c

Công suҩt trong mҥch điӋn xoay chiӅu

I. Công suҩt cӫa mҥch điӋn xoay chiӅu

d. BiӇu thӭc cӫa công suҩt

Xéô mҥch điӋn x
 chiӅu như hình vӁ

- ĐiӋn áp hi đҫu mҥch:

- Cưӡng đӝ dòng điӋn ôc ôhӡi ô
ng mҥch:

- Công suҩô ôc ôhӡi cӫ mҥch điӋn x
 chiӅu:

=,
vӟi là đӝ lӋch ph cӫ u và i ô
ng mҥch.

Giá ô  ô ung bình cӫ công suҩô điӋn ô
ng 1 chu kì là:
T
ng đó d
là hҵng sӕ không phө ôhuӝc và
ô. Còn là mӝô hàm ôuҫn
h
àn cӫ ô, vӟi chu kì b
T/2. T
ng ông kh
ng ôhӡi gin T/2 h
c T, hàm c
s(2Ȧô + iju + iji ) luôn có
nhӳng giá ô  bҵng nhu vӅ ô  ôuӋô đӕi, nhưng ô ái dҩu ôҥi ôhӡi điӇm ô, ô + T/4.

Vұ công suҩô ôiêu ôhө ô ung bình ô
ng mӝô chu kǤ (h còn gӑi là công suҩô cӫ mҥch điӋn x
 chiӅu)
là:

P = UIcosij

Đơn v cӫ công suҩô là
áô, (W). NӃu ôhӡi gin dùng điӋn ô >> T, ôhì P cũng là công suҩô ôiêu ôhө điӋn
ô ung bình cӫ mҥch ô
ng ôhӡi gin đó (U, I không ôh đәi).

2. ĐiӋn năng tiêu thө cӫa mҥch điӋn

ĐiӋn năng ôiêu ôhө cӫ mҥch điӋn là W = P.ô, vӟi ô là ôhӡi gin dòng điӋn chҥ ô
ng mҥch, đơn v giâ,
(s).

II. HӋ sӕ công suҩt cӫa mҥch điӋn xoay chiӅu

d.Khái niӋm hӋ sӕ công suҩt

Đҥi lưӧng c
sij ô
ng công ôhc ô

nh công suҩô P = UIc
sij đưӧc gӑi là hӋ sӕ công suҩô cӫ mҥch điӋn
x
 chiӅu.

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 1
 7

c
c

2. Công thӭc tính hӋ sӕ công suҩt

. The
khái niӋm hӋ sӕ công suҩô ô có:

b. The
gin đӗ véc ôơ ô có:

(*) là công ôhc ô
nh giá ô  cӫ hӋ sӕ công suҩô ô
ng các bài ô
án
ôhưӡng g p
* È
:
- Công suҩô P là công suҩô ôiêu ôhө ô ên ô
àn mҥch, nӃu mҥch điӋn có
ch điӋn ô  R h
c mӝô phҫn đ
ҥn mҥch có ch điӋn ô  ôhì công
suҩô cung cҩp ch
mҥch b ôiêu h
mӝô phҫn d
sӵ ô nhiӋô ô ên điӋn ô  có biӇu ôhc . Công
suҩô ô nhiӋô còn đưӧc gӑi vӟi ôên gӑi công suҩô h
ph
(Php). Vì vұ cҫn phân biӋô đưӧc àng giӳ
công suҩô ôiêu ôhө ô ên mҥch vӟi công suҩô ô nhiӋô ô ên điӋn ô  cӫ mҥch.
- Dӵ và
ô
nh chҩô mҥch điӋn mà chúng ô có công ôhc ô
nh ô
án nhnh ch
hӋ sӕ công suҩô
‡ Mҥch chӍ có L:

Khi đó . Vұ mҥch điӋn chӍ có cuӝn cm ôhuҫn L ôhì không ôiêu ôhө công suҩô
‡ Mҥch chӍ có tө C :

Khi đó . Vұ mҥch điӋn chӍ có ôө C ôhì cũng không ôiêu ôhө công suҩô
‡ Mҥch chӍ có điӋn trӣ R:

Khi đó .
Công ôhc ô ên ch
ôhҩ ҵng khi mҥch điӋn chӍ có điӋn ô  R ôhì ôiêu ôhө công suҩô lӟn nhҩô và công suҩô
nà cũng bҵng khi dòng điӋn ô
ng mҥch là dòng điӋn không đәi.
‡ Mҥch RL trong đó cuӝn dây thuҫn cҧm:

- HӋ sӕ công suҩô:

- Công suҩô cӫ mҥch:

- Công suҩô h
ph

d
ô nhiӋô ô ên R (cũng là ô ên ô
àn mҥch) là:
‡ Mҥch RC:

- HӋ sӕ công suҩô:

- Công suҩô cӫ mҥch:

- Công suҩô h
ph

d
ô nhiӋô ô ên R (cũng là ô ên ô
àn mҥch) là:
‡ Mҥch RL trong đó cuӝn dây có thêm r:

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 2
 7

c
c

- HӋ sӕ công suҩô:

- Công suҩô cӫ mҥch:

- Công suҩô h
ph

d
ô nhiӋô ô ên R là:

- Công suҩô h
ph

d
ô nhiӋô ô ên cuӝn dâ có là:
‡ Mҥch RLC trong đó cuӝn dây có thêm r:

- HӋ sӕ công suҩô:

- Công suҩô cӫ mҥch:

- Công suҩô h
ph

d
ô nhiӋô ô ên R là:

- Công suҩô h
ph

d
ô nhiӋô ô ên cuӝn dâ là:
*   :
- Công suҩô P = UIc
sij là công suҩô ôiêu ôhө ô ên ô
àn mҥch điӋn, còn công suҩô là công suҩô ô nhiӋô
khi mҥch có điӋn ô  R, mӝô phҫn công suҩô cӫ mҥch b h
ph
dưӟi dҥng công suҩô ô nhiӋô còn phҫn

lӟn là công suҩô có

ch, khi đó:

Mà
T công ôhc ô
nh công suҩô h
ph
ô ên ch
ôhҩ đӇ làm gim đi công suҩô h
ph
ôhì ngưӡi ô ôìm cách
nâng c
hӋ sӕ công suҩô. Và ô
ng ôhӵc ôӃ ôhì không sӱ dөng nhӳng ôhiӃô b mà có hӋ sӕ công suҩô c
sij
< 0,85.

- HiӋu suҩô cӫ mҥch điӋn (ôhiӃô b ôiêu ôhө điӋn) là:

III. Ví dө điӇn hình

Ví dө d : Ch
mҥch điӋn RL. NӃu đ ô và
hi đҫu mҥch điӋn hiӋu điӋn ôhӃ 220V , ôҫn sӕ 50Hz ôhì dòng

điӋn qu mҥch là 2A, lӋch ph s
hiӋu điӋn ôhӃ góc .
. Tìm R, L.
b. Tìm công suҩô ôiêu ôhө cӫ mҥch.

* €
 
   :

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 3
 7

c
c

. Tcó: ,

M ô khác ô lҥi có:

b. Công suҩô ôiêu ôhu cӫ mҥch:

Ví dө 2 : Ch
mҥch điӋn như hình vӁ:

Dòng điӋn có ôҫn sӕ 50 Hz, ôө đưӧc điӅu chӍnh có giá ô  .

. T
nh ôәng ô  cӫ mҥch.
b. T
nh cưӡng đӝ hiӋu dөng cӫ mҥch
c. Tìm C đӇ cưӡng đӝ qu mҥch cӵc đҥi.
d. T
nh hӋ sӕ công suҩô ô
ng hi ô ưӡng hӧp ô ên.

* €
 
   :

T có:

. Tәng ô  cӫ mҥch:

b. Cưӡng đӝ hiӋu dөng:

c. BiӇu ôhc ô
nh cưӡng đӝ dòng điӋn hiӋu dөng:

d. HӋ sӕ công suҩô:

‡ Khi:

‡ Khi

Ví dө 3: Mӝô mҥch điӋn gӗm mӝô cuӝn dâ có đӝ ôӵ cm ,

mӝô ôө điӋn có điӋn dung và mӝô điӋn ô  ôhuҫn R =

50ȍ mҳc như hình vӁ. ĐiӋn ô  cuӝn dâ nh không đáng kӇ. ĐiӋn áp giӳ hi đҫu đ
ҥn mҥch AB có ôҫn
sӕ  = 50Hz và có giá ô  hiӋu dөng U = 100V.
. T
nh ôәng ô  và công suҩô ôiêu ôhө cӫ đ
ҥn mҥch.
b. T
nh đӝ lӋch ph cӫ điӋn áp giӳ hi điӇm A và N đӕi vӟi điӋn áp giӳ hi điӇm M và B.

* €
 
  :

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 4
 7

c
c

. T có:

Tәng ô  cӫ mҥch:

Cưӡng đӝ hiӋu dөng cӫ mҥch:

Công suҩô ôiêu ôhө cӫ mҥch là:

b. Đӝ lӋch ph cӫ điӋn áp hi điӇm AN và i ôh mãn

Đӝ lӋch ph cӫ điӋn áp hi điӇm MB và i ôh mãn:

The
công ôhc chӗng ph ô có đӝ lӋch ph giӳ hi điӇm AN vӟi hi điӇm MB là:

Ví dө 4: Mӝô mҥch điӋn AB gӗm mӝô điӋn ô  ôhuҫn R = 50ȍ, mҳc nӕi ôiӃp vӟi mӝô cuӝn dâ có đӝ ôӵ cm

và điӋn ô  h
ҥô đӝng = 50ȍ. Đ ô và
hi đҫu đ
ҥn mҥch điӋn áp x
 chiӅu

.
. T
nh ôәng ô  cӫ đ
ҥn mҥch.
b. ViӃô biӇu ôhc cưӡng đӝ dòng điӋn ôc ôhӡi đi qu đ
ҥn mҥch và biӇu ôhc điӋn áp ôc ôhӡi  hi đҫu
cuӝn dâ.
c. T
nh công suҩô ô nhiӋô ô ên điӋn ô , cӫ cuӝn dâ và cӫ đ
ҥn mҥch.
d. Muӕn ch
cưӡng đӝ dòng điӋn ôc ôhӡi cùng ph vӟi điӋn áp ôc ôhӡi  hi đҫu đ
ҥn mҥch ôhì phi
mҳc nӕi ôiӃp ôhêm và
đ
ҥn mҥch nói ô ên mӝô ôө điӋn có điӋn dung C bҵng b
nhiêu ? T
nh công suҩô
ô nhiӋô cӫ đ
ҥn mҥch điӋn lúc đó.

* €
 
  :

. T có cm kháng cӫ mҥch:

Tәng ô  cӫ mҥch

b. ViӃô biӇu ôhc cӫ i và ud

‡ Gӑi biӇu ôhc cưӡng đӝ dòng điӋn ô
ng mҥch là:

Cưӡng đӝ cӵc đҥi cӫ dòng điӋn ô
ng mҥch:

Đӝ lӋch ph cӫ u và i ôh mãn:

Vұ biӇu ôhc cӫ i là:

‡ Tәng ô  cӫ cuӝn dâ

ĐiӋn áp cӵc đҥi hi đҫu cuӝn dâ là

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 5
 7

c
c

Đӝ lӋch ph cӫ cӫ ud và i ôh mãn

Mà

Vұ biӇu ôhc điӋn áp hi đҫu cuӝn dâ là

c. ô
nh công suҩô ôiêu ôhө

‡ T ên điӋn ô  R:

‡ T ên cuӝn dâ có điӋn ô  :

‡ T ên ô
àn mҥch:

d. Khi mҳc ôhêm và
mҥch mӝô ôө có điӋn dung C ôhì đӝ lӋch ph cӫ u và i ôh mãn

ĐӇ u và i cùng ph ôhì

Khi đó ôhì x  hiӋn ôưӧng cӝng hưng điӋn và cưӡng đӝ hiӋu dөng cӫ dòng điӋn đҥô giá ô  cӵc đҥi
nên công suҩô ô nhiӋô cӫ mҥch cũng đҥô giá ô  cӵc đҥi

BÀI TҰP LUYӊN TҰP

Bài d: Ch
mҥch điӋn như hình vӁ.

BiӃô và cuӝn ôhuҫn cm L. Đ ô và
hi đҫu đ
ҥn

mҥch mӝô hiӋu điӋn ôhӃ x
 chiӅu . BiӃô hӋ sӕ công suҩô ô
àn mҥch là

. B qu điӋn ô  mpe kӃ và dâ nӕi.

. T
nh giá ô  cӫ L.
b. Sӕ chӍ cӫ mpe kӃ.
c. ViӃô biӇu ôhc cưӡng đӝ dòng điӋn.

Đáp sӕ: a. hoһc , b. I = d , c.

Bài 2: Ch
mҥch điӋn x
 chiӅu như hình vӁ.

Vӟi , L có ôhӇ ôh đәi

đưӧc.
. T
nh L đӇ hӋ sӕ công suҩô cӫ đӑn mҥch lӟn nhҩô. T
nh công suҩô ôiêu ôhө khi đó.
b. NӃu ch
L ôăng ô 0 ôhì công suҩô ôh đәi như ôhӃ nà
?

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 6
 7

c
c

Đáp sӕ: a. L = 0,3d
H, P = 200W b. P tăng tӯ d00W đӃn 200W rӗi giҧm

Bài 3: Ӣ hi đҫu đ
ҥn mҥch RLC mҳc nӕi ôiӃp có mӝô hiӋu điӋn ôhӃ U = 127V. Đӝ lӋch ph giӳ hiӋu
điӋn ôhӃ và cưӡng đӝ dòng điӋn là 600, điӋn ô  ôhuҫn bҵng 50Ÿ. T
nh công suҩô cӫ dòng điӋn qu đ
ҥn
mҥch đó.

Đáp sӕ : P =
0,6W

Bài 4: Ch
mҥch điӋn như hình vӁ.

ĐiӋn áp hi đҫu A và B әn đnh có biӇu ôhc:

. Cuӝn cm có đӝ ôӵ cm ; điên

ô  ôhuҫn = R = 100ȍ ; ôө điӋn có điӋn dung C
. HӋ sӕ công suҩô cӫ mҥch điӋn là c
sij = 0,8.
. BiӃô điӋn áp u sӟm ph hơn dòng điӋn i ô
ng mҥch. T
nh C
.
b. ĐӇ công suҩô ôiêu ôhө đҥô cӵc đҥi, ngưӡi ô mҳc ôhêm mӝô ôө điên có điӋn dung C1 vӟi ôө C
đӇ có bӝ ôө
điӋn có điӋn dung C ôh
ch hӧp. Xác đnh cách mҳc và giá ô  C1.

Bài 5: Ch
mҥch điӋn như hình vӁ.

T
ng đó cuӝn dâ ôhuҫn cm có đӝ ôӵ cm L

ôh đәi đưӧc. ĐiӋn áp giӳ hi đҫu đ
ҥn mҥch là u = 200c
s(100ʌô) (V). Xác đnh đӝ ôӵ cm cӫ cuӝn
dâ ô
ng các ô ưӡng hӧp su :
. HӋ sӕ công suҩô cӫ mҥch c
sij = 1.

b. HӋ sӕ công suҩô cӫ mҥch

CSng suÝô ô
ng m ch
in x
 chiu Pge 7
 7

c