You are on page 1of 67

内 炼 金 丹 心 法

生 死 说
  夫生死大矣,故有生必有死,则亦有学。而三圣人,实与天地相终始,逐逐者无论矣。
间亦有剽声袭响者,则曰生者死之常矣,死者生之常矣,奚以之容心而学焉?而未识生死
之常犹之乎不生、犹之乎其不死也。何者?“气聚而生,气散而死”,吾儒之谈也。人聚
之为气而生也,甫十五龄而日剥、日斫以至于死。是散气也,非气散也。故曰世之人无不
死者,无一善死者,即无一善生者.
  呜呼!天之生人何如哉?而人自不善其生,不善其死,不人也。不人则草木矣、禽兽
矣,草木禽兽蠢于人。禽兽之死也,上者羽化,下者火化,乘乎气者也。草木之死也,枯
而荣,荣而枯,递造而递化,窃乎气者也。”人得其秀而最灵,而气之聚者,我自散之。
且不能乘气之有以人无。亦不能窃气之无以人有,无乃禽兽草木不若乎?
  三圣人者非贪生也,非逃死也,盖生而生,死而死者也。故谓三圣人存乎,余不能也;
谓三圣人亡乎,余不敢也。而三圣人所谓存存而亡亡者,胡可一日不讲哉?
  孔氏倡素王之业,为入世法.而言性言命,其词微。释氏出称为梵王,而言性不言命,
其词密。今之五经,孔氏之大藏也。今之大藏,释氏之五经也。五经首《易》,而《易》
曰:“穷理尽性,以至于命。”至论大人与天地合德、日月合明、四时合序、鬼神合其吉
凶,是性命之局键也,一时弟子颜氏而下无能窥其奥者再传子思子始揭天命之谓性。于中
庸之首章而赞之曰:“上律下袭,如四时之错行。日月代明,孔氏之家藏。”泄于此矣。
乃及门之士,以为罕言命,以为性与天道不可得而闻‘也。夫当其时,且不得其微,又何
惟平万世而下者之支高于训法也。大藏为卷五千四十有八,无非以性为宗。
  夫性,孔子罕言,而释氏言之密矣。乃密之中,又有密者,惟于诸咒语中载之。说咒
者佛,讽咒之义者亦佛。菩萨而下,无能得其解者。故凡诵准提咒者,惟日:“吾遵密教
耳.”必不得其解也。
  夫密者,咒之教也,非其所以教也。因其教,求其所以教意者,其性中之命乎?身非
世尊,焉谈师谛?故释氏之徒佥曰,见性成佛,而命学为绝传.
  老氏之教,则异是矣。《阴符》、《道德》而下,娓娓言命,娓娓言性,而又娓娓言
性必言命,言命必言性。
  余常评之:孔氏之言性命,言其影,不言其形者也。释氏之言性命,以性为形、以命
为影者也。老氏之言性命,言其影,并言其形者也.
  老氏而下,则多歧矣。余不敢索之于多歧也,而直溯其源,以自为好.暇日抱丹书读
之,则见其说以得一为主。一即丹也,丹即先天乾金也。而乾金藏于后天坎水之中,取坎
之一,补离之二,是谓修性,是谓修命,是调性命双修.而又惧人之不知所修也,则有筑
基、炼己之法,则有抽铅、添汞之法,则有移炉、换鼎立法。总之,所谓以神驭气也,所
谓炼精合气,炼气合神,炼神合虚也。而修无可修,直以还其生生死死之真,而不诡于正.
夫虚无之学,虚化神,神化气,气化精,一了万了,何事于修?而上很利器,世不易逢。
惟以精留气,以气留神。神存则生,不存则死。存不存由我,而不由天。生与死还乎天,
而不撄以人。人人皆有,人人可为,而非若孔、释之有言有不言矣。余诵旌阳《忏记》,
而知八百之当期也。夫八百自有主者,而祛蒙开蔽,必自圣贤之言始。顾其言汗漫不易读,
方余尽读诸家经书,无可入。又读诸家注,则见自经而外,诸家书时有出入,无所统一.
又见诸家注各执曲学,以饰其陋。而圣贤之意,反晦而不明。安知八百出不以余之苦为苦
也?是知难逢之事,岂轻易成?欲为跨鹤之游,必假腰钱之助。下士闻而大笑,上圣所以
不言。谬之毫厘,失之千里。若天机之轻泄,祖则罪延而至道之不传,已则遣大。将言复
辍,欲罢不能。请其隐秘于玄微,孰若铺陈其梗。既因述师指,绘作丹书,所以尽造丹之
精微,所以条养丹之详细,悟无上之一提,圆真元之正觉。动为游戏,静人涅般.造无拘
碍之象,永返元来之本。通前警悟,及后还元,集为直论,所以贯穿首尾,分别真伪,览
者详焉.非敢为达者之规模,姑留与学者之印证耳。
  壬戌仲夏冲虚子书

Nội luyện kim đan tâm pháp


(I) Sinh tử thuyết – Bàn về sự sống chết
Sinh tử là chuyện lớn, vốn là có sinh ất có tử, mà cũng có điền cần ngẫm
về chúng. Như ba vị thánh nhân (Khổng tử, Đức Phật và Lão tử) thực sự
là những người mãi trường tồn cùng trời đất, điều này không có gì phải
ban luận nữa. Đôi lúc cũng có người lớn tiếng cho rằng sinh là lẽ thường
của tử, tử là lẽ thường của sinh, sao phải nhọc lòng tìm hiểu về chúng?
Và nếu chưa biết cái lẽ thường của sinh tử thì giống như chưa từng sinh
ra, chưa từng nhìn thấy cái chết. Vì sao vậy? “Khí tụ lại thì sinh, khí tan
ra thì chết”, đó là nhận định của nhà Nho. Người ta do khí tụ mà sinh,
đến mười lăm tuổi ngày càng bị hao tổn cho tới khi chết. Đó là do ta làm
khí tan đi chứ khí không tự tan biến. Do vậy, người đời không ai không
chết, mà không ai biết cách chết, tức không ai biết cách sống.
Ôi! Trời sinh ra người như thế nào mà người tự mình không biết cách
sống, không biết cách chết, không biết làm người, không biết làm người
thì giống như cỏ cây, cầm thú. Cỏ cây cầm thú ngờ nghệch hơn người
nhiều. Cầm thú chết đi, bên ngoài còn lại bộ lông, bên trong tiêu biến cả,
mà nương theo khí. Cây cỏ chết, khô héo rồi lại tươi tốt, tươi tốt rồi khô
héo, lúc nảy nở (tạo), lúc tiêu biến (hóa), nhờ biết chiếm lấy khí. Con
người là giống ưu tú trong trời đất nên linh hơn cả muôn vật, nhưng khí
tụ lại thì chúng ta tự làm nó tan đi. Và không thể thừa theo cái hữu của
khí mà nhập vào vô, cũng không thể chiếm lấy cái vô của khí mà nhập
vào hữu, há không bằng lòai cầm thú, cỏ cây ư?
Ba vị thánh nhân không tham sống, không né tránh cái chết, đang lúc
sống thì sống, đến lúc chết thì chết. Bởi vậy nói họ vẫn còn thì ta không
thể, mà bảo họ đã mất ta lại không dám. Cái gọi là còn còn mất mất của
họ sao có thể bỏ qua không bàn tới?
Khổng tử đề xướng nghiệp tố vương, thực hiện đường lối nhập thế.
Người bàn về tính, mệnh, lời lẽ vi diệu khó biết. Đức Phật được gọi là
Phạn vương, chỉ bàn về tính không bàn về mệnh, lời lẽ kín đáo. Ngũ
kinh ngày nay là đại tạng của Khổng tử, đại tạng ngày nay là ngũ kinh
của đức Phật. Đứng đầu trong ngũ kinh là “Kinh dịch”, mà “Kinh dịch”
có viết: “Hiểu hết mọi lý, thấu rõ mọi tính, thì đạt đến sự hiểu biết tối
cao về mệnh.” Còn như các vấn đề: đại nhân hợp đức cùng trời đất, mặt
trăng mặt trời lần lượt chiếu sáng, bốn mùa hợp với trật tự, quỷ thần hợp
với sự lành dữ, đó chính là những mấu chốt về tính mệnh. Đương thời,
các đệ tử của Khổng tử từ Nhan Uyên trở xuống không ai có thể nhìn ra
hàm ý uyên áo ấy của thầy, khi truyền đến cháu của ông là Tử Tư, Tử Tư
mới bắt đầu vạch ra “thiên mệnh chi vị tính (mệnh trời gọi là tính)”.
Chương đầu của Trung dung còn ca tụng rằng: “Trên tuân theo thiên
thời, dưới dựa vào thủy thổ, ví như bốn mùa tuần hòan qua lại, như mặt
trời mặt trăng thay nhau tỏa sáng.” Và đạo tàng ẩn của họ Khổng đã
được tiết lộ trong câu này. Nhưng các môn đồ của Khổng tử luôn cho
rằng ông ít nói về mệnh, còn tính và thiên đạo là những điều không được
nghe đến. Nhưng nếu sinh thời nếu ông không có những ẩn ý vi diệu này
thì sao đời sau con cháu ông lại dám lên tiếng luận bàn như vậy. Đại
tạng có 5.048 quyển, và không quyển nào không chủ yếu nói về tính.
Về tính, Khổng tử ít nói, đức Phật thì nói hết sức kín đáo. Và trong sự
kín đáo đó còn có sự sâu kín, chỉ trong những lời niệm chú mới truyền
tải chúng. Người niệm chú là Phật, ý nghĩa của lời tụng chú cũng chỉ
Phật biết. Từ hàng bồ tát trở xuống không ai có thể hiểu được. Cho nên,
phàm người tụng chú đều nói: “Tôi noi theo mật giáo” và chắc chắn họ
không hiểu được ý nghĩa trong câu chú.
Kín đáo (mật) là lối truyền cho câu chú, không phải điều nó nói đến.
Theo lối truyền cho này mà tìm được ý nghĩa muốn truyền dạy, ý nghĩa
đó là mệnh trong tính chăng? Nếu không phải đức Thế tôn, ai bàn được
chân ngôn của thầy? Do đó, môn đồ Phật giáo đều chỉ nói “kiến tính
thành Phật” và cái học về mệnh bị thất truyền mãi mãi.
Sự dạy bảo của Lão tử lại khác. Từ “Âm phù”, “Đạo đức” các sách đều
liên tục nói về mệnh, nói về tính và liên tục nói về mệnh ất có nói đến
tính, nói đến tính ất có nói đến mệnh.
Tôi thường cho rằng: Khổng tử nói về tính mệnh chỉ nói về bóng mà
không nói hình. Đức Phật nói về tính mệnh, lấy tính làm hình, lấy mệnh
làm bóng. Lão tử nói về tính mệnh, nói cả về bóng lẫn hình của chúng.
Sau Lão tử, Đạo giáo phân ra nhiều nhánh. Tôi không dám theo đòi
nhiều nhánh mà đi ngược thẳng về nguồn và tự hài lòng về điều đó.
Ngày rỗi, mang đan thư ra đọc, thấy nói việc chủ yếu là chiếm được
nhất. Nhất tức là đan, đan chính là càn kim tiên thiên. Mà càn kim tàng
ẩn trong khảm thủy hậu thiên, lầy hào nhất của khảm bổ cho hào hai ở
ly, đây gọi là tu tính tu mệnh, là song tu điều hòa tính mệnh. Nhưng còn
lo người không biết tu gồm có: lập nền, luyện kỷ, rút diên thêm hống,
dời lò, đổi vạc, tóm lại là những việc dùng thần điều khiển khí, luyện
tinh hợp với khí, luyện thần hợp với hư. Và tu luyện để đạt đến hư vô là
điều đáng tu, để trở về cái chân thật của sự sinh sinh tử tử, mà không sai
lệch với chính đạo. Cái học về hư vô, là hư hóa thành thần, thần hóa
thành khí, khí hóa thành tinh, hiểu một mà thông được cả vạn, biết đến
vậy thì việc gì còn phải tu? Những công cụ tu luyện sắc bén trên, đời
khó gặp. Phải lấy tinh lưu giữ khí, dùng khí lưu giữ thần. Thần còn thì
sống không còn thì chết. Còn không còn do ở ta, không do trời. Nhưng
sống và chết lại do trời mà không do người. Người người đều vậy, người
người đều có thể tu luyện. Thần tiên nói rõ cả không phải như Khổng tử
và đức Phật có điều nói ra, có điều không nói ra. Tôi đọc “Sám ký” của
Tinh Dương nên biết thời gian tám trăm ngày. Tám trăm ngày bản thân
tự cho chủ, xóa bỏ sự mông muội u mê, ất phải bắt đầu từ lời của thánh
hiền. Nhưng lời của họ miên man khó đọc, nên ta đọc hết kinh sách các
nhà mà không hiểu lắm. Lại đọc các lọai sách chú giải, thấy có sự khác
nhau, không thống nhất. Lại thấy các lọai sách chú đều chấp vào hình
thức văn vẻ che đậy sự thô lậu của mình. Nên ý của thánh hiền lại mờ đi
mà không được làm sáng tỏ. Sao biết được tám trăm ngày không thóat ra
khỏi nỗi khổ của ta chính là khổ? Và tôi biết đây là việc không dễ, sao
có thể dễ dàng thành công được? Muốn cưỡi hạc rong chơi tất phải có
tiền giắt lưng đã. Kẻ phàm phu nghe liền cười lớn, nên bậc thượng thánh
không nói. Sai một ly đi một dặm, nếu dễ dàng tiết lộ thiên cơ, tất liên
lụy đến tổ tiên phải chịu tội và đạo lớn không thể truyền đi được. Muốn
nói nhưng thôi, muốn phô bày mà không thể. Xin giữ sự ẩn mật nơi
huyền vi, còn vì muốn trình bày về nó thì dựa theo yếu chỉ của thầy mà
viết ra đan thư, làm rõ sự tinh vi của việc luyện đan, viêc điều dưỡng
đan một cách tỉ mỉ. Ngộ ra cái “vô” đã nói ở trên, hòan toàn có được
chính giác về chân nguyên. Động thì rong chơi, tĩnh thì nhập niết bàn,
tạo ra một hình tượng không bị níu giữ, không bị cản trở, vĩnh viễn trở
về cội gốc ban đầu. Sách này trước đưa ra sự cảnh giới, giác ngộ, sau nói
về việc hòan nguyên, tập trung giảng giải trực tiếp, xuyên suốt từ đầu
đến cuối, phân biệt thật giả, giúp người đọc hiểu tường tận. Không dám
nhận là sách đã hòan tòan hay tốt, xin để người đọc tự nhận xét.
Tháng năm năm Nhâm tuất, Xung Hư tử viết

内 炼 金 丹 心 法
白 玉 蟾 水 调 歌 头
  未遇明师指,日夜苦忧惊。及乎遇了,得些口诀又忘情。可惜蹉跎过了。不念精衰气
竭,碌碌度平生.何不回头看,下手采来烹。
  天下人,知得者,不能行,可怜埋没,如何凭地不惺惺。只见口头说着,方寸都无些
子,只管看丹经。地狱门开了、急急辨前程。

(II)Bạch Ngọc Thiềm thủy điệu ca đầu


Chưa gặp minh sư để được chỉ dạy thì ngày đêm khổ sở ưu lo. Khi gặp
rồi, có được đôi lời khẩu quyết lại quên mất ân tình. Đáng tiếc thời gian
lần lữa trôi vô ích, người không bận lòng vì tinh suy khí kiệt, mà vất vả
lo cuộc sống tầm thường. Sao không quay đầu nhìn lại, ra tay hái rồi
quay về nung luyện.
Người trong thiên hạ biết điều lợi mà không thể thực hành, đáng thương
bị vùi lấp, làm thế nào mà mãi không tỉnh ngộ. Chỉ thấy nói lời đầu môi,
trong lòng hòan tòan trống rỗng. Chỉ cần mở đan thư xem sẽ thấy, cửa
địa ngục đã mở rộng, nhanh nhanh gây dựng tiền đồ.

内 炼 金 丹 心 法
第 一 章 先 后 二 天 论
  夫神与精也,只用先天,忌用后天.
  先天是元神元精,是有神通,有变化之物也。后天者,是思虑神,交感精,无神通、
无变化之物也.
  而气则不能无先后天之二用,以为长生超劫运之本.
  气曰二者,先天气及后天气,分二体,而二其用也。先天是元气,后天是呼吸之气。
亦谓之母气与子气也,超劫运之本。乃气器不能自超,必用呼吸以成其能,故曰有先天不
得后天,无以采取烹炼而为本;有后天不得先天,无以证实地长生、转神入定之功.必兼
用二气,方为长生超劫运之本。
  修真之士,采取先天始气,以为金丹之祖。如不采取,必至旦昼枯亡而已。息息归根,
金丹之母。未漏者,采之以安神入定。来漏童真之体,即用童真修法。已漏者,采之以补
足,如有生之初,完此先天者也,后天而奉天时者也.
  修士须不令先天变为后天;又必争先天之精,仍返还为始气,即是归于性根,复还于
命蒂之所。始气者,即虚极静笃也。是以后天之呼吸,得真机而至,故于先后之际,即所
谓亥之未,子之初,便是用后天之呼吸,寻真人之呼吸.先天故要逆转,而后天之呼吸亦
要逆转。不逆砖,则与凡夫浩浩者何异?
  修真之士,采日用之精,合为一气,以补完先天者也。当吸机立阖,我则转而至乾
(泥丸),以升为进。本为采取之机;我则转而至坤(黄房),以降为退也。升于乾,本
为采取之机 ; 降于坤,本为烹炼之机。然现在之烹炼,又为未来采取之先机。此祖祖真
真口占相传之秘法也。
  修炼之士,只要阖辟明得透彻,则金液可返而为丹也。若阖辟不明,而亦不能采取真
气。大药无成,任费言修。最要得真动真静之机,不然亦不能采取。真气未到虚极静笃、
无知觉时,不为真静。从无知觉时,而恍惚中有妙觉,是为真动。未到无知觉时,而于妄
想中强生妄觉,则非真动。动既不真,则无真气者。不知次第者,亦不成丹。次第者,知
药生之真时,采取、烹炼、封固、进阳火、退阴符、周天毕,有分余象润等用。采取之功,
由升降之机,得理则能采取真气。不然,不得真气。纵用火符,亦是水火煮空铛而已,又
何言伏气也哉?
  袁天刚《胎息诀》云:夫元气者,大道之根,天地之母,一阴一阳,生育万物。在人
为呼吸之气,在天为寒署之气。能改移四时之气者,戊己也。春在巽,能发生万物。夏在
坤,能长养万物,秋在乾,能成熟万物。冬在艮,能含育万物。故学者当取四时正气,纳
入胎中,是为真种。积久自得,心定、息定、神定。龙亲虎会,结就圣胎,谓之真人胎息
也。

(III) Chương I: Luận về tiên thiên, hậu thiên


Phàm, thần và tinh chỉ dùng thứ tiên thiên, kỵ dùng thứ hậu thiên. Thần
và tinh tiên thiên là nguyên thần, nguyên tinh, là thứ có lực thần thông,
có sức biết hóa. Thần và tinh hậu thiên là cái thần ưu lo, cái tinh giao
cảm, là thứ không có lực thần thông, không có sức biến hóa.
Nhưng khí thì không thể không dùng cả hai (khí tiên thiên và khí hậu
thiên) làm gốc cho sự trường sinh vượt qua số kiếp.
Khí có hai là khí tiên thiên và khí hậu thiên, chia ra hai thể và hai tác
dụng. Khí tiên thiên là nguyên khí, khí hậu thiên là khí của sự hô hấp,
còn gọi là khí mẹ và khí con, là gốc để vượt qua số kiếp. Loại khí công
cụ (khí hậu thiên) bản thân nó không thể tự vượt qua, cần có hô hấp để
tạo ra tác dụng của nó, nên nói: có tiên thiên không có hậu thiên thì
không có gì làm gốc cho sự hái lấy và nung luyện; có hậu thiên mà
không có tiên thiên, không có gì để thành công phu trường sinh thực sự,
chuyển thần nhập định. Như vậy phải dùng cả hai khí mới thành gốc của
sự trường sinh, thóat khỏi số kiếp.
Người tu chân hái khí tiên thiên nguyên thủy làm tổ tiên của kim đan.
Nếu không hái nó sẽ ngày đêm khô mất mà thôi. Từng hơi từng hơi quay
về cội gốc, đó là mẹ của kim đan. Người chưa bị thất thóat khí tiên thiên
ra ngòai thì hái nó để an thần, nhập vào tĩnh định, trở lại với cái thể chân
nhân trẻ trung, tức dùng phép tu Đồng chân. Người đã bị tổn thất khí này
thì hái lấy mà bù đắp như lúc mới được sinh ra, hòan tòan đầy đủ khí
tiên thiên này thì hậu thiên mà có thể đón nhận thiên thời.
Người tu luyện không được để tiên thiên biến thành hậu thiên, cũng cần
giành lấy tinh tiên thiên, đưa nó trở lại thành thủy khí, đây là trở về với
gốc của tính, trở lại với nơi cội rễ của mệnh. Thủy khí là cực hư cực
tĩnh. Nó đến nhờ hô hấp hậu thiên đã có được chân cơ, cho nên ranh giới
của tiên thiên, hậu thiên là cuối giờ hợi đầu giờ tý thì dùng hô hấp hậu
thiên tìm lấy hơi thở của chân nhân. Do tiên thiên cần phải chuyển
ngược nên hô hấp hậu thiên cũng phải chuyển ngược, không chuyển
ngược thì khác chi anh phàm phu, ngông cuồng.
Người tu chân, hái tinh thường dùng, hợp thành nhất khí để bổ sung và
hòan thiện tiên thiên. Đang khi hít vào (bộ máy hô hấp khép lại) thì
chuyển khí đến can (Nê hòan), gọi thăng (lên) là tiến (tới), đây vốn là cơ
chế của sự hái lấy; rồi lại chuyển đến khôn (hòang phòng), gọi giáng
(xuống) là thóai (lui). Thăng lên đến càn vốn là cơ chế của sự hái lấy,
giáng xuống đến khôn vốn là cơ chế của sự nung luyện. Và sự nung
luyện vào lúc này lại là tiên cơ (khâu trước) của sự hái lấy sắp tới. Đây
là phương pháp bí mật được các bậc chân nhân đời đời truyền miệng cho
nhau.
Người tu luyện chỉ cần biết được sự đóng khép thì kim dịch quay về và
thành đan. Nếu không hiểu được điều này thì không thể hái lấy chân khí,
đại dược không thành chỉ phí công tu. Việc có được cơ chế đạt tới chân
động chân tĩnh cũng là điều vô cùng cần thiết, nếu không không hái
được. Chân khí chưa đến mức cực hư cực tĩnh, thì lúc vô tri giác cũng
không phải là chân tĩnh (sự tĩnh lặng chân thật, bản chất). Với trạng thái
vô tri giác mà có được diệu giác từ cái thấp thóang mập mờ, đây chính là
chân động. Chưa đến được lúc vô tri giác mà bằng vọng tưởng cố ép sẽ
sinh ra vọng giác, đây không phải là chân động. Động đã không chân thì
không có chân khí. Và nếu không biết thứ tự cũng không thể thành đan.
Thứ tự đó là: Biết đúng lúc thuốc sinh ra, hái lấy, nung luyện, đóng kín,
tiến dương hỏa, thóai âm phù, hòan tất chu thiên. Chúng có những tác
dụng khác nhau trong cơ thể chúng ta. Công phu hái lấy, từ cơ chế thăng
giáng hiểu được lý của nó có thể hái lấy chân khí, bằng không sẽ chẳng
có được chân khí. Ngoài ra, dùng hỏa phù một cách tùy tiện cũng chỉ
như dùng nước lửa nấy chõ không mà thôi, còn nói gì đến việc thu phục
khí?
“Thai tức quyết” của Viên Thiên Cương có chép: “Nguyên khí là gốc
của đạo lớn, là mẹ của trời đất, một âm một dương mà sinh dưỡng muôn
lòai. Ở con người nó là khí hô hấp, ở trời là khí nóng lạnh. Có thể thay
đổi khí của bốn mùa, đó là Mậu kỷ. Xuân ở cung tốn sinh ra vạn vật, hạ
ở cung khô nuôi lớn vạn vật, thu ở cung càn làm vạn vật trưởng thành
chín chắn, đông ở cung cấn hàm dưỡng vạn vật.” Nên người học cần thu
lấy chính khí của bốn mùa, nạp vào trong thai, đây là chân chủng. Tích
lũy lâu ngày tự nhiên thành tựu, tâm định, tức định, thần định. Rồng thân
thiết, hổ kề cận, kết thành thai thánh, gọi là thai tức của chân nhân.

内 炼 金 丹 心 法
第 二 章 药 物 论
  冲虚子曰:“天仙大道喻金丹,金丹本根喻药物,”果以何物而喻药物也?炼外丹者,
以黑铅中所取真铅白金炼成金丹,故内以肾水中所取真气同于金,炼成内丹,亦名金丹。
外以白金为药,以丹砂为主,内以真气同于金者为药,以本性元神为主.
  太上云:“恍恍惚惚,其中有物。”恍惚者,是本性元神不着于思虑知觉,似知觉之
妙处,其中必有物。物者,即吾身中一点真阴之精,号日“先天祖气”者是也。
  天即名之曰祖气,则必在内,为生气之根,而又曰外药者,何也?盖古云:“金丹内
药自外来”,以祖气从生身时,虽隐藏于丹田,却有向外发生之时。如视听言动淫欲皆从
此气化生,如思外之色声香味触法,皆由气载思以致之。修炼者即取此发生于外者,复返
还于内。是以虽从内生,却从外来,故谓之外药。炼成还丹,斯为内药,又谓之大药,实
只此一气,而已于此时发生大药者。
  真阳曰:“大药不自发生,必待采而后发生,不似微阳初动,为自发生也。”全不着
于外,只动于发生之动地。因其不离于内,故名内药。既有内外之分,所以采之者亦异。
盖外药生而后采也,内药则采而后生也。自历代圣师,祖祖相传以来,所谓七日口授天机,
以采大药者是也。紫阳真人曰:“不定而阳不生,阳生之后,不定而丹不结。”正谓此而
言之也。
  但初关变化,虽在逆转一气,而其为逆转主宰则在神,即“神返身中气自回”之说也。
若念动神驰,引此气驰于欲界,则此元神、元气变为后天有形之精,乃无益于丹道之物也。
必也以先天无念元神为主,返现内照,凝神入于气穴,则先天真药,亦自虚无中而返归于
鼎内之气根,为炼丹之本。古云:‘自外来者”如此,此外药之论也。将此药之在鼎中以
行小周天之火而烹炼之。
  俞琰曰:“若知有药,而不知火候之秘以炼之,唯能暖其下无,非还丹也。”谓之炼
外丹。此即《心印经》云“回风混含,百日功灵”之说者是也。
  外丹火足药成,方是至足阳神之真气,气不化阴精,便是纯阴之真气,方可谓之坎中
满者。昔还阳真人口授天机,以采大药之景及采大药之法者,正为此用也。夫采之而大药
生而来,斯固调之得内药也,采得此气以服食,而点化元神。紫阳真人谓之“取坎填离”。
正阳老祖谓之“抽铅添汞”,皆言得此内药也。欲得此气炼而化神,必将此气,合神为炼。
古云“炼气化神”者,此也。今人不知如何炼化神气。是人所自有之气,因淫垢而消耗,
神因淫欲而迷乱,故皆不足,而渐趋于死。
  真人修炼,先以神助气,炼得气足纯阳而可定,后以可定之气而助神,神气俱定,气
至无而神自纯阳。独定独觉,斯谓之气化神也。炼作纯阳之神,则有大周天之火候在焉。
仙家称为怀胎、为胎息,言如在胎时。自有息而至无息,佛门谓之四禅定。《华严经》云:
“初禅念住,二禅息住,三禅脉住,四禅灭尽定”是也。当是时也,火自有火而至无火,
药自有药而至无药,自纯阳之气无漏,以成纯阳之神。无漏而一神寂照,则仙道从此实得
矣。此皆药之二生之真,两炼之真。以所证者辨药首。为仙家之至要秘密天机,学者可不
知辨哉?但古人只言药物,而不言辨法,不言用法,不言采时、采法。一药之虚名,在于
耳目之外,故后人无以认真。
  施肩吾老祖云:气里添年药,药本先天气而无形,我则信其无形之至真。恍恍惚惚,
亦以无中之妙运。杳杳冥冥而采取烹炼。便是真正虚无之道也。心为使气神。火本呼吸之
有形,我以有形而用之,则长邪火。不以有形而用之,却似无火。妙在一阳来复之时,以
神驭气,返还归于中宫,便是无中得有之妙。所以谓之似有似无。能知行气主,若不知似
有似无之妙,则神堕顽空,孤阴之说也。夫天地之生物,必有氤氲之气,万物化生,岂无
乐育之时?至经行一度,必有一日氤氲之候。逆而取之,则成丹。顺而施之,则成胎。便
是得仙人。
  既成自有之形,所以不附外形,而唯生于内,用于内。亦我神觉之,由尾闾过三关,
上泥丸,下重楼,入黄房。亦觉之,可知可见者,此所谓号生死之果,从此便得真念矣。
(IV) Chương II: Dược vật luận - Luận về thuốc
Xung Hư tử nói: “Đại đạo của thiên tiên được ví là kim đan, kim đan
vốn được ví von là thuốc”. Vậy có thể dùng vật gì để ví với thuốc?
Người luyện ngọai đan dùng chân diên rút ra được từ hắc diên (chì đen)
tức bạch kim luyện thành kim đan, người luyện nội đan dùng chân khí
rút ra từ thận thủy giống như kim luyện thành nội đan, cũng gọi là kim
đan. Ngọai thì lấy bạch kim làm thuốc, lấy đan sa làm chủ; nội lấy chân
khí giống với kim làm thuốc, lấy nguyên thần bản tính làm chủ.
Thái Thượng nói: “Thấp thóang mập mờ, bên trong có vật”. Thấp thóang
mập mờ là nguyên thần của bản tính, không bám váo tri giác suy tư, tựa
như chỗ huyền diệu của tri giác, trong nó ất có vật. Vật tức là cái tinh
chân dương trong thân ta, gọi là “tổ khí tiên thiên”. Trời đã gọi nó là tổ
khí, tất phải ở bên trong, là gốc sinh ra khí, thế vì sao còn gọi là ngọai
dược? Người xưa từng nói: “nội dược kim đan đến từ bên ngòai”, vì từ
khi thân được sinh ra tổ khí tuy tàng ẩn ở Đan điền nhưng có khi lại
phát sinh ra bên ngòai. Như nghe nhìn nói, cử động và lòng dâm dục đều
từ khí này hóa sinh ra, như nghĩ đến sắc, thanh, hương, vị, xúc pháp ở
bên ngòai cũng đều do khí này mang tới. Người tu luyện phải lấy cái
phát sinh ra bên ngòai này đưa trở về bên trong. Do đó, tổ khí tuy là sinh
ra bên trong nhưng lại đến từ ngòai, vì vậy được gọi là ngọai dược. Khi
luyện thành hòan đan, nó là nội dược, còn gọi là đại dược. Thực ra chỉ
nhất khí này, khi đã luyện xong thì thành đại dược.
Chân Dương nói: “Đại dược không tự sinh ra, nó đợ hái rồi sau mới
sinh, không giống như sự xao động ban đầu của cái dương nhỏ bé lúc
mới xuất hiện, là tự phát sinh.” Hòan tòan không theo ở bên ngòai, chỉ
động ở chỗ động của sự phát sinh. Vì nó không rời khỏi bên trong nên
gọi là nội dược. Đã có phân biệt trong ngòai thì sự hái lấy cũng khác
nhau. Ngọai dược sinh rồi sau ta mới hái, nội dược phải hái rồi sau mới
sinh ra. Thánh sư các đời truyền cho nhau, cái gọi là “bảy ngày dùng lời
truyền thụ thiên cơ”, đều nói về việc hái thuốc như vậy cả. Tử Dương
chân nhân nói: “Không tĩnh định thì dương không sinh, sau khi dương
sinh, không tĩnh định được thì đan không kết.”, chính là nói điều này.
Nhưng bước đầu biến hóa tuy nằm ở chỗ chuyển ngược nhất khí, nhưng
chủ tể của sự chuyển ngược lại ở thần, tức là thuyết “thần trở về trong
thân thì khí tự quay về”. Nếu niệm động lên thần sẽ chạy rong, kéo theo
khí này chạy ra thế giới dục vọng. Vậy nguyên thần, nguyên khí sẽ biến
thành cái tinh hữu hình hậu thiên, là vật vô ích trong đạo luyện đan. Vì
thế, tất phải lấy nguyên thần tiên thiên không niệm tưởng làm chủ, quay
trở lại soi chiếu bên trong, ngưng thần nhập vào khí huyệt, tự khắc chân
dược tiên thiên từ hư vô quay về gốc khí (khí căn) trong đỉnh, thành nền
tảng cho quá trình luyện đan. Người xưa nói: “từ ngòai đến” là vậy, là
nói về ngọai dược này.
Cho thuốc này vào đỉnh tiến hành hỏa hậu tiểu chu thiên nung luyện. Du
Diễm nói: “Nếu biết thuốc mà không biết bí mật về hỏa hậu luyện nó,
chỉ có thể làm ấm Hạ nguyên, không thành hòan đan” khi bàn về việc
luyện ngọai đan. Đây cũng chính là câu “Hồi phong hỗn hợp, bách nhật
công linh (Đưa khí về hỗn hợp với thần, trong trăm ngày công phu linh
diệu)” trong “Tâm ấn kinh”.
Ngọai đan gặp đủ hỏa thì thành thuốc, đây chính là chân khí có đầy đủ
dương thần; khí không hóa thành âm tinh, chính là chân khí thuần âm,
đây mới đáng gọi là trong khảm đã đầy tràn. Xưa Hòan Dương chân
nhân khẩu truyền thiên cơ, nói về cảnh hái đại dược va cách hái đại dược
đúng như vậy. Phàm, hái tức đại dược sinh tới, lúc nay kiên trì điều hòa
nó để có được nội dược, hái lấy khí này mà dùng thì điểm hóa được
nguyên thần. Tử Dương chân nhân gọi đây là “lấy khảm lấp vào ly”.
Chính Dương lão tổ gọi là “rút diên thêm hống”, đều nói về nội dược
này. Muốn luyện khí này hóa thần, phải lấy nó hợp cùng thần mà luyện.
Người xưa nói: “Luyện khí hóa thần” là vậy. Người ngày này không biết
luyện hóa thần khí như thế nào nên khí mà mỗi người tự có vì dâm cấu
ma bị hao tổn, thần vì dâm dục mà mê lọan, nên thần khí đều suy giảm
và dần đi đến cái chết.
Chân nhân tu luyện, đầu tiên dùng thần hỗ trợ khí, luyện cho khí hòan
tòan thuần dương thì có thể định. Sau đó, dùng cái khí đã định rồi hỗ trợ
thần, thần khí đều định. Khí vô cùng hư tĩnh và thần tự thuần dương.
Riêng định riêng giác, đây gọi là khí hóa thần. Luyện ra thần thuần
dương thì có hỏa hậu đại chu thiên trong đó. Tiên gia gọi đây là hòai
thai, thai tức, để ví như lúc đang còn thai nghén. Tự có hơi thở và hơi
thở vô cùng nhẹ như không có, nhà Phật gọi đây là tứ thiền định. “Hoa
nghiêm kinh” viết: “Khi thiền, bước đầu là giữ niệm, bước hai giữ hơi
thở, bước ba giữ mạch, bước bốn diệt hết cả để đạt đến định (bước này
gọi là tứ thiền định)”. Vào lúc này, hỏa tự có hỏa mà như không có, dược
tự có dược mà như không có. Khí tự thuần dương không tiết lộ ra để làm
thành thần thuần dương. Không lộ mà nhất thần (thần thuần dương) lặng
lẽ soi chiếu thì từ đây thực sự đạt đến đạo tiên. Đây là chân tướng của
thuốc hai lần sinh ra, hai lần luyện dược. Việc phân biệt thuốc này là
thiên cơ bí mật hết sức quan trọng của tiên gia, người học có thể không
biết phân biệt sao? Nhưng người xưa chỉ nói thuốc, không nói cách phân
biệt, cách dùng, lúc hái và cách hái. Những tên hư ảo của nhất dược đều
nằm ngòai những điều mắt thấy tai nghe nên người sau không thể nhận
ra bản chất của nó.
Thi Kiên Ngô lão tổ nói: “Trong khí có thuốc trường sinh, thuốc vốn là
khí tiên thiên nên vô hình, ta tin ở sự vô cùng chân thật trong cái vô hình
của nó. Thấp thóang mập mờ cũng do sự chuyển động kỳ diệu trong vô
mà có. Trong sâu thẳm tối tăm mà hái lấy nung luyện. Đây chính là đạo
lý hư vô rất chân chính. Tâm sai khiến khí và thần, hỏa vốn là sự hữu
hình của hô hấp, ta lấy cái hữu hình mà tác động đến nó là nuôi lớn tà
hỏa, không lấy cái hữu hình tác động đến nó thì tựa như không có hỏa.
Khi diệu ở nhất dương trở lại, dùng thần khiển khí, trở về cung giữa, đây
chính là sự vi diệu của việc trong vô có hữu. Cho nên nói là như có như
không. Có thể biết chủ tể điều khiển khí mà không biết sự vi diệu của cái
như có như không thì thần rơi vào trống không, tức trở thành cô âm (chỉ
âm không dương). Các giống sinh vật trong trời đất đều có khí hun đúc
thành, vạn vật sinh sôi biến đổi lẽ nào không có lúc thịnh vượng? Qua
một thời gian tu luyện, tất đến lúc hun hấp suốt ngày, chuyển nghịch mà
đón lấy thì thành đan. Thuận mà thi hành thì thành thai. Theo đó mà
thành tiên hay người. đan đã thành tự có hình dạng nên không phụ thuộc
vào ngọai hình mà chỉ sinh ra bên trong, có tác dụng bên trong. Do thần
của ta cảm nhận được nó, từ Vĩ lư qua Tam quan, lên đến Nê hòan,
xuống đến Trùng lâu, vào dến Hòang phòng. Có thể cảm nhận được là
có thể biết, có thể thấy. Đây gọi là quả sinh tử, từ đây có được chính
niệm

返回目录
5
内 炼 金 丹 心 法
第 三 章 鼎 器 论
  是鼎器也,古圣仙师本为炼精、炼气、炼神所归依本根之地而言之也。故神气有铅汞
之喻,而丹田有鼎器之喻也。俱在人身之中,愚人不知身中先炼者,为外丹服食,执鼎器
之说,只信烧炼铅汞金石外药为外丹服食,饵之不死,至失人身而不能救,哀哉!
  吕祖云:“可笑九江张尚书,服药失明神气枯.不知还丹本无质,翻饵金石何太
愚。”此鼎器之说,误入甚矣。
  妖人邪说妄指女人为鼎,淫垢为采取药物,取男垢精,女婚水,取败血为服食,诳人
自诳,补身接命。故钟离祖云:“若教异物堪轻用,细酒羊恙亦上升”是也。金谷野人云:
“铅汞从轻儿百秋,几人会得几人修?若教愚钝皆知道,天下神仙似水流。”此皆由鼎器
之说不悟。
  且鼎有内鼎、外鼎之喻者:言外鼎者,指丹田之形言也。言内鼎者,指丹田之气言也。
以形言者言炼形为炼精化气之用。古云“前对脐轮后对肾,中间有个真金鼎”是也。以气
言者,言炼气为炼气化神之用,古云“先取白金为鼎器”,此旌阳真君之说也。古以黑铅
喻肾,肾中所发真气,取之而喻曰取白金,方安得元神住。故曰先取白金为鼎器,以还神
也。又日“分明内鼎是黄金”,言白言黄者,皆言所还之气是也。
  兹再扩而论之。无不可喻鼎器者。当其始也。即初关炼精化气时,欲还先天真气,唯
神可得。则以元神领气,并归向于下丹田。而后天呼吸,皆随神以复真气,即借元神名内
鼎者也可。若无是神,则不能摄是气,而所止之下丹田为外鼎者。又无所藏之本位,即所
谓有个真金鼎之处,此言丹田既为外鼎,然则神亦可以为内鼎也。必凝神入此气穴,而神
返身中,气自回也。
  真气阳精发生时,必驰于外者,故欲其返回。神知气之在外,则神亦驰在外,亦欲返
回者,必由神而驭之,从太玄关,过尾闾、夹脊,上泥丸,过重接,送归土釜,故曰“神
返身中气自回。”气所以归根者,由此也。
  及其既也,欲养胎仙,而伏至灵元神,即中关炼气化神也,唯气斯可。用气载神,则
以先天之气相定于中田,以为关锁。而神能久伏久定于中,转神入定,即如前言气名内鼎
也可。若无是气,即堕孤阴之说,则不能留是神。神无依着,则出入无时,而妄念动也。
而所守之中、下田,为外鼎者,又神所居之本位,故神即静定而寂照者如此也。
  初炼精化气,固以神为气之归依。及炼气化神,又以气为神之归依。神气互相依,而
互相守,紧紧不得相离,真可谓鼎器之严密一般。尽颠倒立名,以阐明此道者。故吕祖云,
真炉鼎、真橐龠,知之真者,而后用之真。用之真者,而后证果得其真。岂有还丹之鼎器?
所当深明者,而可不实究之耶?又岂有取诸身外,而别求为鼎器者耶?此又言泥土、金铁、
鼎器及女人,假称为鼎器者,俱不可信,信之必误丧性命者也。昔有言“神总在气圣、性
灵而得”者,斯言亦得之矣。
  白玉蟾云:“只将戊己作丹炉,炼得红丸作玉酥。”盖戊为肾中气,名曰金,日戊已,
即身中之本性。戊已原属土,故曰土釜,即鼎器之别名也,紫阳真人云“送归土釜牢封
固”者是也.夫还神摄气,妙在虚无。虚无者,乃先天神气之相也。神无思虑,气无淫垢,
必先有归依。神依气,气依神,神照互相依,而又依中下之外鼎,方成胜定。胜定者,最
上乘,至虚至无之大定也。古云“心息相依,久成胜定。”此鼎器之说,不可忽也。
  《华严经》云:“世尊坐于菩提树下,而上升须弥顶,升叨利天,升兜率天说法,而
亦不离于菩提本座”。《大集经》云:“佛成正觉于欲色天二界中间,化七宝坊,如大千
世界十方佛刹,为诸菩萨显说甚深佛法,令法久住。”《华严经合论》云:“知佛法即世
间法,世间法即佛法,不于世情中分别世情。”又云:“一切世法,纯是佛法。何曾离世
法别有佛法?”
  莹蟾子《百字令》云;“金丹大药不难知,妙在阳生时下手。日用平常须谨独,莫教
龙虎奔走。心要安闲,身须正定,意在常存守,始终不怠,自然通透玄牝。其间些子有讹,
为君直指地下,听雷吼。立鼎安炉非小可,迭运斡旋凭斗。性本圆明,命基牢固,勘破无
中有。老蟾成象,直与天地齐寿.

(5) Chương III: Đỉnh khí luận – Bàn về đỉnh vạc


Đỉnh này là nơi các bậc tiên thánh xưa cho rằng việc luyện tinh, luyện
khí, luyện thần đều quay về nương tựa ở đó. Nên thần, khí được ví là
diên, hống, và đan điền được ví là đỉnh. Nó có trong thân người, nhưng
người ngu không biết luyện tiên thiên trong thân chính là luyện ra ngọai
đan để uống, chấp vào lời về đỉnh mà tin rằng luyện các thứ chì, thủy
ngân, kim thạch, thảo mộc bên ngòai thành ngọai đan để uống, uống vài
sẽ bất tử, đến nỗi họ phải mất mạng không thể cứu, thật đau lòng!
Lã tổi viết: “Buồn cười Thượng thư Trương vùng Cửu Giang, uống
thuốc không sáng suốt để thần khí cạn khô. Không biết hòan đan vốn
đâu có chất, nuốt lấy kim thạch, sao dại khờ!” Thuyết về đỉnh quả thật
đã gây ra những hiểu lầm tai hại. Những kẻ yêu nghiệt, tà thuyết nói nữ
nhân là đỉnh, việc giao cấu là hái thuốc, lấy tinh dịch của nam, huyết bẩn
của nữ để uống. Kẻ điên cuồng tự làm những chuyện điên cuồng mong
bồi bổ cơ thể, nối dài mệnh sống.. Xưa, tổ Chung Li nói: “Nếu dùng
lọan những thứ quái dị mà thành tiên, thì e con dê được cho uống rượu
để đem cúng tế cũng bay lên trời rồi.” Kim Cốc dã nhân nói: “Diên hống
đã được luyện từ mấy trăm năm, mà có mấy người hiểu được, mấy
người tu được? Nếu mọi anh ngu độn đều hiểu đạo thì trong thiên hạ
thần tiên nhiều như nước chảy.” Những câu này đều nói việc người ngộ
nhận về đỉnh.
Đỉnh được ví như có đỉnh trong và đỉnh ngòai: đỉnh ngòai chỉ hình dạng
của Đan điền, đỉnh trong chỉ khí ở Đan điền. Nói về hình, thì luyện hình
là nối chỗ dụng của việc luyện tinh hóa khí. Xưa có câu: “Phía trước đối
diện với rốn, phía sau đối diện với thận, ở giữa có chiếc đỉnh chứa chân
kim.” Về khí mà nói, luyện khí là nói việc luyện khí hóa thần, xưa có
câu: “Đầu tiên dùng bạch kim làm đỉnh vạc”, đây là câu của Tinh Dương
chân quân. Người xưa dùng hắc diên ví thận, chân khí phát ra trong thận
ví là bạch kim, giữ lấy nó mới an được nguyên thần. Nên nói, đầu tiên
lấy bạch kim làm vạc để đưa nguyên thần trở về. Lại có câu: “Rõ ràng
đỉnh trong là hòang kim (vàng)”, nói bạch (trắng), nói hòang (vàng) đều
để nói cái khí đã trở lại này.
Ở đây xin mở rộng bàn thêm. Không có gì không thể ví với đỉnh. Khi
bắt đầu, tức ở bước đầu tiên luyện tinh hóa khí, muốn triệu chân khí tiên
thiên về phải dùng đến thần, tức dùng nguyên thần thống lĩnh khí và
cùng quay xuống Hạ đan điền. Và việc hô hấp hậu thiên đều theo thân
mà hồi phục chân khí, tức lấy nguyên thần gọi là nội đỉnh (đỉnh trong).
Nếu không có thần này thì không thể nắm lấy khí này, và nơi dừng lại
của chúng là Hạ đan điền được gọi là ngọai đỉnh (đỉnh ngòai). Lại nếu
không nói đến vị trí tàng ẩn, tức nơi được gọi là có “một đỉnh chứa chân
kim”, thì lúc này gọi Đan điền là ngọai đỉnh, và thần cũng có thể là nội
đỉnh. Như vậy phải ngưng thần nhập vào khí huyệt này, mà thần đã trở
về trong thân thì khí tự quay về.
Chân khí và dương tinh một khi sinh ra tất chạy ra ngòai nên cần triệu
chúng về. Thần biết khí ở bên ngòai thì thần cũng chạy ra ngòai. Vậy
muốn triệu khí về phải nhờ thần điều khiển nó, đưa nó từ Thái huyền
quan, qua Vĩ lư, Hiệp tích, lên Nê hòan, qua Trùng lâu, đưa về thổ phủ,
nên có câu: “thần trở về trong thần thì khí cũng trở về.” Khí sở dĩ có thể
quay về cội gốc là do vậy.
Khi đã hòan tất bước trên, muốn dưỡng thai tiên và thu phục nguyên
thần vô cùng linh diệu, tức bước vào bước thứ hai luyện khí hóa thành
thần, lúc này duy chỉ dùng đến khí. Dùng khí chở thần tức lấy khí tiên
thiên an định ở Trung đan điền, đây là khâu then chốt. Thần đã có thể bị
thu phục lâu dài và an định lâu dài bên trong đó, thì chuyển thần nhập
vào định, tức như trên đã nói, lúc này khí cũng có thể gọi là nội đỉnh.
Nếu không có khí này thì rơi vào cô âm, không thể lưu giữ thần lại.
Thần không có nơi nương tựa nên ra vào tùy tiện và vọng niệm dấy lên.
Trung, Hạ đan điền nơi lưu giữ là ngọai đỉnh, là vị trí chính mà thần cư
ngụ. Nên thần đã tĩnh định thì lặng lẽ soi chiếu là như vậy.
Ban đầu luyện tinh hóa khí nên lấy thần làm nơi nương nhờ của khí. Sau
dó luyện khí hóa thần, lấy khí làm nơi nương nhờ của thần. Thần khí
nương tựa lẫn nhau, cùng giữ lấy nhau, chặt chẽ không rời, thật có thể
nói là giống như sự nghiêm mật của chiếc đỉnh. Cố gắng đặt ra cái tên
“điên đảo” để nói rõ đạo lý này. Lã tổ nói, lò vạc chân thật, ống bễ chân
thật, biết sự chân thật của chúng thì sau mới dùng sự chân thật đó. Dùng
được cái chân thật của chúng thì sau mới đạt đến chân. Lẽ nào có đỉnh
vạc nào đó để hòan đan ư? Cái điều sâu sắc và sáng suốt này có thể
không nghiên cứu sao? Sao có thể lấy những thứ bên ngòai thân mà làm
ra một cái đỉnh nào khác sao? Ở đây cần nói thêm, bùn đất, sắt thép,
đỉnh và nữ nhân mà gọi một cách giả dối là đỉnh vạc thì đều không đáng
tin cậy, tin vào những tà thuyết ấy chắc chắn bị ngộ nhận khiến tính
mệnh tan thành ma. Xưa có câu: “Thần luôn ở chỗ thánh khí, tính trở
nên linh thì sẽ được.”, lời này cũng có ý như trên.
Bạch Ngọc Thiềm cho rằng: “Chỉ lấy mậu kỷ làm lò đan, luyện được
một viên đỏ hồng làm bơ ngọc.” Mậu tức khí trong thận, gọi là bạch
kim, mậu kỷ tức bản tính trong thân. Mậu kỷ vốn thuộc thổ nên còn gọi
là thổ phũ (chõ đất), tức tên gọi khác của đỉnh. Tử Dương chân nhân nói:
“Đưa về thổ phũ nhốt kiên cố”. Việc triệu thần điệu khí vi diệu ở chỗ hư
vô. Hư vô là tướng mạo của thần khí tiên thiên. Thần không lo nghĩ, khí
không dâm ô, tất tiên thiên có chỗ nương tựa. Thần dựa vào khí, khí dựa
vào thần, thần khí nương tựa lẫn nhau, và còn dựa vào ngọai đỉnh là
Trung, Hạ đan điền, nên mới định vững vàng (thắng định). Đã định vững
vàng thì ở vào bậc tối thượng thừa, đại định cực hư cực tĩnh. Xưa có
câu: “Tâm tức tương y (thần khí nương tựa nhau) lâu dần sẽ thành thắng
định” Việc nghiên cứu về đỉnh, không thể xem nhẹ.
“Hoa nghiêm kinh” viết: “Thế tổ ngồi dưới gốc bồ đề mà lên đến đỉnh
Tu di, đến cõi trời Đao lợi, cỡi trời Đâu suất thuyết pháp, nhưng vẫn
không rời khỏi chỗ ngồi ở gốc bồ đề.” “Đại tập kinh” viết: “Phật thành
Chính giác ở giữa hai thế giới dục giới và sắc giới, hóa ra đài thất bảo
(đài được làm bằng bảy lọai châu báu), giống như chùa Phật ở mười
phương đại thiên thế giới, giảng giải sâu sắc Phật pháp cho các bồ tác,
khiến các pháp của người mãi được lưu giữ lại” “Hoa nghiêm kinh hợp
luận” viết: “Biết Phật pháp chính là thế gian pháp, thế gian pháp tức là
Phật pháp. Không ở trong tình đời mà phân biệt với tình đời.” Lại viết:
“Tất cả thế gian pháp đều là Phật pháp. Sao có thể rời khỏi thế gian pháp
mà có được Phật pháp?”
Doanh Thiềm tử trong “Bách tự lệnh” nói: “Đại dược kim đan không
khó biết, khéo ra tay lúc dưõng sinh. Trong cuộc sống thường ngày cần
luôn cẩn thận ở chỗ một mình, chớ để rồng hổ chạy mất. Tâm cần an
nhàn, thân cần ngay ngắn vững vàng (chính định), ý phải luôn giữ gìn,
không bao giờ xao nhãng, tự niên thông thấu được huyền tẫn. E đôi lúc
gặp điều lừa bịp, xin vì anh chỉ rõ ra: nghe tiếng sấm rền lập lò đặt vạc,
đây không phải chuyện nhỏ, kịp thời xoay vần sao Đẩu. Tính trở lại tròn
trịa sáng láng, nền sinh mệnh kiên cố, khám phá trong vô có hữu. Lão
cóc già thành hình, lập tức thọ ngang trời đất.

返回目录
6

内 炼 金 丹 心 法
第 四 章   火 候 论
  冲虚子曰:“天仙是修命元神,仙由性命而证性。故初关是修命,中关是修性。不得
金丹,不能复至性也。而为证金丹是真阳精炁,不得火候,不能采取烹炼而为丹。”故曰:
“全凭火候成功。”
  昔虚庵真人云:“饶得真阳决志行,若无火候志难成。周天炼法须仙授,世人说者有
谁真?”
  古云:“若教愚辈皆知道,天下神仙似水流。”
  及见薛道光云:“圣人传药不传火”,我故曰:“火候谁云不可传?(即不可传,何
故有《火记》六百篇之说?)随机默运入玄玄。达观往昔千千圣,呼吸分明了却仙。”
  岂不见陈虚白云:“要知火候口诀之妙,尤当于真息中求之。”
  曹仙姑《灵源大道歌》云:“我为诸君说端的,命蒂从来在真息。”此又明明指出火
候只是真息,真息者,乃真人之呼吸,非口鼻之呼吸。
  陈致虚云:“火候口诀最秘,非可一概而论,中有逐节事条。”
  自祖祖相传以来,所云采药之候,封固之候,起小周天之候,进退颠倒之候,沐裕之
候,火足止火之候,采大药之候,得大药服食之候,大周天之候,神全之候,出神之候等,
可不明辨之乎?
  紫阳真人云:“始于有作人难见,乃至无为众始知。但信无为为要炒,孰知有作是根
基。”有作者,小周天也。无为者,大周天也。盖火候行于真人呼吸处,此处本无呼吸。
自无呼吸以交会神气,久炼而成大药者,必用有为也。不如是,则道不真。无人见者,秘
传之天机,而密行之也。古仙圣真诫人曰:“知之不要向人夸”是也。所谓传药不传火者,
不轻传此也。此以前,皆从无入有也。此以后,皆从有归无也。然火候呼吸,本一身之所
有也。先自外而归于内,则内为有,故大周天之火,必欲至于无。然无者,非不用火而至
于无,乃是火候行之妙于无者。此火危险甚大,因有为之火易行,无为之火难行也。不能
无火,是危险。而或少有一毫杂于有,亦是危险。无之而或间断不行,亦是危险。故紫阳
真人亦嘱之曰:“世之愚人俗子,但闻无为,便猜为不用火。遂其所好,安心放旷者有之。
或猜无为,始终只用一无为而已,不求所以当有为于始者有之。故曰:“但信无为,孰之
有作?”紫阳真人直言“有无双修”之旨也。
  纯阳老祖云:“一阳初动,中霄漏永。”(此一段以下,皆直言活子时之火候。)
  魏伯阳真人云:“晦至朔旦,震来受符。”此以一月为喻也。晦者,喻身中阴极之时。
晦而至于次月朔旦者,故初一也。震,一阳初动于下爻,以喻身中真气之生。盖药生,即
火当生。震阳既动而来,即当受火符,以采取烹炼之也。
  上节纯阳之说,以一日为喻者。中霄为夜半之时,即子时之义。漏永者,火符之刻漏
等数也。古云:“或以日喻,或以月喻,或以年喻,无所不喻。”借易见者,以发明火之
不可言者。学者但不可以喻者认真,皆恍惚喻身中之理,而犹非实似也。
  陈朝元曰:“凡炼丹,随子时阳气生而起火,则火力全。余时起火不得,无药故
也。”无药便是“水火煮空铛”是也。
  莹蟾子云:“常将半夜子时起,天道人心周复始。炼性修真要此时,自强不息真君子。
劳我生,逸我死,面壁经行为何事?”
  陈泥丸云:“十二时中须认子。”
  丹道一周天之用,须用真活子时而起火。天道十二时,本有半夜子时之时也。丹道虽
喻子而未可执按其子者,于十二时中,皆可有阳生火发之子时,故称曰“活子时”,为其
不拘于午夜之死子时也。修丹者当于天时中,认取当生火之活子时也。所谓当生当照,本
命元神星君者是也。若不知活,则谓之当面错过。白玉蟾云:“月圆月缺明明语,时子心
传果不讹。”
  彭鹤林云:“火药原来一处居,看时似有觅时无。”药本先天元炁,本无形,我则信
其无之至真,亦以无之妙用,而采取烹炼,便是真正虚无之仙道也。火本呼吸之有形、若
即以有形用之,则长邪火。不以有形,而用之似无。火药一处居,但于无中得有之妙,所
以谓之似有似无。
  予老师云:“一阳动处初行火,卯酉封炉一样红。”一阳动同纯阳之说,但曰采取封
固,曰沐浴温养,无有双忘,同于太虚。此皆言药生即是火生,以明采药起火之候也。
  此是冲虚子总结上一大段之说者。采药者,子时火之前也。起火者,子时火之事也。
二者必要分明。所以达摩云:“二候采牟尼,四候别神功”是也。正阳翁云:“结丹火候
有时刻。”(此下皆言起火于子也。)行十二时小周天火候,正是烹炼金丹之时。故曰:
“结丹有时刻。”
  萧紫虚云:“乾坤橐龠鼓有数。”橐龠者,鼓风吹火之具,喻呼吸往来之炁,即乾呼
而坤,坤吸而乾之义。有数者,即乾用九,坤用六之数也。“离坎刀圭来有时。”离是心
中之神,曰己土。坎是肾中之气,曰戊土。上下二土成圭字。戊己二土合一者称刀圭,以
喻神炁合一者。刀圭由得二土合炼而成,亦必先知采取二土之时,方能成二圭。如若不知,
必不能成二土之圭也。
  玉鼎真人云:“入鼎若无刻漏,则灵芽不生。”
  真阳曰:“入鼎者,真阳之精用既还炁穴,必要刻漏之火以烹炼之,则黄芽方生。有
刻漏者,则如一时已完,当用二时。六阳(子,丑,寅,卯,辰,巳)用升,六阴(午,
未,申,酉,戍,亥)用降,方合正理。又能会神炁二者,皆半斤八两,又如用一时之刻
漏,当升当降,不当升降者,方有定理。”
  《玄学正宗》云:“刻漏者,出入息也。”(此直言刻漏是出入总之别号也。)刻漏
者,是昼夜十二时各有刻数,每有几点漏滴之声,以应一刻。再至多漏,以应一时。古云:
“周天息数微微数,玉露寒声滴滴符。”今言此,以喻呼吸之息也。以漏数定刻者,即于
丹道中,以真息数字时数也。
  广成子曰:“人之反复,乃呼吸彻于蒂耳。一吸则天炁下降,一呼则地气上升,我之
真炁相接也。”反复者,上中下三田旋转之义。呼吸者,真人之呼吸(非口鼻之呼吸)。
彻于蒂者,通于炁穴之处。呼吸升降者,似于反说。(上田返中田,中田返下田,下田复
返上田,上田返入炁海,接着真炁。三事共济,谓之周天火候。)大抵丹书反说者甚多,
我以理及事详究之,皆呼降吸升,合于自然,方得可有可无之妙。
  于师还阳真人云:“子卯午酉定真机,颠倒阴阳三百息。”子,卯,午,酉者,《入
药镜》所言在脱胎,大周天之火候也。《火药镜》所谓“终脱胎,看四正”,即此四时也。
《入药镜》所言大周天之候,此言小周天之候也。大小事不同而用同,何也?《心印经》
云:“三品一理”是也。
  紫阳真人云:“刻刻调和,真炁凝结。”刻刻者,言三百六十息皆要调和合自然,一
刻不调,则不能入定而成胎基。
  白玉蟾云:“火本南方离卦。”离属心,心者神也。炁则药也,神不乱,炁归神。以
火炼药而成丹者,即是以神驭炁而成道也。
  陈虚白云:“火候口诀之要。犹当于真息中求之。”盖息从心起,心静息调,息息归
根,金丹之母。《心印经》所云“回风混合,百日功灵”之语者是也。
  薛道光云:“火候抽添思绝尘,一爻过着一爻生。”抽添即进退。绝尘者,念不着于
思虑,尘幻,妄魔。爻通爻生者,即绵绵无间断也。
  陈泥丸云:“百刻之中切忌昏迷。”或昏睡,或散乱,皆错失真侯,故曰切记。
  陈希夷云:“子午工是火候,两时活取无昏昼。一阳复卦子时生,午时一阴生于姤。
三十六又二十四(乾用九,四九三十六。坤用六,四六二十四)周天度数同相似,卯时沐
浴酉时同,火候足时休恣意。”崔公《入药镜》云:“火候足,莫伤丹。”言不宜恣意行
火而不知止也。
  金谷野人云:“周天息数微微数,玉露寒声滴滴符。”
  真诠曰:“火候本只寓一气,进退之节,非有他也。火候之妙,在人若用意紧,则火
燥;用意缓,则火寒。勿忘勿助。非有定则。最怕意散,不升不降,不结大丹。”此是开
明初学之说,虽未明大道之人,其言亦可示学者人道之门也。
  王果齐云:“口不呼,鼻不吸,(口鼻不呼吸,则循真人呼吸之法而呼吸之。)橐天
龠地徐停息。巽风离火鼎中烹,直使身安命乃立。
  陈泥丸云;“行坐寝食总如如,唯恐火冷丹力迟。”行坐者,坐而行工也,非行路。
有寝,有食,尚未脱凡夫,只是炼精化炁,筑基内事。若十月胎神之工,则忘寝忘食矣。
如如者,入定之妙。总如如者,则火合玄妙。火不冷,丹力不迟也。
  纯阳老祖云:“安排鼎炉炼玄根,进退须明卯酉门。”鼎炉行,炁穴也。玄根者,即
元阳精炁归于根而烹之。鼎炉,玄根皆言用火之处。言人不可只用进阳火,退阴符。调和
进退而不沐浴,则进退成虚幻。沐浴而不进退,则沐浴不得冲和。故曰须明。禅家马祖云:
“未有常行而不住,未有常住而不行。”
  正阳老祖云:“且暮寅申知火候”,本卯酉二时以行沐浴,纯阳翁已直言之矣。其师
正阳翁曰:“寅申者,寅之下即卯,申之下即酉。或修之至寅申之候,不可忘失卯酉之沐
浴也。”又曰:“沐浴脱胎分卯酉。”脱胎之沐裕曰分者,前似有而后似无也。人人不泄
炼炁化神之功,惟正阳翁于此泄万古之秘。又云:“沐浴潜藏总是空.”沐浴而成真空,
曰仙机。不能真空,则堕旁门外道。强制而亦成大病。《悟真篇注疏》云:“子进阳火,
息火谓之沐浴。午退阴符,亦谓之沐浴也。”又云:“果然百日防危险。”小周天有进退
之火,有不进不退之火。若进退不合进退之数,不合进退之机,不由进退所当行之道,不
合进退之所当起止已合,已由不知火足之所当止者,皆危险之所当防者也。
  萧紫虚云:“防火候之差失,忌梦寐之昏迷。”
  《天尊得道了身经》云:“调息绵绵,似有似无。”紫阳翁云:“谩守药炉看火候,
但安神息任天然。”神息任天然,似大周天之火。其实上句守药炉,则是言小周天之火。
但炼药炉中之火虽属有为,必竟要合天然自在为妙。不如是,则非真火,真候,乃外道邪
说之火也。
  杏林真人去:“寂心行火候,定息觅真铅。”杏林之师紫阳翁云:“惟定可以炼丹,
不定而丹不结。”此真正至妙,至要之语。
  紫阳翁云:“火候不用时,冬至不在子。及其沐浴时,卯酉时虚比。”虚比二字,总
贯串四句。不用时者,不用历书十二时,是用心中默运十二时而虚比也。冬至者,是人身
中阳生时候,必要起子时之火,即称阳生之时为子,不用仲冬子月之子也。凡一日十二时,
阳生皆可言子。在沐浴时,虚比于卯酉。卯在六阳时之中,酉在六阴时之中,调息每至于
六时之中,可以沐浴矣。
  又曰:“不刻时中分子午,无爻卦内别乾坤。”一日每时有八刻,不刻之时,是心中
默运之时,虚分子午,不用有刻之时也。每卦有六爻,《易》也,身中借乾坤虚比鼎器,
故言无爻。
  此皆言炼药行火,小周天之候也。此一句,是冲虚子总结上文众圣其所言百日所用之
火也。
  门人问曰:“古来众圣真言火多,何以分别此名小周天为百日炼精化炁之用?”
  答曰:“小周天有进有退,有沐浴,有颠倒,有周天度数。凡言炼药,炼丹,守护,
看鼎,药熟,丹成,皆百日小周天之事。故据此法而分别言后之圣真,善学者,凡是《大
藏经》中所未见者一一集之,以为后人之证验者。
  《心印经》云:“回风混合,百日功灵。”回风者,回旋其呼吸,气之喻也。混合者,
因元神在心,元炁在肾,本相隔远。及炁生而向外驰,神虽有知,而不能用,无混合之法
也。故此经云人用呼吸之气而回旋也,方得神炁归根,(上至泥丸)复命(下至命蒂),
而混合之,方得神宰于气而合一。倘无回风之妙用,则神虽宰炁,亦不知炁会受宰否。此
为炼金丹至秘之至要。用之至于百日功夫,则灵验已显。(童体百日,破体者十年,不足
一年补之,以完此先天之炁也。)炁以足而可定,神以习久而可定,故小周天回风法之当
所止也。自此而下,皆言小周天火足当止之景。
  正阳翁云:“丹熟不须行火候,若行火候必伤丹。”火足而药熟不用火矣,故有正火
之景。遇止火之候一到,即不须行火矣。若用行火、亦无益。伤丹者,丹熟则必可出鼎,
而换入别鼎。若不取入别鼎,则出无所归,岂不伤丹乎?精化炁于炁穴。炁化神于神室,
故曰别鼎。
  崔公《入药镜》云:“受炁足,防成凶。火候足,莫伤丹。”炼得黄芽漏鼎,白雪漫
天,婴儿成象,故火候足矣。火候既足,只宜沐浴温养,若不知止足,委意行火,反伤丹
矣。丹成之后,天地混合、神炁自灵,仙师所谓“虚空生白、神明自来”,故曰,天地灵
也。
  紫阳翁云:“未炼还丹须急炼,炼了还须知止。足若也持盈未已心,不免一朝遭殆
辱。”
  了真子云:“切忌不须行火候,不知止足必倾危。”
  此外注疏,载有邱、曹功按二条。昔邱真人曰:“因长安都统斋,未及止火,至晚走
失三番,谓之走丹,前功废矣。须重新再炼,后成天仙。”曹真人初炼精时,得景而不知,
猛吃一惊而已。及再静,而景再至。猛醒曰“师言当止火也。可惜,可借,当面错过。”
及后再炼,不误景初。而止火之速,不待景至四而止火。不速不迟之中.而止火,得药,
征关,而点化阳神。凡其修圣真,千辛万苦.万般可怜,炼成金丹,岂可轻忽,令至倾危
哉?况凡圣关头第一大事。此皆言丹成,止火之景,天仙九还丹火宜此,宜此。练精化炁
之侯备矣。冲虚子总结前采取,烹炼,止火等百日关内事,至此,令学者知参究前圣之说,
此已下予故曰,起之舍也,句止。
  又冲虚子自言百日关内之火候等秘机,而总言之者,于故曰:“自知药生而采取,封
固,运火,周天,其中进退、颠倒、沐浴、呼嘘,行住,起止工法虽殊,真机至妙,在乎
一气贯真炁而不失于二绪,一神驭二气而不少离于他见。三百周天犹有分余象润等,一候
玄妙机同于三百候,方得炁归一炁,神定一神,精住炁凝,候足止火,以为人药之基址,
存神之宅舍也。
  此一段是冲虚子列言百日炼精,用火细微条目,而精言实悟之旨也。盖小周天是炼精
时火候之一总名也,其中事理固多,前圣固有各言。其采药是一候,而封固又一候。达摩
亦只言二候。采药者,并采封二候而混言之也。又有四候,别有妙用者,此乃小周天三百
内之候也,我今遵仙翁而二言之。及周天时言进退候者,若不似进退而亦虚拟之为进退。
铅汞丹法言进退者,进则用火入炉,退则不用火而离炉,此实可据而易言。我以多为进,
以减为退,亦可据而易言。炼精者则不似此说,我今亦只强勉而虚比,不似以为似。意调
六阳时,以乾用九,数之增多为进。六阴时,以坤用六,数之减少为退。既在周天之内进
阳火,退阴符,非多少为言则不可。若以用为言,则甚远矣。
  颠倒者,除药物配合颠倒则不必言,但言火候中之颠倒。吕仙翁云:“大关键,在颠
倒。”初,老师言六阳时,火专主进升,而退后随之而已。六阳时,符专于退降,而进又
随之而已。日专者,专以进升,主于采取。专于退降,主于烹炼而已。曰随后者,顺带之
义,以其往来之不可无,亦不可与专主并重用也。此前圣秘机之颠倒也。
  沐浴者,干,丑,寅,卯……十二支次第之位,凡世法有五行,故内丹有五行之喻,
各有长生之位,寅申巳亥是也。火生于寅,水生于申,金生于巳,木生于亥。卯,酉,子,
午之位,是沐浴之位,故丹道活于时之火,历丑寅至卯,借沐治之位而称火工,曰沐浴。
酉亦如之。举世愚人邪说,尚不知沐浴何以得名,何以知沐浴之义之用哉?今此只略言捷
要耳。便详于《仙佛合宗》语录中观此者,可自查语录中,以考其全机。
  行住起止者,行则仙佛二宗之喻也。住则仙佛二宗之喻也。起则采封二候之后,小周
天之所起也。止则小周天候足而止火也。
  一气者,呼吸之气贯串真炁,自采至止不相离,离则间断复贯,则二头绪矣。此由昏
沉散乱之心所致,甚则二三四绪,皆无成之火矣。戒之,戒之。然以息气贯串真炁,必主
宰于一神而不离,若内起一他见,则离。若外誉一他见,则离。离则无候,无火矣,焉能
气足生气?
  三百六十度?故曰周一天,犹曰五度四分度之一。所谓天度之分余为闰位者,非耶?
知有闰,则知天之实周矣。能实周,则炁易定,丹易成,而初生之药亦易生矣。
  玄妙机者,不传之秘也。火候—一皆要如此,若不用此,则火必不能如法呼吸,则滞
于真息而近凡夫之口鼻重浊而为病。不用此,则神亦不能驭二炁,而使之行住得其自然,
一息如是,三百息亦皆如是。此古先圣真皆隐然微露而不敢明言者,亦不敢全言者。不如
是,虽曰已周天,近于邪说之周天矣,亦无用也。所以玄妙机三字,又百日炼精化炁之枢
纽耳。采封,炼,止等候,俱不可少者。于一炁之外驰欲界,为淫媾之精。着视听言动,
为淫媾之助者。不外驰而复归一,神能直入大定,所谓候足火止而基成。如此,永为入药
之基址,为存神人定之宅舍。此所谓“先取白金为鼎器”者是也。
  而道光薛真人乃有定息用其铅之旨,既得真铅,大药服食。正阳翁谓之抽铅。
  大药者,即阳精化炁之金丹也。果从何而得?亦从丹田炁穴出中。当未化炁之先所生
也,出丹田,但无形之气微,附外体为形。昔曹老师因后有大药之名,便称此为小药之名,
以其气小故也。及炼成金丹,即化炁之后所生也,所出也,亦在丹田中出,曰大药,实有
形之其气,如火珠,亦是从无而入有也。黄帝曰“赤水玄珠”,一曰其一之水,一曰其一
之情,曰真一之炁,曰华池,曰莲池,曰地涌金莲,曰天女献花,曰龙女献珠,曰地涌宝
塔,曰刀圭,曰黄芽,曰真铅,如是等仙佛所说异名,不过只丹田所生之真炁。既成自有
之形,所以不附外形,而惟生于内,用于内,亦我神觉之,可知,可见者。及渡二桥,过
三关,皆可知,可见,此所谓脱生死之果,从此便得真验矣。
  即行火候炼神,谓之添汞。此火候,是大周天也。添汞者,心中之无神曰汞,凡人之
神,半动于昼而阳明,半静于夜而阴昏。阳如生,阴如死。修炼之士,必以昏昧而阴者,
渐消去之。故消一分明,添得一分阳。去二分,三分,四分,五分阴,则添足二分,三分,
四分,五分阳。渐渐逐分挣到消尽十分阴,添足十分阳,谓之纯阳。纯阳到无阴睡,谓之
胎全神全。所以古人云:“分阴未尽则不仙”,此皆添汞之说也。然所谓添者,必由于行
大周天之火,有火则能使元炁培养元神,元神便不离二炁,而皆空皆定,直至阳神果满。
  若不添汞行火,以神驭火,则神不阳明,如何行得火?添得三分,五分阳明,方行得
三分,五分火。惟阳明则得二炁,而培养元神,助成长觉。
  若真炁断而不生正是不定而药不生之说,此时乃证长生不死之果也。
  若不炼神,则阳明不就,终于尸解而已。
  炼神者,炼去神之明而至纯阳,全无阴睡,火足炁定而神俱定,方是阳神成就。炼神
之法,全由二炁静定,同之入灭。但二气少有些儿不如法,则神不炼,阳不纯,不能出神。
但于十月之内,不曾出定者,仅是尸解之果。何故?但有凡夫之呼吸,即有凡夫之生死。
最怕水火刀兵,分解形神为二。
  也,二炁及神皆不入定之故也。丹既成,生既长,安可不入一大定哉?后学圣真勉之。

  故《九转琼丹论》云:“又恐歇气多时,即滞神丹变化。”
  此三句是冲虚子引足上五句之意,自而道至,变化止十三句,又冲虚子于此承上起下
分别圣凡至要天机。
  歇气者,歇周天火候之气,或得坎中实来而点离中之阴,勤勤点化离阴为纯阳,既得
坎实,而点离明矣。不即行大周天之火候,则坎实亦不勤生以点离。或行大周天火候,而
不合玄妙天机,犹之乎不行也,亦不能勤生坎实,以点离阴,便迟滞离阴之神,为纯阳之
变化。
  神丹者,即坎实,曰金丹。即点离,则二炁渐化神。二炁渐无,独有神之灵觉在,故
亦曰炼炁化神。
  纯阳祖师云:“从今别鼓没弦琴。”
  别鼓者,另行大周天也(明说与小周天不同)。没弦琴者,无形声之义。然大小固不
同行火者,必先晓得清曰,而后可以言行火。
  紫阳真人云:“大凡火候只此大周天一场,大有危险,切不可以平旦火候例视之
也。”
  广成子曰:“丹灶河车休矻矻,鹤胎龟息自绵绵。”
  言不用河车者,是百日小周天之事已过,故不必用。今当十月大周天之功,只用鹤胎
龟息绵绵然之火也。《上清玉真胎息诀》云:“吾以神为车,气为马,终日御之而不倦”。
前百日,以阳精转河运车,此胎息则以转神入定,以神为车,以气为马,以御神车。是喻
炼炁化神,后学亦须分辨着。
  白玉蟾云:“心入虚无行火候。”
  人虚无着,是神炁入定而不着相,邱真人所说真空是也。虽行大周天,不见有大周天
之相,便是虚无之妙。
  范德昭曰:“内炁不出,外气不人,非闭气也.”
  世人言闭气者,强制也。仙道别有天机,不与旁门强制同。虽内不出,外不入,非强
忍也、有真息合自然之妙运者,所以入定。白玉蟾云:“上品丹法无卦爻。”盖小周天化
炁,是有卦爻,小成之火。大周天者,是无卦爻,大成之火。以其化神,故曰上品。
  彭鹤林曰:“若到丹成须沐浴。”
  丹成是前金丹之成,沐浴者是大周天之喻。言丹成不必用小周,既入十月之首,必须
用大周。
  正阳老祖云:“一年沐浴防危险。”
  伍真阳曰;“沐浴在小周天固为喻,今言于大周天亦为喻。在小周天,曰二时二月之
喻,此言大周天,言一年之喻。在小周天,可以小喻。在大周天,可以大喻。防危险者,
防一定必有之危险也。若仙机有出入,则不定其沐浴。若佛法不久住,亦不定其沐浴。沐
浴最贵有定心,防危险者,正防其心不定,防其沐浴不如法。”
  又云:“不须行火候。炉里自温温。”
  此言十月不必用有候之火。当用温温然无候之火,不寒不燥,不有不无,方是温温的
真景象。
  王重阳老祖云:“圣胎既凝,养以文火。安神定息,任其自然。”
  道光曰:“一年沐浴防危险,十月调和须谨节。”
  沐浴者,无候之火,即大周天也。谨节者,谨守沐浴之理也。防危者,防其沐浴而外
驰不定也。若一年而得定之后,必时时在定,年年劫劫俱在定,又非止一年十月之说而已。

  陈虚白云:“火须有候不必时,些子机关我自知。”
  有候者,大周天之火,无候之候也,乃似有似无之妙。不须时者,不用十二时为候,
故可入无为。些子机关,是似沐浴而非沐浴,常定而神常觉,故曰我自知。若不知,则昏
沉火冷而丹力迟也.
  紫虚云:“定意如如行火候。”
  如如者,是如有不有,如无不无,定意如有如无之候中,方得大周天之真候,方是真
行。
  又云:“看时似有觅时无。”
  大周天入定,本入于虚无,若陡然着无。则落空矣。故曰似有似无,不空而空,却是
无方是真空真定。
  又曰:“不在呼吸并数息,天然子母自相亲。”
  有呼吸,数息,是言有为者之事。今既人定,不在有为,走任天然,以证无为。_
  又云:“守真一,则不往来。”
  真一者,在前炼精时,炼而所得真精,曰真一。此炼炁时,乃真精之炁得真神,用真
息之炁守之,三者合还神,曰真一。俱定不动,是息已无息矣。焉有往来?
  古云:“火记六百篇,篇篇相似采真铅。”
  昔《参同契》亦云:“火记六百篇,篇篇相似。”却未说出采真铅之妙旨。此言似采
真铅,则玄中又玄者尽于是矣。采真铅者,薛道光所谓定息采真者是也。篇篇相似,总归
大定。
  马丹阳云:“工夫常不间,定息号灵胎。”
  定息于空,神自守息,而为胎息。定无间断,神亦常觉,而无间断,而胎神始灵。
  杏林云:“不须行火候,又恐损婴儿。”
  初入十月之关,必用火候炼炁化神,而成婴儿之胎,婴儿喻神之微也。及胎成,婴儿
亦成,将出现于外之时,则无用火矣。若再用火,是婴儿未完成之事,岂不有损于婴儿手?

  《中和集》云:“守之即妄,纵之又非。非守非忘,不收不纵,勘这存存的谁。”
  大周天入定,似有似无。似有即神炁之定,似无是神炁在定,而不见在定之相。若曰
守,便着于有。着有,即起有之忘念。纵之而不照,则神炁离,而非定之理。但微有似存,
若二炁存,则
  神亦存。神存则二气存,俱存在定,便俱虚无,无上之妙境在是矣。
  鹤林子云:“及至打熬成一块,试问时人会不会?不增不减何抽添?无去无来何进
退?”
  神炁合一,俱定入一块,则无火矣。不似小周天之有增减,不增不减,不有抽添,息
无往来,有何进退?此归一而渐归于无之说也。
  张静虚云:“真候全非九六爻也,非颠倒,非进退,机同沐浴又还非,定空久定神通
慧。”
  真候者,火候定而空矣,不用小周天之九六,不同其颠倒沐浴等,而惟定空。久定久
空,神通慧照,朗然独耀,同于世尊之涅槃,而灭尽定矣。
  丘长春云:“息有一毫之不安,命非已有。”
  有息则有生死,无息则生死尽矣。心定息自无,则命为我所自有,由我得无死之道也。
若有一些息不尽定,则命在息,而不为我有矣,由天地阴阳阎君所主张矣。此皆言炼炁化
神,十月养胎,大周天之火候也。此又冲虚子总上文众圣真所言大周天火候一段而言之也。

  予亦日:“大周天不计爻,固非有作,温温相续,又非顽无。初似不着有无,终则全
归大定。切不可为无,以为有了,则落小解之果。又不可住火,以为常行,则失大定之归。
将有还无,一到其定,则超脱出神、飞升冲举之道尽之矣。”
  又,冲虚子自言大周天之旨,又兼叮咛劝诫,不计爻象者,乃无为之,异于小周天,
有温温,非全无,是周天初之似有似无之实理也。大周天之初,正是一二三月之时,曰似
存者,尚有有。曰似无者,未真无。所以犹有些子凡夫食性在,犹有些子息故也。乃至全
归大定,息无食性无、所以《金碧龙虎上经》云:“自然之要,先存后亡。”俞琰又注之
曰:“先存神于气穴,而后与之相亡。神自凝,息自定”是也。
  然又当知火本欲自于无,若不知先似有之妙,而据执曰:“本无何必用似于有?”则
必堕在全无而不能至真无,落于尸解之小解也。又当知火起于似有,而求必归于无,若不
知有非了手而据住于有,常行于有而不无则亦堕在全有,何以得大定之归,经万劫而不死?
终止于守户鬼子,亦为尸解之类,终归生死之途。想当初,炼精补炁,受多少万苦千辛,
始得证千万劫不传之秘而得传以至于小成,又安可惜忽其大成而不求必成哉?
  我又嘱之曰:“将有还无,一到真定,而能长定于虚无之境,则超脱出神,飞升冲举
之道尽之矣。此大周天之火所以为成仙,成佛,了道之总要也。”
  我又以化炁化神而总言之,“前百日炼精化炁,必用有为之工,是从无而入有,即佛
法中万法归一之义也。后十月炼炁化神,必从有自至无息,是从有而入无,即佛入四禅灭
尽定也,是一归于无之说也。此仙佛二宗之秘法,不可少之要机也。冲虚子今为后来圣真
重宣明之,以接引后圣师,印证仙传,并免后学执有为,执无为,执有候,执无候之争立
门户而妄拟之者。
  若此天机。
  自此句至结尾句了又皆冲虚子总结火候全经之言,再指炼神还虚向上之秘机,以为后
圣证。
  群仙直语,以前群仙,皆有直言在世,而人不能悟。
  固非全露。
  从古至今,言火候者甚众,并未全言,或一句,二句而已。既不全,后人如何作用?
如何拟议?所以世之凡夫妄猜,唯有仙份者,自有仙人来度耳。
  然散之则各言其略,集之则序言其详。
  完全火候不必尽出于予之齿颊,而此书出世,则为来劫万真火经根本,从来见者,自
能从斯了悟,不复疑堕旁门。
  旁门者,有相之火,忍气着相称为行火,知此仙火自然之定,则不复为强制之邪火。
  而阳神自就,劫运自超矣。
  习定,入定,成定,皆为出神,超神之所必用,而必证果者,故于此历年所证。
  但于出神之后,炼神还虚,九年之妙,虽非敢言,而《中和集》云:“九年三载常一
定。”便是神仙,亦直言之矣。
  出阳神是初成神仙时,即母腹中初生的孩子一般,虽具人形,尚未具足之人形,故喻
曰婴儿。故古言曰:“孩儿幼小未成人,须籍坤娘养育恩。”乃喻为乳哺三年,前圣所言
成就只一二年是也。
  乳哺者,神炁已定,而又加定之慧,加至于常常在定而不必于出,便似乳而又乳,至
于成大人一般。神既老成,若即行炼神还虚,九年之工,则此即为九年内之炼数。若有救
世之愿未完,且不必炼九年,而权住世以救世。及欲超世,而上升虚无,则必从九年而还
虚矣。
  实非世学所能轻悟。轻用者,必俟了道之士以虚无实相而用之。
  了道之士,是出定之神仙,惟得定,是得虚无之初基,而后可致虚无之极致处,方能
悟此,用此。
  第不可一乘既得,便称了当,不行末后还虚,则于神通境界必竟住脚不得。
  神通境在化神时,神也通灵而无碍。在还虚时,神也更加通灵而无碍。此言神通,是
言初得之神通,尚未大成,故曰住脚不得,若住脚,则止于神仙。犹有还虚,而至于天仙
者。
  后来者,共勉之。

(6) Chương IV: Hỏa hậu luận – Bàn về hỏa hậu


Xung Hư tử viết: “Tu thiên tiên là tu mệnh và nguyên thần, thần tiên từ
tính mệnh mà chứng được tính. Cho nên bước đầu là tu mệnh, bước giữa
là tu tính, không có được kim đan không thể hồi phục chân tính. Để
chứng được kim đan là tinh khí chân dương, nếu không có hỏa hậu,
không thể hái lấy nung luyện thành đan.” Vì thế có câu: “Hoàn toàn nhờ
vào hỏa hậu mà thành công.”
Xưa, Hư Am chân nhân viết: “Dù có chân dương và quyết chí tu luyện,
nếu không có hỏa hậu chí khó thành. Cách luyện chu thiên cần được tiên
truyền thụ, người đời có ai nói được sự thật?”
Còn có câu: “Nếu mọi anh ngu đều hiểu đạo, thần tiên trong thiên hạ sẽ
nhiều như nước chảy.”
Lại nghe Tiết Đạo Quang nói: “Thánh nhân truyền cho thuốc mà không
truyền cho lửa (hỏa hậu)”, tôi lại cho rằng: “Hỏa hậu ai bảo không
truyền? (đã không thể truyền sao có sách “Hỏa ký” gồm 600 thiên?) Tùy
cơ duyên âm thầm vận hành nhập vào cõi vô cùng huyền diệu. Thấy
được hàng nghìn bậc thánh thời xưa, rõ ràng đều thở theo cách tiên.”
Và Trần Hư Bạch từng viết: “Muốn biết chỗ diệu trong khẩu quyết về
hỏa hậu, rồng đương ở trong chân tức, nên đến mà hỏi nói.”
Tào Tiên cô trong “Linh nguyên đại đạo ca” viết: “Ta vì anh mà nói
ngọn ngành, gốc mệnh đến từ chân tức.” Câu này chỉ rõ hỏa hậu chỉ là
chân tức, là lối hô hấp của chân nhân, không phải cách hô hấp qua mũi
miệng.
Trần Chí Hư nói: “Khẩu quyết về hỏa hậu vô cùng huyền bí, không thể
một lời mà nói hết, trong nó có rất nhiều điều.”
Từ các bậc tổ truyền cho nhau, có những điều gọi là: Hỏa hậu hái thuốc,
hỏa hậu phong kín, hỏa hậu khởi lên tiểu chu thiên, hỏa hậu tiến thoái
điên đảo, hỏa hậu mộc dục, hỏa hậu lúc đủ hỏa dừng hỏa, hỏa hậu hái
đại dược, hỏa hậu uống lấy đại dược, hỏa hậu đại chu thiên, hỏa hậu để
thần toàn vẹn, hỏa hậu để xuất thần… có thể không phân biệt rõ chúng
sao?
Tử Dương chân nhân nói: “Bắt đầu ở sự hữu vi người ta khó thấy ra, đến
lúc vô vi mọi người bắt đầu hiểu. Nhưng tin vô vi chính là sự vi diệu cốt
yếu, ai biết hữu vi chính là nền tảng.” Hữu vi là tiểu chu thiên, vô vi là
đại chu thiên. Bởi hỏa hậu tiến hành trong hô hấp của chân nhân, nó
thuộc vào vô hô hấp (không hít thở). Từ không hít thở để giao hội thần
khí, luyện lâu ngày mà thành đại dược, tất phải dùng hữu vi, nếu không
tu luyện không đúng cách. Không ai biết, là vì lẽ thiên cơ bí truyền cần
kín đáo tu luyện. Tiên thánh ngày xưa cảnh giác mọi người rằng: “Biết
nó không được phô trương cho người biết” là vậy. Gọi là truyền dược
không truyền hỏa tức không được tùy tiện truyền bá điều này. Trước sự
vô hô hấp thì đều từ vô nhập vào hữu, sau nó đều từ hữu quy vào vô.
Nhưng hô hấp hỏa hậu vốn là điều có trong thân. Đầu tiên từ ngoài quay
về bên trong, thì bên trong là hữu. Nên dùng đến hỏa hậu đại chu thiên
tất đến được vô. Nhưng vô không phải là không dùng hỏa mà đến được
vô, mà là chỗ kỳ diệu của việc tiến hành hỏa hậu nằm ở vô. Thứ hỏa này
vô cùng nguy hiểm, vì hỏa ở bậc hữu vi dễ tiến hành nhưng ở mức vô vi
lại khó khăn. Không thể không vận hỏa, đây là điều nguy hiểm, nếu hơi
có chút pha tạp của hữu vào cũng nguy hiểm. Vô vi nhưng đôi lúc gián
đoạn cũng hết sức nguy hiểm. Nên Tử Dương chân nhân dặn dò:
“Những anh phàm phu tục tử trên đời, vừa nghe đến vô vi liền đoán là
không dùng hỏa. Bèn theo ý thích của mình mà an tâm phóng túng.
Hoặc đoán rằng vô vi là trước sau chỉ dùng vô mà thôi, không hiểu lúc
đầu cần có sự hữu vi.” Nên có câu: “Chỉ dựa vào vô vi thì còn có gì phải
làm?”, và Tử Dương chân nhân đã nói thẳng ý chỉ: “song tu cả hữu lẫn
vô”.
Thuần Dương lão tổ nói: “Nhất dương sơ động, trung tiêu lậu vĩnh”
(Đoạn dưới đây nói về hỏa hậu lúc hoạt tý).
Ngụy Bá Dương nói: “Cuối tháng rồi đến đầu tháng, sấm rền lên nhận
được hỏa phù”, ở đây lấy một tháng làm ví dụ. Cuối tháng (hối) ví với
lúc âm cực trong thân, hối rồi đến đầu tháng (sóc) của tháng tiếp theo,
tức mồng một. Quẻ chấn có nhất dương bắt đầu xuất hiện ở hào dưới,
nên ví với sự sinh thành chân khí trong thân. Thuốc sinh thì hỏa cũng
sinh. Chấn dương động và đến thì nhận được hỏa phù, hái mà luyện lấy.
Trong câu trên Thuần Dương dùng một ngày để ví dụ. Trung tiêu là lúc
nửa đêm, giờ tý, lậu vĩnh tức thời khắc của hỏa phù. Xưa có câu: “Hoặc
dùng ngày ví dụ, hoặc dùng tháng, dùng năm ví dụ, không có gì không
ví dụ được.” Qua đó thấy rằng, phát minh về hỏa hậu là điều không dễ
nói ra. Người học dù không nhìn nhận đúng những ví dụ đều lờ mờ cho
đó là sự ví von về sự lý trong thân, nên còn chưa hiểu thật đúng.
Trần Triêu Nguyên nói: “Phàm luyện đan, theo giờ tý lúc nguyên khí
sinh ra mà vận hỏa, thì hỏa lực đầy đủ. Vào những giờ khác vận hỏa
không được là do không có thuốc.” Không có thuốc tức là “nước lửa nấu
chõ không”. Doanh Thiềm tử cho rằng: “Luôn vận lên vào giờ tý lúc nửa
đêm, đạo trời lòng người đều trở về nguyên thủy. Luyện tính tu chân
phải ở lúc này, tự nỗ lực không ngừng, mới thật là người quân tử. Vất vả
cuộc sống mà tránh được cái chết thì việc đối vách tu thiền có là gì?”
Trần Nê Hoàn nói: “Trong mười hai canh giờ phải biết đến giờ tý.”
Đạo luyện đan một khi dùng đến chu thiên cần đợi đúng giờ tý để vận
hỏa. Mười hai cành giờ của một ngày vốn có lúc giờ tý vào nửa đêm.
Đạo luyện đan tuy nói giờ tý mà không thể chấp vào giờ tý. Trong 12
canh giờ, bất cứ giờ nào cũng có thể là giờ tý dương sinh ra hỏa phát lên,
nên nói “giờ hoạt tý” để ngầm chỉ không câu chấp cứng nhấc vào giờ tý
thực sự lúc nửa đêm. Người luyện đan theo thiên thời phải nhận cho
được giờ hoạt tý lúc hỏa đang sinh ra. Cái gọi là đang sinh ra, đang soi
chiếu, bản mệnh nguyên thần tinh quân là đây. Nếu không hiểu chữ
“hoạt (linh động)” này, thì xem như cơ hội trôi qua trước mắt mà không
biết. Bạch Ngọc Thiềm cho rằng: “Trăng tròn trăng khuyết nói rõ ràng,
giờ tý tâm truyền quả không sai.”
Bạch Nhạn Lâm viết: “Hỏa và dược vốn ở một nơi, lúc nhìn tựa như có,
lúc tìm lại là không có.” Thuốc vốn là nguyên khí tiên thiên, vốn vô
hình, ta tin vào sự vô cùng chân thật trong cái vô hình của nó, cũng nhờ
vào chỗ diệu dụng của vô mà hái lấy, nung luyện, đó chính là đạo tu tiên
hư vô mà chân chính. Hỏa vốn là cái hữu hình của sự hô hấp, nếu dùng
sự hữu hình để sử dụng nó thì nuôi lớn tà hỏa. Không dùng cái hữu hình,
nên sự sử dụng nó tựa như vô (không dùng đến). Hỏa và dược ở một nơi,
ở chính chỗ diệu của sự trong vô có hữu, nên nói nó như có như không.
Thầy của tôi nói: “Lúc nhất dương động bắt đầu vận hỏa, mão dậu đỏ
hồng như lò đóng kín.” Nhất dương động giống với thuần dương, và
việc hái lấy, đóng kín; tắm gội, ôn dưỡng; vô và hữu đều quên cả, giống
với thái hư. Ở đây nói thuốc sinh tức là hỏa sinh, để làm rõ hỏa hậu khi
vận hỏa hái thuốc.
Còn đây là lời Xung Hư tử tổng kết cả đoạn dài bên trên. Hái thuốc, là
việc trước khi có hỏa giờ tý. Vận hỏa là việc khi có hỏa vào giờ tý. Hai
điều này phải rõ. Nên Đạt Ma nói: “Nhị hậu thái Mâu Ni, tứ hậu biệt
thần công”. Chính Dương ông viết: “Dùng hỏa hậu kết đan phải có thời
khắc.” (Dưới đây nói việc vận hỏa vào giờ tý). Lúc tiến hành hỏa hậu
tiểu chu thiên trong mười hai canh giờ, chính là lúc nung luyện kim đan,
nên nói: “Kết đan phải có thời khắc.”
Tiêu Tử Hư: “Ống bễ càn khôn thổi có số.”
Ống bễ là dụng cụ đưa gió vào thổi lửa, ví hư khí hít vào thở ra, tức là
càn thở ra thành khôn, khôn hít vào thành càn. Có số tức càn dùng số 9
(số dương), khôn dùng số 6 (số âm). “Ly khảm đao khuê đến có thời”,
Ly là thần trong tâm gọi là kỷ thổ. Khảm là khí trong thận gọi là mậu
thổ. Hai chữ thổ trên dưới hợp thành chữ khuê. Mậu thổ và kỷ thổ hợp
nhất gọi là đao khuê, ví von sự hợp nhất thần khí. Đao khuê thành là do
luyện hợp hai thổ, điều này trước hết cũng cần biết lúc hái lấy hai thổ
này mới có thể thành đao khuê. Nếu không hiểu tất không thể thành
khuê của nhị thổ.
Ngọc Đỉnh chân nhân nói: “Nhập đỉnh nếu không đúng thời khắc thì
mầm linh không sinh ra.” Chân Dưong nói: “Nhập đỉnh, tức tinh của
chân dương đã quay vào huyệt khí, cần dùng hỏa đúng thời khắc để
nung luyện nó thì mầm vàng mới sinh. Có thời khắc, tức nếu canh một
đã hết thì sang canh hai. Lục dương (sáu giờ dương: tý, sửu, dần, mão,
thìn, tỵ) thì dùng thăng (lên), lục âm (sáu giờ âm: ngọ, mùi, thân, dậu,
tuất, hợi) dùng giáng (xuống) mới hợp lẽ chính đáng. Và để hội tụ được
thần khí cần phải bên nửa cân bên tám lạng mới được. Còn nếu dùng
thời khắc một canh giờ, khi thăng khi giáng, không thăng mãi mà không
giáng mãi mới đúng lý.”
“Huyền học chính tông” viết: “Khắc lậu (thời khắc) là hơi thở vào ra” (ở
đây nói thẳng ra thời khắc là tên gọi chung cho sự ra vào của khí). Thời
khắc (khắc lậu - khắc là đánh dấu, lậu là rơi xuống), chỉ một ngày có
mười hai canh giờ, mỗi canh giờ có số khắc, mỗi khắc ứng với bao nhiêu
giọt nước rơi xuống (đồng hồ nước thời xưa), và bao nhiêu giọt thì ứng
với một canh giờ. Người xưa nói: “Hơi thở hỏa hậu chu thiên đếm rất
nhẹ như không đếm, hợp với tiếng rơi lạnh từng giọt tí tách của sương
ngọc.” Ở đây muốn nói hơi thở khi hô hấp. Và nếu bình thường dùng
giọt nước rơi để định thời gian, thì trong đan đạo dùng chân tức định
thời gian.
Quảng Thành tử nói: “Sự phản phục trong con người là hô hấp triệt để
đến chân gốc. Một lần hít vào thì thiên khí giáng xuống, một lần thở ra
địa khí bay lên, chân khí của ta được nối liền.” Phản phục nghĩa là sự
xoay chuyển qua Thượng, Trung, Hạ đan điền. Hô hấp chính là hô hấp
của chân nhân (không phải hô hấp bằng mũi miệng). Triệt đến gốc là
thông đến khí huyệt. Hít thở lên xuống như thuyết phản phục (từ
Thượng điền trở về Trung điền, từ Trung điền trở về Hạ điền, từ Hạ điền
lại trở về Thượng điền, từ Thượng điền trở về khí hải, nối với chân khí.
Ba việc này cùng thông suốt, gọi là hỏa hậu chu thiên.) Trong các sách
đan nói rất nhiều đến thuyết phản phục, ta dùng lý và sự để nghiên cứu
tường tận nó, thì đó đều là nói đến việc thở ra thì giáng xuống, hít vào
thì nâng lên, hợp với tự nhiên mới đạt được chỗ diệu của việc hữu vô tùy
ý.
Hoµn D¬ng ch©n nh©n cho r»ng: “Tý m·o ngä dËu ®Þnh chân c¬,
®iªn ®¶o ©m d¬ng trong ba tr¨m h¬i thë.” Tý, ngä, m·o, dËu lµ ho¶
hËu cña ®¹i chu thiªn khi tho¸t thai ®îc nãi ®Õn trong “NhËp dîc
kÝnh”. Vµ “Ho¶ dîc kÝnh” viÕt “cuèi cïng tho¸t thai, tr«ng vµo tø
chÝnh”, tø chÝnh tøc lµ bèn giên nµy. “NhËp dîc kÝnh” nãi háa hËu
®¹i chu thiªn, ë ®©y chØ nãi ho¶ hËu tiÓu chu thiªn. §¹i tiÓu lµ nh÷ng
viÖc kh¸c nhau nhng cã chung chç dông. V× sao vËy” ChÝnh lµ nh
“T©m Ên kinh” nãi: “Tinh khÝ thÇn cã chung mét lý”.
Tö D¬ng ch©n nh©n nãi: “Kh¾c kh¾c ®iÒu hoµ, ch©n khÝ ngng
kÕt.” Kh¾c kh¾c lµ nãi 360 tøc ph¶i ®iÒu hoµ cho hîp víi tù nhiªn,
chØ mét kh¾c kh«ng ®iÒu hoµ sÏ kh«ng nhËp ®Þnh vµ dùng ®îc nÒn
mãng ®Ó thµnh thai.
B¹ch Ngäc ThiÒm nãi: “Háa vèn ë híng nam thuéc quÎ Ly.” Ly thuéc
t©m, t©m lµ thÇn. KhÝ lµ dîc, thÇn kh«ng lo¹n th× khÝ quay vÒ víi
thÇn. Dïng háa luyÖn dîc mµ thµnh ®an, tøc dïng thÇn khiÓn khÝ ®Ó
thµnh ®¹o.
TrÇn H B¹ch: “§iÒu cèt yÕu trong khÈu quyÕt vÒ ho¶ hËu cÇn t×m
trong ch©n tøc.” Bíi tøc (h¬i thë) tõ t©m khëi lªn, t©m tÜnh th× tøc
®iÒu hoµ, tõng h¬i thë quay vÒ gèc, ®©y lµ yÕu tè sinh ra kim ®an.
“T©m Ên kinh” viÕt “Håi phong hçn hîp, b¸ch nhËt c«ng linh (§a khÝ
vÒ hîp víi thÇn, trong tr¨m ngµy c«ng phu linh diÖu)” lµ cã ý nµy.
TiÕt §¹o Quang: “Thªm bít ho¶ hËu, t©m døt tuyÖt bôi trÇn, mét hµo
qua ®i mét hµo sinh ra”. Thªm bít lµ tiÕn tho¸i. T©m døt tuyÖt bôi trÇn
lµ ý niÖm kh«ng cßn cã sù lo ©u, tµ väng, ¶o tëng. Mét hào qua ®i mét
hµo sinh lµ d»ng dÆc kh«ng bao giê gi¸n ®o¹n.
TrÇn Nª Hoµn: “Trong tr¨m kh¾c tèi kþ sù h«n mª.” HoÆc h«n mª,
hoÆc t¸n lo¹n ®Òu ®Ó mÊt thêi c¬ nªn ph¶i hÕt søc ghi nhí.
TrÇn Hi Di: “C«ng phu vµo giê tý ngä lµ ho¶ hËu, hai giê nµy ph¶i ®îc
x¸c ®Þnh mét c¸ch linh hoÆc bÊt kÓ ®ªm hay ngµy. NhÊt d¬ng sinh ra
ë quÎ phôc vµo giê tý, giê ngä nhÊt ©m sinh ë quÎ cÊu. Ba m¬i s¸u råi
hai m¬i bèn (cµn dïng sè 9, bèn lÇn 9 ba m¬i s¸u. Kh«n dïng sè 6, bèn
lÇn s¸u hai m¬i bèn); sè chu thiªn gièng nhau, giê m·o t¾m géi, giê dËu
còng vËy. Khi ho¶ hËu ®ñ th× chí tïy tiÖn.” Th«i «ng trong “NhËp dîc
kÝnh” nãi: “Háa hËu ®ñ, chí lµm tæn th¬ng ®an”, ý nãi kh«ng nªn tïy
theo ý riªng tiÕn hµnh háa hËu mµ kh«ng biÕt dõng l¹i.
Kim Cèc D· nh©n: “Ở háa hËu chu thiªn ®Õn h¬i thë, ®Õm rÊt nhÑ
nh kh«ng ®Õm, hîp víi tiÕng r¬i l¹nh tõng giät tý t¸ch cña s¬ng ngäc.”
Ch©n Thuyªn: “Háa hËu vèn chØ ngô ë nhÊt khÝ, tiÕn hay tho¸i còng
kh«ng cã g× kh¸c c¶. Chç diÖu cña háa hËu lµ, ë ngêi nÕu dông ý
nhanh gÊp th× háa kh« nãng, dông ý chËm th× háa l¹nh ®i. Kh«ng l¬ lµ
nhng còng kh«ng n«n nãng th× kh«ng g× kh«ng ®Þnh ®îc. Sî nhÊt ý bÞ
thÊt t¸n, kh«ng th¨ng kh«ng gi¸ng, kh«ng kÕt ®¹i ®an.” §©y lµ lêi d¹y ë
bËc vì lßng, dï lµ ngêi cha hiÓu ®¹i ®¹o, lêi nµy còng cã thÓ hÐ më
c¸nh cöa ®¹o cho hä.
V¬ng Qu¶ TÒ: “MiÖng kh«ng thë ra mòi kh«ng hÝt vµo, (miÖng mòi
kh«ng h« hÊp th× h« hÊp theo c¸ch cña ch©n nh©n) èng bÔ cña trêi
®Êt ngõng h¬i thë. Giã tèn löa ly nung trong ®Ønh, lËp tøc an th©n mµ
lËp mÖnh.”
TrÇn Nª Hoµn: “Hµnh to¹ tÈm thùc lu«n nh nh, chØ e háa l¹nh ®an lùc
chËm.” Hµnh täa nghÜa lµ ngåi mµ luyÖn c«ng, kh«ng ph¶i hµnh lµ ®i
l¹i. Cã ngñ cã ¨n lµ cha tho¸t khái kiÕp phµm, chØ míi luyÖn tinh hãa
khÝ, lo x©y lÊy nÒn. Cßn nh c«ng phu thai thÇn trong mêi th¸ng sÏ
quªn ngñ quªn ¨n. Nh nh lµ sù vi diÖu cña viÖc nhËp ®Þnh. Lu«n nh
nh th× ho¶ hîp vµo sù huyÒn diÖu. Háa kh«ng l¹nh, ®an lùc kh«ng
chËm trÔ.
ThuÇn D¬ng l·o tæ nãi: “S¾p ®Æt lß v¹c luyÖn huyÒn c¨n, tiÕn tho¸i
ph¶i râ cöa m·o dËu.”
Lß v¹c chÝnh lµ khÝ huyÖt. HuyÒn c¨n tøc nãi tinh khÝ nguyªn d¬ng
quay vÒ gèc mµ nung luyÖn chóng. Lß v¹c, huyÒn c¨n ®Òu nãi n¬i
dông háa, ý muèn nãi ngêi ta kh«ng thÓ chØ tiÕn d¬ng háa, tho¸i ©m
phô. §iÒu hoµ tiÕn tho¸i mµ kh«ng t¾m géi th× viÖc tiÕn tho¸i ®ã
thµnh ra h ¶o. T¾m géi mµ kh«ng tiÕn tho¸i th× viÖc t¾m géi kh«ng
®îc thÊm nhuÇn. Nên ThuÇn D¬ng d¹y ph¶i “minh (hiÓu râ)”.
ThiÒn gia M· tæ nãi: “Cha tõng cã ai lu«n ®i mµ kh«ng dõng l¹i, cha
tõng cã ai dõng m·i mµ kh«ng ®i.”
ChÝnh D¬ng l·o tæ: “Vµo cuèi giê dÇn, th©n th× biÕt ®îc háa hËu.”
Dùa vµo hai giê m·o dËu ®Ó t¾m géi th× ThuÇn D¬ng «ng ®· nãi
th¼ng ra råi. ChÝnh D¬ng «ng nãi: “DÇn th©n, sau giê dÇn chÝnh lµ
giê m·o; sau giê th©n chÝnh lµ giê dËu. NÕu cã ngêi tu ®Õn háa hËu
dậu th©n th× kh«ng thÓ quªn viÖc t¾m géi ë giê m·o dËu.”
Cßn nãi: “T¾m géi, tho¸t thai ph©n ra m·o dËu.” ViÖc t¾m géi khi
tho¸t thai mµ viÕt lµ cã ph©n biÖt ra, tøc tríc tùa nh cã mµ sau tùa nh
kh«ng cã. Mäi ngêi ch¼ng ai tiÕt lé c«ng phu luyÖn khÝ ho¸ thÇn, chØ
cã CHÝnh D¬ng «ng míi tiÕt lé bÝ mËt v¹n cæ trong c©u nµy th«i. L¹i
nãi: “T¾m géi, tiÒm tµng ®Òu lµ kh«ng.” ViÖc t¾m géi mµ thµnh
ch©n kh«ng, ®ã chÝnh lµ tiªn c¬. Kh«ng thÓ thµnh ch©n kh«ng th×
r¬i vµo tµ m«n ngo¹i ®¹o, miÔn cìng tu luyÖn thªm sÏ thµnh bÖnh ho¹n
nÆng nÒ. “Ngé ch©n thiªn chó sí” cã viÕt: “Giê tý tiÕn d¬ng háa, tức
háa gäi lµ t¾m géi. Giê ngä tho¸i ©m phï, còng gäi lµ t¾m géi.” Cßn cã
c©u: “Qu¶ lµ tr¨m ngµy phßng nguy hiÓm”. TiÓu chu thiªn cã háa tiÕn
tho¸i, cã ho¶ kh«ng tiÕn tho¸i. NÕu tiÕn tho¸i kh«ng phï hîp víi sè cña
chóng, kh«ng hîp víi nguyªn lý cña chóng, kh«ng theo ®¹o lý thÝch
®¸ng cña chóng, kh«ngo hîp víi sù khëi dõng cña chóng, kh«ng biÕt chç
dõng khi hãa ®ñ, ®Òu nguy hiÓm cho sù ®Ò phßng cña chóng ta.
Tiªu Tö H: “§Ò phßng sù thÊt thè vÒ háa hËu, kþ sù h«n mª ch×m
®¾m.”
“Thiªn t«n ®¾c ®¹o liÔu th©n kinh” nãi: “§iÒu hßa h¬i thở cho liÒn
m¹ch vµ nhÑ nhµng, tùa nh cã tùa nh kh«ng.” Tö D¬ng «ng: “B©ng
qu¬ gi÷ lß thuèc tr«ng háa hËu, viÖc an thÇn tøc th× ®Ó tù nhiªn.”
ThÇn tøc ®Ó mÆc tù nhiªn, ®iÒu nµy gièng nh háa hËu ®¹i chu thiªn.
ThËt ra, “gi÷ lß thuèc” ë c©u trªn chØ ho¶ hËu tiÓu chu thiªn. Nhng háa
trong lß luyện dîc thuéc hµng h÷u vi, cÇn ph¶i hîp víi sù tù t¹i thiªn nhiªn
míi ®¹t ®Õn chç diÖu. Kh«ng nh thÕ kh«ng ph¶i lµ ch©n háa, ch©n
hËu, mµ lµ háa cña lo¹i tµ m«n ngo¹i ®¹o.
H¹nh L©m ch©n nh©n khuyªn: “Gi÷ t©m tÞch mÞch tiÕn hµnh háa
hËu, l¾ng ®Þnh h¬i thë t×m ch©n diªn.” ThÇy cña H¹nh L©m lµ Tö D-
¬ng «ng nãi: “ChØ duy cã ®Þnh míi luyÖn ®îc ®an, bÊt ®Þnh th× ®an
kh«ng kÕt.” §©y lµ lêi ch©n chÝnh v« cïng vi diÖu vµ träng yÕu.
Tö D¬ng «ng: “Háa hËu kh«ng cÇn b¸m vµo thêi gian, ®«ng chÝ
kh«ng n»m ë tý. Cßn nh giê t¾m géi lµ giê m·o dËu, ®ã chØ lµ vÝ
su«ng.” Hai ch÷ “vÝ su«ng”, nãi ®îc chç cèt yÕu cña bèn c©u trªn,
kh«ng cÇn b¸m vµo thêi gian, tøc kh«ng dïng mêi hai canh giê ®îc quy
®Þnh mµ dông t©m ©m thÇm vËn hµnh. Mêi hai canh giê chØ lµ sù
vÝ von íc lÖ. §«ng chÝ lµ lóc d¬ng sinh trong c¬ thÓ con ngêi, tÊt ph¶i
khëi lªn háa hËu giê tý, nªn gäi lóc d¬ng sinh lµ giê tý, chø kh«ng dùa
vµo ch÷ tý trong tý nguyÖt (th¸ng mêi mét), lµ th¸ng gi÷a ®«ng. Mêi
hai canh giê trong mét ngµy, bÊt cø giê nµo d¬ng sinh th× ®ã lµ giê tý.
Lóc t¾m géi ®îc vÝ víi giê m·o dËu. M·o n»m trong 6 giê d¬ng, dËu
n»m trong 6 giê ©m, mçi lÇn ®iÒu tøc (®iÒu hoµ h¬i thë), ®Õn gi÷a
giê (©m, d¬ng) th× tiÕn hµnh t¾m géi.
Cã c©u: “Trong thêi gian kh«ng tÝnh ®Õm, chia ra tý ngä; trong quÎ
kh«ng cã hµo ph©n biÖt ra cµn kh«n.” Mçi canh giê (øng víi hai tiÕng
®ång hå) cã t¸m kh¾c, lóc kh«ng cã ý niÖm vÒ giê giÊc lµ lóc trong
t©m ®ang ©m thÇm vËn hµnh, tîng trng chia ra giê tý ngä, v× kh«ng
cÇn dïng ®Õn thêi gian ®îc tÝnh ®Õm. Trong kinh DÞch mçi quÎ cã 6
hµo, nhng trong th©n mîn cµn kh«n ®Ó vÝ víi ®Ønh v¹c, nªn nãi
“kh«ng cã hµo”.
®©y muèn nãi sù vËn hµnh háa ®Ó luyÖn dîc, tøc háa hËu tiÓu chu
thiªn. Víi c©u nµy, Xung H tö ®· tæng kÕt vÒ háa trong tr¨m ngµy mµ
c¸c vÞ th¸nh trªn ®· nãi.
M«n nh©n hái r»ng: “Xa nay c¸c bËc th¸nh ch©n nãi vÒ háa nhiÒu,
lµm thÕ nµo ph©n biÖt r»ng tiÓu chu thiªn lµ c¸i dông cña viÖc luyÖn
tinh hãa khÝ trong tr¨m ngµy?”
Tr¶ lêi r»ng: “TiÓu chu thiªn cã tiÕn cã tho¸i, cã t¾m géi, cã ®iªn ®¶o,
cã sè lît chu thiªn. Phµm, nãi vÒ viÖc luyÖn dîc, luyÖn ®an, gi÷ g×n,
tr«ng ®Ønh, nÊu thuèc, ®an thµnh ®Òu lµ viÖc thuéc tiÓu chu thiªn
trong tr¨m ngµy. C¨n cø vµo c¸ch nµy mµ ph©n biÖt th¸nh ch©n, ngêi
tµi, th× trong “§¹i t¹ng kinh” cha thÊy nãi ®Õn, ®µnh ®Ó ngêi häc ®êi
sau nghiÖm chøng vËy.”
“T©m Ên kinh” nãi: “Håi phong hçn hîp, b¸ch nhËt c«ng linh.” Håi
phong lµ ®¶o vßng h« hÊp, vÝ víi khÝ. Hçn hîp lµ v× nguyªn thÇn ë
t©m, nguyªn khÝ ë thËn, vèn c¸ch xa nhau. Khi khÝ sinh ra vµ tho¸t ra
ngoµi, thÇn tuy biÕt nhng kh«ng lµm g× ®îc, th× kh«ng cã cach ®Ó
hçn hîp thÇn khÝ. Do ®ã, kinh nµy nãi r»ng con ngêi ®¶o vßng khÝ h«
hÊp míi lµm thÇn khÝ quy c¨n (trªn lªn ®Õn Nª hoµn), phôc mÖnh (díi
®Õn MÖnh ®Õ), vµ hçn hîp l¹i, nh vËy míi khiÕn thÇn sai b¶o ®îc
khÝ mµ cã sù hîp nhÊt. NÕu kh«ng cã diÖu dông cña sù håi phong, th×
tuy thÇn lµm chñ tÓ cña khÝ còng kh«ng biÕt khÝ cã chÞu sù thèng
suÊt ®ã hay kh«ng. §©y lµ ®iÒu tèi quan träng vµ hÕt søc bÝ mËt
trong luyÖn kim ®an. Dông c«ng phu luyÖn trong tr¨m ngµy sÏ cã linh
nghiÖm râ rÖt. (Lµm thÓ trÎ l¹i trong tr¨m ngµy, dï ®· tµn ph¸ thÓ trong
10 n¨m, chØ cÇn kh«ng ®Çy mét n¨m cã thÓ bï ®¾p l¹i ®Ó hoµn
thiÖn khÝ tiªn thiªn nµy.) KhÝ ®· ®ñ cã thÓ ®Þnh, thÇn luyªn l©u
còng cã thÓ ®Þnh, nªn c¸ch håi phong trong tiÓu chu thiªn dõng ë ®©y.
Tõ ®©y trë xuèng ®Òu nãi ®Õn c¶nh giíi háa hËu tiÓu chu thiªn ®ñ
th× nªn dõng.
ChÝnh D¬ng «ng: “®an ®· thuÇn thôc kh«ng cÇn tiÕn hµnh háa hËu,
nÕu tiÕn hµnh háa hËu tÊt th¬ng tæn ®an.”
Löa ®· ®ñ vµ thuèc ®· luyÖn xong th× kh«ng cÇn ®Õn háa n÷a, nªn cã
lêi c¶nh giíi vÒ chÝnh háa. Mét khi võa ®Õn lóc ngõng háa, lËp tøc
kh«ng ®îc tiÕn hµnh háa hËu. NÕu l¹i tiÕn hµnh háa hËu sÏ kh«ng lîi
Ých g×. Tæn th¬ng ®an, tøc ®an ®· chÝn ®· thµnh thôc cÇn lÊy ra
khái ®Ønh v¹c, vµ ®a vµo ®Ønh kh¸c. NÕu kh«ng ®a vµo ®Ønh kh¸c
th× ®an ®· lÊy ra kh«ng cã chỗ quay vÒ, lÏ nµo kh«ng tæn th¬ng nã?
Tinh hãa khÝ ë khÝ huyÖt, khÝ hãa thÇn ë thÇn thÊt, nªn nãi “biÖt
®Ønh (®Ønh kh¸c)”.
Trong “NhËp dîc c¶nh”, Th«i «ng nãi: “NhËn ®ñ khÝ, ®Ò phßng t¹o ra
hung sù. Háa hËu ®ñ chí tæn th¬ng ®an.”
LuyÖn ®Õn ®é hoµng nha trµn ®Ønh, tuyÕt tr¾ng ®Çy trêi, anh nhi
thµnh h×nh th× háa hËu ®· ®ñ. Háa hËu ®ñ råi chØ nªn t¾m géi, «n d-
ìng, nÕu kh«ng biÕt r»ng ®ñ ph¶i dõng, cø tïy ý hµnh háa, sÏ tæn th¬ng
®an. Sau khi ®an thµnh, ®Êt trêi hçn trén, thÇn khÝ tù trë nªn linh
diÖu. Tiªn s ®· nãi: “Kho¶ng kh«ng ph¸t s¸ng, thÇn minh tù ®Õn.” lµ ý
r»ng trêi ®Êt ®· linh øng.
Tö D¬ng «ng: “Cha luyÖn ®îc hoµn ®an nªn cÊp tèc luyÖn, ®· luyÖn
thµnh råi nªn biÕt dõng, kh«ng biÕt dõng Êt sa vµo nguy khèn.”
LiÔu Ch©n tö: “CÊm kh«ng hµnh háa hËu (®èi víi ngêi kh«ng biÕt),
kh«ng biÕt lóc ®ñ ®Ó dõng th× nguy khèn ®Õn n¬i.”
ë ®©y, ngòai chó thÝch cßn ghi thªm hai trêng hîp vÒ luyÖn c«ng cña
hä Kh©u vµ hä Tµo. Xa, Kh©u ch©n nh©n nãi: “Do an ®Þnh l©u nªn
lu«n ë vµo tr¹ng th¸i m¬ mµng, kh«ng biÕt kÞp thêi dõng háa, ®Õn nçi
muén mÊt, ®©y gäi lµ tÈu ®an, sau nµy míi thµnh thiªn tiªn.” Cßn Tµo
ch©n nh©n khi míi luyÖn tinh, ®¹t tíi mµ kh«ng biÕt, chØ thÊy giËt
m×nh mét c¸i råi th«i. §Õn khi tÜnh t©m l¹i th× c¶nh giíi ®ã ®· qua,
chît tØnh ngé kªu lªn: “ThÇy ®· nãi cÇn biÕt ngng háa. §¸ng tiÕc, ®¸ng
tiÕc! ®· ®Ó thêi c¬ tr«i qua tríc m¾t.” Sau nµy, «ng luyÖn l¹i, kh«ng
cßn sai lÇm nh lóc ®Çu. Vµ viÖc dõng háa kh«ng ®îc ®îi ®Õn khi
c¶nh giới ấy xuất hiện c¶ xung quanh míi dõng háa, tèc ®é dõng háa
kh«ng ®îc nhanh gÊp mµ còng kh«ng ®îc chËm ch¹p. Dõng háa xong
th× cã ®îc thuèc, vît qua cöa ¶i, ®iÓm hãa d¬ng thÇn.
Phµm, ®Ó tu thµnh th¸nh ch©n ph¶i chÞu mu«n ngh×n khæ së, vÊt v¶
rÊt ®¸ng th¬ng. LuyÖn thµnh kim ®an sao cã thÓ l¬ lµ ®Õn nçi ph¶i
gÆp tai ¸ch? Huèng chi ®Ó vît qua kiÕp phµm thµnh th¸nh lµ chuyÖn
to lín nhÊt. ë ®©y ®Òu nãi vÒ c¶nh giíi ®an thµnh, ngng háa. LuyÖn
cöu hoµn ®an ®Ó thµnh tiªn thiªn, háa hËu ph¶i nh vËy. Lóc luyÖn tinh
hãa khÝ, háa hËu còng vËy. Xung H Tö tæng kÕt c¸c viÖc trong tr¨m
ngµy nh h¸i lÊy, nung luyÖn, dõng háa... ®Õn ®©y ®· gióp ngêi häc
biÕt tham cøu c¸c thuyÕt cña th¸nh hiÒn ®êi tríc. PhÇn díi t«i viÕt, xin
dõng lêi c¸c vÞ ®êi tríc ë ®©y.
Xung H tö bµn vÒ c¸c c¬ chÕ bÝ mËt cña háa hËu trong tr¨m ngµy
luyÖn c«ng, nãi ®ã ®Òu lµ: “tù biªts thuèc sinh r¸ mµ h¸i lÊy, ®ãng
kÝn, vËn háa, chu thiªn. Trong ®ã, tiÕn tho¸i, ®iªn ®¶o, t¾m géi, hÝt
thë, hµnh trô khëi chØ, tuy c«nog phu luyÖn theo c¸c c¸ch kh¸c nhau nh-
ng ch©n c¬ v« cïng vi diÖu ®Òu n»m ë chç nhÊt khÝ xuyªn suèt ch©n
khÝ vµ kh«ng sai lÖch ra thµnh hai mèi; nhÊt thÇn ®iÒu khiÓn nhÞ
khÝ mµ kh«ng hÒ rêi ra bëi niÖm kiÕn kh¸c. Chu thiªn tam bách cßn cã
phần thừa ra tượng trưng cho những lúc nhuận, nhÊt hËu cïng cã sù
huyÒn diÖu nh ba tr¨m hËu th× khÝ míi quay vÒ nhÊt khÝ, thÇn ®Þnh
thµnh nhÊt thÇn, tinh trô khÝ ngng, ®Õn lóc ®ñ th× dõng háa, lµm
nÒn t¶ng cho viÖc nhËp dîc, lµm n¬i chèn cho sù tån thÇn.
§o¹n nµy Xung H tö nãi vÒ luyÖn tinh trong tr¨m ngµy, vÒ c¸c chi tiÕt
tØ mØ trong dïng háa, lµ nh÷ng chØ dÉn s©u s¾c, thiÕt thùc. TiÓu chu
thiªn lµ tªn gäi chung cña háa hËu lóc luyÖn tinh. Sù lý trong ®ã vèn
nhiÒu, th¸nh hiÒn mçi ngêi cã mét c¸ch nãi kh¸c nhau. Cã ngêi cho r»ng
h¸i thuèc lµ mét hËu, mµ ®ãng kÝn l¹i lµ mét hËu. §¹t Ma còng chØ nãi
hai hËu, h¸i thuèc vµ ®ãng kÝn lµ hai hËu vµ nãi gép chóng víi nhau.
Cã ngêi l¹i nãi ®Õn bèn hËu, mçi hËu cã chç diÖu dông riªng, ®©y lµ
hËu trong ba tr¨m hËu ë tiªu chu thiªn. T«i theo tiªn «ng nãi “hai hËu”.
VÒ lóc luyÖn chu thiªn cho r»ng cã hËu tiÕn tho¸i, nÕu kh«ng gièng
tiÕn tho¸i còng íc lÖ cho chóng lµ tiÕn tho¸i. §an ph¸p vÒ diªn hèng, nãi
®Õn tiÕn tho¸i, tiÕn tøc dïng háa vµ nhËp lß, tho¸i tøc kh«ng dïng háa
vµ rêi lß. §iÒu nµy thùc sù ®¬i gi¶n dÔ hiÓu. Tôi gäi thªm nhiªu lµ
tiÕn, gi¶m ®i lµ tho¸i, còng lµ c¸ch gäi dÔ hiÓu vµ ®¬n gi¶n. LuyÖn
tinh th× kh«ng thÓ b¾t chíc c¸ch nãi nµy, nay tôi chØ miÔn cưỡng mµ
vÝ von su«ng, viÖc kh«ng gièng mµ lµm nh gièng. §iÒu ý, lóc lôc d¬ng
(s¸u giê d¬ng) do cµn dïng sè 9 nªn sè t¨ng nhiÒu, gäi lµ tiÕn; lóc lôc
©m (6 giê ©m) do kh«n dïng sè 6 nªn sè gi¶m ®i, gäi lµ tho¸i. Do ®ã,
trong chu thiªn viÖc tiÕn d¬ng háa, tho¸i ©m phï, kh«ng nãi Ýt nhiÒu
th× kh«ng thÓ. Cßn nh lÊy c¸i dông mµ nãi th× hÕt søc xa x«i khã
hiÓu.
§iªn ®¶o, viÖc phèi hîp ®iªn ®¶o ë thuèc kh«ng cÇn nãi, chØ nãi ®iªn
®¶o trong háa hËu. L· tiªn «ng nãi: “MÊu chèt lín n»m ë chç ®iªn ®¶o.”
§Çu tiªn, l·o s b¶o r»ng lóc lôc d¬ng, háa chuyªn chñ th¨ng tiÕn, vµ viÖc
tho¸i lui chØ lµ viÖc phô theo mµ th«i (v× cã tiÕn ph¶i cã tho¸i). Lóc
lôc d¬ng th× phï chuyªn viÖc tho¸i xuèng, mµ viÖc tiÕn lªn chØ phô
theo mµ th«i. Ngµy ngµy chuyªn t©m luyÖn tËp, chuyªn tiÕn lªn chñ
vÒ h¸i lÊy, chuyªn gi¸ng xuèng chñ vÒ nung luyÖn. B¶o lµ “phô theo”
cã nghÜa lµ thuËn theo, do cã lªn th× cã xuèng, cã ®Õn ph¶i cã ®i, nh-
ng nã kh«ng ®îc chó träng nh c¸i “chuyªn chñ”. §©y lµ sù ®iªn ®¶o c¬
mËt cña th¸nh ch©n xa.
Nãi vÒ t¾m géi (méc dôc) – Mêi hai chi cã vÞ trÝ thø tù lµ tý, söu,
dÇn, m·o... ThÕ gian ph¸p cã ngò hµnh nªn néi ®an dïng ngò hµnh vÝ
von. Mçi hµnh cã vÞ trÝ sinh trëng, lµ dÇn th©n tþ hîi. Háa sinh ë dÇn,
thñy sinh ë th©n, kim sinh ë tþ, méc sinh ë hîi. VÞ trÝ m·o dËu tý ngä
lµ vÞ trÝ t¾m géi, nªn ®an ®¹o tiÕn hµnh theo háa c¸c thêi. Qua giê
söu dÇn ®Õn giê m·o, mîn vÞ trÝ méc dôc mµ gäi háa c«ng, nªn gäi lµ
méc dôc. DËu còng vËy. Ngêi ngu kh¾p thÕ gian kh«ng hiÓu méc dôc
chØ ®iÒu g×, th× sao biÕt c¸i dông vµ ý nghÜa cña nã? ë ®©y, chØ
nãi s¬ qua nh÷ng ®iÒu cèt yÕu. Nªn xem trong phÇn hái ®¸p cña s¸ch
“Tiªn PhËt hîp t«ng” ®Ó hiÓu râ, cã thể tù tra cøu trong phÇn Êy mµ
n¾m ®îc toµn bé ch©n c¬.
Hµnh trô khëi chØ – Hµnh vÝ víi nhÞ t«ng cña tiªn phËt, trô vÝ víi nhÞ
t«ng cña tiªn phËt. Khëi lµ sau hai hËu h¸i vµ ®ãng kÝn, khëi lªn tiªu
chu thiªn. ChØ lµ háa hËu tiÓu chu thiªn ®· ®ñ nªn ngõng háa (chØ lµ
dõng l¹i). NhÊt khÝ, khÝ trong h« hÊp xuyªn suèt ch©n khÝ, h¸i lÊy
®Õn khi ngng mµ khÝ vµ ch©n khÝ vÉn kh«ng rêi nhau, nÕu rêi sÏ
gi¸n ®o¹n, chång chÐo, ®a ra hai mèi kh¸c nhau. §iÒu nµy do sù h«n
mª, t¸n lo¹n cña t©m g©y ra, thËm chÝ cßn khiÕn sinh ra hai, ba bèn
mèi, ®Òu lµ háa hËu kh«ng thµnh c«ng. CÈn thËn víi ®iÒu ®ã. Nhng
dïng khÝ ë h¬i thë xuyªn suèt ch©n khÝ tÊt chñ tÓ n»m ë nhÊt thÇn vµ
kh«ng rêi ra, nÕu trong t©m khái lªn mét niÖm kh¸c sÏ t¸c rêi, nÕu bªn
ngoµi xen vµo mét niÖm kh¸c còng sÏ rêi. Rêi th× kh«ng thµnh hËu,
kh«ng thµnh háa, sao cã thÓ khÝ ®ñ sinh khÝ?
Ba tr¨m s¸u m¬i ®é lµ g×? Một vòng chu thiên còn gọi là năm độ bốn
phân. Cái gọi lá số thừa của độ trời chính là nhuận. §· biÕt cã nhuËn tøc
biÕt trêi ®Êt cã sù xoay vßng. Nên người tu luyện nÕu cã thÓ xoay
vßng th× khÝ dÔ ®Þnh, ®an dÔ thµnh, vµ thuèc còng dÔ sinh ra.
HuyÒn diÖu c¬ (c¬ chÕ huyÒn diÖu) lµ ®iÒu bÝ mËt kh«ng ®îc
truyÒn. Háa hËu còng nh h« hÊp ph¶i cã sù xoay vßng. NÕu kh«ng
xoay vßng, hoa kh«ng thÓ th«ng ®i nh h« hÊp, nªn ch©n tøc ø trÖ va
gÇn víi mòi miÖng phµm phu nªn hãa ra ®ôc nÆng g©y thµnh bÖnh.
Kh«ng xoay vßng th× thÇn còng kh«ng thÓ khiÓn nhÞ khÝ ®Ó chóng
hµnh trô theo tù nhiªn, mét tøc nh vËy th× ba tr¨m tøc còng nh vËy.
§iÒu nµy c¸c ch©n nh©n xa ®Òu giÊu kÝn, hoÆc tiÕt lé mËp mê,
kh«ng d¸m nãi râ, còng kh«ng d¸m nãi toµn bé. Kh«ng xoay vßng nh
vËy tuy nãi ®· ®¹t ®Õn chu thiªn còng gÇn nh chu thiªn cña tµ ®¹o,
chØ v« dông mµ th«i. Cho nªn ba ch÷ huyÒn diÖu c¬ lµ mÊu chèt cña
viÖc luyÖn tinh hãa khÝ trong tr¨m ngµy. C¸c hËu h¸i lÊy, ®ãng kÝn,
luyÖn, dõng... ®Òu kh«ng thÓ thiÕu. NhÊt khÝ ch¹y ra ngoµi dôc giíi
thµnh tinh cña sù d©m cÊu. ChÊp vµo nh÷ng ®iÒu m¾t nh×n, tai
nghe, lêi nãi, ®éng t¸c lµ trî gióp cho d©m cÊu. KhÝ kh«ng ch¹y ra
ngoµi mµ quay vÒ nhÊt, thÇn cã thÓ nhËp th¼ng vµo ®¹i ®Þnh, gäi lµ
hËu ®ñ ho¶ dõng vµ nÒn mãng ®îc lËp. Nh vËy, vÜnh viÔn cã c¸i nÒn
v÷ng ch¾c ®Ó ®a thuèc vµo, cã chèn ®Ó tån thÇn nhËp ®Þnh. §©y
gäi lµ “tríc tiªn dïng b¹ch kim lµm ®Ønh v¹c.”
Vµ ch©n nh©n §¹o Quang TiÕt cã yÕu chØ vÒ ®Þnh tøc dông diªn, ®·
®îc ch©n diªn ®¹i dîc th× uèng vµo. ChÝnh D¬ng «ng gäi lµ trõu diªn
(rót lÊy diªn).
§¹i dîc chÝnh lµ kim ®an do d¬ng tinh hãa khÝ mµ thµnh. Nã tõ n¬i
®©u ®Õn? Tõ khÝ huyÖt ®an ®iÒu ®i ra. Khi cha cã sù “ hãa khÝ”
(cha thµnh h×nh), nã ®i ra tõ ®an ®iÒn nhng v« h×nh vµ hÕt søc máng
manh, dùa vµo h×nh thÓ bªn ngoµi ®Ó cã h×nh d¹ng. Xa Tµo l·o s v×
sau cã tªn gäi ®¹i dîc bÌn gäi nã lµ tiÓu dîc, do khÝ nµy qu¸ nhá bÐ.
§Õn khi luyÖn thµnh kim ®an, tøc kim ®an ®îc sinh ra sau khi cã sù
“hãa khÝ”, còng ®i ra tõ §an ®iÒn, gäi lµ ®¹i dîc, ®· lµ khÝ thùc sù
h÷u h×nh, gièng nh háa ch©u, còng tõ v« mµ nhËp vµo h÷u. Hoµng §Õ
nãi nã lµ “xÝch thñy huyÒn ch©u ”, cßn cã ngõoi gäi nã lµ nhÊt thñy,
nhÊt t×nh, lµ khÝ ch©n nhÊt, hoa tr×, liªn tr×, ®Þa dòng kim liªn, thiªn
n÷ hiÕn hoa, long n÷ hiÕn ch©u, ®Þa dòng b¶o th¸p, ®ao khuª, hoµng
nha, ch©n diªn. C¸c tªn gäi kh¸c nhua nh vËy ch¼ng qua chØ nãi vÒ
ch©n khÝ sinh ra ë ®an ®iÒn. V× ®· tù thµnh h×nh nªn kh«ng cßn nhê
vµo ngo¹i h×nh mµ sinh ë bªn trong cã dông ë bªn trong, chØ cã thÇn
cña ta c¶m nhËn ®îc nã, nªn cã thÓ biÕt, cã thÓ thÊy. §Õn lóc nã qua
NhÞ kiÒu, qua Tam quan ®Òu cã thÓ biÕt vµ thÊy ®îc. §©y gäi lµ qu¶
tho¸t khái sinh tö, tõ ®©y cã sù nghiÖm chøng vÒ ch©n.
Hµnh háa hËu luyÖn thÇn gäi lµ thªm hèng. Háa hËu nµy lµ ®¹i chu
thiªn. Thªm hèng – c¸i thÇn h v« trong t©m gäi lµ hèng. Phµm, thÇn cña
con ngêi, mét nöa ®éng vµo ban ngµy th× d¬ng vµ s¸ng, mét nöa tÜnh
vµo ban ®ªm th× ©m vµ tèi. D¬ng còng nh sù sèng, vµ ©m nh c¸i chÕt.
Ngêi luyÖn ®an Êt ph¶i dÇn triÖt tiªu c¸i ©m vµ sù u tèi. Vµ xo¸ mét
phÇn ©m lµ thªm mét phÇn d¬ng, bá ®i hai, ba, bèn, n¨m phÇn ©m th×
thªm hai, ba, bèn, n¨m phÇn d¬ng. Cø ph©n tranh dÇn gi÷a ©m vµ d-
¬ng nh vËy sÏ ®Õn lóc tiªu trõ hÕt phÇn ©m vµ thªm ®ñ hoµn toµn d-
¬ng, gäi lµ thuÇn d¬ng. ThuÇn d¬ng ®Õn sÏ kh«ng cßn chót ©m nµo,
gäi lµ thai toµn thÇn toµn. Cho nªn cã c©u: “PhÇn ©m cha hÕt th×
kh«ng thµnh tiªn”, ®©y lµ nãi vÒ viÖc thªm hèng. Thªm chÝnh lµ ph¶i
vËn háa ®¹i chu thiªn, cã háa cã thÓ khiÕn nguyªn khÝ båi dìng nguyªn
thÇn, nguyªn thÇn kh«ng rêi khái nhÞ khÝ, vµ c¶ khÝ lÉn thÇn ®Òu h
kh«ng, ®Òu tÜnh ®Þnh, cho ®Õn khi d¬ng thÇn trë nªn viªn m·n.
NÕu kh«ng vËn háa hËu thªm hèng mµ dïng thÇn ®iÒu khiÓn háa th×
thÇn kh«ng d¬ng vµ s¸ng tá, sao vËn háa ®îc? Thªm ®îc ba phÇn, n¨m
phÇn d¬ng s¸ng, míi vËn hµnh ®îc ba, n¨m phÇn háa. ChØ cã d¬ng
s¸ng míi cã ®îc nhÞ khÝ ®Ó båi dìng nguyªn thÇn, gióp nã lín lªn.
Cßn nh ch©n khÝ gi¸n ®o¹n vµ kh«ng sinh th× chÝnh lµ bÊt ®Þnh nªn
thuèc kh«ng sinh, lóc nµy sao chøng ®îc qu¶ trêng sinh bÊt tö.
NÕu kh«ng luyÖn thÇn th× kh«ng cã d¬ng s¸ng, cuèi cïng chØ dừng ở
bước thi giải mà thôi.
LuyÖn thÇn, luyÖn thÇn minh cho ®Õn khi thuÇn d¬ng, hoµn toµn
kh«ng cßn chót ©m nµo, háa ®ñ khÝ ®Þnh vµ thÇn còng ®Þnh, míi
®¹t ®Õn d¬ng thÇn. Ph¬ng ph¸p luyÖn thÇn hoµn toµn dùa vµo sù
tÜnh ®Þnh cña nhÞ khÝ, ®a chóng cïng nhËp vµo câi diÖt. Nhng nhÞ
khÝ nÕu cã h¬i kh«ng theo ®óng ph¬ng ph¸p th× thÇn kh«ng luyÖn ®-
îc, d¬ng thÇn kh«ng thuÇn ®îc, kh«ng thÓ xuÊt thÇn. H¬n n÷a trong
vßng 10 th¸ng, nÕu cha tõng ®Þnh ®îc th× chØ cã c¸i chÕt. V× sao?
V× cã h« hÊp phµm tôc th× cã sù sinh tö. §¸ng sî nhÊt lµ thñy ho¶ ®¸nh
nhau, ph©n gi¶i h×nh thÇn lµm hai.
Thi gi¶i lµ con ®êng còn có sinh tö, con đường cña nh÷ng ai cha tõng
vËn hµnh ®¹i chu thiªn, nhÞ khÝ vµ thÇn ®Òu kh«ng nhËp ®Þnh. §an
®· thµnh, nã ®îc sinh ra vµ lín lªn th× sao cã thÓ kh«ng nhËp vµo câi
®¹i ®Þnh ch©n nhÊt? §ã lµ lêi th¸nh ch©n khÝch lÖ ngêi häc ®¹o sau
nµy.
“Cöu chuyÓn quúnh ®an luËn” nãi: “L¹i e khi khÝ ®· suy kiÖt nhiÒu,
lµm ngng trÖ thÇn, ®an biÕn ®æi.”
Ba c©u nµy lµ ý mµ Xung H tö ®· dÉn ra trong n¨m c©u trªn, tù nhiªn
mµ ®¹o ®Õn, biÕn hãa trong vßng mêi ba c©u. ë ®©y, Xung H tö nèi
tiÕp ý trªn tr×nh bµy ý díi, nãi râ thiªn c¬ hÕt søc quan träng vÒ th¸nh
vµ phµm.
Suy kiệt khÝ, tøc c¹n kiÖt khÝ ë ho¶ hËu chu thiªn, hoÆc cã ®îc c¸i
®Çy ®ñ gi÷a quÎ kh¶m mµ lÊy ®ã lÊp vµo ©m ë gi÷a quÎ ly, cÇn mÉn
®iÓm hãa ©m trong ly thµnh thuÇn d¬ng, ®· cã ®îc chç ®Çy cña
kh¶m th× ®iÓm hãa cho ly s¸ng lªn. Kh«ng vËn hµnh háa hËu ®¹i chu
thiªn th× v¹ch ®Çy cña kh¶m còng kh«ng liªn tôc ®Õn ®Ó dïng lÊp vµo
ly. HoÆc vËn háa hËu ®¹i chu thiªn mµ kh«ng hîp víi thiªn c¬ huyÒn
diÖu, còng gièng nh kh«ng vËn hµnh, nªn kh«ng thÓ sinh ®ñ v¹ch ®ầy
cña kh¶m ®Ó lÊp vµo v¹ch ©m cña ly, khiÕn thÇn trong ©m cña ly bÞ
ø ®äng, lµm biÕt ®æi sù thuÇn d¬ng.
ThÇn ®an chÝnh lµ v¹ch ®Çy cña kh¶m, gäi lµ kim ®an. §· ®iÓm hãa
ly th× nhÞ khÝ dÇn hãa thÇn. NhÞ khÝ ®Çn thµnh v«, chØ riªng cßn
sù linh gi¸c cña thÇn, nªn nãi lµ luyÖn khÝ hãa thÇn.
S tæ ThuÇn D¬ng nãi: “Tõ nay rêi trèng, mÊt c¶ ®µn”. Rêi trèng lµ th«i
kh«ng vËn hµnh riªng ®¹i chu thiªn (muèn nãi ®¹i, tiÓu chu thiªn lóc
nµy nh nhau). MÊt ®µn, nghÜa lµ kh«ng cßn h×nh thanh. Nhng viÖc
vËn háa ë ®¹i, tiÓu chu thiªn cã kh¸c nhau, nªn cÇn hiÓu râ råi sau míi
luyÖn ®îc.
Tö D¬ng ch©n nh©n nãi: “PhÇn lín háa hËu chØ ë n¬i ®¹i chu thiªn míi
cã nhiÒu nguy hiÓm, nªn kh«ng ®îc xem nã nh háa hËu b×nh thêng.”
Qu¶ng Thµnh tö nãi: “Lß ®an, hµ xa th«i miÖt mµi, thai h¹c h¬i rïa tù
miªn man.”
Nãi kh«ng dïng hµ xa lµ viÖc tiÓu chu thiªn trong tr¨m ngµy ®· qua,
kh«ng cßn cÇn n÷a. Nay ph¶i tiÕn hµnh c«ng phu ®¹i chu thiªn trong
mêi th¸ng, chØ dïng háa ë møc “thai h¹c h¬i rïa miªn man (thËt nhÑ
nhµng mµ kh«ng døt)”. “Thîng thanh ngäc ch©n thai tøc quyÕt” nãi:
“Ta dïng thÇn lµm xe, dïng khÝ lµm ngùa, suèt ngµy rong trªn cç xe
ngùa ®ã mµ kh«ng ch¸n.” Tr¨m ngµy tríc, dïng ©m t×nh vËn chuyÓn
hµ xa, thai tøc nµy dïng chuûen thÇn nhËp vµo ®Þnh, xem thÇn lµ xe,
khÝ lµ ngùa ®Ó ngùa trªn xe thÇn. Lêi nãi nµy vÝ von viÖc luyÖn khÝ
hãa thÇn. Ngêi häc sau nµy nªn ph©n biÖt râ.
B¹ch Ngäc ThiÒm: “T©m nhËp vµo h v«, vËn hµnh háa hËu.”
NhËp vµo h v« lµ thÇn khÝ ®i vµo sù tÜnh ®Þnh, kh«ng chÊp vµo t-
íng, chÝnh lµ ch©n kh«ng mµ Kh©u ch©n nh©n nãi ®Õn. Tuy vËn
®¹i chu thiªn mµ kh«ng thÊy cã tíng cña ®¹i chu thiªn, ®ã lµ chç diÖu
cña h v«.
Ph¹m §øc Chiªu nãi: “Néi khÝ kh«ng ra, ngo¹i khÝ kh«ng vµo, kh«ng
cÇn bÕ khÝ.”
Sù bÕ khÝ mµ ngêi ®êi nãi ®Õn lµ sù chìng chÕ. §¹o tu tiªn cã thiªn c¬
riªng, kh«ng gièng sù cìng chÕ cña tµ m«n. Tuy bªn trong kh«ng ra, bªn
ngòai kh«ng vµo nhng kh«ng cã sù cìng Ðp, chØ nhê sù vËn hµnh kú
diÖu khi ch©n tøc hîp tù nhiªn nªn nhËp ®Þnh ®îc. B¹ch Ngäc ThiÒm
nãi: “§an ph¸p bËc cao kh«ng cã quÎ hµo.” TiÓu chu thiªn dïng ®Ó “hãa
tinh thµnh khÝ” lµ tiÓu thµnh, cã quÎ hµo. §¹i chu thiªn lµ ®¹i thµnh,
kh«ng cã quÎ hµo, dïng hãa khÝ thµnh thÇn nªn gäi lµ thîng phÈm (bËc
cao).
Bµnh Nh¹n L©m: “NÕu ®Õn ®îc lóc ®an thµnh cÇn ph¶i t¾m géi.”
§an thµnh chØ sù h×nh thµnh ®an ban ®Çu, t¾m géi chØ ®¹i chu thiªn.
Muèn nãi ®an thµnh kh«ng dïng tiÓu chu thiªn mµ b¾t ®Çu bíc vµo
thêi ky tu luyÖn 10 th¸ng, cÇn dïng ®¹i chu thiªn.
L·o tæ ChÝnh D¬ng: “T¾m géi mét n¨m phßng nguy hiÓm.” Ngò
Ch©n D¬ng nãi: “T¾m géi vèn vÝ víi tiÓu chu thiªn, nay nãi vÒ ®¹i
chu thiªn còng vÝ lµ t¾m géi. Tiểu chu thiªn dïng “nhÞ thêi nhÞ
nguyÖt” ®Ó vÝ von, ®¹i chu thiªn dïng mét n¨m ®Ó vÝ von. Ở tiÓu
chu thiªn cã thÓ vÝ víi nhá, ë ®¹i chu thiªn cã thÓ vÝ víi lín. §Ò phßng
nguy hiÓm lµ ng¨n ngõa nh÷ng nguy hiÓm nh¸t ®inh ch¾c ch¾n cã.
NÕu cã sai lÇm vÒ tiªn c¬ th× kh«ng ®¹t ®îc sù tắm géi. T¾m géi quý
nhÊt t©m tÜnh ®Þnh. §Ò phßng nguy hiÓm chÝnh lµ ®Ò phßng t©m
kh«ng ®Þnh ®îc, ®Ò phßng t¾m géi kh«ng ®óng c¸ch.”
Cßn cã c©u: “Kh«ng cÇn vận hµnh háa hËu, trong lß tù cã sù Êm ¸p.”
§©y lµ nãi trong mêi th¸ng kh«ng cÇn dïng háa cã ®Þnh lîng (h÷u hËu)
mµ ph¶i dïng háa Êm ¸p tù nhiªn kh«ng theo ®Þnh lîng nµo c¶ (v« hËu).
Kh«ng l¹nh kh«ng nãng, kh«ng h÷u kh«ng v«, ®ã míi lµ ch©n c¶nh Êm
¸p.
L·o tæ V¬ng Trung D¬ng nãi: “Thai th¸nh ®· ngng dìng b»ng v¨n háa
(møc háa võa ph¶i). An thÇn ®Þnh tøc, thuËn theo tù nhiªn.”
§¹o Quang nãi: “T¾m géi mét n¨m phßng nguy hiÓm, mêi th¸ng ®iÒu
háa ph¶i cÈn thËn.”
T¾m géi chÝnh lµ háa v« hÇu, tøc lµ ®¹i chu thiªn. CÈn thËn lµ cÈn
thËn gi÷ ®óng lý cña t¾m géi. Phßng nguy hiÓm tøc ®Ò phßng t¾m
géi mµ thÇn bá ch¹y ra ngoµi, kh«ng ®Þnh ®îc. Cßn nh mét n¨m mµ cã
thÓ ®ịnh ®îc th× lu«n lu«n ®Þnh, v¹n n¨m v¹n kiÕp ®Òu ®Þnh, kh«ng
chØ trong mêi th¸ng hay mét n¨m.
TrÇn H B¹ch: “Háa cÇn cã hËu mµ kh«ng cÇn dùa theo thời gian, mäi
®iÒu liªn quan ta tù biÕt.”
Cã hËu, ý nãi ho¸ ë ®¹i chu thiªn dïng hËu v« hËu, lµ sù vi diÖu cña c¸i
tùa cã tùa kh«ng. Kh«ng cÇn dùa vµo thêi gian, lµ không dïng 12 canh
giê lµm hËu, nªn cã thÓ nhËp vµo v« vi. Nh÷ng ®iÒu liªn quan chÝnh
lµ nãi tùa nh t¾m géi mµ l¹i kh«ng, lu«n ®Þnh tÜnh mµ thÇn lu«n c¶m
nhËn ®îc, nªn b¶o “ta tù biÕt”. NÕu kh«ng tù biÕt sÏ ch×m vµo mª
man, ho¶ l¹nh ®i vµ ®an lùc chËm h¼n.
Tö H nãi: “Lµm cho ý tÜnh lÆng nh nh, vận háa hËu.”
Nh nh lµ nh cã mµ kh«ng cã, nh kh«ng mµ kh«ng ph¶i lµ kh«ng. Trong
c¸i hËu ®Ó ®Þnh ý nh h÷u nh v« ®ã míi cã ®îc ch©n hËu cña ®¹i chu
thiªn, míi lµ sù vËn hµnh ®óng ®¾n.
L¹i nãi: “Nh×n th× tùa nh cã mµ t×m th× kh«ng cã.”
NhËp ®Þnh ë bËc ®¹i chu thiªn chÝnh lµ nhËp vµo h v«, nÕu l¹i chÊp
vµo v« th× r¬i vµo sù trèng rçng, nªn nãi nh cã nh kh«ng, kh«ng kh«ng
mµ lµ kh«ng, ph¶i lµ kh«ng nµy míi ®óng lµ ch©n kh«ng ch©n ®Þnh.
L¹i nãi: “Kh«ng cã h« hÊp vµ sè tøc (®Õm h¬i thë), nh trong trêi ®Êt
mÑ con vèn tù g¾n bã víi nhau.” H« hÊp vµ sè tøc lµ nãi viÖc h÷u vi.
Nay ®· nhËp ®Þnh, kh«ng cßn ë bíc h÷u vi, nªn thuËn theo tù nhiªn ®Ó
chøng ®Õn c¶nh giíi v« vi.
L¹i nãi: “Gi÷ lÊy ch©n nhÊt, th× kh«ng cßn ®Õn ®i.”
Ch©n nhÊt chÝnh lµ ch©n tinh cã ®îc khi luyÖn tinh ë bíc ®Çu. Lóc
nµy luyÖn khÝ th× khÝ cña ch©n tinh cã ®îc ch©n thÇn. Dïng khÝ
ch©n tøc gi÷ nã, ba c¸i nµy hîp l¹i quay vÒ thÇn nªn gäi lµ ch©n nhÊt.
TÊt th¶y ®Òu ®Þnh mµ kh«ng ®éng, chÝnh lµ h¬i thë ®· kh«ng cßn
thë ra hÝt vµo n÷a. VËy cßn cã g× ®Õn vµ ®i?
Xa nãi: S¸ch Háa ký cã s¸u tr¨m thiªn, mçi thiªn ®Òu tùa nh cïng nãi vÒ
viÖc h¸i ch©n diªn.”
“Tham ®ång khuÕ” còng ghi: “S¸ch Ho¶ ký s¸u tr¨m thiªn, c¸c thiªn
®Òu t¬ng tù nhau.” mµ cha nãi ra ý chØ vi diÖu vÒ h¸i ch©n diªn. ë
®©y nãi tùa nh h¸i ch©n diªn, chÝnh lµ nãi “trong huyÒn l¹i cã
huyÒn”. H¸i ch©n diªn lµ ®iÒu TiÕt §¹o Quang nãi: ®Þnh tøc h¸i ch©n
diªn. Thiªn thiªn t¬ng tù nhau lµ ®Òu quay vÒ ®¹i ®Þnh.
M· §an D¬ng nãi: “C«ng phu kh«ng bao giê gi¸n ®o¹n, ®Þnh tøc gäi lµ
linh thai.”
§Þnh tøc n¬i h kh«ng, thÇn tù gi÷ tøc nªn thµnh thai tøc. Kh«ng ®îc
gi¸n ®o¹n sù tÜnh ®Þnh, thÇn còng lu«n c¶m gi¸c ®Õn, kh«ng bÞ ng¾t
qu·ng vµ thai thÇn b¾t ®Çu linh. H¹nh L©m nãi: “Kh«ng cÇn vËn
hµnh háa hËu, cßn e tæn h¹i anh nhi.”
B¾t ®Çu bíc vµo c¸nh cöa mêi th¸ng, cÇn dïng háa hËu luyÖn khÝ hãa
thÇn, vµ thµnh thai cña anh nhi. Anh nhi vÝ nh sù nhá bÐ vi diÖu cña
thÇn. §Õn khi thai thµnh, anh nhi còng ®· thµnh, s¾p hiÖn ra bªn ngoµi
th× kh«ng dïng háa n÷a. NÕu l¹i dïng háa, nh khÝ anh nhi cha hoµn
thµnh, lÏ nµo kh«nog tæn h¹i ®Õn anh nhi?
“Trung hoµ tËp” nãi: “Gi÷ th× sai lÇm, bá mÆc th× kh«ng ®óng.
kh«ng gi÷ kh«ng l·ng quªn, kh«ng ®ãn lÊy kh«ng bu«ng xu«i, nh×n
xem lµ ai ®ang cã ë ®©y.”
NHËp ®Þnh ë ®¹i chu thiªn tùa cã tùa kh«ng, tùa cã lµ c¸i ®Þnh cña
thÇn khÝ, tùa kh«ng lµ bëi thÇn khÝ ®ang ®Þnh nªn kh«ng thÊy c¸i t-
íng lóc ®ang ®Þnh. NÕu nãi gi÷ lµ chÊp vµo h÷u. chÊp vµo h÷u th×
khëi lªn väng niÖm vÒ h÷u. Bá mÆc kh«ng quan t©m ®Õn th× thÇn
khÝ rêi nhau, kh«ng ®óng lÏ cña ®Þnh. Vµ tùa nh cã c¸i vi h÷u (c¸i h÷u
nhá bÐ khã biÕt), nh nhÞ khÝ tån t¹i th× thÇn còng tån t¹i. ThÇn tån t¹i
th× nhÞ khÝ tån t¹i, thÇn khÝ ®Òu tån t¹i trong ®Þnh, diÖu c¶nh v« th-
îng n»m ë ®©y.
Nh¹n L©m tö: “§Õn khi ®óc thµnh khèi, thö hái ngêi biÕt hay kh«ng?
Kh«ng t¨ng kh«ng gi¶m sao thªm bít? Kh«ng ®Õn kh«ng ®i sao tiÕn
tho¸i?”
ThÇn khÝ hîp nhÊt cïng ®Þnh vµo mét khèi th× kh«ng dïng háa, kh«ng
gièng tiÓu chu thiªn cã t¨ng cã gi¶m. Lóc nµy kh«ng t¨ng kh«ng gi¶m,
kh«ng rót kh«ng thªm, h¬i thë kh«ng vµo ra, th× cßn cã g× ®Ó tiÕn
tho¸i? §©y nãi lóc quay vÒ nhÊt vµ dÇn quay vÒ v«.
Tr¬ng TÜnh h nãi: “Ch©n hÇu hoµn toµn kh«ng cã hµo cöu lôc, kh«ng
®iªn ®¶o, kh«ng tiÕn tho¸i, nh t¾m géi mµ l¹i kh«ng ph¶i, ®Þnh ë chç
kh«ng, ®Þnh l©u th× thÇn trë nªn th«ng tuÖ.”
Ch©n hÇu lµ háa hËu ë tr¹ng th¸i ®Þnh vµ kh«ng, kh«ng dïng ©m d¬ng
ë tiÓu chu thiªn, kh«ng gièng nh khi ®iªn ®¶o, t¾m géi, chØ ®Þnh vµ
kh«ng th«i. §Þnh tÜnh l©u, h kh«ng l©u, thÇn th«ng s¸ng suèt, to¶ s¸ng
r¹ng ngêi, gièng nh câi niÕt bµn cña ThÕ t«n diÖt tËn th× ®Þnh ®îc.
Kh©u Trêng Xu©n: “Tøc cã h¬i bÊt an, mÖnh kh«ng ph¶i cña ta. Cã
tøc (h¬i thë) th× cã sù sinh tö, kh«ng cã tøc th× chÊm døt con ®êng sinh
tö. T©m ®Þnh tøc tù nhiªn kh«ng cßn, th× mÖnh lµ c¸i ta cã, do ta ®·
®¹t ®Õn ®¹o bÊt tö. NÕu tøc cã chót kh«ng an ®Þnh th× mÖnh n»m ë
tøc mµ kh«ng lµ c¸i ta cã n÷a, mµ tïy sù an bµi cña trêi ®Êt, ©m d¬ng,
cña diªm v¬ng. §©y nãi vÒ luyÖn khÝ hãa thÇn, mêi th¸ng dìng thai,
háa hËu ®¹i chu thiªn. Díi ®©y lµ lêi Xung H tö tæng hîp nh÷ng ®iÒu
vÒ háa hËu ®¹i chu thiªn ®îc c¸c th¸nh ch©n nãi ë trªn.
Tôi còng cho r»ng: “§¹i chu thiªn kh«ng nãi ®Õn hµo, nªn kh«ng ph¶i
lµm g×, chØ ®Ó liªn tôc Êm nãng, mµ còng kh«ng bá lu«n kh«ng bËn
t©m ®Õn. Ban ®Çu gièng nh kh«ng chÊp vµo h÷u vµo v«, cuèi cïng
hoµn toµn quay vÒ ®¹i ®Þnh. NhÊt ®Þnh kh«ng ®îc lÊy v« lµm h÷u,
nÕu kh«ng rêi vµo hµng tiÓu gi¶i. Còng kh«ng ®îc gi÷ ho¶ cho lµ th-
êng hµnh, nÕu kh«ng mÊt kh¶ n¨ng quay vÒ ®¹i ®Þnh. Đa h÷u trë vÒ
v«, th¼ng ®Õn ®Þnh sÏ siªu tho¸t xuÊt thÇn, cÊt th©n bay lªn, ®¹o
hoµn toµn thµnh tùu.”
Vµ Xung H tö cßn tù nãi yÕu chØ ®¹i chu thiªn, kiªm lu«n lêi dÆn dß,
khuyÕn khÝch, c¶nh giíi. Kh«ng tÝnh ®Õn hµo tîng lµ v« vi, kh¸c víi
tiÓu chu thiªn, có Êm nãng mà kh«ng hoµn toµn trống rỗng. Đây lµ lÏ
thùc, nh c¸i nh cã nh kh«ng ë bíc ®Çu cña ®¹i chu thiªn. Bíc ®Çu cña
®¹i chu thiªn chÝnh lµ tháng thø nhÊt, thø hai, thø ba, b¶o r»ng tùa nh
cã lµ cßn cã h÷u. B¶o tùa nh v« lµ cha thùc sù v«. Cho nªn cßn cã mét
chót yªu cÇu vÒ ¨n uèng cña ngêi phµm, cßn cã chót h¬i thë. §Õn khi
hoµn toµn quay vÒ ®¹i ®Þnh, kh«ng cßn h¬i thë, kh«ng cßn ¨n uèng,
nªn “Kim bÝch long hæ thîng kinh” nãi: “§iÒu cèt yÕu cña tù nhiªn lµ
tríc cã sau kh«ng.” Du DiÔm chó c©u nµy r»ng: “§Çu tiªn tån thÇn n¬i
khÝ huyÖt, sau ®ã cïng quªn l·ng ®i. ThÇn tù ngng, khÝ tù ®Þnh.”
Nhng háa vèn cã tõ v«, nÕu kh«ng hiÓu chç diÖu cña “tù h÷u (tùa cã)”
lóc ®Çu, mµ kh¨ng kh¨ng cho r»ng: “Vèn lµ v« th× hµ tÊt cÇn “tùa nh
cã”?”, vËy sÏ r¬i vµo sù trèng rçng vµ kh«ng thÓ ®Õn ®îc ch©n v«, r¬i
vµo hµng thi gi¶i thấp kém. Cßn nh biÕt háa khëi lªn tõ chç “tùa nh cã”
mµ cÇu t×m ®îc Êt sÏ quay vÒ v«. NÕu kh«ng biÕt h÷u kh«ng ®îc
n¾m lÊy nªn cø chÊp vµo h÷u, thêng hµnh n¬i h÷u mµ kh«ng cã v«,
vËy sÏ r¬i vµo hoµn toµn h÷u, sao quay vÒ ®¹i ®Þnh ®îc, sao cã thÓ
sống v¹n kiÕp mµ kh«ng chÕt? Rèt cuéc chØ dõng ë møc quû gi÷ nhµ,
còng lµ thuộc vào hàng thi giải, quay vÒ con ®êng sinh tö. NghÜ lóc
®Çu, luyÖn tinh bæ khÝ, chÞu bao nhiªu vÊt v¶ khæ së míi ®îc truyÒn
bÝ mËt thÊt truyÒn v¹n ®êi ®Ó luyÖn ®Õn møc tiÓu thµnh, th× sao
cã thÓ tiÕc rÎ mµ cho qua bËc ®¹i thµnh, kh«ng cÇu ®Õn cho b»ng ®-
îc.
T«i còng nh¾c r»ng: “§a h÷u vÒ v«, th¼ng ®Õn chç ch©n ®Þnh, vµ cã
thÓ trêng ®Þnh ë c¶nh giíi h v« th× ®¹o siªu tho¸t xuÊt thÇn, cÊt th©n
bay lªn ®· ®¹t hÕt. Cho nªn háa hËu ®¹i chu thiªn lµ yÕu chØ chung
®Ó thµnh tiªn, thµnh phËt, ®Ó ®¾c ®¹o.”
T«i l¹i dïng viÖc “hãa khÝ”, “hãa thÇn” mµ tãm lîc r»ng: “ViÖc luyÖn
tinh hãa khÝ trong tr¨m ngµy ban ®Çu Êt dïng c«ng phu h÷u vi, tõ v«
nhËp vµo h÷u, v¹n ph¸p trong phËt ph¸p ®Òu quay vÒ nhÊt. Trong giai
®o¹n mêi th¸ng luyÖn khÝ hãa thÇn sau nµy, cÇn tõ h÷u dÓ tù nhiªn
®Õn v« tøc, tõ h÷u nhËp vµo v« chÝnh lµ PhËt ®i vµo tø thiÒn, diÖt
tËn sinh ®Þnh, lµ nhÊt quay vÒ v«. BÝ ph¸p nhÞ t«ng cña tiªn phËt
nµy kh«ng thÓ cã sù thiÕu sãt. Nay Xung H tö v× nh÷ng th¸nh ch©n t-
¬ng lai mét lÇn n÷a gi¶ng râ, ®Ó dÉn d¾t c¸c th¸nh s ®êi sau Êu chøng
tiªn ®¹o. Tr¸nh cho ngêi häc ®êi sau chÊp vµo h÷u vi, v« vi, chÊp vµo
h÷u hËu, v« hËu mµ tranh nhau lËp ra c¸c ph¸i, ®i vµo con ®êng sai
lÇm.
Cßn tiªn c¬ nµy, tõ c©u nµy ®Õn c©u cuèi cïng lµ lêi tæng kÕt vÒ háa
hËu cña Xung H tö, l¹i chØ ra c¬ lý bÝ mËt ®Ó luyÖn thÇn trë vÒ h,
®Ó hËu th¸nh ®êi sau chøng nghiÖm.
QuÇn tiªn trùc ng÷, c¸c thÇn tiªn tríc nay ®Òu cã lêi gi¶ng gi¶i trùc tiÕp
râ rµng ë ®êi, nhng ngêi ta kh«ng thÓ ngé ra. Cho nªn bÝ quyÕt kh«ng
®îc lé hoµn toµn.
Tõ xa ®Õn nµy cã rÊt nhiÒu ngêi nsoi vÒ háa hËu, nhng kh«ng ai nãi
hoµn toµn c¶, chØ mét hai c©u mµ th«i. §· kh«ng hoµn toµn th× ngêi
häc sau nµy vËn dông thÕ nµo? Suy ®o¸n thÕ nµo? Nªn ngêi phµm trªn
®êi cø ®o¸n x»ng, chØ cã ngêi cã tiªn phËn, tù nhiªn cã tiªn nh©n ®é
tr×.
§· t¶n m¸c th× mçi ngêi nãi mét c¸ch, tËp hîp l¹i th× lêi thµnh têng tËn.
TÊt c¶ vÒ háa hËu bÊt tÊt ph¶i nãi ra hÕt tõ miÖng ta, nhng khi s¸ch
nµy xuÊt hiÖn sÏ lµm c¨n b¶n cho c¸c kinh s¸ch vÒ ch©n háa c¸c ®êi.
Nh÷ng ngêi ®äc nã tríc giê ®Òu tù cã thÓ tõ nã mµ tØnh ngé ra, kh«ng
cßn sa vµo tµ m«n.
Tµ m«n ngäai ®¹o dïng háa h÷u h×nh, nÐn khÝ chÊp tíng, gäi lµ hµnh
háa. BiÕt ®îc t©m háa nµy tù nhiªn ®Þnh th× sÏ kh«ng cßn vËn tµ háa
theo lèi cìng chÕ. NH vËy d¬ng thÇn tù thµnh, sè kiÕp tù siªu tho¸t.
TËp luyÖn ®Þnh, nhËp vµo ®inh, thµnh ®îc ®Þnh ®Òu lµ nh÷ng
®iÒu cã luyÖn cã chøng ®Ó xuÊt thÇn, siªu thÇn, nªn cã thÓ chøng ®-
îc ë ®êi nµy.
Sau khi xuÊt thÇn, chç diÖu cña chÝn n¨m khi luyÖn thÇn hoµn h, tuy
ai kh«ng d¸m nãi, nhng “Trung hßa tËp” nãi: “chÝn n¨m ba n¨m lu«n
nhÊt ®Þnh, th× ®ã chÝnh lµ thÇn tiªn.” Nh vËy lµ còng nãi th¼ng ra
råi.
D¬ng thÇn xuÊt ra lµ lóc b¾t ®Çu thµnh thÇn tiªn, còng gièng nh trÎ s¬
sinh lóc cßn trong bông mÑ, tuy cã h×nh ngêi nhng h×nh nh©n nµy cßn
cha ®ñ, cho nªn gäi lµ anh nhi. V× vËy, xa cã nãi: “§øa bÐ nhá cha
thµnh ngêi cÇn nhê ©n nu«i dìng cña mÑ kh«n”, ë ®©y vÝ víi viÖc ba
n¨m bó mím, nhng th¸nh xa cho r»ng thµnh tù chØ trong mét hai n¨m.
Bó mím ý nãi thÇn khÝ ®· ®Þnh, tiÕp ®Õn ®Þnh tuÖ, råi luyÖn ®Ó
lu«n gi÷ ®îc ®Þnh mµ kh«ng cÇn xuÊt ra, nªn gièng ngêi mÑ cho con
bó, bó råi bó n÷a, cho ®Õn khi lín lªn. ThÇn ®· lín th× lËp tøc luyÖn
thÇn trë vÒ h, c«ng phu trong chÝn n¨m, ®©y chØ lµ con sè ¸n chõng
vÒ viÖc tu luyÖn trong chÝn n¨m. NÕu nguyÖn väng cøu ®êi cßn cha
hoµn thµnh, th× kh«ng cÇn luyÖn ®Õn chÝn n¨m ®Ó ë l¹i trÇn thÕ
cøu ®êi. NÕu muèn siªu tho¸t khái thÕ gian, bay lªn h v« ph¶i theo ®ñ
chÝn n¨m ®Ó quay vÒ h v«.
§iÒu ®ã thùc ra kh«ng ph¶i lµ ®iÒu dÔ dµng ®îc ngé ra víi ngêi häc
®¹o. §Ó dÔ dµng thùc hiÖn ph¶i lµ ngêi ngé ®¹o, lÊy thùc tíng h v« mµ
thùc hiÖn nã. Ngêi ngé ®¹o lµ thÇn tiªn xuÊt ®Þnh, chØ khi ®¹t tíi
®Þnh míi cã ®îc nÒn t¶ng cña h v«, vµ sau ®ã cã thÓ ®Õn ®îc chç tËn
cïng cña h v«, míi ngé ra nã vµ thùc hiÖn nã.
TiÕp ®Õn kh«ng thÓ ®¹t ngay ®îc nhÊt thõ nªn chØ gäi lµ “ngé ra”,
cßn cha thùc hiÖn sù hoµn h cuèi cïng th× cha thÓ dõng bíc ë c¶nh giíi
thÇn th«ng. C¶nh giíi thÇn th«ng n»m ë lóc hãa thÇn, thµn ®· th«ng
linh vµ kh«ng cßn trë ng¹i (v« ng¹i). Khi hoµn h, thÇn cµng thªm th«ng
linh vµ v« ng¹i. ThÇn th«ng nãi ®Õn ë ®©y lµ thÇn th«ng khi míi cã,
cßn cha lín m¹nh thµnh thôc, nªn nãi r»ng: “dõng ch©n kh«ng ®îc, nÕu
dõng ch©n th× dõng ë bËc thÇn tiªn. Cßn ph¶i hoµn h, míi ®Õn ®îc
thiªn tiªn.
Ngêi ®êi sau nªn cè g¾ng!

内 炼 金 丹 心 法
第 五 章 炼 已 论
  已者即我静中之真性,动中之真意,为元神之别名也。以吾心之真性,本以主宰乎精
气者,宰之顺,以生人,由此性。宰之道,以成圣,亦由此性。有不得其先炼者哉?当药
生之时。不辞其为时,炼药之后,不辞其为候。药将成,或以己念而复失。神将出,或以
己念而复堕,欲其气之清真,己未纯,必不得其清真。欲其神之静定,己未纯,必不得其
静定。安能超脱习染而复气胎神哉?
  古云:“未练还丹先炼性,未修大药先修心”,盖为此而言之也。
  昔马自然云:“炼药先须学炼心,对景无心是大还。”张虚静云:“欲得身中神不出,
莫向灵台留一物。”
  能炼之者,因眼逐于色而用观,则炼之于不睹。耳逐于声而用听,则炼之于不闻。平
常日用,必当如是先炼,则已念伏降,而性真纯静。所以《元始天尊得道了身经》云:
“声色不绝,情气不全。万缘不绝,神不安宁。”必先炼之,炼气炼神,方不为境物颠倒
矣。采药而药即得,筑基而基即成,结胎必就方名复性之初而炼己之功得矣。
  盖先圣始言炼己者,谓其有诸相对者,是性之用于世法、世念中,而逆旋言之也。终
言炼己者,以其无相对者,是独还于虚而寂灭尽定而言之也。始终皆炼本性而成真,能全
真性者,即仙也。非真性者,即非仙也。
  世之愚人不知仙即是佛,谓仙必意与佛不同,不信请《法华经》云:“如来天仙道,
微妙难思议.”既不信佛言,又何必强谈佛,不但谓不知仙、不知佛,而亦不知自己真性,
徒狂言妄语以惑世,自堕于仙佛法海之中,不能见一浮沉,真可怜也
(7) Ch¬ng V: LuyÖn kû luËn – Bµn vÒ luyÖn kû
Kû chÝnh lµ ch©n tÝnh trong tÜnh, ch©n ý trong ®éng cña ta, lµ tªn
gọi kh¸c cña nguyªn thÇn. Do ch©n tÝnh trong t©m ta ®Þnh ®o¹t tinh
khÝ. NÕu tÝnh nµy thèng suÊt thuËn theo tù nhiªn th× sinh ra ngêi,
còng tÝnh nµy nÕu thèng suÊt tinh khÝ theo ®¹o th× thµnh th¸nh. Nªn
cã thÓ kh«ng luyÖn nã tríc sao? Khi thuèc sinh ra, bÊt kÓ lóc nµo, sau
khi luyÖn dîc, bÊt kÓ ë hËu nµo. Thuèc s¾p thµnh nÕu kû kh¬i lªn
niÖm th× thuèc l¹i mÊt, thÇn s¾p xuÊt ra nÕu kû khëi lªn niÖm thÇn l¹i
lÆn xuèng.
Muèn khÝ thanh ch©n mµ kû cha thuÇn th× kh«ng thÓ thanh ch©n ®-
îc. Muèn thÇn tÜnh ®Þnh mµ kû cha thuÇn th× thÇn kh«ng tÜnh ®Þnh
®îc. VËy sao cã thÓ tho¸t khái sù « nhiÔm mµ ®a khÝ vÒ luyÖn thµnh
thai thÇn?
Ngêi tríc nãi: “CHa luyÖn hoµn ®an, ®Çu tiªn ph¶i luyÖn tÝnh, cha tu
®¹i dîc tríc tiªn ph¶i tu t©m” lµ ý nµy.
Xa M· Tù Nhiªn cho r»ng: “§Ó luyÖn dîc ®Çu tiªn ph¶i häc luyÖn t©m,
®èi c¶nh mµ kh«ng sinh t©m, ®ã lµ ®¹i hoµn.
Tr¬ng H TÜnh nãi: “Muèn thÇn trong th©n kh«ng tho¸t ra, th× kh«ng
®Ó l¹i mét vËt g× n¬i Linh ®µi.”
§Ó luyÖn ®îc nh vËy, th× do m¾t híng theo s¾c nªn míi cã nh×n
ng¾m, nªn ph¶i luyÖn ®Ó kh«ng nh×n ngã. Tai l¾ng theo ©m thanh
nªn míi nghe, vËy ph¶i luyÖn ®Ó kh«ng nghe n÷a. Trong cuéc sèng
b×nh thêng, ®Çu tiªn ph¶i luyÖn nh vËy th× hµng phôc niÖm n¬i kû,
mµ tÝnh thËt sù thuÇn tÜnh. Cho nªn “Nguyªn thñy thiªn tèn ®¾c ®¹o
liÔu th©n kinh” nãi: “Thanh s¾c kh«ng døt h¨n th× tinh khÝ kh«ng
toµn vÑn. V¹n duyªn kh«ng ngng h¼ng th× thÇn kh«ng an tÜnh.” Nªn
®Çu tiªn ph¶i luyÖn kû, luyÖn khÝ, luyÖn thÇn ®Ó kh«ng bÞ c¶nh vËt
®iªn ®¶o. H¸i thuèc th× thuèc liÒn cã, x©y nÒn th× nÒn liÒn thµnh,
kÕt thai thµnh công míi gäi lµ bíc ®Çu phôc tÝnh, vËy c«ng phu luyÖn
kû ®· ®¹t.
C¸c bËc th¸nh tríc, khi b¾t ®Çu nãi luyÖn kû, cho r»ng nã cã sù ®èi
chiÕu, c¸i dông cña tÝnh n»m trong thÕ ph¸p, thÕ niÖm, nªn nãi ph¶i
®¶o ngîc. Cuèi cïng nãi vÒ luyÖn kû cho r»ng kh«ng cã sù ®èi chiÕu
mµ tù m×nh quay vÒ h nªn ®i ®Õn tÞch diÖt tËn ®Þnh. B¾t ®Çu vµ
kÕt thóc ®Òu lµ luyÖn b¶n tÝnh thµnh ch©n, cã thÓ hoµn thiÖn ch©n
tÝnh, tøc thµnh tiªn. Kh«ng cã ®îc ch©n tÝnh th× kh«ng thµnh tiªn.
KÎ ngu trªn ®êi kh«ng biÕt tiªn tøc lµ phËt, cho r»ng tiªn vµ phËt kh¸c
nhau, kh«ng tin xin xem Kinh Ph¸p hoa: “Nh lai ®¹o thiªn tiªn, vi diÖu
khã lêng tíi.” §· kh«ng tin lêi phËt th× hµ tÊt cè bµn vÒ phËt, kh«ng nh-
ng kh«ng biÕt tiªn kh«ng biÕt phËt mµ còng kh«ng biÕt ch©n tÝnh cña
b¶n th©n, chØ cuång ng«n väng ng÷, mª hoÆc ®êi, tù ®o¹ m×nh vµo
trong biÓn ph¸p cña tiªn phËt, kh«ng thÓ nhËn ra sù ch×m næi, thËt
®¸ng tiÕc.

返回目录
8

内 炼 金 丹 心 法
第 六 章 筑 基 论
  冲虚子曰:“修仙而始筑基。筑者,渐渐积累,增益之义。基者,修炼阳神之本根也,
安神、定息之处所也。基必先筑者,盖谓阳神之所成就纯全而显灵者,常依精气而为用。
  神原属阴,精气属阳。依阳精真气,则能成阳神。不依阳精真气,则不能成阳神,止
为阴神而已。精气旺,则神亦旺,而法力大。
  精气耗,则神亦耗,而灵光弱。此理之所以如是也。欲得元神常住而常灵觉,亦必精
气常住而长有基也。自基未筑之先,元神逐境外驰,则元气散,元精败,基愈坏矣。
  且精之逐于交感,年深日久,恋恋爱根,一旦欲令不漏而且还气,得乎?气之散于呼
吸,息出息人,勤勤不已,一旦欲令不息,而且化神,得乎?神之摄于思虑,时递刻迁,
茫茫不已,一旦欲令长定,而且还虚,得乎?此皆无基也,是以必用精气神三宝合炼,精
补其精,气补其气,神补其神,筑而基成。唯能合一,则成基。不能合一,则不成基。所
谓打成一片,正为此而言之也。
  及基筑成,精则固矣,气自还矣,证人仙之果矣。为出欲界。升色界之基者,以此。
为十月神定者之基,以此。而九十月不昏睡者,有此基也。十月神不外驰,而得入大走者,
有此基也。所以炼气而气即定,绝无呼吸一息。炼神而神即虚,而不昏迷一睡。此所谓阳
神之有基也。基成由于阳精无漏,而名漏尽通。无基者,即无漏尽通也,一阴灵之性,五
通之果。
  五通者,阴神之神通也。若阳神,则有六通,多漏尽通也。
  六通者:天眼通、天耳通、神境通、宿命通、他心通,漏尽通。此一通,为阳神之所
多。余五通,阴神同。
  不免死于此,而生于彼。宅舍难固,阴神可益哉?阳神之基,可不亟筑哉?可不亟究
哉?彼淫垢败精者,反诳人曰;“采补筑基”,欺骗愚夫,大悖正道,可不诫之哉?世人
乃不知先天为至清至静之称,所以变而为后天有形之精者。此先天也。动而为先天无形之
精者,亦此先天也,判而为后天有形之呼吸者,亦此先天也,此顺行之理也。
  元气为生身之本凡一身之所有者,皆由元气之所化生。至于逆修,不使化为后天有形
之精者,因此先天也。不使动为先天无形之精者,定此先天也。不使判为后天有形之呼吸
者,伏此先天也。证到先天,始名一气,是一而为三,三而复一,有数种之名,即有数种
之用。故不知先后清浊之辨,亦不可以采取真气。

(8) Ch¬ng VI: Tróc c¬ luËn – Bµn vÒ x©y nÒn


Xung H tö nãi: “Tu tiªn th× b¾t ®Çu tõ viÖc x©y dùng nÒn mãng.
X©y dùng nghÜa lµ ph¶i tÝch lòy dÇn dÇn, t¨ng dÇn. NÒn mãng lµ
gèc rÔ cña viÖc tu luþªn d¬ng thÇn, lµ n¬i ®Ó an thÇn, ®Þnh tøc. NÒn
cÇn x©y tríc tiªn, nªn nãi sù thÇn nhÊt, toµn vÑn vµ hiÓn linh cña d¬ng
thÇn ph¶i lu«n nhê vµo tinh khÝ mµ thÓ hiÖn t¸c dông cña nã.
ThÇn vèn thuéc ©m, tinh khÝ thuéc d¬ng, dùa vµo d¬ng tinh vµ ch©n
khÝ míi cã thÓ thµnh tùu d¬ng thÇn. Kh«ng dùa vµo d¬ng tinh ch©n
khÝ th× kh«ng thÓ thµnh tùu d¬ng thÇn, chØ dõng ë ©m thÇn mµ th«i.
Tinh khÝ vîng th× thÇn còng vîng, nªn ph¸p lùc m¹nh.
Tinh khÝ hao tæn th× thÇn còng hao tæn nªn linh quang yÕu ®i. Lý cña
nã lµ vËy. Muèn nguyªn thÇn thêng trô vµ lu«n linh gi¸c th× tinh khÝ
ch¾c ch¾n ph¶i thêng trô vµ lu«n v÷ng vµng. NÕu nÒn mãng cha ®îc
x©y tríc, nguyªn thÇn sÏ ch¹y ra ngoµi khiÕn nguyªn khÝ t¸n m¸c,
nguyªn tinh tæn thÊt, nÒn mãng cµng suy ®åi. Vµ tinh trôy vµo giao
c¶m, qua n¨m dµi th¸ng réng, lu luyÕn ¸i c¨n. LËp tøc muèn kh«ng bÞ
thÊt t¸n tinh mµ trë vÒ khÝ th× sÏ ®îc sao? KhÝ t¶n ®i theo h« hÊp,
thë ra hÝt vµo, cÇn mÉn kh«ng ngõng, lËp tøc muèn lµm cho ngng thë
®Ó hãa thÇn th× sÏ ®îc sao? §©y ®Òu lµ viÖc kh«ng cã nÒn mãng
s½n, cho nªn cÇn dïng ba b¶o bèi: tinh, khÝ, thÇn cïng luyÖn. Tinh bæ
tinh, khÝ bæ khÝ, thÇn bæ thÇn, x©y nªn nÒn mãng. ChØ khi cã thÓ
hîp nhÊt th× nÒn mãng míi thµnh, kh«ng thÎ hîp nhÊt th× nÒn mãng
kh«ng thµnh. C¸i gäi lµ ®óc thµnh viªn chÝnh lµ nãi ®iÒu nµy.
Khi nÒn ®· x©y xong, tinh th× v÷ng vµng, khÝ tù tuÇn hoµn, chøng
®îc qu¶ nhËp tiªn. §Ó xuÊt khái dôc giíi, vît lªn nÒn søc giíi lµ tõ ®©y.
§Ó thµnh nÒn cho mêi th¸ng ®a thÇn nhËp ®Þnh còng tõ ®©y. ChÝn
mêi th¸ng kh«ng sa vµo h«n ¸m lµ nhê nÒn nµy. Mêi th¸ng thÇn kh«ng
ch¹y ra ngoµi mµ nhËp vµo ®¹i ®Þnh còng nhê nÒn nµy. Cho nªn
luyÖn khÝ th× khÝ ®Þnh, døt tuyÖt kh«ng cßn h¬i thë, luyÖn thÇn th×
thÇn h, nªn kh«ng cßn h«n ¸m ch×m ®¾m. §©y gäi lµ d¬ng thÇn ®· cã
nÒn. NÒn cã ®îc nhê d¬ng tinh kh«ng r¬i rít nªn gäi ®ã lËu tËn th«ng.
Kh«ng cã nÒn th× kh«ng cã lËu tËn th«ng, kh«ng cã tÝnh linh diÖu cña
nhÊt ©m, chøng qu¶ ngò th«ng.
Ngò th«ng lµ thÇn cña ©m th©n th«ng. NÕu lµ d¬ng thÇn cã lôc th«ng,
v× cã thªm lËu tËn th«ng.
Lôc th«ng gåm: thiªn nh·n th«ng, thiªn nhÜ th«ng, thÇn c¶nh th«ng, tóc
mÖnh th«ng, tha t©m th«ng, lËu tËn th«ng. LËu tËn th«ng lµ c¸i d¬ng
thÇn cã thªm. Ngò th«ng cßn l¹i gièng v¬i ©m thÇn.
NÕu kh«ng tr¸nh ®îc chÕt ë n¬i nµy mµ sinh ra ë n¬i kh¸c, nhµ cöa khã
v÷ng, th× ©m thÇn cã thÓ lín m¹nh sao? NÒn cña d¬ng thÇn cã thÓ
kh«ng x©y sao? Cã thÓ kh«ng ®Ó t©m t×m hiÓu ? Cã kÎ d©m cÊu
lµm suy b¹i tinh, ngîc l¹i cßn ng«ng cuång nãi víi ngêi ®ã lµ “h¸i ®Ó bï
®¾p vµo viÖc x©y nÒn”, lõa g¹t ngêi ngu tèi, xem th¬ng chÝnh ®¹o,
cã thÓ kh«ng r¨n d¹y hä sao? Ngêi ®êi kh«ng biÕt tiªn thiªn lµ tªn gäi
cña sù chÝ thanh chÝ tÜnh (sù thanh tÜnh tét bËc) nªn biÕn nã thµnh
c¸i tinh h÷u h×nh hËu thiªn. Tiªn thiªn nµy, ®éng th× thµnh tinh v« h×nh
tiªn thiªn. Còng tiªn thiªn nµy nÕu chÝa t¸ch rêi r· th× thµnh h« hÊp h÷u
h×nh hËu thiªn, ®©y lµ lý cña sù vËn hµnh theo chiÒu thuËn. Nguyªn
khÝ lµ gèc ®Ó sinh ra th©n. Phµm äi thø trong th©n ®Òu do nguyªn
khÝ hãa sinh mµ cã. NÕu tu luyÖn ®i ngîc chiÒu thuËn, kh«ng lµm nã
hã thµnh tinh h÷u h×nh hËu thiªn, v× nã lµ tiªn thiªn. Kh«ng lµm ®éng
tinh v« h×nh tiªn thiªn th× ®Þnh ®îc tiªn thiªn nµy. Kh«ng ®Ó nã chia
t¸ch thµnh h« hÊp h÷u h×nh hËu thiªn th× phôc lÊy ®îc tiªn thiªn nµy.
Chøng ®Õn tiªn thiªn míi gäi tªn nã lµ nhÊt khÝ, lµ nhÊt mµ lµ tam, ba
mµ quay vÒ mét, cã nhiÒu tªn gäi th× cã nhiÒu t¸c dông. Nªn kh«ng
ph©n biÖt ®îc tiªn thiªn, hËu thiªn, trong ®ôc thÕ nµo, còng kh«ng thÓ
h¸i lÊy ch©n khÝ.

返回目录
9

内 炼 金 丹 心 法
第 七 章 炼 药 论
  冲虚子曰:“仙道以精、气、神三元为正药,(元精、元气、元神曰三元,皆先天
也)。以炼三合一,喻为炼药。”鬼谷子云;“道以至神为本,以至精为药,以冲和为用,
以无为为治,长生久视之道成矣。”若不如此,即非金液大还丹之法。
  其理最精微,其法最秘密。昔钟离祖曾十试于吕祖。丘祖受百难于重阳。我伍子切问
道二十载于曹还阳。
  逢师于万历癸已冬三月,受全道于壬子年三月.以壬癸计之,二十年也。方才有得。
是以世之茫然学道者,及偶然漫谈者,皆不知何者为真药?何法为真炼?徒然空说向自己
身心而求,实不知有至静之真时真机也。
  夫至静之真时、真机者,以是此身心静极,即喻亥之末、子之初也,阴静极必有阳动,
则气固有循还,真机自然复动,此正先天无形、元气将动而为先天无形之元精也,即此先
天无形之精,便为药。物既有药气生机,必有先天得药之觉。即以觉灵为炼药之主,以冲
和为炼药之用,则用起火之候以采之。须辨药之老嫩,采之嫩,则气微而不灵,不结丹也。
采之老,则气散而不灵,亦不结丹也。得药之真,既采归炉,则用行火之候以炼之,行小
周天之火也,药未归炉而先行火。
  纯阳吕祖曾诫之曰:“无药而先行胎息,强留在腹,或积冷气而成病。
  药竟外耗而非为我有。药尚未火鼎中。而妄行火,即所谓“鼎内若无真种子.犹将水
火煮空裆。”
  不成大药药已归炉,而未及行火,则真气断而不续,亦不成大药。
  药在外,由火以采之而归炉,亦由火烹炼之,方在炉中成变化。已得药归炉,火断而
不行,则真气亦断而不住。及再行火,虽周一天,终与前不续,如何成大药?所谓外火虽
动而行,而内符不应,则天魂、地魄不相交接是也。
  若纯纯然加意于火,则偏执着于火,而药亦消耗。(执着用心于火,则后有相而忽燥,
近于外道之存想,非自然之天机妙用。)
  若悠悠然不知有火,则昏迷散乱。
  行火之时,若心不诚则不灵,或昏迷。十二时之一行,或迷失刻漏之数,或忘沐浴之
候,或不知以何数周于天,或已周而犹不止。
  皆是失火,而药亦消。
  火不能留药,焉得不消?即神不留气之意。
  皆不成大药。
  已上皆言孤阴寡阳,偏有偏无之危险也。
  若火间断,而工不常,药虽将成,而复坏。
  火所以炼药,古云:“火药一处居。”行火之法,愈久而愈密,愈密而愈精,斯则必
成大药,必成服食。或有时神逐见闻,淫念驰外而着魔,则离人。火离药,工不常矣,如
何成大药?虽将成,犹有退散之危险。
  若久行火,而不知止足,药虽已成,而复坏.
  火足矣,即成大药,安得不止火?于此而采,而药则不复为后天有形之精。若不止火,
不采,而不能生服食之大药,则大药必随生机,而将妄行矣。
  皆不成服服。修真必使神、气相均、相合,火药应宜,以呼吸之气(即火也)。乘真
气为动静(即药也),以真气之动静,定真息之根基。
  真气归根,则真息亦定于根。二气合一于根,以为胎神之基也。
  则火药即不着千一偏,又无强制纵失之患。如此而采,方得小周天之妙理,方成长生
之大药,始名外金丹成也。马丹阳云:“因烧丹药火炎下,故使黄河水逆流。”《玉芝
书》云:“玄黄若也无文媾,争得阳从坎下飞?”此祖祖真真服食飞升之至宝,乃上上之
玄机,学者最宜参悟而精修者也。得此真药服食,自可进修行大周天之火,以炼气化神。
炼气而息定,炼神而神圆。阳神升迁于天门而出现,神仙之事得矣,中关十月之事毕矣。
其后面壁,炼神还虚,九年一定,以神仙而顿悟性于无极(形神俱妙),总练成一个不坏、
清虚圣身,皆由炼药合仙机,而得成丹、成神之所至也。
  故凡大修行,上关大成事,必如此则毕矣。于此法中,始于百日采药,而成服食者,
无量寿之地仙也。中而十月胎成,脱出阳神之果者,超出阴阳之神仙也。终而九年面壁,
炼出还虚之果者,超出尽劫运之天仙也。
  初得神仙,乃得大定而出定。但得定由于守中,而出定则居泥丸,故世尊已入灭,而
亦人于泥洹是也。至此后还虚,而又入定于泥丸。古云:“性在泥丸命在脐”,盖言了修
命之事在脐,了修性之事,在泥丸也。泥丸之定,则非从前者比九年一定者,特以始入之
时而略言之,或百年、千年、万年、一劫、百劫、千劫、万劫,皆可入为一定,此正天仙
佛之超劫运者。
  有缘得遇者。见此天仙直论,其亦斋心以识之。

(9) Ch¬ng VII: LuyÖn dîc luËn – Bµn vÒ luyÖn thuèc


Xung H tö nãi: “Tiªn ®¹o dïng tam nguyªn: tinh, khÝ, thÇn lµ thuèc
chÝnh, (nguyªn tinh, nguyªn khÝ, nguyªn thÇn gäi lµ tam nguyªn, ®Òu
lµ tiªn thiªn). VÝ viÖc luyện tam hîp thµnh nhÊt lµ luyÖn dîc.” Quû
Cèc tö nãi: “§¹o lÊy chÝ thÇn lµm gèc, chÝ tinh lµ dîc, xung hßa lµm
dông, lÊy v« vi mµ trÞ, ®îc nh vËt th× ®¹o trêng sinh cöu thÞ ®·
thµnh.” NÕu kh«ng nh vËy th× kh«ng ph¶i ®êng lèi cña kim dÞch ®¹i
hoµn ®an.
Lý nµy v« cïng tinh vi, ph¸p nµy v« cïng bÝ mËt. Xa tæ Chung Ly tõng
mêi lÇn th¨m dß ë L· tæ. Kh©u tæ tõng chÞu tr¨m vÊt v¶ víi Trïng D-
¬ng. Ngò Tö t«i còng phai häc ®¹o hai m¬i n¨m víi Tµo Hoµn D¬ng.
GÆp thÇy vµo th¸ng ba mïa ®«ng n¨m quý tþ thêi V¹n LÞch, ®îc
truyÒn cho tµon bé nghÜa lý vÒ ®¹o vµo th¸ng ba n¨m nh©m tý, tÝnh
ra lµ hai m¬i n¨m míi häc hÕt. Cho nªn nh÷ng ngêi häc ®¹o mï mê trªn
®ê vµ nh÷ng kÎ ®µm luËn vu v¬ ®Òu kh«ng biÕt ch©n dîc lµ g×?
Ch©n luyÖn lµ c¸ch nµo? ChØ nãi su«ng r»ng híng vµo th©n t©m
m×nh mµ cÇu, thùc ra kh«ng biÕt cã ch©n thêi, ch©n c¬ cña chÝ tÜnh.
Ch©n thêi, ch©n c¬ cña chÝ tÜnh lµ chØ th©n t©m nµy cùc tÜnh, tøc
vÝ von vµo cuèi giê hîi ®Çu giê tý, ©m tÜnh cùc th× d¬ng ®éng, nªn
khÝ vÉn tuÇn hßan, ch©n c¬ tù nhiªn ®éng l¹i. §©y chÝnh lµ lóc
nguyªn khÝ tiªn thiªn v« h×nh s¾p ®éng thµnh nguyªn tinhi tiªn thiªn v«
h×nh. Vµ tinh tiªn thiªn v« h×nh nµy chÝnh lµ thuèc. VËt ®· cã sinh c¬
cña dîc khÝ tÊt cã c¶m gi¸c ®¾c ®îc tiªn thiªn, nªn lÊy linh gi¸c lµm
chñ cña viÖc luyÖn dîc, lÊy xung hßa lµm dông cña luyÖn dîc. Nh vËy
th× khëi háa hËu mµ h¸i lÊy. CÇn ph©n biÖt thuèc non giµ, h¸i lóc cßn
non th× khÝ nhá bÐ qu¸ nªn kh«ng linh, kh«ng kÕt ®an. H¸i lóc ®· giµ
th× khÝ thÊt t¸n nªn còng kh«ng linh, kh«ng thÓ kÕt ®an. Cã ®îc thuèc
®óng thêi, lËp tøc h¸i lÊy quay vÒ lß, dïng háa hËu luyÖn, tiÕn hµnh
háa tiÓu chu thiªn, ph¶i vËn háa tríc khi thuèc vÒ ®Õn lß.
ThuÇn D¬ng L· tæ thêng r¨n r»ng: “Kh«ng cã thuèc mµ tiÕn hµnh thai
tøc tríc, cè gi÷ n¬i bông, Êt tÝch khÝ l¹nh g©y bÖnh.”
Thuèc cßn ë bªn ngoµi th× mét chót còng kh«ng ph¶i cña ta. Thuèc cßn
cha vµo trong ®Ønh ®· väng ®éng hµnhháa, ®©y gäi lµ “trong v¹c
nÕu kh«ng cã ch©n chñng tö, gièng nh dïng níc löa nÊu châ kh«ng.”
NÕu thuèc ®· vÒ lß mµ cha kÞp hµnh háa th× ch©n khÝ bÞ ®øt ®o¹n
kh«ng liªn tôc ®îc nªn còng kh«ng luyÖn thµnh ®¹i dîc.
Thuèc ë bªn ngµoi, dïng háa h¸i lÊy nã råi quay vÒ lß, còng dïng háa
nung luyÖn nã míi t¹o ra sù biÕn hãa trong lß. §· ®îc thuèc ®a vÒ lß,
háa cã lóc gi¸n ®o¹n kh«ng vËn hµnh th× ch©n khÝ còng bÞ gi¸n ®o¹n
vµ kh«ng trô l¹i. §ến khi hµnh háa l¹i, tuy ®· ®ñ vßng nhng tríc sau
kh«nog liªn tôc th× sao thµnh ®¹i dîc? §©y gäi lµ ngo¹i háa tuy ®éng vµ
vËn hµnh nhng néi phï kh«ng øng th× hån trêi ph¸ch ®Êt kh«ng giao
tiÕp víi nhau.
NÕu chØ ®¬n thuÇn chó ý vµo háa th× thiªn lÖch chÊp tríc vµo háa
nªn thuèc còng tiªu hao (chÊp tríc dông t©m ë háa th× sau sinh ra tíng
vµ nãng r¸t, gÇn víi sù tån tëng cña nh÷ng c¸ch tu ngo¹i ®¹o, kh«ng ph¶i
lµ diÖu dông cña thiªn c¬ tù nhiªn.)
NÕu nhÈn nh¬ kh«ng biÕt ®Õn háa th× h«n mª t¸n lo¹n. Lóc hµnh háa
nÕu t©m kh«ng thµnh th× kh«ng linh, hoÆc r¬i vµo h«nme. Hµnh háa
vµo mét lóc nµo ®ã trong mêi hai canh giê, nÕu quªn ®i sè kh¾c lËu,
quªn hËu t¾m géi, hoÆc không biÕt mấy vßng chu thiªn, hoÆc ®· ®ñ
mµ kh«ng dõng.
§ã ®Òu lµ thÊt háa mµ tiªu hao thuèc.
Háa kh«ng thÓ lu gi÷ thuèc, sao cã thÓ kh«ng tiªu? tøc cã ý r»ng thÇn
kh«ng gi÷ ®îc khÝ.
Nh vËy ®Òu kh«ng thµnh ®¹i dîc.
ë trªn ®Òu nãi ®Õn c« ©m qu¶ dong (©m d¬ng ®¬n ®éc). Sù nguy
hiÓu cîc viÖc qu¸ thiªn vÒ h÷u, vÒ v«.
NÕu háa gi¸n ®o¹n th× c«ng phu kh«ng liªn tôc, thuèc tuy s¾p thµnh
mµ l¹i háng ®i.
Háa lµ dïng luyÖn dîc, xa cã c©u: “Háa dîc ë chung mét n¬i.” C¸ch
hµnh háa cµng l©u cµng nghiªm mËt, cµng nghiªm mËt th× cµng tinh
vi, nh vËy Êt thµnh ®¹i dîc, Êt thµnh ®îc th× uèng lÊy. NÕu thÇn theo
nh÷ng ®iÒu tai nghe, m¾t thÊy, theo d©m niÖm ch¹y ra ngoµi vµ b¸m
vµo tµ ma, rêi xa con ngêi nªn háa l×a dîc, c«ng phu kh«ng liÒn l¹c.
VËy lµm sao thµnh ®¹i dîc? Tuy s¾p thµnh còng cã nguy c¬ bÞ thÊt
t¸n, tho¸i lui mÊt.
NÕu vËn háa l©u mµ kh«ng biÕt ®ñ ®Ó dõng l¹i, thuèc tuy ®· thµnh
sÏ háng ®i.
Háa ®ñ tøc ®· thµnh ®¹i dîc, sao cha chÞu dõng háa?
Lóc nµy h¸i lÊy th× thuèc kh«ng trë l¹i thµnh tinh h÷u h×nh hËu thiªn.
NÕu kh«ng dõng háa, kh«ng h¸i lÊy th× kh«ng thÓ uèng ®îc ®¹i dîc, vµ
®¹i dîc tÊt theo sinh c¬ mµ ®i mÊt.
Nh vËy ®Òu kh«ng uèng ®îc. Tu ch©n cần lµm cho thÇn khÝ hµi hßa,
t¬ng hîp, háa dîc thÝch øng víi nhau. §Ó khÝ h« hÊp (tøc lµ háa) n¬ng
theo sù ®éng tÜnh cña ch©n khÝ (tøc dîc), dïng sù ®éng tÜnh cña
ch©n khÝ an ®Þnh nÒn gèc cña ch©n tøc.
Ch©n khÝ ®· quay vÒ gèc th× ch©n tøc còng ®Þnh ë gèc. NhÞ khÝ
hîp nhÊt ë gèc lµm nÒn cho thai thÇn.
Háa dîc kh«ng thiªn kh«ng lÖch, còng kh«ng cßn lo ®îc mÊt, cø vËy
mµ h¸i míi thµnh ®¹i dîc trêng sinh, t¹m gäi lµ ngo¹i kim ®an ®· thµnh.
M· §an D¬ng nãi: “Nh©n díi ngän löa nãng luyÖn ®an dîc mµ lµm cho
níc s«ng Hoµng Hµ ch¶y ngîc.” “Ngäc chi thư” viết: “Huyền hòang (trời
đất, âm dương) nếu không có sự giao hòa, sao có dương bay lên từ dưới
khảm?” Thứ thước chí bảo uống vào bay lên của chân tiên các đời này
chính là huyền cơ tối thượng, người học rất nên tìm hiểm mà tu luyện
tinh tường. Có được chân dược này uống vào liền có thể bắt tay luyện
hỏa hậu đại chu thiên nhằm luyện khí hóa thần. Luyện khí thì tức
định,luyện thần thì thần viên mãn. Dương thần bay lên đến cửa trời thì
hiện ra, việc tu thành thần tiên đã xong. Sự nghiệp ở bước quan trung
(bậc giữa) trong mười tháng đã hòan thành. Sau đó, đối diện vách, luyện
cho thần trở về hư vô. Chí năm luôn định, nhờ thần tiên mà đốn ngộ về
tính ở vô cực (hình thần đều vi diệu), cuối cùng luyện thành thân thánh
thanh trong không bao giờ hư họai. Đây đều nhờ luyện dược hợp với
tiên cơ mà đạt đến chỗ tận cùng thành đan, tàhnh thần.
Phàm, đại tu hành, hòan thành bậc tu cao nhất (thượng quan) như vậy là
xong. Trong phương pháp này, bắt đầu từ trăm ngày hái thuốc, rồi thành
uống được thuốc, thành địa tiên vô lượng thọ. Bước giữa là mười tháng
hòan thành thai, xuất ra dương thần, thành thần tiên vượt ra ngàoi âm
dương. Bước cuối cùng là chín năm đối vách, luyện để trở về hư vô,
thành thiên tiên thóat mọi kiếp vận. Ban đầu đạt thành thần tiên là đạt
được dại định và xuất định. Nhưng đạt được định là do ở chổ Thủ trung,
và xuất định thì từ ở Nê hòan, nên Thế tôn đã nhập diệt mà cũng là nhập
vào Nê hoàn là vậy. Sau này khi hòan hư (trở về hư vô) thì cũng nhập
định ở Nê hòan. Người xưa nói: “Tính ở Nê hòan, mệnh ở rốn”, ý nói
việc tu mệnh hòan tất ở rốn, tu tính hòan tất ở Nê hòan. Cái định ở Nê
hòan không phải nhất đinh trước đây như trong chín năm, mà đó chỉ là
nói lúc đầu mới nhập định. Còn như trong trăm năm, nghìn năm, vạn
năm, một kiếp, trăm kiếp, nghìn vạn kiếp đều có thể nhập thành nhất
định, đây chính là sự thót khỏi kiếp vận của Phật, của thiên tiên.
Người có duyên đọc được sách này, xem đây là sự giảng bàn sáng rõ về
thiên tiên, nên giữ tâm thanh tĩnh mà lĩnh hội.

10

内 炼 金 丹 心 法
第 八 章 伏 气 论
  冲虚子曰:“人之生死大关,只一气也。圣凡之分,只一伏气也。而是伏义,乃为藏
伏,而亦为降伏。
  藏伏者,深藏归伏于元气之根。降伏者,受摄严密不许驰于外。此二者,亦有防危虑
险之意。
  唯能伏气,则精可返,而复还为先天之气。神可疑,而复为先天之神。所以炼精者,
欲以调此气而伏也。
  炼精小周天,调其息而伏,为其不能顿伏,故用渐法调而伏。
  所以炼神者,欲以息此气,而伏也。
  炼神大周天,胎息其息而伏,为其不能顿息于无,故亦用渐法。胎息者,其息似有似
无,乃至无有无无,而伏于寂静。
  始终向上之工,只为伏此一口气耳。所以必伏而始终皆伏者,是何故盖当未生此身之
时,就二气初结之基,在丹田隐然藏伏为气很。久伏于静,则动而生呼吸。是知静伏而后,
生呼吸之气,以成人道者,曰顺生也。而是逆修,曰仙者,必当由呼吸之气,而返还复为
静,此气伏伏气之顺逆理也。及呼吸出于口鼻,而专为口鼻之用。呼吸出于口鼻,则生死
之途矣。离口鼻,则离生死。
  真气发散于外,遂至滞损此气,则为病耗散此气,则为死。盖不知伏为所以复之故。
  伏着,欲将呼吸复还于气穴,而后元气能归,元神能凝,三者皆能伏于气穴也。
  而亦不知行其所以伏。
  行其所以伏者,言有至妙,至秘之天机。呼吸合于天然者,为真。无气得合当生当采
者之时为真,无神合虚极静笃者为真。三者皆真,而后、得所伏之理,行之而必成。不然,
则是外道也。
  安保其久生,而超生死于浩浩劫之外耶?有等妄言伏气者。而不知伏气真机。终日把
息调,而口鼻之呼吸尤甚。痴心执闻息。而腹中闭塞难容。
  哀哉!此妄人之为也安能见其气之伏而静定耶?邱真人曰:“息有一毫之不定,命非
已有。”
  息得呼吸绝,则生死之路绝,息有呼吸不定,故不免于生死。
  古人托名调息者,世人之息一呼、一吸均平,无用调矣。仙家托名调息者,非世法之
用,乃调其元气,而至有为。其以神取气,行之必住,住之必行。在乎停、住之间而调之
也。随往来之理,而不执滞往来之形。欲合乎似无之呼吸也。似心息相依之说。
  古人托名闭息者,而内则空空,如太虚应物,欲合乎无极中之静伏也。此伏气之要,
正修士实用,所以证道之工也。但此天机妙绝,不易闻知。
  无极者,无,一气之始,一判则为天地。今言无极者,乃言天地及一气俱未有之先,
即如父母尚未有之先,正是言虚极静笃景象。妙悟必至,如此为真静伏。
  总之,为化气、化神之秘机。古人云:“长生须伏气。”自周天而历时,日、年、劫,
惟伏此气。
  言有一小周大之所伏,有一大周天之所伏,一日之所伏,一年、一劫之所伏。或暂、
或久,而能成其一伏者,真有道之士也。
  此气大定,则不见其从何而伏始,亦不见其从何而伏终。无终无始,亘万古而无一息,
与神俱空俱静,斯谓之形神俱妙之境也唯闻天仙正道者,方能识得此理。唯有三宝全得者,
方能顿悟此工。
  三宝者,元神、元气、元精,若一宝非元,则不为宝,属于后天者,无用亦不得为全
功。此功者,即上内如太虚,证人无极静定者。言若三宝会合,炼精化气,而后可行常定、
入定工夫.若未化气,则亦无用。
  此为有大志之圣真,请究之而实悟之。

(10) Chương VIII: Phục khí luận


Xung Hư tử nói: “Chỗ mấu chốt về sinh tử của con người chỉ là khí, sự
phân biệt thánh phàm chỉ nằm ở chỗ phục khí. Tàng phục là tàng ẩn sâu
kín, đưa trở lại gốc nguyên khí. Hàng phục là nắm giữ nghiêm mật
không cho chạy ra ngòai. Hai điều này cũng có nghĩa phòng nguy chống
hiểm.
Chỉ cần có thể phục khí thì tinh có thể trở lại mà thành khí tiên thiên,
thần có thể ngưng mà thành thần tiên thiên. Sở dĩ luyện tinh là muốn
điều hòa khí này để phục lấy.
Luyện tinh ở bậc tiểu chi thiên, điều hòa hơi thở mà phục khí, vì không
thể phục lấy tức thời nên dùng cách từ từ điều hòa mà phục.
Sở dĩ luyện thần là nhằm ngưng khí này mà phục lấy.
Luyện thần ở bậc đại chu thiên là làm thai tức ngưng mà phục được khí,
vì nó không thể lập tức ngưng nơi vô nên cũng phải dùng csch từ từ’ thai
tức là h ơi thở như có như không, đã chí vô lại còn vô vô, nên phải phục
lấy trong sư tịch tĩnh.
Công phu hướng thượng từ đầu đến cuối, chỉ là phục lấy một hơi khí này
mà thôi. Bởi vì tất phải phục lấy nên trước sau đều phải phục. Đó là vì
sao? Vì khi thân này chưa sinh, nhị khí bước đầu kết thành nền, nền này
ẩn nơi Đan điền, tàng phục thành khí căn. Tàng phục lâu trong tĩnh tắc
có lúc động và sinh ra hô hấp. Điều này cho thấy tàng phục trong tĩnh rồi
sau sinh ra khí trong hô hấp nên thành đạo người, gọi là thuận sinh. Nếu
tu luyện ngược lại thì thành tiên. Việc tu thành tiên tất phải từ khí hô hấp
mà đi ngược trở lại tĩnh. Đây là nguyên lý thuận nghịch về khí phục và
phục khí. Và hô hấp đi ra qua mũi miệng và trở thành dụng của mũi
miệng. Hô hấp đi ra qua mũi miệng, đó là con đường sinh tử. Không còn
phụ thuộc vào mũi miệng thì rời khỏi con đường sinh tử.
Chân khí phát tán ra bên ngòai sẽ gây ứ trệ tổn hai khí này, tạo thành
bệnh tật làm hao tổn khí, dẫn đến cái chết. Đó là do không biết “phục
lấy” là lý do của sự hồi phục. Phục lấy là muốn đưa hô hấp trở về khí
huyệt, và sau đó nguyên khí quay về, nguyên thần ngưng tụ. Ba thứ này
đều có thể tàng phục nơi khí huyệt.
Và cũng không biết làm thế nào để phục.
Làm thế nào để phục, là nói đến thiên cơ vô cùng vi diệu và vô cùng bí
mật. Hô hấp hợp với thiên nhiên là chân. Nguyên khí hợp với lúc sinh
lúc hái là chân, nguyên thần hợp với hư vô cực tĩnh là chân. Ba điều này
đều là chân, rồi sau mới có cái lý về phục, thực hiện nó tất thành đạo,
không như vậy là ngọai đạo, sao có thể bảo đảm trường sinh vượt khỏi
sinh tử, nằm ngòai kiếp vận? Có những hạng người nói vẩn vơ về phục
khí mà không biết chân cơ của phục khí. Suốt ngày điều hòa hơi thở, nên
hô hấp qua mũi miệng càng tăng, ngu dốt bám vào hơi thở mà trong
bụng bế tắc khó dung.
Ôi thôi! Hạng người cuồng vọng này sao có thể biết được việc phục khí
mà tĩnh định? Khâu chân nhân nói: “Tức hơi có chút bất định, mệnh
không là thứ của ta.”
Tức có thể dứt khỏi hô hấp thì con đường sinh tử chấm dứt, tức còn theo
hô hấp thì bất định nên không tránh khỏi sinh tử.
Người xưa đưa ra tên gọi điều tức, nhưng hơi thở của người đời một thở
ra một hít vào đã cân bằng, không cần điều hòa. Tiên gia đưa ra tên gọi
là điều tức, không phải để dùng hơi thế pháp mà chỉ việc điều hòa
nguyên khí nên rất hữu vi. Họ dùng thần thu lấy khí, hành (đi, họat
động) tất có trụ (dừng, nghỉ), trụ tất có hành. Trong khỏang dừng nghỉ
thì điều hòa. Theo nguyên lý có đến có đi mà không chấp vào hỉnh ảnh
đến đi để hợp với sự hô hấp mà tựa không hô hấp. Giống như thuyết tâm
tức tương y.
Người xưa đưa ra tên gọi “bế tức”, là để bên trong trống không (không
không), như thái hư ứng được vật, để hợp với sự tăng phục tĩnh lặng
trong vô cực. Yếu chỉ của sự phục khí này chính là công phu mà người
luyện sử dụng để chứng đạo. Nhưng thiên cơ này vi diệu tuyệt mật,
không dễ biết được.
Vô cực, vô là nguyên thủy của nhất khí, một khi chia tách liền thành ra
trời đất. Nay nói vô cực là nói trước khi trời đất và nhất khí ra đời, tức
giống như trước khi cha mẹ sih ra, chính là nói cảnh tượng cực hư cực
tĩnh. Lúc này, sự giác ngộ vi diệu ất sẽ đến, đây chính là tàng phục tĩnh
lặng chân chính.
Tóm lại, trên đây là cơ chế bí mật về hóa khí, hóa thần, người xưa nói:
“Để trường sinh cần phục khí.” Các vấn đề từ chu thiên đến giờ, ngày,
năm, kiếp đều chỉ nhằm phục lấy khí này.
Nói có phục ở một tiểu chu thiên, có phục ở một đại chu thiên, phục một
ngày, phục một năm, một kiếp. Hoặc tạm thời, hoặc lâu dài mà có thể
hòan thành nhất phục thì thật sự là kẻ sĩ đắc đạo.
Khí này đã đại định sẽ không nhận ra nó từ đâubắt đầu tàng phục, và kết
thúc sự tàng phục ở đâu. Vô thủy vô chung, suốt vạn năm mà không có
một hơi thở, cùng thần đều thành hư không và tĩnh lặng. Đây gọi là cảnh
giới hình thần đều vi diệu. Duy có nghe theo chính đạo thiên tiên mới
biết được lý này. Duy có tam bảo đều tòan vẹn mới đốn ngộ được công
phu này.
Tam bảo là nguyên thần, nguyên khí, nguyên tinh, nếu có một thứ không
thuộc về nguyên thì không còn là quý giá nữa, mà thuộc vào hậu thiên,
trở nên vô dụng và cũng không thể hòan thành công phu. Công phu này
là, bên trong như thái hư, chứng nhập vào vô cực tĩnh định. Nếu tam bảo
hội tụ, luyện tinh hóa khí, rồi sau có thể tiến hành công phu thường định,
nhập định. Nếu còn chưa hóa khí thì công phu tập luyện chỉ vô ích.
Đây là lời dành bậc thánh chân có chí lớn đời sau, xin nghiên cứu và
chứng ngộ nó.

返回目录
11

内 炼 金 丹 心 法
第 九 章 胎 息 论
  冲虚子曰:“古《胎息经》云:胎从伏气中结,无从有胎中息。斯言为过去、未来请
佛、神仙、天仙之要法也。”男子身中本无胎。而欲结一胎,必要有因。则因伏气于丹田
气穴中。而结胎,是胎从伏气中而结也。元气静而必动,欲得元气不动,必要有藏伏,因
有胎,即藏伏之所,乃息而不动,是气从有胎中而息也。胎因愈状气而愈长,气因愈长胎
而愈伏,共修成一个圆满胎神,斯所以为神仙、天仙之要法,非此抑将何以成之?然胎息
与伏气本是一事,何分两论?只因怀胎必用胎息,而后成胎,而神住胎。古人皆以胎息言
之,今亦详言于炼气化神时也。伏气而得精还化气,炼药以得大药。古人只言伏气,今亦
因之言伏气,虽两言之,则互明其理,令人知两言之妙,而不妄疑妄执其为两。
  予愿再详译而直论之。夫人身初时,只二气合一,为虚空中之一气也,无胎亦无息也。
因母呼吸而长为胎,因胎而长为胎息.及至胎全,妙在随母呼吸而为呼吸,所以终日呼吸,
而不追闷。此言不由口鼻,只脐相连,故能似无气息一般。此真正胎息景也。
  古人谓内气不出,外气不入,非闭息之说。正言由脐相连者,离胎而息即断,无母脐
与子脐相连,不得不向自身口鼻起呼吸,即与胎中呼吸同,而暂异其窍耳。逆修返还之理,
安得不以我今呼吸之息而返还为胎中之息耶?凡返还呼吸时,以口鼻呼吸之气而复归于胎
息之所。抱朴子日:“得胎息者,能不以口鼻呼吸,如在胞胎之中,则道成矣。”(脐间
无气结成丹)如处胎息之时,渐渐炼至胎息,亦真无。
  真无者,灭息静定之义也。谓胎中之息亦真无之,此正禅家万法归一,一归于无之说
也。
  方是未生时,而返还于未有息、未有胎之境界,不落生死之途者矣。所以得如此者,
亦非蓦然无所凭依、配合,便以呼吸归中,可为胎息者。
  但呼吸之气,最难制伏,必有元气相依,方可相定,而成胎息。然胎息何以知其成也?
以呼吸归于胎息,则口鼻无呼吸而成胎息,是其真成也,终不复至口鼻为呼吸。真神定者,
亦似此。
  若凡夫外道,不知元气者为何,而妄曰入定心息,其息不能久住于胎所,虽忍气,而
气无所容,及气急杀人,而终不能强忍。口鼻之气,更呼吸浩浩。皆由悖却世尊所谓无生
法忍者之所为也。世之假道人,假禅人,皆如此,亦后学圣真之所当辨而自防危险者也。
  所谓孤阴不成者,此亦其一也。呼吸之气,乃后天有形之阴物,故亦如此言之。
  必要有先天气机发动之时,又有元灵独觉,及呼吸相依,三宝会合,已先炼成大药者,
即转归黄庭结胎之所于此之时。
  此时者,是当此结胎之时,皆言先时所化气,而至此始言结胎之意也。此正申明必要
练精化气,以气助神,以神主胎以呼吸结胎,方成真胎息。
  而后以胎息养胎神,得神气乘胎息之气,在中一定。
  神气与胎息相乘,方是有配合的修真胎息之功。所以能成真胎,得真定。若无是气,
便不是金刚不坏之身。生中只有昏沉、瞌睡,如何能长觉、长明以长驭气,入大定成胎乎?
(有间断,即无胎息也。)
  气入大定,即是结胎之始,正《入药镜》云“初结胎,看本命”。
  本命者,二气也。元气为生身之本,呼吸器为生身之具。而结胎之初必要本命二气,
随神之号令,同凝于中,而为真胎息者也。
  如是久久。无一息之间断。绵绵密密,无时无刻,而不是在胎中。无息之景,真正阳
神大定,绝无动静生灭,即是胎圆,乃进还到如母胎初结一气,未成我而未分精气与神之
时,正《入药镜》云“终脱胎,看四正”而得者。
  看四正者,验四正工夫之有无也。有,则胎尚未圆,以其有,乃养胎之工也。无,则
曰灭尽定,而阳神成就矣。
  胎息还伸,因曰毕矣。毕其十月中关之事,神仙之证也。又后工夫犹有向上田炼神还
虚,而证天仙者,在所必当知,故迁神于上田而出天门,以阳神之所显见者倏出而倏入。
何也?当前十月之内,而或有出者,是不宜出之出也,由六根之为魔而妄出。
  魔者,阴魔、阴气未尽也。
  妄出,则神走而着魔境。而息亦走于口鼻。必急入,则依于息,而归胎。
  此一段,再详指示人,以十月内之所当防此危险者。
  此时之出,是当出而出也。
  昔蓝养素胎成当出而不知出者,故刘海蟾寄书与之,指示出神之诀。
  故起一出念,而出阳神于天门。
  天门者,即《传道集》所言顶门是也.(古人于此赞之曰:“身外有身”者是也。)
  若出之久,恐神迷失而错念。
  古言“十步、百步,切宜照顾”者,此也。
  故即入上田,而依于虚无之定所,以神既出胎,喻同人生之幼小,须三年乳哺。乳哺
者,以定为乳哺也。又言九载、三年一定者,言出定之初时而入定,以完成还虚之天仙也。
证到至虚至无,即证天仙矣。然是时也,入定时多,出定时少.又宜出之勤而入之速也。
我故曰“出定之初,即为入定之始也,虽天仙已证,亦无不定之时也。此犹仙佛以上,无
仙无佛之妙境,而天仙佛之至者也。后来圣真,共知之,共证之。
  此书稿成于天启壬戌岁,实欲藏之为门下学者,又非普度众生之心专于己,而不兼乎
众,并非善与人同之意。故此集注,以传后来。使世之留心性命、专心道德者,有缘遇师,
传之口诀。得此书印证,自有悟入。如云开月皎,尘静鉴明,包诸幻以归真,总万法而归
一。三元循于内,神自朝元。依此而行,精思不怠。乘白云而归故里,端从此始矣。

(11) Chương IX: Thai tức luận – Bàn về thai tức


Xung Hư tử nói: “Xưa “Thai tức kinh” viết: “Thai được kết trong sự
phục khí, chưa từng có tức trong thai.” Đây là nói về yếu pháp trước nay
và sau này thỉnh cầu nơi phật, thần tiên, thiên tiên.” Trong thân nam tử
vốn không có thai, nhưng muốn kết thai, vậy ất phải có nguyên nhân. Đó
là nhờ phục khí trong khí huyệt nơi Đan điền mà kết thành thai, nên thai
là từ trong phục khí mà kết được. Nguyên khí tĩnh rồi tất động, muốn
nguyên khí không động cần tàng phục nó, nhờ có thai nên có nơi để tàng
phục. Do đó, thở mà khí không động, khí này thở từ trong thai. Thai nhờ
tàng phục khí nên càng lớn, khí nhờ thai cfng lớn nên càng tàng phục,
thai và khí cùng được tu luyện như vậy sẽ thành một thai thần viên mãn.
Đây là yếu pháp để thành thần tiên, thiên tiên, không có yếu pháp này
sao có thể thành tựu? Nhưng thai tức và phục khí vốn là một việc, sao
phải chia ra hai để bàn luận? Chỉ vì để hòan thai tất dùng thai tức, rồi
sau thành thai thì thần trụ ở thai. Người xưa đều dùng thai tức nói về
điều đó, nay cũng nói rõ đó là lúc luyện khí hóa thần. Phục khí thì khiến
tinh hóa lại thành khí, luyện dược thì có được đại dược. Ngừoi xưa chỉ
nói về phục khí, nay cũng theo đó nới về phục khí, tuy nói về nó theo hai
lối mà làm sáng lý lẽ lẫn nhau, giúp người học hiểu được chỗ diệu của
hai lối này mà không sai lầm hòai nghi, cho nó là hai.
Tôi xin giảng lại rõ ràng và luận bàn trực tiếp về nó. Phàm, thân người,
lúc ban đầu chỉ là nhị khí hợp nhất thành nhất khí trong hư không.
Không có thai cũng không có tức. Nhờ hô hấp của người mẹ mà lớn lên
thành thai. Nhờ thai mà lớn lên thành thai tức. Đến khi thai hòan chỉnh,
điều kỳ diệu nằm ở chỗ thai biết hô hấp theo hô hấp của mẹ nên suốt
ngày hô hấp mà không chút khó chịu. Ở đây nói hô hấp của thai không
qua mũi miệng, chỉ qua nhao thai nối liền với cơ thể người mẹ, nên có
thể giống như không hít thở khí. Đây chính là hình ảnh về thai tức.
Người xưa nó nội khí không ra, ngọai khí không vào, mà không phải là
bế tức (nín thở), chính là nói sự hô hấp qua rốn, nếu không còn trong
thai thì hơi thở này sẽ bị cắt đứt, không có sự nối liền giữa mẹ và con
qua nhao thai thì không thể không hô hấp theo mũi miệng nơi thân mình,
tức cũng giống với hô hấp trong thai nhưng khác là phải thông qua các
lỗ. nghịc tu để phản hòan sao có thể nằm ngòai việc đưa hơi thở qua hô
hấp của ta ngày nay trở về hơi thở trong thai? Và khi đưa hô hấp trở về
như vậy, sẽ lấy khí hô hấp ở mũi miệng đưa về nơi của thai tức. Bão
Phác Tử nói: “Có được thai tức có thể không dùng mũi miệng hô hấp,
mà thở như trong bào thai, như vậy là đã thành đạo.” (Giữa rốn nguyên
khí kết thành đan). Tưởng như đang lúc còn thai tức, dần dần luyện cho
thành thai tức, cũng chính là đến được chân vô.
Chân vô có nghĩa là diệt tức tĩnh định, bảo rằng tức trong thai cũng
chínhlà chân vô, đây chính là thuyết vạn pháp quy nhất, nhất quay về vô
của thiền gia.
Đang lúc chưa sinh mà trở về cảnh giới khi chưa có tức, chưa có thai,
không rời vào con đường sinh tử. Sở dĩ được như vậy cũng không phải
bỗng nhiên không có nơi nương tựa, phối hợp mà đem hô hấp quay về
trong để thành thai tức.
Khí hô hấp rất khó chế phục, cần có nguyên khí để cùng nương tựa mới
cùng định được mà thành thai tức. Nhưng làm sao biết thai tức đã thành.
Đưa hô hấp vê trạng thái thai tức thì mũi miệng không còn hô hấp nên
thành thai tức, điều này đã thật sự hòan thành thì cuối cùng không còn
nhờ mũi miệng để hô hấp, sự việc định chân thần cũng giống như vậy.
Còn như những kẻ phàm phu ngọai đạo, không hiểu vê nguyên khí là gì
mà vọng động nói về nhập định tâm tức. Tức của họ không thẻ ở lâu nơi
thai, tuy nén khí mà khí lại không có chỗ dung chưa, như vậy khí lập tức
bức phá người, cuối cùng không thể cố nén được, khí ở mũi miệng liền
hô hấp liên hồi.
Đó đều do họ xem thường điều Thế tôn gọi là vô sinh pháp nhẫn. Những
kẻ tu đạo, thiền giả dối trên đời đều như vậy, đó cũng là chỗ những
ngườihọc sau cần phân biệt rõ mà tự đề phòng nguy hiểm.
Đây cũng là một trong những điều gọi là cô âm bất thành. Khí hô hấp là
vật âm hữu hình hậu thiên, nên được gọi như vậy.
Cần đợi lúc khí cơ tiên thiên phát động, lại thêm nguyên linh độc giác và
hô hấp tương y, ba bảo bối này hội tụ, trước tiên luyện thành đại dược,
lúc này chuyển về nơi kết thai ở hòang đình.
“Lúc này” là lúc đang kết thai, muốn nói trước là hóa khí, đến đây bắt
đầu nói đến kết thai. Ở đây muốn nói rõ sự tất yếu phải luyện tinh hó
khí, dùng khí trợ cho thần, dùng thần làm chr thai để hô hấp kết thai mới
có thành thai tức sự sự.
Và sau đó dùng thai tức dưỡng thành thai thần, làm cho thần khí nương
theo khí ở thai tức, đi vào nhất định bên trong.
Thần khí và thai tức cùng nương lẫn nhau mới là công phu tu luyện thai
tức thực sự, có phối hợp. Cho nên có thể thành chân thai, đạt tới chân
định. Nếu không có khí này thì không thành thân kim cương bất họai,
cuộc sống chỉ tòan mê muội và chìm đắm, sao có thể trưởng giác, trưởng
minh mà biết khiển khí, nhập đại đinh để thành thai? (Có gián đọan là
không có thai tức).
Khí nhập vào đại định là lúc ban đầu của sự kết thai, đúng như “Nhập
dược kính” viết: “Ban đầu kết thai, nhìn thấy bản mệnh.”
Bản mệnh là nhị khí. Nguyên khí là gốc sinh thân. Khí cụ hô hấp là công
cụ sinh thân. Và lúc đầu của sự kết thai tất cần nhị khí bản mệnh này
theo hiệu lệnh của thàn cùng ngưng ở trong mà thành chân thai tức.
Nêu thật lâu mà không có chút gián đọan, cứ miên man liên tục, không
quan tâm đến giờ, khắc, và không nghĩ rằng đang ở nơi thai. Cảnh giới
vô tức chính là dương thần đại định, tuyệt đối không có động tĩnh sinh
diệt, tức thai đã viên mãn, liền tiến vào lúc thai mẫu bắt đầu kết nhất khí,
chưa thành ra ta và chưa có sự phân tách ra tinh, khí và thần. Đúng như
“Nhập dược kính” viết: “Cuối cùng thóat thai, nhìn vào tứ chính” mà
thành đạo.
“Nhìn vào tứ chính” là nghiệm thấy sự hữu vô của công phu tứ chính.
Hữu là thai còn chưa viên mãn, dùng hữu làm công phu dưỡng thai. Vô
là “diệt tận định”, dương thần đã thành.
Thai tức đã quay về thành thần nên nói là chấm dứt. Sự chấm dứt này là
việc trong mười tháng ở bậc trung quan, chứng được thành thần tiên.
Sau đó còn có công phu hướng đến Thượng đan điền luyện thần hòan
hư, chứng thành thiên tiên. Lúc này, điều tất yếu phải biết là đưa thần lên
đến Đan điền và xuất ra Thiên môn, để sự hiển lộ của dương thần thóat
xuất thóat nhập. Vì sao? Trong mười thsng trước, nếu có xuất thì đó là
cái xuất không nên xuất, do lục căn là ma quỷ lôi kéo nên vọng tưởng
mà xuất.
Ma quỷ, tức âm ma, là âm khí chưa hết.
Vọng tưởng xuất ra nên thần chạy đi, bám vào ma cảnh, tức cũng chạy
đến mũi miệng. Như vậy, cần lập tức nhập vào để dựa vào tức mà quay
về thai.
Đọan này, một lần nữa chỉ cho mọi người thấy sự cần thiết đề phòng
nguy hiểm trong mười tháng.
Xuất ra vào lúc này là cái xuất nên xuất.
Xưa Lam Dưỡng Tố, thai thành nên xuất mà không biết xuất, vì vậy Lưu
Hải Thiềm gửi thư cho ông ta, chỉ bí quyết của việc xuất thần.
Do đó khởi lên một niệm xuất thì xuất dương thần ở Thiên môn. Thiên
môn, chính là Đỉnh môn trong “Truyền đạo tập”. (Người xưa bình tán về
nó rằng: “Ngòai thân có thân” là đây.)
Nếu xuất ra lâu, e thần mê lầm mà sai niệm.
Xưa nói: “Mười bước, trăm bước đều phải chiếu cố đến” là vậy.
Như vậy, nhập vào Thượng điền, dựa vào chỗ định trong hư vô để xuất
khỏi thai, ví như con người khi còn nhỏ cần có ba năm bú mớm. Bú
mớm chính là định. Còn nói, chín năm, ba năm nhất định, tức khi bắt
đầu xuất định thì nhập định để hoan thành thiên tiên trở về hư vô. Chứng
đến chỗ cực hư cực vô, tức chứng được thiên tiên. Lúc này thời gian
nhập định nhiều, xuất định ít, lại nên xuất thì cần mẫn, nhập thì nhanh
chóng. Nên tôi nói: “Lúc đầu của xuất định là khởi điểm của nhập định,
tuy đã chứng đến bậc thiên tiên cũng không được có lúc bất định. Đây
giống như phía trên tiên phật còn có diệu cảnh không tiên không phật, là
chỗ tối cao của thiên tiên và phật. Thánh chân đời sau, nên cùng biết và
cùng chứng đến điều này vậy.
Sách này sọan xong vào năm nhâm tuất, niên hiệu Thiên Khải, thực ra
muốn giữ kín cho môn hạ học, bản thân không cho là mình có tâm phổ
độ chúng sinh, nên không dám gánh vác trách nhiệm với tất cả mọi
người, cũng không mong làm cho giống ý người. Sách chú này có truyền
cho đời sau, cũng chỉ mong giúp những người biết nghĩ đến tính mệnh,
dốc lòng với đạo đức, có duyên gặp thầy được truyền khẩu quyết. Được
sách ấn chứng, đi vào giác ngộ, như mây tan trưng sáng, bụi lắng gương
trong, xóa bỏ cái ảo quay về cảnh chân, cuối cùng vạn pháp quy nhất.
Tam nguyên tuần hòan bên trong, thần tự hướng về nguyên. Theo đó mà
tu luyện, nỗ lực không chay lười, cưỡi mây trắng về lại cố hương, đầu
mối bắt đầu từ đây vậy.
(Hết)

You might also like