BӊNH CÂY CAO SU

PHAN THÀNH DljNG

VI͎N NGHIÊN CͰU CAO SU
VI͎T NAM
 GIӞI THIӊU
¾ Cây cao su (Hevea brasiliensis Mull.-Arg) có nguӗn
gӕc tӯ vùng nhiӋt ÿӟi, lѭu vӵc sông Amazone (Nam
Mӻ), ÿѭӧc H. Wickham du nhұp vào Châu Á năm 1876.
¾ Hai cây cao su ÿҫu tiên ÿѭa vào ViӋt Nam năm 1877 do
Pierre trӗng tҥi Thҧo Cҫm Viên (Sài Gòn), nhѭng sau
ÿó bӏ chӃt. Ông Seeligmann gӣi vӅ Sài Gòn 50 cây cao
su vào năm 1881, tiӃp theo ÿӧt 2 vào năm 1883, nhѭng
tҩt cҧ cây cao su nói trên ÿӅu không tӗn tҥi do nhiӅu
nguyên nhân.
¾ ĈӃn năm 1897, Bác sƭ Yersin ÿã thành công, vѭӡn cao
su ÿҫu tiên ÿѭӧc ông trӗng tҥi Suӕi Dҫu - Nha Trang.
2. Wickham mang 2000 hҥt cao
su vӅ Kew Gardens (Anh) 2
5. Năm 1897, cây cao su lҫn ÿҫu tiên
du nhұp thành công vào ViӋt Nam.

5
3
3. Hҥt cao su ÿѭa
ÿӃn Ceylon, 1877
4
1 4. 22 cây thӵc sinh chuyӇn ÿӃn
Singapore
1. 1876 - Wickham thu
70 000 hҥt cao su tҥi
Amazon Brazil

Du nhұp cây cao su vào ViӋt Nam

H. Wickham H. Redley
 1. Hevea brasiliensis
2. H. nitida
3. H. benthamniana
4. H. rigidifolia
Các loài Hevea 5. H. spruceana
6. H. pauciflora
7. H. guianensis
8. H. camargoana
9. H. camporum
10.H. microphylla
¾Ngành cao su ÿóng vai trò không nhӓ trong nӅn kinh
tӃ nѭӟc ta nhѭ: lao ÿӝng, môi sinh, nguӗn gӛ, phӫ
xanh ÿҩt trӕng ÿӗi trӑc...
¾Cây cao su ÿѭӧc trӗng ÿӝc canh và tұp trung trong
vùng có khí hұu nóng ҭm và mѭa nhiӅu, cho nên sӵ
thiӋt hҥi do cӫa bӋnh và cӓ dҥi cNJng tăng là ÿiӅu
không thӇ tránh khӓi.
¾Sҧn lѭӧng cao su toàn thӃ giӟi khoҧng 9 triӋu tҩn và
tiӃp tөc gia tăng hàng năm. Sӵ thiӋt hҥi do bӋnh, côn
trùng và cӓ dҥi không nhӳng trӵc tiӃp gia tăng giá
thành sҧn xuҩt mà còn gián tiӃp ҧnh hѭӣng tӟi ÿӡi
sӕng cӫa ngѭӡi trӗng cao su.
¾ Vào ÿҫu thӃ kӹ 20, nhiӅu ngѭӡi cho rҵng “Cây
cao su không bӏ mӝt loҥi bӋnh và côn trùng nào ÿe
dӑa”. Tuy nhiên, sau thӡi gian các loҥi bӋnh và
côn trùng dҫn xuҩt hiӋn và gây thiӋt hҥi không
nhӓ cho vѭӡn cao su.
¾ Tҥi ViӋt Nam, ÿӃn ÿҫu thӃ kӹ 20 ÿѭӧc trӗng thành
ÿӗn ÿiӅn tҥi Ĉông Nam Bӝ, ÿҫu thұp niên 50 mӝt
sӕ diӋn tích cao su cNJng ÿӏnh hình tҥi Tây Nguyên
và miӅn Trung.
¾ HiӋn nay, cây cao su ÿѭӧc trӗng trên trên nhiӅu
vùng khác nhau tѭҒ Nam ra Bҳc, cho nên công
BVTV ngày càng ÿóng trò cҫn thiӃt nhҵm giҧm
thҩp nhҩt thiӋt hҥi do bӋnh, côn trùng và cӓ gây
ra.
LӎCH SӰ PHÁT TRIӆN CAO SU TҤI VIӊT NAM

2006 490,200 ha

1975 75,200 ha

1945 138,400 ha

1920 7,077 ha

1907 Trӗng thành ÿӗn ÿiӅn

1897 Cây cao su du nhұp vào ViӋt Nam

Vùng trӗng cao su
 SҦN LѬӦNG CAO SU TRONG NѬӞC
Tәng DiӋn tích Sҧn lѭӧng N. suҩt (tҩn/ha)
Năm diӋn tích khai thác ( t ҩ n) Cҧ nѭӟc VRG
(ha) (ha)
1985 180.200 63.650 47.900 0,75

1990 211.700 81.083 57.900 0,71

1995 278.400 146.885 124.700 0,85

2000 412.000 238.000 290.800 1,22 1,37

2006 490.200 374.500 540.000 1,44 1,86

Tҩp huҩn vӟi tiêu chí cung cҩp nhӳng thông tin cҫn thiӃt vӅ
công tác BVTV trong ngành cao su, giúp nҳm rõ hѫn công
viӋc. Nӝi dung chӫ ÿҥo tӯ Quy trình kӻ thuұt kӃt hӧp vӟi
nhӳng thông tin mӟi và phân tích sâu hѫn. Tài liӋu tұp huҩn
này gӗm 5 phҫn:
¾ Phҫn I: BӋnh cây cao su.
¾ Phҫn II: Côn trùng gây hҥi cây cao su.
¾ Phҫn III: Cӓ dҥi trong vѭӡn cao su,
¾ Phҫn IV: Phân loҥi hóa chҩt BVTV, phân loҥi các thuӕc
trӯ sâu, cӓ và nҩm, ngoài ra cNJng giӟi thiӋu vӅ ÿӝc tính,
cách bҧo quҧn và sѫ cҩp cӭu khi xҧy ra ngӝ ÿӝc.
¾ Phҫn V: Mӝt sӕ hóa chҩt dùng cho cây cao su.
BӊNH CÂY CAO SU
 BӊNH CÂY CAO SU
Khác vӟi cây trӗng khác, hҫu hӃt các bӋnh quan trӑng
cӫa cây cao su ÿӅu do nҩm gây ra và ÿӇ tiӋn lӧi trong viӋc
phân loҥi, chúng ÿѭӧc chia ra: bӋnh lá, thân cành, mһt
cҥo và rӉ trình bày theo nhӳng phҫn:
¾ Phân bӕ: giӟi thiӋu phҥm vi và mӭc ÿӝ gây hҥi cӫa bӋnh.
¾ Tác nhân gây bӋnh: tên khoa hӑc và mӝt sӕ ÿһc tính
sinh hӑc cӫa nҩm bӋnh cNJng nhѭ mӝt sӕ ký chӫ khác
ngoài cây cao su.
¾ Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh: Các yӃu tӕ cҫn cho bӋnh
xuҩt hiӋn và gây hҥi cho cây cao su.
¾ TriӋu chӭng: vӏ trí xuҩt hiӋn và các dҩu hiӋu ÿӇ nhұn
diӋn bӋnh.
¾ Phòng trӏ: giӟi thiӋu mӝt sӕ biӋn pháp: giӕng kháng
bӋnh và hóa hӑc nhҵm hҥn chӃ thiӋt hҥi do bӋnh.
 NGUYÊN NHÂN
NÀO BӊNH CAO SU XUҨT HIӊN
Tác nhân gây bӋnh
(nҩm)

BӋnh

Cây cao su YӃu tӕ môi trѭӡng

 YӂU TӔ MÔI TRѬӠNG
Mӛi loҥi nҩm bӋnh ÿӅu cҫn có nhӳng ÿiӅu kiӋn
môi trѭӡng thích hӧp riêng biӋt cho sӵ phát
sinh và phát triӇn
• NhiӋt ÿӝ: Mӛi loҥi có phҥm vi riêng
• Ҭm ÿӝ: Ĉa sôғ cҫn ҧm ÿôҕ cao
• Ánh sáng: Giҧm tác hҥi kyғ sinh
• Lѭӧng mѭa: Tùy thuӝc tӯng loҥi nҩm
• Tuәi cây: Mӝt sôғ gây hҥi trong mӑi giai ÿoҥn,
sôғ còn lҥi chӍ thích hӧp ӣ lӭa tuәi riêng.
 CÁC LOҤI BӊNH CHÍNH
• BӋnh phҩn trҳng: Cao su khai thác.
• BӋnh héo ÿen ÿҫu lá: KTCB năm 1-2, ѭѫm.
• Corynespora: KTCB, ѭѫm, nhân
• Botryodiplodia: KTCB, ѭѫm, nhân
• Nҩm hӗng: 3-8 năm tuәi, ĈNB.
 PHѬѪNG HѬӞNG
• Quҧn lyғ tәng hӧp (các biӋn pháp giӕng, chăm
sóc, tàn dѭ thӵc vұt…)
• Phӕi hӧp nhiӅu loҥi thuӕc cùng bám dính ÿêѴ
xѭѴ ly.ғ
• Phân vùng vaҒ khuyӃn cáo giӕng thích hӧp…

RÚT NGҲN THӠI GIAN KTCB CÒN 4-5 NĂM

VÀ NĂNG SUҨT BÌNH QUÂN 2,3 T/ha/NĂM
 BӋnh Phҩn Trҳng
1. Phân bӕ
Gây hҥi cho cây cao su ӣ mӑi lӭa tuәi tӯ vѭӡn nhân,
ѭѫm ÿӃn vѭӡn cây cao su khai thác và nһng nhҩt vào
giai ÿoҥn ra lá mӟi (1-3 hàng năm). Vùng có cao trình
trên 300 m bӋnh trӣ nên nһng hѫn do nhiӋt ÿӝ thҩp và
thѭӡng xuyên có sѭѫng mù (Tây Nguyên xҧy ra tӯ
tháng 11-4 hàng năm).
Gây rөng lá nhiӅu lҫn làm chұm thӡi gian khai thác
và giҧm sҧn lѭӧng ӣ vѭӡn cao su khai thác, chұm sinh
trѭӣng và làm chӃt cây ӣ vѭӡn cao su kiӃn thiӃt cѫ bҧn
(KTCB) cNJng nhѭ ӣ vѭӡn nhân và ѭѫm.
2. Tác nhân gây bӋnh
Do nҩm Oidium heveae Steinm, hӑ Moniliales, có tên
khác Acrosporium heveae (Steinm.) Subramanian. Loҥi
ký sinh bҳt buӝc (chӍ sӕng và phát triӇn trên cây ký
chӫ). Ngoài cây cao su, nҩm còn ký sinh trên cӓ mӵc
(Euphorbia hirta), cây xà bông (Jastropha curcas) và
cây song, mây.
Hѫn nӳa, nҩm còn tҩn công chӗi non và hoa gây chӃt
chӗi và giҧm tӹ lӋ ÿұu trái.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
NhiӋt ÿӝ và ҭm ÿӝ là hai yӃu tӕ thӡi tiӃt quan trӑng nhҩt
ҧnh hѭӣng trӵc tiӃp ÿӃn sӵ phát sinh và phát triӇn cӫa
bӋnh phҩn trҳng. NhiӋt ÿӝ tӕi thích là 23-25oC, cùng vӟi
ҭm ÿӝ trên bӅ mһt lá không thҩp hѫn 90%. Bào tӱ cӫa
nҩm sӁ nhanh chóng bӏ chӃt nӃu nhiӋt ÿӝ vѭӧt qua
ngѭӥng 32-35oC, bӏ ánh sáng mһt chiӃu trӵc tiӃp trong
thӡi gian ngҳn hay bӏ úng nѭӟc. Dӵa trên hai yӃu tӕ thӡi
tiӃt trên, tóm tҳt sӵ phát sinh cӫa bӋnh “Trong giai ÿoҥn
cây cao su thay lá hàng năm, nӃu ba ngày liên tiӃp có
sѭѫng mù cӝng vӟi nhiӋt ÿӝ gây cҧm giác lҥnh (23-
25oC), thì ngày thӭ 4 bӋnh phҩn trҳng sӁ xuҩt hiӋn”.
Mӭc ÿӝ bӋnh sӁ nһng hѫn nӃu thӡi gian cӫa sѭѫng mù
và nhiӋt ÿӝ thҩp kéo dài.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Vào mùa thay lá, vӟi nhiӋt ÿӝ ban ÿêm lҥnh cùng vӟi
buәi sáng trӡi âm u và có sѭѫng mù kéo dài hay có
mѭa phùn nhҽ sӁ là ÿiӅu kiӋn lý tѭӣng cho nҩm xâm
nhiӉm và gây bӋnh.
¾ NӃu có mѭa lӟn trong giai ÿoҥn ra lá mӟi lҥi giҧm tác
hҥi, tӯ ÿó dӵ ÿoán rҵng “Tác hҥi cӫa bӋnh sӁ nghiêm
trӑng hѫn ӣ nhӳng vùng cây cao su có thӡi tiӃt khô
hҥn trong giai ÿoҥn ra lá mӟi”.
¾ Ĉӏa bàn trong cao su có cao trình trên 300 m so vӟi
mӵc nѭӟc biӇn, thì tác hҥi cӫa loҥi bӋnh này tăng và
thӡi gian xuҩt hiӋn bӋnh có thӇ xҧy ra quanh năm, do
nhiӋt ÿӝ thҩp và thѭӡng xuyên có sѭѫng mù.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Lá cây cao su trong giai ÿoҥn 1-14 ngày tuәi (màu
nâu ÿӗng – xanh nhҥt) là mүn cҧm nhҩt ÿӃn sӵ xâm
nhiӉm và gây bӋnh cӫa nҩm. Dvt PB 86 tuy mүn cҧm
vӟi bӋnh, nhѭng ӣ giai ÿoҥn khai thác thѭӡng nhiӉm
bӋnh nhҽ do qua ÿông và ra lá mӟi sӟm, nên tán lá
mӟi tҥo thành ÿã әn ÿӏnh khi vào giai ÿoҥn thӡi tiӃt
thuұn lӧi cho nҩm bӋnh.
¾ Dӵa trên kӃt quҧ này, mӝt phѭѫng pháp phòng trӯ
bӋnh ÿѭӧc thӵc hiӋn bҵng cách gây rөng lá nhân tҥo
sӟm ÿӇ cây cao su hình thành tán lá nhanh và ÿã әn
ÿӏnh khi vào mùa cao ÿiӇm cӫa bӋnh.
4. TriӋu chӭng
Lá có màu nâu và xanh nhҥt là giai ÿoҥn mүn cҧm nhҩt (1-
10 ngày), sӁ bӏ rөng hàng loҥt nӃu gһp thӡi tiӃt lҥnh và có
sѭѫng mù, sau giai ÿoҥn này lá không bӏ rөng mà ÿӇ lҥi các
vӃt bӋnh vӟi nhiӅu dҥng loang lӛ có màu nâu trên phiӃn lá.
Sau khi bӏ nҩm xâm nhiӉm 7-10 ngày, nhiӅu bào tӱ hình
thành trên vӃt bӋnh có bӝt màu trҳng ӣ hai mһt lá và nhiӅu
trên mһt dѭӟi lá. Lá rөng tӯng lá chét mӝt ÿӇ trѫ cuӕng, sau
ÿó nhӳng cuӕng này cNJng bӏ rөng. NӃu lá không bӏ rөng,
toàn bӝ phiӃn lá bӏ biӃn dҥng và chuyӇn qua màu vàng nhҥt.
BӋnh làm rөng lá nhiӅu lҫn gây chӃt cành nhҩt là ÿӕi vӟi
vѭӡn ѭѫm và vѭӡn KTCB, cNJng nhѭ giҧm sinh trѭӣng và
sҧn lѭӧng, do viӋc cҥo lҥi chұm bӣi mҩt diӋn tích quang hӧp
và cây tұp trung dinh dѭӥng ÿӇ tái tҥo tҫng lá mӟi.
4. Phòng trӏ
¾ Ĉӕi vӟi vѭӡn nhân, vѭӡn ѭѫm và vѭӡn cây KTCB:
sӱ dөng 1 trong hai loҥi thuӕc sau: bӝt lѭu huǤnh
thҩm nѭӟc (Kumulus, Sulox) nӗng ÿӝ 0,3% hoһc
hexaconazole (Anvil 5SC, Callihex 50SC) nӗng ÿӝ
0,15%.
¾ Phun lên tán lá khi có 10% lá non nhú chân chim
trên vѭӡn và ngӯng khi 80% lá ÿã già. Thӵc hiӋn
phun thuӕc 3 lҫn, mӛi lҫn cách nhau 5 - 7 ngày vào
buәi sáng ít gió.
¾ Ĉӕi vӟi vѭӡn cây khai thác áp dөng biӋn pháp xӱ
lý gián tiӃp nhѭ tăng cѭӡng phân bón vào cuӕi mùa
mѭa. Gây rөng lá nhân tҥo và trӵc tiӃp cҫn ÿѭӧc
thӱ nghiӋm trѭӟc khi áp dөng.
Phun khói (fogging) trӏ bӋnh lá
 Nhұn xét biӋn pháp phòng trӏ ÿang áp dөng
¾ SѭѴ dөng Sulox 3-5 kg/ha vaҒ máy phun (loҥi rӳa
xe). Có hiӋu quҧ vaҒ năng suҩt không cao.
¾ Dùng Sulox 75 WP trӝn vӟi bӝt phuҕ gia ÿêѴ phun:
Sai cѫ bҧn trong viӋc sѭѴ dөng thuӕc BVTV. Có
hiӋu quҧ vaҒ năng suҩt không cao
¾ Ĉӕi vӟi vѭӡn cây khai thác áp dөng biӋn pháp xӱ
lý gián tiӃp nhѭ tăng cѭӡng phân bón vào cuӕi mùa
mѭa. Gây rөng lá nhân tҥo và trӵc tiӃp cҫn ÿѭӧc
thӱ nghiӋm trѭӟc khi áp dөng.
 BӋnh Héo Ĉen Ĉҫu Lá
1. Phân bӕ:
¾ Gây hҥi trong mӑi giai ÿoҥn phát triӇn cӫa cây
cao su. Trong ÿiӅu kiӋn tҥi ViӋt Nam, bӋnh chӍ
xuҩt hiӋn vào mùa mѭa và gây hҥi cho vѭӡn
nhân, ѭѫm và KTCB, nhҩt là tҥi các vùng trӗng
cao su ӣ Tây Nguyên.
¾ Tuy nhiên, do xҧy ra vào mùa mѭa (tháng 6-10)
khi lá ÿã әn ÿӏnh nên ít có tác hҥi cho cây cao su
khai thác. BӋnh gây hҥi chӗi và lá non, làm rөng
lá và chӃt chӗi (die back) dүn ÿӃn chұm sinh
trѭӣng, giҧm chҩt lѭӧng gӛ ghép và tӹ lӋ ghép
sӕng thҩp.
2. Tác nhân gây bӋnh:
¾ Do nҩm Colletotrichum gloeosporioides
(Penz.) Sacc., hӑ Melanconiales. Bào tӱ ÿѫn,
màu vàng cam dҥng ellip, kích thѭӟc 8 x 12
Pm.
¾ Ngoài cây cao su, nҩm còn ký sinh nhiӅu cây
khác: ca cao, cam chanh, sҫu riêng, xoài, mӝt
sӕ loài cӓ dҥi. Ĉã có ghi nhұn nҩm tӯ cây cao
su có khҧ năng gây hҥi cho cây khác và ngѭӧc
lҥi.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Vùng thѭӡng xuyên có mѭa kéo dài là rҩt lý tѭӣng
cho loҥi bӋnh này gây hҥi, và có sӵ tѭѫng quan chһt
giӳa lѭӧng mѭa và mӭc ÿӝ thiӋt hҥi cӫa bӋnh trên
cây cao su. Khi ҭm ÿӝ tuyӋt ÿӕi (100%) trên bӅ mһt
lá, sӵ xâm nhiӉm cӫa nҩm chӍ trong vòng 1-2 giӡ và
kéo dài hѫn khi ҭm ÿӝ giҧm xuӕng còn 95%.
¾ Sӵ khác biӋt cӫa tính kháng bӋnh cӫa dvt cao su là
sӵ cô lұp cӫa các tӃ bào lá tҥi vӏ trí bào tӱ nҩm xâm
nhiӉm. TӃ bào này phҧn ӭng lҥi bҵng cách tӵ hӫy và
tӯ ÿó hình thành ÿiӇm cô lұp không cho nҩm phát
triӇn sang vùng khác, hiӋn tѭӧng này không có hay
yӃu ӣ các dvt mүn cҧm
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Nҩm cҫn nѭӟc tӵ do ÿӇ hình túi bào tӱ (stomata) trên
nhӳng phҫn non cӫa cây cao su cNJng nhѭ phát tán và
gây bӋnh.
¾ NhiӋt ÿӝ thích hӧp cho hình thành và nҧy mҫm cӫa bào
tӱ tӯ 26-32oC, và tӕi thích ӣ 28oC, trên 50oC làm chӃt
bào tӱ và khuҭn ty.
¾ Bào tӱ có khҧ năng năng nҧy mҫm ӣ ҭm ÿӝ 80-100% và
thích hӧp nhҩt khi ÿҥt tuyӋt ÿӕi và có nѭӟc tӵ do trên bӅ
m һt l á.
¾ Ánh sáng mһt trӡi và tia cӵc tím làm giҧm sinh trѭӣng
và hình thành bào tӱ, nҩm phát tán bҵng bào tӱ, ÿҥt cao
ÿiӇm vào nӱa ÿêm.
4. TriӋu chӭng
¾ Lá cao su 1-10 ngày tuәi mүn cҧm nhҩt, vӃt bӋnh
ÿҫu tiên trên lá non có ÿӕm màu nâu nhҥt và xuҩt
hiӋn ӣ ÿҫu lá, sau ÿó lan rӝng tҥo vùng thâm ÿen
tҥi ÿҫu lá và rөng tӯng lá chét, sau cùng cҧ cuӕng
lá bӏ rөng.
¾ Lá trên 14 ngày tuәi, không bӏ rөng mà ÿӇ lҥi
nhӳng ÿӕm u lӗi trên phiӃn lá có chӭa nhiӅu bào
tӱ (do triӋu chӭng trên lá già, mӝt sӕ nѫi còn gӑi
là ÿӕm mҳt cua). Ngoài ra, nҩm còn có khҧ năng
gây hҥi cho trái và chӗi non, vӃt bӋnh có màu nâu
ÿӃn nâu ÿұm dүn ÿӃn chӃt chӗi và khô trái.
4. Phòng trӏ
Sӱ dөng mӝt trong các loҥi thuӕc sau:
carbendazim (Vicarben 50SC, Carbenzim
500FL) nӗng ÿӝ 0,2%. hexaconazole (Anvil
5SC, Callihex 50SC) nӗng ÿӝ 0,15%. ChӍ phun
trên tán lá non, chu kǤ phun 7 - 10 ngày/lҫn.
 BӋnh Ĉӕm Mҳt Chim
1. Phân bӕ
Xҧy ra trong vѭӡn ѭѫm do có mұt ÿӝ cao và gây hҥi
nһng trong mùa mѭa do nҩm cҫn ҭm ÿӝ cao. Trên
vùng ÿҩt nghèo dinh dѭӥng bӋnh trӣ nên nһng hѫn.
2. Tác nhân gây bӋnh
Do nҩm Drechslera heveae (Petch) M.B. Ellis, hӑ
Moniliales, nҩm còn có tên Helminthosporium
heveae (Petch) M.B. Ellis, Bipolaris heveae (Petch)
Von Arx. Nҩm chӍ gây hҥi cho cây cao su và chѭa
ghi nhұn trên cây khác.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Bào tӱ nҩm phát tán theo gió có khҧ năng xuҩt
hiӋn mӑi thӡi ÿiӇm trong năm.
¾ Cây cao su sinh trѭӣng kém, ít ÿѭӧc chăm sóc
và bón phân sӁ bӏ bӋnh gây hҥi nһng hѫn.
¾ Cây thӵc sinh thѭӡng nhiӉm bӋnh nһng hѫn so
vӟi các dvt (cây ghép).
4. TriӋu chӭng
VӃt bӋnh ÿһc trѭng nhѭ mҳt chim, có kích thѭӟc
1-3 mm vӟi màu trҳng ӣ trung tâm và viӅn màu
nâu rõ rӋt bên ngoài, các vӃt luôn xuҩt hiӋn trên
phiӃn lá. Trên lá non gây biӃn dҥng và rөng tӯng lá
chét mӝt, trong khi trên lá già vӃt bӋnh tӗn tҥi
trong suӕt giai ÿoҥn phát triӇn cӫa lá.
BӋnh ít khi gây chӃt toàn bӝ cây, nhѭng làm
giҧm sinh trѭӣng, gây ҧnh hѭӣng ÿӃn tӹ lӋ cây ÿѭa
vào ghép và tӹ lӋ ghép sӕng.
4. Phòng trӏ
¾ Làm sҥch cӓ tҥo cho vѭӡn cây thông thoáng
giҧm ÿiӅu kiӋn lây lan.
¾ Bón phân cân ÿӕi và ÿҫy ÿӫ.
¾ Phòng trӏ bҵng Dithane M45 (80% mancozeb)
0,2-0,3%, Zineb 80WP 0,5%, Daconil 80WP
0,2-0,3% phun ӣ chu kǤ 1 tuҫn/lҫn.
¾ Nên xӱ lý trên lá non là giai ÿoҥn mүn cҧm
nhҩt.
 BӋnh rөng lá mùa mѭa và thӕi trái
1. Phân bӕ
BӋnh này xuҩt hiӋn vào nhӳng tháng mѭa dҫm ӣ
vùng ÿҩt ÿӓ Ĉông Nam Bӝ, Tây Nguyên (8-10) và
mӝt sӕ vùng miӅn Trung (12-2), gây hҥi nһng cho
vѭӡn cây khai thác.
2. Tác nhân gây bӋnh:
¾ Do ṋm: Phytophthora botryosa Chee và P.
palmivora (Bult.) Bult.
¾ Ngoài cây cao su, nҩm còn ký sinh rҩt nhiӅu cây
thuӝc các hӑ khác nhau, chѭa ghi nhұn nҩm gây hҥi
trên cây ngNJ cӕc (lúa, bҳp, lúa mì...)
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Xuҩt hiӋn ӣ vùng mѭa dҫm vӟi nhiӋt ÿӝ 26r2qC,
cѭӡng ÿӝ ánh sáng yӃu và ӣ giai ÿoҥn trái gҫn chín. Có
tѭѫng quan thuұn giӳa bӋnh RLMM và LSMC và
tѭѫng quan nghӏch giӳa RLMM và PT và dӵ báo xuҩt
hiӋn bӋnh RLMM dӵa theo ÿiӅu kiӋn khí hұu.
¾ Vѭӡn cao su gҫn nguӗn nѭӟc (ao, hӗ, thung lNJng…)
thѭӡng bӏ bӋnh gây hҥi nһng hѫn so vӟi vùng cao ráo.
¾ Nҩm tӗn tҥi trong ÿiӅu kiӋn bҩt lӧi trong trái bӏ nhiӉm
bӋnh dѭӟi dҥng hҥch. Khi mùa mѭa ÿӃn, nҩm tái hoҥt
ÿӝng và phát tán qua lá. Phát tán bҵng bào tӱ nhӡ gió
và hҥt mѭa mang ÿi và xâm nhұp vào lá chӫ yӃu qua
khí khәng và thӫy khәng.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh
¾ Nҩm tӗn tҥi ӣ phҥm vi nhiӋt ÿӝ tӯ 5-35oC, thích
hӧp nhҩt ӣ 24-28oC. Ҭm ÿӝ và nѭӟc tӵ do là hai
yӃu tӕ quan trӑng cho sӵ phát sinh và phát triӇn,
nҩm không thӇ tӗn tҥi dѭӟi tác ÿӝng cӫa tia cӵc
tím và ánh sáng mһt trӡi trong thӡi gian ngҳn.
¾ Vào thӡi gian mѭa dҫm, có sѭѫng mù buәi sáng
kӃt hӧp vӟt nhiӋt ÿӝ thҩp (26r2oC) trong khoҧng
ba ngày, bӋnh sӁ xuҩt nһng 5-7 ngày sau ÿó .
¾ Thông thѭӡng nhӳng dvt bӏ phҩn trҳng nһng thì bӏ
rөng lá mùa mѭa nhҽ, do phҩn trҳng gây hҥi cho
hoa làm giҧm tӹ lӋ ÿұu trái, là nѫi nҩm
Phytophthora xâm nhiӉm cNJng nhѭ tӗn tҥi trong
ÿiӅu kiӋn bҩt lӧi.
4. TriӋu chӭng:
¾ Ĉһc trѭng trên cuӕng lá có cөc mӫ màu ÿen hoһc trҳng tҥi
trung tâm vӃt bӋnh màu nâu hoһc xám, và rөng còn xanh.
Ĉҫu cuӕng lá tiӃp xúc vӟi chӗi không có mӫ và các lá dӉ
dàng rӡi ra khi lҳc nhҽ, khác vӟi trѭӡng hӧp lá rөng do
gió. Tán lá bӏ rөng không ra lҥi mà phҧi ÿӃn mùa ra lá
sinh lý hàng năm, làm giҧm sҧn lѭӧng.
¾ Trên chӗi xanh, ÿӕm bӋnh hình bҫu dөc và có màu nâu
ÿen, nӃu bӏ nһng có thӇ dүn ÿӃn chӃt chӗi.
¾ Trên trái xanh gҫn khô, vӃt thâm màu nâu xuҩt hiӋn tҥi
phҫn dѭӟi cӫa trái sau ÿó lan rӝng toàn bӝ. Trái bӏ bӋnh
khô lҥi và treo trên cây vӟi nhӳng ÿám nҩm màu trҳng,
ÿây là nѫi nҩm tӗn tҥi qua mùa khô và nguӗn bӋnh ban
ÿҫu.
¾ Hҥt bӏ nhiӉm bӋnh không thӇ nҧy mҫm.
4. Phòng trӏ:
¾ Các dòng vô tính cao su nhiӉm bӋnh nһng RRIM 600,
GT1, PR 261...
¾ Trѭӡng hӧp vѭӡn cao su non bӏ bӋnh thì sӱ dөng
metalaxyl + mancozeb (Ridomil MZ-72) nӗng ÿӝ
0,1-0,2%.
¾ NӃu chӗi non nhiӉm bӋnh phҧi cҳt bӓ phҫn bӏ thӕi và bôi
thuӕc Ridomil MZ-72 nӗng ÿӝ 2% sau ÿó bôi vaseline.
¾ Trên vѭӡn cây khai thác, khi bӋnh rөng lá mùa mѭa xuҩt
hiӋn thì bôi thuӕc Ridomil MZ-72 nӗng ÿӝ 2% phòng trӏ
bӋnh loét sӑc mһt cҥo.
¾ BiӋn pháp dùng acid phosporous trung tính chích vào
thân ÿaѺ ÿѭӧc thӵc hiӋn tҥi Malaysia có hiӋu quҧ trӏ bӋnh
tӕt, nhѭng không thêѴ áp dөng rӝng do chi phí cao.
 BӋnh Rөng Lá Corynespora

1. Phân bӕ
¾ BӋnh xuҩt hiӋn lҫn ÿҫu tiên trên cây cao su tҥi
Sierra Leone (1936), tiӃp theo bӋnh lҫn lѭӧt tҥi
Ҩn Ĉӝ (1958); Malaysia (1961); Nigeria (1968);
Indonesia (1980); Thái Lan (1985); Sri Lanka,
Brazil và Cameroon năm (1985); Bangladesh
(1988), ViӋt Nam (1999) vaҒ Trung Quӕc (2007).
¾ Gây hҥi quanh năm và mӑi giai ÿoҥn sinh trѭӣng
cӫa cây cao su, nhҩt là các dvt cao su mүn cҧm.
 BӋnh Rөng Lá Corynespora

1. Phân bӕ
¾ Xuҩt hiӋn tҥi ViӋt Nam vào tháng 8 năm 1999,
gây hҥi nһng cho dvt RRIC 103, RRIC 104 và
LH 88/372.
¾ HiӋn nay, sӕ lѭӧng dvt bӏ nhiӉm bӋnh tăng lên
nhiӅu và cNJng ÿã hiӋn diӋn ӣ nhiӅu vùng trӗng
cao su.
¾ Gây hҥi quanh năm và mӑi giai ÿoҥn sinh trѭӣng
cӫa cây cao su, nhҩt là các dvt cao su mүn cҧm.
9 Corynespora là loҥi bӋnh nguy hiӇm nhҩt
cӫa cây cao su khu vӵc châu Á và Phi.
9 BӋnh có khҧ năng gây hҥi cho tҩt cҧ các bӝ
phұn cӫa cây cao su nҵm trên mһt ÿҩt.
9 Mӑi giai ÿoҥn sinh trѭӣng cӫa cây cao su
ÿӅu bӏ nҩm tҩn công, và xҧy ra quanh năm.
9 NhiӅu dvt cao su trӣ nên mүn cҧm do nҩm
hình thành nhiӅu nòi sinh lý mӟi.
9 Nҩm có sӭc sӕng cao (2 năm trên lá cao su
khô và 1 năm trong ÿҩt).
9 BiӋn pháp phòng trӏ bҵng hoá chҩt khó áp
dөng và ít mang lҥi hiӋu quҧ kinh tӃ.
9 Nҩm tiӃt ra ÿӝc chҩt nên có tác hҥi lӟn hѫn so
nhӳng loҥi bӋnh thông thѭӡng khác.
9 TriӋu chӭng cӫa bӋnh có sӵ biӃn thiên lӟn,
nhҩt là trong 3 năm trӣ lҥi ÿây, gây trӣ ngҥi
cho các nhà quҧn lý kӻ thuұt.
9 HiӋn nay, Corynespora xuҩt hiӋn tҥi hҫu hӃt
các vùng trӗng cao su truyӅn thӕng và có
khuynh hѭӟng gia tăng mӭc ÿӝ gây hҥi, nhҩt
là các dvt mӟi.
9 TriӋu chӭng cӫa bӋnh hiӋn có sӵ biӃn ÿәi
lӟn, dӉ gây nhҫm lүn vӟi mӝt sӕ loҥi bӋnh
cây cao su khác
9 TriӋu chӭng thay ÿәi tùy vào mӭc ÿӝ mүn
cҧm cӫa dvt, trong ÿó toxin ÿóng vai trò
quan trӑng. Màu ÿen cӫa vӃt bӋnh do toxin
tҥo ra.
9 Xác ÿӏnh ÿúng triӋu chӭng giúp cho biӋn
pháp phòng trӏ và nghiên cӭu có hiӋu quҧ
hѫn.
4. Tác nhân gây bӋnh Corynespora
9 Do nҩm Corynespora cassiicola (Berk. & Curt.)
Wei, thuӝc hӑ Moniliales.
9 Tên khác: Helminthosporium cassiicola Berk. &
Curt., apud Berk.; H. papayae H. Syd.; H. vignae
Olive, apud Olive, Bain & Lefbvre; Cercospora
melonis Cooke; C. vignicola Kawamura;
Corynespora melonis (Cooke).
9 Ngoài cây cao su, nҩm còn ký sinh trên 150 loҥi
cây thuӝc nhiӅu hӑ khác nhau, trên 80 nѭӟc trên
nhiӅu vùng khí hұu tӯ nhiӋt ÿӟi ÿӃn ôn ÿӟi và gây
hҥi trên tҩt cҧ bӝ phұn cӫa cây tӯ lá tӟi rӉ.
2. Tác hҥi cӫa bӋnh Corynespora
2.1. Sri Lanka
9 Dvt RRIC 103 do RRISL lai tҥo tӯ năm 1958,
ÿѭӧc ÿánh giá có sinh trѭӣng khӓe và sҧn
lѭӧng cao, ÿӃn cuӕi thұp niên 70 khuyӃn cáo
trӗng ÿҥi trà.
9 Năm 1985, phҧi hӫy và trӗng lҥi trên 5.000
ha, chính phӫ bӗi thѭӡng cho ngѭӡi trӗng cao
su bӏ thiӋt hҥi trên 5.000.000 USD.
9 Phҧi sӱ dөng các dvt cNJ (PB 86…) vӟi sҧn
lѭӧng thҩp nhѭng kháng bӋnh.
9 Nghiên cӭu vӅ giӕng cӫa RRISL bӏ chӵng lҥi.
 1985

Kalutara

Ratnapura

Galle
Matara
 1987

Kurunegala
Matale
Kandy

Gampaha Kegalle

N’Eliya
Colombo
Moneragala
Ratnapura
Kalutara

Galle
Matara
2.2. Ҩn Ĉӝ
9 Dӏch bӋnh lӟn bùng phát năm 1996, nguy
hiӇm nhҩt trên dvt RRII 105 chiӃm gҫn 80%
diӋn tích cao su trong nѭӟc.
9 BӋnh gây giҧm sҧn lѭӧng ÿӃn 50% ӣ vùng bӏ
hҥi nһng.
9 Hàng năm, phun thuӕc ÿҥi trà >10.000 ha ÿӇ
hҥn chӃ dӏch bӋnh, và áp dөng ӣ nhӳng vùng
có ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi cho bӋnh xuҩt hiӋn.
2.3. Indonesia:
9 Vào thұp nên 80, 1.200 ha cao su bӏ nhiӉm
bӋnh nһng và phҧi thanh lý 400 ha thiӋt hҥi
khoҧng 200 triӋu RP.
9 70% diӋn tích cao su trong nѭӟc bӏ bӋnh gây
hҥi ӣ mӭc ÿӝ khác nhau.
9 NhiӅu dvt cao sҧn phҧi rút khӓi bҧng khuyӃn
cáo: IAN 873, mӝt sӕ PR 300 series.
9 BӋnh có thӇ làm giҧm sҧn lѭӧng 30-50% và
kéo dài thӡi gian KTCB ÿӃn 2 năm.
2.4. Malaysia
9 Dӏch bӋnh bùng phát năm 1985, nhiӅu ngàn
ha cao su bӏ hҥi nһng làm ҧnh hѭӣng ÿӃn sҧn
lѭӧng và sinh trѭӣng ÿôi khi chӃt toàn bӝ
cây.
9 Các dvt GT 1, RRIM 600 và mӝt sӕ RRIM
2000 series, IAN 873 phҧi loҥi bӓ do mүn
cҧm vӟi bӋnh.
9 BӋnh hiӋn diӋn trên cҧ nѭӟc và gây hҥi nһng
ӣ các vùng phía nam.
2.5. Thái Lan
9 Xuҩt hiӋn năm 1985 và làm chӃt 2% sӕ cây
cӫa dvt RRIC 103 và KRS 21 trong vѭӡn thí
nghiӋm trao ÿәi giӕng quӕc tӃ.
9 BӋnh gây hҥi nһng ӣ các vùng phía Nam, Tây
và Tây Nam.
9 Sӕ lѭӧng dvt mүn cҧm tăng ÿáng kӇ.
2.6. ViӋt Nam:
9 Xuҩt hiӋn vào 8/1999 tҥi RRIV, gây hҥi cho
dvt : RRIC 103, RRIC 104, LH 88/372.
9 Cuӕi năm 1999, hiӋn diӋn tҥi Công ty Ĉӗng
Nai, Dҫu TiӃng, Phѭӟc Hòa và Ĉӗng Phú.
9 Ĉҫu năm 2000, gây hҥi nһng trên diӋn tích
gҫn 200 ha tҥi Công ty Lӝc Ninh ӣ lӭa tuәi
cӫa cây cao su và trên lá non, gìa cNJng gӗm
nhѭ chӗi. Hұu qӫa, gây rөng lá hàng loҥt và
ҧnh hѭӣng ÿӃn sinh trѭӣng và sҧn lѭӧng.
9 Hѫn 3000 cây cao su cӫa các dvt RRIC 103,
RRIC 104, LH 88/372 phҧi tiêu hӫy.
9 TiӃp theo nhiӅu diӋn tích cao su trӗng bҵng
dvt RRIC 104 phҧi trӗng lҥi.
9 Hӝi thҧo ÿã ÿѭӧc Tәng công ty phӕi hӧp vӟi
ViӋn tә chӭc trong ngành vào 9/1999.
9 Tӯ ÿó ÿӃn nay, bӋnh có sӵ thay ÿәi vӅ triӋu
chӭng cNJng nhѭ ÿang tích lNJy ÿӇ có cѫ hӝi
bùng phát.
2.7. Châu Phi
9 Xuҩt hiӋn hҫu hӃt tҥi các nѭӟc trӗng cao su
nhѭ: Cote d’Ivore, Gabon, Cameroon và
Nigeria.
9 BӋnh gây hҥi cho nhiӅu dvt và làm rөng ÿӃn
50% tán lá dүn ÿӃn giҧm 20-30% sҧn lѭӧng ӣ
vùng có ÿiӅu kiӋn khí hұu thuұn lӧi.
3. DVT cao su mүn cҧm

3.1. Sri Lanka

9 1985-1986: RRIC 103, 104, RRIM 600, 725,
Tjir 1, IAN 873 FX 25 và RRIC 52.
9 Gҫn ÿây: RRIC 110, 131, 132 và 133.
9 Các con lai cӫa RRIC 52 dӉ nhiӉm bӋnh
nhѭ: RRIC 103, 104,
3.2. Ҩn Ĉӝ
9 Ban ÿҫu: RRIM 600, 610, 622 và Tjir 1.
9 Gҫn ÿây: RRII 105, 118, 300, 305, PR 107,
255, 261, PB 86, 217, 235, 255, 260, 311.
Bào tӱ trên cây cao su
Bào tӱ trên cây cao su
Bào tӱ trên môi trѭӡng
nhân tҥo
Bào tӱ trên môi trѭӡng
nhân tҥo
Màu sҳc cӫa khuҭn lҥc
Sӵ khác biӋt vӅ cҩu trúc di truyӅn cӫa nҩm Corynespora
3.3. Indonesia
9 Ban ÿҫu: RRIC 103, KRS 21, RRIM 600,
725, PPN 2444, 2477 2658, IAN 873 và GT
1.
9 Gҫn ÿây: AVROS 2037, PR 300, 303 và
nhiӅu dvt thuӝc series IRR 100 và 200.
3.4. Malaysia
9 Ban ÿҫu: RRIC 103, Fx 25, RRIM 725, KRS
21, PPN 2658, 2444 và 2447
9 Gҫn ÿây: GT 1, PR 107, PBIG, PB 217, PR
261, RRIM 600, 605, 701, 702, 705, 2015 và
2020.
3.5. Thái Lan
9 Ban ÿҫu: RRIC 103, KRS 21.
9 Gҫn ÿây: RRIM 600, GT 1, KRS 225, 226,
PR 255, 305, RRIT 251 và Songkhla 36.
3.6. ViӋt Nam
9 Ban ÿҫu: RRIC 103, 104 và LH 88/372.
9 Gҫn ÿây: RRIV 4.
9 NhiӅu dvt nhiӉm bӋnh ӣ mӭc dӝ khác nhau
trong ÿó có RRIM 600, GT 1, PB 235, 260,
VM 515, RRIC 110…
3.7. Châu Phi
9 RRIC 103, 110, PB 235, 260, 28/59, mӝt sӕ
dvt IRCA, MDF 372, RRIM 600, GT 1 và
mӝt sӕ dvt NIG 800 series.
Mӝt sӕ dvt cao sҧn bӏ nhiӉm Corynespora
DVT Phân bӕ và mӭc ÿӝ nhiӉm bӋnh
GT 1 Trӗng tҥi hҫu hӃt các nѭӟc, rҩt mүn cҧm tҥi Malaysia,
(Indonesia Indonesia và Thái Lan, nhiӉm TB tҥi Châu Phi. Bӏ loҥi
) khӓi bҧng khuyӃn cáo tҥi nhiӅu nѭӟc.
IAN 873 Trӗng phә biӃn tҥi Malaysia, Indonesia nhѭng sau ÿó bӏ
(Nam Mӻ) nhiӉm bӋnh nһng ÿã loҥi khӓi bҧng khuyӃn cáo.
PB 28/59 Bҧng 1 tҥi Malaysia và Sri Lanka, trӗng phә biӃn tҥi
(Malaysia) Châu Phi. NhiӉm TB tҥi Cote d’Ivoire, nhҽ tҥi
Malaysia, nhѭng kháng tҥi Sri Lanka.
PB 217 Bҧng 1 tҥi Malaysia và Sri Lanka. Bҧng 2 tҥi Indonesia.
(Malaysia) NhiӉm nhҽ tҥi Malaysia, không bӏ bӋnh tҥi Sri Lanka.
PB 235 Bҧng 2 tҥi Indonesia và Malaysia trӗng phә biӃn tҥi
(Malaysia) Châu Phi. Rҩt mүn cҧm tҥi Cameroon, nhҽ tҥi
Malaysia
 PB 260 Trӗng phә biӃn tҥi Malaysia, Indonesia và Châu Phi,
(Malaysia) Bҧng 1 tҥi ViӋt Nam, Bҧng 2 tҥi Sri Lanka. NhiӉm nһng
tҥi Châu Phi, nhiӉm nhҽ tҥi Malaysia, Indonesia và ViӋt
Nam, kháng tҥi Thailand và Sri Lanka.
PR 261 Bҧng 1 tҥi Indonesia, Malaysia và ViӋt Nam. Mүn cҧm
(Indonesia) TB tҥi Malaysia và Indonesia nhҽ ӣ các nѭӟc khác.
RRIC 103 Bҧng 1 tҥi Sri Lanka và trӗng thӱ nghiӋm ӣ nhiӅu nѭӟc.
(Sri Lanka) Rҩt mүn cҧm ӣ tҩt cҧ các vùng và bӏ hӫy bӓ.
RRIC 110 9 KhuyӃn cáo trӗng tҥi nhiӅu nѭӟc trong ÿó có ViӋt
(Sri Lanka) Nam, rҩt mүn cҧm và bӏ loҥi khӓi bҧng khuyӃn cáo.
9 ViӋt Nam ÿѭӧc dùng làm cha mҽ lai cӫa nhiӅu dvt,
trong ÿó có RRIV 4…
RRIM 600 Trӗng tҥi hҫu hӃt các nѭӟc, rҩt mүn cҧm bӏ loҥi tҥi
(Malaysia)Malaysia và Indonesia, nhiӉm nhҽ ӣ các nѭӟc khác.
RRII 105 Trӗng phә biӃn tҥi Ҩn Ĉӝ chiӃm 80% dӏӋn tích, bӏ nhiӉm
(Ҩn Ĉӝ) bӋnh nһng tӯ năm 1996 nhѭng tұp trung ӣ bang Kanataka
Hҫu hӃt các dvt cao su mүn cҧm vӟi
bӋnh Corynespora ÿӅu rút khӓi bҧng
khuyӃn cáo và chúng ÿѭӧc thay thӃ
bҵng nhӳng dvt khác.
4. TriӋu chӭng cӫa bӋnh Corynespora
9 TriӋu chӭng là biӇu hiӋn cӫa cây cao su
trѭӟc sӵ tác ÿӝng cӫa tác nhân ngoҥi cҧnh
nhѭ: vi sinh vұt, dinh dѭӥng, phi sinh vұt…
9 TriӋu chӭng tùy thuӝc vào vӏ trí bӏ hҥi nhѭ:
lá, cuӕng lá và thân.
9 TriӋu chӭng trên lá dӉ nhұn diӋn nhҩt,
nhѭng có sӵ thay ÿәi lӟn trong thӡi gian
gҫn ÿây.
Các dҥng triӋu chӭng phә biӃn cӫa Corynespora
Dҥng xѭѫng cá
Dҥng xѭѫng cá và ÿәi màu
Dҥng xѭѫng cá và ÿәi màu
Dҥng xѭѫng cá và ÿәi màu
Hai dҥng ÿӕm và xѭѫng cá
Dҥng xѭѫng cá và
cháy phiӃn lá
Dҥng ÿӕm trên phiӃn lá
Dҥng ÿӕm trên phiӃn lá
Ĉӕm, ÿӕm có lӛ và viӅn vàng
Ĉӕm, ÿӕm có lӛ và viӅn vàng
Ĉӕm trên lá già
Héo và bҥc ÿҫu lá
Héo và bҥc ÿҫu lá
Ĉӕm và héo ÿҫu lá, dӉ lҫm vӟi HĈĈL
Trên gân lá phө
Trên gân lá chính
Trên lá rөng
Trên cuӕng lá
Trên tán lá
Trên cành
Trên chӗi non Trên tán lá
Trên tán lá
Trên tán lá
Trên tán lá
 So sánh bӋnh Corynespora và HĈĈL
Ĉһc tính Corynespora HĈĈL
Xuҩt hiӋn Quanh năm Mùa mѭa
Giai ÿoҥn gây hҥi Tҩt cҧ giai ÿoҥn cӫa lá Lá non
VӃt bӋnh VӃt bӋnh phҷng VӃt bӋnh u lӗi
Màu sҳc Ĉen ӣ gân lá và có viӅn Ĉen ÿen toàn bӝ
vàng, mô chӃt trҳng gân lá và phiӃn lá
Ĉҫu lá Trҳng bҥc ÿӃn nâu nhҥt BiӃn dҥng và ÿen
và gân có màu ÿen toàn bӝ
Màu sҳc lá rөng Rөng lá mӑi giai ÿoҥn, ChӍ rөng lá non và
lá già có màu cam có màu ÿen
Dvt ChӍ gây hҥi nһng cho dvt Gây hҥi cho hҫu
mүn cҧm hӃt các dvt
 Corynespora

Héo ÿen ÿҫu lá

Héo ÿen ÿҫu lá Corynespora
 So sánh bӋnh Corynespora và Ĉӕm mҳt chim

Ĉһc tính Corynespora ĈMC

Xuҩt hiӋn Quanh năm Mùa mѭa
Tuәi lá Tҩt cҧ giai ÿoҥn Lá non
Vѭӡn cây Tҩt cҧ các vѭӡn Vѭӡn ѭѫm cây TS
Màu sҳc Rìa vӃt bӋnh và gân Có viӅn vàng và
lá có màu ÿen trҳng ӣ trung tâm
ĈӍnh sinh trѭӣng Không biӃn dҥng Phù lӟn hѫn
Corynespora

Ĉӕm mҳt chim

3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh:
¾ Bào tӱ phóng thích vào ban ngày và cao ÿiӇm tӯ 8-
11 giӡ. Sau thӡi gian mѭa nhiӅu và tiӃp theo nҳng
ráo, sӕ lѭӧng bào tӱ nhiӅu nhҩt.
¾ Bào tӱ có khҧ năng tӗn tҥi trên vӃt bӋnh hoһc trong
ÿҩt vӟi thӡi gian dài, trên lá cao su khô nҩm vүn tӗn
tҥi và giӳ nguyên khҧ năng gây bӋnh ÿӃn 1 năm.
¾ Nҩm xâm nhұp chӫ yӃu ӣ mһt dѭӟi lá qua biӇu bì
và khí khәng, ngoài ra nҩm còn tiӃt ra men
(celluloza) giúp phân hӫy màng tӃ bào.
¾ Trong quá trình sinh trѭӣng nҩm còn tiӃt ra chҩt
ÿӝc (CC toxin), hӧp chҩt này rҩt ÿӝc cho cao su,
cho nên chӍ vӟi mӝt vӃt bӋnh nhӓ trên gân lá chính
cNJng ÿӫ gây rөng lá.
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh:
¾ Nҩm có khҧ năng tӗn tҥi và phát triӇn trong
phҥm vi nhiӋt ÿӝ lӟn, thích hӧp nhҩt ӣ 28r2oC
và ҭm ÿӝ bҧo hòa.
¾ Nҩm hình thành nhiӅu nòi sinh lý (physical
race), nên có khҧ năng gây bӋnh cho nhiӅu dvt
kháng.
¾ Mӭc ÿӝ gây hҥi thay ÿәi tùy theo vùng ÿӏa lý.
¾ Nҩm có khҧ năng gây hҥi cho cҧ lá già và non
cNJng nhѭ cuӕng lá và chӗi. Hѫn nӳa, do xҧy ra
quanh năm và suӕt chu kǤ sӕng cӫa cây cao su
nên có tác hҥi lӟn, nhҩt là cho các dvt mүn cҧm
5. Phòng trӏ bӋnh Corynespora
5.1. Giӕng kháng bӋnh
9 Tҥo và tuyӇn giӕng kháng bӋnh, ÿây là biӋn
pháp có hiӋu qӫa nhѭng cҫn có thӡi gian và
kinh phí nghiên cӭu.
9 Lƭnh vӵc di truyӅn phân tӱ cӫa cây cao su và
nҩm có thӇ là phѭѫng tiӋn hӳu ích trong
tѭѫng lai.
9 HiӇu biӃt vӅ mӕi tѭѫng tác giӳa nҩm-cây cao
su-môi trѭӡng sӁ giúp công viӋc tҥo tuyӇn
giӕng kháng bӋnh nhanh hѫn.
9 Không trӗng các dvt mүn cҧm: RRIC 103,
RRIC 104, KRS 21, RRIM 725, Fx 25, IAN
873, PPN 2058, PPN 2444 và PPN 2447.

5.2. Canh tác

9 Phân vùng bӋnh kӃt hӧp vӟi khuyӃn cáo dvt,
áp dөng khá thành công tҥi Malaysia không
nhӳng cho bӋnh Corynespora mà còn các
bӋnh khác.
9 Phân bón chѭa ÿҥt kӃt quҧ rõ rӋt.
5.3. Hoá chҩt
9 Chi phí cao và không mang lҥi hiӋu quҧ kinh
tӃ, nhҩt là vѭӡn cây khai thác.
9 Không có các loҥi máy phun chuyên dөng.
9 Gây ô nhiӉm môi trѭӡng.
9 Thuӕc trӯ nҩm: hexaconazole (Anvil 5SC,
Callihex 50SC) 0,2-0,3%, Cҫn chú ý phun
mһt dѭӟi lá vӟi chu kǤ 10-14 ngày/lҫn.
5.4. Sinh hӑc (biocontrol)
9 Ĉang ÿѭӧc tiӃn hành nghiên cӭu vӟi mӝt sӕ
loҥi vi sinh vұt nhѭ vi khuҭn, nҩm.
9 Tӕn nhiӅu thӡi gian cho nghiên cӭu.
9 NӃu thành công sӁ là biӋn pháp an toàn nhҩt.
6. Tình hình nghiên cӭu bӋnh Corynespora
6.1. Indonesia, Malaysia, Ҩn Ĉӝ Thái Lan và
Sri Lanka:
9 Tҥo tuyӇn giӕng kháng bӋnh.
9 Di truyӅn phân tӱ; toxin do nҩm sҧn sinh ra.
9 Phân vùng dӵa trên các thông sӕ vӅ khí hұu.
9 Phân bón.
9 Gây rөng lá nhân tҥo.
9 Phòng trӏ bҵng hoá chҩt và sinh hӑc.
9 Cây ký chӫ khác…
Phân tích RAPD các nòi
TuyӇn giӕng kháng bҵng toxin
Corynespora
N/cӭu VK ÿӕi kháng
6.2. ViӋt Nam:
9 Dù bӋnh ÿã xuҩt hiӋn tӯ năm 1999 và hiӋn
nay có khuynh hѭӟng phát triӇn, nhѭng chӍ
có mӝt sӕ nghiên cӭu nhӓ ÿѫn lӁ.
9 HiӇu biӃt vӅ loҥi bӋnh này trong nѭӟc còn
giӟi hҥn.
9 TiӃp cұn ÿѭӧc thông tin thông qua các hoҥt
ÿӝng cӫa IRRDB.
9 Cҫn có sӵ phӕi hӧp giӳa ViӋn và Tәng Công
Ty và các Công ty trong ngành phòng chӕng
lҥi bӋnh này.
 BӋnh khô ngӑn khô cành
1. Phân bӕ:
Xuҩt hiӋn trong mӑi giai ÿoҥn sinh trѭӣng cӫa cây
cao su, gây thiӋt hҥi chӫ yӃu cho vѭӡn cây KTCB và
nhân, ѭѫm do nhiӅu tác nhân khác nhau.
2. Tác nhân gây bӋnh
¾ Do bӋnh lá: phҩn trҳng, héo ÿen ÿҫu lá, rөng lá mùa
mѭa, Corynespora, ÿӕm mҳt chim…
¾ Do nҩm Botryodiplodia theobromae. Pat.
¾ Do vӃt thѭѫng cѫ giӟi qua ÿó nҩm phө sinh xâm nhұp
vào gây hҥi.
¾ Do yӃu tӕ môi trѭӡng: lҥnh, nҳng hҥn, thiӃu dinh
dѭӥng hoһc nhӳng tác nhân khác nhѭ; lӱa, ngӝ ÿӝc
phân bón thuӕc trӯ cӓ…
3. Phòng trӏ:
¾ Tùy theo nguyên nhân gây bӋnh mà có biӋn pháp xӱ
lý thích hӧp nhѭ: bón phân, chӕng rét, chӕng hҥn.
¾ Phòng trӏ các bӋnh lá kӏp thӡi.
¾ Khi cây, cành bӏ bӋnh thì phҧi cѭa dѭӟi phҫn bӏ chӃt
20-25 cm mӝt góc 450 sau ÿó bôi mӝt lӟp mӓng
vaselin.
 Cháy Nҳng
1. Phân bӕ:
Xҧy ra trong vѭӡn cây KTCB hoһc vѭӡn nhân, ѭѫm
và phә biӃn nhҩt vào mùa khô. Mӭc ÿӝ thiӋt hҥi tùy
thuӝc nhiӅu vào ÿiӅu kiӋn chăm sóc và thӡi tiӃt.
2. Tác nhân gây bӋnh
Do tác ÿӝng cӫa nhiӋt ÿӝ cao gӗm:
¾ Nҳng: do thay ÿәi ÿӝt ngӝt cây non trong bóng mát
ÿѭa ra trӗng gһp nҳng.
¾ Tѭӟi không ÿӫ ҭm, biên ÿӝ nhiӋt ÿӝ chênh lӋch trong
ngày cao.
¾ Tӫ và làm bӗn không kӻ gây bӭc xҥ nhiӋt, thѭӡng xҧy
ra ӣ vùng có ÿҩt kӃt von gҫn bӅ mһt.
3. TriӋu chӭng
¾ Lá cháy loang lӛ hoһc tӯng phҫn vӟi màu trҳng bҥc
sau ÿó chuyӇn qua màu nâu, tiӃp theo lá bӏ rөng hoһc
héo rNJ, chӗi non chӃt do mҩt nѭӟc.
¾ Cây 2-3 tuәi ӣ giai ÿoҥn KTCB, trên thân hoá nâu gҫn
mһt ÿҩt 0-20 cm, xuҩt hiӋn vӃt lõm có màu ÿұm và vӓ
bӏ nӭt, chҧy mӫ. Sau ÿó vӃt bӋnh lan rӝng và có hình
mNJi mác, lúc này vӓ hoàn toàn bӏ hҥi ÿӇ lӝ phҫn gӛ
bên trong, ÿây cNJng là vӏ trí cho mӕi mӑt xâm nhұp
làm gãy ÿә cây.
¾ VӃt bӋnh hѭӟng cùng mӝt phía phә biӃn ӣ hѭӟng tây
và tây nam.
 SÉT ĈÁNH
1. Phân bӕ:
¾ Xuҩt hiӋn không theo quy luұt và thѭӡng xҧy ra
trong mùa mѭa, gây hҥi cho cҧ cao su KTCB và
khai thác.
2. Tác nhân gây bӋnh:
¾ Do ҧnh hѭӣng cӫa dòng ÿiӋn có cѭӡng ÿӝ cao
gây chӃt cành hay chӃt toàn bӝ cây.
3. TriӋu chӭng:
¾ Xuҩt hiӋn 1-2 ngày sau thӡi gian bӏ sét ÿánh vӟi
biӇu hiӋn ÿҫu tiên trên tán lá bӏ hҥi nhѭ nhúng
nѭӟc sôi. Sau ÿó lá bӏ rөng hàng loҥt trong khi
vүn còn xanh, và mӝt sӕ lá vүn dính trên cành gҫn
ÿӍnh sinh trѭӣng. Vӓ bӏ khô và có mҫu nâu ÿұm,
khi bҿ có sӧi tѫ trҳng do mӫ bӏ khô trong vòng
ӕng mӫ. Phҫn gӛ ngay tѭӧng tҫng bӏ khô và có
nhӳng ÿám sӑc mҫu ÿen.
¾ Các cây bӏ hҥi tұp trung thành tӯng ÿiӇm và rҧi
rác trong lô. Sau 3-5 ngày sau, phҫn gӛ và vӓ bӏ
khô xuҩt hiӋn bӝt mҫu vàng nhҥt do mӑt xұm
nhұp. .
4. Phòng trӏ:
¾ Dùng dung dӏch vôi 5% quét phҫn thân nhӳng
cây bӏ hҥi ÿӇ hҥn chӃ sӵ mҩt nѭӟc và ngăn chһn
côn trùng xâm nhұp.
¾ Cҳt nhӳng cành bӏ chӃt dѭӟi vӏ trí bӏ chӃt 20-30
cm và bôi vaselin.
¾ Ngѭng cҥo nhӳng cây bӏ hҥi ÿӇ có thӡi gian hӗi
phөc.
 BӋnh Nҩm Hӗng
1. Phân bӕ:
¾ Trong mùa mѭa, nһng ӣ vùng Ĉông Nam Bӝ.
¾ Gây hҥi cho cây cao su tӯ 3-12 năm tuәi và nһng
nhҩt ӣ giai ÿoҥn 4-8 tuәi.
¾ Nҩm gây hҥi trên cùng mӝt vӏ trí cho ÿӃn khi cành
hoһc tán cây bӏ chӃt. Nên bӋnh có tҫm quan trӑng vì
trӵc tiӃp ҧnh hѭӣng ÿӃn sinh trѭӣng và sҧn lѭӧng
cNJng nhѭ kéo dài thӡi gian KTCB.
¾ Khoҧng 4-8% sӕ cây bӏ cөt ngӑn không thӇ khai
thác.
2. Tác nhân gây bӋnh:
¾ Do nҩm Corticium salmonicolor Berk. & Br., hӑ
Corticiaceae, bӝ Aphyllophorales, phân bӕ chӫ
yӃu trong vùng nhiӋt ÿӟi.
¾ Ngoài cây cao su, nҩm còn ký sinh trên 140 loài
cây khác nhau chӫ yӃu là cây thân gӛ, trong ÿó có
nhӳng cây có giá trӏ kinh tӃ cao nhѭ ca cao, cà phê,
tiêu, ÿiӅu, xoài, bѫ, cam, quít, sҫu riêng, mít v.v.
và chӍ gây hҥi cho cây hai lá mҫm.
¾ Tҥi nѭӟc ta, C. salmonicolor tӯ cao su có khҧ năng
gây bӋnh cho mít, xoài, sҫu riêng, cà phê và ÿiӅu.
Bào tӱ Corticium
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh:
¾ BӋnh xҧy ra trong mùa mѭa, tӯ tháng 6-11 và tұp
trung vào hai cao ÿiӇm tháng 7 (vӃt bӋnh cNJ) và
tháng 10 (vӃt bӋnh mӟi), do ҭm ÿӝ không khí trên
70% bào tӱ, khuҭn ty mӟi nҧy mҫm và phát triӇn,
thích hӧp nhҩt 90-100%.
¾ Vào mùa nҳng triӋu chӭng không thӇ hiӋn, lúc này
nҩm sӁ sӕng tiӅm sinh ӣ dҥng hҥch, ÿây cNJng là
nguӗn bӋnh chӫ yӃu cho mùa mѭa năm sau.
¾ Nҩm Trichothecium roseum phát triӇn chung vӟi C.
salmonicolor ӣ giai ÿoҥn necator, làm cho bӋnh trӣ
nên nһng và khó phòng trӏ hѫn.
4. TriӋu chӭng:
4.1. BӋnh nhҽ (giai ÿoҥn corticium):
¾ Vӓ xuҩt hiӋn tѫ nҩm màu trҳng giӕng nhѭ mҥng
nhӋn, ÿӗng thӡi có nhӳng giӑt mӫ chҧy ra.
¾ Gһp ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi vӃt bӋnh chuyӇn tӯ màu
trҳng sang hӗng nhҥt và lan rӝng, khuҭn ty phân bӕ
dày ÿһc và xâm nhұp sâu vào vӓ, mӫ chҧy nhiӅu
thành vӋt dài và hóa ÿen.
¾ Ӣ giai ÿoҥn này, nҩm tҥo bào tӱ ÿҧm (basidiospore)
và phát tán theo gió. NӃu gһp ÿiӅu kiӋn bҩt lӧi, nҩm
ngӯng phát triӇn và sӁ hoҥt ÿӝng trӣ lҥi vào mùa mѭa
năm tӟi cho ÿӃn khi gây chӃt cành hoһc cөt ngӑn.
4. TriӋu chӭng:
4.2. BӋnh nһng (giai ÿoҥn necator):
¾ VӃt bӋnh chuyӇn màu hӗng ÿұm, phҫn tán lá trên vӃt
bӋnh chuyӇn qua vàng và héo rNJ sau ÿó toàn bӝ cành lá
phía trên ÿӅu chӃt khô.
¾ Ngay dѭӟi vӃt bӋnh xuҩt hiӋn chӗi bҩt ÿӏnh, lúc này vӓ
ÿã hoàn toàn bӏ hӫy hoҥi và nӭt tӯng mҧng. Tҥi nѭӟc
ta, vӃt bӋnh có thӇ dài 5-7 m và gây hҥi ngay cҧ trên
mһt cҥo.
¾ NӃu cây cao su bӏ cөt ngӑn không có khҧ năng phөc
hӗi và không thӇ khai thác sau này.
5. Phòng trӏ:
¾ Phát hiӋn bӋnh sӟm ÿӇ xӱ lý kӏp thӡi.
¾ Dùng mӝt trong nhӳng loҥi thuӕc sau: validamycine
(Validacin 5L, Vanicide 5SL): 1,2%. Hexaconazole
(Anvil 5SC, Callihex 50SC): 0,5%. Các loҥi thuӕc
trên cҫn phӕi hӧp vӟi chҩt bám dính 1% phun bҵng
bình phun ÿeo vai có vòi nӕi dài vӟi chu kǤ 10-14
ngày/lҫn.
¾ Sau khi phun 7 ngày kiӇm tra, ÿánh dҩu cây bӋnh ÿӇ
xӱ lý lҥi nӃu bӋnh chѭa khӓi.
¾ Ngѭng cҥo nhӳng cây bӏ chӃt tán và cây bӏ bӋnh nһng.
¾ Vào mùa mѭa, tiӃn hành cѭa cҳt cây, cành bӏ chӃt và
ÿѭa ra bìa lô ÿӇ ÿӕt.
 BӋnh Nӭt Vӓ Do Nҩm Botryodiplodia
1. Phân bӕ:
¾ Vincens phát hiӋn trên cây cao su tҥi nѭӟc ta năm
1921, gây bӋnh chӃt lҥi ӣ giai ÿoҥn KTCB. Barat
(1931) cho biӃt nҩm gây hҥi trên cә rӉ stump trong
vѭӡn ѭѫm.
¾ Năm 1998, dӏch bӋnh bùng phát tҥi ĈNB, ÿáng kӇ nhҩt
tҥi công ty cao su Dҫu TiӃng, gây hҥi trên phҥm vi
rӝng cho cҧ vѭӡn cây KTCB và khai thác.
¾ HiӋn nay, bӋnh gây hҥi cho cây cao su ӣ nhiӅu vùng.
2. Tác nhân gây bӋnh
Do nҩm Botryodiplodia theobromae Pat bӝ
Sphaeropsidales, nhóm Fungi Imperfecti.
Ngoài cây cao su, nҩm còn ký sinh nhiӅu loҥi
cây khác nhau, chӫ yӃu là cây thân gӛ nhѭ
mҧng cҫu, nhãn, xoài ÿiӅu...
Bào tѭѴ dѭӟi kính hiӇn vi ÿiӋn tѭѴ
3. Các yӃu tӕ ÿӇ bӋnh phát sinh:
¾ BӋnh thѭӡng xҧy ra trên vӓ ÿã hoá nâu,
nһng ӣ vùng tái canh.
¾ Vӏ trí gây hҥi bҳt ÿҫu tѭҒ thân vaҒ tiӃp giáp
vӟi mһt ÿҩt.
¾ Trong mùa mѭa hàng năm, tӯ tháng 6-11.
¾ Dvt: RRIV 4, PB 235 và VM 515 dӉ nhiӉm.
3. TriӋu chӭng:
¾ Vѭӡn stump vaҒ vѭӡn bҫu: nҩm thѭӡng gây hҥi
tҥi vӏ trí mҳt ghép, bҳt ÿҫu vào thӡi ÿiӇm mѫѴ
băng, gây ra hiӋn tѭӧng chӃt lҥi mҳt ghép hay
chӃt toàn bôҕ chӗi.
¾ TriӋu chӭng ban ÿҫu vӟi vӃt lõm có màu ÿұm
hѫn, sau ÿoғ lan rӝng vaҒ chӃt khô toàn bô,ҕ voѴ bӏ
chӃt xuҩt hiӋn nhӳng ÿӕm nhoѴ màu ÿen chӭa
nhiӅu bào tѭ.Ѵ Phҫn gôѺ bӏ chӃt có màu trҳng vӟi
nhӳng vân nhoѴ màu nâu ÿen (là khuҭn ty xâm
nhiӉm vào gô), Ѻ ), voѴ chӃt khoғ tách khӓi gô.Ѻ
¾ Vѭӡn cây KTCB: trên chӗi vӟi vӃt nӭt có dҥng
hình thoi sau ÿoғ phát triӇn theo hѭӟng lên trên vaҒ
xuӕng dѭӟi, tҥi vӃt bӋnh có hiӋn tѭӧng muѴ riѺ ra
sau ÿoғ bӏ hóa ÿen do hiӋn tѭӧng oxy hóa, phҫn voѴ
vaҒ gôѺ bӏ khô vaҒ xӕp. Khi vӃt bӋnh lan rӝng, tán lá
non sӁ khô vaҒ héo ruѺ nhѭng không rөng, trên phҫn
voѴ bӏ chӃt xuҩt hiӋn nhӳng ÿӕm có màu nâu ÿen
chӭa vô sôғ bào tѭ.Ѵ
¾ Thӡi gian xuҩt hiӋn bӋnh ÿӃn khi cây chӃt hoàn
toàn kéo dài 4-6 tuҫn.
¾ Thѭӡng xuҩt hiӋn vào thӡi ÿiӇm giao mùa vaҒ gây
hҥi cho cây tѭҒ năm 1-3. Mӭc ÿôҕ gây hҥi rãi rác hay
tұp trung 10-15 cây/ÿiӇm.
Trên vѭӡn cây khai thác
¾ Trên vӓ hóa nâu có nhiӅu mөn nhӓ 1-2 mm,
sau ÿó lan ra toàn bӝ thân cành.
¾ Cuӕi cùng cҧ thân cành bӏ nӭt và có màu
nâu, mӫ rӍ ra tӯ nhӳng vӃt nӭt. Lӟp biӇu bì
bên ngoài dày do nhiӅu lӟp tҥo thành.
¾ Trên thân cây ÿôi khi xuҩt hiӋn chӗi, nhӳng
cây bӏ nhiӉm bӋnh nһng hҫu nhѭ sinh trѭӣng
bӏ chӵng lҥi và có trѭӡng hӧp chӃt cҧ cây.
4. Phòng trӏ:
¾Thuӕc trӯ nҩm gӕc carbendazim (Vicarben
50HP, Carbenzim 500FL) nӗng ÿӝ 0,5%.
¾Mӝt sӕ loҥi thuӕc mӟi gӕc triazole ÿã ÿѭӧc
thӱ nghiӋm tҥi Ĉӗng Nai có hiӋu quҧ cao.
¾Nên phӕi hӧp chҩt bám dính ÿӇ tăng hiӋu
quҧ và hҥn chӃ sӵ rӳa trôi do nѭӟc mѭa
¾Dùng bình ÿeo vai có vòi dài phun ѭӟt toàn
bӝ thân cây 2-3 lҫn vӟi chu kǤ 2 tuҫn/lҫn.
 BӋnh Loét Sӑc Mһt Cҥo
1. Phân bӕ:
¾ Xҧy ra phә biӃn ӣ vùng mѭa và ÿӝ ҭm cao, nhiӋt
ÿӝ thҩp.
2. Do nҩm: Phytophthora palmivora và P.
botryosa, cNJng là tác nhân gây rөng lá mùa mѭa,
cho nên bӋnh LSMC nһng ӣ vùng có rөng lá mùa
mѭa do nѭӟc mѭa rӱa trôi bào tӱ xuӕng mһt cҥo.
TriӋu chӭng:
¾ Sӑc ÿen nhӓ, thҷng ÿӭng trên mһt cҥo, các vӃt
bӋnh sӁ liên kӃt thành sӑc lӟn, vӓ thӕi nhNJn, mӫ
và nѭӟc vàng rӍ ra có mùi hôi thӕi. Bên dѭӟi vӓ
bӋnh có ÿӋm mӫ.
¾ BӋnh nһng có thӇ phá hӫy mӝt phҫn hoһc cҧ mһt
cҥo.
¾ Các dòng vô tính cao su nhiӉm bӋnh nһng RRIM
600, PB 310, PB 255, PR 255...
4. Phòng trӏ bӋnh:
4.1. Phòng b͏nh:
¾ Không cҥo mӫ khi cây còn ѭӟt.
¾ Vѭӡn cây phҧi thoáng gió sҥch cӓ.
¾ Thѭӡng xuyên làm vӋ sinh mһt cҥo.
4.2. Tr͓ b͏nh:
¾ Sӱ dөng thuӕc metalaxyl + mancozeb (Ridomil MZ-72,
Mexyl MZ-72) 2% pha trong nѭӟc hay chҩt bám dính
quét băng rӝng 1-1,5 cm trên miӋng cҥo sau khi thu mӫ.
¾ Lѭu ý chӍ áp dөng biӋn pháp phòng trӏ bҵng thuӕc khi có
triӋu chӭng bӋnh xuҩt hiӋn.
¾ Các cây bӏ bӋnh nһng phҧi cho nghӍ cҥo ÿӇ chӳa trӏ dӭt
ÿiӇm rӗi mӟi cho cҥo lҥi.
¾ TuyӋt ÿӕi không trӝn thêm ÿҩt vào thuӕc ÿӇ làm màu
ÿánh dҩu.