KHÁM

MҤCH MÁU NGOҤI BIÊN

Bs Lê Hùng
 O
ng tiӋn cҫn có«

˜ Bàn k 
˜ n k 
˜ ng ng 
Có ba b
c t
 k «

˜ N n
˜ Sӡ
˜ Ng 
N n và sӡ là ai b
c t
ӡng qui, bҳt
buӝc p i có k i t
 k   c
u c i trên«
«vұy k i nào t  ng «
K i t
 k   c u ngӑai biên,
ng  k i«

«sӡ có rung iu..

« ay có ә đұp bҩt t
ӡng trên đ
ӡng
đi cӫa ӝt đӝng  c
 m t әi k i ng  có t  là«

˜ «â t әi tâ t u: p n đӝng

 c 
˜ «â t әi liên tөc: dò đӝng-tĩn
 c 
Hãy bҳt đҫu p ҫn t
 k «

«bҵng k âu quan st«

«và ãy quan st t ұt kӻ!
 N n
˜ Nguyên tҳc: quan st c ai c i và so
sn
˜ Cc đi cҫn l
u ý:
Kíc t
c (c u vi)
Màu sҳc
Cc dҩu iӋu bҩt t
ӡng k c
 Sӵ t ay đәi kíc t
c (c u vi)
cӫa ӝt đo n c i bao gӗ«

˜ To n bn t
ӡng
˜ N  n bn t
ӡng (to)
˜ C i bӏ s
ng (ҩt cc  tӵ n iên)
Sӵ t ay đәi vӅ àu sҳc có t  là«

˜ 
˜ Ti
˜ Tí
˜ Nәi bông
˜ n
 Cc dҩu iӋu bҩt t
ӡng k c
˜ Tĩn  c nông d
i da nәi r
˜ a (to, k ô)
˜ Lông (t
a t t)
˜ Móng (ҩt bóng, vên , gãy)
˜ VӃt loét (c  ý vӏ trí, kíc t
c, tín
c ҩt cӫa bӡ và đy ә loét, tn tr ng
bӝi n iӉ)
˜ Ho i tӱ k ô đҫu ngón
T
 k  c i trên«
«n
t
ӡng qui«
«cũng bҳt đҫu bҵng
quan st
Sӡ là k âu quan trӑng tiӃp t o. Mөc
đíc cӫa sӡ«
˜ n gi n iӋt đӝ bӅ t
˜ n gi  c
˜ O t iӋn cc ә đұp bҩt t
ӡng
ay rung iu trên đ
ӡng đi cӫa
đӝng  c
˜ n gi đӝ c
ng cӫa bҳp c
˜ K  tĩn  c nông
 n gi n iӋt đӝ bӅ t c i
˜ BN buông xuôi ai tay
˜ K  bҵng c ai bàn tay, i bàn tay
dàn c o ӝt c i, ӣ cùng ӝt cao đӝ
˜ Mt l
ng cӫa cc ngón tay sӁ có c
n ұn n iӋt đӝ tӕt n ҩt
˜ i tӯ đҫu c i đӃn gӕc c i
˜ Lên đӃn c nào t  ngӯng Ngӯng k i
c ҳc c ҳn n iӋt đӝ ӣ ai đo n c i t
ng
ng là n
n au
T o b n, nӃu n iӋt đӝ bӅ t da ӣ ӝt c i
t ҩp ay cao n c i bên kia, điӅu này có ý
ng ĩa g

˜ O ҫn c i có n iӋt
đӝ t ҩp n có t 
bӏ gi t
i u
đӝng  c
˜ O ҫn c i có n iӋt
đӝ cao n có t 
bӏ  trӋ tuҫn òan
tĩn  c
B
c kӃ tiӃp cӫa sӡ n iӋt c i trên«

« là bҳt  c
Cc vӏ trí bҳt  c c i trên bao gӗ«

«đӝng  c quay,
«đӝng  c trө,
«và đӝng  c cn tay
 K c v i bҳt  c c i d
i«
« c c i trên đ
c bҳt tӯ ngӑn c i
đӃn gӕc c i
 Hãy bҳt đҫu bҵng bҳt đӝng  c quay.
˜ M c quay đ
c bҳt ai bên cùng lc«
M c trө k ó bҳt n«
Trong tr
ӡng p k ông bҳt đ
c
 c trө«

«có t  ki tra  c trө bҵng

ng iӋ p p Alln
Cc b
c c ín cӫa ng iӋ p p
Alln
˜ Xc đӏn vӏ trí gii p u cӫa đӝng  c
quay và trө ӣ cә tay
˜ C o BN nҳ c t tay
˜ Ép  n lên đӝng  c quay và trө
˜ Bo BN ӣ bàn tay và quan st àu ti
cӫa bàn tay
˜ Buông ngón tay ép lên đӝng  c trө
˜ Bn t
ӡng, bàn tay sӁ ӗng trӣ l i trong
vòng 5 giây
B n ãy quan st cc b
c c ín cӫa
ng iӋ p p Alln
NӃu  c quay k ó bҳt (điӅu này iӃ k i
xy ra), cũng có t  t ӵc iӋn ng iӋ p p
Alln đӕi v i đӝng  c quay«
B
c kӃ tiӃp sau bҳt  c quay, trө«
«là bҳt  c cn tay
NӃu có sang t
ng ӣ cҷng-bàn tay, sӡ t
c trên  trên lӗi cҫu. Cc c trên
 trên lӗi cҫu nҵ ӣ k  giӳa c n ӏ đҫu
và ta đҫu ӣ t trong cn tay, ӣ trên
 trên lӗi cҫu trong k ong 3 c
 B n có n cc b
c trong t

k   c u ngӑai biên c i trên
˜ «tr
c tiên là n n, rӗi«
˜ «sӡ n iӋt«
˜ «bҳt  c quay«
˜ «bҳt  c trө, bên p i rӗi bên tri«
˜ «nӃu  c trө k ó bҳt, t ӵc iӋn ng iӋ
p p Alln«
˜ «bҳt  c cn tay, bên p i rӗi bên
tri«
˜ NӃu có sang t
ng ӣ cҷng-bàn tay, sӡ
t c  trên lӗi cҫu
 t
 k  c i d
i«
«cҫn có sӵ c uҭn bӏ
˜ BN cҫn đ
c bӝc lӝ ai c i d
i tӯ bҽn
đӃn bàn c ân và c  bӝ p ұn sin dөc
˜ T
 k  c i
d
i«
«n
t
ӡng qui«
«cũng bҳt đҫu bҵng
quan st
˜ Quan st tӯ đùi đӃn
cc ngón c ân
˜ Cc sang t
ng cӫa
bӋn lý  c u
t
ӡng xuҩt iӋn ӣ
p ҫn xa cӫa c i
˜ o đó quan st và
k  cc ngón c ân
là p ҫn quan trӑng
n ҩt
«kӃ tiӃp là sӡ n iӋt c i d
i«

«và bҳt  c c i d
i«
 M c c i d
i t
ӡng đ
c bҳt tӯ
trên xuӕng
˜ M c đùi đ
c bҳt ӣ ngay d
i trung
đi nӃp lҵn bҽn«
˜ Tĩn  c đùi đ
c t
 k  sau k i
bҳt  c đùi. Tĩn  c đùi nҵ st p ía
trong đӝng  c . Có t  sӡ đ
c uyӃt
k ӕi gây đau trong tĩn  c đùi«
˜ H c đùi nông có t  đ
c k . Có ai
n ó c : n ó dӑc và n ó ngang«
 B n ãy quan st t  tӵ t
 k  đӝng
 c đùi-tĩn  c đùi- c đùi (n ó dӑc
và n ó ngang)
M c k o k ó bҳt n ҩt.  bҳt đ
c  c
k o, cc ngón tay p i t c sâu vào ӕ
k o. C  ý: đ k o nҵ lӋc ra p ía
ngoài đ
ӡng giӳa

NӃu k ông bҳt đ
c  c k o t o cc

t ông t
ӡng, có t  t ӵc iӋn t o cc
sau đây: c o BN nҵ sҩp, gӕi gҩp 90º, bàn
c ân tӵa lên vai ng
ӡi k . Hai bàn tay
ng
ӡi k  ô vòng vùng gӕi. Hai ngón tay
ci t c sâu vào ӕ k o«
B n ãy quan st cc t c bҳt đӝng
 c k o

Sau đӝng  c k o là đӝng  c u

c ân (c ày tr
c) và c ày sau
B n ãy quan st đӝng tc bҳt đӝng
 c u c ân (c ày tr
c)«

«và c ày sau
 Cc dҩu iӋu cҫn g i n ұn
k i sӡ  c

˜ M c yӃu n  c t
ng ng đӕi

bên (gi tuҫn oàn đӝng  c )
˜ M c nҭy r n  c t
ng ng
đӕi bên (p n  c )
 BN bӏ  trӋ tuҫn oàn tĩn  c
t
ӡng bӏ s
ng p ù c i d
i«

˜ Tuҫn oàn tĩn  c nông bӏ  trӋ ĺ

p ù ô d
i da
˜ Tuҫn oàn tĩn  c sâu bӏ  trӋ ĺ
p ù nӝi c
˜ Ӭ trӋ tuҫn oàn tĩn  c sâu lâu
ngày cũng dn đӃn p ù ô d
i da
Hai dҩu iӋu cӫa p ù ô d
i da c i
d
i:
Mҩt cc  tӵ n iên vùng bàn
c ân và cә c ân
O ù ҩn l
  t dҩu p ù ҩn l«
« ãy c ӑn vӏ trí ni c  có da c  lên
x
ng (t í dө t tr
c trong cҷng
c ân)«
«và c  ý p i ҩn trong t ӡi gian 5
giây
«nӃu sau k i buông tay xuҩt iӋn vӃt
l: BN đã bӏ p ù Ӆ
B n ãy quan st cc p t iӋn p ù
ô d
i da c i d
i
O ù nӝi c biu iӋn bҵng sӵ c
ng bҳp c.
Hãy x kӻ t uұt đn gi đӝ c
ng cӫa bҳp
c cҷng c ân«
 TriӋu c ng s  n ҩt cӫa suy t ҫn
oàn đӝng  c c i d
i là dҩu đi
cc ӗi
N
vұy k i t
 k , là t Ӄ nào
đ biӃt BN có suy t ҫn oàn đӝng
 c c i d
i 
Hãy t ӵc iӋn ng iӋ p p sau đây«
 Ng iӋ p p đn gi suy tuҫn oàn
đӝng  c c i d
i

˜ Tr
c tiên, c o BN gi c ân cao 60º

trong t ӡi gian 30-60 giây, c o đӃn k i
quan st t ҩy da bàn c ân c uyn àu
ti và cc tĩn  c nông xҽp ҷn
˜ Sau đó, c o BN ngӗi dұy, t òng c ân
xuӕng«
 «quan st trong t ӡi gian bao lâu da
bàn c ân ӗng trӣ l i và cc tĩn  c
nông ӣ u bàn c ân ti đә đҫy
 Bn t
ӡng«

˜ a bàn c ân ӗng trӣ l i trong 10

giây
˜ Và cc tĩn  c nông bàn c ân ti
đә đҫy trong 15 giây
 K  tĩn  c c i d
i
˜ K i k  tĩn  c nông c i d
i,
BN p i ӣ t
t Ӄ đng.
 Cc dҩu iӋu cҫn p t iӋn k i k 
tĩn  c c i d
i

˜ ãn tĩn  c
˜  dӑc t o đ
ӡng đi cӫa tĩn  c
˜ n đau dӑc t o đ
ӡng đi cӫa tĩn
 c
˜ Có t  sӡ đ
c uyӃt k ӕi ӣ vӏ trí
nào đó trên đ
ӡng đi cӫa tĩn  c
 B n có n cc b
c trong t

k   c u ngӑai biên c i d
i
˜ «tr
c tiên là n n, rӗi«
˜ «sӡ n iӋt«
˜ «bҳt  c đùi, tӯng bên ӝt«
˜ «k  tĩn  c đùi, và c đùi, tӯng
bên ӝt«
˜ «bҳt  c k o, c ày tr
c, c ày sau,
tӯng bên ӝt«
˜ «t dҩu iӋu s
ng p ù c ân, ki tra đӝ
c
ng cӫa bҳp c ân, tӯng bên ӝt«
 B n có n cc b
c trong t

k   c u ngӑai biên c i d
i

˜ «nӃu ng i ngӡ có t iӃu u đӝng

 c c i d
i, t ӵc iӋn ng iӋ
p p ki tra t
i u đӝng  c
c i d
i«
˜ «c o BN đng dұy, k  tĩn  c
nông«
Y


 

B n iu t Ӄ nào
là k   c
u ngo i biên
đng kӻ t uұt