Professional Documents
Culture Documents
Môc lôc
§Ò thi n¨m 1997 Hướng dẫn
§Ò thi n¨m 1998 Hướng dẫn
§Ò thi n¨m 1999 Hướng dẫn
§Ò thi n¨m 2000 Hướng dẫn
§Ò thi n¨m 2001 (tại ðHTL) Hướng dẫn
§Ò thi n¨m 2002 (tại ðHGTVT) Hướng dẫn
ðề thi năm 2003 (tại ðHKT) Hướng dẫn
ðề thi năm 2004 (tại ðHXD) Hướng dẫn
ðề thi năm 2005 (tại ðH T.nguyên) Hướng dẫn
ðề thi năm 2006 (tại HVKTQS) Hướng dẫn
ðề thi năm 2007 (tại ðHBK) Hướng dẫn
ðề thi năm 2008 (tại ðHTL) Hướng dẫn
ðề thi năm 2009 (tại ðHHH) Hướng dẫn
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
-8.0
H×nh 1.
C©u 2: Boussinesq cho kÕt qu¶:
3P z 3
σz =
2π R 5
- NhËn xÐt vÒ viÖc dïng kÕt qu¶ nÇy ®Ó tÝnh øng suÊt trong nÒn ®Êt
- TÝnh øng suÊt t¹i nh÷ng ®iÓm cã r = 2m (kho¶ng c¸ch trªn mÆt b»ng) ë c¸c ®é
s©u z = 2m; z = 3m; z = 7m vµ cho nhËn xÐt vÒ kÕt qu¶
- ¥ mét ®é s©u nµo ®ã, d¹ng cña ®−êng ®¼ng σz lµ g×?
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
C©u 3: Ng−êi ta dì c¸t h¹t th« s¹ch tõ xe xuèng mét b·i vu«ng 20 x 20 (m). ThÝ
nghiÖm cho thÊy ë ¸p lùc p = 1 kG/cm2 søc kh¸ng c¾t cña c¸t s = 0.68 kG/cm2.
Khi ®æ c¸t t¹o thµnh h×nh th¸p nhän.
H·y x¸c ®Þnh thÓ tÝch khèi c¸t.
C©u 4: BiÓu thøc x¸c ®Þnh søc chÞu t¶i d−íi h¹n cña ®Êt d−íi mãng b¨ng cã d¹ng:
1
pgh = Nγbγ + Nqq + Ncc
2
- Víi cïng mét t¶i träng c«ng tr×nh lªn nÒn ®Êt cho tr−íc, gi÷ nguyªn ®é s©u ®Æt
mãng, lµm thÕ nµo t¨ng ®−îc søc chÞu t¶i cña nÒn lªn 1.5 lÇn?
- Cã mét mãng b¨ng réng 2m, ch«n s©u 1m trong c¸t cã träng l−îng thÓ tÝch ®Êt
lµ 17 kN/m3; träng l−îng thÓ tÝch ®Êt b·o hßa γbh = 20 kN/m3. ChØ tiªu kh¸ng
c¾t cña c¸t lµ ϕ = 400, hÖ sè søc chÞu t¶i t−¬ng øng Nγ = 100, Nq = 81. H·y x¸c
®Þnh søc chÞu t¶i giíi h¹n cña nÒn khi:
+ mùc n−íc ngÇm ë ®é s©u 1m
+ mùc n−íc ngÇm ë ®é s©u 5m
C©u 5: Mét mãng b¨ng réng 2m, øng suÊt tiÕp xóc p = 200 kPa. Mãng ch«n s©u
1m trong nÒn ®ång nhÊt cã c¸c ®Æc tr−ng c¬ lÝ γ = 18.5 kN/m3; ϕ = 200; c = 30
kPa.
- Kh¶o s¸t sù æn ®Þnh cña c¸c ph©n tè ®Êt n»m trªn trôc ngang ë ®é s©u 1m vµ
t×m ®iÓm cã nguy c¬ mÊt æn ®Þnh nhÊt, ®iÓm an toµn nhÊt.
• Cho c«ng thøc Michelle tÝnh øng suÊt chÝnh trong bµi to¸n ph¼ng cã d¹ng
p
σ1, 3 = (2β ± sin 2β)
π
• Gi¶ thiÕt øng suÊt ph¸p do träng l−îng b¶n th©n ®Êt lu«n lu«n b»ng träng
l−îng cét ®Êt n»m bªn trªn ®iÓm ®ã
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
§Ò sè 2( ®Ò chÝnh thøc)
C©u 1: NÒn ®Êt c¸t bÞ ngËp n−íc (h×nh 1). §Ó thi c«ng, ng−êi ta lµm t−êng cõ vµ
b¬m hót n−íc ®Õn lé mÆt ®Êt.
γbh=20kN/m3
4m 3m
a b
H×nh 1.
a, TÝnh øng suÊt trung hßa vµ øng suÊt h÷u hiÖu t¹i c¸c ®iÓm a, b ë tr¹ng th¸i ban
®Çu. Sau khi cã cõ vµ b¬m hót, c¸c øng suÊt ®ã thay ®æi nh− thÕ nµo?
b, KiÓm tra xem cã hiÖn t−îng xãi (c¸t ch¶y) khi b¬m hót kh«ng?
C©u 2: Dïng kÕt qu¶ cña Boussinesq:
3P z 3
σz =
2π R 5
3Q xz 2
σz =
2π R 5
víi P, Q lµ lùc tËp trung t¸c dông th¼ng ®øng vµ n»m ngang trªn mÆt b¸n kh«ng
gian ®µn håi ®Ó tÝnh øng suÊt trong nÒn ®Êt. Cho lùc N t¸c dông trªn mÆt ®Êt,
nghiªng 300 so víi ph−¬ng th¼ng ®øng.
a, NhËn xÐt vÒ viÖc dïng kÕt qu¶ cña Boussinesq ®Ó tÝnh øng suÊt trong nÒn ®Êt
b, T×m ®iÓm cã σz lín nhÊt trªn mÆt cã ®é s©u z = 2m d−íi mÆt nÒn ®Êt
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
C©u 3: Ng−êi ta dì c¸t h¹t th« s¹ch tõ xe xuèng mét b·i vu«ng 20 x 20 (m). ThÝ
nghiÖm cho thÊy ë ¸p lùc p = 1 kG/cm2 søc kh¸ng c¾t cña c¸t s = 0.68 kG/cm2.
Khi ®æ c¸t, ng−êi ta t−íi cho c¸t Èm råi t¹o thµnh h×nh th¸p nhän. Dù tÝnh do Èm
c¸t cã lùc dÝnh gi¶ kho¶ng (0.05 ÷ 0.07) kG/cm2
H·y x¸c ®Þnh thÓ tÝch khèi c¸t.
C©u 4: BiÓu thøc x¸c ®Þnh søc chÞu t¶i d−íi h¹n cña ®Êt d−íi mãng b¨ng cã d¹ng:
1
pgh = Nγbγ + Nqq + Ncc
2
- Víi cïng mét t¶i träng c«ng tr×nh lªn nÒn ®Êt cho tr−íc, gi÷ nguyªn ®é s©u ®Æt
mãng, lµm thÕ nµo t¨ng ®−îc søc chÞu t¶i cña nÒn lªn 1.5 lÇn?
- Cã mét mãng b¨ng réng 2m, ch«n s©u 1m trong c¸t cã träng l−îng thÓ tÝch ®Êt
lµ 17 kN/m3; träng l−îng thÓ tÝch ®Êt b·o hßa γbh = 20 kN/m3. ChØ tiªu kh¸ng
c¾t cña c¸t lµ ϕ = 400, hÖ sè søc chÞu t¶i t−¬ng øng Nγ = 100, Nq = 81. H·y x¸c
®Þnh søc chÞu t¶i giíi h¹n cña nÒn khi mùc n−íc ngÇm ë møc mÆt ®Êt vµ viÖc
thi c«ng b¬m hót t¹o ra dßng thÊm cã i = 0.2 ng−îc tõ d−íi lªn.
C©u 5: Mét mãng b¨ng réng 2m, øng suÊt tiÕp xóc p = 200 kPa. Mãng ch«n s©u
1m trong nÒn ®ång nhÊt cã c¸c ®Æc tr−ng c¬ lÝ γ = 18.5 kN/m3; ϕ = 200; c = 30
kPa.
- Kh¶o s¸t sù æn ®Þnh cña c¸c ph©n tè ®Êt n»m trªn trôc ngang ë ®é s©u 1m vµ
t×m ®iÓm cã nguy c¬ mÊt æn ®Þnh nhÊt, ®iÓm an toµn nhÊt.
• Cho c«ng thøc Michelle tÝnh øng suÊt chÝnh trong b¶i to¸n ph¼ng cã d¹ng
p
σ1,3 = (2β ± sin 2β)
π
• Gi¶ thiÕt øng suÊt ph¸p do träng l−îng b¶n th©n ®Êt lu«n lu«n b»ng träng
l−îng cét ®Êt n»m bªn trªn ®iÓm ®ã
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
z = 2m
z = 3.5m
C©u 4: C«ng tr×nh ®¾p víi t¶i träng dù tÝnh p ®−îc ®Æt trªn mét líp ®Êt sÐt yÕu b·o
hßa chiÒu dµy H. §Ó rót ng¾n thêi gian lón, ng−êi ta ®· dïng c¸c vËt tho¸t n−íc
th¼ng ®øng (VTN§) vµ gia t¶i tr−íc ®Õn 2p. BiÕt ®Æc tr−ng cña nÒn ®Êt:
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
mv = a0 = (e1 - e2)/(p2 - p1)/(1 + e1) ; Cv vµ xem nh− chóng kh«ng thay ®æi cho toµn
bé líp ®Êt trong qu¸ tr×nh xö lÝ.
ChÊp nhËn c¸c gi¶ thiÕt c¬ së cña lÝ thuyÕt cè kÕt thÊm cña Tersaghi vµ bá qua
biÕn d¹ng ®µn håi khi dì t¶i.
Sau khi chÊt t¶i ®Õn thêi gian t1 th× dì t¶i träng d− chØ cßn t¶i träng c«ng tr×nh.
H·y thiÕt lËp c«ng thøc tÝnh (chØ cÇn viÕt d¹ng, kh«ng cÇn tÝnh ra sè cô thÓ) tæng
®é lón cña c«ng tr×nh sau khi ®· xö lÝ nÒn.
t0 < t ≤ t1: q = 2p
t > t1: q = p
Yªu cÇu: Gi¶i thÝch c¸c ph−¬ng cã thÓ dïng ®Ó x¸c ®Þnh ®é nghiªng cña mãng (a)
do mãng (b) g©y ra vµ tÝnh gÇn ®óng ®é nghiªng ®ã.
P = 1000 kN
2m 1m 2m
C©u 6: Mét t−êng ch¾n th¼ng ®øng víi ®Êt sau t−êng lµ ®Êt rêi tho¸t n−íc tù do
(h×nh 2). Träng l−îng ®¬n vÞ cña ®Êt sau l−ng t−êng lµ 18 kN/m3, gãc ma s¸t trong
ϕ = 300. Trªn mÆt ®Êt sau l−ng t−êng cã t¶i träng ph©n bè ®Òu däc theo chiÒu dµi
t−êng víi c−êng ®é q = 50 kPa trªn bÒ réng b = 2m. Gi¶ thiÕt t−êng hoµn toµn
kh«ng chuyÓn vÞ, l−ng t−êng nh½n vµ th¼ng ®øng. Yªu cÇu:
- X¸c ®Þnh trÞ sè ¸p lùc ®Êt t¸c dông lªn t−êng ch¾n
2m 2m
q = 50 kN/m2
ϕ = 300
4m
γ = 18 kN/m3
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
C©u 7: X¸c ®Þnh ®é lón cña tÇng ®Êt qua c¸c thêi gian 1 n¨m, 2 n¨m vµ 5 n¨m
nÕu nh− ¸p lùc trªn líp ®Êt nµy lµ p = 2 kG/cm2, chiÒu dµy líp ®Êt h = 5m, hÖ sè
nÐn t−¬ng ®èi a0 = 0.01 cm2/kG, hÖ sè thÊm k = 1*10-8 cm/s. Cho biÕt:
e-N = e-0.3*1 = 0.741
e-9N = e-0.9*1 = 0.067
e-0.3*2 = 0.549
e-0.3*5 = 0.222
Giả thiết nước thoát ra theo một hướng.
C©u 8: KÕt qu¶ nÐn kh«ng në h«ng mét mÉu ®Êt b·o hßa cho trong b¶ng sau:
Áp lực nén (N/cm2) 0 5 10 20 40
Chiều cao mẫu khi ổn ñịnh (mm) 20.00 19.49 19.13 18.78 18.58
Yªu cÇu:
- VÏ ®−êng cong Ðp co (e - p)
- X¸c ®Þnh hÖ sè Ðp co a øng víi t¶i träng p = 15 N/cm2
- ChÊp nhËn gi¶ thiÕt ®Êt lµ vËt liÖu ®µn håi víi hÖ sè poisson µ = 0.3, h·y x¸c
®Þnh m«dun ®µn håi (E) cña ®Êt tõ hÖ sè Ðp co (a) nãi trªn
Cho biÕt tØ träng h¹t cña ®Êt ∆ = 2.72, ®é Èm cña mÉu sau khi thÝ nghiÖm xong W
= 30.51%
C©u 9: H×nh d−íi ®©y lµ hè mãng c«ng tr×nh. §¸y hè mãng ë cao tr×nh -4.2m.
Thµnh hè mãng ®−îc v©y kÝn b»ng cäc b¶n cõ dµi 8m. Mùc n−íc ngÇm æn ®Þnh ë
cao tr×nh -0.7m. B»ng biÖn ph¸p 0.0
b¬m liªn tôc sÏ ®¶m b¶o ®−îc mùc -0.7
n−íc trong hè mãng th−êng xuyªn ë
-4.0
cao tr×nh ®¸y hè mãng ®Ó phôc vô -4.2
thi c«ng.
H·y kiÓm tra æn ®Þnh ch¶y ®Êt ë
®¸y hè mãng do dßng thÊm g©y ra -8.0
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
-3.0
-6.0
A (-8.0)
-9.0
B (-12.0)
-15.0
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Do khai th¸c n−íc ngÇm, mùc n−íc trong ®Êt h¹ nhanh xuèng ®é s©u 6m vµ æn
®Þnh t¹i ®ã. H·y x¸c ®Þnh ®Þnh øng suÊt h÷u hiÖu t¹i c¸c ®iÓm A (ë ®é s©u 8m) vµ
B (ë ®é s©u 12m),
C©u 4: Mét líp ®Êt sÐt dµy 8m n»m trªn nÒn ®¸ cøng kh«ng thÊm n−íc nh− s¬ ®å
A trªn h×nh H.2. HÖ sè rçng ban ®Çu cña ®Êt e0 = 1.400; hÖ sè nÐn lón a = 0.144
cm2/kG; hÖ sè thÊm kA. BÒ mÆt líp sÐt chÞu t¶i träng nÐn ph©n bè ®Òu 100 kPa.
Sau 72 ngµy kÓ tõ khi gia t¶i ®é lón cña nÒn ®¹t tíi 24cm.
H·y x¸c ®Þnh thêi gian ®Ó nÒn ®Êt sÐt dµy 16m trong s¬ ®å B ®¹t tíi ®é lón 48cm.
BiÕt r»ng hÖ sè thÊm cña ®Êt trong s¬ ®å B lµ kB = 2kA, c¸c chØ tiªu c¬ lÝ kh¸c cña
®Êt ë hai s¬ ®å lµ nh− nhau vµ kh«ng thay ®æi trong qu¸ trÝnh cè kÕt.
8m kA
Sơ ñồ A
Sơ ñồ B
e0 = 1.400
a = 0.144 cm2/kg
Câu 5: Thí nghiệm thấm cột nước thay ñổi trên mẫu ñất cát bụi thu ñược kết quả
như sau: sau 1 phút mực nước trong ống ño diện tích tiết diện 1 cm2 giảm từ vạch
90 ñến vạch 45. Mẫu thí nghiệm có chiều dài 16cm, ñường kính 4cm.
Hãy xác ñịnh hệ số thấm của ñất.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
§Ò sè 2 (1999)
C©u 1: MÆt c¾t ngang mét hè mãng dµi cã d¹ng nh− trªn h×nh H.1. Hè mãng ®−îc
b¶o vÖ b»ng t−êng v¸n cõ liªn tôc, c¸ch n−íc hoµn toµn. N−íc trong hè mãng
lu«n ®−îc gi÷ æn ®Þnh ë møc ®¸y mãng nhê b¬m hót liªn tôc. H·y x¸c ®Þnh øng
suÊt theo ph−¬ng ®øng t¹i c¸c ®iÓm A, B, C, D tån t¹i trong qu¸ tr×nh b¬m hót
n−íc. BiÕt r»ng ®Êt nÒn gåm hai líp c¸t cã c¸c chØ tiªu c¬ lÝ c¬ b¶n nh− sau:
líp trªn dµy 10m cã γ = 19 kN/m3; γbh = 20 kN/m3; k = 10 m/ngµy®ªm
líp d−íi cã γbh = 19 kN/m3; k = 5m/ngµy®ªm
0.0
O
A
-5.0 MNN
A
-10.0
B
-12.5
C D -15.0
C©u 2: §Þa tÇng mét khu vùc gåm líp c¸t h¹t trung dµy 8m n»m trªn líp sÐt yÕu
dµy 6m vµ kÕt thóc b»ng líp cuéi sái chøa n−íc cã ¸p. Sau mét n¨m khai th¸c
n−íc tõ tÇng cuéi sái cét n−íc ¸p trong tÇng nÇy gi¶m thÊp 3m. KÕt qu¶ thÝ
nghiÖm ®Êt cho biÕt:
träng l−îng thÓ tÝch ®¬n vÞ cña c¸t trªn mùc n−íc ngÇm lµ 17 kN/m3; d−íi mùc
n−íc ngÇm lµ 19 kN/m3; cña ®Êt sÐt lµ 20 kN/m3; hÖ sè cè kÕt cña ®Êt sÐt lµ 1.2
m2/n¨m; quan hÖ gi÷a hÖ sè rçng cña ®Êt sÐt víi øng suÊt nÐn h÷u hiÖu (tÝnh theo
kPa) ®−îc m« t¶ bëi ph−o−ng tr×nh e = 0.80 - 0.35lg(σ’/100)
a, H·y dù b¸o ®é lón cña nÒn do viÖc khai th¸c n−íc ngÇm g©y ra
b, Dù tÝnh ®é lón riªng cña líp sÐt trong thêi gian 3 n¨m kÓ tõ khi b¾t ®Çu khai
th¸c n−íc
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
C©u 3: Mét líp ®Êt sÐt dµy 8m n»m trªn tÇng ®¸ cøng khong thÊm n−íc nh− trªn
h×nh H.2. HÖ sè rçng ban ®Çu cña ®Êt sÐt e0 = 1.400; hÖ sè nÐn lón a = 0.144
cm2/kG; hÖ sè thÊm k = 1.2*10-8 cm/s.
BÒ mÆt líp sÐt chÞu t¶i träng ph©n bè ®Òu p = 100 kPa. Sau 72 ngµy kÓ tõ khi gia
t¶i ®é lón cña nÒn ®¹t 24cm.
H·y x¸c ®Þnh thêi gian ®Ó nÒn ®Êt sÐt dµy 16m trªn s¬ ®å B ®¹t tíi ®é lón 48cm,
biÕt r»ng c¸c chØ tiªu c¬ lÝ cña ®Êt trªn hai s¬ ®å lµ nh− nhau vµ kh«ng thay ®æi
trong qu¸ tr×nh cè kÕt cña ®Êt.
8m kA
Sơ ñồ A
Sơ ñồ B
e0 = 1.400
a = 0.144 cm2/kg
C©u 4: H×nh vÏ d−íi ®©y m« t¶ s¬ ®å x¸c ®Þnh t¶i träng ngang t¸c dông lªn cäc
trong tr−êng hîp mãng b¨ng ®−îc t¨ng c−êng b»ng cäc BTCT. Mãng cã bÒ réng
2m, sè l−îng cäc trong mãng lµ 2cäc/1m dµi.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
N
H h = 5m
H·y x¸c ®Þnh t¶i träng ngang lªn cäc nÕu biÕt r»ng tæng t¶i träng ngang H = 600
kN/m, ®Êt nÒn cã ϕ = 300, c = 0 vµ γ = 18 kN/m3.
C©u 5: Mét t−êng ch¾n träng lùc cao 5m ®−îc x©y dùng ®Ó ch¾n gi÷ b·i th¶i c¸c
vËt liÖu rêi. Gi¶ sö cã thÓ bá qua ma s¸t gi÷a t−êng vµ vËt liÖu th¶i.
a, Chøng minh r»ng, khi vËt liÖu th¶i cao ®Òu 2m trªn ®Ønh t−êng th× mÆt tr−ît
nguy hiÓm x¸c ®Þnh theo c¸c gi¶ thiÕt cña Coulomb vÉn kh«ng thay ®æi
b, X¸c ®Þnh ¸p lùc vËt liÖu th¶i lªn t−êng trong tr−êng hîp ®ã nÕu biÕt r»ng vËt
liÖu thÈi cã γ = 16 kN/m3 vµ ϕ = 400
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
3m
6m
4m c¸t
6m sÐt
8m sÐt
c¸t
2m sÐt
c¸t
C©u 2: ThÝ nghiÖm nÐn kh«ng në h«ng mét mÉu ®Êt nhËn ®−îc kÕt qu¶ ë b¶ng
d−íi. Yªu cÇu x¸c ®Þnh:
a, HÖ sè rçng ban ®Çu cña mÉu ®Êt thÝ nghiÖm (e0)
b, HÖ sè rçng cña mÉu sau khi lón d−íi mçi cÊp t¶i träng (ei)
c, HÖ sè nÐn t−¬ng øng víi ph¹m vi t¶i träng 20 ÷ 40 N/cm2
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Cho biÕt sau khi thÝ nghiÖm xong mÉu ®Êt b·o hßa n−íc, W = 30.6%, tØ träng h¹t
®Êt ∆ = 2.71.
p (N/cm2) 0 10 20 40 80
H (mm) 20.00 19.60 19.34 18.77 18.20
C©u 4: Mét t−êng ch¾n cã l−ng t−êng nh½n, th¼ng ®øng, ch¾n gi÷ khèi ®Êt tíi ®é
s©u 10m. C¸c ®Æc tr−ng cña ®Êt sau t−êng nh− sau:
c’ = 0; ϕ’ = 280; γ = 18 kN/m3; γbh = 19.5 kN/m3
a, X¸c ®Þnh ®é lín vµ vÞ trÝ cña tæng ¸p lùc chñ ®éng lªn t−êng trong c¸c ®iÒu kiÖn
sau:
- Mùc n−íc ngÇm ë d−íi ch©n t−êng
- Mùc n−íc ngÇm ngang mÆt ®Êt
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
- Mùc n−íc ngÇm n»m gi÷a mÆt ®Êt víi ch©n t−êng
b, Gi¶ sö t−êng cã bÒ réng ®¸y d−íi B, bÒ réng ®Ønh b, dung träng vËt liÖu t−êng
γ. ViÕt ®iÒu kiÖn æn ®Þnh chèng lËt cña t−êng.
b
mùc n−íc ngÇm
5m
C©u 5: ThÝ nghiÖm thÊm cét n−íc thay ®æi trªn mÉu sÐt pha. Buret chia ®é lµm
èng ®o ¸p gi¶m tõ v¹ch 0cm3 ®Õn v¹ch 45cm3 sau 1 phót thÝ nghiÖm. Cét n−íc
tÜnh ban ®Çu lµ 90 cm vµ cuèi cïng lµ 45cm. MÉu cã chiÒu dµi 16cm, ®−êng kÝnh
4cm. H·y x¸c ®Þnh hÖ sè thÊm cña ®Êt.
(träng l−îng thÓ tÝch ®¬n vÞ cña n−íc lÊy γ0 = 10 kN/m3)
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Yªu cÇu: 1. X¸c ®Þnh ®é lón cña tÇng sÐt t¹i thêi ®iÓm t vµ ®é cè kÕt Qt t−¬ng øng.
2. NÕu cÇn ®îi ®Ó tÇng sÐt lón xong míi khëi c«ng th× thêi gian chê ®îi lµ bao
l©u?
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
30 N/cm2 30 N/cm2
3.2m sét
6m sét
cát
1.6m sét
12 N/cm2 12 N/cm2
Hình 3
C©u 4:
T−êng ch¾n kiÓu b¶n ®¸y réng cã mÆt c¾t nh− h×nh 4. §Êt ®¾p sau t−êng lµ c¸t cã
c = 0; ϕ = 400; γ = 17 kN/m3. §Êt ®¾p tr−íc t−êng lµ c¸t cã c = 0; ϕ = 360; γ = 17
kN/m3. Bá qua ma s¸t gi÷a ®Êt víi t−êng. Gãc ma s¸t gi÷a nÒn vµ b¶n ®¸y lµ δ =
300. Yªu cÇu:
1. X¸c ®Þnh ¸p lùc ®¸y mãng.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
0.3m
5.4m
1.75m
1.0m
0.4m
3.0m
Hình 4
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
R
H×nh 1
β
C©u 2: Mét líp c¸t dµy 8.9m (h×nh 2) cã hÖ sè rçng e = 0.5, tØ träng ∆ = 2.67.
Mùc n−íc ngÇm ë ®é s©u 3.9m. Trªn mùc n−íc ngÇm lµ ®íi b·o bßa mao dÉn víi
mùc b·o hßa G = 1. Trªn ®íi b·o hßa mao dÉn ®Êt ë tr¹ng th¸i kh«.
H·y tÝnh vµ vÏ biÓu ®å ph©n bè øng suÊt tæng, øng suÊt trung hßa vµ øng suÊt h÷u
hiÖu σ’ theo chiÒu s©u qua c¸c ®iÓm ABCD. Cho phÐp dïng γn = 10 kN/m3
A
h=2,5m
B
h=1,4m Møc b·o hßa mao dÉn
h=5m
H×nh 2.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
C©u 3: H×nh 3 lµ diÖn tÝch ®¸y mãng c«ng tr×nh chÞu t¶i träng ph©n bè ®Òu p = 100
kN/m2. Yªu cÇu tÝnh øng suÊt th¼ng ®øng σz do t¶i träng p g©y ra t¹i ®iÓm M ë ®é
s©u c¸ch ®¸y mãng 3m n»m trªn trôc ®øng qua O.
p = 100 kN/m2
3m
1m
O
1m
1m 1m 1m
C©u 4: Mét c«ng tr×nh x©y dùng trªn nÒn c¸t h¹t trung ë tr¹ng th¸i chÆt cã kÑp
mét líp sÐt dÎo mÒm b·o hßa n−íc dµy 2m. Líp sÐt cã c¸c chØ tiªu W = 30%, ∆ =
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
2.70, a = 0.002 cm2/N, k = 2.10-9 cm/s. BiÓu ®å øng suÊt do t¶i träng c«ng tr×nh
g©y ra nh− h×nh 4.
Hình 4.
Yªu cÇu:
1. X¸c ®Þnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó líp sÐt lón gÇn xong (t−¬ng ®−¬ng víi Qt =
0.96)
2. NÕu gi¶ sö d−íi ®¸y líp sÐt lµ líp cøng kh«ng thÊm th× thêi gian ®Ó líp sÐt lón
gÇn xong lµ bao nhiªu? Giả thiết biểu ñồ ứng suất không thay ñổi.
3. NhËn xÐt c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n.
Khi tÝnh to¸n cho phÐp bá qua ®é lón cña c¸t chÆt v× qu¸ nhá kh«ng ®¸ng kÓ.
Cho biÕt gi¸ trÞ Qt-N theo b¶ng d−íi ®©y:
Q0-1 Q0-2
Q0 Q1 Q2
N α = 0.6 α = 0.8 α = 1.0 α = 2.0
2 0.89 0.86 0.92 0.88 0.89 0.90 0.90
3 0.96 0.95 0.97 0.96 0.96 0.96 0.96
5 0.99 0.99 0.99 0.99 0.99 0.99 0.99
Chú thích: a = ứng suất tại mặt thoát nước/ứng suất tại mặt không thoát nước; Q =
ñộ cố kết (U); N = nhân tố thời gian, N = (π2/4).Tv; Tv = Cv.t/h2 .
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
C©u 5: Mét mãng b¨ng chiÒu réng b = 2m ®Æt trªn nÒn ®Êt ®ång nhÊt cã c¸c chØ
tiªu: γ = 20 kN/m3, ϕ = 300, c = 10 kN/m2. Mãng chÞu t¶i träng th¼ng ®øng ph©n
bè ®Òu p vµ t¶i träng bªn q = 30 kN/m2 (h×nh 5).
b = 2m
p = 30 kPa p
A B
z
M
Hình 5.
Yªu cÇu:
1. LËp c«ng thøc x¸c ®Þnh t¶i träng p theo chiÒu s©u lín nhÊt Zmax cña vïng dÎo
Cho biÕt ph−¬ng tr×nh ®−êng ranh giíi ph¹m vi vïng dÎo nh− sau:
p − q sin 2β q c
Z= − 2β − − cot gϕ
πγ sin ϕ γ γ
2. X¸c ®Þnh t¶i träng p khi vïng dÎo cã ®iÓm s©u nhÊt Zmax ë trªn trôc ®øng ®i
qua mÐp mãng A.
3. X¸c ®Þnh ®é s©u lín nhÊt Zmax cùc ®¹i (maxZmax) cña vïng dÎo cã thÓ ®¹t ®−îc
vµ gi¸ trÞ t¶i träng t−¬ng øng.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
tường cừ
0.00 mặt ñất tự nhiên
H
-10.0 mức ñáy hố
B D
C Hình 1
a) Xác ñịnh chiều sâu H (so với mặt ñất) ñể tường cừ ñảm bảo cho ñáy hố ổn ñịnh
(không bị ñẩy bùng) với hệ số an toàn FS = 1.5;
b) Xác ñịnh ứng suất hữu hiệu tại các ñiểm B và D với chiều sâu H ở trên (lấy
gần ñúng γ0 = 10 kN/m3).
Câu 2: Có hai lớp sét mềm bão hòa nước trên nền ñá cứng như trên hình 2. Tải
trọng ñắp trên mặt có bề rộng rất lớn so với chiều dày lớp ñất. Người ta quan trắc
lún và luôn thấy 2SA = SB.
a) Hệ số thấm của lớp B, kB, phải bằng bao nhiêu ñể có kết quả quan trắc trên
(2SA = SB);
b) Nếu lớp ñất B nằm trên tầng cuội sỏi thì kB bằng bao nhiêu ñể vẫn có kết quả
SB = 2SA? Giá trị CvA và CvB khi ấy bằng bao nhiêu?
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Sơ ñồ A 1 kg/cm2 Sơ ñồ B 1 kg/cm2
a0 = 0.045 cm2/kg
4m
a0 = 0.045 cm2/kg
kA = 10-8 cm/s
8m kB = ?
Hình 2
Câu 3: Một móng băng rộng 5m chôn sâu 1m, tải trọng ñáy móng p = 280 kN/m2.
Nền ñất có γ = 20 kN/m3, ϕ = 200, c = 25.5 kN/m2.
p
Chấp nhận lời giải ñàn hồi của Michelle: σ1,3 = ( 2β ± sin 2 β ) .
π
p
hm
x
b) Phân tích ñể xác ñịnh vị trí tương ñối của M1, M2 so với vùng biến dạng dẻo
phát triển trong nền;
c) Nhận xét phân tích về tính hợp lí, xác thực của việc xác ñịnh vùng biến dạng
dẻo theo cách làm trên.
Câu 4: Thí nghiệm nén một chiều bằng hộp nén (ôñômet) trong phòng thí
nghiệm. Áp lực ban ñầu 0.1 kg/cm2 ñược coi là áp lực tiếp xúc. Kết quả thí
nghiệm như sau:
Áp lực nén σ (kg/cm2) 0.25 0.50 1.00 2.00 4.00
Hệ số rỗng 0.83 0.815 0.75 0.65 0.60
Mẫu sau ñó ñược sấy khô xác ñịnh trọng lượng thể tích hạt, γs và hệ số rỗng ban
ñầu e0 = 0.85.
a) Trong thí nghiệm này người ta ño lường những gì, làm thế nào ñể xác ñịnh các
σi và ei;
b) Trình bày kết quả trên ñồ thị e – logσ
c) Xác ñịnh các ñặc trưng nén của ñất trên cơ sở thí nghiệm này.
Câu 5: Xác ñịnh ñặc trưng kháng cắt của một lớp ñất sét bão hòa bằng cách thí
nghiệm nén ba trục cho hai mẫu ñất lấy từ lớp ñó. Các mẫu ñược cho cố kết dưới
áp lực buồng 200 và 400 kPa sau ñó chịu tải trọng dọc trục gia tăng cho tới khi
phá hoại trong ñiều kiện thể tích không ñổi có ño áp lực nước lỗ rỗng. Kết quả tí
nghiệm như sau:
Mẫu σ3 (kPa) ∆σ (kPa) ∆u (kPa)
1 200 150 140
2 400 300 280
Tìm ñặc trưng kháng cắt của ñất và nhận xét ñất này thuộc loại quá cố kết hay cố
kết bình thường.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
A 200
9m
800
600
B
Hình 1.
a) Yêu cầu xác ñịnh trị số tổng áp lực ñất lên tường chắn với mặt nghiêng giả
ñịnh BC làm với phương ngang góc 600.
b) Theo lí thuyết của Coulomb thí áp lực ñó thuộc loại áp lực ñất gì? có phải áp
lực ñất chủ ñộng không? Hãy giải thích?
Câu 2: Nền ñường ñắp cao 6m với bề rộng tính toán 20m. Trọng lượng riêng ñất
ñắp γñ = 18 kN/m3. ðất ngay dưới khối ñắp là sét dẻo mềm bão hòa nước dày
25m có γ = 19 kN/m3. Kết quả thí nghiệm cắt theo hai chế ñộ UU và CD cho
trong bảng sau.
Chế ñộ thí nghiệm ϕ’ (ñộ) c (kPa)
UU 0 25
CD 10 30
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Hãy ñánh giá mức ñộ ổn ñịnh tổng thể của nền dưới tải trọng ñắp với hệ số an
toàn Fs = 1.5 ñối với hai phương án thi công ñắp ñất như sau:
a) ðắp rất nhanh (tải trọng ñắp ñược xem là gia tức thời lên nền, nước trong ñất
nền không thoát ra ñược). Nếu hệ số an toàn Fs = 1.5 không ñảm bảo thì chiều
cao bệ phản áp tối thiểu bằng bao nhiêu?
b) ðắp rất chậm (tải trọng ñắp tăng dần, nước trong nền thoát ra ñược phần lớn).
Cho phép xác ñịnh hệ số sức chịu tải giới hạn của nền theo công thức sau ñây:
Nq = e πtgϕ tg 2 ( 450 + ϕ ' / 2) ; Nc = (Nq -1 ) ctgϕ’; Nγ = 1.8(Nq -1)tgϕ’;
p = 100 kPa
Hình 2
5m lớp ñất sét
tầng cát
Bài 4: Hố móng trong ñất á cát có trọng lượng riêng ñẩy nổi γñn = 11.2 kN/m3, hệ
số thấm k = 2.3x10-6 m/s. ðáy hố móng ở cao trình -3.0. Dưới lớp á cát là cát thô
chứa nước có áp với cột nước áp lực cao ñến -1.2. Hố móng có diện tích mặt bằng
7.5 x 35 (m) vây kín bằng cọc bản cừ (hình 3).
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
∇0.0
∇-1.2
Yêu cầu:
a) Xác ñịnh cong suất tối thiểu của máy bơm ñể nếu bơm hút liên tục có thể giữ
mực nước luôn ngang mức ñáy hố.
b) Kiểm tra sự ổn ñịnh của ñáy hố móng (trong ñiều kiện bơm hút nói trên) với hệ
số an toàn K = 2 (dùng γ0 = 9.81 kN/m3).
c) Dự tính sau bao lâu kể từ khi ngừng bơm mức nước sẽ dâng cao hơn ñáy hố
móng 0.5m.
Cho phép tính toán với hai giả thiết sau:
- cột nước áp của tầng chứa nước có áp luôn không ñổi
- ở thời ñiểm T bất kì, giá trị tổn thất cột nước là hằng số ñối với mọi ñiểm trên
ñáy hố móng.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
3m
hm
8m
6m
lớp 1: sét
N
4m lớp 2: cát
ñá không thấm
Bài 2: Cho nền ñất như hình vẽ. Tải trọng ngoài p = 120 kN/m2 tác dụng kín khắp
bề mặt. Biết lớp ñất sét bão hòa nước có hệ số nén thể tích trung bình a01 = 0.045
cm2/kg; của lớp cát là a02 = 0.0085 cm2/kg. Yêu cầu:
a) Tính áp lực nước lỗ rỗng tại các ñiểm ở các ñộ sâu 0; -2; -4 và -6 (m) kể từ mặt
ñất tại thời ñiểm ñộ cố kết của lớp sét ñạt 50%;
b) Tính ñộ lún của nền tại thời ñiểm ñó.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
p = 120 kN/m2
cát trung
Bài 3: Người ta thi công con ñường vào khu công nghiệp có bề rộng mặt ñường
10m, trọng lượng riêng vật liệu làm ñường γ = 21 kN/m3. Giả sử mặt cắt ngang
con ñường như hình vẽ, ñất nền ñường có các chỉ tiêu cơ – lí như sau: trọng
lượng riêng γtn = 20 kN/m3; góc ma sát ϕ = 100; lực dính c = 15 kN/m2. Yêu cầu:
b = 10m
+15.0
γ = 21 kN/m3
+10.0 (MðTN)
+9.0
a) Có thể ñắp với chiều cao bao nhiêu ñể nền ñường ổn ñịnh với hệ số an toàn Fs
=2
b) Với chiều cao ñắp ở trên, xác ñịnh cường ñộ chống cắt τ0 trên mặt phẳng
nghiêng 500 so với phương ngang tại ñiểm M nằm ở trung tâm ñường và cách mặt
ñáy móng ñường một ñoạn z = 2.5m. Biết ứng suất pháp trên mặt nghiêng xác
ñịnh theo công thức:
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
1
σα = [(σ1 + σ3) + (σ1 – σ3) cos 2α]
2
Các hệ số sức chịu tải tính theo công thức sau :
Nq = eπtgϕ .tg 2 (450 + ϕ / 2) ; Nc = (Nq – 1)ctgϕ; Nγ = 1.8(Nq – 1)tgϕ.
Bài 4: Một mẫu ñất sét cố kết bình thường ñược thí nghiệm nén ba trục thoát
nước với áp lực buồng là 100 kN/m2 và ñộ lệch ứng suất cực hạn ∆σ = 200
kN/m2.
a) Xác ñịnh các thông số ñộ bền cắt của ñất;
b) Nếu trong thí nghiệm mẫu ñược cố kết dưới áp lực ñẳng hướng 200 kN/m2 và
giai ñoạn gia tải dọc trục không thoát nước. Hãy xác ñịnh ñộ lệch ứng suất cực
hạn nếu áp lực nước lỗ rỗng cuối cùng ño ñược là u = 50 kN/m2.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
8m
16m
Tầng không thấm
Bài 4: Khi thi công hố móng, ñể hạ nước ngầm xuống ngang mức ñáy móng
người ta sử dụng cọc cừ và bơm hút như trên hình. Hỏi chiều sâu cừ h chôn vào
lớp 2 tối thiểu là bao nhiêu ñể không xảy ra hiện tượng chảy ñất (xói ngầm) ở ñáy
hố móng với hệ số an toàn Fs = 2. Nền gồm hai lớp:
- lớp 1: sét pha dày h1 = 5m, hệ số thấm k1 = 1.5 x 10-4 cm/s;
- lớp 2: sét dày vô cùng, hệ số
thấm k2 = 4 x 10-6 cm/s, trọng
tường cừ
lượng riêng γ = 19.8 kN/m3. 1.5m
Câu 3: Hình 3 là mặt cắt một hố móng ñào gần bờ sông ñược bảo vệ bằng tường
cừ. Diện tích hố móng F = 500m2 ñược ñào trong nền cát bụi có γbh = 20 kN/m3,
hệ số thấm k = 3.6 x 10-3 m/h. Nước thấm từ sông qua tầng cuội sỏi coi như
không tổn thất.
a. Xác ñịnh hệ số an toàn chảy ñất khi mực nước trong hố luôn cao hơn ñáy hố
2m;
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
b. Trước khi thi công móng người ta dùng máy bơm công suất 20m3/h ñể bơm
hút. Hãy xác ñịnh thời gian cần thiết ñể bơm hạ nước trong hố tới ñáy.
tường
Hình 3
Câu 4: Tường chắn ñất trọng lực bằng bê tông cốt thép có γbt = 25 kN/m3. ðáy
móng trên nền sét pha có γ = 18 kN/m3, ϕ = 220, c = 5 kN/m2 (hình 4). ðất ñắp là
cát có γ = 20 kN/m3, ϕ = 300. Bỏ qua ma sát lưng tường, góc ma sát giữa ñáy
móng với ñất là δ = 220.
MẶT ðẤT ðẮP
1m 1m 1m
ðẤT NỀN 1m
3m
Hình 4
a. Xác ñịnh chiều cao H lớn nhất ñể tường không bị trượt phẳng theo ñáy móng;
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
b. ðể làm tăng hệ số an toàn chống trượt phẳng theo ñáy móng người ta mở rộng
ñáy móng về phía ñất ñắp. Hãy xác ñịnh bề rộng ñáy móng tối thiểu ñể có Fs =
1.5 với chiều cao H xác ñịnh theo câu a.
Câu 5: Người ta ñắp lớp ñất san nền dày 5m có γ = 18.5 kN/m3 lên nền ñất sét
yếu bão hòa dày 3m, mực nước ngầm tại ñỉnh lớp như hình vẽ.
a. Gia tải nhanh như trên có ñảm bảo ñiều kiện ổn ñịnh của nền với hệ số an toàn
Fs = 1.2 hay không? Biết rằng sét yếu có lực dính không thoát nước cu = 23
kN/m2 và ϕu = 0;
b. Nếu cho thời gian ñắp san nền kéo dần 3 tháng thì sau khi ñắp xong bao lâu lớp
ñất sét ñạt ñộ cố kết U = 55%, biết rằng hệ số cố kết của ñất sét Cv = 1.4 m2/năm.
50m
15m MNN
q 2.4m
6m 1.8m
ñất có k1
ñất có k2 = mk1
4m
Câu 4: Tường cừ chắn ñất ñược dùng trong thi công hố ñào chiều dài lớn có mặt
cắt ngang như hình vẽ. ðất trước và sau tường là cát có γ = 18 kN/m3, γbh = 21
kN/m3, góc ma sát trong ϕ = 350. Nước trong hố ñược giữ ở mức ñáy móng còn
nước ngầm ở ñộ sâu 2m kể từ mặt ñất.
a) Tính và vẽ biểu ñồ áp lực ñất lên tường cừ
b) Tính hệ số an toàn chống lật (quanh ñiểm D) nếu sức kháng bị ñộng ñược huy
ñộng ở mức 70%.
(Giả thiết tường cừ tuyệt ñối cứng và bỏ qua ma sát giữa ñất- tường)
A
2m MNN
3m
ðáy hố ñào B
C
Tường cừ
6m
D
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Câu 5: Người ta gia tải nén trước ñể xử lí nền với áp lực p0 = 150 kPa. Sau 1 năm
thì dỡ tải và xây dựng công trình có diện tích ñáy móng lớn, áp lực ñáy móng p
=100 kPa. Nền ñất sét dày 6m nằm trên tầng ñá thấm nước tốt (hệ số nén tương
ñối a0 = 0.001 m2/kN; hệ số thấm k = 5x10-10 m/s).
a) Tính chiều dày vùng quá nén sau khi dỡ tải
b) Tính ñộ lún ổn ñịnh sau khi xây dựng công trình
Cho rằng thời gian dỡ tải và xây dựng công trình là tức thời và bỏ qua biến dạng
nở của ñất.
Chú ý: Khi tính toán lấy trọng lượng riêng của nước γ0 = 10 kN/m3.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
c) Với chiều rộng b tính trong câu trên (b), cho chiều dài lớp sét phủ bằng 10m,
mực nước hạ lưu bằng mặt ñất sau lớp phủ (-5.00). Tìm hệ số an toàn chống trượt
nếu ñập và lớp phủ cùng bị trượt theo mặt phẳng ñáy.
Câu 4: ðịa tầng lớp sét pha dày 11m có gbh = 20 kN/m3 nằm trên tầng cát kết
chứa nước co áp. Khi ñào hố móng ñến ñộ sâu 3.5m thấy có nước ngầm xuất hiện
và ổn ñịnh ở ñộ sâu trong hố là 0.5m. ðào ñến ñộ sâu 6m và bơm hút giữ nguyên
mực nước ở ñáy thí thấy xuất hiện chảy ñất ở ñáy.
a) Xác ñịnh chiều cao cột nước áp trong tầng ñá cát kết.
b) Xác ñịnh Gradient thủy lực ban ñầu của ñất.
c) Xác ñịnh chiều sâu tối ña của hố ñào sao cho trong hố không có nước.
Phan Hồng Quân ðề thi Olympic Cơ học ñất .
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Tải trọng N phân làm hai thành phần: lực thẳng ñứng P = 0.866N và nằm ngang Q = 0.5N.
Thay vào công thức Boussinesq ta có:
3P z 3 3Q xz 2
σz = + = N(0.413z3 + 0.238rz2)/(z2 + r2)5/2.
2π R 5 2π R 5
Với z = 2: σz = N(3.304 + 0.952r)/(4 + r2)5/2
Lần lượt thay các giá trị r = 0; 1; 2; 3.. ta xác ñịnh ñược giá trị σz tương ứng như sau
r (m) -1 -2 0 1 2 3 4
σz (N) 0.042 0.008 0.103 0.076 0.029 0.010 0.004
Kết quả tính toán chứng tỏ ứng suất ngay dưới ñiểm ñặt của lực (cho dù nghiêng 300) vẫn có
giá trị lớn nhất.
Câu 3: Do ảnh hưởng của ñộ ẩm ñất cát có một phần tính “dính”. Có thể qui ñổi tương ñương
với ñất không dính theo biểu thức sau:
σ = σtgϕ + c = σtgϕ’ hay tgϕ’ = tgϕ + c/σ
trong ñó ϕ’ = góc ma sát tương ñương khi có lực dính;
tgϕ = τ/σ = 0.68
Thể tích ñống cát tính ñược sẽ là:
V = B2H/3 = B2.(Btgϕ’/2)/3 = 973 ÷ 1000 m3.
Câu 4: a) Cần phải tăng ñộ sâu ñặt móng thêm một ñoạn ∆h xác ñịnh theo phương trình sau:
0.5Nγbγ + Nq.(h + ∆h) + Nc.c = 1.5[0.5Nγbγ + Nqγh + Nc.c]
hay
0.25 N bγ + 0.5 N c
γ c
h + ∆h = 1.5h +
N γ
q
b) Áp lực nước tĩnh và áp lực thấm làm thay ñổi trọng lượng riêng của ñất. Sức chịu tải giới
hạn của nền khi ñó ñược tính theo công thức:
pgh = 0.5Nγbγ’ + Nq.γ’h = 0.5 x 100 x 2 x 8.23 + 81 x 8.23 x 1 = 823 + 666.6 = 1489.6 kPa.
Câu 5: (xem ñề 1)
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Câu 3 : Thể tích biểu ñồ σz trên mặt phẳng nằm ngang bất kì không phụ thuộc ñộ sâu mà thực
chất bằng giá trị của tải trọng tác dụng bên trên theo nguyên lí cân bằng tĩnh.
Câu 4: Phân biệt hai trường hợp
a) tại thời ñiểm dỡ tải t1 ñủ lớn ứng suất hữu hiệu do 2p gây ra trên toàn bộ nền vượt quá giá trị
p: trường hợp này nền ñã quá cố kết do ñó sau khi dỡ tải , bỏ qua biến dạng nở ta có ñộ lún
cuối cùng, S = Ω 1.mv
σ’ σ’
Ω1
Ω1 Ω2
H H
b) sau thời gian t1 chỉ một phân nền ñất quá cố kết, ñộ lún của nền sẽ gồm 2 phần: lún do tải
trọng 2p trong thời gian t1, S1 và lún do tải trọng p cho ñến khi ổn ñịnh, S2: S = S1 + S2 = mv(Ω1
+ Ω2).
Sơ ñồ tính lún cho hai trường hợp như hình vẽ
Câu 5: ðể có thể xác ñịnh ñược ñộ nghiêng của móng (a) ta cần phải xác ñịnh ñược ñộ lún tại
hai ñiểm I và K trên móng (a) do tải trọng từ móng (b) gây ra. Có hai cách xác ñịnh như sau:
a) Dùng phương pháp ñiểm góc xác ñịnh và vẽ biểu ñồ ứng suất do tải trọng móng (b) gây ra
trên các trục ñứng ñi qua I và K sau ñó tính ñộ lún tại các ñiểm ñó theo phương pháp cộng lún
các lớp phân tố như bình thường:
β
S(I, K) = ∑ E h ∆σ i i
b) Thay tải trọng lên móng (b) bằng lực tập trung P ñặt tại trọng tâm móng. ðộ lún tại các ñiểm
I và K xác ñịnh theo công thức của Boussinesq:
P 1− µ 2
S(I, K) =
πR E
S (K ) − S (I )
Góc nghiêng của móng: α =
IK
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Câu 6: Áp lực ñất lên tường do ñất sau tường và tải trọng gây ra. Trường hợp tương không
chuyển vị , áp lực lên tường là áp lực tĩnh. Hệ số áp lực tĩnh có thể xác ñịnh theo công thức
thực nghiệm sau:
K0 = 1 – sinϕ’
1
Áp lực ñất lên tường: Et = K 0γH 2
2
Áp lực tĩnh do tải trọng gây ra có thể xác ñịnh theo nguyên lí ñàn hồi tương ñương hai tải trọng
ñối xứng như trên hình vẽ. Cường ñộ ứng suất nén theo phương ngang do tải trọng ñường gây
ra xác ñịnh theo công thức Flamant:
2 p x2z
σx = 2. 2 2
π (x + z )
2
Áp lực lên tường là tổng áp lực trên toàn chiều cao tường:
x = 4z = 4 4 4
2p x2 z 4p 2 zdz
Etp = 2. ∫∫
x = 2z =0
π (x + z )
2 2 2
dxdz =
π 2
x dx
0
∫ ∫
( x + z 2 )2
2
d (z 2 + x 2 )
4 4 4
zdz 1 1 1 8
∫
0
(x + z )
2 2 2
=
2 ∫
0
(z + x )
2 2 2
= − 2 2
= 2 2
2 z + x 0 x ( x + 16)
Cuối cùng, tổng áp lực lên tường: E = Et + Etp = 112 kN/m.
Câu 7: ðộ lún cuối cùng của lớp ñất: S = mvph = 0.01 x 2 x 500 = 10cm
π 2 Cv
Nhân tố thời gian: N = t = 10-5 Cv.t = 0.3t
4 h2
k (3.15 x10 7 )10 −8
trong ñó: Cv = = = 3x104 cm2/năm
mv γ 0 10 −5
n
trong ñó, e = hệ số rỗng của ñất, e =
1− n
ðộ dài ñường thấm: ∆L = (8 – 0.7) + (8 – 4.2) = 11.1
Chênh cao cột nước ∆H = 4.2 – 0.7 = 3.5m
Hệ số an toàn Fs = 3.67
b) Trương hợp nền hai lớp:
Gọi tổn thất qua lớp ñất thứ nhất là ∆H1, chều dài ñường thấm ∆L1 = 3.3m; qua lớp ñất thứ hai
là ∆H2 với chiều dài ñường thấm ∆L2 = 7.8m.
Gradient thủy lực dòng thấm qua các lớp ñất lần lượt là I1 = ∆H1/∆L1 và I2 = ∆H2/∆L2.
Vận tốc dòng thấm qua các lớp ñất không ñổi, v = const ta có phương trình:
∆H 1 ∆H 2
k1 = k2
∆L1 ∆L2
∆ H1 + ∆ H2 = ∆ H
Giải theo ∆H2 ta có ∆H2 = 3.46m do ñó I2 = 3.46/7.8 = 0.443
Hệ số an toàn Fs = γñn/(I2γ0) = 10.8/(9.81x0.443) = 2.49
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
T Q = γdV
N N = Qcosβ
Q
T = Qsinβ
β
Khảo sát phân tố trên mái có góc nghiêng β như trên hình vẽ. Phân tố chịu tác dụng của lực gây
trượt T và ổn ñịnh nhờ lực ma sát F. Hệ số an toàn tương ứng xác ñịnh theo biểu thức:
T
Fs =
F
tgβ
Thay T = Qsinβ và F = Ntgϕ = Qcosβtgϕ ta có: Fs =
tgϕ
Ở trạng thái cân bằng giới hạn, Fs = 1 ta có tgβ = tgϕ hay góc nghỉ tự nhiên của cát sạch, khô
bằng góc ma sát trong của ñất.
Câu 2: Ứng suất gây lún do tải trọng từ móng băng gây ra ở ñộ sâu z ñạt giá trị lớn nhất trên
mặt ñối xứng của tải trọng xác ñịnh theo công thức Michell:
p
σmax = (2 β + sin( 2 β ) trong ñó:
π
2β = góc từ ñiểm ñang xét ñến ñáy móng, b = f(z, hm) ;p = tải trọng gây lún, p = p0 – ghm;
p0 = tải trọng tiếp xúc ở ñáy móng; hm = ñộ sâu ñặt móng; γ = trọng lượng riêng của ñất từ ñáy
móng trở lên.
ðiểm giữa của lớp ñất sét cách mặt ñất một khoảng 7.5m. Khi hm thay ñổi, giá trị ứng suất gây
lún tại ñiểm khảo sát thay ñổi như trong bảng sau:
hm(m) 0 1 2 3 4 5
p (kPa) 200 181 162 143 124 105
σ (kPa) 52.0 53.4 55.1 57.2 62.1 64
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Từ kết quả phân tích ta tìm ñược hm ≤ 3.8m cho ứng suất gây lún tại giữa lớp ñất sét σ ≤ 60
kPa.
Câu 3: Ứng suất trong ñất trước khi hạ mực nước ngầm:
- tại ñ’A, trước khi hạ mực nước ngầm:
+ ứng suất tổng σ = 16 x 3 + 19 x 5 = 143 kPa
+ áp lực nước lỗ rỗng u = 10 x 5 = 50 kPa
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = σ – u = 143 – 50 = 93 kPa
- tại ñ’B, trước khi hạ mực nước ngầm:
+ ứng suất tổng σ = 16 x 3 + 19 x 6 + 20 x 3 = 222 kPa
+ áp lực nước lỗ rỗng u = 10 x 9 = 90 kPa
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = 222 – 90 = 132 kPa
Do thay ñổi mực nước ngầm ứng suất trong ñất thay ñổi theo thời gian. Hai thời ñiểm ñặc trưng
cần ñược khảo sát:
a) Ngay sau khi nước ngầm thay ñổi
- tại ñ’A, sự thoát nước nhanh chóng làm thay ñổi các thành phần ứng suất trong ñất:
+ ứng suất tổng σ = 16 x 6 + 19 x 2 = 134 kPa
+ áp lực nước lỗ rỗng u = 10 x 2 = 20 kPa
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = σ – u = 134 – 20 = 114 kPa.
- tại ñ’ B, ứng suất tổng thay ñổi làm thay ñổi áp lực nước lỗ rỗng nhưng chưa làm thay ñổi
ứng suất hữu hiệu:
+ ứng suất tổng σ = 16 x 6 + 19 x 3 + 20 x 3 = 213 kPa
+ ứng suất hữu hiêu chưa thay ñổi, σ’ = 132 kPa
+ áp lực nước lỗ rỗng thay ñổi u = σ – σ’ = 213 – 132 = 81 kPa
b) Khi thời gian ñủ dài, nền ổn ñịnh dưới sự thay ñổi của mực nước:
tại ñ’ B:
+ ứng suất tổng σ = 213 kPa
+ áp lực nước lỗ rỗng u = 10 x 6 = 60 kPa
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = σ – u = 213 – 60 = 153 kPa
Như vậy: ứng suất hữu hiệu tại ñiểm A thay ñổi ngay sau khi mực nước ngầm trong ñất bị hạ
thấp, σ’A tăng một giá trị ∆σ’ = 114 – 93 = 21 kPa; ứng suất hữu hiệu tại ñiểm B không thay
ñổi ngay sau khi mực nước ngầm bị hạ. Sự thay ñổi ứng suất hữu hiệu tại B chỉ xảy theo thời
gian và khi thời gian ñủ lâu ñể nước lỗ rỗng trong ñất ó thể thoát hết ra ngoài ứng suất hữu hiệu
tại B mới ñạt tới giá trị ổn ñịnh cuối cùng σ’B = 153 kPa với mức tăng ∆σ = 153 – 132 = 21
kPa tương tự tại ñiểm A.
a
Câu 4: a) Trước hết xét sơ ñồ A: ñộ lún cuối cùng S = pH = 0.48m = 48 cm
1+ e
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
S (t ) 24
ñộ cố kết sau 72 ngày: U = = = 0.5
S 48
ðất trong sơ ñồ A cố kết một chiều theo sơ ñồ 0 với chiều dài ñường thấm hA = 8m.
b) ðối với sơ ñồ B, tương tự ta xác ñịnh ñược ñộ lún cuối cùng S = 96 cm do ñó ñộ cố kết khi
lún ñạt tới 48 cm cũng là U = 0.5.
ðất trong sơ ñồ B cố kết theo sơ ñồ 0, nước thoát ñược hai phía do ñó chiều dài ñường thấm
cũng là 8m: hB = hA = 8m.
Ta có phương trình: UA = UB
4 4
8 −
π2
TvA
8 −
π2
TvB
Thay UA = 1 - e ; UB = 1 - e
π 2
π 2
C vA C
ta có: TvA = TvB hay 2
t A = vB2 t B
hA hb
kB
t C mγ k
Vì hA = hB, ta có: A = vB = v 0 = B
t B C vA kA kA
mv γ 0
Theo ñầu bài, kB = 2kA do ñó tA = 2tB hay tB = 72/2 = 36 ngày.
Thời gian ñể cho ñất ở sơ ñồ B lún ñược 48 cm là 36 ngày.
Câu 5: Hệ số thấm của ñất xác ñịnh từ thí nghiệm thấm với cột nước thay ñổi ñược xác ñịnh
theo công thức sau:
2.3aL h
k= lg 1
A(t 2 − t1 ) h2
trong ñó: L = chiều dài ñường thấm (chiều dài mẫu thí nghiệm), L = 16cm;
a = diện tích ống cấp nước, a = 1 cm2;A = diện tích tiết diện mẫu, A = 1.56cm2;
t1 = thời ñiểm bắt ñầu thí nghiệm, t1 = 0;
t2 = thời ñiểm kết thúc thí nghiệm, t2 = 1 phút = 60s;
h1 = chiều cao cột nước ở thời ñiểm bắt ñấu thí nghiệm, h1 = 90 cm;
h2 = chiều cao cột nước ở thời ñiểm kết thúc thí nghiệm, h2 = 45 cm.
2.3 x1x16
k= lg(2) = 1.5 x10 − 2 cm/s.
12.56 x60
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
ðề số 02:
Câu 1: Do ảnh hưởng của dòng thấm từ bên ngoài vào ứng suất trong ñất bị thay ñổi tại những
vị trí có áp lực thủy ñộng khác không.
a) Xác ñịnh Gradient thủy lực của dòng thấm qua các lớp ñất:
Các ñiểm cần quan tâm nằm trên ñường dòng men theo tường cừ và cũng là ñường dòng ngắn
nhất. Gọi ∆H là tổng tổn thất cột nước, ta có ∆H = 7.5m; ∆H1 là tổn thất cột nước khi thấm qua
lớp ñất thứ nhất với chiều dài ñường thấm L1 = 5.0m; ∆H2 là tổn thất qua lớp ñất thứ hai với
chiều dài ñường thấm L2 = 7.5m. Các phương trình sau ñây nghiệm ñúng:
∆ H1 + ∆ H2 = ∆ H
∆H 1 ∆H 2
v1 = v2 hay k1 = k2
L1 L2
k 2 L1
Suy ra ∆H1 = ∆H 2
k1 L2
k 2 L1
Kết hợp hai phương trình ta ñược: ∆H 2 + ∆H2 = 7.5
k1 L2
Thay giá trị L1 = 5; L2 = 7.5; k1 = 10; k2 = 5, giải theo ∆H2 ta có:
∆H2 = 5.63m và ∆H1 = ∆H – ∆H2 = 1.87m
I1 = ∆H1/L1 = 1.87/5 = 0.375
I2 = ∆H2/L2 = 5.63/7.5 = 0.751
b) Tính ứng suất tại các ñiểm A, B, C, D.
- tại ñ’A: + ứng suất tổng σ = 19 x 5 = 95 kPa;
+ áp lực nước lỗ rỗng u = 0
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = σ – u = 95 kPa.
- tại ñ’B:
+ ứng suất tổng σ = 95 + 20 x 5 = 195 kPa
+ áp lực nước tĩnh ut = 10 x 5 = 50 kPa
+ áp lực thủy ñộng ud = - 0.375 x 10 x 5 = -18.75 kPa
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = σ – u = 195 – 50 + 18.75 = 163.75 kPa
- tại ñ’C:
+ ứng suất tổng σ = 195 + 19 x 5 = 290 kPa
+ áp lực nước tĩnh ut = 10 x 10 = 100 kPa
+ áp lực thủy ñộng ud = - 0.375 x 10 x 5 - 0.75 x 10 x 5 = - 56.25 kPa
+ ứng suất hữu hiệu σ’ = 290 – 100 + 56.25 = 246.25 kPa
- tại ñ’D:
+ ứng suất tổng σ = 19 x 5 = 95 kPa
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
1 1
- áp lực ñất bị ñộng: Eb = K b γH 2 = tg 2 (45 0 + 30 0 / 2) x18 x5 2 = 675 kN/m
2 2
Tổng tải trọng theo hướng lực H: Ec + H = 500 + 75 = 575 kN/m < giá trị áp lực ñất bị ñộng
giới hạn Eb = 675 kN/m do ñó cọc không chịu tải trọng ngang:
Hc = 0.
Câu 5: a) Coi phần ñắp cao trên ñỉnh tường như tải trọng phân bố ñều cường ñộ q = γh. Xét áp
lực ñất ứng với mặt trượt bất kì, theo phương pháp Coulomb ta có quan hệ giữa áp lực ñất với
các tải trọng tác dụng lên lăng thể trượt:
sin(ω − ϕ )
E* = (Q + P)
sin(ω − ϕ + α1 )
trong ñó α1 = 900 – (α + δ) = 900;
Q = trọng lượng của lăng thể trượt;
P = tổng giá trị lực phân bố q trên lăng thể trượt, P = q. AC.
P sin(ω − ϕ )
ðặt k = ta có: E* = Q(1 + k) = (1 + k) E.
Q sin(ω − ϕ + α 1 )
Rõ ràng nếu (1 + k) không phụ thuộc vào ω thì khi E ñạt giá trị cực ñại Ecmax E* cùng ñạt giá
trị cực ñại hay nói cách khác mặt trượt khi có tải trọng q không thay ñổi vị trí.
qx BC 2q
Thật vậy, k = = không phụ thuộc vào ω.
1 γ AB
γ ABx BC
2
b) Áp lực ñất trong trường hợp ñang xét là áp lực ñất chủ ñộng:
1
Ec = K cγH 2 + K c q = 50.44 kN/m
2
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Cv C
trong ñó Tv1 = 2
t ; Tv2= 2v t
h1 h2
S1 = 2mv∆u1h1 = 0.062
S2 = 2mv∆u2h2 = 0.048
ðộ lún sau 3 năm sẽ là: S = U1S1 + U2S2 = 9.1 cm
Câu 2: a) Hệ số rỗng của mẫu sau khi nén xong ứng với cấp tải σ4 = 80 N/cm2 là:
e4 = w∆ = 0.306x2.71 = 0.8293
e5 + S 5 / h0
Hệ số rỗng của ban ñầu của ñất: e0 = = 1.010
1 − S 5 / h0
b) Hệ số rỗng của ñất dưới các cấp tải trọng: ei = e0 – (1+e0)Si/h0
σ1 = 10 N/cm2, e1 = 0.97
...
c) Hệ số nén của ñất trong khoảng thay ñổi ứng suất 20 – 40 N/cm2:
e20 − e40
a= = 0.0029 cm2/N
40 − 20
trong ñó, e20 = hệ số rỗng của ñất ứng với tải trọng σ = 20 N/cm2, e20 = e(σ=20); e40 = tương tự,
e40 = e(σ = 40)
Câu 3: ðất dưới ñáy móng chịu áp lực ñẩy nổi và áp lực thủy ñộng cùng chiều do ñó trọng
lượng riêng hữu hiệu γ’ = γbh – γ0 – iγ0 = 9 kN/m3
Sức chịu tải giới hạn của nền: pgh = 0.5Nγbγ’ + Nqγhm + Ncc (1)
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
τ s = σtgϕ + c
τmax ∆s
c ϕ
ϕ 450
σ3 σ1 σ
σc (σ1+σ3)/2
Trong phần lớn trường hợp ϕ >0 hay cosϕ < 1 do ñó hiệu (s – τmax) > 0 chứng tỏ không xảy ra
trượt trên mặt có tmax hay nói cách khác mặt trượt không trùng với mặt có ứng suất cắt lớn
nhất.
b) Mặt trượt trùng mặt có ứng suất cắt lớn nhất τmax khi và chỉ khi hiệu (s – τmax) = 0 hay cosϕ
= 1, ϕ = 0. ðất có góc ma sát trong ϕ = 0 cònñược gọi là ñất dính lý tưởng. Trong thực tế ta
gặp ñất có ϕ = 0 ñối với ñất sét bão hòa nước chịu lực trong ñiều kiện không thoát nước.
Câu 2: a) ðộ lún cuối cùng của lớp sét: S = mvph = 0.15m
a
trong ñó mv = hệ số nén thể tích, mv =
1 + e0
p = tải trọng từ nền ñắp, p = γh
h = chiều dày của lớp ñất sét, h = 6m
Tại thời ñiểm t ñộ lún S(t) = mvΩ(t)
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
trong ñó Ω (t) = diện tích biểu ñồ ứng suất hữu hiệu trên toàn bộ chiều dày h của lớp ñất sét tại
h n
∫
thời ñiểm t, Ω(t) = [( p − u (t )]dz =
0
∑ ( p − u )∆h .
i =1
i i
u (kPa) 50 σ’(kPa)
1 13.4 36.6
2 23.2 26.8
3 26.8 23.2
4 23.2
5 13.4
6
z(m) z(m)
b) Về lý thuyết, cố kết hoàn thành khi U = 1 hay t = ∞. Trong thực tế, có thể coi hoàn thành cố
kết khi U ≈ 1, chẳng hạn U = 0.99. Khi ñó thời gian tương ứng xác ñịnh từ biểu thức:
8 4 h2
U=1- e − N = 0.99 → N = 4.395 → t = N = 2.54 năm.
π2 π 2 Cv
k
trong ñó, Cv = = 6.31 m2/năm.
mv γ 0
Câu 3: a) Xác ñịnh ñộ lún cuối cùng của nền:
- Nền sơ ñồ A: SA = mvΩ(A) = 17.5 cm
- Nền sơ ñồ B:
SB = mvΩ (B) = 11.2 + 3.2 = 14.4cm
b) Thời gian cần thiết ñể ñộ lún ñạt 7cm
- Nền A: U(t) = 7/17.5 = 0.4
Nền A cố kết theo sơ ñồ kết hợp với α = 30/12 = 2.5.
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
2αU 0 (t ) + (1 − α )U 1 (t )
ðộ cố kết xác ñịnh theo công thức: U(t) =
1+ α
8 32
trong ñó: U0(t) = 1 - e − N ; U1(t) = 1- e −N
π 2
π3
Giải theo N ta ñược: N = 0.176
4 h2
Do ñó, t = N = 0.1783 năm = 65 ngày.
π 2 Cv
- Nền B: ðể ý rằng lớp trên thoát nước hai chiều với h = 3.2/2 = 1.6m (theo sơ ñồ 0); phần dưới
thoát nước một chiều có h = 1.6m (theo sơ ñồ kết hợp) do ñó tại cùng một thời ñiểm chúng có
N như nhau. Gọi ñộ lún của lớp trên là S1t = Ut(N)xS1; lớp dưới là S2t = Ud(N)xS2 ta có phương
trình sau viết theo N:
S1t + S2t = 7 (cm)
hay Ut(N).S1 + Ud(N).S2 = 7 (cm)
trong ñó; S1 = 11.2 cm; S2 = 3.2cm;
8 32
2α (1 − e − N ) + (1 − α )(1 − e−N )
8 π 2
π3
Ut(N) = 1 − −N
e ; Ud(N) =
π2 1+ α
α = 16.8/12 = 1.4
Giải theo N ta ñược N = 0.4455
π 2 Cv
Thay N = t = 13.88t ta ñược t = 11.7 ngày.
4 h2
Câu 4: Các lực tác dụng lên tương bao gồm: áp lực ñất chủ ñộng sau tường; áp lực ñất bị ñộng
trước tường; trọng lượng tường và móng tường; trọng lượng ñất và tải trọng lên bản móng
tường trước và sau tường.
Hệ số áp lực ñất chủ ñộng: Kc = tg2(450 – ϕ/2) = tg2(250) = 0.2174
Hệ số áp lực ñất bị ñộng: Kb = tg2(450 + ϕ/2) = tg2(630) = 3.8518
Kết quả cho trong bảng sau (giá trị áp lực ñất bị ñộng ñề nghị lấy 30% cho phân tích ổn ñịnh)
cùng với cánh tay ñòn tương ứng so với mép móng A
Lực P0 P1 P2 P3 P4 Ecd Ecq Eb P E
Trị số(kN/m) 30 9.7 37.5 148.7 70 53.9 47 9.8 295.9 91
z (m) 1.5 .475 1.2 2.125 2.125 1.8 2.7 0.33 1.89
a) Áp lực lên ñáy móng:
ptb = 295.9/3 = 98.63 kN/m2
M = 53.9 x 1.8 + 47 x 2.7 + 295.9 x (1.5 - 1.89) = 108.5 kNm/m
pmax = ptb + 6M/b2 = 98.63 + 6 x 108.5/9 = 171 kN/m2
pmin = ptb – 6M/b2 = 26.3 kN/m2
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
P4
q = 40 kN/m2
P2 P3
P1 Ecq
Ecd
Eb P0
A
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
j.dV = γ0sinβ.dV
dV R
dQ.sinβ dQ.cosβ
β
dQ = γñndV
A
Dòng thấm tồn tại trên khoảng AR với ñường dòng theo mặt ngoài của mái dốc có gradient i =
sinβ sẽ tác ñộng lên phân tố dV trên biên lực thấm ϕ = iγ0. Hệ số ổn ñịnh của phân tố trên mái
xác ñịnh theo công thức:
(γ dn dV ) cos β .tgϕ
Fs =
(γ dn dV ) sin β + jdV
γ dn tgϕ
Với j = iγ0 = γ0sinβ ta có: Fs =
(γ dn + γ 0 tgβ
Góc mái giới hạn xác ñịnh ứng với hệ số an toàn Fs = 1 hay
γ dn
tgβ = tgϕ = 0.2566
(γ dn + γ 0
β = 14023’.
b) Với hệ số an toàn theo yêu cầu [Fs] = 1.5 tương tự ta xác ñịnh ñược β = 9043’.
∆γ 0
Câu 2: Trọng lượng riêng khô: γk = = 17.8 kN/m3
1+ e
(∆ − 1)γ 0
Trọng lượng riêng ñẩy nổi: γñn = = 11.13 kN/m3
1+ e
Trọng lượng riêng bão hòa: γbh = γñn + γ0 = 21.13 kN/m3
Ứng suất tổng:
- tại A: σA = 0
- tại B: σB = γh1 = 17.8 x 2.5 = 44.5 kN/m2
- tại C: σC = σB + γbhh2 = 44.5 + 21.13 x 1.4 = 44.5 + 29.58 = 74.1 kN/m2
- tại D: σD = σC + γbhh3 = 74.1 + 21.13 x 5 = 179.8 kN/m2
Áp lực nước lỗ rỗng:
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
- tại A: uA = 0
- tại B: uB = - γ0h1 = - 10 x 1.4 = - 14 kN/m2
- tại C: uC = 0
- tại D: uD = γ0h3 = 10 x 5 = 50 kN/m2
Ứng suất hữu hiệu:
- tại A: σ’A = σA – uA = 0
- tại B: σ’B = σB – uB = 44.5 – (-14) = 58.5 kN/m2
- tại C: σ’C = σC – uC = 74.1 – 0 = 74.1 kN/m2
- tại D: σ’D = σD – uD = 179.8 – 50 = 129.8 kN/m2
Biểu ñồ ứng suất có dạng như trên hình vẽ.
0 σ 0 u 0 σ’
Câu 3: Áp dụng nguyên lí cộng tác dụng, có thể xác ñịnh ứng suất tại M bằng phương pháp
ñiểm tâm; phương pháp ñiểm tâm kết hợp lực tập trung hoặc qui tải trọng phân bố về các lực
tập trung.
Chia vùng ñặt tải thành 2 phần: hình vuông (ở giữa) cạnh b = 2m và hình tam giác còn lại. Ứng
suất tại M, σM = σ1 + σ2 trong ñó σ1 và σ2 tương ứng là ứng suất do tải trọng trên hình 1 và
hình 2 gây ra.
l z l z
σ1 = k01p = 4kcp trong ñó: k01 = k0 = 1; = 1.5 ; kc = kc = 1; = 3
b b b b
1 P l z r
σ2 = (k 01 − k 02 ) p = k 2 trong ñó k02 = k0 = 1; = 1.06 ; k = k = 0.443
4 z b b z
Tra bảng ta có kc = 0.045; k = 0.307
σ = 18 + 3.41 = 21.41 kN/m2.
Nếu qui tải trọng về 5 lực tập trung ñặt tại trọng tâm các tam giác ta có Pi = P = 100 kN; r1 =
0.67; r2 = 1.33
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
P
σ = (4k1 + k2) 2
= (4 x 0.424 + 0.307) x 100/9 = 22.3 kN/m2
z
(sai số (22.3 – 21. 4)/21.4 = 4.2%)
1.33m
3m
M
1m
M M
1m
2m 1m
Câu 4: a) Lớp ñất sét cố kết theo sơ ñồ 0 với chiều dài thoát nước h = 1m, thời gian ñể ñộ cố
4 h2
kết ñạt tới 96% xác ñịnh từ quan hệ: t = N
π 2 Cv
8
trong ñó, với U = 0.96 ta có N = 3 (giải từ quan hệ U = 1 - e − N = 0.96);
π2
k k (1 + e)
Cv = = = 0.586 m2/năm (ñất bão hòa: e = 0.01w∆ = 0.801)
mv γ 0 aγ 0
t = 2.07 năm.
b) Nếu tầng dưới không thấm nước, chiều dài ñường thoát h = 2m: t = 8.56 năm.
c) Trường hợp thoát nước hai chiều, thời gian là ¼ lần thoát nước một chiều.
Câu 5: a) ðộ sâu lớn nhất của vùng biến dẻo, zmax, xác ñịnh từ ñiều kiện:
dz
=0
dβ
dz 2 cos 2 β
= − 2 = 0 - cos2β = 1 – sinϕ – 2β = (900 – ϕ)
dβ sin ϕ
p−q π q c
Thay vào phương trình z ta ñược: zmax = ctgϕ − + ϕ − − ctgϕ
πγ 2 γ γ
π (q + c.ctgϕ + γz max
Hay p = +q
ctgϕ − π + ϕ
2
b) Khi ñiểm có zmax nằm trên trục ñứng qua mép móng, zmax = b.ctg(2β) = 1.15m
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
b = 2m
p
q = 30 kPa
zmax 2β maxzmax
A β
B
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
8 8
SB(t) = SB.UB(t) = mvHBp[1 - e − NB ] = 2mvHAp[1 - e − NB ]
π 2
π2
Vì 2SA(t) = SB(t) – NA = NB
π 2 Cv C vA CvB
Thay N = − t ta có: = 2
4 h 2
hA2 hB
k k k h2
Cv = suy ra A2 = B2 hay kB = kA. B2 = 4kA.
mv γ 0 h A hB hA
b) Trường hợp B ñất trên tầng cuội sỏi, chiều dài thoát nước hB = hA do ñó kB = kA.
Câu 3: a) Xác ñịnh σ1,3 tại các ñiểm M1 và M2 với giả thiết σ1,3(g) = γz, góc 2β lần lượt là 760
và 87.80. Thay vào công thức tính góc lệch ứng suất ta xác ñịnh ñược giá trị góc lệch θ. Sự ổn
ñịnh của ñiểm ñáng khảo sát ñược ñánh giá thông qua quan hệ θ và ϕ: sinθ < sinϕ - ổn ñịnh và
ngược lại.
Tại M1(0; 1.25): σ1 = 235.8; σ3 = 74.5
σ1 −σ 3
sinθ = = 0.358 > sinϕ = 0.342 – M1 mất ổn ñịnh.
σ 1 + σ 3 + 2c / tgϕ
Tại M2(0.28; 1.25): σ1 = 254.5; σ3 = 89.1
sinθ = 0.342 = sinϕ – M2 cân băng giới hạn.
b) ðiểm M1 có sinθ > sinϕ do ñó thuộc bên trong vùng cân bằng giới hạn; ñiểm M2 có sinθ =
sinϕ do ñó thuộc trên biên vùng biến dạng dẻo.
c) Việc xác ñịnh vùng biến dạng dẻo theo phương pháp này nói chung chưa thỏa ñáng vì khi
trạng thái ứng suất tại một ñiểm ñạt tới cân bằng giới hạn thì việc xác ñịnh ứng suất tại ñiểm ñó
theo nguyên lí ñàn hồi không còn hợp lý nửa, các ñiểm bên trong vùng biến dạng dẻo xảy ra
tình huống góc nghiêng của tổng ứng suất θ lớn hơn góc ma sát trong ϕ của ñất.
Câu 4: a) Thí nghiệm này thoạt tiên ño ñộ lún của mẫu dưới tác dụng của tải trọng. Với một
vài giả thiết ñơn giản hóa hệ số rõng của ñất ứng với từng cấp tải trọng ñược xác ñịnh theo
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Si
công thức: ei = e0 - (1 + e0 ) ; ứng suất nén tương ứng σi = pi trong ñó e0 = hệ số rỗng của ñất
h0
trước khi thí nghiệm (ứng với chiều cao ban ñầu h0 của mẫu); Si = ñộ lún của mẫu dưới tải
trọng pi; h0 = chiều cao ban ñầu của mẫu; pi = tải trọng thí nghiệm ở cấp thứ i.
c) Trên cơ sở kết quả thí nghiệm, ñặc trưng biến dạng của ñất σc; Cr và Cc ñược xác ñịnh.
Câu 5: Các mẫu ñược thí nghiệm theo chế ñộ CU có ño áp lực nước khi phá hoại do ñó có thể
xác ñịnh ñược ñặc trưng kháng cắt (ϕcu; ccu) và (ϕ’ c’).
Xác ñịnh ϕcu và ccu:
Mẫu 1: Ứng suất khi phá hoại σ11 = 350; σ13 = 200
Mẫu 2: σ21 = 700; σ23 = 400 .Lập hệ phương trình:
σ i1 − σ i 3
sinϕcu = với các giá trị ứng suất khi phá hoại mẫu ta xác ñịnh ñược ϕcu
σ i1 + σ i 3 + 2ccu / tgσ cu
= 15050’và ccu = 0.
Xác ñịnh ϕ’ và c’:
Mẫu 1: σ’11 = σ11 – u = 210; σ’13 = 60
Mẫu 2: σ’21 = 420; σ’23 = 120
Tương tự, giải hệ phương trình cân bằng giới hạn ta ñược ϕ’ = 33045’và c’ = 0.
Kết quả thí nghiệm cho c’ = 0 chứng tỏ ñất thuộc loại cố kết bình thường.
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
R
α1 = 900 – α – δ
A β = 200 = 600
E
H = 9m α = 100
H (ω – ϕ) = 360
Q
ω = 600
B
Áp lực ñất lên tường ứng với mặt trượt BC làm góc 600 so với phương ngang ñược xác ñịnh từ
phương trình cơ bản:
sin(ω − ϕ )
E=Q = Q sin(360)/sin(960)
sin(ω − ϕ + α1 )
Q = trọng lượng lăng thể ABC, Q = dt(ABC)xγ
1
dt(ABC) = AH x BC
2
H sin(110 0 )
AH = AB sin(400) = sin( 40 0 ) = 5.87m; BC = AB = 14m
cos α sin( 40 0 )
dt(ABC) = 5.87 x 14 / 2 = 41.09m2 →Q = 41.09 x 20 = 822.36 kN/m
E = 822.36 x sin(360)/sin(960) = 486 kN/m
b) Theo lý thuyết Coulomb, trị số E ở trên là áp lực của ñất lên tường với mặt trượt giả ñịnh
BC. Giá trị áp lực ñất chủ ñộng là giá trị lớn nhất có thể có ứng với mặt trượt nguy hiểm.
Việc xác ñịnh Ecmax do ñó thực hiện trên nguyên tắc giải bài toán cực trị theo ω.
p gh
Câu 2: a) Mức ñộ ổn ñịnh tổng thể xác ñịnh thông qua hệ số Fs =
p
trong ñó, pgh = sức chịu tải giới hạn của nền. Trường hợp nền chịu tải trọng do ñắp nhanh, pgh =
(π + 2)cu = 128.5 kPa;
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
p = tải trọng tác dụng lên nền. Trong trường hợp này là tải trọng ñất ñắp, p = γñhñ = 108 kPa
Fs = 128.5/108 = 1.19 < [Fs] = 1.5
Không ñảm bảo an toàn khi thi công ñắp nhanh.
ðể ñảm bảo ổn ñịnh, bệ phản áp ñược sử dụng với chiều cao tối thiểu xác ñịnh trên cơ sở: pgh =
(π + 2)cu + γh = 1.5p
hay h = [1.5p – (π + 2)cu]/γ = 1.86m
b) Việc ñắp chậm cho phép nước dưới nền thoát hết ra ngoài do ñó ñộ bền kháng cắt của ñất
xác ñịnh theo kết quả thí nghiệm CD. Sức chịu tải giới hạn của nền xác ñịnh theo công thức:
1
pgh = N γ bγ + N q q + N c c
2
trong ñó: Nγ, Nq và Nc xác ñịnh theo góc ma sát trong hữu hiệu ϕ’.
Với ϕ’ = 100:
Nq = eπtgϕ’tg2(450 + ϕ’/2) = e0.5538tg2(500) = 2.471
Nγ = 1.8(Nq – 1)tgϕ’ = 0.467
Nc = (Nq – 1)ctgϕ’ = 8.342
Trường hợp không có bệ phản áp:
1
pgh = N γ bγ + N c c = 338.98 kPa
2
Fs = 338.98/108 = 3.14 > [Fs] = 1.5
Vậy nền ñảm bảo ổn ñịnh khi thực hiện phương án ñắp chậm.
Câu 3: a) Gọi St1 và St2 là ñộ lún tại thời ñiểm t1 và t2; Qt1 và Qt2 là ñộ cố kết tương ứng. Ta có:
St1 S t 2
S= =
Qt1 Qt 2
trong ñó S = ñộ lún của lớp sét.
S t1 Qt1
do ñó: =
S t 2 Qt 2
8
Áp dụng cho cố kết một chiều trường hợp 0 ta có: Q = 1 - e−N
π2
S t1 1 − ke − N 1
ta có: =
S t 2 1 − ke − N 2
trong ñó N2 = 2N1 vì t2 = 2t1.
Thay St1 = 100mm; St2 = 139.4mm ta có: St1/St2 = 0.7174
1 – ke –N1 = 0.7174(1 – ke -2N1)
Giải theo e-N ta ñược : e-N = 0.697 do ñó Qt1 = 1 – k x 0.697 = 0.435
S = St1/Qt1 = 100/0.435 = 230mm.
b) Hệ số thấm của ñất: k = Cvmvγ0
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
4 Nh 2
Với t1 = 1 tháng e-N1 = 0.697 hay N1 = 0.361 ta có Cv = = 10.97 m2/năm
π t
2
S
mv = = 4.6 10-4 m2/kN → k = 0.05 m/năm = 1.67 10-7cm/s
pH
Câu 4: a) Gọi lưu lượng nước thấm vào hố là q, ta có:
q = kiF= 1.15 m3/h
trong ñó, k = hệ số thấm của ñất, F = diện tích mặt bằng ñáy hố, i = Gradient thủy lực dòng
thấm.
Vậy công suất bơm tối thiểu cần lựa chọn phải là 1.15 m3/h.
b) Khi bơm hút liên tục với máy bơm công suất q = 1.15 m3/h, gradient dòng thấm ổn ñịnh i =
0.53 do ñó hệ số ổn ñịnh chống cát chảy của ñáy hố:
γ dn 11.2
Fs = = = 2.11
iγ 0 0.53 x10
Fs = 2.11 > [Fs] = 2.0 – ðáy hố ñảm bảo an toàn.
c) Gọi h(t) là ñộ cao mực nước dâng trong hố móng tại thời ñiểm t (so với mức so sánh là ñáy
∆H − h(t )
lớp sét) ta có: i(t) =
∆L
trong ñó ∆H = chiều cao cột nước áp, ∆H = 5.2m; ∆L = chiều dài ñường thấm, ∆L = 3.0m.
Lượng nước vào hố sau thời gian dt sẽ là: dQ = ki(t)Fdt
làm cho nước trong hố dâng lên một lượng dh = dQ/F = ki(t)dt
Ta có phương trình vi phân:
∆L ∆L
dt = dh - t = − ln(∆H − h) + C
k (∆H − h) k
∆L
Tại thời ñiểm bắt ñầu t = 0, h(0) = ∆L do ñó C = ln(∆H − ∆L)
k
Thay vào phương trình trên ta ñược:
∆L ∆L ∆L ∆H − ∆L
t= ln(∆H − ∆L) − ln(∆H − h) = ln
k k k ∆H − h(t )
Khi mực nước trong hố ñến 0.5m ta có h = 3.4 + 0.5 = 3.9m:
3. 4 (5.2 − 3.4) 5
t= ln = 4.81x10 s = 134 h (5.6 ngày ñêm)
2.3 x10 −6
(5 . 2 − 3 . 9 )
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
p
b) Ứng suất chính tại M: σ1,3 = (2β ± sin 2β ) + γ (h + z ) →
π
σ1 = 175.6 kN/m2; σ3 = 118.8 kN/m2
Trên mặt nghiêng 500 so với phương ngang: σα = 142.3 kN/m2
Cường ñộ chống cắt: sα = σαtgϕ + c = 40 kN/m2.
Bài 4 a) ðất sét cố kết bình thường do ñó c’ = 0. Khi mẫu bị phá hoại ñiệu kiện cân bằng giới
hạn thỏa mãn: sinϕ’ = (σ1 – σ3)/(σ1 + σ3)
trong ñó, σ3 = 100 kN/m2; σ1 = σ3 + ∆σ = 300 kN/m2.
Giải theo sinϕ’ ta ñược ϕ’ = 300.
b) Ứng suât hữu hiệu σ’3 = 200 – 50 = 150 kN/m2
Giải theo σ’1 ta ñược σ’1 = 450 kN/m2 do ñó ñộ lệch ứng suất khi mẫu bị phá hoại là ∆σ = σ1 –
σ3 = 300 kN/m2.
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
∆H = ∫ dh
0
dh
v = I.ktñ = i(z).k(z) = [k1 + mz]
dz
dz
hay I.ktñ = dh
k1 + mz
1
Lấy tích phân hai vế ta ñược: I.ktñ. ln (k1 + mz )0 = ∆H
H
m
thay I = ∆H/H ta ñược:
1 H k − k1 k − k1
ktñ. . ln k1 + 2 .H − ln k1 + 2 .0 = 1
H (k 2 − k1 ) H H
k 2 − k1
ktñ =
k
ln 2
k1
b) Trường hợp thấm ngang: Tổn thất cột nước trên chiều dài thấm như nhau là như nhau do ñó
tại các lớp phân tố dày dz dòng thấm xảy ra cùng gradient I = ∆H/L. Vận tốc thấm tại ñộ sâu z
∆H
là v(z) = I.k(z) = (k1 + mz )
L
Tổng lưu lượng thấm qua toàn bộ chiều dày H sẽ là:
H H
∆H ∆H mz 2
q= ∫
0
L
(k1 + mz )dz = k1 z +
L 2 0
= I.ktñ.H
k1 + k 2
Giải theo ktñ ta ñược : ktñ =
2
Câu 2: Xét cân bằng một lăng thể có bề rộng b như hình vẽ.
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
b
T N
Ep
Et
W
3m b R
T N N
Ep
Et
W U
R
Bài 3: a) Hệ số an toàn ñối với chảy ñất ñáy hố (an toàn chống boiling) xác ñịnh theo công
γ bh − γ 0
thức: Fs = trong ñó, i = Gradient thủy lực dòng thấm ngược lên ñáy hố khi hút nước.
i.γ 0
Ở mức nước 2m trong hố, cột nước không tổn thất qua lớp cuội sỏi ta có :
- chiều dài ñường thấm L = 5m;
- tổn thất cột nước ∆H = 9 – (5+2) = 2m
i = ∆H/L = 0.4
Fs = 10/4 = 2.5
b) Tại thời ñiểm t kể từ khi bơm hút mực nước còn lại trong hố là h(t) ứng với gradient dòng
9 − (5 + h(t )) 4 − h(t )
thấm vào hố i(t) = = .
5 5
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Sau thời gian dt, mực nước trong hố giảm ñi một lượng dh tương ứng lượng nước dQ = -F.dh.
Lượng nước này ñã ñược bơm ra ngoài và thấm bổ sung trong khoảng thời giam ñó. Ta có
phương trình cân bằng lượng nước:
dQ = -F.dh = [qb – F.k.i(t)]dt
trong ñó, qb = lưu lượng hút của máy bơm, qb = 20m3/h.
Fdh 5 F .dh 5 d [4 F .k − 5qb − F .k .h]
dt = = =-
F .k (
4 − h(t )
) − qb (4 F .k − 5qb ) − F .k .h(t ) k (4 F .k − 5qb − F .k .h )
5
Tích phân hai vế từ t = [0; T] 0 và h = [0; 2] trong ñó T = thời gian cần thiết ñể bơm khô hố
móng ta tìm ñược T = 52.86 giờ.
Bài 4: a) Ổn ñịnh trượt:
1
Áp lực ñất gây trượt: Ea = K a γH 2 trong ñó Ka = tg2(450 – ϕ/2) = 1/3.
2
Lực chống trượt bao gồm ma sát và lực dính bám ở ñáy móng tường:
R = Ntgδ + bc trong ñó, N = trọng lượng tường (BTCT) và ñất trên tường,
N = [3.1 + 1.(H-1)] γbt + γ.1.(H-1) = (H-1).45 + 75
R = [45(H-1) + 75].tgδ +cb
R (45 H + 30)tgδ + bc
Hệ số an toàn trượt phẳng theo ñáy: Fs = =
Ea 1
K a γH 2
2
Với Fs = 1 giải theo H ta ñược H = 6.67m.
b) Giả sử ñáy móng ñược mở rộng thêm ∆b ñể thỏa mãn ñiều kiện Fs = 1.5 khi ñó trọng lượng
tường và ñất sẽ thay ñổi:
N’ = [(3 +∆b).1+(H-1).1]γbt + (1+∆b).(H-1).γ = N + ∆N
Thành phần giữ ổn ñịnh R’ = N’tgδ + (b + ∆b)c = R + ∆R
trong ñó ∆R = ∆Ntgδ + ∆b.c = ∆b[γbt + (H-1)γ + c]
R ' R + ∆R ∆R
Fs = = = 1+
Ea Ea Ea
Với H = 6.67 cho Fs =1, giải ∆R/Ea = 0.5 ta có bề rộng cần mở rộng ∆b = 1.217m.
Bài 5: a) Sức chịu tải của nền ñất sét khi gia tải nhanh: pgh = (π + 2)cu = 118.22 kPa. Tải trọng
do san nền: p = γh = 92.5 kPa
p gh 118.22
Hệ số an toàn Fs = = = 1.278
p 92.5
Fs = 1.278 > 1.2 – nền ổn ñịnh.
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
b) Lớp ñất sét cố kết thoát nước một hướng theo sơ ñồ 0 do ñó ñộ cố kết tính theo công thức U
8 4h 2 N
=1- e − N = 0.55. Giải theo N ñược N = 0.5895 do ñó t = = 1.537 năm.
π2 π 2 Cv
Nếu coi gần ñúng nền bắt ñầu cố kết ở giữa thời gian ñắp (1.5 tháng) thì thời gian cần thiêt ñể
ñộ cố kết của nền ñạt tời 55% sẽ là t = 1.537 – 0.125 = 1.412 năm.
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
Gọi thể tích ñất tự nhiên cần cho 1m3 ñất sau ñầm chặt là V. Trọng lượng các hạt ñất không
thay ñổi hay Vh = V.γk = 1.55 m3
γ
γk = trọng lượng riêng khô của ñất tự nhiên, γk = =1.5 T/m3
1+ w
3
V = 1.55/1.5 = 1.033m
Bài 3: a) Tính hệ số thấm của ñất nền theo lưu lượng hút q:
dh
Tại khoảng cách r kể từ tâm giếng, cột nước tổng là h(r), ñộ dốc thủy lực i(r) = như nhau
dr
cho cả hai lớp ñất (vì không có thấm ñứng).
Lưu lượng thấm qua hình trụ ñường kính 2r, chiều cao h:
q = q1 + q2 = v1.F1 + v2.F2 = k1.i.(h – hII)2πr + k2.i hII.2πr
dh
q = 2πr[k1(h – h2) + k2h2]
dr
trong ñó,
q1, q2 = lưu lượng thấm qua lớp ñất thứ nhất và thứ hai;
v1, v2 = vận tốc thấm qua từng lớp;
F1, F2 = diện tích ướt của dòng thấm trong ñất lớp 1 và lớp 2;
k1, k2 = hệ số thấm của ñất lớp 1 và lớp 2, k2 = mk1;
hII = chiều dày của lớp ñất thứ 2, hII = 4m.
dr 2π
= [k1 (h − hII ) + hII mk1 ]dh
r q
h2
r2 2πk1 ( h − hII ) 2
ln ( r ) r = + hII mh
1
q 2 h1
ln(r2 )
q r1
k1 =
2π (h2 − hII ) − (h1 − hII ) 2
2
+ hII m.(h2 − h1 )
2
r1 = 15; r2 = 50; h1 = 4 + 2.6 = 6.6; h2 = 4 + 3.2 = 7.2
0.1916q
k1 =
1.74 + 2.4m
b) Trường hợp nền ñồng nhất, m = 1, hII = 0, q = 600 lít/phút = 10-2 m3/s ta có
10 −2 ln(50 / 15)
k= = 0.046 x10-2 m/s
2 x3.14 (7.2 2 − 6.6 2 ) / 2
Bài 4: a) Tính và vẽ biểu ñồ áp lực ñất lên tường cừ:
Do bơm hút, dòng thấm từ B ñến C với gradient i = ∆H/L = 1/13 tại ra áp lực thủy ñộng hướng
xuống phía sau tường (ñoạn BD) và hướng lên phía trước tường (ñoạn DC).
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
pc pw
P1
pw pb
P2
P6 P5
P3 P4
60 226 32 70
z
z z z
Biểu ñồ áp lực lên tường
Ml = mô men gây lật, do áp lực ñất và nước sau tường gây ra.
Giá trị các hợp lực Pi và ñiểm ñặt zi của chúng so với ñiểm D:
P1 = 9.76 (kN/m); z1 = 23/3(m); P2 = 68.29; z2 = 7/2; P3 = 78.14; z3 = 7/3; P4 = 245; z4 = 7/3;
P5 = 679.5; z5 = 2; P6 = 180; z6 = 2; Fs = 1.228
Bài 5: a) Tính chiều dày vùng quá nén:
Nền chịu tải trọng nén trước p = 150 kPa trong thời gian 1 năm. Ứng suất hữu hiệu trong ñất ở
thời ñiểm dỡ tải xác ñịnh theo biểu thức sau: σ’(t,z) = p – u(t,z) trong ñó: p = 150 kPa;
π 2 Cv
4p πz − h2
t
u (t, z) = sin e 4
π 2h
h = chiều dài ñường thoát nước, h = 6/2 = 3m;
k
Cv = hệ số cố kết của nền, Cv = = 5x10-8m2/s
a0 γ 0
Cv π2
Tại t = 1 năm, Tv = t = 0.175 ta có exp(- Tv ) = 0.649
h2 4
u(z) = 124 sin(0.523z) → σ’(z ) = 150 – 124sin(0.523z) = 150(1 – 0.827sin(0.523z))
Dưới tác dụng của tải trọng công trình p = 100kPa, vùng ñất ñã chịu ứng suất do gia tải trước
vượt quá 100 kPa ñược gọi là vùng quá tải. ðộ sâu vùng quá tải xác ñịnh từ ñiều kiện: σ’(z) =
100 hay 150(1 – 0.827 sin(0.523z)) = 100
Giải theo z ta ñược: z = Arcsin(0.403)/0.523 = 0.8m
Vậy chiều dày vùng quá nén về cả hai phía là 1.6m.
ðồ thị phân bố σ’(z) tại t = 1 năm và vùng quá nén như trên hình vẽ.
p
100 150
σ’ (kPa)
3m
3m
z (m)
b) Tính ñộ lún ổn ñịnh sau khi xây dựng công trình:
Sau khi dỡ tải và xây dựng công trình, có thể coi phần ứng suất hữu hiệu ñất ñã trải qua do gia
tải không tiếp tục lún nữa, ñộ lún do công trình gây ra chỉ ứng với ứng suất hữu hiệu còn lại
(phần hình cong) xác ñịnh theo công trức:
S = a0.Ω = 2 x 0.001 x Ω = 0.237m
Phan Hồng Quân Hướng dẫn và ñáp án .
3