Bµi tËp vÒ ph¶n øng h¹t nh©n

1. Chän c©u tr¶ lêi ®óng. Trong mét ph¶n øng h¹t nh©n, tæng khèi lîng cña c¸c h¹t nh©n tham gia
A. ®îc b¶o toµn. B. T¨ng. C. Gi¶m. D. T¨ng hoÆc gi¶m tuú theo ph¶n øng.
2. Trong d·y ph©n r· phãng x¹ 92
235
X  207
82
Y cã bao nhiªu h¹t  vµ  ®îc ph¸t ra?
A. 3 vµ 7. B. 4 vµ 7. C. 4 vµ 8. D. 7 vµ 4
3. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ ph¶n øng h¹t nh©n?
A) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù va ch¹m gi÷a c¸c h¹t nh©n.
B) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù t¸c ®éng tõ bªn ngoµivµo h¹t nh©n lµm h¹t nh©n ®ã bÞ vì ra.
C) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù t¬ng t¸c gi÷a hai h¹t nh©n, dÉn ®Õn sù biÕn ®æi cña chóng thµnh c¸c h¹t nh©n kh¸c.
D) A, B vµ C ®Òu ®óng.
4. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n 37 Li ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn
tèc, kh«ng sinh ra tia  vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 =
1,66.10—27kg. §é lín gãc gi÷a vÐc t¬ vËn tèc 2 h¹t α lµ :
A. 83045’; B. 167030’; C. 88015’. D. 178030’.
5. §ång vÞ 92 U sau mét chuçi phãng x¹ α vµ   biÕn ®æi thµnh 206
234
82 Pb . Sè phãng x¹ α vµ 

trong chuçi lµ
 
A. 7 phãng x¹ α, 4 phãng x¹  ; B. 5 phãng x¹ α, 5 phãng x¹ 

C. 10 phãng x¹ α, 8 phãng x¹  ; D. 16 phãng x¹ α, 12 phãng x¹  
6. ChÊt phãng x¹ 210 206
84 Po ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh 82 Pb . BiÕt khèi lîng c¸c h¹t lµ m Pb = 205,9744u, mPo =

209,9828u, mα = 4,0026u. Gi¶ sö h¹t nh©n mÑ ban ®Çu ®øng yªn vµ sù ph©n r· kh«ng ph¸t ra tia γ th× ®éng n¨ng
cña h¹t nh©n con lµ
A. 0,1MeV; B. 0,1MeV; C. 0,1MeV; D. 0,2MeV
210 206
7. ChÊt phãng x¹ 84 Po ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh 82 Pb . BiÕt khèi lîng c¸c h¹t lµ mPb = 205,9744u, mPo =
209,9828u, mα = 4,0026u. N¨ng lîng táa ra khi 10g Po ph©n r· hÕt lµ
A. 2,2.1010J; B. 2,5.1010J; C. 2,7.1010J; D. 2,8.1010J
8. Cho ph¶n øng h¹t nh©n 31 H  21 H    n  17,6 MeV , biÕt sè Av«ga®r« NA = 6,02.1023 . N¨ng lîng to¶ ra khi tæng
hîp ®îc 1g khÝ hªli lµ bao nhiªu?
A. ΔE = 423,808.103J. B. ΔE = 503,272.103J. C. ΔE = 423,808.109J. D. ΔE = 503,272.109J.
9. Cho ph¶n øng h¹t nh©n 37 37
17 Cl  p 18 Ar  n , khèi lîng cña c¸c h¹t nh©n lµ m(Ar) = 36,956889u, m(Cl) =
36,956563u, m(n) = 1,008670u, m(p) = 1,007276u, 1u = 931MeV/c 2. N¨ng lîng mµ ph¶n øng nµy to¶ ra hoÆc thu
vµo lµ bao nhiªu?
A. To¶ ra 1,60132MeV. B. Thu vµo 1,60132MeV. C. To¶ ra 2,562112.10-19J. D. Thu vµo
-19
2,562112.10 J.
10. N¨ng lîng tèi thiÓu cÇn thiÕt ®Ó chia h¹t nh©n 126 C thµnh 3 h¹t α lµ bao nhiªu? (biÕt mC = 11, 9967u, mα =
4,0015u).
A. ΔE = 7,2618J. B. ΔE = 7,2618MeV. C. ΔE = 1,16189.10-19J. D. ΔE = 1,16189.10-13MeV.
11. Cho ph¶n øng h¹t nh©n   27 30
13 Al  15 P  n , khèi lîng cña c¸c h¹t nh©n lµ m α = 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP =
29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931Mev/c2. N¨ng lîng mµ ph¶n øng nµy to¶ ra hoÆc thu vµo lµ bao nhiªu?
A. To¶ ra 4,275152MeV. B. Thu vµo 2,67197MeV. C. To¶ ra 4,275152.10-13J. D. Thu vµo
-13
2,67197.10 J.
12. H¹t α cã ®éng n¨ng Kα = 3,1MeV ®Ëp vµo h¹t nh©n nh«m g©y ra ph¶n øng   27 30
13 Al  15 P  n , khèi lîng cña c¸c
h¹t nh©n lµ mα = 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP = 29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931Mev/c2. Gi¶ sö hai h¹t sinh ra
cã cïng vËn tèc. §éng n¨ng cña h¹t n lµ
A. Kn = 8,8716MeV. B. Kn = 8,9367MeV. C. Kn = 9,2367MeV. D. Kn = 10,4699MeV.
13. Chän c©u §óng. Sù ph©n h¹ch lµ sù vì mét h¹t nh©n nÆng
A. Thµnh nhiÒu h¹t nh©n nÆng h¬n. B. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n khi hÊp thô mét
n¬tron.
C. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n vµ vµi n¬tron, sau khi hÊp thô mét ntrron chËm. D. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n.
14. Chän ph¬ng ¸n §óng. §ång vÞ cña Uranium cã thÓ hÊp thô mét n¬tron chËm lµ:
238 234 235 239
A. 92 U . B. 92 U . C. 92 U . D. 92 U .
15. Chän ph¬ng ¸n §óng. Gäi k lµ hÖ sè nhËn n¬tron, th× ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ph¶n øng d©y chuyÒn x¶y ra
lµ:
A. k < 1. B. k = 1. C. k > 1; D. k > 1.
16. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vÒ ph¶n øng ph©n h¹ch?
A. Urani ph©n h¹ch cã thÓ t¹o ra 3 n¬tron. B. Urani ph©n h¹ch khi hÊp thô n¬tron chuyÓn ®éng nhanh.
C. Urani ph©n h¹ch to¶ ra n¨ng lîng rÊt lín. D. Urani ph©n h¹ch vì ra thµnh hai h¹t nh©n cã sè khèi tõ 80 ®Õn
160.
17. Chän c©u Sai. Ph¶n øng d©y chuyÒn
A. x¶y ra khi sè n¬tron trung b×nh nhËn ®îc sau mçi ph©n h¹ch lín h¬n 1. B. Lu«n kiÓm so¸t ®îc.
C. Lµ ph¶n øng ph©n h¹ch liªn tiÕp x¶y ra. D. X¶y ra khi sè n¬tron trung b×nh nhËn ®îc sau mèi ph©n h¹ch
b»ng 1.
18. Trong ph¶n øng vì h¹t nh©n urani U235 n¨ng lîng trung b×nh to¶ ra khi ph©n chia mét h¹t nh©n lµ 200MeV. Khi
1kg U235 ph©n h¹ch hoµn toµn th× to¶ ra n¨ng lîng lµ:
A. 8,21.1013J; B. 4,11.1013J; C. 5,25.1013J; D. 6,23.1021J.
19. Trong ph¶n øng vì h¹t nh©n urani U235 n¨ng lîng trung b×nh to¶ ra khi ph©n chia mét h¹t nh©n lµ 200MeV. Mét
nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö dïng nguyªn liÖu u rani, cã c«ng suÊt 500.000kW, hiÖu suÊt lµ 20%. Lîng tiªu thô hµng
n¨m nhiªn liÖu urani lµ:
A. 961kg; B. 1121kg; C. 1352,5kg; D. 1421kg.
20. Chän c©u sai.
A. Ph¶n øng h¹t nh©n d©y chuyÒn ®îc thùc hiÖn trong c¸c lß ph¶n øng h¹t nh©n.
B. Lß ph¶n øng h¹t nh©n cã c¸c thanh nhiªn liÖu (urani) d· ®îc lµn giÇu ®Æt xen kÏ trong chÊt lµm chËn n¬tron.
C. Trong lß ph¶n øng h¹t nh©n cã c¸c thanh ®iÒu khiÓn ®Î ®¶m b¶o cho hÖ sè nh©n n¬tron lín h¬n 1.
D. Cã c¸c èng t¶i nhiÖt vµ lµm l¹nh ®Ó truyÒn n¨ng lîng cña lß ra ch¹y tua bin.
21. Chän c©u §óng. Ph¶n øng nhiÖt h¹ch lµ ph¶n øng h¹t nh©n
A. To¶ ra mét nhiÖt lîng lín. B. CÇn mét nhiÖt ®é cao míi thùc hiÖn ®îc.
C. HÊp thô mét nhiÖt lîng lín. D. Trong ®ã, h¹t nh©n cña c¸c nguyªn tö bÞ nung nãng ch¶y thµnh c¸c nuclon.
22. Ph¶n øng h¹t nh©n: 73 Li  11 H 42 He 42 He . BiÕt mLi = 7,0144u; mH = 1,0073u; mHe4 = 4,0015u, 1u =
931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng lµ:
A. 7,26MeV; B. 17,42MeV; C. 12,6MeV; D. 17,25MeV.
23. Ph¶n øng h¹t nh©n: 1 H  2T 1 H  2 He . BiÕt mH = 1,0073u; mD = 2,0136u; mT = 3,0149u; mHe4 = 4,0015u, 1u
2 3 1 4

= 931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng lµ:

A. 18,35MeV; B. 17,6MeV; C. 17,25MeV; D. 15,5MeV.
24. Ph¶n øng h¹t nh©n: 3 6
Li  2
1 H  4
2 He  4
2 He . BiÕt mLi = 6,0135u ; mD = 2,0136u; mHe4 = 4,0015u, 1u =
2
931,5MeV/c . N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng lµ:
A. 17,26MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 22,45MeV.
25. Ph¶n øng h¹t nh©n: 3 Li  1 H  2 He 2 He . BiÕt mLi = 6,0135u; mH = 1,0073u; mHe3 = 3,0096u, mHe4 = 4,0015u,
6 1 3 4

1u = 931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng lµ:

A. 9,04MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 21,2MeV.
26. Trong ph¶n øng tæng hîp hªli: 3 Li  1 H 2 He 2 He BiÕt mLi = 7,0144u; mH = 1,0073u; mHe4 = 4,0015u, 1u =
7 1 4 4

931,5MeV/c2. NhiÖt dung riªng cña níc lµ c = 4,19kJ/kg.k-1. NÕu tæng hîp hªli tõ 1g liti th× n¨ng lîng to¶ ra cã thÓ
®un s«i mét níc ë 00C lµ:
A. 4,25.105kg; B. 5,7.105kg; C. 7,25. 105kg; D. 9,1.105kg.
27. H¹t nh©n triti (T) vµ ®¬teri (D) tham gia ph¶n øng nhiÖt h¹ch sinh ra h¹t α vµ h¹t n¬tr«n. Cho biÕt ®é hôt khèi
cña h¹t nh©n triti lµ mT = 0,0087u, cña h¹t nh©n ®¬teri lµ mD = 0,0024u, cña h¹t nh©n X lµ mα = 0,0305u; 1u =
931MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra tõ ph¶n øng trªn lµ.
A. ΔE = 18,0614MeV. B. ΔE = 38,7296MeV. C. ΔE = 18,0614J. D.
ΔE = 38,7296J.
28. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n 37 Li ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn
tèc vµ kh«ng sinh ra tia  vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 =
1,66.10—27kg. Ph¶n øng nµy thu hay to¶ bao nhiªu n¨ng lîng?
A. To¶ ra 17,4097MeV. B. Thu vµo 17,4097MeV. C. To¶ ra 2,7855.10-19J. D. Thu vµo
2,7855.10-19J.
29. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n 73 Li ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn
tèc vµ kh«ng sinh ra tia  vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 =
1,66.10—27kg. §éng n¨ng cña mçi h¹t míi sinh ra b»ng bao nhiªu?
A. Kα = 8,70485MeV. B. Kα = 9,60485MeV. C. Kα = 0,90000MeV. D. Kα =
7,80485MeV.
30. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n 37 Li ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn
tèc vµ kh«ng sinh ra tia  vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 =
1,66.10—27kg. §é lín vËn tèc cña c¸c h¹t míi sinh ra lµ:
A. vα = 2,18734615m/s. B. vα = 15207118,6m/s. C. vα = 21506212,4m/s. D. vα =
30414377,3m/s.

27
Bµi 1. B¾n h¹t anpha cã ®éng n¨ng E = 4MeV vµo h¹t nh©n 13 Al ®øng yªn. Sau ph¶n øng cã xuÊt
hiÖn h¹t nh©n P30.
a/ ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n ?
b/ Ph¶n øng trªn thu hay to¶ n¨ng lîng ? tÝnh n¨ng lîng ®ã ?
c/ BiÕt h¹t nh©n sinh ra cïng víi phètpho sau ph¶n øng chuyÓn ®éng theo ph¬ng vu«ng gãc víi ph¬ng h¹t anpha H·y tÝnh ®éng n¨ng cña
nã vµ ®éng n¨ng cña phètpho ? Cho biÕt khèi lîng cña c¸c h¹t nh©n : m = 4,0015u , mn = 1,0087u , mP = 29,97005u , mAl = 26,97435u , 1u
= 931MeV/c2 .
Gi¶i :
Pn
a/ Ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n :
4
2 He 27
13 Al 15 P  Z X .
30 A

+ Theo ®Þnh luËt b¶o toµn sè khèi : A = (4 + 27) – 30 = 1 .

+ Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tö sè : Z = (2 + 13) - 15 = 0
Al P
§ã lµ n¬tron
1
0 n . v
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®Çy ®ñ :
4
2 He  27
13 Al 15 P  0 n
30 1

b/ M = M0 – M = ( m + mAl) – (mP + mn) = – 0,0029u < 0 =>

PP
Ph¶n øng thu n¨ng lîng . E = Mc2 = – 0,0029.931 = – 2,7 MeV .
c/ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng toµn phÇn :
p   p n  p P (1) ; E + ( m + mAl)c2 = (mn + mP)c2 + En + EP (2)
Trong h×nh vÏ p  ; p n ; p P lÇn lît lµ c¸c vÐc t¬ ®éng lîng cña c¸c h¹t  ; n ; P . V× h¹t nh©n
nh«m ®øng yªn nªn PAl = 0 vµ EAl = 0 ; E  ; En ; EP lÇn lît lµ ®éng n¨ng cña c¸c h¹t anpha , cña
n¬tron vµ cña phètpho (ë ®©y cã sù b¶o toµn n¨ng lîng toµn phÇn bao gåm c¶ n¨ng lîng nghØ vµ ®éng n¨ng cña c¸c h¹t)
Theo ®Ò bµi ta cã : v  vu«ng gãc víi v nghÜa lµ p n vu«ng gãc víi p  (H×nh vÏ) nªn ta cã :
2
p  + pn2 = pp2 (3) . Gi÷a ®éng lîng vµ ®éng n¨ng cã mèi liªn hÖ : p2 = 2mE ,
m m
Ta viÕt l¹i (3) 2 m  E  + 2mnEn = 2mPEP => EP = .E   n E n (4) .
mP mP
Thay (4) vµo (2) chó ý E = [( m  + mAl) – (mP + mn)]c2 = Mc2 ta ®îc :
m mn
E + (1 + ) E  = (1 + )En rót ra : EP = 0,56 MeV ; En = 0,74 MeV ;
mP mP
pn mnEn
Gäi  lµ gãc gi÷a pP vµ p ta cã : tg    0,575 =>  = 300 .
p m E
Do ®ã gãc gi÷a ph¬ng chuyÓn ®éng cña n vµ h¹t nh©n P lµ : 900 + 300 = 1200 .
Bµi 2. Nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö dïng U235 cã c«ng suÊt 600MW ho¹t ®éng liªn tôc trong 1 n¨m . Cho biÕt 1 h¹t nh©n bÞ ph©n h¹ch to¶ ra
n¨ng lîng trung b×nh lµ 200MeV , hiÖu suÊt nhµ m¸y lµ 20% .
a/ TÝnh lîng nhiªn liÖu cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y trong 1 n¨m ?
 b/ TÝnh lîng dÇu cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y c«ng suÊt nh trªn vµ cã hiÖu suÊt lµ 75% . BiÕt n¨ng suÊt to¶ nhiÖt cña dÇu lµ 3.10 7J/kg .
So s¸nh lîng dÇu ®ã víi urani ?
Gi¶i :
a/ V× H = 20% nªn c«ng suÊt urani cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y lµ : Pn = 100.P/20 = 5P
N¨ng lîng do nhiªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y trong 1 n¨m lµ :
W = Pn.t = 365.6.108.24.3600 = 9,64.1015J
Sè h¹t nh©n ph©n d· ®îc n¨ng lîng ®ã lµ : N = W/200.1,3.10—13 = 2,96.1026 h¹t .
Khèi lîng U235 cung cÊp cho nhµ m¸y lµ : m = N.A/NA = 1153,7 kg .
b/ V× hiÖu suÊt nhµ m¸y lµ 75% nªn cã c«ng suÊt 600MW dÇu cã c«ng suÊt pn/ = P/H = 4P/3 .
N¨ng lîng dÇu cung cÊp cho 1 n¨m lµ : W/ = Pn/t = (4.6.108/3).24.3600.356 = 2,53.1015J .
Lîng dÇu cÇn cung cÊp lµ : m/ = W//3.107 = 8,4.107 kg = 84 000 tÊn .
Ta cã : m//m = 7,2.105 lÇn .