BÀI TẬP TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

CHƯƠNG III

Câu 1: Làm rõ tính tất yếu khách quan hợp quy luật của con đường đi lên CNXH ở Việt
Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh?

***Quan điểm của các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác-Lênin nói về bản chất chủ nghĩa xã hội

- Mác bám vào các hình thái kinh tế xã hội: hình thái kinh tế xã hội sau cao hơn hình thái kinh
tế xã hội trước, nên tất yếu sẽ có sự thay thế hình thái này bằng hình thái khác tiến bộ hơn.
Trong đó, CNXH là chế độ dựa trên sự công hữu về tư liệu sản xuất, xóa bỏ mọi áp bức bóc lột.
- Lênin là người lãnh đạo CM tháng 10 Nga thành công, là người đầu tiên biến CNXH thành
hiện thực ở nước Nga. Ông cho rằng hình thái kinh tế xã hội CSCN là chế độ phát triển cao nhất
có phương thức sản xuất tiến bộ và hiện đại, thích ứng với lực lượng sản xuất ngày càng phát
triển, tạo thành cơ sở hạ tầng có trình độ cao hơn cơ sở hạ tầng của CNTB. Còn kiến trúc thượng
tầng tương ứng thực sự là của nhân dân với trình độ xã hội hóa cao.

***Quan điểm của Hồ Chí Minh về con đường đi lên CNXH ở Việt Nam

- Con đường đi lên CNXH ở Việt Nam là tất yếu khách quan và hợp quy luật phát triển. Theo
quan điểm của Bác về tính tất yếu là do:

+ Xuất phát từ lập trường yêu nước và khát vọng giải phóng dân tộc, Bác đã tìm thấy trong
lý luận của Lênin nhiều câu trả lời cho cách mạng Việt Nam. Trong những điều kiện lịch
sử mới, Lênin đã phát triển luận chứng mới về cách mạng đó là: Một số nước có thể đi lên
xây dựng CNXH mà bỏ qua chế độ TBCN. Điều này đã được thực tiễn chứng minh.
+ Ngoài ra Bác đến với CNXH là do nhu cầu giải phóng con người một cách triệt để. Xuất
phát từ phương diện đạo đức, dưới chế độ này sự công hữu tư liệu sản xuất đối lập với sự
tư hữu, nguồn gốc của mọi vi phạm đạo đức.
+ CNXH đối lập xa lạ với chủ nghĩa cá nhân, nhưng không hề phủ nhận cá nhân. Trái lại,
đề cao cá nhân phát huy mọi khả năng để xây dựng xã hội. CNXH tạo ra sự phát triển hài
hòa giữa cá nhân và xã hội.
+ Như vậy theo Bác đạo đức cao cả nhất là đạo đức cách mạng, giải phóng dân tộc, giai
cấp xã hội, con người.
- Xuất phát từ truyền thống lịch sử, truyền thống văn hóa của con người Việt Nam.
+ Lịch sử dân tộc Việt Nam là nền văn minh nông nghiệp lâu đời. Để làm được nông
nghiệp thì phải huy động nhiều sức người, do đó sức mạnh của tập thể được phát huy. Do
đó CNXH xâm nhập vào phương Đông rất dễ dàng.
+ Xuất phát từ truyền thống văn hóa, người dân Việt Nam lấy văn hóa làm gốc, coi trọng
tri thức và nhân tài. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh xác định lấy dân làm gốc để giải quyết
mọi vấn đề. Bác quan niệm rằng việc gì khó có dân cũng xong.

- Hồ Chí Minh đã nhận thức tính tất yếu và bản chất của CNXH như là kết quả tác động tổng
hợp của các nhân tố: truyền thống, hiện đại, dân tộc và quốc tế, kinh tế. chính trị, đạo đức và văn
hóa. Bác đã không tuyệt đối hóa một mặt nào đó mà coi trọng mọi mặt, đánh giá đúng vị trí của
chúng trong mối quan hệ biện chứng với nhau.

Như vậy, Hồ Chí Minh đã làm phong phú thêm vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác
Lênin
Câu 2: Trình bày quan điểm về đặc trưng bản chất về bước đi và biện pháp xây dựng
CNXH của Hồ Chí Minh, Đảng ta đã tận dụng những quan điểm vào công cuộc đổi mới
hiện nay như thế nào?

***Đặc trưng bản chất:

* Bản chất của CNXH được các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác- Lênin
luận giải qua một một số đặc trưng cơ bản sau:

- Xoá bỏ từng bước chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa, thiết lập chế độ sở hữu công cộng để giải
phóng cho sức sản xuất xã hội phát triển.
- Có một nền đại công nghiệp cơ khí với trình độ khoa học và công nghệ hiện đại có khả năng
cải tạo nông nghiệp, tạo ra năng suất lao động cao hơn CNTB.
- Thực hiện sản xuất có kế hoạch, tiến tới xoá bỏ sản xuất hàng hoá trao đổi tiền tệ.
- Thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động, thể hịên sự công bằng và bình đẳng về lao động
và hưởng thụ.
- Khắc phục dần sự khác biệt giữa các giai cấp, giữa nông thôn và thành thị, giữa lao động trí óc
và lao động chân tay, tiến tới một xã hội tương đối thuần nhất về giai cấp.
- Giải phóng con người khỏi mọi ách áp bức, bóc lột, nâng cao trình độ tư tưởng văn hoá cho
nhân dân, tạo điều kiện cho con người tận lực phát triển mọi khả năng sẵn có của mình.
- Sau khi đã đạt được những điều nói trên, khi giai cấp không còn nữa thì chức năng chính trị
của nhà nước sẽ dần dần tiêu vong.

*Tiếp thu sáng tạo tư tưởng của các bậc thầy của giai câp vô sản thế giới, HCM trong những
thời điểm khác nhau, đã nêu lên quan niệm của mình về đặc trung bản chất của CNXH:

- CNXH là một chế độ xã hội do nhân dân làm chủ, Nhà nước phải huy động được tính tích cực
và sáng tạo của nhân dân vào sự nghiệp xây dựng CNXH.
- CNXH có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu
về các tư liệu sản xuất chủ yếu.
- CNXH là một xã hội phát triển cao về văn hoá, đạo đức, con người được giải phóng khỏi áp
bức, bóc lột, có cuộc sống vật chất và tinh thần phong phú, được tạo điều kiện để phát triển hết
khả năng của mình.
- CNXH là một xã hội công bằng và hợp lý.
- CNXH là một công trình tập thể của nhân dân, do nhân dân tự xây dựng dưới sự lãnh đạo của
Đảng.

Tóm lại, theo HCM, CNXH là một xã hội dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
nhân đạo, đạo đức văn minh, một chế độ xã hội ưu việt nhất trong lịch sử, phản ánh được
khát vọnh tha thiết của loài người.

*Bước đi và biện pháp xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Để xây dựng bước đi và biện pháp xây dựng CNXH phù hợp với Việt Nam, Hồ Chí Minh đã đề
ra hai nguyên tắc có tính chất phương pháp luận:

− Một là xây dựng CNXH là một hiện tượng phổ biến mang tính quốc tế cần quán triệt các
nguyên lý cơ bản của CN Máclenin về xây dựng chế độ mới, có thể tham khảo học tập
kinh nghiệm của các nước anh em.

− Hai là xác định điều kiện thực tế, đặc điểm dân tộc nhu cầu và khả năng thực tế, của
nhân dân.
* Vận dụng của đảng trong công cuộc đổi mới hiện nay. Công cuộc đổi mới do đang lãnh đạo đã
đạt được những thành tựu quan trọng tạo thế và lực cho con đường phát triẻn cnxh ở nước ta.
Nhưng bên cạnh đó gặp không ít những khó khăn, thách thức, trên cả bình diện quốc tế cũng
như từ các điều kiện thực tế trong nước tạo nên. Trong bối cảnh đó, vận dụng tự tưởng HCM và
CNXH và con đường quá độ lên CNXH. Đảng ta tập trung giải quyết những vấn đề quan trong
nhất:

- Giữ vững mục tiêu CNXH

- Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, khơi dậy mạnh mẽ tất cả các nguồn lực, trước hết là nội
lực để thực hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
- Kết hợp sức mạnh dân tộc sức mạnh thời đại
- Chăm lo xdựng đảng vững mạnh làm trong sạch bộ máy nhà nước, đẩy mạnh đấu tranh chống
quan liêu bao cấp, tham nhũng lãng phí, thực hiện cần kiệm liêm chính xây dựng CNXH.