Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang

NHAÄN BIEÁT VAØ TAÙCH CAÙC CHAÁT RA KHOÛI HOÃN HÔÏP

I. NHÖÕNG PHAÛN ÖÙNG ÑAËC TRÖNG CUÛA KIM LOAÏI, PHI KIM VAØ CAÙC HÔÏP
CHAÁT CUÛA CHUÙNG:
1. Nhöõng phaûn öùng ñaëc tröng cuûa kim loaïi, ion kim loaïi:

Chaát caàn Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
nhaän bieát
(1) (2) (3) (4)
Kim loaïi kieàm H2O Dd trong + H2  (vôùi Ca n
M + H2O  M(OH)n + H2 
vaø kieàm thoå cho dd ñuïc) 2
Li (Li+) Taåm leân ñuõa Ngoïn löûa ñoû tía
K (K+) Pt, roài ñoát treân Tím
Na (Na+) ñeøn khí khoâng Vaøng töôi
Ca(Ca2+) maøu Ñoû da cam
Ba (Ba2+) Vaøng luïc
Nguyeân toá Dd OH- Tan + H2  M + (4-n)OH- + (n-2) H2O  MO2n-4 +
löôõng tính: Zn, (NaOH, n
H2 
Cr, Al, … Ca(OH)2) 2
Pb HCl Keát tuûa traéng + H2  Pb + HCl  PbCl2  + H2 
Cu HNO3 loaõng Khí NO khoâng maøu, hoùa 3Cu+ 8HNO3  3(CuNO3)2 + 2NO 
naâu ngoaøi KK +4H2O
2NO + O2  2NO2 (naâu ñoû)
HNO3 ñaëc Khí NO2 maøu naâu ñoû Cu+ 4HNO3  (CuNO3)2 + 2NO2 
+2H2O

Ñoát trong O2 Maøu ñoû Cu  maøu ñen 2Cu + O2  2CuO

CuO
Au Hoãn hôïp HNO3 Tan + NO( hoùa naâu Au + HNO3 + 3HCl  AuCl3 + NO 
ñaëc vaø HCl ñaëc ngoaøi khoâng khí) + 2 H2O
tæ leä theå tích 1:3
Ba Dung dòch Keát tuûa traéng vaø khí Ba + H2SO4 loaõng  BaSO4  + H2 
H2SO4 loaõng H2 
NH4+ Dd NaOH, Khí muøi khai NH3 ( Khí NH4 + + OH-  NH3  + H2O
KOH ñaëc, ñun laøm xanh quyø tím aåm)
nheï
Ba2+ Dd SO42- Keát tuûa traéng khoâng tan Ba2+ + SO42-  BaSO4 
trong axit
2-
Dd SO3 Keát tuûa traéng tan trong Ba2+ + SO32-  BaSO3 
axit
2-
Dd CrO4 hoaëc Keát tuûa maøu vaøng töôi Ba2+ + CrO42-  BaCrO4 
Cr2O72- 2Ba2+ + Cr2O72- + H2O  2BaCrO4 
+2H+

1
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
(1) (2) (3) (4)
Ca2+ Dd CO32- Keát tuûa traéng tan trong 2+
Ca + CO32-  CaCO3 
axit
Dd SO42- Keát tuûa traéng ít tan Ca2+ + SO42-  CaSO4 
Cu2+ Dd OH- Keát tuûa xanh Cu2+ + 2OH-  Cu(OH)2  xanh

Dd CO32- Keát tuûa traéng Cu2+ + CO32-  CuCO3 

Dd NH3 Keát tuûa xanh tan trong Cu2+ + 2NH3 + 2H2O  Cu(OH)2 
NH3 dö + 2NH4+
Cu(OH)2 +4NH3  Cu  NH 3 4   OH 2
Maøu xanh lam
Mg2+ Dd OH- Keát tuûa traéng Mg2+ + 2OH-  Mg(OH)2 
Dd CO32- Keát tuûa traéng Mg2+ + CO32-  MgCO3 
Fe2+ Dd OH- Keát tuûa traéng xanh, Fe2+ + 2OH-  Fe(OH)2 
chuyeån daàn sang maøu 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  4Fe(OH)3 
naâu ñoû (Fe(OH)3  )
Dd CO32- Keát tuûa traéng Fe2+ + CO32-  FeCO3 
Dd KMnO4/ H+ Laøm maát maøu dd thuoác MnO4- + 5 Fe2+ + 8H+  Mn2+ + Fe3+
tím (Maøu tím) (Khoâng maøu) +4H2O
Fe3+ Dd OH- hoaëc Keát tuûa naâu ñoû 3+ -
Fe + 3OH  Fe(OH)3 
dd NH3
Dd CO32- Keát tuûa traéng 2Fe3+ + 3CO32-  Fe2 (CO3)3 
Dd Cl- Dd maøu vaøng Fe3+ + 3Cl-  FeCl3
Dd SCN- Phöùc maøu ñoû maùu Fe3+ + 3SCN-  Fe(SCN)3
(thioxianat)
Cd2+ Dd S2- ( H2S) Keát tuûa vaøng deã tan Cd2+ + S2-  CdS 
trong axit
Al3+ Dd OH- Keát tuûa traéng xuaát hieän Al3+ + 3OH-  Al(OH)3 
vaø tan trong OH- dö Al(OH)3 + OH-   Al  OH 4 


Zn2+ Zn2+ + 2OH-  Zn(OH)2 

2
Zn(OH)2 + 2OH-   Zn  OH 4 
Be2+ Be2+ + 2OH-  Be(OH)2 
2
Be(OH)2 + 2OH-   Be  OH 4 
Pb2+ Pb2+ + 2OH-  Pb(OH)2 
2
Pb(OH)2 + 2OH-   Pb  OH 4 
Dd S2- Keát tuûa ñen Pb2+ + S2-  PbS 
3+
Cr Dd OH- Keát tuûa xanh xuaát hieän Cr3+ + 3OH-  Cr(OH)3 
vaø tan trong OH- dö Cr(OH)3 + OH-  Cr  OH 4 


Ag+ Dd Cl-, Br-, I-. Keát tuûa traéng, vaøng nhaït, Ag+ + Cl-  AgCl 
vaøng ñaäm Ag+ + Br-  AgBr 
Ag+ + I-  AgI 
Dd OH- Keát tuûa ñen Ag+ + OH-  AgOH 
2
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
2AgOH  Ag2O + H2O

Ni2+ Dd OH-, dd Keát tuûa xanh luïc tan Ni2+ + 2OH-  Ni(OH)2 
NH3 trong NH3 dö taïo phöùc Pb(OH)2 + 6NH3
maøu xanh 2
  Ni  NH 3 6   2OH 

Löu yù:
1. Caùc oxit cuûa kim loaïi hoaït ñoäng maïnh nhö: K2O, Na2O, MgO, Al2O3... khoâng bò khöû bôûi caùc chaát khöû
CO, C, H2..., neáu muoán ñieàu cheá caùc kim loaïi naøy thì chuyeån thaønh muoái clorua roài ñieän phaân noùng
chaûy muoái clorua.
- Muoán ñieàu cheá KLK, KLKT ngöôøi ta ñieän phaân muoái Clorua noùng chaûy, khoâng duøng muoái
SO4 (khoù noùng chaûy) ,NO3- (deã noå).
2-

- Ñieàu cheá Al thì ñpnc Al2O3 khoâng ñpnc AlCl3 ( vì muoái naøy bò thaêng hoa)
2. Muoán keát tuûa hoaøn toaøn Al3+ , Cr3+ neân duøng dd NH3
Al3+ + NH3 + H2O  Al(OH)3  + NH4+
3. Fe, Al, Cr bò thuï ñoäng trong HNO3 ñaëc nguoäi, H2SO4 ñaëc nguoäi.
4. Moâi tröôøng cuûa muoái:
Muoái  cation bazô maïnh + anion axit yeáu : mt bazô (quyø tím chuyeån sang xanh)
Muoái  cation bazô yeáu + anion axit maïnh : mt axit (quyø tím chuyeån sang ñoû)
Muoái  cation bazô maïnh + anion axit maïnh : mt trung tính (quyø tím khoâng bieán ñoåi maøu)
Muoái  cation bazô yeáu + anion axit yeáu : thoâng thöôøng taïo moâi tröôøng trung tính, tuy nhieân
phuï thuoäc vaøo ñoä thuûy phaân cuûa caùc ion.
5. Muoái sunfua tan trong nöôùc(Na2S, K2S, BaS, Al2S3, Cr2S3... ); Muoái sunfua khoâng tan trong nöôùc
nhöng tan trong dd axit loaõng (MnS, FeS, CoS, NiS, ZnS... ); Muoái sunfua khoâng tan trong nöôùc vaø
khoâng tan trong axit (CuS, Ag2S, CdS, FeS2, HgS, SnS, SnS2, PbS... );
2. Nhöõng phaûn öùng ñaëc tröng cuûa phi kim, ion phi kim:
Chaát caàn Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
nhaän bieát
(1) (20 (3) (4)
F2 Khí maøu vaøng nhaït
Cl2 Nöôùc Br2 (maøu Nöôùc brom nhaït maøu 5Cl2 + Br2+ 6H2O  10HCl+ 2HBrO3
naâu) Axit bromic
Dd KI+ hoà tinh Khoâng maøu  maøu Cl2 + 2KI  I2 + 2KCl
boät xanh HTB + I2  maøu xanh

Br2 Chaát loûng maøu naâu

Nöôùc clo Nöôùc brom nhaït maøu 5Cl2 + Br2+ 6H2O  10HCl+ 2HBrO3
Khí SO2 Nöôùc brom nhaït maøu SO2 + Br2 + 2H2O  2HBr + H2SO4
I2 Ñun noùng Tinh theá thaêng hoa hôi
maøu tím
Hoà tinh boät Ko maøu  maøu xanh
O2 Que ñoùm taøn Buøng chaùy
3
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
ñoû
Cu (maøu ñoû), t0 CuO maøu ñen 2Cu + O2  2CuO
SO2 Khí muøi haéc
Nöôùc brom Nöôùc brom nhaït maøu SO2 + Br2 + 2H2O  2HBr + H2SO4
(maøu naâu)
Dd thuoác tím Thuoác tím nhaït maøu 5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O  2H2SO4 +
2MnSO4 + K2SO4
Caùnh hoa hoàng Caùnh hoa nhaït maøu
SO3 Dd BaCl2 Keát tuûa traéng SO3 + H2O + BaCl2  BaSO4  + 2HCl
H2S Muøi tröùng thoái
Dd Pb(NO3)2 Keát tuûa ñen, khoâng tan H2S + Pb(NO3)2  PbS  + HNO3
trong axit
NH3 Muøi khai
Quyø tím aåm Quyø tím hoùa xanh
HCl ñaëc Taïo khoùi traéng NH3 + HCl  NH4Cl
NO Khoâng khí Hoùa naâu 2NO + O2  2NO2
NO2 Khí maøu naâu
Quyø tím aåm Quyø tím hoùa ñoû
Laøm laïnh Maøu naâu  khoâng 2NO2  N2O4
maøu
CO Dd PbCl2 Pb maøu vaøng CO+ PbCl2 + H2O  Pb  + 2HCl+ CO2 
CuO ñen, ñun Cu maøu ñoû CO + CuO   Cu + CO2
0
t

CO2 Nöôùc voâi trong Vaån ñuïc CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O
dö
H2 Ñoát, laøm laïnh Coù hôi nöôùc laøm 2H2 + O2  2H2O
CuSO4 khan maøu traéng CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2O
 maøu xanh Traéng xanh
CuO ñen, ñun Cu maøu ñoû H2 + CuO  t0
 Cu + H2O
H2O CuSO4 khan CuSO4 khan maøu traéng CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2O
 maøu xanh Traéng xanh
Cl- Dd AgNO3 AgCl  maøu traéng + -
Ag + Cl  AgCl 
Br- AgBr  maøu vaøng nhaït Ag+ + Br-  AgBr 
I- AgI  vaøng ñaäm Ag+ + I-  AgI 
PO43- (Ag)3PO4  maøu vaøng 3Ag+ +PO43-  (Ag)3PO4
tan trong axit
NO3- H2SO4 loaõng, Dung dòch maøu xanh, 3Cu +2NO3- +8H+  3Cu2+ + 2NO +4H2O
Cu khí khoâng maøu hoùa 2NO + O2  2NO2
naâu ngoaøi khoâng khí
NO2- H2SO4 loaõng, khí khoâng maøu hoùa 3NO2- + H2SO4  NO3- +2NO  +SO42-
naâu ngoaøi khoâng khí + H2O.
2NO + O2  2NO2
SO32- Dd Ba2+ Keát tuûa traéng tan trong SO32- + Ba2+  BaSO3 
axit
Dd H+ SO2 thoaùt ra SO32- + 2H+  SO2  + H2O
SO42- Dd Ba2+ Keát tuûa traéng khoâng SO42- + Ba2+  BaSO4 
4
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
tan trong axit
2-
S Dd AgNO3 Keát tuûa ñen 2Ag+ + S2-  Ag2S 
Pb(NO3)2 Keát tuûa ñen Pb2+ + S2-  PbS 
CO32- Dd Ba2+ Keát tuûa traéng tan trong CO32- + Ba2+  BaCO3 
axit
Dd H+ CO2 thoaùt ra CO32- + 2H+  CO2  + H2O
HCO3- Dd H+ CO2 thoaùt ra HCO3- + H+  CO2  + H2O
HSO3- Dd H+ SO2 thoaùt ra HSO3- + H+  SO2  + H2O
ClO3- Coâ caïn,nung coù Khí O2  , que ñoùm 2KClO3   2KCl + 3O2 
0
t , MnO2

(KClO3) xuùc taùc MnO2 coøn than hoàng buøng

chaùy.

MOÄT SOÁ BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG

1. Baèng phöông phaùp hoùa hoïc haõy phaân bieät 4 kim loaïi sau: Al, Zn, Cu, Fe?
2. Coù 4 oxit rieâng bieät sau: Na2O, Al2O3, Fe2O3 vaø MgO. Laøm theá naøo ñeå nhaän bieát moãi oxit baèng
phöông phaùp hoùa hoïc vôùi ñieàu kieän chæ ñöôïc duøng theâm 2 chaát?
3. Coù moät hoãn hôïp chaát raén goàm (NaOH, Na2CO3 vaø NaHCO3) cho hoãn hôïp tan vaøo nöôùc ñöôïc dung
dòch A. Haõy nhaän bieát caùc ion trong dung dòch A?
4. Duøng 2 hoùa chaát ñeå nhaän bieát 4 chaát boät laø: K2O, BaO, P2O5, SiO2. Vieát phöông trình phaûn öùng?
5. Cho 6 goùi boät töông töï nhau: CuO, FeO, Fe3O4, MnO2, Ag2O, vaø hoãn hôïp FeO+Fe. Chæ duøng theâm
dung dòch HCl coù theå phaân bieät 6 goùi boät ñoù khoâng? Neáu ñöôïc haõy trình baøy caùch phaân bieät.
6. Chæ duøng nöôùc, khí cacbonic haõy neâu phöông phaùp phaân bieät 5 loï boät traéng maát nhaõn: NaCl, Na2SO4,
Na2CO3, CaCO3, BaSO4. Vieát PTHH xaûy ra?
7. Coù 3 oáng nghieäm, moãi oáng nghieäm coù 2 cation vaø 2 anion trong soá caùc ion sau: NH4+; Na+; Ag+; Ba2+;
Mg2+; Al3+ vaø Cl-; S2-; NO3-; SO42-; PO43-; CO32-. Haõy cho bieát caùc cation vaø anion trong moãi oáng
nghieäm (caùc ion trong caùc oáng nghieäm khoâng ñöôïc gioáng nhau).
8. Coù 4 oáng nghieäm ñaùnh soá 1,2,3,4 chöùa moät trong 4 dung dòch sau ñaây: Na2CO3, FeCl2, HCl,
NH4HCO3. Laáy oáng 1 ñoå vaøo oáng 3 thaáy coù keát tuûa xuaát hieän, laáy oáng 3 ñoå vaøo oáng 4 thaáy coù khí bay
ra. Xaùc ñònh caùc hoùa chaát ñöïng trong moãi oáng nghieäm?
9. Coù 6 bình ñöïng caùc khí N2, H2, CO2, CO, Cl2, O2. Haõy nhaän bieát caùc khí baèng phöông phaùp hoùa hoïc?
10. Coù 6 bình ñöïng caùc khí SO2, H2, CO2, CO, SO3. Haõy nhaän bieát caùc khí baèng phöông phaùp hoùa hoïc?
11. Coù hoãn hôïp chöùa Al, Fe, Mg. Haõy trình baøy phöông phaùp hoùa hoïc taùch rieâng töøng kim loaïi ra töøng
hoãn hôïp?
12. Trình baøy caùch taùch töøng chaát sau ñaây ra khoûi hoãn hôïp chaát raén vaø vieát ñaày ñuû caùc PTHH xaûy ra:
AlCl3; FeCl3; BaCl2?
13. Trình baøy phöông phaùp taùch Fe2O3 ra khoûi hoãn hôïp Fe2O3, Al2O3, SiO2 ôû daïng boät?
14. Moät hoãn hôïp M coù chöùa 3 muoái MgCO3, K2CO3, BaCO3. Vieát phöông trình ñieàu cheá 3 kim loaïi
rieâng bieät?
15. Trình baøy phöông phaùp ñieàu cheá caùc kim loaïi rieâng bieät töø hoãn hôïp goàm CuS, FeS2, Al2O3, MgCO3.
16. Töø hoãn hôïp chöùa CuO, CaCO3, Fe2O3, Al2O3 ñöôïc pheùp söû duïng dd HCl, Fe, Al, nhieät vaø duïng cuï
phoøng thí nghieäm. Haõy trình baøy ba phöông phaùp ñieàu cheá Cu nguyeân chaát?
17. Khoâng duøng theâm hoùa chaát naøo khaùc, döïa vaøo tính chaát hoùa hoïc haõy phaân bieät caùc dung dòch
K2SO4, Al(NO3)3, (NH4)2SO4, Ba(NO3)2, NaOH.

5
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
II. NHÖÕNG PHAÛN ÖÙNG ÑAËC TRÖNG CUÛA HIÑROCACBON, CAÙC DAÃN XUAÁT
HIÑROCACBON, CACBOHÑRAT- AMIN- AMINO AXIT VAØ PROTEIN:
1.Nhöõng phaûn öùng ñaëc tröng cuûa Hidrcacbon:

Chaát caàn Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
nhaän bieát
Ankan Cl2 Saûn phaåm sau phaûn öùng laøm Cn H 2 n  2  Cl2 
as
 Cn H 2 n 1Cl  HCl
(parafin) hoàng quyø tím aåm HCl laøm hoàng quyø tím aåm
Anken (olefin) Nöôùc Br2 – Laøm maát maøu nöôùc broâm CnH2n + Br2  CnH2nBr2.
maøu da cam
Dd thuoác tím Laøm maát maøu thuoác tím 3CnH2n + KMnO4 + 4H2O 
3CnH2n(OH)2 +2MnO2+2KOH.
Vôùi dd KMnO4 ñ ôû nhieät ñoä cao noái
ñoâi C=C bò beõ gaõy cho xeton, axit, hay
CO2 tuøy thuoäc caáu taïo cuûa anken:
R-C= CH-R` + 3 O   KMnO4 ,t 0


R R- C=O +R`COOH

R
Oxi Chaát sau phaûn öùng tham gia 2CH2=CH2 + O2 
PbCl2 / CuCl2

phaûn öùng traùng göông 2CH3CHO

Ankañien Nöôùc broâm Laøm maát maøu nöôùc Broâm CnH2n-2 + 2Br2  CnH2n-2 Br4.
CnH2n-2 (n  3)
Ankin-CnH2n-2 Nöôùc broâm Laøm maát maøu nöôùc Broâm CnH2n-2 + 2Br2  CnH2n-2 Br4.
(n  2)
Dd thuoác tím Laøm maát maøu thuoác tím 3C2H2 + 8KMnO4  3K2C2O4
+ 8MnO2 + 2KOH + 2H2O
C2H2 + 2KMnO4 + 3H2SO4  2CO2
+ 2MnSO4 + K2SO4 + 4H2O
5CH3C CH + 8KMnO4 +
+12H2SO4  5CH3COOH + 5CO2
+ 8MnSO4 + 4K2SO4 +12H2O.

Dd AgNO3/ Cho keát tuûa maøu vaøng nhaït. C2H2 + 2  Ag ( NH 3 ) 2   C2Ag2  +



NH3
2NH3 + 2NH4+
+ Caùc ankin coù lieân keát 3 ñaàu maïch.
(Theá 1 ngtöû H)
Dd CuCl/ Cho keát tuûa maøu ñoû C2H2 + 2CuCl + NH3  C2Cu2  +
NH3 2NH3 + 2NH4+
+ Caùc ankin coù lieân keát 3 ñaàu maïch.
(Theá moät nguyeân töû H)

6
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
Aren CnH2n-6
(n  6) C6H5CH3 + 2KMnO4  
0
t

+ Toluen vaø Dd KMnO4 Maát maøu dd thuoác tím C6H5COOK +2MnO2+KOH+H2O.

ñoàng ñaúng (tröø vaø ñun noùng Hoaëc: C6H5CH3 +3 O  
KMnO4 ,t 0

C6H6)
C6H5COOH + H2O.
Stiren Dd broâm Laøm maát maøu dd Brom hoaëc + Br2 gioáng anken.
hoaëc thuoác thuoác tím C6H5CH=CH2 +3 O  
KMnO4 ,t 0

tím
C6H5CH(OH)CH2 (OH).

2. Nhöõng phaûn öùng ñaëc tröng cuûa caùc daãn xuaát hiñrocacbon:

Chaát caàn Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
nhaän bieát
Ancol Kim loaïi kieàm Coù khí bay ra 2ROH+ 2Na  2RONa+ H2 
(Na, K)
Ancol baäc I CuO ñen, t0 Cu(ñoû), saûn phaåm sau phaûn R-CH2OH + CuO 
t0
 RCHO + Cu
öùng tham gia phaûn öùng +H2O
traùng göông cho Ag 
Ancol baäc II CuO ñen, t0 Cu(ñoû), saûn phaåm sau phaûn R-CH(OH)R` + CuO   RCOR`
0
t

öùng khoâng tham gia phaûn + Cu +H2O

öùng traùng göông
Ancol ña chöùc Cu(OH)2 Dd maøu xanh C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 
(etilen glicol,
Glyxerol) C3 H 5 (OH )2 O 2 Cu + H2O

Andehit Dd AgNO3/ Taïo keát tuûa maøu traéng RCHO + 2  Ag ( NH 3 ) 2  OH 

RCHO NH3 (phaûn öùng traùng göông) RCOONH4 + 2Ag + 3NH3 +H2O
Löu yù:
HCHO +4  Ag ( NH 3 ) 2  OH 
(NH4)2CO3 + 4Ag+6NH3+ 2 H2O.
HCOOH + 2  Ag ( NH 3 ) 2  OH 
(NH4)2CO3 + 2Ag+2NH3+ H2O.

Cu(OH)2(xanh Taïo keát tuûa ñoû naâu Cu2O RCHO + 2Cu(OH)2 + NaOH  
0
t

lam trong RCOONa+ Cu2O  +3H2O

NH3) HCOOH +2Cu(OH)2 +2NaOH 
t

0

Na2CO3 + Cu2O  +4H2O

Axit Giaáy quyø tím Laøm quyø tím hoùa ñoû

cacboxylic CaCO3 hoaëc Coù khí CO2 bay ra 2RCOOH + Na2CO3  2RCOONa +
dd Na2CO3 CO2  + H2O
Phenol Dd Brom Keát tuûa traéng C6H5OH+3Br2  C6H2Br3(OH)  +3HBr
2,4,6-tribromphenol
7
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang
3. Nhöõng phaûn öùng ñaëc tröng cuûa Cacbohiñrat- amin- amino axit-peptit vaø protein.

Chaát caàn nhaän Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng
bieát
Amin R-NH2 Giaáy quyø tím Laøm quyø tím hoùa xanh
Anilin C6H5NH2 Dd Brom Keát tuûa traéng C6H5NH2+3Br2 
C6H2Br3(NH2) +3HBr
2,4,6-tribromanilin
Amino axit Giaáy quyø tím Bieán ñoåi maøu giaáy quyø n=m: giaáy quyø khoâng ñoåi maøu
(NH2)nR(COOH)m tuøy theo soá nhoùm NH2 vaø n>m: giaáy quyø hoùa xanh
COOH m<n: giaáy quyø hoùa ñoû

CaCO3 hoaëc Coù khí CO2 bay ra VD: 2NH2-R-COOH + Na2CO3 

dd Na2CO3 2NH2-R-COONa + CO2  +H2O

Glucozô C6H12O6 Dd AgNO3/ Taïo keát tuûa maøu traéng Ag RCHO + 2  Ag ( NH 3 ) 2  OH 

NH3 (phaûn öùng traùng göông) RCOONH4 + 2Ag + 3NH3 +H2O
R laø HOCH2 (CHOH)4-

Cu(OH)2(xanh Phöùc chaát maøu xanh, ñun

lam trong noùng trong mt OH-  Taïo
NH3) keát tuûa ñoû naâu Cu2O
Saccarozô Thủy phân

C12H22O11 + H2O   C6H12O6 +
0
H ,t

C12H22O11 (H+ )thì sản + C6H12O6 (glucozơ)

phẩm tham gia
(Fructozơ)
phản ứng
tráng gương
Mantozơ Cu(OH)2 dd màu xanh lam
C12H22O11 Dd AgNO3/ Tạo kết tủa Ag màu 2RCOOH + Na2CO3  2RCOONa +
NH3 trắng(tráng gương) CO2  + H2O
Thủy phân

C12H22O11 + H2O   2C6H12O6
0
H ,t

(H+ )thì sản (glucozơ)

phẩm tham gia
phản ứng
tráng gương
Tinh bột Thủy phân

(C6H10O5)n+nH2O   nC6H12O6
0
H ,t

(C6H10O5)n (H+ )thì sản (glucozơ)

phẩm tham gia
phản ứng
tráng gương
Dd iot cho màu xanh lam đặc
trưng
Peptit và protein Dd HNO3 (trừ Kết tủa màu vàng
đipeptit)
Cu(OH)2 Phức màu tím

8
Hoùa hoïc GV: Nguyeãn Thò Kieàu Trang

4. Bài tập vận dụng:

1. Có 4 lọ mất nhãn A,B,C,D chứa 4 hóa chất riêng biệt sau đây: propan-1-ol; andehit propionic; axit propionic;
metyl axetat. Biết rằng:
+ Chất trong lọ A và chất trong lọ B khi phản ứng với Na có khí H2 thoát ra, chất trong lọ A có nhiệt độ sôi
cao nhất.
+ Chất trong lọ C tác dụng với dd AgNO3/NH3 tạo ra Ag.
Xác định hóa chất trong mỗi lọ và viết PTHH?
2. Phân biệt hexan; heptan; hex-1-en; hex-1-in; benzen; toluen; stiren chứa trong các bình mất nhãn?
3. Tinh chế etilen có lẫn etan; axetilen; khí sunfurơ, khí hiđro và khí nitơ bằng phương pháp hóa học. Viết các
PTPƯ?
4. Từ metan và các chất vô cơ cần thiết hãy điều chế cao su Buna bằng:
- 4 phản ứng liên tiếp.
- 5 phản ứng liên tiếp
5. Từ than đá, đá vôi và các chất vô cơ khác hãy viết ptpư điều chế: 2,4,6-tribromanilin và
2,4,6-tribromphenol.
6. Từ Al4C3, NaCl, H2O và không khí(chất xúc tác có đủ), hãy viết ptpứ điều chế polivinyl axetat và TNT, thuốc trừ
sâu 6.6.6?
7. Có hỗn hợp khí gồm: CO2; C2H4; C2H2; C2H6. Trình bày phương pháp hóa học để thu được từng khí tinh khiết?
8. Từ toluen và các chất vô cơ cần thiết hãy viết ptpứ điều chế: C6H5CH2OH; và p-CH3C6H4OH
9. Viết pt chuyển hóa lẫn nhau giữa: propanal Xeton.
10. Bằng phương pháp hóa học, hãy phân biệt các este sau: CH3COOCH=CH2; HCOOCH2CH=CH2;
CH2=CHCOOCH3?
11. Từ tinh bột (hoặc xenlulozơ) và các chất vô cơ cần thiết hãy điều chế: 2,4,6-tribrom anilin.
12. Có 5 lọ bị mất nhãn, mỗi lọ đựng một chất lỏng sau: dd andehit fomic, dd phenol, dd anilin, dd axit aminoaxetic.
Nêu phương pháp hóa học để nhận biết các chất trong mỗi lọ. Viết phương trình phản ứng minh họa.
VAÄN DUÏNG CAÙC ÑÒNH LUAÄT TRONG GIAÛI TOAÙN HOÙA HOÏC.
1. Cho hoãn hôïp X goàm FeS2 vaø MS coù soá mol nhö nhau. M laø Kim loaïi coù hoùa trò khoâng ñoåi. Cho 6,51 gam X taùc
duïng hoaøn toaøn vôùi löôïng dö dd HNO3 ñun noùng, thu ñöôïc dd A1 vaø 13,216 lít (ôû ñktc) hoàn hôïp khí A2 coù khoái
löôïng laø 26,34 gam(goàm NO2 vaø NO). Theâm moät löôïng dö dd BaCl2 loaõng vaøo A1, thaáy taïo thaønh m gam chaát
keát tuûa traéng trong dd dö axit.
a. Xaùc ñònh Kim loaïi M trong MS?
b. Tính m gam vaø % khoái löôïng caùc chaát trong X?
2. Cho 11,36 gam hoãn goàm Fe, FeO, Fe2O3 vaø Fe3O4 phaûn öùng heát vôùi dd HNO3 loaõng dö, thu ñöôïc 1,344 lít khí
NO ( saûn phaåm khöû duy nhaát, ôû ñktc) vaø dd X. Coâ caïn dd X thu ñöôïc m gam muoái khan. Xác định giá trị m?
3. Cho 13,4 gam hỗn hợp Fe, Al, Mg tác dụng hết với một lượng dd HNO3 2M (lấy dư 10%) thu được 4,48 lít hỗn
hợp NO và N2O có tỉ khối đối với Hiđro bằng 18,5 và dd không chứa muối amoni. Xác định thể tích dd HNO3 đã
dùng và khối lượng muối nitrat thu được.
4. Cho m gam hỗn hợp X gồm Zn, Al, Mg tác dụng với dd HCl dư thu được 6,72 lít khí hiđro (đktc) . Tính thể tích
dd HNO32M đã dùng để hòa tan hết cũng lượng m gam hỗn hợp X trên? Biết lượng HNO3 đã dùng dư 20% so với
lượng cần thiết và NO là sản phẩm khử duy nhất.
5. Bổ túc và cân bằng phản ứng OXH-K sau(phương pháp ion-eletron)
a. FeSO4 + KMnO4 + H2SO4
b. SO2 + KMnO4 + H2O
c. CH2=CH2 + KMnO4 + H2O HOCH2=CH2OH +..
d. Cu+ NaNO3 + HCl
e. FeS2 + HNO3 đ
d. FexOy+ HNO3 NO +...
6. Khử hoàn toàn 1,74 gam oxit kim loại MxOy cần dùng 0,06 gam khí H2 . Toàn bộ lượng kim loại M thu được đem
hòa tan hết vào dung dịch HCl thì giải phóng ra 0,504 lít khí H2 (đktc).
a. Xác định tên kim loại M và công thức oxit MxOy.
b. Hòa tan hoàn toàn 23,3 gam MxOy vào 100ml dd HCl vừa đủ, thu được dd A gồm 2 muối. Cho 5,4 gam
Al vào dd A, khi phản ứng xong thu được m gam chất rắn B và dd Z.
Tính m gam chất rắn B và nồng độ mol các chất trong Z. Cho rằng thể tích dd thay đổi không đáng kể.