TRU'dNGD41 HQC KINH TE Quac DAN KHOA KETOAN

Chu bi~n: PGS.TS. NGUyeN TH! £lONG

Giao trinh

KE TOR" Ca"G TY

NHAxUAT BAN £l~1 HQC KINH Tt euoc DAN HANOI.2006

Bien soon:

- PGS.TS. NGUY~N TRl DONG.

- PGS.1S. NGHIEM V AN LOI

- ThS. PRAM THA.NH LONG.

- ThS. TRAN V AN THU~.

.... ? ~

LOIMODAU

(Cho Zein xue£t ban thu nh/it)

De' hoan. chlnh. h~ thong tai li~u va giao trinh su dung trong dao tao sinh oien. chuyen. nganh. ke: totin, kie'm toan, Khoa Ke' todn. cua Truang Dai hoc Kinh ta' Quoe dan, ali t6 chuc bien soan. va pluit hanh. Zein ddu Giao trinh. Ke'tOOn Cong ty.

Nqi dung mon. hoc Ke'toan cong ty dU{lc de' c¢p trong 7 chuang cua cu/in. sach, viii nhi"tng van de' khoa h{JC ca ban ve' ke: todn. tai chinh v¢n dung trong cdc loai hinli cong ty tren. cd sd ket hlJp che'di) ke: todn doanh nghiep vm cac quy dinh. phtip li hi~n hanh. ve' to' cluic va hoat dqng cua cdc loai hinh. cfmg ty d Vi~t Nam.

Cuon sach. do t¢p the' gido uien. Khoa Ki todn, Truong Dai hoc Kinb te' Quae dan. bien sog,n va la tai li~u chinh thitc su dung trong giang day, hoc t¢p cua sinh uien chuyen. nganh. Kl todn, Kie'm todn cua truang,

T¢p the' gido vien tham gia xdy dung man hoc va bien soari Ciao trinh go'm c6:

1. PGS. TS. NguyJn Tlii Dong - Chu bien, chiu trtich. nhiem. chinh ve' ni)i dung sdch. va chuang trinh. man hoc

2. PGS. TS. Nghiem. Van Lai - Bien soan. ctic cliuang 2,4,5

3. ThS. Pham. Thanh Long - Bien soc;tn chuang 1 va ch.uang 7

4. ThS. Trdn Van Thiuin. - Bien soan chudng 3, chuang 6

Ngoai ra, tham gia dong gop vao qua trinh. xily dung man hoc va cong tdc bien soan. con co:

-- .

1. PGs. TS. Nguy&n Van Cong

2. TS. Nguy&n NgC}c Quang

Do fIn hanh ldn dau nen. cuon sach. kh6 triinh. khoi nhiing han. che' hcit dinh, rd't mang duac slj dong gop true tiep cua ban. doc de' co the' min chinh. cuon each. trong nhitng lan xucit ban tiep theo.

Xin trtiri trong cam dn.

~ ~? I ?

TIM T~P THE TAC GIA

Chu bien

PGS.TS. Nguy~n Th! Dong

ChLldng 1

~ ""'..... ,. ""- A

TONG QUAN VE CAC LO~I HINH CONG TV

vA KETOAN CONG TV

1.1. CONG TY V A DJ_C DrfM KINH TE - pHAp LV CUA CONG TV

1.1.1. Slj ra dai va phat tri~n cua cac cong ty

1.1.1.1. Khcii nifm chung ve' cong ty

Khai niern "Cong ty" (company theo tieng Anh hay compagnie theo tieng Phap) eta ducc Stl dung tu khoang theki thu 17 d chau Au, dung et~ chi s\1 hop tac, lien ket cua cac ca nhan, cac thuong gia et~ t.huc hien cac hoa t dQng kinh doanh,

Tuy nhien, khai niern nay chi duoc cong nhan chfnh thuc cn ve m~t kinh te l~n phap 15' tu etliu the ki 19, cling vdi s1,i hinh thanh cua cac rna hinh cong ty hi~n dai va su hinh thanh h~ thong lu* t l~ nham di~u chinh s1,1: thanh 14p, hoat et9ng va giih th~ hoac pha san cua cac cong ty d h:1u het cac nude co nen thuong mai phat tri~n d chau Au va tren the gidi.

Khai niem "cong ty" duoc ap dung khong hoan toan giong nhuu trong luat phap cua m6i quelc gia, nhung nhin chung, "Cong ty" co th~ etu~c hi~u la "su lien ket cua hai hay nhieu ca nhan hoac phap nhan bang mot su kien phap 15' nham cung hen hanh cac hoat et9ng et~ dat mot muc tieu chung nhat dinh" (Kubler).

Neu thea quan niern tren, cong ty phai la su lien ke't cua it nhat hai chu th~ la ca. nhan hoac phap nhan, Tuy nhien, d mot s6 nude, khai niern "cong ty hi nhan" hay "doanh nghiep tu nhan'' hay "doanh nghiep m9t chu'' cung duoc thua nhan. Cling thea khai niem tren, cong ty cling se bao g6m ra't nhieu loai neu xet thea muc tieu hoat et9ng, co th~ co cac c6ng ty

hoat d9ng vi muc tieu kinh doanh d~ tim kiem loi nhuan hoac cac cong ty cong Ich, cac cong ty phi l<;1i nhuan ... Trong pham vi cua cuon sach nay, chung ta chi M cl}p tdi cac cong ty kinh doanh vdi muc tieu l~i nhuan.

Theo luI} t ccng ty cua hA u he't cac bang d Hoa Ky, cong' ty (company, corporation) du~c hi~u Iii. m9t th\1c th~ du~c hinh thanh bdi m9t su ki~n phap 15', duoc Nha nude (chinh quyen Bang) thua nhan va cfl'p gifl'y phep, thanh l~p chu ye'u nham tie'n nanh cac heat d9ng kinh doanh. K~ tu thdi di~m chinh thuc duoc thua nh~n, cong ty se c6 su tach bi~t hoan toan vdi cac chu sa htru, se c6 met "CU9C song" rieng, tl,i chiu trach nhiem ve cac khoan n~ phai tra va phai tu thuc hi~n nghia V1}. ve thue voi ngan sach nha nude.

Thea Die'u 4, Lu(lt Doanh nghi~p cua Vi~t Nam, ctmg ty hay doanh nghifp duac dinh. nghia: III cac tS chuc kinh te' co ten rieng, c6 Uti san, c6 tru Sd giao dich 6n-dinh, du<;!c dang kf kinh doanh theo quy dinh cua phap luat nham thuc hi~n cac hoat d9ng kinh doanh.

Ml]i.c du lu~t phap cac nude quy dinh ten goi va n9i dung chi tiet cua khai niem cong ty c6 su khac nhau, nhung nhin chung, cac loai hinh cong ty d hau het cac nude deu c6 nhung d~c di€m sau:

- Cong ty 1:1. su lien ket cua nhieu ca nhan hoac phap nhan, ket qua cua su lien ket nay tao ra m9t t6' chuc duqc phap luat thua nhan .

. Vi~e hlnh thanh m9t cong ty la mot su kien phap 1y

- Cong ty phai c6 ten goi rieng, ten cong ty ducc dnt theo cac guy dinh cu th@ cua luat phap tirng quoc gia.

- Cong ty pnai c6 Uti san do cac chu Sd huu g6p vao, tai san cua cong ty c6 su dqc l*p tudng doi vci tai san cua cac chu sd hiiu tuy thucc vao timg lo~i hinh cong ty va lu~t pha:p cua tung nude, Khi eta g6p tai san VaG cong ty, tai san d6 tra thanh tai san chung chu khong phai 1[1 tai san cua chu sd huu, tuy nhien, cac chu sa huu v.ln c6 quyen dbi vdi phan v6n g6p cua mlnh trong cong ty. Ti 1~ von gop cua chu sd huu trong cong ty c6 th@ lit din Cll trong viec ra quyet dinh kinh doanh trong cong ty.

. M\1c tieu cua cong ty lit ti~n hanh noat d9ng kinh doanh nham thu lQi nhuan .

. Congo ty phai tu chiu trach nhiem v~ no phai tra va nghia V\1 tai san, nghIa V\1 thue'vdi ngan sach theo cac quy dinh cu th~ cua tung nude,

Vi~c phan tlch khai ni~m va cac quan di~m khac nha u va cong ty khong chi c6 y nghia v~ m*t kinh tg . phap ly rna con co nnh huong rAt IOn tdi hach toan kg toano Xac dinh duoc khai niem cong ty Ia co Sd d~ xac dinh "don vi hach toan", ttt d6 xae dinh d6i tuong hach toan, pham vi va phuong phap hach toan, dOl tuong sli dung thong tin ke'toan cling nhu yeu d.u d5i vdi cac bao cao tai chinh ella m9t cong ty. Ngoai ra, viec quy dinh pham vi don vi hach toan Cling e6 anh hucng tdi vi~c xac l*p cac nguyen t&c ke' toan chung.

1.1.1.2. SE! Iiinh. th.anh. va phat trie"n cua cdc cong ty tren. the'gioi

Qua trinh hinh thanh va phat tri~n cua ding ty g&n lien vdi su pha t tri&n cua thuong mai n6i rieng va su phat tri~n kinh te' nci chung. Co sd d€ hlnh thanh nen cac loai hinh cong ty nhu hi~n nay chinh 10. sl,i ninh thanh cua cac lienket kinh te'. Cac lien kgt kinh te xua't hi~n ttt kha sam d chau Au cung nhu d Trung QU6c. Khi mdi ra dOi, cac lien kgt nay mdi chi dung lai d su hop tac trong kinh doanh cua hai hay vai nha buon, va chu ye'u trong llnh vue thuong mai, Tuy nhien, ban cha"t cua cac Fen ket kinh te nay co ra"t nhieu su hop tac giua cac thuong gia, chu yeu mang tinh chat phfin chia thi truong va lei nhuan rna kh6ng hin Iii. su hun vdn, hop tac kinh doanh.

Mo hinh cong ty d6i nhan bAt dfru xuat hien d chau Au til the ki thli XIII, d cac nude co dia Ii va giao thong thuan ti~n cho su phat tri&n thuong mai. De'n t~n the ki thu XVII, mo hirih cong ty doi von mci ra doi, cung tai chau Au. Day HI. thdiky rna cac thuong gia biit d:£u chuyen huang va md rong kinh doanh sang cac thi trucng mdi, chfnh 180 cac luc dia mdi .duoc pha t hien, Vi~c khai pha cac thi truong mdi d cac chau luc va vung dat mdi doi hoi mQt lucng v6n rat ldn, vuot xa kha nang tal chfnh cua mot ca nhan hay tharn chi cua Val thuong gia gQP Iai, Dieu

nay d5. thuc dAy S\1 ra ddi cua mot loat cac cong ty duqc gop van bai ra't nhisu nha dau tu, vdi muc van va hinh thuc g6p van khac nhau. M9t vai cong ty kha nbi tieng nhu Dutch East Indies Company cua Ha Lan va East India Company cua Vuong quoc Anh cung duqc thanh l*p trong giai donn nay. Cac c6ng ty nay kh6ng chi gop phan trong su phat tri~n kinh te cua Ha Lan hay Anh quoc, rna con co vai tro ra't Ion trong su phat tri&n thirong mai cua the gidi,

M9t di~m moe quan trong trong lich su hinh thanh cua cac cong ty chinh 18. CU9C each mang cong nghiep vao dfru the ki thu XIX va su phat trien cua h~ thong giao thong dUdng slit. Chinh dieu nay d5. tao ra s1,1 thuc d<1y cho s1,1 hinh thanh cac cong ty, bdi trong xu the nay, m9t thuong vu hay m9t khoan dclu tu deu doi hoi mqt luong van rat IOn. Nhieu loai hinh cong ty ducc hinh thanh trong giai doan nay, va cac rno hinh c6ng ty d5. chinh thuc co dude su thira nhan ella luat phap va x5. h9i tirng nude. Ben canh do, mot van de ra't quan trong ve m!]i.t phap Iy trong qua trinh hinh thanh cac c6ng ty cung duoc luat phap ghi nhan, do la Traeh nhiem hiru han cua cac nha dfru tu, Trach nhiern cua cac nha dfru tu ducc gidi han trong pham vi sa v6n da dclu tu van cong ty. Nha dfru tu c6 th~ yen tam dau tu van ccng ty vi trong truong hop xffu nhat khi cong ty thfft bai hoac pha san, ho cung chi mfft toi da la sa von d5. dftu tu, tai san ca nhan cua nha dfiu tu se kh6ng bi anh httang gi. Dieu nay cho thfiy da c6 st,1 tach biet giua tai san, van ella cong ty vai tai san cua ca nhan nha dau tu trong vfin de chiu trach nhiem ve cac khoan nq phai tra. Me hinh cong ty deli von hoan chinh da xuat hien chinh tU nhitng yeu to' phap ly nay. -

Cac van de mdi trong hoat dQng cua cac cong ty cung b:it dau phat sinh, d6 13. cac van de: nhu cau ki~m toan dQc l~p cac bao cao tai chmh cua cong ty, s1,1 chuyen nhucng sa huu ve vo'n dau nr, cac vfin de lien quan tdi thci gian hoat dQng cua cong ty, cac van de lien quan den quyen sa hiru cb phan va s1,1 anh hudng cua cb phan khi bi~u quyet (do cac nha dfru tu khong chi la cac ca nhan rna c6 th& 10. cac cong ty khac) ... Nhung van de nay ngay cang trd nen phuc tap cung vdi s1,1 phat tri~n cua nen kinh te'va su phat tri~n cua cac loai hlnh cong ty ... dci hoi Iua t phap cua tung gUDC gia can co nhung Luat, quy dinh cu th~ nha m dieu

chinh s1,1 thanh lap, hoat dQng cua cac cong ty. Cho den nay, hfru het cac quoc gia tren the gidi deu co Luat Cong ty, hay LUQ,t Doanh nghiep nharn dieu chinh van de nay.

1.1.2. Phfin loai cong ty, d~c di€m kinh t~ - phap ly ella eong ty co anh Inidng de'n hach toan ke toan

1.1.2.1. Phiin. loai cong ty thea co sa th anh. lij,p, hoat d{)ng va ra quyel dinh kinh doanh:

Theo cac tieu thuc nay, cong ty duoc chia thanh 2 nhorn la cong ty d6i nhan va cong ty d6i von. M6i loai hinh cong ty khac nhau duoc thanh l$.p dua tren cac nguyen t:ic khac nhau ve quan h~ giira cac thanh vien, v6n, thu tuc phap lY ... dfrn de'n m6i loai cong ty se co di;ic trung rieng ve thanh lap, heat d9ng, huy dong v6n ... Nhirng di;ie trung nay se anh huong true tiep tdi hach toan ke'toan trong cac cong ty.

1.1.2.1.1. Cong ty dOL nh/in:

Khai niem va di;ic digm:

Cong ty d6i nhan la cac cong ty duoc thanh lQ.p dua tren cd sd quan h~ ca nhan cua nhung nguci tham gia thanh l:jlp cong ty, lien ket giiia nhiing ngudi nay chu ye'u dua tren d9 tin cay ve nhan than, v6n g6p chi ducc xem Ia thu yeu. Cong ty d6i nhan co thg duoc nhan bie't thong qua cac d:]ic di~m:

- Khong co s1,1 tach biet ve mat phap If giira tai san cua c6ng ty va t.ai san ella ca nhan khi xem xet trach nhiem d6i voi no phai tra (chi co s1,1 tach biet ve mat ke toan)

- TAt ca thanh vien ella cong ty d6i nhan hoac it nhat mQt thanh vien cua cong ty d6i nhan phai chiu trach nhism vo han ve cac khoan nc cua e6ng ty.

- Cong ty d6i nhan duoc thanh l:ftp va hoat dQng dua tren co sd quan h~ nhan than cua cac thanh vien,

Cong ty d6i nhan e6 thJ duoc thanh l*p dudi hai dang cd ban la cong ty hop danh va cong ty hop v6n den gian,

* Cong ty hdp danh: la 10~i hinh cong ty trong d6 cac thanh vien hop danh true ti€p ti€n hanh cac hoa t dQng kinh doanh va t:1"t ca. phai chiu trach nhiern va han b~ng toan bQ tai san ea nhan ve cac khoan no phai tra ella cong ty. Cong ty hop danh thucng e6 co e[u ta chuc kha den gian va chiu s1,1 rang buec ella cac quy dinh phap 1:9':

. Cac thanh vien hop danh deu e6 th~ 1a nguoi dai dien theo phap luat ella eong ty (thong thuong, cac thanh vien hop danh thuong luan phien nhau lam dai dien ella cong ty).

- Von ella cac thanh vien hop danh khong dUQe chuyen nhucng duoi b5t eu hinh thuc nao .

. Cac thanh vien phai chiu trach nhiem vo han doi vdi nc phai tra ella cong ty.

- Khong d~t ra v[n 'de thua ke' (ve vo'n) do trach nhiem va han va do cac quy dinh ve b~ng c[p chuyen man d6i vdi nguoi hop danh,

- Vi~c thay d6i thanh vien r5t kh6 khan ve mat phap 1:9" (thudng dlin den vise phai giai th~ c6ng ty va thanh l*p cong ty hop danh mdi, do trach nhiem vf han cua cac thanh vien),

- Khong quy dinh muc von phap dinh (von t6i thidu) eho cong ty hop danh d hfr u het cac qucc gia.

* Cong ty hdp v6n ddn gian: la loai hinh ccng ty trong d6 c6 it nhil't mot thanh vien chiu trach nhiern vo han, cac thanh vien khac chiu trach nhiern hiru han d6i vdi cac khoan no cua cong ty.

Thanh vien chiu trach nhiern vo han goi In thanh vien nhan ven, thanh vien chiu trach nhiern hiru han goi In thanh vien g6p v6n. Thanh vien nhan von In nguoi dai dien theo phap luat cua cong ty trong moi giao dich, In thanh vien quan tri, chiu trach nhiern ve quan 1:9', dieu hanh va tac nghiep kinh doanh cua cong ty. Ten cua c6ng ty cling thudng dU9C quy dinh Ia ten cua thanh vien nhan v6n. Cong ty hop v6n don gian van t6n tai neu c6 s1,1 b6 sung hoac rut bot thanh vien g6p von, tuy nhien, cong ty nay se phai giai th~ neu thanh vien nhan v6n rut khoi cong ty.

tro, nhtige di~m cua mo hinh cong ty dol nhan u« dilm:

· Thucng khong b] kh6ng che ve quy mo t6i thi~u bai v6n phap dinh nen cong ty d6i nhan co th~ huy d9ng dlic;fc ngudn v6n nho ttt cac ca nhan,

· Cac thanh vien sang l~p cdng ty thucng co su hi~u biet rat ro ve nhan than cua nhau nen qua trinh thuong luong, dam phan va ra quyet dinh trong cong ty thucng tuong d6i thuan lei, c6 tinh nhat trf cao.

· Vi phai chiu trach nhiem vo han nen tat ca cac thanh vien deu phai co' gling trong kinh doanh, dam bao chat luc;fng san pham, dich vu va hi~u qua kinh doanh d~ tranh truong hop phai dung tai san ca nhan d€ tra no,

· Co cau tS chuc quan If hoat d:9ng kinh doanh nho gon, so' luong thanh vien it, lai la nhfrng ngudi c6 chuyen mon va uy tin nen viec quan ly, dieu hanh cong ty khong qua phuc tap,

· D~ tao ducc uy tin vdi khach hang do cd che chiu trach nhiem vo

han,

NhUf/C die'm:

· Cac thanh vien phai chju rui ro rfit cao do phai lien do-i chiu trach nhiem vo han doi vdi cac khoan nQ cua cong ty.

· Thu hut dude it v6n do tinh rui ro vi trach nhiem vo han

· Khong duoc phat hanh bat cu loai chung khoan nao nen viec huy dong von c6 th~ g(ip nhieu kh6 khan.

· Cac ccng ty d6i nhan thucng khong muon dfru tu vao nhirng Iinh vue kinh doanh c6 nhieu rui roo

· Quy mo nho nen thuong khong du kha nang tham gia cac hop d6ng c6 gia tri Ian.

· Trong m9t s6 trucng hop do luat dinh, cong ty d6i nhan c6 th~ khong duoc tham gia dau thau dotinh chat chiu trach nhiern vo han.

1.1.2.1.1. Cong ty aot von:

Khai ni~m va d?,C di~m:

Cong ty d6i von 13. cac cong ty duoc thanh li}.p, t6' chuc va hoat dqng dua tren cd Sd v6n gop cua cac chu sd hiru chu khong phai tren co Sd nhan than hay quan h~ cua ho. D~c trung cua loai hinh cong ty d6i vern th~ hien qua cac noi dung sau:

· 'I'ai san va von cua cong ty hoan toan tach bi~t vdi cac chu sd hiru ca. v~ m*t phap ly va ke toano

· Cac chu sd huu von cua cong ty chi phai chiu trach nhiem huu han d6i vdi no phai tra va cac nghia vu tai san khac cua c6ng ty.

· Thucng c6 s61ll'Qng thanh vien kha IOn.

o Co cau t6 chuc noat d<)ng kinh doanh va co diu quan 1y thuong tuorig d6i pnuc tap do co su tach biet giiia va'n d~ sd hiru von va quan ly, S11 dung v6n.

· C6 tu each phap nhan d~y du

· Viec ra quyet dinh kinh doanh, phan chia lei nhu i}.n , chia se rui ro va trach nhiem cua cac thanh vien d6i vdi no phjii tra ... duoc thuc hi~n dua tren co sd ti l~ v6n g6p cua cac thanh vien.

· Duoc phep thay d6'i so hfiu ve von cua cac thanh vien,

Cong' ty d6i v6n thuong tan tai dudi hai hinh thuc In c6ng ty trach nhiem hfiu nan va cong ty c6 phan

* Cong ty c6 phan: la cong ty doi von, trong do, von dttQc chia thanh nhieu phan bang nhau goi 13. c6 phan, Nguoi dilu tu (c6 dong) gop von VaG cong ty thong qua viec mua c6 ph~n. Chung chi' chung nhari quyen so hiiu d6i vdi c6 phan cua cong ty goi 13. c6 phieu. M<)t c6 phieu co th~ th~ hien quyen sd hiru d6i vdi nhieu c6 phan cua cong ty. Van cua cac c6 dong th~ hi~n tren s6 c6 phan ghi tren c6 phieu va so' luong c6 phieu rna c6 dong d6 n~m giu chu khong duoc ghi trong di~u l~ c6ng ty.

· Cong ty c6 phan c6 tu each phap nhan dlly du va dude phat hanh chung khoan d~ huy d9ng von trong c6ng chung.

- Cac chu Sd hiru chiu trach nhiem hiru han trong pharn vi so von c6 phan dil gop vito cong ty.

- C6 phan duoc coi lit m9t loai hang hoa d?c biet, co th~ duoc chuyen nhuong m9t each d& dang.

- Khong gidi han so luong c6 dong, c6 dong co th& la ca nhdn hoac t6 chuc.

* Cong ty trach nhiem huu han: la cong ty trong do cac thanh vien gop von va chiu trach nhiem va no phai tra cua cong ty trong pharn vi so von gop. Cong ty TNHH co m9t so d?c trUng sau:

· Co tu each phap nhan day duo

· Cac thanh vien c6 th~ la ca nhan hoac phap nhan, chiu trach nhiem huu han va no phai tra. cua cong ty.

· Von gop duoc chia thanh cac phan nhung khong nhitt thiet phai bttng nhau, von gop cua cac thanh vien thuong duoc ghi trong dieu 1~ cong ty chu khong phai tren chirng chi giong nhu cong ty c6 phan. Klul ruing chuyen nhuong, thay d6i Sd hiru von bi han che so vdi cong ty c6 phan.

- Cong ty TNHH thudng khong dU<;lc huy d9ng von trong cong chung,

- Thuong bi gidi han solU~ng thanh vien riharn dam bao su nhat

trf trong quan tri doanh nghiep.

Tuy nhien, theo mot so quan di&m, cong' ty trach nhiem huu han co th& dU<;IC coi la mot loai cong ty d6i nhan, do cac thanh vien cua cong ty (ca nhan, phap nhan) thucng phai co su hiJu biet hoac quan h~ lam an voinhau

Uu, nhiroc di~m cua rno hinh cong ty doi von Uu difi,n:

· Cac tha nh vien chi' phai chiu trach nhiern hiru ha n trong pharn vi so von gop van cong ty nen giam thieu va phan tan duoc rui ro trong kinh doanh, d6ng thoi, d~ thu hut von cua cac nha d£u tu,

- Khong han che ve seilu\1ng thanh vien, c6 th~ huy d9ng vein trong cong chung nen cong ty d6i v6n co th~ huy d9ng mot lucng v6n ra't ldn, tharn gia van cac c6ng trinh, du an IOn co nhidu rui roo

- Co cau t6 chuc quan ly va heat ,d(mg chat che, thuong tach biet quyen sCi hiiu von vdi viec quan ly va stt dung von nen hieu qua hoat dQng thuong kha cao. Cac nha dAu tu c6 th~ dfru tu van nhirng linh vue rna ban than kh6ng dn phai c6 nhisu hi~u biet ve Iinh vue d6 do ho c6 th~ thue toan b9 bi? may dieu hanh va tae nghiep vdi dAy du trinh di? chuyen men va kien thuc cAn thiet.

o De dang chuyen nhuong von g6p, d~c biet vdi c6ng ty c6 phan, Vui nhirng cong ty c6 phan ducc niem yet tren thi truong chung khoan, cac loai chung khoan c6 th~ de dang chuyen d6i thanh tien khi cAn thiet cling la mot uu the quan trong. M*t khac, mo hinh cong ty d6i von cling tao dieu ki~n cho cac nha dAu tu de dang dAu tu hay rut khoi cong ty qua cac giao dich mua, ban, chuyen nhucng v6n.

- Thuan loi trong viec tham gia vao die giao dich mua, ban, hop nh:1t, sap nhap cong ty ...

- Dam bao s1,t cong khai, minh bach trong tinh hinh tai chinh cua cong ty do thucng dUtlc ki&m toan theo yeu du cua luat phap cling nhu cua cac c6 dong va cac nha dau tu, d6i taco

Nhltr;lC die"m:

o Chi phi thanh l*p va t6 chuc hoat d9ng, chi phi dieu hanh cong ty ldn, d*c biet la d6i vdi 10~i hinh cong ty c6 phan,

- Qua trinh thanh l*p phai qua cac thu tuc phap ly phuc tap hon so vdi cong ty d6i nhan,

o Viec huy d9ng von trong cong chung phai t6n nhieu chi phi, thu tuc phap ly phuc tap,

- Khit nang bao millt thong tin trong kinh doanh kh6ng cao do phai cong khai bao cao tai chinh cho cac c6 dong va nha dau tu,

- 86 luong 'ca dang (thanh vien) ldn, lai khong hi~u bi8"t Ian nhau nen d~ dAn de'n phan nh6m theo quyen Ici, mau thuan vdi nhau.

- NhG'ng nguoi true tiep dieu hanh khfmg nhat thiet 18 chu sd hiru ceng ty nen co th~ khong t~n tam trong cong viec, anh. ht!dng tdi kat qua heat d(mg chung cua cang ty.

1.1.2.2. Phiin. loai eang ty theo trsich. nhi¢m cua chu sci hitu do, vai cdc hhodn. no phdi tra cua c6ng ty

1.1.2.2.1. Cfmg ty tracli nhiem vo han

Cong ty trach nhiern va han la cac cong ty trong d6 cac thanh vien phai chiu trach nhiern va han ve nc phai tra va cac nghla vu tai san cua cong ty bhng toan bQ tai san ella cit nhan minh, Trong tntdng hr;:lp cong ty khong du kha nang thanh toan no, cac khoan nc chua thanh toan cua cong ty se dUr;:lc chuyen thanh nc cua ca nhan, chu no c6 quyen yeu cau bat Cll thanh vien (nguci dai dien theo phap luat) cua cong ty thanh toan toan b9 so no, Doi vdi cac ccng ty thuoc Ioai nay, viec g6p v6n cua cac thanh vien vao cong ty chi mang y nghia ve mat ke toan d~ tao ra pham vi don vi hach toan chu khong c6 y nghla ve m:]it phap ly. Cac ccng ty trach nhiern va han thuong Ia cac cong ty deri nhan theo each phan 10'\1i d tren va thirong e6 quy rna nho hoac vira.

1.1.2.2.2. Cong ty trtich. nhiem hi1:u han.

Cac chu sd hiru cong ty thuoc 10~i nay chi phai chiu trach nhiern hiru han trong ph am vi 56 v6n g6p cua minh trong cong ty. Giira tai san ella cong ty va tai san cua cac chu Sd hiru c6 51,1 dQC Iap ca ve m*t phap ly va mat ke toano Cong ty trach nhiern hfiu han Ia cac don vi dQc l~p ca ve ke toan va cit ve phap ly, t1,1 chiu trach nhiern ve no phai tra va nghla VI). thue ... dQc lap hoan toan vdi tai san cua chu nhan. Tuy nhien, thea luat phap cua mQt so nude, trong mot 56 trucng hop dac biet theo phan quyet cua toa an, tinh chat chiu trach nhiern hiru han cua cong ty co th~ bj tude bi) neu nhu co chung Cll chac chan d.ng chu sd hiru cong ty biat truce d.ng san pham, dich V\1 hoac viec lam cua minh c6 th~ tan hai den nguoi khac nhung cO' tinh cung cap cac san pham d6, va viec thanh l~p cong ty trach nhiern hiru han chi d~ tranh rui ro cho ban than.

1.1.2.3. Ph.an loai c6ng ty theo quy rna c6ng ty

Cac cong ty co th~ duoc phan loai theo quy rna d~ chia thanh cac

Ioai:

. Cong ty co quy rna IOn

. Cong ty co quy mo vua va nho

Cac tieu thuc dung d~ phan loai cdng ty theo quy rno thucng lit: quy mo von, quy mo doanh thu, soluqng lao dong trong cong ty. Luat phap rnoi nude se quy dinh cac tieu chuan cu th~ v~ quy rna d~ phan loai cong ty, cac tieu chuan nay co th~ thay d6i theo tUng thci di~rn cu th~ sao cho phu hop vdi tinh hinh phat tri~n ki~h t€ . xii h9i cua rn6i nude vao thai di~rn d6. M9t so nude con co quy dinh rieng v~ quy rna doanh nghiep cho tirng nganh nghe kinh doanh cu th~, cac tieu chuan ve quy mo ap dung cho doanh nghiep san xuat, thucng mai, dich vu la khac nhau.

Theo luat cong ty cua Australia, cong ty Ion la cong ty co du mot trong 3 tieu chuan phan loai quy mo: T6ng doanh thu hang nam tren 10 trieu dola Australia; T6ng tai san tU 5 trieu dola Australia trd len hoac so luorig lao dqng thucng xuyen nhieu hen 50 nguci,

Theo quy dinh hien hanh d Vi~t Narn, d~ phdri loai doanh nghiep theo quy rna, hai tieu cnuan duoc sli dung Ia t6ng von gop va sc Iuong lao dQng. Theo d6, doanh nghiep nho va vua 13. cac doanh nghiep c6 quy rna von gop dudi 10 ti VND, hoac s6luqng lao dQng binh qufin trong narn dudi 300 nguoi,

Cac tieu chi sAp xep doanh nghiep theo quy mo th~ hien muc d9 phat tri~n chung cua nen kinh te cling nhu cua cac cong ty noi r ieng. Thong thuong, cac tieu chuan tren duoc quy dinh kha cao d cac nude co nen kinh te phat trien,

Viec phan loai cong ty theo quy rno co vai tro quan trong trong viec quan ly va hoach dinh chinh sach cua Nha nude do'i vdi cac doanh nghiep, Ben canh d6, quy mo doanh nghiep cung c6 anh hUdng Ion tdi cac thu tuc thanh liitp cong ty, co cau, rna hinh t6' chuc quan If hoat d9ng san xufit kinh doanh cua cong ty, viec quan Ii tai chinh, hach toan ke toan ...

Cac cong ty IOn thuong co pham vi hoat di?ng ri?ng, tfnh chat heat d('!ng kinh doanh, cd cau quan If va ti5 chuc bi? may phuc tap, cac van d~ v~ tai chinh . ke' toan da dang, phong phil, doi hoi bi? may ke' toan va quy trinh ke' toan phai duoc ti5 chuc ch:1i.t che, Hen nira, cac cong ty IOn thuong co nhieu c6 dong, thanh vien va lien quan de'n IQi Ich cua nhieu nguoi trong qua trinh heat di?ng nen yeu cau cua cac doi tuong nay d6i vci viec ki~m toan va cong bo tinh hinh tai chinh cua cong ty cung cao hen nhieu so vdi d cac cong ty nho.

1.1.2.4. Pluin. loai e6ng ty theo quan h~ giita cdc e6ng ty vi VOll va co ecru to' chile

Theo each phan loai nay, co th~ chia cac cong ty thanh hai nh6m: cac cong ty hoat dqng di?c Iap, rieng Ie va cac cong ty heat di?ng theo rna hinh tq. p doan kinh doanh hay mo hinh cong ty me . con.

Cac cong ty heat di?ng di?c l*p, rieng Ie co th~ duoc t6' chuc theo mot trong cac rna hinh c6ng ty du neu d cac phan tren,

M6 hinh cong ty me - con bao g6m cong ty me vdi nhieu cong ty con ducc lien ket chat che vdi nhau ve lei Ich kinh te' thong qua viec sO hiru von, c6 dia ban hoat di?ng ri?ng, hoat di?ng trong nhieu Iinh vue kinh doanh khac nhau, tao thanh mot the manh chung, hinh thanh mot tap dean kinh te'.

Ccng ty me la mc;.t phap nhan kinh te d9c lq.p nhung c6 quyen ki&m soat, chi phoi den cac cong ty khac (c6ng ty con). Theo phap lu*t cua hau he't cac qu6c gia tren the gidi, quyeri ki~m soat, chi phoi thuong duoc th@ hien qua cac dac di~m: cong ty me sO hiru nhieu hdn 50% c6' phan c6 quyen biJu quyet hoac quyen bi@u quye't nhieu hen 50% theo thoa thuan cua cac chu sCI hiru (thoa thuan duoc ghi trong Dieu I~ cong ty). Thong thucng, cong ty me se chi phdi cong ty con thong qua met nguoi dai di~n phan von cua minh tai cong ty con.

Cac cong ty con cling la cac phap nhan dqc I*p do mqt c6ng ty khac dau tu toan hi? v6n di~u 1~ hoac bi nam giu mi?t so lucng ciS phan du dJ chi phoi viec ra quyet dinh trong cong ty d6.

Corig ty me va cong ty con doc lap hoa n t.oan ve mat ph ap ly (t.huonz l3. cac cong ty thuoc loa i hinh chiu t rach nhiem huu han), tuy nh len, quyen han va lei ich duoc lien ket voi nha u thong qua von dA u ttl.

To' chuc kmh doanh thea mo hinh tap doa n, cong ty me - con cho phop cac cong ty vua c6 kha nang huy dong mot ngu6n von nIt len, t$.n du ng cac uu di~ m cua viec chi u t.rach nh iern h iru han, d6ng t.hoi cung giup cac nha dn u tu, cac cong ty co th~ pha n tan diroc l'UI 1"0. Tuy nh ien, rna hinh cong ty me - can cung t6n ta i mot so' han che nha t dinh nhu: t6' chuc phuc tap, den hoi trinh d¢ qua n ly cao, ket qua kinh doa nh cua mot cong ty co th~ a nh hudng toi ket qua kinh dcanh cua cac eong ty khat hoa« cua ca tap doan, nhat In trong truong hop cac cong ty deu tham gia giao dich eo' phieu t.ren thi t ruong chtrng khoa n ...

Dung tren goc d¢ ke" toan, to' chuc kinh doanh theo rno hinh cong ty me - con, tap doa n kinh doanh dat ra mot van de rat phuc tap, do lil van de hop nhfit bao cao tai chinh cua ca tap dean. Van de nay se duoc nghien cuu sau hon trong chucng 7 cua cuon sach nay.

1.1.3. Cac loa i hinh con g ty theo p h ap lu at Vit}t Narn

Cac ccng ty d Vi~t Nam duoc thanh lap va hoat dong, pha san theo cac luat: Luat Doanh nghiep nha nuoc, Lua t Doanh nghiep, Luat Hop tac xa, Luat Dau t u nude ngoai tai Viet Narn, Lua t cac to' chuc tin dung, Lua t pha san doanh nghiep, Trong cac lu* t deu neu ro khai niern. d;a vi ph ap lv. quven han, nghia vu cua ccng ty va cac d~c di~m kinh te' - phap Iy cua tong ty.

1.1.3.1. Cong ty t racb nh i~m hiiu h qn co tit hai than h uien Inl len

Cong ty trach nh iern hiru han co tit ha i thanh vien trd len duoc t ha nh lap va hoat dong thea Luat Doanh ng hiep, vdi cac di[te trung co ban sau:

Thanh vien gop von vao cong ty va chi chiu trach nhiern ve cac khoan no va cac nghia vu ta i san khac cua doanh ngh iep trong pham VI

so von 05. en m ke't gop. Thanh vien cua corig ty eo thE! In t6 ch uc, ca nh an: so luong t.hanh vien kh6ng vuot qua nan, muoi.

Phan von gop cua thanh vien chi duoc chuyen nhuong theo cac guy dinh elf th& ella Luat Donnh nghiep (duoc trinh bay trang chuong Ke toan cac nghiep \,\1 tang. gia m von trong ccng ty).

C6ng ty trach nh iern huu han khong duoc quyen phat hanh c6 ph ieu. C6ng ty t.rach nh iem hiru han co t u each phap nh an k~ tit ngay duoc cap giny ch ling nha n d5.ng ky kinh doa nh.

Co ("~lu 16 chuc cong ty trach nh iern h iru han co nr ha i tha nh vien tl'd IEm:

Thea guy dinh cua Luat Doanh nghiep, cong ty TNHH co til hai

thanh vien tro len pha i co:

. HQi d6ng th anh vien

- Chu tich h9i dong thanh vien . Giarn dbc (T6ng gia m doc)

Cach thuc thanh lap, quyen han, nghia vu, co ehe hoat d9ng va th& thuc ra quyet dinh cua HQi dong thanh vien, Chu tich HQi dong tha nh vien, Gia m doc, quyen han va nghia vu cua thanh vien, cac van de hen quan den~ chuc cong ty, cac van de tai ehinh ... duoc guy dinh cu th& trong Luat Doanh nghiep va cac vim ban phap guy huang dim thi h anh.

1.1.3.2. Ccmg ty trach: nhi?m hitu hon Tn9t tluinh. uien

Cong ty trach nhiern hiru han (TNHH) rnct thanh vien Iu cong ty do mot t6' chuc hoac mot ca nhan lam chu s6 huu, chu s6 hiru cua cong ty phai la mot phap nhan, chu s6 huu chi chiu trach nhiern ve cac khoan no va nghia vu phai tra cua cong ty trang pharn vi von dieu I~ cua cong ty. Cong ty TNHH m¢t thanh vien eo tu each phap nhan nhung khong duoc phat hanh en phan.

Day la loa i hinh dac biet cua cong ty TNHH, vise thanh lap, hoat dong CUD. lou i hinh cong ty nay cling thuoc pha m vi dieu chinh cua Luat Doanh nghiep,

Chu sa hiru cua cong ty TNHH mot thanh vien c6 th~ 10. cac cong ty TNHH, cong ty c6 phan, cong ty nha nude, cac tS chuc Dang, Doan th&, M(l.t tran T6 qu6c, HQi lien hiep phu nir ... (ducc guy dinh cu th& trong Luat Doanh nghiep), hoac 10. m9t ca nhan.

Ben canh cac quy dinh ve chiu trach nhiern hiru han, chu sa huu cua cong ty TNHH mQt thanh vien con bi rang bU9C bi'1i mot so' quy dinh khac lien quan den vCln g6p nhu: Chu Sd hiru kh6ng duoc true tiep rut mot phan hoac toan bQ von dieu I~ cua cong ty, cling kh6ng duoc rut lei nhuan cua cong ty khi cong ty khong thanh toan dU9C cac khoan nd phai tra den han. Tuy nhien, Luat Doanh nghiep cling guy dinh, chu sa hiru cua c6ng ty TNHH mot thanh vien c6 th~ ducc chuydn nhucng m9t phan hoac toan bq v6n dieu I~ cho t6 chuc va ca nhan khac,

Tuy theo guy mo, d*c di&m nganh nghe kinh doanh, ding ty

TNHH mot tharih vien c6 th& duoc t6 chuc theo mot trong cac rna hinh:

- H9i dong thanh vien + Ciarn d6c (T6ng giam d6c) + Ki&m scat vien,

- Chu tich cong ty + Giarn d6c (T6ng giarn d6c) + Kiern soat vien,

- Chu tich cong ty + Oiarn d6c (T6ng giarn do'c).

Cac quy dinh cu th& lien quan den tai chinh, ke toan cua c6ng ty TNHH m{lt tharih vien se duoc nghien ciru chi tiet trong cac chucng sau cua cuon sach nay.

1.1.3.3. Gong ty cf/phcln

Theo Luat Doanh nghiep cua Vi~t Na m, ding ty c6 phan 10. doanh nghiep trong d6:

- V6n dieu I~ ducc chia thanh cac phan biLng nhau goi 10. c6 phan

- NgUdi mua c6 phiin Ia nguoi dftu tu van cong ty, goi 10. c6 dong. C6

dong cua ding ty c6 phan c6 th~ la ca nhan ho(l.c t6 chuc vdi sCllu9ng c6 dong t6i thieu 10. 3, khong han che so' t6i da.

- C6 dong cua c6ng ty chi chiu trach nhiem ve no phai tra va nghia vu ta i san cua c6ng ty trong pharn vi s6v6n d5. g6p vao doanh nghiep,

- Cel dong c6 quyen tv: do chuyen nhucng c6 phan cua minh cho nguoi khac, tru mot s6trudng h9P d(l.c biet duoc Luat guy dinh,

· Cong ty c6 phan co tu each phap nhdn dfry du kJ tll' ngay duoc cap giay chung nhan dang k:Y kinh doanh.

· Ccng ty c6 phan co quyen phat hanh chung khoan dJ huy d(mg v6n trong cong chung, viec nay phai twin thu cac quy dinh khac cua phap luat v€! chung khoan.

· Vi~c phan chia 19i Ich, trach nhiem va co che ra quyet dinh trong cong ty c6 phan chu yeu dua VaG ti 1~ v6n c6 phan cua c6 dong. C6 dong co th~ n5.m giG: nhi€!u loai c6 phan khac nhau theo quy dinh cua phap luat va tinh hinh cu thti cua tUng cong ty (dude quy dinh theo Di€!u 1~ cong ty).

D<;'i.c trung n5i bat cua cong ty c6 phan la vi~c quan 15' t*p trung thong qua cd che H9i d6ng ra quyet dinh. Luat Doanh nghiep chi' quy dinh chung ve cd cau va hinh thuc t6 chirc bi? may cong ty c6 phan, con thuc chat, viec t6 chuc va phan ph6i quyen luc trong cong ty c6 phan thuoc v€! ni?i b9 cac nha dfru tu,

Co cau t6 chuc cong ty c6 phan baa g6m cac b1) phan sau: · Dai h9i d6ng c6 dong

- H9i d6ng quan tri

· Chu tich h9i d6ng quan tri

· Ciam d6c (T6ng giarn d6c)

· Ban Ki~m soat (neu cong ty c6 phan co tit 12 c6 dong tra len). Quyen han, nghla vu, co che heat d9ng cua tung bi? phan duoc

Luat Doanh nghiep va cac van ban lien quan quy dinh cu thJ.

1.1.3.4. Gong ty h!ip danh

Cong ty hop danh la doanh nghiep trong d6:

· C6 it nhat hai thanh vien hop danh, c6 th~ co them cac thanh vien g6p v6n.

· Thanh vien hop danh phai Ia cac ca nhan co trinh di? chuyen mon, co uy tin ngh€! nghi~l2._y~a phai chill trach nhiem vo han bang toan

be? tui san cua rninh ve cac khoan no phai tra va nghia V\l tai san khac ella cong ty.

- Thanh vien tham gia g6p von chiu trach nhiern huu han trong pham vi phan von gop vao cong ty .

. Thanh vien hop danh kh6ng dude phep 18. tha nh vien hop danh cua cong ty hop danh k hac hoac la chu ella corig ty t.u nhfin. Thanh vien tham gra gop von co the' la thanh vien hop danh cua cong ty khac hoac chu doanh ng hiep tu nhan,

- Corig ty hop danh khong duoc phep phat hanh bat ky loai chung khoa n nao.

- Khi co bat ky SI,l thay deli nao trong t1 1~ v6n g6p giua cac tha nh vien hop danh, cong ty hop danh pha i giai the' va neu m uon tiep tuc hoa t de;.ng, bat buoc phai tha nh lap cong ty moi,

Cong ty hop danh ehinh thuc duoc quy dinh trong Lua t Doanh ngh iep 1999, truce de, trong Luat Cong ty 1990 chua de cap den 10:;J.i doanh nghiep nay. Cho den nay, loai hinh cong ty hop danh d Viet Na m cu ng chua thuc su phat trien.

1.1.3.5. Cong ty t u nhiin (doanh nghi¢p t u nhiin)

Doanh nghiep tu nhan tai Viet Na m duoc t.harih lap vi: heat dong theo LUQ_t Doanh ngh iep, Thea do, doanh ngh iep tu nhan dlit,JC dinh nghia ia doanh ngh iep do mot ca nhan lam chu va tu chiu trach nhie m va ha n d6i VOl no pha i trii. cua doanh ng hiep ba ng toa n be;. ta i san cua mi nh. Cung theo lua t nay, dou nh nghiep tv nhan kh6ng co tv each ph a p rihfi n va khorig duoc pha t harih bat ki 10:;J.l chung khoa n nao.

Khi dang kf kinh dounh. chu doanh ng hiep tu nhan t u ke k ha i vori cua don nh ngh J~p, cac trVdng hop ta ng hoac gIft m von ph a i dU:dc t.ien ha nh theo dung quy dinh cua ph'~_p luat,

Chu doanh ngh iep t.u nhan 13. da i dien thea phup luQ.t cua doanh ng-hlep va co tca n quyen quyet dinh doi vdi rnoi hout dong cua cloanh nghl~p, co toa n quyen quyet dinh . ~e sir dung loi nhuan kinh doa nh sa u

khi dft t huc hien day du ng hia V\! t hue vi: nghiu vu till ch inh khac, Tuy nh ien. ch u doa nh nghiep curig co th~ khorig true tiep tham gill qua n ly rna t hue ngurn khac quan ly, dieu harih doa rih ng hiep, Trong mot t.ruong hop, chu doanh nghiep vAn phai chiu rn91 trach nhiern lien quan den hoat dong cua doanh nghiep,

Don nh nghiep t.u nhan 10. loai hinh doanh nghiep it chiu su rang buoc cha t che bill cac quy dinh cua ph ap luat nhat so vdi cac loai hinh doa nh ngh iep khac, do che d9 ehiu trach nhiem vo han. Tuy nhien, dieu nay cung Iii. O19t nhuoc dl~ru cua 10<,11 hinh doanh nghiep nay, bill O1U'c do rUI fa coo. Doanh nghiep tu nhan co so lucng kha ldn il Viet Narn va t.huorig ton tai d guy rna nho hoac quy rna vua.

1.1.,'1,.6. Cong ty lien doanh

Corig ty lien dc.mh hay doanh nghiep lien doa nh dude tha nh lap va hoat dong thea Lua t Dau t u nude ngon i tai Vi~t Nn m.

Doanh nghiep lien doanh In doanh nghiep do hal GEm hoac n h ieu ben t harih lap tai Viet Nom tren co sd hop dong hen doa nh hoac h iep clinh ky gil/a Chinh phu Viet Nam va Chinh phu nude ngoa i; hone dou nh ng hiep 00 doanh ngh iep co von dau tv nude ngoai hop tac vdi doanh nghiep Viet Na m: hoac do doanh ngh iep lien doanh hop tac vdi nha dau t.u nude ngoai t ren co sd hop dong lien doanh.

Doanh righ iep lien doanh duoc t ha nh lap thea hinh thirc cong ty trach nh1$01 h uu han. mal ben lien doa nh chiu t.rach nh iern trong pharn vi phan von en m ket gop vao von pha JJ dirih cua doanh ng hiep.

Dou nh ngh iep lien doa nh co tu deb phap nha n thea luat phnp Viet Na m, dU',ie heat dong k~ tU ngay duoc cap glfty phcp d;:) u t.u,

Ti I~ von gop cua cac ben trong lien doanh trong von phap dinh cua doarih nghiep duoc Luat Dau t u nude ngoa i v a cac v a n ban huring dAn thi ha nh quy dinh ct,J the. '1'i l~ nay se anh hudng t61 niuc do t ha m gla q ua n ly don nh nghiep cua moi ben. ti l~ ph5. n chia loi nh U(1.I1 va ph an ch in rui ro t rong dou n h nghl$p hen doanh.

1.1.3.7. Doanh nghifp 100% von nuac ngoai

Doanh nghiep 100% von afiu tu nude ngoai 10. doanh nghiep do nha dfiu tu nude ngoai dAu tu 100% von tai Vi~t Nam. Nha dfiu tu nude ngoai duqe hi&u 10. ca nhan, t6 chuc nude ngoai dfiu tu tai Vi~t Nam (Luat Dau tu nude ngoai tai Viet Nam). Doanh nghiep 100% von nude ngoai cung duoc thanh 1*p theo hinh thuc cong ty trach nhiern hiru han, e6 tu each phap nhan theo phap luat Viet nam. Nha dfiu tu nude ngoai t\1 quan ly va chiu trach nhiem ve ke't qua kinh doanh cua doanh nghiep,

1.1.3.7. Hap tae xii

Hop tac xa la t6 chuc kinh te't\1 chu, do nhiing ngudi lao dc)ng e6 nhu efiu, lei Ich chung, t\,1 nguyen cling g6p von, g6p sue l~p ra theo quy dinh cua phap luat d~ phat huy sue manh cua t*p th~ va cua tung xa vien, nharn giup nhau thuc hien eo hieu qua hen cac hoat dc)ng san xuat, kinh doanh, dich vu va cai thien ddi s6ng, g6p phan phat triE1n kinh t6 . xa hc)i cua ddt nude. NgUdi tham gia g6p v6n VaG hop tac xa goi 1£1 xa vien,

Viec thanh Iap, hoat dong, gilli thE1 hop tac xa thuoc pham vi dieu ehinh cua Lu* t Hop tile xa.

Hop tac xa 10. mc)t loai hinh doanh nghi~p d(1c biet, c6 tu each phap nhan, tu chu trong heat dc)ng va tu chiu trach nhiern ve no phai tra va nghla V1,l tai ehinh khac trong pharn vi v6n dieu 1~, van tich luy va cac nguon v6n khac cua hop tac xa theo quy dinh cua phap luat.

Hop tac xa heat dc)ng dua tren nguyen d.e binh d:lng, moi xii vien deu binh dAng trong viec tharn gia VaG qua trinh ra quyet dinh chung, tuy nhien dieu nay lai khong khuyen khich duoc nhirng ngudi e6 nhieu v6n va kinh nghiem quan 1Y. Mc)t han che' khac cua mo hinh hcp tac xa 10. trinh dc) hi&u biet cua xa vien ve kinh doanh kh6ng eao va kh6ng dong deu d£n den phirc tap trong quan 1Y.

1.·1.3.8. Doanh nghi~p nhd nttae

Cac doanh nghiep nha nude dude thanh lap va hoat uc)ng theo Luat Doanh nghiep nha nude, mc)t sO' doanh nghiep e6 sd huu van cua Nha nude nhung duoc thanh 1<}p va hoat dc)ng theo Luat Doanh nghiep,

Doanh nghiep trong do co sd hiru von cua Nha nude d Vi~t Nam hien nay duoc ehia thanh cac loai sau:

1. Cong ty nha nude Ia doanh nghiep do Nha nude sd hiru toan be? von dieu 1~, thanh lap, t8 chuc quan Iy, dang ky hoat d9ng theo quy dinh cua Luat Doanh nghiep nha nude, Cong ty nha nude duoc t6 chile dual hlnh thuc cong ty nha nude dge I~p, t6ng cong ty nha nude.

2. Cong ty e6 phan nha nude 10. e6ng ty c6 phan rna toan b9 e6 dong la cac cong ty nha nucc hoac t6 cnuc ducc Nha nude uy quyen gop von, du<;!e t6 chile va hoat d9ng theo quy dinh cua Luat Doanh nghiep,

3. C6ng ty trach nhiem hiiu han nha nude mot thanh vien la e6ng ty trach nhiern huu han do Nha nude sd hiru toan b9 v6n dieu l~, duoc t6' chile quan Iy va dang kY hoat d9ng theo quy dinh cua Luat Doanh nghiep,

4. Cong ty trach nhiem hiru han nha nude e6 hai thanh vien trd len la cong ty trach nhiem hifu han trong d6 tilt ea cac thanh vien deu la cong ty nha nude hoac e6 thanh vien la cong ty nha nude va thanh vien khac Ia t6 chuc dU'Qe Nha nude uy quyen gop v6n, ducc t6 chuc va hoat de?ng theo quy dinh cua Luat Doanh nghiep.

5. Doanh nghiep e6 e5 phan, v6n g6p chi phoi cua Nha nude Ia doanh nghiep rna e6 phan hoac von g6p cua Nha nude chiem tren 50% von dieu W, Nha nude giu quyen chi ph6i deli vdi doanh nghiep do.

6. Doanh nghiep c6 m9t phan v6n cua Nha nude la doanh nghiep rna phan v6n g6p cua Nha nude trong veln dieu l~ chiem tu 50% trd xuong.

Nhu vf)..y, trong cac cong ty rna Nha nude co sa hiru von, thuoc pharn vi dieu chinh cua Luat Doanh nghiep Nha nude chi co cong ty nha nude. Cac c6ng ty khac duoc dang kY thanh l(tp va hoat dong theo LUQ,t Doanh nghiep,

Tuy nhien, cac loai Doanh nghiep Nha nude se duoc chuyen d6i thanh cong ty TNHH va cong ty c6 phan heat d(mg theo Luat Doanh nghiep.

'-'.·".·':".".:-'-".-'.'KsirOAN;-.e6NGjtY":'iiS:::.':::rr::t,:::::i:::::,:;,:-:-:;:;:; ; ----,---,----, , .. - , ; .

::::::::.:::::::::>:::.

1.1.3.9. Cdc loai hinh doanli ngh iep hh ac

:--J go ill cac loa 1 hinh doanh nghiep ke' tren, 6 Vi~t N am h i~n nay con co mot s6' loa i hinh doa nh ngh l~P dae biet k hac duoc tha nh I$, p, hoa t dong t h eo stj (heu chtrih cua cac Lw.H chuyen ng anh nhu: cac van phorig IU:11 su, cac cong ty Iua t, cac to' chuc tin dung (quy tin dung, hop tac xa lin dung ... ), cac ng a n hang ...

:\ILli loa i hinh cong tv co mot dac tntng rieng , nhung dac trung nay k horig chi a nh huong de'n heat dong cua doanh ng hiep noi chung, rna con ~1 nh h ucng true t.iep den viec to' ch uc hach toan ke toa n trong m6i doa nh ng hiep. Hen nua, moi cong ty lai kinh doanh trong mot linh vue, ng a nh nghe, VOl quy rno, tinh chat khac nhau, vi vay, h~ thong thong tin ke toa n trong ccng ty can dU<;:IC thiet l(lp phu hop vdi nhung dac tning nay nha m dap ung yeu cau ve thong tm eho quan Iy trong cac cong ty.

1.2. KHAI NII~:M, VAl TRC) vA NHlf:M vu C(A Kf: TOA1\ C()NG TY

, . -

1.2.1. Kh ai n iern va doi tu'qng ngh ieri cu'u ella ke toa n cong ty

Nhin chung, ke toan cong ty Ia mot man hoc na rn trong h~ thong cac rnon khoa hoc ve ke toan. Tuy nhien, h ien nny co nhieu quan die'm k lU1C rihu u ve vi tri va va i tro cua ke toa n ccng ty.

C6 quan dJ(~;m cho rang, ke' toan cong ty la mot man hoc ke toan hoan toan d9C lap, e6 d6i tuong nghien cuu rieng va phuong pha p nghien cuu r6 rang, voi rnuc tH~U IS. phan anh va trinh bay dfiy du, ehinh xac cac thong tin hen quan den 51.} bie'n dong von cua cong ty trong qua trinh thanh hlp, hoat u¢ng, giai the __ cac thong tm nay can pha i tach biet vdi cac thong tin ta: ehinh thong thucng rna ke loan tal chinh the hien, hen nua, ke toan cong ty ral chu t.rcng den khia canh phap ly trong [;161 nghiep vt,l.

:\"gulic la i, mot so nha khoa h9C lui co quari diem ke toa n cong ty la mot be ph an cua ke' toan t a i chinh phat trie'n t hanh, dOl t.ucng cua ke t oa n cong ty curig la doi tuong cua ke t.oan t.a i ehinh, chi khac la ducc d.-It trong cue qua t rinh k hac nhau trong "cuoc song" cuu mot cong ty, cac ph\.(ling ph ap mil ke' t.oa n cong ty su dung cung la cac ph ucrig phup eh ling cua ke toan till chinh. Theo qua n diem nay, ke t.oa n c6ng ty chi la

m91 nh anh cua ke toan ta i chmh. Ke' toan ta i chinh va ke' t.oan cong ty cung huorig den mot muc tieu la lap baa cao t.a i chinh. Ke' t.oan corig ty co pha m vi hep va situ hdn. Da so cac nha khoa hoc ke' toa n 6 Viet Na m hien nny huong theo quan di~m nay,

I\bc du quan niem ve vi t1'( rnon hoc k hac riha u, nhung nhin chung. cac luang quan die m tren deu thong nhat doi tuong ng hien diu ella ke t oa n tong t:-· la sU: hinh t hanh va vari dorig cua von trong cac qua trinh t hanh l(1.p (gop von), hoat dong (tang, gia m. chuyen nhucng von ... ), gl~li th~, phil san cong ty hay to chuc lai cong ty (chin cong ty, tach cong ty. hop nhat cong ty, sap nhap cong ty va chuyen do'j cong ty). Su bien dong ve von cua cong ty trong cac qua tririh t ren ducc ke' loan cong ty ng hien cuu cung \161 tile moi q ua n h~ kinh te . phap ly phat sinh.

1.:l.2. Va i t.ro va n h iern V\1 cu a ke t.oa n co ng ty

1.2,2.1. Vai tro cua he'toan cong ty

Ke' toa n corig ty la mot b6 phan trong h~ thong cac mon khoa hoc ke toa n, sU: phat tr ien cua ke toa n cong ty lam eho k hoa hoc ke t.oan ngay ca ng phat t.rien va hoan thien hen. Ben ca nh do, va i tro cua ke t.oun cong ty dU<;:IC th~ hien qua mot so khia canh sau:

. Ve mat luat phap: deli tucng va pham vi nghien cuu cua ke toan corig t.v la cac cCln.g l~' duoc t ha nh l(1.p va hoat dong t.heo IU(1.t phap, vi vay ke' t oa n cong ty th& hien tinh tua n t.hu phap luat mot each chat che trong tung quy dinh cu th& v~ che dQ hach toano

- Ve mat kinh 102: cac cong ty duoc t.hanh I$p mang lai lei ich cho khong chi cac t ha nh vien rna eho ca xii h9i va e9111;!: dong; me rong, tang cuong cac lien ket kinh te, t.huc day v iec st't dung co hieu qua cac nguon luc, va su phat tri~n t huorig ma i ... dung t.ren gi~lC (to nay. ke' toan cong ty ghl nha n dAy du cac heat dong kinh te cua cong tv. gop phu n lam eho cac VUI tru t re n ella corig Iy c!U<,!C the h ieri h ieu qua hen, hon I1lJa. ke t oun cong tv con g hi nhan ducc truch nh iem va loi ich ella cac Gen lien qua n L rong lJ UD. t rrnh hoa t dong cua cong t y. Ke t oa n cong t y con eung cap lby du c.ic thong tin ve ket qu a hon t Jbng VG hieu qua su clung von, nf!:U011 luc.

· Ve mat tai chinh: K€f toan cong ty cung cfip cac thong tin tai chfnh cAn thi€ft d~ c5 dong, thanh vien hoac cac d6i tuong co lien quan lei Ich cua cong ty co th~ xac dinh duoc kha nang Gn dinh tai chfnh cua cong ty, kha nang thanh toan, kha nang sinh Idi, tiem nang cua cong ty ... ke toan cong ty lit mot cong cu quan trong trong qua trinh ra quyet dinh kinh teo

· Ve mat chinh tri: kEf toan cong ty cung cap cac thong tin din thi€ft cho viec hoach dinh cac chinh sach kinh t€f . chinh tri, tao moi truong ve mat chinh sach cho hoat d9ng chung cua cong ty.

1.2.2.2. Nhi~m v~ eua he'toan e6ng ty

· T6 chuc h~ thong chirng tU, tai khoan va s6 sach kEf toa n thich hop vci deli tudng cua ke toan cong ty.

- T6 chuc h9 may ke toan phu hop vdi quy mo, d*c di~m kinh doanh cua cong ty.

· Theo doi kip thci bien d9ng cua tai san, ngu6n von cua cong ty trong cac qua trinh thanh lap, hoat d9ng, giai th&, pha san, t6 chirc lai cong ty.

· Phan anh dfty du cac quan h~ kinh te . phap I$' phat sinh trong qua trinh thanh lQ_p, hoat d9ng, t6 chuc lai cong ty.

· LQ_p cac bao cao ke toan trung thuc, kip thoi va chinh xac,

1.2.3. Che dQ ke toan cong ty

Che d9 kEf toan cong ty d.n tuan thu cac chuan muc kEf toan, che d9 ke toan va che d9 tai chinh cua tung quoc gia cu th&, rihieu qUelC gia ban hanh che d9 ~e toan rieng cho tung loai hinh cong ty. Mac du vQ.y, nhin chung, che d9 ke toan cong ty thucng bao g6m cac yeu tel cau tha nh chu yeu sau:

· Che d9 chung tit ke toan - Che d9 tai khoan ke toan

. Che' dq s6 sach ke' toan . Che' d9 bao cao ke' toan

Tuy theo loai hinh c6ng ty, lInh vue kinh doanh, quy rna c6ng ty, d*c di&rn t6 chuc san xufi't . kinh doanh, so' hrong nghiep vu phat sinh, tinh chat va d9 phuc tap cua cac nghiep vu, trinh d9 cua ke'toan ... rna moi ccng ty d.n van dung cac che'd9 chung tir, tai khoan va s6 sach ke toan cling nhu van dung che dQ bao cao ke toan mqt each phu hop. Vi~c van dung cac che dq nay phai dap ung nhu dlu phu hop vdi d*c di~m c6ng ty, hieu qua trong viec cung cfi'p thong tin hach toan, dbng thoi

- lufm tuan thu chinh sach, quy dinh cua phap luat,

T6M TAT CHUONG 1

1. Lich. sit hinh thanli va pluit trie''n cua cdc cong ty

2. Cdc loai hinh cong ty chu yea va dg.c'die'm kinh te: pluip Ij cua titng loai hinh cong ty;

3. Anh huling cua dg.c die"m kinh te' - phtip Ij eua tung loai hinh cong ty de'n t{/ chuc ke'toan trong cdc cong ty.

4. DOL tuang, pham. vi, va nhiem. VlJ: nghien. cuu cua ke'toan eong ty

5. V:i tri eua ke'toan djng ty trong h~ thong cdc mon. khoa h9C k&'toan

Chlldng 2

KE'TOAN THANH LAp CONG TV

, .

2.1. cA<' QliY HlNH KINII n~: . PHAp LY CIIVN(; V~: THANH L~P C()N(; TY

2.1.1. Quy tr inh t.ha nh l*p co ng y

Thanh lap corig ty gam die cong Vl~C ch uan bi ve thu tuc phap 15', to chuc bo may qua n ly, huy dong von va dau tu ban dflu dE! ccng ty co the: d trang thai s3n sang hoat d6ng. Quy trinh tha nh IQ,p mot e6ng ty thuorig tra i qua cac buck sa u:

Bu6'c 1. Thoa th uan thanh l*p corrg ty

Budc ddu t.ien di: thanh lap mot cong ty Ia cac thanh vien sang lap cong ty phai h9P ban va ky vdi nhau bien ban ve viec cung nhau thanh lap cong ty. Trong bien him nay cac thanh vien sang lQ,p thong nhat vdi nhau mqt so n6i dung co ban nhu:

Ten cong ty, hinh thuc t6 chuc ccng ty,

Linh vue hoat dong, nga nh nghe kinh doanh,

S6 von dieu I~ va von gop theo cam ket cua tUng thanh v ien, Du kien co cau t6 chuc qua n ly,

Phan cong thuc hien ke' hoach tha nh lap e6ng ty,

Bu6'c 2. Dir;u tra, ngh ie n diu th] truO'ng

Doi voi mot so nganh nghe kinh doanh, viec dieu tra nghien diu th i trircng d~ lap ph uong an kinh doanh 10. cong viec quan t.rong va din thiet. Cac thong tin thu duoc qua cae cuoc dieu tra c6 th~ giup ho xay

d ung duoc ph tidng an kinh doanh hop ly, thong qua d6 cong ty quyat dinh san xuat hay kmh doanh nhung mal hang nao, ma u rna chung lca i ra sao, guy mo In baa nhieu ... Chat lucng dieu tra ngh ien cuu thi t.rucng e6 arih hucng quyet dinh den phuong an dftu tv, kinh doanh va hoat d(mg cua cong ty sau nay. Cac thong tin din pha i thu thap t u' oieu tra ngh ien cuu thi t.ruorig la nhu diu thi h ieu cua khach hang, cac rna t hang thay the', quy mo cua thi truong, doi thu eanh tra nh ... D~ ng hieri cuu thj trucng. ngoa: mot so cong ty e6 the' til lam, con la i phan Ian pha i t h ue cac cong ty ch uyen nghien cuu thi truong nh u cac cong ty tv van, marketing ... thuc hien.

lhtoc 3. Xay dt!ng p hurrng an kinh doanh

Can ell vao my.e tieu, dieu kien kinh doanh va cac thong tin ve thi truong, d6i thu ca nh tra nh cac doanh ngh iep xay dung eho minh ph ucng an kinh doanh d@ tU d6 xay dung cac phuong an huy d9ng v6n, dau tu trang thiet bi, tuyen dung nhan luc, t6' chuc h9 may ... Cac cong viec nay doi hoi mot t.hoi gian t.uong doi dai va thuong phai do cac chuyen gia c6 kinh ngh iern dam nhan.

Buite 4. Soa n th ao va thong qua di€!u l~ cong ty

Dieu l~ cong ty la can ell phap ly d~ dleU harih va Xl1 ly cac heat dong cua cong ty. Trong die u l~ cong ty phai guy dinh cu th~ va du k ien den cac tinh huorig pha t sinh va cac bien phap hoac nguyen tAe xU: ly cac tinh huong nay. Trong dieu I~ cong ty phai c6 cac 119i dung sa u:

Von dieu 1$,

HI? ten, dia chi cua e6 dong sang l(lp doi voi cong ty c6 pha n hoar thanh vien sang lap d6i vdi cac loai hinh cong ty khac,

S6 von gop thea cam ke't cua cac thanh vien cong ty TNHH hoac so e6 pharr rna co dong sang lap cam ket mua, 10J;li e6 phan, m¢nh gin e6 pha n va t6ng so c6 pha n duoc quyen chao ban cua tung loa i doi vci cong ty co' pha n,

Quyen va nghia vy. cua cac tha nh vien eong ty TNHH hoac cac e6 dong cua cong ty ctl phan,

Co ca'u t6 chuc quan Iy cong ty,

NguCli dai di~n theo phap luat cua cong ty,

Th~ thirc thong qua quyet dinh cua cong ty, nguyen d.c giai quyet trarih chfr p noi b9,

Nhirng trudng hop thanh vien co th~ yeu d.u cong ty mua lai phiin v6n gop hoac c6 phan,

Cac loai quy va muc gidi han tUng loai quy duoc I~p tai cong ty, nguyen d.c phan chia lei nhuan, tra c6 tuc, chiu 16 trong kinh doanh,

Cac trucng hop giai th&, trinh tl,1 giai th~ va thu tuc thanh If tai san cong ty,

Th~ thuc stia dcli, q6 sung Dieu l~ cong ty,

Chir ky cua nguoi dai dien theo -phap luat hoac tfrt ca. c6 dong sang I$.p cua cong ty c6 phan,

Cac noi dung khac ella Dieu l~ cong ty do cac thanh vien hoac c6 dong thea thuan nhung khong duoc t.rai vdi quy dinh cua phap luat,

Bdoc 5. Xin giay phep kinh doanh

Sau khi da chu~n bi diiy du ha sd va phucng an kinh doanh, cong ty tien hanh dang ky vdi cd quan quan If doanh nghiep d~ xin gia'y phep kinh doanh.

2.1.2. Thu tuc t.hanh l{ip doanh nghi~p

Thong thuong, d~ thanh l$.p doanh nghiep, cac sang l$.p vien thanh I*p doanh nghiep phai l*p va n9P du ha sd dang ky kinh doanh theo quy dinh ella Luat Doanh ng hiep tai co quan dang ky kinh doanh thuoc llY ban nhan dan tinh, thanh ph6 true thuoc Trung uong, ndi doanh nghiep d?,t tru Sd chinh. Ho so dang k:Y kinh doanh bao gam:

- Den dang ky kinh doanh, . Dieu I~ cong ty,

- Danh sach thanh vien hoac c6 dong sang lap,

Doi vdi doanh nghiep kinh doanh cac nganh, nghe doi hoi phai co von phap dinh thi phai c6 them xac nhan ve v6n cua co quan, t& chuc c6 th~m quyen theo quy dinh cua phap luat.

Dan. dang kj kinh doanh

Don dang kY kinh doanh la co sCI d~ co quan quan ly doanh nghisp dip giil'y phep kinh doanh cho doanh nghiep. Don dang kY kinh doanh phai co cac n9i dung chu yeu sau day:

Ten doanh nghiep;

Dia chi tru sa chinh cua doanh nghiep; M\1c tieu vA nganh, nghe kinh doanh;

Von dieu l~;

S6v6n dang ki gop cua thanh vien c6ng ty TNHH hoac 86 c6 phan rna c8 dong sang l~p dang kY mua, loai c8 phan, menh gia c6 phan va t6ng s6 c8 phan dUQc quyen chao ban cua tUng loai dai vdi cong ty c8 phftn;

HQ ten, chu kY, dia chi thuong trii cua nguci dai di~n theo phap lu~t eua c6ng ty.

Den dang kY 'kinh doanh phai dUQc l~p theo m~u th6ng nhift do co quan dang' ky kinh doanh quy dinh.

Die'u l~ cong ty

Dieu l~ cong ty J.a can Cll phap 15' d~ giiii quyet cac vifn de phat sinh trong qua trinh thanh ~p va tdn tai CUll cong ty. Cac vifn de lien quan den co cil'u t6 chuc cong ty, quyen loi va nghla Y\1 ella thanh vien cong ty hoac c8 dong, thu t\1C va trinh t1,1 hut dQng van c6 phftn, nguyen tl'ic giiii quyet tranh chfip n9i b<), ... dUQc quy dinh ro rang trong dieu l~ cong ty.

Danh each. thanh. uien. hoi;ic co'dong sang ltJ-p

Trong h5 sd xin dang kY kinh doanh cua cac c6ng ty phai co danh sach thanh vien hoac c6 dong sang l~p.

+ Doi vdi cong ty TNHH, danh sach thanh vien sang l~p phai c6

cac nQi dung chu yeu sau:

Ten, dia chi cua cac thanh vien sang l~p,

86 v6n g6p theo cam ket, thci han g6p van cua tung thanh vien, Chir ky cua ngudi dai di~n c6ng ty hoac cua tfit ca esc thanh vien

cua ccng ty.

+ DO"i vdi c6ng ty e6 phan, danh sach c6 clang sang li1Lp phai e6 cac nQi dung chu yeu sau day:

Ten, dia chi cua e6 dong sang l~p clO"i vdi c6ng ty c6 phan,

861U<_:lng e6 phan, loai c6 phan, loai tai san, se lucng tai san, gia tri con lai cua tung loai tai san g6p von c6 phan, thdi han g6p v6n c6 phan cua tung c6 dong,

Ho ten, chir ky cua nguoi dai dien theo phap luat hoac cua tAt ca c6 dong sang lap cua cong ty e6 phan,

Doanh nghiep duoc ca"p gifly chung nh an dang ky kinh doanh ne-u

c6 du cac dil1u kien sau day:

Nganh, nghl1'kinh doonh khong' thuoc d6i tuong cAm kinh doanh, Ten cua doanh nghiep duoc di\it dung nhu guy dinh,

C6 h6 sd dang ky kinh doanh hop l~ theo quy dinh cua phap luat, N9P du l~ phi dang ky kinh doanh theo quy dinh.

Doanh nghiep co quyen hoat d9ng kinh doanh k~ tU ngay ducc cAp giffy chung nhan dang ky kinh doanh. Doi vdi nhiing nganh, nghe kinh doanh co dieu kien thi doanh nghiep duoc quyen kinh doanh cac nganh, nghe d6 k~ tU ngay duoc co quan nha nude c6 tham quyen cfip giffy phep kinh doanh hoac co du dieu kien kinh doanh theo quy dinh,

2.2. KE ToAN CHI I'Hi THANH L~l) CONG TV

Chi phi thanh lap e6ng ty bao g6m cac chi phi phat sinh lien quan den qua trinh thanh lap cong ty. Qua trinh thanh lap cong ty duoc bit

dftu tU sau khi cac thanh vien sang l~p kY hop d6ng ve viec thanh l~p cong ty, nghien ciru thi truong, li},p va tharn dinh du a:p.,d{iu tu, xuc ti{fn lam cac thu tuc xin phep thanh l~p,~.v ... de'h khi cong ty bAt dfiu hoat d('mg. Cac chi phi phat sinh ·trong qua trinh nay thucng bao gam: cac chi phi nghien cuu, tham do thi trudng, l~p va thAm dinh du an dliu tu, chi phi hQi h9P, chi phi ve tu vari phap luat, l~ phi xin gia"y phep, ...

Trong thuc te, cac thanh vien gop v6n hoac cac c6 dong sang l~p chi g6p v6n sau khi cong ty da duc;ic cfip gifiy chung nhan dang k.Y kinh doanh. Cong ty cung chi rnd va ghi s6 ke'toan khi cong ty b<it d&u hoat dQng. Do vay, cac chi phi phat sinh khi thanh ~p doanh nghiep co thE! duoc mQt hoac mqt sO' thanh vien sang Ji}.p cua cong ty Ung trudc d& thanh toano Cac chirng til lien quan d6n chi phi thanh lQ_p cong ty phai dUqe hru giu d& ban giao lai cho ke' toan khi cong ty md s6 b<it dftu thuchien c6ng tac ke toan, Can eu VaG cac chung tu phat sinh, ke' toan tap hop cac chung tit, l~p bang ke xac dinh chi phi thanh l~p phat sinh va hach toan tren s6 ke'toan. D& tien cho viec theo doi thanh toan, c~e bang ke 'nen duoc l<}p theo tung thanh vien sang lap. 86 tien Ung truck cua cac thanh vien sang l<}p hoac cac ciS dong slmg l<}p se duoc tra Iai khi cong ty hoat d(mg, hoac 'ghi gium phan v6n gop theo cam ket cua cac thanh vien nay.

Cac but toan hach toan cu thE! nhu sau:

Can cit VaG chi phi phat sinh tren cac bang ke lien quan den viec thanh l~p cong ty da duoc cac thanh vien sang l$.p thanh toan bhng tien rieng cua ho, ke toan ghi:

Nfl TK "Chi phi thanli l;j.p cong ty" Cdc eh.i phi th.anh. l;j.p cong ty

Co TK "Ptuii tra TV sang Iiip" pluit sinh.

Ke' toan phai rna s6 theo doi chi ti6t sO' tien phai thanh toan cho tung thanh vien sang l*,p.

Khi tra lai so tien ling tnroc dE! lam thu t1.J.C thanh l<}p c6ng ty cho cac thanh vim, din cu VaG phieu chi tien va cac chung til lien quan, ke toan ghi:

Nfl TK "Phdi tra TV sang ldp" Co TK"Ti€n mat" "TGNH'

• 1

Thanh todri chi phi thanh. l;j.p cong ty.

N€u chuyen thanh phlin v6n g6p cua thanh vien sang l~p:

Co TK"V6ngop"

Gia tri von gop duac kh{[u trit

Nfl "Phai tra TV sang 19,p"

Doi vdi cac hoa don, chirng tu chua thanh toan lien quan d€n thanh ll}p cong ty, k€ toan ghi:

Nfl TK "Chi phi thanh: Zg,p cfmg ty" Cdc chi phi thanh. lr;ip cong Co TK "Phai tra nha cung cap" ty phdt sinh.

o mot sO' nude c6 quy dinh, khi k€t thiic qua trinh thanh l*p, khi cong ty biit d:iu heat d{mg, k€ toan k€t chuyen cac chi phi thanh l~p tren TK "Chi phi thanh ~p daanh nghiep" sang TK "Tai san c6 dinh vo hinh" n€u cac chi phi thanh li).p phat sinh IOn:

Nfl TK "TSCD vo hinh"

To'ng chi phi thanh. 19-p ph6t

Co TK "Chi phi thanh. lr)_p c8ng ty" sinh.

Trang qua trinh heat dQng, k€ toan tinh va phan b6 muc khifu hao phai trich cua tai san c6 dinh vo hinh tren vao chi phi kinh doanh. Quy dinh v~ thoi gian tinh khau hao chi phi thanh ll}p doanh nghiep b cac nude cling c6 s\f khac nhau. Thea chuiin muc ke' toan qu6c te' so' 38 (lAS 38) thai gian khau haa tai san c6 dinh vo hinh to'i da 18. 20 nam, Khi trich khlfu hao tai san co'dinh vo hinh, k€ toan ghi:

Co TK "Hao man TSCD vo hinh" lr)_p.

Kh{[u hao chi phi thimh.

Nr;t TK "Chi phi KD"

o Vi~t Nam, chuiin m\1C ke' toan sO' 04 "Tai san cO' dinh vo hinh"

• quy dinh: chi phi thanh ~p cong ty duQC phan b6 dAn vao chi phi san xufi't kinh doanh cua doanh nghi~p trang thai gian khong qua 3 narn. Do vay, khi ke't thuc qua trinh thanh li).p doanh nghiep, k€ toan ke't chuyen chi phi thanh l~p doanh nghiep phat sinh vao TK "Chi phi tnl trudc dai han" bAng but toan:

Nfl TK "Chi phi tra tntA" dai han" T{i'ng chi phi thanh. l(ip cong

.......

Co TK "Chi phi thanNUj.p cong ty" ty phiit sinh.

Hang thang, ke'toim tinh va phan be; chi phi thanh l~p cong ty vao chi phi quan ly, kinh doanh trong ki theo but toan:

Nd. TK "Chi ph! KD"

~ Chi phi thanh. lrj,p cdng

Co TK "Chi phi trd trl1ac dai han" ty al1qc phttn. bd'trong kyo

Ne'u chi phi thanh l~p doanh nghi~p phat sinh nho, ke'toan ke't chuyen toan bQ vao chi phi SXKD trong nam rna khong d.n phai phan bB dan trong thoi han t6i da 3 nam, CAn ell chi phi phat sinh kif toan ghi:

Nfl TK "Chi phi QLKD"

Co TK "Chi phi thanh: 14P cty"

TK "Ti~nmW, "TGNH"

2a)

T6ng chi phi thanh. lrJ,p pluit sinh.

TK "Phai Ira TV sang I~p·

TK "CPlhanh I~p cty"

1)

TK "V6n g6p"

T2b)

TK "TSCB VH", "CP Ira tnroc DH"

3)

TK "CP KD"

..

4)

Sa d6 2.2. Ke'tocin chi p,lli tluinh. l(ip

Chu thich:

(1) . Chi phi thanh 1~p cang ty phai tra lai cho thanh visn sang l~p.

(2a) . Tra lai W£n eta ung truoc cho thanh vien sang Iap.

(2b) . Chuyen so' ti~n ung truce thanh v6n gop cua thanh vien sang l~p.

(3) . Ke't chuyen chi phi thanh l$.p DN thanh TSCD vo hinh hoac vao TK "Chi phi tra trudc dai han".

(4) . Ke't chuyen chi phi thanh l$.p DN vao chi phi SXKD neu pha t sinh nho

Vi du. 2.1. Ba ang Ha, Son, Binh du dinh thanh l$.p Cong ty eel ph an Hcai Due. Thea hop d6ng ducc kY ket va thoa thuan giua ba ong, cac chi phi chi cho viec chuan bi du an va lam thu tuc thanh l$,p cong ty se do ang Ha va ang Son thanh toan bAng ti~n cua minh. So' tien nay se dude tru vao phan von phai g6p cua hai fmg.

Trong qua trinh chuan bi thanh l$.p cong ty, ong Ha va fmg Son da ung chi cho cac khoan sau (don vi: 1.000 d)

Ong Ha:

Chi nghien cuu thi truong: 15.000. Chi cho lap, tham dinh du an: 20.000. Cqng: 35.000.

Ong Son:

Chi thue tu van phap luat: 8.000. Cac chi phi khac: 12.000.

Cqng: 20.000.

Cong ty dude cffp giffy phep kinh doanh va bih dfru hoat d9ng til .ngay 1I7/N. Trong ngay nay, ang Ha t/ilp hcp toan bi? cac churig til ve cac khoan chi noi tren l$.p bang ke va ban giao cho ke' toan cua cong ty.

Khi nhan duoc bang ke va toan b9 chung tu vg cac khoan chi phi thanh lap c6ng ty cua hai ang Ha, Son, k€ tcan ghi esc but toan sau:

BTl,

Nfl TK "Chi phi thanh: l~p DN': 55.000.

C6 TK "Phai tra co sang l¢p" (ang ue» 35.000. C6 TK "Phdi trd CD sang ldp" (ong Scm): 20.000.

Phan anh vi~c chuydn 56 tign (tng trudc thanh von gop cua rnM ong:

BT2,

Nfl "Phai tra CD sang ltJ,p" (ang Ha): 35.000.

C6 TK "Von c6'phdn" (ang Ha): 35.000.

BT3,

Na "Pluii tra Ci) sang ldp" (ong Son): 20.000.

C6 TK "Von c6'phdn" (ong San): 20.000.

BT4, Ke't chuyen chi phi thanh l~p khi cong ty b~t dftu hoat dQug:

Na TK "Chi phi tra truac dai han": 55.000.

Co TK "Chi phi thanh l~p DN": 55.000.

2.3. KE ToAN GOP VON THANH L~P CONG TV HOP DANH

2.2.1. 'I'ai lchoan sli dung

- Tai khoan "V6n gop" duoc sU: dung d€ phan €mh v6n gop cua cac tnanh vien trong c6ng ty hop danh, 'I'ai khoan nay duoc rnd chi tie't d§ theo ddi von gop cua tung tnanh vien, N9i dung phan anh tren 'I'ai khoan nay nhu sau:

Ben NQ: phan anh cac khoan giarn von do thanh vien rut von, giam v6n d€ bu 16.

Ben C6: phan anh von gop cua cac thanh vien va cac trucng hop tang v6n khac,

Du C6: s6v6n g6p hien co cua cong ty hop danh.

2.2.3. Phu'dng phap ke'toan

Cac thanh vi en cua cong ty hop danh e6 th~ g6p Van b~ng tien hoac hien vat. Truong hop cac thanh vien g6p van b~ng hi~n v~t, khi tie'p nhan van g6p, cong ty ea.n thanh 1* p H9i dang giao nhan va dinh gia tai san. Vi~c dinh gia tai san g6p van phai thuc hi~n theo dung quy dinh hi~n hanh cua Nha ntioc. Dong thai, sau khi g6p van bAng tai san, ngudi g6p v6n phai tie'n hanh cac thu tuc d.n thie't d~ chuyen quyen sd hfiu tai san eho cong ty (d6i vdi nhirng tai san doi hoi phai e6 chtrng nhan quyen Sd huu nhu nha cua, phucng ti~n v~n tai ... ).

Can ell vao gia tri v6n g6p ducc danh gia cua tung thanh vien, ke' toan ghi sB bltng cac but toan sau:

Na TK "TSCD": gi4 tri van gop being TSCD

Nfl TK "Nguyen v~t li~u", "C8ng c¥", "Hang hoa": gid tri van gop being v(i.t tu, hang hod

Nfl TK "Tiln miit", "TGNH': gid tri v8n gop bling tien

Co TK "van gop".' gui tri van g6p eua thanh. uien. vao c6ng ty.

Sau khi g6p van trong danh sach thanh vien cua cdng ty phai ghi gia tri van g6p, Ioai Uti san, s61tiQng, gia tri can lai cua tUng tai san g6p v6n, thai gian g6p von cua tUng thanh vien,

Vi d¥ 2.2. Hai ang Hung va Hoang g6p van thanh l~p mqt doanh nghiep kinh doanh phan mem va thiet bi may tfnh. Thea thea thuan, hai ang se l~p cang ty hop danh vdi ten goi "Cong ty hop danh Hung Hoang", s6 van gop cua m6i ngudi 19. 25.000. Dng Hung g6p Von bltng mot may tfnh, duoc danh gia Ia 10.000. Phftn von can thie'u ang Hung gop bAng tien m~i.t. Dng Hoang ciing dem gop vao c6ng ty mQt may tinh dang slt dung, Gia tri ella may tinh nay dude danh gia la 6.000. Phftn von con lai ang Hoang gop bAng tien mat.

Cac but toan ghi s6 viec g6p v6n cua hai eng nhu sau:

BTl, Phan anh v6n gop cua ang Hung:

Nfl TK "TSCD": 10.000. Ne! TK "Ti€n miit": 15.000.

C6 TK "Von g6p" (ong Hung): 25.000.

BT2, Phan anh von g6p cua ang Hoang:

Nq TK "TSCD": 8.000.

Nq TK "Tidn miit": 17.000.

C6 TK "Von gop" (ong Hoang): 25.000.

2.4. K~ ToAN G6p VON THANH L~P CONG TY TRAcH ~M HirVH~N

Von kinh daanh cua cong ty TNHH do cac thanh vien gop vao cong ty. Vi~c gop von vao c6ng ty TNHH dU:9c thuc hi~n thea trinh t\1- sau:

Cae thanh vien dang kY g6p v6n can Cll vao s6v6n cang ty cAn huy d9ng hoae thea v6n dang kYo

Can Cll vao s6 v6n g6p thea dang kY cac thanh vien thuc hi~n vi~ gop v6n bAng tien hoac tai san cho cang ty.

Ke toan e6 nhiem vu thea doi kip thai va dAy dii cac nghiep vu dang ky gop von va thuc hi~n gop von trang qua trinh thanh l~p cdng ty.

2.4.1. Tai khoan si'i d\lng

D~ thea d5i qua trinh gop v6n thanh l*p cong ty TNHH, ke toan sU

dung cac tai khoan:

. Tai khoan "V6n cam kef; gop"

+ Ben NCj: ket chuy€n 56 v6n cac thanh vien d5. gop thea cam keto + Ben C6: s6v6n cac thanh vien cam ket gop vao cong ty.

Du C6: 86 v5n cac thanh vien da cam ket g6p nhung chua thuc hien gop.

- Tai khoan "Von gop"

+ Ben No: phan anh cac nghiep vu lam giarn v6n g6p cua cac thanh vien

+ Ben C6: - phan anh so von cac thanh vien da g6p thea cam ke't - b6 sung von gop cua thanh vien

Du C6: So van g6p hien co cua cac thanh vien

Ngoai ra, ke toan con su dung tal knoan "Pluii thu cua thanh. uien. gop von" va cac tai khoan lien quan khac d~ theo doi qua trinh gop v6n cua cac thanh vien,

2.4.2. Ph uong pb ap hach toan

Khi cac thanh vien dang kY gop von, din cu VaG so v6n gop theo cam k6t cua tUng thanh vien, ke toan md s5 theo dci chi tiet cho tung thanh vien va ghi:

Co TK "Von eam ktt gop"

Gid tri von gop theo cam ket eua titng thanh. uien.

No TK "Plui: thu eua thanh. uien"

Khi cac thanh vien gop von VaG cong ty bang ti~n, can cu vao phieu thu hoac gi:1y bao Co cua ngan hang v~ s6 ti~n nhari gop v6n, ke' toan gh i:

Na TK "Tien. mdt": Nhiin. von gop bdng ti€n miit Nq TK "TCNH': Nhtj,n von gop bdng TCNH

Co TK "Pluii thu eua thanh. oien": Cia tri von gop

Doi vdi von gop bang tai san, cong ty phai;'l*p H9i d6ng d~ xac dinh gia tri von gop cua tung thanh vien, Ke' toan phai md 56 chi tiet d~ thea doi von gop cua tung thanh vien trong cong ty. Can Cll vao gia tri von g6p duoc H9i abng dinh gia cua cong ty xac nhan, ke'toan ghi s6 thea cac dinh khoan sa u:

Neu nhan vO'n g6p bAng v~t tu, hang h6a, can ell bien ban xac dinh gia tri vO'n g6p va phieu nhap kho, ke toan ghi:

Nt;1 TK "V¢t li~u": Giti tri nguy~n urJ,t lisu nhiip kho. Na TK "Cong G~": Gid tri eong e~; dung el,l nh¢p kho.

Na TK "Hang hoa": Gid tri hang hod nluip kho.

Co TK "Ptuii thu eua thanh. uien": Gui tri uon gop

Nhan v6n g6p bAng TSCD, ke toan ghi tang nguyen gia TSCD nhan g6p v6n din ell vao gia tri thea danh gin cua TSCD:

Nfl TK "TSCD".' Nguyen gid TSCD

Co TK "Pluii thu eua thanh. uien": Gia tri uon gop

D6i v6"i ca~ thanh vien chua g6p du tai san theo· si;6n· aa ca~ ket thi phan v6n g6p thieu nay se trd thanh khoan phai thu cua e6ng ty va duoc th~ hi~n tren s6 du cua TK "Phai thu cua TV" rnd chi tiet cho tung thanh vien. 'I'uy theo di~u W ella e6ng ty rna ho eo th~ phai tra lili hoac bi pha t vi s6v6n g6p eon thieu nay.

Phan anh s6 ti@"n 1ili phai thu tfnh tren s6 v6n g6p eon thieu, ke toan ghi:

Co TK "Doanli thu tai chink"

Ti~n liii phai thu (chi tiel eho titng thanh. uien)

Nfl TK "Phdi thu eua TV"

Phan anh s6 ti~n phat phai thu tinh tren s6v6n g6p con thieu, ke toan ghi:

Nfl TK "Phdi thu eua TV" Co TK "Thu nhrJ,p khac"

tu« phat pluii thu (chi tiet eho tung th.anh. uien)

Khi qua trinh huy dqng v6n ket thiic, ke toan phan anh s6 v6n di@"u 1~ duoc cac thanh vien g6p VaG c6ng ty bAng but toan:

Nq TK "V6'n cam kef." cs TK "Von die'u W'

\86 u6n eta. thanh. uien.

gop

,

cua

cae

TK "V6n cam kGt"

TK "Phai thu cua TV'

Gia t~ V6n g6p thea cam k~t

TK "Ti~n m~t", "TGNH"

Nh~n tal san g6p V6n

....

2

TK "Doanh thu tai chfnh"

TK "Thu nh~p khac"

"V~t li~u", "COng cu", "Hang hoa",

"TSC£l", ...

Sa d62.2. K€ toan nhg,n von gop cua cdc thanh uien. congty TNHH

Vi du. 2.3. Cang ty TNHH QKV du:qc thanh l*p ngay 2/9/N vdi v6n dieu l~ 1.000.000. Thea thoa thuan, ang Q se g6p vao e6ng ty 30% van dieu l~. Dng K va ang V cam ket moi ang se gop vao cong ty 35% van dieu l~. Cac thanh vien phai gop du s6 v6n dii cam ket cho cang ty vao ngay 5/9.

Ngay 5/9 cac thanh vien g6p van vao cong ty nhu sau:

ang Q gop vao cong ty mt}t xe 0 to du:qe dinh gia 270.000 va 30.000 bftng tien m*t.

Ong K gop vao eong ty s6h~mg hoa tri gia 250.000 va 100.000 bAng tien mat,

Ong V gop vao cong ty bIing tien m*t 150.000.

Ngay 30/9 ang v vAn chua g6p du v6n thea cam ke't. HQi d6ng quan tri cang ty quyet dinh phat ang V 5.000 va buoc ang V phai tra Iii cho so' v6n g6p cham thea liii su6t 1,Oo/olthang, tinh tu 5/9.

Ngay 5/11, ang V g6p so' ti€n thieucon lai cling vdi s6 ti€n phai tra liii va so' ti€n bi phat vao cang ty bi\ng ti€n mat.

Cac but toan ghi s6 nhu sau:

Ngay 2/9 BTl,

Nq TK "Phdi thu cua TV' (ang Q)

C6 TK "Von cam klt"

BT2,

Nq TK "Phdi thu eua TV' (ang K) C6 TK "Von cam kit"

BT3,

Nq TK "Phdi thu eua TV' (ang V) C6 TK "Von cam ktt"

Ngay 5/9 BT4,

Nq TK "TSCFJ": 270.000 Nq TK rtu« nuit": 30.000

C6 TK "Phdi thu TV' (ang Q): 300.000 BT5,

Nfl TK "Hang hoa": 250.000 Nq TK "TUn miit": 100.000

Co TK "Phdi thu TV' (ang K): 350.000

300.000

350.000

350.000

BT6,

N~ TK "Ti€n miit": 150.000

Co TK "Phdi thu TV" tong V): 150.000 Ngay 30/9

BT7,

N~ TK "Phdi thu TV" (ong V): 5.000 Co TK "Thu nh(ip hluic": 5.000 Ngay 5/11

BT8,

Nq TK "Titn miit": 207.000

Co TK "Doanh thu tai chinh": 2.000

Co TK "Pluii thu TV" (ong V): 205.000

2.4. KE ToAN GOP VON THANH L~P CONG TY CO I)HAN

Cong ty c6 phan huy di?ng v6n kinh doanh dudi hinh thuc pha t hanh c6 phtin. Philp lu*t hien hanh a Vi~t Nam quy dinh trong 3 narn dfru cac sang l*p vien phai mua it nha't 20% 56 c6 phAn ph6 thong du tinh phat hanh cua cong ty . Trong trucng hdp cac sang l*p vien cHing kY mua toan bi? c6 phftn cua cong ty thi cong ty khong phai goi von tu c6ng chung, C6 phfrn c6 th~ dUQc mua bang hen Vi~t Nam, ngoai t~, tal san, gia tri quyen s11 dung dflt, ... Neu mua b~ng tai san c6ng ty thi phai lam cac thu tuc cftn thiet d~ chuyen quyen sa hiru tai san doi vdi cac tai san d.n phai chuyen quyen sa hiru nhu cac phuong tien van ta i, nha xudng, quyen sli dung mat dat, mat nude, ... 00 hi€u r6 hen ve c6 phan va co che phat hanh c6 phfrn trong cac cong' ty c6 phan, chung ta nghien cuu ky hen cac khai niem lien quan den c6 phan, cac loai c6 phan va quy trinh phil t ha nh Cel phan.

2.4.1. Cac khai n~m

C6 phieu la chUng chi do cong ty cd ph tin phat hanh hoac but toan ghi s6 xac nhan quyen sCI.huu mqt hoac mQt s6 c6 phan cua cong ty d6.

Khai niem nay coo thfly c6 phieu la td gifly hoac but toan xac nhan su sCI hiiu cua cd dOPfi d6i vdi m9t sfi luong c6 ph:in nhat dinh cua corig ty. Dua van hinh thirc c6 phieu ngudi ta phan thanh hai loai: c6 phieu vo danh va c6 phieu ky danh. ce phieu ra ddi dau tien la c6 phieu k:J danh (c6 phieu co ghi ten nguoi Sd hiru), nh uoc di&m cua loai c6 phieu nay la khi mu6n chuy~n d6i chu sd hfiu phai duoc h9i d6ng quan tri cho phep. Do nhuoc di&m nay neri ttt the ki 18 ngudi ta dil phat hanh loai c6 phieu khong ghi ten ngudi sCi hiru, goi Ia cd phieu vo danh. Loa i Cel phieu nay ducc t1,i do chuyen d6i tren thi truong. Lei the nay him cho c6 phieu vo danh h!lu nhu thay the hoa n toan cd phieu kY danh tren thi truong hi~n nay.

M~nh gift c6 phdn (Par Value, Face Value, Nominal Value) Ia gia tri danh nghia cua moi cd phjin duoc ghi tren cd ph ieu.

M~nh gia c6 phfrn do cong ty pha t hanh fln dinh, Menh gia nay chi co y nghia khi cong ty phat hanh c6 phan Ian dtiu d@ huy dong v6n. Mqt so nude cho phep cong ty c6 phan phat hanh c6 phieu khong ghi menh

gia (No-ParValue Stock). () Viet Nam, menh gia moi c6 phan phat hanh Ifrn dfru ra cong chung cua c6ng ty c6 phan ducc niem ye't d' phieu tai Trung tam giao dich chung khoan dude fln dinh Ia 10.000 d . M~nh gia c6' phan cua cac doanh nghiep nha nude dude c6 phan hoa la 100.000d. Khi cac doanh nghiep nay ducc chinh thuc niem yet cd phieu, c6 phan se dude chia nho thea muc 10.000d.

Giil t.r] ke'toim (Book Value) cu.a c6 phdn Iii gia tri cu a phdn v6n chu sd huu th~ hien tren moi c6 phan,

Gia tri ke toan cua mot c6 phan ph6 thong duoc tinh bftng each Ifty gia tri tai san rang (Net Assets) chia cho t6'ng sO' cd phan ph6' thong dang luu hanh,

Cong thuc:

Gui tri ke'toan m6i CP 'pho' thong

T(lng TS - N<j phdi tra - CP uu. diii

=

Tang st;' cp pho' thong dang luu. hanh.

Gia tri c6 phan uu dai c6 th~ tinh theo menh gia hoac gia tri mua lai cong vdi phan c5 Wc cua chiing rna cBng ty con no (ne'u co).

Gia t.h] truang (market value) cua ce) phin lit gia mit ce) phiin dUQc rnua ban tren thi trudng trong cac phien giao dich. GiS. thi trudng cua c6 phan thuong xuyen bie'n dqng, phu thuqc vao rift nhieu nhan to' nhu kinh te', chinh tri, an ninh, xa hqi ... Day la nhUng nhdn to' co tac dqng de'n quan h~ cung d,u cua rnBi loai c6 phAn tren thi truong, do v~y tac dQng de'n gis. ca cua chiing,

Solugng ce) phAn dugc phep phat hanh (authorized shares) la soluqng c5 phan Wi da rna mot cBng ty duoc phep phat hanh.

So lu<!ng c6 ph'n da phB:t hanh (issued shares) lit so lut;tng c6 phAn rna rnqt cBng ty phat hanh ra thi truong cho cBng chiing.

So lugng c6 phin chua phat, hAnh (unissued shares) la sO' lUQng c6 phAn duoc phep phat hanh nhung chua duC!c phat hanh ra thi trudng.

S6' ht<jng c6' pluin. chua pluit hanh.

So'ltt<jng co' phan

=

dlt<jC phep phdt hanh

S6' lrt<jng ctl phrin dii pluit hanh.

ciS phftn ngan quy (treasury shares) con gol lit ciS phftn duoc rnua lai la sO' c6 phan duoc chinh cBng ty phat hanh mua lai,

86 IU<Jng c6 ph'n dang hru himh (outstanding shares) lit lUQng c6 phan dang luu hanh tren thi trucng.

StIlrt'lng c6' phan dang luu hanh.

S6' llt<jng co' pluin.

=

dli pluit hanh.

So'lrt<jng co' pluin. ngan quy

Hay:

sa'h1r:Jng co' pluin dang luu. hanh

sallllr:Jng co' = pluin: dllr:Jc phep phdthanh

sa'lllr:Jng ca' phdn chua phdt hdnh

sa'lllr:Jng ca'phdn ngan quy

-- --._---_._---------,,-------

CP chua pnat hanh

CP dang lU'u hanh

/cp n~an / ' quy

M6i quan h~ giila s61uQng cac loai c6 phtin cua m9t cong ty th~ hien b.1ng bi~u d6 sau:

C6 phiin ph6 thong: cong ty c6 phiin bAt bU9C phai co c6 phiin ph6 thong, day la loai c6 phan dUQc phat hanh ra cong chung va thuong chidm ty trcng IOn trong v6n dieu 1~ cua cong ty. Nguci Sd huu c6 phan ph6 thong g9i 1:1 cd dong phd thong. ce dong ph6 thong duoc huang cac quyen 19i co ban ve cd Wc, quyen bi~u quyet, quyen duoc phan chia tai san khi cong ty giai th€. Khi tham gia bi~u quyet, moi c6 phAn phd thong chi co 1 phieu bi€u quyet, Thong thudng, cac c6 dong phd thong co cac quyen lei cu th€ nhu;

Duoc quyen tham du, bi~u quyet cac van de thuQc thAm quyen cua Dai hQi c5 dong,

DUQc nhan cd tuc vei mile thea quyet dinh cua dai hQi c5 dong, Duqc uu hen mua c6 tlhiin mal chao ban tuong ung vai ty 1~ c6 . phan phS thong cua tUng c6 dong trong cong ty.

DU<;Ic nhan lai mQt phA.n tai san con lai tuong ling vdi 56 c6 phiin gop von vao c6ng ty sau khi dii thanh toan cho chu no va c6 dong loai khac khi cong ty giai th~.

Cac quyen khac do Digu 1~ cong ty quy dinh.

C6 dong hoac nhom c6 dong sa hiru tren 10% 56 c6 phan ph6 thong (hoac nho hon theo quy dinh cua Digu l~ c6ng ty) trong thoi han lien tuc W 6 thangtro len c6 cac quyen:

De Clt nguoi vao HQi d6ng quan tri va Ban ki~m soat (neu co).

;

Yeu du trieu t~p hop Dai hQi d.ong c6 dong.

Xem va nhan ban sao hoac trfch luc danh sach c6 dong co quyen du hop dai h9i c6 dong.

C6 dong ph6 thong co nghia vu thanh toan du so' cd phan d5. cam ket mua va chiu trach nhiem ve cac khoan no va nghla vu tai san khac trong pham vi s6 v6n dii g6p, tuan thu dieu l~ va quy che quan 15' n9i b9 cua cong ty, chap hanh quyet dinh cua Dai hQi dong c6 dong, Ht)i dong quan tri, ...

C6 phfin iru diU 18. cac c6 phtin rna ngliO'i sd huu du'<?,c hlidng mot hoac nhieu quyen lei, uu tien hen so vdi c6 phan ph6 thong.

C6 phiin uu d5.i do cac cd dong uu d5.i sa hiiu, thuong khong duoc phep chuyen nhucng va co th~ thuoc mot trong cac loai hinh uu dai sau:

C6 phtin liu dfi i bi€u quye't 1ft .c6 ph'n cho phep chu sd hiru cua no c6 s6 phieu bi~u quyet nhieu hen so vdi c6 phan ph6 thong. 86 phieu bi~u quyet cua mot c6 phan uu d5.i bi~u quyet do Dieu l~ c6ng ty quy dinh, Phap luat Vi~t Nam quy dinh: ChI c6 cac t6 chuc do chinh phu uy quyen va cac c6 dong sang l*p duoc quyen n:lm giu c6 phan uu diii bi~u quyet. Uu d5.i bi~u quyet cua c6 dong sang l$.p chi c6 hieu lire trong thoi gian 3 narn k~ W ngay cong ty duoc ca'p gia'y chung nhan dang ki kinh doanh. 8au thoi han nay c6 phan uu dili bi~u quyet cua c6 dong sang l$.p bi chuyen d6i thanh c6 phan ph6 thong.

C6 ph§n tiu diii e6 tile la e6 phdn dti9'c tra eli tuc vO'i mire eao hon so vdi cd tuc ella cd ph~n ph6 thong, thong thudng, cac c6 phan uu diii cd tuc se dUQc uu tien nhan cd tilc trudc cac e6 phan phd thong. Muc c6 tuc rna cd phan uu dai c6 Wc duoc chia hang nam gom cd tuc co dinh va c6 Wc thucng, c6 tuc co dinh khong phu thu9C vao ket qua kinh doanh. Muc c6 tuc co dinh va phuong thuc xac dinh c6 tuc thudng ducc ghi tren Cel phan cua c6 phan uu dai Cel tuc. Ngoai cac quyen tren, c5 dong Sd hiru c6 phan uu diii cd Wc con c6 quyen ducc nhan lai met philn tai san tuong ling vdi so von da g6p vao cong ty sau khi da thanh toan het cho chu nQ va c6 phan uu dlii hoan lai truce c6 dong ph6 thong va ducc huang cac quyen khac nhu c6 dong phf) thong. C6 dong uu dai c6 tuc khong co quyen bi€u quyet, quyen d1,1 hop Dai h9i dong cd dong, ctt nguoi vao H9i d6ng quan tri va Ban ki~m so at.

C6 phan uu dai c6 tuc c6 th~ c6 cac loai:

* c6 phan uu dai c6 tuc co tfch Iuy (cummulative preferred strock): duoc hudng quyen tich luy c6 tuc tren s5 sach cua cong ty cho den khi cong ty co kha nang chi tra.

* C6 phan uu dlii c6 Wc khong tich luy (uncummulative PrE - .rred strock): cd tuc cua cac nam cong ty chua co kha nang chi tra se khong dude tich luy tren s6 sach cua c6ng ty.

* C6 phan uu dai c6 tuc c6 d1,1 philn (participating preferredstrock): c6 dong sd huu loai c6 phan nay ducc hudng them phan chia lei nhuan d~ h;i cua c6ng ty sau khi da chi tra c6 tuc cho cac loai chung khoan khac (lai trai phieu, c6 Wc cho c6 dong uu di:li khac, c6 tuc cd ban, c6tucchoc6dongphdth6n~.

cli phan tiu d ai hoan l~i Ia eli ph§n se duoc cong ty hoan lai von ba't cu khi nao theo yeu d.u cua nguoi g6p von. C6 phan duoc hoan Iai theo cac dieu ki~n do cong ty va chu sd hiru c6 phan thoa thuan, cac thoa thuan nay duoc ghi ro trong c6 phieu cua c6 phan uu diii hoan lai,

C6 dong c6 phan uu etai holm lai cling co cac quyen khac gi6ng nhu c6 dong ph6 thong, tru cac quyen bi&u quyet, quyen d1,1 hop Dai hQi d6ng c6 dong, quyen cli nguoi VaG H9i d6ng quan tri va Ban ki&m soat ...

C6 ph~n till dai co khii nang chuyin d6i (convertible preferred stock): co quyen d6i c6 phan uu dai thanh c6 phlln ph6 thong VaG mot thdi di&m trong tucng lai.

cJ phftn iru diU ket hqp (combinations preferred stock): lit cac c6 phan co day au cac quyen uu aai c6 tire, bi&u quyet, tich Iuy, c6 kha nang chuyen d6i ...

C6 phAn till dai eo bao dam (guaranteed stock): c6 tue ella loai c6 phan nay ducc mQt cong ty khac khong phai la cong ty phat hanh bao dam.

2.4.2. 'I'a i khoan sit dung

Phan anh vfln g6p cua Cel dong trong cong ty c6 phan ke toan sU: dung cac tai khoan sau:

TK "Von co' phdn dang kj mua": phan. dnh. s6' Von cdc co' dong dii dang ky mua khi cong ty c6 phlln phat hanh, tai khoan nay duoc ghi theo menh gia c6 phan.

TK "Von co' phiin": pluin. anh. cdc khoan von gop eua cdc ehu sCI huu. Doi vdi cdng ty eel phan, von gop tit pha t hanh e6 phan duoc ghi vao tai khoan nay thea menh gia.

TK " Thi,ing du von c{/ phtin": pluin. tinh. phdn chenh. l~ch tang do phat hanh c6 phan cao hen menh gia va chenh Weh tang giam so vdi gia mua lai khi tai phat hanh c6 phan mua lai,

TK "Von hluic": pluin. tinh. von kinh doanh dU(1c hinh thanh. tit cac ngu6n khac nhu duoc bieu t~ng, vien trc, ..

Trang s6 thea doi c6 dong cua cong ty, ke toan phai theo doi chi tiet von gop ella tung cd dong, thea tung loai cd phan ph6 thong, cd phan uu dai, v.v ..

. TK "C6'phan mua lai"

Tai khoan nay dung d~ phan anh gia tri hien co va tinh hinh bie'n d9ng cua so c6 phtin dii phat hanh duoc cong ty mua lai va luu gift (goi Hl cd phan ngan quy . Treasury Shares).

C6 phan mua lai co th~ duqc huy bo ngay hoac luu gift d~ tai phat hanh. Cac c6 phan do cong ty gift khong ducc nh*n c5 tuc, khong co quyen bi~u quye't va khong ducc chia tai san neu cong ty giai th~. Khi chia c6 tuc cho cac c6 phan, c6 phan mua lai duoc coi la c6 ph fin chua ban.

NQi dung phan anh tren TK "cd' phAn mua lai":

Ben N9: Gia thuc te' cua c6 phan mua lai

Ben Co: Gia thuc te cua c5 phan mua lai dUQc tai phat hanh hoac huy boo

Du No: Gin thuc te c6 phan hien co do cong ty nam gift.

Gin c6 phfrn mua lai duoc phan anh tren trim TK "CB phan mua lai'' la gia mua thuc te g6m gin mua va cac chi phi mua lai,

. TK "C6' phie'u luu hanh": Dung do thea dtii menh: gui cua He co' phieu dang luu hanh, Day hi tai khoan ngoai bang can d5i ke' toano

2.4.3. Ke'tofLn phat hanh ct) phan

Cong ty c6 phan huy dc)ng von dudi hinh thuc ban c6 phan. Can cu vao hinh thuc t6' chuc phat hanh c6 phan, nguoi ta chia lam hai phuong thuc phat hanh chu yeu: phat hanh rieng va phat hanh qua Sd giao dich chung khoan. Vi~c phat hanh c6 th~ do cong ty tu thuc hien hoac qua trung gian la mQt cong ty dude uy quyen (thudng Ia cong ty chung khoan),

Thea quy dinh hien hanh d Vi~t Nam, cac cong ty muon duoc phat hanh chung khoan ra c6ng chung qua Trung tam giao dich chung khoan phai hi?i du cac diEl'U ki~n cftn thie't ve von, thoi gian kinh doanh va duoc phep cua Uy ban Chung khoan Nha nude, Nhu v*y, cac cong ty mdi t.hanh h).p kh6ng duoc phep phat hanh ra cong chung qua Trung tam

giao dich chung khoan, Cac c6ng ty nay chi c6 th~ thuc hien vi~ goi v6n til cong chung b~ng phuong thuc phat hanh rieng (tu phat hanh), Cac cong ty c6 s61uQng nho c6 phan phat hanh (gia tri c6 phan dinh ph at hanh thft'p hen 10% s6v6n c6 phAn hifm c6) cimg thucng ap dung phucng thuc nay. D6i t udng cua phat hanh rieng la nhirng nguoi co quan h~ than quen hoac c6 quyen Ioi g:in vdi hoat d9ng cua cong ty nhu cac c6 dong, nguoi lao d9ng trong ccng ty, cac d6i tac kinh doanh, v.v .. ·TuY thea phat hanh cd phan d~ g<;>i von lAn d§.u hay phat hanh bel sung d~ t~ng \,t)'n g6p thu tuc phat hanh va trinh tu hach toan dUQc thuc hien nhu~u:

2.4.3.1. ss toan phat himh c6'phJn Ian ddu

Mu6n mua duoc c6 phan, nguoi d~t mua phai n9P tign ky quy vao ngan hang khi d~t mua, rnqt so' nude quy dinh cong ty phai md tai khoan rieng d~ theo doi rna kh6ng dttQC nhap s6tign nay vao tal khoan ti~n gtti cua cong ty 0 ngan hang.

6 Vi~t Nam, viec phat hanh cd phieu ra c6ng chung duqc thuc hien theo Nghi dinh so 144/2003/ND-CP ngay 28/11/2003 cua Chinh phu vg chung khoan va thi trtt~ng chung khoan va Thong tu 60/2004/TT-BTC ngay 18 thang 6 nam 2004 hudng dln thi hanh Nghi dinh nay. Di€rn 6.3 muc 6 cua Thong tu nay quy dinh: Tien mua Cel phieu phai dude chuyen vao tai khoan phong toa rnd tai ngan hang cho de'n khi hoan tft't ddt phat hanh, Thong tu nay cling quy dinh c5 phieu se ducc chuyen cho c6 dong trong thoi han 30 ngay sau khi hoan tft't viee phat hanh c5 pnieu,

Hach toan cac nghiep V1,l lien quan den phat hanh c6 phan ducc thuc hien nhu sau:

Khi nhan tien ky quy cua nguci mua c5 phan, din Cll vao phieu thu hoac gift'y bao Co cua ngan hang, ke'toan ghi:

N(f TK "Tiin di,it mua CP" Co TK "Phcii thu eua CD"

So'.tie'n co'dong kj quy mua

..:? .'

co ph in.

Ke toan phai thea doi chi tiet soluQng cd ph~n dang kY mua va 56 tign ky quy cua tung nha d~u tu, Sau thai han dang ki, neu 56 IUQng ciS phlln dude dang kY mua dat s6luQng toi thi~u thea quy dinh cong ty tien hanh phan phoi cd phAn cho cd dong. Luat phap roQt 56 nude quy dinh, neu 56 ciS phan dang ky mua khong dat muc t6i thi~u theo quy dinh thi cong ty c6 th~ dung phat hanh va hoan tra Iai tign ky quy cho c6 dong. Nguoc lai, neu kh6ng quy dinh vg 56 cd phjin d~t mua t6i thi@u thi cong ty SEl phai phat hanh theo thai han quy dinh cho c6 dong.

Gia phat hanh c6 ph~n co th@ khac vdi m~nh gia ghi tren c6 phan.

Vi~c phat hanh thea gia nao phu thuoc vao quyet dinh cua H9i d6ng quan tri cong ty. Th6ng thueng cac c6ng ty mdi thanh l~p phat hanh cd phan l§.n dAu d~ huy dQng von chi phat hanh duoc c6 phan vdi gia th.rp hen menh gia, so' tii~n mua cd phAn cling co th~ dude thanh toan mot IAn ngay khi mua ha~c thanh toan tUng phan do HQi d6ng quan tri va Ban Giarn d6c cong ty quyet dinh, 'I'ren tai khoan lien quan den Van c6 phan, ke toan-ehi phan anh menh gia cua 56 cd phtln phat hanh, Phtln chenh lech gia phat hanh c6 phan so vdi menh gia duoc hach toan VaG tai khoan "Thang' du v6n e6 phan". Khi phan phci e6 phan eho e6 dong, can ell VaG m~nh gia va gia pnat hanh e6 phan, ke toan ghi:

Nq TK "Phdi thu eua CD": gid phsit hanh. CPo

Nq/Co TK "Tluing du von CP": Chenh l~ch gid pluii luinh: CP so vdi menh. gid

Co TK "Von co' phdn clang hj mua ": M~nh gui cua s6' CP dua« phdt

hanh.

Khi phan ph6i c6 pnan cho nguci mua, c6ng ty phai thea doi s6 e6 phan da ban va e6 dong mua e6 phan tren s6 danh sach e6 dong. Tren s6 nay ke toan phai thea doi so' e6 phan da mua theo tung dot phat hanh cua tung e6 dong. Ke toan phai l~p Bang ke ban e6 phan lam din cu ghi s6 ke toano Bang ke ban e6 phAn c6 th@ duoc lap thea mfru dudi day:

Cong ty: ....

.,. IlL" A~ ".,

BANG KE BAN CO PRIEU

Ngay ... thang '" nom ... So': ...

H9 va ten nguci (den vj) mua cd phan: .

Dia chi: .

Thanh tien Ghi chu
TT Ten, ky, rna So M~nh Gia thVC
hi~u c6 phan I~g gia teban Theo rn~nh Theo gia
gia thl/C te
A B 1 2 3 4 5 6

CQng x x Tdng s6tien thuc te' ban (vie't bang chill: .

Lf),p, ngay ... thiing ... niim ...

'i, .

Nguoi mua

Nguoi l~p phieu

Ketoan trUdng

Giiundoc

(Ky, ho ten)

(Ky, ho ten)

(Ky, ho ten, dong da'u)

(Ky, ho ten)

Khi cd dong tra s6 tign mua c6 phan con thieu:

No TK "Tiin d4t mua CP" Co TK "Phdi thu ella CD"

S8' ti€n mua CP duoc thanh toano

Neu c6 dong thanh toan tign mua c6 phan bang cac tai san, cong ty cling phai thanh l<).p H9i dong dinh gia tai san thanh toan va hach toan theo cac but toan giong nhu trucng hop c6 dong g6p v6n bltng tai san nhu trong ccng ty TNHH vdi but toan:

Nq TK "V(it li~u": Gici tri nguyen v(it li~u nh(lp kho. Na TK "Coru; c(l": Gid. tri CC,DC nh(ip kho.

Na TK Hang hoa: Giti tri hang hoa nh¢p kho.

Nq TK "TSCD": Nguyen gia TSCf)

Co TK "Phdi thu cua co' dong": Gia tri von gop

D6ng thai, ke' toan ke't chuyen s6 von c6 phan dil dang ky rnua thanh Von c6 phjin cua cong ty:

No TK "Von co'phdn dang hy mua"

Co TK "Von co' phiin": M~nh gui so' c{iphcin do' ban.

Truong hop so ti@'n d~t mua IOn hen so hen mua c6 phan phai thanh toan, cong ty phai lam thu t1:1C tra lai ngudi d:iit mua c6 phan, Can ell van chung tU tra lai hen d~t mua c6 phan thira, ke' toan ghi:

Nt! TK "Phdi thu cIla CD" Co TK "Tien d~t mua CP"

So' tie'n thila trti lai cho co' dong.

No TK "CP tluinh. l(ip cong ty"

. Cac chi phi phat sinh khi phat hanh cfi phan, ke' tcan ghi:

Cdc chi phi pluit h.anh. co'

C' T'T? "To" ~t" "TGNH" phtin.

e L\. wn ma , , V.v ...

Ke't thuc dQt phat hanh c6 ph an, cong ty lam thu tuc chuyen tien tu tai khoan phong taa sang tai khoan thanh toan, ke'tonn ghi:

So'tien thu duac tit phdt hiinh:

CPo

Nt! TK "Tien miit", "TGNH" Co TK -tu« dijt mua CP" Khi giao e6 phieu cho c6 dong, ke' toan ghi tang so c6 phieu luu harih:

No TK "Co' phieu. luu. hanh": Mqnh gid eua so' co'phie'u dii giao Truong hop gin c6 phan phat hanh lfin dftu thtlp hon menh gill do cong ty chua huy d~mg toan bi? menh gia c6 phan, phftn chenh l~ch se dUQe theo doi tren s6 du cua tai khoan "Thang du von c6 phan". Trong

qua trinh kinh doanh, khi co nhu d.u tang v6n, cohg ty c6 ph£n c6 thg huy d(mg them phan v6n c6 phan tu cac c6 dong (do chua gop dil m~nh gia) rna khong c£n phat hanh c6 ph£n mdi, Can Cll vao so' v6n goi them tren moi c6 phan, ke' toan ghi:

Nq TK "Phdi thu eua CD": S6' von goi them C6 TK "Th¢ng du von e6'phdn"

Khi cac c6 dong thuc hi~n gop them, ke toan ghi:

Nq TK tu« truit, TGNH: So'thlje thu Co TK "Phdi thu eua CD"

Sa d62.3. Hoch. toan phat hanh. c6'phJn

TK "Von CP"

TK "Phai Ihu ella CEl"

TK "TiE!n d~t mua CP"

TK "TM", "TGNH"

1)

4)

2)

TK "Th?ng dtr von CP"

3)

Ghi chut

(1) - So' ti~n ky quy mua c6 phan.

(2) - Gia pha t hanh c6 phan theo MG.

(3) - Gia phat hanh c6 phan cao hon MG_

(4) - Chuyen ti€!n W TK phong toa sang TK thanh toano

Vi du dudi clay minh hoa viec phat hanh e6 phan Ifin clliu va vi~e ~Qi von ducc chia lam nhi~u IAn.

Vi du. 2.4. Cong ty e6 ph~n Thanh Sdn tharih l~p ngay 30 thang 6 lam N, trong ngay tiep thea c6ng ty e6ng b6ban cao bach cl~ moi mua e6 chan. 86 e6 ph fin e6ng ty du dinh phat hanh la 100.000 CP e6 menh gia 10.000 d. :"!gudi d~t mua phai kY quy vao tai khoan cua cong ty d ngan hang 5.000 dlCP va thanh toan liin dAu 2.000 d sau khi c6 phAn du~e phan phfii. Phiin con lai se duoc thanh toan khi Ban giam doc cong ty yeu eiiu. Ngay 31 thang 7 k€t thiic viec cl~t mua e6 phan, cong ty nhan duoc yeu cfiu mua du 100.000 e6 phan. Ban giarn d6c quyet dinh phan phO'i cd phan van ngay 1 thang 8. so' ti~n phai td sau khi cd phan ducc phan phdi (2.000 d mqt cd phAn) cua cac cd dong se dUQe thanh toan cho den ngay 31 thang 8.

Cac but toan ghi s6 duoc thuc hi~n nhu sau (den vi 1.0DOd):

Cac but toan ghi trong thang 7:

BTl,

N;;J TK "Ti€n d{it mua CP": 500.000

C6 TK "Phdi thu cua CD": 500.000 Ngay 1 thang 8:

BT2,

N;;J TK "Phdi thu cua CD": 700.000 N;;J TK "Th¢ing du: von cpu: 300.000

C6 TK "Von eo'phrin dang kj mua": 1.000.000

Cac but toan thanh tcan so' ti~n mua e6 phan con lai trang thang 8:

ET3,

Nq TK "Tie'n d(it mua CP": 700.000 C6 TK "Phai thu eua CD": 700.000

Chuyen W~n tit TK phong toa sang TK thanh toan

BT4,

N{I TK "TGNH"; 200.000

Co TK "Tie'n d<Zt mua CP"; 200.000 Ke't chuyen V6n c6 phan:

BT5,

N(i TK "Von ca'phdn dang ki mua": 1.000.000 Co TK "Von ca'phdn": 1.000;000

Vi dI,l2.5. Vi du v€ phat hanh c5 phan ph6 thong va c5 phan uu dai Cong ty c6 phan Thuan An cong b6 ban cao bach d~ mci mua c5 phan. Trong dot nay cong ty du dinh phat hanh 100.000 c5 phan ph5 thong va 5.000 e6 ph§.n uu wi. Menh gia moi c6 phan ph5 thong la 10.000 d, gia phat hanh Ian dau la 7000 d, ngudi d~t mua phai kY quy vao ngan hang 3.000 d va tra 4.000 d sau khi c6 phan duoc phfin ph6i. Gia moi e6 phan uu dai la 100.000 d, nguoi d~t mua phai kY quy 40.000 d va tra 60.000 d khi e5 phan dUQe phan ph6i Thoi han d~t mua ket thuc ng ay 31 thang 1 narn N, trong thoi gian nay tat d 56 tien ky quy da duoc gl.h vao tai khoan cua cong ty d ngan hang. C6 phan duoc phat hanh vao ngay 1 thang 2. Trang tha ng 2 c6 dong da thanh toan he't cac khoan nd phai tra sau khi c6 phan duoc phat h anh.

Cac but toan ghi 56 nhu sau (den vi 1.000 d):

Trong thang 1:

BTl,

N(i TK "TGNH"; 500.000

Co TK "Phrli thu eua co'dong PT"; 300.000 Co TK "Phrli thu eua eo'dong UD": 200.000 Ngay 1 thang 2:

BT2, Khi phat hanh c6 phan ph6 thong:

Nr; TK "Phdi thu eaa co'dong PT": 700.000 Nq TK "Th(ing du von CP": 300.000

C6 TK "Von eo'phdn dang ki mua - CPPT ": 1.000.000 BT3, Khi phat hanh e6 phan uu dai:

Nr; TK" Phdi thu cua crI dong Uf)":500.000

C6 TK "Von co'phan dang kj mua - cnnr. 500.000 BT4, Trong thang 2:

Nt;I TK "TGNH": 700.000

C6 TK" Phdi thu cua co'dong PT": 400.000 C6 TK" Phdi thu eaa co' dong UV": 300.000 BT5, Ket chuyen Von e6 ph fin:

Na TK "Von co'phdn dang kj mua - CPPT": 1.000.000 Na TK "Von eo'phan dang kj mua - CPUf)": 500.000

C6 TK "Von c6'phdn - CPPT": 1.000.000 C6 TK "Von co' phdn - CPUf)": 1.000.000

Vi du. 2.6. Gia Stl sau Ifin phat hanh c6 phan dAu tien cua Cong ty e6 phtin Thanh Son d vi du 2.2 cua cong ty c6 ph fin Thanh Sen: Gia sli Ban giarn d6c gQi them meli c6 phan 4.000 d VIlO ngay 1 thang 10. Cho den cUo'i thang 10 cong ty da thu ducc so'tign goi them cua 80.000 CP ph6 thong la 320.000. C6 dong X sd hfiu 20.000 CP ph6 thong den han vftn chua g6p vao cong ty s6 ti~n phai n9P them Hi 80.000.

Cac but toan ghi s6 nhu sau (don vi: 1.000):

BTl, phan anh s6 vo'n goi them:

Nq TK "Phai thu eua ctr. 400.000

C6 TK "Th(ing du von co'phdn": 400.000

BT2, phan anh s6tien c6 dong n9P vao cong ty trong thang 10:

Nr; TK "TGNH"; 320.000

C6 TK "Phdi thu cua CD": 320.000

2.4.3.2. Co' phdn bi thu h6i va tdi phdt hanh

Khi phat hanh cd phan theo phucng thuc goi v8n nhieu Iftn c6 th~ xay ra tlnh trang Cel dong khong tra ti€n eho sO' eel phan eta dang ky mua tai ngay phat hanh, Nhimg eel dong nhu v~y dude goi la eel dong bo gop. Nguyen nhan bo gop cua eel dong co th~ do ho khong hy vong van tri~n vong kinh doanh cua cong ty hoac khong d6ng tinh voi cac quyet dinh cua Hoi d6ng quan tri, ho~e kh6ng du kha nang tai ehinh ... D~ dam bao eho cong ty Cel phan e6 thti huy d9ng ducc du v8n kinh doanh, d6ng thai co can eU: d~ xli ly khi eel dong b6 gop, trong dieu 1~ ella cong ty eel phan phai quy dinh each thuc xli Iy d6i vdi e6 phan bi bo gop. Thong thuong so' eel phan bi bo gop se bi thu h6i sau khi da thong bao bing van ban ve thai han thanh toan eho eel dong b6 gop. Theo luat cua nhieu nude, truce khi dinh thu h6i e6 phan mot thai gian, Ban Giam d6e phai glii thong hao ve viec se thu h6i eel phan eho eel dong neu ho khong thanh toan no. Luat cong ty d Australia quy dinh: neu sau IAn thong bao eu6i cling 14 ngay rna eel dong khong n9P tien eho cong ty thi so' e6 phan bo gop cua ho se bi thu h6i. Cong ty cung e6 th~ thu h6i lai eel phan cua nhirng e6 dong vi pharn dieu l~ cong ty va cac trucng hop khac theo quy dinh ella dieu l~ cong ty. C6 dong co eel phftn bi thu h6i se khong con duoc la thanh vien cua cong ty, tuy nhien ho v~n e6 nghla vu phai tra cac khoan no hien tai. C6 phan bi thu h6i co th~ dude ban lai eho nguoi khac hoac dem ban df(u gia, Khi thu h6i Cel phan tren bao cao tai ehinh cua e6ng ty, gia tri cua s6 e6 phan bi thu hai se duoc chuydn tu TK "V6n e6 phAn dang kY mua'', TK "V6n c6 phan" va TK "Thang' du von e6 phan" sang TK "V6n e6 phan ella CP bi thu h6i" bing but toan:

Nr;I TK "Von ddu if': menli gui eua CP bi thu h8i

N(1/Co TK "Thiing du von CP": Chenh. l~eh von dii goi so vai menh. gici

Co TK "Phiii thu eua CD": so' von goi them bi bo gop

Co TK "Von cd phan eua CP bi thu hal": So'von dii gop eua CP bi thu ho'i

Luat cong ty cua mQt s6 nude cling quy dinh, khi tai phat hanh s6 c6 phan bi thu h6i, neu gia tai phat hanh thlfp hen so von goi thi c6 dong bo gop se phai b6i thuong phan chenh l~ch thieu nay b~ng s6 von dli g6p. But toan phan anh vi~ tai phat hanh c6 phan bi thu h6i nhu sau:

Na TK -iu«, gia tai pluit hanh. CP bi thu hOl Na l Co TK "Th{ing du von CP": Chenh. lech.

Co TK "Von cf/ phdn": M~nh giti eua so' CP duac ttii pluit hanh.

Phan anh cac chi phi do tai phat hanh 56 c5 phari bi) gopNa TK "Von eo'phdn eua CP hi thu haL": tric vao so'phai tra Co TK "Tiin miit, TGNH": s6' dii chi

Phan anh sO' ti~n phat phi thu cua c5 dong bi) gop

No TK "Von eo'phdn cua CP bi thu h8i"; tru vao so'phai tra Co TK "Thu nhg_p khxic"

Khi thanh toan lai cho c6 dong bi) g6p No TK "Von eo'phdn eua CP hi thu h8i" Co TK "Tiin m{it, TGNH"; so'dii tni

Hach toan toan thu h6i c6 phan va tai phat hanh c6 phan bi thu h6i duqc minh hoa bang vi du sau:

Vi du 2.7. Gi3. su trong vi du 2.6 c6 dong khong gop van cong ty so ti~n gQi them 80.000 thea thai han quy dinh. Sau mi}t s61ftn thong baa bang van ban theo quy dinh cua di~u l~ cong ty, HQi d6ng quan tri xac dinh c6'. dong X aa bi) gop. Ngay 15/11 cong ty tien hanh thu h6i sa c6 phan cua c6 dong X. But toan ghi s6 phan anh viec thu hoi c6 phan bi bo gop nhu sau (don vi:l.OOO d):

BTl, Ngay 15 thang 11

Nq TK "Von co'phdn dii dang ky mua": 200.000 Nq TK "ThiJng du von CP"; 20.000

Co TK "Phdi thu eua CD": 80.000

Co TK "Von eo'phdn eua CP bi thu h6i":140.000

But toan ngay 15/11 dung cl~ x6a van clil goi 9.500 va so hen goi them bi ttt choi 2500 d mot c6 phan clong thai chuyen 56 ti€n g6p van ban dftu cua c6 dong 7000 d m9t c6 phan vao TK "Van c6 phftn cua CP bi thu hoi".

Vi du ve tai phat hanh c6 phan bi thu hoi

Vi du. 2.8. Tiep theo vi du trim, ngay 20 thang 11 Ban Giarn d6c quyet dinh tai phat hanh 20.000 c6 phan bi thu hoi cho sa c6 dong hien co vdi gia 7.000 d m1)t c6 phan. S6 tien mua c6 phan nay se phai thanh t,it'ln vao ngay 1 thang 12. Dieu l~ cong ty quy dinh: c6 dong bQ g6p se pha i bu ditp phun chenh l~ch gia tai phat hanh c6 phan tha'p hon 56 von dil. goi trim mdi c6 phan, Sau khi trtt di 56 hen phai bu. cl:lp do gia tai phat hanh thap hen v6n goi, cong ty se tra lai 56 tien du ra cho chu so hiru ban dAu cua so c6 phan nay.

Cac but toan ghi s6 (den vi: 1.000):

N gay 20 thang 11

BTl, Phan anh viec tang v6n c6 phan ttt vi~c tai phat hanh so c6 phan bi thu hoi:

Nil TK "TGNH": 140.000

Nil TK "Von gop eua CP bi thu hal: 80.000 Co TK "Thijng dllvon CP": 20.000

Co TK "Von clie'u If': 200.000

So tien von cua 56 c6 phan bi thu hoi tren TK "V6n g6p cua CP bi thu hoi" dung d~ bu ditp so hen bi thieu la 4.000 d m1)t c6 phan. S6 tien thua dude tra lai cho chu SO hiru cii cua so cd phAn bi thu hoi III 3,000 d mot c6 phan (7.000 d ·4.000 d):

BT2, Phan anh so' ti~n thua tra lai cho chu sa huu ell ella 56 e6 phan b~ thu hoi:

N(i TK "Von gop da CP bi thu hot": 60.000 C6 TK "TGNH": 60.000

2.4.3.3. Pluit hanh qua t6' clute bao tieu (bao liinh)

Khi phat hanh c6 phan, cong ty co th~ phat hanh true tie'p e6 phftn ra cong chung hoac thong qua mot hop d6ng dude ky vdi cac t6 chuc bao tieu 180 cac cong ty tai chinh hoac cong ty chung khoan,

Truong hop phat hanh thong qua nha bao tieu, e6ng ty khong phai hach toan theo doi so tit$n ky quy mua c6 phan cua ngudi mua rna chi phan anh so hen phai thu tu: cong ty bao tieu do phat hanh e6 phan. Cac chi phi phai tra cho nha baa tieu duoc hach toan V800 chi phi tai ehinh. Cac but toan cu th~ nhu sau:

Khi ky hop dong vdi nha baa tieu ve solU:c;lng e6 phan se dude phat hanh theo hop dong:

Na TK "Pluii thu eua CT bao tieu": To'ng gui ban eua sf/ CP se du(ie phathanh

Nr;JIC6 TK "Thiing du: von CP": Cluinh. l~eh gia ban CP so voi menh gui

C6 TK "Von co' phiin": M~nh gui da so' CP dU(ie phat hiinh. Khi nhan tien ella nha bao tieu chuyen de'n do ban e6 phan:

No TK "TGNH" So' tie'n ntuin. dU{ie tit pluit

, hanh. co' phtin tit nha bao tieu.

C6 TK "Phdi thu eua CT bao tieu"

Cac chi phi: phat nanh e6 phan phai tra eho nha bao tieu va cac chi phi knac phat sinh lien quan de'n phat hanh e6 phi'in:

No TK "CP tai chinh": To'ng chi phi pluit hanh. co' phtin pluit sinh, C6 TK "Pluii thu CT baa tieu": Gidm s6' na phdi thu tit nhii bao tieu. C6 TK "Ti€n miit", "TGNH": Cdc chi phi khde bdng tie'n.

Truong h1P c6 ph lin phat hanh kh6ng het thea cam ket va c6ng ty d6ng y nhan lai s6 c6 phan nay (giarn s6 luong c6 phan phat hanh):

Nq TK "Von die'u if': M~nh gia cua so'CP nluin. It;li

Na / Co TK "Tluing di: von CP": Chenh. l~ch gui ban CP so vCli mqnh gia

Co TK "Pluii thu cua CT bao tieu": To'ng gui ban cua s{{ CP nluin lai.

TK "V6n cO phan"

TK "Phai thu eila CD"

TK "CP tai chlnh"

~ (1) (3)
iii>
TK "Thi;i.ng cu TK "Tl~n m?t",
v6n CP" "TGNH"
I ..
! (2) ~
(5) (4)

Sa d6 h.qch. toan phcit hanh co'phdn qua to' chile bao tieu

Ghi chit:

(1) - Gid tri CP phcit hanii theo hap dang. (2) - S{/ tiln phcit hanh. c6'phfin dii thu. (3) - Cdc chi phi phat hanh. eo'phan,

(4) - Chi phi phcit hanh. co'phfin bdng ttin.

(5) - Gid tri co' phdn nhijn lai (kh8ng pluit hanh).

T6M TAT CHUONG 2

Chucng 2 cung cii'p cho sinh vien cac kien thuc ke' toan lien quan den cac nghiep vu thanh l~p va gop von trong cac loai hinh cong ty. Sau khi h9C chuong nay sinh vien d.n nam duoc:

1. Trinh tl/ ke'toan chi phi thanli It).p doanh nghi~p}

2. Quy trinh ke' todn nghi~p Vlj. gop von trong cong ty TNHH

3. Quy trinh ke' todn. nghi~p v¥ pluit hiuih. cd pluin. de' huy dqng von trong cdc djng ty cflphdn.

Chudng 3

KE ToAN BIEN £)(}NG VON GOP TRONG cAe CONG TY

Trong qua trinh hoat dqng, quy rno va co diu von g6p cua cac cong ty c6 th~ bien d9ng. Bien dqng tang, giarn von hay thay deli co cffu v5n g6p c6 th~ xuat phat til nhirng quyet dinh di€u chinh von ella cong ty nha m toi da hieu qua sit dung von hoac c6 th~ xufft phat tu nhung thay deli trong su lien ket g6p von giua cac chu sCi huu ... Bie'n dqng von g6p khong chi anh huang tdi tinh hinh tai chinh cua cong ty, rna con anh huang tdi quyen loi va nghia vu cua cac chu Sd hiiu cong ty. Chinh vi v*y, ke'toan eftn theo doi kip thoi va ehinh xac nhirng bie'n dQng v€ von gop cua cong ty trong qua trinh kinh doanh, nham cung ea'p d<iy dll cac thong tin ve von phuc vu eho viec ra quyet dinh cua cac nha quan ly va cac doi tuong e6 lien quan khac,

#4.; , ~ A Ift.' f IlL

3.1. KE TOAN BIEN DQNG VON GOP TRONG CONG TV TNHH

3.1.1. Cac trtiong hop bien d{mg von gop trong cfmg ty TNHH

Vi~c tang giam v6n trong cac loai hinh cong ty khong hoan toan gidng nhau do d~c di~m phap ly ella tung loai hinh cong ty chi phoi. Cac nghiep vu tang, giam von trong cong ty TNHH thuong bao g6m:

· Thanh vien hi~n tai chuyen nhuong phftn veln g6p ella minh cho

thanh vien khac trong cong ty hoac eho thanh vien mdi,

· Thanh vien hien tai g6p them von.

· Tie'p nhan thanh vien mdi

· Cong ty mua lai ph <in v6n g6p ella thanh vien,

· Di&u chuyen tU cac Ioai v6n khac ella chu sCi hiru,

· Hoan tra v6n cho thanh vien,

· Dung v6n g6p d~ bu 10.

3.1.2. Ke'toan cae tru'i1ng hep tang von trong ding ty TNHH

3.1.2.1. Ke_' toan tang von bdng each. huy di}ng them von gop eua cdc thanh. oien,

Cong' ty TNHH co th~ tang veln b:lng each tang veln g6p cua cac thanh vien hien tai cua cong ty ne'u duoc hi)i dong thanh vien chap thuan. Theo qui dinh thi veln gop them duoc phan chia cho tung thanh vien tuong img vdi phjin veln g6p cua ho trong v5n di~u l~ cua cong' ty.

V~ mat ke toan, viec tang veln do huy di)ng them v6n g6p cua cac thanh vien duoc thuc hi~n tuong tv nhu ke' toan gop v6n thanh l/ilp cong ty.

· Ph an anh so veln cam ket g6p cua cac thanh vien:

Na TK Pluii thu v€ von gop C6 TK Von dang ki mua

· Khi cac thanh vien thuc hien gop veln, ke'toan ghi:

No TK Tien, Hang hod, TSCD ...

Co TK Pluii thu v€ von gop

Khi cac thanh vien da g6p so von cam ket gop von, ke toan chuyen s6v6n dang kY mua thanh von gop:

Nrj TK Von dang ki mua

Co TK Von gop - Chi titt thanh vien

3.1.2.2. Ke to/in tang von bdng each. nhijn them thanh uien.

mai.

V6n cua cong ty TNHH e6 th~ tang biing each tiep nhan thanh vien mdi sau khi c6 su nhat trf cua hi)i dong thanh vien, Thanh vien mdi co th~ la ttl chuc, ca nhan khong e6 lien quan v~ mat lei Ich kinh te' vdi

cong ty hoac cling c6 th~ 1a chu no cua cong ty. Tuy nhien, vise tang von b§.ng each tie'p nhan thanh vien mdi c6 th~ anh hudng de'n viec ttS chuc b9 may quan ly cung nhu viec ki~m soat cong ty va phan chia lei nhuan sau nay.

- Phan anh so von cam ke't g6p cua thanh vien mdi:

Nfl TK Phdi thu ue' von gop

Co TK Von acing hj mua

- Khi cac thanh vien mdi gop v6n, ke toan ghi:

Nq TK tu« Hang hod, TSCEJ...

Na TK Yay, na phdi trti: Nh¢n chu na lam thanh. vien Co TK Pluii thu ve von gop

- Ke"-, chuyen s6v6n cam ke't g6p thanh v6n g6p khi tharih vien dii thuc hien gop:

Nq TK Von dang kj mua

C6 TK V6n gop - Chi tiel thanli cien.

3.1.2.3. Ke' toan tang von being each die'u chinh theo mite tang cua gia tri titi San

Trang trudng hop hoat d9ng kinh doanh c6 hieu qua, c6ng ty c6 nhieu khoan du tru baa gam loi nhuan va cac quy dii l~p thea quy dinh thi h9i dong thanh vien cong' ty TNHH c6 th~ quyet dinh di€u chinh muc bing v6n thea muc tang cua giu tri tai san. 80 von dieu chinh tang tU loi nhuan hay cac quy duoc phan chia cho cac thanh vien thea ty 1~ tuong ung VOl so von cua ho hien da g6p trang cong ty.

Ve mat ke toan, khi dieu chuyen tang von tU loi nhuan va cac quy, ke toan ghi gia m loi nhuan, cac quy va ghi tang von g6p chi tiet thee tung thanh vien

Na TK Lai nhutin, Quy cong ty

Co TK Von g6p - Chi tiel thanh. uien.

3.1.3. Ke'toim cac truang hqp giam vfin trong cong ty TNHH 3.1.3.1. Cong ty mua lq,i phdn von gop

Theo qui dinh, thanh vien co quyen yeu diu cong ty mua lai phan v6n gop cua minh ne-u thanh vien do bo phieu trfing hoac phan dai bAng van ban dai voi quyet dinh cua Hc}i dong thanh vien, Trong trucng hop nay corig ty e6 th~ dung loi nhuan hoac cac quy d~ mua lai phan v6n gop cua thanh vien d6 vdi dieu ki~n la cong ty vtln phai bao dam thanh toan du cac khoan no va cac nghia vu tai ehinh khac.

Ve mat ke- toan, ke- toan phan anh but toan chuyen phan van da mua ttt thanh vien chuyen nhucng thanh v5n gop cua cac thanh vien con lai trong cong ty va thanh toan eho thanh vien da chuyen nhuong,

- Phan anh ph:in v5n g6p rna cong ty mua lai cua thanh vien yeu diu, s5 v6n mua lai nay ducc ehia eho cac thanh vien con lai theo ty l~ vdi vein gop cua ho trong cong ty:

N~ TK Von gop - Chi tilt thanh. uien. rut khoi cfmg ty Co TK Von gop - Chi tiet thanh. uien. mua lai von gop

- Phan anh nguon van eSB khac giam di do slt dung d~ mua lai phan v6n g6p cua thanh vien yeu diu:

N~ TK L¢ nhuan, Quy cong ty

Co TK Tien. miit, tu« glti ngtm. hang, Yay

Trong vi~e mua lai phan vein gop cua thanh vien yeu eau, gia mua 11;11 thea thea thuan e6 th~ eao ho:lie thap hon gia tri ban dtlu cua phan v6n g6p d:i duoc mua lai, phan chenh l~eh se thuoc ve nguoi mua ho~c nguoi chuyen nhuong phan von,

Trudng hop s6 du 19i nhuan va cac quy e6ng ty kh6ng du d~ mua lai phan v6n gop ella thanh vien, ke- toan phai ghi nhan giam true tiep von gop cua thanh vien:

N~TKVongop

C6 TK tu« truit, TGNH: so'dii thanh todn.

Co TK Phdi tra hluic: Ket chuyin so'von dii cluip nluin mua lai

3.1.3.2. Ke'toan giam von. trong tr uang hop thanh uien. bi chet va hhong co ng!tdi tbuo he'

Theo qui dinh, neu thanh vien 18. ca. nhdn bi ehe't rna kh6ng co ngudi thua ke th! e6ng ty phai n9P gia tri phan von g6p ella thanh vien d6 vao ngan sach nha nude. Khi n9P von g6p ella thanh vien bi chet rna kh6ng e6 ngudi thua ke vao ngan sach, ke' toan ghi:

NCJ TK Von gop - Chi tief: thanli uien. bi chef:

Co TK Ti€n rruit, tu« gm ngan hang, Phdi ni)p Nh« nude 3.1.3.S. Ke'toan giam von gop do hoan lai von cho cdc thanh.

Khi von du thira kh6ng Sll dung he't hoac dieu l~ ccng ty qui dinh van nhirng narn co lal thi dung m9t phan lei nhuan d~ hoan lai von gop cho cac thanh vien theo tY l~ van gop. Trong trucng hop nay, ke't qua ella viec hoan tra bdt van cho cac thanh vien se lam eho van dieu l~ ella cong ty giam xuong, cong ty phai lam thu tuc dang ky kinh doanh bel sung vdi cd quan dang ky kinh doanh (Phong dang kY kinh doanh, sa Ke' hoach va Diiu tu Huh, thanh pha true thuoc Trung uong)

Ve mat ke toan, khi tinh ra 56 von hoan tra bot eho cac thanh vien, ke toan ghi giarn van nhu sau:

NCJ TK Von gop - Chi tief: thanh. vien Co TK Phdi tra thanli vien

Khi thanh toan 56 von hoan tra eho cac thanh vien, ke' toan ghi:

NCJ TK Phdi trd thanh. uien

Co TK Ti~n miit, tu« giti ngtln hang

3.1.3.4. Ke' toan gidm von. tuang ung vai mu« gidm gia tr! eua tcii san

Khi hoat d9ng kinh doanh ella eong ty bi thua 16 dong ng h'ia vdi doanh thu, thu nhap trong ky ella cong ty khong dll bu d£p eho nhirng

chi phi cong ty da chi ra, cling c6 nghia la quy mo ta i san cua cong ty da giarn xuong sau m9t ky kinh doanh, L6 kinh doanh cua cong ty ngoai giai phap kh~c phuc bang each yeu d.u cac thanh vien phai d6ng g6p theo ty l~ tucng ling vdi so v6n ella ho trong cong ty, bu d~p bang quy d1.f trir thi con c6 thJ xt't 19" bang each ghi giam von g6p. Vi~c giam von g6p dJ bu 16 cling d.n phai ti€n hanh cac thu tuc dang ky kinh doanh bel sung.

V~ m~t ke toan, khi quyet dinh dung von g6p d~ bu 16, ke toan phai xac dinh s616 rna mai thanh vien phai ganh chiu tuorig ling tren co sd ty l~ v6"n g6p cua ho va ghi:

Na TK Von gop - Chi tief: thanh. vien C6 TK Leji nhiuin.

3.1.4. Ke toan chuy€n nhuc;mg p han vOn gop t rorig cong ty TNHH

Thanh vien cong ty TNHH co th€ chuydn nhucng mot phari hay toan bi? phan von g6p cua minh cho ngudi khac, viec chuyen nhuong von g6p ella thanh vien chu y€u xuit phat tU nhu du ca. nhan cac thanh vien chu kh6ng phai vi chien luoc kinh doanh ella c6ng ty.

Theo qui dinh hi~n hanh, thanh vien e6ng ty TNHH muon chuyen nhucng mot phan hoac toan bi? phan von gop phai chao ban phan v6n d6 eho tit d cac thanh vien con lai trong cong ty vdi cung mot di~u kien, Khi cac thanh vien con lai cua e6ng ty khong mua hoac mua khong h€t thi mdi duoc chuyen nhucng eho ngudi ngoai cong ty.

Vi~c chuyen nhucng chi lam thay d5i cd cU"u van chu khong lam thay d6i t6'ng so von, do d6 ke toan chuysn v6"n g6p tU thanh vien chuyen nhuong van sang v6"n g6p ciia thanh vien mua van chuyen nhucng theo but toan sau:

Nc TK Von gop - Chi tiet thanh. vi€n chuye"'n nhufjng Co TK Von gop - Chi tilt thanh. vi£n nhdn. chuye'n nhuang

Sa d6 3.1: Ke'toan tang, giam von trong c6ng ty TNHH

TK TM, TGNH, Phai n~p NN

TK V6ng6p

TK Phai thu von g6p

4 TK Von cam ket
..
..
2 1
TK TM, TGNH, Phai Ira TV .. ...

5
.. TK Lqi nhuan,
TK 19i nhu~n
3
6 ..
..
.. Quy

Chu thich:

1. S6' von thanh. vien hi4n tai hoiJ.c thanh. vien mdi cam ke't gop.

2. Ke't chuyin von cam ke't gop thanh: vorl- gop khi thiinh vien. dii thuc hien. gop von.

3. ou: chinh. tang von til cdc von chu sd hia: hluic.

4. Ghi gidm von eua thanh. uien. let cd nhan bj chlt va kh6ng co nguiti tliua he:

5. Hoare tra von cho cdc thanh. uien.

6. Cid In urj'n gop de' bit la.

Vi du 3.1: Cong ty TNHH ABC gam 4 thanh vien A, B, eva D vd s5 von gop tuong ling Ia 1.500, 1000, 2.500 va 1000 trong quy IIN phil. sinh cac nghiep vu sau (den vi: 1.000.000 d5ng):

1. Do can tien d!lu tu vao linh vue mdi, sau khi duoc s\i chap nhan cua HQi dong thanh vien, thann vien B quyet dinh ban 1000 von cua minh eho cac thanh vien A, C, D theo thuc gia va da ducc thanh toan bftng tien mat,

2. Sau khi thanh vien Brut khoi Cong ty, thea quyet dinh cua Hoi dong thanh vien, Cong ty quyet dinh dieu chinh tang v5n dieu l~ thea muc tang cua gia tri tai san (lei nhuan) Ia 100.

3. Theo eM nghi va dUr;le H9i dong thanh vien chap nhari, ong X va Y cam ket g6p von vao Cong ty theo 55 tien l!ln luot la 500 va 1000.

4. Thanh vien X thuc hien g6p v5n bang each chuyen 55 no vay ngan han cua Cong ty thanh v5n g6p cua minh,

5. Thanh vien Y tien hanh g6p v5n bing ngoai t~ 70.000 USD. Biet Cong ty srt dung ty gia tnuc te d~ quy deli ngoai t~ va ty gia thuc te trong ngay la lUSD::::: 15.900.

6. Ong Z HI. nguoi d~t tien hang truce day cimg cam ket gop vfin vao Cong ty 1000 sau khi duoc Hci dong th anh vien dong y.

7. Thanh vien Z g6p von bang' each chuyen 55 tien dl).t trudc 200 vao von g6p va gop 1 thiet bi san xuat c6 nguyen gia 1.100, da hao rnon 375. Gia tri cua thiet bi theo thoa thuan giua Cong ty va thanh vien Z Ia 765.

Cac but toan phan anh cac nghiep vu phat sinh nhu sau:

1. Nfl TK Von gop - B: 1.000 2. Nfl TK Lr;ti nluuin: 100

Co TK Von gop - A: 300 Co TK Von gop - A: 30

Co TK Von gop. C .- 500 Co TK Von gop - C: 50

Co TK Von gop - D: 200 Co TK Von gop - D: 20

3. No TK Phdi thu Tuieti - X: 500 4a. No TK Vay ngiin han. : 500

No TK Pluii thu Tuien . Y: 1.000 Co TK Phai thu TV - X: 500

Co TK Von cam he! . X: 500 4b. Nfl TK Von cam he! . X: 500

Co TK Von cam he't-Y: 1.000 Co TK Von gop - Y: 500

5a. Na TK Tisn. miit : 1.113 6. Na TK Pluii thu TV - Z : 1. 000

Co TK Pluii thu TV - Y: 1.113 Co TK Von cam ke't - Z: 1.000

5b. N(j TK Von cam kef; - Y: 1.000 7 a. Nr; TK Thanh todn. vdi K.H: 200

Co TK Von gop - Y: 1.000 Nr; TK Tdi san eo'd?nh: 765

7b. No TK Von cam kef - Z : 965 Co TK Phdi thu TV - Z: 965

Co TK Von gop - Z : 965

3.2. Kf: ToAN TANG, GIAM V6N TRONG CONG TY CO PHAN

3.2.1. Cac truang hgp tang, giam von trong cfmg ty eB phlin

Trong qua trinh hoat d9ng cua minh, cong' ty Cel phari co th~ phat

sinh cac nghiep vu him tang, giam van cd phan nhu sau:

- Tang von b:lng each eel dong hien c6 gop them von.

- Tang von bang each phat hanh Cel phiin bel sung.

- Tang von do di~u chuyen tU van chu sd hiru khac .

. Gia m van d~ lanh rnanh hoa tinh hinh tai chinh. - Giam von d~ binh 6n gia c6 phan tren thi trircng.

- Giam van do mua lai Cel phAn cua Cel dong.

- Giam von do mua lai c6 phan d~ huy boo

- Giarn von do hoan tra bot von cho Cel dong.

Ke'toan tang, giam von trong c6ng ty cd phan cftn thuc hien dung cac nguyen tfic ke' toan chung, dong thoi tuan thu chat che cac quy dinh phap ly hien hanh vg tang, gia m von.

3.2.2. Ke' toan tang vO'n trong cong ty c6 ph§.n

3.2.2.1. Ke toan tang vo'n bdng each ggi them von gop eua co' dong hi~n eo

Theo quyet dinh cua Dai hqi d6ng c6 dong, Cong ty c6 phftn c6 th~ tien hanh tang von bAng each huy d9ng them von g6p cua cac c6 dong hien c6. Ccng viec nay c6 thg dut;ic thuc hi~n theo m9t trong cac each sau:

· Thu h6i c6 phieu, sau d6 ph at hanh c6 phieu mdi vdi m~nh gia e6 phan cao hon,

· Thu h6i c6 phieu, sau d6 d6ng dilu menh gia e6 phan mdi cao hen.

- Ca'p b6 sung c6 phieu cho c6 dong tuong ling vdi s6 e6 phan tang them.

So von tang them nay cac c6 dong phai g6p b6 sung tuong ling vdi so c6 phan rna minh nam giu.

Viec tang van bAng each huy d9ng them von g6p ella c6 dong hi~n tai duoc thuc hien theo quy trinh ke toan sau:

· Phan anh so von c6 phan rna c6 dong cam ket g6p them:

No TK Pluii thu c6 dong gop von Co TK Von c8'phdn dang kj mua

- Phan anh s6 v6n rna c6 dong eta gop:

Nfl TKTiin miit, TGNH, V¢t lieu, Hang hoti, TSCD ...

Co TK Pluii thu co' dong g6p von

- Ke toan ket chuydn s6 von dang kY thanh von e6 phftn cua c6ng ty khi cac e6 dong eta thuc hi~n g6p von:

Nfl TK Von co'phdn dang kj mua C6 TK Von co'phdn

3.2.2.2. e« toan tang von bring each phcit luinh. coo phdn boo

sung

Giai phap tang von cling nhu ke toan nghiep vu tang von bftng each phat hanh c6 phieu b6 sung duoc thuc hien khong giong nhau d m6i qu6c gia tuy thuoc vao cac quy dinh ve ke toan va cac quy dinh phap 1y ve cong ty e6 phan, thi trudng chung khoan, quy dinh vg phat hanh va quan ly e6 phieu ...

Tai Ve, khi phat hanh e6 phiin mdi, cac c6 dong se duoc uu tien mua c6 phiin moi tuong ung vdi ty 1~ e6 phdn rna ho dang rulm giu. Quyen nay cua cd dong e6 th~ ducc quy dinh trong dieu l~ cong ty hoac trong dieu W phat hanh, Khi ban giam dele cong ty quyet dinh sl1 dung quyen phat hanh d~ tang v6n thi ta't en cac e6 dong se dll'Qe gui thu mdi mua cd pnan mdi cua cong ty thea muc gia thie't l~p ban ddu (set price).

Vi du: M9t nha dau tu dang nam giu 500 e6 phan thuong trang cong ty Pedic, duoc thong baa quyen mua c6 phan thea ty 1(j\ 115 (cu 5 c6 phan dang nam giu thi duoc phan pheli 1 cd phan mdi - 1 for 5 rights issue) vdi gia 0,5/c6 phan. Gia cua c6 phan tren thi trudng hi~n tai la 1,22. Nha dftu tu quyet dinh thuc hien mua s6 cd phan dll'Qc cong ty phan phdi, But toan nhat ky nhu sau:

BT 1) Phon dnh quyfn mua co'phdn

Na TK Quy€n mua co'phdn (Allotment of shares): 5.000 C6 TK Von co'phdn (Paid-up ordinary capital): 5.000 BT 2) Phon anh. vi?c thuc hi?n quye'n mua cd pluin.

Nq TK TGNH (Cash at bank): 5.000

C6 TK Quyfn mua cd pMn (Allotment of shares): 5.000

o Vi~t Nam, viec tang von bftng each phat hanh c6 phan mdi phai du<;lC su cho phep cua cd quan nha nude c6 thltm quyen (Uy ban Chung hhotin. Nha nude - B9 Tai chinh). Vi~c phat hanh ciS phan mdi c6 th~ bao gem 3 truong hop: Gia phat }~anh bAng menh gia, gia phat hanh

IOn hen menh gin va gin phat hanh nho hdn menh gia. Ve ma t k€ toan, khi tang vfin bang' each phat hanh c6 phan mdi, ke' toan phan anh cac but toan sau:

- Phan anh t6ng so vfln c6 phan c6 dong cam ket mua:

Nr; TK Phdi thu c6' dong gop von Co TK Von dang kj mua

- Phan anh sa van rna c6 dong da g6p thea cam ke't:

Nr; TK tu« Hang hoa, TSCEJ

Co TK Phdi thu co' dong gop von

- Ke toan ket chuyen so van dang kY mua thanh van c6 phan cua cong ty khi c6 dong dB. thuc hien g6p vfln:

+ Ne'u gia phat hanh bAng vdi menh gia c6 phan:

NIJ TK Von dang ki mua Co TKVongop

+ Ne'u gia phat hanh Ion hdn menh gia e6 phftn:

Nfl TK Von dang ky mua Co TKV8ngop

Co TK Thi),ng du von

+ Neu gia phat hanh tha'p hon menh gia c6 phan:

NIJ TK Von diing kj mua No TK Tluing du von

Co TK Von gop

- Phan anh cac chi phi lien quan den viec pha t hanh e6 phan mdi:

N~ TK Chi phi tai chinh: Ne'u chi phi nho Nr; TK Chi phi trti truce: Nsu chi phi lfin Co TK Ti€n miit, TGNH

3.2.2.3. K€ toan. tang von do dieu chuyin tit von chit sa hitu hha»:

Trang truong hop cac nguon v6n chu Sd hiru khac cua cong ty kha d6i dao, cong ty c6 th~ S11 dung d~ tang v6n thay vi g91 c6 dong g6p them v6n. Cong viec nay c6 th~ duoc thuc hien thea cac each sau:

- Thu h6i c6 phan cii va phat hanh c6 phan mdi vdi rnenh gia cao hen . Thu h6i c6 phan cii va dong dhu vdi menh gia cao hen

. Chp cho c6 dong cac c6 phan mdi tuong ling vdi ty l~ gop v6n

Vg mat ke' toan, viec tang von do digu chuyen tU cac von chu Sd huu khac du'qc ghi giam v6n CSH khac va ghi tang von g6p ella c6 dong thea so ho ducc hu'dng tuong ling vdi so v6n ho aa g6p:

Nq TK Lqi nhiuin, Quy cong ty Co TKV6ngop

3.2.3. Ke toa n giam von trong cong ty c6 phan

3.2.3.1. Kt{toan giam von de'lanh mqnli hoa tinh hinh tai chinh Trang truong hop cong ty lam an thua 16 nhung vftn c6 kha nang phuc h6i va phat tri~n, ne'u c6 them v6n thi cong ty d.n thuc hien giai phap giam von dieu l~ d~ bu 16 nharn lam lanh manh hoa tinh hinh tai chinh, sau d6 se phat hanh cd phan moi d~ thu hut von. Vi~c giarn v6n e6 thJ thuc hien thea cac each sau:

- Thu h6i c6 phieu cii, phat hanh c6 phan mdi c6 menh gia thap hon,

- Thu h6i c6 phieu ell va d6ng diu vao c6 phieu cii menh gia c6 phan thffp hon.

Viec giam v6n d~ bu 16 nharn lam lanh manh hoa tinh hinh tai chinh truce khi phat hanh c6 phan mdi duoc thuc hien thea each sau:

Nq TK Von gop

Co TK Lc;ti nhiuin.

3.2.3.2. Kc'toan giam von do mua 19i co' phdn eua eo'dong

o My, luat phap cho phep cong ty c6 phan duoc phep mua lai c6 phan do chfnh minh phat hanh (Share buy-backs) vi s6 c6 phan duoc mua lai duoc cong ty nAm giu chu khong phai dJ huy boo Do d6, s6 e6 phieu mua lai duoc goi la "co' phie'u quy . treasury stock". 0 Vc, til narn 1989 luat phap mdi eho cac cong ty dude phep mua lai c6 phan do chfnh minh phat hanh, Vi~c mua lai c6 phan do chinh cong ty phat hanh cho phep cac cong ty c6 co hqi d~ quan If mqt each c6 hieu qua hon cU"u true tai chinh cua minh. Cac cong ty My sit dung bi~n phap mua Iai c6 phan do chinh cong ty phat hanh dJ bao v~ lei ich cua cong ty.

o Viet Nam, khi c6 dong khong th6ng nhflt vdi cac quyet dinh cua DQ-i hoi dong c6 dong thi c6 quyen YEm c£u cong ty mua lai c6 phan cua minh bang van ban, van ban phai neu r5 so luong c6 phan tung loai, gia du dinh ban. Cong ty phai mua lai s6 e6 phjin nay, s6 e6 phan nay cong ty giG: lai khong huy bo rna coi nhu c6 phan chua ban trong t6ng s6 c6 phan duoc phsp pha t hanh,

Tuy nhien, s6 c6 phan mua lai do cong ty narn giil kh6ng ducc nhan c6 tuc, khong c6 quyen bftu cit, bi~u quyet hay tham gia ehia tai san khi giai th~ cong ty.

- Diiu ki¢n de' thuc hi¢n pbuang an mua 19i co' phieu (co' phieu quy): Cong ty muon mua lai e6 phan do chinh minh phat hanh

,

phai dam baa cac dieu ki~n sau:

+ Cong ty c6 phuong an duoc Dai hi?i dong c6 dong thong qua d6i vdi truong hop mua lai tren 10% t6ng s6 c6 phan de. phat hanh; hoac dude H9i dong quan tri phe duyet doi vdi trudng hop mua dudi 10% t6ng s6 c6 phan da pha t hanh,

+ Cong ty co kha nang tai chinh dam baa thanh toan dii cac khoan no va cac nghia vu tai chinh khac cua doanh nghiep.

- Gong ty co' phdn khong durjc phep mua co' phieu quy trong cdc truang h!/p sau:

+ Gong ty dang kinh doanh thua 16.

+ Gong ty dang lam thu tuc phat hanh chung khoan d~ huy d9ng them von.

+ Gong ty e6 no phai tra qua han.

+ T6'ng so no phai thu qua han ldn hen 10% t6ng so von ella cac e6 dong.

+ Cong ty e6 phjin chua h{li au yeu et1u v~ tang von dii$u l~, von phap dinh theo quy dinh ella phap lu*t hi~n hanh,

+ Dung nguon von vay va von chiern dung tu cac t6' chuc tai chfnh, tin dung, phap nhan va cit nhan d~ mua efi' phieu quy .

. TK sa durig:

D~ phan anh gia tri hi~n e6 va tinh hinh bien dQng ella so e6 phie'u rna ccng ty mua lai cua ehinh minh phat hanh e6ng ty e6 phan su dung TK Ce/philu mua lai vdi ni?i dung nhu sau:

+ Ben No: Gia thuc te' ella e6 phieu mua lai

+ Ben C6: Gia thuc te' e6 phieu mua lai duoc tai phat hanh hoac s11 dung (chang' han tra e6 We) hoac huy boo

+ Du No: Gia thuc te' ella e6 phisu mua lai hien e6

M9t dUu cdn luu. y la tai thiii diem ltjp Bang can d6i ke'toan rna TK cd phieu mua lai co s6' du thi no duoc ghi am ben phtin. ngu8n von cua Bang cdn d6l. he'toan.

o Ketoan:

+ Khi cong ty hoan tilt thu tuc mua Iai e6 phieu, ke' toan nhan eel phieu v~ va phan anh s6 tii$n thanh toan cho e6 dong theo gia thoa thuan:

Nfj TK Co'phie'u mua lai Co TK tu« truit, TGNH

.......................................... 0. ___

+ Trang qua trinh mua lai c6 phieu cac chi phi phat sinh, ke toan ghi:

Nr;J TK cs phieu mua lai Nr;J TK Chi phi tai chinh

C6 TK Ti{ln miit, TGNH

Neu chi phi phat sinh trang qua trinh mua Iai c6 phieu duoc ghi VaG TK c6 phieu mua Iai thi khi tai phat hanh s6 c6 phieu da mua lai nay ke'taan se g*p kh6 khan hen trong qua trinh tinh gia g6c cua s6 c6 phan tai phat hanh (slt dung mot trong cac phuong phap nhap trudc . xuat truce, nhap sau _ xua't trudc, gia don vi binh qufin, __ .). Con neu chi phi phat sinh trong qua trinh mua lai c6 phieu dude ghi vao TK Chi phi tai chinh thi khi tai phat hanh s6 c6 phan da mua lai truce day ke'toan tinh theo gia dich danh . gia mua lai trudc day baa nhieu, khi tai phat harih tinh thea gia ba'y nhieu,

+ Khi ta i phat hanh s6 c6 phieu mua lai, din cu VaG gia tai phat hanh va gin mua lai trUoc day, ke toan ghi:

No TKTi€n miit, TGNH: Gia tiii pluit hank

Nfj(C6) TK ThiJng du: von: Chenh. l~ch giiia gid tdi pluit hanh: va gia mua lai

C6 TK cs phie'u mua lai: Gia mua lai

+ Khi huy bo c6 phieu mua lai, can cil VaG menh gia c6 phan va gin mua lai trudc day, ke toan ghi:

Nr;J TK Von gop: M~nh gia eua eo'phieu bi huy bo Nr;J(C6) TK Th(tng du von: Chenh. l~ch

Co TK Co'phieu mua lai: Gisi thuc tt mua lai

+ Khi sV: dung s6 c6 phieu mua lai d& tra c6 tuc thi can ell VaG gia thoa thuan tra c6 tuc va gia mua lai truce day, ke toan ghi:

Nr;J TK Lr;Ji nhuiin: eta thou thutui Nr;J(Co) TK Thiing du von: Chsnh. l~eh C6 TK cd phieu mua lai: ou: mua It;1i

· Ngoai cac trudng hop tren, cong ty co th€! mua lai c5 phieu d& huy bo ngay tai ngay rnua, Tuy nhien trong truong hop nay cong ty thucng phai tra cho so" c5 phieu mua lai theo gia cao hen menh gia phat hanh truce day, Muc dich cua viec mua lai Cel phan d~ huy bo co th& la nham thay deli cau true tai chinh, thay d6i cd cau c6' dong nam giu c6 phan, lien quan den kha nang ki~m soat va quan ly cong ty,

Khi mua lai c6 phjin d~ huy bo ngay, can Cll van gia mua va menh gia Cel phan, ke' toan ghi giam true tiep gia tri von c6 phan cua cong ty:

Nt! TK Von co' pluin: M~nh giti cua so" co' phisu. mua 19,i Na TK Thiing d1L von: Chenh l~ch do gin mua > menh. giri Co TK tu« miit, TGNH: S6' tie'n chi mua thuc ti

3.2.4. Ke toan mt}t so nghi~p V1:l khac 3.2.4.1. Nghi~p v¥ tach co'phi1n (split share)

Tach c5 phan 10. vi~c cong ty c5 phan chia nho menh gia cua mot c6 phan hien tai dang luu hanh. Menh gia Cel phan giam cling se lam thay d5i gia giao dich cua c6 phan. Vi~c tach c6 phan se lam cha menh gia Cel phan giam va so luong c5 phan dang hru hanh cua cong ty tang them. Tuy nhien, telng so von c5 phan cua cong ty va ti l~ nam giu c5 phan cua c5 dong se khong thay d5i. Tach c6 phan co th~ duoc thuc hi~n thea yeu cfiu cua cac cd quan quan ly giao dich chung khoan hoac do nhu cflu cua cong ty nham thu hut cac nha dilu tu nho.

Tach c6 phan co th~ duoc thuc hien theo cac ti l~ khac nhau phu thucc van tung cong ty. Vi du, ti 1~ tach Cel phan la 1:10 nghIa Ia mot c6' phan hien tai ducc tach thanh 10 c6 phan mdi, tl l~ 2:5 nghia la Cll 2 Cel phan hien tai thi dU<;IC tach thanh 5 c5 phan mdi co tang rnenh gia b5.ng 2 c6 phan bi tach.

Cling can phan biet nghiep vu tach c6' phan vdi tach c6 phieu, Tach c6 phieu la viec lam tang solUc;lng c6 phieu luu hanh theo mot ty l~ nhat dinh nao d6 rna khong lam tang von c6 phan cua cong ty va khong lam thay d6i ty l~ nam giG: c5 phan cua c5 dong. Vi~c tach c6 phieu se him

cho t6rtg gia tri cua c& phieu theo menh gia giam xufing nhung menh gia cel phan kh6ng giarn vi sau khi tach 1 c6 pnieu se chua dung it c& phan hon . Menh gia cd phan chi g iarn khi c6 phieu ducc tach la loai cd phieu chua dung dung 1 c6 phan,

Chia nho c6 phieu (tach co' phi{u) va chia c6 We bang c6 phieu giorig nhau a di~m chung deu lam tang Sb luong c6 phieu luu hanh nhung khong lam thay d6i quy roo von. Tuy nhien, chia c6 Wc bAng c6 phieu se lam tang v6n c6 phan do giam lei nhuan va ke' toan phai thuc hien viec phan anh s1,1 thay d6i co cfiu v5n CSH.

Do khong lam thay d6i quy mo veln nen c6ng ty chi theo doi cac thu tuc phap 15' lien quan den qua trinh tach cd phan, c6 phieu rna kh6ng can phan anh tren cac s6 sach, tai khoan ke' toan.

3.2.4.2. Nghi~p v~ g(lp c{;phdn

Ngucc lai vdi tach c6' phan, g9P c6 phan la viec lam tang m~nh gia mot Cb phan cua c6ng ty bang each cong g9P menh gia cua nhieu c6 ph an hi~n tai vdi nhau. Vi du, ccng ty c6 phan c6 th~ g9P c6 phan thea ti W 5: 1, nghia la cu 5 c6 phjin hien tai dUQC g9P lai thanh 1 c6 phan moi, menh gia c6 phan mdi se IOn gfip 5l:in menh gia cB phan truce khi gQp.

Viec gQP c6 phan cling kh6ng him thay d6'i t6'ng van c6 phan cua c6ng ty va ti l~ n&m giu cB philn cua cB dong. Nghiep vu nay se lam tang gin. giao dich cua c6 phi"in tren thi truong, tuy nhien, muc tang gia giao dich cua c6 phan se kh6ng tuong ling Val muc tang menh gia sau khi g9P.

can phfin bi~t nghiep vu g9P c6 phan neu tren vdi nghiep vu g9P c6 phieu, G9P c6 phie'u 10. viec him giam soluong c6 phieu dang luu hanh thea mot ty l~ nha"t dinh nao d6 rna khong lam thay dBi vcn c6 phan cua c6ng ty, c6 th~ thuc hien g9P c6 phieu khi ID9t c6 dong ~a huu nhieu c6 phieu, G9P c6 phieu chi lam tang t6'ng gia tri cd phieu theo menh gia rna kh6ng lam thay d6i menh gia cd phan vi sau khi g9P, c5 phieu mdi se bao g6m (chua dung) nhieu c6 phan hon,

Trong ca hai tr'ucng hop nay, ke' tcan phai dieu chinh thong tin ve Sel lucng cd phieu tung c6 dong nam giu tren 86' dang ky c6 dong rna kh6ng can phan anh nghiep vu tren tai khoan ke toano

S d,,/'32 S d,,/'k"" , b''''' d" ,,' 6 ,,' h.t

o 0 .: (j 0 e toan len 9ng von trong c ng ty co p an

TKTM, TGNH

TK V6ng6p

TK V6n cam k~t g6p

T

3a
- TK Th~ng cu 116n
..
TK Th?ng du 116n
3b
!
... 1c 1b
..
TK Phai Ira cO dOng .. ...
4 1a
.. ...
.. ..
TK L~ nhu~n, Quy
TK Lqi nhuan

5
..
! ..
2
K CO phieu mua lal ...
6 ..
..
I .. Chit thich:

1 a. Kef chuyen von cam ke't thnnh. von gop thea menh. gui khi cd

dong dii th.uc hi~n g6p von.

lb. Chenh. 19ch do gici phdt himh. ldn. han menh. gid co'phdn. 1c. Chenh lqch do gid phcit hanh. nho han menh. gid co'phdn. 2. Die'u chuyen tang von tit 1c;Ji nhiuin. va ctic quy cua cong ty. 3a. Mua lai so' co' phdn bi guim. gui de' huy boo

3b. Chenh. l¢ch do gici mua lai nho han m¢nh gui co'phdn.

4. Guim von do hoan. trti cho cd dOng.

5. Gidm von do bit la.

6. Huy bo so' co' phie'u dii mua It;zi do chinh cong ty pluit hanh. trudc day.

Vi du: Cong ty eel phan Hoa Thien Ly co cac nghiep vu kinh te' pha t sinh trong nam N nhu sau:

1. Cong ty e6 solu<;lng e6 phan dang luu hanh la 200.000, m~nh gia eel phftn la 40.000 dangl e6 phlin.

2. Do nhu eliu dftu tu mb ri?ng quy mf kinh doanh, sau khi ducc sl,i thong nhfi"t cua Dai hQi e6 dong bfi"t thudng, cong ty phat hanh mdi 30.000 e6 phan vdi gia phat hanh la 55.000 dangl c6 phan va da dUQe c6 dong gop bAng chuydn khoan, Cong ty da nhan duoc Gi~y Bao C6 cua Ngan hang.

3. Con~ ty mua lai tren thitrudng d~ huy bO ngay 10.000 c6 phan vdi gia mua 48.000 dangl c6 phan, Tien mua c6ng ty dli thanh toan bAng tien mat,

4. Cong ty tie'p tuc phat hanh them 20.000 e5 phan va da dUQC cac c6 dong gop true tie'p bAng tien mat vdi gi8. 52.000 dangl c6 phan,

5. Cong ty mua lai tren th] trudng d~ du tru 15.000 cd phan vdi gia mua la 50.000 d6ngl e6 phftn. Tign mua lai c6 phan dli thanh toan b:lng chuyen khoan, Cong ty dli rihan duoc Gilly Baa NQ cua Ngan hang. Chi phi mua lai (hoa hBng moi gidi) d5. thanh toan bang tign mat cho Cong ty Cel phan chung khoan then tY l~ 3% tren telng gia tri c6 phan dli mua lai.

6. Cdng ty cho tai phat hanh so' c6 phan d5. mua lai trudc day vdi gia phat hanh la 54.000 d6ngl c6 phan. Tien tai phat ha nh dll thu bAng chuyen khoan va dii nhan ducc gia'y Bao C6 cua Ngan hang.

Cac nghiep Vl,l tren dude phan anh tren s6 bang cac but toan sau: (Don vi: 1.000.000 d)

, la. Nfl TK Phdi thu cd dfmg: 1.650 C6 TK Von cam ket: 1.650

2. Nfl TK Von g6p: 400

No TK Th{ing du von: 80 C6 TK Tie'n m4t: 480.

lb. Nfl TK TGNH: 1.650 C6 TK Phai thu cfldOng: l~650 : 3a. NflTKPhdi·thu co'dOng: 1.040

, , _-_ _-_ '''' " _._ .•. , .. _----_ " _-_ .. " .-- " ..

Ic. Nq TK Von cam ket: 1.650 Co TK Von gop: 1.200

Co TK ThiJng du von: 450 ! 4a. NqTKCdphieu mua 19,i: 750

Co TK Von cam ket: 1.040

Co TK TGNH: 750

36. Nq TK ru« miu: 1.040

Co TK Phdi thu eo'dOng: 1.040 3c. NqTKVon cam ker: 1.040

Co TK Von gop: 800

Co TK Th(i,ng dzt von: 240

46. NIj TK Co'phieu moo 19,i: 22,5 Co TK Tie'n m(U: 22,5

, 5. Nq TK TGNH: 810

Co TK Co'phieu mua 19,i: 772,5 Co TK Th<J,ng du von: 37,5

3.3. KE ToAN TANG, GIAM VON TRONG CONG TY HOP DANH

Cac cong ty hop danh thuong hoat d~mg trong nhung linh vue: dao tao, y te', tu viln phap ly, dich Vl,1 ke' toan, ki~m toan, dich vu ki~m dinh chat luong ... Trong qua trinh t6n tai va noat dQng, cac nghiep vu dftn de'n tang, giam v6n cua c6ng ty h9P danh bao g6m:

- Thanh vien hien tai g6p them von.

- Tiep nhan thanh vien mdi,

- B6 sung von til cac vO"n chu Sd hiru khac,

- Roan tra von cho thanh visn .

. Dung von g6p d~ bu 16.

'I'ai My, cong ty hop danh (Partnership) lil mQt doanh nghiep g6m hai hoac nhieu th& nhan dieu hanh heat dQng vi muc tieu 191 nhuan duoi danh nghla d6ng Sd hiru, Cong ty h9P danh ra ddi va hoat Q9ng tren co Sd h9P d6ng giira cac th& nhan, Di~m ye'u cua e6ng ty h9P danh la do han ehEf vg so luong thanh vien nen viec huy Q9ng von vdi quy mo IOn thuong

kh6 thuc hien, C6ng ty hop danh bi cham dut heat d9ng trong cac trucng hop nhu: pha 811m, mot thanh vien bi ti1 vong hay mot thanh vien bi mat nang luc ky ke't hop dong. Cac nghiep vu anh huong de'n bien d{Jng von trong c6ng ty hop danh bao gom: g6p van, phan phdi 15.i, chuy~n nhuong van cho thanh vien khac, tiep nha n tharih vien mdi, thanh vien rut khoi e6ng ty, thanh vien rut van va dung von d~ bu 16.

Phuong phap ke' toan cac trucng hop tang, giarn von trong c6ng ty hop danh duoc thuc hien tuong tu nhu trong e6ng ty trach nhiern hiru han.

TOM TA'r CHUONG 3

Chucng 3 dii trinh bay nhiing van d~ lien quan den tang, giarn von trong cac loai hinh e6ng ty, cu th& bao gom:

1. Cdc truimg hop tang, giam von va nhiLng van d€ ve' rruit tai chinh cling nhi: pluamg phiip ke'toan cdc truang hejp tang, giam von trong cong ty TNHH.

2. Cdc truang hap tang, glom von vd nhii:ng vd:n de' v& mat tai chinh ciing nhu phuong pluip ke'tQan cdc trudng hap tang, gidm von trong cong ty co' ph/in.

3. Cdc truimg hop tang, gidm von va nhitng van d€ ve' rruit tai chinh cilng ~hli phuang pluip ke'toan cac truang hap tang, gidm von trong cong ty hap danh.

ChLldng 4

KETOAN PHAN PH61 LOI NHUAN

. .

TRONG cAc CCNG TV

4.1. XAC D~H LQI NHU~N

Lei nhuan (Iai) la phan gia tri d6i ra sau khi bu diip ta't ca cac khoan chi phi kinh doanh cua c6ng ty. LQi nhuan cua doanh nghiep dude hlnh thanh tu heat dQng san xuat kinh doanh (SXKD) chfnh cua ~, c6ng ty va tu cac hoat dQng khac,

C6ng ty chi dat duoc Ioi nhuan khi cac khoan doanh thu va thu nhap dat duoc trong kinh doanh IOn hen cac khoan chi phi da chi ra cho kinh doanh theo nguyen t£c phil h9P giila doanh thu va chi phi. KErt qua cua c6ng ty dU9C xac dinh nhu sau:

Ke't qua SXKD eua DN (lai nh.utui / lJ)

=

Tdng eac hluxin. DT va thu nhtjp

To'ng cdc khoan chi phi KD

Clln phan bii?t 19i nhuan kEr toan viii IQi nhuan chiu thuEr cua doanh nghiep. LQi nhuan kEr toan duoc xac dinh tren ed sd ghi nhan cac chi phi va doanh thu theo guy dinh cua cac chuftn muc va nguyen d.c cua ke toan tai chinh. Nguoc lai, Ioi nhuan chiu thue duoc xac dinh theo quy dinh ella lu*t thue Thu nhap doanh nghiep (TNDN). Thong thuong loi nhuan chju thue thu nhap thuong Ion hon IQi nhuan ke toan do mot s6 khoan chi phi dude ke toan tai ehinh ghi nh*n rihung lai kh6ng ducc lu*t thue'TNDN cong nhan, Vi du vg cac khoan chi phi nay bao g~m: cac khoan chi phi vuot qua dinh mire cho phep, cac khoan chi phi kh6ng dlly du hoa don, chung tu, su khac nhau vg phucng phap khau hao TSCD ap dung trong ke' toan tai chinh va ke toan thue, ... Cac khoan doanh thu, thu nhap va chi phi ducc sit dung d€ xac dinh lei nhuari ke'toan cua doanh nghiep bao g6m:

4.1.1. Cac khoan doanh thu va thu nhap

Theo Chuan muc kif toan qu6c tif s618 (lAS1S): Doanh thu Ia tang gia tri cac lei ich kinh tif doanh nghiep thu duoc trong ky kif toan, phat sinh til: cac hoat d<)ng san xuat, kinh doanh thong thucng cua doanh nghiep, g6p phftn lam Umg von chu sd hflu. Doanh thu duoc ghi nhan khi thea man cac dieu ki~n quy dinh cua chuan muc nay. Doanh thu va thu nhap d~ xac dinh lqi nhuan (10) ke toan cua cac cong ty bao g6m:

· Doanh thu ban hang thuan la phan con lai cua doanh thu ban hang h6a, cung img dich vu bao g6m ca trq gia, phu thu, phu trQl rna doanh nghiep duoc hudng sau khi tru di cac khoan chiet khau thuong mai, giam gia hang ban va doanh thu hang ban bi tra. lai,

· D6i VOl cac hang hoa, dich vu doanh nghiep dung d~ trao d6l, bieu, tang thl doanh thu duqc xac dinh theo gia ban tren thi trucng cua cac loai san pham, hang h6a tucng duong.

· D6i vdi cac 'san pham do doanh nghiep san xuflt ra dUQc dem s11 dung trong n<)i b<) doanh nghiep thi doanh thu ducc xac dinh theo gla nql b<) hoac theo gia thanh san xuat cua doanh nghiep,

· Doanh thu gia cong' hang h6a bao g6m ca tien cong, nhien li~u, d<)ng luc, v$.t lieu phu va chi phi khac phuc vu cho viec gia cong hang hoa. Ngoai ra, doanh thu cua doanh nghiep con bao gam cac khoan thu til cho th ue tai san, til kinh doanh bfft d<)ng san, v.v ..

Ngoai cac khoan doanh thu tren, cac khoan doanh thu va thu nhap khac cua doanh nghiep bao gam:

Lib ttl mua, ban chung khoan,

Cac khoan lai ben gt'ti, lfii cho vay v6n, lai ban hang tra cham.

Cac khoan lai thu duoc til ban ngoai t~, til chenh l~h ty gia ngoai t~ phil. t sinh trong ky.

Chiet khau thanh toan duoc hudng khi mua hang tra tien truce thoi gian quy dinh,

Thu nhap tit chuydn nhuong tai san, thanh 15' tai san:

Thu ve tien phat vi pham hop d6ng kinh te'.

Cac khoan no phai tra kh6ng xac dinh duoc chu no,

Cac khoan thu nhap tit tieu thu phe lieu, phe ph am, qua bieu, qua tang b:lng hien vat, b:lng W~n cua cac t6 chuc, ca nhan, ....

Thu cac khoan rid kh6 doi da X11 15' xoa s6.

Thu tit ban v~t tu, hang hoa, tai san d6i thua, ban eeDe da phan b6 het gia tri, bi hu hong hoac kh6ng dn S11 dung.

Thu tu duoc giam cac khoan thue phai n9P Nha nude (trir thue thu nhap doanh nghiep).

Cac khcan thu nhap cua nhirng narn truoc bi bo s6t hay quen ghi s6 ke toan narn nay mdi phat hien ra ...

4.1.2. Cac khoan chi phi

Cac khoan chi phi kinh doanh cua doanh nghiep dung d~ xac dinh 19i nhuan (10) ke toan gam:

Cia von cua cac loai san ph am, hang h6a tieu thu trong ky.

Cac chi phi ban hang va chi phi quan 15' SXKD bao gam cac khoan tien luong, tien c6ng va cac khoan phu ea"p c6 tinh chat luang tra cho nguci lao dong tham gia VaG hoat d9ng kinh doanh cua doanh nghiep, chi phi vat tu, van phong pham, chi phi dich vu mua ngoai. Kh6ng tinh vao chi phi nay cac khoan tien luong, hen c6ng va cac khoan trich theo luang ella CNSX eta duoc tinh VaG gia thanh san pharn san xunt trong ky,

Chi phi mua ban chirng khcan k~ ca tBn thfit trong dftu tu (n~u c6). La do nhucng ban ngoai t~, chenh lech ty gia ngoai t~ phat sinh trong kY va chenh l~ch ty gia do danh gia lai ngoai t~ cu6i kY cua no phai thu, no phai tra dai han (kh6ng bao g6m chenh l~ch ty gia ngoai t~ thucc van vay d~ dAu tu XDCB khi chua dua c6ng trinh vao S11 dung hoac van vay bflng ngoai t~ d~ g6p van lien doanh).

Chi phi ve lai tien vay phai tra (kh6ng bao gom Hii tien vay dai han d~ XDCB khi cong trinh chua dua van 51'1 dung).

Chi phi chiet khau thanh toan cho ngudi rnua hang khi thanh toan tien trudc han,

Cac khoan du phong giarn gia chung khoan, du phong giarn gia hang ton kho,

Chi phi khac lien quan den hoat d9ng dftu tu ra ngoai doanh

nghiep,

Gia tri con lai cua TSCD khi nhuong him va thanh 1Y. Chi phi nhuong ban va thanh ly TSCD.

Gia tri t6n that thuc te sau khi da giarn tri't tien den bu cua nguoi pha m 16i va tS chuc bao hi~m, gia tri phe li~u thu hoi (neu co) va 56 an bu d::lp b~ng quy dl,1 phong tai chinh,

Chi phi cho viec thu hoi cac khoan nQ da x6a 56 ke toano Cac khoan tien bi phat do vi pham hop dong kinh teo Chi phi d~ thu tien phat,

Cac khoan chi phi ba't thuong khac ...

4.2. KE TOAN PHAN PHOI LQI NHU~N

Phan phO'i IQi nhuan la vi~c c6ng ty phan chia s61<;1i nhuan kinh doanh dat dude trong kY nharn thea man loi Ich cho cac ben lien quan va dam brlO s1,i phat tri~n cua c6ng ty. Cac ben ducc hUdng loi nhuan dat ducc cua c6ng ty baa gom nha nude, doanh nghiep va cac chu sd hilu. Ngan sach nha nude thu dU<;lC phan lei nhuan dat du<;lc trong nam cua c6ng ty dudi hinh thuc thue TNDN rna cac c6ng ty phai nqp. PhAn loi nhuan sau khi n9P thue dude goi lil 1<;1i nhuan d~ Iai cho doanh nghiep. Tuy theo quy dinh ghi trong dieu 1~ cua tung doanh nghiep, so' loi nhuan nay duoc stt dung m9t phAn d~ trich l*p cac quy doanh ngh iep. Thong thuong, cac quy dude hinh thanh tu vi~ trich 1~p 1<;1i

nhuan d~ lai cua doanh nghiep g6m quy dfru tu phat tri~n, quy du phong ta i chinh, quy khen thudng va phuc 19i. Phan 19i nhuan duoc sv: dung ct~ trich cac quy cua doanh nghiep d6ng vai tro quan t.rong trong viec bao dam an toan tai chinh va tao d'9ng luc cho s\;i phat tri~n cua m6i doanh nghiep, Sau khi trich 1~p cac quy, phan 19i nhuan can lai dude chia cho cac chu sa hiiu dudi hinh thuc chia 1ai trong cong ty TNHH ho~c chia cd tuc trong cong ty ed phfrn. Cong ty chi chia 19i nhuan cho cac chu sa huu khi kinh doanh c6 lai, Trong nhung niim c6 lai ne'u cfrn von d~ rnd r9ng san xuat kinh doanh die cong ty e6 th~ dung so' loi nhuari dinh chia cho cac chu sa huu d~ b6 sung VaG von. Cac chu sd huu thuong s£n sang chap nhan phuong an nay vi h9 hy vong 19i nhuan duoc ehia a cac kY sau se cao hon,

Trinh tu phan ph6i 1Qi nhuan cua cong ty duqc xac dinh sau khi

bao cao quye't toan dU9C duyet nhu sau:

a. Bu dap cac khoan 10 kinh doanh cua cac niim truce,

b. N9P thue' thu nhap doanh nghiep theo lu~t dinh,

c. Trfch Iap cac quy chuyen dung: quy dAu tu phat tri~n, quy du phong tai chinh, quy du phong trd cap mElt viec lam, quy khen thuong, quy phuc lei,

d. Chia lai cho cac chu sd huu (thanh vien g6p von, c6 dong).

Trong thuc te', vi~ phan ph6i 19i nhuan duoc tie'n hanh dgu d~n trong narn theo ke hoach phan phbi 1Qi nhuan din Cll VaG ke' hoach IQi nhuan, Khi bao cao quyet toan nam dUQC duyet, can Cll VaG s619i nhuan chinh thuc duoc c6ng nhan va so19i nhuan aa tam phan phoi, cong ty tien hanh dieu chinh s61<;1i nhuan etii phan phoi theo s6 lei nhuan duoc phfm ph6i chinh thuc,

4.2.1. 'I'ai khoan s\t du ng

Thong thudng 19i nhuan cua doanh nghiep chi dU9C phan ph6i chfnh thue khi bao cao quyet toan duoc duyet VaG dfru nam sau. Do ke toan phai phan anh 1Qi nhuan nam trudc tren 56 ke toan niim sau dong

thdi vdi loi nhuan dat duqc cua nam hi~n tai va tinh hinh phan phci theo ke' hoach so lei nhuan da t duoc trong narn, Cac tai khoan ducc Stl dung d~ hach toan va phan phoi lei nhuan la TK "Lei nhuan nam truce" va TK "Loi nhuan nam nay".

- TK "L!;Ji nhuan nam trudc": dung d~ phan anh ke't qua kinh doanh, tinh hinh phan ph6i ke't qua va solai chua phan ph6i cua nam trudc tren s6 ke toan narn sau.

NQi dung phan anh tren tai khoan nay nhu sau:

Ben No: phan anh s61qi nhuan dU<;lc phan ph6i cho cac d6i tuong Ben Co: dieu chinh giarn s61<;li nhuan phan ph6'i thua

Du Co: ss lei nhuan mim trudc chua phan phdi tren s6 ke toan nam nay.

- TK "Lei nhuan nam nay" duoc Stl dung d~ phan anh ket qua kinh doanh, tinh hinh phan ph6'i ket qua va s61iii chua phan ph6i cua nam hien tai.

Nqi dung phan anh tren tai khoan nay nhu sau:

Ben No: phan anh solqi nhuan ducc phan phfii cho cac doi tuong Ben Co: dieu chinh giarn solqi nhuan phan ph6i thua

Du Co: S61qi nhuan nam nay chua phan ph6i tren s5 ke' toan nam

nay.

. TK "Lei nhuan tfch lily" dung d& phan anh so hien co va su bien dqng ella sO' 1(# nhuan tich lily gift lai hang narn cua doanh nghiep, S61qi nhuan tich lily duqc gift lai tit khi doanh nghiep biit diiu kinh doanh eo Iai, Thea quyet dinh ella Hqi d6ng quan tri hoac Ban giam d6c doanh nghiep, mot phlln lei nhuan sau thue hang narn co th& duqc tich lily d~ du phong bu d&p rui ro, b6 sung von kinh doanh, ....

Nqi dung phan anh tren TK "Lei nhuan tfch lily":

Ben No: So' lei nhuan tich lily giam,

Ben Co: 86111 nhuan tlch luy tang. Du Co: S6hj1 nhuan tfch Iuy hien c6.

4.2.2. Ke'toan phfin phoi 19i nhuan trong cong ty trach nhiem hUll h~n

Cong ty TNHH mQt thann vien c6 chu sd huu la mot t6 chuc nen viec phan ph6i 19i nhuan trong cac cong ty nay duoc thuc hien theo quy dinh cua chu so huu trong cd ch€' tai chmh ap dung d5i vdi cac cong ty nay. Trinh t1,1 ph an phoi 11i nhuan va cac but toan ghi s5 tuong t1,1 nhu phan phdi 1qi nhuan trong cac doanh nghiep nha nude. Trong c6ng ty TNHH nhieu thanh vien, cac chu SO huu cling g6p v6n kinh doanh va huang 1Qi nhuan hoac chiu 16 theo ty l~ v5n g6p nen phan 19i nhuan con lai cua cong ty sau khi nop thue' TNDN va trfch l~p cac quy theo digu l~ cong ty duoc chia cho cac chu sa huu theo ty 1~ VOn g6p cua moi thanh vien.

Trong nam tai chinh, theo ke hoach 19i nhuan duqc xac dinh tU dau narn, hang thang (quy) cong ty tarn phan phoi 1Qi nhuan dat dude d~ n9P thue, trich l$.p cac quy va chia cho cac tnanh vien, Nguyen t:ic tarn phan ph6i la khong duoc phan ph6i va S11 dung qua s619i nhuan thuc t€' dat duoc cua nien d9 ke' toano Khi quyet toan na m ducc duyet, ke toan phai thanh toan cac khoan dii tarn phan phdi trong narn.

Hach toan tarn ph an phci loi nhuan theo ke hoach a cong ty TNHH duoc thuc hien nhu sau:

. Hang thang (quy), din cli thong baa cua co quan thue ve so thue thu nhap doanh nghiep phai nop thea kehoOilch, ke toan ghi:

No TK "Loi nhu(in niim nay" C6 TK "Thue'TNDN phdi nqp"

S6' thue: thu nh(ip doanh nghi~p pluii tam. nQp

- Tarn trich Iap cac quy doanh nghiep:

Nfj TK "Lei nhu(in niim nay" C6 TK "Cac quy DN"

S6' LN trich. quy DN

- 'I'arn chia liii cho cac thanh vien g6p v6n theo ty l~ vO'n gop cua mth thanh vien:

No TK "Loi nhug,n niim nay" Co TK -tu« mat", "TGNH" Co TK "LN phdi trii"

S8' tie'n ldi tam. chiao

Cu6i nam, ke' toan ke't chuyen s61c;li nhuan chua pnan ph6i narn nay sang TK "LQi nhuan nam truce'

Nq TK "Lai nhudn. ru'im nay"

Co TK "L{Ii nhug,n tuim trudc"

Sf I lrJi, nhuiin. chua phtln ph6'i tren. TK "Lai nhu/in. ruim. nay"

Sang dAu narn sau (N+l), khi quye't toan nam (N) duoc duyet, ke toan xac dinh cac khoan duoc phan ph6i cho cac muc dich.

So sanh s6 dUQc phan ph6i vdi s6 dB. tam phan ph6i trong nam:

- Neu so tam nop, tarn phan ph6i nho hon so' phai nqp, du<;jc phan phOl thuc te, ke tcan phan anh s6 phai n9P, dUQc phan ph6i b6 sung:

+ Ph an anh s6 thue thu nhap doanh nghiep phai nQp them, ke' - toan ghi:

Nq TK "Lqi niuuin. nam truac"

Co TK "Thue'TNDN phdi n9P"

Sfi thut thu nh(lp doanh nghi~p pluii n(ip b6 sung.

+ S61iii trich l~p them vao cac quy doanh nghiep:

NC! TK "Lai nhu¢n ruim truce"

Co TK "Cdc quy DN"

sff l{li nhu¢n tricli lq,p them cdc quy.

+ B6' sung them van kinh doanh tit lei nhuan:

Nq TK "Lqi nluuin. niim trlidc" Co TK ''Von kinh doanh"

S6' von kinh daanh duoc be/ sung tit lai nhiuin:

+ Phan anh s61a.i chi them cho cac thanh vien g6p v6n:

Nfl TK "Lt;Ii nhu(tn niim. truoc'

Sf/ tUn liii chia thim.

Co TK -iu« mq.,t", "TGNH" Co TK "Phdi trd khac"

· Truong hop thue' thu nhap doanh nghi~p tarn n¢p Ion hen s6 phai nQp thuc te', kif toan ghi giarn s6 thue' TNDN phal nQp:

Nr,J TK "ThutTNDN phdi n9P" Co TK "LCJi nhutin. nam trttac"

Ch~nh l~ch s6' thue' thu nh(tp doanh nghiQp t{lm n9P Ian. han.

S6 thue' da n¢p dUQc chuy~n thanh so' thue' nQp cho kY sau,

o Ne'u doanh nghiep dUQc co quan c6 thAm quyi!n cho mi~n, giam:

Nr;J TK "ThutTNDN phdi n9P"

Co TK "L¢ nhu~n nam trudc"

S6' thut thu nhl)p doanh nghi~p dttf/C miin gidm.

· Ne'u cac khoan trich ll)p quy, b6 sung v6n kinh doanh IOn hon s6 thuc tl duc;!c trfch, kl to an ghi glam s6 eta trich ll)p bA.ng but toan:

Nr;J TK "Cae quy DN"

S6' lr;Ji nhul)n trich. quy thua

Co TK "L¢ nhutin. niim. truce"

· Truong hop s6 tign chia lien doanh, chia Hii cho cac thanh vien gop v6n IOn hon s6 thuc te' duqc chia, ke' toan chuyen thanh khoan phai thu hoac chuy~n sang so tarn chia cua nam nay (N+l).

+ Ne'u chuy~n thanh s6 phai thu, ke'toan ghi:

N<;I TK "Pluii thu khdc"

Co TK "Lai n~uq,n tuim. trudc"

S6' lr;Ji nhuq,n chia thua phdi thu h8i.

+ Nl!u chuy~n thanh s6 tarn chia cua nam nay:

Nr;J TK- "L¢ nhuiin. niim. nay"

Co TK "L¢ nhu(i,n niim truco"

ss thu nhq,p tam. chia niim nay.

TK "Thu~ TNDN TK ~LQI nhu$n chUa , TK "Thu~ TNDN

ph8i n¢p" phAn ph6i" phai n¢p"

Thu~ TNDN, ti4n s~ dyne v6n~5 I ¥ tI'Iu~ TNDN, b4n &r dyng v6n N5

phsin¢p I n¢pthOa

TK "Cac qu9 DN"

S6 ti4n trlch I$p dlc qU9 doanh

nghi~p, ...

TK "Cac qu9 DN"

56 quy trlch thaa

TK "Til1n m~t", "TGNH"

~ Han doanh h~~C cho \_ c600ng.

TK "Ti4n m~t", "TGNH", "Ph8i thu khAc"

S6 ti4n chia IAi thtra

Ba d6 4.1. K€ toan phan ph6i It/i nhu~n d c6ng ty TNHH

Vi d¥ 4.1. MQt cBng ty TNHH c6 3 thanh vi~n A, B, C vbi so v6'n . g6p IAn luot 1a: 400, 500 va 600. Tinh hlnh thu nh~p va phan ph61 thu nh~p cua cong ty nhu sau (DV: 1.000 d):

NamN:

Tam n{lp thug' thu nhap doanh nghi~p thea thong baa Clla co quan

thug': 200.000.

Tam tnch quy doanh nghi~p 150.000. trong d6:

Quy d\t phong trQ ci'p mi't vi;c 1am:70.000, Quy khen thudng, phue 1Qi: 80.000,

Tam chia 1Qi nhuan cho cac thanh vi@n g6p v6n: 200.000. Nli.m N ~-1

Quy~t toan nam N dUQC duy~t xac dinh s61Qi nhuan thuc te' cua nam N la: 650.000.