 03 nm.
nm:
b) C t chc;
c) C tnh cht chuyn nghip;
d) Phm ti 02 ln tr ln;
) i vi 02 ngi tr ln;
e) Thu li bt chnh t 100.000.000 ng n di 500.000.000 ng;
g) Ti phm nguy him.
nm:
b) Thu li bt chnh 500.000.000 ng tr ln.
Cu 112. A nm nay 22 tui. Do c nhu cu mua dm nn A i dc ng khu
gn b song hi mua dm ca mt n gii tn D mi 16 tui. Tha thun gi c
xong A v D i n 01 nh ngh gn thu phng thc hin hnh vi quan h tnh dc
mua bn dm. Hi hnh vi ca A c b coi l phm ti theo quy nh ca BLHS 2015
khng?
Tr li:
Cn c vo iu 329 BLHS 2015 th hnh vi ca A c du hiu cu thnh Ti mua
dm ngi di 18 tui, c th iu 329 quy nh:
1. Ngi no 18 tui tr ln mua dm ngi di 18 tui tr trng hp quy nh
ti im b khon 1 iu 142 ca B lut ny, th b pht t t 01 nm n 05 nm.
186

nm:
a) Mua dm 02 ln tr ln;
b) Mua dm ngi t 13 tui n di 16 tui;
c) Gy tn hi cho sc khe ca nn nhn m t l tn thng c th t 31% n 60%.
nm:
a) Phm ti 02 ln tr ln i vi ngi t 13 tui n di 16 tui;
b) Gy tn hi cho sc khe ca nn nhn m t l tn thng c th 61% tr ln.
4. Ngi phm ti cn b pht tin t 10.000.000 ng n 50.000.000 ng.
II. TM HIU PHP LUT V THI HNH TM GI, TM GIAM (Lut thi
hnh tm gi, tm giam nm 2015)
Cu 113. Theo lut thi hnh tm gi, tm giam 2015, nhng hnh vi no s b
nghim cm?
Tr li:
iu 8 ca Lut thi hnh tm gi, tm giam 2015 quy nh Nhng hnh vi b nghim
cm, c th gm:
1. Tra tn, truy bc, dng nhc hnh; cc hnh thc i x, trng pht tn bo, v nhn
o, h nhc con ngi hoc bt k hnh thc no khc xm phm quyn v li ch hp php
ca ngi b tm gi, ngi b tm giam.
2. Khng chp hnh lnh, quyt nh ca c quan, ngi c thm quyn v tm gi,
tm giam, tr t do.
3. Giam gi ngi tri php lut; tr t do tri php lut ngi b tm gi, ngi b
tm giam; vi phm quy nh trong qun l, canh gc, p gii ngi b tm gi, ngi b tm
giam.
4. Cn tr ngi b tm gi, ngi b tm giam thc hin quyn thm gp thn nhn,
quyn bo cha, c tr gip php l, tip xc lnh s, khiu ni, t co, quyn con ngi,
quyn v ngha v khc ca cng dn theo quy nh ca Lut ny v lut khc c lin quan.
5. Ph hy c s giam gi, hu hoi hoc c lm h hng ti sn ca c s giam
gi; t chc trn hoc trn khi ni giam gi; t chc trn hoc trn khi ang b p gii;
nh tho ngi b tm gi, ngi b tm giam.
6. Khng chp hnh ni quy ca c s giam gi, ch qun l giam gi hoc quyt
nh, yu cu ca c quan, ngi c thm quyn qun l, thi hnh tm gi, tm giam.
7. Thc hin hoc t chc, kch ng, xi gic, li ko, d d, gip sc, che giu, p
buc ngi khc vi phm php lut v thi hnh tm gi, tm giam; tr th, xm phm tnh
mng, sc kho, danh d, nhn phm, ti sn ca ngi khc trong thi hnh tm gi, tm
giam.
Cu 114. Nhng ngi b tm gi, tm giam c nhng quyn v ngha v theo
Lut thi hnh tm gi, tm giam?
187
Tr li:
Cn c vo iu 9 Lut thi hnh tm gi tm giam th ngi b tm gi, ngi b tm
giam c nhng Quyn v ngha v nh sau:
1. Ngi b tm gi, ngi b tm giam c cc quyn sau y:
a) c bo v an ton tnh mng, thn th, ti sn, tn trng danh d, nhn phm;
c ph bin cc quyn v ngha v ca mnh, ni quy ca c s giam gi;
b) c thc hin quyn bu c theo quy nh ca Lut bu c i biu Quc hi v
i biu Hi ng nhn dn, quyn b phiu trng cu dn theo quy nh ca Lut trng
cu dn;
c) c bo m ch n, , mc, dng sinh hot c nhn, chm sc y t, sinh
hot tinh thn, gi, nhn th, nhn qu, nhn sch, bo, ti liu;
d) c gp thn nhn, ngi bo cha, tip xc lnh s;
) c hng dn, gii thch v bo m thc hin quyn t bo cha, nh ngi
bo cha, tr gip php l;
e) c gp ngi i din hp php thc hin giao dch dn s;
g) c yu cu tr t do khi ht thi hn tm gi, thi hn tm giam;
h) c khiu ni, t co hnh vi vi phm php lut;
i) c bi thng thit hi theo quy nh ca Lut trch nhim bi thng ca Nh
nc nu b giam, gi tri php lut;
k) c hng cc quyn khc ca cng dn nu khng b hn ch bi Lut ny v
lut khc c lin quan, tr trng hp cc quyn khng th thc hin c do h ang b
tm gi, tm giam.
2. Ngi b tm gi, ngi b tm giam c cc ngha v sau y:
a) Chp hnh quyt nh, yu cu, hng dn ca c quan, ngi c thm quyn qun
l, thi hnh tm gi, tm giam;
b) Chp hnh ni quy ca c s giam gi, quy nh ca Lut ny v php lut c lin
quan.
Cu 115. V Ch qun l i vi ngi b tm gi, ngi b tm giam c
thc hin nh th no theo quy nh ti Lut thi hnh tm gi, tm giam 2015?
Tr li:
1. C s giam gi phi c canh gc, bo v, qun l, kim tra, gim st 24/24 gi
trong ngy.
2. Ngi b tm gi phi trong bung tm gi; ngi b tm giam phi trong
bung tm giam. Khi c lnh ca th trng c s giam gi th mi c ra khi bung tm
gi, bung tm giam thc hin lnh trch xut v cc hot ng khc theo quy nh ti
khon 5 iu 20 ca Lut ny v ni quy ca c s giam gi.
3. Ngi b tm gi, ngi b tm giam b hn ch quyn i li, giao dch, tip xc,
thng tin, lin lc, tuyn truyn tn ngng, tn gio. Trng hp cn thit thc hin giao
188
dch dn s th phi thng qua ngi i din hp php v c s ng ca c quan ang

th l v n.
4. Vic iu chuyn ngi b tm gi, ngi b tm giam gia cc c s giam gi do
th trng c quan qun l tm gi, tm giam quyt nh sau khi thng nht vi th trng
c quan ang th l v n v thng bo cho Vin kim st cng cp bit. Thm quyn iu
chuyn ngi b tm gi, ngi b tm giam c quy nh nh sau:
a) Vic iu chuyn gia cc c s giam gi thuc cng mt tnh, thnh ph trc
thuc trung ng, qun khu v tng ng do th trng c quan qun l tm gi, tm
giam cp tnh, cp qun khu quyt nh;
b) Vic iu chuyn gia cc c s giam gi khng thuc cng mt tnh, thnh ph
trc thuc trung ng, qun khu v tng ng do th trng c quan qun l tm gi, tm
giam cp tnh, cp qun khu ni chuyn i quyt nh sau khi thng nht vi th trng c
quan qun l tm gi, tm giam cp tnh, cp qun khu ni nhn;
c) Vic iu chuyn gia c s giam gi Cng an cp tnh, cp qun khu vi c s
giam gi thuc B Cng an, B Quc phng do th trng c quan qun l tm gi, tm
giam B Cng an, B Quc phng quyt nh;
d) Vic iu chuyn gia c s giam gi trong Cng an nhn dn vi c s giam gi
trong Qun i nhn dn do th trng c quan qun l tm gi, tm giam ni chuyn i
quyt nh sau khi thng nht vi th trng c quan qun l tm gi, tm giam ni nhn.
Cu 116. ng H c con l anh T b c quan Cnh st iu tra, Cng an huyn
X bt tm gi hnh s v ti nh bc. Anh T b tm gi ti Nh tm gi, Cng an
huyn X 02 ngy. Nay ng H mun gp T. Vy theo quy nh ca Lut thi hnh tm
gi, tm giam th anh T v ng H c quyn c gp nhau khng?
Tr li:
Khon 1 iu 22 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh v Vic gp thn nhn,
ngi bo cha, tip xc lnh s ca ngi b tm gi, ngi b tm giam nh sau:
1. Ngi b tm gi c gp thn nhn mt ln trong thi gian tm gi, mt ln trong
mi ln gia hn tm gi. Ngi b tm giam c gp thn nhn mt ln trong mt thng;
trng hp tng thm s ln gp hoc ngi gp khng phi l thn nhn th phi c c
quan ang th l v n ng . Thi gian mi ln gp khng qu mt gi.
Chiu theo quy nh trn th ng H v anh T c th c gp nhau theo trnh t, quy
nh php lut.
Cu 117. i tng B qu trnh b tm gi ti Tri tm giam H vi phm ni
quy ca c s giam gi. Vy B c th b p dng cc hnh thc k lut nh th no?
Tr li:
Cn c vo khon 1 iu 23 Lut thi hnh tm gi, tm giam th tu theo tnh cht,
mc vi phm m B c th b k lut bng mt trong cc hnh thc sau y:
a) Cnh co;
189
b) Cch ly bung k lut t 01 ngy n 02 ngy v c th b gia hn n 02 ngy

i vi ngi b tm gi; cch ly bung k lut t 03 ngy n 07 ngy v c th b gia
hn n 10 ngy i vi ngi b tm giam. Thi hn cch ly khng qu thi hn tm gi,
tm giam cn li.
Cu 118. Vic qun l vt, t trang, tin, ti sn ca ngi b tm gi, ngi
b tm giam c quy nh nh th no trong Lut thi hnh tm gi, tm giam?
Tr li:
Ti iu 24 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh v vic Qun l vt, t
trang, tin, ti sn ca ngi b tm gi, ngi b tm giam nh sau:
1. Ngi b tm gi, ngi b tm giam ch c a vo bung tm gi, bung tm
giam dng cn thit cho c nhn. vt, t trang, tin v ti sn khc ca h mang theo
phi gi lu k ti ni quy nh ca c s giam gi hoc y quyn cho thn nhn, ngi i
din hp php ca h qun l. Nhng vt khng th bo qun c trong thi hn tm
gi, tm giam v nhng vt thuc danh mc cm mang vo bung tm gi, bung tm
giam nu phi hu b th th trng c s giam gi phi ra quyt nh bng vn bn hoc x
l theo quy nh ca php lut. Khi hu b phi c s chng kin ca ngi b tm gi,
ngi b tm giam v phi lp bin bn v vic hu b. Nu h c tr t do, chuyn ni
giam gi khc th vt, t trang, tin, ti sn khc gi lu k c tr li; trng hp c
s giam gi lm h hng hoc mt th phi bi thng.
2. B trng B Cng an, B trng B Quc phng quy nh danh mc vt cm
a vo bung tm gi, bung tm giam.
Cn c vo danh mc vt cm a vo bung tm gi, bung tm giam, th trng
c s giam gi quyt nh khng c a vo bung tm gi, bung tm giam cc vt
c th c kh nng dng t st, trn khi ni giam gi, gy thng tch hoc gy tn hi
cho sc khe, tnh mng ca ngi hoc ngi khc.
3. Ngi b tm gi, ngi b tm giam c s dng tin gi lu k mua dng
thit yu cho sinh hot ca h bng hnh thc k s.
Cu 119: Anh D b tm giam trong bung tm giam ca Nh tm gi huyn X
cng 05 ngi khc. Tng cng trong bung tm giam c 06 ngi. Din tch ch nm
trong bung tm giam l 10m2. Hi vic b tr giam nh vy c ng theo quy nh ca
Lut thi hnh tm gi, tm giam 2015 hay khng?
Tr li.
Ti khon 4 iu 27 Lut thi hnh tm gi, tm giam 2015 quy nh v Ch n,
ca ngi b tm gi, ngi b tm giam nh sau:
4. Ch nm ti thiu ca mi ngi b tm gi, ngi b tm giam l 02 mt vung
(m ), c b tr sn nm v c chiu.
2
Chiu theo quy nh trn th vic b tr ni ca ngi b tm giam nh trn l vi

phm php lut, cha din tch ch nm ti thiu ca mi ngi b tm giam l 02 mt
vung (m2).
190
Cu 120. Ch mc v t trang ca ngi b tm gi, ngi b tm giam c

quy nh nh th no theo Lut thi hnh tm gi, tm giam 2015?
Tr li:
Ti iu 28 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh v Ch mc v t trang ca
ngi b tm gi, ngi b tm giam nh sau:
1. Trong thi gian b tm gi, tm giam, ngi b tm gi, ngi b tm giam c s
dng qun o, chn, chiu, mn v cc dng cn thit cho sinh hot ca c nhn; nu
thiu th c s giam gi cho mn. Ngi b tm gi, ngi b tm giam c cp x phng,
kem nh rng; nu l ph n th c cp thm dng cn thit cho v sinh ca ph n.
Cn b trc tip qun l giam gi c trch nhim hng dn, yu cu ngi b tm
gi, ngi b tm giam gi gn v bo m v sinh; thu hi dng cho mn khi ngi
b tm gi, ngi b tm giam ra khi c s giam gi.
Cu 121: Vic gi, nhn th, sch, bo v ti liu ca ngi b tm gi, ngi b
tm giam c thc hin nh th no theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm
giam nm 2015?
Ch gi, nhn th, sch, bo v ti liu ca ngi b tm gi, ngi b tm giam
c quy nh ti iu 29 Lut thi hnh tm gi, tm giam, theo : ngi b tm gi, ngi
b tm giam ch c gi hoc nhn th, sch, bo v ti liu khi c c quan ang th l
v n cho php. Th, sch, bo v ti liu phi m v chu s kim tra, kim duyt ca c
s giam gi.
Cu 122: Anh A l ngi ang b tm giam iu tra. Trong qu trnh b

tm giam, anh A b m cn c s chm sc y t. Vy theo quy nh ca Lut thi
hnh tm gi, tm giam, ch chm sc y t i vi anh A c thc hin nh
th no?
Ch chm sc y t i vi ngi b tm gi, ngi b tm giam nh anh A
c thc hin theo quy nh ti iu 30 Lut thi hnh tm gi, tm giam, c th nh
sau:
Ngi b tm gi, ngi b tm giam c hng ch khm bnh, cha bnh,
phng, chng dch bnh. Trng hp b m au, bnh tt, thng tch th c khm v iu
tr ti c s y t ca c s giam gi; nu b bnh nng hoc thng tch vt qu kh nng
ca c s giam gi th c chuyn n c s khm bnh, cha bnh cp huyn, cp tnh,
bnh vin qun i hoc bnh vin trung ng khm, iu tr. C s giam gi phi thng
bo cho thn nhn hoc i din hp php ca ngi bit phi hp chm sc, iu tr.
Ch n, s dng thuc, bi dng do c s khm bnh, cha bnh ch nh. Ngi b tm
gi, ngi b tm giam c nhn thuc cha bnh t thn nhn v phi c n thuc ca
thy thuc, chu s kim tra ca c s giam gi.
i vi ngi b tm gi, ngi b tm giam c du hiu mc bnh tm thn hoc
bnh khc lm mt kh nng nhn thc hoc kh nng iu khin hnh vi ca mnh th c s
giam gi yu cu c quan ang th l v n trng cu gim nh php y tm thn. Khi c
quyt nh p dng bin php bt buc cha bnh ca c quan c thm quyn, c quan ang
191
th l v n phi hp vi c s giam gi a ngi b tm gi, ngi b tm giam n c s

cha bnh nu trong quyt nh.
Kinh ph khm bnh, cha bnh, phng, chng dch bnh cho ngi b tm gi, ngi
b tm giam do ngn sch nh nc bo m theo quy nh ca Chnh ph. Trng hp
ngi b tm gi, ngi b tm giam c ch bo him y t th c hng ch khm
cha bnh theo quy nh ca php lut v bo him y t.
Cu 123: Anh A do c hnh vi trm cp b bt qu tang nn b tm gi

theo quy nh. Khi b tm gi, theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm
giam, anh A s c hng ch sinh hot tinh thn nh th no?
Ch sinh hot tinh thn i vi ngi b tm gi, ngi b tm giam c
thc hin theo iu 31 Lut thi hnh tm gi, tm giam, c th nh sau: C s giam
gi c trang b h thng truyn thanh. Trung bnh hai mi ngi b tm gi,
ngi b tm giam hoc c s giam gi c di hai mi ngi b tm gi, ngi b
tm giam th c cp mt t bo a phng hoc bo trung ng. Th trng c s
giam gi t chc cho ngi b tm gi, ngi b tm giam nghe i pht thanh, c
bo. Nu c iu kin th t chc cho h xem chng trnh truyn hnh a phng v
trung ng.
Cu 124: Theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm giam, ch n,
v qun l i vi ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui
c thc hin nh th no?
iu 33 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh ch n, v qun l i
vi ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui nh sau:
- Ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui c bo m tiu
chun nh lng n nh ngi b tm gi, ngi b tm giam thnh nin v c
tng thm v tht, c nhng khng qu 20% so vi nh lng.
- Ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui c b tr giam gi
ring, tr trng hp c bit, do iu kin thc t m nh tm gi, tri tm giam khng th
p ng c yu cu giam gi ring hoc bo m yu cu iu tra, truy t, xt x, bo
m an ton cho ngi b tm gi, ngi b tm giam th Trng nh tm gi, Gim th tri
tm giam, Trng bung tm gi n bin phng phi hp vi c quan ang th l v n
quyt nh bng vn bn nhng ngi c giam gi chung.
Cu 125: Theo quy nh ca php lut, ch gp thn nhn, ngi bo cha,
tip xc lnh s ca ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui c
thc hin nh th no?
iu 34 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh ch gp thn nhn, ngi bo
cha, tip xc lnh s ca ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui nh
sau: Ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi di 18 tui c gp thn nhn, ngi
bo cha, tip xc lnh s quy nh ti iu 22 ca Lut thi hnh tm gi, tm giam vi s
ln thm gp c tng gp i so vi ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi 18
tui tr ln.
192
iu 22. Vic gp thn nhn, ngi bo cha, tip xc lnh s ca ngi b tm gi,
ngi b tm giam quy inh: 1. Ngi b tm gi c gp thn nhn mt ln trong thi
gian tm gi, mt ln trong mi ln gia hn tm gi. Ngi b tm giam c gp thn
nhn mt ln trong mt thng; trng hp tng thm s ln gp hoc ngi gp khng phi
l thn nhn th phi c c quan ang th l v n ng . Thi gian mi ln gp khng
qu mt gi.
2. Ngi n thm gp phi xut trnh giy t ty thn, giy t xc nhn v quan h
vi ngi b tm gi, ngi b tm giam trong trng hp l thn nhn ca h. Vic thm
gp phi chu s gim st, theo di cht ch ca c s giam gi; khng lm nh hng n
cc hot ng t tng hnh s ca c quan, ngi c thm quyn; tun th quy nh v thm
gp; trng hp c quan th l v n c yu cu th phi hp vi c s giam gi gim
st, theo di vic thm gp.
Th trng c s giam gi quyt nh c th thi im thm gp; thng bo cho c
quan ang th l v n v vic thm gp ngi b tm gi, ngi b tm giam.
3. Ngi bo cha c gp ngi b tm gi, ngi b tm giam thc hin bo
cha theo quy nh ca B lut t tng hnh s v Lut ny ti bung lm vic ca c s
giam gi hoc ni ngi b tm gi, tm giam ang khm bnh, cha bnh; phi xut trnh
giy t ty thn, giy t v vic bo cha.
4. Th trng c s giam gi khng ng cho thm gp ngi b tm gi, ngi b
tm giam trong cc trng hp sau y v phi nu r l do:
a) Thn nhn khng xut trnh giy t ty thn, giy t xc nhn v quan h vi
ngi b tm gi, ngi b tm giam hoc c quan ang th l v n c vn bn ngh
khng cho ngi b tm gi, ngi b tm giam gp thn nhn do thy c nh hng nghim
trng n vic gii quyt v n; ngi bo cha khng xut trnh giy t ty thn, giy t v
vic bo cha cho ngi b tm gi, ngi b tm giam;
b) Trong trng hp khn cp bo v an ton c s giam gi hoc t chc truy
bt ngi b tm gi, ngi b tm giam b trn;
c) Khi c dch bnh xy ra ti khu vc c c s giam gi;
d) Khi cp cu ngi b tm gi, ngi b tm giam hoc khi ngi b tm gi, ngi
b tm giam ang mc bnh truyn nhim nhm A;
) Khi ang ly li khai, hi cung hoc ngi b tm gi, ngi b tm giam ang
tham gia cc hot ng t tng khc;
e) Ngi b tm gi, ngi b tm giam khng ng thm gp; trng hp ny,
ngi thm gp c trc tip gp ngi b tm gi, ngi b tm giam xc nhn vic
khng ng thm gp;
g) Ngi n thm gp c vi phm ni quy ca c s giam gi, ch qun l giam
gi t hai ln tr ln;
h) Ngi b tm gi, ngi b tm giam ang b k lut theo quy nh ti khon 3
iu 23 ca Lut ny.
193
5. Vic thm gp ngi b tm gi, ngi b tm giam l ngi nc ngoi c thc

hin theo quy nh ti cc khon 1, 2, 3 v 4 iu ny. Vic tip xc lnh s, t chc nhn
o c thc hin theo iu c quc t m Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh
vin hoc theo tha thun quc t hoc tho thun v tng trng hp c th gia Cng ha
x hi ch ngha Vit Nam vi nc c ngi b tm gi, ngi b tm giam hoc vi t
chc nhn o. Vic tip xc, thm gp c th mi i din ca c quan ngoi giao Vit
Nam hoc i din Hi Ch thp Vit Nam cng tham d.
Chnh ph quy nh chi tit khon ny.
Cu 126: Ch A l ngi b tm gi theo quy nh. Trong qu trnh tm gi

pht hin ch A l ngi ang mang thai. Vy theo quy nh ca php lut, ch
n, v qun l i vi ch A c thc hin nh th no?
Ch n, v qun l i vi ngi b tm gi, ngi b tm giam l ph n
c thai hoc nui con di 36 thng tui c quy nh ti iu 35 Lut thi hnh tm
gi, tm giam, c th nh sau:
- Ngi b tm gi, ngi b tm giam l ph n c thai c b tr ni hp l, c
khm thai, c chm sc y t, c hng ch n ung bo m sc khe; nu sinh con
th c bo m tiu chun, nh lng n theo ch dn ca y s hoc bc s, c cp thc
phm, dng, thuc men cn thit cho vic chm sc tr s sinh, c bo m thi gian
cho con b trong thi gian nui con bng sa m. C s giam gi c trch nhim lm th tc
ngh ng k khai sinh. y ban nhn dn cp x ni c s giam gi ng tr s c trch
nhim ng k v cp giy khai sinh.
Ngi b tm gi, ngi b tm giam l ph n c thai hoc c con di 36 thng tui
cng th c b tr ch nm ti thiu l 03 mt vung (m2).
- C s giam gi phi t chc vic chm sc, nui dng tr em di 36 thng tui.
Ngi b tm gi, ngi b tm giam c con t 36 thng tui tr ln th phi gi con v
cho thn nhn nui dng; trng hp khng c thn nhn nhn nui dng th th trng
c s giam gi ngh S Lao ng - Thng binh v X hi ni c c s giam gi ch nh
c s bo tr x hi tip nhn, nui dng. Trong thi hn 02 ngy lm vic k t ngy nhn
c ngh, S Lao ng - Thng binh v X hi ch nh c s bo tr x hi tip nhn,
nui dng. Ngi b tm gi, ngi b tm giam sau khi c tr t do c nhn li con
ang c c s bo tr x hi nui dng.
Chnh ph quy nh chi tit v ch chm sc, nui dng tr em di 36 thng tui
ti c s giam gi.
Cu 127: Nguyn Vn B b kt n t hnh. Trong thi gian ch thi hnh n,

B b giam gi ti trm giam tnh X. Theo quy nh ca php lut, trong thi gian
b giam gi, B c hng ch n, v qun l nh th no?
Ch n, v qun l i vi B c thc hin theo iu 37 Lut thi hnh
tm gi, tm giam, c th nh sau:
- Ngi b kt n t hnh ang b tm giam c hng ch n, mc, sinh hot,
chm sc y t, nhn qu, gi, nhn th, sch, bo, ti liu nh ngi b tm giam khc.
194
- Vic thm gp i vi ngi b kt n t hnh m bn n c hiu lc php lut,

ang ch thi hnh n do Gim th tri tm giam quyt nh; i vi ngi b kt n t hnh
m bn n cha c hiu lc php lut th thc hin theo quy nh ti iu 22 ca Lut thi
hnh tm gi, tm giam ( trnh by phn trn). Vic t chc thm gp phi bo m
tuyt i an ton.
- C s giam gi phi bo m cho ngi b kt n t hnh thc hin quyn khng
co, quyn ngh xem xt theo th tc gim c thm, ti thm, quyn xin n gim n t
hnh theo quy nh ca B lut t tng hnh s v cc quyn khc ca ngi b tm giam
theo quy nh ca Lut ny.
- Trng hp ngi b kt n t hnh c quyt nh n gim xung t chung thn hoc
c bn n gim xung t chung thn, t c thi hn th th trng c s giam gi chuyn
ngi n ni giam gi ngi ch chp hnh n pht t. Trng hp hy n iu tra
li th th trng c s giam gi chuyn ngi b kt n t hnh n bung tm giam
phc v hot ng iu tra.
- C s giam gi tr li tin, ti sn gi lu k, dng c nhn ca ngi b thi
hnh n t hnh cho thn nhn hoc ngi c u thc ca ngi .
- Tri tm giam phi t chc bung ring hoc khu ring giam gi ngi b kt n
t hnh. Trong qu trnh qun l tm giam ngi b kt n t hnh, nu xt thy h c biu
hin b trn, t st hoc c hnh vi nguy him khc th th trng c s giam gi quyt nh
vic cm mt chn v t chc theo di, qun l, ngn nga.
- B trng B Cng an, B trng B Quc phng quy nh chi tit vic thm gp v
bung giam hoc khu giam i vi ngi b kt n t hnh.
Cu 128: Theo Lut thi hnh tm gi, tm giam, Vin kim st nhn dn
khi kim st qun l, thi hnh tm gi, tm giam c nhim v, quyn hn g?
iu 42 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh nhim v, quyn hn ca
Vin kim st nhn dn khi kim st qun l, thi hnh tm gi, tm giam nh sau:
1. Vin kim st nhn dn kim st vic tun theo php lut ca c quan, ngi c
thm quyn trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam.
2. Khi kim st qun l, thi hnh tm gi, tm giam, Vin kim st nhn dn c cc
nhim v, quyn hn sau y:
- Kim st ti tri tm giam, nh tm gi, bung tm gi; hi ngi b tm gi, ngi
b tm giam v vic tm gi, tm giam;
- Kim st h s tm gi, tm giam;
- Yu cu Trng nh tm gi, Gim th tri tm giam, Trng bung tm gi B i
Bin phng t kim tra vic tm gi, tm giam v thng bo kt qu cho Vin kim st; cung
cp h s, ti liu c lin quan n vic thi hnh tm gi, tm giam; thng bo tnh hnh thi
hnh tm gi, tm giam; tr li v quyt nh, bin php hoc vic lm vi phm php lut
trong vic tm gi, tm giam;
- Quyt nh tr t do ngay cho ngi b tm gi, ngi b tm giam khng c cn c
v tri php lut;
195
- Khng ngh, kin ngh, yu cu c quan, ngi c thm quyn trong vic tm gi,
tm giam; nh ch vic thi hnh, sa i hoc bi b quyt nh c vi phm php lut trong
qun l, thi hnh tm gi, tm giam, chm dt hnh vi vi phm php lut v yu cu x l
ngi vi phm php lut;
- Khi t hoc yu cu C quan iu tra khi t v n hnh s khi pht hin v vic c
du hiu ti phm trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam theo quy nh ca php lut;
- Gii quyt khiu ni, t co v thc hin nhim v, quyn hn khc trong kim st
qun l, thi hnh tm gi, tm giam theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm giam, Lut
t chc Vin kim st nhn dn v B lut t tng hnh s.
Cu 129: Theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm giam, khi c yu

cu, kin ngh, khng ngh, quyt nh ca Vin kim st nhn dn trong qun
l, thi hnh tm gi, tm giam th trch nhim thc hin thuc v ai?
Theo quy nh ti iu 43 Lut thi hnh tm gi, tm giam v trch nhim thc
hin yu cu, kin ngh, khng ngh, quyt nh ca Vin kim st nhn dn trong
qun l, thi hnh tm gi, tm giam th Trng nh tm gi, Gim th tri tm giam,
Trng bung tm gi B i bin phng c trch nhim thc hin yu cu, kin
ngh, khng ngh, quyt nh sau y ca Vin kim st nhn dntrong qun l, thi
hnh tm gi, tm giam, theo :
- Yu cu cung cp h s, ti liu c lin quan n qun l, thi hnh tm gi, tm giam
phi c thc hin ngay; yu cu thng bo tnh hnh tm gi, tm giam, yu cu tr li v
quyt nh, bin php hoc vic lm vi phm php lut trong vic tm gi, tm giam c
thc hin trong thi hn 15 ngy; yu cu t kim tra vic tm gi, tm giam v thng bo
kt qu cho Vin kim st nhn dn c thc hin trong thi hn 30 ngy k t ngy nhn
c yu cu;
- Quyt nh tr t do ngay cho ngi b tm gi, ngi b tm giam khng c cn c
v tri php lut phi c thi hnh ngay; nu khng nht tr vi quyt nh th vn phi
thi hnh, nhng c quyn khiu ni ln Vin kim stnhn dn cp trn c thm quyn.
Trong thi hn 10 ngy k t ngy nhn c khiu ni, Vin trng Vin kim st nhn
dn cp trn phi gii quyt;
- Khng ngh c quan, ngi c thm quyn trong vic tm gi, tm giam; nh ch
vic thi hnh, sa i hoc bi b quyt nh c vi phm php lut trong qun l, thi hnh
tm gi, tm giam, chm dt hnh vi vi phm php lut v yu cu x l ngi vi phm
php lut phi c gii quyt trong thi hn 15 ngy k t ngy nhn c khng ngh; nu
khng nht tr vi khng ngh th c quyn khiu ni ln Vin kim st nhn dn cp trn c
thm quyn; Vin kim st nhn dn cp trn phi gii quyt trong thi hn 15 ngy k t
ngy nhn c khiu ni; quyt nh ca Vin kim st nhn dn cp trn l quyt nh c
hiu lc php lut;
- Kin ngh c quan, ngi c thm quyn trong vic tm gi, tm giam;
nh ch vic thi hnh, sa i hoc bi b quyt nh c vi phm php lut
196
trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam, chm dt hnh vi vi phm php lut
v yu cu x l ngi vi phm php lut phi c xem xt, gii quyt, tr li
cho Vin kim st nhn dn trong thi hn 30 ngy k t ngy nhn c kin
ngh.
Cu 130: Theo quy nh ca php lut, khiu ni trong qun l, thi hnh
tm gi, tm giam c thc hin nh th no?
iu 44 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh v khiu ni trong qun l,
thi hnh tm gi, tm giam nh sau:
- Ngi b tm gi, ngi b tm giam v c quan, t chc, c nhn khc c lin quan
c quyn khiu ni i vi quyt nh, hnh vi ca c quan, ngi c thm quyn trong qun
l, thi hnh tm gi, tm giam nu c cn c cho rng quyt nh, hnh vi l tri php
lut, xm phm quyn v li ch hp php ca mnh.
- Thi hiu khiu ni ln u l 30 ngy k t ngy nhn hoc bit c quyt nh,
hnh vi trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam m ngi khiu ni cho rng c vi phm
php lut.
Trong trng hp v m au, thin tai, i cng tc, hc tp xa hoc v tr ngi khch
quan khc m ngi khiu ni khng thc hin c quyn khiu ni theo ng thi hiu th
thi gian c tr ngi khng tnh vo thi hiu khiu ni.
Thi hiu ln khiu ni tip theo l 15 ngy k t ngy nhn c quyt nh gii
quyt khiu ni ca ngi c thm quyn.
Cu 131: Nhng trng hp no khiu ni v qun l, thi hnh tm gi,

tm giam khng c th l gii quyt?
iu 45 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy inh nhng trng hp khiu ni
v qun l, thi hnh tm gi, tm giam sau y khng c th l gii quyt, c th
nh sau:
- Quyt nh, hnh vi b khiu ni khng lin quan trc tip n quyn, li ch hp
php ca ngi khiu ni.
- Ngi khiu ni khng c nng lc hnh vi dn s y m khng c ngi i
din hp php, tr trng hp ngi khiu ni l ngi b tm gi, ngi b tm giam.
- Ngi i din khng c giy t chng minh v vic i din hp php ca mnh.
- Thi hiu khiu ni ht.
- Vic khiu ni c quyt nh gii quyt khiu ni c hiu lc php lut.
Cu 132: Thm quyn gii quyt khiu ni trong qun l, thi hnh tm
gi, tm giam c quy nh nh th no trong Lut thi hnh tm gi, tm
giam
iu 46 Lut th hnh tm gi, tm giam quy nh thm quyn gii quyt khiu
ni trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam nh sau:
- Vin trng Vin kim st nhn dn cp huyn, Vin trng Vin kim st nhn dn
cp tnh, Vin trng Vin kim st qun s khu vc, Vin trng Vin kim st qun s
197
qun khu v tng ng gii quyt khiu ni i vi quyt nh, hnh vi tri php lut
trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam ca c quan, ngi c thm quyn thuc trch
nhim kim st ca mnh.
Vin trng Vin kim st nhn dn cp trn c thm quyn gii quyt khiu ni i
vi vic gii quyt khiu ni ca Vin trng Vin kim st nhn dn cp di; quyt nh
gii quyt khiu ni ca Vin trng Vin kim st nhn dn cp trn l quyt nh c hiu
lc php lut.
- C quan, ngi c thm quyn trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam nhn c
n khiu ni quy nh ti iu 44 ca Lut ny, th phi chuyn khiu ni ca ngi b tm
gi, ngi b tm giam cho Vin kim st nhn dn trong thi hn 24 gi k t khi nhn
c khiu ni.
Cu 133: Ngi khiu ni trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam c cc

quyn v ngha v no theo quy nh ca php lut?
iu 47 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh quyn v ngha v ca ngi
khiu ni trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam nh sau:
1. Ngi khiu ni c cc quyn sau y:
- T mnh khiu ni hoc thng qua ngi i din hp php khiu ni; Ngi
khiu ni c trc tip khiu ni hoc gi n khiu ni thng qua c quan, ngi c thm
quyn trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam;
- Rt khiu ni trong bt k thi gian no ca qu trnh gii quyt khiu ni;
- c nhn quyt nh gii quyt khiu ni;
- Tip tc khiu ni trong trng hp khng ng vi quyt nh gii quyt khiu
ni ln u;
- c khi phc quyn, li ch hp php b xm phm, c bi thng thit hi
theo quy nh ca php lut.
2. Ngi khiu ni c cc ngha v sau y:
- Trnh by trung thc s vic, cung cp thng tin, ti liu cho ngi gii quyt khiu
ni; chu trch nhim trc php lut v ni dung trnh by v vic cung cp thng tin, ti
liu ;
- Chp hnh quyt nh gii quyt khiu ni c hiu lc php lut.
Cu 134: Ngi b khiu ni trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam c

cc quyn v ngha v no theo quy nh ca php lut
b khiu ni trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam nh sau:
1. Ngi b khiu ni c cc quyn sau y:
- a ra bng chng v tnh hp php ca quyt nh, hnh vi trong qun l, thi hnh
tm gi, tm giam b khiu ni;
- c nhn quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh, hnh vi trong qun l, thi
hnh tm gi, tm giam ca mnh.
198
2. Ngi b khiu ni c cc ngha v sau y:

- Gii trnh v quyt nh, hnh vi trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam b khiu
ni; cung cp thng tin, ti liu lin quan khi c quan, c nhn c thm quyn yu cu;
- Chp hnh quyt nh gii quyt khiu ni c hiu lc php lut.
Cu 135: Vin kim st nhn dn tnh X nhn c n th khiu ni vic

qun l, thi hnh tm gi, tm giam ti tri giam B. Vy theo quy nh ca php
lut, nhim v, quyn hn ca Vin kim st tnh X khi gii quyt khiu ni
ny?
Nhim v, quyn hn ca Vin kim st tnh X khi gii quyt khiu ni trong
qun l, thi hnh tm gi, tm giam c quy nh ti iu 49 Lut thi hnh tm gi,
tm giam, c th nh sau:
- Tip nhn, gii quyt khiu ni i vi quyt nh, hnh vi b khiu ni.
- Yu cu ngi khiu ni, ngi b khiu ni gii trnh, cung cp thng tin, ti liu
lin quan n vic khiu ni.
- Thng bo bng vn bn v vic th l khiu ni v gi quyt nh gii quyt cho
ngi khiu ni v ngi b khiu ni.
- Chu trch nhim trc php lut v vic gii quyt khiu ni ca mnh.
Cu 136: Theo quy nh ca php lut, vic t co trong qun l, thi hnh
tm gi, tm giam c thc hin nh th no?
iu 56 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh vic t co trong qun l, thi
hnh tm gi, tm giam c thc hin nh sau:
- Ngi b tm gi, ngi b tm giam v mi ngi c quyn t co vi c quan,
ngi c thm quyn v hnh vi vi phm php lut ca bt k ngi c thm quyn no
trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam gy thit hi hoc e da gy thit hi li ch ca
Nh nc, quyn, li ch hp php ca c quan, t chc, c nhn.
- C quan, ngi c thm quyn trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam phi
chuyn t co cho Vin kim st cng cp trong thi hn 24 gi k t khi nhn c t co.
Cu 137: Ngi t co trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam c nhng

quyn v ngha v no theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm giam?
t co trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam nh sau:
1. Ngi t co c cc quyn sau y:
- Gi n hoc trc tip t co vi c quan, ngi c thm quyn;
- Yu cu gi b mt h tn, a ch, bt tch ca mnh;
- Yu cu c thng bo kt qu gii quyt t co;
- Yu cu c quan c thm quyn bo v khi b e do, tr th.
2. Ngi t co c cc ngha v sau y:
- Trnh by trung thc v ni dung t co;
199
- Nu r h tn, a ch ca mnh;
- Chu trch nhim trc php lut v vic t co sai s tht.
Cu 138: Ngi b t co trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam c

nhng quyn v ngha v no theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm
giam?
b t co trong qun l, thi hnh tm gi, tm giam nh sau
1. Ngi b t co c cc quyn sau y:
- c thng bo v ni dung t co;
- a ra bng chng chng minh ni dung t co l khng ng s tht;
- c khi phc quyn, li ch hp php b xm phm, c khi phc danh d,
nhn phm, c bi thng thit hi do vic t co khng ng gy ra;
- Yu cu c quan, t chc, c nhn c thm quyn x l ngi t co sai s tht.
2. Ngi b t co c cc ngha v sau y:
- Gii trnh v hnh vi b t co; cung cp thng tin, ti liu lin quan khi c quan,
ngi c thm quyn yu cu;
- Chp hnh quyt nh gii quyt t co ca c quan, ngi c thm quyn;
- Bi thng thit hi, khc phc hu qu do hnh vi tri php lut ca mnh gy ra.
Cu 139: Thm quyn, th tc, thi hn gii quyt t co c quy nh

nh th no theo Lut thi hnh tm gi, tm giam?
iu 60 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh thm quyn, th tc, thi
hn gii quyt t co nh sau
1. Thm quyn, th tc gii quyt t co ca Vin kim st nhn dn c thc hin
theo quy nh ti khon 4 iu 23 v iu 29 ca Lut t chc Vin kim st nhn dn. Vin
trng Vin kim st c thm quyn gii quyt t co i vi hnh vi vi phm php lut
trong vic tm gi, tm giam ca ngi c thm quyn thuc trch nhim kim st ca mnh.
Trng hp ht thi hn php lut quy nh m t co khng c gii quyt th Vin trng
Vin kim st cp trn c thm quyn gii quyt t co; kt lun ni dung t co ca Vin
trng Vin kim st cp trn l kt lun cui cng. Vin kim st nhn dn c thm quyn
gii quyt cc t co sau y:
- T co hnh vi vi phm php lut ca ngi c thm quyn ca Vin kim st nhn
dn trong hot ng thc hnh quyn cng t, kim st hot ng t php;
- T co hnh vi vi phm php lut trong hot ng ca ngi c thm quyn tin
hnh mt s hot ng iu tra;
- T co hnh vi vi phm php lut ca ngi c thm quyn trong vic bt, tm gi,
tm giam;
- T co hnh vi vi phm php lut ca ngi c giao qun l, gio dc phm nhn;
- T co khc theo quy nh ca php lut.
Khi gii quyt t co, Vin kim st nhn dn c nhim v, quyn hn sau y:
200
- Tip nhn, phn loi, th l, kim tra, xc minh khiu ni, t co;
- Yu cu c quan, t chc, c nhn gii trnh, cung cp h s, ti liu c lin quan;
- p dng bin php cn thit nhm ngn chn thit hi c th xy ra;
- Ra quyt nh gii quyt khiu ni, kt lun ni dung t co;
- Thng bo quyt nh gii quyt khiu ni, kt lun ni dung t co cho ngi
khiu ni, t co.
2. Thi hn gii quyt t co l 60 ngy k t ngy th l; i vi v vic phc tp th
thi hn gii quyt t co c th di hn, nhng khng qu 90 ngy.
3. T co v hnh vi vi phm php lut c du hiu ti phm c gii quyt theo quy
nh ca B lut t tng hnh s.
Cu 140: Theo quy nh ca Lut thi hnh tm gi, tm giam, ngi c

thm quyn gii quyt t co c trch nhim g?
iu 61 Lut thi hnh tm gi, tm giam quy nh trch nhim ca ngi c
thm quyn gii quyt t co nh sau:
- C quan, ngi c thm quyn trong phm vi nhim v, quyn hn ca mnh c
trch nhim tip nhn v gii quyt kp thi, ng php lut; x l nghim minh ngi vi
phm; p dng bin php cn thit nhm ngn chn thit hi c th xy ra; bo m cho
quyt nh gii quyt c thi hnh nghim chnh v chu trch nhim trc php lut v
quyt nh ca mnh.
- Ngi c thm quyn gii quyt t co m khng gii quyt, thiu trch nhim trong
vic gii quyt hoc gii quyt tri php lut th tu theo tnh cht, mc vi phm m b x
l k lut hoc b truy cu trch nhim hnh s; nu gy thit hi th phi bi thng theo
quy nh ca php lut
III. LNH VC MI TRNG
(Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm 2015; Ngh nh s
19/2015/N-CP ngy 14/2/2015 quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca Lut bo v
mi trng)
Cu 141: Chnh sch ca Nh nc v ti nguyn, mi trng bin v hi o
c quy nh nh th no trong Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm
2015?
Chnh sch ca Nh nc v ti nguyn, mi trng bin v hi o c quy nh ti
iu 4 Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm 2015, c th nh sau:
- Nh nc bo m ti nguyn bin v hi o c qun l, bo v, khai thc, s
dng hp l, hiu qu, bn vng theo chin lc, quy hoch, k hoch phc v pht trin
kinh t - x hi, bo v ch quyn quc gia, bo m quc phng, an ninh.
- Nh nc huy ng cc ngun lc, khuyn khch y mnh cng tc iu tra c bn,
nghin cu khoa hc v ti nguyn, mi trng bin v hi o; u tin cho vng bin su,
bin xa, hi o, vng bin quc t lin k v cc ti nguyn mi c tm quan trng trong
pht trin kinh t - x hi, bo m quc phng, an ninh; c chnh sch khuyn khch t
201
chc, c nhn tham gia khai thc, s dng bn vng ti nguyn, bo v mi trng bin v
hi o.
- Tng cng kim sot nhim mi trng bin v hi o; nng cao hiu qu cng
tc phi hp trong vic kim sot nhim, phng nga, ng ph s c mi trng bin v
hi o, bin i kh hu, nc bin dng; qun l cht ch hot ng nhn chm bin.
- u t nng cao nng lc quan trc, gim st, d bo v ti nguyn, mi trng bin
v hi o; thit lp h thng thng tin, c s d liu tng hp, ng b v ti nguyn, mi
trng bin v hi o phc v pht trin kinh t bin, quc phng, an ninh.
- M rng v nng cao hiu qu hp tc quc t trong qun l, khai thc, s dng ti
nguyn, bo v mi trng bin v hi o trn nguyn tc gi vng c lp, ch quyn
quc gia.
Cu 142: Theo quy nh ca Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm
2015, nhng hnh vi no b nghim cm?
Nhng hnh vi b nghim cm c quy nh ti iu 8 Lut ti nguyn mi trng
bin v hi o nm 2015, bao gm:
1. Khai thc, s dng ti nguyn bin v hi o tri quy nh ca php lut.
2. Vi phm quy hoch, k hoch s dng bin, quy hoch tng th khai thc, s dng
bn vng ti nguyn vng b c c quan nh nc c thm quyn ph duyt v cng
b.
3. Li dng vic iu tra c bn, nghin cu khoa hc, khai thc, s dng ti nguyn
bin v hi o lm nh hng n quc phng, an ninh, li ch quc gia, quyn, li ch hp
php ca t chc, c nhn khc.
4. Thc hin cc hot ng trong hnh lang bo v b bin quy nh ti iu 24 v
trn qun o, o, bi cn lc chm lc ni, bi ngm phi bo v, bo tn quy nh ti
khon 2 v khon 4 iu 41 ca Lut ny.
5. Hy hoi, lm suy thoi mi trng, h sinh thi bin, hi o.
6. Nhn chm vt, cht vng bin Vit Nam m khng c giy php, tri quy nh
ca php lut.
7. Cung cp, khai thc, s dng thng tin, d liu ti nguyn, mi trng bin v hi
o khng ng quy nh ca php lut.
8. Li dng chc v, quyn hn lm tri quy nh v qun l tng hp ti nguyn v
bo v mi trng bin v hi o.
Cu 143: Anh A l cn b c giao lp chin lc khai thc, s dng bn vng
ti nguy, bo v mi trng bin v hi o cho tnh X. Vy theo quy nh ca php
lut, vic lp chin lc ca anh X phi tun theo nguyn tc, cn c no v chin lc
ny phi c k l bao lu?
Vic lp chin lc ca anh A phi tun theo nguyn tc, cn c v c k p dng quy
nh ti iu 9 Lut ti nguyn mi trng, bin v hi o nm 2015, c th nh sau:
1. Nguyn tc lp chin lc:
202
- Ph hp vi chin lc, quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi, chin lc
bin Vit Nam, chin lc bo v mi trng quc gia;
- p ng yu cu khai thc, s dng hp l, hiu qu ti nguyn, bo v mi trng
bin v hi o, ng ph vi bin i kh hu, nc bin dng; bo v ch quyn quc gia,
bo m quc phng, an ninh; bo tn, pht huy cc gi tr di sn vn ha.
2. Cn c lp chin lc:
- Tim nng ti nguyn bin v hi o; kt qu iu tra c bn ti nguyn, mi trng
bin v hi o; kt qu thm d, nh gi, thng k ti nguyn bin v hi o; d bo tc
ng ca bin i kh hu, nc bin dng i vi ti nguyn, mi trng bin v hi o;
- Nhu cu khai thc, s dng ti nguyn bin v hi o; yu cu bo v mi trng
bin v hi o;
- Kt qu thc hin chin lc khai thc, s dng bn vng ti nguyn, bo v mi
trng bin v hi o k trc.
3. Chin lc khai thc, s dng bn vng ti nguyn, bo v mi trng bin v hi
o c lp cp quc gia cho giai on 20 nm, tm nhn 30 nm.
Cu 144: Tnh A d nh xy dng chin lc khai thc, s dng bn vng ti
nguyn, bo v mi trng bin v hi o. Vy theo quy nh ca php lut chin lc
ny phi bao gm nhng ni dung no?
Ni dung ca mt chin lc khai thc, s dng bn vng ti nguyn, bo v mi
trng bin v hi o c quy nh ti iu 10 Lut ti nguyn mi trng bin v hi
o nm 2015, bao gm
- Quan im, nguyn tc ch o, tm nhn, mc tiu v iu tra c bn, nghin cu
khoa hc, hp tc quc t, khai thc, s dng ti nguyn, bo v mi trng bin v hi o
p ng yu cu qun l tng hp pht trin bn vng.
- nh hng, nhim v v gii php tng th v iu tra c bn, nghin cu khoa
hc, hp tc quc t, khai thc, s dng ti nguyn, bo v mi trng bin v hi o, ng
ph vi bin i kh hu, nc bin dng.
- Cc chng trnh, n, d n, nhim v thc hin mc tiu ca chin lc.
Cu 145: Hot ng iu tra c bn ti nguyn, mi trng bin v hi o phi
p ng nhng yu cu no theo quy nh ca php lut?
iu 12 Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm 2015 quy nh yu cu
i vi hot ng iu tra c bn ti nguyn, mi trng bin v hi o nh sau:
- Bo m cung cp thng tin, d liu v ti nguyn, mi trng bin v hi o phc
v cng tc qun l, pht trin kinh t bin, ng ph vi bin i kh hu, nc bin dng,
bo v ch quyn quc gia, bo m quc phng, an ninh.
- Phi xc nh th bc u tin i vi cc hot ng iu tra c bn ti nguyn, mi
trng bin v hi o theo i tng, khu vc iu tra, ph hp vi kh nng p ng v
ngun lc ca Nh nc theo tng giai on.
203
- Phi da trn nhu cu iu tra, k tha kt qu iu tra c bn, nghin cu khoa hc

thc hin khu vc d kin iu tra. Cc hot ng iu tra c bn trn mt khu vc bin
phi c lng ghp ph hp vi c th ca hot ng iu tra c bn trn bin v hi o
bo m tit kim, hiu qu.
- Kt qu iu tra c bn phi c nghim thu, ph duyt, giao np, khai thc, s
dng theo quy nh ca php lut.
Cu 146: Tnh X d nh t chc hot ng iu tra c bn ti nguyn, mi
trng bin v hi o. Vy theo quy nh ca php lut, hot ng iu tra ca tnh X
c thc hin nh th no?
Hot ng iu tra c bn ti nguyn, mi trng bin v hi o c thc hin
thng qua cc d n, n, nhim v sau y: (Khon 1 iu 13 Lut ti nguyn mi trng
bin v hi o)
- D n, n, nhim v iu tra c bn thuc chng trnh trng im iu tra c
bn ti nguyn, mi trng bin v hi o;
- D n, n, nhim v iu tra c bn khng thuc chng trnh trng im iu tra
c bn ti nguyn, mi trng bin v hi o.
Cc d n, n, nhim v iu tra c bn thuc chng trnh trng im iu tra c
bn ti nguyn, mi trng bin v hi o bao gm d n, n, nhim v iu tra mang
tnh lin ngnh, lin vng, vng bin su, bin xa v vng bin quc t lin k; iu tra c
bn hi o, pht hin ngun ti nguyn mi, cc d n, n, nhim v iu tra c bn c
tm quan trng trong pht trin kinh t - x hi, bo m quc phng, an ninh.
Cc d n, n, nhim v iu tra c bn khng thuc chng trnh trng im iu
tra c bn ti nguyn, mi trng bin v hi o do b, c quan ngang b, c quan thuc
Chnh ph v y ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng c bin lp, ph duyt
v t chc thc hin theo quy nh ca php lut; trc khi ph duyt phi ly kin ca B
Ti nguyn v Mi trng v s cn thit, i tng, phm vi, ni dung iu tra, tnh kh
thi, hiu qu; sau khi ph duyt phi gi quyt nh ph duyt v thng tin v v tr, ranh
gii, din tch, ta khu vc iu tra ca d n, n, nhim v v B Ti nguyn v Mi
trng.
Cu 147: Tnh Y d nh t chc hot ng nghin cu khoa hc v ti nguyn,
mi trng bin v hi o. Vy theo quy nh ca php lut, hot ng ca tnh Y
c thc hin nh th no?
Hot ng ca tnh Y c thc hin theo quy nh ti iu 17 Lut ti nguyn mi
trng bin v hi o nm 2015, c th nh sau:
- Hot ng nghin cu khoa hc v ti nguyn, mi trng bin v hi o c thc
hin thng qua cc nhim v khoa hc v cng ngh v ti nguyn, mi trng bin v hi
o theo quy nh ca Lut ny v php lut v khoa hc v cng ngh.
- Nh nc u tin u t cho cc nhim v khoa hc v cng ngh v ti nguyn,
mi trng bin v hi o thng qua chng trnh khoa hc v cng ngh cp quc gia v
ti nguyn, mi trng bin v hi o.
204
- Hot ng nghin cu khoa hc ca t chc, c nhn nc ngoi tin

hnh trong vng bin Vit Nam phi p ng cc iu kin v phi c cp php theo quy
nh ca php lut Vit Nam.
Cu 148: Theo quy nh ca Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm
2015, vic cp php nghin cu khoa hc trong vng bin Vit Nam cho t chc, c
nhn nc ngoi c thc hin nh th no?
iu 19 Lut ti nguyn mi trng bin v hi o quy nh vic cp php nghin
cu khoa hc trong vng bin Vit Nam cho t chc, c nhn nc ngoi c thc hin nh
sau:
1. T chc, c nhn nc ngoi tin hnh nghin cu khoa hc trong vng bin Vit
Nam phi p ng cc iu kin sau y:
- T chc c t cch php nhn theo quy nh php lut ca nc ni t chc c
thnh lp; t chc quc t l t chc lin chnh ph; c nhn c nng lc hnh vi dn s y
theo quy nh php lut ca nc ni c nhn mang quc tch;
- C nhu cu nghin cu khoa hc c lp hoc hp tc nghin cu khoa hc vi pha
Vit Nam; i vi trng hp nghin cu khoa hc trong ni thy, lnh hi Vit Nam th
phi c s hp tc vi pha Vit Nam khi Vit Nam c yu cu;
- Hot ng nghin cu khoa hc v mc ch ha bnh; khng gy phng hi n
ch quyn quc gia, hot ng quc phng, an ninh ca Vit Nam; khng gy nhim mi
trng bin; khng cn tr cc hot ng hp php ca t chc, c nhn trong vng bin
Vit Nam;
- C h s ngh cp php theo quy nh.
2. B trng B Ti nguyn v Mi trng cp php nghin cu khoa hc cho t
chc, c nhn nc ngoi tin hnh trong vng bin Vit Nam sau khi ly kin cc b qun
l ngnh, lnh vc,y ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng c lin quan v
thng nht kin vi B Quc phng, B Cng an, B Ngoi giao, B Khoa hc v Cng
ngh. Sau khi cp php, B Ti nguyn v Mi trng c trch nhim thng bo cho b,
ngnh v a phng c lin quan phi hp qun l.
3. C quan c thm quyn cp php nghin cu khoa hc c quyn cp li, gia hn,
sa i, b sung, nh ch, thu hi vn bn cp php.
4. Chnh ph quy nh chi tit vic cp php cho t chc, c nhn nc ngoi tin
hnh nghin cu khoa hc trong vng bin Vit Nam.
Cu 149: T chc, c nhn nc ngoi tin hnh nghin cu khoa hc trong vng
bin Vit Nam c nhng quyn v ngha v no theo quy nh ca Lut ti nguyn, mi
trng bin v hi o?
Quyn v ngha v ca t chc, c nhn nc ngoi tin hnh nghin cu khoa hc
trong vng bin Vit Nam c quy nh ti iu 20 Lut ti nguyn mi trng bin v hi
o nm 2015, c th nh sau:
Nam c cc quyn sau y:
205
- Tin hnh hot ng nghin cu khoa hc trong vng bin Vit Nam theo ni dung
v thi hn c cp php;
- c cng b v chuyn giao thng tin, kt qu nghin cu khoa hc theo quy nh
ti khon 1 v khon 2 iu 21 ca Lut Lut ti nguyn mi trng bin v hi o nm
2015. Theo , T chc, c nhn nc ngoi tin hnh nghin cu khoa hc trong ni thy,
lnh hi Vit Nam ch c php cng b, chuyn giao thng tin, kt qu nghin cu cho
bn th ba sau khi c s ng bng vn bn ca B trng B Ti nguyn v Mi trng.
T chc, c nhn nc ngoi tin hnh nghin cu khoa hc trong vng c quyn kinh t v
thm lc a Vit Nam ch c php cng b, chuyn giao thng tin, kt qu nghin cu
lin quan trc tip n thm d, khai thc ti nguyn cho bn th ba sau khi c s ng
bng vnbn ca B trng B Ti nguyn v Mi trng.
- c hng dn, cung cp dch v thng tin lin lc v to iu kin thun li trong
qu trnh nghin cu khoa hc trong vng bin Vit Nam.
Nam c cc ngha v sau y:
- Tn trng c lp, ch quyn ca nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam; ch
c tin hnh cc hot ng nghin cu khoa hc v mc ch ha bnh; khng c tin
hnh hot ng khc ngoi cc hot ng nghin cu khoa hc theo ni dung c c
quan c thm quyn ca Vit Nam cp php;
- Tun th cc quy nh v an ninh, an ton hng hi; thit lp khu vc an ton hng
hi xung quanh thit b nghin cu; bo hiu hng hi; duy tr lin lc v tun th cc quy
nh khc ca php lut v hng hi ca Vit Nam;
- Khng c lm nh hng n hot ng quc phng, an ninh ca Vit Nam v cc
hot ng iu tra c bn, nghin cu khoa hc, thm d, khai thc, s dng ti nguyn, mi
trng bin v hi o ang c tin hnh hp php trong vng bin Vit Nam; khng
c mang vo vng bin Vit Nam v kh, vt liu n, ha cht c, cc phng tin, thit
b khc c kh nng gy thit hi i vi ngi, ti nguyn v gy nhim mi trng bin,
tr trng hp vt liu n, ha cht c c c quan c thm quyn cp php cho php s
dng thc hin hot ng nghin cu khoa hc;
- Tun th cc quy nh v bo v mi trng, phc hi mi trng v bi thng
thit hi theo quy nh ca php lut Vit Nam trong trng hp hot ng nghin cu khoa
hc gy nhim, suy thoi mi trng, h sinh thi bin, hi o;
- Hot ng nghin cu khoa hc phi c thc hin vi phng thc v phng
tin thch hp, ph hp vi quy nh ca php lut Vit Nam v php lut quc t c lin
quan;
- Bo m cc iu kin lm vic cn thit bao gm c chi ph cho t nht 02 nh khoa
hc c c quan nh nc c thm quyn ca Vit Nam c tham gia nghin cu;
- Phi thng bo ngay cho B Ti nguyn v Mi trng khi c bt c thay i no
trong qu trnh nghin cu khoa hc so vi ni dung, thi hn c cp php v ch c
206
thc hin s thay i sau khi c s ng bng vn bn ca B trng B Ti nguyn v

Mi trng;
- Khi kt thc hot ng nghin cu khoa hc, t chc, c nhn nc ngoi phi bo
co kt qu nghin cu s b cho B Ti nguyn v Mi trng; trong thi hn khng qu
30 ngy, trtrng hp bt kh khng hoc c tha thun khc, phi hon thnh vic tho d
v a ra khi vng bin Vit Nam cc phng tin, thit b nghin cu khoa hc;
- Trong thi hn khng qu 06 thng k t khi kt thc hot ng nghin cu khoa hc
theo ni dung c cp php, t chc, c nhn nc ngoi phi c bo co chnh thc v
kt qu nghin cu khoa hc v cung cp cc ti liu, mu vt gc cho B Ti nguyn v
Mi trng.
Cu 150: Theo quy nh ca php lut, cc hot ng no b nghim cm trong
hnh lang bo v b bin?
iu 24 Lut ti nguyn, mi trng bin v hi o nm 2015 quy nh cc hot
ng sau b nghim cm trong hnh lang bo v b bin, bao gm:
1. Khai thc khong sn, tr trng hp c bit c Th tng Chnh ph chp
thun.
2. Xy dng mi, m rng cng trnh xy dng, tr cng trnh phc v mc ch quc
phng, an ninh, phng, chng thin tai, st l b bin, ng ph vi bin i kh hu, nc
bin dng, bo tn v pht huy cc gi tr di sn vn ha v cc cng trnh xy dng khc
phc v li ch quc gia, cng cng c Quc hi, Chnh ph, Th tng Chnh ph, ngi
ng u b, c quan trung ng, Hi ng nhn dn, y ban nhn dn tnh, thnh ph trc
thuc trung ng c bin quyt nh ch trng u t.
3. Xy dng mi ngha trang, bi chn lp cht thi.
4. Khoan, o, p trong hnh lang bo v b bin, tr hot ng b hn

ch thc hin nh: Khai thc nc di t; Khai hoang, ln bin; Ci to
cng trnh xy dng; Thm d khong sn, du kh; Hot ng sn xut,
kinh doanh, dch v c nguy c lm suy thoi h sinh thi vng b, suy gim
gi tr dch v ca h sinh thi v cnh quan t nhin.
5. Ln chim, s dng tri php hnh lang bo v b bin.
6. Hot ng lm st l b bin, suy thoi h sinh thi vng b, suy gim gi tr dch
v ca h sinh thi v cnh quan t nhin.
Cu 151: Doanh nghip X l doanh nghip khai thc khong sn ang c nh
xin giy php hot ng ti tnh Y. Vy theo quy nh ca php lut doanh nghip X c
thuc i tng lp phng n ci to, phc hi mi trng?
Cn c khon 1 iu 5 Ngh nh s 19/2015/N-CP th cc i tng phi lp
phng n ci to, phc hi mi trng (gi tt l phng n) bao gm:
- T chc, c nhn lp h s ngh cp giy php khai thc khong sn;
- T chc, c nhn ang khai thc khong sn nhng cha c phng n c ph
duyt hoc cha k qu ci to, phc hi mi trng;
207
- T chc, c nhn khai thc khong sn c phng n c ph duyt nhng

khng trin khai thc hin d n trong thi gian 24 thng k t thi im c ph duyt th
phi lp li phng n.
Nh vy, trng hp ca doanh nghip X khi xin giy php khai thc khong sn ti
tnh Y thuc i tng lp phng n. Ngoi ra, doanh nghip X c th thuc i tng lp
lp phng n ci to, phc hi mi trng b sung (gi tt l phng nb sung) khi :
- Doanh nghip X c giy php khai thc khong sn v phng n c ph duyt
nhng thay i din tch, su, cng sut khai thc khong sn;
- Doanh nghip x ngh thay i ni dung ci to, phc hi mi trng so vi
phng n c duyt.
Ngoi ra, doanh nghip X khng phi lp phng n khi thuc cc trng hp sau: T
chc, c nhn khai thc khong sn lm vt liu xy dng thng thng trong din tch ranh
gii ca d n u t xy dng cng trnh c c quan nh nc c thm quyn ph duyt
hoc cho php u t m sn phm khai thc ch s dng cho xy dng cng trnh ;
Cu 152: Trch nhim ca cc c quan trong kim sot nhim mi trng t
c quy nh nh th no?
Trch nhim kim sot nhim mi trng t ca cc c quan c quy nh ti
iu 14 Ngh nh s 19/2015/N-CP, c th nh sau:
1. B Ti nguyn v Mi trng:
- Xy dng quy nh, hng dn nh gi kh nng tip nhn ca mi trng t theo
mc ch s dng;
- Ban hnh hng dn xc nh, thng k, nh gi, khoanh vng v kim

sot cc yu t c nguy c gy nhim mi trng t; cung cp thng tin v
cht lng mi trng t; xc nhn cht lng t cc khu vc chuyn i
mc ch s dng t sang t , t thng mi i vi cc c s x l cht
thi; C s khai thc khong sn; C s sn xut ha cht v cc c s sn
xut, kinh doanh, dch v c s dng ha cht c hi thuc Danh mc thc
hin quan trc cht pht thi do B Ti nguyn v Mi trng ban hnh ;
- Xy dng, cp nht h thng thng tin quc gia v cc khu vc nhim t v kim
sot nhim mi trng t;
- Tng hp v cng b cht lng mi trng t v cc yu t c nguy c gy
nhim mi trng t trn phm vi ton quc;
- Hng dn phng thc cng b thng tin v cht lng mi trng t.
2. B Quc phng, B Cng an ch tr, phi hp vi y ban nhn dn cp tnh t
chc iu tra, thng k thng tin v cht lng mi trng t i vi t quc phng, an
ninh v gi bo co kt qu v B Ti nguyn v Mi trng tng hp; t chc thc hin
x l cc khu vc t nhim c giao qun l.
3. y ban nhn dn cp tnh:
208
- T chc iu tra, nh gi v cng khai thng tin v cc yu t c nguy c gy

nhim mi trng t trn a bn; quan trc cht lng mi trng t cc khu vc cng
cng;
- Cng b thng tin v cht lng mi trng t (bn , bo co nh
gi cht lng t,thoi ha t, nhim t) theo quy nh ca php lut v t ai; cp
nht thng tin v kim sot nhim mi trng t trn a bn vo h thng thng tin quc
gia v kim sot nhim mi trng t;
- Ban hnh cnh bo i vi cc khu vc c cht lng t khng ph hp vi mc
ch s dng; theo di, gim st vic lp, t chc thc hin k hoch x l, ci to, phc hi
mi trng t ph hp vi mc ch s dng ca ch s dng t hoc ngi gy
nhim thuc Danh mc quy nh ti Khon 3 iu 11 Ngh nh 19/2015/N-CP. B Ti
nguyn v Mi trng ch tr, phi hp vi cc B, ngnh, a phng r sot, tng hp,
trnh Th tng Chnh ph ban hnh Danh mc cc ngun, c s sn xut, kinh doanh, dch
v pht sinh yu t gy nhim mi trng t cn phi kim sot nghim ngt; hng dn
vic thng k, nh gi, xc nh v cc bin php phng nga, kim sot i vi cc yu t
c nguy c gy nhim mi trng t.
- T chc thc hin x l cc khu vc t nhim trn a bn.
Cu 153: Tnh X pht hin mt khu vc nhim mi trng t do ha cht c
hi s dng trong chin tranh. Vy, vic kim sot nhim khu vc c thc hin
nh th no theo quy nh ca php lut?
Cn c im a khon 1 iu 13 Ngh nh s 19/2015/N-CP, khu vc nhim mi
trng t do ha cht c hi s dng trong chin tranh thuc trch nhim x l ca Nh
nc, theo vic kim sot c thc hin nh sau:
- Thng k, iu tra s b cc khu vc b nhim; nh gi ri ro s b;
- iu tra chi tit, xc nh phm vi, mc nhim v nh gi ri ro nhim;
- Xy dng m hnh v cc gii php x l nhim, ci to v phc hi mi trng;
- Khoanh vng, c lp, x l, ci to v phc hi mi trng theo cc gii php c
ph duyt;
- Quan trc, theo di sau x l, ci to v phc hi mi trng.
y ban nhn dn tnh X lp phng n x l, ci to v phc hi mi trng i vi
khu vc ny, trnh B Ti nguyn v Mi trng thm nh, ph duyt.
Trng hp t chc, c nhn c nhu cu x l, ci to v phc hi mi trng t
s dng cho mc ch khc th phi lp phng n x l, ci to v phc hi mi trng
trnh y ban nhn dn cp tnh thm nh, ph duyt v kim tra, xc nhn vic hon thnh
ci to, phc hi mi trng trc khi s dng t.
Cht lng mi trng t ti cc khu vc b nhim ha cht c hi s dng trong
chin tranh, ha cht bo v thc vt tn lu v cc cht c hi khc phi c cng khai
cho cc t chc, c nhn c lin quan.
209
Cu 154: C s ng A l c s sn xut gm thuc lng ngh X. Theo quy nh

ca php lut, trch nhim ca c s ng A trong vic bo v mi trng ti lng ngh
c quy nh nh th no?
iu 16 Ngh nh s 19/2015/N-CP quy nh trch nhim bo v mi trng ca c
s sn xut ti lng ngh nh sau:
- Thc hin cc bin php bo v mi trng nu trong bo co nh gi tc ng mi
trng, bn cam kt bo v mi trng, n bo v mi trng chi tit, n bo v mi
trng n gin hoc bo co v cc bin php bo v mi trng. Trng hp cc c s sn
xut thuc ngnh ngh c khuyn khch pht trin ti lng ngh cha c bo co nh gi
tc ng mi trng, bn cam kt bo v mi trng, n bo v mi trng chi tit, n
bo v mi trng n gin phi lp bo co v cc bin php bo v mi trng, m t hot
ng ca c s, cc loi cht thi pht sinh, cc bin php gim thiu, kim sot bi, nhit,
ting n, rung, thu gom v x l nc thi, kh thi ti ch; phn loi, lu gi, t x l
hoc chuyn giao i vi cht thi rn, gi c quan qun l mi trng ti a phng
thc hin kim tra, theo di.
- ng gp y cc loi ph bo v mi trng v ngha v ti chnh theo quy nh
ca php lut cho hot ng bo v mi trng ca lng ngh.
- Cc c s sn xut, kinh doanh, dch v trong lng ngh khng thuc Danh mc c
s sn xut thuc ngnh ngh c khuyn khch pht trin ti lng ngh quy nh ti Ph
lc I Ngh nh s 19/2015/N-CP phi p ng cc yu cu v bo v mi trng sau: Thu
gom, x l nc thi bo m quy chun k thut mi trng; Thu gom, phn loi, lu gi,
x l, thi b cht thi rn theo quy nh ca php lut; Gim thiu, thu gom, x l bi, kh
thi theo quy nh ca php lut; bo m khng r r, pht tn kh c hi ra mi trng;
hn ch ting n, rung, pht sng, pht nhit gy nh hng xu i vi mi trng xung
quanh v ngi lao ng; Bo m ngun lc, trang thit b p ng kh nng phng nga
v ng ph s c mi trng; Xy dng v thc hin phng n bo v mi trng; tun th
k hoch di di, chuyn i ngnh ngh sn xut theo quy nh ca c quan nh nc c
thm quyn v cc quy nh v bo v mi trng i vi c s sn xut, kinh doanh, dch
v.
Cu 155: Cc lng ngh, c s sn xut thuc ngnh ngh c khuyn khch
pht trin c hng nhng chnh sch khuyn khch no?
Chnh sch khuyn khch pht trin lng ngh, c s sn xut thuc ngnh ngh c
khuyn khch pht trin c thc hin theo quy nh ti iu 21 Ngh nh s 19/2015/NCP. C th nh sau:
- c u tin phn b ngn sch, u t xy dng kt cu h tng v bo v mi
trng theo quy nh ca php lut c lin quan; gii thiu, qung b sn phm trong cc
hot ng thng mi, du lch; o to, ph bin kin thc v bo v mi trng cho cng
ng dn c, t chc t qun v bo v mi trng v cn b qun l mi trng cp x.
- c u tin trong qu trnh xt duyt v cho vay vn u i ca cc t chc tn
dng v mi trng, Qu bo v mi trng Vit Nam, qu bo v mi trng ngnh v qu
210
bo v mi trng ca a phng i vi cc i tng c d n bo v mi trng theo

quy nh v t chc hot ng ca qu bo v mi trng.
- c u tin trong qu trnh xem xt, la chn thc hin chng trnh khuyn cng,
khuyn nng, chng trnh mc tiu quc gia v xy dng nng thn mi; c u tin
trong vic tip nhn, trin khai cc m hnh x l cht thi t cc d n quc t, cc nhim
v, ti, d n t ngn sch nh nc.
Cu 156: Anh B c nguyn vng thnh lp mt c s ph d tu bin qua s
dng kinh doanh. Tuy nhin, anh nghe ni sau khi thnh lp, c s ca anh phi p
ng cc yu cu v bo v mi trng. Vy, theo quy nh ca php lut, nhng yu
cu no m c s anh B phi p ng bo v mi trng?
bo v mi trng, c s ph d tu biu qua s dng phi p ng cc
yu cu sau:
1. D n xy dng c s ph d tu bin phi c bo co nh gi tc ng mi
trng do B Ti nguyn v Mi trng ph duyt.
2. C s hot ng ph d tu bin phi p dng tiu chun h thng qun l mi
trng theo tiu chun quc gia TCVN ISO 14001.
3. Khi ph d tng con tu, c s ph d tu bin phi lp k hoch bo v mi trng
trong hot ng ph d tu bin trnh B Ti nguyn v Mi trng ph duyt. K hoch bo
v mi trng trong hot ng ph d tu bin bao gm cc ni dung chnh sau:
- Phng n phng nga, ng ph, khc phc s c mi trng trong qu trnh ph d
tu bin;
- K hoch thu gom, lu gi, vn chuyn v x l cht thi thng thng, cht thi
nguy hi trong qu trnh ph d tu bin;
- Bin php x l nc thi v kh thi pht sinh t qu trnh ph d tu bin bo m
tun th cc quy chun k thut quc gia v mi trng c lin quan.
B Ti nguyn v Mi trng hng dn c th th tc, h s v t chc nh gi,
ph duyt k hoch bo v mi trng trong hot ng ph d tu bin qua s dng.
4. Quy trnh nh gi, xc nhn k hoch bo v mi trng trong hot ng ph d
tu bin qua s dng:
- C s ph d tu bin gi k hoch bo v mi trng trong hot ng ph d tu
bin qua s dng ti Tng cc Mi trng trc khi tin hnh ph d 60 ngy theo mu
vn bn quy nh ti Ph lc IV Ngh nh ny;
- Trong thi hn 20 ngy, Tng cc Mi trng c trch nhim t chc nh gi, xc
nhn k hoch bo v mi trng trong hot ng ph d tu bin qua s dng;
- Trng hp k hoch bo v mi trng trong hot ng ph d tu bin qua s
dng p ng yu cu v bo v mi trng theo quy nh ca php lut, trong thi hn 10
ngy, Tng cc Mi trng ra quyt nh ph duyt k hoch bo v mi trng trong hot
ng ph d tu bin qua s dng. Mu quyt nh ph duyt c quy nh ti Ph lc V
Ngh nh ny;
211
- Trng hp k hoch bo v mi trng trong hot ng ph d tu bin qua s

dng khng p ng yu cu v bo v mi trng theo quy nh ca php lut, trong thi
hn 05 ngy, Tng cc Mi trng thng bo bng vn bn v nu r l do c s bit.
5. iu kin c s vt cht, k thut, cng ngh v con ngi v bo v mi trng
i vi c s ph d tu bin:
- C kh hoc c bi chuyn dng trn b v thit b ko tu ln b ph hp, bo
m iu kin v bo v mi trng lm a im trc tip thc hin ph d tu bin;
- C cng ngh, thit b ph d, x l tp cht i km t quy chun k thut mi
trng v theo quy nh ca php lut v qun l cht thi;
- C trang thit b, bin php k thut kim sot nhim v bo v mi trng ti a
im ph d tu bin;
- C cn b c cp chng ch tp hun nghip v v bo v mi trng theo quy
nh ca B Ti nguyn v Mi trng.
Cu 157: Anh B l ch doanh nghip kinh doanh xng du ti tnh Y. Trong qu
trnh kinh doanh, anh B thy c ngi n yu cu anh mua bo him trch nhim bi
thng thit hi v mi trng. Vy theo quy nh ca php lut, trng hp ca anh
B c phi mua bo him ny hay khng?
Cn c theo khon 1 iu 31 Ngh nh s 19/2015/N-CP th cc t chc, c nhn
hot ng sn xut, kinh doanh, dch v sau y phi c trch nhim mua bo him trch
nhim bi thng thit hi v mi trng hoc trch lp qu d phng ri ro theo quy nh
ca php lut:
- Hot ng du kh bao gm hot ng tm kim, thm d, pht trin m v khai thc
du kh, k c cc hot ng phc v trc tip cho cc hot ng ny;
- Sn xut, kinh doanh ha cht, xng du;
- S dng tu bin chuyn dng vn chuyn du m, ch phm t du m hoc cc
hngha nguy him khc khi hot ng trong vng nc cng bin v vng bin Vit Nam;
- Lu gi, vn chuyn v x l cht thi nguy hi; vn chuyn hng ha nguy him.
Theo , do anh B ang kinh doanh xng du nn anh B thuc trng hp phi mua
bo him trch nhim bi thng thit hi v mi trng. Mc trch nhim ti thiu anh B
phi mua do B Ti nguyn v Mi trng ch tr, phi hp vi B Ti chnh v cc c quan
c lin quan lp danh mc i tng phi mua bo him trch nhim bi thng thit hi v
mi trng quy nh cn c vo loaiij hnh, quy m tnh cht, a im hot ng
Cu 158: Theo quy nh ca php lut, i tng bo him ca bo him trch
nhim bi thng thit hi v mi trng l g?
iu 32 Ngh nh s 19/2015/N-CP quy nh i tng bo him ca bo him
trch nhim bi thng thit hi v mi trng l l trch nhim ca t chc, c nhn mua
bo him i vi cc chi ph pht sinh thc hin trch nhim bi thng thit hi i vi
mi trng trong cc trng hp sau:
212
- Mi trng nc phc v mc ch bo tn, sinh hot, gii tr, sn xut v mc ch

khc b nhim, nhim nghim trng, nhim c bit nghim trng;
- Mi trng t phc v cho cc mc ch bo tn, sn xut v mc ch khc b
nhim, nhim nghim trng, nhim c bit nghim trng;
- H sinh thi t nhin thuc v khng thuc khu bo tn thin nhin b suy thoi;
- Loi nguy cp, qu, him c u tin bo v theo quy nh ca php lut b cht, b
thng.
Phm vi mi trng b tc ng c xc nh ty theo loi hnh, quy m, tnh cht,
a im hot ng ca t chc, c nhn mua bo him trch nhim.
Cu 159: Vic xc nh c s gy nhim mi trng nghim trng c thc
hin trn nguyn tc v cn c no?
Nguyn tc xc nh c s gy nhim mi trng nghim trng c quy nh ti
khon 1 iu 33 Ngh nh s 19/2015/N-CP, theo : Vic xc nh c s gy nhim
mi trng, gy nhim mi trng nghim trng phi c tin hnh khch quan, cng
bng, ng php lut; cn c cc quy chun k thut quc gia v mi trng v mc vi
phm ca cc hnh vi gy nhim mi trng, bao gm:
- Hnh vi x nc thi, kh thi, bi vt quy chun k thut quc gia v mi trng;
- Hnh vi gy ting n, rung vt quy chun k thut quc gia v mi trng;
- Hnh vi chn lp, thi vo t, mi trng nc cc cht gy nhim th lng,
rn, bn khng ng quy nh lm mi trng t, nc, khng kh vt quy chun k thut
quc gia v cht lng mi trng xung quanh.
Cn c xc nh mc hnh vi gy nhim mi trng da trn cc yu t sau:
- i vi hnh vi x nc thi, kh thi, bi vt quy chun k thut quc gia v mi
trng bao gm: Lng nc thi, lu lng kh thi, bi ca c s; s ln vt quy chun
k thut quc gia v mi trng ca cc thng s mi trng c trng v s cc thng s
mi trng c trng vt quy chun k thut quc gia v cht thi c trong nc thi, kh
thi, bi ca c s;
- i vi hnh vi gy ting n, rung vt quy chun k thut quc gia v mi
trng bao gm: S ln vt quy chun k thut quc gia v ting n, rung; i tng
chu tc ng; thi im v a im din ra hnh vi;
- i vi hnh chn lp, thi vo t, mi trng nc cc cht gy nhim th
lng, rn, bn khng ng quy nh lm mi trng t, nc, khng kh vt quy chun k
thut quc gia v cht lng mi trng xung quanh bao gm: S ln vt quy chun k
thut quc gia v cht lng nc mt, nc ngm, nc bin, khng kh xung quanh v
mi trng t ca cc thng s mi trng do cc hnh vi ny gy ra.
Thng s mi trng vt quy chun k thut quc gia v mi trng c xc nh
trn c s kt qu quan trc thng s mi trng i chiu vi quy chun k thut quc
gia v mi trng tng ng c thc hin bi n v c giy chng nhn iu kin
hot ng dch v quan trc mi trng.
213
B Ti nguyn v Mi trng quy nh tiu ch xc nh c s gy nhim mi

trng nghim trng.
Cu 160: Theo quy nh ca php lut, vic u i, h tr hot ng bo v mi
trng c thc hin theo nguyn tc no?
Vic u i, h tr hot ng bo v mi trng c thc hin theo nguyn tc sau:
(iu 37 Ngh nh s 19/2015/N-CP)
- Nh nc thc hin u i, h tr v t ai, vn; min, gim thu i vi hot ng
bo v mi trng; tr gi, h tr tiu th sn phm t hot ng bo v mi trng v cc
u i, h tr khc i vi hot ng bo v mi trng.
- T chc, c nhn thc hin nhiu hot ng bo v mi trng c u i, h tr
th c hng u i, h tr tng ng cho cc hot ng theo quy nh ti Ngh nh
ny.
- Trng hp hot ng bo v mi trng cng c u i, h tr theo quy nh ti
Ngh nh ny v cc vn bn quy phm php lut khc th c hng u i, h tr theo
vn bn c quy nh mc u i, h tr cao hn.
- Trng hp php lut, chnh sch mi c ban hnh quy nh u i, h tr cao
hn so vi u i, h tr m nh u t c hng theo quy nh ti Ngh nh ny th
nh u t c hng u i, h tr theo quy nh mi. B K hoch v u t ch
tr, phi hp vi B Ti chnh, B Ti nguyn v Mi trng hng dn trnh t, th tc
thm nh, ph duyt ni dung u i, h tr i vi d n u t theo quy nh ti Ngh
nh ny.
- Mc v phm vi u i, h tr hot ng bo v mi trng c iu chnh bo
m ph hp vi chnh sch v bo v mi trng tng thi k.
IV. LNH VC AN TON GIAO THNG
(B lut hng hi 2015; Ngh nh s 24/2015/N-CP ngy 27/2/2015

quy nh chi tit v bin php thi hnh mt s iu ca Lut Giao thng
ng thy ni a v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Giao
thng ng thy ni a)
Cu 161: Theo quy nh ca B lut hng hi nm 2015, Nh nc
thc hin qun l v hng hi trong nhng ni dung no?
Ni dung qun l nh nc v hng hi c quy nh ti iu 9 B lut hng hi
nm 2015, c th gm cc ni dung sau:
1. Xy dng, ph duyt, ban hnh v ch o thc hin quy hoch, k hoch, chin
lc, chnh sch pht trin ngnh hng hi theo quy nh ca php lut.
2. Ban hnh v t chc thc hin vn bn quy phm php lut, tiu chun, quy chun
k thut quc gia v nh mc kinh t - k thut chuyn ngnh hng hi.
3. Qun l vic u t xy dng, t chc khai thc cng bin v lung, tuyn hng hi
theo quy nh ca php lut. Cng b m, ng cng bin, vng nc cng bin v khu vc
214
qun l ca Cng v hng hi; cng b a bn cng, cu cng, bn phao, khu nc, vng
nc v cc cng trnh hng hi khc vo s dng.
4. Qun l hot ng vn ti bin; kim tra, gim st hot ng ca doanh nghip vn
ti bin, cng bin v doanh nghip kinh doanh dch v hng hi.
5. T chc ng k, ng kim tu bin v ng k cc quyn i vi tu bin. Qun
l vic thit k, ng mi, sa cha, ph d, khai thc, xut khu, nhp khu tu bin v cc
trang thit b, vt t phc v hot ng hng hi.
6. Cp, cng nhn, thu hi chng ch chuyn mn ca thuyn vin, giy chng nhn
an ton k thut, an ninh hng hi, lao ng hng hi v phng nga nhim mi trng ca
tu bin, cng bin v cc giy t, ti liu khc lin quan n hot ng hng hi.
7. Qun l cng tc o to, hun luyn pht trin ngun nhn lc hng hi.
8. Qun l hot ng khoa hc, cng ngh trong lnh vc hng hi; bo v mi trng,
phng, trnh thin tai, ng ph vi bin i kh hu trong hot ng hng hi.
9. Qun l gi, ph v l ph trong lnh vc hng hi.
10. T chc cu h hng hi, cu nn trn bin; trc vt ti sn chm m; iu tra, x
l tai nn, s c hng hi, cng tc bo m an ton hng hi, an ninh hng hi v phng
nga nhim mi trng bin.
11. Hp tc quc t v hng hi.
12. Thanh tra, kim tra, gii quyt khiu ni, t co v x l vi phm trong hot ng
hng hi theo quy nh ca php lut.
Cu 162: Nhng hnh vi no b nghim cm trong hot ng hng

hi theo B lut hng hi nm 2015?
iu 12 B lut hng hi nm 2015 quy nh cc hnh vi b nghim cm trong hot
ng hng hi bao gm:
1. Gy phng hi hoc e da gy phng hi n ch quyn v an ninh quc gia.
2. Vn chuyn ngi, hng ha, hnh l, v kh, cht phng x, cht ph thi c hi,
cht ma ty tri vi quy nh ca php lut.
3. C to chng ngi vt gy nguy him hoc lm cn tr giao thng hng hi.
4. S dng, khai thc tu bin khng ng k, ng kim hoc qu hn ng k, ng
kim; gi mo ng k, ng kim.
5. T chi tham gia tm kim, cu nn trn bin trong trng hp iu kin thc t
cho php.
6. Gy nhim mi trng.
7. Xm phm tnh mng, sc kho, danh d, nhn phm ngi trn tu bin; chim
ot, c lm h hng hoc hy hoi ti sn trn tu bin; b trn sau khi gy tai nn.
8. Gy mt trt t cng cng, cn tr hoc chng li vic thc hin nhim v ca
ngi thi hnh cng v trn tu bin v ti cng bin.
215
9. Ph hy, lm h hng, tho g, trm cp cu kin, ph kin, vt t, vt liu xy

dng v cc thit b ca cng trnh hng hi.
10. Lm h hng, ph hy, t di chuyn hoc lm gim hiu lc ca bo hiu hng
hi.
11. N mn hoc cc vt liu n khc trong phm vi cng bin, vng nc cng bin,
lung hng hi khi cha c s cho php ca c quan nh nc c thm quyn.
12. Xy dng v khai thc tri php cc cng trnh cng bin, cng trnh khc trong
phm vi quy hoch cng bin c ph duyt, trong lung hng hi v phm vi bo v
cng trnh hng hi.
13. Xy dng cng trnh lm gim hoc mt tc dng ca cng trnh hng hi.
14. Li dng chc v, quyn hn lm tri quy nh v qun l hng hi; dung tng,
bao che cho ngi c hnh vi vi phm php lut v hng hi.
Cu 163: Anh A l ng dn ang c nhu cu mua tu bin phc v

cng vic. c bit tu ca anh A mun mua l loi tu bin c ng c
vi tng cng sut my chnh t 78 kilowatt. Vy theo quy nh ca php
lut, c ng k s dng, tu ca anh A phi p ng iu kin g?
Do tu anh A mun mua l loi tu bin c ng c vi tng cng sut
my chnh 78 kilowatt nn cn c theo im a khon 1 iu 19 B lut hng
hi nm 2015 th tu ca A phi ng k vo S ng k tu bin quc gia Vit
Nam. Theo , c ng k, tu ca anh A cn c cc iu kin sau y:
(khon 1 iu 20 B lut hng hi nm 2015)
- Giy t hp php chng minh v s hu tu bin;
- Giy chng nhn dung tch, giy chng nhn phn cp tu bin;
- Tn gi ring ca tu bin;
- Giy chng nhn tm ngng ng k hoc xa ng k, nu tu bin c
ng k nc ngoi, tr trng hp ng k tm thi;
- Ch tu c tr s, chi nhnh hoc vn phng i din ti Vit Nam;
- Tu bin nc ngoi qua s dng ln u tin ng k hoc ng k li ti Vit
Nam phi c tui tu ph hp vi tng loi tu bin theo quy nh ca Chnh ph;
- np ph, l ph theo quy nh ca php lut.
Trng hp tu bin nc ngoi c t chc, c nhn Vit Nam thu theo hnh thc
thu tu trn, thu mua tu khi ng k mang c quc tch Vit Nam, ngoi cc iu kin
quy nh nu trn (tr iu kin ch tu c tr s, chi nhnh hoc vn phng i din ti Vit
Nam) phi c hp ng thu tu trn hoc hp ng thu mua tu.
Cu 164: Theo quy nh ca B lut hng hi nm 2015, vic ng

kim tu bin Vit Nam c thc hin theo nguyn tc no?
216
Nguyn tc ng kim tu bin Vit Nam gm: (iu 29 B lut hng hi

nm 2015)
- Tu bin Vit Nam phi c kim nh, phn cp, nh gi v cp cc giy chng
nhn k thut v an ton hng hi, an ninh hng hi, iu kin bo m lao ng hng hi v
phng nga nhim mi trng khi ng mi, nhp khu, hon ci, sa cha phc hi v
trong qu trnh hot ng nhm bo m tnh trng k thut theo quy nh ca php lut v
iu c quc t m Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin.
- Vic kim nh, nh gi tu bin Vit Nam c thc hin ti ni tu bin ng
mi, hon ci, sa cha phc hi, neo u hoc ang hot ng.
- Tu bin Vit Nam khng hot ng tuyn quc t c kim nh, phn cp v cp
giy chng nhn theo quy nh ca php lut, quy chun, tiu chun k thut ca Vit Nam.
- Tu bin Vit Nam hot ng tuyn quc t c kim nh, phn cp, nh gi v
cp giy chng nhn theo quy nh ca php lut v iu c quc t m Cng ha x hi
ch ngha Vit Nam l thnh vin.
Cu 165: ng A c nh mua tu ca ng B nh bt c trn

bin. Vy vic chuyn quyn s hu tu bin c quy nh th no trong
B lut hng hi nm 2015?
Vic chuyn quyn s hu tu bin c quy nh ti iu 36 B lut
hng hi nm 2015, c th nh sau:
- Vic chuyn quyn s hu tu bin phi c th hin bng vn bn theo quy nh
ca php lut Vit Nam hoc php lut ca quc gia ni thc hin chuyn quyn s hu tu
bin.
- Vic chuyn quyn s hu tu bin Vit Nam c hiu lc sau khi c ghi trong S
ng k tu bin quc gia Vit Nam.
- Sau khi hon thnh th tc chuyn quyn s hu th ton b tu bin v ti sn ca
tu bin thuc quyn s hu ca ngi nhn quyn s hu, tr trng hp cc bn c tha
thun khc. Ti sn ca tu bin l cc vt, trang thit b trn tu bin m khng phi l
cc b phn cu thnh ca tu bin.
- Cc quy nh v chuyn quyn s hu tu bin c p dng i vi vic chuyn
quyn s hu c phn tu bin.
- Chnh ph quy nh iu kin, th tc chuyn quyn s hu tu bin di hnh thc
mua, bn tu bin.
Cu 166: ng X l mt ch tu nh bt c trn bin. V ng X

trong mt ln i khm bc s pht hin mnh b ung th. c tin cha
bnh cho v, ng X c nh th chp tu ca mnh cho ng Y vay mt
khon tin. Vic th chp ca ng X theo B lut hng hi nm 2015 c
thc hin nh th no?
217
Th chp tu bin l vic ch tu dng tu bin thuc s hu ca mnh bo m

thc hin ngha v dn s i vi bn nh n th chp v khng phi chuyn giao tu bin
cho bn nhn th chp. Ch tu c quyn th chp tu bin Vit Nam thuc s hu ca mnh
cho bn nhn th chp theo quy nh ca B lut hng hi v quy nh khc ca php lut c
lin quan.
Hp ng th chp tu bin Vit Nam phi c giao kt bng vn bn. Vic th chp
tu bin Vit Nam c thc hin theo php lut Vit Nam. Cc quy nh v th chp tu
bin cng c p dng i vi vic th chp tu bin ang ng.
ng X v Y khi thc hin th chp tu cn phi thc hin theo nguyn tc quy nh ti
iu 38 B lut hng hi nm 2015, c th nh sau:
- Tu bin ang th chp khng c chuyn quyn s hu, nu khng c s ng
ca bn nhn th chp tu bin.
- Tu bin th chp phi c ch tu mua bo him, tr trng hp trong hp ng
th chp c tha thun khc.
- Trng hp bn nhn th chp chuyn ton b hoc mt phn quyn ca mnh i
vi khon n c bo m bng tu bin th chp cho ngi khc th vic th chp tu bin
c chuyn tng ng.
- Mt tu bin c th c dng bo m thc hin nhiu ngha v, nu c gi tr
ln hn tng gi tr cc ngha v c bo m, tr trng hp c tha thun khc. Th t
u tin ca cc th chp c xc nh trn c s th t ng k th chp tng ng trong
S ng k tu bin quc gia Vit Nam.
- Vic th chp tu bin thuc s hu ca t hai ch s hu tr ln th phi c s
ng ca tt c cc ch s hu , tr trng hp c tha thun khc.
- Th chp tu bin chm dt trong trng hp sau y:
+ Ngha v c bo m bng th chp chm dt;
+ Vic th chp tu bin c hy b hoc c thay th bng bin php bo m
khc;
+ Tu bin th chp c x l theo quy nh ca php lut;
+ Tu bin th chp b tn tht ton b;
+ Theo tha thun ca cc bn.
- Bn nhn th chp ch gi bn sao Giy chng nhn ng k tu bin ca tu bin
th chp.
Ngoi ra, nu ng X v Y c nguyn vng ng k vic th chp th phi thc hin
theo quy nh ti iu 39 B lut hng hi. Theo ,ng k th chp tu bin Vit Nam c
ni dung c bn sau y:
- Tn, ni t tr s ca ngi nhn th chp v ch tu;
- Tn v quc tch ca tu bin c th chp;
- S tin c bo m bng th chp, li sut v thi hn phi tr n.
218
Vic th chp tu bin c hiu lc sau khi c ghi trong S ng k tu bin quc gia
Vit Nam.
Thng tin v vic ng k th chp tu bin Vit Nam c cp cho ngi c yu cu.
Ngi ng k th chp tu bin v ngi khai thc thng tin v th chp tu bin
phi np l ph theo quy nh ca php lut.
Chnh ph quy nh chi tit vic ng k th chp tu bin Vit Nam.
Cu 167: B lut hng hi nm 2015 quy nh th no v quyn cm

gi hng hi?
iu 40 B lut hng hi nm 2015 quy nh quyn cm gi hng hi nh sau:
1. Quyn cm gi hng hi l quyn ca ngi c khiu ni hng hi quy nh ti
iu 41 ca B lut ny c u tin trong vic i bi thng i vi ch tu, ngi thu
tu, ngi khai thc tu m tu bin lm pht sinh khiu ni hng hi. Khiu ni hng
hi l vic mt bn yu cu bn kia thc hin ngha v pht sinh lin quan n hot ng
hng hi.
2. Cc khiu ni hng hi lm pht sinh quyn cm gi hng hi quy nh ti iu 41
ca B lut ny c th t u tin cao hn cc khiu ni hng hi c bo m bng th
chp tu bin v cc giao dch bo m khc.
3. Quyn cm gi hng hi c thc hin thng qua Ta n c thm quyn bng
quyt nh bt gi tu bin m tu bin lin quan n khiu ni hng hi lm pht sinh
quyn cm gi hng hi.
4. Ngi c khiu ni hng hi c quyn cm gi hng hi i vi tu bin bo
m cho cc khiu ni hng hi quy nh ti iu 41 ca B lut ny, mc d tu bin
c th chp hoc ch tu thc hin giao dch bo m khc bo m thc hin ngha
v khc trn c s hp ng.
5. Quyn cm gi hng hi i vi tu bin khng b nh hng khi c s thay i
ch tu, ngi thu tu, ngi khai thc tu d ngi mua tu bit hay khng bit v vic tu
bin lin quan n khiu ni hng hi lm pht sinh quyn cm gi hng hi.
iu 41 B lut hng hi nm 2015 quy nh nhng khiu ni hng hi lm pht sinh
quyn cm gi hng hi, theo th t u tin t cao ti thp bao gm:
1. Khiu ni hng hi v tin lng, chi ph hi hng, chi ph ng gp bo him x
hi v cc khon tin khc phi tr cho thuyn trng, s quan v cc thuyn vin khc trong
thuyn b ca tu bin.
2. Khiu ni hng hi v tin bi thng tnh mng, thng tch v tn hi khc v sc
khe con ngi lin quan trc tip n hot ng ca tu bin.
3. Khiu ni hng hi v ph trng ti, ph bo m hng hi v v ph, l ph cng
bin khc.
4. Khiu ni hng hi v tin cng cu h tu bin.
5. Khiu ni hng hi v tn tht v thit hi ti sn ngoi hp ng lin quan trc tip
n hot ng ca tu bin.
219
Cu 168: B lut hng hi nm 2015 quy nh nh th no v thi

hiu cm gi hng hi?
Thi hiu quyn cm gi hng hi c quy nh ti iu 43 B lut hng hi nm
2015, c th nh sau:
- Thi hiu quyn cm gi hng hi l 01 nm k t thi im pht sinh quyn cm
gi hng hi.
- Thi im pht sinh quyn cm gi hng hi c tnh nh sau:
+ T ngy kt thc hot ng cu h, trong trng hp gii quyt tin cng cu
h;
+ T ngy pht sinh tn tht, trong trng hp gii quyt cc tn tht v thit hi
gy ra do hot ng ca tu bin;
+ T ngy phi thanh ton, trong trng hp gii quyt cc khiu ni hng hi
khc.
- Quyn cm gi hng hi chm dt k t khi ch tu, ngi thu tu hoc ngi khai
thc tu thanh ton nhng khon n pht sinh t cc khiu ni hng hi lin quan; nu
tin thanh ton vn do thuyn trng hoc ngi c y quyn thay mt ch tu, ngi
thu tu hoc ngi khai thc tu gi thanh ton cc khon n lin quan n cc khiu ni
hng hi th quyn cm gi hng hi vn cn hiu lc.
- Trng hp Ta n khng th thc hin vic bt gi tu bin trong phm vi ni thu,
lnh hi Vit Nam bo v quyn li ca ngi khiu ni hng hi thng tr hoc c tr
s chnh ti Vit Nam th thi hiu quyn cm gi hng hi kt thc sau 30 ngy k t ngy
tu n cng bin Vit Nam u tin, nhng khng qu 02 nm k t ngy pht sinh quyn
cm gi hng hi.
Cu 169: Anh B nh thnh lp c s ng v sa cha tu bin. Vy

theo quy nh ca php lut, c s ca anh B phi p ng cc iu kin
no?
C s ca anh B phi p ng cc iu kin theo quy nh ti khon 1
iu 45 B lut hng hi nm 2015, c th nh sau:
- C c s vt cht, trang thit b ph hp; c phng n t chc sn xut, kinh doanh
ph hp vi chng loi, kch c tu bin c ng mi, sa cha;
- C b phn gim st, qun l cht lng bo m sn phm p ng y cc
tiu chun, iu kin v cht lng, an ton k thut v bo v mi trng theo quy nh;
- C nhn lc p ng yu cu sn xut, kinh doanh;
- C phng n bo m phng, chng chy, n, an ton, v sinh lao ng v k hoch
phng, chng nhim mi trng c c quan c thm quyn ph duyt theo quy nh.
B trng B Giao thng vn ti ban hnh quy chun k thut quc gia ca c s
ng mi, sa cha tu bin.
220
y ban nhn dn cp tnh cn c chc nng, nhim v, quyn hn theo quy nh c

trch nhim qun l nh nc i vi hot ng ca c s ng mi, sa cha tu bin hot
ng trn a bn.
B Cng an, B Ti nguyn v Mi trng c trch nhim phi hp vi B Giao
thng vn ti hng dn chi tit v k hoch phng, chng chy, n, nhim mi trng i
vi c s ng mi, sa cha tu bin.
Cu 170: Anh C nh thnh lp c s ph d tu bin. Vy theo quy

nh ca php lut, c s ca anh B phi p ng cc iu kin no?
C s ph d tu bin ca anh C phi p ng cc iu kin theo quy
nh ti iu 48 B lut hng hi nm 2015, c th nh sau: C s ph d tu
bin phi l doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut v phi
bo m iu kin sau y:
- c xy dng v hot ng theo quy hoch c ph duyt;
- C c s vt cht, trang thit b k thut bo m cho vic ph d tu bin;
- Hon thnh cc yu cu v nh gi tc ng mi trng trong hot ng ph d tu
bin theo quy nh ca php lut v bo v mi trng.
Cu 171: Anh A l thuyn trng trn tu ch hng trn bin. Vy

theo quy nh ca B lut hng hi nm 2015, anh A c quyn v ngha v
no?
Do anh A l thuyn trng trn tu bin nn quyn v ngha v ca anh A c quy
nh ti iu 53 v 54 B lut hng hi. Theo , ngha v ca anh A bao gm: (iu 53)
- T chc qun l, khai thc tu bin theo quy nh ca php lut.
- Thc hin trch nhim tu bin c cc iu kin an ton hng hi, an ninh
hng hi, iu kin bo m lao ng hng hi v phng nga nhim mi trng cn thit,
ph hp vi tiu chun chuyn mn, cc quy nh v trang thit b, v tu, d tr, cht lng
thuyn b v cc vn khc c lin quan n an ton hng hi, an ninh hng hi, iu kin
bo m lao ng hng hi v phng nga nhim mi trng cho tu bin v ngi trn
tu bin trc v trong khi tu bin ang hnh trnh.
- Thng xuyn gim st hng ha c bc ln tu bin, sp xp v bo qun trn
tu bin, d khi tu mt cch hp l, mc d cc cng vic ny c giao cho nhng
ngi c trch nhim thc hin.
- C bin php hng ha trn tu bin khng b h hng, mt mt; p dng cc bin
php cn thit bo v quyn li ca nhng ngi c li ch lin quan n hng ha; phi
tn dng mi kh nng thng bo cho nhng ngi c li ch lin quan bit v nhng s kin
c bit lin quan n hng ha.
- p dng mi bin php cn thit bo v tu bin, ngi v cc ti sn khc trn
tu bin; ngn nga vic vn chuyn ngi, hng ha bt hp php trn tu bin.
221
- a tu bin n cng an ton gn nht v thc hin mi bin php cn thit bo

v tu, ngi, ti sn trn tu v ti liu ca tu trong trng hp cng tr hng hoc cng tr
khch b phong ta, chin tranh e da hoc trong tnh trng khn cp khc.
- Tn dng mi kh nng cho php trc ht t chc cu hnh khch v sau cu
thuyn vin trong trng hp tu bin c nguy c b chm m hoc b ph hu. Thuyn
trng phi l ngi cui cng ri tu bin sau khi tm mi cch cu nht k hng hi,
hi v ti liu quan trng khc ca tu bin.
- Khng c ri tu bin khi tu bin ang gp nguy him, tr trng hp vic ri
tu l ht sc cn thit.
- Trc tip iu khin tu bin n, ri cng, knh o, lung hng hi v khi tu hot
ng trong vng nc cng bin hoc khi xy ra tnh hung c bit kh khn, nguy him.
- S dng hoa tiu hng hi, tu lai trong trng hp do php lut quy nh hoc
bo m an ton cho tu bin. Vic s dng hoa tiu hng hi khng loi tr ngha v ca
thuyn trng trong vic trc tip iu khin tu bin n, ri cng, knh o, lung hng
hi v khi tu hot ng trong vng nc cng bin hoc khi xy ra tnh hung c bit kh
khn, nguy him
- Thc hin mn cn cc nhim v thuc chc trch ca mnh theo ng lng tm
ngh nghip.
- T chc tm kim v cu nn nhng ngi ang trong tnh trng nguy him trn
bin, nu vic thc hin ngha v ny khng gy nguy him nghim trng cho tu bin v
nhng ngi ang trn tu ca mnh. Ch tu khng chu trch nhim v vic thuyn
trng vi phm ngha v quy nh ti khon ny.
- Thc hin ngha v khc theo quy nh ca php lut.
Quyn ca anh A c quy nh ti iu 54, c th nh sau:
- i din cho ch tu v nhng ngi c li ch lin quan n hng ha khi gii quyt
nhng cng vic trong iu khin, qun tr tu v hng ha c vn chuyn trn tu bin.
- Nhn danh ch tu v ngi c li ch lin quan n hng ha thc hin cc hnh vi
php l trong iu khin, qun tr tu v hng ha c vn chuyn trn tu bin, c th khi
kin hoc tham gia t tng trc Ta n hoc Trng ti khi tu bin ngoi cng ng k,
tr trng hp ch tu hoc ngi c li ch lin quan n hng ha tuyn b hn ch mt
phn hoc ton b quyn i din .
- Khng cho tu bin hnh trnh, nu xt thy cha iu kin an ton hng hi, an
ninh hng hi, lao ng hng hi v phng nga nhim mi trng.
- p dng cc hnh thc khen thng hoc bin php k lut i vi thuyn vin
thuc quyn; c quyn t chi tip nhn hoc buc phi ri khi tu bin nhng thuyn vin
khng trnh chuyn mn theo chc danh hoc c hnh vi vi phm php lut.
- Nhn danh ch tu vay tn dng hoc vay tin mt trong trng hp cn thit nhng
ch trong gii hn sa cha tu bin, b sung thuyn vin, cung ng cho tu hoc v
nhu cu khc c th tip tc chuyn i.
222
- Bn mt phn ti sn hoc phn d tr d tha ca tu bin trong phm vi quy nh

ti khon 5 iu ny, nu vic ch nhn tin hoc ch th ca ch tu khng c li hoc
khng thc hin c.
- Trong thi gian thc hin chuyn i, nu khng cn cch no khc c cc iu
kin cn thit cho vic kt thc chuyn i th c quyn cm c hoc bn mt phn hng ha
sau khi tm mi cch xin ch th ca ngi thu vn chuyn v ch tu m khng c.
Trong trng hp ny, thuyn trng phi gim ti mc thp nht s thit hi ca ch tu,
ngi thu vn chuyn v nhng ngi c li ch lin quan n hng ha.
- Trong khi ang hnh trnh m trn tu bin khng cn lng thc, thc phm d tr
th c quyn s dng mt phn hng ha l lng thc, thc phm vn chuyn trn tu; nu
tht cn thit th c quyn s dng lng thc, thc phm ca nhng ngi ang trn tu.
Vic s dng ny phi c lp bin bn. Ch tu phi thanh ton s lng thc, thc phm
s dng.
- Trng hp tu bin ang trong tnh trng nguy him trn bin th c quyn yu cu
cu nn v sau khi tha thun vi cc tu n cu nn, c quyn ch nh tu thc hin vic
cu h.
Cu 172: Anh A c nh xin lm thuyn vin mt tu nh c bin ca Vit
Nam. Vy theo quy nh B lut hng hi nm 2015, c lm thuyn vin lm vic
trn tu bin Vit Nam, anh A phi p ng cc iu kin no?
tr thnh thuyn vin lm vic trn tu bin Vit Nam, anh A phi l ngi c
iu kin, tiu chun m nhim chc danh trn tu bin Vit Nam. Ngoi ra c lm
vic trn tu bin Vit Nam, anh A phi c cc iu kin sau y: (Khon 2 iu 59 B
lut hng hi nm 2015)
- L cng dn Vit Nam hoc cng dn nc ngoi c php lm vic trn tu bin
Vit Nam;
- C tiu chun sc kho, tui lao ng v chng ch chuyn mn theo quy nh;
- c b tr m nhn chc danh trn tu bin;
- C s thuyn vin;
- C h chiu xut cnh hoc nhp cnh, nu thuyn vin c b tr lm vic
trn tu bin hot ng tuyn quc t.
B trng B Giao thng vn ti quy nh c th chc danh v nhim v theo chc
danh ca thuyn vin; nh bin an ton ti thiu; tiu chun chuyn mn v chng ch
chuyn mn ca thuyn vin; ng k thuyn vin v s thuyn vin; iu kin thuyn
vin l cng dn nc ngoi lm vic trn tu bin Vit Nam.
B trng B Y t quy nh chi tit v tiu chun sc khe ca thuyn vin lm vic
trn tu bin Vit Nam.
Cu 173: B lut hng hi nm 2015 quy nh thuyn vin c ngha v g?
1. Thuyn vin lm vic trn tu bin Vit Nam c ngha v sau y: (Khon 1 iu
60 B lut hng hi nm 2015)
223
- Chp hnh nghim chnh php lut Vit Nam, iu c quc t m Cng ha x hi
ch ngha Vit Nam l thnh vin v php lut ca quc gia ni tu bin Vit Nam hot
ng;
- Thc hin mn cn nhim v ca mnh theo chc danh c giao v chu trch
nhim trc thuyn trng v nhng nhim v ;
- Thc hin kp thi, nghim chnh, chnh xc mnh lnh ca thuyn trng;
- Phng nga tai nn, s c i vi tu bin, hng ha, ngi v hnh l trn tu bin.
Khi pht hin tnh hung nguy him, phi bo ngay cho thuyn trng hoc s quan trc ca
bit, ng thi thc hin cc bin php cn thit ngn nga tai nn, s c pht sinh t tnh
hung nguy him ;
- Qun l, s dng giy chng nhn, ti liu, trang thit b, dng c v ti sn khc ca
tu bin c giao ph trch.
2. Thuyn vin Vit Nam lm vic trn tu bin nc ngoi c ngha v thc hin hp
ng lao ng k vi ch tu hoc ngi s dng lao ng nc ngoi. (Khon 2 iu
60)
Cu 174: Thi gi lm vic, thi gi ngh ngi ca thuyn vin c quy nh
nh th no trong B lut hng hi?
iu 63 B lut hng hi nm 2015 quy nh thi gi lm vic, thi gi ngh ngi ca
thuyn vin nh sau:
1. Thi gi lm vic c b tr theo ca trong 24 gi lin tc, k c ngy ngh hng
tun, ngy l, tt.
2. Thi gi ngh ngi c quy nh nh sau:
a) Thi gi ngh ngi ti thiu l 10 gi trong khong thi gian 24 gi bt k v 70
gi trong 07 ngy bt k;
b) S gi ngh ngi trong khong thi gian 24 gi c th c chia ti a thnh hai
giai on, mt trong hai giai on t nht l 06 gi v khong thi gian gia hai giai on
ngh lin tip nhiu nht l 14 gi.
3. Trng hp khn cp i vi an ninh, an ton ca tu v ngi, hng ha trn tu,
gip tu khc hoc cu ngi b nn trn bin, thuyn trng c quyn yu cu thuyn
vin lm bt k vo thi im no. Sau khi hon thnh nhim v khn cp, thuyn trng c
trch nhim b tr cho thuyn vin ngh ngi thi gian ti thiu l 10 gi trong
khong thi gian 24 gi bt k v 70 gi trong 07 ngy bt k
4. Thi gi lm vic, thi gi ngh ngi c lp Bng phn cng cng vic v c
nim yt ti v tr d thy trn tu.
5. Trng hp tp trung, thc tp cu ha, cu sinh hoc thc tp khc theo quy nh,
thuyn trng c th b tr thi gi ngh ngi khc m bo thi gian ti thiu quy nh nu
trn nhng phi hn ch ti a vic nh hng n thi gi ngh ngi, khng gy ra mt mi
cho thuyn vin v phi c quy nh trong tha c lao ng tp th hoc trong hp ng
lao ng ca thuyn vin theo nguyn tc sau y:
224
a) Thi gi ngh ngi ti thiu l 10 gi trong khong thi gian 24 gi v 70

gi trong khong thi gian 07 ngy. Vic p dng trng hp ngoi l khng c thc hin
nhiu hn 02 tun lin tip. Khong thi gian gia hai giai on p dng ngoi l khng
c t hn hai ln khong thi gian ca giai on p dng ngoi l trc ;
b) Thi gi ngh ngi ti thiu quy nh nu trn c th c, chia ti a thnh ba giai
on, mt trong s ba giai on khng c di 06 gi v hai giai on cn li khng
c di 01 gi;
c) Khong thi gian gia hai giai on ngh ngi lin tip khng c vt qu 14
gi;
d) Vic p dng trng hp ngoi l khng c vt qu hai giai on 24 gi trong
khong thi gian 07 ngy.
6. Thuyn trng hoc ngi c thuyn trng y quyn c trch nhim lp Bn
ghi thi gi ngh ngi v cung cp cho thuyn vin.
Cu 175: Anh A thuyn vin trn tu bin ca ng X. Trong mt chuyn ra khi
anh A b tai nn lao ng. Vy vi vai tr l ch tu, ng X c trch nhim g i vi
anh A?
Trch nhim ca ng X i vi anh A c quy nh ti iu 69 B lut hng hi nm
2015, c th bao gm:
1. Thanh ton phn chi ph ng chi tr v nhng chi ph khng nm trong danh mc
do bo him y t chi tr, bao gm: iu tr y t, phu thut, nm vin, cc loi thuc, trang
thit b iu tr cn thit, chi ph n, ca thuyn vin t khi s cu cho n khi thuyn vin
bnh phc hoc n khi xc nh l bnh mn tnh.
2. Tr tin lng ghi trong hp ng lao ng thuyn vin trong thi gian iu tr.
3. Thanh ton chi ph mai tng trong trng hp thuyn vin b t vong trn tu hoc
trn b trong thi gian i tu.
4. Vn chuyn thi th hoc tro ct ca thuyn vin b t vong v a im hi hng.
5. Ch tu khng phi thanh ton chi ph cho thuyn vin trong trng hp sau y:
- B thng, b bnh xy ra ngoi thi gian i tu;
- B thng, b bnh do hnh vi c ca thuyn vin.
6. Bo v v tr li ti sn ca thuyn vin li trn tu cho thuyn vin hoc thn
nhn ca h trong trng hp thuyn vin ri tu khi b bnh, b thng hoc t vong.
Cu 176: Vic xc nh phm vi hnh lang bo v lung ng thy

ni a trong mt s trng hp c bit c thc hin nh th no?
Trng hp phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a trng vi hnh lang
an ton cu ng b, cu ng st th phm vi hnh lang bo v lung c tnh t mp
lung ti mp b t nhin v thc hin theo quy nh ca php lut v bo v hnh lang an
ton cu ng b, cu ng st.
225
Trng hp phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a trng vi hnh lang

an bo v lung hng hi th thc hin theo quy nh ca php lut v bo v hnh lang
lung hng hi.
Trng hp phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a trng vi phm vi
bo v cc cng trnh phng, chng thin tai bo v iu v cc cng trnh thy li th
thc hin theo quy nh ca php lut v phng, chng thin tai, bo v iu v php lut
v khai thc bo v cng trnh thy li.
i vi nhng tuyn lung ng thy ni a c ph duyt quy hoch, vic xc
nh phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a phi cn c vo cp k thut ng
thy ni a theo quy hoch thc hin.
Khi lp d n u t xy dng mi hoc nng cp, m rng tuyn ng thy ni a,
ch u t d n phi cn c vo quy hoch h thng ng thy ni a xc nh r cp
k thut ca tuyn ng thy ni a, ng thi xc nh phm vi hnh lang bo v lung
ng thy ni a, xy dng phng n v thc hin cm mc ch gii sau khi hon thnh
d n.
Cu 177: Anh B c nh thnh lp doanh nghip ng k kinh

doanh trong lnh vc ng mi, hon ci, sa cha phc hi phng tin.
Vy theo quy nh ca php lut, vic kinh doanh ca anh B phi p ng
cc iu kin no?
Vic kinh doanh ca anh B cn p ng cc iu kin quy nh ti iu 6
Ngh nh s 24/2015/N-CP, c th nh sau:
1. C c s vt cht, trang thit b ph hp; c phng n t chc sn xut, kinh
doanh ph hp vi chng loi, kch c phng tin c sn xut, kinh doanh dch v.
2. C b phn gim st, qun l cht lng bo m sn phm p ng y cc
tiu chun, iu kin v cht lng, an ton k thut v bo v mi trng theo quy nh.
3. C cn b k thut, b phn kim tra cht lng p ng yu cu hot ng sn
xut, kinh doanh, c th nh sau:
a) i vi c s ng mi, hon ci, sa cha phc hi cc loi phng tin c sc
ch t 50 ngi tr ln; phng tin khng c ng c nhng c trng ti ton phn t 200
tn tr ln; phng tin c ng c vi tng cng sut my chnh t 135 sc nga tr ln;
phng tin chuyn dng nh ni, bn ni, thit b thi cng ni, nh ni, khch sn ni, tu
cuc, tu ht v cc loi phng tin khc c chiu di thit k t 10 m tr ln, phi c b
phn k thut v b phn kim tra cht lng sn phm, mi b phn phi c ti thiu 01 k
s chuyn ngnh ng tu thy v 01 k s chuyn ngnh my tu thy;
b) i vi c s ng mi, hon ci, sa cha phc hi cc loi phng tin ch
khch t 13 ngi n di 50 ngi; phng tin c ng c vi tng cng sut my chnh
t 50 sc nga n di 135 sc nga; phng tin c chiu di thit k t 20 m tr ln v
c trng ti ton phn di 200 tn; cc phng tin chuyn dng nh ni, bn ni, thit b
thi cng ni, nh ni, tu cuc, tu ht v cc loi phng tin khc c chiu di thit k nh
226
hn 10 m, mi b phn phi c ti thiu 01 cn b c trnh trung cp chuyn ngnh ng

tu thy hoc cao ng ngh chuyn ngnh ng tu thy v 01 cn b c trnh trung cp
chuyn ngnh my tu thy hoc cao ng ngh chuyn ngnh my tu thy;
c) i vi c s ng mi, hon ci, sa cha phc hi cc loi phng tin c chiu
di thit k di 20 m; phng tin c ng c vi tng cng sut my chnh di 50 sc
nga; phng tin c ng c vi tng cng sut my chnh n 15 sc nga v c sc ch
n 12 ngi phi c ti thiu 01 cng nhn chuyn ngnh ng tu thy;
d) i vi c s ng mi, hon ci, sa cha phc hi cc phng tin ng bng g
theo kinh nghim c truyn t nhiu th h nhn dn tng vng v hot ng an ton
c ng kim cng nhn (phng tin dn gian) l cc phng tin c chiu di thit k
di 20 m; phng tin c ng c vi tng cng sut my chnh di 50 sc nga; phng
tin ch hng trng ti ton phn di 100 tn; phng tin c sc ch di 12 ngi phi
c ti thiu 01 th lnh ngh.
4. C phng n bo m phng, chng chy, n, an ton, v sinh lao ng v k
hoch phng, chng nhim mi trng c c quan c thm quyn ph duyt theo quy
nh.
Cu 178: Vic phi hp hot ng qun l ti cng thy ni a c

php tip nhn phng tin thy nc ngoi c thc hin theo nguyn
tc no?
Nguyn tc phi hp hot ng qun l ti cng thy ni a c php tip nhn
phng tin thy nc ngoi bao gm: (iu 9 Ngh nh s 24/2015/N-CP)
1. Cc c quan qun l nh nc chuyn ngnh ti cng thy ni a c php tip
nhn phng tin thy nc ngoi thc hin nhim v phi tun theo cc quy nh ca php
lut, khng gy phin h, lm nh hng n hot ng bnh thng ca doanh nghip cng
thy ni a, ch tu, ch hng, phng tin v cc t chc, c nhn khc trong khu vc
cng, bn; Cng v ng thy ni a c trch nhim ch tr, phi hp hot ng gia cc
c quan qun l nh nc chuyn ngnh ti cng thy ni a c php tip nhn phng
tin thy nc ngoi.
2. Cc c quan qun l nh nc chuyn ngnh ti cng thy ni a c php tip
nhn phng tin thy nc ngoi c trch nhim phi hp cht ch vi nhau khi thi hnh
nhim v nhm to thun li cho hot ng ca cc doanh nghip cng, ch tu, ch hng,
phng tin v cc t chc, c nhn khc c lin quan, m bo cho cc hot ng an ton
v hiu qu.
3. Cc vng mc pht sinh lin quan n chc nng, nhim v ca cc c quan qun
l nh nc chuyn ngnh khc u phi c trao i thng nht gii quyt kp thi;
trng hp khng thng nht, phi kp thi thng bo cho Cng v ng thy ni a bit
gii quyt theo quy nh ca php lut.
4. Khi th tc c thc hin trn tu thuyn theo quy nh hoc trong nhng hon
cnh c bit khc do Gim c Cng v ng thy ni a quyt nh v chu trch nhim,
cc c quan qun l nh nc chuyn ngnh c thnh lp on lm th tc do i din ca
227
Cng v ng thy ni a lm trng on v mi c quan qun l nh nc chuyn

ngnh ch c mt ngi tham gia; ring i vi tu khch, gii quyt nhanh th tc, cc
c quan qun l nh nc chuyn ngnh v bin phng v hi quan c th c thm ngi
tham gia on nhng s lng phi c Gim c Cng v ng thy ni a chp thun;
nu xt thy khng cn thit phi ln phng tin thy nc nc ngoi, cc cc c quan
qun l nh nc chuyn ngnh c th khng c ngi tham gia on th tc theo quy nh
ti Khon ny nhng phi thng bo ngay cho Cng v ng thy ni a bit kt qu gii
quyt th tc ca c quan mnh.
5. Trong trng hp c vng mc pht sinh vt qu thm quyn gii quyt ca c
quan qun l nh nc chuyn ngnh no th c quan phi kp thi bo co c quan qun
l cp trn ca mnh gii quyt ngay; khi cn thit, cc B, ngnh c lin quan c trch
nhim phi hp vi B Giao thng vn ti gii quyt theo quy nh.
Cu 179: Phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a c

xc nh nh th no?
Phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a c xc nh t mp lung tr ra
mi pha v theo cp k thut ng thy ni a, c th nh sau:
1. Phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a trong trng hp lung khng
nm st b.
a) i vi lung ng thy ni a trn h, vnh, ca sng ra bin, ven b bin v
lung cp c bit: T 20 m n 25 m;
b) i vi lung ng thy ni a cp I, cp II: T 15 m n 20 m;
c) i vi lung ng thy ni a cp III, cp IV: T 10 m n 15 m;
d) i vi lung ng thy ni a cp V, cp VI: 10 m.
2. Phm vi hnh lang bo v lung ng thy ni a trong trng hp lung nm st
b c tnh t mp b t nhin tr vo pha b t nht l 5 m; trng hp lung nm trong
khu vc thnh ph, th x, th trn th phm vi hnh lang bo v lung l ch gii ng
theo quy hoch c cp c thm quyn ph duyt.
3. Cn c c im ca tng khu vc, c quan qun l ng thy ni a ch tr,
phi hp vi S Ti nguyn v Mi trng xc nh c th mp b t nhin phc v cng
tc bo v cng trnh ng thy ni a.
Cu 180: Trch nhim phi hp hot ng qun l ti cng thy ni a c
php tip nhn phng tin thy nc ngoi c quy nh nh th no?
Trch nhim phi hp hot ng qun l ti cng thy ni a c php tip nhn
phng tin thy nc ngoi c quy nh ti iu 10 Ngh nh s 24/2015/N-CP, c
th nh sau:
1. Cng v ng thy ni a c trch nhim t chc phi hp hot ng gia cc c
quan qun l nh nc chuyn ngnh ti cng thy ni a c php tip nhn phng tin
thy nc ngoi, bao gm:
228
a) Ch tr, iu hnh vic phi hp hot ng qun l gia cc c quan qun l nh

nc chuyn ngnh ti cng thy ni a c php tip nhn phng tin thy nc ngoi;
b) T chc v ch tr cc hi ngh, cuc hp vi cc c quan qun l nh nc chuyn
ngnh hoc vi cc c quan, t chc, doanh nghip lin quan khc ti khu vc cng, bn
thy ni a trao i thng nht vic gii quyt nhng vng mc pht sinh trong hot
ng ng thy ni a ti vng nc cng thy ni a c php tip nhn phng tin
thy nc ngoi do mnh ph trch;
c) Yu cu cc c quan qun l nh nc chuyn ngnh khc ti cng thy ni a
c php tip nhn phng tin thy nc ngoi thng bo kp thi kt qu lm th tc v
bin php gii quyt nhng vng mc pht sinh; yu cu doanh nghip cng, ch tu,
thuyn trng ca tu thuyn v cc c quan, t chc lin quan khc cung cp s liu, thng
tin v hot ng ng thy ni a ti cng thy ni a c php tip nhn phng tin
thy nc ngoi;
d) Kin ngh vi Ch tch y ban nhn dn cp tnh ti khu vc, gii quyt kp thi
nhng vng mc pht sinh thuc thm quyn ca y ban nhn dn cp tnh c lin quan
n hot ng qun l nh nc chuyn ngnh ti cng thy ni a c php tip nhn
phng tin thy nc ngoi.
2. Cc c quan qun l nh nc chuyn ngnh khc ti cng thy ni a c php
tip nhn phng tin thy nc ngoi c trch nhim:
a) Phi hp cht ch gii quyt kp thi, ng php lut cc th tc lin quan n
tu thuyn, hng ha, hnh khch v thuyn vin khi hot ng ti cng thy ni a c
php tip nhn phng tin thy nc ngoi theo quy nh ti Ngh nh ny v cc quy nh
khc c lin quan ca php lut;
b) Thng bo kp thi cho Cng v ng thy ni a bit kt qu gii quyt th tc
lin quan n tu thuyn, hng ha, thuyn vin, hnh khch khi hot ng ti cng thy ni
a c php tip nhn phng tin thy nc ngoi;
c) Thng bo ngay cho Cng v ng thy ni a bit phi hp gii quyt kp
thi nhng vng mc pht sinh sau khi nhn v x l thng tin t Cng v ng thy ni
a hoc ch tu cung cp.
109 CU HI TNH HUNG PHP LUT V BU C

I BIU QUC HI, I BIU HI NG NHN DN,
T CHC CHNH QUYN A PHNG, T TNG
HNH S V TRNG CU DN
229
1. ngh cho bit vic bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn c

tin hnh theo nguyn tc no v tui theo quy nh c th?
Tr li:
iu 1 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh cc
vic bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn c tin hnh theo 4 nguyn
tc sau: ph thng, bnh ng, trc tip v b phiu kn.
Theo iu 2, tui bu c v tui ng c c tnh nh sau: Tnh n ngy bu c c
cng b, cng dn nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam 18 (mi tm tui) tr ln
c quyn bu c v 21 (hai mi mt tui) tr ln c quyn ng c vo Quc hi, Hi
ng nhn dn cc cp theo quy nh ca Lut ny.
2. ngh cho bit ngi ng c i biu Quc hi th phi p ng cc tiu chun
g?
Tr li:
iu 3 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh tiu
chun ca ngi ng c nh sau: Ngi ng c i biu Quc hi phi p ng cc tiu
chun ca i biu Quc hi quy nh ti Lut t chc Quc hi. C th, iu 22 Lut t chc
Quc hi 2014 quy nh 05 tiu chun ca i biu Quc hi gm:
+ Trung thnh vi T quc, Nhn dn v Hin php, phn u thc hin

cng cuc i mi, v mc tiu dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng,
vn minh.
+ C phm cht o c tt, cn, kim, lim, chnh, ch cng v t, gng
mu chp hnh php lut; c bn lnh, kin quyt u tranh chng tham nhng,
lng ph, mi biu hin quan liu, hch dch, ca quyn v cc hnh vi vi phm
php lut khc.
+ C trnh vn ha, chuyn mn, c nng lc, sc khe, kinh nghim
cng tc v uy tn thc hin nhim v i biu Quc hi.
+ Lin h cht ch vi Nhn dn, lng nghe kin ca Nhn dn, c Nhn
dn tn nhim.
+ C iu kin tham gia cc hot ng ca Quc hi.
3. ngh cho bit ngi ng c i biu Hi ng nhn dn phi p ng cc tiu
chun g?
Tr li:
iu 3 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh
tiu chun ca ngi ng c nh sau: Ngi ng c i biu Hi ng nhn dn phi p ng
cc tiu chun ca i biu Hi ng nhn dn quy nh ti Lut t chc chnh quyn a
230
phng. C th, iu 7 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh 04 tiu chun
ca i biu Hi ng nhn dn, gm:
+ Trung thnh vi T quc, Nhn dn v Hin php, phn u thc hin

cng cuc i mi, v mc tiu dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn
minh.
+ C phm cht o c tt, cn, kim, lim, chnh, ch cng v t, gng
mu chp hnh php lut; c bn lnh, kin quyt u tranh chng tham nhng,
lng ph, mi biu hin quan liu, hch dch, ca quyn v cc hnh vi vi phm
php lut khc.
+ C trnh vn ha, chuyn mn, nng lc, sc khe, kinh nghim
cng tc v uy tn thc hin nhim v i biu; c iu kin tham gia cc
hot ng ca Hi ng nhn dn.
+ Lin h cht ch vi Nhn dn, lng nghe kin ca Nhn dn, c Nhn
dn tn nhim.
4. ngh cho bit trch nhim ca Quc hi, y ban thng v Quc hi Hi ng
bu c quc gia, Chnh ph trong cng tc bu c theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
iu 4 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh c
th nh sau:
- Quc hi quyt nh ngy bu c ton quc i vi cuc bu c i biu Quc hi,
bu c i biu Hi ng nhn dn cc cp; quyt nh vic bu c b sung i biu Quc hi
trong thi gian gia nhim k; quyt nh, thnh lp Hi ng bu c quc gia.
- y ban thng v Quc hi thc hin vic d kin v phn b s lng i biu Quc
hi c bu; xc nh c cu, thnh phn nhng ngi c gii thiu ng c i biu Quc
hi; hng dn vic xc nh d kin c cu, thnh phn, phn b s lng ngi c gii
thiu ng c i biu Hi ng nhn dn cc cp; t chc gim st cng tc bu c i biu
Quc hi v i biu Hi ng nhn dn, bo m cho vic bu c c tin hnh dn ch,
ng php lut, an ton, tit kim.
- Hi ng bu c quc gia t chc bu c i biu Quc hi; ch o v hng dn
cng tc bu c i biu Hi ng nhn dn cc cp.
- Chnh ph ch o cc b, c quan ngang b, c quan thuc Chnh ph, y ban nhn
dn cc cp thc hin cng tc bu c theo quy nh ca php lut; t chc thc hin cc bin
php bo m kinh ph, hng dn vic qun l v s dng kinh ph t chc bu c, bo m
cng tc thng tin, tuyn truyn, an ninh, an ton v cc iu kin cn thit khc phc v cuc
bu c.
5. Vic t chc bu c i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn tnh do nhng
ch th no c trch nhim t chc thc hin?
231
Tr li:
th nh sau:
- y ban bu c tnh, thnh ph trc thuc trung ng t chc bu c i biu Quc
hi ti a phng; y ban bu c tnh, thnh ph trc thuc trung ng, y ban bu c
huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, thnh ph thuc thnh ph trc thuc trung ng,
y ban bu c x, phng, th trn t chc bu c i biu Hi ng nhn dn cp tnh, i
biu Hi ng nhn dn cp huyn, i biu Hi ng nhn dn cp x tng ng; cc Ban
bu c, T bu c thc hin cng tc bu c i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn
cc cp theo quy nh ca Lut ny.
- Thng trc Hi ng nhn dn d kin c cu, thnh phn, s lng i biu Hi
ng nhn dn ca cp mnh; Thng trc Hi ng nhn dn, y ban nhn dn cc cp trong
phm vi nhim v, quyn hn ca mnh c trch nhim gim st, kim tra v thc hin cng
tc bu c theo quy nh ca Lut ny v cc vn bn quy phm php lut khc c lin quan.
- C quan nh nc, t chc chnh tr, t chc chnh tr-x hi, t chc x hi, n v v
trang nhn dn, n v s nghip, t chc kinh t c trch nhim to iu kin cc t chc
ph trch bu c thc hin nhim v, quyn hn ca mnh.
6. Xin cho hi d kin v phn b s lng i biu Quc hi c bu d trn nhng
c s no? C quan no c trch nhim theo quy nh ca php lut?
Tr li:
quan c thm quyn v trch nhim d kin v phn b s lng i biu Quc hi c bu
mi tnh, thnh ph trc thuc trung ng l y ban thng v Quc hi. Vic d kin v
phn b s lng da trn c s sau y:
Th nht, mi tnh, thnh ph trc thuc trung ng c t nht 03 (ba) i biu c tr v
lm vic ti a phng;
Th hai, s lng i biu tip theo c tnh theo s dn v c im ca mi a
phng, bo m tng s i biu Quc hi d kin c bu l 500 (nm trm) ngi.
7. ngh cho bit quy nh ca php lut v d kin c cu, thnh phn nhng ngi
c gii thiu ng c i biu Quc hi?
Tr li:
nh sau:
- Cn c vo d kin s lng i biu Quc hi c bu, sau khi thng nht kin
vi Ban thng trc y ban trung ng Mt trn T quc Vit Nam v i din cc t chc
chnh tr - x hi, chm nht l 105 ngy trc ngy bu c, y ban thng v Quc hi d
232
kin c cu, thnh phn i biu Quc hi; s lng ngi ca t chc chnh tr, t chc
chnh tr-x hi, t chc x hi, lc lng v trang nhn dn, c quan nh nc trung ng
v a phng c gii thiu ng c i biu Quc hi bo m t l i din hp l ca
cc tng lp nhn dn trong Quc hi.
- S lng ngi dn tc thiu s c gii thiu ng c i biu Quc hi do y ban
thng v Quc hi d kin trn c s ngh ca Hi ng dn tc ca Quc hi, bo m
c t nht 18% (mi tm phn trm) tng s ngi trong danh sch chnh thc nhng ngi
ng c i biu Quc hi l ngi dn tc thiu s.
- S lng ph n c gii thiu ng c i biu Quc hi do y ban thng v Quc
hi d kin trn c s ngh ca on ch tch Ban chp hnh trung ng Hi lin hip ph
n Vit Nam, bo m c t nht 35% (ba mi lm phn trm) tng s ngi trong danh sch
chnh thc nhng ngi ng c i biu Quc hi l ph n.
8. Vic d kin c cu, thnh phn v phn b s lng ngi c gii thiu ng c
i biu Hi ng nhn dn c thc hin nh th no?
Tr li:
iu 9 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh:
Cn c vo s lng i biu Hi ng nhn dn c bu mi n v hnh chnh theo quy
nh ca Lut t chc chnh quyn a phng, sau khi thng nht kin vi Ban thng trc
y ban Mt trn T quc Vit Nam v y ban nhn dn cng cp, chm nht l 105 ngy
trc ngy bu c:
- Thng trc Hi ng nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng (sau y gi
chung l cp tnh), Thng trc Hi ng nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh,
thnh ph thuc thnh ph trc thuc trung ng (sau y gi chung l cp huyn) d kin c
cu, thnh phn, phn b s lng ngi ca t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t
chc x hi, n v v trang nhn dn, c quan nh nc cp mnh v cc n v hnh chnh
cp di, n v s nghip, t chc kinh t trn a bn c gii thiu ng c i biu
Hi ng nhn dn cp tnh, cp huyn, trong bo m c t nht ba mi lm phn trm
tng s ngi trong danh sch chnh thc nhng ngi ng c i biu Hi ng nhn dn l
ph n; s lng ngi ng c l ngi dn tc thiu s c xc nh ph hp vi tnh hnh
c th ca tng a phng;
- Thng trc Hi ng nhn dn x, phng, th trn (sau y gi chung l cp x) d
kin c cu, thnh phn, phn b s lng ngi ca t chc chnh tr, t chc chnh tr-x
hi, t chc x hi, n v v trang nhn dn, c quan nh nc cp mnh v thn, lng, p,
bn, bun, phum, sc (sau y gi chung l thn), t dn ph, khu ph, khm (sau y gi
chung l t dn ph), n v s nghip, t chc kinh t trn a bn c gii thiu ng c
i biu Hi ng nhn dn cp x, trong bo m c t nht ba mi lm phn trm tng
s ngi trong danh sch chnh thc nhng ngi ng c i biu Hi ng nhn dn l ph
n; s lng ngi ng c l ngi dn tc thiu s c xc nh ph hp vi tnh hnh c
th ca tng a phng
9. Ti mun bit c th v n v bu c theo quy nh ca php lut mi nht?
233
Tr li:
iu 10 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh v
n v bu c nh sau:
- i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn c bu theo n v bu c.
- Tnh, thnh ph trc thuc trung ng c chia thnh cc n v bu c i biu
Quc hi. S n v bu c, danh sch cc n v bu c v s lng i biu Quc hi c
bu mi n v bu c c tnh cn c theo s dn, do Hi ng bu c quc gia n nh
theo ngh ca y ban bu c tnh, thnh ph trc thuc trung ng v c cng b
chm nht l 80 ngy trc ngy bu c.
- Tnh, thnh ph trc thuc trung ng c chia thnh cc n v bu c i biu Hi
ng nhn dn cp tnh. Huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, thnh ph thuc thnh ph
trc thuc trung ng c chia thnh cc n v bu c i biu Hi ng nhn dn cp
huyn. X, phng, th trn c chia thnh cc n v bu c i biu Hi ng nhn dn
cp x. S n v bu c i biu Hi ng nhn dn cp tnh, cp huyn, cp x, danh sch
cc n v bu c v s lng i biu c bu mi n v bu c do y ban bu c cp
n nh theo ngh ca y ban nhn dn cng cp v c cng b chm nht l 80 ngy
trc ngy bu c.
- Mi n v bu c i biu Quc hi c bu khng qu 03 (ba) i biu. Mi n v
bu c i biu Hi ng nhn dn c bu khng qu 05 (nm) i biu.
10. ngh cho bit php lut quy nh nh th no v khu vc b phiu. Nhng trng
hp no c php thnh lp khu vc b phiu ring?
Tr li:
- Mi n v bu c i biu Quc hi, n v bu c i biu Hi ng nhn dn chia
thnh cc khu vc b phiu. Khu vc b phiu bu c i biu Quc hi ng thi l khu vc
b phiu bu c i biu Hi ng nhn dn cc cp.
- Mi khu vc b phiu c t ba trm n bn nghn c tri. min ni, vng cao, hi
o v nhng ni dn c khng tp trung th d cha c ba trm c tri cng c thnh lp
mt khu vc b phiu.
- Vic xc nh khu vc b phiu do y ban nhn dn cp x quyt nh v c y
ban nhn dn cp huyn ph chun. i vi huyn khng c n v hnh chnh x, th trn th
vic xc nh khu vc b phiu do y ban nhn dn huyn quyt nh.
Lut quy nh cc trng hp c th thnh lp khu vc b phiu ring, gm:
- n v v trang nhn dn;
234
- Bnh vin, nh h sinh, nh an dng, c s chm sc ngi khuyt tt, c s chm

sc ngi cao tui c t nm mi c tri tr ln;
- C s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc, tri tm giam.
11. ngh cho bit v c cu, t chc ca Hi ng bu c quc gia?
Tr li:
th v c cu, t chc ca Hi ng bu c quc gia:
- Hi ng bu c quc gia do Quc hi thnh lp, c t mi lm n hai mi mt
thnh vin gm Ch tch, cc Ph Ch tch v cc y vin l i din y ban thng v Quc
hi, Chnh ph, y ban trung ng Mt trn T quc Vit Nam v mt s c quan, t chc
hu quan.
- Ch tch Hi ng bu c quc gia do Quc hi bu, min nhim theo ngh ca y
ban thng v Quc hi. Cc Ph Ch tch v cc y vin Hi ng bu c quc gia do Quc
hi ph chun theo ngh ca Ch tch Hi ng bu c quc gia.
- Hi ng bu c quc gia thnh lp cc tiu ban gip Hi ng bu c quc gia
thc hin nhim v, quyn hn trong tng lnh vc.
12. Hi ng bu c quc gia hot ng theo nguyn tc no?
Tr li:
Hi ng bu c quc gia hot ng theo ch tp th, quyt nh theo a s. Cc cuc hp
c tin hnh khi c t nht hai phn ba tng s thnh vin ca Hi ng bu c quc gia
tham d; cc quyt nh c thng qua khi c qu na tng s thnh vin biu quyt tn
thnh.
Hi ng bu c quc gia chu trch nhim trc Quc hi v bo co v hot ng ca
mnh trc Quc hi, y ban thng v Quc hi.
13. ngh cho bit nhim v, quyn hn chung ca Hi ng bu c quc gia theo quy
nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
iu 14 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh 06
nhim v, quyn hn chung ca Hi ng bu c quc gia, bao gm:
1. T chc bu c i biu Quc hi.
2. Ch o, hng dn cng tc bu c i biu Hi ng nhn dn cc cp.
3. Ch o cng tc thng tin, tuyn truyn v vn ng bu c.
235
4. Ch o cng tc bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong cuc bu c.

5. Kim tra, n c vic thi hnh php lut v bu c.
6. Quy nh mu h s ng c, mu th c tri, mu phiu bu c, ni quy phng b
phiu, cc mu vn bn khc s dng trong cng tc bu c.
14. ngh cho bit nhim v, quyn hn ca Hi ng bu c quc gia trong vic t
chc bu c i biu Quc hi theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
trong vic t chc bu c i biu Quc hi, Hi ng bu c quc gia c nhng nhim v,
quyn hn sau y:
Th nht, n nh v cng b s n v bu c i biu Quc hi, danh sch cc n v
bu c v s lng i biu Quc hi c bu mi n v bu c.
Th hai, nhn v xem xt h s ca ngi c t chc chnh tr, t chc chnh tr-x
hi, t chc x hi, lc lng v trang nhn dn, c quan nh nc trung ng gii thiu
ng c i biu Quc hi; nhn h s v danh sch ngi ng c i biu Quc hi do y
ban bu c tnh, thnh ph trc thuc trung ng gi n.
Th ba, gi danh sch trch ngang l lch, bn sao tiu s tm tt v bn k khai ti sn,
thu nhp ca nhng ngi c t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi,
lc lng v trang nhn dn, c quan nh nc trung ng gii thiu ng c i biu Quc
hi n Ban thng trc y ban trung ng Mt trn T quc Vit Nam thc hin vic
hip thng. Gii thiu v gi h s ca ngi ng c i biu Quc hi c on Ch
tch y ban trung ng Mt trn T quc Vit Nam hip thng, gii thiu v ng c ti
cc tnh, thnh ph trc thuc trung ng.
Th t, lp v cng b danh sch chnh thc nhng ngi ng c i biu Quc hi
theo tng n v bu c; xa tn ngi ng c trong danh sch chnh thc nhng ngi ng
c i biu Quc hi.
Th nm, nhn v kim tra bin bn xc nh kt qu bu c ca cc y ban bu c
tnh, thnh, ph trc thuc trung ng, Ban bu c; lp bin bn tng kt cuc bu c i biu
Quc hi trong c nc.
Th su, quyt nh vic bu c thm, bu c li i biu Quc hi hoc hy b kt qu
bu c v quyt nh ngy bu c li khu vc b phiu, n v bu c i biu Quc hi c
vi phm php lut nghim trng.
Th by, xc nhn v cng b kt qu bu c i biu Quc hi trong c nc; xc nhn
t cch ca ngi trng c i biu Quc hi.
Th tm, trnh Quc hi kha mi bo co tng kt cuc bu c trong c nc v kt
qu xc nhn t cch i biu Quc hi c bu.
236
Th chn, gii quyt khiu ni, t co v cng tc bu c i biu Quc hi; chuyn giao
h s, khiu ni, t co lin quan n nhng ngi trng c i biu Quc hi cho y ban
thng v Quc hi.
Th mi, qun l v phn b kinh ph t chc bu c i biu Quc hi.
15. Trong vic ch o, hng dn cng tc bu c i biu Hi ng nhn dn, Hi
ng bu c quc gia c nhng nhim v, quyn hn g theo quy nh ca php lut hin
hnh?
Tr li:
th v nhim v, quyn hn ca Hi ng bu c quc gia trong vic ch o, hng dn cng
tc bu c i biu Hi ng nhn dn nh sau:
- Ch o, hng dn vic thc hin cc quy nh, ca php lut v bu c i biu Hi
ng nhn dn.
- Hng dn hot ng ca cc t chc ph trch bu c i biu Hi ng nhn dn.
- Kim tra vic t chc bu c i biu Hi ng nhn dn.
- Hy b kt qu bu c i biu Hi ng nhn dn v quyt nh ngy bu c li khu
vc b phiu, n v bu c i biu Hi ng nhn dn c vi phm php lut nghim trng.
16. ngh cho bit nhim v, quyn hn ca Ch tch, Ph Ch tch, y vin Hi
ng bu c quc gia theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
Ch tch Hi ng bu c quc gia chu trch nhim trc Quc hi v hot ng ca Hi
ng bu c quc gia v thc hin cc nhim v, quyn hn sau:
- Trnh danh sch cc Ph Ch tch Hi ng bu c quc gia, cc y vin Hi ng
bu c quc gia Quc hi ph chun;
- Triu tp v ch tr cc cuc hp ca Hi ng bu c quc gia;
- Lnh o v iu hnh cng vic ca Hi ng bu c quc gia;
- Gi lin h vi cc thnh vin ca Hi ng bu c quc gia;
- Thay mt Hi ng bu c quc gia trong mi quan h vi cc c quan, t chc khc;
- Thc hin cc nhim v, quyn hn khc do Hi ng bu c quc gia phn cng.
237
Ph Ch tch, y vin Hi ng bu c quc gia thc hin nhim v, quyn hn do Hi

ng bu c quc gia phn cng v chu trch nhim trc Hi ng bu c quc gia v vic
thc hin nhim v, quyn hn ca mnh.
Khi Ch tch Hi ng bu c quc gia vng mt, mt Ph Ch tch c Ch tch y
nhim thay mt thc hin nhim v, quyn hn ca Ch tch Hi ng bu c quc gia.
17. ngh cho bit mi quan h cng tc ca Hi ng bu c quc gia theo quy nh
ca php lut hin hnh?
Tr li:
- Hi ng bu c quc gia phi hp vi y ban thng v Quc hi trong vic gim st,
kim tra cng tc bu c i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn.
- Hi ng bu c quc gia phi hp vi on Ch tch y ban trung ng Mt trn T quc
Vit Nam trong vic hip thng, gii thiu ngi ng c i biu Quc hi, hng dn vic hip
thng, gii thiu ngi ng c i biu Hi ng nhn dn v vn ng bu c.
- Hi ng bu c quc gia phi hp vi Chnh ph trong vic bo m kinh ph, an ninh,
an ton, cc iu kin cn thit khc phc v cho cng tc bu c i biu Quc hi, i biu
Hi ng nhn dn.
- Hi ng bu c quc gia ch o, hng dn cc t chc ph trch bu c trong c
nc v cng tc bu c i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn.
18. ngh cho bit cc t chc ph trch bu c a phng?
Tr li:
iu 21 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy nh nh
sau:
- y ban bu c tnh, thnh ph trc thuc trung ng, y ban bu c huyn, qun, th x,
thnh ph thuc tnh, thnh ph thuc thnh ph trc thuc trung ng, y ban bu c x,
phng, th trn (sau y gi chung l y ban bu c).
- Ban bu c i biu Quc hi, Ban bu c i biu Hi ng nhn dn cp tnh, Ban bu
c i biu Hi ng nhn dn cp huyn, Ban bu c i biu Hi ng nhn dn cp x (sau
y gi chung l Ban bu c).
- T bu c.
19. Php lut hin hnh quy nh nh th no v vic thnh lp, c cu, thnh phn ca
y ban bu c?
Tr li:
238

nh sau:
- Chm nht l 105 ngy trc ngy bu c, y ban nhn dn cp tnh sau khi thng
nht vi Thng trc Hi ng nhn dn v Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit
Nam cng cp quyt nh thnh lp y ban bu c tnh, thnh ph trc thuc trung ng
(sau y gi chung l y ban bu c tnh) thc hin cng tc bu c i biu Quc hi
v t chc bu c i biu Hi ng nhn dn cp tnh ti tnh, thnh ph trc thuc trung
ng.
y ban bu c tnh c t hai mi mt n ba mi mt thnh vin gm Ch tch, cc
Ph Ch tch v cc y vin l i din Thng trc Hi ng nhn dn, y ban nhn dn,
y ban Mt trn T quc Vit Nam cng cp v mt s c quan, t chc hu quan.
Danh sch y ban bu c tnh phi c gi n Hi ng bu c quc gia, y ban
thng v Quc hi, Chnh ph, Ban thng trc y ban trung ng Mt trn T quc Vit
Nam.
- Chm nht l 105 ngy trc ngy bu c, y ban nhn dn cp huyn, y ban nhn
dn cp x sau khi thng nht vi Thng trc Hi ng nhn dn v Ban thng trc y ban
Mt trn T quc Vit Nam cng cp quyt nh thnh, lp y ban bu c huyn, qun, th
x, thnh, ph thuc tnh, thnh ph thuc thnh, ph trc thuc trung ng (sau y gi
chung l y ban bu c huyn), y ban bu c x, phng, th trn (sau y gi chung l
y ban bu c x) t chc bu c i biu Hi ng nhn dn cp huyn, cp x tng
ng.
y ban bu c huyn c t mi mt n mi lm thnh vin; y ban bu c x
c t chn n mi mt thnh vin. Thnh vin y ban bu c huyn, x gm Ch tch,
cc Ph Ch tch v cc y vin l i din Thng trc Hi ng nhn dn, y ban nhn
dn, y ban Mt trn T quc Vit Nam cng cp v mt s c quan, t chc hu quan.
Danh sch y ban bu c huyn, y ban bu c x phi c gi n Thng trc
Hi ng nhn dn, y ban nhn dn v Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit Nam
cp trn trc tip.
20. y ban bu c tnh c nhim v, quyn hn g trong vic bu c i biu
Quc hi?
Tr li:
Khon 1 iu 23 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015
quy nh trong vic bu c i biu Quc hi, y ban bu c tnh c cc nhim v, quyn
hn sau:
- Ch o vic chun b v t chc bu c i biu Quc hi cc n v bu c i biu
Quc hi trn a bn tnh, thnh ph trc thuc trung ng; kim tra, n c vic thi hnh
php lut v bu c i biu Quc hi ca Ban bu c i biu Quc hi, T bu c;
239
- Ch o thc hin cng tc thng tin, tuyn truyn v vn ng bu c i biu Quc

hi a phng;
- Ch o thc hin cng tc bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong cuc bu c i
biu Quc hi a phng;
- Nhn v xem xt h s ca ngi c t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t
chc x hi, n v v trang nhn dn, c quan nh nc, n v s nghip, t chc kinh t
a phng gii thiu ng c i biu Quc hi v h s ca ngi t ng c i biu Quc
hi ti a phng; gi danh sch trch ngang l lch, bn sao tiu s tm tt v bn k khai ti
sn, thu nhp ca nhng ngi c gii thiu ng c v nhng ngi t ng c i biu
Quc hi n Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit Nam cp tnh tin hnh hip
thng; gi h s v danh sch ngi ng c i biu Quc hi ti a phng n Hi ng
bu c quc gia;
- Lp danh sch nhng ngi ng c i biu Quc hi theo n v bu c v bo co
Hi ng bu c quc gia quyt nh;
- Ch o, kim tra vic lp v nim yt danh sch c tri;
- Nhn ti liu, phiu bu c i biu Quc hi t y ban nhn dn cp tnh v phn
phi cho cc Ban bu c i biu Quc hi chm nht l 25 ngy trc ngy bu c;
- Gii quyt khiu ni, t co i vi vic thc hin cng tc bu c i biu Quc hi
ca Ban bu c i biu Quc hi, T bu c; khiu ni, t co v bu c i biu Quc hi
do Ban bu c i biu Quc hi, T bu c chuyn n; khiu ni, t co v ngi ng c
i biu Quc hi;
- Nhn v kim tra bin bn xc nh kt qu bu c i biu Quc hi ca cc Ban bu c
i biu Quc hi; lp bin bn xc nh kt qu bu c i biu Quc hi a phng;
- Bo co tnh hnh t chc v tin hnh bu c i biu Quc hi theo yu cu ca Hi
ng bu c quc gia;
- Chuyn h s, bin bn xc nh kt qu bu c i biu Quc hi n Hi ng bu
c quc gia;
- T chc vic bu c thm, bu c li i biu Quc hi theo quyt nh ca Hi ng
bu c quc gia.
21. Trong vic bu c i biu Hi ng nhn dn, y ban bu c cc cp c nhim v,
quyn hn g?
Tr li:
quy nh trong vic bu c i biu Hi ng nhn dn, y ban bu c cc cp c cc
nhim v, quyn hn sau:
240
- Ch o vic t chc bu c i biu Hi ng nhn dn cp mnh a phng; kim

tra, n c vic thi hnh php lut v bu c i biu Hi ng nhn dn;
- Qun l v phn b kinh ph t chc bu c i biu Hi ng nhn dn cp mnh;
- Ch o cng tc thng tin, tuyn truyn v vn ng bu c i biu Hi ng nhn
dn a phng;
- Ch o thc hin cng tc bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong cuc bu c i
biu Hi ng nhn dn a phng;
- n nh v cng b s n v bu c, danh sch cc n v bu c v s lng i
biu c bu ca mi n v bu c i biu Hi ng nhn dn cp mnh;
- Nhn v xem xt h s ca nhng ngi c t chc chnh tr, t chc chnh tr - x
hi, t chc x hi; n v v trang nhn dn, c quan nh nc, n v s nghip, t chc
kinh t, thn, t dn ph a phng gii thiu ng c v nhng ngi t ng c i biu
Hi ng nhn dn cp mnh; gi danh sch trch ngang l lch, bn sao tiu s tm tt v bn
k khai ti sn, thu nhp ca ngi c gii thiu ng c v ngi t ng c i biu Hi
ng nhn dn n Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit Nam cng cp tin
hnh hip thng;
- Lp v cng b danh sch chnh thc nhng ngi ng c i biu Hi ng nhn dn
cp mnh theo tng n v bu c i biu Hi ng nhn dn; xa tn ngi ng c trong
danh sch chnh thc nhng ngi ng c i biu Hi ng nhn dn cp mnh;
- Nhn ti liu, phiu bu c i biu Hi ng nhn dn t y ban nhn dn cng cp
v phn phi cho cc Ban bu c chm nht l 25 ngy trc ngy bu c;
- Nhn v kim tra bin bn xc nh kt qu bu c i biu Hi ng nhn dn cp
mnh tng n v bu c do cc Ban bu c gi n; lp bin bn tng kt cuc bu c i
biu Hi ng nhn dn ca cp mnh;
- Ch o vic bu c thm, bu c li i biu Hi ng nhn dn
- Xc nhn v cng b kt qu bu c i biu Hi ng nhn dn; xc nhn t cch ca
ngi trng c i biu Hi ng nhn dn;
- Trnh Hi ng nhn dn kha mi bo co tng kt cuc bu c i biu Hi ng
nhn dn v kt qu xc nhn t cch i biu Hi ng nhn dn cng cp c bu;
- Gii quyt khiu ni, t co i vi vic thc hin cng tc bu c i biu Hi ng
nhn dn ca Ban bu c i biu Hi ng nhn dn cp mnh, T bu c; khiu ni, t co
v bu c i biu Hi ng nhn dn cp mnh do Ban bu c, T bu c chuyn n; khiu
ni, t co v ngi ng c, vic lp danh sch ngi ng c i biu Hi ng nhn dn cp
mnh;
- Bn giao cc bin bn tng kt v h s, ti liu v cuc bu c i biu Hi ng
nhn dn cho Thng trc Hi ng nhn dn cng cp kha mi.
241
22. ngh cho bit quy nh ca php lut v thnh lp Ban bu c?

Tr li:
Khon 1, 2 iu 24 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015
quy nh v Ban bu c nh sau:
- Chm nht l 70 ngy trc ngy bu c, y ban nhn dn cp tnh sau khi thng nht
vi Thng trc Hi ng nhn dn v Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit Nam
cng cp quyt nh thnh lp mi n v bu c i biu Quc hi mt Ban bu c i biu
Quc hi c t chn n mi lm thnh vin gm Trng ban, cc Ph Trng ban v cc
y vin l i din Thng trc Hi ng nhn dn, y ban nhn dn, y ban Mt trn T
quc Vit Nam cng cp v mt s c quan, t chc hu quan.
- Chm nht l 70 ngy trc ngy bu c, y ban nhn dn cp tnh, cp huyn, cp x
sau khi thng nht vi Thng trc Hi ng nhn dn v Ban thng trc y ban Mt trn
T quc Vit Nam cng cp quyt nh thnh lp mi n v bu c i biu Hi ng nhn
dn cp mnh mt Ban bu c i biu Hi ng nhn dn gm i din c quan nh nc, t
chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi. Thnh, phn Ban bu c i biu Hi
ng nhn dn cp x c thm i din c tri a phng.
Ban bu c i biu Hi ng nhn dn cp tnh c t mi mt n mi ba thnh
vin. Ban bu c i biu Hi ng nhn dn cp huyn c t chn n mi mt thnh vin.
Ban bu c i biu Hi ng nhn dn cp x c t by n chn thnh vin. Ban bu c
gm Trng ban, cc Ph Trng ban v cc y vin.
23. Ban bu c c cc nhim v, quyn hn g theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
quy nh Ban bu c c cc nhim v, quyn hn sau y:
- Kim tra, n c vic thi hnh php lut v bu c ca cc T bu c thuc n v
bu c;
- Kim tra, n c vic lp, nim yt danh sch c tri v vic nim yt danh sch
nhng ngi ng c cc T bu c thuc n v bu c;
- Ch o, kim tra, n c vic b tr cc phng b phiu v cng vic bu c cc
phng b phiu;
- Nhn v phn phi ti liu, phiu bu c cho cc T bu c chm nht l 15 ngy
trc ngy bu c;
- Nhn, tng hp v kim tra bin bn kt qu kim phiu bu c ca cc T bu c; lp
bin bn xc nh kt qu bu c n v bu c;
- Gii quyt khiu ni, t co i vi vic thc hin cng tc bu c ca cc T bu c
v khiu ni, t co v bu c do cc T bu c chuyn n; nhn v chuyn n y ban bu
242
c tnh khiu ni, t co v ngi ng c i biu Quc hi; nhn v chuyn n y ban
bu c tng ng khiu ni, t co v ngi ng c i biu Hi ng nhn dn;
- Bo co tnh hnh t chc v tin hnh bu c theo hng dn, yu cu ca Hi ng
bu c quc gia hoc theo yu cu ca y ban bu c cng cp;
- Chuyn h s, ti liu v bu c i biu Quc hi n y ban bu c tnh; chuyn
h s, ti liu v bu c i biu Hi ng nhn dn n y ban bu c cng cp;
- T chc thc hin vic bu c thm, bu c li (nu c).
24. ngh cho bit quy nh ca php lut v thnh lp T bu c?
Tr li:
quy nh v T bu c nh sau: Chm nht l 50 ngy trc ngy bu c, y ban nhn dn
cp x sau khi thng nht vi Thng trc Hi ng nhn dn v Ban thng trc y ban
Mt trn T quc Vit Nam cng cp quyt nh thnh lp mi khu vc b phiu mt T
bu c thc hin cng tc bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn cc cp.
T bu c c t mi mt n hai mi mt thnh vin gm T trng, Th k v cc y
vin l i din c quan nh nc, t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi,
i din c tri a phng.
i vi huyn khng c n v hnh chnh x, th trn th y ban nhn dn huyn sau
khi thng nht vi Thng trc Hi ng nhn dn v Ban thng trc y ban Mt trn T
quc Vit Nam cng cp quyt nh thnh lp mi khu vc b phiu mt T bu c c t
mi mt n hai mi mt thnh vin gm T trng, Th k v cc y vin l i din c
quan nh nc, t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, i din c tri
a phng.
n v v trang nhn dn c xc nh l khu vc b phiu ring c thnh lp mt
T bu c c t nm n chn thnh vin gm T trng, Th k v cc y vin l i din
ch huy n v v i din qun nhn ca n v v trang nhn dn .
Trong trng hp n v v trang nhn dn v a phng c chung mt khu vc b
phiu th y ban nhn dn cp x sau khi thng nht vi Thng trc Hi ng nhn dn,
Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit Nam cng cp v ch huy n v v trang
nhn dn quyt nh thnh lp T bu c c t mi mt n hai mi mt thnh vin gm
T trng, Th k v cc y vin l i din c quan nh nc, t chc chnh tr, t chc
chnh tr-x hi, t chc x hi, i din c tri a phng, i din ch huy n v v i
din qun nhn ca n v v trang nhn dn .
25. ngh cho bit T bu c c cc nhim v, quyn hn g theo quy nh ca php
lut hin hnh?
Tr li:
243

quy nh T bu c c cc nhim v, quyn hn sau y:
- Ph trch cng tc bu c trong khu vc b phiu;
- B tr phng b phiu, chun b hm phiu;
- Nhn ti liu v phiu bu c t Ban bu c; pht th c tri, phiu bu c c ng du
ca T bu c cho c tri;
- Thng xuyn thng bo cho c tri bit ngy bu c, ni b phiu, thi gian b phiu
trong thi hn 10 ngy trc ngy bu c;
- Bo m thc hin nghim chnh quy nh ca php lut v bu c v ni quy phng
b phiu;
- Gii quyt khiu ni, t co i vi vic thc hin cc nhim v, quyn hn ca T
bu c quy nh ti iu ny; nhn v chuyn n Ban bu c tng ng khiu ni, t co v
ngi ng c i biu Quc hi, ngi ng c i biu Hi ng nhn dn, khiu ni, t co
khc khng thuc thm quyn gii quyt ca T bu c;
- Kim phiu v lp bin bn kt qu kim phiu bu c gi n Ban bu c tng ng;
- Chuyn bin bn kt qu kim phiu bu c v ton b phiu bu c n y ban nhn
dn cp x khi kt thc vic kim phiu;
- Bo co tnh hnh t chc v tin hnh bu c theo quy nh ca cc t chc ph trch
bu c cp trn;
- Thc hin vic bu c thm, bu c li ti khu vc b phiu (nu c).
26. ngh cho bit nguyn tc hot ng ca cc t chc ph trch bu c a
phng theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
nguyn tc hot ng ca cc t chc ph trch bu c a phng:
Th nht, cc t chc ph trch bu c a phng hot ng theo ch tp th,
quyt nh theo a s. Cc cuc hp c tin hnh khi c t nht hai phn ba tng s thnh
vin tham d; cc quyt nh c thng qua khi c qu na tng s thnh vin biu quyt tn
thnh.
Th hai, c quan c thm quyn thnh lp t chc ph trch bu c c quyn trng tp
cn b, cng chc, vin chc ca c quan nh nc, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi,
n v s nghip cng lp gip thc hin cc cng vic lin quan n t chc bu c.
27. Xin cho hi php lut quy nh nhng trng hp no khng c tham gia vo cc
t chc ph trch bu c?
244
Tr li:
Ngi ng c i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn khng c lm thnh vin Ban
bu c hoc T bu c n v bu c m mnh ng c. Nu l thnh vin ca Ban bu c
hoc T bu c n v bu c m mnh ng c th ngi ng c phi xin rt khi danh
sch thnh vin ca t chc ph trch bu c chm nht l vo ngy cng b danh sch
chnh thc nhng ngi ng c. Trng hp ngi ng c khng c n xin rt th c quan
quyt nh thnh lp Ban bu c, T bu c ra quyt nh xa tn ngi ng c khi
danh sch thnh vin ca t chc ph trch bu c v b sung thnh vin khc thay th.
28. ngh cho bit nguyn tc lp danh sch c tri theo quy nh ca php lut
hin hnh?
Tr li:
nguyn tc lp danh sch c tri sau:
1. Mi cng dn c quyn bu c u c ghi tn vo danh sch c tri v c pht
th c tri, tr cc trng hp quy nh ti khon 1 iu 30 ca Lut ny.
2. Mi cng dn ch c ghi tn vo mt danh sch c tri ni mnh thng tr hoc
tm tr.
3. C tri l ngi tm tr v c thi gian ng k tm tr ti a phng cha 12
thng, c tri l qun nhn cc n v v trang nhn dn c ghi tn vo danh sch c tri
bu i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn cp tnh, cp huyn ni tm tr hoc
ng qun.
4. Cng dn Vit Nam nc ngoi tr v Vit Nam trong khong thi gian t sau khi
danh sch c tri c nim yt n trc thi im bt u b phiu 24 gi, th n y ban
nhn dn cp x xut trnh H chiu c ghi quc tch Vit Nam c ghi tn vo danh sch
c tri v nhn th c tri bu i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn cp tnh, cp
huyn, cp x (nu xut trnh ti ni ng k thng tr) hoc bu i biu Quc hi v i
biu Hi ng nhn dn cp tnh, cp huyn (nu xut trnh ti ni ng k tm tr).
5. C tri l ngi ang b tm giam, tm gi, ngi ang chp hnh bin php a vo
c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc c ghi tn vo danh sch c tri bu
i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn cp tnh ni ngi ang b tm giam, tm
gi, ang chp hnh bin php a vo c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc.
29. Php lut hin hnh quy nh nhng trng hp no th khng c ghi tn, xa tn
hoc b sung tn vo danh sch c tri?
Tr li:
nhng trng hp khng c ghi tn, xa tn hoc b sung tn vo danh sch c tri nh sau:
245
- Ngi ang b tc quyn bu c theo bn n, quyt nh ca Ta n c hiu lc

php lut, ngi b kt n t hnh ang trong thi gian ch thi hnh n, ngi ang chp hnh
hnh pht t m khng c hng n treo, ngi mt nng lc hnh vi dn s th khng
c ghi tn vo danh sch c tri.
- Ngi thuc cc trng hp trn nu n trc thi im bt u b phiu 24 gi
c khi phc li quyn bu c, c tr li t do hoc c c quan c thm quyn xc
nhn khng cn trong tnh trng mt nng lc hnh vi dn s th c b sung vo danh sch
c tri v c pht th c tri theo quy nh
-Trong thi gian t sau khi danh sch c tri c nim yt n trc thi im bt
u b phiu 24 gi, nhng ngi thay i ni thng tr ra ngoi n v hnh chnh cp x
ni c ghi tn vo danh sch c tri th c xa tn trong danh sch c tri ni c tr
c v b sung vo danh sch c tri ti ni thng tr mi bu i biu Quc hi, i biu
Hi ng nhn dn cp tnh, cp huyn, cp x; nhng ngi chuyn n tm tr ni khc
vi n v hnh chnh cp x m mnh c ghi tn vo danh sch c tri v c nguyn
vng tham gia bu c ni tm tr mi th c xa tn trong danh sch c tri ni c tr c
v b sung vo danh sch c tri ti ni tm tr mi bu i biu Quc hi, i biu Hi
ng nhn dn cp tnh, cp huyn.
- C tri c quy nh ti khon 5 iu 29 ca Lut ny, nu n trc thi im bt
u b phiu 24 gi m c tr t do hoc ht thi gian gio dc bt buc, cai nghin bt
buc th c xa tn trong danh sch c tri ni c tri tm giam, c s gio dc bt buc,
c s cai nghin bt buc, c b sung vo danh sch c tri ti ni ng k thng tr
bu i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn cp tnh, cp huyn, cp x hoc c b
sung vo danh sch, c tri ti ni ng k tm tr bu i biu Quc hi, i biu Hi ng
nhn dn cp tnh, cp huyn.
- Ngi c tn trong danh sch c tri m n thi im bt u b phiu b Ta n
tc quyn bu c, phi chp hnh hnh pht t hoc mt nng lc hnh vi dn s th y ban
nhn dn cp x xa tn ngi trong danh sch c tri v thu hi th c tri.
30. ngh cho bit v thm quyn lp danh sch c tri theo quy nh ca php lut
hin hnh?
Tr li:
thm quyn lp danh sch c tri, c th:
- Danh sch c tri do y ban nhn dn cp x lp theo tng khu vc b phiu. i vi
huyn khng c n v hnh chnh x, th trn th y ban nhn dn huyn c trch nhim lp
danh sch c tri theo tng khu vc b phiu.
- Danh sch c tri trong n v v trang nhn dn do ch huy n v lp theo n v v
trang nhn dn a vo danh sch c tri ca khu vc b phiu ni n v ng qun. Qun
nhn c h khu thng tr a phng gn khu vc ng qun c th c ch huy n v
cp giy chng nhn c ghi tn vo danh sch c tri v tham gia b phiu ni thng
246
tr. Khi cp giy chng nhn, ch huy n v phi ghi ngay vo danh sch c tri ti n v v
trang nhn dn bn cnh tn ngi cm t B phiu ni c tr.
31. ngh cho bit r v thi hn ng c v quy nh ca php lut v h s ng
c?
Tr li:
cng dn ng c i biu Quc hi, i biu Hi ng nhn dn phi np h s ng c chm
nht l 70 ngy trc ngy bu c.
H s ng c bao gm:
- n ng c;
- S yu l lch c chng nhn ca c quan, t chc, n v c thm quyn;
- Tiu s tm tt;
- Ba nh chn dung mu c 4cm x 6cm;
- Bn k khai ti sn, thu nhp theo quy nh ca php lut v phng, chng tham nhng.
32. Vic np h s ng c ca ngi ng c i biu Quc hi c thc hin nh th
no m bo ng trnh t, th tc php lut quy nh?
Tr li:
Khon 1 iu 36 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy
nh vic np h s ng c ca ngi ng c i biu Quc hi c thc hin nh sau:
- Ngi c t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, lc lng v
trang nhn dn, c quan nh nc trung ng gii thiu ng c np hai b h s ng c ti
Hi ng bu c quc gia;
- Ngi c t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, n v v trang
nhn dn, c quan nh nc, n v s nghip, t chc kinh t a phng gii thiu ng c
v ngi t ng c np hai b h s ng c ti y ban bu c tnh ni mnh c tr hoc
cng tc thng xuyn;
- Sau khi nhn v xem xt h s ca nhng ngi ng c, nu thy hp l theo quy nh
ca Lut ny th Hi ng bu c quc gia chuyn danh sch trch ngang l lch, bn sao tiu
s tm tt v bn k khai ti sn, thu nhp ca ngi c gii thiu ng c n Ban thng
trc y ban trung ng Mt trn T quc Vit Nam. y ban bu c tnh chuyn h s ng
c ca ngi c gii thiu ng c, ngi t ng c ti a phng n Hi ng bu c
quc gia; chuyn danh sch trch ngang l lch, bn sao tiu s tm tt v bn k khai ti sn,
thu nhp ca ngi c gii thiu ng c, ngi t ng c ti a phng n Ban thng
trc y ban Mt trn T quc Vit Nam cp tnh, a vo danh sch hip thng.
247
33. Php lut quy nh nh th no v vic np h s ng c ca ngi ng c i biu

Hi ng nhn dn?
Tr li:
quy nh vic np h s ng c ca ngi ng c i biu Hi ng nhn dn nh sau: Ngi
ng c i biu Hi ng nhn dn np mt b h s ng c ti y ban bu c n v hnh
chnh m mnh ng c. Ngi t ng c, ngi c gii thiu ng c i biu Hi ng
nhn dn ca a phng no th phi l ngi ang c tr hoc cng tc thng xuyn a
phng .
Sau khi nhn v xem xt h s ca nhng ngi t ng c, ngi c c quan, t
chc, n v gii thiu ng c, nu thy hp l theo quy nh ca Lut ny th y ban bu c
chuyn danh sch trch ngang l lch, bn sao tiu s tm tt v bn k khai ti sn, thu nhp
ca nhng ngi ng c n Ban thng trc y ban Mt trn T quc Vit Nam cng cp
a vo danh sch hip thng.
Lut cng quy nh, cng dn ch c np h s ng c lm i biu Hi ng nhn
dn ti a hai cp trong cng mt nhim k; nu np h s ng c i biu Quc hi th ch
c np h s ng c lm i biu Hi ng nhn dn mt cp.
34. Nhng trng hp ny khng c ng c i biu Quc hi v i biu Hi ng
nhn dn?
Tr li:
trng hp sau th khng c ng c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn,
gm:
- Ngi ang b tc quyn ng c theo bn n, quyt nh ca Ta n c hiu lc
php lut, ngi ang chp hnh hnh pht t, ngi b hn ch hoc mt nng lc hnh vi
dn s.
- Ngi ang b khi t b can.
- Ngi ang chp hnh bn n, quyt nh hnh s ca Ta n.
- Ngi chp hnh xong bn n, quyt nh hnh s ca Ta n nhng cha c xa
n tch.
- Ngi ang chp hnh bin php x l hnh chnh a vo c s gio dc bt buc,
a vo c s cai nghin bt buc hoc gio dc ti x, phng, th trn.
35. ngh cho bit nguyn tc, thi gian, hnh thc vn ng bu c theo quy nh ca
php lut hin hnh?
Tr li:
248
iu 63, 64, 65 Lut bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn 2015 quy

nh c th nh sau:
V nguyn tc vn ng bu c:
- Vic vn ng bu c c tin hnh dn ch, cng khai, bnh ng, ng php lut,
bo m trt t, an ton x hi.
- Ngi ng c i biu Quc hi, ng c i biu Hi ng nhn dn n v bu c
no th thc hin vn ng bu c ti n v bu c .
- Cc t chc ph trch bu c v thnh vin ca cc t chc ny khng c vn ng
cho ngi ng c.
V thi gian tin hnh vn ng bu c: Thi gian vn ng bu c c bt u t
ngy cng b danh sch chnh thc nhng ngi ng c v kt thc trc thi im bt u
b phiu 24 gi.
V hnh thc vn ng bu c:
- Gp g, tip xc vi c tri ti hi ngh tip xc c tri a phng ni mnh ng c.
- Thng qua phng tin thng tin i chng.
36. ngh cho bit nhng hnh vi no b cm trong vn ng bu c theo quy nh ca
php lut hin hnh?
Tr li:
th nhng hnh vi b cm trong vn ng bu c nh sau:
Th nht, li dng vn ng bu c tuyn truyn tri vi Hin php v php lut
hoc lm tn hi n danh d, nhn phm, uy tn, quyn, li ch hp php khc ca t chc,
c nhn khc.
Th hai, lm dng chc v, quyn hn s dng phng tin thng tin i chng
trong vn ng bu c.
Th ba, li dng vn ng bu c vn ng ti tr, quyn gp trong nc v nc
ngoi cho t chc, c nhn mnh.
Th t, s dng hoc ha tng, cho, ng h tin, ti sn hoc li ch vt cht li ko,
mua chuc c tri.
37. Xin cho bit, vic b phiu phi tun theo nguyn tc no m bo ng quy
nh ca php lut?
Tr li:
249

nguyn tc b phiu nh sau:
- Mi c tri c quyn b mt phiu bu i biu Quc hi v b mt phiu bu i biu
Hi ng nhn dn tng ng vi mi cp Hi ng nhn dn.
- C tri phi t mnh, i bu c, khng c nh ngi khc bu c thay, tr trng
hp quy nh ti khon 3 v khon 4 iu ny; khi bu c phi xut trnh th c tri.
- C tri khng th t vit c phiu bu th nh ngi khc vit h, nhng phi t
mnh b phiu; ngi vit h phi bo m b mt phiu bu ca c tri. Trng hp c tri v
khuyt tt khng t b phiu c th nh ngi khc b phiu vo hm phiu.
- Trong trng hp c tri m au, gi yu, khuyt tt khng th n phng b phiu
c th T bu c mang hm phiu ph v phiu bu n ch , ch iu tr ca c tri c
tri nhn phiu bu v thc hin vic bu c. i vi c tri l ngi ang b tm giam, ngi
ang chp hnh bin php a vo c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc m tri
tm giam, c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc khng t chc khu vc b phiu
ring hoc c tri l ngi ang b tm gi ti nh tm gi th T bu c mang hm phiu ph
v phiu bu n tri tm giam, nh tm gi, c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt
buc c tri nhn phiu bu v thc hin vic bu c.
- Khi c tri vit phiu bu, khng ai c xem, k c thnh vin T bu c.
- Nu vit hng, c tri c quyn i phiu bu khc.
- Khi c tri b phiu xong, T bu c c trch nhim ng du b phiu vo th
c tri.
- Mi ngi phi tun theo ni quy phng b phiu.
38. Php lut hin hnh quy nh nh th no v thi gian b phiu?
Tr li:
thi gian b phiu nh sau:
- Vic b phiu bt u t by gi sng n by gi ti cng ngy. Ty tnh hnh a
phng, T bu c c th quyt nh cho bt u vic b phiu sm hn nhng khng c
trc nm gi sng hoc kt thc mun hn nhng khng c qu chn gi ti cng ngy.
- Trc khi b phiu, T bu c phi kim tra hm phiu trc s chng kin ca c tri.
- Vic b phiu phi c tin hnh lin tc. Trong trng hp c s kin bt ng lm
gin on vic b phiu th T bu c phi lp tc nim phong hm phiu, ti liu lin quan
trc tip n cuc bu c, kp thi bo co cho Ban bu c, ng thi phi c nhng bin
php cn thit vic b phiu c tip tc.
250
39. Nhng phiu bu no c coi l khng hp l?

Tr li:
nhng phiu bu sau y l phiu bu khng hp l:
- Phiu khng theo mu quy nh do T bu c pht ra;
- Phiu khng c du ca T bu c;
- Phiu s ngi c bu nhiu hn s lng i biu c bu n nh cho n
v bu c;
- Phiu gch xa ht tn nhng ngi ng c;
- Phiu ghi thm tn ngi ngoi danh sch nhng ngi ng c hoc phiu c ghi thm
ni dung khc.
Php lut cng quy nh thm, trng hp c phiu bu c cho l khng hp l th T
trng T bu c a ra ton T xem xt, quyt nh. T bu c khng c gch xa
hoc sa cc tn ghi trn phiu bu.
40. Vic xc nh ngi trng c phi tun theo nguyn tc no?
Tr li:
nguyn tc xc nh ngi trng c c th nh sau:
- Kt qu bu c c tnh, trn s phiu bu hp l v ch c cng nhn khi c
qu mt na tng s c tri trong danh sch c tri ti n v bu c tham gia bu c, tr trng
hp quy nh ti khon 4 iu 80 ca Lut ny.
- Ngi trng c phi l ngi ng c t s phiu bu qu mt na tng s phiu bu
hp l.
- Trng hp s ngi ng c t s phiu bu qu mt na tng s phiu bu hp l
nhiu hn s lng i biu m n v bu c c bu th nhng ngi trng c l nhng
ngi c s phiu bu cao hn.
- Trng hp cui danh sch trng c c nhiu ngi c s phiu bu bng nhau v
nhiu hn s lng i biu c bu n nh cho n v bu c th ngi nhiu tui hn
l ngi trng c.
41. Theo quy nh ca Lut t chc chnh quyn a phng 2015, nc ta gm c
nhng n v hnh chnh no?
Tr li:
251
iu 2 Lut t chc chnh quyn a phng quy nh cc n v hnh chnh ca nc

Cng ha x hi ch ngha Vit Nam gm c:
- Tnh, thnh ph trc thuc trung ng (sau y gi chung l cp tnh);
- Huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, thnh ph thuc thnh ph trc

thuc trung ng (sau y gi chung l cp huyn);
- X, phng, th trn (sau y gi chung l cp x);
- n v hnh chnh - kinh t c bit.
42. ngh cho bit ngha, c s ca vic phn loi n v hnh chnh
theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
iu 3 Lut t chc chnh quyn a phng quy nh nh sau:
V ngha ca vic phn loi n v hnh chnh: Phn loi n v hnh
chnh l c s hoch nh chnh sch pht trin kinh t - x hi; xy dng t
chc b my, ch , chnh sch i vi cn b, cng chc ca chnh quyn a
phng ph hp vi tng loi n v hnh chnh.
V c s phn loi n v hnh chnh: Phn loi n v hnh chnh phi
da trn cc tiu ch v quy m dn s, din tch t nhin, s n v hnh chnh
trc thuc, trnh pht trin kinh t - x hi v cc yu t c th ca tng
loin v hnh chnh nng thn, th, hi o.
n v hnh chnh c phn loi c th:
- Thnh ph H Ni, thnh ph H Ch Minh l n v hnh chnh cp tnh
loi c bit; cc n v hnh chnh cp tnh cn li c phn thnh ba loi: loi I,
loi II v loi III;
- n v hnh chnh cp huyn c phn thnh ba loi: loi I, loi II v
loi III;
- n v hnh chnh cp x c phn thnh ba loi: loi I, loi II v loi
III.
43. ngh cho bit php lut quy nh nh th no v t chc chnh
quyn cc n v hnh chnh?
Tr li:
iu 4 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh v t chc
chnh quyn a phng cc n v hnh chnh nh sau:
252
- Cp chnh quyn a phng gm c Hi ng nhn dn v y ban nhn

dn c t chc cc n v hnh chnh ca nc Cng ha x hi ch ngha
Vit Nam.
- Chnh quyn a phng nng thn gm chnh quyn a phng tnh,
huyn, x.
- Chnh quyn a phng th gm chnh quyn a phng thnh
ph trc thuc trung ng, qun, th x, thnh ph thuc tnh, thnh ph thuc
thnh ph trc thuc trung ng, phng, th trn.
44. Xin cho hi php lut quy nh nh th no v nguyn tc t chc v
hot ng ca chnh quyn a phng?
Tr li:
iu 5 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh 04 nguyn
tc t chc v hot ng ca chnh quyn a phng, c th:
Th nht, tun th Hin php v php lut, qun l x hi bng php lut;
thc hin nguyn tc tp trung dn ch.
Th hai, hin i, minh bch, phc v Nhn dn, chu s gim st ca
Nhn dn.
Th ba, Hi ng nhn dn lm vic theo ch hi ngh v quyt nh
theo a s.
Th t, y ban nhn dn hot ng theo ch tp th y ban nhn dn
kt hp vi trch nhim ca Ch tch y ban nhn dn.
45. ngh cho bit quy nh ca php lut v c cu t chc ca Hi
ng nhn dn theo Lut t chc chnh quyn a phng?
Tr li:
iu 6 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh c cu t
chc ca Hi ng nhn dn nh sau:
- Hi ng nhn dn gm cc i biu Hi ng nhn dn do c tri a
phng bu ra, l c quan quyn lc nh nc a phng, i din cho ch,
nguyn vng v quyn lm ch ca Nhn dn, chu trch nhim trc Nhn dn
a phng v c quan nh nc cp trn.
- i biu Hi ng nhn dn l ngi i din cho ch, nguyn vng
ca Nhn dn a phng, chu trch nhim trc c tri a phng v trc Hi
ng nhn dn v vic thc hin nhim v, quyn hn i biu ca mnh. i
biu Hi ng nhn dn bnh ng trong tho lun v quyt nh cc vn
thuc nhim v, quyn hn ca Hi ng nhn dn.
253
- Thng trc Hi ng nhn dn l c quan thng trc ca Hi ng

nhn dn, thc hin nhng nhim v, quyn hn theo quy nh ca Lut ny v
cc quy nh, khc ca php lut c lin quan; chu trch nhim v bo co cng
tc trc Hi ng nhn dn. Thnh vin ca Thng trc Hi ng nhn dn
khng th ng thi l thnh vin ca y bannhn dn cng cp.
- Ban ca Hi ng nhn dn l c quan ca Hi ng nhn dn, c
nhim v thm tra d tho ngh quyt, bo co, n trc khi trnh Hi ng
nhn dn, gim st, kin ngh v nhng vn thuc lnh vc Ban ph trch;
chu trch nhim v bo co cng tc trc Hi ng nhn dn.
46. ngh cho bit quy nh ca php lut v c cu t chc ca y ban
nhn dn theo Lut t chc chnh quyn a phng?
Tr li:
iu 8, 9 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh c cu t
chc ca y ban nhn dn nh sau:
- y ban nhn dn do Hi ng nhn dn cng cp bu, l c quan chp
hnh ca Hi ng nhn dn, c quan hnh chnh nh nc a phng, chu
trch nhim trc Nhn dn a phng, Hi ng nhn dn cng cp v c
quan hnh chnh nh nc cp trn. y ban nhn dn gm Ch tch, Ph Ch
tch v cc y vin, s lng c th Ph Ch tch y ban nhn dn cc cp do
Chnh ph quy nh.
y ban nhn dn thnh lp cc c quan chuyn mn. C quan chuyn
mn thuc y ban nhn dn c t chc cp tnh, cp huyn, l c quan
tham mu, gip y ban nhn dn thc hin chc nng qun l nh nc v
ngnh, lnh vc a phng v thc hin cc nhim v, quyn hn theo s
phn cp, y quyn ca c quan nh nc cp trn; chu s ch o, qun l v
t chc, bin ch v cng tc ca y ban nhn dn, ng thi chu s ch o,
kim tra v nghip v ca c quan qun l nh nc v ngnh, lnh vc cp trn.
47. ngh cho bit v c cu t chc ca Hi ng nhn dn tnh theo
quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
iu 18 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh c cu t
chc ca Hi ng nhn dn tnh nh sau:
- Hi ng nhn dn tnh gm cc i biu Hi ng nhn dn do c tri tnh
bu ra.
- Thng trc Hi ng nhn dn tnh gm Ch tch Hi ng nhn dn,
hai Ph Ch tch Hi ng nhn dn, cc y vin l Trng ban ca Hi ng
nhn dn v Chnh Vn phng Hi ng nhn dn tnh. Ch tch Hi ng nhn
254
dn tnh c th l i biu Hi ng nhn dn hot ng chuyn trch; Ph Ch

tch Hi ng nhn dn tnh l i biu Hi ng nhn dn hot ng chuyn
trch.
- Hi ng nhn dn tnh thnh lp Ban php ch, Ban kinh t - ngn
sch, Ban vn ha - x hi; ni no c nhiu ng bo dn tc thiu s th thnh
lp Ban dn tc. y ban thng v Quc hi quy nh tiu chun, iu kin
thnh lp Ban dn tc quy nh ti khon ny. Ban ca Hi ng nhn dn tnh
gm c Trng ban, khng qu hai Ph Trng ban v cc y vin. S lng
y vin ca cc Ban ca Hi ng nhn dn tnh do Hi ng nhn dn tnh
quyt nh. Trng ban ca Hi ng nhn dn tnh c th l i biu Hi ng
nhn dn hot ng chuyn trch; Ph Trng ban ca Hi ng nhn dn tnh
l i biu Hi ng nhn dn hot ng chuyn trch.
- Cc i biu Hi ng nhn dn tnh c bu mt hoc nhiu n v
bu c hp thnh T i biu Hi ng nhn dn. S lng T i biu Hi
ng nhn dn, T trng v T ph ca T i biu Hi ng nhn dn do
Thng trc Hi ng nhn dn tnh quyt nh.
48. Hi ng nhn dn tnh c nhng nhim v, quyn hn g theo quy
nh ca php lut hin hnh trong t chc v bo m vic thi hnh Hin php
v php lut?
Tr li:
Khon 1 iu 19 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh
trong vic t chc v bo m vic thi hnh Hin php v php lut Hi ng
nhn dn tnh c cc nhim v, quyn hn sau:
- Ban hnh ngh quyt v nhng vn thuc nhim v, quyn hn ca
Hi ng nhn dn tnh;
- Quyt nh bin php bo m trt t, an ton x hi, u tranh, phng,
chng ti phm v cc hnh vi vi phm php lut khc, phng, chng quan liu,
tham nhng trong phm vi c phn quyn; bin php bo v ti sn ca c
quan, t chc, bo h tnh mng, t do, danh d, nhn phm, ti sn, cc quyn
v li ch hp php khc ca cng dn trn a bn tnh;
- Quyt nh bin php thc hin cc nhim v, quyn hn do c quan
nh nc cp trn phn cp; quyt nh vic phn cp cho chnh quyn a
phng cp huyn, cp x, c quan nh nc cp di thc hin nhim v,
quyn hn ca chnh quyn a phng tnh;
- Bi b mt phn hoc ton b vn bn tri php lut ca y ban nhn
dn, Ch tch y bannhn dn tnh; bi b mt phn hoc ton b vn bn tri
php lut ca Hi ng nhn dn cp huyn;
255
- Gii tn Hi ng nhn dn cp huyn trong trng hp Hi ng nhn

dn lm thit hi nghim trng n li ch ca Nhn dn v trnh y
ban thng v Quc hi ph chun; ph chun ngh quyt ca Hi ng nhn
dn cp huyn v vic gii tn Hi ng nhn dn cp x.
49. ngh cho bit v lnh vc xy dng chnh quyn, Hi ng nhn
dn tnh c nhng nhim v, quyn hn g theo quy nh ca php lut hin
hnh?
Tr li:
Khon 2 iu 19 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh v
lnh vc xy dng chnh quyn, Hi ng nhn dn tnh c cc nhim v, quyn
hn sau:
- Bu, min nhim, bi nhim Ch tch Hi ng nhn dn, Ph Ch tch
Hi ng nhn dn, Trng ban, Ph Trng ban ca Hi ng nhn dn tnh,
Chnh Vn phng Hi ng nhn dn tnh; bu, min nhim, bi nhim Ch
tch y ban nhn dn, Ph Ch tch y ban nhn dn v cc y vin y
ban nhn dn tnh; bu, min nhim, bi nhim Hi thm Ta n nhn dn tnh;
- Ly phiu tn nhim, b phiu tn nhim i vi ngi gi chc v do
Hi ng nhn dn tnh bu.
- Bi nhim i biu Hi ng nhn dn tnh v chp nhn vic i biu
Hi ng nhn dn tnh xin thi lm nhim v i biu;
- Quyt nh thnh lp, bi b c quan chuyn mn thuc y ban nhn
dn tnh;
- Quyt nh bin ch cng chc trong c quan ca Hi ng nhn
dn, y ban nhn dn, n v s nghip cng lp ca y ban nhn dn cc cp
trn a bn tnh theo ch tiu bin ch c Chnh ph giao; quyt nh s
lng v mc ph cp i vi ngi hot ng khng chuyn trch cp x,
thn, t dn ph v ph duyt tng s lng ngi lm vic trong n v s
nghip cng lp thuc phm vi qun l ca tnh theo quy nh ca Chnh ph;
- Quyt nh thnh lp, gii th, nhp, chia thn, t dn ph; t tn, i tn
thn, t dn ph, ng, ph, qung trng, cng trnh cng cng a phng
theo quy nh ca php lut.
50. ngh cho bit trong lnh vc kinh t, ti nguyn, mi trng, Hi
ng nhn dn tnh c nhng nhim v, quyn hn g theo quy nh ca php
lut hin hnh?
Tr li:
256
Khon 3 iu 19 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh trong

lnh vc kinh t, ti nguyn, mi trng, Hi ng nhn dn tnh c cc nhim v,
quyn hn sau:
- Quyt nh k hoch pht trin kinh t - x hi di hn, trung hn v
hng nm ca tnh; quy hoch, k hoch pht trin cc ngnh, lnh vc trn a
bn tnh trong phm vi c phn quyn;
- Quyt nh d ton thu ngn sch nh nc trn a bn; d ton thu, chi
ngn sch a phng v phn b d ton ngn sch cp mnh; iu chnh d
ton ngn sch a phngtrong trng hp cn thit; ph chun quyt ton
ngn sch a phng. Quyt nh ch trng u t, chng trnh d n ca
tnh theo quy nh ca php lut;
- Quyt nh cc ni dung lin quan n ph, l ph theo quy nh ca
php lut; cc khon ng gp ca Nhn dn; quyt nh vic vay cc ngun
vn trong nc thng qua pht hnh tri phiu a phng, tri phiu th, tri
phiu cng trnh v cc hnh thc huy ng vn khc theo quy nh ca php
lut;
- Quyt nh ch trng, bin php c th khuyn khch, huy ng cc
thnh phn kinh t tham gia cung cp cc dch v cng trn a bn tnh theo quy
nh ca php lut;
- Quyt nh cc bin php khc pht trin kinh t - x hi trn a bn
tnh theo quy nh ca php lut;
- Quyt nh quy hoch xy dng, quy hoch th trong phm vi c
phn quyn theo quy nh ca php lut; vic lin kt kinh t vng gia cc cp
chnh quyn a phng ph hp vi tnh hnh, c im ca a phng v bo
m tnh thng nht ca nn kinh t quc dn;
- Quyt nh quy hoch pht trin h thng t chc khuyn cng, khuyn
nng, khuyn lm, khuyn ng, mng li thng mi, dch v, du lch, mng
li giao thng trn a bn tnh theo quy nh ca php lut;
- Thng qua quy hoch, k hoch s dng t ca tnh trc khi trnh
Chnh ph ph duyt; quyt nh bin php qun l, s dng t ai, ti nguyn
nc, ti nguyn khong sn, ngun li vng bin, vng tri, ti nguyn thin
nhin khc, bo v mi trng trong phm vi c phn quyn.
51. ngh cho bit trong lnh vc gio dc, o to, khoa hc, cng
ngh, vn ha, thng tin, th dc, th thao, Hi ng nhn dn tnh c nhng
nhim v, quyn hn g theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
257

lnh vc gio dc, o to, khoa hc, cng ngh, vn ha, thng tin, th dc, th
thao, Hi ng nhn dn tnh c cc nhim v, quyn hn sau:
- Quyt nh bin php pht trin mng li c s gio dc v cc iu
kin bo m cho hot ng gio dc, o to trong phm vi c phn quyn;
quyt nh gi dch v gio dc, o to i vi c s gio dc, o to cng lp
thuc phm vi qun l ca tnh theo quy nh ca php lut;
- Quyt nh bin php khuyn khch pht trin nghin cu khoa hc, pht
huy sng kin, ci tin k thut, ng dng tin b khoa hc, cng ngh trn a
bn tnh;
- Quyt nh bin php pht trin s nghip vn ha, thng tin, th dc,
th thao; bin php bo v, pht huy gi tr di sn vn ha a phng; bin
php bo m cho hot ng vn ha, thng tin, qung co, bo ch, xut bn,
th dc, th thao trn a bn tnh trong phm vi c phn quyn.
52. ngh cho bit trong lnh vc y t, lao ng v thc hin chnh
sch x hi, Hi ng nhn dn tnh c nhng nhim v, quyn hn g theo
quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
lnh vc y t, lao ng v thc hin chnh sch x hi, Hi ng nhn dn tnh c
cc nhim v, quyn hn sau:
- Quyt nh bin php pht trin h thng c s khm bnh, cha bnh
thuc tuyn tnh, tuyn huyn, tuyn x;
- Quyt nh gi dch v khm bnh, cha bnh i vi c s khm bnh,
cha bnh ca Nh nc thuc phm vi qun l ca a phng theo quy nh
ca php lut;
- Quyt nh bin php bo v, chm sc sc khe nhn dn; bo v v
chm sc ngi m, tr em, ngi cao tui, ngi khuyt tt, ngi ngho, tr
m ci khng ni nng ta v ngi c hon cnh kh khn khc. Quyt nh
bin php phng, chng dch bnh; bin php thc hin chnh sch dn s v k
hoch ha gia nh trn a bn tnh;
- Quyt nh bin php qun l, s dng v pht trin ngun nhn lc
a phng; bin php to vic lm, nng cao nng sut lao ng, tng thu nhp
v ci thin iu kin lm vic, bo m an ton, v sinh lao ng;
- Quyt nh chnh sch thu ht, khuyn khch i vi cn b, cng chc,
vin chc, ngi lao ng lm vic ti a phng ph hp vi iu kin, kh
nng ngn sch ca a phng v quy nh ca c quan nh nc cp trn;
258
- Quyt nh bin php thc hin chnh sch u i i vi ngi c cng

vi cch mng; bin php thc hin chnh sch an sinh x hi v phc li x hi,
bin php xa i, gim ngho.
53. ngh cho bit v cng tc dn tc, tn gio, quc phng, an ninh,
bo m trt t, an ton x hi, Hi ng nhn dn tnh c nhng nhim v,
quyn hn g theo quy nh ca php lut hin hnh?
Tr li:
Khon 6, 7 iu 19 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh v
cng tc dn tc, tn gio, quc phng, an ninh, bo m trt t, an ton x hi,
Hi ng nhn dn tnh c cc nhim v, quyn hn sau:
V cng tc dn tc, tn gio:
- Quyt nh bin php thc hin chnh sch dn tc, ci thin i sng
vt cht v tinh thn, nng cao dn tr ca ng bo dn tc thiu s, bo m
quyn bnh ng gia cc dn tc, tng cng on kt ton dn v tng tr,
gip ln nhau gia cc dn tc a phng;
- Quyt nh bin php thc hin chnh sch tn gio trong phm vi c
phn quyn; bin php bo m quyn bnh ng gia cc tn gio, quyn t do
tn ngng, tn gio trn a bn tnh.
Trong lnh vc quc phng, an ninh, bo m trt t, an ton x hi:
- Quyt nh bin php bo m thc hin nhim v quc phng, an ninh
theo quy nh ca php lut; gi vng an ninh chnh tr, u tranh, phng, chng
tham nhng, ti phm, cc hnh vi vi phm php lut khc, bo m trt t, an
ton x hi trn a bn tnh;
- Quyt nh ch trng, bin php nhm pht huy tim nng ca a
phng xy dng nn quc phng ton dn v an ninh nhn dn vng mnh,
xy dng khu vc phng th vng chc p ng yu cu thi bnh v thi chin;
- Quyt nh ch trng, bin php xy dng lc lng dn qun t v, d
b ng vin, cng an x a phng; quyt nh ch trng, bin php kt hp
kinh t vi quc phng, an ninh, chuyn hot ng kinh t - x hi ca a phng
t thi bnh sang thi chin;
- Quyt nh bin php bo m trt t cng cng, trt t an ton giao
thng trn a bn tnh.
54. Php lut hin hnh quy nh nh th no v c cu t chc ca y
ban nhn dn tnh?
Tr li:
259
iu 20 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh c cu t chc

ca y ban nhn dn tnh nh sau:
- y ban nhn dn tnh gm Ch tch, Ph Ch tch v cc y vin. y
ban nhn dn tnh loi I c khng qu bn Ph Ch tch; tnh loi II v loi III
c khng qu ba Ph Ch tch. y vin y ban nhn dn tnh gm cc y vin
l ngi ng u c quan chuyn mn thuc y ban nhn dn tnh, y vin
ph trch qun s, y vin ph trch cng an.
- C quan chuyn mn thuc y ban nhn dn tnh gm c cc s v c
quan tng ng s.
55. ngh cho bit php lut hin hnh quy nh y ban nhn dn tnh
c cc nhim v, quyn hn g?
Tr li:
iu 21 Lut t chc chnh quyn a phng 2015 quy nh nhim v,
quyn hn ca y ban nhn dn tnh nh sau:
- Xy dng, trnh Hi ng nhn dn tnh quyt nh cc ni dung quy
nh ti cc im a, b v c khon 1, cc im d, v e khon 2, cc khon 3, 4,
5, 6 v 7 iu 19 ca Lut ny v t chc thc hin cc ngh quyt ca Hi
ng nhn dn tnh.
- Quy nh t chc b my v nhim v, quyn hn c th ca c quan
chuyn mn thuc y ban nhn dn tnh.
- T chc thc hin ngn sch tnh, nhim v pht trin kinh t - x
hi, pht trin cng nghip, xy dng, thng mi, dch v, du lch, nng
nghip, lm nghip, thy sn, mng li giao thng, thy li; thc hin cc bin
php qun l, s dng t ai, rng ni, sng h, ti nguyn nc, ti nguyn
khong sn, ngun li vng bin, vng tri, ti nguyn thin nhin khc; thc
hin cc bin php phng, chng thin tai, bo v mi trng trn a bn tnh
trong phm vi c phn quyn.
- Xy dng v t chc thc hin cc chng trnh, d n, n ca tnh
i vi vng ng bo dn tc thiu s, vng c iu kin kinh t - x hi c bit
kh khn.
- Thc hin cc bin php xy dng th trn quc phng ton dn gn vi
th trn an ninh nhn dn trn a bn tnh; ch o thc hin k hoch xy dng
khu vc phng th vng chc trn a bn tnh; t chc gio dc quc phng, an
ninh v cng tc qun s a phng; xy dng v hot ng tc chin ca b i
a phng, dn qun t v; xy dng lc lng d b ng vin v huy ng lc
lng bo m yu cu nhim v theo quy nh ca php lut; xy dng phong
tro ton dn bo v an ninh T quc a phng.
260
- Thc hin cc nhim v v t chc v bo m vic thi hnh Hin php

v php lut, xy dng chnh quyn v a gii hnh chnh, gio dc, o to,
khoa hc, cng ngh, vn ha, thng tin, th dc, th thao, y t, lao ng, chnh
sch x hi, dn tc, tn gio, quc phng, an ninh, trt t, an ton x hi, hnh
chnh t php, b tr t php v cc nhim v, quyn hn khc theo quy nh
ca php lut.
- Thc hin nhim v, quyn hn do c quan nh nc trung ng phn
cp, y quyn.
- Phn cp, y quyn cho y ban nhn dn cp di, c quan, t chc
khc thc hin cc nhim v, quyn hn ca y ban nhn dn tnh.
56. ngh cho bit khi c quan iu tra ra quyt nh khi t b can
th trong thi hn bao lu phi gi Quyt nh cho b can?
Tr li
Theo quy nh ti iu 179 B lut t tng hnh s th C quan iu tra s
ra quyt nh khi t b can nu thy c cn c xc nh mt ngi hoc
php nhn thc hin hnh vi m php lut quy nh l ti phm.
Theo , trong thi hn 24 gi k t khi ra quyt nh khi t b can, C
quan iu tra phi gi quyt nh khi t v ti liu lin quan n vic khi t b
can cho Vin kim st cng cp xt ph chun. Trong thi hn 03 ngy k t
ngy nhn c quyt nh khi t b can, Vin kim st phi quyt nh ph
chun hoc quyt nh hy b quyt nh khi t b can hoc yu cu b sung
chng c, ti liu lm cn c quyt nh vic ph chun v gi ngay cho C
quan iu tra
Trng hp Vin kim st yu cu b sung chng c, ti liu th trong thi
hn 03 ngy k t ngy nhn c chng c, ti liu b sung, Vin kim st phi
ra quyt nh ph chun hoc quyt nh hy b quyt nh khi t b can.
Trng hp pht hin c ngi thc hin hnh vi m B lut hnh s
quy nh l ti phm cha b khi t th Vin kim st yu cu C quan iu tra
ra quyt nh khi t b can hoc trc tip ra quyt nh khi t b can nu
yu cu nhng C quan iu tra khng thc hin. Trong thi hn 24 gi k t
khi ra quyt nh khi t b can, Vin kim st phi gi cho C quan iu tra
tin hnh iu tra.
261
57. Sau khi nhn Quyt nh khi t, b can pht hin ra ni dung ca
Quyt nh khng ng, c th l ghi sai tui ca b can. Xin hi trong
trng hp ny s phi gii quyt nh th no?
Tr li
Trong trng hp quyt nh khi t b can c sai st v ni dung th c
quan c thm quyt ra quyt nh c trch nhim thay i quyt nh . C th
l ta iu 180 khon 1 B lut t tng hnh s quy nh r C quan iu tra,
Vin kim st thay i quyt nh khi t b can nu thuc mt trong cc trng
hp sau y:
- Khi tin hnh iu tra nu c cn c xc nh hnh vi ca b can khng
phm vo ti b khi t.
- Quyt nh khi t ghi khng ng h, tn, tui, nhn thn ca b can.
Trong thi hn 24 gi k t khi ra quyt nh thay i hoc b sung quyt
nh khi t b can, C quan iu tra phi gi quyt nh ny v ti liu c lin
quan n vic thay i hoc b sung cho Vin kim st cng cp xt ph
chun. Trong thi hn 03 ngy k t ngy nhn c quyt nh thay i hoc
b sung quyt nh khi t b can, Vin kim st phi quyt nh ph chun hoc
quyt nh hy b quyt nh thay i hoc b sung quyt nh khi t b can
hoc yu cu b sung chng c, ti liu lm cn c quyt nh vic ph
chun v gi ngay cho C quan iu tra.
58. i vi trng hp khi t mt ngi ang c chc v th k t

ngy quyt nh khi t, ngi c quyn gi chc v hay php lut
gii quyt nh th no?
Tr li
Khi xt thy vic b can tip tc gi chc v gy kh khn cho vic iu tra
th C quan iu tra, c quan c giao nhim v tin hnh mt s hot ng
iu tra, Vin kim st c quyn kin ngh vi c quan, t chc c thm quyn
qun l b can tm nh ch chc v ca b can.
Trong thi hn 07 ngy k t ngy nhn c kin ngh, c quan, t chc
ny phi tr li bng vn bn cho C quan iu tra, c quan c giao nhim v
tin hnh mt s hot ng iu tra, Vin kim st kin ngh bit.
262
59. Hm qua, em trai ti nhn c giy triu tp ca c quan iu

tra do chnh quyn x gi v. Ti mun bit php lut quy nh trch
nhim ca chnh quyn v mi quan h ca c quan ny vi c quan iu
tra trong vic thc hin mt s vic v t tng nh th no?
Tr li
Php lut t tng hnh s quy nh c th v vic triu tp b can ti
iu 182 B lut t tng hnh s. Theo , khi triu tp b can, iu tra vin
phi gi giy triu tp. Giy triu tp b can ghi r h tn, ch ca b can; gi,
ngy, thng, nm, a im c mt, thi gian lm vic, gp ai v trch nhim v
vic vng mt khng v l do bt kh khng hoc khng do tr ngi khch quan.
Giy triu tp b can c gi cho chnh quyn x, phng, th trn ni b
can c tr hoc c quan, t chc ni b can lm vic, hc tp. C quan, t chc
nhn c giy triu tp c trch nhim chuyn ngay giy triu tp cho b can.
Khi nhn giy triu tp, b can phi k nhn v ghi r gi, ngy nhn.
Ngi chuyn giy triu tp phi chuyn phn giy triu tp c k nhn ca b
can cho c quan triu tp b can; nu b can khng k nhn th lp bin bn v
vic v gi cho c quan triu tp b can; nu b can vng mt th c th giao
giy triu tp cho ngi thn thch ca b can c nng lc hnh vi dn s
k xc nhn v chuyn cho b can.
B can phi c mt theo giy triu tp. Trng hp vng mt khng v l do
bt kh khng hoc do tr ngi khch quan hoc c biu hin trn trnh th iu
tra vin c th ra quyt nh p gii.
60. Xin hi trong trng hp no th c quan iu tra c th tin hnh

hi cung b can vo ban m?
Tr li
Vic hi cung b can phi tun th theo cc quy nh ca php lut v thi
gian, a im, cch thc tin hnh. C th nh sau:
- Vic hi cung b can do iu tra vin tin hnh ngay sau khi c quyt
nh khi t b can. C th hi cung b can ti ni tin hnh iu tra hoc ti ni
ca ngi . Trc khi hi cung b can, iu tra vin phi thng bo cho
Kim st vin v ngi bo cha thi gian, a im hi cung. Khi xt thy cn
thit, Kim st vin tham gia vic hi cung b can.
263
- Trc khi tin hnh hi cung ln u, iu tra vin phi gii thch cho b
can bit r quyn v ngha v theo quy nh ti iu 60. Vic ny phi ghi vo
bin bn. Trng hp v n c nhiu b can th hi ring tng ngi v khng
h tip xc vi nhau. C th cho b can vit bn t khai ca mnh.
- Khng hi cung b can vo ban m, tr trng hp khng th tr hon
c nhng phi ghi r l do vo bin bn.
- Kim st vin hi cung b can trong trng hp b can ku oan, khiu ni
hot ng iu tra hoc c cn c xc nh vic iu tra vi phm php lut hoc
trong trng hp khc khi xt thy cn thit. Vic Kim st vin hi cung b can
c tin hnh theo quy nh.
- iu tra vin, Cn b iu tra, Kim st vin, Kim tra vin bc cung,
dng nhc hnh i vi b can th phi chu trch nhim hnh s theo quy nh
ca B lut hnh s.
- Vic hi cung b can ti c s giam gi hoc ti tr s C quan iu tra,
c quan c giao nhim v tin hnh mt s hot ng iu tra phi c ghi
m hoc ghi hnh c m thanh.
Vic hi cung b can ti a im khc c ghi m hoc ghi hnh c m
thanh theo yu cu ca b can hoc ca c quan, ngi c thm quyn tin hnh
t tng.
61. Sau khi hi cung xong, bin bn hi cung b can c c c li cho

b cn nghe hay khng. Trng hp c ngi bo cha, ngi i din ca
b can tham d th nhng ngi ny c phi k vo bin bn hi cung hay
khng?
Tr li
Vic hi cung b can phi thc hin theo cc quy nh sau:
- Mi ln hi cung b can u phi lp bin bn. Bin bn hi cung b can
c lp theo quy nh ti iu 178; phi ghi y li trnh by ca b can,
cc cu hi v cu tr li. Nghim cm iu tra vin, Cn b iu tra t mnh
thm, bt hoc sa cha li khai ca b can.
- Sau khi hi cung, iu tra vin, Cn b iu tra phi c bin bn cho b
can nghe hoc b can t c. Trng hp b sung, sa cha bin bn th iu
tra vin, Cn b iu tra v b can cng k xc nhn. Nu bin bn c nhiu
264
trang th b can k vo tng trang bin bn. Trng hp b can vit bn t khai
th iu tra vin, Cn b iu tra v b can cng k xc nhn vo bn t khai .
- Trng hp hi cung b can c ngi phin dch th iu tra vin, Cn b
iu tra phi gii thch quyn v ngha v ca ngi phin dch, ng thi gii
thch cho b can bit quyn yu cu thay i ngi phin dch; ngi phin dch
phi k vo tng trang ca bin bn hi cung.
- Trng hp hi cung b can c mt ngi bo cha, ngi i din ca b
can th iu tra vin, Cn b iu tra phi gii thch cho nhng ngi ny bit
quyn v ngha v ca h trong khi hi cung b can. B can, ngi bo cha,
ngi i din cng k vo bin bn hi cung. Trng hp ngi bo cha c
hi b can th bin bn phi ghi y cu hi ca ngi bo cha v tr li ca
b can.
- Trng hp Kim st vin hi cung b can th bin bn c thc hin
theo quy nh ca iu ny. Bin bn hi cung b can c chuyn ngay cho
iu tra vin a vo h s v n.
62. ngh cho bit vic triu tp ngi lm chng c thc hin
nh th no?
Tr li
Khi triu tp ngi lm chng n ly li khai, iu tra vin phi gi giy
triu tp. Giy triu tp ngi lm chng ghi r h tn, ch ho c ni lm
vi c, hc t p ca ngi lm chng; gi, ngy, thng, nm v a im c mt;
mc ch v ni dung lm vic, thi gian lm vic; gp ai v trch nhim v vic
vng mt khng v l do bt kh khng hoc khng do tr ngi khch quan.
Vic giao giy triu tp c thc hi n nh sau:
- Giy triu tp c giao trc tip cho ngi lm chng hoc thng qua
chnh quyn x, phng, th trn ni ngi lm chng c tr hoc c quan, t
chc ni ngi lm chng lm vic, hc tp. Trong mi trng hp, vic giao
giy triu tp phi c k nhn. Chnh quyn x, phng, th trn ni ngi
lm chng c tr hoc c quan, t chc ni ngi lm chng lm vic, hc tp
c trch nhim to iu kin cho ngi lm chng thc hin ngha v;
265
- Giy triu tp ngi lm chng di 18 tui c giao cho cha, m hoc

ngi i din khc ca h;
- Vic giao giy triu tp ngi lm chng theo y thc t php ca nc
ngoi c thc hin theo quy nh ti khon ny v Lut tng tr t php.
64. i vi trng hp v n c nhiu ngi lm chng th c quan

iu tra phi tin hnh ly li khai nh th no m bo khch quan,
bo v quyn, li ch cho ngi lm chng?
Tr li
Vic ly li khai ngi lm chng c tin hnh ti ni tin hnh iu tra,
ni c tr, ni lm vic hoc ni hc tp ca ngi .
Nu v n c nhiu ngi lm chng th phi ly li khai ring tng ngi
v khng cho h tip xc, trao i vi nhau trong thi gian ly li khai.
Trc khi ly li khai, iu tra vin, Cn b iu tra phi gii thch cho
ngi lm chng bit quyn v ngha v ca h theo quy nh ti iu 66. Vic
ny phi ghi vo bin bn.
Trc khi hi v ni dung v n, iu tra vin phi hi v mi quan h
gia ngi lm chng vi b can, b hi v nhng tnh tit khc v nhn thn ca
ngi lm chng. iu tra vin yu cu ngi lm chng trnh by hoc t vit
mt cch trung thc v t nguyn nhng g h bit v v n, sau mi t cu
hi.
Trng hp xt thy vic ly li khai ca iu tra vin khng khch quan
hoc c vi phm php lut hoc xt cn lm r chng c, ti liu quyt nh
vic ph chun hoc khng ph chun quyt nh t tng ca C quan iu tra
hoc quyt nh vic truy t th Kim st vin c th ly li khai ngi lm
chng.
Vic ly li khai ngi lm chng c tin hnh theo quy nh.
65. Trong trng hp no th phi tin hnh i cht. Vic i cht

c thc hin nh th no?
Tr li
266
Vic i cht s c tin hnh trong trng hp c mu thun trong li

khai gia hai ngi hay nhiu ngi m tin hnh cc bin php iu tra khc
nhng cha gii quyt c mu thun th iu tra vin tin hnh i cht.
Trc khi tin hnh i cht, iu tra vin phi thng bo cho Vin kim st
cng cp c Kim st vin kim st vic i cht. Kim st vin phi c mt
kim st vic i cht. Nu Kim st vin vng m t th ghi r vo bin bn
i cht.
Nu c ngi lm chng hoc b hi tham gia th trc khi i cht iu
tra vin phi gii thch cho h bit trch nhim v vic t chi, trn trnh khai
bo hoc c tnh khai bo gian di. Vic ny phi ghi vo bin bn.
Khi bt u i cht, iu tra vin hi v mi quan h gia nhng ngi
tham gia i cht, sau hi h v nhng tnh tit cn lm sng t. Sau khi nghe
i cht, iu tra vin c th hi thm tng ngi.
Trong qu trnh i cht, iu tra vin c th a ra chng c, ti liu,
vt c lin quan; c th cho nhng ngi tham gia i cht hi ln nhau; cu
hi v tr li ca nhng ngi ny phi ghi vo bin bn.
Ch sau khi nhng ngi tham gia i cht khai xong mi c nhc li
nhng li khai trc ca h.
Bin bn i cht c lp theo quy nh ti iu 178. Vic i cht c th
ghi m hoc ghi hnh c m thanh.
Trng hp cn thit, Kim st vin c th tin hnh i cht. Vic i cht
c tin hnh theo quy nh ti iu ny.
66. ngh cho bit nhng ai phi tham gia nhn dng ti phm? Vic
nhn dng c iu tra vin tin hnh nh th no?
Tric n
Nhng ngi sau y phi tham gia vic nhn dng:
- Ngi lm chng, b hi hoc b can;
- Ngi chng kin.
267
Nu ngi lm chng hoc b hi l ngi nhn dng th trc khi tin

hnh, iu tra vin phi gii thch cho h bit trch nhim v vic t chi, trn
trnh khai bo hoc c khai bo gian di. Vic ny phi ghi vo bin bn.
iu tra vin phi hi trc ngi nhn dng v nhng tnh tit, vt tch v
c im m nh h c th nhn dng c.
Trong qu trnh tin hnh nhn dng, iu tra vin khng c t cu hi
gi . Sau khi ngi nhn dng xc nhn mt ngi, mt vt hay mt nh
trong s c a ra nhn dng th iu tra vin yu cu h gii thch l h
cn c vo cc vt tch hoc c im g m xc nhn c ngi, vt hay
nh .
Bin bn nhn dng c lp theo quy nh ti iu 178. Bin bn ghi r
nhn thn, tnh trng sc khe ca ngi nhn dng v ca nhng ngi c
a ra nhn dng; c im ca vt, nh c a ra nhn dng; cc li
khai bo, trnh by ca ngi nhn dng; iu kin nh sng khi thc hi n nhn
dng.
67. Khi no th c quan iu tra c th thc hin khm xt ngi,

khm xt ch , ni lm vic phc v cho qu trnh iu tra?
Tr li
Khng phi trong mi trng hp, c quan iu tra u c th khm xt
ngi, khm xt ni , ch lm vic m vic ny ch c tin hnh khi cn
thit. l khi c cn c nhn nh trong ngi, ch , ni lm vic, a
im, phng tin c cng c, phng tin phm ti, ti li u, vt, ti sn do
phm ti m c hoc vt, d liu in t, ti liu khc c lin quan n v n.
Vic khm xt ch , ni lm vic, a im, phng tin cng c tin
hnh khi cn pht hin ngi ang b truy n, truy tm v gii cu nn nhn.
Khi c cn c nhn nh trong th tn, in tn, bu kin, bu phm, d
liu in t c cng c, phng tin phm ti, ti liu, vt, ti sn lin quan
n v n th c th khm xt th tn, in tn, bu kin, bu phm, d liu in
t.
68. Xin hi th tc khm xt ngi c php lut quy nh nh th

no?
268
Tr li
Khi bt u khm xt ngi, ngi thi hnh lnh khm xt phi c lnh
v a cho ngi b khm xt c lnh ; gii thch cho ngi b khm xt v
nhng ngi c mt bit quyn v ngha v ca h.
Ngi tin hnh khm xt phi yu cu ngi b khm xt a ra cc ti
liu, vt c lin quan n v n, nu h t chi hoc a ra khng y cc
ti liu, vt lin quan n v n th tin hnh khm xt.
Vic khm xt ngi phi do ngi cng gii thc hin v c ngi khc
cng gii chng kin. Vic khm xt khng c xm phm n tnh mng, sc
khe, ti sn, danh d, nhn phm ca ngi b khm xt.
C th tin hnh khm xt ngi m khng cn c lnh trong trng hp
bt ngi hoc khi c cn c khng nh ngi c mt ti ni khm xt giu
trong ngi v kh, hung kh, chng c, ti liu, vt lin quan n v n.
69. i vi vic khm xt ch , ni lm vic th phi m bo iu

kin g?
Tr li
Khi khm xt ch th phi c mt ngi hoc ngi t 18 tui tr
ln cng ch , c i din chnh quyn x, phng, th trn v ngi chng
kin; trng hp ngi , ngi t 18 tui tr ln cng ch c tnh vng
mt, b trn hoc v l do khc h khng c mt m vic khm xt khng th tr
hon th vic khm xt vn c tin hnh nhng phi c i din chnh quyn
x, phng, th trn ni khm xt v hai ngi chng kin.
Khng c bt u vic khm xt ch vo ban m, tr trng hp
khn cp nhng phi ghi r l do vo bin bn.
Khi khm xt ni lm vic ca mt ngi th phi c mt ngi , tr
trng hp khng th tr hon nhng phi ghi r l do vo bin bn.
Vic khm xt ni lm vic phi c i din ca c quan, t chc ni ngi
lm vic chng kin. Trong trng hp khng c i din c quan, t chc
th vic khm xt vn c tin hnh nhng phi c i din chnh quyn x,
phng, th trn ni khm xt v 02 ngi chng kin.
Khi khm xt a im phi c i din chnh quyn x, phng, th trn
ni khm xt v ngi chng kin.
269
Vic khm xt phng tin phi c mt ch s hu hoc ngi qun l

phng tin v ngi chng kin. Trng hp ch s hu hoc ngi qun l
phng tin vng mt, b trn ho c v l do khc h khng c m t m vic
khm xt khng th tr hon th vic khm xt vn c tin hnh nhng phi c
hai ngi chng kin. Khi khm xt phng tin c th mi ngi c chuyn
mn lin quan n phng tin tham gia.
Khi tin hnh khm xt ch , ni lm vic, a im, phng tin, nhng
ngi c mt khng c t ri khi ni ang b khm, khng c lin h,
trao i vi nhau hoc vi nhng ngi khc cho n khi khm xt xong.
70. Trong thc t, c mt s ti liu, vt l vt chng nhng li

thuc loi cm tng tr hoc lu hnh. Vy i vi nhng vt chng ny
th phi gii quyt nh th no?
Tr li
i vi vt thuc loi cm tng tr, lu hnh th phi thu gi v chuyn
ngay cho c quan qun l c thm quyn. Trng hp cn thit phi nim phong
th tin hnh trc mt ch s hu vt, ngi qun l vt, ngi chng
kin, i din gia nh, i din chnh quyn x, phng, th trn ni khm xt.
Vic tm gi ti liu, vt khi tin hnh khm xt c lp bin bn theo
quy nh ti iu 133. Bin bn tm gi c lp thnh bn bn, trong mt
bn giao cho ngi ch ti liu, vt hoc ngi qun l ti liu, vt, mt
bn a vo h s v n, mt bn giao cho Vin kim st cng cp v mt bn
giao cho c quan qun l ti liu, vt b tm gi.
71. Thc t va qua, c nhiu v n c bit nghim trng c

a ra thc nghim iu tra. Tuy nhin cng c kin cho rng vic tin
hnh thc nghim iu tra cng phi cn nhc k lng, nu khng c kh
nng s c tc dng ngc. Xin hi php lut quy nh nh th no v vic
thc hin thc nghim iu tra?
Tr li
kim tra, xc minh ti liu, tnh tit c ngha i vi vic gii quyt
v n, C quan iu tra c th thc nghim iu tra bng cch dng li hin
trng, din li hnh vi, tnh hung hoc nhng tnh tit khc ca mt s vic
nht nh v tin hnh cc hot ng thc nghim cn thit. Khi thc nghim
270
iu tra phi o c, chp nh, ghi hnh, v s , ghi r kt qu thc nghim

iu tra vo bin bn.
Nghim cm vic thc nghim iu tra xm phm n tnh mng, sc khe,
danh d, nhn phm, ti sn ca ngi tham gia thc nghim iu tra v ngi
khc.
Trc khi tin hnh thc nghim iu tra, iu tra vin phi thng bo cho
Vin kim st cng cp bit v thi gian v a im tin hnh thc nghim iu
tra. Kim st vin phi c mt kim st vic thc nghim iu tra. Nu Kim
st vin vng m t th phi ghi r vo bin bn.
iu tra vin ch tr tin hnh thc nghim iu tra v vic thc nghim
iu tra phi c ngi chng kin.
Khi tin hnh thc nghim iu tra, C quan iu tra c th mi ngi c
chuyn mn tham gia. Trng hp cn thit, ngi b tm gi, b can, ngi bo
cha, b hi, ngi lm chng c th tham gia.
Trng hp cn thit, Vin kim st tin hnh thc nghim iu tra. Vic
thc nghim iu tra c tin hnh theo quy nh.
72. ngh cho bit nhng trng hp no bt buc phi trng cu

gim nh?
Tr li
Php lut quy nh cc trng hp bt buc phi trng cu gim nh khi
xc nh mt trong cc vn sau y:
- Tnh trng tm thn ca ngi b buc ti khi c s nghi ng v nng lc
trch nhim hnh s ca h; tnh trng tm thn ca ngi lm chng hoc b hi
khi c s nghi ng v kh nng nhn thc, kh nng khai bo ng n v
nhng tnh tit ca v n.
- Tui ca b can, b co, b hi nu vic c ngha i vi vic gii
quyt v n v khng c ti liu xc nh chnh xc tui ca h hoc c nghi
ng v tnh xc thc ca nhng ti liu .
- Nguyn nhn cht ngi.
- Tnh cht thng tch, mc tn hi sc kho hoc kh nng lao ng.
271
- Cht ma tu, v kh qun dng, vt liu n, cht chy, cht c, cht

phng x, tin gi, vng, bc, kim kh qu, qu, c.
- Mc nhim mi trng.
73. Nhng ai c quyn c yu cu c quan c thm quyn thc hin

trng cu gim nh?
Tr li
ng s hoc ngi i din ca h c quyn ngh c quan c thm
quyn tin hnh t tng trng cu gim nh nhng vn lin quan n quyn
v li ch hp php ca h, tr trng hp vic gim nh lin quan n vic xc
nh trch nhim hnh s ca ngi b bu c t i.
Trong thi hn 07 ngy k t ngy nhn c vn bn ngh, c quan tin
hnh t tng phi xem xt, ra quyt nh trng cu gim nh. Trng hp
khng chp nhn ngh th thng bo cho ngi ngh gim nh bit
bng vn bn v nu r l do. Ht thi hn ny hoc k t ngy nhn c thng
bo t chi trng cu gim nh ca c quan c thm quyn tin hnh t tng th
ngi ngh gim nh c quyn t mnh yu cu gim nh.
Ngi yu cu gim nh c cc quyn v ngha v theo quy nh ca Lut
gim nh t php.
74. Php lut quy nh nh th no v thi hn thc hin trng cu

gim nh? Nhng trng hp no th phi tin hnh gim nh b sung?
Tr li
* V thi hn trng cu gim nh nh sau:
- Khng qu 03 thng i vi trng hp quy nh ti khon 1 iu 206.
- Khng qu 01 thng i vi trng hp quy nh ti khon 3 v khon 6
iu 206.
- Khng qu 09 ngy i vi trng hp quy nh ti cc khon 2, 4 v 5
iu 206.
* V gim nh b sung c tin hnh trong cc trng hp sau:
272
- Ni dung kt lun gim nh cha r, cha y .

- Khi pht sinh vn mi cn phi gim nh lin quan n tnh tit ca
v n c kt lun gim nh trc .
75. ngh cho bit php lut c cho php thc hin gim nh li hay
khng v vic gim nh li trong nhng trng hp no?
Tr li
Vic gim nh li c thc hin khi c nghi ng kt lun gim nh ln
u khng chnh xc. Vic gim nh li phi do ngi gim nh khc thc
hin.
C quan trng cu gim nh t mnh hoc theo ngh ca ngi tham
gia t tng quyt nh vic trng cu gim nh li. Trng hp ngi trng cu
gim nh khng chp nhn yu cu gim nh li th phi thng bo cho ngi
ngh gim nh bng vn bn v nu r l do.
Trng hp c s khc nhau gia kt lun gim nh ln u v kt lun
gim nh li v cng mt ni dung gim nh th vic gim nh li ln th hai
do ngi trng cu gim nh quyt nh. Vic gim nh li ln th hai phi do
Hi ng gim nh thc hin theo quy nh ca Lut gim nh t php.
Trng hp c bit, Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao, Chnh n
Ta n nhn dn ti cao quyt nh vic gim nh li sau khi c kt lun ca
Hi ng gim nh. Vic gim nh li trong trng hp c bit phi do Hi
ng mi thc hin, nhng ngi tham gia gim nh trc khng c
gim nh li. Kt lun gim nh li trong trng hp ny c s dng gii
quyt v n.
76. Sau khi c kt lun gim nh, th b can, b co c quyn g?

Tr li
Trong thi hn 07 ngy k t ngy nhn c ngh trng cu gim nh
ca b can, b co, b hi, ngi tham gia t tng khc, c quan c thm quyn
tin hnh t tng phi xem xt, ra quyt nh trng cu gim nh.
273
Trong thi hn 07 ngy k t ngy nhn c kt lu n gim nh th c

quan c thm quyn tin hnh t tng phi thng bo kt lu n gim nh cho b
can, b co, b hi, ngi tham gia t tng khc c lin quan.
B can, b co, b hi, ngi tham gia t tng khc c quyn trnh by
kin ca mnh v kt lun gim nh; ngh gim nh b sung hoc gim nh
li. Trng hp h trnh by trc tip th C quan iu tra, Vin kim st, Ta n
phi lp bin bn.
Trng hp C quan iu tra, Vin kim st, Ta n khng chp nhn
ngh ca b can, b co, b hi, ngi tham gia t tng khc th phi thng bo
cho ngi ngh bng vn bn v nu r l do.
77. Hin nay c rt nhiu phng tin cng ngh thng tin hin i c
th s dng trong qu trnh gii quyt v n hnh s nh my ghi m, thu
thp d liu in t. Xin hi php lut quy nh v vic s dng cc thit
b ny nh th no?
Tr li
Sau khi khi t v n, trong qu trnh iu tra, ngi c thm quyn tin
hnh t tng c th p dng cc bin php iu tra t tng c bit:
- Ghi m, ghi hnh b mt.
- Nghe in thoi b mt.
- Thu thp b mt d liu in t.
78. ngh cho bit c quan iu tra s quyt nh tm nh ch iu
tra v n trong nhng trng hp no?
Tr li
C quan iu tra ra quyt nh tm nh ch iu tra khi thuc mt trong
cc trng hp:
- Khi cha xc nh c b can hoc khng bit r b can ang u
nhng ht thi hn iu tra v n. Trng hp khng bit r b can ang
u, C quan iu tra phi ra quyt nh truy n trc khi tm nh ch iu tra;
- Khi c kt lun gim nh t php xc nh b can b bnh tm thn hoc
bnh him ngho th c th tm nh ch iu tra trc khi ht thi hn iu tra;
274
- Khi trng cu gim nh, yu cu nh gi ti sn, yu cu nc ngoi

tng tr t php cha c kt qu nhng ht thi hn iu tra. Trong trng
hp ny, vic gim nh, nh gi ti sn, tng tr t php vn tip tc c
tin hnh cho n khi c kt qu.
Trng hp v n c nhiu b can m l do tm nh ch iu tra khng lin
quan n tt c b can th c th tm nh ch iu tra i vi tng b can.
Trong thi hn 02 ngy k t ngy ra quyt nh tm nh ch iu tra, C
quan iu tra phi gi quyt nh ny cho Vin kim st cng cp, b can, ngi
bo cha hoc ngi i din ca b can; thng bo cho b hi, ng s v
ngi bo v quyn li ca h.
79. Nhng trng no th b nh ch iu tra?
Tr li
Php lut quy nh c quan iu tra ra quyt nh nh ch iu tra khi
thuc mt trong cc trng hp:
- C mt trong cc cn c quy nh ti khon 2 iu 155 v iu 157 ca
B lut ny hoc c cn c quy nh ti iu 16 ho c iu 29 ho c khon 2
iu 91 ca B lu t hnh s.
- ht thi hn iu tra v n m khng chng minh c b can thc
hin ti phm.
Quyt nh nh ch iu tra ghi r thi gian, a im ra quyt nh, l do
v cn c nh ch iu tra, vic hy b bin php ngn chn, bin php cng
ch, tr li ti liu, vt tm gi (nu c), vic x l vt chng v nhng
vn khc c lin quan.
Trng hp v n c nhiu b can m cn c nh ch iu tra khng lin
quan n tt c b can th c th nh ch iu tra i vi tng b can.
Trong thi hn 15 ngy k t ngy nhn c quyt nh nh ch iu tra
km theo h s v n ca C quan iu tra, nu thy quyt nh nh ch iu tra
c cn c th Vin kim st phi tr li h s v n cho C quan iu tra gii
quyt theo thm quyn; nu thy quyt nh nh ch iu tra khng c cn c
th hy b quyt nh nh ch iu tra v yu cu C quan iu tra phc hi
iu tra; nu thy cn c truy t th hy b quyt nh nh ch iu tra v
ra quyt nh truy t theo thi hn, trnh t, th tc theo quy nh.
275
80. Va qua, Quc hi ban hnh Lut Trng cu dn. ngh cho
bit lut quy nh cc vn no phi tin hnh trng cu dn?
Tr li
Theo quy nh ca Lut, Quc hi xem xt, quyt nh trng cu dn v
bn vn ln sau y:
1. Ton vn Hin php hoc mt s ni dung quan trng ca Hin
php;
2. Vn c bit quan trng v ch quyn, lnh th quc gia, v quc
phng, an ninh, i ngoi c nh hng trc tip n li ch ca quc gia;
3. Vn c bit quan trng v kinh t - x hi c nh hng ln n s
pht trin ca t nc;
4. Vn c bit quan trng khc ca t nc.
81. Khi a mt vn no ra trng cu dn th c phi vic

trng cu phi c tin hnh trong c nc hay khng?
Tr li
Vic trng cu dn c thc hin trong phm vi c nc v y l vic
Nh nc t chc c tri c nc trc tip biu quyt bng hnh thc b
phiu quyt nh nhng vn quan trng ca t nc theo quy nh ca Lut
ny.
Mi cng dn l c tri c nc c quyn tham gia bng hnh thc lut nh.
82. Php lut c quy nh c th v ngy b phiu trng cu dn hay

do c quan no quyt nh v thi hn thc hin nh th no?
Tr li
Php lut quy nh ngy b phiu trng cu dn l ngy ch nht, do y
ban thng v Quc hi quyt nh v c cng b chm nht l 60 ngy trc
ngy b phiu trng cu dn.
276
Phiu trng cu dn l phiu theo mu do y ban thng v Quc hi

quy nh, trong ghi r ni dung trng cu dn s dng trong tng cuc
trng cu dn.
83. Nhng vn ln, quan trng s c a ra trng cu dn, vy

c vn no m khng t chc trng cu dn hay khng?
Tr li
Bn cnh vic quy nh r nhng vn no s do Quc hi xem xt, quyt
nh t chc trng cu dn th lut cng quy nh r c nhng vn khng t
chc trng cu dn, l:
- Khng t chc li vic trng cu dn v ni dung c trng
cu dn trong thi hn 24 thng k t ngy kt qu trng cu dn c cng
b.
- Khng t chc trng cu dn trong thi gian ban b tnh trng chin
tranh, tnh trng khn cp trong c nc hoc trong thi hn 06 thng k t ngy
bi b tnh trng chin tranh, bi b tnh trng khn cp trong c nc.
84. ngh cho bit khi t chc trng cu dn th thc hin gim st
nh th no?
Tr li
Vic gim st t chc trng cu dn c thc hin theo quy nh nh
sau:
- Quc hi, cc c quan ca Quc hi, on i biu Quc hi, i biu
Quc hi, Hi ng nhn dn, Thng trc Hi ng nhn dn, Ban ca
Hi ng nhn dn, T i biu Hi ng nhn dn, i biu Hi ng nhn dn
trong phm vi nhim v, quyn hn ca mnh gim st vic t chc trng
cu dn.
- Mt trn T quc Vit Nam, cc t chc thnh vin ca Mt trn v Nhn
dn gim st vic t chc trng cu dn theo quy nh ca php lut.
277
85. Php lut quy nh cc hnh vi b nghim cm trong trng cu

dn bao gm nhng hnh vi no?
Tr li
Cc hnh vi b nghim cm trong trng cu dn gm:
- Tuyn truyn, a thng tin sai lch v ni dung, ngha ca vic trng
cu dn.
- Dng th on la gt, mua chuc, cng p, cn tr lm cho c
tri khng thc hin hoc thc hin vic b phiu trng cu dn tri vi mong
mun ca mnh.
- Gi mo giy t, gian ln hoc dng th on khc lm sai lch kt qu
trng cu dn.
- Li dng vic trng cu dn xm phm an ninh quc gia, trt t, an
ton x hi, xm phm li ch ca Nh nc, quyn, li ch hp php ca
c quan nh nc, t chc, c nhn.
- Vi phm quy nh v b phiu, kim phiu trng cu dn, quy nh khc
ca Lut ny.
86. ngh cho bit nhng ai c quyn ngh trng cu dn?

Tr li
y ban thng v Quc hi, Ch tch nc, Chnh ph hoc t nht l mt
phn ba tng s i biu Quc hi c quyn ngh Quc hi xem
xt, quyt nh vic trng cu dn.
Trng hp c t mt phn ba tng s i biu Quc hi tr ln kin ngh
Quc hi quyt nh vic trng cu dn v cng mt vn th y ban thng
v Quc hi c trch nhim tng hp cc kin ngh ca i biu Quc
hi, chun b h s theo quy nh trnh Quc hi xem xt, quyt nh.
Vic kin ngh v tng hp kin ngh ca i biu Quc hi c thc hin
theo quy nh ti iu33 ca Lut t chc Quc hi.
H s ngh trng cu dn gm:
278
- T trnh ngh trng cu dn, trong nu r s cn thit ca vic t

chc trng cu dn,ni dung cn trng cu dn, d kin thi im t chc
trng cu dn, cc phng n, gii php thc hin kt qu trng cu dn.
- D tho ngh quyt ca Quc hi v trng cu dn.
- Ti liu khc c lin quan (nu c).
87. Php lut quy nh nhng ni dung no, nhng vn no phi

thc hin thm tra ngh trng cu dn?
Tr li
Trc khi trnh Quc hi, ngh trng cu dn phi c Hi ng dn
tc, y ban c lin quan ca Quc hi thm tra.
Ni dung thm tra ngh trng cu dn tp trung vo cc vn
sau y:
- S cn thit ca vic t chc trng cu dn;
- i tng, phm vi tc ng ca vn trng cu dn;
- Ni dung cn trng cu dn;
- Thi im trng cu dn;
- Cc phng n, gii php thc hin kt qu trng cu dn.
Vic thm tra ngh trng cu dn phi c thc hin ti phin hp
ton th ca Hi ng dn tc, y ban ca Quc hi. C quan ch tr thm
tra c trch nhim mi i din Thng trc Hi ng dn tc, Thng trc y
ban khc ca Quc hi, c quan, t chc c lin quan tham d phin hp thm
tra pht biu kin v nhng ni dung ca ngh trng cu dn.
C quan thm tra c quyn yu cu c quan, ngi ngh trng
cu dn bo co, cung cp thng tin, ti liu v nhng vn lin quan n ni
dung ngh trng cu dn. C quan,ngi c yu cu c trch nhim p
ng cc yu cu ca c quan thm tra.
Bo co thm tra phi th hin r quan im ca c quan thm tra v nhng
ni dung quy nh ti khon 2 iu ny; phn nh y kin ca thnh vin
c quan ch tr thm tra, kin ca c quan tham gia thm tra; vic hoc
cha iu kin trnh Quc hi xem xt, quyt nh vic trng cu dn.
279
88. Trnh t xem xt, quyt nh vic trng cu dn c thc hin

theo quy nh nh th no?
Tr li
y ban thng v Quc hi xem xt, cho kin v ngh trng cu dn
quy nh. Khi xt thy ngh ca c quan, ngi c thm quyn ngh trng
cu dnp ng cc iu kin theo quy nh ca Lut ny, y ban thng
v Quc hi a ni dung quyt nh vic trng cu dn vo d kin chng
trnh lm vic ca Quc hi ti k hp gn nht trnh Quc hi xem
xt, quyt nh.
Quc hi xem xt, quyt nh vic trng cu dn theo trnh t sau y:
- i din c quan c thm quyn ngh trng cu dn trnh by t trnh
ngh trng cu dn; trng hp i biu Quc hi ngh trng cu dn
th i din y ban thng v Quc hi trnh by t trnh ngh trng cu
dn;
- i din c quan ch tr thm tra trnh by bo co thm tra;
- Quc hi tho lun ti phin hp ton th v ngh trng cu dn.
Trc khi tho lun ti phin hp ton th, ngh trng cu dn c tho
lun ti T i biu Quc hi;
- Trong qu trnh tho lun, i din c quan ngh trng cu dn c
th gii trnh v nhng vn lin quan m i biu Quc hi nu;
- Sau khi ngh trng cu dn c cc i biu Quc hi tho lun,
cho kin, y ban thng v Quc hi ch o, t chc vic nghin cu, gii
trnh, tip thu, chnh l d tho ngh quyt ca Quc hi v trng cu dn v
bo co Quc hi v vic gii trnh, tip thu, chnh l d tho ngh quyt;
- Quc hi biu quyt thng qua ngh quyt v trng cu dn.
Ngh quyt ca Quc hi v trng cu dn phi c qu na tng s i
biu Quc hi biu quyt tn thnh.
Ngh quyt ca Quc hi v trng cu dn c cng b theo quy nh
ca php lut.
89. ngh cho bit nhim v, quyn hn ca y ban thng v Quc

hi trong trng cu dn nh th no?
280
Tr li
- Quyt nh ngy b phiu trng cu dn, b phiu sm, hon ngy b
phiu, b phiu li.
- Ch o, hng dn vic t chc trng cu dn trong phm vi c nc.
- Ch o cng tc thng tin, tuyn truyn v trng cu dn.
- Quy nh v phiu trng cu dn, mu th c tri trong trng
cu dn, ni quy phng b phiu v cc mu vn bn khc s dng trong vic
t chc trng cu dn.
- Yu cu c quan c thm quyn x l hnh vi vi phm php lut trong
qu trnh t chc trng cu dn.
- Nhn v kim tra bo co kt qu trng cu dn do y ban nhn dn
cp tnh gi n.
- Lp bo co tng hp kt qu trng cu dn trong phm vi c nc.
- Kim tra, gim st vic t chc trng cu dn.
- Gii quyt khiu ni, t co v kt qu trng cu dn. Quyt nh gii
quyt khiu ni, t co ca y ban thng v Quc hi l quyt nh cui cng.
- Xc nh, cng b kt qu trng cu dn trong c nc v bo co Quc
hi v kt qu t chc trng cu dn ti k hp gn nht.
90. Xin hi php lut quy nh nh th no v nhim v, quyn hn

ca Chnh ph trong trng cu dn?
Tr li
- Ch o cc b, c quan ngang b, c quan thuc Chnh ph, y ban nhn
dn cc cp thc hin cc cng vic trong t chc trng cu dn theo quy nh
ca php lut.
- Ch o cng tc bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong qu trnh t
chc trng cu dn.
- Bo m v kinh ph v cc iu kin cn thit khc phc v vic t chc
trng cu dn;hng dn vic qun l v s dng kinh ph trong t chc trng
cu dn.
281
- Phi hp vi y ban thng v Quc hi ch o cng tc thng

tin, tuyn truyn v trng cu dn.
- Phi hp vi y ban thng v Quc hi, on Ch tch y ban
trung ng Mt trn T quc Vit Nam trong kim tra, gim st vic t chc
trng cu dn.
91. ngh cho bit php lut quy nh nh th no v nhim v,

quyn hn ca y ban nhn dn cc cp?
Tr li
y ban nhn dn cp tnh c cc nhim v, quyn hn sau y:
- Ch o, kim tra, n c vic t chc trng cu dn trn a bn cp
tnh theo quy nh ca php lut.
- Ch o thc hin cng tc thng tin, tuyn truyn v trng cu dn
a phng.
- Ch o thc hin cng tc bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong
qu trnh t chc trng cu dn a phng.
- T chc in n th c tri, phiu trng cu dn, biu mu v cc ti liu
khc phc v vic t chc trng cu dn trn a bn; phn b kinh
ph v bo m cc iu kin cn thit khc phc v vic t chc trng
cu dn trn a bn cp tnh.
- Gii quyt khiu ni, t co v x l vi phm php lut trong t chc
trng cu dn theo thm quyn.
- Bo co tnh hnh t chc vic trng cu dn vi y ban thng v
Quc hi v Chnh ph.
- Nhn, kim tra bo co kt qu kim phiu trng cu dn do y ban
nhn dn cp x gin; lp bo co kt qu trng cu dn ti a phng
mnh gi y ban thng v Quc hi.
y ban nhn dn cp huyn c cc nhim v, quyn hn sau y:
- Ch o, kim tra, n c vic t chc trng cu dn trn a bn cp
huyn theo quy nh ca php lut.
282
- Ph chun vic xc nh khu vc b phiu trng cu dn ca y ban

nhn dn cp x.
- Ch o thc hin cng tc thng tin, tuyn truyn v trng cu dn
v cng tc bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong qu trnh t chc trng
cu dn a phng.
- Gii quyt khiu ni, t co v x l vi phm php lut trong vic thc
hin trng cu dn tia phng theo thm quyn.
- Bo co tnh hnh t chc vic trng cu dn vi y ban nhn dn cp
tn.
- huyn khng c n v hnh chnh x, th trn th y ban nhn dn
huyn thc hin c cc nhim v, quyn hn quy nh nu trn.
y ban nhn dn cp x c cc nhim v, quyn hn sau y:
- Xc nh khu vc b phiu trng cu dn; thnh lp T trng cu dn
tng khu vc b phiu.
- Thc hin cng tc thng tin, tuyn truyn v trng cu dn v cng tc
bo v an ninh, trt t, an ton x hi trong qu trnh t chc trng cu dn
a phng.
- T chc vic b phiu trng cu dn a phng.
- Gii quyt khiu ni, t co, gii p thc mc ca c tri v x l vi phm
php lut trong vic thc hin trng cu dn ti a phng theo thm quyn.
- Bo co tnh hnh t chc vic trng cu dn vi y ban nhn dn cp
huyn.
- Nhn, kim tra bo co kt qu kim phiu trng cu dn do T trng
cu dn gi n; lp bo co kt qu trng cu dn ti a phng mnh gi
y ban nhn dn cp huyn, cp tnh.
92. ngh cho bit php lut quy nh v vic thnh lp T trng cu
dn v nhim v, quyn hn ca T?
Tr li
T trng cu dn c thnh lp mi khu vc b phiu chm nht l
40 ngy trc ngy b phiu trng cu dn. T trng cu dn c t
283
chn n mi mt thnh vin gm T trng,Th k v cc thnh vin l i

din c quan nh nc, t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi,t chc
x hi, i din c tri a phng.
n v v trang nhn dn c xc nh l khu vc b phiu ring c
thnh lp mt T trng cu dn c t by n chn thnh vin gm T
trng, Th k v cc thnh vin l i din ch huy n v v i din qun
nhn ca n v v trang nhn dn .
Trong trng hp n v v trang nhn dn v a phng c chung mt
khu vc b phiu th y ban nhn dn cp x sau khi thng nht vi ch huy n
v v trang nhn dn quyt nh thnh lp T trng cu dn c t chn n
mi mt thnh vin gm T trng, Th k v cc thnh vin l i din c
quan nh nc, t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, i
din c tri a phng, i din ch huy n v v i din qun nhn ca n
v v trang nhn dn .
T trng cu dn c cc nhim v, quyn hn sau y:
- Ph trch cng tc trng cu dn ti khu vc b phiu trng cu dn;
- B tr phng b phiu v chun b hm phiu;
- Nhn ti liu v phiu trng cu dn t y ban nhn dn cp x; pht
th c tri, phiu trng cu dn c ng du ca T trng cu dn cho c tri;
- Thng bo cho c tri bit thi gian, a im b phiu trng cu dn;
- Bo m thc hin nghim chnh quy nh ca php lut v trng
cu dn v ni quy phng b phiu;
- Kim phiu v lp bin bn kt qu kim phiu gi n y ban nhn
dn cp x;
- Gii quyt khiu ni, t co ca c tri; bo co y ban nhn dn cp x v
cc khiu ni, t co ca c tri khng thuc thm quyn gii quyt ca mnh;
- Chuyn bin bn kt qu kim phiu v ton b phiu trng cu dn n
y ban nhn dncp x;
- Bo co tnh hnh t chc trng cu dn theo hng dn ca y ban
nhn dn cp x;
- T chc vic b phiu li ti khu vc b phiu trng cu dn (nu c).
284
93. C quan gip vic v vic trng tp cn b, cng chc, vin chc
trong trng cu dn c nhng quyn g?
Tr li
y ban thng v Quc hi, y ban nhn dn cc cp c quyn thnh lp
hoc phn cng cquan chuyn mn trc thuc gip vic trong t chc trng
cu dn; trng tp cn b, cng chc, vin chc ca c quan nh nc, t chc
chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, n v s nghip cng lp
gip thc hin cc cng vic lin quan n t chc trng cu dn.
94. Php lut quy nh vic lp danh sch c tri nh th no?

Tr li
Mi cng dn c quyn b phiu trng cu dn u c ghi tn vo
danh sch c tri v c pht th c tri.
Mi cng dn ch c ghi tn vo mt danh sch c tri ni mnh
thng tr hoc tm tr.
C tri l ngi ang b tm giam, tm gi, ngi ang chp hnh bin
php a vo c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc c ghi tn
vo danh sch c tri ti ni ngi ang b tm giam, tm gi, ni c c s
gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc.
C tri l cng dn Vit Nam nc ngoi tr v Vit Nam trong khong
thi gian t sau khi danh sch c tri c nim yt n trc thi im
bt u b phiu 24 gi th n xut trnh h chiu c ghi quc tch Vit Nam ti
y ban nhn dn cp x ni mnh ng k thng tr hoc tm tr c ghi
tn vo danh sch c tri v c pht th c tri.
95. Php lut quy nh nh th no v cc trng hp khng c ghi

tn, b xa tn, c b sung tn vo danh sch c tri?
Tr li
Ngi b kt n t hnh ang trong thi gian ch thi hnh n, ngi ang
phi chp hnh hnh pht t m khng c hng n treo, ngi b Ta n
285
tuyn b mt nng lc hnh vi dn s th khng c ghi tn vo danh sch c

tri.
Ngi c tn trong danh sch c tri nu n thi im bt u b
phiu b kt n t hnh,phi chp hnh hnh pht t m khng c hng n
treo hoc b Ta n tuyn b mt nng lc hnh vi dn s th y ban nhn dn
cp x xa tn ngi trong danh sch c tri v thu hi th c tri.
Ngi thuc trng hp quy nh nu trn nu n trc thi im bt u
b phiu 24 gi m c tr t do hoc c Ta n hy b quyt nh tuyn
b mt nng lc hnh vi dn s th c b sung tn vo danh sch c tri
v nhn th c tri b phiu trng cu dn.
C tri quy nh ti khon 3 iu 24, nu n trc thi im bt u b
phiu 24gi m c tr t do hoc ht thi gian gio dc bt buc, cai
nghin bt buc th c xa tn trong danh sch c tri ti ni c tri tm
giam, nh tm gi, ni c c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc v
c b sung tn vo danh sch c tri ti ni ngi ng k thng tr hoc
tm tr, nhn th c tri b phiu trng cu dn.
96. C no c thm quyn lp danh sch c tri?

Tr li
Danh sch c tri do y ban nhn dn cp x lp theo tng khu vc b
phiu. i vi huyn khng c n v hnh chnh x, th trn th y ban nhn
dn huyn c trch nhim lp danh sch c tri theo tng khu vc b phiu.
Danh sch c tri trong n v v trang nhn dn do ch huy n v lp
theo n v v trang nhn dn a vo danh sch c tri ca khu vc b phiu
ni n v ng qun. Qun nhn c h khu thng tr a phng gn khu
vc ng qun c th c ch huy n v cp giy chng nhn c ghi tn
vo danh sch c tri v tham gia b phiu ni thng tr. Khi cp giy chng
nhn, ch huy n v phi ghi ngay vo danh sch c tri ti n v v trang nhn
dnbn cnh tn ngi cm t B phiu ni c tr.
97. Thi hn nim yt danh sch c tri c thc hin nh th no?

Tr li
286
Chm nht l 30 ngy trc ngy b phiu trng cu dn, c quan lp

danh sch c tri nim yt danh sch c tri ti tr s y ban nhn dn cp
x v ti nhng a im cng cng ca khu vc b phiu, ng thi thng bo
rng ri danh sch c tri v vic nim yt Nhn dn kim tra.
98. Php lut c quy nh v vic khiu ni v gii quyt khiu ni v

danh sch c tri hay khng?
Tr li
Khi kim tra danh sch c tri, nu pht hin c sai st th trong thi
hn 10 ngy k t ngy nim yt, cng dn c quyn khiu ni vi c quan lp
danh sch c tri. C quan lp danh sch c tri phi ghi vo s nhng khiu
ni . Trong thi hn 03 ngy k t ngy nhn c khiu ni, cquan lp danh
sch c tri phi gii quyt v thng bo cho ngi khiu ni bit kt qu gii
quyt.
Trng hp ngi khiu ni khng ng v kt qu gii quyt khiu ni
hoc ht thi hn gii quyt m khiu ni khng c gii quyt th c quyn
khi kin ti Ta n nhn dn theo quynh ca php lut v t tng hnh chnh.
99. Xin hi cho bit php lut c quy nh v a im b phiu ni

khc hay khng?
Tr li
T khi nim yt danh sch c tri cho n ngy b phiu trng
cu dn, nu c tri no v i ni khc, khng th tham gia b phiu trng
cu dn ni c ghi tn vo danh sch c tri th c quyn ngh y
ban nhn dn cp x ni mnh c tn trong danh sch c tri cp giy chng
nhn c b sung tn vo danh sch c tri v tham gia b phiu trng
cu dn ni mnh c th tham gia b phiu. Khi cp giy chng nhn, y
ban nhn dn cp x phi ghi ngay vo danh sch c tri ti khu vc b
phiu trng cu dn thuc a phng mnh bn cnh tn ngi cm t B
phiu ni khc.
100. Nhng trng hp c th thnh lp khu vc b phiu trng cu

dn ring?
287
Tr li
Vic xc nh khu vc b phiu trng cu dn do y ban nhn dn cp
x quyt nh v c y ban nhn dn cp huyn ph chun. i vi huyn
khng c n v hnh chnh x, th trn th vic xc nh khu vc b phiu trng
cu dn do y ban nhn dn huyn quyt nh.
Mi khu vc b phiu trng cu dn c t ba trm n bn nghn c
tri. min ni, vng cao, hi o v nhng ni dn c khng tp trung
th d cha c ba trm c tri cng c thnh lp mt khu vc b
phiu trng cu dn.
Cc trng hp c th thnh lp khu vc b phiu trng cu dn ring
gm:
- n v v trang nhn dn;
- Bnh vin, nh an dng, nh h sinh, c s chm sc ngi khuyt
tt, c s chm sc ngi cao tui c t nm mi c tri tr ln;
- C s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc, tri tm giam.
101. Mc ch, nguyn tc thng tin, tuyn truyn v trng cu dn?

Tr li
Vic thng tin, tuyn truyn v trng cu dn nhm cung cp thng
tin y , ng n v vn c a ra trng cu dn c tri hiu r
ngha ca vic trng cu dn, ni dung trng cu dn; quyn, ngha v
v trch nhim ca c tri trong vic tham gia trng cu dn; ng vin, khuyn
khch c tri tham gia tch cc vo vic b phiu trng cu dn.
Vic thng tin, tuyn truyn v trng cu dn c tin hnh cng
khai, dn ch, khch quan,khoa hc, ng php lut, thun li cho c tri
v bo m trt t, an ton x hi.
102. ngh cho bit php lut quy nh nh th no v ni dung

thng tin, tuyn truyn v trng cu dn
Tr li
288
- S cn thit ca vic trng cu dn; mc ch, quan im trng

cu dn.
- Ni dung trng cu dn; cc phng n, gii php thc hin kt qu
trng cu dn.
- i tng, phm vi tc ng ca vn trng cu dn.
- Thi gian t chc trng cu dn.
- Quyn, ngha v, trch nhim ca c tri trong vic tham gia trng
cu dn.
103. Php lut quy nh nh th no v trch nhim ca c quan, t

chc trong thng tin, tuyn truyn v trng cu dn?
Tr li
y ban thng v Quc hi ch tr, phi hp vi Chnh ph ch o cng
tc thng tin, tuyn truyn v trng cu dn trong phm vi c nc; y ban
nhn dn cc cp ch o thc hin cng tc thng tin, tuyn truyn v trng
cu dn a phng.
Cc c quan bo ch trung ng v a phng c trch nhim tuyn
truyn v trng cu dn, thng tin v tnh hnh t chc trng cu dn theo
quy nh ca php lut, s ch o ca y ban thng v Quc hi, Chnh ph
v y ban nhn dn cc cp.
C quan nh nc, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, n v
v trang nhn dn v chnh quyn a phng trong phm vi nhim v, quyn
hn ca mnh c trch nhim tham gia v to iu kin cho cng tc thng
tin, tuyn truyn v trng cu dn c quan, t chc, n v v a phng
mnh.
104. Xin cho bit thi gian b phiu trng cu dn c thc hin
nh th no?
Tr li
289
Vic b phiu trng cu dn bt u t by gi sng n by gi ti cng

ngy. Ty tnh hnha phng, T trng cu dn c th quyt nh cho
bt u vic b phiu sm hn nhng khng c trc nm gi sng hoc kt
thc mun hn nhng khng c qu chn gi ti cng ngy.
Trng hp khu vc b phiu trng cu dn c mt trm phn trm
c tri trong danh sch thc hin vic b phiu th vic b phiu khu vc b
phiu c th kt thc sm nhng khngc trc ba gi chiu cng ngy.
Trc khi b phiu, T trng cu dn phi kim tra hm phiu trc s
chng kin ca c tri.
Vic b phiu phi c tin hnh lin tc. Trong trng hp c s kin
bt ng lm ginon vic b phiu th T trng cu dn phi lp tc nim
phong hm phiu, ti liu lin quan trc tip n trng cu dn, kp thi bo
co y ban nhn dn cp x, ng thi phi c nhng bin php cn thit
vic b phiu c tip tc.
105. Php lut quy nh nh th no v quyn, ngha v ca c tri v

nguyn tc b phiu trng cu dn?
Tr li
B phiu trng cu dn l quyn v ngha v ca c tri; mi c tri
c trch nhim tham giay .
Mi c tri c quyn b mt phiu trng cu dn.
C tri phi t mnh b phiu trng cu dn, khng c nh ngi khc
b phiu thay, tr trng hp quy nh nu trn. Khi b phiu trng
cu dn, c tri phi xut trnh th c tri.
Trong trng hp c tri m au, gi yu, khuyt tt khng th n phng
b phiu trng cu dn c th T trng cu dn mang hm phiu ph
v phiu trng cu dn n ch , chiu tr ca c tri c tri nhn phiu
trng cu dn v thc hin vic b phiu. i vi c tri lngi ang b tm
giam, ngi ang chp hnh bin php a vo c s gio dc bt buc, cs
cai nghin bt buc m tri tm giam, c s gio dc bt buc, c s cai nghin
bt buc khng thnh lp khu vc b phiu ring hoc c tri l ngi ang b
tm gi ti nh tm gi th T trng cu dn mang hm phiu ph v phiu
trng cu dn n tri tm giam, nh tm gi, cs gio dc bt buc, c s
290
cai nghin bt buc c tri nhn phiu v thc hin vic b phiu trng
cu dn.
Khi c tri vit phiu trng cu dn, khng ai c xem, k c thnh vin
T trng cu dn.
Nu vit hng, c tri c quyn i phiu trng cu dn khc.
C tri khng th t vit c phiu trng cu dn th c th nh ngi
khc vit h, nhng phi t mnh b phiu; ngi vit h phi bo m b mt
phiu trng cu dn ca c tri.Trng hp c tri v khuyt tt m khng t b
phiu c th nh ngi khc b phiu vo hm phiu.
Khi c tri b phiu xong, T trng cu dn c trch nhim ng
du b phiu vo th c tri.
Mi ngi phi tun theo ni quy phng b phiu trng cu dn.
106. Nhng trng hp no khng c coi l phiu khng hp l?

Tr li
Nhng phiu trng cu dn sau y l phiu khng hp l:
- Phiu khng theo mu quy nh do T trng cu dn pht ra.
- Phiu khng c du ca T trng cu dn.
- Phiu nh du nhiu hn mt phng n c chn theo quy nh.
- Phiu b trng tt c cc phng n.
- Phiu c vit thm ni dung khc.
Trng hp c phiu trng cu dn c cho l khng hp l th T
trng T trng cu dn a ra ton T xem xt, quyt nh. T trng
cu dn khng c gch xa hoc sa cha trn phiu trng cu dn.
107. Bo co kt qu trng cu dn ca y ban nhn dn cp x c

ni dung g?
Tr li
291
Sau khi nhn c bin bn kt qu kim phiu ca cc T trng

cu dn, y ban nhn dn cp x kim tra cc bin bn v lp bo co kt
qu trng cu dn a phng mnh. Bo co kt qu trng cu dn ca y
ban nhn dn cp x phi c cc ni dung sau y:
- Tng s c tri trn a bn hnh chnh cp x.
- S c tri tham gia b phiu.
- S phiu pht ra.
- S phiu thu vo.
- S phiu hp l.
- S phiu khng hp l.
- S phiu tn thnh vi mi phng n c a ra trong phiu trng
cu dn.
- S phiu khng tn thnh vi mi phng n c a ra trong phiu
trng cu dn.
- Nhng khiu ni, t co nhn c; nhng khiu ni, t co gii quyt
v kt qu gii quyt; nhng khiu ni, t co chuyn n y ban nhn dn cp
trn.
108. Bo co kt qu trng cu dn ca y ban nhn dn cp tnh c

ni dung g?
Tr li
Sau khi nhn c bo co kt qu trng cu dn ca y ban nhn dn
cp x, y ban nhn dn cp tnh kim tra cc bo co v tng hp bo co
kt qu trng cu dn a phng mnh. Bo co kt qu trng cu dn ca
y ban nhn dn cp tnh phi c cc ni dung nh sau:
- Tng s c tri trn a bn hnh chnh cp tnh.
- S c tri tham gia b phiu.
- S phiu pht ra.
- S phiu thu vo.
292
- S phiu hp l.
- S phiu khng hp l.
cu dn.
trng cu dn.
- Nhng khiu ni, t co nhn c; nhng khiu ni, t co gii quyt
v kt qu gii quyt; nhng khiu ni, t co chuyn n y ban thng v
Quc hi.
109. Ngh quyt ca y ban thng v Quc hi xc nh kt qu

trng cu dn c cc ni dung g?
Tr li
Ngh quyt ca y ban thng v Quc hi xc nh kt qu trng
cu dn c cc ni dung sau y:
- Ngy b phiu trng cu dn.
- Tng s c tri trong c nc.
- Tng s c tri tham gia b phiu trng cu dn, t l so vi tng s c
tri c nc.
- Tng s phiu hp l.
- Tng s phiu khng hp l.
cu dn, t l so vi tng s phiu hp l.
trng cu dn, t l so vi tng s phiu hp l.
- Kt qu trng cu dn.
293
HAI B CON MNH CNG SA SAI
Nh Nam nm ven , gn quc l 18. Nam trc tui trung nin ang cng m bn
ngi chi bi. Trn chic chiu ci c rch, m chn pha tr vt b bn, mi khi thuc l
nng n c trong cn nh nh rng khong 35m2, c chng c g gi tr.
Tng, cu con trai ln ca Nam ang hc lp 9 va gip m a hng ra ch v, va i
vo n sn, ang dng xe. Nam ang chi bi, nghe ting ng nhn ra sn thy con trai,
Nam gi vo hi.
Nam: M c dn g khng?
Tng (nhanh nhu tr li): M dn, t na m v, b v m i thm ng ngoi, hnh
nh ng b m.
Trn chiu, m ngi chi bi ngi no cng iu thuc trn ming, tng hi ko vo
ri x ra, Nam rt hi thuc, tay chia bi v dng nh khng quan tm n vic v dn chun
b i thm b v b m, Nam ly t 50 nghn a cho Tng ri bo.
Nam: ng gi ri, m l chuyn thng, thm nom g, m my t i, cm tin sang
nh bc Hng mua cho b bao thuc Thng Long.
Sn l bn trong m nh bi, thy Nam bo Tng i mua thuc, Sn quay li nhn
Tng ri nhc kh:
Sn: Mua thuc Thng Long bao mm nh cu! Ny nh mua v bao nguyn khng
c thiu iu no u thng qu.
Tng (v v t 50 nghn trn tay, ri a ln qut qua mi ci ngo ni vi Sn): Ch
li chc qu chu h, do ny chu dng kenk ri, khng dng bnh dn u.
Ni ri Tng phng xe vt ra ngoi ng i mua thuc l, Sn v mi ngi li tip
tc chi bi, khi thuc vn nghi ngt.
Quy bn thuc nh ch Hng hm nay c v vng hn mi khi. Ch Hng ang xp
hng.
Tng (i vo gi to): Bc Hng, bn chu mt bao Kenk v mt Thng Long mm.
Ch Hng nhn Tng c v khng mun bn v bit Tng hay mua n v cha tr ht
n.
Ch Hng: Ny nh, khng bn n u.
294
Tng (rt tin t trong ti cha ra a cho ch Hng): y xin y, tr n 3 bao

hm trc v hm nay.
Ch Hng nhn Tng ang rt tin t trong ti qun ra, c v thy vui, lin i ra ch
thuc l, ly thuc a cho Tng.
Ch Hng: Kim c v g hay ly cp tin ca m, sao hm nay Cu nhiu tin
th
Tng (nhn ch Hng c v t c, vnh mt, tay a tin cho ch Hng): Ny nh,
y cha bao gi bit n cp, m ch mn tm thi nh (ci).
Tng nhn thuc t tay ch Hng, cm bao thuc Tng bc bao kenk v chm ht,
nhng hi thuc ko nghin tht su v x ra hi tht di. ng lc ng ch cn b qun l
th trng va i ti, anh dng xe my trc qun ch Hng hi mua qu. Nhn thy ch
Hng a cho Tng my bao thuc, ri trc ca hng li treo c bin qung co bn thuc
l, anh kho lo nhc nh:
Cn b qun l th trng: Ch Hng ny, theo quy nh ca Lu t phng, chng tc
hi thuc l th vi c bun bn thuc l nh by gi ca ca hng l c vi phm ri y.
Ch Hng (nhu my): Th ! Em c bit u, lu nay em vn bn m c sao u! Em
vi phm ci g, ch ti em t khi m ca hng ny c c nghe tuyn truyn g v cm
qung co bn thuc l u ch!
Anh cn b (ci ri ni): Ch treo bin qung co trc ca hng th kia l vi
phm vo lut phng, chng tc hi ca thuc l nm 2012, v Lu t nghim cm hnh vi
qung co, khuyn mi thuc l, tip th thuc l trc tip ti ngi tiu dng di mi hnh
thc.
Tng trn tay vn my bao thuc, i gn li ch ch Hng ng nghe. Anh cn b tin
li gn Tng, a tay v v vai c u ta:
Anh Cn b: c bi t l ch bn thuc l cho ngi cha thnh nin, d l chu mua
s dng hay mua h cho ngi khc th cng b nghim cm. Sp ti Nh nc s c
nhiu bi n php x pht vi cc trng hp vi phm iu cm. Ch Hng cng phi lu
chp hnh, va tt cho ngi va p cho mnh.
Ch Hng (phn bua): Ti bit thuc l rt c hi cho sc khe, nhng thy mi
ngi bn th th t ra loi hng ny ti cng ch bn ph thm thi, anh thy y, ca hng
ny ch yu l cc loi hng tiu dng thit yu, cn cho b con hng xm ch ng nh ny,
lm g c khch u.
295
Ch Hng (lic nhn anh cn b v quay sang nhn Tng ni v v): Chu cn t tui
nn b thuc l i chu , ht thuc l rt c hi cho sc khe, khng ch cho bn thn ngi
xi u m nh hng nhng ngi xung quanh na v c ging ni ca chng ta na. Chu
ht thuc l, bc v hm tin bn cho chu gi bc phm ti ri y.
Tng tay cm hai bao thuc, nhn v pha anh cn b qun l th trng, ri li quay
sang nhn ch Hng.
Tng: Chu cng v b b thng xuyn sai i mua thuc l, nn cng nghin lc no
khng hay. Mc d chu bit ht thuc l c hi cho sc khe, nhng b r r, li ko gi
khng c iu thuc chu thm lm bc . Hm nay gp c bc cn b qun l th trng
ni vi c lm ny ca chu l b php lu t cm, bc Hng khng bn thuc na v chu cng
s b c thi bc .
Ch Hng cm thy xu h i v pha Tng ly li my bao thuc va bn cho Tng.
Ch Hng: , t gi bc khng bn thuc l na, nghe chu ni bc cm thy xu h
lm.
Ni xong ch Hng i v pha trc ca hng, g bin qung co ct i.
Anh cn b qun l th trng mm ci, ri quay li Tng :
Anh Cn b: Chu cha 18 tui, l ngi cha thnh nin m b sai i mua thuc l
b chu vi phm y, php lut nghim cm mi hnh vi s dng tr em di 18 tui i
mua v s dng thuc l. V nh, chu ni li nh v y cho b nghe nh, ln sau b li sai i
mua thuc l l cng quyt t chi nh cha!
Tng nhn anh cn b qun l th trng ri lic mt nhn sang ch Hng vi v nh
hiu thm mt iu mi, hc thm bi hc b ch. i v pha xe my, Tng m cp em tr
li ch Hng nhng bao thuc , ri nhn anh cn b qun l th trng ni:
Tng: Hm nay hai b con chu u sai, may nh c ch chu hiu ra, Chu cm n
ch nhiu.
Ri Tng phng xe v nh, thy m t mnh b dn dp ni cch y m t ting l ch
my ng ngi t l. Thy Tng v, tay khng, ng b dng tay ni:
Nam: Sai i mua thuc m i u gi mi v, li tay khng th kia, khng mua c th
tin u hay nng vo game ht ri!
Tng (ngi xung b c thm, ging trng xung): Hm nay, hai b con mnh lm
m t vi c sai y, t gi b b thuc i, ht thuc l c ch g u ch hi cho sc khe thi.
con ly cho b xem ci ny, h cnh bo tc hi ca thuc l cc hay.
296
Ni ri, Tng i vo bn hc ca mnh, lc li ly ra m t t giy A4 trn v hnh nh

nhng iu thuc l ang chy v di ngn dn ca thuc l t l thu n vi tui th ca
ngi ht n.
Nam (nhn bc hnh, xoa u con v v vai): i ch, cu c u ny ln lc no b khng
bit, c ri b ha vi con t nay b s b thuc l. Hai b con ta sai ri, nhng may l
chng ta hiu ra iu sm con , v t gi b con mnh cng sa thi.
Hai b con cng nhn ra mn hnh ci to.
MN QU C
Huy v Sn ang ngi ung bia c ti qun bia bnh dn bn ng. Tuy cng s,
Huy l sp ca Sn nhng ngoi i, h chi vi nhau nh anh em, bi c hai cng c thi
quen: thch bia v thuc l.
Sn (a tay nng cc bia chm keng vo cc ca Huy vi v hi ph): Knh sp, bia
ny tuy l dn bnh nhng m. hp vi lng ca anh em mnh thi bo gi, sp thy th
no?
Huy (a cc bia, ung mt hi tht su, lc l u v sung sng): T ni cho cu
bit, thi bui ny, vi t c c mi, m bnh dn, khng dn bnh (ci) m nht l
cc cu c mi t mi th ny, t l t khng mun i u, nhng c hai cng ci.
Sn bit sp t lu l ngi nghin thuc l, khi nh sp thng b v cm ht, nn
khi gi in mi sp i ung bia l Huy ly l do i k hp ng hoc i ngoi giao vi nhn
vin cp di c ht thuc thoi mi. Sn cm ly bia trn tay, tay kia mc bao thuc l
t trong ti qun mc bao thuc knh cn a sp.
Sn: Trong cng ty, ch mnh em l hiu sp v quan tm n sc khe ca sp Em
va c thng em v i cng tc c v, em gi n mua m t mn qu biu sp, hm nay em
297
mang i nhng cng ty bt ti n, phng sp lc no cng c ngi ra ra vo vo, chng c

lc no ti n, m ci mn ny Vit Nam l him lm sp , y l ca sp, cn em cng c
y ri, y y sp dng th i.
Huy b cc bia, ly bao thuc l ngoi t tay Sn, ly mt iu chm la ko mt hi
di ri th ra v sung sng, sau v vo vai Sn ni v khoi ch:
Huy: Ci mn ny, ng l ngoi tht, ko mt hi bit ngay l ngoi (ci)
cng ty mi t v cu l tm u hp, m t c ni i vi cu l v t yn tm ngay, ch
ci thng Sinh trng phng ca cu y, khng c, ky bo, kt xn, cha mi t ba bia
no, n thua xa cu m th va ri t c n i hp trn v, hp v n cn qun trit c
t v chuy n ht thuc l, n yu cu t khng c ht ngay trong phng lm vi c. T ni
cho cu bit sang nm thc hin ly phiu tn nhim cn b, cu l trong quy hoch cn b
ca t.
Sn hai tay xoa xoa vo nhau, v khoi ch v ly c lng ca sp, h c danh d
ca trng phng, ci chc m Giang ang ngm ngha.
Sn: Em ni tht vi sp, ci ng ch Sinh l yu v phm cht lnh o, khng coi ai
ra g
nh mt Huy c v suy ngh, tay v u Sn v ma mnh nh mt lic nhn Huy, sau
nng cc bia ung mt hi ri ni tip:
Sn: Ai d, hm n n qua phng em dn ngay ci bin cm thuc l ni cng s t
trc ca phng, n lm nh th khc g p vo mt sp. khng p vo mt em . M
sp thy y, n thy em v sp thn nhau nn n c tnh chia r tnh cm ca em v sp, sp
phi hp kim im trc ton cng ty h b, chuyn cng tc, m em ni cho sp nghe ch
c em mi xng ngi vo v tr (ci) ch c em mi thng xuyn quan tm n sc
khe ca sp v s thch ca sp
Sn ly iu thuc a ln ming Long knh cn bt la chm thuc cho Huy.
Huy, rt hi thuc, v tay vo bn, nhn Sn qut.
Huy: Hm n, cu y cn a cho t mt t trnh, yu cu t phi hp v thng bo
vi ton cng ty v vi c thc hi n cm ht thuc l trong phng lm vi c ca cng ty, n bo
phi gng mu chp hnh quy nh ca Lut phng, chng thuc l, li cn vi n l do
no l cng ty c nhiu ch em ang c bu, nhiu ngi n tui sp v hu, ri php lu t
quy nh cm ht thuc l ti ni lm vic, trong khi hp, tip cn b nhn vin m t ni
vi cu nh, cng ty ny t l ngi qun trit ch trng, ng li, cng ty ny ai to
hn t no, cu Sinh cm t th, ha ra n to hn t , ton cm n chy trc t, t trc
ti gi c ai ht thuc m b k lu t, b x pht bao gi cha.
298
Sn (gt u c v nhit tnh): ng nh ban ngy, m hm n sp , em cn nghe

phong thanh n cn i vn ng ch em trong cng ty hng ng vi c cm ht thuc l trong
khi hp, giao ban v ni lm vic. Em ni sp nghe, em v sp lm vic cng thng, trm th
vic ln u, nhng lc khng c iu thuc th sao c nhng d n ln nh by gi.
Chng n thy mt hi mt nhng khng thy mt li mi, tht l u tr.
Hai ngi li nng cc, va lc Sinh i vo bit l Sn ang tranh th mi sp
ung bia ni xu mnh, Sinh nh i thng vo cho sp v tranh th bo co v nhng
chun b cho cuc hp qun tri t, ph bin lut phng, chng thuc l nm 2012 ngy mai,
nhng v bit sp ang gin mnh v trt yu cu sp ph bin v cm ht thuc l ni cng
s, c bit ti ni lm vic v tip nhn vin nn Sinh s khng dm vo, cng lc Sn
nhn thy ch tay v pha Sinh, quay mt ni vi Huy:
Sn: Sp ni ct st c sai u, s tr tin bia nn khng dm vo ngi kia ka.
Huy nhn Sinh sau Huy ln ting ni v pha Sinh.
Huy: Ti gi cu ra y l mang hp ng u thu d n khu th nh sao xanh,
nu ng l n th a y, cn khng gi ny khng gii quyt g na, gi ny ch gii quyt
bia v thuc l thi.
Huy v Sn li nng cc, Sinh ln cn i v pha Huy, tay cm tp ti liu.
Sinh khp np tay cm ti liu a v pha Huy, nhn thy khng phi l h s u thu
m l ti liu ph bin lut phng, chng thuc l nm 2012 cho ngy mai Huy lin ly ci tay
gt ra, ung ht ly bia ri nhn Sn ci ni.
Huy:Ti ni vi cu ri, ti ang lo no l kim vic v cho anh em tng thu nhp,
tng thng, tng tr cprt mt ri
Sinh: Em bit sp ang rt cng thng lo i sng cho anh em cng ty, nhng y
l ch trng trn a xung, sp cho ch trng chng em thc hin, ch em c trn e
di ba th ny
Huy (cm b ti liu t tay Sinh p xung bn): Ti ni vi cu l ti cha qun trit
ch khng phi l khng qun trit, cm th phi cm t t, cu mun t cm khng cho
cu tham gia d n Nam Xa khng,
Sinh: y y sp em khng c y.
Huy: - Vy cu c y, c t t t cai, m t cai c th t mi qun trit
c, lc l t qun trit mnh l ng khc (ci).
Sn chm iu thuc hai tay knh cn a cho Huy.
299
Huy: Sp c t t em cn theo c, ch cm ngay l em sc, m sp thy y

hng ngy vn chng kin nhiu thng itt ht xong, sc i ngay y; m y va
mi qua kip nn ngy tn th, phi hng th i , ung i sp
Sinh (v vai Sn sau a nh mt sang Huy): Mnh l cn b th phi gng mu,
phi chp hnh cc chnh sch php lut nh nc quy nh. Ht thuc l c hi n sc khe,
khng ch cho mnh cn nh hng n ngi bn cnh. Lut cm ht thuc l ni cng s l
vn minh; sp thy khng chng ta vo wto, th cng phi ni No vi thuc l
Huy cm trn tay ti liu ph bin lut phng, chng thuc l nm 2012, c lt qua
ri ri t nhin ho mt trng ti mt mt, va ho Huy va ni vi Sinh.
Huy: T ni l t cha qun trit ch khng phi l khng qun trit, nhng (nhn
Sinh sau a mt sang Sn) ng l ht thuc nhiu do ny t thy mt, m con gi t l
qun trit t ni khng vi thuc l, nhng do ny trn bo ch thng tin nhiu cn b ht
thuc ph pho trong khi tip dn, nh th l khng tn trng dn; l cn b ch cht, t l t
khng trch cu, nhng t s bit ht u, ch nh trong gi hp li bo dng chy ra
ng tu ht h.
Huy (hai tay nm cht vo nhau, v mnh vo vai Sn ni hng hn): Nhng v sc
khe ca nhng ngi xung quanh, v s vn minh ni cng s t s .b thuc t t v
qun trit t nay cm ht thuc ni lm vic, mc d t rt thm.
Ri Huy quay sang Sn:
- Ny, c u nh l t gi t s chp hnh tri t cu khu hi u m c u Sinh va i
qun tri t trn v, cu g y c u Sinh nh, t nhin t li qun bng i mt., , t nh ra
ri Hy ni khng vi thuc l ni lm vi c v ni cng c ng. V v y c u nh t
gi tr i ng t ng t mn qu c na nh..!
300
THIT N THIT KP
Ti ng t con ph, my ng xe m ang tm nm tm ba ng ni chuyn ch khch.

Anh xe m tn Tun ang cm in thoi gh vo tai nghe i FM nhng vn li anh bn
xe m tn Cng ni chuyn.
Cng: Sng ra gp ngay con m bn bn u mm tm do i ngay qua ca, en
qu. M t quay xe i vo nh, chn gi pht ng 8 gi phng ra, th m gn tra
ri m ch gp ma no.
Tun b in thoi xung, bun b nhn lc lo nh tm khch, sau cm gi lau qua
ci xe, va lau va ni vi Cng.
Tun: Ti cng c khc g ng. Sng nay va dt xe i lm, con m v ti phn nn, l
thng ny phi lo tr n ngn hng, c gn triu bc. Thi bui bo gi, ci g cng t , m
li m c li con, ti cng ang cht ht d y. C nh th ny, chc ti cng phi
thanh l con xe kim cm ny tr n.
Cng nhn Tun nh thng cm vi ngi cng cnh ng tht nghip ang lc gp kh
khn.
Tun ngm ngha ci xe, ng tc tay lau xe rt nh nh s xe b au, va lau Tun va
ht nghu nghao rn r.
Tun: ng ni xa nhau cho tan nh nt ca, m phi xa em, ta mt nghip hon
ton xe i, ai xe m, ai xe m no, (lc lo nhn xung quanh, sau bun b than vn
tip) sao ch ma no.
Cng (ci ph ln): M t thy cu cng ti, ang lm vi c cho mt cng ty c
ting, m chng hiu li b , dn vn i nh t y, cuc i gn vi chic xe, trn nhng
cung ng, ti v gy kh kh (ht) cuc i cng p sao, tnh yu vn khng sao
(ci).
Trn con ph nh dn v lng H, hai ngi thanh nin trc i mi vai eo ba l ang
i trn ng, dng v mi nh va i xa v.
Thy c khch, Cng v Tun dng ni chuyn chy ra vn v:
- Hai ch v u,
Anh thanh nin gy nh tn Hng ln ting
Hng: Cho bn em v thn H. Bao nhiu tin anh?
301
Cng: T sng ti gi, bn anh cha c cuc no, anh ly r thi mi ch 50 ngn,
gi bnh dn y.
Ngi khch kia t ny gi vn gi kh kh chic ba l trn vai, nhu my thch:
Hng: 25 ngn thi.
Cng: y y, r th, khng tin xng, thi 4 xch, ok cha no?
Hng (p li ging nh hn): Ni tht vi hai bc, t sng n gi em v thng bn
em cha c g vo bng c, i rng ru t ra ri, vt v mi mi v n y, nh cuc b v
nh, nhng ti y i v mi qu mong hai bc qu giang gip.
Cng: Trng hai ch ging nh i lm xa v, v thm gia nh hay
Hng (v mt mt mi, bun thiu): Ti em b mt vi c nn v nh bm v thi gian.
Tun nghe hai ngi ni v y, thy hon cnh ging mnh trc y, nn ng cm v
li gn ngi c dng gy nh th v vai nh nhng hi.
Tun: Cc ch hon cnh nh v y. Thi ln xe anh a v, ly m t na tin thi. No,
m t ch ngi xe anh, cn m t ch sang xe anh kia.
Hai chic xe my n gin ri phng thng v pha con ng nh, tp np ngi qua
li
Tun va ch ngi khch va ni chuyn, thi thong li ng sang ngang ni vi
Cng. n on r tri v lng H, Tun ci ni to:
Tun: Lng H do ny i mi o , gi v lng ch ton thy ngi gi v tr em,
thanh nin i lao ng ht, Nam c, Bc c m nc ngoi cng c. Anh thng xuyn ch
ngi ca lng ny. Th hai ch i lm c xa khng? Mt vi c chc do doanh nghi p ph sn
hay mnh vi phm n i quy ca gim c... ang lc kh khn, thi bo gi m mt vi c th
m t mi v cng
Anh khch tr nh ci c tm lng, thao thao:
Hng: Bn em lm cho mt cng ty hn 3 nm nay, cng vic vn bnh thng. Nhng
cch y hai thng, bn em nhn c thng bo tm dng cng vic v l do cng ty ht
vic, ch c vic cng ty s gi. Ch mi my thng nay, tin n th ht, tin nh tr ch nh
cng khng cho n na, th nn bn em nh khn gi v qu. n nh th cng ht tin bc
,
Tun nghe Hng ni c v thy bt cng, lin ni vi ging y bn khon.
Tun: Hai cu ni th no ch, khi ct hp ng th bn s dng lao ng phi thng
bo trc vi thng ngi lao ng bit v phi tr cp mt vic cho ngi lao ng theo
302
quy nh ca php lut ch ai lm tr tr con nh cc cu ni. Th hai cu c nhn c tr

cp g khng?
Hng: No c c tr cp g u, chng em b ct hp ng m khng h nh n c
thng bo g, my ln ln gp gim c hi, nhng u khng gp c v gim c i
vng, gp cng on lao ng hi nhng u c tr li do cng ty ang g p kh khn,
vi c t nn phi tinh gin lao ng v n lng cng nhn, h ni chng em ch i c vic
s c gi vo lm tip, th l chng em ht bi ch my thng nay.
Tun: Ti th ti ch hc g c nhng trng i th cc c u cn thua xa y nh!
B t m vi c u trc khi b vi c lm ngh xe m t do, ti cng i lm cho m t s cng
ty ri. Nhng chn, khng t do bng ci ngh ny, ngh no cng cao qu min l mnh
lao ng chn chnh. Trng i dy tt hn nhiu m, c u ni lm 03 nm ri m
khng c tr cp thi vi c l v l, l doanh nghi p vi phm y.
Hng (nhn Tun): Bc lm ngh xe m th bit qui g v lut php m ni nh thnh
tng, thi t p trung ch em v nh i, ko mi m chm gi cho em hn t th kh c bc
v em y.
Tun: y ch xem thng anh th, anh mt thi cng i lm v cng ri vo hon
cnh nh ch gi y (ci) Lm c 02 nm, nhng khng hp vi lo sp nn ti xin
ngh vi c, v c gii quyt ch tr cp mt vic ng hong.
Hng: Tht vy bc, (ci) em c tng
Tun: Tng g. Hai cu i lm, d l lm cng n lng hay lm thi v th chiu
theo lut lao ng, c lm t 01 nm tr ln th cng ty phi tr tr cp mt vi c lm cho
ngi ta ch. Hm trc ngi ch khch, ti nghe r rng loa truyn thanh x pht chuyn
mc v lao ng, nhiu vn hay, mi m thit thc vi i sng kinh t, x h i ca lng x
qu mnh lm cc ch .
Hng: Th h bc, th anh nghe trng hp ca em th gii quyt th no..? Hay l v
n em, bc qu b vo ung cc nc mt v nhn ti n ni cho em hiu m t t nh! n ci
cng sn xanh kia, bc cho em xung.
V Hng ang ngi trong nh cng my c v ch H i ph n v mt thanh nin rt tr
na. Thy c ting xe my cng, ch ng dy ng ra, thy chng v, ch vi chy chic
ba l trn vai anh. Ch v va xch ba l gip chng va ni:
V Hng: Hm nay my ch cng anh ph ch tch tr ca D n n thn mnh hng
dn b con gieo bp. May qu, anh v vo dp ny m con em phi thu ngi, t khi c
anh ph ch tch tr d n v, thn mnh lm n theo quylat lm. M sao ang i lm n li
v, ht vi c hay c chuy n y h!...
303
Hng (lm v): Ny, sao mnh on gi on non m ton on xu v ti th h, ti

s ni chuy n ny vi mnh sau. Cho bc Na, ch Thy ph n, anh cn b tr qu ,
bc xe m u nh, mi bc vo nh ung tch tr, i em thanh ton ch M lc ny
bc ni vi em ci g nh, chuy n loa truyn thanh x c chuy n mc v lao ng, th nh
em th c gii quyt th no, c u ph ch tch tr y nu bit ch trng, chnh sch th
ni gim anh.
Tun (ngi vo ngh, ung ngm nc ri ni): ng y trng hp ca c u c
tuyn truyn trn loa truyn thanh. Ch l ch ti ng ch khch ngay cnh cy c t i n v
chiu no ti cng c nghe bn tin truyn thanh ca x. Nhiu vn hay o , gi cn
c nghe c chuy n, ri din tiu phm v pht li trn loa truyn thanh c nh l nghe i
y. Trng hp ca c u chc chn phi c tr cp, t nht c 02 thng lng y, ci
ng doanh nghi p ny lm n th l sai.
Nghe cu chuy n, Tnh l cn b tr hc Lu t va c phn v x lm ph Ch tch
theo d n tr thc tr ca Trung ng ln ting:
Tnh: Vng tha cc bc, c, ch, chu tt nghi p trng Lu t, d thm nin cng
tc cha nhiu, nhng vi trng hp ca anh Tun, vi c doanh nghi p khng tr tr cp l
sai quy nh y . B lu t lao ng va c sa i, b sung nm 2013 quy nh r
rng Ngi s dng lao ng tr tr cp mt vic lm cho ngi lao ng lm vic
thng xuyn cho mnh t 12 thng tr ln m b mt vic lm, mi nm lm vic tr 01
thng tin lng nhng t nht phi bng 02 thng tin lng.
Nghe Tun v Tnh gii thch, mi ngi gt g theo. M t lc Hng tay v u, ni:
Hng: Thi gi c ni g cng chu ri, mnh thiu hiu bit th mnh chu thi t thi
nh v y , thiu hc l thi t n thi t kp cc bc . Sau ny my my em cng cho lo
cho hai a th tt nh em hc hnh n ni n chn. Hy sinh i b cng c i con thi
cc bc !!
Sau , mi ngi ai v nh ny. Bc xe m i chic m n xe phnh phch sn v
phng ra ngoi ng.
304
MT TIN V KHNG HIU LUT
Chiu nay Quang gi in r Nam i ung bia. n ni, Quang git mnh khi nhn thy
Nam tay b b bt. Hi ra mi bit Sn va b tai nn khi ang li xe cho cng ty.
Hai ngi tm mt ch ngi kn o ngi. Quang xoay xoay gh ci:
Quang: Ngi ch ny t na ch qun kiu g cng khuyn mi thm anh em mnh hai
ly bia (ci).
Nam: Ny, qun bia ny cngLu lusc lu mnh mi vo y nh
(ci).
Quang: , cng lu hnh nh mi hm qua (ci). Kinh t kh khn, no l lm
pht, gi c leo thang m t ngy ci ng nh nc ct gim mi th, th anh em mnh
.cng b cc b v ct gim theo.
Quang (ch tay vo tay b b bt ca Nam ni): T ngy cu b tai nn ti gi, lu
mnh khng nhu nh, hm nay phi lm mt trn hi say say nh.
Quang (gi to ch qun): Ch qun, cho 2 sut bia khng m.
Ch qun: Anh yn tm y chng ti khng tnh tin m.
Nam: Vy th cho 2 sut m khng bia!!
305
C hai cng ci vui v.

C hai ang thao thao chuyn trn tri di t, nhn vin qun bia b bia ra mt a lc
rang v hai cc bia t trc mt hai ngi, h cng nhau v lm mt hi ht sch.
Sau hai ngi t cc bia xung c hai nh mt nhn vo cc bia cn ri a mt
nhn nhau.
Nam (ci): ng l khng m, ung khc hn.
Quang (h hi): Khc ch, phi ni bia thi bo gi ung nhanh cn tht (ci).
Quang: Th trn v i ung bia h?
Nam: Trn l trn th no, c l do chn chnh. T bo vi v hm nay ln cng ty
ly ch thi vic, lm bo him. Cu mi trn v th c (ci).
Quang (ch vo tay b b bt ca Nam): Th tay cu th no ri.
Nam: Khng sao, c bia vo l t thy khng sao, y cu xem tay t vn cm c ly
bia. No ung i cu.
C hai li nng cc ung bia.
Nam v mt hi bun, tay b cc bia xung, nhn Quang ni:
Nam: T ni tht vi cu, ung bia th c ung cho ngon i, cu nhc n ci tay b
thng ca t, lm t li bun v bc xc vi my thng khng lng tm cng ty lm.
Quang: Chuyn th no th cu?
Nam: Cu bit ci tn Ln ln ph trch cng on bn t ri ch g. Cch y hai hm
t ln ly tin tr cp ngh vic nh do b tai nn v xin xc nhn lm bo him, th m
n bo t t b vic, khng bo co vi cng ty, gi nu chuyn sang cng ty khc th
khng c nhn tin tr cp m cn phi bi thng tin o to cho cng ty. Cu xem thy
n c t khng, anh em cng dy ph m t th y.
Quang (cm cc bia ung mt hi ri b xung v thc mc): Sao cu li chuyn cng
tc i u, ng gim c rt tt vi cu c m. Th cu c lt tay cho tn t g khng.
Nam: Th ng anh v li a t v lm bo v cho cng ty ng y, ch tay th ny th li
xe lm sao c. M tn Ln t lm, c ng bao nhiu u m lt tay.
Quang: Mt ho cu cng phi lt tay, thi bui lm pht leo thang, cu ch hiu thi
th g c. Thi ung i, ri cu ln gp gim c xem sao, nu cn n lut s th alo cho anh
v t, cu qun ng y l ch tch on lut s thnh ph y .
306
Nam: nh, thi anh em lm nt chu ny, t ln cng ty hi li ng gim c xem th

no. My ln ln lm vic vi tay Ln ln t cay lm, nu gp c gim c t s cho n
mt trn cho b tc.
Nam (ku ch qun): Tnh tin bn ny ch qun!
Nam ang rt v tnh tin th Hng (lut s) l anh v Quang tay cm cc bia i li mi
bia.
Hng: Hai cu ny trn v ung bia m khng gi t, t ngi gc kia c nghe quan st
cc cu c y, no gi bia i, anh em mnh ceng ci ch!
Quang: Bc thing tht, em va nhc n bc th m bc li y, chuyn ung bia
hm nay bc gi kn nha (ci).
Nam: Hai bia em i.
Nam a cc bia cng vi Hng ri c ba cng ung, t ly bia xung Sn nhn Hng
phn nn.
Nam: Gp bc y may qu, bc t vn cho em em ln gp gim c hi chuyn v
cho ci thng Ln ln m t m v gy kh khn cho em, em s cho n bit tay, gp phi Sn
xe ny l kh chi, l ng l em cho pho n xe ngay.
Hng nhn vo tay b b bt ca Nam ri nng cc bia ni.
Hng: C chuy n g, k ti nghe xem c gip g cho c u ?
Ri ba ngi ngi chm u vo to nh, qun bia cng ng ngi n hn, ting xe
my xen ln ting r, ting chm cc keng keng
Hng: Ri ri, chuy n ca c u n gin, khng c g phc tp c, chng qua do ci
tnh ng ngnh ca cu, c ng vi giy t c u n p cn thiu th khng phi l ng Ln, m
ngc hong, thng cng chng gii quyt cho cu, coi chng cu cn phi n b cho
cng ty na y.
Nam: ng l ng th no, lm g c ci chuy n y, khng thch lm ch ny th lm
ch khc, cn g phi th tc, giy t, r l v vn.
Hng: Trng hp ca cu, theo anh c u c vi phm y! M c d theo php lu t, c u
c quyn chm dt hp ng lao ng, nhng nu chm dt m khng thng bo trc cho
doanh nghi p bit l c u sai ri. Khng nhng c u khng c hng tr cp thi vi c m
cn phi bi thng cho doanh nghi p
Nam: Sao pht em , em b lm sao m bi thng, b tai nn th ngh lm ch li xe
gy tay cn lm n g m khng ngh!!
307
Hng: Gi doanh nghi p cng ch t ch lm, h cn thu c lu t s t vn theo thng

c y.
Nam cui xung nhn vo tay b b bt mt ngng ngng, Quang th lc u, Hng
nhn hai ngi ri ni tip.
Hng: Cu khng hiu lut g c, sut ngy ch c nhu nht th ny, li xe lm sao
c. Ngh li xe rt quan trng, tnh mng bao con ngi giao cho tay cu, cu b tai nn th
l cn nh, nu ti m l sp ti ui cu t lu ri ch ng ni g gip cu.
Quang: M t thy ng gim c bn cu rt tt vi cu, sao cu b khng ni vi
ng y mt cu.
Nam: Thc ra t sang lm cho cng ty ng anh v by gi cng hi ngi, nhng sau
v tai nn bc s khuyn t nn b ngh li xe. T cng hi v tm v c ngh thi bui kinh
t, mi ngi c quyn t do chn vic lm, ch no ch tt l mnh lm; ng l mnh
thy sai v v tnh vi ngi tng gip mnh lc mnh gp kh khn qu.
Hng (ci): Vn l cu khng chu tm hiu thng tin v chnh sch trong lao
ng, vi c lm thi, thi thong t cng khuyn v ngoi cng vi c, chu kh ln web, ln
nt nm bt thi s, nhng ci t thy ch c tt thm cho mnh thi, m c u hn t
nhiu ci y, bit ci g khng, nht l gii trn v i nhu M ln sau trn v nh gi
ti(ci).
Nam: Gp anh Hng y may qu, mi thc mc trong em tan bin theo tng ngm
bia ny ri(ci). ng l lut s thng thi(ci), mi anh mnh cn ly ny. Nhng
sao gp Lut s em li c nguy c mt tin th ny.
Hng: Ch ni th ha ra Lut s chng ti chuyn i cp (ci). M trng hp
ca ch l mt tin 100% ch nguy c g.
Nam nhn Hng ri quay sang nhn Quang, c ba nng cc.
Nam: ng l ung bia chay ngon tht. Kinh t lm pht, mi th u pht, nhng
nhu li gim (ci). Nhng d c ung bia chay nhng nht thit mnh phi am hiu
v sng theo php lut, v n bo v quyn li cho chng ta phi khng anh Hng. Thi, anh
em minh chia tay nh.
Nam ung bia xong ri nhn ra mn hnh ni.
- Vng sau ly bia ny, em s phi i np tin ngu ri. Knh hai bc.
TNH NG CHU
308
ng ni Hng ang ngi c sch bn, trong mt cn nh c nhiu trang tr p,

Hng nm nay 15 tui m ci cha m vi ng ni t b. ng ni l mt cn b vn ha v
hu, tnh hi hc. Hng thy ng ni rt chm ch vo cun sch, lin hi ng:
Hng: ng i, ng c truyn g th ?
ng Ni (ko nh cp knh lo mt ngc nhn chu trai nh nhng tr li): , ng
ang c mt cu chuyn m trc y khi b cn sng, ng v b u thch.
Hng thy ng ni c chm ch li c biu hin l nn ta ra nghi hoc, ng vo quyn
truyn ca ng, ging hi hc nh trc gho.
Hng: Gm, ng ang hi xun sao ng c truyn ny, th m ng ni di chu
(ci)..
ng Ni (lc u, v mt bun chn): Vi chu l truyn khng hay, cn vi ng, n
rt th v.
Cng lc , vang ln ting gi vng vo ca Oanh bn gi Hng ng ngoi cng
Oanh: Anh Hng i, nhanh ln ko l hn vi chng n.
Hng nghe ting bn gi gi lin p, sau ng dy cm chic o khoc ln ngi.
Hng: i! i anh ra lin. (Hng quay li nhn ng ni ri i ra ca).Thi ng nh,
chu i chi y.
ng ni nhn Hng i ra ca gp bn gi, hai a ln xe my, c bn gi m cht vo
Hng, ting xe my n i xa dn, ng ni lc u ri nhn vo cun sch sau nhn ra
khun hnh v mt y luyn tic tha xun mt thi.
ng cun sch ln bn, thn th mt suy ngh mt hi, ng ng dy i v pha t
ly tp nh gia nh ra xem, cm bc nh ca v mnh khut, ng xoa xoa nh gt bi, nh
mt nhe chm ch nhn bc nh, va ngm bc nh ng va ni chuyn mt mnh.
ng Ni: B thy khng chu ni mnh c ngi yu ri y, chng n hn mnh
ngy xa, yu sm, n thy ti c truyn, ci truyn m ngy xa mnh vn c cho nhau
nghe mi khi ng n tru ti, nhng n c bit rng vi ti gi y mi ln em ra c, ti
khng khi bi hi, luyn tic thi cn tr sng cng b
Cht ting chung in thoi. ng tm nhng bc nh ln bn i v hng in
thoi.
ng Ni: Vng ti nghe.
309
Pha u dy: C phi nh chu Hng y khng ! V bc l ng ni ca Hng phi

khng. Chng ti gi in t cng an qun, yu cu ng n ngay tr s cng an v c mt s
vic lin quan n chu Hng.
ng ni (ht hong, ging ni lc i): Sao, c chuyn g xy ra vi Hng vy anh!
Pha u dy: Chu Hng ang b chng ti bt gi v tra nay chng ti bt gi mt
nhm thanh thiu nin tham gia nhiu v cp git ti sn trn a bn va qua. Trong s
c chu Hng, chng ti ngh ng ln tr s cng an lm vic.
ng ni (v mt lo lng): Cc anh c nhm khng, cch y hn na ting n cn ang
nh vi ti, n va ra khi nh sao xy ra chuyn nhanh th c, vng vng ti ln ngay
y.
ng ni i ra bn khoc vi chic o ln ngi, va khoc ng va lm bm: Chc h
nhm th no ch, thng Hong nh ny sao li i n cp c.
ng thu xp li my bc nh, gp quyn sch li ri ng cm ln, ri xung bn. Ri
ng vi vng i ra ca.
Ti c quan cng an qun. Hng, Oanh v hai ngi bn nam tc xanh ang b cng
s tm ti bn ngi ci mt, bn cnh l nn nhn v tang vt l chic ti sch trn bn lm
vic, ng ch cng an ang tin hnh i chng v ly li khai.
ng ni Hng vi vng bc vo, thy ng chu mnh ngi cng vi my a bn m
hng ngy ng thy chng t t p vi nhau, ng khng ni nn li, i li bn ni ng ch
cng an v nn nhn ang ly li khai, ngay gh bn cnh l ph huynh bn ca Hng.
Hng nhn thy ng , lin ngc ln nh gi ng, nhng ri li ci mt xung c v lo
s.
ng ch cng an lin mi ng ngi vo bn lm vic thng bo s vic va xy ra.
Anh Cng an: ng l ng ca chu Hng?
ng Ni: Vng.
Anh Cng an: Mi ng ngi vo gh chng ta lm vic.
ng vn cha ht bng hong khi thy chu mnh tham gia v cp, ng bn khon
nhn chu Hng ri quay sang hi ng ch cng an.
ng Ni: Ti c tin, chu ti i cp, ti khng tin vo mt mnh na, v vic th
no tha ng ch.
ng ch cng an nhn Hng v cc bn ca Hng, quay ra nhn ng ni.
310
Anh Cng an: Tha ng, chu Hng v cc bn ca chu va tham gia v cp ti sn,
nn nhn l ph n ang c thai ang di chuyn bng xe my trn ng Nguyn Hng, rt
may lc lng tun tra kp thi pht hi n, v vi c cha xy ra h u qu nghim trng, nn
nhn vn an ton, khng xy ra tai nn. Qua u tranh, chng ti c bit chu Hng v
chu Oanh v s din m tham gia, cn ch mu l chu Tun v chu Dng. Qua xc minh,
thy chu Hng c nhn thn tt, vi phm ln u, thnh khn khai bo; v thn nhn c mi
trng gio dc tt, bn thn gia nh c ng nguyn l cn b v hu v ch cng l cn b
gio vin ang cng tc, bn b hi cng khng yu cu g, nn theo quy nh php lu t p
dng iu 138, iu 140 Lut x l vi phm hnh chnh, chng ti xem xt p dng bin php
x l thch hp vi mong mun sau v vic ny, chu s tnh ng v khng vi phm li na.
Hng l ngi cha thnh nin nn s b p dng bi n php nhc nh v qun l ti gia nh
trong thi hn 06 thng.
ng ni: Ti cng c li trong chuyn chu thng xuyn giao du, chi bi vi mt
s chng bn c li sng thiu lnh mnh, nn chu adua theo chng lm by. Hng l a
tr b b m b ri t b, sng vi ng b cao tui nn ci s gio dc ca chng ti c l
lc hu, khng theo kp nn dn n hu qu hm nay. Mong cc anh xem xt, p dng
bin php va ng lut va gip chu c c hi tr v con ng lng thin. Ch gi bt
chng ngi t, khng bit cuc sng ca chng s i n u. Lo gi ny xin cm n anh rt
nhiu!
Anh Cng an: ngh ng v gia nh v dy d v qun l chu cho tht tt. V nu
chu li tip tc vi phm trong thi gian qun l ti gia nh th chng ti s chm dt bin
php ny v x l theo quy nh ca php lut.
Vi ng l c mt s s nhc v t lu gia nh ng lun l mt gia nh vn ha mu
mc. ng nhn Hng mt rt gin gi, nhng ng vn c th hin s bnh tnh trc mt cc
ng ch cng an.
ng Ni: Ti xin ha s qun thc v dy d chu, xin ha vi cc ng ch khng
chu ti ti phm.
Mt ng ch cng an dn Hng i li ch ng ni, d rt gin, nhng vn c bnh
tnh, tay v u a chu .
Ri ng ni a Hng ra v, Hng c ngc nhn v pha Oanh - c ngi yu vn ngi
chic gh .
311
ng Ni: ng khng gin chu u, chu c nhng thit thi hn nhng a tr khc
rt nhiu, C phn li ca ng v t gi ng mong hai ng chu mnh tip tc sng nhng
ngy vui v v c ch c khng!
Hai ng chu m nhau gia ci nhn khm phc ca mi ngi. Git nc mt ln di
trn m Hng.
TO HN
Mt lng qu ngho nm su sau nhng qu i; con ng t quanh co
un cong theo sn ni chy quanh lng, lc c trn ng l nhng con nga
gy guc th trn lng nhng thng hng, ven sn ni n d, b ang lang
thang gm c, xa xa l nhng ct in, thp BTS nm tt trn nhng i cao,
di cc ln dy in h p tha tht nhng ngi nh cp bn, mi lp bng
fibro xi mng, phong cnh mt vng qu ngho kh.
Ti mt con ng lng, mt nhm nhng a tr con trai chi nh bi,
mt nhm n chi tr nhy dy, mt nhm ln hn th chi u vo chic in
thoi tu nh ang xem phim hay chi game g Mt lng qu tuy ngho,
nhng khng kh hin i ca cng ngh Internet v in thoi khng dy dng
nh khng xa l g vi nhng a tr ny.
312
Anh Rong trc gn 40 tui l b ca Sung vi v mt tc gin t xa chy

n nhm tr ang chi u vo chic in thoi, ng qut to gi Sung v.
Sung ang chi cng nhm bn, mt ang dn vo chic in thoi cm tay.
Nghe ting b gi, hn ng ngc khng bit chuyn g, nhng khi nhn b v
mt tc gin, n thy s, n vi cm chic in thoi t vo ti qun v vi
chy theo b v nh, nhm bn ng ngc khng hiu chuyn g, chng ci
khc khch ri chi tip.
Sung v nh thy m ang ngi cng vi b m ca Mt v c Mt na
ang ngi to nh chuyn g y c v cng thng.
Hn nhn Mt, ri li a mt nhn b m Mt, dng nh n cng on ra
mt phn cu chuyn, ri bn ln ng sau m nhn v pha Mt.
Anh Rong: Anh ch ung nc, ri chuyn ca hai a chng ta t t
xem xt v lo cho chng.
B Mt c v tc gin, nhn con gi ri nhn sang thng Sung, ng lc u
ri th di thn tht v ni:
B Mt: Nh anh nh gii quyt chuyn ny th no, ci Mt nh ti nm
nay mi gn 16 tui, n ang cn i hc.
Ri ng dng li, nhn v pha con gi ri nhn v pha b m Sung:
B Mt: Mi u nm n va mi khoe n c hc sinh tin tin, vy
mgi n sp lm m, con ca n cng bng thng tui con ca ti trong bng
m n tnh cnh gia nh ti nh anh cng bit ri y, sau n cn 5 a em
v mt a sp .
Ni on ng dng li nhn sang m Mt qut v v ni rng con h l ti
m. M Mt b khng ni g ch bit th di ri st si khc. Cn Mt nghe b
qut mng m nh vy c m mt va khc va ni vi b:
Mt: Con xin b ng c mng m con na, chuyn ny l do con, con
bit li ri. Con v anh Sung hai a tht lng yu nhau, mong b v hai bc
ng cm v hy cho chng con c v vi nhau.
Ni xong c i li pha Sung, ko Sung ng ra gia nh, trc mt hai
b m ang ngi bn, Mt vo vo tay Sung. Sung mt v thn thng kiu
tr con, hn nhn Mt ri quay ra nhn b m, hn lp bp ni.
Sung (l nh): Con mun ci Mt, con yu Mt
B m hai bn thy hai a ng trc mt cu xin c v bn nhau,
hai ng b nhn nhau th di. B Sung ch tay vo Sung ni.
313
Anh Rong: My sut ngy ch h h chi in t v theo my thng h

hng i ph phch, khng ch th hc hnh, khng chu ln nng ln ry ph
m my, gi my lm hi i con gi nh ngi ta, my ly v my bit lm g
nui v con, my l a h hng, tao bo cng an cho my i t.
Ni on anh tc gin ng dy i v pha chic in thoi, anh nhc in
thoi ln nh gi in cho ai y, nhng ri anh li t in thoi xung, tc
gin ni.
Anh Rong: Gii , nh ny c ma rng theo ph ri.
M Mt thy cu chuyn cng thng, nhn v pha b m Sung ni ging
khn cu:
M Mt: Con di ci mang, mong anh ch thng dm con gi ti, gi n
mang thai thng th 5 ri, khng th b c.
Ni on ch dng li nhn hai a, ch nc mt ni trong nghn ngo.
M Mt: Ti bit thng Sung n cn nh cha bit lo cho cuc sng gia
nh, n cn ham chi vi bn b, n m in t, quy ph, nhng chuyn
th ny ri, gi mong anh ch ng lm to chuyn ln, chng ta cho php
chng v vi nhau, con gi ti cng cn nh, mong anh ch thng v dy d
dm.
Anh Rong ngi suy ngh xong anh ng dy i v pha Mt, anh xoa u
con b ri nhn v pha b m Mt, ging an i.
Anh Rong: Bn tr by gi khc chng mnh ngy xa, gi n bt mnh
theo n ch c ging ngy xa cha m t u con ci ngi . Chuyn th
ny, theo ti hai gia nh mnh cng lm my mm coi nh ra mt h hng ri
cho chng n v vi nhau, m hn ht l ci Mt sinh con ra c b c m. Anh
ch thy th no?
M Mt nhn con gi ri quay li pha Sung v lo u ni.
M Mt: Ti thy hai a cn non qu, khng bit khi c con ri thng
Sung c tu ch lm n, bt m m khng, hay.
Ni ri ch b lng, ch nhn con gi ri th di ni.
M Mt: Thi, trm s nh anh ch chm nom dy bo hai chu. Chng
ta c thng nht vy
Bn thng sau. Ti ngi nh ca Sung v Mt, ngi nh nh c b m
Sung dng tm gc vn cho i v chng mi ci v . Sung v Mt bn
mm cm tra, mm cm khng c g ngoi c kh v a u rn qua. Mt gp
cho chng ming u rn ging u ym ni vi chng.
314
Mt: Chng n i, n xong chng nh trng con v qua ch mua t

cho con.
Sung vn cn nh tui cha bit g n chuyn gia nh, t hi b m cho
ra ring Sung thy trch nhim lm cha tht nng n, va phi ln ry lm
nng va phi ph v chm con nn hn dng nh trng gi v gy i nhiu,
th kinh t li kh khn khin n khng cn sc chu ng, n s v nh vi
v v ri n li theo l bn trong bn sut ngy chi in t v nh t tm, nn
nghe v ni nh trng con n tht kh chu.
Sung: Em nh trng con, chiu ti c vic ri.
Mt bit chng do ny sut ngy i chi b tha in t, bi bc Mt
khuyn chng nh nhng.
Mt: Chng yu lm b ri th phi tu tr lm n, ng ham my tr
in t v t tm, ru ch na, nh ht go ri, m sa cho con ht my
ngy nay ri, khng i lm ly g nui con.
Nghe v ni, Sung b bt cm ng dy leo ln ging nm, hn va
nm va chi in t bng chic in thoi c chc nng nghe nhc, video v
in t, ang chi th chung in thoi reo, n vi alo v ri n ng dy
khoc chic o ln ngi, hn bo vi v.
Sung: Em nh, ti i c vic.
Ni xong hn i thng ra cng, khng cn n thi v th no,
hn lo ln chic xe my ca hai a bn ang ng ch u ng ri phng i.
Thy chng b i, Bao nhiu tc gin dn nn by lu a v, Mt kh
chu trong ngi nhn a con trai m nc mt chy di. Mt ht tung mm
cm ang n ri cm chic ni cm qung ra ca, khng may chic ni va vo
ct nh ri p mnh vo ging ni a con ang nm ng, c nm v tnh
khin a b khc tht ln ri dy ln nh ch. Nghe ting ng v ting tr
con khc, b m Sung vi chy sang. Mt thy con khc, chy li m con, n
nh pht in khi thy con khc v dy ln nh ch, n la ln trong ting nc
khng thnh li.
Mt: Con i... B m i cucu con ca con.
B m Sung thy vy cng cung ht ln, hng xm thy c ting ku cu
cng nhc nhc chy n y nh, Bc hng xm ln tui thy vy lin b a
tr chy nhanh n bnh vin, Mt khc lc chy theo.
Ti bnh vin tuyn huyn:
315
a b ang trong phng cp cu, Mt v Sung trng tiu ty ngi gh

ch, bn cnh l b m Sung v b m Mt ang nng rut ch tin ca Bc
s. Thnh thong Sung li ng ln ng vo phng cp cu mong tin bc s,
n i li v ri ng vo phng cp cu mong c tin lnh ca con t bc s, n
ng vo v ri tht vng v khng thy bc s i ra, n i li nhn v n v thng
cm v dng nh n nhn ra iu g, n m v n, v n khc ln tht tht.
Cnh ca phng cp cu m ra, Sung v Mt i nhanh v pha bc s, nhn thy
v chng tr bc s ci nh nhng ni.
Bc s: C cu l b m ca chu ang cp cu trong phi khng?
Mt gt u, hai mt hoe v khc. Bc s lc u ni.
Bc s : Tr th ny m c con . Chu qua cn nguy kch ri, gia nh
sang phng iu tr chm sc chu.
Sung v Mt mng lm, hai a m nhau, ri c nh i v phng iu tr
chm con.
Ti phng iu tr: Sung v Mt ng bn cnh con, Mt nh nhng u
ym con, b m hai bn ng bn cnh quan st v mt c v vui v a chu
ca h qua cn nguy kch. Nghe ting g ca, anh Rong nhn ra thy mt
ng ch cn b x v mt ng ch cng an i vo, mi nh mt hng v hai
ng ch cn b t v ngc nhin. ng ch cng an i li, quan st mt vng ri
ni.
ng ch cng an: Xin cho anh ch, chng ti c nhn c thng tin v
v vic chu b 3 thng tui ca v chng anh Sung ch Mt b m nm vo
ngi gy trng thng, chng ti cng hi thng tin t bnh vin v c
bit chu qua cn nguy kch, trc tin chng ti xin chia vui cng gia nh.
Anh Rong i li pha ng ch cng an ni li cm n.
Anh Rong: Gia nh chng ti xin cm n hai cn b quan tm.
ng ch cng an i v pha a tr, nhn chu b ang b trn tay Mt,
ng ch cng an nhn b m Sung v Mt ni.
ng ch cng an: Vic m chu gy cho chu 3 thng tui b trng
thng, theo lut chng ti phi tm gi iu tra, nhng qua xc minh thng
tin th y l chuyn khng may, vi li chu b ang cn nh cn c m chm
sc nn chng ti tm thi gc li, i chu khe ln chng ti s tin hnh iu
tra sau.
Gng mt hc hc lo s v ng ngc ca Sung v Mt.
316
ng ch cng an quan st thy v mt ng ngc ca c gia nh, ng ch

cng an trnh trng c tip vn bn.
ng ch cng an: Qua ngun thng tin xc minh t UBND x gi
ln th vic kt hn gia anh Sung v ch Mt l vi phm lut hn nhn gia nh.
Hm nay chng ti n y truyn t thng bo ca UBND x cho gia nh
anh Rong v giy mi ca bn cng an huyn i vi chu Sung. Sng ngy mai
mi anh Rong ln UBND x np tin pht v vi phm lut hn nhn gia nh
trong ci hi. Vic ci hi cho hai chu c UBND x bit v c ngi
n khuyn gii nhng gia nh khng hp tc, nn UBND x quyt nh x
pht hnh chnh i vi gia nh anh Rong theo quy inh ca php lut. Cn vi
trng hp chu Sung mc d c chu Mt ng cho quan h dn n c
con khi cha trn 16 tui v hai gia nh lm m ci, tuy khng c kin
co, nhng theo quy nh th chu Sung phm ti giao cu vi tr em mc d
l t nguyn, ngh chu Sung theo chng ti v tr s cng an tin hnh
ly li khai.
Sung thy ng ch cng an yu cu a mnh v n, n thy s v trn
sau lng m.
ng ch cng an thy tm l Sung v b m Sung c v mt bnh tnh v
kch ng, ng ch cng an ng vin v gii thch.
ng ch cng an: Tha anh ch, vic kt hn hay mi trng hp quan
h tnh dc vi ngi di 16 tui, d c c cho, tng, th vn l hnh vi
giao cu vi tr em. V vy, v n ny l bi hc chung cho tt c mi ngi, d
l quan h t nguyn v c con vi nhau nhng khi ngi ph n cha
tui theo quy nh ca php lut th cng s b x l theo lut nh.
Anh Rong nhn thy Sung ang trn sau lng m, anh i li pha con trai,
anh v vo vai ri ng vin ni.
Anh Rong: Con cng lm b ri, can m ln con, dm lm th phi
dm chu.
Anh Rong dt tay con i v pha ng ch cng an, Sung mt ti mt, va
i n va ngoi u nhn v pha m n nh ang mun cu cu, m n th nc
mt ngn nc mt di khng ni nn li.
Sung i theo ch cng an, va i n va ngoi c nhn li pha Mt, n
nh mun ni iu g vi v n. Cn Mt th ng ngc nhn chng b ch cng
an gii i, n nhn chng n i xa dn ri n ci xung nhn a con ang nm
trn ging bnh, n nhn xung quanh nh c tm mt ci cc bu vu cho
317
cuc i mnh v a con b bng. V dng nh n cm nhn c s vt v

hn tng lai, n khc v i mt n nhe dn, ti dn ging nh tng lai
mt m ca hai m con n sp ti.
HY CHO CON C N TRNG

Ti mt qun ru qu, ng Bo v ng Xong ang ngi ung ru. Hai ng
ang thao thao bt tuy t cu chuyn v nhng a con gi ca hai ng
ng Xong: Ti vi ng c ci duyn l ton Vt, mt l Vt khng cnh m sao
n khng bay ung ru vt cho qun vt i, mi ng.
ng Bo:Th v chng ng c tnh thm khng? Ti ra ch tiu cho b nh ti s
bng c mt thng cu, d l a th 7 hay th 10.
ng Xong: V ng cn tr, cn trng m , ch b nh ti , thi ti cho chng
i lm kim tin, m con Hng nh ng ln tng ri, 12, 13 tui ri con gi hc t thi
cho n i lm. y con Xoan nh ti thua con Hng nh ng hai tui ti n ngh hc i ph
Bc n bn hng n, mi thng cng kim c tin triu y. N i lm ti mi c tin ung
ru (ci).
ng Bo (ging say xn, va ni va ngh n con gi): Vy c h, ci tuyt chiu ca
ng hay y, thi ung i, ti knh ng, ung v nh ton vt (ci), sau chn ny ti vi
ng tm thi chia tay,ti s cho con Hng nh ti n theo con gi ng i lm, ng gip ti
nh.
Trn ng v nh, ng Bo tay cm chai ru, bc chn siu vo, va i ng va
lm bm v ht my iu nghu ngao.
ng Bo: Ru t go m ra ta y, ung ru cng nh l n cm
ng Bo v n nh trong b dng say sn, bc chn n ca ng gi ln trong
ging say:
ng Bo: Con Hng u? Con Hng u? Ra y tao bo.
V ng ang dn trong bp, thy chng v trong b dng say xn, lin chy ra
v du vo nh.
B Tr: Tri i l tri! ng i u m gi mi v? Li cn say xn th ny na, r
kh, ngy no cng vy. (ging b bun ru, than vn).
318
ng Bo bc i long chong gi to vi ging say khng quan tm g n b v ang

du mnh vo nh.
ng Bo: Khng hc hnh g c! V vi ch con, ton vt li bay i!
B Tr (va du va ni): Con no ch l con, th nui dy cho tt cn hn nhiu,
cn phi nui dng con ci, chm sc chng hc hnh nn ngi ch!
B tr du ng vo nh, ng Bo thip i v say, B th di v i ra.
Sng hm sau, ng Bo v B Tr ngi ti bn ung nc, Hng ang ang ngi
c chuyn hin bn h, ng Bo ni vi v
ng Bo: Ti tnh ri, nh mnh ngho, li ng con, m con Hng cng ln ri.
N i hc na ly g m nui. Nh 6 ming n ch t g u.
ang ni ri dng li, ng nhn ra ca, gng lng ri ng ni tip:
ng Bo: Hm qua ti nghe ng Xong ni con gi t ca ng y cn km ci Hng
nh mnh hai tui m n kim c tin ri y, m l tin triu ch khng t u, ng y
cn bo, nu ti ng , ng y s gii thiu cho ci Hng ln ph gip cho qun n ca
ngi nh y trn th x, i lm va c tin ph thu nhp cho B, ng thi sau ny ln
ln n ci ngh m sng. Vi li con gi ln ri, cng phi cho n rn luyn mi trng
thnh c, b th no?
B Tr:Nhng m n ang i hc, v chng mnh tuy ngho nhng phi c cho n ci
ch. C ci ch n mi hc c ngh, c ngh nghip n nh kim sng mi d hn ng !
Sao ng li ni nh vy, thi nay con tri, con gi u nh nhau, cn no ch l con.
Hng ang c chuyn, nghe b m bn vic ngh hc i lm, em bc vo nh, hai
dng nc mt, em va khc va lay vo vai b ni.
Hng: B m cho con i hc i, con s c gng sp xp thi gian va hc va gip
b m. M ni vi b cho con i hc i, con khng mun b hc u.
Cm ci iu cy, v thuc, chm la rt mt hi, nh khi, ng Bo tay ch thng vo
Hng v dt khot.
ng Bo: Tao quyt ri, khng hc hnh g c. B di, ln khn, b n chi, ln
phi lm. Con gi con a i hc cho lm cng chng lm g vi li my khng i lm ly
u tin, my nh ph m i kim tin, va kim tin va hc ngh, ri ln ly chng l
xong. Tao cng ch lo c n y l ht sc ri.
B Tr va m con va quay sang thuyt phc ng Bo.
B Tr: ng . ng l v chng nh mnh ngho, m ch c d d g, xong ti ngh
c con Hng i hc. N m tht hc, cc em ca n ri cng th thi. Ci ngho s li eo
bm. Ti s c kim thm vic lm thm, ri tng gia sn xut b con kh. Vi li con
Hng cng phi c gng hc cho tt b m n mt n my ra.
ng Bo: Ti quyt nh, m con b khng c bn ngang. M b xem ci lng
ny, a con gi no ln m ch phi i lm, c a no hc hnh u m vn nn ngi y
thi. Vi li c hc xong cng ch c tin m xin vic u.
B Tr: ng li sai ri, ng l con gi ln phi i lm. Nhng mun c vic lm tt,
thu nhp n nh th phi hc. M ng xem, gn y lng mnh cng c nhiu i khc ri,
khng nh trc na. y Con Loan, con Hu nh C gio Hng u lng y thi, b n i
cng tc xa c my khi v u, th m c 2 a u hc gii, tt nghip i hc ri, li cn
lm thc s. Va ri, thy bo n c Trng Cai ng s phm tnh tuyn thng v lm
gio vin y, c mt ng no u. Li cn c hng chnh sch thu ht ca tnh na y.
319
ng Bo: B m mng qu y, ti quyt khng c ci. T mai con Hng ngh

hc i ph bp nh hng ngi thn ng Xong, ti thu xp ri. Lm tri li l ng c
trch.
Ni ri ng ng ln i ra ngoi. Hng m m khc nc n. B Tr m con vo long
vi ni bun khn t, bt lc, mt rng rng hai dng l.
Ti lp hc ca Hng (Lp 7) ang sinh hot, c ch nhim vo lp hi cc bn.
C gio: Cc em c bit ti sao my hm nay bn Hng ngh hc khng?
Lp trng: D tha c. C chuyn ny em mun ni vi c. Hm trc thy bn ngh
hc, em c n nh chi, bn bun lm v b bt phi ngh hc i lm qun n trn th
x. Em bit nh bn Hng rt ngho, li ng ch em, m b bn y li nghin ru, mi ln
say ru b bn y li v nh p m v bn y, ti lm
C gio: Sao li c chuyn nh vy, sao cc em khng bo sm cho c bit? Sau gi
hc hm nay, c mun ban cn s lp s cng i vi c n nh bn Hng xem tnh hnh bn
th no nh. No chng ta bt u hc.
Ti nh Hng, c gio v i din ban cn s lp va n gi ca. M Hng ra m
ca mi c v cc bn ca Hng vo nh, trong nh ng Bo ang ngi bn chai ru,
c gio bc vo nh cho b ca Hng
C Gio: Cho anh. Anh l b em Hng phi khng .
ng Bo: phi. C l ai m hi l th, nh ny ti khng l b ca Hng th ai?
C gio: Vng, xin li anh. Ti xin gii thiu ti l C gio ch nhim ca em Hng,
cn y l cc bn hc cng lp vi em Hng nh ta (ch tay vo cc em). My hm nay, thy
em Hng khng i hc nn hm nay chng ti n y l thm gia nh v tm hiu l do
ti sao em Hng li b hc ?
ng lc Hng i v, vi v mt mt mi, thy c ch nhim v cc bn trong nh,
Hng thy thn v ti, em bc nhanh v pha m.
C gio: Hng Em li y (c tin gn li v m Hng vo lng v vut mi tc
Hng), c bit chuyn ca em. Em c bnh tnh, c c v cc bn bn cnh, chc b em s
hiu ra thi.
ng Bo (ng pht dy, ni gn ging): Hng! Li y! (Ch tay vo c gio) C
bit chuyn g, c nh lm g? C c hiu chuyn ca gia nh ti khng? Ti l b n, ti c
trch nhim phi lo cho n. C bit y, nh ti ngho, khng c tin nui 6 ch em n n hc
nn ti cho n ngh. Th thi. M c cng khng cn phi khuyn rn ti v chuyn b hc
ca n u. Ti t gii quyt c vic ny.
C gio: Sao anh li ni nh th. Vic em Hng i hc l cn thit lm, khng n
gin u anh.
ng Bo: Vic nh ti ti lo, khng cn c xa vo.
C gio: Em bit nh anh kinh t kh khn nn anh mi c x nh vy, em bit anh
cng au lng lm, lm cha lm m ai ch mun con ci hc ng hong, sau ny c cng n
vic lm n nh v lm ngi nhng
ng Bo: Thi, c khng cn gii thch, ti khng cn c phi dy khn ti, vic nh
ti ti quyt, ci Hng s khng i hc na, phi i lm. Khng th nui bo c mi c,
ln ri ch cn b g. Vi li hc ri cng lm ci g, n u c ging c c u.
Hng ngi lng quan st b m v c gio ni chuyn, cc bn cng lp i lc nm
tay Hng an i. Cng lc ny, m Hng i li pha chng, b rt nc mi c gio v m con
gi vo lng ni.
320
B Tr: y sao ng ni vy, C gio ni nh vy ti thy ng y

ng Bo (ct ngang vi ging gt gng):B khng phi tt nc theo ma, chuyn ti
quyt, hai m con c th m lm, rt hoan nghnh c quan tm, xin mi c v cho.
C gio ko Hng ra gia nh v nhn b m Hng ni ging nghim ngh
C gio: Anh ch nhn xem, em Hng mi ch 12, 13 tui, ci tui ca chu phi c
n hc, vui chi vic anh ch bt chu b hc v bt chu i lm l li ca nhng ngi lm
cha lm m v vi phm v quyn v ngha v ca tr em.
ng Bo (ging ma mai): Ci g? Tr em m cng c quyn na ? Quyn l ti.
Khng c php lut g c c nghe cha!
C gio bnh tnh, nh nhng gii thch thuyt phc ng Bo v cc quyn ca tr em
nh c hc tp, c chm sc, nui dng, gio dc v bo v. Nhng ng Bo t ra th
khng my quan tm.
C gio: Anh ! Vit Nam l nc th hai trn th gii v l nc u tin ca Chu
k ph chun cng c Lin Hp Quc v quyn tr em. Ri Lut bo v chm sc gio
dc tr em Vit Nam cng c, trong quy nh rt r cc quyn ca tr em nh quyn
c sng, quyn c bo v, quyn c pht trin v quyn c hc na. Khng nhng
vy, php lut cng nghim cm cc hnh vi s dng lao ng tr em, s dng tr em lm
cng vic nng nhc, nguy him hoc nhng cng vic khc tri vi quy nh ca php lut
v lao ng, ri cn tr vic hc tp ca tr em
Dng li mt pht, c tip tc gii thch:
- M thi anh , l quy nh ca php lut, chng ta phi cng nhau tun th, chp
hnh v thc hin cho ng. Cn v chuyn cuc sng gia nh, chng ti bit vic anh cho
chu ngh hc cng l bt c d v hon cnh gia nh kh khn, nhng nu anh bt chu b
hc i lm phc v vt v nh vy qun n l tri php lut y! B lut lao ng quy
nh vic s dng lao ng cha thnh nin tui ca chu Hng l phi c s ng
ca chu, v li phi b tr lm vic khng nh hng n gi hc ti trng ca chu.
ng Bo: G m quyn, m lut tm lum th. Ti khng hiu v khng quan tm. Ti
bo ci gia nh ny, quyn l ti, do ti.C c ni chuyn cha trn i ang c bao
nhiu a tr phi lang thang kim sng, chng lm th ngh no l xy dng, ph h, ko
xe c sao u, c lm th mi c n.
C gio: Anh Bo , ti mong anh suy ngh li, ng cho chu Hng tr li lp hc.
Tr em nh bp trn cnh, bit n, bit ng, bit hc hnh l ngoan. Tr em l tng lai ca
t nc. pht trin nhng mm non tng lai khng nhng gia nh, nh trng m ton
x hi cng phi quan tm gio dc v to iu kin c pht trin. Trong lp, em Hng
l mt hc sinh gii, anh ch nn tip tc cho chu i hc, v ch c hc mi l cnh ca m ra
tri thc v s l i cnh chp cnh c m thot ngho.
M Hng m con gi, nhn c gio ri ni vi chng.
B Tr: ng i! C gio ni ng . Ti ni ng ri m ng u c nghe ti u
nn mi n c s ny. Thi th v con, n li c gio, ng cho con Hng i hc tr li i. Ti
s c gng lm thm vic ph c thm thu nhp, chi tiu tn tin n c i hc. (B
nhn sang c gio ni tip) Mong c thng cm, cng v gia nh ng con, nh ngho nn
chu Hng mi thit thi nh vy. Cho chu i lm, ti v b n cng thng lm. Hm nay
c gio ni nhng iu hay p, m p cho tng lai con gi chng ta, ng thy c ng
khng?
Nghe c gio v v thuyt phc, ng Bo ngi trm ngm, ri thy mnh lm vy l c
li vi con, ng i li bn con gi, ging ni ca ng du xung.
321
ng Bo: th cng ch v nh mnh ngho, con ng nh th ny ly tin u m

i hc h con, cho con i lm b cng thng lm, nhng
Hng phn khi chy li m b: B! Con cm n b! Con bit b m kh tm v
chng con, chng con s c gng hc tht tt khng ph lng b m v thy c. Con s
ph gip b m nhng vic gia nh b m kh. B cho con i hc tr li nh.
ng Bo m con gi, mt rng rng, c gio v cc bn nh cng vui ln khi ng Bo
bit nhn ra iu cn lm ca mt ngi b.
ng Bo: , con hy c gng hc tht tt tr thnh ngi c ch nh. (ng cm tay
Hng tin li gn c gio v hi hn) Xin li c, ti qu nng gin nn mt khn. Nhng li
ca c lm ti thy xu h vi chnh mnh v con gi ca mnh v vi c cng cc chu, u
cng do mu sinh, nay con gi ti xin gi gm c, mong c v cc chu gip chu em
sm quay li hc tp v tin b.
Ri ng Bo i n bn v: Ngy mai ti s cai ru, vt b my cai chai ny i, ti
s cng b tch cc lm vic c thm tin cho cc con hc, b tha li cho ti nh!
C gio: Anh yn tm, trch nhim dy ch v o c lm ngi cho cc em l bn
phn ca nhng ngi lm thy c gio chng ti. Hng , ngy mai c s gp em lp nh.
Hng chy n m c b v m y xc ng. C gio v cc bn v tay hoan h.
322
CHUNG TAY BO V BIN GII QUC GIA

C bn ai cng khen nh A Po c 2 con tru khe, khen A Po chm sc tru tt, m
khng chm sc sao c khi l c c nghip ca nh A Po. Hm qua, lc ln nng,
nhn sang bn kia bin gii, ch gn ct mc, A Po thy c mt vt c xanh non mm mn.
C ny m cho tru nh mnh n th phi bit!. Ngh l lm. Sng nay, mt tri mi lp l sau
dy ni trc nh, A Po dy, la hai con tru ra khi chung, cho chng i theo con
ng mn sau nh, ch cn qua khe sui nh l sang bn kia bin gii ri, chng tha h gm
c.
ang lng thng i theo hai con tru, A Po cht nghe thy ting gi. Nhn li, th ra
l b i Hng.
A Po: , cho b i Hng! B i i u vy?
B i Hng: Chng ti va i tun tra v. Anh em v n ri, cn ti tranh th u
gi xung gp cc anh y ban x bn mt s vic. Th A Po la tru i u vy? Nng
nh A Po pha kia c m.
A Po: B i Hng nh tht y, nhng hm nay, ti khng ln nng, ti ang cho
tru sang bn kia n c. C bn tt lm. Ti i ng ny cho gn.
Anh Hng nhn A Po thong cht n o, ri ni:
B i Hng: By gi vn cn sm, A Po buc tru vo gc cy kia ri ngi y ta ni
chuyn. Ti c thuc l thm lm, mi A Po.
A Po: C thuc ngon , cho ti mt iu. , thi lt na ti cho tru i n cng c.
B i Hng: Nng ng nh A Po nm nay c tt khng?
A Po: Tt lm. T ngy c b i trn n ch cho b con ta cch lm mi, li c
ging tt nn my nm nay c ma, ng chc ht lm. B con trong bn vn bo nhau phi
cm n cc b i nhiu.
B i Hng: Th nng ng nh A Po ang tt nh vy, bng c ai vo b ng
chng hi g A Po c th A Po thy sao?
A Po: Th ti chng ly gy m qut cho n cha ci ti b trm ng nh ngi ta.
B i Hng: Th c ai n nh A Po m chng hi, chng gi A Po; ca chnh
khng i li nhy qua hng ro vo nh; thy vn nh A Po c rau ngon, h cho g, cho ln
nh h vo n th A Po thy sao?
A Po: Nu th th ti khng ch qut n u nh, ti cn bt n gii ln y ban hoc
Cng an x cho chnh quyn x l y ch. Ny, hm nay b i Hng lm sao th, hi g
m l vy?
B i Hng (ci): Nng ca A Po, nh ca A Po th A Po gi nh vy, th sao A
Po li nh cho tru sang bn kia bin gii n c. A Po cng bit l t ca nc bn ri
m.
323
A Po (lng tng gi u): ... th... B i Hng khng bit y, trc kia bn ny vi
bn y cn chung mt bn m, b con hai bn vn thng qua li m. Nhiu gia nh trong
bn cn c du, r l ngi bn nc bn. Ri tru bn n cn lc sang bn kia y ch, ch
tru li sang tm v, c sao u.
B i Hng: Ti bit l nhiu h dn bn ca ta v bn bn nc bn c quan h thn
tc, dng h lu i vi nhau. Vic ly v, ly chng ca cc gia nh hai bn bin gii cng
nhiu. Chnh v mi quan h thn thit , m b con hai bn coi vic i li t do qua bin
gii thm thn hay t cho tru, b sang n c nh A Po nh lm l vic rt n gin, thng
thng nh cm n, nc ung hng ngy, do , nhng khi nim v ng bin, mc
gii vn cha n su trong tim thc ca b con mnh A Po . Tuy nhin t ngy hai nc
phn nh mc gii ri, b con ta khng th ty tin nh trc c na.
A Po: B i ni th chng l t nay ti khng c sang bn thm bn ti ?
B i Hng: A Po cha hiu ti. B con hai bn vn c thng xuyn qua li thm
hi nhau nhng phi chp hnh theo quy nh ca nc ta v ca nc bn.
A Po: B i Hng ni cho A Po hiu r hn c khng?
B i Hng: Th ny A Po , php lut ca nh nc ta quy nh vic qua li bin
gii ca nhn dn trong khu vc bin gii c thc hin ti ca khu hoc ni m ra cho
qua li bin gii4, tc l A Po mun sang bn kia thm bn phi n ng ni quy nh ch
khng phi c ty tin theo ng tt, li mn m sang u.
A Po: Cng nh khi khch n nh A Po th phi hi A Po, phi c A Po ng v
vo bng cng chnh, ch khng c tro tng, vt ro nh b i ni khi ny, ng
khng?.
B i Hng: Th l A Po hiu ra ri y. Mi t nc u c ch quyn. ng
bin gii chnh l phn du xc nh khng gian ca mi quc gia. Vic qua li gia ngi
dn hai nc khng ch phi ng a im quy nh m khi sang khu vc bin gii nc bn,
A Po hoc b con dn bn cn phi c mt trong cc giy t nh: giy thng hnh hoc giy
chng minh bin gii hoc giy t c gi tr xut cnh, nhp cnh; ri cn phi tun theo
nhng quy nh ca Hip nh v Quy ch bin gii k kt gia nc ta vi nc lng
ging trn tng tuyn bin gii na5.
A Po: Nghe b i ni nh vy th vic ti nh cho tru sang bn kia n c cng l sai
ri!
B i Hng: ng A Po . Chnh v do cha thc c v bin gii quc gia, ch
quyn lnh th li khng nm c cc quy nh php lut nn vn cn vic b con hai bn
bin gii t do qua li hoc xm canh, xm c hay chn th gia sc qua bin gii. B con
cha hiu c vic mnh lm chnh l vi phm quy nh v qun l, bo v bin gii quc
gia v c th b x pht. V d nh vic qua li bin gii khng c giy t theo quy nh hoc
qua li bin gii khng ng cc im quy nh dnh cho vic qua li bin gii, chn th gia
sc, gia cm qua bin gii c th b x pht n 300.000 ng; hoc vic chn th gia sc qua
bin gii c th b pht n 500.000 ng6.
Khon 1 iu 15 Lut Bin gii quc gia.

im b Khon 1, iu 8 Ngh nh 112/2014/N-CP ngy 21/11/2014 ca Chnh ph v qun l ca khu bin
gii t lin
6
iu 8 Ngh nh s 169/2013/N-CP ngy 12/11/2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh
trong qun l, bo v bin gii quc gia.
5
324
A Po: May m gp b i Hng ch khng th ti vi phm php lut ri. Lu nay ti

c ngh n gin b i !
B i Hng: B i bin phng chng ti ang phi hp cng y ban x v cc on
th t chc nhiu hot ng tuyn truyn, ph bin cho b con ta hiu r cc quy nh php
lut v bin gii quc gia. B con mnh chp hnh ng cc quy nh khng ch th hin
thc ca ngi cng dn v ch quyn lnh th quc gia m cn tn trng ch quyn lnh th
ca nc bn. Sp ti, l kt ngha gia hai bn gip bin s c t chc, va gp phn lm
tnh cm ca b con sng hai bn bin gii thm son st va trn tinh thn gi vng lnh
th, tn trng ch quyn, php lut, phong tc, tp qun mi nc.
Nhn A Po, anh Hng ni tip: Chng ti ang trin khai phong tro qun chng tham gia
t qun ng bin, ct mc. Nh A Po l mt trong hn 20 h gia nh c nng, ry st
ng bin s k nhn ng bin, mc gii phi hp vi n bin phng qun l, bo v.
A Po v b con tch cc tham gia nh.
A Po: B i Hng c yn tm, ngy no ti cng ln nng, c chuyn g xy ra vi
ng bin, ct mc l ti bit ngay thi, s bo ngay cho b i, cho chnh quyn.
B i Hng: B i bin phng chng ti lm tt c nhim v bo v bin cng T
quc l nh rt nhiu vo s phi hp ca cc cp chnh quyn, on th, c bit l dn bn
ni y, nhng ngi trc tip sng v c quyn li vi tng mnh t, hn , gc cy trn
bin gii ny. Chng ti tin tng mi ngi dn bin gii thc s l nhng ct mc bin
cng vng chc.
A Po: t ca mnh th mnh phi gi. ng bin, ct mc m b xm hi th nng,
ry nh mnh cng u c cn. Bo v ng bin cng chnh l bo v t ai ca t tin
li (ly tay ch ln u mnh A Po ni tip) Ci u ti gi sng ra ri. Dn bn chng ti
s chung tay cng b i bo v bin gii.
Nng sm tri rng trn c mt di bin cng T quc xanh ngt ngn, p hng
v.
325
HY THAY I NHN THC CA CHNH MNH

Anh Tn v ch Hng ly nhau c 8 nm v kp c vi nhau 4 mt con. Hai con
u, ch sinh i mt trai, mt gi; a th ba 4 tui, a t 2 tui. Gia nh ch yu sng
bng ngh nng li thm n con lt nht, trng g, trng vt nn kinh t ca hai anh ch cng
kh khn.
Nm nay, hai a ln n tui vo lp 1, nhng anh Tn ni nh cn ngho nn ch
cho thng b i hc, cn con b phi nh trng cc em, ph gip vic vt cho b m, v theo
anh Tn th con gi ln ln l ly chng khng cn hc hnh lm g. Thy con bun v
khng c n trng nh em trai, nhng ch Hng cng khng bit lm g hn v mi vic
trong nh xa nay u do anh Tn quyt nh.
Sng nay, sau khi a thng b n lp, ch vi mang ch rau nh trng va thu hoch
c ra ch huyn bn, cng thm c t tin nhng lc nng nhn. Bui tra v n nh,
ch thy chng ch ang ni chuyn vi mt ngi n ng l mt. Khi khch ra v, ch hi
chng:
Ch Hng: ng khch va ny l ai vy mnh?
Anh Tn: . y l ng Vui th trn, chuyn bun bn bt ng sn.
Ch Hng: M ng y vo nh mnh c vic g khng mnh?
Anh Tn: Chuyn l th ny, Ti nh bn bn mnh vn ly vn lm n. Ch
Xanh r ti ln min ngc mua mng kh v bn, ch bn mt cho t, bn lng cho gii,
lm rung mi chng giu ln c.
Nghe chng ni vy, ch rng ri tay chn.
Ch Hng: B chng n xem th no ch bun bn mnh c quen u, li li u
khng thy, kho li mt t, mt vn. M c mnh vn, mi nm nh mnh cn c my v
rau, cng c t tin thm vo cho cc con
Anh Tn (qut): n b bit g m kin, cha lm gn, bc c mnh! Xung bp
lo cm nc i!
Ch Hng bun qu, khc nc ln.
Va lc , c ting bc Minh ngoi cng
Bc Minh: Nh c chuyn g m n o vy?.
Thy bc Minh, ch Hng mng qu. Bc va l bc h ca anh Tn li va l
Trng thn. Bc rt c uy tn trong h v trong thn, xm. Ch Hng vi k cho bc Minh
nghe chuyn anh Tn nh bn mnh vn, khi ch c kin th anh li qut nt; cn anh Tn
326
th cho rng chuyn ln, chuyn nh trong nh u do ngi n ng, ngi chng quyt
nh, ch Hng l v phi nghe li chng, ch cn chm nom gia nh, con ci l c ri.
Nghe xong chuyn ca anh Tn, ch Hng, bc Minh ni:
Bc Minh: Ch Tn , by gi nam n bnh quyn, c nam v n u c v tr, vai tr
ngang nhau trong x hi cng nh trong gia nh. C Hng c quyn cng vi ch bn bc,
quyt nh cc cng vic ca gia nh. i vi ti sn chung ca hai v chng, th v, chng
c quyn, ngha v ngang nhau trong s hu ti sn chung, bnh ng trong s dng ngun
thu nhp chung v quyt nh cc ngun lc trong gia nh 7. Mnh vn l ti sn chung ca
hai v chng, nn c Hng c quyn c kin; hai v chng nn cng nhau bn bc, tha
thun trn c s tn trng kin ca nhau i n quyt nh cui cng lm sao c li nht
cho gia nh.
Anh Tn: Bc c ni th no ch. Thuyn theo li, gi theo chng. Vic ln nh trong
nh phi do chng quyt nh.
Bc Minh: Ch Tn , nhng iu ti va ni vi ch u da trn quy nh php lut
ca Nh nc, nh Lut hn nhn v gia nh, Lut bnh ng gii. Php lut cn quy nh
r nu ch c t bn mnh vn m ch Hng khng ng th c Hng cn c quyn
yu cu To n tuyn b vic mua bn l v hiu8.
Anh Tn: Vy h bc? Vy m t trc n gi em c ng Thi, v chng em
v bn bc li chuyn t ct. M hm nay bc sang nh em chi hay c vic g na?
Bc Minh: , hm nay ti sang hi c ch xem v sao khng cho con b ln n
trng?
Anh Tn: Bc cng bit hon cnh nh em y. Nh th ng con, kinh t th kh
khn. By gi m cho c hai a i hc th nh em tng qu. Hn na con gi khng cn hc
nhiu,
Bc Minh: Ch li sai ri. Lut bo v, chm sc v gio dc tr em cm ngi ln
cn tr vic hc tp ca tr em 9, nn vic c ch khng cho con i hc l sai; ng thi, Nh
nc v x hi khng tha nhn s phn bit i x gia cc con, gia con trai v con gi.
Lut bnh ng gii ca Nh nc ta quy nh r: con trai, con gi c gia nh chm sc,
gio dc v to iu kin nh nhau hc tp, lao ng, vui chi, gii tr v pht trin 10. C
ch ch cho cu con trai i hc, bt con gi nh l c s phn bit i x gia cc con,
vn cn t tng trng nam, khinh n. Hn na, vic hc ca cc chu u c Nh nc
min ph nn c ch khng phi lo v hon cnh kinh t gia nh.
Anh Tn: Vy h bc? Th m em c lo khng c tin cho cc chu i hc. Nghe bc
phn tch em thy sng ra nhiu.
Bc Minh: Tn , ch nn thay i quan nim ca mnh, ng coi thng vai tr ca
ngi ph n, ngi v. Hng n cng ng gp cng sc vi gia nh c km g chu u,
t sng n ti lo vic ng ng li lo ni tr, chm sc con ci, bc thy n c lun chn
lun tay, Tn c ng th khng?
Anh Tn lng tng gt u.
7
iu 18 Lut bnh ng gii.

Khon 4 iu 4 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 03/10/2001 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut
hn nhn v gia nh.
9
Khon 8, iu 7 Lut bo v, chm sc v gio dc tr em.
10
iu 18 Lut bnh ng gii.
8
327
Quay sang Hng, bc Minh ni tip: Cn c Hng cng phi thay i suy ngh,
nhn thc; phi thy c vai tr ca mnh, bit c quyn ca mnh, c kin trong cc
cng vic gia nh, khng nn nghe theo s p t ca chng. C nh vy gia nh c ch mi
thc s hnh phc.
MT NGY NG NH
Li xe t ri khi bui gp mt cc bn c, Quang lic nhn ng h cng gn 3

gi chiu. Sau mi my nm ra trng, hm nay nhn k nim 30 nm ngy thnh lp
trng, c lp 12A nm y mi c dp gp li nhau gn nh ng . Ai trng cng gi dn,
chng chc ln; c ngi c nhng thnh cng nht nh, cng c ngi cn kh khn
trong cng vic v cuc sng, nhng gp nhau ai cng nh ang c sng li nhng nm
thng ca tui hc tr, vi bit bao k nim ca tui mi ln. Khng bit do men bia, ru
ca bui gp mt hay nh mt ca c bn gi d thng ngi cng bn nm no m Quang
thy tm trng c lng lng, tay li la hn ln. Do lc ny ung ru nn by gi Quang
thy ho nc qu: Gi m c cc nc cam mt lnh th tuyt!. Cu c c thy, qun
gii kht kia ri!
xch t trc ca qun, Quang m ca xe bc xung. Cha kp cho chn xung
t, Quang nghe thy ting xe my phanh gp, ting rm v ting ph n ku tht
thanh. Hong ht nhn ra, Quang thy chic xe my ln knh gia ng, mt bn ym xe
b v v chic xe ang ln chn mt ngi ph n. Mt ngi ph n ti nht, nhn nh v
au. Quang vi chy li nng chic xe my ln, dt vo st l ng, ri du ngi ph n ln
328
va h, ngi tm vo chic gh m my ngi dn quanh kp thi mang ra. Ting x xo

xung quanh ni ln:
Ngi dn 1: i ng th , c ngy git con nh ngi ta!
Ngi dn 2: Chng quan st g m ca xe, cc ng li xe t by gi l bt cn
lm!,
Ngi dn 3: C mi ci thao tc ng m ca xe m bo an ton m cng khng
lm c th li xe t lm g, ra ng gy tai nn !...
Bit mnh sai nn Quang khng phn ng li li bn tn ca mi ngi. Sau pht
hong hn, ngi ph n cng chn tnh li. Ch ng dy i th vi bc. C v c va
chm khng qu mnh nn mc d cn au nhng ch vn nhc nhc i li c vi bc.
Ngi dn 4: May m khng p u xung t y, nu khng th
Ngi dn 5: Chn cng i li c nh vy l khng b sao ri
Ting mi ngi li lao xao. Quang th pho nh trt c gnh nng!
Ngi dn 1: , ng ch cnh st n ri!
Mi ngi dn ra nhng li cho anh cnh st giao thng.
Anh cnh st cho Quang v ngh Quang cho kim tra giy t xe. Sau khi nghe
tng trnh ca Quang, ca ch ph n v nhng ngi chng kin, anh cnh st xem xt ch
Quang xe. Anh nhn Quang v hi:
Anh Cnh st: Anh l ngi iu khin xe t, vy anh c bit mnh vi phm
nhng li no khng?
Quang (ngp ngng): Li ca ti l m ca xe khng quan st nn lm ch y b
ng, nhng cng may ch ch b xy xc, bm tm chn thi.
Anh Cnh st (nghim sc mt): Ch v hnh vi m ca xe bt cn ca ngi iu
khin t m thc t xy ra nhiu v tai nn ng tic cho ngi i ng. iu 18 Lut
giao thng ng b quy nh, ngi iu khin xe t "khng m ca xe, ca xe m
hoc bc xung xe khi cha bo m iu kin an ton". y l mt trong nhng kin thc
rt s ng m bt k ngi li xe t no cng phi thuc khi iu khin xe, m bo an
ton cho bn thn v cho ngi khc.
Quang (p ng): Vng ti xin rt kinh nghim.
Anh Cnh st: Theo Ngh nh s 171 nm 2013 quy nh x pht vi phm hnh
chnh trong lnh vc giao thng ng b v ng st ca Chnh ph, ngi iu khin xe
t m m ca xe, ca xe m khng bo m an ton th b pht t 300.000 ng n
400.000 ng11. Nhng anh khng ch c li u. Theo kim tra ca chng ti th anh
xe sai quy nh, tc l bnh xe gn nht cch l ng, h ph qu 0,25 mt. y, ti o
li....Anh thy ng cha?.
Quang (gi u, gi tai phn trn): Qu tht lc ti hi vi nn khng ch khi
xe.
11
im g Khon 2 iu 5 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11 nm 2013 ca Chnh ph quy nh

x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc giao thng ng b v ng st.
329
Anh Cnh st: Vi vi phm ny th anh c th b pht t 600.000 ng n 800.000

12
ng .
Quang: Anh thng cm. Mi ln ti rt cn thn, khng hiu hm nay lm sao m ti
li mc nhiu li th ny?!
Anh Cnh st: Chng ti khng th thng cm vi anh c. Chp hnh cc quy nh
v an ton giao thng l trch nhim ca mi cng dn. Nhng ti c th hiu v sao hm nay
anh li mc li ri. Hnh nh anh ung ru, bia khi tham gia giao thng?
Quang (git mnh, lng tng): Ti ..., ti c ung cht t vi bn b, lu ri chng ti
khng gp nhau, nhng anh thy y, ti vn rt tnh to.
Anh cnh st ly trong ti ra my o nng cn, a cho Quang v ni:
Anh Cnh st: Anh vui lng thi vo y!
Quang ngn ng mt cht, ri thi vo my. Anh cnh st cho Quang xem:
Anh Cnh st: Anh xem nh, my ch 0,20 miligam, nh vy trong hi th ca anh c nng
cn. Theo quy nh, anh c th b pht t 2.000.000 ng n 3.000.000 ng 13, ngoi ra,
anh cn b tc quyn s dng Giy php li xe trong 01 thng 14. Tai nn c th xy ra bt c
lc no nu nh ngi li xe ung ru, bia m iu khin phng tin giao thng. Anh c
th rt ra bi hc t chnh trng hp ca mnh. Xin lu vi anh rng, i vi cc vi phm
m anh mc phi, ngoi b pht tin nh ti nu, nu gy tai nn giao thng, anh cn b
tc quyn s dng Giy php li xe trong 02 thng15.
Quang: Anh cho ti hi thm, ti vi phm my li cng mt lc nhng chc s ch b
x pht i vi hnh vi m c mc x pht cao nht phi khng? Anh cnh st lc u:
Anh Cnh st: Khng. Mt trong cc nguyn tc ca vic x pht vi phm hnh
chnh c quy nh trong Lut x l vi phm hnh chnh l mt ngi thc hin nhiu hnh
vi vi phm hnh chnh th b x pht v tng hnh vi vi phm 16. Do anh s b x pht i
vi tng hnh vi vi phm ca mnh.
Ngng mt cht ri anh cnh st ni tip:
- Rt may ch y ch b thng nh, ch cng khng yu cu gii quyt m ch ngh
anh sa nhng ch h hng ca xe my. Cn c vo mc li, thi hi li, tch cc hp
tc ca anh, ti xem xt, lp bin bn x pht i vi cc hnh vi vi phm ca anh. Tuy
nhin by gi ang chun b vo gi cao im, trnh n tc giao thng, ngh anh a xe
ra im t pha bn kia ng. Ti tm gi Giy php li xe ca anh. Sau khi anh sa
xong xe my cho ch y, mi anh v n cnh st chng ti tip tc gii quyt, x pht
cc vi phm ca anh theo quy nh.
12
im e Khon 3 iu 5 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11 nm 2013 ca Chnh ph quy nh

13
im b Khon 5 iu 5 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11 nm 2013 ca Chnh ph quy nh
14
im b Khon 11 iu 5 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11 nm 2013 ca Chnh ph quy nh
15
im c Khon 11 iu 5 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13 thng 11 nm 2013 ca Chnh ph quy nh
16
im d Khon 1 iu 3 Lut x l vi phm hnh chnh nm 2012.
330
Quang: Ti xin chp hnh - Quang tr li anh cnh st ri quay sang ch ph n,

Quang ni, ging chn thnh: thnh tht xin li ch v nhng bt cn ca ti. Ti s a xe
ca ch i sa. ngh anh cnh st cho ti c a ch y v nh ch y v chn ch vn
cn au. Sau ti s n n cnh st k bin bn vi phm.
Anh cnh st ng v tip tc i lm nhim v.
Cn i vi Quang th y ng l mt ngy ng nh vi bao cm xc, trng thi.
Quang s nh nhng li vi phm an ton giao thng m mnh mc phi hm nay khng
bao gi cn vi phm na!
CNG CHP HNH LUT AN TON GIAO THNG

Trung thu sp n, khi tri mt m ca ma thu lm cho khng kh n trng rm cng
tr ln no nhit. Ca hng bnh nng, bnh do c truyn ca b Lan thi gian ny v cng
bn rn. V l ca hng lu nm, vi hng v bnh c truyn v gi c phi chng nn mi
dp trung thu ca hng rt ng khch. phc v nhu cu ca khch hng, my ngy nay, b
Lan cho nhn vin k thm vi sp hng by bnh trc ca hng. ang kim tra cht lng
m bnh mi ra l, nghe c ting ci v n o ngoi ca, b Lan vi v chy ra.
B Hu: B Lan u ri, b ra y ni cho r rng xem no. B Hu, ch ca hng tp
ha bn cnh, ging y bc tc.
B Lan: D, ti y, c chuyn g th bc bt gin t t ni.
331
B Hu (vn cao ging): B ra m xem, hng ha th by khp va h, khng c ch

cho ngi ta i b, vy ngi mua hng li xe my y di lng ng, chn c ca
nh ti th cn bun vi bn ci g na. Ti sang nhc nh th nhn vin nh b li ni ti
ghen n tc . My a ming cn hi sa, ch ng tui con tui chu ca ti m n ni nh
th, b nghe c c khng?
B Lan quay sang hi anh thanh nin mc ng phc nhn vin ng bn cnh,
nghim mt hi:
B Lan: Chuyn u ui th no h Nam? Chu ni r cho bc nghe.
Anh thanh nin mc ng phc ca hng mt bng p ng:
Nam: D, d Chuyn l va ny ng khch n mua hng c ng nh sang ca
nh bc Hu, bc c sang nhc nh, lc y ng khch qu, phc v khng kp nn anh em
khng . Bc Hu li to ting, lm cho khch hng thy vy b i nn chu c ni my cu
khng phi
B Hu: y b xem, vi ngi ln m chng n thi nh th, nu l b, b c
chp nhn c khng?
B Lan (n tn): Cc chu n cn tr, cha hiu chuyn, c g khng nn khng phi,
ti xin thay mt cc chu xin li bc. Ti s nghim khc bo ban chng n. Cn chuyn
khch hng mua bnh xe trn sang nh bc.Ti cng mong bc thng cm cho ti my
hm. Bc bit y, bnh trung thu c nm cng ch ng khch my ngy ny thi.
B Hu (du ging): Hng xm, lng ging vi nhau, nh b t hng th ti cng
mng. Nhng b Lan , tuyn ph nh mnh l ng vn hp, li ng ngi qua li, b li
by hng ra ca chim ht va h th kia, ngi i b khng c ch i li phi i xung lng
ng nguy him lm. Li thm khch mua hng dng xe ngay trn lng ng mua bnh
gy cn tr giao thng na. Theo quy nh php lut l b x pht hnh chnh y b .
B Lan: Vy h bc? Sao li nghim trng vy, ti thy ngi ta cn dng cc ca
hng bn bnh trung thu tri di c mt on ph y ch m c thy ai n x pht u, cn
y, ti by hng trc ca nh ti sao li b x pht?
B Hu: , i vi nhng ca hng bn bnh lu ng u xin php v c c
quan c thm quyn cp giy php mi c dng quy hnh by bn hng ha. Nhng a
im c dng quy hng phi bo m tiu ch ca S Giao thng vn ti nh va h rng,
khng gy nh hng n an ton giao thng th. Cn khu ph nh mnh va h hp, c
by hng ra trc ca ln chim ht va h, ngi i b phi i c xung lng ng nh vy
l khng c. l hnh v g y nh, l hnh vi vi phm v s dng, khai thc trong
phm vi t dnh cho ng b.
B Lan: Sao bc nm r quy nh php lut vy ?
B Hu: Ti vn cng nh b thi, s l hm trc ti c dng ci bin qung co ra
l ng, bc Trung, t trng t dn ph thy vy lin nhc nh. Ti cng thc mc nh b
y, bc Trung gii thch cn k ti mi v ra nhiu iu. , ti vn cn mn vn bn ca
bc Trung nghin cu y, ti v ly cho b xem nh.
B Hu i vo nh, 1 chc tr ra, tay cm tp giy t
332
B Hu: y b xem nh, iu 12 Ngh nh s 171/2013/N-CP quy nh v x

pht vi phm hnh chnh trong lnh vc giao thng ng b v ng st c quy nh: i
vi ngi bn hng rong hoc bn hng ha nh l khc trn lng ng th, trn va h
cc tuyn ph c quy nh cm bn hng th b pht cnh co hoc pht tin t 100.000 ng
n 200.000 ng. Trng hp ca nh b, ti xem no y ri: i vi hnh vi hp
ch, kinh doanh dch v n ung, by, bn hng ha, sa cha xe, ra xe, t, treo bin hiu,
bin qung co, lm mi che trn lng ng th, h ph hoc thc hin cc hot ng,
dch v khc tri php trn lng ng th, h ph gy cn tr giao thng th b pht tin t
2.000.000 ng n 3.000.000 ng. i vi t chc m c hnh vi ny cn b pht nng hn,
t 4.000.000 n 6.000.000 ng y b . ng thi ngi vi phm buc phi d b cc
cng trnh xy dng, bin qung co, di di cy trng tri php, thu dn vt liu, cht ph
thi, hng ha v khi phc li tnh trng ban u b thay i do vi phm hnh chnh gy
ra.i
B Lan: Th nhng ai c thm quyn x pht h bc?
B Hu: Theo quy nh ti Khon 4 iu 68 Ngh nh s 171/2013/N-CP th cnh
st trt t, Cnh st phn ng nhanh, Cnh st c ng, Cnh st qun l hnh chnh v trt t
x hi trong phm vi chc nng, nhim v c giao c lin quan n trt t an ton giao
thng ng b, thanh tra giao thng vn ti ng b c thm quyn x pht i vi cc
hnh vi vi phm v s dng, khai thc trong phm vi t dnh cho ng b.ii
B Lan: Vng, ti tht s sut qu, nh bun bn ngay mt ng m khng tm hiu
Lut giao thng ng b. Cng may c bc nhc nh. Cc chu li khng hiu chuyn mo
phm n bc. B Lan quay sang anh thanh nin tn Nam ng bn cnh, ni: Chu nghe
r cha, ln sau ngi ln ni th phi tip thu, khng c c thi thiu l php nh th
na. Mau xin li bc Hu i, ri vo gi Tun, Hng dn sp hng vo, tr li va h cho
ngi i b. Ca hng chng ta ni ting vi bnh trung thu gia truyn, khng th mt
im vi khch hng v vi phm Lut giao thng c, phi khng no?
Nam (nhanh nhu): D, r tha hai bc, chu xin chp hnh ngay !
Tt c cng mm ci trong nh nng chiu thu du nh.
M TNH NG I
Ti nh ng Cnh, ngi nh ba gian nm su trong con ng nh ca lng
H - ni vng qu c ting ngho nht huyn.
ng Cnh nm nay ngoi 60 tui ang li hi un m nc di bp,
nghe ting anh Hng - cn b Lao ng X hi ca x gi ngoi cng:
Anh Hng: Bc Cnh c nh khng, bc c khch qu n chi ny!
ng Cnh: Anh Hng h, ng i ti t ti xch con ch li ch
vo l n v ngay y!
333
ng Cnh i chn t, tay vn cn nh nhem chui t bp ra, vi i ra

cng. Nhn thy anh Hng ng i cng vi mt ngi n ng trc hn 50, n
mc gn gng tay xch catap mu en. ng vi ko cnh ca st, ri ngc nhn
ngi khch l. Cht ng trn mt ri ku ln.
ng Cnh: C phi Thiu khng! ng thng Thiu ri, my v y lc
no?
Anh khch l tn Thiu nhn khp ngi ng Cnh ri b chic ca tp
xung t, m ly ng Cnh:
Anh Thiu: Vng, em l Thiu y, Thiu khoc anh nh ch? Anh
khc xa qu nhng em vn nhn ra ngay. Nhn tin i cng tc ngoi ny, tnh
c gp ng ch Hng ti hi tho ca tnh, gi gii lao anh em hi thm nhau
v ln ra c anh .
ng Cnh: My chc nm ri, c ng khng bao gi c gp nhau, thi
thi ta vo nh va ung nc va ni chuyn i!
Anh Hng: Hm nay bc Cnh l phi m g, m vt i khch !
ng Cnh i trc vo nh pha tr, ba ngi ngi ni chuyn ri nh
mun dnh thi gian cho hai ngi bn nm xa, Hng ng dy ra v.
Anh Thiu: , Hng ny, hm qua nghe em ni bc Cnh gi vn cha
c hng chnh sch g c. Thit thi cho anh y qu, vo sinh ra t, li b
thng m gi cha c g.
Anh Hng: Tha anh, x th khng gy kh khn g cho bc Cnh, ci
kh l hi n nay bc y cn thiu giy t. V v y h s vn vn nm cht mt
ch. Em hy vng thc hi n chnh sch mi, bc s c anh !
Anh Thiu: Thiu ci g na? C phi chng nhn ci g ca n v c
khng, anh vn cn lin lc vi m t s anh em y! , anh Cnh cn nh tn
T chot khng? Gm, thi anh em mnh n nht nh cy vy m gi lm to
lm, cn l th trng ca em c y!
ng Cnh (gt gt u): Nh ch. C hm vo bn hi thm dn lng,
thy n ci li nht nn b my c chu trc lm n phi li v trc. (Dng li
ung nc ri ni tip) Sau ngy chin u tr v, ti cng chng c giy t g
c, m lc trai tr b thng vn thy kho, v nh vn cng v lm my so
rung c sao u. Ri bng i, thi gian tri qua, my nm tr li y thy sc
kho gim st t Thiu , c lc vt thng ti pht chng mun sng na.
Anh Thiu: Anh thit thi qu! Hng xem thiu giy t g, nu cn xc
nhn ca n v ni trc y anh Cnh chin u th anh em mnh gip anh y
lm sm.
Anh Hng: Gi bc Cnh khng c giy t g nn m h s i hi no
l Giy chng nh n b thng, no l kt lu n ca H i ng gim nh y khoa
v t l thng t t Hi n em ang r sot, gi h s xc minh v ngh
cp c thm quyn cp cc giy t ny.
334
Anh Thiu: Vy th ny, mai em v n v ri, Hng gip bc Cnh hon

thin v gi h s vo, anh s lin h trong ni vi h gii quyt sm, anh
Cnh c gng xung tnh i gim nh thng tt i, th h s mi theo quy
nh.
Anh Thiu (quay sang Hng): Hng hng dn phi lm nhng g khi i
gim nh nh. Trong my anh em, anh Cnh l ngi duy nht b thng, cng
l ngi duy nht sau thng nht xin tr v qu nh. Cn chng ti li cng
tc, by gi ai cng c v tr ny n c. Ch mi em l bng nht anh Cnh !
Anh Hng: Vng, anh c yn tm, em s sm gii quyt vic ny.
Anh Thiu: Khi no gi h s nh in anh bit y. , qun mt, em
thng tin anh Cnh bit thng Dng en Ty Ninh gi i t ang cng tc
qun khu V, cn T chot l sp ca em, i i trng. Anh Cnh cn nh
tn Ph ca trung on 4 khng, ci tay mm mp gi Trung on trng ri
, ngy hn vn li trung on, by gi kh lm!
ng Cnh: Nh, ngy hn l a hc hnh c bn ri! Cc ch u
lm quan ht ri, nghe v y ti mng lm. M vi c ca ti, nh ch c l lun
ch gi in ni m t cu vi Ph, ch gi khng bit hn cn nh mnh khng?
ng Cnh va ni va ci, cn Thiu tr li chc khng qun u, m
c qun Thiu nhc li th Ph cng s nh ra ngay thi.
ng Cnh nhn ng h trn t, rt thm nc vo chn tng ngi ri
ni:
ng Cnh: Gi sp n ba ri, tra nay li y n vi anh ch ba
cm qu! C anh Hng na nh! Hai ch ngi y, anh i gi ch v chun b.
Anh Thiu: C ch, em phi li n vi anh ch mt ba cm ch, cn
nhiu chuyn hn huyn lm, m c g n ny anh !
Hai thng sau. Ti nh ng Cnh, sng sm ng b ang chun b cuc
ra ng vt b cho ma cy, th anh Hng n.
Anh Hng: Bc Cnh i, c tin mng cho bc y! Vic ca bc xong
ri. Chu n a bc s chnh sch.
ng Cnh: t ny x mnh lm nhanh qu anh nh! Anh vo ung nc
.
Anh Hng: Chiu ti qua chu mi nh n c h so ca bc, sng sm
n bo tin cho bc mng.
ng Cnh: B nh ti m bit th mng pht khc y anh Hng !
Anh Hng: Tun trc bc Thiu va gi in cho chu, bc y ni
ni vi Trung on trng Ph qua in thoi v k li chuyn gp bc. Anh
Thiu c ni i c kt qu th gi in cho bc y. Bc ng pha tr chu
khng ung v sng ra, chu cha n g, ung vo cn ru t lm.(Va ni Hng
335
va m cp ti liu) y, bc nh ct gi cn thn nh, quan trng nht l Giy

chng nhn thng binh y ny.
ng Cnh: Khng bit mi thng ti c bao tin, ngoi ra c thm u
i g i km na khng?
Anh Hng: Ca bc ging vi ng Kch lng mnh y, suy gim 61%
u c khong 2 triu ng/thng.
ng Cnh: Th ? Vy th mng qu, tin cho thng Thnh n hc
H Ni ri.
Anh Hng: y, anh cu Thnh nh mnh l c min hc ph y. Cn
c Nh nc h tr trong hc tp, mua bo him y t cho ny, ri cng im
khi tuyn sinh, tuyn dng vic lm... Ni chung l Nh nc ngy cng quan
tm n chnh sch cho ngi c cng, lm u i tht.
ng Cnh: B nh ti c c hng u i g khng? Ti c ngh di,
nu ti i trc th b y thit thi lm, sut ngy nui chng m au, c thng
cu th n i hc xa, sau ny chc g n v y lp nghip, m c v chc g n
vi mnh!
Anh Hng: chu ni cho bc nghe, ngoi khon tr cp hng thng;
bc cn c Nh nc mua bo him y t cho; c hai nm c i iu dng
phc hi sc kho mt ln; c vay vn u i sn xut; c min, gim
thu; ri h tr nh
ng Cnh: , , th th tt qu!
Anh Hng: Ring bc gi, th c Nh nc mua bo him cho ny. Khi
bc trai i nm mi th bc gi c nhn mai tng ph, c mt tr cp tin
tut hng thng.
Anh Hng: Gi chu phi ln x y. Cn trng hp ca nh ng Quang
xm mi tht kh, chng cn nh tn n v c khai vo h s, gi b ic
mt ri, chc b thng u gi n mi ti pht, r kh. Gi ng y cng gp
li ng i c nh bc th thun bit my.
ng Cnh: Ti cm n anh Hng nhiu qu! Khi no c dp, mi anh ln
n cm cng gia nh ti nh!
Anh Hng: Vic ca chu m, khng lm c cho cc bc chnh chu
cng y ny, c nh cha hon thnh nhim v y bc !
ng Cnh: Vy anh Hng i i ko mun, li b x ph bnh.
Anh Hng: Nu anh Thiu gi in bc cho chu hi thm sc kho anh
y nh, trc y anh y l ng i ca bc, cn by gi l ng nghip, l cp
trn ca chu y bc !
ng Cnh: c ri, ti cng ghi s di ng ca anh Thiu ri, lo g
anh y khng gi th ti gi, gi cng ngh hin i qu, c alo l bit ht v
nhau.
336
ng Cnh tin anh Hng ra cng, ri quay li xp my chic chn, nh

i m ra ng th ting in thoi reo.
ng Cnh: Al! Ai y?
Anh Thiu: Anh Cnh phi khng, ti Thiu y! Th anh em ngoi
lm xong ch cho anh cha? Gp anh xong ti v gi in cho Ph Trung
on ri, hn vn nh anh y v tic cho anh thit thi qu!
ng Cnh: Nhn c ri, sng nay anh Hng mang n, va t nh ti
v. Mng qu Thiu ! Anh em gip mnh nhiu qu. Ni vi Ph ti cm n
anh em lm !
Anh Thiu: n g, ni th ch anh nh vy l rt thit y. Mi my
nm b thng m chng c g, gi mi c t b bn g, ti em c nhiu
ch! M thi, chuyn qua hm no c iu kin gp nhau anh em ni nhiu
hn. Gi em ang chun b i cng tc Ty Nguyn, em chc v chng hai
bc sc kho l trn ht v mi s yn lnh. , anh bo thng cu hc H Ni
lc no n nh em chi nh, bit nh thi thong em gi qu cho hai bc.
ng Cnh (ci, ging xc ng): Ch tt vi anh qu! hm sau n
v anh cho a ch nh ch, n hi thm ch v gia nh ch.
Anh Thiu: Vng, anh ni chu n chi nh, thi, n gi em phi ra
sn bay ri, th anh nh, c dp em s r Ph b tr c mt chuyn ra thm anh.
Cp in thoi, ng Cnh ngi xung gh, rt cc tr a ln ming nhm
nhi, ng nhn ra ca xa xm nh v ng i, ng ch nm xa.
THT HP LNG DN
ang ng sn, thy ng Qu i ngang qua nh, ng B ln ting:
ng B: ng Qu i lnh lng y ?
ng Qu (dng li): Vng, th ng ly cha?
Thy ng B tr li cha th ng Qu lin r:
337
ng Qu: Vy i cng ti cho vui i, tin th ti vi ng n nh thm ng

Trc lun mt t. Hm qua ng y va bnh vin v, nghe ni yu khng i
li c na.
ng B : Th ng t ti t.
Ri ng vo nh ly chic m cng i vi ng Qu. Va i hai ng va
ni chuyn.
ng B: Gi ng ni ti mi bit ng Trc v nh ri. ng ni phi y,
n thm t ch tui gi nh chic l y, bit u c.
ng Qu: ng y b ti pht b nh c thi chin trng, nhng gi ri
khng t li c. Tic cho ng y khng c chnh sch g, ti l ti hi bt
bnh vi my ci ng Nh nc, ngi ta i chin trng th t, khng b thng
nhng i chin u, ch v c b nh m phi v ch ai mun. Gi thi bnh
ri, t nhiu phi cho t ch b p cho h, m nghe u ng y cn b
thn kinh na.
Hai ng n nh vn ho, thy mt s ngi ang i lnh lng. My
nm tr li y, x giao vic tr lng cho Hi hu tr ca lng, nn mi
ngi khng phi vt v p xe xung tn x na. Ri lng no, thn no cng
c h thng loa truyn thanh ring, c n mng 5 hng thng li c thng
bo trn loa cn b hu tr, thng bnh binh, gia nh chnh sch n lnh
lng, tin tr cp.
ng B (hi bng qu): Va ri ti c bo thy c chnh sch mi i
vi ngi c cng, khng bit c ai tm hiu k xem c thm u i g khng?
Va lc ng Thnh l cn b hu tr c tn nhim ph trch vic
nhn v pht lng cho cn b hu tr, gia nh chnh sch ca lng n. Tay
ng cm cun s v mt ti nh, ng Thnh ci vui v:
ng Thnh: Cho cc ng, cc b, cc bc! Ti c vic nn n mun
mt cht, gm t khi ci thng cu T i hc mu gio, b y li giao a n n
n trng, m ra sng no cng vi vng, gi li ging nh ngi c con mn
y cc ng, cc bc .
ng Thnh (a tay vut m hi trn ri ni tip): , hnh nh ng B
va hi v chnh sch mi i vi ngi c cng. Ti cng c xem thi s, ri
c thm mt s bo th ng nh ng B ni. Sp ti c chnh sch mi y!
ng B: Th ng c nm c c th khng th gii thch cho anh em
y bit?
ng Thnh: Sp ti huyn t chc t ni chuyn, tp hun v ni dung
ny, chc h s mi x i d y! Qua t tm hiu, ti bit c mt s chnh sch,
u i mi. Gi con ca lit s khng thuc din hng tr cp tin tut hng
thng c nh nc mua bo him y t cho. Nh nh b Hoan y, my a
con ca anh Quang s c bo him y t m khng phi ng tin; tiu chun,
iu kin thng binh, bnh binh cng c thay i th phi Thi hm sau
i hi ngh v, n thng pht lng ti thng tin c th cc bc hiu thm.
338
(Ri ng gi cun s v bt u gi tn tng ngi nhn tin lng, tin tut

hng thng).
Mt tun sau, ng Thnh c mi i d hi ngh di huyn nghe
tp hun v chnh sch, ch cho ngi c cng. Hm y, ng dy sm chun
b ti liu ri dt xe my i hp.
Ti hi ngh tp hun ca huyn, sau gi gii lao, ng Thnh tranh th hi
bo co vin php lut hi trng.
ng Thnh: ng ch bo co vin ny, a phng ti c mt trng
hp m ti mun nh anh gii p gip xem h c l bnh binh hay khng?
Anh bo co vin tui cn tr nhng phong thi nh c, tui cui:
Anh bo co vin: Ch c hi, nu n gin chu s tr li ngay, cn
phc tp ch c vit ra giy chu nghin cu v tr li c th sau.
ng Thnh (gt u ri thong th trnh by): ng ny i b i, lm
cu thng, nhng sau do sc p ca bom n v b st rt trin min nn
sc kho khng phc v chin u na. Ngi ta cho v a phng, khi
cha c cng nhn l bnh binh. Thi gian gn y ng y m sut, b st
rt v c biu hin nh ngi tm thn vy. Gia nh th v cng kh khn,
ngho lm, con ci ang tui n hc c. Theo anh, trng hp ny, theo chnh
sch mi c c xem xt hng chnh sch bnh binh hay khng?
Anh bo co vin: Trng hp hp ny c y bc ! Php lnh mi
c b sung thm iu kin, tiu chun xc nhn bnh binh ti iu 23 v iu
33 Ngh nh s 31/2013/N-CP m khi ny chu ni h i ngh.
ng Thnh: Vy th tt qu. Hp xong, v nh ti s n nh ng y
ngay. thng tin cho ng y mng, gi gi ri, gip c ngi no th c
gip thi anh ! , th tiu chun c th th th no?
Anh bo co vin: Trng hp ny b mc bnh khi trc tip phc v
chin u. Mc d khi theo php lut, h cha iu kin c xc nhn
l bnh binh. Nhng chnh sch mi hi n nay, b sung thm tiu chun, iu
ki n mi xc nh n b nh binh. Tc l h xut ng m bnh c ti pht, li c
biu hin tm thn th c xem xt xc nhn l bnh binh y!
ng Thnh (gt g): Liu con ci hc hnh c c u i g khng, ch
nh ng y ngho m cc lm!
Anh bo co vin: C ch bc! Con ci cng c hng chnh sch v
h l nhn thn ca ngi c cng vi cch mng m. Nh trng hp ny, cn
tu thuc vo kt qu gim nh thng tt.
ng Thnh: ti l im mi th no?
Anh bo co vin: Bc lm cn b chnh sch, ri pht lng, tr cp
hng thng cho gia nh chnh sch th bc hiu r v cc mc, i tng ri. C
m t s im mi nh rt thi gian iu dng t 5 nm xung hai nm mt ln;
m r ng i tng thn nhn c mua bo him y t
339
ng Thnh t chn nc xung bn, bt tay ng ch bo co vin:

ng Thnh: Cm n anh rt nhiu, sau cuc hp, ln pht lng v tr
cp thng ti ti s thng tin li cn b hu ch v cc gia nh chnh sch
nm thng tin. Cn trng hp ti va ni vi anh, ti s bo h np h s xin
xc nh n b nh binh! C g cn nh anh gip tip!
Anh bo co vin: Trong qu trnh gip bc y, nu c g vng th bc
c gi in cho chu cng trao i thm.
Ri hai ngi bt tay, chung bo gi tip tc h i ngh vang ln.
Ra v, ng Thnh lin n nh ng Trc ngay. Nghe theo li anh bo co
vin, ng hng dn gia nh ng Trc lm h s xin xc nh n b nh binh. Sau
hai thng, x thng bo kt qu, ng Trc c hng chnh sch b nh binh.
ng Thnh mng lm, c thm m t ngi ng ch, ng i c
n p xng ng. ng mm ci g t g, chnh sch mi ca Nh nc th t
hp lng dn.
L IU CM
Chiu nay, anh Hong li mu n m t cht chun b cho xong cc ti
li u phc v chuyn cng tc ca sp vo tun ti. Tri xm ti, ch dn sn
mm cm trn bn n, ba m con ang i b, va loay hoay dn bp ch va
gic thng cu ln thu gn chi, ch than anh v mu n cng khng gi i n
ni vi v con yn tm, ngi i khng bc bng ngi chc ni cm, thng
ln ku i m , thi thong m lng bn ln a tay nhn t thc n. Nghe
ting xe my ng, n reo h A! b v ri! M i, b v ri. Thy v con i
cm, anh Hong v i xch chic c p ln tng, ra m t qua qut, ri c m c
nguyn b qun o i lm ngi vo mm cm. Mi kp th bt canh cua th anh
Thng bc vo ca cm t giy trn tay:
340
Anh Thng: n cm mu n th! Hm nay qu n c gi cng vn v cho

anh nhng chng hiu tr li nh th ny phi l vn bn gii quyt khiu ni
hay cha! y, my xem gip anh!
Anh Hong: V t ct hm trc anh c k cho em phi khng? Anh
sang bn ung nc, i em m t cht.
Thy chng v anh Thng sang phng khch, mi ng gic thng ln n
nhanh, tay bt xung bn, ch ng d y chy sang rt nc:
V Anh Hong: Anh ung nc i, em va pha lc ny, tr hoa nhi b
n i gi qu ln, ung tt lm !
Anh Thng cm chn nc ung, khen mi v thm ngt nh nhng, d
chu ca hng nhi. c xong vn bn anh Thng a, anh Hong chp mi ng:
Anh Hong: Cng cha bit y c phi l vn bn cui cng qu n tr li
vi c ca anh hay khng? C y n i dung ca m t quyt nh gii quyt
khiu ni ri, t n i dung khiu ni v vi c thu hi t, n vi c xc minh, c
nu cn c php lu t gii quyt, hng dn cc quyn, ngha v lin quan n
vi c khiu ni nhng vi dng vn bn nh th ny, khng bit hiu n l ci
g, cng vn, thng bo hay l quyt nh gii quyt khiu ni? C l ngy mai
anh tranh th n y ban nhn dn qu n hi trc tip xem. Theo quy nh v
khiu ni, nu coi y l quyt nh gii quyt khiu ni th sai v hnh thc y!
Anh Thng (ci): M t ht c ngi! t ngi ta ang s dng, thc t
cha c cp s nhng khng thu c di n quy hoch m i thu hi l khng
c. Anh ang nh lm h s xin cp s . Khi no khai sang nh ch vit
h . Ln m t ca hng dn chung chung, khng hiu d khai sai, lm li h
s mt thi gian lm.
Ni ri anh Thng gic Hong i n cm, d n sng mai ln qu n v s
sang hi li anh t m hn, bit Hong cng tc c quan thanh tra nn sau khi
nghe hng dn, anh Thng thy yn tm phn no.
T sng sm, anh Thng ln qu n ng xp hng phng mt ca. Sau
khi nghe anh trnh by, ch cn b c lt vn bn anh a, nhu my:
Ch cn b: Anh c g p trc tip ngi c giao gii quyt v vi c ny
h tr li mi chnh xc, ch b ph n m t ca ch bit nh n v tr h s,
kt qu thi anh . Chc v vi c phc tp nn cn ang nghin cu, xc minh.
Anh Thng: V y nh ch ch gip ai l ngi c giao gii quyt vi c
ny, ho c ch gip phng no ph trch vi c khiu ni ca ti cng c.
Ch cn b: Hm nay h i hp ht ri, ngy mai anh ln, em kim tra
xem h s ca anh giao cho phng no nghin cu nh. C phi ngi khiu ni
l Trn Trung Thng, v vi c thu hi t phng Kim Thanh. Phng Ti
nguyn v mi trng c giao nghin cu, tr li vic ca anh y!
341
Anh Thng ra v vi v m t bc dc, bui tra thi thong anh li ng xem

anh Hong v cha sang hi chuy n. Thy anh Thng ng u ng,
anh Hong dng xe dt b , va i h va trao i chuy n ti qua. Anh ng
vin anh Thng ngy mai li n phng tip nh n n hi cho r s vic. Ri
anh by t bn khon ca mnh. Trn thc t, anh g p, nghe ni nhiu
trng hp tng t nh v y . M t s c quan c thm quyn li dng k h
php lu t n trnh khng ra quyt nh gii quyt khiu ni, m n di
hnh thc vn bn khc chng h c tn gi, trch yu g. Nu pht hi n sai
phm th s bao bin theo kiu cn ch xc minh, cha c kt lun khiu ni nn
cha ban hnh quyt nh. V c chng ch sai ch thi hn ko di hn so vi
quy nh, hnh thc ban hnh vn bn, sau h sa sai bng cch ban hnh
quyt nh gii quyt khiu ni. Vi trng hp ca anh Thng, c l qu n
n kiu vy. Cc quy nh v khiu ni anh nm r nh lng bn tay, trong qu
trnh gii quyt, nu c gi vn bn, giy t g cho ngi khiu ni cng thng
l thng bo, giy mi yu cu cung cp thng tin, ti li u, giy t ho c
tri u t p i thoi; nhng giy t m cha ng cc n i dung ca m t
quyt nh gii quyt khiu ni th l th t!
anh Thng yn tm, anh Hong gii thch thm:
Anh Hong: Chuy n ny xy ra v php lu t quy nh cha ch t ch, c
k h li dng. Nhng n thi im ny, nh trng hp ca anh l c quan
c thm quyn vi phm y, khng ra quyt nh gii quyt khiu ni l vi
phm iu cm ca lu t. Lu t Khiu ni quy nh r 9 hnh vi b nghim cm,
trong c hnh vi ra quyt nh gii quyt khiu ni khng bng hnh thc
quyt nh. Cc hnh vi khc b nghim cm gm:
- Cn tr, gy phin h cho ngi thc hin quyn khiu ni; e do, tr
th, tr dp ngi khiu ni.
- Thiu trch nhim trong vic gii quyt khiu ni; khng gii quyt khiu
ni; lm sai lch thng tin, ti liu, h s v vic khiu ni; c gii quyt
khiu ni tri php lut.
- Bao che cho ngi b khiu ni, can thip tri php lut vo vic gii
quyt khiu ni.
- C tnh khiu ni sai s tht.
- Kch ng, xi gic, cng p, d d, mua chuc, li ko ngi khc tp
trung ng ngi khiu ni, gy ri an ninh, trt t cng cng.
- Li dng vic khiu ni tuyn truyn chng Nh nc, xm phm li
ch ca Nh nc; xuyn tc, vu khng, e da, xc phm uy tn, danh d ca
c quan, t chc, ngi c trch nhim gii quyt khiu ni, ngi thi hnh
nhim v, cng v khc.
342
- Vi phm quy ch tip cng dn.

- Vi phm cc quy nh khc ca php lut v khiu ni v gii quyt khiu
ni.17
Anh Thng: Nh trng hp ca anh th theo quy nh, trong thi hn bao
lu phi gii quyt? mai anh ln m qu hn c ci c xc cho chng mt
trn?
Anh Hong: , quy nh ny cng rt quan trng m ngi khiu ni nn
nm r. i vi khiu ni ln u nh trng hp ca anh, nu v vi c n
gin, c c s kt lu n khiu ni th thi hn gii quyt khiu ni l 30 ngy
k t ngy th l. Nu v vi c phc tp, cn t chc i thoi, tin hnh xc
minh n i dung khiu ni, trng cu gim nh th thi hn c th ko di hn
nhng khng c qu 45 ngy. c bi t hn na, vng su, vng xa i li
kh khn th thi hn ny c th ko di n 45 ngy ho c 60 ngy. 18
Anh Thng v nhng trong lng anh Hong vn thy bn khon. Lm
trong c quan lin quan n cng tc khiu ni, anh cng trn tr v thc tin
gii quyt cc v vi c khiu ni hi n nay, vn cn nhiu sai phm xy ra, ng
tic trong s c c sai phm t pha c quan, ngi c thm quyn.
Cch m t tun sau vo ch nh t, thy anh Thng h hi cm trn tay t
giy sang nh, k rng Ch tch qun c quyt nh gii quyt vic khiu ni
ca anh, theo , gia nh anh tip tc c s dng di n tch t , h
hng dn anh lm th tc xin cp Giy chng nh n... Hai anh em li ngi c
k bn chn tr hng nhi thm ngt, k vi nhau nhiu chuy n vui khc. Lc
ny, anh Hong thy nh nhm, thoi mi hn ln.
17
18
iu 6 Lut Khiu ni nm 2011

iu 28 Lut Khiu ni nm 2011
343
TNH LNG NGHA XM

Cn hn hai tun na l ht nm c, khng kh Tt n ng, n nh
tng gia nh, mi ngi u bn rn, ngi th tnh ton xem Tt nay sm sa,
trang tr nh ca th no, lm sao nm mi trnh mi iu xui xo khng xy
ra.
ci xm b t to ny, nh no c chuyn to, nh g dng nh mi ngi
u bit c. V th, nh anh Ton vi tun nay ang c chuyn kin tng g ,
h truyn tai nhau k l, s tht c, m t cng c. Ch l hai nh cnh nhau
ang khiu kin nhau ch v chuyn ci chung nui b sa nh anh Ton va
dng ln chng qu. Nm va ri, v chng anh ton mi tch cp xy c
ci nh mi. Ci nh ba tng ca v chng anh khang trang nht nh xm. Thng
trc, b con n mng khnh thnh c tm tc khen v chng tr tui m bit
vun vn, lm n khm kh th. Ri khong m t tun tr li y, i u cng
nghe mi ngi trch mc, c ngi ni qu ln anh lo tot, ngi t x
n, c ting hc hnh m x s khng bng lo chi in, c ngi da nh
b m n i. Chuyn l khong t trng cn tha cui vn, anh Ton t n
dng xy cc gian chung nui b sa, nui g trng. Nhng anh khng
ngh ra ci chng v chng i din vi ca nh ng b Ba Kim, gi nam a
ti mi bc vo tn cc phng , mi ngi n chi khuyn ng Ba ni anh
Ton chuyn xung gc vn pha Ty khi nh hng n mi trng sinh
hot ca lng ging.
344
Sau vi ln ng Ba sang nh ni chuyn, nhng chng c kt qu. Th l

ng Ba vit n ln phng yu cu chnh quyn can thip. Phng yu cu anh
Ton ph d cc cng trnh v x pht anh Ton v hnh vi vi phm cc quy
nh v qun l tr t t th, vi phm v t ai (xy dng cng trnh nh
hng n mi trng, c ng ng dn c, s dng t khng ng mc ch).
Sau vic ny, anh Ton tc ng Ba Kim lm, thi thong li ln ting thch ,
chi tc, da ki n co...
Ti nh anh Hng. Ch Hoa v anh Hng ang nht rau chun b ba cm
chiu th thy Ton u cng:
- Anh Ton: Anh Hng c nh khng?
Ch Hoa: Ch Ton sang chi. Nh ti ang trn gc. Ch vo nh ung
nc.
Anh Ton: Ch chun b nu cm sm th. Em ngi ngoi ny cho
thong ch . Anh Hng ang d vic g h ch?
Ch Hoa: , nh ti ang dy thng cu To hc bi. Ln cp 2 ri, bi v
cng nhiu. Ch nht no anh Hng cng tranh th km cp chu. Ch i anh
mt t, chc cng sp xong ri. , m ti nghe xm ging bn tn chuyn kin
co gia nh ch vi nh bc Ba Kim gh lm. Chuyn l th no h ch?
- Anh Ton: Hm nay em sang cng l nh anh Hng t vn vic ny y. Chiu
nay, em ln qu n nhng khng c th l, h hng dn v phng n p theo
quy trnh khiu ni. Ln ny em phi ki n cho chng n bit tay, x pht b y
b, ci lo gi th c y th da nt ngi khc. Ch nh lo y cn khi t ln
chim ra kia ka. Em vch ra c m n cm, ngi y tic ca tri!
Ri Ton li xoay sang hi chuy n ki n co:
Anh Ton: Em mun nh anh ch gii thi u cho em m t ng lu t s
nh h gip vi c ki n ca em, ch em thy bc mnh lm. Th m c xm ny
ai cng khen lo gi tt bng, nm no cng c khen gia nh vn ha. Em
thy gi to qu!
Ch Hoa (ct ngang li): Ch c bit ci xm ny, ng Ba Kim l trng
lo c nhiu thnh tch vi cch mng, gia nh li t s v l ngi gng mu!
C l mi mnh ch nh n xt nh v y thi. Ch c i hi anh Hng xem vic
ca ch c nn kin co khng, ch theo ti vic b x ra to chng c g m
c khi cn mt c tnh lng ngha xm y. Nm ngoi, anh ch m vn
phng lu t ring y, hi anh y t vn cho, nhng nh phi suy ngh cho k!
Ton (phn trn): Nhng c im l ng th chng bo mnh dt. Ch gi anh
xung gip em em hi lun.
Ch Hoa vng ln gc gi chng. Nghe Ton k xong chuy n ca mnh,
anh Hng phn tch m t thi, m t hi v cch ng x ca Ton, ci c ci
345
mt nu theo con ng ki n co. Anh gii thch cc quy nh ca php lut v

t ai, khiu ni. Ri cui cng, anh Hng khuyn Ton ng ki n co lm g,
mt ht tnh lng ngha xm. Anh nhn mnh vi c phng bu c anh Ton ph
d, x pht nh v y l c cn c v ng lu t:
Anh Hng: Lm g c t nng nghi p no c xy dng cng trnh, nh
trn . Nh v y l ch s dng t sai ng mc ch ri. Ngh nh s
102/2014/N-CP ngy 10/11/2014 ca Chnh ph v x pht vi phm hnh
chnh trong lnh vc t ai cho php Ch tch UBND cp x c pht n
5.000.000 ng y. M c d ng Ba cng ang s dng phn di n tch t cha
c ba nhng ng s dng ng mc ch, khng trong di n quy hoch, Nh
nc cha c nhu cu s dng nn cha thu hi th ng vn l ngi tip tc
c s dng. Tr khi Nh nc thu hi m ng khng tr ho c ng s dng sai
mc ch, chng hn nh chuyn t vn thnh t , xy dng cng trnh trn
t nng nghi p th mi vi phm.
Thy anh Ton cn phn vn, anh Hng gii thch thm.
Anh Hng: Vi c ch n UBND qu n np n khiu ni l cha thc
hin theo trnh t khiu ni . C th l sai vi quy nh ca iu 7 ca Lu t
Khiu ni nm 2011. V UBND phng ra quyt nh bu c ph d, x pht, ch
mun khiu ni th phi gi n ln phng khiu ni quyt nh . Sau khi
phng gii quyt bng m t quyt nh gii quyt khiu ni, nu khng ng
th anh Ton mi c th gi tip n khiu ni ln UBND qu n. Theo con
ng khiu ni th ch phi thc hin theo trnh t khiu ni nh vy. C mt
cch khc na l ch ki n ra Ta n c thm quyn.
Anh Hng cng gii thch thm Ton hiu, khng phi thch l kin, l
gi n ln chnh quyn c u. Php lut cho php cng dn c quyn khiu
ni, quyn t co v nhng vic lm, hnh vi ca ngi c thm quyn, ca cc
c quan nh nc nhng phi ng quy nh ca php lut. Nu khng th th s
dn n kin co trn lan, vt cp, ri kin nhiu ln, mc d v vic c
gii quyt thu tnh, t l, ng php lut.
Nghe anh Hng ni vy, Ton c v bnh tnh hn, vn v t giy trong
tay. Thy Ton ngi im, ch Hoa ni
Ch Hoa: Ch mang thng n ln qu n l vt cp y. Nh ra ch nn
coi gia nh ng Ba Kim nh ngi nh, ch mua t nh ng y, gi an c lp
nghip y th vi c quan h vi hng xm lng ging l quan trng lm. Cc
c dy bn anh em xa mua lng ging gn m! Ch thy v chng anh ch
d l cn b nhng sng xung quanh cc gia nh quen ln l n vi ng rung
346
ri th mnh phi c cch ng x ph hp, th mnh xa n y, sng ha kh

vi mi ngi l tt hn c.
Ton th di bn thn, v ng ngnh bin mt trn khun mt, cu v
v tai nh hiu phn no nhng vic mnh lm.
Hm nay, gp ng Ba Kim i hp t dn ph, Ch Hoa d hi chuyn
xy ra gia gia nh ng v Ton. ng ci ti ri k Ton sang nh xin li
v khng gi n ki n, n khiu ni na. y bi hc qu v tnh lng ngha
xm, sng khng phi lc no cng t ci l ln tt c m tnh l phi hi ha
th sng mi bn lu.
NGM S VI TIN DN
B Lan n y ban nhn dn x lm np h s xin ng k cp giy
Chng nhn quyn s dng t rung c ngun gc do ng b li. B Lan
gp Tin l cn b a chnh x np h s. Tin kim tra v th l h s, vit
giy hn cho b Lan. n ngy hn, b Lan n UBND x nhn kt qu.
B Lan: Cho anh Tin, hm nay ti n nhn s theo giy hn.
Tin: C a giy cho ti xem
B Lan a giy hn cho Tin. Mc d c s nhng Tin tr li.
Tin: Trng hp ca c cha xong nh. C v i bao gi xong th gi.
B Lan: Th bao gi th xong h ch?
Tin (qut) : Hi g m hi lm th, c s in thoi ca c y ri, bao
gi c s th ti gi. ang bao nhiu l vic m c hi lng nhng. B tng n
gin lm , th tc phc tp, cn phi xc minh na. My hm na ti cn phi
ln huyn lm vic c th v trng hp ca b y.
Thy Tin l mt cn b tui i cn tr m c thi hch dch, sch
nhiu, trong khi b Lan ng tui c, tui m ca Tin, b Lan rt bc mnh.
Bui chiu hm , trn ng i lm v, Tin gp b Lan.
347
Tin: C Lan , thi bui ny, mun c vic th phi bit quan h c
, c ai cho khng ai ci g, ch cn vi ng ch thuc l chu s nh my anh
trn huyn lm cho c xong sm.
B Lan bit nh vi tin ca Tin nhng b kht Tin.
B Lan: Vng, ch ti v hi ng nh ti xem th no?
B Lan gi in cho bn b lm UBND huyn nh kim tra xem h s
lm s ca b gii quyt xong cha th c bit l xong v chuyn v
UBND x ri.
B Lan n gp ch Hng l Chi hi trng Chi hi ph n, thnh vin
nhm nng ct tuyn truyn php lut ca thn v k cho ch Hng nghe vic
ca mnh.
Ti nh ch Hng..
B Lan: C Hng c nh khng?
Ch Hng ang ngi ghi chp s sch, ngng ln thy b Lan lin vn v.
Ch Hng: Em cho ch. Ch vo nh ung nc.
B Lan: C Hng ang bn ? Ti c t vic nh c gip y.
Ch Hng: Em ang xem li danh sch hi vin hi ph n thuc din
vay vn u i. Ch c vic g khng .
B Lan: C c bit cu Tin cn b T php ca x khng?
Ch Hng: Em th l g anh Tin. M c chuyn g h ch?
B Lan lin k cho ch Hng nghe ton b s vic ca mnh v vic chiu
qua Tin ni vi ch.
Ch Hng nghe xong, ngn ngm lc u.
Ch Hng: Khng phi c mi trng hp ca ch u. Em cng nghe
nhiu ngi phn nn vi thi lm vic ca cu Tin ny ri. Nhiu gia nh
trong x mnh cng b Tin nhng nhiu, vi tin lm s y ch .
B Lan (ging bt bnh): Vy h c? Khng th n nhng nhiu nh
th c. Ti phi t co hnh vi ca cu ta mi c. Nhng ti khng bit
phi lm nhng g, n c quan no, php lut quy nh nh th no v quyn v
ngha v ca ngi t co? Ti li khng mun l danh tnh th gi n t co
nc danh c c khng?
348
Ch Hng ly bn photo v Lut t co ch va Phng T php huyn tp

hun ra gii thch cho b Lan.
Ch Hng: Ch Lan , theo quy nh ca php lut th khi thc hin vic
t co hnh vi vi phm php lut ca Tin, ch c th gi n hoc trc tip n
y ban nhn dn x t co. Ch tch y ban nhn dn x c thm quyn gii
quyt t co hnh vi vi phm php lut trong vic thc hin nhim v, cng v
ca Tin. Theo quy nh ca php lut th ngi t co c ngha v phi nu r
h, tn, a ch ca mnh nn ch khng c t co nc danh; ng thi phi
trnh by trung thc v ni dung t co; cung cp thng tin, ti liu lin quan
n ni dung t co m mnh c c ... Ch s c gi b mt h, tn, a ch,
bt tch v cc thng tin c nhn khc ca mnh; c yu cu chnh quyn bo
v khi b e da, tr th, tr dp.
B Lan: Cm n c. Nh c m ti v ra nhiu iu. Ti s v lm n
v n UBND x t co hnh vi vi phm php lut ca Tin.
Ch Hng: Vng. Ch nh l khi lm n t co th trong n t co phi
ghi r ngy, thng, nm t co; h, tn, a ch ca mnh; ni dung t co v k
tn vo n t co.
My thng sau, gp li ch Hng, b Lan phn khi k vi ch l v vic
c gii quyt, b ly c s , cn Tin phi chu k lut buc thi
vic v Tin cn b pht hin c hnh vi nhn tin ca mt s h dn trong
qu trnh lm cc th tc cp s .
349
C PHP LUT BO V
Hng l mt cn b on ca x lm n t co n UBND huyn vic

ng Thnh - Ch tch UBND x v mt s cn b x khon thu t di hn
tri php lut cho mt s h gia nh trong x vi gi r, ng thi c hnh vi
chim dng t cng.
Trn ng i lm v.
Hng ang i thi b c ba thanh nin chn ng:
Hng: Cc anh l ai? Cc anh nh lm g.
Thanh nin 1: Chng tao l ai my khng cn bit. My ch cn bit mt
iu, vic khng lin quan n my th ng nhng mi vo. ng t rc ha
vo than.
Hng: Cc anh ni g, ti khng hiu.
Thanh nin 2: ng t v ngy th th ch em. Ci n hm trc ch
gi ln huyn khng nh ?
Hng: Ha ra l chuyn ny. Cc anh gii th ni xem ai thu cc anh lm
vic ny. Ti s a tt c ra php lut.
Thanh nin 3: C cn bn tao phi ni khng? My khn hn th rt ngay
ci n t co v (hn rt con dao ra e da). Nu khng my v v, con my
ng hng m sng ni t ny.
Hng cha kp phn ng th ba thanh nin xng vo m Hng ti bi.
Trc khi b i, chng cn e da Hng:
Thanh nin 1: y coi nh l bi hc cnh co ch em. Ln ny nh
nhng th thi. Nu ch khng rt n th ng trch bn anh mnh tay.
Ngay hm sau, Hng n UBND huyn. Ti phng tip dn
350
Hng: Cho ng ch!

Ch Thi cn b tip dn: Cho anh, xin hi anh n y c vic g?
ngh anh xut trnh chng minh th.
Hng: Tha ng ch. Chuyn nh nh vy. Tun trc, ti c lm n t
co ng Thnh Ch tch UBND x X v mt s cn b x khon thu t
di hn tri php lut cho mt s h gia nh trong x vi gi r, ng thi c
hnh vi chim dng t cng. Hm qua, trn ng i lm v, ti b ngi ta
chn nh v e da buc rt n t co. Ti n y trnh by l s vic v
yu cu UBND huyn c bin php bo v mnh v gia nh.
Ch Thi lng nghe, ghi chp vo s theo di tip cng dn y , chnh
xc ni dung Hng trnh by.
Ch Thi: Ti ghi chp y ni dung anh va trnh by. Anh vui
long k xc nhn vo y.
Hng: Nhn tin y, ng ch c th gii thch r php lut ca Nh
nc quy nh nh th no v vn bo v ngi t co c khng?
Ch Thi: Anh c yn tm, ng lo lng qu. Vic anh thng bo v yu
cu chnh quyn c bin php bo v khi b e da, uy hip l hon ton chnh
ng, y chnh l quyn c php lut quy nh. Lut t co cng nh Lut
phng, chng tham nhng u quy nh nghim cm thc hin hnh vi e da,
tr th, tr dp, xc phm ngi t co. Lut t co c nhiu quy nh nhm
bo v ngi t co, trong c quy nh v bo v tnh mng, sc kho, ti
sn, danh d, nhn phm, uy tn ca ngi t co. Ti s bo co ngay vi Ch
tch UBND huyn v v vic ny, Ch tch UBND huyn c trch nhim ch o
c quan cng an huyn c bin php kp thi ngn chn, bo v anh v gia nh,
ng thi x l theo quy nh ca php lut i vi ngi c hnh vi e da, tr
th, tr dp ngi t co.19
Hng: Ch cho bit thm php lut quy nh cc bin php c th no
bo v ngi t co?
Ch Thi: Theo quy nh ca Lut t co, trong trng hp ny chnh
quyn phi kp thi p dng cc bin php cn thit bo v anh v gia nh.
C th php lut quy nh cc bin php sau: th nht l b tr ni tm lnh khi
ngi t co, ngi thn thch ca h c nguy c b xm phm n tnh mng,
19
iu 39 Lut T co nm 2011
351
sc khe; th hai, b tr lc lng, phng tin, cng c trc tip bo v an

ton tnh mng, sc khe, ti sn, danh d, nhn phm, uy tn cho ngi t co
v ngi thn thch ca h ti ni cn thit; th ba, p dng bin php ngn
chn, x l hnh vi xm hi hoc e da xm hi n tnh mng, sc khe, ti
sn, danh d, nhn phm, uy tn ca ngi t co v ngi thn thch ca ngi
t co theo quy nh ca php lut. 20
Hng: Th i vi ngi c hnh vi tr th, e da, tr dp ngi t co
th s b x l nh th no h ch?
Ch Thi: Nhng ngi c hnh vi tr th ngi t co c th b truy t
theo iu 166 B lut hnh s nm 2015 Ti xm phm quyn khiu ni, t co
c quy nh ngi no tr th ngi khiu ni, t co th b pht t t 02 nm
n 07 nm. Ngoi ra ngi phm ti cn c th b cm m nhim chc v
nht nh t 01 n 05 nm. ng thi, nhng ngi c hnh vi hu hoi ti
sn, gy thng tch cho ngi khc th ty theo tnh cht v mc vi phm
m b x pht vi phm hnh chnh hoc b truy cu trch nhim hnh s v cc
ti C gy thng tch hoc gy tn hi cho sc kho ngi khc (iu 134
B lut hnh s), Ti hu hoi hoc c lm h hng ti sn (iu 1178 B
lut hnh s), nu gy thit hi th phi bi thng theo quy nh ca php lut.
Hng: Cm n ch. Nh ch gii thch ti cm thy yn tm hn nhiu ri.
My thng sau, Hng phn khi n UBND huyn. Gp Ch tch, Hng
cm n v Ch tch gii quyt kp thi, ng php lut nhng sai phm trong
qun l t ai ca cn b chnh quyn x; c bit rt quan tm, kp thi bo
m an ton cho Hng cng nh nhng ngi thn trong gia nh, v vic c
gii quyt ngi dn trong x thm tin tng vo cng l, vo chnh quyn. Ch
tch huyn cng khen ngi s dng cm ca Hng, Hng nu gng sng cho
tui tr ca a phng, do c thnh tch xut sc trong t co, pht hin hnh vi
tham nhng nn sp ti Hng s c tng Giy khen ca Ch tch UBND
huyn.
20
Khon 3 iu 39 Lut T co nm 2011
352
LI I CHUNG
ng b Thng, Loan c hai ngi con l ch Nhung v anh Hi. C i
dnh dm ng b c c ngi nh bn gian nm trn tha t s 77 c di n
tch 140m2, thc 20mx7m. Nm 1988 ch Nhung ly chng, ng b cho ch
Nhung phn t pha trong, di n tch 56m2, kch thc 8mx7m. Gia nh ch
Nhung lm nh v s dng li i qua nh ng b ra ng chung. Nm 2005
anh Hi nc ngoi v, c s ng ca cha m anh Hi xy nh trn nn
t c ca cha m. Gia nh ch Nhung vn s dng li i qua nh nh trc.
Nm 2008 ch Nhung bn nh cho anh Thim v vn s dng li i qua nh anh
Hi. Nm 2010 do mu thun, gia nh anh Hi khng cho gia nh anh Thim
s dng li i qua nh vi l do ch cho ch Nhung i nh, nu ch Nhung
bn nh cho ngi khc khi khng c s chp thu n ca anh nn khng
ng cho gia nh anh Thim i qua. Tuy nhin, gia nh anh Thim vn s
dng li i qua nh anh Hi i ra ng chung. Tnh hnh mu thun gia hai
gia nh v li i chung ngy cng cng thng. Nhng trn ci v, x xt thnh
thong li xy ra.
Chiu hm , anh Thim i lm v, va dt xe vo ng th i thi mt chu
nc t trn tng 2 nh anh Hi p vo ngi. Tht khng th ni ht c
s bc tc ca anh Thim trc nhng hnh ng nh vy ca gia nh anh Hi.
ang li qua ting li th bc Phong- t trng t ha gii ca khu ph i vo.
Bc Phong: Hai gia nh ta li c chuyn g th?
Anh Hi: Mi bc vo nh ung nc?
Bc Phong: Bit chuyn hai gia nh lu, hm nay ti mun n y
cng ni chuyn vi c hai gia nh. Anh Thim vo y chng ta cng ni
chuyn, chuyn u cn , nng gin mt khn
Anh Thim bc vo vi v mt hm hm tc gin.
Bc Phong: Chuyn mu thun gia hai gia nh, ti bit, cc anh khng
cn nhc li na. Ti l t trng t ha gii ti c trch nhim gii thch v tnh
v l vi gia nh hai bn.
353
Anh Thim: Tht khng th chu ni, l con ngi sao li x s vi nhau
qu ng nh vy. Ti mua nh ca ch Nhung, ti c quyn c s dng nh
v phn t ng i ra ng chung.
Anh Hi: Phn ng i ra l phn t ca nh ti, anh t t vi ti th ti
cho anh i nhng ng ny anh khng bit iu th ti c quyn khng cho anh
i trn phn t ng nh ti, n gin th thi.
Bc Phong: Thi hai anh ng tranh lun kiu na. Vn tranh chp ca
hai gia nh anh Hi v Anh Thim c B lut Dn s nm 2005 quy nh
rt r y. Theo quy nh ti iu 254 BLDS nm 2015 quy nh quyn v li
i qua bt ng sn lin k:
1. Ch s hu c bt ng sn b vy bc bi cc bt ng sn ca cc ch
s hu khc m khng c hoc khng li i ra ng cng cng, c quyn
yu cu ch s hu bt ng sn vy bc dnh cho mnh mt li i hp l trn
phn t ca h.
Li i c m trn bt ng sn lin k no m c coi l thun tin v
hp l nht, c tnh n c im c th ca a im, li ch ca bt ng sn
b vy bc v thit hi gy ra l t nht cho bt ng sn c m li i.
Ch s hu bt ng sn hng quyn v li i qua phi n b cho ch s
hu bt ng sn chu hng quyn, tr trng hp c tha thun khc.
2. V tr, gii hn chiu di, chiu rng, chiu cao ca li i do cc bn tho
thun, bo m thun tin cho vic i li v t gy phin h cho cc bn; nu c
tranh chp v li i th c quyn yu cu Ta n, c quan nh nc c thm
quyn khc xc nh.
3. Trng hp bt ng sn c chia thnh nhiu phn cho cc ch s hu,
ch s dng khc nhau th khi chia phi dnh li i cn thit cho ngi pha
trong theo quy nh ti khon 2 iu ny m khng c n b.
Anh Thim (suy t ri ng p ngng quay sang anh Hi): Php lut quy
nh r nh vy ri th chng ta nn c tha thun hp l trn c s ca php
lut
Anh Hi: Nu nh anh ni iu ny vi ti t trc th chng ta c th
ngi vi nhau ung ru ri y
354
Bc Phong: Hai anh hiu v thng cm cho nhau nh vy l tt.

Anh Hi: Quy nh php lut l nh vy nhng bc c th gii thch thm
v vic p dng quy nh php lut i vi vic tranh chp ca hai gia
nh chng chu c khng?
Bc Phong: Nh th ny nh, anh Thim mua nh ca ch Nhung nn anh
c quyn c li i qua nh anh Hi ra ng chung do c chuyn quyn s
hu nh t ch Nhung v quyn s dng t (quy nh ny nhm m bo vic
thc hin quyn dn s ca ngi dn). Tuy nhin, nh nc cng bo h quyn
s hu hp php ca cc ch s hu. Khi yu cu ch s hu ca BS lin k
dnh cho mnh mt li i ra ng cng cng (trong trng hp ny l gia nh
anh Hi) th anh Thim lm nh hng nht nh n quyn nng m ch s
hu BS lin k l gia nh anh Hi c Nh nc bo h. C th l vi c i
li c th nh hng n mi trng, sinh hot ca gia nh anh Hi, chng hn
ting n, bi khi ca xe my, i li vo m khuya V vy, anh Thim cng
c phi ngha v phi b p nhng tn tht cho anh Hi v vic c m li i
ra ng nh tin san lp, thit hi v ti sn khc do vic dnh li i cho gia nh
anh Thim. Vic m li i ny phi da trn nhng yu t: a im, li ch ca
BS b vy bc l anh Thim, thit hi gy ra cho ch s hu ca BS c li i
c m l anh Hi sao cho nhng thit hi xy ra l nh nht v thun tin hp
l cho c hai pha gia nh.
Anh Thim: Tri t, sao bc ni c nh lut s vy, qu xng ng l
ha gii vin gii cp thnh ph. Chu thy nh vy l hp l, anh Hi thy sao?
Anh Hi: Php lut quy nh vy ri, ti v anh u hiu r, ti
cng c sai. Thi chuyn c cho qua, mu thun ca hai gia nh c theo nh li
bc Phong m gii quyt. Gi th chng ta c th cng ly c ri
Ting cc chm vo nhau lch cch, ting ci, ni rng r c khng gian.
TR LI S YN BNH CHO LNG QU

355
Lng Thng trc kia hin ha nm un mnh bn dng sng M bn

mu xanh ngt, cc chng trai, c gi tu tt lm ng, ting ci ni trong tro
nh ang thi hi m cho mt lng qun yn bnh. Hnh nh qu m trong tm
tr Thnh- ngi i xa qu lu ngy p l th. Gi y, Lng Thng thc s
thay i sau bao nm Thnh i hc v lm vic xa nh. Cc ngi nh tng mc
ln san st nhau, trn ng v nh ngoi, thnh thong Thnh git mnh bi
ting ci r ln v ting xe my r ga m ca l thanh nin vi mi tc xanh,
nham nh. Qun bia hi, qun chi in t, karraoke mc ln san st. Ting
chi th, ting nhc cht cha pht ra t qun bia v qun karraoke My trng.
Thnh bc vo nh, ngi nh ca ngoi vn thn thuc nh hi Thnh cn b,
ch c ngoi gi gi v yu i nhiu. Thnh v n ngoi ln Thnh ph
vi b m v Thnh tnh ging lc tui gi.
Chiu hm , hai b chu ngi tm s.
B ngoi: B cng mun ln vi cc con, cc chu nhng b cn lo
thng Hng, b khng yn tm i c.
Thnh: Thng Hng nh thm Vn phi khng b, n ln ri, t lp c,
b cn g phi lo na?
Cu chuyn hai b chu ang ni li phi ngt qung bi ting nhc inh
tai nhc c pht ra t qun Karaoke bn cnh nh.
B ngoi: y, chu thy cha? (va ni b va m u dng nh
khng th chu ni vi m thanh ang pht ra t nhng loa thng ). Qun ca
Thng Hng nh ta y, t khi n i xut lao ng v, c tin n m qun ht
m . B cn ngi y cn nghe b cn chm xm ngi ta la ry. Thanh nin
lng gi khng lm g c, ch c nhy vi ht, khng hiu ly g m sng na.
Trng mu gio th ngay bn cnh, ti nghip my a nh, khng kho th
thng mng nh mt thib ni n khng nghe, nhn tin chu v lng, anh
em lu ngy mi gp, chu th ni chuyn, khuyn em xem sao?
Thnh: Vy b, ting n nh th ny, b con lng xm lm sao ngi ta
c th chu ni. chu sang ni chuyn vi em.
Thnh bc ra ng, r sang qun gp Hng. Va thy Thnh, my c gi
trong qun chy ra cm tay li tut Thnh vo trong qun. Trong ting nhc m
356
, nh sng xanh lp le, nhm th ht, nhm th nhy lc l theo ting nhc.
Hng thy Thnh, chy o ti:
Hng: i, anh! Anh v khi no vy? Tri t, trng ng dng cn b nh
nc. (Va ni Hng va ui l n em ang ng bn cnh v ko tay Thnh
vo phng ring ca Hng ng sp ca li). Vo phng ny mi ni chuyn
c anh .
Thnh: Thm c khe khng? chuyn v con ca ch th no ri? b lo
lm y?
Hng: M em vn khe, ang i ch. Cn em th cha ngh n chuyn
v con. Bao gi kim c t vn kha kh th mi tnh anh .
Thnh: Ch chm ch lm n l anh mng, nhng ch nh lm g th lm
phi hp php v ng lm nh hng n b con hng xm. B gi ri,
ng b phi lo lng v ch na.
Hng: Anh yn tm, em m qun karraoke nhng ch ht, nhy v ung
bia, ru cho anh em h gii tr thi. Em cng k mn gi g, mi dm lm,
qun em l em cm tit, xui xo lm anh .
Thnh: ch nhn thc c nh vy l tt, nhng anh thy ting nhc
pht ra lin tip t qun ca mnh ti khuya vn cn cht cha, inh tai nhc c
th ny th b con lng ging lm sao h chu ni. Li cn trng mu gio bn
cnh na, ch khng thy nh vy l khng phi vi b con, vi cc chu b
sao?
Hng: Anh i, lng qu ny gi cn phi thay i, phi i mi, c nhc,
c ht h mi vui ch?
Thnh: ng nhin ht karraoke khng phi l xu nhng nu c hnh
vi thi qu nh m thanh pht ra t qun ca ch y th s b php lut x l v
vic gy ting n qu mc cho php y.
Hng: Vy anh? Em c bit u? B con cng c la ry nhng em cng
cha c tin trang b nhng phng cch m. Th php lut quy nh vn
ny nh th no h anh?
357
Thnh: Theo quy nh ca php lut v x l vi phm php lut trong

lnh vc bo v mi trng th ty thuc vo mc v thi im vi phm, cc
hnh vi gy ting n vt tiu chun, quy chun k thut v ting n c th b
pht tin t 1.000.000 ng n 160.000.000 ng.21
Hng: Tri t, n 160 triu c , gay tht, nu th th em khng li
m np pht ri.
Thnh: Cha ht, ch nghe tip nh: Ngoi mc pht trn, ngi vi phm
cn c th b p dng hnh thc x pht b sung: Nu gy nhim mi trng
nghim trng, ngi vi phm cn b nh ch hot ng gy ting n t 03 n
06 thng hoc t 06 n 12 thng ty theo mc . ng thi, trong thi hn do
ngi c thm quyn x pht n nh trong quyt nh x pht vi phm hnh
chnh, ngi vi phm buc phi thc hin bin php khc phc hu qu, gim
thiu ting n t quy chun k thut.22
Hng: i sao anh bit lut r th? Anh l gio vin m c nh lut s y?
Thnh: Anh khng phi l lut s nhng anh lun tm hiu php lut.
Mnh phi bit trang b cho mnh nhng kin thc php lut c bn khng
xy ra nhng s vic ng tic trong cuc sng do khng hiu php lut em .
Hng: Em phi rt kinh nghim thi, thc ra em cng cha tm hiu quy
nh php lut trc khi kinh doanh. May anh ni cho em bit ch khng em c
tip din nh ny th khng nhng phi gnh chu hu qu do vi phm php
lut m cn nh hng n b cn hng xm, lm ngi thn ca mnh phi lo
lng.
Thnh: , lm g th lm cng cn phi tun th php lut, hp tnh, hp
l em .
Hai anh em ngi nhm nhi ly c ph trong nh nng chiu ang dn bung
xung v nghe ting l tr ht ng dao. Lng qu dng nh c mt thong
yn bnh.
21
iu 17 Ngh nh s 179/2013/N-CP ngy 14/11/2013 quy nh v x pht vi phm hnh chnh trong lnh
vc bo v mi trng.
22
iu 17 Ngh nh s 179/2013/N-CP ngy 14/11/2013 quy nh v x pht vi phm hnh chnh trong lnh
vc bo v mi trng.
358
HP TNH HP L
ng Thnh ( va i lng thng t ng ra va lu bu): Tnh vi ch ton,
cn b gi ch bit hc hnh th no m dn ngh hng dn, gii thch th c
l lo. ng ny thm tic g my ng thu nhng ni khng c l, c tnh, ln
mt c hc l ng chi c l, ch s g a no?
359
Thy ng Thnh c v nh va gp chuyn khng vui , ang i ngc

chiu, anh Tun ko vi tay phanh dng xe li hi:
Anh Tun: C i u v m c v bc mnh th?
ng Thnh: , ch Tun y h? Cn chuyn g na, ti va i np thu
t v y. Gm, khng bit Nh nc quy nh th no nm nay thu m tng
nhiu th! Ci nh ng Hip st nh ti, t rng th, hn c nh ti nhng li
np thu t hn, l nh? Khng bit lo y bin thin th no?
Anh Tun: C i, chu th khng hiu m t g c, nhng a bn chu
lm c quan thu qun mnh hm trc va gp nhau qun bia, n tr ti
ngh nghip bng vic thuyt ging mt hi v thu t ct nm nay. Trc y
t lng ta l t nng thn, c nhiu t vn, t nng nghip xen kt nn thu
t m dn mnh ng l khng ng k. By gi, a vo t th ri, t
vn bin thnh t , t xen kt c chnh quyn cho chuyn mc ch sang
t , ri cc d n mc ln nhiu, ng x m rng khang trang nn gi t
cao hn, th thu tng cng l hp l thi c .
ng Thnh: , ti cng c nghe ni th t my anh cn b thu. Nhng
ti ch hi anh ci nh th ny thi: Ti sao nh ti cng tha vi nh ng Hip,
hai nh st cnh nhau, nh ng y to hn, t rng hn, y c sao li np thu t
hn? Cc anh thu thu tr li chung chung l ti cha phc u.
Anh Tun (thy ng Thnh ging gay gt nn va ci va nnh): C i,
gii quyt ng l th by gi chu a c n ch h ang thu thu, chu s
cng c ngh h gii thch cn k, ch khng c l g m c chuyn nh c
ni.
gn hn 70 tui ri nhng ng Thnh vn cn lanh li lm, ng ngi
ngay ln xe p ri bm cht ngi anh Tun, va i ng va k chuyn,
chuyn anh con c ca ng sp sa xy nh, chuyn c con gi i ly chng
c chu ngoi b bng ri cn v i b m cho t, ch lc cht mi chia
trc th anh em d sinh kin tng
Hi trng c nhiu ngi ang ng i np thu, ai cng c chen
c np trc, a s tranh th i np t sm cn v i ct cho con b r c,
i ch bn m c, m rau th v lng H ny n by, tm nm ri
nhng t ng vn cha b thu hi ht, nhiu nh vn cn bm rung, tng gia
360
nui b sa. Ai ai cng t v lo lng khi nm ti, t ng ht sch th dn sng

bng ngh g.
Anh Tun dn ng Thnh ra bn ngi, i anh hi xong th s gi ng n
nghe cho r rng. Khi nghe anh Tun k li thc mc ca ng Thnh. Anh cn b
thu va nghe va gt u. Xong, anh nhu lng my:
Anh cn b thu: Ni tht vi anh ch, nh anh em mnh ni ch vi cu l
hiu ngay. Nhng vi cc c, kh lm c. Cu c cu chng nhiu khi bc
mnh li sng ging nhng chng c g u. Th m cc c li cho mnh l cn
b nh nc hch dch, sch nhiu dn. M con ci c u ch c i np thu
th ny th gii thch n bao gi.
Anh Tun: Th ny anh ! Vn m c thc mc c l cc anh x l
sut. Sng nay c v ng Hip c r nhau ln y np thu, trong khi nh ng
Hip c t rng hn nhng s thu np th t hn nh c, nhn thy th l cc c
thc mc ngay, gp ti gia ng c hi nn ti o c tr li, nh anh gii
thch cho r c thoi mi.
Anh cn b cha kp anh Tun ni tip th ngt ngang:
Anh cn b: , t ra l th. Chc sng nay ngi tip c l my cu tr
mi v, nn cha nm ng tm l ca cc c, ch ti cng gii quyt nhiu
trng hp na n ri. Anh mi c ra y ti tra li s xem gia nh c v nh
ng Hip c vn g khng.
i anh Tun v ng Thnh ngi vo bn, anh cn b t tn:
Anh cn b: C c khe khng c? Trng hp ca c th ny nh, ti
kim tra li s np thu ca nh c v ng Hip ri y! Ri anh gii thch r
vic ca c Chng. Thc t th t nh ng Hip c rng hn nh c, cng rng
hn ch vi chc mt vung thi nhng s thu m ng y np li t hn bi l
do th ny: Theo quy nh ca Lut Thu s dng t phi nng nghip nm 2010
v Ngh nh s 53/2011/N-CP ngy 01/7/2011 ca Chnh ph hng dn lut
ny th c mt s t phi nng nghip khng nm trong din chu thu. Ngh
nh nu ti 08 nhm t, trong mi nhm li c cc loi t khc nhau
khng thuc i tng chu thu. Khon 8 iu 3 Ngh nh ch r cc loi t
phi nng nghip c s dng phc v sn xut nng nghip, trng trt cng
khng thuc i tng chu thu. i chiu vo trng hp ca nh ng Hip
th nh ng y c phn din tch nm trong khun vin t nhng khng phi
361
np thu, l ci nh kho dng cha phn bn v cc cng c, my mc

phc v sn xut nng nghip nh my cy, my ba, ri my tut la Cng
l ci kho phn thi, nhng ci kho phn ca nh ch Quy ng t ch th li
phi np thu y, v sao, v nh ch ta dng ci kho cha phn bn vo
mc ch kinh doanh, bun bn ch khng phi sn xut nng nghip. Hn
na, ng Hip cn l thng binh hng 3 nn c c hng u i gim thu
nh t, m gim ti 50% i vi t trong hn mc s dng. V th, s thu
ng Hip phi np chc chn l t hn so vi nh c Thnh l hp l ch
ng Thnh: Nghe anh l gii cn k nh vy, ti hiu ra ri. Khng th
c bn khon mi. (Quay sang anh Tun) Gii thch phi r rang nh th ch, c
nh my anh cn b sng nay ni ti chng hiu g c thnh ra hm hc. Ch
gii thch nh th ti thy hp tnh hp l qu ri. Cm n ng ch! Thi, ti
vi ch Tun xin php v ng ch cn lm vic.
ng Thnh v anh Tun cho ng ch cn b thu ri ra v. Trong lng
ng cm thy nh bng, ni bc dc t ban sng tan bin ht.
KHNG CN LO LNG
T ngy tt nghip trng Trung cp k thut, Thnh cha tm c vic
g ph hp. T khi khu cng nghip c xy dng a phng, cc doanh
nghip tuyn dng nhiu lao ng, nht l lao ng k thut nh Thnh. Thnh
np h s xin vic, c phng vn v th tay ngh. Hm trc, b phn
nhn s ca cng ty thng bo ng tuyn dng Thnh, yu cu Thnh b
362
sung Phiu l lch t php vo H s xin vic l hai bn c th tin hnh k hp

ng lao ng. Lc u, Thnh cha bit Phiu l lch t php l giy t g. Hi
b phn nhn s th h tr li i y l mt loi giy t do c quan c thm
quyn cp cho c nhn nhm xc nh ngi c hoc khng c tin n. Cha
kp mng, Thnh cm thy lo lng, c th c hi vic lm s tut khi tm
tay ch v ci Phiu l lch t php.
By nm trc, Thnh v nhm bn c xch mch vi nhm thanh nin
lng bn. Trong lc hai bn x xt vi nhau, do bn tnh nng ny, hiu thng,
Thnh lm mt ngi bn kia b thng. Thnh b kt n 2 nm t giam v ti
c gy thng tch. Sau khi ra t, Thnh quyt tm lm li cuc i. Thnh
i hc trung cp, tt nghip loi kh. Thnh mong mun tm c vic lm ph
hp, c iu kin pht trin tay ngh, ri cn xy dng gia nh, n nh cuc
sng... Thnh mun xa b qu kh li lm ca mnh, khng mun di mt
mi ngi Thnh mi ch l k tng i t. Vy m by gi, nu ci Phiu l
lch t php ghi r v tin n ca Thnh th cn ai mun nhn Thnh vo lm
vic na.
ang trm t suy ngh, Thnh cht git mnh v c ngi v mnh ln vai.
Anh Vinh: Ngh g m thn mt ra th, nh ny, c khi trm vo khun
ht i m khng bit y!
Thnh: , anh Vinh. Anh i u m mang nhiu sch th? Nh em c g
u m trm n vo.
Anh Vinh: , mnh ang n nh bc Trng thn, cm cho bc mt s
sch php lut mi bc gii thiu cho b con c. Tin th qua y xem cu
sa xong ci qut cho mnh cha. Gm, mi u h m nng th!
Thnh: i, anh nhc em mi nh. Th mai c khng anh? Th thc
vi anh, my hm nay em khng c tm trng lm g c.
Anh Vinh: Li tng t c no ?
Thnh (th di): Nu c tng t c no th tt anh . ng ny...
Anh Vinh: Th c chuyn g vy? Ba trc, lc m cu ra y ban
sao Giy khai sinh, Bng tt nghip cho cu, ti thy bc ni l cho cu xin
vic lm. Hay l h khng nhn cu ?
Thnh: H ng tuyn dng em ri...nhng...chc h s chng nhn em
u.
363
Anh Vinh: Ny, cu ni chuyn g m l vy? Nhn ri khng nhn l

sao? n ng n ni phi r rng ch c lp lng kiu con gi mi yu l khng
c u.
Anh Vinh ( my quyn sch ln bn, ko gh ngi): Nu khng phi l
chuyn ring t b mt th cu ni r xem ti c gip c g khng?
Thnh: Hm trc, bn cng ty yu cu em b sung thm Phiu l lch t
php vo h s xin vic. Nhng em...
Anh Vinh: Th th cu lm ngay i kp np cho cng ty, cn nhng nh
g na. Nhn chung by gi, cc doanh nghip khi tuyn dng u yu cu ngi
lao ng phi cung cp Phiu l lch t php. Ri cng dn i du hc, xut khu
lao ng, xut cnh... u cn c Phiu ny.
Thnh: C phi trong ci Phiu y s ghi r ngi no c n hoc khng
c n ng khng anh? M em nh th no th anh bit ri y. Mt thng
tng i t nh em, anh bo, ngi ta c nhn em vo lm khng?
Anh Vinh: Th ra y l iu m cu lo lng. Vic xy ra cng lu ri,
cu phi qun i m t tin bc tip ch. Sau khi cu tr v, mi ngi u ghi
nhn cu phn u rt nhiu.
Thnh: V y mi ngi bit em, cn cng ty , h ch thy em qua
cc giy t thi, h ch thy em l k c tin n.
Anh Vinh: Nu ch nh vy th cu khng phi lo lng na. Trong Phiu
l lch t php cp cho cu, ngi ta s khng ghi n tch ca cu u.
Thnh: Th l th no h anh?
Anh Vinh: Cu ra t d cng c...
Thnh: Hn 4 nm ri anh .
Anh Vinh: Ti cng ngh l chng y nm. T ngy ra t tr v a
phng, cu cha c vi phm g, lun chp hnh tt chnh sch, php lut ca
nh nc, bi thng y cho ngi b hi. Nh vy, cu iu kin
ng nhin c xa n tch theo quy nh ca B lut hnh s. Ngi c
xa n tch coi nh cha b kt n 23.
Thnh: Lm th no chng minh mnh c xa n tch h anh?
Anh Vinh: Nu theo quy nh trc y, ngi iu kin ng nhin
c xa n tch c nhu cu xin cp Giy chng nhn th ngi phi lm n
km mt s giy t c lin quan gi Chnh n Ta n x s thm v n
Ta n xem xt cp Giy chng nhn c xa n tch cho h24.
23
24
iu 60 B lut hnh s nm 2015

iu 270 B lut t tng hnh s.
364
Thnh: Th by gi th quy nh th no h anh?

Anh Vinh: Hin nay, ngi c iu kin vn c quyn yu cu Trung
tm l lch t php quc gia hoc S T php xc nhn vic ng nhin xa n
tch thng qua ngh cp Phiu l lch t php. Lut l lch t php giao cho
cc c quan ny trch nhim ch ng xem xt vic xa n tch ng nhin cho
ngi c iu kin, gp phn gim bt phin h cho ngi dn. Ghi nhn
vic xa n tch, to iu kin cho ngi b kt n ti ha nhp cng ng l
mt trong cc mc ch ca vic qun l l lch t php25 m.
Thnh: Th th tt qu anh . Nhng by gi em phi lm g?
Anh Vinh: Vic cu cn lm by gi l n S T php tnh mnh lm
th tc yu cu cp Phiu l lch t php. Theo mnh nh th h s yu cu gm
t khai theo mu c sn km bn sao Chng minh nhn dn, bn sao h khu.
Cu c n i s c hng dn c th.
Thnh: Vng, sng mai em s ln th trn ngay. Vy S T php s t tm
hiu v vic em c xa n tch ?
Anh Vinh: ng. Trong trng hp ngi b kt n c thi gian
ng nhin c xa n tch theo quy nh ca B lut hnh s, S T php c
trch nhim ch ng xc minh v iu kin ng nhin c xa n tch ca
ngi b kt n. Nu sau khi xc minh m cu iu kin ng nhin c
xa n tch th trong l lch t php ca cu s ghi l c xa n tch26.
Thnh: Tc l trong Phiu l lch t php cp cho em s ghi r nh vy,
phi khng anh?
Anh Vinh: Cu c bnh tnh nghe mnh ni ht . Trong Phiu l lch t
php cp cho cu s ghi khng c n tch27. Cu yn tm cha no!
Thnh: Vy h anh? Em mng qu! Nhng ngi vo hon cnh nh em
mi cm nhn ht c tnh nhn o trong nhng quy nh php lut m anh
va nu, thc s to iu kin cho ngi tng lm bc nh em ho nhp
cng ng d dng hn, khng b mc cm bi qu kh ti li ca mnh v
khng s b x hi phn bit i x.
Anh Vinh: Phi chu kh tm hiu cc quy nh php lut i, nht l
nhng quy nh gn vi cuc sng ca mnh. Cn nu c vic g lin quan n
php lut m khng hiu th hi mi ngi, hi cc anh ch ng c t ngh th
ny th n.
25
Khon 2 iu 3 Lut l lch t php.

im b khon 1 iu 33 Lut l lch t php; khon 1, khon 2 iu 17 Ngh nh s 111/2010/N-CP ngy
23/11/2010 ca Chnh ph quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca Lut l lch t php.
27
im b khon 2 iu 42 Lut l lch t php.
26
365
Thnh: Vng, ng qu! Nu khng gp anh, nghe anh gii thch th c

khi em b l c hi vic lm ri. M anh i, thi gian cp Phiu l lch t
php c lu khng?
Anh Vinh: i vi cc trng hp thng thng th thi gian cp Phiu
l lch t php l 10 ngy k t ngy nhn c yu cu. Cn trong trng hp
ca cu, do phi xc minh v iu kin ng nhin c xa n tch nn thi
hn s ko di hn, nhng khng qu 15 ngy28.
Thnh: Th th em vn cn kp thi gian np cho cng ty.
Cm my quyn sch trn bn, anh Vinh bc ra ca, ri ni thm:
Anh Vinh: Khng cn phi lo ngh g th nh sa cho mnh ci qut. M
con n nh ku qu. Thi mnh sang bn nh bc trng thn y.
Thnh: Em sa ngay. C khi ti xong em xch sang cho anh. Em cho
anh.
Thnh nhn theo bng anh Vinh i khut con ng nh. Tht kh! C x
ch c mnh anh y l cn b T php H tch nn bn hn con mn. Thnh
thm ngh, ming lm nhm mt iu ht vui quen thuc.
PHNG CN HN CHNG
Tun trc, cu con trai nh ng b Lanh tnh gi in thng bo cho b
m bit tm c mi bn n ln hn trm con ca ng b, anh dn b m
ch khu phn n hng ngy m bo khng bo qu cng ng gy qu
u khng c tht th mi bn c trn n. Cn vi hm n thi im giao
hng nn b Lanh ch quanh qun lo thc n cho n ln. ang li hi trong bp
trn cm, nghe ting loa truyn thanh x, b Lanh nghe cu c cu chng
long thong v bnh truyn nhim ln, b vi vng gi vi ng Trnh ang
ngi ung tr cng hai ng cng xm n r i hp v k hoch mua thc ging
gieo m v ma:
B Lanh: ng i, xem loa truyn thanh ni v ci g y, ti nghe
khng r, hnh nh ln li c bnh g ly nhim.
28
Khon 1 iu 48 Lut l lch t php.
366
ng Trnh: c ri, b c bnh tnh, ti i hp v s bo co c th vi

b (Ri ng Qunh cm chn ung ht phn nc tr). i thi hai ng, n hp
sm v sm ko nng. Ti i hp cng hai ng nm thm tnh hnh nm
nay cc h thn ta d nh cy ging no, ch ti cng ch ng k mua u.
V ny nghe c ging la mi nng sut cao, n do m cha v n mnh,
nhng ti nh a chu tri ging ca huyn mua cho ri, cng t gh
y, my trm nghn mt yn c y.
cm cho n ln n xong, bit hm nay thn hp th no cng thng
bo lun chuyn bnh l ln, nhng st rut nn b Lanh chy ra ng nghe
ngng xem loa truyn thanh x thng bo vic g, chc quan trng lm hay sao
c nhc i nhc li, by gi b nghe r mn mt: Bnh tai xanh l dch bnh
nguy him ly lan nhanh, kh khng ch, gy thit hi v chn nui, nht l n
ln ging. ang chm ch nghe, b Lanh khng c b Hng i t pha
sau trn vai o i quang gnh c my m rau mung:
B Hng: , b Lanh mi sng ng y lm g th?
B Lanh: B Hng i u v, ti ang ng nghe x thng bo v bnh
tai xanh ln b , nng dn by gi kh tht, c ma thc la th gi li h
r, cn chn nui cng vt v qu, ht cm gia cm n dch gia sc th ny, ti
cng ang lo bnh m lan n lng mnh l nh ti toi y b !
B Hng: Nh b c chn nui nhiu khng m ku nhiu th, kh nht
l my trang tri ln ging, ln tht lng ng kia ka, ti khuyn b tt nht
bn tng i, c ng no hay ng y, cn hn mai kia h n em ht ln
xe i tiu hy y ch.
B Lanh: Nh ti tht khng gp may, ch giu g b thng cu ln cch y
vi hm c gi in v ni c mi bn, my hm nay ti ch chm chm lo
cm bo cho l ln nhm bn ht n ch b loi vi con l chng c ng li
no u.
Hai b va to nh ni chuyn va nghe loa truyn thanh tip tc thng bo
dch tai xanh. Thy ng Trnh i hp v u ng, b Lanh vi vng cho b
Hng, ri chy thng n chung ln, ng nghing xem by ln c g bt
thng khng, va c n cm no cc ch rui thng khoe nhng chic bng
trn vo th ph ph. Lc ny, b Lanh mi yn tm i vo nh, ngi i ng
Trnh v hi r ngn ngnh v bnh dch.
B Lanh: Ti th st ht c rut gan ln, cn ng li c ng nh nh hm
n no y.
ng Trnh: B li lo chuyn n ln ch g, lan n tnh mnh ri nhng
huyn ta cha thy c dch no, sng nay loa truyn thanh thng bo ch th
ca B trng B Nng nghip v Pht trin nng thn v tng cng cng tc
367
phng, chng bnh tai xanh, ch o cc a phng thc hin bin php cp
bch phng chng dch bnh.
B Lanh: ng i, n ln nh mnh n k tht ngi ta sp n bt m
nghe tin ny, ti s h khng mua na th gay go y. Ci bnh g m qui c th
bao nhiu cng sc ca ti ri xung sng xung bin ht.
ng Trnh: B lm g m c nh a phi vi th, sng nay trong cuc hp
thn, x cng qun trit hng gii quyt m bo li ch cho cc h nui gia
sc.
B Lanh: Th h bo th no, chc li ca ai th ngi y t lo ch g, m
ti vn nh ngy xa, ln cm g cm u tht ra n ht, ch c cho m n y
ch, ln khe phi bn ly tin ch u nh by gi, g cm H5N1 cng em
chn, ri tiu hy ht sch, thy lng ph qu!
ng Trnh: B l khng khoa hc g ht, sng thi i ny m c so snh
vi ci thi xa, khi ti vi b u c c tip cn nhiu thng tin, kin
thc nh by gi, khng bit th thi m bit khng lm theo l tri vi ch
trng, chnh sch y.
B Lanh (h ging): ng th nhiu l s, thi ti nh chu ng. Nhng
nh ng ni, lng mnh c thng bo cha b ly lan dch bnh th mnh in
cho cng ty n n bt nhanh.
Hai ng b ang bn lun th c ting xe my u ng, mt anh thanh
nin n mc tm tt u i m bo him che kn nn ng Qunh c nheo nheo
mt m cha pht hin ra ngi quen hay ngi l, cho n lc anh ta tt xe my
dng sn, b m bo him khi u th ng mi bit l khch l. Anh thanh
nin gii thiu l ngi ca cng ty v thng tho hp ng mua ln nn ng
b mng ri rt va mi khch va i pha tr. c anh thanh nin gii thch v
ngh gia nh cung cp mt s loi giy t cn thit h chun b lm h s
ng k kim dch, ng Qunh vi i ly cha kha m chic t g va tm giy
t va hi anh thanh nin:
ng Trnh: Ti bn nhiu la ri, nhng u c thy h yu cu g u
anh nh?
Anh Thanh nin: C th nhng ln bn trc hai bc ch bn cho nhng
ngi git m nh l trong huyn nn h khng c yu cu g. Cn chng chu
mua xut khu bc , s lng ln m vn chuyn xa, ra khi phm vi huyn
l phi lm mt s th tc na.
Ri ng Trnh a ra mt s giy anh xem, c anh cho bit n ln
mc d tim phng nhng t khi chng cn nh v cha tim loi vc xin tai
xanh, nn anh ngh gia nh ng k tim phng ngay v lm xt nghim
bnh ng vt. c anh thanh nin gii thch r ngha, mc ch ca vic lm
368
ny khng ch m bo tiu chun v sinh th y, m bo an ton cho mi ngi

m cn gip vic thc hin kim dch ca cng ty c thun li, khng b ko
di thi gian, ng Trnh v b Lanh ng ngay. Vn l ngi tch cc tham gia
cng tc x hi a phng, bit c anh cn b kinh doanh ca cng ty cng
t ra kh hiu bit php lut lin quan n v sinh th y nn nhn tin ng Trnh
d hi:
ng Trnh: Chc by gi pht sinh ci bnh tai xanh nn Nh nc mi
yu cu kim dch cht ch nh th, ch trc y c thy lm th u anh cn
b?
Anh Thanh nin: Bc khng theo di y thi, t nm 2004 Nh nc ta
ban hnh hn mt Php lnh quy nh v cng tc th y, v sinh th y y
ch. Mi y, Nh nc ban hnh Lut Th y thay th Php lnh ny.
Nguyn tc quan trng l khi ng vt, sn phm ng vt c trong Danh mc
ng vt, sn phm ng vt trn cn thuc din phi kim dch trc khi vn
chuyn ra khi a bn cp tnh phi c kim dch mt ln ti ni xut pht29
ng Trnh (trng ging, mt nhn nh): Nu n ln b nhim virut tai
xanh th chc chn cc anh khng mua v coi nh chng ti mt toi.
Anh Thanh nin: Chu hiu bc, nu n ln mc bnh m phi tiu hy
th gia nh bc cn c h tr, cn cng ty chng chu nu mua phi ln bnh
th phi chu ton b ri ro. V th chu mi v trc tip xem tnh trng n ln
v tha thun vi gia nh ta.
ng Trnh: Theo nh anh ni, chng ti phi lm th tc kim dch g ,
vy h s th no h anh?
Anh Thanh nin: Khng phi bc , cng ty chu c trch nhim lm h
s kim dch, nhng thun li cho cng ty trong vic thc hin trch nhim
ng k kim dch cng nh hn ch mt phn ri ro, bc cp cho chng chu
bn sao giy t chng nhn tim phng, xt nghim bnh ng vt cng ty
np h s ng k kim dch. Trc mt ngy mai bc i ng k tim phng
vcxin tai xanh ti c s th y, chng chu mua th cng yn tm n ln c
min dch, khi vn chuyn m bo an ton v thun li cho vic cp giy chng
nhn kim dch ca chng chu.
ng Trnh ngh ra sng nay hp thng bo hai hm na cn b th y huyn
v x n tng h chn nui kim tra v sinh th y v tim phng loi vc xin
mi g nn tn thnh ngay:
ng Trnh: Ngy mai ti s ng k i tim phng lun, nhng t gi n
sang tun ti cng lo ngay ngy anh . Nhn tin anh hng dn lun ci th tc
29
Khon 1 iu 37 Lut Th y nm 2015
369
kim dch xem c phc tp lm khng, nh lng xm c hi cn bit gii thch,

nh chng ti l qu lc lu?
Anh Thanh nin: Chu l cn b kinh doanh kim nhim cng tc php
ch ca doanh nghip nn th tc ny cng vp thng xuyn, ty tng trng
hp m h s ng k kim dch c nhng loi giy t g bc . Theo nguyn tc
ca php lut, ng vt hay sn phm ng vt khi vn chuyn ra khi phm vi
tnh l phi thc hin kim dch. Nh trng hp cng ty chu mua ln ca gia
nh ta th phi ng k kim dch vi Chi cc th y, h s ng k kim dch
gm Giy ng k kim dch ng vt vn chuyn theo mu quy nh; Bn sao
giy chng nhn vng, c s an ton dch bnh ni xut pht ca ng vt (nu
c); Bn sao giy chng nhn tim phng, phiu kt qu xt nghim bnh ng
vt (nu c).
ng Trnh: Nu gia nh khng c giy t trn th cc anh c thc hin
c kim dch khng?
Anh Thanh nin: Nu khng c cc giy t th vic kim dch vn c
tin hnh nhng thi gian c th ko di, chu mun n ln c vn chuyn
tp trung vo khu cch ly kim dch thi gian cng ngn cng tt bc .
Hai bn ni chuyn thm mt lc ri anh thanh nin tr ra H Ni, khi ln
xe n my anh cn ng vin ng Trnh c yn tm do a bn ny vn nm
trong vng an ton dch bnh.
Ngi thanh nin i ri, ng Trnh quay sang ba Lanh.
ng Trnh: Nghe anh y ni cng yn tm mt phn. Ngy mai ti s i
ng k tim phng cho n ln. Phng cn hn chng b !
370
371
Khon 3 iu 12 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13/11/2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh
chnh trong lnh vc giao thng ng b v ng st;
ii
Khon 4, Khon 6 iu 68 Ngh nh s 171/2013/N-CP ngy 13/11/2013 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm
hnh chnh trong lnh vc giao thng ng b v ng st.
CUC HI NG BT NG
Lp hc nhc ca anh Thng binh tn Nm nm trung tm lng, ni l ng ba ca
ba con ng dn v ba lng. Anh Nm ang nh n v ht cho cc em hc sinh cp 2 nghe
bi ht Bc ang cng chng chu hnh qun. Nghe ch thng binh ht xong, cc hc
sinh u thch v xm li ch dy nh n
Hc sinh: Ch ht hay lm, ch dy chu nh n nh, chu mun sau ny s tr thnh
nhc s, nh n hay nh ch.
Anh Nm: ! c, cc chu ngi li y no, y nh y l nt son, la, si Chu li y
nh th on nhc hm qua ch dy nh, c g ch s hng dn thm.
Anh Nm ti ci gi cc chu xm li gn v ch cc nt nhc cho cc em v gi mt em
nh li bn nhc hm qua anh dy. Mt hc sinh nh bn nhc, cc em cn li lng nghe v
lc l theo ting nhc, anh Nm th v tay ht theo. Nghe xong bn nhc, anh Nm gt g v khen
ngi v nng khu ca cc em, anh gi tay nhn ng h v cht nhn ra iu g, anh thu cy n
v ni vi cc em.
Anh Nm: Cc chu hc rt nhanh, ch thc s khen tht y. Thi cng mun ri, by
gi cc chu v hm sau chng ta s hc tip.
My a tr lc c son c ri cho ch thng binh ra v
Hc sinh: D! Tha ch chng chu v. (Vy tay cho)
Cc em hc sinh va ni va gi ty vy cho anh Nm.
Anh Nm thu dn sch v, n v cc dng c ra v. ang i trn ng, nghe ting ci inh
i, anh Nm c ng l t, nhng cha kp trnh chic xe my hiu Hon da lng lch t pha sau
tng vo ngi, lm anh ng vt ra ng. Ngi thanh nin i xe my r ga b chy.
Ngay lc c mt tp cc em hc sinh ang trn ng i hc. Thy vy, cc em chy ti.
Mt em nam ln nht trong nhm chy li, a tay lay ngi :
Hc sinh nam: Ch i ! ch c sao khng. Cc bn i, cc bn gi ngi a ch y vo
trm x ngay i, ngi ch y b chy mu ri, ko ch y cht mt.
Nhng ngi i ng xm li, thy anh thng binh gy nh, chn li b ct, mt thanh
nin nam khe khon dng xe my v vi b anh chy b ti trm y t. Sau khi mi ngi a ch
thng binh b tai nn vo trm x. Cn my em hc sinh ng li.
Hc sinh nam: T bit ai l ngi gy ra tai nn ri! Anh y tn l Thng, con nh giu
trn th x mnh y!
Hc sinh n:Th th phi bo cnh st ti nh bt anh y n xin li ch thng binh i,

gy tai nn li cn b chy l ngi khng tt. M sao bn bit nh ngi giu h?
Hc sinh nam: th anh y chi vi anh h t y, thy sut ngy r nhau i chi trn th
x thi, bc t mng anh t nhiu lm, ton phng nhanh vt u ngoi ng, s cht i c!
Mt bn trong cho rng phi n bo cho ch thng binh bit. Nghe vy, cc bn khc
gt g. Ri cc em r nhau i.
Trong trm x, anh Nm ang nm mt mnh trn ging, C ting g ca, anh nhn
v pha ca v ln ting
Anh Nm: Ai y ! Mi vo.
Thng v anh Mn bc vo, Thng trong thi s st, cn anh Mn th ng ngc khng
bit ai l ngi m con mnh va tng phi, anh Mn nhn con v hi.
Anh Mn: Ai u con?
Thng: D ! Ch ..(tay ch v ch thng binh)
Lc ny anh Nm ngi dy v nhn v pha Mn, anh nhn ngay ng i ca mnh, hai
ngi vui khn xit.
Anh Nm: Mn , c phi Mn khng.
Anh Mn: Nm, ng ri Mn y m.
Hai ngi m chm ly nhau, Thng thy vy tht ng ngng. Mn quan st ng i t trn
xung di, thy anh b bng b v xy xc chn, anh sng li ri nhn v pha Thng mt hi
bun, Mn tin li ngi gn ng i tm s.
Anh Mn: qua 15 nm chng ta mi gp li nhau, mt trn cn y bn gic hung c
cp i bn ti mt chn. Thi chin qua, khng cn khi bom, la n vy m vn c
thng tch xy ra. Tri i! Chnh by gi con ti nhm vo ng i ti, ngi m ti
mong tm trong sut 15 nm qua. Thng! con c bit l ngi cu Ba trong trn cn l ai
khng?
Thng vn cha ht ng ngng khi thy Ba v ch thng binh b mnh m li rt than mt
v bit r v nhau, nghe b hi Thng lc u v thy n hn lm.
Anh Mn: Thng! Con c bit l ngi cu ba trong trn cn l ai khng?
Thng vn cha ht ng ngng khi thy Ba v ch thng binh b mnh m li rt thn mt
v bit r v nhau, nghe b hi Thng lc u.
Anh Mn: Chnh ch Nm y con, v Ba m ch y hy sinh i mt phn c th. Ti sao
con khng lo n hc m li hc i n chi.
Thy bn nhc li cu chuyn nm xa v gt a con v i xe u nn gy ra tai nn, Thng
binh Nm xua xua tay v ni vi Mn sau nhn Thng, tay vy Thng ngi gn ri ni.
Anh Nm: Mn ! V vic cng khng n ni, lc ny ti thy Thng cng t thi bit
li ca chu ri, cu hy b qua, cng nh con cu nn by gi chng ta mi gp li nhau. Cn chu
Thng, chu phi bit, chu mi 14 tui v la tui ca chu cha c s dng xe gn my u
nh, ng lng ta nh, ngi dn cn kh, phi ra ng i lm, v tnh nu chu chy xe ng vo
c phi chu em ni au kh cho c hai gia nh, la tui ca chu phi lo hc, sau ny thnh
danh v xy dng qu hng, chnh l nim mong c ca ba m v mi ngi, nghe cha chu.
Thng nghe ch thng binh ngi m khng ng do mnh gy ra tai nn li l bn chin
u ca Ba mnh, Thng thy mnh sai, Thng i li cm tay ch thng binh v ni.
Thng: D! con bit sai ri , con s c gng hc, khng i chi hoc i hc bng xe my
na, cng ti con c i bng c ba phi cho con i hc bng xe my. Ba v ch hy tha th cho
con!
Mn nghe con trai ni xong, anh ng dy ni vi Nm, ri hai ngi vui v nm tay nhau
thn mt tnh ng i
Anh Mn: Cng v ti nung chiu qu, mi ra chuyn hm nay, ti v m chu m i lm
xa khng c thi gian dy bo, sau nay ti s thu xp cng vic thng xuyn gn n
nhiu hn.
Anh Nm: Thi chng ta hy vui v ln no, gp cu l t mng lm ri, t i gp c y
t xin v, ri chng ta s tm s nhiu hn.
Anh Mn: Nht tr (ri hai ngi m nhau).

400 Tinh Huong Va Cau Chuyen Phap Luat Thuong Thuc

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

400 Tinh Huong Va Cau Chuyen Phap Luat Thuong Thuc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

400 TNH HUNG PHP LUT THNG THC

28 CU CHUYN PHP LUT V T AI, HNH S,

Khong 23h30 cng ngy, khi Tr v Th ang chy xe trn ng L Li,

tnh tit nh khung tng nng c quy nh ti im a khon 2 iu 168

- Khi nhn thy anh Ph eo chic in thoi Iphone 5 tht lng, L

H lin chy xe p st xe anh Vit, N ngi sau dng tay git c si dy

Nh vy, hnh vi ca H cu thnh ti cp git ti sn theo quy nh ti

mc dao ra chng tr v nht gi vng chy tip. M chy c khong 20 m th

Nh vy, theo chng ti hnh vi ca L Hng M ch cu thnh ti cp

Sao? Sao th con?

Hng khng ni ln li, ch nghn ngo khc. ng Chin st rut, gt.

C chuyn g con ni ra ngay i xem no. C chuyn g?

Chng con b chm, ang trong bnh vin. Ch Phng b cng

Con bnh tnh, ni li cho b m nghe xem no. Ni i.

HNG ni: (Hng nghn ngo k li mt cch t qung)

Tha ng b, Phm Vit Phng con trai ng b b bt v ti c

gy thng tch cho ngi khc.

Nhng anh n b my ngi kia hnh hung. N lm th l t v

S vic mc d xy ra nh vy nhng nhn chng hin trng

Nu ch Phng khng xng vo bn chng, bn chng s chy

Anh ni nh vy, chng l em ti phi ng nhn bn n chy trn

Cu y c th c cch x l khc ngn bn chng chy trn.

Trong tnh th lc , chng c cch no khc ngn bn h chy

trn. y l cha k nu hai ngi h quay li tip tc xng vo chm em ti

Con ti bo v anh n m li thnh k c ti ?

Con ti c b truy cu ti hnh s ging nh hai ngi kia khng

Cn hai ngi kia th sao ?

nh chnh thc a v nh anh Ba lm v anh Ba v m k ca Sn. Hai

ko c con ch ri ko i. Sn khng ng ch ca n vn ang theo di. Ngi

- B Thnh nc mt ngn, nc mt di: Ti va i lm ng v th

vi mua bn, tng tr, vn chuyn...cc cht ny m khng c nh nc cho

nh trng tri, khng c ni ti sn g ng gi, bt gic ng li th di v ngh

ng b c hai m t con np t. Tun v Hng ln ln

B n i, ra y m nghe ny, nhanh ln .

B Hon trong nh bc v i ra nhn chng ngc nhin :

ng Hon ch tay ra u hi ni:

l cn b T php ca x chc hiu r i tng v iu ki n vay vn l th

ngi ny qu tui lao ng hoc khng cn kh nng lao ng theo quy

V iu kin i vi h gia nh vay vn nh gia nh mnh,

iu kin u tin h gia nh c thnh vin l ngi nhim HIV, ngi iu tr

Th t, c phng n sn xut, kinh doanh v c kh nng tr

n vay theo cam kt.

Cu m yn tm, t nht trong giai on 2014 2016, cu m s c

II. CU CHUYN PHP LUT V T AI

+ Trng hp 1: chm lm th tc t 03 thng n 06 thng: Pht tin t

nh ra thnh phc tp C thay i, ri ty xa giy t l cng s b x pht

mi khi bp, mi bn, c mi ca nhng rung rau hai bn ng. Lc hai

Sng hm sau, Hi qua thn X thm nh ti ch, ng thi i chiu

Vng , do vic ln t l vi phm php lut. Nn vic x pht c thc

nhn u t nhng hin nay cng sut ln nht cc i mi ch t 80.000

Kt qu khng kh quan tha anh. C quan ra quyt nh thanh tra khng

4. Cu chuyn s 4: Bit lut c khc

ngi tha k duy nht ca cc c th theo im khon 1, 2 iu 100 Lut t

- th th ti lo ri mnh , may m c chu am hiu r vn ny,

- Bc c bnh tnh a, hm nay chu c Ch tch y ban nhn dn x c

ng Ha lin k: nm 2006 gia nh ti c y ban nhn dn huyn

v mc hu qu ca hnh vi vi phm hnh chnh c xc nh theo nguyn

III. CU CHUYN PHP LUT V AN TON THC PHM

l mt trong nhng yu t chin lc khng nh thng hiu ca cc sn

Khon 1 iu 3 Lut an ton thc phm

Nghe b m ni th, ch Hu git mnh: Vy c h b, b pht th th coi

- Em i, ang c tin trng g Trung Quc b tim mu c cha virus HIV

nhn. i din ca Cc Phng, chng HIV/AIDS cng khng nh nhng li

ung ti H Ni. Chng th m, khai trng c hn 1 tun m nh hng