Æ

 

 


Lӡi mӣ đҫu
Mӑi ngưӡi nên chuҭn bӏ cho chính mình
Khi chӃt, không mang theo đưӧc bҩt cӭ gì
Cҫn biӃt trưӟc cái chӃt sӁ đӃn
Tâm tư nguyӋn vӑng cӫa ngưӡi sҳp lìa đӡi
Nәi đau vӅ thӇ xác cӫa ngưӡi sҳp lìa đӡi
Tâm tư tình cҧm cӫa ngưӡi sҳp lìa đӡi
Cҫn tôn trӑng ưӟc nguyӋn cӫa ngưӡi sҳp mҩt
Nhұn thӭc cӫa ta sӁ thay đәi khi kӅ cұn ngưӡi sҳp qua đӡi

Trang 1
|
 ĐiӅu nên tránh khi ӣ cҥnh bên ngưӡi sҳp mҩt
Sӵ bơ vơ đơn đӝc cӫa ngưӡi sҳp qua đӡi
Ngưӡi sҳp lìa đӡi vӟi đӭc tin cӫa hӑ
Cҫu siêu cho hương linh là điӅu cҫn thiӃt
Nhӳng giai đoҥn và diӉn biӃn cӫa sӵ chӃt
Sӵ tan rã cӫa tӭ đҥi
Ngưӡi chӃt thưӡng thҩy lҥi bҥn bè ngưӡi thân đã qua đӡi
trưӟc đó như thӃ nào?
Ngưӡi mӟi qua đӡi có biӃt là hӑ đã chӃt rӗi không
Sáu cõi (lөc đҥo)
Ngưӡi vӯa mӟi qua đӡi có thұt là đã chӃt hҷn chưa?
Ánh sáng màu sҳc thҩy ӓ giai đoҥn trung ҩm
Nhӳng hình ҧnh xuҩt hiӋn ӣ giai đoҥn trung ҩm
³cái gì đi tìm³ mӝt thân kiӃp mӟi ӭng vӟi nghiӋp đã tҥo ra
khi sӕng
Đҫu thai khó khăn hay dӉ dàng? Lâu hay mau?
Khi chӃt, sinh mӋnh kiӃp đӡi trưӟc sӁ chuyӇn qua sinh
mӋnh kiӃp đӡi kӃ tiӃp
Sau khi chӃt, sӵ chuyӇn kiӃp ra sao?
Sӵ liên hӋ giӳa linh hӗn và thӇ xác qua sӧi dây liên kӃt
Ngưӡi Mӻ và niӅm tin vào cõi giӟi mà linh hӗn đӃn sau
khi chӃt như thӃ nào?
Nhӳng điӅu cҫn biӃt sau cõi chӃt
Làm sao tránh đưӧc quҧ báo xҩu xa vӅ sau?
Ngưӡi trong gia đình nên làm gì khi ngưӡi thân sҳp mҩt
Thân xác ngưӡi mӟi mҩt nên giӳ bao lâu
Khi mҩt, thân xác nên chôn hay thiêu?
Khi chӃt không mang theo đưӧc gì ± khi chӃt, ta ra đi vӟi
2 bàn tay trҳng
Ngưӡi giàu và ngưӡi nghèo khi chӃt giӕng nhau
Tài liӋu tham khҧo



  

Kính thưa quý vӏ đӝc giҧ

Khi Sӕng, Con Ngưӡi lo đӫ viӋc và nhҩt là hӃt lòng chuҭn bӏ mӑi thӭ: - Nào chuҭn bӏ thi
cӱ, chuҭn bӏ ra trưӡng, chuҭn bӏ cưӟi hӓi, chuҭn bӏ sinh con, chuҭn bӏ nhұn viӋc làm, chuҭn
bӏ mua nhà, chuҭn bӏ đi du lӏch, chuҭn bӏ đi nҵm bӋnh viӋn vân.. vân...

Trang 2
|
 Nhưng có mӝt viӋc rҩt gҫn gũi, thiӃt thӵc và hӋ trӑng cho mӛi ngưӡi thì lҥi không thҩy ai
chuҭn bӏ cҧ« Đó là chuҭn bӏ lúc Lâm chung!.

Tҥi sao lҥi phҧi chuҭn bӏ lúc qua đӡi? Mӑi ngưӡi ai cũng ChӃt cҧ, đó là chuyӋn tӵ nhiên,
có gì mà phҧi chuҭn bӏ? NhiӅu ngưӡi sӁ nói như thӃ khi nhҳc tӟi chӳ ChӃt.

Nhưng chính vì mӑi ngưӡi ai cũng phҧi ChӃt nên cũng phҧi chuҭn bӏ - mà nên chuҭn bӏ
kӹ hơn - Vì thұt sӵ ChӃt không phҧi là đơn giҧn như nhӳng điӅu ta chuҭn bӏ trên đӡi Lý do:

- Khi ChӃt, ta ra đi chӍ mӝt mình đơn đӝc.

- Ӣ ngưӥng cӱa Tӱ Sinh, vì không Chuҭn bi trưӟc nên ta sӁ bơ vơ, ngơ ngác, lo sӧ, mơ
hӗ không biӃt làm gì và tӟi đâu

- Rӡi khӓi thӃ gian rӗi, ta sӁ đi vào nhӳng Cõi giӟi khác mà ta không biӃt xҩu tӕt ra sao?
Tâm thӭc ta lúc ҩy vô cùng bҩn loҥn, sӧ sӋt kinh hãi, hoang mang.

Vì thӃ khi sӕng ta cҫn biӃt rõ khi ChӃt sӁ ra sao và chuҭn bӏ trưӟc đӇ lúc lâm chung, tâm
thӭc ta đӫ sáng suӕt đӇ nhұn đӏnh đâu là Cӱa tӟi Cõi An lành hҫu chuyӇn đәi mӝt kiӃp đӡi
mӟi khác« tӕt đҽp hơn«

Tұp sách nhӓ này đưӧc biên soҥn qua các tài liӋu Kinh sách giá trӏ - Hy vӑng sӁ giúp mӑi
ngưӡi có đưӧc mӝt sӕ chuҭn bӏ hӳu ích cho lúc phҧi già tӯ thӃ gian này.

>
  !

"
#
$ %&'()

Khi giҧi thích vӅ Sӵ ChӃt, Đӭc Đҥt Lai Lҥt Ma đã nói rҵng: "ChӃt là mӝt phҫn tӵ nhiên
cӫa Sӵ Sӕng - ChӃt không có gì bҩt công và đáng sӧ vì ai rӗi cũng phҧi ChӃt và ChӃt không
phҧi là ³Mҩt hҷn´. Tuy nhiên không ai biӃt trưӟc là mình sӁ ChӃt vào lúc nàoVà ChӃt ra
sao? - Vì thӃ, *+* ,*-*./ 0123 - Hãy xem sӵ chӃt như là mӝt sӵ đi xa. . .".

Tҥi sao mӑi ngưӡi đӅu biӃt rõ là ngưӡi đi du lӏch thưӡng chuҭn bӏ trưӟc nhiӅu thӭ trưӟc
khi đi mà lҥi không biӃt chuҭn bӏ trưӟc cho mình nhiӅu viӋc trưӟc khi cái chӃt sӁ phҧi đӃn? 

45 6078 9*:,*;0.*:</=* 9*/ *,*/5<>? @478* A* 6

 -5<>?./BC *D-E/ 9* @AF* 4*45 6078/ 9*7GECH3C* ?
/ 0123/  54 I>J/.24 K* 0A-JH C E*-L5/ 0I9 MIJ*DH 
7NC;0.I?5D- * 4H !/OH3C.

Đҥi Đӭc Sogyal Ripoche khi viӃt vӅ Sӵ ChӃt đã ghi nhұn rҵng: Trên thӃ giӟi, nhҩt là nơi
nhӳng xã hӝi tân _tiӃn - quҧ thұt là rҩt ít ngưӡi hiӇu biӃt vӅ cái chӃt - trưӟc khi ChӃt, trong
khi ChӃt và sau khi ChӃt như thӃ nào..?

Trang 3
|
 NhiӅu ngưӡi như cӕ quên vӅ cái chӃt, cho cái ChӃt là đáng sӧ, không dám nhҳc tӟi.
Nhưng cũng có ngưӡi lҥi làm ra vҿ thҧn nhiên bҩt cҫn, coi thưӡng sӵ chӃt bҵng cách biӇu lӝ
qua lӡi nói: ³Ôi! Ai rӗi cũng chӃt cҧ vұy thì lo sӧ, nghĩ ngӧi làm chi cho mӋt! Cӭ đӇ cho nó
tӟi´.

Thұt sӵ thì lӡi nói đó chӍ là đӇ khӓa lҩp vӅ sӵ chӃt, chӕi bӓ sӵ chӃt, vì không muӕn nghe
chӳ chӃt mà thôi ± Nhưng khi sӵ chӃt đӃn gҫn vӟi hӑ thì sӵ lo â u khӫng khiӃp không còn làm
hӑ thҧn nhiên nӳa và khi đó vì không có chuҭn bӏ trưӟc nên sӵ ra đi cӫa hӑ vӅ thӃ giӟi bên
kia lҥi chҩt chӭa nhiӅu đau khә và sai lҫm . . .

Có ngưӡi còn cho rҵng ChӃt là HӃt là không còn gì nӳa - Vì thӃ hӑ sӕng vӝi vҧ, cӕ
hưӣng đưӧc nhӳng gì hӑ có trong cuӝc đӡi hiӋn tҥi mà hӑ đang sӕng chӟ không cҫn nghĩ đӃn
tương lai, hұu quҧ cӫa đӡi sau ra sao - Như vұy hӑ sӕng chӍ là đӇ hưӣng thө, nһng vӅ vұt chҩt
mà coi nhҽ hay không nghĩ đӃn phҫn tâm linh - hӑ chӍ sӕng vӟi mөc đích thuҫn vұ t chҩt chӟ
không vì mөc đích tâm linh...

Sӵ chӃt quҧ thұt là rҩt quan trӑng, nӃu mӛi ngưӡi tӵ suy nghĩ vӅ cái giӡ phút cuӕi ҩy thì
thұt sӵ là không đơn giҧn.

Khi biӃt đưӧc vҩn đӅ trên mӝt cách sâu xa tӃ nhӏ và quan trӑng thì ngoài sӵ chuҭn bӏ cái
chӃt cho riêng mình, ta còn nên giúp ngưӡi khác biӃt chuҭn bӏ cho hӑ đưӧc an lành khi cái
chӃt đӃn vӟi hӑ ...

Sӕng trên thӃ gian này mӑi ngưӡi đӅu bӏ mê muӝi làm và nghĩ biӃt bao điӅu mê muӝi
trong khi cái chӃt là cái thӵc tӃ đang chӡ đӧi thì lҥi không bao giӡ đӇ tâm tӟi. Ðó chính là
cái sai lҫm ghê gӟm mà mӑi con ngưӡi đã và đang phҥm phҧi mà không biӃt.

Con_ngưӡi hҫu như gҫn cҧ cuӝc đӡi mình đã hao phí gҫn hӃt thӡi gian khә công cho viӋc
làm ra tiӅn, xài tiӅn hay cóp nhһt đӇ dành tiӅn...ChӍ ngҫn ҩy thôi cũng đã khiӃn tiêu tán hӃt
năng lӵc... đӇ rӗi cái chӃt tӟi bҩt ngӡ trong khi ta chưa chuҭn bӏ gì cҧ. Mà cái chӃt thì lҥi
không mang theo đưӧc bҩt cӭ gì.

Khi chӃt không ai đem theo đưӧc bҩt cӭ cái gì. Dù Vua chúa, ngưӡi giàu sang hay kҿ
nghèo hèn... mӝt khi đã c hӃt thì không đem theo cӫa cҧi vұt chҩt nào cҧ.

^
 K^
 P #Q&R S)

Thұt vұy, khi chӃt, hai tay buông xuôi, quҧ thұt ngưӡi chӃt không mang theo đưӧc bҩt cӭ
gì nhҩt là tài sҧn, tiӅn bҥc. Vì thӃ trong cuӕn Tӱ thư Tây Tҥng thưӡng nhҳc nhӣ mӑi ngưӡi
rҵng: trưӟc khi chӃt ta nên rӡi bӓ không luyӃn tiӃc nhӳng gì mà ta có ± Nhӳng tài sҧn, tiӅn
bҥc vұt dөng ta nên chia, trao tһng rõ ràng ± như thӃ là hoàn toàn buông xҧ, đӇ chính ta cũng
không còn phҧi phân vân khi ra đi, không còn khao khát, thiӃt tha, quyӃn luyӃn tiӃc nuӕi...
Ngay cҧ sӵ thương hay sӵ ghét cũng phҧi buông xҧ, trút bӓ. Có thӃ ngưӡi sҳp mҩt ra đi vӟi
³cái tâm bình thҧn´ ± không bӏ ray rӭT bӏn rӏn hay ràng buӝc bӣi bҩt cӭ vҩn đӅ gì.
Trang 4
|
 Ngay khi mӟi ra đӡi là ta đã tiӃn dҫn tӟi Cõ i chӃt. Ҩy vұy mà ta thì lo gom góp mӑi thӭ
cho mình đӇ rӗi khi ChӃt ta lҥi đi có mӝt mình vӟi hai bàn tay trҳng, đӇ lҥi tҩt cҧ nhӳng gì
mà ta đã khә công đeo đuәi bҩy lâu... ChӍ có cái ta có thӇ mang theo là cái Tâm linh tu tұp...

€
   


 

&
  T#UV
 > 

Phҫn lӟn ngưӡi Ðông phương lҩy làm lҥ và có khi phҭn nӝ khi thҩy bác sĩ Tây phương
hay nói thҷng vӅ sӵ sӕng chӃt cho bӋnh nhân biӃt ± Khi biӃt căn bӋnh đã đӃn hӗi vô phương
cӭu chӳa, bác sĩ thưӡng nói thҷng cho ngưӡi bӋnh biӃt đӇ lo liӋu trưӟc. Xét cho cùng thì là
điӅu hay, nên làm vì con ngưӡi ta ai cũng quen dҫn vӟi tình trҥng cӫa hӑ
cҧ. Lúc mӟi nghe bác sĩ nói điӅu không may thì hӑ rҩt kinh hãi, sӧ sӋt ± nhưng rӗi dҫn dà hӑ
sӁ an phұn vì không còn con đưӡng nào khác ± và nhӳng giây phút còn lҥi cӫa hӑ sӁ sӕng
theo vӟi hoàn cҧnh cӫa hӑ - khi đó hӑ cũng tӵ nhӫ là con ngưӡi trưӟc sau rӗi ai cũng phҧi
chӃt ± mà sӵ thұt xưa nay đӅu thӃ. Cùng lúc nӃu thân nhân bè bҥn cũng nói và cùng chҩp
nhұn điӅu đó vӟi đӡi cӫa hӑ thì ngưӡi bӋnh sӁ cҧm thҩy phҫn an ӫi rҩt lӟn lao và tӵ nhiên hӑ
không còn đau khә, lo sӧ vӅ cái chӃt sҳp tӟi nӳa.

Ðҥi sư Soyal Rinpoche đã khuyên mӑi ngưӡi là nên nói mӝt cách tӃ nhӏ, khéo léo sӵ thұt
vӅ cái chӃt cho thân nhân sҳp qua đӡi biӃt khi căn bӋnh hӑ đã tӟi hӗi nguy kӏch - ÐiӅu ҩy có
lӧi vì giúp hӑ ³kӏp dӑn mình, chuҭn bӏ tinh thҫn cho mӝt tình huӕng phҧi đӃn - Nhӡ thӃ mà
dҫn dҫn hӑ sӁ cҧm thҩy yên tâm và cũng tӯ đó hӑ bҳt đҫu sӱa đәi thái đӝ, tâm linh vӟi mӑi
ngưӡi, vӟi gia đình, vӟi nhӳng ân oán, nӧ nҫn, nhӳng gì cҫn giҧi quyӃt vân vân cho tӕt đҽp.

W # X"Y
#

>)
 


Soyal Rinpoehe là mӝt Đҥi đӭc lӯng đanh cӫa xӭ Tây Tҥng, là ngưӡi am hiӇu sâu xa vӅ
Sӵ chӃt đã cho biӃt rҵng: Nhӳng ngưӡi sҳp chӃt th ưӡng giӕng nhau vӅ tâm tư, nguyӋn vӑng.
Khi đang còn sӕng tӵ nhiên, khi mà cái sӵ chӃt chưa di chuyӇn dҫn đӃn vӟi hӑ thì hӑ chưa
cҧm nhұn I>J/78/ 9*:.7. / Nhưng khi sӵ chӃt đӃn gҫn hӑ rӗi, hӑ đã cҧm nhұn đưӧc
rӗi thì lúc đҫu, hӑ cҧm thҩy dè đһt, bҩ t an. Nhưng Rӗi tӯ tӯ, tinh thҫn hӑ sӁ an bình kӃ cұn
vӟi cái chӃt - ĐiӅu quan trӑng lúc đó hӑ thích thә lӝ nhӳng điӅu liên quan tӟi cái chӃt và
nhӳng điӅu màhӑ mong mӓi ưӟc ao.

TheoĐҥi đӭc Rinpoche thì Ê
Ê 

 ÊÊÊÊ
Ê
Ê <ÊÊ !"
#$ EC %

ÊÊ
&Ê'%"
( )Ê* 

+ I( ,-.!Ê
Trang 5
|
Ê&/ Khi bҥn đӃn thăm ngưӡi sҳp chӃt, nӃu hӑ nói ra nhӳng gì vӅ cá nhân hӑ, cuӝc
đӡi hӑ, tình cҧnh hӑ, bӋnhctình hӑ... thì đó là nhӳng cҧm nghĩ riêng tư cӫa hӑ. Hãy đӇ cho hӑ
thә lӝ nhӳng gì mà hӑ muӕn nói, đӯng cҧn lӡi hӑ vào lúc đó.

Không nhӳng là không cҧntrӣ mà còn khuyӃn khích, cҧm thông vӟi hӑ, hòa đӗng vào
vӟi hӑ mӝt cách ân cҫn đҫy tình cҧm ccckhi hӑ nói ra: Có vұy hӑ sӁ có đưӧc cҧm giác là khi
ra đi hӑ không cô đơn. Lúc này rҩt quan trӑng, vì ngưӡi sҳp qua đӡi đang ӣ vào giai đoҥn
dӉ cҧm xúc nhҩt, nhҥy bén nh ҩt. Khi tiӃp xúc vӟi ngưӡi sҳp qua đӡi, bҥn nên tӵ đһt mình
vào vӟi hoàn cҧnh cӫa ngưӡi sҳp mҩt, đang kӅ cұn vӟi cái chӃt thì lúc đó tình cҧm bҥn đӕi
vӟi hӑ sӁ chânthұt, sâu đұm hơn và lúc đó bҥn sӁ hiӇu thҩu tâm can, ưӟc vӑng hay sӵ lo lҳng
cӫa hӑ hơn - còn hӑ thì lҥi cҧmthҩy an bình thanh thҧn như trút đưӧc gánh: nһng và có 
ngưӡi vào lúc đó cҧm thҩy như có đưӧc ngưӡi cҧm thông hòa điӋu vӟi mình khiӃn hӑ an
bình can đҧm hơn. Nói tóm lҥi bҥn phҧi tӓ ra tӵ nhiên không hӕt hoҧng, lo sӧ và tin tưӣng là
giây phút sҳp tӟi là giây phút mà ngưӡi sҳp mҩt sӁ gһp đҩng tӕi cao, hӑ sӁ đưӧc Chúa hay
Phұt dүn đҳt hӑ vào cõi tӕt lành an lҥc. Đáng ngҥi nhҩt và sai lҫm nhҩt là vào giây phút đó
ngưӡi thân lҥi hay kêu gào than khóc níu kéo như sӧ ngưӡi mình thương ra đi - Phҧi nghĩ
rҵng mӑi ngưӡi ai rӗi cũng phҧi chӃt, không đi trưӟc rӗi cũng sӁ đi sau - Có lӁ vì thӃ mà ông
bà ta thưӡng có câu an ӫi rҵng: Kҿ ChӃt trưӟc đưӧc mӗ đưӧc Mҧ, kҿ ChӃt sau mӗ mҧ ngҧ
nghiêng. Ngưӡi đi trưӟc vұy mà đưӧc may mҳn..

Z

[ \VY
#
>)
 




 !" viên đã tӯng khҧo sát theo dõi
tӯ #$ %&
''((gӑi là TiӃp dүn đưӡng) tҥi St.Christopher (Anh quӕc) thì
ngưӡi sҳp qua đӡi có nhiӅu nәi lo lҳng bӗi hӗi mà mӝt t rong nhӳng lo sӧ ҩy là sӵ đau đӟn
trong khi sҳp qua đӡi. NӃu lúc ҩy, ngưӡi sҳp qua đӡi đau đӟn thân xác thì cҫn phҧi có sӵ
chăm sóc tұn tình nhưng đӯng hӕt hoҧng. Các loҥi thuӕc giҧm đau có thӇ dùng nhưng tránh
đӯng dùng nhiӅu chҩt á phiӋn. Sӵ Agiҧm đau đӟn cho ngưӡi sҳp qua đӡi nӃu hӑ bӏ đau
đӟn sӁ giúp cho thҫn trí cӫa hӑ đưӧc sáng suӕt bình tӍnh hơn, giúp hӑ giӳ đưӧc ý thӭc và tӵ
chӫ vì trưӟc giây phút Thҫn thӭc thoát ra khӓi cơ thӇ, giây phút quan trӑng trong sӵ chuyӇn
tiӃp - mà cóe - không minh mүn, không sáng suҩt, thҫn trí hơn loҥn vì nhӳng cơn đau đӟn
thì sӁ dӉ bӏ tӕi tăm A lҥc mà đi vào nhӳng đưӡng xҩu xa bҩt A
(Lөc đҥo) - ( sӁ trình bày
rõ vӅ Lөc đҥo là 6 con đưӡng trong sách này ). Do đó, thұt phưӟc lành cho ai khi sҩp lìa đӡi
mà không đau đӟn, tӯ tӯ như đi vào giҩc ngӫ bình thưӡng.

W # )]Y
#
>)
 


Ngoài Vҩn đӅ đau đӟn thân xác, ngưӡi sҳp qua đӡi còn mang nһng mӝt nәi niӅm luyӃn
tiӃc, bӏn rӏn vì chưa hoàn tҩt mӝt công viӋc, mӝt ưӟc vӑng hoһc chӡ mong viӋc gì đó. Ngoài
ra vӅ mһt tình cҧm, ngoài bӏn rӏn gia đình, cha mҽ, vӧ con, đôi khi hӑ còn phiӅn mu ӝn lo âu
vӅ nhӳng điӅu hӑ đã phҥm phҧi tӝi lӛi, nhӳng mӕi căm thù, nhӳng món nӧ vân vân mà hӑ

Trang 6
|
chưa giҧi quyӃt xong... Đây là sӵ thұt và cũng là điӅu đáng ngҥc nhiên - phҧi chăng lúc lâm
chung con ngưӡi sҳp ra đi, hӑ thưӡng tӓ ra thánh thiӋn? Ã0Ê1,ÊÊ 

 Ê
2ÊÊ 4(Ê- 3'-+ -45(167Ê&Ê*#
89Ê:; Ê =<ÊÊ,(
&Ê 

 =2-cAnh Trҫn H Loan là
mӝt quân nhân đã kӇ rҵng: trong mӝt cuӝc đөng đӝ xҧy ra vào năm 1966, ngưӡi bҥn thân cӫa
anh là NguyӉn V LӉ bӏ đҥn trӑng thương lúc hҩp hӕi đã nhӡ anh nhҳn gӣi vӟi gia đình nhӳng
lӡi trăn trӕi và còn bҧo:" 'tôi còn nӧ thҵng Sáu trong đҥi đӝi 350 đӗng nhӟ trҧ giùm.." 

Nhӳng điӅu vӯa trình bày trên cho thҩy ӣ phút lâm ch ung, con ngưӡi tӵ nhiên tӕt lành
hơn, cӣi mӣ hơn, thánh thiӋn hơn, tҩt cҧ như buông xҧ nên hӑ dӉ dàng tha thӭ. Ngay cҧ tӱ
tӝi,trưӟc khi thӑ hình cũng thưӡng tӓ ra ăn năn hӕi cҧi nhӳng lӛi lҫm mà mình đã phҥm
phҧi.

  T"#U XY
#

>R 

Tҥi mӝt sӕ bӋnh viӋn ӣ Luân Đôn - Anh quӕc, khi thuyӃt giҧng vӅ nhӳng giây phút trưӟc
lúc lâmchung cho bӋnh nhân, Đҥi đӭc Soyal Rinpoche đã lưu ý rҵng: ]^/2_ _/=
*!*:<>D/0F_/`.>?7NC;0.I?/B >/=I6/  <I>J/ 5 F
5-a/ b0/*+* -- "' Vì giây phút lâm chung sҳp đӃn tâm linh hӑ cҫn đưӧc
mӣ ra. Do đó khi biӃt đưӧc ngưӡi bӋnh không thӇ nào qua khӓi thì tӕt nhҩt là gӣ bӓ nhӳng
gì gài, cҳm vào cơ thӇ ngưӡi bӋnh như các dây nhӧ, kim tiêm, máy đo, thuӕc truyӅn vào cơ
thӇ vân vân đӇ thân thӇ ngưӡi sҳp qua đӡi đưӧc tӵ nhiên, tâm trí thanh thҧn.... Đӗng thӡi
ngưӡi thân túc trӵc bên thưӡng nói lӡi tӕt đҽp hay cҫu nguyӋn cho ngưӡi sҳp mҩt và săn sóc
tâm linh cho hӑ . . .Có thӃ sӵ ra đi cӫa hӑ mӟi mong đ ưӧc an bình. 

F* cde7.0H 5,*:,*;0.*:< - vì đó là thӡi hҥn lâu nhҩt mà Thân Trung ҩm

chuyӇn đi vào mӝt kiӃp đӡi khác (đҫu thai) Giai đoҥn này nên có Sư hay Linh mөc hoһc bҥn
bè bәn đҥo, khuôn hӝi tӟi đӑc kinh, tөng ít kinh giúp hương linh si êu đӝ. Đây là viӋc nên làm
nhҩt: "(Mӝt thӡi điӇm khác cũng rҩt quan trӑng là hai tuҫn sau khi mҩt tӭc là khoҧng nӱa
tháng, thӡi gian ҩy nên đӑc kinh, tөng kinh cҫu nguyӋn cho hương linh đưӧc vãng sanh cӵc
lҥc hay thiên đưӡng tùy theo tôn giáo hӑ.

Trong hai thӡi điӇm ҩy nӃu thân nhân làm viӋc nhân đӭc thiӋn nguyӋn bӕ thí vӟi ý hưӟng
làm thay ngưӡi mӟi qua đӡi cũng phҫn nào giúp lӧi lҥc cho hӑ vӅ mһt tâm linh, chuyӇn kiӃp.
..

Đӕi vӟi ngưӡi Tây Tҥng thì viӋc làm phưӟc thiӋn nhân danh ngưӡi chӃt là mӝt vi Ӌc làm
có ý nghĩa nhҩt - Đó là cách trҧ ơn, tӓ lòng thương mӃn và hә trӣ ngưӡi đã mҩt hay nhҩt chӟ
không phҧi cӭ ӫ rũ than khóc tiӃc nuӕi sҫu thương cũng chҷng ích gì. Cho vong linh ngưӡi
quá vãng...

Trang 7
|
 f SY

> 
 Z
^
^[f#
>Æ
 


Ngưӡi nào đã tӯng ӣ cҥnh ngưӡi sҳp chӃt hӑ sӁ hӑc đưӧc thӃ nào là nӛi lo sӧ, cô đơn cӫa
ngưӡi sҳp qua đӡi - NӃu ngưӡi ӣ cҥnh ҩy cҧm thҩy lo sӧ thì mӕi lo sӧ đó cũng giӕng mӕi lo
sӧ cӫa ngưӡi đang nҵm trên giưӡng. Nhӡ vұy mà nhӳng ngưӡi đã tӯng ӣ cҥ nh kӅ ngưӡi sҳp
mҩt như thӃ sӁ có đưӧc nhiӅu thiӋn tâm hơn vì chính hӑ cũng như đã tӯng trҧi qua giai đoҥn
cӫa lúc lâm chung đó - Hӑ sӁ nhìn đӡi khác hơn và nhұn chân rõ đӡi ngưӡi hơn, xem giá trӏ
cӫa tâm linh cao hơn vұt chҩt. Cô M.Ph làm viӋc tҥi mӝt bӋn h viӋn lӟn tҥi Colorado Hoa KǤ
- tuy còn rҩt trҿ, phҫn hành cӫa cô là chăm sóc an ӫi nhӳng ngưӡi sҳp qua đӡi -. Cҧm tưӣng
cӫa cô sau gҫn 6 năm làm viӋc ӣ bӋnh viӋn vӟi đӝc nhҩt công viӋc đҫy buӗn bҧ này là: Tӵ
nhiên tôi nhұn thӭc cuӝc đӡi có phҫn khác vӟi nhұn thӭc cӫa bҥn bè tôi cũng như anh chӏ em
tôi - Tôi nghĩ là không nên ganh ghét, căm thù ganh tӷ bҩt cӭ ai vì chung cuӝc tҩt cҧ có lӁ
cũng giӕng nhau vӅ hình ҧnh thưӡng diӉn ra sát bên cҥnh tôi, lúc nào tôi cũng thҩy nhӳng
con ngưӡi chân thұt đҫy lòng t hương và đҫy quyӃn luyӃn - nhӳng ngưӡi sҳp ra đi- Hình như
hҫu hӃt nhӳng ngưӡi sҳp ra đi đӅu bao dung vӏ tha.. Tҥi sao ta không bao dung, cӣi mӣ,
thiӋn tâm trong lӡi nói, hành đӝng, viӋc làm ngay khi ta đang còn sӕng trên đӡi.

F/ >?/* -0A* LÆ0@.F/^ . <//BI.

*9g= _/h^/ A78H_.K:*!K*!* 0A* LÆ0]
-2i:*
P7*i

[ $ TV^
j&$#
>R 

ĐiӅu quan trӑng cҫn nói là bҥn bè, ngưӡi thân khi kӅ cұn bê n ngưӡi sҳp qua đӡi thì đӯng
bӏn rӏn, khóc lóc, níu kҿo ngưӡi sҳp mҩt. NӃu ta cӭ tҥo ra làm mӕi cҧm thương day dӭt thì
ngưӡi sҳp qua đӡi sӁ đau buӗn thҧm khӕc vô cùng khiӃn hӑ khó nhҳm mҳt - đó chính là điӅu
vô cùng tai hҥi. Cҫn nhӟ kӹ rҵng khi gҫn tӟi ph út lâm chung, hӑ cҫn phҧi đưӧc an әn tâm
hӗn, buông xҧ tҩt cҧ, không còn gì vưӟng bұn vào giai đoҥn quan trӑng đó.

Theo Christine Longaker thì tӕt nhҩt là ngưӡi thân phҧi đӇ cho hӑ ra đi mӝt cách an bình
- thanh thҧn, tӵ nhiên - muӕn thӃ, C -5/  <.*L5K
D <-54 k-
H !
7. /KH !/
4C - /K5<_/7Gl* 7.0H  <5,* .

Ngưӡi sҳp mҩt luôn luôn mong ưӟc có ngưӡi hiӇu rõ tâm tư nguyӋn vӑng cӫa hӑ, gҫn gũi
hӑ đӇ an ӫi ân cҫn chăm sóc, chӏu lҳng nghe. Cҫn tránh sӵ sӧ hã i mà không dám gҫn hӑ- Hãy
mҥnh dҥn nҳm lҩy tay hӑ và nhҩt là đӯng nói lӡi chia buӗn khә đau mà trái lҥi nói lӡi an vui
giúp hӑ phҩn chҩn tinh thҫn. Lӡi an ӫi ӣ đây không phҧi là nói vӟi hӑ rҵng hӑ sӁ không chӃt
- Theo Đҥi đӭc Rinpoche thì hoһc yên lһng h oһc đӇ hӑ biӃt là hӑ sҳp lìa đӡi - Vìmӝt khi cho
hӑ biӃt sӵ thұt, hӑ sӁ có thì giӡ chuҭn bӏ dӑn mình cho sӵ chӃt đӃn vӟi sӵ can đҧm chính
chҳn và sáng suӕt hơn. Đӯng đӇ hӑ ra đi khi không biӃt trưӟc là hӑ sҳp mҩt.

Trang 8
|
 Có mӝt điӅu mà Đҥi đӭc Rinpoche nhҳn nhӫ mӑi ngưӡi thêm vӅ vҩn đӅ này là đӯng bao
giӡ thuyӃt giҧng giáo lý cӫa riêng bҥn cho ngưӡi sҳp lìa đӡi nhҩt là khi ngưӡi ҩy không cùng
tín ngưӥng vӟi bҥn - Trái lҥi ngưӡi thân phҧi khích lӋ, ân cҫn phө giúp hӑ vӳng tin vào
nhӳng gì mà tinh thҫn và niӅm tin cӫa hӑ đã tӯng gҳn liӅn. Bҥn phҧi cӕ gҳng tҥo cho mình
có đưӧc thái đӝ, cӱ chӍ và nhҩt là gương mһt không tӓ ra đau khә, sӧ hãi, bӕi rӕi, lo âu hoһc
kinh hoàng khi đang ӣ bên cҥnh hӑ - Vì nhӳng hình ҧnh đó sӁ khiӃn cho ngưӡi sҳp qua đӡi lo
sӧ bҩt an, làm cho giây phút lâm chung cӫa hӑ trӣ nên nһng nӅ, khӕn khә u buӗn - Làm như
vұy không phҧi là có lӧi cho ngưӡi sҳp mҩt mà là gây sӵ bҩt lӧi nӃu không nói là tai hҥi cho
ngưӡi sҳp qua đӡi.

Các vӏ Đҥo sư Tây Tҥng khuyên thân nhân vào lúc đó nên tҥo sӵ an bình cho ngưӡi sҳp
qua đӡi như sau:

NӃu hӑ bӏ nhӳng cơn đau đӟn hành hҥ thì ngӗi gҫn bên hӑ nói vӟi hӑ là: hãy cӕ gҳng cҫu
nguyӋn rҵng hӑ đang bӏ đau đӟn nhưng hӑ cũng cҫu nguyӋn thay cho nhӳng ai đang bӏ
nhӳng đau đӟn hành hҥ như hӑ.

NӃu hӑ tӍnh táo thì khuyên hӑ hãy thӣ vào vӟi ý nghĩ là thu vào nhӳng khә đau cӫa
nhӳng ai tӯng bӏ đau đӟn như mình. Rӗi thӣ ra vӟi ý nghĩ tӕng xuҩt nhӳng vi trùng, nhӳng
đau đӟn, nhӳng xҩu xa, tӝi lӛi đӇ cơ thӇ đưӧc thanh thoát.

Khi còn sӕng ta cũng thưӡng nên tұp như vұy ch o quen dҫn...

>&mm m nY
#

>Æ
 


Ӣcác nưӟc Âu Mӻ, phҫn lӟn các ngưӡi qua đӡi thưӡng cҧm thҩy lҥc loài bơ vơ, cô đơn -
Có lӁ tұp tөc cӫa ngưӡi Âu Mӻ quá khác xa vӟi ngưӡi Đông phương nên ngưӡi ta, ngay cҧ
thân nhân cũng ít quan tâm tӟi sӵ tiӃp cұn chăm sóc vӅ mһt tâm linh lúc ngưӡi thân sҳp qua
đӡi và ngay cҧ trong thӡi gian thân xác thân nhân còn )ӣ nhà quàn. Cũng như cҧ nhӳng
vӏ bác sĩ tӕt nghiӋp ra trưӡng cũng chưa hӅ đưӧc trang bӏ nhӳng gì thuӝc lãnh vӵc tâm linh -
Do đó nhiӅu vӏ đã gһp nhӳng trưӡng hӧp bӋnh nhân hҩp hӕi ngay trưӟc m ҳt mình vӟi nhӳng
lӡi mong ưӟc cҫu xin liên quan tӟi tâm linh. Nhưng không biӃt hә trӧ giúp đӥ ngưӡi sҳp mҩt
trong giây phút ҩy như thӃ nào cҧ..

Mӝt nӳ bác sĩ ngưӡi Anh vӯa mӟi tӕt nghiӋp vào làm ӣ mӝt bӋnh viӋn đã chҥm trán ngay
mӝt trưӡng hӧp khó xӱ - Cô tӟi trưӟc mӝt bӋnh nhân - mӝt ông già sҳp chӃt - mӝt ông già cô
đӝc - ông này không có bà con bҥn bè nào tӟi thăm cҧ. Thҩy cô ông già thӅu thào nói : ]^
> '>Ê?1(@Ê $> H !op Ngưӡi nӳ Bác sĩ lúc đó cҧm
thҩy lúng túng không biӃt trҧ lӡi sao.

Khi nghe ngưӡi nӳ bác sĩ kӇ lҥi chuyӋn đó, Đҥi đӭc Sogyal Rinpoche đã nói rҵng: "NӃu
gһp trưӡng hӧp đó, ta hãy nói vӟi cө già ҩy rҵng: #'
(A *A *%+"
,

-$.c/0%$1-
2
'
3,!%4563,!

1789A ( :7
,%!$A046c;$-,!
Trang 9
|


,+A-
 <456=A77
,+
4A !A<>c?56
A!( 61@A
'
BA% cc

Theo các Lҥt Ma Tây Tҥng thì dù ngưӡi sҳp lìa đӡi đã tҥo nhiӅu ác nghiӋp, nhưng lúc
sҳp mҩt, hӑ tӓ ra ân hұn, hӕi tiӃc, ăn năn sám hӕi, mong cҫu sӵ tha thӭ thì chҳc chҳn sӁ phҫn
nào chuyӇn hoá đưӧc nghiӋp xҩu. ĐiӅu luôn luôn cҫn lưu ý là ngưӡi sҳp qua đӡi sӁ ra đi mӝt
mình nên phút tiӉn đưa cҫn có thân nhân bè bҥn đӇ lúc qua đӡi khӓi cҧm thҩy bơ vơ lҥc
lӓng. 4* 978-q- IrIs/-Ib02,*
  ,*/`.>?7NC5, *

#
>)
 
U
 S
Y
"

Tҩt cҧ chúng ta, khi đӑc sách này vào đoҥn này, ta hãy tưӣng tưӧng rӗi có ngày ta cũng
như thӃ thì cái ao ưӟc vӅ sӵ an lҥc tâm hӗn khi ra đi cũng là điӅu mà ta mong ưӟc.

Đҥi sư Dudjom Rinpoche đã nói: ]+ng bao giӡ bӓ ngưӡi sҳp qua đӡi - ӣ phút lâm
chung nҵm mӝt mình cҧ. Ӣ cҥnh hӑ, hòa cҧ thiӋn tâm cӫa mình vào vӟi hӑ lúc ҩy chính là
giúp hӑ an tâm vӳng tiӃn vào thӃ giӟi khác mà không lo lҳng sӧ hãi ӣ cҥnh hӑ vào cái giây
phút quan .trӑng nhҩt ҩy vӟi lӡi thành t âm cҫu nguyӋn cho hӑ là điӅu cӵc kǤ quý giá .. .´ NӃu
ngưӡi sҳp mҩt tin vào Chúa Jesus thì hãy nguyӋn cҫu Chúa Kitô hãy thương xót và giúp đӣ
hӑ. NӃu hӑ là mӝt tín đӗ Phұt giáo thì hãy cҫu nguyӋn Phұt A Di Đà, Phұt Quan âm cӭu đӝ
hӑ. Chính sӵ cҫu nguyӋn các đҩng này mà vào phút lâm chung, ngưӡi sҳt qua đӡi sӁ đưӧc
yên tâm hơn khi hӑ cҧm thҩy như có.đҩng tӕi cao ӣ bên cҥnh mình.

Theo Đҥi Đӭc Rinpoche thì: NӃu ngưӡi sҳp mҩt là mӝt tín đӗ Thiên Chúa Giáo và bҥn là
tín đӗ Phұt giáo thì khi bҥn cҫu nguyӋn, h ãy hưӟng tӟi Phұt - vì Phұt hay Chúa cũng đӅu
mang lҥi lòng tӯ bi bác ái cӭu đӝ cҧ - chҷng có gì phân biӋt. ChӍ có điӅu là vào giây phút đó,
bҥn IM2. ?*:0FbIc/*/`.2./ >?7NC5,*H  H ^/b5*
D2
.Các bұc thҫy nәi danh xӭ Tây Tҥng đӅu tӯng dҥy các môn đӋ rҵng: Hãy đӇ tâm
luôn đưӧc thanh tӏnh và an lҥc - Đӯng đӇ sӵ khә đau, giұn, ghét oán hӡn bám díu vào - Hãy
đӇ tâm mình hòa cùng vӟi tâm cӫa đҩng tӕi cao. Vӟi tâm thӭc trong sáng ҩy, sӁ dүn dҳt
ngưӡi chӃt I cõi thanh cao, không bӏ lҫm lҥc chӑn lҫm đưӡng vào 6 cõi bҩt an cӫa lөc
đҥo là 6 nҿo luân hӗi.

 >
$ #m

[  
 

Con ngưӡi khi chӃt, phҫn lӟn hӑ chưa hay không cҧm nhұn đưӧc là hӑ đã chӃt, hӑ không
còn trên cõi đӡi này nӳa. Do đó n gưӡi chӃt thưӡng hoang mang vô đӏnh. Hӑ run sӧ trưӟc
nhӳng gì xҧy ra sau khi hӑ qua đӡi, hӑ tӟi đâu, gһp ai, vӅ đâu..? ĐiӅu khӫng khiӃp đáng sӧ
nhҩt là khi hӑ đang đӭng giӳa 6 con đưӡng mà hӑ chҷng biӃt chӑn đưӡng nào - NӃu lúc đó
Trang 10
|
"linh hӗn" hӑ bҩt đӏnh hoang mang thì sӁ đi vào con đưӡng tӕi tăm lҫm lҥc, dӉ sa vào nơi
Ngҥ quӹ súc sanh hay cõi Đӏa ngөc. ĐӇ ³hӗn´ ngưӡi chӃt hiӇu rõ tình cҧnh thӵc cӫa hӑ,
không bӏ hoang mang mơ hӗ thì thân nhân phҧi lo liӋu viӋc cҫu siêu cҫu an cho hương linh
mӟi chӃt hҫu dүn dҳt hӑ ra khӓi chӕn ҧo tưӣng mơ hӗ - Dưӟi đây là nhӳng tư liӋu quý giá
biên soҥn tӯ các tài liӋu kinh sách rҩt hӳu ích cho bҩt cӭ ai muӕn ngưӡi mӟi qua đӡi đưӧc
sáng suӕt bình tâm đi vào con đưӡng sáng.

t


 ju
v&
Y
> 

ThӃ giӟi ngày càng văn minh phát triӇn mӑi mһt bao gӗm trong đó cҧ lãnh vӵc y khoa -
Tuy nhiên, cho đӃn nay giӟi y khoa bác sĩ vүn chưa có chương trình nào nghiên cӭu tìm hiӇu
sâu xa vӅ nhӳng giai đoҥn, diӉn biӃn cӫa sӵ chӃt ± 

>8/ 9** i  </ w-5s*/ 0x 29/ 0F6b78 0y
*.:z/`.* Lh^/A*
/ ,*5* ! chӟ không gì khác - khác vӟi sӵ hiӇu biӃt sâu xa kǤ diӋu cӫa các bұc đҥi sư tӯ
ngàn xưa đã có cái nhìn thông suҩt rõ ràng vӅ các diӉn biӃn, các giai đoҥn cӫa sӵ chӃt vӟi
nhӳng sӵ kiӋn chi li mà giӟi y khoa ngày nay vүn chưa biӃt rõ - nhҩt là ӣ giai đoҥn mà Tӱ
thư Tây Tҥng gӑi là giai đoҥn Trung ҩm.

Trong bӝ Tӱ thư Tây Tҥng có nhӳng đoҥn mô tҧ diӉn biӃn cӫa sӵ chӃt như sau: Trưӟc
tiên ngưӡi sҳp lia đӡi nhұn biӃt rõ cơ thӇ hӑ suy yӃu dҫn. Các cӱ đӝng tay chân, thân mình
trӣ nên khó khăn, hӑ không thӇ đӭng ngӗi, cҫm nҳm... Lúc bҩy giӡ hӑ cҧm thҩy như choáng
váng. Cơ thӇ như bӏ mӝt lӵc nһng nhұn xuӕng nên rҩt dӉ té ngҧ và nhҩt là khó thӣ - có ngưӡi
còn bҧo thân nhân mӣ hӃt các cӱa ra vì như cҧ m thҩy ngӝt ngҥt. Mҳt thҩy lӡ mӡ không rõ,
hai má hóp lҥi, màu da và môi tái xanh, răng có nhӳng chҩm đen xuҩt hiӋn. Vào giai đoҥn
đó tâm thҫn bҩt đӏnh, chұp chӡn đôi khi nói như mê sҧng và chìm dҫn vào trҥng thái hôn
mê...

Nhӳng trҥng thái vӯa mô tҧ trên đây tương tӵ như các nhұn đӏnh cӫa giӟi Y khoa xưa
nay. Ӣ đây, kҿ biên soҥn sách này cũng xin nêu thêm vài chi tiӃt vӅ giai đoҥn sҳp qua đӡi
cӫa nhӳng ngưӡi trong bӋnh viӋn mà cô Trҫn T. M. chuyên trách tiӉn đưa ngưӡi chӃt đã kӇ
lҥi rҵng phҫn lӟn nhӳng ngưӡi sҳp lìa đӡi có nhӳng báo hiӋu trưӟc như trong phòng hӑ nҵm
thưӡng tӓa ra mùi khó chӏu ± theo cô M thì vì lúc ҩy các cơ quan và nhӳng chӭc năng trong
cơ thӇ không còn hoҥt đӝng như trưӟc nên nhӳng chҩt thҧi đӝc, dơ trong cơ thӇ không còn
đưӧc giӳ lҥi như khi còn sӕng, khi còn khoҿ mҥnh nên bҳt đҫu thoát ra qua các lӛ chân lông
và nhӳng phҫn hӣ cӫa cơ thӇ.. Sӵ bӕc tӓa mùi ҩy có khi xuҩt hiӋn sӟm trưӟc đôi ba ngày -
Trong dân gianViӋt Nam gӑi đó là mùi Tӱ khí - Theo cô Tr M thì đôi khi mùi tӱ khí tӓa ra
rҩt mҥnh và duy trì mùi không tan rҩt lâu - Có lҫn có mӝt bà Mӻ da đen qua đӡi, mùi Tӱ khí
xông lên khҳp phòng và như đә ұp vào ngưӡi cô Tr. M. Mҩy ngày sau, dù tҳm kӹ, mùi kǤ
lҥ ҩy vүn phҧng phҩt khҳp ngưӡi cô.

Trang 11
|
 Theo kinh nghiӋm cӫa cô Tr. M. thì có th Ӈ suy đoán là sӁ có ngưӡi qua đӡi trong phòng
nào đó khi mùi Tӱ khí tӓa ra trong phòng - Đӕi vӟi nhӳng ngưӡi làm phҫn hành như cô ӣ các
bӋnh viӋn thì hӑ rҩt nhҥy vӟi mùi này. Dҩu hiӋu khác báo trưӟc sӵ sҳp lìa trҫn là da thay đәi
màu sҳc, không còn hӗng hào tӵ nhiên như khi còn sӕng mà trái lҥi xám xӏt, tái mét. Lý do
là vì máu không còn luân lưu điӅu hòa trong cơ thӇ nӳa mà rút dҫn vӅ tim nên da tái nhӧt hay
tím dҫn tӯ đҫu các ngón tay, ngón chân trӣ vào thân mình.

Dҩu hiӋu kӃ tiӃp là nưӟc mҳt, nưӟc mũi, nưӟc miӃng chҧy ra mӝt cách tӵ nhiên không
còn có sӵ kiӇm soát nào. MiӋng môi, mҳt khô, khát nưӟc vô hҥn - Hơi thӣ lúc bҩy giӡ trӣ
nên lҥnh giá và khó khăn khi qua mũi, miӋng - hơi thӣ vào ngҳn nhưng thӣ ra lҥi dài hơn.

Theo các Lҥt Ma Tây Tҥng thì vào g iai đoҥn này mҳt ngưӡi sҳp qua đӡi tӵ nhiên lӝ nhiӅu
lòng trҳng, trӧn trӯng vì các dây cơ ӣ mҳt không còn giӳ thӃ cân bҵng cho mҳt nӳa. Đây là
giai đoҥn mà tâm thӭc mӡ mӏt, hҫu như không còn nhұn biӃt nhӳng gì thұt giҧ chung quanh.
Chính vào giai đoҥn này ngưӡi sҳp mҩt trông thҩy nhiӅu thӭ hư hư thұt thұt phát sinh do
nhӳng ҧo giác.

Phҫn lӟn nhӳng ngưӡi đang gҫn kӅ cái chӃt, hӑ thưӡng thҩy nhiӅu ngưӡi thân quen qua
đӡi tӯ trưӟc đӃn ngӗi bên giưӡng. Nhӳng ngưӡi đã có lҫn chӃt đi sӕng lҥi thưӡng đӅ cұp
nhiӅu và giӕng nhau vӅ vҩn đӅ này



>
T{Y
 S j


ChӃt chính là sӵ hӫy hoҥi cӫa cơ thӇ. Theo các Kinh sách cә Đông phương thì thân xác
và tâm thӭc hình thành là do sӵ liên kӃt cӫa 5 ThӇ hay 5 Đҥi - Đó là ,*K>D/K
K|.
H ^ !

- ,* tҥo nên thӏt, xương và cҧ khӭu giác đӇ nhұn biӃt các mùi.

@>D/ tҥo nên máu huyӃt, chҩt nhӡn, chҩt lӓng trong cơ thӇ và luôn cҧ vӏ giác đӇ nhұn
biӃt cay, chua đҳng mһn, ngӑt, bùi.

@
tҥo nên hơi thӣ, hình thӇ và cҧ xúc giác đӇ cҧm nhұn khi tiӃp xúc, sӡ mó, va chҥm.


- |. tҥo nên hơi ҩm, màu sҳc và thӏ giác đӇ nhìn ngҳm, xác đӏnh hình thӇ sҳc màu.

- ^ H ! tҥo ra thính giác giúp nghe và phân biӋt các âm thanh - Khoҧng không
còn tҥo ra nhӳng xoang bào, nhӳng khoҧng trӕng, khoҧng hӣ ӣ bên tro ng cơ thӇ.

Trang 12
|
 Khi chӃt thì nhӳng tan rã cӫa các ThӇ hay các Đҥi nên diӉn ra rҩt nhanh và ngưӡi sҳp
chӃt lúc ҩy cũng sӁ trãi qua nhӳng xáo trӝn biӃn chuyӇn trong cơ thӇ và cҧ tinh thҫn rҩt
nhanh...

Trưӟc hӃt thì ThӇ Đҩt tan rã nên cơ thӇ hҫu như không còn sӭc mҥnh nӳa, khi đó ngưӡi
sҳp chӃt cҧm thҩy cơ thӇ nһng nӅ kǤ lҥ và như bӏ té chúi xuӕng, không tӵ mình nhҩc ngưӡi
lên đưӧc. Da bҳt đҫu có màu tái xanh, má hóp và trên răng hiӋn ra nhӳng điӇm màu đen.
Khi đó hai mҳt như bӏ kép sөp xuӕng, thҩy mӡ mӡ, miӋng b ҳt đҫu nói nhӳng lӡi tӕi nghĩa,
mơ hӗ, tâm thҫn suy sөp.

TiӃp đӃn ThӇ Nưӟc bҳt đҫu tan rã vӟi dҩu hiӋu nưӟc mҳt nưӟc mũi nưӟc miӃng chҧy ra
mà ta không thӇ cҧn đưӧc. Mҳt miӋng, cә hӑng khô và lưӥi như cӭng lҥi và khát nưӟc vô
cùng. Hai lӛ mũi như lún vào trong- Tay chân co giұt, run rҭy, tâm thҫn mӡ mӏt như bӗng
bӅnh. Khi đó tӯ cơ thӇ tӓa ra mùi khó chӏu - đó là mùi Tӱ Khí. ĐiӅu này cũng dӉ hiӇu vì cơ
thӇ con ngưӡi thұt sӵ là mӝt khӕi dơ dáy - như nhұn đӏnh cӫa các vӏ chân sư quán triӋt cái
thân ô trӑc - và thҩy rõ ³cái cơ thӇ cӫa con ngưӡi³ là như vұy - nó tích chӭa biӃt bao cái xҩu
xa, bҩt toàn và xú uӃ nhưng nhӡ các cơ phұn cӫa cơ thӇ giӳ chúng lҥi bên trong nên mӑi
ngưӡi không thҩy - chӍ thӍnh thoҧng thҩy qua mӗ hôi, hơi thӣ hay phân giҧi, nưӟc tiӇu. .
Nhưng khi các đҥi bҳt đҫu tan rã thì các cơ phұn cӫa cơ thӇ cũng không còn khҧ năng cҫm
giӳ các thӭ đó nӳa mà phân rҧ hay tuôn ra khiӃn tӓa mùi khó chӏu. Nhӳng ngưӡi làm viӋc ӣ
bӋnh viӋn thưӡng cho biӃt là hӑ đã tӯng cҧm nhұn nhӳng mùi hôi tӓa ra trong phòng ngưӡi
sҳp qua đӡi hay vӯa mӟi qua đӡi. Ӣ giai đoҥn tan rã cӫa thӇ Nưӟc thì qua mӝt sӕ ngưӡi đã
có lҫn chӃt đi sӕng lҥi nhiӅu khi nhӟ và mô tҧ lúc này hӑ như bӏ chìm sâu trong lòng biӇn lӟn
hay bӏ khӕi nưӟc ào ҥt cuӕn đi.

TiӃp theo là giai đoҥn ThӇ Lӱa tan rã dҫn, nên cơ thӇ lҥnh, tái, mҳt mũi miӋng, cә khô
rát. Hơi thӣ lҥnh. Lúc này không thҩy rõ sӵ vҩt tâm trí mӡ tӕi không nhұn rõ ra bҩt cӭ ai
cũng như không nhӟ đưӧc ai. Hӑ thҩy nhӳng đám khói mӡ bӕc lên.

Khi Gió bҳt đҫu tan rã thì bҧn thân ngưӡi sҳp mҩt cҧm thҩy khó thӣ, nhiӅu ngưӡi vào giai
đoҥn này thưӡng bҧo thân nhân mӣ các cӱa ra vì hӑ ngӧp thӣ. Vì là gió đang tan rã nên
thoát ra tӯ bên trong cơ thӇ qua cә hӑng khiӃn ta thӣ hәn hӇn. Nhưng không có sӭc hít vào.
Ðôi mҳt lúc bҩy giӡ trӧn ngưӧc vì các giây cơ trong mҳt không còn tҥo thӃ cân bҵng nӳa. Cҧ
cơ thӇ trӣ nên cӭng đӡ. Tâm thӭc lúc ҩy mӡ mӏt tӕi tăm, không còn khҧ năng nhұn biӃt
nhӳng gì xҧy ra chung quanh. Khi ҩy các ҧo giác bҳt đҫu hiӋn ra. Tùy theo NghiӋp ThiӋn,
Ác mà ta gây ra lúc còn sӕng mà ta sӁ trông thҩy nhӳng hình như tương ӭng, ta cũng thҩy lҥi
tҩt cҧ quãng đӡi cӫa ra như mӝt cuӕn phim chiӃu ngưӧc - Lúc này các hình ҧnh và sӵ kiӋn
như cuӗng phong, bão tӕ vì ThӇ Gió đang đi giai đoҥn tan rã. Đây là lúc máu rút vӅ Tim -
Hơi thӣ cuӕi cùng hҳt ra. ChӍ còn mӝt chút hơi ҩm ӣ tim. Sӵ sӕng chҩm dӭt.

Tuy nhiên theo các Lҥt Ma Tây Tҥng, nhҩt là nhӳng ghi chép trong Tӱ Thư thì lúc này
thұt sӵ vүn chưa chӃt vì tâm thӭc còn có thӇ nghe, nhұn biӃt nhӳng gì vӅ chung quanh ± Do
đó mӟi có lӡi căn dһn rҵng, thân nhân ngưӡi mӟi chӃt không nên gây huyên náo, khóc lóc kӇ
lӉ hay làm nhӳng điӅu gì có thӇ gây đau khә, buӗn phiӅn, thҩt vӑng cho ngưӡi vӯa mӟi qua

Trang 13
|
đӡi - Lúc này là lúc mà thân nhân nên thay phiên nhau tөng kinh, đӑc kinh cҫu ngu yӋn ít
nhҩt là trong vòng 49 ngày...

#
  # Rj
&j&}#
 W {Æ
 

T#U ~# o

Hӑ sӁ thҩy nhiӅu hình ҧnh tùy vào nghiӋp lӵc mà hӑ đã gây ra lúc còn sӕng như trưӟc
đó đã tҥo nhiӅu nghiӋp thì ác thì hӑ sӁ thҩy nhӳng hình ҧnh ghê rӧn, có khi thҩy ngưӡi bӏ hӑ
tàn hҥi trưӟc đó xuҩt hiӋn đòi mҥng hay kêu van. NӃu khi sӕng hӑ đã làm viӋc thiӋn thì sӁ
thҩy cҧnh an lҥc, thanh tao, êm ҧ...

NhiӅu ngưӡi có lҫn chӃt đi sӕng lҥi đã kӇ rҵng, hӑ đã thҩy nhӳng ngưӡi bà con, bè bҥn
xuҩt hiӋn - và nhӳng ngưӡi này là nhӳng ngưӡi đӅu đã chӃt cҧ rӗi.

Đҥi Đӭc nәi danh tài đӭc cӫa Tây Tҥng là Soyal Rinpoche - hӑc giҧ cӫa Đҥi hӑc Luân
Đôn Anh quӕc khi viӃt vӅ Sӵ ChӃt có nhҳc tӟi vҩn đӅ Ngưӡi đang đi dҫn vào cái chӃt, hӑ
thưӡng gһp gӥ nhӳng "ngưӡi"' khác. Tuy nhiên nhӳng con ngưӡi mà hӑ gһp đӅu là nhӳng
ngưӡi đã chӃt. Tài liӋu trích dүn mӝt sӕ lӡi kӇ cӫa nhӳng ngưӡi đã tӯng chӃt đi sӕng lҥi như
Michael Sabom có ngưӡi bҥn quân nhân tham chiӃn ӣ ViӋt Nam bӏ đҥn và bҩt tӍnh nhân sӵ -
Trong giai đoҥn chӃt ngҩt đó anh ta thҩy lҥi 13 ngưӡi đӗng đӝi - mà cҧ 13 ngưӡi này thұt sӵ
là đã chӃt mҩy hôm trưӟc rӗi. ĐiӅu kǤ lҥ là trong suӕt cҧ tháng trӡi anh ta như bӏ hôn mê thì
cҧ trung đoàn cӫa anh bӏ tәn thҩt 42 ngưӡi - Ҩy vұy mà anh ta cũng thҩy cҧ bӑn hӑ - Tuy
nhiên theo lӡi quân nhân này thì: ³nhӳng ngưӡi mà anh ta thҩy đó không ӣ trong hình dҥng
mà ta thҩy như ngưӡi thưӡng. Nhưng anh ta biӃt hӑ có mһt ӣ đҩy - Anh ta cҧm thҩy sӵ hiӋn
diӋn cӫa hӑ, liên lҥc vӟi nhau không bҵng lӡi nói.´

Theo các lài liӋu kinh sách nói vӅ giai đoҥn này thì các hình ҧnh mà ngưӡi sҳp qua đӡi
trông thҩy như vӯa mô tҧ trên là nhӳng ҧo giác chӟ không phҧi là hiӋn thӵc. Các hình ҧnh đó
chính là do tâm tҥo ra.

Có nhiӅu lӕi giҧi thích, giҧi thích đơn giҧn nhҩt là con ngưӡi khi sinh ra và lӟn lên thì
trong suӕt thӡi gian lúc còn sӕng, hӑ suy nghĩ, hành đӝng, gҫn gũi, tiӃp xúc quen biӃt vӟi
biӃt bao là ngưӡi, bao sӵ kiӋn... Tҩt cҧ đi vào trong bӝ não và ҩn nhұp trong đó. Khi chӃt, bӝ
não cũng như cái bình ac -quy vүn còn hoҥt đӝng - lúc này nhӳng hình ҧnh đưӧc in sâu trong
bӝ não tӯ lâu dҫn dҫn hiӇn hiӋn ra như chiӃu mӝt cuӕn phim. Đây cũng tương tӵ vӟi lý luұn
cӫa y khoa hiӋn đҥi. Nhӳng ngưӡi vì lý do nào đó có lҫn chӃt đi sӕng lҥi đã kӇ rҵng hӑ đã
thҩy lҥi nhӳng hình ҧnh tӯ quá khӭ xa xăm trong đӡi, diӉn ra như mӝt bӝ phim chiӃu lҥi.

Tuy nhiên nhӳng giҧi thích trên chưa hoàn toàn đưӧc xem là chính xác vì có nhӳng
trưӡng hӧp khó lý giҧi như: phҫn lӟn nhӳng ngưӡi chӃt đi sӕng lҥi cho biӃt rҵng lúc hӑ đi
vào giai đoҥn hôn mê - xem như đi vào cõi chӃt, hӑ thҩy nhӳng ngưӡi thân mà phҫn lӟn là
nhӳng ngưӡi đã chӃt trưӟc đó. Như vұy tҥi sao chӍ thҩy nhӳng ngưӡi đã chӃt mà không thҩy
nhӳng ngưӡi còn sӕng mһc dҫu nhӳng ngưӡi còn sӕng thưӡng gҫn gũi thân mұt vӟi hӑ hҵng
ngày? Bác sĩ Đoàn văn Huy khi làm viӋc ӣ mӝt sӕ bӋnh viӋn tҥi New York (Hoa KǤ) đã tӯng
lưu tâm nghiên cӭu tìm hiӇu sӵ kiӋn vӯa kӇ - Vào tháng 9 năm 2006, bác sĩ Huy cho biӃt là

Trang 14
|
chính bác sĩ đã nêu vҩn đӅ này ra đӇ hӓi bác sĩ Robert K. (ngưӡi thưӡng nghiên cӭu vӅ các
vҩn đӅ liên quan tӟi sӵ chӃt) thì đưӧc bác sĩ Robert K. trҧ lӡi như sau:

CD9'E 
3>*0A!@(B!(F>
,+46
'5%A35@(5>ACA.G( :A
(F5
!8 5c#(F
46A(FH8 3:2(F]A
.]'F(FA(F 98 
'3
I
:cccGJ
'
,(F
:3 B
: .

Theo các Lҥt Ma Tây Tҥng thì cái mà ngưӡi ta thưӡng gӑi là Linh Hӗn thì ngưӡi Tây
Tҥng gӑi là Thân ý sanh vӅ cõi không gian mà thân ý sanh thҩy các hình ҧnh lúc đó gӑi là cõi
Trung ҩm.

Tài liӋu đăng tҧi trong các sách thuӝc vӅ nhӳng sӵ kǤ bí không thӇ giҧ i thích (Mysteries
of the unknown) cӫa nhà xuҩt bҧn Time - Life Books - Hoa KǤ có đăng tҧi nhiӅu sӵ kiӋn có
thұt liên quan tӟi nhӳng ngưӡi chӃt đi sӕng tҥi đã tưӡng thuұt như Đҥi uý Tommy Clark
trong mӝt cuӝc hành quân tҥi ViӋt Nam vào ngày 29 tháng 5 năm 1969 qua đӡi vì đã đҥp
nhҵm quҧ mìn: Nhưng sau đó thì ông sӕng lҥi như mӝt phép lҥ - Đҥi uý Tommy kӇ rҵng
chính khi hҩp hӕi, ông thҩy mình như thoát ra khӓi cái thân xát đҫy máu me cӫa mình và tӯ
trên cao ông nhìn xuӕng thҩy xác mình nҵm sóng soài bҩt đӝn g. Rӗi ông thҩy xe cӭu thương
chҥy đӃn chӣ xác ông vӅ đơn vӏ Mash đӇ giҧi phүu. Lúc này đҥi uý Tommy vүn còn ӣ ngoài
thân xác cӫa chính ông nên ông có thӇ quan sát đưӧc mӑi tình huӕng xҧy ra. Khi đó bên
giưӡng mә, ông thҩy nhӳng bҥn đӗng đӝi như Dallas, Terry, Ralph... chҥy đӃn lôi kéo như
muӕn rӫ ông theo hӑ. Nhưng ông không đi theo hӑ - Rӗi mӝt vҫng sáng tӓa đӃn, tӵ nhiên đҥi
uý Tommy cҧm nhұn là mình đang nҵm trên bàn mә, không còn thoát ra khӓi thân xác cӫa
mình nӳa... Sau đó, khi tӍnh lҥi ông ta mӟ i biӃt nhӳng ngưӡi bҥn níu kҿo ông đӅu là nhӳng
ngưӡi vӯa mӟi chӃt trong trұn đánh đó. ĐiӅu đáng quan tâm thҳc mҳc cӫa tôi - Đҥi uý
Tommy nói vӟi nhà báo ± là tҥi sao lúc đó tôi chӍ thҩy nhӳng ngưӡi đã chӃt mà không trông
thҩy các đӗng đӝi đang sӕng?

Mӝt tài liӋu trung thӵc khác trong tұp hӗ sơ lưu trӳ tҥi ViӋn Nghiên cӭu các trưӡng hӧp
kǤ bí lҥi tiӇu bang Virginia Hoa KǤ ghi lҥi lӡi kӇ cӫa bác sĩ Lucien Grau - Mӝt ngưӡi Ҩn Đӝ
tên là Laila Kundan Lal Kapur qua đӡi vì bӋnh tҥi Burdwan - Trong lúc ngưӡi nhà lo đһt
ngưӡi chӃt nҵm ngay ngҳn đӇ chuҭn bӏ hӓa táng thì ngưӡi cháu chөp mӝt bӭc ҧnh - Khi ҧnh
đưӧc sang ra, mӑi ngưӡi trong gia đình đӅu kinh ngҥc vì thҩy trong hình có nhӳng ngưӡi lҥ
ngӗi quanh xác chӃt: Nhӳng ngưӡi ҩy khi nhìn kӹ đӅu là nhӳng ngưӡi tro ng gia đình đã qua
đӡi trưӟc đó. 

#
U
Æ
 
~&
 " { T
^

Tâm thӭc cӫa ngưӡi sҳp qua đӡi rҩt nhҥy bén. Tӱ thư Tây Tҥng có ghi rҵng "Khi ngưӡi
sҳp chӃt nghe và thҩy ngưӡi thân khóc lóc thҧm thương bên cҥnh hӑ thì sӵ cҧm nhұn đau đӟn
cӫa hӑ gia tăng khӫng khiӃp. Vì thӃ mà ngưӡi thân phҧi cӕ gҳng làm sao giӳ cho phút lâm
chung cӫa ngưӡi sҳp mҩt đưӧc yên lһng - thanh thҧn có thӃ ngưӡi ҩy mӟi ra đi mӝt cách tӵ
nhiên, an bình.´

Trang 15
|
 Ngoài ra, cũng theo Tӱ thư Tây Tҥng viӃt vӅ sӵ ChӃt thì giai đoҥn này quҧ là rҩt tӃ nhӏ,
lҥ lùng mà ngày nay các nhà nghiên cӭu vӅ sӵ chӃt tҥi mӝt sӕ Đҥi hӑc Mӻ rҩt lҩy làm ngҥc
nhiên vì tính chҩt vi diӋu, lҥ lùng và cũng đҫy tính khoa hӑc bên trong sӵ mô tҧ nӃu chӏu đӇ
tâm nghiên cӭu, khҧo sát?

Vұy, ta hãy xem qua mӝt sӕ tư liӋu liên quan tӟi Sӵ ChӃt đưӧc ghi lҥi trong bӝ Tӱ Thư
này:

Khi ChӃt, cái thân xác thì nҵm bҩt đӝng, chӍ có phҫn như sương khói là Thҫn thӭc thoát
ra khӓi cơ thӇ. Theo tài liӋu trong Tӱ thư thì lúc bҩy giӡ ngưӡi ChӃt đang ӣ trong cӓi Tr ung
ҩm, chưa nhұn thӭc đưӧc là mình đã thӵc sӵ chӃt rӗi mà cӭ nghĩ là mình đang còn sӕng bình
thưӡng. Giai đoҥn này quҧ thұt là phӭc tҥp, khó khăn. Vì cӭ nghĩ là mình còn sӕng tӵ nhiên
nên vүn đi lҥi cũng ra vào nhà, cũng tiӃp xúc gҫn gũi vӟi vӧ con, bҥn, hàng xóm láng giӅng.
Nhưng có điӅu là không ai trông thҩy hӑ dù hӑ làm đӫ mӑi cách như xô đҭy, cҧn đưӡng, kêu
gӑi... hӑ vүn không thӇ làm cho bҩt cӭ ai thҩy đưӧc hӑ, Hӑ cũng thҩy gia đình, bà con nói vӅ
hӑ, nhҳc nhӣ hӑ. Lý do lúc bҩy giӡ hӑ không còn cái thân vұt chҩt, vұt lý và Hoá hӑc như
trưӟc đây nӳa.. Rӗi khi hӑ thҩy trong nhà bày biӋn bàn thӡ khói hương nghi ngút, có ҧnh cӫa
hӑ phóng lӟn đһt lên đó nӳa thì hӑ rҩt phân vân tưӣng như là mơ, nhưng rӗi thҩy ngưӡi thân
vұt vã khóc lóc khiӃn dҫn dҫn hӑ hi Ӈu ra rҵng mình đã chӃt - Mһc dҫu, hӑ vүn trong tình
trҥng mơ hӗ phân vân không nhұn đӏnh hoàn toàn rõ rӋt tình huӕng cӫa hӑ lúc ҩy.

Sӵ phân vân mê mӡ cӫa ngưӡi đã mҩt không biӃt rõ tình trҥng, hoàn cҧnh cӫa mình như
vұy rҩt tai hҥi vì trong vòng 49 ngày nӃu tâm thӭc hӑ cӭ mơ mơ màng màng không rõ rӋt thì
hӑ lҥi càng khó phҧn ӭng thích hӧp thuұn lӧi vӟi nhӳng gì đang chӡ đӧi hӑ bên kia cӫa tӱ...
Do đó các vӏ Đҥi sư thưӡng căn dһn các đӋ tӱ khi ӣ cҥnh ngưӡi sҳp qua đӡi hãy tӃ nhӏ cho hӑ
biӃt rõ là hӑ sӁ phҧi tӯ giã cõi thӃ gian - đó là điӅu mà bҩt cӭ ai cũng đӅu phҧi trãi qua không
sӟm thì muӝn - BiӃt đưӧc chҳc chҳn như thӃ thì hӑ sӁ mҥnh dҥn và dӭt khoát ra đi, vӟi ý
thӭc là mình đã thӵc sӵ chӃt rӗi - ĐiӅu đó sӁ giúp hӑ đӕi phó vӟi nhӳng tình huӕng bҩt ngӡ
sӁ xuҩt hiӋn khi hӑ ӣ vào giai đoҥn Trung ҩm - giai đoҥn mà nhӳng gì xuҩt hiӋn thưӡng sӁ rҩt
lҥ lùng, hiӃm thҩy khi hӑ còn đang sӕng như: ánh sáng lҥ toҧ ra chiӃu vào hӑ, và cҧ âm
thanh nӳa: VӅ ánh sáng thì có nhiӅu loҥi ánh sáng đӫ mӑi cҩp đӝ sáng tӕi và màu sҳc khác
nhau. Lúc bҩy giӡ hӑ nên tránh xa loҥi ánh sáng nào, nên vào vӟi ánh sáng nào... Chính lúc
này là lúc quan trӑng, phҧi biӃt rõ, âm thanh nào nên tӟi, ánh sáng nào nên lìa xa..đӇ khӓi đi
vào 6 đưӡng lөc đҥo xҩu xa tai hҥi do tâm thӭc mơ hӗ lҫm lҥc.

>V €
 j‚

Sau khi qua đӡi, "Hӗn" hay Thân trung ҩm sӁ chuyӇn vào mӝt trong 6 cõi tùy theo
NghiӋp mà khi còn sӕng đӇ tҥo nên. Dưӟi đây là tánh cách cӫa 6 cõi mà kinh sách gӑi là Lөc
đҥo:

ƒ„ :?… là nơi thanh thoát an vui. Nhӳng ngưӡi khi sӕng làm điӅu phưӟc thiӋn tӕt
lành cũng như nhӳng đӡi trưӟc đó đã tҥo phưӟc đӭc, tu niӋm chân chánh thì khi chӃt sӁ vào
nơi đây. Cҧnh trí ӣ đây trong sáng tươi vui, không có sӵ lo buӗn, tӭc giұn, đau khә hay chán
chưӡng. Nói vӅ chi tiӃt thì cõi Trӡi rҩt rӝng lӟn chia ra nhiӅu tҫng và mӛi tҫng ӭng vӟi

Trang 16
|
nhӳng cҩp đӝ khác nhau vӅ nghiӋp lành. Màu sҳc ӣ cӓi trӡi tӓa sáng, có nơi rӵc rӥ vì là cӓi
cӫa Chư Thiên.

ù„>?… Là nơi dành cho nhӳng ai mà NghiӋp tҥo ra trưӟc khi chӃt đưӧc xem là
nghiӋp lành - dĩ nhiên không phҧi ai cũng đӅu tҥo nghiӋp lành nhiӅu hơn nghiӋp ác - vì thӃ
nên tuy vào nghiӋp mà khi tái sinh thành ngưӡi sӁ có ngưӡi hҥnh phúc ngưӡi bҫn hàn, kҿ an
vui, ngưӡi đau khә.. Do đó kinh sách thưӡng khuyên ta kiӃp này đưӧc làm ngưӡi là may mҳn
hãy cӕ gҳng làm phưӟc đӭc, tҥo nghiӋp lành đӇ khi chӃt đi thành lҥi kiӃp ngưӡi sӕng hҥnh
phúc, an vui, sung sưӟng.. Màu sҳc ӣ cõi ngưӡi thưӡng là mây vàng không chói sáng mà
sáng đөc.

†„

… Đây là nơi hiӋn diӋn cӫa nhӳng linh hӗn cӫa nhӳ ng con ngưӡi mà khi
còn sӕng thưӡng kiêu hãnh vì đưӧc nhiӅu ngưӡi kính nӇ do có công tu hành, hӑc hӓi, luyӋn
tұp, cӕ gҳng - Tuy nhiên hӑ lҥi là ngưӡi tham danh lӧi, thích tiӃng khen, tӵ đҳc, huênh
hoang. Ví dө như ngưӡi tu hành tӟi cҩp cao nhưng lҥi tham sân si, thích tán tөng công đӭc,
mӛi bưӟc đi có lӑng tàng che, chung quanh đҫy kҿ hҫu ngưӡi hҥ, thích đưӧc mӑi ngưӡi bái
lҥy, tôn xưng... Nhӳng tánh cách ҩy đã tҥo thành NghiӋp. Dù hӑ là ngưӡi có công vӟi đҥo
pháp, xây nhiӅu nơi tu tұp cho mӑi ngưӡi nhưng không gӝt rӱa đưӧc lòng tham luyӃn sân si,
còn tӭc giұn, nóng nҧy đưӧc khen thì vui, bӏ chê thì nәi giұn, hay phân biӋt giàu nghèo sang
hèn. Kinh Sách xưa gӑi hӑ là Ngưӡi không có phưӟc báu lӟn - Vì thӃ mà khi qua đӡi phҧi
đӑa vào cõi A Tu La. Cõi này gӗm có hai tҫng: Atula thưӧng là nơi tӵ do thoҧi mái hơn tҫng
Atula hҥ. . Đây là nơi dành cho ngưӡi nào lúc sӕng làm đưӧc nhiӅu điӅu lành nhưng không
có phưӟc báu lӟn, lòng còn đҫy tham luyӃn ích kӹ.. Còn Atula hҥ dành cho ngưӡi lúc sӕng
làm nhiӅu điӅu thiӋn nhưng vүn tҥo ác n ghiӋp...VӅ màu sҳc thì cõi Atula thưӡng mơ hӗ,
phҧng phҩt màu xanh lá cây . . .

d„>E/>. : Đây là cõi giӟi cӫa nhӳng loài sinh vұt, chúng chӍ biӃt sӕng theo bҧn
năng chӟ không có lý trí... Nhӳng kҿ lúc sӕng ӣ thӃ gian chuyên chҥy theo vұt chҩt, ham
muӕn xác thân, nhӳng kҿ chuyên mua bán các loҥi cҫn sa, bҥch phiӃn, hút xách, chӭa chҩp,
chiêu dө, bҳt cóc đàn bà con gái hãm hiӃp hay bҳt làm đӍ điӃm - Theo Tӱ Kinh Tây Tҥng thì
ngưӡi mӟi chӃt khi "hӗn" còn ngơ ngác thҩy nhӳng vùng đҩt trãi dài đҫy hang lӛ, đӝng đá
thӃ là hӗn đang ӣ ngưӥng cӱa cӫa cõi Súc sanh - Màu sҳc cõi này màu xám mӡ mӡ.

‡„
Æ0y… đây là cõi giӟi cӫa nhӳng linh hӗn mà khi còn sӕng đã rҩt tham tàn
gian manh xҧo quyӋt hӕi lӝ tham nhũng vơ vét cӫa công giӃt ngưӡi, cưӟp cӫa nhҩt là cӫa tӯ
thiӋn làm cӫa riêng mình, đһc điӅu vu khӕng cho ngưӡi vô tù rӗi ăn hӕi lӝ thҧ ra hay tӵ khҧo
ngưӡi đӇ đoҥt tình, đoҥt tiӅn cӫa... thҩy ngưӡi đói khát mà lòng không mҧy may thương xót
còn đánh đұp xua đuәi. Màu sҳc nơi cõi nga quӹ là màu đӓ bҫm dӳ tӧn. 

ˆ‚„3.‰/… Cõi này có màu sҳc tӕi mӡ hҳc ám ghê sӧ. Đây là nơi dành cho
nhӳng linh hӗn mà lúc còn sӕng là nhӳng kҿ đҥi gian ác, vô lương tâm, nhӳng kҿ chuyên tàn
sát, khӫng bӕ, nhӳng kҿ gây tai hӑa đau thương nghiӋt ngҧ cho vô sӕ đӗng loҥi. Theo Tӱ
Kinh Tây Tҥng thì khi Hӗn tӟi mӝt nơi mà cҧnh trí nơi đó tӕi tăm thҩp thoáng nhӳng căn nhà
màu đen, trҳng xen kҿ, hay lүn lӝn kӅ bên nhӳng hӕ sâu thăm thҷm thì đó chính là cõi đӏa
ngөc.
Trang 17
|
 Theo các Lҥt Ma Tây Tҥng thì khi chӃt linh hӗn ngưӡi chӃt sӁ chuyӇn vào cõi giӟi nào
đó và tùy theo tâm thӭc mà hӑ thҩy đưӧc hình dáng, màu sҳc sӵ vұt nơi hӑ đӃn. Ngoài ra,
tùy theo lòng tin vào tôn giáo cӫa mình lúc còn sӕng như đӕi vӟi nhӳng ngưӡi theo Hӗi giáo,
Thiên Chúa giáo hay Bà La Môn hӑ... sӁ thҩy cҧnh trí trưӟc mҳt theo tâm th ӭc riêng cӫa tôn
giáo hӑ đã qua Kinh sách tӯng đӑc ví dө.. ngưӡi theo Thiên Chúa giáo hӑ có thӇ thҩy Chúa
Jesus, Đӭc Mҽ, hoһc thҩy các Thiên Thҫn bay lưӧn hay sӵ xuҩt hiӋn cӫa ác Thҫn, cӫa Thiên
sӭ hay Quӹ Sa tăng vân vân...

#
Š
U
Æ
 
~ f  { ‹#
o

Qua các tài liӋu nghiên cӭu cӫa các Y Bác sĩ Âu Mӻ như Giáo sư Bác sĩ H.H. Price, Bác
sĩ Raymond A. Moody, Giáo sư Bác sĩ Wilfred Abse, TiӃn sĩ Laubscher, Bác sĩ E.W.Oaten,
Bác sĩ A.J.Davis, Bác sĩ D.P.Kayner, Bác sĩ Hereward Carrington...vân .vân..., cũng như các
tài liӋu kinh sách viӃt vӅ sӵ ChӃt cӫa Tӱ thư Ai Cұp và Tӱ thư Tây Tҥng thì lúc con ngưӡi đi
dҫn vào cõi chӃt thì hӑ ӣ vào trҥng thái hôn mê. Khi đó mӑi ngưӡi đӅu thҩy cái thӇ cӫa
ngưӡi này bҩt đӝng, tim ngӯng đұp, phәi ngӯn g làm viӋc, không hô hҩp tӭc là đã ngưng thӣ.
Thông thưӡng vào giai đoҥn đó, ta bҧo là ngưӡi ҩy đã chӃt không còn biӃt gì nӳa cҧ.

Tuy nhiên thӵc tӃ không phҧi như vұy. Nhӳng ngưӡi vӯa mӟi qua đӡi tuy rҵng hӑ bҩt
đӝng nhưng thӵc sӵ là hӑ vүn còn nghe, bi Ӄt nhӳng gì xҧy ra chung quanh hӑ. Vì thӃ nên
ngưӡi thân cҫn phҧi thұn trӑng trong lӡi nói lúc ӣ gҫn bên ngưӡi hҩp hӕi hay đã chӃt.
Nhӳng lӡi nói đҫy thiӋn cҧm, thiӋn tâm, tӕt lành rҩt cҫn thiӃt vào giai đoҥn quan trӑng này.
NhiӅu gia đình khi ngưӡi thân vӯa mӟi nhҳm mҳt xuôi tay đã bҳt đҫu tranh cҧi nhau, tranh
chҩp nhau vӅ đӫ vҩn đӅ - hӑ không biӃt rҵng ngưӡi mӟi mҩt vүn nghe biӃt và đi vào thӃ giӟi
bên kia vӟi mӝt tâm thӭc đau xót khӕn khә như thӃ nào. Ngưӡi thân hãy cùng nhau giúp
ngưӡi mӟi mҩt đưӧc êm ҧ, an bình khi đi vào cõi giӟi khác vӟi cái tâm an lҥc - đó chính là
cuӝc tiӉn đưa tӕt đҽp và thánh thiӋn nhҩt mà bҩt cӭ ai khi ӣ phút lâm chung cũng đӅu mong
ưӟc. Cҫn phҧi ghi nhӟ rҵng: ]MI6./ 9**: H lI.0KL AK/5* Œ .F0+
*9//vì lúc ҩy hӑ còn phҧi đӕi diӋn vӟi nhiӅu thӭ mà phҫn lӟn xa lҥ, bҩt ngӡ... hӑ cҫn
phҧi thanh thҧn an bình mӟi có sáng suӕt nhұn đӏnh nhӳng gì sӁ đӃn vӟi hӑ. Nhӳng điӅu mà
vì lúc còn sӕng không tu tұp hay chuҭn bӏ tinh thҫn nên thưӡng kinh ngҥc, lo âu , phân vân
khiӃn phҧn ӭng đôi khi vөng vӅ, sai lҥc rҩt tai hҥi´. Đҥi đӭc Sogyal Rinpoche khi nhҳc tӟi
vҩn đӅ này đã nói rҵng :  Ž*>k/5hE/k LC E**:>D/H -4.I?
:,*;0.*:<@47G/
  >k-D-. I+DI?7+H*9Cp Do đó mà lúc có
ngưӡi sҳp mҩt, ngưӡi thân bҥn bè nên tҥo mӝt sӵ an bình thanh thҧn và thiêng liêng quanh
ngưӡi ҩy (không ӗn ào, tranh cãi, lý sӵ, khóc lóc , kӇ lӉ, níu kéo, lay gӑi .. .) .

!@A5';(13Ã9'B3A6(

Ê->ÊÊ C,A6ÊÊD
;A6ÊÊ(+(ÊÊ3 ,E F9 #Ê@&
(A6ÊÊ"
  0Ê(

G&1(Ê(Ê3,!93
?1>Ê-HÊ#Ê&(.I

Ê6ÊÊ(7ÊÊ J'H-K, c/
.
*..I?* cƒd‚

Trang 18
|
 V>V > R


 j T R 

Kinh sách cә Tây Tҥng kӇ chi tiӃt vӅ màu sҳc thҩy nơi cõi Trung ҩm như sau: màu sҳc
cҫu vӗng, ánh vàng chói mӑi rӵc rӥ khó chӏu đӵng nәi khi thҩy chính là ánh sáng trí tuӋ phát
ra tӯ cõi tӕt lành hay Cõi Phұt. NӃu ngưӡi ChӃt đã đưӧc truyӅn dҥy, căn dһn, hӑc hӓi đưӧc
khi đang còn sӕng thì lúc này Thҫn thӭc sӁ an tâm nương vào ánh sáng ҩy đӇ tӟi mһc cho
ánh sáng quá chói chang làm cho khiӃp sӧ. Ánh sáng màu xanh dӏu chính là ánh sáng cӫa
cӓi ngưӡi, nơi mà bҩt kǤ ai cũng đӅu phҧi trҧi qua sӵ khә đau tàn hҥi cӫa Sanh, Già, BӋnh,
ChӃt.. Khi vào đó rӗi thì sӵ giҧi thoát rҩt khó khăn. Nhưng theo các vӏ Lҥt Ma Tây tҥng thì
nguyên nhân khiӃn Thҫn thӭc chuyӇn vào cõ i màu xanh ҩy là do khi sӕng, con ngưӡi ta hay
bӏ cái Tham, sân, Si làm mê mӡ. Sӕng chӍ thích cho an nhàn, khoҿ khoҳn, thích có nhiӅu cӫa
cҧi bҥc tiӅn, thích vұt chҩt, sҳc đҽp, danh vӑng, chӭc quyӅn, ăn ngon mһc đҽp vân vân... ghét
giұn nhӳng ai hơn mình, căm thù nhӳng ai làm mình đau khә... Lâu dҫn (trҧi qua mӝt đӡi
làm ngưӡi) nhӳng xҩu tánh ҩy trӣ thành tұp quán khó bӓ nên khi thҩy ánh sáng êm dӏu mát
mҿ thì vӝi tìm đӃn, thҩy ánh sáng chói chang thì khiӃp sӧ tránh xa chӟ không biӃt đâu là tӕt,
đâu là xҩu - cũng giӕng như khi còn sӕng, thҩy ai nӏnh bӧ, tâng bӕc, ton hót, khen ngӧi mình
thì thích thú thҩy ai nói thұt, lӡí thҷng, trung trӵc, công minh thì ghét bӓ giұn hӡn tránh xa -
cái thói quen ҩy đã ăn sâu vào tâm trí lúc còn sӕng nên lúc lâm chung - dù xác thân bҩt đӝng,
chӃt hҷn rӗi nhưng Thҫn thӭc thoát ra vүn còn mang nһng cái ký ӭc, bҧn tánh như lúc còn
sӕng nên rҩt dӉ lҫm lҥc khi ӡ vào giai đoҥn Trung ҩm. Vì thӃ các vӏ thҫy thưӡng khuyên đӋ
tӱ hãy tұp ngay tӯ bây giӡ, khi con đang còn sӕng hãy hӑc x ҧ bӓ dҫn cái tánh tham lam, sân
hұn, kiêu căng, si mê lҫm lҥc đӇ lúc lâm chung không bӏ nhӳng cái xҩu xa ҩy dүn ta vào
nhӳng cõi xҩu xa mê mӡ nguy hiӇm cӫa lөc đҥo.

Tuy vұy, con ngưӡi ta không ai giӕng ai, có ngưӡi bҧn tánh rҩt xҩu xa đӝc ác nhưng
không bao giӡ biӃt hӕi cҧi ân hұn chӟ đӯng nói tӟi chuyӋn tu tұp. Nhӳng ngưӡi như thӃ khi
phút lâm chung đӃn, hӑ thưӡng bҩt loҥn tâm thân vì ác nghiӋp tràn tӟi làm hӑ kinh hãi. Hӑ
khó chҩp nhұn hay tin vào nhӳng gì mà ngưӡi thân cҫu nguyӋn hay giҧi thích cho hӑ bên
giưӡng. Vӟi bҧn chҩt mê mӡ ҩy hӑ sӁ vô cùng khiӃp sӧ khi thҩy ánh sáng chói chang vàng
rӵc toҧ ra nơi cõi Trung ҩm ± Khi thҩy ánh sáng xanh xuҩt hiӋn, hӑ sӁ trӕn ngay vào nơi có
ánh sáng xanh dӏu ҩy đӇ tìm chӛ nương thân ҭn náu ± đó cũng chính là nơi mà hӑ sӁ trӣ
thành ngưӡi chӏu trҧ quҧ - ác nghiӋp mà hӑ đã gây ra. Theo kinh điӇn Tây tҥng thì mӝt vӏ
Phұt nguyӋn quyӃt tâm cӭu vӟt và dүn dҩt các vong linh trót mang nghiӋp chưӟng mà tâm
thӭc u tӕi mê mӡ - Vӏ Phұt ҩy là Phұt A Di Ðà ± Ngài sӁ xuҩt hiӋn tiӃp nӕi đӇ dүn dҳt cho kҿ
lҫm mê thêm mӝt lҫn nӳa bҵng cách toҧ ánh sáng dүn đưӡng màu đӓ chói - hҫu giúp Thҫn
thӭc kҿ mӟi lìa đӡi nương theo ± Nhưng lúc ҩy, tӯ cõi Ngҥ quӹ súc sanh phát ra ánh sáng
màu xám mӡ đөc - NӃu tâm thӭc sáng suӕt an lҥc thì sӁ biӃ t nương vào ánh sáng cӫa Phұt A
Di Ðà ± Nhưng kӁ mà lúc còn sӕng đã làm nhӳng viӋc ác, xҩu xa đê tiӋn thì bҧn tính luôn tӕi
tâm, thҩp hèn, gian xҧo nên thưӡng có thói quen tìm nhӳng nơi tӕi tâm, mӡ mӏt đӇ ҭn thân,
trӕn tránh... Vì thӃ mà thay vì khi thҩy màu sáng đӓ ác chúng lҥi sӧ hãi, nghi ngӡ tìm tӟi nơi
ánh sáng mӡ đөc tӕi tâm đӇ nương thân mà không ngӡ đó là coi đӏa ngөc xҩu xa ghê rӧn.

Nhӳng bұc Ðҥi sư nhӳng vӏ thҫy thưӡng khuyên nhӳng thân nhân có ngưӡi sҳp lìa đӡi
hãy nhӟ l*:J thêm cho ngưӡi ҩy bҵng cách:

Trang 19
|
 - Ngӗi bên hӑ nói cho hӑ nghe vӅ vҩn đӅ vӯa trình bày trên.

- Hãy cҫu nguyӋn cho tâm thӭc hӑ đưӧc trong sáng đӇ hӑ nhұn thӭc đúng khi nhìn thҩy
ánh sáng - ӣ giai đoҥn Trung ҩm.

- Hãy nói vӟi hӑ là nӃu trông thҩy ánh sáng màu vàng chói chang rӵc rӥ thì đӯng có sӧ
hãi ± vì đó là Phұt quang ± là ánh sáng cӫa Trí tuӋ tӕt lành ± hãy tin tưӣng mҥnh mӁ vào ánh
sáng đó, an tâm tiӃn vào đó đӇ đưӧc vãng sanh an lành vào nơi tӏnh đӝ... Còn khi thҩy màu
xanh êm dӏu thì không nên chҥy vào nơi đó ± vì nơi đó là cõi ngưӡi ± vào đó sӁ lҥi chӏu
nhӳng sinh tӱ triӅn miên, nhӳn thói hư tұt xҩu làm phát sinh vô sӕ nghiӋp, khó lòng thoát
khӓi....

Tӱ thư Tây tҥng ghi rҵng: Mӝt khi ngưӡi thân làm đưӧc điӅu vӯa nói trên bên cҥnh
ngưӡi sҳp mҩt thì kӃt quҧ mang lҥi thưӡng rҩ t tӕt lành. Dù cho ngưӡi sҳp mҩt lúc còn sӕng
hӑ tҥo nhiӅu ác nghiӋp, hành đӝng xҩu xa thì lúc lâm chung nghe đưӧc lӡi nói và lӡi cҫu
nguyӋn giãi bày vӅ ánh sáng nơi cõi Trung ҩm sӁ có lӧi nhiӅu cho hӑ vì mӝt khi hӑ đã ghi
nhұn nhӳng híӇu biӃt ҩy vӟi niӅm tin tưӣng nhiӋt tình thì sӁ phҫn nào làm đәi thay nghiӋp
lӵc cӫa hӑ dù cho đó là nghiӋp xҩu, ác.

Câu hӓi đưӧc đһt ra là tҥi sao sau khi chӃt lҥi có khi phҧi qua giai đoҥn Trung ҩm lâu
ngày mà không đҫu thai ngay? Câu trҧ lӡi là: do kiӃp đӡi cӫa mӝt ngưӡi tích chӭa vô sӕ
nghiӋp mà nghiӋp đӫ loҥi xҩu tӕt chӗng chҩt nhau khi sӕng, không nhӳng ӣ kiӃp hiӋn tҥi mà
tӯ nhiӅu kiӃp đӡi trưӟc đó nӳa? Có khi đưӧc nhiӅu ThiӋn NghiӋp tӕt lành nhưng rӗi phát
sinh các nghiӋp xҩu ác kӃ tiӃp khiӃn nghiӋp thiӋn bӏ giҧi trӯ đi nhiӅu ít khiӃn sӵ mҩt cân
bҵng vӅ thiӋn ác, sӵ tăng giҧm thiӋn ác qua lҥi này sӁ hưӟng dүn Thân Trung ҩm tӟi cõi giӟi
tương ӭng vӟi NghiӋp xҩu hay tӕt mà ngưӡi chӃt ҩy đã tҥo nên đӇ đҫu thai. Vì phҧi hӝi đӫ
điӅu kiӋn thuұn lӧi và tương ӭng vӟi NghiӋp đ Ӈ đҫu thai cho xӭng hӧp nên không phҧi tӭc
thì đưӧc mà có khi lâu.

Vì NghiӋp quan trӑng khi đҫu thai nên các Vӏ chân tu thưӡng khuyên thân nhân nên hә
trӧ thiӋn nghiӋp cho ngưӡi mӟi qua đӡi trong thӡi gian ít nhҩt là 49 ngày - kӇ tӯ khi ngưӡi
ҩy mҩt (vì trong khoҧng thӡi gian đó vong linh ngưӡi mӟi chӃt ӣ vào giai đoҥn đưӧc quyӃt
đӏnh đҫu thai dưӟi hình thӭc nào tùy theo duyên nghiӋp cӫa hӑ tҥo lúc còn sӕng). Theo lӡi
khuyên cӫa các vӏ chân sư thì thân nhân nên làm viӋc phưӟc thiӋn, ăn chay, bӕ thí, đӑc k inh,
tөng kinh siêu đӝ, vӯa trӧ lӵc tҥo phưӟc thay ngưӡi mӟi mҩt và giúp hӑ sáng suӕt đӇ khӓi lҥc
vào cõi giӟi u tӕi xҩu xa.

Tuy nhӳng điӅu khuyên cӫa các vӏ chân tu vӯa mô tҧ trên thưӡng ít đưӧc thӵc hiӋn do
bӣi nhiӅu lý do: như có ngưӡi không tin, cho rҵng chӃt là hӃt, hay vì quá thương xót nên
chӍ biӃt than khóc, chӟ không biӃt làm gì hơn vào nhӳng lúc đau khә đó. Trái lҥi nhiӅu gia
đình vào lúc ҩy lҥi lo tә chӭc tang ma cho lӟn, xe cӝ rình rang, trưӟng liӇng giăng đҫy, xe cӝ
dұp dìu đӗ ăn thӭc uӕng tràn ngұp, ngưӡi đưa đám càng đông càng nӣ mһt nӣ mày vӟi thiên
hҥ bà con. Nhưng hӑ không biӃt rҵng chính lúc đó, vong linh ngưӡi mӟi mҩt vô cùng đau
đӟn xót xa, hoang mang, mӡ tӕi, phân vân lo sӧ trưӟc sáu ngҧ luân hӗi (lөc đҥo), nhӳng giӡ
quyӃt đӏnh sinh mӋnh cuӝc đӡi mӟi qua đҫu thai chuyӇn kiӃp hӃt sӭc gay go nghiӋt ngҧ« hӑ

Trang 20
|
bơ vơ, đơn đӝc mà nào ai có thӇ biӃt tӟi, hә trӧ hay giúp đӥ - mà giúp làm sao đưӧc khi cõi
sӕng và cõi chӃt cách ly nhau? ChӍ có vҩn đӅ - trӧ lӵc mà các vӏ chân sư tӯng chӍ bày l à cách
nên làm nhҩt.

t)]\ R 
X


 j T R 

Khi cơ thӇ hoàn toàn bҩt đӝng và ngưng thӣ thì tӯ thân xác, phҫn vi diӋu gӑi là Thҫn
thӭc thoát ra - giai đoҥn nҫy gӑi là giai đoҥn Trung ҩm. Vào giai đoҥn này, tâm thӭc ngưӡi
chӃt sӁ thҩy vô sӕ hình ҧnh - Nhӳng hình ҧnh ҩy đӅu là ҧo giác, không thұt vì đó chính tӯ
tâm cӫa ngưӡi mӟi chӃt hiӋn ra.

Cҫn phҧi nhӟ kӹ rҵng: nӃu có nhӳng hình ҧnh ghê rӧn, dӳ dҵn hiӋn ra thì cũng đӯng lo
sӧ vì chӍ là do tâm tҥo ra mà thôi chӟ năng lӵc thұt sӵ t hì không có. Nhưng vì sao lúc ҩy lҥi
sӧ hãi? Vì lúc chӃt đi, cái thân vұt lý cӫa ta không còn nӳa, đã bҩt đӝng, đã chӃt - chӍ có
Thҫn thӭc mà thôi thì nhӳng hình ҧnh ҩy lҥi trông như thұt - hơn nӳa, đӕi vӟi nhӳng ai lúc
còn sӕng không tu tұp vӳng vàng khô ng đưӧc chӍ dҥy vӅ sӵ kiӋn này, không chuҭn bӏ nhӳng
kiӃn thӭc cҫn thiӃt cho giai đoҥn Trung ҩm thì nhӳng hình ҧnh vӯa nói sӁ là hình ҧnh thұt sӵ
hiӋn ra ngay trưӟc mҳt chӟ không thӇ bҧo là ҧo ҧnh hay ҧo giác không thұt. Do đó mà vào
giai đoҥn Trung ҩm, phҫn lӟn nhӳng hình ҧnh do tâm tҥo sӁ gây nên sӵ lo sӧ hay thích thú -
Cҧm xúc mҥnh nhҩt cӫa nghiӋp thӭc ta lúc ҩy sӁ đӏnh đoҥt đưa ta đi vào lӕi nào đó cӫa lөc
đҥo (còn gӑi là 6 ngҧ luân hӗi) khiӃn ta dӉ sa vào nhӳng cõi xҩu xa dүn đưa ta vào mӝt kiӃp
đӡi mӟi qua sӵ tái sanh mӟi.

Chính vì sӵ quan trӑng cӫa nhұn thӭc hiӇu biӃt vào lúc đó nên Tӱ thư Tây Tҥng đã
thưӡng nhҳc nhӣ mӑi ngưӡi rҵng: bҩt cӭ .:/BC *:;0..I
 0F6 9C
,FC /1* A - muӕn vұy phҧi chuҭn bӏ hӑc hӓi tӯ khi ta đang còn sӕng chӟ đӯng
đӧi tӟi lúc lâm chung, tâm trí bҩt đӏnh hoҧng hӕt khiӃn mê mӡ, nhұn đӏnh sai lҥc mang lҥi
hұu quҧ xҩu xa bҩt lӧi cho kiӃp lai sinh.

Các vӏ Đҥi sư Tây Tҥng tӯ ngàn xưa đã thҩy rõ là sӵ thҫn thӭc cuҧ ngưӡi mӟi qua đӡi
đӕi vӟi màu sҳc, ánh sáng, cҧnh quang chung quanh ӣ giai đoҥn Trung ҩm là rҩt quan trӑng.
Vì thӃ nên đã chӍ bày rҩt chi li, cҭn thұn cho các đӋ tӱ, nhҳc nhӣ hӑ phҧi biӃt rõ vӅ giai đoҥn
này (giai đoҥn Trung ҩm) hҫu cӭu giúp mӑi ngưӡi lúc lìa đӡi khӓí rơi vào lҫm lҥc«

Theo sӵ giҧng dҥy ҩy thì:

· Sau khi chӃt đưӧc 3 ngày, Thҫn thӭc sӁ chӭng kiӃn nhiӅu hình ҧnh lҥ lùng kǤ diӋu,
đôi khi rҩt khiӃp sӧ. Trưӟc tiên là thҩy ánh sáng màu sҳc vàng tӓa ra như cҫu vӗng. Nguӗn
ánh sáng ҩy rҩt chói chang khiӃn Thҫn thӭc không chӏ u nәi khi trông thҩy ánh sáng ҩy.
Nhưng cùng lúc ҩy lҥi có mӝt nguӗn sáng dӏu màu xanh chiӃu tӟi khiӃn Thҫn thӭc cҧm thҩy
an әn, yên bình quá nên vӝi vã tránh ánh sáng vàng rӵc rӥ đӇ tiӃn vào vùng ánh sáng màu
xanh mát dӏu vӯa mӟi xuҩt hiӋn kia. Nơi có ánh sáng xanh mát ҩy không phҧi thuӝc cҧnh
giӟi tӕt lành thanh thҧn mà là cõi cӫa kiӃp ngưӡi.

Mà trӣ lҥi kiӃp ngưӡi thì cũng lҥi phҧi đҳm mình trong kiӃp trҫm luân, chӏu quҧ báo do
nghiӋp tҥo ra... Ngoài cҧnh giӟi màu xanh dӏu kia ra còn có nhӳng cõi giӟi c ó mҫu sҳc khác
Trang 21
|
nhau tương ӭng vӟi nhӳng cõi giӟi khác nhau ± Vì có nhiӅu cõi giӟi còn xҩu hơn cõi ngưӡi
nhiӅu nӳa nên cҫn biӃt rõ đӇ khӓi lҥc vào«Do đó mà lúc còn sӕng nên biӃt rõ vӅ màu sҳc,
âm thanh tӯng cõi giӟi đӇ khi lìa đӡi nhұn biӃt đưӧc cõi giӟi nà o tӕt, là xҩu - Chuҭn bӏ đưӧc
sӵ hiӇu biӃt đó trưӟc khi mҩt là điӅu rҩt quan trӑng.

Trong phút lâm chung, thưӡng thì ai cũng hay thҩy nhӳng nguӗn ánh sáng, nhӳng hình
ҧnh quái dӏ, ghê sӧ hay nghe nhӳng âm thanh lҥ lùng sӁ làm cho ta lo lҳng sӧ hãi bàng
hoàng, ngơ ngác ± Giây phút đҫu tiên tiӃp cұn ranh giӟi cӫa sӕng chӃt mà đã vұy thì rҩt tai
hҥi ± Vì thӃ khi còn sӕng nên tұp cho quen hay chuҭn bӏ tinh thҫn đӇ phút ra đi thҩy nhӳng
điӅu vӯa nói sӁ không làm cho tâm thҫn chao đão. Lúc ҩy, cӭ giӳ tâm an nhiê n tӵ tҥi, đӯng
khiӃp sӧ mà hãy đӑc kinh hưӟng vӅ Chúa hay tөng kinh hưӟng vӅ Phұt ± nghĩa là tùy theo
niӅm tin tôn giáo cӫa mình mà liên tөc tөng niӋm đӇ đưӧc nhҩt tâm bҩt loҥn có thӃ thì mӑi
hình ҧnh xҩu sӁ qua mau.

Ngoài ra phút cұn kӅ cõi chӃt, phҫn lӟn đӅu thҩy ngưӡi thân đã quá cӕ tӟi bên giưӡng
hay chào đón lôi kéo thì phãi biӃt hӑ đã vào mӝt trong 6 nҿo luân hӗi không mҩy tӕt lành nên
đӯng theo hӑ vì có thӇ bӏ lôi kéo vào cõi giӟi không an lành. Lúc ҩy cҫn nhҩt tâm đӑc kinh
hoһc tөng kinh, giӳ tâm a n đӏnh, không lo lҳng phân vân.

Nhӳng lӡi khuyên trên cӫa các vӏ chân sư tӯng thҩu rõ mӑi sӵ viӋc bên kia cӱa tӱ mách
bҧo cho chúng nhân đӇ tránh rơi vào cõi xҩu trong lөc đҥo rҩt khó tránh. Lý do là ӣ giӡ phút
hҩp hӕi phҫn lӟn con ngưӡi ta ham sӕng sӧ ch Ӄt, thân nhân bên mình thì khóc lóc kêu than,
níu kéo còn tâm thҫn thì hoҧng loҥn, làm sao đӫ bình tӍnh đӇ làm y lӡi dһn hӳu ích trên. Do
đó tӕt nhҩt khi còn sӕng mӛi ngưӡi *AC*:>D/b*L5* LKŽ/ K*ACI6/ 0123/^
/ 9**:>D/7.0:/BC I9 ± Theo Kinh Phұt Giáo thì ngưӡi sҳp lìa đӡi hãy trì chí
niӋm câu ³Nam Mô A Di Ðà Phұt´ thì sӁ đưӧc vãng sanh cӵc lҥc ± (Phұt A Di Ðà có đҥi
nguyӋn là dүn dҳt bҩt kǤ ai lúc lâm chung muӕn đưӧc ngài đӃn dүn vӅ cõi an lҥc).

Phҫn lӟn nhӳng ngưӡi chӃt, khi bưӟc vào cõi giӟi bên kia thưӡng bӏ cái ³Tâm trҥng hӕt
hoҧng, lo sӧ, đau buӗn, xót xa vì cҧm thҩy xa lìa ngưӡi thân và bơ vơ lҥc lõng ӣ nơi mà hӑ
nghĩ là chưa bao giӡ thҩy hay biӃt. Tâm xao xuyӃn cӫa hӑ lúc ҩy sӁ hiӋn ra mà phҫn lӟn
theo sӵ tưӣng tưӧng cӫa mình qua nhӳng gì mà lúc sӕng hӑ đã tӯng nghe, tӯng đӑc qua.
NӃu hӑ là ngưӡi Thiên Chúa giáo có thӇ hӑ lúc ҩy sӁ thҩy Ðӏa ngөc, nơi luұn tӝi, hay thҩy
Chúa có thӇ hӑ sӁ thҩy Thiên đàng vân ...vân... NӃu là Phұt giáo thì hӑ thҩy Phұt, thҩy nhà
sư, thҩy hào quang hay thҩy ngҥ quӹ, súc sanh, đӏa ngөc... Như vұy: Theo các vӏ Lҥt Ma Tây
Tҥng thì tùy vào Tâm thӭc mà ngưӡi chӃt thҩy nhӳng cҧnh giӟi khác nhau. Khi ngưӡi sҳp
chӃt, nhӳng giây phút lúc lâm chung càng lo lҳng, đau khә, sӧ hãi, hoҧng hӕt bao nhiê u thì
hӑ sӁ phҧi trãi qua mӝt giai đoҥn thӡi gian rҩt lâu vӟi cҧnh trí mà hӑ đã tưӣng tӟi bҩy nhiêu.
Tuy nhiên sӵ bình tӍnh, sáng suӕt thưӡng hiӃm thҩy nơi nhӳng ngưӡi sҳp lìa đӡi nhҩt là khi
quanh hӑ có các ngưӡi thân vұt vã khóc lóc - điӅu mà các vӏ sư, các Lҥt Ma rҩt tӕi kӷ. Lý do
là càng làm cho ngưӡi sҳp chӃt dùng dҵng không thӇ lìa đӡi mӝt cách thanh thҧn tӵ nhiên.
ĐiӅu đó cũng thưӡng khiӃn hӑ sa vào nhӳng ngӓ sai lҥc ӣ các nҿo luân hӗi khi chӃt.

Trang 22
|
 Phҫn lӟn nhӳng ngưӡi chӃt vүn còn mang nһng cái ³Tôi´ tӭc là cái bҧn ngã cӫa hӑ mà
ngay lúc sӕng hӑ luôn luôn bҧo vӋ lҩy (cái này là /`.*!, ngưӡi này là /`.*!, cái kia là /`.
*!, tôi thương, tôi ghét, tôi thích, tôi giұn.. cái gì cũng tôi cҧ - chính vì cái tôi ҩy mà khi sӕng
đã tҥo ra biӃt bao sӵ khә..) Vì cӕ bҧo vӋ lҩy ngay cҧ sau khi lìa đӡi, lìa bӓ thân xác, cái tôi
vүn đeo đҷng nơi cái gӑi là Hӗn và vì chӍ biӃt có mình nên không lưu ý tӟi nhӳng gì xҧy ra
khi linh hӗn thoát ra khӓi thân xác.

Các vӏ Lҥt Ma Tây Tҥng cho biӃt rҵng: rҩt nhiӅu linh hӗn mҩt dӏp may vì khi bҳt đҫu đi
vào thӃ giӟi bên kia thưӡng có mӝt luӗng ánh sáng rӵc rӥ phát ra. NӃu hӑ sáng suӕt do
không bӏ mê mӡ cӕ bám lҩy cái Tôi hay cái Ta cӫa mình hoһc đã đưӧc các Lҥt Ma hә trӧ, ch Ӎ
dҥy lúc lâm chung thì hӑ sӁ thҩy và biӃt nguӗn sáng đó là loҥi ánh sáng cao cҩp chӍ đưӡng
cho hӑ tӟi cõi giӟi tӕt lành yên әn hơn. Tuy nhiên phҫn đông các linh hӗn đӅu lҫm lҥc nên đã
đi nhҫm vào nhӳng nơi tai hҥi.

‘‘‘

³Vì cái giұn sӁ gây nên PhiӅn não - vì thӃ không giұn là hay hơn cҧ. Vì Tӯ bi, bác ái tҥo
ra Hҥnh phúc - vì thӃ nên phát triӇn tâm thiӋn này thì hơn.´ (Đӭc Đҥt Lai Lҥt Ma đӡi thӭ 14).

V
)
 )n  W^
U
SU


X { jT
^
>

Theo trình bày trên thì Thân Trung ҩm là cái đi đҫu thai - nhiӋm vө nó là mang theo
NghiӋp lӵc đӇ đi đҫu thai.

   

^~^
uvuoW 

o

³NhiӋm Vө cӫa Thân Trung ҩm là đi tìm mӝt kiӃp đӡi mӟi thích hӧp, thích ӭng vӟi
NghiӋp tҥo ra - Sӵ tìm kiӃm ҩy mau hay chұm còn tùy t huӝc vào ngưӡi đã qua đӡi lúc sӕng
bҧn thӇ viӋc làm thiӋn ác cӫa hӑ tӕt xҩu như thӃ nào ±

Ví dө:

- Ngưӡi có thiӋn tâm nhân đӭc thұt sӵ như các bұc đҥi sư lӯng danh thì có khi chӍ trong
chӕc lát đã đi vào kiӃp khác ngay sau khi qua đӡi.

- Ngưӡi có lòng nhân tӕt lành tuy không tӯng tu trì công quҧ thưӧng thӯa nhưng vì ít
phҥm vào các giӟi có khi chӍ nӱa tháng, hay mӝt tháng là đã đҫu thai.

- Còn nhӳng kҿ bình thưӡng thì thưӡng sau khi chӃt đӝ 49 ngày là bҳt đҫu chuyӇn đi đҫu
thai.

- Tuy nhiên cũng có nhӳng ngưӡi khi chӃt vì quá u mê mӡ tӕi, luyӃn lưu kiӃp sӕng cũ
thì hӑ sӁ trì chұm đҫu thai - nhҩt là nhӳng ngưӡi tӵ vүn mà ChӃt (chưa tӟi kǤ chӃt) hay
nhӳng ngưӡi bӏ chӃt oan ӭc, tӭc tưӣi.. Phҫn lӟn nhӳng oan hӗn này thưӡng lang thang vô
đӏnh, không có nơi nương tӵa nên lâu ngày dӉ tҥo thành thӇ chҩt đһc biӋt mà ngưӡi cõi thӃ
Trang 23
|
gӑi là "Ma" - cҫn phҧi cҫu hӗn cho hương linh đưӧc siêu đӝ mӟi mong thoát đưӧc kiӃp oan
hӗn vҩt vưӥng.

^
 K>
X^
 
 T#U
> Æ
>
X^
 
^


Nói theo kinh điӇn Phұt giáo thì khi chӃt cái thân xác sӁ bҩt đӝng, không còn biӃt gì nӳa
cҧ và cái xác thân ҩy sӁ phҧi bӏ hӫy hoҥi theo luұt tӵ nhiên đӇ chҩm dӭt mӝt kiӃp đӡi hiӋn
tҥi.. Nhưng cái dòng sinh mӋnh thì lҥi không mҩt mà tiӃp tөc chuyӇn đәi qua mӝt kiӃp đӡi
mӟi khác qua mӝt hình hài thân xác mӟi. Khi đó A Lҥi Gia Thӭc sӁ mang nhӳng NghiӋp
xҭu tӕt, nhӳng tính chҩt, cá tánh hoài bҧo cӫa sinh mӋnh kiӃp đӡi trưӟc (như nhӳng hҥt
mҫm) chuyӇn qua cho sinh mӋnh kiӃp đӡi sau đӇ rӗi nhӳng hҥt mҫm ҩy sӁ m ӑc lên cây lành
hay cây tӕt theo đúng luұt Nhân Quҧ, khiӃn cuӝc đӡi mӟi cӫa sinh mӋnh ҩy khә đau hay
sung sưӟng là tùy vào nhӳng hҥt mҫm ҩy.

Vұy, A Lҥi Gia Thӭc rҩt quan trӑng, nó Duy Trì NghiӋp Nhân Quҧ ThiӋn Ác.

Quý vӏ đӝc giҧ đӑc đӃn đây, nӃu thҩy có vài điӇm chưa hiӇu thì xin quý vӏ đӑc lҥi lҫn nӳa
thұt chұm, vӯa đӑc vӯa suy nghĩ, phân tích đӇ hiӇu cho rõ thì nhӳng lý giҧi vӅ sau mӟi đưӧc
rõ hơn.

Đӑc xong quý vӏ sӁ thҩy là:

- ChӃt không phҧi là hӃt.

- ChӃt là chuyӇn đәi kiӃp đӡi này qua mӝt kiӃp đӡi khác như bưӟc qua mӝt cánh cӱa
chuyӇn tiӃp, Khi bưӟc qua cӱa là đã chӃt, khi đó thân xác cũ hӫy hoҥi như ta thay bӝ đӗ cũ
bӓ đi và mһc vào bӝ đӗ mӟi khác -Bӝ đӗ mӟi này là Thân xác khác

- Nhӳng NghiӋp tҥo ra tӯ nhӳng kiӃp đӡi vӯa qua đưӧc giӳ gìn , mang theo bӣi A Lҥi
Gia Thӭc - Như vұy A Lҥi Gia Thӭc có nhiӋm vө thu nhһt ghi chép tӯng chi tiӃt hành vi
cuӝc đӡi tҥo ra NghiӋp và cҩt giӳ.

Sau khi biӃt rõ nhӳng điӇm liên kӃt vӯa trình bày trên, chúng ta bҳt đҫu bưӟc qua giai
đoҥn kӃ tiӃp là:

1 - Sau khi ChӃt, sӵ chuyӇn kiӃp hay còn gӑi là Đҫu Thai sӁ như thӃ nào?

2 - Cái gì đi đҫu Thai?

3 - Đҫu thai có dӉ đàng không?

4 - Đҫu thai lâu hay mau?

Trang 24
|
 Ta lҫn lưӧt đӑc qua tài liӋu kinh sách ghi rõ các vҩn đӅ nêu trên qua nhӳng phҫn thu gӑn
hӃt sӭc đơn giҧn đӇ dӉ hiӇu như sau:

>
^
 K> ^
T
>
o

KiӃp này muӕn chuyӇn qua kiӃp kia hay còn gӑi là Đҫu thai do nhiӋm vө cӫa Thân
Trung ҩm - Theo tài liӋu cӫa Hòa Thưӧng Thích Chánh Lҥc - TiӃn sĩ văn chương Trưng Hoa
- trong cuӕn Sӕng ChӃt - Phú Lâu Na xuҩt bҧn thì dҥng thӇ cӫa thân Trung ҩm cao chӯng 90
cm -gҫn bҵng mӝt đӭa bé 5, 6 tuәi nhưng rҩt sáng suӕt, lanh lӧi - Món ăn cӫa thân này là mùi
hương. VӅ dҥng thӇ thân này như cái bóng mӡ - Khi chuyӇn đi sӁ ӣ tư thӃ khác biӋt dӉ nhұn
biӃt - NӃu Thân trung ҩm cӫa loài Trӡi thì phҫn đҫu sӁ ngӱa lên phía trên - NӃu cӫa ngưӡi,
Quӹ là đҫu đi ngang, nҵm ngang. Còn cӫa Chúng sanh trong Cõi đӏa ngөc thì đҫu chúc
ngưӧc xuӕng phía dưӟi (trong Luұn Câu Xá - cuӕn thӭ 9).

Ӣ đây tưӣng nên nhҳc lҥi vӅ sӵ kiӋ n Thân Trung Ҩm có liên hӋ gì vӟi hiӋn tưӧng Sӧi
dây mӡ đөc liên kӃt thân xác ngưӡi chӃt vӟi phҫn mӡ như sương khói - mà các Lҥt Ma Tây
Tҥng thưӡng nhҳc tӟi ӣ phút giây sҳp lìa đӡi hay Sӧi dây bҥc Silver cord mà ngày nay các
nhà khoa hӑc cũng như mӝt sӕ bá c sĩ đã nhҳc tӟi?

>
$X
t

 \VÆ
>Q
uW
$^ 

Trong Tӱ thư Ai Cұp và Tây Tҥng đӅu có sӵ mô tҧ phҫn nӕi "linh hӗn" ngưӡi chӃt vӟi
Thân xác ngưӡi chӃt. Đó là mӝt giҧi mӡ sáng giӕng sӧi dây. Dawasandup, nhà nghiên cӭu
vӅ cõi chӃt nәi tiӃng cӫa Tây Tҥng đã cho biӃt rҵng: Khi chӃt, "linh hӗn" ngưӡi chӃt thoát ra
tӯ mӝt huyӋt đҥo, thưӡng là ӣ đӍnh đҫu - Tuy nhiên chưa đӭt lìa hҷn mà nӕi bҵng mӝt sӧi dây
lung linh mӡ sáng rҩt khó thҩy - Tuy nhiên các bұc chân tu thì lҥi thҩy rõ .

Các vӏ Chân sư thӡi cә đҥi Ai Cұp trong các buәi lӉ ĐiӇm Đҥo, hӑ thưӡng quan sát sӧi
dây liên kӃt nӕi lӍӅn thân xác và Linh hӗn cӫa ngưӡi đӋ tӱ đang trong tình trҥng mê man cӫa
cơn đӗng thiӃp - điӅu chӭng tӓ cuӝc điӇm đҥo đang trong tình trҥng bình thư ӡng. Mөcđích
buәi lӉ là giúp "linh hӗn" ngưӡi đӋ tӱ hӑc hӓi đưӧc nhӳng gì ӣ bên kia cӱa Tӱ. Đó không
phҧi là mӝt sӵ chӃt hoàn toàn - Nhưng đӕi vӟi ngưӡi lìa đӡi thì sӧi dây liên kӃt này sӁ đӭt lìa.

Mӝt sӕ nhà khoa hӑc, y bác sĩ... trên thӃ giӟi cũng có lҫn mô tҧ vӅ sӧi dây lҥ lùng kǤ bí
nҫy. Như bác sĩ R.J sTaver, Giáo sư R.Crookall, Reverend L.J. Bertrand, Oliver Fox, Bác sĩ
Wiltse. Tҥi Na Uy, cô Engeborg cho hay là cô có lҫn thҩy mình như lưӟt ra khӓi cơ thӇ mӝt
cách nhҽ nhàng và cô thҩy có mӝt sӧi d ây mӡ sáng lung linh theo mình.

Có mӝt sӕ nhân chӭng khác còn cho rҵng, tӯ sӧi dây mô tҧ trên hӑ thҩy có phҫn khói mӡ
đөc thoát ra lơ lӱng gҫn cơ thӇ ngưӡi vӯa mӟi qua đӡi. Bác sĩ Hout mô tҧ rҵng khӕi hơi hay
sӧi dây liên kӃt ҩy rung đӝng và như có chӟp sáng. Còn nhà khoa hӑc J.C.Street thҩy làn hơi
tӯ tӯ giӕng dҥng ngưӡi. Trên đһc san Society for Psychical Research, ông K.G đã chӭng
kiӃn sӧi dây nӕi linh hӗn và thӇ xác cӫa ngưӡi vӧ lúc bà qua đӡi. Các hình ҧnh tương tӵ
cũng đưӧc các bác sĩ, y tá mô tҧ như bác sĩ R.B. Hout, bác sĩ E.W. Oaten, Bác sĩ A.j. Davis,
Bác sĩ Raynor.C. Johnson.. nhӳng vӏ này còn cho biӃt là khӕi hơi có dҥng hình ngưӡi và có
khi ӣ nhӳng vӏ trí ngang, thҷng đӭng, nghiêng hay ngưӧc. ĐiӅu này trùng hӧp vӟi mô tҧ
Trang 25
|
trong các cә thư Tây Tҥng, Ai Cұp vӅ hình ҧnh lҥ lùng này. Năm 1929, sinh viên khoa hӑc
Sylvan Muldoon là ngưӡi có thӇ xem như là tiên phong trong vҩn đӅ nghiên cӭu tìm hiӇu sӵ
liên kӃt giӳa cái gӑi là "Hӗn" và xác cũng như sӧi dây mӡ đөc lung linh nӕi hai phҫn vӯa
kӇ. Cuӕn Projection of the Astral Body do sinh viên này biên khҧo và xuҩt bҧn. VӅ sau,
các nhà khoa hӑc khác đã bҳt đҫu lưu tâm nghiên cӭu.

Ngày nay, sӵ kiӋn sӧi dây màu trҳng bҥc cũng như khӕi hơi vүn đang là đӅ tài nghiên
cӭu cӫa mӝt sӕ nhà khoa hӑc - Hӑ tҥm cho rҵng phҫn kǤ lҥ đó thuӝc siêu vұt thӇ có khҧ năng
vұn truyӅn sӭc sӕng cho cơ thӇ - Mӝt khi siêu vұt thӇ ҩy đӭt lìa tӭc là sӵ sӕng cӫa thân xác
không còn.

#
’
[
€

U

 >
^
 
# o

Ngày nay mӝt sӕ lӟn ngưӡi Mӻ có thái đӝ và niӅm tin vӅ nhӳng gì sӁ xҧy đӃn vӟi bҧn
thân hӑ sau khi chӃt có rҩt nhiӅu thay đәi sâu xa.

Sau khi mӝt sӕ y bác sĩ trình bày nhӳng bài thuyӃt giҧng, nhӳng bài báo và cҧ luұn án
cũng như nghiên cӭu vӅ vҩn đӅ kӅ cұn vӟi cái chӃt, cá c nhà báo bҩt đҫu đә xô đi săn lùng
nhӳng đӅ tài vӯa kӇ. Năm 1982, viӋn Gallup đã mӣ mӝt cuӝc thăm dò rӝng rãi khҳp nưӟc
Mӻ vӅ nhӳng hiӋn tưӧng cӫa vҩn đӅ cұn tӱ. KӃt quҧ, viӋn này đã tham khҧo đưӧc 8 triӋu
ngưӡi Mӻ đã có lҫn ChӃt đi và Sӕng lҥi.

Nhӳng hӗ sơ ghi chép vӅ nhӳng gì mà nhӳng ngưӡi này đã có lҫn đi vào cõi giӟi khác
mô tҧ lҥi đưӧc đem phân tích so sánh, đӕi chiӃu rҩt cҭn thұn - ĐiӅu lҥ lùng kǤ thú là mһc dù
ӣ nhӳng tiӇu bang khác nhau, không quen biӃt nhau, nhiӅu mô tҧ cӫa nhӳng ngưӡi Mӻ này
lҥi khá tương tӵ hay trùng khӟp nhau vӅ nhӳng cҧnh trí, sӵ kiӋn đưӧc xem là ӣ bên kia cӱa
TӱDưӟi đây là mӝt sӕ sӵ kiӋn đưӧc các nhà nghiên cӭu hiӋn tưӧng Cұn Tӱ ghi lҥi như sau:

1) Ӣ phút hҩp hӕi rӗi xuôi tay, hӑ thưӡng có nhӳng cҧm giác lҥ lùng như cҧm thҩy thanh
thҧn, an vui, nhưng có ngưӡi lҥi cҧm thҩy lo lҳng sӧ sӋt, hoang mang hay ngơ ngác.. .

2) Các giác quan lúc đó (cұn tӱ) tӵ nhiên như đưӧc phát huy nên nghe rõ, nhұn thӭc rõ,
cҧm giác nóng lҥnh hay đau đӟn rõ hơn. VӅ âm thanh hӑ nghe như có tiӃ ng gió mҥnh và
thân xác hӑ như nhҽ đi và tách rӡi khӓi thân xác. Phҫn lӟn hӑ đӅu thҩy mình nҵm chӃt bҩt
đӝng, còn hӑ thì ӣ trên cao - hӑ thҩy rõ thân xác hӑ và thҩy biӃt nhӳng gì đang xҧy ra chung
quanh. Lúc đó hӑ lưӟt đi dӉ dàng như lên cao xuӕng thҩp và có thӇ xuyên qua tưӡng hay vұt
rҳn - Vào giai đoҥn đó hӑ không cҧm thҩy nһng nӅ, không còn dính dҩp vӟi xác thân, lúc đó
hӑ chӍ còn liên kӃt vӟi tâm hӑ thôi nên cҧm thҩy nhҽ nhàng mӝt cách kǤ diӋu.

3) Lúc này hӑ biӃt mình đang ӣ vào tình huӕng nào, biӃt mình đang ӣ vào hoàn cҧnh
khác vӟi trưӟc lúc còn sӕng - Hӑ cҧm thҩy mình như bӏ cuӕn hút vào trong mӝt khoҧng tӕi
đen mông lung diӋu vӧi không biӃt đâu là chiӅu hưӟng. Hӑ thҩy mình lưӟt đi rҩt nhanh qua
mӝt đưӡng hҫm hun hút.

Trang 26
|
 4) KӃ đӃn, hӑ thҩy tӯ xa mӝt điӇm sáng, rӗi mӝt vӯng sáng rӵc rӥ tӓa ra đӗng thӡi hӑ
cҧm thҩy mӝt tình thưӡng bao la như hoa trong ánh sáng bao phӫ lҩy hӑ - Lúc bҩy giӡ nhӳng
hình ҧnh cӫa cuӝc đӡi hӑ bҩt đҫu diӉn ra như mӝt cuӕn phim cӫa đӡi mình đưӧc chiӃu lҥi..
VӅ sӵ kiӋn ánh sáng thì hình như mӑi ngưӡi đã đưӧc hӓi qua đӅu cҧm thҩy hân hoan kǤ lҥ,
hӑ mô tҧ đó là loҥi ánh sáng chưa tӯng thҩy, mӝt thӭ ánh sáng toàn vҽn, rӵc rӥ nhưng lҥi
không làm cho mҳt bӏ lòa, mӝt thӭ ánh sáng mà khi đưӧc bao phӫ hӑ cҧm nhұn sӵ an lҥc kǤ
diӋu vô bӡ bӃn nên lúc ҩy hӑ hoàn toàn hòa vào vӟi ánh sáng ҩy..

5) Phҫn lӟn mô tҧ thҩy nhӳng cҧnh trí đҽp đӁ lҥ lùng diӋu vӧi vӟi âm thanh thanh thoát
phiêu bӗng ± Đôi khi hình ҧnh có vҿ như xa vҳng mông lung h ay tӕi tăm u buӗn dӉ sӧ. Có
ngưӡi thҩy dinh thӵ lâu đài nhà cӱa, có ngưӡi thҩy hang đá, hӕ sâu...

6) Phҫn lӟn thҩy là hӑ không thӇ vưӧt qua mӝt lҵn ranh giӟi nào đó mà phҫn lӟn như
cánh cӱa hay cái cәng lӟn.

7) Vҩn đӅ trông thҩy ngưӡi thì ӣ đây có điӇm rҩt tương đӗng là trong sӕ 8 triӋu ngưӡi
Mӻ đã tӯng chӃt đi sӕng lҥi phҫn đông đӅu kӇ là hӑ đã gһp lҥi ngưӡi thân thuӝc, bҥn bè -
nhưng là ngưӡi thân, bè bҥn đã qua đӡi rӗi chӟ không gһp ngưӡi hiӋn đang còn sӕng.

8) Nhӳng ngưӡi chӃt đi rӗi tӵ nhiên sӕng l ҥi đӅu kӇ giӕng nhau là có mӝt đӝng lӵc thúc
đҭy, chӍ bҧo hӑ nên quay vӅ - Có ngưӡi gһp lҥi ngưӡi cha, mҽ, anh em... đã mҩt trưӟc đó rҩt
lâu, hӑ ra dҩu bҧo hãy mau mau quay vӅ đӯng tӟi đây làm gì và sau đó chính hӑ trӣ lҥi thân
xác cӫa hӑ...

€KL MN 6@("(854O"$"P7

> 6QR1S4 /T
/( 6R"F#U?5I#*@"4 . . .

KӃt quҧ nhӳng khám phá và nghiên cӭu trên còn mang lҥi mӝt sӕ điӇm như sau:

Nhӳng ngưӡi đã tӯng ChӃt đi Sӕng lҥi ҩy hҫu như tҩt cҧ đӅu thay đәi thái đӝ sӕng. Nghĩa
là trưӟc đó hӑ sӕng ³rҩt là tính ngưӡi, thì nay không hoàn toàn như thӃ nӳa -Trưӟc đó hӑ hay
tham lam, giұn dӳ, tranh chҩp, tӵ ái... thì nay hӑ sӕng có khi như an bҫn lҥc đҥo, sӕng nhiӅu
vӅ nӝi tâm, hưӟng vӅ đҩng tӕi cao nhiӅu hơn - Có ngưӡi tӟi nhà thӡ làm viӋc thiӋn, có ngưӡi
tìm đӑc sách ThiӅn, tұp tu ThiӅn, tìm hiӇu thêm vӅ lý thuyӃt cӫa Phұt giáo - Đһc biӋt là
nhӳng giáo lý cӫa Phұt giáo Tây Tҥng có nhӳng lý giҧi phҫn lӟn trùng khӟp vӟi nhӳng đ iӅu
hӑ đã trҧi qua trong thӡi gian cұn kӅ vӟi cái chӃt.

Đӕivӟi nhӳng vӏ Đҥi sư Tây Tҥng thì nhӳng sӵ thҩy biӃt cӫa nhӳng ngưӡi ChӃt đi sӕng
lҥi mô tҧ trên thұt ra chӍ là nhӳng gì xҧy ra ӣ ngưӥng cӱa cӫa Cõi Trung ҩm mà thôi chӟ
chưa thӵc sӵ vào sâu sau cõi ChӃt. Lý do là hӑ mӟi tӟi đó rӗi trӣ vӅ nhұp xác chӟ nӃu vào
sâu nӳa thì chҳc chҳn hӑ đã ChӃt hҷn không thӇ trӣ vӅ lҥi vӟi thân xác nӳa... Mӝt sӵ kiӋn
làm các vӏ Lҥt Ma lưu ý là qua lӡi mô lҧ, kӇ lҥi cӫa nhӳng ngưӡi cұn kӅ cái ChӃt và may mҳn
sӕng lҥi là hӑ đӅu trҧi qua giai đoҥn thҩy lҥi rõ ràng toàn cҧnh cuӝc đӡi cӫa hӑ vô cùng chi
tiӃt tӯ nhӳng hành đӝng tӕt cũng như xҩu - Như vұy là rõ ràng vҩn đӅ tҥo NghiӋp rҩt quan
trӑng phát sinh tӯ nhӳng hành đӝng viӋc làm cӫa chính mình trong đӡi - Nhӳng lӡi kӇ lҥi ҩy

Trang 27
|
nói lên rҵng Nhӳng gì ta đã làm, đã gây nên và thҩy rõ trong phút lâm chung không thӇ nào
chӕi cҧi hay trӕn chҥy đưӧc NghiӋp báo.

Chính nhӡ y khoa ngày càng tiӃn bӝ có thӇ giúp hӗi sinh mӝt sӕ ngưӡi tưӣng đã qua đӡi
± Nhưng cũng chính nhӡ vұy mà giӟi Y khoa ngày nay biӃt thêm mӝt sӕ sӵ kiӋn đһc biӋt,
nhӳng tiӃn trình cùng vӟi hình ҧnh màu sҳc diӉn ra khi con ngưӡi tiӃn dҫn vào cõi ChӃt qua
nhӳng mô tҧ cӫa nhӳng ngưӡi có lҫn chӃt đi sӕng lҥi.

Đҥi sư Sogyal Rinpoche đã tӯng đӕi thoҥi vӟi nhӳng y bác sĩ Tây phương vӅ vҫn đӅ này
rҵng: "Làm sao mà bҥn là vӏ Bác sĩ tài ba và giàu kinh nghiӋm thӵc sӵ nӃu bҥn không đưӧc
hә trӧ thêm mӝt sӕ kiӃn thӭc vӅ sӵ thұt cӫa cái chӃt như thӃ nào. NӃu không có đưӧc may
mҳn đó thì làm sao bҥn có thӇ giúp đӣ ngưӡi sҳp c hӃt vӅ mһt tâm linh?

Ngày nay trên thӃ giӟi, nhiӅu y bác sĩ đã mҥnh dҥn đi sâu vào viӋc nghiên cӭu tìm hiӇu
nhӳng gì liên quan tӟi sӵ ChӃt và có gì đҵng sau cõi chӃt . . .

Trong hai bӝ sách Tӱ Thư Ai Cұp và Tӱ Thư Tây Tҥng, thì nӝi dung có nhiӅu điӇm
tương đӗng, tuy nhiên vӅ chi tiӃt vүn có nhӳng điӇm hơi khác biӋt. Đӕi vӟi Tӱ Thư Tây
Tҥng thì chi li và ӭng hӧp vӟi nhiӅu điӇm mà nhӳng ngưӡi chӃt đi sӕng lҥi mô tҧ thưӡng rҩt
ăn khӟp. Đӕi vӟi nhà khoa hӑc, các y bác sĩ hiӋn nay khi nghiên cӭu tìm hiӇu vӅ Cұn tӱ, hӑ
tұn dөng kinh sách Tây Tҥng nhiӅu hơn - nhҩt là Bӝ Tӱ Thư.

Ngày xưa, các vӏ Lҥi Ma Tây Tҥng, nhҩt là các vӏ Đҥi sư hay Đҥt Lai Lҥt Ma sӕng ҭn dһt
tҥi quê hương hӑ nên thӃ giӟi ít biӃt vӅ nhӳng vҩn đӅ sâu xa thuӝc lãnh vӵc Tâm tinh -
Nhưng ngày nay, qua biӃn cӕ Trung quӕc tӵ chiӃm đóng Tây Tҥng cҧ trăm nghìn ngưӡi Tây
Tҥng đã sӕng lưu vong, trong đó có cҧ vӏ Đҥt Lai Lҥt Ma và mӝt sӕ lӟn các vӏ Ðҥi đӭc, đҥo
sư... Nhӡ đó mà nhiӅu ngưӡi, kӇ cҧ các hӑc giҧ, các nhà khoa hӑc Âu Mӻ có dӏp tiӃp cұn và
thu thұp kiӃn thӭc vӅ thӃ giӟi tâm linh, qua đó còn có cҧ Sӵ ChӃt - Mӝt vҩn nҥn mà Con
ngưӡi thưӡng phân vân trăn trӣ và lo sӧ.

NhiӅu vҩn đӅ thҳc mҳc vӅ sinh tӱ cũng nhӡ đó mà đưӧc các Đҥi sư giҧi thích rõ ràng. Ví
dө như vҩn đӅ sӕng chӃt, trong khi chӃ t, sau khi chӃt. Ngoài ra còn vô sӕ các thҳc mҳc liên
quan tӟi sӵ chӃt ví dө như nhӳng thҳc mҳc vӅ tӵ tӱ, vӅ sӵ hư thai, vӅ vҩn đӅ hiӃn tһng xác
thân, vӅ bҧo quҧn cơ thӇ .. đã đưӧc Đҥo sư Dilgo Khyentse Rinpoche giҧi thích rҩt tưӡng tұn:

- VӅ ngưӡi Tӵ vүn thì viӋc làm đó là mӝt sai trái mà ngay cҧ Thiên Chúa giáo cũng
tuyӋt đӕi ngăn cҩm. Khi mӝt ngưӡi tӵ tӱ thì Thҫn thӭc cӫa ngưӡi đó cũng không có thӡi gian
chuҭn bӏ, sӵ bҩt ngӡ mà không thӇ cưӥng lҥi đưӧc nên Thҫn thӭc hay Thân Trung ҩm khi đó
vөt thoát ra khӓi thân xác - Lúc chӃt vì tӵ sát, tâm thӭc ngưӡi ҩy rӕi ren, vөt tӕc do tӵ ái,
nóng giұn, không kӅm nәi lý trí - vì thӃ hӑ đi vào cõi chӃt trong u tӕi lҫm lҥc nên Thҫn thӭc
buӝc phҧi đi theo NghiӋp Xҩu cӫa mình - Đó là lúc rҩt nguy hiӇm vì không có thӡi gian suy
nghĩ kiӇm soát chuҭn bӏ đӅ phòng... nên dӉ bӏ các vong linh xҩu dүn dҳt vào cõi xҩu xa cӫa
lөc đҥo. Hơn nӳa, Tӵ vүn là do mình quyӃt đӏnh lҩy thân phұn chӟ chưa hҷn là ngưӡi ҩy đã
tӟi giai đoҥn phҧi lìa đӡi - Như vұy thì vong linh hӑ chưa đưӧc s ҩp xӃp quy đӏnh nên mãi cӭ
lang thang vҩt vưӟng vô cùng tai hҥi...

Trang 28
|
 - VӅ vҩn đӅ hư thai: Khi mӝt ngưӡi đàn bà có thai và thai bӏ hư - Dĩ nhiên là Thai nhi đã
chӃt. Theo Đҥo sư Dilgo Khyentse Rinpoche thì dù là cái trӭng thө tinh mӟi tưӧng hình phôi
thai nhưng nó cũng đã có Thҫn thӭc tiӅm ҭn bên trong. Vұy mà đӭa bé đã chӃt trưӟc khi
đưӧc sinh ranên Thҫn thӭc cӫa bé lҥi phҧi chuyӇn qua mӝt kiӃp đӡi khác. Trong trưӡng hӧp
này, ngưӡi mang thai cháu bé phҧi hӃt lòng cҫu nguyӋn cho bé chuyӇn di trong an lҥc, nên
làm viӋc tӯ thiӋn, tҥo cӗng đӭc giúp mình và bé đưӧc an lành mӟi mong hy vӑng có bé khác
sinh ra bình thưӡng.

(Tuy nhiên cũng có nhiӅu ngưӡi bӏ sҭy thai liên tiӃp nhiӅu lҫn - như vұy có nghĩa là vong
linh nào đó nhұp vào gia đình này không hӧp ý vӅ vҩ n đӅ gì đó - như vӧ Chӗng hay tranh cҧi
đánh đұp nhau, đӡi sӕng cӫa cha mҽ tương lai cӫa vong linh mӟi nhұp vào sӕng bê tha cӡ
bҥc rưӧu chè, gian ác... Nhưng cũng có khi là công đӭc kiӃp trưӟc cӫa hài nhi quá nghiӋt ngҧ
xҩu xa, tӕi tăm mê mӡ..khiӃn bӏ khó khăn trӣ ngҥi gian nan trong giai đoҥn chuyӇn kiӃp - Vì
thӃ mà vҩn đӅ bӕ thí tu tұp cӫa ngưӡi mҽ bӏ sҭy thai rҩt quan trӑng - sӁ hә trӧ giúp đӥ công
đӭc cho tâm thӭc hài nhi sáng suӕt, giác ngӝ thoát đưӧc sӵ lӋch lҥc trҳc trӣ lҫn đҫu thai kӃ
tiӃp).

- VӅ vҩn đӅ ngày nay khoa hӑc tiӃn bӝ đã khiӃn các nhà khoa hӑc nghĩ tӟi viӋc đông lҥnh
thân xác ngưӡi mӟi chӃt vì bӋnh đӇ chӡ đӧi tương lai ngành y khoa tiӃn bӝ hơn có thӇ làm
cho sӕng lҥi nhӡ loҥi thuӕc hay phương cách nào đó. Theo Đҥo sư Dilgo Khyentse Rinpoch e
thì khi mӝt ngưӡi trút hơi thӣ cuӕi cùng thì Thҫn thӭc sӁ rӡi khӓi thânxác đӇ thӵc hiӋn vai
trò đҫu thai chuyӇn kiӃp. Vì thӃ không có vҩn đӅ Thҫn thӭc chӡ đӧi thân xác đưӧc cӭu
chӳa. ĐiӅu tai hҥi lӟn lao nguy hiӇm hơn nӳa là trưӟc khi ngưӡi ҩy chӃt mà đưӧc hӭa hҽn là
đưӧc bҧo quҧn nhӡ đông lҥnh chӡ đӧi cӭu chӳa thì khi ngưӡi ҩy chӃt, tâm thӭc hӑ sӁ đҫy hy
vӑng vào sӵ sӕng lҥi qua cái thân xác cũ ҩy. Do đó mà càng bám víu vào cái xác lҥnh vô
hӗn làm cho sӵ tái sinh vào kiӃp đӡi khác bӏ ngăn cҧn, chһn đӭ ng - quҧ không có gì tai hҥi
cho bҵng - Vong linh hӑ sӁ lang thang vұt vӡ, phiêu diêu vҩt vưӟng tình trҥng hӑ sӁ vô cùng
đau thương vì hӑ đã rơi vào cõi giӟi giá băng ghê rӧn mà hӑ không biӃt.

VӅ vҩn đӅ hiӃn tһng thân xác - Ví dө như có ngưӡi hӭa là sӁ hiӃn thân xác hӑ sau khi qua
đӡi hҫu giúp các công trình nghiên cӭu y khoa hay sau khi chӃt có thӇ dùng cơ phұn cӫa cơ
thӇ hӑ cӭu giúp nhӳng ngưӡi không may bӏ bӋnh như gan, thұn, mҳt, phәi, tim... Theo Ðҥo
sư Dilgo Rinpoche thì đây là mӝt nghĩa cӱ vô cùng c ao cҧ, mӝt công đӭc không thӇ nghĩ
bàn. NӃu ngưӡi bӋnh, ngưӡi sҳp chӃt có hy sinh ҩy, ưӟc nguyӋn cúng hiӃn ҩy thì khi ngưӡi
ҩy mҩt, tâm thӭc hӑ đã biӃt rõ viӋc ҩy rӗi nên không tҥo sӵ bҩt ngӡ, hӕt hoҧng, lo lҳng cho
hӑ - dù bӋnh viӋn có tұn dөng phҫn thân xác hӑ bao nhiêu đi nӳa thì Thҫn thӭc vүn không bӏ
ҧnh hưӣng mà còn mang thêm công đӭc, nghiӋp tӕt cӫa ngưӡi chӃt đӇ hә trӧ vào tiӃn trình
tái sanh qua mӝt kiӃp đӡi mӟi khác an lành hơn.

Đӕi nhӳng ngưӡi bӏ xӱ tӝi bҵng bҩt cӭ hình thӭc nào như xӱ chém, th ҳt cә, xӱ bҳn, ngӗi
ghӃ điӋn, tiêm thuӕc đӝc vân vân thì tâm trҥng cӫa hӑ trưӟc giây phút lìa đӡi vô cùng khӫng
khiӃp, tâm thӭc hӑ kinh hãi, xót xa, đau khә ngұp tràn... Vì thӃ trưӟc và trong khi chӃt hӑ sӁ
hoang mang ngơ ngác không biӃt vào đâu dӉ bӏ các vong linh xҩu xa lôi kéo vào Cõi tӕi tăm
khӕn khә - Hơn nӳa vào giây phút bӏ giӃt dù hӑ có linh mөc hay nhà sư làm lӉ đi nӳa, hӑ
cũng khó mà tiӃp nhұn đưӧc lӡi cҫu nguyӋn lúc tinh thҫn đang bҩn loҥn ҩy - Vì thӃ thân nhân
Trang 29
|
ngưӡi chӃt ҩy phҧi thiӃt lұp bàn t hӡ cҫu nguyӋn tiӃp lҥi nhà hay tҥi chùa, nhà thӡ đӇ hә trӧ
cho hương linh ngưӡi chӃt.

Đӕi vӟi nhӳng ngưӡi bӏ chӃt bҩt ngӡ như tai nҥn, té ngҧ, bӏ xe, bӏ ám sát, bӏ đҥn... thì đó
là điӅu mà hӑ không nghĩ tӟi, không ngӡ tӟi. Vì thӃ dù đã chӃt nhưng hӑ vүn n ghĩ là mình
chưa chӃt nên thưӡng cӭ vӅ nhà như lúc còn sӕng - Tuy nhiên vì chӍ là cái ³vong linh´ vô
hình vô ҧnh nên không ai thҩy hӑ, nghe hӑ, biӃt hӑ còn sӕng cҧ - Tình trҥng ҩy khiӃn hӑ đau
khә vô cùng - ChӍ khi thҩy bàn thӡ có hình ҧnh hӑ và gia đình t hӡ cúng khóc lҥy hӑ thì hӑ
mӟi cҧm nhұn mình đã qua đӡi nhưng vүn hoang mang, mơ hӗ chưa rõ. Do đó thân nhân
phҧi lo đӑc kinh, tөng kinh hӝ niӋm, làm lӉ cҫu hӗn cҫu siêu giúp hӗn ngưӡi chӃt ҩy mau
siêu thoát - ViӋc làm này rҩt cҫn kíp.

t
[ &
 >
€
 

b ^7 -5>?/=->0ŽIb0F… Thұt ra thì; con ngưӡi khi chӃt đi, nӃu tái
sinh trӣ lҥi làm ngưӡi thì đó là là mӝt điӅu đáng mӯng vì khi chӃt đi tùy theo nghiӋp mà tái
sinh vào cõi giӟi nào đó - Theo Phұt giáo thì có nhӳng cõi giӟi đáng sӧ như cõi Đӏa ngөc,
Cõi Ngҥ Quӹ, Súc Sanh hay Cõi không mҩy hoan nghênh là Cõi A Tu La. Có Cõi lҥi khó
đӃn như Cõi Trӡi là Cõi sung sưӟng tӕt lành - ChӍ có cõi Ngưӡi là trung bình, tuy cõi này
kiӃp đӡi cũng nghiӋt ngҧ khә đau vӟi Sinh, Lão, BӋnh, Tӱ... nhưng nӃu xét tӟi cҧnh làm
thân thú vұt hay quӹ dӳ thì làm ngưӡi là may mҳn hơn rҩt nhiӅu - Các Kinh sách cũng
thưӡng nhҳc tӟi vҩn đӅ này như sau: ]90-“H *^7. H !I>J/-5H9C>?5
-5H9C* E* 4H !4H +H l/ 2  @u I
K90H 7+H !/ 30*0*AC
I6*DI>J//„D* . /. * 45s*H Iz5,*-5* L>?* 4H
5*:k-

H9C,Fp

ChӃt không phҧi là mҩt hҷn - ChӃt chӍ là chuyӇn đәi cái kiӃp thân này sang cái kiӃp thân
khác mà thôi- Nguyên nhân là do NghiӋp mà khi sӕng ta tҥo ra - NghiӋp ҩy hoһc tӕt hoһc
xҩu, hoһc ThiӋn hoһc ác. Tùy theo NghiӋp xҩu tӕt mà kiӃp đӡi mӟi cӫa ta theo lu ұt Nhân
quҧ sӁ sung sưӟng hay khә đau, mҥnh khӓe hay tұt bӋnh triӅn miên... Như vұy NghiӋp là cҫu
nӕi làm cho Sinh MӋnh mӛi ngưӡi tiӃp tөc tӯ đӡi này qua đӡi khác - NghiӋp phát sinh là
chính ta cho không ai khác cҧ - làm ác tҥo ra NghiӋp ác, làm ThiӋn tҥo nên NghiӋp ThiӋn.
Nhӳng NghiӋp ҩy đưӧc tích chӭa, lưu giӳ bӣi A lҥi Gia thӭc... Khi ta còn đang sӕng trên cõi
đӡi thì A lҥi Gia Thӭc không ra khӓi thân xác cӫa ta - vì nó luôn luôn có nhiӋm vө ghi chép,
giӳ lҥi tҩt cҧ hành đӝng cӫa ta tӯng li tӯng lí mӝt - Nó giӕng như nhà quay phim vӅ mӑi hành
đӝng tӕt xҩu cӫa đӡi ta. Tӟi khi ta nhҳm mҳt qua đӡi thì nó mӟi thoát ra khӓi thân xác ta đӇ
làm sӭ mӋnh đҫu thai cho ta.

Khi mӝt ngưӡi chӃt đi thì Thҫn thӭc thoát ra khӓi thân xác cӫa ngưӡi ҩy - Thҫn thӭc là
cái mà dân gian thưӡng gӑi là Hӗn hay Linh hӗn. Câu hӓi xưa nay là Thҫn thӭc thoát ra như
vұy là tӯ nơi đâu cӫa thân xác? Theo Tӱ Thư Tây Tҥng thì có 9 huyӋt đҥo trên cơ thӇ và
Thҫn thӭc sӁ thoát ra tӯ mӝt trong 9 huyӋt ҩy. Theo các vӏ Lҥt Ma Tây Tҥng thì tùy theo nơi
phát xuҩt mà các vӏ biӃt đưӧc cõi nào thҫn thӭc đi tái sanh.

- NӃu Thҫn thӭc thoát ra tӯ đӍnh đҫu cӫa ngưӡi chӃt thì hӑ sӁ tái sinh vào cõi thanh cao.

Trang 30
|
 - NӃu Thҫn thӭc thoát ra tӯ vùng Tim thì sӵ tái sinh sӁ là Ngưӡi.

- NӃu Thҫn thӭc thoát ra tӯ phҫn bөng thì sӁ tái sinh vào cõi xҩu như cõi cӫa ngҥ quӹ

- NӃu Thҫn thӭc thoát ra tӯ phҫn chân, đҫu gӕi thì sӁ tái sinh vào cõi Súc sánh thú vұt.

- NӃu Thҫn thӭc thoát ra tӯ lӗng bàn chân thì sӁ tái sinh vào cõi Đӏa ngөc.

Nơi Thҫn thӭc thoát ra tӯ cơ thӇ là nơi thưӡng còn chút nóng ҩm - Khi chӃt cơ thӇ tái và
lҥnh dҫn - NӃu điӇm nào trên cơ thӇ còn nóng thì nơi đó Thҫn thӭc sӁ rӡi bӓ xác thân mà
chuyӇn đi làm nhiӋm vө đҫu thai.

Thұt ra thân nhân không cҫn tò mò biӃt điӅu này vì chҷng ích lӧi gì - Hơn nӳa nhiӅu
ngưӡi vì muӕn biӃt ngưӡi chӃt sӁ tái sanh vào cõi nào nên đã mày mò tìm hơi ҩm còn lҥi trên
xác thân ngưӡi chӃt đӇ xác đӏnh. Làm như thӃ rҩt tai hҥi vì có thӇ làm cho Thҫn thӭc bҩt ngӡ
bӏ đӝng nên thoát ra tӯ nhӳng vӏ trí bҩt lӧi khiӃn cho sӵ t ái sánh lӋch lҥc có khi tӕt thành ra
xҩu. Theo lӡi căn dһn cӫa các bұc chân tu thì sau khi chӃt khoҧng 10 tiӃng đӗng hӗ, đӯng ai
đөng chҥm vào thân xác cӫa ngưӡi chӃt cҧ giӳ đưӧc như thӃ là giúp cho Thҫn thӭc tӯ thân
xác ngưӡi ҩy thoát ra khӓi mӝt cách tӵ nhiên. NӃu muӕn, ta chӍ cҫn biӃt qua nhӳng viӋc làm
hành đӝng cӫa ngưӡi lúc còn sӕng thӃ nào: ác đӭc hay hiӅn lương mà ta có thӇ biӃt là hӑ sӁ
tái sánh vào cõi xҩu hay tӕt. Sách Kinh cә xưa đã ghi rҵng:" Muӕn biӃt quá khӭ hành đӝng
ra sao thì hãy nhìn cuӝc đӡi hiӋn tҥi ± Còn muӕn biӃt tương lai ta ra sao thì cũng hãy nhìn
nhӳng gì ta làm trong hiӋn tҥi.."

³@L3Ê(^4@5:;Ê1(1!1(.3Ê: ;Ê1(3

!1(^4@5:M(ÊÊ931(2.G ,Ê(Ê(
1(.3Ê:N+Ê(OÊ2PÊ DA7Ê-4(1(-4@5!1(&#
<Ê.GJDQHÊ1(=.G# Ê RÊ*Ê &::!

>
 TV #QÆ ]&V\R \
[>
o 

NӃu muӕn tránh đưӧc Quҧ báo xҩu xa, đau khә thì ngay trong cuӝc đӡi hiӋn tҥi, ta hãy cӕ tұp
cho mình có đưӧc mӕi ThiӋn tâm  - Lòng ta phҧi hưӟng thiӋn và tránh ác. ChӍ cҫn có ý nghĩ
vӅ nhӳng gì gӑi là ThiӋn không thôi cũng tҥm là đӫ cho tâm thanh thҧn vì tâm hưӟng vӅ cá i
ThiӋn. Dҫn dҫn ta hãy làm viӋc thiӋn, tӭc là thӇ hiӋn ThiӋn tâm qua hành đӝng. Trưӟc hӃt ta
hãy thӵc hành viӋc Bӕ thí. Có mӝt câu nói tӯ cә xưa mӟi nghe qua thҩy vô lý nhưng đҫy sӵ
thiӋn tâm nhân đӭc: "Cho tӭc là Nhұn" hay "Cho hӃt đӇ lҩy vô nhiӅu´. Ta không có khҧ
năng và ý nghĩ đó thì hãy làm viӋc ThiӋn, bӕ thí vӟi khҧ năng mình - đӯng khư khư ôm lҩy
nhӳng gì mình có hãy chia sӟt ít nhiӅu cho ngưӡi túng thiӃu. Cӫa cho tuy ít nhưng cӭ làm
mãi thì có ngày càng đưӧc nhiӅu lên, đӡi ta cũng sӁ tҥo đưӧc p hưӟc đӭc lӟn - nӃu không
đưӧc ngay trong đӡi này thì cũng sӁ ӣ đӡi sau như Chúa Kitô đã nhҳc nhӣ các đӋ tӱ: ] ,!
$I@>A
8 A3A8 'Fc D1@53%7
:cV=!AW.
8!4 9586 @87
2
'
 AA!4O
46=cc].

Trang 31
|
 Tuy nhiên cҫn phҧi lưu ý: vì có ngưӡi làm đưӧc viӋc bӕ thí thì tӵ cho mình là ngưӡi
đưӧc phưӟc báu lӟn lao. Có ngưӡi vì muӕn có tài vұt đӇ bӕ thí cho kҿ khác đã làm điӅu
không hay đӇ có đưӧc tiӅn cӫa. NӃu làm như thӃ thì viӋc bӕ thí cũng như không. NӃu bҥn
làm viӋc phưӟc thiӋn đӇ mong khoҧ lҩp, tiêu trӯ viӋc gian ác mà bҥn đang làm, đang theo
đuәi thì quҧ báo xҩu xa vүn tӟi vӟi bҥn.

Quҧ báo tӕt lành nhұn đưӧc khi Phưӟc và Đӭc đưӧc làm tròn - Làm Phưӟc phҧi kèm
theo đӭc đӝ - mà cái đӭc đӝ luôn nҵm sҹn trong Tâm mình. NӃu bӕ thí vӟi mөc đích mong
cҫu lӧi lӝc cho chính mình , bӕ thí mà chӍ trông chӡ ngưӡi mình bӕ thí trҧ ơn, bӕ thí mà tӵ
cao tӵ đҥi, phách lӕi, trách mҳng la rҫy, khoe khoang... thì đó không phҧi là bӕ thí, bӕ thí
như thӃ thì sӵ tӕt sӁ mҩt đi rҩt nhiӅu.

Làm viӋc bӕ thí, giúp đӥ ngưӡi sa cơ lӥ vұn giúp ngưӡi cô thӃ là viӋc phҧi làm theo đúng
vӟi thiӋn tâm. Nhưng đӇ cái Tâm ThiӋn đưӧc trong sáng thì điӅu cҫn thiӃt là nên tұp thương
mӑi vұt. Thương đӗ vұt tӭc là tiӃt kiӋm chăm sóc, giӳ gìn cho chúng khӓi hư hao tӕn kém,
đó không phҧi là ích kӹ, keo kiӋt bõn xҿn. Thương chúng sanh là thương mӑi loài, hãy tránh
sát sanh, không giӃt loài vұt. Đưӧc vұy thì sӁ thành thói quen dù con kiӃn cũng không nӥ
giӃt thì làm sao ta có thӇ hҥi ngưӡi, làm khә ngưӡi, đánh đұp ngưӡi? GiӃt ngưӡi? Mà đã
không làm nhӳng điӅu vӯa kӇ tӭc là không tҥo nên nghiӋp ác - Đã không tҥo nên nghiӋp ác
thì sӁ không bӏ quҧ báo trҧ vay. Tҥo Nhân lành thì gһp Quҧ Lành, tҥo Nhân ác thì nhұn Quҧ
ác.

Vұy muӕn tránh đưӧc quҧ báo không hay đӡi này hay đӡi sau, thì trưӟc nhҩt ta nên tұp
làm viӋc ThiӋn. ViӋc ThiӋn nҭy sinh tӯ cách sӕng chân thұt, trong sҥch, hòa nhã, nhүn nҥi,
sáng suӕt, không hҥi ngưӡi, không hҥi vұt, không lҩy cӫ a ngưӡi, không ích kӹ, căm thù, xҧo
ngôn, ganh ty: Luôn luôn nghĩ đӃn ngưӡi khác vӟi mӕi thiӋn lâm, tұp đӭc tính hӍ xã khoan
đung, đӝ lưӧng - Nhҩt là thӵc hành Bӕ thí giúp ngưӡi. .

#
 T

 )$)^
#
 W>R 

NhiӅu kinh sách tôn giáo xưa nay đã tӯng khuyên ngưӡi thân trong gia đình mӛi khi có
ngưӡi thân sҳp qua đӡi thì nên có thái đӝ, hành đӝng và viӋc làm đúng hӧp vӟi hoàn cҧnh lúc
đó - có vұy mӟi mong ngưӡi sҳp mҩt ra đi mӝt cách thanh thҧn, không u buӗn nuӕi tiӃc, khә
đau...

Sau đây là mӝt sӕ điӅu cҫn làm:

1) ĐiӅu quan trӑng nhҩt và cũng là khó nhҩt, đó là khi ngưӡi thân sҳp hay mӟi qua đӡi
thì thân nhân không nên khóc lóc, kêu gào, vұt vã - Vì ngưӡi sҳp chӃt sӁ rҩt khә đau ray rӭt
khó ra đi. Còn khi ngưӡi mӟi xuôi tay nhҳm mҳt, bӅ ngoài thҩy là hӑ đã mҩt, dù cho tim
ngӯng đұp; Nhưng thұt sӵ là hӑ vүn còn nghe, biӃt nhӳng gì xҧy ra chung quanh hӑ. Do đó
thân nhân nên cӕ gҳng tránh khóc lóc, kӇ lӉ làm đau lòng ngưӡi sҳp mҩt.

2) Không nên đөng chҥm, tҳm rӱa, thay quҫn áo hay di chuyӇn thân xác ngưӡi mӟi mҩt
trong khoҧng thӡi gian 12 tiӃng đӗng hӗ kӇ tӯ khi ngưӡi ҩy mҩt.

Trang 32
|
 3) Trong khoҧng thӡi gian 12 tiӃng kӇ tӯ khi mҩt, ngưӡi thân nên đӑc kinh cҫu nguyӋn
(nӃu là Thiên Chúa giáo) hay tөng kinh siêu đӝ (nӃu là Phұt giáo) liê n tөc cho vong linh hay
linh hӗn ngưӡi mҩt đưӧc ra đi mӝt cách thanh thoát, an lҥc, tӵ nhiên... dĩ nhiên là trong thӡi
gian đó nên giӳ yên lһng; chӍ có tiӃng kinh thôi - cӕ tránh không có tiӃng than khóc đau
thương - Khi đӑc kinh hay tөng kinh âm điӋu cũng không nên ai oán bi thương.

4) Cҫn nhӟ rҵng: trong thӡi gian 49 ngày kӇ tӯ khi mҩt, vong linh hay linh hӗn (theo
Phұt giáo thì giai đoҥn này là Thân Trung ҩm) ngưӡi mӟi mҩt ҩy còn trong tình trҥng hoang
mang, mơ hӗ, phân vân trưӟc nhӳng cõi giӟi không biӃ t vào đâu - thӡi gian này cҫn thân
nhân hә trӧ bҵng lӡi cҫu nguvên - cҫu hӗn, cҫu siêu... nhҩt là bҵng sӵ bӕ thí giúp ngưӡi, ăn
chay hay in ҩn kinh sách phә biӃn hoһc nhӡ nhà thӡ, chùa làm lӉ cҫu nguyӋn cho linh hӗn
ngưӡi mӟi mҩt đưӧc siêu thoát. Nhӳng viӋ c làm vӯa kӇ rҩt quan trӑng và rҩt có hiӋu quҧ vì
giai đoҥn 49 ngày là giai đoҥn rҩt đáng quan tâm, rҩt đáng lo cho ngưӡi mӟi qua đӡi - thân
nhân cҫn phҧi nhӟ điӅu đó đӇ giúp ngưӡi thân mӟi mҩt đưӧc ra đi trong an lҥc tӕt lành. Hãy
chú tâm vào nhӳng điӅu vӯa kӇ hơn là chú tâm vào nghi lӉ phiӅn toái linh đình, đám cho to,
giӛ cúng cho lӟn mӡi cha, thҫy tӟi cho đông, thӃt đãi, xe cӝ xênh xang chӍ là bӅ mһt và cho
ngưӡi sӕng có hư danh - còn ngưӡi chӃt thì vong linh, dұt dӡ, lênh đênh, vô đӏnh... mà viӋc ta
làm lúc này là đӇ giúp ngưӡi mҩt chӟ đâu cho ngưӡi đang sӕng?

5) Ngưӡi sҳp mҩt ra đi vӟi tâm trҥng lo buӗn, đau khә. Vì hӑ còn rҩt nhiӅu viӋc chưa
hoàn tҩt, nhiӅu ưӟc nguyӋn chưa thành, còn nhiӅu tình cҧm quyӃn luyӃn - Do đó phút lâm
chung, ngưӡi thân phҧi hiӇu rõ điӅu đó, cӕ đӝng viên hӑ, làm cho hӑ an tâm tuyӋt đӕi đӯng
khơi dұy nhӳng nәi đau mà hӑ đã hay đang trҧi qua lúc còn sӕng, tránh nhҳc lҥi nhӳng thӭ
ҩy - Hãy bҧo rҵng: "..cӭ yên tâm, mӑi viӋc đӅu әn thӓa, gia đình sӁ lo chu đáo, không có gì
phҧi lo cҧ..". Có ngưӡi lúc lâm chung, hӑ luôn nhӟ lҥi nhӳng gì xҧy ra nhҩt là quá khӭ - có
ngưӡi nhӟ là hӑ còn nӧ ai sӕ tiӅn chưa trҧ chҷng hҥn - hӑ muӕn ra đi đưӧc thanh thҧn.. nӃu
thân nhân nghe hӑ phàn nàn lo âu điӅu đó thì nӃu có thӇ tìm cách nói làm sao đ Ӈ hӑ an vui.
NӃu có thӇ nên thanh toán nӧ nӃu đӫ sӭc thì đó quҧ là mӝt viӋc phúc đӭc đáng làm. Nói tóm
lҥi Ta hãy cӕ tҥo sӵ thuұn lӧi an әn cho ngưӡi sҳp ra đi, đӇ hӑ khӓi bұn tân, nuӕi tiӃc, dùng
dҵng... nӃu là ngưӡi bӋnh sҳp mҩt, thân nhân hãy chӡ lúc hӑ tӍnh táo hãy hӓi hӑ cһn kҿ
nhӳng gì hӑ mong muӕn, nhӳng gì hӑ căn dһn và hӭa sӁ làm cho hӑ yên lòng - Dĩ nhiên lӡi
hӭa phҧi thành thұt không gian dӕi dù sau đó vì quá sӭc mình không chu toàn đưӧc... Làm
đưӧc vұy là giúp ngưӡi sҳp mҩt thanh thҧn ra đi mӝ t cách nhҽ nhàng - Nhӡ đó mà vong linh
sӁ sáng suӕt, không bұn tâm, không u buӗn nên khӓi phҧi đi vào đưӡng lҫm mêcӫa Lөc đҥo. 

6)Trưӟc mһt ngưӡi sҩp mҩt hãy làm nhӳng điӅu tӕt lành như nhӳng ngưӡi trong gia đình
mҩy lâu xung khҳc gây gә, tránh mһt nhau thì khi đó hãy đӭng bên nhau hoà đӗng vui vҿ đӇ
ngưӡi sҳp mҩt vui lòng. Tránh gây gӛ tranh cҧi nhau. Ngưӡi sҳp lìa đӡi nҵm đó nhưng tai
nghe rõ hӃt, ngay cҧ khi hӑ nhҳm mҳt xuôi tay, thҫn trí hӑ vүn còn hoҥt đӝng - Phҧi nhӟ kӻ
điӅu đó.

7) Tránh khuyên răn ngưӡi sҳp mҩt tin theo mӝt tôn giáo nào đó khác vӟi tôn giáo mà hӑ
đã theo ± làm như vұy tҥo nên hoang mang tâm thӭc hӑ khi đang đӭng ӣ ngưӥng cӱa cӫa sӵ
chӃt khiӃn hӑ không biӃt bưӟc vào cõi giӟi nào lúc đó. ChӍ ngoҥi trӯ ngưӡi sҳp mҩt tӵ
nguyӋn hay đӅ nghӏ mà thôi. ViӋc rưӟc lӉ, đӑc kinh hay tөng kinh cũng nên theo ý muӕn cӫa
Trang 33
|
ngưӡi sҳp mҩt, đӯng ép uәng hӑ. Có ngưӡi tӟi lúc cұn kӅ sӵ chӃt hӑ mӟi mӣ tâm khai ngӝ -
vì thӃ lúc ҩy hӑ tin điӅu gì, mong ưӟc gì là nên đӇ hӑ tӵ ý, không nên tӵ mình đưa hӑ v ào
hoàn cҧnh hay niӅm tin mà hӑ không muӕn.

8) Nhӳng bà con bè bҥn tӟi thăm muӕn gһp thì nhӟ nhҳc nhӣ hӑ đӯng tӓ vҿ lo sӧ vӅ cái
chӃt sҳp đӃn đӯng nói lӡi tiӃc thương u buӗn mà tӓ ra tӵ nhiên xem cái chӃt là điӅu bình
thưӡng vì ai cũng trҧi qua cҧ - Đӯng làm cho hӑ sӧ, chán nҧn, lo lҳng...

9) Vҩn đӅ dùng thuӕc an thҫn: chӍ nên dùng khi bӋnh nhân đang ӣ tình trҥng đau bӋnh
nhưng chưa đi vào giai đoҥn hҩp hӕi. Dùng thuӕc an thҫn đӇ giúp giҧm cơn đau đӟn cho
ngưӡi bӋnh nhӳng lúc đó mà thôi- Tuy nhiên, khi hӑ đi vào giai đoҥn sҳp thӣ hơi cuӕi cùng
thì tӕt nhҩt là không nên. Bác sĩ Paul Perry, bác sĩ Melvin Morse cho biӃt rҵng, hiӋn nay tҥi
các bӋnh viӋn, nhҩt là ӣ các nưӟc Âu Mӻ 90 phҫn trăm bӋnh nhân quá đӡi đӅu đã dùng nhiӅu
thuӕc an thҫn - Nhҩt là khi thҩy ngưӡi đang hҩp hӕi tӓ vҿ lo sӧ, kêu hay nói hoһc mô tҧ
nhӳng hình ҧnh mà hӑ đã thҩy lúc đó thì các y bác sĩ cho là hӑ đang bӏ mê sҧng nên trҩn an
bҵng cách cho hӑ uӕng thuӕc an thҫn - Hӑ không biӃt lúc ҩy ngưӡi sҳp mҩt đang ӣ biên giӟi
cӫa tӱ sinh nơi giӟi hҥn cӫa cõi giӟi hӑ đang sӕng (thӃ gian) vӟi cõi giӟi khác - mà cõi giӟi
khác thì có biӃt bao hình ҧnh kǤ bí lҥ lùng có khi đáng sӧ mà ngưӡi sҳp lìa đӡi thҩy đưӧc
trong khi nhӳng ngưӡi đang sӕng (y, bác sĩ, thân nhân ngưӡi hҩp hӕi không thӇ thҩy...

Bác sĩ Melvin Morse cho hay là có lҫn mӝt em bé tên John 11 tuәi đang kӅ cұn vӟi cái
chӃt trong bӋnh viӋn mà ông có nhiӋm vө theo dõi bӋnh trҥng. Em này bӏ bưӟu giác tính ӣ
hҥch Bҥch huyӃt Lymphoma - Vì trưӡng hӧp cӫa bé John đһc biӋt, không thӇ dùng thuӕc an
thҫn - Do đó theo bác sĩ Melvin Morse, em bé này đã ra đi thұt an bình - Trưӟc khi thӣ hơi
cuӕi cùng, bé mӣ mҳt nói vӟi ngưӡi thân đang vây quanh giưӡng: ]R55N,!
  ! /
B$03$'FX
:Y] Nói xong bé nhҳm mҳt
và mҩt mӝt các an bình tӵ tҥi. Theo bác sĩ Melvin, ngưӡi chuyên nghiên cӭu nhӳng gì bên
kia cõi chӃt thì trưӡng hӧp đһc biӋt cӫa bé John đã xҧy ra trưӟc mҳt cӫa nhiӅu y tá và bác sĩ
trong bӋnh viӋn. Bé ra đi mӝt cách thanh thҧn tӵ nhiên - điӅu mà tҩt cҧ mӑi ngưӡi có mһt
hôm đó hiӃm khi thҩy - Thҳc mҳc nêu ra lúc bҩy giӡ đã đưӧc bác sĩ Melvin Morse trҧ lӡi dӭt
khoát rҵng: "..đó là do bé John lúc cұn kӅ cái chӃt, may mҳn đã không dùng thuӕc an thҫn!´.
Theo các Lҥt Ma Tây Tҥng thì giӡ phút hҩp hӕi rҩt quan trӑng, nӃu trí óc thҫn trí u lӕi, mê
mӡ, hoang mang vô đӏnh thì rҩt dӉ lҥc vào cõi giӟi tӕi tăm khӕn khә - Dùng thuӕc an thҫn
lúc hҩp hӕi chính là khiӃn thҫn trí ngưӡi đó mê mӡ như kҿ mӝng du, say rưӧu. Giây phút ra
đi, tâm trí cҫn phҧi an bình, sáng suӕt mӟi nhұn thӭc đưӧc đâu là nơi đáng tӟi, nơi không nên
vào. Vì theo Phұt giáo, khi chӃt bҩt cӭ ai cũng phҧi vào mӝt trong 6 cõi giӟi gӑi là Lөc đҥo -
chӍ ngoҥi trӯ nhӳng bұc tu hành đҳc đҥo, thanh cao là không bӏ đưa vào đó theo nghiӋp báo
cӫa hӑ gây ra khi còn sӕng mà thôi.

10) Tҥi các bӋnh viӋn thưӡng có dөng cө giұt điӋn giúp hӗi sinh cho ngưӡi bӏ kích ngҩt.
Cũng theo bác sĩ Melvin Morse thì vҩn đӅ sӱ dөng loҥi giұt điӋn giúp hӗi sinh này cҫn phҧi
cҭn thұn - nên dùng như trưӡng hӧp đӭng tim chҷng hҥn. Còn trưӡng hӧp chӃt vì ung thư
hay bӋnh không thӇ chӳa khӓi thì không dùng là hơn. NӃu vì lý do thân nhân yêu cҫu thì
cũng nên hҥn chӃ. Có khi vì muӕn thҩy mһt lҫn cuӕi hay nghe lӡi trăn trӕi sau cùng mà phҧi
dùng tӟi dөng cө giұt điӋn giúp ngư ӡi mӟi chӃt hӗi sinh chӕc lát thì quҧ là sai lҫm. Sai lҫm
Trang 34
|
thӭ nhҩt là làm ngưӡi sҳp qua đӡi phҧi chӏu đau đӟn khӫng khiӃp - nӃu chӍ vài phút hӗi sinh
rӗi mҩt thì tâm trí ngưӡi ҩy đâu còn minh mүn an bình nӳa? Sai lҫm thӭ hai: ngưӡi ra đi phҧi
đúng giӡ giҩc, không dùng dҵng hay bӏ níu kҿo - giӡ phút quan trӑng đã tӟi mà lҥi làm hӑ
"trӉ chuyӃn đi" cũng như gây hoang mang nghiӋt ngҧ tâm hӗn thì quҧ thұt là vô cùng tai
hҥi... ChӃt trong khi đưӧc cҫu nguyӋn là điӅu vҥn hҥnh. Nhӳng bұc tu chӭng thưӡng cho
rҵng: mӝt ngưӡi đang chú tâm cҫu nguyӋn, đӑc kinh, tөng kinh mà tӵ nhiên bӏ chӃt thì tâm
linh ngưӡi ҩy đã đưӧc trong sáng, đã đi vào trong lӡi cҫu nguyӋn nên hӑ chӃt trong an lҥc.
Các bұc thҫy kinh nghiӋm vӅ tu tұp cho biӃt rҵng: lúc sҳp qua đӡi nӃu ngưӡi sҩp mҩt ҩy cҫu
nguyӋn đưӧc tái sinh làm ngưӡi vӟi mөc đích giúp đӥ kҿ khác - hӑ chú tâm cҫu nguyӋn mãi
như thӃ cho tӟi khi nhҳm mҳt xuôi tay thì phҫn lӟn ngưӡi ҩy sӁ tái sinh vào mӝt kiӃp ngưӡi
đҫy hҥnh phúc an vui. Do đó khi còn sӕng, hҵng ngày ta cũng nên t âm niӋm như thӃ, ngay
cҧ khi đang đi, nҵm, ngӗi hay làm viӋc - Tұp quen như thӃ rӗi thì khi sҳp lâm chung ta sӁ
quen vӟi tâm niӋm tӕt lành ҩy.

NhiӅu vӏ Lҥt Ma Tây Tҥng khuyên thân nhân ngưӡi chӃt đӇ ý điӅu này: NӃu ngưӡi qua
đӡi đӇ lҥi mӝt sӕ cӫa cҧi hoһc ngưӡi đó mҩt đi thân nhân sӁ hưӣng mӝt sӕ tiӅn nào đó như
đӅn bù vì tai nҥn, bҧo hiӇm, chӃt trұn vân vân - Thân nhân không nên tiêu dùng hӃt sӕ tiӅn đó
mà nên trích ra mӝt ích cho hӝi tӯ thiӋn hay đích thân đi làm viӋc thiӋn, cӭu giúp ngưӡi
nghèo vӯa giúp lòng tâm mình bӟt áy náy vӯa làm vui lòng vong linh ngưӡi đã khuҩt.

Ngưӡi ViӋt Nam cũng vұy, lúc có ngưӡi thân mҩt phҫn lӟn hӑ không nhұn tiӅn phúng
điӃu (chӍ ngoҥi trӯ gia đình ngưӡi qua đӡi quá nghèo túng không mua nәi áo quan hay chi
phí lӉ tang ma... thì nhұn nhưng cũng giӟi hҥn).

W\V#
U
R $
t&
W 

Kinh nghiӋm cә xưa cӫa mӝt sӕ nưӟc như Trung Hoa, Nhұt Bҧn, ViӋt Nam và nhҩt là
Tây Tҥng thì thӡi gian 3 ngày là thӡi gian cҫn thiӃt không hơn không kém đӇ giӳ thân xác
ngưӡi mӟi qua đӡi cҭn thұn trưӟc khi chôn cҩt hay thiêu xác.

Trong 3 ngày ҩy, không nên đөng tӟi thân xác nhҩt là không nên thoa xӭc, hay tiêm
chích vào cơ thӇ ngưӡi mӟi mҩt bҩt cӭ thӭ gì.

Theo các vӏ Lҥt Ma Tây Tҥng thì khi chӃt, Thҫn thӭc rӡi khӓi Thân xác qua mӝt huyӋt
đҥo nào đó trên thân xác nhҩt là ӣ đӍnh đҫu. Nhưng nӃu ta đөng chҥm hay tiêm, chích vào da
thӏt lúc ҩy thì Thҫn thӭc có thӇ bӏ đӝng nên có thӇ thoát ra tӯ mӝt nơi nào gҫn nhҩt chӟ
không tӯ đӍnh đҫu - mà Thҫn thӭc mӝt khi thoát ra bҩt ngӡ và khô ng đúng vӏ trí như vұy sӁ
mang lҥi sӵ rӫi ro, bҩt lӧi cho lúc tái sanh. Vì thӃ, khi đã biӃt chҳc rҵng ngưӡi bӋnh không
thӇ nào qua khӓi thì nên yêu cҫu bác sĩ gӣ bӓ nhӳng thӭ y cө trên ngưӡi bӋnh nhân nhҩt là
các kim chích ra khӓi cơ thӇ.

Đҥi Đӭc Sogal Rinpoche đã tӯng thuyӃt giҧng rҵng] 6J

=8 <
 
'J8'%A7*7JA,!(-O746
'A!'F!0WWBc'PG Ngay cҧ nhӳng lҫm lӛi mà lúc sӕng hӑ đã

Trang 35
|
gây ra ta cũng nên tha thӭ... cũng như nhӳng gì mình làm hӑ khә đau thiӋt thҥi thì cũng phҧi
ăn năn.

^
R K W\V$
 
$ o

Đӕi vӟi ngưӡi Tây Tҥng, hӑ đã nghe các vӏ Lҥt Ma giҧng giҧi tӯ tҩm bé rҵng thân xác
cӫa mӛi con ngưӡi là vұt tҥm bӧ như bӝ áo quҫn đӇ mһt mà thôi - khi chӃt giӕng như là cӣi
bӓ bӝ áo quҫn cũ đi đҫu thai chuyӇn vào mӝt sinh mӋnh mӟi như mһc bӝ đӗ mӟi khác. ChӍ
cҫn quan sát xác thân mӝt ngưӡi chӃt bên bӡ bӏu không ai thӯa nhұn lâu ngày tan rã tӓa mùi
hôi hám thì sӁ thҩy rõ cái xác thâ n chӍ là cái tҥm thӡi. Do đó khi chӃt ngưӡi Tây Tҥng
thưӡng hӓa táng xác chӃt - Cái thây ngưӡi chӃt đưӧc xem như biӇu tưӧng cӫa tҩt cҧ nghiӋp
ác - Nên khi thân xác bӏ lӱa thiêu cháy thì nhӳng nghiӋp ác tiêu tan và đӗng thӡi phát ra ánh
sáng rӵc rӥ. Câu Thҫn chú giúp xóa tan ác nghiӋp cӫa ngưӡi qua đӡi đang rӵc cháy trong
lӱa là OM VAJRA SATTIVA HUM (ý nghĩa cӫa câu chú là mong mӓi Thҫn Kim cương tát
đõa chuyӇn hóa Ác NghiӋp..). Ngoài ra có mӝt câu chú khác giúp ngưӡi chӃt không bӏ mê
mӡ u tӕi lҥc vào 6 nҿo luân hӗi ± Câu chú đó là A A HA SHA SA MA.

Theo niӅm tin cӫa phҫn lӟn ngưӡi Đông phương thì khi chӃt phҫn lӟn ngưӡi chӃt vүn
còn mơ hӗ chưa biӃt là mình đã chӃt - Vì thӃ hӑ thưӡng quay trӣ lҥi nhà và sӕng như lúc
đang còn sӕng mһc dù ngưӡi thân chҷng t hҩy chҷng biӃt có hӑ hiӋn diӋn. Có khi hӑ mưӧn
tҥm xác thân đã chӃt đӇ hiӋn ra trong chӕc lát mà ngưӡi sӕng khi thҩy hoҧng sӧ và gӑi là
Ma. Kinh nghiӋm dân gian cho thҩy ӣ nhӳng nơi xҧy ra tai nҥn chӃt ngưӡi "hӗn" ngưӡi chӃt
thưӡng hiӋn ra vӟi bӝ quҫn á o hӑ mһc lúc bӏ tai nҥn. Vì lý do đó mà khi chӃt nên thiêu xác
đӇ ngưӡi chӃt không thӇ mưӧn xác thân cӫa mình đӇ hiӋn ra nӳa hoһc không còn quyӃn
luyӃn cái thân xác cũ nӳa...

Mӝt sӕ vӏ đҥi sư còn cho rҵng: khi chӃt thân xác sӁ dҫn dҫn tan rã, dù đem chô n thì lâu
ngày xác thân cũng bӏ các loài vi sinh vұt đөc khoét biӃn dҥng rҩt ghê rӧn - Do đó chӍ có
thiêu xác là tránh đưӧc nhiӅu điӅu không hay.

Ngưӡi Âu Mӻ trưӟc đây không nghĩ tӟi vҩn đӅ thiêu xác khi chӃt, nhӳng ngày nay nhiӅu
ngưӡi đã nhұn thҩy ít nhҩt là vӅ mһt vӋ sinh, thӵc tӃ thì viӋc thiêu xác tӕt lành thuұn lӧi hơn
chôn cҩt xác chӃt rҩt nhiӅu - viӋc duy trì bҧo quҧn hoһc phҧi di chuyӇn cũn g dӉ dàng, ít tӕn
kém... Mӟi đây, trong năm 1999 John F Kennedy Jr, vӧ và chӏ vӧ bӏ chӃt vì tai nҥn phi cơ đã
hӓa thiêu theo truyӅn thӕng Phұt giáo và công chúa Margaret cũng yêu cҫu đưӧc thiêu xác
mình chӟ không chôn khi bà mҩt vào năm 71 tuәi.

Dù ngưӡi thân qua đӡi ta thương quý đӃn mҩy cũng không thӇ chôn cҩt trong vưӡn nhà
đӇ đưӧc gҫn gũi. NӃu là tro cӕt cӫa hӑ, ta cũng không đһt thӡ trong nhà. Tӕt nhҩt là đem
thӡ ӣ Chùa hay nhà Thӡ hoһc chôn cҩt làm mӝ chí như bình thưӡng. Khoҧng 5 năm sau tro
cҩt đưӧc thӡ nên đem rãi trên biӇn là tӕt nhҩt.

Trang 36
|
 ^
 ^
 P #Q)”^
 K
T

U
ù&

 T

Ngưӡi giàu có, sӕng trên cӫa cҧi nhưng khi hӑ chӃt đi, hai tay buông xuôi thì hӑ trӣ
thành tay trҳng vì không mang theo đưӧc dù mӝt chút cӫa cҧi vұt chҩt nào. Sӵ kiӋn thӵc tӃ
ҩy tӯ lúc con ngưӡi xuҩt hiӋn trên quҧ đҩt cho đӃn nay đӅu thҩy rõ, không ai chӕi cҧi, vұy mà
tӯ xưa tӟi nay có biӃt bao ngưӡi quyӃt chí làm giàu, lúc nào cũng mong tiӅn bҥc đӃn vӟi
mình không dӭt. Hӑ sӕng vì tiӅn, vui thú vì lo thu nhһt tiӅn bҥc vào cho đҫy túi nhưng
không bao giӡ chҩm dӭt đưӧc cái ham muӕn ҩy vì lòng tham quá mӭc. ĐӃn khi xuôi tay thì
tҩt cҧ tiӅn bҥc cӫa cҧi ҩy đӅu đӇ lҥi thӃ gian còn hӑ thì nҵm dưӟi lòng đҩt lҥnh. 

#

 #
}^
 



Ngưӡi giàu Cũng như ngưӡi nghèo, khi chӃt hai tay buông xuôi, không mang theo đưӧc
gì - Cái mang theo thұt sӵ là cái NghiӋp - Vì thӃ đôi khi sau khi chӃt ngưӡi giàu có không
chҳc gì sung sưӟng hơn ngưӡi nghèo hèn -Lý do là có ngưӡi lúc sӕng nghèo nàn vì hӑ sӕng
vӟi thiӋn tâm không làm sai quҩy, gây điӅu tӝi lӛi. Có ngưӡi lúc sӕng rҩt giàu có nhưng gian
ác bҩt lương thì NghiӋp dӳ đó sӁ làm hӑ khә sӣ ӣ đӡi sau.

Có biӃt bao nhà triӋu phú, tӹ phú sӕng trên cӫa cҧi, có ngưӡi hҵng chөc tӹ mӻ Kim, khi
chӃt không mang theo đưӧc mӝt câu nhӓ. Ngay khi đang làm giàu hӑ luôn luôn phҧi phҩn
đҩu, tranh dành, mưu lưӧc đӇ chӕng chӑi lҥi vӟi nhӳng gì bҩt lӧi đӃn vӟi mình. Do đó lâm
hӗn nhӳng ngưӡi giàu có thưӡng bҩt an, hӗi hӝp, lo lҳng, mӋt trí vì tính toán không nhӳng
thӃ hӑ thưӡng keo kiӋt không dám giúp đӥ ai vì sӧ sӕ tiӅn có đưӧc cӫa mình hao hөt đi. Có
ngưӡi, ngay chính bҧn thân hӑ cũng không dám ăn tiêu huӕng hӗ là nói đӃn chuyӋn giúp đӥ
kҿ khác. Ngày nay càng có nhiӅu đҥi phú gia, nhiӅu ngư ӡi giàu có, tҩt cҧ đӅu bӏ như thӃ,
nhưng không biӃt mình như thӃ. Đôi khi hӑ còn chê cưӡi phê bình chӍ trích ngưӡi khác keo
kiӋt hà tiӋn. Cái mê mӡ u tӕi ҩy đã tӯng bao phӫ biӃt bao ngưӡi khiӃn hӑ không thoát ra đưӧc
đӇ thҩy cái ánh sáng vi diӋu cӫa sӵ gi úp đӥ bӕ thí kҿ khác.

Phҫn đông nhӳng ngưӡi càng giàu có hӑ lҥi càng có cái Tâm TiӃc RӁ. Lý do là vì lòng
tham con ngưӡi quá lӟn, có rӗi muӕn có thêm nӳa vì thӃ nӃu đem cho, giúp đӥ bӕ thí thì tiӅn
cӫa sӁ hao hөt, làm sao lӧi nhuұn tăng thêm? NhiӅu ngưӡi lҥi nghĩ sai khi cho rҵng bӕ thí là
viӋc làm cӫa kҿ giàu có. Hӑ bҧo " tôi đâu phҧi là ngưӡi giàu, tiӅn bҥc ít ӓi, làm sao tôi có đӫ
đӇ bӕ thí giúp đӥ ai?".. Nghĩ như vұy là sai. Bӕ thí không phҧi bҳt buӝc phҧi nhiӅu. "Cӫa ít
lòng nhiӅu ... là câu nói cӫa cә nhân ta tӯ lâu nhҳc nhӣ cho thҩy cӫa cho quan trӑng ӣ tҩm
lòng.

;ÊÊ#Ê1( "Ê-4-1
>Ê1
>Ê.#Ê'->ÊÊÊ16

2(-Ê<(ÊSÊ: @*13Ê
.3Ê&ÊÊ7
4,Ê!
.3Ê$ ÊP3Ê 6
&::: c/
*.
*.I?* cƒd‚

Trang 37
|
 

X  
^]

(Sơ lưӧc mӝt sӕ tài liӋu tham khҧo chính)

- 0Fb </I
 A*  E. - D.T Suzuki - Như Hҥnh dӏch ± Kinh Thi xuҩt bҧn Sài gòn ± 1974.
- r7kA*^  LF
 - Lama anagarika Govinda- Như Pháp Quân Trҫn Ngӑc Anh dӏch - nhà xөҩt
bҧn ThӃ giӟi ± 1995 - Hoa KǤ.
- &17.0/„ 9* - Đoàn văn Thông - Nguӗn sӕng Xuҩt bҧn ±1994 - USA
- >0 4 ” 4 0@>0 4 78 9* ± Schopenhauer - Hoàng Thiên NguyӉn dӏch- Kinh Thi xuҩt
bҧn ± 1974.
-
 >>+ 9* (The Tibetan Book of Living and dying)- Sogyal Rinpoche - Xuҩt Thu ҩn hành -
xuҩt bҧn - 1996.
- >+ 9* - Thích Chánh Lҥc - Phú lâu Na Tùng thư VI - 1987 ± Hoa KǤ
- &D |>. - Đoàn văn Thông - Hҧi Ngoai xuҩt bҧn ± 2000 - USA.
- &1b*bH9CKA0H9C - Đoàn văn Thông- Nguӗn sӕng xuҩt bҧn- in lҫn thӭ 5- năm 2000 -Hoa KǤ
- z>. ;0.F90 - Dӏch giҧ Viên Thông - Chúng Liên Trì ҩn tӕng ± 1988 ± Hoa KǤ
-  * 2i& :
. - Billy Graham - world Books Publisher - 1977- USA.
- •i
•*i:ui.* - Elizabeth Hanley - New York- 1977- USA.
- i-:igi7 :*7gi7./i7PFC*i7- Pierre Barguet- Paris - 1967.
- ui.* .g
55 :*.-*F - Phillips, D.Z. 1970
- i–0*0:i •* i& gF - Michael Murphy - Jeremy P. Tarcher Inc. Los Angeles- 1992 - USA.
- ui.* .g
•*i:-•i - David.T - 1989.
- i7 :*7 07C.:-i*- Brune, Francois - 1988.
- 0* •* i2 gFPhCi:i/i7 - Robert Crookall (A citadel Press Book Published by Canh, Publising
Group ± 1992 - USA.
- i 0g:ig/.7i7• :70:.-.•*i:ui.* - Baird, A.T. ± 1943 - London.
- iih*— :-g@.g* iih* - R. Crookall- 1966 - Lodon.
- i5F7*/.-•i - J.H.M: Whiteman - 1961- USA.
- >+
 C E/@/ 9*&4 . - The Joy of living - Dying in peace - Đҥt Lai Lҥt Ma thӭ 14- Chân
HuyӅn dӏch - Làng Cây Phong xuҩt bҧn - 2003-USA.

HӃt.

---o0o---

V1QZ D5c#$7@!Q;N#'
/==Q[\]]^

Trang 38
|