Professional Documents
Culture Documents
c
]
Mӝt sӕ khái niӋm
Thӯa kӃ
là mӝt loҥi quan hӋ xã hӝi vӅ viӋc
dӏch chuyӇn tài sҧn cӫa ngưӡi
chӃt cho nhӳng ngưӡi còn sӕng.
!
"#$
c%&'()*+
#$
c%&'
'(),(-()
.
]
Mӝt sӕ khái niӋm
Pháp luұt vӅ thӯa kӃ
PL vӅ thӯa kӃ cӫa Nhà nưӟc ta đưӧc xây dӵng và
thӵc hiӋn dӵa trên nhӳng nguyên tҳc cơ bҧn sau:
!
? K PL bҧo hӝ quyӅn thӯa kӃ tài sҧn cӫa công
dân. Công dân có quyӅn lұp di chúc đӇ lҥi tài sҧn
cӫa mình cho ngưӡi thӯa kӃK đưӧc nhұn hoһc tӯ
"#$ chӕi nhұn tài sҧn theo di chúc hoһc theo PL.
? K cá nhân không phұn biӋt namK nӳ đӅu bình
c%&'()*+ đҷng vӅ quyӅn hưӣng di sҧnK quyӅn đӇ lҥi tài sҧn
#$
cӫa mình theo di chúc hoһc theo pháp luұt.
? K tôn trӑng quyӅn đӏnh đoҥt bҵng di chúc cӫa
ngưӡi có di sҧn K đӗng thӡi bҧo hӝ thích đáng quyӅn
c%&'
lӧi cӫa nhӳng ngưӡi thӯa kӃ theo PL.
? K cӫng cӕ và phát triӇn tình đoàn kӃtK thương
'(),(-() yêu trong nӝi bӝ gia đình
.
]
Mӝt sӕ khái niӋm
QuyӅn thӯa kӃ
là mӝt chӃ đӏnh cӫa luұt dân sӵK là tәng hӧp quy
phҥm pháp luұt điӅu chӍnh viӋc dӏch chuyӇn tài
sҧn cӫa ngưӡi chӃt cho ngưӡi khác.
!
"#$
'
r
c%&'()*+
!" #
!"
#$
$ %
& # '$
&
(
&
c%&'
'(),(-()
.
]
Mӝt sӕ khái niӋm
Di sҧn
Bao gӗm nhӳng tài sҧn riêng và phҫn tài sҧn cӫa
ngưӡi chӃt trong khӕi tài sҧn chung vӟi ngưӡi
khácK trong đó kӇ cҧ nhӳng quyӅn tài sҧn cӫa
ngưӡi chӃt. QuyӅn sӱ dөng đҩt cũng thuӝc di sҧn
!
thӯa kӃK trӯ trưӡng hӧp pháp luұt có quy đӏnh
khác. Di sҧn phҧi là tài sҧn mà ngưӡi đӇ lҥi di sҧn
có quyӅn sӣ hӳu hoһc quyӅn sӱ dөng hӧp pháp.
"#$ Ngưӡi thӯa kӃ nhұn di sҧn thì phҧi thӵc hiӋn
nhӳng nghĩa vө tài sҧn do ngưӡi chӃt đӇ lҥi. NӃu
di sҧn không có ngưӡi nhұn thӯa kӃ thì nó thuӝc
c%&'()*+ vӅ Nhà nưӟc.
#$
c%&'
'(),(-()
.
]
Mӝt sӕ khái niӋm
Ngưӡi đӇ lҥi di sҧn thӯa kӃ
Là ngưӡi mà sau khi chӃt có tài sҧn đӇ lҥi cho
ngưӡi khác theo trình tӵ thӯa kӃ theo di chúc
!
hoһc theo pháp luұt
"#$
c%&'()*+
#$
c%&'
'(),(-()
.
]
Mӝt sӕ khái niӋm
Ngưӡi thӯa kӃ
/0 12"34Ngưӡi thӯa kӃ là cá nhân
phҧi là ngưӡi còn sӕng vào thӡi điӇm mӣ thӯa
kӃ hoһc sinh ra và còn sӕng sau thӡi điӇm mӣ
!
thӯa kӃ nhưng đã thành thai trưӟc khi ngưӡi đӇ
lҥi di sҧn chӃt. Trong trưӡng hӧp ngưӡi thӯa kӃ
theo di chúc là cơ quanK tә chӭc thì phҧi là cơ
"#$ quanK tә chӭc tӗn tҥi vào thӡi điӇm mӣ thӯa kӃ.
c%&'()*+
#$
c%&'
'(),(-()
.
]
Mӝt sӕ khái niӋm
Thӡi điӇmK đӏa điӇm mӣ thӯa kӃ
0 12"3
1. Thӡi điӇm mӣ thӯa kӃ là thӡi điӇm ngưӡi có
tài sҧn chӃt. Trong trưӡng hӧp Toà án tuyên bӕ
!
mӝt ngưӡi là đã chӃt thì thӡi điӇm mӣ thӯa kӃ
là ngày đưӧc xác đӏnh tҥi khoҧn 2 ĐiӅu 81 cӫa
Bӝ luұt này.
"#$ 2. Đӏa điӇm mӣ thӯa kӃ là nơi cư trú cuӕi cùng
cӫa ngưӡi đӇ lҥi di sҧn; nӃu không xác đӏnh
c%&'()*+ đưӧc nơi cư trú cuӕi cùng thì đӏa điӇm mӣ thӯa
#$
kӃ là nơi có toàn bӝ hoһc phҫn lӟn di sҧn.
c%&'
'(),(-()
.
O 5c67 89":7;7
/0 1 2"3) Nӝi dung cӫa di chúc bҵng văn bҧn
1. Di chúc phҧi ghi rõ:
a) NgàyK thángK năm lұp di chúc;
b) HӑK tên và nơi cư trú cӫa ngưӡi lұp di chúc;
c) HӑK tên ngưӡiK cơ quanK tә chӭc đưӧc hưӣng di sҧn hoһc xác đӏnh rõ
các điӅu kiӋn đӇ cá nhânK cơ quanK tә chӭc đưӧc hưӣng di sҧn;
d) Di sҧn đӇ lҥi và nơi có di sҧn;
đ) ViӋc chӍ đӏnh ngưӡi thӵc hiӋn nghĩa vө và nӝi dung cӫa nghĩa vө.
2. Di chúc không đưӧc viӃt tҳt hoһc viӃt bҵng ký hiӋu; nӃu di chúc gӗm
nhiӅu trang thì mӛi trang phҧi đưӧc đánh sӕ thӭ tӵ và có chӳ ký hoһc
điӇm chӍ cӫa ngưӡi lұp di chúc.
O 5c67 89":7;7
- Di chúc bҵng văn bҧn bao gӗm:
" AB$
0 11 2"3 Di chúc bҵng văn bҧn có ngưӡi làm chӭng
Trong trưӡng hӧp ngưӡi lұp di chúc không thӇ tӵ mình viӃt bҧn di chúc thì có
thӇ nhӡ ngưӡi khác viӃtK nhưng phҧi có ít nhҩt là hai ngưӡi làm chӭng.
Ngưӡi lұp di chúc phҧi ký hoһc điӇm chӍ vào bҧn di chúc trưӟc mһt nhӳng
ngưӡi làm chӭng; nhӳng ngưӡi làm chӭng xác nhұn chӳ kýK điӇm chӍ cӫa
ngưӡi lұp di chúc và ký vào bҧn di chúc.
0 1< 2"3 Ngưӡi làm chӭng cho viӋc lұp di chúc
Mӑi ngưӡi đӅu có thӇ làm chӭng cho viӋc lұp di chúcK trӯ nhӳng ngưӡi sau
đây:
1. Ngưӡi thӯa kӃ theo di chúc hoһc theo pháp luұt cӫa ngưӡi lұp di chúc;
2. Ngưӡi có quyӅnK nghĩa vө tài sҧn liên quan tӟi nӝi dung di chúc;
3. Ngưӡi chưa đӫ mưӡi tám tuәiK ngưӡi không có năng lӵc hành vi dân sӵ.
O 5c67 89":7;7
- Di chúc bҵng văn bҧn bao gӗm:
" AB$
0 1? 2"3 Thӫ tөc lұp di chúc tҥi cơ quan công chӭng hoһc UBND xãK phưӡngK thӏ trҩn
ViӋc lұp di chúc tҥi cơ quan công chӭng hoһc Uӹ ban nhân dân xãK phưӡngK thӏ trҩn phҧi tuân
theo thӫ tөc sau đây:
1. Ngưӡi lұp di chúc tuyên bӕ nӝi dung cӫa di chúc trưӟc công chӭng viên hoһc ngưӡi có thҭm
quyӅn chӭng thӵc cӫa UBND xãK phưӡngK thӏ trҩn. Công chӭng viên hoһc ngưӡi có thҭm
quyӅn chӭng thӵc phҧi ghi chép lҥi nӝi dung mà ngưӡi lұp di chúc đã tuyên bӕ. Ngưӡi lұp di
chúc ký hoһc điӇm chӍ vào bҧn di chúc sau khi xác nhұn bҧn di chúc đã đưӧc ghi chép chính
xác và thӇ hiӋn đúng ý chí cӫa mình. Công chӭng viên hoһc ngưӡi có thҭm quyӅn chӭng thӵc
cӫa UBND xãK phưӡngK thӏ trҩn ký vào bҧn di chúc;
2. Trong trưӡng hӧp ngưӡi lұp di chúc không đӑc đưӧc hoһc không nghe đưӧc bҧn di chúcK
không ký hoһc không điӇm chӍ đưӧc thì phҧi nhӡ ngưӡi làm chӭng và ngưӡi này phҧi ký xác
nhұn trưӟc mһt công chӭng viên hoһc ngưӡi có thҭm quyӅn chӭng thӵc cӫa UBND xãK
phưӡngK thӏ trҩn. Công chӭng viênK ngưӡi có thҭm quyӅn chӭng thӵc cӫa UBND xãK phưӡngK
thӏ trҩn chӭng nhұn bҧn di chúc trưӟc mһt ngưӡi lұp di chúc và ngưӡi làm chӭng.
O 5c67 89":7;7
- Di chúc bҵng văn bҧn bao gӗm:
" AB$
Di chúc đã đưӧc công chӭng nhưng sau đó ngưӡi lұp di chúc muӕn sӱa đәiK bә sungK thay
thӃK huӹ bӓ mӝt phҫn hoһc toàn bӝ di chúc thì có thӇ yêu cҫu bҩt kǤ công chӭng viên nào công
chӭng viӋc sӱa đәiK bә sungK thay thӃ hoһc hӫy bӓ đó. Trong trưӡng hӧp di chúc trưӟc đó
đang đưӧc lưu giӳ tҥi mӝt tә chӭc hành nghӅ công chӭng thì ngưӡi lұp di chúc phҧi thông báo
cho tә chӭc hành nghӅ công chӭng đó biӃt viӋc sӱa đәiK bә sungK thay thӃK hӫy bӓ di chúc.
0 1@ 2"3 Ngưӡi không đưӧc công chӭngK chӭng thӵc di chúc
Công chӭng viênK ngưӡi có thҭm quyӅn cӫa Uӹ ban nhân dân xãK phưӡngK thӏ trҩn không đưӧc
công chӭngK chӭng thӵc đӕi vӟi di chúcK nӃu hӑ là:
1. Ngưӡi thӯa kӃ theo di chúc hoһc theo pháp luұt cӫa ngưӡi lұp di chúc;
2. Ngưӡi có chaK mҽK vӧ hoһc chӗngK con là ngưӡi thӯa kӃ theo di chúc hoһc theo pháp luұt;
3. Ngưӡi có quyӅnK nghĩa vө vӅ tài sҧn liên quan tӟi nӝi dung di chúc.
O 5c67 89":7;7
- Di chúc bҵng văn bҧn.
NӃu đưӧc lұp đúng thӇ thӭc thì mӑi di chúc đӅu có hiӋu lӵc pháp luұt như
nhau. Tuy nhiênK mӝt di chúc đưӧc lұp bӣi ngưӡi có trình đӝ pháp lý chuyên sâuK
dưӟi hình thӭc chһt chӁ thì nó càng đҥt chҩt lưӧng caoK ít bӏ sai sótK khó bӏ vô
hiӋuK khó xҧy ra tranh chҩpK khiӃu kiӋn giӳa nhӳng ngưӡi thӯa kӃ vӟi nhau hoһc
và giӳa hӑ vӟi ngưӡi thӭ ba. Di chúc đưӧc lұp theo mӝt trình tӵ chһt chӁ nhҩtK kӻ
thuұt nhҩt chính là di chúc có chӭng nhұn cӫa công chӭng viên.
Di chúc do công chӭng viên chӭng nhұn có ưu điӇm hơn so vӟi di chúc đưӧc
lұp dưӟi các hình thӭc khácK vì nó đưӧc thӵc hiӋn ӣ mӝt nơi nghiêm trangK theo
nhӳng trình tӵ thӫ tөc chһt chӁK đưӧc lưu giӳ nơi an toàn. Mһt khácK công chӭng
viên đưӧc giao thӵc hiӋn công chӭng là nhӳng ngưӡi đưӧc trang bӏ nhӳng kiӃn
thӭc phong phú vӅ pháp luұtK nghiêm túcK trung thӵcK có kinh nghiӋm và thâm
niên công tác pháp luұt và hoҥt đӝng chuyên trách. Do vұyK di chúc do công
chӭng viên chӭng nhұn tҥi phòng công chӭng đҧm bҧo đưӧc tính hӧp thӭcK hӧp
phápK là văn bҧn chҩt lưӧng có đӝ tin cұy caoK là phương tiӋn tҥo điӅu kiӋn rҩt
thuұn lӧi đӇ thӵc hiӋn viӋc phân chia di sҧn giӳa nhӳng ngưӡi thӯa kӃ sau này.
O 5c67 89":7;7
0 11 Gӱi giӳ di chúc
1. Ngưӡi lұp di chúc có thӇ yêu cҫu cơ quan công chӭng lưu giӳ hoһc gӱi ngưӡi
khác giӳ bҧn di chúc.
2. Trong trưӡng hӧp cơ quan công chӭng lưu giӳ bҧn di chúc thì phҧi bҧo quҧnK
giӳ gìn theo quy đӏnh cӫa pháp luұt vӅ công chӭng.
3. Cá nhân giӳ bҧn di chúc có các nghĩa vө sau đây:
a) Giӳ bí mұt nӝi dung di chúc;
b) Giӳ gìnK bҧo quҧn bҧn di chúc; nӃu bҧn di chúc bӏ thҩt lҥcK hư hҥi thì phҧi báo
ngay cho ngưӡi lұp di chúc;
c) Giao lҥi bҧn di chúc cho ngưӡi thӯa kӃ hoһc ngưӡi có thҭm quyӅn công bӕ di
chúcK khi ngưӡi lұp di chúc chӃt. ViӋc giao lҥi bҧn di chúc phҧi đưӧc lұp thành
văn bҧnK có chӳ ký cӫa ngưӡi giaoK ngưӡi nhұn và trưӟc sӵ có mһt cӫa hai
ngưӡi làm chӭng.
0 111 Di chúc bӏ thҩt lҥcK hư hҥi
1. KӇ tӯ thӡi điӇm mӣ thӯa kӃK nӃu bҧn di chúc bӏ thҩt lҥc hoһc bӏ hư hҥi đӃn
mӭc không thӇ hiӋn đưӧc đҫy đӫ ý chí cӫa ngưӡi lұp di chúc và cũng không có
bҵng chӭng nào chӭng minh đưӧc ý nguyӋn đích thӵc cӫa ngưӡi lұp di chúc thì
coi như không có di chúc và áp dөng các quy đӏnh vӅ thӯa kӃ theo pháp luұt.
2. Trong trưӡng hӧp di sҧn chưa chia mà tìm thҩy di chúc thì di sҧn đưӧc chia
theo di chúc.
O 5c67 89":7;7
- Di chúc miӋng
/0 1O 2"34Di chúc miӋng đưӧc coi là hӧp phápK nӃu ngưӡi di chúc
miӋng thӇ hiӋn ý chí cuӕi cùng cӫa mình trưӟc mһt ít nhҩt hai ngưӡi làm
chӭng và ngay sau đó nhӳng ngưӡi làm chӭng ghi chép lҥiK cùng ký tên hoһc
điӇm chӍ. Trong thӡi hҥn năm ngàyK kӇ tӯ ngày ngưӡi di chúc miӋng thӇ hiӋn
ý chí cuӕi cùng thì di chúc phҧi đưӧc công chӭng hoһc chӭng thӵc.
O 5c67 89":7;7
Tình huӕng:
Anh Phương và chӏ Linh kӃt hôn năm 1999K hӑ có 2 con là Tuҩn sinh năm
2001 và Thҧo sinh năm 2004.
Do cuӝc sӕng vӧ chӗng không hòa thuұnKvӧ chӗng anh chӏ đã ly thân.Tuҩn
và Thҧo ӣ vӟi mҽ còn anh Phương sӕng vӟi cô nhân tình tên là Chi.
Ӣ quê anh Phương còn có cha là ông An và em ruӝt là Hҧo (bà Vân - vӧ
ông An đã mҩt). Nhân dӏp lӉ 30/4 anh vӅ quê đón cha lên chơiK không may
bӏ tai nҥn. Vài ngày trưӟc khi chӃt trong viӋnK anh Phương đã di chúc miӋng
trưӟc nhiӅu ngưӡi làm chӭng (di chúc miӋng hӧp pháp) đӇ lҥi toàn bӝ tài
sҧn cӫa mình cho cô Chi. 5 ngày sau anh Phương chӃt ông An cũng qua
đӡi .
Chӏ Linh đã kiӋn tӟi tòa án yêu cҫu giҧi quyӃt viӋc phân chia di sҧn thӯa kӃ.
BiӃt rҵng:
Tài sҧn chung cӫa anh Phương và chӏ Linh là 970 triӋu
Tài sҧn cӫa ông An ӣ quê là 310 triӋu
O 5c67 89":7;7
G0HI#$J &K%L
- Di sҧn cӫa anh Phương là 970triӋu /2 = 485 triӋu.
Nhưng theo điӅu 669 BLDS:
ĐiӅu 669. Ngưӡi thӯa kӃ không phө thuӝc vào nӝi dung cӫa di chúc
Nhӳng ngưӡi sau đây vүn đưӧc hưӣng phҫn di sҧn bҵng hai phҫn ba suҩt cӫa mӝt
ngưӡi thӯa kӃ theo pháp luұtK nӃu di sҧn đưӧc chia theo pháp luұtK trong trưӡng hӧp hӑ
không đưӧc ngưӡi lұp di chúc cho hưӣng di sҧn hoһc chӍ cho hưӣng phҫn di sҧn ít hơn
hai phҫn ba suҩt đóK trӯ khi hӑ là nhӳng ngưӡi tӯ chӕi nhұn di sҧn theo quy đӏnh tҥi ĐiӅu
642 hoһc hӑ là nhӳng ngưӡi không có quyӅn hưӣng di sҧn theo quy đӏnh tҥi khoҧn 1
ĐiӅu 643 cӫa Bӝ luұt này:
1. Con chưa thành niênK chaK mҽK vӧK chӗng;
2. Con đã thành niên mà không có khҧ năng lao đӝng.
Như thӃK trong trưӡng hӧp nàyK cha anh Phương (ông An)K vӧ anh Phương (chӏ Linh)K
hai con anh Phương là Tuҩn và Thҧo là nhӳng ngưӡi thӯa kӃ không phө thuӝc vào nӝi
dung di chúc. Phҫn di sҧn cӫa anh Phương mà hӑ đưӧc hưӣng là: 2/3 suҩt thӯa kӃ nӃu
chia theo luұtK cө thӇ:
- Ông An= chӏ Linh= Tuҩn = Thҧo = 485/4 x 2/3 = 121K25 triӋu x 2/3 = 80K83 triӋu.
- Còn lҥi là cӫa chӏ Chi = 485 - (80K83x4)= 161K68 triӋu.
5 0HI#$JC% L
310 triӋu + 80K83 triӋu = 390K83 triӋu.
2 con cӫa anh Phương đưӧc hưӣng di sҧn cӫa ông An theo quy đӏnh vӅ thӯa kӃ thӃ vӏ
phҫn di sҧn mà anh Phương đưӧc hưӣng:
Do đóK (Tuҩn + Thҧo) = anh Hҧo ( em anh Phương) = 390K83 /2 = 195K 4 triӋu.