You are on page 1of 28

Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS.

Nguyãùn Thaình Vàn

Trang 1
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

CHÆÅNG I : VÁÛN HAÌNH, THÆÍ NGHIÃÛM HÃÛ THÄÚNG LAÛNH


1.1/ Thæí kên, thæí bãön hãû thäúng laûnh :
Caïc thiãút bë phaíi tuán theo nghiãm ngàût quy phaûm vãö thiãút bë aïp læûc
Chæïa mäi cháút Pdæ ≥ 0,7 at.
* Khäng cáön phaíi âàng kiãøm âäúi våïi :
- Hãû thäúng laûnh nhoí, læåüng mäi cháút naûp vaìo dæåïi 5 kg .
- Caïc bçnh coï thãø têch  25l vaì pV  200 ( p : at, V : l ). (vaì caïc bçnh coï p
 0,7 at) .
- Caïc daìn chãú taûo bàòng caïc äúng vaì âæåìng kênh trong cuía äúng låïn nháút 
150 mm
1) Thæí nghiãûm khi xuáút xæåíng :
Bao gäöm thæí kên vaì thæí bãön thiãút bë
* Mäi cháút thæí :
-Hãû thäúng laûnh våïi mäi cháút laì NH3 ngæåìi ta duìng næåïc hoàûc khäng khê.
--Hãû thäúng laûnh våïi mäi cháút laì frãon <taïc nhán thæí täút nháút laì duìng N2
.Âäúi våïi hãû thäúng laûnh nhoí coï thãø duìng khäng khê neïn (phaíi âæåüc loüc áøm cáøn
tháûn).Ngoaìi ra ngæåìi ta coìn coï thãø duìng dáöu bäi trån cuía maïy neïn laûnh thaíi ra âãø
thæí sau khi loüc saûch .
* Thæí kên : Kiãøm tra sæû roì rè cuía thiãút bë åí aïp suáút laìm viãûc Plv . (van an
toaìn keûp chç åí aïp suáút 1,1 Plv)
+ Thiãút bë pháön cao aïp : Pk = Plv =18 at .
+ Thiãút bë pháön trung aïp vaì haû aïp: Pk = Plv =12 at.
* Thæí bãön : Âãø kiãøm tra khaí nàng chëu taíi cuía thiãút bë .Thiãút bë phaíi khäng
bë biãún daûng khi aïp suáút taíi væåüt quaï aïp suáút laìm viãûc 1 giaï trë naìo âoï
+ Thiãút bë pháön cao aïp : Pk = Plv =24 at .
+ Thiãút bë pháön trung aïp vaì haû aïp: Pk = Plv =15 at.
Duy trç aïp suáút thæí bãön trong voìng 10 phuït ( Nhæîng ngæåìi khäng coï traïch
nhiãûm khäng âæåüc vaìo khu væûc thæí).Khi thæí bãön ta duìng buïa âãø goî kiãøm khi
rung.
Ngoaìi caïc thao taïc thæí bãön ,thæí kên ngæåìi ta coìn phaíi siãu ám toaìn bäü mäúi
haìn,âãø kiãøm tra mäúi haìn coï bë ngáûm xé hoàûc bë räø, moüt
2) Thæí nghiãûm sau khi làõp âàût :

Trang 2
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Chè bao gäöm thæí kên hãû thäúng vaì siãu ám caïc mäúi haìn chæï khäng cáön thæí
bãön.
- Hãû thäúng laûnh NH3 chè duìng khê neïn,duìng maïy neïn ngoaìi hoàûc maïy neïn
chênh.Do duìng khäng khê neïn nãn nhiãût âäü ráút cao ,coï thãø chaïy dáöu bäi trån ,chaïy
sån ,tuyãût âäúi khäng duìng oxy âãø thæí.
- Hãû thäúng laûnh frãon nãn thæí bàòng Nitå, haûn chãú duìng khäng khê neïn vç
trong khäng khê coï håi næåïc ngæng laûi.Trong hãû thäúng laûnh nhoí thç coï thãø duìng
khäng khê ,læu yï bäú trê áøm cáøn tháûn.
+ Thiãút bë pháön cao aïp : Pk = Plv = 18 at
+ Thiãút bë pháön trung aïp vaì haû aïp: Pk = Plv = 12 at .
* Læu yï :
Trong quaï trçnh thæí phaíi luän âaío baío aïp suáút bãn pháön cao aïp ≥ aïp suáút
pháön haû aïp.Täút nháút thæí pháön cao aïp træåïc,räöi giæî aïp suáút âoï, thæí tiãút pháön haû aïp.
Do caïcte maïy neïn khäng chëu âæåüc aïp suáút cao ( aïp suáút thæí bãön laì 10
at,aïp suáút thæí kên laì 5 at ) nãn thæí kên hãû thäúng laûnh phaíi cä láûp maïy neïn
* Phæång phaïp thæí kên : duìng xaì phoìng âaïnh cho näøi boüt .
- Âäúi våïi caïc mäúi haìn, ren ... bäi kên xaì phoìng,thæí xem coï näøi bong boïng
khäng.
- Âäúi våïi caïc màût bêch : duìng giáúy daïn laûi, choüt läø vaì bäi xaì phoìng lãn caïc
läø choüt vaì caïc âáöu näúi äúc vêt.
1.2/ Huït chán khäng hãû thäúng :
- Phaíi âaím baío aïp suáút pháön cao aïp ≥ aïp suáút pháön haû aïp.Täút nháút laì ta huït
chán khäng bãn pháön haû aïp træåïc .
- Huït chán khäng bàòng chênh maïy neïn laûnh trong hãû thäúng hoàûc bàòng maïy
neïn ngoaìi .
- Huït chán khäng âãún khi naìo maì khäng huït næîa thç dæìng.
- Sau khi xong giæî nguyãn aïp suáút chán khäng räöi khoaï laûi .Giæî trong voìng
12 giåì.
- Trong 6 giåì âáöu aïp suáút trong hãû thäúng tàng lãn laì do khi huït chán khäng
nhiãût âäü trong hãû thäúng seî laûnh âi,nháûn nhiãût mäi træåìng bãn ngoaìi noïng lãn laìm
aïp suáút tàng lãn.

Trang 3
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Coï thãø do håi næåïc trong khäng khê ngæng laûi trong hãû thäúng khi åí aïp suáút
chán khäng ,læåüng næåïc naìy hoaï håi laìm aïp suáút tàng lãn.
6 tiãúng sau aïp suáút váùn coìn tàng lãn hoàûc sau 12 giåì aïp suáút tàng lãn quaï
mæïc thç chàõc chàõn hãû thäúng váùn coìn bë xç håí ,nãn chuïng ta phaíi thæí kên laûi.
1.3/ Naûp gaz :

Bçnh chæïa cao aïp

1
Chai gaz
2
Naûp gaz 3

1- Van chàûn âæåìng loíng ra cuía bçnh chæïa cao aïp.


2- Van naûp gaz.
3- Van giaím aïp (bäü âäöng häö naûp gaz),thæåìng chènh Pra = 5 Kg/cm 2 .
4- ÄÚng mãöm chëu aïp .
1.3.1/ Naûp gaz ban âáöu : (Sau khi làõp âàût hoàûc sæía chæía låïn) : naûp nhanh
nãn naûp gaz daûng loíng.Sau bçnh chæïa cao aïp,ta âàût chuïp chai gaz xuäúng dæåïi,nhæ
hçnh veî.
* Bæåïc 1:
Tênh toaïn læåüng gaz naûp
* Bæåïc 2: Chuáøn bë chai gaz
Âäúi våïi caïc chai gaz frãon thæåìng nháûp ngoaûi nãn cháút læåüng âaím baío coìn
caïc chai gaz NH3 thæåìng láùn caïc khê taûp cháút nãn træåïc khi naûp gaz vaìo hãû thäúng
phaíi xaî khê taûp ra ngoaìi.Træåïc khi xaî phaíi âãø cho chai gaz coï thåìi gian äøn âënh
,måí heï van âãø cho chai gaz coï thåìi gian äøn âënh,måí heï van âãø xaî khê taûp ra ngoaìi
,âãún khi khê ra coï maìu âuûc xáûm thç dæìng.
* Bæåïc 3: Âáúu näúi chai gaz theo hçnh veî

Trang 4
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Læu yï mäúi vàûn ren vaìo van 2 phaíi làõp loíng ,måí ráút nheû chai gaz âãø gaz âáøy
khê khäng ngæng trong äúng mãöm ra ngoaìi .Phaíi måí ráút nheû ,nãúu khäng gaz seî
væåüt qua khê taûp ra træåïc ,âãún khi naìo maìu âuûc xáûm thç ta xiãút chàût mäúi gheïp (van
2 luï âoï âang âoïng )
* Bæåïc 4:
Måí van 2 thç gaz chaûy vaìo hãû thäúng (Maïy neïn chæa hoaût âäüng ).Chènh van
giaím aïp ,âãø aïp suáút naûp gaz laì 5 Kg/cm 2
* Bæåïc 5 :
Khi aïp suáút trong hãû thäúng laûnh tàng lãn trãn 1- 2 Kg/cm 2 thç cho khåíi
âäüng maïy neïn .Khi âoï van 1 âoïng ,chai gaz âoïng vai troì nhæ 1 bçnh chæïa cao aïp
phuû cáúp loíng cho daìn bay håi räöi qua maïy neïn ,âãún thiãút bë ngæng tuû räöi däön vãö
bçnh chæïa cao aïp.
+ Læu yï
- Caïch phaït hiãûn læåüng gaz naûp vaìo hãû thäúng âuí :
+ Âäúi våïi hãû thäúng laûnh låïn khi maïy âang hoaût âäüng, loíng mäi cháút ngáûp
næîa pháön kênh quan saït cuía bçnh chæïa cao aïp.
+ Âäúi våïi hãû thäúng laûnh nhoí khäng coï bçnh chæïa cao aïp nhæ tuí laûnh, maïy
âiãöu hoaì gia âçnh,coï 2 caïch:
_ Quan saït âáöu huït cuía maïy neïn nãúu tháúy âoüng sæång nhiãöu laì âuí
_ Âäúi våïi hãû thäúng laûnh låïn hån 1 chuït,ta nãn duìng ampe kãú âo doìng
âiãûn cuía maïy neïn,khi doìng âiãûn tàng âãún doìng âënh mæïc thç dæìng.
- Caïch nháûn biãút hãút gaz trong chai gaz :
+ Âäúi våïi caïc chai gaz khäng coï taûp cháút : khi chai gáön hãút gaz, seî coï baïm
tuyãút bãn ngoaìi, mæïc loíng xuäúng âãún âáu, låïp tuyãút tan âãún âoï .
+ Âäúi våïi caïc chai gaz coï taûp cháút : khi chai gáön hãút gaz,thç khäng âuí laûnh
âãø baïm tuyãút, chè coï âoüng sæång, nháûn biãút chai hãút gaz khi nghe tiãúng rêt cuía khê
khi qua dáy naûp gaz .
1.3.2/ Naûp gaz bäø sung :
Sau mäüt thåìi gian hoaût âäüng, hoàûc do roì rè, hoàûc do mäi cháút bë chaïy phán
huyí, nãn læåüng gaz trong hãû thäúng bë thiãúu. Nãúu váùn chæa aính hæåíng âãún chãú âäü
váûn haình cuía hãû thäúng laûnh, thç ngoaìi caïch naûp nhæ trãn, ta coï thãø naûp gaz cháûm
bàòng caïch naûp gaz åí daûng håi : naûp taûi van naûp âáöu huït maïy neïn vaì chai gaz âàût
âæïng .

Trang 5
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Chènh aïp suáút sau van giaím aïp bàòng aïp suáút âáöu huït maïy neïn hoàûc låïn hån
mäüt chuït : âáy laì quaï trçnh naûp daìi ngaìy, maïy váùn hoaût âäüng bçnh thæåìng, quaï
trçnh naûp váùn naûp.
1.4/ Naûp dáöu :
- Naûp láön âáöu tiãn, khi maïy neïn chæa coï gaz (træåïc khi làõp âàût, hoàûc sæîa
chæîa maïy neïn): måí van âãø aïp suáút trong cacte thäng våïi khê quyãøn . Âäø dáöu vaìo
cacte qua van naûp dáöu âãún 2/3 kênh quan saït trãn cacte maïy. (khi maïy hoaût âäüng
bçnh thæåìng thç dáöu ngáûp åí 1/2 kênh).
- Naûp dáöu bäø sung (khi hãû thäúng âang hoaût âäüng bçnh thæåìng) : âoïng båït van
huït âãø taûo chán khäng mäüt chuït trong cacte maïy neïn . Khi naûp dáöu, haûn chãú
khäng khê loüt vaìo bàòng caïch âäø âáöy dáöu vaìo äúng nhæûa, gáûp âáöu äúng laûi nhuïng vaìo
thuìng dáöu, räöi måí van naûp dáöu.
1.5/ Xaí khê khäng ngæng :
1.5.1. Taïc haûi cuía khê khäng ngæng khi loìn vaìo hãû thäúng laûnh:
- Aïp suáút ngung tuû tàng ( do khê khäng ngæng chiãúm mäüt pháön thãø têch
thiãút bë ).
- Hãû säú laìm laûnh giaím  nàng suáút laûnh giaím.
- Tàng nhiãût âäü cuäúi táöm neïn, dãù xaíy ra nguy cå chaïy dáöu bäi trån.
1.5.2. Caïc nguyãn nhán loüt khê khäng ngængvao hãû thäúng:
- Luïc làõp âàût huït chán khäng khäng hãút.
- Khi sæîa chæîa caïc thiãút bë.
- Khi naûp gas hoàûc dáöu hãû thäúng.

Trang 6
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

- Do roì rè åí nhæîng kháön laìm viãûc våïi aïp suáút chán khäng.
- Khi mäi cháút, dáöu bäi trån chaïy hoàûc phán huyí thaình nhæng khê khäng
ngæng.
1.5.3. Phaït hiãûn coï khê khäng ngæng loüt vaìo hãû thäúng laûnh:
- P ngæng tuû cao ( âoï laì biãøu hiãûn nhæng chæa chàõc chàõn ).
- Kim aïp kãú bë rung ( âäöng häö khäng hæ ).
1.5.4/ Thao taïc xaî khê khäng ngæng:
Khê khäng ngæng tuû laûi chênh åí thiãút bë ngæng tuû vaì bçnh chæïa cao aïp.
a/ Hãû thäúng coï thiãút bë taïch khê khäng ngæng :
1- Âæåìng ra cuía håi haû aïp ( træåïc khi vãö maïy neïn phaíi qua bçnh taïch loíng,
thiãút bë häöi nhiãût ).
2-Thiãút bë äúng läöng äúng
3- Âæåìng vaìo cuía häøn håüp khê khäng ngæng vaì håi mäi cháút tæì thiãút bë
ngæng tuû vaì bçnh chæïa cao aïp.
4,5-Âæåìng tiãút læu cuía loíng cao aïp
6- Âæåìng xaí khê khäng ngæng ( Nãúu mäi cháút laì NH3 thç khäng nãn xaí træûc
tiãúp ra ngoaìi maì phaíi suûc qua næåïc ).

6
2

5 3

Nguyãn lyï laìm viãûc:


Häùn håüp khê khäng ngæng vaì håi cao aïp âi vaìo khoang khäng gian giæîa hai
äúng nhaî nhiãût cho loíng cao aïp tiãút læu åí trong äúng trong. Khê khäng ngæng seî tuû

Trang 7
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

laûi åí phêa trãn theo âæåìng 6 xaí ra ngoaìi. Håi mäi cháút nháûn laûnh ngæng tuû laûi
thaình loíng chaíy xuäúng dæåïi qua van tiãút læu 5 tiãút læu vaìo trong äúng
b/ Hãû thäúng khäng coï thiãút bë taïch khê khäng ngæng :
Bàõt buäüc phaíi coï van xaî khê trãn thiãút bë ngæng tuû vaì bçnh chæïa cao aïp hoàûc
täúi thiãøu phaíi coï åí thiãút bë ngæng tuû. Thao taïc :
+ Xaî taûi maïy neïn :
Dæìng maïy neïn, âoïng van âáöu âáøy, âãø maïy äøn âënh.Måí van xaî hãút khê ra
+ Xaî taûi thiãút bë ngæng tuû :
Dæìng maïy neïn, cho hãû thäúng giaíi nhiãût cuía thiãút bë ngæng tuû hoaût âäüng
tiãúp tuûc khoaíng 15 phuït, âãø håi mäi cháút ngæng tuû hãút . Måí heï van xaî khê âãún khi
coï håi âuûc phun ra thç dæìng .
+ Læu yï : Thao taïc xaî khê khäng ngæng phaíi laìm nhiãöu láön vç khê khäng
ngæng nàòm raîi raïc trãn hãû thäúng. Thæåìng thæûc hiãûn (5  7) láön, giæîa mäùi láön, maïy
phaíi hoaût âäüng trãn mäüt tiãúng âäöng häö .
1.6/ Xæí lyï sæû cäú, däön gaz, huït gaz :
1.6.1/ Xæí lyï sæû cäú :
- Khi bë mäüt sæû cäú taûi mäüt thiãút bë naìo âoï, âãø khàõc phuûc ta phaíi tiãún haình
caïch ly thiãút bë âoï ra khoíi hãû thäúng vaì huït gaz trong thiãút bë âoï däön vãö thiãút bë
khaïc (thæåìng laì bçnh chæïa cao aïp). Trong træåìng håüp khäng thãø däön gaz âæåüc, thç
ta phaíi tiãún haình huït gaz ra chai. Træåìng håüp huït gaz ra chai coìn gàûp khi ta låí naûp
gaz quaï nhiãöu .
- Sau khi cä láûp âæåüc thiãút bë coï sæû cäú thç cán bàòng våïi aïp suáút khê quyãøn .
- Læu yï, nãúu xæí lyï sæû cäú phaíi haìn, âäúi våïi thiãút bë Freon thç haìn bçnh thæåìng,
coìn thiãút bë NH3 phaíi thäng gioï tháût kyî räöi måïi haìn .
- Træåïc khi cho thiãút bë bë sæû cäú hoaì nháûp vaìo hãû thäúng, ta phaíi huït chán
khäng thiãút bë âoï bàòng maïy neïn khaïc .
1.6.2/ Däön gas :
a/ Muûc âêch :Tæì caïc thiãút bë cáön sæía chæîa âãún bçnh chæïa cao aïp.
b/ Nguyãn tàõc :
Nãúu thiãút bë hoíng maì trong noï chè chæïa håi mäi cháút thç ta xaî boí (Vç chi
phê âãø váûn haình maïy neïn,caïc thiãút bë,... seî nhiãöu hån chi phê mua mäi cháút,vç
læåüng gaz trong âoï khäng nhiãöu)

Trang 8
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Coìn nãúu laì loíng thç däön gaz.


* Xeït hæ hoíng taûi mäüt thiãút bë naìo âoï trong hãû thäúng laûnh :
1/ Thiãút bë bay håi :
Âoïng van cáúp loíng vaìo daìn, nhæng daìn vaì maïy neïn váùn hoaût âäüng hoïa håi
loíng trong daìn vaì âæåüc maïy neïn huït vãö,däön âãún bçnh chæïa cao aïp. Âãún khi âäü
chán khäng khäng xuäúng âæåüc næîa thç dæìng maïy neïn nhæng daìn bai håi váùn tiãúp
tuûc hoaût âäüng âãø hoïa håi tiãúp trong daìn.
Khi aïp suáút trong daìn âãún mæïc quy âënh (0 - 2 Kg/cm 2 ),ta chaûy maïy neïn
laûi.Cæï tiãúp tuûc nhæ thãú cho âãún khi xaî hãút loíng trong daìn .
2/ Bçnh taïch loíng :
+ Kiãøu æåït : Ta xem nhæ noï laì 1 pháön cuía thiãút bë bay håi vaì thao taïc
nhæ åí thiãút bë bay håi
+ Kiãøu khä: Cä láûp vaì xaî boí.
3/ Maïy neïn :
Âoïng van âáöu huït, âáöu âáøy maïy neïn vaì xaí gaz trong maïy neïn ra ngoaìi.
4/ Bçnh taïch dáöu :
Xaî dáöu,nhæng træåïc khi boí håi mäi cháút nãn âãø cho hãû thäúng ngæng tuû
trong khoaíng 15 phuït,luïc naìy maïy neïn phaíi dæìng .
5/ Thiãút bë ngæng tuû :
Dæìng maïy neïn, cho hãû thäúng giaíi nhiãût cuía thiãút bë ngæng tuû hoaût âäüng
tiãúp tuûc khoaíng 15 phuït, âãø håi mäi cháút ngæng tuû hãút .
6/ Bçnh chæïa cao aïp :
Âáy laì sæû cäú nàûng nãö nháút vaì phæång aïn täút nháút laì huït gaz ra qua âæåìng
naûp gaz hoàûc âæåìng xaî âaïy åí bçnh chæïa nãúu coï.
7/ Bçnh trung gian coï äúng trao âäøi nhiãût :
Âoïng van (2),(9) ,måí van (8).
Xem bçnh trung gian âoïng vai troì nhæ bçnh chæïa cap aïp cáúp loíng cho daìn
bay håi ,räöi däön vãö bçnh chæïa cao aïp.

Trang 9
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

12 13
11
3
2

10 4
5

8 7
6

1.6.3/ Huït gaz :


a/Muûc âêch:
- Naûp dæ gaz.
- Khi sæía chæîa 1 thiãút bë naìo âoï maì khäng thãø däön gaz tæì thiãút bë naìy sang
thiãút bë khaïc.
b/Thao taïc:
+ Xaî pháön håi: Duìng maïy neïn âãø næïn vaìo chai gaz (chai gaz seî âæûoc âàût
trong thuìng chæïa næåïc âaï âang tan).
Læu yï: Bàõt buäüc phaíi coï aïp kãú âãø quan saït aïp suáút âáöu âáøy cuía maïy neïn
phuû.Do chai gaz khi chæïa caìng nhiãöu loíng thç diãûn têch trao âäøi nhiãût cuía pháön
håi caìng giaím,nãn aïp suáút âáöu neïn seî tàng lãn.Khi gáön âãún aïp suáút quy âënh thç
chuïng ta âoïng båït van âáöu huït cuía maïy neïn phuû.Khi âoïng gáön hãút maì aïp suáút neïn
váùn væåüt âãún aïp suáút quy âënh thç âoïng laûi vaì baûp tiãúp vaìo chai gaz khaïc.
+ Xaî pháön loíng : Xaî træûc tiãúp loíng vãö chai.Âãù xaî nhanh thç chai gaz cuîng
nãn ngám vaìo næåïc âaï âang tan
1.7/ Xæí lyï ngáûp loíng :
1.7.1/ Taïc haûi :
- Gáy hiãûn tæåüng thuyí kêch, phaï hoíng maïy neïn .
- Laìm máút aïp suáút dáöu bäi trån (loíng vãö cacte, nháûn nhiãût cuía dáöu hoaï håi,
taûo air )

Trang 10
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

1.7.2/ Biãøu hiãûn ngáûp loíng :


+ Ngáûp loíng nheû : baïm tuyãút khoang huït cuía maïy neïn, dáöu säi boüt, coï tiãúng
khæût nheû .
+ Ngáûp loíng nàûngû : dáöu säi buìng chè tháúy bong boïng, coï tiãúng læût khæût ráút
nàûng trong maïy neïn hoàûc máút aïp suáút dáöu .
1.7.3/ Thao taïc xæí lyï : ngáûp loíng laì mäüt hiãûn tæåüng ráút nguy hiãøm, nãn xæí lyï
phaíi hãút sæïc táûp trung :
a/ Ngáûp loíng nheû, maïy neïn váùn chaûy:
- Phæång aïn naìy coï 2 ngæåìi,1 ngæåìi quan saït maïy,1 ngæåìi âæïng ngay taûi tuí
âiãûn ,sàôn saìn tàõt maïy.
- Hiãûn tæåüng :nhçn qua kênh tháúy dáöu säi,coï bong boïng.
- Ngæåìi thao taïc maïy,màõt quan saït aïp suáút dáöu vaì làõng nghe tiãúng maïy.Nãúu
aïp máút aïp suáút dáöu hoàûc tiãúng maïy khæût nàûng thç phaíi tàõt ngay maïy neïn.
- Âoïng ngay van huït ,vaì måí van thäng tuyãún âãø håi noïng tæì âáöu âáøy vaìo gia
nhiãût vaì hoaï håi loíng vãö maïy neïn,cho âãún khi dáöu khäng näøi boüt næîa thç dæìng.
b/ Maïy neïn bë ngáûp loíng dæìng vaì coï maïy neïn khaïc âáúu song song :

Thiãút bë bay håi


1 2

Giaí sæí maïy neïn 1 hæ ,maïy neïn 2 täút


Maïy 1 âoïng van âáöu huït ,måí van thäng tuyãún âãø hoïa håi loíng ngáûp (Nãúu
muäún nhanh hån phaíi duìng mãön nhuïng næåïc noïng chuìm quanh ).
Âoïng van tæì daìn bay håi vãö vaì duìng maïy neïn 2 huït håi maïy neïn 1 (Luïc
naìy âaî måí van huït maïy 1 ,âoïng van thäng tuyãún ).Thao taïc nhiãöu láön nhæ thãú âãún
khi hãút loíng.

Trang 11
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

c/ Maïy neïn bë ngáûp loíng phaíi dæìng chè coï 1 maïy neïn:
Thaïo dáöu ra ngoaìi,quaï trçnh thaïo phaíi cáøn tháûn khäng âãø loíng vàng vaìo
ngæåìi.Phåi dáöu âãø loíng bay hãút räöi naûp dáöu vä laûi
1.7.4 / Læu yï:
Ngáûp loíng laì 1 sæû cäú ráút nguy hiãøm,nãn khi bë ngáûp loíng khàõc phuûc xong
thç phaíi tçm ra nguyãn nhán gáy nãn ngáûp loíng ,âãø xæí lyï vaì sau khi xæí lyï xong
cho maïy chaûy laûi phaíi hãút sæïc cáøn tháûn .Täúi thiãøu phaíi coï 1 ngæåìi træûc åí tuí âiãûn ,1
ngæåìi phaíi theo doîi aïp suáút dáöu va nghe tiãúng maïy.

1.8/ Khåíi âäüng vaì dæìng maïy neïn :


1.8.1/ Khåíi âäüng :
1/ Nguyãn tàõc:
- Hãû thäúng ngæng tuû hoaût âäüng räöi måïi khåíi âäüng maïy neïn .
- Phaíi giaím taíi maïy neïn træåïc khi khåíi âäüng âäüng cå âãø giaím doìng khåíi
âäüng maïy neïn .
- Âãø traïnh loíng vãö maïy neïn do hiãûn tæåüng thuíy kêch thç phaíi cä láûp maïy
neïn vaì daìn bay håi træåïc khi khåíi âäüng
2/ Thao taïc khåíi âäüng thuí cäng :
- Cho hãû thäúng giaíi nhiãût cuía thiãút bë ngæng tuû hoaût âäüng .
-Kiãøm tra maïy neïn åí traûng thaïi bçnh thæåìng, van huït vaì van âáøy âoïng, van
thäng tuyãún måí.
- Cho maïy neïn chaûy âãún khi âaût täúc âäü äøn âënh. Kiãøm tra aïp kãú dáöu .
- Måí nhåïm van âáøy, räöi âäöng thåìi væìa måí van âáøy væìa âoïng van thäng
tuyãún cho âãún khi van âáøy âæåüc måí hãút vaì van giaím taíi âoïng gáön hãút .
- Måí tæì tæì van huït, kiãøm tra aïp suáút huït khäng væåüt quaï giaï trë cho pheïp vaì
kiãøm tra coï loíng vãö maïy neïn khäng. Nãúu coï loíng phaíi âoïng båït van huït laûi.
Âãún khi aïp suáút huït khäng tàng lãn næîa thç måí nhanh hoaìn toaìn van huït .
3/ Hãû tæû âäüng :
- Thay vç âoïng van âáøy ta dufng van 1 chiãöu.
- Giaím taíi maïy neïn bàòng caïch duìng van thäng tuyãún laì van âiãûn tæì (våïi
hãû thäúng cuí) hoàûc giæî laï van huït åí traûng thaïi måí.

Trang 12
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

- Van huït váùn laì van chàûn bçnh thæåìng ,giæî åí traûng thaïi måí båíi vç thåìi
gian khåíi âäüng laûi ráút nhanh ,aïp suáút trong daìn bay håi khäng tàng lãn
cao nãn khäng cáön cä láûp våïi maïy neïn
 Læu yï: Duì laì hãû thäúng tæû âäüng nhæng nãúu nghè 1 thåìi gian thç khi khåíi
âäüng laûi phaíi khåíi âäüng theo chãú âäü thuí cäng (traïnh aïp suáút âáöu huït
tàng cao)
1.8.2/Dæìng maïy:
1/ Nguyãn tàõc : Daìn bay håi dæìng træåïc ,räöi âãún maïy neïn ,räöi âãún
thiãút bë ngæng tuû
2/ Dæìng bçnh thæåìng: (Âäúi våïi hãû thuí cäng)
- Dæìng cáúp loíng cho daìn bay håi nhæng quaût daìn bay håi vaì maïy neïn váùn
chaûy ,khoaíng 30 phuït næîa âãø huït hãút loíng trong daìn bay håi ra.
- Tàõt quaût daìn bay håi räöi bàõt âáöu thao taïc dæìng maïy neïn.
- Âoïng van huït ,måí van thäng tuyãún ,âoïng van âáøy.
- Sau khi maïy neïn dæìng ,thiãút bë ngæng tuû tiãúp tuûc chaûy khoaíng 15 phuït næîa
âãø ngæng tuû håi cao aïp vaì haû tháúp aïp suáút ngæng tuû
3/ Dæìng sæû cäú: Nhanh chán chaûy tàõt cáöu dao täøng.
4/ Hãû tæû âäüng :
- Maïy seî tæû âäüng dæìng hoàûc khåíi âäüng laûi (maïy seî tæû âäüng giaím taíi, phaíicoï
van 1 chiãöu åí âáöu âáøy) .
- Khi ngæìng maïy láu daìi vaì khåíi âäüng laûi, phaíi thao taïc thuí cäng nhæ trãn.
Chè khaïc khäng cáön phaíi âoïng van âáøy nãúu tin tæåíng åí van 1 chiãöu.

Trang 13
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

CHÆÅNG II : CAÏC HIÃÛN TÆÅÜNG BÁÚT THÆÅÌNG KHI VÁÛN HAÌNH


MAÏY LAÛNH

2.1/ Aïp suáút ngæng tuû cao báút thæåìng :


1/ Taïc haûi :
- Giaím nàng suáút laûnh vaì hiãûu quaí laìm laûnh.
- Nhiãût âäü cuäúi táöm neïn cao dãù xaîy ra nguy cå chaïy dáöu bäi trån.
2/ Nguyãn nhán vaì caïch khàõc phuûc :
- Coï khê khäng ngæng trong hãû thäúng  taïch khê khäng ngæng .
- Bãö màût trao âäøi nhiãût bë báøn vãö phêa mäi træåìng giaíi nhiãût
+ Khäng khê : do buûi ,raïc báøn,laï cáy ,....
+ Næåïc :Baïm cao,huyãön phuì,cáúu , ...
 vãû sinh thiãút bë
- Bãö màût trao âäøi nhiãût bë báøn vãö phêa mäi cháút (dáöu)  xaí dáöu
- Hãû thäúng giaíi nhiãût khäng âaím baío : næåïc laìm maït khäng âuí, quaût yãúu
 chám thãm næåïc, sæîa båm, sæîa quaût .
- Mäi cháút nhiãöu chiãúm mäüt pháön diãûn têch daìn ngæng  huït båït gaz ra
ngoaìi .
2.2/ Aïp suáút bay håi thay âäøi báút thæåìng :
2.2.1/ Tháúp báút thæåìng :
1/ Taïc haûi: Giaím aïp suáút laûnh vaì hiãûu quaí laìm laûnh.
2/ Nguyãn nhán vaì caïch khàõc phuûc :
+ Baïm báøn vãö phêa mäi cháút ( ngáûp dáöu trong daìn )  xaí dáöu .
+ Bãö màût trao âäøi nhiãût bë báøn vãö phêa mäi træåìng laìm laûnh :
 Khäng khê : baïm tuyãút  táøy tuyãút tan bàng, buûi  vãû sinh (n/m
thuäúc laï)
 Næåïc : Rong, rãu, caïu  vãû sinh
+ Thiãúu mäi cháút  naûp thãm mäi cháút .
+ Hãû thäúng laìm laûnh mäi træåìng khäng âaím baío : quaût gioï yãúu, næåïc chaíy
yãúu  sæîa quaût, sæîa båm .
+ Do mæïc loíng trong daìn bay håi tháúp hån quy âënh  Náng mæïc loíng
trong daìn bay håi lãn.

Trang 14
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

+ Do phin loüc cuía van tiãút læu bë báøn tàõt  Vãû sinh phin loüc.
+ Do van tiãút læu chènh quaï nhoí  måí van tiãút læu .
+ Van âiãûn tæì cáúp loíng cho daìn bay håi bë chaïy  Thay van âiãûn tæì.
2.2.2/ Cao báút thæåìng :
1/ Taïc haûi:
- Khäng âaím baío âæåüc nhiãût âäü laìm laûnh saín pháøm
- Dãø xaîy ra ngáûp loíng.
2/ Nguyãn nhán vaì caïch khàõc phuûc :
+ Do van tiãút læu måí to quaï mæïc  chènh laûi van tiãút læu .
+ Do roì rè âæåìng thäng tuyãn giæîa âáöu âáøy vaì âáöu huït maïy neïnLaìm kên
+ Tàõt âáöu huït maïy neïn (báøn phin loüc, quãn måí van...) hoàûc maïy neïn chaûy
åí chãú âäü giaím taíi,hoàûc bë moìn  thäng tàõc vaì chènh laûi .
+ Trong phoìng laûnh coï phaït sinh nguäön nhiãût khaï låïn (nguäön noïng hoàûc
phoìng laûn khäng âoïng kên) xæí lyï nguäön nhiãût .
+ Mæïc loíng trong daìn bay håi cao quaï mæïc  Haû mæïc loíng xuäúng .
2.3/ Aïp suáút dáöu thay âäøi báút thæåìng :
2.3.1/ Chè thë cuía aïp suáút dáöu :
Aïp suáút dáöu chênh laì hiãûu giæîa aïp suáút âáöu âáøy cuía båm dáöu vaì aïp suáút âáöu
huït cuía maïy neïn
+ Bçnh thæåìng : pd = (0,7  1,2) at
+ Luïc chaûy räâa : pd = (1,5  2,5) at . Sau âoï chènh chaûy laûi bçnh thæåìng.
2.3.2/ Tháúp báút thæåìng :
1/ Taïc haûi : Khäng âuí dáöu bäi trån
2/ Nguyãn nhán vaì caïch khàõc phuûc:
+ Phin loüc dáöu bë báøn, tàõc  vãû sinh phin loüc .
+ Båm dáöu bë moìn  sæîa chæîa hoàûc thay båm
+ Dáöu bë máút pháøm cháút  thay dáöu måïi .
+ Loîng vãö maïy hoaï håi taûo air  xæí lyï ngáûp loíng .
+ Maïy huït chán khäng cao quaï, dáöu säi, taûo air  tàng aïp suáút huït hoàûc
ngæìng maïy
+ Dáöu thiãúu, håí âáöu huït cuía båm  naûp thãm dáöu .
+ Do âæåìng van häöi læu cuía båm dáöu måí låïn quaï  chènh laûi van häöi læu.

Trang 15
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

2.3.3/ Cao báút thæåìng :


1/ Taïc haûi : Tàng læåüng dáöu cuäún theo mäi cháút ,nãn thiãúu dáöu bäi trån cho
maïy neïn.
2/ Nguyãn nhán vaì caïch khàõc phuûc :
+ Do âæåìng van häöi læu cuía båm dáöu måí quaï nhoí chènh laûi van häöi læu.
+ Báøn tàõc åí âáöu âáøy båm dáöu  vãû sinh .
2.3.4/ Dáöu bë tiãu hao quaï nhiãöu :
+ Xeïc màng dáöu bë moìn  thay xeïc màng .
+ Xy lanh moìn  thay xy lanh
+ Dáöu khäng vãö âæåüc maïy ( âäúi våïi hãû thäúng frãon)  tçm nguyãn nhán
khàõc phuûc
+ Van cao su cuía hãû giaím taíi duìng dáöu bë raïch  thay måïi .

Trang 16
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

CHÆÅNG III : MAÛCH ÂIÃÛN ÂIÃÖU KHIÃØN HÃÛ THÄÚNG LAÛNH

3.1/ Khaïi niãûm :


3.1.1/ Caïc linh kiãûn âiãûn thæåìng gàûp trong hãû thäúng laûnh :
1/ Atomat, cáöu dao :
- Atomat âàït tiãön hån cáöu dao, nhæng bäü pháûn tiãúp xuïc täút hån (chäúng
âæåüc häö quang vaì haûn chãú viãûc máút pha) & baío vãû ngàõn maûch.Säú láön âoïng ngàõt
tháúp.
- Cáöu dao reí tiãön hån ,baío vãû doìng täút våïi âiãöu kiãûn choün dáy chç phuì
håüp.Nhæng dãø máút 1 pha,2 pha gáy chaïy âäüng cå,do tiãúp xuïc khäng täút. Säú láön
âoïng ngàõt tháúp ráút tháúp.
2/ Khåíi âäüng tæì : cäng tàõc tå + rå le nhiãût .
a/ cäng tàõc tå: Gäöm cuäün huït vaì loíi sàõt tæì coï loì xo vaì caïc càûp tiãúp âiãøm.
* Phán loaûi càûp tiãúp âiãøm: coï 2 loaûi
- Càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng :Khi chæa coï doìng âiãûn âi qua cuäün huït chuïng
näúi thäng våïi nhau.
- Càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí : Khi chæa coï doìng âiãûn âi qua cuäün huït chuïng
khäng näúi thäng våïi nhau.
Khi coï doìng âiãûn âi qua cuäün huït càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng seî tråí
thaình thæåìng håí vaì ngæåüc laûi
* Càûp tiãúp âiãøm âäüng læûc vaì càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn
- Càûp tiãúp âiãøm âäüng læûc : Duìng trong maûch âäüng læûc,âãø cung cáúp âiãûn cho
âäüng cå hoaût âäüng .Thæåìng ráút låïn,phuì håüp våïi doìng laìm viãûc cuía âäüng cå.Coï
thæåìng håí.
- Càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn : Duìng trong maûch âiãöu khiãøn, âãø âiãöu khiãøn sæû
cung cáúp âiãûn cho âäüng cå .Thæåìng nhoí hån nhiãöu so våïi càûp tiãúp âiãøm âäüng
læûc.Væìa coï thæåìng håí vaì thæåìng âoïng.
b/ Rå le nhiãût : Baío vãû quaï doìng trong âäüng cå. Coï nuït RESET âãø quay laûi
ban âáöu.
3/ Rå le trung gian: Coï cáúu taûo giäúng cäng tàõc tå,chè khaïc laì khäng coï
càûp tiãúp âiãøm âäüng læûc.
Muûc âêch : Bäø xung caïc càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn.
4/ Rå le thåìi gian: Coï 2 loaûi

Trang 17
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Rå le thåìi gian taïc âäüng ngay vaì taïc âäüng sau.


- Rå le thåìi gian taïc âäüng ngay :Khi coï doìng âiãûn âi qua cuäün huït thç rå le
thåìi gian seî taïc âäüng ngay laìm càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng thaình thæåìng håí vaì
ngæåüc laûi.Sau thåìi gian caìi âàût noï se taïc âäüng quay vãö vë trê ban âáöu.
- Rå le thåìi gian taïc âäüng sau: Khi coï doìng âiãûn âi qua cuäün huït thç váùn
chæa coï gç xaîy ra.Sau thåìi gian caìi âàût noï måïi taïc âäüng.Càûp tiãúp âiãøm thæåìng
âoïng thaình thæåìng håí vaì ngæåüc laûi,vaì giæî nguyãn traûng thaïi âoï.
5/ Cäng tàõt vaì nuït nháún :
- Cäng tàõt : Khi taïc âäüng noï seî thay âäøi vë trê vaì giæî nguyãn traûng thaïi âoï
- Nuït nháún: Sau khi thaí tay ra thç noï xeî vãö vë trê ban âáöu.
Coï 2 loaûi nuït nháún
+ Nuït nháún ON : ( start ) Sæí duûng càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí .Khi nháún
nuït seî thaình thæåìng âoïng.
+ Nuït nháún OFF ( stop ) Sæí duûng càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng .Khi nháún
nuït seî thaình thæåìng håí.
6/ Cáöu chç, boïng âeìn, ampe kãú, vän kãú, TU, TI :
- TU: Âo vän kãú theo 1 tyí lãû naìo âoï
- TI : Âo ampe kãú theo 1 tyí lãû naìo âoï
Vç khi âo nhæîng maûch coï hiãûu âiãûn thãú hoàûc cæåìng âäü doìng âiãûn låïn seî ráút
nguy hiãøm,nãn ta do våïi tyí lãû nhoí hån.
3.2/ Maûch âiãöu khiãøn ON - OFF :
3.2.1/ Så âäö :

R,S,T F

OFF
(220V)
(380V)

ON M1

M
ThM
N

Trang 18
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

M : Cuäün huït cäng tàõc tå cáúp âiãûn


M1 : Càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía cuäün huït M
ThM : Càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng cuía rå le nhiãût.
F : Cáöu chç .
* Muûc âêch: Æu âiãøm so våïi duìn cäng tàõc K laì âäüng cå khäng khåíi âäüng tråí
laûi khi coï âiãûn.
3.2.2/ Nguyãn lyï laìm viãûc :
Khi nháún nuït ON thç càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía noï seî tråí thaình thæåìng
âoïng.Cuäün huït M coï âiãûn  âäüng cå chaûy,âäöng thåìi càûp tiãúp âiãøm M1 chuyãøn tæì
thæåìng håí thaình thæåìng âoïng ,duy trç doìng âiãûn qua cuäün huït M khi nhaí nuït ON.
Khi âäüng cå bë quaï doìng ,rå le nhiãût seî taïc âäüng laìm càûp tiãúp âiãøm thæåìng
âoïng thaình thæåìng håí  cuäün huït M máút âiãûn  âäüng cå dæìng.
Khi muäún dæìng âäüng cå thç ta nháún nuït OFF thç cuäün huït M seî máút âiãûn
,âäüng cå dæìng .Âäöng thåìi càûp tiãúp âiãøm M1 vãö laûi vë trê thæåìng håí ngàõt âiãûn hoaìn
toaìn cuäün huït M khi ta nhaí nuït OFF.
3.3/ Maûch khåíi âäüng maïy neïn âån giaín :
3.3.1/ Muûc âêch: Âaím baío hãû thäúng giaíi nhiãût cuía thiãút bë ngæng tuû phaíi
hoaût âäüng træåïc thç maïy neïn måïi coï thãø hoaût âäüng âæåüc
3.3.2/ Så âäö:
R,S,T F IR2

OFF KM
Kp KF
P1
(220V)
(380V)

ON IR1 F1
P F M
IR
Th p Th F Th M

Trang 19
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

IR : Cuäün huït cuía rå le trung gian


IR1 ,IR2 : Caïc càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía rå le trung gian.
KP ,KF ,KM : Caïc cäng tàõt.
P : Båm
F : Quaût.
M : Maïy neïn.
3.3.3/ Nguyãn lyï laìm viãûc:
Khi nháún nuït ON thç càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía noï seî tråí thaình thæåìng
âoïng.Cuäün huït IR coï âiãûn  âäüng cå chaûy,âäöng thåìi càûp tiãúp âiãøm IR1 chuyãøn tæì
thæåìng håí thaình thæåìng âoïng ,duy trç doìng âiãûn qua cuäün huït M khi nhaí nuït ON.
IR2 chuyãøn tæì thæåìng håí thaình thæåìng âoïng .Âãø cung cáúp âiãûn cho maûch
âiãöu khiãøn .Luïc naìy ta âoïng cäng tàõt KM thç cuäün huït khäng M coï âiãûn .Maïy neïn
khäng chaûy .Khi ta báût cäng tàõt KP vaì KF  cuäün huït P,F coï âiãûn .Båm ,quaût
chaûy  Caïc càûp tiãúp âiãøm P1 ,F1 chuyãøn tæì thæåìng håí thaình thæåìng âoïng.Thç khi
âoï ta âoïng cäng tàõt KM ,cuäün huït M måïi coï âiãûn  Maïy neïn chaûy.
Khi muäún dæìng âäüng cå thç ta nháún nuït OFF thç cuäün huït IR seî máút âiãûn
,âäüng cå dæìng .Âäöng thåìi càûp tiãúp âiãøm IR1 vãö laûi vë trê thæåìng håí ngàõt âiãûn hoaìn
toaìn cuäün huït IR khi ta nhaí nuït OFF.
3.4/ Maûch baío vãû aïp suáút næåïc :
3.4.1/ Muûc âêch :
Nãúu chè láúy tên hiãûu âiãûn cuía âäüng cå båm næåïc giaíi nhiãût thç ráút nguy hiãøm,
vç nhiãöu khi båm váùn chaûy nhæng khäng coï næåïc
Do bãø caûn næåïc ,váût báøn ,bët âáöu huït cuía båm ,båm bë e ,bë tua .
Caïc træåìng håüp trãn seî laìm hoíng thiãút bë laûnh .Âãø âaím baío an toaìn täút nháút
nãn láúy tên hiãûu laì aïp suáút næåïc giaíi nhiãût .
Tuy nhiãn coï nhiãöu træåìng håüp aïp suáút næåïc bë máút nhæng laûi häöi phuûc ngay
âæåüc ,nhæ bë e thoaïng qua hoàûc bë báøn.Nãúu cho dæìng maïy neïn thç khi khåíi âäüng
laûi âäúi våïi maïy neïn låïn thç ráút phæïc taûpvaì coìn aính hæåíng âãún häü tiãu thuû laûnh phêa
sau.
Vç váûy ta phaíi thiãút kãú maûch âiãûn sao cho nãúu aïp suáút næåïc máút trong thåìi
gian nháút âënh naìo âoï maì häöi phuûc laûi âæåüc thç hãû thäúng laûnh khäng coï gç xaîy
ra.Coìn nãúu aïp suáút næåïc tiãúp tuûc máút thç hãû thäúng laûnh phaíi dæìng.
3.4.2 Så âäö:

Trang 20
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

R,S,T F K

KM
KF Kp
F1
Wp
(220V)
(380V)

T1 W1
F P
T M
2 W
Th F Th p Th M

N
Wp : Water pressure 0,7  1,2 at ,laì tiãúp âiãøm thæåìng âoïng cuía rå le aïp suáút
næåïc
: Laì cuäün huït cuía rå le thåìi gian taïc âäüng sau,thæåìng caìi âàût 15  30s.
T
2
T1 : Tiãúp âiãøm thæåìng âoïng cuía rå le thåìi gian
W : Laì cuäün huït cuía rå le trung gian.
W1 : Laì tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía rå le trung gian W.
3.4.3/ Nguyãn lyï laìm viãûc :
Khi âoïng cäng tàõt KP thç cuäün huït P vaì cuäün huït cuía rå le thåìi gian coï âiãûn
.Do âáy laì rå le thåìi gian taïc âäüng sau nãn váùn chæa coï gç xaîy ra .Luïc naìy do båm
næåïc âaî chaûy ,aïp suáút næåïc âaî coï nãn càûp tiãúp âiãøm WP seî thaình thæåìng håí .Nãn
cuäün huït máút âiãûn . T1 váùn åí vë trê thæåìng âoïng nãn cuäün huït W coï âiãûn .Càûp
T
2
tiãúp âiãøm W1 thaình thæåìng âoïng
Luïc naìy nãúu âoïng KM cuäün huït M seî coï âiãûn  Maïy neïn chaûy.
Trong thåìi gian hoaût âäüng nãúu aïp suáút næåïc bë máút thç WP tråí thaình thæåìng
âoïng vaì cuäün huït seî coï âiãûn .Trong thåìi gian caìi âàût nãúu aïp suáút næåïc laûi phuûc
T
2
häöi âæåüc thç seî máút âiãûn, hãû thäúng khäöng coï gç xaîy ra.Coìn nãúu aïp suáút næåïc
T
2
tiãúp tuûc bë máút thç rå le thåìi gian seî taïc âäüng laìm cho càûp tiãúp âiãøm T1 thaình

Trang 21
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

thæåìng håí  cuäün huït W máút âiãûn  càûp tiãúp âiãøm W1 tråí vãö thæåìng håí  May
neïn dæìng.

3.5/ Maûch khåíi âäüng  -  :


3.5.1/ Muûc âêch : Do doìng khåíi âäüng ráút låïn so våïi doìng laìm viãûc ,nãn âäúi
våïi âäüng cå låïn ( ≥ 11Kw ) ,ngæåìi ta phaíi giaím doìng khåíi âäüng cuía âäüng cå bàòng
caïc maûch  -  ,  -  ,  / .
Âãø âáúu âæåüc caïc maûch trãn yãu cáöu âäüng cå phaíi coï 6 cuäün dáy (xem nhæ 2
âäüng cå nhoí trong stato) Khi khåíi âäüng chè coï 1 âäüng cå laìm viãûc ,nãn doìng khåí
âäüng giaím âi 1 næía vaì khi âäüng cå âaût tåïi voìng quay âënh mæïc,thç âäüng cå thæï 2
hoaût âäüng ,âäüng cå chaûy bçnh thæåìng.
Âãø âáúu maûch  -  thç âäüng cå khi chaûy bçnh thæåìng phaíi âáúu åí maûch 
.Trong thåìi gian khåíi âäüng ,âäüng cå âæåüc âáúu hçnh  .Âiãûn aïp âàût lãn mäùi cuäün
dáy chè laì âiãûn aïp pha,giaím âi 3 láön ,nãn doìng khåíi âäüng cuîng giaím âi 3
láön.Khi âäüng cå âaût âæåüc voìng quay âënh mæïcthç chuyãøn sang âáúu maûch  ,âäüng
cå chaûy bçnh thæåìng
3.5.2/ Âiãöu kiãûn thæûc hiãûn : âiãûn aïp laìm viãûc cuía âäüng cå låïn hån âiãûn aïp
læåïi mäüt cáúp.
Vê duû : Nãúu âiãûn aïp læåïi 110/220V thç âiãûn aïp laìm viãûc cuía âäüng cå laì
220/380 V
Nãúu âiãûn aïp læåïi 220/380V thç âiãûn aïp laìm viãûc cuía âäüng cå laì
380/660V.
3.5.3/ Maûch âiãûn âäüng læûc :
1/ Maûch ruït goün :
 R,S,T: Laì ba dáy pha.
 N : Laì dáy trung tênh
 MCB: Atomat, âoïng càõt dæït khoaït caïc maûch âiãûn âãø dãø cho viãûc sæía
chæîa vaì baío vãû
 MC, MD, MS : laì ba cäng tàõc tå.
 M : Âäüng cå.
 ThM : Rå le nhiãût âäü

Trang 22
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

R,S,T,N

MCB

Th M

MC MD MS

M
2/ Maûch khai triãøn :

MCB

MC MD MS

3/ Nguyãn lyï laìm viãûc :


Trong thåìi gian laìm viãûc MC,MS coï âiãûn ,âäüng cå chaûy hçnh  .Sau thåìi
gian caìi âàût ( âæåüc âàût voìng quay âënh mæïc) MC,MD coï âiãûn thçnh âäüng cå chaûy
hçnh 

Trang 23
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Læu yï: Maûch âäüng læûc thiãút kãú sao cho MD vaì MS khäng âäöng thåìi coï
âiãûn.
3.5.4/ Maûch âiãûn âiãöu khiãøn :
a/ Så âäö :

R,S,T F K

T1 MD1 T2 MC1
(220V)

MS1 MD2
(380V)

T
2 Th

MC MD MS

N
MC , MD , MS : Caïc cuäün huït cuía cäng tàõt tå.
MD1 ,MD2 , MS1, MC1 : Caïc càûp tiãúp âiãøm cuía caïc cuäün huït cäng tàõt tå.

: Laì cuäün huït cuía rå le thåìi gian taïc âäüng sau.


T
2
T1 ,T2: Tiãúp âiãøm thæåìng âoïng vaì thæåìng håí cuía rå le thåìi gian.
b/ Nguyãn lyï laìm viãûc :
Khi âoïng cäng tàõc K thç Rå le thåìi gian coï âiãûn .Do dáy laì Rå le thåìi
T
2
gian taïc âäüng sau nãn tiãúp âiãøm T1 váùn laì thæåìng âoïng, T2 váùn laì thæåìng håí. Do
T1 thæåìng âoïng nãn cuäün huït MC coï âiãûn  càûp tiãúp âiãøm MC1 tråí thaình thæåìng
âoïng nãn cuäün huït MS coï âiãûn  cuäün huït MC,MS coï âiãûn nãn âäüng cå chaûy
hçnh Y.
Sau thåìi gian  caìi âàût thç Rå le thåìi gian taïc âäüng tiãúp âiãøm T1 tråí thaình
thæåìng håí ,T2 tråí thaình thæåìng âoïng, T1 laì thæåìng håí nãn cuäün huït MC máút âiãûn
laìm càûp tiãúp âiãøm MC1 thaình thæåìng håí nãn cuäün huït MS máút âiãûn .Càûp tiãúp

Trang 24
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

âiãøm MS1 vãö laûi vë trê thæåìng âoïng do T2 âaî thaình thæåìng âoïng  cuäün huït MD
coï âiãûn .Càûp tiãúp âiãøm MD1 tråí thaình thæåìng âoïng cuäün huït MC coï âiãûn.Cuäün
huït MD, MC âiãûn nãn âäüng cå chaûy hçnh  .
Caïc càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng MS1 ,MD2 nhàòm muûc âêch cho caïc cuäün
huït MD, MS khäng thãø âäön thåìi coï âiãûn.
3.6/ Maûch baío vãû aïp suáút dáöu bäi trån - Maûch sæû cäú:
3.6.1 Rå le aïp suáút dáöu :
Khaïc våïi caïc rå le aïp suáút khaïc åí 2 âiãøm :
- Do aïp suáút dáöu laì hiãûu aïp suáút âáöu âáøy cuía båm dáöu vaì aïp suáút âáöu huït cuía
maïy neïn nãn rå le aïp suáút dáöu coìn âæåüc goüi rå le hiãûu aïp suáút .Noï coï 2 âáöu láúy tên
hiãûu aïp suáút vaì aïp suáút taïc âäüng laì hiãûu cuía 2 aïp suáút naìy.
- Do båm dáöu âæåüc gàõn vaìo 1 âaìu cuía truûc khuyíu maïy neïn nãn luïc maïy
neïn chæa chaûy thç båm dáöu cuîng chæa chaûy ,nãn chæa coï aïp suáút dáöu.rå le aïp suáút
phaíi thiãút kãú sao cho maïy neïn váùn phaíi khåíi âäüng âæåüc vaì trong quaï trçnh hoaût
âäüng nãúu máút aïp suáút dáöu thi maïy neïn phaíi dæìng.Âiãöu âoï âæåüc thæûc hiãûn nhåì rå le
aïp suáút dáöu. Trong rå le aïp suáút dáöu coï hai loaûi càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn :
+ Mäüt loaûi càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn âoïng måí do tên hiãûu aïp suáút dáöu ( aïp
suáút âáöu taïc âäüng )
+ Mäüt loaûi càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn âoïng måí do nháûn tên hiãûu nhiãût cuía
dáy may so coï trong rå le aïp suáút dáöu ( Dáy may so âãø taûo ra âäü trãø taïc âäüng do
âäü trãø nhiãût )
3.6.2 Maûch sæû cäú :
Caïc træåìng håüp sæû cäú cuía hãû thäúng laûnh thæåìng ráút nguy hiãøm nhæ máút aïp
suáút dáöu bäi trån,máút aïp suáút næåïc giaíi nhiãût, aïp suáút âáöu âáøy cuía maïy neïn quaï
cao, aïp suáút âáöu huït cuía maïy neïn quaï tháúp,... .
Cho nãn ngæåìi ta khäng chè thiãút kãú âãø baío vãû cho maïy neïn dæìng, maì phaíi
thiãút kãú sao cho hãû thäúng khäng thãø tæû khåíi âäüng tråí laûi âæåüc ,vaì phaíi baïo tênh
hiãûu chuäng reo, âeìn saïng âãø baïo cho ngæåìi váûn haình biãút . Sau khi tçm hiãøu vaì
khàõc phuûc xong nguyãn nhán gáy ra sæû cäú ,áún nuït RESET thç hãû thäúng måïi tæû
khåíi âäüng tråí laûi âæåüc .
3.6.3 Maûch âiãöu khiãøn :

Trang 25
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

R,S,T F

X1 M1 O1 X3
OP1 OPx
(220V)
(380V)

OP2 X2
OP K2
M X L
O B
X
Th M

N
Maûch baío vãû máút aïp suáút dáöu Maûch sæû cäú

+ OP : laì càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn láúy tên hiãûu nhiãût tæì dáy may so cuía rå le aïp
suáút dáöu.
+ OPx : laì càûp tiãúp âiãøm âiãöu khiãøn láúy tên hiãûu aïp suáút dáöu cuía rå le aïp suáút dáöu,
åí âáy laì càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng.
+ L : Âeìn .
+ B : Chuäng .
+ RESET: Nuït nháún cuía càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng.
+ M Cuäün huït cuía âäüng cå maïy neïn.
+ O X Cuäün huït cuía caïc rå le trung gian .
+ M2 : laì càûp tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía maïy neïn.

Dáy may so trong rå le aïp suáút dáöu .

OPx

OP Bäü rå le aïp suáút dáöu .

Trang 26
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

3.6.4 Nguyãn lyï laìm viãûc :


Khi âoïng cäng tàõt K ,do X1 ,OP1 laì càûp tiãúp âiãøm thæåìng âoïng nãn cuäün huït
O coï âiãûn  O1 thaình thæåìng âoïng  dáy may so coï âiãûn .Tuy nhiãn ,dáy may
so chæa âuí noïng thç aïp dáöu âaî coï do maïy neïn âaî chaûy nãn OPX thaình thæåìng håí.
Dáy may so máút âiãûn  Maïy neïn chaûy bçnh thæåìng .
Trong quaï trçnh maïy neïn hoaût âäüng ,nãúu aïp suáút dáöu máút thç OPX vãö laûi
thæåìng âoïng  dáy may so coï âiãûn trong thåìi gian dáy may so âuí noïng , nãúu aïp
suáút dáöu laûi coï thç OPX thaình thæåìng håí  dáy may so máút âiãûn ,khäng coï gç xaîy
ra .Coìn nãúu aïp suáút dáöu maì máút thç nhiãût do dáy may so taïc âäüng laìm cho càûp tiãúp
âiãøm OP1 thaình thæåìng håí ,OP2 thaình thæåìng âoïng
OP1 thaình thæåìng håí nãn cuäün huït O máút âiãûn ,nãn càûp tiãúp âiãøm O1 vãö laûi
thæåìng håí  cuäün huït M máút âiãûn  Maïy neïn dæìng.
* Maûch sæû cäú:
OP2 laì thæåìng âoïng nãn cuäün huït X coï âiãûn .X2 tæì thæåìng håí thaình thæåìng
âoïng ,duy trç doìng âiãûn qua cuäün huït X , X1 thaình thæåìng håí âaím baío maïy neïn
khäng thãø tæû khåíi âäüng laûi âæåüc (Vç khi maïy neïn nghè ,dáy may so seî nguäüi OP1
seî vãö laûi thæåìng âoïng ,OP2 thæåìng håí ).
Càûp tiãúp âiãøm X3 thaình thæåìng âoïng nãn âeìn saïng ,chuäng reo ,baïo cho
ngæåìi váûn haình .Cäng tàõc K2 âãø ngàõt chuäng ,sau khi ngæåìi váûn haình âaî tçm ra vaì
khàõc phuûc nguyãn nhán gáy ra sæû cäú .Nháún nuït RESET càûp tiãúp âiãøm cuía noï tæì
thæåìng âoïng thaình thæåìng håí  cuäün huït X máút âiãûn ,X1 thaình thæåìng âoïng vaì
maïy neïn coï thãø tæû khåíi âäüng tråí laûi âæåüc.
3.7 Maûch âiãöu khiãøn nhiãût âäü phoìng laûnh :
3.7.1 Maïy neïn chaûy cho 1 phoìng laûnh :
1/ Maïy neïn cäng suáút nhoí :
Taïc âäüng dæìng maïy neïn : Nhiãût âäü phoìng laûnh âaût tåïi giaï trë naìo âoï thç rå le
nhiãût âäü seî taïc âäüng dæìng maïy neïn vaì khi nhiãût âäü phoìng tàng lãn 1 giaï trë naìo âoï
thç rå le nhiãût âäü seî taïc âäüng khåíi âäüng maïy neïn.
2/ Maïy neïn cäng suáút væìa vaì nhoí :
Khi phoìng laûnh âuí taíi thç rå le nhiãût âäü seî taïc âäüng ngæìng cáúp loíng vaìo daìn
bay håi (âoïng van âiãûn tæì cáúp loíng tiãút læu ) vaì âäöng thåìi taïc âäüng giaím taíi maïy
neïn.

Trang 27
Giaïo Trçnh Chuyãn âãö laûnh TS. Nguyãùn Thaình Vàn

Nãúu aïp suáút váùn tiãúp tuûc tháúp xuäúng ,trong træåìng håüp taíi quaï êt thç khi âoï rå
le aïp suáút huït seî taïc âäüng ngæìng maïy neïn âãø baío vãû maïy neïn.
3.7.2 Mäüt maïy neïn chaûy cho nhiãöu phoìng laûnh :
Khi nhiãût âäü 1 phoìng laûnh âaût yãu cáöu thç rå le nhiãût âäü cuía phoìng âoï seî
taïc âäüng ngæìng cáúp loíng cho phoìng âoï. Nhæng maïy neïn váùn hoaût âäüng bçnh
thæåìng .Khi nhiãût âäü caïc phoìng laûnh khaïc âaût âæåüc nhiãût âäü yãu cáöu thç maïy neïn
måïi giaím taíi âæåüc vaì rå le aïp huït seî baío vãû maïy neïn.
* Caïch âàûc biãût
Tuìy theo yãu cáöu cäng nghãû vaì tiãút kiãûm âiãûn, âãø thiãút kãú khäng cáön caïc
phoìng laûnh âaût nhiãût âäü yãu cáöu måïi giaím taíi maïy neïn ,maì maïy neïn seî âæåüc giaím
taíi theo tên hiãûu cuía aïp suáút huït .Coìn maïy neïn khäng coï baío vãû aïp suáút tháúp.Coìn
nãúu muäún dæìng luän thç phaíi thãm 1 rå le aïp suáút huït thæï 2

Trang 28

You might also like