You are on page 1of 132

Lôc nh©m

QuyÓn 7
Binh chiÕn tËp

NguyÔn Ngäc Phi


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Lêi tùa

T rong c¸c së tr−êng cña m«n Nh©m ph¶i kÓ thiªn: “Chiªm binh”
(Binh chiÕn tËp) nµy lµ mét. Thêi cËn ®¹i, chiÕn thuËt cã biÕn ®æi,
nh−ng thiªn ch¼ng biÕn, §¹o ch¼ng ®æi. Thiªn §¹o vÉn nh− vËy, cho nªn thuyÕt
x−a vÉn l−u truyÒn, vÞ tÊt hoµn toµn v« dông. HÔ biÕn th× th«ng ®−îc, Êy lµ biÕn
th«ng vËy. HÔ ®Õn ®−îc chç thÇn diÖu ¾t tinh minh, Êy lµ thÇn minh vËy. Sù ®−îc
®ã t¹i ë chç häc cña m×nh ®ã.
V¶ l¹i biÕt biÕn th«ng sù viÖc th× phÐp chiªm binh kh«ng chØ dïng trong viÖc
hµnh qu©n, chiÕn trËn mµ còng ®−îc ¸p dông vµo ®êi, n¬i x· héi ë c¸c c«ng viÖc
th«ng th−êng mét c¸ch linh tiÖp vµ øng nghiÖm. LÊy vµi thÝ dô ¸p dông: Nh− ë §Ö
2 Thñy lôc c¸t hung lµ tªn chän ®−êng thñy hay ®−êng bé ®Ó hµnh qu©n, nh−ng
trong viÖc xuÊt hµnh ®i mua b¸n còng cã thÓ dïng bµi ®ã ®Ó biÕt ®−îc sù may m¾n
ë ®−êng bé hay ®−êng thñy. HoÆc nh− ë §Ö 31 Mª lé cÇu th«ng, ngoµi sù hµnh
qu©n còng ®−îc dïng khi m×nh ®i l¹c trªn rõng, trªn nói hoÆc n¬i nµo ch¼ng biÕt
®−êng ra lèi vÒ, hoÆc nh− ë §Ö 42 §å nh©n thiÖn ¸c, ngoµi sù hµnh qu©n còng ®−îc
dïng ®Ó biÕt kh¸ch l¹ tíi nhµ m×nh hoÆc ng−êi m×nh gÆp däc ®−êng lµ h¹ng ng−êi
lîi h¹i hung hiÒn thÕ nµo...
Binh ph¸p nãi: biÕt ng−êi biÕt m×nh, tr¨m trËn tr¨m th¾ng. Nh−ng biÕt m×nh
th× dÔ, cßn biÕt ng−êi tÊt khã. DÇu biÕt râ mÆt mµy kÎ ®Þch còng ch−a h¼n lµ biÕt,
huèng chi ch−a tõng râ t©m t−íng nã. ThÕ nªn c¸c danh t−íng thêi x−a ngoµi Lôc
thao tam l−îc ®Òu ph¶i dïng ®Õn Nh©m ®én mét c¸ch thËn träng. VËy ng−êi thêi
nay ch¼ng nªn dïng ®Õn sao?

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 2


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Sè ®Ö chiªm binh

§Ö 1: Thêi sù h−u c÷u .............................................................................................. 5


§Ö 2: Tróc ®µi tuyÓn t−íng........................................................................................ 8
§Ö 3: LuyÖn binh phßng ngù ................................................................................... 10
§Ö 4: §Þch quèc ®éng tÜnh ...................................................................................... 13
§Ö 5: XuÊt s− quyªn c¸t........................................................................................... 18
§Ö 6: XuÊt sÜ tr¹ch m«n........................................................................................... 24
§Ö 7: Hµnh tr¹ch c¸t ®¹o........................................................................................ 25
§Ö 8: Thñy lôc c¸t hung .......................................................................................... 27
§Ö 9 : D· tóc an dinh .............................................................................................. 29
§Ö 10: §¹i t−íng c− ph−¬ng ................................................................................... 30
§Ö 11 : Tr÷ sóc l−¬ng th¶o..................................................................................... 33
§Ö 12: TiÒm phôc sÜ tèt ........................................................................................... 34
§Ö 13: S¸t tÆc së t¹i ................................................................................................ 36
§Ö 14: Th¸m tÆc tiªu tøc ......................................................................................... 38
§Ö 15: Du ®« s¸t tÆc ............................................................................................... 39
§Ö 16: Lai binh hµ thª............................................................................................. 42
§Ö 17: TÆc binh ®a qu¶........................................................................................... 44
§Ö 18: TÆc thÕ c−êng nh−îc.................................................................................... 46
§Ö 19: Binh t−íng dòng khiÕp ................................................................................. 47
§Ö 20: Qu©n t©m thuËn nghÞch ............................................................................... 48
§Ö 21: TÆc thÈm h×nh h¹i........................................................................................ 49
§Ö 22: Kim nhËt chiÕn phñ ..................................................................................... 50
§Ö 23: QuyÕt ®Þnh chiÕn phñ................................................................................... 51
§Ö 24: Chñ kh¸ch th¾ng phô................................................................................... 52
§Ö 25: L−ìng qu©n ®èi trËn .................................................................................... 59
§Ö 26: CÊp xuÊt tßng thÇn ...................................................................................... 62
§Ö 27: Chiªm tÆc khø l−u........................................................................................ 63
§Ö 28: Ph©n binh truy tËp....................................................................................... 64
§Ö 29: Phôc binh tiÒn hËu....................................................................................... 65
§Ö 30: §é quan chiªm tÆc....................................................................................... 67
§Ö 31: Mª lé cÇu th«ng ........................................................................................... 70
§Ö 32: Trung ®å phßng tiÖt ..................................................................................... 72
§Ö 33: Y mÞch thuû cÇu l−¬ng ................................................................................. 73
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 3
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 34: TiÒm binh kiÕp l−îc ..................................................................................... 75


§Ö 35: C«ng thµnh b¹t Êp ....................................................................................... 78
§Ö 36: KhiÓn sø nhËp ®Þch ...................................................................................... 80
§Ö 37: Sai ñy ®Ých phñ ............................................................................................ 83
§Ö 38: DÞch sø thµnh nguþ...................................................................................... 84
§Ö 39: §Þch −íc v·ng phñ....................................................................................... 86
§Ö 40: T−íng t©m bÊt ninh...................................................................................... 87
§Ö 41: Hµnh qu©n kiÕn dÞ ....................................................................................... 89
§Ö 42: §å nh©n thiÖn ¸c ......................................................................................... 96
§Ö 43: C¬ qu©n bÞ vi ............................................................................................... 97
§Ö 44: §ét vi xuÊt sø............................................................................................... 98
§Ö 45: Trõu qu©n tþ khÊu ..................................................................................... 100
§Ö 46: §é giang, qu¸ nª ....................................................................................... 102
§Ö 47: Thñy chiÕn quan phong ............................................................................. 104
§Ö 48: Biªn di ph¹m giíi....................................................................................... 108
§Ö 49: D·ng b×nh quÇn khÊu ................................................................................ 110
§Ö 50: Toµn kh¶i v¨n chiÕu .................................................................................. 112

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 4


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 1: Thêi sù h−u c÷u

ViÖc x¶y ra tèt xÊu

Bμi 1
1. Th¸i tuÕ qu¸ nguyÖt kiÕn: dÜ v·ng sù
2. VÞ qu¸ nguyÖt kiÕn t¹i tuÕ tiÕn
3. ChÝnh trùc KiÖn thÇn sù th−êng tuÕ
4. TuÇn c¸t t¸c c¸t, hung lËn nghiªn (ng«n)
5. Kh«i C−¬ng nh−îc gia Th¸i tuÕ th−îng
6. Së chñ ph¶n phóc t©m bÊt yªn

Phãng dÞch:
C©u 1: Phµm quÎ thÊy Th¸i tuÕ ®· qua khái NguyÖt kiÕn ®Þa bµn råi th× sù
viÖc ®· x¶y ra råi. ThÝ dô chiªm nh»m n¨m Tý vµ trong vßng th¸ng 7 (tøc lµ th¸ng
Th©n) mµ quÎ thÊy Tý thiªn bµn gia lªn DËu ®Þa bµn th× gäi lµ Th¸i tuÕ qua khái
NguyÖt kiÕn. Tý lµ Th¸i tuÕ, Th©n lµ NguyÖt kiÕn. Nay Tý gia DËu tøc Th¸i tuÕ võa
qua khái NguyÖt kiÕn, bëi tÝnh theo chiÒu thuËn th× tõ cung Th©n b−íc qua lµ cung
DËu. L¹i thÝ dô chiªm vµo n¨m Mïi vµ th¸ng 9 lµ th¸ng TuÊt mµ quÎ thÊy Mïi
thiªn bµn gia lªn Hîi ®Þa bµn tøc lµ Th¸i tuÕ Mïi ®· qua khái NguyÖt kiÕn TuÊt nªn
Mïi gia lªn Hîi.
Th¸i tuÕ: lµ tªn cña n¨m hiÖn t¹i tÝnh theo thiªn bµn. Nh− n¨m Tý th× gäi Tý
thiªn bµn lµ Th¸i tuÕ, n¨m Söu gäi söu lµ Th¸i TuÕ...
NguyÖt kiÕn: lµ tªn cña th¸ng hiÖn t¹i tÝnh theo ®Þa bµn, nh− th¸ng giªng gäi
lµ th¸ng DÇn, th¸ng 2 gäi lµ M·o...
C©u 2: Th¸i tuÕ thiªn bµn ch−a qua khái NguyÖt kiÕn ®Þa bµn th× sù viÖc ch−a
x¶y ra vµ sÏ x¶y ra. ThÝ dô n¨m Ngä th× Ngä lµ Th¸i tuÕ vµ chiªm vµo th¸ng 2 lµ
th¸ng M·o mµ quÎ thÊy Ngä thiªn bµn gia lªn DÇn ®Þa bµn th× gäi lµ Th¸i tuÕ ch−a
tíi mµ còng ch−a qua khái NguyÖt kiÕn, bëi DÇn råi míi tíi M·o.
C©u 3: Nh− Th¸i tuÕ gia lªn ngay NguyÖt kiÕn th× sù viÖc x¶y ra trong n¨m
hiÖn t¹i. ThÝ dô chiªm nh»m n¨m Ngä vµ th¸ng 2 M·o mµ quÎ thÊy Ngä gia M·o
th× gäi lµ Th¸i tuÕ gia lªn ngay NguyÖt kiÕn.
C©u 4: ë c©u 1,2,3 th× luËn sù viÖc ®· x¶y ra råi, viÖc ch−a x¶y ra vµ viÖc
®ang x¶y ra. Nh−ng muèn biÕt viÖc Êy xÊu hay tèt th× ë c©u 4 b¶o ph¶i xem t¹i Th¸i
tuÕ. Nh− Th¸i tuÕ ®−îc V−îng T−íng khÝ, thõa c¸t thÇn, c¸t t−íng th× sù viÖc Êy l¹i
tèt, b»ng bÞ H−u Tï Tö khÝ, thõa hung thÇn, hung t−íng th× sù viÖc Êy tÊt xÊu. C¸t
thÇn nh− Can ®øc, Can léc, Phóc tinh, Sinh khÝ, Chi ®øc...C¸t t−íng lµ nh− Quý
nh©n, Thiªn hîp, Thanh long, Th¸i th−êng...Hung thÇn nh− §¹i s¸t, Kim thÇn, N÷
tai, Chi h×nh, Chi h¹i, Can mé...Hung t−íng nh− §»ng xµ, C©u trËn, B¹ch hæ...ThÝ
dô Ngä lµ Th¸i tuÕ mµ chiªm vµo mïa Xu©n H¹ th× Ngä ®−îc V−îng T−íng khÝ vµ
nh− cã thõa Quý nh©n lµ ®iÒm cã bËc Vua chóa ngo¹i quèc viÕng th¨m cïng gióp
®ì. ThÝ dô Ngä lµ Th¸i tuÕ chiªm vµo mïa Thu §«ng th× Ngä bÞ Tï Tö khÝ vµ nh−
cã thõa B¹ch hæ lµ ®iÒm cã sù s¸t ph¹t, tang tãc, b¹i th−¬ng. Cø häc kü tÝnh chÊt

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 5


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

cïng sù øng cña 12 Thiªn t−íng, 12 Thiªn thÇn cïng c¸c thÇn s¸t...®Ó luËn ra mµ
®o¸n mu«n vµn sù viÖc tèt hay xÊu. Dïng sù häc nhiÒu, ®ñ mµ nhËn xÐt vµ nhê t©m
linh míi tãm qu¸t ®−îc c¬ huyÒn bÝ, chø dïng giÊy mùc mµ luËn ra th× dï tr¨m
ngµn quyÓn s¸ch còng ch−a ®ñ.
C©u 5 vµ 6: Nh− thÊy Hµ kh«i hay Thiªn c−¬ng gia lªn Th¸i tuÕ ®Þa bµn th×
lßng d¹ t¸n lo¹n, kh«ng yªn, tù thay ®æi nghÞch l¹i dù kiÕn hay ®iÒu ®· ®Þnh.

Lêi bµn
BËc thñ lÜnh ®¹i t−íng hay Vua chóa ®Õn chiªm hái thêi sù cña quèc gia th×
dïng bµi nµy mµ ®o¸n. Nh−ng nÕu lµ ng−êi th−êng d©n ®Õn hái vËn may hay rñi th×
m×nh còng nh©n ®ã mµ ®o¸n viÖc ®·, ®ang vµ sÏ x¶y ra trong gia ®×nh, nh−ng lµ
viÖc trong mét n¨m, v× Th¸i tuÕ øng trong mét n¨m. BËc chóa tÓ cã phËn sù ®èi víi
toµn d©n th× m×nh ®o¸n viÖc lín trong mét n−íc, cßn th−êng d©n cã phËn sù trong
mét gia ®×nh th× m×nh ®o¸n viÖc nhá ë trong mét nhµ. ThÝ dô thÊy sao Th¸i tuÕ thõa
HuyÒn vò vµ nh− ®o¸n viÖc trong mét n−íc tÊt cã phiÕn lo¹n c−íp l−¬ng thùc, v×
sao HuyÒn vò chñ sù trém c−íp, b»ng nh− ®o¸n viÖc trong mét gia ®×nh lµ cã sù
trém c¾p tµi vËt. L¹i thÝ dô nh− quÎ thÊy Th¸i tuÕ thõa Th¸i ©m, nÕu bËc ®¹i t−íng
chiªm hái th× ta ®o¸n cã gi¸n ®iÖp bªn ®Þch ngÇm ho¹t ®éng trong qu©n c¬, bëi sao
Th¸i ©m chñ vÒ ©m m−u, b»ng th−êng d©n chiªm th× ®o¸n cã kÎ ©m m−u chiÕm
®o¹t cña c¶i hoÆc lµm chuyÖn ¸m muéi, tµ d©m...
MÉu quÎ: ngµy MËu DÇn, nguyÖt t−íng Th×n, giê Th©n, th¸ng 7, n¨m TÞ.
N¨m TÞ th× TÞ lµ Th¸i tuÕ, th¸ng 7 tøc Th©n lµ NguyÖt kiÕn. QuÎ nµy Th¸i tuÕ
gia DËu ®Þa bµn lµ ®· qua khái Th©n ®Þa bµn cho nªn gäi lµ Th¸i tuÕ ®· qua khái
NguyÖt kiÕn, øng viÖc ®· x¶y ra råi. TÞ lµ Th¸i tuÕ cã thõa Th¸i th−êng lµ sao øng
vÒ lÔ nh¹c, luËn vÒ nh©n vËt lµ hµng ®¹i quan chøc nh− bËc thñ t−íng, phã tæng
thèng, tæng th− ký...QuÎ nh− vËy th× ®o¸n ®· cã cuéc quèc lÔ t«n th−îng nh− viÖc
bÇu cö, hoÆc cã cuéc lÔ tiÕp ®¹i t©n lµ tiÕp quan kh¸ch ngo¹i quèc. TÞ cã thõa Can
®øc, Can léc th× c¸c nh©n vËt kÓ trªn lµ hµng cã t©m ®øc, yªu d©n, yªu n−íc, ®em
lîi léc cho quèc gia. Vµ TÞ háa tÊt sinh can MËu thæ lµ ®iÒm lîi Ých cho ng−êi ®Õn
hái quÎ, hoÆc lîi Ých cho n−íc nhµ.

Bμi 2
1. §¹i s¸t, Kim thÇn: Tai häa thËm, to
2. Can Chi bÊt phïng ph©n 8 d· tÇm
3. §øc Hîp v−íng t−íng nh−ng phong æn
4. Nh−îc kiÕn H×nh Xung: thËn ®ao binh

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm chiªm viÖc cïng th«ng trong mét quèc gia mµ quÎ thÊy t¹i Can
Chi cã ®ñ §¹i s¸t vµ Kim thÇn lµ ®iÒm bÊt lîi to, quyÒn nhiÕp n¸o lo¹n hoÆc giÆc
c−íp quÊy nhiÔu, mïa mµng thÊt b¸t...
C©u 2: Nh− §¹i s¸t vµ Kim thÇn kh«ng cïng l©m Can Chi mµ l¹i cïng gÆp
nhau ë mét cung ®Þa bµn th× tai häa giÆc c−íp sÏ x¶y ra ë t¹i ph−¬ng h−íng thuéc
vÒ cung ®Þa bµn Êy. ThÝ dô: chiªm quÎ cho n−íc ViÖt nam mµ thÊy §¹i s¸t vµ Kim

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 6


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

thÇn cïng gÆp nhau ë cung Tý ®Þa bµn tÊt giÆc lo¹n khëi t¹i miÒn B¾c v× Tý thuéc chÝnh
B¾c. Cïng gÆp ë cung DËu ®Þa bµn th× giÆc d· lµm quÊy ë miÒn T©y xø ViÖt nam...
Sau ®©y lµ 12 cung øng vµo 8 ph−¬ng: Cung Tý thuéc chÝnh B¾c. Söu DÇn thuéc
ph−¬ng §«ng B¾c. M·o thuéc chÝnh §«ng. Th×n TÞ thuéc §«ng Nam. Ngä thuéc chÝnh
Nam. Mïi Th©n thuéc T©y Nam. DËu thuéc chÝnh T©y. TuÊt Hîi thuéc T©y B¾c.
NÕu §¹i s¸t vµ Kim thÇn kh«ng ë cïng mét cung, nh−ng ë hai cung kÕ nhau còng
cã thÓ x¶y ra häa ho¹n ®−îc. Cßn nh− ë c¸ch xa nhau th× kh«ng ®¸ng kÓ v× c¸i ¸c khÝ
cña hai sao Êy kh«ng kÕt tô l¹i ®−îc.
C©u 3: l¹i còng lÊy 12 cung mµ ph©n lµm 8 ph−¬ng nh− ë c©u 2, hÔ cung nµo cã
§øc thÇn ®−îc v−îng t−íng cïng víi ®Þa bµn, Can, Chi hay cïng Th¸i tuÕ t¸c Lôc hîp,
Tam hîp th× miÒn thuéc vÒ cung Êy ®−îc yªn æn nh− cò, mïa mµng sung tóc, d©n c− l¹c
nghiÖp, ®−îc chÝnh phñ më mang kiÕn thiÕt, hoÆc thu lîi nhiÒu h¬n c¸c n¬i kh¸c.
§øc thÇn lµ nãi chung Tø ®øc: Thiªn ®øc, NguyÖt ®øc, Can ®øc, Chi ®øc. ë bµi
nµy chó träng vÒ Chi ®øc nhiÒu h¬n hÕt.
§øc thÇn t¸c Lôc hîp: thÝ dô TÞ thiªn bµn lµ §øc thÇn. Nh− TÞ gia Th©n hoÆc
chiªm vµo n¨m Th©n hay ngµy Th©n...th× gäi lµ §øc thÇn t¸c Lôc hîp. T¸c Tam hîp
còng vËy.
C©u 4: Tr¸i l¹i ë n¬i nµo cã TuÕ h×nh, TuÕ xung, Chi h×nh, Chi xung hoÆc ch÷
thiªn bµn víi ch÷ ®Þa bµn t¸c Tam h×nh hay t¸c Lôc xung th× miÒn thuéc vÒ cung Êy
ph¶i thËn träng v× cã ®éng ®ao binh. Cã thªm §¹i s¸t Kim thÇn th× häa h¹i to. Ch÷ thiªn
bµn h−u-tï-tö còng vËy.
MÉu quÎ: ngµy MËu Tý, nguyÖt t−íng Hîi, giê Tý, th¸ng giªng, n¨m Th×n.
QuÎ ngµy MËu nªn Can ®øc t¹i TÞ mµ Can léc còng t¹i TÞ. L¹i ngµy Tý th× Chi ®øc
t¹i TÞ vµ th¸ng giªng NguyÖt ®øc còng t¹i TÞ. Mïa Xu©n méc th× TÞ háa ®−îc v−îng
t−íng khÝ. TÞ háa sinh can MËu thæ vµ còng sinh Th¸i tuÕ Th×n, Êy lµ quÎ ®em lîi Ých
cho ng−êi vµ cho trong N¨m hiÖn t¹i. Tãm l¹i quÎ øng nhiÒu ®iÒm tèt lµnh. VËy TÞ gia
Ngä ®Þa bµn vµ Ngä thuéc chÝnh Nam cho nªn ë miÒn Nam ®−îc yªn æn, rÊt sung tóc
trong N¨m hiÖn t¹i. Vµ TÞ víi Ngä ®ång thuéc háa, tøc TÞ ®em sù thÞnh v−îng ®Õn cho
ph−¬ng Ngä (Tû hßa vi v−îng khÝ). Chiªm cho mét quèc gia th× Can lµ quèc gia cã thõa
Thanh long c¸t tinh, Êy lµ chÝnh phñ ®−îc bËc tµi n¨ng phô gióp. Thanh long lµ v¨n
quan l©m TÞ ®Þa bµn gäi lµ Long phi thiªn, chñ sù tiÕn hãa vÒ v¨n häc, më mang ®−îc
nhiÒu tr−êng häc cao ®¹i.
ë n−íc ta cã tôc lÖ ngµy ®Çu n¨m chän h−íng xuÊt hµnh, chän h−íng ®i th¨m th©n
b»ng quyÕn h÷u hoÆc chän h−íng ®i h¸i léc tøc lµ ®i mua mét vËt liÖu chi ®Ó lÊy
may...NÕu chiªm gÆp quÎ mÉu nµy th× nªn ®i vÒ h−íng chÝnh Nam lµ tèt nhÊt cã ®ñ §øc
Léc.

Lêi bµn
Kh«ng cø g× chiªm hái sù viÖc trong mét quèc gia mµ ta cã thÓ chiªm hái
viÖc trong mét thÕ giíi, trong mét tØnh hay trong mét lµng. Khi biÕt Trung t©m råi
cø lÊy 12 cung ®Þa bµn trong quÎ mµ ph©n lµm 8 ph−¬ng ®Ó hiÓu ph−¬ng nµo b×nh
an hay lo¹n. Nh− vËy tÊt do theo lêi hái cña vËn nh©n mµ biÕt ®Þa phËn bao xa: mét
quËn hay mét thÕ giíi...

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 7


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 2: Tróc ®μi tuyÓn t−íng

X©y ®μi tuyÓn t−íng

Bμi 1
1. TuyÓn t−íng chinh ph¹t nghiÖm t−íng tinh
2. Tam hîp trung t− thÞ t−íng qu©n
3. Gi¶ nhËt Th©n Th×n: Tý vi T−íng
4. V−îng t−íng h−u tï kh¸n phñ n¨ng
5. Quû, §øc thõa Th−êng, sinh TuÕ NhËt
6. Vâ môc Tµo B©n t¸i phôc sinh
7. Nh−îc thõa NhËn, Hæ th−¬ng Can, TuÕ
8. §æng Tr¸c, A Mang ®Ých thÞ ch©n
9. Häa ho¹n yÕu tri hµ nhËt kh¾c
10. H−u tï v−îng t−íng quyÕt niªn ph©n

Phãng dÞch

C©u 1: Khi cã binh n−íc ngoµi x©m l¨ng, hoÆc qu©n phiÕn lo¹n dÊy khëi tÊt
chÝnh phñ ph¶i tuyÓn chän mét vÞ t−íng ®Ó ®em binh dÑp lo¹n, vËy chiªm mét quÎ
cho biÕt vÞ t−íng ®−îc tuyÓn sÏ nh− thÕ nµo trung hay nÞnh, cã tµi hay bÊt tµi ®Ó mµ
liÖu ®Þnh.
C©u 2 vµ 3: Xem Chi cña ngµy chiªm quÎ thuéc vÒ bé Tam hîp nµo vµ gäi
ch÷ gi÷a cña bé Tam hîp Êy lµ t−íng tinh, tøc vÞ t−íng qu©n ra dÑp giÆc. Nh− quÎ
chiªm nh»m ngµy Th©n hay ngµy Tý hay ngµy Th×n ®Òu thuéc vÒ bé Tam hîp Th©n
Tý Th×n tÊt dïng ch÷ gi÷a lµ Tý lµm t−íng tinh.
LËp thµnh nh− sau:
- Ba ngµy Th©n Tý Th×n ®Òu dïng Tý lµm t−íng tinh.
- Ba ngµy DÇn Ngä TuÊt ®Òu dïng Ngä lµm t−íng tinh.
- Ba ngµy Hîi M·o Mïi ®Òu dïng M·o lµm t−íng tinh.
- Ba ngµy TÞ DËu Söu ®Òu dïng DËu lµm t−íng tinh.
C©u 4: Phµm t−íng tinh ®−îc V−îng khÝ hay T−íng khÝ th× vÞ t−íng qu©n
®−îc tuyÓn chän Êy cã tµi n¨ng. B»ng T−íng tinh Êy bÞ H−u khÝ, Tï khÝ, Tö khÝ th×
vÞ t−íng qu©n Êy bÊt kham, ®©u mong dÑp ®−îc lo¹n. Trong bµi kh«ng luËn ®Õn ®Þa
bµn, nh−ng T−íng tinh cïng ®Þa bµn còng cÇn t−¬ng sinh, t¸c Tam hîp, Lôc hîp,
hoÆc t−íng tinh gia Tr−êng sinh, §Õ v−îng míi ch¾c ®−îc thËt tèt. NÕu t−íng tinh
cïng víi ®Þa bµn t−¬ng kh¾c, t¸c Tam h×nh, Lôc h¹i, hoÆc l©m Mé, TuyÖt, Tö...th×
dï vÞ t−íng qu©n cã tµi n¨ng song bÞ mÊt ®Þa lîi kÐm thÕ.
C©u 5 vµ 6: Phµm T−íng tinh sinh Can hoÆc sinh Th¸i tuÕ l¹i thõa §øc thÇn
cïng c¸t t−íng nh− Quý nh©n, Th¸i th−êng...th× vÞ t−íng qu©n Êy cã tµi giái vµ lßng
¸i quèc ch¼ng ai b»ng, t©m trung, ý chÝnh, quyÕt trõ h¹i cho d©n, cho n−íc, ®¸ng
s¸nh víi bËc Vâ Môc, Tµo b©n lµ nh÷ng ng−êi trung qu©n, ¸i quèc, cã c«ng trËn
thêi x−a.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 8


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 7 vµ 8: Nh− t−íng tinh kh¾c Can hay kh¾c Th¸i tuÕ, l¹i thõa D−¬ng nhËn
vµ hung t−íng nh− B¹ch hæ th× vÞ t−íng Êy lµ h¹ng §æng Tr¸c, A Mang ch¼ng sai,
vµ sÏ lµm ph¶n lo¹n hoÆc thõa lÖnh mµ nhiÔu nh−¬ng d©n chóng. Nh− vËy kh«ng
nªn dïng vÞ t−íng Êy.
C©u 9 vµ 10: NÕu dïng ph¶i vÞ t−íng qu©n kh«ng tèt th× cø xem S¬ truyÒn
mµ biÕt lóc nµo vÞ t−íng Êy g©y ra häa ho¹n. VËy ph¶i biÕt sè cña Can Chi: Gi¸p
Kû Tý Ngä sè 9, Êt Canh Söu Mïi sè 8, BÝnh T©n DÇn Th©n sè 7, §inh Nh©m M·o
DËu sè 6, MËu Quý Th×n TuÊt sè 5, Tþ Hîi sè 4. Nh− S¬ truyÒn V−îng khÝ th× nh©n
cho 10, T−íng khÝ nh©n víi 2, H−u khÝ dïng y nguyªn sè, Tï khÝ vµ Tö khÝ th× bít
®i ph©n nöa. Tïy theo tr−êng hîp hay sù viÖc cïng hoµn c¶nh mµ cã khi V−îng khÝ
víi T−íng khÝ th× thªm 10 chí kh«ng ph¶i nh©n 10, nh− 4 thªm 10 lµ 14 (xem l¹i
VËt lo¹i qu¸i). L¹i còng tïy theo hoµn c¶nh vµ thêi ®îi mµ ®o¸n sè cña S¬ truyÒn lµ
sè N¨m, sè Th¸ng, hay sè Ngµy. M×nh cÇn suy nghiÖm. VÝ dô S¬ truyÒn lµ TÞ tö khÝ
cßn sè 2, tÊt trong 2 N¨m n÷a hoÆc 2 Th¸ng n÷a vÞ t−íng qu©n ®ã sÏ ph¶n phóc g©y
nªn téi lçi.
Phô lôc: Kh¸n t−íng phÈm
Nh− muèn biÕt phÈm h¹nh cña vÞ t−íng qu©n ®em qu©n dÑp giÆc th× xem xÐt
ë Tam truyÒn. Nh− S¬ truyÒn lµ Kim (Th©n DËu) hoÆc Tam truyÒn lµ Kim côc tÊt vÞ
t−íng Êy cã quyÒn n¨ng, −a kiÓm so¸t, thÝch ®æi míi (thay ®æi), vµ chinh phôc. Nh−
S¬ truyÒn lµ Méc DÇn M·o hoÆc Tam truyÒn lµ Méc côc th× vÞ t−íng Êy nh©n tõ,
lÊy ¬n mµ ®·i kÎ d−íi. Nh− S¬ truyÒn lµ Thñy Hîi Tý hoÆc Tam truyÒn lµ Thñy côc
th× vÞ t−íng Êy th«ng minh, trÝ tuÖ, trong tÝnh nhu thuËn cã sù c−¬ng quyÕt, nh−ng
nÕu cã thõa HuyÒn vò, Thiªn hîp lµ ng−êi h¸o s¾c, phßng bÞ mü nh©n kÕ. Nh− S¬
truyÒn lµ Háa TÞ Ngä hay Tam truyÒn lµ Háa côc th× vÞ t−íng Êy t¸o b¹o, cã t×nh,
nãng n¶y, c−¬ng liÖt. Nh− S¬ truyÒn hay Tam truyÒn lµ Thæ Th×n TuÊt Söu Mïi th×
vÞ t−íng Êy thuÇn hËu, dÌ dÆt, kh«ng hÒ coi th−êng sù chi, kh«ng chÞu lµm cµn bËy.
Nh− Can th−îng thÇn víi Chi th−îng thÇn t−¬ng sinh hay Tû hßa (®ång lo¹i)
th× vÞ t−íng víi binh sÜ ®ång t©m d¹ víi nhau. B»ng t−¬ng kh¾c hay t¸c Tam h×nh,
Lôc h¹i, Lôc xung th× vÞ t−íng víi binh sÜ kh«ng ®ång lßng.
Lêi phô
Theo bµi nµy th× dïng ch÷ cña 4 bé Tam hîp lµm T−íng tinh, song thêi x−a
còng cã Nh©m s− l¹i dïng NguyÖt t−íng ®Ó lµm T−íng tinh, hoÆc dïng §¨ng minh
Hîi thiªn bµn ®Ó lµm t−íng tinh, hoÆc dïng TuÕ xung lµ ch÷ thiªn bµn xung víi tªn
N¨m hiÖn t¹i, hoÆc dïng thiªn t−íng C©u trËn. Theo t«i th× dïng Chi Tam hîp, hay
lµ dïng sao C©u trËn v× C©u trËn øng vÒ chiÕn trËn cã tµi bé ®¹o cÇm v−¬ng, ®uæi
b¾t Vua, xua b¾t giÆc. Vµ nÕu dïng C©u trËn th× lÊy C©u trËn thõa thÇn mµ luËn
®o¸n nh− ch÷ gi÷a cña Tam hîp.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 9


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 3: LuyÖn binh phßng ngù

RÌn luyÖn binh sÜ ®Ó ng¨n ngõa chèng giÆc

Bμi 1
1. LuyÖn binh chinh th¶o h÷u hµ danh
2. Th¶o b¹n ph¹t nghÞch, phiÕn lo¹n sinh
3. NhËt vi chñ t−íng, Th©n vÞ tèt
4. T−¬ng sinh huÊn luyÖn kh¶ thuÇn tinh

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm muèn gi÷ g×n ®Êt n−íc cho bÒn v÷ng tÊt ph¶i cã mét Chñ
t−íng ®Ó huÊn luyÖn binh sÜ hÇu chèng víi n−íc ngoµi x©m l¨ng, hoÆc ®¸nh kÎ
ph¶n lo¹n, ph¹t kÎ nghÞch, dÑp phiÕn lo¹n...
C©u 3 vµ 4: Muèn biÕt chñ t−íng cã ®ñ tµi n¨ng huÊn luyÖn binh sÜ kh«ng th×
ph¶i xem ë NhËt thÇn, mµ NhËt lµ Can vµ ThÇn lµ Chi. Can øng cho chñ t−íng vµ
Chi øng cho sÜ tèt. VËy Can víi Can th−îng thÇn t−¬ng sinh hay Tû hßa lµ chñ
t−íng cã tµi n¨ng, b»ng t−¬ng kh¾c lµ chñ t−íng kÐm tµi huÊn luyÖn. Cßn Chi víi
Chi th−îng thÇn t−¬ng sinh hay Tû hßa th× sÜ tèt sÏ trë nªn hïng c−êng, giái dang,
b»ng t−¬ng kh¾c th× sÜ tèt kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng theo kÞp sù huÊn luyÖn.
Nh− thÊy B¹ch hæ, BÖnh phï l©m Can, chñ t−íng nhiÒu bÖnh ho¹n, b»ng l©m
Chi th× sÜ tèt nhiÒu bÖnh ho¹n.

Bμi 2:
1. LiÖt sÜ t−¬ng c«ng ph©n chñ kh¸ch
2. Th−îng quèc chinh hÇu s¸t §øc H×nh
3. §øc th¾ng H×nh thêi th−îng quèc tiÖp
4. H×nh ph¶n kh¾c §øc: ngo¹i biªn hµnh
5. Can kh¾c Chi th−îng: t−íng chÕ ngo¹i
6. Chi kh¾c Can th−îng: ngo¹i x©m thµnh

C©u 1 vµ 2: Phµm trong mét n−íc mµ cã nhiÒu ng−êi ph©n tranh, c«ng kÝch
nhau, nh− thêi ThËp nhÞ sø qu©n ë n−íc ta x−a kia, th× ng−êi cö binh ®¸nh tr−íc lµ
Kh¸ch, cßn ng−êi chèng ®èi l¹i sau lµ Chñ. Nh− Th−îng quèc chinh ph¹t Ch− hÇu
(n−íc thuéc ®Þa), kÎ Th−îng quèc lµ Chñ vµ Ch− hÇu lµ Kh¸ch, hoÆc nh− ChÝnh
phñ lµ Chñ vµ phiÕn lo¹n lµ Kh¸ch. Êy lµ viÖc ph©n chñ kh¸ch.
C©u 3 vµ 4: Can ®øc ®−îc V−îng-T−íng kh¾c Chi h×nh th× bªn Chñ th¾ng
bªn Kh¸ch. Tr¸i l¹i nÕu Chi h×nh V−îng-T−íng kh¾c Can ®øc th× bªn Kh¸ch th¾ng
bªn Chñ.
C©u 5 vµ 6: Nh− Can th−îng thÇn kh¾c Chi th−îng thÇn lµ ®iÒm chñ t−íng
chÕ trÞ ®−îc giÆc ngoµi. B»ng Chi th−îng thÇn kh¾c Can th−îng thÇn th× giÆc ngoµi
th¾ng Chñ t−íng mµ x©m lÊn thµnh ®«.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 10
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Nh− Can kh¾c Chi th−îng thÇn vµ Chi còng kh¾c Can th−îng thÇn tÊt hai bªn
®Òu cã th¾ng cã b¹i.

Bμi 3
1. ThÇn ©m chÕ NhËt nghi kiÕn thñ
2. NhËt ©m kh¾c ThÇn nghi tÊn binh
3. C©u trËn trî NhËt, phñ chÝnh quèc
4. Trî ThÇn cÈn thñ, th©n d−¬ng tinh
5. Th¸i tuÕ t¸c C©u, thõa c¸t, M·
6. Ngù gi¸ th©n chinh: tø h¶i ninh

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: ThÇn lµ Chi vµ NhËt lµ Can. ThÇn ©m lµ Chi ©m thÇn tøc ch÷ trªn
cña khãa 4. NhËt ©m lµ Can ©m thÇn tøc lµ ch÷ trªn cña khãa 2. Phµm trong thêi
chinh chiÕn, ®èi víi giÆc cÇn nªn biÕt lóc nµo c«ng vµ lóc nµo thñ. Can ¸m chØ vÒ
bÒ trªn tøc ng−êi cÇm chÝnh quyÒn, cßn Chi ¸m chØ hµng giÆc lo¹n. VËy quÎ thÊy
Chi ©m thÇn kh¾c Can lµ quÎ thÕ lùc cña giÆc ®ang m¹nh, nÕu ra qu©n tÊt chÝnh
quyÒn bÊt lîi, vËy nªn ë t¹i dinh tr¹i mµ ®ãng cöa thµnh gi÷ thÕ thñ. Tr¸i l¹i nÕu
thÊy Can ©m thÇn kh¾c Chi lµ chÝnh quyÒn th¾ng thÕ vËy nªn mau tiÕn binh ph¸
giÆc, giÆc sÏ tan.
C©u 3 vµ 4: C©u trËn lµ T−íng tinh, lµ vÞ Chñ t−íng. Nh− C©u trËn thõa thÇn
sinh Can hay tû hßa víi Can tøc lµ C©u trËn phï trî chÝnh quyÒn ®¸nh th¾ng giÆc.
Tr¸i l¹i nÕu C©u trËn thõa thÇn sinh Chi th× nªn cÈn thËn cè thñ, chí tù ®¾c d−¬ng
cê tiÕn binh, e sÏ thÊt b¹i vËy.
C©u 5 vµ 6: nh− thÊy Th¸i tuÕ V−îng T−íng thõa C©u trËn cïng C¸t thÇn vµ
sao DÞch m· lµ ®iÒm lµnh cña n−íc nhµ: ng−êi l·nh ®¹o hoÆc bËc Vua chóa ngù gi¸
th©n chinh, dÑp tan ®−îc giÆc, bèn bÒ ®Òu yªn lµnh.
MÉu quÎ: ngµy Nh©m TuÊt, nguyÖt t−íng Th©n, giê Hîi, n¨m Hîi, th¸ng 4.
- Gi¶i ®o¸n theo bµi 1: Can Nh©m lµ thñy vµ Can th−îng thÇn lµ Th©n kim
t−¬ng sinh, Êy lµ chñ t−íng cã tµi n¨ng, ®ñ søc luyÖn rÌn binh sÜ. Chi TuÊt
víi Chi th−îng thÇn lµ Mïi tû hßa, binh sÜ trë nªn hïng c−êng, l¹i cã thõa
Th¸i th−êng lµ t−îng vâ quan cho nªn vÒ sau cã binh sÜ lËp ®−îc chiÕn
c«ng vµ th¨ng quan. B¹ch hæ cã t¸nh s¸t, l©m Can lµ vÞ t−íng Êy cã tÝnh
s¸t ph¹t, ®èi víi giÆc th× hay cßn ®èi víi binh sÜ th× qu¸ kh¾c. ThÝ dô
chiªm nh»m n¨m DËu th× Th©n lµ BÖnh phï gÆp B¹ch hæ ®ång l©m Can
tøc vÞ t−íng Êy hay bÖnh ho¹n vµ sù luyÖn tËp tÊt trÔ n¶i.
- Gi¶i ®o¸n theo bµi 2: ngµy Nh©m th× Hîi lµ Can ®øc vµ ngµy TuÊt th× Söu
lµ Chi h×nh. Th¸ng 4 thuéc vÒ mïa H¹ háa tÊt Hîi thñy bÞ Tï khÝ mµ Söu
thæ ®−îc T−íng khÝ, vµ Söu tÊt kh¾c Hîi thñy. Tãm l¹i Chi h×nh ®−îc
t−íng khÝ kh¾c Can ®øc bÞ tï khÝ lµ ®iÒm kh¸ch th¾ng, nhá th¾ng lín.
- Can th−îng thÇn lµ Th©n vµ Chi th−îng thÇn lµ Mïi, mµ Th©n kim víi Mïi
thæ t−¬ng sinh nªn kh«ng luËn.
- Gi¶i ®o¸n theo bµi 3: Chi ©m thÇn lµ Th×n thuéc thæ kh¾c Can Nh©m
thñy, Êy lµ thÕ lùc cña giÆc ®ang m¹nh mÏ, m×nh nªn cè thñ thµnh tr× chø
ch¼ng nªn xuÊt qu©n chiÕn ®Êu.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 11
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

- C©u trËn thõa thÇn lµ Hîi vµ Can lµ Nh©m mµ Hîi víi Nh©m ®ång thuéc
thñy tû hßa tÊt vÞ t−íng Êy lµm lîi cho chÝnh quyÒn, thÕ nµo råi còng dÑp
yªn ®−îc giÆc.
- QuÎ chiªm nh»m n¨m Hîi nªn gäi Hîi lµ Th¸i tuÕ vµ th¸ng 4 th× Hîi còng
lµ DÞch m·. VËy quÎ nµy Th¸i tuÕ tøc Hîi thõa C©u trËn vµ DÞch m·, nÕu
bËc Vua chóa hay bËc l·nh ®¹o mµ ®Ých th©n ®i dÑp lo¹n tÊt sÏ thµnh c«ng,
thiªn h¹ sÏ sèng trong c¶nh th¸i b×nh. V¶ l¹i Hîi lµ Th¸i tuÕ cã thõa Can
®øc, Can léc vµ Chi nghi lµ nh÷ng c¸t thÇn chñ sù phóc ®øc, lîi léc vµ
nghi mÉu, thµnh ®¹t...cho nªn bËc cao c¶ ®i chinh ph¹t Êy ®Çy ®ñ phóc
h¹nh mµ thu nhËp ®−îc ®Êt ®ai cïng lîi léc.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 12


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 4: §Þch quèc ®éng tÜnh

N−íc bªn ®Þch ®éng binh hay yªn tÜnh

Bμi 1
1. DÞch tri ®Þch quèc h÷u ®éng tÜnh
2. Tiªn dÜ Niªn khãa thÈm kú ky
3. D−¬ng niªn §¹i c¸t gia TuÕ can
4. ¢m niªn tiÓu c¸t gia TuÕ chi
5. Quý nh©n: ¢m D−¬ng ph©n thuËn nghÞch
6. Khãa truyÒn hung c¸t kh¶ dù tri
7. ThËp nhÞ quèc trung tri tai dÞ
8. Ph¸p qu¸n ch− m«n m¹c chÊp nª
9. TuÕ kÓ hîp thÇn gia NguyÖt kiÕn
10. ¢m D−¬ng khãa ph¸p nhÊt ®ång suy
11. Hung thÇn, hung t−íng së l©m ®Þa
12. Thö quèc tÊt nhiªn binh ph¹m chi

C¸ch lµm ra ë bµi nµy kh¸c h¬n lÖ th−êng, sau dÉn gi¶i râ, cßn tr−íc th× cÇn
dÞch s¬ qua lu«n mét lo¹t 12 c©u trªn nh− sau:
1. Muèn biÕt n−íc ®èi ®Þch víi n−íc m×nh ®éng hay tÜnh, tøc lµ yªn hay
ch¼ng yªn nh− thÕ nµo...
2. Tr−íc dïng Niªn khãa tøc lµ lÊy Can Chi cña N¨m thay thÕ cho Can Chi
cña ngµy mµ lµm ra quÎ ®Ó xem xÐt c¬ sù.
3. HÔ N¨m thuéc D−¬ng th× dïng §¹i c¸t lµ Söu thiªn bµn gia lªn TuÕ can lµ
Can cña N¨m (còng an nh− Can cña ngµy).
4. HÔ N¨m thuéc ©m th× dïng TiÓu c¸t lµ Mïi thiªn bµn gia lªn TuÕ chi lµ
Chi cña N¨m (còng an nh− Chi cña ngµy).
5. An sao Quý nh©n th× an theo Can cña n¨m, nh−ng ph¶i ph©n ra ©m d−¬ng
mµ an theo chiÒu thuËn hay nghÞch. Tõ sau khÝ §«ng chÝ th× thuéc D−¬ng
côc tÊt an 12 sao Quý nh©n theo chiÒu thuËn. Cßn sau khÝ H¹ chÝ th× thuéc
¢m côc an theo chiÒu nghÞch.
6. Råi theo Can Chi cña N¨m mµ lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn, tõ ®ã mµ cã
thÓ biÕt lµ tèt hay xÊu.
7. L¹i 12 cung ®Þa bµn lµ 12 n−íc xung quanh, cã thÓ tõng cung mµ biÕt n−íc
nµo häa phóc kh¸c nhau nh− thÕ nµo.
8. PhÐp xem ph¶i th«ng suèt c¶ c¸c m«n, c¸c c¸ch, chø ®õng cã cè ®Þnh mét
lèi nµo. V× cßn cã mét c¸ch kh¸c ®Ó lµm ra quÎ nh− sau ®©y:
9. Dïng TuÕ hîp mµ gia lªn NguyÖt kiÕn (th¸ng) ®Þa bµn ®Ó lËp quÎ.
10. Råi còng lÊy Tam truyÒn, Tø khãa, ph©n ¢m D−¬ng mµ an vßng sao Quý
nh©n nh− phÇn trªn vµ còng theo nh− trªn mµ suy ®o¸n.
11. Nh− thÊy hung thÇn cïng hung t−íng cïng tô l¹i ë mét cung ®Þa bµn nµo...

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 13


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

12. Th× tÝnh ra xem hÔ n−íc nµo ë vÒ ph−¬ng cña cung ®Þa bµn Êy tÊt bÞ ch¹m
®ao binh, khãi löa.

Tãm l¹i: bµi nµy cã hai c¸ch lµm quÎ ®Ó biÕt sù ®éng tÜnh cña n−íc ®Þch, mµ
còng ®Ó biÕt n−íc nµo bÞ ®éng ®ao binh...nh− ®· dÞch qua nghÜa, b©y giê cÇn dÉn
gi¶i râ rµng nh− sau ®©y:
- Niªn khãa: lµ lÊy Can Chi cña N¨m hiÖn t¹i mµ lµm ra Tø khãa, Tam
truyÒn, chø kh«ng theo lÖ th−êng lµ lÊy Can Chi cña ngµy chiªm quÎ nh− ®· häc ë
Tr−¬ng qu¸i tËp.
- D−¬ng niªn: lµ nh÷ng n¨m Gi¸p BÝnh MËu Canh Nh©m. ¢m niªn lµ nh÷ng
n¨m Êt §inh Kû T©n Quý.
- Theo bµi nµy th× n¨m D−¬ng dïng Söu lµm NguyÖt t−íng råi b¾t ®Çu gia lªn
TuÕ can. Cßn chiªm n¨m ©m th× dïng Mïi lµm NguyÖt t−íng råi gia lªn TuÕ chi.
- TuÕ can: lµ Can cña Th¸i tuÕ, tøc lµ Can cña N¨m hiÖn t¹i, khi lµm quÎ
còng an nh− Can cña ngµy. ThÝ dô n¨m Êt th× an Êt t¹i Th×n ®Þa bµn...
- TuÕ chi: lµ Chi cña Th¸i tuÕ, tøc lµ Chi cña N¨m hiÖn t¹i, khi lµm quÎ còng
an nh− Chi cña ngµy.
- ¢m D−¬ng ph©n thuËn nghÞch: D−¬ng côc th× an 12 sao trong vßng Quý
nh©n theo chiÒu thuËn, cßn ¢m côc th× an theo chiÒu nghÞch. Mét n¨m th× cã 12 tiÕt
vµ 12 khÝ chia ra lµm D−¬ng côc vµ ¢m côc. Tõ khÝ §«ng chÝ cho ®Õn cuèi tiÕt
Mang chñng gåm 6 khÝ vµ 6 tiÕt ®Òu thuéc D−¬ng côc. Cßn tõ tiÕt H¹ chÝ cho tíi
cuèi tiÕt §¹i tuyÕt còng gåm cã 6 tiÕt vµ 6 khÝ th× thuéc vÒ ¢m côc. Nªn nhí: an
vßng Quý nh©n theo Can cña N¨m chø kh«ng theo Can cña Ngµy.
- Phµm muèn biÕt n−íc ®Þch ®éng tÜnh, may rñi nh− thÕ nµo th× xem N¨m
hiÖn t¹i lµ D−¬ng niªn hay ¢m niªn. D−¬ng niªn th× dïng §¹i c¸t Söu gia lªn TuÕ
can, tøc lµ dïng Söu gia lªn cung ®Þa bµn ®· an Can cña N¨m ®Ó lËp thiªn bµn vµ
®Þa bµn. Cßn ¢m niªn th× dïng TiÓu c¸t gia lªn TuÕ chi, tøc lµ dïng Mïi thiªn bµn
gia lªn cung ®Þa bµn ®· an Chi cña N¨m ®Ó lËp thiªn bµn vµ ®Þa bµn. Khi lËp thiªn
bµn vµ ®Þa bµn råi th× lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn vµ an 12 sao vßng Quý nh©n theo
Can cña N¨m chø kh«ng theo Can cña ngµy. Vµ lóc chiªm quÎ thuéc vÒ D−¬ng côc
th× an theo chiÒu thuËn, cßn thuéc vÒ ¢m côc th× an theo chiÒu nghÞch.
- Tãm l¹i dïng Can Chi cña N¨m thay thÕ cho Can Chi cña Ngµy. N¨m thuéc
D−¬ng th× dïng Söu lµm NguyÖt t−íng mµ khëi ®Çu gia lªn cung cã an Can cña
n¨m. Cßn ¢m niªn th× dïng Mïi lµ NguyÖt t−íng mµ gia lªn cung cã an Chi cña
N¨m. Quý nh©n an theo Can cña n¨m vµ lóc chiªm thuéc D−¬ng côc th× an thuËn
12 Thiªn t−íng, cßn thuéc ¢m côc th× an nghÞch hµnh 12 Thiªn t−íng.
- Khi ®· lËp xong thiªn bµn vµ ®Þa bµn, an 12 Thiªn t−íng råi th× còng do 2
n¬i cã an Can vµ Chi cña n¨m mµ lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn. L¹i do khãa thÓ vµ
Tam truyÒn tèt xÊu mµ biÕt ®Þch quèc lµ may hay rñi, hoÆc x¶y ra ®iÒu g×. ThÝ dô
chiªm ®−îc quÎ NhÞ phiÒn khãa vµ S¬ truyÒn lµ Hîi thõa sao Chu t−íc tøc lµ ®Þch
quèc bÞ n¹n b·o lôt, bëi NhÞ phiÒn khãa øng vÒ tai häa, Chu t−íc lµ phong thÇn øng
vÒ giã, Hîi thuéc thñy øng vÒ n−íc. Êy lµ n¹n giã n−íc (b·o lôt)...§¹i kh¸i gÆp BÜ
khãa, Tam truyÒn thõa hung thÇn, hung t−íng th× ®Þch quèc suy vi. B»ng gÆp c¸t
khãa, Tam truyÒn thõa c¸t thÇn, c¸t t−íng th× ®Þch quèc c−êng thÞnh. Nh− quÎ øng
®iÒm xÊu mµ S¬ truyÒn hoÆc Tam truyÒn lµ Háa th× kh« h¹n, thÊy Thñy lµ m−a lôt,
thÊy Kim lµ lo¹n ®ao binh, thÊy Méc lµ giã b·o, ®ãi vµ mÊt mïa mµng, thÊy Thæ th×
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 14
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

bÖnh ho¹n, bÖnh dÞch trµn lan. M¹t truyÒn vµ Can Chi cã cøu thÇn cßn kh¸, ch¼ng
vËy ®Þch quèc cã thÓ suy vong...Sù ®o¸n v« cïng kÓ, ph¶i häc cho bao qu¸t th× luËn
lÏ míi s©u xa.
BÜ khãa lµ khãa toµn øng ®iÒm suy bÜ. C¸t khãa lµ khãa øng ®iÒm tèt lµnh.
Nh÷ng bÜ khãa vµ c¸t khãa ®Òu cã nhiÒu vµ lÉn lén trong 65 bµi ë Khãa kinh tËp.
MÉu quÎ vÒ niªn khãa: N¨m MËu TuÊt, th¸ng 10, tiÕt LËp ®«ng, giê M·o.
LuËn ®o¸n: N¨m MËu lµ D−¬ng niªn nªn dïng Söu thiªn bµn gia lªn cung
®Þa bµn TÞ cã an can MËu (TuÕ Can). N¨m MËu chiªm ban ngµy nªn Quý nh©n t¹i
Söu thiªn bµn. QuÎ chiªm vµo tiÕt LËp ®«ng thuéc ¢m côc nªn an 12 thiªn t−íng
theo chiÒu nghÞch. L¹i do 2 cung an Can MËu lµ TuÕ Can vµ Chi TuÊt lµ TuÕ Chi
mµ lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn. Theo vÝ dô nµy th× Tam truyÒn lµ DÇn TuÊt Ngä lµ
Háa côc, mµ Ngä lµ ch÷ chÝnh côc. Chiªm nh»m vµo mïa §«ng nªn Ngä bÞ Tö khÝ
l¹i thõa B¹ch hæ lµ hung tinh chñ s¸t h¹i, tang th−¬ng...vµ th¸ng 10 th× Ngä lµ
Thiªn quû vµ lµ Tang xa, B¹ch hæ gÆp Thiªn quû th−êng cã bÖnh «n dÞch, B¹ch hæ
chñ sù chÕt ch«n l¹i gÆp Tang xa lµ c¸i xe tang, tÊt trong n¨m cã Quèc tang (ng−êi
cã chøc vô lín trong n−íc chÕt). Víi nh÷ng sù øng trªn th× ®Þch quèc ph¶i bÞ häa
ho¹n, binh chiÕn, tang th−¬ng...nh− ®· kÓ.

Lêi bµn
C¸ch lËp quÎ tõ c©u 1 tíi c©u 5 th× trong mét N¨m chØ cã hai quÎ kh¸c nhau
mµ th«i. V× trong 12 tiÕt khÝ (6 th¸ng) thuéc vÒ D−¬ng côc lóc nµo chiªm th× còng
vÉn lµ mét quÎ, vµ trong 12 tiÕt khÝ (6 th¸ng) thuéc vÒ ¢m côc th× lóc nµo còng vÉn
lµ mét quÎ. §Êy lµ kh«ng luËn c¸c thÇn s¸t theo tõng Th¸ng vµ tõng Ngµy. Bëi vËy
nªn hµng hËu häc cã ng−êi lËp quÎ b»ng mét lèi kh¸c: lËp ®Þa bµn vµ an thiªn bµn,
an Quý nh©n thuËn nghÞch th× kh«ng ®æi kh¸c, mµ chØ kh¸c lµ dïng 2 chç an Can
Chi cña ngµy hiÖn t¹i mµ lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn, chø kh«ng do 2 chç an Can
Chi cña n¨m mµ lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn. Theo c¸ch sau nµy th× mçi ngµy cã
mét quÎ kh¸c nhau vÒ Tø khãa vµ Tam truyÒn. Nh− vËy th× dïng c¸ch nµo ®óng
h¬n? Dï cho häc mét ngµnh nµo hay mét m«n nµo còng cã khi gÆp ph¶i c¸i khã
chän dïng nh− thÕ, vËy ta nªn cè suy nghiÖm.
C©u 7: NÕu nh− m×nh kh«ng nhÊt ®Þnh ®o¸n cho mét quèc gia nµo, nh−ng l¹i
muèn biÕt chung sù ®éng tÜnh cho mçi n−íc trong toµn cÇu th× cø xem xÐt t¹i 12
cung ®Þa bµn mµ luËn tèt xÊu cho 12 Quèc gia thuéc vÒ ph−¬ng h−íng cña 12 cung
®Þa bµn.
L¹i nªn nhí: Tam truyÒn lµ chç cèt yÕu, lµ chç ®éng, ®¸ng luËn ®Õn h¬n hÕt,
v× ®Êy lµ n¬i øng ra cña quÎ. VËy xem Tam truyÒn lÊy ë cung ®Þa bµn nµo th× øng
cho Quèc gia ë vµo ph−¬ng thuéc vÒ cung ®Þa bµn Êy. Vµ lÏ dÜ nhiªn TruyÒn nµo tèt
th× Quèc gia Êy b×nh yªn, cßn TruyÒn nµo xÊu th× quèc gia Êy häa ho¹n. §¹i kh¸i
TruyÒn tèt lµ nh− ®−îc V−îng-T−íng thõa c¸t thÇn, c¸t t−íng. Cßn TruyÒn xÊu nh−
bÞ H−u Tï Tö, thõa hung thÇn hung t−íng. (Cø lÊy b¶n ®å ®Þa cÇu mµ ph©n 12 cung
®Þa bµn th× biÕt Quèc gia nµo thuéc vÒ cung ®Þa bµn nµo).
C©u 8: VÒ phÐp xem, thø nhÊt lµ trong viÖc binh th−, ®å trËn, cÇn th«ng hiÓu
®Ó bá hay lÊy hoÆc ®Ó dung hßa, nÕu m×nh c©u nÖ mµ chØ dïng mét c¸ch nµo th×
phÐp ®o¸n ch¼ng thÓ tinh vi. Cßn thªm mét c¸ch lËp quÎ nh− bèn c©u sau:
C©u 9, 10, 11, 12: theo bµi Ngò hæ ®én ®Ó tÝnh trong N¨m hiÖn t¹i, t×m cho
biÕt th¸ng nµo cã Can hîp víi Can cña Th¸i tuÕ vµ dïng tªn Th¸ng ®ã lµm NguyÖt
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 15
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

t−íng gia lªn NguyÖt kiÕn, tøc lµ gia lªn cung Th¸ng hiÖn t¹i ®ang chiªm quÎ. (Ngò
Hæ lµ 5 con Hæ, ¸m chØ vµo 5 tªn cña 5 th¸ng giªng cã c¶ Can Chi, v× th¸ng giªng
lµ th¸ng DÇn thuéc hæ). LËp thµnh biÓu nh− sau:
- C¸c n¨m Gi¸p Kû th× th¸ng giªng lµ th¸ng BÝnh DÇn.
- C¸c n¨m Êt Canh th× th¸ng giªng lµ th¸ng MËu DÇn.
- C¸c n¨m BÝnh T©n th× th¸ng giªng lµ th¸ng Canh DÇn.
- C¸c n¨m §inh Nh©m th× th¸ng giªng lµ th¸ng Nh©m DÇn.
- C¸c n¨m MËu Quý th× th¸ng giªng lµ th¸ng Gi¸p DÇn.
HÔ biÕt Can cña th¸ng giªng råi tÝnh thuËn tíi tÊt biÕt Can cña mçi Th¸ng
trong n¨m chiªm quÎ ®Ó t×m Th¸ng nµo cã Can hîp víi Can Th¸i tuÕ. ThÝ dô: n¨m
Gi¸p Th©n th× cã th¸ng Kû TÞ lµ th¸ng cã Can hîp víi Can cña Th¸i tuÕ, bëi Gi¸p
Kû lµ Can hîp. VËy dïng TÞ gia lªn NguyÖt kiÕn mµ lµm quÎ.
Dïng tªn Th¸ng nµo cã Can hîp víi Can cña Th¸i tuÕ lµm NguyÖt t−íng gia
lªn cung ®Þa bµn NguyÖt kiÕn, råi an Can Chi cña NguyÖt kiÕn, tøc lµ an Can Chi
cña Th¸ng hiÖn t¹i mµ lµm quÎ gäi lµ: NguyÖt khãa, chø kh«ng dïng Can Chi cña
Th¸i tuÕ mµ lµm quÎ gäi lµ Niªn khãa nh− tõ c©u 1 ®Õn c©u 8. Duy an Quý nh©n
theo D−¬ng côc hay ©m côc nh− Niªn khãa, vµ còng theo lÖ th−êng: chiªm quÎ ban
ngµy th× dïng Trø quý vµ chiªm quÎ ban ®ªm th× dïng D¹ quý. Khi lËp quÎ xong
th× cø theo b¶n ®å ®Ó biÕt vÞ trÝ nh÷ng quèc gia chung quanh m×nh, ph©n vÞ trÝ cho
mçi quèc gia thuéc cung ®Þa bµn nµo trong quÎ. Tõ ®ã mµ biÕt quèc gia nµo thuéc
vÒ cung cã c¸t t−íng, §øc, Hîp, thõa V−îng khÝ, T−íng khÝ...th× quèc gia ®ã ®ang
h−ng thÞnh. Cßn quèc gia nµo thuéc vÒ cung cã hung t−íng, hung thÇn, ¸c s¸t, thõa
H−u Tï Tö khÝ...tÊt sÏ bÞ thiªn tai hay c¸c tai häa kh¸c. §¹i kh¸i lµ gÆp hung t−íng
ë chung víi Kim thÇn vµ §¹i s¸t lµ chç bÞ nguy h¹i nhÊt vÒ ®ao binh. HoÆc nh− cã
hung thÇn cïng hung t−íng mµ gÆp lo¹i Háa th× bÞ h¹n h¸n, gÆp lo¹i Kim th× bÞ
binh chiÕn ®ao g−¬m, gÆp lo¹i Thñy bÞ n−íc lôt, gÆp lo¹i Méc bÞ n¹n giã b·o, n¹n
®ãi, gÆp lo¹i Thæ th× bÞ bÖnh ho¹n truyÒn nhiÔm...
Sau ®©y lµ quÎ thÝ dô vÒ NguyÖt khãa: n¨m Êt Söu th¸ng 4, vµo tiÕt khÝ TiÓu
m·n thuéc D−¬ng côc nªn an sao Quý nh©n thuËn hµnh vµ chiªm ban ngµy nªn
dïng Trø quý. N¨m Êt tÊt cã th¸ng Canh Th×n lµ th¸ng cã Can hîp víi Can Th¸i
tuÕ. VËy lËp quÎ dïng Th×n gia lªn gia lªn NguyÖt kiÕn lµ TÞ ®Þa bµn v× quÎ chiªm
trong th¸ng 4 lµ th¸ng TÞ. Vµ còng ®én theo Ngò hæ ®én mµ biÕt NguyÖt kiÕn lµ
th¸ng 4 lµ th¸ng T©n TÞ cho nªn an Can T©n vµ Chi TÞ vµo quÎ råi theo th−êng lÖ
mµ lÊy Tø khãa vµ Tam truyÒn vµ an 12 thiªn t−íng.
Theo quÎ vÝ dô nµy, quèc gia nµo thuéc vÒ cung M·o ®Þa bµn (chÝnh §«ng)
th× sÏ bÞ tai häa, v× cã C©u trËn l©m M·o ®Þa lµ hung tinh thÊt ®Þa øng t−îng chiÕn
®Êu mµ rÊt bÊt lîi. L¹i còng lµ t−îng nhËp ngôc, nÕu cã x¶y ra chiÕn tranh ¾t t−íng
sÜ cña n−íc ®ã sÏ bÞ giam cÇm (C©u trËn thõa DÇn thiªn bµn, mµ th¸ng 4 th× DÇn lµ
Thiªn ngôc vµ Thiªn vâng rÊt hîp víi nhËp ngôc). Th¸ng 4 th× DÇn còng lµ BÖnh
s¸t vµ Mé m«n ®Òu øng vÒ BÖnh ho¹n, chÕt nhiÒu. L¹i DÇn còng lµ Phi hoµnh cïng
víi N÷ tai hîp øng vµo tai häa bÊt ngê. Hung b¹o h¬n n÷a lµ quèc gia nµo ë vµo
cung Tý ®Þa bµn sÏ bÞ l¾m tai häa: häa binh chiÕn g©y nhiÒu nçi tang th−¬ng (v× Tý
®Þa bµn thõa Hîi, mµ th¸ng 4 th× Hîi lµ Binh s¸t, B¹ch hæ s¸t), häa chiÕn b¹i chÕt
chãc (v× Hîi thõa B¹ch hæ, l¹i lµ ChiÕn th−, TuyÖt khÝ v·ng vong), häa b·o lôt lµm
ch×m ®¾m thuyÒn tµu (v× Hîi thuû thõa Phong s¸t lµ giã, thõa Chóc ch©u lµ ghe
thuyÒn ch×m)…C¸c ¸c s¸t võa kÓ thuéc vÒ NguyÖt thÇn s¸t trong th¸ng 4 ®ang
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 16
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

chiªm quÎ vµ ®éng ë cung Hîi thiªn bµn. Ngoµi ra cßn c¸c Quèc gia ë vÒ cung Mïi
®Þa bµn cã thõa Quý nh©n, thuéc vÒ cung Th×n ®Þa bµn cã thõa Thiªn hîp, thuéc vÒ
cung Hîi ®Þa bµn cã thõa Th¸i th−êng, thuéc vÒ cung DÇn ®Þa bµn cã thõa Thanh
long…§¹i kh¸i lµ nh÷ng Quèc gia thÞnh v−îng tèt.
Nh− lµm chñ t−íng ®· chiªm ®o¸n biÕt Quèc gia nµo ®ang suy nh−îc tÊt nªn
dÉn binh ®Õn ®¸nh ¾t th¾ng, hoÆc Quèc gia ®ã chÞu ®Çu hµng. B»ng biÕt Quèc gia
nµo thÞnh v−îng th× nªn giao h¶o. Êy lµ ®iÓm rÊt quan träng trong binh ph¸p vËy.

Lêi bµn
Chç dïng cña bµi 1 thuéc ®Ö 4 nµy lµ ®Ó biÕt c¸c sù thÞnh suy, häa phóc, ®éng
tÜnh cña 12 Quèc gia lín kh¸c víi n−íc m×nh. Cßn c¸i chç dïng cña bµi 3 ®Ö 1 lµ
®Ó biÕt sù häa phóc trong 12 miÒn cña mét Quèc gia, hoÆc sù ®éng tÜnh tèt xÊu cña
12 ph−¬ng h−íng trong mét TØnh hay mét QuËn.
Cã ®iÒu ch¼ng xÐt thÊu ®−îc lµ trong bµi tuy cã ®Ò cËp ®Õn c¸ch lÊy Tø khãa
cïng Tam truyÒn cho Niªn khãa vµ NguyÖt khãa, song kh«ng thÊy chØ dÉn c¸ch
luËn ®o¸n tèt xÊu cho Tam truyÒn.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 17


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 5: XuÊt s− quyªn c¸t

Chän ngμy tèt ®Ó xuÊt qu©n ra trËn

Bμi 1
1. Tr¹ch c¸t Thiªn c−¬ng gia Ngo¹t kiÖn
2. KhÈn kú thÇn phóc dông kú qu©n
3. TuÕ ®èi: §¨ng minh, ThÇn hËu h¹
4. TuÕ tiªn xung phôc DËu kiªm Th©n
5. Hµ kh«i l©m xø vi Thiªn phñ
6. TuÕ hËu tu tri ng−ìng kiÕn DÇn
7. Thiªn th−¬ng §¹i c¸t gia kham dông
8. D− ngo¹i t−¬ng phïng bÊt lîi nh©n

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm muèn chän ngµy tèt ®Ó ®em qu©n ra trËn th× dïng Thiªn
c−¬ng gia NguyÖt kiÕn, tøc dïng Th×n thiªn bµn mµ khëi ®Çu gia lªn cung Th¸ng
®Þa bµn (th¸ng hiÖn t¹i) råi còng lËp ®Þa bµn, an thiªn bµn vµ tÝnh ra TuÕ ®èi, TuÕ
tiªn, Thiªn phñ, TuÕ hËu vµ Thiªn th−¬ng lµ tªn cña nh÷ng ngµy nªn ®em qu©n ra
trËn nh− sau ®©y:
C©u 3: Phµm hai cung ®Þa bµn cã thõa §¨ng minh vµ ThÇn hËu (tøc lµ Hîi Tý
thiªn bµn) th× gäi lµ TuÕ ®èi. Nh− chiªm nh»m th¸ng 6 lµ th¸ng Mïi th× dïng Th×n
gia Mïi ®Þa bµn, råi gia l©m tíi 2 cung ®Þa bµn DÇn M·o cã thõa Hîi Tý thiªn bµn.
VËy gäi DÇn M·o lµ TuÕ ®èi vµ nªn ®îi ngµy DÇn M·o ra qu©n.
C©u 4: TuÕ tiªn lµ hai cung ®Þa bµn cã thõa Th©n DËu thiªn bµn. VÝ nh−
muèn xuÊt qu©n trong th¸ng 5 lµ th¸ng Ngä th× dïng Th×n gia lªn Ngä ®Þa bµn, råi
cø gia thuËn tíi th× hai cung ®Þa bµn TuÊt Hîi tÊt cã thõa Th©n DËu thiªn bµn. VËy
gäi TuÊt Hîi lµ TuÕ tiªn, vµ ®îi ®Õn ngµy TuÊt Hîi th× nªn ®em qu©n xuÊt trËn.
C©u 5: Thiªn phñ lµ cung ®Þa bµn cã thõa Hµ kh«i (TuÊt thiªn bµn). Nh−
trong th¸ng 2 lµ th¸ng M·o th× dïng Th×n thiªn bµn gia lªn M·o ®Þa bµn, råi gia
thuËn tíi th× cung DËu ®Þa bµn tÊt cã thõa TuÊt thiªn bµn. VËy gäi DËu lµ Thiªn
phñ, vµ nªn xuÊt xø nh»m ngµy DËu.
C©u 6: TuÕ hËu lµ cung ®Þa bµn cã thõa DÇn thiªn bµn. VÝ nh− trong th¸ng 7
lµ th¸ng Th©n th× dïng Th×n gia lªn Th©n ®Þa bµn, råi gia thuËn tíi…th× cung ®Þa
bµn Ngä cã thõa DÇn thiªn bµn. VËy gäi Ngä lµ TuÕ hËu, vµ nªn xuÊt qu©n nh»m
ngµy Ngä.
C©u 7: Thiªn th−¬ng lµ cung ®Þa bµn cã thõa §¹i c¸t, tøc lµ cã thõa Söu thiªn
bµn. VÝ dô muèn xuÊt s− trong th¸ng 11 lµ th¸ng Tý th× dïng Thiªn c−¬ng Th×n gia
lªn Tý ®Þa bµn, råi thuËn tíi…th× cung ®Þa bµn DËu cã Söu thiªn bµn. VËy gäi DËu
lµ Thiªn th−¬ng vµ nªn xuÊt s− vµo ngµy DËu.
C©u 8: Phµm ngoµi 7 ngµy ®· kÓ trªn th× kh«ng cã ngµy nµo lîi tèt cho ng−êi
®em qu©n ra trËn chiÕn.
MÉu quÎ: Chän ngµy tèt ®Ó xuÊt s− trong th¸ng 5 (tøc th¸ng Ngä).
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 18
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Theo quÎ mÉu nµy chiªm vµo th¸ng 5 lµ th¸ng Ngä nªn ph¶i dïng Th×n gia
lªn Ngä ®Þa bµn vµ nªn xuÊt s− trong c¸c ngµy TuÊt Hîi Tý Söu DÇn M·o Th×n th×
®−îc nhiÒu thuËn lîi.

Phô lôc
Cßn 2 c¸ch kh¸c ®Ó tÝnh Thiªn th−¬ng nh− sau:
1. Dïng Söu gia lªn Th¸i tuÕ ®Þa bµn, råi gia thuËn tíi…vµ Thiªn th−¬ng lµ
cung ®Þa bµn cã thõa Tý thiªn bµn. ThÝ dô n¨m Mïi th× dïng Söu thiªn bµn
gia lªn Mïi ®Þa bµn, råi gia thuËn tíi th× cung Ngä ®Þa bµn cã thõa Tý
thiªn bµn. VËy gäi Ngä lµ Thiªn th−¬ng, nªn chän ngµy Ngä xuÊt qu©n, ¾t
sÏ cã nhiÒu th¾ng lîi.
2. Cø th¸ng giªng th× khëi Thiªn th−¬ng t¹i DÇn, råi tÝnh thuËn tíi th¸ng 2 t¹i
M·o, th¸ng 3 t¹i Th×n …th¸ng 12 t¹i Söu. Nh− vËy NguyÖt kiÕn tøc lµ
Thiªn th−¬ng. Phµm Th¸ng hiÖn t¹i tªn g× th× chän ngµy cïng tªn Êy. Nh−
th¸ng 4 lµ th¸ng TÞ, vËy tÊt TÞ lµ Thiªn th−¬ng vµ nªn xuÊt qu©n vµo ngµy
TÞ.

Lêi bµn
Sù häc uyªn th©m cÇn cã nguyªn do vµ ph−¬ng ph¸p ®Ó biÕt râ nh÷ng danh tõ
(danh chÝnh ng«n thuËn), v× vËy nªn tiªn th¸nh míi lËp phÐp tÝnh nh− trong bµi 1
trªn. Kú thËt ta còng cã mét c¸ch tÝnh gi¶n dÞ nh− sau: Cø kÓ 1 t¹i NguyÖt kiÕn lµ
tªn Th¸ng hiÖn t¹i, råi ®Õm thuËn tíi Chi thø 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 dïng nh÷ng ngµy
thuéc vÒ 7 chi nµy mµ xuÊt qu©n. Nh− ë quÎ mÉu trªn chiªm vµo th¸ng 5 tøc lµ
th¸ng Ngä, vËy kÓ mét t¹i Ngä råi ®Õm thuËn tíi th× 2 t¹i Mïi, 3 t¹i Th©n, 4 t¹i
DËu, 5 t¹i TuÊt, 6 t¹i Hîi, 7 t¹i Tý, 8 t¹i Söu, 9 t¹i DÇn, 10 t¹i M·o vµ 11 t¹i Th×n.
VËy chän nh÷ng ngµy TuÊt Hîi Tý Söu DÇn M·o Th×n mµ xuÊt qu©n. C¸i kÕt qu¶ y
nh− trong bµi 1. Hay râ rµng th× Chi thø 5 vµ 6 gäi lµ TuÕ tiªn, Chi thø 7 gäi lµ
Thiªn phñ, Chi thø 8 vµ 9 gäi lµ TuÕ ®èi, Chi thø 10 lµ Thiªn th−¬ng, Chi thø 11 gäi
lµ TuÕ hËu.

Bμi 2
1. Êt MËu Kû T©n Nh©m: ngò NhËt
2. Tø träng t−¬ng gia: Cöu xó thÇn.
3. T−íng qu©n thö nhËt h−u xuÊt m·
4. Chi khñng nan ®µo, huyÕt nhiÔm trÇn
5. Êt TÞ, BÝnh Th×n, §inh TÞ nhËt
6. Quý Hîi bÊt t−êng, vËt trËn binh
7. KiÕn DÇn phïng lôc, M·o ®−¬ng thÊt…
8. Luü sè gia Chi: TuyÖt khÝ thÇn
9. C¸nh h÷u V·ng vong tu tþ kþ
10. BÊt kþ tiªn ®å, th−¬ng h¹i nh©n
11. M¹c ph¹m Ch−¬ng quan, Tö tuyÖt nhËt
12. VËt dông Kh«ng vong, Ngò ®Ó th©n

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 19


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Phãng dÞch
C©u 1, 2, 3, 4: phµm ngµy nµo ®óng vµo 5 can Êt MËu Kû T©n Nh©m hîp
víi Tø träng lµ 4 chi Tý Ngä M·o DËu th× t−íng qu©n ch¼ng nªn ra trËn chiÕn
®Êu, v× e khã tr¸nh khái bÞ th−¬ng m¸u ch¶y ®Ém ®Êt. Céng 5 Can vµ 4 Chi Êy
cho nªn gäi lµ Cöu xó (9 c¸i xÊu). Cöu xó nhËt cã tÊt c¶ 10 ngµy sau: Êt M·o,
Êt DËu, MËu Tý, MËu Ngä, Kû M·o, Kû DËu, T©n M·o, T©n DËu, Nh©m Ngä,
Nh©m Tý.
C©u 5 vµ 6: Trong 4 ngµy Êt TÞ, BÝnh Th×n, §inh TÞ, Quý Hîi còng chí
nªn dµn qu©n chiÕn ®Êu. Bëi 4 ngµy Êy øng ®iÒm bÊt t−êng (ch¼ng lµnh) cho
nªn còng gäi lµ BÊt t−êng nhËt.
C©u 7 vµ 8: Cã tÊt c¶ 12 ngµy lµm tiªu døt c¸i thÕ lùc, ch¼ng nªn ra trËn.
Êy lµ TuyÖt khÝ nhËt. Khëi th¸ng giªng ngµy mïng 6, råi tÝnh dÇn lªn mçi
th¸ng mét sè, tøc lµ th¸ng 2 ngµy 7, th¸ng 3 ngµy 8, th¸ng 4 ngµy 9, th¸ng 5
ngµy 10, th¸ng 6 ngµy 11, th¸ng 7 ngµy 12, th¸ng 8 ngµy 13, th¸ng 9 ngµy 14,
th¸ng 10 ngµy 15, th¸ng 11 ngµy 16, th¸ng 12 ngµy 17.
C©u 9 vµ 10: nh÷ng ngµy V·ng vong øng ®iÒm qua mÊt, gäi lµ V·ng
vong nhËt. NÕu xuÊt trËn ¾t gÆp l¾m ®iÒu trë ng¹i däc ®−êng vµ l©m trËn ¾t bÞ
h¹i ®Õn th©n chiÕn t−íng. V·ng vong nhËt cã 12 ngµy: th¸ng giªng ngµy DÇn,
th¸ng 2 ngµy TÞ, th¸ng 3 ngµy Th©n, th¸ng 4 ngµy Hîi, th¸ng 5 ngµy M·o,
th¸ng 6 ngµy Ngä, th¸ng 7 ngµy DËu, th¸ng 8 ngµy Tý, th¸ng 9 ngµy Th×n,
th¸ng 10 ngµy Mïi, th¸ng 11 ngµy TuÊt, th¸ng 12 ngµy Söu.
C©u 11: Nh÷ng ngµy Ch−¬ng quang s¸t còng kþ xuÊt qu©n, cã tÊt c¶ lµ 3
ngµy: th¸ng 1, 4, 7, 10 kþ ngµy Êt Söu. Th¸ng 2, 5, 8, 11 kþ ngµy BÝnh Th©n.
Th¸ng 3, 6, 9, 12 kþ ngµy Gi¸p Tý.
L¹i còng kþ 4 ngµy Tø tuyÖt nhËt, Êy lµ ngµy cuèi cña khÝ §¹i hµn, ngµy
cuèi cña khÝ Cèc vò, ngµy cuèi cña khÝ §¹i thö, vµ ngµy cuèi cña khÝ S−¬ng
gi¸ng.
C©u 12: XuÊt qu©n còng ph¶i tr¸nh nh÷ng ngµy Kh«ng vong. Ngµy
Kh«ng vong cã 2 thø lµ: tÝnh theo Th¸ng vµ tÝnh theo TuÇn gi¸p.
Kh«ng vong tÝnh theo Th¸ng: Th¸ng giªng ngµy Th×n, th¸ng 2 ngµy Söu,
th¸ng 3 ngµy TuÊt, th¸ng 4 ngµy Mïi, th¸ng 5 ngµy DËu, th¸ng 6 ngµy Tý,
th¸ng 7 ngµy M·o, th¸ng 8 ngµy Ngä, th¸ng 9 ngµy DÇn, th¸ng 10 ngµy Hîi,
th¸ng 11 ngµy Th©n, th¸ng 12 ngµy TÞ.
Kh«ng vong tÝnh theo TuÇn gi¸p: Êy lµ nh÷ng ngµy thuéc vÒ TuÇn kh«ng,
néi trong mét th¸ng nµo ®ã mµ m×nh muèn xuÊt qu©n. Mçi th¸ng nµo còng ®Òu
chøa 3 TuÇn gi¸p vµ mçi TuÇn gi¸p nµo còng cã hai ngµy TuÇn kh«ng. VËy,
mçi th¸ng cã 6 ngµy TuÇn kh«ng, còng gäi lµ 6 ngµy Kh«ng vong. LËp thµnh
TuÇn Gi¸p Tý th× TuÊt Hîi lµ Kh«ng vong. TuÇn gi¸p TuÊt th× hai ngµy Th©n
DËu lµ Kh«ng vong. TuÇn Gi¸p Th©n th× hai ngµy Ngä Mïi lµ Kh«ng vong.
TuÇn Gi¸p Ngä th× hai ngµyTh×n TÞ lµ Kh«ng vong. TuÇn Gi¸p Th×n th× hai
ngµy DÇn M·o lµ Kh«ng vong. TuÇn Gi¸p DÇn th× hai ngµy Tý Söu lµ Kh«ng
vong.
L¹i còng ph¶i tr¸nh Ngò ®Õ nhËt, c¸ch tÝnh nh− sau : th¸ng 1, 5, 9 ngµy
M·o. Th¸ng 2, 6, 10 ngµy Ngä. Th¸ng 3, 7, 11 ngµy DËu. Th¸ng 4, 8, 12 ngµy
Tý.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 20
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Phô lôc
Phµm ®em binh ra trËn lÇn ®Çu tiªn rÊt kþ nh÷ng ngµy: Cöu xó, BÊt t−êng
nhËt, TuyÖt khÝ nhËt, V·ng vong nhËt, Ch−¬ng quan s¸t, Tø tuyÖt nhËt, Kh«ng
vong nhËt, TuÇn kh«ng nhËt vµ ngò ®Õ nhËt. Êy lµ nh÷ng ngµy ®· chØ c¸ch tÝnh
ë bµi 2. Ngoµi ra còng cßn nh÷ng ngµy kh«ng nªn cö xuÊt binh nh− sau:
- Phµm chiªm mét quÎ ®Ó xuÊt qu©n mµ thÊy S¬ truyÒn gÆp TuÇn
kh«ng th× sÜ tèt thua ch¹y tø t¸n, kh«ng lèi trë vÒ.
- TuÕ xung NhËt: Êy lµ ngµy xung víi Th¸i tuÕ, tøc lµ ngµy xung víi
N¨m hiÖn t¹i. VÝ dô n¨m Ngä th× ngµy Tý lµ ngµy TuÕ xung NhËt.
- Thiªn ®¹i lang tÞch nhËt: th¸ng 1, 5, 9 ngµy Tý. Th¸ng 2, 6, 10 ngµy
M·o. Th¸ng 3, 7, 11 ngµy Ngä. Th¸ng 4, 8, 12 ngµy DËu.
- ThÊt ®iÓu nhËt: mïa H¹ ngµy BÝnh Tý, §inh Hîi.
- B¸t long nhËt: mïa Xu©n ngµy Gi¸p Tý, Êt Hîi.
- Cöu Hæ nhËt: mïa Thu ngµy Canh Tý, T©n Hîi.
- ThËp xµ nhËt: Mïa §«ng ngµy Nh©m Tý, Quý hîi.
- Quy kþ nhËt: Th¸ng 1, 5, 9 ngµy Söu. Th¸ng 2, 6, 10 ngµy DÇn.
Th¸ng 3, 7, 11 ngµy Tý. Th¸ng 4, 8, 12 ngµy Söu.
- Thiªn c−¬ng nhËt: th¸ng giªng khëi ngµy TÞ, råi tÝnh thuËn tíi th¸ng
2 ngµy Ngä, th¸ng 3 ngµy Mïi, th¸ng 4 ngµy Th©n, th¸ng 5 ngµy DËu,
th¸ng 6 ngµy TuÊt, th¸ng 7 ngµy Hîi, th¸ng 8 ngµy Tý, th¸ng 9 ngµy
Söu, th¸ng 10 ngµy DÇn, th¸ng 11 ngµy M·o, th¸ng 12 ngµy Th×n.
- Thiªn Kh«i nhËt: ngµy Xung víi Thiªn c−¬ng nhËt th× gäi lµ Thiªn
kh«i nhËt.
- B×nh th©u NhËt: lµ nh÷ng ngµy nh»m trùc B×nh hay trùc Th©u. C¸ch
tÝnh dÉn gi¶i rÊt nhiÒu, vËy cø xem ë c¸c lÞch cã ghi tªn 12 sao trùc
theo tõng ngµy. Cã tÊt c¶ 12 sao Trùc lµ : KiÕn Trõ M·n B×nh §Þnh
ChÊp Ph¸ Nguy Thµnh Th©u Khai BÕ.
- Binh cÊm nhËt: Th¸ng giªng th¸ng 7 ngµy DÇn. Th¸ng 2, 8 ngµy Tý.
Th¸ng 3, 9 ngµy TuÊt. Th¸ng 4, 10 ngµy Th©n. Th¸ng 5, 11 ngµy Ngä.
Th¸ng 6, 12 ngµy Th×n. (RÊt kþ xuÊt qu©n).
- §¹i b¹i nhËt: Th¸ng 1, 5, 9 ngµy M·o. Th¸ng 2, 6, 10 ngµy Tý. Th¸ng
3, 7, 11 ngµy DËu. Th¸ng 4, 8, 12 ngµy Ngä.
- Tø ly nhËt: ngµy cuèi cña tiÕt Kinh chËp, cña tiÕt Mang chñng, cña
tiÕt B¹ch lé vµ cña tiÕt §¹i tuyÕt.
- Thiªn khÊu khãa: Phµm ®em binh ra trËn mµ chiªm gÆp Thiªn khÊu
khãa lµ ®iÒm ®¹i nguy hiÓm.
- NguyÖt yÓm nhËt: khëi ®Çu th¸ng giªng t¹i TuÊt, råi tÝnh nghÞch l¹i:
th¸ng 2 ngµy DËu, th¸ng 3 ngµy Th©n, th¸ng 4 ngµy Mïi, th¸ng 5 ngµy
Ngä, th¸ng 6 ngµy TÞ, th¸ng 7 ngµy Th×n, th¸ng 8 ngµy M·o, th¸ng 9
ngµy DÇn, th¸ng 10 ngµy Söu, th¸ng 11 ngµy Tý, th¸ng 12 ngµy Hîi.
- Thä Tö nhËt: th¸ng giªng ngµy TuÊt, th¸ng 2 ngµy Th×n, th¸ng 3 ngµy
Hîi, th¸ng 4 ngµy TÞ, th¸ng 5 ngµy Tý, th¸ng 6 ngµy Ngä, th¸ng 7
ngµy Söu, th¸ng 8 ngµy Mïi, th¸ng 9 ngµy DÇn, th¸ng 10 ngµy Th©n,
th¸ng 11 ngµy M·o, th¸ng 12 ngµy DËu.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 21


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

- Long hæ nhËt: Th¸ng 1 ngµy TÞ, th¸ng 2 ngµy Hîi, th¸ng 3 ngµy Ngä,
th¸ng 4 ngµy Tý, th¸ng 5 ngµy Mïi, th¸ng 6 ngµy Söu, th¸ng 7 ngµy
Th©n, th¸ng 8 ngµy DÇn, th¸ng 9 ngµy DËu, th¸ng 10 ngµy M·o, th¸ng
11 ngµy TuÊt, th¸ng 12 ngµy Th×n.
- Téi chÝ nhËt: th¸ng 1 ngµy Ngä, th¸ng 2 ngµy Tý, th¸ng 3 ngµy Mïi,
th¸ng 4 ngµy Söu, th¸ng 5 ngµy Th©n, th¸ng 6 ngµy DÇn, th¸ng 7 ngµy
DËu, th¸ng 8 ngµy M·o, th¸ng 9 ngµy TuÊt, th¸ng 10 ngµy Th×n, th¸ng
11 ngµy Hîi, th¸ng 12 ngµy TÞ.
- Phi liªm nhËt vµ §¹i s¸t nhËt: th¸ng giªng ngµy TuÊt, th¸ng 2 ngµy
TÞ, th¸ng 3 ngµy Ngä, th¸ng 4 ngµy Mïi, th¸ng 5 ngµy Th©n, th¸ng 6
ngµy DËu, th¸ng 7 ngµy Th×n, th¸ng 8 ngµy Hîi, th¸ng 9 ngµy Tý,
th¸ng 10 ngµy Söu, th¸ng 11 ngµy DÇn, th¸ng 12 ngµy M·o.
- Ngò bÊt quy nhËt: Th¸ng giªng ngµy Kû M·o, Kû DËu vµ MËu Th×n.
Th¸ng 2 ngµy BÝnh Th©n, BÝnh TuÊt, T©n TÞ vµ T©n Hîi. Th¸ng 3 ngµy
Nh©m Tý, BÝnh Th©n, Kû M·o, Kû DËu. Th¸ng 4 ngµy Kû M·o, T©n
DËu, BÝnh Th×n, Nh©m Th×n. Th¸ng 5 ngµy Nh©m Th×n, T©n TÞ, BÝnh
Th©n, Canh Th©n, T©n M·o. Th¸ng 6 ngµy Kû M·o, T©n TÞ, BÝnh
Th©n, Canh Th©n, Kû DËu, T©n Hîi. Th¸ng 7 ngµy Nh©m Tý, Kû M·o,
Nh©m Th×n, T©n DËu, BÝnh TuÊt. Th¸ng 8 ngµy BÝnh Th×n, Nh©m
Th×n, T©n TÞ, BÝnh Th©n, Canh Th×n, T©n Hîi, Kû DËu, T©n DËu.
Th¸ng 9, 10 kh«ng cã. Th¸ng 11 ngµy Nh©m Tý, Kû M·o, BÝnh Th×n,
Kû DËu, T©n DËu, BÝnh TuÊt. Th¸ng 12 ngµy BÝnh Th×n, T©n TÞ, Canh
Th©n, BÝnh TuÊt vµ T©n Hîi.
- Lôc bÊt thµnh nhËt: Th¸ng giªng ngµy DÇn, th¸ng 2 ngµy Ngä, th¸ng
3 ngµy TuÊt, th¸ng 4 ngµy TÞ, th¸ng 5 ngµy DËu, th¸ng 6 ngµy Söu,
th¸ng 7 ngµy Th©n, th¸ng 8 ngµy Tý, th¸ng 9 ngµy Th×n, th¸ng 10
ngµy Hîi, th¸ng 11 ngµy M·o, th¸ng 12 ngµy Mïi.
- B¸t TuyÖt nhËt: th¸ng giªng ngµy Canh Th×n, th¸ng 2 ngµy §inh TÞ,
BÝnh TuÊt, Canh TuÊt, T©n Hîi. Th¸ng 3 ngµy T©n TÞ. Th¸ng 4 ngµy
BÝnh Th×n, Canh Th×n, Canh TuÊt. Th¸ng 5 ngµy BÝnh Th×n, Canh
Th×n, T©n TÞ, Canh TuÊt, T©n Hîi. Th¸ng 6 ngµy T©n TÞ, §inh Hîi.
Th¸ng 7 ngµy Canh Th×n, Canh TuÊt. Th¸ng 8 ngµy BÝnh Th×n, Canh
Th×n, §inh TÞ, T©n TÞ, BÝnh TuÊt, §inh Hîi. Th¸ng 9 ngµy §inh Hîi.
Th¸ng 10 ngµy Canh TuÊt, BÝnh Th×n, BÝnh TuÊt, T©n TÞ. Th¸ng 11
ngµy BÝnh Th×n, Canh Th×n, T©n TÞ, BÝnh TuÊt, Canh TuÊt, §inh Hîi.
Th¸ng 12 ngµy T©n TÞ.
- Lôc cïng NhËt: Mçi th¸ng vµo c¸c ngµy 4, 19, 28.
- Hµnh ng¸n nhËt: ngµy cã trùc KiÕn. Mçi th¸ng cã 2 hay 3 ngµy trùc
KiÕn.
- LiÔu lÖ nhËt: lµ ngµy cïng víi th¸ng t¸c Lôc ph¸: th¸ng giªng ngµy
Hîi. Th¸ng 2 ngµy Ngä. Th¸ng 3 ngµy Söu, th¸ng 4 ngµy Th©n, th¸ng
5 ngµy M·o, th¸ng 6 ngµy TuÊt, th¸ng 7 ngµy TÞ, th¸ng 8 ngµy Tý,
th¸ng 9 ngµy Mïi, th¸ng 10 ngµy DÇn, th¸ng 11 ngµy DËu, th¸ng 12
ngµy Th×n.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 22


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Lêi bµn
Khi ®¾p ®µi tuyÓn t−íng xong råi ph¶i chän mét ngµy tèt ®Ó ®em binh ra trËn
lÇn ®Çu tiªn. VËy nªn míi cã 2 bµi trong ®Ö 5 nµy. Bµi 1 th× trän nh÷ng ngµy tèt.
Bµi 2 th× tr¸nh ngµy xÊu. Trong ®o¹n phô lôc còng toµn lµ nh÷ng ngµy xÊu nªn
tr¸nh. Ta thÊy râ r»ng lµ ngµy xÊu nhiÒu h¬n ngµy tèt, nªn khã chän ®−îc mét ngµy
tèt mµ kh«ng lÉn xÊu. VËy ta chän ngµy nµo tèt mµ gÆp Ýt ®iÒu xÊu th× xuÊt s− (ra
binh).
Kh«ng ph¶i chØ lÇn ®Çu xuÊt s− míi chän ngµy thuËn tèt mµ th«i ®©u. Nh−
míi thay ®æi mét vÞ t−íng qu©n míi còng nªn chän ngµy xuÊt s−. HoÆc míi lËp
mét mÆt trËn kh¸c, hay míi dêi dinh tr¹i còng thÕ...
ë §Ö nµy chän lùa ngµy xuÊt s−, nh−ng nÕu ta xuÊt hµnh hoÆc xuÊt ngo¹i,
hoÆc di c−, hoÆc khai tr−¬ng, x©y t¹o…cã lÏ nµo ch¼ng ¸p dông ®−îc sao?

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 23


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 6: XuÊt sÜ tr¹ch m«n

Chän cöa ra qu©n

Bμi 1
1. XuÊt trËn c¸t m«n nghi thiÖn tr¹ch
2. Tö m«n vÞ ng· b¸o cõu thi
3. C¶nh kiªm M«n MÖnh t−¬ng sinh c¸t
4. NhÊt cæ cÇm v−¬ng chØ t¹i ty

Phãng dÞch
C©u1 vµ 2: Phµm ®−îc tin b¸o nguy cÊp, nh− giÆc ®Õn ch¼ng h¹n, tÊt ph¶i ®iÒu
binh, khiÓn t−íng ra trËn ®èi ®Þch th× trong 5 ®iÒu lµ MÖnh, Ngµy, Giê, Cê, Cöa, nªn
chän dïng lo¹i nµo t¸c Tö t«n, mµ nªn tr¸nh lo¹i t¸c Quan quû. MÖnh tøc lµ N¨m sinh.
Lo¹i t¸c Tö t«n lµ lo¹i ®−îc Can sinh.. Lo¹i t¸c Quan quû lµ lo¹i kh¾c Can. Tr¸nh lo¹i
Quan quû v× lo¹i Quan quû ¸m chØ vµo sù h¹i, bän giÆc. Nªn dïng lo¹i Tö t«n v× Tö t«n
bao giê còng kh¾c Quan quû, Êy lµ m×nh b¸o cõu. ThÝ dô: ngµy Gi¸p ®−îc b¸o tin giÆc
®Õn. Gi¸p thuéc Méc th× lo¹i Háa lµ hµo Tö t«n vµ lo¹i Kim lµ hµo Quan quû. VËy nªn
dïng lo¹i Háa: nh− chän vÞ t−íng tuæi TÞ Ngä, ngµy giê TÞ Ngä, d−¬ng cê ®á, dÉn binh
ra cöa Nam mµ ®¸nh tÊt th¾ng giÆc. Tr¸i l¹i nªn tr¸nh lo¹i Kim, vËy chí dïng vÞ t−íng
tuæi Th©n DËu, d−¬ng cê tr¾ng, dÉn binh ra cöa T©y (Bëi Th©n DËu, mµu tr¾ng, cöa T©y
®Òu thuéc kim).
LËp thµnh nh− sau:
- Ngµy Gi¸p Êt thuéc méc th× dïng lo¹i háa vµ tr¸nh lo¹i Kim.
- Ngµy BÝnh §inh thuéc Háa th× dïng lo¹i Thæ vµ tr¸nh lo¹i Thñy.
- Ngµy MËu Kû thuéc Thæ th× dïng lo¹i Kim vµ tr¸nh lo¹i Méc.
- Ngµy Canh T©n thuéc Kim th× dïng lo¹i Thuû vµ tr¸nh lo¹i Háa.
- Ngµy Nh©m Quý thuéc Thuû th× dïng lo¹i Méc vµ nªn tr¸nh lo¹i Thæ.
C©u 3 vµ 4: M«n nghÜa lµ c¸i cöa, Êy lµ cöa mµ vÞ t−íng dÉn binh ra ®èi ®Þch. Nh−
dÉn binh ra h−íng M·o (h−íng §«ng) th× gäi M·o lµ M«n h−íng. MÖnh lµ B¶n mÖnh
(cung tuæi) an trong quÎ, Êy lµ nãi B¶n mÖnh cña vÞ §¹i t−íng. Nh− ch÷ thiªn bµn trªn
m«n h−íng vµ ch÷ thiªn bµn trªn B¶n mÖnh cña §¹i t−íng t−¬ng sinh th× sù xuÊt qu©n
®¸nh chuyÕn Êy ®−îc nhiÒu may m¾n, thuËn tiÖn. Th¾ng th× th¾ng to, ch¼ng th¾ng th×
còng cã lèi tho¸t hay.
Trong sù ra binh chiÕn ®Êu cÇn lîi dông ®ñ mäi ®iÒu nh− bµi nµy, mét tiÕng trèng
mµ b¾t ®−îc Vua giÆc, sù thµng c«ng chØ t¹i mét t¬ hµo mµ th«i vËy.

Lêi bµn
ë §Ö 5 (xuÊt s−) th× chän ngµy ra qu©n lÇn ®Çu tiªn, tøc lµ ngµy mµ mét vÞ
t−íng dÉn c¶ mét sù ®oµn ®Õn mét n¬i ®Ó chiÕn ®Êu. Cßn ë ®Ö 6 lµ chän lùa th−êng
khi trong lóc ®ang chinh chiÕn, dï chØ dÉn mét tèp qu©n ra trËn còng dïng bµi nµy
®−îc.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 24


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 7: Hμnh tr¹ch c¸t ®¹o

Chän ®−êng tèt ®Ó hμnh qu©n

Bμi 1
1. Hµnh tr¹ch c¸t ®¹o kh¸n HuyÒn thÇn
2. HuyÒn thÇn thä kh¾c t«i kham bÇn
3. NguyÖt t−íng gia Thêi: C−¬ng chØ yÕu
4. Tiªn hµnh th«ng lîi hùu an th©n.
Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm trong lóc chinh chiÕn tÊt cã l¾m lóc hµnh qu©n, tøc lµ viÖc
dïng binh, cai qu¶n binh gia, hoÆc dÉn qu©n binh tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c, sù tiÕn
tho¸i v« kú…Nh− vËy tÊt ph¶i chän ®−êng yªn lµnh mµ ®i vµ tr¸nh con ®−êng bÊt
lîi. Muèn tr¸nh con ®−êng bÊt lîi cho khái ®iÒu bÊt kham, bùc tøc th× xem xÐt vÒ
HuyÒn vò thõa thÇn, tøc lµ ch÷ thiªn bµn thõa HuyÒn vò. Ph¶i tr¸nh nh÷ng ph−¬ng
nµo kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn. ThÝ dô HuyÒn vò thõa TÞ thiªn bµn th× chí nªn hµnh
qu©n vÒ h−íng Tý Hîi (B¾c vµ T©y B¾c) v× Tý Hîi thñy kh¾c TÞ háa…
C©u 3 vµ 4: Cßn muèn chän ®−êng yªn lµnh ®Ó ®i th× còng theo lÖ th−êng lµ
lÊy NguyÖt t−íng mµ gia lªn chÝnh Thêi (an thiªn bµn vµ ®Þa bµn), råi xem Thiªn
c−¬ng Th×n thiªn bµn ë vµo còng ®Þa bµn nµo th× nh»m theo h−íng cña cung ®Þa
bµn Êy mµ hµnh qu©n. Nh− thÊy Th×n thiªn bµn l©m Ngä ®Þa bµn th× nªn ®i vÒ
h−íng Ngä (chÝnh Nam). HoÆc l©m M·o th× ®i vÒ h−íng chÝnh §«ng.

Lêi bµn
Phµm hµnh qu©n th× lÊy sao HuyÒn vò lµm vÞ t−íng, bëi HuyÒn vò còng lµ
mét vÞ t−íng qu©n m−u trÝ. V× thÕ nªn ph−¬ng nµo kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn th×
ch¼ng nªn ®i. Cßn Thiªn c−¬ng tøc Th×n lµ mét ®¹i hung thÇn, m×nh n−¬ng theo ®ã
mµ ®i tùa nh− ng−êi d¾t ®−îc con Hæ theo bªn m×nh, kh«ng ai d¸m x©m ph¹m tøc
lµ kh«ng gÆp sù trë ng¹i.

Bμi 2
1. Qu©n hµnh tr¹ch lé thùc ®a ®«
2. C¸ch dÜ ©m d−¬ng t¸c TuÕ n«
3. D−¬ng niªn §¹i c¸t gia tuÕ th−îng
4. ¢m tuÕ hoµn t−¬ng TiÓu c¸t ph«
5. BÝnh Nh©m chi h¹ vi nh©m ®¹o
6. Gi¸p Canh chi h¹ thÞ thiªn ®«

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Chän ®−êng ®Ó hµnh qu©n thËt cã l¾m lèi v× l¹i cßn ph¶i biÕt
n¨m ¢m hay D−¬ng ®Ó lµm quÎ mµ tÝnh ra. N¨m D−¬ng lµ nh÷ng n¨m Th©n Tý
Th×n DÇn Ngä TuÊt vµ n¨m ¢m lµ nh÷ng n¨m TÞ DËu Söu Hîi M·o Mïi.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 25
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 3 vµ 4: Nh− n¨m D−¬ng th× dïng §¹i c¸t tøc Söu thiªn bµn gia lªn cung
N¨m ®Þa bµn hiÖn t¹i, råi còng lËp thiªn bµn vµ ®Þa bµn. ThÝ dô: Tý lµ n¨m D−¬ng
th× dïng Söu gia lªn Tý ®Þa bµn lµ chç khëi ®Çu, råi tiÕp ®ã DÇn gia Söu, M·o gia
DÇn…ThÝ dô: TÞ lµ n¨m ¢m th× dïng Mïi gia lªn TÞ ®Þa bµn, råi tiÕp ®ã lµ Th©n gia
Ngä, DËu gia Mïi…
C©u 5 vµ 6: BÝnh Nh©m tøc lµ TÞ vµ Hîi, v× BÝnh ký t¹i TÞ vµ Nh©m ký t¹i
Hîi. BÝnh Nh©m chi h¹ lµ cung ®Þa bµn d−íi TÞ Hîi thiªn bµn. Nªn ®i vÒ h−íng cña
2 cung ®Þa bµn cã thõa TÞ Hîi thiªn bµn, bëi ®ã lµ ®−êng ®i cña con ng−êi (nh©n
®¹o). Nh− theo vÝ dô n¨m Tý ë c©u 3 vµ 4 th× Th×n ®Þa bµn cã thõa TÞ thiªn bµn vµ
TuÊt ®Þa bµn cã thõa Hîi thiªn bµn. VËy nªn ®i vÒ h−íng Th×n (§«ng Nam) vµ TuÊt
(T©y B¾c).
Gi¸p tøc DÇn vµ Canh tøc Th©n, v× Gi¸p ký t¹i DÇn vµ Canh an t¹i Th©n. Gi¸p
Canh chi h¹ tøc lµ 2 cung ®Þa bµn ë d−íi DÇn Th©n thiªn bµn. Nªn ®i vÒ h−íng cña
hai cung ®Þa bµn Êy, v× ®ã gäi lµ chç ngù cña Trêi (Thiªn ®« hay Thiªn c−). Nh−
theo vÝ dô n¨m TÞ ë c©u 3 vµ 4 th× Tý ®Þa bµn cã thõa DÇn thiªn bµn vµ Ngä ®Þa bµn
cã thõa Th©n thiªn bµn. VËy nªn ®i vÒ h−íng Tý lµ chÝnh B¾c vµ h−íng Ngä lµ
chÝnh Nam.

Lêi bµn
Phµm ®i ®−êng mµ cã l·nh träng tr¸ch, cã thÓ x¶y ra viÖc nguy h¹i cho tr¸ch
nhiÖm th× còng nªn dïng 2 bµi trong ®Ö 7 nµy vËy.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 26


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 8: Thñy lôc c¸t hung

Sù tèt xÊu cña ®−êng thuû, bé

Bμi 1
1. XuÊt hµnh NhËt c¸t: lôc nghi chi
2. Chi c¸t nghi ch©u, thñy lé chi
3. Can kþ M·o Th×n, M·o kþ Tý
4. V−u phßng Chi th−îng kh¾c Can th×

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm trong viÖc hµnh qu©n, khi ra ®i (xuÊt hµnh) ph¶i chän ®−êng
thñy hay ®−êng bé cho tiÖn lîi. NhËt c¸t lµ NhËt can thõa c¸t thÇn, c¸t t−íng. Can
thuéc vÒ ®−êng bé cho nªn quÎ thÊy Can thõa c¸t thÇn cïng c¸t t−íng th× nªn ®i
®−êng bé.
C©u 2: Chi c¸t lµ Chi thõa c¸t thÇn vµ c¸t t−íng. Phµm quÎ thÊy Chi thõa c¸t
thÇn cïng c¸t t−íng th× tèt ë ghe thuyÒn (nghi ch©u), tøc lµ nªn xuÊt hµnh b»ng
®−êng thuû.
C©u 3: M·o Th×n tøc lµ Th¸i xung vµ Thiªn c−¬ng ®Òu thuéc hung thÇn, h¹ng
bÊt chÝnh vµ hung d÷, lµ bän c−íp ®ãn ®−êng. V× vËy nªn quÎ thÊy Can thõa M·o
hay Th×n chí nªn ®i ®−êng bé. M·o ©m méc thuéc vÒ lo¹i ghe thuyÒn, cßn Tý
thuéc thñy tøc s«ng biÓn. Phµm thÊy M·o ®Þa bµn thõa Tý thiªn bµn lµ t−îng n−íc
ë trªn thuyÒn nªn rÊt kþ ®i ®−êng thñy (thuyÒn ch×m th× n−íc míi ë trªn thuyÒn).
C©u 4: Chi th−îng lµ Chi th−îng thÇn lµ ch÷ thiªn bµn trªn Chi. Nh− quÎ thÊy
Chi th−îng thÇn kh¾c Can, cµng rÊt kþ ®i ®−êng thñy.

Phãng dÞch
Can thuéc ®−êng bé, Chi thuéc ®−êng thñy. VËy ë Can tèt th× ®i ®−êng bé,
Chi tèt th× ®i ®−êng thñy. Chi xÊu mµ Can tèt th× chØ nªn ®i ®−êng bé. Can xÊu mµ
Chi tèt th× chØ nªn ®i ®−êng thñy. XÊu tøc lµ thõa hung thÇn cïng hung t−íng hoÆc
bÞ ch÷ thiªn bµn kh¾c. Tèt lµ thõa c¸t thÇn, c¸t t−íng, ®−îc ch÷ thiªn bµn sinh. BÞ
H−u Tï Tö còng gäi lµ xÊu. §−îc V−îng T−íng khÝ còng gäi lµ tèt.
Chç nghi ngê: Theo sù ph©n gi¶i th× Can thuéc vÒ ®−êng bé vµ Chi thuéc vÒ
®−êng thñy, nh−ng theo sù s¾p ®Æt 4 c©u th¬ cña bµi 1 th× c©u 1 nãi vÒ Can lµ ®−êng
bé. Cßn 3 c©u sau ®Òu nãi vÒ ®−êng thñy. VËy c©u 3 nãi: Can kþ M·o Th×n lµ xÊu ë
®−êng bé hay ®−êng thñy ?

Bμi 2
1. ñy hµ l©m TØnh, Tý gia TuÕ
2. Hîi Quý nghi ch©u, M¹nh träng: kª
3. Kû M·o, MËu DÇn, nhÞ nhËt ¸c
4. Thñy long tam nhËt tþ h−u xu.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 27
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm xuÊt hµnh b»ng ®−êng thñy rÊt kþ thÊy Hµ gia l©m lªn trªn
TØnh, Hµ tøc Tam hµ (3 con s«ng) ¸m chØ vµo Nh©m Tý Quý, hay Hîi Tý Söu còng
vËy (Bëi Nh©m ký t¹i Hîi, Quý ký t¹i Söu). TØnh lµ Tam TØnh tøc lµ 3 c¸i giÕng,
¸m chØ vµo M·o DËu Th×n ®Þa bµn. Phµm thÊy mét trong tam Hµ gia lªn trªn mét
trong tam TØnh còng ®ñ ®Ó rÊt kþ xuÊt hµnh b»ng ®−êng thñy, huèng chi thÊy nhiÒu
Hµ gia lªn nhiÒu TØnh lµ ®¹i nguy. Bëi sao? Bëi Hµ lµ s«ng, cßn TØnh lµ giÕng. §em
n−íc s«ng mµ ®æ lªn giÕng th× n−íc ngËp mÊt giÕng, Êy lµ ®iÒm bÞ ch×m ®¾m.
Nh− quÎ thÊy Tý thiªn bµn gia lªn M·o ®Þa bµn th× theo bµi nµy gäi lµ Hµ l©m
TØnh, nh−ng ë c©u 3 bµi 1 còng nãi : M·o kþ Tý, hai chç Êy gièng nhau tÊt cã nhiÒu
sù kþ h¹i.
Tý gia TuÕ tøc lµ Tý thiªn bµn gia lªn Th¸i tuÕ ®Þa bµn. GÆp quÎ nh− vËy còng
rÊt h¹i nÕu nh− ®i ®−êng nÕu ®i ®−êng thñy. Bëi Th¸i tuÕ lµ tªn N¨m hiÖn t¹i ®èi
víi Th¸ng Ngµy Giê. Nã lµ «ng vua thêi gian bao gåm tÊt c¶. Nay Th¸i tuÕ bÞ Tý
thñy gia lªn trªn th× dï ë thêi gian nµo còng bÞ ngËp ch×m, nªn chí ®i ®−êng thñy.
ThÝ dô n¨m TÞ mµ thÊy Tý gia TÞ ®Þa bµn, Êy lµ Tý gia Th¸i tuÕ vËy.
C©u 2: Hîi lµ biÓn s«ng. Nh− thÊy Hîi thiªn bµn gia lªn Tø Quý (Th×n TuÊt
Söu Mïi ®Þa bµn) th× nªn xuÊt hµnh b»ng ®−êng thñy, v× Hîi thñy bÞ Tø Quý kh¾c,
kh«ng ®ñ søc mµ lµm ch×m ®¾m ®−îc (Duy tr¸nh Hîi gia Th×n gäi lµ Hµ l©m TØnh).
Nh− vËy Hîi thiªn bµn gia lªn tø M¹nh lµ DÇn Th©n TÞ Hîi ®Þa bµn hoÆc gia lªn Tø
träng lµ Tý Ngä M·o DËu ®Þa bµn mµ ®i b»ng ®−êng thñy tÊt bÞ chËm trÔ, trë ng¹i,
khã ®i l¾m.
C©u 3: §i s«ng biÓn nªn tr¸nh hai ngµy hung ¸c th−êng g©y tai h¹i lµ ngµy
Kû M·o vµ ngµy MËu DÇn.
C©u 4: XuÊt hµnh ®−êng thñy còng rÊt kþ Thñy long nhËt, lµ ba ngµy BÝnh
Tý, Quý Söu, Quý Mïi. GÆp ba ngµy Êy nªn th«i ®i.

Phô lôc
Phµm xuÊt hµnh ®−êng bé mµ thÊy sao Th¸i th−êng thõa Mïi thiªn bµn l©m
Chi, l¹i Mïi sinh Chi th× ®i ®Õn gi÷a ®−êng hoÆc tíi quan ¶i tÊt cã tiÖc r−îu bß dª
®Ó khao ®·i qu©n t−íng. B»ng cã sao B¹ch hæ thõa Th×n TuÊt thiªn bµn l©m Can ¾t
gÆp kÎ hung b¹o ®ãn ®−êng, l¾m ®iÒu c¶n trë.
MÉu quÎ: ngµy Nh©m Th©n, nguyÖt t−íng TÞ, giê DËu, N¨m Th×n.
Theo quÎ nµy th× Hîi thiªn bµn gia M·o ®Þa bµn lµ Hµ l©m TØnh vµ Tý thiªn
bµn gia Th×n ®Þa bµn còng lµ Hµ l©m TØnh, nÕu ®i ®−êng thñy th× ch¼ng khái l©m
nguy h¹i. Vµ cßn thªm n¨m Th×n mµ thÊy Tý thiªn bµn gia Th×n ®Þa bµn tøc lµ gia
Th¸i tuÕ th× còng rÊt kþ ®i ®−êng thñy.
Nh− ®i ®−êng bé th× l¹i tèt, däc ®−êng cã tiÖc r−îu khao ®·i ba qu©n, bëi cã
Mïi thõa Th¸i th−êng l©m Can vµ Mïi sinh Chi th©n (Mïi thuéc dª, Th¸i th−êng
thuéc vÒ lÔ tiÖc, ngò cèc…).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 28


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 9 : D· tóc an dinh

Mái binh lËp tr¹i ë ®ång b·i

Bμi 1
1. D· tóc hµnh bÞ dôc kiÖn dinh
2. Chi Can ph¹ Mé cËp Tam h×nh
3. T−íng phïng Xµ Hæ ®a sinh khñng
4. ThÇn ngé Kh«i C−¬ng ®Þnh h÷u kinh
5. Nh−îc phïng §¹i c¸t l©m vu th−îng
6. CÊp v·ng tha ®« m¹c cø ®×nh.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm gi÷a lóc hµnh qu©n mái mÖt, b©y giê muèn h¹ tr¹i ë ®ång d· ®Ó
nghØ ng¬i th× ph¶i xem t¹i Can Chi.
C©u 2: Nh− trong quÎ thÊy Can Chi cã thõa Mé thÇn th× lßng binh sÜ ch¼ng
an, cã khi v× ®ã mµ rèi lo¹n. Cßn nh− Can Chi thõa Tam h×nh tøc lµ thõa M·o Th×n
TÞ thiªn bµn th× ®ªm ®ã binh giÆc ®Õn hßng c−íp tr¹i, ph¶i ®Ò phßng tr−íc. NÕu
thõa Chi h×nh còng kþ h¹i l¾m.
Mé thÇn tÝnh theo mïa: Xu©n t¹i Mïi thiªn bµn, H¹ t¹i TuÊt, Thu t¹i Söu,
§«ng t¹i Th×n.
Tam h×nh: trong viÖc binh gia th× gäi: M·o Th×n TÞ lµ Tam h×nh.
C©u 3: Can Chi thõa §»ng xµ, B¹ch hæ th× sinh ra l¾m ®iÒu sî sÖt.
C©u 4: Can Chi thõa Kh«i C−¬ng lµ thõa Th×n TuÊt thiªn bµn tÊt còng x¶y ra
sù kinh khñng. NÕu thªm thõa §»ng xµ, B¹ch hæ cµng thªm hèt ho¶ng, néi trong
®ªm cã giÆc tíi c−íp giÕt, m×nh bÞ h¹i th©m ®Ëm.
C©u 5 vµ 6: Nh− Chi Can, mµ thø nhÊt lµ Can thõa §¹i c¸t Söu thiªn bµn lµ
quÎ xÊu h¬n hÕt, kh«ng cßn nghi ngê chi c¶, nÕu an dinh lËp tr¹i th× trong ®ªm
ch¼ng khái giÆc ®Õn c−íp dinh tr¹i. NÕu S¬ truyÒn lµ Söu còng ®¸ng sî l¾m. VËy
muèn h¹ tr¹i mét n¬i nµo mµ chiªm quÎ thÊy Söu l©m Can Chi hay t¸c S¬ truyÒn th×
mau dÉn binh ®Õn chç kh¸c, ®Ó chän h−íng tèt mµ an dinh tr¹i. §õng c−ìng l¹i mµ
sÏ ph¶i hèi hËn.
MÉu quÎ: ngµy T©n Mïi, nguyÖt t−íng DËu, giê Tý, mïa xu©n.
Mïa Xu©n th× Mïi lµ mé thÇn. VËy quÎ nµy Can thõa Mïi lµ Mé thÇn vµ thõa
B¹ch hæ lµ hung t−íng, an dinh lËp tr¹i lµ ®iÒm kh«ng hay vËy. V¶ l¹i cßn cã Th×n
tøc Thiªn c−¬ng lµ hung thÇn l©m Chi th× tr¸nh sao cho khái bÞ c−íp ph¸.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 29


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 10: §¹i t−íng c− ph−¬ng

§¹i t−íng nªn ë ph−¬ng nμo

Bμi 1
1. Chñ so¸i nghi c− Quý v−îng l©m
2. §×nh ®×nh, b¸o vÜ, ®¹i t−íng qu©n
3. §¨ng minh, M·o, DËu, Thanh, Th−êng, Hëu
4. Trõ, §Þnh, Khai, Nguy d÷ thÕ ¢m
5. Th¸i tuÕ nghi c−, tinh ngo¹t kiÖn
6. H−u nghi TuÕ hËu, Th¸i ©m thÇn
7. Ngäc tiÒn, Gi¸ng hËu, Minh trung lîi
8. B¸ch chiªm ®« n¨ng, tÊu kh¶i ©m

Phãng dÞch
C©u 1: Khi muèn chän ®−îc chç ®Ó an dinh h¹ tr¹i cho cã thÕ lîi th× ng−êi
chñ so¸i ph¶i biÕt so ph−¬ng h−íng gi÷a dinh cung cña m×nh víi chç ë cña bªn
®Þch. M×nh cã thÓ tù t¹o tøc lµ s¾p ®Æt ph−¬ng h−íng, ThÝ dô: dinh c− cña bªn ®Þch
quay cöa vÒ h−íng chÝnh §«ng. NÕu m×nh h¹ tr¹i sau dinh ®Þch th× theo sù t−¬ng
®èi th× m×nh ë ph−¬ng T©y mµ ®Þch ë ph−¬ng §«ng. NÕu m×nh h¹ tr¹i tr−íc mÆt
®Þch th× m×nh ë h−íng §«ng vµ ®Þch ë h−íng T©y. NÕu m×nh h¹ tr¹i mÐp bªn tr¸i
cña dinh giÆc th× thµnh ra m×nh ë vÒ h−íng B¾c cña giÆc. NÕu m×nh h¹ tr¹i mÐp bªn
ph¶i cña dinh giÆc th× thµnh ra m×nh ë vÒ h−íng Nam cña giÆc…
Nh− xem trong quÎ thÊy ch÷ thiªn bµn thõa Quý nh©n gia lªn v−îng ®Þa bµn
th× chñ so¸i nªn an dinh t¹i h−íng v−îng ®Þa Êy mµ cöa dinh ngã vÒ h−íng ®èi
xung cña v−îng ®Þa. V−îng ®Þa lµ cung ®Þa bµn cïng thuéc mét lo¹i Ngò hµnh víi
ch÷ thiªn bµn cã thõa Quý nh©n. ThÝ dô: ngµy T©n chiªm ban ngµy th× ch÷ thiªn
bµn thõa Quý nh©n lµ Ngä. Nh− Ngä thiªn bµn gia lªn cung TÞ ®Þa bµn th× gäi lµ gia
lªn v−îng ®Þa, v× Ngä háa gÆp TÞ còng háa (phµm gÆp ®ång lo¹i th× ®−îc v−îng
vËy). Theo thÝ dô nµy th× chñ so¸i nªn an dinh h¹ tr¹i t¹i h−íngTÞ lµ ph−¬ng §«ng
Nam vµ cöa dinh quay vÒ h−íng ®èi xung lµ h−íng Hîi (T©y B¾c). Nh− vËy lµ
m×nh ph¶i s¾p ®Æt thÕ nµo cho dinh m×nh ë §«ng Nam mµ bªn ®Þch ë T©y B¾c.
Xong råi dÉn binh ®¸nh, tÊt th¾ng giÆc vËy.
V−îng ®Þa còng cã nghÜa lµ cung ®Þa bµn thõa Quý nh©n ®−îc v−îng khÝ.
Nh− theo thÝ dô trªn mµ chiªm vµo mïa H¹ th× TÞ ®Þa bµn ®−îc v−îng khÝ. Quý
nh©n l©m TÞ ®Þa bµn tøc lµ l©m v−îng ®Þa. Nh− ch÷ thiªn bµn thõa Quý nh©n ®−îc
v−îng t−íng khÝ n÷a th× cµng tèt h¬n.
C©u 2: nÕu trong quÎ kh«ng thÊy Quý nh©n l©m v−îng ®Þa th× còng cßn
nh÷ng n¬i kh¸c ®Ó an dinh h¹ tr¹i, lµ nh÷ng n¬i cã §×nh ®×nh, B¸o vÜ, §¹i t−íng
qu©n.
Gäi Tý thiªn bµn lµ §×nh ®×nh. Nªn an dinh h¹ tr¹i vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn
cã thõa §×nh ®×nh. ThÝ dô: Tý thiªn bµn gia DËu ®Þa bµn th× nªn an dinh t¹i h−íng
chÝnh T©y.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 30


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

N¨m Th©n Tý Th×n th× B¸o vÜ t¹i TuÊt. N¨m TÞ DËu Söu t¹i Mïi. N¨m DÇn
Ngä TuÊt t¹i Th×n. N¨m Hîi M·o Mïi t¹i Söu, an dinh h¹ tr¹i t¹i cung ®Þa bµn cã
thõa B¸o vÜ. ThÝ dô: n¨m Th©n th× TuÊt thiªn bµn lµ B¸o vÜ, nh− thÊy TuÊt gia M·o
®Þa bµn th× an dinh t¹i h−íng M·o lµ chÝnh §«ng. Xung víi B¸o vÜ lµ §¹i t−íng
qu©n. VËy n¨m Th©n Tý Th×n th× §¹i t−íng qu©n t¹i Th×n. N¨m DÇn Ngä TuÊt t¹i
TuÊt. N¨m TÞ DËu Söu t¹i Söu. N¨m Hîi M·o Mïi t¹i Mïi. ThÝ dô n¨m DÇn th×
TuÊt thiªn bµn lµ §¹i t−íng qu©n, nh− thÊy TuÊt gia Ngä ®Þa bµn th× nªn an dinh t¹i
h−íng Ngä lµ h−íng chÝnh Nam. §Êy lµ an dinh t¹i h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa
§¹i t−íng qu©n.
Tãm l¹i nªn an dinh h¹ tr¹i t¹i h−íng cña cung ®Þa bµn nµo cã thõa §×nh ®×nh
hoÆc thõa B¸o vÜ hay thõa §¹i t−íng qu©n ¾t tèt vËy.
Cã mét c¸ch kh¸c tÝnh §¹i t−íng qu©n nh− sau: N¨m DÇn Th©n TÞ Hîi gäi
Ngä thiªn bµn lµ §¹i t−íng qu©n. N¨m Tý Ngä M·o DËu t¹i Mïi. N¨m Th×n TuÊt
Söu Mïi t¹i Th©n. L¹i còng cßn cã chç tÝnh §¹i t−íng qu©n kh¸c: N¨m DÇn M·o
Th×n th× §¹i t−íng qu©n t¹i Tý thiªn bµn. N¨m TÞ Ngä Mïi t¹i M·o. N¨m Th©n
DËu TuÊt t¹i Ngä. N¨m Hîi Tý Söu t¹i DËu.. Chñ t−íng rÊt nªn ë t¹i mét ph−¬ng
cã cung ®Þa bµn nµo cã thõa §¹i t−íng qu©n.
C©u 3 vµ 4: Khi h¹ tr¹i xong råi còng cÇn biÕt c¸c h−íng néi träng ®Þa cña
dinh tr¹i mµ lµm chç ë cho ng−êi §¹i t−íng, cho ng−êi T¶ t−íng qu©n vµ ng−êi
H÷u t−íng qu©n. Ng−êi §¹i t−íng nªn ë t¹i h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa §¨ng
minh tøc Hîi thiªn bµn. Ng−êi T¶ t−íng qu©n nªn ë t¹i ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã
thõa M·o thiªn bµn. Ng−êi H÷u t−íng qu©n nªn ë t¹i cung ®Þa bµn cã thõa DËu
thiªn bµn. Nh− cã giÆc khiªu chiÕn th× ph©n binh tr−íc sau mµ ®¸nh ¾t th¾ng to.
§¹i t−íng còng cã thÓ ë theo ph−¬ng cña nh÷ng cung ®Þa bµn cã thõa c¸c sao
Thanh long, Th¸i th−êng, Thiªn hËu, Th¸i ©m. Nh−ng ph¶i xem coi trong 4 sao nµy
cã sao nµo gÆp Trõ §Þnh Nguy Khai th× chç Êy míi thËt lµ tèt. Trõ §inh Nguy Khai
tÝnh nh− sau: kÓ 1 t¹i NguyÖt kiÕn (tªn th¸ng) råi ®Õm thuËn tíi Chi thø 2 lµ Trõ,
®Õn Chi thø 5 lµ §Þnh, ®Õn Chi thø 8 lµ Nguy, ®Õn Chi thø 11 lµ Khai. ThÝ dô:
Th¸ng 6 lµ th¸ng Mïi, kÓ 1 t¹i Mïi råi ®Õm thuËn tíi Chi thø 2 lµ Th©n tøc Trõ, Chi
thø 5 lµ Hîi tøc §Þnh, Chi thø 8 lµ DÇn tøc Nguy, Chi thø 11 lµ TÞ tøc Khai. VËy
trong th¸ng 6 th× Trõ §Þnh Nguy Khai chÝnh lµ: Th©n Hîi DÇn TÞ. Xem trong 4 Chi
Th©n Hîi DÇn TÞ thiªn bµn, nh− thÊy Chi nµo cã thõa Long, Th−êng, ¢m, HËu vµ ë
vµo cung ®Þa bµn nµo th× an dinh t¹i ph−¬ng h−íng thuéc cung ®Þa bµn Êy.
MÉu quÎ: ngµy Gi¸p Th×n, NguyÖt t−íng Mïi giê Hîi, th¸ng 6.
Nh− trªn ®· nãi trong th¸ng 6 th× Th©n Hîi DÇn TÞ lµ nh÷ng trùc: Trõ §inh
Nguy Khai, mµ trong quÎ nµy thÊy Th©n thõa §»ng xµ, Hîi thõa C©u trËn, DÇn
thõa B¹ch hæ ®Òu lµ nh÷ng chç kh«ng hay, chØ cã TÞ thuéc vÒ trùc Khai vµ thõa
Th¸i ©m lµ chç Chñ t−íng nªn an dinh. TÞ thõa Th¸i ©m gia DËu ®Þa bµn, mµ DËu lµ
ph−¬ng chÝnh T©y. VËy nªn an dinh t¹i ph−¬ng chÝnh T©y.
ë Binh tr−íng phó kh«ng nãi Thiªn hËu mµ l¹i dïng Thiªn hîp vµ thªm dïng
§¹i l−¬ng, §¹i háa. §¹i l−¬ng lµ DËu thiªn bµn. §¹i Háa lµ M·o thiªn bµn. XÐt ra
th× Thiªn hËu lµ thÇn ©n hôª vµ Thiªn hîp cã tÝnh c¸ch che giÊu nªn ®Òu dïng ®−îc
c¶. Cßn §¹i l−¬ng DËu lµ cung vÞ Th¸i ©m vµ §¹i háa M·o lµ cung vÞ Thiªn hîp,
®éng dông nh− nhau.
C©u 5 vµ 6: Th¸i tuÕ lµ tªn N¨m hiÖn t¹i, NguyÖt kiÕn lµ tªn th¸ng hiÖn t¹i.
TuÕ hËu ë sau Th¸i tuÕ, nh− n¨m Tý th× Hîi lµ TuÕ hËu. Th¸i ©m thÇn còng gäi lµ
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 31
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

TuÕ ©m, kÓ 1 t¹i Th¸i tuÕ råi ®Õm nghÞch l¹i cung thø 3 lµ TuÕ ©m, nh− n¨m DÇn th×
Tý lµ TuÕ ©m.
ë Ngäc tr−íng kinh nãi r»ng: khi ®i qua bªn ®Þch mµ chän ®Êt tèt ®Ó h¹ dinh
tr¹i th× ng−êi th−îng t−íng nªn ë vÒ ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã thõa Th¸i tuÕ hoÆc
TuÕ ©m. Cßn bËc §¹i t−íng th× nªn ë vÒ ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã thõa NguyÖt
kiÕn hay thõa TuÕ hËu. ThÝ dô n¨m DÇn tÊt gäi DÇn lµ Th¸i TuÕ, nh− cung ®Þa bµn
DËu cã thõa DÇn th× th−îng t−íng nªn ë vÒ h−íng T©y. Nh− th¸ng 6 lµ th¸ng Mïi
tÊt gäi Mïi lµ NguyÖt kiÕn, vÝ dô quÎ thÊy cung Tý ®Þa bµn cã thõa Mïi th× §¹i
t−íng nªn ë vÒ ph−¬ng Tý (B¾c). Ngoµi ra chñ t−íng cßn cã thÓ ë theo ph−¬ng
h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Cöu thiªn. TÝnh Cöu thiªn nh− sau: mïa Xu©n th×
Cöu thiªn t¹i DÇn thiªn bµn, H¹ t¹i TÞ, Thu t¹i Th©n, §«ng t¹i Hîi.
C©u 7 vµ 8: Liªn ch©u kinh nãi r»ng: Ngäc ®−êng lîi ë tr−íc, Gi¸m cung lîi
ë sau vµ Sinh ®−êng lîi ë gi÷a, nh−ng kh«ng cã lý gi¶i. Nh−ng ta biÕt r»ng Söu lµ
Sinh ®−êng, Tý lµ Gi¸ng cung vµ Hîi lµ Ngäc ®−êng. Cã lÏ nh− vËy: nÕu an dinh
tr¹i t¹i ph−¬ng cã thõa Ngäc ®−êng Hîi th× chñ t−íng nªn ë phÝa tr−íc trong dinh
tr¹i. B»ng an dinh tr¹i cã thõa Gi¸ng cung (Tý) th× chñ t−íng nªn ë phÝa sau trong
dinh. Cßn an dinh tr¹i t¹i ph−¬ng cã thõa Sinh ®−êng (Söu) th× chñ t−íng nªn ë
gi÷a dinh. Phµm chän ®−îc ph−¬ng vµ h−íng tèt ®Ó an dinh lËp tr¹i, n¬i ë cña chñ
t−íng ¾t cã thÓ ®¸nh trËn th¾ng mµ ca khóc kh¶i hoµn. (Bµi 9 ®Ó xem an dinh tr¹i
tèt hay xÊu. Cßn bµi ë ®Ö 10 nµy th× chän ph−¬ng h−íng ®Ó an dinh cïng chç ë cho
chñ t−íng lµ ng−êi cai qu¶n binh c¬).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 32


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 11 : Tr÷ sóc l−¬ng th¶o

Dù tr÷ chøa vËt ¨n vμ cá

Bμi 1
1. Hµnh binh l−¬ng th¶o tèi c− tiªn
2. NguyÖt t−íng gia thêi ph−¬ng th−îng khan
3. §èi cËp T©n Ng« vi mü ®Þa
4. Thiªn bµn Mïi Söu tÕ t−êng ®oan.
Phãng dÞch
C©u 1: trong viÖc hµnh binh, quan träng vµ cÇn nhÊt lµ ë l−¬ng thùc, viÖc ¨n
uèng cña binh sÜ, kÓ c¶ vËt ¨n cña c¸c lo¹i thó ®em theo nh− cá lóa cña lõa
ngùa…§¸nh ®Õn ®©u th× ph¶i mang l−¬ng th¶o theo tíi ®ã.
Nh− an dinh tr¹i xong, ng−êi ®¹i t−íng ®· biÕt chän chç an nghØ, th× l−¬ng
th¶o còng ph¶i chän n¬i ®Ó cÊt cho khái h− hao, cho khái bÞ trém c¾p c−íp bãc.
C©u 2, 3, 4: Muèn chän n¬i chøa l−¬ng th¶o th× còng theo lÖ th−êng lµm quÎ
lµ dïng NguyÖt t−íng gia chÝnh Thêi mµ lËp thiªn bµn vµ ®Þa bµn. Råi xem TÇn
Ng« ë ph−¬ng nµo th× ph−¬ng Êy tèt, nªn dùng kho chøa l−¬ng th¶o. TÇn Ng« ë
®©y tøc lµ Mïi Söu thiªn bµn. Xem Mïi Söu gia lªn cung ®Þa bµn nµo th× chÊt l−¬ng
th¶o ë cung ®Þa bµn Êy. Nh− Söu gia Ngä ®Þa bµn vµ Mïi gia Tý ®Þa bµn th× nªn
chÊt chøa l−¬ng th¶o ë ph−¬ng Ngä (Nam) hoÆc ph−¬ng Tý (B¾c). Bµi nµy chän
ph−¬ng h−íng néi trong dinh tr¹i, chø kh«ng chän ph−¬ng h−íng t−¬ng ®èi víi bªn
®Þch.
Phô lôc
§· biÕt ph−¬ng h−íng tèt ®Ó chÊt chøa l−¬ng th¶o th× còng nªn biÕt n¬i kþ h¹i
®Ó tr¸nh ra. Nªn tr¸nh nh÷ng ph−¬ng h−íng cña c¸c cung ®Þa bµn cã thõa HuyÒn
vâ, §¹o thÇn, TÆc thÇn, KiÕp s¸t.
MÉu quÎ: ngµy Nh©m Th×n, nguyÖt t−íng M·o, giê TÞ, th¸ng 9.
Theo quÎ trªn th× nªn chÊt chøa l−¬ng th¶o ë n¬i h−íng T©y (DËu) cã thõa
Mïi thiªn bµn hoÆc ph−¬ng M·o cã thõa Söu thiªn bµn. Nªn tr¸nh ph−¬ng TÞ
(§«ng Nam) cã §¹o thÇn, ph−¬ng TuÊt Hîi (T©y B¾c) cã HuyÒn vò vµ TÆc thÇn,
ph−¬ng Söu (§«ng B¾c) cã KiÕp s¸t.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 33


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 12: TiÒm phôc sÜ tèt

Chç binh sÜ Èn n¸u

Bμi 1
1. ThuyÕt phôc nh− phïng Tý Söu thÇn
2. Kh¶ tµng v¹n tèt mét nh©n t©m
3. M·o thiªn, DËu b¸ch nghi tiªn bÞ
4. YÕt tøc tiªm h×nh väng BÝnh Nh©m
5. Th¸i tuÕ, TuÕ ©m d÷ Ngo¹t kiÖn
6. H−u nghi tiªm h−íng §¹i t−íng qu©n
7. Tø thÇn chi h¹ tµng binh s¸t
8. Chñ t−íng §×nh ®×nh hËu tÆc ©m.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: an dinh lËp tr¹i xong vµ khi ®· chän chç c− tró cho Chñ t−íng
cïng n¬i dù chøa l−¬ng th¶o råi th× còng ph¶i chän chç cho binh sÜ Èn nóp. ThuyÕt
nµy cÇn xem ®Õn Tý Söu thiªn bµn. Cã thÓ mai phôc mét v¹n qu©n binh ë t¹i
ph−¬ng h−íng cña 2 cung ®Þa bµn cã thõa Tý Söu thiªn bµn. N¬i nµy cã nhiÒu lîi
thÕ ®Ó ®¸nh óp mµ qu©n ®Þch khã thÊy, khã xÐt ®o¸n.. ThÝ dô: Th©n DËu ®Þa bµn cã
thõa Tý Söu thiªn bµn th× nªn mai phôc mét v¹n binh t¹i Th©n, DËu (T©y Nam vµ
chÝnh T©y).
C©u 3: cã thÓ mai phôc mét ngh×n qu©n sÜ ë t¹i ph−¬ng thuéc cung ®Þa bµn cã
thõa M·o thiªn bµn. Cã thÓ mai phôc mét tr¨m qu©n sÜ t¹i ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa
DËu thiªn bµn. Nªn tr−íc dù bÞ nh− thÕ.
C©u 4: BÝnh ¸m chØ vµo TÞ thiªn bµn vµ Nh©m ¸m chØ vµo Hîi thiªn bµn.
Muèn im h¬i lÆng tiÕng th× nªn ®em binh sÜ Èn ë t¹i ph−¬ng cña hai cung ®Þa bµn
cã thõa TÞ Hîi thiªn bµn.
C©u 5, 6 vµ 7: còng cßn 4 n¬i tèt ®Ó cho binh sÜ Èn nóp. §Êy lµ nh÷ng ph−¬ng
cña 4 cung ®Þa bµn cã thõa Th¸i tuÕ, TuÕ ©m, NguyÖt kiÕn, §¹i t−íng qu©n.
C©u 8: Chñ t−íng nªn Èn ë ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa §×nh ®×nh.
Lêi bµn
N¬i mai phôc cña binh sÜ, kh«ng ph¶i chØ chän ph−¬ng h−íng trong dinh tr¹i
mµ th«i, ta cã thÓ dïng bµi nµy mµ chän ph−¬ng h−íng cho binh sÜ Èn nóp trong lóc
hµnh qu©n bÊt cø ë mét ®Þa c¶nh nµo.
Phô lôc
Phµm muèn Èn phôc binh sÜ ®Ó tr¸nh t¹i h¹i th× cã phÐp §¹p C−¬ng bé §Èu
nh− sau: B¾t ®Çu khëi xuÊt t¹i Söu thiªn bµn mµ ®i ra th¼ng tíi Mïi thiªn bµn th×
ngõng. Ngõng råi l¹i chuyÒn h−íng ®Ó ®i l¹i Th©n thiªn bµn vµ ®øng yªn mét lóc.
KÕ tiÕp l¹i chuyÓn h−íng ®i l¹i M·o thiªn bµn vµ Èn nóp n¬i ®©y. Èn nóp mét m×nh
hoÆc cïng nhiÒu binh sÜ còng ®−îc. Dï bªn ®Þch nhiÒu qu©n h¬n hoÆc m¹nh mÏ tíi
®©u còng kh«ng ®¸ng ng¹i. Muèn trèn tr¸nh còng dïng c¸ch nµy. Tãm l¹i lµ tõ Söu

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 34


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

®i ®Õn Mïi, råi tõ Mïi ®i ®Õn Th©n, tõ Th©n ®i ®Õn M·o th× Èn phôc. Êy lµ chuyÓn
h−íng theo nh÷ng cung ®Þa bµn cã thõa Söu Mïi Th©n M·o thiªn bµn.
MÉu quÎ: NguyÖt t−íng M·o, giê TÞ.
Theo quÎ mÉu trªn th× khëi sù t¹i ph−¬ng M·o ®Þa bµn v× M·o cã thõa Söu
thiªn bµn, råi sang qua ph−¬ng DËu v× DËu cã thõa Mïi thiªn bµn. Sau ®ã l¹i
chuyÓn h−íng mµ ®i sang ph−¬ng TuÊt v× TuÊt cã thõa Th©n thiªn bµn. §Õn ®©y th×
dõng l¹i mét lóc råi chuyÓn h−íng mµ ®i qua ph−¬ng TÞ v× TÞ cã thõa M·o thiªn
bµn. Êy lµ tõ §«ng qua T©y, tõ T©y l¹i T©y B¾c, tõ T©y B¾c qua §«ng Nam. §Õn
®©y th× Èn phôc binh sÜ.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 35


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 13: S¸t tÆc së t¹i

Xem giÆc ®ãng ë n¬i nμo

Bμi 1
1. Yªu ri tÆc Èn t¹i hµ xø
2. Thiªn môc nh− l©m thóc ®Þa phËn
3. Phôc ng©m binh cËn, Ph¶n ng©m viÔn
4. Nh−îc th¸c lai ph−¬ng: ph¸t dông trÇn

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm muèn biÕt giÆc ®ãng binh ë n¬i nµo th× cèt yÕu lµ xem t¹i
ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã thõa Thiªn môc ®ã.
TÝnh Thiªn môc: mïa Xu©n t¹i Th×n thiªn bµn. H¹ t¹i Mïi. Thu t¹i TuÊt.
§«ng t¹i Söu.
ThÝ dô: quÎ th¸ng 2, nguyÖt t−íng TuÊt, giê TÞ. Th¸ng 2 thuéc mïa Xu©n nªn
Th×n lµ Thiªn môc. QuÎ nµy Th×n gia lªn Hîi ®Þa bµn, vËy giÆc Èn tµng t¹i ph−¬ng
Hîi (T©y B¾c).
C©u 3: Binh th− “Nguyªn Hoµng ca” nãi r»ng: chiªm gÆp Phôc ng©m (Tý gia
Tý) th× binh giÆc ë gÇn, cßn gÆp quÎ Ph¶n ng©m th× giÆc cßn ë xa. Kh«ng nªn lÇm
hiÓu víi lêi luËn ë “Quan binh c¬ tèng yÕu” nãi r»ng: gÆp quÎ phôc ng©m th× giÆc
cßn ë xa, mµ gÆp quÎ Ph¶n ng©m th× binh giÆc ®Õn gÇn tøc kh¾c. §äc qua tùa nh−
tr¸i ng−îc, nh−ng ph¶i ph©n biÖt nh− sau: nÕu m×nh muèn biÕt binh giÆc ë xa hay
gÇn th× quÎ Phôc ng©m øng ë gÇn vµ quÎ Ph¶n ng©m øng ë xa, bëi kh«ng cã quÎ
nµo Thiªn bµn vµ ®Þa bµn gÇn nhau h¬n quÎ phôc ng©m vµ kh«ng cã quÎ nµo Thiªn
§Þa bµn c¸ch nhau xa h¬n quÎ Ph¶n ng©m. Tr¸i l¹i nÕu m×nh muèn biÕt binh giÆc
®ang ë mét n¬i mµ chóng s¾p ®Õn hay ë l©u mét chç Êy th× quÎ Phôc ng©m øng
®iÒm cßn ë l©u vµ quÎ Ph¶n ng©m øng ®iÒm giÆc di ®éng tøc chóng sÏ kÐo binh ®Õn
gÇn ta.
Trong viÖc chiªm quÎ cÇn hiÓu râ sù viÖc cña ng−êi muèn hái hay cña m×nh
muèn biÕt, ®Ó quyÕt ®o¸n theo mçi sù viÖc, chø kh«ng thÓ c©u chÊp mét mùc, thø
nhÊt lµ trong viÖc binh chiÕn cµng quyÒn biÕn cho hîp lý th× cµng tinh diÖu h¬n.
C©u 4: nh− muèn biÕt giÆc tõ ph−¬ng h−íng nµo kÐo l¹i th× xem t¹i S¬
truyÒn. ë “ Binh tr−íng phñ ” nãi r»ng: nh− S¬ truyÒn lµ TÞ Ngä háa th× giÆc tõ
ph−¬ng Nam ®i l¹i. S¬ truyÒn lµ DÇn M·o méc th× giÆc tõ ph−¬ng §«ng ®i l¹i. S¬
truyÒn lµ Th©n DËu kim th× giÆc ®i tõ ph−¬ng T©y ®i ®Õn. S¬ truyÒn lµ Th×n th× giÆc
®i tõ ph−¬ng §«ng nam tíi, lµ Mïi th× tõ ph−¬ng T©y Nam, lµ TuÊt th× tõ ph−¬ng
T©y B¾c, lµ Söu th× tõ ph−¬ng §«ng B¾c.
Cã s¸ch l¹i b¶o lÊy sao Du ®« mµ tÝnh th× mÉn tiÖp h¬n. GiÆc ®i l¹i tõ ph−¬ng
thuéc cung ®Þa bµn cã thõa sao Du ®«. ThÝ dô: ngµy Gi¸p tÊt Söu lµ Du ®«, nh−
thÊy Söu gia Tý ®Þa bµn th× giÆc tõ ph−¬ng Tý (B¾c) ®i l¹i…

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 36


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 2
1. §« trung tiÒn hËu nghi phïng tÆc
2. §¹i c¸t gia l©m ®Þnh thøc ch©n
3. Söu ®¸o kh¶m ly: tÆc M·o h¹
4. Nh− gia Th×n TuÊt: phôc §¨ng minh
5. DÇn Th©n ®Þnh thÞ c− S©m tó
6. Mïi Söu −ng tri nÆc ChÈn tinh
7. M·o DËu: Tßng kh«i tu Èn phôc
8. Nh−îc l©m TÞ Hîi: Söu trung t©m
9. Tha hµnh v−îng t−íng lai xung kÝch
10. ThuyÕt ph¸p trõu qu©n biÖt lé hµnh

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: nh− gi÷a ®−êng m×nh nghi gÆp giÆc, nh−ng ch−a biÕt chóng ë
phÝa tr−íc hay ë phÝa sau m×nh, hoÆc ë n¬i nµo th× ph¶i xem §¹i c¸t, tøc Söu thiªn
bµn. Do Söu thiªn bµn mµ tÝnh ra chç giÆc ®ang Èn.
C©u 3 vµ 4: Kh¶m lµ Tý, Ly lµ Ngä, §¨ng minh lµ Hîi thiªn bµn. Nh− quÎ
thÊy Söu thiªn bµn gia lªn Tý hay Ngä ®Þa bµn th× giÆc ®ang ë t¹i ph−¬ng thuéc
cung ®Þa bµn cã thõa M·o thiªn bµn. ThÝ dô quÎ thÊy Söu gia Ngä ®Þa bµn tÊt Th©n
®Þa bµn cã thõa M·o thiªn bµn, vËy giÆc ë t¹i Th©n lµ ph−¬ng T©y Nam. ThÝ dô quÎ
thÊy Söu gia Tý ®Þa bµn tÊt DÇn ®Þa bµn cã thõa M·o thiªn bµn, vËy giÆc ë t¹i DÇn
§«ng B¾c.
C©u 5 vµ 6: S©m tøc lµ S©m thñy viªn lµ con v−în, ng«i ë cung Th©n. ChÈn
tøc lµ ChÈn thñy dÉn tøc lµ sao con giun, ng«i ë cung TÞ. Phµm thÊy Söu thiªn bµn
gia lªn DÇn Th©n ®Þa bµn th× giÆc ®ang ë ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa Th©n thiªn bµn.
B»ng Söu thiªn bµn gia lªn Söu Mïi ®Þa bµn th× giÆc ®ang ë t¹i ph−¬ng ®Þa bµn cã
thõa TÞ thiªn bµn. ThÝ dô: ThÝ dô: Söu gia DÇn ®Þa bµn tÊt t¹i DËu ®Þa bµn cã thõa
Th©n thiªn bµn, vËy giÆc ë ph−¬ng chÝnh T©y. ThÝ dô: Söu gia Mïi ®Þa bµn tÊt Hîi
®Þa bµn cã thõa TÞ thiªn bµn, vËy giÆc ®ang ë t¹i Hîi lµ ph−¬ng T©y B¾c.
C©u 7: Tßng kh«i tøc DËu thiªn bµn. Phµm quÎ thÊy Söu thiªn bµn gia lªn
M·o DËu ®Þa bµn th× giÆc ë t¹i ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa DËu thiªn bµn. ThÝ dô Söu
gia DËu ®Þa bµn th× t¹i TÞ ®Þa bµn cã thõa DËu thiªn bµn, vËy giÆc Èn phôc t¹i TÞ lµ
ph−¬ng §«ng Nam.
C©u 8: Nh− quÎ thÊy Söu thiªn bµn gia lªn TÞ Hîi ®Þa bµn th× giÆc Èn nóp
theo ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa Söu thiªn bµn. VËy hÔ Söu gia TÞ ®Þa bµn th× giÆc ë Èn
t¹i ph−¬ng §«ng Nam. Cßn Söu gia Hîi ®Þa bµn th× giÆc Èn ë ph−¬ng T©y B¾c.
C©u 9 vµ 10: Theo bµi nµy gäi Söu lµ giÆc, v× vËy nªn xem cung ®Þa bµn cã
thõa Söu, nh− cung ®Þa bµn Êy ®−îc V−îng T−íng (tÝnh theo mïa) tøc lµ giÆc ®ang
ë chç thÞnh, m×nh nªn chän h−íng tèt mµ rót qu©n, kÎo chóng ®Õn ®¸nh, m×nh khã
chèng l¹i næi. ThÝ dô mïa H¹ chiªm quÎ thÊy Söu gia Söu ®Þa bµn th× hai Söu ®Òu
®−îc T−íng khÝ. L¹i Söu gÆp Söu còng ®−îc V−îng khÝ, nh− vËy lµ thÕ giÆc m¹nh
l¾m, nÕu chóng kÐo ®Õn th× m×nh ph¶i mau t×m ®−êng tr¸nh xa.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 37


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 14: Th¸m tÆc tiªu tøc

Dß xÐt tin tøc ®Þch

Bμi 1
1. Th¸m tÆc tiªu tøc tßng NhÜ, Môc
2. Mïi Söu chi thÇn Thiªn nhÜ minh
3. . M·o Dëi nhÞ thÇn vi §Þa môc
4. T−¬ng tham tø xø tèi vi ch©n.

Phãng dÞch
C©u 1: BiÕt chç binh giÆc ®Õn råi, nay muèn ®i tíi gÇn ®Ó dä th¸m t¨m h¬i
cña giÆc th× ph¶i noi theo Thiªn nhÜ vµ Thiªn môc. Thiªn nhÜ lµ tai trêi vµ Thiªn
môc lµ m¾t §Êt. §i dä th¸m ph¶i nhê tai víi m¾t.
C©u 2: gäi Söu Mïi thiªn bµn lµ Thiªn nhÜ. Cø ®i vÒ h−íng cña 2 cung ®Þa
bµn cã thõa Söu Mïi thiªn bµn mµ dä th¸m.
C©u 3: gäi M·o DËu thiªn bµn lµ §Þa môc. VËy cø nh¾m vÒ h−íng cña 2
cung ®Þa bµn cã thõa M·o DËu thiªn bµn mµ ®i dä th¸m tÊt biÕt ®−îc viÖc bÝ mËt
cña giÆc.
C©u 4: Tãm l¹i lµ ph¶i ®i vÒ h−íng cña 4 cung ®Þa bµn cã thõa Söu Mïi M·o
DËu thiªn bµn ¾t dä th¸m ®−îc tin tøc giÆc rÊt chÝnh x¸c.
Ngoµi 4 chç trªn ra, kh«ng nªn ®i dä th¸m lèi kh¸c, thø nhÊt lµ ph−¬ng h−íng
cña c¸c cung ®Þa bµn cã thõa Th¸i ©m hay B¹ch hæ hoÆc chç t¸c BÕ kh©u. Bëi Th¸i
©m cã tÝnh che khuÊt, B¹ch hæ lµ bÊt minh chi t−íng, l¹i cã tÝnh lµm trë ng¹i, vµ BÕ
kh©u tøc lµ ngËm miÖng, m×nh hái kh«ng ai chÞu nãi.
MÉu quÎ: ngµy BÝnh DÇn, nguyÖt t−íng DÇn, giê TÞ.
Theo quÎ nµy th× Söu Mïi M·o DËu thiªn bµn gia lªn Th×n TuÊt Ngä Tý ®Þa
bµn, vËy nªn nh¾m h−íng Ngä Tý Th×n TuÊt ®Þa bµn mµ ®i do th¸m. Nh−ng ë
ph−¬ng Tý cã thõa sao Th¸i ©m, l¹i lµ chç t¸c BÕ kh©u (v× DËu lµ TuÇn vÜ gia Tý lµ
TuÇn thñ) cho nªn khã dß la tin tøc ë ph−¬ng B¾c. Còng ch¼ng nªn ®i vÒ h−íng
DËu ®Þa bµn (T©y) mµ dß la tin tøc bªn ®Þch v× n¬i Êy cã thõa B¹ch hæ.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 38


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 15: Du ®« s¸t tÆc

Dïng sao Du ®« mμ xem xÐt giÆc

Bμi 1
1. Dôc thøc tÆc lai, thiÕt yÕu suy
2. Du ®« t¸c h¹n dông chiªm chi
3. Du ®« gia nhËt: kim t−¬ng chÝ
4. TiÒn chi nhÊt vÞ: t¹i minh kú
5. NhÞ, Tam: y thö tu phßng ngù
6. Nh−îc l©m tiªn tø bÊt x©m vi.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: §· biÕt tin tøc, nay muèn hiÓu giÆc ®Õn hay kh«ng vµ lóc nµo
®Õn ®¸nh m×nh th× cÇn thiÕt lµ chiªm mét quÎ ®Ó t×m sao Du ®« nh»m biÕt tr−íc mµ
toan liÖu. TÝnh Du ®« vµ Lç ®« nh− sau:
- Ngµy Gi¸p Kû: th× Du ®« t¹i Söu thiªn bµn vµ Lç ®« t¹i Mïi thiªn bµn.
- Ngµy Êt Canh th× Du ®« t¹i Tý thiªn bµn vµ Lç ®« t¹i Ngä thiªn bµn.
- Ngµy BÝnh T©n th× Du ®« t¹i DÇn thiªn bµn vµ Lç ®« t¹i Th©n thiªn bµn.
- Ngµy §inh Nh©m th× Du ®« t¹i TÞ thiªn bµn vµ Lç ®« t¹i Hîi thiªn bµn.
- Ngµy MËu Quý th× Du ®« t¹i Th©n thiªn bµn vµ Lç ®« t¹i DÇn thiªn bµn.
(Sao Du ®« vµ Lç ®« bao giê còng xung nhau)
C©u 3: Nh− thÊy sao Du ®« l©m Can th× giÆc ®Õn trong ngµy hiÖn t¹i, cã
thuyÕt nãi Du ®« l©m Chi còng thÕ. Nh− ngµy Gi¸p DÇn, nguyÖt t−íng Th×n, giê TÞ
chiªm quÎ tÊt cã Du ®« lµ Söu thiªn bµn l©m Can.
C©u 4: Nh− sao Du ®« ë tr−íc Can Chi mét cung th× ngµy mai giÆc sÏ ®Õn.
ThÝ dô: ngµy Gi¸p Tý, nguyÖt t−íng Th×n, giê Ngä chiªm th× Du ®« lµ Söu thiªn
bµn vµ l©m M·o ®Þa bµn, tøc lµ ®øng tr−íc can Gi¸p (ký t¹i DÇn) mét cung. M·o
®Þa bµn ®øng kÕ tr−íc DÇn ®Þa bµn.
C©u 5: Nh− sao Du ®« ®øng tr−íc Can 2 cung th× 2 ngµy sau giÆc ®Õn ®¸nh,
nh− ®øng tr−íc 3 cung th× 3 ngµy sau giÆc ®Õn ®¸nh. ThÝ dô ngµy BÝnh TuÊt, nguyÖt
t−íng DËu, giê M·o chiªm th× Du ®« lµ DÇn thiªn bµn l©m Th©n ®Þa bµn, tøc lµ
®øng tr−íc Can 3 cung, v× can BÝnh ký t¹i TÞ ®Þa bµn, cßn Du ®« ë Th©n ®Þa bµn mµ
Th©n th× tr−íc TÞ 3 cung.
C©u 6: Nh− Du ®« ®øng tr−íc Can Chi tõ 4 cung trë lªn th× giÆc kh«ng hÒ
®Õn x©m ph¹m ta.
Lêi bµn
Du ®« lµ kÎ ®i ®Õn, m×nh muèn biÕt giÆc bao giê ®Õn nªn gäi sao Du ®« lµ
giÆc. Cßn Can Chi ¸m chØ vµo n¬i m×nh, cho nªn Du ®« ë tr−íc Can Chi mÊy cung
th× giÆc mÊy ngµy sÏ ®Õn ta vËy, song tõ 4 cung trë lªn lµ xa qu¸ nªn kh«ng ®Õn.
Nh−ng nãi Can Chi th× khã liÖu, v× cã khi Du ®« ë gÇn Can mµ xa Chi, hoÆc ë gÇn
Chi mµ xa Can. Suy ra th× Can Chi b»ng nhau, v× Can lµ B¶n th©n mµ Chi lµ gia
tr¹ch (chç m×nh ®ang ®ãng binh). Nh−ng tr−íc nªn dïng Can råi sau míi quan s¸t
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 39
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

tíi Chi. HoÆc Du ®« ë tr−íc Can th× tõ Can ®Õm tíi, b»ng ë tr−íc Chi th× tõ Chi
®Õm tíi, tr−íc mÊy cung lµ mÊy ngµy giÆc ®Õn n¬i vËy.

Bμi 2
1. Du thÇn v−îng t−íng Chi Can uû
2. TÆ thÕ bµng l¨ng nan thñ tr×
3. Du ®« hßa xø: hû hµng tèt
4. Uý h¹ nan x©m ®¹i chiÕn th×
5. Cù t¹i §«ng nam tai s¶o träng
6. L©m − T©y B¾c häa ®−¬ng v×
7. BÊt kiÕn Du ®« th× Thiªn Êt
8. L©m xø hoµn ®ång §« t−íng suy
9. Tý Th×n Mïi TÞ gia kim NhËt
10. §¹o tÆc x−¬ng cuång tËt tù phi

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Du thÇn tøc lµ Du ®«. V−îng T−íng lµ V−îng khÝ vµ T−íng khÝ.
Nh− Du ®« ®−îc V−îng T−íng khÝ l©m Can Chi l¹i kh¾c cung ®Þa bµn hoÆc kh¾c
Can Chi lµ ®iÒm xÊu ®¸ng sî, v× thÕ lùc cña giÆc rÊt hung h¨ng, m×nh khã bÒ g×n
gi÷ dinh tr¹i. ThÝ dô mïa Xu©n chiªm ngµy T©n Söu mµ quÎ thÊy DÇn l©m Can th×
DÇn lµ Du ®« ®−îc V−îng T−íng khÝ kh¾c TuÊt ®Þa bµn, l¹i kh¾c Chi Söu. Nh− vËy
lµ giÆc m¹nh mÏ l¾m.
ë “ Chuyªn chÝnh phó ” luËn thªm nh− sau: NÕu Du ®« l©m Can Chi, dï lµ
®−îc V−îng T−íng khÝ, nh−ng bÞ ®Þa bµn kh¾c hay bÞ Can Chi kh¾c th× giÆc kh«ng
®Õn, m×nh cø yªn lßng. ThÝ dô mïa H¹, ngµy Nh©m Tý mµ chiªm quÎ thÊy TÞ gia
Nh©m th× TÞ lµ Du ®« ®−îc V−îng khÝ, song TÞ háa bÞ can Nh©m vµ Hîi ®Þa bµn
®ång thuéc Thñy kh¾c nã. L¹i còng bÞ chi Tý kh¾c. Nh− thÕ lµ giÆc ch¼ng ®Õn. L¹i
nh− Du ®« bÞ H−u Tï Tö khÝ vµ l©m Can Chi, nh−ng l¹i cïng ®Þa bµn t−¬ng sinh th×
dï giÆc cã ®Õn song råi còng trë vÒ, kh«ng ®¸nh. ThÝ dô mïa §«ng ngµy §inh Söu
mµ quÎ thÊy TÞ gia Söu ®Þa bµn th× TÞ lµ Du ®« bÞ Tö khÝ l©m Chi, nh−ng TÞ víi Söu
®Þa bµn t−¬ng sinh, Êy lµ ®iÒm giÆc ®Õn råi l¹i kÐo trë vÒ. Nh− Du ®« bÞ H−u Tï Tö
khÝ, nh−ng cung ®Þa bµn thõa Du ®« l¹i ®−îc V−îng T−íng th× giÆc sÏ ®Õn ®¸nh
ph¸ thµnh tr×. QuÎ nh− vËy mµ thÊy ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn kh¾c Du ®« th× giÆc
bÞ m×nh ®¸nh b¹i, b»ng ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn kh«ng kh¾c Du ®« th× giÆc
kh«ng b¹i. ThÝ dô: mïa Xu©n, NguyÖt t−íng TuÊt, ngµy Gi¸p Tý, giê Tý chiªm.
QuÎ nµy Du ®« tøc Söu gia M·o ®Þa bµn, nh−ng mïa Xu©n nªn Söu thæ bÞ Tö khÝ
mµ M·o méc ®−îc V−îng khÝ. Nh− vËy lµ giÆc sÏ ®Õn ®¸nh ph¸ m×nh, song giÆc sÏ
bÞ b¹i, v× ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn lµ M·o méc kh¾c Söu thæ lµ Du ®«.
C©u 3: Hßa xø tøc lµ t−¬ng sinh. Phµm quÎ thÊy Du ®« sinh ®Þa bµn hoÆc ®Þa
bµn sinh Du ®« lµ ®iÒm cã binh lÝnh bªn ®Þch qua ®Çu hµng. Nh− ngµy BÝnh hay
T©n mµ quÎ thÊy DÇn gia Hîi th× DÇn lµ Du ®« cïng Hîi ®Þa bµn t−¬ng sinh.
C©u 4: óy h¹ lµ sî ®Þa bµn kh¾c. Phµm quÎ thÊy Du ®« bÞ ®Þa bµn kh¾c th× ý
giÆc sî sÖt nªn kh«ng d¸m ®Õn ®¸nh ph¸ m×nh. VËy m×nh nªn h−ng binh ®¹i chiÕn
giÆc ¾t thua to. ThÝ dô ngµy Êt hay ngµy Canh mµ quÎ thÊy Tý gia TuÊt ®Þa bµn th×
Tý lµ Du ®« bÞ TuÊt kh¾c. M×nh nªn h−ng chiÕn.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 40
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 5 vµ 6: Nh− thÊy Du ®« ë §«ng nam (l©m Th×n Ti ®Þa bµn) th× tai häa
h¬i nÆng, b»ng ë T©y b¾c (l©m TuÊt Hîi ®Þa bµn) th× sù h¹i nhá nhen.
C©u 7 vµ 8: BÊt kiÕn lµ ch¼ng thÊy. Ch¼ng thÊy ë ®©y tøc lµ ch¼ng thÊy sao
Du ®« nhËp Can Chi cïng Tam truyÒn, hoÆc ë xa Can Chi qu¸ 3 cung. GÆp quÎ nh−
vËy th× dïng Thiªn Êt (sao Quý nh©n) thÕ cho Du ®« vµ còng luËn ®o¸n y nh− sao
Du ®« tõ c©u 1 ®Õn c©u 6. L¹i nh− Quý nh©n ë tr−íc mµ xa c¸ch Can Chi qu¸ 3
cung lµ giÆc ®· ®i qua ®Þa phËn kh¸c råi, kh«ng ®¸ng lo ng¹i g× n÷a.
C©u 9 vµ 10: Kim nhËt lµ ngµy h«m nay, tøc lµ ngµy hiÖn t¹i ®ang chiªm
quÎ, ¸m chØ vµo Chi, vµ nhÊt lµ Can. Phµm quÎ thÊy Tý Th×n Mïi TÞ thiªn bµn l©m
Can Chi th× giÆc hay cµn bËy nh− ®iªn cuång, chóng ®Õn råi l¹i ch¹y ®i nh− bay,
chóng kh«ng cã chñ ®Þnh. Kh«ng ®¸ng sî nh−ng ph¶i rÊt cÈn thËn v× sù cµn bõa cña
chóng.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 41


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 16: Lai binh hμ thª

GiÆc ®Õn b»ng thÕ c¸ch nμo

Bμi 1
1. Dôc tri ®Þch chÝ thÞ hµ binh
2. Lai xø thõa thÇn t¸c chuÈn hoµnh
3. Tý n·i khinh khiªu, Söu bé ®éi
4. DÇn vi m¹nh kiÖu, M·o xa doanh
5. Tinh kú yÓm ¸nh suy Th×n thÞ
6. Ký m· Phi bÇn tù Ngä minh
7. C¬ giíi TÞ ®a xµ t¸c trËn
8. Can qua Mïi diÖu h÷u d−¬ng tinh
9. Th©n thiÖn ®Êu tranh, DËu ho¹ch kª
10. TuÊt qu©n vâ tßng, Hîi hïng anh.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Nh− ®· biÕt qu©n ®Þch lóc nµo ®Õn råi th× còng cÇn biÕt chóng
®Õn b»ng c¸ch nµo, t×nh tr¹ng ra sao ®Ó s¾p ®Æt sù ®èi phã víi binh cña chóng dÉn
®Õn. VËy xem cung ®Þa bµn nµo thuéc vÒ ph−¬ng h−íng cña ®Þch qu©n ®i ®Õn ta, råi
xem cung ®Þa bµn Êy cã thõa ch÷ thiªn bµn nµo vµ do ch÷ thiªn bµn ®ã mµ ®o¸n.
Ch÷ thiªn bµn ®ã gäi lµ Lai xø thõa thÇn. ThÝ dô ®Þch qu©n tõ ph−¬ng B¾c ®i ®Õn ta
th× xem t¹i cung Tý ®Þa bµn, v× Tý thuéc ph−¬ng B¾c. Nh− Tý thõa Söu thiªn bµn
th× do Söu mµ ®o¸n.
C©u 3: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa Tý thiªn bµn lµ chóng
dïng thuyÒn mµ v−ît ®Õn, tÊt cho b»ng ®−êng thñy (Tý thuéc thñy). Nh− h−íng
cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa Söu thiªn bµn lµ chóng dÉn qu©n ®éi theo ®−êng
bé, bëi Söu thuéc thæ. (Söu c− ®Þa).
C©u 4: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa DÇn thiªn bµn tÊt ®Þch
qu©n m¹nh mÏ nh− Hæ. Cßn nh− thõa M·o thiªn bµn ¾t trong doanh tr¹i cña chóng
cã l¾m xe (M·o vi xa doanh), nÕu cung ®Þa bµn l¹i lµ Thiªn m· hay DÞch m· th×
chóng cã nhiÒu ngùa bÐo m¹nh.
C©u 5: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa Th×n thiªn bµn th×
chóng ®Õn cã kÐo cê Tinh, cê Kú rîp trêi rîp ®Êt.
C©u 6: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa Ngä thiªn bµn th× qu©n
®Þch c−ìi ngùa mµ ch¹y tíi nh− bay, bëi Ngä thuéc ngùa.
C©u 7: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa TÞ thiªn bµn th× chóng
®Õn do nh÷ng lo¹i cã m¸y mãc, nh− xe thiÕt gi¸p ch¼ng h¹n, hoÆc chóng cã khÝ
giíi nh− sóng ®¹n…(v× TÞ lµ chç sinh ra Kim khÝ, lo¹i kim Trµng sinh t¹i TÞ).
Chóng kÐo ®Õn hoÆc dµn trËn nh− con r¾n.
C©u 8: nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa Mïi thiªn bµn th× chóng
cã khÝ giíi s¾c bÐn rÊt tinh vi (Bëi Mïi thuéc lo¹i D−¬ng lµ dª, ¸m chØ vµo sao

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 42


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

D−¬ng nhËn, Êy lµ Mòi nhän, nh− d¸o m¸c g−¬m…Trong c©u 8 cã nãi D−¬ng tinh
tøc lµ D−¬ng nhËn vËy).
C©u 9: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa Th©n thiªn bµn, chóng
th¹o nghÒ chiÕn ®Êu ë däc ®−êng (Bëi Th©n tøc B¹ch hæ, chñ sù ®¹o lé), phßng
chóng ®¸nh du kÝch. Nh− cã thõa DËu thiªn bµn, chóng cã nhiÒu kÕ s¸ch, m−u
mÑo, ©m thÇm trong cöa kÝn ®¸o (Bëi DËu lµ c¸i cöa vµ lµ cung vÞ cña sao Th¸i ©m,
chñ sù ¸m muéi bÊt minh).
C©u 10: Nh− h−íng cung ®Þa bµn cña giÆc ®Õn cã thõa TuÊt thiªn bµn, chóng
cã nghÒ vâ vµ rÊt dòng m·nh (bëi TuÊt lµ Thiªn kh«i chñ sù vâ ®ång). Nh− cã thõa
Hîi thiªn bµn, chóng lµ bËc anh hïng, bëi theo binh chiÕn gäi Hîi lµ bËc t−íng thñ,
®øng ®Çu.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 43


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 17: TÆc binh ®a qu¶

Binh giÆc nhiÒu hay Ýt

Bμi 1
1. Chiªm tÆc ®a qu¶ h÷u tam ban
2. HoÆc thÞ Du ®« hoÆc thÞ Can
3. HoÆc thÞ ®Þa bµn chÝnh thêi th−îng
4. Ph¸p lo¹n t−¬ng tæn ®o¸n kho¸ nan
5. §« t−íng cËn NhËt nghi ®« luËn
6. §« t−íng viªn NhËt to¹i luËn Can
7. H÷u thêi Can th−îng thõa Kh«ng gi¶
8. ChÝnh thêi gia gi¶m bÊt h− truyÒn.

Phãng dÞch
C©u 1, 2 vµ 3: chiªm quÎ ®Ó biÕt qu©n binh cña giÆc nhiÒu hay Ýt, th× cã 3 chç
®Ó luËn ®o¸n: Xem t¹i Du ®«, xem t¹i Can vµ xem t¹i ChÝnh thêi ®Þa bµn. ChÝnh
thêi lµ giê hiÖn t¹i ®ang chiªm quÎ.
C©u 4: ba chç xem nãi trªn ®Òu hÖ träng, song v× cã nhiÒu c¸ch cho nªn sù
®o¸n khã kh¨n. VËy tïy theo quÎ mµ dïng nh− sau:
C©u 5: Nh− Du ®« ë t¹i Can hoÆc ë gÇn Can, tøc lµ ®øng tr−íc Can mét cung
cho tíi 3 cung th× do ch÷ thiªn bµn vµ ®Þa bµn t¹i cung cã sao Du ®« mµ tÝnh. LÊy
hai sè cña thiªn bµn vµ ®Þa bµn mµ nh©n cho nhau råi xem ch÷ thiªn bµn (tøc lµ Du
®«) ®−îc V−îng T−íng hay H−u Tï Tö khÝ mµ thªm hoÆc bít. Nh− ®−îc V−îng th×
binh giÆc nhiÒu b»ng 1000 lÇn kÕt qu¶ ®· nh©n. Nh− ®−îc T−íng khÝ th× binh giÆc
nhiÒu b»ng 100 lÇn. Nh− bÞ H−u khÝ th× binh giÆc b»ng sè kÕt qu¶. Nh− bÞ Tï hay
Tö th× binh giÆc chØ b»ng ph©n nöa sè kÕt qu¶.
Mçi Can vµ Chi ®Òu cã mét con sè nhÊt ®Þnh: Gi¸p Kû Tý Ngä cïng thuéc sè
9, Êt Canh Söu Mïi cïng thuéc sè 8. BÝnh T©n DÇn Th©n cïng thuéc sè 7. §inh
Nh©m M·o DËu cïng thuéc sè 6. MËu Quý Th×n TuÊt cïng thuéc sè 5. TÞ Hîi cïng
thuéc sè 4.
C©u 6: Nh− Du ®« ®øng sau Can hoÆc ®øng tr−íc Can mµ tõ cung thø 4 trë
lªn th× bá Du ®« ®Ó xem t¹i Can ®Ó tÝnh. Còng lÊy con sè cña ch÷ thiªn bµn nh©n
víi con sè cña cung ®Þa bµn, råi còng do ch÷ thiªn bµn ®−îc V−îng T−íng khÝ hay
bÞ H−u Tï Tö khÝ ®Ó thªm hay bít nh− ë c©u 5 ®· dÉn gi¶i. ThÝ dô: ngµy Gi¸p Tý,
nguyÖt t−íng Th×n, giê DËu, mïa Thu.
C©u 7 vµ 8: Theo c©u 6 th× Du ®« ë sau hoÆc ë xa Can nªn ph¶i tÝnh t¹i Can.
Nh−ng nÕu thÊy ch÷ thiªn bµn t¹i Can l¹i bÞ TuÇn kh«ng th× còng kh«ng tÝnh t¹i
Can mµ ph¶i tÝnh t¹i Giê hiÖn t¹i ®Þa bµn. Còng lÊy con sè cña ch÷ thiªn bµn nh©n
víi con sè cña cung ®Þa bµn, råi còng tÝnh V−îng T−íng H−u Tï Tö cho ch÷ thiªn
bµn ®Ó mµ thªm bít.
MÉu quÎ: ngµy Gi¸p Th×n, NguyÖt t−íng Tý, giê Hîi, mïa Xu©n. Theo quÎ
nµy Du ®« ®øng sau Can (®Õm lui l¹i ®Õn 6 cung mµ gÆp lµ ®øng sau). Ngµy chiªm
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 44
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

quÎ thuéc vÒ TuÇn Gi¸p Th×n nªn M·o (ch÷ thiªn bµn t¹i Can) lµ TuÇn kh«ng. VËy
ch¼ng tÝnh t¹i Du ®«, mµ còng ch¼ng tÝnh t¹i Can, cho nªn ph¶i tÝnh t¹i Giê hiÖn t¹i
®Þa bµn, tøc lµ t¹i Hîi ®Þa bµn. T¹i Hîi ®Þa bµn ta thÊy cã Tý thiªn bµn, Tý sè 9 vµ
Hîi sè 4. LÊy 9 nh©n 4= 36.
Mïa Xu©n nªn Tý thñy bÞ H−u khÝ nªn dïng nguyªn sè lµ 36 binh giÆc. (Theo s¸ch
HuyÒn-Hoµng th× chuyªn dïng Du ®« mµ tÝnh, chø kh«ng luËn ®Õn Can hay Giê
hiÖn t¹i).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 45


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 18: TÆc thÕ c−êng nh−îc

ThÕ lùc cña giÆc m¹nh hay yÕu

Bμi 1
1. Du ®« v−îng kh¾c NhËt thÇn: c−êng
2. V« kh¾c h−u tï: nh−îc bÊt d−¬ng
3. Xµ Hæ ®ång l©m chu m·nh liÖt
4. §« ph−¬ng hç chÕ ®Þnh nhu c−¬ng
5. Thõa hung c¸nh trùc TuÇn kh«ng ®Þa
6. Nh©n m· tuy ®a, bÊt thÞ c−êng.

Phãng dÞch
C©u 1: ®· biÕt binh giÆc nhiÒu Ýt råi, nh−ng còng ph¶i biÕt thÕ lùc cña chóng
m¹nh hay yÕu ®Ó liÖu bÒ cù ®Þch. VËy xem xÐt Du ®«: nh− Du ®« ®−îc V−îng khÝ
hay T−íng khÝ l¹i kh¾c Can Chi th× thÕ lùc cña giÆc rÊt c−êng thÞnh. (Du ®« kh¾c
Chi th× cã, chø kh«ng bao giê kh¾c Can. VËy kh¾c Can tÊt ph¶i lµ kh¾c Can th−îng
thÇn, hoÆc kh¾c cung ®Þa bµn cã an Can).
C©u 2: nh− quÎ thÊy Du ®« kh«ng kh¾c Can Chi, l¹i bÞ H−u-Tï-Tö khÝ th×
qu©n giÆc yÕu ®uèi, kh«ng d¸m d−¬ng d−¬ng tù ®¾c.
C©u 3: nh− quÎ thÊy §»ng xµ hay B¹ch hæ thõa Du ®« l¹i l©m Can Chi th×
chóng rÊt m¹nh mÏ, lÉm liÖt.
C©u 4: nh− Du ®« cïng ®Þa bµn t−¬ng Xung, t−¬ng Kh¾c, t−¬ng H×nh, t−¬ng
H¹i th× giÆc nöa yÕu nöa m¹nh. ThÝ dô ngµy BÝnh tÊt DÇn lµ Du ®«, nh− thÊy DÇn
gia Th©n ®Þa bµn tøc lµ Du ®« cïng ®Þa bµn t−¬ng kh¾c, l¹i t−¬ng Xung vµ t−¬ng
H×nh, bëi Th©n kim vµ DÇn méc t−¬ng kh¾c vµ DÇn víi Th©n lµ Lôc xung, Tam
h×nh Th©n h×nh DÇn.
C©u 5 vµ 6: thõa hung tøc lµ thõa hung t−íng nh− B¹ch hæ, §»ng xµ. Nh−
quÎ thÊy Du ®« cã thõa B¹ch hæ, §»ng xµ song Du ®« ngé TuÇn kh«ng th× dï ®Þch
thñ cã l¾m nh©n m·, nh−ng kh«ng thÓ gäi lµ m¹nh.
MÉu quÎ: ngµy Canh Th×n, nguyÖt t−íng Th©n, giê TÞ. Ngµy Canh tÊt Tý lµ
Du ®«. Ngµy Canh Th×n thuéc vÒ TuÇn Gi¸p TuÊt nªn Th©n DËu TuÇn kh«ng. VËy
quÎ nµy Tý tøc Du ®« thõa §»ng xµ lµ giÆc rÊt hung h¨ng, m¹nh, nh−ng Tý gia DËu
®Þa bµn Êy lµ gia TuÇn kh«ng cho nªn giÆc tuy hung m¹nh mµ « hîp, v« dông.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 46


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 19: Binh t−íng dòng khiÕp

VÞ t−íng cÇm binh oai dòng hay khiÕp nh−îc

Bμi 1
1. Binh t−íng dòng khiÕp nh− hµ ®o¸n ?
2. Thµnh b¹i t−¬ng suy luËn diÖc ®ång.
3. Quý Hîp ¢m Th−êng Long d÷ tÝnh
4. Nh−îc hoµn v−îng t−íng ®Þnh thu c«ng
5. HuyÒn C©u T−íc Hæ Kh«ng Xµ Hëu
6. Nhu t−íng nan ®−¬ng bÜ ®Þch phong.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: ®· biÕt ®èi ph−¬ng nhiÒu hay Ýt vµ m¹nh hay yÕu, råi còng ph¶i
chiªm cho biÕt vÞ t−íng lÜnh cña m×nh m¹nh d¹n hay nhu nh−îc. Do sù biÕt Êy mµ
suy ®o¸n còng ®ñ hiÓu lµ thµnh hay b¹i, tøc lµ cã thÓ ®¸nh th¾ng hay thua.
C©u 3: nh− quÎ thÊy S¬ truyÒn cã thõa Quý nh©n th× m×nh cã thÓ ®¸nh lÊy ®Êt
ngµn dÆm. HoÆc cã thõa Thiªn hîp, Thanh long, Th¸i th−êng còng ®¸nh th¾ng trËn
v× ®ã toµn lµ c¸t t−íng. Duy S¬ truyÒn thõa Th¸i ©m th× e ®¸nh nöa chõng l¹i ng−ng
chiÕn v× bÞ trë ng¹i hay bëi mét lý do nµo ®ã nªn kh«ng tiÕn ®−îc n÷a, nh−ng
kh«ng ph¶i lµ b¹i.
C©u 4: nh− thÊy S¬ truyÒn thõa 1 trong 5 thiªn t−íng Quý Hîp Long Th−êng
¢m mµ S¬ truyÒn l¹i ®−îc V−îng khÝ hay T−íng khÝ th× quyÕt ®Þnh chuyÕn chinh
chiÕn nµy sÏ thu ®−îc kÕt qu¶ tèt.
C©u 5 vµ 6: VÝ b»ng S¬ truyÒn thõa §»ng xµ mµ ra chiÕn ®Êu ¾t gÆp nhiÒu
kinh hoµng, thõa HuyÒn vò th−êng bÞ sai sãt cïng hao mÊt…thõa Thiªn hËu lµ vÞ
t−íng lÜnh kh«ng cã uy dòng mµ l¹i hay nghi hoÆc, tøc lµ kh«ng cã ý chÝ quyÕt
®Þnh, thõa C©u trËn lµ cã t−íng sÜ bÞ th−¬ng tÝch, thõa Chu t−íc lµ ®¹i t−íng bÞ nãi
xÊu hoÆc bÞ hñy b¸ng, thõa Thiªn kh«ng sÏ bÞ giÆc dô, khÝch lµm cho thÊt l¹c qu©n
®oµn, thõa B¹ch hæ bÞ s¸t h¹i vµ tang vong.
Phµm S¬ truyÒn gÆp c¸c Thiªn t−íng võa kÓ trªn, nh−ng S¬ truyÒn ®−îc
V−îng T−íng khÝ th× cßn ®ì h¹i, b»ng S¬ truyÒn bÞ H−u Tï Tö khÝ ch¾c b¹i tr¨m
phÇn. Êy lµ vÞ t−íng nhu nh−îc kÐm tµi n¨ng, lµm sao ®−¬ng næi mòi nhän (khÝ
giíi) cña qu©n ®Þch.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 47


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 20: Qu©n t©m thuËn nghÞch

Lßng qu©n t−íng thuËn hay nghÞch

Bμi 1
1. L−ìng ®Þch t−¬ng tr× yÕu xuÊt qu©n
2. Qu©n thÇn t−íng bèi gi¶ tu minh
3. Thiªn c−¬ng, Thiªn d−¬ng, NguyÖt kiÕn: ®Þa
4. Hµ kh«i: ThiÕu ©m, Th¸i tuÕ b×nh
5. D−¬ng phóc ©m hÒ h¹ tao th−îng
6. ¢m phóc d−¬ng hÒ nghÞch tñ thÇn
7. Trïng d−¬ng −u ho¶, trïng ©m: thuû
8. V−îng t−íng h−u tï yÕu tÕ ph©n

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: hai bªn chèng cù nhau tÊt lÊy sù ra binh chinh chiÕn lµ chñ yÕu,
nh−ng cßn ph¶i xem cho biÕt trªn Vua, d−íi quan thuËn nghÞch nhau nh− thÕ nµo,
lßng cña t−íng t¸ vµ binh sÜ ra lµm sao.
C©u 3 vµ 4: Thiªn c−¬ng tøc Th×n thiªn bµn, nh−ng còng gäi lµ Thiªn d−¬ng,
NguyÖt kiÕn lµ tªn cña th¸ng hiÖn t¹i, nh−ng còng gäi lµ §Þa d−¬ng. Hµ kh«i tøc
TuÊt thiªn bµn, nh−ng còng gäi lµ Thiªn ©m. Th¸i tuÕ lµ tªn cña N¨m hiÖn t¹i,
nh−ng còng gäi lµ : §Þa ©m.
C©u 5: D−¬ng phóc ¢m nghÜa lµ D−¬ng óp lªn ¢m. Phµm quÎ thÊy Thiªn
D−¬ng hay §Þa d−¬ng gia lªn Thiªn ©m hay §Þa ©m th× gäi lµ D−¬ng phóc ¢m, lµ
®iÒm d−íi bÞ trªn h¹i, nh− vua h¹i bÒ t«i, cha h¹i con, chång mong h¹i vî… Nh−
quÎ thÊy Th×n thiªn bµn gia TuÊt ®Þa bµn, Êy lµ D−¬ng phóc ¢m. HoÆc chiªm nh»m
th¸ng 5 lµ th¸ng Ngä vµ vµo n¨m Hîi mµ quÎ thÊy Ngä thiªn bµn gia l©m Hîi ®Þa
bµn…Êy lµ D−¬ng phóc ¢m, hoÆc thÊy Ngä gia TuÊt ®Þa bµn còng thÕ.
C©u 6: ¢m phóc D−¬ng nghÜa lµ ¢m óp lªn D−¬ng. Phµm quÎ thÊy Thiªn ©m
hay §Þa ©m gia lªn Thiªn d−¬ng hay gia lªn §Þa d−¬ng th× gäi lµ ¢m phóc D−¬ng,
®iÒm bÒ t«i muèn h¹i vua, con m−u h¹i cha, vî toan h¹i chång…, Êy lµ d−íi ph¶n
nghÞch lªn trªn vËy. Nh− quÎ thÊy TuÊt thiªn bµn gia lªn Th×n ®Þa bµn gäi lµ ¢m
phóc D−¬ng. HoÆc gi¶ chiªm nh»m th¸ng giªng lµ th¸ng DÇn vµ vµo n¨m DËu mµ
quÎ thÊy DËu thiªn bµn gia lªn DÇn ®Þa bµn còng thÕ.
C©u 7 vµ 8: Trïng D−¬ng tøc lµ D−¬ng gÆp D−¬ng. Trïng ¢m tøc lµ ¢m gÆp
¢m. Nh− quÎ thÊy Th×n thiªn bµn gia lªn NguyÖt kiÕn ®Þa bµn, hoÆc NguyÖt kiÕn
gia lªn Th×n ®Þa bµn th× gäi lµ Trïng d−¬ng. Nh− quÎ thÊy TuÊt thiªn bµn gia lªn
Th¸i tuÕ ®Þa bµn, hoÆc Th¸i tuÕ ®Þa bµn gia lªn TuÊt ®Þa bµn th× gäi lµ Trïng ©m.
Phµm chiªm gÆp quÎ Trïng d−¬ng lµ ®iÒm cã t¹i n¹n vÒ löa rÊt kinh sî. B»ng
chiªm gÆp quÎ Trïng ©m lµ ®iÒm cã tai n¹n vÒ n−íc rÊt nguy h¹i. NÕu t¹i chç
Trïng ¢m hay Trïng d−¬ng ®ã mµ thÊy ch÷ thiªn bµn ®−îc V−îng T−íng khÝ th×
häa nhá hoÆc còng cã khi tèt. B»ng ch÷ thiªn bµn bÞ H−u Tï Tö khÝ th× tai häa
hung tîn l¾m.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 48
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 21: TÆc thÈm h×nh h¹i

XÐt H×nh h¹i mμ ra ®¸nh giÆc

Bμi 1
1. Bèc chiÕn t−íng qu©n Niªn MÖnh chiªm
2. Tam h×nh, Lôc h¹i chiÕn nan kham
3. C¸nh phïng B¹ch hæ v−u ®−¬ng kþ
4. Nh−îc trùc Can Chi thËn giíi nghiªm.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm chiªm quÎ ®Ó biÕt nªn ra qu©n chiÕn ®Êu hay kh«ng nªn th×
quan s¸t t¹i Hµnh niªn, thø nhÊt lµ B¶n mÖnh cña vÞ t−íng qu©n.
C©u 2: Nh− t¹i Hµnh niªn hay B¶n mÖnh cña ng−êi t−íng qu©n gÆp Tam
h×nh, Lôc h¹i th× kh«ng nªn ra chiÕn ®Êu, v× kh«ng kham ®−îc víi thÕ lùc cña giÆc,
ph¸ nã kh«ng næi. GÆp Tam h×nh lµ nãi ch÷ Thiªn bµn vµ ch÷ §Þa bµn t¸c Tam
h×nh, hoÆc ch÷ Thiªn bµn cïng Ngµy hiÖn t¹i t¸c Tam h×nh. GÆp Lôc h¹i lµ nãi ch÷
thiªn bµn cïng ®Þa bµn t¸c Lôc h¹i, hoÆc ch÷ Thiªn bµn cïng Ngµy hiÖn t¹i t¸c Lôc
h¹i.
C©u 3: T¹i B¶n mÖnh hay Hµnh niªn ®· gÆp Tam h×nh cïng Lôc h¹i, l¹i cßn
thõa B¹ch hæ th× sù nguy h¹i kh«ng kÓ xiÕt, ra ®¸nh ¾t b¹i.
C©u 4: nÕu Tam h×nh, Lôc h¹i, B¹ch hæ ch¼ng l©m B¶n mÖnh hay Hµnh niªn
mµ l¹i l©m Can Chi còng ch¼ng nªn ra chiÕn ®Êu, ph¶i cÈn thËn trong thÕ thñ. NÕu
l©m B¶n mÖnh hay Hµnh niªn mµ còng lµ l©m Can Chi n÷a th× viÖc chiÕn ®Êu thËt
lµ nguy h¹i, ph¶i cè r¨n m×nh cè thñ.
MÉu quÎ: ngµy Quý Mïi, nguyÖt t−íng Th×n, giê Mïi, t−íng qu©n tuæi Söu,
36 tuæi. VÞ t−íng qu©n lµ Nam nh©n 36 tuæi tÊt Hµnh niªn ch¹y ®Õn cung Söu ®Þa
bµn. Tuæi Söu nªn B¶n MÖnh còng an t¹i Söu ®Þa bµn vµ Can quý còng an t¹i Söu
®Þa bµn. QuÎ nµy Söu cã thõa B¹ch hæ vµ TuÊt thiªn bµn, Söu h×nh TuÊt, ®Êy lµ ch÷
thiªn bµn vµ ch÷ ®Þa bµn t¸c Tam h×nh. TuÊt h×nh chi Mïi, Êy lµ ch÷ thiªn bµn víi
Chi ngµy hiÖn t¹i t¸c Tam h×nh. Th×n víi TuÊt vµ Mïi víi Söu ®Òu lµ Lôc xung. Lôc
xung còng xÊu nh− Lôc h¹i. Tãm l¹i: th× Can, MÖnh, Niªn ®Òu gÆp H×nh Xung,
B¹ch hæ lµ quÎ rÊt xÊu cho ng−êi t−íng qu©n, vËy ch¼ng nªn ra ®¸nh trËn ë chuyÕn
®ang dù tÝnh.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 49


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 22: Kim nhËt chiÕn phñ

H«m nay cã chiÕn ®Êu hay kh«ng

Bμi 1
1. L−ìng qu©n t−¬ng thñ dÜ kinh th×
2. Kim thêi −u chiÕn th× chiªm chi
3. C©u trËn kh¾c NhËt, h×nh tÝnh chiÕn
4. BÊt kh¾c, v« h×nh c¸c hé tr×
5. §¹i, TiÓu c¸t c− Chi Can th−îng
6. L−ìng qu©n cÇu gi¶i, cè c−¬ng vi.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Qu©n hai bªn thñ thÕ ®· l©u, h«m nay trong lßng −u ng¹i cho nªn
chiªm mét quÎ xem coi cã ®¸nh nhau hay kh«ng ®¸nh. VËy cø t×m sao C©u trËn mµ
luËn ®o¸n.
C©u 3: nh− thÊy ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn cïng víi ch÷ ®Þa bµn t−¬ng
kh¾c, t−¬ng h×nh tÊt cã ®¸nh nhau. Ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn cïng víi Chi t−¬ng
h×nh, t−¬ng kh¾c còng lµ ®iÒm cã chiÕn ®Êu, nh−ng cung ®Þa bµn thõa C©u trËn
cïng víi Chi t−¬ng Xung, t−¬ng H×nh, t−¬ng kh¾c th× cµng ch¾c cã chiÕn ®Êu nhau
h¬n.
C©u 4: NÕu kh«ng thÊy t−¬ng kh¾c, t−¬ng H×nh hay t−¬ng xung th× kh«ng cã
sù chiÕn ®Êu, mçi bªn ®Òu lo g×n gi÷ lÊy m×nh.
C©u 5 vµ 6: Nh− thÊy §¹i c¸t, tiÓu c¸t tøc lµ Söu Mïi thiªn bµn l©m Can Chi
th× qu©n hai bªn ®Òu kh«ng muèn ®¸nh, cø lo cñng cè bê câi.
MÉu quÎ: ngµy MËu Tý, nguyÖt t−íng Tý, chiªm nh»m giê Ngä. Trong quÎ
trªn cã DËu lµ ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn. DËu gia M·o ®Þa bµn vµ cïng víi M·o
t−¬ng xung, l¹i t−¬ng kh¾c. L¹i thªm : M·o ®Þa bµn víi Chi Tý t−¬ng H×nh. Vµ DËu
thiªn bµn víi Chi Tý t¸c Lôc ph¸. QuÎ nh− vËy ch¾c ch¾n sÏ cã ®¸nh nhau trong
ngµy h«m nay.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 50


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 23: QuyÕt ®Þnh chiÕn phñ.

NhÊt ®Þnh ®¸nh hay thÕ thñ

Bμi 1
1. Thõa MÖnh h−ng sù trÊn Ngäc quan
2. VÞ tri chiÕn phñ thôc vi tiÕn
3. §Èu c−¬ng gia m¹nh nghi kiªn thñ
4. Gia träng t−¬ng th−¬ng bØ thö tµn
5. C«ng tha ®¾c th¾ng tu l©m Quý
6. Thøc thö yªn biªn ph¶n ch−ëng gian

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: V©ng theo mÖnh lÖnh cña chÝnh quyÒn mµ dµn binh trÊn cöa ¶i,
nh−ng ch−a biÕt nªn gi÷ thÕ thñ hay nªn ®¸nh tr−íc, vËy chiªm mét quÎ råi sÏ
quyÕt ®Þnh.
C©u 3: §Èu c−¬ng hay Thiªn c−¬ng còng thÕ, tøc Th×n thiªn bµn. Nh− trong
quÎ thÊy Th×n thiªn bµn gia M¹nh lµ DÇn Th©n TÞ Hîi ®Þa bµn th× nªn g×n gi÷ chç
m×nh cho ch¾c ch¾n, dõng ra binh ®¸nh.
C©u 4: Nh− thÊy Th×n thiªn bµn gia Träng ®Þa bµn lµ gia Tý Ngä M·o DËu
®Þa bµn lµ ®iÒm h¹i, nÕu ®¸nh nhau tÊt hai bªn ®Òu bÞ th−¬ng tµn.
C©u 5: Nh− thÊy Th×n thiªn bµn gia Quý ®Þa bµn lµ gia Th×n TuÊt Söu Mïi
®Þa bµn th× m×nh mau kÐo binh tíi ®¸nh chóng tr−íc ¾t th¾ng.
C©u 6: BiÕt nh− vËy råi sù trÊn gi÷ biªn giíi dÔ dµng nh− lËt trë bµn tay. Theo
“Linh hîp kinh” luËn nh− sau: Thiªn c−¬ng gia M¹nh th× thÇn øng t¹i bªn trong,
vËy ph¶i thñ t¹i bªn trong, nÕu c−ìng ra ®¸nh ¾t kh«ng khái nguy ®Õn m×nh. Cßn
Thiªn c−¬ng gia Träng th× thÇn øng t¹i cöa, t¹i däc ®−êng, nÕu ®¸nh th× c¶ hai bªn
®Òu bÞ h¹i. Cßn Thiªn c−¬ng gia Quý lµ ®iÒm Kh¸ch th¾ng Chñ cho nªn m×nh khëi
®¸nh tr−íc ¾t thµnh c«ng.
MÉu quÎ: ngµy §inh Söu, nguyÖt t−íng Tý, giê Ngä. QuÎ nµy §¹i c¸t l©m
Can vµ TiÓu c¸t l©m Chi lµ hai bªn cã ý muèn hßa gi¶i, nh−ng v× thÊy Th×n gia TuÊt
®Þa bµn Êy lµ Thiªn c−¬ng gia Quý, vËy nªn xuÊt qu©n ®¸nh tr−íc th× th¾ng.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 51


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 24: Chñ kh¸ch th¾ng phô

Bªn chñ & bªn kh¸ch, bªn nμo th¾ng bªn nμo thua ?

Bμi 1
1. Th¾ng phô Can Chi chñ kh¸ch ph©n
2. Th©n h×nh NhËt th−îng: chñ dinh T©n
3. Can h×nh Chi th−îng: lîi vi kh¸ch
4. NhËt th−îng thõa hung lîi chñ nh©n

Phãng dÞch
C©u 1: muèn biÕt th¾ng b¹i ph¶i ph©n Chñ Kh¸ch. Nh− hai bªn ®ang dµn
qu©n lËp tr¹i cïng ®¾p luü ®Ó ®èi ®Þch nhau th× bªn khëi binh ®Õn ®¸nh tr−íc gäi lµ
Kh¸ch, cßn bªn øng ®èi l¹i sau gäi lµ Chñ. Tr¸i l¹i trong thêi Th¸i b×nh bªn xuÊt s−
chinh ph¹t ch¼ng ngõng, tøc ®éng binh tr−íc gäi lµ Chñ, cßn chç bÞ chinh ph¹t gäi
lµ Kh¸ch. VËy cã hai hoµn c¶nh mµ luËn ra Chñ Kh¸ch kh¸c nhau, nh−ng n¬i quÎ
cø mét mùc lÊy Can lµm Kh¸ch vµ dïng Chi lµm Chñ. §ã lµ bÝ ph¸p vËy.
C©u 2: Nh− thÊy Chi th−îng thÇn h×nh kh¾c Can th−îng thÇn tÊt øng bªn Chñ
th¾ng. Bªn Chñ th¾ng th× m×nh dÊu cê im trèng, chê bªn ®Þch ®éng binh tr−íc råi
m×nh øng ®èi sau. Bëi lµm nh− vËy lµ m×nh thuéc Chñ mµ giÆc thuéc Kh¸ch. Êy lµ
c¸i ®¹o biÕn ®éng cña Chñ th¾ng Kh¸ch.
C©u 3: Nh− thÊy Can th−îng thÇn H×nh Xung Kh¾c Chi th−îng thÇn lµ ®iÒm
Kh¸ch th¾ng mµ bªn Chñ b¹i. M×nh nªn d−¬ng cê cao, ®¸nh trèng lín, lµm cho rÇm
ré, rùc rì mµ khëi binh ®¸nh tr−íc.
C©u 4: NÕu Can thõa hung t−íng nh− §»ng xµ, B¹ch hæ…lµ ®iÒm hung cho
Kh¸ch. Cßn Chi thõa hung t−íng th× øng sù h¹i vÒ Chñ. NÕu Can thõa hung t−íng
mµ Chi thõa c¸t t−íng nh− thõa Quý nh©n, Thanh long, Thiªn hîp… th× Chñ ®−îc
lîi lín. Cßn Chi thõa hung t−íng mµ Can thõa c¸t t−íng th× Kh¸ch th¾ng to. Nh−
Can Chi ®Òu thõa hung t−íng lµ Chñ víi Kh¸ch ®Òu bÞ thiÖt h¹i. Cßn Can Chi ®Òu
thõa c¸t t−íng th× mçi bªn ®Òu cã ®−îc sù lîi riªng, hoÆc cã ®iÒu kiÖn gi¶i hßa.
Phô lôc
Phµm lµ §¹i t−íng qu©n muèn thñ th¾ng tÊt ph¶i biÕt phÐp Bèi c« kÝch h−, lµ
dµn qu©n c¸ch nµo cho l−ng m×nh h−íng C« vµ ®¸nh tíi tr−íc mÆt lµ h−íng H−.
BiÕt phÐp tÝnh C« H− th× mét ng−êi N÷ cã thÓ ®−¬ng næi víi tr¨m ng−êi ®µn «ng.
HÔ binh ®Õn sè v¹n th× dïng Niªn C« H−, tøc lµ tÝnh C« H− theo N¨m hiÖn
t¹i. Ch÷ ®øng sau Th¸i tuÕ (theo thiªn bµn) gäi lµ Niªn c«, cung ®èi xung víi Niªn
c« gäi lµ Niªn h−. Xoay l−ng vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Niªn c« vµ ®¸nh
tíi tr−íc mÆt lµ Niªn h−. ThÝ dô: n¨m TÞ th× gäi TÞ thiªn bµn lµ Th¸i tuÕ. Sau TÞ tøc
lµ Th×n vµ Xung víi Th×n lµ TuÊt. VËy Th×n thiªn bµn lµ Niªn c« vµ TuÊt thiªn bµn
lµ Niªn h−. VÝ nh− trong quÎ thÊy Th×n thiªn bµn l©m M·o ®Þa bµn th× TuÊt thiªn
bµn l©m DËu ®Þa bµn. VËy xoay l−ng vÒ h−íng M·o (§«ng) vµ ®¸nh tíi tr−íc mÆt
lµ h−íng DËu (T©y).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 52


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

HÔ binh tíi sè ngµn th× dïng NguyÖt c« h−, tøc lµ tÝnh C« H− theo Th¸ng hiÖn
t¹i. Gäi ch÷ thiªn bµn ®øng sau NguyÖt kiÕn lµ NguyÖt c«. §èi xung víi NguyÖt c«
lµ NguyÖt h−. Xoay l−ng vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa NguyÖt c« vµ ®¸nh tíi
tr−íc mÆt lµ NguyÖt h−.
HÔ binh tíi cã sè tr¨m th× dïng NhËt C« H−, tøc lµ tÝnh C« H− theo Ngµy
hiÖn t¹i. Gäi ch÷ thiªn bµn ®øng sau tªn Ngµy hiÖn t¹i lµ NhËt c« vµ cung ®èi xung
víi NhËt c« lµ NhËt h−. Xoay l−ng vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa NhËt c« vµ
®¸nh tíi tr−íc mÆt lµ NhËt h−.
Phµm binh sÜ chØ cã tíi sè chôc th× dïng Thêi c«, tøc lµ tÝnh C« H− theo Giê
hiÖn t¹i. Gäi ch÷ thiªn bµn ®øng sau tªn cña Giê hiÖn t¹i lµ Thêi c« vµ ®èi xung víi
Thêi c« lµ Thêi h−. Xoay l−ng vÒ h−íng ®Þa bµn cã thõa Thêi c« vµ ®¸nh tíi tr−íc
mÆt lµ Thêi h−. ThÝ dô: chiªm quÎ vµo giê DÇn th× sau DÇn lµ Söu. VËy Söu thiªn
bµn lµ Thêi c« vµ xung víi Söu lµ Mïi tÊt gäi Mïi thiªn bµn lµ Thêi h−. VÝ nh−
trong quÎ thÊy Söu thiªn bµn l©m Tý ®Þa bµn tÊt Mïi thiªn bµn l©m Ngä ®Þa bµn.
VËy ta quay l−ng vÒ h−íng Tý (chÝnh B¾c) råi dÉn binh ®¸nh tíi tr−íc mÆt lµ h−íng
Ngä (chÝnh Nam).
MÉu quÎ: ngµy T©n TÞ, nguyÖt t−íng Mïi, giê TÞ, th¸ng 4. Nh− binh sè ®−îc
ngh×n ng−êi th× m×nh dïng NguyÖt C« H− nh− sau: quÎ chiªm nh»m th¸ng 4 tøc lµ
th¸ng TÞ, nªn TÞ thiªn bµn lµ NguyÖt kiÕn. Ch÷ thiªn bµn ®øng sau TÞ lµ Th×n thiªn
bµn vµ xung víi TÞ lµ TuÊt thiªn bµn. VËy theo quÎ nµy th× Th×n thiªn bµn lµ
NguyÖt c« vµ TuÊt thiªn bµn lµ NguyÖt h−. Th×n gia DÇn ®Þa bµn vµ TuÊt gia Th©n
®Þa bµn. VËy quay l−ng vÒ h−íng DÇn (§«ng B¾c) mµ dÉn qu©n ®¸nh tíi tr−íc mÆt
lµ h−íng Th©n (T©y Nam). C« kÝch H− lµ nh− vËy.
Nh− luËn sù th¾ng b¹i theo bµi 1 th× quÎ trªn ®©y cã Chi th−îng thÇn Mïi
kh¾c Can th−îng thÇn Tý, Êy lµ Chñ th¾ng Kh¸ch, nh−ng v× Chi thõa §»ng xµ lµ
hung t−íng nªn bªn Chñ còng bÞ thiÖt h¹i vµ Can thõa Thiªn kh«ng còng lµ hung
t−íng nªn bªn Kh¸ch ®· thua ch¹y mµ cßn ph¶i bÞ nhiÒu hao tho¸t (§»ng xµ th−êng
g©y ra tai häa m¸u löa, sù kinh khñng. Thiªn kh«ng g©y ra sù hao mÊt, thÊt l¹c…).
Nªn ®Ó ý trong bµi 1 cã nãi ch÷ H×nh tøc lµ nãi chung Tam h×nh, Lôc xung,
Lôc h¹i…mµ quan träng nhÊt lµ Kh¾c. Ch÷ ThÇn tøc lµ Chi th−îng thÇn. Ch÷ NhËt
th−îng lµ NhËt th−îng thÇn tøc lµ Can th−îng thÇn còng vËy. Ch÷ Can lµ nãi Can
th−îng thÇn.

Bμi 2
1. C©u t−íng kh¾c ph−¬ng vi Chñ th¾ng
2. Kh¸ch doanh, ph−¬ng ph¶n kh¾c C©u trÇn.
3. Dông Kh«ng vi Kh¸ch tu vong chóng
4. TÆc th¾ng duyªn S¬ kh¾c M¹t thÇn.

Phãng dÞch
C©u 1: C©u t−íng tøc lµ C©u trËn thõa thÇn, lµ ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn.
Ph−¬ng lµ cung ®Þa bµn cã C©u trËn gia l©m. ë s¸ch ThÇn ®Þnh kinh luËn sù th¾ng
b¹i cña Chñ Kh¸ch do sao C©u trËn: Phµm thÊy C©u trËn thõa thÇn kh¾c cung ®Þa
bµn th× Chñ th¾ng. ThÝ dô: C©u trËn thõa TÞ thiªn bµn vµ l©m DËu ®Þa bµn. TÞ lµ C©u
trËn thõa thÇn kh¾c DËu lµ cung ®Þa bµn, Êy lµ Chñ th¾ng.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 53
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 2: Kh¸ch doanh nghÜa lµ Kh¸ch th¾ng, C©u thÇn tøc lµ C©u trËn. Nh−
ng−îc l¹i víi trªn lµ quÎ thÊy cung ®Þa bµn kh¾c C©u trËn thõa thÇn th× Kh¸ch
th¾ng. ThÝ dô: ch÷ thiªn bµn thõa C©u trËn lµ Th×n vµ Th×n gia DÇn ®Þa bµn th× DÇn
méc kh¾c Th×n thæ, Êy lµ Kh¸ch th¾ng.
C©u 3 vµ 4: Dông Kh«ng Êy lµ S¬ truyÒn gÆp TuÇn kh«ng. PhÐp x−a lÊy S¬
Trung lµ Kh¸ch, v× S¬ Trung thuéc bªn ngoµi, vµ lÊy M¹t lµm Chñ, v× M¹t thuéc
bªn trong. S¬ truyÒn còng øng cho sÜ tèt, nÕu S¬ truyÒn bÞ TuÇn kh«ng lµ ®iÒm c¸c
sÜ tèt trèn, lo¹n l¹c. Nh− m×nh vµo ®Êt ®Þch thñ th× coi m×nh lµ Kh¸ch vµ giÆc lµ
Chñ, nÕu quÎ thÊy S¬ Trung kh¾c M¹t lµ m×nh th¾ng. B»ng M¹t kh¾c S¬ Trung lµ
giÆc th¾ng. GiÆc vµo ®Êt m×nh th× coi giÆc lµ Kh¸ch vµ m×nh lµ Chñ. NÕu M¹t kh¾c
S¬ Trung lµ m×nh th¾ng, b»ng S¬ Trung kh¾c M¹t th× m×nh thua.

Bμi 3
1. §¹i quèc chinh hËu H×nh §øc chuÈn
2. MÖnh Niªn chÕ Hæ, Vò, C©u trÇn
3. H−u nghi C©u kh¾c Du Vò ®Þa
4. TÆc vÞ thÇn nghi C©u t−íng x©m
5. C©u t−íng nh−îc l©m tÆc vÞ th−îng
6. Quý nghi dao chÕ h¹ thõa thÇn
7. ChiÕn S¬ Quý Hîp Thanh Th−êng: c¸t
8. B¸t t−íng c©u hung c¸c h÷u lu©n.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm n−íc Vua cïng Ch− hÇu hay cïng thuéc ®Þa giao chiÕn, còng
nh− qu©n cña chÝnh phñ cïng víi qu©n cña phiÕn lo¹n ®¸nh nhau th× lÊy Can ®øc
lµm chÝnh phñ vµ lÊy Chi h×nh lµm qu©n phiÕn lo¹n. Nh− quÎ thÊy Can ®øc kh¾c
Chi h×nh th× qu©n chÝnh phñ th¾ng, b»ng Chi h×nh kh¾c Can ®øc th× qu©n phiÕn lo¹n
th¾ng. L¹i nªn xem Can ®øc cïng víi cung ®Þa bµn (chç Can ®øc gia l©m) nh−
t−¬ng sinh th× chÝnh quyÒn ®−îc lîi tèt, cßn t−¬ng kh¾c th× kh«ng thuËn lîi.
C©u 2: MÖnh lµ B¶n mÖnh. Niªn lµ Hµnh niªn. ChÕ lµ nãi chung c¶ Kh¾c,
H×nh, H¹i. Nh− quÎ thÊy ch÷ thiªn bµn trªn B¶n mÖnh hay trªn Hµnh niªn cña Chñ
t−íng hoÆc H×nh hoÆc Kh¾c hoÆc H¹i ch÷ thiªn bµn thõa B¹ch hæ, HuyÒn vò, C©u
trËn th× lîi cho chñ t−íng ®i dÑp giÆc, th¾ng to.
MÉu quÎ: ngµy Nh©m Th©n, nguyÖt t−íng M·o, giê TÞ, tuæi m·o. Trong quÎ
trªn ch÷ thiªn bµn trªn B¶n mÖnh lµ Söu vµ ch÷ thiªn bµn thõa B¹ch hæ lµ TuÊt.
LuËn theo Tam h×nh th× Söu vèn h×nh TuÊt, ®Êy lµ B¶n mÖnh thõa thÇn cña chñ
t−íng h×nh B¹ch hæ thõa thÇn cho nªn chñ t−íng th¾ng giÆc.
C©u 3: L¹i nh− thÊy cung ®Þa bµn thõa C©u trËn kh¾c cung ®Þa bµn thõa Du
®« hay thõa HuyÒn vò còng øng lµ Kh¸ch th¾ng, Chñ t−íng ra binh ®¸nh ¾t ®¹i
th¾ng. ThÝ dô: ngµy Quý TÞ, chiªm ban ngµy mµ quÎ thÊy TuÊt gia Quý th× cung ®Þa
bµn cã thõa C©u trËn lµ Th×n kh¾c cung ®Þa bµn cã thõa sao Du ®« vµ HuyÒn vò lµ
Hîi.
Ph¹m L·i lÊy C©u trËn lµm Chñ t−íng vµ lÊy HuyÒn vò lµm Kh¸ch t−íng. Cø
xem C©u trËn thõa thÇn (Chñ) víi HuyÒn vò thõa thÇn (Kh¸ch), bªn nµo ®−îc
V−îng T−íng khÝ th× th¾ng, bªn nµo bÞ Tï Tö khÝ th× b¹i. HoÆc C©u trËn thõa thÇn
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 54
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn th× Chñ th¾ng, cßn HuyÒn vò thõa thÇn kh¾c C©u trËn thõa
thÇn th× Kh¸ch th¾ng.
C©u 4: TÆc vÞ lµ nãi ng«i cña giÆc, tøc lµ nãi cung ®Þa bµn cã thõa HuyÒn vò.
X©m tøc lµ x©m h¹i, lµ kh¾c. Phµm quÎ thÊy cung ®Þa bµn thõa C©u trËn kh¾c cung
®Þa bµn thõa HuyÒn vò lµ ®iÒm chÝnh quyÒn ®¸nh th¾ng giÆc. ThÝ dô: ngµy Gi¸p Tý,
nguyÖt t−íng DÇn, giê TuÊt. QuÎ nµy ta thÊy C©u trËn l©m Mïi ®Þa bµn vµ HuyÒn
vò l©m Tý ®Þa bµn. Mïi thæ tÊt kh¾c ®−îc Tý thuû. Nh− thÕ t−íng qu©n xuÊt binh ¾t
th¾ng. NÕu quÎ ban ngµy tÊt C©u trËn l©m TÞ vµ HuyÒn vò còng l©m Tý ®Þa bµn.
Nh− vËy tøc lµ ng−îc l¹i giÆc th¾ng, bëi cung ®Þa bµn cña HuyÒn vò (Tý) kh¾c cung
®Þa bµn cña C©u trËn (TÞ). Tý thñy kh¾c TÞ háa.
TÆc vÞ thÇn lµ ch÷ thiªn bµn ë trªn cung ®Þa bµn nµo chØ vÒ ph−¬ng h−íng cña
giÆc ®ang ®ãng tr¹i. Nh− giÆc ë vÒ ph−¬ng chÝnh §«ng (M·o) th× xem trong quÎ,
TÆc vÞ thÇn lµ ch÷ thiªn bµn ë trªn cung M·o ®Þa bµn.
Phµm quÎ thÊy C©u trËn thõa thÇn kh¾c tÆc vÞ thÇn th× lîi bªn Kh¸ch, m×nh
nªn kÐo binh ®¸nh tr−íc ¾t th¾ng. Nh− theo quÎ vÝ dô trªn mµ giÆc ®ãng binh ë t¹i
ph−¬ng §«ng B¾c lµ Söu ®Þa bµn th× TÆc vÞ thÇn lµ TÞ thiªn bµn, bëi trong quÎ thÊy
TÞ gia lªn cung Söu ®Þa bµn. Cßn C©u trËn thõa thÇn lµ Hîi thiªn bµn, mµ Hîi thñy
tÊt kh¾c ®−îc TÞ háa, ®Êy lµ C©u trËn thõa thÇn (Hîi) kh¾c TÆc vÞ thÇn (TÞ), Chñ
t−íng nªn xuÊt binh tr−íc.
C©u 5 vµ 6: TÆc vÞ th−îng lµ ë trªn ®Êt giÆc, lµ ph−¬ng h−íng cña giÆc ®ang
c− thñ. Cã nh÷ng quÎ thÊy C©u trËn gia lªn cung ®Þa bµn, mµ cung ®Þa bµn Êy l¹i
chÝnh lµ ph−¬ng h−íng cña giÆc ®ang c− thñ. Phµm gÆp quÎ nh− vËy mµ l¹i thÊy cã
Quý nh©n thõa thÇn lµ ch÷ thiªn bµn thõa Quý nh©n kh¾c cung ®Þa bµn thõa C©u
trËn th× xuÊt binh ®¹i th¾ng. ThÝ dô: ngµy Êt DËu, nguyÖt t−íng DÇn, giê Th×n, Chñ
t−íng lµ nam nh©n 27 tuæi th× Hµnh niªn l−u ®Õn Th×n ®Þa bµn, giÆc ®ãng binh ë
ph−¬ng Nam (Ngä ®Þa). GiÆc ë ph−¬ng Nam thuéc Ngä ®Þa bµn cã thõa C©u trËn,
cßn Quý nh©n thõa thÇn lµ Tý. VËy Tý thñy tÊt kh¾c ®−îc Ngä háa, nªn ra binh
®¸nh ¾t th¾ng. QuÎ nµy l¹i còng øng hîp vµo c©u thø 2, v× ch÷ thiªn bµn trªn Hµnh
niªn cña Chñ t−íng lµ DÇn kh¾c C©u trËn thõa thÇn lµ Th×n vµ còng kh¾c B¹ch hæ
thõa thÇn lµ Mïi.
NÕu C©u trËn gia l©m lªn cung ®Þa bµn lµ ph−¬ng cña giÆc ®ang c− thñ, nh−ng
Quý nh©n thõa thÇn kh«ng kh¾c cung ®Þa bµn Êy th× giÆc th¾ng, m×nh ®õng ra binh.
Quý nh©n thõa thÇn kh¾c C©u trËn thõa thÇn lµ ®iÒm bªn ®Þch chÞu ®Çu hµng.
ë Kim Quü kinh nãi r»ng: Quý nh©n gia lªn Hµnh niªn cña chñ t−íng mµ t¹i
®©y ch÷ thiªn bµn víi cung ®Þa bµn t−¬ng sinh th× m×nh ®¸nh ¾t th¾ng giÆc. HoÆc
cung ®Þa bµn nµy ®−îc V−îng T−íng khÝ, cßn cung ®Þa bµn thõa HuyÒn vò bÞ H−u
Tï Tö khÝ th× m×nh ®¸nh còng th¾ng.
C©u 7: Phµm xem quÎ chiÕn ®Êu mµ quÎ thÊy S¬ truyÒn thõa Quý nh©n,
Thiªn hîp, Thanh long, Th¸i th−êng lµ bèn vÞ c¸t t−íng th× quÎ øng ®iÒm ®¹i lîi. ë
TËp linh kinh nãi r»ng: S¬ truyÒn thõa Quý nh©n xuÊt binh lÊy ®Êt ngµn dÆm.. Nh−
thõa Thiªn hîp thu ®−îc ch©u ngäc, v¶i lôa cïng b¾t ®−îc trai tr¸ng vµ phô n÷, con
c¸i. Nh− thõa Thanh long lÊy ®−îc dinh tr¹i, phñ quËn, tiÒn tµi. Nh− thõa Th¸i
th−êng lÊy ®−îc y phôc, gÊm vãc, cê, ngò cèc, ®¹i th¾ng.
C©u 8: B¸t t−íng lµ 8 thiªn t−íng. Trõ Quý Hîp Long Th−êng th× 4 thiªn
t−íng kia øng ®iÒm bÊt lîi. Nh− S¬ truyÒn thõa §»ng xµ, ra binh chiÕn ®Êu tÊt gÆp
l¾m ®iÒu kinh khñng vµ bÞ th−¬ng tæn. Nh− thõa Chu t−íc th× sÜ tèt phao ®ån tin vu
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 55
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

v¬, sinh rèi lo¹n khÈu thiÖt. Nh− thõa C©u trËn th× bÞ th−¬ng hay bÞ v©y b¾t. Nh−
thõa Thiªn kh«ng binh sÜ e cã ng−êi dèi tr¸. Nh− thõa B¹ch hæ sÜ tèt chÕt, mÊt,
thua, bÖnh. Nh− thõa HuyÒn vò ch¾c b¹i binh, trong ba qu©n x¶y ra ®iÒu mÊt m¸t,
sai sãt, trém ®¹o. Nh− thõa Th¸i ©m sÜ tèt khiÕp nh−îc, Èn l¸nh. Nh− thõa Thiªn
hËu, ch−a kÞp s¸p l¹i chiÕn ®Êu còng tù b¹i, chñ t−íng bÊt lùc, v« quyÒn hµnh.
ë Kim Quü kinh nãi r»ng: t¹i Can Chi thÊy cã HuyÒn vò thõa thÇn kh¾c Thêi
th−îng thÇn th× chí nªn cïng giÆc giao chiÕn. Thêi th−îng thÇn lµ ch÷ thiªn bµn
trªn cung giê hiÖn t¹i.

Bμi 4
1. NhËt th−îng C« Hïng, T«n tö th¾ng,
2. Can Chi thiÕt ký, phô Quan tßng,
3. Tµi thÇn Lùc xø t−¬ng phï «
4. V−u uý H¹i H×nh, B¹ch hæ hung.

Phãng dÞch
C©u 1: C« hïng còng gäi lµ ChiÕn hïng, Xung víi ChiÕn hïng tøc lµ ChiÕn
th−. C¸ch tÝnh nh− sau: mïa Xu©n th× DÇn thiªn bµn lµ ChiÕn hïng vµ Th©n lµ
ChiÕn th−. Mïa H¹ th× TÞ thiªn bµn lµ ChiÕn hïng vµ Hîi lµ ChiÕn th−. Mïa Thu th×
Th©n thiªn bµn lµ ChiÕn hïng vµ DÇn thiªn bµn lµ ChiÕn th−. Mïa §«ng th× Hîi
thiªn bµn lµ ChiÕn hïng vµ TÞ thiªn bµn lµ ChiÕn th−. ChiÕn hïng lu«n lµ Tø m¹nh
cña mçi Mïa.
ChiÕn hïng chñ sù th¾ng vµ ChiÕn th− chñ sù b¹i. Can thõa ChiÕn hïng th×
Kh¸ch th¾ng, Chi thõa ChiÕn hïng th× Chñ th¾ng, hoÆc Can thõa ChiÕn th− th×
Kh¸ch b¹i, Chi thõa ChiÕn th− th× Chñ b¹i.
Nh− muèn ®¸nh th× chiªm mét quÎ ®Ó coi ChiÕn hïng vµ ChiÕn th− ë vÒ cung
thuéc ph−¬ng h−íng nµo, råi Chñ t−íng nªn dÉn qu©n tõ ChiÕn hïng mµ ®¸nh
th¼ng tíi tr−íc mÆt lµ ph−¬ng h−íng cña ChiÕn th−.
T«n tö lµ hµo Tö t«n, hµo ®−îc Can sinh nã. Phµm quÎ thÊy ë Lôc xø cã hµo
Quû lµ hµo kh¾c Can, nh−ng Can l¹i thõa Tö t«n th× m×nh ®¸nh th¾ng giÆc. Nh−
ngµy Gi¸p Th×n mµ quÎ thÊy Ngä gia Can Gi¸p vµ Th©n gia Chi Th×n th× Th©n lµ
hµo Quû øng cho giÆc, nh−ng cã Ngä ë t¹i Can lµ hµo Tö t«n kh¾c l¹i Th©n th×
m×nh ®¸nh th¾ng giÆc.
MÉu quÎ: ngµy Quý Mïi, nguyÖt t−íng Hîi, giê TuÊt, th¸ng giªng. QuÎ nµy
DÇn lµ hµo Tö t«n l©m Can lµ mét ®iÒm ®¸nh th¾ng giÆc. Th¸ng giªng thuéc vÒ
mïa Xu©n th× DÇn lµ ChiÕn hïng l©m Can, Êy lµ 2 ®iÒm ®¸nh th¾ng giÆc, mµ m×nh
nªn khëi ®¸nh tr−íc (Kh¸ch). Mïa Xu©n th× Th©n thiªn bµn lµ ChiÕn th− l©m Chi,
Êy lµ ®iÒm Chñ b¹i, m×nh còng nªn ®¸nh tr−íc. DÇn lµ ChiÕn hïng gia Söu ®Þa bµn
thuéc vÒ ph−¬ng §«ng B¾c vµ Th©n lµ ChiÕn th− l©m Mïi ®Þa bµn thuéc vÒ ph−¬ng
T©y Nam. VËy chñ t−íng nªn dÉn qu©n tõ ph−íng §«ng B¾c ®¸nh th¼ng tíi ph−¬ng
T©y Nam lµ n¬i giÆc ë. §iÒu nµy m×nh ph¶i biÕt sù ®Æt ®Ó ph−¬ng h−íng nh− c¸ch
Bèi C« kÝch H−. L©m trËn còng chiÕm lÊy ®Þa thÕ nh− vËy mµ ®¸nh.
C©u 2: Trong sù chinh chiÕn, quÎ cÇn cã hµo Tö t«n ®Ó chÕ kh¾c hµo Quû,
nh−ng ë Can Chi cã thªm hµo Phô mÉu n÷a th× quÎ l¹i xÊu: Bëi hµo Quû sî Tö t«n,
tÊt sÏ sinh Phô ®Ó Phô kh¾c Tö t«n. Nh− thÕ Tö t«n kh«ng cßn n¨ng lùc ®Ó kh¾c chÕ
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 56
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Quû n÷a. NÕu ë Tam truyÒn vµ Can Chi kh«ng cã hµo Quû mµ l¹i cã hµo Tö t«n th×
l¹i kh«ng hay v× hµo Tö t«n kh«ng kh¾c ®−îc ai th× ph¶i tho¸t Can.
C©u 3: NÕu ë Lôc xø cã hµo Quû l¹i cã hµo Tµi n÷a th× chí mong ®¸nh th¾ng
giÆc, v× Tµi vèn sinh phï hµo Quû.
C©u 4: RÊt ®¸ng sî Tam h×nh, Lôc h¹i vµ B¹ch hæ. V× vËy nªn ë Lôc xø mµ
thÊy B¶n mÖnh hoÆc Hµnh niªn cña Chñ t−íng gÆp Tam h×nh, Lôc hÞa th× chí nªn
®Õn gÇn giÆc, nÕu c−ìng l¹i mµ ra trËn ¾t kh«ng khái bÞ h×nh th−¬ng, nÕu thªm thõa
B¹ch hæ th× cµng hung. Nh− ngµy MËu DÇn, nguyÖt t−íng Tý, giê M·o, Chñ t−íng
tuæi Hîi tøc lµ B¶n mÖnh t¹i Hîi ®Þa bµn cã thõa Th©n thiªn bµn lµ gÆp Lôc h¹i vµ
thõa B¹ch hæ lµ hung t−íng.
Phµm gÆp N¨m Th¸ng Ngµy Giê hoÆc Xung hoÆc H×nh hoÆc H¹i víi B¶n
mÖnh cña Chñ t−íng còng ch¼ng nªn ra trËn. Nh− Chñ t−íng tuæi Tý th× kþ N¨m
Th¸ng Ngµy Giê Ngä Mïi M·o, bëi Tý víi Ngä lµ t−¬ng Xung, Tý víi Mïi lµ
t−¬ng H¹i vµ Tý víi M·o t−¬ng H×nh. HoÆc gÆp N¨m Th¸ng Ngµy Giê Tý th× gäi lµ
Phôc ng©m, còng ch¼ng hay (Tý gÆp Tý lµ Phôc ng©m).

Bμi 5
1. Ngôc, KhÊu, Viªm, Tßng tinh Cöu xó
2. NhÞ phiÒn, Vâng, Häa: H÷u tai t©n
3. Canh C« KiÖn V−îng C−¬ng Hïng t−íng
4. Chu t−íng nghi c− kÝch ®èi thÇn

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm chiªm gÆp Thiªn ngôc khãa, Thiªn khÊu khãa, Viªm
th−îng c¸ch, Tßng c¸ch c¸ch, Cöu xó kho¸, NhÞ phiÒn kho¸, Thiªn vâng kho¸,
Thiªn häa khãa…®Òu ch¼ng nªn cÊt binh ®¸nh giÆc.
Phµm chiªm gÆp Cöu xó khãa mµ thÊy cã §¹i thêi, TiÓu thêi l©m Can Chi hay
nhËp Tam truyÒn, rÊt kþ xuÊt qu©n.
C©u 3 vµ 4: Chñ t−íng nªn khëi binh tõ nh÷ng ph−¬ng cña c¸c cung ®Þa bµn
cã thõa Sinh khÝ, TuÇn kh«ng, V−îng khÝ thÇn, NguyÖt kiÕn, Thiªn c−¬ng, ChiÕn
hïng…mµ dµn binh ®¸nh th¼ng tíi tr−íc mÆt lµ ph−¬ng ®èi xung. ThÝ dô chiªm
nh»m th¸ng 2 tÊt Söu thiªn bµn lµ Sinh khÝ. Nh− trong quÎ thÊy cã M·o ®Þa bµn cã
thõa Söu thiªn bµn th× Chñ t−íng nªn khëi binh tõ ph−¬ng M·o (chÝnh §«ng) mµ
®¸nh th¼ng tíi ph−¬ng DËu (chÝnh T©y) lµ cung ®èi xung.
V−îng khÝ thÇn: lµ ch÷ thiªn bµn ®−îc V−îng khÝ.

Bμi 6
1. Nguyªn thñ trung l−¬ng kiªn cö nghi
2. NghÞch vi Trïng thÈm t¸c kú tri
3. Tri nhÊt, Tû dông ta hßa do·n
4. ThiÖp h¹i, S¸t vi, yªu KiÕn kþ
5. NhËt dao, ThÇn dao ph©n chñ kh¸ch
6. M·o tinh c−¬ng nhu c¸c kª tr×
7. Phôc ng©m chñ tÜnh, Ph¶n ng©m ®éng
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 57
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

8. BiÖt tr¸ch, B¸t chuyªn lîi xuÊt kú.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm dïng Lôc nh©m mµ chiªm viÖc binh chiÕn th× ph¶i xem khãa
thÓ cho tá t−êng hung c¸t ®Ó quyÕt ®Þnh nªn ®¸nh tr−íc hay nªn gi÷ thÕ thñ, nªn
lµm Kh¸ch hay nªn lµm Chñ.
Nh− chiªm gÆp Nguyªn thñ khãa th× t«i trung, con hiÕu. C¸c tin tøc m×nh
nghe ®Òu cã sù thËt. Nªn cö binh ®¸nh tr−íc (lµm Kh¸ch) th× ®−îc th¾ng lîi. Cßn
®Ó chóng kÐo ®Õn ®¸nh tr−íc råi m×nh míi øng ®èi sau (lµm Chñ) th× e bÞ b¹i.
C©u 2: Phµm chiªm gÆp Trïng thÈm khãa lµ ®iÒm kÎ d−íi l¨ng m¹ ng−êi
trªn, l¾m viÖc ch¼ng thuËn theo chiÒu. Trong sù hµnh binh lîi cho ng−êi øng ®èi l¹i
sau (Chñ), mµ ch¼ng cã lîi cho bªn khëi ®éng tr−íc (Kh¸ch). Ph¶i biÕt nh− thÕ ®Ó
liÖu ®Þnh.
C©u 3: Nh− chiªm gÆp Tri nhÊt khãa hoÆc Tû dông c¸ch lµ ®iÒm ®−îc th©n
cËn, hßa. Hái ng−êi hoÆc hái tin tøc th× chóng ë gÇn ®ã hoÆc ë t¹i lµng Êp Êy. Trong
viÖc hµnh binh th× tÊn tho¸i l−ìng nan mµ lßng hå nghi l¾m, ®ã lµ ®iÒu sÏ −ng lßng
chÞu hßa.
C©u 4: nh− gÆp ThiÖp h¹i khãa, S¸t vi c¸ch, KiÕn c¬ c¸ch th× viÖc lµm l©u
chËm, ®iÒu lo vµ tai häa khã gi¶i. NÕu hµnh binh ph¶i xem xÐt ë phÝa sau mµ biÕn
®éng, ch¼ng vËy e bÞ h×nh th−¬ng.
C©u 5: Phµm chiªm gÆp Dao kh¾c khãa, Can thØ c¸ch hay §an x¹ c¸ch th×
mäi viÖc tÝnh ®Òu kh«ng ®óng, kh«ng ®Õn ®Ých, ®¸nh binh tuy cã sù hung mµ ch¼ng
®¸ng sî. QuÎ Cao thØ lîi Chñ, cßn quÎ §an x¹ lîi Kh¸ch.
C©u 6: Nh− chiªm gÆp M·o tinh khãa lµ ®iÒm trÔ n¶i. QuÎ M·o tinh D−¬ng
nhËt th× khi xuÊt binh lßng h¨ng h¸i ®éng chiÕn. Cßn quÎ M·o tinh ©m nhËt chñ sù
giÊu m×nh, lîi Èn nóp. NÕu m×nh ®Õn ®¸nh th× giÆc còng tiÒm phôc, m×nh khã thÊy
®−îc chóng.
C©u 7: nh− chiªm gÆp Phôc ng©m khãa chñ sù tÜnh. Ngµy D−¬ng ý muèn di
®éng mµ ®Õn nöa chõng l¹i ngõng. Ngµy ¢m Èn n¸u, ch¼ng khëi lªn, hµnh binh gÆp
cöa cÇu bÕ t¾c. GiÆc ch¼ng v−ît qua ranh giíi.
Nh− chiªm gÆp Ph¶n ng©m khãa lµ ®iÒm häa tõ ngoµi ®em l¹i, ®iÒm con
nghÞch víi cha, t«i gian h¹i chóa. Hµnh binh hay cã ®iÒu ph¶n phóc tr¸o trë.
C©u 8: Nh− chiªm gÆp BiÖt tr¸ch khãa lµ quÎ m−în ®−êng TiÓu lé mµ ®i,
n−¬ng vµo mét vËt kiÖn riªng biÖt. Hµnh binh cã sù trî ®ì bªn ngoµi, tøc lµ v×
khiÕp sî, nhu nh−îc vËy.
Nh− chiªm gÆp B¸t chuyªn khãa lµ quÎ Chñ Kh¸ch kh«ng ph©n biÖt, hµnh
binh gÆp ®Þch thñ tÊt cã sinh viÖc chiÕn ®Êu, nÕu S¬ truyÒn ®−îc v−îng khÝ th× tèt
l¾m, nªn gi÷ mùc mÑo chÝnh ®¸ng. Nªn xuÊt kú bÊt ý mµ ®¸nh tÊt th¾ng lîi.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 58


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 25: L−ìng qu©n ®èi trËn

(Qu©n hai bªn dμn trËn ®Ó ®¸nh nhau

Bμi 1
1. L−ìng qu©n ®èi trËn dôc giao phong
2. TrËn kh¸n qu©n dung, dông kÕ c«ng
3. TrËn thÞ viªn h×nh, nghi dông ho¶
4. Nh−îc ng¹o ph−¬ng thÕ, méc ®−¬ng tßng
5. Kú xý hèt nhiªn thµnh t¸c s¾c
6. V· tu b¹ch kh¶i v·ng, tiÒn xung
7. C¸nh thÇn b¸t ph−¬ng thuû xuÊt m·
8. Kh¾c h×nh tr¹ch c¸t thuú tr−¬ng cung.

Phãng dÞch
C©u 1: ®· biÕt Chñ Kh¸ch th¾ng b¹i nh− thÕ nµo råi, nay ®Õn lóc hai bªn dµn
qu©n lËp trËn ®Ó ®¸nh nhau th×…
C©u 2: tr−íc ph¶i xem xÐt trËn thÕ, h×nh s¾c cê vµ binh phôc (quÇn ¸o mò)
cña ®Þch råi míi dïng kÕ ®¸nh.
C©u 3: Nh− qu©n ®Þch lËp trËn h×nh trßn, Êy lµ Kim trËn th× ta dïng Viªm
trËn (Háa trËn) tøc dïng löa mµ c«ng ph¸, bëi Háa kh¾c Kim.
C©u 4: Nh− ®Þch qu©n lËp thµnh mÆt trËn h×nh vu«ng, tøc Thæ trËn th× ta bµy
mÆt trËn h×nh dµi, tøc lµ Tr−êng trËn hay Méc trËn ®Ó c«ng ph¸. §Êy lµ dïng Méc
kh¾c Thæ.
C©u 5 vµ 6: Nh− thÊy qu©n ®Þch gi−¬ng cê xanh, th× ta gi−¬ng cê tr¾ng, mÆc
gi¸p tr¾ng mµ tiÕn tíi ®¸nh. Bëi mµu xanh thuéc Méc vµ mµu tr¾ng thuéc Kim: ta
dïng Kim ®Ó kh¾c ph¸ Méc.
C©u 7 vµ 8: L¹i cßn ph¶i xem xÐt 8 cung mµ chän h−íng ra binh. Cung ra
binh cña m×nh ph¶i kh¾c cung ra binh cña ®Þch qu©n. Nh− ®Þch qu©n ra binh ë
h−íng §oµi thuéc Kim th× m×nh ph¶i xuÊt m· (c−ìi ngùa ®i ra) tõ h−íng Ly thuéc
Háa. §Êy lµ Háa kh¾c ph¸ Kim vËy. Nh−ng khi tíi chiÕn tr−êng, s¾p vµo mÆt trËn
®Ó giao phong th× m×nh nªn theo B¸t m«n mµ chän cöa vµo. Nªn chän h−íng cöa
tèt t−¬ng ®èi víi ®Þch qu©n ra binh nh»m cöa xÊu. Nh− ®Þch qu©n vµo cöa Tö (T©y
Nam) th× m×nh vµo cöa Sinh (§«ng B¾c), bëi Sinh t−¬ng ®èi víi Tö, mµ Sinh tøc
sèng lµ tèt, cßn Tö tøc chÕt lµ xÊu. Nh− ®Þch qu©n dÉn qu©n vµo cöa H−u (B¾c) th×
m×nh dÉn qu©n vµo cöa C¶nh (Nam), bëi cöa C¶nh th× tèt, t−¬ng ®èi víi cöa H−u lµ
cöa xÊu.
Cã 4 cöa tèt lµ: Sinh §ç C¶nh Khai. Vµ 4 cöa xÊu lµ: Th−¬ng Tö Kinh H−u.
Sau ®©y lµ ph−¬ng h−íng cña 8 cung vµ 8 cöa:
- Cung Cµn hay cöa Khai: ph−¬ng T©y B¾c thuéc Kim.
- Cung Kh¶m hay cöa H−u: ph−¬ng chÝnh B¾c thuéc thuû.
- Cung CÊn hay cöa Sinh: ph−¬ng §«ng B¾c thuéc Thæ.
- Cung ChÊn hay cöa Th−¬ng: ph−¬ng chÝnh §«ng thuéc Méc
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 59
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

- Cung Tèn hay cöa §ç: ph−¬ng §«ng Nam thuéc Méc.
- Cung Ly hay cöa C¶nh: ph−¬ng chÝnh Nam thuéc Háa.
- Cung Kh«n hay cöa Tö: ph−¬ng T©y Nam thuéc Thæ.
- Cung §oµi hay cöa Kinh: ph−¬ng chÝnh T©y thuéc Kim.
NÕu hay tiÖn chän Cung hay Cöa th× l¹i dïng H×nh Kh¾c mµ tõ trong dinh tr¹i
m×nh dÉn binh m· ra chiÕn ®Êu. H×nh tøc lµ Tam h×nh. Kh¾c tøc lµ Kim kh¾c
Méc…Nh− thÊy ®Þch qu©n xuÊt binh m· t¹i ph−¬ng h−íng Th©n (T©y Nam) th×
m×nh ph¶i xuÊt binh m· t¹i ph−¬ng h−íng TÞ (§«ng Nam), bëi TÞ h×nh ®−îc Th©n.
L¹i TÞ háa còng kh¾c ®−îc Th©n kim. ë c©u 8 nãi H×nh kh¾c lµ nh− vËy. L¹i nãi
Tr¹ch c¸t lµ chän Cung Cöa tèt mµ tr−¬ng cung b¾n giÆc (®¸nh).

Bμi 2
1. DÜ thùc kÝch h−, h− kÝch thùc
2. Nh©n kú dông chÝnh, chÝnh hoµn kú
3. BÜ lao ng· dËt, c«ng nghi cÊp
4. Ng· chóng tha vi, kh¶ dông vi.

Phãng dÞch
C©u 1: Thùc lµ cã thËt, H− lµ gi¶, vÝ dô binh Ýt mµ lµm ra cã rÊt nhiÒu binh.
Binh ph¸p nãi r»ng: hÔ ®Þch qu©n l«i th«i, xem ra nh− chç kh«ng h− th× m×nh nªn
dïng thËt binh sÜ m¹nh mÏ mµ ®¸nh ¾t th¾ng. Tr¸i l¹i ®Þch qu©n cã thùc ®Çy ®ñ
binh m· th× m×nh ph¶i dïng h− kÕ mµ ®¸nh, nh− trong chuyÖn Tam quèc thuËt: cã
lÇn Tr−¬ng Dùc §øc dÉn 20 kþ binh mµ ®¸nh lui ba v¹n binh Tµo, Êy lµ nhê h− kÕ,
binh Tµo bÞ lÇm thua.
C©u 2: Kú lµ dông kú binh, tøc lµ thõa lóc ®èi ph−¬ng kh«ng phßng bÞ mµ
®¸nh óp mËt c¸ch bÊt ngê, bÊt kú. ChÝnh lµ dïng ChÝnh binh tøc lµ dÉn binh tíi
®¸nh mét c¸ch ®µng hoµng, ®−êng ®−êng, chÝnh chÝnh. Nh− ®· dß biÕt bªn ®Þch
dïng kú binh th× ta dïng chÝnh binh mµ ®èi ®Þch. Tr¸i l¹i ®Þch qu©n dïng chÝnh
binh th× ta dïng kú binh mµ giao phong ¾t ®−îc th¾ng lîi.
C©u 3: Nh− ®Þch qu©n ë xa míi ®Õn tÊt ph¶i lao nhäc (mÖt mái), cßn ta ®ang
kháe th× nªn mau ®¸nh gÊp, cÊp kú ¾t ®−îc phÇn lîi vÒ m×nh.
C©u 4: Nh− qu©n sÜ cña m×nh nhiÒu mµ binh m· bªn ®Þch cã Ýt th× m×nh nªn
®¸nh b»ng c¸ch bao v©y chóng.
Tãm l¹i: trong viÖc chinh chiÕn ph¶i biÕt h− h−, thùc thùc, kú kú, chÝnh chÝnh
…lu«n lu«n diÖu dông, biÕn ®æi kh«ng thÓ chÊp nhÊt, mµ còng kh«ng thÓ mét lêi
nãi cho cïng, ph¶i häc c¶ c¸c bµi vµ chiªm nghiÖm.

Bμi 3
1. NhuÖ khÝ vËt c«ng, suy khÝ th¾ng
2. Lo¹n nghi kÝch chÝnh, gi¶i tÞnh truy
3. ¤ h¹ chÝnh ®−¬ng ñng thuû tÈm
4. ThuËn phong thiÕt ký tr×nh viªm uy.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 60


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Phãng dÞch
C©u 1: Trong viÖc chinh chiÕn cÇn ph¶i quan s¸t bªn ®Þch, nÕu chóng ®ang
®Çy ®ñ nhuÖ khÝ, tÊt h¨ng h¸i chiÕn ®Êu th× ta khoan ®éng binh. H·y chê cho chóng
uÓ o¶i ch¸n n¶n (suy khÝ) råi ta sÏ ®¸nh ¾t th¾ng. Th−êng th× buæi s¸ng chóng cã
nhuÖ khÝ, cßn buæi tr−a hay chiÒu th× chóng bít h¨ng h¸i, nh»m lóc n¾ng oi bøc ¾t
tinh thÇn chiÕn ®Êu cña chóng suy nh−îc.
C©u 2: Phµm thÊy binh sÜ bªn ®èi ph−¬ng lµ h¹ng « hîp hoÆc bÞ lo¹n hµng
ngò th× m×nh nªn dµn qu©n chØnh tÒ mµ chiÕn ®Êu. NÕu chóng l«i th«i, chËm lôt,
biÕng nh¸c…th× m×nh dïng binh dòng m·nh, hµnh sù chiÕn ®Êu mµ xung phong.
C©u 3: Nh− qu©n ®Þch ®ãng vµo chç b·i ghÒnh höng chÊp, cßn qu©n ta ë phÝa
trªn nguån n−íc th× ta nªn ®¾p bê ®Ó ng¨n chøa cho mùc n−íc lªn cao råi sÏ khai
th«ng cho n−íc ch¶y tr«i ngËp qu©n ®Þch cïng l−¬ng tr¹i. Nh− thÕ chóng sÏ bÞ b¹i
trËn ch¼ng nhá.
C©u 4: Nh− lËp trËn mµ m×nh ë trªn giã vµ chóng ë d−íi giã th× nªn dïng
Háa c«ng, dïng löa mµ ®èt ph¸.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 61


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 26: CÊp xuÊt tßng thÇn

CÊp ph¸t binh øng chiÕn

Bμi 1
1. CÊp mËt ph¸t binh tßng cÊp th©n,
2. T− m«n M·o DËu dông c¬ th©m,
3. V−îng d÷ kh¾c, HuyÒn ph−¬ng m¹c khø,
4. Tu h−íng Thiªn c−¬ng d÷ Th¸i ©m.

Phãng dÞch
C©u 1: trong viÖc −íc chiÕn th−êng cã x¶y ra nh÷ng viÖc bÊt ngê, nh÷ng tin
xø bÊt tr¾c, nh− giÆc ®Õn th×nh l×nh ch¼ng h¹n mµ ta ch−a kÞp bµy bè trËn ®å th× cÇn
ph¶i bÝ mËt ph¸p xuÊt mét ®¹o binh gÊp rót theo ph−¬ng h−íng nh÷ng thÇn t−íng
sau ®©y:
C©u 2: Chç rÊt th©m mËt nªn ph¸t binh l¹i lµ t¹i h−íng ®Þa bµn cã thõa M·o
thiªn bµn hay thõa sao Thiªn hîp. Thiªn hîp hay M·o còng vËy, ®Òu gäi lµ T− m«n
(cöa riªng), ph¸t binh n¬i Êy ®−îc kÝn ®¸o, giÆc khã bÒ nh×n thÊy m×nh. ThÝ dô
trong quÎ thÊy DÇn ®Þa bµn cã thõa sao Thiªn hîp th× nªn ph¸t binh vÒ h−íng DÇn
(§«ng b¾c). HoÆc nh− thÊy Mïi ®Þa bµn cã thõa M·o thiªn bµn th× nªn ph¸t xuÊt
binh vÒ h−íng Mïi (T©y Nam).
C©u 3: cã 3 chç ch¼ng nªn ®Õn. Mét lµ cung ®Þa bµn v−îng Can, tøc lµ ®ång
thuéc mét lo¹i víi Can. Hai lµ cung ®Þa bµn kh¾c Can. Ba lµ cung ®Þa bµn cã thõa
HuyÒn vò.
ThÝ dô ngµy Gi¸p chiªm, ch¼ng nªn ®i h−íng DÇn M·o (§«ng b¾c vµ chÝnh
§«ng). V× DÇn M·o ®ång thuéc Méc víi can Gi¸p.
ThÝ dô: ngµy BÝnh §inh háa chiªm th× chí nªn ®i ®Õn ph−¬ng Hîi Tý thñy lµ
ph−¬ng T©y B¾c vµ chÝnh B¾c, bëi Thñy kh¾c Háa.
ThÝ dô: trong quÎ thÊy DËu ®Þa bµn cã thõa HuyÒn vò th× chí nªn ®i vÒ
ph−¬ng DËu lµ chÝnh T©y.
C©u 4: Nªn nh¾m vÒ h−íng ®Þa bµn cã thõa Thiªn c−¬ng, tøc lµ cã thõa Th×n
thiªn bµn, hoÆc nh¾m vÒ h−íng cã thõa sao Th¸i ©m mµ ph¸t binh.
ThÝ dô: TÞ ®Þa bµn cã thõa Th×n thiªn bµn ta nªn ph¸t binh vÒ h−íng TÞ lµ
§«ng nam.
ThÝ dô: Th©n ®Þa bµn cã thõa sao Th¸i ©m, ta nªn h−íng vÒ ph−¬ng Th©n lµ
T©y nam.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 62


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 27: Chiªm tÆc khø l−u

Xem giÆc ®i hay ë

Bμi 1
1. TÆc binh khø phñ, §Êu c−¬ng t©m
2. M¹nh vÞ, Träng hµnh, Quý viÔn th©m
3. §¹i c¸t qu¸ Can tÆc dÜ xuÊt
4. VÞ qua tiÒm tró dôc lai x©m.

Phãng dÞch
C©u 1: nh− tr−íc xem th¾ng b¹i råi sau míi chiÕn tÊt giÆc ph¶i thua ch¹y.
Nh− khi giÆc ®· thua ch¹y ta cÇn biÕt chóng ®· ®i xa hay ch−a ®i th× ph¶i chiªm
quÎ ®Ó t×m Thiªn c−¬ng (tøc §Èu c−¬ng).
C©u 2: Thiªn c−¬ng lµ Th×n thiªn bµn. Nh− trong quÎ thÊy Th×n thiªn bµn gia
M¹nh tøc lµ gia lªn DÇn Th©n TÞ Hîi ®Þa bµn th× giÆc ch−a ®i. B»ng quÎ thÊy Th×n
thiªn bµn gia Träng ®Þa bµn Tøc gia Tý Ngä M·o DËu ®Þa bµn th× giÆc míi võa rót
lui, hoÆc ®· ®i ®−îc mét ®o¹n ®−êng. Cßn nh− quÎ thÊy Th×n thiªn bµn gia Quý tøc
lµ gia lªn Th×n TuÊt Söu Mïi ®Þa bµn th× giÆc ®· ®i xa l¾m råi.
C©u 3 vµ 4: §¹i c¸t tøc lµ Söu thiªn bµn. Nh− trong quÎ thÊy Söu thiªn bµn
®· qua khái Can th× giÆc ®· b«n tÈu qua khái cöa ¶i hoÆc ®· qua khái ranh giíi råi.
Qua khái Can tøc lµ ®øng tr−íc Can. Nh− ngµy Gi¸p chiªm quÎ tÊt can Gi¸p ký t¹i
DÇn ®Þa bµn, nÕu trong quÎ thÊy §¹i c¸t Söu gia lªn cung M·o ®Þa bµn, Êy lµ ®· qua
khái Can, bëi M·o bao giê còng ë tr−íc DÇn.
Nh− Söu thiªn bµn ch−a qua khái Can lµ ®iÒm giÆc cßn dõng l¹i vµ Èn nóp
t¹m n¬i ®©u ®ã, chóng cßn muèn trë l¹i x©m lÊn ta. Ch−a qua khái Can tøc lµ ®øng
ë sau Can. L¹i nh− Söu thiªn bµn gia lªn Can còng thÕ, giÆc cßn Èn nóp.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 63


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 28: Ph©n binh truy tËp

Ph©n binh ®Ó t×m giÆc vμ ®¸nh óp giÆc

Bμi 1
1. Binh ng«n: cïng khÊu vËt th©m truy
2. Ngò dôc truy thêi kh¸n Lç kú
3. Lç nhËp ¢m Kh«ng truy bÊt ®óc
4. Nh−îc phïng Kh«i §Èu kÝch tï qui
5. Ph©n bÞnh tr¹ch c¸t t©m H×nh Kh¾c
6. §¹i t−íng truy quyÒn chÊn viÔn di.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Binh th− nãi r»ng: giÆc cïng chí theo tËn, v× ®· cïng ®−êng råi
mµ m×nh cßn ®uæi mµ ¾t cã liÒu m¹ng chèng l¹i ®Ó t×m ®−êng sèng sãt. Mét ng−êi
liÒu m¹ng cã thÓ ®−¬ng cù næi 10 ng−êi. Nh−ng nÕu giÆc ®· b«n tÈu mµ ta nay
muèn r−ît theo t×m b¾t th× ph¶i xem xÐt sao Lç ®«: bëi trong Kinh ph¸p nãi r»ng:
GiÆc ®Õn xem t¹i Du ®«, cßn giÆc ch¹y xem n¬i Lç ®«.
C©u 3: Nh− Lç ®« thõa sao Th¸i ©m hoÆc l©m Kh«ng ®Þa bµn (TuÇn kh«ng
®Þa bµn) th× m×nh kh«ng thÓ truy t×m thÊy giÆc, v× sao Th¸i ©m chñ sù tÕ nÆc, che
dÊu, vµ TuÇn kh«ng lµ n¬i trèng kh«ng.
Phô: nh− Lç ®« l©m Chi th× giÆc ë gÇn, b»ng l©m Can chóng ë xa, khã truy
tÇm (bëi Chi øng bªn trong vµ Can øng bªn ngoµi), l¹i nªn xem Thiªn c−¬ng gia
M¹nh, Träng hay Quý mµ quyÕt ®Þnh.
C©u 4: Kh«i lµ Thiªn kh«i, tøc TuÊt. §Èu lµ §Èu c−¬ng tøc Th×n. Nh− quÎ
thÊy Lç ®« l©m Th×n TuÊt ®Þa bµn lµ ®iÒm giÆc vµo tï, nªn chia binh lïng ®¸nh b¾t
¾t nªn c«ng c¸n.
C©u 5: Phµm ph©n binh truy tËp giÆc còng nªn chän ph−¬ng cã c¸t thÇn, c¸t
t−íng hay ph−¬ng nµo cã ch÷ thiªn bµn thõa H×nh Lç ®« hoÆc kh¾c Lç ®«. ThÝ dô
ngµy DËu chiªm quÎ th× DÇn lµ Lç ®«. VËy nªn ®i vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn nµo
cã thõa Th©n thiªn bµn, v× Th©n h×nh DÇn (Lç ®«) mµ Th©n còng kh¾c DÇn. Nh−
Ngä ®Þa bµn cã thõa Th©n thiªn bµn th× nªn ®i vÒ h−íng Ngä lµ ph−¬ng chÝnh Nam.
Phô: Nh− Lç ®« sinh C©u trËn thõa thÇn, tøc lµ sinh ch÷ thiªn bµn thõa C©u
trËn tÊt sÏ cã ng−êi ¨n hèi lé cña giÆc nªn giÊu nhÑm giÆc hoÆc th¶ giÆc trèn tho¸t.
C©u 6: Bµi nµy rÊt linh tiÖp, häc kh¶o cho râ rµng th× sù ph©n binh ®Ó ®uæi
giÆc cã nhiÒu ph−¬ng tiÖn: ng−êi §¹i t−íng dïng ®Õn ¾t oai quyÒn chÊn ®éng, dï
giÆc ë xa x«i còng ph¶i khiÕp.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 64


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 29: Phôc binh tiÒn hËu

Xem cã binh mai phôc phÝa tr−íc hay phÝa sau

1. Khñng tÆc mai binh c− yÕu tr×nh


2. Can Chi th−îng quyÕt tèi kh«ng linh
3. TÞ Th©n Tý M·o lai phóc lËp
4. KhÊu ®Þch gian t©m bè phôc binh.
5. V−îng t−íng ®íi H×nh phïng tÊt chiÕn
6. Kh«ng vong h−u phÕ bÊt lai tranh.
7. Can th−îng t¹i tiÒn, Chi th−îng hËu,
8. Can Chi c©u tæn m¹c − khinh.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm ®i ®Õn hiÓm trë (nh− ®i do th¸m ch¼ng h¹n) lßng m×nh tÊt e sù
cã binh giÆc mai phôc mét n¬i nµo. VËy muèn biÕt cã hay kh«ng th× cÇn nhÊt lµ
chiªm mét quÎ råi sÏ hµnh tr×nh, hoÆc tiÕn hay tho¸i, hoÆc ®Ó tr¸nh hay ®Ó s¾p ®Æt
®èi phã.
C©u 2: Chiªm quÎ xong cÇn xem trªn Can Chi ®Ó quyÕt ®Þnh lµ cã hay kh«ng,
phÐp nµy rÊt th«ng linh vËy. Trªn Can Chi ë ®©y lµ c¸c ch÷ thiªn bµn trªn Can Chi,
tøc lµ Can th−îng thÇn vµ Chi th−îng thÇn.
C©u 3 vµ 4: vÒ binh chiÕn th× gäi TÞ Th©n Tý M·o lµ 4 tÆc thÇn. V× vËy trong
quÎ thÊy Can Chi thõa TÞ Th©n Tý M·o thiªn bµn lµ ®iÒm giÆc c−íp tíi n¬i m×nh,
tøc lµ chóng ®· manh t©m gian ¸c ®em binh mai phôc ®Ó v©y b¾t m×nh.
C©u 5 vµ 6: Tuy quÎ thÊy chóng cã mai phôc binh, nh−ng cã khi gÆp nhau sÏ
s¸p l¹i chiÕn ®Êu, mµ cã khi chóng kh«ng s¸p ®¸nh v× mét lý do nµo ®ã. VËy muèn
biÕt cã ®¸nh kh«ng th× trong 4 ch÷ TÞ Th©n Tý M·o, nÕu ch÷ nµo l©m Can Chi th×
xÐt ë ch÷ Êy. Nh− thÊy ch÷ Êy ®−îc V−îng khÝ hay T−íng khÝ, l¹i gÆp H×nh tÊt sÏ
cã chiÕn ®Êu, b»ng ch÷ Êy bÞ H−u Tï Tö khÝ hay gÆp TuÇn kh«ng th× ch¼ng cã sù
chiÕn ®Êu. GÆp H×nh tøc lµ thõa Chi h×nh, Can h×nh hoÆc NguyÖt h×nh, hoÆc ch÷ Êy
cïng víi cung ®Þa bµn t¸c Tam h×nh.
C©u 7 vµ 8: ë s¸ch “ Binh c¬ Thiªn kÝch” cã nãi: Can th−îng thÇn kh¾c Can
chí tiÕn tíi, v× cã binh mai phôc ë phÝa tr−íc. Cßn Chi th−îng thÇn kh¾c Chi chí ®i
l¹i phÝa ®»ng sau, v× cã binh mai phôc ë phÝa sau. L¹i nh− Thêi th−îng thÇn kh¾c
Thêi (tøc lµ ch÷ thiªn bµn kh¾c xuèng cung giê ®Þa bµn hiÖn t¹i) th× ph¶i ®Ò phßng
cã binh mai phôc ë kho¶ng gi÷a. ThÝ dô Giê hiÖn t¹i lµ giê Ngä mµ trong quÎ thÊy
Tý thiªn bµn gia Ngä ®Þa bµn, Êy lµ ch÷ thiªn bµn kh¾c Giê hiÖn t¹i, Tý thiªn bµn
gäi lµ Thêi th−îng thÇn.
Nh− quÎ thÊy Can th−îng thÇn kh¾c Can mµ Chi th−îng thÇn còng kh¾c Chi
n÷a th× tr−íc sau phÝa nµo còng cã binh mai phôc, vËy chí nªn khinh th−êng mµ
x«ng pha do th¸m.
Phô lôc
Cã thÓ xem xÐt ®Õn Thiªn c−¬ng nh− bµi 1 ®Ö 27. Nh− Thiªn c−¬ng gia M¹nh
®Þa bµn th× chí tiÕn tíi tr−íc. Nh− Thiªn c−¬ng gia Träng ®Þa bµn th× chí ë gi÷a.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 65
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Cßn Thiªn c−¬ng gia Quý ®Þa bµn th× chí nªn ®i vÒ phÝa sau. L¹i nh− Thiªn c−¬ng
l©m Can Chi th× cã kÎ ¸c theo ch©n m×nh toan bÒ s¸t h¹i, nªn mau l¸nh th©n.
ThÝ dô ta ®ang ®i do th¸m t×nh h×nh ®Þch qu©n trªn mét con ®−êng nµo ®ã,
bçng trong lßng håi hép, hoÆc cã ®éng ®iÒm nh− nh¶y mòi, thÞt giËt, chim kªu gÊp,
giã xo¸y quanh gÇn m×nh…tÊt mau chiªm mét quÎ ®Ó biÕt ®−êng tiÕn lui. HoÆc nªn
chiªm quÎ tr−íc khi ®i. HoÆc ®ang hµnh qu©n ®Õn mét ®o¹n ®−êng hiÓm trë ®¸ng
nghi ng¹i th× nªn tÝnh quÎ tr−íc xem cã ®Þch qu©n mai phôc hay kh«ng råi h·y ®i
qua n¬i Êy.
Còng kh«ng chØ luËn trong viÖc binh chiÕn mµ th«i ®©u. Phµm m×nh cã thï
®Þch hoÆc ®i ®Õn chç nµo ®¸ng nghi ng¹i cã giÆc c−íp ®ãn ®−êng…th× còng ¸p
dông bµi nµy rÊt linh diÖu.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 66


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 30: §é quan chiªm tÆc

Qua cöa ¶i ®Ó dß xem giÆc thùc h−

Bμi 1
1. Chiªm tÆc hµnh tr×nh ®é bØ quan
2. MÖnh, Niªn, TuÕ, Ngo¹t, NhËt xung nan
3. Can Chi th−îng ngé h−u tï «
4. v−îng t−íng t−¬ng sinh khø tÊt an
5. Kh«i, C−¬ng, Xµ, Hæ v−u ®−¬ng kþ
6. H−íng quèc ph−¬ng m«n yÕu tÕ nghiªm.

Phãng dÞch
C©u 1: muèn biÕt chç giÆc ®ãng binh h− thùc nh− thÕ nµo tÊt ph¶i cho ng−êi
qua bªn ®Þa giíi cña ®Þch ®Ó th¸m thÝnh. VËy nªn chiªm mét quÎ xem sao råi h·y
®i.
C©u 2: T¹i Hµnh niªn còng nh− t¹i B¶n mÖnh cña Chñ t−íng, nh− thÊy ch÷
thiªn bµn cïng víi N¨m, Th¸ng hay Ngµy t¸c Lôc xung, t¸c Lôc ph¸ hay t−¬ng
kh¾c th× chí nªn coi tÇm th−êng mµ ra ®i. ThÝ dô trªn cung B¶n mÖnh cña Chñ
t−íng cã DÇn thiªn bµn, nÕu chiªm quÎ vµo th¸ng 7 lµ th¸ng Th©n lµ t¸c Lôc xung
vµ t−¬ng kh¾c, l¹i bÞ H×nh.
Kh«ng luËn ®Õn B¶n mÖnh hay Hµnh niªn cña Chñ t−íng, nÕu trong 4 cung
N¨m, Th¸ng, Can, Chi thÊy nhiÒu chç cã ch÷ thiªn bµn vµ ch÷ ®Þa bµn t−¬ng kh¾c,
t¸c Tam h×nh, t¸c Lôc xung, t¸c Lôc ph¸, t¸c Lôc h¹i…còng ch¼ng nªn ®i.
C©u 3 vµ 4: ë “ Ngäc m«n kinh ” nãi r»ng: Can th−îng thÇn vµ Chi th−îng
thÇn bÞ H−u Tï Tö khÝ l¹i kh¾c Can Chi lµ ®iÒm rÊt ®è kþ, ch¼ng nªn x«ng pha ®Ó
do th¸m bªn ranh giíi cña qu©n ®Þch. ThÝ dô: ngµy Gi¸p chiªm mµ quÎ thÊy Th©n
thiªn bµn gia Gi¸p th× Th©n lµ Can th−îng thÇn, vµ nh− chiªm quÎ vµo mïa H¹ th×
Th©n bÞ Tö khÝ l¹i kh¾c can Gi¸p.
Tr¸i l¹i nÕu Can th−îng thÇn vµ Chi th−îng thÇn ®−îc V−îng khÝ hay T−íng
khÝ, l¹i cïng víi Can Chi t−¬ng sinh th× cuéc hµnh tr×nh do th¸m giÆc cña m×nh
®−îc b×nh yªn. ThÝ dô chiªm vµo ngµy Gi¸p Ngä mµ quÎ thÊy Hîi thiªn bµn gia can
Gi¸p tÊt cã M·o thiªn bµn gia chi Ngä. Nh− chiªm vµo mïa §«ng th× Hîi lµ Can
th−îng thÇn ®−îc V−îng khÝ l¹i sinh can Gi¸p, cßn M·o lµ Chi th−îng thÇn ®−îc
T−íng khÝ vµ sinh Chi Ngä. QuÎ nh− vËy lµ chuyÕn ®i v« h¹i, mµ l¹i dß biÕt ®−îc
t×nh h×nh cña qu©n ®Þch.
C©u 5: Kh«i C−¬ng lµ TuÊt víi Th×n thiªn bµn. Nh− trong quÎ thÊy t¹i Can
Chi hoÆc t¹i B¶n mÖnh, Hµnh niªn cã Th×n TuÊt thiªn bµn thõa §»ng xµ, B¹ch hæ lµ
®iÒm gÆp sù hung h¹i, chí nªn hµnh tr×nh (®©y lµ nãi B¶n mÖnh hay Hµnh niªn cña
Chñ t−íng, nh−ng còng cã thÓ coi lµ B¶n mÖnh hay Hµnh niªn cña ng−êi l·nh
nhiÖm vô ra ®i).
C©u 6: Ngoµi Can Chi B¶n mÖnh vµ Hµnh niªn cßn ph¶i xem xÐt chç cña
m×nh khëi ra ®i vµ chç cña m×nh sÏ ®Õn n¬i do th¸m. Xem xÐt trong quÎ, nh− thÊy
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 67
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

2 chç Êy thuéc vÒ c¸c cung ®Þa bµn cã thõa Kh«i C−¬ng cïng §»ng xµ, B¹ch hæ th×
còng ch¼ng nªn ra ®i cöa ®ã hoÆc ®Õn ngay ph−¬ng h−íng ®ã. NÕu cè ®i mµ v−ît
khái nh÷ng trë ng¹i, khái l©m nguy h¹i ®Õn th©n m×nh ¾t còng khã bÒ biÕt râ sù h−
thùc cña ®Þch qu©n. Bëi sao? Bëi Th×n TuÊt ®Òu lµ ®¹i hung thÇn, chñ sù hung ¸c vµ
tï ngôc, cßn B¹ch hæ chñ sù tang th−¬ng, §»ng xµ chñ sù m¸u löa.
MÉu quÎ: ngµy Nh©m TuÊt, nguyÖt t−íng Tý, giê TuÊt. Theo quÎ nµy Thiªn
c−¬ng lµ Th×n thiªn bµn thõa §»ng xµ vµ l©m DÇn ®Þa bµn lµ ph−¬ng §«ng b¾c, cßn
Thiªn kh«i lµ TuÊt thiªn bµn cã thõa B¹ch hæ vµ l©m Th©n ®Þa bµn lµ ph−¬ng T©y
nam. VËy khi ë doanh tr¹i m×nh, lóc khëi sù hµnh tr×nh chí nªn xuÊt hµnh t¹i 2 cöa
§«ng b¾c vµ T©y nam. Qua bªn giÆc còng ®õng lai v·ng ®Õn 2 ph−¬ng h−íng Êy,
hoÆc còng kh«ng nªn nh¾m vÒ 2 ph−¬ng h−íng Êy mµ tiÕn.

Bμi 2
1. Hµnh niªn: TuÕ, NguyÖt, NhËt xung phñ
2. Nh−îc h−íng Xung, ¢m h÷u kh¸nh hoµn
3. Hîi Ngä C−¬ng l©m Nh©n Tr¹ch: c¸t
4. XuÊt qu©n HuyÒn vò uý ph−¬ng nan.

Phãng dÞch
C©u 1: TuÕ NguyÖt NhËt lµ N¨m Th¸ng Ngµy. Phµm xem t¹i cung cã an
Hµnh niªn cña Chñ t−íng mµ thÊy ch÷ thiªn bµn víi cung ®Þa bµn xung kh¾c nhau,
nh−ng ch÷ thiªn bµn l¹i chÝnh lµ N¨m Th¸ng hay Ngµy hiÖn t¹i th× chí nªn x«ng
pha qua bªn ®Êt ®Þch ®Ó do th¸m t×nh h×nh h− thùc cña chóng. ThÝ dô: Chñ t−íng lµ
ng−êi Nam 37 tuæi tÊt Hµnh niªn t¹i DÇn ®Þa bµn. Nh− quÎ thÊy DÇn ®Þa bµn cã
thõa Th©n thiªn bµn mµ Th©n chÝnh lµ tªn cña N¨m Th¸ng hay Ngµy hiÖn t¹i (nh−
n¨m Th©n, hoÆc th¸ng 7 lµ th¸ng Th©n, hoÆc ngµy Th©n) th× chí nªn hµnh tr×nh, bëi
Th©n víi Hµnh niªn DÇn lµ Lôc xung, l¹i thªm t−¬ng kh¾c.
ë “ Ngäc m«n kinh” luËn t¹i Hµnh niªn, mµ luËn t¹i c¶ B¶n mÖnh cña Chñ
t−íng. L¹i cã chç kh«ng luËn ®Õn Chñ t−íng mµ l¹i luËn Hµnh niªn vµ B¶n mÖnh
cña bÊt cø ng−êi nµo ra ®i do th¸m. Suy cho kü chç nµo còng cã lý, còng cÇn xem
xÐt ®Ó tr¸nh c¸i dë mµ dïng c¸i hay.
C©u 2: Xung lµ Th¸i xung, tøc M·o. ¢m lµ thiªn t−íng Th¸i ©m. Nªn ®i vÒ
ph−¬ng h−íng cña cung ®Þa bµn nµo cã thõa M·o thiªn bµn hoÆc cã thõa Th¸i ©m.
§i do th¸m vÒ hai ph−¬ng h−íng Êy sÏ ®−îc vui mõng v× sÏ thu thËp ®−îc tin tøc
hay. ThÝ dô trong quÎ thÊy Ngä ®Þa bµn thõa M·o thiªn bµn th× nªn ®i h−íng Ngä
(chÝnh Nam). ThÝ dô thÊy sao Th¸i ©m l©m DÇn ®Þa bµn th× nªn ®i vÒ h−íng DÇn
(§«ng b¾c).
C©u 3: Nh©n Tr¹ch ¸m chØ vµo Can víi Chi. ë “ Ngäc m«n kinh ” nãi r»ng:
QuÎ thÊy Can Chi cã thõa Hîi Ngä Th×n thiªn bµn th× nªn ra ®i cÊp kú th× sÏ do
th¸m ®−îc nh÷ng ®iÒu hay ho. Nh−ng nªn nhí nÕu Th×n cã thõa §»ng xµ hoÆc thõa
B¹ch hæ l¹i còng øng ®iÒm xÊu.
C©u 4: HuyÒn vâ óy ph−¬ng lµ ph−¬ng cña HuyÒn vò kþ sî, ¸m chØ vµo
ph−¬ng kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn. ë “ Linh hîp kinh” nãi r»ng: phµm dÉn binh qua
cöa ¶i hoÆc ra khái n−íc th× chí nªn ®i vÒ ph−¬ng h−íng kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn.
ThÝ dô HuyÒn vò thõa Ngä thiªn bµn th× rÊt kþ ®i vÒ ph−¬ng B¾c, bëi ph−¬ng B¾c
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 68
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

thuéc thñy kh¾c Ngä háa, Ngä lµ HuyÒn vò thõa thÇn. Tr¸i l¹i HuyÒn vò thõa thÇn
kh¾c ph−¬ng nµo th× nªn xuÊt qu©n vÒ ph−¬ng Êy ch¾c ®−îc th¾ng lîi. ThÝ dô trong
quÎ thÊy HuyÒn vò thõa Th©n thiªn bµn th× nªn xuÊt qu©n vÒ h−íng §«ng, bëi Th©n
thuéc kim kh¾c chÕ ®−îc ph−¬ng §«ng thuéc méc.
L¹i còng ch¼ng nªn ®i vÒ ph−¬ng h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa HuyÒn vò.
Nh− quÎ thÊy HuyÒn vò l©m Tý ®Þa bµn th× ch¼ng nªn ®i vÒ ph−¬ng Tý lµ chÝnh
B¾c. HoÆc nh− HuyÒn vò l©m M·o ®Þa bµn th× ch¼ng nªn ®i vÒ h−íng M·o lµ h−íng
chÝnh §«ng…
Nªn nhí: trong bµi 1 vµ 2 ®Ö 30 nµy cã luËn gi¶i ®ñ Kh¾c H×nh, Xung, Ph¸,
B¹i. Nh−ng chØ quan träng nhÊt lµ Lôc xung. L¹i nãi Hµnh niªn vµ c¶ B¶n mÖnh,
nh−ng Hµnh niªn th× ®¸ng chó träng h¬n lµ B¶n mÖnh vËy.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 69


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 31: Mª lé cÇu th«ng

L¹c ®−êng t×m lèi th«ng th−¬ng

Bμi 1
1. Mª lé Th×n Th©n h¹ kh¶ tßng
2. Tam ®« C−¬ng M¹nh t¶ nghi xung
3. Träng trung, Quý h÷u, y chi khø.
4. D−¬ng t¶ nghi linh, ©m h÷u th«ng.
5. L−ìng lé NhËt l−¬ng xu t¶ ®¹i
6. ThÇn l−¬ng h÷u tiÓu ®o¸n v« ung.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm ®i l¹c ®Õn chç kh«ng cßn biÕt nªn tho¸t lèi nµo th× chiªm mét
quÎ råi cø theo h−íng cña cung ®Þa bµn nµo cã thõa Th×n thiªn bµn hay thõa Th©n
thiªn bµn tÊt cã thÓ l−u th«ng ®−îc. ThÝ dô trong quÎ thÊy DËu ®Þa bµn thõa Th©n
thiªn bµn th× nªn nh¾m vÒ h−íng DËu (chÝnh T©y) mµ ®i. HoÆc nh− thÊy cung Ngä
®Þa bµn thõa Th×n thiªn bµn th× nªn ®i vÒ h−íng Ngä lµ ph−¬ng chÝnh Nam.
Huúnh ®Õ nãi r»ng: gÆp Mª lé mµ quÎ thÊy DÇn Th©n thiªn bµn l©m Can Chi
th× nªn dÉn qu©n ®i vÒ lèi phÝa tr−íc ¾t ®−îc th«ng th−¬ng. Cßn quÎ thÊy Th×n cïng
§»ng xµ hoÆc B¹ch hæ l©m Can Chi th× ®−êng phÝa tr−íc ¾t bÞ ng¨n trë, chí nªn ®i.
ë “ Binh th−îng phó” nãi r»ng: gÆp ph¶i n¬i ®Êt ao bïn th× cã Thiªn c−¬ng lµ
h−íng ®i, tøc lµ nªn ®i theo h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Th×n thiªn bµn vËy.
C©u 2 vµ 3: nh− gÆp ng· ba ®−êng, ch−a biÕt nªn ®i ®−êng nµo th× t×m Thiªn
c−¬ng lµ Th×n thiªn bµn mµ luËn. Nh− Thiªn c−¬ng gia M¹nh lµ gia lªn DÇn ThÇn
TÞ Hîi ®Þa bµn th× nªn ®i ng¶ ®−êng bªn tay tr¸i. Nh− Thiªn c−¬ng gia Träng lµ gia
lªn Tý Ngä M·o DËu ®Þa bµn th× nªn ®i vÒ ng¶ ®−êng chÝnh gi÷a. Nh− Thiªn c−¬ng
gia Quý ®Þa bµn tøc lµ gia lªn Th×n TuÊt Söu Mïi ®Þa bµn th× nªn ®i vÒ phÝa ®−êng
bªn tay ph¶i. ë s¸ch 72 phÐp chiªm còng theo thuyÕt nµy.
C©u 4: L¹i cã phÐp tÝnh nh− sau: Phµm quÎ thÊy Thiªn c−¬ng gia Lôc D−¬ng
tøc lµ gia lªn mét trong 6 cung ®Þa bµn Tý DÇn Th×n Ngä Th©n TuÊt th× nªn ®i vÒ
bªn tr¸i. Cßn Thiªn c−¬ng Th×n gia Lôc ©m tøc lµ gia lªn Söu M·o TÞ Mïi DËu Hîi
th× nªn ®i vÒ tay ph¶i.
C©u 5 vµ 6: Phµm gÆp hai con ®−êng mµ ch¼ng biÕt ®i con ®−êng nµo ®Ó gÆp
®iÒu hay th× cø xem ë Can vµ Chi. Nh− quÎ thÊy Can thõa c¸t thÇn, c¸t t−íng th×
nªn ®i ®−êng bªn tay tr¸i, hoÆc ®i con ®−êng lín. Cßn nh− thÊy Chi thõa c¸t thÇn,
c¸t t−íng th× nªn ®i con ®−êng bªn tay ph¶i hoÆc con ®−êng nhá.

Bμi 2
1. M·o tinh ng−ìng thÞ: quan l−¬ng ®ç
2. HÇu Hæ Can Chi h÷u lé tßng
3. Nh−îc kiÕn Kh«i C−¬ng Xµ Hæ trë
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 70
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

4. Mïi H− l©m xø c¸ch h−u c«ng.

Phãng dÞch
C©u 1: M·o tinh ng−ìng thÞ tøc lµ M·o tinh d−¬ng nhËt. Phµm chiªm gÆp
quÎ Êy lµ ®iÒm cöa cÇu ng¨n lÊp, khã nçi th«ng th−¬ng.
C©u 2: HÇu lµ con v−în tøc Th©n. Hæ tøc lµ DÇn. Phµm quÎ thÊy DÇn Th©n
thiªn bµn l©m Can Chi th× nªn tiÕn tíi phÝa tr−íc ¾t gÆp ®−êng l−u th«ng.
C©u 3: Kh«i C−¬ng lµ TuÊt víi Th×n. Phµm quÎ thÊy Th×n TuÊt thiªn bµn
cïng §»ng xµ, B¹ch hæ l©m Can Chi th× lèi phÝa tr−íc ch¼ng l−u th«ng.
C©u 4: H− lµ sao H− nhËt thö lµ sao con chuét, ¸m chØ vµoTý. Tý thñy thuéc
vÒ ao s«ng. Ng«i Mïi cã sao TØnh, mµ TØnh lµ giÕng n−íc. VËy chí nªn ®i vÒ
h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Mïi thiªn bµn hay thõa Tý thiªn bµn v× e sÏ gÆp ao
s«ng bïn n−íc ng¨n trë.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 71


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 32: Trung ®å phßng tiÖt

Phßng bÞ chÑn gi÷a ®−êng

Bμi 1
1. ViÔn thiÖp ®å gian pha tÆc yªu
2. Gia thêi chiªm ch¾c h¶o suy cÇu.
3. TÞ Th©n Tý M·o l©m Chi: hËu
4. TiÒn lé l©m Can, tÆc dôc khiªu
5. BÊt l©m Th©n NhËt : binh ly viÔn
6. Nh−îc ®¸o Can Chi: cËn ng· sµo.
7. V−îng t−íng ®íi H×nh: phïng bÊt chiÕn.
8. Kh«ng vong, H−u, PhÕ th¶ h− dao
9. Can vi ®¹i lé, Chi vi tiÓu,
10. Th¾ng quang chi h¹ kh¸n hao hµo.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: HuyÒn n÷ kinh nãi r»ng: ®i ®−êng xa nªn phßng giÆc chÆn ®−êng
®¸nh ngang. VËy cø theo lÖ th−êng mµ lÊy NguyÖt t−íng gia chÝnh Thêi lµ quÎ ®Ó
xÐt ®o¸n cho t−êng tËn míi hay. Vµ tuú theo quÎ øng ®iÒm tèt hay xÊu mµ liÖu ®Þnh
trong cuéc hµnh tr×nh.
C©u 3 vµ 4: Trong 4 vÞ TÞ Th©n Tý M·o thiªn bµn, nh− thÊy cã mét vÞ l©m
Chi lµ quÎ øng giÆc ë sau ta. Cßn cã mét vÞ l©m Can tÊt cã giÆc ë phÝa tr−íc ®Ó
khiªu chiÕn.
C©u 5 vµ 6: L¹i luËn r»ng: Nh− kh«ng thÊy TÞ Th©n Tý M·o thiªn bµn l©m
Can Chi lµ ®iÒm binh ®Þch ®· rêi xa ta råi. B»ng thÊy cã l©m Can Chi lµ chóng ®Õn
gÇn n¬i ë cña chóng ta.
C©u 7 vµ 8: Nh− thÊy TÞ Th©n Tý M·o thiªn bµn cã ch÷ l©m Can Chi th× xem
xÐt ch÷ Êy. NÕu nã ®−îc V−îng khÝ hay T−íng khÝ l¹i cïng víi ®Þa bµn t¸c Tam
h×nh, t¸c Lôc xung lµ ®iÒm gÆp nhau tÊt cã chiÕn ®Êu. NÕu cã thªm thõa hung s¸t
nh− §¹i s¸t, Kim thÇn th× cµng ch¾c ch¾n cã ®¸nh nhau. HoÆc nh− nã cïng Ngµy
Th¸ng N¨m t¸c Tam h×nh tøc lµ nã thõa Chi h×nh, NguyÖt h×nh hay TuÕ h×nh vµ
thõa hung s¸t th× quÎ còng øng ®iÒm cã chiÕn ®Êu. NÕu nã kh«ng t¸c Tam h×nh mµ
t¸c Lôc xung, tøc lµ nã thõa Chi xung, NguyÖt xung hay TuÕ xung còng thÕ.
TÞ Th©n Tý M·o thiªn bµn nÕu cã ch÷ l©m Can Chi, nh−ng ch÷ Êy bÞ H−u Tï
Tö hoÆc gÆp TuÇn kh«ng lµ sù dao ®éng gi¶, kh«ng cã chiÕn ®Êu.
C©u 9 vµ 10: S¸ch “Thiªn kÝnh” nãi r»ng: Th¾ng quang tøc Ngä lµ vÞ thÇn
®¹o lé th−êng øng sù vËt gi÷a ®−êng. NÕu chiªm thÊy Ngä thiªn bµn l©m Can th×
giÆc do ®¹i lé lµ n¬i ®−êng lín ®i ®Õn ®Ó chËn ®ãn ®¸nh ta. B»ng Ngä thiªn bµn l©m
Chi th× giÆc do tiÓu lé lµ n¬i nhá hÑp mµ ®i ®Õn ®Ó chËn ®¸nh ta. Ph¶i râ nh− thÕ ®Ó
phßng thñ, rÊt quan träng.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 72


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 33: Y mÞch thuû cÇu l−¬ng

T×m n−íc vμ cÇu l−¬ng thùc

Bμi 1
1. MÞch thuû tu cÇu Mïi M·o ph−¬ng
2. KiÕp l−¬ng MËu Kû c¸t l©m tµng
3. HuyÒn thÇn kh¾c xø, kh¾c Can ®¾c.
4. Mïi Söu l©m ph−¬ng gi¶ tèi l−¬ng.

Phãng dÞch
C©u 1: T«n tö nãi r»ng: m×nh bÞ thiÕu l−¬ng thiÕu n−íc tÊt kh«ng khái bÞ
nguy khèn v× giÆc, nh−ng ®−êng vÒ quan ¶i rÊt xa x«i hoÆc bÞ ng¨n trë, nÕu ch¼ng
t×m n−íc, ch¼ng c−íp l−¬ng th× lÊy ®©u cho ®ñ ®Ó qu©n binh m×nh dïng.
Nh− t×m n−íc th× ®i vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Mïi thiªn bµn hoÆc
M·o thiªn bµn. Bëi Mïi lµ ng«i cña sao TØnh cã nghÜa lµ c¸i giÕng n−íc, cßn M·o
tøc lµ Thiªn hµ, lµ s«ng r¹ch. VËy nªn ®i vÒ 2 h−íng Êy ¾t gÆp ao s«ng, giÕng,
suèi…®Ó lÊy n−íc.
C©u 2: Nh− muèn c−íp l−¬ng th× ph¶i t×m TuÇn MËu vµ TuÇn Kû mµ xem, Êy
lµ dïng phÐp ®én Can ®Ó t×m 2 vÞ thÇn (thiªn bµn) cã Èn can MËu vµ can Kû. Nh−
trong quÎ thÊy TuÇn MËu vµ TuÇn Kû cã thõa c¸t t−íng nh− Quý nh©n, Thanh long,
Th¸i th−êng, Thiªn hîp…lµ ®iÒm ®i c−íp l−¬ng cã kÕt qu¶ tèt, nªn xuÊt binh ngay.
ThÝ dô: chiªm quÎ nh»m ngµy Nh©m Tý, nguyÖt t−íng Tý, giê TÞ. Ngµy Nh©m Tý
thuéc vÒ TuÇn Gi¸p Th×n th× Th©n lµ TuÇn MËu vµ DËu lµ TuÇn Kû. VËy trong quÎ
thÊy DËu thõa Th¸i th−êng tøc lµ TuÇn Kû thõa c¸t t−íng, tÊt cã thÓ xuÊt binh ®i
c−íp l−¬ng thùc. Cßn Th©n lµ TuÇn MËu thõa HuyÒn vò tuy kh«ng ph¶i lµ c¸t
t−íng, nh−ng Th©n lµ hµo Phô mÉu sinh can Nh©m nªn còng øng ®iÒm tèt, bëi
HuyÒn vò chØ riªng cã thõa hµo Phô mÉu míi øng ®iÒm tèt mµ th«i.
C©u 3: HuyÒn vò lµ sao ®¹o tÆc, nay m×nh ®i c−íp l−¬ng th× chÝnh m×nh lµ
®¹o tÆc, chÝnh m×nh lµ HuyÒn vò. V× thÕ nªn HuyÒn vò thõa thÇn kh¾c ph−¬ng nµo
th× m×nh nªn ®i vÒ ph−¬ng h−íng Êy mµ c−íp l−¬ng thùc, bëi n¬i nµo m×nh kh¾c
®−îc th× míi c−íp ®−îc.ThÝ dô quÎ thÊy HuyÒn vò thõa Ngä thiªn bµn th× nªn ®i vÒ
ph−¬ng h−íng T©y mµ c−íp ®o¹t (Ngä thuéc ho¶ kh¾c ph−¬ng T©y thuéc kim).
HoÆc nh− HuyÒn vò thõa Th×n TuÊt thiªn bµn th× nªn ®i c−íp l−¬ng ë ph−¬ng B¾c,
v× Th×n TuÊt thuéc Thæ kh¾c ®−îc ph−¬ng B¾c thuéc Thuû…
HoÆc nh− thÊy HuyÒn vò thõa thÇn kh¾c Can, nªn ®i c−íp l−¬ng còng cã kÕt
qu¶ tèt. ThÝ dô: ngµy Êt mµ quÎ thÊy HuyÒn vò thõa DËu thiªn bµn th× DËu lµ
HuyÒn vò thõa thÇn kh¾c can Êt.
ë “ Binh tr−íng phó” nãi r»ng: muèn c−íp l−¬ng ®¾c th¾ng th× HuyÒn vò
thõa thÇn nªn ®−îc V−îng T−íng khÝ vµ kh¾c Can Chi. L¹i cßn xem ë ®Þa bµn, nÕu
HuyÒn vò ë vµo Th×n TuÊt Söu Mïi ®Þa bµn th× chí nªn ®i ®¸nh t¹i h−íng §«ng, v×
h−íng §«ng thuéc Méc tÊt kh¾c Th×n TuÊt Söu Mïi thuéc Thæ. NÕu HuyÒn vò ë t¹i
DÇn M·o ®Þa bµn th× chí nªn ®i c−íp l−¬ng n¬i ph−¬ng T©y, v× T©y kim kh¾c DÇn
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 73
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

M·o méc…Phµm cung ®Þa bµn cña HuyÒn vò bÞ ph−¬ng nµo kh¾c th× chí nªn ®i
c−íp vÒ ph−¬ng ®Êy.
C©u 4: Söu cã ký can Quý thñy lµ n−íc, l¹i Söu lµ Mé cña kim tøc lµ kho
vµng b¹c, Söu còng lµ B¶n gia cña sao Quý nh©n, chñ sù gióp ®ì. Cßn Mïi lµ B¶n
gia cña sao Th¸i th−êng chñ vÒ vËt thùc ngò cèc, mÆt kh¸c Mïi lµ cung vÞ cña sao
TØnh lµ c¸i giÕng n−íc. V¶ l¹i Söu lµ Tr©u vµ Mïi lµ Dª. VÝ thÕ cø nªn xem Söu
Mïi thiªn bµn ë nh»m vµo cung ®Þa bµn nµo th× ph¶i xuÊt binh vÒ ph−¬ng h−íng
cña cung ®Þa bµn Êy tÊt c−íp ®−îc cña c¶i, l−¬ng thùc hoÆc t×m ®−îc n−íc. §Êy lµ
hai n¬i mµ binh sÜ cã chç n−¬ng cËy. Tõ ®ã mµ c«ng thµnh, b¹t Êp, tõ ®ã mµ ®iÒu
binh khiÓn t−íng, cã thÓ cïng qu©n ®Þch tiÕn hay tho¸i, c«ng hay thñ, ch¼ng thÕ
ch¼ng hµi lßng.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 74


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 34: TiÒm binh kiÕp l−îc

DÉn ngÇm binh c−íp bãc

Bμi 1
1. TiÒm binh kiÕp l−îc tèi vi c−êng
2. Tiªn s¸t Tam truyÒn ®oan ®Ých t−êng
3. S¬ vi b¶n quèc, Trung vi t−íng
4. M¹t vi ngo¹i lç m·i tha bang.
5. S¬ Trung kh¾c M¹t v« nhËp c¶nh
6. Ho¹ch c«ng v« kiÕp ®¾c tµi l−¬ng
7. S¬ sinh M¹t xö nh©n ®µo bÜ
8. M¹t nh−îc sinh S¬ tÆc lç hµng.
9. Tam truyÒn ho¹ch kh¾c h−u tï vÞ
10. L−ìng gia ®Þch chiÕn tËn cao th−¬ng.
11. S¬ Trung tï tö, M¹t v−îng t−íng
12. Tho¸i binh tù thñ, mÆc kinh tr−¬ng
13. S¬ Trung v−îng t−íng, M¹t truyÒn tö
14. Trùc ®¸o sµo kh©u to¶ nghÞch v−¬ng.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm muèn dÉn binh b»ng c¸ch ngÇm kÝn cho ®−îc rÊt hïng
c−êng ®Ó ®i c−íp ®o¹t th× ë s¸ch “Binh c¬ Thiªn kinh” nãi r»ng: Tr−íc hÕt ph¶i
quan s¸t t¹i Tam truyÒn th× biÕt ®Ých x¸c sù hay dë.
C©u 3 vµ 4: Cø kÓ S¬ truyÒn lµ quèc gia cña m×nh, kÓ Trung truyÒn lµ Chñ
t−íng vµ M¹t truyÒn lµ ®èi ph−¬ng bªn ngoµi, lµ N−íc mµ m×nh sÏ ®Õn ®¸nh.
C©u 5 vµ 6: Nh− S¬ truyÒn hay Trung truyÒn kh¾c M¹t truyÒn lµ Quèc gia
m×nh kh¾c chÕ ®−îc ®Þch quèc, m×nh ®Õn ®¸nh c−íp ®−îc mau lÑ vµ dÔ dµng nh−
vµo chç ®«ng ng−êi, ®¸nh ®o¹t ®−îc v« sè lµ tiÒn tµi cïng l−¬ng thùc.
C©u 7 vµ 8: Nh− S¬ truyÒn sinh M¹t truyÒn tÊt cã sÜ tèt bªn ta trèn qua ®Çu
hµng bªn ®Þch. Tr¸i l¹i nÕu M¹t truyÒn sinh S¬ truyÒn th× bªn giÆc tù ®Õn ®Çu hµng
m×nh, cã thÓ m×nh ®−îc tµi vËt.
C©u 9 vµ 10: S¬ Trung lµ bªn m×nh, cßn M¹t lµ bªn ®Þch. V× thÕ nÕu thÊy S¬
Trung cïng víi M¹t hç t−¬ng kh¾c hoÆc hç t−¬ng tÆc, l¹i cïng bÞ H−u Tï Tö khÝ lµ
®iÒm hai bªn giao chiÕn mµ cïng bÞ th−¬ng b¹i nÆng nÒ c¶ hai. Nh− S¬ truyÒn kh¾c
®Þa bµn cña M¹t truyÒn vµ M¹t truyÒn kh¾c l¹i ®Þa bµn cña S¬ truyÒn th× gäi lµ S¬
víi M¹t t−¬ng hç kh¾c. HoÆc nh− ®Þa bµn cña S¬ truyÒn kh¾c M¹t truyÒn vµ ®Þa bµn
cña M¹t truyÒn kh¾c S¬ truyÒn th× gäi lµ S¬ M¹t hç t−¬ng tÆc
L¹i nh− S¬ Trung M¹t ®Òu bÞ H−u Tï Tö khÝ vµ cung ®Þa bµn cña nã kh¾c nã
còng øng ®iÒm c¶ hai bªn ®Òu bÞ b¹i h¹i. Nh− vËy ch¼ng nªn dÉn binh ®i c−íp ®o¹t.
C©u 11 vµ 12: Nh− thÊy S¬ Trung bÞ Tï khÝ, Tö khÝ, cßn M¹t l¹i ®−îc V−îng
T−íng khÝ, tøc bªn m×nh suy, cßn bªn ®Þch thÞnh, vËy nªn kÐo lui binh vÒ mµ gi÷
thÕ thñ, chø ®õng khiªu chiÕn vµ chí d−¬ng cê lµm cho rÇm ré mµ sinh h¹i.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 75
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 13 vµ 14: Nh− quÎ thÊy S¬ Trung ®−îc V−îng T−íng cßn M¹t bÞ Tï Tö
khÝ tÊt m×nh thÞnh mµ bªn kia suy, vËy cø ®¸nh th¼ng tíi sµo huyÖt cña chóng mµ
phong táa Vua n−íc ®Þch.

Phô lôc
Bµi 1 cã 14 c©u do ë “ Binh c¬ thiªn kinh”, chuyªn dïng Tam truyÒn ®Ó luËn
viÖc ®em binh kiÕp l−îc, nh−ng chiÕu theo s¸ch “ThÇn khu kinh” th× l¹i dïng Can
Chi ®Ó tÝnh, bëi cã Can Chi míi lµm ra ®−îc Tø khãa vµ Tam truyÒn, cho nªn nãi
gèc ë Can Chi sinh ra Tam truyÒn lµ c¸i kÕt qu¶.
Trong viÖc m×nh ®i c−íp ®o¹t, kÓ Chi lµ m×nh, cßn Can lµ kÎ ®Þch. Nh− Chi
kh¾c Can th−îng thÇn hoÆc Chi th−îng thÇn kh¾c Can th−îng thÇn th× m×nh nªn
tiÕn binh c−íp ®o¹t. B»ng tr¸i l¹i Can kh¾c Chi th−îng thÇn hoÆc Can th−îng thÇn
kh¾c Chi th−îng thÇn th× ch¼ng nªn ®i mµ l¹i cßn ph¶i ®Ò phßng giÆc ®Õn c−íp bãc
m×nh n÷a lµ kh¸c.
Nh− Th¸i d−¬ng (tøc NguyÖt t−íng) thõa HuyÒn vâ, nªn b¾t giÆc mµ ch¼ng
nªn ®i c−íp bãc. Cßn Th¸i ©m thõa HuyÒn vò, cã thÓ ®i c−íp ®o¹t hoÆc qua cöa ¶i
®Ó r×nh xem giÆc h− thùc nh− thÕ nµo. Nh−ng ch¼ng thÓ ®i ®Õn ®ã b¾t giÆc hay r−ît
t×m chóng ®· ®µo tÈu. Th¸i ©m nãi trong ®o¹n nµy tÝnh theo N¨m hoÆc tÝnh theo
Th¸ng chø kh«ng ph¶i lµ Thiªn t−íng Th¸i ©m, v× kh«ng bao giê Thiªn t−íng l¹i
gÆp nhau (Th¸i ©m thõa HuyÒn vò). Trong s¸ch kh«ng nãi lµ Th¸i ©m nµo nh−ng
trªn ®· cã nãi Th¸i d−¬ng lµ NguyÖt t−íng th× Th¸i ©m ph¶i tÝnh theo tiÕt khÝ cña
mçi th¸ng. ThÕ th× Th¸i ©m nµy lµ NguyÖt tó vËy (xem l¹i kho¸ 45). Còng cã Th¸i
©m tÝnh theo N¨m nh− sau: kÓ 1 t¹i Th¸i tuÕ råi tÝnh nghÞch l¹i ch÷ thiªn bµn thø 3
lµ Th¸i ©m. ThÝ dô N¨m Tý th× kÓ 1 t¹i Tý, 2 t¹i Hîi vµ 3 t¹i TuÊt, vËy TuÊt thiªn
bµn lµ Th¸i ©m.
L¹i nh− sî r»ng giÆc cßn Èn ë phÝa tr−íc hoÆc ë phÝa sau, ta còng ph¶i xem
xÐt ë Can Chi. Nh− thÊy TÆc thÇn (TÞ Th©n Tý M·o) l©m Can Chi th× cã chóng mai
phôc. Nh− TÆc thÇn l©m Can Chi, mµ tÆc thÇn ®−îc V−îng T−íng l¹i gÆp Tam h×nh
lµ ®iÒm sÏ gÆp chóng vµ tÊt sÏ cã chiÕn ®Êu. Cßn nh− TÆc thÇn tuy l©m Can Chi
nh−ng TÆc thÇn bÞ H−u Tï Tö hoÆc gÆp TuÇn kh«ng th× ch¼ng tranh chiÕn nhau, dï
cã mai phôc ®i n÷a còng vËy (xem l¹i ®Ö 32 bµi 1 c©u 7 vµ 8). Nh− TÆc thÇn l©m
Can Chi mµ kh¾c Can th× tÊt cã giÆc mai phôc ë phÝa tr−íc ta, b»ng kh¾c Chi th× ë
phÝa sau, nÕu kh¾c c¶ Can Chi tÊt chóng cã mai phôc c¶ tr−íc lÉn sau ta, vËy mau
l¸nh ®i lèi kh¸c. (ë ®Ö 32, bµi 1, c©u 3 vµ 4 luËn cã kh¸c h¬n ®o¹n nµy, nh−ng
kh«ng ph¶i lµ tr¸i nghÞch nhau, m×nh ph¶i dung hßa nhiÒu thuyÕt míi trë nªn hoµn
h¶o).

Bμi 2
1. TiÒn hËu TÞ Th©n Tý M·o kh¸n,
2. L©m Chi t¹i hËu, l¹c Can tiÒn.
3. NhËt l©m ThÇn th−îng tiÒn phßng khÊu
4. Chi nh−îc l©m Can hËu bÞ gian.
5. Hîi Tý l©m Can c− ®¹i lé,
6. Nh− l©m ThÇn th−îng tiÓu c− tiÒm.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 76


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Nh− ®· nãi ë §Ö 32, bµi 1, c©u 3 vµ 4, nÕu thÊy TÞ Th©n Tý M·o
l©m Chi tÊt cã giÆc mai phôc ë phÝa sau. Cßn nÕu l©m Can th× ¾t cã mai phôc ë phÝa
tr−íc. NÕu kh«ng thÊy l©m Can Chi th× kh«ng luËn.
ë “Linh hîp kinh” chØ xem xÐt 3 vÞ TÞ Tý M·o mµ bá Th©n, ë “Vò tæng yÕu”
luËn r»ng: M·o Ngä TuÊt Hîi l©m Can Chi th× cã giÆc ë phÝa sau. VËy s¸ch nµy
cïng víi s¸ch Thiªn kÝnh vµ Linh hîp kinh cã chç kh¸c nhau cho nªn ng−êi häc
ph¶i tù liÖu chän dïng hoÆc dïng tÊt c¶.
C©u 3 vµ 4: Nh− ch¼ng thÊy TÞ Th©n Tý M·o l©m Can Chi míi xem xÐt ®Õn
Can thÇn vµ Chi thÇn. Nh− quÎ thÊy Can thÇn l©m Chi th× giÆc ë t¹i phÝa tr−íc. Cßn
Chi thÇn l©m Can th× giÆc ë t¹i phÝa sau.
C©u 5 vµ 6: :Binh tr−íng phó” nãi r»ng: Hîi Tý thiªn bµn l©m Can th× giÆc ë
®¹i lé (®−êng lín), cßn l©m Chi th× giÆc ë tiÓu lé, chóng do ®−êng nhá kÐo tíi mai
phôc.
Hoµng ®Õ chiªm ®o¸n vÒ ®¹o tÆc l¹i chuyªn xem ë Tø khãa. Nh− quÎ thÊy 4
khãa ®Òu lµ khãa kh¾c, khãa nµo còng cã ch÷ trªn kh¾c ch÷ d−íi th× ch¼ng kh¸
c−íp ®o¹t, v× lµ ®iÒm häa khëi tõ bªn ngoµi vµo trong m×nh. Cßn quÎ thÊy cã 4
khãa tÆc, khãa nµo còng cã ch÷ d−íi kh¾c ch÷ trªn th× rÊt nªn dÉn binh ®i c−íp
®o¹t v× lµ ®iÒm häa khëi lªn tõ bªn trong ra ngoµi, Êy lµ tõ n¬i m×nh ®em häa tíi
bªn ®Þch. HoÆc nh− Tø khãa cïng Tam truyÒn toµn lµ nh÷ng ch÷ thuéc ¢m (Hîi
Söu M·o TÞ Mïi DËu) th× nªn ngÇm dÉn binh ®i c−íp ®o¹t. Cßn tr¸i l¹i toµn lµ
nh÷ng ch÷ thuéc D−¬ng (Tý DÇn Th×n Ngä Th©n TuÊt) th× ch¼ng nªn ®i c−íp ®o¹t.
HoÆc nh− Can kh¾c Chi th−îng thÇn vµ Chi kh¾c l¹i Can th−îng thÇn, hoÆc nh−
Can th−îng thÇn kh¾c Chi vµ Chi th−îng thÇn kh¾c l¹i Can ®Òu lµ ®iÒm ta ®Õn c−íp
bªn ®Þch vµ ®Þch còng ®Õn c−íp bªn ta. L¹i còng lµ ®iÒm c¶ hai bªn ®Òu bÞ tæn
th−¬ng v× sù chiÕn ®Êu, c−íp ®o¹t.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 77


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 35: C«ng thμnh b¹t Êp

§¸nh thμnh ph¸ Êp

Bμi 1
1. D−¬ng thµnh, Long thñ Hîi cung cÇu,
2. TÞ vÜ, Th©n phóc, DÇn bèi ch©u,
3. ¢m thµnh: thñ vÜ bèi phóc ph¶n.
4. Nghi c«ng bèi phóc, m¹c c«ng ®Çu
5. Can Chi v−îng t−íng c«ng thµnh dÞ,
6. S¬ Trung kh¾c M¹t h÷u c«ng th©u.
7. M¹t tuyÖt, S¬ Trung h÷u khÝ th¾ng,
8. S¬ Trung v« khÝ chñ hung −u.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm muèn ®¸nh ph¸ thµnh lòy hay quËn Êp cña n−íc ®Þch th×
do ngµy chiªm quÎ lµ ngµy ¢m hay ngµy D−¬ng mµ gäi chç nµo lµ ®Çu Rång
(Long thñ), bông Rång (Long phóc), l−ng Rång (Long bèi) vµ ®u«i Rång (Long
vÜ).
Ngµy D−¬ng th× gäi Hîi thiªn bµn lµ ®Çu Rång, gäi TÞ thiªn bµn lµ ®u«i
Rång, gäi Th©n thiªn bµn lµ bông Rång, gäi DÇn thiªn bµn lµ l−ng Rång. Ngµy
D−¬ng lµ nh÷ng ngµy Gi¸p BÝnh MËu Canh Nh©m.
C©u 3: Ngµy ¢m th× gäi TÞ thiªn bµn lµ ®Çu Rång, gäi Hîi thiªn bµn lµ ®u«i
Rång, gäi DÇn thiªn bµn lµ bông Rång vµ gäi Th©n thiªn bµn lµ l−ng Rång. §Êy lµ
tÝnh xung víi ngµy D−¬ng. Ngµy ¢m lµ nh÷ng ngµy Êt §inh Kû Nh©m Quý.
C©u 4: Muèn c«ng thµnh b¹t Êp th× nªn ®¸nh ngay chç l−ng Rång hoÆc bông
Rång mµ ph¶i tr¸nh chç ®Çu Rång. ThÝ dô quÎ chiªm vµo ngµy D−¬ng mµ thÊy ®Çu
Rång lµ Hîi gia Tý ®Þa bµn th× chí nªn ®¸nh vµo cöa thµnh ph−¬ng Tý (chÝnh B¾c).
Cßn bông Rång lµ Th©n gia DËu ®Þa bµn th× nªn ®¸nh vµo cöa ph−¬ng DËu lµ chÝnh
T©y.
Trong s¸ch kh«ng luËn nªn ®¸nh t¹i ®u«i Rång hay kh«ng nªn, nh−ng thiÕt
nghÜ ch¼ng nªn ®¸nh, bëi viÖc ®¸nh ph¸ QuËn còng nh− viÖc ®¸nh r¾n nÕu ®¸nh
®»ng ®u«i th× nã kh«ng chÕt mµ nã cßn cã thÓ quay ®Çu l¹i h¹i m×nh. HoÆc nh−
®¸nh ®»ng ®Çu th× nã cã thÓ ngã thÊy cã thÓ nÐ tr¸nh ®−îc mµ lµm h¹i.
C©u 5 vµ 6: Nh− quÎ thÊy Can Chi ®−îc v−îng t−íng khÝ, l¹i thªm S¬ Trung
kh¾c M¹t th× viÖc ®¸nh thµnh b¹t Êp ®−îc dÔ dµng, cã nhiÒu th¾ng lîi, s¸t h¹i ®−îc
t−íng giÆc.
C©u 7 vµ 8: Nh− M¹t truyÒn bÞ tuyÖt khÝ tøc lµ bÞ H−u Tï Tö khÝ, cßn S¬
truyÒn vµ Trung truyÒn l¹i ®−îc h÷u khÝ tøc lµ ®−îc V−îng T−íng khÝ lµ ®iÒm
th¾ng lîi trong viÖc ®¸nh ph¸ thµnh tr×. Tr¸i l¹i S¬ Trung bÞ tuyÖt khÝ, cßn M¹t ®−îc
h÷u khÝ lµ ®iÒm hung h¹i cho Chñ t−íng m×nh, vËy nªn chän chç tèt kh¸c mµ b¶o
thñ dinh tr¹i lµ th−îng s¸ch, chø ®õng mong c«ng ph¸, bëi vËn chóng ®ang thÞnh
mµ m×nh ®ang suy.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 78
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Phô lôc
ë “ Binh Tr−îng Phó” so theo ®Þa h−íng mµ luËn D−¬ng thµnh hay ¢m
thµnh, chø kh«ng nãi ngµy ¢m hay ngµy D−¬ng nh− lêi phãng dÞch ë c©u 1 vµ c©u
3 n¬i c¸c trang tr−íc. Nh− m×nh ë ph−¬ng Nam vµ thµnh cña giÆc ë ph−¬ng B¾c th×
gäi lµ ¢m thµnh. Cßn tr¸i l¹i m×nh ë ph−¬ng B¾c vµ thµnh giÆc ë ph−¬ng Nam th×
gäi lµ D−¬ng thµnh. HoÆc nh− m×nh ë ph−¬ng §«ng vµ thµnh giÆc ë ph−¬ng T©y th×
gäi lµ ¢m thµnh, cßn tr¸i l¹i m×nh ë ph−¬ng T©y vµ thµnh giÆc ë ph−¬ng §«ng th×
gäi lµ D−¬ng thµnh. LuËn nh− vËy bëi theo sù t−¬ng ®èi §«ng víi T©y th× §«ng
h−íng D−¬ng, mµ T©y h−íng ¢m. Cßn Nam víi B¾c th× Nam thuéc D−¬ng mµ B¾c
thuéc ¢m. LuËn vÒ ®Çu ®u«i l−ng bông Rång th× c¸ch tÝnh gièng nhau.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 79


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 36: KhiÓn sø nhËp ®Þch

Sai sø qua bªn ®Þch qu©n

Bμi 1
1. KhiÓn sø: khø nh©n Niªn, NhËt, ThÇn,
2. Kh«i C−¬ng thiÕt kþ kiÕn − l©m
3. Niªn m«n sinh: c¸t t−íng xung: phñ
4. Th©n nh©ph truyÒn trung c¸t t−íng tÇm
5. Niªn, NhËt, Th©n phßng Th¸i tuÕ chÕ,
6. Hµnh Can v−u uý ®¸o Can x©m.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Khø nh©n Niªn lµ Hµnh niªn cña ng−êi ®i sø qua bªn ®Þch. NhËt
tøc Can, ThÇn tøc Chi, Kh«i C−¬ng lµ TuÊt Th×n.
Phµm sai khiÕn ng−êi ta qua bªn ®Þch qu©n ®Ó toan tÝnh hoÆc ®iÒu ®×nh viÖc g×
còng lµ mét sù quan träng. VËy khi lËp quÎ xong, quan s¸t t¹i 3 chç: Hµnh niªn cña
ng−êi ra ®i, Can vµ Chi. NÕu thÊy Th×n TuÊt thiªn bµn gia lªn 3chç Êy lµ ®iÒu rÊt
kþ, nÕu ®i sø ¾t ch¼ng khái h¹i.
ë “Binh tr−îng phó” cã luËn thªm r»ng: chiªm gÆp quÎ Ph¶n ng©m hay quÎ
Phôc ng©n th× ch¼ng nªn sai sø qua bªn qu©n ®Þch.
C©u 3: Niªn lµHµnh niªn cña ng−êi ®i sø. M«n tøc lµ M«n h−íng lµ lèi cña
ng−êi ®i sø ra ®i. Phµm trong quÎ thÊy 2 chø thiªn bµn trªn M«n Niªn t−¬ng sinh
lµ ®iÒm tèt, b»ng t−¬ng kh¾c hay t−¬n xung th× xÊu. ThÝ dô: quÎ chiªm vµo ngµy
BÝnh Th×n, Ngo¹i t−íng DÇn, Giê Th©n, ng−êi ®i sø 25 tuæi tøc Hµnh niªn t¹i DÇn
®Þa bµn, ra ®i nh»m cöa chÝnh T©y (DËu ®Þa bµn). Theo quÎ nµy th× ch÷ thiªn bµn
trªn Hµnh niªn lµ Th©n vµ ch÷ thiªn bµn t¹i M«n tøc lµ cöa ra ®i lµ M·o. Th©n kim
víi M·o méc t−¬ng kh¾c, Êy lµ ®iÒm xÊu, ch¼ng nªn sai ng−êi sø Êy ®i. NÕu ng−êi
®i sø Êy 34 tuæi tÊt Hµnh niªn t¹i Hîi ®Þa bµn th× cã thõa ch÷ thiªn bµn lµ TÞ háa, ¾t
quÎ øng ®iÒm tèt, v× TÞ háa víi M·o t−¬ng sinh, Êy lµ ®iÒm M«n víi Niªn t−¬ng
sinh, nªn sai ng−êi 34 tuæi ®i sø.
ë “ Binh tr−íng phó ” nãi r»ng: ch÷ thiªn bµn trªn M«n h−íng kh¾c ch÷ thiªn
bµn trªn Hµnh niªn ¾t Sø gi¶ gÆp tai −¬ng gi÷a ®−êng, nÕu cã thõa hung t−íng th×
häa to, b»ng thõa c¸t t−íng th× häa nhÑ. Cßn ch÷ thiªn bµn trªn Hµnh niªn kh¾c ch÷
thiªn bµn trªn M«n h−íng, ng−êi ®i sÏ mang bÖnh trë vÒ, nÕu cã thõa hung t−íng
th× bÖnh vµ tai häa träng ®¹i, b»ng thõa c¸t t−íng lµ cã cøu tinh gi¶i n¹n.
C©u 4: NhËp TruyÒn trung tøc lµ cã mÆt ë Tam truyÒn. Th©n lµ vÞ thÇn
TruyÒn tèng chuyªn sù. V× vËy nªn ë Tam truyÒn thÊy cã Th©n th× rÊt hîp cho viÖc
sai sø. NÕu Th©n thõa c¸t t−íng th× vô ®i sø rÊt hoµn h¶o, dï kh«ng nhËp Tam
truyÒn th× còng ph¶i t×m Th©n mµ luËn. Nh− Th©n thõa thiªn t−íng ®¾c ®Þa, hoÆc
thõa c¸t t−íng, hoÆc ®−îc V−îng T−íng khÝ, hoÆc cïng víi ®Þa bµn t−¬ng sinh hay
t¸c Tam hîp, Lôc hîp….lµ ®iÒm tèt trong sù sai sø. Bëi Th©n lµ thÇn ®¹o lé ®· gÆp
®iÒu kiÖn tèt nªn viÖc ®i ®−êng tÊt ®−îc b×nh yªn.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 80
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 5: Th¸i tuÕ lµ tªn N¨m hiÖn t¹i. ChÕ tøc lµ kh¾c. Phµm thÊy Th¸i tuÕ
kh¾c Hµnh niªn, Can,Chi lµ ®iÒm rÊt kþ sai sø ®i. ThÝ dô: N¨m Th©n mµ thÊy Hµnh
niªn ®ãng t¹i DÇn ®Þa bµn, chiªm vµo ngµy Êt M·o. Nh− vËy lµ Th¸i tuÕ kh¾c chÕ
c¶ 3 chç: Hµnh niªn, Can, Chi. Tr¸i l¹i nÕu Th¸i tuÕ sinh Hµnh niªn, Can, Chi lµ
®iÒm tèt. Nh− thÝ dô trªn, kh«ng chiªm vµo N¨m Th©n mµ l¹i chiªm vµo n¨m Hîi
th× Hîi lµ Th¸i tuÕ sinh DÇn Êt M·o, tøc lµ sinh Hµnh niªn, Can, Chi.
L¹i luËn r»ng: Hµnh niªn cïng Can Chi sinh Th¸i tuÕ còng kh¸ tèt. HoÆc
Hµnh niªn cïng Can Chi kh¾c Th¸i tuÕ th× kh¸ xÊu.
C©u 6: Hµnh Can lµ Can cña ngµy ra ®i. §¸o can lµ Can cña ngµy ®Õn n¬i
qu©n ®Þch ë. X©m còng tøc lµ kh¾c. Phµm Can cña ngµy ®Õn n¬i ®· ®Þnh kh¾c Can
cña ngµy míi ra ®i lµ ®iÒm ®¹i kþ, rÊt ®¸ng sî, vËy ph¶i tÝnh tr−íc ®Ó tr¸nh. ThÝ dô
ngµy khëi ra ®i lµ ngµy Gi¸p vµ ngµy ®Õn n¬i lµ ngµy T©n, Êy lµ §¸o can kh¾c Hµnh
can (T©n kim kh¾c Gi¸p méc). Tr¸i l¹i nÕu §¸o can sinh Hµnh can th× sù ®i sø rÊt
tèt vËy. ThÝ dô: ngµy Êt khëi ®i vµ ngµy Nh©m ®Õn n¬i, Êy lµ §¸o can sinh Hµnh
Can.
L¹i luËn r»ng: Hµnh can víi §¸o can t−¬ng sinh th× tèt, cßn nÕu t−¬ng kh¾c
th× xÊu.

Bμi 2
1. Giang hµ, Trõ §Þnh Khai Nguy th−îng,
2. Kho¸ vÊn sai nh©n mét cÈm s©n.
3. Th¸m tÆc nghi tßng thiªn th−îng NhÜ.
4. Khø do mËt §Þa tró ph−¬ng b«n.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Giang lµ Cöu giang, tøc DËu. Hµ lµ Tam hµ tøc M·o. Phµm quÎ
thÊy M·o DËu thiªn bµn gia lªn 4 cung ®Þa bµn Trõ §Þnh Khai Nguy th× sù sai sø
qua qu©n ®Þch th¨m dß hoÆc sai ng−êi ®i lµm gi¸n ®iÖp ¾t ®−îc may m¾n, kÝn ®¸o.
ThÝ dô th¸ng giªng trùc §Þnh t¹i Ngä vµ trùc Khai t¹i Tý, nh− quÎ thÊy Ngä gia lªn
DËu ®Þa bµn tÊt M·o gia lªn Tý ®Þa bµn, Êy lµ Giang hµ gia lªn hai cung §Þnh Khai,
ng−êi ®i ¾t ®−îc xu«i thuËn vµ b×nh yªn, ch¼ng gÆp phiÒn hµ.
C©u 3 vµ 4: Phµm ®i do th¸m tin tøc ®Þch nªn nh¾m vµo h−íng cña cung ®Þa
bµn cã thõa Thiªn nhÜ, tøc 2 cung cã thõa Söu Mïi thiªn bµn. ThÝ dô trong quÎ thÊy
Söu thiªn bµn gia Ngä ®Þa bµn tÊt Mïi thiªn bµn gia Tý ®Þa bµn, vËy nªn ®i vÒ lèi
h−íng Ngä vµ Tý (Nam vµ B¾c). Cßn nh− ®i th¸m thÝnh viÖc c¬ mËt cña ng−êi th×
nªn ®i vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa §Þa nhÜ, tøc 2 cung cã thõa M·o DËu
thiªn bµn. Ch÷ NhÜ ë c©u 3 lµ Thiªn nhÜ tøc lµ Söu Mïi thiªn bµn. Cßn ch÷ §Þa ë
c©u 4 lµ §Þa nhÜ, tøc M·o DËu thiªn bµn.
Theo “ B¸ch s¸t ” tÝnh Thiªn nhÜ vµ Thiªn môc nh− sau:
- Mïa Xu©n th× Th×n lµ Thiªn nhÜ vµ TuÊt lµ Thiªn môc.
- Mïa H¹ th× Mïi lµ Thiªn nhÜ vµ Söu lµ Thiªn môc.
- Mïa Thu th× TuÊt lµ Thiªn nhÜ vµ Th×n lµ Thiªn môc.
- Mïa §«ng th× Söu lµ Thiªn nhÜ vµ Mïi lµ Thiªn môc.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 81


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Còng nªn ®i theo h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Thiªn nhÜ vµ Thiªn môc
võa tÝnh trªn ®©y ®Ó mµ th¸m thÝnh. Thiªn nhÜ lµ tai Trêi, §Þa nhÜ lµ tai §Êt, Thiªn
môc lµ m¾t Trêi. §i th¸m thÝnh ph¶i nhê tai ®Ó nghe vµ m¾t ®Ó thÊy, hoÆc ®Õn c¸c
chç Êy sÏ nghe thÊy ®−îc ®iÒu bÝ mËt cña ®èi ph−¬ng…
Theo “ NhÊt xøng Kim” th× luËn r»ng: Phµm sai sø ®i lµm gi¸n ®iÖp ph¶i xem
t¹i Can Chi ®Ó biÕt vua t«i cïng t−íng sÜ bªn ®Þch cã thuËn nhau kh«ng. Nh− thÊy
Can víi Can th−îng thÇn t−¬ng kh¾c vµ Chi víi Chi th−îng thÇn còng t−¬ng kh¾c
th× chóng ch¼ng hßa thuËn nhau, m×nh rÊt dÔ lµm gi¸n ®iÖp. HoÆc Can víi Chi
th−îng thÇn t−¬ng kh¾c vµ Chi víi Can th−îng thÇn còng t−¬ng kh¾c. HoÆc Can
th−îng thÇn víi Chi th−îng thÇn t−¬ng kh¾c còng vËy (T−¬ng kh¾c hay t−¬ng xung
còng vËy). Tr¸i l¹i thÊy Can víi Can th−îng thÇn t−¬ng sinh vµ Chi víi Chi th−îng
thÇn còng t−¬ng sinh th× Vua t«i cïng t−íng sÜ bªn ®Þch mét lßng mét d¹ cïng
chung lo liÖu, kh«ng dÔ ®Ó m×nh chen vµo lµm gi¸n ®iÖp. HoÆc nh− Can sinh Chi
th−îng thÇn vµ Chi còng sinh Can th−îng thÇn còng vËy. HoÆc nh− Can th−îng
thÇn víi Chi th−îng thÇn t−¬ng sinh còng thÕ (nh− t−¬ng sinh hay t¸c Tam hîp,
Lôc hîp còng vËy).
L¹i nãi r»ng: §i lµm gi¸n ®iÖp mµ quÎ thÊy S¬ truyÒn lµ Th©n thõa Chu t−íc
lµ sao giÌm pha, m×nh h·y lîi dông sù giÌm pha ®ã ®Ó lµm cho chóng ly gi¸n nhau
¾t cã nhiÒu dÞp tèt, nh−ng chÝnh m×nh còng ph¶i sî bÞ chóng giÌm pha mµ mang
häa.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 82


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 37: Sai ñy ®Ých phñ

Sai khiÕn vμ ñy th¸c ch¾c hay kh«ng

Bμi 1
1. ñy sai ®Ých phñ ý nh− hµ
2. T−¬ng sinh, v−îng, Hîp, sù v« tha.
3. H×nh, Kh¾c, tö, tï ph−êng ngé chÝnh
4. BiÖt hµnh canh c¶i, c¸nh s−u la.
5. Kh¶ sai tÊt ®Þnh sai y khø,
6. Thiªn t−íng S¬ truyÒn phÈm suý ma.
Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm sai sø ®Ó ñy th¸c mét nhiÖm vô cÇn ph¶i biÕt ng−êi ®i Êy
sÏ lµm ®óng vµ ch¾c ch¾n ®−îc hay kh«ng. VËy cø xem t¹i Can Chi, nh− cã thõa
c¸t thÇn, c¸t t−íng, l¹i S¬ truyÒn ®−îc V−îng T−íng khÝ cïng Can Chi t−¬ng sinh,
t¸c Tam hîp, Lôc hîp…th× cã thÓ giao phã viÖc hÖ träng cho ng−êi ®i kh«ng hµnh
®éng sai kh¸c ®iÒu ®· dÆn dß.
C©u 3 vµ 4: Tr¸i l¹i lµ Can Chi thõa hung thÇn, hung t−íng, l¹i S¬ truyÒn bÞ
Tï Tö khÝ vµ H×nh Xung Kh¾c H¹i Can Chi…th× ng−êi ®i kh«ng cã lùc l−îng lµm
viÖc, kh«ng ®−îc thµnh thËt vµ lµm sai lÇm viÖc chÝnh trÞ cña ta, dÆn mét ®−êng
lµm mét nÎo, tù ý c¶i ®æi ch−¬ng tr×nh vµ biÕn chÕ mäi sù. Nh− vËy tÊt c¶ lµ ®iÒm
bÊt thµnh.
C©u 5 vµ 6: M×nh ph¶i hiÓu ng−êi ®ã cã thÓ sai ®i lµm ®−îc y viÖc ñy th¸c th×
míi nªn quyÕt ®Þnh giao phã. Nh− vËy tÊt ph¶i xem Thiªn t−íng ë S¬ truyÒn ®Ó ®o
l−êng nh©n phÈm cña ng−êi ra ®i nh− sau ®©y:
S¬ truyÒn thõa Quý nh©n lµ ng−êi hËu träng, ®øc dÇy, cã thÓ lµm xong nhiÖm
vô. S¬ truyÒn thõa Th¸i th−êng lµ ng−êi thÝch dù tiÖc, −a ¨n uèng vµ mÆc y phôc
®Ñp. S¬ truyÒn thõa Thanh long lµ ng−êi l¾m tµi n¨ng, lanh lîi, biÕt quyÒn biÕn
réng r·i. S¬ truyÒn thõa Chu t−íc lµ ng−êi giái vÒ ng«n ng÷, v¨n th¬, nh−ng e r»ng
cã tÝnh khinh dÔ, dèi tr¸. S¬ truyÒn thõa Th¸i ©m lµ ng−êi v× t×nh riªng mµ lµm h−
viÖc, khiÕn thua qu©n ®Þch. S¬ truyÒn thõa B¹ch hæ lµ ng−êi cã uy ®¶m vµ cã thÕ
lùc. S¬ truyÒn thõa Thiªn kh«ng lµ ng−êi dèi gi¶, lêi nãi kh¸c víi sù thËt. S¬ truyÒn
thõa §»ng xµ lµ ng−êi cã tÝnh t¸o b¹o. S¬ truyÒn thõa Thiªn hîp lµ ng−êi cã nhiÒu
b»ng h÷u gióp ®ì. S¬ truyÒn thõa C©u trËn lµ ng−êi cã tÝnh t− lù, tuy chËm trÔ mµ
cã ®ñ søc cÇm chÞu l©u dµi. S¬ truyÒn thõa HuyÒn vò lµ ng−êi chuyªn tµ d©m mµ
hay lµm mÊt nh©n t×nh. S¬ truyÒn thõa Thiªn hËu lµ ng−êi mÆt ®Ñp, tinh thÇn nhu
thuËn hay nghe theo ng−êi, chø ch¼ng ®−îc c−¬ng c−êng tù quyÕt.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 83


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 38: DÞch sø thμnh nguþ

Sø gi¶ cña bªn ®Þch thμnh thùc hay nguþ tr¸

Bμi 1
1. Lai sø ThÇn vi chñ, NhËt t©n
2. Nghi ThÇn chÕ NhËt, M¹c th−¬ng ThÇn.
3. NhËt kh¾c ThÇn ®Çu: Ng«n bÊt thùc,
4. ThÇn th−¬ng NhËt th−îng: ng÷ t−íng ch©n.

Phãng dÞch
C©u 1: ThÇn tøc Chi, NhËt tøc Can. M×nh sai sø qua bªn ®Þch th× bªn ®Þch
còng cã lóc sai sø qua m×nh ®Ó b¸o ®¸p hoÆc ®Ó gi¶ng hßa hay ®Çu hµng. VËy n¬i
quÎ ph¶i kÓ Chi lµ Chñ, mµ Can lµ Kh¸ch. Chi th−îng thÇn lµ m×nh vµ Can th−îng
thÇn lµ ng−êi sø bªn ®Þch ®Õn m×nh.
C©u 2: Phµm khi ®Þch sø ®Õn ta cÇn chiªm mét quÎ. Nh− trong quÎ thÊy Chi
th−îng thÇn kh¾c Can th−îng thÇn lµ ®iÒm tèt vÒ m×nh. Tr¸i l¹i Can th−îng thÇn
kh¾c Chi th−îng thÇn lµ ®iÒm ch¼ng hay cho m×nh ®ã.
C©u 3 vµ 4: Can thuéc Kh¸ch chØ vµo ®Þch sø, Chi thuéc Chñ chØ vµo m×nh.
Bëi vËy hÔ Can th−îng thÇn kh¾c Chi th−îng thÇn tøc m×nh bÞ ®Þch sø chÕ ngù, nã
ch¼ng khiÕp sî nªn ¨n nãi l−u lo¸t vµ dèi tr¸. Tr¸i l¹i Chi th−îng thÇn kh¾c Can
th−îng thÇn tøc lµ m×nh kh¾c chÕ ®Þch sø, nã khiÕp sî nªn ch¼ng d¸m x¶o ngôy,
biÕt lêi nã cã thÓ tin ®−îc.
ë 72 phÐp chiªm l¹i nãi r»ng: chÝnh Thêi kh¾c Can th× lêi biÖn thuyÕt cña
®Þch sø qu¶ x¸c thùc. ChÝnh Thêi lµ tªn cña Giê hiÖn t¹i ®ang chiªm quÎ, võa lóc
biÕt hay thÊy ®Þch sø ®Õn ta.

Bμi 2
1. NhËt ThÇn th−îng t−íng t−¬ng sinh
2. Nh©n Tr¹ch lôc t×nh hung t−íng: Tru©n.
3. Ph¸t dông NhËt ThÇn Kh«ng T−íc: quû.
4. NhËt ThÇn Niªn kþ NhÜ C−¬ng ¢m.
5. Lai hµng TuÕ kh¾c Quý nh©n: ngôy,
6. NhËt thä ©m th−¬ng: phßng ho¹n x©m.

Phãng dÞch
C©u 1: NhËt ThÇn th−îng lµ nãi Can th−îng thÇn vµ Chi th−îng thÇn. ë “
Binh tr−íng phó” nãi r»ng: Can th−îng thÇn víi Chi th−îng thÇn t−¬ng sinh th× vô
®Þch sø ®Õn ta lµ ®iÒm lµnh. Nh− Can th−îng thÇn sinh Chi th−îng thÇn lµ nã ®Õn
lµm lîi cho ta, dï cã sù ngôy tr¸ nã còng kh«ng thùc hµnh ®−îc, ©m m−u kh«ng
thµnh. Nh− Chi th−îng thÇn sinh Can th−îng thÇn tøc lµ m×nh sinh nã, m×nh nªn

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 84


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

ban ©n réng r·i, xö sù víi tÝnh c¸ch qu©n tö. §Þch sø sÏ v× c¶m ©n mµ thËt t×nh theo
ta.
C©u 2: Nh©n Tr¹ch tøc lµ Can víi Chi. Lôc t×nh tøc lµ Th©n Tý Th×n Hîi M·o
Mïi. Nh− quÎ thÊy Can Chi cã thõa Th©n Tý Th×n Hîi M·o Mïi thiªn bµn th× øng
®iÒm bÊt lîi, l¾m sù khã kh¨n. NÕu thªm thõa hung t−íng n÷a th× míi thËt lµ gian
tru©n vËy, rÊt ®¸ng sî ng−êi ®Õn ta.
ë “ Thiªn nguyªn lÞch th− ” luËn Lôc t×nh nh− sau: Th©n Tý thuéc sao Tham
lang, lµ h¹ng ng−êi tham ch¼ng ch¸n. Hîi M·o thuéc ©m tÆc, lµ giÆc ngÇm, kÎ c−íp
trém. Th×n Mïi lµ kÎ gian tµ, d©m dËt, ®iªn cuång dèi tr¸. V× thÕ Can Chi cã thõa
Lôc t×nh kÌm thªm hung t−íng th× rÊt ®¸ng sî.
C©u 3: Ph¸t dông lµ ®−îc dïng lµm S¬ truyÒn. Nh− S¬ truyÒn vèn lÊy t¹i Can
Chi, l¹i cã thõa Thiªn kh«ng hay Chu t−íc th× ng−êi sø cña bªn ®Þch quû quyÖt
l¾m, bëi S¬ truyÒn lµ chç ®éng sù, gÆp Kh«ng T−íc lµ hai sao øng ®iÒm x¶o tr¸.
Nh− S¬ truyÒn lµ Can thÇn hay Chi thÇn cã thõa Kh«ng T−íc th× còng øng nh− vËy.
L¹i nãi r»ng: hoÆc Can, hoÆc Chi, hoÆc S¬ truyÒn hÔ thÊy cã thõa Thiªn kh«ng, Chu
t−íc th× ®Þch sø lµ ng−êi gian tr¸, kh«ng ®îi ph¶i S¬ truyÒn lµ Can thÇn hay Chi
thÇn, mµ còng kh«ng ®îi S¬ truyÒn lÊy t¹i Can Chi.
C©u 4: Nh− Can Chi hay Hµnh niªn cña Chñ t−íng cã thõa Thiªn nhÜ, Thiªn
c−¬ng, Th¸i ©m th× ®Þch sø tÊt quû quyÖt, ©m thÇm s¾p ®Æt m−u kÕ. §Êy lµ quÎ rÊt
kþ h¹i, ph¶i dÌ dÆt l¾m míi ®−îc, thø nhÊt lµ cã thõa Thiªn nhÜ, v× nã lµ kÎ máng
tai, linh thÝnh, rÊt khÐo dß xÐt, nghe ngãng mËt vô cña m×nh. Cã thõa Thiªn c−¬ng
lµ kÎ hung ¸c. Cã thõa thiªn t−íng Th¸i ©m lµ ng−êi lµm viÖc Èn khuÊt, khÐo che
®Ëy viÖc gian tµ.
C¸ch tÝnh Thiªn nhÜ: Xu©n t¹i DÇn thiªn bµn, H¹ t¹i TÞ, Thu t¹i Th©n vµ §«ng
t¹i Hîi (kh¸c víi c¸ch tÝnh Thiªn nhÜ t¹i ®Ö 36, bµi 2).
C©u 5: Nh− kÎ ®Þch ®Õn ®Çu hµng mµ thÊy Th¸i tuÕ th−îng thÇn kh¾c Quý
nh©n thõa thÇn th× kÎ Êy dèi tr¸, kh«ng ph¶i thËt t©m ®Çu hµng (Th¸i TuÕ th−îng
thÇn lµ ch÷ thiªn bµn trªn cung Th¸i TuÕ. ThÝ dô chiªm quÎ n¨m Th©n mµ thÊy trªn
cung Th©n ®Þa bµn cã thõa Tý thiªn bµn vµ l¹i thÊy Quý nh©n thõa TÞ thiªn bµn, ®Êy
lµ Th¸i tuÕ th−îng thÇn (Tý) kh¾c Quý nh©n thõa thÇn (TÞ).
C©u 6: Ch÷ ©m trong c©u nµy lµ Can ©m thÇn, lµ ch÷ trªn cña khãa NhÞ.
Th−¬ng tøc lµ lµm tæn th−¬ng tøc lµ kh¾c. Nh− quÎ thÊy Can ©m thÇn kh¾c Can lµ
®iÒm kÎ ngo¹i bang muèn ®em tai häa ®Õn cho m×nh, ph¶i ®Ò phßng nã. Nh− Can
©m thÇn kh¾c Chi còng vÉn cã sù h¹i nh− thÕ. ThÝ dô ngµy BÝnh Ngä mµ quÎ thÊy
DÇn gia BÝnh th× khãa NhÊt lµ DÇn/BÝnh, khãa NhÞ lµ Hîi/DÇn. VËy Hîi lµ Can ©m
thÇn ®· kh¾c can BÝnh l¹i kh¾c c¶ chi Ngä.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 85


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 39: §Þch −íc v·ng phñ

Bªn ®Þch cã −íc hÑn nh−ng cã nªn ®i ®Õn ch¨ng?

Bμi 1
1. §Þch −íc: Tµo Xung Tý TÞ suy
2. NhËt ThÇn th−îng kiÕn tr¸ m−u lai.
3. Tý DÇn Hîi M·o tinh ThÇn VÞ (Mïi).
4. §Þch thÞ h− m−u, m¹c lo¹n xai.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Tr−íc biÕt sù h− thùc cña kÎ sø bªn ®Þch, hoÆc ®i ®Õn ®Ó ®Çu
hµng, hoÆc ®Ó cÇu hoµ, hoÆc ®Ó du thuyÕt…Cßn nh− nay ®Þch nh©n ®Õn −íc hÑn víi
ta, nh−ng ta nªn ®i ®Õn hay ch¼ng nªn ®Õn còng cÇn ph¶i biÕt vËy. PhÐp r»ng: hÔ
®Þch −íc hÑn th× ta suy tíi C«ng tµo (tøc DÇn thiªn bµn), Th¸i xung (tøc M·o thiªn
bµn) vµ Tý TÞ thiªn bµn. Nh− quÎ thÊy Can Chi cã thõa c¸c vÞ thiªn bµn ®ã (DÇn
M·o Tý TÞ) th× sù −íc hÑn Êy lµ m−u gian tr¸, m×nh ch¼ng nªn ®Õn chç −íc hÑn.
C©u 3 vµ 4: ë “ Thiªn v¨n th− ” nãi r»ng: Th©n Tý lµ Tham lang, Hîi M·o lµ
©m tÆc, Th×n Mïi lµ gian tµ. S¸u vÞ nµy mµ l©m Can Chi th× nhÊt ®Þnh lµ cã m−u kÕ
gi¶ tr¸, ch¼ng cßn nghi ngê g× c¶, dï cã −íc hÑn m×nh còng ch¼ng nªn ®i, bëi e
ph¹m c¬ mËt cña chóng vËy.

Phô lôc
L¹i cã s¸ch luËn r»ng: Can Chi thõa c¸t t−íng, ta nªn ®Õn n¬i −íc hÑn, b»ng
Can Chi thõa hung t−íng th× kh«ng nªn ®Õn. §Êy lµ luËn theo quÎ tèt xÊu mµ nãi
nªn hay kh«ng nªn ®i ®Õn. Kú thËt trong qu©n vô, ta còng cã thÓ ®Õn dï lµ Can Chi
cã thõa hung t−íng. ThÝ dô ta cïng ®Þch quèc giao −íc nhau ®Õn ngµy giê nµo ®ã
sÏ tíi ®©u ®Ó lµm héi nghÞ, hoÆc ®Ó yÕn tiÖc…mµ quÎ thÊy Can Chi cã thõa Xµ Hæ
TrËn…tøc lµ chóng ®· manh t©m s¾p ®Æt m−u kÕ, vËy ta cø ®−êng hoµng ®i ®Õn chç
nguy hiÓm Êy, nh−ng ta ph¶i thiÕt kÕ phßng bÞ ®Ó phßng khi chóng trë mÆt, nh−
chóng bao v©y th× ta cã binh ngoµi bao v©y l¹i, trong ®¸nh ra vµ ngoµi ®¸nh vµo…

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 86


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 40: T−íng t©m bÊt ninh

Lßng chñ t−íng ch¼ng an hoÆc håi hép

Bμi 1
1. T−íng suy t©m kinh thÞ NhËt ThÇn,
2. Kh«i C−¬ng binh tËp, HËu xung l©m
3. Thanh, Th−êng: sø tÝn, Hæ, C©u trËn,
4. Chu t−íc, §»ng xµ: khñng bè ch©n.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Nh− chñ t−íng bçng nhiªn trong lßng håi hép, nghi sî ch¼ng yªn
th× ph¶i xem t¹i Can Chi. NÕu thÊy Kh«i C−¬ng l©m Can Chi th× chuÈn bÞ ®Ó ®èi
phã (ThÝ dô: m×nh ®em binh mai phôc xa ë bªn ngoµi dinh tr¹i råi chê chóng tíi
dinh tr¹i m×nh th× m×nh liÒn ®¸nh óp vµo…). Cßn nh− thÊy Can Chi thõa Thiªn hËu,
Th¸i xung lµ ®iÒm cã m−a dÇm dÒ, bëi sao Thiªn hËu chñ sù ©n tr¹ch ®Çm ®×a nh−
Trêi ban n−íc uèng, vµ Th¸i xung còng lµ con s«ng n−íc.
C©u 3 vµ 4: Nh− quÎ thÊy Thanh long, Th¸i th−êng l©m Can Chi th× sù håi
hép Êy øng vµo ®iÒm cã tin tøc cña sø gi¶, cña ng−êi ®em th−. Cßn nh− thÊy B¹ch
hæ, C©u trËn, Chu t−íc, §»ng xµ l©m Can Chi lµ ®iÒm bÊt lîi, cã sù kinh khñng,
B¹ch hæ øng ®iÒm cã ®éng ®ao th−¬ng, bÖnh ho¹n. C©u trËn øng ®iÒm bÞ n· trãc,
chiÕn ®Êu, hçn lo¹n. Chu t−íc vµ §»ng xµ øng ®iÒm m¸u löa, ho¶ng sî v« cïng.
Lêi bµn
Kh«ng chØ luËn lµ t−íng so¸i lßng håi hép míi chiªm quÎ vµ ®o¸n theo nh−
môc nµy. Phµm nh÷ng ®iÒm ®éng ë ch©u th©n, nh− nh¶y mòi, nh¸y m¾t, thÞt
giùt…®Òu ph¶i xem Thiªn t−íng t¹i Can mµ ®o¸n. Nh÷ng ®iÒm ®éng n¬i dinh tr¹i
nh− cét g·y, cê xiªu, vËt r¬i, tiÕng kªu cña c¸c vËt…th× ph¶i xem Thiªn t−íng t¹i
Chi mµ ®o¸n. VÒ sù øng tèt xÊu cña 12 Thiªn t−íng th× cÇn xem l¹i Yªu kiÖn tËp.
§¹i kh¸i c¸t t−íng øng ®iÒm lµnh, cßn hung t−íng øng ®iÒm xÊu.
L¹i luËn r»ng: cø cã thÊy ®éng mét ®iÒm g× th× xem Thiªn t−íng t¹i c¶ Can
Chi, nh−ng t¹i Can quan träng h¬n v× th−êng øng hiÖn ra sù viÖc theo tÝnh c¸ch cña
Thiªn t−íng.
Còng kh«ng chØ dïng ë binh chiÕn, mµ hµng ngµy trong ®êi sèng x· héi còng
cã thÓ øng ®óng tr¨m phÇn.. ThÝ dô: m×nh nh¶y mòi th× cã thÓ chiªm mét quÎ thÊy
Can thõa Quý nh©n, tøc sÏ cã ng−êi quý chøc ®Õn th¨m m×nh, hay sÏ cã ng−êi gióp
m×nh mét viÖc g× ®ã. HoÆc nh− thõa §»ng xµ sÏ cã g©y gæ, thõa Chu t−íc sÏ cã
giÊy tê hay c·i cä, thõa Thiªn hîp ¾t gÆp b»ng h÷u hoÆc cã sù héi häp, thõa C©u
trËn cã sù n¸o lo¹n hoÆc gÆp ng−êi x−a trong xãm lµng cò. Thõa Thanh long cã sù
¨n uèng, tiÒn tµi, tin mõng. Thõa Thiªn kh«ng gÆp t¨ng ®¹o, tiÓu nh©n, viÖc v« Ých.
Thõa B¹ch hæ gÆp kÎ d÷, binh lÝnh, quan vâ, ng−êi ë xa ®Õn. Thõa Th¸i th−êng cã
lÔ tiÖc, ¨n uèng, tiÒn tµi, vËt dông, v¶i lôa. Thõa HuyÒn vò gÆp ®¹o tÆc, hao tµi, tèn
cña, bÞ vay tiÒn. Thõa Th¸i ©m gÆp phô n÷, sù viÖc ¸m muéi, g¹t gÉm, cã vô vµng
b¹c cïng tiÒn tµi. Thõa Thiªn hËu ®−îc ©n huÖ, gÆp phô n÷, vËt ®Ó uèng. ThÝ dô
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 87
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

m×nh s¾p ®i ®Õn nhµ ng−êi b¹n ®Ó th¨m bçng bÞ h¾t h¬i. Vµ nh− tÝnh quÎ thÊy
Thiªn kh«ng l©m Can lµ ®iÒm ng−êi b¹n kh«ng cã nhµ do vËy mµ m×nh ®Õn ¾t
kh«ng gÆp.
VÒ ®iÒm Trêi th× Chu t−íc øng vÒ giã. Thiªn hîp, Thanh long, HuyÒn vò,
Thiªn hËu øng vÒ m−a. B¹ch hæ còng øng vÒ giã, nÕu cã thõa Hîi Tý thñy th× cã c¶
m−a lÉn giã.
Nh÷ng ®iÒm ®éng n¬i ch©u th©n th−êng øng hiÖn ®Õn trong vßng mét ngµy
mét ®ªm, Ýt khi ®îi l©u ngµy míi x¶y ra. NÕu sù viÖc kh«ng ®Õn ngay trong giê
hiÖn t¹i th× ®Õn giê TuyÖt cña Thiªn t−íng thõa thÇn, hoÆc ®Õn giê xung víi Thiªn
t−íng thõa thÇn, hoÆc ®Õn giê Trµng sinh cña Thiªn t−íng thõa thÇn sù viÖc sÏ tíi
n¬i. VÝ dô bçng nhiªn m×nh m¸y m¾t, liÒn chiªm quÎ thÊy Thanh long thõa Tý
thiªn bµn l©m Can tÊt ®Õn giê TÞ, giê Ngä, giê Th©n th× m×nh ®−îc tiÒn vËt, tin
mõng. Bëi Tý thñy th× TuyÖt t¹i TÞ, xung Ngä vµ Trµng sinh t¹i Th©n. Song ®iÒm
xÊu Ýt khi øng t¹i giê Trµng sinh. Còng cã khi tÝnh TuyÖt, Xung vµ Trµng sinh cho
chÝnh Thiªn t−íng. Nh− thÝ dô trªn: ®éng Thanh long thuéc Méc th× TuyÖt t¹i giê
Th©n, Trµng sinh t¹i giê Hîi vµ Thanh long B¶n vÞ t¹i DÇn nªn Th©n còng lµ giê
xung víi nã.
L¹i còng tÝnh ngò khÝ (V−îng T−íng H−u Tï Tö) cho Thiªn t−íng thõa thÇn
mµ ®o¸n nh©n vËt sÏ ®Õn lµ trÎ hay giµ, t−¬i hay kh«, sèng hay chÕt. Nh− gÆp
V−îng T−íng lµ trÎ, t−¬i, sèng. B»ng gÆp H−u Tï Tö th× giµ, kh«, chÕt…

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 88


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 41: Hμnh qu©n kiÕn dÞ

Lóc dïng qu©n thÊy ®iÒu l¹ kú

Bμi 1
1. Hµnh qu©n kiÕn qu¸i hèt nhiªn gian,
2. Thiªn th−îng cÇm tinh dÜ lo¹n chiªm.
3. Th¶ng hoÆc lo¹i thÇn v« thö vËt,
4. Nghiªm ch− c−¬ng khãa bèc Tam truyÒn.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Trong lóc ®iÒu khiÓn ba qu©n, bçng nhiªn l¹i thÊy mét vËt chi
qu¸i l¹ lµm cho m×nh nghi ng¹i, nh− bçng thÊy tr©u ch¹y vµo dinh, hoÆc nghe tiÕng
con vËt chi kªu mau lÑ hoÆc nh− chim bçng sa tr−íc mÆt hay bay vµo ng−êi m×nh
hoÆc l¸ r¬i vµo ®Çu…tÊt ph¶i chiªm mét quÎ ®Ó xem vËt lo¹i lµm ra viÖc qu¸i dÞ Êy
thuéc vÒ ch÷ thiªn bµn nµo trong quÎ, råi xÐt xem ch÷ thiªn bµn ®ã ®èi víi Can
t−¬ng sinh hay t−¬ng kh¾c, gia l©m cung ®Þa bµn nµo, hoÆc thõa Thiªn t−íng nµo
mµ ®Þnh sù may rñi. §¹i kh¸i ch÷ thiªn bµn ®ã sinh Can, thõa c¸t t−íng, c¸t thÇn
gia Trµng sinh, gia ®Õ v−îng th× tèt. Cßn kh¾c Can, thõa hung thÇn, hung t−íng, gia
Mé, Tö, TuyÖt, B¹i th× xÊu. ThÝ dô bçng nhiªn ta thÊy con thá ch¼ng biÕt tõ ®©u
ch¹y vµo dinh tr¹i, liÒn chiªm mét quÎ, lÊy NguyÖt t−íng gia chÝnh Thêi, råi t×m
M·o thiªn bµn mµ xem. Nh− M·o sinh Can Chi th× øng ®iÒm tèt. HoÆc M·o gia
Hîi ®Þa bµn tøc gÆp Trµng sinh còng lµ ®iÒm lµnh. HoÆc M·o thõa c¸t t−íng nh−
Long, Th−êng, Quý, Hîp… còng øng ®iÒm may. Cßn nh− M·o kh¾c Can Chi th×
xÊu, hoÆc thõa hung t−íng nh− Xµ Hæ còng xÊu, hoÆc M·o gia Mïi lµ gia Mé th×
còng øng ®iÒm hung…Së dÜ t×m M·o mµ xem v× m×nh thÊy con thá, mµ thá thuéc
M·o. VÝ nh− ch¼ng thÊy con thá mµ l¹i thÊy D¬i, chim Ðn, chuét th× ph¶i t×m Tý
thiªn bµn mµ luËn, bëi D¬i Ðn ®Òu thuéc Tý. Trong NhÞ thËp b¸t tó cã øng c¸c loµi
cÇm thó ta nªn lÊy tõ ®ã mµ xÐt ra con vËt nµo thuéc vÒ vÞ thiªn bµn nµo ®Ó ®o¸n
®iÒm qu¸i l¹.
Sau ®©y lµ nh÷ng cÇm vµ thó trong nhÞ thËp b¸t tó:
- Tý: gåm sao N÷ thæ bøc lµ con D¬i, sao H− nhËt thö lµ con chuét, sao
Nguy nguyÖt yÕn lµ loµi chim Ðn.
- Söu: gåm sao §Èu méc tr¹i lµ loµi lai tr©u, sao Ng−u kim ng−u lµ c¸c loµi
Tr©u.
- DÇn: Gåm sao VÜ háa hæ lµ c¸c lo¹i cäp hïm, sao C¬ thñy b¸o lµ c¸c lo¹i
beo.
- M·o: gåm sao §ª thæ l¹c lµ lo¹i l¹c ®µ, sao Phßng nhËt thæ lµ loµi thá
mÌo, sao T©m nguyÖt hå lµ c¸c loµi chån c¸o.
- Th×n: gåm c¸c sao Gi¸c méc giao lµ lo¹i cï, giao long. Sao Cang kim
long lµ lo¹i rång.
- TÞ : gåm sao Dùc háa xµ lµ c¸c lo¹i r¾n. Sao ChÈn thñy dÉn lµ c¸c lo¹i
trïng giun, ®Øa.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 89
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

- Ngä: gåm c¸c sao LiÔu thæ ch−íng lµ con ch−¬ng la vµ loµi lai ngùa. Sao
Tinh nhËt m· lµ c¸c lo¹i ngùa. Sao Tr−¬ng nguyÖt léc lµ lo¹i nai, h−¬u.
- Mïi: gåm sao TØnh méc can lµ lo¹i con tùa nh− dª. Sao Quû kim d−¬ng lµ
c¸c lo¹i dª cõu.
- Th©n: gåm sao Chñy háa hÇu lµ c¸c lo¹i khØ vµ sao S©m thñy viªn lµ c¸c
lo¹i v−în.
- DËu: gåm sao VÞ thæ trÜ lµ lo¹i chim trÜ. Sao M·o nhËt kª lµ c¸c lo¹i gµ vµ
sao TÊt nguyÖt « lµ c¸c loµi chim nh− diÒu, qu¹.
- TuÊt: gåm c¸c sao Khuª méc lang lµ c¸c lo¹i chã rõng nh− chã sãi. Sao
L©u kim cÈu lµ c¸c lo¹i chã nhµ.
- Hîi: gåm c¸c sao ThÊt háa tr− lµ c¸c lo¹i heo vµ sao BÝch thñy du lµ lo¹i
r¸i c¸, loµi gÊu.
Ngoµi NhÞ thËp b¸t tó cßn bµi VËt lo¹i ph©n cung ®Ó phô vµo: (xem thªm ë
Yªu kiÖn tËp)
1. Chuét, D¬i, chim Ðn thuéc Tý.
2. C¸c loµi Tr©u thuéc Söu.
3. Cäp, Beo, Mìo, Chån thuéc vÒ DÇn.
4. M·o gåm nh÷ng con mÌo, thá, lõa, lao, c¸o.
5. Th×n gåm nh÷ng con c¸, rång, giao long.
6. TÞ gåm nh÷ng con r¾n, m·ng xµ, tr¨n, sïng, trïng (giun).
7. Ngä gåm nh÷ng con ngùa, mang h−¬u nai, chim sÎ.
8. Mïi gåm chim tu hó, chim −ng, nh¹n, chim choi choi, dª.
9. Th©n gåm chim ®iªu (tùa nh¹n), ngçng, c¸c lo¹i khØ v−în.
10. DËu: gåm gµ vÞt, chim ch«i v«i, qu¹.
11. TuÊt: gåm c¸c lo¹i chã, chã rõng, chã nhµ, chã sãi, chã d÷ tîn.
12. Hîi: gåm c¸c loµi heo, gÊu.

C©u 3 vµ 4: HoÆc nh− vËt lo¹i nµo mµ ta thÊy lµm ra ®iÒu qu¸i dÞ, nh−ng
kh«ng thuéc vÒ vÞ thÇn nµo mµ ta ®· häc th× còng cø lµm quÎ vµ xÐt ë Tam truyÒn
®Ó ®o¸n ®iÒm lµnh hay d÷. VËy ph¶i nªn nhí kü bµi Tam truyÒn thi.
Cã mét ph−¬ng ph¸p tÝnh theo “BiÓu tö” nh− sau ®©y lµ tiÖn h¬n hÕt, bÊt cø
gÆp mét ®iÒm qu¸i dÞ nµo. §Êy lµ an 12 vÞ thÇn nµy theo 12 ch÷ thiªn bµn: Ngò
phï, Thiªn tµo, §Þa phñ, Phong b¸, L«i c«ng, Vò s−, Phong vò, §−êng phï, Quèc
Ên, Thiªn quan, §Þa th−îc vµ Lôc tÆc. §Çu tiªn ph¶i biÕt an Ngò phï t¹i cung thiªn
bµn nµo råi míi an kÕ tiÕp 11 vÞ thÇn cßn l¹i theo thø tù vµ theo chiÒu thuËn. C¸ch
an Ngò phï nh− sau:
• Ngµy Gi¸p th× an Ngò phï t¹i DÇn thiªn bµn, ngµy Êt t¹i M·o, ngµy
BÝnh MËu t¹i TÞ, ngµy §inh Kû t¹i Ngä, ngµy Canh t¹i Th©n, ngµy
T©n t¹i DËu, ngµy Nh©m t¹i Hîi, ngµy Quý t¹i Tý thiªn bµn.
Khi ®· an 12 vÞ thÇn råi ta so h−íng cho biÕt ®iÒm qu¸i dÞ x¶y ra ë ph−¬ng
h−íng cña cung ®Þa bµn nµo vµ xÐt xem cung ®Þa bµn Êy cã thõa vÞ thÇn tªn g× ®Ó
®o¸n biÕt sù may rñi. Sau ®©y lµ sù øng cña 12 vÞ thÇn:
- Ngò phï: sÏ cã tin mõng, chç m−u tÝnh cã lîi Ých.
- Thiªn tµo: ®−îc v¨n th¬ may m¾n, sù viÖc kh«ng hÒ g©y ra tai häa.
- §Þa phñ: ra chiÕn ®Êu ¾t thµnh c«ng, cã ®iÒu vui mõng l¹.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 90


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

- Phong b¸: bÞ khÈu thiÖt, chöi rña, nªn gi÷ v÷ng dinh tr¹i, kh«ng nªn g©y
sù v× e sÏ gÆp khã kh¨n.
- L«i c«ng: m−a to, n−íc ngËp. L¹i còng lµ ®iÒm ch¶y m¸u m¾t, vËy cèt yÕu
ph¶i ®Ò phßng tai h¹i, chí nªn xuÊt qu©n chiÕn ®Êu, dï bªn ®Þch cã nhôc
m¹, kªu gäi hay th¸ch thøc còng vËy.
- Vò s−: ®iÒm m−a lín, m−a dÇm dÒ. XuÊt hµnh gÇn th× ch¼ng sao, chø
®õng ®i xa x«i.
- Phong vò: cã sù ganh ghÐt, l¹i phßng giÆc ®Õn. Ch¼ng thÓ cö binh ®i ®¸nh
kÎ ®Þch.
- §−êng phï: øng ®iÒm cã cuéc hßa hîp, ®iÒm cã ®¹i binh dÉn ®Õn, ®iÒu
cÇu mong sÏ to¹i ý.
- Quèc Ên : sÏ ®−îc chiÕu chØ, mÖnh lÖnh bÒ trªn, l¾m ©n huÖ, ®−îc th−ëng
tÆng, tin tøc vui mõng. C¸c viÖc cã quan hÖ ®Õn v¨n tù (giÊy tê) ®Òu ®−îc
võa lßng. M−u sù hµi lßng.
- Thiªn quan: nªn Èn phôc binh sÜ mµ gi÷ g×n dinh tr¹i. NÕu d−¬ng cê ®¸nh
trèng, cö binh chiÕn ®Êu e r»ng ch¼ng khái ®iÒu sÇu bi.
- §Þa th−îc: nªn ®Ò phßng vÒ sù hao mÊt tiÒn tµi, cña c¶i. GiÆc ®Õn khiªu
khÝch chí nªn ra v× e gÆp häa bÊt ngê.
- Lôc tÆc: cã sù kinh sî, khÈu thiÖt, ®iÒu tranh tr−¬ng. Ph¶i ®Ò phßng sù
gian tr¸. CÈn thÈn sÏ khái ®−îc mäi sù h¹i.
§¹i kh¸i ®iÒm l¹ ë vµo ph−íng h−íng nµo cã Ngò phï, Thiªn tµo, §Þa phñ,
®−êng phï, Quèc Ên th× sù may m¾n ®−a ®Õn, hoÆc cÇu viÖc g× còng ®−îc thuËn
thµnh. Cßn ph−¬ng h−íng nµo cã 7 vÞ thÇn kia th× sÏ cã sù ch¼ng lµnh.
MÉu quÎ: ngµy Gi¸p ngä, nguyÖt t−íng Th©n, giê M·o. theo nh− quÎ nµy, vÝ
dô ta thÊy c¬n lèc xoay vÇn vµ cuèn l¸ cê t¹i h−íng chÝnh T©y lµ ph−¬ng DËu, vËy
xem t¹i DËu ®Þa bµn ta thÊy cã Ngò phï tÊt sÏ ®−îc tin mõng, m−u tÝnh viÖc g×
còng tèt. HoÆc nh− bçng thÊy con chim l¹ tõ ph−¬ng chÝnh §«ng bay l¹i, vËy ta
xem t¹i cung M·o ®Þa bµn th× thÊy cã thõa Phong vò, Êy lµ ®iÒm bÞ ganh tþ hay cã
giÆc ®Õn, rÊt kþ hµnh qu©n. HoÆc nh− cã con ngùa bçng nhiªn hèt ho¶ng vµ hý
vang lªn ë vÒ h−íng cËn Nam lµ TÞ ®Þa bµn th× ta xem t¹i TÞ ®Þa bµn thÊy cã thõa
Quèc Ên, ¾t sÏ ®−îc ©n huÖ bÒ trªn ban bè, th−ëng tÆng…HoÆc nh− cã con r¾n tõ
ph−¬ngT©y nam (Th©n) bß vµo dinh th× ta xem t¹i Th©n ®Þa bµn cã thõa Lôc tÆc, Êy
lµ ®iÒm bÞ kinh sî, kÎ gian ®ang th× hµnh m−u kÕ…
Sau ®©y cßn cã nh÷ng kho¶n luËn riªng vÒ nh÷ng ®iÒu l¹ x¶y ra:
1.Qu©n trung kiÕn long (thÊy Rång n¬i ba qu©n) : Phµm n¬i dinh tr¹i mµ v«
cí thÊy Rång lµ ®iÒm bÞ tai häa m¸u löa mµ kú hÑn lµ trong vßng 100 ngµy. Nh−
thÊy Rång ë bê mé löa sÏ cã sù hçn hîp chiÕn ®Êu to. Nh− ®ét nhiªn thÊy Rång lªn
Trêi sÏ cã chiÕu chØ hoÆc mÖnh lÖnh b»ng giÊy tê ®−a ®Õn ngay. Nh− thÊy Rång
chuyÓn móa trong m©y lµ ®iÒm cã ®¹i t−íng khëi binh. ThÊy Rång sa xuèng ®Êt ¾t
cã tai n¹n n−íc lôt. Rång kªu ¾t cã m−a to. Nghe Rång nãi chuyÖn lµ hai phe v¨n
vµ vâ tranh chiÕn nhau, hoÆc ®¹i binh lµm lo¹n. ThÊy Rång hót n−íc th× chí dÉn
binh ®i, e mang häa. ThÊy Rång ra khái n−íc hoÆc phun n−íc lµ ®iÒm ®¸nh trËn ®¹i
th¾ng.
2.Qu©n trung kiÕn xµ (thÊy r¾n n¬i qu©n) : Phµm thÊy r¾n vèn lµ ®iÒm hung.
Nh− thÊy r¾n n¬i qu©n dinh ¾t cã sù ©m m−u, hoÆc kÎ ®Þch dÉn binh tíi. R¾n vµo
dinh tr¹i c¾n ng−êi th× ®Õn ®ªm sÏ cã giÆc tíi dinh tr¹i trém c¾p. ThÊy r¾n gi÷a
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 91
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

®−êng h·y ®Ò phßng v× cã ®Þch qu©n ë phÝa tr−íc, nh−ng r¾n nã ch¼ng c¾n ai th×
kh«ng cã sù h¹i. ThÊy r¾n n»m khoanh trªn g−¬m, sóng, trèng… lµ ®iÒm ®¹i t−íng
lao nhäc th©n t©m, ch¼ng nªn xuÊt trËn.. Nh− gÆp r¾n ®ãn ®−êng nªn dõng binh h¹
tr¹i, mai phôc binh t−íng ®Ó gi÷ lÊy m×nh ¾t khái häa, b»ng ham c«ng kÝch e ch¼ng
kham. Nh− gÆp r¾n xuèng n−íc lµ ®iÒm lµnh, ®iÒm tháa m·n nªn mau tiÕn binh.
Nh− thÊy r¾n bß hoÆc n»m trªn mµn, trªn gi−êng th× chí nªn giÕt nã v× lµ ®iÒm vui
mõng ®−a ®Õn, nÕu m×nh giÕt nã còng nh− ph¸ ®æ ®iÒu may, nªn tÕ lÔ nói s«ng th×
binh ®Þch sÏ tù b¹i vµ sÏ cã lý do ®Ó chóng ®Õn ®Çu hµng m×nh. Nh− thÊy r¾n tõ
trong dinh tr¹i m×nh bß v−ît ra ngoµi lµ ®iÒm bÞ tho¸t hao, trong ba qu©n cã ®iÒu
sãt mÊt, thÊt t¸n h− hao…nh−ng nÕu ®¹i t−íng thµnh t©m lÔ b¸i, tÕ thÇn linh ¾t khái
tai häa mµ cßn ®−îc may m¾n n÷a lµ kh¸c.
3.Qu©n trung kiÕn m· (n¬i qu©n thÊy ngùa) : Phµm thÊy ngùa móa lµ ®iÒm
vui mõng, ¾t ®−îc nghØ ng¬i mµ kh«ng chinh chiÕn n÷a. ThÊy ngùa ¨n c¸t, sái, ®¸
nh− gÆp qu©n ®Þch th× m×nh ®¸nh th¾ng to. ThÊy ngùa bçng mäc sõng lµ ®iÒm cã sù
©m m−u, ph¶i ®Ò phßng. ThÊy ngùa ®Î ra con tùa h×nh ng−êi th× sÏ cã cuéc khëi ®¹i
binh. Ngùa dßm tr¨ng mµ kªu hý cã ®¹i binh tíi, nªn chuÈn bÞ ¾t tèt. Ngùa t¹o ra
lêi nãi nh− ng−êi lµ ®iÒm t−íng sÜ bÞ tai −¬ng, nÕu lµ lêi nãi tèt còng ph¶i cè thñ tr×,
b»ng lµ lêi nãi hung th× nªn giÕt ngùa tÕ lÔ. Ngùa ®Î con vµ ¨n con cña nã ®Î: cã sù
©m m−u lµm h¹i sÜ tèt, vËy nªn giÕt ngùa Êy mµ cïng ba qu©n ¨n thÞt nã th× tèt hoÆc
kh«ng muèn ¨n thÞt nã th× ®em ch«n t¹i ph−¬ng h−íng nµo h×nh víi chç n㠮Π(nh−
n㠮Πë ph−¬ng DÇn th× ®em ch«n ë ph−¬ng Th©n, v× Th©n h×nh DÇn vµ còng xung
kh¾c DÇn). Ngùa trËn mµ dùng ®u«i lªn: tr−íc th¾ng mµ sau bÞ th−¬ng b¹i. VËy nªn
cÈn thñ, ng−ng chiÕn trong ba tuÇn, nÕu c−ìng xuÊt trËn th× Chñ t−íng kh«ng tr¸nh
khái ®iÒu bÊt lîi. Ngùa co gèi l¹i mµ nhai, ¨n tÊt cã mËt th¸m bªn ®Þch hoÆc gi¸n
®iÖp cña n−íc ®Þch ho¹t ®éng. Ngùa ®Î con xinh tèt lµ ®iÒm t−íng qu©n th¾ng trËn,
trÊn thñ c−¬ng giíi.
4.Chiªm ®iÓu (xem vÒ lo¹i chim): Phµm n¬i qu©n binh mµ thÊy chim bay vµo
ë c¸c n¬i trèng, chiªng, phßng, mµn, cê…lµ ®iÒm binh lÝnh sø kh¸c ®Õn ®ãng qu©n,
nÕu chim Êy lµm tæ lµ ®iÒm hung cho Chñ t−íng. Chim vµo n−íc hãa ra con trai,
con hÕn lµ ®iÒm cã tranh ®Êt ë. Mét bÇy chim theo qu©n, xuÊt trËn ch¼ng ®¸nh mµ
®Þch qu©n còng thua ch¹y. NÕu chim hîp thµnh bÇy mµ bay lªn cao trªn mÆt trËn:
th× binh giÆc ®¸nh th¾ng m×nh, nÕu chóng l¹i kªu lªn n÷a th× øng ®iÒm hung h¹i cùc
®iÓm. Chim b»ng, chim c¾t hoÆc chim d÷ bay vµo dinh ®Ó b¾t thó vµ chim nhá kh¸c
lµ ®iÒm kÎ ®Þch cho qu©n ®Õn c−íp bãc, nÕu nã b¾t ®−îc chim kh¸c bay ®i lµ ®iÒm
rÊt hung, cßn nh− b¾t chim kh¸c ch¼ng ®−îc l¹i bay ®i th× tèt. Chim bay thµnh ®oµn
vµ tô l¹i c¸c cê lín (®¹i kú) th× nªn phßng cã phôc binh trong qu©n ngò, nªn lo liÖu
tr−íc, xuÊt trËn còng ch¼ng tèt. Chim to vµo dinh tr¹i mµ ch¼ng biÕt lo¹i chim g× lµ
®iÒm giÆc thiÕt kÕ m−u gian ®Ó khëi binh, m×nh nªn cè thñ th× h¬n ra ®¸nh. Ban
®ªm mµ chim võa bay võa kªu phßng cã binh sÜ ®µo ngò hoÆc lµm lo¹n sinh sù, mÊt
m¸t. Chim tu hó, chim choi choi ®¸nh nhau n¬i dinh tr¹i l¹i kªu lªn: th× trong 7
ngµy qu©n binh sÏ bÞ tai häa d÷, ch¼ng vËy trong ba qu©n còng gÆp ®iÒu khñng
khiÕp, h− kinh. Gµ ®ång võa kªu võa bay vµo dinh lµ ®iÒm binh sÜ mang tai häa,
kh«ng thÓ l−u tró n¬i ®ã, nh−ng nªn nhí nÕu nã bay tõ phÝa tr−íc ra sau th× tai häa
míi øng cho m×nh. Cßn nh− nã bay tõ sau ra tr−íc th× tai häa øng cho kÎ ®Þch.
Chim tr¾ng bay vµo qu©n lµ ®iÒm binh sÜ l©m tai häa, l¹i xem tæ nã ë ph−¬ng nµo
vµ nh− ph−¬ng Êy cïng thuéc mét lo¹i víi mïa hay ®−îc mïa sinh nã th× ¾t häa

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 92


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

nhÑ, cßn nh− ph−¬ng Êy kh¾c mïa hay bÞ mïa kh¾c th× häa ¾t nÆng. Chim bay
ngËm b«ng hoa vµ lµm rít ë tr−íc qu©n dinh th× ®¹i t−íng ®−îc qu©n sÜ ®ång t©m ra
®¸nh ¾t th¾ng vµ cã c«ng to, l¹i lµ ®iÒm cã sù vui mõng to lín ®ang ®−a ®Õn. Lo¹i
chim cã nhiÒu mµu s¾c bay quyÖn lÊy ta lµ ®iÒm bÖnh b¹o ph¸t, l¹i cã binh ®Þch
mai phôc, nh− ra trËn ph¶i biÕt sî mµ dÌ dÆt khi gÆp binh t−íng kú qu¸i, phßng
chóng bµy ®Æt m−u gian ®Ó h¹i m×nh. Qu¹ hoÆc chim khøu (lo¹i chim kªu ®−îc
nhiÒu giäng, nhiÒu thø tiÕng) ®Õn dinh: giÆc tÝnh gian kÕ, ®Õn canh 5 tÊt chóng sÏ
®Õn c−íp tr¹i, h·y ®Ò phßng. Chim mµu ®á vµo qu©n dinh: cã thiªn thÇn gióp m×nh
®¸nh trËn, chñ sù vui mõng. ë trong dinh tr¹i mµ ban ®ªm nghe tiÕng chim qu¸i dÞ
kªu lªn th× mau dùng cê t¹i h−íng nghe nã kªu råi mµi dòa binh khÝ mµ tÕ trõ, nh−
ë vµo ph−¬ng cïng thuéc mét lo¹i víi mïa th× cã thÓ kh¸ tèt, b»ng ë vµo ph−¬ng
kh¾c mïa th× giÆc sÏ ®Õn. Chim oanh nãi chuyÖn trong dinh: Chñ t−íng xuÊt trËn ¾t
næi thanh danh, vµ ®−îc vua chóa th−ëng tÆng ch¼ng Ýt. BÇy chim cun cót vµo dinh
lµ ®iÒm sÜ tèt ®a d©m, nh− b¾t ®−îc nã th× xuÊt qu©n chiÕn th¾ng, b»ng kh«ng b¾t
®−îc mµ ra ®¸nh ¾t bÞ giÆc lµm h¹i. Chim ®æ vò (Tö qui) tøc lµ con quèc vµo dinh
lµ ®iÒm lµnh cho m×nh vµ lµ ®iÒm hung cho giÆc. Chim S¸o vµo dinh lµ trêi s¾p
m−a. Con H¹c vµo dinh lµ ®iÒm cã chiÕu lÖnh ban ©n huÖ ®Õn n¬i. Chim ®Ò hîp võa
bay võa kªu ë tr−íc sau th× lßng d¹ qu©n sÜ sÏ mÊt tin t−ëng vµo chiÕn th¾ng, binh
thÕ ¾t ch¼ng v÷ng, vËy Chñ t−íng nªn an ñi, phñ dô, khuyÕn khÝch sÜ tèt, trÞnh träng
thuyÕt minh, mÖnh lÖnh ¾t tèt (chim nµy tùa nh− chim Hoµng t−íc).
5.Chiªm trïng lo¹i (xem vÒ ®iÒm øng cña lo¹i ®éng vËt) : Trong qu©n dinh
mµ v« cí thÊy loµi s©u bä khi hiÖn khi Èn lµ ®iÒm qu©n binh vì lë, ly t¸n. Chuét
gÆm binh khÝ hay gÆm d©y da lµ ®iÒm qu©n binh tan t¸c, c¸ch trë vËy nªn dêi dinh
tr¹i ®Õn chç kh¸c th× yªn, cßn nÕu cè gi÷ chç cò ¾t ch¼ng khái hung nguy. Chuét
gÆm cung tªn hay gÆm quÇn ¸o : ®Þch thñ dïng yªu thuËt, tµ ph¸p mµ h¹i m×nh,
mau dêi dinh tr¹i. Ruåi l−ng hång bay tô n¬i dinh qu©n: sÜ tèt bÞ «n bÖnh, bÖnh lþ,
nh− rêi qu©n råi tÕ lÔ th¸nh thÇn sÏ khái ®−îc. B−¬m b−ím bay tô tËp trong dinh:
ph¶i phßng cã kÎ gian Èn phôc trong ba qu©n, gi÷ ®−îc qua ba ngµy th× kh«ng cßn
sî n÷a, l¹i còng lµ ®iÒm cã kÎ gian lµ cho sÜ tèt m×nh mª luyÕn nã. Con bä ngùa
bçng bay tô tËp trong qu©n: kÎ ®Þch cã m−u gian x©m h¹i, nÕu ta cö binh tr−íc
chiÕn ph¹t nã tÊt th¾ng. Cßn ®Ó nã khëi binh ®¸nh ta tr−íc th× e r»ng ch¼ng bÞ b¾t
còng bÞ b¹i. Chuét b¹ch theo qu©n gia: ph¶i xem nã ë ph−¬ng nµo ®Õn th× biÕt lµ
giÆc ë n¬i ph−¬ng h−íng Êy, nh− b¾t ®−îc nã lµ ®iÒm cã chiÕn c«ng. Mét ®oµn
chuét ra khái qu©n dinh lµ ®iÒm ph¸t ch¸y v¨n th¬, l¹i còng lµ ®iÒm giÆc s¾p ®Õn,
nÕu dêi dinh tr¹i th× khái ®−îc häa. Con mät gç t¹i dinh kªu tr−íc sau: ph¶i phßng
cã tai häa g©y ra trong tr¹i, Chñ t−íng nªn khao th−ëng ba qu©n ¾t khái.
6.Chiªm thó lo¹i (xem ®iÒm øng cña loµi thó): Phµm hµnh qu©n mµ gÆp thó
vËt ë ®ång ruéng x«ng vµo trËn m¹c lµ triÖu chøng ch¼ng lµnh, nh−ng b¾t ®−îc nã
th× cã thÓ ®−îc sù tèt nhá, b¾t kh«ng ®−îc ¾t cã hung h¹i to. Trong qu©n thÊy con
thó l¹ mµ kh«ng biÕt lµ con vËt chi th× xem nã cã mãng vuèt hay nanh ch¨ng: nÕu
cã lµ 3 ®Õn 7 ngµy binh giÆc sÏ ®Õn ph¸ h¹i ng−êi, b»ng ch¼ng cã nanh vuèt th×
ch¼ng h¹i. Chã sãi hoÆc Hæ vµo dinh th× 3 ®Õn 7 ngµy sÏ cã chiÕn ®Êu, nh−ng cö
binh ®¸nh tr−íc tÊt gÆp sù bÊt lîi, cßn ®îi binh giÆc khëi binh ®¸nh tr−íc råi m×nh
øng ®èi l¹i sau th× th¾ng, l¹i nh− b¾t ®−îc nã th× tèt, b¾t ch¼ng ®−îc th× xÊu. Nh−
®ang hµnh qu©n mµ nghe tiÕng sãi, tiÕng hæ kªu ë tr−íc sau th× ph¶i phßng binh d÷
tîn ®Õn x©m h¹i c−íp bãc, nh− t¹i ph−¬ng T©y nam cã chiÕn tranh th× ba qu©n nªn
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 93
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

cè thñ dinh tr¹i, ®õng ra tiÕp chiÕn míi hay. Chån ®ång, c¸o ®ång vµo dinh th× lßng
cña ba qu©n ch¼ng yªn æn, b¾t ®−îc nã sù tèt sÏ ®Õn, b¾t ch¼ng ®−îc lµ ®iÒm ch¼ng
lµnh. GÊu vµo trËn mµ m×nh b¾t ®−îc nã th× v« h¹i, ch¼ng b¾t ®−îc lµ ®iÒm h¹i
ng−êi, nh−ng nÕu nã ®Õn tõ ph−¬ng Thiªn ®øc, Thiªn hû lµ ®iÒm Chñ t−íng sinh
con. Ban ®ªm cã con thó ë ®ång néi ch¹y vµo dinh vµ kªu lªn th× nªn dêi dinh tr¹i
®Õn chç kh¸c míi tèt, cßn nh− ban ngµy mµ nã kªu ch¹y xung quanh qu©n dinh lµ
®iÒm cã sÜ tèt ®µo ngò, vËy còng nªn dêi dinh tr¹i råi phñ dô vµ ban th−ëng sÜ
chóng th× míi cã thÓ yªn.
7.Chiªm qu©n khÝ (xem ®iÒm øng do khÝ giíi cña ba qu©n): Trong viÖc qu©n
chiÕn th× gäi chiªng trèng cê lµ Tam cung vµ gäi 5 thø : cê tinh, cê mao, tï vµ,
chu«ng, mâ lµ Ngò ®Õ. §¹i t−íng tiÕn binh th× dïng trèng, thu qu©n th× ®¸nh
chiªng, thØnh qu©n ®oµn lín thi dùng cê kú, chiªu qu©n th× cê mao, th«i thóc qu©n
sÜ th× dïng tï vµ mµ kiÕn thiÕt trËn ®å, vÒ viÖc phÐp t¾c th× dïng cê tinh (thø cê
nhá), truyÒn cho qu©n ra vµo th× dïng chu«ng mâ.
Trong viÖc qu©n th× ph¶i dïng qu©n khÝ ®Ó lµm hiÖu lÖnh, vËy nÕu tiÕng ®¸nh
kªu cña qu©n khÝ nghe cã søc m¹nh mÏ lµ ®iÒm qu©n ®¸nh th¾ng trËn, cßn tiÕng
nghe ch×m lØm, thÊp xuèng mµ kh«ng hïng hån lµ ®iÒm b¹i. Nh− dïng ®Õn mµ
kh«ng ra tiÕng (kh«ng trong trÎo, trèng kh«ng ra trèng, chiªng kh«ng ra chiªng) lµ
®iÒm n−íc nhµ hÕt thÕ lùc. Kh«ng ®éng ®Õn mµ nã tù kªu lµ ®iÒm ®¹i binh dÊy
khëi. V« cí mµ qu©n khÝ r¸ch bÓ vì ®Êy lµ ®iÒm hung h¹i. Bçng nhiªn qu©n khÝ
ph¸t ra tia s¸ng 4 phÝa: sÏ cã kh¸ch binh lµ binh lÝnh ë xø kh¸c ®Õn n¬i…Qu©n khÝ
bÞ è mµu, lau chïi ch¼ng ra hoÆc tùa nh− nhuém m¸u, hoÆc gièng nh− b«i bïn,
hoÆc rØ sÐt…lµ ®iÒm nguy c¬ ®ãi, thÊt b¹i trong ba tuÇn. Trêi kh«ng cã giã mµ thÊy
cê tinh, cê kú, cê mao phÊt ph¬ ®éng mµ chØ vÒ h−íng tr−íc cña qu©n ®Þch th× Chñ
t−íng bªn ta th¾ng, cßn chØ vÒ h−íng sau cña qu©n ®Þch th× qu©n ®Þch sÏ ®Õn khiªu
chiÕn. Tr¸i l¹i trêi cã giã mµ cê kh«ng lay ®éng m¹nh lµ ®iÒm t−íng sÜ sî h·i. Cã
giã mµ cê phÊt lªn th× qu©n t−íng hµnh sù dÔ dµng. Cã giã mµ cê l¹i rò xuèng lµ
®iÒm qu©n sÜ tang phôc (cã t−íng sÜ chÕt). V« cí mµ cê bay phÊt lªn: qu©n sÜ t¸n
thÊt. Cê bÞ ®èt ch¸y, bÊt cø bëi lý do hay nguyªn nh©n nµo lµ ®iÒm vî Chñ t−íng
b¸i l¹y PhËt (?).
Khi dïng c¸c lo¹i nh¹c khÝ mµ nghe thanh ©m võa ph¶i, ªm, hßa lµ ®iÒm tèt,
®êi thanh b×nh. Cßn nÕu thanh ©m nghe nh− lo¹n, lén xén, nghe nh− hung ¸c lµ
®iÒm lo¹n ly. Nh− mãn ¨n ®Ó trong vËt khÝ (®å ®ùng) mµ tù nhiªn hãa thµnh m¸u lµ
®iÒm t−íng qu©n chiÕn th¾ng, cã c«ng lao. ChÐn ®Þa tù lµm thµnh tiÕng kªu ¾t cã
thÝch kh¸ch ®Õn. Tï vµ tù nã bÓ vì ra lµ ®iÒm thay ®æi ®¹i t−íng kh¸c hoÆc ®iÒm
®¹i t−íng ®µo tÈu, l¸nh th©n. §ao kiÕm cña §¹i t−íng qu©n rím m¸u hoÆc xuÊt
hiÖn ra nhiÒu mµu s¾c lén xén kh«ng ph©n biÖt th× tiÕn ra ®¹i chiÕn ¾t nªn c«ng.
Rót kiÕm kh«ng ra khái bao ®−îc lµ ®iÒm cã kÎ ©m m−u. §ao kiÕm tù nhiªn g·y lµ
®iÒm tèt cho Kh¸ch (ng−êi ®Õn) vµ bÊt lîi cho Chñ (ng−êi ë t¹i chç). §ao kiÕm
nho¸ng ¸nh löa: cã kh¸ch tíi, ®Ò phßng ®Ó chiÕn ®Êu. §ao kiÕm tù nhiªn khua: ®¹i
chiÕn cã c«ng trËn. §ao kiÕm bÞ löa ®èt: th−îng t−íng thua b¹i. §ao kiÕm tù nhiªn
hay: t−íng qu©n thªm ®Þa vÞ. §ao kiÕm hãa rång: t−íng qu©n hÕt léc, hãa chim:
®−îc thÇn gióp, hãa ng−êi: sÜ tèt t¸n vong, hãa quû thÇn: chñ t−íng lËp ®−îc c«ng
lao. §ao chiÕn tùa nh− lay ®éng m¹nh th× liÒn cã ®¹i chiÕn, phßng qu©n binh ly t¸n.
Sóng dao déi tiÕng ¾t cã hçn chiÕn, ph¶i biÕt e sî mµ cÈn thËn cho l¾m. Lõa ngùa
võa ch¹y võa kªu: qu©n l÷ gÆp ®iÒm bÊt lîi. Ngùa binh khÝ nãi chuyÖn nh− ng−êi,
nÕu lêi nãi tèt th× øng ®iÒm tèt, b»ng nÕu nãi lêi xÊu th× øng ®iÒm xÊu. Löa thiªu
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 94
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

ngùa: ®¹i t−íng sÏ khëi binh rÇm ré. Löa thiªu ¸o s¾t: kh«ng bao l©u sÏ cã giao
chiÕn, cã thÓ kh«ng ®îi hÕt ngµy. §Çu sóng cã löa: kh¸ch ®Þch thñ muèn x©m h¹i.
Lõa gç bçng nhiªn ch¹y ngµn dÆm, nÕu ®i chinh chiÕn th× binh m· ë ®»ng sau xe bª
trÔ, l¹i lµ ®iÒm khi dÔ vua chóa, ch¼ng cÇn theo mÖnh lÖnh. C¸i ®iÕu hay c¸i ®Èu
(vËt ®Ó cÇm canh trong tr¹i binh lÝnh) tù nhiªn bay lµ ®iÒm binh vÒ, t−íng ®æi.
8.Chiªm b¾c ®Èu (xem ®iÒm øng cña sao B¾c ®Èu) : B¾c ®Èu lµ mét khãm
gåm 7 ng«i sao ë vÒ ph−¬ng B¾c trªn trêi, theo M«n thiªn vÉn gäi lµ §¹i hïng tinh.
Tö vi lµ tßa Hoµng ®Õ, cßn B¾c ®Èu lµ mét c¬ quan träng yÕu gåm 7 ng«i hé vÖ Tö
vi. §· cã thiªn c¬ nh− thÕ cho nªn trªn mÆt ®Þa cÇu còng ph¶i “tù nhiªn” s¾p ®Æt cã
nh÷ng ng«i Vua chóa vµ c¸c c¬ quan…§Êy lµ trªn sao th× d−íi vËy, thÕ nªn cø xem
khÝ s¾c cña B¾c ®Èu mµ biÕt hung c¸t, còng nh− xem c¸c c¬ quan hµnh chÝnh cña
chÝnh phñ mµ hiÓu vËn mÖnh n−íc nhµ lµ may hay rñi…
Nh− cã khÝ s¾c ®á nhËp vµo B¾c ®Èu th× néi trong mét n¨m sÏ cã ®¹i h¹n kh«
khan, vµ bªn ngoµi cã giÆc nhËp vµo bê câi. Nh− cã khÝ s¾c vµng x«ng vµo B¾c ®Èu
lµ ®iÒm chóa t«i ®èi ®·i nhau ®Çy ©n nghÜa, gi−êng cét n−íc nhµ ®−îc minh chÝnh,
kh«ng sinh giÆc lo¹n. Nh− cã s¾c tr¾ng nhËp vµo B¾c ®Èu: Trong vßng 3 th¸ng cã
®¹i binh g©y chiÕn ®Êu. Nh− cã khÝ s¾c xanh nhËp vµo B¾c ®Èu: ph¸i v¨n h−ng
thÞnh, v¨n häc râ rµng, ph¸i vâ Èn h×nh. Nh− cã khÝ s¾c ®en nhËp vµo B¾c ®Èu: cã
binh yªu qu¸i g©y sù chiÕn ®Êu to, l¹i lµ ®iÒm n−íc lín d©ng lªn rÊt cao trong n¨m.
Nh− cã khÝ s¾c tÝm lµ ®iÒm chóa th¸nh t«i hiÒn ®ång lßng lo cho d©n an c− l¹c
nghiÖp.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 95


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 42: §å nh©n thiÖn ¸c

Ng−êi gÆp gi÷a ®−êng lμnh hay d÷

Bμi 1
1. Dao väng nh©n lai Tý M¹nh: l−¬ng
2. Träng: th−êng, Quý: ¸c lËp Thiªn c−¬ng,
3. Tr× hung khÝ kh¸n Chi Can th−îng,
4. TÞ tÆc, M·o oan, Hîi Tý c−êng
5. Th×n TuÊt, C«ng tµo, TruyÒn tèng l¹i.
6. Th¾ng quang tinh DËu dôc tiÒm tµng.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Phµm ®ang ®i ®−êng hay ë bÊt cø n¬i nµo mµ thÊy tõ ®»ng xa cã
d¸ng ng−êi ®i l¹i, nªn cÇn biÕt ng−êi Êy lµnh hay d÷ th× chiªm quÎ t×m Tý thiªn bµn
mµ luËn. Nh− Tý gia tøc M¹nh tøc lµ gia lªn DÇn Th©n TÞ Hîi ®Þa bµn th× ng−êi Êy
hiÒn l−¬ng, hoÆc ®èi víi m×nh kh«ng cã quan hÖ g× c¶. Nh− thÊy Tý gia Tø träng
tøc lµ Tý gia lªn Tý Ngä M·o DËu ®Þa bµn th× ng−êi Êy lµ h¹ng th−¬ng gia ®i mua
b¸n hoÆc lµm nghÒ kiÕm ¨n. Nh− thÊy Tý gia Tø Quý tøc lµ gia Th×n TuÊt Söu Mïi
®Þa bµn th× ng−êi Êy lµ kÎ hung ¸c, vËy m×nh ph¶i ®Ò phßng, mau ®Õn trô t¹i ph−¬ng
h−íng cña ®Þa bµn cã thõa Thiªn c−¬ng. ThÝ dô trong quÎ thÊy Thiªn c−¬ng l©m
DËu ®Þa bµn, m×nh liÒn ®øng quay l−ng vÒ h−íng DËu (chÝnh T©y) cßn mÆt ngã vÒ
ph−¬ng §«ng, Êy lµ trô l¹i ph−¬ng h−íng thõa Thiªn c−¬ng. HoÆc kh«ng trô n¬i ®ã
th× cø ®i vÒ h−íng DËu còng ®−îc. Bëi Thiªn c−¬ng lµ chç hung xÊu nhÊt cho nªn
kÎ d÷ kh«ng d¸m l¹i gÇn. Trong lóc m×nh s¾p gÆp nguy cÇn n−¬ng vµo chç hung Êy
lµ lÊy hung mµ trÞ hung.
Nh− kh«ng ph¶i lµ ng−êi ®i trªn ®−êng lé, mµ lµ ng−êi ®i ghe thuyÒn quÎ
còng øng nh− trªn, chØ kh¸c lµ thÊy Tý gia Tø M¹nh th× ng−êi ®i ghe thuyÒn Êy lµ
h¹ng quan l¹i.
Kh«ng luËn lµ ë binh chiÕn mµ ngµy th−êng n¬i x· héi ta còng ¸p dông ®−îc
bµi nµy. L¹i nh− kh¸ch l¹ tíi nhµ th× còng dïng c¸ch tÝnh nh− trªn ®Ó biÕt ng−êi
thiÖn hay ¸c mµ liÖu phßng.
C©u 3, 4, 5 vµ 6: Nh− thÊy ng−êi cã mang hung khÝ (sóng, ®ao, g−¬m…) th×
ph¶i quan s¸t ë Can Chi. Nh− Can Chi cã thõa TÞ thiªn bµn th× kÎ Êy lµ h¹ng giÆc
c−íp, cã thõa M·o thiªn bµn lµ ng−êi cã o¸n cõu, cã thõa Hîi Tý thiªn bµn lµ h¹ng
c−êng nh©n hung ¸c, cã thõa Th×n TuÊt DÇn Th©n thiªn bµn lµ h¹ng quan l¹i, cã
thõa Ngä DËu thiªn bµn lµ ng−êi l¸nh n¹n.
ë 72 phÐp chiªm luËn r»ng: ®ang hµnh qu©n hoÆc ®ang ë gi÷a c¬n nguy hiÓm
mµ gÆp ng−êi l¹ th× dïng bµi nµy mµ ®o¸n hung c¸t ®Ó phßng gian tÕ.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 96


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 43: C¬ qu©n bÞ vi

Qu©n Ýt giÆc ®«ng bao v©y

Bμi 1
1. BÞ vi th−îng kh¾c NhËt ThÇn: th−¬ng
2. Thiªn t−íng trïng h×nh h÷u häa −¬ng,
3. ThÇn t−íng tû sinh: tai dÞ gi¶i,
4. NhËt ThÇn Niªn MÖnh kh¾c hung vong.

Phãng dÞch
C©u 1: phµm qu©n ta Ýt mµ bÞ giÆc ®«ng ®¶o bao v©y, tÊt ph¶i xem quÎ xÐt
xem cã bÞ tai h¹i hay kh«ng, vµ chñ yÕu lµ xem t¹i NhËt ThÇn, tøc lµ t¹i Can Chi
mµ luËn. Nh− quÎ thÊy Can th−îng thÇn kh¾c Can vµ Chi th−îng thÇn còng kh¾c
Chi th× gäi lµ Can Chi c©u kh¾c c¸ch, tÊt sÏ v× cã chiÕn ®Êu víi nhau mµ thiÖt h¹i.
Nh− theo “ Binh tr−íng phó ” nãi r»ng: Can th−îng thÇn kh¾c Chi vµ Chi th−îng
thÇn còng kh¾c Can th× gäi lµ Can Chi hç kh¾c c¸ch tÊt sÏ cã ®Êu th−¬ng nguy h¹i.
HoÆc nh− Can ©m thÇn kh¾c Can vµ Chi ©m thÇn còng kh¾c Chi th× còng øng nh−
vËy. HoÆc Can ©m thÇn kh¾c Chi th−îng thÇn vµ Chi ©m thÇn kh¾c Can th−îng thÇn
còng øng nh− vËy.
C©u 2: nh− gÆp quÎ Can Chi c©u kh¾c hay Can Chi hç kh¾c, mµ thªm thÊy
Thiªn t−íng ë Can kh¾c Can vµ Thiªn t−íng ë Chi còng kh¾c Chi n÷a, ®Êy lµ thiªn
t−íng trïng h×nh ¾t ch¼ng khái tai häa nÆng.
C©u 3: Nh− quÎ thÊy Can th−îng thÇn sinh Can hoÆc tû Can vµ Chi th−îng
thÇn còng sinh Chi hoÆc tû Chi th× cã thÓ an thñ trong lóc bÞ v©y, khái l©m h¹i. NÕu
Thiªn t−íng t¹i Can sinh Can hoÆc tû Can vµ Thiªn t−íng t¹i Chi còng sinh Chi
hoÆc tû Chi còng lµ quÎ tèt, øng nh− trªn. (Tû lµ ®ång thuéc mét lo¹i trong ngò
hµnh).
Nh− Can th−îng thÇn sinh, tû Can vµ Chi th−îng thÇn còng sinh, tû Chi
nh−ng Thiªn t−íng ë trªn Can Chi l¹i kh¾c Can Chi th× vÉn bÞ h¹i, nh−ng bÞ s¬ sµi.
MÉu quÎ: ngµy Gi¸p Tý, nguyÖt t−íng Mïi, giê TuÊt. QuÎ nµy Can th−îng
thÇn lµ Hîi sinh Can Gi¸p vµ Chi th−îng thÇn lµ DËu còng sinh Chi Tý, nh−ng t¹i
Can cã Th¸i th−êng thæ kh¾c Chi Tý thñy vµ t¹i Chi cã Th¸i ©m kim kh¾c Can Gi¸p
méc, ®Êy lµ quÎ øng ®iÒm bÞ h¹i s¬ sµi, ch¼ng ®Õn nçi nguy kÞch.
C©u 4: Can Chi th−îng thÇn cïng víi B¶n mÖnh t−¬ng sinh hay cïng víi
Hµnh niªn t−¬ng sinh th× tèt. Tr¸i l¹i cïng víi B¶n mÖnh hay Hµnh niªn t−¬ng kh¾c
th× quÎ øng ®iÒm hung, ch¼ng khái b¹i vong.
ë “Kim quû kinh” nãi r»ng: Phµm quÎ thÊy Can th−îng thÇn víi Chi th−îng
thÇn t−¬ng sinh th× khái bÞ th−¬ng b¹i, b»ng t−¬ng kh¾c ¾t bÞ l©m h¹i. NÕu t−¬ng
kh¾c mµ ë t¹i Can Chi thÊy Thiªn t−íng néi chiÕn, hay ngo¹i chiÕn n÷a th× bÞ b¹i
th−¬ng ch¼ng Ýt (Néi chiÕn lµ ch÷ thiªn bµn kh¾c Thiªn t−íng, Ngo¹i chiÕn lµ ch÷
thiªn bµn bÞ Thiªn t−íng kh¾c).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 97


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 44: §ét vi xuÊt sø

Chän chç x«ng ph¸ vßng v©y

Bμi 1
1. BÞ vi dôc xuÊt h−íng Thiªn c−¬ng,
2. Nh−îc trë Gi¸ng Minh Ngäc th−îng t−êng.
3. Gi¸ng DËu Th©n ph−¬ng, Minh M·o khø,
4. Ngäc ®−êng chØ xuÊt Hµ kh«i ph−¬ng.
5. C©u trËn chÕ xø t«i vi th¾ng,
6. NhÞ c¸t l©m ph−¬ng v·n ph¶ c−êng.
7. NhËt ThÇn th−îng h¹ t−¬ng sinh c¸t,
8. T−¬ng kh¾c h−u tï kþ tæn th−¬ng.

Phãng dÞch
C©u 1: “ Th¸i c«ng ” nãi r»ng: binh v©y ngµn dÆm, nay muèn ra khái vßng
v©y tÊt ph¶i nh¾m h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Thiªn c−¬ng (Th×n thiªn bµn).
ThÝ dô trong quÎ thÊy Th×n thiªn bµn l©m Ngä ®Þa bµn th× nh¾m vÒ h−íng Ngä
(Nam) mµ x«ng pha cho tho¸t vßng v©y.
C©u 2, 3 vµ 4: Gi¸ng Minh Ngäc lµ Gi¸ng cung, Minh ®−êng vµ Ngäc ®−êng.
Nh− t¹i h−íng cã Thiªn c−¬ng gÆp nói s«ng ng¨n trë th× ph¶i kh¶o s¸t tíi Gi¸ng
cung tøc lµ Hîi thiªn bµn, Minh ®−êng tøc lµ Tý thiªn bµn, vµ Ngäc ®−êng lµ Söu
thiªn bµn. H·y xem trong 3 ch÷ Hîi Tý Söu thiªn bµn coi ch÷ nµo l©m tø Träng ®Þa
bµn tøc lµ gia Tý Ngä M·o DËu ®Þa bµn. Nh− quÎ thÊy Hîi thiªn bµn l©m tø Träng
th× nªn x«ng ph¸ vßng v©y ë h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Th©n DËu thiªn bµn.
Nh− quÎ thÊy Tý thiªn bµn l©m tø Träng th× nªn x«ng ph¸ vßng v©y t¹i h−íng cña
cung ®Þa bµn cã thõa M·o thiªn bµn. Nh− quÎ thÊy Söu thiªn bµn l©m tø Träng th×
nªn x«ng ph¸ vßng v©y t¹i h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa TuÊt thiªn bµn.
C©u 5: “Néi m«n kinh” nãi r»ng: xem C©u trËn thõa thÇn kh¾c ch÷ thiªn bµn
nµo th× hay ®i vÒ h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa ch÷ thiªn bµn Êy mµ ph¸ vßng
v©y. VÝ dô: C©u trËn thõa thÇn lµ Tý thiªn bµn tÊt kh¾c TÞ Ngä háa vËy nªn ®i vÒ
h−íng ®Þa bµn cã thõa TÞ Ngä thiªn bµn mµ ph¸ vßng v©y. Nh− quÎ thÝ dô ngµy
Quý Hîi, nguyÖt t−íng DÇn, giê Th©n. Th× C©u trËn thõa thÇn lµ DËu kim tÊt kh¾c
®−îc DÇn M·o méc: trong quÎ thÊy Th©n DËu ®Þa bµn cã thõa DÇn M·o, vËy nªn
nh¾m vÒ h−íng Th©n DËu (T©y nam vµ T©y) mµ xung ®ét gi¶i v©y.
Nh− quÎ thÊy cã c¸t thÇn, c¸t t−íng l©m Can Chi hoÆc S¬ truyÒn thuéc ©m
(Hîi M·o Mïi TÞ DËu Söu), cßn Trung M¹t truyÒn thuéc D−¬ng (Tý DÇn Th×n Ngä
Th©n TuÊt) th× viÖc gi¶i v©y sÏ ®−îc dÔ dµng vËy.
L¹i cã s¸ch tÝnh nh− sau: bÊt cø lµ ngµy th¸ng nµo còng vÉn dïng Th¾ng
quang tøc lµ Ngä thiªn bµn mµ lµm NguyÖt t−íng. Nh−ng mïa Xu©n th× dïng Ngä
gia M·o ®Þa bµn mµ lµm quÎ, mïa H¹ th× dïng Ngä gia Ngä ®Þa bµn mµ lµm quÎ,
mïa Thu th× dïng Ngä gia DËu ®Þa bµn mµ lµm quÎ vµ mïa §«ng th× dïng Ngä gia
Tý ®Þa bµn mµ lµm quÎ. §Êy lµ chç khëi ®Çu ®Ó an 12 ch÷ thiªn bµn lËp 12 cung ®Þa

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 98


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

bµn. Xong råi theo lèi cò lµ do ngµy mµ an Thiªn t−íng Quý nh©n, §»ng xµ…®Ó
t×m xem C©u trËn gia lªn cung ®Þa bµn nµo th× nªn ®i vÒ ph−¬ng h−íng cña cung ®Þa
bµn Êy mµ ph¸ v©y. ThÝ dô: ngµy Canh TuÊt, mïa Xu©n, chiªm ban ®ªm. QuÎ nµy
chiªm vµo mïa Xu©n nªn dïng Ngä lµm NguyÖt t−íng mµ gia lªn M·o ®Þa bµn ®Ó
lµm quÎ. Ngµy Canh chiªm ban ®ªm nªn Quý nh©n t¹i Mïi thiªn bµn vµ thuËn hµnh
th× C©u trËn t¹i Hîi thiªn bµn. C©u trËn thõa Hîi thiªn bµn nh−ng l¹i l©m Th©n ®Þa
bµn cho nªn nh»m vµo h−íng Th©n lµ h−íng T©y nam mµ ph¸ v©y ®Ó tho¸t th©n.
C©u 6: NhÞ c¸t tøc lµ §¹i c¸t (Söu) vµ TiÓu c¸t (Mïi). Xem trong quÎ coi
cung nµo cã thõa Söu Mïi thiªn bµn th× x«ng pha vÒ h−íng cña cung Êy mµ tho¸t
v©y còng kh¸ tèt. VÝ dô: thÊy Söu thiªn bµn l©m M·o ®Þa bµn, tÊt Mïi thiªn bµn gia
DËu ®Þa bµn, vËy nªn nh¾m vÒ h−íng M·o (§«ng) hoÆc h−íng DËu (T©y) mµ ph¸
v©y…
C©u 7 vµ 8: Nh− quÎ thÊy Can víi Can th−îng thÇn t−¬ng sinh vµ Chi víi Chi
th−îng thÇn t−¬ng sinh th× vô ph¸ v©y ¾t ®−îc b×nh yªn (hoÆc Can ®Þa bµn víi Can
th−îng thÇn t−¬ng sinh còng ®−îc). Tr¸i l¹i Can hay Can ®Þa bµn víi Can th−îng
thÇn t−¬ng kh¾c vµ Chi víi Chi th−îng thÇn còng t−¬ng kh¾c lµ ®iÒm bÊt æn, l¹i
thªm Can th−îng thÇn vµ Chi th−îng thÇn bÞ H−u Tï Tö khÝ th× dï chän ®−îc
h−íng tèt ®Ó ph¸ tho¸t khái vßng v©y còng ch¼ng tho¸t khái bÞ tæn th−¬ng.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 99


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 45: Trõu qu©n tþ khÊu

Rót lui qu©n ®Ó ®¸nh giÆc

Bμi 1
1. TÆc thÕ b»ng l¨ng ng· vÞ c−¬ng
2. Trõu qu©n hèi tþ kh¶n Thiªn c−¬ng.
3. Trùc ®Þnh thiÕt nghi tßng h÷u Èn,
4. Träng suý hoµn tu h−íng t¸ tµng.
Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: nh− thÕ giÆc qu¸ hung h¨ng mµ qu©n ta th× ch−a ®ñ m¹nh tÊt ph¶i
rót lui qu©n mµ tr¸nh nã, vËy ph¶i coi trong quÎ xem Thiªn c−¬ng ë vÒ cung ®Þa
bµn nµo mµ chän h−íng lui qu©n cho æn.
C©u 3 vµ 4: nh− thÊy Thiªn c−¬ng Th×n l©m Tø m¹nh tøc lµ gia lªn DÇn Th©n
TÞ Hîi ®Þa bµn th× nªn theo phÝa bªn tay ph¶i mµ dÉn binh ®i Èn l¸nh giÆc. Cßn nh−
thÊy Thiªn c−¬ng l©m Tø träng (Tý Ngä M·o DËu ®Þa bµn) hoÆc l©m Tø quý Th×n
TuÊt Söu Mïi ®Þa bµn th× nªn rót lui qu©n vÒ lé bªn tr¸i.
ë “Linh Hîp Kinh” nãi r»ng: nghe giÆc ®Õn mµ l−îng søc cù kh«ng næi vµ
muèn l¸nh nã th× quan s¸t t¹i Thiªn c−¬ng. Nh− Thiªn c−¬ng l©m tø M¹nh lµ thÇn
øng t¹i bªn trong, nªn rót qu©n theo ®−êng lé bªn tay ph¶i mµ Èn tr¸nh. Nh− Thiªn
c−¬ng l©m tø Träng lµ thÇn øng ë t¹i cöa, nªn theo h−íng gi÷a mµ Èn tr¸nh. Nh−
Thiªn c−¬ng l©m tø Quý lµ thÇn øng ë bªn ngoµi th× nªn theo h−íng tay tr¸i mµ Èn
tr¸nh.

Bμi 2
1. M·o DËu TuÕ DÇn ¢m d÷ Hîp,
2. H¶o Khai, TuÊt, Hîi, Th¾ng quang tµng,
3. Thiªn bµn Mïi Söu l©m ph−¬ng c¸t,
4. V−îng t−íng chi ph−¬ng thiÕt kþ phßng.

Phãng dÞch
C©u 1: Phµm l¸nh n¹n nªn ®i vÒ h−íng cña c¸c cung ®Þa bµn nµo cã thõa
M·o DËu DÇn thiªn bµn hoÆc cã thõa Th¸i tuÕ, sao Th¸i ©m, sao Thiªn hîp.
C©u 2: Khai tøc lµ Khai tinh, tÝnh nh− sau: mïa Xu©n th× Khai tinh t¹i M·o
thiªn bµn, mïa H¹ t¹i Ngä, mïa Thu t¹i TuÊt vµ mïa §«ng t¹i Hîi. Phµm dÉn binh
®i l¸nh giÆc th× nªn nh»m vÒ ph−¬ng h−íng cña c¸c cung ®Þa bµn cã thõa Khai tinh
lµ n¬i tèt cã thÓ yªn th©n, t¹m tró.
C©u 3: còng nªn ®i vÒ ph−¬ng cña 2 cung ®Þa bµn cã thõa Mïi Söu thiªn bµn,
kh¸ tèt.
Cã s¸ch nãi nh− sau: trong khi gÊp rót ch¼ng biÕt nªn vµo hay nªn ra th× cø
xem Hµ kh«i lµ TuÊt thiªn bµn. Nh− Hµ kh«i gia tø M¹nh ®Þa bµn nªn nhËp vµo

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 100


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

trong, cßn gia tø Quý ®Þa bµn th× nªn tho¸t ra ngoµi. (Kh«ng luËn Hµ kh«i gia tø
Träng ®Þa bµn).
C©u 4: Phµm ph−¬ng nµo ®−îc V−îng T−íng khÝ th× chí nªn ®i vÒ ph−¬ng
h−íng Êy. Mïa Xu©n ph−¬ng §«ng V−îng khÝ, mïa H¹ ph−¬ng Nam V−îng khÝ,
mïa Thu ph−¬ng T©y V−îng khÝ, mïa §«ng ph−¬ng B¾c V−îng khÝ. Ph−¬ng
T−íng khÝ tuy kh«ng ®¹i kþ nh−ng còng nªn tr¸nh. Mïa Xu©n ph−¬ng Nam T−íng
khÝ, mïa Thu ph−¬ng B¾c T−íng khÝ, mïa §«ng ph−¬ng §«ng T−íng khÝ. Duy
mïa H¹ th× ph−¬ng Th×n TuÊt Söu Mïi võa ®−îc T−íng khÝ võa ®−îc V−îng khÝ,
Êy lµ nh÷ng ph−¬ng kþ nhiÒu h¬n hÕt. (Mïa H¹ háa cho nªn Th×n TuÊt Söu Mïi lµ
lo¹i Thæ ®−îc T−íng khÝ ph¶i h¬n, bëi háa sinh Thæ. Nh−ng l¹i còng nãi lµ ®−îc
V−îng khÝ v× theo 10 Can th× 2 can MËu Kû ®Òu an ký t¹i c¸c cung cña mïa H¹
háa, Can MËu ký t¹i TÞ lµ tªn cña th¸ng 4, can Kû th× ký t¹i Mïi lµ tªn cña th¸ng 6.
Mïa H¹ lµ c¸c th¸ng 4, 5, 6. ë chung mét nhµ th× T−íng khÝ còng dÔ hãa nªn
V−îng khÝ. V¶ l¹i MËu t−¬ng tû víi Th×n TuÊt vµ Kû t−¬ng tû víi Söu Mïi).

Bμi 3
1. Thiªn Êt ch©n phï ph−¬ng tèi kþ
2. NhËt Can bÞ kh¾c khø nan ®−¬ng.
3. Ngä v« ¢m chÝ, Tý v« Hîp,
4. NhÞ gi¶ ®µo hung khiÕm c¸t t−êng.

Phãng dÞch
C©u 1: Ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã thõa Thiªn Êt ch©n phï lµ n¬i sinh tai häa
d÷, ®õng ®µo tÈu h−íng ®ã. TÝnh Thiªn Êt ch©n phï còng nh− tÝnh NguyÖt yÓm,
khëi ®Çu th¸ng giªng t¹i TuÊt thiªn bµn råi nghÞch hµnh, th¸ng 2 t¹i DËu, th¸ng 3
t¹i Th©n…th¸ng 12 t¹i Hîi. ThÝ dô: th¸ng 9 th× DÇn thiªn bµn lµ Thiªn Êt ch©n phï,
nh− thÊy DÇn gia Tý ®Þa bµn th× chí nªn ®i vÒ h−íng Tý (b¾c).
C©u 2: ®i vÒ ph−¬ng kh¾c Can th× khã mµ ®−¬ng cù næi víi giÆc. Ph−¬ng T©y
kh¾c ngµy Gi¸p Êt. Ph−¬ng B¾c kh¾c ngµy BÝnh §inh. Ph−¬ng §«ng kh¾c ngµy
MËu Kû. Ph−¬ng Nam kh¾c ngµy Canh T©n. Ph−¬ng Th×n TuÊt Söu Mïi kh¾c ngµy
Nh©m Quý.(kh¾c Can tøc lµ kh¾c Can cña ngµy hiÖn t¹i vËy).
C©u 3 vµ 4: RÊt nªn tr¸nh ph−¬ng chÝnh Nam Ngä vµ ph−¬ng Tý (chÝnh b¾c).
Bëi sao? Bëi trèn tr¸nh nhê sao Th¸i ©m vµ Thiªn hîp cã tÝnh che ®Ëy. Nh− Th¸i
©m th× kh«ng bao giê gia lªn Ngä ®Þa bµn vµ Thiªn hîp th× kh«ng bao giê gia lªn
Tý ®Þa bµn. NÕu m×nh ®µo tÈu t¹i hai ph−¬ng Êy th× tøc nh− m×nh tr¸nh xa sù che
®Ëy, nªn ¾t m−u kÕ bÞ b¹i lé vµ dï cã ng−êi cøu trî còng khã ®Õn n¬i m×nh. Còng
nhí kþ 2 ph−¬ng Tý Ngä Êy v× khã gÆp triÖu chøng tèt lµnh.
§Ö 45 cã 3 bµi. NÕu hîp c¶ 3 bµi l¹i th× cã thÓ mét n¬i võa tèt võa xÊu, vËy
nªn chän mét ph−¬ng nµo cã tèt mµ kh«ng xÊu míi thËt lµ ph−¬ng hay cho sù ph¸
v©y vµ ®µo tÈu.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 101


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 46: §é giang, qu¸ nª

Qua s«ng, v−ît bïn lÇy

Bμi 1
1. §é giang tèi ph¹ chØ ThÇn th−¬ng
2. Chi thuû, Can lôc, l−ìng binh t−êng
3. TuÕ thõa ThÇn hËu tao trÇm nÞch
4. Chi Can l¨ng Xung xa lç ph−êng,
5. NhËt ngé C−¬ng Xung: phong nghÞch l·ng,
6. Chi thõa thÇn kh¾c: è nª −¬ng.

Phãng dÞch
C©u 1: phµm hµnh qu©n ®Õn mét khu vùc l¹ kh¸c, tÊt cã lóc ph¶i v−ît qua
s«ng biÓn hoÆc bïn lÇy, cã thÓ gÆp nguy hiÓm, ch¼ng thÓ kh«ng xem tr−íc vËy.
Qua c¸c chç Êy rÊt sî quÎ th−îng thÇn kh¾c Can Chi. Th−îng thÇn lµ nãi ch÷ thiªn
bµn trªn Can vµ trªn Chi.
C©u 2: T¹i Chi øng vÒ ®−êng thñy, t¹i Can øng vÒ ®−êng bé. V× thÕ nªn
muèn qua s«ng biÓn hay v−ît bïn lÇy th× ph¶i quan s¸t t¹i Chi. Nh− quÎ thÊy Chi
kh¾c Chi th−îng thÇn lµ ®iÒm ch¼ng tèt, Chi th−îng thÇn kh¾c Chi th× cµng xÊu
h¬n, thuyÒn ch¼ng khái ch×m, bÌ ch¼ng khái vì. Suy thÕ th× ®i ®−êng bé mµ quÎ
thÊy Can víi Can th−îng thÇn t−¬ng kh¾c th× quÎ còng øng ®iÒm xÊu.
C©u 3: Phµm quÎ thÊy cung Th¸i tuÕ ®Þa bµn cã thõa ThÇn hËu, tøc thõa Tý
thiªn bµn lµ quÎ bÞ trÇm mÞch, qua s«ng ¾t bÞ sãng n−íc nhËn ch×m. ThÝ dô n¨m
Ngä mµ quÎ thÊy cung Ngä ®Þa bµn cã thõa Tý thiªn bµn th× chí nªn dïng thuyÒn
bÌ mµ ®−a binh sÜ qua s«ng biÓn.
C©u 4: Xung lµ Th¸i xung tøc M·o thiªn bµn. Xa lç lµ xe thuyÒn. Nh− quÎ
thÊy M·o thiªn bµn gia Can vµ M·o bÞ ®Þa bµn kh¾c lµ xe h−, bÊt lîi ë ®−êng bé.
ThÝ dô ngµy Canh mµ quÎ thÊy M·o gia Canh tÊt M·o bÞ Th©n ®Þa bµn kh¾c. Cßn
thÊy M·o thiªn bµn gia Chi vµ M·o bÞ ®Þa bµn kh¾c lµ ®iÒm thuyÒn bÌ bÞ tæn h¹i,
bÊt lîi ë ®−êng thñy. Nh− c¸c ngµy Th©n DËu mµ quÎ thÊy M·o thiªn bµn gia Chi.
C©u 5: C−¬ng Xung lµ Thiªn c−¬ng vµ Th¸i xung. Thiªn c−¬ng tøc Th×n
thiªn bµn lµ ®¹i hung tinh, ng«i ë §«ng nam thuéc cung Tèn, mµ Tèn chñ sù giã.
ThÕ nªn quÎ thÊy Thiªn c−¬ng l©m Can vµ nhÊt lµ l©m Chi lµ ®iÒm nghÞch sãng giã,
nÕu sang s«ng biÓn ¾t bÞ sãng giã lËt óp thuyÒn bÌ. Th¸i xung l©m Can Chi còng
øng ®iÒm häa h¹i, bëi Th¸i xung M·o lµ TÆc thÇn, l¹i thuéc thuyÒn xe, mµ còng lµ
vµm s«ng, cöa r¹ch (nh÷ng n¬i cã n−íc ch¶y).
C©u 6: Chi thõa thÇn kh¾c tøc lµ Chi th−îng thÇn kh¾c Chi. Qua s«ng l−ít
biÓn, v−ît qua chç bïn lÇy mµ chiªm gÆp quÎ Chi th−îng thÇn kh¾c Chi th× thËt lµ
®iÒm ®¹i bÊt lîi. NÕu cã thõa hung t−íng th× cµng nguy h¬n. NÕu B¶n mÖnh hay
Hµnh niªn ë t¹i Chi n÷a th× sù øng cña quÎ cµng chÝnh x¸c h¬n vµ sù hung h¹i cµng
t¨ng thªm.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 102


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 2
1. Thiªn hµ, §Þa tØnh: hµnh ch©n ¸t
2. Thæ s¸t, Thuû long ngé ®é s©u
3. Chi c¸t Can th−îng thuyÒn kh¶ lé
4. ¤ tr× C−¬ng chØ bÊt tu −u.

Phãng dÞch
C©u 1: Thiªn hµ lµ s«ng Thiªn hµ, ®Êy lµ nãi Hîi Tý Söu, bëi Hîi Tý thuéc
thñy vµ Söu thuéc Thæ nh÷ng vÉn cã Can ký lµ Quý thñy. §Þa tØnh lµ giÕng ®Êt, ¸m
chØ vµo M·o DËu Th×n ®Þa bµn, bëi M·o lµ ao hç, DËu lµ c¸i ®Çm n−íc vµ Th×n lµ
chç chøa n−íc (Thñy mé). Tãm l¹i Hîi Tý Söu gäi chung lµ Tam hµ (ba s«ng) vµ
M·o DËu Th×n th× gäi chung lµ Tam tØnh (ba giÕng).
S«ng tÊt ph¶i lín h¬n giÕng. V× vËy trong quÎ thÊy trong 3 ch÷ Hîi Tý Söu
thiªn bµn mµ cã mét ch÷ gia lªn M·o DËu Th×n ®Þa bµn th× gäi lµ Hµ gia TØnh, tøc
nh− ®em n−íc s«ng mµ ®æ trµn vµo giÕng tÊt giÕng ph¶i bÞ ngËp trµn. §Êy lµ ®iÒm
thuyÒn ghe bÞ ch×m ngËp, vËy ch¼ng nªn ®i ®−êng thñy.
C©u 2: Thæ s¸t: n¨m Tý Söu lµ Thæ s¸t t¹i cung Tèn lµ ph−¬ng §«ng Nam,
n¨m DÇn M·o t¹i cung Kh«n lµ T©y nam, n¨m Th×n TÞ t¹i cung Cµn lµ ph−¬ng T©y
b¾c, n¨m Ngä t¹i cung Kh¶m lµ ph−¬ng chÝnh B¾c, n¨m Mïi t¹i cung ChÊn lµ
ph−¬ng chÝnh §«ng, n¨m Th©n DËu t¹i cung Ly lµ ph−¬ng chÝnh Nam, n¨m TuÊt
Hîi t¹i cung CÊn lµ ph−¬ng §«ng b¾c.(Th×n TuÊt Söu Mïi còng gäi lµ Thæ s¸t).
Ngäc hoµng s¸t: Cung ®èi xung víi Thæ s¸t th× gäi lµ Ngäc hoµng s¸t. Nh−
Thæ s¸t ë t¹i cung Cµn th× Ngäc hoµng s¸t t¹i cung Tèn, cßn Thæ s¸t t¹i Tèn th×
Ngäc hoµng s¸t t¹i Cµn, bëi Cµn víi Tèn ®èi xung nhau. L¹i nªn biÕt Ly víi Kh¶m
®èi xung nhau, CÊn Kh«n ®èi xung nhau, ChÊn §oµi ®èi cung nhau.
Thñy long nhËt: ba ngµy BÝnh Tý, Quý Mïi, Quý Söu gäi lµ Thuû long nhËt.
Nh÷ng ngµy ®ã th× lo¹i Rång n−íc (thuû long) ®éc h¹i, ph¸ quÊy, næi sãng to lµm
cho ch×m h¹i thuyÒn ghe.
Phµm muèn v−ît qua chèn b·i bïn, sa lÇy th× ph¶i xem theo mïa mµ tr¸nh
c¸c ph−¬ng Thæ s¸t. HoÆc nh− chç m×nh muèn v−ît qua l¹i ®óng vµo ph−¬ng Thæ
s¸t th× chí nªn m¹o hiÓm ®i. Ph−¬ng Ngäc hoµng s¸t còng kþ nh− ph−¬ng Thæ s¸t.
Phµm gÆp nh÷ng ngµy Thñy long nhËt th× còng kh«ng nªn dÉn qu©n qua s«ng biÓn.
C©u 3: Tuy Can víi Can th−îng thÇn cã chç xÊu tøc nh− t−¬ng kh¾c, thõa
hung t−íng, H−u Tï Tö…nh−ng nÕu Chi víi Chi th−îng thÇn t−¬ng sinh thõa c¸t
t−íng, ®−îc V−îng T−íng th× cã thÓ ®i ®−êng thñy v« h¹i, song ®i ®−êng bé ¾t l©m
nguy.
C©u 4: Phµm gÆp sa lÇy c¶n trë vô hµnh qu©n ph¶i nh¾m vÒ ph−¬ng cña cung
®Þa bµn cã thõa Thiªn c−¬ng mµ tiÕn tíi ¾t gÆp lèi ®i kh« r¸o, ch¼ng nªn qu¸ lo
l¾ng.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 103


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 47: Thñy chiÕn quan phong

xem giã ®Ó ®¸nh trËn b»ng ®−êng thuû

Bμi 1
1. Thuû chiÕn toµn b»ng: phong tiÖn ph−¬ng,
2. NhËt Can Mïi TÞ ch¸nh kham t−êng,
3. B¹ch hæ phong thÇn phïng KiÕp s¸t,
4. Phi liªm, §¹i s¸t diÖc phong h−¬ng
5. V−îng t−íng, s¸t tinh, phong tèc khëi
6. H−u tï v« s¸t tÊt v« phong.

Phãng dÞch
C©u 1: ®i thuyÒn ghe th× sî giã, nh−ng ®Õn khi chiÕn ®Êu trªn mÆt n−íc th×
ph¶i m−în giã mµ lµm ph−¬ng tiÖn ®Ó gióp thªm uy lùc.
C©u 2: TÞ thuéc cung Tèn nªn gäi lµ Phong m«n tøc cöa giã, Mïi lµ b¸c giã
(Phong b¸). Bëi Ngä thuéc d−¬ng háa lµ chç nãng cùc ®iÓm, nªn sinh ra giã thæi ra
hai bªn TÞ vµ Mïi (Bëi TÞ Ngä Mïi liÒn cung nhau mµ Ngä th× ë gi÷a). V× thÕ nªn
chiªm quÎ cÇu giã mµ thÊy Can Chi cã thõa TÞ Mïi thiªn bµn th× øng ®iÒm míi võa
cã giã, hoÆc sÏ cã giã mµ kh«ng to, giã lai rai.
C©u 3 vµ 4: gäi B¹ch hæ lµ thÇn giã (Phong thÇn), bëi con Hæ gÇm lªn ¾t cã
giã to thæi ®Õn (Hæ khiªu phong sinh hiÖn). VËy Can Chi cã thõa B¹ch hæ lµ ®iÒm
sinh giã, nÕu gÆp thªm KiÕp s¸t hay Phi liªm th× giã thæi m¹nh b¹o l¾m.
C©u 5 vµ 6: Tãm l¹i Mïi TÞ vµ B¹ch hæ ®Òu thuéc vÒ Phong s¸t, chñ sù giã.
Nh− Can Chi ®−îc V−îng T−íng vµ thõa nh÷ng Phong s¸t Êy th× trêi næi giã mau
lÑ, nÕu thªm KiÕp s¸t, Phi liªm, §¹i s¸t th× giã sÏ ®Õn mau lÑ vµ thæi rÊt m¹nh. Cßn
nh− Can Chi bÞ H−u Tï Tö vµ kh«ng thõa mét Phong s¸t nµo th× kh«ng cã giã, nªn
®îi ngµy kh¸c cã giã råi h·y thñy chiÕn.

Bμi 2
1. Ban thÇn §«ng chuyÓn thuû th«i xuyªn,
2. TiÓu c¸t t−¬ng phïng phong tÊn thiªn
3. NhÞ thÇn hèt nhÜ tiÒm Kh«ng tóc
4. Th−îng kh¾c bÊt ph©n phong tøc nghiªn.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Ban thÇn tøc lµ B¹ch hæ, v× con Hæ th−êng cã Ban s¾c, lµ nhiÒu
mµu s¾c r»n ri. §«ng lµ ph−¬ng §«ng tøc DÇn M·o. Phµm quÎ thÊy B¹ch hæ l©m
DÇn M·o ®Þa bµn th× gäi lµ Hæ khiªu (cäp kªu) tÊt sinh giã chuyÓn ®éng vµ ®−a ®Èy
n−íc s«ng, ta n−¬ng theo søc cña giã n−íc mµ ®¸nh b»ng thñy trËn. Nh− thªm gÆp
TiÓu c¸t lµ Mïi thiªn bµn (tøc Phong b¸) tÊt cã giã to. QuÎ øng t¹i Can Chi th× cµng
chÝnh x¸c.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 104
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 3 vµ 4: Nh− 2 vÞ thÇn t−íng nãi trªn (Mïi vµ B¹ch hæ) l¹i gÆp TuÇn
kh«ng vµ ë vµo chç cã ch÷ thiªn bµn kh¾c ch÷ ®Þa bµn lµ ®iÒm giã ngõng thæi, ®Êy
lµ kh«ng cã giã.

Bμi 3
1. TÞ Ngä Chu c− Khóc trùc khãa
2. S¸t suy NguyÖt NhËt dông Chi Can.
3. C¸nh kiªm DÇn VÞ t−¬ng phïng ngé,
4. Cù cuång tu s¸ch s¸t th× gian.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: TÞ Ngä ®Òu thuéc Háa thÇn vµ Chu t−íc còng thuéc Háa, gÆp
nhau tÊt sinh Viªm nhiÖt (l−ìng háa thµnh Viªm). NÕu ë Khóc trùc khãa, tøc lµ
Méc côc th× søc nãng cµng t¨ng thªm v× Méc sinh Háa, vµ hÔ søc nãng nhiÒu
chõng nµo th× sinh giã lín chõng Êy. V¶ l¹i lo¹i Méc còng øng vÒ giã. Tãm l¹i Can
Chi cã thõa TÞ Ngä cïng Chu t−íc lµ ®iÒm cã giã, nÕu ë Khóc trùc khãa n÷a th× giã
m¹nh b¹o, hoÆc thªm thÊy ë Can Chi hay Tam truyÒn cã thõa NguyÖt phong b¸,
NguyÖt phong s¸t, ¾t cã giã rÊt d÷ déi.
NguyÖt phong b¸: th¸ng giªng khëi NguyÖt phong b¸ t¹i Th©n thiªn bµn råi
tÝnh theo chiÒu nghÞch cña 12 Chi: th¸ng 2 t¹i Mïi, th¸ng 3 t¹i Ngä…th¸ng 12 t¹i
DËu.
NguyÖt phong s¸t: th¸ng giªng khëi NguyÖt phong s¸t t¹i DÇn thiªn bµn råi
tÝnh nghÞch theo 12 Chi: th¸ng 2 t¹i Söu, th¸ng 3 t¹i Tý, th¸ng 4 t¹i Hîi…th¸ng 12
t¹i M·o.
C©u 3 vµ 4: Trong 28 tinh tó cã sao C¬ (C¬ thuû b¸o) chñ sù giã b·o. Ng«i
cña sao C¬ t¹i DÇn. V× vËy nªn DÇn gÆp Mïi lµ Phong b¸ tÊt sinh giã lín. §Êy lµ
DÇn thiªn bµn gia Mïi ®Þa bµn hay Mïi thiªn bµn gia DÇn ®Þa bµn, nh−ng l©m Can
Chi hay t¸c S¬ truyÒn th× sù øng míi ch¾c ch¾n. Duy ngé TuÇn kh«ng th× giã nhá.
Phµm gÆp quÎ nh− ®· chØ ë c©u 1 vµ 2, l¹i thªm thÊy DÇn gia Mïi hoÆc Mïi
gia DÇn song kh«ng l©m Can Chi, kh«ng nhËp Tam truyÒn th× còng vÉn øng ®iÒm
giã thæi d÷ tîn. HoÆc nh÷ng th¸ng 1, 2, 7, 8 tÊt Mïi DÇn lµ NguyÖt phong b¸ vµ
NguyÖt phong s¸t, nh÷ng th¸ng ®ã mµ quÎ thÊy ë Can Chi hay Tam truyÒn cã Mïi
DÇn t−¬ng gia th× cuång phong sÏ næi lªn.

Bμi 4: Phong vò tËp chiªm


(Gãp xem vÒ m−a giã)

Giã : TÞ lµ Phong m«n (cöa giã), Mïi lµ Phong b¸ (b¸c giã), B¹ch hæ lµ
Phong thÇn (thÇn giã). Nh− quÎ thÊy S¬ truyÒn cã mÊy vÞ ®ã lµ ®iÒm cã giã. Nh−
thªm S¬ truyÒn h÷u khÝ (cïng víi Can Chi t−¬ng sinh), hoÆc thõa KiÕp s¸t, Phi
liªm, §¹i s¸t. HoÆc thõa NguyÖt phong b¸, hay NguyÖt phong s¸t hoÆc cïng víi
N¨m, Th¸ng, Ngµy hay cïng víi ®Þa bµn t¸c Tam h×nh…th× mau cã giã thæi lªn vµ
giã thæi cµng m¹nh b¹o.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 105


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

B¹ch hæ l©m DÇn M·o ®Þa bµn gäi lµ quÎ con Hæ ra rõng, tÊt còng cã giã.
NÕu B¹ch hæ thõa Mïi thiªn bµn vµ l©m DÇn ®Þa bµn th× giã thæi d÷ déi l¾m.
DÇn Th©n gia Can Chi mµ ®øng tr−íc Quý nh©n th× øng ch¾c ®iÒm cã giã, nÕu
gia Mïi ®Þa bµn th× cã giã tèt, giã xu«i thuËn (®øng tr−íc Quý nh©n tÊt ph¶i cã thõa
Xµ Chu Hîp C©u Long).
ë Tam truyÒn thÊy cã B¹ch hæ mµ TruyÒn thõa B¹ch hæ ®ã ®−îc h÷u khÝ, l¹i
bÞ ®Þa bµn kh¾c lµ cã giã to. Nh− muèn biÕt giã tõ ph−¬ng nµo thæi ®Õn th× c¨n cø
t¹i cung ®Þa bµn cã B¹ch hæ gia l©m. ThÝ dô: B¹ch hæ gia Ngä ®Þa bµn th× giã tõ
ph−¬ng Ngä (chÝnh Nam) thæi ®Õn, hoÆc nh− B¹ch hæ gia Tý ®Þa bµn th× giã tõ
ph−¬ng Tý (chÝnh B¾c) thæi ®Õn…(xem 12 cung øng vµo 8 ph−¬ng ë §Ö 1 bµi 2 c©u
2).
B¹ch hæ thõa Mïi thiªn bµn lµ ®iÒm cã giã lín, nh−ng ngé TuÇn kh«ng th×
ch−a ch¾c cã giã. NÕu ngé TuÇn kh«ng mµ ch÷ thiªn bµn vµ ch÷ ®Þa bµn t−¬ng
kh¾c lµ cã giã nhá.
• M−a, N¾ng, Giã, SÊm:
- Kh¶m thuéc thñy lµ n−íc cho nªn kh¶m lo¹i øng vÒ m−a. Kh¶m lo¹i lµ
nh− Nh©m Quý, Hîi Tý, HuyÒn vò, Thiªn hËu. Phµm quÎ thÊy Kh¶m lo¹i
l©m Can Chi l¹i ®−îc dïng lµm S¬ truyÒn tÊt cã m−a.
- Ly thuéc Háa lµ löa cho nªn Ly lo¹i øng vÒ n¾ng. Ly lo¹i nh− BÝnh §inh
TÞ Ngä, Chu t−íc, §»ng xµ. Phµm quÎ thÊy Ly lo¹i l©m Can Chi vµ l¹i
®−îc dïng lµm S¬ truyÒn lµ quÎ øng vÒ n¾ng.
- Tèn thuéc Méc vµ lµ giã cho nªn Tèn lo¹i øng vÒ giã. Tèn lo¹i lµ nh−
Th×n TÞ C©u trËn, §»ng xµ …NÕu l©m Can Chi vµ ®−îc dïng lµm S¬
truyÒn lµ quÎ cã giã (C©u trËn tøc Th×n, §»ng xµ tøc TÞ, mµ Th×n TÞ ®Òu ë
ph−¬ng §«ng nam thuéc cung Tèn, mÆc dï trªn ®· nãi §»ng xµ vµ TÞ
thuéc Ly ho¶).
- ChÊn vi l«i tøc lµ SÊm lµm chÊn ®éng. Gi¸p, Êt, M·o, Thiªn hîp ®Òu
thuéc vÒ ChÊn lo¹i, nh− thÊy l©m Can Chi vµ ®−îc dïng lµm S¬ truyÒn lµ
quÎ øng cã SÊm sÐt.
Phµm Hîi Tý Thanh long l©m Tø khãa, Tam truyÒn, l¹i h×nh kh¾c Can ®Þa
bµn lµ quÎ øng ®iÒm cã m−a. Nh− kh«ng l©m Tø khãa, kh«ng nhËp Tam truyÒn th×
ch¼ng cã m−a.
Phµm Hîi Tý thiªn bµn gia TÞ Ngä Mïi Th©n ®Þa bµn lµ t−îng n−íc ë trªn
löa, n−íc th¨ng lªn mµ löa gi¸ng xuèng, Êy lµ ®iÒm sÏ tr¶i qua nhiÒu ngµy m−a.
Hîi Tý V−îng khÝ th× m−a nhiÒu, gia Th©n DËu ®Þa bµn lµ m−a to, thõa C©u trËn th×
m−a l©u, thõa C©u trËn mµ quÎ chiªm ë mïa §«ng ¾t cã sÊm sÐt träng hËu. Hîi Tý
l©m TuÇn kh«ng ®Þa bµn, l¹i bÞ ®Þa bµn kh¾c th× kh«ng m−a. Hîi Tý l©m B¾c
ph−¬ng (gia Hîi Tý Söu ®Þa bµn) gäi lµ n−íc trë lui vÒ s«ng hå, ®iÒm kh«ng m−a.
Thanh long thõa Th©n DËu thiªn bµn ¾t cã m−a, v× Thanh long lµ Rång, Th©n
lµ nguån n−íc (lo¹i thñy th× Trµng sinh t¹i Th©n) vµ DËu thuéc cung §oµi lµ c¸i
®Çm n−íc. Rång gÆp n−íc th× lµm m−a vËy. NÕu chiªm vµo mïa Thu th× Th©n DËu
®−îc V−îng khÝ tÊt m−a to. Thanh long l©m TÞ Ngä Mïi Th©n ®Þa bµn gäi lµ Long
th¨ng thiªn, Rång bay lªn trêi, tÊt cã m−a. Thanh long thõa Hîi Tý Söu gäi lµ Rång
mª vui mµ b¬i léi ë s«ng hå, kh«ng nghÜ ®Õn viÖc biÕn hãa (Rång cã tÝnh hay biÕn
hãa), v× vËy cho nªn kh«ng cã m−a. Thanh long nhËp Mé tøc lµ l©m Can mé ®Þa
bµn hoÆc ch÷ thiªn bµn thõa Thanh long l©m mé h−¬ng còng lµ quÎ kh«ng m−a.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 106
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

ThÝ dô ngµy Gi¸p thÊy Thanh long l©m Mïi ®Þa bµn th× gäi lµ Thanh long l©m Can
mé, v× ngµy Gi¸p th× Can mé t¹i Mïi. ThÝ dô Thanh long thõa Ngä thiªn bµn, mµ
Ngä thiªn bµn l¹i gia TuÊt ®Þa bµn th× gäi lµ Ngä l©m Mé h−¬ng, bëi Ngä háa th×
Mé t¹i TuÊt.
§»ng xµ lµ con r¾n, nh−ng gÆp Hîi Tý Söu gäi lµ con r¾n n−íc (bëi Hîi Tý
thuéc Thñy vµ Söu cã ký can Quý thñy) cã thÓ lµm ra m−a nh− Rång. Lo¹i r¾n cã
thÓ tu thµnh Rång (Xµ hãa long).
B¹ch hæ lµ t−íng giã, nÕu gÆp Hîi Tý thñy lµ cã c¶ giã vµ m−a to. B¹ch hæ
ngé Gi¸p Êt th× tr−íc giã mµ sau m−a. Cßn Thanh long ngé Canh T©n MËu Kû th×
tr−íc m−a mµ sau giã. Ngé Gi¸p Êt Canh T©n MËu Kû lµ ®én Thêi Can, Êy lµ tÝnh
theo 12 Can cña 12 giê trong Ngµy hiÖn t¹i. §én Thêi can ph¶i do bµi Ngò Tý ®én
nh− sau:
- Ngµy Gi¸p vµ Kû th× giê Tý lµ giê Gi¸p Tý.
- Ngµy Êt vµ Canh th× giê Tý lµ giê BÝnh Tý.
- Ngµy BÝnh vµ T©n th× giê Tý lµ giê MËu Tý.
- Ngµy §inh vµ Nh©m th× giê Tý lµ giê Canh Tý.
- Ngµy MËu vµ Quý th× giê Tý lµ giê Nh©m Tý.
Theo bµi Ngò Tý ®én th× tr−íc ph¶i biÕt Can cña Ngµy råi míi biÕt Can cña
Giê Tý. Vµ khi biÕt Can cña giê Tý råi th× cø tÝnh thuËn lÇn tíi tÊt biÕt mçi vÞ thÇn
(mçi giê) ®Òu cã mét Can. ThÝ dô ngµy BÝnh mµ thÊy Thanh long thõa DÇn thiªn
bµn, nÕu tÝnh theo Ngò Tý ®én th× gäi lµ Thanh long thõa (®én) Canh. Bëi ngµy
BÝnh th× giê Tý lµ giê MËu Tý, vËy khëi MËu t¹i Tý, råi Kû t¹i Söu vµ Canh t¹i
DÇn. ThÕ nªn Thanh long thõa DÇn gäi lµ Thanh long thõa Canh. Canh ®©y gäi lµ
®én thêi Can. L¹i ®o¸n r»ng ®Õn ngµy nµo cïng víi Thêi Can cña B¹ch hæ vµ
Thanh long t−¬ng kh¾c lµ ngµy cã m−a. Nh− thÝ dô trªn, Thanh long thõa DÇn tøc
Canh, Canh thuéc Kim tÊt cïng víi Méc vµ Háa t−¬ng kh¾c. VËy ®Õn ngµy Méc
nh− ngµy DÇn M·o hay ®Õn ngµy Háa nh− ngµy TÞ Ngä sÏ cã m−a.
Phµm chiªm ®−îc quÎ øng cã m−a th× S¬ truyÒn lµ ph−¬ng khëi sinh m©y
m−a, cßn M¹t truyÒn lµ lóc ng−ng m−a.
Tý gia M·o ®Þa bµn vµ M·o gia Tý ®Þa bµn còng øng ®iÒm m−a.
HuyÒn vò gia Hîi Tý gäi lµ HuyÒn vò nhËp huyÖt (vµo hang) còng øng ®iÒm
m−a.
Sao TÊt gÆp Vò s¸t sÏ m−a to. Sao TÊt tøc DËu, bëi DËu lµ ng«i cña sao TÊt
nguyÖt «…DËu gÆp NguyÖt phong b¸ hay NguyÖt phong s¸t th× m−a liªn tiÕp. TÝnh
Vò s¸t nh− sau ®©y:
- Th¸ng 1, 5, 9 th× Vò s¸t t¹i Tý thiªn bµn.
- Th¸ng 2, 6, 10 th× Vò s¸t t¹i DËu thiªn bµn.
- Th¸ng 3, 7, 11 th× Vò s¸t t¹i Ngä thiªn bµn.
- Th¸ng 4, 8, 12 th× Vò s¸t t¹i M·o thiªn bµn.
Nªn nhí: nh÷ng c¸ch luËn vÒ m−a n¾ng giã trong bµi nµy, nÕu thÊy l©m Can
Chi hay nhËp Tam truyÒn míi cã sù øng ch¾c ch¾n.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 107


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 48: Biªn di ph¹m giíi

GiÆc ngoμi biªn c−¬ng x©m ph¹m bê câi

Bμi 1
1. Chi C¸n t«n ti ph©n néi ngo¹i,
2. NhËt h×nh ThÇn th−îng ng· doanh di
3. Chi kh¾c Can ®Çu: c−êng lç nghÞch
4. NhËt sinh ThÇn Tö: tù vong quy.
5. Canh t−¬ng h×nh §¾c suy c−êng nh−îc.
6. S¬ ngo¹i Trung ngé, kh¾c chÕ trui,
7. Ph−¬ng tßng Tý Ngä ph©n Nam B¾c,
8. C¸nh kh¸n thiªn thÇn nhÊt ®Þnh chi.
Phãng dÞch
C©u 1: Chi C¸n tøc lµ Chi vµ Can. VÉn lÊy Can vµ Chi mµ ph©n lín nhá, mµ
luËn trong vµ ngoµi, Can lín, Chi nhá: VËy Can lµ §¹i quèc vµ Chi lµ TiÓu quèc
hay Ch− hÇu hoÆc Thuéc ®Þa. Can lµ ChÝnh phñ cßn Chi lµ giÆc ngoµi bê câi hay sè
qu©n phiÕn lo¹n…
C©u 2 vµ 3: Phµm quÎ thÊy Can th−îng thÇn kh¾c Chi th−îng thÇn hay Can
th−îng thÇn kh¾c Chi hay Can kh¾c Chi th−îng thÇn th× qu©n chÝnh quyÒn ®¸nh
th¾ng giÆc ngoµi bê câi. Tr¸i l¹i mµ quÎ thÊy Chi th−îng thÇn kh¾c Can th−îng
thÇn, hay Chi th−îng thÇn kh¾c Can, hay Chi kh¾c Can th−îng thÇn th× giÆc ngoµi
bê câi cã thÕ lùc ®Ó ®èi nghÞch víi ChÝnh phñ.
C©u 4: NhËt tøc Can, ThÇn tøc Chi. Sinh tøc lµ nãi gåm Trµng sinh, V−îng
khÝ, T−íng khÝ. Tö lµ nãi chung H−u-Tï-Tö khÝ. Phµm Can th−îng thÇn lµ Can
sinh, ®−îc V−îng T−íng khÝ, cßn Chi th−îng thÇn bÞ H−u Tï Tö khÝ, ngé TuÇn
kh«ng, l©m Mé, Can mé…th× bän ngo¹i x©m tù chóng thÊt t¸n, kh«ng ®¸nh còng tù
lui vÒ. NÕu thªm thÊy Can víi Can th−îng thÇn t−¬ng sinh, cßn Chi víi Chi th−îng
thÇn t−¬ng kh¾c, quÎ øng cµng ch¾c nh− thÕ.
C©u 5: ë “ Linh khu kinh” vµ “Binh c¬ tiÖp kinh” l¹i lÊy Chi h×nh vµ Can ®øc
mµ ph©n lín nhá, trong ngoµi. Nh− Can ®øc kh¾c Chi h×nh th× ChÝnh quyÒn th¾ng
phiÕn lo¹n. Cßn Chi h×nh kh¾c Can ®øc, ngo¹i lo¹n th¾ng ChÝnh phñ. HoÆc luËn
nh− sau: Can ®øc bÞ ®Þa bµn kh¾c, cßn Chi h×nh ®−îc ®Þa bµn sinh lµ ®iÒm ngo¹i
lo¹n chiÕn th¾ng. Tr¸i l¹i Can ®øc ®−îc ®Þa bµn sinh, cßn Chi h×nh bÞ ®Þa bµn kh¾c
th× ChÝnh phñ ®¸nh th¾ng phiÕn lo¹n.
C©u 6: VÝ nh− H×nh §øc ®Òu bÞ ®Þa bµn kh¾c hoÆc cïng ®−îc ®Þa bµn sinh th×
l¹i ph¶i quan s¸t ë Tam truyÒn. S¬ truyÒn øng bªn ngoµi vµ M¹t truyÒn øng bªn
trong. Nh− S¬ Trung v−îng t−íng sinh M¹t ¾t cã kÎ gian cïng víi ngo¹i ®Þch liªn
l¹c nhau, ph¶i ®Ò phßng. Nh− Trung M¹t v−îng t−íng kh¾c S¬ th× TÆc khÊu dÉn
binh ®Õn biªn giíi råi l¹i trë vÒ. Nh− M¹t sinh S¬ mµ S¬ l¹i bÞ H−u Tï Tö khÝ th×
ChÝnh quèc nªn tho¸i thñ cÈn thËn, v× e qu©n giÆc xuyªn nhËp m¹nh mÏ vµo mµ
trém c−íp tµi vËt.
C©u 7: muèn biÕt bän ngo¹i tÆc thuéc vÒ d©n ë ®Þa ph−¬ng nµo ph¶i xem t¹i
S¬ truyÒn. Nh− S¬ truyÒn lµ Hîi Tý th× chóng ë ph−¬ng B¾c hoÆc lµ thæ d©n miÒn
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 108
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

B¾c. Nh− S¬ truyÒn lµ TÞ Ngä, chóng ë ph−¬ng Nam hoÆc lµ thæ d©n miÒn Nam.
Nh− S¬ truyÒn lµ Th©n DËu, chóng ë ph−¬ng T©y hoÆc lµ thæ d©n miÒn T©y. Nh−
S¬ truyÒn lµ DÇn M·o chóng ë ph−¬ng §«ng hoÆc lµ thæ d©n miÒn §«ng. Nh− S¬
truyÒn lµ Th×n TuÊt Söu Mïi th× chóng ë nhiÒu ph−¬ng tô tËp l¹i hoÆc lµ thæ d©n
cña nhiÒu miÒn kÕt hîp.
C©u 8: Nh− muèn biÕt tÝnh khÝ cña giÆc biªn c−¬ng còng do S¬ truyÒn vµ
Thiªn t−íng ë S¬ truyÒn mµ luËn:
- Nh− S¬ truyÒn Th©n Tý lµ h¹ng tham lam, ch¼ng kÓ ph¶i tr¸i.
- Nh− S¬ truyÒn Hîi M·o th× chóng lµ h¹ng ©m tÆc, hµnh sù lÐn lót.
- Nh− S¬ truyÒn lµ DÇn Ngä th× chóng dòng m·nh c−¬ng c−êng.
- Nh− S¬ truyÒn lµ Söu TuÊt th× chóng ®µng hoµng, c«ng chÝnh.
- Nh− S¬ truyÒn lµ TÞ DËu th× chóng khoan ®¹i.
- Nh− S¬ truyÒn lµ Th×n Mïi th× chóng gian tµ, m−u x¶o.
- Nh− S¬ truyÒn thõa B¹ch hæ hay §»ng xµ th× chóng rÊt hung ¸c.
L¹i luËn r»ng: nÕu S¬ truyÒn thõa Chu t−íc hay Thiªn kh«ng th× chóng h− tr¸
dèi gi¶, hay biÖn b¸c. NÕu thõa C©u trËn lµ h¹ng thÝch tranh ®Êu ®Ó giÕt chãc. NÕu
thõa Th¸i ©m hay Thiªn hËu th× chóng nhu nh−îc, hay lµm chuyÖn ©m thÇm lÐn
lót…
BiÕt ®−îc tÝnh khÝ cña qu©n giÆc ®Ó dù bÞ mµ chiÕn th¾ng, ®ã còng chÝnh lµ
mét ®iÒu rÊt cÇn, ch¼ng thÓ bá qua. L¹i hiÓu ®−îc chóng lµ thæ d©n nµo, ë miÒn
nµo, ®Êy còng lµ ®Ó râ ®−îc t©m tÝnh cña chóng vËy.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 109


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 49: D·ng b×nh quÇn khÊu

DiÖt trõ vμ b×nh ®Þnh bän giÆc c−íp

Bμi 1
1. Nh−îc phïng quÇn khÊu ®Þnh th©u doanh
2. Th¾ng phô S¬ truyÒn thiªn t−íng b×nh
3. §øc hoÆc chÕ H×nh, H×nh sinh §øc,
4. Quý thõa Th¸i tuÕ chÕ HuyÒn tinh,
5. B¶n t−íng Hµnh niªn n¨ng chÕ Hæ,
6. C©u l©m tÆc h−íng h÷u tam ninh,
7. Ngé thö ®Þch hµng, thiªn diÖt khÊu,
8. Hµnh s− ®¾c trî kiÖn c«ng danh.

Phãng dÞch
C©u 1 vµ 2: Nh− gÆp mét bän c−íp c− tró mét n¬i nµo, nay chñ t−íng muèn
®¸nh dÑp chóng cho yªn th× tr−íc cÇn chiªm mét quÎ ®Ó râ thua hay th¾ng. VËy
ph¶i xem Thiªn t−íng t¹i S¬ truyÒn mµ luËn: nÕu S¬ truyÒn thõa c¸t t−íng th× ®¸nh
th¾ng vµ dÑp yªn, b»ng S¬ truyÒn thõa hung t−íng tÊt ®¸nh ch¼ng th¾ng, khã mµ
dÑp yªn mau lÑ.
C©u 3: NÕu quÎ thÊy Can ®øc kh¾c Chi h×nh hoÆc Chi h×nh sinh Can ®øc th×
kh«ng ®¸nh chóng còng hµng phôc.
C©u 4: Nh− Quý nh©n thõa Th¸i tuÕ vµ Th¸i tuÕ l¹i kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn
th× Quèc gia chiÕn th¾ng, dÑp yªn bän giÆc c−íp.
Nh− Quý nh©n thõa Th¸i tuÕ l¹i ë vµo cung ®Þa bµn V−îng khÝ th× gäi lµ quÎ
Thiªn tö lªn ng«i, dÑp yªn c¸c lo¹n.
ThÝ dô: ngµy T©n TÞ, NguyÖt t−íng Ngä, giê TÞ, th¸ng 6, n¨m Ngä. N¨m Ngä
nªn Ngä lµ Th¸i tuÕ. QuÎ nµy QuÝ nh©n thõa Ngä thiªn bµn tøc lµ thõa Th¸i tuÕ, vµ
Th¸i tuÕ Ngä thuéc háa kh¾c DËu thuéc kim lµ HuyÒn vò thõa thÇn. QuÎ nh− vËy
tÊt Quèc gia b×nh ®Þnh ®−îc bän giÆc c−íp. V¶ l¹i Quý nh©n thõa Th¸i tuÕ vµ l©m
TÞ ®Þa bµn, chiªm trong th¸ng 6 vµo mïa H¹ th× TÞ ®Þa bµn ®−îc V−îng khÝ, Êy lµ
quÎ Thiªn tö ®¨ng vÞ, dÑp yªn c¸c ph¸i lo¹n.
C©u 5: Phµm quÎ thÊy Hµnh niªn hoÆc Hµnh niªn th−îng thÇn cña t−íng
qu©n kh¾c B¹ch hæ thõa thÇn còng lµ ®iÒm th¾ng giÆc c−íp. Nh− theo quÎ thÝ dô
trªn mµ vÞ t−íng qu©n 38 tuæi tÊt Hµnh niªn t¹i M·o ®Þa bµn th× Hµnh niªn th−îng
thÇn lµ Th×n thæ kh¾c B¹ch hæ thõa thÇn lµ Hîi thñy. (ChÝnh Hµnh niªn kh¾c B¹ch
hæ thõa thÇn míi chÝnh ®¸ng).
C©u 6: Phµm quÎ thÊy C©u trËn ë vµo tÆc ph−¬ng, tøc lµ vµo ph−¬ng vÞ cña
giÆc c−íp c− tró th× cã ba thuyÕt th¾ng bän tÆc khÊu:
1. ChÝnh C©u trËn kh¾c cung ®Þa bµn cña nã ®ang gia lªn. ThÝ dô: C©u
trËn gia Hîi Tý ®Þa bµn: C©u trËn thuéc thæ kh¾c Hîi Tý thñy.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 110


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

2. Quý nh©n thõa thÇn kh¾c cung ®Þa bµn cã thõa C©u trËn. Nh− ngµy
Kû mµ thÊy Quý nh©n thõa Tý thiªn bµn, cßn C©u trËn l©m TÞ ®Þa
bµn: Quý nh©n thõa thÇn lµ Tý thñy kh¾c C©u trËn ®Þa bµn lµ TÞ ho¶.
3. ChÝnh sao C©u trËn l¹i kh¾c C©u trËn thõa thÇn. Nh− ngµy MËu mµ
thÊy C©u trËn thõa Hîi thiªn bµn: C©u trËn thuéc Thæ kh¾c Hîi
thñy.
ThÝ dô: bän tÆc khÊu ë vµo ph−¬ng chÝnh T©y vµ khi lËp quÎ xong thÊy sao
C©u trËn gia l©m DËu ®Þa bµn tøc lµ còng gia l©m t¹i ph−¬ng chÝnh T©y. Nh− vËy
gäi lµ C©u trËn ë vµo tÆc ph−¬ng. Nh− C©u trËn ë vµo tÆc ph−¬ng míi dïng ®−îc 3
thuyÕt trªn.
C©u 7 vµ 8: Phµm chiªm gÆp nh÷ng quÎ nh− ë c©u 3, 4, 5, 6 lµ ®iÒm th¾ng
lîi, ®¸nh th¾ng tÆc khÊu, ®Þch qu©n ®Çu hµng, v× ®ã lµ nh÷ng triÖu chøng Trêi muèn
diÖt giÆc c−íp hung ¸c. HoÆc nh− chiªm hµnh binh tÊt ®−îc sù phï trî, chiÕn th¾ng,
lËp nªn c«ng c¸n to.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 111


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

§Ö 50: Toμn kh¶i v¨n chiÕu

Th¾ng trËn nμy trë vÒ nghe chiÕu mÖnh

Bμi A
1. §¾c th¾ng hoµn triÒu ®o¸n chóng t©m:
2. TuÕ sinh Niªn MÖnh th¸nh h©n hoan
3. TuÕ ¢m v−îng t−íng sinh chñ t−íng
4. MËu cung ¸m trî h÷u th©n thÇn.
5. TuÕ thÇn niªn hËu phï Niªn MÖnh
6. Tæ phô xuÊt lùc trî t−íng qu©n.
7. NguyÖt kiÕn sinh NhËt c«ng hÇu lùc,
8. NhËt th−îng h−u tï ph¶n häa l©m.
9. TuÕ thÇn, NguyÖt kiÖn lai h×nh kh¾c,
10. Sµm tiÕu h−ng dao khëi s¾c phong?
11. NhËt ThÇn v−îng t−íng cËp h÷u khÝ
12. Tam d−¬ng, Tam quang, Chó Ên phïng.
13. Long ®øc, NguyÖt t−íng sinh Niªn NhËt,
14. Chung ®Ønh, cæng hu©n sñng èc long.

Phãng dÞch
C©u 1: t−íng qu©n th¾ng trËn, dÑp yªn giÆc c−íp, nay ®−îc chiÕu mÖnh triÒu
vÒ triÒu ®×nh, nh−ng ch¼ng biÕt Vua chóa cïng qu©n thÇn sÏ ®èi víi m×nh tèt xÊu
nh− thÕ nµo, tÊt ph¶i chiªm quÎ ®Ó biÕt tr−íc mµ lo liÖu.
C©u 2: Phµm thÊy Th¸i tuÕ sinh B¶n mÖnh hay sinh Hµnh niªn cña Chñ t−íng
th× khi ban s− vÒ triÒu ¾t ®−îc th¸nh hoµng (bÒ trªn) vui vÎ. HoÆc Th¸i tuÕ sinh B¶n
mÖnh th−îng thÇn hay sinh Hµnh niªn th−îng thÇn còng nh− vËy. NÕu Th¸i tuÕ
®−îc V−îng T−íng th× cµng tèt h¬n.
C©u 3 vµ 4: TuÕ ©m tøc lµ Th¸i ©m tÝnh theo vßng Th¸i tuÕ. KÓ 1 t¹i Th¸i tuÕ
råi ®Õm nghÞch l¹i cung thø 3 tøc lµ Th¸i ©m. ThÝ dô: n¨m DÇn th× DÇn lµ Th¸i tuÕ,
vËy kÓ 1 t¹i DÇn, 2 t¹i Söu, 3 t¹i Tý, vËy th× Tý lµ Th¸i ©m. Phµm quÎ thÊy Th¸i ©m
®−îc V−îng T−íng sinh B¶n mÖnh hoÆc sinh Hµnh niªn cña Chñ t−íng tÊt cã hËu
cung nh− Hoµng hËu hay hËu phi ©m thÇm gióp ®ì, v× lµ ng−êi th©n hoÆc tr−íc cã
thä ¬n, l¹i còng ®−îc quan chóc thÇn mÕn, tin cËy t©u tr×nh ®iÒu hay cho m×nh.
C©u 5 vµ 6: Phµm Th¸i tuÕ cña N¨m sau (tøc lµ n¨m s¾p tíi) sinh B¶n mÖnh
hay sinh Hµnh niªn cña Chñ t−íng lµ ®iÒm ®−îc bËc quan to nh− TÓ t−íng gióp ®ì,
cïng ®−îc v¨n vâ hai bªn duy tr× ñng hé m×nh.
C©u 7: NguyÖt kiÕn lµ tªn th¸ng hiÖn t¹i. Nh− NguyÖt kiÕn sinh Can ¾t ®−îc
phong ®Õn chøc c«ng hÇu, vµ mai ®©y sÏ ®−îc s¾c chiÕu khen ngîi vµ khuyÕn lÖ,
thiªn h¹ ®Òu nghe ®Õn sù vinh hiÓn cña m×nh vËy.
C©u 8: Nh− Can th−îng thÇn ®−îc V−îng T−íng khÝ th× kh¸ tèt, b»ng Can
th−îng thÇn bÞ H−u Tï Tö khÝ lµ ®iÒm rÊt bÊt lîi, khi vÒ phôc chiÕu chØ ¾t bÞ tai
häa.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 112
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 9 vµ 10: Nh− quÎ thÊy Th¸i tuÕ hay NguyÖt kiÕn xung kh¾c Can th−îng
thÇn tÊt sao còng bÞ nÞnh thÇn giÌm pha, ®Æt lêi vu khèng. Nh− vËy th× dÔ g× mong
®−îc phong tÆng.
C©u 11, 12, 13 vµ 14: Nh− Can Chi ®−îc V−îng T−íng l¹i cïng víi Can Chi
th−îng thÇn t−¬ng sinh (h÷u khÝ) lµ quÎ ®Çy Hû khÝ, vÒ triÒu ¾t ®−îc vui mõng. NÕu
chiªm gÆp Tam d−¬ng khãa, Tam quang khãa, Chó Ên khãa, Long ®øc khãa, l¹i
thÊy NguyÖt t−íng sinh Can hay sinh Hµnh niªn hoÆc sinh Hµnh niªn th−îng
thÇn…quÎ nh− vËy lµ hoµn toµn tèt, ban s− ch¾c ®−îc nhiÒu ©n huÖ vµ ®−îc sñng
¸i, ®−îc phong tÆng, ©n tr¹ch ®Çm ®×a, thËt lµ h−ng long cã mét.
Phô lôc
PhÇn chÝnh cña Chiªm binh tËp lµ 50 ®Ö ®· dÞch gi¶i xong. Cßn phÇn phô lôc
sau ®©y lµ nh÷ng bµi xÐt ra rÊt cÇn phô bæ vµo. V× ®· gäi lµ §¹i toµn th× ch¼ng nªn
bá qua mét sù biÕt thªm nµo dï sù biÕt thªm Êy cã kh¸c víi ý nghÜa cña nh÷ng ®iÒu
®· häc hiÓu ë tr−íc.

Bμi 1: Qu¸i thÓ


(Dông binh cÇn xem 9 khãa thÓ ®Ó liÖu bÒ ®éng tÜnh cho hîp thêi)

1. Nguyªn thñ lîi kh¸ch, sù giai thùc


2. Trïng thÈm lîi chñ, hËu cö hanh,
3. Tri nhÊt tÆc cËn, nghi hßa h¶o.
4. ThiÖp h¹i −u nghi c¬ yÕu minh.
5. Cao thØ nghi chñ, §an nghi kh¸ch
6. BØ thö v« c«ng, häa diÖc khinh.
7. Hæ thÞ quan c¸ch, Xµ tiÒm phôc
8. NhËm hµnh, TÝn chØ kh¸ch an binh,
9. S¬ lai Ph¶n ng©m ®a ph¶n phóc,
10. B¸t chuyªn gian tµ, ®Þch tÊt tranh.
11. BiÖt tr¸ch cø ®«, nghi ng¹i viÖn
12. Thö ban ®¹i yÕu tèi tu minh.
13. Êt, Hîp, Long, Th−êng vi Dông c¸t,
14. C¸nh kiªm v−îng t−íng tÊt c«ng thµnh.

Phãng dÞch
1/ Chiªm gÆp Nguyªn thñ khãa cã lîi cho bªn Kh¸ch (nªn khëi binh ®¸nh
tr−íc). Mäi ®iÒu nghe thÊy ®Òu cã thËt. (Trong viÖc chinh chiÕn th−êng hay nãi hai
ch÷ Kh¸ch Chñ. Kh¸ch lµ bªn ®éng binh tr−íc, ®¸nh tr−íc, bªn ë xa tíi. Chñ lµ bªn
gi÷ thÕ thñ, ë t¹i chç, chê Kh¸ch binh tíi míi nghªnh chiÕn).
2/ Chiªm gÆp Trïng thÈm khãa lîi bªn Chñ, nªn khëi binh sau ¾t ®−îc hanh
th«ng.
3/ Chiªm gÆp Tri nhÊt khãa th× giÆc ë gÇn, nªn nghÞ hßa míi tèt. Lóc nµy nªn
ra binh lóc tiÕn, lóc tho¸i khiÕn cho bªn ®Þch hå nghi ¾t m×nh sÏ biÕt sù ®éng tÜnh
cña qu©n ®Þch.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 113


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

4/ ThiÖp h¹i khãa sinh −u lo, nghi ng¹i, ph¶i quan s¸t cho tinh tÕ, viÖc lµm
chËm trÔ. Lóc nµy nªn xuÊt qu©n ®Ó thÈm xÐt c¬ sù.
5 vµ 6/ Cao thØ c¸ch lîi Kh¸ch. §an x¹ c¸ch lîi Chñ. Nh− chiªm gÆp c¸ch
nµo còng vËy hai bªn ®Òu ch¼ng thµnh c«ng, tai häa vÉn nhÑ. Ba qu©n lóc nµy tuy
hung mµ kh«ng sî l©m h¹i. M×nh muèn ®¸nh ®Þch th× còng kh«ng ®ñ kÕ s¸ch, hoÆc
kh«ng ®ñ søc.
7/ Hæ thÞ chuyÓn b«ng lµ M·o tinh d−¬ng nhËt chñ sù ®éng, song hµnh binh e
gÆp cöa cÇu ng¨n c¸ch. Cßn §«ng xµ yÓm môc lµ M·o tinh ©m nhËt th× nªn tiÒm
phôc binh sÜ, dï ph¶i chiÕn ®Êu còng nªn Èn nóp mµ ®¸nh.
8/ Phôc ng©m tù nhËm muèn hµnh qu©n nh−ng nöa chõng ng−ng l¹i. Cßn
Phôc ng©m tù tÝn lµ quÎ phôc tµng binh sÜ, xuÊt qu©n lóc nµy ¾t gÆp trë ng¹i v× cöa
cÇu ng¨n c¸ch, khã mµ ra khái bê câi. L¹i nãi r»ng hai thø Phôc ng©m, hîp muèn
t−¬ng ly, ë muèn rêi ®i, nh÷ng vÉn lµ t−îng ë yªn n¬i bê câi.
9/ Ph¶n ng©m qu¸i: Häa phóc ®Òu tõ ngoµi ®Õn, sù viÖc hay ph¶n phóc trë
ng−îc l¹i, lµ t−îng con nghÞch, téi gian. Lóc nµy mµ xuÊt binh ch¼ng khái bÞ tr¸o
trë, mçi lóc ®Òu ph¶i t¨ng sù kh¶o xÐt vÒ sù kþ h¹i.
10/ B¸t chuyªn tÊn hay B¸t chuyªn tho¸i còng vËy, chñ sù gian tµ, ch¼ng
ph©n Chñ Kh¸ch. Lóc nµy hµnh qu©n gÆp qu©n ®Þch tÊt cã chiÕn ®Êu chø kh«ng
tr¸nh ®−îc, nh−ng cèt yÕu gi÷ ®−îc sù chÝnh ®¸ng th× ®−îc tèt lµnh.
11/ BiÖt tr¸ch khãa lµ quÎ muîn ®−êng ®i, dùa n−¬ng vµo vËt riªng, cã viÖn
trî bªn ngoµi. Hµnh qu©n nªn ®−îc bªn ngoµi trî lùc nÕu kh«ng ¾t khiÕp nh−îc.
12, 13, 14/ Hµnh binh xem khãa thÓ lµ yÕu tè träng ®¹i, rÊt cÇn biÕt râ. Vµ
nh− S¬ truyÒn cã thõa Quý nh©n, Thiªn hîp, Thanh long, Th¸i th−êng lµ quÎ tèt.
Kiªm S¬ truyÒn V−îng khÝ hay T−íng khÝ tÊt chiÕn ®Êu thµnh c«ng.

Bμi 2: Ph¸t dông c¸t hung


(Ph¸t dông c¸t t−íng vµ hung t−íng)
Nh− võa nghe tin b¸o cã giÆc, liÒn chiªm mét quÎ ®Ó xem hµo ph¸t dông tøc
S¬ truyÒn thõa c¸t t−íng hay hung t−íng th× biÕt sÏ th¾ng b¹i thÕ nµo, vµ còng tõ ®ã
mµ biÕt nªn chiÕn hay nªn thñ. §Êy lµ bÝ quyÕt. Ph¸t dông Quý nh©n th× t−íng vµ
binh chiÕn ®Êu mét c¸ch nhanh chãng, më réng ®Êt ngh×n dÆm, khiÕn cho qu©n
®Þch ph¶i sî phôc. Dông khëi §»ng xµ binh sÜ kinh h·i, nÕu S¬ truyÒn cïng ®Þa bµn
kh¾c t−¬ng kh¾c th× sÜ tèt chÕt vµ bÞ th−¬ng. Khëi dông Chu t−íc sÜ tèt kinh khñng,
®ån rao bËy b¹ khÈu thiÖt. Dông khëi Thiªn hîp: binh t−íng chiÕn th¾ng, b¾t ®−îc
nhiÒu con trai vµ con g¸i vµ nhiÒu chiÕn lîi phÈm nh− ch©u ngäc, t¬ lôa…Dông
khëi C©u trËn: sÜ tèt tö trËn, xe g·y, ngùa ph¹m th−¬ng. Dông khëi Thanh long
t−íng binh ®¹i th¾ng, lÊy ®−îc cña c¶i dù tr÷ bªn n−íc ®Þch. Dông khëi Thiªn
kh«ng: kÎ ®Þch khinh rÎ vµ dèi tr¸, sÜ tèt m×nh gÆp ®iÒu bÊt lîi. Dông khëi B¹ch hæ:
sÜ tèt tö vong. Dông khëi Th¸i th−êng t−íng binh ®¹i th¾ng. Dông khëi HuyÒn vò:
qu©n binh sãt mÊt, chiÕn ®Êu bÊt lîi. Dông khëi Th¸i ©m: sÜ tèt nhót nh¸t, mÒm
yÕu. Dông khëi Thiªn hËu: t−íng ra trËn ch¼ng ®¸nh mµ tù b¹i.
Tãm l¹i: Dông khëi c¸t t−íng nh− Quý, Hîp, Long, Th−êng, lµ quÎ tèt, cïng
víi thõa thÇn t−íng t−¬ng sinh h·y mau ra trËn ¾t ®¹i th¾ng. B»ng dông khëi hung
t−íng l¹i cïng víi thõa thÇn t−¬ng kh¾c lµ quÎ xÊu, chiÕn ®Êu ¾t b¹i vong.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 114


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 3: XuÊt qu©n tr¹ch Thêi


(Chän giê ra qu©n)
1. H−ng binh tu yÕu tuyÕn thêi thÇn
2. Duy h÷u thÇn tµng s¸t mét ch©n.
3. Hµ vÞ thÇn tµng tèi vi lîi?
4. Quý nh©n t− yÕu ®¨ng thiªn m«n,
5. M¹nh nguyÖt Gi¸p BÝnh Canh chñ thñ,
6. Träng nguyÖt CÊn Tèn cËp KiÒn Kh«n,
7. Quý nguyÖt Êt §inh d÷ T©n Quý,
8. Tøc thö tr¹ch thêi s¸t bÊt lu©n.
9. §»ng xµ xuÊt huyÖt duyªn phi c¸t,
10. B¹ch hæ ®¨ng s¬n thÞ hung hoµnh,
11. TriÖt lé b¹t ®ao tu kh¶ óy,
12. Phi d−¬ng, Ph¶n lé tèng nan dung.
13. ¸m kim, Phôc ®o¹n phi hung diÖu,
14. TriÖt lé, Kh«ng vong gi· m¹t phïng,
15. §« t−¬ng NguyÖt t−íng gia Thêi kh¸n,
16. C¸nh ®¾c c¸t thÇn tÊu vi c«ng.

Phãng dÞch
C©u 1, 2, 3, 4: muèn h−ng binh diÖt ®Þch th× quan träng lµ chän giê xuÊt qu©n
(chän ngµy xuÊt qu©n ë §Ö 5). Duy ®−îc giê nµo cã quÎ ThÇn tµng s¸t mét lµ giê
ch©n chÝnh tèt cho viÖc h−ng binh chinh ph¹t. Nh−ng bëi sao vµ thÕ nµo gäi lµ ThÇn
tµng s¸t mét lµ c¸ch rÊt tèt ? Phµm quÎ thÊy Quý nh©n l©m Hîi ®Þa bµn gäi lµ Quý
nh©n ®¨ng thiªn m«n, c¸c hung thÇn vµ ¸c s¸t ®Òu bÞ Èn mÊt, h−ng binh chinh chiÕn
kh«ng gÆp nh÷ng ®iÒu tr¾c trë.
C©u 5, 6, 7, 8: M¹nh NguyÖt lµ trong nh÷ng th¸ng 1, 4, 7, 10 nªn chän nªn
chän nh÷ng giê Gi¸p BÝnh Canh. Träng nguyÖt lµ trong nh÷ng th¸ng 2, 5, 8, 11 nªn
chän c¸c giê CÊn Tèn KiÒn Kh«n. Quý nguyÖt lµ trong nh÷ng th¸ng 3, 6, 9, 12 nªn
chän nh÷ng giê Êt §inh T©n Quý.
C©u 9: QuÎ §»ng xµ xuÊt hiÖn lµ quÎ r¾n ra khái hang, øng ®iÒm ch¼ng lµnh.
(Toµn bé pho Lôc nh©m kh«ng cã ®o¹n nµo nãi tíi §»ng xµ xuÊt huyÖt, chØ nãi
r»ng §»ng xµ l©m TÞ gäi lµ nhËp huyÖt øng ®iÒm lµnh).
C©u 10 vµ 11: B¹ch hæ l©m DÇn gäi lµ Hæ ®¨ng s¬n, cäp lªn nói øng sù hung
bÊt ngê. HuyÒn vò l©m Ngä gäi lµ triÖt lé, t−îng giÆc c−íp chÆn mÊt ®−êng ®i,
®iÒm ®¸ng sî. HuyÒn vò l©m DËu gäi lµ B¹t ®ao, t−îng giÆc c−íp tuèt ®ao g−¬m,
®iÒm bÞ ph¶n th−¬ng.
C©u 12 vµ 13: Phi d−¬ng lµ bay v−ît lªn cao. Ph¶n lÖ lµ ph¶n ng−îc l¹i. C¶
bé Nh©m vµ c¸c chç luËn vÒ 12 Thiªn t−íng, kh«ng thÊy cã 4 danh tõ Phi d−¬ng,
Ph¶n lé, ¸m kim, Phôc ®o¹n.
C©u 14: TriÖt lé nµy tÝnh theo 10 Can. Ngµy Gi¸p Kû TriÖt lé t¹i Th©n DËu.
Ngµy Êt Canh t¹i Ngä Mïi. Ngµy BÝnh T©n t¹i Th×n TÞ. Ngµy §inh Nh©m t¹i DÇn
M·o. Ngµy MËu Quý t¹i Tý Söu. Kh«ng vong tøc TuÇn kh«ng. Ra qu©n ph¶i tr¸nh
giê TriÖt lé vµ giê TuÇn kh«ng.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 115
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

C©u 15 vµ 16: TÊt c¶ ®Òu do mét ph−¬ng h−íng th−êng lÖ lµ lÊy NguyÖt
t−íng gia chÝnh Thêi, råi xem t¹i cung Giê hiÖn t¹i vµ t¹i S¬ truyÒn. NÕu giê nµo
thÊy mét trong c¸c quÎ hoÆc c¸c c¸ch trªn lµ ch¼ng nªn xuÊt qu©n trong giê Êy.
H·y ®îi giê nµo (còng lÊy NguyÖt t−íng gia chÝnh Thêi) thÊy t¹i hai chç ®ã (cung
Giê hiÖn t¹i vµ S¬ truyÒn) cã c¸t thÇn, c¸t t−íng, cã c¸ch tèt…h·y xuÊt qu©n ®¸nh
¾t th¾ng.

Bμi 4: V¨n kinh øng ®Þch


(Nghe tin kinh sî chän giê ra øng chiÕn)
1. V¨n kinh chi NhËt thiÕt tu ng«n.
2. Binh triÒu tøc t¹i b¶n nhËt tån.
3. Thêi NhËt tö t«n nghi tr¹ch xuÊt
4. Nh−îc dông tÆc ng· chñ th©u bån.

Phãng dÞch
Nh− nghe tin giÆc tÊt lßng kinh ng¹i, mµ nh− muèn chän giê tèt ra qu©n øng
chiÕn víi ®Þch, th× cÇn thiÕt nªn nghe theo lêi nµy: Xem ngµy binh m×nh ®ang ®ãng
thuéc vÒ NhËt can nµo, råi h·y chän giê nµo t¸c Tö t«n ®èi víi Can cña ngµy hiÖn
t¹i. Nh− ngµy Gi¸p Êt méc th× tíi giê háa (BÝnh §inh TÞ Ngä) xuÊt binh, v× háa ®èi
víi méc tÊt lµ Tö t«n. Cßn nÕu xuÊt binh vµo giê kh¾c Can gäi lµ giê tÆc ng· tÊt
ph¶i bÞ ®Þch qu©n ®¸nh m×nh thua ch¹y. ThÝ dô nh− ngµy Gi¸p méc mµ xuÊt binh
vµo giê Th©n DËu kim th× ¾t ®¸nh thua, v× kim kh¾c méc.

Bμi 5: Nghi tÆc tiÒn hËu


(Ngê giÆc ë phÝa tr−íc hay phÝa sau)
1. TÆc cËn ng· qu©n suy tiÒn hËu,
2. TÞ Th©n Tý M·o l©m Chi: hËu
3. Canh nh−îc c− Chi khÊu ®−¬ng ®¹o
4. Khñng khÊu mai phôc qu©n yÕu tr×nh.

Phãng dÞch
Nghi ngê giÆc ë gÇn qu©n binh m×nh mµ ch¼ng biÕt nã ë phÝa tr−íc hay phÝa
sau, hoÆc v× trong ®ªm h«m tèi t¨m hoÆc v× s−¬ng mï che khuÊt….tÊt ph¶i chiªm
mét quÎ råi liÖu ®Þnh. Nh− quÎ thÊy trong 4 vÞ TÞ Th©n Tý M·o cã mét vÞ l©m Chi
tÊt giÆc ë phÝa sau l−ng m×nh, ë phÝa sau chç m×nh ®ang ®ãng qu©n hoÆc ®ang l©m
chiÕn (vËy m×nh quay ®Çu qu©n vÒ phÝa giÆc ®Ó ®îi chËn ®¸nh nã. NÕu kh«ng
chóng sÏ bÊt ngê tõ phÝa sau ®¸nh tíi, m×nh xoay trë kh«ng kÞp ¾t sÏ thua). Nh−
thÊy Can thÇn l©m Chi th× chóng ®ang ë gi÷a ®−êng. Ph¶i ng¹i chóng mai phôc,
m×nh nªn chuÈn bÞ.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 116


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 6: Chiªm kim NhËt chiÕn phñ?


(Xem h«m nay cã chiÕn ®Êu hay kh«ng)
1. §Èu c−¬ng gia M¹nh tu kiªn thñ,
2. Gia Träng t−¬ng th−¬ng, bÜ thö b×,
3. L©m Quý xuÊt qu©n c«ng kÝch h¶o.
4. §¾c th¾ng danh chi thÞ thuËn c¬,
5. Lôc h¹i lai gia Niªn MÖnh th−îng.
6. Thö thêi c«ng chiÕn tù tao h×nh
7. B¹ch hæ nh−îc tinh hung c¸nh thËm.
8. NhËt thÇn hoµn kþ thiÕt tu minh,
9. ChiÕn hïng dông khëi: Xu©n DÇn th¾ng,
10. H¹ TÞ, Thu Th©n, §«ng Hîi tinh.
11. §èi xung vi Th− trùc hung ¸c,
12. Thñ thuËt tiªu ®Çu Long thñ kinh.

Phãng dÞch
C©u 1, 2, 3, 4: Muèn biÕt h«m nay nªn ®¸nh nhau kh«ng th× chiªm mét quÎ.
Nh− trong quÎ thÊy Thiªn c−¬ng gia DÇn Th©n TÞ Hîi th× nªn gi÷ chÆt dinh tr¹i.
ThÊy Thiªn c−¬ng gia Tý Ngä M·o DËu th× nªn cÈn thËn phßng bÞ, nÕu cã chiÕn
®Êu tÊt hai bªn ®Òu bÞ tæn th−¬ng, mái mÖt v« Ých. ThÊy Thiªn c−¬ng gia Th×n TuÊt
Söu Mïi nªn xuÊt qu©n ¾t th¾ng trËn ®−îc næi tiÕng, ®ã lµ biÕt thuËn theo thêi c¬
vËy.
C©u 5, 6, 7: T¹i Niªn MÖnh cña chñ t−íng thÊy trªn d−íi t¸c Lôc h¹i (Nh−
DÇn Th©n t−¬ng gia, M·o Th×n t−¬ng gia…) lµ ®iÒm hung h¹i, ra c«ng chiÕn ¾t bÞ
h×nh th−¬ng. NÕu cã B¹ch hæ l©m Niªn MÖnh n÷a tÊt ®iÒu hung h¹i cµng nhiÒu.
Chñ t−íng lµ ng−êi cÇm ®Çu mét ®oµn qu©n nh− chØ huy tr−ëng ch¼ng h¹n.
C©u 8: ThiÕt yÕu h¬n n÷a lµ xem t¹i Can Chi (còng nh− xem t¹i Niªn MÖnh
chñ t−íng), nÕu cã Lôc h¹i cïng B¹ch hæ mµ ra c«ng chiÕn sÏ ®¹i b¹i. (Kinh nãi:
B¹i bÊt b¹i thÞ Lôc h¹i, thËn chi thËn chi. NghÜa lµ b¹i hay kh«ng b¹i xem Lôc h¹i
h·y cÈn thËn, h·y cÈn thËn).
C©u 9, 10, 11: QuÎ cã ChiÕn hïng t¸c S¬ truyÒn sÏ chiÕn th¾ng rÊt dòng
m·nh (ChiÕn hïng: mïa Xu©n t¹i DÇn, H¹ t¹i TÞ, Thu t¹i Th©n, §«ng t¹i Hîi). Cßn
S¬ truyÒn thõa Chiªn th− sÏ chiÕn b¹i, gÆp ®iÒu hung ¸c (Xung víi ChiÕn hïng lµ
ChiÕn th−).
C©u 12: Nh÷ng c¸ch chiªm quyÕt trong ngµy h«m nay nªn ®¸nh hay kh«ng
nªn ®¸nh ®−îc nªu lªn ®Ó chØ dÉn trong bµi nµy lµ do ë Long thñ kinh. (X−a vua
Hoµng ®Õ ®−îc Trêi gi¸ng xuèng cho biÕt thuËt ®¸nh th¾ng vµ diÖt ®−îc giÆc Xi
v−u lµ vua hiÕu chiÕn. Së dÜ cã Long thñ kinh).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 117


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 7: Hμnh hiÓm


(Hµnh qu©n vµo chç nguy hiÓm)
1. Tam hµ, Cöu giang thiªn ®¹o kh«ng,
2. Dôc hµnh gi¸n ®iÖp thiÕt yÕu minh:
3. Trõ §Þnh Nguy Khai, nhÞ thÇn gia,
4. XuÊt nhËp ®Þch dinh nhËm tung hoµnh.

Phãng dÞch
Gäi Th¸i xung (M·o) lµ Tam hµ, gäi Tßng kh«i (DËu) lµ Cöu giang. M·o vµ
DËu ®−îc gäi chung lµ Thiªn ®¹o (®−êng trêi), th«ng suèt mu«n mÆt. Nh− muèn
sang bªn ®Þch qu©n lµm gi¸n ®iÖp, th× thiÕt yÕu ph¶i râ ph−¬ng h−íng ®i. Nh− thÊy
M·o hoÆc DËu gia lªn 4 cung ®Þa bµn Trõ §Þnh Khai Nguy lµ quÎ cã thÓ hµnh
hiÓm, vµo ra bªn ®Þch tung hoµnh thong th¶. ThÝ dô: th¸ng giªng khëi trùc KiÕn t¹i
DÇn råi l−u thuËn tíi th× trùc Trõ t¹i M·o, trùc §Þnh t¹i Ngä, trùc Nguy t¹i DËu,
trùc Khai t¹i Tý. Vµ nh− trong quÎ thÊy cã M·o hoÆc DËu gia lªn c¸c cung ®Þa bµn
M·o Ngä DËu Tý lµ cã thÓ ®i lµm gi¸n ®iÖp. NÕu thÊy gia Tý th× theo h−íng chÝnh
B¾c, gia M·o nªn theo h−íng §«ng, gia Ngä ®i theo h−íng chÝnh Nam, gia DËu
h−íng chÝnh T©y. Theo c¸c ph−¬ng h−íng ®ã mµ ra vµo dinh giÆc ch¼ng ai râ
m×nh, biÕt m−u kÕ cña m×nh, tùa nh− cã quØ thÇn gióp ®ì. L¹i nãi M·o DËu lµ hai
c¸i cöa trêi (thiªn m«n) gia lªn 4 vÞ thÇn che chë (Trõ §Þnh Khai Nguy), cø theo
ph−¬ng h−íng cña chç t−¬ng gia ®ã mµ ra vµo chèn ®Þch qu©n nh− ra vµo chç
kh«ng ng−êi, vµ cã thÓ mét m×nh chÕ th¾ng v¹n ng−êi trai tr¸ng, bëi cã quû thÇn hé
trî.

Bμi 8: KiÕp l−¬ng


(C−íp l−¬ng thùc)
1. Nh−îc nhËp tha c¶nh vi kh¸ch binh
2. KiÕp l−¬ng tu t−êng Tam truyÒn tinh,
3. S¬ Trung v−îng t−íng: ng· qu©n th¾ng,
4. M¹t truyÒn h÷u khÝ: bØ ®Þnh doanh.

Phãng dÞch
Nh− m×nh ®i ®Õn mét ®Þa c¶nh kh¸c, xa, ®Ó ®¸nh c−íp l−¬ng thùc cña ®Þch th×
kÓ m×nh lµ Kh¸ch binh. VËy ph¶i ph©n râ Tam truyÒn: S¬ Trung thuéc Kh¸ch lµ
ng−êi ë n¬i kh¸c ®Õn, tøc lµ qu©n m×nh. Cßn M¹t thuéc Chñ lµ ng−êi ë t¹i chç, tøc
qu©n bªn ®Þch. VËy hÔ S¬ Trung ®−îc V−îng T−íng khÝ mµ m×nh ®i c−íp l−¬ng
thùc tÊt qu©n m×nh th¾ng. B»ng M¹t truyÒn V−îng T−íng khÝ ¾t vô ®i c−íp l−¬ng
thÊt b¹i, v× qu©n ®Þch ®ang h−ng v−îng.
Bµi nµy còng dïng vµo viÖc c«ng thµnh lµ ®i c«ng h·m thµnh luü ®Þch qu©n.
VËy S¬ Trung V−îng T−íng m×nh míi ®i ®¸nh ph¸ ®−îc dinh lòy giÆc, b»ng M¹t
truyÒn V−îng T−íng tÊt ch¼ng nªn ®i.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 118


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 9: §Èu binh së chØ


(Chç xoay vÒ cña chu«i sao §Èu)
1. Thiªn c−¬ng chØ TÞ thiªn ®Þa khai,
2. XuÊt qu©n hµnh sù nhËm båi håi,
3. ChØ Ngä to¹ tr−íng nghi ®µ cÇm,
4. ChØ Mïi tiÓu th«ng diÖc kh¶ tµi,
5. Gia Th©n b¸ch tranh qu©n tu kþ,
6. ChØ DËu nh©n m· thä kinh h·i,
7. Ph¶n lai TuÊt thæ chñ thõa c¸ch,
8. Gia Hîi thiªn tr¸ch bÊt xøng hoµi,
9. ChØ Tý b¸n lé hån ph¸ch t¸n,
10. ChØ Söu ®é tóc ®·i minh lai,
11. L©m DÇn h÷u hû chiÕn ho¹ch th¾ng,
12. §¸o M·o bÕ t¸i nghi tµng mai,
13. Phôc ng©m Th×n ®Þa quan l−¬ng t¾c,
14. Ch−ëng th−îng binh c¬ tö tÕ bµi.

Phãng dÞch
Thiªn c−¬ng tøc lµ sao §Èu. Phµm trong viÖc binh c¬, muèn ®éng binh ®iÒu
g× th× rÊt nªn chiªm mét quÎ. Vµ nh− quÎ thÊy Thiªn c−¬ng gia TÞ ®Þa bµn lµ t−îng
Trêi §Êt lóc më mang (S¬ khai), nÕu hµnh qu©n, xuÊt s− ¾t lßng d¹ båi håi, dïng
d»ng tíi lui. Tuy nhiªn hÔ ra qu©n ®¸nh tÊt ®¹i th¾ng, më mang bê câi réng xa
ngh×n dÆm. Nh− thÊy Thiªn c−¬ng gia Ngä lµ lóc trêi ®Êt bu«ng ngang c¸ch trë,
nªn ngåi n¬i tr−íng mµ d¹o ®µn cÇm cho yªn lµnh, tèt. Thiªn c−¬ng gia Mïi lµ lóc
Trêi §Êt tiÓu th«ng (th«ng Ýt), xuÊt qu©n còng kh¸ tèt. Thiªn c−¬ng gia Th©n lµ lóc
Trêi ®Êt ®ang ®éng tranh mét c¸ch c−ìng ngÆt, ng−êi cÇm qu©n cÇn biÕt lµ kþ h¹i.
Thiªn c−¬ng gia DËu lµ lóc Trêi §Êt ®ãng lÊp, nÕu chiÕn ®Êu ¾t xe g·y, ngùa chÕt,
®iÒm ®¹i hung. Thiªn c−¬ng gia TuÊt lµ lóc Trêi §Êt ph¶n c¸ch (Th×n gia TuÊt còng
thuéc quÎ Ph¶n ng©m), chiÕn ®Êu ¾t sÜ tèt bÞ ph©n t¸n, chia l×a vµ tö vong, nªn hßa
míi cao ý. Thiªn c−¬ng gia Hîi gäi lµ quÎ Trêi thu l¹i chËt hÑp (v× Hîi thñy lµ
Thiªn m«n, cöa Trêi bÞ Thiªn c−¬ng Th×n chËn kh¾c), dông qu©n ¾t bÞ tæn th−¬ng,
gÆp ®iÒu kinh h·i. Thiªn c−¬ng gia Tý gäi lµ quÎ §Þa b¸ch (§Êt ®Ì Ðp), hµnh qu©n
®Õn nöa ®−êng hån ph¸ch tiªu t¸n, long d¹ ch¼ng an. Thiªn c−¬ng gia Söu gäi lµ
Thiªn ®Þa TiÓu th«ng (còng gièng nh− gia Mïi), xuÊt hµnh tíi 30 dÆm nªn dõng l¹i
®Ó an dinh lËp tr¹i, ®îi s¸ng mai råi tïy ý mµ hµnh ®éng tÊt ®−îc ®¹i th¾ng. Thiªn
c−¬ng gia DÇn hµnh qu©n cã viÖc vui mõng, chiÕn ®Êu ®¹i tiÖp vµ th¾ng to. Thiªn
c−¬ng gia M·o lµ lóc Trêi ®Êt ®ãng lÊp (bÕ t¾c), nªn Èn l¸nh, mai phôc, ®éng sù chØ
uæng c«ng ch¼ng nªn. Thiªn c−¬ng gia Th×n tøc §Èu tinh trë vÒ ng«i vµ chÝnh lµ
quÎ Phôc ng©m (Th×n gia Th×n), t−îng cöa cÇu ng¨n ®ãng, chØ nªn an dinh h¹ tr¹i,
ch¼ng kh¸ väng ®éng. Tíi ®©y ®· ph©n bµy tØ mØ 12 chç chØ h−íng cña §Èu tinh tøc
Thiªn c−¬ng ®Ó chiªm ®o¸n hµnh qu©n ng−êi ch−ëng qu¶n binh c¬ ch¼ng thÓ ch¼ng
biÕt.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 119


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Bμi 10: LuËn tÆc ®¹o ph−¬ng lé


(LuËn xem giÆc trém ®i vÒ h−íng lé nµo)
1. Gi¸p : DÇn, Êt: M·o, BÝnh :TÞ cung
2. §inh : Ngä, MËu: Th×n, Kû: TuÊt ®ång
3. Canh : Th©n, T©n: DËu, Nh©m : Hîi th−îng
4. Quý : Tý, thËp can ®Þnh c¸t hung.
5. Thiªn ®Þa t−¬ng hîp vi khø lé,
6. ¸m tµng nh©n m· trãc tÆc binh.
7. Nh−îc nh©n héi ®¾c Lç Du ph¸p,
8. CÇm khÊu nh− ®ång t¹i tr−ëng trung.

Phãng dÞch
C©u 1, 2, 3, 4: ngµy Gi¸p t×m DÇn thiªn bµn, ngµy Êt t×m M·o, ngµy BÝnh t×m
TÞ, ngµy §inh t×m Ngä, ngµy MËu t×m Th×n, ngµy Kû t×m TuÊt, ngµy Canh t×m
Th©n, ngµy T©n t×m DËu, ngµy Nh©m t×m Hîi, ngµy Quý t×m Tý. §ã lµ phÐp tÝnh
ph¶i do n¬i Can cña ngµy mµ t×m ch÷ thiªn bµn trong quÎ.
C©u 5, 6 :LÊy NguyÖt t−íng gia chÝnh thêi mµ an 12 ch÷ thiªn bµn vµo 12
cung ®Þa bµn. Råi do Can cña ngµy mµ t×m coi ch÷ thiªn bµn ®· nãi trªn gia lªn
cung ®Þa bµn nµo th× gäi cho ®ã lµ Thiªn ®Þa t−¬ng hîp vµ còng gäi chç ®ã lµ
ph−¬ng lé cña ®¹o tÆc hay ®−êng ®i cña giÆc. Nh− ngµy Gi¸p ph¶i t×m DÇn thiªn
bµn mµ trong quÎ thÊy DÇn gia DËu ®Þa bµn th× giÆc ®i vÒ ph−¬ng DËu chÝnh T©y.
HoÆc nh− ngµy §inh ph¶i t×m Ngä mµ trong quÎ thÊy Ngä gia Tý ®Þa bµn th× giÆc
®i vÒ ph−¬ng Tý chÝnh B¾c…ThÝ dô ngµy MËu Th×n, nguyÖt t−íng Söu, giê DÇn
chiªm quÎ. Theo phÐp trªn ngµy MËu th× ph¶i t×m Th×n thiªn bµn vµ trong quÎ thÊy
Th×n gia TÞ ®Þa bµn. VËy tÊt giÆc ®i vÒ ph−¬ng TÞ §«ng nam…khi ®· biÕt ®−êng ®i
cña giÆc råi m×nh bÌn che giÊu nh©n m· ®Ó chËn ®¸nh, ®ãn b¾t nã.
C©u 7, 8: H¬n n÷a ng−êi cÇm binh l·nh héi ®−îc phÐp tÝnh Du ®« vµ Lç ®«
th× ®¸nh b¾t giÆc dÔ nh− trong bµn tay.

Bμi 11: Lôc Nh©m qu©n tr−íng phó


(Bµi phó Lôc Nh©m chiªm ®o¸n viÖc binh c¬ n¬i trong mµn qu©n nh− ban
tham m−u, bé chØ huy).
1/ Th−îng t−íng l©m nhung, truyÒn thøc luËn c«ng, tr¾c t−íng th©n chi ®éng
tÜnh, quan Chñ Kh¸ch chi th− hïng. Gi¶i nghÜa: ng−êi th−îng t−íng khi chinh
chiÕn ®· ®−îc häc t−êng ph−¬ng thøc chiªm ®o¸n dïng binh tÊt ph¶i liÖu t−êng
thÇn t−íng n¬i quÎ mµ biÕt râ sù ®éng tÜnh, quan s¸t bªn cña bªn Kh¸ch ®Ó quyÕt
trËn h¬n thua. (Can lµ bªn Kh¸ch, Chi lµ bªn Chñ. Lêi Kinh thªm: Hµnh niªn cña
Th−îng t−íng kh¾c C©u xø tÊt ®¸nh th¾ng. C©u xø lµ cung ®Þa bµn cã thõa sao C©u
trËn).
2/ Ng« kh¶m vi kú TÇn cung gia ngÉu TuÕ, c−¬ng nhu chi vËn chuyÓn Niªn
Chi Can dÜ nghiªn cïng. Gi¶i nghÜa: N−íc Ng« ë cung Kh¶m (¸m chØ Söu), ®èi
xung víi n−íc Ng« Söu cã n−íc TÇn (¸m chØ Mïi). S¸ch binh c¬ nµy cña ng−êi Tµu
l−u l¹i, v× vËy lÊy c−¬ng thæ n−íc Tµu mµ ph©n ra 12 cung an thuéc vµo 12 quèc
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 120
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

gia. §ã lµ lèi nãi kh¸c ®Ó dÔ nhí h¬n lµ cø dïng 12 chi Tý Söu DÇn…Còng nh−
vËy, ë chç kh¸c bµi phó cã dïng c¸c tªn cña 28 ng«i tinh tó nh− Gi¸c, Cang, §ª,
Phßng …®Ó ¸m chØ 12 cung. Theo tiÕt sè 2 nµy c¸ch lµm quÎ kh¸c th−êng lÖ. LÊy
Söu Mïi lµm NguyÖt t−íng gia lªn ngÉu TuÕ, tøc lµ gia lªn ®èi n¨m, n¨m ©m hoÆc
n¨m D−¬ng. Nh− c−¬ng TuÕ lµ n¨m D−¬ng th× lÊy Söu gia lªn TuÕ chi (®Þa chi cña
n¨m), cßn nhu TuÕ lµ n¨m ¢m th× lÊy Mïi gia lªn TuÕ chi, råi cïng vËn chuyÓn lÊy
Tø khãa vµ Tam truyÒn, an 12 Thiªn t−íng…Nh−ng kh«ng lÊy Can Chi cña ngµy
mµ lÊy Can Chi cña n¨m (Th¸i tuÕ) an vµo lµm quÎ ®Ó nghiªn cøu cho cïng lý, hÇu
biÕt sù thÞnh suy øng cho c¸c quèc gia ë xung quanh n−íc m×nh. C¸ch lµm quÎ nh−
vËy ®· chØ dÉn n¬i ®Ö 4, bµi 1, tõ c©u 1 ®Õn c©u 3, cã c¶ quÎ thÝ dô.
3/ DiÖc cö hîp thÇn gia NguyÖt chi − nam b¾c. Phôc suy nhËt tó dông thÇn chi
§«ng T©y. Gi¶i nghÜa: l¹i lÊy hîp thÇn lµ tªn th¸ng cã mét Can hîp víi Can cña
Th¸i tuÕ mµ lµm NhËt tó (NguyÖt t−íng) gia lªn NguyÖt chi tøc lµ gia lªn Chi cña
NguyÖt kiÕn råi lµm quÎ ®Ó chiªm ®o¸n c¸c Quèc gia ë c¸c ph−¬ng §«ng hoÆc T©y
hoÆc Nam B¾c (Xem ®Ö 4 bµi 1).
4/ §Þch h÷u sø lai, chÝnh thêi chiªm quyÕt. Chi thÇn thÕ Can tøc vi ch©n
thuyÕt, ph¶n thø h÷u gian t©m. T−íng Ch©u Kh«ng nhi ng«n h÷u khi tr¸, dông t¸c
©m nhi thµnh suy gian quyÖt. H¹ sinh th−îng vÞ tri nguþ tr¸ di h−u hµnh. Can ®¸p
vu chi, vÞ ©m m−u chi n¨ng kÕt. Gi¶i nghÜa: Nh− bªn ®Þch quèc sai sø qua m×nh,
lóc hay tin bÌn theo giê hiÖn t¹i mµ lËp mét quÎ ®Ó quyÕt ®o¸n. Vµ trong quÎ thÊy
Chi th−îng thÇn kh¾c Can th−îng thÇn lµ ®Þch sø gian manh. (Mét bªn s¸ch kh¸c
nãi: Thêi th−îng thÇn kh¾c Can th−îng thÇn th× ®Þch sø còng gian manh, ®a tr¸).
Can thõa Chu t−íc hay Thiªn kh«ng th× lêi nãi cña nã gian tr¸. HoÆc Gi¸c tinh
(Th×n) hay Th¸i ©m l©m Niªn MÖnh vµ ®−îc dïng lµm S¬ truyÒn, th× quyÕt ch¼ng
nªn tin t−ëng lêi nãi cña ®Þch sø, v× toµn lµ lêi gian ngoan, quû quyÖt. (Gi¸c tinh
tøc Gi¸c méc giao trong NhÞ thËp b¸t tó, ng«i nã t¹i Th×n). Nh− t¹i S¬ truyÒn thÊy
h¹ sinh th−îng, tøc ®Þa bµn sinh S¬ truyÒn lµ quÎ th«i hµnh ®éng ngôy tr¸. HoÆc
Can th−îng thÇn víi Chi th−îng thÇn t−¬ng sinh lµ hai bªn kh«ng cßn nghi nhau vµ
kh«ng cßn ©m m−u n÷a.
5/ DÇn Th©n TÞ Hîi Thiªn nhÜ tø thêi. Niªn th−îng kiÕn gi¶ lai sø tiÖm c¬.
Gi¶i nghÜa: Thiªn nhÜ tÝnh nh− sau: Xu©n t¹i DÇn, H¹ t¹i TÞ, Thu t¹i Th©n, §«ng t¹i
Hîi. Phµm quÎ thÊy Thiªn nhÜ l©m Can Chi Niªn MÖnh th× sø gi¶ bªn kÎ ®Þch ®Õn
cã m−u gian, ch¼ng nªn tin lêi nã nãi.
6/ HËu Êt Tµo Xung t¹i NhËt ThÇn nhi tr¸ −íc. Tham lang gian tÆc l©m Can
Chi dÜ h− khi. Gi¶i nghÜa: ThÇn hËu, Th¸i Êt, C«ng tµo, Th¸i xung tøc Tý TÞ DÇn
M·o lµ Tø thÇn, 4 vÞ thÇn h− tr¸ trong vô −íc hÑn. L¹i nãi Th©n Tý lµ Tham lang,
Th×n Mïi lµ gian tµ, Hîi M·o lµ ©m tÆc, 6 vÞ thÇn nµy gäi chung lµ Lôc tÆc. Nh−
®Þch nh©n −íc hÑn, m×nh bÌn chiªm mét quÎ xem cã nªn tin lêi hoÆc ®i ®Õn chç
−íc hÑn hay kh«ng. NÕu quÎ thÊy Tø thÇn hay Lôc tÆc gia l©m Can Chi lµ kÎ ®Þch
tr¸ −íc, thªm thõa hung t−íng th× quyÕt ch¼ng nªn qua ®Þch hoÆc tíi chç −íc hÑn,
®õng tin lêi hÑn −íc dèi tr¸ cña giÆc.
7/ Ngo¹i quèc nh©n lai, TuÕ thÇn kh¾c Êt nhi häa sinh. Gi¶i nghÜa: nh− cã
ng−êi ë ngo¹i quèc ®Õn ®Çu b¸i ta, bÌn chiªm mét quÎ trong giê Êy. Vµ nÕu thÊy
Th¸i tuÕ th−îng thÇn kh¾c Thiªn Êt (Quý nh©n) thõa thÇn ®ã lµ quÎ giÆc vµo n−íc,
tin dïng nã sÏ sinh häa vËy.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 121


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

8/ Tha bang dÞ t×nh, ©m thÇn tÆc nhËt dÜ sÇu chi. Gi¶i nghÜa: ng−êi n−íc kh¸c
cã t×nh ý riªng ®em ®Õn sù bÊt lîi cho m×nh lµ bëi Can ©m thÇn kh¾c Can hoÆc Can
©m thÇn kh¾c Can th−îng thÇn. Lêi gi¶i thÝch trong s¸ch nãi chung Can Chi ©m
thÇn kh¾c Can Chi hoÆc kh¾c Can Chi th−îng thÇn.
9/ Ph¸t sø ch− ph−¬ng Niªn Lé Chi Can, thiÖt kþ Kh«i C−¬ng, thø −u Phôc
Ph¶n. Gi¶i nghÜa: Ph¸t sø lµ sai sø qua bªn qu©n ®Þch. Nh− bªn m×nh sai sø ra ®i
bÊt cø ph−¬ng nµo, lÊy giê hiÖn t¹i lµm quÎ coi xem t¹i 4 chç: Hµnh niªn cña sø
gi¶, ph−¬ng vÞ lé tr×nh cña sø gi¶ sÏ ra ®i, Can, Chi. NÕu trong 4 chç Êy thÊy cã
Th×n TuÊt lµ kþ h¹i nhÊt. Sau ®ã lµ gÆp quÎ Phôc ng©m hay Ph¶n ng©m.
10/ M«n th−îng niªn xø ®¹o hµnh −¬ng nhi hung t−íng tai thªm. Niªn chÕ
m«n thêi trÖ bÖnh qui nhi c¸t thÇn häa siªn. Gi¶i nghÜa: Ph¸t sø ra ®i mµ quÎ thÊy
M«n th−îng thÇn kh¾c Hµnh niªn th−îng thÇn, Sø gi¶ sÏ bÞ tai −¬ng, nÕu thõa hung
t−íng tai häa nÆng, thõa c¸t t−íng tai häa nhÑ. Tr¸i l¹i Hµnh niªn th−îng thÇn kh¾c
M«n th−îng thÇn còng vÉn lµ quÎ hung, Sø gi¶ gÆp viÖc tr× trÖ vµ thä bÖnh mµ ph¶i
quay trë vÒ, nh− thõa hung t−íng nÆng, thõa c¸t t−íng nhÑ. M«n th−îng thÇn lµ ch÷
thiªn bµn t¹i cung, cöa mµ sø gi¶ ra ®i ®Õn ®Þch quèc. Hµnh niªn th−îng thÇn lµ ch÷
thiªn bµn trªn cung Hµnh niªn cña sø gi¶. Trong nguyªn v¨n cã hai ch÷ “trÖ bÖnh”,
kh«ng râ nghÜa riªng hay nghÜa chung. TrÖ bÖnh lµ chøng ®au bÝ ®¹i tiÖn hoÆc trÖ
bÖnh lµ tr× trÖ vµ bÖnh ho¹n.
11/ S¬ nghi S©m Chñy, Tam truyÒn chung nhi c¸t t−íng kham b»ng. Gi¶i
nghÜa: Hai sao S©m thñy viªn vµ Chñy háa hÇu ng«i t¹i cung Th©n. Chiªm quÎ ph¸t
sø (sai sø ra ®i) nªn thÊy Th©n t¸c S¬ truyÒn, nÕu Th©n thõa c¸t t−íng th× thËt lµ
®óng c¸ch tèt. HoÆc nh− Th©n t¸c Trung M¹t thõa c¸t t−íng lµ tèt, thõa hung t−íng
kh«ng tèt.
12/ NhËt kþ TuÕ th−¬ng tµng Can thÇn dÜ ®¸o thêi dù tuyÓn. Gi¶i nghÜa: Can
cña Th¸i tuÕ kh¾c Can cña ngµy nµo th× ngµy Êy kþ h¹i, ch¼ng nªn ph¸t sø ra ®i. L¹i
ph¶i liÖu ®Þnh tr−íc, tÝnh cho ®óng Can cña ngµy sø gi¶ ®i ®Õn n¬i víi Can cña
ngµy ph¸t sø t−¬ng sinh lµ tèt. Nh− n¨m Gi¸p ch¼ng nªn ph¸t sø ngµy MËu, v× Gi¸p
kh¾c ph¸ MËu. Nh− ph¸t sø ngµy Canh T©n kim th× ngµy tíi n¬i dù ®Þnh ph¶i lµ
ngµy Nh©m Quý thñy.
13/ Hèt v¨n tÆc khëi Thiªn c−¬ng chi tiÒn tøc tri lai khø. Gi¶i nghÜa: bçng
nghe tin giÆc nh−ng kh«ng biÕt nã tíi m×nh hay kh«ng th× lÊy NguyÖt t−íng gia
ChÝnh thêi lµm quÎ vµ xem Thiªn c−¬ng. Nh− thÊy Thiªn c−¬ng gia M¹nh ®Þa lµ
giÆc ch¼ng l¹i, gia Quý ®Þa lµ nã l¹i cÊp tèc, gia Träng ®Þa lµ giÆc ch−a l¹i hoÆc l¹i
mµ ®Õn nöa chõng råi tr× ho·n kh«ng ®i tíi.
ë ®Ö 27 bµi 1 kh¸c víi thuyÕt nµy nh− sau: Thiªn c−¬ng gia Quý ®Þa th× giÆc
®· ®i xa.
14/ Dôc tri hµnh chØnh, Viªn tinh thÞ xø tÊt kiÕn t©n ®iÒn. Gi¶i nghÜa: muèn
biÕt giÆc ®i hay ë cø chuyªn nhÊt xem Thiªn môc gia l©m t¹i cung ®Þa bµn nµo lµ
thÊy râ giÆc chuyÓn ë t¹i ph−¬ng Êy. Nh− mïa Xu©n mµ quÎ thÊy Th×n lµ Thiªn
môc l©m Tý ®Þa lµ giÆc c− tró t¹i B¾c ph−¬ng. Viªn tinh lµ trßn vµ tinh anh, ¸m chØ
vµo Thiªn môc.
15/ TØnh Gi¸c Quý nh©n phóc Chi Can nhi tÆc binh Ých cÊp. Gi¶i nghÜa: TØnh
Gi¸c tøc lµ Mïi Th×n, v× sao TØnh méc can ng«i ë Mïi, sao Gi¸c méc giao ng«i ë
Th×n. QuÎ thÊy Th×n Mïi l©m Can Chi th× giÆc ®Õn, b»ng kh«ng l©m Can Chi lµ
giÆc kh«ng ®Õn. NÕu Th×n gia Tø quý vµ Quý nh©n l©m Can Chi th× giÆc ¾t ®Õn.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 122
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Quý nh©n l©m Can Chi nh−ng Th×n gia Tø m¹nh th× giÆc ®i xa khái chç m×nh, nÕu
cã lêi ®ån nã sÏ ®Õn m×nh lµ lêi gi¶ dèi.
16/ HuyÒn B¹ch chÕ NhËt Huúnh hoÆc nhi thµnh luü nghi kiªn. Gi¶i nghÜa:
Nh− nghe giÆc dÉn binh ®Õn liÒn chiªm quÎ mµ thÊy HuyÒn vò thõa thÇn hay B¹ch
hæ thõa thÇn kh¾c Can lµ thÕ giÆc m¹nh l¾m, m×nh nªn kiªn thñ thµnh lòy. Tr¸i l¹i
m×nh ®i ®¸nh chiÕm kÎ kh¸c, ®i lïng giÆc mµ chiªm gÆp quÎ nh− vËy ¾t ®−îc to¹i
së nguyÖn. Huúnh hoÆc lµ tªn mét ng«i sao s¸ng nh− ¸nh löa ®Ìn, nh−ng ë ®©y chØ
vµo BÝnh §inh háa. B¹ch còng tøc lµ Th¸i b¹ch kim tinh: Canh T©n, B¹ch nhËp
Huúnh hoÆc lµ Canh T©n gia lªn BÝnh §inh, nÕu ®ét nhiªn nghe tin giÆc tíi lµ nã
tíi thËt, b»ng nh− BÝnh §inh gia lªn Canh T©n th× tuy nghe vËy chø nã kh«ng d¸m
tíi, v× Kim bÞ Háa ë trªn kh¾c xuèng nªn nã sî. ThÝ dô quÎ chiªm vµo ngµy MËu
Th×n thuéc TuÇn Gi¸p Tý tÊt DÇn M·o lµ TuÇn BÝnh, TuÇn §inh, cßn Ngä Mïi lµ
TuÇn Canh vµ TuÇn T©n. Nh− bçng nghe tin giÆc kÐo tíi liÒn chiªm mét quÎ vµ nh−
thÊy Ngä Mïi gia lªn DÇn M·o ®Þa bµn tøc lµ Canh T©n kim gia lªn BÝnh §inh háa,
giÆc sÏ ®Õn. Ng−îc l¹i nÕu thÊy DÇn M·o gia lªn Ngä Mïi ®Þa bµn tøc lµ BÝnh §inh
háa gia lªn Canh T©n kim, giÆc sî kh«ng d¸m ®Õn.
17/ Phôc s¸t Du ®« can th−¬ng cÊp, t¶i Hæ tÝnh Xµ s− ®å b¹i tÝch. Gi¶i nghÜa:
L¹i quan s¸t ®Õn sao Du ®«, nÕu thÊy l©m Can Chi ¾t giÆc ®Õn nhanh. NÕu thÊy Du
®« l©m Can Chi l¹i kh¾c Chi, thø nhÊt lµ l©m Chi kh¾c Chi lµ giÆc tíi cã sù nguy
h¹i lín. Thªm thõa §»ng xµ hay B¹ch hæ n÷a th× binh t−íng ®¹i b¹i. Du ®« kh«ng
hÒ kh¾c Can.
18/ §« t−íng tï tö NhËt ThÇn bÊt kh¾c v« −u, hoÆc gia Can Chi th−îng h¹
t−¬ng chÕ nhi lai tËt. Gi¶i nghÜa: Du ®« gia lªn cung ®Þa bµn Tï Tö vµ kh«ng kh¾c
Can Chi th× kh«ng ®¸ng lo ng¹i. HoÆc Du ®« l©m Can Chi nh−ng trªn d−íi t−¬ng
kh¾c th× giÆc ®Õn gÊp. Trªn d−íi lµ nãi thiªn bµn vµ ®Þa bµn.
19/ M¹nh Träng Quý th©n ®Þnh h− ch©n, tæng lÜnh − Thiªn c−¬ng. Gi¶i
nghÜa: LÊy ®Þa bµn M¹nh Träng Quý mµ ®Þnh thËt gi¶, ®Êy lµ nãi n¬i Thiªn c−¬ng
Th×n gia lªn. Th×n gia M¹nh giÆc kh«ng tíi, gia Quý ¾t tíi, gia Träng giÆc tr× nghi.
L¹i nãi Th×n gia M¹nh ®¸ng lo sî, gia Träng c¶ hai bªn t−¬ng th−¬ng, gia Quý ¾t
cã chiÕn ®Êu.
20/ NhÜ môc th©n c− th¸m tiªu tøc giai tßng − ®Þch thÊt. Gi¶i nghÜa: NhÜ tøc
Thiªn nhÜ. Môc tøc Thiªn môc. Nh− nghe tin cã giÆc mµ kh«ng biÕt ®Ých nã ®i ®©u
hay ë ®©u, vµ muèn ®i dß la ph¶i theo cung h−íng ®Þa bµn cã thõa Thiªn môc. §i
th¸m thÝnh mËt sù cña giÆc ph¶i theo h−íng cña cung ®Þa bµn cã thõa Thiªn nhÜ.
(TÝnh Thiªn nhÜ cã 3 thuyÕt. ThuyÕt 1 th«ng dông nhÊt: Xu©n t¹i TuÊt, H¹ t¹i Söu,
Thu t¹i Th×n, §«ng t¹i Mïi. ThuyÕt 2: Xu©n t¹i DÇn, H¹ t¹i TÞ, Thu t¹i Th©n, §«ng
t¹i Hîi. ThuyÕt 3: Th¸ng 1, 5, 9 t¹i TuÊt; th¸ng 2, 6, 10 t¹i Söu; th¸ng 3, 7, 11 t¹i
Th×n; th¸ng 4, 8, 12 t¹i Mïi).
21/ BÊt l©m Chi Can, −u hîp Quý nh©n, h¶o h−¬ng bÊt chiÕn óy xø giao binh.
Gi¶i nghÜa: Nh− Du ®« ch¼ng l©m Can Chi nh−ng l¹i cã thõa Quý nh©n th× giÆc
còng sÏ ®Õn. Du ®« cïng víi ®Þa bµn t−¬ng sinh lµ giÆc ë chç nã −a (H¶o h−¬ng)
cho nªn kh«ng cã chiÕn ®Êu. Nh− thÊy Du ®« víi ®Þa bµn t−¬ng kh¾c thø nhÊt lµ Du
®« bÞ ®Þa bµn kh¾c lµ lóc giÆc tù nã bÞ rèi, cha con nã ch¼ng th©n nhau, trong ngoµi
ch¼ng tin nhau, m×nh ®Õn ®¸nh ch¾c ®−îc th¾ng. ThÝ dô ngµy BÝnh tÊt DÇn lµ Du ®«
gia Th©n ®Þa, ®ã lµ Du ®« bÞ ®Þa bµn kh¾c: Th©n kim kh¾c DÇn méc. Nh− Du ®«
thõa Quý nh©n vµ ë tr−íc Can Chi mét cung th× trong mét ngµy giÆc sÏ tíi. Tõ 4
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 123
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

cung trë lªn giÆc kh«ng tíi. ThÝ dô: ngµy Gi¸p tÊt ký t¹i DÇn ®Þa bµn vµ nh− thÊy
Du ®« Söu thõa Quý nh©n l©m M·o ®Þa th× 1 ngµy giÆc tíi, l©m Th×n ®Þa th× 2 ngµy
giÆc tíi, l©m TÞ ®Þa th× 3 ngµy giÆc tíi. Cung ®Þa bµn cã thõa Du ®« kh¾c Can còng
lµ c¸ch kþ h¹i.
22/ Nh−îc t¹i §«ng ph−¬ng m·nh liÖt hÒ nghi kiÕn thµnh luü. HoÆc ®−¬ng
Nam diÖn uy c−êng hª tèc ®é quan t©n. Gi¶i nghÜa: nghe tin giÆc tíi mµ quÎ thÊy
Du ®« ë ph−¬ng §«ng lµ giÆc m¹nh l¾m, ph¶i gi÷ g×n kiªn cè thµnh luü. HoÆc Du
®« ë ph−¬ng Nam giÆc còng dòng m·nh l¾m, gÊp v−ît qua s«ng ¶i, m×nh kh«ng thÓ
®−¬ng cù næi. Trong s¸ch kh«ng nãi râ lµ chÝnh §«ng lµ M·o ®Þa hay ®¹i ph−¬ng
§«ng lµ gåm DÇn M·o Th×n. Vµ chÝnh Nam lµ Ngä ®Þa hay ®¹i ph−¬ng Nam gåm
TÞ Ngä Mïi. Duy Du ®« gÆp M·o Th×n TÞ th× giÆc d÷ tîn l¾m. V× binh th− gäi M·o
Th×n TÞ lµ Tam h×nh.
23/ T¹i T©y nghi tr× kh¶ hµnh ©n nhi khao t−íng, l©m B¾c sù tho¸i kh¶ yÕu l¹c
dÜ thÕ tr×. Gi¶i nghÜa: Du ®« ë t¹i ph−¬ng T©y DËu ®Þa (hoÆc t¹i Th©n DËu TuÊt ? )
lµ chç giÆc tr× nghi ch−a ®i tíi, m×nh cã thÓ ©n khao ®·i t−íng sÜ. Du ®« ë t¹i
ph−¬ng B¾c Tý ®Þa (hoÆc Hîi Tý Söu?) lµ giÆc tho¸i lui, m×nh cã thÓ ¨n uèng vui
ch¬i l©u.
24/ Thiªn c−¬ng Thiªn d−¬ng, NguyÖt kiÕn ®Þa d−¬ng, ®éng ngÉu Kh«i Vò
Thiªn §Þa ©m. Nh−îc giao t−¬ng phóc qu©n thÇn kinh, bÞ − gian m−u. HoÆc NhËt
trµng l©m Thñy Háa ®Ò phßng − sù biÕn. Gi¶i nghÜa: Thiªn c−¬ng Th×n gäi lµ
Thiªn d−¬ng, NguyÖt kiÕn gäi lµ §Þa d−¬ng. Thiªn Kh«i TuÊt gäi lµ Thiªn ©m,
HuyÒn vò gäi lµ §Þa ©m. (Theo Ngäc tr−íng kinh th× nãi nh− vËy, cßn ë chç kh¸c
th× gäi Th¸i tuÕ lµ §Þa ©m). Nh− quÎ thÊy Thiªn d−¬ng vµ Thiªn ©m t−¬ng gia (Th×n
TuÊt t−¬ng gia) lµ vua t«i ch¼ng hßa hîp. Chiªm viÖc binh c¬ n−íc nhµ mµ quÎ thÊy
¢m phóc D−¬ng (Thiªn ©m hay §Þa ©m gia lªn trªn Thiªn d−¬ng hay §Þa d−¬ng) lµ
®iÒm bÇy t«i muèn h¹i vua, con muèn h¹i cha, vî muèn h¹i chång…B»ng tr¸i l¹i
D−¬ng phóc ¢m lµ quÎ vua muèn h¹i bÒ t«i, cha muèn h¹i con, chång mong h¹i
vî…C¸c quÎ nh− vËy ph¶i phßng bÞ gian m−u. HoÆc chiªm gÆp quÎ Trïng d−¬ng
(Thiªn d−¬ng vµ §Þa d−¬ng t−¬ng gia) hay quÎ Trïng ©m (Thiªn ©m vµ §Þa ©m
t−¬ng gia) ®Òu rÊt hung h¹i. Trïng d−¬ng háa ho¹n, Trïng ©m phßng thñy tai. NÕu
nghe tin giÆc ph¶i mau mau lo phßng bÞ.
25/ C«ng tµo gia Gi¸p, d−¬ng c− NhËt dÜ v« −u. TuÇn thñ thõa c¬, ©m t¹i Can
nhi phßng chiÕn. Gi¶i nghÜa: C«ng tµo tøc DÇn, C¬ tøc sao C¬ thñy b¸o, ng«i còng
t¹i DÇn. Gia Gi¸p tøc lµ gia TuÇn Gi¸p hay gia TuÇn thñ còng vËy. ThuËt chiªm nµy
lÊy DÇn gia TuÇn thñ råi l−u thuËn tíi Can vµ nh− thÊy Can thõa D−¬ng thÇn th×
khái lo ng¹i v× giÆc ch¼ng ®Õn; b»ng Can thõa ©m thÇn ¾t giÆc sÏ ®Õn. ThÝ dô ngµy
BÝnh DÇn thuéc vÒ TuÇn Gi¸p Tý, nay nghe tin cã giÆc, bÌn lÊy DÇn gia Tý (TuÇn
thñ) l−u thuËn tíi Can BÝnh thõa Mïi lµ ©m thÇn, giÆc ¾t ®Õn. HoÆc nh− ngµy Canh
TuÊt thuéc vÒ TuÇn Gi¸p Th×n th× lÊy DÇn gia Th×n råi l−u thuËn tíi Canh tÊt thõa
Ngä lµ d−¬ng thÇn, giÆc ch¼ng ®Õn.
26/ §¹i c¸t Ph¶n Phôc, Th¸i Êt truy tÇm. Nh−îc l©m Tý Ngä, Th¸i xung kh¶
t¹i. Gi¶i nghÜa: Ngäc tr−íng kinh gäi Söu (§¹i c¸t) lµ Thiªn nhÜ. Nh− quÎ thÊy Söu
gia Mïi ®Þa (Ph¶n ng©m) hoÆc Söu gia Söu ®Þa (Phôc ng©m) th× biÕt giÆc ë t¹i
ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa Th¸i Êt (TÞ thiªn bµn), b»ng quÎ thÊy Söu gia Tý Ngä tÊt
giÆc ®ang ë t¹i ph−¬ng cã thõa Th¸i xung (M·o thiªn bµn).

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 124


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

27/ TÞ Hîi kiÕn ng−u − Tinh hû nhi bµi trËn. Th×n TuÊt ngé §Èu h−íng dinh
TuÊt dÜ gia t©m. Gi¶i nghÜa: Ng−u, Tinh kû, §Èu c¶ ba danh tõ nµy cïng chØ Söu.
ThÊt lµ sao ThÊt háa Tr− ng«i t¹i Hîi. Phµm quÎ thÊy TÞ Hîi thõa Söu th× giÆc ë t¹i
cung h−íng ®Þa bµn cã thõa Söu thiªn bµn. VËy nÕu TÞ thõa Söu th× giÆc bµy trËn ë
ph−¬ng TÞ (§«ng nam), Hîi thõa Söu th× giÆc bµy trËn ë ph−¬ng T©y b¾c Hîi. Cßn
Th×n hoÆc TuÊt thõa Söu th× giÆc ®ãng qu©n t¹i ph−¬ng cã thõa Hîi thiªn bµn. VËy
nÕu Th×n thõa Söu tÊt DÇn thõa Hîi th× giÆc ®ãng t¹i ph−¬ng DÇn (§«ng b¾c), TuÊt
thõa Söu tÊt Th©n ®Þa bµn cã thõa Hîi th× giÆc ®ãng t¹i ph−¬ng Th©n lµ T©y nam.
28/ M·o DËu phïng thÝnh kh¶ yÓm tËp − Th¸i thèc. DÇn Th©n §Èu nhÜ ®−¬ng
bÞ chiÕn − Thùc trÇm. Gi¶i nghÜa: Th¸i thèc lµ biÖt danh cña DËu, Thùc trÇm lµ biÖt
danh cña Th©n. Trong quÎ thÊy Söu gia M·o DËu th× giÆc Èn nóp t¹i ph−¬ng cã
thõa DËu thiªn bµn ®Ó chê c¬ héi ®¸nh m×nh bÊt ngê. B»ng thÊy Söu gia DÇn Th©n
giÆc ë t¹i ph−¬ng cã thõa Th©n thiªn bµn ®ang chuÈn bÞ chiÕn ®Êu. (TiÕt 27, 28, 29
hÖ thuéc nhau, ®Òu dïng cho Söu gia l©m).
29/ ThÇn hËu, §¨ng minh chÝnh thêi kh¶ hiÓu: Can kiÕn tÆc ®a, Chi phïng
khÊu thiÓu. Gi¶i nghÜa: nghe tin cã giÆc, cø theo th−êng lÖ lÊy nguyÖt t−íng gia
ChÝnh thêi mµ tÝnh, vµ nh− thÊy Tý Hîi l©m Can th× bän giÆc ®«ng l¾m, cßn l©m
Chi giÆc sè Ýt. (Còng nãi: Du ®« l©m Can giÆc ®«ng ng−êi, l©m Chi Ýt ng−êi).
30/ ThÇn gia kh¾c NhËt kú binh øng phßng − trËn hËu. Gi¶i nghÜa: Chi thÇn
l©m Can l¹i kh¾c Can lµ giÆc ë phÝa sau ta, ph¶i cã kú binh øng phßng. L¹i cã chç
nãi: Chi kh¾c Can tÊt giÆc ®¸nh óp phÝa sau, ph¶i gÊp phßng bÞ.
31/ NhËt phóc − ThÇn nhuÖ tèt cÊp ®−¬ng − tiÒn nhiÔu. Gi¶i nghÜa: Can thÇn
l©m Chi binh giÆc tinh nhuÖ ®ang ë phÝa tr−íc toan c−íp ®¸nh. L¹i nãi: Can kh¾c
Chi lµ giÆc Èn nóp ®Ó chÆn ®Çu ®¸nh, ta mau phßng bÞ. L¹i còng nãi: C−¬ng, Êt,
Xung, HËu (Th×n, Tþ, Ngä, Tý) l©m Can th× giÆc ë phÝa tr−íc ta, b»ng l©m Chi giÆc
ë phÝa sau ta.
32/ T−íc Xµ l©m NhËt, B¹ch C©u chÕ nhi huyÕt quang. Gi¶i nghÜa: Chu t−íc
hay §»ng xµ l©m Can sÏ cã ®iÒu kinh hoµng. B¹ch hæ hoÆc C©u trÇn l©m Can tÊt cã
m¸u löa, binh sÜ bÞ th−¬ng. Thõa thÇn kh¾c Can cµng h¹i nhiÒu.
33/ H− ChÈn nhÞ thÇn Xµ Hæ héi nghi tÆc kiÓu. Gi¶i nghÜa: Sao H− nhËt thö
tøc Tý. Sao ChÈn thñy dÉn tøc TÞ. Hai vÞ thÇn Tý TÞ l©m Can Chi l¹i kh¾c Can Chi
lµ giÆc m¹nh mÏ vµ tiÕn ®¸nh mau l¾m, nÕu thõa Xµ Hæ cµng d÷ tîn. M×nh ch−a
nªn ®¸nh nã vµ nªn dùa n−¬ng vµo chç hiÓm. Nªn theo ph−¬ng ®Þa bµn cã thõa
Th¸i tuÕ mµ phßng bÞ.
34/ Th¸i Êt, C−¬ng, Xung ngé tÊt tranh tiÕn, d¹ phßng tÆc chÝ, binh bÞ nghi
chuyªn. Gi¶i nghÜa: Th×n TÞ M·o gäi lµ Tam h×nh. Nghe tin giÆc l¹i mµ chiªm thÊy
trong 3 vÞ ®ã cã l©m Can Chi, kh«ng luËn kh¾c hay kh«ng kh¾c giÆc còng tÊt tíi
m×nh tr−íc. Nh− l©m Can ¾t ®Õn ®ªm chóng quyÕt c−íp dinh tr¹i m×nh mét c¸ch
bÊt ngê. Ph¶i chuyªn lo binh bÞ l¾m míi cã thÓ khái tai häa.
35/ Gi¸p Êt v¨n −u BÝnh §inh kh¶ trõ lo¹n khÊu, Canh T©n tri sù, Nh©m Quý
®Þnh ph¸ phong nh©n. Gi¶i nghÜa: nh− ngµy Gi¸p Êt méc nghe tin cã giÆc hoÆc
thÊy giÆc th× ph¶i chän giê BÝnh §inh TÞ Ngä (háa) vµ ®em qu©n ra cöa TÞ Ngä cã
thÓ trõ ®−îc bän lo¹n khÊu. Cßn ngµy Canh T©n kim th× chän giê vµ cöa Nh©m Quý
Hîi Tý (thuû) ®em qu©n ra ®¸nh ¾t ph¸ ®−îc giÆc. §ã lµ chän giê vµ cöa Tö t«n.

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 125


NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

36/ NhËt d÷ ph−¬ng h−íng bÊt kh¶ th¸i v−îng hÒ th¸i khuÊt. Gi¶i nghÜa: Can
cña ngµy víi ph−¬ng h−íng ra hµnh qu©n ch¼ng nªn cïng ®−îc v−îng khÝ. Nh−
mïa Xu©n méc, ngµy Gi¸p Êt còng méc, hµnh qu©n vÒ h−íng §«ng còng méc.
HoÆc Can cña ngµy dïng binh vµ ph−¬ng h−íng còng ch¼ng nªn th¸i qu¸ bÞ khuÊt.
BÞ khuÊt tøc lµ bÞ kh¾c, hay bÞ tö khÝ còng vËy. ThÝ dô mïa Xu©n méc, ngµy MËu
Kû thæ, xuÊt qu©n h−íng §«ng b¾c còng thæ. Nh− vËy ngµy vµ ph−¬ng h−íng ®Òu
bÞ mïa kh¾c, ®Òu bÞ tö khÝ. Phµm th¸i qu¸ v−îng th× tham sinh ¾t cã h¹i; cßn th¸i
qu¸ khuÊt th× cµng xÊu h¬n, xuÊt qu©n ch¼ng khái bÞ h¹ nhôc.
37/ Quý nh©n cö binh khai ®Þa thiªn lý. §»ng xµ xuÊt qu©n chóng t©m −u óy.
Th¸i th−êng th« c¸t tri qu©n l÷ chi dinh an. Thiªn hîp v−u nghi, ho¹ch kim böu chi
mü lÖ. Thanh long ®¹i th¾ng, ®¾c phñ khè d÷ ®« thu. Chu t−íc thiÓu vu, lù qu©n
nhu chi kiÕn sØ. Th¸i ©m trung khiÕp. HuyÒn vò thÊt vËt dÜ −u sÇu. Thiªn hËu v« uy.
B¹ch hæ tù b¹i nhi häa tö. C©u trËn t¾c chiÕn sÜ chiÕt th−¬ng. Thiªn kh«ng n·i qu©n
thÇn bÞ huû. Gi¶i nghÜa: Phµm chiªm quÎ xuÊt qu©n cÇn xem 12 Thiªn t−íng ë S¬
truyÒn. Nh− ph¸t dông Quý nh©n: lÊy ®Êt ngµn d¨m, ®¸nh tíi ®©u ®Þch qu©n sî
phôc tíi ®ã. §»ng xµ: qu©n m×nh −u lo, kinh h·i, sãt mÊt. Th¸i th−êng: tèt qua loa,
cè thñ dinh tr¹i sÜ tèt an lµnh. Thiªn hîp ®iÒm ®¹i th¾ng lîi, lÊy kim ch©u tr©n b¶o,
b¾t ®−îc hµi nhi, trai g¸i, chiÕm ban quèc cña ®Þch. Thanh long: ®¸nh th¾ng to, lÊy
®−îc c¸c kho lÉm cïng b¶n ®å, th− s¸ch quý. Chu t−íc: bÞ lêi vu siÓm, qu©n sÜ gÆp
®iÒu xÊu hæ, liÒn thÊy tai −¬ng. Th¸i ©m: qu©n sÜ khiÕp nh−îc. HuyÒn vò : qu©n m·
trèn ch¹y, tµi vËt mÊt m¸t, khiÕn nªn häa ho¹n −u sÇu. Thiªn hËu: ch−a ®¸nh qu©n
®· tù b¹i. B¹ch hæ: tËt bÖnh, bÖnh dÞch, tang vong v× b¹i trËn. C©u trËn: chiÕn sÜ
chÕt chãc, ngùa th−¬ng xe g·y. Thiªn kh«ng: bÞ kÎ ®Þch ®¸nh b¹i, bÞ chóng nhôc
m¹.
38/ Kh«ng vong thÊt chóng truyÒn phïng bÊt lîi. Gi¶i nghÜa: S¬ truyÒn dï
®−îc tèt nh−ng Trung M¹t ngé TuÇn kh«ng còng lµ quÎ rÊt bÊt lîi, xuÊt qu©n ¾t bÞ
®¸nh tan.
39/ Tíi ®o¹n nµy bµi phó nãi vÒ Thiªn c−¬ng gia lªn 12 cung ®Þa bµn ®iÒm tèt
xÊu vÉn y nh− bµi 9 “DÊu binh së chØ”. VËy khái viÕt vµ gi¶i nghÜa l¹i.
40/ Tèt phïng tÆc t−íng, phong xø chiªm cÇu khinh binh ThÇn hËu, bé tèt
khiªn ng−u. Gi¶i nghÜa: Nh− sÜ tèt m×nh gÆp thÊy t−íng giÆc, ph¶i xem coi nã ®ang
ë vµo cung h−íng nµo nh− cung Tý, cung Th×n, cung Ngä…ch¼ng h¹n. Råi trong
quÎ coi cung h−íng ®Þa bµn ®ã thõa ch÷ thiªn bµn nµo tÊt biÕt t−îng giÆc m¹nh yÕu
ra sao. ThÝ dô thÊy giÆc tõ ph−¬ng chÝnh §«ng ®i l¹i th× xem ch÷ thiªn bµn t¹i cung
M·o ®Þa bµn, v× M·o thuéc chÝnh §«ng. HoÆc thÊy giÆc tõ ph−¬ng T©y b¾c ®i l¹i
nh−ng gÇn B¾c th× xem ch÷ thiªn bµn trªn cung Hîi ®Þa bµn, cßn gÇn T©y th× xem
ch÷ thiªn bµn trªn cung TuÊt ®Þa bµn (v× Hîi vµ TuÊt ®Òu thuéc vÒ h−íng T©y b¾c,
nh−ng Hîi gÇn B¾c h¬n vµ TuÊt gÇn T©y h¬n). Nh− cung h−íng cña giÆc ®i l¹i thõa
Tý thiªn bµn th× chóng khinh kþ, kþ binh nhÑ nhµng mµ nhanh chãng. Thõa Söu th×
giÆc kiÕn cè, m¹nh, bé binh.
41/ M·nh kiÕn C«ng tµo, xa kú tr−êng sinh − Thè, phóc cÊp kú Gi¸c Cang vi
binh biÕn trËn − long ®Çu. Gi¶i nghÜa: C«ng tµo tøc DÇn, Thè lµ thá tøc M·o. Gi¸c
Cang ®ång ng«i Th×n. Long ®Çu lµ ®Çu Rång, nh−ng trong binh c¬ gäi TÞ lµ Long
®Çu (®¸ng lÏ nãi lµ Xµ ®Çu cho khái lÇm). Phµm cung h−íng cña giÆc ®i l¹i thõa
DÇn thiªn bµn lµ giÆc binh rång t−íng m¹nh. Thõa M·o thiªn bµn lµ giÆc cã xe cê
to, khÝ giíi bÐn nhän. Thõa Th×n thiªn bµn lµ giÆc cã phôc binh, ý nãi xa vêi l¾m.
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 126
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

Thõa TÞ binh giÆc thiÖn chiÕn, tÊn thèi rµnh rÏ, biÕn hãa trËn ®Õn rÊt tinh vi, m×nh
nªn cÈn thËn tr¸nh nã th× h¬n.
42/ M· ®éi Th¾ng quang, ®¹i t−íng TÇn cung nhi täa, dông kiªu tßng TruyÒn
tèng, minh thiªn TriÖu thø dÜ kú trï. Gi¶i nghÜa: TÇn cung ¸m chØ Mïi, vµ TriÖu
¸m chØ DËu, v× ph©n cung cho n−íc TÇu th× TÇn ë vÒ cung Mïi vµ TriÖu ë vÒ cung
DËu. Phµm cung h−íng cña giÆc ®i l¹i thõa Th¾ng quang (Ngä) th× t−íng nã vò
dòng hoÆc qu©n ®éi nã ®ang dïng kú binh ®îi dÞp ®¸nh bÊt ngê. Thõa Mïi thiªn
bµn giÆc th¾ng thÕ mµ m¹nh. Thõa TruyÒn tèng (Th©n) giÆc dòng m·nh vµ cã nhuÖ
khÝ. Thõa DËu thiªn bµn giÆc biÕt râ thiªn ®¹o l¹i cã m−u l−îc.
43/ Hµ kh«i m·nh tr¸ng nhi nan kÝch, §¨ng minh ®ét cÊp nhi m¹c l−u. Gi¶i
nghÜa: cung h−íng cña giÆc ®i l¹i thõa Hµ kh«i TuÊt th× t−íng sÜ chóng trai tr¸ng
m¹nh mÏ vµ tinh nhuÖ, m×nh ch¼ng nªn chinh chiÕn. Thõa §¨ng minh Hîi th×
chóng giÆc xung ®ét m×nh víi binh tinh nhuÖ, hoÆc nã cã dïng kú binh Èn phôc,
®¸nh cÊp tèc mµ kh«ng l−u binh ë l¹i (du kÝch).
Bèn tiÕt 40, 41, 42, 43 ®Òu gäi lµ dÜ lai ph−¬ng nhi chiªm tÆc, lµ lÊy ph−¬ng
h−íng cña giÆc ®i l¹i m×nh mµ chiªm ®o¸n.
44/ T−îng s¾c thiªn c¬, kim lai háa øng, binh qua t−¬ng thËp dÜ trËn thÞ h×nh.
Gi¶i nghÜa: dïng t−îng s¾c lµm then chèt ®Ó chiÕn th¾ng giÆc, T−îng lµ h×nh t−îng
cña trËn. S¾c lµ s¾c cê. Ph¶i dïng t−îng s¾c nµo kh¾c ®−îc lai ph−¬ng th−îng thÇn
cña giÆc ¾t th¾ng (xem 4 tiÕt trªn). Nh− giÆc tõ cung h−íng cã thõa Th©n (kim) ®i
®Õn th× m×nh ph¶i tr−¬ng cê háa (s¾c ®á), dïng háa c«ng (löa ®èt) hoÆc lËp háa trËn
(h×nh nhän nh− löa ®ang ch¸y lªn) mµ chiÕn ®Êu tÊt thµnh c«ng. §ã lµ m×nh dïng
c¸c lo¹i háa ®Ó kh¾c chÕ Th©n kim vËy. Bèn ph−¬ng, t¸m h−íng ®Òu tÝnh theo c¸ch
Êy, dïng lo¹i kh¾c nã mµ ®¸nh.
45/ C©u trËn l©m NhËt, l−ìng qu©n hîp trËn dÜ tranh hïng. TØnh §Èu lai l©m
bØ thö th©u qua nhi tøc né. Gi¶i nghÜa: C©u trËn l©m Can tÊt hai bªn cã ®¸nh nhau
®Ó tranh h¬n thua. NÕu C©u trËn thõa thÇn kh¾c Can th× ch¾c ch¾n ph¶i cã chiÕn
®Êu, nh− C©u trËn thõa Th©n DËu gia l©m Gi¸p ch¼ng h¹n. Vµ nh− C©u trËn gia
Träng thÇn (Tý Ngä M·o DËu) sÏ cã chiÕn ®Êu t¹i cöa, c¶ hai bªn ®Òu bÞ th−¬ng.
Nh− gia Quý thÇn (Th×n TuÊt Söu Mïi) sÏ cã ®¹i chiÕn bªn ngoµi. Kh«ng thÊy nãi
gia M¹nh thÇn. Sao TØnh ng«i t¹i Mïi vµ sao §Èu ng«i t¹i Söu. Phµm quÎ thÊy Söu
Mïi l©m Can th× hai bªn thu binh, hÕt chiÕn ®Êu, tranh chÊp nhau.
46/ Niªn phïng Lôc h¹i, hung t−íng tÊt tÝnh − c©u th−¬ng. Gi¶i nghÜa: T¹i
B¶n mÖnh hay Hµnh niªn cña Chñ t−íng thÊy trªn d−íi t¸c Lôc h¹i vµ thõa hung
t−íng tÊt chiÕn ®Êu ®¹i b¹i. Kh¾c Can ®¹i hung h¹i.
47/ NhËt Trùc C« Hïng, c¸t t−íng kham phïng − trËn kÝch. Gi¶i nghÜa: nh−
thÊy C« thÇn hoÆc Chiªn hïng l©m Can Chi Niªn MÖnh chñ t−íng lµ quÎ chiÕn ®Êu
®¹i th¾ng. TÝnh C« H−: sau Th¸i tuÕ 2 vÞ gäi lµ Niªn c«, nh− n¨m TÞ th× Niªn c« t¹i
M·o thiªn bµn, vµ xung víi Niªn c« lµ Niªn h− tøc DËu thiªn bµn. Sau NguyÖt kiÕn
2 cung lµ NguyÖt c« vµ xung víi NguyÖt c« lµ NguyÖt h−. ThÝ dô th¸ng Giªng
(DÇn) tÊt Tý lµ NguyÖt c« vµ Ngä lµ NguyÖt h−. Phµm chiÕn ®Êu nªn hîp binh tõ
ph−¬ng C« ®¸nh th¼ng qua ph−¬ng H− lµ chç giÆc ®ang ë tÊt th¾ng. §iÒu nµy ph¶i
hiÓu râ c¸ch bµy bè trËn ®Þa. Dï giÆc ë ®©u m×nh còng xoay trë c¸ch nµo cho giÆc ë
®óng ph−¬ng H− vµ m×nh ë ph−¬ng C« ®¸nh tíi. LÊy Trung t©m gi÷a m×nh vµ giÆc
®Ó so ph−¬ng h−íng. ThÝ dô nh− C« ë t¹i M·o ph−¬ng §«ng, cßn H− t¹i DËu
ph−¬ng T©y. Nay giÆc ë §«ng C« cßn m×nh ë T©y H− lµ m×nh thÊt thÕ. VËy m×nh
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 127
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

®i vßng ra sau l−ng giÆc tÊt ®Þa thÕ ®æi ng−îc l¹i lµ m×nh ë §«ng C« vµ giÆc ë T©y
H−. TÝnh ChiÕn hïng: mïa Xu©n t¹i DÇn, H¹ t¹i TÞ, Thu t¹i Th©n, §«ng t¹i Hîi.
§èi xung víi ChiÕn hïng lµ ChiÕn th−. X¸p trËn còng theo lèi C« H− chØ trªn,
nghÜa lµ m×nh ph¶i tõ ph−¬ng cã ChiÕn hïng ®¸nh th¼ng tíi giÆc ë t¹i ph−¬ng cã
ChiÕn th−.
48/ Quan qu©n dôc th¾ng C©u chÕ HuyÒn ®«. Gi¶i nghÜa: Qu©n m×nh muèn
th¾ng ph¶i ®−îc quÎ C©u trËn thõa thÇn kh¾c chÕ HuyÒn vò thõa thÇn hoÆc kh¾c chÕ
Du ®«. (Hµnh niªn th−îng thÇn cña Chñ t−íng kh¾c Hæ Vò thõa thÇn, m×nh còng
®¸nh th¾ng. Trong Tam truyÒn cã Thiªn hîp, Th¸i ©m, Thanh long, Th¸i th−êng vµ
Niªn MÖnh th−îng thÇn cña Chñ t−íng v−îng t−íng khÝ lµ ®¹i th¾ng. HoÆc Quý
nh©n thõa thÇn kh¾c Du ®« m×nh còng th¾ng. HoÆc HuyÒn vò thõa thÇn l©m tï tö
®Þa còng th¾ng. Cßn HuyÒn vò thõa thÇn l©m Can Chi vµ kh¾c C©u trËn thõa thÇn
hay kh¾c Thêi th−îng thÇn th× m×nh b¹i trËn.
49/ Tæng Chi chñ b¹i, th−¬ng Can kh¸ch th©u. Gi¶i nghÜa: Chñ lµ bªn thñ, ë
t¹i chç, øng ®èi sau. Kh¸ch lµ bªn ë xa tíi, bªn khëi ®¸nh tr−íc. Tæn Chi lµ Chi bÞ
kh¾c. Phµm quÎ thÊy Can th−îng thÇn kh¾c Chi th−îng thÇn, hoÆc Can kh¾c Chi,
hoÆc th−îng kh¾c h¹…®Òu øng bªn chñ bÞ thua b¹i. Th−¬ng Can lµ Can bÞ kh¾c.
Phµm quÎ thÊy Chi th−îng thÇn kh¾c Can th−îng thÇn, hoÆc Chi kh¾c Can, hoÆc h¹
kh¾c th−îng…®Òu øng bªn kh¸ch thua b¹i.
50/ Dôc l−îc tha h−¬ng MËu Kû ©u phïng − c¸t t−íng. Gi¶i nghÜa: nh− muèn
ngÇm dÉn qu©n ®i c−íp bãc kÎ ®Þch mµ thÊy hai n¬i MËu Kû (MËu Kû thiªn bµn vµ
MËu Kû ®Þa bµn) ®Òu cã thõa c¸t t−íng, ra ®i c−íp ¾t ®−îc nhiÒu l−¬ng thùc. Nh−
10 ngµy trong TuÇn Gi¸p Tý tÊt Th×n TÞ lµ MËu Kû. Vµ nh− chiªm quÎ thÊy Th×n TÞ
thiªn bµn vµ Th×n TÞ ®Þa bµn ®Òu cã thõa c¸t t−íng, ®i c−íp ¾t ®−îc c«ng to. (MËu
Kû còng gäi lµ Thiªn m«n, §Þa hé).
51/ TiÒn tam hËu nhÞ t− m«n, cÇm hé dÜ t−¬ng phï. Gi¶i nghÜa: Tiªn tam lµ
®øng tr−íc Quý nh©n 3 ng«i, ¸m chØ Thiªn hîp. HËu nhÞ lµ ®øng sau Quý nh©n 2
ng«i, ¸m chØ vµo Th¸i ©m. Nh− M·o DËu thõa 2 sao ®ã gäi lµ quÎ ®−îc ®i cöa riªng
(t− m«n) kh«ng ai thÊy m×nh. CÇm hé lµ nhµ cÊm, chç kh«ng ®−îc ®Õn. CÊm hé cã
4: Trõ §Þnh Khai Nguy. Phµm cÇm hé cã thõa Th−êng Long ¢m Hîp lµ quÎ ®−îc
yÓm trî hoµn toµn, xuÊt nhËp th©m s©u vµo ®Þch c¶nh nh− thÇn b−íc vµo chç kh«ng
ng−êi, nhËp thñy ch¼ng sî n¹n ch×m ®¾m, nhËp binh ch¼ng bÞ th−¬ng. Trong viÖc
binh c¬ mµ chiªm ®−îc quÎ nh− vËy tøc thÞ lµ Trêi cho ph−íc ®ã.
52/ Tam lé m· t©m thêi h¹ C−¬ng tïy − M¹nh Träng, l−ìng kú hoÆc øng NhËt
ThÇn t¶ h÷u dÜ qui m−u. Gi¶i nghÜa: hµnh qu©n gÆp ng· 3 ®−êng ch¼ng biÕt ph¶i ®i
ng¶ nµo ®Ó ®−îc may tèt, bÌn lÊy nguyÖt t−íng gia chÝnh thêi. Råi xem: nh− Thiªn
c−¬ng gia M¹nh th× nªn ®i ng¶ bªn tay tr¸i sÏ ®−îc th«ng, gia Träng nªn ®i ng·
gi÷a th«ng, gia Quý ®i ng· bªn tay ph¶i th«ng. DÉn qu©n xuèng nói còng dïng
phÐp chiªm nµy mµ ®¸nh th¾ng hoÆc m−u cÇu to¹i nguyÖn. Cßn nh− ch¼ng gÆp ng·
3 mµ chØ gÆp 2 ng· th× cã thÓ xem Can Chi. NÕu Can tèt th× ®i bªn tay tr¸i, Chi tèt
th× ®i bªn tay ph¶i. §i nh− vËy sÏ gÆp ®−êng th«ng kh«ng trë ng¹i.
53/ Dôc ®é hµ giang Chi th−¬ng m¹c nhËp, M·o Th×n cËp DËu tÜnh tuyªn t−,
tri Tý Nh©m kiªm Quý, thiªn hµ phóc tØnh dÜ trÇm ba, c¸nh kþ C−¬ng Xung Th¸i
tuÕ tao h¹ nhi häa cÊp. Gi¶i nghÜa: nh− muèn sang s«ng mµ quÎ thÊy Chi th−îng
thÇn kh¾c Chi lµ ®iÒm hung h¹i, chí nªn ®i. M·o Th×n DËu gäi lµ Tam tØnh. Nh©m
Tý Quý tøc Hîi Tý Söu gäi lµ Tam hµ. Phµm quÎ thÊy Hµ gia TØnh (tøc Hîi Tý Söu
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 128
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

gia M·o Th×n DËu) vÝ nh− lÊy n−íc s«ng trót vµo n−íc giÕng tÊt ph¶i trµn, ®ã lµ quÎ
thuyÒn lËt ghe ch×m, sang s«ng ch¼ng khái nguy vËy. Thiªn c−¬ng vµ Th¸i xung
(Th×n M·o) l©m Chi Can tÊt cã ¸c thÇn næi sãng giã, rÊt kþ. Th¸i tuÕ gÆp H− tinh
tøc Th¸i tuÕ thõa Tý thiªn bµn cµng nguy h¬n, sang s«ng ph¶i bÞ ngËp ch×m.
54/ ¤ tr× Chi ®ÞaThiªn c−¬ng chØ sø dÜ kham hµnh, Chi c¸t Can th−¬ng thuû
diÖn th«ng thoµn nhi lËp sù. Gi¶i nghÜa: Nh− gÆp chç ®Êt bïn ®äng n−íc th× còng
xem Thiªn c−¬ng ®Ó tr¸nh khái lèi khã ®i. Thiªn c−¬ng gia M¹nh chí ®i tr−íc mÆt,
gia Träng th× kh«ng nªn ®i lèi gi÷a, gia Quý chí ®i lèi sau. Chi thuéc vÒ ®−êng
thñy, nÕu Chi tèt mµ Can xÊu th× nªn ®i ®−êng thñy. §¹i kh¸i tèt lµ ®−îc thiªn bµn
sinh, thõa c¸t t−íng. Cßn xÊu lµ bÞ thiªn bµn kh¾c, thõa hung t−íng. Bèn ngµy BÝnh
Tý, §inh Söu, Quý Mïi, Quý Söu ®Òu gäi lµ §éc thñy long nhËt, rÊt kþ ®−êng thñy.
Hai ngµy MËu DÇn Kû M·o còng xÊu. L¹i nãi M·o thuéc thuyÒn xe, l©m Chi lµ
thuyÒn, l©m Can lµ xe. Vµ nh− M·o ë vµo cung ®Þa bµn v−îng t−íng th× thuyÒn xe
ch¼ng bÞ h− tæn, b»ng M·o ë vµo cung ®Þa bµn tï tö thuyÒn xe bÞ ph¸ ho¹i. Nh−
®ang ®i thuyÒn bÞ n−íc rØ vµo thuyÒn mµ ch−a biÕt ph¶i v¸ chç nµo cho ®óng th×
còng xem Thiªn c−¬ng, nh− gia M¹nh th× v¸ ë phÝa tr−íc mòi thuyÒn, gia Träng v¸
ë khoang gi÷a thuyÒn, gia Quý v¸ ë sau l¸i thuyÒn. Nh− ®i xe vµ luËn vÒ chç h− ®Ó
söa ch÷a cung chiªm ®o¸n nh− vËy.
55/ H«n m«ng thÊt lé chÊp thóc thiªn bµn, S©m hµnh ý hiÓu thiªn Gi¸c kham
duyªn. Gi¶i nghÜa: Hµnh binh còng cã lóc l¹c vµo rõng nói, ®ång néi, hoÆc bÞ m−a
che lèi, m©y mï khuÊt ®−êng th«ng. Trong lóc h«n m«ng nh− vËy liÒn theo phÐp
chiªm quÎ xem S©m Gi¸c tøc Th©n Th×n gia l©m cung ®Þa bµn nµo th× cø th¼ng vÒ
cung h−íng ®ã tù nhiªn sÏ khai ngé, sÏ gÆp ®−êng ®i. S©m Gi¸c lµ Th©n Th×n thiªn
bµn, bëi sao Gi¸c méc giao ng«i t¹i Th×n, sao S©m thñy viªn ng«i t¹i Th©n.
56/ Qu©n sÜ ®iÒm ngäa xu, TØnh Phßng chi thanh tuyÒn. Gi¶i nghÜa: nh− cã
qu©n sÜ n»m mÖt mái v× kh¸t n−íc th× ph¶i ®i th¼ng theo cung h−íng ®Þa bµn cã
thõa TØnh Phßng ch¼ng qu¸ 250 b−íc sÏ gÆp suèi n−íc trong m¸t. TØnh Phßng lµ
Mïi M·o thiªn bµn, bëi sao TØnh méc can ng«i t¹i Mïi vµ sao Phßng nhËt thæ ng«i
t¹i M·o.
57/ Dôc kiªu qu©n l−¬ng, h−íng Ng« TÇn chi ®¹i ho¹ch. Gi¶i nghÜa: muèn
c−íp l−¬ng cña qu©n ®Þch h·y ®i theo h−íng cung cã thõa Ng« TÇn ¾t c−íp ®−îc
nhiÒu l−¬ng. Ng« TÇn lµ Söu Mïi thiªn bµn, bëi ph©n cung cho n−íc Tµu th× xø
Ng« ë vÒ §«ng b¾c Söu vµ n−íc TÇn ë vÒ T©y nam Mïi.
58/ §¹i c¸t tö phßng, ThÇn hËu hoa c¸i, n¨ng tµng v¹n vËt, tóc hµnh v« h¹i.
Gi¶i nghÜa: §¹i c¸t Söu gäi lµ phßng tÝa, ThÇn hËu Tý gäi lµ läng hoa. Cung h−íng
cã thõa Söu Tý thiªn bµn chøa ®−îc mu«n sù mu«n vËt, ®i vÒ ph−¬ng ®ã kh«ng sî
kþ h¹i. Nh− cã sù tèt, vËt quý b¸u h·y ®i vµ ®em giÊu n¬i hai ph−¬ng ®Þa bµn cã
thõa SöuTý, kÎ kh¸c kh«ng thÓ nh×n thÊy hay ®¸nh c−íp.
59/ Th¸i xung thiªn kþ, Tßng kh«i kh¶ ®én b¸ch nh©n. §Èu Quû S©m håi
Thiªn tø tiÖm chi nhi m¹c cÇm. Gi¶i nghÜa: T¹i ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã thõa
Th¸i xung M·o giÊu chøa ®−îc mét ngµn kþ binh. T¹i ph−¬ng cña cung ®Þa bµn cã
thõa Tßng kh«i DËu Èn ®−îc tr¨m ng−êi. §Èu Quû S©m lµ Söu Mïi Th©n. Thiªn tø
tøc M·o. Phµm phôc binh ®Ó ®¸nh kÎ ¸c (qu©n ®Þch) th× cã phÐp ®¹p §Èu lµ chuyÓn
håi binh sÜ theo thø tù cña 3 cung ®Þa bµn cã Söu Mïi Th©n thiªn bµn. Tíi Th©n
liÒn lËp ®Þnh (dõng l¹i) vµ råi h−íng vÒ chÝnh M·o mµ Èn tµng ¾t kh«ng ai truy tÇm
m×nh ®−îc. Cã chç l¹i chØ nãi: Phµm tÆc tèt tíi mµ m×nh muèn Èn l¸nh th× cø dÉn
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 129
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

binh l¹i ph−¬ng cung ®Þa bµn cã thõa Phßng tinh tøc M·o thiªn bµn. ThÝ dô M·o
thiªn bµn gia Ngä ®Þa bµn th× ®i Èn t¹i ph−¬ng Ngä chÝnh Nam.
60/ Thanh Th−êng ¢m Hîp, §¹i l−¬ng, §¹i háa dÜ ®ång c− Trõ §Þnh Khai
Nguy, chñ t−íng kú ph−¬ng nhi hû t¹i. Gi¶i nghÜa: §¹i l−¬ng lµ Tßng kh«i DËu.
§¹i háa lµ Th¸i xung M·o. Trõ §Þnh Nguy Khai gäi lµ Tø cÇm hé, lµ 4 nhµ cÇm.
Phµm quÎ thÊy M·o DËu thiªn bµn gia ®óng lªn Trõ §Þnh Nguy Khai ®Þa bµn vµ
chç gia ®óng lªn ®ã thõa c¸t t−íng nh− Thanh long, Th¸i th−êng, Th¸i ©m, Thiªn
hîp lµ chç rÊt tèt, Chñ t−íng nªn ë n¬i ®ã, hoÆc tõ n¬i ph−¬ng ®ã mµ xuÊt qu©n.
61/ CÊp tÆc ph−¬ng Së, S¬ truyÒn ngò hµnh, Thñy vi B¾c lç, Háa t¸c Nam
binh. Thùc kiÕn thæ thÇn h÷u lç cÊp tßng − Tø quý. S¬ ®−¬ng méc vÞ kú mç tÊt kiÕn
− §«ng minh. Gi¶i nghÜa: cÊp thêi nghe cã giÆc mµ ch−a biÕt bän giÆc nµo tÊt xem
ngò hµnh cña S¬ truyÒn. Nh− S¬ truyÒn thñy (Hîi Tý) lµ bän giÆc miÒn B¾c, b»ng
S¬ truyÒn háa (TÞ Ngä) lµ binh miÒn Nam. Nh− S¬ truyÒn Thæ thÇn (Th×n TuÊt Söu
Mïi) lµ giÆc Tø quý (bèn ph−¬ng). S¬ truyÒn Méc (DÇn M·o) lµ bän giÆc ph−¬ng
§«ng hay miÒn biÓn. (Kh«ng thÊy luËn S¬ truyÒn Kim).
62/ §Þa khñng mai qu©n S©m ChÈn H− Phßng nhi tèc bÞ. T−îng nghi h−u tèt,
Xµ Hæ Can Chi sÜ tÇm kinh. Gi¶i nghÜa: S©m ChÈn H− Phßng tøc Th©n TÞ Tý M·o,
nÕu thÊy l©m Can Chi tÊt ®Õn ®ªm cã phôc binh, dï ®ang hµnh qu©n hay ®ang ë
mét thµnh ¶i nµo ®ã còng vËy. NÕu trong 4 vÞ thÇn ®ã mµ vÞ nµo l©m Can Chi ®−îc
v−îng t−íng thõa hung s¸t lµ quÎ ®¹i hung, dï kh«ng cã phôc binh còng cã m·nh
thó hung ¸c lµm rèi lo¹n. Cßn nh− kh«ng cã vÞ nµo l©m Can Chi th× binh giÆc
kh«ng d¸m ®éng. L¹i nh− thÊy B¹ch hæ hay §»ng xµ l©m Can Chi vµ thõa thÇn cña
nã kh¾c Can Chi lµ ®iÒm sÜ tèt m×nh bÞ kinh hoµng, ph¶i xem sÐt cÈn thËn vµ phßng
bÞ mµ ®õng véi ®éng, h·y cho binh nghØ ng¬i.
63/ §Èu Quý tæn Chi: yªu tiÖt ng· hËu, Can th−¬ng tiÒm phôc, ©m d−¬ng t¶
h÷u. Gi¶i nghÜa: Thiªn c−¬ng gia Quý (gia Th×n TuÊt Söu Mïi) cã phôc binh ë
phÝa sau m×nh. Chi bÞ Chi th−îng thÇn kh¾c, phôc binh còng ë phÝa sau m×nh. Can
bÞ Can th−îng thÇn kh¾c th× phôc binh ë phÝa tr−íc m×nh. Thiªn c−¬ng gia lªn cung
D−¬ng th× phôc binh ë bªn tay tr¸i m×nh, cßn nÕu gia lªn cung ©m th× phôc binh ë
bªn tay ph¶i. L¹i nãi: Chi xÊu mµ Can tèt th× phôc binh ë phÝa sau, ng−îc l¹i lµ ë
phÝa tr−íc.
64/ §íi h×nh tÝnh th−¬ng v−îng t−íng nhi m·nh t−íng lai tranh. V« s¸t kh«ng
h×nh t−íng nh−îc nhi dung phu tho¸i s«. Gi¶i nghÜa: chiªm phôc binh mµ thÊy TÞ
Th©n Tý M·o l©m Can Chi vµ h×nh kh¾c Can Chi l¹i v−îng t−íng khÝ tÊt cã t−íng
m¹nh dÉn binh ®Õn ®¸nh m×nh. NÕu thõa ¸c s¸t cµng hung m¹nh ph¶i phßng bÞ l¾m
míi ®−îc. Nh− kh«ng h×nh kh¾c Can Chi, kh«ng thõa ¸c s¸t, thø nhÊt lµ bÞ TuÇn
kh«ng, v« khÝ th× chóng tuy cã phôc binh song kh«ng d¸m tíi, v× t−íng nã nhu
nh−îc, vông vÒ råi sÏ thu binh trë l¹i.
65/ Tam h×nh, ngò Mé, NhËt ThÇn ngé nhi d¹ phßng. Xµ Hæ Kh«i C−¬ng Chi
Can tan nhi tøc hé. Gi¶i nghÜa: nh− chiªm quÎ xem cã phôc binh hay kh«ng mµ
quÎ thÊy Can Chi thõa Tam h×nh, ngò Mé th× t−íng m×nh nªn dêi dinh tr¹i, ch¼ng
vËy sÏ cã sù hung h¹i lín, Can Chi thõa Th×n TuÊt cïng §»ng xµ, B¹ch hæ ¾t cã
phôc binh vµ ®Õn ®ªm chóng ®Õn c−íp ®¸nh dinh tr¹i m×nh, thÕ nµo còng cã viÖc
hung quan hÖ ®Õn chç m×nh t¸ tóc. Trong s¸ch kh«ng gi¶i thÝch Tam h×nh vµ ngò
Mé cã lÏ Tam h×nh lµ nãi chung c¸c lo¹i h×nh, nh− Chi h×nh, Can h×nh, NguyÖt
h×nh…hoÆc chÝnh th−îng thÇn h×nh Can Chi. Cßn Ngò mé còng cã lÏ nãi chung lµ
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 130
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

c¸c lo¹i mé. NÕu chØ nãi Ngò mé theo NguyÖt thÇn s¸t tøc NguyÖt mé th× tÝnh nh−
sau: Xu©n t¹i Mïi, H¹ t¹i TuÊt, Thu t¹i Söu vµ §«ng t¹i Th×n.
66/ LËp dinh t©m ®éng, Thanh Th−êng hÒ tÝn sø t−íng lai. Gi¶i nghÜa: Nh−
nãi h¹ dinh tr¹i ch−a æn ®Þnh mµ chñ t−íng thÊy lßng m×nh håi hép sî th× nªn
chiªm mét quÎ, vµ nh− thÊy Can Chi thõa Thanh long, Th¸i th−êng lµ ®iÒm cã tin
sø ®Õn, hoÆc th−îng nh©n nh− cÊp t¸ t−íng tíi. Tuy nãi chung lµ Can Chi, song Can
míi chÝnh cho øng nghiÖm, v× Can lµ b¶n th©n. Lßng håi hép sî thuéc vÒ b¶n th©n.
L¹i kh«ng ®îi lßng håi hép sî míi chiªm quÎ, hÔ trong ch©u th©n m×nh cã ®éng
®Ëy nh− thÞt giËt, m¸y m¾t…®Òu nªn chiªm quÎ, lÊy nguyÖt t−íng gia chÝnh thêi råi
xem Thiªn t−íng t¹i Can mµ biÕt viÖc xÏ x¶y ®Õn tuú theo tÝnh chÊt cña Thiªn
t−íng tèt hay xÊu. Còng kh«ng luËn lµ chØ xem nh− vËy trong lóc lËp dinh tr¹i, mµ
bÊt cø lóc nµo, hÔ lµm chñ t−íng mµ trong ch©u th©n cã ®éng th× ph¶i lÊy giê ®ang
®éng mµ chiªm quÎ xem Thiªn t−íng t¹i Can, tÊt sÏ biÕt viÖc ®Õn n¬i, hoÆc m−a giã
hoÆc qu©n c¬ n¸o lo¹n, hoÆc giÆc tíi ®¸nh, hoÆc ®−îc tin tøc, hoÆc ®−îc khao
th−ëng, hoÆc ®−îc chiÕn th¾ng, hoÆc binh giÆc ®Õn ®Çu hµng…§ã lµ do tÝnh chÊt
cña mçi thiªn t−íng l©m Can.
67/ Giao d· môc nhuËn l«i thuû hª d©m l©m dôc. Gi¶i nghÜa: bÊt cø n¬i ®ång
ruéng hay thµnh lòy, hÔ m¾t m×nh nh¸y mµ quÎ thÊy L«i Thñy (M·o Tý) l©m Can
Chi lµ ®iÒm m−a dÇm, m−a to, ph¶i ®Æt dinh tr¹i trªn chç cao ®Ò phßng. L¹i nãi
nh¸y m¾t mµ quÎ thÊy Th×n TuÊt l©m Can Chi lµ cã bËc t−íng tíi n¬i. Xem thªm lêi
phô luËn trong tiÕt 66 trªn.
68/ Hèt bÞ vi nhiÔu NhËt ThÇn ©m d−¬ng: giao phong kiÕn tæn, hßa h¶o v«
th−¬ng. Gi¶i nghÜa: nh− bçng bÞ giÆc v©y quanh th× xem Can th−îng thÇn, Can ©m
thÇn, Chi d−¬ng thÇn, Chi ©m thÇn, tøc lµ ch÷ trªn cña Tø khãa. Nh− giao phong
tøc t−¬ng kh¾c ¾t ph¶i bÞ tæn h¹i, b»ng hßa h¶o tøc lµ t−¬ng sinh ¾t kh«ng bÞ th−¬ng
vong.
69/ Phµm dôc ®ét vi tïy §Èu c−¬ng − nhi kh¶ kÝch, hËu chiªm xuÊt lé tßng
C©u chÕ nhi thñ c−êng. Gi¶i nghÜa: ®ang bÞ bao v©y h·y nh¾m ngay cung h−íng
®Þa bµn cã thõa Thiªn c−¬ng mµ xung ®ét míi tho¸t. Huúnh ®Õ nãi r»ng: dï bÞ binh
v©y ngµn dÆm cø theo §Èu ®¹o tÊt th«ng. §Èu ®¹o lµ ®−êng cña Thiªn c−¬ng, lµ
cung ®Þa bµn cã thõa Thiªn c−¬ng. L¹i nãi r»ng: muèn t×m ®−êng tho¸t ph¶i theo
ph−¬ng h−íng nµo bÞ C©u trËn thõa thÇn kh¾c lµ m¹nh mÏ nhÊt. ThÝ dô C©u trËn
thõa Tý thiªn bµn th× nªn xung ®ét th¼ng vÒ ph−¬ng Ngä lµ ph−¬ng Nam, v× Tý
xung kh¾c Ngä. VËy Ngä lµ ph−¬ng bÞ C©u trËn thõa thÇn kh¾c chÕ. L¹i cã chç nãi:
muèn tho¸t v©y nªn theo cung h−íng ®Þa bµn cã thõa Khai tinh, cã thÓ khai më
vßng v©y. Khai tinh: Xu©n t¹i M·o, H¹ t¹i Ngä, Thu t¹i TuÊt, §«ng t¹i Hîi. HoÆc
nãi c¸ch kh¸c: Xu©n Phßng, H¹ Tr−¬ng, Thu L©u, §«ng BÝch; bëi sao Phßng nhËt
thæ t¹i M·o, Tr−¬ng nguyÖt léc t¹i Ngä, L©u kim cÈu t¹i TuÊt, BÝch thuû du t¹i Hîi.
70/ ThÇn s¸t kú t×nh, dông thÇn truyÒn xuÊt − Thiªn Êt, dôc dôc kú nghÜa ng«
qu©n kh¶ ®éng − long t−¬ng. Gi¶i nghÜa: ph¶i xem xÐt cho râ t×nh thÕ, råi coi trong
quÎ nh− thÊy S¬ truyÒn ë tr−íc Quý nh©n th× dÉn qu©n m×nh th¼ng theo Long t−íng
(Th×n) ¾t ®−îc lîi thÕ trong vô tho¸t xuÊt qu©n. ThÝ dô Th×n gia M·o ®Þa bµn th× dÉn
qu©n tho¸t xuÊt t¹i ph−¬ng M·o chÝnh §«ng.
71/ Tiªm khëi l−îc ®Þch tu tr¸ng HuyÒn thÇn. Nh−îc thõa Tø quý kþ Gi¸p Êt
dÜ ®«ng chinh. Tµo Xung nhÞ thÇn lù Canh T©n nhi T©y h−íng. Gi¶i nghÜa: Nh−
m×nh muèn tiÒm phôc binh sÜ ®Ó ®¸nh c−íp ®Êt ®Þch qu©n th× xem xÐt HuyÒn vò
QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 131
NguyÔn Ngäc Phi Lôc Nh©m

thõa thÇn. NÕu thÊy nã ®−îc v−îng t−íng khÝ l¹i kh¾c Can Chi lµ m×nh ®¹i tiÖp.
HuyÒn vò lµ sao c−íp ®o¹t cho nªn HuyÒn vò v−îng t−íng kh¾c Can Chi th× m×nh
lµm kÎ c−íp ®o¹t ¾t thµnh c«ng. Tr¸i l¹i nh− m×nh chiªm ®o¸n kÎ giÆc hay thÕ lùc
kÎ giÆc th× chóng nã ®ang c−êng thÞnh. Nh−ng chí nªn ®i c−íp ®¸nh nã vµo ngµy
vµ ph−¬ng h−íng kh¾c HuyÒn vò thõa thÇn v× e ch¼ng khái gÆp ®iÒu hung h¹i nÆng.
Nh− HuyÒn vò thõa Tø quý (Th×n TuÊt Söu Mïi) thæ th× chí nªn ®i vµo ngµy Gi¸p
Êt hay ph−¬ng §«ng còng méc, v× méc kh¾c thæ. HoÆc HuyÒn vò thõa DÇn M·o
méc chí nªn ®i vµo ngµy Canh T©n kim hay ph−¬ng T©y kim, v× kim kh¾c méc.
72/ Long ®Çu phôc thä chÕ, Chi Can dÜ h−u tï. Bèi Phóc nhi c«ng, yÕu hÖ Can
Chi v−îng t−íng. Gi¶i nghÜa: Phµm muèn ®¸nh thµnh giÆc chí nªn ®¸nh t¹i Long
®Çu (®Çu Rång) vµ rÊt kþ Can Chi bÞ h−u tï. NÕu ®¸nh t¹i l−ng Rång vµ ®u«i Rång
vµ tèt nhÊt thªm Can Chi ®−îc v−îng khÝ, t−íng khÝ. L¹i cã thuyÕt nãi r»ng: Can
v−îng t−íng mµ Chi tï tö lµ bªn ngoµi c−êng thÞnh vµ bªn trong (Trong thµnh giÆc)
suy vi, ta nªn ®¸nh lÊy thµnh ®ã. Cßn ng−îc l¹i: Chi v−îng t−íng khÝ mµ Can tï tö
lµ bªn trong c−êng thÞnh mµ bªn ngoµi suy yÕu, kh«ng nªn ®¸nh thµnh.. L¹i chØ
luËn vÒ Can lµ m×nh, lµ bªn ngoµi nh− sau: hÔ Can v−îng t−íng lµ m×nh bªn ngoµi
c−êng thÞnh, m×nh nªn c«ng thµnh, b»ng Can tï tö lµ m×nh bªn ngoµi suy nh−îc th×
m×nh ch¼ng nªn c«ng kÝch.
- Ngµy D−¬ng gäi Hîi lµ Long ®Çu, TÞ lµ Long vÜ, TuÊt lµ Long phóc, DÇn lµ
Long bèi. Ngµy ¢m th× Long ®Çu t¹i TÞ, Long phóc t¹i DÇn, Long bèi t¹i TuÊt,
Long tóc (ch©n rång kÓ nh− long vÜ) t¹i Hîi. ë chç kh¸c: ngµy D−¬ng gäi Th©n lµ
Long phóc, ngµy ¢m gäi Th©n lµ long bèi (xem ë ®Ö 35 bµi c«ng thµnh b¹i sî).
73/ ThÇn ph¸p thøc chi chiªu chiªu, tri qu©n t×nh chi ®·ng ®·ng. Gi¶i nghÜa:
phÐp thøc chiªm Qu©n øng nghiÖm nh− thÇn ®· chØ bµy s¸ng tá, do ®ã mµ biÕt râ
qu©n t×nh ®Ó mµ liÖu ®Þnh viÖc binh c¬ mét c¸ch bao la réng lín. Khi ®· biÕt râ
ph¸p thøc chiªm ®o¸n viÖc binh c¬ lµ nh− ng−êi n¾m v÷ng thÕ cê th¾ng lîi, ch¾c
th¾ng råi, song t©m m×nh ph¶i thanh tÞnh, thÇn m×nh ph¶i tÜnh, ý m×nh ph¶i thµnh.
§−îc nh− vËy tÊt thÊy ®−îc häa phóc vµ ®Òu lo sî chiÕn thÕ v« c«ng.

HÕt tËp 7

QuyÓn 7: Binh chiÕn tËp 132

You might also like