Huong Dan Thuc Hien Chuan KTKN - Mon Toan 2010

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CHUẨN KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
I. Giíi thiÖu chung vÒ chuÈn

1. ChuÈn lµ nh÷ng yªu cÇu, tiªu chÝ (gäi chung lµ yªu cÇu) tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt
®Þnh, ®îc dïng ®Ó lµm thíc ®o ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng, c«ng viÖc, s¶n phÈm cña lÜnh vùc nµo ®ã vµ
khi ®¹t ®îc nh÷ng yªu cÇu cña chuÈn th× còng cã nghÜa lµ ®¹t ®îc môc tiªu mong muèn cña
chñ thÓ qu¶n lÝ ho¹t ®éng, c«ng viÖc, s¶n phÈm ®ã.
Yªu cÇu lµ sù cô thÓ hãa, chi tiÕt, têng minh cña chuÈn, chØ ra nh÷ng c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸
chÊt lîng. Yªu cÇu cã thÓ ®îc ®o th«ng qua chØ sè thùc hiÖn. Yªu cÇu ®îc xem nh nh÷ng
®iÓm kiÓm so¸t vµ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng ®Çu vµo, ®Çu ra còng nh qu¸ tr×nh ®µo t¹o.
2. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chuÈn:
2.1. ChuÈn ph¶i cã tÝnh kh¸ch quan, rÊt Ýt lÖ thuéc vµo quan ®iÓm hay th¸i ®é chñ quan cña
ngêi sö dông chuÈn.
2.2. ChuÈn ph¶i cã hiÖu lùc t¬ng ®èi æn ®Þnh c¶ vÒ ph¹m vi lÉn thêi gian ¸p dông, kh«ng
lu«n lu«n thay ®æi. Tuy nhiªn chuÈn ph¶i cã tÝnh ph¸t triÓn, kh«ng tuyÖt ®èi cè ®Þnh.
2.3. §¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cã nghÜa lµ chuÈn ®ã cã thÓ ®¹t ®îc (lµ tr×nh ®é hay møc ®é dung
hßa hîp lý gi÷a yªu cÇu ph¸t triÓn ë møc cao h¬n víi nh÷ng thùc tiÔn ®ang diÔn ra)
2.4. §¶m b¶o tÝnh cô thÓ, têng minh vµ ®¹t tèi ®a chøc n¨ng ®Þnh lîng
2.5. §¶m b¶o mèi liªn quan, kh«ng m©u thuÉn víi çc chuÈn kh¸c trong cïng lÜnh vùc hoÆc
nh÷ng lÜnh vùc gÇn gòi kh¸c.
II. ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng cña Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng
ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ yªu cÇu vÒ th¸i ®é cña Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ®îc
thÓ hiÖn cô thÓ trong çc ch¬ng tr×nh m«n häc, ho¹t ®éng gi¸o dôc (gäi chung lµ m«n häc) vµ
çc ch¬ng tr×nh cÊp häc.
§èi víi mçi m«n häc, mçi cÊp häc, môc tiªu cña m«n häc, cÊp häc ®îc cô thÓ hãa thµnh
chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng cña ch¬ng tr×nh m«n häc, ch¬ng tr×nh cÊp häc.
1. ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña Ch¬ng tr×nh m«n häc lµ çc yªu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu vÒ
kiÕn thøc, kü n¨ng cña m«n häc mµ häc sinh cÇn ph¶i vµ cã thÓ ®¹t ®îc sau mçi ®¬n vÞ kiÕn thøc
(mçi bµi, chñ ®Ò, chñ ®iÓm, m« ®un).
ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña mét ®¬n vÞ kiÕn thøc lµ çc yªu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu vÒ kiÕn
thøc, kü n¨ng cña ®¬n vÞ kiÕn thøc mµ häc sinh cÇn ph¶i vµ cã thÓ ®¹t ®îc.
Yêu cầu về kiến thức, kỹ năng thể hiện mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng.
Mỗi yêu cầu về kiến thức, kỹ năng có thể được chi tiết hơn bằng những yêu cầu về kiến
thức, kỹ năng cụ thể, tường minh hơn; bằng những ví dụ thể hiện được cả nội dung kiến thức, kỹ
năng và mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng (thường gọi là minh chứng).
2. ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng cña Ch¬ng tr×nh cÊp häc lµ çc yªu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu vÒ
kiÕn thøc, kü n¨ng cña çc m«n häc mµ häc sinh cÇn ph¶i vµ cã thÓ ®¹t ®îc sau tõng giai ®o¹n
häc tËp trong cÊp häc.
2.1. ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng ë ch¬ng tr×nh çc cÊp häc, ®Ò cËp tíi nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu vÒ
kiÕn thøc, kü n¨ng mµ häc sinh cÇn vµ cã thÓ ®¹t ®îc sau khi hoµn thµnh ch¬ng tr×nh gi¸o dôc
cña tõng líp häc vµ cÊp häc. Çc chuÈn nµy cho thÊy ý nghÜa quan träng cña viÖc g¾n kÕt, phèi hîp
gi÷a çc m«n häc nh»m ®¹t ®îc môc tiªu gi¸o dôc cña cÊp häc.
1
2.2. ViÖc thÓ hiÖn chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng ë cuèi ch¬ng tr×nh cÊp häc thÓ hiÖn h×nh mÉu
mong ®îi vÒ ngêi häc sau mçi cÊp häc vµ cÇn thiÕt cho c«ng t¸c qu¶n lý, chØ ®¹o, ®µo t¹o, båi
dìng gi¸o viªn.
2.3. Ch¬ng tr×nh cÊp häc ®· thÓ hiÖn chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng kh«ng ph¶i ®èi víi tõng m«n
häc mµ ®èi víi tõng lÜnh vùc häc tËp. Trong v¨n b¶n vÒ ch¬ng tr×nh cña çc cÊp häc, çc chuÈn
kiÕn thøc, kü n¨ng ®îc biªn so¹n theo tinh thÇn:
a) Çc chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng kh«ng ®îc viÕt cho tõng m«n häc riªng biÖt mµ viÕt cho
tõng lÜnh vùc häc tËp nh»m thÓ hiÖn sù g¾n kÕt gi÷a çc m«n häc vµ ho¹t ®éng gi¸o dôc trong
nhiÖm vô thùc hiÖn môc tiªu cña cÊp häc.
b) ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ yªu cÇu vÒ th¸i ®é ®îc thÓ hiÖn trong ch¬ng tr×nh cÊp häc
lµ çc chuÈn cña cÊp häc, tøc lµ nh÷ng yªu cÇu cô thÓ mµ häc sinh cÇn ®¹t ®îc ë cuèi cÊp häc.
Çch thÓ hiÖn nµy t¹o mét tÇm nh×n vÒ sù ph¸t triÓn cña ngêi häc sau mçi cÊp häc, ®èi chiÕu víi
nh÷ng g× mµ môc tiªu cña cÊp häc ®· ®Ò ra.
3. ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng cña CTGDPT cã nh÷ng ®Æc ®iÓm:
3.1. ChuÈn ®îc chi tiÕt, têng minh bëi çc yªu cÇu cô thÓ, râ rµng vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng.
3.2. ChuÈn cã tÝnh tèi thiÓu, nh»m ®¶m b¶o mäi häc sinh cÇn ph¶i vµ cã thÓ ®¹t ®îc nh÷ng
yªu cÇu cô thÓ nµy.
3.3. ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng lµ thµnh phÇn cña CTGDPT.
Trong Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng, ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ yªu cÇu vÒ th¸i ®é ®èi
víi ngêi häc ®îc thÓ hiÖn, cô thÓ ho¸ ë çc chñ ®Ò cña ch¬ng tr×nh m«n häc theo tõng líp vµ
ë çc lÜnh vùc häc tËp; ®ång thêi, ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ yªu cÇu vÒ th¸i ®é còng ®îc thÓ
hiÖn ë phÇn cuèi cña ch¬ng tr×nh mçi cÊp häc.
ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng lµ thµnh phÇn cña CTGDPT ®¶m b¶o viÖc chØ ®¹o d¹y häc, kiÓm tra,
®¸nh gi¸ theo chuÈn sÏ t¹o nªn sù thèng nhÊt trong c¶ níc; lµm h¹n chÕ t×nh tr¹ng d¹y häc qu¸
t¶i, hạn chế ®a thªm nhiÒu néi dung nÆng nÒ, qu¸ cao so víi chuÈn vµo d¹y häc, kiÓm tra, ®¸nh
gi¸; gãp phÇn lµm gi¶m tiªu cùc cña d¹y thªm, häc thªm; t¹o ®iÒu kiÖn c¬ b¶n, quan träng ®Ó cã
thÓ tæ chøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ thi theo chuÈn.
IV. ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng cña Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng võa lµ c¨n cø võa lµ
môc tiªu cña d¹y häc, kiÓm tra, ®¸nh gi¸, thi
ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ yªu cÇu vÒ th¸i ®é cña Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng b¶o ®¶m
tÝnh thèng nhÊt, tÝnh kh¶ thi, phï hîp cña CTGDPT; b¶o ®¶m chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña qu¸
tr×nh gi¸o dôc.
1. ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng lµ c¨n cø:
1.1. Biªn so¹n s¸ch gi¸o khoa vµ çc tµi liÖu híng dÉn d¹y häc, kiÓm tra, ®¸nh gi¸, ®æi míi
ph¬ng ph¸p d¹y häc, ®æi míi kiÓm tra, ®¸nh gi¸.
1.2. ChØ ®¹o, qu¶n lÝ, thanh, kiÓm tra thùc hiÖn d¹y häc, kiÓm tra, ®¸nh gi¸, sinh ho¹t chuyªn
m«n, ®µo t¹o, båi dìng çn bé qu¶n lý vµ gi¸o viªn.
1.3. X¸c ®Þnh môc tiªu cña mçi giê häc, môc tiªu cña qu¸ tr×nh d¹y häc ®¶m b¶o chÊt lîng
gi¸o dôc.
1.4. X¸c ®Þnh môc tiªu kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®èi víi tõng bµi kiÓm tra, bµi thi; ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
gi¸o dôc tõng m«n häc, líp häc, cÊp häc.
2. Tài liệu “Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng của CTGDPT “ biên soạn theo
hướng chi tiết các yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kỹ năng của chuẩn kiến thức, kỹ năng
bằng các nội dung chọn lọc trong sách giáo khoa và theo cách nêu trong mục II.
2
Tài liệu giúp các các bộ chỉ đạo chuyên môn, cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh
nắm vững và thực hiện đúng theo chuẩn kiến thức, kỹ năng.
3. Yªu cÇu d¹y häc b¸m s¸t chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng ®ång thêi víi ®æi míi ph¬ng ph¸p
d¹y häc
3.1. Yªu cÇu chung
a) C¨n cø chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu bµi häc. Chó träng d¹y häc nh»m ®¹t
®îc çc yªu cÇu c¬ b¶n vµ tèi thiÓu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng, ®¶m b¶o kh«ng qu¸ t¶i vµ kh«ng qu¸
lÖ thuéc hoµn toµn vµo SGK; møc ®é khai th¸c s©u kiÕn thøc, kü n¨ng trong SGK ph¶i phï hîp
víi kh¶ n¨ng tiÕp thu cña häc sinh.
b) S¸ng t¹o vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, tÝch cùc, tù gi¸c häc tËp cña häc
sinh. Chó träng rÌn luyÖn ph¬ng ph¸p t duy, n¨ng lùc tù häc, tù nghiªn cøu; t¹o niÒm vui, høng
khëi, nhu cÇu hµnh ®éng vµ th¸i ®é tù tin trong häc tËp cho häc sinh.
c) D¹y häc thÓ hiÖn mèi quan hÖ tÝch cùc gi÷a gi¸o viªn vµ häc sinh, gi÷a häc sinh víi häc
sinh; tiÕn hµnh th«ng qua viÖc tæ chøc çc ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh, kÕt hîp gi÷a häc tËp
ç thÓ víi häc tËp hîp t¸c, lµm viÖc theo nhãm.
d) D¹y häc chó träng ®Õn viÖc rÌn luyÖn çc kÜ n¨ng, n¨ng lùc, t¨ng cêng thùc hµnh vµ g¾n
néi dung bµi häc víi thùc tiÔn cuéc sèng.
e) D¹y häc chó träng ®Õn viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc ®îc trang bÞ
hoÆc çc do gi¸o viªn, häc sinh tù lµm; quan t©m øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc.
f) D¹y häc chó träng ®Õn viÖc ®éng viªn, khuyÕn khÝch kÞp thêi sù tiÕn bé cña häc sinh trong
qu¸ tr×nh häc tËp; ®a d¹ng néi dung, çc h×nh thøc, çch thøc ®¸nh gi¸ vµ t¨ng cêng hiÖu qu¶
viÖc ®¸nh gi¸.
3.2. Yªu cÇu ®èi víi çn bé qu¶n lÝ c¬ së gi¸o dôc
a) N¾m v÷ng chñ tr¬ng ®æi míi gi¸o dôc phæ th«ng cña §¶ng, Nhµ níc. N¾m v÷ng môc
®Ých, yªu cÇu, néi dung ®æi míi thÓ hiÖn cô thÓ trong çc v¨n b¶n chØ ®¹o cña ngµnh, trong CT-
SGK, PPDH, sö dông ph¬ng tiÖn, TBDH, h×nh thøc tæ chøc d¹y häc vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ gi¸o
dôc.
b) N¾m v÷ng yªu cÇu d¹y häc b¸m s¸t chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng trong CTGDPT, ®ång thêi
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho gi¸o viªn, ®éng viªn, khuyÕn khÝch gi¸o viªn tÝch cùc ®æi míi PPDH.
c) Cã biÖn ph¸p qu¶n lý, chØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn ®æi míi PPDH trong nhµ trêng mét çch
hiÖu qu¶; thêng xuyªn, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ çc ho¹t ®éng d¹y, häc theo ®Þnh híng d¹y häc b¸m
s¸t chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng ®ång thêi víi tÝch cùc ®æi míi PPDH.
d) §éng viªn, khen thëng kÞp thêi nh÷ng gi¸o viªn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ®ång thêi víi phª
b×nh, nh¾c nhë nh÷ng ngêi cha tÝch cùc §MPPDH, d¹y qu¸ t¶i do kh«ng b¸m s¸t chuÈn kiÕn
thøc, kü n¨ng.
3.3. Yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn
a) B¸m s¸t chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng ®Ó thiÕt kÕ bµi gi¶ng; môc tiªu cña bµi gi¶ng lµ ®¹t ®îc
çc yªu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng. D¹y kh«ng qu¸ t¶i vµ kh«ng qu¸ lÖ thuéc
hoµn toµn vµo SGK; viÖc khai th¸c s©u kiÕn thøc, kü n¨ng ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng tiÕp thu cña
häc sinh.
b) ThiÕt kÕ, tæ chøc, híng dÉn häc sinh thùc hiÖn çc ho¹t ®éng häc tËp víi çc h×nh thøc ®a
d¹ng, phong phó, cã søc hÊp dÉn phï hîp víi ®Æc trng bµi häc, víi ®Æc ®iÓm vµ tr×nh ®é häc
sinh, víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña líp, trêng vµ ®Þa ph¬ng.
c) §éng viªn, khuyÕn khÝch, t¹o c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn cho häc sinh ®îc tham gia mét çch tÝch
cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o vµo qu¸ tr×nh kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn, ®Ò xuÊt vµ lÜnh héi kiÕn thøc; chó ý
khai th¸c vèn kiÕn thøc, kinh nghiÖm, kÜ n¨ng ®· cã cña häc sinh; t¹o niÒm vui, høng khëi, nhu
cÇu hµnh ®éng vµ th¸i ®é tù tin trong häc tËp cho häc sinh; gióp çc em ph¸t triÓn tèi ®a n¨ng
lùc, tiÒm n¨ng cña b¶n th©n.
3
d) ThiÕt kÕ vµ híng dÉn häc sinh thùc hiÖn çc d¹ng c©u hái, bµi tËp ph¸t triÓn t duy vµ rÌn
luyÖn kÜ n¨ng; híng dÉn sö dông çc TBDH; tæ chøc cã hiÖu qu¶ çc giê thùc hµnh; híng dÉn
häc sinh cã thãi quen vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò thùc tiÔn.
e) Sö dông çc ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y häc mét çch hîp lÝ, hiÖu qu¶, linh ho¹t,
phï hîp víi ®Æc trng cña cÊp häc, m«n häc; néi dung, tÝnh chÊt cña bµi häc; ®Æc ®iÓm vµ tr×nh
®é HS; thêi lîng d¹y häc vµ çc ®iÒu kiÖn d¹y häc cô thÓ cña trêng, ®Þa ph¬ng.
4
MỨC ĐỘ THỰC HIỆN
Việc thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình giáo dục phổ thông môn Toán
cần theo các quan điểm cơ bản: sát thực, trực quan, đúng chuẩn và đổi mới.
SÁT THỰC:
- Sát với nội dung chuẩn, với thực tế đối tượng và điều kiện giảng dạy, với thời lượng cho
phép; biên soạn đủ dạng các bài luyện tập tương đương với các ví dụ nêu trong chuẩn
nhằm giúp học sinh rèn luyện kĩ năng giải toán đạt chuẩn hoá và phân hoá theo mức độ
yêu cầu của chương trình chuẩn và chương trình nâng cao. Đảm bảo thực hiện ở mỗi học
kỳ của một lớp (10, 11, 12) có: tối thiểu 2 tiết thực hành, 5 tiết ôn tập, 5 tiết kiểm tra; số
tiết còn lại phân bổ cho các tiết dạy học lý thuyết: bài tập theo tỉ lệ 66:34. Thực hiện
chuẩn gắn với chương trình tự chọn của bộ môn.
- Chú trọng các ví dụ và bài toán có nội dung thực tiễn đời sống và gắn với các môn học
khác (làm cho học sinh thấy rõ Toán học gắn với cuộc sống và làm quen với việc áp dụng
tri thức Toán học để giải các bài toán thực tế, các bài toán của môn học Vật lí, Hoá học,
Sinh học, …)
TRỰC QUAN:
- Tiếp cận chuẩn bằng phương pháp trực quan nhằm giảm tính hàn lâm, giảm các nội dung
nặng nề, đơn giản hoá những vấn đề phức tạp, nhưng không làm mất tính chính xác và
suy luận có lý mà chuẩn đề ra.
- Dạy và học kiến thức kĩ năng theo chuẩn trên cơ sở dẫn dắt từng bước từ những ví dụ và
mô tả khái niệm một cách rõ ràng, tránh áp đặt thiếu tự nhiên.
ĐÚNG CHUẨN:
- Đúng kiến thức, kĩ năng, mức độ phức tạp của dạng loại toán minh hoạ, những lưu ý nêu
trong chuẩn.
- Trước hết đảm bảo đạt chuẩn hoá và phân hoá theo mức độ yêu cầu của chương trình
chuẩn và chương trình nâng cao; hạn chế các ví dụ và bài tập phức tạp, đòi hỏi kĩ thuật và
mẹo mực nội dung khô cứng thiếu tự nhiên khó tiếp thu, giảm bớt số lượng công thức cần
nhớ. Đảm bảo sự gọn, chặt chẽ và hệ thống kiến thức, kĩ năng mà chuẩn nêu.
- Khi cần thiết mới trình bày chi tiết lại các kiến thức, kĩ năng liên quan đã được học ở lớp
dưới. Tăng cường tính chủ động của học sinh trong giờ học
ĐỔI MỚI:
- Đổi mới về phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.
- Theo chỉ đạo dạy và học của Bộ GD&ĐT: Đổi mới kiểm tra đánh giá theo chuẩn, đổi mới
công cụ kiểm tra đánh giá, đổi mới thời lượng, đổi mới thứ tự thực hiện kiến thức kĩ năng
chuẩn nêu, đổi mới phương tiện dạy học để đổi mới phương pháp dạy học tăng cường
tính chủ động của học sinh trong giờ học, giúp học sinh tích cực, hứng thú học tập. Tìm
tòi sáng tạo những cách đưa nội dung học tập một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu, tự nhiên mà
vẫn chính xác. Cần đa dạng hoá các hoạt động thực hiện chuẩn ( ôn lại kiến thức, giới
thiệu kiến thức mới, học trước ở nhà, làm tại lớp, chia theo đề tài thực hiên cá nhân hay
nhóm nhỏ, áp dụng ngay kiến thức vừa học, câu hỏi trắc nghiệm khách quan, sử dụng
máy tính cầm tay để giải toán …).
1
VỚI HỌC SINH
- Với học sinh đại trà của mọi vùng miền, nội dung được nêu trong cuốn sách này là nội
dung học tập bắt buộc phải đạt, không hạn chế nội dung học tập với học sinh có nhu cầu học tập
nâng cao.
- Với những học sinh có nhu cầu học tập mở rộng nâng cao hoặc đối tượng học sinh khá,
giỏi có thể tham khảo Chương trình Nâng cao hoặc Chương trình Chuyên của Bộ GD&ĐT ban
hành; có thể tham khảo trong sách giáo khoa, hoặc sách bài tập, sách tham khảo nội dung chuyên
mà nhà trường tuyển chọn. hoặc có thể tự học theo năng lực bản thân.
- Học sinh ở vùng thuận lợi, cần được tăng cường chất lượng học tập qua việc tiếp cận
các nguồn thông tin, các phương tiện công nghệ để củng cố, mở rộng, nâng cao kiến thức.
- Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình Trung học Phổ thông môn Toán giúp các
em học sinh tự học, tự kiểm tra kiến thức, kĩ năng của bản thân theo các yêu cầu cơ bản, tối thiểu
của kiến thức, kĩ năng môn toán mà học sinh cần phải có và phải đạt được qua học tập. Học sinh
tự học, tự kiểm tra theo chuẩn kiến thức, kĩ năng qua học, kiểm tra các khái niệm cơ bản, các kĩ
năng cơ bản, các công thức cần nhớ, các phương pháp giải, các dạng toán, ví dụ minh hoạ ...
tương ứng với các chủ đề của chương trình; tự nghiền ngẫm nội dung học tập theo một yêu cầu,
phong cách riêng và với tốc độ phù hợp. Tự học không những giúp học sinh tự thân nắm nội
dung học một cách chắc chắn và bền vững, xác định phương pháp học tập và kĩ năng vận dụng
tri thức, rèn luyện ý chí và năng lực hoạt động sáng tạo; tự thân bù đắp cho mình những lỗ hổng
về kiến thức đáp ứng với yêu cầu của chương trình. (Qua các hoạt động học tập: Xây dựng kế
hoạch, tập trung sức lực và thời gian cho nội dung cơ bản, trọng tâm, quan trọng nhất, nội dung
còn khuyết hoặc chưa rõ, tránh dàn trải, phân tán. Nỗ lực, tự lực nắm nội dung học tập thông
qua: đọc, tóm tắt tổng hợp, so sánh, phân loại; tự làm bài tập, đề kiểm tra. Tranh thủ sự giúp đỡ
của thầy cô giáo, của bạn bè và của cha mẹ, anh em trong gia đình, trong dòng họ).
VỚI GIÁO VIÊN

- Với giáo viên thì nội dung cơ bản nêu trong cuốn sách này là căn cứ để soạn bài, tiến
hành dạy học, ôn tập và dựa trên đó để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. vừa chuẩn
hoá vừa phân hóa theo đặc điểm vùng, miền cho các đối tượng học sinh khác nhau; đánh giá
theo đề tự luận, để TNKQ hoặc đề hỗn hợp gồm cả bài toán tự lụân lẫn bài toán TNKQ. Đảm
bảo ôn tập có chất lượng hiệu quả nh»m hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ®· häc, hoµn thiÖn kÜ n¨ng gi¶i bµi
tËp, qua «n tËp bæ khuyÕt cho nh÷ng ph¸t hiÖn thiÕu sãt vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng vÒ suy luËn to¸n häc
thiÕu c¨n cø l«gic hoÆc cha hîp lÝ; nhê ®ã t¹o cho tõng häc sinh v÷ng tin vµo n¨ng lùc b¶n th©n cã thÓ
®¹t kÕt qu¶ tèt trong çc k× kiÓm tra ®¸nh gi¸, thi cö.
ViÖc «n tËp m«n To¸n cÇn ®¹t tíi hiÓu ®îc b¶n chÊt vµ vËn dông ®îc çc néi dung häc; khi «n tËp
kh«ng nªn qu¸ chó ý vµo viÖc t×m nh÷ng thñ thuËt ghi nhí ®îc nhiÒu, dÜ nhiªn nhí lµ c¬ së cÇn cho
viÖc gi¶i çc bµi to¸n, nhng kh«ng ®ñ; bëi v× viÖc n¾m v÷ng çc çch gi¶i çc d¹ng lo¹i bµi to¸n c¬
b¶n cho nhiÒu kh¶ n¨ng ®¹t kÕt qu¶ tèt trong kiÓm tra thi cö. ViÖc «n tËp gióp ta nhí néi dung häc
tèt h¬n vµ thùc sù h÷u Ých cho viÖc gi¶i çc bµi to¸n. Sù quan träng cña viÖc «n tËp lµ ë chç: gióp
2
häc sinh hÖ thèng l¹i vµ rót ra nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n, chñ yÕu, kh¸i qu¸t ho¸ cña nh÷ng kiÕn thøc – kÜ
n¨ng ®· häc ®Ó thÊy ®îc sù t¬ng ®ång, t¬ng øng, ®ång d¹ng, biÕn ®æi vÒ h×nh, kh¸i niÖm,
ph¬ng ph¸p, d¹ng to¸n... trong ch¬ng tr×nh m«n häc cña toµn cÊp häc hay cña mét líp
Giáo viên híng dÉn «n tËp, cÇn qu¸n triÖt râ: nh÷ng çch «n tËp ®Òu lµ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ
cña viÖc hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc theo híng lµm râ cÊu tróc cña tõng phÇn, tõng ch¬ng, tõng m¹ch
kiÕn thøc, tõng chñ ®Ò hay toµn thÓ cña ch¬ng tr×nh; lµm râ vÞ trÝ cña mçi kiÕn thøc vµ quan hÖ gi÷a
çc kiÕn thøc; tr¸nh viÖc hÖ thèng ho¸ nÆng tÝnh h×nh thøc nh liÖt kª çc c«ng thøc, çc ®Þnh lÝ, çc
d¹ng to¸n ®· häc theo ®óng khu«n mÉu vµ tr×nh tù nh trong s¸ch gi¸o khoa. Cïng víi viÖc híng dÉn
häc sinh hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc, gi¸o viên gióp häc sinh s¾p xÕp çc bµi tËp vµ ph©n chia thµnh çc
d¹ng lo¹i bµi tËp ®Ó n¾m v÷ng çch gi¶i chung cho tõng d¹ng lo¹i chÝnh, ®ång thêi nh¾c l¹i vµ ghi ra
®îc nh÷ng kiÕn thøc, ®Þnh lÝ, c«ng thøc, suy luËn ®· häc ë líp díi, nay thêng ph¶i sö dông nhiÒu
®Ó gi¶i to¸n ë líp 12. Trong t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, gi¸o viên cÇn tæ chøc d¹y vµ häc chu ®¸o ngay
tõ ®Çu n¨m häc, «n tËp ®Òu ®Æn sau tõng ch¬ng môc, gióp häc sinh tù gi¶i çc c©u hái vµ bµi tËp nêu
trong chuẩn kiến thức, kĩ năng; tuyệt nhiên kh«ng lµm thay.
- Giáo viên cần phải linh hoạt trong dạy, có thể dẫn dắt học sinh tiếp cận kiến thức, kĩ
năng trình bày theo phương pháp khác, cách khác hoặc thay bởi ví dụ khác tuỳ theo đối tượng,
vùng miền để thực hiện chuẩn phù hợp với mức độ nhận thức của mõi loại đối tượng. Trong dạy
học cũng như kiểm tra đánh giá cần lưu ý tới công cụ máy tính cầm tay để giảm tải về phần tính
và tăng cường về phần toán cũng như đổi mới cả trình bày lời giải lẫn khâu ra đề và đáp án
tương ứng yêu cầu tính đúng hoặc tính gần đúng; khích lệ những học sinh có cách giải đúng bới
những kiến thức, kĩ năng của bản thân nỗ lực học tập.
VỚI CƠ QUAN, CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

- Với các cơ quan, cán bộ quản lí giáo dục thì nội dung cơ bản nêu trong cuốn sách này là
căn cứ tối thiểu để đánh giá, kiểm tra việc dạy và học.
- Trong thanh tra, kiểm tra dạy và học cần quán triệt tinh thần:
+ Khuyến khích giáo viên sáng tạo linh hoạt trong mỗi bài học, tiết học; giáo viên có thể
trình bày dạy nội dung kiến thức như đã nêu trong cuốn sách, tuy nhiên có thể linh hoạt
trong cách trình bày (có thể trình bày theo phương pháp khác, cách khác hoặc thay bởi ví dụ
khác tương tự về mức độ nhận thức); kiểm tra (hoặc ra đề thi) đúng theo yêu cầu mức độ đã
đề cập trong cuốn sách với những bài toán khác tương đương mức độ nhận thức;
+ Cần lưu ý tới công cụ máy tính cầm tay để giảm tải về phần tính và tăng cường về phần
toán để đổi mới cả trình bày lời giải lẫn khâu ra đề và đáp án tương ứng yêu cầu tính đúng
hoặc tính gần đúng;
+ Khích lệ những học sinh có cách giải đúng bới những kiến thức, kĩ năng của bản thân nỗ
lực học tập.
3
DẠY HỌC THEO CHUẨN KT - KN
Trong d¹y häc m«n To¸n ë trêng phæ th«ng thêng gÆp çc lo¹i ®iÓn h×nh, ®ã lµ: d¹y häc
kh¸i niÖm; d¹y häc ®Þnh lÝ (tÝnh chÊt,...); d¹y häc bµi tËp (luyÖn tËp – thùc hµnh); d¹y häc «n tËp
ch¬ng (häc kú,...) vµ kiÓm tra (ch¬ng, häc kú,..). Trong ®ã, 4 lo¹i bµi ®Çu thêng cã cÊu tróc
lµ: Môc tiªu bµi häc, chuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh, gîi ý vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc, tiÕn
tr×nh bµi häc; dù kiÕn kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ híng dÉn bµi tËp.
Mçi phÇn cã néi dung vµ ý nghÜa nh sau:
+ Môc tiªu bµi häc: chØ râ çc yªu cÇu häc tËp cÇn ®¹t (vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, t duy vµ th¸i
®é) sau mçi bµi häc, sau mçi néi dung häc, .. sao cho ®¹t ®îc chuÈn vµ phï hîp ®èi tîng vµ
vïng miÒn.
+ ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: chØ râ mét sè thiÕt bÞ chñ yÕu ®Æc trng cho giê häc,
bµi häc, nh: m« h×nh, h×nh vÏ, b¶ng (b¶ng tæng kÕt, b¶ng sè liÖu, ...), biÓu, b¶ng phô, phiÕu häc
tËp, thíc kÎ, m¸y tÝnh cÇm tay, giÊy trong v.v... H×nh vÏ, b¶ng, biÓu: dïng ®Ó minh ho¹ hoÆc
cung cÊp t liÖu,... B¶ng phô: dïng viÕt bµi tËp c¶ líp cÇn theo dâi hoÆc tham gia, hoÆc lu kÕt
qu¶ trung gian t×m ®îc cÇn dïng trong tiÕt häc, hoÆc häc sinh dïng ®Ó gi¶i bµi tËp,... PhiÕu häc
tËp: dïng ®Ó giao nhiÖm vô häc tËp ph¸t hiÖn kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ n¨ng cho ç nh©n hoÆc
nhãm häc sinh,... ®ång thêi dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ th«ng qua s¶n phÈm mµ häc sinh hiÓn thÞ
trªn phiÕu.
+ Chọn lựa ph¬ng ph¸p: C¨n cø néi dung, ®èi tîng, thêi lîng, ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y
häc,... lùa chän vµ ®Ò xuÊt ph¬ng ph¸p d¹y häc, çch tæ chøc çc ho¹t ®éng, çch tr×nh bµy néi
dung,... sao cho ®¶m b¶o tèt nhÊt môc tiªu bµi häc ®· ®Ò ra
+ TiÕn tr×nh bµi häc: §îc thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn th«ng qua viÖc tæ chøc çc ho¹t ®éng häc
tËp cña häc sinh vµ hÖ thèng çc ho¹t ®éng d¹y häc (gåm kiÓm tra, «n tËp kiÕn thøc, kÜ n¨ng cò;
d¹y häc kiÕn thøc míi; hoÆc luyÖn tËp, cñng cè bµi häc,...). Mçi ho¹t ®éng víi néi dung kiÓm tra
hay d¹y häc kiÕn thøc míi ... thêng thÓ hiÖn ë hai lo¹i c«ng viÖc ®an xen, kÕ tiÕp nhau: ®ã lµ
mét lo¹i c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn bëi häc sinh díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn (®äc hiÓu, quan
s¸t, vÏ h×nh, tÝnh to¸n, chøng minh, gi¶i ph¬ng tr×nh, hÖ ph¬ng tr×nh v.v...) vµ mét lo¹i c«ng
viÖc t¬ng øng ®i kÌm cña gi¸o viªn (nhËn xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn cña häc sinh, çch tæ
chøc cho häc sinh ho¹t ®éng, nh÷ng gîi ý gi¶i bµi tËp, hay gîi ý chøng minh, tãm t¾t lêi gi¶i;
Hoµn chØnh bæ sung, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc; nh÷ng chó ý, nhËn xÐt. NÕu tr×nh bµy kÕ ho¹ch bµi
häc hay gi¸o ¸n theo cét th× cét ghi ho¹t ®éng cña häc sinh thêng ghi tríc cét ghi ho¹t ®éng
cña gi¸o viªn víi dông ý r»ng häc sinh ph¶i ho¹t ®éng tríc, thùc hiÖn c«ng viÖc häc tríc ®Ó
chñ ®éng x¸c lËp t©m thÕ tiÕp nhËn kiÕn thøc hoÆc rÌn luyÖn kÜ n¨ng
+ Dù kiÕn kiÓm tra, ®¸nh gi¸: Nh»m t×m kiÕm th«ng tin ph¶n håi sau mçi néi dung häc tËp,
sau mçi thêi ®iÓm häc tËp. Nªn ®Æt träng t©m vµo ba thêi ®iÓm: kiÓm tra ®Çu giê; kiÓm tra gi÷a
giê, sau mçi néi dung d¹y häc vµ kiÓm tra cuèi giê häc, cuèi bµi häc. Nªn phèi hîp h×nh thøc tù
luËn víi TNKQ. Nªn phèi hîp viÖc ®¸nh gi¸ cña thÇy víi ®¸nh gi¸ cña trß, cña tËp thÓ tiÕn tíi
gióp häc sinh biÕt ®¸nh gi¸ vµ tù ®¸nh gi¸.
+ Híng dÉn bµi tËp về nhà chuẩn bị cho bài học tiếp theo: Nªu bµi tËp vµ nhiÖm vô häc
sinh ph¶i lµm ë nhµ. Gåm mét sè gîi ý, nh: c©u tr¶ lêi, ®¸p sè, híng dÉn çch gi¶i, nh÷ng
chuÈn bÞ cho viÖc híng dÉn cuèi giê ®Ó chØ dÉn häc sinh häc ë nhµ.
4
Phần 1: Thiết kế bài học theo chuẩn KT – KN
KHUNG THIẾT KẾ BÀI HỌC THEO TINH THẦN ĐỔI MỚI
Chuẩn bị lập kế hoạch bài học

1) Phân tích CT SGK
2) Chuẩn bị PT, thiết bị, đồ dùng dạy học tương thích với nội dung bài học.
3) Tìm hiểu thực tế
4) Dự kiến PPDH
Xây dựng kế hoạch bài học

1) Xác định và làm rõ mục tiêu của bài học
2) Chuẩn bị của GV và HS:
3) Thiết kế các HĐ dạy học
4) Xác định tiến trình bài giảng
5) Dự kiến KT, ĐG…
Trình bày kế hoạch bài học

Có thể trình bày theo hàng ngang hay cột hay bảng, ....
Tiến trình bài học theo định hướng đổi mới

1) Mở đầu.
2) Tổ chức tiếp cận các tài liệu học tập
3) Tổ chức cho HS HĐ, tự giải quyết vấn đề
4) Tổ chức cho HS trình bày kết qủa học tập
5) Kết luận vấn đề
GIỚI THIỆU KHUNG BÀI SOẠN

GV có thể tham khảo cách trình bày bài học dưới đây
Bài: ..
Số tiết: ..
I. Mục tiêu
Qua bài học HS cần đạt được yêu cầu tối thiểu sau đây:
1. Về kiến thức:
- Hiểu được.....
- Hiểu được....
2. Về kĩ năng:
- Biết cách ....
- Nhận biết được ....
3. Về tư duy và thái độ:
- Hiểu được ....
- Biết đưa những KT-KN mới về KT-KN quen thuộc ....
- Biết nhận xét và ĐG bài làm của bạn cũng như tự ĐG kết quả học tập.....
- Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp tác trong học tập.....
II. Chuẩn bị của GV và HS
1
1. Chuẩn bị của GV: Ngoài giáo án, phấn, bảng còn (nếu có và phù hợp)
- Phiếu học tập,
- Các slides trình chiếu,
- Bảng phụ,...
- Computer và Projector; máy chiếu Overhead.
- .....
2. Chuẩn bị của HS: Ngoài đồ dùng học tập như SGK, bút,... còn có
- Kiến thức cũ về ...
- Giấy trong và bút viết trên giấy trong khi trình bày kết qủa hoạt động
- .....
III. PPDH
Vận dụng linh hoạt các PPDH nhằm giúp HS chủ động, tích cực trong phát hiện, chiếm
lĩnh tri thức, như: trình diễn, thuyết trình, giảng giải, gợi mở vấn đáp, nêu vấn đề,... Trong đó
PP chính được sử dụng là ….
IV. Tiến trình bài học

1. Ổn định tổ chức.
KT sĩ số, KT sự chuẩn bị của HS cho bài học (sách, vở, dụng cụ, tâm thế…)
2. KT bài cũ
- Câu hỏi 1: .....
- Câu hỏi 2: ....
3. Bài mới
PHẦN 1. ...
HĐTP 1: Tiếp cận (khái niệm. định lí,…)
Hoạt động của HS Hoạt động của GV Ghi bảng - Trình chiếu
HĐTP 2: Hình thành (khái niệm. định lí,…)

HĐTP 3: Củng cố (khái niệm. định lí,…)
HĐTP 4: Hệ thống hóa

PHẦN 2. ...
2
…….
4. Củng cố toàn bài
- Hoạt động ngôn ngữ: yêu cầu HS nhắc lại những nội dung chính đã học
- Củng cố khắc sâu qua câu hỏi, bài tập (tương thích mức độ đặt ra trong mục tiêu)
5. Hướng dẫn học bài ở nhà và ra bài tập về nhà

- Hướng dẫn cách học, tự học bài. Nhắc nhở những HS chưa đạt yêu cầu bài học cách khắc
phục, vươn lên
- Ra bài tập về nhà. Hướng dẫn cách vận dụng tri thức được học để giải
6. Phụ lục
a. Phiếu học tập:

Phiếu học tập 1: Bài tập 1.
.....
Phiếu học tập 2:......
Phiếu học tập 3:
Mỗi bài tập dưới đây đều có 4 phương án lựa chọn là A, B, C và D, trong đó chỉ có một
phương án đúng. Hãy chỉ ra phương án mà em chọ là đúng tương ứng với mỗi bài.
Bài tập 1: .....
A); B); C) ; D)
Bài tập 2: ......
A) ; B) ; C) ; D)
b. Bảng phụ: …..
Phần 2: HD xác định mục tiêu và lựa chọn chuẩn

Sử dụng Chuẩn KT-KN để xác định mục tiêu tiết dạy
Ví dụ minh họa
Bài: QUAN HỆ GIỮA TÍNH ĐƠN ĐIỆU CỦA MỘT HÀM SỐ VÀ DẤU CỦA ĐẠO HÀM
CẤP MỘT CỦA HÀM SỐ ĐÓ
Chuẩn KT-KN cần đạt (yêu cầu tối thiểu sau)
Về kiến thức:
– Biết tính đơn điệu của hàm số.
– Biết mối liên hệ giữa sự đồng biến, nghịch biến của một hàm số và dấu đạo hàm cấp một
của nó.
Về kĩ năng:
Biết cách xét sự đồng biến, nghịch biến của một hàm số trên một khoảng dựa vào dấu đạo
hàm cấp một của nó.
Bài: HÀM SỐ LUỸ THỪA

Chuẩn KT-KN cần đạt
3
Về kiến thức:
– Biết các khái niệm: luỹ thừa với số mũ nguyên của số thực, luỹ thừa với số mũ hữu tỉ và
luỹ thừa với số mũ thực của số thực dương.
– Biết các tính chất của luỹ thừa với số mũ nguyên, luỹ thừa với số mũ hữu tỉ và luỹ thừa
với số mũ thực.
Về kĩ năng:
Biết dùng các tính chất của luỹ thừa để đơn giản biểu thức, so sánh những biểu thức có
chứa luỹ thừa.
Bài: CÁC PHÉP TOÁN VỀ SỐ PHỨC

Về kiến thức:
-Biết các phép toán cộng, trừ, nhân hai số phức ở dạng đại số
Về kĩ năng:
– Biết thực hiện các phép toán cộng, trừ, nhân hai số phức ở dạng đại số dựa theo quy tắc
cộng, trừ, nhân hai đa thức (coi i là biến, chú ý i2 = – 1) và có tính chất như phép toán số thực.
– Biết thực hiện phép chia hai số phức dựa vào phép nhân với số phức liên hợp
Bài: HỆ TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN

Về kiến thức:
– Biết các khái niệm hệ toạ độ trong không gian, toạ độ của một vectơ, toạ độ của điểm,
biểu thức toạ độ của các phép toán vectơ, khoảng cách giữa hai điểm.
– Biết khái niệm tích vectơ (tích có hướng của hai vectơ).
– Biết phương trình mặt cầu.
Về kĩ năng:
– Tính được toạ độ của tổng, hiệu của hai vectơ, tích vectơ với một số; tính được tích vô
hướng của hai vectơ.
– Tính được khoảng cách giữa hai điểm có toạ độ cho trước.
– Xác định được toạ độ tâm và tìm được độ dài bán kính của mặt cầu có phương trình cho
trước.
– Viết được phương trình mặt cầu.
– Tính được tích có hướng của hai vectơ. Tính được diện tích hình bình hành, thể tích
khối hộp bằng cách dùng tích có hướng của hai vectơ.
HD lựa chọn kiến thức dạy học theo Chuẩn KT-KN

Ví dụ minh họa
Ví dụ 1.
Chủ đề: Một số phương trình lượng giác thường gặp
- Chuẩn KT-KN cần đạt
4
Một số phương trình lượng giác thường gặp (Phương trình bậc nhất, bậc hai đối với một hàm số
lượng giác; Phương trình asinx +bcosx =c; Một số phương trình lượng giác khác).
Về kiến thức: Biết được dạng và cách giải phương trình: bậc nhất, bậc hai đối với một hàm số
lượng giác; asinx+bcosx = c; phương trình thuần nhất bậc hai đối với sinx và cosx; phương
trình dạng a(sinx  cosx) + bsinxcosx = 0; phương trình có sử dụng công thức biến đổi đề
giải (ở dạng đơn giản)
Về kĩ năng. Giải được phương trình thuộc các dạng nêu trên.
- Lựa chọn kiến thức dạy học theo Chuẩn
1. Phương trình bậc nhất đối với một hàm số lượng giác
. Phương trình bậc nhất đối với một hàm số lượng giác có dạng: at + b = 0, trong đó a, b là các
hằng số (a  0) và t là một trong các hàm số lượng giác.
. Cách giải: Biến đổi, đưa phương trình về phương trình lượng giác cơ bản.
2. Phương trình bậc hai đối với một hàm số lượng giác
. Phương trình asin2x + bsinx + c = 0, (a  0):
Đặt t = sinx, t  1, đưa về phương trình bậc hai đối với t: at2 + bt + c = 0. Giải phương trình
tìm t rồi từ đó tìm x ( lưu ý điều kiện t  1 để có thể loại ngay các giá trị t không thích hợp).
. Phương trình acos2x + bcosx + c = 0, (a  0): Đặt t = cosx.
. Phương trình atan2x + btanx + c = 0, (a  0): Đặt t = tanx.
. Phương trình acot2x + bcotx + c = 0, (a  0): Đặt t = cotx.
3. Phương trình bậc nhất đối với sinx và cosx:
asinx + bcosx = c (1) (a  0, b  0)
PP chung để giải:
. Sử dụng công thức biến đổi asinx + bcosx = a 2  b 2 sin(x+  ), đưa phương trình (1) về
c c
phương trình lượng giác cơ bản sin(x +  ) = hoặc cos(x -  ) = .
2 2
a b a  b2
2
x 2t 1  t2
. Sử dụng công thức tính theo t = tan là: sinx = , cosx = , đưa phương trình
2 1 t2 1 t2
(1) về phương trình bậc hai đối với t.
4. Phương trình thuần nhất bậc hai đối với sinx và cosx:
. Phương trình asin2x + bsinxcosx + ccos2x = 0, trong đó a, b, c là các hằng số, với a  0 hoặc
b  0 hoặc c  0.
PP giải: Chia hai vế của phương trình cho cos2x (với điều kiện cosx  0) để đưa phương trình
về phương trình đối với tanx, hoặc chia hai vế của phương trình cho sin2x (với điều kiện
sinx  0) để đưa phương trình về phương trình đối với cotx.
* Chú ý: Đối với phương trình asin2x + bsinxcosx + ccos2x = d, (a, b, c, d   , a2 + b2 + c2
 0) ta có thể quy về giải phương trình thuần nhất bậc hai đối với sinx và cosx bằng cách viết
d dưới dạng d = d(sin2x + cos2x).
Ví dụ 2.
5
Chủ đề: Đạo hàm của các hàm số lượng giác
- Chuẩn KT-KN cần đạt
Về kiến thức:
sin x
- Biết được lim  1.
x0 x
- Biết được đạo hàm của hàm số lượng giác.
Về kĩ năng:
sin x 0
- Biết biến đổi để sử dụng lim  1 trong một số giới hạn có dạng đơn giản.
x0 x 0
- Tính được đạo hàm của một số hàm số lượng giác.
- Lựa chọn kiến thức dạy học theo Chuẩn
sin x
. lim 1 ;
x0 x
. (sinx)’ = cosx ;
. (cosx)’ = - sinx;
1
. (tanx)’ = ;
cos 2 x
1
. (cotx)’ = - .
sin 2 x
Phần 3: Minh hoạ dạy học theo Chuẩn
BÀI: HỆ TOẠ ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN

Số tiết: 01
I. MỤC TIÊU
Qua bài học HS cần đạt được yêu cầu tối thiểu sau đây:
1. Về kiến thức:
- Hiểu được hệ trục toạ độ trong không gian
- Hiểu được toạ độ của vectơ đối với hệ trục toạ độ trong không gian
- Hiểu được tính chất phép toán vectơ trong không gian thông qua biểu thức toạ độ của
vectơ trong không gian
2. Về kĩ năng:
- Xác định được một hệ trục toạ độ trong không gian
- Biết biểu diễn một vectơ theo 3 vectơ không cùng phương để xác định toạ độ của vectơ
với hệ trục
- Thực hiện đúng phép toán vectơ trong không gian dựa trên biểu thức toạ độ
3. Về tư duy và thái độ:
6
- Biết được sự tương tự giữa hệ toạ độ trong mặt phẳng và trong không gian. Biết quy lạ về
quen. Biết nhận xét và ĐG bài làm của bạn cũng như tự ĐG kết quả học tập.
- Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp tác trong học tập.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS

1. Chuẩn bị của GV: Ngoài giáo án, phấn, bảng đồ dùng dạy học còn có
- Phiếu học tập,
- Các slides trình chiếu,
- Bảng phụ
- Computer và Projector; máy chiếu Overhead.
2. Chuẩn bị của HS: Ngoài đồ dùng học tập như SGK, bút,... còn có
- Kiến thức cũ về hệ trục toạ độ trong mặt phẳng; phép toán vectơ trong mặt phẳng tính
chất phép toán vectơ trong mặt phẳng thông qua biểu thức toạ độ,...
- Giấy trong và bút viết trên giấy trong khi trình bày kết qủa hoạt động
- Máy tính cầm tay
III. PP DẠY HỌC

Vận dụng linh hoạt các PPDH nhằm giúp HS chủ động, tích cực trong phát hiện, chiếm lĩnh
tri thức, trong đó PP chính được sử dụng là đàm thoại, gợi và giải quyết vấn đề.
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC

1. Ổn định tổ chức.
KT sĩ số.
2. KT bài cũ
- Câu hỏi 1: Em nêu cách xây dựng hệ trục toạ độ trong mặt phẳng?
- Câu hỏi 2: Trong mặt phẳng, hãy nêu cách xác định toạ độ của vectơ với hệ toạ độ đã
chọn?
GV: Cho HS trong lớp nhận xét câu trả lời của bạn, chỉnh sửa bổ sung (nếu có). Nhận xét câu
trả lời của HS và cho điểm.
3. Bài mới
Phần 1. Hệ toạ độ trong không gian
HĐTP 1: Tiếp cận khái niệm
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng - Trình chiếu
- Trình chiếu slide - Nghe hiểu nhiệm vụ
- Sử dụng câu hỏi trong Ta biÕt çch x©y dùng y
HTT§ vu«ng gãc tõ
bài KT đặt vấn đề vào trôc to¹ ®é.
bài mới 
j
B»ng çch t¬ng tù, em
O  x
h·y cho biÕt çch x©y i
dùng HTT§ trong kh«ng
gian
- Cho HS phát biểu về - Phát biểu cách hiểu
7
điều phát hiện được của mình về hệ toạ độ
- Yêu cầu HS khác nhận trong không gian
xét - Nhận xét ý kiến
HĐTP 2: Hình thành khái niệm

- Cho HS đọc phần 1. Đọc phần 1. Hệ trục CHƯƠNG III: PP TỌA ĐỘ
Hệ trục toạ độ trong toạ độ trong không TRONG KHÔNG GIAN
không gian, SGK trang gian, SGK trang 71
71
- Đưa ra nhận xét - Hình thành khái niệm
HÖ trôc to¹ to¹ ®é trong kh« kh«ng gian
chung, đi đến định mới (định nghĩa như 1. HTT§ trong kh«ng gian z
nghĩa như SGK, trang SGK, trang 71) §Þnh nghÜa: (SGK trang 71)
Ox ®îc gäi lµ trôc hoµnh
71 - Ghi nhớ các tên gọi Oy ®îc gäi lµ trôc tung

- Chú ý các tên gọi và kí và kí hiệu Oz ®îc gäi lµ trôc cao
Vµ:
k

      j y
hiệu - Hệ trục toạ độ i  j  k 1i  j  k 1
2 2 2
O 
   
- Trục toạ độ i. j  j.k  ki.  0 i
- Mặt phẳng toạ độ - Çc mÆt ph¼ng to¹ ®é: (Oxy), (Oyz), (Ozx)
x
- Không gian toạ độ - Khi kh«ng gian ®· cã hÖ to¹ ®é Oxyz th× nã ®îc gäi lµ
kh«ng gian to¹ ®é Oxyz hay ®¬n gi¶n lµ kh«ng gian Oxyz
HĐTP 3: Củng cố khái niệm

- Cho HS phát biểu lại - Phát biểu lại cách Cñng cè
cách hiểu của mình về hiểu của mình về hệ  Em h·y ph¸ ph¸t biÓ
biÓu çch z
hệ trục toạ độ trong trục toạ độ trong không hiÓ

hiÓu cña m×nh vÒ h Ö
không gian gian trôc to¹
to¹ ®é trong kh«
kh«ng A’ D’
gian?
gian?
B’
 Cho h×nh lËp ph¬
ph¬ng
ng C’
- Trình chiếu slide nhằm - Củng cố khái niệm ABCD.A’

ABCD.A’B’C’D’ chä chän
A D
mét hÖ trôc to¹
to¹ ®é nh
nh
giúp HS củng cố khái mới thông qua các hoạt h×nh vÏ cã ®î
®îc kh«
kh«ng?
ng? B
y
niệm mới thông qua các động nhận dạng và thể  Cho vÝ dô vÒ hÖ trôc to¹
to¹ x
C
hoạt động nhận dạng và hiện ®é trong kh«

kh« ng gian?
gian?
thể hiện
Phần 2. Toạ độ của vectơ trong không gian

HĐTP 1: Tiếp cận khái niệm
- KT lại kiến thức cũ - Hồi tưởng lại kiến  Trong mÆt ph¼ph¼ng h·ybiÓ
biÓu thÞ vect¬

¬ u theo hai vect
vect¬
¬
 vect
của HS về biểu thị một thức cũ của về biểu thị kh«
kh«ng cïng ph¬
ph¬ng
ng a vµ b
vectơ theo hai vectơ một vectơ theo hai

không đồng phẳng trong vectơ không đồng     
a
yb u  xa  yb
mặt phẳng phẳng trong mặt phẳng 
b
 
a xa
8
 
- Trong hệ toạ độ Oxy, Biểu diễn vectơ u thao Trong mÆt ph¼
ph¼ng víi hÖ to¹
to¹ ®é Oxy, cho vect¬
vect ¬ u.



 H·y biÓ
biÓu thÞ vect¬
vect¬ u theo çc vect¬ ®¬n vÞ i vµ j ?
vect¬ ®¬n
hãy biểu diễn vectơ u các vectơ i, j .
 y
thao các vectơ i, j .
   
yj u  xi  yj

j
  x
O i xi
 
- Trong hệ toạ độ Oxyz, Biểu diễn vectơ u thao Trong kh«
kh«ng gian víi hÖ to
to¹¹ ®é Oxyz
Oxyz,, cho vect
vect¬
 ¬ u. 


  H·y biÓ vect¬ u theo çc vect¬

biÓu thÞ vect¬ vect¬ ®¬
®¬nn vÞ i , j vµ
vµ k?
hãy biểu diễn vectơ u các vectơ i, j, k .
 
z

thao các vectơ i, j, k . zk    
uu  xi  yj  zk
 
k 
j yj y
O 
i 
xi H
x
- Cho HS phát biểu về - Phát biểu về cách

cách thực hiện thực hiện
- Yêu cầu HS khác nhận - Nhận xét ý kiến
xét
HĐTP 2: Hình thành khái niệm

- Cho HS đọc phần 1. Đọc phần 1. Hệ trục
Hệ trục toạ độ trong toạ độ trong không
không gian, SGK trang gian, SGK trang 70
70
- Đưa ra nhận xét - Hình thành khái niệm 2. To¹ ®é cña vect¬ trong kh«ng gian
§Þnh nghÜa: (SGK trang 72)
chung, đi đến định mới (định nghĩa như      
u  xi  yj  zk u(x; y; z) u  (x; y; z)
nghĩa như SGK, trang SGK, trang 72)  z
i (1;0;0)     
72  zk u  xi  y j  zk
j  (0;1;0)
- Ghi nhớ các tên gọi 
k  (0;0;1) 
và kí hiệu k 

yj
j y
Hoành độ, tung độ , O 
i 
cao độ. xi
x
HĐTP 3: Củng cố khái niệm

- Cho HS phát biểu lại - Phát biểu lại về toạ
về toạ độ của một vectơ độ của một vectơ trong
trong không gian không gian
- Nêu rõ tên gọi và kí
hiệu - Nêu rõ tên gọi và kí
9
hiệu
- Trình chiếu slide nhằm - Củng cố khái niệm Bµi 3.
LuyÖ
LuyÖn tËp vÒ to¹
to¹ ®é cña vect¬
vect¬
z
giúp HS củng cố khái mới thông qua ví dụ V íi hÖ to¹
to¹ ®é Oxyz,
Oxyz,
K
OI = OJ = OK = 1 vvµµ ®«
®«ii mét
niệm mới thông qua ví trong phiếu học tập 1 vu«
vu«ng gãc víi nhau;
nhau; MJ = MI;
dụ trong phiếu học tập 1 G lµ
lµ trä
träng t©m cña tam gi
gi¸¸c IJK
 G
a) X¸c ®Þnh T§ cña vect¬
vect¬ OM y
 O
b) vect¬ MG
X¸c ®Þnh T§ cña vect¬ J
I M
HD:
x
 1   1    1 1
OM  (OI OJ)  (i  j) OM  ( ; ;0)
2 2 2 2
   1    1   1 1  1 1  1 
MG  OGOM  (OI OJ OK)  (OI OJ)  (  )i (  ) j  ( 0)k
3 2 3 2 3 2 3
 1 11
OM  ( ;  ; )
6 63
- Cho HS phát biểu về - Nhớ lại và phát biểu KiÕn thø

thøc cò cÇn nhí
nh í
các tính chất của phép về các tính chất của Trong mÆt ph¼ng víi hÖ to¹ ®é Oxy ®· chän, víi u  (x1; y1) vµ

toán vectơ trong mặt phép toán vectơ trong v  (x2; y2) ta cã

  x1  x2 5) .  x1.x2  y1.y2
uv
phẳng thông qua biểu mặt phẳng thông qua 1) u  v  
y1  y2

thức toạ độ biểu thức toạ độ  
2) u  v  (x1  x2; y1  y2 )
6) u  x12  y12
 x1 x2  y1 y2
  7) cos(u, v) 
3) u  v  (x1  x2 ; y1  y2 ) x12  y12 . x22  y22
   
 víi u  0 vµ v  0
  
4) ku  (kx1;ky1), k  8) u v uv.  0x1.x2  y1.y2  0
- Cho HS phát biểu về - Dựa vào toạ độ của

các tính chất của phép vectơ trong mặt phẳng,
toán vectơ trong không phát biểu về các tính BiÓ
BiÓu thø
thøc to¹
to¹ ®é cña phÐp to¸
to¸n
gian thông qua biểu chất của phép toán vect¬
vect¬ trong kh«
kh«ng gian

Trong kh«ng gian víi hÖ to¹ ®é Oxyz ®· chän,víi u (x1; y1; z1) vµ
thức toạ độ vectơ trong không gian 
v (x2; y2; z2) ta cã
- Chú ý giúp HS chuyển thông qua biểu thức toạ x  x
  1 2 5)

.  x1.x2  y1.y2  z1.z2
uv
1) u v y1  y2
đổi hình vẽ, kí hiệu, độ z  z 
1 2
u  x12 y12 z12
ngôn ngữ,.. về toạ độ - Tập chuyển đổi hình  
2) uv (x1 x2; y1  y2;z1 z2)
6)
của vectơ trong mặt vẽ, kí hiệu, ngôn ngữ,.. 

7) cos(u,v) 
1 2  y1 y2  z1z2
xx
  x12  y12  z12 . x22  y22  z22
phẳng sang hình ảnh, kí về toạ độ của vectơ 3) uv (x1 x2; y1  y2; z1 z2)    
víi u 0 vµ v0
hiệu, ngôn ngữ,.. về toạ trong mặt phẳng sang    
4) ku (kx1;ky1;kz1), k  8) uvuv
. 0x1.x2 y1.y2 z1.z2 0
độ của vectơ trong hình ảnh, kí hiệu, ngôn
không gian ngữ,.. về toạ độ của
vectơ trong không gian
- Trình chiếu slide để - Đọc và hình dung 
Trong mặt phẳ
phẳng tọa độ Oxy cho

Trong không gian tọa độ Oxyz cho
u 1  ( x1 ; y 1 ), u 2  ( x 2 ; y 2 ), k   u1  ( x1 ; y1 ; z1 ); u2  ( x 2 ; y 2 ; z 2 ), k  
Ta có:
  x  x
HS hình dung được có được có sự tương tự 1) u  v   1 2
y1  y2
Ta có:
 
1) u  v  y1  y2
 x1  x2
  z  z
sự tương tự giữa biểu giữa biểu thức toạ độ 2) u  v  (x  x ; y  y )
 
1 2 1 2
2)
   1 2
u v  (x1  x2 ; y1  y2; z1  z2 )

3) u v  (x1  x2 ; y1  y2 ) u  v  (x1  x2; y1  y2; z1  z2 )
thức toạ độ của phép của phép toán vectơ 
4) ku  (kx1; ky1), k  

3)
4)

ku  (kx1; ky1; kz1 ), k 

toán vectơ trong mặt trong mặt phẳng và 5) u.v  x1.x2  y1. y2

5) u.v  x1.x2  y1.y2  z1.z2

u  x12  y12  z12
6) u  x12  y12 6)
phẳng và trong không trong không gian 
7) cos(u, v) 
x1 x2  y1 y2 
7) cos(u, v) 
x1x2  y1 y2  z1 z2
x12  y12 . x22  y22 x12  y12  z12 . x22  y22  z22
gian        
víi u  0 vµ v  0 víi u  0 vµ v  0
8)     8)
  
u  v uv
.  0  x1.x2  y1.y2  0 u v uv
.  0 x1.x2  y1.y2  z1.z2 0
10
- Trình chiếu slide nhằm Củng cố kiến thức mới
LuyÖ
LuyÖn tËp vÒ biÓ
biÓu thø
thøc to¹
to¹ ®é
giúp HS củng cố kiến thông qua ví dụ
Bµi 1: Cho biÕt to¹
to¹ ®é cña mçi vect
vect¬¬ sau
thức mới thông qua ví
    
dụ a) u  5i  3 j  2k KQ a) u  (5; 3;2)
   
b) u  2i  7 j KQ b) u  (2; 7;0)
   
c) u  3 j  8k KQ c) u  (0; 3;8)
   
d ) u  5i  9k KQ d ) u  (5;0; 9)
4. Củng cố toàn bài

- Cho HS phát biểu lại - Phát biểu lại nội dung
nội dung chính đã học chính đã học hôm nay?
hôm nay? - Phát biểu lại hệ trục
- Cho HS phát biểu lại toạ độ trong không
định nghĩa hệ trục toạ gian Cñng cè bµi häc
độ trong không gian - Phát biểu về toạ độ  Em h·y cho biÕt çc néi dung chÝnh ®· häc
- Cho HS phát biểu lại của vectơ đối với hệ trong bµi h«m nay?
 H·y nªu l¹i vÒ hÖ trôc to¹
kh«ng gian
về toạ độ của vectơ đối trục  H·y nªu l¹i vÒ to¹
to¹ ®é cña vect
vect¬¬ trong kh«
kh«ng
với hệ trục - Trình bày lại về tính gian
- Cho HS trình bày lại chất của các ohép toán  H·y nªu l¹i vÒ biÓ
biÓu thø
thøc to¹
to¹ ®é cña phÐp to¸
to¸n
vect¬
vect¬ trong kh«
kh«ng gian
về tính chất của các vectơ trong không gian
phép toán vectơ trong thông qua biểu thức toạ
không gian thông qua độ
biểu thức toạ độ
Chính xác hoá, trình - Ghi nhận lại kết quả Cñng cè bµi häc
chiếu slide lần nữa Qua bµi häc h«m nµy çc em cÇn n¾m ®î ®îc :
1. VÒ kiÕn thø
thøc:
- HiÓ
HiÓu ®î
®îc ®Þnh nghÜ
nghÜa hÖ trôc to¹
to¹ ®é trong
kh«
kh«ng gian
- HiÓ
HiÓu ®î
®îc to¹
vect¬ víi hÖ trôc to¹
to¹ ®é
- HiÓ
HiÓu ®î
®îc tÝnh chÊt phÐp to¸
to¸n vect¬
vect¬ th«
th«ng qua
biÓ
biÓu thø
thøc to¹
vect¬ trong kh«
kh«ng gian
2. VÒ kÜ n¨ng:
ng:
- X¸c ®Þnh ®î ®îc hÖ trôc to¹
kh«ng gian
- X¸c ®Þnh ®î ®îc to¹
to¹ ®é cña mét vect¬
vect¬ víi hÖ trôc
to¹
kh«ng gian
- Yêu cầu HS vận dụng Vận dụng kiến thức
kiến thức giải bài tập giải bài tập trong phiếu Cñng cè toµ
toµn bµi   
   
vect¬: u 3i 2 j k vµ v 9i 7k.
Bµi 1: Cho çc vect¬
trong phiếu học tập 2. học tập 2.   
To¹ vect¬ a (2 u 3v) lµ kÕt qu
To¹ ®é cña vect¬ qu¶¶ nµo sau ®©y?
®©y?
 
A) a (3;3;2) C) a (3;4;9)
 
B) a (3;3;5) D) a (3;5;2)
KQ:
Ph¬
Ph¬ng
ng ¸n ®óng lµ C)
11
Bµi 2: Cho h×nh lËp ph
- Yêu cầu HS vận dụng Vận dụng kiến thức lµ a. Chä
ph¬
¬ng
ng ABCD.A’
Chän mét hÖ trôc to¹
ABCD.A’B’C’D’ cã ®é dµi c¹nh
to¹ ®é nh
nh h×nh v Ï. Gäi M, N t¬ng
¬ng øng
kiến thức giải bài tập giải bài tập trong phiếu lµ trung ®iÓm cña çc ®o¹n th¼

th¼ng BD, vµ
vµ CC
CC’’.
vect¬ MN lµ kÕt qu¶
To¹¹ ®é cña vect¬
To qu¶ nµo sau ®©
®©y?
y?
trong phiếu học tập 3. học tập 3.   a a a
z
A) MN  (1;1;1) C) MN  ( ; ; )
2 2 2
 1 1 1  A’ D’
B) MN  ( ; ; ) D) MN  (a; a; a)
2 2 2 B’
C’
Híng dÉn: N
A D
Ph¬ng ¸n ®óng lµ C)
y
B M
 1  1    C
MN  AC '  ( AB  AD  AA')
2 2 x
V. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ VÀ RA BÀI TẬP VỀ NHÀ

Về nhà các em cần học để hiểu và thuộc kiến thức trong bài, sau đó vận dụng để giải các
bài tập số 1, 2, 3, 4 SGK, trang 81 và 82.
VI. PHỤ LỤC

1. Phiếu học tập:
Phiếu học tập 1: Bài 1.
     
Trong không gian toạ độ Oxyz, gọi I, J, K là các điểm sao cho OI  i , OJ  j , OK  k .
Gọi M là trung điểm của đoạn IJ, G là trọng tâm tam giác IJK.

a) Xác định toạ độ của vectơ OM

b) Xác định toạ độ của vectơ OM
Phiếu học tập 2: Bài tập 1.
      
vect¬: u  3i  2 j  k vµ v  9i  7 k .
Bµi 1: Cho çc vect¬
  
To¹
To¹ ®é cña vect¬
vect¬ a  (2 u  3 v) lµ kÕt qu¶
qu¶ nµo sau ®©y?
®©y?
 
A) a  ( 3;3; 2) C ) a  ( 3; 4;9)
 
B) a  ( 3;3; 5) D ) a  ( 3;5; 2)
KQ:
Ph¬
Ph¬ng
ng ¸n ®óng lµ C)
Phiếu học tập 3: Bài 2.
12
Bµi 2: Cho h×nh lËp ph¬
ph¬ng
ng ABCD.A’
ABCD.A’B’C’D’ cã ®é dµi c¹nh
lµ a. Chä
Chän mét hÖ trôc to¹
to¹ ®é nh
nh h×nh vÏ. Gäi M, N t¬ng
¬ng øng
lµ trung ®iÓm cña çc ®o¹n th¼
th¼ng BD, vµ
vµ CC’
CC’.

To¹ vect¬ MN lµ kÕt qu¶
To¹ ®é cña vect¬ qu¶ nµo sau ®©y?
®©y?
z
  a a a
A) MN  (1;1;1) C ) MN  ( ; ; )
2 2 2
 1 1 1  A’ D’
B) MN  ( ; ; ) D ) MN  (a; a; a)
2 2 2 B’
C’
N
A D
y
B M
C
2. Bảng phụ
Trong mặt phẳ

phẳng tọa độ Oxy cho Trong không gian tọa độ Oxyz cho
   
u 1  ( x1 ; y 1 ) , u 2  ( x 2 ; y 2 ) , k   u 1  ( x 1 ; y 1 ; z 1 ); u 2  ( x 2 ; y 2 ; z 2 ), k  
Ta có:
   x  x2 Ta có:  x1  x2
1) uv 1   
1) u  v   y1  y2
   y1  y2 z  z
2) u  v  ( x1  x2 ; y1  y2 )    1 2
  2) u v  ( x1  x2 ; y1  y2 ; z1  z 2 )
3) u  v  ( x1  x2 ; y1  y2 )
 3) u  v  ( x1  x2 ; y1  y2 ; z1  z2 )

4) ku  ( kx1 ; ky1 ), k   4) ku  (kx1 ; ky1 ; kz1 ), k  
 
5) u.v  x1.x2  y1. y2 5) u.v  x1.x2  y1. y2  z1.z2
 
2 2 6) u  x12  y12  z12
6) u  x1  y1
  x1 x2  y1 y 2   x1 x2  y1 y2  z1 z2
7)cos(u , v )  7) cos(u , v )  2 2 2 2 2 2
x1  y12 . x22  y22
2 x1  y1  z1 . x2  y2  z2
       
víi u  0 vµ v  0 víi u  0 vµ v0
8)     8)
  
u  v  u.v  0  x1.x2  y1.y2  0 u  v  u.v  0  x1.x2  y1. y2  z1.z2  0
Một số nhận xét về thiết kế và thực hiện tiến trình bài học
Trước hết, đây là một nội dung của bài dạy gồm 5 tiết. GV đã căn cứ đối tượng HS, thiết kế
bài này gồm 01 tiết, là tiết đầu tiên trong 5 tiết với hai nội dung là phần 1 và 2 trong SGK. Qua
bài, HS cần hiểu được hệ toạ độ trong không gian, toạ độ của vectơ trong không gian và tính chất
của phép toán vectơ trong không gian thông qua biểu thức toạ độ.
GV đã xác định rõ bài học gồm 2 khái niệm mới, có thể dạy học theo con đường kiến thiết.
13
Trước hết, GV đã tiến hành KT bài cũ với hai kiến thức cơ bản mà HS đã học ở lớp trước,
đó là: Cách xây dựng hệ trục toạ độ trong mặt phẳng và cách xác định toạ độ của vectơ với hệ
toạ độ đã chọn. Từ đó gợi ý để HS tự kiến tạo nên hệ trục toạ độ trong không gian.
Sau đó GV đã giúp HS củng cố thông qua: hoạt động ngôn ngữ; nhận dạng và thể hiện khái
niệm. Qua đó, một lần nữa HS được trình bày lại cách hiểu của mình về hệ trục toạ độ trong
không gian; nhận dạng được hệ trục toạ độ và đề xuất được một hệ trục toạ độ trong không gian.
Những kiến thức này rất cần thiết cho HS ở các bài tiếp theo, nhất là khi vận dụng thế mạnh của
PP toạ độ trong không gian để giải một số bài tập hình học không gian.
Như vậy, với nội dung này GV đã khéo léo giúp HS tiếp cận tri thức mới dựa vào vùng phát
triển gần nhất của người học, đó là dựa ngay vào kiến thức cũ đã học. Sau đó hình thành kiến
thức mới và củng cố. Qua củng cố, bằng cách yêu cầu HS phát biểu cách hiểu của mình về khái
niệm mới, GV có thể nhận biết ngay được mức độ nắm kiến thức của HS ngay sau nội dung này.
Chẳng hạn: với yêu cầu trên, có thể HS trình bày thuộc lòng khái niệm như SGK, cũng có thể HS
trình bày ngắn gọn hơn nhưng vẫn đúng về kiến thức, hoặc không trả lời được,... thì GV đã có
được thông tin phản hồi ngay sau khi dạy. Tất nhiên khi đó GV phải có cách hướng dẫn các đối
tượng đó cách học bài cho thích hợp, tức là bước đầu thể hiện sự phân hoá trong dạy học và có
chú trọng hướng dẫn việc học, hướng dẫn tự học.
Với nội dung thứ hai của bài học đã được GV thiết kế và thực hiện theo cách tương tự.
Trong nội dung thứ hai này, ở phần củng cố, GV đã tổ chức cho HS hoạt động nhóm để tìm
kết quả. Qua quan sát ta thấy HS đã thực sự có kĩ năng hoạt động nhóm. Nhóm trưởng đã điều
khiển toàn nhóm mỗi người một việc phù hợp năng lực, hợp tác, tương trợ, cùng thực hiện công
việc để có kết quả chung của cả nhóm. Sau đó, việc báo cáo kết quả hoạt động nhóm cho thấy
các em thực sự tự tin vào công việc và sản phẩm của mình. Việc cho đại diện nhóm khác nhận
xét về câu trả lời của nhóm bạn đã bước đầu giúp HS ĐG, tiến tới biết tự ĐG kết quả học tập.
Nếu được rèn luyện thường xuyên sẽ giúp HS có được tư duy phê phán, một tư duy cần thiết của
người lao động trong thời đại ngày nay.
Phần củng cố toàn bài bên cạnh việc cho HS hiểu được mục tiêu bài học thì một lần nữa
GV giúp HS hoạt động ngôn ngữ, nhận dạng và thể hiện khái niệm thông qua hai bài tập TNKQ.
Với cách thiết kế bài học như vậy nhìn chung đã thể hiện được các nội dung đổi mới PPDH
môn Toán ở trường THPT.
14
Một số khái niệm cơ bản về đánh giá
I. Mục đích, mục tiêu và kết quả học tập
1. Mục đích giáo dục là những cái đích tổng thể, cuối cùng và là ý định
của nhà giáo dục. Đánh giá có nhiều mục đích khác nhau
a) Đối với học sinh
- Tuyển chọn và phân loại cho đúng năng lực, trình độ (đánh giá đầu vào).
- Xác định kết quả tiếp thu, vận dụng kiến thức, kỹ năng và thái độ cần có
theo mục tiêu đề ra.
- Thúc đẩy học sinh cố gắng khắc phục thiếu sót hoặc phát huy năng lực của
mình.
- Đánh giá sự phát triển nhân cách nói chung so với mục tiêu đào tạo và yêu
cầu của thực tiễn (đánh giá đầu ra).
b) Đối với giáo viên
- Tạo điều kiện cho người dạy nắm vững hơn tình hình học tập và rèn luyện
của học sinh.
- Cung cấp thông tin phản hồi có tác dụng giúp họ giảng dạy và giáo dục tốt
hơn.
- Kết quả đánh giá tạo cơ sở điều chỉnh, cải tiến mục tiêu, nội dung chương
trình, phương pháp, kế hoạch đào tạo nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu
quả của quá trình này.
c) Đối với nhà trường và cơ sở đào tạo
- Đánh giá việc thực hiện nội dung chương trình, kế hoạch đào tạo của các
khoa, bộ môn, giáo viên căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của nhà
trường nói chung và các bộ phận chuyên trách nói riêng.
- Đánh giá các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục của trường và cơ sở:
+ Năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nghiệp vụ quản lý của
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục ở cơ sở,…
+ Cơ sở vật chất kỹ thuật, phương tiện dạy học,…
- Đánh giá việc thực hiện nội quy, quy chế, chế độ, chính sách.
d) Đối với các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục
- Đánh giá về dư luận xã hội, sự phản ánh của cơ sở cử người đi học, về cách
thức tuyển sinh, về kết quả của toàn bộ hệ thống đào tạo, nhằm giúp cơ quan
quản lý giáo dục thấy được thực trạng, nhu cầu và định hướng sửa đổi mục tiêu,
nội dung chương trình, phương pháp đào tạo,…
- Đánh giá công tác tổ chức, quản lý đào tạo.
2. Mục tiêu giáo dục là những cái đích ở các giai đoạn riêng biệt mà
người học phải đạt được trên con đường tiếp cận dần đến mục đích tổng thể.
Một chương trình giáo dục thường qui định một hệ thống các mục tiêu
nhằm cụ thể hoá các mục đích giáo dục tổng thể. Mục tiêu là những gì HS được
kì vọng là nên học hỏi, có thể biết và có thể làm được, coi như là kết quả của
quá trình học tập. Trong trường hợp này người ta gọi là mục tiêu học tập (hay
Kết quả mong đợi (Outcomes), hay Chuẩn kiến thức kĩ năng).
3. Kết quả học tập (result), hay thành tích học tập (achievement) hoặc
thành quả học tập là một thuật ngữ chưa được thống nhất về cách gọi nhưng
được hiểu theo nghĩa giống nhau. Đó là những điều xác định cụ thể cái mà HS
1
biết, hiểu và có thể làm, coi như là kết quả nỗ lực cá nhân trong một khoảng thời
gian nhất định và được hỗ trợ từ bên ngoài (chương trình, sách giáo khoa, tài liệu
học tập, kích thích và hướng dẫn của GV, hỗ trợ của phương tiện dạy học,…).
Ngoài ra, UNESCO còn nhấn mạnh đặc điểm “có thể chứng minh sau khi hoàn
thành quá trình học tập”.
Do vậy, kết quả học tập là mức độ thành công trong học tập của HS, được
xem xét trong mối quan hệ với mục tiêu đã xác định, chuẩn tối thiểu cần đạt và
công sức, thời gian bỏ ra. Hay nói cách khác, kết quả học tập là mức thực hiện
các tiêu chí và các chuẩn mực theo mục tiêu học tập đã xác định.
Ba thuật ngữ mục đích, mục tiêu học tập và kết quả học tập nhiều khi
được dùng đồng nghĩa. Tuy nhiên trong một số tình huống cụ thể, cần cân nhắc
cẩn thận: mục đích thường liên quan nhiều hơn đến giảng dạy, thể hiện qua mục
đích khóa học và ý định của giáo viên; mục tiêu là những kết quả được kì vọng
ở người học sau khi kết thúc khoá học; còn kết quả học tập là những thành công
mà người học sẽ thể hiện sự hiểu biết và có thể làm được, như là kết quả của
kinh nghiệm học tập.
II. Đánh giá kết quả học tập
- Quan niệm:
Đánh giá kết quả học tập thực chất là một quá trình thu thập, phân tích và
xử lí các thông tin về kiến thức, kĩ năng, thái độ của HS; trên cơ sở đó xem xét
mức độ đạt được của hoạt động học của HS so với mục tiêu đề ra đối với từng
môn học, từng lớp học, từng cấp học; nhằm đề xuất các giải pháp để đạt được
mục tiêu của môn học .
- Chức năng của đánh giá kết quả học tập:

+ Chức năng xác nhận: Đánh giá kết quả học tập của HS là xác nhận
thành tích học tập của HS so với HS khác hoặc làm sáng tỏ mức độ đạt được và
chưa đạt được của HS về kiến thức, kĩ năng và thái độ so với mục tiêu dạy học
đã được xác định.
+ Chức năng điều chỉnh: Trên cơ sở đánh giá kết quả học tập, GV có thể
phát hiện những mặt tốt, mặt chưa tốt, những khó khăn, vướng mắc của HS và
tìm ra nguyên nhân của những sai sót trong quá trình dạy học để từ đó tìm ra
biện pháp điều chỉnh quá trình học tập của HS, đồng thời bổ sung, tự hoàn thiện
hoạt động dạy học của mình. Đối với HS, việc công khai hoá kết quả học tập
giúp HS nhận ra những thành tích và thiếu sót của mình để rút ra bài học cho
chính bản thân. Như vậy, kết quả đánh giá là căn cứ để quyết định giải pháp cải
thiện thực trạng, nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học và giáo dục thông qua
việc điều chỉnh phương pháp dạy học của GV và hướng dẫn HS biết tự đánh giá
để điều chỉnh phương pháp học tập.
Thông qua chức năng này, đánh giá kết quả học tập sẽ là điều kiện cần thiết
để:
+ Giúp GV nắm được tình hình học tập, mức độ phân hoá về trình độ học
lực của HS trong lớp, từ đó có biện pháp giúp đỡ HS yếu kém và bồi dưỡng HS
giỏi; giúp GV điều chỉnh và hoàn thiện phương pháp dạy học.
2
+ Giúp HS biết được khả năng học tập của mình so với yêu cầu của chương
trình, xác định nguyên nhân thành công cũng như chưa thành công, từ đó điều
chỉnh phương pháp học tập, phát triển kĩ năng tự đánh giá.
+ Giúp cán bộ quản lí giáo dục đề ra phương pháp quản lí phù hợp để nâng
cao chất lượng giáo dục.
+ Giúp cha mẹ HS và cộng đồng biết được kết quả giáo dục của từng HS,
từng lớp và của cả cơ sở giáo dục.
Một số khái niệm về đánh giá trong giáo dục

1. Đánh giá trong giáo dục là quá trình thu thập và lý giải kịp thời, có hệ thống
thông tin về hiện trạng, khả năng hay nguyên nhân của chất lượng và hiệu quả
giáo dục căn cứ vào mục tiêu dạy học, mục tiêu đào tạo làm cơ sở cho những
chủ trương, biện pháp và hành động giáo dục tiếp theo.
2. Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập và xử lý thông tin về trình độ,
khả năng thực hiện mục tiêu học tập của học sinh, về tác động và nguyên nhân
của tình hình đó nhằm tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên và
nhà trường, cho bản thân học sinh để họ học tập ngày một tiến bộ hơn.
3. Trắc nghiệm theo nghĩa rộng là một hoạt động được thực hiện để đo lường
năng lực của các đối tượng nào đó nhằm những mục đích xác định.
Trong giáo dục, trắc nghiệm được tiến hành thường xuyên ở các kì thi,
kiểm tra để đánh giá kết quả học tập, đối với một phần của môn học, toàn bộ
môn học, đối với cả một cấp học, hoặc để tuyển chọn một số người có năng lực
nhất vào một khoá học.
Người ta có thể phân chia các phương pháp trắc nghiệm ra làm ba loại:
Quan sát, Vấn đáp, và Viết.
+ Loại Quan sát: Giúp xác định những thái độ, những phản ứng vô
thức, những kỹ năng thực hành và một số kỹ năng về nhận thức, chẳng hạn cách
giải quyết vấn đề trong một tình huống đang được nghiên cứu.
+ Loại Vấn đáp: Có tác dụng tốt khi nêu lên các câu hỏi phát sinh trong
một tình huống cần kiểm tra. Trắc nghiệm vấn đáp thường được dùng khi tương
tác giữa người chấm và người học là quan trọng, chẳng hạn cần xác định thái độ
phản ứng khi phỏng vấn,…
+ Loại Viết: Thường được sử dụng nhiều nhất vì nó có những ưu điểm
sau:
 Cho phép kiểm tra cùng lúc nhiều học sinh.
 Cho phép học sinh cân nhắc nhiều hơn khi trả lời.
 Đánh giá được một vài loại tư duy ở mức độ cao.
 Cung cấp các bản ghi rõ ràng các câu trả lời của học sinh để dùng
khi chấm.
 Dễ quản lý hơn vì bản thân người chấm không tham gia vào bối
cảnh kiểm tra.
Trắc nghiệm viết thường được chia thành hai nhóm: Trắc nghiệm tự luận
(Essay) và trắc nghiệm khách quan (Objective test).
3
Một trong những hướng đổi mới đánh giá kết quả học tập ở Việt Nam
hiện nay là kết hợp trắc nghiệm tự luận với trắc nghiệm khách quan. Về công
dụng và cách soạn thảo các câu hỏi tự luận giáo viên đều biết rõ nên ở đây chỉ
giới thiệu về trắc nghiệm khách quan.
4. Trắc nghiệm khách quan

4.1. Khái niệm:
Trắc nghiệm khách quan là phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh bằng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan.
Gọi là khách quan vì cách cho điểm (đánh giá) hoàn toàn không phụ
thuộc vào người chấm.
4.2. Các loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan
a. Câu đúng sai
Trước một câu dẫn xác định (thông thường không phải là câu hỏi) học
sinh chọn một trong hai cách trả lời (Đ) hay (S).
Ví dụ: HV tự soạn theo bộ môn của mình
Khi soạn câu hỏi trắc nghiệm khách quan loại này cần lưu ý:
+ Chọn câu dẫn nào mà học sinh trung bình khó nhận ra ngay là đúng hay
sai.
+ Không nên trích nguyên văn những câu trong sách giáo khoa.
+ Cần đảm bảo tính (Đ) hay (S) của câu là chắc chắn.
+ Mỗi câu trắc nghiệm khách quan chỉ nên diễn tả một ý độc nhất, tránh
bao gồm nhiều chi tiết.
+ Trách dùng những cụm từ như: “tất cả”, “không bao giờ”, “không một
ai”, “thường”, “đôi khi”…Những cụm từ này có thể giúp học sinh dễ dàng nhận
ra câu đúng hay sai.
+ Trong một bài trắc nghiệm không nên bố trí số câu đúng bằng số câu
sai, không nên sắp đặt các câu đúng theo một trật tự có chu kỳ.
b. Câu nhiều lựa chọn
Câu hỏi nhiều lựa chọn gồm hai phần:
+ Phần thứ nhất (gọi là phần dẫn) là một câu hỏi hay một câu chưa hoàn
tất nêu mục đích đòi hỏi người làm lựa chọn câu trả lời.
+ Phần thứ hai (gọi là phần lựa chọn hay các phương án lựa chọn, thường là
từ 4 – 5 phương án) gồm một lựa chọn đúng (gọi là đáp án) và các lựa chọn sai (gọi
là câu nhiễu, câu bẫy).
Loại câu hỏi này rất thông dụng, có khả năng áp dụng rộng rãi và phân
loại học sinh nhiều nhất. Tuy nhiên loại này tương đối khó soạn vì mỗi câu hỏi
phải kèm theo một số câu trả lời, tất cả đều hấp dẫn nhưng chỉ có một đáp án.
Khi soạn loại câu hỏi TNKQ này cần tránh:
+ Câu bỏ lửng không đặt ra vấn đề hay một câu hỏi rõ rệt làm cơ sở cho
sự lựa chọn.
+ Những câu nhiễu đưa ra không phải tùy tiện. Giáo viên phải dự đoán
các hướng sai lầm của học sinh có thể mắc phải khi giải bài toán đó để đưa ra
những lựa chọn nhiễu.
4
+ Câu TNKQ có hai lựa chọn đúng (hoặc không có lựa chọn nào đúng).
+ Phần gốc quá rườm rà, gồm nhiều chi tiết không cần thiết.
+ Khi soạn thảo những câu hỏi nhiều lựa chọn, tránh vô tình tiết lộ câu trả
lời qua lối hành văn, dùng từ, cách sắp đặt,…
c. Câu ghép đôi
Câu hỏi dạng này thường gồm hai cột thông tin, mỗi cột có nhiều dòng.
Học sinh phải chọn ra những kết hợp hợp lí giữa một dòng của cột này với một
hay những dòng thích hợp của cột bên kia.
Dạng này thích hợp cho việc kiểm tra lí thuyết.
Khi biên soạn loại câu hỏi này cần lưu ý:
+ Dãy cột thông tin đưa ra không nên quá dài, nên thuộc cùng một loại, có
liên quan với nhau. Học sinh có thể nhầm lẫn.
+ Cột câu hỏi và cột câu trả lời không nên bằng nhau, nên có những câu
trả lời dư ra để tăng sự cân nhắc khi lựa chọn.
+ Thứ tự câu trả lời không nên ăn khớp với thứ tự các câu hỏi để gây thêm
khó khăn cho sự lựa chọn.
d. Câu điền khuyết
Những câu hỏi dạng này có chứa những chỗ trống để học sinh điền những
cụm từ thích hợp vào những chỗ đó. Những cụm từ này hoặc do học sinh tự nghĩ
ra hay nhớ ra, hoặc được cho sẵn trong những phương án có nhiều lựa chọn.
Khi soạn câu hỏi dạng này cần lưu ý:
+ Câu hỏi phải ngắn gọn để chỉ trả lời bằng một số, một từ hay một câu
ngắn; tránh lập câu quá dài, ý tứ rườm rà.
+ Tránh lập câu hỏi mà đáp án có thể trả lời bằng nhiều cách.
+ Câu hỏi phải rõ ràng, chính xác, không bàn cãi được.
Như vậy, với các loại câu hỏi TNKQ, giáo viên phải hiểu rõ đặc điểm,
công dụng của mỗi loại để lựa chọn loại nào thích hợp với mục tiêu khảo sát
hoặc mục tiêu dạy học. Các loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan trên đây đều
được sử dụng có hiệu quả trong giờ lên lớp. Tuy nhiên hiện nay, trong các đề bài
kiểm tra 1 tiết, học kì, cuối năm... (trong đánh giá tổng kết) người ta thường
dùng các câu hỏi nhiều lựa chọn, vì:
+ Khả năng phân biệt học sinh cao.
+ Đánh giá được kiến thức của học sinh trên một diện rộng; hạn chế được
khả năng học tủ, học lệch, học vẹt của học sinh.
+ Chấm điểm khách quan, nhanh chóng, chính xác, có thể sử dụng công
nghệ thông tin để chấm.
4.3. Ưu nhược điểm của các loại trắc nghiệm khách quan
a. Ưu điểm
Việc sử dụng phương pháp TNKQ trong kiểm tra, đánh giá rất phổ biến
trên thế giới và đang dần dần được áp dụng ở Việt Nam do nó có các ưu điểm
nổi bật như sau:
5
+ Trắc nghiệm bao gồm một chuỗi những thao tác đơn giản xác định,
do đó sử dụng trắc nghiệm sẽ tiết kiệm được thời gian thi và kinh phí chấm
điểm.
+ Việc đánh giá kết quả bằng trắc nghiệm đơn giản, xác định (có thể dùng
máy vi tính để chấm) nên kết quả của bài trắc nghiệm mang tính khách quan,
không phụ thuộc vào người chấm.
+ Cho phép trong một thời gian ngắn có thể kiểm tra được nhiều kiến
thức, kĩ năng, do đó có thể trải ra trên một nội dung rất rộng, góp phần chống
học tủ, học lệch.
+ Ta có thể đưa các câu hỏi để tạo đề kiểm tra TNKQ bằng máy vi tính.
Hơn nữa có thể tổ chức cho học sinh độc lập làm bài, tự kiểm tra kết quả, biết
điểm số bài làm của mình ngay trên máy. Nhờ vậy giáo viên có thể tiết kiệm
được thời gian làm đề, tổ chức thi và chấm điểm; đồng thời góp phần tăng cường
khả năng tự học của học sinh.
+ Kiểm tra, đánh giá bằng trắc nghiệm cho phép lượng hóa được hiệu quả
giảng dạy. Thông qua các bài trắc nghiệm, giáo viên có thể đánh giá được kết
quả học tập một cách tương đối chính xác. Từ đó có thể điều chỉnh hoạt động
dạy và hoạt động học để đạt kết quả cao nhất.
+ Trắc nghiệm gây hứng thú và tính tích cực học tập của học sinh. Khi
làm bài trắc nghiệm, học sinh phải có thao tác tư duy nhanh, chính xác, hạn chế
việc quay cóp, sử dụng tài liệu, trao đổi bài. Học sinh phải suy nghĩ cao độ, tập
trung tối đa để làm bài cho kịp thời gian cho phép.
b. Nhược điểm
Mặt khác việc kiểm tra, đánh giá bằng trắc nghiệm cũng có những nhược
điểm nhất định:
+ Khó đánh giá được bề sâu của kiến thức.
+ Khó đánh giá quá trình suy nghĩ dẫn tới kết quả làm bài trắc nghiệm, do
đó khó khăn trong việc kiểm tra năng lực tư duy (đặc biệt là tư duy sáng tạo) và
phát hiện, sửa chữa sai lầm cho học sinh.
+ Có yếu tố may rủi, ngẫu nhiên trong kết quả làm bài trắc nghiệm.
+ Trắc nghiệm gồm chủ yếu là những câu hỏi với những câu trả lời có
sẵn, do đó khó kiểm tra được năng lực sử dụng ngôn ngữ, kí hiệu toán học.
Ngày nay với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật, đặc biệt là
sự phát triển mạnh mẽ của máy tính và các phần mềm dạy học, trắc nghiệm sẽ
được giáo viên và học sinh sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên trắc nghiệm vẫn có
những hạn chế. Vì vậy cần căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu kiểm tra đánh giá,
vào đặc điểm của từng nội dung dạy học, vào hoàn cảnh điều kiện cụ thể để
quyết định trường hợp nào nên sử dụng trắc nghiệm, trường hợp nào không và
trường hợp nào nên phối hợp trắc nghiệm với những phương pháp đánh giá
khác.
4.4. Khi nào nên sử dụng trắc nghiệm khách quan hay tự luận
Theo ý kiến của các chuyên gia về trắc nghiệm, ta nên sử dụng luận đề
(Tự luận) để khảo sát thành quả học tập trong những trường hợp dưới đây:
- Khi nhóm học sinh được khảo sát không quá đông và đề khảo sát chỉ
được sử dụng một lần, không dùng lại nữa;
6
- Khi giáo viên cố gắng tìm mọi cách có thể được để khuyến khích sự
phát triển kĩ năng diễn tả bằng văn viết;
- Khi giáo viên tin tưởng về khả năng phê phán và chấm bài của mình
một cách vô tư và chính xác hơn là vào khả năng soạn thảo những câu trắc
nghiệm thật tốt;
- Khi không có nhiều thời gian soạn thảo bài khảo sát nhưng lại có
nhiều thời gian để chấm bài.
Ngược lại, ta nên sử dụng trắc nghiệm khách quan trong những trường
hợp sau:
- Khi giáo viên cần khảo sát thành quả học tập của một số đông học
sinh, hay muốn rằng bài khảo sát ấy có thể được sử dụng lại vào một lúc
khác;
- Khi giáo viên muốn có những điểm số đáng tin cậy, không phụ thuộc
vào chủ quan người chấm bài;
- Khi giáo viên có nhiều câu hỏi trắc nghiệm tốt đã được dự trữ sẵn để
có thể lựa chọn và soạn lại một bài trắc nghiệm mới, và muốn chấm nhanh để
sớm công bố kết quả;
- Khi giáo viên muốn ngăn ngừa nạn học tủ, học vẹt.
7
MỘT SỐ GỢI Ý BAN ĐẦU
GIÚP ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG KĨ THUẬT BIÊN SOẠN
CÂU HỎI TNKQ
1. Với câu hỏi dạng nhiều lựa chọn
1. Câu hỏi có thể hiện đúng lĩnh vực nội dung, cấp độ nhận thức đề xuất
trong Chuẩn KT-KN hay không?
2. Câu hỏi có phù hợp với điểm số hay không?
3. Câu dẫn có đặt ra câu hỏi trực tiếp hay một vấn đề cụ thể hay không?
4. Ngôn ngữ trình bày câu hỏi có tránh được việc sao nguyên bản SGK
không?
5. Từ ngữ và cấu trúc có rõ ràng và dễ hiểu với đối tượng học sinh không?
7. Mỗi phương án nhiễu có được xây dựng dựa trên các lỗi thông thường
của học sinh không? Có là mồi nhử tốt không?
8. Đáp án của câu hỏi này có độc lập với đáp án của các câu hỏi khác
không?
9. Tất cả các phương án có đồng nhất và phù hợp với nội dung của câu dẫn
không?
10. Có hạn chế tối đa được việc đưa ra phương án “Tất cả các đáp án trên
đều đúng” hay “không có phương án nào đúng” hay “một phương án
khác” không?
11. Có phải mỗi câu hỏi chỉ có một đáp án đúng không?
8
2. Với câu hỏi dạng ghép đôi
1. Câu hỏi có thể hiện lĩnh vực nội dung, cấp độ nhận thức nêu trong Chuẩn
KT-KN hay không?
3. Trong câu hỏi, các câu trả lời có thuộc cùng một loại sự kiện hay không?
4. Có nêu rõ cơ sở để ghép đôi một cách chính xác không?
5. Những câu trả lời có hợp lý đối với các câu hỏi không?
6. Câu ở phần ghép có ít hơn câu ở phần dẫn không?
7. Có tránh “ghép đôi hoàn hảo” không?
8. Nếu có thể, các yếu tố trong phần trả lời có được sắp xếp theo thứ tự có nghĩa
không (logic, số thứ tự, bảng chữ cái…)
9. Có quá nhiều ý cần ghép đôi trong một câu không?
3. Với câu ở dạng trả lời ngắn, điền khuyết

1. Câu hỏi có thể hiện nội dung, cấp độ nhận thức nêu trong Chuẩn KT-KN
hay không?
3. Câu trả lời có duy nhất không?
4. Có chỗ trống để học sinh điền câu trả lời không?
5. Có tránh được việc sao y nguyên SGK khi điền vào câu trả lời không?
6. Khoảng trống để điền câu trả lời của câu hỏi này có cùng độ dài với khoảng
trống của các câu hỏi khác không?
7. Khoảng trống để điền câu trả lời của câu hỏi này có cùng độ dài với từ, cụm
từ,... đã cho để điền vào không?
8. Câu hỏi có chỉ rõ mức độ chi tiết, cụ thể, chính xác của câu trả lời không?
9. Câu hỏi có tránh việc đưa ra các đầu mối để tìm ra câu trả lời không?
Ngoài ra muốn chính xác cần sử dụng phần mềm, chẳng hạn SPSS và
ConQuest, để phân tích câu hỏi TNKQ, từ đó có được đề KT tốt.
9
Thùc tr¹ng ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh
ë trêng phæ th«ng
1. thùc tr¹ng
VÊn ®Ò ®æi míi ®¸nh gi¸ ®· ®îc ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ çc cÊp häc trong hÖ
thèng gi¸o dôc phæ th«ng. §Æc biÖt, khi chóng ta tiÕn hµnh ®æi míi ch¬ng tr×nh vµ
s¸ch gi¸o khoa th× vÊn ®Ò ®æi míi ®¸nh gi¸ ®· trë thµnh mét yªu cÇu cÊp thiÕt
Tõ nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kØ 90, ho¹t ®éng ®æi míi ®¸nh gi¸ nãi chung vµ
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ë ViÖt Nam b¾t ®Çu ®îc chó ý. Çc Trung
t©m ®¸nh gi¸ ®ù¬c thµnh lËp ë mét sè
trêng §¹i häc vµ ViÖn nghiªn cøu, mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®¸nh gi¸ ®·
tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ ®¸nh gi¸, mét sè ph¬ng ph¸p
vµ kÜ thuËt ®¸nh gi¸, çc kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· bíc ®Çu ®îc ¸p dông trong viÖc
®æi míi ®¸nh gi¸ ë nhµ trêng phæ th«ng trong tÊt c¶ çc cÊp häc. Ho¹t ®éng ®æi
míi ®¸nh gi¸ còng ®îc ®Æt ra nh mét trong çc néi dung quan träng trong viÖc
thùc hiÖn çc ®Ò ¸n, dù ¸n . Çc kÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy:
- Nh×n chung çc cÊp qu¶n lÝ chñ ®¹o vµ ®éi ngò gi¸o viªn ®Òu nhËn thøc
®îc môc ®Ých c¬ b¶n cña ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp lµ x¸c ®Þnh ®îc møc ®é ®¹t vµ
cha ®¹t vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é cña häc sinh so víi môc tiªu ®Ò ra ®Ó tõ ®ã
®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc . §¸nh gi¸ lµ mét thµnh tè quan träng cña qu¸ tr×nh
d¹y häc vµ cã ¶nh hëng lín tíi kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy.
- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp trong nhµ trêng phæ th«ng ë níc ta bíc ®Çu cã
mét sè ®æi míi nh viÖc ®a d¹ng ho¸ çc lo¹i h×nh c©u hái, më réng ph¹m vi hái,
t¨ng cêng çc c©u hái yªu cÇu häc sinh tæng hîp, vËn dông, liªn hÖ ...
Song nh×n chung néi dung ®¸nh gi¸ cßn h¹n hÑp, cßn thiªn vÒ kinh nghiÖm,
viÖc ®¸nh gi¸ cßn phiÕn diÖn, cha híng tíi ®¸nh gi¸ ®îc çc n¨ng lùc, phÈm
chÊt cña ngêi häc.
- Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt ®¸nh gi¸ cßn nghÌo nµn, cha ®¶m b¶o tèt ®îc çc
kÜ thuËt cÇn thiÕt.
- HÖ thèng ®¸nh gi¸ hiÖn hµnh ë níc ta tá ra cã phÇn l¹c hËu, ®Æc biÖt lµ
trong t×nh h×nh ®æi míi gi¸o dôc nh»m ®¸p øng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸ ®Êt níc. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó ®æi míi ®¸nh gi¸ trong thêi gian
qua (nhÊt lµ tõ khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh - s¸ch gi¸o khoa míi ë tiÓu häc vµ
THCS) nhng néi dung vµ ho¹t ®éng cô thÓ ®· ®îc triÓn khai ®Æc biÖt lµ çch lµm
(ph¬ng thøc vÉn mang tÝnh gi¶i ph¸p t×nh thÕ nh»m ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu tøc
thêi, tríc m¾t. Nh×n chung, ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ chÊt lîng gi¸o dôc hiÖn nay cßn
thiªn nhiÒu vÒ kinh nghiÖm, thãi quen.
- Trong lÜnh vùc nghiªn cøu khoa häc ®· cã mét sè ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ ®¸nh gi¸
chÊt lîng gi¸o dôc ®Æc biÖt lµ tõ nh÷ng n¨m 1996 – 1997 ®Õn nay, tuy nhiªn
nh÷ng ®Ò tµi nµy vÉn chñ yÕu lµ ®i vµo tõng lÜnh vùc, tõng vÊn ®Ò riªng lÎ cña mçi
cÊp häc cô thÓ (tiÓu häc, THCS, THPT) mµ cha cã sù nghiªn cøu mét çch t¬ng
1
®èi ®Çy ®ñ, hÖ thèng ë cÊp ®é kh¸i qu¸t c¶ vÒ mÆt lý luËn lÉn ho¹t ®éng thùc tiÔn
cña gi¸o dôc phæ th«ng
Tãm l¹i: Thùc tÕ gi¸o dôc phæ th«ng nh÷ng n¨m qua cho thÊy, mÆc dï ch¬ng
tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ®· cã nh÷ng ®æi míi theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng
cña ngêi häc, híng ®Õn viÖc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn n¨ng lùc cña mçi ç nh©n,
nhng vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ vÉn cßn nhiÒu ®iÓm bÊt cËp (tõ môc ®Ých, ph¬ng ph¸p, quy
tr×nh vµ mét sè kÜ thuËt cô thÓ). Çch ®¸nh gi¸ vÉn cha ®¶m b¶o ®îc tÝnh chÝnh
x¸c, kh¸ch quan, cha vËn dông linh ho¹t çc h×nh thøc kiÓm tra, cha coi träng
®¸nh gi¸, gióp ®ì häc sinh häc tËp th«ng qua kiÓm tra, ®¸nh gi¸ mµ chñ yÕu tËp
trung vµo viÖc cho ®iÓm bµi kiÓm tra, néi dung ®¸nh gi¸ vÉn cßn nÆng vÒ yªu cÇu
häc sinh häc thuéc lßng, nhí m¸y mãc, Ýt yªu cÇu ë çc møc ®é cao nh vËn dông
kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ n¨ng vµ gi¸o dôc t×nh c¶m, th¸i ®é, çn bé qu¶n lÝ vµ gi¸o
viªn cha ®îc trang bÞ mét çch ®Çy ®ñ vÒ çc ph¬ng ph¸p vµ kÜ thuËt ®¸nh gi¸.
§æi míi gi¸o dôc ®ßi hái ph¶i cã sù ®æi míi ®ång bé tõ môc tiªu, néi dung,
ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn, ®¸nh gi¸...§¸nh gi¸ kh«ng thÓ lµ mét ho¹t ®éng n»m
ngoµi qu¸ tr×nh nµy. §¸nh gi¸ cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi çch d¹y cña thaú, çch
häc cña trß nªn rÊt cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu cô thÓ tõ lÝ luËn ®Õn thùc tr¹ng ®¸nh
gi¸ hiÖn nay, tõ ®ã cã thÓ ®a ra ®îc nh÷ng kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt vµ nh÷ng gi¶i ph¸p
mang tÝnh kh¶ thi nh»m ph¸t huy vai trß vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ trong
qu¸ tr×nh d¹y häc ë nhµ trêng phæ th«ng ViÖt Nam
2. NGUYÊN NHÂN
T×m hiÓu thùc tr¹ng ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh phæ
th«ng nãi chung vµ HS THCS vïng khã kh¨n nhÊt nãi riªng, cã thÓ thÊy mét
sè nguyªn nh©n c¶n trë viÖc ®æi míi nh sau:
- Do ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa phæ th«ng ®îc x©y dùng chñ yÕu
theo néi dung häc tËp, cßn thiªn vÒ cung cÊp kiÕn thøc mét çch khoa häc,
hÖ thèng, toµn diÖn mµ cha chó ý nhiÒu ®Õn viÖc ph¸t triÓn çc kÜ n¨ng còng
nh çc n¨ng lùc ë ngêi häc
- Gi¸o viªn cha ®îc trang bÞ mét çch hÖ thèng bµi b¶n vÒ vÊn ®Ò
®æi míi ®¸nh gi¸ nªn cßn lóng tóng, ®a sè gi¸o viªn hiÓu vÊn ®Ò ®æi míi
®¸nh gi¸ chØ lµ t¨ng cêng sö dông çc c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan hoÆc
kÕt hîp víi c©u hái tù luËn...)
- Ph¬ng tiÖn thiÕt bÞ d¹y häc ë nhiÒu trêng cßn nghÌo nµn, kh«ng
thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh
- §êi sèng cña nhiÒu gi¸o viªn cßn khã kh¨n, trong khi sè tiÕt d¹y
trong tuÇn cña cßn cao nªn gi¸o viªn Ýt cã thêi gian ®Çu t tho¶ ®¸ng cho
viÖc ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh
- §éng c¬ th¸i ®é häc tËp cña nhiÒu Hs cha thËt tèt, HS vÉn quen víi
lèi häc thô ®éng, cha s½n sµng tham gia mét çch tÝch cùc, chñ ®éng vµo
2
ho¹t ®éng ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña gi¸o viªn, t©m lÝ häc ®èi phã
víi thi cö ®ang lµ t©m lÝ kh¸ phæ biÕn cña häc sinh
- ViÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®Æc biÖt lµ viÖc ra ®Ò trong çc k× thi hiÖn
nay cha khuyÕn khÝch cho ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp
- Çc c¬ quan nghiªn cøu cha ®Çu t nhiÒu vµo viÖc båi dìng gi¸o
viªn vµ çc çn bé qu¶n lÝ vÒ ®æi míi ®¸nh gi¸ ( cha cã nhiÒu c«ng tr×nh
nghiªn cøu võa®¶m b¶o c¬ së lÝ luËn võa gi¶i quyÕt ®îc viÖc chØ dÉn cho
gi¸o viªn çch thøc ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS
- Çc trêng s ph¹m cha cã sù ®Çu t nhiÒu vÒ ®æi míi ®¸nh gi¸
trong ®µo t¹o sinh viªn
- HÖ thèng qu¶n lÝ, chØ ®¹o, thanh tra chuyªn m«n ë nhiÒu n¬i cßn
m¸y mãc, cha t¹o ®iÒu kiÖn cho çc ho¹t ®éng s ph¹m s¸ng t¹o trong
®¸nh gi¸ cña gi¸o viªn
3
§Þnh híng vµ yªu cÇu chung vÒ ®æi míi ®¸nh gi¸
Trong ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng
§¸nh gi¸ lµ mét kh©u quan träng cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc, võa cã vai trß kiÓm
chøng kÕt qu¶ cña môc tiªu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc, võa gãp phÇn ®iÒu
chØnh kÕ ho¹ch gi¸o dôc tiÕp theo ®îc tiÕn hµnh phï hîp vµ cã hiÖu qu¶. Ho¹t
®éng ®¸nh gi¸ nÕu ®îc tiÕn hµnh mét çch ®ång bé, khoa häc, víi çc ph¬ng
ph¸p vµ kÜ thuËt phï hîp sÏ cã t¸c ®éng rÊt tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh gi¸o dôc.
- Trong ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng (ban hµnh theo Q§ sè 16, ngµy 5-
5-2006/ BGD & §T). Cô thÓ lµ:
a. Đánh giá kết quả giáo dục của học sinh ở các môn học và hoạt động giáo
dục trong mỗi lớp và cuối cấp học nhằm xác định mức độ đạt được mục tiêu giáo
dục phổ thông, làm căn cứ để điều chỉnh quá trình giáo dục, góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, ®éng viªn, khuyÕn khÝch häc sinh ch¨m häc vµ tù
tin trong häc tËp
b. Đánh giá kết quả giáo dục các môn học, hoạt động giáo dục trong mỗi lớp
học và cuối cấp cần phải:
- B¶o ®¶m tính khách quan, toàn diện, khoa học và trung thực
- Căn cứ vào chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ của từng môn học
và hoạt động giáo dục ở từng lớp, cấp học
- Phối hợp giữa đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì, giữa đánh giá
của giáo viên và tự đánh giá của học sinh, giữa đánh giá của nhà trường và đánh
giá của gia đình, cộng đồng;
- Kết hợp giữa hình thức trắc nghiệm khách quan, tự luận và các hình thức
đánh giá khác
c. Sử dụng công cụ đánh giá thích hợp.
Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định việc đánh giá bằng điểm kết hợp với nhận
xét của giáo viên hoặc chỉ đánh giá bằng nhận xét của giáo viên cho từng môn học
và hoạt động giáo dục. Sau mỗi lớp và sau cấp học có đánh giá, xếp loại kết quả
giáo dục của học sinh.
- Trong th«ng b¸o Sè287/TB-BG§T, cô thÓ lµ:
+ §æi míi ®¸nh gi¸ ph¶i g¾n víi viÖc thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “Nãi
kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc” vµ g¾n víi
phong trµo thi ®ua “X©y dùng truêng häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc”. Coi
träng viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ kiÓm tra, qua ®ã gi¸o viªn ®iÒu chØnh ho¹t ®éng
d¹y häc, híng dÉn gióp ®ì häc sinh ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm
yÕu trong häc tËp: çc cÊp qu¶n lÝ còng ®iÒu chØnh çc ho¹t ®éng d¹y vµ häc,
kiÓm tra ®¸nh gi¸ mét çch kÞp thêi
+ Thùc hiÖn ®óng qui ®Þnh cña Qui chÕ ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i häc sinh.
§¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan, chÝnh x¸c, c«ng b»ng
4
+ Ph¶i ®¶m b¶o sù c©n ®èi çc yªu cÇu kiÓm tra vÒ kiÕn thøc(nhí, hiÓu,
vËn dông), rÌn luyÖn kÜ n¨ng vµ yªu cÇu vÒ th¸i ®é víi häc sinh vµ huíng dÉn
häc sinh biÕt tù ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp, rÌn luyÖn n¨ng lùc tù häc vµ t duy
®éc lËp
5
XU HƯỚNG ĐỔI MỚI ĐG KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HS
Từ giữa thập niên 1980, trên thế giới đã bùng nổ một cuộc cách mạng thực sự
về kiểm tra đánh giá với những thay đổi căn bản cả về triết lí, quan điểm, phương
pháp và các hoạt động cụ thể. Xu hướng mới trong đánh giá kết quả học tập phản
ánh rõ nét quan điểm mới về giáo dục, trong đó người học (Learner) và quá trình
học tập (learning) là trung tâm của toàn bộ các hoạt động giáo dục, gồm cả hoạt
động kiểm tra đánh giá. “Sự ra đời của quan điểm này cùng với xu hướng mới
trong kiểm tra đánh giá đã tạo nên những thay đổi căn bản trong hệ thống lí luận về
kiểm tra đánh giá”.
Một trong những đặc trưng cơ bản của xu hướng mới trong kiểm tra đánh giá
là Đánh giá là để học. (An Assessment is for Learning School)
“Đánh giá là để học” gồm 3 cách tiếp cận sau:
a. Đánh giá để học (Assessment For Learning)
b. Đánh giá là học (Assessment As Learning)
c. Đánh giá việc học (Assessment Of Learning)
6
TRƯỜNG HỌC THUỘC CHƯƠNG TRÌNH
“ĐÁNH GIÁ LÀ ĐỂ HỌC”
HS đặt mục đích HT
của riêng họ
HS xác định chứng cứ và HS thực hành tự ĐG và

lập kế hoạch HT của họ đánh giá đồng đẳng
CHƯƠNG TRÌNH DẠY VÀ HỌC

ĐÁNH GIÁ LÀ HỌC
ĐÁ
C
GV sử dụng chứng cứ từ
NH
HỌ
HS, GV và PPHS biết rõ HS
những hoạt động hàng ngày cần học gì và mục tiêu cần đạt
GI
ĐỂ
để kiểm tra sự tiến bộ của HS thế nào
Á
Á
VIỆ
GI
C
NH
GV cùng nhau chia sẻ chuẩn HS, GV được phản hồi về chất
HỌ
cần đạt trong và thông qua
ĐÁ
C lượng và cách điều chỉnh việc
nhà trường dạy và học
GV sử dụng thông tin đánh giá để

giám sát quá trình dạy học, sự tiến ĐÁNH GIÁ HS, GV quyết định nội dung học tập
bộ và lập kế hoạch cải tiến tiếp theo và xác định người giúp đỡ
Đánh giá lớp học thúc đẩy sự tương tác dựa trên
câu hỏi tư duy, lắng nghe và phản hồi tích cực
(Tư liệu nguồn: Eric Young. AifL. Assessment for Learning: Embedding and
Extending. 12 -2005).
7
a. Đánh giá để học (Assessment FOR Learning) được sử dụng
để hỗ trợ quá trình dạy - học trong lớp học. Nó là một phần gắn liền với việc điều
chỉnh quá trình dạy của GV và quá trình học của HS.
Nghiên cứu chỉ ra rằng HS học tốt nhất khi:

- HS hiểu rõ những gì các em đang cố gắng học và những gì đang mong đợi ở
các em.
- HS nhận được những thông tin phản hồi về chất lượng việc học của các
em và các em cần phải làm gì để học tốt hơn.
- HS được hướng dẫn để học tiến bộ hơn.
- HS được tham gia vào việc quyết định cần phải làm gì tiếp theo, ai là người
giúp đỡ các em khi cần thiết.
Đánh giá để học tập trung vào khoảng cách giữa những điều đã biết và những
điều cần biết (mục tiêu) của người học và lấp khoảng trống này bằng cách chia sẻ
mục tiêu với người học, kiểm tra và phản hồi hiệu quả.
Đánh giá để học là tất cả các hoạt động của GV hoặc HS được sử dụng như là
phản hồi để điều chỉnh hoạt động dạy và học của họ.
Bốn đặc điểm của Đánh giá để học:

- Tương tác cao: dựa trên câu hỏi có suy nghĩ kĩ, lắng nghe và phản hồi tích
cực.
- HS tham gia học tích cực: trong việc quyết định bước học tiếp theo và xác
định ai là người giúp đỡ.
- Phản hồi: HS và tập thể GV được thường xuyên phản hồi về chất lượng việc
dạy học của họ và làm thế nào để tốt hơn.
- Chia sẻ tiêu chí học tập: HS, tập thể GV và phụ huynh HS được biết rõ HS
cần phải học gì và mục tiêu học tập như thế nào.
8
b. Đánh giá là học (Assessment AS Learning) được sử dụng để
thúc đẩy sự tự chủ của HS trong học tập. Đánh giá là học cách học, thông qua đó
HS phát triển những thuộc tính và những kĩ năng cần thiết để trở thành những
người không nản chí, tự động viên và có khả năng theo đuổi việc học khi họ trưởng
thành cũng như khi họ phải đối mặt với những thử thách khắt khe hơn trong học
tập.
Đánh giá là học là một phần trong chu trình đánh giá, khi HS và tập thể GV đề
ra mục tiêu học tập, chia sẻ tinh thần/cường độ học tập cũng như mục tiêu cần đạt
và đánh giá việc học của họ thông quá tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau và đánh giá
đồng đẳng. Thông qua đó HS nhận thức được về việc học của mình, ví dụ như:
- Các em đang học gì
- Các em đang học như thế nào
- Cái gì giúp các em học.
Các em có khả năng xây dựng kiến thức cho bản thân, có trách nhiệm với việc
học tập của mình và tích cực học hơn.
Ba đặc điểm của Đánh giá là học:

- Tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng.
- HS đặt mục tiêu học tập của riêng họ.
- HS và GV xác định và phản ánh bằng chứng học tập của riêng họ
9
c. Đánh giá việc học (Assessment OF Learning) sử dụng bằng
chứng để phán xét việc học của HS và hiệu quả của nhà trường.
Thông qua đánh giá việc học có thể xếp loại kết quả học tập của HS. Đánh giá
việc học cũng hỗ trợ Đánh giá để học và Đánh giá là học khi các chuẩn đánh giá
được hiểu và được chia sẻ giữa các GV, bản thân người học, phụ huynh HS và tất
cả những người tham gia vào quá trình giáo dục.
Đánh giá việc học được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động của nhà trường
và các cơ quan giáo dục có liên quan khác. Kết quả của những cuộc khảo sát đánh
giá quốc gia và quốc tế (PISA, PIRLS,…) chỉ ra những chỗ cần cải tiến trong nền
giáo dục của đát nước.
Đánh giá việc học chỉ ra những bằng chứng giúp GV và các nhà GD kiểm tra sự
tiến bộ của HS. Đánh giá việc học cần phải tin cậy. Điều này có nghĩa là:
- Phải có căn cứ (dựa trên những tiêu chí đã được thống nhất).
- Có độ tin cậy (độ chính xác của đánh giá và thực tế)
- Có thể so so sánh được.
Ba đặc điểm của Đánh giá việc học:

- Sử dụng bằng chứng từ các hoạt động hàng ngày để kiểm tra sự tiến bộ của
HS.
- Chia sẻ chuẩn thông qua nhà trường.
- Kiểm tra và lập kế hoạch: Sử dụng thông tin đánh giá để kiểm tra định
lượng sự tiến bộ của HS và lập kế hoạch cải tiến.
10
So sánh xu thế trong đánh giá kết quả học tập
Tiêu chí Xu hướng cũ Xu hướng mới

1. Mục đích - Đánh giá chủ yếu phục vụ quản - Coi trọng chức năng cung cấp
đánh giá lí như xếp loại HS, xét lên lớp, thông tin phản hồi cho HS và GV để
cấp chứng chỉ,… điều chỉnh và nâng cao chất lượng
dạy học.
2. Lực lượng - Do bên ngoài khống chế: GV và - Trao quyền tự chủ cho HS : chủ
tham gia các nhà quản lí giáo dục quyết động lựa chọn điều kiện và phương
đánh giá định. pháp ..., chú trọng tự đánh giá và
được cung cấp thông tin phản hồi về
KQHT
3. Cách thức - Nhấn mạnh sự cạnh tranh. - Nhấn mạnh sự hợp tác.
đánh giá - Quan tâm đến mục tiêu cuối - Quan tâm đến kinh nghiệm học tập
cùng của việc dạy học. của HS.
- Việc lựa chọn câu hỏi và tiêu - Việc lựa chọn câu hỏi và tiêu chí
chí đánh giá không được công đánh giá được nêu rõ từ trước.
khai trước.
4. Nội dung - Tập trung vào kiến thức sách - Tập trung vào năng lực thực tế.
đánh giá vở. - Chú trọng đến quá trình HT (quan
- Chú trong thành tích học tập tâm điểm mạnh, yếu và lỗ hổng kiến
(quan tâm nhiều đến các kết quả thức của HS)
HS đạt được).
5. Công cụ - Các bài kiểm tra trên giấy được - Nhiều bài tập đa dạng trong suốt
đánh giá thực hiện ở một số thời điểm, chú quá trình học và óc ý nghĩa phản hồi
trọng đến điểm cuối của quá trình để HS hiểu rõ quá trình HT của
DH. chính mình.
6. Thời gian - Thường diễn ra ở những thời - Đánh giá ở mọi thời điểm của quá
đánh giá điểm nhất định trong quá trình trình dạy học, chú trọng đến đánh
dạy học, đặc biệt là: trước và sau giá trong khi học.
khi dạy.
11
ĐÁNH GIÁ THEO CHUẨN
1) Trước hết Chuẩn là cái để đo
Khái quát nhất, thì “chuẩn là cái để làm căn cứ so sánh”.
Chuẩn KT-KN thường được xem xét ở hai bình diện:
- Chuẩn được hiểu là mức độ trung bình về thành tích người học trong một
nhóm cụ thể.
Ví dụ, muốn tìm hiểu kết quả học tập Toán của HS lớp 10, quận Thanh Xuân,
Hà Nội, người ta lựa chọn 300 em đại diện. Điểm số trung bình của các HS này
được coi là chuẩn kết quả học tập môn Toán của HS lớp 10 quận đó. Kết quả
học tập của mỗi HS trong Quận sẽ được so sánh với chuẩn theo 2 mức:
(i) Đạt chuẩn: có kết quả bằng hoặc cao hơn điểm trung bình của nhóm đại diện;
(ii) Không đạt chuẩn: có kết quả thấp hơn điểm trung bình của nhóm đại diện.
Theo bình diện này thì đánh giá kết quả học tập của HS là so sánh mức độ thành
tích đã đạt được của một HS so với các bạn cùng học hay còn được gọi là đánh
giá theo chuẩn (Norm). Có thể nói, chuẩn theo bình biện thứ nhất phản ánh
nguyên trạng của một phép đo kết quả học tập của HS tại thời điểm được
kiểm tra.
- Chuẩn còn được hiểu là những gì HS cần biết và có thể làm, coi đó là kết quả học
tập mà nhà giáo dục kì vọng thông qua một chương trình giáo dục. Và thường
được gọi là chuẩn chương trình. Chuẩn KT-KN được qui định trong chương
trình giáo dục cấp THCS là chuẩn hiểu theo cách hiểu này, bởi đó là những
yêu cầu tối thiểu về kiến thức, kĩ năng mà mọi HS đều có thể và cần phải đạt
được. Theo bình diện này thì đánh giá kết quả học tập của HS là xem xét mức độ
thành tích đạt được với mục tiêu giáo dục hay còn được gọi là đánh giá theo tiêu
chí (Criteria). Có thể nói chuẩn theo bình diện này là là cụ thể hoá mục tiêu giáo
dục.
2)Đánh giá theo chuẩn

- Dù hiểu theo nghĩa nào thì đánh giá kết quả học tập đều là xem xét mức độ đạt
được các mục tiêu của dạy học, trong đó bao gồm ba mục tiêu lớn là: kiến thức, kĩ
năng và thái độ.
-Chuẩn KT – KN là một dải tần (band) thể hiện đo mức độ cần đạt của người học
(gồm 3 mức: biết – thấp; hiểu – TB; vận dụng – cao)
-Người ta dựa vào chuẩn để đo kết quả học tập
-Khi đánh giá theo chuẩn chỉ có 2 khả năng: đạt chuẩn và không đạt chuẩn. Được
xem là đạt chuẩn nếu HS có kết quả học tập đạt từ mức biết trở lên, còn ngược lại
là không đạt chuẩn.
-Sau khi đánh giá theo Chuẩn, người ta mới xếp loại HS. Thường có các loại sau:
Kém (không đạt chuẩn); TB nếu đạt mức biết; Khá nếu đạt mức hiểu và Giỏi (tốt)
nếu đạt mức vận dụng.
12
-Khi ra đề kiểm tra ta cần ra các câu hỏi có cả 3 mức (biết, hiểu, vận dụng), tuy
nhiên cân nhắc tỉ lệ giữa chúng, thường là 3:4:3, khi muốn đánh giá theo chuẩn.
*Lưu ý: Ma trận đề kiểm tra, cần cụ thể và có mô tả rõ ràng
Ví dụ: Ma trận thiết kế đề KT cuối năm lớp 12
Chủ đề ND Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Tổng
TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL
1.ƯDĐH Câu Câu Câu Câu11 4
1 3 4 1,0 3,0
0,5 1,0 0,5
2.Hs luỹ Câu Câu12 2
thừa, mũ 5
và logarit 1,0 1,5
0,5
3.Nguyên Câu Câu10 2
hàm, Tích 6
phân 0,5 1,0
0,5
4.Số phức Câu 1
7 0,5
0,5
5.Khối đa Câu Câu13 2
diện. Khối 8 1,0 1,5
tròn xoay 0,5
6.PPTĐKG Câu Câu Câu14 3
2 9 1,5 2,5
0,5 0,5
Tổng 3 6 5 14
2,0 3,0 5,0 10,0
Trong đó:
- Câu 1: Hỏi về cái gì? Mức độ nào? (như chuẩn hay cao hơn
chuẩn), đạt điểm là như thế nào?
- Ví dụ: Câu 1, Nhận biết được một biểu thức là đạo hàm bậc
nhất của một hàm đa thức đã cho.
- Câu 2: (mô tả tương tự)
- Ví dụ: Câu 2, Nhận biết được toạ độ (trong không gian) của
một điểm đã cho.
- Câu 3:…. (mô tả tương tự)
13
Tham khảo thêm:
Ma trận đề kiểm tra môn Toán lớp 9
Mức độ nhận Các mức độ nhận thức

thức Tổng ngang
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng
TN TL TN TL TN TL Phần nhỏ Mục
Nội dung kiến thức
1.Căn Khái niệm căn Câu 1 Câu 7 2
bậc hai. bậc hai 5 5 10 8
Căn bậc Các phép tính và Câu 2 Câu 8 Câu 15, 4
ba các phép biến đổi Câu 16
(20 tiết) đơn giản về căn
bậc hai 5 5 10 20
Căn bậc ba Câu 3 Câu 9 2
5 5 10 40
2.Hàm số Hàm số Câu 10 1 4
bậc nhất y = ax + b. 5 5
(12 tiết) Hệ số góc của Câu 4 Câu 11 Câu 17 3
ĐT. Hai ĐT song
song và hai ĐT 5 5 5 15 20
cắt nhau
3. Hệ thức Một số hệ thức về Câu 12 Câu 18 2 8
lượng cạnh và đường
trong tam cao trong TGV 5 5 10
giác vuông Tỉ số LG của góc Câu 5 Câu 13 2
(19 tiết) nhọn. Bảng LG 5 5 10
Một số hệ thức Câu 6 Câu 19 2
giữa các cạnh và
các góc của TGV
(sử dụng tỉ số LG) 5 5 0
Ứng dụng thực tế Câu 14 Câu 20 2
các tỉ số LG của
góc nhọn 5 5 0 40
6 8 6 20 20
Tổng 30 40 30 100 100
14
- Dự kiến câu hỏi và yêu cầu cần đạt như sau:
Câu 1: Tính được căn bậc hai của một số
Câu 2: Khai phương một tích hoặc một thương đơn giản
Câu 3: Tính được căn bậc ba của một số
Câu 4: Nhận biết được hệ số góc của đường thẳng ở dạng y = ax + b
Câu 5: Viết được một tỉ số lượng giác của góc nhọn trong tam giác vuông (chẳng
hạn viết được sinB = …trong tam giác vuông ABC cho trước)
Câu 6: Viết được một hệ thức giữa cạnh và góc của TGV ( sử dụng tỉ số lượng giác
của góc nhọn trong tam giác vuông, chẳng hạn viết được b = asinB với tam giác
vuông ABC cho trước)
Câu 7: Tính được căn bậc hai của biểu thức là bình phương của một biểu thức khác
Câu 8: Đưa đúng thừa số vào trong (ra ngoài ) dấu căn
Câu 9: Tính được căn bậc ba của biểu thức là lập phương của một biểu thức khác
Câu 10: Nhận biết được đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b
Câu 11: Nhận biết được hệ số góc của đường thẳng ở dạng ax + by + c = 0
Câu 12: Biết sử dụng hệ thức về cạnh và đường cao trong TGV với bài toán cụ thể,
tương tự bài tập SGK
Câu 13: Biết sử dụng tỉ số LG của góc nhọn trong TGV với bài toán cụ thể, tương
tự bài tập SGK
Câu 14: Biết cách đo chiều cao (hay khoảng cách) trong tình huống đã được toán
học hoá
Câu 15: Trục căn thức ở mẫu
Câu 16: Thực hiện phối hợp các phép toán về căn thức.
Câu 17: Sử dụng được hệ số góc của đường thẳng để nhận biết sự cắt nhau hoặc
song song của hai đường thẳng.
Câu 18: Biết sử dụng hệ thức về cạnh và đường cao trong TGV với bài toán có nội
dung thực tế, tương tự bài tập SGK
Câu 19: Biết vận dụng việc giải tam giác vuông với bài toán có nội dung thực tế,
tương tự bài tập SGK
Câu 20: Biết cách đo chiều cao (hay khoảng cách) trong tình huống thực tiễn
15
§Ò kiÓm tra häc k× I
líp 10 - M«n To¸n (theo ch¬ng tr×nh chuÈn)
Thêi gian: 90phót (kh«ng kÓ thêi gian thu vµ ph¸t ®Ò)
ma trËn ®Ò kiÓm tra
Néi dung – chñ ®Ò Møc ®é Tæng sè

NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông
KQ TL KQ TL KQ TL
1. MÖnh MÖnh Câu 1 Câu 17 Câu 11 4
®Ò- TËp ®Ò 0,25 0,5 0,25
hîp TËp hîp Câu 2
1,25
0,25
2. Hµm Hµm sè Câu 3 Câu 12 Câu 18 5
sè bËc bËc 0,25 0,25 0,5
nhÊt vµ nhÊt
bËc hai Hµm sè Câu 4
bËc hai 0,25 1,25
3. Ph¬ng Câu 5 Câu13 Câu 21 6
Ph¬ng tr×nh 0,25 0,25 1,0
tr×nh vµ
hÖ Hệ Câu 6 Câu14 Câu 19
ph¬ng ph¬ng 0,25 0,25 1,0
tr×nh tr×nh 3,0
4. Vect¬. Vect¬ Câu 7 Câu15 Câu 20 Câu 22 5
HÖ trôc 0,25 0,25 1,0 1,0
to¹ ®é HÖ trôc Câu 8
2,75
to¹ ®é 0,25
5.GÝa trÞ GÝa trÞ Câu 9 4
lîng lîng 0,25
gi¸c - gi¸c
TÝch v« TÝch v« Câu 10 Câu 16 Câu 23
híng híng 0,25 0,25 1,0 1,75
Tæng sè 11 9 3 23
3,0 4,0 3,0 10
1
Ghi chó: trong mçi « ë b¶ng trªn, ë gãc trªn bªn tr¸i cho biết câu số bao nhiêu
và sè lîng c©u hái t¬ng øng víi « ®ã, cßn sè ë gãc díi bªn ph¶i chÝ tæng sè
®iÓm øng víi tæng çc c©u hái trong « ®ã
Gi¶i thÝch: Víi ®èi tîng HS häc theo ch¬ng tr×nh chuÈn
a) §Ò ®îc thiÕt kÕ víi tØ lÖ: 30% nhËn biÕt + 40% th«ng hiÓu + 30% vËn dông
b) KÕt hîp TNKQ víi TL theo tØ lÖ điểm là 4 : 6
c) §¹i sè vµ h×nh häc cã tØ lÖ điểm là 5,5 : 4,5
d) Cấu trúc câu hỏi:
- Sè lîng c©u hái TNKQ lµ 16; Sè lîng c©u hái tù luËn lµ 7
- Các c©u từ số 1 ®Õn số 11 và câu số 17 lµ møc nhËn biÕt; Các c©u từ số 11
®Õn số 16 và từ số 18 ®Õn số 20 lµ møc th«ng hiÓu; Các c©u từ số 21 ®Õn số
23 lµ møc vËn dông
e) Bản mô tả:
Câu 1: Nhận biết được một câu cho trước có là mệnh đề hay không
Câu 2: Nhận biết được số các tập con của một tập cho trước có 4 phần tử
Câu 3: Nhận biết được đồ thị của một hàm số bậc nhất, được cho cụ thể
Câu 4: Nhận biết được đồ thị của một hàm số bậc hai, được cho cụ thể
Câu 5: Nhận biết được tập nghiệm của một phương trình dạng f(x) = 0, mà f(x) là
tích của một đa thức bậc hai với một biểu thức luôn nhận giá trị dương, được cho
cụ thể
Câu 6: Nhận biết được một hệ phương trình bậc nhất 2 ẩn có hệ số bằng số, được
cho cụ thể, có nghiệm duy nhất
Câu 7: Nhận biết được sè các vect¬ (kh¸c vect¬-kh«ng) cã ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi
lÊy trong sè 4 ®iÓm (phân biệt) cho trước
Câu 8: Nhận biết được khoảng cách giữa hai điểm khi cho trước toạ độ phẳng của
mỗi điểm
Câu 9: Nhận biết được giá trị lượng giác của một góc đặc biệt cho trước
Câu 10: Nhận biết được tích vô hướng của hai vectơ khi cho trước toạ độ phẳng
của mỗi vectơ
Câu 11: Hiểu được cách phủ định một mệnh đề có chứa lượng từ
Câu 12: Hiểu được khi nào hai đường thẳng đã cho song song với nhau
Câu 13: Hiểu được cÆp ph¬ng tr×nh ®· cho là kh«ng t¬ng ®¬ng
Câu 14: Hiểu được cách ghép một ph¬ng tr×nh bậc nhất 2 ẩn đã cho víi một
ph¬ng tr×nh bậc nhất 2 ẩn khác ®Ó ®îc mét hÖ ph¬ng tr×nh cã v« sè nghiÖm
Câu 15: Hiểu được phép cộng, trừ vectơ trong mặt phẳng
Câu 16: Hiểu được tích vô hướng của hai vectơ và modun của vectơ khi cho trước
toạ độ phẳng của các điểm là đầu mút của các vectơ đó
Câu 17: Nhận biết được giao của hai tập hợp cho trước
2
Câu 18: Hiểu và x¸c ®Þnh được một hµm sè bậc nhất khi biết ®å thÞ của nó ®i qua
hai ®iÓm có toạ độ phẳng cho trước
Câu 19: Hiểu và giải được hệ phương trình bậc nhất 2 ẩn có hệ số bằng số cho
trước
Câu 20: Hiểu được cách chèn điểm trong chứng minh hệ thức vectơ
Câu 21: Vận dụng được kiến thức khi giải bài toán bằng cách lập phương trình 1 ẩn
Câu 22: Vận dụng được các biểu thức về toạ độ của vectơ trong mặt phẳng để xác
định được toạ độ và tính đúng modun của một vectơ là tổ hợp của hai vectơ, có toạ
độ cho trước
Câu 23: Vận dụng được các biểu thức về toạ độ của vectơ trong mặt phẳng để tìm
tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác khi cho trước toạ độ các đỉnh của nó
3
§Ò kiÓm tra
häc k× I - líp 10 - M«n To¸n (theo ch¬ng tr×nh chuÈn)
Thêi gian: 90phót (kh«ng kÓ thêi gian thu vµ ph¸t ®Ò).
PhÇn 1: C©u hái TNKQ
Çc c©u tõ sè 1 ®Õn sè 16 díi ®©y, mçi c©u cã 4 ph¬ng ¸n lùa chän là a), b),
c) và d) trong ®ã chØ cã 1 ph¬ng ¸n ®óng. H·y khoanh trßn vµo ch÷ çi ®øng ®Çu
của ph¬ng ¸n mµ em cho lµ ®óng.
C©u 1: Câu nào là mệnh đề trong số các câu sau đây?
a) Trời đẹp quá! b) Hôm nay là thứ mấy nhỉ?
c) Học nhanh lên! d) Mọi số đều là số nguyên tố.*
C©u 2: NÕu tËp hîp A cã 4 phÇn tö th× sè çc tËp con cña nó lµ bao nhiêu?
a) 4 b) 8
c) 16* d) 24
C©u 3: Đêng th¼ng cã ph¬ng tr×nh lµ y = 7 + 3x
a) luôn đi qua gốc toạ độ b) cắt trục tung tại điểm M(0 ; 7)*
c) cắt trục tung tại điểm M(7 ; 0) d) cắt trục hoành tại điểm M(0 ; 7)
x2
C©u 4: Hµm sè y = 2006x – - 2007 cã ®å thÞ lµ
2
a) mét parabol quay bÒ lâm lªn phÝa trªn
b) mét parabol quay bÒ lâm xuèng phÝa díi vµ kh«ng c¾t trôc Ox
c) mét parabol ®i qua gèc to¹ ®é.
d) mét parabol quay bÒ lâm xuèng phÝa díi vµ c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã
tung ®é b»ng - 2007. *
C©u 5: Phương trình x 2  3 x  2  x 2  2  0 có tập nghiệm là tập nào sau đây?
a) {  } b) {2}
c) {1; 2}* d) {R}
C©u 6: HÖ ph¬ng tr×nh nµo trong sè çc hÖ ph¬ng tr×nh ®· cho díi ®©y cã
nghiÖm duy nhÊt?
2 x  y  1 2 x  y  1
a)  b)  *
 2 x  y  1  4 x  2 y  2
2 x  y  1 2 x  2 y  2
c)  d) 
4 x  2 y  4 x  y  1
4
C©u 7: Cho tø gi¸c ABCD, sè vect¬ (kh¸c vect¬ - kh«ng) cã ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi
lÊy trong sè çc ®iÓm lµ ®Ønh cña tø gi¸c ®· cho b»ng bao nhiêu?
a) 6 b) 12*
c) 18 d) 24
C©u 8: Nếu trong mặt phẳng toạ độ Oxy, cho hai điểm D(1; 1) và E(5; -2) thì
a) DE = (4; -3) b) DE = 5 *
c) DE  5 d) ED  (4;3)
0
Câu 9: Gọi M = cos135 thì
3 3
a)M = b) M = 
2 2
2 2
c)M = d) M =  *
2 2
  
C©u 10: Nếu trong mặt phẳng toạ độ Oxy, cho çc vect¬ a = (2; 3), b = (1; -3), c

= (-3; - 4) vµ d = (- 2; - 1) thì
       
a) a . b = 7 vµ c . d = 10 b) a . b = 7 vµ c . d = -10
       
c) a . b = -7 vµ c . d = 10 * d) a . b = -7 vµ c . d = -10
C©u 11: Cho mÖnh ®Ò x  R: x2 – 4x + 5 > 0. MÖnh ®Ò phñ ®Þnh cña mÖnh ®Ò đã
cho lµ
a) x  R: x2 – 4x + 5  0. * b) x  R: x2 – 4x + 5  0.
c) x  R: x2 – 4x + 5 < 0. d) x  R: x2 – 4x + 5 > 0.
C©u 12: Trong mặt phẳng toạ độ Oxy, hai ®êng th¼ng cã ph¬ng tr×nh t¬ng øng
lµ y = 7 + 3x vµ y = mx + n song song víi nhau nÕu
a) m = 3. b) n = 3 vµ m  7.
c) m = 3 vµ n  7. * d) m = 7 vµ n  3.
C©u 13: CÆp ph¬ng tr×nh nµo díi ®©y kh«ng t¬ng ®¬ng?
a) x2 1  x  2 vµ x2 + 1 = x  2 2 *
vµ x2 + 1 = x 2  2 
2
b) x2 1  x2  2
c) x2(x2 + 1) = 2x2+ 2 vµ x2 = 2.
d) x 2  3 x  2  x 2  2  0 vµ x2  3x + 2 = 0.
C©u 14: ĐÓ ®îc mét hÖ ph¬ng tr×nh cã v« sè nghiÖm thì ph¬ng tr×nh 2x + y = 1
cần phải kÕt hîp víi ph¬ng tr×nh nµo díi ®©y?
a) 2y = 4  4x. b) 2y = 1  x.
c) 2y = 2  4x.* d) y = 2x  1.
5
C©u 15: Cho h×nh b×nh hµnh ABCD (çc ®Ønh lÊy theo thø tù ®ã) và M lµ ®iÓm bÊt
k×, ta luôn cã
a) MC - MA = MB - MD b) MC - MA = DA - DC
c) MC - MA = AB + AD * d) MC - MA = BA - BC
C©u 16: Nếu trong mÆt ph¼ng toạ độ Oxy, cho çc ®iÓm A = (-2; 0) , B = (1; 3)
vµ C = (1; -3) thì ABC lµ tam gi¸c
a) kh«ng c©n vµ kh«ng vu«ng b) vu«ng nhng kh«ng c©n
c) c©n nhng kh«ng vu«ng d) vu«ng c©n *
PhÇn II: C©u hái tù luËn
C©u 17: Gäi A lµ tËp hîp çc íc sè cña 5 vµ B lµ tËp hîp çc íc sè cña 10. T×m
tËp hîp A  B
C©u 18: X¸c ®Þnh a vµ b ®Ó ®å thÞ hµm sè y = ax + b ®i qua çc ®iÓm A(1; 3) vµ
B(- 4; -22)
 2x  3 y  5
C©u 19: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 
2 x  3 y  11
C©u 20: Cho hai h×nh b×nh hµnh là ABCD vµ A’B’C’D’. Gäi O = AC  BD vµ O’
= A' C ' B' D' (Trong ®ã AC, BD vµ A’C’, B’D’ t¬ng øng lµ çc ®êng chÐo cña mçi
h×nh ®· cho). Chøng minh rằng: AA'  BB'  CC '  DD'  4OO ' .
C©u 21: Mét ®éi ®îc giao vËn chuyÓn 360 tÊn hµng trong mét kho¶ng thêi gian
nhÊt ®Þnh. Nhng do t¨ng n¨ng suÊt, mçi ngµy ®éi ®ã chuyÓn thªm ®îc 9 tÊn hµng
so víi ®Þnh møc, nªn ch¼ng nh÷ng ®· chuyÓn hÕt sè hµng mµ cßn chuyÓn h¬n 5%
sè hµng ®îc giao tríc 1 ngµy so víi h¹n ®Þnh. Hái nÕu tiÕp tôc vËn chuyÓn víi
n¨ng suÊt ®ã th× ®Õn khi hÕt thêi h¹n ®éi ®ã sÏ bèc ®îc bao nhiªu tÊn hµng.
  
C©u 22: Trong mặt phẳng toạ độ Oxy, cho çc vect¬ a = (-2; 5), b = (4; -3), c =

(-3; - 4) vµ d = (- 2; - 1) tính a  b và xác định toạ độ của 3c  4d
C©u 23: Trong mặt phẳng toạ độ Oxy, cho ba điểm là A(0;10), B(10; 0) và C(6; 0).
X¸c ®Þnh to¹ ®é cña ®iÓm I çch ®Òu çc ®iÓm ®ã.
6
§¸p ¸n
PhÇn I: TNKQ
Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,25 ®iÓm
C©u 1 C©u 2 C©u 3 C©u 4 C©u 5 C©u 6 C©u 7 C©u 8

d c b d c b b
C©u 9 C©u 10 C©u 11 C©u 12 C©u 13 C©u 14 C©u 15 C©u 16

d c a c a c c d
PhÇn II: Çc c©u hái tù luËn
C©u 17 Nội dung §iÓm

T×m ®îc A = {1 ; 5} vµ B = {1 ; 5 ; 10} (0,25 ®iÓm)
T×m ®îc A  B  {1; 5} (0,25 ®iÓm)
C©u 18
 3  a.1  b (0,25 ®iÓm)
Thay sè cã hÖ 
 22  a.(4)  b
a5 (0,25 ®iÓm)
Gi¶i hÖ, t×m ®îc 
b  2
C©u 19
 2x  3 y  5  4 x  16 (0,25 ®iÓm)
BiÕn ®æi  
2 x  3 y  11 6 y  6
x4 (0,25 ®iÓm)
T×m ®îc nghiÖm 
 y  1
C©u 20
BiÕt çch chÌn ®iÓm ®Ó cã: AA'  AO  OO '  O' A' (0,50 ®iÓm)
T¬ng tù cã
BB '  BO  OO '  O' B '
CC '  CO  OO '  O' C '
vµ DD '  DO  OO'  O' D '
Sö dông tÝnh chÊt trung ®iÓm ®Ó cã: (0,25 ®iÓm)

AO  BO  0

CO  DO  0

A' O  B ' O  0
7

C ' O  D' O  0
Tõ ®ã céng l¹i ®Ó ®îc kÕt qu¶ (0,25 ®iÓm)
C©u 21
Gäi x lµ sè tÊn hµng theo ®Þnh møc mµ ®éi ph¶i (0,25 ®iÓm)
vËn chuyÓn mçi ngµy. §iÒu kiÖn: x > 0. Khi ®ã sè
360
ngµy cÇn ®Ó vËn chuyÓn hÕt sè hµng lµ
x
Theo ®Ò bµi ta cã ph¬ng tr×nh: (0,25 ®iÓm)
 360  5
  1( x  9)  360  .360(*)
 x  100
Gi¶i ph¬ng tr×nh (*), t×m ®îc x = 45 hoÆc (0,25 ®iÓm)

x = -72.
T×m ®îc sè ngµy lµ

360
 8 , tõ ®ã sè hµng vËn
(0,25 ®iÓm)
45
chuyÓn ®îc khi hÕt thêi h¹n lµ: 8(45+9) = 432
(tÊn)
Câu 22
Tính được a  b  (6;8) (0,25 ®iÓm)
suy ra a  b  10 (0,25 ®iÓm)
Tính được 3c  (9;12) và 4d  (8;4) (0,25 ®iÓm)
suy ra 3c  4d  (1;8) (0,25 ®iÓm)
C©u 23
Gäi M lµ trung ®iÓn cña BC th× M(8; 0) (0,25 ®iÓm)
Gäi N lµ trung ®iÓn cña BA th× N(5; 5)
Gäi I(x; y) th× tõ IM  BC vµ IN  BA suy ra: (0,25 ®iÓm)
IM .BC  0

 IN .BA  0
Thay sè, cã hÖ ph¬ng tr×nh: (0,25 ®iÓm)
 4(8  x )  0. y  0

10(5  x )  10(5  y )  0
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh, cã ®îc I(8; 8). (0,25 ®iÓm)

Huong Dan Thuc Hien Chuan KTKN - Mon Toan 2010

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Huong Dan Thuc Hien Chuan KTKN - Mon Toan 2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CHUẨN KIẾN THỨC, KỸ NĂNG

TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG

I. Giíi thiÖu chung vÒ chuÈn

VỚI GIÁO VIÊN

VỚI CƠ QUAN, CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

KHUNG THIẾT KẾ BÀI HỌC THEO TINH THẦN ĐỔI MỚI

Chuẩn bị lập kế hoạch bài học

Xây dựng kế hoạch bài học

Trình bày kế hoạch bài học

Tiến trình bài học theo định hướng đổi mới

GIỚI THIỆU KHUNG BÀI SOẠN

II. Chuẩn bị của GV và HS

IV. Tiến trình bài học

HĐTP 2: Hình thành (khái niệm. định lí,…)

HĐTP 3: Củng cố (khái niệm. định lí,…)

HĐTP 4: Hệ thống hóa

5. Hướng dẫn học bài ở nhà và ra bài tập về nhà

a. Phiếu học tập:

b. Bảng phụ: …..

Phần 2: HD xác định mục tiêu và lựa chọn chuẩn

Bài: HÀM SỐ LUỸ THỪA

Bài: CÁC PHÉP TOÁN VỀ SỐ PHỨC

Bài: HỆ TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN

HD lựa chọn kiến thức dạy học theo Chuẩn KT-KN

Phần 3: Minh hoạ dạy học theo Chuẩn

BÀI: HỆ TOẠ ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN

3. Về tư duy và thái độ:

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS

III. PP DẠY HỌC

IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC

- Cho HS phát biểu về - Phát biểu cách hiểu

HĐTP 2: Hình thành khái niệm

HĐTP 3: Củng cố khái niệm

hệ trục toạ độ trong trục toạ độ trong không hiÓ

- Trình chiếu slide nhằm - Củng cố khái niệm ABCD.A’

hoạt động nhận dạng và hiện ®é trong kh«

Phần 2. Toạ độ của vectơ trong không gian

vectơ theo hai vectơ một vectơ theo hai

  H·y biÓ vect¬ u theo c¸c vect¬

- Cho HS phát biểu về - Phát biểu về cách

HĐTP 2: Hình thành khái niệm

HĐTP 3: Củng cố khái niệm

- Cho HS phát biểu về - Nhớ lại và phát biểu KiÕn thø

- Cho HS phát biểu về - Dựa vào toạ độ của

của vectơ trong mặt vẽ, kí hiệu, ngôn ngữ,.. 

u v  (x1  x2 ; y1  y2; z1  z2 )

4. Củng cố toàn bài

V. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ VÀ RA BÀI TẬP VỀ NHÀ

VI. PHỤ LỤC

Phiếu học tập 2: Bài tập 1.

Phiếu học tập 3: Bài 2.

Trong mặt phẳ

- Chức năng của đánh giá kết quả học tập:

Một số khái niệm về đánh giá trong giáo dục

4. Trắc nghiệm khách quan

1. Với câu hỏi dạng nhiều lựa chọn

3. Với câu ở dạng trả lời ngắn, điền khuyết

HS xác định chứng cứ và HS thực hành tự ĐG và

CHƯƠNG TRÌNH DẠY VÀ HỌC

GV sử dụng thông tin đánh giá để

Nghiên cứu chỉ ra rằng HS học tốt nhất khi:

Bốn đặc điểm của Đánh giá để học:

Ba đặc điểm của Đánh giá là học:

Ba đặc điểm của Đánh giá việc học:

Gi¶i ph¬ng tr×nh (*), t×m ®îc x = 45 hoÆc (0,25 ®iÓm)

T×m ®îc sè ngµy lµ