GIA SƯ

ỨC KHÁNH ‘‘Thắp sáng ngọn lửa thành công’’

• Chuyên luyện thi ðại Học
Khối A - B
• Nhận dạy kèm tất cả các lớp
22A - Phạm Ngọc Thạch – TP.Quy Nhơn
Liên hệ : Thầy Khánh – 0975.120.189

BT NG TH
C - BT PHNG
TRÌNH - CC TR I S
A - BT NG TH
C
I — KIN TH
C CN NH
a) NH NGH A: Cho hai sè a vµ b ta cã a > b ⇔ a – b > 0
b) M$T S BT NG TH
C C B%N
• C¸c bÊt ®¼ng thøc vÒ luü thõa vµ c¨n thøc :

A2 n ≥ 0∀n ∈ ℕ víi A lµ mét biÓu thøc bÊt kú , dÊu b»ng x¶y ra khi A = 0

2 n A ≥ 0 ; ∀A ≥ 0; ∀n ∈ ℕ ; dÊu b»ng x¶y ra khi A = 0

A + B ≥ A + B Víi A ≥ 0; B ≥ 0 dÊu b»ng x¶y ra khi cã Ýt nhÊt nhÊt 1 trong hai sè b»ng
kh«ng

A − B ≤ A − B víi A ≥ B ≥ o dÊu b»ng x¶y ra khi B = 0
• C¸c bÊt ®¼ng thøcvÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi

A ≥ 0 Víi A bÊt kú , dÊu b»ng x¶y ra khi A = 0

A + B ≥ A + B dÊu b»ng x¶y ra khi A vµ cïng dÊu

A − B ≤ A − B DÊu b»ng x¶y ra khi A vµ B cïng dÊu vµ A> B
• BÊt ®¼ng thøc Cauchy ( C«si ) :
a1 + a2 + ... + an

Cho c¸c sè a1 , a2 ,..., an ≥ 0 ⇒ n a1a2 ...an ≤ ( Trung b×nh nh©n cña n sè kh«ng
n
chóng ). DÊu b»ng x¶y ra khi a1 = a2 = ... = an
©m kh«ng lín h¬n trung b×nh céng cña chóng

BÊt ®¼ng thøc C«si cho hai sè cã thÓ ph¸t biÓu d−íi c¸c d¹ng sau :
a+b
 ≥ ab Víi a vµ b lµ c¸c sè kh«ng ©m
2
( a + b ) ≥ 4ab
2
 Víi a vµ b lµ c¸c
c¸c sè bÊt kú
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 (a + b)
2

 a +b
2 2
≥ Víi a vµ b lµ c¸c sè bÊt kú
2
DÊu b»ng x¶y ra khi a = b
• BÊt ®¼ng thøc Bunhiacopsky (Cßn gäi lµ bÊt ®¼ng thøc C«si – Svac ) :

Cho hai bé c¸c sè thùc: a1 , a2 ,..., an vµ b1 , b2 ,..., bn .Khi ®ã :
( a1b1 + a2b2 + ... + anbn )
2
( )( )
≤ a12 + a22 + ... + an2 b12 + b22 + ... + bn2 . DÊu b»ng x¶y ra khi :
a1 a2 a
 HoÆc = = ... = n víi ai , bi kh¸c 0 vµ nÕu ai = 0 th× bi t−¬ng øng còng
b1 b2 bn
b»ng 0
 HoÆc cã mét bé trong hai bé trªn gåm toµn sè kh«ng kh«ng

BÊt ®¼ng thøc C«si – Svac cho hai cÆp sè : ( ax + by ) ≤ ( a + b 2 )( x 2 + y 2 ) DÊu b»ng x¶y ra
2 2

khi ay = bx
1 1
• BÊt ®¼ng thøc x + ≥ 2 Víi x > 0 ; x + ≤ −2 Víi x < 0
x x
c) CÁC TÍNH CHT C)A BT NG TH
C
• TÝnh chÊt b¾c cÇu : NÕu a > b vµ b > c th× a > c
• TÝnh chÊt liªn quan ®Ðn phÐp céng :
 Céng hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc víi cïng mét sè : NÕu a> b th× a +c > b+ c
 Céng hai bÊt ®¼ng thøc cïng chiÒu : NÕu a > b vµ c > d th× a+c > b +d
• Trõ hai bÊt ®¼ng thøc ng−îc chiÒu : NÕu a > b vµ c < d th× a – c > b – d
• C¸c tÝnh chÊt liªn quan ®Õn phÐp nh©n :

Nh©n 2 vÕ cña bÊt ®¼ng thøc víi mét sè
 NÕu a >b vµ c > 0 th× ac > bc
 NÕu a > b vµ c < 0 th× ac < bc

Nh©n 2 bÊt ®¼ng thøc cïng chiÒu
 NÕu a > b >0 vµ c > d > 0 th× ac > bd
 NÕu a < b < 0 vµ c < d < 0 th× ac > bd

Luü thõa hai vÕ cña mét bÊt ®¼ng thøc :
 a ≥ b ⇒ a 2 n +1 ≥ b 2 n +1 Víi mäi n ∈ ℕ
 a≥b≥0⇒a ≥b 2n 2n
Víi mäi n ∈ ℕ
 a≤b<0⇒a ≥b 2n 2n
Víi mäi n ∈ ℕ
 0<a<1 ⇒a <a n m
Víi n > m
 a>1 ⇒a >a n m
Víi n > m
II M$T S I*M CN L Ý
• Khi thùc hiÖn c¸c phÐp biÕn ®æi trong chøng minh bÊt ®¼ng thøc , kh«ng ®−îc trõ hai bÊt ®¼ng
thøc cïng chiÒu hoÆc nh©n chóng khi ch−a biÕt râ dÊu cña hai vÕ . ChØ ®−îc phÐp nh©n hai vÕ cña bÊt
®¼ng thøc víi cïng mét biÓu thøc khi ta biÕt râ dÊu cña biÓu thøc ®ã
• Cho mét sè h÷u h¹n c¸c sè thùc th× trong ®ã bao giê ta còng chän ra ®−îc sè lín nhÊt vµ sè nhá
nhÊt . TÝnh chÊt nµy ®−îc dïng ®Ó s¾p thø tù c¸c Èn trong viÖcchøng minh mét bÊt ®¼ng thøc
III M$T S PHNG PHÁP CH
NG MINH BT NG TH
C

VN . 1: S0 D2NG CÁC TÍNH CHT C B%N C)A BT NG THÚC
3 x 2 + 4 x + 11
VÝ dô 1: Chøng minh r»ng víi mäi sè thøc x th× : ≥2
x2 − x + 1
Gi¶i :
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 2
 1 3
Ta cã : x 2 − x + 1 =  x −  + > 0 Víi mäi x
 2 4
3 x 2 + 4 x + 11
Do vËy : ≥ 2 ⇔ 3 x 2 + 4 x + 11 ≥ 2 ( x 2 − x + 1) ⇔ 3x 2 + 4 x + 11 ≥ 2 x 2 − 2 x + 2
x2 − x + 1
⇔ x 2 + 6 x + 9 ≥ 0 ⇔ ( x + 3) ≥ 0 §óng víi mäi x
2

DÊu b»ng x¶y ra khi x = -3

a 5 + b5
VÝ dô 2 : Cho a, b ∈ ℝ vµ a+b ≠ 0 . Chøng minh r»ng ≥ a 2 b2
a+b
Gi¶i :
a +b5
a +b
5
a 5 + b5 − a 2 b 2 ( a + b )
5 5
Ta cã : ≥a b ⇔
2 2
−a b ≥0⇔ M =
2 2
≥0
a+b a+b a+b
XÐt tö cña M :
a 5 + b 5 − a 3 b 2 − a 2 b3 = ( a 5 − a 2 b 3 ) − ( a 3 b 2 − b 5 ) = a 2 ( a 3 − b 3 ) − b 2 ( a 3 − b3 ) =
(a 3
− b3 )( a 2 − b 2 ) = ( a − b ) ( a 2 − ab + b 2 ) ( a − b )( a + b ) =

2  1  3 2
2
 2 1 2  3 2
= ( a + b )( a − b )  a − ab + 4 b  + 4 b  = ( a + b )( a − b )  a − 2 b  + 4 b 
2

     
 1  3 2
2

V× a+b ≠ 0 nªn M= ( a − b )  a − b  + b  > 0 do a, b kh«ng thÓ ®ång thêi b»ng 0

2

 2  4 

VN . 2: PHNG PHÁP PH%N CH

NG
a + b + c > 0

VÝ dô 3: Cho ba sè a, b, c tho¶ m·n ab + ac + bc > 0 . Chøng minh r»ng c¶ ba sè ®ã ®Òu d−¬ng
abc > 0

Gi¶i:
- Gi¶ sö cã mét sè kh«ng d−¬ng: a ≤ 0
Tõ abc > 0 ta cã: bc < 0 (* )
Tõ a+b+c >0 ta cã: b+c>-a>0
Tõ ab +bc+ac >0 ta cã: bc + a(b + c) > 0 ⇒ bc > - a (b + c) > 0 (**)
Ta cã (*) vµ (**) m©u thuÉn nhau ⇒ ®pcm.

VN . 3: PHNG PHÁP S0 D2NG CÁC BT NG TH

C C B%N
4 Chøng minh r»ng: Víi x, y > 0. Ta cã : ( 1 + x) (1 + y) ≥ (1 + xy )2
VÝ dô 4:
Gi¶i
C¸ch 1 : ¸p dông bÊt ®¼ng thøc Bunhiacopsky ta cã :

(1 + x)(1 + y ) = 12 + ( x )  1 + ( y )  ≥ (1 + )

2 2 2
2
xy

C¸ch 2 : Theo bÊt ®¼ng thøc Cosi ta cã:

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 x y 2 xy
+ ≥
1+ x 1+ y (1 + x)(1 + y )
1 1 1
+ ≥2
1+ x 1+ y (1 + x)(1 + y )
2 xy + 1 xy + 1
( )
2
2≥ ⇔ ≤ 1 ⇔ (1 + xy ≤ (1 + x)(1 + y ) <=> (1 + x)(1 + y ) ≥ 1 + xy
(1 + x)(1 + y ) (1 + x)(1 + y )

DÊu b»ng x¶y ra khi x = y

VÝ dô 5 : Cho a, b ∈ ℝ vµ 3a + 4 = 5 . Chøng minh r»ng a 2 + b 2 ≥ 1
Gi¶i :
C¸ch 1 : ¸p dông bÊt ®¼ng thøc Bunhiacopxky ta cã :
52 = ( 3a + 4b ) ≤ ( 32 + 42 )( a 2 + b 2 ) ⇔ a 2 + b 2 ≥ 1
2

 3
3a + 4b = 5  a=
  5
DÊu b»ng x¶y ra khi :  a b ⇔
=
 3 4 b = 4
 5
5 − 4b
C¸ch 2 : Tõ 3a +4b = 5 ta cã a=
3

 5 − 4b 
2

VËy a + b ≥ 1 ⇔ 
2 2
 + b ≥ 1 ⇔ 25 − 40b + 16b + 9b ≥ 9
2 2 2

 3 

⇔ 25b 2 − 40b + 16 ≥ 0 ⇔ ( 5b − 4 ) ≥ 0 §óng víi mäi x

2

VÝ dô 6 : Chøng minh r»ng víi mäi gãc nhän x ta cã :

1
a ) sin x + cosx ≤
2
b) tgx + cotgx ≥ 2
Gi¶i :
a) ¸p dông bÊt ®¼ng thøc Cosi cho hai sè d−¬ng ta cã :
sin 2 x + cos 2 x 1
sin x + cosx ≤ =
2 2
DÊu b»ng x¶y ra khi sinx = cosx hay x = 450
b ) V× tgx , cotgx >0 . ¸p dông bÊt ®¼ng thøc Cosi cho hai sè ta cã ;
tgx + cotgx ≥ 2 tgx.cot gx = 2 ( V× tgx . cotgx = 1 )
DÊu b»ng x¶y ra khi tgx = cotgx hay x= 450
1 17
VÝ dô 7 : Cho a ≥ 4 . Chøng minh r»ng : a + ≥
a 4

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 Gi¶i :
1 a 1 15a
Ta cã : a + = + +
a 16 a 16
a 1
¸p dông bÊt ®¼ng thøc Cosi cho hai sè d−¬ng vµ ta cã :
16 a

a 1 a 1 1 1
+ ≥2 . =2 =
16 a 16 a 16 2
15a 15 15
Mµ : a ≥ 4 ⇒ ≥ .4 =
16 16 4
1 17
VËy a + ≥ DÊu b»ng x¶y ra khi a = 4
a 4
VÝ dô 8 : Chøng minh r»ng víi mäi sè thùc x , y ta cã : 5 x 2 + 2 y 2 − 2 xy − 4 x − 6 y > −10
Gi¶i :
BÊt ®¼ng thøc cÇn chøng minh t−¬ng ®−¬ng víi :
5 x 2 + 2 y 2 − 2 xy − 4 x − 6 y > −10
⇔ ( 4 x 2 − 4 x + 1) + ( y 2 − 6 y + 9 ) + ( x 2 − 2 xy + y 2 ) ≥ 0

⇔ ( 2 x − 1) + ( y − 3) + ( x − y ) ≥ 0
2 2 2

§iÒu nµy ®óng v× ( 2 x − 1) ≥ 0; ( y − 3) ≥ 0; ( x − y ) ≥ 0

2 2 2

vµ kh«ng ®ång thêi x¶y ra (2x-1)2 = (y-3)2 = (x-y)2 = 0

VN . 4: PHNG PHÁP S0 D2NG I.U KI8N

CÓ NGHI8M CH)A PHNG TRÌNH
VÝ dô9 : Chøng minh r»ng nÕu ph−¬ng tr×nh: 2x2 + (x + a)2 + (x + b)2 = c2. Cã nghiÖm th×
4c2 ≥ 3(a + b)2 – 8ab
Gi¶i:
Gi¶i:
Ta cã : 2 x 2 + ( x + a ) + ( x + b ) = c 2 ⇔ 4 x 2 + 2 ( a + b ) x + a 2 + b 2 + −c 2 = 0
2 2

§Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm th× :

( )
∆ ' ≥ 0 ⇔ ( a + b ) − 4(a 2 + b 2 − c 2 ) ≥ 0 ⇔ 4c 2 ≥ 3 a 2 + b 2 − 2ab ⇔ 4c 2 ≥ 3 ( a + b ) − 8ab
2 2

VN . 5 : PHNG PHÁP LÀM TR$I

1 1 1 1
VÝ dô10 : Chøng minh víi n ∈ N* th×: + + ... + >
n +1 n + 2 2n 2
Gi¶i

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 1 1 1
Ta cã: > =
n + 1 n + n 2n
1 1
>
n + 2 2n
……………
1 1
>
2n − 1 2n
1 1
=
2n 2n
1 1 1 1 1
=> + + ... + > n. =
n +1 n + 2 2n 2 2

IV BÀI T<P T LUY8N

Bµi 1:
1: Trong tam gi¸c vu«ng ABC cã c¹nh huyÒn b»ng 1 , hai c¹nh gãc vu«ng lµ b vµ c. Chøng minh
r»ng : b3 + c3 < 1
Bµi 2 : Chøng minh c¸c bÊt ®¼ng thøc sau :
7 x 2 − 15 x + 12
a) ≥ 3 Víi mäi x
x2 − x + 1
b) NÕu a + b < 0 th× a3 + b3 ≤ ab ( a + b )
c) NÕu x3+y3 = -2 th× −2 ≤ x + y < 0
d) NÕu x3+y3 = 16 th× 0 < x +y ≤ 4
Bµi 3 : Chøng minh c¸c bÊt ®¼ng thøc sau :
a) NÕu a2 +b2 = 13 th× a2 +b2 ≥ 2a +3b
b) 5 ( x 2 + y 2 ) − 4 ( x − y ) + 2 ( xy + 1) ≥ 0 Víi mäi x , y ∈ ℝ

Bµi 4:
1 1 4
a) Cho hai sè thùc d−¬ng a vµ b . Chøng minh r»ng : + ≥
a b a+b
1 1
b) Cho 0 < x < 2 vµ x ≠ 1 . Chøng minh r»ng : + > 4 − x2
( x − 1)
2
x (2 − x)

Bµi 5:
a +b + a −b
a) Cho a > b > 0 . Chøng minh r»ng a>
2
b) ¸p dông so s¸nh 2007 − 2006 vµ 2006 − 2005

HNG D>N
Bµi 1 : Theo ®Þnh lý Pitago ta cã 1 = b2 + c2 vµ 1> b; 1 > c . VËy 1= b2 + c2 > b3 + c3
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
Bµi 2 :
7 x 2 − 15 x + 12
2
 1 3
a) Ta cã : V× x - x +1 =  x −  + > 0 víi mäi x Nªn
2
≥ 3 ⇔ 7 x 2 − 15 x + 12 ≥ 3 x 2 − 3 x + 3
 2 4 x − x +1
2

⇔ 4 x 2 − 12 x + 9 ≥ 0 ⇔ ( 2 x − 3) ≥ 0 ( §óng )
2

3
DÊu b»ng x¶y ra khi x =
2
a 3 + b3 ≤ ab ( a + b ) ⇔ ( a + b ) ( a 2 − ab + b 2 ) ≤ ab ( a + b )
b ) Ta cã : . §óng v× a +b < 0 vµ a+b2 ≥ 0
⇔ ( a + b ) ( a − 2ab + b ) ≤ 0 ⇔ ( a + b )( a − b ) ≤0
2 2 2

c) Ta cã −2 = x3 + y 3 = ( x + y ) ( x 2 − xy + y 2 )
2
 y 3
Mµ x 2 − xy + y 2 =  x −  + y 2 ≥ 0 Nªn x + y < 0
 2 4
MÆt kh¸c :
( x − y ) ≥ 0 ⇔ x 2 − xy + y 2 ≥ xy ⇔ ( x + y ) ( x 2 − xy + y 2 ) ≤ xy ( x + y )
2

⇔ y ( x + y ) ≥ −2 ⇔ 3xy ( x + y ) ≥ −6
⇔ x3 + y 3 + 3xy ( x + y ) ≥ −8 ⇔ ( x + y ) ≥ −8 ⇔ x + y ≥ −2
3

DÊu b»ng x¶y ra khi x = y = -1

d) T−¬ng tù c©u c
Bµi 3 :
a) ¸p dông bÊt d¼ng thøc Bunhiacopxky ta cã :
( 2a + 3b ) ≤ ( a 2 + b 2 )( 22 + 32 ) = 13 ( a 2 + b 2 ) = ( a 2 + b 2 )
2 2

⇔ 2a + 3b ≤ a 2 + b 2 ⇒ 2a + 3b ≤ a 2 + b 2
DÊu b»ng x¶y ra khi a = 2 ; b = 3
b) Ta cã :
5 ( x 2 + y 2 ) − 4 ( x − y ) + 2 ( xy + 1) ≥ 0
⇔ ( 4 x 2 − 4 x + 1) + ( 4 y 2 + 4 y + 1) + ( x 2 + 2 xy + y 2 ) ≥ 0

⇔ ( 2 x − 1) + ( 2 y + 1) + ( x + y ) ≥ 0
2 2 2

1 1
§iÒu nµy lu«n lu«n ®óng. DÊu b»ng x¶y ra khi x = ; y = −
2 2
Bµi 4:
1 1 4 a+b 4
a ) Ta cã: + ≥ ⇔ ≥ (*)
a b a+b ab a+b
V× a,b > 0; a+b > 0 nªn: (*) ⇔ ( a + b ) ≥ 4ab ( BÊt ®¼ng thøc Cosi cho 2 sè )
2

1 1 4
VËy + ≥ víi mäi a , b > 0
a b a+b
b) §Æt (x-1)2 = t th× t > 0 vµ x(2-x) = -x2+2x = 1-(x-1)2 = 1-t
V× 0 < x < 2 nªn 1-t > 0
¸p dông bÊt ®¼ng thøc ë c©u (a) cho hai sè d−¬ng t vµ 1-t ta ®−îc

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 1 1 1 1 4
+ = + ≥ =4
( x − 1)
2
x (2 − x) t 1 − t t + 1 − t
Mµ 4 - x2 < 4 do 0 < x < 2.
1 1
VËy: + > 4 − x2
( x − 1)
2
x (2 − x)
Bµi 5:
a+b + a−b
a) Ta cã a> ⇔ 2 a > a+b + a−b
2
B×nh ph−¬ng hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc ta ®−îc:
4a > 2a + 2 a 2 − b 2 ⇔ a > a 2 − b 2 ⇔ a 2 > a 2 − b 2 ⇔ 0 > −b 2 §óng
b) ¸p dông c©u a víi a = 2006 vµ b = 1 ta cã:
2 2006 > 2007 + 2005 ⇔ 2006 − 2005 > 2007 − 2006

B - GIÁ TR LN NHT VÀ GIÁ TR NH? NHT C)A BI*U TH
C
I KIN TH
C VN NH
Cho c¸c biÓu thøc A vµ B
• NÕu A ≤ a trong ®ã a lµ mét gi¸ trÞ cña biÓu thøc A . Th× a ®−îc gäi lµ gi¸ trÞ lín nhÊt cña A
(GTLN cña A ) , ®−îc ký hiÖu lµ MaxA
MaxA hay AMax
• NÕu B ≥ b trong ®ã b lµ mét gi¸ trÞ cña biÓu thøc B . Th× b ®−îc gäi lµ gi¸ trÞ nhá nhÊt cña B
(GTNN cña B ),®−îc ký hiÖu lµ Min B hay BMin
• C¸c c¸ch biÕn ®æi th−êng dïng ®Ó t×m GTLN vµ GTNN.

C¸ch 1:
1: a) T×m GTLN:
GTLN: f(x) ≤ g(x) ≤ a
b) T×m GTNN: f(x) ≥ g(x) ≥ a

C¸ch 2:
2: a) T×m GTLN: f(x) = h(x) + g(x) (h(x) ≤ 0; g(x) ≤ a)
b) T×m GTNN: f(x) = h(x) + g(x) (h(x) ≥ 0; g(x) ≥ a)
Víi biÓu thøc nhÒu biÕn cã c¸ch lµm t−¬ng tù
II M$T S I*M CN LU Ý
• Khi t×m gi¸
gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt cña mét biÓu thøc . NÕu biÕn lÊy gi¸ trÞ trªn toµn tËp ℝ th×
vÊn ®Ò ®· kh«ng ®¬n gi¶n . Khi biÕn trong biÓu thøc chØ lÊy gi¸ trÞ trong ℚ, ℤ, ℕ hoÆc mét kho¶ng gi¸ trÞ
nµo ®ã th× vÊn ®Ò
®Ò cµng phøc t¹p vµ dÔ m¾c sai lÇm .
• Mét sai lÇm th−êng m¾c ph¶i ®ã lµ khi biÕn ®æi c¸c biÓu thøc theo c¸ch 1 hoÆc c¸ch 2 . Ta kÕt
luËn gi¸ trÞ lín nhÊt hoÆc nhá nhÊt cña biÓu thøc lµ a nh−ng dÊu b»ng kh«ng x¶y ra ®ång thêi
VÝ dô 1: T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña biÓu thøc : P = 4x2+ y2+2xy+3x+5
Lêi gi¶i 1 :
P = x 2 + 2 xy + y 2 + 2 x 2 + 4 x + 2 + x 2 − x + 3 = ( x + y ) + 2 ( x − 1) + x 2 − x + 3 ≥ x 2 − x + 3 Víi mäi x
2 2

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 2
 1 11 11
Mµ x 2 − x + 3 =  x −  + ≥
 2 4 4
11 1 1
Nªn Min P = khi x = vµ x +y = 0 nªn y = -
4 2 2
1
Ta thÊy lêi gi¶i nµy sai lÇm ë chç dÊu b»ng kh«ng x¶y ra ®ång thêi . Khi x = th× (x-1)2 ≠ 0
2
Lêi gi¶i 2 :
2
 1  17  1  17 17
Ta cã P = x + 2 xy + y + 3  x 2 + x +  + = ( x + y ) + 3  x +  + ≥
2 2 2

 4 4  2 4 4

 1
x + y = 0  x=−
17   2
VËy Min P = Khi  1 ⇔
4  x + 2 = 0 y = 1
 2
1
VÝ dô 2 : Cho a ≥ 2 . T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña biÓu thøc P = a +
a

1 1
Lêi gi¶i 1 : Theo bÊt ®¼ng thøc Cosi cho hai sè d−¬ng ta cã P = a + ≥ 2 a. = 2
a a
VËy P ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt b»ng 2
Lêi gi¶i nµy sai lÇm ë chç P = 2 ⇔ a = 1 kh«ng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn a ≥ 2
1 a 1 3 a 1 3 3 7
Lêi gi¶i 2 : Ta cã P = a + = + + a ≥ 2 . + a ≥ 2+ a ≥
a 4 a 4 4 a 4 4 2
7
VËy Min P = khi a = 2
2

III BÀI T<P VÍ D2

• VÒ b¶n chÊt bµi to¸n t×m gi¸ trÞ lín nhÊt hoÆc nhá nhÊt cña biÓu thøc vµ bµi to¸n chøng minh bÊt
®¼ng thøc cã thÓ coi lµ t−¬ng ®−¬ng nhau . Bµi to¸n t×m gi¸ trÞ lín nhÊt hoÆc nhá nhÊt cña biÓu thøc nÕu
ta ph¸n ®o¸n ®−îc kÕt qu¶ th× bµi to¸n trë thµnh chøng minh bÊt ®¼ng thøc
3 Cho x, y, z ∈ R tho¶ m·n x2 + y2 + z2 = 1. T×m GTLN cña P = x + 2 y + 3z
VÝ dô 3:
Gi¶i:
Theo bÊt ®¼ng thøc Cosi – Bunhiacopxki ta cã:
P2 = ( x + 2y + 3z)2 ≤ (12 + 22 + 32) (x2 + y2 + z2) = 14
Nªn P ≤ 14

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
  2 1
 x = 14
 x y z  x 2
y 2
z 2

 = =  = =  2 4
DÊu = x¶y ra khi:  1 2 3 =>  1 4 9 ⇒ y =
x + y + z = 1
2 2 2 x 2 + y 2 + z 2 = 1  14
   2 9
 z = 14


 14 2 14 3 14 
VËy (x, y, z) =  ; ;  (1)

 14 14 14 

 14 −2 14 −3 14 
HoÆc (x, y, z) =  − ; ;  (2)
 14 14 14 

 14 2 14 3 14   14 −2 14 −3 14 
VËy Pmax = 14 khi (x, y, z) =  ; ;  hoÆc (x, y, z) =  −
  ; ; 
 14 14 14   14 14 14 
a b
VÝ dô 4: Cho a, b, x, y lµ c¸c sè d−¬ng tho¶ m·n + = 1 .T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña c¸c biÓu thøc sau :
x y
a) P = xy; b) Q = x + y
Gi¶i:
ab a b
a) Theo bÊt ®¼ng thøc Cauchy ta cã: 2 ≤ + = 1 ⇒ xy ≥ 4ab
xy x y

a b 1  x = 2a
VËy Pmin = 4ab khi = = ⇔
x y 2  y = 2b
2
 a b  a 
a b
( ) b
( )
2
b) Ta cã:  +  ( x + y ) =  +  x + y ≥ . x+ . y = a+ b (BÊt ®¼ng thøc
x y  x y   x y 
  
Bunhiacopxki)

( )
2
VËy : Q = x+ y ≥ a+ b

( )
2
Qmin = a + b khi x = a + ab ; y = b + ab

x
VÝ dô 5:
5 T×m GTLN cña P =
( x + a) 2

Gi¶i:
Gi¶i:
§iÒu kiÖn : x ≠ −a
Ta cã: Víi x = 0 => P = 0
x
Víi x ≠ 0 ta cã: P = ⇔ x = P(x + a)2 ⇔ px2 + 2 apx + pa2 = x ⇔ px2 + (2ap – 1) x + a2 = 0
( x + a) 2

§Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm th×:

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 ∆ ≥ 0 ⇔ (2ap – 1)2 – 4pa2 ≥ 0 <=> 4a2p2 – 4ap + 1 – 4a2p ≥ 0 <=> 4a2p2 – 4a (a + 1)p + 1 ≥ 0
Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh bËc 2 thu ®−îc P1 ≤ P ≤ P2
IV BÀI T<P T LUY8N
Bµi 1: T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña c¸c biÓu thøc sau:
a) A = x2 - 6x +1
b) B = 10x2+5y2- 4x - 6y -12xy +2020
x 2x + 1
c) C = +
2x + 1 x

d) D = 3x2+5y2 víi 3x = 5 y + 2
Bµi 2 : T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña c¸c biÓu thøc sau:
a) M = - x2 + 4x + 7
b) N = 2003 -2x2 - 8y2 +2x + 4xy + 4y
c) P = ( x+1 ) (2 - x )
3x − 1
Bµi 3: T×m gi¸ tri lín nhÊt vµ nhá nhÊt cña biÓu thøc: P =
x2 + 1
Gi¶i:
Bµi 1:
a) A= (x-3)2 -8 nªn min A = 8 khi x = 3
b) B = ( x-2)2 +(y - 3)2 +(3x -2y)2 +2007 Nªn Min B = 2007 Khi x = 3; y =2
1
c) §iÒu kiÖn: x < − ; x > 0 (*). ¸p dông bÊt d¼ng thøc Cosi cho hai sè d−¬ng ta cã:
2

x 2x + 1 x 2x + 1
C= + ≥2 =2
2x + 1 x 2x + 1 x

 x = −1
x 2x + 1
= ⇔ x = ( 2 x + 1) ⇔ 3x + 4 x + 1 = 0 ⇔ 
2
VËy MinC = 2 khi 2 2

2x + 1 x x = − 1
 3
®èi chiÕu víi (*) ta ®−îc x =-1
d) Tõ 3x = 5 y + 2 ⇒ 3 x − 5 y = 2
Theo bÊt ®¼ng thøc Bunhiacopxky ta cã:

( )
3x.1 − 5 y.1 ≤ ( 3 x 2 + 5 y 2 ) (1 + 1) ⇔ 3x 2 + 5 y 2 ≥ 2
2

1 1
VËy MinD = 2 khi x= vµ y = −
3 5
Bµi 2:
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 a) M = 11 - (x - 2)2 Nªn MaxM = 11 khi x = 2
1
b) N = 2005 - (x -1 )2 -(2y+1)2-(x-2y)2 Nªn MaxN = 2005 khi x = 1; y = -
2

 x +1+ 2 − x 
2
9
c) P = ( x+1 ) (2 - x ) ≤   = ( BÊt ®¼ng thøc Cosi )
 2  4
9 1
VËy MaxP = khi x =
4 2
3x − 1
Bµi 3: Ta cã: P = ⇔ P ( x 2 + 1) = 3 x − 1 ⇔ Px 2 − 3 x + P + 1 = 0 (* )
x2 + 1
1
Ta thÊy P = 0 khi x =
3
Víi P ≠ 0 th× gi¸ trÞ cña P ph¶i tho¶ m·n cho ph−¬ng tr×nh (*) cã nghiÖm víi x
§iÒu nµy t−¬ng ®−¬ng víi: ∆ = 32 − 4 P ( P + 1) ≥ 0 ⇔ 4 P 2 + 4 P − 9 ≤ 0 ⇔ ( 2 P + 1) ≤ 10
2

10 + 1 10 − 1
⇔ − 10 ≤ 2 P + 1 ≤ 10 ⇔ − ≤P≤
2 2

10 − 1 10 + 1
VËy MaxP = khi x =
2 3

10 + 1 1 − 10
MinP = - khi x =
2 3

C BT PHNG TRÌNH

I KIN TH
C CN NH
• BÊt ph−¬ng tr×nh bËc nhÊt : ax +b = 0 ( a ≠ 0 )
b

NÕu a > 0 bÊt ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm x > −
a
b

NÕu a <0 bÊt ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm x < −
a
• T−¬ng tù cho bÊt ph−¬ng tr×nh ax + b < 0
• Ta cã thÓ nhí c¸ch lÊy nghiÖm cña bÊt ph−¬ng tr×nh bËc nhÊt theo qui t¾c " Lín cïng bÐ kh¸c
b
NghÜa lµ nhÞ thøc bËc nhÊt f(x) = ax +b ( a ≠ 0 ) cã nghiÖm x = − .
a
b b
Khi x > − th× f(x) vµ hÖ sè a cïng dÊu , khi x < − th× f(x) vµ hÖ sè a kh¸c dÊu
a a

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
   A( x) > 0   A( x) < 0
 
  B ( x) > 0  B ( x) > 0
• BÊt ph−¬ng tr×nh tÝch : A(x)B(x) > 0 ⇔ ; A(x)B(x) < 0 ⇔ 
  A( x) < 0   A( x) > 0
 
  B( x) < 0   B( x) < 0
trong ®ã A(x) vµ B(x) lµ c¸c biÓu thøc cña biÕn x
• BÊt ph−¬ng tr×nh chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi : Ta lµm mÊt dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®ãi ®Ó gi¶i b»ng c¸ch
xÐt kho¶ng gi¸ trÞ cña biÕn hoÆc b×nh ph−¬ng hai vÕ cña bÊt ph−¬ng tr×nh
 B( x) ≤ 0
  B( x) ≥ 0
A( x) ≥ B ( x) ⇔   B( x) > 0 ; A( x) ≤ B( x) ⇔ 
( A( x) ) ≤ ( B( x) )
2 2
 ( A( x) ) 2 ≥ ( B ( x) ) 2
 

• BÊt ph−¬ng tr×nh v« tû :

 A( x) ≥ 0


A( x) ≥ B( x) ⇔  B ( x) ≥ 0
 A( x) ≥ B( x)


  A( x) ≥ 0

  B( x) ≤ 0

A( x) ≥ B( x) ⇔ 
 B( x) > 0
 
  A( x) ≥ ( B( x) )2


 A( x) ≥ 0


A( x) ≤ B( x) ⇔  B ( x) ≥ 0
 A( x) ≥ ( B ( x)) 2


II BÀI T<P THÍ D2

VÝ dô 1: Gi¶i c¸c bÊt ph−¬ng tr×nh sau :
a) -3(x+2) +2(x-1) ≥ 4x -3
( m + 1) x ≤ 2m ( x + 1)
2
b)

Gi¶i:
Gi¶i:
a) Ta cã :
-3(x+2) +2(x-1) 4x -3 ⇔ −3 x − 6 + 2 x − 1 ≥ 4 x − 3 ⇔ − x − 4 x ≥ −3 + 7
4
⇔ −5 x ≥ 4 ⇔ x ≤ −
5

b) Ta cã : ( m + 1) x ≤ 2m ( x + 1) ⇔ ( m 2 + 2m + 1) x ≤ 2mx + 2m ⇔ ( m 2 + 1) x ≤ 2m
2

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 2m
V× m 2 + 1 > 0 víi mäi m nªn bÊt ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm x ≥
m2 + 1
VÝ dô 2 : Gi¶i c¸c bÊt ph−¬ng tr×nh :
a) x 2 − 5 x + 6 ≥ 0
b) − x 2 + 4 x − 3 ≥ 0
Gi¶i:
Gi¶i:
a) Tacã: x 2 − 5 x + 6 ≥ 0 ⇔ x 2 − 2 x − 3x + 6 ≥ 0 ⇔ x ( x − 2 ) − 3 ( x − 2 ) ≥ 0 ⇔ ( x − 2 )( x − 3) ≥ 0

 x − 2 ≥ 0  x ≥ 2
 
x − 3 ≥ 0  x ≥ 3 ⇔ x ≥ 3
⇔ ⇔ 
 x − 2 ≤ 0  x ≤ 2 x ≤ 2
 
  x − 3 ≤ 0   x ≤ 3
b) Tacã : − x 2 + 4 x − 3 ≥ 0 ⇔ − x 2 + x + 3x − 3 ≥ 0 ⇔ − x ( x − 1) − 3 ( x − 1) ≥ 0

 x − 1 ≥ 0  x ≥ 1
 
 3 − x ≥ 0 x ≤ 3
⇔ ( x − 1)( 3 − x ) ≥ 0 ⇔ ⇔ ⇔1≤ x ≤ 3
 x − 1 ≤ 0  x ≤ 1
 
 3 − x ≤ 0   x ≥ 3
Chó ý : - Ta cã thÓ kÕt hîp nghiÖm trªn trôc sè
- Ta cã thÓ so s¸nh A(x) vµ B(x) trong bÊt ph−¬ng tr×nh tÝch ®Ó gi¶i nhanh h¬n :
VÝ dô : ( x − 1)( 3 − x ) ≥ 0 ⇔ ( x − 1)( x − 3) ≤ 0 do x-1 > x-3

x −1 ≥ 0 x ≥ 1
nªn chØ x¶y ra  ⇔ ⇔1≤ x ≤ 3
x − 3 ≤ 0 x ≤ 3
VÝ dô 3 : Gi¶i c¸c bÊt ph−¬ng tr×nh :

a) x 2 − 3x + 2 ≥ x − 2

b) 3 x + 2 ≤ 2 x − 1

Gi¶i:
  x 2 − 3x + 2 ≥ 0

 x −1 ≤ 0
a) Ta cã : x 2 − 3x + 2 ≥ x − 1 ⇔ 
x −1 > 0
 

  x 2 − 3 x + 2 ≥ ( x − 1)2


GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
  ( x − 1)( x − 2 ) ≥ 0  x − 1 ≤ 0
 
⇔
 x − 1 ≤ 0
⇔  x − 2 ≤ 0 ⇔ x ≤ 2
 x > 1  x > 1
 
  x 2 − 3 x + 2 ≥ x 2 − 2 x + 1   x ≤ 1
Chó ý : Tr¸nh biÕn ®æi sai lÇm nh− sau :

x 2 − 3x + 2 ≥ x − 1 ⇔ ( x − 1)( x − 2 ) ≥ ( x − 1) ⇔ x − 2 ≥ x −1
2

⇔ x − 2 ≥ x − 1 ⇔ −1 ≥ 0 KÕt luËn ph−¬ng tr×nh v« nghiÖm

b)
C¸ch 1 :
 1
3 x + 1 ≥ 0 x ≥
Ta cã : 2 x + 1 ≤ 3x − 1 ⇔  2 ⇔  3
( 2 x + 1) ≤ ( 3 x − 1)
2
4 x 2 + 4 x + 1 ≤ 9 x 2 − 12 x + 1


 1
 x≥
 1  1 3
x ≥ x ≥  1
 3 ⇔ 3 ⇔  x ≥ 0 ⇔ x ≥
−5 x 2 − 16 x ≤ 0  x ( 5 x + 16 ) ≥ 0  3
   x ≤ −
16
 5
1
C¸ch 2 : NghiÖm cña bÊt ph−¬ng tr×nh ®· cho nÕu cã ph¶i tho¶ m·n : 3x-1 ≥ 0 ⇔ x ≥ (1)
3
1
XÐt 2x+1 ≥ 0 ⇔ x ≥ − (2)
2
BÊt ph−¬ng tr×nh trë thµnh : 2 x + 1 ≤ 3 x − 1 ⇔ − x ≤ 2 ⇔ x ≥ −2
1
KÕt hîp víi (1) vµ (2) ta cã x ≥ lµ nghiÖm cña bÊt ph−¬ng tr×nh ®· cho
3
1
XÐt 2x +1 < 0 ⇔ x < − (3)
2
BÊt ph−¬ng tr×nh ®· cho trë thµnh : −2 x − 1 ≤ 3x − 1 ⇔ −5 x ≤ 0 ⇔ x ≥ 0 Kh«ng tho¶ m·n (3)
1
VËy bÊt ph−¬ng tr×nh ®· cho cã nghiÖm x ≥
3

III BÀI T<P T LUY8N

Gi¶i c¸c bÊt ph−¬ng tr×nh sau
Bµi 1 :
a) 2 ( 3x − 1) − 3 ( x − 2 ) ≤ 5 (1 − 2 x ) + 4
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 ( m − 2 ) ( x + 1) ≥ 4m ( 3 − x )
2
b)
c) 6 x 2 − 7 x + 2 ≥ 0
d) −9 x 2 + 18 x − 5 ≤ 0

Bµi 2 :
a) x + 2 ≥ 2 x − 1
b) 1 + 2 x − 1 ≤ 3x − 5
c) x 2 − 5x + 6 ≥ 3x + 2
d) x 2 − 3x + 2 < 2 x 2 − 5x + 3
e) 3x 2 + 2 x − 1 ≤ x + 1
Bµi 3:
a) x − 6 x + 8 ≤ 0
2x x
b) − <0
2x + 1 x + 2

Gi¶i:
x ≥ 1
5 16m − m 2 − 4 1
Bµi 1: a) x ≤ ; b)x ≥ ; c) ≤ x ≤ 1 ; d) 
13 m2 + 4 5 x ≤ 1
 3
 1  1
 2 x − 1 ≤ 0  x ≤  x≤
2 2
  
Bµi 2: a) x − 2 ≥ 2 x − 1 ⇔    2 x − 1 > 0 ⇔  1 ⇔  1 ⇔ x ≤1
x> x >
 ( x − 2 ) 2 ≥ ( 2 x − 1) 2   2   2
   2 
 3 x − 3 ≤ 0  −1 ≤ x ≤1

 x − 2 ≥ 0
b) Ta cã: 1 + 2 x − 1 ≤ 3x − 5 ⇔ 2 x − 1 ≤ 3 x − 6 ⇔ 
( 2 x − 2 ) ≤ ( 3 x − 6 )
2 2

x ≥ 2

 x ≥ 2  x ≥ 2  x ≥ 4
⇔ ⇔ ⇔  ⇔ x≥4
( 3 x − 6 − 2 x + 2 )( 3x − 6 + 2 x − 2 ) ≥ 0 ( x − 4 )( 5 x − 8 ) ≥ 0  x ≤ 8
  5
 ( x − 2 )( x − 3) ≥ 0
 x 2 − 5x + 6 ≥ 0 
  x ≤ − 2
 3 x + 2 ≤ 0   3
c) Ta cã: x 2 − 5 x + 6 ≥ 3x + 2 ⇔  ⇔
3x + 2 > 0
   x > − 2
  
  x − 5 x + 6 ≥ ( 3 x + 2 )
 2 2
3
 2
  x − 5 x + 6 ≥ 9 x + 12 x + 4
2

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
   x ≤ 2; x ≥ 3

 x ≤ − 2
  3 2
⇔ ⇔ x≤− ( HÖ (*) v« nghiÖm do bÊt ph−¬ng tr×nh 8x2-17x +10 v« nghiÖm )
  x > − 2 3
 3 (*)
 8 x 2 − 17 x + 10 ≤ 0

d) x 2 − 3x + 2 < 2 x 2 − 5 x + 3
 x ≤ 1
 x − 3 x + 2 ≥ 0
2

Ta cã: x − 3 x + 2 < 2 x − 5 x + 3 ⇔  2
2 2
⇔  x ≥ 2
 x − 3 x + 2 < 2 x − 5 x + 3
2
 2
 x − 8x + 1 > 0
 x ≤ 1

 x ≥ 2  x ≤ 4 − 15
⇔ ⇔
  x ≥ 4 + 15  x ≥ 4 + 15
  x ≤ 4 − 15
 
f) Ta cã:
  x ≤ −1

3 x 2 + 2 x − 1 ≥ 0 ( x + 1)( 3 x − 1) ≥ 0  x ≥ 1  x = −1
   3 
3x + 2 x − 1 ≤ x + 1 ⇔  x + 1 ≥ 0
2
⇔  x ≥ −1 ⇔ ⇔ 1
3 x 2 + 2 x − 1 ≤ x 2 + 2 x + 1  x2 ≤ 1  x ≥ −1  ≤ x ≤1
 3
  

 −1 ≤ x ≤ 1
Bµi 3:
a) §iÒu kiÖn x ≥ 0
Ta cã: x − 6 x + 8 ≤ 0 ⇔ ( x −2 )( )
x − 4 ≤ 0 ⇔ 2 ≤ x ≤ 4 ⇔ 4 ≤ x ≤ 16
2x x 2 x( x + 2) − x ( 2 x + 1) 3x
b) Ta cã: − <0⇔ <0⇔ < 0 ⇔ x ( x + 2 )( 2 x + 1) < 0 (*)
2x + 1 x + 2 ( x + 2 )( 2 x + 1) ( x + 2 )( 2 x + 1)
Ta cã thÓ lËp b¶ng xÐt dÊu hoÆc xÕt tõng kho¶ng gi¸ trÞ ®Ó gi¶i
1
- Víi x > 0 th× (*) ⇔ ( x + 2 )( 2 x + 1) < 0 ⇔ −2 < x < − kh«ng tho¶ m·n x > 0
2
 x < −2  x < −2
- Víi x < 0 th× (*) ⇔ ( x + 2 )( 2 x + 1) > 0 ⇔  kÐt hîp víi x < 0 ta ®−îc  1
x > − 1 − < x < 0
 2  2
IV M$T S BÀI T<P NÂNG CAO
1: Cho x ≥ 2 ; y ≥ 2 . Chøng minh r»ng: (x + y) (x2 + y2) ≤ x5 + y5
Bµi 1:
a b c 3 a b c
Bµi 2:
2: Cho a, b, c > 0. Chøng minh r»ng: + + ≤ ≤ + +
1+ a 2
1+ b 2
1+ c 2
2 b+c c+a a+b
1 1 1 1 2001
Bµi 3: Chøng minh r»ng: + + + ... + <
3(1 + 2 ) 5( 2 + 3 ) 7( 3 + 4 ) 4003( 2001 + 2002) 4006

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
  1  1  1  729
Bµi 4: Cho a, b, c > 0; a + b + c = 6. Chøng minh r»ng: 1 + 3 
1 + 3  a + 3  ≥
 a  b  c  512

a2
5: Cho abc = 1; a3 > 36. Chøng minh r»ng:
Bµi 5: + b2 + c2 > ab + bc + ca
3
Bµi 6 : Chøng minh r»ng. NÕu x, y, z ≥ 0 th× x(x - y) (x - z) + y(y - z) (y - x) + z (z - x) (z - y) ≥ 0

Bµi 7: Cho a, b, c ∈ [0;2] cã a + b + c = 3. CMR: a2 + b2 + c2 < 5

Bµi 8: Cho c¸c sè thùc d−¬ng a , b , c tho¶ m·n abc = 1.
ab bc ca
Chøng minh r»ng : + 5 + 5 < 1
a +b +c
5 5
5
b + c + bc c + a 5 + ac
5

Bµi 9: CMR. nÕu x, y ∈ ℤ + th× mét trong hai bÊt ®¼ng thøc sau lµ sai:

1 1  1 1  1 1  1 1 
≥  2 + 2 vµ ≥  2 + 
x( x + y ) 5  x ( x + y ) 
2
xy 5x y 
b+a c+a a+b
Bµi 10:
10: Cho a, b, c > 0 vµ abc = 1. Chøng minh r»ng: + + ≥ a + b + c +3
a b c
1 1 1 p + q' p+q p+q
Bµi 11:
11: Chøng minh r»ng: Mäi a, b, c, d, p, q > 0 ta cã: + + ≥ + +
a b c pa + qb pb + qc pc + qa

12: Cho x, y thay ®æi sao cho 0 ≤ x ≤ 3; 0 ≤ y ≤ 4. T×m Max cña P = (3 – x) ( 4 – y) (2x + 3y)
Bµi 12
Bµi 13: T×m GTLN vµ GTNN cña xy víi x, y lµ nghiÖm cña ph−¬ng tr×nh: x4 + y4 – 3 = xy (1 - 2xy)
Bµi 14: Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh: ( x + 1)( x + 2 )( x + 3)( x + 4 ) − 3 ≥ 0
HNG D>N
x2 + y2
Bµi 1: V× x ≥ 2 ; y ≥ 2 => x2 + y2 ≥ 4 => ≥2
2
x + y x2 + y2 x + y x + y x3 + y3
=> 2.
2
≤
2
.
2
=> 2.
2
≤
2
( )
=> 2.(x + y )( x 2 + y 2 ) 2 ≤ x 3 + y 3 ( x 2 + y 2 ) ≤ x 5 + y 5

a 1 a b c 3
Bµi 2: Ta cã : ≤ T−¬ng tù cho b , c ta ®−îc + + ≤
1+ a 2
2 1+ a 1+ b 1+ c
2 2 2
2
DÊu b»ng x¶y ra khi a = b = c = 1
a b c 3  1 1 1  9
MÆt kh¸c : + + ≥ <=> (a + b + c)  + + ≥
b+c a+c a+b 2 b+c a+c a+b  2
§Æt a+b= x ; b+c =y ; c+a = z ta cã

(x + y + z ) 1 + 1 + 1  ≥ 9 <=> ( x − y) 2 + ( y − z ) 2 + ( z − x) 2 ≥ 0 ( §óng )

x y z 2

1 ( n +1 − n ) n +1 − n 1  1 1 
Bµi 3: XÐt = < =  − 
(2n + 1)( n + n + 1) 4n + 4n + 1 2 n(n + 1) 2  n
2
n +1 

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 1 1 1 1 1 1  1 1 
VËy S n < 1 − + − + ... + − =  1− 
2  3 3 5 n n 2 n +1 
2 2 2 n
2S n < 1 − < 1− =1− => S n < , víi n = 2001 ta cã:
4n + 4 n 2 + 4n + 4 n+2 2( n + 2)

2 2001 2001
2S 2001 < 1 − = => S 2001 <
2003 2003 4006
 1  1  1
Bµi 4: §Æt A = 1 + 3 
1 + 3 1 + 3 
 a  b  c 

 1 1 1  1 1 1  1
Ta cã A = 1 +  3
+ 3 + 3 + 3 3 + 3 3 + 3 3 + 3 3 3
a b c  a b b c a c  a b c
3
3 3 1  1 
A ≥1+ + 2 2 2 + 3 3 3 = 1 +  ( BÊt ®¼ng thøc Cosicho 3 sè d−¬ng )
abc a b c a b c  abc 

 a+b+c
3
1 1
Theo bÊt ®¼ng thøc cosi: abc ≤   = 8 => abc ≤ 8 => ≥
 3  abc 8
3
 1 729
VËy A ≥ 1 +  = (DÊu b»ng x¶y ra: a = b = c = 2)
 8 512

a3
Bµi 5:
5: Ta cã : + b 2 + c 2 > ab + bc + ac
3
a2 a2
<=> + b2 + c2 – a(b+c) – bc > 0 <=> + (b + c)2 – a(b+c) – 3bc > 0 (*)
3 3
1 a2 3
Thay bc = ta ®−îc: (*) <=> + (b + c)2 – a(b+c) – > 0
a 3 a

2 2a3
<=> a( b + c) – a (b + c) + -3>0
3
a3
§Æt b + c = x ta cã: ax2 – a2x + - 3 > 0 Víi mäi x
3
a3
§iÒu nµy t−¬ng ®−¬ng: ∆ = a4 – 4a ( - 3) < 0
3
4a 4
<=> a4 - + 12a < 0 <=> 12a (36 – a3) < 0 ®óng v× a3 > 36
3
Bµi 6: Do vai trß b×nh ®¼ng cña x, y, z nªn cã thÓ gi¶ sö z ≥ y ≥ x
Khi ®ã: x(x - y) (x - z) ≥ 0 (1)
MÆt kh¸c: z (z - x) ≥ y(y - z)
Do vËy: z (z - x) (z - y) ≥ y(y - x) (z - y)
⇒ z (z - x) (z - y) + y(y - z) (y - x) ≥ 0 (2)
Tõ (1) vµ (2) ⇒ ®pcm.
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
Bµi 7: Do a, b, c ∈ [0;2] nªn (2 - a) (2 - b) (2 - c) ≥ 0
⇔ 8 - 4 (a + b + c) + 2 (ab + bc + ac) - abc ≥ 0
⇔ 2 (ab + ac + bc) + 4 (a + b + c) + abc - 8
⇔ 2 (ab + ac + bc) ≥ 4 + abc ≥ 4
⇔ (a + b + c)2 - (a2 + b2 + c2) ≥ 4
⇔ (a2 + b2 + c2) < 5
DÊu "=" x¶y ra khi a, b, c cã mét sè b»ng 2; mét sè b»ng 0; mét sè b»ng 1.
Bµi 8: Ta cã: (a3 - b3) (a2 - b2) ≥ 0 ⇔ (a5 + b5) ≥ a2 b2 (a + b)
ab ab c2 c
Do ®ã : 5 5 ≤ 2 2 × 2 = (1)
a + b + ab a b (a + b) + ab c a+b+c
bc a
T−¬ng tù: 5 5 < (2)
a + b + ab a+b+c
ca b
< (3) .
c + a + ac
5 5
a+b+c
Tõ (1) ; (2) vµ (3) ta cã ®iÒu cÇn chøng minh
Bµi 9: Gi¶ sö c¶ hai bÊt ®¼ng thøc ®Òu ®óng khi ®ã:
5 xy ≥ x2 + y2 vµ 5 x(x + y) ≥ x2 (x + y)2
⇒ 5 (x2 + 2xy) ≥ 3x2 + 2xy + 2y2
⇒ 2y2 - 2( 5 - 1)xy + (3 - 5 )x2 ≤ 0
⇒ 4y2 - 4 ( 5 - 1)xy + (6 - 3 5 )x2 ≤ 0
⇒ (2y)2 - 2 . 2y ( 5 - 1)x + [( 5 - 1)]2 ≤ 0
⇒ [2y - ( 5 - 1)x]2 ≤ 0
§iÒu nµy kh«ng x¶y ra v× ( 5 - 1)x lµ sè v« tû kh«ng thÓ b»ng 2y khi x ,y ∈ ℤ + .
Bµi10: Theo bÊt ®¼ng thøc Cosi cho hai sè d−¬ng ta cã:
b+c c+a a+b  bc ca ab 
+ + ≥ 2  + + 
a b c  a b c 

b+c c+a a+b  ca ab   ab bc   bc ca 

⇔ + + ≥  +  +  +  +  + 
a b c  b c   c a   a b 

b+c c+a a+b

⇔ + + ≥ 2( a + b + c ) ≥ a + b + c + 3 6 abc = a + b + c + 3
a b c
(BÊt ®¼ng thøc cosi cho 3 sè)
DÊu b»ng x¶y ra khi a = b= c =1
2
 p   p q
Bµi 11: Theo bÊt ®¼ng thøc Bunhiacopxi ta cã: ( p + q ) . qb  ≤  + ( pa + qb )
q
=  . pa +
2

 a b   a b

 p q
T−¬ng tù ( p + q )2 ≤  + ( pb + qc)
b c

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 ( p + q )2 ≤  p + q ( pc + qa )
c a

 1   1 1 1
Do ®ã ( p + q )2   ≤ ( p + q ) + + 
1 1
+ +
 pa + qb pb + qc pc + qa  a b c
1 1 1 p+q p+q p+q
=> + + ≥ + +
a b c pa + qb pb + qc pc + qa
1
Bµi 12: Ta cã: P = (6 – 2x) (12 – 3y) (2x + 3y)
6

 6 − 2 x + 12 − 3 y + 2 x + 3 y 
3

6P ≤   =6
3

 3 
P ≤ 36
6 − 2 x = 12 − 3 y = 2 x + 3 y
 x = 0
Pmax = 6 <=> 0 ≤ x ≤ 3 ⇔
0 ≤ y ≤ 4 y = 2

Bµi 13: Ta cã: x4 + y4 – 3 = xy ( 1- 2xy)
<=> xy + 3 = x4 + y4 + 2x2 y2 <=> xy + 3 = (x2 + y2)2
Do (x2 + y2)2 ≥ 4x2y2 do ®ã: xy+ 3 ≥ 4x2y2
3
§Æt xy = t ta cã: 4x2y2 – xy – 3 ≤ 0 hay 4t2 – t – 3 ≤ 0 <=> − ≤ t ≤1
4
VËy (xy)max = 1 khi x = y = ± 1
3 3
(xy)min = − khi x = y = ±
4 2
( x + 1)( x + 2 )( x + 3)( x + 4 ) − 3 ≥ 0 ⇔ ( x + 1)( x + 4 ) ( x + 2 )( x + 3)  − 3 ≥ 0
Bµi 14: Ta cã:
⇔ ( x 2 + 5 x + 4 )( x 2 + 5 x + 6 ) − 3 ≥ 0

§Æt x2 +5x +4 = t th× x2 +5x +6 = t +2

t ≥ 1
BÊt ph−¬ng tr×nh trë thµnh : t 2 +2t -3 ≥ 0 ⇔ ( t + 3)( t − 1) ≥ 0 ⇔ 
t ≤ −3
2
 5 7
Víi t ≤ −3 ta cã: x2+5x+8 ≤ 0 ⇔  x +  + ≤ 0 V« nghiÖm
 2 4
 5 13  −5 + 13
 x+ ≥ 2 x ≥
 5  13
Víi t ≥ 1 ta cã: x 2 + 5 x + 4 ≥ 1 ⇔ x 2 + 5 x + 3 ≥ 0 ⇔  x +  ≥ ⇔  2 2 ⇔ 2
 2  4  5 13  5 + 13
x + ≤ − x ≤ −
 2 2  2

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 PHNG PHÁP CHBN I*M RI CHO BT NG TH
C CAUCHY
Khi áp dụng bñt côsi trong các bài toán tìm cực trị thì việc lựa chọn tham số ñể tại ñó dấu = xảy
ra là ñiều quan trọng và khó khăn nhất. ðôi lúc trong các bài toán khi các biến bị giới hạn bởi một ñiều
kiện nào ñó thì khi áp dụng trực tiếp sẽ dẫn ñến nhiều sai lầm. Vì thế trong chuyên mục nhỏ này tôi
muốn trình bày những phương pháp cụ thể ñể bạn có thể tìm ñược tham số phù hợp.
Bài toán 1: Cho các số dương x,y,z sao cho x+y+z = 1. Tìm các giá trị nhỏ nhất:
a) A = x2 +y2 +z2
b) B = x2 +y2 +3z2
c) C = x2 +2y2 +3z2
d) D = ax2 +by2 +cz2
GiIi:
a) Bài này khá ñơn giản chắc bạn nào cũng ñều biết nó. Tuy nhiên dùng bài này minh họa
cho việc lựa chọn tham số theo mình là phù hợp nhất.
Vì vai trò các biến x,y,z là như nhau nên ta có thể dự ñoán ñược dấu = xảy ra tại x=y=z=1/3. Nên ta có
như sau:
(dấu = xảy ra khi )
Như vậy ta áp dụng như sau:

cộng dồn lại rồi suy ra.

b) Như bài trên mình ñã nói lên một ý tưởng là thêm vào các biệt số phụ như chẳng hạn.
Và phương pháp thêm này nói chung rất hiệu quả và triệt ñể cho các bài toán dạng này.
Ta thấy vai trò của x,y là như nhau nên ta có thể dự ñoán ñược dấu = xảy ra x=y. Ta cần chọn các biệt số
phụ sao:
(dấu = xảy ra khi )

(dấu = xảy ra khi )

(dấu = xảy ra khi )

Và mục ñích của các biệt số phụ sao cho khi ta cộng dồn lại chỉ xuất hiện x+y+z. Nên ta có

suy ra: (*)

ðồng thời với các ñiều kiện dấu bằng và (*) các bạn sẽ tìm ñược các biệt số phụ như ý muốn.
c) ðể thấy thêm sự hiệu quả thì câu c ñiều kiện các tham số ñó kô ràng buộc. Ta chọn các biệt
số phụ sao cho:

(dấu = xảy ra tại )

(dấu = xảy ra tại )

(dấu = xảy ra tại )

Và mục ñích của các biệt số phụ khi ta cộng dồn lại chỉ xuất hiện x+y+z
Vậy ta suy ra dễ dàng: (*)

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
ðồn thời với dấu = xảy ra và ñk (*) bạn có thể tìm ñược biệt số.

d) Sang câu d ñây là một dạng tổng quát của bài toán này. Tuy nhiên khi giải mà làm theo các
bước trên thì thật là khó chụi và mất thời gian nhiều. Nay mình xin nói thêm ñây là một cách rất hay chỉ
cần 1 hay 2 dòng là ra các biệt số phụ liền. Tuy nhiên các bạn phải hiểu rõ các cách trên vì ñây chỉ là một
cách suy ra từ pp trên mà thôi.
như vậy bạn chỉ cần rút x,y,z theo rồi thế vào ñiều kiện là có thể ra ñược ñiểm
rơi.
Ngoài ra với bài toán trên nó kô chỉ giới hạn ở mức ñộ nhỏ ñó ñâu mà nó còn nâng lên bậc cao
m,n,k của x,y,z bất kì cộng với ñiều kiện có thể tổng quát hơn: . Mà cách giải vẫn
không mấy thay ñổi (tuy nhiên ñều là số nguyên)
Bài toán 2: Cho x,y,z là các số dương thõa xy+yz+zx=1. Tìm giá trị lớn nhất:
a) A = x2 +y2 +2z2
b) B = x2 +y2 +az2
c) C = ax2 +ay2 +z2
d) D = ax2 +by2 +cz2
GiIi:
Những bài này chúng ta cũng sẽ và có chung một hương ñi giải quyết ñó:
a.1=a+b, 1=c+d, 2=e+f (trong ñó a,b,c,d,e,f có là các số sẽ tìm ñược)
Ta có:

dấu = xảy ra khi:

Suy ra: ade=bcf

Và mục ñích của các biệt số này là có thể ñưa về dạng xy+yz+zx. Nên khi ñó:
Như vậy ta ñược hệ phương trình sau:

abd = cef a+b=1 c+d=1 e+f=2

Hệ trên 6 phương trình tương ứng với 6 ẩn số các bạn hoàn toàn có thể giải ñược có ñiều hơi dài. Tuy
nhiên trong trường hợp bài toán a,b,c chúng ta thấy rằng các biến x,y có tính ñối xứng nay nên việc phân
tích sẽ ñơn giản hơn thế này a=c, b=d, e=f. Như vậy thì ñơn giản hơn ñúng kô1
Còn trường hợp ở bài cuối cùng khá tổng quát thì việc giải nó sẽ khó khăn ñôi chút. Nhưng có một
phương pháp rất hay và mới:
Xét biểu thức:

Với
Như vậy ta ñược hệ phương trình bậc 3 theo trong ñó là nghiệm dương nhỏ nhất. Từ ñây bạn có
thể tính ra suy ra giá trị nhỏ nhất của biểu thức mà kô cần phải giải a,b,c,d,e,f.

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 JI BIN * CH
NG MINH BT NG TH
C
ðôi khi chứng minh một bài toán BðT có rất nhiều cách khác nhau ñể giải, song không
phải cách nào cũng thuận lợi cho việc chứng minh BðT, có nhiều BðT ñề ra phức tạp làm cho ta
cảm giá rối, nhưng qua việc ñưa về biến mới thì bài toán trở nên dễ hơn. Bài viết này xin nêu ra
một số cách ñổi biến ñể chứng minh BðT ñược dễ dàng hơn.
Sau ñây là một số ví dụ :
a b c 3
VD1:(BðT Nesbitt): Cho a,b,c là các số thực dương . CMR: + + ≥
b+c c+a a+b 2

 y+z−x
a = 2
x = b + c 
  x+z− y 1 y+ z−x x+ z− y x+ y−z  3
Ta ñặt  y = c + a ⇒ b = nên BðT ⇔  + + ≥
z = a + b  2 2 x y z  2
  x+ y−z
c =
 2
 x y  y z   z x x y y z z x
⇔  + + + + +  ≥ 2 . +2 . + 2 . = 6 (ñúng)
 y x  z y x z y x z y x z
Vậy BðT ñuợc chứng minh.
Dấu “=” xảy ra ⇔ a = b = c
VD2: (Prance Pre –MO 2005) Cho các số thực dương x, y, z thoả mãn: x 2 + y 2 + z 2 = 3 . CMR:
xy yz zx
+ + ≥3
z x y

 xy
a =
 z
 yz
ðặt b = với a, b, c > 0 từ giả thiết x 2 + y 2 + z 2 = 3 ⇔ ab + bc + ca = 3
 x
 zx
c =
 y
Và BðT cần CM ⇔ CM BðT a + b + c ≥ 3
mặt khác ta có BðT sau: a 2 + b2 + c 2 ≥ ab + bc + ca ⇔ a + b + c ≥ 3(ab + bc + ca) = 3
Vậy BðT ñuợc chứng minh.
Dấu “=” xảy ra ⇔ x = y = z = 1
1 4 9
VD3: Cho x, y, z >0 thoả x + y + z = 1 . CMR + + ≥ 36
x y z
 a
x = a + b + c

 b
Từ giả thiết ta có thể ñặt:  y = với a,b,c >0
 a+b+c
 c
z = a +b + c

a+b+c a+b+c a+b+c
Nên BðT ⇔ CM + 4. + 9. ≥ 36
a b c

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 b c a c a b
⇔ + + 4. + 4. + 9. + 9. ≥ 22
a a b b c c
b a c a  c b b a c a c b
⇔  + 4.  +  + 9.  +  4. + 9.  ≥ 2 .4. + 2 .9. + 2 4. .9. = 22 (ñúng)
a b a c  b c a b a c b c

 1
x = 6

b = 2a  1
Dấu “=” xảy ra ⇔  ⇒ y =
 c = 3a  3
 1
z = 2

VD4: Cho x, y, z là các số thực dương. CMR xyz ≥ ( x + y − z )( y + z − x)( z + x − y )
x = b + c

Ta ñặt  y = c + a với a, b, c > 0 nên BðT ⇔ CM BðT (a + b)(b + c)(c + a) ≥ 8abc
z = a + b

mặt khác ta có (a + b)(b + c)(c + a ) − 8abc = a (b − c) 2 + b(c − a ) 2 + c(a − b) 2 ≥ 0
Vậy BðT ñuợc chứng minh.
Dấu “=” xảy ra ⇔ x = y = z
VD5: ( IMO 2000) Cho a, b, c là các số thực dương thoả mãn abc=1 .
 1  1  1
CMR:  a − 1 +  b − 1 +  c − 1 +  ≤ 1
 b  c  a 
 x
a = y

 y
Do abc = 1 nên ta có thể ñặt b = với x, y, z > 0
 z
 z
c = x

x z  y x  z y
Nên BðT có thể viết lại  − 1 +   − 1 +  − 1 +  ≤ 1
y y  z z  x x

⇔ xyz ≥ ( x + y − z )( y + z − x)( z + x − y ) (ñã CM ở VD4)

Vậy BðT ñuợc chứng minh.
Dấu “=” xảy ra ⇔ a = b = c = 1

VD6:( IMO-1995) Cho a, b, c là các số thực dương thoả mãn abc=1 .

1 1 1 3
CMR : + 3 + 3 ≥
a (b + c) b (c + a) c (a + b) 2
3

 1
a = x

 1
Ta ñặt b = với x, y, z > 0 và do abc = 1 nên xyz = 1
 y
 1
c =
 z
GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 x2 y2 z2 3
Nên BðT ⇔ + + ≥
y+z z+x x+ y 2
 x2 y2 z2 
mặt khác theo BðT Cauchy- Schwarz ta có: ( y + z ) + ( z + x ) + ( x + y )   + +  ≥ ( x + y + z)
2

 y+z z+x x+ y
 x2 y2 z 2  x + y + z 3 3 xyz 3
⇔ + + ≥ ≥ =
 y+z z+x x+ y 2 2 2
Vậy BðT ñuợc chứng minh.
Dấu “=” xảy ra ⇔ a = b = c = 1

VD7: Cho x, y, z là các số thực dương thoả mãn: xyz = x + y + z + 2 .

3
CMR: x+ y+ z≤ xyz
2
1 1 1
Từ xyz = x + y + z + 2 ⇔ + + =1
1+ x 1+ y 1+ z
1 1 1
Ta ñặt = a, = b, = c với a, b, c > 0
1+ x 1+ y 1+ z
1− a b + c 1− b a + c 1− c a + b
⇒x= = ,y= = ,z = =
a a b b c c
a b b c c a 3
Nên BðT cần CM ⇔ CM BðT . + . + . ≤
b+c c+a c+a a+b a+b b+c 2
a b 1 a b 
Mặt khác ta có: . ≤  + 
b+c c+a 2 a+c b+c 
b c 1 b c 
. ≤  + 
c+a a+b 2b+a c+a 
c a 1 c a 
. ≤  + 
a+b b+c 2 c+b a+b 
a b b c c a 1 a b b c c a  3
Nên . + . + . ≤  + + + + + =
b+c c+a c+a a+b a+b b+c 2 a+c b+c b+a c+a c+b a+b  2
Vậy BðT luôn ñúng
Dấu “=” xảy ra ⇔ x = y = z = 2

Sau Lây là mQt sS bài tTp LV luyWn tTp:

Bài 1: Cho a,b,c là 3 cạnh của tam giác:
a b c
1) + + ≥3
b+c −a c + a −b a +b−c
1 1 1 1 1 1
2) + + ≥ + +
a +b−c b+c −a c +a −b a b c
Bài 2: Cho x, y, z là các số thực dương thoả mãn x 2 + y 2 + z 2 + 2 xyz = 1 . CMR:
3
1) x + y + z ≥
2
1 1 1
2) + + ≥ 4( x + y + z )
x y z

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN
 a b c
Gợi ý: từ giả thiết ta có thể ñặt x = ,y= ,z =
b+c c+a a +b
1 1 1 1
Bài 3: Cho a, b, c là các số thực dương thoả mãn a + b + c = 1 . CMR: + + ≥ 2 + 22 +
ab bc ca abc
3 6
Bài 4: Cho a, b, c > 0 thoả mãn abc = 1 . CMR: 1 + ≥
a + b + c ab + bc + ca
Bài 5: Cho a,b,c là ñộ dài 3 cạnh của tam giác. CMR:
1) a 2 + b 2 + c 2 ≥ 4 3S với S là diện tich tam giác
2) a 2b(a − b) + b 2 c(b − c) + c 2 a(c − a) ≥ 0
Gợi ý: ðặt a = x + y, b = y + z, c = z + x

GIA SƯ ðỨC KHÁNH 0975.120.189 22A – PHẠM NGỌC THẠCH – TP .QUY NHƠN