Bai Soan Ngu Van 9 Mai

§«ng T©n - §«ng S¬n
Ngµy 1 th¸ng 9 n¨m 2006.

TuÇn 1
TiÕt 1- 2:
V¨n b¶n: Phong çch Hå ChÝ Minh.
lª anh trµ
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc vÎ ®Ñp trong phong çch Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ
gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i thanh cao vµ gi¶n dÞ.
- Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp rÌn
luyÖn theo g¬ng B¸c.
B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß:
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë vµ n¬i
lµm viÖc cña B¸c trong khu«n viªn Chñ TÞch Phñ....
- §äc s¸ch : B¸c Hå , Con ngêi - phong çch.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc.
* Giíi thiÖu bµi míi:
- Cho häc sinh xem ¶nh B¸c Hå ®äc b¸o trong vên Chñ TÞch Phñ.
- Hå ChÝ Minh kh«ng chØ lµ anh hïng d©n téc vÜ ®¹i mµ con lµ danh
nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi . Bëi vËy , phong çch sèng vµ lµm viÖc cña B¸c Hå
kh«ng chØ lµ phong çch sèng vµ lµm viÖc cña ngêi anh hïng d©n téc vÜ ®¹i
mµ cßn lµ cña mét nhµ v¨n ho¸ lín - mét con ngêi cña nÒn v¨n ho¸ t¬ng lai. VËy
vÎ ®Ñp v¨n ho¸ cña phong çch Hå ChÝ Minh lµ g×? §o¹n trÝch díi ®©y phÇn
nµo sÏ tr¶ lêi cho c©u hái Êy.
Ho¹t ®éng cña häc sinh díi sù híng KÕt qu¶ çc ho¹t ®éng. Néi dung
dÉn cña gi¸o viªn . kiÕn thøc cÇn ®¹t.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn ®äc vµ t×m I. T×m hiÓu chung:
hiÓu chung vÒ v¨n b¶n.
- Gi¸o viªn híng dÉn çch ®äc. 1. §äc :giäng chËm r·i, b×nh tÜnh,
- Gi¸o viªn ®äc ®o¹n 1,2 häc sinh ®äc khóc triÕt.
tiÕp :
- Gi¸o viªn nhËn xÐt çch ®äc.
- Gi¸o viªn kiÓm tra mét vµi tõ khã ë 2. Tõ khã.
chó thÝch. - BÊt gi¸c: tù nhiªn, ngÉu nhiªn, kh«ng
dù ®Þnh tríc.
- §¹m b¹c: s¬ sµi, gi¶n dÞ, kh«ng cÇu
k×, bµy vÏ.
? Em h·y x¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n 3. ThÓ lo¹i: v¨n b¶n nhËt dung thuéc
b¶n? chñ ®Ò : sù héi nhËp víi thÕ giíi vµ
gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc
? V¨n b¶n nµy ®îc trÝch tõ bµi viÕt 4. Bè côc cña v¨n b¶n: 3 ®o¹n
nµo ? Cña ai? - §o¹n 1: Tõ ®Çu.........rÊt hiÖn ®¹i:
? Theo em v¨n b¶n trªn cã thÓ chia Qu¸ tr×nh h×nh thµnh phong çch v¨n
Ngêi so¹n : Ng« ThÞ Thanh Giang Tæ x· héi

Ngêi so¹n : Ng« ThÞ thanh Giang Trêng THCS §«ng T©n
thµnh mÊy ®o¹n? Néi dung cña tõng ho¸ Hå ChÝ Minh.
®o¹n? - §o¹n 2:TiÕp.........h¹ t¾m ao : Nh÷ng
vÎ ®Ñp cô thÓ cña phong çch sèng vµ
lµm viÖc cña B¸c.
-§o¹n 3: Cßn l¹i: B×nh luËn vµ kh¼ng
®Þnh ý nghÜa cña phong çch v¨n ho¸
Hå ChÝ Minh .
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ®äc vµ ph©n II. Ph©n tÝch:
tÝch v¨n b¶n. 1. Con ®êng h×nh thµnh phong çch
Häc sinh ®äc ®o¹n 1. v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh.
? §o¹n v¨n ®· kh¸i qu¸t vèn tri thøc v¨n - Vèn trÝ thøc v¨n ho¸ cña Chñ TÞch
ho¸ cña B¸c Hå nh thÕ nµo? Hå ChÝ Minh rÊt s©u réng ( Ýt cã vÞ
l·nh tô nµo l¹i am hiÓu vÒ çc d©n
téc, nh©n d©n thÕ giíi , v¨n ho¸ thÕ
gi¬Ý s©u s¾c nh B¸c.)
? B»ng con ®êng nµo Ngêi cã ®îc vèn - Nhê B¸c ®· dµy c«ng häc tËp , rÌn
tri thc v¨n ho¸ Êy? luyÖn kh«ng ngõng suèt cuéc ®êi ho¹t
®éng çch m¹ng ®Çy gian tru©n.
+ §i nhiÒu n¬i , tiÕp xóc víi nhiÒu
nÒn v¨n ho¸ tõ Ph¬ng §«ng ®Õn Ph-
¬ng T©y, kh¨p çc Ch©u lôc ¸,
¢u,Phi ,Mü..
+ Nãi vµ viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng níc
ngoµi,...-> §ã lµ c«ng cô giao tiÕp
quan träng bËc nhÊt ®Ó t×m hiÓu vµ
giao lu víi çc d©n téc trªn thÕ giíi .
+ Qua c«ng viÖc, lao ®éng mµ häc hái
...®Õn møc kh¸ uyªn th©m.
+ Häc trong mäi n¬i, mäi lóc.
+ TiÕp thu mäi çi ®Ñp, çi hay, phª
? §iÒu k× l¹ nhÊt trong phong çch v¨n ph¸n nh÷ng h¹n chÕ tiªu cùc.
ho¸ Hå ChÝ Minh lµ g×? V× sao cã => Nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ s©u ®Ëm
thÓ nãi nh vËy? ®· nhµo nÆn víi çi gèc v¨n ho¸ d©n
téc ë Ngêi ®Ó trë thµnh mét nh©n
çch rÊt ViÖt Nam, b×nh dÞ ,rÊt Ph-
¬ng §«ng, rÊt Viªt Nam nhng còng rÊt
Gi¸o viªn kÕt luËn: Sù ®«c ®¸o, k× l¹ míi vµ rÊt hiÖn ®¹i.
nhÊt trong phong çch v¨n ho¸ Hå ChÝ
Minh lµ s kÕt hîp hµi hoµ nh÷ng
phong çch rÊt kh¸c nhau, thèng nhÊt
trong mét con ngêi Hå ChÝ Minh ®ã
lµ truyÒn thèng vµ hiªn ®¹i, Ph¬ng
§«ng vµ Ph¬ng T©y , xa vµ nay, d©n
téc vµ quèc tÕ , vÜ ®¹i vµ b×nh dÞ....
-> Mét sù kÕt hîp th«ng nhÊt vµ hµi
hoµ bËc nhÊt trong lÞch sö, d©n téc tõ
xa ®Õn nay.
Häc sinh ®äc ®o¹n 2 2. VÎ ®Ñp cña phong çch Hå ChÝ

Minh thÓ hiÖn trong phong çch
? Lèi sèng rÊt b×nh dÞ, rÊt ViÖt Nam, sèng vµ lam viÖc cña Ngêi.
rÊt Ph¬ng §«ng cña B¸c Hå ®îc biÓu - Cã lèi sèng v« cïng gi¶n dÞ:
hiÖn nh thÕ nµo? + N¬i ë, n¬i lam viÖc ®¬n s¬....
+ Trang phôc hÕt søc gi¶n dÞ....
? V× sao cã thÓ nãi lèi s«ng cña B¸c + ¡n uèng ®¹m b¹c
Hå lµ sù kÕt hîp gi÷a gi¶n dÞ vµ - Çch sèng gi¶n dÞ ®¹m b¹c nhng v«
thanh cao? cïng thanh cao, sang träng
+ §©y kh«ng ph¶i la lèi sèng kh¾c
khæ cña nh÷ng con ngêi tù vui trong
Gi¸o viªn ®äc çc c©u th¬ cña Tè H÷u c¶nh nghÌo khã.
ca ngîi vÒ B¸c: + §©y còng kh«ng ph¶i çch tù thÇn
"Mong....lèi mßn" th¸nh ho¸, tù lµm cho kh¸c ®êi , h¬n
®êi.
+ §©y lµ lèi sèng cã v¨n ho¸ -> m«t
quan niÖm thÈm mü , çi ®Ñp lµ sù
gi¶n dÞ tù nhiªn.
Gi¸o viªn ph©n tÝch c©u: "Thu...t¨m => NÐt ®Ñp cña lèi sèng rÊt ViÖt
ao" ®Ó thÊy vÎ ®Ñp cña cuéc sèng Nam trong phong çch Hå ChÝ Minh
g¾n víi thó quª ®¹m b¹c thanh cao. ( gîi çch sèng cña çc vÞ hiÒn triÕt xa
Häc sinh ®äc ®o¹n 3 )
? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng nÐt 3. ý nghÜa phong çch Hå ChÝ
®Ñp phong çch Hå ChÝ Minh . Minh
? Tõ ®ã rót ra ý nghÜa cao ®Ñp cña - Gièng : çc vÞ danh nho: kh«ng tù
phong çch Hå ChÝ Minh lµ g×? thÇn th¸nh ho¸, tù lµm kh¸c cho ®êi,
lËp dÞ, mµ lµ mét çch di dìng tinh
thÇn , mét quan niÖm thÈm mü vÒ lÏ
sèng.
- Kh¸c : §©y lµ mét lèi sèng cña mét
ngêi céng s¶n l·o thµnh, mét vÞ Chñ
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt vµ TÞch Níc, linh hån d©n téc trong hai
luyÖn tËp. cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, Mü,
? §Ó lµm næi bËt nh÷ng vÎ ®Ñp vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
phÈm chÊt cao quý cña phong çch III. Tæng kÕt :
Hå ChÝ Minh , ngêi viÕt ®· dïng nh- 1. NghÖ thuËt :
ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? - KÕt hîp gi÷a kÓ chuyÖn, ph©n
tÝch, b×nh luËn
- Chän läc chi tiÕt tiªu biªñ.
? VËy qua bµi häc em thÊy ®îc - So s¸nh çc bËc danh nho xa.
nh÷ng vÎ ®Ñp g× trong phong çch - §èi lËp gi· çc phÈm chÊt....
cña Hå ChÝ Minh ? - DÉn chøng th¬ cæ , dïng tõ H¸nViÖt.
2. Ghi nhí : SGK
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ.

- Häc sinh th¶o luËn çc t×nh huèng, biÓu hiÖn cña lèi sèng cã v¨n ho¸
(thuéc chñ ®Ò héi nhËp vµ gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc)
- So¹n bµi "§Êu tranh cho mét thÕ giíi v× hoµ b×nh".
Ngµy 2 th¸ng 9 n¨m20O6.
TiÕt 3 - TiÕng ViÖt:

çc ph¬ng ch©m héi tho¹i.
A. Môc tiªu cÇn ®¹t.

- Cñng cè kiÕn thøc ®· häc vÒ héi tho¹i líp 8.
- N¾m ®îc çc ph¬ng ch©m héi tho¹i häc ë líp 9.
- BiÕt vËn dông çc ph¬ng ch©m héi tho¹i trong giao tiÕp x· héi.
B. ChuÈn bÞ cña thÇy trß.
- Gi¸o viªn ®äc, so¹n bµi, b¶ng phô.
- Gi¸o viªn ®äc çc tµi liÖu liªn quan ®Õn bµi d¹y.
- Häc sinh ®äc tríc bµi ë nhµ.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc çc hoat ®éng d¹y häc.
* Giíi thiÖu bµi:
- Gi¸o viªn gîi cho häc sinh nhí l¹i kh¸i niÖm " héi tho¹i"
- Héi tho¹i nghÜa lµ nãi chuyÖn víi nhau. nãi ®Õn héi tho¹i lµ nãi ®Õn
giao tiÕp. Tôc ng÷ cã c©u "¡n kh«ng .......nªn lêi " nh»m chª nh÷ng kÎ kh«ng
biÕt ¨n nãi trong giao tiÕp . V¨n minh øng xö lµ mét nÐt ®Ñp cña nh©n çch
v¨n ho¸ . "Häc ¨n .....häc më" lµ nhng çch häc mµ ai còng cÇn häc , cÇn biÕt.
-Trong giao tiÕp cã nh÷ng quy ®Þnh tuy kh«ng nãi ra thµnh lêi nhng nh÷ng
ngêi tham gia giao tiÕp cÇn tu©n thñ nÕu kh«ng giao tiÕp sÏ kh«ng thµnh .
Nh÷ng quy ®Þnh ®ã thÓ hiÖn qua çc ph¬ng ch©m héi tho¹i (vÒ lîng, vÒ chÊt,
quan hÖ, çch thøc, lÞch sù....)
* Bµi míi:
Ho¹t ®éng I : H×nh thµnh kh¸i niÖm I. Ph¬ng ch©m vÒ lîng.
ph¬ng ch©m vÒ lîng. * VÝ dô1:
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc ®o¹n héi
tho¹i vµ tr¶ lêi c©u hái ë sgk ( t8).
? B¬i nghÜa lµ g× ( di chuyÓn trong
níc hoÆc trªn mÆt níc b»ng cö ®éng
cña c¬ thÓ).
? VËy An hái "häc b¬i ë ®©u" mµ Ba - C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng mang néi
tr¶ lêi " ë díi níc" th× c©u tr¶ lêi cã dung mµ An cÇn biÕt.
®¸p øng ®iÒu mµ An muèn biÕt - §iÒu mµ an cÇn biÕt lµ mét ®Þa
kh«ng? ? CÇn tr¶ lêi nh thÕ nµo? ®iÓm cô thÓ nµo ®ã nh ë bÓ b¬i
thµnh phè , s«ng , hå ,biÓn.
? C©u nãi trong giao tiÕp bao giê còng
cÇn truyÒn t¶i mét néi dung nµo ®ã.
VËy c©u tr¶ lêi cña An lµ hiÖn tîng
kh«ng b×nh thêng trong giao tiÕp.
? Tõ ®ã cã thÓ rót ra bµi häc g× vÒ -> Khi nãi , c©u nãi ph¶i cã néi dung
giao tiÕp? ®óng víi yªu cÇu cña giao tiÕp, kh«ng
nªn nãi Ýt h¬n nh÷ng g× mµ giao tiÕp
®ßi hái.
? Yªu cÇu häc sinh kÓ l¹i chuyÖn "
Lîn cíi ¸o míi"
? V× sao truyÖn nµy l¹i g©y cêi? - TruyÖn nµy g©y cêi v× çc nh©n
vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi.
? LÏ ra hä ph¶i hái vµ tr¶ lêi nh thÕ - LÏ ra chØ hái :
nµo ®Ó ngêi nghe biÕt ®îc ®iÒu cÇn + B¸c cã thÊy con lîn nµo ch¹y qua
hái vµ cÇn tr¶ lêi ? ®©y kh«ng?
+ N·y giê t«i ch¼ng thÊy con lîn nµo
ch¹y qua ®©y c¶.
? Qua c©u chuyÖn nµy theo em cÇn ->Trong giao tiÕp kh«ng nªn nãi nhiÒu
ph¶i tu©n thñ yªu cÇu g× khi giao tiÕp h¬n nh÷ng g× cÇn nãi.
?
Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. *Ghi nhí : SGK : Khi giao tiÕp cÇn
? Khi giao tiÕp ta cÇn chó ý ®iÒu g×? chó ý :
Häc sinh ®äc to ghi nhí 1, Gi¸o viªn + Nãi cho cã néi dung.
kÕt luËn. + Néi dung lêi nãi ph¶i ®¸p øng ®óng
yªu cÇu cña cuéc giao tiÕp ( kh«ng
Gi¸o viªn liªn hÖ víi thc tÕ : thõa , kh«ng thiÕu)
Cã thÓ xem bµi tËp lµm v¨n lµ mét => §ã lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng.
v¨n b¶n héi tho¹i gi÷a häc sinh vµ gi¸o
viªn....V× kh«ng ®äc kÜ ®Ò bµi,
n¾m ®óng yªu cÇu cña ®Ò nªn nhiÒu
em bÞ phª lµ lan man , thõa ý , thiÕu
ý...........
-> §ã lµ khuyÕt ®iÎm ph¬ng ch©m
vÒ lîng.
Ho¹t ®éng II : H×nh thµnh ph¬ng II. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt.
ch©m kh¸i niÖm vÒ chÊt.
Gi¸o viªn cho häc sinh ®ãng diÔn l¹i * VÝ dô: "Qu¶ bÝ khæng lå"
c©u chuyÖn : "Qu¶ bÝ khæng lå"
? TruyÖn cêi nµy phª ph¸n ®iÒu g×? ? - Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c.
Nh vËy trong giao tiÕp cã ®iÒu g× -> Trong giao tiÕp kh«ng nªn nãi
cÇn tr¸nh? nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ
®óng sù thËt.
? NÕu kh«ng biÕt ch¾c tuÇn sau líp
sÏ kh«ng c¾m tr¹i th× em cã th«ng b¸o
®iÒu ®ã víi çc b¹n kh«ng?
Kh«ng biÕt ch¾c v× sao b¹n m×nh
nghØ häc th× em nãi víi gi¸o viªn : B¹n -> §õng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh
Êy nghØ häc v× èm kh«ng? kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc.
Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc:
Khi giao tiÕp ph¶i : nãi ®óng sù thËt ,
nãi ®óng çi t©m cña m×nh , ®óng
tÊm lßng m×nh , kh«ng nªn nghÜ mét
®»ng , nãi mét nÎo, nãi thÕ nµy lµm
thÕ kh¸c;
§õng nãi nh÷ng ®iÒu g× mµ m×nh tin
lµ kh«ng ®óng hay kh«ng cã b»ng
chøng x¸c thùc. Nãi ®óng sù thËt lµ * Ghi nhí : SGK : Häc sinh ®äc to ghi
ph¬ng ch©m vÒ chÊt trong héi tho¹i. nhí.
Gi¸o viªn kÕt luËn ph¬ng ch©m vÒ
chÊt. - TruyÖn : Con r¾n vu«ng , §i m©y
? KÓ tªn nh÷ng c©u chuyÖn thµnh vÒ giã....
ng÷ , tôc ng÷ , tõ ng÷ chØ çch nãi liªn - Nãi cã s¸ch m¸ch cã chøng,nãi nh¨ng
quan nãi cuéi, nãi tr¹ng, nãi dèi......
tíi ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ chÊt.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn luyÖn tËp .

Bµi tËp 1: Gi¸o viªn chiÕu bµi tËp 1 trªn m¸y chiÕu. Häc sinh lªn ch÷a.
a, "Tr©u....ë nhµ " -> thõa côm tõ : "nu«i ë nhµ". V× tõ "gia sóc" ®· hµm
chøa nghÜa lµ thó nu«i trong nhµ.
b , " Ðn .......... cã hai çnh " -> thõa "hai çnh " v× tÊt c¶ çc loµi chim ®Òu
cã hai çnh .
Bµi tËp 2: Häc sinh lµm theo ba nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ trªn m¸y chiÕu
Nhãm 1:
a, Nãi cã c¨n cø ch¾c ch¾n lµ nãi cã s¸ch , m¸ch cã chøng.
b, Nãi sai sù thËt mét çch cè ý, nh»m che dÊu ®iÒu g× ®ã lµ nãi dèi.
Nhãm 2:
c, Nãi mét çch hó ho¹ , kh«ng cã c¨n cø lµ nãi mß.
d, Nãi nh¶m nhÝ , vu v¬ lµ nãi nh¨ng nãi cuéi.
Nhãm 3: Nãi kho¸c l¸c........ lµ nãi tr¹ng .
Çc tõ ng÷ nµy ®Òu chØ çch nãi tu©n thñ hoÆc vi ph¹m ph¬ng ch©m héi
tho¹i vÒ chÊt.
Bµi tËp 3: Häc sinh ®äc vµ lµm bµi tËp
Víi c©u Råi cã nu«i ®îc kh«ng" , ngêi nãi ®· kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m
vÒ lîng .
Bµi tËp 4:
a, Çc tõ ng÷: nh t«i ®îc biÕt, t«i tin r»ng, nÕu kh«ng lÇm th×, t«i nghe
nãi, theo t«i nghÜ , h×nh nh lµ....-> sö dông trong trêng hîp ngêi nãi cã ý thøc t«n
träng ph¬ng ch©m vÒ chÊt .....ngêi nãi tin r»ng nh÷ng ®iÒu m×nh nãi lµ ®óng,
muèn ®a ra b»ng chøng thuyÕt phôc ngêi nghe.
b, Çc tõ ng÷ : nh t«i ®· tr×nh bµy , nh mäi ngêi ®Òu biÕt .....-> Sö dông
trong trêng hîp ngêi nãi cã ý thøc t«n träng ph¬ng cg©m vÒ lîng, nghÜa lµ
kh«ng nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu ®· ®îc tr×nh bµy.
- N¾m ®îc thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng, ph¬ng ch©m vÒ chÊt trong
héi tho¹i .
- Lµm bµi tËp 5.
- ¤n tËp l¹i v¨n b¶n thuyÕt minh.
- §äc kÜ v¨n b¶n " H¹ Long - §¸ vµ Níc". Tr¶ lêi c©u hái ë SGK trang 12.
Ngµy 4th¸ng 9 n¨m2006.
TiÕt 4 - TËp lµm v¨n:

sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh .

- Gióp häc sinh sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt
minh lµm cho v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng hÊp dÉn.
- BiÕt çch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh.
B. ChuÈn bÞ cña thÇy trß:
- Gi¸o viªn ®äc bµi , so¹n bµi , ®äc çc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn bµi gi¶ng.
- B¶ng phô.
- Häc sinh chuÈn bÞ bµi ( môc I ) ë nhµ .
C. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc:
*Giíi thiÖu bµi:
- ë ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 8 çc em ®· ®îc häc , bíc ®Çu t¹o lËp v¨n b¶n
thuyÕt minh . ë líp 9 çc em tiÕp tôc ®îc häc kiÓu v¨n b¶n nµy víi mét sè yªu
cÇu cao h¬n nh sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh
cã t¸c dông g× vµ cô thÓ nh thÕ nµo bµi häc h«m nay chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu.
*Bµi míi:
Ho¹t ®éng I: ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ I. v¨n b¶n thuyÕt minh.
kiÓu v¶n b¶n thuyÕt minh.
? V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g×? - Lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong
mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cñng cè
tri thøc kh¸ch quan vÒ ®Æc ®iÓm ,
tÝnh chÊt , nguyªn nh©n,.... cña çc
hiÖn tîng vµ sù vËt trong tù nhiªn , x·
? §Æc ®iÓm chñ yÕu cña v¶n b¶n héi.
thuyÕt minh lµ g× ? - §Æc ®iÓm : Cñng cè tri thøc kh¸ch
? Çc ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thêng quan vÒ nh÷ng sù vËt , hiÖn tîng.
dïng ®· häc lµ g×? - Ph¬ng ph¸p : §Þnh nghÜa , ph©n
Gi¸o viªn cho häc sinh ph¸t biÓu , häc lo¹i , nªu vÝ dô , liÖt kª, sè liÖu . so
sinh kh¸c nhËn xÐt . Gi¸o viªn kÕt s¸nh.
luËn.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn t×m hiÓu
viÖc sö dông 1 sè biÖn ph¸p nghÖ
thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh qua II. Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ
mét v¨n b¶n cô thÓ : "H¹ Long - §¸ vµ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
níc " * V¨n b¶n : H¹ Long - §¸ vµ níc.
Cho 2 hoÆc 3 häc sinh ®äc diÔn c¶m
v¨n b¶n ë SGK . - Bµi v¨n thuyÕt minh (®èi tîng ) : Sù
? Bµi v¨n thuyÕt minh vÊn ®Ò g×? k× l¹ cña H¹ Long.
? V¨n b¶n Êy cã cung cÊp vÊn ®Ò tri
thøc ®èi tîng kh«ng? §Æc ®iÓm Êy cã -> §èi tîng thuyÕt minh rÊt trõu tîng,
dÔ dµng thuyÕt minh b»ng çch ®o ngêi viÕt ngoµi viÖc thuyÕt minh vÒ
®Õm, liÖt kª kh«ng? ®èi tîng cßn ph¶i truyÒn ®îc c¶m xóc
? VÊn ®Ò " Sù k× l¹ cña H¹ Long v« vµ sù thÝch thó tíi ngêi ®äc.
tËn" ®îc t¸c gi¶ thuyÕt minh b»ng çch- Sù k× l¹ cña H¹ Long thÓ hiÖn :
nµo? + Miªu t¶ sinh ®éng : " ChÝnh níc.... cã
t©m hån ".
+ Gi¶i thÝch vai trß cña níc : Níc t¹o
nªn sù di chuyÓn , di chuyÓn theo mäi
çch.
+ Nªu lªn triÕt lý : Trªn thÕ gian nµy
? Theo em nÕu nh chØ dïng ph¬ng ch¼ng cã g× lµ v« tri c¶ cho ®Õn c¶
ph¸p liÖt kª ( H¹ Long cã nhiÒu níc , §¸.
nhiÒu ®¶o , hang ®éng l¹ lïng) th× ®·
nªu ®îc sù k× l¹ cña H¹ Long cha?
? VËy t¸c gi¶ hiÓu sù "k× l¹" nµy lµ
g×?
G¹ch díi c©u v¨n nªu kh¸i qu¸t sù k× - Sù k× l¹ : §¸ - Níc H¹ Long ®em ®Õn
diÖu cña H¹ Long? cho du kh¸ch c¶m gi¸c thó vÞ : du kh¸ch
C©u: "ChÝnh Níc.....cã t©m hån" cã thÓ th¶ cho thuyÒn næi tr«i, hoÆc
bu«ng theo dßng, hoÆc trÌo nhÑ, hoÆc
lít nhanh, lóc nhanh , lóc dõng.
Trong lóc d¹o ch¬i, du kh¸ch cã c¶m
gi¸c h×nh thï çc ®¶o ®ang biÕn
®æi ,kÕt hîp víi ¸nh s¸ng, gãc
nh×n,...çc ®¶o ®¸ H¹ Long biÕn thµnh
mét thÕ giíi cã hån, mét thËp lo¹i chóng
? Theo em t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng sinh ®éng.
biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®Ó giíi - T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tëng tîng
thiÖu sù k× l¹ cña H¹ Long ? DÉn vµ liªn tëng:
chøng minh ho¹? + Tëng tîng nh÷ng cuéc d¹o ch¬i : "Níc
t¹o....s¾c".
+ Kh¬i gîi c¶m gi¸c cã thÓ cã :®ét
nhiªn, bçng, bçng nhiªn, ho¸ th©n
-> Dïng phÐp nh©n ho¸ ®Ó t¶ çc ®¶o
®¸ (gäi chóng lµ thËp lo¹i chóng sinh,
lµ thÕ giíi ngêi, bän ngêi b»ng ®¸ hèi
h¶ trë vÒ.....). Tuú theo gãc ®é di
chuyÓn cña kh¸ch, theo h¬ng ¸nh s¸ng
räi vµo ®¸, mµ thiªn nhiªn t¹o nªn thÕ
giíi sèng ®éng, biÕn ho¸ ®Õn l¹ lïng.
? Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt Êy cã -> T¸c dông: Giíi thiÖu vÞnh H¹ Long
t¸c dông g× cho v¨n b¶n thuyÕt minh kh«ng chØ ®¸ vµ níc mµ lµ mét thÕ
nµy? giíi sèng cã hån->lµ mét bµi th¬ v¨n
xu«i mêi gäi du kh¸ch ®Õn víi H¹
Long.
Gi¸o viªn tiÓu kÕt vÊn ®Ò. * Ghi nhí :
? Qua viÖc t×m hiÓu v¶n b¶n : " §¸- N- - Trong v¨n b¶n thuyÕt minh ngoµi
íc - H¹ Long" em rót ra nhËn xÐt g×? nh÷ng ph¬ng ph¸p ®· häc, ®Ó bµi v¨n
Häc sinh ph¸t biÓu - Gi¸o viªn kÕt thuyÕt minh ®îc sinh ®éng hÊp dÉn,
luËn, häc sinh ®äc to ghi nhí. ngêi ta vËn dông mét sè biÖn ph¸p
nghÖ thuËt : kÓ , tù thuËt, ®èi tho¹i
theo lèi Èn dô , nh©n ho¸.....( liªn tëng ,
tëng tîng )
- Khi sö dông çc biÖn ph¸p nghÖ
thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn lu
ý sö dông thÝch hîp, tËp trung lµm næi
bËt ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng thuyÕt
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn luyÖn tËp minh g©y høng thó cho ngêi ®äc.
III. LuyÖn tËp :
Bµi tËp1: Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc kÜ v¨n b¶n , sau ®ã th¶o luËn nhãm
theo c©u hái ë SGK . KÕt qu¶ th¶o luËn ®îc çc nhãm tr×nh bµy vµo giÊy khæ
to
( trong 7 phót) . Sau ®ã çc nhãm d¸n lªn b¶ng.
Çc nhãm nhËn xÐt lÉn nhau, Gi¸o viªn ®Þnh híng, tr×nh bµy kÕt qu¶ trªn m¸y
chiÕu.
a, Bµi v¨n cã tÝnh chÊt thuyÕt minh v× ®· cñng cè cho ngêi ®äc nh÷ng tri
thøc kh¸ch quan vÒ loµi Ruåi.
- TÝnh chÊt Êy thÓ hiÖn ë çc ®iÓm : tÝnh chÊt chung vÒ hä, gièng, loµi,
vÒ çc tËp tÝnh sinh sèng, sinh ®Î, ®Æc ®iÓm c¬ thÓ, cñng cè çc kiÕn thøc
chung ®¸ng tin cËy vÒ loµi Ruåi, thøc tØnh ý thøc gi÷ vÖ sinh, phßng bÖnh, ý
thøc diÖt Ruåi.
- Nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh ®îc sö dông:
+ §Þnh nghÜa: thuéc hä c«n trïng...
+ Ph©n lo¹i: çc lo¹i Ruåi .
+ Sè liÖu : Sè vi khuÈn, sè lîng sinh s¶n cña mét cÆp Ruåi ...
+ LiÖt kª : m¾t líi, ch©n tiÕt ra chÊt dÝnh....
b, Bµi thuyÕt minh nµy cã mét sè nÐt ®Æc biÖt sau :
- VÒ h×nh thøc : gièng nh v¨n b¶n têng thuËt mét phiªn toµ.
- VÒ néi dung : gièng nh mét c©u chuyÖn kÓ vÒ loµi Ruåi.
- T¸c gi¶ ®· sö dông çc biÖn ph¸p nghÖ thuËt : kÓ chuyÖn, miªu t¶, nh©n
ho¸.....
c, T¸c dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt lµm cho v¨n b¶n trë nªn sinh ®éng , hÊp
dÉn, thó vÞ , g©y høng thó cho ngêi ®äc , lµm næi bËt néi dung.
Bµi tËp 2: (cã thÓ lµm ë nhµ)
- §o¹n v¨n nµy nh»m nãi vÒ tËp tÝnh cña chim có díi d¹ng ngé nhËn (®Þnh
kiÕn) thêi th¬ Êu, sau lín lªn ®i häc cã dÞp nhËn thøc l¹i.
- BiÖn ph¸p nghÖ thuËt : lÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn.
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc bµi ë nhµ.
- T×m çc ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè nghÖ thuËt.
- So¹n kÜ môc I bµi : " LuyÖn tËp......thuyÕt minh" , mçi nhãm mét ®Ò .
- §Ò ®Þnh híng : ThuyÕt minh chiÕc nãn , chiÕc qu¹t .
* Yªu cÇu : Nªu ®îc c«ng dông, cÊu t¹o, chñng lo¹i, lÞch sö,......, biÕt vËn
dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt lµm cho v¨n b¶n sinh ®éng, hÊp dÉn.
ngµy 5 th¸ng 9 n¨m2006
TiÕt 5 - LuyÖn tËp :

sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

- ¤n tËp , cñng cè, h×nh thøc ho¸ çc kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh:
n©ng cao th«ng qua viÖc kÕt hîp víi çc biÖn ph¸p nghÖ thuËt.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh .
- Gi¸o viªn so¹n bµi , chuÈn bÞ çc ®o¹n v¨n mÉu.
- b¶ng phô.
- Häc sinh lµm viÖc theo 2 nhãm : so¹n theo yªu cÇu môc I -SGK.
Ho¹t ®éng I: Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc I. ChuÈn bÞ bµi ë nhµ.
chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh.
Gi¸o viªn kiÓm tra, cho häc sinh nhËn
xÐt . Gi¸o viªn nhËn xÐt nh¾c nhë.
Ho¹t ®éng II: Tæ chøc cho häc II. LËp dµn ý:
sinh tr×nh bµy th¶o luËn mét ®Ò .
* Nhãm 1:ThuyÕt minh vÒ Çi qu¹t . *Nhãm 1- §Ò 1:ThuyÕt minh vÒ çi
- Cho mét sè häc sinh ë nhãm 1 tr×nh qu¹t.
bµy dµn ý , chi tiÕt , dù kiÕn çch sö LËp dµn ý:
dông yÕu tè nghÖ thuËt trong bµi 1. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ
thuyÕt minh . §äc ®o¹n më bµi . chiÕc qu¹t.
- C¶ líp th¶o luËn , nhËn xÐt , bæ 2. Th©n bµi:
xung, söa ch÷a .... - §Þnh nghÜa vÒ çi qu¹t lµ mét dông
- Gi¸o viªn nhËn xÐt chung , híng dÉn cô nh thÕ nµo?
lËp dµn ý , gîi ý çch sö dông biÖn - Hä nhµ qu¹t ®«ng ®óc vµ cã nhiÒu
ph¸p nghÖ thuËt sao cho ®¹t hiÖu qu¶. lo¹i ra sao?
- Mçi lo¹i cã cÊu t¹o vµ cã c«ng dông
nh thÕ nµo? B¶o qu¶n ra sao?
- GÆp ngêi b¶o qu¶n th× sè phËn qu¹t
nh thÕ nµo?
- Qu¹t ë c«ng së nhiÒu n¬i kh«ng ®îc
b¶o qu¶n ra sao?
- Ngµy xa qu¹t giÊy cßn lµ mét s¶n
phÈm mü thuËt ( Ngêi ta vÏ tranh, ®Ò
th¬ lªn qu¹t, dïng qu¹t tÆng nhau lµm
vËt kØ niÖm.)
- Qu¹t ë n«ng th«n...., qu¹t kÐo ë çc
nhµ quan ngµy tríc....
* Lu ý: Nªn sö dông biÖn ph¸p nghÖ
thuËt : tù thuËt, nh©n ho¸ ®Ó kÓ...
3. KÕt bµi : C¶m nghÜ chung vÒ çi
qu¹t trong ®êi sèng hiÖn ®¹i.
* Nhãm 2: ThuyÕt minh vÒ Çi nãn. *Nhãm 2 - §Ò: ThuyÕt minh vÒ çi
Çch thøc tiÕn hµnh t¬ng tù nhãm 1. nãn.
LËp dµn ý:
1. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ chiÕc
nãn.
2. Th©n bµi:
- LÞch sö chiÕc nãn.
- CÊu t¹o chiÕc nãn.
- Qui tr×nh lµm nãn.
- Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n ho¸ nghÖ thuËt
cña chiÕc nãn.
3. KÕt bµi: C¶m nghÜ chung vÒ chiÕc
nãn trong ®êi sèng hiÖn ®¹i.
Ho¹t ®éng III
- So¹n bµi : " §Êu tranh.......hoµ b×nh": Híng dÉn häc ë nhµ.
- ViÕt hoµn chØnh bµi v¨n cho mét trong hai ®Ò trªn theo dµn ý ®· lËp.
Ngµy 6 th¸ng 9 n¨m2006
TuÇn 2:
TiÕt 6-7 : V¨n b¶n
§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh.
G.G.M¸c-kÐt

- Gióp häc sinh hiÓu ®îc néi dung vÊn ®Ò ®Æt ra trong v¨n b¶n : Nguy c¬
chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt nhiÖm vô cÊp
b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ ng¨n chÆn nguy c¬ ®ã , lµ ®Êu tranh cho mét
thÕ giíi hoµ b×nh.
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ : chøng cø cô thÓ , x¸c thùc ,
çch so s¸nh râ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ.
- Gi¸o viªn ®äc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn bµi d¹y : Mét vµi mÈu tin thêi sù
quèc tÕ.....
- Häc sinh ®äc bµi, so¹n bµi, t×m hiÓu chó thÝch ....
- Gi¸o viªn nãi vÒ hËu qu¶ cña viÖc nÐm 2 qu¶ bom nguyªn tö cña Mü
xuèng thµnh phè Hi-r«-si-ma vµ Na-ga-sa-ki ë NhËt B¶n.
- Sù ra ®êi cña nguyªn tö h¹t nh©n, vò khÝ giÕt ngêi hµng lo¹t cña thÕ giíi .
- Tõ ®ã chØ ra mèi ®e do¹ tiÒm Èn ®èi víi nh©n lo¹i, yªu cÇu ®Êu tranh
v× mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ mét nhiÖm vô ®i ®Çu cña tÊt c¶ çc níc.
- Dùa vµo chó thÝch * SGK giíi thiÖu t¸c gi¶ M¸c -kÐt.
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn ®äc vµ t×m I. T×m hiÓu chung:
hiÓu chung vÒ v¨n b¶n. 1. §äc : gän râ rµng døt kho¸t, ®anh
Gi¸o viªn cïng 3- 4 häc sinh ®äc v¨n thÐp, chó ý ph¸t ©m , viÕt t¾t.
b¶n nhËn xÐt çch ®äc .
? X¸c ®Þnh kiÓu lo¹i cña v¨n b¶n? 2. KiÓu lo¹i:
? V¨n b¶n sö dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t -Néi dung nhËt dông: NghÞ luËn
nµo lµ chñ yÕu? chÝnh trÞ x· héi.
3. Tõ khã.
? §o¹n trÝch cã bè côc nh thÕ nµo? 4. Bè côc v¨n b¶n: 3 phÇn:
- Tõ ®Çu.......tèt ®Ñp h¬n: Nh©n lo¹i
®ang ®øng tríc hiÓm ho¹ h¹t nh©n.
- TiÕp.....xuÊt ph¸t cña nã: Chøng lÝ
cho sù nguy hiÓm phi lÝ cña chiÕn
tranh h¹t nh©n ( cuéc ®ua vò trang h¹t
nh©n lµ v« cïng tèn kÐm)
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ®äc ph©n - Cßn l¹i : Lêi kªu gäi cña M¸c- kÐt.
tÝch v¨n b¶n. II. Ph©n tÝch:
1. T×m hiÓu luËn ®iÓm vµ çc luËn
? H·y nªu luËn ®iÓm vµ hÖ thèng cø cña v¨n b¶n.
luËn cø cña v¨n b¶n? - LuËn ®iÓm: ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ
mét hiÓm ho¹ khñn khiÕp ®ang ®e do¹
toµn thÓ loµi ngêi vµ sù sèng trªn tr¸i
®Êt. V× vËy ®Êu tranh ®Ó lo¹i bá
nguy c¬ Êy cho mét thÕ giíi hoµ b×nh
lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cho toµn nh©n
lo¹i -> nªn ngay ë nhan ®Ò ®Êu tranh
cho mét thÕ giíi hoµ b×nh.
- HÖ thèng luËn cø:
+ Kho vò khÝ h¹t nh©n ®ang ®îc tµng
tr÷ cã kh¶ n¨ng huû diÖt c¶ tr¸i ®Êt vµ
çc hµnh tinh kh¸c trong hÖ mÆt trêi.
+ Ch¹y ®ua vò trang ( h¹t nh©n) lµ v«
cïng tèn kÐm vµ hÕt søc phi lý.
+ ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i
ngîc l¹i lÝ trÝ loµi ngêi mµ cßn ngîc
l¹i lÝ trÝ cña tù nhiªn, ph¶n l¹i sù tiÕn
ho¸.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch lËp + V× vËy tÊt c¶ chóng ta cã nhiÖm vô
luËn ( tr×nh bµy ) cña t¸c gi¶ ? ng¨n chÆn chiÕn tranh h¹t nh©n ®Êu
tranh v× mét thÕ giíi hoµ b×nh.
-> Çc luËn cø m¹ch l¹c, chÆt chÏ, s©u
Häc sinh ®äc l¹i ®o¹n 1. s¾c -> §ã lµ bé x¬ng v÷ng ch¾c cña
? NhËn xÐt çch më ®Çu cña t¸c gi¶ ? v¨n b¶n t¹o nªn tÝnh thuyÕt phôc c¬
b¶n cña lËp luËn.
2. HiÓm ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n.
- Më ®Çu b»ng c©u hái . Tr¶ lêi b»ng
mét thêi ®iÓm hiÖn t¹i( 8- 8- 1986).
Víi con sè cô thÓ :
+ 5o.ooo ®Çu ®¹n h¹t nh©n t¬ng ®¬ng
víi 4 tÊn thuèc næ trªn mét ngêi-> 12
lÇn biÕn mÊt mäi sù sèng trªn tr¸i ®Êt
céng víi tÊt c¶ hµnh tinh ®ang xoay
? Nh÷ng thêi ®iÓm con sè ®îc nªu ra quanh mÆt trêi céng víi 4 hµnh tinh
cã t¸c dông g× ? n÷a céng víi sù ph¸ huû thÕ th¨ng b»ng
cña hÖ mÆt trêi.
=> Chøng minh cho ngêi ®äc thÊy râ
? T¸c gi¶ so s¸nh sù nguy hiÓm ®ã nh sù nguy c¬, hiÓm ho¹ khñng khiÕp cña
thÕ nµo ? Em hiÓu g× vÒ thanh g¬m viÖc tµng tr÷ vò khÝ h¹t nh©n trªn
§a-m«- clÐt vµ dÞch h¹ch. thÕ giíi (1986).
Gi¸o viªn cã thÓ cñng cè th«ng tin vÒ - So s¸nh víi thanh g¬m §a- m«- clÐt
®éng ®Êt , sãng thÇn ë n¨m quèc gia vµ dÞch h¹ch ( lan truyÒn nhanh vµ
Nam ¸, b·o Catrina. chÕt ngêi hµng lo¹t ).
Gi¸o viªn : B×nh vµ ph©n tÝch
thªm.
ChuyÓn môc 3.
Häc sinh ®äc ®o¹n 2 .
Gi¸o viªn ®a b¶ng thèng kª cho HS so 3. Ch¹y ®ua vò trang , chuÈn bÞ chiÕn
s¸nh. tranh h¹t nh©n vµ nh÷ng hËu qu¶ cña
? Qua b¶n so s¸nh trªn em cã thÓ rót ra nã.
kÕt luËn g×?
? NhËn xÐt çch ®a dÉn chøng vµ so - Hµng lo¹t so s¸nh, dÉn chøng trong
s¸nh cña t¸c gi¶? çc lÜnh vùc x· héi y tÕ, gi¸o dôc, ........
-> rÊt cÇn thiÕt trong cuéc sèng con
ngêi ( ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng níc
nghÌo, ®ang ph¸t triÓn ) -> Çch so
s¸nh toµn diÖn , cô thÓ cã t¸c dông lµm
næi bËt sù tèn kÐm ghª gím , tÝnh chÊt
Häc sinh ®äc ®o¹n " Kh«ng ®i phi lÝ cña cuéc ch¹y ®ua vò trang.
....®iÓm xuÊt ph¸t cña nã". -> Cã søc thuyÕt phôc cao.
?LuËn cø mµ t¸c gi¶ nªu ra ë ®o¹n v¨n
nµy lµ g×?
Gi¸o viªn gi¶i thÝch kh¸i niÖm : lÝ trÝ - ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ tiªu
tù nhiªn, qui luËt tù nhiªn, logic tÊt yÕu diÖt nh©n lo¹i mµ cßn thiªu huû sù
cña tù nhiªn. sèng trªn tr¸i ®Êt -> Ph¶n lÝ trÝ cña tù
? T¸c gi¶ ®· ®a ra nh÷ng dÉn chøng nhiªn.
nµo ®Ó chøng tá sù huû diÖt cña
chiÕn tranh nh©n lo¹i v« cïng kinh
khñng . + Qua 380 triÖu n¨m con bím míi bay
®îc .
+ 180 triÖu n¨m b«ng hång míi në .
+ 4 kØ ®Þa chÊt con ngêi h¸t hay....
+ ThÕ mµ chØ cÇn " bÊm nót mét çi "
? §iÒu ®ã cã ý nghi· g×? qu¸ tr×nh vÜ ®¹i vµ tèn kÐm ®ã " trë
Gi¸o viªn : Nh vËy «ng ®· chØ ra cho l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã .
mçi ngêi , mçi quèc gia , thÊy râ hiÓm -> TÝnh chÊt ph¶n tù nhiªn cña chiÕn
ho¹ vò khÝ h¹t nh©n , ch¹y ®ua vò tranh h¹t nh©n nÕu næ ra nã sÏ ®Èy lïi
trang khñng khiÕp nh thÕ nµo? sù tiÕn ho¸ cña sù sèng trong tù nhiªn
-> ChiÕn tranh h¹t nh©n mang tÝnh
Häc sinh ®äc ®o¹n 3. chÊt ph¶n ®éng.
? Bøc th«ng ®iÖp mµ t¸c gi¶ muèn göi 4. Lêi kªu gäi cña M¸c- kÐt vÒ nhiÖm
g¾m tíi mäi ngêi lµ g×? vô khÈn thiÕt cña chóng ta.
- H·y ®Êu tranh ng¨n chÆn chiÕn
? M¸c - kÐt ®· cã ®Ò nghÞ g×? tranh h¹t nh©n, cho mét thÕ giíi
hoµ b×nh :" Chóng ta ®Õn ®©y
...c«ng b»ng".
- CÇn lËp mét nhµ b¨ng lu gi÷ trÝ nhí
tån t¹i ®îc c¶ sau th¶m ho¹ h¹t nh©n...
Gi¸o viªn : M¸c-kÐt ®· cã mét çch nãi -> Nh©n lo¹i cÇn gi÷ g×n kÝ øc cña
®éc ®¸o lªn ¸n nh÷ng kÎ hiÕu chiÕn ®· m×nh, lÞch sö sÏ lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc
, ®ang g©y ra cuéc ch¹y ®ua vò trang , hiÕu chiÕn ®Èy nh©n lo¹i vµo th¶m
®e do¹ cuéc sèng hoµ b×nh , yªn vui ho¹ h¹t nh©n.
cña d©n téc vµ nh©n lo¹i. T©m hån
«ng ch¸y báng mét niÒm khao kh¸t hoµ
b×nh cho nh©n lo¹i.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt - luyÖn tËp.

? C¶m nghÜ cña em sau khi häc xong v¨n b¶n : " §Êu tranh v× mét thÕ giíi
ho¹ b×nh"?
? TÝnh thuyÕt phôc vµ hÊp dÉn cña v¨n b¶n nhËt dông nghÞ luËn- chÝnh
trÞ - x· héi nµy lµ nh÷ng yÕu tè nµo ?
- Häc sinh ph¸t biÓu nhËn xÐt .
- Gi¸o viªn tæng kÕt nh÷ng ®iÓm chÝnh vÒ néi dung nghÖ thuËt .
- Häc sinh ®äc to ghi nhí .
- Häc sinh lµm b¹i tËp 5 SGK.
- So¹n bµi " Tuyªn bè .... trÎ em".
Ngµy 7th¸ng 9n¨m2006.
TiÕt 8 - TiÕng viÖt :

Çc ph¬ng ch©m héi tho¹i ( tiÕp )

* Gióp häc sinh
- N¾m ®îc néi dung ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m çch thøc, ph¬ng
ch©m lÞch sù .
- BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp.
- Gi¸o viªn ®äc çc tµi liÖu cã liªn quan tíi bµi gi¶ng .
- So¹n bµi, chuÈn bÞ giÊy khæ to, bót d¹.
* KiÓm tra bµi cò:
? ThÕ nµo ph¬ng ch©m vÒ lîng, ph¬ng ch©m vÒ chÊt trong héi tho¹i.
- Lµm bµi tËp 5.
* Bµi míi:
Ho¹t ®éng I: H×nh thµnh kh¸i niÖm I. Ph¬ng ch©m quan hÖ

ph¬ng ch©m quan hÖ.
? Thµnh ng÷ " ¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt" * VÝ dô:
dïng ®Ó chØ t×nh huèng héi tho¹i nh " ¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt "-> ChØ t×nh
thÕ nµo? huèng héi tho¹i mçi ngêi nãi mét ®»ng,
kh«ng khíp nhau, kh«ng hiÓu nhau .
? §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu xuÊt hiÖn

nh÷ng t×nh huèng héi tho¹i nh vËy ?
( con ngêi sÏ kh«ng giao tiÕp ®îc víi
nhau vµ nhau vµ nh÷ng ho¹t ®éng x·
héi sÏ trë nªn rèi lo¹n ) * KÕt luËn: Khi giao tiÕp cÇn nãi
Tõ ®ã gi¸o viªn kh¼ng ®Þnh: ®óng vµo ®Ò tµi mµ héi tho¹i ®ang
Häc sinh ®äc to ghi nhí. ®Ò cËp, tr¸nh l¹c ®Ò-> ph¬ng ch©m
quan hÖ .
* Ghi nhí: SGK
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ph¬ng ch©m II. Ph¬ng ch©m çch thøc :
h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¬ng ch©m
çch thøc.
? Thµnh ng÷ : " d©y cµ ra d©y muèng * VÝ dô:
", - D©y cµ ra d©y muèng, Lóng bóng
" lóng bóng nh ngËm hét thÞ " dïng ®Ó nh ngËm hét thÞ.
chØ nh÷ng çch nãi nh thÕ nµo ? + ChØ çch nãi dµi dßng, rêm rµ ( tn1).
+ ChØ çch nãi Êp óng kh«ng thµnh lêi,
kh«ng rµnh m¹ch (tn2).
? Nh÷ng çch nãi ¶nh hëng nh thÕ nµo

®Õn giao tiÕp ? ( Ngêi nghe khã tiÕp
nhËn, hoÆc tiÕp nhËn kh«ng ®óng néi
dung ®îc truyÒn ®¹t -> kÕt qu¶ giao
tiÕp kh«ng ®¹t yªu cÇu ). -> Khi giao tiÕp cÇn nãi ng¾n gän
? Qua ®ã cã thÓ rót ra bµi häc g× rµnh m¹ch .
trong giao tiÕp? * VÝ dô 2:
? Cã thÓ hiÓu c©u sau theo mÊy "T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ
çch : truyÖn ng¾n cña «ng Êy.
"T«i ®ång ý ...«ng Êy" ? - Çch 1: T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn
®Þnh cña «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n.
- Çch 2: T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn
®Þnh cña mét ngêi nµo ®ã vÒ truyÖn
ng¾n cña «ng Êy.
* T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña
«ng Êy vÒ truyÖn ng¾n .
? §Ó ngêi nghe kh«ng hiÓu lÇm ph¶i * T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña
nãi nh thÕ nµo? çc b¹n mµ «ng Êy s¸ng t¸c .
-> Tr¸nh çch nãi m¬ hå .
? VËy trong giao tiÕp cÇn tu©n thñ * Ghi nhí : SGK.
®iÒu g×?
Häc sinh ph¸t biÓu nhËn xÐt. Gi¸o viªn
kÕt luËn gäi mét häc sinh ®äc to ghi
nhí. III. Ph¬ng ch©m lÞch sù.
Ho¹t ®éng III: H×nh thµnh kh¸i * VÝ dô : " Ngêi ¨n xin"

niÖm ph¬ng ch©m lÞch sù. - C¶ hai ®Òu kh«ng cã cña c¶i , tiÒn
Häc sinh ®äc " Ngêi ¨n xin" b¹c nhng hä c¶m thÊy nhËn ®îc
? V× sao ngêi ¨n xin vµ cËu bÐ trong t×nh ngêi mµ ngêi kia ®· dµnh cho
truyÖn ®Òu c¶m thÊy m×nh ®· nhËn m×nh, ®Æc biÖt lµ t×nh c¶m cña cËu
®îc tõ ngêi kia mét çi g× ®ã? bÐ víi ngêi ¨n xin : CËu kh«ng hÒ tá ra
khinh miÖt, xa l¸nh víi ngêi nghÌo khæ,
bÇn cïng mµ cã th¸i ®é lêi nãi hÕt søc
ch©n thµnh thÓ hiÖn sù t«n träng ,
quan t©m ®Õn ngêi kh¸c .
* KÕt luËn : Trong giao tiÕp dï ®Þa vÞ
x· héi vµ hoµn c¶nh cña ngêi ®èi tho¹i
? Cã thÓ rót ra bµi häc g× tõ truyÖn nh thÕ nµo th× ngêi nãi còng ph¶i chó
nµy? ý ®Õn çch t«n träng ®èi víi ngêi ®ã .
(Kh«ng v× c¶m thÊy ngêi ®èi tho¹i
thÊp kÐm h¬n m×nh mµ dïng nh÷ng
lêi lÏ thiÕu lÞch sù).
Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. Gi¸o

viªn gäi 1 em ®äc to ghi nhí 3.
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn luyÖn tËp .

Bµi tËp 1: * Gîi ý : Nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao ®ã kh¼ng ®Þnh vai trß cña
ng«n ng÷ trong ®êi sèng vµ khuyªn ta trong giao tiÕp nªn dïng nh÷ng lêi lÏ lÞch
sù, nh· nhÆn .
Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm tõ " uèn c©u" ë c©u C cã nghÜa lµ uèn thµnh
chiÕc lìi c©u. NghÜa cña c¶ c©u lµ : Kh«ng ai dïng mét vËt quý ( ChiÕc c©u
b»ng vµng ) ®Ó lµm mét viÖc kh«ng t¬ng xøng víi gi¸ trÞ cña nã. (Uèn b»ng
chiÕc lìi c©u).
* Mét sè c©u tôc ng÷ ca dao cã néi dung t¬ng tù :
- " Chim kh«n ....... dÔ nghe ".
- Vµng th× thö löa thö than ,
Chu«ng kªu thö tiÕng , ngêi ngoan thö lêi.
Bµi tËp 2 : PhÐp tu tõ tõ vùng cã liªn quan trùc tiÕp víi ph¬ng ch©m lÞch
sù lµ phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh .
VÝ dô : Thay v× chª bµi v¨n cña b¹n dë , ta nãi : Bµi v¨n cña cËu viÕt cha
®îc hay .
Bµi tËp 3 :
a, ......nãi m¸t .
b, ......nãi hít .
c, ......nãi mãc.
d,.......nãi leo.
e,........nãi ra ®Çu ra ®òa.
- Çc tõ ng÷ trªn chØ nh÷ng çch nãi liªn quan ®Õn ph¬ng ch©m lÞch
sù (a, b, c, d) vµ ph¬ng ch©m çch thøc (e).
Bµi tËp 4:
a, Khi ngêi nãi chuÈn bÞ hái vÒ mét vÊn ®Ò kh«ng ®óng vµo ®Ò tµi mµ
hai ngêi ®ang trao ®æi , tr¸nh ®Ó ngêi nghe hiÓu lµ m×nh kh«ng tu©n thñ ph-
¬ng ch©m quan hÖ, ngêi nãi dïng çch nãi : nh©n tiÖn ®©y xin hái ....
b, Trong giao tiÕp, ®«i khi v× mét lý do nµo ®ã, ngêi nãi ph¶i nãi mét
®iÒu mµ ngêi ®ã nghÜ sÏ lµm tæn th¬ng thÓ hiÖn cña ngêi ®èi tho¹i. §Ó gi¶m
nhÑ ¶nh hëng ( xuÊt ph¸t tõ viÖc tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù ) ngêi nãi dïng
çch diÔn ®¹t trªn .
c, Nh÷ng çch nµy b¸o hiÖu cho ngêi ®èi tho¹i biÕt lµ ngêi ®ã ®· kh«ng
tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù vµ ph¶i chÊm døt sù kh«ng tu©n thñ ®ã.
Bµi tËp 5 : Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.
- Nãi b¨m nãi bæ : nãi bèp ch¸t, xØa xãi , th« b¹o . ( ph¬ng ch©m lÞch sù ).
- Nãi nh ®Êm vµo tai : nãi m¹nh, tr¸i ý ngêi kh¸c, khã tiÕp thu ( ph¬ng
ch©m lÞch sù ).
- §iÒu nÆng tiÕng nhÑ : nãi tr¸ch mãc, ch× chiÕt ( ph¬ng ch©m lÞch sù ).
- Nöa óp nöa më : nãi mËp mê, ìm ê, kh«ng nãi ra hÕt ý ( ph¬ng ch©m çch
thøc ).
- Måm loa mÐp d·i : l¾m lêi, ®anh ®¸, nãi ¸t ngêi kh¸c ( ph¬ng ch©m lÞch
sù ).
- §¸nh trèng l¶ng : cè ý nÐ tr¸nh vÊn ®Ò mµ ngêi ®èi tho¹i muèn trao ®æi
( ph¬ng ch©m quan hÖ ).
- Nãi nh dïi ®ôc chÊm m¾m çy : nãi kh«ng khÐo th« tôc, thiÕu tÕ
nhÞ ( ph¬ng ch©m lÞch sù ).
Ho¹t ®éng V : Híng dÉn häc ë nhµ.
- Lµm l¹i bµi tËp 4, 5.
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
Ngµy 8 th¸ng 9 n¨m 2006
TiÕt 9 :
sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh.

- Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n b¶n miªu t¶.
- Cã kÜ n¨ng sö dông cã hiÖu qu¶ çc yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt
minh .
- Gi¸o viªn so¹n bµi chuÈn bÞ çc ®o¹n v¨n mÉu.
- b¶ng phô.
- Häc sinh ®äc kÜ bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc :
* KiÓm tra bµi cò :
Trong v¨n b¶n thuyÕt minh , ngoµi viÖc sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p so s¸nh
liÖt kª ph©n tÝch, dïng sè liÖu ®Þnh nghÜa,......ngêi ta cßn sö dông nh÷ng biÖn
ph¸p nghÖ thuËt nµo n÷a ? Nªu t¸c dông cña nã trong v¨n b¶n thuyÕt minh ?
*Giíi thiÖu bµi:
Trong v¨n b¶n thuyÕt minh, khi ph¶i tr×nh bµy çc ®èi tîng cô thÓ trong
®êi sèng nh loµi c©y, çc di tÝch, th¾ng c¶nh, çc thµnh phè, m¸i trêng, nh©n
vËt,....bªn c¹nh viÖc thuyÕt minh râ rµng m¹ch l¹c, çc ®Æc ®iÓm, gi¸ trÞ , qu¸
tr×nh h×nh thµnh cña ®èi tîng thuyÕt minh ....còng cÇn sö dông yÕu tè miªu t¶
®Ó lµm cho ®èi tîng hiÖn lªn cô thÓ, gÇn gòi, dÔ c¶m, dÔ nhËn. VËy miªu t¶
trong v¨n b¶n thuyÕt minh thÓ hiÖn cô thÓ nh thÕ nµo? Cã kh¸c g× so víi vai trß
miªu t¶ trong v¨n häc, t¸c dông nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh? Bµi häc
h«m nay chóng ta sÏ lµm râ ®iÒu ®ã.
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu yÕu I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n
tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. b¶n thuyÕt minh .
Häc sinh ®äc to v¨n b¶n.
* T×m hiÓu v¨n b¶n : C©y chuèi...ViÖt
? Nhan ®Ò v¨n b¶n cã ý nghÜa g× ? Nam.
Häc sinh th¶o luËn - ph¸t biÓu - nhËn 1, Nhan ®Ò : nhÊn m¹nh vai trß cña
xÐt. Gi¸o viªn kÕt luËn. c©y chuèi ®èi víi ®êi sèng vËt chÊt ,
tinh thÇn cña ngêi ViÖt Nam tõ xa
®Õn nay.
§ång thêi thÓ hiÖn th¸i ®é ®óng ®¾n
cña con ngêi trong viÖc nu«i trång
ch¨m sãc, sö dông cã hiÖu qu¶ çc gi¸
? T×m nh÷ng c©u v¨n thuyÕt minh vÒ trÞ cña c©y chuèi.
®Æc ®iÓm c©y chuèi ? 2, Nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña
Gi¸o viªn cho häc sinh ph¸t biÓu - nhËn c©y chuèi :
xÐt - bæ sung. - §o¹n 1 : C©u 1, 3, 4.
- §o¹n 2 : C©u 1.
- §o¹n 3 : Giíi thiÖu qu¶ chuèi , nh÷ng
lo¹i chuèi vµ c«ng dông :
+ Chuèi chÝn ®Ó ¨n .
+ Chuèi xanh ®Ó chÕ biÕn thøc ¨n .
+ Chuèi ®Ó thê cóng.
mçi lo¹i chia ra nh÷ng çch dïng , çch
? H·y x¸c ®Þnh c©u v¨n miªu t¶ vÒ nÊu mãn ¨n , çch thê kh¸c nhau....
c©y chuèi? 3, Nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ c©y chuèi :
Häc sinh ph¸t biÓu - nhËn xÐt. - §o¹n 1 : C©u 1 : §i kh¾p ViÖt
Gi¸o viªn kÕt luËn. Nam.....nói rõng.
- §o¹n 3 :
+ C©u 3: Chuèi trøng cuèc...trøng quèc.
+ C©u 5: Kh«ng thiÕu......gèc c©y.
? Cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ + C©u 8: Chuèi xanh......mãn gái.
®ã? -> T¸c dông : V¨n b¶n ®· vËn dông
yÕu tè miªu t¶ mét çch thÝch hîp ®Ó
gióp ngêi ®äc h×nh dung ®îc ®èi tîng
cÇn ®îc thuyÕt minh ( c©y chuèi trong
®êi sèng ViÖt Nam nãi chung chø
kh«ng ph¶i miªu t¶ mét c©y chuèi, hay
mét rõng chuèi cô thÓ ). Miªu t¶ ë ®©y
nh»m gióp ngêi ®äc h×nh dung çc chi
? Theo yªu cÇu cña v¨n b¶n thuyÕt tiÕt vÒ lo¹i c©y, l¸, th©n, qu¶ chuèi.
minh cã thÓ bæ sung nh÷ng g× ? 4, Cã thÓ thªm çc ý :
( ThuyÕt minh? Miªu t¶? C«ng dông ) * ThuyÕt minh :
Häc sinh th¶o luËn 3 nhãm. Tr×nh bµy - Ph©n lo¹i chuèi : Chuèi t©y ( th©n
kÕt qu¶. Gi¸o viªn ®Þnh híng cho häc cao, mµu tr¾ng, qu¶ ng¾n ); Chuèi hét
sinh . ( th©n cao, mµu tÝm sÉm, qu¶ ng¾n,
trong ruét cã hét ); Chuèi tiªu ( th©n
thÊp, mÇu sÉm, qu¶ dµi); Chuèi ngù
( th©n cao mÇu sÉm qu¶ nhá )......
- Th©n gåm nhiÒu líp bÑ,...
- L¸ gåm cã cuèng l¸, l¸.
- Nân chuèi: Mµu xanh.
- Hoa chuèi : mµu hång, cã nhiÒu líp
bÑ.
- Gèc cã cñ vµ rÔ.
* Miªu t¶ :
- Th©n trßn, m¸t rîi mäng níc....
- Tµu l¸ xanh rên, bay xµo x¹c trong
giã, vÉy ãng ¶ díi ¸nh tr¨ng....
* C«ng dông :
- Th©n c©y chuèi non th¸i ghÐp vµo
rau sèng, ¨n rÊt m¸t -> gi¶i nhiÖt, lµm
phao b¬i, kÕt bÌ vît s«ng .
- Hoa chuèi : Th¸i b»ng sîi máng ®Ó ¨n
sèng, xµo, ném....
- Qu¶ chuèi : VÞ thuèc quý trong ®«ng
Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i vÊn ®Ò. y.....
? YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông g× trong
v¨n b¶n thuyÕt minh. * Ghi nhí : SGK
Häc sinh ®äc to ghi nhí.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn luyÖn tËp II. LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1: Häc sinh lµm theo 3 nhãm, tr×nh bµy kÕt qu¶ vµo giÊy trong.
- Th©n....h×nh d¸ng th¼ng, trßn, nh mét çi trô cét mäng níc, gîi ra c¶m gi¸c
m¸t mÎ dÔ chÞu.
- L¸ chuèi t¬i xanh rên ìn cong cong díi ¸nh tr¨ng, thØnh tho¶ng l¹i vÉy lªn
phÇn phËt nh mêi gäi ai ®ã trong ®ªm tr¨ng khuya v¾ng.
- L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i, võa thoang tho¶ng mïi th¬m d©n d·
cø ¸m ¶nh t©m trÝ cña nh÷ng kÎ tha h¬ng......
- Qu¶ chuèi chÝn vµng võa b¾t m¾t, võa dËy lªn mét mïi th¬m ngµo ng¹t
quyÕn rò.
- B¾p chuèi mµu ph¬n phít hång ®ung ®a trong giã chiÒu nom gièng nh
mét çi bóp löa cña thiªn nhiªn k× diÖu.
- Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh mét bøc th cßn phong kÝn ®ang ®îi
giã më ra .
Bµi tËp 2: Häc sinh ®äc bµi tËp 2.
YÕu tè miªu t¶ : T¸ch....... rÊt nãng.
Bµi tËp 3 : Häc sinh lµm bµi tËp theo çc nhãm ( 3 ) : Theo çc ®o¹n.
- §o¹n 1 : Qua s«ng hång .... mît mµ.
- §o¹n 2 : L©n ®îc trang trÝ...ch¹y quanh.
- §o¹n 3 : KÐo cã thu hót........ mçi ngêi.
- §o¹n 4 : Bµn cê lµ....... che läng.
- §o¹n 5 : Víi kho¶ng thêi gian ......bÞ khª.
- §o¹n 6 : Sau hiÖu lÖnh ®«i..... bê s«ng.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn häc ë nhµ.
- Häc sinh lµm bµi tËp ë s¸ch bµi tËp.
- So¹n bµi vµ chuÈn bÞ môc I ë tiÕt " LuyÖn tËp sö dông....thuyÕt minh".
Ngµy 10 th¸ng 9n¨m2006
TiÕt 10 :
LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh .

- TiÕp tôc «n tËp, cñng cè vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh, cã n©ng cao th«ng qua
viÖc kÕt hîp víi miªu t¶.
- RÌn kÜ n¨ng tæng hîp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh .
- Gi¸o viªn so¹n bµi, ®äc tµi liÖu cã liªn quan.
- Häc sinh chuÈn bÞ môc I .
* Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh - NhËn xÐt chung
vÒ trêng hîp ç biÖt.
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng I: T×m hiÓu ®Ò, t×m ý, I. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý, lËp dµn ý :
lËp dµn ý.
Gi¸o viªn ghi ®ª lªn b¶ng : §Ò bµi : Con tr©u ë lµng quª ViÖt
? §Ò yªu cÇu tr×nh bµy vÊn ®Ò g×? Nam.
* Gîi ý : 1. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý :
? Côm tõ " Con tr©u ë lµng quª ViÖt * Yªu cÇu cña ®Ò
Nam " bao gåm nh÷ng ý g× ? ( §ã lµ : Giíi thiÖu, thuyÕt minh vÒ vÞ trÝ,
cuéc sèng cña ngêi lµm ruéng, con tr©u vai trß cña con tr©u trong ®êi sèng cña
trong viÖc ®ång ¸ng, con tr©u trong ngêi n«ng d©n, trong nghÒ n«ng cña
cuéc sèng lµng quª....) ngêi ViÖt Nam.
? Víi vÊn ®Ò nµy cÇn tr×nh bµy
nh÷ng ý g× ?
* Çc ý lín :
- Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng : lµ
søc kÐo ®Ó cµy, bõa, kÐo xe, trôc
lóa ....
- Con tr©u trong lÔ héi ®×nh ®¸m.
- Con tr©u cña nguån cung cÊp thÞt, da
®Ó thuéc sõng tr©u dïng ®Ó lµm ®å
mü nghÖ.
? Cã thÓ sö dông ý nµo trong bµi - Con tr©u lµ nguån tµi s¶n lín cña ngêi
thuyÕt minh khoa häc? n«ng d©n ViÖt Nam.
- Con tr©u ®èi tuæi th¬.
? H·y lËp dµn ý cho ®Ò bµi trªn? * Cã thÓ sö dông tri thøc nãi vÒ søc
Häc sinh ph¸t biÓu, gi¸o viªn nhËn xÐt, kÐo cña tr©u.
lËp ra mét dµn ý chung nhÊt. 2. LËp dµn ý :
* Më bµi : Giíi thiÖu chung vÒ con
tr©u trªn ®ång ruéng ViÖt Nam.
* Th©n bµi :
- Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng lµ
søc kÐo cµy, bõa, kÐo xe....
- Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m....
? §èi víi dµn ý nµy, em sÏ dù ®Þnh ®a - Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt.
yÕu tè miªu t¶ vµo yÕu tè nµo? ( Häc - Con tr©u trong viÖc cung cÊp thùc
sinh tù do ph¸t biÓu ) . phÈm vµ chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn luyÖn tËp. - Con tr©u ®èi víi tuæi th¬.
? Néi dung cÇn thuyÕt minh trong më * KÕt luËn : Con tr©u trong t×nh c¶m
bµi lµ g× ? yÕu tè miªu t¶ sö dông nh cña ngêi d©n.
thÕ nµo ? II. LuyÖn tËp :
* Híng dÉn viÕt ®o¹n më bµi cã néi
dung thuyÕt minh vµ miªu t¶.
Më bµi : Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u trªn ®ång ruéng ViÖt Nam.
Çch 1 : ë ViÖt Nam trªn bÊt k× miÒn quª nµo ®Òu thÊy h×nh bãng con
tr©u trªn ®ång ruéng......
Çch 2 : Nªu c©u tôc ng÷, ca dao vÒ tr©u.
Çch 3 : T¶ c¶nh trÎ em ch¨n tr©u, cho tr©u t¾m, tr©u ¨n cá....
.....Tõ ®ã giíi thiÖu vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng n«ng th«n ViÖt
Nam.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm vµo vë, gäi mét sè em vµ ph©n tÝch, ®¸nh
gi¸.
* Híng dÉn häc sinh viÕt phÇn th©n bµi :
1. Giíi thiÖu con tr©u trong mét sè lÔ héi.
NÕu ph¶i viÕt ®o¹n v¨n cho phÇn nµy, th× em sÏ viÕt nh thÕ nµo ? Cã thÓ
xen yÕu tè miªu t¶ vµo ®îc kh«ng ?
-> Ngoµi viÖc cµy bõa hµng ngµy tr©u cßn xuÊt hiÖn trong çc lÔ héi
truyÒn thèng " Chäi tr©u" - mét nÐt ®Öp v¨n ho¸ cña d©n téc ta. Cø mçi n¨m
vµo ®Çu th¸ng 3 ë §å S¬n l¹i tæ chøc héi chäi tr©u ®Ó t×m con tr©u khoÎ nhÊt.
Nh÷ng chó tr©u méng to khoÎ, ch¾c nÞch, da bãng nhÉy, da ®en mît, sõng nhän
vµ cong,...sÏ ®îc ®em ®Õn héi thi. Trong nh÷ng tiÕng hß reo, trèng cê vang dËy
nh÷ng chó tr©u sÏ ®îc ®¸nh sè vµo lng vµ tõng cÆp tr©u sÏ ®îc dÉn ra trêng
®Êu.
Con tr©u b©y giê ®· lµ biÓu tîng cña SEA GAME 22 cña §«ng Nam ¸ tæ
chøc t¹i ViÖt Nam. BiÓu tîng "Tr©u vµng " mÆc quÇn ¸o cÇu thñ ®ãn çc vËn
®éng viªn níc b¹n vµo ngµy 15 th¸ng 12 lµ sù t«n vinh tr©u ViÖt Nam, ngêi d©n
lao ®éng ViÖt Nam......
2. Giíi thiÖu con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n.
Em sÏ viÕt g× cho ®o¹n v¨n nµy ? Em sÏ sö dông yÕu tè miªu t¶ nh thÕ
nµo?
-> Kh«ng cã ai sinh ra vµ lín lªn ë çc lµng quª ViÖt Nam mµ l¹i kh«ng cã
tuæi th¬ g¾n bã víi con tr©u. Thuë nhá, ®a c¬m cho cha ®i cµy, m¶i mª ng¾m
nh×n con tr©u ®îc th¶ láng ®ang say xa gÆm cá mét çch ngon lµnh . Lín lªn
mét chót, nghÔu nghÖn cìi lªn lng tr©u trong nh÷ng buæi chiÒu ®i ch¨n tr©u.
ThËt thó vÞ biÕt bao, nÕu b¹n ®em theo mét cuèn s¸ch, mét c©y s¸o .....T©m
hån chóng ta sÏ trë nªn s¶ng kho¸i, bay bæng vµ k× diÖu biÕt chõng nµo ......cìi
tr©u ra ®ång, cìi tr©u léi s«ng, cìi tr©u thong dong vµ phi níc ®¹i.
Thó vÞ biÕt bao ! Con tr©u hiÒn lµnh, ngoan ngo·n ®· ®Ó l¹i trong kÝ øc
tuæi th¬ mçi ngêi bao nhiªu kØ niÖm ngät ngµo !
- ViÕt ®o¹n v¨n cho çc phÇn cßn l¹i cña th©n bµi , kÕt bµi.
- So¹n bµi tiÕp theo, chuÈn bÞ «n tËp tèt ®Ó lµm bµi viÕt TËp Lµm V¨n
sè 1.
Ngµy 9 th¸ng 9 n¨m2006
TuÇn 3 -TiÕt 11, 12 :

Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn , quyÒn ®îc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña
trÎ em.

Gióp häc sinh :
- ThÊy ®îc thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay, tÇm quan
träng cña vÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em.
- HiÓu ®îc sù quan t©m s©u s¾c cña céng ®ång quèc tÕ ®èi víi vÊn ®Ò
b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em.
- V¨n b¶n Tuyªn bè.....
- Häc sinh so¹n kÜ bµi.
? Sù gÇn gòi vµ kh¸c biÖt gi÷a chiÕn tranh h¹t nh©n vµ ®éng ®Êt, sãng
thÇn lµ g×?
? Mçi ngêi chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ®Ó gãp phÇn vµo c«ng cuéc ®Êu
tranh v× mét thÕ giíi hoµ b×nh?
* Bµi míi :
B¸c Hå tõng viÕt " TrÎ em ........ngoan". TrÎ em ViÖt Nam h«m nay, còng
nh trÎ em trªn toµn thÕ giíi ®ang ®øng tríc nh÷ng thuËn lîi to lín vÒ sù ch¨m sãc
nu«i dìng, gi¸o dôc nhng ®ång thêi còng ®ang gÆp nh÷ng th¸ch thøc, nh÷ng c©u
tr¶ lêi kh«ng nhá, ¶nh hëng xÊu ®Õn t¬ng lai ph¸t triÓn cña çc em . Mét phÇn
b¶n Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn , quyÒn ®îc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn trÎ em t¹i
Hµ Néi cÊp cao thÕ giíi häp t¹i liªn hîp quèc ( MÜ ) çch ®©y 15 n¨m ( 1990
) ®· nãi lªn tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy.
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung :

chung v¨n b¶n .
Ba häc sinh ®äc. 1. §äc : râ rµng khóc chiÕt .
Gi¸o viªn kiÓm tra tõ khã häc sinh . 2. Tõ khã :
- T¨ng trëng : Ph¸t triÓn theo híng tèt
®Ñp, tiÕn bé.
- V« gia c : Kh«ng gia ®×nh kh«ng nhµ
ë.
? X¸c ®Þnh kiÓu lo¹i v¨n b¶n ? 3. KiÓu lo¹i : V¨n b¶n nhËt dông : nghÞ
luËn chÝnh trÞ x· héi .
? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn 4. Bè côc :
? - Më ®Çu : LÝ do cña b¶n tuyªn ng«n.
Ngoµi ra v¨n b¶n cßn hai phÇn : -Sù th¸ch thøc : Thùc tr¹ng trÎ em trªn
Nh÷ng cam kÕt, nh÷ng bíc tiÕp theo. thÕ giíi tríc çc nhµ l·nh ®¹o chÝnh
trÞ.
- C¬ héi : Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi
®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô quan träng.
- NhiÖm vô : Nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ.
-> Bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, liªn kÕt çc
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc v¨n phÇn chÆt chÏ.
b¶n. II. Ph©n tÝch :
1. PhÇn më ®Çu :
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ph©n tÝch - Môc 1 : Nªu vÊn ®Ò, giíi thiÖu môc
v¨n b¶n. ®Ých vµ nhiÖm vô cña héi nghÞ cÊp
Häc sinh ®äc l¹i môc 1, 2. cao thÕ giíi.
? Néi dung vµ ý nghÜa cña tõng môc - Môc 2 : Kh¼ng ®Þnh quyÒn ®îc
võa ®äc ? sèng, quyÒn ®îc ph¸t triÓn trong hoµ
b×nh, h¹nh phóc cña mäi trÎ em trªn thÕ
giíi, kªu gäi khÈn thiÕt toµn nh©n lo¹i
h·y quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy .
-> Nªu vÊn ®Ò mét çch ng¾n gän, râ,
cã tÝnh chÊt kh¼ng ®Þnh.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ phÇn më 2. Sù th¸ch thøc :
bµi ? - Nªu lªn kh¸ ®Çy ®ñ, cô thÓ vÒ t×nh
tr¹ng r¬i vµo hiÓm ho¹, cuéc sèng khæ
Häc sinh ®äc phÇn " Th¸ch thøc" cùc vÒ nhiÒu mÆt cña trÎ em trªn thÕ
? ë phÇn nµy b¶n tuyªn bè ®· cã néi giíi hiÖn nay.
dung g× ? + BÞ trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn
tranh, chñ nghÜa khñng bè, ph©n biÖt
chñng téc, sù x©m lîc chiÕm ®ãng vµ
? VËy thùc tÕ cña trÎ em thÕ giíi ra th«n tÝnh cña níc ngoµi ......
sao? + BÞ th¶m ho¹ ®ãi nghÌo, v« gia c,
dÞch bÖnh, « nhiÔm m«i trêng, mï
ch÷ ......
Gi¸o viªn liªn hÖ : n¹n bu«n b¸n trÎ em, + NhiÒu trÎ em chÕt ( 40000 ch¸u /
trÎ em bÞ m¾c HIV, trÎ sím ph¹m téi, ngµy ) v× suy dinh dìng, bÖnh tËt.
trÎ em Nam ¸ sau ®éng ®Êt, sãng thÇn. Môc 3 : cã t¸c dông chuyÓn ®o¹n,
chuyÓn ý, giíi h¹n vÊn ®Ò.
- Môc 7 : kÕt luËn cho phÇn "th¸ch
thøc" nhËn nhiÖm vô.
? H·y x¸c ®Þnh vai trß cña môc 3, 7 ? 3. Nh÷ng c¬ héi :
- ViÖc b¶o hé, ch¨m sãc trÎ em trong
bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay cã nh÷ng
®iÒu kiÖn thuËn lîi :
Gi¸o viªn tiÓu kÕt chuyÓn kÕt môc 3. - Sù liªn kÕt l¹i cña çc quèc gia trªn
Häc sinh tù tãm t¾t nh÷ng ®iÒu kiÖn cïng ý thøc cao cña céng ®ång thÕ giíi
thuËn lîi nªu trong môc 8, 9 ? t¨ng cêng phóc lîi trÎ em.
- C«ng íc vÒ quyÒn trÎ em ®îc kh¼ng
®Þnh vÒ mÆt ph¸p lý, t¹o c¬ héi míi
®Ó quyÒn vµ phóc lîi cña trÎ em thùc
sù ®îc t«n träng .
- Sù hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng cã hiÖu
qu¶ .
-> §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam ®· quan
t©m ®Õn vÊn ®Ò trÎ em ®îc thùc
hiÖn ë mét sè chÝnh s¸ch, viÖc lµm :
Trong çc lÜnh vùc gi¸o dôc ( trêng häc
Em cã suy nghÜ g× vÒ ®iÒu kiÖn cña cho trÎ em khuyÕt tËt, HS trêng mÇm
®Êt níc ta hiÖn t¹i? non, c«ng viªn nhµ h¸t, nhµ xuÊt
b¶n .....)
4. Nh÷ng nhiÖm vô :
- T¨ng cêng søc khoÎ, cÊp ®é dinh dìng
gi¶m tØ lÖ tö vong cña trÎ ( ®Æc biÖt
lµ trÎ s¬ sinh )-> nhiÖm vô hµng ®Çu.
Häc sinh ®äc môc 10, 17. - TrÎ em tµn tËt, cã hoµn c¶nh sèng
? Dùa trªn c¬ së thùc tÕ cña cuèc sèng ®Æc biÖt cÇn ®îc quan t©m nhiÒu
trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay, çc c¬ héi h¬n n÷a .
ë phÇn tríc tuyªn bè ®· nªu ra çc - §¶m b¶o b×nh ®¼ng nam n÷ trong trÎ
nhiÖm vô g× ? em.
- Xo¸ n¹n mï ch÷ ë trÎ em ( phæ cËp
trung häc -> trung häc c¬ së-> trung häc
phæ th«ng ) . §i häc lµ quyÒn lîi tÊt
yÕu cña trÎ em.
- B¶o vÖ çc bµ mÑ mang thai, sinh
®Î, d©n sè, KHHG§....
- KÕt hîp tÝnh tù lËp cña trÎ vµ sù gi¸o
dôc cña gia ®×nh vµ nhµ trêng , x· héi.
- KÕt hîp gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò kinh
tÕ tÇm vÜ m« vµ c¬ b¶n ®èi víi çc n-
íc nghÌo .
- Çc nhiÖm vô trªn cÇn ë sù nç lùc liªn
tôc, sù phèi hîp ®ång bé gi÷a çc níc, sù
hîp t¸c quèc tÕ.
-> ý, lêi døt kho¸t, m¹ch l¹c râ rµng.
III. Tæng kÕt - luyÖn tËp.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çc tr×nh bµy 1. TÇm quan träng cña vÊn ®Ò b¶o vÖ
vÊn ®Ò ë môc nµy ? ch¨m sãc trÎ em, sù quan t©m cña céng
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt ®ång quèc tÕ hiÖn nay :
luyÖn tËp. - §©y lµ nh÷ng nhiÖm vô cã ý nghÜa
? Em nhËn thøc nh thÕ nµo vÒ tÇm quan träng hµng ®Çu cña tõng quèc gia
quan träng cña vÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m vµ cña céng ®ång quèc tÕ v× nã liªn
sãc trÎ em, vÒ sù quan t©m cña céng quan trùc tiÕp ®Õn t¬ng lai ®Êt níc,
®ång quèc tÕ ®èi víi vÊn ®Ò nµy . nh©n lo¹i ( TrÎ em h«m nay thÕ giíi
ngµy mai ...)
- Qua nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch,
qua nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ ®èi víi
viÖc b¶o vÖ , ch¨m sãc trÎ em mµ ta
nhËn ra tr×nh ®é v¨n minh cña mét x·
héi.
- VÊn ®Ò b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em
®ang ®îc céng ®ång quèc tÕ dµnh sù
quan t©m thÝch ®¸ng víi çc chñ tr¬ng
nhiÖm vô ®Ò ra cã tÝnh cô thÓ toµn
diÖn.
2. Ghi nhí : SGK.
Gi¸o viªn cho häc sinh ghi nhí .

? Em ®· biÕt ®îc nh÷ng vÊn ®Ò g×
cña §¶ng bé, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng
n¬i em ë thÓ hiÖn sù b¶o vÖ, quan
t©m, ch¨m sãc trÎ em?
Häc sinh tù liªn hÖ.

- Häc sinh häc thuéc ghi nhí.
- Lµm phÇn c©u hái luyÖn tËp.
- So¹n bµi " Ngêi con g¸i Nam X¬ng ".
Ngµy 11 th¸ng 9 n¨m2006.
TiÕt 13 :
Çc ph¬ng ch©m héi tho¹i (TiÕp)

- HiÓu ®îc mèi liªn hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp.
- HiÓu ®îc ph¬ng ch©m héi tho¹i kh«ng ph¶i lµ nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc
trong mäi t×nh huèng giao tiÕp v× nhiÒu lÝ do kh¸c nhau, çc ph¬ng ch©m héi
tho¹i cã khi kh«ng ®îc tu©n thñ .
- B¶ng phô cã ghi vÝ dô .
- Häc sinh xem çc ph¬ng ch©m héi tho¹i ®· häc.
Gi¸o viªn lång kiÓm tra kiÕn thøc ®· häc vÒ çc ph¬ng ch©m héi tho¹i ®·
häc trong qu¸ tr×nh bµi míi.
* Bµi míi :
* Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi :
Ho¹t ®éng I: T×m hiÓu quan hÖ gi÷a I. Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi
çc ph¬ng ch©m héi tho¹i víi t×nh tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp .
huèng giao tiÕp.
Häc sinh ®äc truyÖn : * VÝ dô : TruyÖn " Chµo hái ".
? Nh©n vËt chµng rÓ cã tu©n thñ - Nh©n vËt chµng rÓ, víi c©u nãi : "
®óng ph¬ng ch©m lÞch sù kh«ng? T¹i Cã g× ®©u....ph¶i kh«ng?"®· tu©n thñ
sao? ph¬ng ch©m lÞch sù v× nã thÓ hiÖn sù
quan t©m ®Õn ngêi kh¸c.
- C©u hái cña chµng rÓ sö dông kh«ng
®óng lóc, ®óng chç, v× ngêi ®îc hái
? C©u hái Êy ®îc sö dông cã ®óng lóc, ®©ng ë trªn cao nªn ph¶i vÊt v¶ trÌo
®óng chç kh«ng? T¹i sao? xuèng ®Ó tr¶ lêi-> Chµng rÓ trë thµnh
quÊy rèi ngêi kh¸c.
- -> Khi giao tiÕp kh«ng nh÷ng ph¶i
tu©n thñ çc ph¬ng ch©m héi tho¹i mµ
cßn ph¶i n¾m ®îc çc ®Æc ®iÓm cña
? Tõ c©u truyÖn trªn em rót ra bµi häc t×nh huèng giao tiÕp nh : nãi víi ai, nãi
g× trong giao tiÕp? khi nµo, nãi ë ®©u, nh»m môc ®Ých
g×?
Lu ý : Cã thÓ mét c©u nãi th× thÝch

hîp trong t×nh huèng nµy, nhng l¹i
kh«ng thÝch hîp trong t×nh huèng * Ghi nhí : SGK.
kh¸c.
Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc, gäi II. Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ
häc sinh ®äc to ghi nhí. ph¬ng ch©m héi tho¹i .
Ho¹t ®éng II: T×m hiÓu nh÷ng trêng
hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi * VÝ dô 1 :
tho¹i. a, Cha tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng.
Gi¸o viªn chÐp vÝ dô sau vµo b¶ng b, Cha tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng.
phô : c, Cha tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt.
a, - CËu häc b¬i ë ®©u vËy ? d, Cha tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ quan
- ë díi níc chø cßn ë ®©u . hÖ.
b, Ðn lµ mét loµi chim cã hai çnh . e, Tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù.
c, Anh ta nãi mét tÊc lªn trêi. -> ChØ cã vÝ dô e tu©n thñ thñ ph¬ng
d, ¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt . ch©m lÞch sù cßn çc vÝ dô cßn l¹i
®Òu kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi
e, Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua tho¹i .
Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau.
? H·y cho biÕt trong çc vÝ dô trªn, ph- * VÝ dô 2 :
¬ng ch©m héi tho¹i nµo kh«ng ®îc
tu©n thñ ? V× sao? - C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng ®¸p øng
Häc sinh ph¸t biÓu ç nh©n - nhËn nhu cÇu th«ng tin nh An mong muèn.
xÐt. -> Ph¬ng ch©m vÒ lîng ®· kh«ng ®îc
Gi¸o viªn kÕt luËn ph©n tÝch vÝ dô 2. tu©n thñ .
Häc sinh ®äc ®o¹n ®èi tho¹i ë SGK. -> V× ngêi nãi kh«ng biÕt chÝnh x¸c
? C©u tr¶ lêi cña Ba cã ®¸p øng nhu chiÕc m¸y bay ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®-
cÇu th«ng tin ®óng nh An muèn îc chÕ t¹o n¨m nµo ®Ó tu©n thñ ph¬ng
kh«ng? ch©m vÒ chÊt, ngêi nãi ph¶i tr¶ lêi mét
? Cã ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo ®· çch chung chung.
kh«ng ®îc tu©n thñ . * VÝ dô 3 :
? V× sao ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph- -> Ph¬ng ch©m vÒ chÊt cã thÓ ®îc
¬ng ch©m Êy . tu©n thñ . V× b¸c sÜ nãi ®Ó ®éng
viªn ngêi bÖnh - ®©y lµ mét viÖc lµm
? Em h·y t×m nh÷ng t×nh huèng t¬ng cÇn thiÕt nh©n ®¹o.
tù ? -> Kh«ng ph¶i sù nãi dèi nµo còng
®¸ng chª tr¸ch .
? Khi B¸c sÜ nãi víi mét ngêi m¾c => Trong bÊt k× t×nh huèng giao tiÕp
bÖnh nan y vÒ t×nh tr¹ng søc khoÎ cña nµo mµ cã mét yªu cÇu nµo ®ã quan
bÖnh nh©n ®ã th× ph¬ng ch©m héi träng h¬n, cao h¬n yªu cÇu tu©n thñ
tho¹i nµo cã thÓ kh«ng ®îc tu©n thñ ? ph¬ng ch©m héi tho¹i th× ph¬ng ch©m
V× sao ? héi tho¹i cã thÓ kh«ng ®îc tu©n thñ.
Häc sinh nªu t×nh huèng t¬ng tù. * VÝ dô 4 : C©u " TiÒn b¹c chØ lµ
? Tõ ®ã em rót ra kÕt luËn g× ? tiÒn b¹c ".
- XÐt vÒ nghÜa têng minh -> kh«ng
tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng .
- XÐt vÒ nghÜa hµm ý -> vÉn b¶o
®¶m tu©n thñ Ph¬ng ch©m vÒ lîng .
=> NghÜa lµ : TiÒn b¹c chØ lµ ph¬ng
? Khi nãi " TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c " tiÖn ®Ó sèng chø kh«ng ph¶i môc
th× cã ph¶i ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph- ®Ých cuèi cïng cña con ngêi -> R¨n d¹y
¬ng ch©m vÒ lîng hay kh«ng? Ph¶i : Kh«ng nªn ch¹y theo tiÒn b¹c mµ quªn
hiÓu ý nghÜa c©u nµy nh thÕ nµo ? ®i nhiÒu thø kh¸c quan träng h¬n
thiªng liªng h¬n trong cuéc sèng .
-> Çch nãi g©y sù chó ý víi ngêi
kh¸c,....................
Häc sinh rót ra ghi nhí SGK.
VÝ dô : ChiÕn tranh lµ chiÕn tranh ,

nã vÉn lµ nã, nã lµ con bè nã mµ... III. LuyÖn tËp :
? Qua ph©n tÝch vÝ dô trªn em rót ra
kÕt luËn g× vÒ viÖc kh«ng tu©n thñ
çc ph¬ng ch©m héi tho¹i trong qu¸
tr×nh giao tiÕp?
- Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc.
- Häc sinh ®äc to ghi nhí .
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn luyÖn tËp.
Bµi tËp 1 : Häc sinh ®äc mÈu chuyÖn : häc sinh th¶o luËn nhãm - §¹i diÖn
nhãm ph¸t biÓu - líp nhËn xÐt . Gi¸o viªn kÕt luËn ý kiÕn ®óng :
- ¤ng bè kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m çch thøc : Mét ®øa bÐ 5 tuæi kh«ng
thÓ nhËn biÕt ®îc " TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Nam Cao " ®Ó nhê ®ã mµ t×m
®ù¬c qu¶ bãng -> Çch nãi cña «ng bè ®èi víi cËu bÐ lµ kh«ng râ -> §èi víi ngêi
kh¸c th× ®ã lµ mét c©u nãi cã th«ng tin rÊt râ rµng .
Bµi tËp 2 :
Lêi nãi cña ch©n vµ tay kh«ng tu©n thñ thñ ph¬ng ch©m lÞch sù . ViÖc
kh«ng tu©n thñ ®ã lµ kh«ng thÝch hîp víi t×nh huèng giao tiÕp .
Trong t×nh huèng nµy , çc vÞ kh¸ch kh«ng chµo hái g× c¶ mµ nãi ngay víi
chñ nhµ nh÷ng lêi lÏ giËn gi÷ , nÆng nÒ .....cßn ë c©u chuyÖn nµy, giËn gi÷ vµ
nãi nÆng nÒ nh vËy lµ kh«ng cã lÝ do chÝnh ®¸ng.
- ChuÈn bÞ «n tËp phÇn v¨n thuyÕt minh ( cã sö dông yÕu tè miªu t¶ ) ®Ó
viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 cho tèt .
Ngµy12 th¸ng 9 n¨m 2006
TiÕt 14- 15 :
ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 - V¨n thuyÕt minh .

- ViÕt ®îc mét v¨n b¶n thuyÕt minh , trong ®ã cã sö dông yÕu tè miªu t¶
( thiªn nhiªn, con ngêi, ®å vËt.... ), tuy nhiªn yªu cÇu thuyÕt minh khoa häc,
chÝnh x¸c, m¹ch l¹c vÉn lµ chñ yÕu .
- RÌn kÜ n¨ng thu thËp tµi liÖu, hÖ thèng ....viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö
dông yÕu tè miªu t¶, gåm ®ñ 3 phÇn : Më bµi, th©n bµi, kÕt luËn.
B. Híng dÉn viÕt bµi ë líp.
§Ò bµi : Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam.
§¸p ¸n - BiÓu ®iÓm :
Yªu cÇu : - ViÕt ®îc v¨n b¶n thuyÕt minh cã kÕt víi mét sè biÖn ph¸p
nghÖ thuËt vµ miªu t¶ .
- Bµi viÕt cã bè côc 3 phÇn.
- V¨n viÕt trong s¸ng, diÔn ®¹t tr«i ch¶y.
* Më bµi : 1 ®iÓm.
Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u trªn ®ång ruéng ViÖt Nam.
* Th©n bµi : 8 ®iÓm.
- Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng. ( 2 ®iÓm )
- Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m. ( 1,5 ®iÓm )
- Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt. ( 1 ®iÓm )
- Con tr©u trong viÖc cung cÊp thùc phÈm vµ chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ.
- con tr©u ®èi víi tuæi th¬. ( 2 ®iÓm )
* KÕt luËn : 1 ®iÓm.
Con tr©u trong t×nh c¶m cña ngêi d©n ViÖt Nam.
TuÇn 4 -TiÕt 16 - 17 :
ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng.
( TrÝch : TruyÒn k× m¹n lôc).

- Häc sinh c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp truyÒn thèng trong t©m hån cña ngêi phô
n÷ ViÖt Nam qua nh©n vËt Vò N¬ng.
- ThÊy râ sè phËn oan tr¸i cña ngêi phô n÷ díi chÕ ®é phong kiÕn.
- Tim hiÓu nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm : nghÖ thuËt
dùng truyÖn, dùng nh©n vËt, sù s¸ng t¹o trong c«ng viÖc kÕt hîp nh÷ng yÕu tè
k× ¶o víi nh÷ng t×nh tiÕt cã thùc t¹o nªn vÎ ®Ñp riªng cña lo¹i truyÖn truyÒn k×.
- RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t t¸c phÈm tù sù vµ ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c
phÈm tù sù .
- Gi¸o viªn ®äc, so¹n bµi kÜ.
- Häc sinh tù tãm t¾t truyÖn, so¹n bµi.
- KÓ tªn çc truyÖn ng¾n trung ®¹i ®· häc ë líp 6. Tõ ®ã nªu lªn ®Æc
®iÓm kh¸i qu¸t vÒ truyÖn ng¾n trung ®¹i.
*Giíi thiÖu bµi míi:
Tõ thÕ kØ XVI, nÒn v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn
thÓ lo¹i v¨n xu«i trung ®¹i, truyÖn ng¾n, tuú bót. Mét trong nh÷ng t¸c phÈm ®ã
lµ truyÖn ng¾n " TruyÒn k× m¹n lôc " cña NguyÔn D÷. Ngay tõ khi ra ®êi cho
®Õn nay, ¸ng v¨n ch¬ng nµy ®· ®îc ®¸nh gi¸ lµ " Thiªn cæ tuú bót ". C©y bót
k× diÖu truyÒn tíi ngµn ®êi. VËy t¸c phÈm cã néi dung g× vµ thµnh c«ng vÒ
mÆt nghÖ thuËt ra sao, bµi häc h«m nay chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu.
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu v¨n I. T×m hiÓu chung:
b¶n. 1. T¸c gi¶:
? Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ NguyÔn D÷ . - Sèng ë thÕ kØ XVI ( §êi Lª - M¹c )
quª ë huyÖn Thanh MiÖn (H¶i D¬ng).
- Lµ häc trß giái cña NguyÔn BØnh
Khiªm.
- §ç cö nh©n lµm quan mét n¨m, sau
ço quan vÒ ë Èn ë Thanh Ho¸.
? Em hiÓu g× vÒ nhan ®Ò " TruyÒn 2. T¸c phÈm TruyÒn k× m¹n lôc:
k× m¹n lôc ". Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm. - Ghi chÐp t¶n m¹n nh÷ng ®iÒu k× l¹
vÉn ®îc lu truyÒn.
- ViÕt b»ng ch÷ H¸n 20 truyÖn.
- Khai th¸c çc trruyÖn cæ d©n gian,
truyÒn thuyÕt lÞch sö.
- Nh©n vËt ngêi phô n÷ ®øc h¹nh, ngêi
trÝ thøc -> n¹n nh©n cña phong kiÕn.
3. ThÓ lo¹i :
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña t¸c phÈm? - TruyÒn k× : lµ mét thÓ lo¹i v¨n xu«i
tù sù cã nguån gèc tõ Trung Quèc.
- §Æc ®iÓm : kÕt hîp yÕu tè hoang ®-
? Nªu ®Æc ®iÓm cña thÓ truyÒn k×? êng k× l¹....víi nh÷ng hiÖn thùc trong x·
( Gi¸o viªn cã thÓ giíi thiÖu ) héi thêi phong kiÕn trung ®¹i.
4. " ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng"
? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ " ChuyÖn ngêi - Lµ chuyÖn thø 16/ 20.
con g¸i Nam X¬ng ". - Cã nguån gèc tõ truyÖn cæ tÝch : Vî
chµng Tr¬ng ( truyÖn cæ tÝch ViÖt
Nam)
- §îc t¸c gi¶ s¸ng t¸c thµnh truyÖn
truyÒn k× ch÷ H¸n : " ChuyÖn ngêi
con g¸i Nam X¬ng "
* §¹i ý : ChuyÖn kÓ vÒ sè phËn oan
? H·y nªu ®¹i ý cña v¨n b¶n ? nghiÖt cña mét ngêi phô n÷ cã nhan
s¾c, ®øc h¹nh díi chÕ ®é phong kiÕn,
chØ v× mét lêi nãi ng©y th¬ cña ®øa
trÎ mµ bÞ nghi ngê, sØ nhôc , ph¶i tù
kÕt liÔu ®êi m×nh ®Ó gi¶i tá tÊm
lßng trong s¹ch. t¸c phÈm còng thÓ
hiÖn íc m¬ ngµn ®êi cña nh©n d©n :
ngêi tèt, bao giê còng ®îc ®Òn tr¶ xøng
®¸ng, dï chØ lµ ë mét thÕ giíi huyÒn
bÝ.
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh , 1- 2 em 5. §äc - KÓ tãm t¾t truyÖn.
®äc. * Tãm t¾t truyÖn:
? Häc sinh x¸c ®Þnh t×nh huèng ë huyÖn Nam X¬ng ( Hµ Nam ) cã
truyÖn, çc ý. Dùa vµo t×nh huèng nµng Vò ThÞ ThiÕt xinh ®Ñp, nÕt na,
truyÖn ®Ó kÓ tãm t¾t ( 2 häc lÊy chµng Tr¬ng nhµ giµu, cã tÝnh
sinh ).Häc sinh kh¸c nhËn xÐt. hay ghen. Tr¬ng Sinh ph¶i xa nhµ ®i
lÝnh, Vò N¬ng mét tay qu¸n xuyÕn
viÖc nhµ, lo tang mÑ chång, nu«i d¹y
con th¬, mét lßng chung thuû chê
chång. GÇn hai n¨m sau, Tr¬ng Sinh trë
vÒ, trong c©u chuyÖn v« t×nh víi BÐ
§¶n vÒ mét ngêi ®µn «ng ®ªm nµo
còng ®Õn nhµ víi mÑ nã. Chµng næi
m¸u ghen, m¾ng nhiÕc vî thËm tÖ, råi
®¸nh ®uæi ®i, khiÕn nµng phÉn uÊt
ch¹y ra bÕn Hoµng Giang tù vÉn. Khi
hiÓu ra nçi oan cña vî chµng ®· lËp
®µn gi¶i oan ë bê s«ng, nµng chØ ngåi
kiÖu hoa Èn hiÖn gi÷a dßng, nãi väng
vµo lêi tõ biÖt råi biÕn mÊt.
Gi¸o viªn kiÓm tra häc sinh. 6. Gi¶i thÝch tõ khã :
? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy 7.Bè côc : 3 phÇn.
phÇn? Néi dung chÝnh tõng phÇn? - §o¹n 1 : "Tõ ®Çu......m×nh" : Cuéc
®êi Vò N¬ng khi lÊy chång vµ khi Tr-
¬ng Sinh ®i lÝnh xa.
- §o¹n 2 : "TiÕp.......qua råi" : Nçi oan
khuÊt vµ çi chÕt bi th¶m cña Vò N-
¬ng.
- §o¹n 3 : Vò N¬ng t×m çch tù minh
Gi¸o viªn cho häc sinh x¸c ®Þnh nh©n oan cho m×nh.
vËt chÝnh cña truyÖn vµ nh©n vËt * Nh©n vËt chÝnh : Vò N¬ng, Tr¬ng
trung t©m. Sau ®ã chuyÓn ho¹t ®éng Sinh.
2. * Nh©n vËt trung t©m : Vò N¬ng.
II. Ph©n tÝch.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ph©n tÝch 1. Nh©n vËt Vò N¬ng.
v¨n b¶n. * T dung xinh ®Ñp, tÝnh t×nh thuú
? Nh©n vËt Vò N¬ng ®îc t¸c gi¶ giíi mÞ, nÕt na-> ca ngîi ®øc tÝnh thuú
thiÖu nh thÕ nµo? mÞ nÕt na cña Vò N¬ng -> §ã còng lµ
Gi¸o viªn : NÕu nh truyÖn cæ tÝch mÉu ngêi phô n÷ trung ®¹i.
thiªn vÒ cèt truyÖn céng víi diÔn biÕn
ho¹t ®éng cña nh©n vËt, th× ë ®©y d-
íi ngßi bót s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ nh©n vËt
cã ®êi sèng, tÝnh çch râ rÖt h¬n. T¸c
gi¶ ®· dÆt ra nh©n vËt vò n¬ng vµo
nhiÒu hoµn c¶nh kh¸c nhau. * Trong cuéc sèng vî chång míi cíi :
? VËy nh©n vËt Vò N¬ng ®îc miªu t¶ - BiÕt Tr¬ng Sinh nhµ giµu l¹i cã tÝnh
trong nh÷ng hoµn c¶nh nµo ? ( Trong hay ghen, nµng lu«n gi÷ g×n khu«n
cuéc sèng vî chång, khi tiÔn chång ®i phÐp kh«ng tõng ®Ó lóc nµo cî chång
lÝnh, khi xa chång, khi bÞ chång nghi ph¶i bÊt hoµ.
oan. ) * Khi tiÔn chång ®i lÝnh :
? Trong cuéc sèng vî chång ngêi ®· xö - Lêi dÆn dß ®Ëm ®µ t×nh nghÜa cña
sù nh thÕ nµo tríc tÝnh hay ghen cña ngêi vî hiÒn khi chång ph¶i ®i xa : "
Tr¬g Sinh? Nµng rãt ......bay bæng ".
? Trong buæi chia tay tiÔn chång ®i - Kh«ng mong vinh hiÓn, ¸o gÊm
lÝnh, Vò N¬ng ®· nãi nh÷ng c©u g×? phong hÇu, chØ mong chång ®îc b×nh
Qua lêi dÆn dß Êy ta hiÓu thªm tÝnh an trë vÒ.
çch vµ nguyÖn íc cña ngêi nh thÕ nµo - C¶m th«ng víi nh÷ng gian nan, nguy
? hiÓm mµ chång sÏ ph¶i chÞu ®ùng.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷ mµ - Nãi lªn nçi kh¾c kho¶i nhí nhung cña
t¸c gi¶ sö dông ë ®o¹n tho¹i nµy. m×nh.
-> C©u v¨n nhÞp nhµng theo lèi biÒn
ngÉu, nh÷ng h×nh ¶nh íc lÖ, ®iÓn
Häc sinh ®äc tho¹i cña Vò N¬ng, nhËn tÝch...
xÐt, ph¸t biÓu. Gi¸o viªn b×nh : * Khi xa chång :
- Sinh con nu«i con mét m×nh.
? Trong h¬n 1 n¨m xa chång, Vò N¬ng - Buån nhí chång xa, thÊm thÝa nçi c«
®· sèng cuéc sèng nh thÕ nµo ? Lêi trèi ®¬n : bín lîn ®Çy vên, m©y che kÝn
tr¨ng cña bµ mÑ chång gióp ta hiÓu râ nói, nçi buån gãc bÓ ch©n trêi -> çch
thªm g× vÒ ngêi con d©u cña bµ. nãi íc lÖ h×nh ¶nh thiªn nhiªn quen
( Häc sinh ®äc lêi nãi cuèi cïng cña bµ thuéc.
mÑ ) - Ch¨m sãc mÑ chång ©n cÇn dÞu
dµng, ch©n thµnh nh víi mÑ ®Î, hÕt
søc thuèc thang, lÔ b¸i thÇn phËt, lÊy
lêi ngät ngµo kh«n khÐo khuyªn l¬n.
-> RÊt ch©n thµnh, nh©n hËu.
- Khi mÑ chång qua ®êi, lo viÖc ma
chay chu ®¸o.
Gi¸o viªn b×nh => Vò N¬ng lµ ngêi phô n÷ thuû
chung, yªu th¬ng chång hÕt mùc, lµ ng-
êi mÑ hiÒn d©u th¶o, lµ ngêi phô n÷
hiÒn thôc, nÕt na, lo toan t×nh nghÜa
vÑn c¶ ®«i bÒ.
- Lêi tr¨ng trèi cña mÑ chång ®· chøng
minh t×nh nghÜa mÑ chång - nµng
d©u ( kh¸ch quan )
=> Víi ba t çch : mét ngêi vî, mét ngêi
con, mét ngêi mÑ, Vò N¬ng ®· nªu cao
phÈm h¹nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam
®¶m ®ang, giµu t×nh th¬ng,thuû
chung v« cïng nh©n hËu ®¸ng ®îc ngîi
ca,....
Gi¸o viªn sau khi kÓ l¹i sù viÖc gi÷a * Khi bÞ chång nghi oan - Nçi oan cña
Tr¬ng Sinh vµ ®øa con, råi vÒ nhµ la Vò N¬ng.
m¾ng, ®¸nh, ®uæi vî, t¸c gi¶ ®· ghi l¹i a, Lêi tho¹i 1 ( lÇn 1) : Ph©n trÇn ®Ó
lêi nãi, gi·i bµy thanh minh cña Vò N- chång hiÓu râ vÊn ®Ò cña m×nh : Ng-
¬ng, ®Èy m©u thuÉn truyÖn ®Õn êi nãi ®Õn th©n phËn cña m×nh, t×nh
®Ønh ®iÓm, t« ®Ëm thªm sè phËn, nghÜa vî chång, kh¼ng ®Þnh tÊm lßng
tÝnh çch nh©n vËt. thuû chung trong tr¾ng -> xin chång
? H·y ph©n tÝch 3 lêi nãi cña Vò N- ®õng nghi oan-> ngêi t×m mäi çch
¬ng? ®Ó hµn g¾n h¹nh phóc gia ®×nh ®ang
cã nguy c¬ tan vì.
b, LÇn 2 : Nãi lªn nçi ®au ®ín thÊt
väng kh«ng hiÓu v× sao l¹i bÞ ®èi xö
bÊt c«ng ( m¾ng nhiÕc ®Ênh ®uæi ®i
),kh«ng cã quyÒn ®îc tù b¶o vÖ, h¹nh
phóc gia ®×nh niÒm khao kh¸t cña c¶
®êi ngêi tan vì, t×nh yªu tan vì,....->
mét lo¹t h×nh ¶nh thiªn nhiªn biÓu hiÖn
cho sù mÊt m¸t ®¸ng tiÕc, nh÷ng çi
chÕt v« cïng xãt xa -> T¸c gi¶ ®· mîn
c¶nh ®Ó ngô t×nh ( ph¬ng çch íc lÖ
cña v¨n häc trung ®¹i ) -> g©y xóc
®éng lßng ngêi.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh tiÕt c, LÇn 3 : ThÊt väng tét cïng, h«n
truyÖn ë lêi tho¹i 3? ( Nguyªn nh©n nçi nh©n kh«ng thÓ hµn g¾n næi, ngêi ®·
oan vµ v× sao ngêi ph¶i chÕt.) tù vÉn theo dßng Hoµng Giang :
- Nµng t¾m géi chay s¹ch.
- Lêi than nh mét lêi nguyÒn....
-> T×nh tiÕt ®îc s¾p xÕp ®Çy kÞch
tÝnh : Nêi bÞ dån ®Õn bíc ®êng cïng,
®· mÊt tÊt c¶, ®µnh chÊp nhËn sau
mäi sè phËn sau mäi cè g¾ng kh«ng
thµnh.
Hµnh ®éng trÉm m×nh cña ngêi lµ
hµnh ®éng quyÕt liÖt cuèi cïng ®Ó
b¶o toµn danh dù, tuyÖt väng cay
®¾ng, cã sù chØ ®¹o cña lÝ trÝ chø
kh«ng ph¶i lµ hµnh ®éng bét ph¸t trong
? Qua ph©n tÝch nh©n vËt Vò N¬ng, c¬n nãng giËn nh truyÖn cæ tÝch miªu
em cã thÓ kh¸i qu¸t vÒ con ngêi, t©m t¶.
hån, tÝnh çch vµ sè phËn, cña Vò N- * Vò N¬ng lµ mét ngêi phô n÷ xinh
¬ng nh thÕ nµo? ®Ñp, nÕt na, hiÒn thôc, l¹i ®¶m ®ang
th¸o v¸t, thê kÝnh mÑ chång rÊt mùc
hiÕu th¶o,mét d¹ thuû chung víi chång,
hÕt lßng vun ®¾p h¹nh phóc gia
®×nh -> ®¸ng lÏ ph¶i ®îc hëng h¹nh
phóc trän vÑn vËy mµ ph¶i chÕt mét
çch oan uæng, ®au ®ín -> Tiªu biÓu
cho biÕt bao phô n÷ thêi k× trung ®¹i
-> t¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn tÊm lßng tr©n
träng vµ xãt th¬ng s©u s¾c. Mçi h×nh
¶nh c©u v¨n dµnh cho nh©n vËt ®Òu
®Ëm ®µ c¶m høng nh©n v¨n, lay
? Nh©n vËt Tr¬ng Sinh ®îc t¸c gi¶ giíi ®éng t©m hån b¹n ®äc chóng ta.
thiÖu lµ con ngêi nh thÕ nµo? Qua ®ã 2. Nh©n vËt Tr¬ng Sinh vµ h×nh
ta cã thÓ kh¸i qu¸t ®ã lµ mét con ngêi ¶nh " Çi bãng" oan nghiÖt.
nh thÕ nµo? * Tr¬ng Sinh lµ con mét gia ®×nh giµu
cã, cã tÝnh ®a nghi, ®éc ®o¸n, cè
chÊp, n«ng næi, ngu xuÈn, hÕt søc gia
trëng -> Tiªu biÓu cho chÕ ®é phô
? Tõ ®ã em h·y chØ râ nguyªn nh©n quyÒn trong x· héi phong kiÕn.
nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng ? ( cã thÓ * Nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng cã nhiÒu
chuyÓn lªn cuèi môc 1 ) nguyªn nh©n :
- cuéc h«n nh©n gi÷a Vò N¬ng vµ Tr-
¬ng Sinh cã phÇn kh«ng b×nh ®¨ng víi
chÕ ®é phô quyÒn gia trëng phong
kiÕn .
- Do tÝnh ®a nghi céng víi t©m tr¹ng
nÆng nÒ khi ®i lÝnh vÒ cña Tr¬ng
Sinh.
- T×nh huèng bÊt ngê : lêi cña ®øa trÎ
ng©y th¬, chøa ®Çy nh÷ng d÷ kiÖn
®¸ng ngê : " mét ngêi ®µn «ng.....còng
ngåi"
- Çch c xö hå ®å, ®éc ®o¸n cña Tr¬ng
Sinh.
-> Nót th¾t ngµy mét chÆt, kÞch tÝnh
ngµy cµng cao.
- Tr¬ng Sinh trë thµnh kÎ vò phu, th«
? H×nh ¶nh " Çi bãng " ®ãng vai trß b¹o víi vî -> çi chÕt Vò N¬ng ch¼ng
g× trong c©u chuyÖn nµy? kh¸c nµo bÞ bøc tö ( mµ kÎ bøc tö l¹i v«
can ).
* H×nh ¶nh çi bãng : chi tiÕt quan
träng cña c©u chuyÖn.
- Víi Vò N¬ng : lµ çch ®Ó dç con, cho
ngu«i nçi nhí chång,.... §ång thêi nã lµ
nguyªn nh©n dÉn nµng ®Õn çi chÕt.
- Víi bÐ §¶n :
+ Lµ b»ng chøng vÒ sù h háng cña vî.
Gi¸o viªn b×nh chuyÓn môc 3. + Cho chµng thÊy sù thËt téi ¸c mµ
chµng ®· g©y ra cho vî.
-> Çi bãng trë thµnh ®Çu mèi, ®iÓm
Häc sinh ®äc ®o¹n kÕt. nót cña c©u chuyÖn, lµm cho ngêi ®äc
? T×m nh÷ng yÕu tè k× ¶o trong ngì ngµng, xóc ®éng.
truyÖn. 3. §o¹n kÕt c©u chuyÖn : Nh÷ng yÕu
tè hoang ®êng k× l¹ :
* YÕu tè k× ¶o :
-Phan Lang n»m méng -> th¶ rïa.
- Phan lang l¹c vµo ®éng rïa cña Linh
Phi ®îc ®·i yÕn, gÆp Vò N¬ng - ®îc
linh phi rÏ níc®a vÒ d¬ng thÕ.
- Vò N¬ng ®a tr©m cho Phan Lang
mang vÒ cho Tr¬ng Sinh.
- H×nh ¶nh Vò N¬ng hiÖn ra khi Tr¬ng
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch ®a Sinh lËp ®µn gi¶i oan......
nh÷ng yÕu tè k× ¶o vµo truyÖn cña -> Çc yÕu tè k× ¶o ®a xen kÏ víi
NguyÔn D÷. nh÷ng yÕu tè thùc ( ®Þa danh, thêi
®iÓm lÞch sö, sù kiÖn lÞch sö, trang
phôc mÜ nh©n, t×nh c¶nh gia ®×nh
Vò N¬ng kh«ng ch¨m sãc sau khi
ngêi mÊt )
-> lµm cho thÕ giíi k× ¶o lung linh trë
nªn gÇn víi cuéc sèng thùc, t¨ng ®é tin
? ViÖc ®a yÕu tè k× ¶o vµo c©u cËy cho ngêi ®äc.
chuyÖn cã ý nghÜa g×? * ý nghÜa : §Æt ra 3 vÊn ®Ò.
- Sù minh oan ( ®Òn ®¸p ), lµm hoµn
chØnh thªm mét nÐt ®Ñp vèn cã cña
nh©n vËt Vò N¬ng : ë hiÒn g»p lµnh.
- ThÓ hiÖn tÝnh truyÒn k× : yÕu tè
hoang ®¬ng, thÇn linh, ma qu¸i. ( KÕt
thóc cã hËu cho t¸c phÈm : thÓ hiÖn íc
m¬ ngµn ®êi cña nh©n d©n ta vÒ sù
c©n b»ng cho nh÷ng cuéc ®êi : ngêi tèt
dï cã tr¶i qua oan khuÊt, cuèi cïng sÏ ®-
îc minh oan )
- KÕt thóc ngÇm chøa mét bi kÞch :Vò
N¬ng trë l¹i trÇn thÕ uy nghi, loang
lo¸ng nhng mê nh¹t -> lµ mét chót an ñi
cho ngêi b¹c phËn, h¹nh phóc ( thùc sù )
®· mÊt ®i th× kh«ng bao giê t×m l¹i ®-
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt- îc : Chµng Tr¬ng ph¶i tr¶ gi¸ cho hµnh
luyÖn tËp . ®éng cña m×nh.
? X¸c ®Þnh chñ ®Ò cña c©u III. LuyÖn tËp - Tæng kÕt.
chuyÖn? ( häc sinh th¶o luËn nhãm ). 1. Chñ ®Ò :
- Kh¼ng ®Þnh vÎ ®Ñp t©m hån
truyÒn thèng cña ngêi phô n÷ ViÖt
Nam.
- C¶m th«ng víi sè phËn nhá nhoi, bÊt
h¹nh, bi kÞch cña ng¬i phô n÷ díi chÕ
®é phong kiÕn.
- Phª ph¸n thãi ghen tu«ng mï qu¸ng,
tÝnh ®éc quyÒn gia trëng cña ®µn «ng
trong gia ®×nh -> vÊn ®Ò mu«n thuë
? H·y nªu nhËn xÐt vÒ çch dÉn d¾t cña mäi thêi ®¹i.
t×nh tiÕt c©u chuyÖn, nh÷ng lêi ®èi - Tè ço chiÕn tranh phi nghÜa ®· g©y
tho¹i trong truyÖn? ( häc sinh th¶o luËn nªn c¶nh gia ®×nh chia l×a, ®æ n¸t.
nhãm). 2. NghÖ thuËt :
- DÉn d¾t t×nh huèng c©u chuyÖn :
Da vµo cèt truyÖn cã s½n céng víi sù
s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ t¨ng cêng tÝnh bi
kÞch vµ lµm truyÖn trë nªn hÊp dÉn,
sinh ®éng.
- Lêi ®èi tho¹i - ®éc tho¹i cña nh©n vËt
? Qua ®ã em häc tËp ®îc nghÖ thuËt lµm cho chuyÖn sinh ®éng, kh¾c ho¹
kÓ chuyÖn cña NguyÔn D÷? râ nÐt tÝnh çch nh©n vËt.
- Thµnh c«ng vÒ mÆt dùng truyÖn,
kh¾c ho¹ tÝnh çch nh©n vËt, kÕt hîp
tù sù, tr÷ t×nh, kÞch.
§äc to ghi nhí SGK. - KÕt hîp ngßi bót l·ng m¹n thÊm ®Ém
c¶m høng nh©n v¨n .
=> Xøng ®¸ng lµ mét ¸ng " Thiªn cæ k×
bót ".

- Tãm t¾t l¹i truyÖn.
- §äc bµi ®äc thªm.
- Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt Vò N¬ng.
- So¹n bµi tiÕp theo.
TiÕt 18 :
Xng h« trong héi tho¹i.

- N¾m ®îc hÖ thèng tõ ng÷ th«ng thêng ®îc dïng ®Ó xng h« trong héi
tho¹i.
- HiÓu ®îc sù p2, tinh tÕ vµ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m cña hÖ thèng çc tõ
ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt.
- HiÓu râ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« víi t×nh
huèng giao tiÕp.
- N¾m v÷ng vµ sö dông thÝch hîp tõ ng÷ xng h«.
- Gi¸o viªn ®äc çc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn bµi d¹y.
- B¶ng phô.
*Giíi thiÖu bµi:
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu tõ I. Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ
ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ ng÷ x- ng÷ xng h«.
ng h«.
* VÝ dô :
? Em h·y nªu mét sè tõ ng÷ ®Ó xng h« - Ng«i thø nhÊt : t«i, tao,...chóng t«i,
trong tiÕng viÖt vµ cho biÕt çch dïng chóng tao...
tõ ng÷ ®ã? - Ng«i thø hai : mµy, mi, chóng mµy...
- Ng«i thø ba : nã, h¾n, chóng nã, hä...
- Suång s· : mµy, tao,..
- Trang träng : quÝ «ng, quÝ bµ, quÝ
Gi¸o viªn nªu t×nh huèng cho häc sinh c«, quÝ vÞ......
ph©n tÝch.
? Qua ®ã em cã thÓ rót ra nhËn xÐt g× => TiÕng viÖt cã mét hÖ thèng tõ ng÷
vÒ t×nh huèng tõ ng÷ xng h« trong xng h« phong phó, tinh tÕ, giµu s¾c
tiÕng viÖt? th¸i biÓu c¶m.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc 2 ®o¹n * VÝ dô :
trÝch trong t¸c phÈm " DÕ MÌn phiªu l- - Çc tõ ng÷ xng h« trong :
u kÝ ". + §o¹n trÝch 1 : em - anh ( Cho¾t nãi
? X¸c ®Þnh çc tõ ng÷ xng h« trong hai víi MÌn ); ta - chó mµy ( MÌn nãi víi
®o¹n trÝch . Cho¾t ).
+ §o¹n trÝch 2 : t«i - anh ( MÌn nãi víi
Cho¾t, Cho¾t nãi víi MÌn )
? Ph©n tÝch sù thay ®æi vÒ çch xng - Sù thay ®æi vÒ çch xng h« :
h« cña Cho¾t vµ MÌn. + §o¹n 1 : Çch xng h« cña kÎ yÕu c¶m
thÊy m×nh thÊp hÌn, cÇn nhê v¶ ngêi
kh¸c ( Cho¾t ) víi kÎ m¹nh kiªu c¨ng vµ
h¸ch dÞch ( MÌn )
+ §o¹n 2 : xng h« b×nh ®¼ng.
? Gi¶i thÝch sù thay ®æi ®ã? - Sù thay ®æi vÒ çch xng h« trong hai
®o¹n trÝch v× t×nh huèng giao tiÕp
thay ®æi, ë ®o¹n 2 cho¾t thÊy kh«ng
cÇn nhê v¶, n¬ng tùa MÌn n÷a mµ tr¨ng
trèi víi t çch lµ mét ngêi b¹n.
? Qua ®ã em rót ra ®iÒu g× trong viÖc => Ngêi nãi cÇn c¨n cø vµo ®èi tîng vµ
xng h« trong héi tho¹i. ®Æc ®iÓm kh¸c cña t×nh huèng giao
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lÊy thªm vÝ tiÕp ®Ó xng h« cho thÝch hîp.
dô ®Ó minh ho¹.
Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc cho * Ghi nhí : SGK.
häc sinh ®äc ghi nhí SGK.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn luyÖn tËp. II. LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1 :
- NhÇm chóng ta víi chóng em ( chóng t«i ).
- Chóng ta gåm c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe.
- Chóng em, chóng t«i : kh«ng bao gåm ngêi nghe.
Bµi tËp 2 :
Khi mét ngêi xng lµ " chóng t«i ", chø kh«ng ph¶i xng lµ " t«i " lµ ®Ó thÓ
hiÖn tÝnh kh¸ch quan va sù khiªm tèn.
Bµi tËp 3 :
- Çch xng h« cña Th¸nh Giãng víi mÑ lµ b×nh thêng.
- Çch xng h« cña Th¸nh Giãng víi xø gi¶ : Ta - ¤ng chøng tá Th¸nh Giãng lµ
mét ®øa trÎ kh¸c thêng, mang mµu s¾c cña truyÒn thuyÕt.
Bµi tËp 4 : Häc sinh th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy.
- VÞ tíng lµ ngêi t«n s träng ®¹o nªn vÉn xng h« víi thÇy gi¸o cò lµ gäi thÇy
xng con.
- Ngêi thÇy gi¸o cò t«n träng c¬ng vÞ hiÖn t¹i cña trß nªn gäi vÞ tíng lµ
ngµi.
- Qua çch xng h« cña hai ngêi, ta thÊy c¶ hai ngêi ®èi nh©n xö thÕ rÊt
thÊu t×nh ®¹t lÝ.
Bµi tËp 5 :
- Tríc n¨m 1945 níc ta lµ mét níc phong kiÕn : Vua xng " TrÉm " bän
thÇn d©n lµ " quan lín ", gäi nh©n d©n lµ " khè r¸ch ¸o «m ", vua gäi quan lµ "
khanh ", nh©n d©n lµ " lÖ d©n, con d©n, b¸ch tÝnh ".....-> ThÓ hiÖn th¸i ®é
ph©n biÖt ng«i thø râ rÖt, th¸i ®é miÖt thÞ.
- Çch xng h« cña B¸c Hå gÇn gòi, th©n mËt, thÓ hiÖn sù thay ®æi vÒ
chÊt trong mèi quan hÖ gi÷a l·nh tô çch m¹ng vµ quÇn chóng çch m¹ng.
Bµi 6 :
- Cai lÖ lµ kÎ cã quyÒn nªn xng h« trÞch thîng, hèng h¸ch.
- ChÞ DËu lµ ngêi thÊp cæ bÐ häng nªn ph¶i xng h« mét çch nhón nhêng.
Sù thay ®æi çch xng h« cña chÞ DËu ph¶n ¸nh nh÷ng sù thay ®æi trong hµnh
vi øng xö cña nh©n vËt. Nã thÓ hiÖn sù ph¶n kh¸ng quyÕt liÖt cña mét con ngêi
bÞ dån ®Õn bíc ®êng cïng.
( Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm, sau ®ã nhãm cö mét ®Ëi diÖn
lªn tr×nh bµy trªn giÊy khæ to ).
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn häc bµi ë nhµ.
- Lµm l¹i bµi tËp vµo vë bµi tËp.
TiÕt 19 :
Çch dÉn trùc tiÕp vµ çch dÉn gi¸n tiÕp.
- Gióp häc sinh n¾m ®îc hai çch dÉn lêi nãi hoÆc ý nghÜ : çch dÉn trùc
tiÕp vµ çch dÉn gi¸n tiÕp.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng trÝch dÉn khi viÕt v¨n b¶n.
- Gi¸o viªn so¹n bµi, ®äc çc tµi liÖu cã liªn quan.
- ChuÈn bÞ b¶ng phô.
*Giíi thiÖu bµi:
Ho¹t ®éng I: T×m hiÓu çch dÉn trùc I. Çch dÉn trùc tiÕp :
tiÕp.
? Häc sinh ®äc vÝ dô a, b trªn b¶ng * VÝ dô a :
phô. - Ch¸u nãi : " §Êy, b¸c.........lµ g×!"
? PhÇn in ®Ëm ë vÝ dô a lµ lêi nãi hay -> §©y lµ lêi nãi v× tríc ®ã cã tõ
ý nghÜ cña mét nh©n vËt? " nãi " trong phÇn lêi cña ngêi dÉn.
? Nã ®îc ng¨n çch víi mét bé phËn -> Nã ®îc ng¨n çch víi bé phËn ®øng
®øng tríc b»ng nh÷ng dÊu g× ? tríc b»ng dÊu 2 chÊm vµ dÊu ngoÆc
kÐp.
? PhÇn in ®Ëm ë vÝ dô b lµ lêi nãi hay * VÝ dô b :
ý nghÜ cña nh©n vËt? - Ho¹ sÜ nghÜ thÇm : " Kh¸ch .....
( Gi¸o viªn nãi ®Ó häc sinh hiÓu kh¸i ch¼ng h¹n ".-> §©y lµ ý nghÜ v× tríc
niÖm lêi nãi vµ ý nghÜ b»ng mét t×nh ®ã cã tõ " nghÜ ".
huèng cô thÓ )
? Nã ®îc ng¨n çch víi bé phËn ®øng - DÊu hiÖu t¸ch hai phÇn c©u còng lµ
tríc b»ng nh÷ng dÊu g× ? dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp.
? Cã thÓ ®¶o vÞ trÝ cña phÇn in ®Ëm -> Cã thÓ ®¶o ®îc. Khi ®¶o cÇn thªm
lªn phÝa tríc ®îc kh«ng ? Khi ®¶o hai dÊu g¹ch ngang ®Ó ng¨n çch hai
bé phËn sÏ ®îc ng¨n çch b»ng dÊu phÇn.
g× ?
? Em hiÓu thÕ nµo lµ çch dÉn trùc => Çch dÉn trùc tiÕp lµ nh¾c l¹i
tiÕp. nguyªn v¨n lêi nãi hay ý nghÜ cña ngêi
hoÆc nh©n vËt; lêi dÉn trùc tiÕp ®îc
®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp.
II. Çch dÉn gi¸n tiÕp :
Ho¹t ®éng II: Çch dÉn gi¸n tiÕp. * VÝ dô :
Häc sinh ®äc vÝ dô a, b ë môc II. a, PhÇn in ®Ëm ë vÝ dô a lµ lêi nãi.
? PhÇn in ®Ëm ë vÝ dô a lµ lêi nãi hay
ý nghÜ ? b, PhÇn in ®Ëm ë vÝ dô b lµ ý nghÜ.
? PhÇn in ®Ëm ë vÝ dô b lµ lêi nãi hay
lµ ý nghÜ ? - Nã ®îc ng¨n çch víi bé phËn tríc bëi
? Nã ®îc ng¨n çch víi bé phËn ®øng tõ " r»ng " ë vÝ dô B. ChuÈn bÞ cña
tríc b»ng dÊu g× ? thÇy trß:
- Cã thÓ thay tõ " r»ng " b»ng tõ " lµ ".
? Cã thÓ thay tõ "r»ng" b»ng tõ g× ? => DÉn gi¸n tiÕp lµ nh¾c l¹i lêi hay ý
? Em hiÓu thÕ nµo lµ çch dÉn gi¸n cña ngêi hoÆc nh©n vËt theo kiÓu
tiÕp. thuËt l¹i, kh«ng gi÷ nguyªn v¨n.
* Ghi nhí : SGK.
Gi¸o viªn : gäi häc sinh ®äc to ghi nhí III. ChuyÓn lêi dÉn trùc tiÕp sang
SGK. lêi dÉn gi¸n tiÕp sang lêi dÉn gi¸n
Ho¹t ®éng III: Çch chuyÓn lêi dÉn tiÕp.
trùc tiÕp sang lêi dÉn gi¸n tiÕp. * VÝ dô :
Gi¸o viªn chiÕu vÝ dô lªn m¸y chiÕu : a, §©y lµ lêi dÉn trùc tiÕp.
a,- H«m qua, nã qu¶ quyÕt víi t«i r»ng :
" Ngµy mai t«i sÏ ®Õn nhµ anh ch¬i ". b, §©y lµ lêi dÉn gi¸n tiÕp.
b,- H«m qua nã qu¶ quyÕt víi t«i
r»ngh«m nay nã ®Õn nhµ t«i ch¬i.
? H·y x¸c ®Þnh lêi dÉn trùc tiÕp, lêi
dÉn gi¸n tiÕp trong çc vÝ dô trªn. - XÐt vÒ néi dung 2 çch diÔn ®¹t trªn
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ 2 çch diÔn gièng nhau, nhng kh¸c vÒ cÊu tróc ng÷
®¹t trªn ? ph¸p, tõ ng÷ cã sù thay ®æi. ( ë vÝ dô b
)
? Tõ ®ã em rót ra kÕt luËn g× khi * KÕt luËn : Khi chuyÓn lêi dÉn trùc
chuyÓn lêi dÉn gi¸n tiÕp sang lêi dÉn tiÕp sang lêi dÉn gi¸n tiÕp, cÇn chó ý
trùc tiÕp ? çc bíc sau :
- Bá dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc
kÐp .
- ChuyÓn chñ ng÷ ë lêi dÉn trùc tiÕp
Häc sinh ph¸t biÓu, gi¸o viªn kÕt luËn. sang ng«i thÝch hîp ( ®¹i tõ ng«i thø
3)
- Thay ®æi çc tõ ®Þnh vÞ thêi gian
cho thÝch hîp.
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn luyÖn tËp.

Bµi tËp 1 : Yªu cÇu häc sinh nhËn diÖn çch dÉn vµ lêi dÉn.
- Çch dÉn trong çc c©u ë a, b ®Òu lµ dÉn trùc tiÕp.
- C©u a : Lêi dÉn b¾t ®Çu tõ " A! l·o giµ....". §ã lµ ý nghÜ mµ nh©n vËt
g¸n cho con chã.
- C©u b : Lêi dÉn b¾t ®Çu tõ " Çi vên lµ ...". §ã lµ ý nghÜ cña nh©n vËt (
l·o tù b¶o r»ng )
Bµi tËp 2 : Yªu cÇu häc sinh thùc hµnh t¹o c©u cã chøa lêi dÉn theo mÉu gîi
ý ®É cho. ( Häc sinh lµm theo 3 nhãm)
C©u a : - DÉn trùc tiÕp :
Trong " B¸o ço chÝnh trÞ.... cña §¶ng ", Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nªu
râ : " Chóng ta ph¶i....."
- DÉn gi¸n tiÕp :
Trong " B¸o ço chÝng trÞ .....cña §¶ng " Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kh¼ng
®Þnh r»ng chóng ta ph¶i ....
C©u b : - DÉn trùc tiÕp Trong cuèn s¸ch " Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, tinh
hoa....thêi ®¹i", ®ång chÝ Ph¹m V¨n §ång viÕt " Gi¶n dÞ trong ®êi sèng .....lµm
®îc ".
Trong cuèn s¸ch " Chñ tich Hå ChÝ Minh ....thêi ®¹i " ®ång chÝ Ph¹m V¨n
§ång kh¼ng ®Þnh r»ng Hå Chñ TÞch lµ mét con ngêi gi¶n dÞ....lµm ®îc.
C©u c : - DÉn trùc tiÕp :
Trong cuèn s¸ch " TiÕng ViÖt..... d©n téc " «ng §Æng Thai Mai kh¼ng
®Þnh :
" Ngêi ViÖt nam ngµy nay....... cña m×nh"
Trong cuèn s¸ch " TiÕng ViÖt ......d©n téc " «ng §Æng Thai Mai kh¼ng
®iÞnh r»ng ngêi ViÖt Nam.....cña m×nh.
Bµi tËp 3 : Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh :
- Yªu cÇu : ChuyÓn lêi dÉn trùc tiÕp sang lêi dÉn gi¸n tiÕp trong mét t×nh
huèng cho s½n víi sè lîng ngêi tham gia cã thÓ g©y nhÇm lÉn.
- CÇn chó ý :
+ Ph©n biÖt râ lêi tho¹i lµ cña ai, ®ang nãi víi ai, trong ®ã cã phÇn nµo mµ
ngêi nghe cÇn chuyÓn ®Õn ngêi thø ba, ngêi thø ba ®ã lµ ai.
+ Thªm vµo trong c©u nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp ®Ó m¹ch ý cña c©u râ :
Vò N¬ng nh©n ®ã còng ®a göi mét chiÕc hoa vµng vµ dÆn Phan nãi hé
víi chµng Tr¬ng r»ng nÕu chµng cßn nhí chót t×nh xa nghÜa cò, th× xin lËp mét
®µn gi¶i oan ë bÕn s«ng, ®èt c©y ®Ìn thÇn chiÕu xuèng níc, Vò N¬ng sÏ trë
vÒ.
Ho¹t ®éng V : Híng dÉn häc ë nhµ.
-Häc sinh lµm l¹i bµi tËp 3.
-Häc thuéc ghi nhí.
- ChuÈn bÞ bµi " LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ".
TiÕt 20 :
LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù.

- ¤n tËp, cñng cè, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ®· häc
ë líp 8, n©ng cao ë líp 9.
- RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù theo çc yªu cÇu kh¸c nhau : cµng
ng¾n gän h¬n, nhng vÉn ®¶m b¶o çc ý chÝnh, nh©n vËt chÝnh .
- Häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ : «n l¹i phÇn " Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù " ®·
häc ë líp 8.
- Gi¸o viªn :B¶ng phô.
? ThÕ nµo lµ tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù .
? Çch tãm t¾t v¨n b¶n tù sù .
Yªu cÇu :
- Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ kÓ l¹i mét cèt truyÖn ®Ó ngêi ®äc hiÓu ®îc
néi dung c¬ b¶n cña t¸c phÈm Êy.
- Khi tãm t¾t cÇn chó ý :
+ Ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt cña t¸c phÈm : sù viÖc vµ
nh©n vËt chÝnh ( hoÆc cèt truyÖn vµ nh©n vËt chÝnh )
+ Cã thÓ xen kÏ cã mËt ®é nh÷ng yÕu tè bæ trî : çc chi tiÕt, nh©n vËt
phô miªu t¶, biÓu c¶m, ®èi tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m.
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu çc I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n
t×nh huèng cÇn ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n b¶n tù sù .
tù sù. - Trong thùc tÕ, kh«ng ph¶i lóc nµo
Cho häc sinh çc t×nh huèng trong chóng ta còng cã thêi gian vµ ®iÒu
SGK, trao ®æi ®Ó rót ra nhËn xÐt vÒ kiÖn ®Ó trùc tiÕp ®äc nguyªn v¨n t¸c
sù cÇn thiÕt ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n tù phÈm v¨n häc hoÆc xem phim v× vËy
sù . tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ mét nhu cÇu
? Qua çc t×nh huèng trªn, em thÊy thiÕt yÕu do cuéc sèng ®Æt ra.
viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù cã vai trß - Tãm t¾t v¨n b¶n gióp ngêi ®äc vµ ng-
nh thÕ nµo trong cuéc sèng. êi nghe dÔ n¾m ®îc néi dung chÝnh
? Tõ ®ã h·y nªu ra çc t×nh huèng kh¸c cña mét chuyÖn.V¨n b¶n tãm t¾t thêng
mµ ph¶i vËn dông kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n ng¾n gän dÔ nhí.
b¶n tù sù. Häc sinh tù béc lé.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn thùc hµnh II. Thùc hµnh tãm t¾t mét v¨n b¶n tù
tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù. sù.
-HS quan s¸t trªn b¶ng phô * Bµi tËp 1:
? Çc sù viÖc chÝnh ®· ®îc nªu lªn cha - SGK nªu 7 sù viÖc kh¸ ®Çy ®ñ cña
? Cã thiÕu sù viÖc nµo quan träng cèt truyÖn : " ChuyÖn...Nam X¬ng"
kh«ng? NÕu cã th× ®ã lµ sù viÖc g×? - VÉn cßn thiÕu mét sù viÖc quan
T¹i sao ®ã l¹i lµ sù viÖc quan träng träng lµ :
cÇn ph¶i nªu? Sau khi vî trÉm m×nh tù vÉn, mét h«m
Gi¸o viªn cho häc sinh söa l¹i sù viÖc 7 Tr¬ng Sinh cïng con trai ngåi bªn ®Ìn,
vµ bæ sung thªm sù viÖc trªn. Gi¸o viªn ®øa con chØ chiÕc bãng trªn têng vµ
yªu cÇu häc sinh dùa vµo çc sù viÖc nãi ®ã chÝnh lµ ngêi ®µn «ng hay tíi
chÝnh ®Ó viÕt v¨n b¶n tãm t¾t ®ªm ®ªm. ChÝnh sù viÖc nµy lµm
chµng hiÓu ra vî m×nh ®· bÞ oan.
- Tõ ®ã ta thÊy sù viÖc thø 7 cha hîp
lÝ
-> cÇn bæ sung vµ söa ch÷a.
Bµi tËp 2 : ViÕt b¶n tãm t¾t " ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng " trong 20
dßng :
Xa cã chµng Tr¬ng Sinh, võa cíi vî xong ®· ph¶i ®Çu qu©n ®i lÝnh ®Ó l¹i
mÑ giµ vµ ngêi vî trÎ lµ Vò ThÞ ThiÕt, cßn l¹i lµ Vò N¬ng, bông mang d¹ chöa.
MÑ Tr¬ng Sinh èm chÕt,Vò N¬ng lo ma chay chu tÊt. GiÆc tan, Tr¬ng Sinh trë
vÒ nhµ, nghe lêi con nhá, nghi lµ vî m×nh kh«ng chung thuû. Vò N¬ng bÞ oan,
bÌn gieo m×nh xuèng s«ng Hoµng Giang tù vÉn. Sau ®ã, vµo mét ®ªm Tr¬ng
Sinh cïng con trai ngåi bªn ®Ìn, ®øa con chØ chiÕc bãng trªn têng vµ nãi ®ã
chÝnh lµ ngêi hay tíi ®ªm ®ªm. Lóc ®ã chµng míi hiÓu ra vî m×nh bÞ oan. Phan
Lang lµ b¹n cïng lµng víi Vò N¬ng, do cu m¹ng thÇn rïa Linh Phi, vî vua Nam
H¶i, nªn khi ch¹y n¹n, chÕt ®uèi ë biÓn ®· ®îc Linh Phi cøu sèng ®Ó tr¶ ¬n .
Phan Lang gÆp l¹i Vò N¬ng trong ®éng cña Linh Phi . Hai ngêi nhËn ra nhau
Phan Lang ®îc trë vÒ trÇn gian, Vò N¬ng göi chiÕc hoa vµng cïng lêi nh¾n cho
Tr¬ng Sinh. Tr¬ng Sinh nghe Phan Lang kÓ th¬ng nhí vî v« cïng, bÌn lËp ®µn
gi¶i oan trªn bÕn Hoµng Giang. Vò N¬ng trë vÒ ngåi trªn kiÖu hoa ®øng gi÷a
dßng, lóc Èn, lóc hiÖn.
Bµi tËp 3 : Tãm t¾t rót ng¾n h¬n v¨n b¶n trªn :
Xa cã chµng Tr¬ng Sinh, võa cíi vî xong ®· ph¶i ®i lÝnh. GiÆc tan Tr¬ng
Sinh trë vÒ, nghe lêi con nhá, nghi oan lµ vî m×nh kh«ng chung thuû. Vò
N¬ng bÞ oan, bÌn gieo m×nh xuèng s«ng Hoµng Giang tù vÉn. Mét ®ªm Tr-
¬ng Sinh cïng con trai ngåi bªn ®Ìn, ®øa con chØ chiÕc bãng trªn têng vµ nãi
®ã chÝnh lµ ngêi hay tíi ®ªm ®ªm. Lóc ®ã chµng míi hiÓu ra vî m×nh bÞ oan.
Phan lang t×nh cê gÆp l¹i Vò N¬ng díi thuû cung. Khi Phan Lang trë vÒ trÇn
gian, Vò N¬ng göi chiÕc hoa vµng cïng lêi nh¾n cho Tr¬ng Sinh. Tr¬ng Sinh
lËp ®µn gi¶i oan trªn bÕn Hoµng Giang . Vò N¬ng trë vÒ ngåi trªn chiÕc kiÖu
hoa ®øng gi÷a dßng, lóc Èn, lóc hiÖn.
* Häc sinh rót ra ghi nhí theo SGK.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn luyÖn tËp.
Bµi tËp 1: - Häc sinh lµm bµi tËp theo hai nhãm.
- Nhãm cö mét ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt.
Bµi tËp 2: - Lµm ë nhµ.
Häc sinh lµm bµi tËp 2.
So¹n bµi " ChuyÖn cò......".
TuÇn 5 - TiÕt 21 :
Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng.

Gióp häc sinh n¾m ®îc :
- Tõ vùng cña mét ng«n ng÷ kh«ng ngõng ph¸t triÓn.
- Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng ®îc diÔn ra tríc hÕt theo çch ph¸t triÓn nghÜa
cña tõ thµnh nhiÒu nghÜa trªn c¬ së nghÜa gèc. Hai ph¬ng thøc chñ yÕu ph¸t
triÓn nghÜa lµ Èn dô vµ ho¸n dô.
- RÌn kÜ n¨ng më réng vèn tõ theo çch ph¸t triÓn tõ vùng.
* ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
B¶ng phô.
* Bµi míi :
Ng«n ng÷ lµ mét hiÖn tîng x· héi. Nã ngõng biÕn ®æi theo sù vËn ®éng
cña x· héi. Sù ph¸t triÓn cña TiÕng ViÖt, còng nh ng«n ng÷ nãi chung, ®îc thÓ
hiÖn trªn c¶ 3 mÆt : ng÷ ©m, tõ vùng, ng÷ ph¸p. Bµi häc h«m nay chØ ®Ò cËp
®Õn sù ph¸t triÓn cña TiÕng ViÖt vÒ mÆt tõ vùng.
Ho¹t ®éng I: T×m hiÓu sù biÕn ®æi I. Sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn nghÜa
vµ sù ph¸t triÓn nghÜa cña tõ. cña tõ ng÷.
? Cho biÕt tõ " kinh tÕ " trong bµi * Ph©n tÝch vÝ dô.
th¬ " Vµo.... c¶m t¸c" cña Phan Béi 1, Kinh tÕ : trÞ níc cøu ®êi-> T¸c gi¶
Ch©u cã ý nghÜa g× ? «m Êp hoµi b·o tr«ng coi viÖc níc, cøu
? Ngµy nay tõ nµy cã ®îc hiÓu nh vËy gióp ngêi ®êi.
kh«ng? Kinh tÕ: ChØ toµn bé hµnh ®éng cña
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ con ngêi trong lao ®éng s¶n xuÊt, trao
nghÜa cña tõ ? ®æi, ph©n phèi vµ sö dông cña c¶i vËt
Gi¸o viªn: Nh vËy trong qu¸ tr×nh ph¸t chÊt lµm ra.
triÓn x· héi nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng -> NhËn xÐt: NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i
míi n¶y sinh. Do vËy ng«n ng÷ còng bÊt biÕn. Nã cã thÓ thay ®æi theo thêi
ph¶i cã nh÷ng tõ ng÷ míi ®Ó biÓu thÞ gian. Cã nh÷ng nghÜa cò bÞ mÊt ®i vµ
çc sù vËt, hiÖn tîng ®ã. Mét trong hai nh÷ng nghÜa míi ®îc h×nh thµnh.
híng ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ®ã lµ => H×nh thµnh nghÜa míi, nghÜa cò
h×nh thµnh nghÜa míi vµ nghÜa cò mÊt ®i.
mÊt ®i. VÝ dô : §¨m chiªu :
Häc sinh ®äc vÝ dô ( B¶ng phô ). -> Ph¶i vµ tr¸i (nghÜa cò ).
? X¸c ®Þnh nghÜa gèc vµ nghÜa -> B¨n kho¨n suy nghÜ ( nghÜa míi )
chuyÓn cña tõ : Xu©n, Tay trong çc 2,
vÝ dô. a, Xu©n (1) : mïa chuyÓn tiÕp tõ ®«ng
Gi¸o viªn : Nh vËy nghÜa cña tõ biÕn sang h¹, ®îc coi lµ më ®Çu cña mét
®æi vµ ph¸t triÓn theo mét híng n÷a n¨m -> nghÜa gèc.
®ã lµ h×nh thµnh çc nghÜa míi cïng Xu©n (2) : tuæi trÎ ( nghÜa chuyÓn )
tån t¹i víi nghÜa gèc vµ cã quan hÖ víi b, Tay (1) : Bé phËn phÝa trªn cña c¬
nghÜa gèc . thÓ, tõ vai ®Õn çc ngãn, dïng ®Ó
Tõ ®ã em rót ra kÕt luËn g× vÒ sù cÇm n¾m-> nghÜa gèc .
biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña tõ ng÷. Tay (2) : Ngêi chuyªn hµnh ®éng hay
Gi¸o viªn lÊy vÝ dô minh ho¹ cho häc giái mét m«n, mét nghÒ nµo ®ã ->
sinh. chuyÓn nghÜa.
? Trong trêng hîp cã nghÜa chuyÓn ®ã * KÕt luËn :
®îc h×nh thµnh theo ph¬ng thøc 1, NghÜa cña tõ biÕn ®æi vµ ph¸t
chuyÓn nghÜa nµo ? triÓn theo hai híng :
Dùa trªn quan hÖ tiÕp cËn ( gÇn nhau ) - H×nh thµnh nghÜa míi vµ nghÜa cò
? H·y ph©n biÖt Èn dô, ho¸n dô tõ mÊt ®i.
vùng häc víi Èn dô, ho¸n dô tu tõ häc. - H×nh thµnh nghÜa míi cïng tån t¹i víi
Gi¸o viªn chèt vÊn ®Ò - häc sinh ®äc nghÜa gèc vµ cã quan hÖ víi nghÜa
ghi nhí. gèc.
2, Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa cña tõ :
Cã hai ph¬ng thøc
- Èn dô :
+ H×nh thøc. Dùa vµo sù gièng nhau
+ Çch thøc. gi÷a hai sù vËt, hiÖn
+ Chøc n¨ng. tîng.
+ KÕt qu¶.
- Ho¸n dô :
+LÊy bé phËn chØ toµn thÓ.
+VËt chøa ®ùng chØ vËt ®îc chøa
®ùng.
+ LÊy trang phôc thay cho ngêi.
=> C¶ hai ph¬ng thøc nµy ®Òu c¨n cø
vµo quy luËt liªn tëng.
3, Sù kh¸c nhau gi÷a Èn dô vµ ho¸n dô
tu tõ häc víi Èn dô, ho¸n dô tõ vùng häc.
- Èn dô, ho¸n dô tu tõ häc lµ nh÷ng
biÖn ph¸p tu tõ, nã chØ mang nghÜa
l©m thêi kh«ng t¹o ra ý nghÜa míi cho
tõ. §©y lµ çch diÔn ®¹t b»ng h×nh
¶nh, h×nh tîng, mang tÝnh biÓu c¶m
cho c©u nãi.
- Èn dô, ho¸n dô tõ vùng häc t¹o nghÜa
míi thùc sù cña tõ, çc nghÜa nµy ®îc
ghi trong tõ ®iÓn.
* Ghi nhí : SGK.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn luyÖn tËp .

Bµi tËp 1 : X¸c ®Þnh nghÜa cña tõ " Ch©n "
a, Tõ " Ch©n" : ®îc dïng víi nghÜa gèc .
b, Tõ " Ch©n" : ®îc dïng víi nghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc ho¸n dô.
c, Tõ " Ch©n" : ®îc dïng víi nghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc Èn dô.
d, Tõ " Ch©n" : ®îc dïng víi nghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc Èn dô.
Bµi tËp 2 :
Trong nh÷ng çch dïng trµ a-ti-s«, trµ hµ thñ «, trµ s©m,... tõ "trµ" ®îc dïng
víi nghÜa chuyÓn, chø kh«ng ph¶i lµ nghÜa gèc nh ®îc giíi thiÖu ë trªn. Trµ ë
nh÷ng çch dïng trªn cã nghÜa lµ s¶n phÈm tõ thùc vËt, ®îc chÕ biÕn thµnh
d¹ng kh«, dïng ®Ó pha níc uèng -> Ph¬ng thøc Èn dô.
Bµi tËp 3 : Çch dïng : §ång hå ®iÖn tö, ®ång hå níc....tõ ®ång hå ®îc hiÓu
víi nghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc Èn dô, chØ khÝ cô dïng ®Ó ®o cã bÒ ngoµi
gièng ®ång hå -> ®îc chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc Èn dô.
-Häc sinh lµm bµi tËp 4,5.
- Häc thuécghi nhí.
TiÕt 22 :
ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh

Gióp häc sinh :
- ThÊy ®îc cuéc sèng xa hoa cña vua chóa, sù nhòng nhiÔu cña quan l¹i thêi
Lª- TrÞnh vµ th¸i ®é phª ph¸n cña t¸c gi¶.
- Bíc ®Çu nhËn biÕt ®îc ®Æc trng c¬ b¶n cña thÓ lo¹i tuú bót ®êi xa xa vµ
®¸nh gi¸ ®îc nghÖ thuËt cña nh÷ng dßng ghi chÐp ®Çy tÝnh hiÖn thùc nµy.
Gi¸o viªn ®äc t¸c phÈm " Vò trang tuú bót " vµ " Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ
".
1. KÓ tãm t¾t " ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng ".
2. H·y nªu chñ ®Ò vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña kÕt truyÖn " Ngêi con g¸i
Nam X¬ng ".
*Giíi thiÖu bµi:
Gi¸o viªn dùa vµo chó thÝch * ®Ó gi¶i thÝch bµi.
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung :

chung. 1. T¸c gi¶:
? Em h·y giíi thiÖu mét vµi nÐt tiªu - Ph¹m §×nh Hæ ( 1768 - 1839 ) - quª ë
biÓu vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm " Vò trung tØnh H¶i D¬ng, lµ mét nho sÜ sèng
tuú bót ". vµo thêi triÒu ®¹i phong kiÕn khñng
? Em biÕt g× vÒ " ChuyÖn cò trong ho¶ng nªn cã t tëng Èn c.
Phñ Chóa TrÞnh ". - " Vò trung tuú bót " lµ mét t¸c phÈm
( Häc sinh ph¸t biÓu gi¸o viªn giíi thiÖu næi tiÕng cña «ng, lµ kÝ th¸c t©m sù
thªm ). bÊt ®¾c chÝ cña mét nho sÜ kh«ng
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc, 2 häc sinh gÆp thêi, t¸c phÈm ®· ghi l¹i mét çch
®äc. sinh ®éng, hÊp dÉn hiÖn thùc ®en tèi
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m b¾t tõ cña lÞch sö níc ta thêi ®ã.
khã cña häc sinh. - Vò trung tuú bót ( ghi chÐp tuú bót
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n b¶n ? viÕt trong ma ) ®îc viÕt vµo ®Çu thêi
? Em biÕt g× vÒ thÓ tuú bót? NguyÔn, gåm 88 mÈu chuyÖn nhá.
Gi¸o viªn nh¾c l¹i kh¸i niÖm thÓ tuú 2. ChuyÖn cò trong Phñ Chóa TrÞnh.
bót. - Lµ 1/ 88 truyÖn ghi chÐp vÒ cuéc
? V¨n b¶n cã thÓ ®îc chia thµnh mÊy sèng vµ sinh ho¹t ë phñ chóa thêi
phÇn? Néi dung tõng phÇn. ThÞnh V¬ng TrÞnh S©m ( 1742 - 1782
), mét vÞ chua næi tiÕng th«ng minh,
quyÕt ®o¸n vµ kiªu c¨ng xa xØ, cµng
vÒ cuèi ®êi cµng bá bª triÒu, ®¾m
ch×m trong xa hoa, hëng l¹c cïng §Æng
ThÞ HuÖ.
3. §äc.
4. Gi¶i thÝch tõ khã :
- Ho¹n quan : Th¸i gi¸m
- Cung gi¸m : N¬i ë lµm viÖc cña çc
ho¹n quan.
5. ThÓ lo¹i v¨n b¶n : Tuú bót.
6. Bè côc : 2 phÇn.
- Tõ ®Çu....triÖu bÊt tõng : Cuéc sèng
xa hoa hëng l¹c cña ThÞnh V¬ng TrÞnh
S©m.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ph©n tÝch . - Cßn l¹i : Nh÷ng ho¹t ®éng cña bän
Häc sinh ®äc l¹i ®o¹n mét. quan l¹i th¸i gi¸m.
Gi¸o viªn s¬ qua vÒ nh©n vËt lÞch sö II. Ph©n tÝch :
TrÞnh S©m. 1. Cuéc sèng xa hoa hëng l¹c ThÞnh V-
? ë v¨n b¶n nµy thãi ¨n ch¬i xa xØ cña ¬ng TrÞnh S©m vµ quan l¹i hÇu cËn.
chóa TrÞnh dÉ ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh - Cho x©y dùng nhiÒu cung ®iÖn,
thÕ nµo ? ®×nh ®µi liªn miªn, ®i ch¬i liªn miªn
( Th¸ng 3-4 lÇn binh lÝnh dµn hÇu -> hao tµi tèn cña, huy ®éng nhiÒu søc
vßng quanh 4 mÆt hå, néi th©ng ¨n d©n.
mÆc gi¶ ®µn bµ lµm b¸n hµng quanh - Nh÷ng cuéc d¹o ch¬i ë T©y Hå diÔn
hå,dµn nh¹c kh¾p n¬i...) ra thêng xuyªn, huy ®én rÊt nhiÒu ngêi
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt hÇu h¹, bµy ®Æt nh÷ng trß gi¶i trÝ lè
miªu t¶ cña t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy. l¨ng vµ tèn kÐm.
? ViÖc miªu t¶ nh vËy cã t¸c dông g× ? - ViÖc t×m thu vËt " phông thñ "- thùc
Gi¸o viªn b×nh. chÊt lµ cíp ®o¹t cña quý trong thiªn h¹ (
Häc sinh ®äc ®o¹n " Mçi khi .....biÕt Chim quý, thó l¹, c©y cæ thô, nh÷ng
®ã lµ triÖu bÊt tõng." hßn ®¸ h×nh d¸ng k× l¹, chËu hoa c©y
? T¹i sao kÕt thóc ®o¹n v¨n miªu t¶ nµy c¶nh ) vÒ t« ®iÓm cho n¬i ë cña chóa.
t¸c gi¶ l¹i nãi " KÎ tri thøc ...bÊt tõng. " T¸c gi¶ miªu t¶ kÜ viÖc c«ng phu ®a
? Em c¶m nhËn ®îc g× vÒ t×nh c¶m mét c©y ®a cæ thô....ph¶i mét c¬ binh
cña cña t¸c gi¶ ë ®o¹n v¨n nµy. hµng tr¨m ngêi míi tin næi.
Gi¸o viªn chuyÓn ý : S¸ch xa cã c©u " -> T¸c gi¶ miªu t¶ çc sù viÖc mét çch
Thîng bÊt chÝnh h¹ t¾c lo¹n" - cÊp trªn cô thÓ, ch©n thùc, kh¸ch quan, kh«ng
kh«ng ch©n chÝnh, nghiªm tóc th× cÊp lêi b×nh, cã lêi kÓ cã miªu t¶ tØ mØ
díi tÊt sÏ lo¹n, chóa ë trªn cao m¶i mª ¨n vµi sù kiÖn ®Ó kh¾c ho¹ Ên tîng.
ch¬i sa ®o¹, tÊt yÕu quan cÊp díi û => Lµm næi bËt bøc tranh phån hoa
thÕ lµm cµn. ë ®o¹n v¨n thø 2 t¸c gi¶ mµ gi¶ dèi, tëng chØ ghi chÐp, kh«ng
®· cho ta thÊy râ ®iÒu g× ? mét lêi b×nh mµ sù viÖc nã cø tù ph¬i
? Bän ho¹n quan ®· nhòng nhiÔu d©n bµy nh÷ng nÐt rëm hîm, nùc cêi ®¸ng
b»ng nh÷ng thñ ®o¹n nµo? chª tr¸ch.
? HËu qu¶ cña nh÷ng thñ ®o¹n nµy lµ - C¶nh ®ªm n¬i vên chóa lµ c¶nh ®îc
g×? miªu t¶ thùc : ch©n cÇm dÞ thó, cæ
Gi¸o viªn b×nh. méc qu¸i th¹ch l¹i ®îc bµy vÏ nh " bÕn
? §o¹n v¨n cuèi " Nhµ ta ë....vÝ cì Êy " bÓ ®Çu non nhng ©m thanh l¹i gîi c¶m
cã ý nghÜa g× ? gi¸c ghª rîn tríc mét çi g× ®ang tan t¸c,
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt ®au th¬ng chø kh«ng ph¶i tríc c¶nh
thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy. ®Ñp b×nh yªn, phån thùc, no Êm, ®ã
Gi¸o viªn b×nh. lµ " triÖu bÊt tõng" : ®iÒm gë -> c¶m
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt nghÜ t¸c gi¶ ®îc béc lé trùc tiÕp ( kÎ
luyÖn tËp. trÝ thøc gi¶ nh©n..)
? Qua v¨n b¶n nµy, em cã thÓ kh¸i qu¸t - T¸c gi¶ nh c¶m nhËn ®îc, dù b¸o tríc
mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn sù suy vong tÊt yÕu cña mét triÒu ®¹i
chÝnh quyÒn Lª - TrÞnh sôp ®æ chØ biÕt ch¨m lo ®Õn chuyÖn ¨n ch¬i
kh«ng thÓ cøu v·n lµ g×? hëng l¹c trªn må h«i, níc m¾t vµ c¶ x-
? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi v¨n lµ ë ¬ng m¸u cña d©n lµnh -> §iÒu ®ã ®·
nh÷ng ®iÓm nµo ? x¶y ra kh«ng l©u sau khi ThÞnh V¬ng
Häc sinh ph¸t biÓu - líp nhËn xÐt, Gi¸o mÊt.
viªn rót ra ghi nhí. 2. Thñ ®o¹n nhòng nhiÔu d©n cña bän
Häc sinh ®äc to ghi nhí SGK. ho¹n quan cung gi¸m :
Häc sinh th¶o luËn nhãm c©u hái sè3 * Thñ ®o¹n :
SGK. - Ban ngµy ®i dß la xem nhµ ai cã
Häc sinh tr×nh bµy, Gi¸o viªn treo b¶ng chËu hoa c©y c¶nh, chim hãt khiÕu
phô : hay biªn hai ch÷ " phông thñ" vµo
nh÷ng vËt Êy.
- §ªm ®Õn : Cho quan lÝnh lÊy råi vu
cho chñ nhµ giÊu vËt cung phông ®Ó
do¹ lÊy tiÒn.
- VËt to qu¸ : b¾t ph¸ têng ®Ó ®em
ra...
-> §©y lµ hµnh ®éng võa ¨n cíp võa la
lµng -> thËt v« lý, bÊt c«ng.
* HËu qu¶ : NhiÒu nhµ giµu bÞ vu
oan, ph¶i bá tiÒn ra kªu oan hoÆc ph¶i
tù tay huû bá cña quý cña m×nh.
- ChÝnh mÑ t¸c gi¶ còng ph¶i chÆt bá
mét c©y lª vµ hai c©y lùu quý rÊt ®Ñp
trong vên nhµ m×nh ®Ó tr¸nh tai ho¹.
*NghÖ thuËt : T¸c gi¶ nªu dÉn chøng ë
ngoµi råi kÕt thóc b»ng mét dÉn chøng
t¹i nhµ m×nh.
¸ng v¨n mang tÝnh ch©n thùc, sinh
®éng, ngêi ®äc thÊy râ dÊu hiÖu "
triÖu bÊt tõng " h¬n, tÝnh chÊt phª
ph¸n m¹nh mÏ h¬n :
-> Cuéc sèng xa hoa v« ®é, sù lòng
®o¹n cña chóa TrÞnh cïng quan l¹i
chÝnh lµ nguyªn nh©n dÉn tíi cuéc
sèng khæ cùc cña nh©n d©n ta-> ( gi¸
trÞ tè ço hiÖn thùc )
III. Tæng kÕt - luyÖn tËp.
1. Ghi nhí : SGK
2. Sù kh¸c nhau gi÷a tuú bót vµ truyÖn.
Tuú Bót. TruyÖn
- Cèt truyÖn ®¬n gi¶n, mê nh¹t hoÆc - Thuéc lo¹i tù sù, v¨n xu«i, cã chi tiÕt,
kh«ng cã cèt truyÖn. sù viÖc, c¶m xóc nh©n vËt.
- KÕt cÊu tù do, láng lÎo, cã khi t¶n - Cèt truyÖn nhÊt thiÕt ph¶i cã, cã khi
m¹n, tuú theo c¶m xóc ngêi viÕt. l¾t lÐo, phøc t¹p.
- Giµu tÝnh c¶m xóc, chñ quan ( chÊt - KÕt cÊu chÆt chÏ, s¾p ®Æt ®Çy
tr÷ t×nh) dông ý nghÖ thuËt cña ngêi viÕt.
- Chi tiÕt, sù viÖc ch©n thùc cã khi tõ - TÝnh c¶m xóc chñ quan ®îc thÓ
nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe trong hiÖn kÝn ®¸o qua nh©n vËt, sù viÖc.
thùc tiÔn cuéc sèng. - Chi tiÕt sù viÖc phÇn nhiÒu ®îc h
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ. cÊu, s¸ng t¹o.
- Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp so¹n bµi
tiÕp theo.
TiÕt 23 - 24 :
Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ ( håi 14 )

Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp hµo hïng cña ngêi anh hïng d©n téc NguyÔn HuÖ
trong ®¹i ph¸ qu©n Thanh, sù th¶m b¹i cña bän x©m lîc vµ sè phËn cña lò vua
quan ph¶n d©n h¹i níc.
- HiÓu s¬ bé vÒ thÓ lo¹i vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña lèi v¨n trÇn thuËt kÕt
hîp víi miªu t¶ ch©n thùc, sinh ®éng.
- Gi¸o viªn nghiªn cøu kÜ SGK vµ so¹n bµi.
- Cuéc sèng xa hoa, hëng l¹c cña TrÞnh S©m vµ quan l¹i hÇu cËn ®îc t¸c gi¶
miªu t¶ nh thÕ nµo trong " Vò trung tuú bót''
"ChuyÖn cò.............TrÞnh'' ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò g×?
* Giíi thiÖu bµi.
Gi¸o viªn tãm t¾t: diÔn biÕn ë 2 håi 12, 13, dÉn vµo håi 14.
Ho¹t ®éng I : Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.

chung. 1. T¸c gi¶:
? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ * Ng« Gia V¨n Ph¸i: 1 nhãm t¸c gi¶
nhãm Ng« Gia V¨n Ph¸i ? thuéc dßng hä Ng« Th×, trong ®ã cã 2
Häc sinh tr¶ lêi - Gi¸o viªn giíi thiÖu t¸c gi¶ chÝnh lµ Ng« Th× ChÝ (1758-
thªm. 1788), lµm quen thêi Lª Chiªu Thèng
Häc sinh tr¶ lêi - Gi¸o viªn giíi thiÖu vµ Ng« Th× Du (1772-1840) lµm quan
thªm. díi triÒu NguyÔn.
? Giíi thiÖu vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c * Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ lµ tiÓu
phÈm ''Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ" thuyÕt lÞch sö - mét t¸c phÈm v¨n xu«i
Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm vÒ t¸c phÈm. ch÷ H¸n- Ghi chÐp vÒ sù thèng nhÊt v-
¬ng triÒu nhµ Lª. Gåm 17 håi.
? H·y giíi thiÖu vÞ trÝ ®o¹n trÝch. * §o¹n trÝch: håi 14(trÝch), viÕt vÒ sù
kiÖn vua Quang Trung ®¹i ph¸ qu©n
Thanh.
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc, ®o¹n trÝch 2. §äc- gi¶i nghÜa tõ khã.
( ®o¹n tiªu biÓu ) - §o¹n1: Tõ ®Çu........n¨m MËu Th©n
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m tõ khã 1788: §îc tin b¸o qu©n Thanh ®·
cña häc sinh. chiÕm Th¨ng Long , B¾c B×nh V¬ng
? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy NguyÔn HuÖ lªn ng«i hoµng ®Õ vµ
phÇn, tãm t¾t tõng ®o¹n. th©n chinh cÇm qu©n dÑp giÆc.
- §o¹n 2: TiÕp.......kÐo vµo thµnh
Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ chiÕn
th¾ng lÉy lõng cña vua Quang Trung.
- §o¹n 3: Cßn l¹i : Sù ®¹i b¹i cña qu©n
Thanh vµ sù th¶m h¹i cña vua t«i Lª
Chiªu Thèng.
? Tõ ®ã em h·y nªu ®¹i ý cña ®o¹n 4. §¹i ý :
trÝch §o¹n trÝch miªu t¶ chiÕn th¾ng lÉy
l÷ng cña vua Quang Trung, Sù th¶m b¹i
cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ sè phËn
cña vua quan ph¶n níc, h¹i d©n.
II. Ph©n tÝch:
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. 1. H×nh ¶nh ngêi anh hïng d©n téc
Quang Trung - NguyÔn HuÖ
* Con ngêi hµnh ®éng m¹nh mÏ, quyÕt
? Qua ®o¹n trÝch nµy em c¶m nhËn ®o¸n, x«ng x¸o, nhanh gän, qu¶ quyÕt:
h×nh ¶nh ngêi anh hïng d©n téc Quang + Nghe tin giÆc chiÕm Th¨ng Long-
Trung - NguyÔn HuÖ nh thÕ nµo? «ng kh«ng hÒ nao nóng, ''§Þnh th©n
Häc sinh tù do ph¸t biÓu. chinh cÇm qu©n ®i ngay''.
Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i. + Trong 1 th¸ng, «ng ®· lµm ®îc nhiÒu
viÖc lín: tÕ ço Trêi ®Êt, lªn ng«i
hoµng ®Õ......tuyÓn mé qu©n lÝnh
duyÖt binh ë NghÖ An, ®Þnh kÕ
ho¹ch hµnh qu©n, ®¸nh giÆc, ®èi phã
víi nhµ Thanh sau chiÕn th¾ng.
* TrÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn: ThÓ
hiÖn:
+ Ph©n tÝch t×nh h×nh, t¬ng quan
? Em ®¸nh gi¸ nh thÕ nµo vÒ viÖc gi÷a gi÷a ta vµ ®Þch mét çch chÝnh
NguyÔn HuÖ ra lêi phñ dô qu©n lÝnh x¸c. Dô lÝnh ë NghÖ An; kh¼ng ®Þnh
ë NghÖ An? chñ quyÒn d©n téc, lªn ¸n ho¹t
®éng x©m l¨ng phi nghÜa cña
giÆc.......gîi truyÒn thèng chèng ngo¹i
x©m cña d©n téc......-> Lêi du nh bµi
hÞch ng¾n gän vµ s©u xa, cã t¸c ®éng
kÝch thÝch lßng yªu níc, truyÒn thèng
quËt cêng cña d©n téc
+ XÐt ®o¸n dïng ngêi (phª b×nh vµ
khen ngîi tíng Së, L©n)
+ Khiªm tèn biÕt t×m ngêi tµi giái ®Ó
bµn mu lîc......
+ Dù ®o¸n chÝnh x¸c, ý chÝ quyÕt
th¾ng vµ tÇm nh×n xa tr«ng réng:
§Þnh ho¹ch kÕ ho¹ch ngo¹i giao sau
? Em h·y t×m chi tiÕt, dÉn chøng thÓ chiÕn tranh ®Ó b¶o vÖ hoµ b×nh l©u
hiÖn ë ®o¹n trÝch ®Ó chøng tá «ng cã dµi
tµi dông binh nh thÇn. * Tµi dông binh nh thÇn: Cuéc hµnh
qu©n thÇn tèc, thÕ giíi ph¶i kh©m
phôc.
+ 24 th¸ng ch¹p: T¹i PXu©n (HuÕ)
nhËn tin b¸o, häp bµn viÖc qu©n.
+ 25: LËp ®µn tÕ trêi ®Êt, lªn ng«i
hoµng ®Õ, h¹ lÖnh xuÊt qu©n.
+ 29: §Õn NghÖ An, gÆp NguyÔn
ThiÕp, tuyÓn qu©n, duyÖt binh, ra lêi
dô
+ 30: Ngµy ®i 150 km hµnh qu©n ra
Tam §iÖp gÆp tíng Së, L©n, ¨n tÕt tr-
íc. §ªm tiÕn qu©n ra Th¨ng long.
+ Võa hµng qu©n, võa ®¸nh giÆc, n÷a
H·y ®äc ®o¹n v¨n thÓ hiÖn ý chÝ ®ªm ngµy 3 TÕt ®¸nh qu©n H¹ Håi
quyÕt th¾ng, tinh thÇn dòng c¶m trong
chiÕn trËn cña NguyÔn HuÖ. + Ngµy 5 TÕt Th¨ng Long, vît kÕ
ho¹ch 2 ngµy.
* ýchÝ quyÕt th¾ng, tinh thÇn dòng
c¶m trong chiÕn trËn: §o¹n v¨n kh¾c
ho¹ thµnh c«ng h×nh ¶nh ngêi anh hïng
Quang Trung - NguyÔn HuÖ lÉm liÖt
trong chiÕn trËn:
+ Võa lµ tæng chØ huy c¶ chiÕn dÞch
võa trùc tiÕp cÇm qu©n trong tõng
trËn ®¸nh
? Ph©n tÝch vua Quang Trung trong + Díi sù chØ huy cña Quang Trung,
trËn ®¸nh Ngäc Håi qu©n lÝnh hµng qu©n trªn 1 chÆng
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt ®êng dµi tõ Nam ra B¾c mµ chiÕn
x©y dùng truyÖn ë ®o¹n nµy? ®Êu v« cïng dòng c¶m, m·nh liÖt,
Qua ®ã em c¶m nhËn ®îc g× vÒ h×nh b»ng khÝ thÕ chiÕn th¾ng.
¶nh ngêi anh hïng d©n téc trong lÞch + H×nh ¶nh Quang Trung trong trËn
sö chèng giÆc ngo¹i x©m ®îc thÓ ®¸nh Ngäc Håi thËt m·nh liÖt
hiÖn ë tiÓu thuyÕt lÞch sö? * NghÖ thuËt: §o¹n v¨n ghi l¹i nh÷ng sù
kiÖn, lÞch sö diÔn ra gÊp g¸p, khÈn tr-
¬ng miªu t¶ cô thÓ tõng hµnh ®éng, lêi
nãi cña nh©n vËt chÝnh, tõng trËn
? Theo em nguån c¶m høng nµo ®· chi ®¸nh.
phèi ngßi bót t¸c gi¶ khi t¹o dùng h×nh -> H×nh ¶nh ngêi anh hïng ®îc kh¾c
¶nh ngêi anh hïng d©n téc nµy? häa râ nÐt v¬Ý tÝnh çch qu¶ c¶m,
( Gi¸o viªn nªn nãi thªm) m¹nh mÏ, trÝ tuÖ, s¸ng suèt, nh¹y bÐn,
tµi dông binh nh thÇn, lµ ngêi tæ chøc
vµ lµ linh hån cña chiÕn c«ng vÜ ®¹i
-> ®©y lµ ®Æc ®iÓm cña tiÕn tr×nh
lÞch sö.
-> Çc t¸c gi¶ viÕt tiÓu thuyÕt lÞch sö
lµ lu«n ®Ò cao quan ®iÓm ph¶n ¸nh
hiÖn thùc: T«n träng sù thùc lÝ tëng, ý
thøc d©n téc. MÆc dï çc t¸c gi¶ Ng«
Gia V¨n Ph¸i lµ nh÷ng cùu thÇn, chÞu
¬n s©u nghÜa nÆng cña nhµ Lª, nhng
hä kh«ng thÓ bá qua sù thËt. Vua Lª
Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ nh©n vËt hÌn yÕu ®· câng r¾n c¾n gµ nhµ vµ
T«n SÜ NghÞ chiÕn c«ng lÉy lõng cña vua Quang
Trung lµ niÒm tù hµo lín lao cña c¶
d©n téc.
2. Sù th¶m b¹i cña qu©n x©m lîc nhµ
Thanh vµ bän b¸n níc cña qu©n x©m l-
îc Thanh.
a) Sù th¶m h¹i cña qu©n x©m lîc
? Sù th¶m h¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh Thanh.
®îc th¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo? - T«n SÜ NghÞ kÐo qu©n sang An
Nam lµ nh»m lîi Ých riªng + Lµ 1 tªn t-
íng bÊt tµi, quÇn qu©n mµ kh«ng biÕt
thùc h ra sao.
+ Sù kiªu c¨ng tù m·n, chñ quan khinh
®Þch + cho qu©n lÝnh mÆc søc vui
? Sè phËn cña bän vua t«i Lª Chiªu ch¬i.
Thèng ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo? - Khi T©y S¬n ®¸nh ®Õn n¬i:
+ Tíng th× sî h·i lo chuån tríc
+ Qu©n: ai nÊy rông rêi, xin hµnh bá
ch¹y.
+ Qu©n sÜ ho¶ng hån, tan t¸c, x« ®¶y
nhau r¬i xuèng s«ng mµ chÕt.
-> S«ng NhÞ Hµ t¾c nghÏn kh«ng ch¶y
Gi¸o viªn kÓ cho häc sinh biÕt thªm vÒ ®îc.
sè phËn cña Lª Chiªu Thèng sau khi b) Sè phËn th¶m h¹i cña bän vua t«i
sang tµu. ph¶n níc, h¹i d©n.
? NhËn xÐt vÒ lèi v¨n trÇn thuËn ë - ChÞu chung sè phËn bi th¶m cu¶ kÎ
®o¹n 2 . vong quèc:
+ Lª Chiªu Thèng + Th¸i hËu ch¹y b¸n
Gi¸o viªn: Cho häc sinh th¶o luËn sèng b¸n chÕt, lu«n mÊy ngµy kh«ng
nhãm c©u hái 4 ¨n.
1- Cho häc sinh ®äc 2 ®o¹n v¨n ®Ó tõ + May gÆp ngêi thæ hµo cøu gióp chØ
®ã rót ra nhËn xÐt. ®êng cho ch¹y trèn- gÆp ®îc T«n SÜ
NghÞ ''nh×n nhau than thë, o¸n giËn
ch¶y níc m¾t''.
-> NghÖ thuËt: kÓ chuyÖn xen miªu t¶
Ho¹t ®éng III : Híng dÉn tæng kÕt - mét çch sinh ®éng cô thÓ, g©y Ên t-
LuyÖn tËp îng m¹nh.
Qua ®o¹n trÝch, håi 14 t¸c
phÈm''Hoµng Lª NhÊt Thèng ChÝ'' em * NghÖ thuËt miªu t¶:
c¶m nhËn ®îc nh÷ng g×? - Cuéc th¸o ch¹y cña nhµ Thanh ; hèi
Häc sinh rót ra ghi nhí h¶, khÈn tr¬ng......-> miªu t¶ thùc,
Häc sinh ®äc to ghi nhí. kh¸ch quan hµm chøa hµm chøa vÎ h¶
? H·y ph¸t biÓu chñ ®Ò cña v¨n b¶n? hª, sung síng cña ngêi th¾ng trËn tríc kÎ
x©m lîc.
1) Ghi nhí: SGK

Lµm phÇn luyÖn tËp. 2) Chñ ®Ò:
So¹n bµi tiÕp theo. - Ph¶n ¸nh chiÕn dÞch hµnh qu©n
thÇn tèc, gi¶i phãng Th¨ng Long, sù b¹c
nhîc cña vua t«i nhµ Lª.
- Ca ngîi ngêi anh hïng d©n téc tµi ba
NguyÔn HuÖ, kh¼ng ®Þnh quyÕt
t©m cña d©n téc ta chèng x©m lîc b¶o
vÖ nÒn ®éc lËp v÷ng bÒn.
TiÕt 25:
Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng (tiÕp)

Gióp häc sinh n¾m ®îc hiÖn tîng ph¸t triÓn cña tõ vùng cña mét ng«n ng÷
b»ng çch t¨ng sè lîng tõ ng÷ :
- T¹o thªm t÷ ng÷ míi.
- Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi.
- Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt.
? NghÜa cña tõ biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn nh thÕ nµo? Trong trêng hîp cã
nghÜa chuyÓn ®îc h×nh thµnh theo ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa nµo?
? Lµm bµi tËp 5.
* Bµi míi.
Ho¹t ®éng I : I. T¹o tù míi:

Häc sinh th¶o luËn c©u hái 1. * VÝ dô:
Tra tõ ®iÓn cho nh÷ng tõ míi cÊu t¹o. - §iÖn tho¹i di ®éng: ®iÖn tho¹i v«
tuyÕn nhá mang theo ngêi, ®îc sö dông
trong vïng phñ sãng cña c¬ së cho thuª
bao.
- Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh tra tõ - Kinh tÕ tri thøc: nÒn kinh tÕ chñ yÕu
KHBH ®Çy ®ñ s¹ch ®Ñp cã chÊt lîng dùa vµo viÖc s¶n xuÊt, lu th«ng, ph©n
phèi çc s¶n phÈm cã hµm lîng tri thøc
cao.
- §Æc khu kinh tÕ: khu vùc dµnh riªng
cho ®Ó thu hót vèn vµ c«ng nghÖ níc
ngoµi víi nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i.
- Së h÷u trÝ tuÖ: quyÒn së h÷u ®èi víi
s¶n phÈm do ho¹t ®éng trÝ tuÖ mang
? Trong TiÕng ViÖt cã nh÷ng tõ ®îc l¹i, ®îc ph¸p luËt b¶o hé quyÒn
cÊu t¹o theo m« h×nh X+ tÆc. t¸cgi¶.......
H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ mèi x· héi cÊu - X + tÆc = l©m + tÆc = tin
t¹o theo m« h×nh ®ã. tÆc...................
? Tõ ®ã em rót ra nhËn xÐt g× vÒ sù
ph¸t triÓn nghÜa cña tõ vùng
? Cã mÊy çch t¹o tõ míi. * Ghi nhí: - T¹o tõ míi lµ mét çch ®Ó
ph¸t triÓn tõ vùng TiÕng ViÖt.
- Cã 2 çch t¹o tõ míi:
+ Ph¬ng thøc l¸y:
VÝ dô: ®iÖu ®µ, ®iÖu ®µng, lØnh
kØnh, lÞch
kÞch..................................................
+ Ph¬ng thøc ghÐp: çc tõ ng÷ míi chñ
Häc sinh lµm bµi tËp 1. yÕu ®îc t¹o ra b»ng çch ghÐp çc
Häc sinh lµm theo nhãm 3. tiÕng l¹i víi nhau.
VÝ dô: xe m¸y, xe t¨ng,.., c«ng
n«ng......
Bµi tËp 1:
Ho¹t ®éng II: X + trêng: chiÕn trêng, c«ng trêng...
X + ho¸: « xi ho¸, l·o ho¸......................
Häc sinh ®äc vÝ dô 1a, b X + ®iÖn tö: th ®iÖn tö, th¬ng m¹i
? T×m tõ H¸n ViÖt ®iÖn tö.........
II. Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi:
* VÝ dô: 1) T×m tõ H¸n ViÖt:
1a: Thanh minh, tiÕt, lÔ, t¶o mé, héi,
®¹p thanh, yÕn thanh, bé hµnh, xu©n,
? Häc sinh lµm bµi tËp 2 môc II. tµi tö, giai nh©n.
1b: B¹c mÖnh, duyªn phËn, thÇn linh,
chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt
? Nh÷ng tõ nµy cã nguån gèc tõ ®©u? trinh, b¹ch, ngäc.
? VËy qua ph©n tÝch vÝ dô em cã thÓ 2) Tõ ng÷ míi:
rót ra nhËn xÐt g×? a, BÖnh AIDS
Häc sinh ®äc to ghi nhí b, Ma-kÐt-ting.
-> Cã nguån gèc tõ tiÕng Anh.
* Ghi nhí:
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, TiÕng ViÖt
Ho¹t ®éng III : Híng dÉn luyÖn tËp ®· mîn rÊt nhiÒu tõ ng÷ níc ngoµi ®Ó
Gi¸o viªn cho häc sinh lµm theo nhãm lµm phong phó cho vèn TiÕng ViÖt.
(thi tiÕp søc). Chñ yÕu lµ mîn tiÕng H¸n.
III. LuyÖn tËp
Bµi tËp 2:
Bµi 3.
Tõ mîn tiÕng H¸n: m·ng xµ, biªn
phßng, tham «, « thuÕ, phª ph¸n, ca sÜ,
Híng dÉn häc ë nhµ. n« lÖ.
-Lµm bµi tËp 4. - Tõ mîn ng«n ng÷ Ch©u ¢u : Xµ
- So¹n bµi tuÇn 6. phßng, «t«, ra- ®i -«, «xi, cµ phª, ca n«.
TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du.

Gióp häc sinh :
- N¾m ®îc nh÷ng nÐt chñ yÕu vÒ cuéc ®êi, con ngêi, sù nghiÖp v¨n ch¬ng
cña NguyÔn Du.
- N¾m ®îc cèt truyÖn, nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña
TruyÖn KiÒu. Tõ ®ã thÊy ®îc TruyÖn KiÒu lµ kiÖt t¸c cña v¨n häc d©n téc.
B. ChuÈn bÞ cña thÇy trß: - Tranh cña NguyÔn Du vµ TruyÖn KiÒu .
V¨n b¶n TruyÖn KiÒu, su tÇm mét sè lêi b×nh vÒ NguyÔn Du vµ TruyÖn
KiÒu.
KiÓm tra viÖc so¹n bµi cña häc sinh.
* Bµi míi :
§Ønh cao nhÊt cña v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam tõ thÕ kØ X - hÕt thÕ kØ
XI lµ ®¹i thi hµo - danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi NguyÔn Du víi kiÖt t¸c TruyÖn
KiÒu.....§©y lµ mét t¸c gia quan träng trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS - THPT.
ë ch¬ng tr×nh líp 9 chóng ta ®îc häc 6 tiÕt vÒ NguyÔn Du vµ TruyÖn KiÒu. ë
tiÕt häc nµy c« sÏ gióp çc em n¾m ®îc nh÷ng nÐt chñ yÕu vÒ cuéc ®êi, con
ngêi, sù nghiÖp v¨n ch¬ng cña NguyÔn Du vµ cèt truyÖn còng nh gi¸ trÞ c¬ b¶n
vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña TruyÖn KiÒu.
Ho¹t ®éng I: Giíi thiÖu t¸c gi¶ I. NguyÔn Du : ( 1765 - 1820 )

NguyÔn Du. - Tªn ch÷ : Tè Nh.
? Giíi thiÖu vµi nÐt chÝnh vÒ tiÓu sö - HiÖu : Thanh Hiªn.
cña NguyÔn Du ? ( N¨m sinh, n¨m - Quª qu¸n : Lµng tiªn §iÒn, HuyÖn
mÊt, tªn tù, biÖt hiÖu.) Nghi Xu©n, TØnh Hµ TÜnh.
? H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ thêi * Gia ®×nh : §¹i quý téc, nhiÒu ®êi
®¹i, gia ®×nh, cuéc ®êi cña NguyÔn lµm quan, cã truyÒn thèng v¨n häc, thi
Du cã ¶nh hëng ®Õn viÖc s¸ng t¸c ®ç tiÕn sÜ, tõng lµm tÓ tíng, anh lµm
TruyÖn KiÒu. thîng th. Cha, MÑ mÊt sím, gia ®×nh
tan n¸t cïng víi sù suy vong cña triÒu
®¹i Lª - TrÞnh -> NguyÔn Du xuÊt
th©n trong mét gia ®×nh ®¹i quý téc,
nhiÒu ®êi lµm quan vµ cã truyÒn
thèng v¨n häc.
* Thêi ®¹i : Cã nh÷ng biÕn ®æi kinh
thiªn ®éng ®Þa, tËp ®oµn phong kiÕn
tranh giµnh quyÒn lùc, quyÕt liÖt, khëi
nghÜa n«ng d©n T©y S¬n, Qu©n
Thanh x©m lîc, Quang Trung ph¸ tan
qu©n Thanh, ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn
Lª - TrÞnh, NguyÔn. NguyÔn ¸nh lËt
®æ T©y S¬n thiÕt lËp triÒu NguyÔn
-> NguyÔn Du g¾n bã víi mét triÒu
®¹i lÞch sö ®Çy biÕn ®éng, nhiÒu sù
kiÖn lÞch sö träng ®¹i, v× vËy ®· t¸c
®éng m¹nh tíi t×nh c¶m vµ nhËn thøc
cña «ng, lµm xuÊt hiÖn nh÷ng quan
niÖm míi vÒ nh©n sinh, x· héi, con ng-
êi trong ®ã cã trµo lu nh©n ®¹o CN.
? Em biÕt g× vÒ cuéc ®êi NguyÔn Du * Cuéc ®êi NguyÔn Du :
? Cuéc ®êi «ng ®· cã ¶nh hëng nh thÕ + Cã n¨ng khiÕu v¨n häc bÈm sinh.
nµo ®Õn ST TruyÖn KiÒu ? + B¶n th©n må c«i sím, cuéc ®êi ®· cã
Häc sinh ph¸t biÓu, Gi¸o viªn kh¸i qu¸t, nh÷ng n¨m th¸ng gian tru©n, tr«i d¹t.
bæ sung. + N¨ng khiÕu v¨n häc bÈm sinh+ Vèn
sèng v« cïng phong phó + Tr¸i tim yªu
th¬ng vÜ ®¹i taä nªn thiªn tµi NguyÔn
Du.
+ Sù nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du
víi nh÷ng s¸ng t¹o lín cã gi¸ trÞ c¶ vÒ
ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m, xuÊt s¾c nhÊt lµ
"TruyÖn KiÒu".
? KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm chÝnh cña * T¸c phÈm :
NguyÔn Du ? Ch÷ H¸n ? Ch÷ N«m? - Ch÷ H¸n : Çc tËp th¬ : Thanh Hiªn
thi tËp, B¾c hµnh t¹p lôc, Nam trung
t¹p ng©m. ( 243 bµi ).
Gi¸o viªn chuyÓn ý sang môc II. - Ch÷ N«m : TruyÖn KiÒu, V¨n Chiªu
hån,.......
Ho¹t ®éng II: Giíi thiÖu TruyÖn II TruyÖn KiÒu : ( §o¹n trêng t©n
KiÒu. thanh )
1, VÞ trÝ : §Ønh cao chãi läi cña nÒn
? VÞ trÝ cña TruyÖn KiÒu trong nÒn v¨n häc ViÖt Nam, mét trong nh÷ng
v¨n häc ViÖt Nam ? kiÖt t¸c cña v¨n häc thÕ giíi, vµ cña
nghÖ thuËt thi ca TV.
2, Nguån gèc : Dùa theo cèt truyÖn
? Em h·y nªu nguån gèc cña TruyÖn Kim V©n KiÒu TruyÖn cña Thanh
KiÒu ? VËy TruyÖn KiÒu cã ph¶i lµ T©m tµi nh©n ( Trung Quèc ).
t¸c phÈm phiªn dÞch kh«ng? B»ng thiªn tµi nghÖ thuËt vµ tÊm lßng
nh©n ®¹o s©u s¾c, NguyÔn Du ®·
thay m¸u ®æi hån, lµm cho t¸c phÈm
trë thµnh mét kiÖt t¸c vÜ ®¹i.
3, ThÓ lo¹i :
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña TruyÖn - TruyÖn th¬ ch÷ N«m, theo thÓ lôc
KiÒu ? b¸t.
Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm vÒ truyÖn - Dµi 3254 c©u.
N«m. 4, Tãm t¾t :
Häc sinh dùa vµo néi dung tãm t¾t - GÆp gì ®Ýnh íc.
TruyÖn KiÒu lÇn lît kÓ l¹i truyÖn theo - Gia biÕn lu l¹c.
3 ®o¹n lín. - §oµn tô.
5, Gi¸ trÞ cña TruyÖn KiÒu :
? Gi¸o viªn diÔn gi¶ng, ph©n tÝch a, Néi dung :
ng¾n gän. * Gi¸ trÞ hiÖn thùc :
-TruyÖn KiÒu lµ mét bøc tranh vÒ mät
x· héi bÊt c«ng, tµn b¹o.
- Sè phËn bÊt h¹nh cña mét ngêi phô n÷
®øc h¹nh, tµi hoa trong x· héi phong
kiÕn.
* Gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c :
- TruyÖn KiÒu ®Ò cao t×nh yªu tù do
kh¸t väng c«ng lý vµ ca ngîi phÈm chÊt
cao ®Ñp cña con ngêi.
-TruyÖn KiÒu lµ tiÕng nãi lªn ¸n çc
HThanh : " §ã lµ mét b¶n ¸n, mét tiÕng thÕ lùc tµn b¹o chµ ®¹p lªn quyÒn sèng
kªu th¬ng, mét íc m¬ vµ mét çi nh×n con ngêi.
bÕ t¾c " b, Gi¸ trÞ nghÖ thuËt :
- TruyÖn KiÒu lµ mét kiÖt t¸c nghÖ
thuËt, víi bót ph¸p cña mét nghÖ sÜ
thiªn tµi, lµ sù kÕt tinh thµnh tùu v¨n
häc d©n téc trªn hai ph¬ng diÖn ng«n
ng÷ vµ thÓ lo¹i. Thµnh c«ng cña
NguyÔn Du lµ trªn tÊt c¶ çc ph¬ng
diÖn mµ ®Æc s¾c nhÊt lµ nghÖ thuËt
x©y dùng nh©n vËt.
-TruyÖn KiÒu lµ tËp ®¹i thµnh cña
ng«n ng÷ v¨n häc d©n téc

1, Häc thuéc ghi nhí.
2, Tãm t¾t ng¾n gän TruyÖn KiÒu .
3, N¾m gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt
®Æc s¾c cña TruyÖn KiÒu .
Rót kinh nghiÖm :
TiÕt 27 :
ChÞ em Thuý KiÒu.
( TrÝch TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du )

Gióp häc sinh :
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cña NguyÔn Du : Kh¾c ho¹
nh÷ng nÐt riªng vÒ nhan s¾c, tµi n¨ng, sè phËn Thuý V©n, Thuý KiÒu b»ng bót
ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn.
- ThÊy ®îc c¶m høng nh©n ®¹o trong TruyÖn KiÒu : tr©n träng, ca ngîi vÎ
®Ñp cña con ngêi.
- BiÕt vËn dông bµi häc ®Ó miªu t¶ nh©n vËt.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc truyÖn th¬ KiÒu, ph©n tÝch nh©n vËt b»ng çch
so s¸nh, ®èi chiÕu.
Mét sè lêi b×nh vÒ ®o¹n trÝch.
1, Nh¾n l¹i mét çch v¾n t¾t gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña TruyÖn
KiÒu.
2, Tãm t¾t mét çch ng¾n gän TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du.
* Giíi thiÖu bµi míi :
Trong TruyÖn KiÒu, NguyÔn Du miªu t¶ nhiÒu bøc ch©n dung nh©n vËt
®Æc s¾c. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc. Hai ch©n dung ®Çu tiªn
mµ ngêi ®äc ®îc thëng thøc ®ã chÝnh lµ ch©n dung hai ngêi con g¸i hä V¬ng -
hai chÞ em Thuý KiÒu, Thuý V©n. Th¬ cæ viÕt vÒ giai nh©n th× ®o¹n th¬ "
ChÞ em Thuý KiÒu " trÝch trong TruyÖn KiÒu cña thi hµo NguyÔn Du lµ mét
trong nh÷ng vÇn th¬ tuyÖt bót, 24 c©u lôc b¸t ®· miªu t¶ s¾c, tµi vµ ®øc h¹nh
chÞ em Thuý KiÒu, Thuý V©n - hai tuyÖt thÕ giai nh©n - víi tÊt c¶ tÊm lßng
quý mÕn vµ tr©n träng cña nhµ th¬ thiªn tµi d©n téc....
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.
chung v¨n b¶n.
Hai häc sinh - NhËn xÐt çch ®äc. 1, §äc : Giäng vui t¬i, trong s¸ng, nhÞp
nhµng.
? H·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®o¹n trÝch ? 2, VÞ trÝ ®o¹n trÝch:
N»m ë phÇn më ®Çu TruyÖn KiÒu,
giíi thiÖu gia c¶nh nhµ V¬ng viªn
ngo¹i. Sau 4 c©u th¬ nãi vÒ gia ®×nh
Gi¸o viªn ®äc phÇn më ®Çu TruyÖn hä V¬ng ( bËc trung lu, con trai ót lµ
KiÒu : " Tr¨m n¨m....tè nga... V¬ng Quan ), t¸c gi¶ dµnh 24 c©u th¬
®Ó nãi vÒ Thuý V©n, Thuý KiÒu.
Häc sinh t×m tõ khã -> gi¶i thÝch. 3, Gi¶i thÝch tõ khã: SGK.
? H·y t×m bè côc ®o¹n trÝch? 4, Bè côc ®o¹n trÝch: 4 phÇn.
- 4 c©u ®Çu : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t hai
chÞ em Thuý KiÒu.
- 4 c©u tiÕp theo : Gîi t¶ vÎ ®Ñp Thuý
V©n.
- 12 c©u cßn l¹i : Gîi t¶ vÎ ®Ñp Thuý
KiÒu.
- 4 c©u cuèi : NhËn xÐt chung vÒ cuéc
sèng hai chÞ em.
Tõ c©u kÕt trªn, em h·y cho biÕt t¹i -> Bè côc hîp lý : T¸c gi¶ tËp trung
sao t¸c gi¶ l¹i t¶ theo tr×nh tù nh vËy? miªu t¶ kÜ nh©n vËt Thuý KiÒu v×
vËy ®©y lµ nh©n vËt chÝnh cña
truyÖn, nh©n vËt Thuý V©n chØ lµm
nÒn cho Thuý KiÒu.
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . II- Ph©n tÝch :
1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t 2 chÞ em Thuý
Häc sinh ®äc l¹i 4 c©u th¬ ®Çu : V©n - Thuý KiÒu (4 c©u ®Çu)
? Em hiÓu " Hai ¶ tè nga " lµ g× ? - Hai ¶ tè nga  Giíi thiÖu vÞ trÝ thø
? C©u th¬ "mai cèt...tinh thÇn" cho ta bËc cña 2 c« g¸i  h×nh ¶nh Èn dô gîi
biÕt g× vÒ çch t¶ cña t¸c gi¶ ? t¶ vÎ ®Ñp trong tr¾ng, cao quý cña 2
c« g¸i ®Ñp.
? Gîi ý : C©u th¬ ®· sö dông biÖn ph¸p - "Mai cèt ... tinh thÇn " - bót th¸p íc lÖ
nghÖ thuËt tu tõ g× ? T¸c dông cña gîi t¶ (B»ng ph¬ng ph¸p so s¸nh, Èn dô,
biÖn ph¸p nghÖ thuËt Êy? tîng trng, lÊy thiªn nhiªn ®Ó so s¸nh víi
Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm vÒ biÖn ph¸p vÎ ®Ñp cña con ngêi)  Gîi t¶ vÎ ®Ñp
íc lÖ ? duyªn d¸ng thanh cao, trong tr¾ng cña
ngêi thiÕu n÷.
? C©u cuèi cho ta biÕt tríc ®iÒu g× - C©u cuèi : T¸c gi¶ ®· kh¸i qu¸t ®îc vÎ
vÒ 2 bøc ch©n dung sÏ v Î. ®Ñp chung ( mêi phÇn vÑn mêi ) vµ vÎ
®Ñp riªng ( mçi ngêi mçi vÎ ) cña tõng
ngêi.
? Ch©n dung Thuý V©n cã ®Æc 2. Gîi t¶ vÎ ®Ñp Thuý V©n
®iÓm g× ? T¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng biÖn - C©u më ®Çu võa giíi thiÖu, kh¸i qu¸t
ph¸p nghÖ thuËt nµo ®Ó miªu t¶ ? ®Æc ®iÓm cña nh©n vËt- Hai ch÷
"trang träng" nãi lªn vÎ ®Ñp cao sang,
quý ph¸i cña V©n.
- V ®Ñp trang träng, ®oan trang cña
ngêi thiÕu n÷ ®îc so s¸nh víi h×nh tîng
thiªn nhiªn víi nh÷ng thø cao ®Ñp trªn
®êi : tr¨ng, hoa, m©y, tuyÕt, ngäc 
BiÖn ph¸p nghÖ thuËt íc lÖ.
- T¸c gi¶ t¶ cô thÓ ( thñ ph¸p liÖt kª ) :
khu«n mÆt, ®«i mµy, m¸i tãc, lµn da,
nô cêi, giäng nãi, " ®Çy ®Æn ", " në
Gi¸o viªn b×nh. nang "
" ®oan trang " -> nghÖ thuËt so s¸nh
Èn dô nh»m thÓ hiÖn vÎ ®Ñp trung
thùc phóc hËu mµ quý ph¸i cña thiÕu
n÷ : khu«n mÆt trßn trÞa, ®Çy ®Æn
nh mÆt tr¨ng, l«ng mµy s¾c nÐt ®Ëm
nh con ngµi, miÖng cêi t¬i th¾m nh
hoa, giäng nãi trong trÎo tho¸t ra tõ hµm
r¨ng ngµ ngäc, m¸i tãc ®en, ãng, nhÑ
? Tõ ®ã em cã nhËn xÐt chung nh thÕ h¬n lµn m©y, lµn da tr¾ng mÞn mµ
nµo vÒ bøc ch©n dung nµy? h¬n tuyÕt.
=> Ch©n dung Thuý V©n lµ ch©n
dung mang tÝnh çch, sè phËn. VÎ
®Ñp cña V©n t¹o sù hoµ hîp, ªm ®Òm
víi xung quanh " m©y thua ", " tuyÕt
? VÎ ®Ñp ®ã dù b¸o g× trong tÝch nhêng ",
çch, sè phËn cuéc ®êi sau nµy cña -> nã vÉn trong vßng trêi ®Êt, vÉn
Thuý V©n. trong quy luËt cña tù nhiªn.
Häc sinh ®äc 12 c©u tiÕp theo. -> §ã sÏ lµ cuéc ®êi ªm ¶, b×nh lÆng,
? So s¸nh víi çch t¶ Thuý V©n ®Ó su«n sÎ.
thÊy sù gièng, kh¸c nhau cña hai ch©n
dung. 3. Ch©n dung Thuý KiÒu:
* Gièng nh lóc t¶ V©n :
- C©u th¬ ®Çu kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm
nh©n vËt : KiÒu s¾c s¶o vÒ trÝ tuÖ
vµ mÆn mµ vÒ t©m hån -> NghÖ
thuËt ®ßn bÈy.
- Gîi t¶ vÎ ®Ñp cña KiÒu biÖn ph¸p íc
lÖ : " thu thuû" ( níc mïa thu ), " xu©n
s¬n " ( nói mïa xu©n ), hoa, liÔu.
-> BiÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, gîi t¶
vÎ ®Ñp cña mét giai nh©n tuyÖt thÕ.
* Kh¸c :
- T¸c gi¶ tËp trung gîi t¶ vÎ ®Ñp cña
®«i m¾t :
+ Lµn thu thuû : lµn níc mïa thu dîn
sãng gîi lªn sèng ®éng vÎ ®Ñp cña ®«i
m¾t trong s¸ng, long lanh, linh ho¹t..
+ NÐt xu©n s¬n - nÐt nói mïa xu©n l¹i
gîi lªn ®«i l«ng mµy thanh tó, trªn g¬ng
mÆt trÎ trung.
- Khi t¶ V©n t¸c gi¶ chØ tËp trung gîi
t¶ nhan s¾c mµ kh«ng thÓ hiÖn çi
Gi¸o viªn b×nh. t×nh, çi t×nh cña ngêi. Khi t¶ KiÒu
nhµ th¬ t¶ mét phÇn cßn hai phÇn ®Ó
? Em hiÓu c©u " Mét hai....thµnh " lµ t¶ tµi n¨ng : cÇm, k×, thi, ho¹....Trong
nh thÕ nµo? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p ®ã tµi ®µn ®· lµ n¨ng khiÕu ( nghÒ
nghÖ thuËt g× ®Ó t¶ çi tµi hoa cña riªng ) vît lªn trªn mäi ngêi.
Thuý KiÒu. -> VÎ ®Ñp cña KiÒu lµ sù kÕt hîp cña
c¶ s¾c - tµi - t×nh : " Nghiªng n-
? Em cã nhËn xÐt chung nh thÕ nµo íc...thµnh"
vÒ bøc ch©n dung cña KiÒu ? -> Èn dô ( thµnh ng÷ cæ ) -> Nhan s¾c
cña nµng lµ v« ®Þch, lµ ®Ö nhÊt thÕ
gian nµy.
=> Ch©n dung Thuý KiÒu còng lµ
ch©n dung mang tÝnh çch sè phËn.
? Trong 2 bøc ch©n dung Thuý V©n VÎ ®Ñp cña KiÒu lµm cho t¹o ho¸ ph¶i
vµ Thuý KiÒu, em thÊy bøc ch©n ghen ghÐt, çc vÎ ®Ñp kh¸c ph¶i ®è kÞ
dung nµo næi bËt h¬n, v× sao ? - " hoa ghen ", " liÔu hên "- nªn sè phËn
nµng sÏ Ðo le, ®au khæ.
* Ch©n dung Thuý V©n ®îc miªu t¶ tr-
íc ®Ó lµm næi bËt lªn ch©n dung cña
Thuý KiÒu -> thñ ph¸p nghÖ thuËt
Gi¸o viªn b×nh. ®ßn bÈy. NguyÔn Du chØ dµnh 4 c©u
Häc sinh ®äc 4 c©u cuèi. ®Ó gîi t¶ V©n, dµnh tíi 12 c©u th¬
? NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ nÕt sinh ho¹t ®Ó cùc t¶ vÎ ®Ñp cña KiÒu. VÎ ®Ñp
cña hai chÞ em KiÒu - V©n. cña V©n chñ yÕu lµ ë ngo¹i h×nh, cßn
vÎ ®Ñp cña KiÒu lµ c¶ nhan s¾c, tµi
? Em hiÓu " MÆc ai" ®Æt ë cuèi c©u n¨ng, t©m hån.
cã ý nghÜa g×? 4. NÕp sèng thêng ngµy cña chÞ em
KiÒu.
- Phong lu, quÝ ph¸i, ªm ®Òm, ®oan
chÝnh, kÝn ®¸o, gia phong, nÒn n·.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt. - " MÆc ai" -> nhÊn m¹nh thªm çch
? Ph©n tÝch c¶m høng nh©n ®¹o cña sèng khu«n phÐp, gia gi¸o cña chÞ em
NguyÔn Du qua ®o¹n trÝch ? KiÒu. §ång thêi nªu lªn vÊn ®Ò víi
( häc sinh th¶o luËn nhãm ) tÝnh çch vµ vÎ ®Ñp cña V©n - KiÒu
cã thÓ cÊm cung m·i ®îc kh«ng.
III. Tæng kÕt - luyÖn tËp :
1. C¶m høng nh©n ®¹o cña NguyÔn
Du.
- §Ò cao gi¸ trÞ con ngêi,nh©n phÈm,
Häc sinh th¶o luËn c©u hái : So s¸nh tµi n¨ng, kh¸t väng, ý thøc vÒ th©n
®o¹n th¬ " ChÞ em Thuý KiÒu " víi phËn ç nh©n.
®o¹n ®äc thªm ®Ó thÊy ®îc nh÷ng - NguyÔn Du tr©n träng çi ®Ñp ®ång
s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña NguyÔn Du. thêi lo l¾ng cho sè phËn cña nh÷ng con
ngêi tµi hoa nhan s¾c -> tÊm lßng
nh©n ®¹o bao la cña ®¹i thi hµo
? Qua ®o¹n trÝch nµy em cã nhËn xÐt NguyÔn Du.
g×? 2. NghÖ thuËt :
Häc sinh ®äc to ghi nhí. - Bót ph¸p íc lÖ, Èn dô, so s¸nh.
Ho¹t §éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ. - T¶ kh¸i qu¸t -> t¶ chi tiÕt, cô thÓ vÒ
1, Häc thuéc lßng ®o¹n th¬. nh©n vËt.
2, ViÕt ®o¹n v¨n t¶ tµi, s¾c cña hai - Bót ph¸p : ph¬ng ph¸p ®ßn bÈy. Cã
chÞ em KiÒu - V©n. sù kÕt hîp gi÷a yÕu tè tù sù + miªu t¶.
3, So¹n bµi tiÕp theo. 3. Ghi nhí : SGK.
Rót kinh nghiÖm :
Ngµy..6..th¸ng...10..n¨m 2006
Ng÷ v¨n 9 : TiÕt 28 :

C¶nh Ngµy xu©n.
TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du

- Gióp häc sinh :
+ ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ cña NguyÔn Du : kÕt hîp bót ph¸p t¶ vµ gîi,
sö dông tõ ng÷ giÇu chÊt t¹o h×nh ®Ó miªu t¶ c¶nh ngµy xu©n víi nh÷ng ®Æc
®iÓm riªng. T¸c gi¶ miªu t¶ c¶nh mµ nãi lªn ®îc t©m tr¹ng cña nh©n vËt,
+ VËn dông bµi häc ®Ó viÕt v¨n t¶ c¶nh.
L¬× b×nh vÒ ®o¹n trÝch
? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch " Chi em Thuý KiÒu ". H·y cho biÕt bót ph¸p
nghÖ thuËt chñ yÕu cña NguyÔn Du sö dông ®Ó t¶ ch©n dung hai chÞ em Thuý
KiÒu lµ g× ?
*Giíi thiÖu bµi:
Víi ®o¹n trÝch " ChÞ em Thuý KiÒu " ®· cho ta thÊy NguyÔn Du lµ bËc
thÇy trong nghÖ thuËt miªu t¶ ch©n dung. Kh«ng nh÷ng thÕ víi ®o¹n trÝch "
C¶nh ngµy xu©n " sÏ cho ta thÊy «ng cßn lµ bËc thÇy trong t¶ c¶nh thiªn nhiªn. "
C¶nh ngµy xu©n " gåm 18 c©u th¬, tõ c©u 39 -> 56 cña TruyÖn KiÒu lµ mét
bøc ho¹ vÒ c¶nh ngµy xu©n trong tiÕt Thanh minh vµ c¶nh du xu©n cña trai tµi
g¸i s¾c, cña chÞ em Thuý KiÒu. §©y lµ ®o¹n th¬ tiªu biÓu cho bót ph¸p nghÖ
thuËt t¶ c¶nh vµ t¶ t×nh cña ®¹i thi hµo NguyÔn Du...
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn ®äc vµ t×m I. T×m hiÓu chung.

hiÓu chung v¨n b¶n. 1. §äc : ChËm r·i, khoan thai, t×nh c¶m
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - ®äc mÉu - trong s¸ng. :
häc sinh ®äc -> nhËn xÐt çch ®äc.
? X¸c ®Þnh vÞ trÝ, néi dung cña ®o¹n - Sau ®o¹n t¶ tµi s¾c chÞ em Thuý
trÝch. KiÒu.
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc nhí tõ khã cña- Néi dung : T¶ c¶nh ngµy xu©n trong
häc sinh . tiÕt th¸ng 3 ( Thanh minh ) vµ c¶nh du
? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy xu©n cña chÞ em Thuý KiÒu.
phÇn ? Néi dung mçi phÇn lµ g× ? 3. Gi¶i nghÜa tõ khã :
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu 2, 3, 4, 5, 8, 9.
t¶ tõ bè côc nµy. 4. Bè côc :
- 4 c©u ®Çu : Gîi t¶ khung c¶nh ngµy
xu©n.
- 8 c©u tiÕp : Khung c¶nh lÔ héi trong
tiÕt Thanh minh.
- 6 c©u cuèi : C¶nh chÞ em Thuý
KiÒu du xu©n trë vÒ.
-> Bè côc theo tr×nh tù thêi gian cuéc
du xu©n. C¶nh thiªn nhiªn, c¶nh sinh
ho¹t ®îc miªu t¶ theo tr×nh tù kh«ng
gian, tr×nh tù thêi gian.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ®äc vµ ph©n II. Ph©n tÝch :
tÝch chi tiÕt v¨n b¶n. 1. Khung c¶nh ngµy xu©n :
Häc sinh ®äc 4 c©u th¬ ®Çu : H·y * Hai c©u th¬ ®Çu gîi lªn ®Æc ®iÓm
®Æt tiªu ®Ò cho ®o¹n th¬. riªng cña mïa xu©n :
? Hai c©u th¬ ®Çu gîi t¶ ®iÒu g×. - H×nh ¶nh con Ðn ®a thoi - Èn dô
? H×nh ¶nh " con Ðn ®a thoi " gîi cho nh©n ho¸, gîi t¶ kh«ng gian, võa gîi thêi
em liªn tëng g× vÒ thêi gian vµ c¶m gian tr«i nhanh - ngµy xu©n tr«i nhanh
xóc. -...
Gi¸o viªn : Hai c©u th¬ ®Çu võa t¶ - ThiÒu quang....®· ngoµi s¸u m¬i :
kh«ng gian võa gîi thêi gian. §ã lµ mét thêi gian mïa xu©n cã 90 ngµy vËy mµ
kh«ng gian vµ thêi gian sèng ®éng víi giê ®· hÕt 60 ngµy - ®· bíc sang th¸ng
çnh Ðn rén rµng chao liÖng nh thoi ®- ba, th¸ng cuèi mïa xu©n -> gîi c¶m gi¸c
a gi÷a bÇu trêi trong s¸ng, gi÷a kh«ng tiÕc nuèi tríc lµn ¸nh s¸ng ®Ñp cña mïa
gian tho¸ng ®¹t mªnh m«ng. Hai ch÷ " xu©n.
®a thoi " rÊt gîi h×nh gîi c¶m. Nã gióp * Hai c©u th¬ tiÕp : Lµ mét bøc tranh
ngêi ®äc h×nh dung ra c¶nh mïa xu©n tuyÖt t¸c vÒ c¶nh ngµy xu©n trong
rÊt ®Æc trng, bëi Ðn vÒ b¸o hiÖu mïa s¸ng :
xu©n ®Õn, mµ gîi ra thêi gian mïa - NÒn cña tranh lµ mét mµu xanh b¸t
xu©n ®Ñp ®ang tr«i rÊt nhanh. ng¸t tíi tËn ch©n trêi cña ®ång cá, trªn
" ThiÒu quang" gîi lªn çi mÇu hång ®ã ®iÓm xuyÕt mét vµi b«ng lª tr¾ng.
cña mïa xu©n, çi Êm Êp cña khÝ -> Mét bøc tranh mïa xu©n víi ®êng
xu©n, çi mªnh m«ng bao la cña ®Êt nÐt thanh tó, mÇu s¾c hµi hoµ, trong
trêi.... Khung c¶nh ngµy xu©n sÏ hoµn trÎo.
thiÖn h¬n khi thi nh©n vÏ nªn mét bøc - Bót ph¸p nghÖ thuËt : T¶ Ýt, gîi
ho¹ tuyÖt ®Ñp vÒ mïa xu©n. nhiÒu, gîi kÕt hîp víi t¶; ( çch dïng tõ
? Em h·y ®äc c©u th¬ Êy ? Hai c©u ®éc ®¸o " tr¾ng ®iÓm ")->
th¬ nµy ®· gîi cho em c¶m gi¸c g× ? - Cá non : Gîi sù míi mÎ, tinh kh«i giµu
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch dïng tõ søc sèng.
ng÷ vµ bót ph¸p nghÖ thuËt cña - Xanh tËn ch©n trêi : Kho¸ng ®¹t,
NguyÔn Du khi gîi t¶ mïa xu©n? trong trÎo.
Häc sinh tr¶ lêi - Gi¸o viªn nhËn xÐt, - Tr¾ng ®iÓm : NhÑ nhµng, thanh
bæ sung, b×nh. khiÕt, sèng ®éng, cã hån.
So s¸nh çch dïng tõ " tËn " víi " rîn ". - Mµu xanh + tr¾ng : Gîi c¶m gi¸c
mªnh m«ng mµ qu¹nh v¾ng trong s¸ng
Gi¸o viªn chØ b»ng 4 c©u th¬ víi bót mµ trÎ trung, nhÑ nhµng mµ thanh
ph¸p nghÖ thuËt t¶ kÕt hîp víi gîi khiÕt.
NguyÔn Du ®· cho ngêi ®äc thëng => TÊt c¶ kh¾c ho¹ nªn mét bøc tranh
thøc mét bøc ho¹ tuyÖt t¸c vÒ c¶nh xu©n hoa lÖ, tuyÖt mÜ -> chøng tá tµi
ngµy xu©n trong s¸ng : cã çnh Ðn nghÖ miªu t¶ thiªn nhiªn cña NguyÔn
chao liÖng trªn bÇu trêi kho¸ng ®¹t, Du.
trong xanh ; b»ng nh÷ng nÐt chÊm ph¸
cña thi nh©n ®· kh¾c ho¹ nªn mét bøc
tranh mïa xu©n víi vÎ ®Ñp riªng cña nã
....... Víi tõ "®iÓm" thi nh©n ®· th¶
hån vµo c¶nh vËt khiÕn c¶nh vËt rÊt
sèng ®éng vµ cã hån .
Gi¸o viªn chuyÓn ý -> môc 2.
Häc sinh ®äc 8 c©u tiÕp theo .
? Trong tiÕt Thanh minh ®· diÔn ra 2. C¶nh lÔ héi ngµy xu©n trong tiÕt
ho¹t ®éng g× ? Thanh minh.
? Em biÕt g× vÒ nh÷ng ho¹t ®éng Êy ? - LÔ t¶o mé
? T¸c gi¶ ®· sö dông tõ ng÷ g× ®Ó thÓ - Héi ®¹p thanh
hiÖn ho¹t ®éng cña 2 lÔ héi Êy ? -> TruyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc ViÖt
Nam.
? T¸c dông cña viÖc sö dông tõ ng÷ Êy - Hµng lo¹t tõ ghÐp, tõ l¸y lµ danh tõ,
trong viÖc diÔn t¶ kh«ng khÝ vµ ho¹t ®¹i tõ, tÝnh tõ : yÕn anh, chÞ em, tµi
®éng cña lÔ héi ? tö, giai nh©n... gÇn xa, n« nøc, s¾m
söa dËp d×u.
Gi¸o viªn : Th¬ ca lµ nghÖ thuËt cña -> Lµm sèng l¹i kh«ng khÝ lÔ héi tÊp
ng«n tõ çc tõ ghÐp, tõ l¸y lµ danh tõ, nËp, nhén nhÞp, rén rµng, n¸o nøc.
®éng tõ, tÝnh tõ ®· ®îc NguyÔn Du
sö dông chän läc tinh tÕ , lµm sèng l¹i
kh«ng khÝ lÔ héi mïa xu©n, mét nÐt
®Ñp v¨n ho¸ l©u ®êi cña Ph¬ng §«ng,
cña ViÖt Nam .
" Ngæn ................. giÊy bay "
§êi sèng t©m linh, phong tôc cæ truyÒn
trong lÔ t¶o mé ®îc nãi ®Õn víi nhiÒu
c¶m th«ng, chia sÎ . Çc tµi tö giai
nh©n, 3 chÞ em KiÒu trong buæi du
xu©n kh«ng chØ cÇu nguyÖn cho
nh÷ng vong linh mµ cßn göi g¾m bao
niÒm tin , ao íc vÒ t¬ng lai, h¹nh phóc
cho tuæi xu©n khi mïa xu©n vÒ .
Häc sinh ®äc ®o¹n cßn l¹i .
? C¶nh vËt vµ kh«ng khÝ mµu xu©n 3. C¶nh chÞ em KiÒu ®i du xu©n trë
trong 6 c©u th¬ cuèi cã g× kh¸c víi 4 vÒ .
c©u th¬ ®Çu ? V× sao ? - C¶nh mïa xu©n vÉn ®Ñp trong trÎo ,
ªm dÞu , thanh khiÕt .
Gi¸o viªn : C¶nh ë 6 c©u th¬ cuèi vÉn - NhÞp th¬ : chËm l¹i.
mang nÐt thanh tao, trong trÎo cña mïa - T©m tr¹ng : th¬ thÈn.
xu©n, rÊt ªm dÞu víi n¾ng nh¹t, khe n- - Cö chØ : dan tay, lÇn xem.
íc nhá, 1 nhÞp cÇu nhá b¾c ngang . - NhÞp ch©n : bíc dÇn.
Mäi chuyÓn ®éng ë ®©y ®Òu nhÑ - C¶nh vËt : ngän tiÓu khª, thanh thanh,
nhµng : mÆt trêi tõ tõ ng· bãng vÒ nao nao, nho nhá.
T©y , bíc ch©n ngêi th¬ thÈn, dßng níc => C¶nh ë ®©y cã sù thay ®æi vÒ
uèn quanh . Nhng c¶nh ë ®©y ®· ®îc kh«ng gian, thêi gian. TÊt c¶ nh ®ang
thay ®æi vÒ kh«ng gian, thêi gian nhng nh¹t dÇn, lÆng dÇn.
®iÒu quan träng lµ c¶nh ®îc c¶m nhËn
qua t©m tr¹ng cña con ngêi . C¶ mét C¶ 1 kh«ng gian ªm ®Òm, v¾n lÆng,
kh«ng gian ªm ®Òm v¾ng lÆng, t©m t©m t×nh cña chÞ em KiÒu nh dÞu l¹i
t×nh cña chÞ em KiÒu nh dÞu l¹i trong trong bãng tµ d¬ng.
bãng tµ d¬ng.
? Çc tõ l¸y : tµ tµ, thanh thanh, nao
nao, nho nhá ®îc t¸c gi¶ sö dông ë ®©y -
nh»m nãi lªn ®iÒu g× ? Tõ nµo diÔn t¶ Çc tõ l¸y : Tµ tµ, thanh thanh, nao
t©m tr¹ng râ nhÊt . nao, nho nhá kh«ng chØ biÓu ®¹t s¾c
th¸i c¶nh vËt mµ cßn béc lé t©m tr¹ng
con ngêi. §Æc biÖt lµ tõ " nao nao " ®·
nhuèm mµu t©m tr¹ng lªn c¶nh vËt :
Gi¸o viªn : Trong v¨n häc trung ®¹i c¶m gi¸c b©ng khu©ng xao xuyÕn vÒ
h×nh ¶nh chiÒu tµ thêng gîi lªn ý niÖm mét ngµy xu©n ®ang cßn mµ sù linh
nhí nhung, hoµi niÖm hoÆc tµn t¹ thª l- c¶m vÒ ®iÒu s¾p x¶y ra ®· xuÊt
¬ng . Cßn ë ®©y cuéc du xu©n ngo¹i hiÖn......
c¶nh ®· xong, ®· chÊm døt lÔ héi tng Ngay sau lóc nµy th«i KiÒu sÏ gÆp
bõng , n¸o nhiÖt ....... T©m hån con ng- nÊm må §¹m Tiªn, sÏ gÆp chµng th
êi dêng nh còng chuyÓn ®iÖu theo sù sinh " phong th tµi m¹o tãt vêi " Kim
thay ®æi cña thêi gian, kh«ng gian . Träng.
Çc tõ l¸y tîng h×nh ........ gîi lªn sù nh¹t
nhoµ cña c¶nh vËt , sù rung ®éng cña
t©m hån giai nh©n khi héi tan, ngµy
tµn .
C¶nh vËt vµ thêi gian ®îc miªu t¶
b»ng bót ph¸p íc lÖ tîng trng nhng rÊt
sèng ®éng, gÇn gòi th©n quen víi bÊt
cø ngêi ViÖt Nam nµo víi h×nh ¶nh
cña ngän tiÓu khª,nhip cÇu nho nhá Êy
lµ mÇu s¾c cña ®ång quª lµ c¶nh quª
h¬ng ®Êt níc m×nh. TÝnh d©n téc lµ
mét nÐt ®Ñp ®Ëm ®µ trong th¬
NguyÔn Du, nhÊt lµ nh÷ng vÇn th¬ t¶
c¶nh ngô t×nh tuyÖt t¸c
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt
luyÖn tËp.
Häc sinh th¶o luËn theo nhãm.
? Qua ph©n tÝch ®o¹n trÝch
"C¶nh.....xu©n " em h·y chØ ra nh÷ng
nÐt ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt miªu t¶
thiªn nhiªn cña NguyÔn Du ? III. Tæng kÕt - LuyÖn tËp .
Gi¸o viªn : Víi ®Æc s¾c nghÖ thuËt * §Æc s¾c nghÖ thuËt miªu t¶ thiªn
miªu t¶ thiªn nhiªn nµy chóng ta cã thÓ nhiªn cña NguyÔn Du.
®¸nh gi¸ vÒ tµi n¨ng sö dông ng«n ng÷ - §o¹n th¬ cã kÕt cÊu hîp lý theo tr×nh
cña NguyÔn Du ®ã lµ «ng xøng ®¸ng tù thêi gian cña cuéc du xu©n. C¶nh ®-
lµ bËc thÇy trong t¶ c¶nh thiªn nhiªn. îc miªu t¶ theo tr×nh tù kh«ng gian vµ
Qua ®ã chóng ta sÏ häc tËp thªm trong tr×nh tù thêi gian.
viÖc thùc hµnh ng«n ng÷ cña m×nh ®ã - Cã sù kÕt hîp gi÷a t¶ vµ gîi.
lµ viÖc ®a sö dông yÕu tè miªu t¶ - Sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt Èn dô
trong v¨n tù sù mµ tiÕt häc sau chóng - nh©n ho¸.
ta sÏ t×m hiÓu? - Çch sö dông tõ ghÐp, tõ l¸y giµu
? Qua ®ã em c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× chÊt t¹o h×nh.
tõ " C¶nh.....xu©n ". - Víi bót ph¸p íc lÖ tîng trng c¶nh vËt
Häc sinh ®äc to ghi nhí. hiÖn lªn rÊt sèng ®éng, gÇn gòi.
Lµm bµi tËp 1. - Ng«n ng÷ th¬ ®Ëm ®µ tÝnh d©n téc.
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ. * Ghi nhí : SGK.
- Häc sinh lµm bµi tËp cßn l¹i.
- Häc thuéc lßng bµi th¬.
Rót kinh nghiÖm :
Ngµy..7....th¸ng...10..n¨m2006....
TiÕt 29:
ThuËt ng÷.
Gióp häc sinh :
- HiÓu ®îc kh¸i niÖm thuËt ng÷ vµ mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nã.
- BiÕt sö dông chÝnh x¸c thuËt ng÷.
- RÌn kÜ n¨ng gi¶i thÝch nghÜa cña thuËt ng÷ vµ vËn dông thuËt ng÷ trong
nãi vµ viÕt.
- b¶ng phô
? Cã mÊy çch ®Ó ph¸t triÓn tõ vùng TiÕng ViÖt ? Häc sinh lµm bµi tËp 4
(74)
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng I: X¸c ®Þnh kh¸i niÖm I. ThuËt ng÷ lµ g× ?
thuËt ng÷ 1, VÝ dô 1 :
* Çch gi¶i thÝch thø nhÊt ai còng
? So s¸nh 2 çch gi¶i thÝch trªn vÒ hiÓu ®îc -> §©y lµ çch gi¶i nghÜa
nghÜa cña tõ " níc " vµ " muèi ", cho cña tõ th«ng thêng.
biÕt çch gi¶i thÝch nµo kh«ng thÓ * Çch gi¶i thÝch thø hai yªu cÇu cÇn
hiÓu ®îc nÕu thiÕu kiÕn thøc vÒ ho¸ ph¶i cã kiÕn thøc vÒ ho¸ häc.
häc. -> Çch gi¶i thÝch nghÜa cña thuËt
ng÷.
? Em ®· häc çc ®Þnh nghÜa nµy ë bé 2, VÝ dô 2 :
m«n nµo. - Th¹ch nhò lµ...-> Bé phËn ®Þa lÝ.
? Nh÷ng tõ ng÷ ®îc ®Þnh nghÜa chñ - Baz¬ lµ.....-> Bé m«n ho¸ häc.
yÕu ®îc dïng trong lo¹i v¨n b¶n nµo ? - Èn dô...-> Bé m«n ng÷ v¨n.
? Tõ ®ã em hiÓu thÕ nµo lµ thuËt ng÷ - Ph©n sè thËp ph©n...-> Bé m«n to¸n
Häc sinh ®äc to ghi nhí. häc.
-> Thêng ®îc dïng trong çc v¨n b¶n
khoa häc.
3, Ghi nhí : SGK.
Ho¹t ®éng II: X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷
cña thu©t ng÷. * VÝ dô :
Häc sinh th¶o luËn, trao ®æi, tr¶ lêi - Çc thuËt ng÷ th¹ch nhò, baz¬, ph©n
c©u hái ë môc II.1, 2. sè thËp ph©n chØ cã mét nghÜa nh
? Tõ ®ã em rót ra ®Æc ®iÓm g× cña SGK ®· gi¶i thÝch, ngoµi ra kh«ng cßn
thuËt ng÷ . nghÜa nµo kh¸c.
Häc sinh ®äc to ghi nhí sè 2. - " Muèi " ë trêng hîp a lµ thuËt ng÷
-> kh«ng cã s¾c th¸i biÓu c¶m : t×nh
c¶m s©u ®Ëm cña con ngêi.
- " Muèi " ë trêng hîp b lµ mét Èn dô
-> nã mang s¾c th¸i biÓu c¶m :
* KÕt luËn :
- ThuËt ng÷ mang tÝnh chÝnh x¸c.
- Mçi thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ mét kh¸i
niÖm, mçi kh¸i niÖm chØ ®îc biÓu
thÞ b»ng mét thuËt ng÷.
- ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn luyÖn tËp. III. LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1 : Chia lµm 4 nhãm, mçi nhãm 3 c©u.

Çc tõ lÇn lît ®iÒn :
- Lùc....( VËt lý)
- X©m thùc.........( §Þa lý )
- HiÖn tîng ho¸ häc.......( Ho¸ häc)
-Trêng tõ vùng.......( Ng÷ v¨n)
- Di chØ.......( LÞch sö )
- Thô phÊn......( Sinh häc)
- Lu lîng...( §Þa lý)
- Träng lùc ....( VËt lý)
- KhÝ ¸p.....( §Þa lý)
- §¬n chÊt ....( Ho¸ häc)
- ThÞ téc phô hÖ.....( LÞch sö)
- §êng trung trùc....( To¸n häc)
Bµi tËp 2 : - §iÓm tùa lµ mét thuËt ng÷ vËt lÝ, cã nghÜa lµ ®iÓm cè ®Þnh
cña mét ®ßn bÈy, th«ng qua ®ã lùc t¸c ®éng ®îc truyÒn tíi lùc c¶n. ë ®o¹n trÝch
nµy nã kh«ng ®îc sö dïng nh mét thuËt ng÷, mµ " §iÓm tùa " chØ n¬i lµm chç
dùa chÝnh ( VÝ tùa nh cña ®ßn bÈy)
Bµi tËp 3 :
- Trêng hîp a, tõ " hçn hîp " ®îc dïng nh mét thuËt ng÷.
- Trêng hîp b, tõ " hçn hîp " ®îc dïng nh mét tõ th«ng thêng.
Bµi tËp 4, 5 : Häc sinh lµm ë nhµ.
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ :
- Lµm çc bµi tËp cßn l¹i.
- Häc thuéc ghi nhí.
Rót kinh nghiÖm:
ngµy..8..th¸ng.10.n¨m 2006..
TiÕt 30 :
Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1.

- ¤n tËp, cñng cè çc kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh.
- §¸nh gi¸ çc u ®iÓm, nhîc ®iÓm cña mét bµi viÕt cô thÓ vÒ çc mÆt :
+ KiÓu bµi : Cã ®óng lµ v¨n b¶n thuyÕt minh kh«ng ?
+ Néi dung : Çc tri thøc cung cÊp cã ®Çy ®ñ, kh¸ch quan kh«ng ?
+ Cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶ mét çch hîp lý, cã
hiÖu qu¶ kh«ng ?
C.Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng I:
Gi¸o viªn nh¾c l¹i yªu cÇu cña bµi viÕt :
- ThuyÕt minh lµ cung cÊp tri thøc kh¸ch quan vÒ ®èi tîng ®Ó ngêi ®äc
hiÓu ®îc b¶n chÊt vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng.
- Trong bµi viÕt nµy, thuyÕt minh ph¶i cã sù kÕt hîp víi çc biÖn ph¸p
nghÖ thuËt vµ çc yÕu tè miªu t¶.
Nh×n chung ®a sè çc em n¾m v÷ng çc yªu cÇu trªn.
Ho¹t ®éng II: NhËn xÐt chung vÒ bµi viÕt.
Ho¹t ®éng III: §¸nh gi¸ kÕt qu¶.
Gi¸o viªn ®äc kÕt qu¶, tÝnh tØ lÖ % kh¸ , giái, trung b×nh, yÕu kÐm.
- §iÓm kh¸ giái .
- §iÓm trung b×nh :
- YÕu kÐm : . .
Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc sinh ®äc - b×nh.
- §äc hai bµi kh¸ giái
- Mét bµi thuéc lo¹i yÕu.
Ho¹t ®éng V: Tr¶ bµi, häc sinh ®æi bµi cho nhau cïng rót kinh nghiÖm.
Gi¸o viªn nh¾c nhë, dÆn dß häc sinh chuÈn bÞ bµi viÕt tiÕp theo.
Rót kinh nghiÖm :
Ngµy.10...th¸ng..10...n¨m 2006.
KiÒu ë lÇu Ngng BÝch.
( TrÝch TruyÖn KiÒu )

Gióp häc sinh :
- Qua t©m tr¹ng c« ®¬n, ®au buån, th¬ng nhí cña Thuý KiÒu, c¶m nhËn ®-
îc tÊm lßng thuû chung, nh©n hËu cña nµng.
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cña NguyÔn Du : diÔn
biÕn t©m tr¹ng ®îc thÓ hiÖn qua ng«n ng÷ ®éc tho¹i, nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô
t×nh.
- RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n tù sù t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt.
-§äc tµi liÖu
- §äc thuéc ®o¹n " C¶nh ngµy xu©n "
- Nªu c¶m nhËn cña em vÒ 4 c©u th¬ ®Çu.
* Bµi míi :
*Giíi thiÖu bµi: Gi¸o viªn giíi thiÖu vÞ trÝ ®o¹n trÝch, néi dung ®o¹n
trÝch.
Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.

chung. 1. §äc : giäng chËm, buån.
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - häc sinh ®äc - 2. Gi¶i nghÜa tõ khã : 1, 8, 9, 10.
nhËn xÐt. 3. Bè côc : 3 phÇn.
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc nhí tõ khã cña - 6 c©u ®Çu : T©m tr¹ng cña KiÒu tríc
häc sinh. lÇu Ngng BÝch.
? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy - 8 c©u tiÕp theo : Nçi lßng th¬ng nhí.
phÇn? Néi dung tõng phÇn ? - 8 c©u cuèi : T©m tr¹ng ®au buån ©u
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña lo cña KiÒu thÓ hiÖn qua çch nh×n
®o¹n trÝch ? c¶nh vËt.
-> §©y lµ ®o¹n th¬ t¶ c¶nh ngô t×nh
rÊt ®Æc s¾c : c¶nh vËt thiªn nhiªn ®îc
nh×n t¶ qua con m¾t, t©m tr¹ng cña
nh©n vËt tr÷ t×nh : mét t©m tr¹ng rÊt
c« ®¬n buån nhí, rÊt ®çi b¬ v¬.
Ho¹t ®éng II: Híng dÉn ®äc vµ ph©n II. Ph©n tÝch.
tÝch. 1. Hoµn c¶nh c« ®¬n, téi nghiÖp cña
Häc sinh ®äc 6 c©u th¬ ®Çu. KiÒu.
? H·y nhËn xÐt khung c¶nh thiªn nhiªn - Kh«ng gian ®îc gîi b»ng nh÷ng h×nh
trong 6 c©u th¬ ®Çu ®îc nh×n qua con ¶nh : b¸t ng¸t, çt vµng bôi bay, d·y nói
m¾t cña KiÒu ( Kh«ng gian ë ®©y ®- xa mê => kh«ng gian mªnh m«ng hoang
îc miªu t¶ nh thÕ nµo? ) v¾ng.
Gi¸o viªn b×nh. - C¶nh vËt : non xa, tr¨ng gÇn, çt vµng
? Hai ch÷ " kho¸ xu©n " gîi c¶nh tîng bôi hång gîi sù mªnh m«ng, réng ngîp,
g× ë KiÒu? c« ®¬n tr¬ träi.
? H×nh ¶nh " m©y sím ®Ìn khuya " gîi - Thêi gian : " m©y.....khuya"- tuÇn
tÝnh chÊt g× cña thêi gian. hoµn khÐp kÝn, KiÒu bÞ giam h·m
? trong kh«ng gian, lµm b¹n víi m©y,
Qua khung c¶nh thiªn nhiªn Êy cho ®Ìn tr¨ng.
thÊy KiÒu ®ang ë t©m tr¹ng nh thÕ => Nµng r¬i vµo hoµn c¶nh c« ®¬n
nµo? tuyÖt ®èi.
Häc sinh ®äc 8 c©u tiÕp. 2. Nçi th¬ng nhí ngêi th©n yªu.
Gi¸o viªn : 8 c©u th¬ tiÕp theo trùc - KiÒu nhí Kim Träng vµ nhí cha mÑ.
tiÕp nãi lªn nçi nhí th¬ng cña KiÒu. Nhí Kim Träng tríc -> phï hîp víi quy
? Trong c¶nh ngé cña m×nh ngêi ®· nhí luËt t©m lÝ, thÓ hiÖn sù tinh tÕ cña
tíi ai? Nhí ai tríc, ai sau? Nhí nh thÕ cã ngßi bót NguyÔn Du.
hîp lý kh«ng? * KiÒu nhí Kim Träng :
Häc sinh tr¶ lêi, Gi¸o viªn nhËn xÐt, - Nhí buæi thÒ nguyÒn ®Ýnh íc.
kÕt luËn cã liªn hÖ víi çc ®o¹n th¬ tríc - Tëng tîng Kim Träng ®ang nhí vÒ
vµ sau........ m×nh v« väng.
? KiÒu nhí Kim Träng nh thÕ nµo? T¹i -> KiÒu nhí víi nçi ®au ®ín xãt xa.
sao nµng l¹i nhí s©u s¾c nh vËy? Kh¼ng ®Þnh lßng thuû chung son s¾t.
? Em hiÓu " TÊm son...phai " nh thÕ -> Gi¸o viªn b×nh:
nµo? * KiÒu nhí cha mÑ : KiÒu th¬ng vµ
? Qua ®ã em c¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng xãt.
g× cña KiÒu khi nhí chµng Kim. - Th¬ng : Cha mÑ s¸ng, chiÒu tùa cöa
? §äc c©u th¬ thÓ hiÖn t©m tr¹ng ngãng tin con, tr«ng mong sù ®ì ®Çn.
KiÒu khi nhí cha mÑ ? - Xãt : Lóc cha mÑ tuæi giµ søc yÕu
? Nçi nhí cha mÑ cã kh¸c g× víi çch mµ kh«ng ®îc ch¨m sãc......
thÓ hiÖn nçi nhí ngêi yªu. - Çc thµnh ng÷ : " qu¹t nång Êm l¹nh "
? H·y ph©n tÝch nghÖ thuËt dïng tõ + §iÓn cè : S©n lai, gèc tö -> ThÓ
ng÷, h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ ®Ó s¸ng tá hiÖn t×nh c¶m trùc tiÕp, xãt th¬ng ->
®iÒu ®ã. T©m tr¹ng nhí th¬ng lßng hiÕu th¶o
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÊm lßng cña ngêi, con xãt xa ©n hËn v× kh«ng
Thuý KiÒu qua nçi nhí th¬ng cña nµng. b¸o ®¸p cha mÑ.
Gi¸o viªn b×nh * Trong hoµn c¶nh ë lÇu Ngng BÝch :
KiÒu lµ ngêi ®¸ng th¬ng nhÊt, nhng
ngêi ®· quªn c¶nh ngé b¶n th©n ®Ó
nghÜ vÒ Kim Träng, nghÜ vÒ cha mÑ
-> KiÒu lµ ngêi thuû chung, ngêi con
hiÕu th¶o, ngêi cã tÊm lßng vÞ tha
®¸ng träng.
3, Nçi buån c« ®¬n tuyÖt väng :
Gi¸o viªn : 8 c©u th¬ cuèi miªu t¶c¶nh - C¶nh trong t©m tr¹ng KiÒu.
vËt qua t©m tr¹ng ( t¶ c¶nh ngô t×nh ) + Nhí mÑ, nhí quª h¬ng - c¶m nhËn
Häc sinh ®äc 8 c©u cuèi. qua çnh buåm thÊp tho¸ng xa xa.
? C¶nh lµ thùc hay h? Mçi c¶nh vËt cã + Nhí ngêi yªu, xãt xa duyªn phËn nh
nÐt riªng nhng ®ång thêi l¹i cã nÐt h×nh ¶nh " hoa tr«i man m¸c ".
chung ®Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng KiÒu. Em + Buån cho c¶nh ngé m×nh nghe tiÕng
h·y ph©n tÝch vµ chøng minh ®iÒu sãng mµ ghª sî.
®ã? -> C¶nh ®îc nh×n tõ xa -> giµu mµu
? NhËn xÐt çch dïng ®iÖp ng÷ " buån s¾c tõ nh¹t -> ®Ëm, ©m thanh tõ tÜnh
tr«ng" vµ çc tõ l¸y ë cuèi ®o¹n. ®Õn ®éng, nçi nhí buån tõ man m¸c
? Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ hoµn m«ng lung -> lo ©u kinh sî, dù c¶m
c¶nh vµ t©m tr¹ng cña KiÒu qua 8 c©u gi«ng b·o sÏ næi lªn h·i hïng x« ®Èy,
cuèi? vïi dËp cuéc ®êi KiÒu.
- §iÖp ng÷ " buån tr«ng " -> ®iÖp khóc
t©m tr¹ng.
-> Nçi buån c« ®¬n, ®au ®ín, xãt xa,
bÕ t¾c tuyÖt väng. §ã lµ sù c« ®¬n
th©n phËn næi tr«i v« ®Þnh, nçi buån
tha h¬ng, lßng th¬ng nhí ngêi yªuvµ
cha mÑ, vµ c¶ sù bµng hoµng lo sî.
Ngay sau lóc nµy KiÒu ®· m¾c lõa Së
Khanh ®Ó råi l©m vµo c¶nh " Thanh
l©u hai lît, thanh y hai lÇn."
III. Tæng kÕt.
1. NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh.
Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt. 2. Néi dung : T¸c gi¶ c¶m th¬ng cho
? §Æc s¾c nghÖ thuËt ®îc thÓ hiÖn t×nh c¶nh cña KiÒu, ca ngîi vÎ ®Ñp
qua ®o¹n trÝch lµ g× ? thuû chung, nh©n hËu trong t©m hån
? Th¸i ®é t×nh c¶m cña NguyÔn Du víi KiÒu.
nh©n vËt nh thÕ nµo ?
Ho¹t ®éng IV: LuyÖn tËp.

Häc sinh lµm bµi tËp 1 : NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh : miªu t¶ c¶nh qua çi
nh×n cña nh©n vËt ®ång thêi diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt.
Ho¹t ®éng V: Híng dÉn häc ë nhµ.
- Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch.
- Lµm bµi tËp ë SGK .
- Ph©n tÝch vµ nªu c¶m nhËn cña em ë 8 c©u th¬ cuèi.
- .Rót kinh nghiÖm:
ngµy 14 th¸ng 10 n¨m 2006..
TiÕt 32 :
Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù
A. Môc tiªu bµi häc :

Gióp häc sinh :
- ThÊy ®îc vai trß cña miªu t¶ , hµnh ®éng , sù viÖc , c¶nh vËt , con ngêi
trong tù sù
- RÌn kÜ n¨ng vËn dông mäi ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong mét v¨n b¶n
B¶ng phô.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc
* Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi b»ng viÖc ý

nghÜa cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n
tù sù
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn häc sinh t×m I .Vai trß cña miªu t¶ trong v¨n b¶n
hiÓu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong tù sù
v¨n b¶n tù sù 1. VÝ dô :
Gv gäi mét häc sinh ®äc ®o¹n trÝch * Sù viÖc : Quang Trung ®¸nh ®Òn
? §o¹n trÝch Êy kÓ vÒ viÖc g×? Ngäc Håi .- KÕ s¸ch ®¸nh giÆc
? Sù viÖc Êy ®· diÔn ra nh thÕ nµo ? * DiÔn biÕn : Qu©n Thanh ra b¾n
phun khãi löa , qu©n QT khiªng v¸n
Hs diÔn ®¹t çc çc sù viÖc b»ng ®o¹n nhÊt tÒ x«ng lªn
v¨n Qu©n Thanh ®¹i b¹i , tíng SN§ th¾t cæ
? ChØ ra çc chi tiÕt miªu t¶ trong ®o¹n * Çc chi tiÕt miªu t¶ :
trÝch . Çc chi tiÕt miªu t¶ Êy nh»m - " Nh©n cã giã b¾c ... lµm h¹i m×nh "
thÓ hiÖn nh÷ng ®èi tîng nµo ? - Qu©n T©y S¬n thõa kÕ ... ®¹i b¹i
? T¸c dông cña viÖc sö dông yÕu tè -> T¸c dông : T¹o nªn çi ph«ng , çi
miªu t¶ Êy nÒn , lµm næi bËt sù viÖc vµ nh©n
? NÕu kÓ nh vËy th× nh©n vËt vua vËt
QT cã næi bËt kh«ng ? TrËn ®¸nh cã * §o¹n v¨n kh«ng cã yÕu tè miªu t¶ :
sinh ®éng kh«ng ? T¹i sao ? -> Kh«ng sinh ®éng , v× chØ ®¬n gi¶n
kÓ l¹i çc sù viÖc , chØ tr¶ lêi c©u hái
? Tõ ®ã em h·y cho biÕt : viÖc g× , chø cha tr¶ lêi ®îc c©u hái
YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông nh thÕ nµo viÖc ®ã diÔn ra nh thÕ nµo ?
®èi víi v¨n b¶n tù sù . 2. Ghi nhí :
- Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù lµ miªu t¶
cô thÓ , chi tiÕt vÒ c¶nh vËt , con ngêi
, sù viÖc cã t¸c dông lµm cho c©u
chuyÖn trë nªn hÊp dÉn
Gi¸o viªn bæ sung * Nh÷ng d¹ng miªu t¶ thêng sö dông
trong v¨n b¶n tù sù :
- T¶ c¶nh : c¶nh thiªn nhiªn + sinh ho¹t
-> t¹o t×nh huèng cho sù viÖc tiÕn
triÓn
- T¶ ngêi : H×nh d¸ng , tÝnh t×nh ,
hµnh ®éng , t¶ néi t©m -> Kh¾c ho¹ râ
nÐt ®Æc ®iÓm , tÝnh chÊt , b¶n chÊt
nh©n vËt
- T¶ vËt : §å vËt , loµi vËt , c©y cèi .
* YÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù
- ChØ lµm yÕu tè phô (bæ trî) . V×
vËy miªu t¶ kh«ng ®îc lÊn ¸t lêi kÓ ,
lµm ch×m cèt truyÖn
- yÕu tè miªu t¶ t¹o nªn " x¬ng thÞt "
c©u chuyÖn , ®Ó l¹i Ên tîng s©u ®Ëm
trong t©m trÝ ngêi ®äc
Ho¹t ®éng 2 : II , Híng dÉn luyÖn tËp :

Bµi tËp 1 : Häc sinh lµm theo 2 nhãm
Nhãm 1 : T×m nh÷ng yÕu tè t¶ ngêi trong " ChÞ em Thuý KiÒu " - Ph©n
tÝch gi¸ trÞ cña nh÷ng yÕu tè miªu t¶ Êy trong viÖc thÓ hiÖn , néi dung mçi
®o¹n trÝch :
Sau 5 phót : §¹i diÖn hai nhãm tr×nh bµy
" V©n xem ...vêi
...hoa ghen thua th¾m ...xanh "
T¶ ngêi : NDu dïng h×nh ¶nh thiªn nhiªn miªu t¶ 2 chÞ em Thuý KiÒu ë
nhiÒu nÐt ®Ñp -> Ch©n dung nh©n vËt t¬i ®Ñp .
Nhãm 2 : T×m yÕu tè t¶ c¶nh trong " C¶nh ...Xu©n "- Ph©n tÝch gi¸ trÞ
cña nh÷ng yÕu tè miªu t¶ Êy ...
§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy:
T¶ c¶nh thiªn nhiªn " Ngµy xu©n ... b«ng hoa "
" Tµ tµ ...... b¾c ngang "
T¶ c¶nh sinh ho¹t : " GÇn xa .... nh nªm "
T¸c dông : C¶nh t¬i s¸ng phï hîp víi x· héi cña nh©n vËt trong ngµy héi .
Bµi tËp 2 ,3 : Häc sinh lµm theo nhãm
Gi¸o viªn Híng dÉn cho häc sinh :
Bµi 2: Yªu cÇu kÓ vÒ viÖc chÞ em T. KiÒu ®i ch¬i xu©n
+ Giíi thiÖu khung c¶nh chung ( miªu t¶ ) vµ chÞ em Thuý KiÒu ®i héi
+ T¶ c¶nh thiªn nhiªn trªn çnh ®ång quª.
+ T¶ kh«ng khÝ lÔ héi mïa xu©n .
+ C¶nh con ngêi trong lÔ héi ( diÔn biÕn , sù viÖc )
+ C¶nh ra vÒ
Bµi 3:: Giíi thiÖu vÎ ®Ñp cña chÞ em Thuý KiÒu
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ
- Häc sinh lµm Bµi tËp 2,3
- Häc thuéc ghi nhí
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo : trau dåi vèn tõ
Rót kinh nghiÖm :
ngµy 15 th¸ng 10 n¨m 2006..
TiÕt 33 :
Trau dåi vèn tõ
Gióp häc sinh :
- HiÓu ®îc tÇm quan träng cña viÖc trau dåi vèn tõ
- Muèn trau dåi vèn tõ tríc hÕt ph¶i rÌn luyÖn ®Ó hiÓu biÕt ®îc ®Çy ®ñ ,
chÝnh x¸c nghÜa vµ çch dïng tõ
- B¶ng phô .
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn rÌn luyÖn I . RÌn luyÖn ®Ó n¾m v÷ng nghÜa
nghÜa cña tõ vµ çch dïng tõ cña tõ vµ çch dïng tõ
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc vÝ dô * vÝ dô : a) TiÕng ViÖt lµ nghÜa giµu
? Em hiÓu ý kiÕn ®ã nh thÕ nµo ? ®Ñp , ®¸p øng mäi nhu cÇu nhËn thøc
(néi dung , lêi nãi gåm mÊy ý ? khuyªn vµ giao tiÕp cña ngêi ViÖt
ta ®iÒu g× ?) - Ph¶i kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ
Gv treo b¶ng phô ghi VD I2: * vÝ dô 2 :
? X¸c ®Þnh lçi diÔn ®¹t? gi¶i thÝch v× a) Dïng thõa tõ "®Ñp "v× " th¾ng c¶nh
sao cã nh÷ng lçi nµy ? " cã nghÜa lµ "c¶nh ®Ñp "
b) Dïng sai tõ " dù ®o¸n " v× dù ®o¸n
cã nghi· lµ : §o¸n tríc t×nh h×nh cã thÓ
x¶y ra trong t¬ng lai -> ChØ nªn dïng lµ
: Pháng ®o¸n , íc tÝnh
c) Dïng sai tõ " ®Èy m¹nh " : thóc ®©y
cho ph¸t triÓn nhanh lªn . Nãi vÒ qui
m« th× cã thÓ lµ më réng hay thu hÑp
chø kh«ng thÓ nhanh hay chËm ®îc
-> Ngêi viÕt kh«ng biÕt chÝnh x¸c
nghÜa vµ çch dïng tõ mµ m×nh sö
dông
* Râ rµng lµ kh«ng ph¶i do " tiÕng ta
Gv hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc , hs ®äc ghi nghÌo " mµ do ngêi viÕt ®· " kh«ng
nhí biÕt dïng tiÕng ta " . Nh vËy muèn
biÕt dïng tiÕng ta th× ph¶i n¾m ®îc
HS ®äc ®o¹n v¨n cña T« Hoµi (SGK) ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nghÜa cña tõ vµ
? T« Hoµi nãi vÒ vÊn ®Ò g× cã liªn çch dïng
quan ®ªn viÖc trau dåi vèn tõ ? * Ghi nhí : SGK
? Qua c©u chuyÖn cña T« Hoµi , em II. RÌn luyÖn ®Ó lµm t¨ng vèn tõ
rót ra bµi häc g× ? - Nhµ v¨n T« Hoµi nãi ®Õn viÖc ph¶i
HS ®äc to ghi nhí . " häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n "
®Ó trau dåi vèn tõ cña m×nh .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp - Ph¶i rÌn luyÖn ®Ó biÕt thªm nh÷ng
tõ cha biÕt ®Ó lµm t¨ng vèn tõ .
III . LuyÖn tËp
Bµi tËp 1: Hs lµm bµi tËp theo nhãm :
- HËu qu¶ : kÕt qu¶ xÊu
- §o¹t : chiÕm ®îc phÇn chiÕn th¾ng
- Trinh tó : Sao trªn trêi
Bµi tËp 3 : söa lçi dïng tõ
a, Im lÆng - v¾ng lÆng , yªn tÜnh
b, C¶m xóc -> C¶m ®éng , c¶m phôc
c, Thµnh lËp -> thiÕt lËp
d, Dù ®o¸n -> pháng ®o¸n , dù tÝnh
Bµi 4 : B×nh luËn ý kiÕn :
TiÕng ViÖt cña chóng ta lµ mét ng«n ng÷ trong s¸ng vµ giµu ®Ñp . §iÒu ®ã ®-
îc thÓ hiÖn tríc hÕt qua ng«n ng÷ cña nh©n d©n . Muèn g×n gi÷ sù trong s¸ng
vµ giµu ®Ñp cña ng«n ng÷ d©n téc ph¶i häc tËp lêi ¨n tiÕng nãi cña hä .
- Lµm bµi tËp : 2 ,5 ,6 ,7 ,8
- ChuÈn bÞ : viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 - V¨n tù sù
Rót kinh nghiÖm :
ngµy 15 th¸ng 10 n¨m 2006..
TiÕt 34 - 35 :
ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 - V¨n tù sù

- Gióp Häc sinh :
- BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hµnh viÕt mét bµi v¨n tù
sù kÕt hîp víi miªu t¶ c¶nh vËt , con ngêi , hµnh ®éng .
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng diÔn ®¹t , tr×nh baú
B. ChuÈn bÞ :
Gi¸o viªn ra ®Ò , Häc sinh «n tËp
C. Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y - häc
Ho¹t ®éng 1 :Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng –Häc sinh ghi ®Ò
§Ò bµi Tëng tîng hai m¬i sau vµo mét mïa hÌ em vÒ th¨m trêng cò .H·y
viÕt th cho mét ngêi b¹n häc håi Êy kÓ l¹i buæi th¨m trêng ®Çy xóc ®éng ®ã
Ho¹t ®éng2 : Híng dÉn häc sinh lµm bµi
-X¸c ®Þnh thÓ lo¹i :ViÕt th – tù sù
-Néi dung : KÓ vÒ buæi th¨m trêng vµo mét ngµy hÌ sau 20 n¨m xa
çch
-Yªu cÇu: Tëng tëng ®· trëng thµnh, cã mét vÞ trÝ c«ng viÖc naß ®ã
Cã sù kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù
Ho¹t ®éng3: Häc sinh lµm bµi -Gv thu bµi
*§¸p ¸n :
1,Më bµi :
- Giíi thiÖu hoµn c¶nh, lÝ do vÒ th¨m trêng cò ,vÞ trÝ cña m×nh khi viÕt
th cho b¹n
- C¶m xóc cña “t«i”
2, Th©n bµi:
- Miªu t¶ c¶nh tîng ng«i trêng vµ nh÷ng ®æi thay (g¾n víi c¶nh ngµy hÌ)
+ Nhµ trêng líp häc nh thÕ nµo?
+ C¶nh thiªn nhiªn ra sao?
- T©m tr¹ng cña m×nh
+ Trùc tiÕp xóc ®éng nh thÕ nµo?
+ Kû niÖm gîi vÒ lµ g×?
+ Kû niÖm víi ngêi viÕt th
- KÕt thóc buæi th¨m nh thÕ nµo?
3, KÕt bµi:
- Suy nghÜ vÒ ng«i trêng. Høa hÑn víi b¹n ngµy häp líp
- KÕt thóc th
Híng dÉn häc ë nhµ: So¹n bµi M· Gi¸m Sinh mua KiÒu.
Rót kinh nghiÖm:
ngµy 18 th¸ng 10 n¨m 2006
TuÇn 8 - TiÕt 36 - 37 :
M· Gi¸m Sinh mua KiÒu
( TrÝch TruyÖn KiÒu )
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh :
-HiÓu ®îc tÊm lßng nh©n ®¹o cña NguyÔn Du: khinh bØ vµ c¨m phÉn s©u
s¾c bän bu«n ngêi; ®au ®ín, xãt xa tríc thùc tr¹ng con ngêi bÞ h¹ thÊp, bÞ trµ
®¹p
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cña t¸c gi¶: kh¾c ho¹ tÝch çch qua
diÖn m¹o,cö chØ
B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß
- lêi b×nh
C .TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc :
* KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “ kiÒu ë lÇu ngng bÝch”
* Giíi thiÖu bµi :Giao
Ngµy 19 th¸ng 10 n¨m 2006.
TiÕt 38 - 39 :
Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga
- NguyÔn §×nh ChiÓu-
Gióp Häc sinh :
- N¾m ®îc cèt truyÖn vµ nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ , t¸c phÈm
- Qua ®o¹n trÝch , hiÓu ®îc kh¸t väng cøu ngêi , gióp ®êi cña t¸c gi¶ vµ
phÈm ch©t cña hai nh©n vËt : Lôc v©n Tiªn , KiÒu NguyÖt Nga
B. ChuÈn bÞ :
Tranh ch©n dung NguyÔn §×nh ChiÓu
C. Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y - häc :
- §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch : T.KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n
- C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt T.KiÒu qua §o¹n trÝch nµy
* Bµi míi :
GTB : Cè thñ tíng Ph¹m V¨n §ång tõng nãi vÒ NguyÔn §×nh ChiÓu
Trªn trêi cã nh÷ng v× sao cã ¸nh s¸ng kh¸c thêng , nhng tho¹t nh×n cha thÊy s¸ng ,
song cµng nh×n cµng s¸ng .NguyÔn §×nh ChiÓu - nhµ th¬ yªu níc vÜ ®¹i cña
nh©n d©n miÒn nam thÕ kØ XX - lµ mét trong nh÷ng ng«i sao nh thÕ .
Häc sinh xem tranh ch©n dung NguyÔn §×nh ChiÓu.
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung

chung : 1, T¸c gi¶ (1822 - 1888) , quª ë lµng
Häc sinh ®äc chó thÝch T©n Thíi , TØnh Gia §Þnh
? Tõ cuéc ®êi cña N§C em ®¸nh gi¸ - Lµ ngêi cã nghÞ lùc chiÕn ®Êu ®Ó
nh thÕ nµo vÒ con ngêi nµy? sèng vµ cèng hiÕn cho ®êi (gÆp
Gi¸o viªn bæ sung më réng nhiÒu bÊt h¹nh nhng vÉn vît qua ®îc )
- Cã lßng yªu níc vµ tinh thÇn bÊt
khuÊt chèng ngo¹i x©m
? H·y nªu mét vµi nÐt vÒ sù nghiÖp 2, T¸c phÈm : Lôc V©n Tiªn (2082 c©u
v¨n ch¬ng cña NguyÔn §×nh ChiÓu ? )
- Lµ t¸c phÈm xuÊt s¾c nhÊt cña «ng
§Æc ®iÓm kÕt cÊu vµ tÝnh chÊt - lµ truyÖn th¬ n«m : - 1854 - tríc khi
truyÖn cã g× kh¸c so víi T.KiÒu ? thùc d©n ph¸p x©m lîc
(Gi¸o viªn bæ sung) - KÕt cÊu ch¬ng håi : Víi môc ®Ých
truyÒn ®¹o lÝ lµm ngêi
Gi¸o viªn b×nh - §Æc ®iÓm thÓ lo¹i : truyÖn kÓ h¬n
Häc sinh ®äc tãm t¾t t¸c phÈm lµ ®Ó ®äc -> chó träng hµnh ®éng
mét Häc sinh ®äc tãm t¾t l¹i nh©n vËt
T¸c phÈm lµ mét thiªn tù truyÖn , em 3, Tãm t¾t t¸c phÈm : 4 phÇn
h·y t×m nh÷ng t×nh tiÕt cña truyÖn - Lôc v©n Tiªn ®¸nh cíp cøu KiÒu
trïng víi cuéc ®êi cña N§C ? NguyÖt Nga
- Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n mµ vÉn gi÷
? Sù kh¸c biÖt ë cuèi truyÖn cã ý lßng chung thuû
nghÜa g× ? - Lôc V©n Tiªn vµ KNN gÆp l¹i nhau
=> T¸c phÈm mét thiªn tù truyÖn
- PhÇn cuèi : nãi lªn íc m¬ vµ kh¸t väng
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ®äc vµ ph©n ch¸y báng cña nguyÔn §×nh ChiÓu
tÝch ®o¹n trÝch 4, VÞ trÝ ®o¹i trÝch : SGk
Häc sinh ®äc vµ nªu ®¹i ý ®o¹n trÝch II. Ph©n tÝch :
* §¹i ý : §o¹n trÝch kÓ vÒ c¶nh LVT

®I thi gÆp bän cíp , chµng ®¸nh tan vµ
cøu ®îc KNN , NguyÖt Nga c¶m kÝch
muèn t¹ ¬n chµng nhng V©n Tiªn tõ
Qua ®o¹n trÝch em h·y cho biÕt Lôc chèi
V©n Tiªn ®· lµm ®îc nh÷ng viÖc g× ? 1, Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn:
TÝnh çch cña chµng thÓ hiÖn ë
nh÷ng hµnh ®éng nµo ?
? Lôc V©n Tiªn ®· hµnh ®éng chèng Hµnh ®éng tiªu diÖt kÎ ¸c :
bän ¸c nµo ?
- Bän Phong Lai - lò giÆc cíp chuyªn
? V©n Tiªn ®· gÆp bon cøop trong nghiÖp , ®«ng quan , nhiÒu lÝnh , bÊt
hoµn c¶nh nµo ? nh©n phi nghÜa
- Hoµn c¶nh : V©n Tiªn 16 tuæi , vèn
? LÝ do ®¸nh cíp ? chØ lµ häc trß quen víi bót nghiªn s¸ch
vë , ®ang vÒ nhµ chuÈn bÞ ®i thi .
- LÝ do ®¸nh cíp : ThÊy d©n ch¹y
? V©n Tiªn ®¸nh cíp nh thÕ nµo ? lo¹n , hái th¨m , biÕt cã giÆc cíp , x«ng
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vµo ®¸nh .
vËt Lôc V©n Tiªn ? - Næi giËn l«i ®×nh , t¶ ®ét h÷u x«ng
-> lµ anh dòng ( kh«ng nghÜ ®Õn b¶n
th©n , quyÕt chiÕn ®Êu tiªu diÖt çi ¸c
) , ngêi cã tµi n¨ng ( tiªu diÖt ®îc bän c-
íp chuyªn nghiÖp , hïng m¹nh ) ngêi cã
nghÜa khÝ (v× bªnh vùc kÎ yÕu - mét
viÖc nghÜa - mµ s½n sµng x¶
? Nh÷ng ngêi V©n Tiªn ®ng ra b¶o vÖ th©n ) .§ã lµ mét TriÖu Tö Long thø
lµ ai? hai :
* Hµnh ®éng b¶o vÖ ngêi lµnh :
- D©n chóng ph¶I ch¹y lo¹n vµ KNN
nh÷ng ngêi kh«ng quen biÕt nhng
®ang bÞ bän cíp tÊn c«ng .
- Xö sù : + ThÊy ngêi ®îc cøu lµ phu
n÷ -> kh«ng lîi dông
? Em c¶m nhËn ®îc g× vÒ V©n Tiªn + ThÊy chÞ em KNN than khãc -> t×m
qua nh÷ng hµnh ®éng trªn vµ tõ chèi çch an ñi , th¨m hái ©n cÇn , ®éng
lêi ®Ò nghÞ tr¶ ¬n cñ KNN ? viªn
+ §îc ®Ò nghÞ tr¶ ¬n -> tõ chèi
-> Lôc v©n tiªn lµ con ngêi chÝnh
trùc , hµo hiÖp , nh©n hËu träng
nghÜa,cã çch hµnh xö cña çc bËc h¶o
? H×nh ¶nh KNN ë ®©y ®îc kh¾c ho¹ h¸n => Lôc v©n tiªn lµ mét h×nh ¶nh
chñ yÕu qua chi tiÕt nµo ? ®Ñp , h×nh ¶nh lÝ tëng mµ t¸c gi¶ göi
? Ch©n dung KNN ®îc t¸c gi¶ giíi g¾m niÒm tin vµ íc väng ®em ®Õn x·
thiÖu nh thÕ nµo ? B»ng nh÷ng h×nh héi c«ng b»ng
¶nh nµo ? NghÖ thuËt g× ? 2, Nh©n vËt KiÒu NguyÖt Nga
- Lêi tho¹i ®¸p lêi v©n tiªn
- Ch©n dung KNN:
+ Gia ®×nh : Cha lµm quan , ®ang
®Õn chç cha ®Ò lÊy chång
+ RÊt hiÓu ¬n nghÜa to lín cña V©n
Tiªn víi m×nh : Cøu m¹ng , b¶o toµn
phÈm h¹nh .
+ Xng h« tr©n träng , khiªm nhêng :
Qu©n tö , liªn thiÕp , xin l¹y , xin tha .
-> Çch nãi n¨ng v¨n vÎ dÞu dµng , mùc
? Qua nh÷ng øng xö ®ã em c¶m nh©n thíc .
®îc nh÷ng nÐt ®Ñp nµo trong t©m + RÊt b¨n kho¨n bèi rèi v× hoµn c¶nh
hån KNN ? hiÖn t¹i khong thÓ tr¶ ¬n
+ Ch©n thµnh mêi V©n Tiªn vÒ nhµ
®Ó tr¶ ¬n
Gi¸o viªn : NÐt ®Ñp t©m hån ®ã ®· => KNN lµ mét ngêi cã gi¸o dôc , cã
lµm cho h×nh ¶nh KNN chinh phôc ®- hiÕu nghe lêi cha mÑ , biÕt quÝ träng
îc t×nh c¶m yªu mÕn cña nh©n d©n , gi÷ g×n phÈm h¹nh cña ngêi con g¸i ,
nh÷ng con ngêi bao giê còng rÊt xem biÕt nãi n¨ng khiªm nhêng , mùc thíc .
träng ¬n nhgi· " ¥n ai mét chót ch¼ng ¡n ë cã tríc cã sau , ch©n thµnh
quªn "
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt

miªu t¶ nh©n vËt qua ®o¹n trÝch ?
III. Tæng kÕt
? §Æc ®iÓm nµy gÇn gièng víi lo¹i 1. NghÖ thuËt :
truyÖn nµo mµ em ®· häc * NghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt:
- Kh«ng chó träng ®Õn ngo¹i h×nh ,
néi t©m .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷ cña - Chñ yÕu m« t¶ qua hµnh ®éng , cö
t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch ? chØ , lêi nãi
-> §©y lµ çch kh¾c ho¹ tÝnh çch
nh©n vËt cña tru cæ d©n gian
* Ng«n ng÷ ngêi kÓ chuyÖn
- Méc m¹c , b×nh dÞ , mang tÝnh chÊt
khÈu ng÷ , mµu s¾c , nam bé -> cã kh¶
n¨ng phæ biÕn réng r·i trong nh©n d©n
lao ®éng nam bé
- Ng«n ng÷ th¬ ®a d¹ng phï hîp víi
diÔn biÕn t×nh tiÕt
- Lêi ®èi tho¹i cña V©n Tiªn víi cíp th×
? C¶m nhËn cña em sau khi häc xong ®Çy phÉn né , cßn bän cíp th× hèng
®o¹n trÝch h¸ch , kiªu c¨ng
Häc sinh ®äc to ghi nhí SGK - Lêi ®èi tho¹i cña V©n Tiªn víi KNN
th× mÒm máng , xóc ®éng ch©n thµnh
2, Ghi nhí : SGK
4 : Híng dÉn häc ë nhµ
- Häc thuéc ®o¹n trÝch
- B×nh luËn c©u th¬ " Lµm ¬n … tr¶ ¬n "
- ChuÈn bÞ bµi " Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù "
Ngµy20 th¸ng10 n¨m 2006.
TiÕt 40:
Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù

- HiÓu ®îc vai trß cña miªu t¶ néi t©m vµ mèi quan hÖ gi÷a néi t©m víi
ngo¹i h×nh trong khi kÓ chuyÖn
- RÌn kÜ n¨ng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt khi viÕt bµi
v¨n tù sù
B. ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
-
- Miªu t¶ cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n tù sù ?
- §èi tîng miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù lµ nh÷ng yÕu tè nµo ?
Trong tù sù , nh÷ng ®o¹n t¶ c¶nh s¾c thiªn nhiªn , t¶ vËt , t¶ sù vËt , t¶ ngo¹i
h×nh nh©n vËt , nh÷ng cö chØ , hµnh ®éng cña nh©n vËt … lµ nh÷ng ®èi tîng
cã thÓ nghe nh×n … ®îc mét çch trùc tiÕp . L¹i cßn cã nh÷ng rung ®éng ,
nh÷ng c¶m xóc , nh÷ng ý nghÜ , t©m t t×nh c¶m cña nh©n vËt , kh«ng thÓ quan
s¸t ®îc mét çch trùc tiÕp mµ ph¶i c¶m nhËn - §ã chÝnh lµ miªu t¶ néi t©m
nh©n vËt - cßn gäi lµ t¶ c¶nh ngô t×nh . VËy miªu t¶ néi t©m cã vai trß nh thÕ
nµo trong v¨n b¶n tù sù bµi häc bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu.
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m
yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n trong v¨n b¶n tù sù
tù sù 1, VÝ dô : §o¹n trÝch " KiÒu …BÝch"
- Häc sinh häc thuéc lßng ®o¹n trÝch " * §o¹n th¬ t¶ c¶nh s¾c bªn ngoµi : 6
KiÒu ë lÇu Ngng BÝch " c©u ®Çu , 8 c©u cuèi
Häc sinh lµm Bµi tËp theo 2 nhãm : -> Miªu t¶ bªn ngoµi bao gåm c¶nh s¾c
? Nhãm 1 : thiªn nhiªn vµ ngo¹i h×nh cña con ngêi
1. T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh ? sù vËt … cã thÓ quan s¸t trùc tiÕp ®îc
2. nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi quan gi÷a miªu t¶ hoµn c¶nh , ngo¹i h×nh vµ
hÖ nh thÕ nµo víi viÖc thÓ hiÖn néi miªu t¶ néi t©m cã mèi quan hÖ víi
t©m nh©n vËt ? (DÊu hiÖu nhËn nhau tõ miªu t¶ ngo¹i h×nh , hoµn c¶nh
biÕt ) mµ ngêi viÕt cho ta thÊy ®îc t©m tr¹ng
? Nhãm 2 : bªn trong cña nh©n vËt . Vµ ngîc l¹i
1. T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ t©m VD : ë ®o¹n " KiÒu … bÝch " t¶ c¶nh
tr¹ng cña T.KiÒu ? thiªn nhiªn gióp ngêi ®äc c¶m nhËn ®îc
2. miªu t¶ néi t©m cã t¸c dông nh thÕ nçi buån c« ®¬n , lÎ loi ,®au ®ín xãt xa
nµo ®èi víi viÖc kh¾c ho¹ nh©n vËt , bÕ t¾c tuyÖt väng cña KiÒu
trong v¨n b¶n tù sù ? * §o¹n 8 c©u gi÷a miªut t¶ t©m tr¹ng
Häc sinh th¶o luËn trong 5 phót : Líp cña KiÒu b»ng çch nªu trùc tiÕp
nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt luËn , bæ nh÷ng suy nghÜ bªn trong cña KiÒu :
sung. nghÜ vÒ th©n phËn c« ®¬n , b¬ v¬
n¬i ®Êt kh¸ch , nghÜ vÒ cha mÑ chèn
quª nhµ ai ch¨m sãc , phông dìng lóc
tuæi giµ …
- Nh©n vËt lµ yÕu tè quan träng nhÊt
cña t¸c phÈm tù sù. §Ó x©y dùng nh©n
vËt nhµ v¨n thêng miªu t¶ ngo¹i h×nh
vµ miªu t¶ néi t©m.
- Miªu t¶ néi t©m nh»m kh¾c ho¹
"ch©n dung t tëng" cña nh©n vËt, t¸i
hiÖn nh÷ng tr¨n trë, d»n vÆt, nh÷ng
dung ®éng tinh vi trong t×nh c¶m cña
nh©n vËt. V× thÕ miªu t¶ néi t©m cã
vai trß vµ t¸c dung rÊt to lín trong viÖc
kh¾c ho¹ ®Æc ®iÓm, tÝnh çch nh©n
Häc sinh ®äc môc 2 SGK. vËt.
? NhËn xÐt çch miªu t¶ néi t©m nh©n
vËt cña t¸c gia. VD2: T¸c gi¶ miªu t¶ néi t©m b»ng çch
miªu t¶ nÐt mÆt, cö chØ, cña nh©n
-> DiÔn t¶ t©m tr¹ng ®au ®ín, r»n vÆt
? Qua ph©n tÝch vÝ du em rót ra nhËn cña l·o H¹c sau khi b¸n CËu Vµng.
xÐt g× vÒ miªu t¶ bªn ngoai vµ miªu t¶ 2. Ghi nhí SGK.
néi t©m nh©n vËt. - Miªu t¶ bªn ngoµi cã ®èi tîng kh¸
Gi¸o viªn tæng kÕt - Häc sinh ®äc to phong phó: c¶nh vËt, ngo¹i h×nh nh©n
ghi nhí. vËt -> ta cã thÓ quan s¸t ®îc trùc tiÕp,
c¶m nhËn ®îc bµng gi¸c quan.
- Miªu t¶ néi t©m: suy nghÜ, t×nh c¶m,
diÔn biÕn cña t©m tr¹ng -> ta kh«ng
quan s¸t mét çch trùc tiÕp mµ c¶m
nhËn gi¸n tiÕp th«ng qua t×nh huèng,
hoµn c¶nh nh©n vËt.
- Gi÷a miªu t¶ bªn ngoµ vµ miªu t¶ néi
t©m cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau:
t¶ c¶nh ®Ó ngô t×nh, hoÆc qua néi
t©m ®Ó lÝ gi¶i, hiÓu râ thªm h×nh
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn luyÖn tËp. thøc bªn ngoµi cña con ngêi.
Bµi tËp : II. Luþen tËp.
- Häc sinh x¸c ®Þnh yªu c©u cña bµi
tËp 1.
? T×m c©u th¬ miªu t¶ ch©n dung bªn ngoµi cña M· G¸m Sinh (10 c©u).
? §o¹n th¬ miªu t¶ néi t©m KiÒu? (4 c©u).
? ViÕt thµnh v¨n xu«i.
X¸c ®Þnh sù viÖc, nh©n vËt chÝnh, miªu t¶ nh©n vËt tiÕn tr×nh M· Gi¸m
Sinh ma KiÒu nh thÕ nµo?
- Ng«i kÓ: Sè 1 (KiÒu) hoÆc sè .
- Nh©n vËt chÝnh: M· Gi¸m Sinh -> miªu t¶ vÎ ngoµi.
- Miªu t¶ néi t©m Thóy KiÒu.
Häc sinh viÕt - tr×nh bµy trong 5 phót - l¬pø nhËn xÐt - Gi¸o viªn ®äc ®o¹n
mÉu.
Bµi tËp 2:
- Ng«i kÓ: Sè 1 (KiÒu).
- Tr×nh tù:
+ KiÒu më toµ ¸n xÐt xö.
+ Cho mêi Thóc Sinhvµo (t¶ h×nh ¶nh Thóc Sinh).
+ KiÒu nãi víi Tóc Sinh nh tÕ nµo -> …
+ Nãi víi Thóc Sinh vÒ Ho¹n Th ra sao.
+ KiÒu mêi ho¹n Th ®Õn vµ chµo tha nh thÕ nµo?
+ KiÒu nãi víi Ho¹n Th nh÷ng g×?
+ Ho¹n Th bµo ch÷a ra sao?
Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy trong 5 phót - gi¸o viªn nhËn xÐt, ®äc
®o¹n mÉu.
Ho¹t ®éng : Híng dÉn häc ë nhµ.
- Häc sinh lµm bµi tËp 3.
- So¹n bµi: Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n
Thø …. ngµy ….. th¸ng…. n¨m.
TuÇn 9:
TiÕt 41: Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n
(TrÝch truyÖn Lôc V©n Tiªn - NgyÔn §×nh ChiÓu)

Gióp häc sinh:
- Qua ph©n tÝch sù ®èi lËp gi÷a çi thiÖn - çi ¸c trong ®o¹n th¬, nhËn
biÕt ®îc th¸i ®é, t×nh c¶m vµ lßng tin cña t¸c gi¶ göi g¾m n¬i nh÷ng ngêi lao
®éng b×nh thêng.
- T×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ nghÖ thuËt s¾p xÕp t×nh tiÕt vµ nghÖ thuËt ng«n
tõ trong ®o¹n trÝch.
TruyÖn Lôc V©n Tiªn.
TiÕn tr×nh tæ chiÕu çc ho¹t ®éng d¹y häc.
* KiÓm tra bµi cò.
§äc vµ ph©n tÝch h×nh ¶nh (V©n Tiªn ®anh cíp? C¶m nhËn cña em vÒ
nh©n vËt Lôc V©n Tiªn?
* Bµi míi:
- Gi¸o viªn tãm t¾t chuyÖn ë bµi tríc.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn tim hiÓu I. T×m hiÓu chung.

chung vÒ ®o¹n trÝch. 1. §äc: DiÔn c¶m.
- Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - mot Häc 2. Chó thÝch: SGk.
sinh ®äc - nhËn xÐt. 3. Bã côc:
- Gi¸o viªn ®äc mÉu.
? §o¹n trÝch kÓ sù viÖc Lôc V©n Tiªn - Chñ ®Ò: Sù ®èi lËp gi÷a çi thiªn vµ
gÆp n¹n nh thÕ nao? çi ¸c.
? T×m chñ ®Ò cña ®o¹n trÝch? - Bè côc:
? T× bè côc cña ®o¹n trÝch. + 8 c©u th¬ ®Çu: Hµnh ®éng téi ¸c
cña TrÞnh H©m.
+ §o¹n sau: Miªu t¶ viÖc lµm nh©n
®øc cïng cuéc sèng trong s¹ch, nh©n
çch cao c¶ cña Ng «ng.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc - ph©n II. Ph©n tÝch:
tÝch ®o¹n trÝch. 1. T©m ®Þa vµ hµnh ®éng ®éc ¸c cña
Häc sinh ®äc 8 c©u ®Çu- Gi¸o viªn g¶i TrÞnh H©m.
thÝch t×nh c¶nh thÇy trß Lôc V©n
Tiªn rÊt bi ®¸t…
? TrÞnh H©m quyÕt t×nh h·m h¹i V©n - §éng c¬: §è kÞ, ganh ghÐt tµi n¨ng, lo
Tiªn lµ v× sao? cho ®êng tiÕn th©n cña m×nh.
Häc sinh ph¸t biÓu Gi¸o viªn b×nh.
? H¾n ®· lªn kÕ ho¹ch vµ hµnh ®«ng - KÕ ho¹ch: Ph©n t¸n thÇy trß V©n
nh thÕ nµo? Tiªn (khi chµng bÞ mï) => téi ¸c ngÊm
vµo m¸u.
? Ph©n tÝch nh÷ng hµnh ®«ng t¸o b¹ - Hµnh ®éng: §Èy chµng xuèng níc råi
vµ t©m ®Þa cña h¾n víi b¹n. gi¶ vê kªu cøu -> hµnh ®«ng bÊt nh©n,
? NhËn xÐt g× vÒ ®o¹n th¬ tù sù nµy? bÊt nghÜa h¹i ngêi h¹i b¹n trong c¶nh
b¬ v¬.
=> Hµnh ®«ng cã toan tÝnh, ©m mu
kÕ ho¹ch s¾p ®Æt kÜ lìng, chÆt chÏ
-> T×nh tiÕt s¾p xÕp hîp lÝ, diÔn
bÕn hµnh ®«ng nhanh gän
Häc sinh ®äc do¹n cßn l¹i. 2. ViÖc lµm cña Ng «ng.
? C¶nh Ng÷ «ng vµ c¶nh gia ®×nh - Ng «ng vít v©n Tiªn, c¶ nhµ ch¹y
ch÷a ch¹y cho Lôc V©n Tiªn ®îc t¸c gi¶ ch÷a cho chµng.
mieu t¶ nh thÕ nµo? NhÞp th¬ ra sao? - Hµnh ®«ng khÈn tr¬ng, ©n cÇn, chu
®¸o cña mäi ngêi -> lßng ch©n t×nh
cña gia ®×nh Ng «ng víi ngêi bÞ n¹n
m©u thuÈn víi hµnh ®éng cña TrÞnh
H©m.
? Ph©n tÝch hai c©u "Hèi con … h¬ - C©u th¬ méc m¹c, kÓ l¹i sù viÖc mét
mÆt mµy" ®Ó lµm râ ®iÒu ®ã. çch tù nhiªn, gîi t¶ ®îc mèi ch©n t×nh
? Sau khi V©n Tiªn tØnh l¹i Ng «ng ®· cña gia ®×nh Ng «ng víi ngêi bÞ n¹n…
nãi víi chµng nh thÕ nµo? - Ng «ng nãi víi V©n Tiªn: "
+ Mêi ch¶ng ë l¹i -> TÊm lßng hµo
Gi¸o viªn b×nh. hiÖp s½n lßng cu mang => sù ®é lîng
Çi thiÖn cßn ®îc bÓu hiÖn qua cuéc bao dung nh©n ¸i kh«ng tÝnh to¸n.
sèng ®Ñp cña «ng Ng. "Dèc lßng…h¸ chê".
* Cuéc sèng cña Ng «ng.
H·y ®äc ®o¹n cuèi vµ ph©n tÝch c¶m Trong s¹ch, ngoµi vßng danh lîi, tù do
nhËn cña em vÒ cuéc sèng ®ã cña phãng kho¸ng, bÇu b¹n víi thiÖn nhiªn,
nh©n d©n chµi. ®Çy ¾p niÒm vui bëi ngêi lao ®éng tù
do lµm chñ m×nh "Rµy roi … ch¬i
Gi¸o viªn b×nh. tr¨ng".
? Em hiÓu ®îc g× vÒ t×nh c¶m cña t¸c * T¸c gi¶: Göi g¾m kh¸t väng niÒm tin
gi¶ qua viÖc x©y dùng nh©n vËt nµy. vÒ çi thiÖn, con ngêi lao ®«ng b×nh
thêng -> quan ®iÓm nh©n d©n rÊt tÕn
bé v× sÊu ¸c thêng lÉn sau mò cao ¸o
dµi, cßn çi tèt ®Ñp ë bÒn v÷ng ë
nh÷ng ngêi nghÌo nh©n hËu vj tha.
III. Tæng kÕt:
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt:
? Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña em - Ng«n ng÷ binh dÞ, giµu c¶m xóc,
vÒ gi¸ trÞ nh©n vËt? §äc ®o¹n th¬ h×nh ¶nh kho¸ng ®¹t.
giµu c¶m xóc em cho lµ hay nhÊt? 2. Néi dung:
? Kh¸i qu¸t néi dung ®o¹n trÝch. Sù ®èi lËp thiÖn vµ ¸c gi÷a nh©n çch
cao c¶ vµ tan tÝnh thÊp hÌn -> gØ
g¾m lßng tin t×nh c¶m víi nh©n d©n
lao ®éng.
Häc sinh ®äc ghi nhí.
Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp.

Häc sinh lµm bµi tËp ë phÇn (tËp SGK - trang 121).
Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn häc ë nhµ.
- Häc thuéc ®o¹n th¬.
- LËp dµn ý: Ph©n tÝch nh©n v©t Ng «ng vµ TrÞnh H©m qua ®o¹n trÝch.
- ChuÈn bÞ bµi: Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn V¨n.
Thø …. ngµy …. th¸ng …. n¨m 200..

TiÕt 42:
Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn v¨n.

Gióp Häc sinh :
- Bæ sung vµo vèn hiÓu biÕt vÒ v¨n häc ®Þa ph¬ng b»ng viÖc n¾m ®îc
nh÷ng t¸c gi¶ vµ mét sè t¸c phÈm tõ sau n¨m 1975 viÕt vÒ dÞa ph¬ng m×nh.
- Bíc ®Çu biÕt çch su tÇm t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c ph©m v¨n häc ë ®Þa
ph¬ng.
- H×nh tµnh sù quan t©m vµ u mÕn ®èi víi v¨n häc ®Þa ph¬ng.
- Häc sinh su tÇm, t×m hiÓu çc t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu cña ®i¹ ph¬ng.
Ho¹t ®éng 1: Thèng kª çc s¸ng t¸c v¨n I. Çc t¸c gi¶ - t¸c pÈm tiªu biÓu cña
häc ®Þa ph¬ng, çc t¸c gi¶ tiªu biÓu. ®Þa ph¬ng.
Häc sinh lµm vÖc theo nhãm
- Gi¸o viªn cho mét sè nhãm giíi thiÖu 1. V¨n häc cæ .
çc t¸c gi¶, t¸c phÈm- Ha kh¸c tr×nh bµ 2. V¨n häc hiÖn §¹i: Tõ 1945 - 1975.
nh÷ng hiÓu biÕt vÒ mét t¸c gi¶, t¸c 3. V¨n häc sau 75.
phÈm nµo ®ã tiªu biÓu.
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu mét t¸c gi¶ cô II. T¸c gi¶:
thÓ. Gíi thiÖu mét t¸ gi¶ tiªu biÓu cña ®Þa
Häc sinh ®äc, tãm t¾t sù nghiÖp v¨n ph¬ng.
häc vµ t¸c phÈm cña t¸c gi¶. VD: NguyÔn Duy, Lª Minh Khuª.
- Gi¸o viªn bæ sung.
- Su tÇm mét sè t¸c phÈm v¨n häc ®Þa ph¬ng.

- T×m hiÓu ®Æc ®iÓm v¨n häc qhg qua nh÷ng s¸ng t¸c ®ã.
- ChuÈn bÞ bµi: Tæng kÕt tõ vùng.
Thø … ngµy … th¸ng … n¨m 200 ..
TiÕt 43 - 44:
Tæng kÕt tõ vùng

- Gióp häc sinh:
+ N¾m v÷ng h¬n, hiÓu s©u h¬n vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tù
vng ®· häc tõ løp 6 -> 9 (tõ ®¬n, tõ phøc, thµnh ng÷ …).
+ RÌn kÜ n¨ng dïng tõ ®óng, chÝnh x¸c, linh ho¹t, hiÖu qu¶.
B. ChuÈn bÞ cña thÇy - trß:
- GiÊy trong, m¸y chiÕu.
C. Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y - häc.
Ho¹t ®éng 1: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc I. Tõ ®¬n vµ tõ phøc.

vÒ tõ ®¬n vµ tõ phøc.
? XÐt vÒ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o tõ ®¬c Tõ Tõ ®¬n: Lµ tõ chØ gåm mét
chia thµnh mÊy lo¹i? tiÕng.
? ThÕ nµo lµ tõ ®¬n? Cho vÝ dô? Tõ phøc: Lµ tõ gåm 2 hoÆc
? ThÕ nao lµ tõ phøc? Cho vÝ dô? nhiÒu tiÕng.
? Tõ phøc gåm mÊy lo¹i? Cho vÝ dô?
? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? Cho vÝ dô? Tõ phøc Tõ ghÐp: lµ tõ ®îc t¹o
? ThÕ nµo lµ tõ l¸y? Cho vÝ dô? çch ghÐp çc tiÕng cã
? Häc sinh lµm bµi t©p 2 SGK? quan hÖ vÒ ý.
Tõ l¸y: gåm nh÷ng tõ
phøc cã quan hÖ l¸y ©m
gi÷a çc tiÕng.
Bµi tËp 2:
a, Tõ ghÐp: NgÆt nghÌo, giam gi÷, bã
Häc sinh lµm bµi tËp . buéc, t¬i tèt, bät bÌo, cá c©y, ®a ®ãn,
nhêng nhÞn, r¬i rông, mong muèn.
b, Tõ l¸y: Nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa
x«i, lÊp l¸nh.
* Bµi tËp :
a, Gi¶m nghÜa: tr¨ng tr¾ng, ®Ìm ®Ñp,
nho nhá, lµnh l¹nh, x«m xèp.
b, T¨ng nghÜa: nhÊp nh«, sach sµnh
Ho¹t ®éng 2: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc sanh, s¸t sµn s¹t.
vÒ thµnh ng÷. II. Thµnh ng÷:
? Thµnh ng÷ lµ g×? VÝ dô. * Thµnh ng÷:
- Lµ lo¹i côm tõ cã cÊu t¹ cè ®Þnh biÓu
thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh.
- NghÜa cña thµnh ng÷ cã thÓ b¾t
nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña çc
X¸c ®Þnh thµnh ng÷, tôc ng÷ giai tõ ng÷ t¹o nªn nã nhng thêng th«ng qua
thÝch nghÜa? pÐp chuyÓn nghÜa nh Èn dô, so s¸nh.
Bµi tËp 2:
- thµnh ng÷:
+ §¸nh trèng bá dïi (µm viÖc kh«ng
®Õn n¬i ®Õn chèn).
+ §îc voi ®ßi tiªn: lßng tham v« ®é, cã
çi nµy ®ßi hái çi kh¸c.
+ Níc m¾t ç sÊu: hµnh ®«ng gi¶ rèi,
®îc che ®Ëy mét çch tinh vi.
- Tôc ng÷:
+ GÇn …….. r¹ng…….. hoµn c¶nh
sèng, m«i trêng x· héi cã ¶nh hëng quan
träng ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn nh©n çch cña con ngêi.
+ Chã …….. ®Ëy: Muèn tù b¶o vÖ
Gi¸o viªn lu ý cho Häc sinh: m×nh cã hiÖu qu¶ th× ph¶i tuú øng
* Tôc ng÷ thêng lµ mét ng÷ cè ®Þnh biÕn, tuú tõng ®èi tîng mµ cã çch
bæ thÞ mét kh¸i niÖm, cã gi¸ trÞ t¬ng hµnh xö t¬ng øng.
®¬ng víi mét tõ, ®îc dïng nh mét tõ cã
s½n trong kho tõ vùng.
- MÑ trßn con vu«ng = tèt ®Ñp, trän
vÑn.
- ¨n ch¸o ®¸ b¸t = tr¸o trë, béi b¹c.
* Tôc ng÷ : lµ mét c©u t¬ng ®èi hoµn
chØnh biÓu thÞ mét ph¸n ®o¸n, hoÆc
mét nhËn ®Þnh.
Bµi tËp 3, 4 Häc sinh lµm theo nhãm. Bµi tËp 3:
- Chã c¾n ¸o r¸ch, chuét sa chÜnh g¹o.
- BÌo d¹t m©y tr«i, d©y cµ ra d©y
Ho¹t ®éng 3: hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc muèng
vÒ nghÜa cña tõ. III NghÜa cña tõ:
? NghÜa cña tõ lµ g×? VÝ dô.
1. NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt,
? Häc sinh tr¶ lêi c©u hái 2, 3. tÝnh çch, hµnh ®éng, quan hÖ…) mµ
tõ biÓu thÞ.
2. - Çch gi¶i thÝch a lµ hîp lÝ.
- Çch gai thÝch b lµ cha hîp lÝ.
- Cachs gi¶i thÝch c cã sù nhÇm lÉn
gi÷a nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn.
- Çch gi¶i thÝch a lµ sai.
3. Çch gi¶i thÝch b lµ ®óng, v× dïng
tõ "réng lîng" ®Þnh nghÜa cho tõ "®é
lîng" (gt b»ng tõ ®ång nghÜa), pÇn
Ho¹t ®«ng 4: hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc cßn l¹i lµ cô thÓ ho¸ tõ r«ng lîng.
vÒ tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tuîng IV. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t¬ng
chÓn nghÜa cña tõ chuyÓn nghÜa cña tõ.
? …. 1. Tõ cã thÓ cã 1 nghÜa hay nhiÒu
nghÜa.
? ThÕ nµo lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa VD: - Tõ 1 nghÜa: Xe ®¹p, m¸y næ…
cña tõ. - Tõ nhiÒu nghÜa: Ch©n, mòi, xu©n.
? ThÕ nµo lµ nghÜa gèc? 2. ChØ nghÜa lµ hiÖn tîng thay ®æi
? ThÕ nµo lµ ngh· chuyÓn? nghÜa cña tõ t¹o ra tõ nhiÒu nghÜa.
* Trong tõ nhiÒu nghÜa cã:
- NghÜa gèc: Lµ nghÜa xuÊt hiÖn tõ
Gi¸o viªn: - trong tõ chØ cã 1 nghÜa ®Çu, lµm c¬ së ®Ó h×nh b»ng nghÜa
nhÊt ®Þnh. kh¸c.
- Tuy nhiªn ë mét sè trêng hîp tõ cã tÓ - NghÜa chuyÓn: x¾p ®îc h×nh thµnh
®îc hiÓu ®ång thêi theo c¶ nghÜa gèc trªn nghÜa gèc.
+ nghÜa chuyÓn.
? Häc sinh lµm bµi tËp 2.
2. Bµi tËp:
Ho¹t ®éng 5. LuyÖn tËp tõ ®ång ©m. - Tõ "ho¶" ®îc dïng theo nghÜa
? Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ ®ång chuyÓn -> nhng kh«ng hai lµ hiÖn tîng
©m? Cho vÝ dô? tõ nhiÒu nghÜa.
V. Tõ ®ång ©m.
1. Tõ ®ång ©m: Lµ nh÷ng tõ gièng
? Ph©n biÖt hiÖn t¬ng tõ ®ång ©m víi nhau vÒ ©m thanh nhng nghÜa kh¸c xa
tõ nhiÒu nghÜa. nhau, kh«ng liªn quan g× víi nha.
Gi¸o viªn lÊy vÝ dô ®Ó ph©n tÝch. VD: §êng kÝnh, ®êng lµng
* HiÖn tîn nhiÒu nghÜa: mét tõ cã
Häc sinh lµm bai tËp 2. chøa nhiÒu nÐt nghÜa k¸c nhau.
* HiÖn t¬ng ®ång ©m: Hai ho¹c nhiÒu
tõ cã nghÜa rÊt kh¸c nhau.
2. Bµi tËp :
a, L¸1: gèc ->l¸ 2 - nghÜa chuyÓn.
Ho¹t ®éng 6: Tæ chøc «n luyÖn tõ => HiÖn t¬ng tõ nhiÒu nghÜa.
®ång nghÜa. b Tõ ®êng 1, 2 lµ tõ ®ång ©m.
? Häc sinh «n tËp kh¸ niÖm tõ ®ång (NghÜa 2 tõ nµy kh¸c xa nhau).
nghÜa. VI. Tõ ®ång nghÜa:
* Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã
Häc sinh lµm bµi t©p SGK. nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng
nhau.
Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc vµo
nhiÒu nhãm tõ ®ång nghÜa kh¸c nhau.
* Bµi tËp:
C©u 2 chän d.
C©u 3: Xu©n = tuæi.
Dùa trªn c¬ së: Xu©n lµ tõ chØ mïa
trong mét n¨m kho¶ng thêi gian t¸c gi¶
øng vøi mét tuæi.
-> LÊy bé phËn thay cho toµn thÓ ->
Ho¹t ®éng 7: ¤n tËp vÒ tõ tr¸i nghÜa. mét h×nh thøc chuyÓn nghÜa theo ph-
? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? cho vÝ ¬ng thøc ho¸n dô.
dô? - Tõ xu©n: ThÓ hiÖn t tëng l¹c quan
cña t¸c gi¶. Tr¸nh lçi lÆp tõ.
VII. Tõ tr¸i nghÜa:
1. Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa
? Tõ tr¸i nghÜa thêng ®îc sö dông tr¸i ngîc nhau.
trong nh÷ng trêng hîp nµo? - Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc
nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau.
- Tõ tr¸i nghÜa ®îc dïng trong thÓ ®èi,
Häc sinh lµm bµi tËp 2. t¹o çc h×nh tîng t¬ng ph¶n, g©y Ên t-
¬ng m¹nh.
-> Lêi nãi thªm sinh ®«ng.
Ho¹t ®éng 8: ¤n tËp tèc ®é kh¸i qu¸t 2. Bµi tËp.
cña nghÜa tõ ng÷ CÆp tõ tr¸i nghÜa: XÊu - ®Ñp, xa -
? ThÕ nµo lµ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña gÇn, réng - hep.
nghÜa tõ ng÷? VÝ dô? VIII. CÊp ®é kh¸i qu¸t ngh· tõ ng÷.
? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghi· réng? * NghÜa cña 1 tõ ng÷ cã thÓ r«ng h¬n
NghÜa hÑp? (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i
qu¸t h¬n) nghÜa cña tõ kh¸c.
- Mét tõ ng÷ ®îc coi lµ cã nghÜa réng
khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ®ã bao hµm
ph¹m vi cña mét sè tõ kh¸c.
- Mét tõ ng÷ ®îc coi lµ cã nghÜa hÑp
- Gi¸o viªn chiÕu (hoÆc chÐp vµo khi ph¹m vi nghÜa ng÷ cña tõ ®ã ®îc
b¶ng phô) bµi 2 SGK lªn b¶ng. Häc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét
sinh lªn ®iÒn. tõ ng÷ kh¸c.
Ho¹t ®éng 9 : HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng,
vÒ tõ vùng. l¹i vµ cã nghÜa hÑp.
? Nªu kh¸i niÖm vÒ trêng tõ vùng? cho * Bµi tËp:
vÝ dô? IX. Trêng tõ vùng:
? Häc sinh lµm bµi tËp SGK. * Lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét
nÐt chung vÒ nghÜa.
Híng dÉn häc ë nhµ: * Bµi tËp 2:
LËp b¶ng hÖ thèng ho¸ çc kiÕn thøc Níc: T¾m, bÓ.
TiÕng ViÖt ®· häc. T¸c dông: Dïng hai tõ trêng tõ vùng gãp
hÇn t¨ng gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c©u nãi
-> cã søc tè ço m¹nh mÏ h¬n
Thø …. ngµy … th¸ng… n¨m 200..

TiÕt 45:
- ¤n l¹i nh÷ng vÒ v¨n b¶n tù sù.
- BiÕt vËn dung nh÷n kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hµnh viÕt mét bµi v¨n tù
sù kÕt hîp mªu t¶ víi c¶nh vËt, con ngêi.
- RÌn kÜ n¨ng dïng tõ, diÔn ®¹t, tr×nh bµy.
B. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: Gi¸o viªn nhËn xÐt chung bµi lµm cña Häc sinh.
- VÒ kiÓu bµi: Cã ®óng lµ v¨n tù kh«ng? Sö dung çc yÕu tè miªu t¶ cã hîp
lÝ kh«ng?
- VÒ cÊu tróc: §ñ 3 phÇn.
- VÒ néi dung: §¶m b¶o tÝnh liªn kÕt.
- VÒ h×nh thøc: Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp.
- KÕt qu¶ 9A giái: Kh¸ Trung b×nh YÕu
9B
Ho¹t ®éng 2:
- Gi¸o viªn cho Häc sinh ®äc, nhËn xÐt mét sè bµi lµm cña Häc sinh ë 3
møc ®é: Giái, kh¸, yÕu.
Ho¹t ®éng 3:
- Häc sinh trao ®æi bµi cho nhau ®Ó cïng rót kinh nghiÖm.
Ho¹t ®éng 4:
- Gi¸o viªn chèt l¹i 1 sè vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn kiÕn thøc, kÜ n¨ng.
- ChuÈn bÞ cho bµi vÕt sè 3.
Thø …. ngµy …. th¸ng… n¨m 200..
TuÇn 10 - TiÕt 46:

§ång chÝ
ChÝnh H÷u.
Gióp Häc sinh:
- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp ch©n thùc, gi¶n dÞ cña t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi
vµ h×nh ¶nh ngêi lÝnh çch m¹ng ®îc thÓ hiÖn trong bµi th¬.
- N¾m ®îc ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi th¬: chi tiÕt ch©n thùc, h×nh ¶nh
gîi c¶m vµ c« ®óc, giµu ý nghÜa biÓu tîng.
- RÌn luyÖn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch çc chi tiÕt nghÖ thuËt, çc
h×nh ¶nh trong mét t¸c phÈm th¬ giµu c¶m høng hiÖn thùc mµ kh«ng thiÕu søc
bay bæng.
B. ChuÈn bÞ :
- Ch©n dung ChÝnh H÷u.
- Bµi h¸t §ång chÝ.
*KTBC: §äc thuéc 6 c©u cuèi "Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n" ph©n tÝch cuéc
sèng cña «ng chµi.
* Giíi thiÖu bµi míi.
ViÕt vÒ ngêi lÝnh trong nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, th¬ ca
çch m¹ng ViÖt Nam cã c¶ mét ®éi ngò çc c©y bót lïng hËu. ChÝnh H÷u lµ mét
trong sã ®ã vµ bµi th¬ "§ång chÝ" cña «ng cã chç ®øng danh dù. Bµi th¬ "§ång
chÝ" lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ ®Æc s¾c viÕt vÒ anh bé ®éi Cô Hå trong 9
n¨m kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p víi vÎ ®Ñp t×nh ®ång ®éi, ®ång chÝ cao c¶ vµ
thiªng liªng ®îc thÓ hiÖn b»ng sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¶m høng l·ng m¹ng vµ
hiÖn thùc.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.

chung 1. T¸c gi¶:
? Dùa vµo chó thÝch SGK em h·y giíi - Nhµ th¬ - ngêi chiÕn sÜ.
thiÖu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? - §Ò tµi s¸ng t¸c: ViÕt vÒ ngêi lÝnh vµ
Häc sinh ph¸t biÓu - Gi¸o viªn bæ sung, chiÕn tranh.
nhÊn m¹nh. - Th¬ «ng giµu h×nh ¶nh, nhiÒu suy t-
ëng ng«n tõ chän läc, c« ®äng.
- T¸c phÈm chÝnh tËp: §Çu sóng tr¨ng
treo (1966), TuyÓn tËp th¬ ChÝnh
H÷u (1988).
2. T¸c phÈm:
? Hoµn c¶nh ra ®¬i cña bµi th¬ "§ång - Ra ®¬i 1948 - lµ mét trong nh÷ng bµi
chÝ"? th¬ thµnh c«ng suÊt s¾c viÕt vÒ ngêi
Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm vÒ hoµn c¶nh lÝnh cña v¨n häc kh¸ng chiÕn chèng
ra ®êi, vµ t×nh h×nh v¨n häc ë thêi k× Ph¸p.
nµy (much 1, 2 lu ý SGK). -
Mét häc sinh ®äc - Gi¸o viªn ®äc mÉu 3. §äc:
- híng dÉn ®äc - mét häc sinh ®äc l¹i. - NhÞp chËm -> c¶m xóc ®îc l¾ng l¹i
dån nÐn…
- C©u th¬ "§ång chÝ" -> ®äc víi giäng
l¾ng s©u, ngÉm nghÜ.
- C©u cuèi: Giäng ng©n nga.
KiÓm tra viÖc n¾m chó thÝch cña häc 4. Tõ khã:
sinh. - §ång chÝ: XuÊt hiÖn vµ phæ biÕn ë
Gi¸o viªn gi¶i thÝch chó thÝch "§ång ViÖt Nam tõ nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kØ
chÝ". XX, ®Æc bÖt lµ sau çch m¹ng th¸ng
T¸m.
? H·y x¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña bai th¬? 5. ThÓ lo¹i: Th¬ tù do, nhÞp th¬ kh«ng
cè ®Þnh theo dßng c¶m xóc.
? Dßng thø 7 cña bai th¬ cã g× ®Æc 6. Bè côc:
biÖt? (nh mét lêi kh¼ng ®Þnh kÕt tinh
tÝnh çch cña nh÷ng ngêi lÝnh. Nã nh - 6 c©u ®Çu: Sù lÝ gi¶i nh÷ng c¬ së
çi b¶n lÒ nèi do¹n th¬: Nh÷ng c¬ së cña t×nh ®ång chÝ.
cña t×nh ®ång chÝ vµ nh÷ng biÓu - Cßn l¹i: Nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh
hiÖn cña t×nh ®ån chÝ). ®ång chÝ vµ søc m¹nh cña t×nh c¶m
? Tõ ®ã em h·y chØ ra m¹ch c¶m xóc Êy ë ngêi lÝnh.
vµ suy nghÜ trong bµi th¬ ®îc triÓn II. Ph©n tÝch:
khai nh thÕ nµo tríc vµ sau dßng th¬ 1. Nh÷ng sù lÝ gi¶i nh÷ng c¬ së cña
®ã? t×nh ®ång chÝ.
- Hoµn c¶nh xuÊt th©n cña hai ng¬i
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch lÝnh:
v¨n b¶n. + Quª Anh: Níc mÆn ®ång chua
Häc sinh ®äc 6 dßng th¬ ®Çu. + Quª T«i: §Êt cµy lªn sái ®¸
? Hai c©u th¬ ®Çu t¸c gi¶ ®· giíi thiÖu => §Òu lµ nh÷ng ngêi n«ng d©n nghÌo.
cho chóng ta biÕt vÒ ®iÒu gf? + CÊu tróc song hµnh, ®èi xøng, çch
sö dông thµnh ng÷, tôc ng÷, lêi th¬
? Em cã nhËn xÐt gi vÒ cÊu tróc, çch b×nh dÞ méc m¹c -> nh chÝnh t©m hån
sö dông tõ ng÷ ë ha c©u th¬ ®Çu? T¸c cña hä.
dung cña çch thÓ hiÖn Êy? -> C¬ së, çi gèc cña t×nh ®ång chÝ;
? tõ ®ã em h·y chØ râ çi c¬ së, çi gèc
sù t¬ng ®ång vÒ c¶nh ngé, ®ång c¶m,
lµm nªn t×nh b¹n t×nh ®ång chÝ mµ cïng chung giai cÊp xuÊt th©n.
t¸c gi¶ muèn göi g¾m ë ®©y lµ g×? - Quan hÖ: Xa l¹ + ch¼ng quen = ®«i
chi kØ (®«i ban th©n thiÕt):
? Hai c©u th¬ tiÕp theo t¸c gi¶ ®· lÝ + Cïng mét môc ®Ých, lÝ tëng, nhiÖm
gi¶i quan hÖ cña häc tríc khi gÆp nhau vô chung: "Sóng bªn sóng" " ®Çu s¸t
nh thÕ nµo? bªn ®Çu".
? §iÒu g× ®· khiÕn häc thµnh "§«i tri + Cïng chia ngät sÎ bïi: "§ªm rÐt chung
kØ". …tri kØ".
Gi¸o viªn b×nh: T×nh ®ång chÝ ®îc

b¾t nguån tõ sù t¬ng ®ång vÒ c¶nh
ngé, cïng víi môc ®Ých, lÝ tëng chung
khiÕn hä tõ mäi ph¬ng trêi xa l¹ tËp hîp
l¹i trong hµng ngò qu©n ®éi çch m¹ng
vµ trë nªn th©n quen nhau. T×nh ®ång
chÝ ®îc n¶y sinh tõ nhiÖm vô s¸t çnh
bªn nhau trong chiÕn ®Êu: "Sóng …
®Çu". T×nh ®ång chÝ ®ång ®éi n¶y
në vµ thµnh bÒn chÆt trong sù chan
hoµ chia sÎ mäi gian lao còng nh niÒm
vui - §ã lµ mèi t×nh tri kØ cña nh÷ng
ngêi b¹n chÝ cèt mµ t¸c gi¶ thÓ hÖn
b»ng mét h×nh ¶nh cô thÓ gi¶n ®i mµ
hÊet sóc gîi c¶m: "§ªm … kØ". §©y lµ
mét c©u th¬ hay, c¶m ®«n, ®Çy ¾p
kØ niÖm mét thêi gian khæ - Hä ®· trë
thµnh ®«i b¹n rÊt th©n thiÕt, biÕt b¹n
nh biÕt m×nh, cïng nhau chia sÎ ngot
bïi. - "§ång chÝ!": §©y lµ c©u th¬:
? Sau c©u th¬ nµy nhµ tho h¹ mét dßng + Lµm nhan ®Ò
th¬ ®Æc biÖt víi hai tiÕng "§ång + BiÓu hiªn chue ®Ò, linh hån cña bµi
chÝ!". th¬.
H·y nªu c¶m nhËn cña e vÒ c©u th¬ + Kh¼n ®Þnh, kÕt tinh t×nh c¶m gi÷a
nµy? nh÷ng ngêi lÝnh.
+ B¶n lÒ nèi 2 ®o¹n th¬.
Gi¸o viªn b×nh: C©u th¬ chØ cã 1 tõ

víi hai tiÕng vµ dÊu chÊm ta t¹o mét
nèt nhÊn, nã vang lªn nh mét ph¸t hiÖn,
mét lêi kh¼ng ®Þnh vÒ mét t×nh c¶m
rÊt ®çi thiªng liªng. §ång thêi l¹i nh mét
çi b¶n lÒ g¾n kÕt ®o¹n ®Çu vµ ®o¹n
thø hai cña bai th¬: ¢m hëng cña c©u
th¬ m¹nh, ch¾c nh mét kÕt qu¶ tÊt
yÕu cña ®«i b¹n, mét sù quy n¹p sau
khi ®a ra çc d÷ liÖu: Anh - t«i xuÊt
th©n mçi ngêi mét miÒm quª - ®ã lµ
nh÷ng m¶nh ®Êt nghÌo khã - vèn xa l¹,
ch¼ng hÑn quen nhau, nhng v× quª h-
¬ng ®Êt níc mµ ®· gÆp nhau, cïng
mét môc ®Ých lÝ tëng, nhiÖm vô
chung mµ trë thµnh ®ång ®éi, vµ víi
sù ®ång cam céng khæ, s¸t çnh bªn
nhau trong chiÕn ®Êu, chia sÎ mäi gian
lao, niÒm vui trong cuéc sèng, hä ®·
trë thµnh b¹n tri ©m, tri kØ cña nhau lµ
- §ång chÝ: Lµ t×nh ®ång ®éi, t×nh
®ång chs cña nhau. b¹n tri ©m, tri kØ -> t×nh ®ång chÝ
? Tõ ®ã em hiÓu t×nh ®ång chÝ ë s©u l¾ng, thiªng liªng
®©y lµ gi? 2. Nh÷ng biÓu hiÖn vµ søc m¹nh cña
t×nh ®ång chÝ.
Häc sinh ®äc 10 dßng th¬ tiÕp theo? - Sù c¶m th«ng s©u xa nh÷ng t©m t
? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh cña nhau: "Ruéng - ra lÝnh".
biÓu hiÖn t×nh ®ån chÝ? -> Nçi nhí quª h¬ng th¾m thiÕt.
Gi¸o viªn b×nh: Hai ngêi ®ång chÝ

cïng chung mét nçi nhí: nhí ruéng n¬ng,
nhí b¹n th©n cµy, nhí gian nhµ, nhí
giÕng níc gèc ®a. H×nh ¶nh nµo còng
th¾m thiÕt mét t×nh quª v¬i ®Çy.
Çch vËn dông ca dao ®· ®îc ChÝnh
H÷u ®a vµo th¬ rÊt ®Ëm ®µ, nãi Ýt
mµ gîi nhiÒu, thÊm thÝa. Ngêi lÝnh ra
®i ®· ®Ó l¹i nh÷ng g× g¾n bã m¸u
thÞt víi m×nh ë quª nhµ, hä ra ®i ®Ó
lµm vÖc lín: CÇm sóng ®¸nh giÆc ®Ó
b¶o vÖ quª h¬ng ®Êt níc. Tõ "mÆc
kÖ" ë ®©y kh«ng ph¶i thÓ hiÖn sù v«
t©m, v« tr¸ch nhiÖm víi gia ®×nh mµ
thÓ hiÖn sù quyÕt t©m m·nh liÖt,
t×nh c¶m l¹c quan çch mang cña ngêi
lÝnh trÎ. Sù hi sinh t×nh nhµ cho vÖc
níc ë ®©y thËt gi¶n di, xóc ®éng.
? Nh÷ng c©u th¬ tiÕp theo vÉn nãi vÒ
t×nh ®ång chÝ mét çch cô thÓ, ch©n
thùc.
H×nh ¶nh nµo lµm em xóc ®éng? Nªu
c¶m nhËn cña em.
(CÊu tróc, hinh ¶nh th¬?).
? Em cã nhËn xÐt gi vÒ (nghÖ thuËt
diÔn ®¹t) cña t¸c gi¶ trong ®o¹n th¬
nµy? T¸c dông cña çh diÔn ®¹t ®ã?
- Cïng nhau chia sÎ gian lao, thiÕu thèn

cña cuéc ®êi ngêi lÝnh:
Gi¸o viªn b×nh: Nh÷ng ngµy ®Çu ¸o anh - quÇn t«i
kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, qu©n d©n ta R¸ch vai - vai m¶nh v¸
tr¶i qua mu«n vµn khã kh¨n: ThiÕu vò MiÖng cêi buèt gi¸
khÝ, qu©n tran, l¬ng thùc, thuèc Ch©n kh«ng giµy
men… Nh÷ng ngêi lÝnh ë ®©y còng -> Nh÷ng c©u th¬ sãng ®«i, ®èi øng
ra trËn trong nh÷ng khã kh¨n chung cña nhau -> DiÔn t¶ sù g¾n bã chia sÎ cïng
®Êt níc: §ãi, rÐt, bÖnh tËt, sèt rÐt nhau mäi khã kh¨n, gian khæ trong cuéc
rõng… Ch÷ "biÕt" -> thÓ hiÖn sù sèng, chiÕn ®Êu.
nÕm tr¶i, cïng chung chÞu gian nan thö - C©u th¬: "Th¬ng … bµn tay" -> sù
th¸ch. Nh÷ng c©u th¬ sãng ®«i ®èi g¾n bã s©u n¨ng vµ thÓ hiÖn søc
øng nhau: Anh víi t«i, ¸o anh … quÇn m¹nh cña t×nh c¶m Êy.
t«i … xuÊt hiÖn ë ®o¹n th¬ nh sù kÕt
dÝnh, g¾n bã keo s¬n t×nh ®ång chÝ
t¾m thiÕt cao ®Ñp. §Æc biÖt cÊu tróc
t¬ng ph¶n: MiÖng cêi buèt gi¸ thÓ
hiÖn s©u s¾c l¹c quan çch m¹ng cña
hai ®ång chÝ - §o¹n th¬ ®îc viÕt díi
h×nh thøc liÖt kª, c¶m xóc tõ dån nÐn
bçng µo lªn "th¬ng nhau… tay". T×nh
th¬ng ®ång ®éi ®î biÓu hiÖn b»ng cö
chØ th©n thiÕt yªu th¬ng -> anh n¾m
tay t«i, t«i n¾m tay anh ®Ó ®éng viªn
nhau, truyÒn cho nhau nh÷ng t×nh th-
¬ng vµ søc m¹nh, ®Ó vît qua mäi thö
th¸ch, lµm nªn chiÕn th¾ng.
§ã lµ søc m¹nh v« ®Þch mµ kÎ thï ph¶i
khiÕp sî, ®ã lµ çi t×nh ngêi thùc tÕ 3. Bøc tranh ®Ñp vÒ t×nh ®ång chÝ.
nhÊt, ®Ñp ®Ï nhÊt,dddangs quý nhÊt - Cã sù kÕt hîp hai hoµ gi÷a hiÖn thùc
cña qu©n ®éi ta. vµ chÊt l·ng m¹n:
Häc sinh ®äc ®o¹n th¬ kÕt. + HiÖn thùc: Thêi gian: §ªm khuya
Nªu c¶m nhËn cña em vÒ ngêi lÝnh vµ Kh«ng gian:Rõng hoang
cuéc chiÕn ®Êu? s¬ng muèi.
T×nh huèng:Nh÷ng ngêi
lÝnh cÇm sóng ®øng
g¸c.
-> Gîi lªn sù khèc liÖt, nghiÖt ng· ->
T×nh ®ång chÝ ®· sëi Êm lßng hä,
gióp hä vît lªn trªn mäi gian khæ thiÕu
? ChÝnh trong hoµn c¶nh Êy t×nh thèn -> ngêi chiÕn sÜ hiÖn lªn víi t thÕ
®ång chÝ ®· cã ý nghÜa g×? chñ ®éng trong cuéc chiÕn ®Êu.
+ L·ng m¹n: §Çu … treo:
Sóng - tr¨ng mang ý nghÜa biÓu tîng:
Em h·y ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña c©u Thiªn tai - m¬ méng, chiÕn tranh - hoµ
th¬ cuèi bµi. b×nh, chiÕn sÜ vµ thi sÜ…
-> Kh¼ng ®Þnh ý nghÜa cao c¶ cña
cuéc chiÕn ®Êu mµ nh÷ng ngêi lÝnh
tham gia: Hä cÇm sóng chÝnh lµ ®Ó
b¶o vÖ sù b×nh yªn cho ®Êt níc, b¶o
vÖ vÇng tr¨ng hoµ b×nh.
=> BiÓu t¬ng cao ®Ñp cña t×nh ®ång
Gi¸o viªn b×nh: (sóng- tr¨ng; gÇn - xa; chÝ, ®ång ®éi, vÎ ®Ñp t tëng hoµ
hÖn thùc - tr÷ t×nh; chiÕn sÜ - thi sÜ). quyÖn hiÖn thùc vµ l·ng m¹n.
III. Tæng kÕt - LuyÖn tËp.
1. Néi dung:
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt. - §ång chÝ lµ tªn 1 t×nh c¶m míi, ®Æc
? Theo em v× sao t¸c gi¶ ®Æt tªn bai biÖt xuÊt hiÖn vµ phæ biÕn trong
th¬ "§ång chÝ"? nh÷ng n¨m çch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn.
? Qua bµi th¬ nµy, em cã c¶m nhËn g× - Häc sinh dùa vµo ghi nhí ®Ó tr¶ lêi
vÒ h×nh ¶nh anh bé ®éi th¬i kh¸ng 2. NghÖ thuËt:
chiÕn chèng Ph¸p. - Chi tiÕt vµ h×nh anh ch©n thùc, gi¶n
? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña bai th¬. dÞ, c« ®äng võa gîi t¶,gîi c¶m.
- ThÓ th¬ tù do, lêi th¬ gi¶n dÞ, moäc
m¹c, gÇn gòi…
* Häc sinh ®äc to ghi nhí.

- N¾m v÷ng néi dung bµi häc.
- ViÕt 1 ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n cuè bµi th¬ "§ång chÝ".
Thø … ngµy …. th¸ng… n¨m 200..
TiÕt 47:
Bµi th¬ vÒ TiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh.

- Gióp häc sinh:
- C¶m nhËn ®îc nÐt ®éc ®¸o cña hinh tîng nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh
cïng h×nh ¶nh nh÷ng ngêi l¸i xe Trêng S¬n hiªn ngang, dòng c¶m, s«i næi trong
bµi th¬.
- ThÊy ®îc nh÷ng nÐt riªng cña giäng ®iÖu, ng«n ng÷ bµi th¬.
- Ren luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh, ng«n ng÷ th¬.
B. ChuÈn bÞ :
- M¸y chiÕu, giÊy trong l¬i b×nh.
* Gíi thiÖu bµi míi:
- Gi¸o viªn nãi vÒ hoµn c¶nh ®Êt níc n¨m 1969, nãi vÒ thÕ hÖ thanh niªn
trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ víi nh÷ng cèng hiÕn, hi sinh vµ vÎ ®Ñp cña
chñ nghÜa hïng thÕ hÖ "XÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc" -> dÉn vµo bµi.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiªu chung.

chung 1. T¸c gi¶:
- Sinh n¨m 1941, quª ë Phó Thä.
? Giíi thiÖu mét vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c - Lµ ngêi lÝnh - nhµ th¬ tiªu biÓu
gi¶ Ph¹m TiÕn DuËt? trong k¸ng chiÕn chèng MÜ.
- Gi¸o viªn bæ sung bËt m¸y chiÕu. - ¤ng cã mét chÊt th¬ giµu hiÖn thùc,
chÊt th¬ bay bæng, s«i næi, ngang tµn,
tÝnh nghÞch.
- §Ò tµi: ViÕt vÒ ngêi lÝnh, c« g¸i
TNXP.
? Em biÕt g× vÒ bµi th¬ "Bµi th¬ vÒ - T¸c phÈm chÝnh: Löa ®Ìn, Trêng
tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh"? S¬n §«ng - Trêng S¬n T©y, bµi th¬ vÒ
- Gi¸o viªn lu ý mét vµi nÐt - bËt m¸y tiÓ ®éi xe kh«ng kÝnh.
chiÕu. 2. T¸c phÈm:
- Gi¸o viªn híng dÉn ®äc, ®äc mÉu, - 1969.
häc sinh ®äc. - In trong tËp "VÇng tr¨ng, quÇng löa".
? Bµi th¬ ®îc lµm theo thÓ th¬ g×? - §o¹t gi¶i nhÊt b¸o ViÖt Nam 19.
3. §äc.
4. ThÓ th¬: Tù do (c©u dµi, Ýt vÇn,
? Theo em c¶m xóc chñ ®¹o cña bµi giäng ®iÖu th¬ ®Ëm ®µ chÊt lÝnh).
th¬ lµ g×? (H×nh ¶nh chiÕc xe kh«ng
kÝnh vµ h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ l¸i xe
trªn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh). II. Ph©n tÝch:
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. 1. Nhan ®Ò "Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe
? Theo em nhan ®Ò bµi th¬ cã g× kh¸c kh«ng kÝnh".
la? - ViÕt vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh.
-> Ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña cuéc chiÕn
? Em hiÓu 2 tõ "Bµi th¬" ë nhan ®Ò tranh.
nµy cã ý nghÜa , nh÷ng g×? - "Bµi th¬": ThÓ hiÖn çch khai th¸c
Gi¸o viªn b×nh vÒ sù ®éc ®¸o cña hiÖn thùc cña t¸c gi¶: T¸c gi¶ muèn
nhan ®Ò bµi th¬? thæi mét hån th¬ vµo hiÖn thùc Êy -
chÊt th¬ cña tuæi trÎ hiªn ngang dòng
c¶m tre trung, vît lªn thiÕu thèn, gian
khæ, hiÓm nguy cña chiÕn tranh.
2. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng
kÝnh.
- Xe kh«ng (kÝnh, ®Ìn, mui) Mªu t¶
? H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng rÊt
kÝnh ®· ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo trong - Thïng xe cã xíc thùc.
bµi th¬? -> ChiÕc xe bÞ biÕn d¹ng v× chiÕn
? Tõ h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng tranh.
kÝnh Êy em cã nhËn xÐt g× vÒ hiÖn - H×nh tîng ®éc ®¸o cã ý nghÜa h¶n
tîng ¸nh hiÖn t¬ng chiÕn tranh.
th¬ nµy?
? T¹i sao cã thÓ nãi lµ h×nh ¶nh ®éc
®¸o?
- Gi¸o viªn b×nh vÒ sù ®éc ®¸o cña
h×nh tîng th¬.
- V× xa nay h×nh ¶nh xe cé ®a vµo th¬
thêng ®îc miªu t¶ rÊt ®Ñp, l·ng m¹n,
cßn ë Ph¹m TiÕn DuËt nh÷ng chiÕc xe
kh«ng kÝnh lµ mét h×nh ¶nh thùc -
nh÷ng c©u th¬ kh«ng miªu t¶ cô thÓ
vÒ chiÕn tranh ®ang diÔn ra rÊt ¸c
liÖt ë Trêng S¬n … gi¸o viªn liªn hÖ.
- Nã ®éc ®¸o v× h×nh ¶nh nh÷ng
chiÕc xe kh«ng kÝnh mang mét søc
m¹nh thÇn k× cña mét d©n téc ®ang
chiÕn ®Êu v× mét quyÕt t©m s¾t ®¸:
"XÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc".
- ThÓ hiÖn cuéc chiÕn ®Êu ®ang
diÔn ra trªn mÆt trËn vËn t¶i thªm con
®êng Trêng S¬n lµ v« cïng ¸c liÖt, d÷
déi. -> T¸c gi¶ lµ ngêi cã hån th¬ nh¹y c¶m
víi nÐt ngang tµn, tinh nghÞch, thÝch
çi l¹ míi nhËn ra ®îc vµ thµnh hiÖn t-
îng th¬ ®éc ®¸o thêi chèng "MÜ".
- Gi¸o viªn chuyÓn ý. 2. H×nh ¶nh ngêi lÝnh l¸i xe.
*Khæ th¬ 1 - 2.
Häc sinh ®äc diÔn c¶m hai khæ th¬

®Çu.
? T thÕ, c¶m gi¸ vµ t©m tr¹ng cña ngêi - T thÕ: Ung dung ngåi.
l¸i xe ®îc hiÖn lªn nh thÕ nµo? - Nh×n: §Êt, trêi, nh×n th¼ng.
- Nh×n thÊy:Giã, con ®êng,
çnh chim, sao trêi
§iÖp tõ, so s¸nh, Èn dô chuyÓn ®æi
c¶m gi¸ -> ®Æc t¶ tèc ®é phi thêng cña
chiÕc xe, hiÖn lªn t thÕ ung dung, hiªn
? Cã g× ®éc ®¸o trong çch diÔn ®¹t ngang, tù tin, chñ ®éng.
nµy?
* Khæ 3 - 4:
- Gi¸o viªn b×nh: - Giäng ®iÖu, s«i næi, ngang tµn.
+ H×nh ¶nh "giã vµ xoa m¾t ®¾ng". - "õ th×", "cha cÇn" -> sù bÊt chÊp khã
+ H×nh ¶nh "con ®êng … tim". kh¨n gian khæ, chÊp nhËn chñ quan rÊt
- Häc sinh ®äc: khæ 3, 4. tho¶i m¸i.
? NhËn xÐt giäng ®iÖu thë ë khæ 3, 4. -> BÊt chÊp khã kh¨n, gian khæ, l¹c
? Çch dïng tõ "õ th×" "cha cÇn" thÓ quan, yªu ®êi, coi thêng hiÓm nguy, …
hiÖn ®iÒu g×? ngang tµn, mang ®Ëm chÊt lÝnh.
? Hinh ¶nh "Bôi phun … ha ha"

" Ma ngõng … mau th«i"
®· béc lé bøc ch©n dung t tëng cña ng-
êi lÝnh nh thÕ nµo? * Khæ 5- 6:
- Gi¸o viªn b×nh: - Nh÷ng ngêi lÝnh gÆp nhau trong
H×nh ¶nh "Nh×n nhau … ha ha" hoan c¶nh chiÕn tranh ®· trë thµnh
vµ "Ma ngõng giã … th«i". ®ång ®éi cña nhau?
- Häc sinh ®äc khæ 5, 6: + B¾t tay qua cöa
? "BÕp Hoµng CÇm" lµ g×? kÝnh vì råi Cuéc sèng véi v·,
? Hai khæ th¬ cho ngêi ®äc thÊy râ + BÕp Hoµng CÇm hèi h¶, khÈn
h¬n nÐt sinh ho¹t g× cña nh÷ng tiªu + Vâng m¾c ch«ng tr¬ng.
®éi xe kh«ng kÝnh? chªnh
+ Chung b¸t ®òa .. gia ®×nh ®Êy,
h¹nh phóc, Êm cóng.
-> T×nh ®ång ®éi trong chiÕn ®Êu,
- Gi¸o viªn b×nh: s«i næi, trÎ trung, ®Ëm chÊt lÝnh…
+ So s¸nh liªn hÖ víi t×nh c¶nh gi÷a
nh÷ng ngêi chiÕn sÜ trong kh¸ng * Khæ cuèi:
chiÕn Ph¸p ë bµi "§ång chÝ"vµ t×nh - Nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh ><
c¶nh gi÷a ngêi lÝnh l¸i xe ë bµi nµy. H×nh ¶nh tr¸i tim.
- B×nh h×nh ¶nh "L¹i ®i … xanh thªm" - Ba çi kh«ng >< Mét çi cã.
? Häc sinh ®äc khæ th¬ cuèi. -> H×nh anh ho¸n dô thÓ hiÖn ý chÝ
? Khæ th¬ cuèi cã g× ®éc ®¸o? kiªn cêng, søc m¹nh quyÕt t©m s¾t ®¸
? H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ c©u cña ngêi lÝnh, quyÕt t©m chiÕn ®Êu
th¬ cuèi bµi: "ChØ cÇn … tr¸i tim". v× MiÒn Nam th©n yªu.
- Gi¸o viªn b×nh:
+ Khæ th¬ cuèi víi hai h×nh ¶nh ®èi
lËp.
+ B×nh c©u cuèi ®Æc biÖt lµ h×nh
¶nh "Tr¸i tim".
? Qua h×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe III. Tæng kÕt, luyÖn tËp.
em cã c¶m nhËn g× vÒ thÕ hÖ trÎ thêi 1. NghÖ thuËt:
k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ?
Häc sinh ph¸t biÓu - gi¸o viªn tæng hîp,
liªn hÖ, nghe b¨ng h¸t…
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tËp tæng kÕt.
- Häc sinh th¶o luËn nhãm. 2. Néi dung:
? Nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi
th¬ vÒ ng«n ng÷, giäng ®iÖu, chi tiÕt,
h×nh ¶nh, thÓ th¬?
? C¶m nhËn cña em vÒ néi dung bµi
th¬?
- Häc sinh ®äc ghi nhí.
? Häc sinh th¶o luËn nhãm c©u hái 4
SGK.
- Gi¸o viªn ®Þnh híng cho häc sinh trªn
m¸y chiÕu.

- N¾m néi dung bµi häc.
Thø …. ngµy … th¸ng …. n¨m 200..
TiÕt 48:
KiÓm tra chuyÖn trung ®¹i.

- §¸nh gi¸ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc thêi trung ®¹i ®Ó chuÈn bÞ kiÕn thøc
cho häc sinh vÒ v¨n häc giai ®o¹n nµy.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng hiÓu tr×nh bµy nghi·.
- N¾m l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ truyÖn Trung ®¹i ViÖt Nam.
- Qua bµi kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®îc tr×nh ®é cña m×nh vÒ çc mÆt kÓ truyÖn
vµ n¨ng lùc diÔn ®¹t.
B. ChuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn ra ®Ò, in vµo giÊy cho häc sinh.
- LËp b¶ng thèng kª, çc t¸c gi¶, t¸c phÈm, thÓ lo¹i, nghÖ thuËt.
- Néi dung chÝnh cña t¸c phÈm V¨n häc Trung ®¹i.
1. Häc sinh lËp b¶ng thèng kª t¸c gi¶, t¸c phÈm V¨n häc Trung ®¹i (SGK).
2. Ph©n tÝch vÎ ®Ñp - sè phËn bi kÞch cña ngêi phô n÷ qua hai t¸c phÈm
chÝnh "Ngêi con g¸i Nam X¬ng" vµ "TruyÖn KiÒu".
3. Ph¶n ¸nh hiÖn thùc x· héi phong kiÕn víi bé mÆt xÊu xa cña giai cÊp
thèng trÞ.
- ¨n ch¬i xa hoa, truþ l¹c: "ChuyÖn cò … TrÞnh".
- HÌn nh¸t, nhôc nh· ……: "Quang Trung … qu©n Thanh".
- Gi¶ dèi, bÊt nh©n …..: "M· Gi¸m Sinh mua KiÒu".
4. Ph©n tÝch nh©n vËt anh hïng:
- Quang Trung.
- Lôc V©n Tiªn.
5. ¤n tËp vÒ KiÒu
* N¾m nh÷ng nÐt chÝnh vÒ thêi ®¹i, giai cÊp, cuéc ®¬i cña NguyÔn Du.
* Tãm t¾t TruyÖn KiÒu.
* Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña TruyÖn KiÒu thÓ hiÖn qua mäi ®o¹n
trÝch.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn tæ chøc kiÓm tra viÕt 45 phót.
- §Ò bµi: §· in s¼n ë tËp bé ®Ò kiÓm tra cña gi¸o viªn.
- Ph¸t bµi cho häc sinh lµm, theo dâi häc sinh lµm bµi.
- HÕt giê thu bµi kiÓm tra vÒ nhµ chÊm.
- ChuÈn bÞ môc I ë bµi "NghÞ luËn trong v¨n tù sù" vµ bµi "tæng kÕt tõ
vùng" tiÕp theo.
Thø … ngµy … th¸ng … n¨m 200..
TiÕt 49:
Tæng kÕt tõ vùng (tiÕp theo)

- Gióp häc sinh: N¾m v÷ng h¬n vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ
vùng ®· häc (sù ph¸t triÓn tõ vùng TiÕng ViÖt, çc h×nh thøc trau dåi vèn tõ,
thuËt ng÷…).
B. ChuÈn bÞ :
B¶ng phô: S¬ ®å SGK.
Ho¹t ®éng 1: ¤n t©p sù ph¸t triªnr cña

I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng.
tõ vùng TiÕng ViÖt. 1. Çc h×nh thøc ph¸t triÓn cña tõ
? Cã mÊy h×nh thøc ph¸t triÓn cña tõ
vùng.
vùng? Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ b»ng hai
Cho vÝ dô? çch
+ Thªm nghÜa.
+ ChuyÓn nghÜa (theo pt Èn dô, ho¸n
dô).
Gi¸o viªn treo b¶ng phô: Ph¸t triÓn sè lîng tõ ng÷ ©m gåm:
Yªu cÇu häc sinh ®iÒn theo s¬ ®å + Tõ mîn.
? NÕu kh«ng cã sù ph¸t triÓn nghÜa + T¹o tõ míi.
cña tõ sÏ ¶nh hëng nh thÕ nµo?
2. NÕu kh«ng cã sù ph¸t triÓn nghÜa
Häc sinh lµm bµi tËp 2, 3 môc I. cña tõ th× vèn tõ kh«ng thÓ n¶y sinh
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc sinh «n l¹i nhanh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu gt trùc
kh¸i niÖm tõ mîn. tiÕp ®îc.
? ThÕ nµo lµ tõ mîn? Cho vÝ dô?
? Häc sinh lµm bµi tËp 2, 3. II. Tõ mîn:
1. Kh¸i niÖm.
2. Bµi tËp 2: NhËn ®Þnh ®óng lµ C.
Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y - häc
3. Bµi tËp 3:
- Çc tõ: S¨m, lèp, ga, x¨ng … -> ®· ®-
Ho¹t ®éng 3: îc ViÖt ho¸.
¤n tËp Tõ H¸n ViÖt. - Çc tõ cßn l¹i cha ®îc ViÖt ho¸ hoµn
? ThÕ nµo lµ tõ H¸n ViÖt? VÝ dô? toµn.
? Häc sinh lam bai tËp 2. III. Tõ H¸n ViÖt.
? Khi sö dung tõ H¸n ViÖt cÇn lu ý 1. Kh¸i niÖm.
®iÒu g×? 2. Bµi tËp 2:
Ho¹t ®éng 4: Chän ý b.
? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ thuËt ng÷.
? Vai trß cña thuËt ng÷ trong cuéc sèng
hiÖn nay. IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi.
? BiÖt ng÷ x· héi lµ g×? 1. ThuËt ng÷.
? LiÖt kª mét sè bÖt ng÷ X· héi.
Ho¹t ®éng 5:
? Cã nh÷ng h×nh thøc trau råi vèn tõ 2. BiÖt ng÷ x· héi.
nµo?
? Häc sinh bµi tËp theo nhãm? V. Trau råi vèn tõ
1. Çc h×nh thøc trau dåi vèn tõ
2. Gi¶i nghÜa tõ.

- B¸ch khoa toµn th: Tï ®iÓn b¸ch khoa
gi ®Çy ®ñ tri thøc cña çc ngµnh.
- B¶o hé mËu dÞch: ChÝnh s¸ch b¶o
vÖ s¶n xuÊt trong níc chèng l¹i sù c¹nh
tranh cña hµng ho¸ níc ngoµi trªn thÞ tr-
êng níc m×nh.
- Dù th¶o: Th¶o ra ®Ó ®a th«ng qua;
b¶n th¶o ®Ó ®a th«ng qua.
- §¹i sø qu¸n: C¬ quan ®¹i diÖn chÝnh
thøc toµn diÖn cña mét nhµ níc ë níc
ngoµi, do mét ®¹i sø ®Æc mÖnh toµn
quyÒn ®øng ®Çu.
- HËu duÖ: Con ch¸u cña ngêi ®· chÕt.
- KhÈu khÝ: KhÝ ph¸ch con ngêi to¸t
ra qua lêi nãi.
- M«i sinh: M«i trêng sèng cña sinh vË.
3.Bµi tËp 3:
C©u a. Sai tõ "bÐo bæ" = bÐo bë.
C©u b. Sai tõ "®¹m b¹c" = tÖ b¹c.
C©u c. Sai tõ "tÊp nËp" = tíi tÊp.
Ho¹t ®éng 6: Híng dÉn häc ë nhµ

- N¾m l¹i çc kiÕn thøc trong ch¬ng trinh TiÕng ViÖt tõ líp 6 - 9.
TiÕt 50:
NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù.

Gióp häc sinh:
- HiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù vai trß vµ ý nghÜa cña
yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù.
- LuyÖn tËp nhËn diÖn çc yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù vµ viÕt
®o¹n v¨n cã sö dông çc yÕu tè nghÞ luËn.
B. ChuÈn bÞ :
- GiÊy trong chiÕu.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu vÒ I. NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù.
nghÞ luËn trong v¨n ban tù sù. 1. VÝ dô:
- Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu 2 ®o¹n trÝch * §o¹n trÝch 1:
ë SGK. - §©y lµ lêi ®èi tho¹i cña «ng gi¸o nãi
Häc sinh lµm vÖc theo nhãm. víi chÝnh m×nh:
? NghÞ luËn lµ g×? - VÒ vÊn ®Ò: Vî t«i kh«ng ¸c, nhng
? Tõ ®ã h·y chØ ra nh÷ng c©u ch÷ cã khæ qu¸ nªn trë thµnh Ých kØ tµn
tÝnh chÊt lËp luËn trong hai ®o¹n nhÉn.
trÝch. - Çch tr×nh bµy (lËp luËn):
? ë ®o¹n trÝch a, b lµ lêi cña ai, nãi víi + Khi ngêi ta ®ua ch©n -> nghÜ ®Õn
ai? ch©n ®au (c/m mét v/® cã t/c quy luËt
? Nãi vÒ vÊn ®Ò g×? TN).
? VÊn ®Ò Êy ®îc lËp luËn nh thÕ + Khi ngêi ta khæ -> kh«ng nghÜ ®Õn
nµo? ai.
? Çch lËp luËn Êy cã t¸c dông g×? + V× b¶n chÊt tèt bÞ lo l¾ng, buån
®au che lÊp mÊt.
+ Kh«ng në giËn, chØ buån.
=> ThuyÕt phôc ngêi ®äc, ®ång t×nh
víi suy nghÜ cña m×nh, c¶m th«ng cho
ngêi vî cña m×nh.
* §o¹n trÝch 2:
- Häc sinh cö ®¹i diÖn nhãm tr×nh - Cuéc ®èi tho¹i gi÷a KiÒu vµ Ho¹n
bµy, çc nhãm nhËn xÐt. Th díi h×nh thøc lËp luËn.
- Gi¸o viªn kÕt luËn, bæ sung trªn m¸y + KiÒu buéc téi Ho¹n Th: cµng cay …
chiÕu. oan tr¸i nhiÒu.
+ Ho¹n Th gì téi b»n çch biÖn minh:
- T«i ®· ®èi xö tèt víi c« ë g¸c Q¢.
- T«i víi c« chång chung -> khã ai nh-
êng ai.
- NhËn lçi -> Nhê sù khoan dung.
? Tõ 2 vÝ dô trªn h·y t×m ra nh÷ng dÊu => L©p luËn xuÊt s¾c.
hiÖu vµ ®Æc ®iÓm cña lËp luËn 2. Ghi nhí:
trong v¨n b¶n tù sù? - NghÞ luËn trong v¨n tù sù thùc chÊt
? T¸c dông cña nghÞ luËn trong v¨n b¶n lµ çc cuéc ®èi tho¹i (®èi tho¹i víi ngêi
tù sù. hoÆc ch×nh m×nh) thêng nªu lªn çc
(Häc sinh ph¸t biÓu, gi¸o viªn bæ sung nhËn xÐt, ph¸n ®o¸n, çc lÝ lÏ nh»m
kÕt luËn trªn m¸y chiÕu). thuyÕt phôc ngêi nghe, ng¬i ®äc
(hoÆc chÝnh m×nh) vÒ mét vÊn ®Ò,
mét q®, t tëng nµo ®ã.
- Trong ®o¹n nghÞ luËn, ngêi viÕt Ýt
- Häc sinh ®äc to ghi nhí. dïng c©u miªu t¶ trÇn thuËt mµ dïng
nhiÒu c©u kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh, cã
çc cÆp quan hÖ tõ : nÕu - th×, kh«ng
nh÷ng ... mµ cßn …
- T¸c dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n
b¶n tù sù: Lµm cho c©u chuyÖn thªm
phÇn triÕt lÝ.
II. LuyÖn tËp:
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc sinh Bµi 1: Tr×nh bµy çc ý nh phÇn I.
luyÖn tËp. Bµi 2: Tãm t¾t l¹i 4 ý trong l¬i nãi cña
Nhãm 1 lµm bµi tËp 1. Ho¹n Th.
Nhãm 2 lµm bµi tËp 2.
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn häc sinh häc ë nhµ.

So¹n bµi tuÇn 13.
TuÇn 11 - TiÕt 51 - 52:

§oµn thuyÒn ®¸nh ç
Huy CËn
* Gióp häc sinh:
- Th©ý vµ hiÓu ®îc sù TN cña c¶m høng vÒ TN, vò trô vµ c¶m høng vÒ
lao ®«ng cña t¸c gi¶ ®· tao nªn nh÷ng h×nh ¶nh ®Ñp, tr¸ng lÖ, giau mau s¾c
l·ng m¹n trong bµi th¬ "§oµn thuyÒn ®¸nh ç".
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch çc yÕu tè nghÖ thuËt (h×nh
¶nh ng«n ng÷, ©m ®iÖu) võa cæ ®iÓn võa hiÖn ®¹i trong bµi th¬.
B. ChuÈn bÞ :
Gi¸o viªn: Lêi b×nh nh÷ng h×nh ¶nh ®éc ®¸o.
* KiÓm tra bai cò:
? §äc thuéc lßng "Bµi th¬ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh".
? Ph©n tÝch sù ®éc ®¸o cña hinh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh.
- Gi¸o viªn giíi thiÖu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ ®Ó vµo bµi nh SGK.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung:
chung vÒ v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶: (1919 - 2005) tªn ®Çy ®ñ lµ
? Giíi thiÖu mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c Cï Huy CËn - Quª ë hµ TØnh.
gi¶. - Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu cña nÒn th¬
hiÖn ®¹i ViÖt Nam.
- §îc tÆng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ
v¨n häc NT (1996).
? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? 2. T¸c phÈm:
- Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm vµ lu ý víi - Ra ®êi n¨m 1958 - sau mét chuyÕn
häc sinh vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬. ®i thùc tÕ dµi ngµy ë vïng má Qu¶ng
Ninh.
- In trong tËp "Tr¨ng mçi ngµy l¹i s¸ng"
- Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - ®äc mÉu - 3. §äc: Giäng vui, phÊn chÊn.
häc sinh ®äc.
? Bµi th¬ cã bè côc mÊy phÇn. 4. Bè côc:
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc Êy? - Hai khæ ®Çu: C¶nh biÓn vµo ®em
vµ ®oµn thuyÒn ra kh¬i.
- Khæ 3, 4, 5, 6: VÎ ®Ñp cña biÓn c¶
vµ nh÷ng ngêi lao ®éng.
- Khæ cuèi: C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ.
-> Theo hµnh tr×nh mét chuyÕn ra
kh¬i cña ®oµn thuyÒn ®¸nh ç => t¹o
ra mét kh«ng gian réng lín, th¬i gian lµ
nhÞp tuÇn hoµn cña vò trô.
? H·y nªu ®¹i ý cña bµi th¬. * §¹i ý:
Bµi th¬ miªu t¶ mét chuyÕn ra kh¬i
®¸nh ç cña ngêi d©n chµi vïng biÓn
Qu¶ng Ninh tron ©m hëng h¸t l¹c quan
cña ngêi lao ®éng.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. II. Ph©n tÝch:
1. C¶nh biÓn vµo ®ªm vµ ®oµn
Häc sinh ®äc 2 khæ th¬ ®©ï. thuyÒn ra kh¬i.
- Gi¸o viªn nãi qua vÒ c¶m høng s¸ng
t¸c cña Huy CËn tríc - sau 1958. - H×nh ¶nh mÆt
? H×nh dung cña em vÒ c¶nh hoµng trêi - nh hßn löa H×nh ¶nh so s¸nh,
h«n xuèng biÓn dùa theo liªn tëng vµ t- - Sãng - cµi then; nh©n ho¸, Èn dô
ëng tîng cña t¸c gi¶? ®ª - sËp cöa ho¸n dô.
- §oµn thuyÒn - ra
kh¬i
-> Mét bøc tranh léng lÉy, hoµnh tr¸ng
? H×nh ¶nh so s¸nh: Hßn löa, h×nh ¶nh vÒ c¶nh thiªn nhiªn trªn biÓn ®ang
Èn dô "then sãng, cöa ®ªm" gîi cho em ch×m dÇn vµo ®ªm.
Ên tîng g×? - H×nh ¶nh g¾n kÕt gi÷a: çnh buåm -
- Gi¸o viªn b×nh vÒ sù ®éc ®¸o cña giã kh¬i - c©u h¸t cña ng¬i d©n chµi
h×nh ¶nh ë khæ th¬ 1, 2. -> h×nh ¶nh khoÎ, l¹, niÒm vui phÊn
? Tõ ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh chÊn cña con ngêi lao ®éng, íc m¬ cña
TN cña con ngêi ë n¬i ®©y? ngêi lao ®éng.
-> Con ngêi lao ®éng hiÖn lªn thËt
®Ñp, l·ng m¹ng trong sù hµi hoµ TN
víi TN vò trô bao la.
Häc sinh ®äc khæ 3, 4, 5, 6. 2. VÎ ®Ñp cña biÓn c¶ vµ cña nh÷ng
? C¶m høng TN hoµ trong c¶m høng ngêi lao ®éng.
lao ®éng, h·y ph©n tÝch ®Ó lµm râ - TiÕng h¸t cña ngêi lao ®éng ®· ®¸n
®iÒu Êy. thøc TN bõng tØnh.
? H×nh ¶nh "ThuyÒn … buåm tr¨ng" - TN hoµ nhËp víi niÒm vui cña con
gîi cho em ®iÒu g×? ngêi.
+ Giã - l¸i So s¸nh, liÖt kª,
+ Tr¨ng - buåm nh©n ho¸-> con
+Trªn: M©y cao ngêi nh hµo nhËp
+ Díi: BiÓn b»ng cïng TN, vò trô.
-> Con thuyÒn vèn bÐ nhá -> trë thµnh
k× vò, khæng lå…
- H×nh ¶nh ngêi lao ®éng:
? H×nh ¶nh ngêi lao ®éng hiÖn lªn nh + Ta h¸t bµi ca C«ng viÖc lao ®éng
thÕ nµo? cña
- Gi¸o viªn b×nh "Ta kÐo xo¨n tay …" gäi ç. ngêi ®¸nh ç b»ng bµi
+ Ta kÐo xo¨n ca ®Çy niªm vui …
tay …nÆng
-> Con ngêi víi niÒm say sa, hao høng,
íc m¬ bay bæng: Chinh phôc TN.
- H×nh ¶nh léng lÉy, rùc rì cña çc loµi
? H×nh ¶nh ®Ñp léng lÉy vµ rùc rì cña ç trªn biÓn.
çc loµi ç trªn biÓn ®ang ®îc miªu t¶ + Ç thu - nh hoµn thoi - dÖt mu«ng
nh thÕ nµo? luång sãng.
+ Ç song - lÊp l¸nh ®uèc.
+ Ç ®u«i em - quÉy tr¨ng vµng choÐ.
+ VÉy b¹c … loÐ rang ®«ng.
+ M¾t ç … dÆm ph¬i.
-> VÎ ®Ñp cña tranh s¬n mµi lung linh,
? Gîi cho em liªn tëng g×? huyÒn ¶o ®îc s¸ng t¸c b»ng liªn tëng, t-
ëng tîng.
-> TrÝ tëng tîng ®· ch¾p çnh cho
hiÖn thùc trë nªn k× ¶o…
3. c¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh ç trë vÒ:
Häc sinh ®äc khæ cuèi. - C©u h¸t c¨ng buåm -> diÔn t¶ sù
? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c©u th¬ phÊn khëi cña nh÷ng ngêi d©n trµi
"c©u h¸t … giã kh¬i". chiÕn th¾ng trë vÒ víi khoang thuyÒn
®Çy ç.
? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh th¬ - §oµn thuyÒn ch¹y ®ua … trêi -> khÝ
"§oµn thuyÒn ch¹y ®ua … trêi". thÕ.
- N¸o nøc, h¨ng say.
- MÆt trêi: Mét cuéc sèng míi ®ang
b¾t ®Çu víi ngêi lao ®éng lµm chñ
- Gi¸o viªn b×nh khæ cuèi. TN.
- "M¾t ç…d¨m ph¬i" - mét t¬ng l¹i
huy hoµng, ®Çy høa hÑn ®ang chê
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt - ®ãn hä.
luyÖn tËp. III. Tæng kÕt - luyÖn tËp.
? V× sao gäi ®©y lµ mét khóc tr¸ng ca
vÒ nh÷ng ngêi lao ®«ng biÓn c¶ ViÖt 1. NghÖ thuËt:
Nam thÕ kØ XX?(Em cã nhËn xÐt g× ¢m ®iÖu vang khoÎ, bay bæng, trµn
vÒ ©m hëng, giong ®iÖu bµi th¬) ®Çy c¶m høng l·ng m¹n, mµu s¾c lung
linh k× ¶o, nhµ th¬ ca ngîi lao ®éng vµ
con ngêi lao ®«ng lµm chñ ®Êt níc,
Häc sinh ®äc to ghi nhí. lµm chñ cuéc ®êi.
? Qua bøc tranh vÒ thiªn nhiªn vµ con 2. Ghi nhí:
ng¬i lao ®éng em cã nh©n xÐt g× vÒ
çi nh×n vµ c¶m xóc cña t¸c gi¶ tríc TN
®Êt níc vµ con ngêi lao ®éng.
Häc sinh lµm bµi tËp 1 theo nhãm.

- N¾m néi dung, nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña bµi th¬.
- Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ khæ th¬ ®Çu, khæ cuèi.
Tù häc cã híng dÉn:

BÕp löa
B»ng ViÖt
* Gióp häc sinh:
- C¶m nhËn ®îc nh÷ng t×nh c¶m, c¶m xóc ch©n thµnh cña nh©n vËt ch÷
t×nh - ngêi ch¸u vµ h×nh ¶nh bµ giµu t×nh th¬ng, giµu ®øc hi sinh trong bµi th¬
BÕp löa.
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt diÔn t¶ c¶m xóc th«ng qua håi tëng kÕt hîp miªu t¶,
tù sù, b×nh luËn cña t¸c gi¶ trong bµi th¬.
B. ChuÈn bÞ :
Ho¹t ®éng 1:Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.

chung. 1. T¸c gi¶: Sinh n¨m 1941.
Häc sinh ®äc chó thÝch SGK. - Quª ë Hµ T©y.
? Nªu nh÷ng nhËn xÐt kih¸i qu¸t vÒ t¸c - Nhµ th¬ trëng thµnh trong kh¸ng
gi¶, t¸c phÈm. chiÕn chèng MÜ.
2. T¸c phÈm: 1963, in trong tËp th¬
cïng tªn khi nhµ th¬ ë Liªn X«.
Häc sinh ®äc, nhËn xÐt, nªu çch ®äc . 3. §äc.
Gi¸o viªn ®äc mÉu. * §¹i ý.
? H×nh ¶nh bao trïm bai th¬ lµ g×?
G¾n liÒn víi h×nh ¶nh ®ã lµ h×nh ¶nh
nµo?
? X¸c ®Þnh ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña
t¸c phÈm (biÓu c¶m + tù sù).
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. II. Ph©n tÝch:
? Trong håi tëng cña ngêi ch¸u, nh÷ng 1. Nh÷ng kØ niÖm vÒ bµ vµ t×nh bµ
kh¸i niÖm nµo vÒ bµ vµ t×nh bµ ch¸u ch¸u.
®îc gîi l¹i. - KØ niÖm tuæi th¬ bªn bµ
? H×nh ¶nh, chi tiÕt nµo ¸m ¶nh m·i + BÕp löa chên vên. Tuæi th¬
tron t©m trÝ anh ®Õn b©y giê anh + BÕp löa Êp iu nång ®¬m. gian khæ.
vÉn v« cïng xóc ®éng? V× sao? + Khãi hun nhÌm m¾t.
+ Sèng mòi cßn cay.
+ N¨m ®ãi mßn ®ãi mái.
-> BÕp löa hiÖn diÖn nh t×nh c¶m cña
Häc sinh ®äc "T¸m n¨m … dai d¼ng". bµ, sù cu man ®ïm bäc ®Çy ch¨m chót
? Ph©n tÝch ý nghÜa cña tiÕng chim cña bµ.
tu hó? - TiÕng chim tu hó - gîi hoµi niÖm gîi
- Gi¸o viªn b×nh. t×nh c¶m v¾ng vÎ, vµ nhí mong cña hai
bµ ch¸u.
? §o¹n th¬ ®· thÓ hiÖn nh÷ng håi tëng
vµ tuoit th¬, vÒ bµ, bÕp löa nh thÕ 2. Nh÷ng suy ngÉm vÒ bµ vµ h×nh
nµo? ¶nh bÕp löa.
? C¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ qua - Suy ngÉm vÒ cuéc ®¬i bµ lu«n g¾n
nh÷ng viÖc bµ ®· lµm vµ h×nh ¶nh víi h×nh ¶nh bÕp löa, ngän löa -> ngêi
"Nhãm bÕp löa". nhãm löa lu«n gi÷ cho ngän löa Êm
nãng vµ to¶ s¸ng.
+ Bµ tÇn t¶o hi sinh ch¨m lo cho mäi
Gi¸o viªn b×nh: ng¬i "Nhãm bÕp löa: nång ®îm"
=> Bµ nhãm lªn niÒm yªu, niÒm vui sëi
Êm.
H×nh ¶nh löa ®îc nh¾c ®Õn bao nhiªu - Bµ nhãm dËy … tuæi nhá"=> ngän
lÇn? T¹i sao khi nh¾c ®Õn bÕp löa lµ löa cña bµ lµ nÒm tn thiªng liªng, kØ
ngêi ch¸u nh¬ ®Õn bµ vµ ngîc l¹i? niÖm
? V× sao t¸c giat viÕt "¤i k× l¹ … bÕp Êm lßng, n©ng bíc ch¸u trªn ®êng
löa". dµi - yªu bµ - yªu ND.
- Gi¸o viªn b×nh. - H×nh ¶nh bµ lu«n g¾n víi h×nh ¶nh
"bÕp löa" (10 lÇn) -> bÕp löa b×nh dÞ
mµ th©n thuéc, k× diÖu, thiªng liªng
- BÕp löa - ngän löa => bµ lµ ngêi
truyÒn löa, truyÒn sù sèng, niªm tin
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt. cho çc thÕ hÖ tiÕp nèi.
? Em c¶m nhËn nh thÕ nµ vÒ t×nh bµ III. Tæng kÕt.
ch¸u? 1. Néi dung:
? Bµi th¬ "BÕp löa", s©u h¬n ý nghÜa - Bµi th¬ cã ý nghÜa triÕt lÝ thÇm
nãi vÒ bµ, vÒ t×nh bµ ch¸u, cßn cã ý kÝn: Nh÷ng g× th©n thiÕt nhÊt cña
nghÜa g×? tuæi th¬ cña mçi ng¬i ngêi ®Òu cã søc
to¶ s¸ng, n©ng ®ì con ngêi suèt c¶ cuéc
®êi. T×nh yªu th¬ng vµ lßng biÕt ¬n
bµ chÝnh lµ biÓu hiÖn cña tinh yªu th-
¬ng, g¾n bã víi gia ®×nh, quª h¬n, lµ
? Nªu ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi khëi ®Çu cña t×nh ngêi, t×nh yªu ®Êt
th¬? níc.
2. NghÖ thuËt:
- H×nh tîng "bÕp löa" võa mang ý
nghÜa thùc, võa mang ý nghÜa biÓu t-
îng.
- KÕt hîp miªu t¶ + biÓu c¶m + tù sù +
b×nh luËn.
- Giäng ®iÖu, thÓ th¬ 8 ch÷ phï hîp víi
Häc sinh th¶o luËn nhãm. c¶m xóc håi tëng, suy ngÉm.
? Em cã suy nghÜ g× vÒ nhan ®Ò bµi
th¬?
? Cã ngêi nãi r»ng: "h×nh ¶nh trong bµi
th¬ lµ h×nh ¶nh ngêi nhãm löa, gi÷
löa". Em nghÜ g× vÒ nhËn xÐt Êy?
Ho¹t ®éng 4: híng dÉn häc ë nhµ.

- Häc thuéc lßng bai th¬.

TiÕt 53:
Tæng kÕt tõ vùng (tiÕp theo).

- Gióp häc sinh n¾m v÷ng h¬n vµ biÕt vËn dung nh÷ng kÜ kiÕn thøc vÒ tõ
vùng ®· häc tõ líp 6 ®Õn líp 9 (tõ tîng thanh, t¬ng h×nh, mét sè tõ ghÐp tu tõ tõ
vùng).
B. ChuÈn bÞ :
- M¸y chiÕu, giÊy trong.
Ho¹t ®«ng 1: ¤n tËp tõ tîng thanh, t- I. Tõ tîng thanh vµ tõ tîng h×nh.

îng h×nh. 1. Kh¸i niÖm:
? ThÕ nµo lµ tõ tîng thanh? VD?
? ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh? VD? 2. Bµi tËp.
Bµi tËp 1.
? T×m nh÷ng tªn loµi vËt lµ tõ tîng MÌo, bß, t¾c kÌ, bª… tu hó.
thanh?
Bµi 2. Tõ tîng h×nh.
Lèm ®èm, lª thª, lo¸ng tho¸ng, lå lé =>
M« t¶ h×nh ¶nh ®¸m m©y mét çch cô
thÓ vµ sèng ®éng.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn «n tËp biÖn II. BiÖn ph¸p tu tõ tõ vng.
ph¸p tu tõ.
? KÓ tªn vµ nªu ®Æc ®iÓm cña çc 1. Çc biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng.
phÐp tu tõ tõ vùng ®· häc. 2. Bµi tËp.
a, Èn dô: Hoa, çnh -> chØ KiÒu
Häc sinh lµm bµi tËp theo 3 nhãm. C©y l¸ -> chØ gia ®×nh
§¹i diÖn nhãm lªn tr¶ lêi, nhãm kh¸c KiÓuf vµ cuéc sèng.
nhËn xÐt - gi¸o viªn chiÕu kÕt qu¶ b, so s¸nh: So s¸nh tiÕng ®µn cña
®óng trªn m¸y chiÕu. KiÒu víi tiÕng h¹c, tiÕng suèi, tiÕng
giã tho¶ng tiÕng trêi ®æ ma.
c, Nãi qu¸: kiÒu ®Ñp ®Õn møc "hoa..
kÐm xanh". KiÒu kh«ng chØ ®Ñp mµ
cßn cã tµi "Mét hai … ho¹ hai" ->
NguyÔn Du ®· thÓ hiÖn ®Çy Ên tîng
1 nh©n vËt tµi s¾c vÑn toµn.
d, Nãi qu¸: G¸c Q.¢m, n¬i KiÒu bÞ
Ho¹n Th b¾t ra chÐp kinh, rÊt gÇn víi
phßng ®äc s¸ch cña Binh. Tuy gÇn
nhau trong gang tÊc nhng giê ®©y hai
ngêi çch trë gÊp 10 quan san. -> T¸c
dông: cùc t¶ sù xa çch gi÷a th©n phËn,
c¶nh ngé cña KiÒu vµ Thóc Sinh.
e, Ch¬i ch÷: Tµi - tai
Häc sinh lµm bµi tËp theo ba nhãm. Bµi 2:
§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c nhËn a, PhÐp ®iÖp ng÷ (cßn) vµ dïng tõ ®a
xÐt - gi¸o viªn chiÕu kÕt qu¶ ®óng trªn nghÜa (say sa).
m¸y chiÕu. - Say sa ChØ trµng trai uèng rîu
say.
Chµng trai say ®¾m v×
t×nh.
->T¸c dông: Thªr hiÖn tiªu chuÈn cña

ngêi con trai ë ®©y m¹nh mÏ vµ kÝn
®¸o.
b, T¸c gi¶ dïng phÐp nãi qu¸ ®Ó nãi vÒ
sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n.
c, PhÐp so s¸nh ®· gióp t¸c gi¶ miªu t¶
s¾c nÐt, sinh ®«ng ©m thanh cña
tiÕng suèi vµ c¶nh rõng víi ¸nh tr¨ng.
d, Nh©n ho¸: Nh©n ho¸ ¸nh tr¨ng, biÕn
tr¨ng thµnh ngêi b¹n tri ©m tri kØ.
->T¸c dông: bµi th¬ trë nªn sèng ®éng
h¬n, cã phÇn hån h¬n vµ g¾n bã víi
con ngêi h¬n.
e, Èn dô: tõ mÆt trêi trong c©u th¬ thø
2 chØ em bÐ trªn lng mÑ. Èn dô nµy
thÓ hiÖn sù g¾n bã cña ®øa con víi
ngêi mÑ, ®ã lµ nguån sèng nguån nu«i
dìng niÒm tin cña mÑ vµo ngµy mai.
- Gi¸o viªn kh¸i qu¸t näi dung bai häc.
- Häc sinh n¾m kÜ bai.
TiÕt 53.
Tæng kÕt vÒ tõ vùng (tiÕp theo)

- Gióp häc sinh n¾m v÷ng h¬n vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ
vùng ®· häc tõ líp 6-líp 9 (Tõ tîng thanh, tîng h×nh, mét sè phÐp tu tõ tõ vùng)
M¸y chiÕu, giÊy trong.
Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp tõ tîng thanh, t-

îng h×nh. I. Tõ tîng thanh vµ tõ tîng h×nh.
1. Kh¸i niÖm:
? ThÕ nµo lµ tõ tîng thanh? VD.

? ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh? VD. 2. Bµi tËp:
Bµi 1:
? T×m nh÷ng tªn ®å vËt lµ tõ tîng MÌo, bß, t¾c kÌ, bª ........ tu hó.
thanh?
Bµi 2: Tõ tîng h×nh:
Lèm ®èm, lª thª, lo¸ng tho¸ng, lå lé =>
M« t¶ h×nh ¶nh ®¸m m©y mét çch cô
thÓ vµ sèng ®éng.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn «n tËp biÖn II. BiÖn ph¸p tu tõ tõ vùng.
ph¸p tu tõ.
? KÓ tªn vµ nªu ®Æc ®iÓm cña çc 1. Çc biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng.
phÐp tu tõ tõ vùng ®· häc. 2. Bµi tËp.
a, Èn dô: hoa, çnh -> chØ KiÒu.
Häc sinh lµm bµi tËp theo 3 nhãm. C©y l¸ -> chØ gia ®×nh
§¹i diÖn nhãm lªn tr¶ lêi, nhãm kh¸c KiÒu vµ cuéc sèng cña hä -> KiÒu b¸n
nhËn xÐt-Gi¸o viªn chiÕu kÕt qu¶ m×nh ®Ó cøu gia ®×nh.
®óng trªn m¸y chiÕu. b, So s¸nh: So s¸nh tiÕng ®µn cña
Thuý KiÒu víi tiÕng H¹c, tiÕng suèi,
tiÕng giã tho¶ng, tiÕng trêi ®æ ma.
c, Nãi qu¸: KiÒu ®Ñp ®Õn møc
"hoa .... kÐm xanh". KiÒu kh«ng chØ
®Ñp mµ cßn cã tµi "Mét hai ....... ho¹
hai" -> NguyÔn Du ®· thÓ hiÖn ®Çy
Ên tîng mét nh©n vËt tµi s¾c vÑn
toµn.
d, Nãi qu¸: G¸c Quan ¢m, n¬i KiÒu bÞ
Ho¹n Th b¾t ra chÐp kinh, rÊt gÇn víi
phßng ®äc s¸ch cña Th Sinh. Tuy gÇn
nhau trong gang tÊc nhng giê ®©y hai
ngêi çch trë gÊp 10 quan san -> T¸c
dông: cùc t¶ sù xa çch gi÷a th©n
phËn, c¶nh ngé cña KiÒu vµ Thóc
Häc sinh lµm bµi tËp 3 theo nhãm. Sinh.
§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c nhËn e, Ch¬i ch÷ : Tµi-tai.
xÐt-Gi¸o viªn chiÕu kÕt qu¶ ®óng trªn Bµi 2:
m¸y chiÕu. a, PhÐp ®iÖp ng÷: (cßn) vµ dïng tõ
®a nghÜa (say sa).
-Say sa: ChØ chµng trai uèng rîu say.
Chµng trai say ®¾m v×
t×nh.
-> T¸c dông: thÓ hiÖn t×nh c¶m cña
ngêi con trai ë ®©y m¹nh mÏ mµ kÝn
®¸o.
b, T¸c gi¶ dïng phÐp nãi qu¸ ®Ó nãi
- vÒ sù viÖc lín m¹nh cña nghÜa qu©n
Lam S¬n.
c, PhÐp so s¸nh ®· gióp t¸c gi¶ miªu
t¶ s¾c nÐt, sinh ®éng ©m thanh cña
tiÕng suèi vµ c¶nh rõng díi ®ªm
tr¨ng.
d, Nh©n ho¸: nh©n ho¸ ¸nh tr¨ng, biÕn
¸nh tr¨ng thµnh ngêi b¹n tri ©m, tri kØ.
-> T¸c dông: Bµi th¬ trë nªn sèng ®éng
h¬n, cã hån h¬n vµ g¾n bã víi con ng-
êi h¬n .
e, Èn dô: Tõ mÆt trêi trong c©u th¬
thø 2 chØ em bÐ trªn lng mÑ. Èn dô
nµy thÓ hiÖn sù g¾n bã cña ®øa con
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn häc ë nhµ. víi ngêi mÑ, ®ã lµ nguån sèng, nguån
- Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. nu«i dìng niÒm tin cña mÑ vµo ngµy
- Häc sinh n¾m kÜ bµi. mai.
TiÕt 54.
TËp lµm th¬ t¸m ch÷.

Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc ®Æc ®iÓm, kÜ n¨ng miªu t¶, biÓu hiÖn ph¬ng ph¸p cña thÓ
th¬ t¸m ch÷.
- Qua ho¹t ®éng tËp lµm th¬ t¸m ch÷ mµ ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù
høng thó trong häc tËp, rÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca.
GiÊy trong, m¸y chiÕu.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn nhËn diÖn

thÓ th¬ t¸m ch÷. I. NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷.
1. VÝ dô:
Gi¸o viªn chiÕu çc ®o¹n th¬ ë SGK. * Gieo vÇn:
? Häc sinh ®äc çc ®o¹n th¬. - §o¹n a: VÇn ch©n gieo liªn tiÕp:
? ChØ ra nh÷ng ch÷ cã chøc n¨ng gieo tan-ngµn, míi-géi, bõng-rõng, g¾t-
vÇn ë mçi ®o¹n. mËt.
- §o¹n b: VÇn ch©n gieo liªn tiÕp:
häc-nhäc, bµ, xa.
- §o¹n c: Gieo vÇn ch©n nhng gi¸n
çch:
ng¸t-h¸t, non-son, ®øng-dùng, tiªn-
? NhËn xÐt vÒ çch ng¾t nhÞp ë çc nhiªn.
®o¹n th¬ trªn? * Ng¾t nhÞp:
RÊt phong phó, ®a d¹ng, linh ho¹t.
? Tõ ®ã em h·y nªu ®Æc ®iÓm cña
thÓ th¬ t¸m ch÷ ? * Ghi nhí: SGK.
Häc sinh nªu kh¸i qu¸t-Gi¸o viªn kÕt
luËn.
Häc sinh ®äc ghi nhí.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn luyÖn tËp.

Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1, 2. II. LuyÖn tËp:
? V× sao em l¹i ®iÒn nh vËy? 1. Bµi1:
Çc tõ cÇn ®iÒn lÇn lît: ca h¸t, ngµy
qua, b¸t ng¸t, mu«n hoa.
2. Bµi2:
Còng mÊt, tuÇn hoµn, ®Êt trêi.
3. Bµi 3:
Cña ®µn chim tung çnh ®i mu«n ph-
¬ng.
Ho¹t ®éng 3:
III. Híng dÉn häc ë nhµ.
- N¾m ch¾c ®Æc ®iÓm th¬ t¸m ch÷.
TiÕt 55.
Tr¶ bµi kiÓm tra truyÖn trung ®¹i.

- Cñng cè nhËn thøc vÒ truyÖn trung ®¹i tõ gi¸ trÞ néi dung-t tëng ®Õn
h×nh thøc thÓ lo¹i, bè côc, kÓ chuyÖn. Häc sinh nhËn râ yªu nhîc ®iÓm trong
bµi viÕt cña minh ®Ó cã ý thøc söa ch÷a, kh¾c phôc.
- RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi cña häc sinh, nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.
B. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc :
1. Gi¸o viªn nªu môc ®Ých yªu cÇucña tiÕt häc.
2. Gi¸o viªn tr¶ bµi cho häc sinh, häc sinh ®äc suy nghÜ, söa ch÷a.
3. Häc sinh söa bµi theo ®¸p ¸n.
4. §äc-b×nh: Gi¸o viªn chän 1-3 bµi kh¸ nhÊt líp ®Ó ®äc-b×nh.
5. Häc sinh tiÕp tôc söa ch÷a hoµn thiÖn bµi ë nhµ.
Ngµy......... th¸ng........ n¨m 200........
TuÇn 12.
TiÕt 56-57.
Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ.
Nguy
Ôn Khoa §iÒm.

- C¶m nhËn ®îc t×nh yªu th¬ng con ngêi vµ kh¸t väng cña ngêi mÑ Tµ ¤i
trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü -> Lßng yªu th¬ng quª h¬ng ®Êt níc, kh¸t väng
tù do cña nh©n d©n ta trong thêi k× lÞch sö nµy.
- Giäng ®iÖu th¬ tha thiÕt, ngät ngµo cña NguyÔn Khoa §iÒm qua nh÷ng
khóc ru cïng bè côc ®Æc s¾c cña bµi th¬.
B¨ng nh¹c, h¸t minh ho¹ bµi h¸t "Lêi ru trªn n¬ng" phæ nh¹c tõ lêi bµi th¬.
- Ph©n tÝch h×nh ¶nh "BÕp löa" trong bµi th¬ "BÕp löa" cña B»ng ViÖt.
- T¹i sao h×nh ¶nh "BÕp löa" l¹i kú diÖu thiªng liªng?
N¨m 1971- lµ giai ®o¹n mµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü ®ang diÔn ra ¸c
liÖt ë c¶ hai miÒn Nam-B¾c. Cuéc sèng cña çc bé, chiÕn sÜ vµ nh©n d©n ta
trªn chiÕn khu ( phÇn lín lµ ë miÒn rõng nói ) rÊt gian nan, thiÕu thèn, bé ®éi
cïng nh©n d©n võa b¸m rÉy, b¸m lµng t¨ng gia s¶n xuÊt, võa s½n sµng chiÕn
®Êu b¶o vÖ khu c¨n cø kh¸ng chiÕn. H×nh ¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i ®Þu con gi· g¹o,
®Þu con lªn rÉy tØa b¾p, ®Þu con ®i kh¸ng chiÕn ®· kh¬i nguån c¶m høng cho
nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm viÕt bµi th¬ "Khóc h¸t ru ......". §©y lµ mét trong
nh÷ng bµi th¬ thµnh c«ng viÕt vÒ h×nh ¶nh nh÷ng ngêi mÑ, ngêi phô n÷ ViÖt
Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Mü.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu

chung. I. T×m hiÓu chung.
1. T¸c gi¶ :
? Em h·y gi¶i thÝch mét vµi nÐt vÒ - Sinh n¨m 1943, quª ë tØnh Thõa
t¸c gi¶ NguyÔn Khoa §iÒm . Thiªn HuÕ.
- Nhµ th¬ trëng thµnh trong kh¸ng
chiÕn chèng Mü.
- ¤ng tõng lµ Tæng th ký Héi nhµ v¨n
ViÖt Nam .
- HiÖn nay lµ Uû viªn Bé chÝnh trÞ,
Trëng ban t tëng v¨n ho¸ Trung ¬ng.
2. T¸c phÈm :
? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬. 1917, khi «ng ®ang c«ng t¸c ë chiÕn
khu miÒn T©y Thõa Thiªn.
- In trong tËp: "§Êt vµ kh¸t väng".
3. §äc:
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc- Gi¸o
viªn ®äc mÉu mét ®o¹n - 2 häc sinh
®äc nèi tiÕp. 4. Tõ khã:
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m tõ khã
cña häc sinh. 5. ThÓ lo¹i:
? NhËn xÐt vÒ thÓ lo¹i bµi th¬? - Th¬ tr÷ t×nh, 8 tiÕng.
- VÇn ch©n liÒn, çch.
- Mang tÝnh chÊt cña mét lêi bµi h¸t
ru-ru con.
6. Bè côc: 3 phÇn, mçi phÇn:
? Gi¸o viªn nªu c©u hái 1 SGK. - Më ®Çu: "Em cu Tai......" kÕt thóc
b»ng lêi ru trùc tiÕp cña mÑ "Ngñ
ngoan ......"
-> Çch lËp, çch ng¾t nhÞp ®· t¹o nªn
©m ®iÖu d×u dÆt, vÊn v¬ng cña lêi
ru. Giäng ®iÖu tr÷ t×nh ®· thÓ hiÖn
mét çch ®Æc s¾c t×nh c¶m thiÕt tha,
tr×u mÕn cña ngêi mÑ.
II. Ph©n tÝch.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. 1. H×nh ¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i.
* MÑ gi· g¹o nu«i bé ®éi:
? Häc sinh ®äc tõ ®Çu ....... Trêng - H×nh ¶nh "NhÞp chµy nghiªng.... "
S¬n" - Må h«i mÑ r¬i.
? H×nh ¶nh ngêi mÑ ®îc g¾n víi - Vai mÑ gÇy nhÊp nh«.
hoµn c¶nh, c«ng viÖc cô thÓ qua tõng => Miªu t¶ thùc, tõ l¸y.
®o¹n th¬. VËy ë lêi ru thø nhÊt lµ -> DiÔn t¶ c«ng viÖc cùc nhäc, ý thøc
h×nh ¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i ®ang lµm bÒn bØ lao ®éng gãp phÇn vµo kh¸ng
g×? H×nh ¶nh th¬ nµo g©y xóc ®éng chiÕn.
nhÊt víi em? V× sao? * MÑ tØa b¾p trªn nói:
- Lng nói th× to ...... nhá-> H×nh ¶nh
? ë lêi ru thø hai h×nh ¶nh ngêi mÑ ®èi lËp.
hiÖn lªn ®ang lµm c«ng viÖc g×? => Gîi sù gian khæ cña ngêi mÑ gi÷a
H×nh ¶nh " Lng nói ...... nhá" ®îc em nói rõng mªnh m«ng heo hót-> mÑ say
c¶m nhËn nh thÕ nµo? mª lao ®éng s¶n xuÊt gãp phÇn vµo
kh¸ng chiÕn.
- H×nh ¶nh "MÆt trêi cña ......... trªn l-
ng" ->Èn dô: Con lµ mÆt trêi cña mÑ,
? H·y ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt lµ nguån h¹nh phóc Êm ¸p võa gÇn
cña 2 c©u th¬"MÆt trêi........ trªn lng". gòi, thiªng liªng cña ®êi mÑ-> §· sëi
Êm lßng tin yªu, ý chÝ cña mÑ trong
cuéc sèng.
* MÑ chuyÓn l¸n, mÑ ®i ®¹p rõng:
- H×nh ¶nh "MÑ ®Þu em ®i ®Ó
? Ph©n tÝch h×nh ¶nh ngêi mÑ trong giµnh trËn cuèi"-> MÑ ®· trë b»ng
c«ng viÖc "ChuyÓn l¸n, ®¹p rõng" ngêi chiÕn sÜ trªn trËn tuyÕn ®¸nh
Mü ë ngay trªn quª h¬ng m×nh.
-" Tõ trªn lng mÑ Trêng S¬n"
-> H×nh ¶nh nghÖ thuËt kh¸i qu¸t sù
thÇn k× cña cuéc chiÕn tranh nh©n
d©n chèng Mü, chøng tá sù lín m¹nh
trëng thµnh cña ngêi d©n, ngêi chiÕn
sÜ ViÖt Nam.
=> ThÓ hiÖn sù bÒn bØ, quan t©m
trong c«ng viÖc lao ®éng kh¸ng chiÕn
? Qua nh÷ng c«ng viÖc Êy em c¶m thêng ngµy cña ngêi mÑ . Ngêi mÑ Êy
nhËn ®îc g× vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ Tµ th¾m thiÕt yªu con vµ nÆng t×nh th-
¤i trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü. ¬ng bu«n lµng, quª h¬ng, bé ®éi, kh¸t
khao ®Êt níc ®éc lËp, tù do.
2. Nh÷ng khóc ru vµ kh¸t väng cña
ngêi mÑ.
- MÑ gi· g¹o - mong g¹o tr¾ng.
- MÑ tØa b¾p-mong lín ph¸t nói.
Em h·y ®äc l¹i çc lêi ru trùc tiÕp ë 4 - MÑ ®Þu con ®i-mong gÆp B¸c Hå,
dßng cuèi mçi ®o¹n. lµm ngêi tù do.
? NhËn xÐt mèi liªn hÖ gi÷a t×nh => §iÖp ng÷ "Con m¬ cho mÑ"
c¶m, íc mong trong çc lêi ru nµy víi -> Ngêi mÑ göi trän niÒm mong mái
hoµn c¶nh c«ng viÖc tríc ®ã. vµo giÊc m¬ cña ®øa con, næi mong -
Gi¸o viªn b×nh. íc võa lµ niÒm tin tëng, tù hµo cña ng-
êi mÑ.
-> Ngêi mÑ yªu th¬ng con tha thiÕt
"ru con b»ng c¶ tr¸i tim yªu th¬ng cña
? Qua ®ã em c¶m nhËn ®îc g× vÒ m×nh, cßn ngêi con lµ m¬ íc, lµ céi
t×nh c¶m cña ngêi mÑ ®èi víi ®øa nguån, h¹nh phóc Êm ¸p gÇn gòi,
con. thiªng liªng.
- T×nh th¬ng con cña ngêi mÑ g¾n víi
t×nh th¬ng bé ®éi, bu«n lµng, quª h-
¬ng gian khæ. Bëi vËy nªn mÑ mong
? Em thÊy t×nh yªu th¬ng con cña mÑ cã nhiÒu h¹t tr¾ng ngÇn, mong con
g¾n víi nh÷ng t×nh c¶m g×?Tõ ®ã em kh«n lín ®Ó b»ng chµng trai cêng
c¶m nhËn ®îc g× vÒ nh÷ng mong íc, tr¸ng, m¹nh mÏ trong lao ®éng s¶n
ý chÝ cña nh©n d©n ta trong cuéc xuÊt . T×nh th¬ng con g¾n víi t×nh
kh¸ng chiÕn chèng Mü. yªu ®Êt níc trong kh¸ng chiÕn-> MÑ
mong con trë thµnh ngêi lÝnh chiÕn
®Êu v× nÒn ®éc lËp tù do thiªng
liªng, mÑ mong íc con ®îc lµm ngêi
d©n cña mét ®Êt níc hoµ b×nh.
=> Kh¸t väng cña d©n téc, thÓ hiÖn ý
chÝ, niÒm tin vµo mét ngµy mai
chiÕn th¾ng. T¸c gi¶ thÓ hiÖn t×nh
yªu quª h¬ng ®Êt níc.
III. Tæng kÕt-LuyÖn tËp:
1. Néi dung:
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt-

luyÖn tËp. 2. NghÖ thuËt:
? Qua bµi th¬ em c¶m nhËn ®îc g× - Khóc h¸t ru b»ng mét giäng ®iÖu
vÒ néi dung? ngät ngµo th¾m thiÕt, víi t×nh yªu th-
? Khóc h¸t ru cã g× kÕ thõa vµ ®æi ¬ng con v« bê bÕn cña ngêi mÑ Tµ
míi so víi nh÷ng khóc h¸t ru truyÒn ¤i .
thèng? - §©y lµ khóc h¸t ru ©n t×nh c/m lµ sù
TN-hµi hoµ gi÷a t×nh yªu con vµ lßng
yªu níc -víi vÇn nhÞp cã sù biÕn ®æi
linh ho¹t.
3. YÕu tè tù sù gióp b¹n ®äc hiÓu râ
thªm cuéc sèng gian khæ, sù bÒn bØ,
dÎo dai (võa s¶n xuÊt nu«i qu©n, võa
tham gia chiÕn ®Êu) cña nh©n d©n ta
ë chiÕn khu TrÞ Thiªn thêi chèng Mü.
Häc sinh lµm bµi tËp ë phÇn luyÖn
tËp.

- N¾m néi dung bµi.
TiÕt 58.
¸nh tr¨ng
NguyÔn Duy.

- HiÓu ®îc ý nghÜa cña h×nh ¶nh vÇng tr¨ng, tõ ®ã thÊm thÝa c¶m xóc ©n
t×nh víi qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa cña NguyÔn Duy vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ
çch sèng cho m×nh.
- C¶m nhËn ®îc sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè tù sù vµ yÕu tè tr÷ t×nh
trong bè côc, gi÷a tÝnh cô thÓ vµ tÝnh kh¸i qu¸t trong h×nh ¶nh cña bµi th¬.

1. §äc thuéc lßng bµi th¬ "Khóc h¸t ru...... mÑ"? Em thÝch nhÊt nh÷ng c©u
th¬ nµo ?V× sao?
2. So s¸nh h×nh ¶nh mÆt trêi trong çc c©u th¬ sau.
NguyÔn Duy thuéc líp nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng
Mü nöa cuèi thÕ kØ XX. ThÕ hÖ nµy tõng tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch, gian khæ,
tõng chøng kiÕn bao hy sinh lín lao cña nh©n d©n, ®ång ®éi trong chiÕn tranh,
cïng sèng g¾n bã cïng thiªn nhiªn nói rõng, t×nh nghÜa nhng khi ®· ra khái thêi
®¹n bom ¸c liÖt , ®îc sèng trong hoµ b×nh víi nh÷ng tiÖn nghi sinh ho¹t hiÖn
®¹i, kh«ng ph¶i ai còng nhí nh÷ng gian nan, nh÷ng kØ niÖm nghÜa t×nh cña mét
thêi ®· qua. Bµi th¬ "¸nh tr¨ng" ghi l¹i mét tho¸ng, mét lÇn giËt m×nh tríc çi
®iÒu v« t×nh dÔ gÆp Êy. Bµi th¬ lµ tiÕng lßng, lµ c¶m xóc vµ suy ngÉm cña
riªng nhµ th¬ nhng kh«ng chØ bã hÑp nh thÕ mµ nã cßn cã ý nghÜa nh¾c nhë,
gîi suy nghÜ vµ liªn tëng xa réng h¬ nhiÒu.

? Giíi thiÖu mét vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶:
NguyÔn Duy. - 1948, quª ë Thanh Ho¸.
- Nhµ th¬, chiÕn sÜ.
- ¤ng lµ nhµ th¬ tiªu biÓu thêi kh¸ng
chiÕn chèng Mü.
- NhiÒu t¸c phÈm gi¶i nhÊt thi th¬ b¸o
ViÖt Nam .
? Nªu hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm . 2. T¸c phÈm:
Gi¸o viªn bæ sung cho häc sinh phÇn - S¸ng t¸c n¨m 1978.
t¸c gi¶ , t¸c phÈm . - §o¹t gi¶i A-Héi nhµ v¨n ViÖt Nam
n¨m 1984.
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc, häc sinh ®äc. 3. §äc:
- 3 khæ ®Çu: giäng kÓ nhÞp ch¶y tr«i
b×nh thêng.
- Khæ 4: giäng ®ét ngét cÊt cao, ngì
ngµng víi bíc ngoÆt cña sù xuÊt hiÖn
vÇng tr¨ng.
- Khæ 5, 6: giäng th¬ thiÕt tha råi
trÇm l¾ng cïng xóc c¶m vµ suy t lÆng
? Bµi th¬ cã bè côc nh thÕ nµo? lÏ.
Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù bè côc Êy? 4. Bè côc: 3 phÇn.
- 3 khæ ®Çu: KØ niÖm cña t¸c gi¶ víi
vÇng tr¨ng t×nh nghÜa trong qu¸ khø.
- Khæ 4: T×nh huèng t×nh cê gÆp l¹i
"VÇng tr¨ng".
- Khæ 5-6: C¶m xóc, suy nghÜ cña t¸c
H·y x¸c ®Þnh ph¬ng thøc biÓu ®¹t gi¶ ®äng l¹i ë çi giËt m×nh.
cña v¨n b¶n? -> Bè côc theo tr×nh tù thêi gian .......
(Tù sù + tr÷ t×nh).
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch.
II. Ph©n tÝch:
Häc sinh ®äc 3 khæ ®Çu. 1. H×nh ¶nh vÇng tr¨ng-¸nh tr¨ng.
- Ph¬ng thøc tù sù:
? X¸c ®Þnh ph¬ng thøc biÓu ®¹t? * Qu¸ khø:
? H·y chØ ra yÕu tè tù sù ë 3 khæ th¬ + Håi nhá.
®Çu. + Khi chiÕn tranh.
-> Tr¨ng thµnh tri kØ, vÇng tr¨ng t×nh
? Trong qu¸ khø mèi quan hÖ gi÷a nghÜa.
tr¨ng vµ ngêi nh thÕ nµo? => Cuéc sèng, thiªn nhiªn, con ngêi hån
nhiªn hoµ hîp mét çch trong s¸ng,
®Ñp ®Ï l¹ thêng.
? Trong cuéc sèng hiÖn ®¹i khi trë vÒ * HiÖn t¹i:
thµnh phè còng con ngêi Êy, vÇng + ë thµnh phè quen ¸nh ®iÖn, cöa g-
tr¨ng Êy nhng hä cã cßn g¾n bã cïng ¬ng.
nhau kh«ng? H×nh ¶nh th¬ nµo thÓ -> VÇng tr¨ng ®i qua ngâ-> trë thµnh
hiÖn ®iÒu Êy? ngêi dng.
? Em h·y lý gi¶i v× sao cã sù thay ®æi
Êy?
Gi¸o viªn b×nh hai h×nh ¶nh ®èi lËp. -> Hoµn c¶nh sèng thay ®æi -> con
ngêi kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó nhí vÒ
qu¸ khø-> §©y lµ t©m lÝ chung cña
? T×nh huèng nµo ®· g©y Ên tîng nhiÒu ngêi.
m¹nh víi nhµ th¬?
Gi¸o viªn b×nh. - Tr¨ng xuÊt hiÖn ®ét ngét, th×nh
l×nh:
+ Th×nh l×nh ®Ìn ®iÖn t¾t (phßng
tèi).
+ BËt tung cöa sæ -> §ét ngét vÇng
tr¨ng trßn.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu => §éng tõ m¹nh -> diÔn t¶ hµnh ®éng
ë khæ 5. khÈn tr¬ng, hèi h¶ ®i t×m nguån ¸nh
? C¶m xóc cña nh©n vËt tr÷ t×nh tríc s¸ng cña t¸c gi¶ -> gîi t¶ sù xuÊt hiÖn
h×nh ¶nh tr¨ng nh thÕ nµo? ®óng lóc, kÞp thêi cña vÇng tr¨ng.
? Em hiÓu h×nh ¶nh "Ngöa .........
mÆt" nh thÕ nµo? - T¸c gi¶ sung síng, ngì ngµng, c¶m
xóc râ rµng, xóc ®éng d©ng trµo.
+ Ngöa mÆt lªn nh×n -> nh×n trùc
? H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ khæ tiÕp, tËp trung, chÝnh diÖn -> ChÝnh
th¬ cuèi? çi nh×n Êy ®· ®¸nh thøc t©m trÝ
Häc sinh ph¸t biÓu. nhµ th¬ víi bao kØ niÖm cña qu¸ khø
Gi¸o viªn b×nh. vÒ thiªn nhiªn, ®Êt níc ......
- H×nh ¶nh : Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh-
> biÓu tîng cho qu¸ khø nghÜa t×nh,
chung thuû, mµ cßn lµ vÎ ®Ñp b×nh
dÞ vÜnh h»ng trong cuéc sèng.
- "¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c" -> mang
chiÒu s©u t tëng cã tÝnh chÊt triÕt
lÝ: Tr¨ng chÝnh lµ ngêi b¹n-nh©n
chøng t×nh nghÜa mµ nghiªm kh¾c
®ang nh¾c nhë nhµ th¬ (vµ mçi
? H·y nªu chñ ®Ò cña bµi th¬? chóng ta): Con ngêi th× cã thÓ v«
t×nh, cã thÓ l·ng quªn, nhng thiªn
nhiªn, nghÜa t×nh qu¸ khø th× lu«n
trßn ®Çy, bÊt diÖt, nh©n hËu, bao
? Tõ chñ ®Ò cña bµi th¬, theo c¶m dung.
nhËn cña em cã liªn quan ®Õn ®¹o lÝ, 2. Chñ ®Ò vµ ý nghÜa cña bµi th¬.
lÏ sèng cña d©n téc ViÖt Nam . * Chñ ®Ò:
- Tõ c©u chuyÖn riªng, bµi th¬ lµ lêi
nh¾c nhë thÊm thÝa vÒ th¸i ®é, t×nh
c¶m ®èi víi nh÷ng n¨m th¸ng qu¸ khø
gian lao, t×nh nghÜa ®èi víi thiªn
nhiªn, ®Êt níc b×nh dÞ, hiÒn hËu.
* ý nghÜa:
Bµi th¬ kh«ng chØ cã ý nghÜa víi t¸c
gi¶ mµ cßn cã ý nghÜa víi mäi ngêi,
víi nhiÒu thêi bëi nã ®Æt ra vÇn ®Ò
th¸i ®é ®èi víi qu¸ khø víi nh÷ng ngêi
®· khuÊt vµ c¶ ®èi víi chóng m×nh.
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt- §ång thêi cñng cè ë ngêi ®äc th¸i ®é
luyÖn tËp. sèng, "Uèng níc nhí nguån: - mét ®¹o
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt cÊu, lÝ sèng thuû chung ®· trë thµnh
giäng ®iÖu cña bµi th¬. truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc
ViÖt Nam ta.
III. Tæng kÕt-luyÖn tËp.

1. NghÖ thuËt:
- KÕt cÊu: thÓ th¬ 5 ch÷, mçi khæ 4
dßng, ®Æc biÖt ch÷ ®Çu dßng th¬
cña nh÷ng c©u trong khæ kh«ng viÕt
hoa. KÕt hîp tù sù + tr÷ t×nh.
- Giäng ®iÖu: giäng th¬ kh«ng hoa
mÜ mµ tù nhiªn, nhÞp nhµng theo lêi
Häc sinh ®äc to ghi nhí. kÓ, nh trß chuyÖn, nh gi·i bÇy t©m
sù, nh ®ang ®éc tho¹i.
-> Lµm næi bËt chñ ®Ò, t¹o tÝnh
ch©n thùc ch©n thµnh, søc truyÒn
c¶m s©u s¾c cho t¸c phÈm , g©y Ên t-
îng m¹nh víi ngêi ®äc.
2. Ghi nhí:

- Häc thuéc lßng, lµm bµi tËp 2.
TiÕt 59.
Tæng kÕt vÒ tõ vùng.
(LuyÖn tËp tæng hîp)

Gióp häc sinh :
- BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng ®· häc ®Ó ph©n tÝch nh÷ng
h×nh tîng ng«n ng÷ trong thùc tiÔn giao tiÕp, nhÊt lµ trong v¨n ch¬ng.
M¸y chiÕu, giÊy trong.
Bµi tËp1: Gi¸o viªn chiÕu bµi tËp 1.
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1.
Gîi ý:
* Gi¶i nghÜa tõ: "gËt ®Çu" vµ "gËt gï"?
- GËt gï: gËt nhÑ vµ nhiÒu lÇn, biÓu thÞ th¸i ®é ®ång t×nh, t¸n thëng.
- GËt ®Çu: cói ®Çu xuèng råi ngÈng lªn ngay, thêng ®Ó chµo hái hay tá sù
®ång ý.
* Tõ ®ã lùa chän tõ thÓ hiÖn thÝch hîp h¬n ý nghÜa cÇn biÓu ®¹t? V×
sao?
Tõ gËt gï thÓ hiÖn thÝch hîp h¬n ý nghÜa cÇn biÓu ®¹t: Tuy mãn ¨n rÊt
®¹m b¹c nhng ®«i vî chång nghÌo ¨n rÊt ngon miÖng v× hä biÕt chia sÎ nh÷ng
niÒm vui ®¬n s¬ trong cuéc sèng.
Bµi tËp 2:
Ngêi vî kh«ng hiÓu nghÜa cña çch nãi : "ChØ cã mét ch©n sót" -> Ho¸n
dô-> C¶ ®éi bãng chØ cã mét ngêi giái ghi bµn th«i.
Bµi tËp 3:
Gi¸o viªn chiÕu bµi tËp 3.
- Nh÷ng tõ ®îc dïng theo nghÜa gèc: miÖng, ch©n, tay.
- Nh÷ng tõ ®îc dïng theo nghÜa chuyÓn: vai (ho¸n dô), ®Çu (Èn dô).
Bµi tËp 4:
Gi¸o viªn chiÕu bµi tËp 4.
? X¸c ®Þnh çc trêng tõ vùng trong ®o¹n th¬? T¸c dông cña viÖc sö dông tr-
êng tõ vùng Êy trong viÖc thÓ hiÖn néi dung bµi th¬.
- Trêng tõ vùng chØ mµu s¾c: ®á (¸o ®á), xanh (c©y xanh), hång (¸nh
hång).
- Trêng tõ vùng chØ löa: ¸nh (hång), löa, ch¸y, tro.
- Çc tõ thuéc hai trêng tõ vùng l¹i cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mµu ¸o ®á
cña c« g¸i th¾p lªn trong m¾t chµng trai (vµ bao ngêi kh¸c) ngän löa. Ngän löa
®ã lan to¶ trong con ngêi anh lµm anh say ®¾m, ngÊt ng©y ( ®Õn møc cã thÓ
ch¸y thµnh tro) vµ lan ra c¶ kh«ng gian lµm kh«ng gian còng biÕn s¾c ( C©y
xanh........ theo hång).
-> Bµi th¬ ®· x©y dùng ®îc nh÷ng h×nh ¶nh g©y Ên tîng m¹nh víi ngêi
®äc, qua ®ã thÓ hiÖn ®éc ®¸o mét t×nh yªu m·nh liÖt vµ ch¸y báng.
Bµi tËp 5:
Häc sinh lµm theo nhãm : Thi t×m tªn gäi ........
Çc sinh vËt, hiÖn tîng ®ã ®îc gäi tªn theo çch dïng tõ ng÷ cã s½n víi mét
néi dung míi dùa vµo ®Æc ®iÓm cña sinh vËt hiÖn tîng ®îc gäi tªn.
VD: Cµ tÝm, ç kiÕm, ç kim, chÌ mãc c©u, chim lîn, chuét ®ång .....
Bµi tËp 6:
- Häc sinh ®äc truyÖn cêi ë SGK.
- Ph¸t hiÖn chi tiÕt g©y cêi: sù v« lÝ cña thãi sÝnh dïng ch÷. Thay v× dïng
tõ "b¸c sÜ", kÎ s¾p chÕt cßn nÕt kh«ng chõa, cø mét mùc ®ßi dïng tõ "®èc tê".
* Híng dÉn häc ë nhµ.
ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
TiÕt 60.
LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn.

- HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ v¨n tù sù.
- Gióp häc sinh rÌn, thùc hµnh ®a çc yÕu tè nghÞ luËn vµo v¨n b¶n tù sù
mét çch hîp lÝ.
GiÊy A4.
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò.
? NghÞ luËn lµ g×? Trong v¨n tù sù,

nghÞ luËn thêng ®îc thÓ hiÖn ë ®©u?
B»ng h×nh thøc g×?
Ho¹t ®éng 2: Thùc hµnh t×m hiÓu II. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè
yÕu tè nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n. nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n tù sù.
* V¨n b¶n: Lçi lÇm vµ sù biÕt ¬n.
Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n ë SGK. - YÕu tè nghÞ luËn-vai trß cña yÕu tè
? ChØ ra yÕu tè nghÞ luËn ë ®o¹n v¨n nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n tù sù.
trªn? + C©u "Nh÷ng ®iÒu viÕt lªn çt .....
trong lßng ngêi".
? Nªu râ vai trß cña tõng yÕu tè nghÞ -> YÕu tè nghÞ luËn lµm c©u chuyÖn
luËn trong viÖc lµm râ néi dung ®o¹n giµu tÝnh triÕt lÝ " Çi giíi h¹n, çi tr-
v¨n. êng tån" trong ®êi sèng tinh thÇn con
ngêi.
+ C©u "VËy mçi chóng ta ........ lªn
®¸"
-> Lµm cho c©u chuyÖn s©u s¾c, cã
ý nghÜa gi¸o dôc . §ã lµ bµi häc vÒ sù
bao dung, lßng nh©n ¸i, biÕt tha thø,
ghi nhí ©n nghÜa, ©n t×nh, nh¾c nhë
con ngêi cã çch øng xö cã v¨n ho¸
? NÕu ta bá yÕu tè nghÞ luËn Êy ®i trong cuéc sèng vèn rÊt phøc t¹p.
th× néi dung ®o¹n v¨n tù sù sÏ nh thÕ -> NÕu ta tíc bá yÕu tè nghÞ luËn Êy
nµo? ®i th× tÝnh t tëng cña ®o¹n v¨n sÏ
gi¶m vµ do ®ã Ên tîng vÒ c©u
chuyÖn còng nh¹t nhoµ.
Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng. II. LuyÖn tËp:
? X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò. Bµi tËp 2: ViÕt vÒ nh÷ng kØ niÖm
? Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n tham kh¶o. s©u s¾c víi mét ngêi bµ kÝnh yªu.
- Yªu cÇu: ViÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö
? X¸c ®Þnh yÕu tè nghÞ luËn? dông yÕu tè nghÞ luËn.
? T¸c dông cña viÖc sö dông yÕu tè * §o¹n v¨n: Bµ néi (Duy Kh¸n).
nghÞ luËn Êy trong ®o¹n v¨n nµy? - YÕu tè nghÞ luËn:
"Ngêi ta b¶o ........ nã gÉy".
+ Tõ mét lêi d¹y "Con h ....... bµ", t¸c
gi¶ bµn vÒ "tÊm g¬ng" vµ hiÖu qu¶
cña nã trong gi¸o dôc gia ®×nh: "Bµ
nh thÕ...... U t«i nh thÕ ......." . §©y lµ
yÕu tè nghÞ luËn "suy lÝ".
+ Tõ cuéc ®êi vµ nh÷ng lêi d¨n d¹y
cña bµ, t¸c gi¶ bµn vÒ mét "nguyªn
t¾c" gi¸o dôc: "Ngêi ta ....... nã gÉy".
§©y lµ yÕu tè nghÞ luËn "kh¸i qu¸t
ho¸".
- Cã thÓ nãi, çc yÕu tè nghÞ luËn
trong ®o¹n v¨n trªn chÝnh lµ nh÷ng
"suy ngÉm" cña t¸c gi¶ vÒ nguyªn t¾c
Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh viÕt bµi gi¸o dô, vÒ phÈm chÊt vµ ®øc hy sinh
theo çc ý sau. cña ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc.
? Ngêi em kÓ lµ ai? Ngêi ®ã ®· ®Ó
l¹i mét viÖc lµm, lêi nãi hay mét suy
nghÜ. §iÒu ®ã diÔn ra trong hoµn
c¶nh nµo? Néi dung cô thÓ lµ g×? Néi
dung Êy gi¶n dÞ mµ s©u s¾c nh thÕ
nµo? C¶m ®éng ra sao?
Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u
chuyÖn trªn .
Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n, gi¸o viªn gäi
5-6 em lªn tr×nh bµy chÊm ®iÓm, söa
ch÷a lçi (nÕu cã).
Bµi tËp 1: Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1.

Gîi ý:
a, Buæi sinh ho¹t líp diÔn ra nh thÕ nµo? (thêi gian, ®Þa ®iÓm.....)
b, Néi dung buæi sinh ho¹t lµ g×? Em ®· viÕt vÒ vÊn ®Ò g×? T¹i sao l¹i
ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò ®ã.
c, Em ®· thuyÕt phôc c¶ líp r»ng lµ Nam lµ ngêi b¹n rÊt tèt nh thÕ nµo? (lÝ
lÏ, VD, lêi ph©n tÝch).
Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n . 2 häc sinh ®äc bµi lµm cña m×nh - Líp ph©n tÝch
gîi ý - Gi¸o viªn nhËn xÐt ®¸nh gi¸.
Ho¹t ®éng 4: Tæng kÕt-Híng dÉn häc ë nhµ.

- Gi¸o viªn lu ý häc sinh nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt khi viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã
sö dông yÕu tè nghÞ luËn .
- NhËn xÐt buæi häc.
- So¹n bµi "Lµng".
Së gi¸o dôc vµ §µo t¹o Thanh Ho¸
Gi¸o ¸n m«n Ng÷ v¨n 9

Ngêi so¹n : Ng« ThÞ Thanh Giang
§¬n vÞ : Trêng T.H.C.S §«ng T©n
Ngµy d¹y :30 - 11 - 2006
TiÕt 62:
Lµng
- Kim L©n.-

- C¶m nhËn ®îc t×nh yªu lµng quª th¾m thiÕt thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ
tinh thÇn kh¸ng chiÕn ë nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn. Qua ®ã thÊy ®îc mét
biÓu hiÖn sinh ®éng, cô thÓ vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta trong thêi
kh¸ng chiÕn .
- ThÊy ®îc nh÷ng nÐt kh¸ ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt : x©y dùng t×nh
huèng t©m lÝ, miªu t¶ sinh ®éng, diÔn biÕn t©m tr¹ng, ng«n ng÷ nh©n vËt
quÇn chóng.
- RÌn luyÖn n¨ng lùc ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù, ®Æc biÖt
lµ ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt.
B. ChuÈn bÞ ®å dïng:
B¨ng, ®µi, bµi h¸t "Lµng t«i" cña Hå B¾c, m¸y chiÕu ®a n¨ng
- ? Em h·y nªu t×nh huèng ®éc ®¸o cña truyÖn ng¾n " Lµng "? t¸c dông cña
viÖc sö dông t×nh huèng Êy ?
Nh vËy trong t¸c phÈm " lµng " ,Kim L©n ®· ®Æt «ng Hai - nh©n vËt
chÝnh cña truyÖn - vµo t×nh huèng gay cÊn ®Ó béc lé s©u s¾c t×nh c¶m yªu
lµng ,yªu níc cña «ng.VËy t×nh yªu lµngquª vµ tinh thÇn yªu níc cña «ng Hai ®îc
thÓ hiÖn nhw thÕ nµo tiÕt häc nµy c« cïng çc em sÏ t×m hiÓu .
chung v¨n b¶n . I. T×m hiÓu chung:
? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶:
Kim L©n. - Tªn thËt lµ NguyÔn V¨n Tµi, sinh
n¨m 1920.
- Quª ë B¾c Ninh.
- ¤ng lµ nhµ v¨n cã së trêng vÒ truyÖn
ng¾n.
? Gi¸o viªn kh¸i qu¸t nh÷ng ®Æc - Lµ ngêi am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng
®iÓm c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ vµ sù nghiÖp th«n vµ ngêi n«ng d©n.
s¸ng t¸c, t¸c phÈm tiªu biÓu. -> T¹o nªn thµnh c«ng cña t¸c gi¶ trong
truyÖn "Lµng" vµ mét sè truyÖn ng¾n
®Æc s¾c kh¸c (Nªn vî nªn chång, Con
chã xÊu xÝ).
? T¸c phÈm "Lµng" ®îc ra ®êi trong 2. T¸c phÈm: 1948.
hoµn c¶nh nµo? - Thêi kú ®Çu kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p.
Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm nh - §©y lµ mét t¸c phÈm xuÊt s¾c.
SGV.
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc. Häc sinh ®äc 3. §äc vµ tãm t¾t:
mét sè ®o¹n. - ¤ng Hai lµ ngêi rÊt yªu quý çi Lµng
? H·y tãm t¾t v¨n b¶n b»ng sù hiÓu chî DÇu cña m×nh. Thêi cuéc thay
biÕt cña em. ®æi, «ng vÉn lu«n thiÕt tha g¾n bã
víi lµng quª m×nh. Cuéc kh¸ng chiÕn
næ ra, v× hoµn c¶nh gia ®×nh, «ng
Häc sinh tãm t¾t - Gi¸o viªn bæ sung. buéc ph¶i theo vî con t¶n c lªn phè chî.
¤ng thêng tá ra bùc béi v× nhí lµng.
- Nghe tin lµng m×nh theo giÆc Ph¸p,
«ng Hai v« cïng ®au khæ, tñi nhôc
chØ biÕt t©m sù víi th»ng con ót. §Õn
lóc ®îc tin nhµ m×nh bÞ giÆc ®èt,
còng tøc lµ lµng kh«ng theo giÆc «ng
hÕt søc vui síng . ChÝnh niÒm vui k×
l¹ ®ã thÓ hiÖn tinh thÇn yªu níc, lßng
trung thµnh víi çch m¹ng thËt c¶m
®éng cña «ng Hai, mét ngêi n«ng d©n
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m chó ViÖt Nam thêi kh¸ng chiÕn chèng
thÝch cña häc sinh. Ph¸p.
4. Chó thÝch:
? TruyÖn ng¾n gåm mÊy phÇn?
5. Bè côc: 3 phÇn.
- Tõ ®Çu .... nhóc nhÝch: T©m tr¹ng
cña «ng Hai khi nghe tin c¶ lµng DÇu
lµm ViÖt gian theo Ph¸p.
- TiÕp theo ..... ®«i phÇn: T©m tr¹ng
xÊu hæ, ®au khæ buån bùc cña «ng
trong ba bèn ngµy sau ®ã.
? H·y cho biÕt truyÖn nãi vÒ ®iÒu - Cßn l¹i: T©m tr¹ng sung síng tù hµo
g× ë ngêi n«ng d©n trong hoµn c¶nh vÒ lµng quª cña m×nh khi biÕt lµng
nµo? «ng kh«ng theo giÆc.
6. §¹i ý:
TruyÖn diÔn t¶ ch©n thùc, sinh ®éng
t×nh yªu Lµng quª ë «ng Hai - mét ngêi
n«ng d©n rêi lµng ®i t¶n c trong thêi
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc sinh kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
ph©n tÝch.
TruyÖn x©y dùng mét t×nh huèng II. Ph©n tÝch:
lµm béc lé s©u s¾c t×nh yªu lµng vµ 1. T×nh huèng truyÖn:
yªu níc cña «ng Hai, ®ã lµ t×nh huèng - ¤ng Hai nghe tin lµng chî DÇu cña
nµo? «ng theo T©y => t×nh huèng ®èi
? NhËn xÐt vai trß cña t×nh huèng nghÞch víi t×nh c¶m tù hµo m·nh liÖt
Êy? vÒ lµng chî DÇu cña «ng. Kh¸c víi suy
nghÜ vÒ mét lµng quª "Tinh thÇn çch
Nh vËy trong t¸c phÈm " lµng " ,Kim m¹ng l¾m" cña «ng => t¹o ra mét t©m
L©n ®· ®Æt «ng Hai - nh©n vËt lÝ, diÔn biÕn gay g¾t trong nh©n
chÝnh cña truyÖn - vµo t×nh huèng vËt=> t¹o nªn tÝnh çch, b¶n chÊt
gay cÊn ®Ó béc lé s©u s¾c t×nh c¶m nh©n vËt.
yªu lµng ,yªu níc cña «ng.VËy t×nh yªu 2. DiÔn biÕn t©m lÝ cña «ng Hai.
lµngquª vµ tinh thÇn yªu níc cña «ng
Hai ®îc thÓ hiÖn nhw thÕ nµo tiÕt
häc nµy c« cïng çc em sÏ t×m hiÓu
Häc sinh ®äc thÇm: Tõ ®Çu ....... dËt

dê.
? §o¹n truyÖn ®· thÓ hiÖn t©m tr¹ng
nh©n vËt «ng Hai trong thêi ®iÓm
nµo?
? Tríc khi nghe tin xÊu vÒ lµng, t©m a, Tríc khi nghe tin xÊu vÒ Lµng.
tr¹ng cña «ng Hai ®îc miªu t¶ nh thÕ - Nhí lµng da diÕt (nghÜ ®Õn nh÷ng
nµo?T×m çc chi tiÕt diÔn t¶ ®iÒu ngµy lµm viÖc cïng anh em ...... nhí
®ã? lµng qu¸).
- ¤ng nghe ®îc nhiÒu tin hay-> nh÷ng
tin chiÕn th¾ng cña qu©n ta.
? T©m tr¹ng cña «ng thÓ hiÖn ra sao? ->Ruét gan «ng móa lªn vui qu¸.
-> RÊt vui vÎ tho¶i m¸i ,n¸o nøc.
?Nh÷ng biÓu hiÖn t©m lÝ ®ã ®· thÓ
hiÖn t×nh c¶m g× ë «ng Hai? => BiÓu hiÖn cña t×nh yªu Lµng,yªu
GV chuyÓn ý b níc tha thiÕt m·nh liÖt cña «ng
Hai( niÒm tù hµo cña nh©n d©n tríc
T×nh yªu lµng ,quª h¬ng ,Tæ quèc lµ thµnh qu¶ çch m¹ng cña lµng quª.)
t×nh c¶m thêng trùc ë mçi ngêi d©n
ViÖt Nam nÕu trong hoµn c¶nh b×nh
thêng th× kh«ng cã g× ®¸ng nãi ,nhng
ë ®©y ,Kim L©n ®· ®a nh©n vËt
vµo mét t×nh huèng Ðo le , gay cÊn
®Ó thö th¸ch .
? VËy t×nh c¶m yªu lµng ,yªu níc cña
«ng Hai cã g× thay ®æi khi nghe tin
lµng theo giÆc? b, Khi nghe tin lµng theo T©y.
? T×m ®äc nh÷ng ®o¹n v¨n diÔn t¶
t©m lÝ cña «ng Hai khi míi nghe tin
lµng theo T©y, khi «ng vÒ nhµ ®Êu
tranh t tëng.
3 HS®äc.
? Th¸i ®é cña «ng Hai khi nghe tin * Tin ®Õn víi «ng ®ét ngét, lµm «ng
lµng theo T©y ®îc béc lé ra sao? s÷ng sê, bµng hoµng "Cæ nghÑn
®¾ng, ®Æc ®iÓm mÆt tª r©n
r©n......."
Qua th¸i ®é ®ã em c¶m nhËn ®îc t©m - ¤ng cói g»m mÆt xuèng mµ ®i.
tr¹ng cña «ng Hai lóc nµy nh thÕ nµo ? - ¤ng n»m vËt ra giêng: "Níc m¾t l·o
cø giµn ra. Chóng nã ........ ®Êy ?"
? V× sao «ng l¹i cã t©m tr¹ng ®ã ? => C¶m xóc bÞ xóc ph¹m ®au ®ín, tª
GV b×nh t¸i.
=> Cã lÏ nÕu «ng Hai kh«ng yªu
lµng ,tù hµo vÒ lµng ®Õn møc t«n thê
th× «ng khoong ®au ®ín ®Õn thÕ .
¤ng ®au bëi v× t×nh yªu lµngcña «ng
qu¸ lín .Tin lµng theo giÆc khiÕn
? Em ®äc thÇm ®o¹n "Nh×n lò thÇn tîng trong «ng sôp ®æ .Tin Êy
con ...... nµy cha"? kh«ng chØ chÊn ®éng thÓ x¸c mµ cßn
? NhËn xÐt g× vÒ çch diÔn ®¹t x©m chiÕm ,¸m ¶nh day døt c¶ t©m
trong ®o¹n v¨n nµy? Çch kÓ Êy cã hån «ng.
t¸c dông g× trong viÖc béc lé t©m lÝ
nh©n vËt ? * Hµng lo¹t c©u hái, c©u c¶m th¸n
diÔn t¶ tËn cïng nh÷ng cung bËc c¶m
? Nh÷ng c¶m xóc chÊt chøa trong lßng xóc cña «ng Hai:
Êy cã thÓ gäi lªn lµ nh÷ng c¶m xóc
g×? + Nçi nhôc nh· ª chÒ.
+ Nçi ®au ®ín t¸i tª.
? §iÒu ®ã chøng tá tin xÊu ¶nh hëng + Sù ngê vùc cha tin.
®Õn «ng Hai nh thÕ nµo? => Nçi ¸m ¶nh nÆng nÒ-> sù sî h·i th-
êng xuyªn trong «ng Hai cïng næi ®au
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch kÓ xãt tñi hæ cña «ng.
chuyÖn xen lÉn miªu t¶ t©m lÝ nh©n
vËt cña nhµ v¨n ë ®o¹n truyÖn nµy ?  Nhµ v¨n ®· miªu t¶ rÊt cô thÓ
,tinh tÕ ,s©u s¾c nh÷ng biÕn
®éng d÷ déi trong néi t©m
nh©n vËt ( Nh÷ng ®iÒu Êy
kh«ng thÓ quan s¸t ®îc ... ->
Nh÷ng ®au ®ín d»n vÆt ,sù hæ thÑn chøng tá Kim l©n rÊt am hiÓu
®Õn tét cïng ®· ®Èy «ng ®Õn mét thÕ giíi néi t©m,®êi sèng tinh
t×nh ph¶i lùa chän: Quª h¬ng ,Tæ thÇn cña ngêi n«ng d©n .)
quèc bªn nµo nÆng h¬n? VËy cuéc
®Êu tranh néi t©m Êy ®· diÔn ra nh
thÕ nµo ? * Cuéc ®Êu tranh néi t©m ë «ng Hai
®· ®a «ng ®Õn mét lùa chän døt
kho¸t:
+ VÒ lµng hay ë l¹i ?
+ VÒ lµng hay bá kh¸ng chiÕn ,bá Cô
?T¹i sao tríc ®©y «ng rÊt muèn vÒ Hå
lµng ,mµ b©y giê «ng l¹i døt kho¸t nh +"Lµng th× yªu thËt, nhng lµng theo
vËy ? Ph¶i ch¨ng v× «ng kh«ng cßn T©y th× ph¶i thï".
yªu lµng n÷a ?
- HS tù béc lé
? Qua ®ã em c¶m nhËn ®îc nÐt ®Ñp
nµo n÷a trong t©m hån «ng Hai?
 T×nh yªu níc réng lín h¬n ,bao

? Trong lóc tëng nh bÕ t¾c Êy «ng ®· trïm lªn t×nh c¶m lµng quª
t©m sù cïng ai? Môc ®Ých cña viÖc
t©m sù lµ g× ? * T©m sù víi con ®Ó gi·i bµy lßng
Em h·y ®äc diÔn c¶m®o¹n v¨n «ng m×nh:
Hai t©m sù trß chuyÖn víi ®øa con
§©y lµ ®o¹n v¨ndiÔn t¶ c¶m ®éng
,sinh ®éngnçi lßng s©u xa ,bÒn chÆt
cña «ng Hai - mét ngêi n«ng d©n- víi
quª h¬ng ,®Êt níc ,víi çch m¹ng ,víi
kh¸ng chiÕn .
?VËy qua lêi t©m sù Êy em c¶m nhËn + T×nh yªu s©u nÆng víi lµng Chî
®îc ®iÒu g× vÒ nh©n vËt «ng Hai? DÇu
+ TÊm laßng thuû chung víi kh¸ng
Häc sinh ®äc diÔn c¶m ®o¹n v¨n «ng chiÕn ,víi çch m¹ng mµ biÓu tîng lµ
Hai t©m sù trß chuyÖn víi ®øa con ? Cô Hå
? Qua ®o¹n v¨n Êy em hiÓu g× vÒ
t×nh c¶m cña «ng Hai víi lµng quª, víi
çch m¹ng?
? §iÒu ®ã cßn ®îc thÓ hiÖn nh thÕ => T×nh yªu s©u nÆng ,bÒn v÷ng
nµo khi «ng nghe tin xÊu ®îc c¶i vµ thiªng liªng ®èi víi lµng vµ Tæ
chÝnh? BiÓu hiÖn qua chi tiÕt nµo? quèc.
GV:
Khi lµng m×nh bÞ ®èt ®¸ng lÏ «ng c, Khi nghe tin xÊu ®îc c¶i chÝnh:
ph¶i xãt cña ,th× ë ®©y tr¸i l¹i «ng cø -Vui síng ,h¸o høc
móa tay lªn mµ khoe víi mäi ngêi .NÐt - Khoe " T©y ®èt nhf t«i råi
t©m tr¹ng nµy kh«ng b×nh thêng nhng => Minh chøng cho lµng «ng trong
l¹i hoµn toµn ch©n thùc ,v× dêng nh s¹ch.RÊt h¹nh phóc khi lµng m×nh lµ
®ã lµ mét chøng cí hïng hån chøng t¶ lµng yªu níc.
lµng «ng kh«ng theo giÆc,rÊt h¹nh
pjóc khi lµng m×nh lµ lµng yªu níc.
? T×nh yªu lµng quª vµ lßng yªu níc ë

«ng Hai quan hÖ nh thÕ nµo?
? Qua ph©n tÝch nh©n vËt «ng Hai
em c¶m nhËn ®¬c g× vÒ con ngêi
nµy? T¸c gi¶ uèn nãi g× qua nh©n vËt - => T×nh yªu lµng quª g¾n
«ng Hai bã,thèng nhÊt víi lßng yªu níc
vµ tinh thµn kh¸ng chiÕn.
* ¤ng Hai lµng Chî DÇu lµ con ngêi

thuÇn ph¸c ,®«n hËu ,cã b¶n chÊt tèt
®Ñp ;Trong tr¸i tim «ng t×nh yªu quª
h¬ng ,®Êt níc hµi hoµ ,nång th¾m ,
g¾n bã ,vµ thèng nhÊt víi lßng yªu níc
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt- vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn. VÎ ®Ñp
luyÖn tËp. t©m hån cña «ng Hai lµng DÇu tiªu
?GV chiÕu bµi tËp : em h·y nªu nÐt biÓu cho nh÷ng ngêi n«ng d©n ViÖt
®Æc s¾c trong truyÖn ng¾n " lµng " Nam ,tuy tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp ,nhng
qua viÖc lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm ®· cã ý thøc gi¸c ngé cao ,tha thiÕt yªu
Em h·y khoanh trßn vµo ý kiÕn ®óng quª h¬ng ,Tæ quèc .
nhÊt vÒ ®Æc s¾c nghÖ thuËt trong III. Tæng kÕt- LuyÖn tËp
truyÖn ng¾n " Lµng " cña nhµ v¨n 1. §Æc s¾c nghÖ thuËt:
Kim L©n: A.- TruyÖn ®îc x©y dùng theo cèt
truyÖn t©m lÝ .T¸c gi¶ ®Æt nh©n vËt
vµo t×nh huèng thö th¸ch bªn trong ®Ó
béc lé chiÒu s©u t©m tr¹ng.
B.- NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n
vËt s©u s¾c ,tinh tÕ.
C- Ng«n ng÷: §Ëm tÝnh khÈu ng÷, lêi
trÇn thuËt chñ yÕu theo ®iÓm nh×n
cña nh©n vËt «ng Hai.
D- Ng«n ng÷ nh©n vËt rÊt sinh ®éng,
giµu tÝnh khÈu ng÷ vµ thÓ hiÖn ç
tÝnh cña tõng nh©n vËt .
C©u tr¶ lêi ®óng lµ ý G E- Çch trÇn thuËt cña t¸c gi¶ linh ho¹t
tù nhiªn,cã nhiÒu chi tiÕt sinh ho¹t
Em h·y nªu néi dung chÝnh vµ chñ ,®êi sèng hµng ngµy xen vµo víi m¹ch
®Ò cuat truyÖn ng¾n " Lµng " t©m tr¹ng khiÕn cho truyÖn sinh
HS ®äc to ghi nhí SGk ®éng h¬n
Bµi tËp : Em h·y kÓ tªn nh÷ng t¸c G. TÊt c¶ çc ý trªn.
phÈm ®· häc cã cïng chñ ®Ò víi 2. Néi dung:
truyÖn ng¾n " Lµng "? ( Nh SGK )
? T×nh c¶m quª h¬ng, ®Êt níc ë 3. Ghi nhí : SGK
truyÖn Lµng cã nh÷ng nÐt riªng biÖt
g× so víi nh÷ng t¸c phÈm mµ em ®· 4. LuyÖn tËp :
häc ? Bµi 2 lµm t¹i líp
 Nh÷ng t¸c phÈm viÕt vÒ t×nh
yªu quª h¬ng ®Êt níc nh: Quª h-
¬ng( TÕ Hanh ) , Tuæi th¬ im
l¹ng ( Duy Kh¸n ) ; Nh÷ng c©u
ca dao nãi vÒ t×nh yªu quª h¬ng
®Êt níc , TiÕng gµ tra ( Xu©n
Quúnh ) ; Hai c©y phong ( Ai
Mét HS ®äc to ghi nhí man T«p)...
 §iÓm kh¸c biÖt cña truyÖn
ng¾n " Lµng " so víi çc tac
phÈm trªn lµ :
- T×nh yªu Lµng ë «ng Hai trë thµnh
niÒm say mª, h·nh diÖn, thµnh thãi
quen khoe lµng m×nh.
- T×nh yªu lµng ph¶i ®Æt trong t×nh
yªu níc, thiªn nhiªn víi tinh thÇn kh¸ng
chiÕn khi ®Êt níc ®ang bÞ x©m l¨ng
vµ c¶ d©n téc ®ang tiÕn hµnh cuéc
kh¸ng chiÕn.

- Lµm bµi tËp 1
- N¾m ®îc cèt truyÖn.
- So¹n bµi tiÕp theo "Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn tiÕng viÖt"
TiÕt 63.
Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn tiÕng viÖt

- HiÓu ®îc sù phong phó cña çc vïng miÒn víi nh÷ng ph¬ng ng÷ kh¸c
nhau.
- Cã ý thøc sö dông tõ ®Þa ph¬ng trong nh÷ng v¨n c¶nh cho phï hîp.
B. ChuÈn bÞ:
Th¬ Tè H÷u, tôc ng÷ ca dao d©n ca ViÖt Nam.
* Bµi míi : H·y ®äc mét ®o¹n th¬ cã sö dông tõ ®Þa ph¬ng mµ em biÕt.
Ho¹t ®éng 1:
T×m nh÷ng tõ ®Þa ph¬ng trong ph- I. Bµi tËp:
¬ng ng÷ mµ ®ang sö dông.
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1SGK. Bµi tËp 1:
? T×m nh÷ng ph¬ng ng÷, nh÷ng tõ - Nhót: Mãn ¨n NghÖ An ( x¬ mÝt ).
ng÷ ®Þa ph¬ng? - Bån bån : rau.
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 2, 3 Bµi tËp 2:

SGK. Çc tõ ®Þa ph¬ng kh«ng cã trong ph-
Häc sinh lµm theo nhãm bµi 2, 3. ¬ng ng÷ kh¸c-> sù phong phó ®a d¹ng
trong thiªn nhiªn, trong ®êi sèng céng
®ång .......
Bµi tËp 3:
Çc tõ ®îc coi lµ ng«n ng÷ toµn d©n:
ç qu¶, lîn, ng·, èm -> ®Òu lµ ph¬ng
ng÷ miÒn B¾c.
Bµi tËp 4:
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc ®o¹n trÝch Çc tõ ®Þa ph¬ng: chi, røa, ní, tµu
bµi th¬ "MÑ suèt" viÕt vÒ con ngêi bay, tui, r¨ng, mô.
Qu·ng B×nh nh÷ng n¨m chèng Mü. T¸c dông: nhÊn m¹nh phÈm chÊt, t©m
hån ngêi d©n Qu·ng B×nh.
II. LuyÖn tËp:

Ho¹t ®éng 2 : Su tÇm, ph¸t hiÖn .
Su tÇm th¬ v¨n vµ híng dÉn sö dông Bµi 1: Ghi l¹i lêi chµo hái cña hai c«
tõ ®Þa ph¬ng. g¸i MiÒn Trung.
Gi¸o viªn ®a ®o¹n th¬. Bµi 2: Ngêi MiÒn Nam nãi "ngµi" em
"Rõng th«ng ........... tíi ngoµi" ph¶i hiÓu nh thÕ nµo?
T×m tõ ®Þa ph¬ng? (ngµi: con ngµi, ng©y)
Cho biÕt tõ ®ã ®îc dïng ë ®Þa ph¬ng => §Æt vµo v¨n c¶nh.
nµo?

- TiÕp tôc su tÇm tõ ®Þa ph¬ng vµ chó ý çch dïng.
TiÕt 64.
§èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.

- HiÓu thÕ nµo lµ ®éc tho¹i, ®èi tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m, ®ång thêi thÊy
®îc t¸c dông cña chóng trong v¨n b¶n tù sù.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ tËp hîp çc yÕu tè nµy trong khi ®äc
còng nh khi viÕt v¨n.
B¶ng phô, çc ®o¹n v¨n ë çc v¨n b¶n truyÖn.
? Trong héi tho¹i em b¾t gÆp nh÷ng h×nh thøc lêi tho¹i nh thÕ nµo?
( H×nh thøc: cã ngêi ®èi tho¹i, nãi mét m×nh ..... ) VD: L·o H¹c.
* Bµi míi :

®èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi I. §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi
t©m trong v¨n b¶n tù sù. t©m trong v¨n b¶n tù sù.
1. VÝ dô: §o¹n trÝch "Lµng" cña Kim
Gi¸o viªn treo b¶ng phô. L©n.
Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n * 3 c©u ®Çu: Nh÷ng ngêi t¶n c ®ang
? Trong 3 c©u ®Çu ®o¹n trÝch, ai nãi nãi chuyÖn víi nhau.
víi ai?
? Tham gia c©u chuyÖn cã Ýt nhÊt - Ýt nhÊt lµ 2 ngêi phô n÷ tham gia.
mÊy ngêi.
? DÊu hiÖu nµo cho ta thÊy ®ã lµ mét - DÊu hiÖu:
cuéc trao ®æi qua l¹i. + Cã hai lît lêi qua l¹i, néi dung nãi
gi÷a mçi ngêi ®Òu híng tíi ngêi tiÕp
chuyÖn.
+ ThÓ hiÖn b»ng hai g¹ch ®Çu dßng.
? ThÕ nµo lµ ®èi tho¹i? => §èi tho¹i : lµ h×nh thøc ®èi ®¸p, trß
chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ngêi, ®-
îc thÓ hiÖn b»ng çc g¹ch ®Çu dßng ë
lêi trao vµ lêi ®¸p.
? C©u thø 3 lµ lêi cña ai cã lêi ®¸p * C©u 3: Lêi «ng Hai nãi mét m×nh->
kh«ng? nãi trèng kh«ng kh«ng cÇn ngêi ®¸p.
? ¤ng Hai nãi cã cïng chñ ®Ò víi hä
kh«ng?
? Môc ®Ých cña lêi nãi nµy lµ g×? -> Môc ®Ých: l¶ng tr¸nh, tho¸i lui.
? §iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña lêi ®èi
tho¹i nµy víi cuéc ®èi tho¹i trªn. - (mét lît lêi, cã dÊu g¹ch ngang ®Çu
dßng).
? HiÓu thÕ nµo lµ ®éc tho¹i? => §éc tho¹i : lµ lêi cña mét ngêi nµo
®ã nãi víi chÝnh m×nh hoÆc nãi víi
mét ai ®ã trong tëng tîng.
? Trong ®o¹n trÝch cã c©u nµo gièng

nh vËy (c©u cuèi).
? Suy nghÜ cña «ng Hai vÒ lò con cã - Nh÷ng c©u ®ã lµ cña «ng Hai hái
ph¶i lµ ®éc tho¹i kh«ng? Gièng vµ chÝnh m×nh-> kh«ng ph¸t ra thµnh
kh¸c ®éc tho¹i nãi nh thÕ nµo? tiÕng mµ chØ ©m thÇm diÔn ra trong
suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng Hai=>
ThÓ hiÖn t©m tr¹ng d»n vÆt, ®ín
? Em hiÓu nh thÕ nµo lµ ®éc tho¹i néi ®au cña «ng Hai khi nghe tin lang theo
t©m? giÆc. V× kh«ng nãi ra thµnh lêi, chØ
nghÜ thÇm nªn kh«ng cã g¹ch ®Çu
dßng-> §éc tho¹i néi t©m.
* §éc tho¹i :
+ §éc tho¹i thµnh lêi
+ §éc tho¹i trong suy nghÜ->®éc tho¹i
néi t©m.
? Çc h×nh thøc diÔn ®¹t trªn cã t¸c * T¸c dông cña çch diÔn ®¹t trªn:
dông nh thÕ nµo trong viÖc thÓ hiÖn T¨ng tÝnh ch©n thËt, sinh ®éng cña
kh«ng khÝ cña c©u chuyÖn vµ th¸i chuyÖn, thÓ hiÖn th¸i ®é c¨m giËn
®é cña nh÷ng ngêi t¶n c trong buæi tra cña nh÷ng ngêi t¶n c víi lµng chî DÇu,
«ng Hai gÆp hä? §Æc biÖt chóng ®· t¹o t×nh huèng ®Ó ®i s©u vµo néi
gióp nhµ v¨n thÓ hiÖn thµnh c«ng t©m nh©n vËt.
nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ cña «ng Hai Kh¾c ho¹ râ nÐt t©m tr¹ng d»n vÆt,
nh thÕ nµo? ®au ®ín khi nghe tin lµng chî DÇu
theo giÆc.
Gi¸o viªn kÕt luËn vÊn ®Ò.
Häc sinh ®äc to ghi nhí. 2. Ghi nhí: SGK.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn luyÖn tËp. II. LuyÖn tËp

Bµi 1: Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËpBµi 1: T¸c dông cña h×nh thøc ®èi
1. tho¹i:
? Cuéc ®èi tho¹i cã b×nh thêng kh«ng?
- Cuéc ®èi tho¹i kh«ng b×nh thêng
diÔn ra gi÷a vî chång «ng Hai:
? Chøng tá ngêi nãi ë ®©y cã t©m Cã 3 lît lêi trao vµ 2 lît lêi ®¸p.
tr¹ng nh thÕ nµo? -> Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ çch thøc,
? ViÖc biÓu hiÖn t©m tr¹ng ®ã gióp lÞch sù.
ta hiÓu g× vÒ nh©n vËt «ng Hai? - T¸c dông: T¸i hiÖn cuéc ®èi tho¹i
nµy, t¸c gi¶ ®· lµm næi bËt ®îc t©m
tr¹ng ch¸n trêng, buån b·, ®au khæ vµ
thÊt väng cña «ng Hai trong çi ®ªm
nghe tin lµng m×nh theo giÆc.

- Hoµn thµnh bµi tËp 3.
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: "LuyÖn nãi".
TiÕt 65.
LuyÖn nãi: Tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.

- Häc sinh biÕt çch tr×nh bµy mét vÊn ®Ò tríc tËp thÓ líp víi néi dung kÓ
l¹i mét sù viÖc theo ng«i thø nhÊt hoÆc ng«i thø 3. Trong khi kÓ cã kÕt hîp víi
miªu t¶ néi t©m, lËp luËn, cã ®èi tho¹i, ®éc tho¹i.
B. ChuÈn bÞ:
GiÊy khæ to.
Nªu vai trß cña yÕu tè lËp luËn, biÓu c¶m trong v¨n tù sù? §èi tho¹i, ®éc
tho¹i trong v¨n b¶n tù sù.
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra sù chuÈn bÞ I. ChuÈn bÞ ë nhµ

ë nhµ cña häc sinh . 1. §Ò bµi:
Gi¸o viªn cho çc tæ b¸o ço sù chuÈn §ãng vai Vò N¬ng kÓ l¹i "ChuyÖn ng-
bÞ cña çc thµnh viªn trong tæ -> êi con g¸i Nam X¬ng" vÒ sù viÖc Vò
Tuyªn d¬ng, phª b×nh çc ®èi tîng tríc N¬ng bÞ oan.
líp.
Häc sinh th¶o luËn nhãm. 2. Yªu cÇu néi dung:
- 3 nhãm 3 tæ, mçi tæ chuÈn bÞ mét sù a, Vò N¬ng tù giíi thiÖu hoµn c¶nh
viÖc theo yªu cÇu cña gi¸o viªn . cña m×nh: T«i con nhµ kÎ khã, cã chót
Çc tæ th¶o luËn 5-7', yªu cÇu th¶o dung nhan ®îc chµng Tr¬ng Sinh ...
luËn cã chÊt lîng, ai còng ®a ý kiÕn. b, Vò N¬ng kÓ vÒ t©m tr¹ng khi chia
tay víi chµng Tr¬ng.
- KÓ l¹i c¶nh sèng ë nhµ.
c, KÓ sù viÖc Tr¬ng Sinh trë vÒ.
- T©m tr¹ng khi bÞ Tr¬ng Sinh h¾t
hiu.
Ho¹t ®éng 2: 3. Th¶o luËn.
Häc sinh nãi tríc líp. II. LuyÖn nãi trªn líp.
Mçi nhãm cö mét ®¹i diÖn cña m×nh
lªn b¶ng theo yªu cÇu cña gi¸o viªn -> - Tù nhiªn, rµnh m¹ch, râ rµng, híng tíi
C¶ líp theo dâi sù chuÈn bÞ cña b¹n, ngêi nghe.
nhËn xÐt, bæ sung. - Chó ý ph¸t ©m, giäng ®iÖu......
Gi¸o viªn kÕt luËn nh÷ng néi dung cÇn nãi vÒ ®Ò tµi, cho ®iÓm, biÓu d-
¬ng çc em nãi tèt.
- NhËn xÐt giê luyÖn nãi cho häc sinh rót kinh nghiÖm.

- Chó ý kÜ n¨ng khi nãi, t©m tr¹ng cña ng«i sè 1.
- Hoµn thµnh bµi v¨n.
- So¹n bµi "LÆng lÏ Sa Pa".
Ngµy........ th¸ng....... n¨m 200.....
TuÇn 14.
TiÕt 66-67.
LÆng lÏ Sa Pa
NguyÔn Thµnh Long.

- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña çc nh©n vËt trong truyÖn, chñ yÕu lµ nh©n
vËt anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong çch sèng vµ nh÷ng suy
nghÜ, t×nh c¶m, trong quan hÖ víi mäi ngêi.
- Ph¸t hiÖn ®óng vµ hiÓu ®îc chñ ®Ò cña truyÖn, tõ ®ã hiÓu ®îc niÒm
h¹nh phóc cña con ngêi trong lao ®éng.
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch çc yÕu tè cña t¸c phÈm truyÖn: miªu
t¶ nh©n vËt, nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn.
B. ChuÈn bÞ:
Ch©n dung nhµ v¨n vµ tranh vÏ c¶nh Sa Pa .
?Em c¶m nhËn ®îc g× sau khi häc xong truyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim
L©n.
NÕu nh ë truyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim L©n chóng ta c¶m nhËn ®îc t×nh
yªu lµng quª thiªn nhiªn víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng
d©n ViÖt Nam trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Víi "LÆng lÏ Sa Pa", díi
ngßi bót tµi hoa cña NguyÔn Thµnh Long chóng ta sÏ b¾t gÆp nh÷ng con ngêi
lao ®éng míi trong c«ng viÖc x©y dùng CNXH ë MiÒn B¾c trong nh÷ng n¨m
60-70 cña thÕ kØ XX víi nh÷ng nÐt ®Ñp to¶ s¸ng tõ nh÷ng t©m hån trong trÎo,
b×nh dÞ, hån hËu vµ trµn ngËp t×nh yªu th¬ng . §ã lµ nh÷ng con ngêi lao ®éng
míi víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ niÒm say mª ®èi víi c«ng viÖc. §ã lµ sù gi¶n
dÞ, khiªm tèn, lÆng lÏ hiÕn d©ng cho ®Êt níc, cho cuéc ®êi. VËy" LÆng lÏ Sa
Pa" cña NguyÔn Thµnh Long t¹i sao l¹i cã søc sèng bÒn l©u vµ cã søc hót k× l¹
víi ban ®äc? Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu.
chung v¨n b¶n. I. T×m hiÓu chung.
? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶ :
NguyÔn Thµnh Long? - NguyÔn Thµnh Long (1925-1991)
(Gi¸o viªn bæ sung thªm) - Quª: Qu·ng Nam.
- Chuyªn viÕt truyÖn ng¾n, bót kÝ.
- Phong çch v¨n xu«i, nhÑ nhµng,
t×nh c¶m, giµu chÊt th¬ ......
? Hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm ? 2. T¸c phÈm: " LÆng lÏ Sa Pa" (1970).
Häc sinh tr¶ lêi, Gi¸o viªn bæ sung vÒ In trong tËp "Gi÷a trong xanh".
t¸c gi¶?
3. §äc-tãm t¾t truyÖn:
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc-Häc sinh ®äc
®o¹n ®Çu-®o¹n gi÷a kÓ-®äc ®o¹n
cuèi ? TruyÖn kÓ theo ng«i thø mÊy? - Ng«i kÓ: ng«i thø 3.
? H·y kÓ tãm t¾t truyÖn ng¾n nµy
trong kho¶ng 10 c©u. - §o¹n trÝch kÓ l¹i cuéc gÆp gì t×nh
? Tõ ®ã cã thÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch cê gi÷a «ng ho¹ sÜ giµ vµ b¸c l¸i xe, c«
b»ng mét c©u v¨n nh thÕ nµo? g¸i víi ngêi thanh niªn lµm c«ng t¸c
khÝ tîng trªn ®Ønh Yªn S¬n.
? Qua ®ã em h·y nhËn xÐt vÒ cèt - Cèt truyÖn, t×nh huèng truyÖn rÊt
truyÖn vµ t×nh huèng c¬ b¶n cña ®¬n gi¶n, gióp t¸c gi¶ giíi thiÖu nh©n
truyÖn? vËt chÝnh hiÖn ra qua çi nh×n vµ Ên
tîng cña çc nh©n vËt kh¸c.
- Bøc ch©n dung vÒ nh©n vËt anh
? T¸c phÈm nµy theo lêi t¸c gi¶ lµ thanh niªn qua çi nh×n cña b¸c l¸i xe,
"mét bøc ch©n dung". §ã lµ bøc ch©n «ng ho¹ sÜ, c« g¸i.
dung cña ai, hiÖn ra trong çi nh×n vµ
suy nghÜ cña nh©n vËt nµo?
- Nh©n vËt chÝnh: Anh thanh niªn.
? KÓ tªn çc nh©n vËt ®îc nh¾c ®Õn - Nh©n vËt quan träng: ¤ng ho¹ sÜ.
trong truyÖn? Nh©n vËt nµo lµ nh©n -> Mäi diÔn biÕn sù viÖc ®Òu xoay
vËt chÝnh? Nh©n vËt nµo lµ quan quanh nh©n vËt anh thanh niªn, ®iÓm
träng? V× sao? nh×n trÇn thuËt l¹i lµ «ng ho¹ sÜ.
=> T¸c gi¶ muèn nãi vÒ nh÷ng ngêi v«
? ViÖc kh«ng ®Æt tªn riªng cho çc danh, hä xuÊt th©n tõ nh÷ng vïng ®Êt
nh©n vËt theo em ®ã cã ph¶i lµ mét kh¸c nhau, lµm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c
dông ý cña nhµ v¨n? nhau, tÝnh nÕt kh¸c nhau nhng l¹i
gÆp nhau ë mét ®iÓm: "LÆng lÏ
d©ng cho ®êi, t×nh yªu cuéc sèng" cña
Gi¸o viªn bæ sung-> chuyÓn ý 2. m×nh.
II. Ph©n tÝch.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. 1. Thiªn nhiªn Sa Pa:
Gi¸o viªn treo tranh vÏ Sa Pa. - Nh÷ng rÆng ®µo, ®µn Bß lang cæ
? Em biÕt g× vÒ Sa Pa. H·y giíi thiÖu cã ®eo chu«ng ë çc ®ång cá.
vÒ Sa Pa theo sù hiÓu biÕt cña em? - Nh÷ng c©y trång "rung tÝt trong
? H·y cho biÕt c¶nh Sa Pa ®îc t¸c gi¶ n¾ng".
miªu t¶ qua nh÷ng c©u v¨n nµo? - Nh÷ng c©y tö kinh mµu hoa cµ.
- M©y bÞ n¾ng xua cuén trßn tõng
? Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ côc...
c¶nh Sa Pa qua trang v¨n cña NguyÔn - N¾ng ®· m¹ b¹c c¶ con ®Ìo, ®èt
Thµnh Long . ch¸y rõng c©y hõng hùc nh mét bã
Gi¸o viªn b×nh-> chuyÓn ý 2. ®uèc lín.
- N¾ng chiÒu lµm cho bã hoa..... rùc
rì h¬n.
=> Thiªn nhiªn Sa Pa th¬ méng, tr¸ng
lÖ, h÷u t×nh ®Çy chÊt th¬, tr÷ t×nh
-> nh mêi gäi, cuèn hót, hÊp dÉn du
kh¸ch.
2. Con ngêi ë Sa Pa:
Häc sinh ®äc ®o¹n gi÷a. a, Anh thanh niªn:
? VÞ trÝ cña nh©n vËt anh thanh niªn - Lµ nh©n vËt chÝnh ®îc miªu t¶ xuÊt
trong truyÖn? H·y nhËn xÐt çch miªu hiÖn trong cuéc gÆp gì chèc l¸t nhng
t¶ cña t¸c gi¶ vÒ nh©n vËt nµy? ®ñ ®Ó çc nh©n vËt kh¸c kÞp ghi mét
Ên tîng vÒ ch©n dung ®Ó tõ ®ã c¶m
nhËn vÒ con ngêi vµ ®Êt Sa Pa. Cã
? Anh thanh niªn sèng trong hoµn c¶nh nh÷ng con ngêi lÆng lÏ lµm viÖc vµ
nh thÕ nµo? Lµm viÖc ra sao? hiÕn d©ng cho ®Êt níc: "Trong çi
im ..... ®Êt níc"
* Hoµn c¶nh sèng:
- Mét m×nh trªn ®Ønh nói cao, quanh
n¨m suèt th¸ng gi÷a c©y cá, m©y nói
Sa Pa.
* C«ng viÖc: ®o giã, ma, n¾ng, tÝnh
m©y, dù b¸o thêi tiÕt ........ -> ®ßi hái
sù tØ mØ, chÝnh x¸c, cã tinh thÇn
Gi¸o viªn : Nhng çi gian khæ nhÊt lµ tr¸ch nhiÖm cao (nöa ®ªm, ma tuyÕt,
ph¶i vît qua ®îc sù c« ®¬n v¾ng vÎ, gi¸ l¹nh còng ph¶i trë dËy ®Ó lµm
quanh n¨m suèt th¸ng mét m×nh trªn viÖc .....)
®Ønh nói cao kh«ng mét bãng ngêi- -> Dï gian khæ, vÊt v¶ anh vÉn hoµn
mét hoµn c¶nh thËt ®Æc biÖt. VËy thµnh nhiÖm vô v×:
çi g× ®· gióp anh vît qua ®îc hoµn + Lßng yªu nghÒ, anh hiÓu ®îc ý
c¶nh Êy? nghÜa c«ng viÖc ®Êt níc (®¸nh giÆc
Mü-Gi¸o viªn liªn hÖ ......)
+ Anh t×m thÊy niÒm vui trong c«ng
viÖc (Khi ta lµm viÖc ......... chÕt
mÊt)
? Trong lêi ®èi tho¹i cña çc nh©n vËt + Anh s¾p xÕp cuéc sèng ng¨n n¾p
t¸c gi¶ ®· ®Ó anh thanh niªn nãi rÊt vµ t¹o nguån vui b»ng viÖc ®äc s¸ch.
nhiÒu? T¹i sao vËy ?
(Sù thÌm ngêi trß chuyÖn ....)
?Em c¶m nhËn ®îc tÝnh çch vµ
phÈm chÊt g× cña anh thanh niªn qua
cuéc trß chuyÖn nµy? => Lµ ngêi cëi më, ch©n thµnh, hiÕu
H·y chøng minh? kh¸ch, khiªm tèn.
? Em hiÓu g× vÒ nghÖ thuËt kh¾c
ho¹ tÝnh çch nh©n vËt ë c©u chuyÖn
nµy? => T×nh tiÕt diÔn biÕn cuéc gÆp gì
ng¾n ngñi nh©n vËt tù béc b¹ch tù
nhiªn nh÷ng nÐt ®Ñp tÝnh çch, t©m
? TruyÖn ®îc trÇn thuËt theo ®iÓm hån, t×nh c¶m.
nh×n cña ai ? b, Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ (nhµ v¨n Èn
? Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ cã vai trß, vÞ m×nh).
trÝ nh thÕ nµo trong truyÖn. - Ngêi kÓ chuyÖn nhËp vµo nh©n vËt
®Ó quan s¸t, miªu t¶ tõ c¶nh thiªn nhiªn
®Õn nh©n vËt chÝnh trong truyÖn.
? Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ ®· béc lé quan
®iÓm vÒ con ngêi vµ nghÖ thuËt ë - ¤ng "xóc ®éng, bèi rèi" khi nghe anh
chi tiÕt nµo? thanh niªn kÓ chuyÖn. B»ng sù tõng
tr¶i nghÒ nghiÖp vµ niÒm khao kh¸t
cña ngêi nghÖ sÜ ®i t×m ®èi tîng cña
NT «ng c¶m nhËn ®îc anh chÝnh lµ
®èi tîng «ng cÇn, lµ nguån kh¬i gîi
s¸ng t¸c: §ã chÝnh lµ niÒm say mª lao
? V× sao «ng c¶m thÊy "nhäc qu¸" khi ®éng vµ vÎ hån nhiªn cña anh.
kÝ ho¹ vµ suy nghÜ vÒ nh÷ng ®iÒu - V× nh÷ng ®iÒu anh nãi thæi bïng
anh thanh niªn nãi? ngän löa ®am mª c«ng viÖc nh thêi
trai trÎ vµ ý tëng ®a anh vµo s¸ng t¸c
? H×nh tîng anh thanh niªn ®îc ®Ò cÇn nhäc c«ng rÊt nhiÒu.
cao nh thÕ nµo trong suy nghÜ cña => Anh thanh niªn lµ mÉu ngêi lao
«ng? ®éng trÝ thøc lÝ tëng, lµ niÒm tù hµo
cæ vò thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam sèng, cèng
? ViÖc thay ®æi ®iÓm nh×n trÇn hiÕn cho ®Êt níc.
thuËt cña t¸c gi¶ cã t¸c dông g×? => §iÓm nh×n trÇn thuËt chñ yÕu tõ
®iÓm nh×n vµ ý nghÜa cña nh©n vËt
«ng ho¹ sÜ -> cïng víi nh©n vËt
chÝnh ®· gãp phÇn thÓ hiÖn chñ ®Ò
? V× sao nhµ v¨n ®a nh©n vËt c« g¸i t tëng t¸c phÈm .
vµo c©u chuyÖn? c, Çc nh©n vËt kh¸c:
- Nh©n vËt b¸c l¸i xe, c« g¸i (anh kÜ s,
anh çn bé nghiªn cøu sÐt v¾ng mÆt)-
Gi¸o viªn ph©n tÝch+b×nh. > gãp phÇn lµm næi bËt nh©n vËt
chÝnh thªm sinh ®éng, thÓ hiÖn
phÈm chÊt con ngêi Sa Pa say mª lao
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt- ®éng, thÇm lÆng cèng hiÕn.
luyÖn tËp.
? "LÆng lÏ Sa Pa" nh mét bµi th¬ giµu III. Tæng kÕt-luyÖn tËp:
chÊt tr÷ t×nh? VËy chÊt tr÷ t×nh ®ã 1. NghÖ thuËt.
®îc t¹o ra bëi nh÷ng yÕu tè nµo? - Lµ mét t¸c phÈm v¨n xu«i giµu chÊt
tr÷ t×nh:
+ Thiªn nhiªn Sa Pa th¬ méng, tr¸ng lÖ,
h÷u t×nh, nªn th¬ .......
+ Con ngêi Sa Pa ®Ñp gi¶n dÞ, ch©n
thµnh t©m hån trong trÎo, giµu t×nh
yªu th¬ng. Hä ®· sèng vµ lµm viÖc
trong lÆng lÏ mµ kh«ng hÒ c« ®éc bëi
sù g¾n bã cña hä víi ®Êt níc vµ mäi
ngêi.
? Ngoµi yÕu tè tr÷ t×nh, truyÖn cßn => TÊt c¶ t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh, chÊt
hÊp dÉn ngêi ®äc bëi nh÷ng thµnh th¬ bµng b¹c cña thiªn truyÖn, ngät
c«ng nghÖ thuËt nµo? ngµo s©u l¾ng ®Çy d vÞ.
? Ph¸t biÓu chñ ®Ò cña truyÖn? - NghÖ thuËt x©y dùng cèt truyÖn
®¬n gi·n, t¹o t×nh huèng tù nhiªn, ng«i
kÓ, ®iÓm nh×n trÇn thuËt hîp lÝ.
2. Chñ ®Ò:
- Ca ngîi tÝnh çch, phÈm chÊt cao
®Ñp cña h×nh ¶nh ngêi thanh niªn -
con ngêi lao ®éng míi XHCN - trong
c«ng viÖc thÇm lÆng cña m×nh.
- T¸c gi¶ muèn nãi víi ngêi ®äc:
"Trong çi lÆng im ..... ®Êt níc".
- Qua c©u chuyÖn vÒ anh thanh niªn,
Häc sinh ®äc to ghi nhí. t¸c phÈm còng gîi ra vÊn ®Ò vÒ ý
? Em suy nghÜ g× vÒ nhan ®Ò nghÜa vµ niÒm vui cña lao ®éng tù
"LÆng lÏ Sa Pa" ? gi¸c, v× nh÷ng môc ®Ých ch©n
? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ chÝnh ®èi víi con ngêi.
nh©n vËt anh thanh niªn?

- Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp.
- ChuÈn bÞ «n tËp tèt ®Ó lµm bµi viÕt TLV sè 3.
TiÕt 68-69.
ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3.

- BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hµnh viÕt mét bµi v¨n tù
sù cã sö dông çc yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng diÔn ®¹t, tr×nh bµy ......
B. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc:
- Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng.
- Häc sinh lµm bµi vµo giÊy.
- HÕt giê thu bµi.
1. §Ò bµi: Nh©n ngµy 20-11, kÓ cho çc b¹n nghe vÒ mét kØ niÖm ®¸ng
nhí gi÷a m×nh vµ thÇy c« gi¸o cò.
2. Yªu cÇu - ®¸p ¸n - biÓu ®iÓm:
a, Yªu cÇu:
+ ViÕt ®óng thÓ lo¹i v¨n tù sù, cã sö dông çc yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ
yÕu tè nghÞ luËn.
+ §¶m b¶o bµi viÕt cã bè côc 3 phÇn.
+ C©u chuyÖn ph¶i cã tÝnh trung thùc, cã tÝnh gi¸o dôc, cã søc thuyÕt
phôc.
b, §¸p ¸n-biÓu ®iÓm:
* Më bµi: 1®
Giíi thiÖu t×nh huèng n¶y sinh c©u chuyÖn, kØ niÖm ®¸ng nhí, cã ý
nghÜa nhÊt.
* Th©n bµi:
- KÓ ®îc néi dung c©u chuyÖn: 4®
+ Thêi gian, ®Þa ®iÓm, hoµn c¶nh n¶y sinh kØ niÖm?
+ KØ niÖm vÒ viÖc g×? T¹i sao ®¸ng nhí?
+ Bµi häc vÒ t×nh c¶m ®¹o lÝ (miªu t¶ néi t©m).
+ Vai trß cña ®¹o lÝ thÇy trß trong cuéc sèng (nghÞ luËn).
- KÕt hîp çc yÕu tè miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn: 3®
* KÕt bµi: 1®
- ý nghÜa cña kØ niÖm Êy trong cuéc ®êi häc sinh cña m×nh.
- C¶m xóc, suy nghÜ cña b¶n th©n.
* V¨n phong, chÝnh t¶: 1®
- Gi¸o viªn theo dâi häc sinh lµm bµi, hÕt giê thu bµi vÒ nhµ chÊm.
- Häc sinh chuÈn bÞ bµi: "Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù".
TiÕt 70.
Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.

- Häc sinh hiÓu vµ nhËn diÖn ®îc thÕ nµo lµ ngêi kÓ chuyÖn, vai trß vµ
mèi quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp çc yÕu tè nµy trong khi
®äc v¨n còng nh khi viÕt v¨n.
B. ChuÈn bÞ ®å dïng cña thÇy trß:
B¶ng phô.
Trong truyÖn "LÆng lÏ Sa Pa" ng«i kÓ lµ ng«i thø mÊy? T¸c gi¶ nh×n sù
viÖc tõ gãc ®é nµo? Ngêi kÓ-ng«i kÓ cã quan hÖ kh«ng?
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu vÒ

ngêi kÓ trong v¨n b¶n tù sù. I. Ngêi kÓ trong v¨n b¶n tù sù.
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã chÐp ®o¹n 1. VÝ dô:

v¨n ë SGK? Häc sinh ®äc ®o¹n trÝch * §o¹n trÝch: "LÆng lÏ Sa Pa"
"LÆng lÏ Sa Pa".
? ChuyÖn kÓ vÒ ai vµ vÒ viÖc g×? - ChuyÖn kÓ vÒ phót chia tay gi÷a

ngêi ho¹ sÜ giµ, c« g¸i vµ anh thanh
niªn .
? Ai lµ ngêi kÓ c©u chuyÖn ®ã? V× - Ngêi kÓ v¾ng mÆt.
sao?
? Nh÷ng c©u "giäng cêi nh ®Çy tiÕc - Nh÷ng c©u v¨n ®ã lµ lêi nhËn xÐt
rÎ"; "nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta n÷a, cña ngêi kÓ chuyÖn nhËp vµo vai anh
hay nh×n ta nh vËy" lµ nhËn xÐt cña thanh niªn ®Ó nãi hé suy nghÜ vµ
ngêi nµo vÒ ai. t×nh c¶m cña anh ta, nhng vÉn lµ c©u
trÇn thuËt cña ngêi kÓ chuyÖn -> §ã
còng lµ c©u nãi, lµ tiÕng lßng cña
nhiÒu ngêi trong t×nh huèng ®ã =>
Nã cã tÝnh kh¸i qu¸t cao.
? C¨n cø vµo ®©u cã thÓ nhËn xÐt : - C¨n cø vµo:
Ngêi kÓ chuyÖn dêng nh thÊy hÕt vµ + Ngêi kÓ chuyÖn v¾ng mÆt-> ®øng
biÕt tÊt mäi viÖc, mäi ngêi, mäi hµnh ë bªn ngoµi quan s¸t, miªu t¶, suy
®éng, t©m t t×nh c¶m cña çc nh©n nghÜ, liªn tëng, tëng tîng ®Ó "ho¸
vËt. th©n vµo nh©n vËt".
+ Çc nh©n vËt ®îc miªu t¶ kh¸ch
quan, ngêi kÓ cã khi nhËp vµo mét
nh©n vËt («ng ho¹ sÜ) ®a ra nh÷ng
nhËn xÐt.
=> Ngêi kÓ chuyÖn am hiÓu tÊt c¶
mäi sù viÖc, hµnh ®éng, diÔn biÕn
néi t©m tinh tÕ cña çc nh©n vËt.
2. KÕt luËn:
? Trong çc v¨n b¶n tù sù ®· häc, ngêi
kÓ thêng ®øng ë vÞ trÝ nµo? * Trong v¨n b¶n tù sù cã 2 h×nh thøc
? NhËn xÐt vÒ ngêi kÓ trong v¨n b¶n kÓ chuyÖn:
tù sù. + KÓ chuyÖn theo ng«i thø 1: xng
"t«i".
+ KÓ chuyÖn theo ng«i thø 3: ngêi
kÓ chuyÖn giÊu m×nh nhng cã mÆt
kh¾p n¬i trong v¨n b¶n, biÕt hÕt mäi
viÖc, mäi hµnh ®éng t©m t t×nh c¶m
cña çc nh©n vËt.
? Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong * Ngêi kÓ chuyÖn dÉn d¾t ngêi ®äc
v¨n b¶n tù sù? ®i vµo c©u chuyÖn: giíi thiÖu nh©n
vËt, t×nh huèng, t¶ ngêi, vËt, ®a ra
nh÷ng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng
®iÒu ®îc kÓ.
? T¸c dông cña viÖc sö dông 2 ng«i * Víi hai ng«i kÓ Êy, ngêi kÓ chuyÖn
kÓ Êy víi nhµ v¨n. cã thÓ thay ®æi çc ®iÓm nh×n kh¸c
nhau-> gióp t¸c gi¶ tù sù béc lé t×nh
c¶m, suy nghÜ cña m×nh mét çch
sinh ®éng, phong phó, tr¸nh sù ®¬n
? VËy cã nªn hiÓu ngêi kÓ chuyÖn ®iÖu.
chÝnh lµ t¸c gi¶, ngay c¶ khi nhêi kÓ
chuyÖn xng "t«i" ?
(kh«ng) * Häc sinh ®äc to ghi nhí SGK.

II. LuyÖn tËp:
Häc sinh ®äc ®o¹n trÝch SGK. Bµi 1: §o¹n trÝch "Trong lßng mÑ".
? Ngêi kÓ lµ ai? KÓ ®iÒu g×? - Ngêi kÓ: nh©n vËt "t«i" -> bÐ Hång
(ng«i thø 1).
* ¦u ®iÓm cña ng«i kÓ:

? H¹n chÕ vµ u ®iÓm cña çch kÓ ë - DiÔn t¶ c¶m xóc t©m t t×nh c¶m
ng«i 1. miªu t¶ nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ phøc
( BÐ Hång cã nh×n thÊy, c¶m nhËn t¹p.
®îc t©m tr¹ng vµ c¶m xóc cña ngêi - Nh©n vËt béc lé suy nghÜ vÒ sù
mÑ khi cËu n»m trong lßng mÑ viÖc-> chñ quan.
kh«ng?) * H¹n chÕ:
Kh«ng miªu t¶ bao qu¸t çc ®èi tîng
kh¸ch quan sinh ®éng, khã t¹o ra çi
nh×n nhiÒu chiÒu-> g©y sù ®¬n
®iÖu trong giäng v¨n trÇn thuËt.
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 2. Bµi 2:
Ph©n 3 nhãm, mçi nhãm ®Æt m×nh * Nh©n vËt anh thanh niªn:
lµ mét nh©n vËt ®Ó kÓ? + C¶m xóc khi thÊy thêi gian hÕt:
Gi¸o viªn lu ý häc sinh. t©m tr¹ng buån, tiÕc rÎ.
? Mçi nh©n vËt sÏ bµy tá ®îc nh÷ng + Kh«ng biÕt ®îc hµnh ®éng cña c«
suy nghÜ c¶m xóc, t×nh c¶m g× khi g¸i.
®ãng vai lµ ngêi kÓ chuyÖn? * Nh©n vËt c« gi¶n dÞ:
? Çc nh©n vËt sÏ h¹n chÕ nh÷ng g× + T©m tr¹ng khi thÊy anh th«ng b¸o
khi nh×n ë nh©n vËt kh¸c. thêi gian ®· hÕt.
+ Lêi muèn nãi (suy nghÜ cña c«) khi
n¾m tay anh ta.
* Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ :
+ T×nh c¶m suy nghÜ nh thÕ nµo ®Ó
quyÕt ®Þnh muèn quay l¹i
+ Kh«ng nh×n c¶nh bän trÎ chia tay.
- Hoµn thµnh nèt bµi tËp
- So¹n bµi "ChiÕc lîc ngµ"
Ngµy ........ th¸ng........ n¨m 200.....

TuÇn 15.
TiÕt 71-72.
ChiÕc lîc ngµ
NguyÔn Quang S¸ng.

- Häc sinh c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo
le cña cha con «ng S¸u trong truyÖn.
- N¾m ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt
bÐ Thu, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn cña t¸c
gi¶ .
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m, biÕt ph¸t hiÖn nh÷ng chi tiÕt nghÖ
thuËt ®¸ng chó ý trong mét truyÖn ng¾n.
B. ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc:
Ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng.
? KÓ tãm t¾t néi dung truyÖn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa"?
? Ph¸t biÓu chñ ®Ò cña truyÖn "LÆng lÏ Sa Pa".
Gi¸o viªn cho häc sinh xem ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng, giíi
thiÖu vÒ t¸c gi¶ .

1. T¸c gi¶ :
Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ NguyÔn quang - NguyÔn Quang S¸ng 1932, quª ë An
S¸ng. Giang.
- Nhµ v¨n qu©n ®éi trëng thµnh trong
qu©n ngò tõ hai cuéc kh¸ng chiÕn cña
d©n téc.
Gi¸o viªn nhÊn m¹nh mét sè nÐt tiªu - §Ò tµi : ViÕt vÒ cuéc sèng con ngêi
biÓu vÒ t¸c gi¶ vµ sù nghiÖp s¸ng t¸c Nam Bé.
cña NguyÔn Quang S¸ng.
2. T¸c phÈm: 1966 - khi t¸c gi¶ ho¹t
? Em biÕt g× vÒ truyÖn ng¾n "ChiÕc ®éng ë chiÕn trêng Nam Bé.
lîc ngµ".
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc-tãm t¾t. 3. §äc - kÓ tãm t¾t truyÖn .
- §äc ®óng giäng ®iÖu, ng«i kÓ, lèi
Gi¸o viªn giíi thiÖu phÇn ®Çu cña t¸c kÓ .
phÈm . - Tãm t¾t : nh SGV
? Häc sinh ®äc.
? Em h·y tãm t¾t néi dung chÝnh cña
®o¹n trÝch?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«i kÓ.
? T¸c dông cña viÖc sö dông ng«i kÓ * Ng«i kÓ : Ng«i thø nhÊt, ®Æt
nµy. ®iÓm nh×n vµo nh©n vËt anh Ba->
? TruyÖn ®îc x©y dùng trªn nh÷ng t¨ng ®é tin cËy vµ tÝnh tr÷ t×nh cña
t×nh huèng nµo? c©u chuyÖn .
* T×nh huèng truyÖn thÓ hiÖn t×nh
cha con s©u s¾c cña «ng S¸u vµ bÐ
Thu:
- Hai cho con gÆp nhau sau 8 n¨m xa
çch, nhng thËt trí trªu lµ bÐ Thu
kh«ng nhËn cha, ®Õn lóc em nhËn ra
vµ béc lé t×nh c¶m th¾m thiÕt th×
«ng S¸u l¹i ph¶i ra ®i.
- ë chiÕn khu, «ng S¸u dån tÊt c¶ t×nh
? Nªu môc ®Ých t×nh huèng Êy? yªu th¬ng vµ mong nhí ®øa con vµo
viÖc lµm chiÕc lîc ngµ ®Ó tÆng con,
nhng «ng ®· hy sinh khi cha kÞp trao
mãn quµ Êy cho con g¸i.
=> NÕu t×nh huèng 1 béc lé t×nh c¶m
? TruyÖn cã nhiÒu tõ ®Þa ph¬ng m·nh liÖt cña bÐ Thu víi cha, th× t×nh
Nam Bé h·y chøng minh vµ gi¶i thÝch huèng 2 l¹i biÓu lé t×nh c¶m s©u s¾c
tõ ng÷ ®ã. cña ngêi cha víi ®øa con .
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. 4. Tõ khã:

Häc sinh ®äc hÕt t×nh huèng 1.
? DiÔn biÕn t©m lÝ vµ t×nh c¶m cña
bÐ Thu cã thÓ chia thµnh mÊy ®o¹n? II. Ph©n tÝch .
? Nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo chøng 1. H×nh ¶nh bÐ Thu trong lÇn gÆp
tá bÐ Thu kh«ng nhËn anh S¸u lµ cha cha vÒ th¨m nhµ..
vµ chØ ra diÔn biÕn t©m lÝ ®ang a, Tríc khi Thu nhËn «ng S¸u lµ cha :
diÔn ra trong lßng c« bÐ? - Khi anh vå vËp - BÐ Thu l¹nh nh¹t xa
l¸nh .
- Khi anh ®Þnh «m h«n con - Thu hèt
ho¶ng, t¸i mÆt, bá ch¹y, thÐt lªn => Sù
sî h·i ......
- Khi mÑ nã b¶o mêi ba v« ¨n c¬m -
Thu nãi trèng, kh«ng chÞu kªu ba .
- Kh«ng nhê «ng gióp ch¾t nåi níc
c¬m to ®ang s«i .
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh - HÊt çi trøng ç mµ «ng g¾p cho .
çch cña bÐ thu ? V× sao em cã ph¶n - Khi bÞ «ng S¸u ®¸nh - Thu bá vÒ
øng ®ã ? nhµ ngo¹i .
Häc sinh tr¶ lêi. -> T©m lÝ Thu : tõ sî h·i -> ¬ng ¹nh,
Gi¸o viªn b×nh. tá th¸i ®é bÊt cÇn => Ç tÝnh m¹nh
mÏ, t×nh c¶m s©u s¾c vµ mét t×nh yªu
th¬ng ba ch©n thËt -> t©m lÝ tù nhiªn
? Buæi s¸ng cuèi cïng khi anh S¸u lªn .
®êng, th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ
Thu thay ®æi nh thÕ nµo? b, Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña Thu khi
( H·y t×m chi tiÕt thÓ hiÖn sù thay nhËn ra.
®æi ®ã so s¸nh víi lóc tríc ®Ó ®¸nh - Th¸i ®é : ©n hËn, hèi tiÕc : "Nghe
gi¸.) bµ kÓ ...... thë dµi nh ngêi lín" khu«n
mÆt sÇm l¹i ®«i m¾t mªnh m«ng .
- Hµnh ®éng :
? H×nh dung vµ ph©n tÝch t©m tr¹ng + ThÐt gäi "Ba !" -> tiÕng kªu nh xÐ .
t×nh c¶m cña Thu khi gäi vµ «m ba ? + Ch¹y thãt lªn, dang tay «m chÆt cæ
? NÕu chøng kiÕn c¶nh nµy em sÏ ba nã .
c¶m thÊy nh thÕ nµo ? + Nã h«n ba : tãc, vai, cæ, h«n vÕt
thÑo.
+ Dang c¶ hai ch©n råi c©u chÆt lÊy
ba.
+ §«i vai nhá bÐ run run .
=> Sù thay ®æi ®ét ngét vµ ®èi lËp
? H·y lÝ gi¶i t©m tr¹ng cña ngêi kÓ víi nh÷ng hµnh ®éng cña nã lóc tríc
chuyÖn " Nh cã bµn tay ai n¾m chÆt => Sù nghi ngê vÒ cha ®îc gi¶i to¶,
lÊy tr¸i tim m×nh "? Häc sinh tù béc lé. t×nh yªu, næi nhí mong cha bïng lªn
? Tõ ®ã em hiÓu g× vÒ nh©n vËt bÐ m¹nh mÏ, hèi h¶, cuèng quýt, cã xen
Thu qua ®o¹n trÝch. lÉn c¶ sù hèi hËn .
? Em ®¸nh gi¸ nh thÕ nµo vÒ nghÖ => C« bÐ cã t×nh c¶m thËt s©u s¾c
thuËt x©y dùng cña t¸c gi¶. m¹nh mÏ nhng còng thËt døt kho¸t r¹ch
rßi . Ç tÝnh cøng cái tëng nh ¬ng
Häc sinh ®äc t×nh huèng 2. ng¹nh nhng còng rÊt hån nhiªn ng©y
th¬ .
? H·y ph¸t hiÖn nh÷ng chi tiÕt biÓu -> T¸c gi¶ rÊt am hiÓu t©m lÝ trÎ,
hiÖn t×nh c¶m cña «ng S¸u víi con ? diÔn t¶ rÊt sinh ®éng víi tÊm lßng yªu
? Suy nghÜ cña em vÒ t×nh c¶m Êy ? mÕn, tr©n träng t×nh c¶m trÎ th¬ .
2. T×nh c¶m cha con s©u nÆng ë
«ng S¸u .
Gi¸o viªn b×nh. - Trong lÇn vÒ th¨m nhµ : h¸o høc ®Ó
«m con vµo lßng, suèt ngµy quanh
quÈn bªn con ......
- Khi ë khu c¨n cø : ©n hËn v× ®·
®¸nh con, nhí lêi dÆn cña con «ng
lµm c©y lîc ngµ rÊt k× c«ng, «ng ®·
hy sinh khi cha kÞp trao l¹i cho con.
=> ¤ng lµ mét ngêi cha rÊt yªu th¬ng
? C©u chuyÖn gîi cho em suy nghÜ con - mét t×nh yªu con s©u s¾c th¾m
g× vÒ chiÕn tranh vµ cuéc sèng t©m thiÕt .
hån cña ngêi lÝnh. * T×nh cha con th¾m thiÕt, s©u
Gi¸o viªn cho häc sinh liªn hÖ. nÆng .
=> ThÊm thÝa nh÷ng mÊt m¸t ®au th-
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt ¬ng , Ðo le mµ chiÕn tranh mang ®Õn
luyÖn tËp. cho bao ngêi, bao gia ®×nh .
? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt trÇn
thuËt cña t¸c gi¶.
Häc sinh th¶o luËn nhãm.
III. Tæng kÕt - LuyÖn tËp .
1. NghÖ thuËt :
- Cèt truyÖn chÆt chÏ, t×nh huèng bÊt
ngê nhng hîp lý.
? Em hiÓu g× vÒ ý nghÜa cña truyÖn. - Ngêi kÓ chuyÖn : ngêi b¹n «ng S¸u.
Häc sinh ph¸t biÓu - Gi¸o viªn kÕt -> T¨ng tÝnh ch©n thùc, ý nghÜa cña
luËn truyÖn søc thuyÕt phôc -> T¨ng sù tin
cËy víi ngêi ®äc.
2. Néi dung :
TruyÖn ®· diÔn t¶ mét çch c¶m ®éng
t×nh cha con th¾m thiÕt, s©u nÆng
cña cha con «ng S¸u trong hoµn c¶nh
Ðo le cña chiÕn tranh. Qua ®ã t¸c gi¶
kh¼ng ®Þnh vµ ca ngîi t×nh c¶m cha
Häc sinh ®äc to ghi nhí. con thiªng liªng nh mét gi¸ trÞ nh©n
? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ truyÖn. b¶n s©u s¾c, nã cµng cao ®Ñp trong
nh÷ng c¶nh ngé khã kh¨n.
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ.
- Lµm bµi tËp, n¾m cèt truyÖn, néi

dung cña truyÖn.
Ngµy........ Th¸ng........ N¨m 200.....

TiÕt 73 :
¤n tËp TiÕng ViÖt ( tiÕp theo )

- HÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc TiÕng ViÖt ®· häc trong häc k× I ë líp 9.
- RÌn luyÖn çc kÜ n¨ng tæng hîp vÒ sö dông TiÕng ViÖt trong nãi, viÕt.
- GiÊy trong, m¸y chiÕu.
* KiÓm tra bµi cò : Lång kiÓm tra trong qu¸ tr×nh «n tËp.
* Bµi míi : Néi dung «n tËp :
Ho¹t ®éng 1 : I. Híng dÉn «n tËp çc ph¬ng tr©m héi tho¹i ®· häc.
1. Gi¸o viªn treo b¶ng phô vµ ghi çc ph¬ng tr©m héi tho¹i.
2. Yªu cÇu : Häc sinh ghÐp çc m¶nh ghÐp cã néi dung t¬ng øng víi mçi ph-
¬ng tr©m héi tho¹i.
Çc ph¬ng tr©m héi tho¹i Néi dung
1, Ph¬ng tr©m vÒ lîng. A. Khi giao tiÕp nãi cho cã néi dung,
néi dung cã lêi nãi ph¶i ®¸p øng yªu
cÇu cña cuéc giao tiÕp, kh«ng thõa,
kh«ng thiÕu.
2, Ph¬ng tr©m vÒ chÊt. B. Khi giao tiÕp, ®õng nãi nh÷ng
®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng hay
kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc.
3, Ph¬ng tr©m quan hÖ. C. Khi giao tiÕp, cÇn nãi ®óng vµo
®Ò tµi giao tiÕp, tr¸nh noi l¹c ®Ò.
4, Ph¬ng tr©m çch thøc. D. Khi giao tiÕp, cÇn chó ý nãi ng¾n
5, Ph¬ng tr©m lÞch sù. gän, rµnh m¹ch, tr¸nh nãi m¬ hå.
E. Khi giao tiÕp, cÇn tÕ nhÞ vµ t«n
träng ngêi kh¸c.
Bµi tËp: Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm.

? KÓ l¹i mét t×nh huèng giao tiÕp trong ®ã cã mét hoÆc mét sè ph¬ng
ch©m héi tho¹i nµo ®ã kh«ng ®îc tu©n thñ (Häc sinh chuÈn bÞ ë nhµ)
- §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy, sau ®ã nªu c©u hái cho nhãm kh¸c tr¶ lêi
( B¹n h·y cho biÕt t×nh huèng giao tiÕp trªn ®· kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi
tho¹i nµo ? ) - nhËn xÐt .
Gi¸o viªn kÕt luËn b»ng çc c©u hái :
? Qua çc t×nh huèng giao tiÕp trªn, em cã thÓ rót ra bµi häc g× trong viÖc
vËn dông çc ph¬ng ch©m héi tho¹i ?
? Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn viÖc kh«ng tu©n thñ çc ph¬ng ch©m héi
tho¹i
Ho¹t ®éng 2:
? KÓ tªn çc ®¹i tõ xng h« ? II. Xng h« trong héi tho¹i .
Chia theo mÊy ng«i ? 1. Çc tõ ng÷ xng h« .
- §¹i tõ xng h« :
+ Ng«i thø nhÊt : T«i, ta, chóng ta,
chóng t«i.
+ Ng«i sè hai : cËu, b¹n, mµy.
+ Ng«i sè ba : bän hä, chóng nã, hä nã,
h¾n .......
? Ngoµi ®¹i tõ xng h« cßn cã çc tõ - Tõ chØ quan hÖ hä hµng , quan hÖ
nµo còng dïng ®Ó xng h« ? x· héi lµm tõ xng h« :
? Gi¸o viªn chiÕu h¾t ®o¹n th¬ "Khãc C«, d×, chó, b¸c, «ng, bµ .....
D¬ng Khuª" vµ "B¹n ®Õn ch¬i nhµ" Thñ tíng, gi¸o s, b¸c sÜ, b¹n ...
cña NguyÔn KhuyÕn ?
? X¸c ®Þnh çc tõ ng÷ dïng ®Ó xng - B¸c - t«i.
h« trong çc ®o¹n th¬ trªn ? - B¸c - ta .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch dïng tõ -> Qua nh÷ng vÇn th¬ nµy, ta thÊy
xng h« trong 2 ®o¹n th¬ trªn ? chan hoµ mét t×nh b¹n tri kØ, ch©n
thµnh, th©n mËt, quý träng . NguyÔn
KhuyÕn ®· coi träng ch÷ "lÔ" trong
giao tiÕp, nghÜa lµ ngêi ¨n nãi mét
çch khiªm tèn, kÝnh träng ngêi ®ang
giao tiÕp víi m×nh -> tu©n thñ ph¬ng
Gi¸o viªn : Nh vËy NguyÔn KhuyÕn ch©m lÞch sù .
®· ®Ò cao ph¬ng ch©m "xng khiªm,
h« t«n" trong øng xö .VËy em hiÓu 2. Xng khiªm, h« t«n: Khi xng h« ngêi
ph¬ng ch©m ®ã nh thÕ nµo ? nãi ph¶i tù xng m×nh mét çch khiªm
nhêng vµ gäi ngêi ®èi tho¹i mét çch
t«n kÝnh -> BiÕt tu©n thñ ph¬ng
Gi¸o viªn : ph¬ng ch©m "xng khiªm, ch©m quan hÖ, lÞch sù trong héi
h« t«n" nghÜa lµ ph¶i ¨n nãi mét çch tho¹i .
khiªm tèn, lÔ phÐp, biÕt t«n träng,
kÝnh träng ngêi ®ang giao tiÕp víi
m×nh . NghÜa lµ biÕt tu©n thñ ph¬ng
ch©m quan hÖ lÞch sù trong héi tho¹i .
VD : ë løa tuæi häc sinh chóng ta cÇn
tu©n thñ theo ph¬ng ch©m giao tiÕp
nµo ®Ó thÓ hiÖn ph¬ng ch©m ®ã ?
+ Gäi d¹, b¶o v©ng .
+ Khi nãi víi «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ,
thÇy c« gi¸o, ngêi lín tuæi chóng ta
ph¶i dïng ch÷ "tha" : tha cô, tha bµ, tha
«ng, tha c« ....
+ Kh«ng nãi céc lèc, trèng kh«ng .
+ Kh«ng dïng ch÷ "õ" khi nãi víi çc
vÞ bÒ trªn .
+ GÆp ngêi l¹ ta còng ph¶i biÕt "xng
khiªm, h« t«n" ®Ó chøng tá m×nh lµ
mét häc sinh lÔ phÐp, cã v¨n ho¸ .....
? Ngµy xa trong x· héi qu©n thÇn - Ngµy xa : bÖ h¹, bÇn t¨ng, bÇn sÜ .
viÖc xng h« víi vua, víi nh÷ng nhµ s, - Ngµy nay : quý «ng, quý bµ, quý
kÎ sÜ nh thÕ nµo ? Cßn hiÖn nay . c« .... xng em, gäi anh hoÆc b¸c (gäi
Gi¸o viªn : Trong ®o¹n trÝch "Tøc níc thay con) .
vì bê", chÞ DËu xng h« víi çi lÖ lóc
chÞ van nµi h¾n tha cho chång m×nh
còng vËy .
? Qua môc 1, 2 em h·y th¶o luËn theo
bµn :
? V× sao TiÕng viÖt khi giao tiÕp
ph¶i lùa chän tõ ng÷ xng h« ? 3. Trong TiÕng viÖt khi giao tiÕp
Gîi ý : ë bµi "xng h« trong héi tho¹i": ph¶i lùa chän tõ ng÷ xng h« :
ngoµi çc ®¹i tõ xng h«, ta cßn cã thÓ
dïng çc danh tõ chØ quan hÖ th©n
thuéc, danh tõ chØ chøc vô , nghÒ
nghiÖp tªn riªng ......
VËy néi dung quan hÖ trong mçi tõ cã Mçi tõ xng h« thÓ hiÖn tÝnh chÊt cña
gièng nhau kh«ng ? Môc ®Ých lùa t×nh huèng giao tiÕp vµ mèi quan hÖ
chän tõ xng h« cã t¸c dông g× ? ngêi nãi - ngêi nghe ( th©n hay sá,
khinh hay träng .... ) => Chó ý ®Ó lùa
chän ®îc tõ ng÷ xng h« ®Ó ®¹t hiÖu
qu¶ giao tiÕp .
Ho¹t ®éng 3: ¤n tËp çch dÉn trùc

tiÕp vµ çch dÉn gi¸n tiÕp ? III. Çch dÉn trùc tiÕp vµ çch dÉn
gi¸n tiÕp .
? Ph©n biÖt çch dÉn trùc tiÕp vµ
gi¸n tiÕp .
Çch dÉn trùc tiÕp Çch dÉn gi¸n tiÕp

- Nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi nãi hay ý - ThuËt l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña ngêi
nghÜ cña ngêi hoÆc nh©n vËt . hoÆc nh©n vËt, cã ®iÒu chØnh cho
- Lêi dÉn trùc tiÕp ®îc ®Æt trong dÊu thÝch hîp .
ngoÆc kÐp . - Lêi dÉn gi¸n tiÕp kh«ng ®Æt trong
dÊu ngoÆc kÐp .
? H·y nªu çch chuyÓn lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp .
- Bá dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp .
- ChuyÓn chñ ng÷ ë lêi dÉn trùc tiÕp sang ng«i thÝch hîp ( §. tõ ng«i thø 3 )
- Thay ®æi çc tõ ®Þnh vÞ thêi gian cho thÝch hîp .
* Bµi tËp :
- Gi¸o viªn chiÕu bµi tËp ë SGK lªn b¶ng .
- Häc sinh ®äc ®o¹n trÝch .
- Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh gi¶i bµi tËp .
+ ? X¸c ®Þnh lêi ®èi tho¹i trong ®o¹n trÝch .
+ ? ChuyÓn lêi ®èi tho¹i thµnh lêi dÉn trùc tiÕp em cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc
CN (t«i, chóa c«ng), çc tõ ®Þnh vÞ thêi gian lµ tõ nµo ( ®©y, b©y giê ) -> CÇn
thay nh thÕ nµo cho hîp lÝ .
Trong lêi ®èi tho¹i Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp

Tõ xng h« T«i ( ng«i thø nhÊt ) Nhµ vua (ng«i thø ba)
Chóa c«ng (ng«i thø hai) Vua Quang Trung (ng«i
thø ba)
Tõ chØ ®Þa ®iÓm §©y TØnh lîc
Tõ chØ thêi gian B©y giê BÊy giê
+ ? Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n chuyÓn thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp .
+ Häc sinh tr×nh bµy - Gi¸o viªn chiÕu trªn m¸y chiÕu .
Ho¹t ®éng 4: Híng dÉn häc ë nhµ .

- N¾m ch¾c ®Æc ®iÓm tõng ph¬ng ch©m héi tho¹i , tõ xng h« trong
TiÕng ViÖt .
- N¾m ®îc çch dÉn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp .
- ChuÈn bÞ «n tËp phÇn tiÕng viÖt, phÇn th¬ vµ truyÖn hiÖn ®¹i ®Ó tiÕt
74-75 lµm bµi kiÓm tra .
TiÕt 74.
KiÓm tra tiÕng viÖt
- KiÓm tra sù nhËn thøc cña häc sinh vÒ TiÕng ViÖt líp 9 ®· häc ë k× I vÒ
phÇn tõ vùng, ph¬ng ch©m héi tho¹i, phÇn xng h« trong héi tho¹i .
- RÌn kÜ n¨ng diÔn ®¹t tr¶ lêi tróng ý, biÕt çch sö dông tõ TiÕng ViÖt
trong nãi, viÕt, giao tiÕp chuÈn mùc.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn x©y dùng ®Ò kiÓm tra, ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm.
- Gi¸o viªn ph« t« ®Ò vµo giÊy vµ ph¸t bµi cho häc sinh .
* æn ®Þnh tæ chøc líp .
* Gi¸o viªn ph¸t bµi ( cã ®Ò in s½n ) cho häc sinh, theo dâi häc sinh lµm
bµi.
* §Ò bµi vµ ®¸p ¸n : §· cã trong bé ®Ò ë tËp hå s¬ gi¸o viªn .
* Cuèi bµi gi¸o viªn thu bµi vÒ nhµ chÊm .
TiÕt 75.
KiÓm tra vÒ th¬ vµ truyÖn hiÖn ®¹i

- KiÓm tra häc sinh n¾m çc bµi th¬, truyÖn hiÖn ®¹i ®· häc ë møc ®é nh
thÕ nµo ?
- Qua bµi kiÓm tra, gi¸o viªn ®¸nh gi¸ ®îc kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh vÒ
tri thøc, kÜ n¨ng , tr×nh ®é ®Ó cã th¸i ®é kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm cßn yÕu .
B. ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn ra ®Ò - ®¸p ¸n - biÓu ®iÓm chuÈn x¸c .
* æn ®Þnh tæ chøc .
* Gi¸o viªn ph¸t bµi ( cã ®Ò in s½n ) cho häc sinh, theo dâi häc sinh lµm bµi
* §Ò bµi - ®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm ®· cã trong bé ®Ò .
* Cuèi giê gi¸o viªn thu bµi vÒ nhµ chÊm .
D. Híng dÉn häc ë nhµ .
So¹n bµi "Cè H¬ng" .
Ngµy ........ th¸ng ......... n¨m 200......
TuÇn 16.
TiÕt 76-77-78.
Cè h¬ng
Lç TÊn

Gióp häc sinh :
- ThÊy ®îc tinh thÇn phª ph¸n s©u s¾c x· héi cò vµ niÒm tin trong s¸ng vµo
sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi míi .
- ThÊy ®îc mµu s¾c tr÷ t×nh ®Ëm ®µ cña t¸c phÈm "Cè h¬ng", viÖc sö
dông thµnh c«ng çc biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh vµ ®èi chiÕu . ViÖc kÕt hîp
nhuÇn nhuyÔn ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong t¸c phÈm .
- Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt vµ c¶n thô çc t¸c phÈm tù sù .
- Båi dìng t×nh c¶m yªu quª h¬ng .
- Ch©n dung nhµ v¨n .
- Tranh minh ho¹ cho nh©n vËt NhuËn Thæ .
- KÓ tªn çc t¸c gi¶, t¸c phÈm th¬ §êng ®· häc .
- Gi¸o viªn giíi thiÖu ng¾n gän vÒ Lç TÊn .
- Nãi vÒ ®Ò tµi viÕt vÒ quª h¬ng ë çc nhµ th¬ ( H¹ Tri Ch¬ng, LÝ B¹ch )
råi tõ ®ã nãi vÒ t¸c phÈm "Cè H¬ng" .

chung. I. T×m hiÓu chung .
Häc sinh ®äc chó thÝch . 1. T¸c gi¶ :
? HiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Lç TÊn . - Lç TÊn ( 1881 - 1936 ) .
- Lµ nhµ t tëng, nhµ v¨n ho¸ lín .
Gi¸o viªn bæ sung vÒ t¸c gi¶ . - Nhµ v¨n g¾n bã víi ND .
- Sù nghiÖp : Çch m¹ng, v¨n ch¬ng .
- T¸c phÈm næi tiÕng : AQ chÝnh
truyÖn , Gµo thÐt , Bµng hoµng .
? Em biÕt g× vÒ t¸c phÈm "Cè H¬ng" 2. T¸c phÈm :
. "Cè H¬ng" lµ truyÖn ng¾n tiªu biÓu
nhÊt cña tËp Gµo thÐt ( 1923 ) .
- Lµ mét truyÖn ng¾n cã yÕu tè håi
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña t¸c phÈm . kÝ, nhng kh«ng ph¶i lµ håi kÝ ->
kh«ng nªn ®ång nhÊt nh©n vËt "t«i"
víi t¸c gi¶.
3. §äc - tãm t¾t truyÖn :
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc . * §oc :
- Häc sinh tãm t¾t truyÖn - ®äc nh÷ng * Tãm t¾t :
®o¹n tiªu biÓu, chó ý çch ®äc ®óng * §¹i ý :
ng«n ng÷ nh©n vËt, biÓu thÞ t©m lÝ C¶m xóc, suy nghÜ cña nhµ v¨n trong
nh©n vËt . chuyÕn vÒ th¨m quª cuèi cïng ®Ó rêi
Häc sinh tãm t¾t . Líp nhËn xÐt, bæ nhµ ®i lªn thµnh phè .
sung . * Bè côc : 3 phÇn
? X¸c ®Þnh néi dung chÝnh cña t¸c
phÈm ? * Gi¶i thÝch tõ khã :
? TruyÖn kÓ theo tr×nh tù nµo ?
( Hµnh tr×nh chuyÕn vÒ quª cña t¸c II. Ph©n tÝch :
gi¶) Cã thÓ chia thµnh mÊy chÆng . * Nh©n vËt :
- Anh TÊn ( t«i ) .
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch. - NhuËn Thæ .
? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? - ChÞ Hai D¬ng .
Nh©n vËt nµo lµ chÝnh ? nh©n vËt - Th»ng bÐ Hoµng .
nµo lµ nh©n vËt trung t©m . - Th»ng bÐ Thuû Sinh .
? ChØ ra 2 h×nh ¶nh nghÖ thuËt rÊt - Bµ mÑ, nh÷ng ngêi lµng .
®Æc biÖt trong truyÖn . * Hai h×nh ¶nh nghÖ thuËt : H×nh
¶nh "Cè H¬ng" vµ "Con ®êng" .
1. C¶nh vËt vµ con ngêi quª h¬ng
qua çi nh×n cña nh©n vËt "t«i" .
? Dßng c¶m xóc vÒ con ngêi vµ c¶nh a, C¶nh vËt:
vËt quª h¬ng trong lßng nh©n vËt
"t«i" cã thèng nhÊt tõ ®Çu ®Õn cuèi
truyÖn kh«ng ? ( kh«ng ) . HiÖn t¹i Håi øc
? Ph¸t hiÖn nh÷ng ®èi tîng ®îc ph¶n - Th«n xãm tiªu - §Ñp h¬n, nhng
¸nh qua çi nh×n cña nh©n vËt "t«i" ®iÒu, im l×m díi mê ¶o, kh«ng sao
? T©m tr¹ng cña nh©n vËt "t«i" ë bÇu trêi vµng óa, h×nh dung râ nÐt
®©y nh thÕ nµo ? V× sao l¹i nh vËy ? u ¸m, l¹nh lÏo .
gi÷a ®«ng .
? C¶nh vËt quª h¬ng, con ngêi ®îc t¸c
gi¶ t¸i hiÖn b»ng ph¬ng thøc nµo lµ -> C¶m xóc t©m tr¹ng cña "t«i" :
chñ yÕu ? Kh«ng nÐn ®îc, lßng t«i se l¹i, buån .
-> Bót ph¸p nghÖ thuËt : t¶ qua ®èi

? H×nh ¶nh NhuËn Thæ xuÊt hiÖn tr- chiÕu, miªu t¶, biÓu c¶m trùc tiÕp .
íc mÆt t«i so víi NhuËn Thæ 20 n¨m b, H×nh ¶nh NhuËn Thæ
vÒ tríc kh¸c nhau nh thÕ nµo ?
( Häc sinh ®äc ) Hai m¬i n¨m tríc HiÖn nay
- CËu bÐ khoÎ - ¨n mÆc r¸ch r-
( T×m chi tiÕt vÒ h×nh d¸ng, cö chØ,
m¹nh, nhanh íi , nghÌo khæ
hµnh ®éng, biÓu hiÖn ) .
nhÑn, trang phôc ( mò, ¸o ... )
®Ñp ®Ï, ®eo - M¾t
vßng b¹c . - Nãi chuyÖn tha
? NghÖ thuËt ®èi chiÕu ®îc sö dông
- HiÓu biÕt bÈm .
ë ®©y nh»m lµm næi bËt ®iÒu g× ?
nhiÒu => Tµn t¹, bÇn
- Nãi chuyÖn tù hÌn -> Cuéc ®êi
? Nh©n vËt thÝm Hai D¬ng vµ
nhiªn, v« t . xuèng dèc, sa sót
NhuËn Thæ cã ®iÓm g× gièng nhau ?
=> Mét nh©n
? Em hiÓu g× vÒ x· héi Trung Quèc
vËt Thæ ®Ñp
vµ t tëng nhµ v¨n qua çi nh×n vÒ con
®Ï, ®Çy søc
ngêi, quª h¬ng ?
sèng .
? ThÝm Hai D¬ng nghÜ g× vÒ
NhuËn Thæ bµ cã nh÷ng hµnh ®éng
=> Tè ço x· héi Trung Quèc sa sót vÒ
nh thÕ nµo ? -> HiÓu g× vÒ ngêi
mäi mÆt, lª ¸n çc thÕ lùc ®· t¹o nªn
nh©n d©n Trung Quèc trong x· héi ®ã
thùc tr¹ng ®¸ng buån ( trém c¾p, thuÕ,
?
con ®«ng .... )
Häc sinh ®äc ®o¹n ®Çu .

-> Nh÷ng mÆt tiªu cùc n»m ngay
? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ khi ngåi trªn
thuyÒn nh×n vÒ lµng, lÝ gi¶i lÝ do trong t©m hån, tÝnh çch cña ngêi
cña t©m tr¹ng ®ã ? d©n ( g¸nh nÆng tinh thÇn ) .
? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ®· ®îc sö
dông ë ®o¹n nµy ? 2. Nh÷ng suy nghÜ, c¶m xóc cña
? KÓ l¹i c¶nh gÆp gì vµ trß chuyÖn "t«i"
víi bµ mÑ, thÝm Hai ...... trß chuyÖn a, Trªn ®êng vÒ quª .
voÝ NhuËn Thæ ? - KÕt hîp kÓ, t¶, biÓu c¶m trùc tiÕp,
? Th¸i ®é, t×nh c¶m cña nh©n vËt so s¸nh ®èi chiÕu gi÷a c¶nh hiÖn t¹i
"t«i" diÔn biÕn qua nh÷ng c¶nh Êy vµ håi øc .
nh thÕ nµo ? -> Kh«ng nÐn ®îc, lßng t«i se l¹i
buån .
b, Nh÷ng ngµy ë nhµ .
? KÓ l¹i ®o¹n cuèi . §äc ®o¹n "T«i - Ng¹c nhiªn tríc sù xuÊt hiÖn cña
n»m xuèng ....... ®Õn hÕt" . thÝm Hai D¬ng, NhuËn Thæ .
? Trªn thuyÒn rêi quª, c¶m xóc t©m - §iÕng ngêi ®i tríc lêi chµo cña
tr¹ng nh©n vËt "t«i" nh thÕ nµo ? NhuËn Thæ .
? "T«i" nghÜ g× ? Sù ®èi chiÕu - Than thë cho gia c¶nh cña NhuËn
Thæ .
=> Buån, ®au xãt tríc sù sa sót cña
nh÷ng ngêi n¬i quª h¬ng .
c, Trªn ®êng rêi cè h¬ng :
- Lßng kh«ng chót lu luyÕn, c¶m thÊy
ngét ng¹t lÎ loi -> bøc bèi, ¶o n·o buån
®au thÊt väng nhøc nhèi .
- Suy nghÜ vÒ quª h¬ng: thÕ hÖ trÎ
ph¶i sèng cuéc ®êi míi, cuéc ®êi t«i
cha tõng sèng
? Çc h×nh ¶nh : con thuyÒn ..... th»ng - H×nh ¶nh con ®êng lµ biÓu hiÖn
bÐ, NhuËn thæ gi÷a vên da, mét niÒm tin vµo sù thay ®æi x· héi,
Con ®êng cã dông ý nghÖ thuËt g× ? t×m mét ®êng ®i míi cho ngêi d©n
? Qua diÔn biÕn t©m tr¹ng vµ t×nh Trung Quèc trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ
c¶m cña nh©n vËt "t«i", ta cã thÓ kØ XX .
nhËn thÊy t×nh c¶m thèng nhÊt, b¶n => T×nh yªu quª h¬ng s©u ®Ëm cña
chÊt s©u th¼m cña "t«i" ®èi víi cè h- "t«i" : tuy buån ®au v× sù sa sót,
¬ng lµ g× ? nghÌo nµn cña lµng quª nhng vÉn íc
m¬, hy väng vµo t¬ng lai, vµo thÕ hÖ
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt. trÎ sÏ ®em ®Õn nh÷ng ®æi thay cho
Häc sinh th¶o luËn quª h¬ng, sÏ ®îc sèng cuéc ®êi h¹nh
? Chñ ®Ò cña truyÖn ? phóc trªn quª h¬ng .
III. Tæng kÕt .

? §Æc s¾c nghÖ thuËt 1. Chñ ®Ò:
Nh÷ng rung c¶m cña "t«i" tríc sù thay
®æi cña lµng quª -> p2 x· héi phong
kiÕn , lÔ gi¸o phong kiÕn -> ®Æt ra
con ®êng ®i cho ngêi nh©n d©n .
2. NghÖ thuËt : §Ëm chÊt håi kÝ, tr÷
t×nh . DiÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt,
ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu .

IV. LuyÖn tËp.
? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh "con ®êng" trong truyÖn ng¾n ?
Trong "Cè H¬ng" cã h×nh ¶nh con ®êng víi nghÜa ®en : con ®êng thuû, ®-
êng s«ng ®a nh©n vËt "t«i" vÒ quª vµ "®a gia ®×nh t«i" rêi quª .
- H×nh ¶nh " con ®êng s«ng níc " nµy còng cã ý nghÜa biÓu trng cho sù
thay ®æi lu©n chuyÓn cña cuéc sèng, con ngêi nh níc, nh dßng ch¶y kh«ng
ngõng cña s«ng .
- H×nh ¶nh " con ®êng " xuÊt hiÖn ë cuèi truyÖn trong suy nghÜ, liªn tëng
cña nh©n vËt "t«i" . H×nh ¶nh nµy mang ý nghÜa biÓu tîng , kh¸i qu¸t triÕt lÝ
vÒ cuéc sèng con ngêi , hiÖn t¹i ®Õn t¬ng lai .
§ã lµ con ®êng ®Õn tù do, h¹nh phóc cña con ngêi, con ®êng cña tù th©n
hµnh ®éng , dùng x©y vµ hy väng cña con ngêi .
Con ®êng kh«ng tù nhiªn mµ cã mµ do chÝnh con ngêi, nhiÒu ngêi ®i m·i
®i nhiÒu, gãp phÇn t¹o dùng nªn .
? Em hiÓu h×nh ¶nh "Cè h¬ng" qua truyÖn ng¾n nµy nh thÕ nµo ?
- H×nh ¶nh thu nhá cña x· héi, ®Êt níc .
- Sù thay ®æi cña cè h¬ng ph¶n ¸nh ®iÓn h×nh sù biÕn ®æi cña x· héi
Trung Quèc 20 n¨m ®Çu thÕ kØ XX .
- VÊn ®Ò bøc thiÕt : CÇn ph¶i x©y dùng cuéc ®æi míi, nh÷ng con ®êng
míi kh¸c tríc , tèt ®Ñp h¬n tríc cho çc thÕ hÖ t¬ng lai .

- N¾m ®îc nghÖ thuËt kÓ chuyÖn vµ ý nghÜa lín lao trong t tëng cña nhµ v¨n .
- ChuÈn bÞ : ¤n tËp TLV .
TiÕt 79-80.
¤n tËp TËp lµm v¨n

- Gióp häc sinh n¾m ®îc çc néi dung chÝnh cña phÇn TLV trong ng÷ v¨n 9
thÊy ®îc tÝnh chÊt thÝch hîp cña chóng víi v¨n b¶n chung .
- ThÊy ®îc tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t triÓn cña çc néi dung TLV häc ë líp 9 b»ng
çch so s¸nh víi néi dung çc kiÓu v¨n b¶n ®· häc ë líp díi .

? KÓ tªn çc kiÓu v¨n b¶n ®· häc tõ líp 6 -> líp 9 vµ nªu ®Æc ®iÓm tõng v¨n
b¶n
( 5 kiÓu v¨n b¶n - 5 ph¬ng thøc biÓu ®¹t ) .
* Bµi míi : Néi dung «n tËp .
Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc «n tËp çc
kiÓu v¨n b¶n I. Çc kiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc
biÓu ®¹t cã liªn quan ë líp 9 .
Häc sinh ®äc c©u hái sè 1. 1. ThuyÕt minh :
? H·y t×m çc vÝ dô minh ho¹ cho çc - ThuyÕt minh kÕt hîp víi miªu t¶ .
tõng kiÓu v¨n b¶n ? - ThuyÕt minh kÕt hîp víi lËp luËn .
( §èi tîng thuyÕt minh nµo cÇn kÕt
hîp víi miªu t¶?
§èi tîng thuyÕt minh nµo cÇn kÕt hîp 2. Tù sù :
víi gi¶i thÝch ? )
? V¨n b¶n tù sù kÓ ë ng«i kÓ sè mÊy - Tù sù kÕt hîp víi biÓu c¶m vµ miªu
cÇn chó ý miªu t¶ néi t©m . V× sao t¶ néi t©m .
v¨n tù sù cÇn miªu t¶ néi t©m . - Tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn .
Ho¹t ®éng 2: ¤n vÒ v¨n miªu t¶ vµ 3. Mét sè ®Æc ®iÓm cÇn chó ý vÒ

thuyÕt minh . v¨n thuyÕt minh vµ miªu t¶ .
? V¨n thuyÕt minh vµ miªu t¶ kh¸c Miªu t¶ ThuyÕt minh

nhau nh thÕ nµo ? Khi thuyÕt minh - Cã h cÊu tëng t- - Trung thµnh víi
cÇn miªu t¶ ph¶i chó ý ®iÒu g× . îng, kh«nh nhÊt ®Æc ®iÓm cña
®Þnh ph¶i trung ®èi tîng, sù vËt .
thµnh víi sù vËt .
- Dïng nhiÒu so
s¸nh, liªn tëng . - B¶o ®¶m tÝnh
kh¸ch quan, KH,
Ýt dïng tëng tîng,
- Ýt dïng sè liÖu so s¸nh .
cô thÓ chi tiÕt . - Dïng nhiÒu sè
liÖu cô thÓ chi
tiÕt .
- Dïng nhiÒu
trong s¸ng t¸c v¨n - øng dông trong
ch¬ng, nghÖ nhiÒu t×nh
thuËt . huèng cuéc sèng,
- Ýt tÝnh khu«n v¨n ho¸, khoa häc
mÉu . .
- Thêng theo mét
- §a nghÜa . sè yªu cÇu gièng
nhau .
- §¬n nghÜa.
4. §èi tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m .

? ThÕ nµo lµ ®éc tho¹i, ®èi tho¹i, ®éc
tho¹i néi t©m ?
? Vai trß vµ h×nh thøc thÓ hiÖn cña
çc yÕu tè nµy trong v¨n b¶n tù sù .
? Nªu vÝ dô ?
? Trong " Cè H¬ng " cã ®o¹n v¨n nµo * Bµi tËp : T¸c phÈm " Cè H¬ng "
miªu t¶ ? ChØ ra ®èi tîng miªu t¶ ? - §o¹n v¨n miªu t¶ NhuËn Thæ trong
? §o¹n v¨n nµo sö dông thuyÕt minh ? kÝ øc cña nh©n vËt " t«i " vµ NhuËn
Çch thuyÕt minh ®ã nh thÕ nµo ? Thæ trong hiÖn t¹i .
- §o¹n thuyÕt minh kÕt hîp víi gi¶i
thÝch vÒ tªn cña NhuËn Thæ .
? PhÇn thuyÕt minh cña v¨n b¶n trªn -> TÝn ngìng, mª tÝn trong çch ®Æt
cã t¸c dông g× trong v¨n b¶n tù sù ? tªn cña ngêi nh©n d©n Trung Quèc .
( Muèn chØ ra nÐt tiªu cùc nµo ë ngêi
d©n Trung Quèc ? )
Ho¹t ®éng 2: ¤n tËp v¨n b¶n tù sù . II. §Æc ®iÓm v¨n tù sù.
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc c©u hái 1, 1. Nh÷ng néi dung liªn quan :
2 SGK trang 220 . Häc sinh th¶o luËn - Miªu t¶ trong tù sù .
theo gîi ý cña gi¸o viªn . - NghÞ luËn trong tù sù .
? Nªu vai trß t¸c dông cña miªu t¶, biÓu - BiÓu c¶m trong tù sù .
c¶m, nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. - Trong v¨n b¶n ( tù sù ) cã ®ñ çc yÕu
LÊy vÝ dô minh ho¹ . tè miªu t¶, biÓu c¶m, lËp luËn mµ vÉn
gäi ®ã lµ v¨n b¶n tù sù . V× :
- Çc yÕu tè miªu t¶, lËp luËn, biÓu
c¶m chØ lµ hç trî nh»m lµm næi bËt
ph¬ng thøc chÝnh .
- Gäi tªn v¨n b¶n -> c¨n cø vµ ph¬ng
thøc biÓu ®¹t chÝnh .
- Thùc tÕ khã cã mét v¨n b¶n nµo chØ
vËn dông mét h×nh thøc biÓu ®¹t .
* Gi¸o viªn chuÈn bÞ b¶ng phô cho häc sinh lªn diÔn vµ gäi çc em nhËn
xÐt.
ST KiÓu v¨n
Çc yÕu tè kÕt hîp
T b¶n chÝnh
BiÓu ThuyÕt
Tù sù Miªu t¶ LËp luËn §iÒu hµnh
c¶m minh
1. Tù sù x x x x
2. Miªu t¶ x x x
3. BiÓu c¶m x x x
4. ThuyÕt x x
minh
5. §iÒu hµnh
6. LËp luËn x x x
Gi¸o viªn nªu c©u hái . Häc sinh trao ®æi vµ tr×nh bµy, líp bæ sung .
( V× çc em ®ang rÌn kÜ n¨ng, cßn t¸c phÈm v¨n häc lµ thÓ hiÖn sù s¸ng t¹o
råi ) .
C©u 11: Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm .
VD : §éc tho¹i, ®èi tho¹i -> hiÓu s©u h¬n vÒ " TruyÖn KiÒu ", " Lµng " .
C©u 12: KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ t¸c phÈm tù sù cña phÇn ®äc hiÓu v¨n
b¶n vµ phÇn tiÕng viÖt -> gióp häc sinh häc tèt h¬n khi lµm v¨n kÓ chuyÖn
dïng ng«i kÓ, ngêi kÓ chuyÖn, dÉn d¾t x©y dùng vµ miªu t¶ nh©n vËt, sù
viÖc .
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn häc ë nhµ .
- ViÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh vÒ lÔ héi mïa xu©n .
- LÊy vÝ dô ®Ó ph©n tÝch kh¶ n¨ng tÝch hîp t¸c dông .
- ChuÈn bÞ bµi kiÓm tra häc kú I .
* Rót kinh nghiÖm :
Ngµy ........... th¸ng .......... n¨m 200........

TuÇn 17.
TiÕt 81.

Gióp häc sinh cñng cè n©ng cao kiÕn thøc ®· häc ë kÜ n¨ng lµm v¨n tù sù .
Tù ®¸nh gi¸ tr×nh ®é , n¨ng lùc cña b¶n th©n vÒ kÜ n¨ng x©y dùng cèt truyÖn ,
nh©n vËt , x©y dùng ng«n ng÷ nh©n vËt trong kÓ truyÖn ®êi thêng vµ trÝ tëng
tîng cña häc sinh.
Bµi kiÓm tra cña häc sinh + b¶ng ch÷a lçi.
Ho¹t ®éng 1 :
I. X©y dùng dµn bµi cho bµi v¨n.
Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng :
§Ò bµi: Nh©n ngµy 20 - 11 kÓ cho çc b¹n nghe vÒ mét kØ niÖm ®¸ng nhí
gi÷a m×nh vµ thÇy c« gi¸o cò .
Häc sinh ph©n tÝch ®Ò :
* Yªu cÇu :
- Bµi viÕt cã bè côc râ rµng.
- ThÓ lo¹i v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m, yÕu tè nghÞ luËn.
- C©u truyÖn ph¶i cã yÕu tÝnh trung thùc, cã tÝnh gi¸o dôc , cã søc thuyÕt
phôc.
Häc sinh th¶o luËn x©y dùng dµn ý.
Gi¸o viªn chiÕu dµn ý ( nh tiÕt 68, 69 ) - Häc sinh tù nhËn xÐt bµi lµm cña
m×nh th«ng qua dµn ý .
II. Ho¹t ®éng 2 : NhËn xÐt bµi cña häc sinh.
1, ¦u ®iÓm : Gi¸o viªn nhËn xÐt u ®iÓm, ®a ra nh÷ng ®o¹n c©u v¨n tiªu
biÓu cô thÓ ®Ó tuyªn d¬ng : Thu, Trang, Nhung...
- Bè côc râ rµng, biÕt t¹o t×nh huèng gÆp gì tù nhiªn.
- KÓ l¹i viÖc gÆp gì ng¾n gän, t×nh c¶m th©n mËt , nªu ®îc lêi ph¸t biÓu
cña m×nh.
- BiÕt t¹o ra lêi tho¹i cô thÓ ch©n thËt.
2, Tån t¹i :
- Mét sè em t¹o t×nh huèng gîng Ðp...
- V¨n viÕt cha trong s¸ng, ch©n thËt.
- NhiÒu bµi cha ®a ®îc yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn vµo . V× vËy bµi viÕt
cßn hêi hît : Nam, Tïng, NghÜa.....
III. Tr¶ bµi vµ ch÷a lçi :
1, Lçi chÝnh t¶.
2, Lçi dïng tõ.
3, Lçi diÔn ®¹t.
* Híng dÉn häc ë nhµ :
Häc sinh vÒ tiÕp tôc söa ch÷a lçi, rót kinh nghiÖm .
TiÕt 82 - 83 :
KiÓm tra tæng hîp häc k× I.
( Theo ®Ò cña Së gi¸o dôc )
TiÕt 84 - 85 :
Nh÷ng ®øa trÎ.
M¸c Xim Gorki.

Gióp häc sinh :
- BiÕt rung c¶m víi nh÷ng t©m hån tuæi th¬ trong tr¾ng, sèng thiÕu t×nh th¬ng
vµ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña Gorki trong ®o¹n trÝch tiÓu thuyÕt tù thuËt nµy.
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô nh÷ng v¨n b¶n tù sù vµ häc tËp çch viÕt v¨n tù sù ng«i
kÓ sè 1.

* KiÓm tra bµi cò : Ng«i kÓ chuyÖn sè 1 cã t¸c dông g× ?
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.

chung. 1. T¸c gi¶ :
Häc sinh ®äc chó thÝch t¸c gi¶. - Nhµ v¨n Nga næi tiÕng.
Gi¸o viªn bæ sung. - Cuéc ®êi gÆp nhiÒu gian tru©n, cã
tuæi th¬ cay ®¾ng thiÕu t×nh th¬ng.
- Lµ ngêi më ®Çu cho v¨n häc çch
m¹ng Nga thÕ kØ XX.
- Võa lao ®éng võa s¸ng t¸c rÊt nhiÒu.
? HiÓu g× vÒ xuÊt xø ®o¹n trÝch vµ 2. T¸c phÈm :
t¸c phÈm tù truyÖn cña Gorki. - Trong " Thêi th¬ Êu " -> cuèn ®Çu
Gi¸o viªn gi¶i thÝch vµ tãm t¾t t¸c trong bé ba t2 tù truyÖn.
phÈm ( SGV ).
3. §äc, t×m hiÓu bè côc :

Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - Gi¸o viªn nªu a, §äc.
tãm t¾t phÇn trÝch - Häc sinh ®äc
mét vµi ®o¹n.
? §o¹n trÝch cã bè côc mÊy phÇn? Néi b, Bè côc : 3 phÇn.
dung tõng phÇn. - T×nh b¹n trong tr¾ng.
- T×nh b¹n bÞ cÊm ®o¸n.
- T×nh b¹n tiÕp diÔn.
? ChuyÖn ®îc kÓ theo ng«i kÓ thø => KÓ theo tr×nh tù thêi gian.
mÊy? ( Ng«i thø nhÊt - Ali«sa )
II. Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n II. Ph©n tÝch .

tÝch.
? Em hiÓu g× vÒ hoµn c¶nh cña 1. Nh÷ng ®øa trÎ sèng thiÕu t×nh
nh÷ng ®øa trÎ? th¬ng .
- Häc sinh tãm t¾t v¨n b¶n .
- A li-«sa : bè mÊt ë víi bµ ngo¹i .
- 3 ®øa con «ng ®¹i t¸ : mÑ mÊt sèng
? T×m ra ®iÓm gièng vµ ®iÓm kh¸c víi bè vµ g× ghÎ ( quý téc ) .
nhau trong hoµn c¶nh xuÊt hiÖn cña -> §Òu sèng thiÕu t×nh th¬ng, thuéc
chóng? çc giai cÊp kh¸c nhau .
? Quan hÖ gi÷a hai gia ®×nh nh thÕ - Bän trÎ quen nhau t×nh cê . Ali «sa
nµo? T¹i sao bän trÎ l¹i ch¬i th©n víi cøu th»ng em bÞ ng· xuèng giÕng ->
nhau. chóng ch¬i th©n víi nhau v× cã c¶nh
ngé gièng nhau .
? §äc truyÖn tù thuËt nµy em c¶m
nhËn t×nh b¹n gi÷a bän trÎ nh thÕ
nµo ? T¹i sao nhµ v¨n l¹i cã thÓ kh¾c => T×nh b¹n trong s¸ng hån nhiªn .
ghi s©u s¾c vµ kÓ l¹i xóc ®äng nh -> T¸c gi¶ nhí l¹i tuæi th¬ cay ®¾ng,
vËy? nhng ®«i khi còng cã nh÷ng kho¶nh
kh¾c ngät ngµo cña m×nh .
2. Nh÷ng quan s¸t vµ nhËn xÐt tinh
tÕ cña Ali «sa .
- Khi mÊy ®øa trÎ k/c mÑ chÕt :"
? T×m nh÷ng ®o¹n v¨n c©u v¨n thÓ Chóng ngåi s¸t vµo nhau nh nh÷ng chó
hiÖn sù quan s¸t tinh tÕ cña Ali«sa gµ con " -> sù so s¸nh chÝnh x¸c
nh×n nhËn vÒ nh÷ng ®øa trÎ? khiÕn ta liªn tëng c¶nh lò gµ con sî h·i
? Ph©n tÝch nh÷ng c¶m nhËn, nhËn co côm vµo nhau khi nh×n thÊy diÒu
xÐt b»ng nh÷ng c©u v¨n giµu h×nh h©u .
¶nh so s¸nh cña nhµ v¨n? -> Sù c¶m th«ng cña Ali «sa víi næi
bÊt h¹nh cña çc b¹n nhá .
( Häc sinh th¶o luËn theo 2 nhãm ) - - Khi ®¹i t¸ bÊt chît xuÊt hiÖn "
Häc sinh b¸o ço nhËn xÐt . Chóng lÆng lÏ bíc ra khái xe vµ ®i
Gi¸o viªn tæng hîp, kÕt luËn. vµo nhµ khiÕn t«i l¹i nghÜ ®Õn
nh÷ng con ngçng ........" -> So s¸nh
chÝnh x¸c thÓ hiÖn d¸ng dÊp cña bän
trÎ vµ thÓ hiÖn ®îc t¸c gi¶ víi néi t©m
cña chóng ®ång thêi c¶m th«ng víi
cuéc sèng thiÕu t×nh th¬ng cña çc b¹n
.
? ChuyÖn ®êi thêng, vên cæ tÝch lång 3. ChuyÖn ®êi thêng vµ vên cæ tÝch
vµo nhau trong nghÖ thuËt kÓ truyÖn - Chi tiÕt bän trÎ nh¾c ®Õn d× ghÎ ->
cña Gorki nh thÕ nµo qua çc chi tiÕt Ali «sa liªn tëng ®Õn nh©n vËt mô g×
liªn quan ®Õn nh÷ng ngêi mÑ vµ ghÎ ®éc ¸c trong truyÖn cæ tÝch ->
nh÷ng ngêi bµ trong bµi v¨n nµy ? TrÝ tëng tîng phong phó vµ sù lo l¾ng
th¬ng çc b¹n .
? Nh÷ng c©u v¨n biÓu c¶m cña Ali«sa
khi liªn tëng vÒ mÑ cã t¸c dông g×? - Chi tiÕt ngêi " mÑ thËt " Ali «sa l¹c
ngay vµo thÕ giíi cæ tÝch -> ®éng
viªn çc b¹n vµ nçi thÊt väng trÎ th¬
-> khao kh¸t t×nh yªu th¬ng cña mÑ .
- H×nh ¶nh ngêi bµ nh©n hËu kÓ
chuyÖn cho ch¸u nghe, kh¸i qu¸t " cã lÏ
t×nh c¶m nh÷ng ngêi bµ ®Òu tèt "
chóng kÓ vÒ ngµy tríc, tríc kia, cã
lóc .
=> Nhí nhung hoµi niÖm nh÷ng ngµy
? V× sao trong c©u chuyÖn Ali«sa sèng t¬i ®Ñp .
( nhµ v¨n ) kh«ng nh¾c tªn ®Õn bén => YÕu tè cæ tÝch lµm cho truyÖn
trÎ nhµ ®¹i t¸? ( c©u truyÖn thªm kÕt ®Çy chÊt th¬ -> íc mong h¹nh phóc
qu¶, ®Ëm ®µ mµu s¾c cæ tÝch ). yªu th¬ng cña trÎ th¬ hån hËu ®¸ng yªu
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt -
luyÖn tËp. III. Tæng kÕt - luyÖn tËp .
Häc sinh ®äc to ghi nhí.
1. Ghi nhí :
- Chñ ®Ò : T×nh b¹n th©n thiÕt gi÷a
chó bÐ Ali «sa víi 3 ®øa trÎ hµng xãm
s«ng, thiÕu t×nh th¬ng, bÊt chÊp c¶n
trë cña ngêi lín .
- NghÖ thuËt kÓ chuyÖn :
+ Tù thuËt .
+ So s¸nh chÝnh x¸c .
+ §èi tho¹i ng¾n gän, sinh ®éng, phï
hîp víi t©m lÝ nh©n vËt .
+ §êi thêng, cæ tÝch lång vµo nhau .
2. LuyÖn tËp : C©u 1 SGK .

- KÓ chuyÖn vÒ t×nh b¹n cña em.
- ¤n tËp cuèi k×.
* Rót kinh nghiÖm.
Thø....... ngµy ...... th¸ng ...... n¨m 200.....
TuÇn 19.
Bµi 18 .
TiÕt 91- 92:
Bµn vÒ ®äc s¸ch
- Chu Quang TiÒm -
A . Môc tiªu cÇn ®¹t :
- HiÓu ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch qua bµi
nghÞ luËn s©u giµu tÝnh thuyÕt phôc cña Chu Quang TiÒm .
- RÌn luyÖn thªm çch viÕt v¨n nghÞ luËn qua viÖc lÜnh héi bµi NL s©u ,
sinh ®éng , giµu tÝnh thuyÕt phôc cña Chu Quang TiÒm .
B. ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
- Mét vµi ch¬ng tr×nh " Mçi ngµy mét cuèn s¸ch " trong thêi gian gÇn ®©y.
C . TiÕn hµnh çc ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp :
* Bµi cò : Gi¸o viªn giíi thiÖu ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n kú II .
* Bµi míi :
Chu Quang TiÒm ( 1897 - 1986 ) lµ nhµ mÜ häc vµ lý luËn v¨n häc næi
tiÕng cña Trung Quèc . Trong çc c«ng tr×nh nghiªn cøu cña m×nh , «ng ®·
nhiÒu lÇn lu t©m ®Õn viÖc ®äc s¸ch . Bµi nghÞ luËn "Bµn vÒ ®äc s¸ch " lµ lêi
t©m huyÕt cña t¸c gi¶ muèn truyÒn l¹i cho ®êi sau nh÷ng kinh nghiÖm ®äc s¸ch
cã hiÖu qu¶ nhÊt trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ lµm viÖc cña mçi ngêi .
Ho¹t ®éng cña häc sinh KÕt qu¶ çc ho¹t ®éng - Néi dung
( Díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn ) bµi häc
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I . T×m hiÓu chung :
chung v¨n b¶n . 1 . T¸c gi¶ - t¸c phÈm :
? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Chu - Chu Quang TiÒm ( 1897 - 1986 ) :
Quang TiÒm vµ v¨n b¶n " Bµn vÒ nhµ mÜ häc , lÝ luËn v¨n häc næi
®äc s¸ch " tiÕng Trung Quèc .
- " Bµn vÒ ®äc s¸ch " trÝch " Danh
nh©n Trung Quèc bµn vÒ niÒm vui
næi buån cña viÖc ®äc s¸ch " xuÊt b¶n
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - häc sinh ®äc 1995 .
2 . §äc :
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n b¶n . Râ rµng , m¹ch l¹c , ...
? Dùa vµo nh÷ng yÕu tè nµo ®Ó x¸c 3 . ThÓ lo¹i :
®Þnh ? - V¨n b¶n nghÞ luËn : ( lËp luËn gi¶
thiÕt 1 vÊn ®Ò x· héi )
-> TÇm quan träng cña viÖc ®äc
s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch nh thÕ
nµo ®Ó cã hiÖu qu¶ .
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m tõ khã - Dùa vµo hÖ thèng luËn ®iÓm , çch
cña häc sinh . lËp luËn vµ tªn v¨n b¶n .
4 . Gi¶i nghÜa tõ khã :
? Dùa vµo bè côc cña v¨n b¶n h·y tãm Häc vÊn vµ häc thuËt .
t¾t çc luËn ®iÓm cña t¸c gi¶ khi 5 . Bè côc :
triÓn khai vÊn ®Ò nghÞ luËn Êy ? - LuËn ®iÓm 1 : ( 2 ®o¹n v¨n ®Çu ) :
Kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng vµ sù
cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch .
- LuËn ®iÓm 2 : ( ®o¹n v¨n thø 3 ) :
Çc khã kh¨n , nguy h¹i dÔ gÆp cña
viÖc ®äc s¸ch trong t×nh h×nh hiÖn
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . nay .
Häc sinh ®äc ®o¹n ®Çu . - LuËn ®iÓm 3 : ( 3 ®o¹n v¨n cuèi ) :
? Qua lêi bµn cña Chu Quang TiÒm , Bµn vÒ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch .
em thÊy s¸ch cã tÇm quan trong nh II . Ph©n tÝch :
thÕ nµo ? 1 . TÇm quan träng vµ ý nghÜa cña
viÖc ®äc s¸ch .
* TÇm quan träng lín lao cña s¸ch trªn
con ®êng ph¸t triÓn nh©n lo¹i , v× :
+ S¸ch ®· ghi chÐp ...... tÝch luü qua
tõng thêi ®¹i .
? Tõ ®ã em thÊy mèi quan hÖ gi÷a + Nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ ........ häc
®äc s¸ch vµ häc vÊn ra sao ? thuËt cña nh©n lo¹i .
+ S¸ch trë thµnh kho tµng quý b¸u ....
n¨m nay .
? VËy viÖc ®äc s¸ch cã ý nghÜa g× ? * §äc s¸ch lµ con ®êng quan träng cña
häc vÊn ( Häc vÊn lµ thµnh qu¶ tÝch
luü l©u dµi cña nh©n lo¹i ) .
* §äc s¸ch lµ ®Ó chuÈn bÞ hµnh
? Trong thêi ®¹i hiÖn nay , ®Ó trau trang , thùc lùc vÒ mäi mÆt ®Ó con
dåi häc vÊn , ngoµi con ®êng ®äc s¸ch ngêi cã thÓ tiÕp tôc tiÕn xa trªn con
cßn cã nh÷ng con ®êng nµo kh¸c ? ®êng häc tËp , ph¸t hiÖn thÕ giíi .
? Em hiÓu c©u " Cã ®îc sù chuÈn bÞ
nh thÕ ....... nh»m ph¸t hiÖn thÕ giíi - Häc sinh tù béc lé .
míi " nh thÕ nµo ?
Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n 3 .
? Muèn tÝch luü häc vÊn , ®äc s¸ch cã
hiÖu qu¶ , t¹i sao tríc tiªn cÇn biÕt lùa
chän s¸ch mµ ®äc ? 2 . Çch lùa chän s¸ch khi ®äc :
- Trong t×nh h×nh hiÖn nay , s¸ch
cµng nhiÒu , viÖc ®äc s¸ch cµng
kh«ng dÔ . Häc gi¶ Chu Quang TiÒm
®· chØ râ ngêi ®äc ®øng tríc 2 ®iÒu
nguy h¹i sau :
+ S¸ch nhiÒu khiÕn ta ........ kh«ng
? Theo t¸c gi¶ , nªn chän s¸ch dÓ ®äc biÕt nghiÒn ngÉm .
nh thÕ nµo ? + S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ®äc ........ cã
Ých .
-> Çch chän s¸ch :
T¸c gi¶ ®· kh¼ng ®Þnh " Trªn ®êi + Kh«ng tham ®äc nhiÒu .......... ph¶i
kh«ng cã häc vÊn nµo lµ c« lËp , t¸ch chän cho tinh , ®äc kÜ nh÷ng quyÓn
rêi häc vÊn kh¸c " . V× thÕ " Kh«ng nµo thùc sù cã gi¸ trÞ , cã lîi cho m×nh
biÕt réng , kh«ng th«ng tho¸t th× .
kh«ng thÓ n¾m gän " - chøng tá , sù
tõng tr¶i cña 1 häc gi¶ lín .
Häc sinh ®äc ®o¹n cuèi .
Gi¸o viªn : ViÖc biÕt lùa chän s¸ch
®Ó ®äc ®· lµ mét quan ®iÓm quan
träng thuéc ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch . 3 . Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch :
Cïng vÊn ®Ò nµy Chu Quang TiÒm * Çch ®äc ®óng ®¾n :
cßn bµn cô thÓ vÒ çch ®äc s¸ch . Em - §äc kÜ , ®äc nhiÒu lÇn , ®Õn thuéc
h·y ph©n tÝch lêi bµn cña t¸c gi¶ vÒ lßng .
ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch . - §èi víi sù say mª , ngÉm nghÜ , suy
nghÜ s©u xa , tÝch luü .......
- §äc - hiÓu : Cã nhiÒu ch¸ch ®äc :
®äc to , ®äc thµnh tiÕng , ®äc thÇm ,
? LuËn ®iÓm nµy ®îc t¸c gi¶ triÓn ®äc b»ng m¾t , ®äc 1 lÇn , ®äc
khai nh thÕ nµo ? ý nghÜa gi¸o dôc s nhiÒu lÇn .....
ph¹m cña luËn ®iÓm nµy lµ ë chæ * Mèi quan hÖ gi÷a häc vÊn ph¸t triÓn
nµo ? vµ häc vÊn chuyªn m«n víi viÖc ®äc
s¸ch :
- B¸c bá quan niÖm chØ chó ý ®Õn
häc vÊn chuyªn m«n mµ l·ng quªn häc
vÊn ph¸t triÓn . Mµ ®©y lµ 1 chØnh
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt - thÓ tù nhiªn .
LuyÖn tËp . - §äc s¸ch lµ häc tËp tri thøc , rÌn
Bµi viÕt nµy cã tÝnh thuyÕt phôc cao luyÖn tÝnh çch , chuyÖn häc lµm ng-
. Theo em ®iÒu Êy ®îc t¹o nªn tõ êi chø kh«ng ph¶i lµm con mät s¸ch .
nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo ? Tæng kÕt - LuyÖn tËp :
Häc sinh th¶o luËn . 1 . Bè côc : §©y lµ bµi nghÞ luËn rÊt
chÆt chÏ , hîp lý , çc ý kiÕn ®îc dÉn
d¾t nhÑ nhµng , tù nhiªn , sinh ®éng .
2 . Néi dung : Çc lêi bµn , çch tr×nh
bµy cña t¸c gi¶ võa ®¹t lÝ , thÊu t×nh
-> lµ mét häc gi¶ cã uy tÝn . -> nhËn
xÐt ®a ra x¸c ®¸ng thuyÕt phôc . §ång
thêi t¸c gi¶ tr×nh bµy b»ng çch ph©n
tÝch cô thÓ b»ng giäng trß chuyÖn ,
t©m t×nh khiÕn ngêi ®äc tiÕp nhËn
mätt çch nhÑ nhµng , thÊm thÝa .
3 . VÒ çch viÕt :
T¸c gi¶ sö dông tõ ng÷ hãm hØnh ,
giµu h×nh ¶nh , giµu chÊt th¬ .
4 . Ghi nhí : Häc sinh ®äc to ghi nhí
s¸ch gi¸o khoa .
Ho¹t ®éng 4 - Híng dÉn häc ë nhµ :

- Häc sinh ®äc thuéc ghi nhí . N¾m néi dung bµi häc .
- Qua v¨n b¶n " Bµn vÒ ®äc s¸ch " em thu ho¹ch thÊm thÝa nhÊt ë ®iÓm nµo ?
v× sao ? ( ViÕt thµnh mét ®o¹n v¨n ng¾n ) .
- So¹n bµi " TiÕng nãi v¨n nghÖ " .
TiÕt 93 .
Khëi ng÷ .
- Gióp häc sinh nhËn biÕt khëi ng÷ víi chñ ng÷ cña c©u .
- NhËn biÕt c«ng dông cña khëi ng÷ lµ nªu ®Ò tµi cña c©u chøa nã .
- RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn khëi ng÷ vµ vËn dông khëi ng÷ trong nãi , viÕt .
B . ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc :
Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kiÕn thøc I . §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi
vÒ khëi ng÷ . ng÷ trong c©u .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi çc VD
* VÝ dô : 1 , x¸c ®Þnh CN trong çc
ë phÇn I 1, c©u
Häc sinh ®äc yªu cÇu cña môc 1 : a. " Anh " in ®Ëm : kh«ng lµ CN
? Ph©n biÖt çc tõ ng÷ in ®Ëm víi Anh kh«ng in ®Ëm : lµ CN .
chñ ng÷ trong c©u sau vµ quan hÖ víib. " T«i " -> lµ CN .
vÞ ng÷ . c. " Chóng ta " - > lµ CN .
2 , Ph©n biÖt çc tõ ng÷ in
®Ëm víi CN .
* VÞ trÝ : Çc tõ ng÷ in ®Ëm ®øng tr-
íc CN .
* Quan hÖ víi VN : Çc t÷ ng÷ in
®Ëm kh«ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi
? Nh÷ng tõ ng÷ ®øng tríc CN , dïng VN theo quan hÖ C - V .
®Ó nªu lªn ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn trong
c©u -> lµ khëi ng÷ .
? VËy em hiÓu khëi ng÷ lµ g× ?
+ ? Nªu ®Æc ®iÓm ? Vai trß cña * Bµi häc :
khëi ng÷ trong c©u ? 1 . Khëi ng÷ ( ®Ò ng÷ , TP khëi ý ) :
lµ thµnh phÇn c©u ®øng tríc CN .
2 . Vai trß cña khëi ng÷ trong c©u :
VD : ë c©u a, b , c vai trß cña khëi ng÷ Nªu lªn ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn trong c©u
lµ : chøa nã .
a, " Anh " 1 -> nªu lªn ®èi tîng ®îc nãi
tíi trong c©u .
b , " Giµu " 1 : nªu lªn sù viÖc ®îc nãi
tíi trong c©u .
c , Khëi ng÷ " VÒ ....... v¨n nghÖ " ->
nªu lªn ®Ò tµi cña c©u nãi .
? VËy cã thÓ thªm nh÷ng quan hÖ tõ
nµo tríc çc khëi ng÷ ? 3 . DÊu hiÖu nhËn biÕt :
- Tríc khëi ng÷ cã thÓ thªm çc quan
Gi¸o viªn lu ý häc sinh : hÖ t÷ : vÒ , ®èi víi .
- Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ bæ ng÷ ®¶o . - Sau khëi ng÷ cã thÓ thªm trî tõ " th×
VD1 : QuyÓn s¸ch nµy t«i ®äc råi "
-> B N ®¶o
VD2 : QuyÓn s¸ch nµy , t«i ®äc nã
råi .
-> Khëi ng÷ .

- Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ chñ ng÷ .
VD1 : B«ng lóa nµy h¹t máng qu¸ .
-> Chñ ng÷
VD2 : B«ng lóa nµy , h¹t máng qu¸ .
-> Khëi ng÷
- Khëi ng÷ cã quan hÖ trùc tiÕp hoÆc
gi¸n tiÕp víi phÇn c©u cßn l¹i :
+ Quan hÖ trùc tiÕp: Khëi ng÷ cã thÓ
®îc lÆp l¹i nguyªn v¨n hoÆc thay thÕ
b»ng tõ ng÷ kh¸c .
VD : Giµu , t«i còng giµu råi .
+ Quan hÖ gi¸n tiÕp :
VD : KiÖn ë huyÖn , bÊt qu¸ m×nh tèt
lÔ, quan trªn míi xö cho ®îc .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp .

II . LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1 : Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1 : x¸c ®Þnh khëi ng÷ :
a, " §iÒu nµy "
b, " §èi víi chóng m×nh "
c, " Mét m×nh "
d, " Lµm khÝ tîng "
e, " §èi víi ch¸u "
Bµi tËp 2 :
a, Lµm bµi , anh Êy cÈn thËn l¾m .
b, HiÓu th× t«i hiÓu råi , nhng gi¶i th× t«i cha gi¶i ®îc .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ .
1 . T×m thµnh phÇn khëi ng÷ ë bµi " Bµn vÒ ®äc s¸ch "
2. So¹n bµi " PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp " .
TiÕt 94 - PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp .

Gióp häc sinh hiÓu vµ biÕt vËn dông çc phÐp lËp luËn ph©n tÝch , tæng
hîp trong bµi TLVNL .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
GiÊy khæ to , bót d¹ ®Ó sinh ho¹t nhãm
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc :
Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kh¸i niÖm I . TiÒm hiÓu phÐp lËp luËn ph©n
vÒ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tÝch vµ tæng hîp .
tæng hîp . 1 . V¨n b¶n : " Trang phôc " .
Häc sinh ®äc v¨n b¶n " Trang phôc " * PhÐp ph©n tÝch :
? ë ®o¹n më ®Çu , bµi viÕt nªu ra mét

lo¹t dÉn chøng vÒ çch ¨n mÆc ®Ó
rót ra nhËn xÐt vÒ vÊn ®Ò g× ?
( Trang phôc ®Ñp vµ v¨n ho¸ ) .
? Hai luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n
lµ g× ? ( - VÊn ®Ò v¨n ho¸ trong trang
phôc ; - vÊn ®Ò çc quy t¾c ngÇm
buéc mäi ngêi tu©n theo ) .
? T¸c gi¶ ®· dïng phÐp lËp luËn nµo
®Ó rót ra 2 luËn ®iÓm ®ã ? ( phÐp
ph©n tÝch) . - HiÖn tîng 1 : Th«ng thêng trong
? Bµi v¨n ®· nªu ra nh÷ng dÉn chøng doanh tr¹i ........ mäi ngêi -> HiÖn tîng
g× vÒ trang phôc ? nµy nªu vÊn ®Ò : cÇn ¨n mÆc chØnh
tÒ , ®ång bé .
- HiÖn tîng 2 : Anh thanh niªn ®i t¸t n-
íc .......... oang oang -> yªu cÇu ph¶i ¨n
mÆc phï hîp víi hoµn c¶nh .
- HiÖn tîng 3 : ¡n mÆc ph¶i phï hîp víi
®¹o ®øc . Çi ®Ñp bao giê còng ®i
liÒn víi çi gi¶n dÞ . Ngêi cã v¨n ho¸ lµ
ngêi biÕt tù hoµ m×nh vµo céng ®ång
nh thÕ .
=> Ph©n tÝch lµ phÐp lËp luËn tr×nh
? Tõ ®ã em hiÓu phÐp lËp luËn ph©n bµy tõng bé phËn cña 1 vÊn ®Ò vµ
tÝch lµ g× ? ph¬i bµy néi dung bªn trong cña sù vËt
hiÖn tîng .
Khi ph©n tÝch chóng ta cã thÓ gi¶
thiÕt , so s¸nh , ®èi chiÕu .
* PhÐp tæng hîp :
? Theo em bµi viÕt ®· dïng phÐp lËp - Nguyªn t¾c thø 2 cña trang phôc " ¡n
luËn g× ®Ó chèt l¹i vÊn ®Ò ? C©u mÆc ra sao ......... toµn x· héi " .
v¨n nµo thÓ hiÖn ®iÒu ®ã . - Trang phôc ®Ñp lµ trang phôc ®¸p
? Tõ tæng hîp quy t¾c ¨n mÆc nãi øng 3 yªu cÇu , 3 quy t¾c : cã phï hîp
trªn , bµi viÕt ®· më réng sang vÊn th× míi ®Ñp , sù phï hîp víi m«i trêng ,
®Ò ¨n mÆc ®Ñp nh thÕ nµo ? Nªu phï hîp víi hiÓu biÕt , phï hîp víi ®¹o
çc ®iÒu kiÖn quy ®Þnh çi ®Ñp ®øc .
cña trang phôc nh thÕ nµo ? ( Häc => PhÐp tæng hîp : lµ rót ra çi chung
sinh th¶o luËn nhãm ) . tõ nh÷ng ®iÒu ph©n tÝch . Do ®ã
? Qua bµi ®äc em h·y nªu vai trß cña kh«ng cã ph©n tÝch th× kh«ng cã
phÐp tæng hîp ®èi víi bµi nghÞ luËn tæng hîp . LËp luËn tæng hîp thêng ®-
nh thÕ nµo ? îc ®Æt ë cuèi ®o¹n hay cuèi bµi , ë
phÇn kÕt luËn cña mét phÇn hoÆc
toµn bé v¨n b¶n .
=> Môc ®Ých cña phÐp lËp luËn
ph©n tÝch vµ tæng hîp lµ nh»m ý
? Môc ®Ých cña phÐp lËp luËn ph©n nghÜa cña mét sù vËt hiÖn tîng nµo
tÝch vµ tæng hîp lµ g× ? ®ã .
2 . Ghi nhí : SGK
Häc sinh ®äc to ghi nhí .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp :

II . LuyÖn tËp : Häc sinh lµm bµi tËp theo 4 nhãm .
Bµi tËp 1 : §Ó l¸m s¸ng râ luËn ®iÓm " Häc vÊn .......... cña häc vÊn " t¸c
gi¶ ®· tr×nh bµy çc luËn cø theo mét thø tù l«gÝc :
- Häc vÊn lµ c«ng viÖc cña toµn nh©n lo¹i
- Häc vÊn së dØ ®îc lu truyÒn l¹i cho ®êi sau lµ nhí s¸ch
- S¸ch chøa ®ùng nh÷ng häc vÊn quý b¸u cña nh©n lo¹i
- NÕu kh«ng ®äc s¸ch kh«ng t¹o ®îc ®iÓm xuÊt ph¸t v÷ng ch¾c
- NÕu xo¸ bá s¸ch sÏ trë thµnh nh÷ng kÎ l¹c hËu .
Bµi tËp 2 :
- Ph©n tÝch lý do ph¶i chon s¸ch ®Ó ®äc :
- §äc kh«ng cÇn nhiÒu mµ cÇn ph¶i tinh vµ kü
- S¸ch cã nhiÒu lo¹i ( s¸ch chuyªn m«n , s¸ch thêng thøc ) nÕu kh«ng chän
dÔ l¹c híng .
- Çc lo¹i s¸ch Êy ph¶i cã liªn quan víi nhau
Bµi tËp 3 : TÇm quan träng cña ®äc s¸ch :
- Kh«ng ®äc th× kh«ng cã ®iÓm xuÊt ph¸t cao ...... nh©n lo¹i .
- §äc kh«ng chän läc s¸ch th× ®êi ngêi ng¾n ngñi kh«ng ®äc xuÓ
- §äc Ýt mµ kü quan träng h¬n ®äc nhiÒu qua loa kh«ng cã Ých lîi g×
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ :
? Em hiÓu ph©n tÝch cã vai trß nh thÕ nµo trong lËp luËn ?
Gîi ý :
- Ph©n tÝch lµ mét thao t¸c b¾t buéc trong lËp luËn . Bëi kh«ng ph©n tÝch
th× kh«ng l¸m s¸ng tá ®îc luËn ®iÓm vµ kh«ng thuyÕt phôc ®îc ngêi ®äc ngêi
nghe .
- Ph©n tÝch gióp ngêi ®oc , ngêi nghe nhËn thóc ®óng , hiÓu ®óng vÊn
®Ò . V× vËy cã ph©n tÝch th× cã tæng hîp ( §©y lµ mèi quan hÖ biÖn chøng
trong VBNL ) .
? So¹n bµi tiÕp theo " LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp " .
TiÕt 95
LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp .
A . Môc tiªu cÇn ®¹t:

- RÌn kü n¨ng nhËn diÖn v¨n b¶n ph©n tÝch vµ tæng hîp .
- RÌn kü n¨ng viÕt v¨n b¶n ph©n tÝch vµ tæng hîp .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß:
GiÊy khæ to , bót d¹ .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc:
? Em h·y nªu vai trß cña phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp trong bµi v¨n nghÞ
luËn .
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1: NhËn diÖn v¨n b¶n I . NhËn diÖn v¨n b¶n ph©n tÝch .
ph©n tÝch . Bµi tËp 1 :
( Häc sinh th¶o luËn b»ng 2 nhãm ) . * §o¹n v¨n a :
Häc sinh ®äc kü 2 ®o¹n trÝch a, b tr¶ - LuËn ®iÓm : " Th¬ hay ........ hay c¶
lêi c©u hái : bµi " .
? LuËn ®iÓm vµ tr×nh tù ph©n tÝch - Tr×nh tù ph©n tÝch : çi hay ®îc thÓ
ë ®o¹n v¨n a ? hiÖn :
? LuËn ®iÓm vµ tr×nh tù ph©n tÝch + ë çc ®iÖu xanh ........
ë ®o¹n v¨n b ? + ë nh÷ng cö ®éng .......
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ + ë nh÷ng vÇn th¬ ........
vµo dÊu khæ to ( 5' ) . + ë çc ch÷ kh«ng non Ðp ......
Çc nhãm nhËn xÐt lÉn nhau gi¸o viªn * §o¹n v¨n b : KÕt hîp phÐp ph©n
kÕt luËn vÊn ®Ò trªn b¶ng . tÝch+ tæng hîp .
- LuËn ®iÓm : " MÊu chèt cña sù
thµnh ....... ®©u " .
- Tr×nh tù ph©n tÝch :
+ Do nguyªn nh©n kh¸ch quan ( ®iÒu
kiÖn cÇn ) : gÆp thêi , hoµn c¶nh ,
®iÒu kiÖn häc tËp thuËn lîi , tµi n¨ng
trêi phó ....
+ Do nguyªn nh©n chñ quan ( ®iÒu
kiÖn ®ñ ) T2 kiªn tr× phÊn ®Êu , häc
tËp kh«ng mÖt mái , kh«ng ngõng trau
råi phÈm chÊt ®Æc ®iÓm tèt ®Ñp .
- Tæng hîp vÊn ®Ò : " Rót cuéc ........
tèt ®Ñp " .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn thùc hµnh
ph©n tÝch mét vÊn ®Ò . II . Thùc hµnh ph©n tÝch mét vÊn
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 2 . ®Ò.
Gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò cho häc sinh Bµi tËp 2 :
th¶o luËn theo ®«i b¹n çc c©u hái sau * Häc qua loa , ®èi phã :
: 1 . Häc qua loa :
? ThÕ nµo lµ häc ®èi phã ? Qua loa ? + Häc kh«ng cã ®Çu cã ®u«i , kh«ng
? Ph©n tÝch b¶n chÊt cña lèi häc ®èi ®Õn n¬i ®Õn chèn , çi g× còng biÕt
phã vµ nªu t¸c h¹i cña nã ? mét tÝ nhng kh«ng cã kiÕn thøc c¬
Häc sinh tr×nh bµy tríc líp , bæ sung , b¶n , hÖ thèng .....
gi¸o viªn kÕt luËn . + Häc ®Ó khoe mÏ , nhng thùc ra ®Çu
ãc rçng tuÕch , kh«ng d¸m tr×nh bµy
chÝnh kiÕn cña m×nh vÒ çc vÊn ®Ò
cã liªnn quan ®Õn häc thuËt .
2 . Häc ®èi phã :
- Lµ kh«ng lÊy viÖc häc lµm môc
®Ých , xem viÖc häc lµ phô .
- Lµ häc bÞ ®éng , cèt ®èi phã víi sù
®ßi hái cña thÇy c« , cha mÑ , thi
cö .....
- Häc ®èi phã th× kiÕn thøc n«ng c¹n ,
hêi hît .... -> ngµy cµng dèt n¸t , h háng
, võa lõa dèi ngêi kh¸c , võa tù ®Ò cao
m×nh -> nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t-
îng " tiÕn sÜ giÊy " ®ang bÞ x· héi lªn
¸n gay g¾t .
* B¶n chÊt cña lèi häc ®èi phã vµ t¸c
h¹i cña nã:
- B¶n chÊt :
+ Cã h×nh thøc cña häc tËp : còng
®Õn líp , còng ®äc s¸ch , còng cã
®iÓm thi , còng b»ng cÊp .
+ Kh«ng cã thùc chÊt : ®Çu ãc rçng
tuÕch , ®Õn næi " ¨n kh«ng nªn
®äi ...... lêi " , hái g× còng kh«ng biÕt
lµm viÖc g× còng háng .
- T¸c h¹i :
+ §èi víi x· héi : nh÷ng kÎ häc ®èi phã
sÏ trë thµnh g¸nh nÆng l©u dµi cho x·
héi vÒ nhiÒu mÆt trong kinh tÕ , t t-
ëng , ®¹o ®øc , lèi sèng ....
+ §èi víi b¶n th©n : nh÷ng kÎ häc ®èi
phã sÏ kh«ng cã høng thó häc tËp , do
Ho¹t ®éng 3 : ®ã hiÖu qu¶ häc tËp ngµy cµng thÊp .
Thùc hµnh ph©n tÝch mét v¨n b¶n .
III . Ph©n tÝch mét v¨n b¶n .
Häc sinh ®a vµo v¨n b¶n " Bµn vÒ Bµi tËp 3 :
®äc s¸ch " ®Ó lËp dµn ý . Häc sinh Dµn ý ph©n tÝch " T¹i sao ph¶i ®äc
tr×nh bµy vµo giÊy khæ to , tr×nh bµy s¸ch" .
tríc líp . Häc sinh kh¸c nhËn xÐt , bæ - S¸ch lµ kho tri thøc ®îc tÝch luü tõ
xung . hµng ngh×n n¨m c¶u nh©n lo¹i , v×
Gi¸o viªn tæng hîp ý kiÕn ®óng . vËy bÊt kú ai muèn cã hiÓu biÕt ®Òu
ph¶i ®äc s¸ch .
- Tri thøc trong s¸ch bao gåm kiÕn
thøc x· héi vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn
®· ®îc ®óc kÕt , .......... nÕu kh«ng
®äc sÏ bÞ l¹c hËu ......
- §äc s¸ch ta míi cµng thÊy kiÕn thøc
cña nh©n lo¹i th× mªnh m«ng nh ®¹i
d¬ng , cßn hiÓu biÕt cña ta chØ lµ vµi
ba giät níc v« cïng nhá bÐ , tõ ®ã
chóng ta míi cã tr×nh ®é khiªm tèn , ý
chÝ cao trong häc tËp .
Dùa vµo dµn ý nµy häc sinh viÕt => §äc s¸ch lµ v« cïng cÇn thiÕt , nh-
thµnh ®o¹n v¨n theo yªu cÇu bµi tËp 4 ng còng ph¶i biÕt chän s¸ch mµ ®äc
. vµ ph¶i biÕt çch ®äc míi cã hiÖu qu¶
.

- Häc sinh hoµn thµnh bµi tËp 4 .
- T×m çc c©u danh ng«n vÒ gi¸o dôc , häc tËp , ®äc s¸ch .
- So¹n bµi " TiÕng nãi v¨n nghÖ " .
- Häc sinh häc s«i næi , hiÓu bµi .
Ngµy ........ th¸ng ....... n¨m 200......
TuÇn 20 : Bµi 1
TiÕt : 96 - 97
TiÕng nãi cña v¨n nghÖ
NguyÔn §×nh Thi .

Gióp häc sinh :
- HiÓu ®îc néi dung cña v¨n nghÖ vµ søc m¹nh kú diÖu cña nã ®èi víi ®êi
sèng con ngêi .
- HiÓu thªm çch viÕt bµi NL qua t¸c phÈm NL ng¾n gän , chÆt chÏ vµ
giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi .
- RÌn kü ngêi ®äc hiÓu - ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ luËn .
B . ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc :
- Ch©n dung nhµ v¨n .
- §äc çc tµi liÖu cã liªn quan .
* KiÓm tra bµi cò : gi¸o viªn kiÓm tra bµi tËp 4 cña häc sinh .
* Bµi míi : Gi¸o viªn giíi thiÖu :
NguyÔn §×nh Thi lµ mét nghÖ sÜ ®a tµi : v¨n , th¬ , nh¹c , lý luËn phª
b×nh ®ång thêi lµ nhµ qu¶n lý l·nh ®¹o v¨n nghÖ ViÖt Nam nhiÒu n¨m ( Tæng
th ký héi nhµ v¨n ViÖt Nam h¬n 30 n¨m ) .
" TiÕng nãi cña v¨n nghÖ " - viÕt n¨m 1948 ë chiÕn khu VB trong thêi kú
kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p , khi chóng ta ®ang x©y dùng nÒn v¨n nghÖ míi ®Ëm
®µ T2 d©n téc khoa häc , ®¹i chóng , g¾n bã víi cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña
toµn d©n . Trong hoµn c¶nh vµ tr×nh ®é v¨n nghÖ Êy ta cµng thÊy ®îc sù s©u
s¾c çc ý kiÕn cña nhµ trÎ 28 tuæi - §¹i biÓu Quèc héi kho¸ ®Çu tiªn .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I . T×m hiÓu chung .

chung . 1 . T¸c gi¶ :
Giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c - NguyÔn §×nh Thi ( 1924 - 2003 ) -
gi¶? Quª ë Hµ T©y .
- ¤ng lµ mét c©y bót ®a tµi : v¨n ,
th¬ , nh¹c , lý luËn phª b×nh .
2 . T¸c phÈm : " TiÕng nãi cña v¨n
nghÖ " - 1948 - Thêi kú ®Çu kh¸ng
? " TiÕng nãi cña v¨n nghÖ " ra ®êi chiÕn chèng ph¸p . -> Thêi kú ta x©y
trong hoµn c¶nh nµo ? dùng nÒn VN : d©n téc - khoa häc -
®¹i chóng ( g¾n bã víi nh©n d©n , víi
cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña d©n téc )
.
Häc sinh ®äc ®o¹n trÝch . 3 . §äc : râ rµng , diÔn c¶m .
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m tõ khã 4 . Tõ khã : PhËt gi¸o diÔn ca , phÉn
cua häc sinh . khÝch , rÊt kÞ .
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n b¶n ? 5 . ThÓ lo¹i : nghÞ luËn vÒ mét vÊn
®Ò v¨n nghÖ , lËp luËn gi¶i thÝch vµ
chøng minh .
? V¨n b¶n nªu lªn vµ ph©n tÝch 6 . Bè côc : 2 phÇn
nh÷ng néi dung quan träng nµo ? - Tõ ®Çu ........ t©m hån -> néi dung
H·y nªu h×nh thøc luËn ®iÓm cña v¨n ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn cña VN : V¨n
b¶n ? nghÖ ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn sù sèng cña
t©m hån con ngêi .
- TiÕp ......... trang giÊy -> nh÷ng
khÝa c¹nh cña ®êi sèng t©m hån ®îc
v¨n nghÖ ph¶n ¸nh :
+ NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi t×nh c¶m .
+ NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t tëng ,
®¹o ®øc .
- Cßn l¹i : Vai trß cña v¨n nghÖ ®èi víi
con ngêi vµ ®èi víi ®êi sèng x· héi .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nhan ®Ò vµ => Häc sinh chØ ra h×nh thøc luËn
bè côc cña bµi nghÞ luËn ? ®iÓm-> Bè côc phï hîp víi h×nh thøc
lËp luËn cña t¸c gi¶ , thÓ hiÖn râ ý ®å
cña ngêi viÕt .
=> Nhan ®Ò : cã tÝnh kh¸i qu¸t lý
luËn gîi sù gÇn gñi th©n mËt . -> §©y
còng lµ çch viÕt thêng thÊy cña t¸c
gi¶ : s¾c s¶o vÒ lü lÏ , tinh tÕ trong
ph©n tÝch, tµi hoa vÒ çch thøc diÔn
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . ®¹t .
Häc sinh ®äc ®o¹n ®Çu -> ®êi sèng II . Ph©n tÝch :
chung quanh . 1 . Néi dung cña v¨n nghÖ :
? Ph¸t hiÖn luËn ®iÓm ? * LuËn ®iÓm : V¨n nghÖ kh«ng chØ
ph¶n ¸nh hiÖn tîng kh¸ch quan mµ cßn
thÓ hiÖn t tëng , t×nh c¶m cña ngêi
nghÖ sü , thÓ hiÖn ®êi sèng tinh thÇn
cña ç nh©n ngêi s¸ng t¸c ( Anh
göi ......... chung quanh ) .
=> V¨n nghÖ kh«ng chØ ph¶n ¸nh çi
kh¸ch quan mµ cßn biÓu hiÖn çi chñ
? §Ó chøng minh cho nhËn ®Þnh trªn quan cña ngêi s¸ng t¹o .
t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng dÉn chøng v¨n häc
nµo ? - DÉn chøng :
T¸c dông nh÷ng dÉn chøng Êy . + Hai c©u th¬ trng truyÖn KiÒu ( cã
Gi¸o viªn : §ã lµ lêi nh¾n , néi dung t÷, lêi b×nh ) .
t×nh c¶m ®éc ®¸o cña t¸c phÈm v¨n + Çi chÕt th¶m khèc cña An-na-Ca rª
häc . Lêi göi , lêi nh¾n nµy lu«n to¸t nhi na trong tiÓu thuyÕt cña LÐp T«n
lªn tõ néi dung h×nh thóc kÕt qu¶ ®îc Xt«i .
biÓu hiÖn trong çc t¸c phÈm , nhng
nhiÒu khi l¹i ®¬c nãi ra mét çch trùc
tiÕp , râ rµng , cã chñ ®Þnh .
VËy b¶n chÊt cña lêi nh¾n cña nghÖ
sÜ ®ã lµ g× ?
Häc sinh ®äc ®o¹n : " Lêi göi nhµ
th¬ .... t©m hån " .
Häc sinh th¶o luËn :
? V× sao t¸c gi¶ viÕt lêi göi cña nghÖ
sÜ cho nh©n lo¹i , cho ®êi sau phøc - T¸c gi¶ ®i s©u b»ng néi dung cña v¨n
t¹p h¬n , P2 vµ s©u s¾c h¬n nh÷ng bµi nghÖ t tëng , t tëng tiªu chuÈn cña ngêi
häc luËn lý , triÕt lý ®êi ngêi , lêi nghÖ sÜ göi g¾m trong t¸c phÈm (t¸c
khuyªn sö thÕ dï lµ triÕt lý s©u gi¶ so s¸nh ) :
s¾c ...... ? -> V¨n nghÖ cã søc lay ®éng ®Õn con
? H·y cho biÕt v¨n nghÖ ph¶n ¸nh thÓ ngêi vµ ®êi sèng x· héi bëi néi dung
hiÖn néi dung g× ? ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn cña nã :
+ V¨n nghÖ ph¶n ¸nh thÕ giíi t×nh
c¶m cña con ngêi : " Chæ ®øng chÝnh
cña v¨n nghÖ lµ ë t×nh yªu ghÐt ,
niÒm vui buån , ý ®Ñp xÊu trong ®êi
sèng tù nhiªn vµ ®êi sèng x· héi cña
chóng ta " -> nã gióp con ngêi hiÓu
m×nh h¬n , hiÓu mäi ngêi xung quanh
h¬n vµ lµm cho ngêi gÇn ngêi h¬n .
+ V¨n nghÖ cßn lµ tiÕng nãi cña t tëng
: " T tëng n¸u m×nh vµ yªn lÆng " ->
nã kh¬i gîi ngêi ®äc tõ nh÷ng h×nh
¶nh , con ngêi , c¶m xóc trong t¸c
phÈm .
* V¨n nghÖ ®îc kh¬i nguån tõ chÝnh
sù sèng t©m hån con ngêi vµ còng h-
íng tíi x©y ®¾p thÕ giíi t©m hån Êy .
? Muèn hiÓu søc m¹nh vµ ý nghÜa 2 . Søc m¹nh vµ ý nghÜa k× diÖu
cña nghÖ , tríc hÕt cÇn hiÓu v× sao cña v¨n nghÖ :
con ngêi cÇn ®Õn tiÕng nãi cña v¨n
nghÖ . - V¨n nghÖ gióp cho chóng ta sèng
? Em h·y t×m nh÷ng dÉn chøng trong ®Çy ®ñ h¬n , phong phó h¬n víi cuéc
bµi bµi cho thÊy t¸c gi¶ ®· ph©n tÝch ®êi vµ víi chÝnh m×nh " Mçi t¸c
mét çch thÊm thÝa sù cÇn thiÕt cña phÈm lín nh räi ..... ta nghÜ " .
v¨n nghÖ ®èi víi con ngêi ? - Trong khi con ngêi bÞ ng¨n çch víi
cuéc sèng , v¨n nghÖ lµ sîi d©y nèi hä
víi thÕ giíi bªn ngoµi .
- V¨n nghÖ gãp phÇn lµm t¬i m¸t ,
gióp con ngêi vît qua khã kh¨n , thö
th¸ch ®Ó gi÷ cho " ®êi cø t¬i " .
? NÕu kh«ng cã v¨n nghÖ ®êi sèng

con ngêi sÏ ra sao ? 3 . Con ®êng riªng cña v¨n nghÖ
®Õn víi ngêi tiÕp nhËn .
? Ph©n tÝch con ®êng v¨n nghÖ ®Õn - NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh
víi ngêi ®äc vµ jh¶ n¨ng kú diÖu cña c¶m :
nã . " NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi ...... ®êng
Gîi ý : Trong ®o¹n v¨n kh«ng Ýt lÇn Êy" :
t¸c gi¶ ®· ®a ra quan niÖm cña m×nh + T¸c phÈm v¨n nghÖ chøa ®ùng t×nh
vÒ b¶n chÊt cña NT . B¶n chÊt ®ã lµ yªu , niÒm vui buån cña con ngêi .
g× ? Tõ b¶n chÊt Êy , t¸c gi¶ diÔn gi¶i + T tëng nghÖ thuËt l¾ng s©u , thÊm
vµ lµm râ con ®êng ®Õn víi ngêi tiÕp vµo c¶m xóc , næi niÒm .
nhËn t¹o nªn søc m¹nh cña NT lµ g× ? ( + T¸c phÈm v¨n nghÖ lµm lay ®éng
Häc sinh ph¸t hiÖn , ®äc to c©u v¨n , c¶m xó ..... qua con ®êng t×nh c¶m ....:
nªu çch hiÓu ) . " NghÖ thuËt .......... ®êng Êy " .
- V¨n nghÖ lµ kÕt tinh t©m hån ngêi
s¸ng t¸c , lµ sîi d©y truyÒn sù sèng mµ
nghÖ sÜ mang trong lßng .
- V¨n nghÖ gióp con ngêi tù nhËn thøc
, tù x©y dùng nh©n çch vµ çch sèng
cña b¶n th©n con ngêi , ç nh©n , x·
héi .
- §Æc biÖt v¨n nghÖ thùc hiÖn çc
chøc n¨ng cña nã mét çch tù nhiªn cã
hiÖu qña l©u bÒn vµ s©u s¾c v× nã
t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m vµ b»ng t×nh
c¶m mµ ®Õn nhËn thøc vµ hµnh
®éng tù gi¸c .
=> Kh¶ n¨ng søc m¹nh k× diÖu cña v¨n
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt - nghÖ .
luyÖn tËp . III . Tæng kÕt - luyÖn tËp
? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ
çch viÕt v¨n nghÞ luËn cña NguyÔn 1 . Bè côc :
§×nh Thi qua bµi tiÓu luËn nµy ? ChÆt chÏ , hîp lý , çch dÉn d¾t tù
nhiªn .
2 . Çch viÕt : giµu h×nh ¶nh , cã
nhiÒu dÉn chøng vÒ th¬ v¨n , vÕ ®êi
sèng thùc tÕ , ®Ó kh¼ng ®Þnh
thuyÕt phôc çc ý kiÕn , nhËn ®Þnh
®Ó t¨ng thªm søc hÊp dÉn cho t¸c
phÈm .
- Giäng v¨n to¸t lªn lßng ch©n thµnh ,
niÒm say sa ®b nhiÖt høng d©ng cao
ë phÇn cuèi .
3 . Ghi nhí : SGK .

- Nªu mét t¸c phÈm v¨n nghÖ mµ em yªu thÝch vµ ph©n tÝch ý nh÷ng t¸c
®éng cña t¸c phÈm Êy ®èi víi m×nh .
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo .
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y .
Häc sinh häc s«i næi , hiÓu bµi .
TiÕt : 98
Çc thµnh phÇn biÖt lËp .

- N¾m ®îc kh¸i niÖm çc thµnh phÇn biÖt lËp c¶u c©u : t×nh th¸i , c¶m
th¸n
- RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u .
- N¨m ®îc c«ng dông cña mçi thµnh phÇn trong c©u .
- B¶ng phô - §äc çc tµi liÖu cã liªn quan .
? H·y nªu ®Æc ®iÓm , c«ng dông cña khëi ng÷ ? cho vÝ dô .
* Bµi míi :
Gi¸o viªn : Trong c©u , ngoµi çc thµnh phÇn CN - VN TRN , khëi ng÷ lµ
nh÷ng thµnh phÇn tham gia vµo nghÜa sù viÖc cña c©u ( nghÜa miªu t¶ ) , cßn
cã nh÷ng thµnh phÇn t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc cña c©u . Çc thµnh phÇn nµy
kh«ng n»m trong có ph¸p c©u , chØ biÓu thÞ th¸i th¸i ®é cña ngêi nãi hoÆc ®Ó
gäi- ®¸p hoÆc ®Ó nªu lªn mét sè quan hÖ phô . Ngêi ta gäi chung çc thµnh
phÇn ®ã lµ thµnh phÇn phô - thµnh phÇn biÖt lËp . VËy thµnh phÇn biÖt lËp
lµ g× ? Bao gåm mÊy lo¹i ? ........
Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu kh¸i niÖm

I . Kh¸i niÖm thµnh phÇn biÖt lËp .
thµnh phÇn biÖt lËp ? * VÝ dô :
Gi¸o viªn treo b¶ng phô ghi vÝ dô .
a, Cã lÏ , v¨n nghÖ rÊt kÞ " trÝ thøc
Häc sinh ®äc vÝ dô . ho¸" n÷a .
? X¸c ®Þnh thµnh phÇn tham gia vµo
b, Trêi ¬i , chØ con n¨m phót .
nghÜa sù viÖc cña c©u . - Thµnh phÇn t¸ch rêi khái nghÜa sù
? X¸c ®Þnh thµnh phÇn t¸ch rêi khëi
viÖc cña c©u lµ : " Trêi ¬i " , " Cã lÏ
nghÜa sù viÖc cña c©u ? ".
? Çc tõ " Cã lÏ " , " Trêi ¬i " cã vai trß
+ Cã lÏ -> nhËn ®Þnh ®èi víi sù viÖc ,
g× trong c©u ? NÕu bá çc tõ Êy ®i
thÓ hiÖn th¸i ®é tin cËy cña ngêi nãi .
th× sù viÖc nãi trong c©u cã thay ®æi
+ " Trêi ¬i " -> Dïng ®Ó béc lé c¶m
kh«ng? xóc , ngêi nãi gi¶i bµy næi lßng cña
m×nh : thÓ hiÖn sù tiÕc rÎ .
=> Bá çc tõ in ®Ëm th× sù viÖc nãi
? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh trong c©u vÉn kh«ng cã g× thay ®æi .
phÇn biÖt lËp ? * Thµnh phÇn biÖt lËp lµ thµnh phÇn
phô trong c©u , t¸ch rêi khái nghÜa sù
viÖc cña c©u , dïng ®Ó biÓu thÞ çc
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn t×m hiÓu quan hÖ giao tiÕp .
c«ng dông cña thµnh phÇn biÖt lËp . II . C«ng dông cña thµnh phÇn biÖt
Gi¸o viªn : Thµnh phÇn biÖt lËp gåm lËp .
2 lo¹i , mçi lo¹i l¹i cã mét c«ng dông
nhÊt ®Þnh .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi VD ë
SGK . 1 . Thµnh phÇn t×nh th¸i :
? Häc sinh ®äc VD . * VÝ dô :
? Häc sinh tr¶ lêi çc c©u hái ë môc I . 1- " Ch¾c " , " Cã lÏ " lµ nhËn ®Þnh
cña ngêi nãi ®èi víi sù viÖc ®îc nãi
®Õn trong c©u thÓ hiÖn th¸i ®é tin
cËy cao ë " Ch¾c " vµ thÊp h¬n ë " Cã
? VËy em hiÓu thµnh phÇn t×nh th¸i lÏ " .
lµ g× ? 2 - NÕu kh«ng cã çc tõ ®ã th× sù
Häc sinh ph¸t biÓu , gi¸o viªn kÕt viÖc nãi trong c©u th× kh«ng cã g×
luËn, thay ®æi .
Lu ý víi häc sinh . * - Thµnh phÇn t×nh th¸i ®îc dïng
®Ó thÓ hiÖn th¸i ®é , çch nh×n cña
ngêi nãi ®èi víi sù viÖc ®îc nãi ®Õn
trong c©u .
- Thµnh phÇn t×nh th¸i thêng thÓ
hiÖn nh÷ng néi dung :
+ ChØ mèi quan hÖ gi÷a ngêi nãi víi
ngêi nghe .
VD : - Mêi u x¬i khoai ®i ¹ !
+ ChØ çch ®¸nh gi¸ chñ quan cña ng-
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc vÝ dô ë êi nãi ®èi víi sù viÖc ®îc nªu lªn trong
môc II vµ tr¶ lêi c©u hái ë SGK . c©u .
( Nh VD a, b trong SGK ) .
2 . Thµnh phÇn c¶m th¸n :
* VÝ dô :
- Çc tõ : å , trêi ¬i : kh«ng chØ sù vËt
hay sù viÖc .
- Chóng ta hiÓu ®îc çc tõ nµy lµ nhê
nh÷ng phÇn c©u tiÕp theo ( nã gt cho
ngêi nghe biÕt t¹i sao ngêi nãi c¶m
th¸n ) .
? VËy em hiÓu thµnh phÇn c¶m th¸n - Çc tõ Êy kh«ng dïng ®Ó gäi ai c¶ ,
lµ g× ? chóng chØ gióp ngêi nãi gi·i bµy nçi
lßng m×nh .
* Thµnh phÇn c¶m th¸n ®îc dïng ®Ó
béc lé t©m lÝ cña ngêi nãi ( vui , buån,
mõng ...... ) .
- Thµnh phÇn c¶m th¸n cã thÓ do mét
th¸n tõ ®Ých thùc ®¶m nhËn , cã khi
lµ th¸n tõ ®i kÌm víi thùc tõ .
VD : - ¤i tiÕng hãt vui say con chim
chiÒn chiÖn .
- Trêi ¬i , sinh giÆc lµm chi .
§Ó chång t«i ph¶i ra ®i diÖt thï .
( CD )
- Khi thµnh phÇn c¶m th¸n t¸ch riªng
ra b»ng mét c©u riªng theo kiÓu c©u
®Æc biÖt - th× nã lµ c©u c¶m th¸n .
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK VD : ¤i Tæ quèc ! §¬n s¬ mµ léng lÉy.
- PhÇn cÊu tróc có ph¸p cña c©u thêng
®øng sau thµnh phÇn c¶m th¸n nãi râ
nguyªn nh©n cña c¶m xóc .
VD : Trêi ¬i , chØ cßn 5 '

II . LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1 : NhËn diÖn thµnh phÇn t×nh th¸i , thµnh phÇn c¶m th¸n .
- Cã lÏ , h×nh nh , ch¶ lÏ -> thµnh phÇn t×nh th¸i .
- Chao «i -> thµnh phÇn c¶m th¸n .
Bµi tËp 2 : Dêng nh , h×nh nh , cã vÎ nh - cã lÏ - ch¾c lµ - ch¾c h¼n - ch¾c
ch¾n .
Häc sinh ®Æt c©u víi çc tõ trªn .
Bµi tËp 3 : Dïng tõ " Ch¾c "
Bµi tËp 4 : Häc sinh lµm ë nhµ .
- Häc sinh lµm bµi tËp 4 .
TiÕt : 99
NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng

- N¨m ®îc çch lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng , ®êi
sèng .
- RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn x·a héi .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn häc sinh t×m

hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , I . T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét
hiÖn tîng ®êi sèng . sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng .
Häc sinh ®äc kÜ v¨n b¶n " BÖnh lÒ * V¨n b¶n : BÖnh lÒ mÒ .
mÒ " - HiÖn tîng : " Giê cao su " trong ®êi
? V¨n b¶n trªn t¸c gi¶ bµn vÒ hiÖn tîng sèng . BÖnh lÒ mÒ .
g× trong ®êi sèng ? - BiÓu hiÖn : Sai hÑn , ®i chËm .......
? HiÖn tîng Êy cã nh÷ng biÓu hiÖn
nh thÕ nµo ?
? Çch tr×nh bµy hiÖn tîng trongv¨n
b¶n trªn cã nªu ®îc vÊn ®Ò " lÒ mÒ "
kh«ng ? ( Cã ) .
? T¸c gi¶ ®· lµm thÕ nµo ®Ó ngêi
®äc nhËn ra hiÖn tîng Êy ( ChØ ra
nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ ) . - Nguyªn nh©n : Coi thêng viÖc chung,
? VËy nguyªn nh©n hiÖn tîng ®ã lµ thiÕu tù träng , thiÕu t«n träng ngêi
do ®©u ? kh¸c .
- T¸c h¹i : Lµm phiÒn mäi ngêi , lµm
? T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ mÊt th× giê , lµm n¶y sinh çch ®èi
phã, t¹o thãi quen kÐm v¨n ho¸ .
-> Ph¶i kiªn quyÕt ch÷a bÖnh lÒ mÒ
? Bµi viÕt ®· ®¸nh gi¸ hiÖn tîng ®ã v× : cuéc sèng v¨n minh hiÖn ®¹i ®ßi
nh thÕ nµo ? hái mäi ngêi ph¶i t«n träng lÉn nhau
vµ hîp t¸c víi nhau .
-> Lµm viÖc ®óng giê lµ t¸c phong
cña ngêi cã c¨n ho¸ .
Bè côc m¹ch l¹c ( tríc hÕt nªu hiÖn tîng
? Bè côc bµi viÕt cã m¹ch l¹c vµ chÆt -> ph©n tÝch çc nguyªn nh©n , t¸c h¹i
chÏ kh«ng ? V× sao ? cña c¨n bÖnh , cuèi cïng nªu gi¶i ph¸p
®Ó kh¾c phôc .
* Ghi nhí : SGK
Häc sinh rót ra ghi nhí .
Häc sinh ®äc to ghi nhí . II . LuyÖn tËp :
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp Bµi tËp 1 :
Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm .
Häc sinh th¶o luËn : Çc nhãm cö ®¹i
diÖn tr×nh bµy trªn b¶ng trong 5' .
Nhãm nµo ghi ®îc nhiÒu hiÖn tîng
th× th¾ng .
Gi¸o viªn : ? Trong çc hiÖn tîng çc
em nªu th× hiÖn tîng nµo ®¸ng ®îc Bµi tËp 2 : HiÖn tîng hót thuèc l¸ -
viÕt bµi nghÞ luËn . hiÖu qu¶ cña nã -> §©y lµ mét hiÖn t-
îng ®¸ng ®îc viÕt mét bµi nghÞ luËn,
v× :
+ Nã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò søc khoÎ
cña mçi ç nh©n ngêi hót , ®Õn søc
khoÎ céng ®ång vµ vÊn ®Ò nßi gièng .
+ Nã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ
m«i trêng , khãi thuèc l¸ g©y bÖnh cho
nh÷ng ngêi kh«ng hót ®ang sèng xung
quanh ngêi hót .
+ Nã g©y tèn kÐm tiÒn b¹c cho ngêi
hót .
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc bµi tham

kh¶o " BÖnh nãi dèi " .

Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n nghÞ lu©n bµn vÒ mét hiÖn tîng xÊu hay x¶y ra ë
løa tuæi häc ®êng .
TiÕt : 100
Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng
®êi sèng .

- N¾m ®îc çch lµm mét bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi
sèng .
- RÌn kÜ n¨ng viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn x· héi .
B . ChuÈn bÞ :
B¶ng phô .
? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .
? Nªu çc sù viÖc hiÖn tîng tèt trong nhµ trêng ? Sù viÖc nµo ®¸ng viÕt bµi
nghÞ luËn .
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I . §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc
çc ®Ò bµi . , hiÖn tîng ®êi sèng .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi çc ®Ò* VÝ dô : Çc ®Ò 1 , 2 , 3 , 4
1, 2 , 3 , 4 SGK . - §Òu cã nªu mét sù viÖc , hiÖn tîng
? H·y nªu cÊu t¹o cña ®Ò ? ®êi sèng ( Häc sinh nªu cô thÓ mçi
®Ò )
- §Òu cã mÖnh lÖnh lµm bµi : Em h·y
tr×nh bµy , hoÆc h·y nªu suy nghÜ ,
? Trªn c¬ së ®ã em h·y ra mét sè bµi hoÆc h·y nªu ý kiÕn .........
nghÞ luËn vÒ sù viÖc , hiÖn tîng ®êi
sèng ?
? Qua ph©n tÝch çc ®Ò v¨n trªn em * NhËn xÐt :

rót ra nhËn xÐt g× vÒ ®Ò bµi nghÞ - Cã sù viÖc , hiÖn tîng tèt cÇn ca ngîi
luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi , biÓu d¬ng .
sèng ? - Cã sù viÖc , hiÖn tîng kh«ng tèt cÇn
( Häc sinh th¶o luËn , ph¸t biÓu , gi¸o lu ý , p2 ......
viªn kÕt luËn ) . - Cã ®Ò cung cÊp s½n sù viÖc , hiÖn
tîng díi d¹ng mét truyÖn kÓ , mét mÈu
tin ®Ó ngêi lµm bµi sö dông ; cã ®Ò
kh«ng cung cÊp néi dung s½n , mµ
chØ gäi tªn , ngêi lµm bµi ph¶i tr×nh
bµy , m« t¶ sù viÖc hiÖn tîng ®ã .
- MÖnh lÖnh ®Ò thêng lµ : nªu suy
nghÜ cña m×nh , nªu nhËn xÐt , suy
nghÜ cña m×nh , nªu ý kiÕn , bµy tá
Ho¹t ®éng 2 : th¸i ®é .
Híng dÉn çch lµm bµi .
II . T×m hiÓu çch lµm bµi nghÞ
Häc sinh ®äc ®Ò ë SGK . luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi
? Muèn lµm bµi v¨n nghÞ luËn ph¶i sèng .
tr¶i qua nh÷ng bíc nµo ? 1 . T×m hiÓu ®Ò , t×m ý :
? §Ò thuéc lo¹i g× ?
? §Ò nªu sù viÖc , hiÖn tîng g× ? * T×m hiÓu ®Ò :
- ThÓ lo¹i : nghÞ luËn vÒ mét sù
viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .
- §Ò nªu hiÖn tîng : ngêi tèt , viÖc tèt ,
tÊm g¬ng b¹n Ph¹m V¨n NghÜa ham
häc , ch¨m lµm cã ®Çu ãc s¸ng t¹o vµ
biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®·
? §Ò yªu cÇu lµm g× ? häc vµo thùc tÕ cuéc sèng mét çch cã
hiÖu qu¶ .
? T×m ý ? Nh÷ng viÖc lµm cña - §Ò yªu cÇu : Nªu suy nghÜ ........
NghÜa nãi lªn ®iÒu g× ? hiÖn tîng Êy .
* T×m ý :
- NghÜa lµ mét ngêi cã ý thøc sèng ,
lµm viÖc cã Ých . Chóng ta mçi ngêi
h·y b¾t ®Çu cuéc sèng cña m×nh tõ
? V× sao thµnh ®oµn l¹i ph¸t ®éng nh÷ng viÖc lµm b×nh thêng cã hiÖu
phong trµo häc tËp b¹n NghÜa ? qu¶ .
- V× NghÜa lµ mét tÊm g¬ng tèt víi
nh÷ng viÖc lµm gi¶n dÞ mµ bÊt kú ai
còng cã thÓ lµm nh thÕ ®îc , cô thÓ :
+ Lµ ngêi biÕt th¬ng mÑ , gióp ®ì
mÑ trong viÖc ®ång ¸ng .
+ Lµ mét häc sinh biÕt kÕt hîp häc víi
? NÕu mäi häc sinh ®Òu lµm ®îc nh hµnh .
b¹n NghÜa th× cã t¸c dông g× ? + Lµ mét häc sinh cã ®Çu ãc s¸ng t¹o...
- Häc tËp NghÜa lµ noi theo mét tÊm
g¬ng cã hiÕu víi cha mÑ , biÕt kÕt
hîp häc víi hµnh ....... -> §êi sèng sÏ v«
cïng tèt ®Ñp bëi sÏ kh«ng cßn häc sinh
Gi¸o viªn giíi thiÖu chung giµn ý ë lêi biÕng , h háng .......
SGK , häc sinh lËp dµn ý chi tiÕt cho 2 . LËp dµn bµi .
çc môc .
Häc sinh viÕt çc ®o¹n v¨n theo
nhãm . Sau ®ã gi¸o viªn gäi tr×nh bµy
tríc líp. 3 . ViÕt bµi .
Häc sinh ®äc ghi nhí vµ gi¶i thÝch
theo çch hiÓu cña m×nh . * Ghi nhí .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn luyÖn tËp
Häc sinh lËp dµn ý cho ®Ò 4 ( I ) . III . LuyÖn tËp .

* LËp dµn ý cho ®Ò 4 môc I :
1 . Më bµi :
- Giíi thiÖu NguyÔn HiÒn .
- Nªu kh¸i qu¸t ý nghÜa cña tÊm g¬ng
NguyÔn HiÒn .
2 . Th©n bµi :
* Ph©n tÝch con ngêi vµ t×nh h×nh
häc tËp cña NguyÔn HiÒn .
- Hoµn c¶nh hÕt søc khã kh¨n : nhµ
nghÌo , ph¶i xin lµm chó tiÓu trong
chïa .
- Cã tinh thÇn ham häc , chñ ®éng häc
tËp ë chç : nÐp bªn cña sæ l¾ng nghe ,
chç nµo cha hiÓu th× hái l¹i thÇy .
LÊy l¸ ®Ó viÕt ch÷ , råi lÊy que x©u
l¹i ....
- ý thøc tù träng cña NguyÔn HiÒn .
* §¸nh gi¸ con ngêi vµ th¸i ®é häc tËp
cña NguyÔn HiÒn :
- Tinh thÇn häc tËp vµ lßng tù träng
cña NguyÔn HiÒn ®¸ng ®Ó mäi ngêi
kh©m phôc , häc tËp .
3 . KÕt bµi .
C©u chuyÖn gîi cho ta suy nghÜ vµ
nh×n nhËn l¹i b¶n th©n vÒ lßng ham
häc vµ th¸i ®é häc tËp cña m×nh .
ChØ khi nµo ®· ham häc vµ ®am mª
kiÕn thøc th× míi cã thÓ trë thµnh con
ngêi cã Ých cho gia ®×nh , x· héi .
ViÕt bµi v¨n theo dµn ý trªn .
* Rót kinh nghiÖm .
Häc sinh hiÓu bµi , häc tèt .
Ngµy ........ th¸ng ...... n¨m 200.......
TuÇn 21 :
Bµi 19 , 20 .
TiÕt : 101
Híng dÉn chuÈn bÞ cho tr¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng

PhÇn tËp lµm v¨n ( sÏ lµm ë nhµ )

- ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung , nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc ,
hiÖn tîng x· héi nãi riªng .
- RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng x· héi ë
®Þa ph¬ng .
B . ChuÈn bÞ :
Çc bµi viÕt tham kh¶o ë çc b¸o .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn häc sinh lµm c«ng viÖc chuÈn bÞ .
1 . X¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ viÕt ë ®Þa ph¬ng :

a , VÊn ®Ò m«i trêng :
- HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng víi çc thiªn tai nh lò lôt , h¹n h¸n .
- HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh víi viÖc « nhiÔm bÇu kh«ng khÝ
®« thÞ.
b , VÊn ®Ò quyÒn trÎ em :
- Sù quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng : X©y dùng söa ch÷a trêng
häc, gióp ®ì trÎ em khã kh¨n ..........
- Sù quan t©m cña trêng : X©y dùng c¶nh quan s ph¹m , tæ chøc çc ho¹t
®éng ngo¹i kho¸ .
c , VÊn ®Ò x· héi :
- Nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng vÒ lßng nh©n ¸i , ®øc hi sinh cña ngêi lín vµ trÎ em
.
- Nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn tÖ n¹n x· héi .
2 . X¸c ®Þnh çch viÕt .
* Yªu cÇu vÒ néi dung :
- Sù viÖc , hiÖn tîng ®îc ®Ò cËp ph¶i mang tÝnh phæ biÕn trong x· héi .
- Trung thùc , cã tÝnh x©y dùng , kh«ng cêng ®iÖu , kh«ng s¸o rçng .
- Ph©n tÝch nguyªn nh©n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ cã søc thuyÕt
phôc .
- Bµi viÕt cã néi dung gi¶n dÞ , dÔ hiÓu , tr¸nh dµi dßng kh«ng cÇn thiÕt .
* Yªu cÇu vÒ cÊu tróc :
- Bµi viÕt ®ñ 3 phÇn .
- Cã luËn ®iÓm , luËn cø , lËp luËn râ rµng .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu mét sè v¨n b¶n tham kh¶o ®Ó
chuÈn bÞ cho bµi viÕt ë nhµ .
Bµi 1 : Ngêi hïng tuæi 15 ( §×nh Phó )
Bµi 2 : C« n÷ sinh nghÌo hcä giái ( Thu H¬ng )
Bµi 3 : Vît lªn sè phËn
TiÕn hµnh çc bíc vµ yªu cÇu nh SGK .
TiÕt 102 :
ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi .
( TrÝch )
Vò Khoan .

Gióp häc sinh :
- NhËn thøc ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh , ®iÓm yÕu trong tÝnh çch vµ thãi
quen cña con ngêi ViÖt Nam , yªu cÇu gÊp rót ph¶i kh¾c phôc ®iÓm yÕu ,
h×nh thµnh nh÷ng ®øc tÝnh , thãi quen tèt khi ®Êt níc ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸ ,
hiÖn ®¹i ho¸ trong thÕ kØ míi .
- N¾m ®îc tr×nh tù lËp luËn vµ NT nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ?
B . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc:
* ChuÈn bÞ cña thÇy trß : §äc çc tµi liÖu cã liªn quan
? NguyÔn §×nh Thi ®· nãi nh thÕ nµo vÒ søc m¹nh k× diÖu cña v¨n
nghÖ ? Con ®êng v¨n nghÖ ®Õn víi ngêi ®äc , ngêi nghe cã nh÷ng nÐt riªng nh
thÕ nµo ?
* Bµi míi : Giíi thiÖu bµi nh SGV .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn ®äc vµ t×m I . T×m hiÓu chung .

hiÓu chung v¨n b¶n . 1 . §äc .
Gi¸o viªn ®äc mÉu - häc sinh ®äc .
2 . Tõ khã .
Gi¸o viªn kiÓm tra n¾m tõ khã cña häc
sinh . 3 . KiÓu lo¹i v¨n b¶n :
- NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi -
? H·y x¸c ®Þnh kiÓu lo¹i v¨n b¶n ? gi¸o dôc , nghÞ luËn gi¶i thÝch .
4 . Bè côc :
- Hoµn c¶nh ra ®êi vµ néi dung chÝnh
cña v¨n b¶n .
? V¨n b¶n ®îc viÕt trong thêi ®iÓm * Hoµn c¶nh - néi dung :
nµo cña lÞch sö ? Bµi viÕt ®· nªu vÊn - N¨m 2001 - n¨m më ®Çu cña thÕ kØ
®Ò g× ? ý nghÜa thêi sù vµ ý nghÜa XXI -> mét thÕ kØ mµ nÒn kinh tÕ
l©u dµi cña vÊn ®Ò Êy ? tri thøc sÏ ph¸t triÓn m¹nh . ( NN vÉn
( Häc sinh th¶o luËn - Gi¸o viªn ph©n lµ mét ®Êt níc ®ang ph¸t triÓn ) .
tÝch ) . Chóng ta cÇn chuÈn bÞ nh÷ng hµnh
trang g× ®Ó vµo thÕ kØ míi ®Ó cã
nÒn kinh tÕ ngang tÇm víi çc níc
trong khu vùc vµ ch©u lôc .
+ §©y lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa thêi sù
bëi c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta b¾t
®Çu tõ cuèi thÕ kØ XX vµ ®ang ®¹t
nh÷ng thµnh qu¶ v÷ng ch¾c , ®Êt níc
®· cã sù thay ®æi lín . ThÕ kØ XXI
cÇn ph¸t huy tèc ®é ph¸t triÓn ®ã ®Ó
®¹t môc tiªu 2020 ViÖt nam c¬ b¶n trë
hµnh mét níc c«ng nghiÖp .
+ Nã cã ý nghÜa l©u dµi bëi ph¸t huy
®iÓm m¹nh vµ kh¾c phôc ®iÓm yÕu
lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn
®Êt níc . YÕu tè con ngêi lµ yÕu tè
then thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò
cña thÕ kØ míi trong tiÕn tr×nh héi
nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi ë thÕ kØ
? Theo em níc ta ®ang ®øng tríc XXI .
nh÷ng yªu cÇu , nhiÖm vô to lín cÊp
b¸ch g× ? * NhiÖm vô to lín , cÊp b¸ch tríc m¾t
( Häc sinh th¶o luËn ) ë níc ta lµ :
- Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn , l¹c
hËu cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp .
- §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn
®¹i ho¸ .
- Nhanh chãng tiÕp cËn ngay víi nÒn
? H·y ®äc l¹i v¨n b¶n vµ lËp dµn ý kinh tÕ tri thøc .
theo tr×nh tù lËp luËn cña t¸c gi¶ ? * Bè côc :
- Më bµi : nªu vÊn ®Ò : ChuÈn bÞ
hµnh trang vµo thÕ kØ míi .
- Th©n bµi : gi¶i quyÕt vÊn ®Ò :
+ ChuÈn bÞ çi g× ?
+ V× sao chuÈn bÞ ?
+ Nh÷ng çi m¹nh , çi yÕu cña con
ngêi ViÖt Nam cÇn nhËn râ .
- KÕt bµi : KÕt thóc vÊn ®Ò .
ViÖc quy ®Þnh ®Çu tiªn víi thÕ hÖ
Tõ bè côc trªn h·y x¸c ®Þnh luËn trÎ ViÖt Nam .
®iÓm vµ luËn cø cña v¨n b¶n ?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc vµ
h×nh thøc luËn ®iÓm , luËn cø ®îc
tr×nh bµy trong v¨n b¶n ? -> LËp luËn chÆt chÏ , l« gÝch .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch .
II . Ph©n tÝch :
? NhËn xÐt çch nªu vÊn ®Ò cña t¸c 1 . Nªu vÊn ®Ò :
gi¶ - Trùc tiÕp , râ rµng , ng¾n gän .
+ §èi tîng : Líp trÎ .
+ Néi dung : Çi m¹nh , çi yÕu cña
con ngêi ViÖt Nam .
+ Môc ®Ých : RÌn luyÖn thãi quen tèt
? ViÖc ®Æt vÊn ®Ò trong thêi ®iÓm khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi .
b¾t ®Çu thÕ kØ míi , thiªn niªn kØ -> Thêi ®iÓm quan träng thiªng liªng ,
míi cã ý nghÜa g× ? ®Çy ý nghÜa v× ®©y lµ vÊn ®Ò cña
mäi ngêi , toµn d©n , toµn ®Êt níc .
2 . Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
? LuËn cø ®Çu tiªn ®îc triÓn khai ë a, Sù chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi lµ
®©y lµ g× ? quan träng nhÊt trong çc viÖc chuÈn
? Ngêi viÕt ®· luËn chøng nh thÕ nµo bÞ hµnh trang ®Ó bíc vµo thÕ kØ
®Ó lµm s¸ng tá luËn cø ? míi , v× :
+ Con ngêi lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña
lÞch sö .
+ Trong nÒn kinh tÕ tri thøc ë thÕ kØ
XXI , vai trß con ngêi cµng quan träng
víi tiÒm n¨ng chÊt x¸m + t duy s¸ng t¹o
®· gãp phÇn quyÕt ®Þnh t¹o nªn nÒn
? LuËn cø tiÕp theo ®îc t¸c gi¶ tr×nh kinh tÕ tri thøc Êy .
bµy lµ g× ? b, Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay vµ môc
Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ liªn hÖ t×nh tiªu , nhiÖm vô nÆng nÒ cña ®Êt níc :
h×nh thÕ giíi ( ®ång tiÒn chung + ThÕ giíi c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh
Ch©u ¢u , ViÖt Nam lµ mét thµnh huyÒn tho¹i , sù giao thoa , héi nhËp
viªn cña ASEAN , ®ang xóc tiÕn ®Ó gi÷a çc nÒn kinh tÕ cµng s©u réng .
gia nhËp WTO ) . §ã chÝnh lµ nguyªn + Níc ta ®ång thêi ph¶i gi¶i quyÕt 3
nh©n dÉn ®Õn luËn cø trung t©m cña nhiÖm vô .
bµi viÕt .
? T¸c gi¶ ®· nªu nh÷ng çi m¹nh , çi c, Ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh , yÕu
yÕu trong tÝnh çch , thãi quen cña trong tÝnh çch , thãi quen cña con ng-
ngêi ViÖt Nam nh thÕ nµo ? êi ViÖt Nam .
? T¸c gi¶ ®· dïng ph¬ng ph¸p g× ®Ó + Ph¬ng ph¸p so s¸nh , ®èi chiÕu
tr×nh bµy luËn cø nµy ? ®ång thêi chØ râ nguyªn nh©n , t¸c
? H·y chØ râ vµ ph©n tÝch ? h¹i .
? Mèi quan hÖ cña nh÷ng ®iÓm m¹nh + Cô thÓ :
, yÕu ®ã víi nhiÖm vô ®a ®Êt níc ®i 1 . Th«ng minh , nh¹y bÐn víi çi míi
lªn c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ nhng thiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n , kÐm
trong thêi ®¹i ngµy nay . kh¶ n¨ng thùc hµnh .
2 . CÇn cï , s¸ng t¹o nhng thiÕu ®øc
tÝnh tØ mØ , kh«ng coi träng nghiªm
ngÆt quy tr×nh c«ng nghÖ .
3 . Cã tinh thÇn ®oµn kÕt , ®ïm
bäc ..... nhng l¹i thêng ®è kÞ trong lµm
¨n vµ cuéc sèng .
4 . B¶n tÝnh thÝch øng nhanh , nhng
l¹i cã nhiÒu h¹n chÕ trong thãi quen vµ
? H·y nhËn xÐt vÒ tr×nh ®é cña t¸c nÕp nghÜ ......... Ýt gi÷ ch÷ " tÝn " .
gi¶ khi nªu nh÷ng ®iÓm m¹nh , yÕu -> T¸c gi¶ c¨n cø vµo thùc tÕ lÞch sö ,
cña con ngêi ViÖt Nam . tõ tÊm lßng yªu níc s©u s¾c , tõ sù lo
l¾ng cho vËn mÖnh cña ®Êt níc . T¸c
gi¶ ®· nh×n nhËn vÊn ®Ò mét çch
kh¸ch quan , toµn diÖn -> chóng ta
cÇn nh×n l¹i m×nh vµ kh¾c phôc
? T¸c gi¶ nªu l¹i môc ®Ých vµ ù cÇn nh÷ng h¹n chÕ ®ã .
thiÕt cña kh©u ®Çu tiªn cã ý nghÜa 3 . KÕt thóc vÊn ®Ò :
quyÕt ®Þnh khi bíc vµo thÕ kØ míi lµ - §Ó s¸nh vai çc cêng quèc 5 ch©u
g× ? V× sao ? cÇn lÊp ®Çy ®iÓm m¹nh , vøt bá
( Häc sinh ph¸t biÓu ) . ®iÓm yÕu .
- Kh©u ®Çu tiªn quyÕt ®Þnh mang
tÝnh ®ét ph¸ : lµm cho líp trÎ nhËn ra
®iÓm m¹nh , ®iÓm yÕu -> biÕn b»ng
ho¹t ®éng cô thÓ .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt - -> Râ rµng , gi¶n dÞ ........
luyÖn tËp . III . Tæng kÕt .
Häc sinh ®äc suy ngÉm ghi nhí . 1 . Ghi nhí :
? H·y t×m nh÷ng thµnh ng÷ , tôc ng÷ 2 . LuyÖn tËp :

®îc sö dông trong v¨n b¶n ? T¸c dông * Thµnh ng÷ , tôc ng÷ :
cña viÖc sö dông chóng ? - Níc ®Õn ch©n míi nh¶y , liÖu c¬m
g¾p m¾m , nhiÔu ....... gi¸ g¬ng ,"
tr©u buéc ...... ¨n " , " bãc ng¾n c¾n
dµi " .
* T¸c dông : gÇn gòi , dÔ hiÓu , t¨ng
? T×m mét vµi vÝ dô vÒ nh÷ng thãi søc thuyÕt phôc , t¹o nÐt gi¶n dÞ , sóc
quen xÊu , nh÷ng ®iÓm yÕu cña häc tÝch cho bµi v¨n .
sinh vµ nªu nguyªn nh©n , çch kh¾c
phôc . Häc sinh ph¸t biÓu .
Häc sinh tù liªn hÖ b¶n th©n .

- Häc sinh lµm bµi phÇn luyÖn tËp ( bµi 1 , 2 SGK ) .
- So¹n bµi " Chã sãi vµ cõu " .
TÕt 103 :
Çc thµnh phÇn biÖt lËp ( tiÕp ).
- Gióp häc sinh nhËn biÕt :
+ NhËn biÕt 2 thµnh phÇn biÖt lËp : gäi - ®¸p vµ phô chó .
+ N¾m ®îc c«ng dông riªng cña mçi thµnh phÇn trong c©u .
+ BiÕt ®Æt c©u cã thµnh phÇn gäi - ®¸p , thµnh phÇn phô chó .
B¶ng phô .
? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp ? Thµnh phÇn t×nh th¸i lµ g× ? Thµnh
phÇn c¶m th¸n lµ g× ? Nªu vÝ dô ?
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kh¸i niÖm

vÒ thµnh phÇn gäi - ®¸p . I . Thµnh phÇn gäi - ®¸p .
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi vÝ dô
ë SGK .
? Trong nh÷ng tõ in ®Ëm tõ ng÷ nµo * VÝ dô :
®îc dïng ®Ó gäi , tõ ng÷ nµo ®îc dïng - Tõ : nµy -> gäi
®Ó ®¸p . - Tha «ng -> ®¸p
? Nh÷ng tõ ng÷ Êy cã tham gia diÔn => Kh«ng n»m trong sù viÖc ®îc diÔn
®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u hay kh«ng ®¹t .
? - Tõ : nµy -> t¹o lËp cuéc tho¹i
? Tõ nµo dïng ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i , - Tha «ng -> duy tr× cuéc tho¹i
tõ nµo dïng ®Ó duy tr× cuéc tho¹i
®ang diÔn ra ? * KÕt luËn : Thµnh phÇn gäi ®¸p lµ
? Qua ph©n tÝch vÝ dô em hiÓu thÕ thµnh phÇn biÖt lËp , dïng ®Ó t¹o lËp
nµo lµ thµnh phÇn gäi - ®¸p ? hoÆc duy tr× quan hÖ giao tiÕp .
II . Thµnh phÇn phô chó :

Ho¹t ®éng 2 : H×nh thµnh kh¸i niÖm
phô chó ?
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi vÝ dô * VÝ dô :
SGK ? Häc sinh ®äc VD .
- Khi bá tõ ng÷ in ®Ëm -> c©u vÉn
? NÕu läc bá çc tõ ng÷ in ®Ëm nguyªn vÑn -> kh«ng ph¶i lµ mét bé
nghÜa sù viÖc cña c©u trªn cã thay phËn cÊu tróc có ph¸p cña c©u ®ã ->
®æi kh«ng? V× sao ? nã lµ thµnh phÇn biÖt lËp .
- ë c©u a - phÇn in ®Ëm chó thÝch
? H·y chØ râ çc tõ ng÷ in ®Ëm ë çc cho " ®øa ....... ®Çu lßng " .
VD trªn dïng ®Ó chó thÝch cho côm - ë c©u b - chØ viÖc diÔn ra trong ®êi
tõ nµo , chó thÝch ®iÒu g× ? cña riªng t¸c gi¶ .
* Ghi nhí : SGK
? Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn
phô chó ?
? DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt thµnh
phÇn phô chó . ( Häc sinh ph¸t biÓu ) .
III . LuyÖn tËp
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn luyÖn tËp. Bµi 1 :
Häc sinh ®äc bµi tËp 1, 2 . - Nµy -> dïng ®Ó gäi - thiÕt lËp cuéc
Häc sinh suy nghÜ , ph¸t biÓu . ®èi tho¹i .
- V©ng -> dïng ®Ó ®¸p , duy tr× cuéc
®èi tho¹i .
Bµi 2 :
- Lêi gäi : BÇu ¬i .
- NghÜa Èn dô : kªu gäi T 2 ®oµn kÕt
cña nh÷ng con ngêi cïng chung nßi
gièng, nh÷ng ngêi ®ång bµo -> híng tíi
mäi ngêi d©n ViÖt Nam .
Bµi 3 :
Häc sinh lµm bµi tËp 3 theo nhãm a, KÓ c¶ anh : kh¼ng ®Þnh ngay c¶
anh S¸u còng kh«ng tin con bÐ thay
®æi .
b, Çc thÇy ....... ngêi mÑ : ChØ râ ,
nh÷ng ngêi " n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña
çnh cöa nµy " .
c, Nh÷ng ngêi chñ thùc sù .......... tíi :
bæ xung vai trß cña líp trÎ .
d, Cã ai ngê ....... ®i th«i : lµm râ th¸i
®é , t×nh c¶m cña t¸c gi¶ . Th¸i ®é
ng¹c nhiªn tríc viÖc c« g¸i vµo du
kÝch , niÒm xóc ®éng tríc ®«i m¾t ,
nô cêi cña c« g¸i .
Bµi 4 : Thµnh phÇn phô chó .

a, " KÓ c¶ anh " -> lµm râ mäi ngêi .
b, Liªn quan ®Õn côm tõ " nh÷ng ngêi n¾m ........ cöa nµy " .
c, Liªn quan ®Õn côm tõ " Líp trÎ " .
d, " Cã ai ngê " -> ( còng vµo du kÝch ) cña c« g¸i .
- " Th¬ng th¬ng qu¸ " -> " Cêi khóc khÝch ........ ®en trßn " .
- N¾m v÷ng ghi nhí .
- Lµm bµi tËp 5 SGK .
- ChuÈn bÞ viÕt bµi viÕt sè 5 .
TiÕt 104 - 105 :

ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 .
NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .

- ¤n tËp tæng hîp çc kiÕn thøc ®· häc vÒ v¨n nghÞ luËn .
- KiÓm tra kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi
x· héi .
- Gi¸o viªn : Ra ®Ò - biÓu ®iÓm - ®¸p ¸n .
- Häc sinh : ¤n tËp kÜ , chuÈn bÞ giÊy .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y vµ häc trªn líp .
Gi¸o viªn chÐp ®Ò bµi lªn b¶ng vµ theo dâi häc sinh lµm bµi .
* §Ò bµi :
H·y viÕt bµi v¨n nghÞ luËn , nªu suy nghÜ cña em vÒ t¸c h¹i cña viÖc hót
thuèc l¸ .
* §¸p ¸n - biÓu ®iÓm :
1 , Yªu cÇu néi dung :
- ThÓ lo¹i : NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .
- §èi tîng nghÞ luËn : T¸c h¹i cña viÖc hót thuèc l¸ .
- Bµi viÕt ®îc tr×nh bµy theo hÖ thèng luËn ®iÓm , luËn cø , luËn chøng .
LËp luËn l« gÝch , chÆt chÏ , râ rµng , x¸c ®¸ng .
2 , Bè côc : Bµi viÕt ®¶m b¶o bè côc 3 phÇn :
* Më bµi : - Nªu kh¸i qu¸t vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸ ®èi víi søc khoÎ con ngêi .
- ChÊt g©y ®éc h¹i trong thuèc l¸ lµ nic«tin .
* Th©n bµi :
- Sè lîng ngêi hót thuèc l¸ trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam rÊt cao ( cã sè liÖu cô
thÓ ) .
- Hót thuèc l¸ sÏ ¶nh hëng ®Õn kinh tÕ cña mçi gia ®×nh .
- T¹i sao l¹i nãi " Hót thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ " .
- V× sao mäi ngêi ph¶i phßng chèng thuèc l¸ ?
- Lµm thÕ nµo ®Ó ng¨n chÆn viÖc hót thuèc l¸ .
- Tuæi trÎ häc ®êng cÇn ph¶i lµm g× ®Ó ng¨n chÆn viÖc hót thuèc l¸ .
* KÕt bµi :
- ý nghÜa cña viÖc ng¨n chÆn viÖc hót thuèc l¸ .
- Liªn hÖ víi thùc tÕ .
3 , BiÓu ®iÓm :
- Më bµi : 1® .
- Th©n bµi : 7 ® .
- KÕt bµi : 1.5 ® .
- Hµnh v¨n trong s¸ng , lËp luËn chÆt chÏ : 0 .5 ®.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y :
- Häc sinh lµm bµi nghiªm tóc .
- TiÕt 102 , 103 : Häc sinh hiÓu bµi .
Ngµy ........ th¸ng ....... n¨m 200......
TuÇn 22 .
Bµi 20, 21, 22 .
TiÕt 106 - 107 .
Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten .
Hi-p«-lÝt ten

- Gióp häc sinh hiÓu ®îc t¸c gi¶ bµi nghÞ luËn v¨n ch¬ng ®· dïng biÖn
ph¸p so s¸nh hiÖn tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n La Ph«ng ten
víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt Êy cña nhµ khoa häc Buy - ph«ng nh»m lµm
næi bËt ®Æc trng cña s¸ng t¸c NT .
§äc çc tµi liÖu cã liªn quan .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc .
? Ph©n tÝch ý nghÜa cña mét sè c©u ca dao , tôc ng÷ sau ®Ó thÊy ®îc mét
sè ®iÓm m¹nh , yÕu cña con ngêi ViÖt Nam .
" Mét c©y lµm ch¼ng ........ nói cao " .
" Ch¸y nhµ hµng xãm b×nh ch©n nh v¹i " .
Ai ch¼ng biÕt chã sãi hung d÷ , ranh ma , x¶o quyÖt , cßn cõu lµ loµi vËt
¨n cá , hiÒn lµnh , chËm ch¹p , yÕu ít , thêng lµ måi ngon cña chã sãi . Nhng díi
ngßi bót cña mét nhµ sinh vËt , mét nhµ th¬ , nh÷ng con vËt nµy l¹i ®îc miªu t¶ ,
ph©n tÝch rÊt kh¸c nhau . Sù kh¸c nhau ®ã lµ nh thÕ nµo ? V× sao cã sù kh¸c
nhau ®ã . §äc ®o¹n v¨n nghÞ luËn cña H. Ten , chóng ta sÏ t×m thÊy c©u tr¶ lêi .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu

chung v¨n b¶n . I . T×m hiÓu chung .
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi bµi 1 . T¸c gi¶ :
tËp:
? §iÒn tªn La Ph«ng ten , Buy ph«ng , - H. ten lµ mét triÕt gia ngêi Ph¸p thÕ
H. Ten vµo chç trèng t¬ng øng : kØ XIX , t¸c gi¶ c«ng tr×nh nghiªn cøu
A . Nhµ th¬ Ph¸p thÕ kØ XVII , t¸c v¨n häc næi tiÕng : La Ph«ng ten vµ
gi¶ bµi " Chã ....... non " . th¬ ngô ng«n cña «ng .
B . TriÕt gia , nhµ nghiªn cøu v¨n häc - V¨n b¶n " Chã .... non " ®îc trÝch tõ
Ph¸p thÕ kØ XIX t¸c gi¶ c«ng tr×nh c«ng tr×nh Êy .
La Ph«ng ten vµ th¬ ngô ng«n cña «ng
.
C . Nhµ v¹n vËt häc , thÕ kØ XVIII ,
t¸c gi¶ c«ng tr×nh v¹n vËt häc .
Häc sinh ph¸t biÓu - Gi¸o viªn nhËn 2 . V¨n b¶n :
xÐt , kÕt luËn vÒ t¸c gi¶ ? - ThÓ lo¹i : NghÞ luËn v¨n ch¬ng .
Häc sinh ®äc v¨n b¶n . - Bè côc : 2 phÇn :
? ThÓ lo¹i cña v¨n b¶n ? + Tõ ®Çu ........ nh thÕ : H×nh tîng
? V¨n b¶n ®îc chia lµm mÊy phÇn . cõu díi ngßi bót cña La Ph«ng ten vµ
Buy ph«ng .
+ Cßn l¹i : H×nh tîng sãi díi ngßi bót
cña La Ph«ng ten vµ Buy ph«ng .
II . Ph©n tÝch .
1 . H×nh tîng Cõu díi con m¾t cña
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch La Ph«ng ten vµ Buy ph«ng .
v¨n b¶n . - Buy ph«ng : Cõu lµ con vËt ®Çn
Häc sinh ®äc ®o¹n 1 . ®én , sî h·i , thô ®éng , kh«ng biÕt
? Díi con m¾t cña nhµ khoa häc Buy trèn tr¸nh nguy hiÓm .
ph«ng , cõu lµ con vËt nh thÕ nµo ?
- La Ph«ng ten : Ngoµi nh÷ng ®Æc
Häc sinh t¸i hiÖn , Gi¸o viªn tæng kÕt . tÝnh trªn Cõu dÞu dµng , téi nghiÖp ,
? Trong con m¾t cña nhµ th¬ Cõu cã ®¸ng th¬ng , tèt bông , giµu t×nh c¶m .
ph¶i lµ con vËt ®Çn ®én , sî h·i Cõu sî sÖt nhng kh«ng ®Çn ®én .
kh«ng ? V× sao ? S¾p bÞ Sãi ¨n thÞt mµ Cõu vÉn dÞu
Häc sinh th¶o luËn nhãm . dµng , rµnh m¹ch ®¸p lêi Sãi . Kh«ng
Gi¸o viªn ®Þnh híng . ph¶i v× Cõu kh«ng ý thøc ®îc r»ng
m×nh ®ang bÞ ®e do¹ mµ thÓ hiÖn
t×nh mÈu tö cao ®Ñp, lµ sù chÞu
®ùng tù nguyÖn , sù hy sinh cña Cõu
mÑ cho con bÊt chÊp sù hiÓm nguy .
2 . H×nh tîng chã Sãi trong con m¾t
cña nhµ th¬ vµ nhµ khoa häc .
Häc sinh ®äc ®o¹n 2 . - Nhµ khoa häc : Sãi lµ mét tªn b¹o
chóa , ®¸ng ghÐt ......... g©y h¹i chÕt ,
? Theo La Ph«ng ten , chã Sãi cã hoµn v« dông , bÈn thØu , h«i h¸m , h háng .
toµn lµ con b¹o chóa kh¸t m¸u , ®¸ng - Nhµ th¬ : Sãi lµ tÝnh çch phøc t¹p :
ghÐt kh«ng ? V× sao ? ®éc ¸c , khæ së , trém cíp , bÊt h¹nh ,
? Nhµ th¬ ®· quan niÖm vÒ chã Sãi vông vÒ , g· v« l¹i thêng xuyªn bÞ ¨n
nh thÕ nµo ? ý kiÕn cña em vÒ quan ®ßn , ®ãi meo , truy ®uæi , ®¸ng
niÖm Êy ? ghÐt , ®¸ng th¬ng .
Chã Sãi ®éc ¸c , gian x¶o muèn ¨n thÞt
Cõu non mét çch hîp ph¸p nhng nh÷ng
lÝ do nã ®a ra ®Òu vông vÒ , s¬ hë
bÞ Cõu non v¹ch trÇn , dån vµo thÕ
bÝ . Cuèi cïng Sãi ®µnh ¨n thÞt Cõu
non vµ bÊt chÊp lý do .
-> Sãi võa lµ bi kÞch ®éc ¸c vµ lµ hµi
kÞch cña sù ngu ngèc .
3 . Sù s¸ng t¹o cña nhµ nghÖ sÜ .
- Nhµ khoa häc : t¶ chÝnh x¸c , kh¸ch
quan , dùa trªn quan s¸t , nghiªn cøu
? Theo em , Buy ph«ng ®· t¶ hai con ph©n tÝch ®Ó kh¼ng ®Þnh nh÷ng
vËt b»ng ph¬ng ph¸p nµo , nh»m môc ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña tõng loµi vËt .
®Ých g× ? Cßn Ph«ng ten nhµ nghÖ - Nhµ nghÖ sÜ : t¶ víi quan s¸t tinh
sÜ , «ng t¶ hai con vËt b»ng ph¬ng tÕ , nh¹y c¶m tr¸i tim , trÝ tëng tîng
ph¸p nµo , nh»m môc ®Ých g× kh¸c ? phong phó . §ã lµ ®Æc ®iÓm , b¶n
chÊt cña s¸ng t¹o nghÖ thuËt . NghÖ
sÜ t¶ b»ng tëng tîng , nhËp th©n
vµo ®èi tîng -> Ph«ng ten viÕt vÒ
hai con vËt lµ ®Ó ngêi ®äc hiÓu
thªm vÒ ®¹o lÝ trªn ®êi . §ã lµ sù
®èi mÆt gi÷a thiÖn vµ ¸c , kÎ yÕu
vµ kÎ m¹nh . Chó Cõu vµ Sãi ®Òu
®· ®îc nh©n ho¸ , nãi n¨ng , ho¹t
®éng nh ngêi , t©m tr¹ng kh¸c nhau .
III . Tæng kÕt - LuyÖn tËp .

1 . NghÖ thuËt nghÞ luËn cña H. ten
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt - .
LuyÖn tËp . - Ph©n tÝch , so s¸nh , chøng minh ->
? Çch luËn chøng cña H. ten trong v¨n LuËn ®iÓm ®îc næi bËt , s¸ng tá ,
b¶n lµ g× vµ nh thÕ nµo ? T¸c dông ? sèng ®éng , thuyÕt phôc .
Häc sinh trao ®æi - Gi¸o viªn ®Þnh h- - M¹ch nghÞ luËn ®îc triÓn khai theo
íng . tr×nh tù : Tõng con vËt ®îc hiÖn ra díi
ngßi bót cña La Ph«ng ten vµ Buy
ph«ng .
Bè côc chÆt chÏ .
2 . Ghi nhí : SGK
Häc sinh ®äc ghi nhí .
Gi¸o viªn nhÊn m¹nh .

? Quan ®iÓm cña H.Ten cã gÇn gòi víi quan ®iÓm cña NguyÔn §×nh Thi
trong bµi " TiÕng nãi cña v¨n nghÖ " võa häc ? V× sao ? ( Cã , v× :
- T¶ sinh ®éng .
- KÓ chuyÖn hÊp dÉn .
- LËp luËn chÆt chÏ .
- Ng«n ng÷ giµu c¶m xóc .
? §Æc s¾c NT nghÞ luËn cña H. Ten lµ g× ?
* So¹n bµi : " Con cß " .
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y :
Häc s«i næi , hiÓu bµi .
TiÕt 108 :
NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng , ®¹o ®øc .

Gióp häc sinh :
- N¾m ®îc mét kiÓu bµi nghÞ luËn x· héi : NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t t-
ëng , ®¹o ®øc .
- NhËn diÖn vµ rÌn kÜ n¨ng viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi vÒ vÊn ®Ò
t tëng , ®¹o lÝ .
B¶ng phô .
? ThÕ nµo lµ mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng ?
? Dµn ý chung cña mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi
sèng?
*Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : X¸c ®Þnh kiÓu bµi I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÖ mét
nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ .
lÝ . * V¨n b¶n : Tri thøc b»ng søc m¹nh .
Häc sinh ®äc v¨n b¶n mÉu SGK . - VÊn ®Ò nghÞ luËn : Søc m¹nh cña
? V¨n b¶n bµn vÒ vÊn ®Ò g× ? tri thøc .
- Bè côc : 3 phÇn :
? X¸c ®Þnh bè côc cña bµi v¨n . + Më bµi : ( ®o¹n 1 ) : nªu vÊn ®Ò
cÇn bµn luËn .
+ Th©n bµi : ( ®o¹n 2, 3 ) : nªu 2 vÝ
dô chøng minh tri thøc lµ søc m¹nh :
Thø nhÊt : Tri thøc cã thÓ cøu mét çi
m¸y khái sè phËn mét ®èng phÕ liÖu .
Thø hai : Tri thøc lµ søc m¹nh cña c/m.
+ KÕt bµi : Phª ph¸n mét sè ngêi
kh«ng biÕt quý träng tri thøc vµ sö
dông tri thøc kh«ng ®óng chç .
- Häc sinh tù x¸c ®Þnh .
? X¸c ®Þnh çc c©u mang luËn ®iÓm
chÝnh trong bµi ? - PhÐp lËp luËn : chøng minh .
? Bµi v¨n ®· sö dông phÐp lËp luËn
nµo lµ chÝnh ? - Ph©n biÖt :
? Ph©n biÖt bµi nghÞ luËn vÒ mét + NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ,
vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ víi bµi nghÞ ®¹o lÝ kh«ng kh¸c g× so víi bµi nghÞ
luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng x· luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi
héi . sèng .
+ NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng
®¹o lÝ nªu lªn vai trß , ý nghÜa cña
mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ trong cuéc
sèng .
+ NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn t-
îng x· héi lµ bµn b¹c , ®¸nh gi¸ mét sù
viÖc, hiÖn tîng trong ®êi sèng .
* Ghi nhí : SGK .
Gi¸o viªn kÕt luËn vÊn ®Ò .
II . LuyÖn tËp :
Häc sinh ®äc v¨n b¶n : Thêi gian lµ
vµng ? - V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò
? V¨n b¶n trªn thuéc lo¹i nghÞ luËn t tëng , ®¹o lÝ .
nµo? - VÊn ®Ò nghÞ luËn : Sù quý gi¸ cña
? VÊn ®Ò nghÞ luËn cña bµi v¨n lµ thêi gian .
g× ? - Çc luËn ®iÓm chÝnh :
+ Thêi gian lµ sù sèng .
? ChØ ra çc luËn ®iÓm chÝnh cña + Thêi gian lµ th¾ng lîi .
v¨n b¶n Êy . + Thêi gian lµ tiÒn .
+ Thêi gian lµ tri thøc .
- PhÐp lËp luËn : Ph©n tÝch + chøng
minh .
? PhÐp lËp luËn chñ yÕu cña bµi v¨n
lµ g× ?

- Ra 5 ®Ò nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ .
- Häc ghi nhí .
- So¹n bµi tiÕp theo .
TiÕt 109 .
Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n .

- Gióp häc sinh n©ng cao hiÓu biÕt vµ kÜ n¨ng sö dông phÐp liªn kÕt ®·
häc tõ bËc TiÓu häc .
- NhËn biÕt liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c©u vµ çc ®o¹n
v¨n.
- NhËn biÕt mét sè biÖn ph¸p liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n
.
B .ChuÈn bÞ cña thÇy trß:
B¶ng phô .
? H×nh tîng con Cõu vµ chã Sãi trong con m¾t cña Buy ph«ng vµ La Ph«ng
ten nh thÕ nµo ?
* Bµi míi :
Trong mét v¨n b¶n , çc c©u kh«ng tån t¹i ®éc lËp , t¸ch rêi nhau mµ g¾n bã
víi nhau mét çch chÆt chÏ vÒ néi dung vµ h×nh thøc t¹o b»ng sù liªn kÕt vµ
m¹ch l¹c trong v¨n b¶n . Sù liªn kÕt gi÷a c©u víi c©u , gi÷a ®o¹n víi ®o¹n trong
v¨n b¶n gäi lµ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n . VËy liªn kÕt lµ g× ? Çc h×nh
thøc liªn kÕt nh thÕ nµo ? .....
Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kiÕn thøc

liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh I . Kh¸i niÖm liªn kÕt .
thøc 1 . * Ph©n tÝch vÝ dô mÉu :
§o¹n v¨n SGK .
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu ( b¶ng phô )

cã ghi vÝ dô ë SGK . - VÊn ®Ò bµn luËn : Çch thøc ngêi
? §o¹n v¨n bµn vÒ vÊn ®Ò g× ? nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc t¹i .
- Chñ ®Ò gãp phÇn lµm s¸ng tá thùc
? Chñ ®Ò Êy cã quan hÖ nh thÕ nµo chÊt cña ND VN lµ lêi göi g¾m tõ
víi chñ ®Ò chung cña v¨n b¶n ? t×nh c¶m cña nhµ v¨n , nhµ th¬ .
=> Liªn kÕt chÆt chÏ víi chñ ®Ò
chung cña toµn v¨n b¶n . Néi dung , ý
nghÜa vµ vai trß cña v¨n nghÖ ®èi víi
®êi sèng con ngêi .
? X¸c ®Þnh néi dung chÝnh cña mçi * Néi dung chÝnh :
c©u trong ®o¹n v¨n trªn ? - C©u 1 : ChÊt liÖu cña t¸c phÈm
nghÖ thuËt lÊy tõ cuéc sèng .
- C©u 2 : NghÖ sÜ lu«n t¹o ra çi míi
? Quan hÖ gi÷a nh÷ng néi dung Êy víi trong nh÷ng s¸ng t¸c cña m×nh .
chñ ®Ò ®o¹n v¨n . - C©u 3 : Nh÷ng çch thøc kh¸c nhau
®Ó thÓ hiÖn sù ®ãng gãp ®ã .
* Tr×nh tù s¾p xÕp :
? NhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp çc - C©u 1 : Nªu lªn mét nguyªn lÝ chung.
c©u trong ®o¹n v¨n . - C©u 2 : Më réng vÊn ®Ò .
- C©u 3 : Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò , nªu
Gi¸o viªn : Çc c©u trong ®o¹n v¨n vµ lªn ®Ò tµi cña c¶ ®o¹n .
çc ®o¹n v¨n trong mét v¨n b¶n ph¶i
liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau vÒ néi => Liªn kÕt vÒ néi dung :
dung? Nh vËy vÒ mÆt néi dung , çc + Çc ®o¹n v¨n b¶n ph¶i p. vô chñ ®Ò
c©u trong v¨n b¶n ®îc liªn kÕt víi chung cña v¨n b¶n , çc c©u p. vô chñ
nhau nh thÕ nµo ? ®Ò cña ®o¹n v¨n -> Liªn kÕt chñ ®Ò .
+ Çc ®o¹n v¨n vµ çc c©u ph¶i ®îc
s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ ( liªn
kÕt l« gÝch ) .
* Çc biÖn ph¸p :
? Ngêi viÕt ®· sö dông nh÷ng biÖn - Quan hÖ tõ " nhng " nèi c©u 1 víi
ph¸p nh thÕ nµo ®Ó thÓ hiÖn mèi c©u 2 -> PhÐp nèi .
quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung gi÷a
çc c©u trong ®o¹n v¨n ? ( chó ý tõ in - Tõ " anh " ë c©u 3 thay cho tõ "
®Ëm ) . nghÖ sÜ " ë c©u 2 cã t¸c dông nèi c©u
2 , 3 -> phÐp thÕ .
- Tõ " t¸c phÈm ë c©u 1 ®îc lÆp l¹i ë
c©u 3 liªn kÕt 2 c©u nµy víi nhau ->
phÐp lÆp tõ .
- Tõ " t¸c phÈm " n»m cïng trêng
nghÜa víi tõ nghÖ sÜ -> phÐp liªn t-
ëng.
2 . Bµi häc ( ghi nhí ) .

? Qua ph©n tÝch VD em h·y cho biÕt * Liªn kÕt : lµ sù nèi kÕt ý nghÜa gi÷a
liªn kÕt lµ g× ? c©u víi c©u , gi÷a ®o¹n v¨n víi ®o¹n
v¨n b»ng çc tõ ng÷ cã t¸c dông liªn
kÕt .
* Cã hai h×nh thøc liªn kÕt :
? Cã mÊy h×nh thøc liªn kÕt gi÷a c©u a . Liªn kÕt néi dung : lµ quan hÖ ®Ò
víi c©u , gi÷a ®o¹n v¨n víi ®o¹n v¨n . tµi vµ quan hÖ l« gÝch gi÷a c©u víi
c©u , ®o¹n v¨n víi ®o¹n v¨n .
b . Liªn kÕt h×nh thøc : Lµ phÐp sö
dông çc tõ ng÷ cô thÓ ( çc ph¬ng
tiÖn cô thÓ ) cã t¸c dông nèi c©u víi
c©u , ®o¹n v¨n víi ®o¹n v¨n :
+ PhÐp lÆp tõ ng÷ .
+ PhÐp dïng tõ ®ång nghÜa , tr¸i
nghÜa hoÆc cïng trêng liªn tëng .
+ PhÐp thÕ .
+ PhÐp nèi .

Gi¸o viªn lu ý häc sinh vÒ phÐp dïng
tõ , ®Þnh nghÜa trong nh÷ng trêng
liªn tëng

Bµi tËp SGK trang 44 : Häc sinh ®äc to ®o¹n trÝch : Líp chia b»ng hai
nhãm.
* Chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n lµ kh¼ng ®Þnh trÝ tuÖ cña con ngêi ViÖt Nam ,
quan träng h¬n lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc . §ã lµ sù thiÕu hôt vÒ kiÕn
thøc , kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o yÕu do çch häc thiÕu th«ng minh g©u ra .
* Néi dung çc c©u v¨n ®Òu tËp trung vµo chñ ®Ò ®ã .
* Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ cña çc ý trong çc c©u :
- Nh÷ng mÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam .
- Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ .
- CÇn kh¾c phôc h¹n chÕ ®Ó ®¸p øng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ míi .
Cô thÓ :
C©u 1 : Nªu ®iÓm m¹nh .
C©u 2 : §¸nh gi¸ lîi Ých cña ®iÓm m¹nh trong thêi ®¹i ngµy nay .
C©u 3 : ChØnh ý .
C©u 4 : Nh÷ng ®iÓm yÕu .
C©u 5 : Yªu cÇu kh¾c phôc ®iÓm yÕu ®Ó ®¸p øng sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ míi .
* Çc phÐp liªn kÕt :
- PhÐp nèi : Tõ " nhng " ë c©u 3 nèi víi 2 c©u tríc .
- PhÐp thÕ : + Tõ " Êy " ë c©u 4 thay thÕ cho " çi yÕu " ë c©u 3 .
+ Tõ " nµy " ë c©u 5 thay " kiÕn thøc " vµ " kh¶ n¨ng - s¸ng
t¹o" ë c©u 4 .
- PhÕp lÆp : + Tõ " m¹nh " ë c©u 1 , 3 .
+ Tõ " th«ng minh " ë c©u 1 , 5 .
+ Tõ " Lç hæng " ë c©u 4 , 5 .
- PhÐp ®ång nghÜa : " KiÕn thøc " ~ " tri thøc " .
- Häc thuéc ghi nhí .
- ChuÈn bÞ bµi " LuyÖn tËp " .
TiÕt 110 : Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n .

( LuyÖn tËp )

- ¤n tËp vµ cñng cè çc kiÕn thøc ®· häc vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n
v¨n .
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch liªn kÕt v¨n b¶n vµ sö dông çc phÐp liªn kÕt khi
viÕt v¨n b¶n .
B¶ng phô , giÊy khæ to , bót d¹ .
C . Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1 :
I . ¤n tËp vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n :
? T¹i sao ph¶i liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt - Çc c©u trong ®o¹n ph¶i liªn kÕt víi
®o¹n v¨n ? nhau th× ta míi cã mét ®o¹n v¨n hoµn
chØnh .
- NÕu çc c©u kh«ng liªn kÕt víi nhau
th× cã thÓ ta chØ cã mét chuçi c©u
hçn ®én .
- Çc ®o¹n ph¶i liªn kÕt víi nhau th×
míi cã mét v¨n b¶n hoµn chØnh . NÕu
kh«ng cã sù liªn kÕt th× ta còng chØ
cã mét tËp ®o¹n v¨n hçn ®én .
? Cã mÊy lo¹i liªn kÕt vµ çc dÊu - Häc sinh dùa vµo ghi nhí ®Ó tr¶ lêi .
hiÖu ®Ó nhËn biÕt çc lo¹i liªn kÕt
®ã ?
Ho¹t ®éng 2 :
II . Híng dÉn thùc hµnh luyÖn tËp .
Bµi 1 : Häc sinh ®äc bµi tËp - suy nghÜ ®éc lËp - 4 em lªn b¶ng tr×nh bµy.
Líp nhËn xÐt - Gi¸o viªn bæ sung .
a, PhÐp lÆp : + Trêng häc - trêng häc -> liªn kÕt c©u .
PhÐp thÕ : + " Nh thÕ " thay cho c©u cuèi ë ®o¹n tríc -> liªn kÕt ®o¹n
v¨n .
b, PhÐp lÆp : - V¨n nghÖ -> liªn kÕt c©u .
- Sù sèng , VN -> liªn kÕt ®o¹n .
c, Thêi gian , con ngêi -> lÆp -> liªn kÕt c©u .
d, YÕu ®uèi - m¹nh , hiÒn lµnh - ¸c ( tr¸i nghÜa ) -> liªn kÕt c©u .
Bµi 2 : Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm .
- Thêi gian ( vËt lÝ ) - thêi gian ( t©m lÝ ) .
- V« h×nh - h÷u h×nh .
- Gi¸ l¹nh - nãng báng .
- Th¼ng t¾p - h×nh trßn .
- §Òu ®Æn - lóc nhanh lóc chËm .
Bµi 3 : Häc sinh lµm theo nhãm :
a, Lçi vÒ liªn kÕt néi dung : Çc c©u kh«ng phôc vô chñ ®Ò chung cña
®o¹n v¨n .
Ch÷a : Thªm mét sè tõ ng÷ hoÆc c©u ®Ó thiÕt lËp liªn kÕt chñ ®Ò gi÷a
çc c©u .
VD : CÊm ®i mét m×nh trong ®ªm . TrËn ®Þa ®¹i ®éi 2 ( cña anh ) ë phÝa
b·i båi bªn mét dßng s«ng ( Anh chît nhí håi ®Çu mïa l¹c ) hai bè con ( anh ) cïng
viÕt ®¬n xin ra mÆt trËn ( B©y giê ) , mïa thu ho¹ch l¹c ®· vµo chÆng cuèi .
b, Lçi liªn kÕt néi dung : TrËt tù çc sù viÖc trong c©u kh«ng hîp lÝ . Thªm
tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vµo c©u 2 ®Ó lµm râ mèi quan hÖ thêi gian gi÷a çc sù
kiÖn :
VD : ( Suèt 2 n¨m anh èm nÆng ) , chÞ lµm quÇn quËt .
Bµi 4 : Häc sinh suy nghÜ ®éc lËp - tr¶ lêi - líp nhËn xÐt .
- Lçi vÒ liªn kÕt h×nh thøc :
a, Lçi : Dïng tõ ë c©u 2 - 3 kh«ng thèng nhÊt .
Söa : Thay ®¹i tõ " nã " b»ng ®¹i tõ " chóng " .
b, Lçi : Tõ " v¨n phßng " vµ " héi trêng " kh«ng cïng nghÜa víi nhau trong
trêng hîp nµy .
Söa : Thay tõ héi trêng ë c©u 2 b»ng tõ " v¨n phßng " .
* Gi¸o viªn cho häc sinh nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu sö dông çc phÐp liªn kÕt
c©u vµ ®o¹n v¨n cho phï hîp , cã hiÖu qña .
* Ghi nhí : CÇn sö dông çc phÐp liªn kÕt c©u mét çch chÝnh x¸c , linh
ho¹t ®Ó diÔn ®¹t ®óng vµ hay .
- N¾m yªu cÇu bµi häc .
- So¹n bµi " Con cß " .
Ngµy ........ th¸ng ........ n¨m 200.....
TuÇn 23 .
Bµi 22 .
TiÕt 111 - 112 .
Con cß
ChÕ Lan Viªn .

Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp vµ ý nghÜa cña h×nh tîng con Cß trong bµi th¬ ®-
îc ph¸i triÓn tõ nh÷ng c©u ca dao ®Ó ca ngîi t×nh mÑ vµ nh÷ng lêi h¸t ru .
- ThÊy ®îc sù s¸ng t¹o vËn dông ca dao cña t¸c gi¶ vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm
vÒ h×nh ¶nh , thÓ th¬ , giäng ®iÖu cña bµi th¬ .
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô , ph©n tÝch , ®Æc biÖt lµ nh÷ng h×nh tîng th¬ ®îc
s¸ng t¹o b»ng liªn tëng , tëng tîng .
Nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ con Cß , vÒ ngêi mÑ ViÖt Nam , b¨ng + ®µi cã
ghi ©m bµi h¸t " Çnh Cß trong c©u h¸t mÑ ru " .
? Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong v¨n b¶n " Chã Sãi ......... La Ph«ng
ten " cña H. ten .
* Bµi míi :
Th¬ cña ChÕ Lan Viªn mang ®Ëm phong çch suy tëng triÕt lÝ , ®Ëm chÊt
trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn ®¹i . " Con Cß " lµ bµi th¬ thÓ hiÖn kh¸ râ mét sè nÐt
phong çch nghÖ thuËt cña ChÕ Lan Viªn . ViÕt vÒ con Cß trong lêi ru cña mÑ ,
nhµ th¬ NguyÔn Du viÕt :
Çi cß ..... sung ch¸t ®µo chua ....
C©u ca mÑ h¸t giã ®a vÒ trêi
Ta ®i trän kiÕp con ngêi
Còng kh«ng ®i hÕt nh÷ng lêi mÑ ru .
NguyÔn Khoa §iÒm cã bµi " Khóc h¸t ru ........ lng mÑ " ; cßn ChÕ Lan
Viªn th× bay bæng , bay cao víi ®«i çnh Cß trong lêi ru thÊm h¬i xu©n cña mÑ
hiÒn ®a vâng ru con nh÷ng tra hÌ n¾ng löa . Ngêi ta còng nãi nhiÒu vÒ ý nghÜa
vµ vai trß cña hat ru ®èi víi tuæi th¬ vµ c¶ cuéc ®êi con ngêi . Nhng trong cuéc
sèng hiÖn ®¹i ngµy nay nã ®· trë nªn rÊt khã kh¨n víi kh«ng Ýt nh÷ng ngêi mÑ
trÎ vµ ®ã lµ mét thiÖt thßi ®¸ng kÓ víi trÎ th¬ . " Con Cß " ®· nh¾c nhë mét çch
thÊm thÝa vÒ t×nh mÑ vµ vai trß cña h¸t ru .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu vÒ I . T×m hiÓu chung :

t¸c gi¶ , t¸c phÈm . 1 . T¸c gi¶ :
? Em biÕt g× vÒ t¸c gi¶ ChÕ Lan Viªn - Tªn thËt : Phan Ngäc Hoan ( 1920 -
. 1989 ) .
Häc sinh ph¸t biÓu , Gi¸o viªn bæ - Lµ nhµ th¬ xuÊt s¾c cña nÒn th¬
sung, kh¸i qu¸t . hiÖn ®¹i ViÖt Nam .
- Phong çch suy tëng triÕt lÝ , ®Ëm
chÊt trÝ tuÖ , tÝnh hiÖn ®¹i .
- T¸c phÈm : §iªu tµn ( 1937 ) ; Hoa
ngµy thêng - Chim b¸o b·o ( 1967 ) .
2 . V¨n b¶n : Con Cß ( 1962 )
? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ " Con - In trong tËp : Hoa ngµy thêng - Chim
Cß " ? b¸o b·o .
* §äc - t×m hiÓu chó thÝch : SGK .
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc - t×m hiÓu * ThÓ th¬ : tù do .
chó thÝch ë SGK . -> Çc c©u th¬ dµi ng¾n kh«ng ®Òu
? X¸c ®Þnh thÓ th¬ cña v¨n b¶n ? theo m¹ch c¶m xóc .
Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬ ? -> Sè tiÕng còng kh«ng theo luËt lÖ
nµo.
-> GÇn víi ®iÖu h¸t ru .
Gi¸o viªn lu ý häc sinh çch ®äc .
Mét häc sinh ®äc . * H×nh tîng bao trïm : H×nh tîng con
? Bao trïm toµn bµi th¬ lµ h×nh tîng Cß trong nh÷ng c©u h¸t ru -> Tîng tr-
nµo ? Qua h×nh tîng con Cß t¸c gi¶ ng cho t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi ru
nh»m nãi vÒ ®iÒu g× ? => BiÓu tîng cña t×nh mÑ bao la , qua
lêi ru ngät ngµo cña mÑ , trë thµnh
bÇu s÷a T2 kh«ng bao giê v¬i c¹n trong
suèt cuéc ®êi con . T¸c gi¶ ca ngîi t×nh
mÑ thiªng liªng vµ ý nghÜa cao ®Ñp
cña lêi h¸t ru trong ®êi sèng t©m hån
mçi con ngêi .
* Bè côc : 3 phÇn
? Bµi th¬ ®îc t¸c gi¶ chia b»ng 3 - H×nh ¶nh con Cß qua nh÷ng lêi ru víi
®o¹n, néi dung chÝnh cña mçi ®o¹n lµ tuæi th¬ .
g× ? - H×nh ¶nh con Cß vµ lêi ru cña mÑ
trªn nh÷ng chÆng ®êng ®êi cña mçi
con ngêi .
- Tõ h×nh ¶nh con Cß , suy ngÉm
triÕt lÝ cña lêi ru vµ t×nh mÑ ®èi
víi cuéc ®êi con ngêi .
II . Ph©n tÝch .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch
v¨n b¶n . 1 . H×nh tîng con Cß vµ ý nghÜa
biÓu trng cña nã .
Häc sinh ®äc phÇn I . + Cß trong ca dao h¸t ru :

? §o¹n th¬ gîi cho em nhí ®Õn h×nh - Con Cß bay la -> Cß vÊt v¶ trong
¶nh con Cß ®îc nh¾c ë nh÷ng bµi ca hµnh tr×nh cuéc ®êi trªn b×nh yªn
dao dïng lµm h¸t ru nµo ? thong th¶ cña cuéc sèng Ýt biÕn ®éng
thuë xa .
- Con Cß ®i ¨n ®ªm -> Cß lÆn léi
? ë mçi bµi h¸t em c¶m nhËn ®îc kiÕm sèng -> tîng trng cho ngêi phô
®iÒu g× vÒ th©n phËn con Cß . n÷ , ngêi mÑ nhäc nh»n , lam lò , vÊt
v¶ kiÕm sèng .
+ ? H×nh ¶nh Cß bay la bay l¶ gîi
kh«ng gian nh thÕ nµo ?
+ ? Cß ®i ¨n ®ªm gîi cho em ®iÒu - Häc sinh tù liªn hÖ .
g× ?
? Em b¾t gÆp h×nh tîng con Cß nh
thÕ nµo trong nh÷ng bµi ca dao , bµi - H×nh ¶nh con Cß ®Õn víi t©m hån
th¬ mµ em biÕt ? tuæi Êu th¬ mét çch v« thøc , ®ãn
? Em c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× vÒ çch nhËn sù vç vÒ trong nh÷ng ©m ®iÖu
®ãn nhËn cña em bÐ non nít ®èi víi ngät ngµo , dÞu dµng cña lêi ru -> c¶m
h×nh tîng Cß tõ nh÷ng lêi ru ? nhËn b»ng trùc gi¸c t×nh yªu vµ sù che
+ ? Em bÐ ®· hiÓu ý nghÜa cña h×nh chë cña ngêi mÑ .
tîng Cß cha ? ( C©u th¬ nµo thÓ hiÖn
®iÒu ®ã ) .
+ ? Cß trong lêi ru ®Õn víi em cã ý => Em bÐ ®ãn nhËn Cß trong lêi ru
nghÜa g× ? thËt th¬ méng ( ªm ¸i , v« t nh tuæi th¬
? H×nh ¶nh Cß hiÖn lªn nh thÕ nµo em vËy ) .
qua lêi ru cña mÑ trong c¶m nhËn cña
em bÐ .
Gi¸o viªn b×nh : - H×nh ¶nh con Cß trong lêi ru ®i vµo
§o¹n th¬ ®· ®îc t¸c gi¶ vËn dông lßng ngêi mét çch v« thøc .
nh÷ng c©u ca dao vµo bµi th¬ cña
m×nh mét çch linh ho¹t , s¸ng t¹o .
Qua nh÷ng lêi ru cña mÑ h×nh ¶nh
con Cß sÏ ®Õn víi t©m hån trÎ mét
çch v« thøc . §iÒu quan träng lµ ®øa
trÎ c¶m nhËn ®îc ©m ®iÖu ngät
ngµo , dÞu dµng cña lêi ru mµ lín lªn
trong giÊc ngñ . Cßn ngêi mÑ ®· ho¸
th©n vµo con Cß ®Ó ru con mµ còng
lµ ®Ó nãi víi chÝnh m×nh . §o¹n th¬
khÐp l¹i b»ng nh÷ng lêi an ñi , vç vÒ ,
chøa chan vµ trµn ngËp h¹nh phóc yªu
th¬ng cña ngêi mÑ ®èi víi ®øa con "
Ngñ yªn .... v©n " .
? Qua ®ã em hiÓu g× vÒ ca dao , lêi
ru trong ®êi sèng ND ®Êt níc ( mang => Lµ sù khëi ®Çu con ®êng c¶m
®iÖu hån d©n téc - ND ) . nhËn ®iÖu hån d©n téc , ND .
? Tõ viÖc c¶m nhËn cña em bÐ trong
lêi ru vÒ h×nh ¶nh con Cß , em thÊy
çch ®ãn nhËn ®iÖu hån d©n téc cña 2 . H×nh ¶nh Cß gÇn gòi víi tuæi th¬
mçi con ngêi nh thÕ nµo ? vµ tõng chÆng ®êng mçi con ngêi .
a, Khi cßn trong n«i :
Häc sinh ®äc phÇn II . - Cß vµo trong tæ .
? H×nh tîng Cß trong ®o¹n 2 g¾n bã - Hai ®øa ®¾p chung ®«i .
víi mçi ngêi ë nh÷ng chÆng nµo ? ý - Con ngñ -> Cß cïng ngñ .
nghÜa cña h×nh tîng Cß trong mçi
h×nh ¶nh Êy nh thÕ nµo ?
-> Cß ho¸ th©n trong ngêi mÑ chë che,
? H×nh tîng Cß khi ë trong n«i gîi cho lo l¾ng cho con tõng giÊc ngñ .
em liªn tëng ®Õn ai ? Ngêi ®ã quan
träng víi em nh thÕ nµo ? b, Khi ®i häc :
Gi¸o viªn b×nh : - Con theo Cß ®i häc .
? Khi em ®i häc Cß xuÊt hiÖn gÇn - Cß chÊp çnh nh÷ng íc m¬ cho con.
gòi víi em nh thÕ nµo ? -> Cß lµ h×nh tîng ngêi mÑ quan t©m,
ch¨m sãc , n©ng bíc con .
? H×nh tîng con Cß ë ®©y gîi cho em c, Khi con kh«n lín :
liªn tëng g× ? - Con lµm thi sÜ bëi t©m hån con ®îc
? Khi con kh«n lín con muèn lµm g× ? Cß chÊp çnh bao íc m¬ , con viÕt
V× sao con ngêi cã íc m¬ thµnh thi tiÕp h×nh ¶nh Cß trong nh÷ng vÇn
sÜ ? th¬ cho con .
-> Cß lµ hiÖn th©n cña mÑ bÒn bØ ,
©m thÇm n©ng bíc cho con suèt
? Em hiÓu g× vÒ cuéc ®êi con g¾n chÆng ®êi con -> §ã còng lµ biÓu t-
víi h×nh ¶nh Cß ? îng cña lßng con ®èi víi mÑ : con sÏ
nèi chÝ cha , m¶i miÕt chuyªn cÇn ->
íc m¬ ®Ñp cña ngêi mÑ vÒ t¬ng lai
cña con.
3 . H×nh ¶nh Cß gîi suy ngÉm vµ
Häc sinh ®äc ®o¹n cuèi triÕt lÝ vÒ ý nghÜa cña mÑ vµ lêi ru
.
? 4 c©u th¬ ®Çu ®o¹n gîi em suy - Cß lµ biÓu tîng cho tÊm lßng ngêi
nghÜ vÒ tÊm lßng ngêi mÑ . mÑ ë bªn con suèt ®êi :
" Dï ë gÇn con ......... yªu con " .
? Qua ®ã nhµ th¬ ®· kh¸i qu¸t quy - Tõ sù thÊu hiÓu tÊm lßng ngêi mÑ ,
luËt cña t×nh mÑ nh thÕ nµo ? nhµ th¬ ®· kh¸i qu¸t mét quy luËt cña
t×nh c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng , réng
lín vµ s©u s¾c : Lßng mÑ lu«n bªn
con lµm chç dùa v÷ng ch¾c suèt ®êi
con :
Gi¸o viªn : Tõ c¶m xóc më ra nh÷ng " Con dï lín .......... theo con " .
suy tëng , kh¸i qu¸t thµnh nh÷ng triÕt
lÝ , ®ã lµ çch thêng gÆp trong th¬
cña ChÕ Lan Viªn - ®ã còng lµ mét
trong nh÷ng ®iÓm quan träng cña nhµ
th¬ nµy .
? Em h·y t×m nh÷ng c©u ca dao , tôc
ng÷ nãi vÒ ®iÒu ®ã : ( Níc m¾t ch¶y
xu«i .......)
? H·y ®äc diÔm c¶m nh÷ng c©u th¬
cuèi . Nªu c¶m nhËn cña em ? * §o¹n cuèi :
Gi¸o viªn b×nh . Giäng ®iÖu lêi ru ®óc kÕt ý nghÜa p 2
cña h×nh tîng con Cß trong nh÷ng lêi
ru .
-> Kh¼ng ®Þnh ý nghÜa lêi ru ngät
ngµo bªn n«i : VÒ cuéc ®êi . Cuéc
®êi qua lêi h¸t Çu ¬ cña mÑ ngay tõ
thuë cßn n»m trong n«i .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt .
? Em h·y nhËn xÐt vÒ thÓ th¬ , nhÞp III . Tæng kÕt .
®iÖu , giäng ®iÖu cña baih th¬ ? 1 . NghÖ thuËt :
- ThÓ th¬ tù do : C¶m xóc cña nhµ th¬
®îc béc lé mét çch tù nhiªn , kho¸ng
®¹t , kh«ng bÞ gß theo khu«n khæ thÓ
th¬ .
- NhÞp ®iÖu : Lêi h¸t ru -> nhÞp
chËm , khoan thai -> t¹o s¾c th¸i t©m
t×nh , ngät ngµo cña lêi ru víi bÐ th¬ .
- Giäng ®iÖu : T©m t×nh , tha thiÕt ,
mang s¾c th¸i cña lêi t©m sù ru con
Gi¸o viªn bËt b¨ng cã ghi lêi bµi h¸t bªn n«i -> gãp phÇn kh¾c ho¹ ®Ëm
b»ng lêi bµi th¬ . nÐt t×nh mÑ ©u yÕm con , lµm næi
Häc sinh ®äc to ghi nhí . bËt néi dung c¶m xóc bµi th¬ .
2 . Néi dung , ghi nhí .

Häc sinh lµm bµi tËp 2 :
- ë bµi : Khóc h¸t ru ........... -> T¸c gi¶ võa trß chuyÖn ......... ThÓ hiÖn sù
TN gi÷a t×nh yªu con víi t×nh yªu ®Êt níc vµ tinh thÇn chiÕn ®Êu .
- ë bµi : Con Cß : T¸c gi¶ gîi l¹i ®iÖu h¸t ru ®Ó göi g¾m ý nghÜa cña lêi ru
vµ ca ngîi t×nh mÑ víi ®êi sèng con ngêi .
- Häc thuéc lßng bµi th¬ .
- N¾m néi dung bµi th¬ .
- ViÕt lêi b×nh cho nh÷ng c©u th¬ " Dï ë gÇn con .......... theo con " .
- NhËn xÐt vÒ sù vËn dông s¸ng t¹o ca dao .
- §äc thªm v¨n b¶n : " Ngåi buån nhí mÑ ta xa " .
TiÕt 113 :
Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 .

- Gióp häc sinh tù ®¸nh gi¸ bµi lµm , thÊy ®îc u , khuyÕt ®iÓm vµ tù söa
ch÷a .
- Söa nh÷ng lçi sai c¬ b¶n cho häc sinh vÒ kÜ n¨ng lËp luËn , h×nh thµnh
luËn ®iÓm , ng«n ng÷ diÔn ®¹t trong v¨n b×nh luËn .
B . §å dïng :
- Bµi viÕt cña häc sinh ®· chÊm .
- B¶ng ghi lçi sai , çch söa .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu ®Ò , t×m ý , lËp dµn bµi .
I . §Ò bµi : Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng .
? Cho häc sinh ph©n tÝch ®Ò , t×m ý ?
§Ò : ViÕt bµi v¨n nghÞ luËn bµn vÒ viÖc hót thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ .
* T×m hiÓu ®Ò :
- VÊn ®Ò bµn luËn : Hót thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ .
* T×m ý :
- Thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ nh thÕ nµo ?
- T¹i sao biÕt hót thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ nhng vÉn cã rÊt nhiÒu ngêi
hót .
- Thùc tr¹ng hót thuèc l¸ hiÖn nay ë trong níc vµ thÕ giíi nh thÕ nµo ?
- CÇn ph¶i lµm g× ®Ó ng¨n chÆn viÖc hót thuèc l¸ .
- Kh¼ng ®Þnh sù nguy h¹i cña viÖc hót thuèc l¸ ®èi víi søc khoÎ .
- Lêi khuyªn víi mäi ngêi .
* LËp dµn bµi : Nh tiÕt 104, 105 .
Gi¸o viªn nªu biÓu ®iÓm cho häc sinh biÕt .
Ho¹t ®éng 2 : NhËn xÐt , ®¸nh gi¸ chung .
* ¦u ®iÓm :
- §a sè çc em n¾m ®îc yªu cÇu cña ®Ò .
- ViÕt bµi theo bè côc 3 phÇn .
- BiÕt çch h×nh thµnh luËn ®iÓm phï hîp víi bµi viÕt .
- Mét sè em lËp luËn , diÔn ®¹t s¾c s¶o , viÕt ®o¹n v¨n m¹ch l¹c , lËp
luËn chÆt chÏ : Nhung , Trang , Thu , Nguyªn , NguyÖt , MÜ .
* Tãm l¹i :
- Mét sè em cßn xa ®Ò , cha biÕt çch lËp ý : Tïng , Nam , Kiªn .
- Ng«n ng÷ diÔn ®¹t trong v¨n cha phï hîp : Ph¬ng , Tu©n , M¹nh , §
Hoµng .
- S¾p xÕp ý cßn lén xén , triÓn khai s sµi : Giang , Nga .
Ho¹t ®éng 3 : Tr¶ bµi vµ söa lçi :
- Gi¸o viªn tr¶ bµi cho häc sinh .
- Häc sinh tù söa lçi vÒ chÝnh t¶ , dïng tõ , ®Æt c©u , diÔn ®¹t .
Ho¹t ®éng 4 : §äc - b×nh .
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc , nhËn xÐt , so s¸nh :
- 2 bµi thuéc lo¹i kh¸ , giái .
- 2 bµi trung b×nh .
- 2 bµi yÕu kÐm .
- §äc , söa l¹i bµi .
- Gi¸o viªn chèt l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí víi kiÓu bµi nµy .
TiÕt 114 - 115 .

Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ .

Gióp häc sinh rÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò ,viÕt bµi ®äc , söa , x©y dùng dµn
ý , chuÈn bÞ kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I . §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò
®Ò . t tëng , ®¹o lÝ .
* 10 ®Ò ë SGK :
Gi¸o viªn yªu cÇu çc tæ b¸o ço viÖc - Gièng nhau : §Òu bµn vÒ nh÷ng vÊn
chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh . ®Ò vÒ t tëng , ®¹o lÝ .
Häc sinh ®äc 10 ®Ò vµ tr¶ lêi c©u hái - Kh¸c nhau : Cã hai d¹ng ®Ò
. + D¹ng ®Ò cã mÖnh lÖnh : §Ò 1, 3,
? Çc ®Ò bµi trªn cã ®iÓm g× gièng 10 .
nhau vµ kh¸c nhau ? + D¹ng ®Ò kh«ng kÌm theo mÖnh
? Rót ra nhËn xÐt vÒ d¹ng ®Ò nghÞ lÖnh: §Ò 2 , 4 , 5, 6, 7, 8, 9 .
luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ ?
? Häc sinh tù nghÜ ra mét vµi ®Ò t-
¬ng tù .
( Häc sinh chia b»ng hai nhãm , mçi
nhãm tù ra mét d¹ng ®Ò ) . II . Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn çch lµm bµi vÊn ®Ò t tëng , ®¹o lÝ .
nghÞ luËn vÒ t tëng , ®aol Ý . * §Ò bµi : Nªu suy nghÜ vÒ c©u tôc
? H·y nªu çc bíc lµm mét bµi v¨n ng÷ " Uèng níc nhí nguån " .
nghÞ luËn . ( 4 bíc ) . 1 . T×m hiÓu ®Ò , t×m ý
( Gi¸o viªn dïng b¶ng phô tr×nh bµy a, T×m hiÓu ®Ò :
dµn ý ®Ò v¨n " Uèng níc nhí nguån " )
. - KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ mét vÊn
? X¸c ®Þnh kiÓu bµi cña ®Ò . ®Ò t tëng , ®¹o lÝ .
- Yªu cÇu : nªu suy nghÜ vÒ c©u tôc
? §Ò yªu cÇu néi dung g× ? ng÷ -> ph©n tÝch çch c¶m , hiÓu vµ
bµi häc ®¹o lÝ qua c©u tôc ng÷ .
- Tri thøc cÇn cã :
? §Ó gi¶i quyÕt ®Ò nµy chóng ta ph¶i + Vèn sèng trùc tiÕp .
vËn dông nh÷ng tri thøc nµo ? + Vèn sèng gi¸n tiÕp .
b, T×m ý :
? H·y t×m ý cho ®Ò v¨n . - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ :
+ NghÜa ®en .
+ NghÜa bãng .
- §¸nh gi¸ c©u tôc ng÷ : ThÓ hiÖn
truyÒn thèng ®¹o lÝ g× cña ngêi ViÖt
Nam ( biÕt ¬n , kÝnh träng , qu¸ khø ,
nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc ...... ) .
- Bµi häc ®¹o lÝ rót ra rõ c©u tôc ng÷
Êy:
+ Ngêi h«m nay ®îc hëng thµnh qu¶
( vËt chÊt , tinh thÇn ) -> biÕt ¬n ,
kÝnh träng nh÷ng ngêi ®· lµm ra nã .
+ Nhí nguån lµ l¬ng t©m , tr¸ch
nhiÖm cña mçi ngêi -> ph¶i biÕt tr©n
träng , gi÷ g×n , b¶o vÖ , ph¸t huy
nh÷ng thµnh qu¶ ®· cã => s¸ng t¹o ra
nh÷ng gi¸ trÞ , vËt chÊt , tinh thÇn .
- ý nghÜa cña ®¹o lÝ :
+ Lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o nªn
søc m¹nh tinh thÇn cña d©n téc .
+ Lµ mét trong nh÷ng nguyªn t¾c ®èi
nh©n , xö thÕ mang vÎ ®Ñp v¨n ho¸
cña d©n téc .
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu dµn bµi ë

SKG trang 52 - 53 .
Häc sinh ®äc dµn bµi .
? Em rót ra nhËn xÐt g× vÒ çch lµm
mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò t t-
ëng , ®¹o lÝ ?
? Dµn ý chung ? * Ghi nhí : SGK .
( Häc sinh rót ra ghi nhí .
Häc sinh ®äc to ghi nhí .) 3 . ViÕt bµi :
? Häc sinh ®äc hai më bµi ë SGK . * Më bµi :
? Cã mÊy çch më bµi ? + Trùc tiÕp .
+ Gi¸n tiÕp .
? Häc sinh viÕt çc ®o¹n th©n bµi * Th©n bµi :
theo nhãm dùa vµo phÇn gîi ý ë SGK . - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ :
- NhËn ®Þnh , ®¸nh gi¸ c©u tôc ng÷ .
* KÕt bµi :
4 . KiÓm tra vµ söa ch÷a .

LËp dµn bµi cho ®Ò 7 : Tinh thÇn tù häc .
1 . Më bµi :
Giíi thiÖu tinh thÇn tù häc vµ nªu kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm , vai trß cña tinh
thÇn tù häc ®èi víi häc sinh .
2 . Th©n bµi :
a, Gi¶i thÝch :
- Tinh thÇn tù häc lµ tinh thÇn tù gi¸c häc tËp mµ kh«ng cÇn sù nh¾c nhë
cña thÇy c« , cha mÑ .
- Tinh thÇn tù häc cßn thÓ hiÖn ë chç tù kh¸m ph¸ , chiÕm lÜnh kiÕn thøc
cña nh©n lo¹i qua s¸ch vë , b¸o chÝ........
b, §¸nh gi¸ ý nghÜa cña tù häc :
- Tinh thÇn tù häc thÓ hiÖn ý thøc häc tËp cao cña häc sinh , thÓ hiÖn sù
s¸ng t¹o, ham hiÓu biÕt , kh«ng ngõng v¬n lªn ®Ó chñ ®éng tiÕp thu nh÷ng tri
thøc cã Ých, lµm hµnh trang cÇn thiÕt ®Ó bíc vµo cuéc sèng . ChØ cã nªu cao
tinh thÇn tù häc th× míi cã thÓ n©ng cao chÊt lîng häc tËp cña mçi ngêi .
- CÇn cã ph¬ng ph¸p ®Ó tù häc cã hiÖu qu¶ :
+ Tù ®Ò ra cho m×nh kÕ ho¹ch häc tËp hîp lÝ , phï hîp víi viÖc häc tËp trªn
líp .
+ Chñ ®éng t×m s¸ch vë , t liÖu tham kh¶o cho tõng bé m«n ®îc häc trong
nhµ trêng nh»m n©ng cao vèn hiÓu biÕt vÒ bé m«n ®ã .
+ T¹o cho m×nh mét thãi quen ghi chÐp mét çch khoa häc nh÷ng tri thøc
tiÕp thu ®îc qua s¸ch vë , tµi liÖu hay çc ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng .
3 . KÕt bµi :
- Tinh thÇn tù häc lµ phÈm chÊt ®¸ng quý ®èi víi mçi ngêi , nhÊt lµ ®èi víi
häc sinh .
- CÇn ph¸t huy tinh thÇn tù häc ®Ó lu«n tiÕp cËn ®îc víi nh÷ng tri thøc míi
nhÊt cña nh©n lo¹i .
* Gi¸o viªn cho häc sinh viÕt çc ®o¹n v¨n ( chia nhãm ) theo dµn ý trªn .
- Häc sinh viÕt thµnh bµi v¨n theo dµn ý trªn .
- So¹n bµi : ViÕng l¨ng B¸c , Mïa xu©n nho nhá .
Häc sinh hiÓu bµi , häc s«i næi .
Ngµy ....... th¸ng ..... n¨m200......

TuÇn 24 .
Bµi 23 .
TiÕt 116 :
Mïa xu©n nho nhá
Thanh H¶i .

Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc nh÷ng c¶m xóc cña t¸c gi¶ tríc mïa xu©n cña thiªn nhiªn
®Êt níc vµ kh¸t väng ®Ñp ®Ï muèn lµm " mét mïa xu©n nho nhá " d©ng hiÕn
cho cuéc ®êi . Tõ ®ã më ra nh÷ng suy nghÜ vÒ ý nghÜa , gi¸ trÞ cña cuéc sèng ,
cña mçi ç nh©n lµ sèng cã Ých , cèng hiÕn cho cuéc ®êi chung .
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch h×nh ¶nh th¬ trong m¹ch c¶m xóc cña tø
th¬ ( tõ mïa xu©n cña thiªn nhiªn , ®Õn mïa xu©n cña ®Êt níc vµ mïa xu©n cña
con ngêi ) .
- Cã ý thøc tu dìng cèng hiÕn , biÕt sèng v× cuéc ®êi chung .
Tranh mïa xu©n xø HuÕ - B¨ng + ®µi cã ghi ©m bµi h¸t .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc .
* KiÓm tra bµi cò : §äc thuéc bµi " Con Cß " vµ nªu t tëng chñ ®Ò cña bµi
th¬ .
* Bµi míi :
NÕu nh trong " LÆng lÏ Sa Pa " ta b¾t gÆp nh÷ng con ngêi thÇm lÆng
cèng hiÕm cho ®Êt níc gi÷a çi lÆng lÏ cña Sa Pa th× víi " Mïa xu©n nho nhá "
cña t¸c gi¶ Thanh H¶i ta b¾t gÆp íc nguyÖn ch©n thµnh lÆng lÏ d©ng cho ®êi
mét mïa xu©n nho nhá cña Thanh H¶i . Chóng ta h·y cïng l¾ng nghe bµi h¸t "
Mïa xu©n nho nhá " cña nh¹c sÜ TrÇn Hoµn , phæ th¬ Thanh H¶i ( gi¸o viªn bËt
b¨ng). Nhµ th¬ muèn nãi ®iÒu g× víi ngêi ®äc khi mét mïa xu©n míi ®ang vÒ ,
khi chØ sau khi s¸ng t¸c xong cha ®Çy mét th¸ng th× «ng l¹i vÜnh biÖt tÊt c¶
mäi mïa xu©n .

? Em biÕt g× vÒ tiÓu sö vµ cuéc ®êi 1 . T¸c gi¶ : ( 1930 - 1980 ) - Quª ë
ho¹t ®éng v¨n nghÖ cña Thanh H¶i . HuÕ .
- Lµ mét nhµ th¬ çch m¹ng , tham gia
hai cuéc kh¸ng chiÕn .
- §Ò tµi :
+ Cuéc ®Êu tranh bÒn bØ , anh hïng
cña nh©n d©n miÒn Nam vµ tÊm
lßng cña ®ång bµo miÒn Nam .
+ T×nh yªu cuéc sèng , quª h¬ng , ®Êt
níc .
- §Æc ®iÓm : Th¬ «ng s©u l¾ng ,
ch©n thµnh , trong s¸ng , gi¶n dÞ .
? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ cã g× 2 . T¸c phÈm : 11 - 1980 -> t¸c gi¶
®Æc biÖt . ®ang èm nÆng vµ chØ vµi tuÇn lÔ
( Chó ý hoµn c¶nh chung , hoµn c¶nh ( 15 - 12 - 1980 ) nhµ th¬ qua ®êi .
riªng ) .
? Gi¸o viªn ®äc mÉu - Häc sinh ®äc * §äc :
diÔn c¶m .
? ThÓ th¬ vµ nhÞp th¬ ? * ThÓ th¬ : 5 ch÷ .
Häc sinh gi¶i thÝch mét sè tõ ng÷ - NhÞp 3 - 2 ; 2 - 3 rén rµng vui t¬i .
khã . * Chó thÝch : SGK .
* Bè côc :
? H·y nªu bè côc cña bµi th¬ ? - Khæ ®Çu : C¶m xóc tríc mïa xu©n
thiªn nhiªn , ®Êt trêi .
- Hai khæ tiÕp theo : C¶m xóc vÒ mïa
xu©n ®Êt níc .
- Hai khæ tiÕp : Suy nghÜ vµ íc
nguyÖn cña nhµ th¬ tríc mïa xu©n
®Êt níc .
- Khæ cuèi : Lêi ngîi ca quª h¬ng , ®Êt
níc qua ®iÖu d©n ca xø HuÕ .
-> Tõ mïa xu©n ®Êt trêi -> mïa xu©n
? Tõ ®ã em c¶m nhËn ®îc m¹ch c¶m ®Êt níc .
xóc cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo ? -> Suy nghÜ íc nguyÖn lµm mét mïa
xu©n nhá gãp vµo mïa xu©n lín .
II . Ph©n tÝch .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . 1 . H×nh ¶nh mïa xu©n cña thiªn
nhiªn, ®Êt níc .
? Häc sinh ®äc 3 khæ th¬ ®Çu . a , Mïa xu©n cña thiªn nhiªn .
? H×nh ¶nh mïa xu©n ë khæ th¬ ®Çu
®îc dïng víi ý nghÜa g× ? - Dßng s«ng xanh .
? Bøc tranh thiªn nhiªn mïa xu©n ®îc - B«ng hoa tÝm .
t¸c gi¶ miªu t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh , - TiÕng chim hãt .
mµu s¾c , ©m thanh nh thÕ nµo ? => Vµi nÐt ph¸c ho¹ gîi ra kh«ng gian
? Qua ®ã em c¶m nhËn vÒ bøc tranh réng , mµu s¾c t¬i th¾m , ©m thanh
thiªn nhiªn mïa xu©n nh thÕ nµo ? vang väng vui t¬i .
Gi¸o viªn b×nh . - C¶m xóc cña t¸c gi¶ ®îc miªu t¶ trùc
? C¶m xóc cña t¸c gi¶ tríc c¶nh trêi tiÕp :
®Êt vµo xu©n ®îc diÔn t¶ ë nh÷ng " Tõng giät ....... t«i høng " .
h×nh ¶nh nµo ? " Giät long lanh " -> giät ma mïa xu©n
B×nh luËn h×nh ¶nh Êy . , giät ©m thanh ( Èn dô chuyÓn ®æi
c¶m gi¸c ) -> diÔn t¶ niÒm say sa ,
ng©y ngÊt cña nhµ th¬ tríc vÎ ®Ñp
cña thiªn nhiªn trêi ®Êt vµo mïa xu©n .
Tõ mïa xu©n cña thiªn nhiªn , nhµ th¬ b, Mïa xu©n cña ®Êt níc :
chuyÓn sang c¶m nhËn vÒ mïa xu©n - H×nh ¶nh ngêi cÇm sóng -> chiÕn
cña ®Êt níc . H×nh ¶nh nµo thÓ hiÖn ®Êu .
®iÒu ®ã ? - H×nh ¶nh ngêi ra ®ång -> lao ®éng .
=> 2 lùc lîng chÝnh cña ®Êt níc .
- Léc non g¾n víi hä -> hay chÝnh hä
®em mïa xu©n ®Õn mäi n¬i trªn ®Êt
níc .
- Søc sèng mïa xu©n thÓ hiÖn trong
nhÞp ®iÖu hèi h¶ , ©m thanh x«n xao
víi h×nh ¶nh ®Êt níc ®îc so s¸nh thËt
®Ñp . " §Êt níc nh v× sao " -> mét t-
¬ng lai s¸ng ngêi ®Ñp ®Ï .
Gi¸o viªn b×nh . => VÎ ®Ñp , søc sèng cña mïa xu©n
thiªn nhiªn , ®Êt níc ®· hoµ vµo t©m
hån nhµ th¬ víi sù n¸o nøc , x«n xao ,
vui mõng , phÊn khëi , hå hëi -> biÓu
hiÖn cña mét tÊm lßng yªu ®êi , yªu
cuéc sèng tha thiÕt .
2 . T©m niÖm cña nhµ th¬
Häc sinh ®äc phÇn cßn l¹i .
? Tõ c¶m xóc vÒ mïa xu©n cña thiªn - ChuyÓn ý tù nhiªn sang bµy tá nh÷ng
nhiªn ®Êt níc , t¸c gi¶ nãi ®Õn sù suy
suy ngÉm vµ t©m niÖm cña nhµ th¬
ngÉm cña b¶n th©n - Em cã nhËn xÐt tríc mïa xu©n ®Êt níc .
g× vÒ çch chuyÓn ®æi m¹ch th¬ ? - Kh¸t väng ®îc hoµ nhËp vµo cuéc
? VËy ®iÒu t©m niÖm cña nhµ th¬ sèng cña ®Êt níc :
lµ g×? + Lµm con chim hãt .
? H×nh ¶nh th¬ nµo biÓu hiÖn ®iÒu + Lµm mét nhµnh hoa .
®ã ? + NhËp mét nèt trÇm xao xuyÕn .
=> H×nh ¶nh ®Ñp , tù nhiªn , cÊu tø
lÆp t¹o sù ®èi øng chÆt chÏ thÓ hiÖn
niÒm mong muèn ®îc sèng cã Ých
? H·y nhËn xÐt nh÷ng h×nh ¶nh ®ã ? cèng hiÕn cho ®êi lµ mét lÏ tù nhiªn
Çch cÊu tø lÆp nh÷ng h×nh ¶nh cã nh chim mu«ng , hoa l¸ to¶ h¬ng s¾c
gäi lµ lçi lÆp kh«ng ? V× sao ? cho ®êi .
Gi¸o viªn b×nh . - Con chim + nhµnh hoa + nèt nh¹c

Lu ý liªn tëng th¬ Tè H÷u " NÕu lµ trÇm -> lµm nªn diÖn m¹o cña mïa
con chim chiÕc l¸ .... " . xu©n nho nhá : nhá nhÑ , b×nh dÞ ,
? Em hiÓu h×nh ¶nh " mïa xu©n nho khiªm nhêng , thÓ hiÖn ®iÒu t©m
nhá " nh thÕ nµo ? V× sao t¸c gi¶ ®Æt niÖm cña t¸c gi¶ mét çch ch©n
tªn cho bµi th¬ ? thµnh , tha thiÕt . Mçi ngêi ph¶i mang
®Õn ( mét vÎ ®Ñp b×nh dÞ , khiªm
nhêng , thÓ hiÖn ) cho cuéc ®êi chung
mét nÐt riªng , çi phÇn tinh tuý cña
m×nh dï nhá bÐ , gãp vµo cuéc ®êi
chung . Nh÷ng hiÕn d©ng , hoµ
nhËp .... lµ ®Ó lµm mét nèt trÇm "
xao xuyÕn " .
Gi¸o viªn : Khæ th¬ gièng nh mét lêi

tæng kÕt cña nhµ th¬ vÒ cuéc ®êi
m×nh - mét cuéc ®êi ®· cèng hiÕn
trän ®êi cho ®Êt níc . 20 tuæi ®i theo
çch m¹ng phôc vô tËn tuþ cho ®Êt níc
. Cho ®Õn khi cuéc ®êi s¾p t¾t , con
ngêi Êy vÉn íc nguyÖn ch©n thµnh ®-
îc gãp mïa xu©n nho nhá cña m×nh
vµo mïa xu©n lín cña cuéc ®êi .
Gi¸o viªn liªn hÖ .
1 . NghÖ thuËt .
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn tæng kÕt - - ThÓ th¬ 5 ch÷ , çch ng¾t nhÞp ®a
LuyÖn tËp . d¹ng , linh ho¹t -> t¹o nªn nÐt n¸o nøc,
? Nªu nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ x«n xao cña c¶nh vËt khi xu©n vÒ .
thuËt trong viÖc t¹o ra nh¹c ®iÖu - VÇn tr¾c ®îc sö dông ë cuèi mçi
trong s¸ng , thiÕt tha gîi c¶m cña bµi khæ -> t¹o nªn ©m vang rén r· nh thÓ
th¬ ? nhÞp ph¸ch tiÒn .
- H×nh ¶nh gi¶n dÞ , tù nhiªn víi nh÷ng
h×nh ¶nh kh¸i qu¸t giµu ý nghÜa biÓu
tîng .
- Lµn ®iÖu d©n ca Mi rung .
2 . Néi dung - ghi nhí : SGK .

? H·y ®äc mét khæ th¬ mµ em thÝch ,
h·y b×nh khæ th¬ Êy ?

- ViÕt lêi b×nh cho mét khæ th¬ mµ em thÝch .
- T×m hiÓu h×nh ¶nh mïa xu©n trong th¬ xa - nay .
- HiÓu ®îc ý nghÜa cèng hiÕn cña b¶n th©n cho ®Êt níc .
TiÕt 117 .
ViÕng L¨ng B¸c
ViÔn Ph¬ng .

Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc niÒm xóc ®éng thiªng liªng , tÊm lßng tha thiÕt thµnh
kÝnh , võa tù hµo võa ®au xãt cña t¸c gi¶ tõ miÒn Nam míi ®îc gi¶i phãng ra
viÕng l¨ng B¸c .
- ThÊy ®îc nh÷ng ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña bµi th¬ : giäng ®iÖu trang
träng vµ tha thiÕt phï hîp víi t©m tr¹ng vµ c¶m xóc , nhiÒu h×nh ¶nh Èn dô cã
gi¸ trÞ , sóc tÝch vµ gîi c¶m . Lêi th¬ dung dÞ mµ c« ®óc , giµu c¶m xóc mµ
l¾ng ®äng .
- Båi dìng T2 tù hµo vµ lßng kÝnh träng B¸c Hå .
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch th¬ .
B . §å dïng:
+ Tranh minh ho¹ l¨ng B¸c .
+ B¨ng , ®µi cã ghi bµi h¸t .
* KiÓm tra bµi cò : §äc thuéc bµi " Mïa ..... nhá " cña Thanh H¶i vµ ph©n tÝch
mét h×nh ¶nh th¬ em thÝch nhÊt .
* Giíi thiÖu : Më b¨ng tiÕng bµi h¸t " ViÕng l¨ng B¸c " D©n HuyÒn phæ nh¹c ->
Gi¸o viªn nãi lêi dÉn ng¾n gän .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu t¸c

gi¶ , t¸c phÈm . I . T×m hiÓu chung .
Häc sinh ®äc chó thÝch . 1 . T¸c gi¶ :
? Nªu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ ? - Nhµ th¬ miÒn Nam .
Gi¸o viªn bæ sung .
? Hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm cã 2 . T¸c phÈm :
g× ®¸ng chó ý ? - Lµ mét bµi th¬ c¶m ®éng vÒ ®Ò tµi
Häc sinh ®äc . B¸c Hå .
? M¹ch c¶m xóc cña nhµ th¬ biÓu * §äc .
hiÖn nh thÕ nµo ? ( xóc ®éng ) . * Chó thÝch : SGK .
? Giäng ®iÖu bµi th¬ cã g× ®¸ng lu
ý?
( Nghiªm trang , tha thiÕt , ®au xãt lÉn
tù hµo ) - §äc chËm , s©u l¾ng .
Häc sinh ®äc l¹i bµi . * Bè côc : 4 khæ .
? Bè côc cña bµi th¬ ? => Theo dßng t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ ,
theo bíc ch©n viÕng l¨ng B¸c . C¶nh
®îc miªu t¶ tõ xa ®Õn gÇn .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . II . Ph©n tÝch .

1 . H×nh ¶nh l¨ng B¸c qua c¶m xóc
cña nhµ th¬ .
Häc sinh ®äc l¹i hai khæ th¬ ®Çu . - Xng h« : Con - B¸c -> thÓ hiÖn sù
? C¶m xóc cña nhµ th¬ ®îc thÓ hiÖn gÇn gòi , th©n th¬ng , kÝnh träng .
trong çch xng h« nh thÕ nµo ?
? Çch xng h« nh vËy víi B¸c cã ph¶i - " Con ë miÒn Nam " => nçi kh¸t
lµ míi mÎ kh«ng ? khao cña con gÆp B¸c vµ næi nhí
NÐt míi trong lêi bµy tá c¶m xóc lµ nhung cña con ®Õn " th¨m " cha nh ®-
g×? îc gÆp B¸c -> mét tÊm lßng thµnh
- Gi¸o viªn b×nh më réng th¬ kh¸c x- kÝnh , thiªng liªng , tha thiÕt .
ng con : ChÕ Lan Viªn , Tè H÷u ,
NguyÔn §×nh Thi , míi ë ®iÓm
nµo ? - H×nh ¶nh hµng tre : dµi réng , mªnh
? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i kh«ng dïng tõ " m«ng , xanh mµu ®Êt níc , kiªn cêng,
th¨m " mµ l¹i dïng tõ " viÕng " . bÊt khuÊt , hiªn ngang võa gÇn gòi
? Ên tîng ®Çu tiªn vÒ l¨ng B¸c lµ th©n thuéc võa cã søc kh¸i qu¸t : lµ
nh÷ng hµng tre ngoµi l¨ng - Çch t¶ biÓu tîng con ngêi d©n téc ViÖt nam
tre cña B¸c cã ®iÒu g× ®¸ng chó ý ? quanh B¸c .
- Dßng ngêi quanh l¨ng : " Trµng
? Ngoµi h×nh ¶nh hµng tre , t¸c gi¶ hao" , " b¶y m¬i chÝn mïa xu©n " =>
cßn c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× ? Èn dô s¸ng t¹o thÓ hiÖn lßng thµnh
? Ph©n tÝch nh÷ng h×nh ¶nh ®ã ? kÝnh cña t¸c gi¶ vµ nh©n d©n thËt
gi¶n dÞ tinh tÕ .
2 . C¶m xóc cña t¸c gi¶ vÒ B¸c Hå .
- H×nh ¶nh " mÆt trêi " trong l¨ng chØ
B¸c Hå -> Èn dô : võa nãi sù vÜ ®¹i
cña B¸c , võa thÓ hiÖn sù t«n kÝnh
? Theo em h×nh ¶nh B¸c ®îc t¸c gi¶ cña nh©n d©n , cña nhµ th¬ víi B¸c .
nãi ®Õn trong bµi th«ng qua nh÷ng - H×nh ¶nh B¸c n»m trong l¨ng ®îc
h×nh ¶nh th¬ nµo ? diÔn t¶ tinh tÕ vµ chÝnh x¸c , sù yªn
? Em c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m cña t¸c tÜnh trang nghiªm vµ ¸nh s¸ng dÞu
gi¶ víi B¸c nh thÕ nµo qua nh÷ng nhÑ , trong trÎo ë kh«ng gian trong
h×nh ¶nh ®ã ? l¨ng , gîi nghÜ t©m hån ®Ñp trong
? H×nh ¶nh " B¸c n»m ........ dÞu hiÒn s¸ng nµy vµ nh÷ng vÇn th¬ tr¨ng cña
" gîi cho em suy nghÜ g× ? Ngêi .
- H×nh ¶nh Èn dô " trêi xanh lµ m·i
m·i" -> kh¼ng ®Þnh sù trêng tån , ho¸
? H×nh ¶nh B¸c n»m trong l¨ng , nhng th©n vµo thiªn nhiªn ®Êt níc ....... nh
trong ©m hëng B¸c vÉn cßn sèng m·i . trêi xanh cßn m·i .
Dï thÕ nµo ®i ch¨ng n÷a t¸c gi¶ vÉn - C¶m xóc ®au xãt ®îc béc lé trùc tiÕp
c¶m thÊy mét næi ®au khi hiÖn thùc " Mµ sao nghe nhãi ...... tim " => t¸c
lµ B¸c ®· ra ®i . C¶m xóc Êy ®îc t¸c gi¶ bµy tá lßng ngîi ca kÝnh yªu vµ sù
gi¶ diÔn t¶ ë c©u th¬ nµo ? bÊt tö c¶u B¸c , nh÷ng ®au xãt tríc
hiÖn B¸c ra ®i .
3 . T©m tr¹ng khi rêi xa l¨ng .
- T©m tr¹ng lu luyÕn muèn ®îc ë m·i
Häc sinh ®äc ®o¹n cuèi . bªn Ngêi -> Nhµ th¬ muèn ho¸ th©n :
? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn + Lµm con chim + b«ng hoa + c©y tre
trong ®o¹n cuèi nh thÕ nµo ? => d©ng tiÕng h¸t , h¬ng th¬m , lµm
c©y tre trung hiÕu canh cho B¸c ngµy
? ¦íc muèn ho¸ th©n cña nhµ th¬ thÓ ®ªm .
hiÖn t×nh c¶m g× cña nhµ th¬ víi => Lßng thµnh kÝnh thiªng liªng cña
B¸c ? mét con ngêi Nam bé .
III . Tæng kÕt - luyÖn tËp .

1 . NghÖ thuËt : Sö dông linh ho¹t çc
biÖn ph¸p tu tõ , giäng ®iÖu trang
nghiªm .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt - 2 . Néi dung : T×nh c¶m ch©n thµnh ,
luyÖn tËp . thiªng liªng , thµnh kÝnh ®èi víi B¸c .
? Nªu nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ 3 . LuyÖn tËp :
thuËt ? a, §äc thuéc mét ®o¹n th¬ mµ em
thÝch?
Nªu lÝ do ?
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK . b, H×nh ¶nh hµng tre lÆp l¹i ë cuèi
? Gi¸o viªn giao bµi tËp cho hai ®èi t- bµi th¬ cã ý nghÜa g× ?
îng : häc trung b×nh vµ häc giái ? ( Lßng trung hiÕu cña ngêi ViÖt Nam
víi B¸c ) -> lµm ®Ëm nÐt h×nh ¶nh ,
g©y Ên tîng s©u s¾c cho bµi th¬ vµ
dßng c¶m xóc ®îc trän vÑn thÓ hiÖn
sù ph¸t triÓn cña m¹ch c¶m xóc trong
th¬ .

- Suy nghÜ vÒ t×nh c¶m cña em víi B¸c qua bµi th¬ .
TiÕt 118 :
NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch )
( NghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc )
A . Môc tiªu bµi häc :

Gióp häc sinh :
- HiÓu râ yªu cÇu ®èi víi bµi v¨n nghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc , biÕt
çch lµm v¨n ®óng víi çc yªu cÇu Êy .
- RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc .
B . §å dïng :
Nh¾c l¹i yªu cÇu çc bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ .
* Gi¸o viªn vµo bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu bµi nghÞ I . T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c
luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) .
trÝch ) . * V¨n b¶n mÉu :
2 häc sinh ®äc v¨n b¶n mÉu ë SGK . - VÊn ®Ò nghÞ luËn : Nh÷ng phÈm
? VÊn ®Ò nghÞ luËn cña bµi v¨n lµ chÊt , ®øc tÝnh tèt ®Ñp , ®¸ng yªu
g× ? cña anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ t-
îng kiªm vËt lÝ ®Þa cÇu - nh©n vËt
chÝnh trong " LÆng lÏ Sa Pa " cña
NguyÔn Thµnh Long .
- Nhan ®Ò :
+ H×nh ¶nh anh thanh niªn lµm c«ng
? H·y ®Æt mét nhan ®Ò thÝch hîp t¸c khÝ tîng kiªm vËt lÝ ®Þa cÇu
cho v¨n b¶n ? ( çc nhãm ho¹t ®éng ) trong " LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn
Thµnh Long .
+ VÎ ®Ñp , lèi sèng , t×nh ngêi trong "
LÆng lÏ Sa Pa " cña NguyÔn Thµnh
Long .
- HÖ thèng luËn ®iÓm :
1 . Çc c©u nªu vÊn ®Ò nghÞ luËn :
? Ngêi viÕt ®· triÓn khai vÊn ®Ò " Dï ®îc miªu t¶ ......... khã phai mê "
nghÞ luËn qua nh÷ng luËn ®iÓm 2 . Çc c©u nªu luËn ®iÓm :
nµo ? + C©u 1 ë ®Çu ®o¹n 2 : Tríc tiªn ....
? T×m nh÷ng c©u nªu lªn hoÆc c« cña m×nh .
®óc luËn ®iÓm cña v¨n b¶n ? ( ho¹t + C©u 2 ë ®o¹n 3 : " Nhng anh ..... chu
®éng theo nhãm ) ®¸o " .
+ C©u 1 ë ®o¹n 4 : C«ng viÖc .....
khiªm tèn .
3 . C©u c« ®óc luËn ®iÓm :
Cuéc sèng ......... tin yªu -> cuèi ®o¹n .
- Çch lËp luËn :
+ Võa ph©n tÝch + gi¶i thÝch +
chøng minh vÎ ®Ñp cña anh thanh niªn
? §Ó kh¼ng ®Þnh çc luËn ®iÓm , .
ngêi viÕt ®· lËp luËn nh thÕ nµo ? + LuËn cø , luËn ®iÓm râ rµng , phï
hîp , ng¾n gän dÔ hiÓu . BiÕt chän
? NhËn xÐt vÒ çc h×nh thøc luËn lùa nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu trong
®iÓm , luËn cø trong bµi v¨n ? truyÖn ®Ó lµm dÉn chøng .
+ Bµi viÕt cã sù m¹ch l¹c : nªu vÊn ®Ò
nghÞ luËn -> tr×nh bµy hÖ thèng luËn
®iÓm , luËn cø râ rµng , rµnh m¹ch ,
nhÊt qu¸n råi kh¸i qu¸t , n©ng cao vÊn
®Ò nghÞ luËn .
? Qua t×m hiÓu v¨n b¶n mÉu em h·y

cho biÕt thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c * Ghi nhí : SGK .
phÈm truyÖn ? NhËn xÐt ®óng nh©n vËt , dùa vµo
? Häc sinh ®äc to ghi nhí SGK . ®Æc ®iÓm tÝnh çch nh©n vËt , ý
Gi¸o viªn lu ý , nhÊn m¹nh mét sè nghÜa nh©n vËt , ph¶i cã luËn cø ,
®iÓm trong ghi nhí . luËn chøng . lêi v¨n chÝnh x¸c .
II . LuyÖn tËp :
* VÊn ®Ò nghÞ luËn : Sù lùa chän ,
Híng dÉn 2 : Híng dÉn luyÖn tËp . ®au ®ín vÎ ®Ñp cña L·o H¹c .
Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n , suy nghÜ lÇn * T¸c gi¶ ®· nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ
lît tr¶ lêi çc c©u hái ë SGK . L·o H¹c .
- Nam Cao ®· g.tiÕp ........ tõ ®Çu .
- L·o ®· chän çi chÕt trong ...... sèng
nhôc .
- Çi chÕt cña L·o thÓ hiÖn mét t×nh
phô tö thiªng liªng , s©u s¾c .
- §Ó b¶o toµn nh©n çch ....... çi
chÕt .
* Qua ®ã em hiÓu thªm vÒ L·o H¹c :
HiÓu thªm vÎ ®Ñp bªn trong , vÎ ®Ñp
t©m hån cña L·o H¹c .

- N¾m l¹i yªu cÇu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn .
- Lµm bµi tËp " NghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n Lµng cña
Kim L©n " .
TiÕt 119 .
Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
( HoÆc ®o¹n trÝch )

- BiÕt çch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) cho
®óng víi çc yªu cÇu cña kiÓu bµi .
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh çc bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm
truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch ) , çch tæ chøc , triÓn khai çc luËn ®iÓm .
- RÌn luyÖn n¨ng lùc t duy tæng hîp vµ ph©n tÝch khi viÕt v¨n nghÞ luËn .
B . ThiÕt kÕ ®å dïng :
- B¶ng phô . §o¹n v¨n cho häc sinh tham kh¶o .
ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) .
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 :
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi çc ®Ò I . T×m hiÓu ®Ò bµi nghÞ luËn vÒ
bµi ë SGK . t¸c phÈm truyÖn .
Häc sinh ®äc ®Ò . * VÝ dô :
? Çc ®Ò bµi trªn ®· nªu nh÷ng vÊn + §Ò 1, 3 : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt
®Ò nghÞ luËn nµo vÒ t¸c phÈm trong t¸c phÈm : ChuyÖn ngêi con g¸i
truyÖn ? Nam X¬ng , ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh
mua KiÒu .
+ §Ò 2 : NghÞ luËn vÒ cèt truyÖn cña
truyÖn ng¾n " Lµng " .
+ §Ò 4 : NghÞ luËn vÒ chñ ®Ò cña
truyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ " .
? Çc tõ " suy nghÜ " vµ " ph©n tÝch - Gièng nhau : §Òu lµ kiÓu bµi nghÞ
" trong ®Ò cho ta biÕt gi÷a çc ®Ò luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch
bµi cã sù gièng nhau vµ kh¸c nhau nh ).
thÕ nµo ? - Kh¸c nhau :
+ Suy nghÜ : lµ xuÊt ph¸t tõ sù c¶m ,
hiÓu cña m×nh ®Ó rót ra nhËn xÐt
®Ó ®¸nh gi¸ t¸c phÈm .
+ Ph©n tÝch : lµ xuÊt ph¸t tõ t¸c
phÈm ( cèt truyÖn , nh©n vËt , sù
viÖc , t×nh tiÕt ) ®Ó lËp luËn vµ sau
®ã nhËn xÐt ®¸nh gi¸ t¸c phÈm .
? Qua ph©n tÝch çc ®Ò trªn em cã * NhËn xÐt :
nhËn xÐt g× vÒ d¹ng ®Ò bµi nghÞ - Cã hai d¹ng ®Ò nghÞ luËn vÒ mét
luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn . t¸c phÈm truyÖn .
+ D¹ng ®Ò cã mÖnh lÖnh : Suy nghÜ
( vÒ nh©n vËt , t¸c phÈm .... ) ; c¶m
nhËn cña em ( vÒ nh©n vËt , t¸c
phÈm ....) .
+ D¹ng ®Ò kh«ng kÌm mÖnh lÖnh :
VD : VÎ ®Ñp , lèi sèng , t×nh ngêi
trong " LÆng lÏ Sa Pa " cña NguyÔn
Thµnh Long .
- §èi tîng nghÞ luËn cã thÓ lµ t¸c
phÈm , nh©n vËt , t tëng , ( hay theo
ph¹m vi vÊn ®Ò ë çc bµi ®äc , hiÓu
Ho¹t ®éng 2 : t¸c phÈm truyÖn ë SGK ) .
Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng . II . Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c
phÈm truyÖn ( ®o¹n truyÖn ) .
§Ò bµi : Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng
Hai trong truyÖn ng¾n " Lµng " cña
? H·y t×m hiÓu ®Ò cho ®Ò v¨n trªn . Kim L©n .
1 . T×m hiÓu ®Ò .
- Yªu cÇu : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt
trong t¸c phÈm .
- Ph¬ng ph¸p : XuÊt ph¸t tõ sù c¶m ,
hiÓu cña b¶n th©n .
? NÐt næi bËt ( phÈm chÊt ®iÓn 2 . T×m ý :
h×nh ) cña nh©n vËt «ng Hai lµ g× ? - NÐt næi bËt ë «ng Hai : T×nh yªu
Lµng quyÖn víi lßng yªu níc - nÐt míi
trong ®êi sèng tinh thÇn cña ngêi n«ng
d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng
? T×nh yªu Lµng , yªu níc cña «ng Hai Ph¸p .
®îc béc lé trong t×nh huèng nµo . ? - Çc biÓu hiÖn :
Nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt nµo chøng + Khoe lµng .
tá mét çch sinh ®éng , thó vÞ t×nh yªu
+ §au ®ín , tñi hæ khi nghe tin lµng
Lµng vµ lßng yªu níc Êy ? theo giÆc .
( VÒ t©m tr¹ng , cö chØ , lêi + Khi nghe tin lµng ®îc c¶i chÝnh th×
nãi ...... ) . «ng sung síng , tù hµo .
? ý nghÜa cña t×nh c¶m míi mÎ Êy ? - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt :
+ Miªu t¶ hµnh ®éng nh©n vËt .
+ Ng«n ng÷ ®èi tho¹i .
+ Ng«n ng÷ ®éc tho¹i .
Häc sinh ®äc kÜ tõng phÇn më bµi , 3 . LËp dµn ý : SGK .
th©n bµi , kÕt bµi . -> Dµn ý : Nh SGK .
? Qua ®ã em rót ra kÕt luËn chung vÒ
dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét
t¸c phÈm ?
Häc sinh ®äc , quan s¸t çc ®o¹n v¨n 4. ViÕt bµi .
më bµi ë SGK .
Häc sinh nhËn xÐt .
Häc sinh lËp dµn ý chi tiÕt cho phÇn
th©n bµi . Sau ®ã viÕt tõng ®o¹n v¨n
cho phÇn th©n bµi .
PhÇn kÕt bµi çch tiÕn hµnh t¬ng tù . 5 . §äc vµ söa bµi viÕt .
Gi¸o viªn lu ý cho häc sinh .

Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc néi dung vµ yªu cÇu luyÖn tËp theo ®Ò ë SGK .
- Häc sinh lµm viÖc ®éc lËp , tr×nh bµy trªn líp .
- Gi¸o viªn ®äc ®o¹n më bµi mÉu cho häc sinh .
- §Þnh híng viÕt phÇn th©n bµi :
+ Næi khæ cña ngêi n«ng d©n tríc çch m¹ng .
+ VÎ ®Ñp t©m hån cña L·o H¹c .
+ Gi¶i quyÕt çi sèng vµ çi chÕt .......
- N¾m çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc .
- ViÕt phÇn kÕt bµi vÒ L·o H¹c .
- ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp ....... v¨n häc .
TiÕt 120 :
LuyÖn tËp lµm v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch )
.
Gióp häc sinh :
- Cñng cè tri thøc vÒ yªu cÇu , vÒ çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm
truyÖn ( ®o¹n trÝch ) ®· häc ë çc tiÕt tríc .
- Qua ho¹t ®éng luyÖn tËp cô thÓ mµ n¾m v÷ng , thµnh th¹o thªm kÜ n¨ng
t×m ý , lËp ý , kÜ n¨ng viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc
®o¹n trÝch ) .
B . ChuÈn bÞ :
§äc tµi liÖu cã liªn quan .
- ThÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) ?
- Yªu cÇu ®èi víi mét bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) .
* LuyÖn tËp :
- Gi¸o viªn kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh .
- Gi¸o viªn chÐp ®Ò ë SGK lªn b¶ng .
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn t×m hiÓu I . T×m hiÓu ®Ò .

®Ò . - TÝnh chÊt cña ®Ò :
? §Ò yªu cÇu nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch t¸c
g× ? phÈm truyÖn .
- Néi dung : C¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch
truyÖn ng¾n " ChiÕc Lîc Ngµ " cña
NguyÔn Quang S¸ng .
- Ph¹m vi kiÕn thøc :
TruyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ " .
II . LËp dµn ý :
* Më bµi :
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn lËp dµn ý . Giíi thiÖu truyÖn ng¾n " ChiÕc lîc
Häc sinh dùa vµo hÖ c©u hái gîi ý ë ngµ " víi nh÷ng nÐt næi bËt vÒ néi
SGK ®Ó x©y dùng dµn ý chi tiÕt cho dung vµ nghÖ thuËt .
®Ò v¨n . ( cã nhËn xÐt , ®¸nh gi¸ , * Th©n bµi :
tæng kÕt ..... ) . - Hoµn c¶nh chiÕn tranh , «ng S¸u ®i
chiÕn ®Êu xa nhµ nªn bÐ Thu hiÕm
khi gÆp ®îc cha .
- T×nh c¶m cha con «ng S¸u vµ bÐ
Thu tr¶i qua nhiÒu chÞu ®ùng , thö
th¸ch , niÒm tin , nghÞ lùc .
+ Dï ®· l©u kh«ng gÆp nhau , nhng
khi cha trë vÒ Thu nhÊt ®Þnh kh«ng
nhËn cha -> «ng S¸u rÊt buån .
+ Sù mÊt m¸t t×nh c¶m Êy lµ do
chiÕn tranh . -> ¤ng l¹i ph¶i lªn ®êng
®Ó chiÕn ®Êu .
+ ë chiÕn khu niÒm th¬ng con , t×nh
cha con lµ nguån ®éng viªn tiÕp thªm
niÒm tin cho «ng S¸u .
+ BÐ Thu víi t×nh yªu cha -> tiÕp nèi
con ®êng mµ cha ®· lùa chän .
- T×nh c¶m cha con biÓu hiÖn ë tõng
nh©n vËt .
- Mét sè nÐt tiªu biÓu vÒ nghÖ thuËt :
+ T×nh huèng Ðo le , thö th¸ch .
+ Chi tiÕt ®Æc s¾c .
+ Ngêi kÓ chuyÖn .
* KÕt bµi :
- T×nh c¶m cha con s©u s¾c , c¶m
®éng cña «ng S¸u vµ bÐ Thu lµ nÐt
Ên tîng næi bËt nhÊt cña truyÖn .
III . ViÕt bµi :
Häc sinh vÒ nhµ viÕt bµi theo dµn ý .
IV . §äc , söa lçi .

- ViÕt hoµn chØnh bµi v¨n theo dµn ý ë líp .
- ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 ( ë nhµ ) .
§Ò bµi :
Suy nghÜ cña em vÒ thiªn nhiªn vµ con ngêi trong truyÖn ng¾n " LÆng lÏ
Sa Pa " cña NguyÔn Thµnh Long .
- Gi¸o viªn híng dÉn s¬ lîc vÒ néi dung .
* KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn .
* Néi dung : Suy nghÜ vÒ thiªn nhiªn vµ con ngêi trong truyÖn ng¾n "
LÆng lÏ Sa Pa " .
* T×m ý :
1 . Thiªn nhiªn Sa Pa : mét bøc tranh thiªn nhiªn rÊt ®Ñp , ®Çy chÊt th¬ .
2 . Con ngêi ®¸ng yªu n¬i Sa Pa .
- B¸c l¸i xe vui tÝnh , cëi më , nhiÖt t×nh víi hµnh kh¸ch .
- C« kÜ s trÎ ®Çy kh¸t khao .
- ¤ng kÜ s vên rau Sa Pa say sa víi c«ng viÖc ®Ó phôc vô nh©n d©n .
- §ång chÝ çn bé nghiªn cøu sÐt lµm viÖc nhiÖt t×nh , say sa ......
- Tiªu biÓu nhÊt lµ anh thanh niªn - lµm c«ng t¸c khÝ tîng kiªm vËt lÝ ®Þa
cÇu ... yªu ®êi , yªu nghÒ , yªu cuéc sèng , giµu nghÞ lùc , mÕn kh¸ch .........
=> Mçi ngêi lµ mét bøc ch©n dung cã ®êng nÐt , h×nh khèi ..... Nh÷ng lêi
nãi cña hä ph¶ ra mét ©m vang trong trÎo , ngät ngµo . T¸c gi¶ kÕt hîp kÓ
chuyÖn víi miªu t¶ , qua c¶m nhËn ......... TruyÖn cã nhiÒu yÕu tè th¬ .
=> TruyÖn lµ sù gÆp gì nh÷ng nh©n vËt kh¸c nhau vÒ nghÒ nghiÖp , løa
tuæi nhng hä l¹i to¶ ra mét h¬i Êm t×nh ngêi gi÷a mét n¬i mÞt mê s¬ng tuyÕt , ë
hä to¸t lªn vÎ ®Ñp cña nh©n çch , t×nh ngêi , suy nghÜ chung vÒ cuéc sèng
®Çy t©m huyÕt , giµu nhiÖt t×nh çch m¹ng . ( Liªn hÖ ) .
Ngµy ...... th¸ng ......... n¨m ..........

TuÇn 25 :
TiÕt 121 .
Sang thu
H÷u ThØnh .

Gióp häc sinh :
- Ph©n tÝch ®îc nh÷ng c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ H÷u ThØnh vÒ sù
biÕn ®æi cña ®Êt trêi tõ cuèi h¹ sang thu .
- RÌn luyÖn n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca .
B . §å dïng :
Nh÷ng c©u th¬ nãi vÒ mïa thu cña NguyÔn KhuyÕn , Xu©n DiÖu .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng trªn líp :
§äc thuéc lßng bµi " ViÕng l¨ng B¸c " vµ nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc
xong bµi th¬ nµy .
Mïa thu lµ nguån c¶m høng bÊt tËn cña thi nh©n . Kho¶nh kh¾c giao mua
h¹ - thu ®· ®äng l¹i ë bao vÇn th¬ tõ cæ chÝ kim . Víi sang thu , nhµ th¬ H÷u
ThØnh gãp mét çi nh×n , mét c¶m nhËn tinh tÕ , míi mÎ vÒ thêi ®iÓm nªn th¬
nµy . Bµi th¬ miªu t¶ khung c¶nh vïng ®ång b»ng B¾c Bé khi thu võa chím ®Õn
. Bµi häc h«m nay ta sÏ cïng t×m hiÓu sù c¶m nhËn tinh tÕ cña H÷u ThØnh qua
bµi th¬ " Sang thu " .

chung . 1 . T¸c gi¶ :
? Giíi thiÖu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ - Tªn thËt : NguyÔn H÷u ThØnh
H÷u ThØnh . ( 1942 ) Quª ë Tam D¬ng - VÜnh Phóc
Gi¸o viªn lu ý : H÷u ThØnh lµ nhµ th¬ .
viÕt nhiÒu , viÕt hay vÒ nh÷ng con
ngêi , cuéc sèng ë n«ng th«n , mïa thu . - Tõ n¨m 2000 -> nay lµ Tæng th kÝ
NhiÒu vÇn th¬ thu cña «ng mang c¶m Héi nhµ v¨n ViÖt nam .
xóc b©ng khu©ng , vÊn v¬ng tríc trêi
®Êt trong trÎo ®ang biÕn chuyÓn nhÑ
nhµng .
Gi¸o viªn gi¶i thÝch kh¸i qu¸t vÒ bèi
c¶nh thêi gian , kh«ng gian mµ bµi th¬ 2 . T¸c phÈm : s¸ng t¸c 1977 .
miªu t¶ . - Lµ mét trong nh÷ng s¸ng t¸c thµnh
c«ng nhÊt cña nhµ th¬ H÷u ThØnh .
Gi¸o viªn ®äc mÉu , 2 häc sinh ®äc .
Häc sinh gi¶i thÝch hai tõ ë chó thÝch * §äc : giäng nhÑ , nhÞp chËm , khoan
SGK . Häc sinh nhËn xÐt çch gieo thai , trÇm l¾ng tho¸ng suy t .
vÇn? * ThÓ th¬ : 5 ch÷ .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch
v¨n b¶n . II . Ph©n tÝch .
Häc sinh ®äc thÇm bµi th¬ . 1 . Sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi sang
? Nh÷ng tõ ng÷ , h×nh ¶nh nµo diÔn thu .
®¹t sù chuyÓn mïa . - H×nh ¶nh :
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch ?
Häc sinh ®äc khæ 1 .
? Sù biÕn ®æi trêi ®Êt sang thu b¾t
®Çu tõ ®©u , gîi t¶ qua nh÷ng h×nh II . Ph©n tÝch .
¶nh , hiÖn tîng g× ? 1 . C¶m nhËn cña nhµ th¬ tríc sù
biÕn ®æi cña ®Êt trêi sang thu :
- Bçng nhËn ra : sù ®ét ngét , bÊt ngê .
+ H¬ng æi .
+ Giã se .
+ S¬ng .
=> TÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa : mïa
thu ®· vÒ mang theo h¬ng æi chÝn
ph¶ vµo giã se ( nhÑ , kh« , l¹nh ) -
nÐt ®Æc trng cña sø B¾c .
- H×nh ¶nh : S¬ng chïng ch×nh qua
ngâ -> nh©n ho¸ , tõ l¸y gîi h×nh ->
thÓ hiÖn sù duyªn d¸ng , yÓu ®iÖu
? C¶m xóc cña t¸c gi¶ khi miªu t¶ sù cña nµg tiªn mïa thu .....
biÕn ®æi ®Êt trêi sang thu ? - H×nh nh : thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn ,
ngì ngµng .
=> C¶m nhËn tinh tÕ b»ng mét t©m
hån nh¹y c¶m , t¸c gi¶ th¶ hån vµo sù
chuyÓn mïa cña thiªn nhiªn , ®Êt trêi :
? Nh÷ng chuyÓn biÕn trong kh«ng mét chót ngì ngµng , mét chót b©ng
gian lóc sang thu ®îc H÷u ThØnh c¶m khu©ng h¬n c¶ lµ niÒm vui tríc t¹o
nhËn b»ng nh÷ng rung ®éng tinh tÕ vËt.
kÕt hîp nhiÒu gi¸c quan vµ ®îc thÓ 2 . Sù tinh tÕ trong c¶m nhËn cña
hiÖn qua nh÷ng h×nh ¶nh giµu gi¸ trÞ nhµ th¬ vÒ nh÷ng biÕn chuyÓn
biÓu c¶m ? trong kh«ng gian lóc sang thu :
? Em h·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh , tõ ng÷ - H¬ng æi lan vµo kh«ng gian , ph¶
diÔn ®¹t ®iÒu ®ã ? vµo giã se .
- S¬ng ®Çu thu gi¨ng m¾c nhÑ nhµng
chuyÓn ®éng chÇm chËm n¬i ®êng
th«n ngâ xãm .
- Dßng s«ng tr«i mét çch thanh th¶n
? Gi¸ trÞ gîi c¶m cña çc chi tiÕt , gîi lªn vÎ ªm dÞu cña bøc tranh thiªn
h×nh ¶nh ®ã ? nhiªn .
- Çnh chim b¾t ®Çu véi v· ë buæi
? Mét lo¹t nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ c¶m hoµng h«n , ®¸m m©y , tiÕng sÊm .....
gi¸c vµ tõ l¸y ®· ®îc sö dông ë ®©y ? => DÊu hiÖu chuyÓn mïa .
H·y nªu gi¸ trÞ biÓu ®¹t cña çc tõ l¸y . - Tõ l¸y cã søc gîi t¶ , gîi c¶m : chïng
? B×nh luËn h×nh ¶nh th¬ : ch×nh , dÒnh dµng , véi v· .......
" Cã ®¸m .......... sang thu " .
Gi¸o viªn b×nh : TÊt c¶ v¹n vËt ®Òu - H×nh ¶nh th¬ : M©y mïa h¹ ... v¾t ...
hèi h¶ , x«n xao khi thu vÒ . Kh«ng thu :
cßn çi g× gay g¾t cña mïa hÌ nãng -> H×nh ¶nh nh©n ho¸ bÊt ngê , liªn t-
nùc , chØ cßn l¹i mét bÇu kh«ng gian ëng thó vÞ , tinh tÕ hÊp dÉn .
Èm ít se l¹nh . Mét tho¸ng rèi lßng ®Ó
råi nhêng l¹i cho thu . Thu võa chím
®Õn rÊt nhÑ , rÊt dÞu , rÊt ªm , m¬ hå
nh c¶ ®Êt trêi rïng m×nh thay ¸o míi .
H÷u ThØnh kh«ng t¶ trêi thu " xanh
ng¾t ... cao " nh NguyÔn KhuyÕn mµ
chØ ®iÓm vµo bøc tranh thu mét chót
m©y v¬ng l¹i cña mïa hÌ võa qua ......
Mét kho¶nh kh¾c giao mïa : §¸m m©y
mïa h¹ dÞch chuyÓn dÇn vÒ mïa thu .
Çch c¶m nhËn thËt ®éc ®¸o , tinh
tÕ .
- " VÉn cßn bao nhiªu n¾ng " - Çi

n¾ng kh«ng cßn oi nång gay g¾t mµ
? Theo em h×nh ¶nh , c©u th¬ nµo ®ã lµ s¾c vµng nh¹t cña mïa thu .
thÓ hiÖn râ mét nÐt riªng cña thêi
®iÓm giao mïa h¹ - thu ?
? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ hai c©u th¬
cuèi bµi th¬ . - " SÊm ...... ®øng tuæi " -> võa mang
nghÜa thùc , võa mang ý nghÜa biÓu
tîng .
+ NghÜa ®en : Mïa h¹ thêng cã nh÷ng
c¬n ma rµo bÊt chît + sÊm bÊt ngê .
Khi trêi ®Êt chuyÓn m×nh sang thu ,
nh÷ng c¬n ma rµo mïa h¹ tha dÇn ,
sÊm còng kh«ng cßn Çm Çm d÷ déi ->
Hµng c©y ®øng tuæi kh«ng cßn giËt
m×nh bëi tiÕng sÊm bÊt ngê n÷a .
+ NghÜa bãng : H×nh ¶nh sÊm + hµng
c©y ®øng tuæi lµ h×nh ¶nh Èn dô .
SÊm : nh÷ng bÊt thêng cña cuéc ®êi ,
cña x· héi trong cuéc sèng mçi ngêi .
Hµng c©y ®øng tuæi tîng trng cho
nh÷ng con ngêi tõng tr¶i , tr¶i qua bao
sãng giã cuéc ®êi . H÷u ThØnh muèn
nh¾n göi : khi con ngêi ®· tõng tr¶i
th× còng v÷ng vµng h¬n tríc , nh÷ng
t¸c ®éng bÊt thêng cña ngo¹i c¶nh cuéc
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch c¶m ®êi .
nhËn vµ miªu t¶ thiªn nhiªn cña H÷u => Çch c¶m nhËn vµ miªu t¶ cña t¸c
ThØnh . gi¶ : tinh tÕ , liÖt kª , th«ng minh ®Ó
Häc sinh , gi¸o viªn liªn hÖ nh÷ng c©u lÝ gi¶i sù chuyÓn mïa cña thiªn nhiªn ,
th¬ , c©u ca dao cña nh÷ng nhµ th¬ ®Êt trêi .
kh¸c nãi vÒ sù chuyÓn mïa .
Ho¹t ®éng 3 : III . Tæng kÕt - luyÖn tËp .

Häc sinh tæng kÕt néi dung vµ nghÖ 1 . Ghi nhí : SGK .
thuËt cña bµi th¬ .
1 häc sinh ®äc to ghi nhí .
Häc sinh viÕt bµi v¨n ng¾n vÒ c¶m 2 . LuyÖn tËp
nhËn cña t¸c gi¶ khi chuyÓn mïa .
( Gi¸o viªn gîi ý ) .

- Lµm bµi luyÖn tËp ë SGK .
TiÕt 122 .
Nãi víi con .
Y Ph¬ng .

Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc t×nh c¶m th¾m thiÕt cña cha mÑ ®èi víi con çi , t×nh yªu
quª h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng m¹nh mÏ , bÒn bØ cña d©n
téc m×nh qua lêi th¬ cña Y P¬ng .
- Bíc ®Çu hiÓu ®îc çch diÔn t¶ ®éc ®¸o , giµu h×nh ¶nh cô thÓ , gîi c¶m
cña th¬ ca miÒn nói .
- Båi dìng t©m hån yªu gia ®×nh , tù hµo quª h¬ng , d©n téc .
B . §å dïng :
T×m çc c©u th¬ diÔn t¶ lèi nãi d©n téc .
- §äc thuéc lßng bµi th¬ " Sang thu " . Nªu c¶m nhËn cña em vÒ hai c©u
cuèi .
* Giíi thiÖu bµi :
T×nh yªu th¬ng con çi , m¬ íc thÕ hÖ sau nèi tiÕp xøng ®¸ng , ph¸t huy
truyÒn thèng cña tæ tiªn , quª h¬ng vèn lµ t×nh c¶m cao ®Ñp cña con ngêi ViÖt
Nam ta suèt bao ®êi nay . " Nãi víi con " cña Y Ph¬ng - nhµ th¬ d©n téc Tµy - lµ
mét trong nh÷ng bµi th¬ híng vµo ®Ò tµi Êy víi çch nãi riªng , xóc ®éng vµ
ch©n t×nh b»ng h×nh thøc ngêi cha nãi víi con t©m t×nh , dÆn dß tr×u mÕn ,
Êm ¸p vµ tin cËy .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu t¸c I . T×m hiÓu chung .
gi¶ , t¸c phÈm . 1 . T¸c gi¶ :
? Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ ,- D©n téc Tµy ( Cao B»ng ) .
®Æc ®iÓm th¬ cña Y Ph¬ng ? - §Æc ®iÓm th¬ : Ch©n thËt , m¹nh
mÏ , trong s¸ng , giµu h×nh ¶nh cña
con ngêi MiÒn nói .
? Hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm ? 2. T¸c phÈm :
TrÝch tõ : Th¬ ViÖt Nam 1945 - 1985
? NhËn xÐt thÓ th¬ ? ( Tù do ) . .
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc ( nhÑ nhµng , 3 . §äc , t×m hiÓu chó thÝch .
thiÕt tha nh lêi t©m t×nh thñ thØ ) .
Häc sinh ®äc .
? Bµi th¬ viÕt vÒ ®iÒu g× ?
? Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc nhí chó * Bµi th¬ lµ lêi ngêi cha nãi víi con vÒ
thÝch cña häc sinh ? céi nguån , søc m¹nh quª h¬ng ....
? Nªu bè côc cña bµi th¬ ?
4 . Bè côc : 2 ®o¹n
- Tõ ®Çu ....... trªn ®êi : Con lín lªn
trong t×nh yªu th¬ng , sù n©ng ®ì cña
cha mÑ trong cuéc sèng lao ®éng nªn
th¬ cña quª h¬ng .
- Cßn l¹i : Lßng tù hµo vÒ søc sèng
m¹nh mÏ , bÒn bØ , vÒ truyÒn thèng
cao ®Ñp cña quª h¬ng vµ niÒm mong
íc con h·y kÕ tôc xøng ®¸ng truyÒn
? Em cã nhËn xÐt g× tõ bè côc nµy ? thèng Êy .
-> Tõ t×nh c¶m gia ®×nh më réng ra
t×nh c¶m quª h¬ng , tõ nh÷ng kØ
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . niÖm gÇn gòi , thiÕt tha mµ n©ng lªn
Häc sinh ®äc ®o¹n ®Çu . lÏ sèng .
? 4 c©u th¬ ®Çu cho em c¶m nhËn ®- II . Ph©n tÝch :
îc ®iÒu g× ? 1 . T×nh yªu th¬ng cña cha mÑ , sù
®ïm bäc cña quª h¬ng ®èi víi con .
* 4 c©u ®Çu : Con lín lªn trong t×nh
yªu th¬ng , n©ng ®ãn , mong chê cña
cha mÑ .
- H×nh ¶nh :
Ch©n bíc -> cha
Ch©n bíc -> mÑ
=> Kh«ng khÝ gia ®×nh ®Çm Êm ,
quÊn quýt .
-> T duy ®Æc trng cña ngêi miÒn
nói .
- Tõng bíc ®i , tiÕng nãi , tiÕng cêi ®-
? H·y ph©n tÝch h×nh ¶nh th¬ ®Ó îc cha mÑ ch¨m chót , vui mõng ®ãn
thÊy con ®îc trëng thµnh trong cuéc nhËn .
sèng lao ®éng , trong thiªn nhiªn th¬ * Con lín kh«n , trëng thµnh trong cuéc
méng , nghÜa t×nh cña quª h¬ng . sèng lao ®éng , thiªn nhiªn th¬ méng ,
nghÜa t×nh quª h¬ng .
- Ngêi ®ång m×nh : -> sù méc m¹c cña
ngêi d©n téc Tµy .
- H×nh ¶nh : §an lê .
V¸ch nhµ ken .
=> Miªu t¶ cô thÓ , nãi lªn sù g¾n bã ,
quÊn quýt .
-> Cuéc sèng lao ®éng cÇn cï , ªm
®Òm , t¬i vui .
- H×nh ¶nh :
Rõng cho hoa .
§êng ... tÊm lßng .
=> Nh©n ho¸ -> thiªn nhiªn che chë
nu«i dìng con ngêi c¶ vÒ t©m hån , lèi
Häc sinh ®äc ®o¹n th¬ cßn l¹i . sèng .
2 . Nh÷ng ®øc tÝnh cao ®Ñp cña "
? Ngêi cha ®· nãi víi con vÒ nh÷ng ngêi ®ång m×nh " vµ m¬ íc cña ngêi
®øc tÝnh g× cña ngêi ®ång m×nh ? cha vÒ con m×nh .
? Trong çch nãi Êy ngêi cha muèn - §øc tÝnh cao ®Ñp cña ngêi ®ång :
truyÒn cho ®øa con t×nh c¶m g× víi m×nh :
quª h¬ng ? + VÊt v¶ mµ m¹nh mÏ , kho¸ng ®¹t ,
? Gi¶i thÝch çc c©u th¬ bÒn bØ , g¾n bã víi quª h¬ng dÉu cßn
" Sèng trªn .. phong tôc " cùc nhäc , ®ãi nghÌo .
+ Méc m¹c , giµu chÝ khÝ , niÒm tin ,
cÇn cï , nhÉn n¹i ®· lµm nªn quª h¬ng
víi truyÒn thèng , phong tôc tËp qu¸n
tèt ®Ñp .
- PhÐp lÆp tõ ng÷ " Ngêi ®ång m×nh
" -> dÆn dß con :
+ Ph¶i cã t×nh nghÜa thuû chung víi
quª h¬ng , biÕt chÊp nhËn vµ vît qua
gian nan , thö th¸ch b»ng ý chÝ , niÒm
tin cña m×nh .
+ Muèn con tù hµo víi truyÒn thèng
? NhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña ngêi quª h¬ng -> tù tin v÷ng bíc trªn ®êng
cha dµnh cho con ? ®êi .
=> Ngêi cha thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt . th¬ng , tr×u mÕn thiÕt tha vµ niÒm
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña bµi . tin tëng cña ngêi cha vµo ngêi con .
( H×nh ¶nh cô thÓ méc m¹c , cã søc III . Tæng kÕt .
kh¸i qu¸t , giµu chÊt th¬ ) . 1 . NghÖ thuËt : Giäng tr×u mÕn
? Qua bµi th¬ em c¶m nhËn ®îc t×nh thiÕt tha , çch nãi dïng nhiÒu h×nh
c¶m g× cña ngêi cha dnhf cho con ? ¶nh d©n téc miÒn nói .
? §iÒu lín nhÊt ngêi cha muèn truyÒn 2 . Néi dung :
cho con , gi¸o dôc con lµ g× ? - Lµ th¬ng yªu tha thiÕt vµ tin tëng .
Häc sinh ®äc to ghi nhí . - Tù hµo vÒ gia ®×nh , quª h¬ng .
- Tù tin ë b¶n th©n khi bíc vµo ®êi .
IV . LuyÖn tËp :
- Ph©n tÝch mét h×nh ¶nh th¬ g©y Ên
tîng nhÊt trong em .
V . Híng dÉn häc ë nhµ :
Lµm bµi tËp ë SGK .
TiÕt 123 .
NghÜa têng minh vµ hµm ý .

Gióp häc sinh bíc ®Çu ph©n biÖt ®îc têng minh vµ hµm ý trong çch diÔn
®¹t , cã ý thøc sö dông çch diÔn ®¹t ®Ó vËn dông trong cuéc sèng .
B . ChuÈn bÞ ®å dïng :
B¶ng phô , çc vÝ dô héi tho¹i cã hµm ý .
Gi¸o viªn ®a vÝ dô ®o¹n héi tho¹i hai ngêi ngåi trong phßng .
A . RÐt qu¸ B . §ãng cöa l¹i th× tèi .
( Em nhËn ®îc ra néi dung g× trong hai c©u v¨n cña hai ®èi tîng ngoµi sù
viÖc ph¶n ¸nh trong c©u ? )
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn ph©n biÖt I . Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ
nghÜa têng minh vµ hµm ý . hµm ý .
* VÝ dô : §o¹n v¨n trong " LÆng lÏ Sa
Pa " .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi VD ë C©u 1 :
SGK . - C©u nãi cña anh thanh niªn hµm ý
? Häc sinh ®äc VD . vÒ thêi gian tr«i nhanh qu¸ , anh rÊt
? Anh thanh niªn muèn nãi ®iÒu g× tiÕc , nhng anh kh«ng muèn nãi th¼ng
qua c©u " Trêi ¬i ...... 5' " . ®iÒu ®ã cã thÓ v× ng¹i ngïng , v×
muèn che dÊu t×nh c¶m cña m×nh .
? C©u nãi thø hai cña anh thanh niªn - C©u thø 2 cña anh thanh niªn kh«ng
cã Èn ý g× kh«ng ? cã Èn ý g× .
? Häc sinh ®äc bµi tËp 2 .( LuyÖn tËp * Bµi tËp 2 :
). Gi¸o viªn ghi l¹i c©u in nghiªng lªn " Tuæi giµ cÇn níc chÌ : ë Lµo Cai ®i
b¶ng . sím qu¸ " .
? H·y cho biÕt trong c©u in nghiªng => Th«ng b¸o thªm : Nhµ ho¹ sÜ l·o
ngoµi néi dung cho biÕt vÒ sù xuÊt thµnh cha kÞp uèng níc chÌ .
ph¸t ë Lµo Cai sím qu¸ hay cßn ý
nghÜa g× kh¸c ? NÕu cã h·y diÔn ®¹t
cô thÓ .
? C©u in nghiªng cã trùc tiÕp nãi ra ý
®ã kh«ng ? NÕu kh«ng cã c©u in
nghiªng ý ®ã cã ®îc truyÒn ®Õn ngêi
nghe kh«ng ? ( Kh«ng ) .
? VËy phÇn th«ng b¸o võa t×m ra cã
ph¶i lµ phÇn th«ng b¸o nhiÒu h¬n
nh÷ng g× ®îc nãi ra kh«ng ?
=> Çch diÔn ®¹t nh c©u " å ! c« cßn
quªn ...... ®©y nµy " cña anh thanh * KÕt luËn : ( ghi nhí SGK ) .
niªn diÔn ®¹t nghÜa têng minh . 1 . NghÜa têng minh : Lµ phÇn th«ng
? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa t- b¸o ®îc diÔn ®¹t trùc tiÕp b»ng tõ ng÷
êng minh ? trong c©u .
? Çch diÔn ®¹t ®a thªm néi dung nh 2 . Hµm ý : Lµ phÇn th«ng b¸o tuy
c©u in nghiªng ë bµi tËp 2 gäi lµ hµm kh«ng ®îc diÔn ®¹t trùc tiÕp b»ng tõ
ý cña c©u ®ã . ng÷ trong c©u nhng cã thÓ suy ra tõ
-> Em hiÓu thÕ nµo lµ hµm ý ? nh÷ng tõ ng÷ Êy .
( PhÇn th«ng b¸o nhiÒu h¬n nh÷ng g×
®îc nãi ra ) .
II . LuyÖn tËp .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyªn tËp . Bµi 1 :
Häc sinh ®äc vµ x¸c ®Þnh hµm ý vµ - C©u a : Nhµ ho¹ sÜ tÆc lìi ®øng
c©u diÔn ®¹t hµm ý . dËy .
Tõ gióp ta nhËn ra th¸i ®é ®ã cña ho¹
sÜ " tÆc lìi " .
- C©u b : C« g¸i mÆt ®á öng ........
quay véi ®i -> c« g¸i cã ý ®Þnh ®Ó l¹i
chiÕc kh¨n lµm kÜ vËt cho anh thanh
niªn nhng anh thanh niªn l¹i tëng lµ c«
? Muèn t×m hµm ý trong mét c©u nãi bá quªn nªn gäi c« ®Ó tr¶ l¹i .
cÇn x¸c ®Þnh ®iÒu g× ?
( Môc ®Ých nãi cña c©u ®ã ) Bµi 2 :
? Häc sinh ®äc bµi tËp 2 . C©u chøa hµm ý :
? T×m c©u chøa hµm ý trong ®o¹n - C¬m chÝn råi -> ¤ng v« ¨n c¬m ®i !
trÝch sau vµ cho biÕt néi dung cña Bµi 4 :
hµm ý . - Hµ , n¾ng gím , vÒ nµo .......
Häc sinh ®äc hai ®o¹n v¨n ë bµi 4 . - T«i thÊy ngêi ta ®ån ......
? C©u chøa hµm ý ? V× sao ? => Kh«ng ph¶i lµ c©u chøa hµm ý :
gîi ý : + C©u 1 : lµ c©u nãi cña «ng Hai
+ Hai c©u trªn lµ lêi cña ai ? nh»m l·ng tr¸nh khái n¬i mäi ngêi bµn
+ §ang nãi vÒ ®iÒu g× ? Môc ®Ých t¸n lµ «ng theo giÆc . C©u nµy kh«ng
cña mçi ngêi ? cã phÇn th«ng b¸o thªm ngoµi tõ ng÷
+ Môc ®Ých nãi ®ã cña «ng Hai cã => kh«ng ph¶i lµ c©u chøa hµm ý .
®Ó mäi ngêi biÕt kh«ng ? + C©u 2 : Lµ c©u nãi cña bµ Hai
+ Bµ Hai cã ®Þnh nãi ra ®iÒu ®ã muèn th«ng b¸o tin ®ån vÒ chuyÖn
kh«ng . lµng theo giÆc cho chång nghe . Tuy
nhiªn bµ cha kÞp th«ng b¸o th× «ng
Hai ®· g¾t lªn , c¾t lêi nãi cña bµ .
VÒ ph¬ng diÖn héi tho¹i lêi nãi cña bµ
Hai kh«ng thùc hiÖn ®îc lµ do bÞ
ng¾t lêi -> Lêi nãi nµy còng kh«ng
chøa hµm ý .
* Lu ý :
? Qua viÖc gi¶i bµi tËp em rót ra - Hµm ý ph¶i ®îc ngêi nghe nhËn thÊy
®iÒu g× vÒ çch nhËn biÕt hµm ý .
trong c©u . - Nãi bÞ ng¾t lêi , néi dung cha nãi
hÕt kh«ng gäi lµ hµm ý .
- N¾m néi dung bµi häc .
- Su tÇm 3 vÝ dô cã hµm ý .
- ChuÈn bÞ bµi : NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ .
TiÕt 124 :
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ .

Gióp häc sinh :
- HiÓu râ çc yªu cÇu ®èi víi bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ .
- Bíc ®Çu rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬
.

* KiÓm tra bµi cò : H×nh ¶nh th¬ g©y Ên tîng cho em nhÊt .
* Bµi míi :

bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi I . T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét
th¬ . ®o¹n th¬ , bµi th¬ .
Häc sinh ®äc v¨n b¶n mÉu " Kh¸t väng * V¨n b¶n mÉu :
.... cho ®êi " ë SGK . a, VÊn ®Ò nghÞ luËn : " Kh¸t väng ,
Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi hÖ thèng hoµ nhËp , d©ng hiÕn cho ®êi " ->
c©u hái ë SGK . H×nh ¶nh mïa xu©n , t×nh c¶m thiÕt
tha cña Thanh H¶i trong bµi th¬ " Mïa
xu©n nho nhá " .
b, Çc luËn ®iÓm :
- H×nh ¶nh mïa xu©n mang nhiÒu
tÇng nghÜa .
- H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiªn
nhiªn ®Êt níc trong c¶m xóc thiÕt tha ,
tr×u mÕn cña t¸c gi¶ -> Bao gåm çc
luËn cø :
+ §ã lµ dßng s«ng xanh , b«ng hoa
tÝm , léc " gi¾t ®Çy trªn lng " ngêi ra
trËn ....
+ §ã lµ tiÕng chim chiÒn chiÖn l¶nh
lãt vang trêi .
+ §ã lµ søc xu©n " ®i lªn phÝa tríc "
cña ®Êt níc .
- Tõ rung c¶m thiÕt tha tríc vÎ ®Ñp
cña mïa xu©n quª h¬ng , ®Êt níc , nhµ
th¬ béc lé mét nguyÖn íc ch©n thµnh :
+ Kh¸t väng ®îc hoµ nhËp , ®îc d©ng
hiÕn .
+ Sù khiªm nhêng , tù tin , tù hµo cña
con ngêi ý thøc s©u s¾c vÒ gi¸ trÞ
cuéc ®êi , vÒ h¹nh phóc cña hiÕn
d©ng vµ ®ãn nhËn .
=> Ngêi viÕt ®· chän läc vµ b×nh

gi¶ng nh÷ng chi tiÕt , h×nh ¶nh th¬ c, Bè côc :
®Æc s¾c , ph©n tÝch . - Më bµi : Tõ ®Çu -> ®¸ng tr©n
träng .
- Th©n bµi : TiÕp theo ....... mïa xu©n
.
- KÕt bµi : Cßn l¹i .
? NhËn xÐt vÒ çch diÔn ®¹t trong -> Bè côc râ rµng , m¹ch l¹c , cã sù liªn
tõng ®o¹n v¨n b¶n . kÕt .
d, NhËn xÐt çch diÔn ®¹t :
Ngêi viÕt ®· tr×nh bµy nh÷ng c¶m
nghÜ , ®¸nh gi¸ cña m×nh b»ng th¸i
®é tin yªu , b»ng t×nh c¶m thiÕt tha
tr×u mÕn -> chØ ra ®îc çi hay , çi
®Ñp cña bµi th¬ .
Gi¸o viªn cho häc sinh tæng kÕt , rót ra
yªu cÇu cña mét bµi nghÞ luËn vÒ mét * Ghi nhí : SGk .
®o¹n th¬ , bµi th¬ , cho häc sinh ®äc
ghi nhí SGK .
Ho¹t ®éng 2 :
II . Híng dÉn luyÖn tËp .
Häc sinh ®äc yªu cÇu luyÖn tËp .
- Häc sinh lµm theo nhãm , bæ sung luËn ®iÓm cho bµi th¬ .
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy . Gi¸o viªn nhËn xÐt , ®¸nh gi¸ , tæng kÕt .
* Cã thÓ bæ sung çc luËn ®iÓm cho bµi th¬ :
+ Nh¹c ®iÖu cña bµi th¬ .
+ Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬ .
+ Mïa xu©n cña giai ®iÖu ngät ngµo , t×nh tø , s©u l¾ng trong d©n ca xø HuÕ .
- N¾m v÷ng yªu cÇu nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ , ®o¹n th¬ .
- ChuÈn bÞ bµi : Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ .
TiÕt 125 .
Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ .

- BiÕt çch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ cho ®óng víi çc
yªu cÇu cña bµi nghÞ luËn v¨n häc .
- RÌn kÜ n¨ng thùc hiÖn çc bíc khi lµm v¨n nghÞ luËn t¸c phÈm v¨n häc ,
çch tæ chøc triÓn khai luËn ®iÓm .
- Cã ý thøc thùc hiÖn lËp dµn ý , bµy tá ý kiÕn tríc mét t¸c phÈm .
B¶ng phô .
? ThÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ , ®o¹n th¬ .
* Gi¸o viªn chuyÓn tiÕp vµo bµi míi :

®Ò v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , I . §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n
bµi th¬. th¬ , bµi th¬ .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi 8 ®Ò 1 . VÝ dô : SGK .
v¨n ë SGK .
Häc sinh ®äc 8 ®Ò .
? Yªu cÇu cña ®Ò ®îc thÓ hiÖn ë
nh÷ng tõ ng÷ nµo ? 2 . NhËn xÐt :
( Häc sinh x¸c ®Þnh , Gi¸o viªn g¹ch - Yªu cÇu : Ph©n tÝch , c¶m nghÜ ,
ch©n ) . c¶m nhËn .
? §èi tîng nghÞ luËn lµ g× ? - §èi tîng :
+ H×nh tîng th¬ .
+ Mét ®o¹n th¬ .
+ C¶ bµi th¬ .
? Çc ®Ò cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? - CÊu t¹o cña ®Ò :
+ PhÇn c©u lÖnh nªu yªu cÇu thùc
hiÖn.
+ PhÇn cèt lâi nªu çc vÊn ®Ò nghÞ
? Çc tõ trong ®Ò bµi nh ph©n tÝch luËn.
c¶m nhËn , suy nghÜ , biÓu thÞ - Yªu cÇu cô thÓ :
nh÷ng yªu cÇu g× ®èi víi bµi lµm ? + Ph©n tÝch : chñ yÕu vËn dông ph-
¬ng ph¸p ph©n tÝch .
+ C¶m nhËn : Ên tîng , c¶m thô cña
ngêi viÕt .
+ Suy nghÜ : nhËn ®Þnh , ph©n
tÝch , cña ngêi viÕt .
+ NÕu kh«ng cã c©u lÖnh : ngêi viÕt
bµy tá ý kiÕn cña m×nh vÒ vÊn ®Ò
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn çch lµm bµi ®îc nªu ra trong bµi .
nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬ , bµi th¬ . II . Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét
Häc sinh ®äc bµi v¨n viÕt vÒ quª h- ®o¹n th¬ , bµi th¬ .
¬ng. ( trang 81 ) . 1 . VÝ dô : LËp dµn ý cho ®Ò v¨n .
§Ò : Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng cña
? ChØ ra bè côc 3 phÇn cña bµi v¨n . TÕ Hanh trong " Quª h¬ng " .
? Më bµi t¸c gi¶ viÕt nh÷ng ý g× ? a, Më bµi : C¶m xóc vÒ ®Ò tµi quª h-
¬ng trong th¬ TÕ Hanh .
Giíi thiÖu t¸c phÈm , bµn luËn " Quª
? C©u nµo lµ c©u luËn ®iÓm trong h¬ng " .
bµi viÕt ë phÇn th©n bµi . b, Th©n bµi :
Kh¸i qu¸t l¹i vÊn ®Ò " TÕ Hanh ®·
cÊt tiÕng ca trong trÎo , nång nµn vÒ
lµng chµi " . Rót ra ý nghÜa cña bµi
th¬ : båi ®¾p cho mçi ngêi ®äc t×nh
? §Ó triÓn khai phÇn th©n bµi t¸c gi¶ yªu quª h¬ng th¾m thiÕt .
®· ph©n tÝch mÊy dÉn chøng . - LuËn cø 1 : H×nh ¶nh ®oµn thuyÒn
? Mçi phÇn dÉn chøng ®îc ph©n tÝch ra kh¬i trong kÝ øc thËt sinh ®éng .
triÓn khai nh thÕ nµo ? + H×nh ¶nh con thuyÒn .
+ NhËn xÐt lêi th¬ , tõ ng÷ .
? NhËn xÐt trong mçi c©u nªu luËn cø + C¶m nhËn vÒ çnh buåm .
kh¸i qu¸t cã tõ ng÷ nµo thÓ hiÖn sù -> T×nh c¶m cña t¸c gi¶ thiªng liªng
®¸nh gi¸ cña ngêi viÕt . tr×u mÕn .
- LuËn cø 2 : C¶nh ån µo ®¸ng yªu khi
Bæ sung : chµo ®ãn thµnh qu¶ lao ®éng còng
c, KÕt bµi : thËt vui t¬i .
§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t , kh¼ng ®Þnh ý + NhËn xÐt ©m ®iÖu th¬ so s¸nh víi
kiÕn vÒ t¸c phÈm : tríc .
TiÕng ca trong trÎo ........ - LuËn cø 3 : H×nh ¶nh con ngêi víi
T¸c dông : Thªm yªu quª h¬ng . nh÷ng c©u th¬ tinh tÕ , hay nhÊt .
+ NhËn xÐt con ngêi : bøc tîng ®µi
ngêi d©n chµi ®îc kh¾c ho¹ .
+ Bøc tîng mang h¬ng vÞ quª h¬ng.
? Bµi v¨n cã søc thuyÕt phôc kh«ng ? + NhËn xÐt c©u th¬ cuèi .
T¹i sao ? 2 . NhËn xÐt :
- §©y lµ mét bµi v¨n hÊp dÉn , giµu
( Häc sinh th¶o luËn , ph¸t biÓu , bæ søc thuyÕt phôc .
sung ). - HÊp dÉn bëi : ngêi viÕt ®· biÕt chän
Gi¸o viªn tæng hîp ý kiÕn . nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biÓu , ®Æc s¾c
cña bµi th¬ , cã nh÷ng c¶m thô , ®¸nh
gi¸ riªng , lêi v¨n mît mµ , thÓ hiÖn
c¶m xóc cña viÕt , ý kiÕn nhËn xÐt
nªu ra lµ x¸c ®¸ng .
- Bµi viÕt ®· ph©n tÝch çc khÝa
c¹nh cô thÓ trong bµi th¬ ®Ó chøng
minh cho nhËn xÐt cña m×nh .
? Rót ra bµi häc g× qua çch lµm bµi - Bµi viÕt cã sù liªn kÕt liÒn m¹ch .
nghÞ luËn v¨n häc nµy ? 3 . Bµi häc : Çch lµm mét bµi nghÞ
luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ :
- Bè côc : ®ñ 3 phÇn : Mçi phÇn ®¶m
nhËn mét nhiÖm vô riªng ( nh SGK ) .
- Çc ý kiÕn , nhËn xÐt ®a ra trong
bµi v¨n ph¶i cô thÓ , ®¸ng tin cËy .
Çc ý kiÕn ®ã ph¶i ®îc ph©n tÝch ,
chøng minh b»ng çc luËn cø x¸c thùc .
- Çc luËn ®iÓm ®a ra ph¶i g¾n víi
sù ®¸nh gi¸ çi hay , çi ®Ñp cña ®o¹n
th¬ , bµi th¬ .
- §Ó lµm râ luËn ®iÓm : ngêi viÕt
ph¶i béc lé ý kiÕn riªng cña m×nh ,
chøng tá kh¶ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm
v¨n häc tèt.
- VÒ lêi v¨n : tù nhiªn , giµu c¶m xóc .
Häc sinh ®äc to ghi nhí . 4 . Ghi nhí : SGK .
Gi¸o viªn lu ý phÇn nµy cho häc sinh .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn luyÔn tËp .

II . LuyÖn tËp .
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nªu yªu cÇu luyÖn tËp : LËp dµn ý ph©n tÝch
bµi " Khóc h¸t ru ....... " cña NguyÔn Khoa §iÒm .
Gi¸o viªn chia häc sinh lµm theo nhãm , mçi nhãm lµm mét phÇn :
Nhãm 1 : Më bµi + kÕt bµi .
Nhãm 2 : LuËn ®iÓm 1 .
Nhãm 3 : LuËn ®iÓm 2 .
Yªu cÇu triÓn khai çc ý theo tr×nh tù lËp luËn : nªu luËn ®iÓm -> dÉn
chøng + lÝ lÏ ph©n tÝch -> kÕt luËn .
* Gîi ý :
* Më bµi :
- Giíi thiÖu thêi gian t¸c phÈm ra ®êi 1969 .
- Bµi th¬ lµ lêi ru tha thiÕt cña ngêi mÑ .....
* Th©n bµi :
- T×nh c¶m yªu th¬ng tr×u mÕn cña ngêi mÑ ®èi víi con .
- H×nh ¶nh ngêi mÑ trong c«ng viÖc .
* KÕt bµi : Khóc ca ®îc mäi ngêi yªu mÕn bëi t×nh c¶m bao la cña ngêi mÑ
víi con thËt xóc ®éng -> hiÓu thªm t×nh mÑ .
- T×m ý cho ®Ò v¨n : Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu trong bµi " Sang thu " cña
H÷u ThØnh.
- So¹n bµi : M©y vµ sãng .
Ngµy ..... th¸ng ....... n¨m 200......

TuÇn 26 :
Bµi 25, 26 .
TiÕt 126 :
M©y vµ sãng
R. Ta Go
Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc ý nghÜa thiªng liªng cña t×nh mÉu tö .
- ThÊy ®îc ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña lèi th¬ v¨n xu«i , trong lêi kÓ cã xen
®èi tho¹i , çch x©y dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn .
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô th¬ , båi dìng t×nh c¶m gia ®×nh .
- Bµi h¸t " MÑ yªu con " cña nh¹c sÜ NguyÔn V¨n Tý .
Gi¸o viªn më b¨ng cã ghi bµi h¸t vÒ t×nh mÑ con .
- Bµi h¸t " MÑ yªu con " cña nh¹c sÜ NguyÔn V¨n Tý lµ mét giai ®iÖu
®Ñp trong b¶n trêng ca bÊt tËn vÒ t×nh mÑ con .
? Trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS em ®· ®îc häc nh÷ng v¨n b¶n nµo nãi
vÒ t×nh mÑ con , h·y kÓ tªn çc v¨n b¶n ®ã ? ( Häc sinh tr¶ lêi ) .
T×nh mÑ con lµ ®Ò tµi vÜnh cöu cña v¨n häc nghÖ thuËt . §¹i thi hµo Ta
Go ( Ên §é ) còng cã mét bµi th¬ hay vÒ ®Ò tµi nµy . §ã lµ bµi " M©y vµ sãng "
.
Ho¹t ®éng 1 : Giíi thiÖu t¸c gi¶ , t¸c I . T×m hiÓu chung .
phÈm . 1 . T¸c gi¶ :
- Lµ nhµ th¬ hiÖn ®¹i lín nhÊt cña Ên
? Tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ Ta §é , tõng ®Õn ViÖt Nam .
Go ? - §Ó l¹i mét gia tµi v¨n häc nghÖ thuËt
®å sé c¶ vÒ th¬ , v¨n , nh¹c , ho¹ .
- Víi tËp " Th¬ d©ng " «ng lµ nhµ v¨n
®Çu tiªn cña Ch©u ¸ ®îc nhËn gi¶i th-
ëng v¨n häc N« - ben ( 1913 ) .
- Th¬ Ta - go thÓ hiÖn tinh thÇn d©n
téc , d©n chñ s©u s¾c , tinh thÇn
nh©n v¨n cao c¶ vµ chÊt tr÷ t×nh triÕt
lÝ nång ®îm .
2 . T¸c phÈm : M©y vµ sãng .
- §îc Ta Go dÞch ra tiÕng anh , in
? Em biÕt g× vÒ bµi th¬ " M©y vµ trong tËp " Tr¨ng non " -> TËp th¬ lµ
sãng " cña Ta Go . tÆng vËt v« gi¸ cña Ta Go dµnh cho
tuæi th¬ , ®îc viÕt tõ lßng yªu con trÎ
vµ c¶ næi ®au buån v× mÊt hai ®øa
con th©n yªu .
3 . §äc :
Bµi th¬ lµ lêi em bÐ nãi víi mÑ nh

mét lêi thñ thØ , t©m t×nh . * ThÓ th¬ : tù do .
Häc sinh ®äc ph©n vai . * Ph¬ng thøc biÓu ®¹t : tù sù + biÓu
? X¸c ®Þnh thÓ th¬ ? Ph¬ng thøc c¶m .
biÓu ®¹t . 3 . Bè côc :
? Bµi th¬ cã bè côc 2 phÇn , h·y t×m
- ThuËt l¹i lêi em víi m©y .
vµ nªu néi dung tõng phÇn . - ThuËt l¹i lêi em víi sãng .
-> NhËn xÐt :
+ Hai phÇn gièng nhau vÒ sè dßng th¬
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc 2 , cã sù lÆp l¹i vÒ tõ ng÷ , cÊu tróc ,
phÇn nµy . çch x©y dùng h×nh ¶nh kh«ng trïng
lÆp .
+ Mçi phÇn cña lêi em bÐ ®Òu gièng
nhau :
- Lêi mêi gäi cña ngêi sèng trªn m©y
hoÆc sãng .
- Lêi tõ chèi cña em bÐ .
- Trß ch¬i cña em bÐ .
=> §©y lµ th¬ v¨n xu«i ( lèi th¬ hiÖn
®¹i ) .
II . Ph©n tÝch :
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch . 1 . Sù hÊp dÉn cña m©y vµ sãng .
? Em bÐ ®· tëng tîng ra nh÷ng thö - Ch¬i tõ khi thøc dËy .

th¸ch nµo quyÕn rò em xa mÑ ? - Cho ®Õn lóc chiÒu tµ .
? Cuéc vui ch¬i cña m©y vµ sãng ®îc - Ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c .
em tëng tîng thÕ nµo ? - Ca h¸t tõ b×nh minh ®Õn tèi .
- Ngao du n¬i nµy n¬i nä .
=> Vui , ®Ñp , hÊp dÉn ®Çy quyÕn
rò
? C¶m nhËn cña em vÒ cuéc vui nµy ? -> TiÕng gäi cña mét thÕ giíi k×
? Tríc sù hÊp dÉn cña m©y vµ sãng , diÖu .
em bÐ ®· cã th¸i ®é nh thÕ nµo ? 2 . H×nh ¶nh em bÐ :
H·y ®äc l¹i dßng thø 5 ë c¶ hai phÇn . a, Lêi nãi :
? X¸c ®Þnh vÞ trÝ dßng th¬ " Con hái
" ë mçi phÇn .
C©u hái cña em thÓ hiÖn ®iÒu g× ? - Em hái : V× muèn ®i nªn hái ®êng
-> ®Æc tÝnh t©m lÝ cña trÎ th¬ : ham
ch¬i nhÊt lµ tríc c¶nh ®Ñp ®Çy
quyÕn rò .
? Lóc ®Çu , em bÐ hái ®êng ®i . Nh- - Em tõ chèi : Lµm sao t«i cã thÓ rêi
ng sau ®ã th× sao ? mÑ mµ ®Õn ®îc -> T×nh yªu th¬ng
Gi¸o viªn : NÕu em tõ chèi ngay ..... mÑ ®· th¾ng lêi mêi gäi hÊp dÉn cña
th× sÏ thiÕu t×nh c¶m ch©n thùc v× m©y vµ sãng .
trÎ em nµo ch¶ ham ch¬i nhng em -> Søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö .
®· tõ chèi : V× t×nh yªu th¬ng mÑ
®· th¾ng lêi mêi gäi cña m©y vµ
sãng -> Sù kh¾c phôc ham muèn v×
mét ®iÒu kh¸c cao c¶ thiªng liªng .
§ã lµ tÝnh nh©n v¨n s©u s¾c cña
bµi th¬ . b, S¸ng t¹o trß ch¬i .
- Con lµ m©y .
? Em bÐ ®· tëng tîng ra trß ch¬i ®Çy - MÑ lµ tr¨ng .
thó vÞ kh¸c nhau nh thÕ nµo ? - Con choµng tay lªn ngêi mÑ .
- M¸i nhµ lµ trêi xanh .
- Con lµ sãng , mÑ lµ bÕn bê .
- Con sÏ l¨n , l¨n m·i cïng tiÕng cêi vì
tan vµo lßng mÑ .
=> Trß ch¬i hay , thó vÞ , cã sù kÕt
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trß ch¬i cña hîp gi÷a thiªn nhiªn vµ t×nh mÉu tö
em bÐ mµ em ®· s¸ng t¹o ra ? So s¸nh thiªng liªng bÊt diÖt .
víi trß ch¬i cña m©y vµ sãng .
Gi¸o viªn b×nh - liªn hÖ . => Em bÐ yªu mÑ thiÕt tha , ®»m
? Qua trß ch¬i Êy em c¶m nhËn g× vÒ th¾m kh«ng muèn xa mÑ .
em bÐ . - C©u th¬ cuèi : t×nh mÉu tö ë kh¾p
? Em h·y ph©n tÝch ý nghÜa cña c©u n¬i thiªng liªng , bÊt diÖt .
th¬ cuèi bµi :
" Kh«ng ai biÕt ..... con ta " . -> Th¬ Ta Go thêng ®Ëm ý nghÜa
triÕt lÝ : h¹nh phóc kh«ng ph¶i lµ
®iÒu g× xa x«i , bÝ Èn do ai ban cho
mµ ë ngay trªn trÇn thÕ , do chÝnh
con ngêi - nguån cña s¸ng t¹o , sù hoµ
hîp t¹o dùng . T×nh yªu lµ céi nguån
cña sù kÕt hîp gi÷a con ngêi víi thiªn
nhiªn . Nhµ th¬ ®· ho¸ th©n b»ng em
bÐ ®Ó ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng
bÊt diÖt .
? H·y chØ ra nh÷ng thµnh c«ng vÒ 3 . NghÖ thuËt x©y dùng h×nh ¶nh
mÆt nghÖ thuËt cña bµi th¬ trong thiªn nhiªn .
viÖc x©y dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn ? - M©y , tr¨ng , sãng , bê biÓn , bÇu
Gîi ý : trêi ...... -> th¬ méng + trÝ tëng tîng
? + Nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn nµo cña em bÐ cµng lung linh , k× ¶o .
®îc nh¾c ®Õn trong bµi ? -> Liªn tëng : Tiªn ®ång , «ng tiªn , ng-
? + Nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn Êy gîi êi tiªn ç => sinh ®éng ch©n thùc .
cho em liªn tëng g× ? - M©y - sãng -> biÓu tîng vÒ con .
? + Gi¸ trÞ cña viÖc sö dông h×nh ¶nh - Tr¨ng - bê biÓn -> tîng trng cho tÊm
thiªn nhiªn Êy ? lßng dÞu hiÒn bao la cña mÑ .
-> Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng ,
bÊt diÖt .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn luyÖn tËp - tæng kÕt .

Häc sinh lµm bµi tËp .
C©u 1 : Dßng nµo sau ®©y thÓ hiÖn ®óng nhÊt néi dung c¶m xóc cña bµi
th¬:
A . T×nh yªu thiÕt tha , s©u nÆng cña ®øa con víi mÑ .
B . Ngîi ca t×nh mÉu tö thiªng liªng , bÊt diÖt .
C.TÊm lßng yªu th¬ng , tr©n träng cña t¸c gi¶ víi trÎ th¬ .
D . C¶ 3 ý trªn ®Òu ®óng .
C©u 2 : §Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi th¬ .
A . Lµ th¬ v¨n xu«i , trong ®ã lêi kÓ cã xen ®èi tho¹i , dïng phÐp lÆp cã sù
biÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn .
B . Dïng biÖn ph¸p lÆp l¹i , nhng cã sù biÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn , x©y dùng
nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn giµu ý nghÜa tîng trng .
C. Lµ th¬ v¨n xu«i , trong ®ã lêi kÓ cã xen ®èi tho¹i , dïng phÐp lÆp cã sù
biÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn , x©y dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn giµu ý nghÜa tîng trng .
* Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc ghi nhí SGK .
- Tr¶ lêi c©u 6 .
- ChuÈn bÞ bµi «n tËp th¬ .
TiÕt 127 .
¤n tËp th¬ .

Gióp häc sinh :
- ¤n tËp hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ çc t¸c phÈm th¬ hiÖn ®¹i ViÖt
Nam häc trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 9 .
- Cñng cè nh÷ng tri thøc vÒ thÓ lo¹i th¬ tr÷ t×nh ®· h×nh thµnh qua qu¸
tr×nh häc çc t¸c phÈm th¬ trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 vµ çc líp díi .
- Bíc ®Çu h×nh thµnh hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ ®Æc ®iÓm vµ thµnh tùu cña
th¬ ViÖt Nam tõ sau çch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945 .
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch th¬ .
B . ChuÈn bÞ :
- Häc sinh lËp b¶ng thèng kª vµ tr¶ lêi c©u hái nh SGK .
- Vßng quay v¨n häc .
Ho¹t ®éng 1 : Tæ chøc kiÓm tra bµi cò .
- Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh tríc ®ã mét tuÇn .
- Gi¸o viªn kiÓm tra kÕt qu¶ chuÈn bÞ bµi cña mét vµi häc sinh .
Ho¹t ®éng 2 : Néi dung vµ tiÕn tr×nh «n tËp .
- Gi¸o viªn nªu yªu cÇu tiÕt häc .
- Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh «n tËp theo 6 c©u hái SGK .
C©u 1 : LËp b¶ng hÖ thèng .
- Gi¸o viªn cho häc sinh lÇn lît tr¶ lêi theo çc môc ë çc cét ®· híng dÉn .
- Häc sinh lªn quay vßng quay VH ®Ó chän sè ®iÓm .
Gi¸o viªn nªu c©u hái theo møc ®é ®iÓm .
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt luËn nh SGV .
T Tªn bµi T¸c N¨m ThÓ §Æc s¾c néi dung t t- §Æc s¾c nghÖ
T th¬ gi¶ s¸ng t¸c lo¹i ëng thuËt
1. §ång ChÝn 1948 Tù - Ca ngîi t×nh ®ång chÝ - Chi tiÕt h×nh
chÝ h H÷u do - cïng chung c¶nh ngé - ¶nh, ng«n ng÷ gi¶n
lÝ tëng chiÕn ®Êu cña dÞ , ch©n thùc , c«
nh÷ng ngêi lÝnh çch ®äng , giµu søc
m¹ng trong thêi k× ®Çu biÓu c¶m .
kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p
-> T×nh ®ång chÝ t¹o
nªn søc m¹nh vµ vÎ ®Ñp
tinh thÇn cña ngêi lÝnh
çch m¹ng .
2. Bµi th¬ Ph¹m 1961 Tù - T thÕ hiªn ngang , tinh - Tø th¬ ®éc ®¸o .
vÒ TiÕn do thÇn chiÕn ®Êu b×nh H×nh ¶nh nh÷ng
tiÓu DuËt tÜnh , diÔn c¶m , niÒm chiÕc xe kh«ng
®éi xe vui l¹c quan cña nh÷ng kÝnh , giäng ®iÖu
kh«ng ngêi lÝnh l¸i xe ..... tù nhiªn , khoÎ
kÝnh kho¾n .....
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh «n tËp cho ®Õn bµi th¬ M©y vµ Sãng ( nh
SGV ) .
C©u 2 : S¾p xÕp çc bµi th¬ ViÖt Nam ®· häc theo giai ®o¹n lÞch sö :
- 1945 - 1954 : §ång chÝ .
- 1954 - 1964 : §oµn thuyÒn ®¸nh ç , BÕp löa , Con cß .
- 1964 - 1975 : Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh , Khóc h¸t ru .....
- Sau 1975 : ¸nh tr¨ng , Mïa xu©n nho nhá , ViÕng l¨ng B¸c , Nãi víi con ,
Sang thu .
=> Ph¶n ¸nh t×nh c¶m t tëng cña con ngêi ( t×nh yªu quª h¬ng , ®Êt níc ,
t×nh c¶m ®ång chÝ g¾n bã víi B¸c , t×nh c¶m g¾n bã bÒn chÆt nh t×nh mÑ
con , bµ ch¸u ) .
C©u 3 : T×m hiÓu chñ ®Ò t×nh mÑ con trong mét sè bµi th¬ .
? KÓ tªn nh÷ng bµi th¬ ®· häc ë líp 9 cã chñ ®Ò vÒ t×nh mÑ con ?
( Con cß , Khóc h¸t ru , M©y vµ sãng ) .
? ChØ ra ®iÓm gièng nhau ?
- §Òu ca ngîi t×nh mÑ con ®»m th¾m , thiªng liªng .
- Dïng lêi ru cña ngêi mÑ , hoÆc ngêi con .
? ChØ ra ®iÓm riªng biÖt ë mçi bµi th¬ trong çch biÓu hiÖn t×nh mÑ
con .
* Bµi : Khóc h¸t ru ...... thÓ hiÖn sù thèng nhÊt cña t×nh yªu con víi lßng yªu
níc , g¾n bã víi çch m¹ng vµ ý chÝ chiÕn ®Êu cña ngêi mÑ d©n téc Tµ «i trong
hoµn c¶nh hÕt søc gian khæ ë chiÕn khu miÒn T©y Thõa Thiªn HuÕ trong thêi
k× kh¸ng chiÕn chèng Mü .
* Bµi : Con cß khai th¸c vµ ph¸t triÓn tø th¬ tõ h×nh tîng con Cß trong ca
dao h¸t ru ®Ó ca ngîi t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi h¸t ru .
* Bµi : M©y vµ sãng ho¸ th©n vµo lêi trß chuyÖn hån nhiªn , ng©y th¬ cña
em bÐ víi mÑ ®Ó thÓ hiÖn t×nh yªu mÑ th¾m thiÕt cña trÎ th¬ .
C©u 4 : H×nh ¶nh ngêi lÝnh vµ t×nh ®ång chÝ , ®ång ®éi trong 3 bµi
th¬ : §ång chÝ , Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh , ¸nh tr¨ng .
* §iÓm chung : §Òu viÕt vÒ vÎ ®Ñp tÝnh çch vµ t©m hån cña anh bé ®éi
cô Hå , ngêi lÝnh çch m¹ng trong nh÷ng hoµn c¶nh kh¸c nhau .
* §iÓm riªng :
1 . §ång chÝ : T×nh ®ång chÝ , ®ång ®éi gÇn gòi , gi¶n dÞ , thiªng liªng
cña nh÷ng ngêi lÝnh n«ng d©n nghÌo khæ trong nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn
chèng Ph¸p cïng chung c¶nh ngé , lÝ tëng ......
2 . Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh : TÝnh chÊt l¹c quan , b×nh tÜnh ,
t thÕ hiªn ngang tµng , ý chÝ kiªn cêng , dòng c¶m vît qua khã kh¨n , nguy hiÓm
v× sù nghiÖp gi¶i phãng MiÒn nam cña nh÷ng ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng
S¬n .....
3 . ¸nh tr¨ng : T©m sù cña ngêi lÝnh sau chiÕn tranh , sèng gi÷a thµnh phè
trong hoµ b×nh : gîi l¹i nh÷ng kØ niÖm g¾n bã cña ngêi lÝnh víi thiªn nhiªn ,
®Êt níc , víi ®ång ®éi ....... Tõ ®ã nh¾c nhë vÒ ®¹o lÝ t×nh nghÜa thuû chung .
C©u 5 : NhËn xÐt bót ph¸p cña Huy CËn , NguyÔn Du , ChÕ Lan Viªn ,
Thanh H¶i qua çc bµi th¬ ®· häc .
* §oµn thuyÒn ®¸nh ç - Huy CËn .
Bót ph¸p l·ng m¹n , nhiÒu so s¸nh , liªn tëng , tëng tîng bay bæng . Giäng th¬
t¬i vui , khoÎ kho¾n . §ã lµ bµi ca lao ®éng s«i næi , phÊn chÊn , hµo hïng .
H×nh ¶nh ®Æc s¾c : ®oµn thuyÒn ®¸nh ç ra ®i , ®¸nh c¶ , trë vÒ .
* §ång chÝ - ChÝnh H÷u : Bót ph¸p hiÖn thùc , h×nh ¶nh ch©n thùc , cô
thÓ , chän läc , c« ®óc . H×nh ¶nh ®Æc s¾c " §Çu sóng tr¨ng treo " .
* ¸nh tr¨ng - NguyÔn Du : Bót ph¸p gîi nghÜ , gîi t¶ , ý nghÜa kh¸i qu¸t . Lêi
t×nh tù , ®éc tho¹i , ¨n n¨n , ©n hËn víi chÝnh m×nh . H×nh ¶nh ®Æc s¾c : " ¸nh
tr¨ng im ph¨ng ph¾c " .
* Con Cß - ChÕ Lan Viªn : " §ñ cho ta giËt m×nh " .
Bót ph¸p d©n téc , hiÖn ®¹i : ph¸t triÓn h×nh ¶nh con Cß trong ca dao vµ lêi
h¸t ru . H×nh ¶nh ®Æc s¾c : Con Cß , çnh Cß .
* Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i .
Bót ph¸p hiÖn thùc , l·ng m¹n chÊt HuÕ ®Ëm ®µ . Lêi t©m nguyÖn tríc lóc
®i xa . H×nh ¶nh ®Æc s¾c " Mïa xu©n nho nhá " .
Häc sinh ®äc phÇn chuÈn bÞ cña m×nh - häc sinh kh¸c nhËn xÐt - gi¸o viªn
kÕt luËn nh trªn .
- Gi¸o viªn tæng kÕt .
- NhËn xÐt kÕt qu¶ giê häc .
- Híng dÉn häc sinh tiÕp tôc «n tËp tèt chuÈn bÞ cho tiÕt kiÓm tra viÕt vÒ
th¬ .

Thêi gian bè trÝ trong 1 tiÕt lµ qu¸ Ýt .
TiÕt 128 .
NghÜa têng minh vµ nghÜa hµm ý .

- Cñng cè kh¸i niÖm vÒ nghÜa têng minh vµ hµm ý .
- RÌn kÜ n¨ng sö dông vµ gi¶i m· hµm ý trong giao tiÕp .
B . ChuÈn bÞ :
B¶ng phô .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp :
- Khëi ®éng .
Bµi 1 : X¸c ®Þnh hµm ý trong c©u in ®Ëm ë ®o¹n th¬ sau :
" Tho¾t tr«ng ........ tr¸i nhiÒu " .
( NguyÔn Du - TruyÖn KiÒu ) .
Bµi 2 : Khoanh trßn vµo ch÷ çi ®øng tríc c©u tr¶ lêi ®óng :
A . Tr¸i ngîc víi nghÜa têng minh .
B . Cïng mét néi dung víi nghÜa têng minh .
C . Èn ®»ng sau nghÜa têng minh .
D . Th«ng b¸o nhiÒu nghÜa h¬n nghÜa têng minh .
Bµi 3 : Dïng hµm ý khi nµo ?
A . Khi kh«ng muèn nãi th¼ng .
B . Muèn ngêi nghe kh«ng hiÓu .
C. Kh«ng biÕt nãi râ ý .
D . Muèn chÊm døt cuéc ®èi tho¹i .
Bµi 4 : Trong lêi nãi h»ng ngµy :
A . TÊt c¶ çc c©u ®Òu cã hµm ý .
B . Kh«ng c©u nµo cã hµm ý .
C. Cã c©u cã , cã c©u kh«ng cã hµm ý .
D. TÊt c¶ ý A, B, C .
§¸p ¸n :
1 . Hµm ý mØa mai :
+ Nµng lµ tiÓu th danh gi¸ thÕ mµ còng ph¶i ®Õn ®©y , cói ®Çu tríc con
hoa n« nµy sao .
+ §e do¹ trõng trÞ : Gieo giã ¾t sÏ gÆp b·o .
2.C
3.A
4.C
Häc sinh suy nghÜ - ph¸t biÓu - líp nhËn xÐt - gi¸o viªn kÕt luËn , chèt .
Hµm ý lµ nh÷ng ®iÒu ngêi nãi muèn ngêi nghe suy ra tõ c©u nãi cña
m×nh . Lµm cho ngêi nghe hiÓu ®îc hµm ý , nghÜa lµ hµm ý ®· sö dông thµnh
c«ng .
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn x¸c ®Þnh

®iÒu kiÖn sö dông hµm ý . I . §iÒu kiÖn sö dông hµm ý .
* VÝ dô : §o¹n trÝch " T¾t ®Ìn " :
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc ®o¹n trÝch - C©u 1 : Con chØ ....... n÷a th«i ->
SGK . MÑ ph¶i b¸n con cho cô NghÞ ->
? Nªu hµm ý cña nh÷ng c©u in ®Ëm . ®iÒu ®au lßng .
- C©u 2 : Con sÏ ¨n ..... Th«n §oµi -> u
? V× sao chÞ DËu kh«ng nãi th¼ng víi ®· b¸n con cho cô NghÞ Th«n §oµi
con mµ ph¶i dïng hµm ý ? => ChÞ DËu kh«ng d¸m nãi th¼ng víi
con v× chÞ qu¸ ®au lßng vµ còng lo
con sÏ buån tñi .
? Hµm ý trong c©u nãi nµo cña chÞ => Hµm ý trong c©u 2 râ h¬n v× cã
DËu râ h¬n ? V× sao ? chi tiÕt cô NghÞ Th«n §oµi . Së dÜ
chÞ ph¶i nãi râ h¬n v× çi TÝ ®·
kh«ng hiÓu ®îc hµm ý ë c©u 1 .
? Chi tiÕt nµo trong ®o¹n trÝch cho - Chi tiÕt : " Çi TÝ nghe nãi .......
thÊy çi TÝ ®· hiÓu hµm ý trong c©u ®Êy ? " -> Nã hiÓu hµm ý cña mÑ v×
nãi cña mÑ ? V× sao TÝ l¹i cã thÓ tríc ®ã nã ®· biÕt bè mÑ ®Þnh b¸n nã
hiÓu hµm ý Êy ? cho NghÞ QuÕ vµ v× phÇn nµo hiÓu
? Häc sinh th¶o luËn . c¶nh ngé gia ®×nh .
? Khi sö dông hµm ý cÇn tr¸nh ®iÒu * Ghi nhí :

g×? §Ó sö dông hµm ý cÇn 2 ®iÒu kiÖn :
Gi¸o viªn cho häc sinh chèt ghi nhí . - Ngêi nãi ( viÕt ) cã ý thøc ®a hµm ý
vµo c©u nãi ( viÕt ) .
- Ngêi nghe ( ®äc ) cã n¨ng lùc gi¶i
Häc sinh ®äc ghi nhí . ®o¸n hµm ý .
Gi¸o viªn lu ý cho häc sinh :
Khi sö dông hµm ý :
+ §èi tîng tiÕp nhËn hµm ý .
+ Ng÷ c¶nh sö dông hµm ý .
II . LuyÖn tËp .
Bµi 1 : Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp .
Häc sinh lµm viÖc ®éc lËp , ®øng t¹i
chç tr¶ lêi , líp nhËn xÐt .
Gi¸o viªn bæ sung :

Tr¶ lêi :
a, Ngêi nãi : Anh thanh niªn .
Ngêi nghe : ¤ng ho¹ sÜ vµ c« g¸i .
Hµm ý : " ChÌ ®· ngÊm råi ®Êy " : Mêi b¸c vµ c« vµo nhµ uèng níc chÌ .
Hai ngêi ®Òu hiÓu hµm ý : " ¤ng liÒn theo ....... xuèng ghÕ " .
b , Ngíi nãi : Anh TÊn .
Ngêi nghe : ChÞ hµng ®Ëu .
Hµm ý c©u in ®Ëm lµ : Chóng t«i kh«ng thÓ cho ®îc v× chóng t«i cÇn
ph¶i b¸n nh÷ng thø nµy ®i .
Ngêi nghe hiÓu hµm ý : " ThËt lµ cµng giµu cã ..... cµng giµu cã " .
c, Ngêi nãi : Thuý KiÒu .
Ngêi nghe : Ho¹n Th .
Hµm ý c©u 2 : H·y chuÈn bÞ nhËn sù b¸o o¸n thÝch ®¸ng .
Ho¹n Th hiÓu hµm ý nªn " Hån l¹c ...... kªu ca " .
Bµi 2 :
- Hµm ý : Ch¾t giïm níc ®Ó c¬m khái nh·o .
- Sö dông hµm ý kh«ng thµnh c«ng v× " Anh S¸u vÉn ngåi im " -> anh
kh«ng céng t¸c .
Bµi 3 : 2 nhãm lªn tr×nh bµy trªn b¶ng .
Chó ý t×nh huèng cã thÓ x¶y ra .
- Thµnh c©u têng minh .
- C©u cã hµm ý nhng thiÕu tÕ nhÞ .
Gi¸o viªn chèt :
- Tr¸nh nãi nh÷ng c©u hµm ý thiÕu tÕ nhÞ , hoÆc cã thÓ bÞ hiÓu lÇm ( dï
ngêi nãi v« t×nh ....... ) .
- C©u nãi cã hµm ý ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp , ®¶m b¶o tÝnh tÕ
nhÞ , lÞch sù .
Bµi 4 : Qua sù so s¸nh cña Lç TÊn cã thÓ nhËn ra hµm ý : Tuy hy väng ch a
thÓ nãi lµ thùc hay h , nhng nÕu cè g¾ng thùc hiÖn th× cã thÓ ®¹t ®îc .
Bµi 5 : Häc sinh ®äc thuéc lßng " M©y vµ Sãng "
- C©u cã hµm ý mêi mäc lµ hai c©u më ®Çu b»ng " Bän tí ch¬i ... " .
- C©u cã hµm ý tõ chèi lµ hai c©u : " MÑ m×nh ®ang ®îi ë nhµ " vµ "
Lµm sao cã thÓ ....... ®Õn ®îc " .
- ViÕt thªm " Kh«ng biÕt cã ai muèn ch¬i víi bän tí kh«ng " .
Ho¹t ®éng 3 :Híng dÉn häc ë nhµ .
- N¾m v÷ng ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý .
- Hoµn thµnh çc bµi tËp .
TiÕt 129 .
KiÓm tra v¨n ( PhÇn th¬ ) .

Gióp häc sinh :
- KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp çc t¸c phÈm th¬ hiÖn ®¹i ViÖt
Nam trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 , k× II .
- RÌn luyÖn vµ ®¸nh gi¸ kÜ n¨ng viÕt v¨n ( sö dông tõ ng÷ , viÕt c©u ,
®o¹n v¨n vµ bµi v¨n ) .
- Häc sinh cÇn huy ®éng ®îc nh÷ng tri thøc vµ kÜ n¨ng vÒ TiÕng viÖt vµ
TËp lµm v¨n vµo bµi lµm .
B . ChuÈn bÞ :
- Häc sinh «n tËp phÇn th¬ díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn .
- Gi¸o viªn ra ®Ò , in ®Ò vµo bµi kiÓm tra .
- Gi¸o viªn ph¸t bµi kiÓm tra ( cã in ®Ò s½n ) cho häc sinh .
- Häc sinh lµm bµi .
- §Ò vµ ®¸p ¸n cã trong bé ®Ò .
* Híng dÉn häc ë nhµ .
ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo : Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông .
TiÕt 130 .

Gióp häc sinh cñng cè l¹i kiÕn thøc ®Ó lµm bµi nghÞ luËn vÒ nh©n vËt
v¨n häc , nh×n l¹i kÕt qu¶ bµi lµm cña b¶n th©n ®Ó rót kinh nghiÖm .
- TiÕp tôc rÌn luyÖn çc kÜ n¨ng lµm bµi nghÞ luËn v¨n häc .
B . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc :
Nªu çc bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn .
* Ho¹t ®éng 1 : ChÐp l¹i ®Ò v¨n , tæ chøc t×m hiÓu ®Ò , t×m ý .
Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh t×m hiÓu ®Ò , t×m ý chÝnh cña ®Ò .
* Ho¹t ®éng 2 : Tæ chøc lËp dµn ý cho ®Ò bµi .
Häc sinh lµm viÖc tËp thÓ , gi¸o viªn nªu tõng yªu cÇu .
- Më bµi
- Th©n bµi
- KÕt bµi
* Ho¹t ®éng 3 : NhËn xÐt t×nh h×nh lµm bµi cña häc sinh :
- ¦u , khuyÕt ®iÓm vÒ néi dung , h×nh thøc .
- Cho ®äc mÉu : nh÷ng bµi lµm tèt .
* Ho¹t ®éng 4 : Tr¶ bµi , söa bµi , lÊy ®iÓm vµo sæ .
- Häc sinh ®äc , söa lçi .
- Gi¸o viªn lÊy ®iÓm vµo sæ .
* Híng dÉn häc ë nhµ .
- N¾m bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn .
- ChuÈn bÞ bµi " Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông " .
Ngµy ..... th¸ng ..... n¨m 200.......

TuÇn 27 .
Bµi 26 .
TiÕt 131 - 132 .
Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông .

- N¾m mét çch cã hÖ thèng néi dung , ý nghÜa vµ çch tiÕp cËn çc v¨n
b¶n nhËt dông ®· häc ë THCS .
- TiÕp tôc båi dìng n¨ng lùc viÕt bµi nhËt dông vÒ çc chñ ®Ò xung quanh
cuéc sèng cña em .
B . ChuÈn bÞ :
GiÊy trong , m¸y chiÕu , bót d¹ .
* KiÓm tra bµi cò : Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh .
* Bµi míi : §©y lµ tiÕt «n tËp cuèi cïng , «n tËp toµn bé çc v¨n b¶n nhËt
dông ®· häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn «n tËp

I . Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông .
* Häc sinh ®äc môc I SGK .
* Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn , ph¸t biÓu theo hÖ thèng c©u hái sau :
? V¨n b¶n nhËt dông cã ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i kh«ng ?
? Nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu cÇn lu ý cña kh¸i niÖm nµy lµ g× ?
? Em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh cËp nhËt ? TÝnh cËp nhËt víi tÝnh thêi sù cã
liªn quan g× víi nhau .
? Nh÷ng v¨n b¶n ®· häc cã ph¶i chØ cã tÝnh thêi sù nhÊt thêi hay kh«ng ?
V× sao ?
? Häc v¨n b¶n nhËt dông lµm g× ?
? Häc sinh lÇn lît tr¶ lêi tõng c©u .
Gi¸o viªn tãm t¾t , tæng kÕt ( cã b¶ng mÉu kÌm theo ) trªn m¸y chiÕu .
Ho¹t ®éng 2 : HÖ thèng ho¸ néi dung v¨n b¶n nhËt dông .
Líp Tªn v¨n b¶n ND Néi dung Chñ ®Ò , ®Ò tµi PT biÓu

®¹t
1. CÇu Long - N¬i chøng kiÕn nh÷ng sù - Giíi thiÖu vµ b¶o - TS +
Biªn chøng kiÖn lÞch sö hµo hïng , bi vÖ di tÝch lÞch sö MT +
nh©n lÞch sö . tr¸ng cña Hµ Néi . , danh lam th¾ng biÓu
c¶nh. c¶m .
2. §éng Phong - Lµ k× quan thÕ giíi , thu - Giíi thiÖu danh
6
Nha . hót kh¸ch du lÞch , tù hµo lam th¾ng c¶nh . - TM +
vµ b¶o vÖ danh th¾ng nµy . MT .
3. Bøc th cña - Con ngêi ph¶i sèng hoµ hîp - Quan hÖ gi÷a
thñ lÜnh da ®á . víi thiªn nhiªn , lo b¶o vÖ thiªn nhiªn vµ con - NL +
m«i trêng . ngêi . BC
7 4. Cæng trêng - T×nh c¶m thiªng liªng cña - Gi¸o dôc , nhµ tr- - TS +
më ra . cha mÑ víi con çi . Vai trß êng , gia ®×nh , trÎ MT + TM
cña nhµ trêng ®èi víi mçi em . + NL +
con ngêi . BC .
5. MÑ t«i . - T×nh yªu th¬ng , kÝnh - nt
träng cha mÑ lµ t×nh c¶m TS+ MT
thiªng liªng cña con çi . + NL +
6. Cuéc chia tay - T×nh c¶m th©n thiÕt cña - nt BC
cña nh÷ng con hai anh em vµ nçi ®au chua
bóp bª . xãt khi ë trong hoµn c¶nh - TS + NL
gia ®×nh bÊt h¹nh . + BC .
7. Ca HuÕ trªn - VÎ ®Ñp cña s«ng H¬ng - V¨n häc d©n
s«ng H¬ng . VH vµ nh÷ng con ngêi tµi gian
hoa xø HuÕ . - TM +
NL + TS
+ BC .
8. Th«ng tin vÒ - T¸c h¹i cña viÖc sö dông - M«i trêng NL + TM
ngµy tr¸i ®Êt bao b× ni l«ng víi m«i trêng
n¨m 2000 .
8 9. ¤n dÞch vµ - T¸c h¹i cña thuèc l¸ ®Õn - Chèng tÖ n¹n ma - TM +
thuèc l¸ . kinh tÕ vµ søc khoÎ . tuý , thuèc l¸ NL + BC
10. Bµi to¸n - Mèi quan hÖ gi÷a d©n sè - D©n sè vµ t¬ng - TM+ NL
d©n sè . vµ sù ph¸t triÓn x· héi . lai nh©n lo¹i .
11. Tuyªn bè - Tr¸ch nhiÖm ch¨m sãc , - QuyÒn sèng con - NL +
thÕ giíi vÒ sù b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ ngêi . TM + BC
sèng cßn , em cña céng ®ång quèc tÕ .
quyÒn ®îc b¶o
vÖ vµ ph¸t
triÓn cña trÎ
em . - Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t - Chèng chiÕn - NL +
9
12. §Êu tranh nh©n vµ tr¸ch nhiÖm ng¨n tranh , b¶o vÖ hoµ BC
cho mét thÕ giíi chÆn chiÕn tranh v× hoµ b×nh thÕ giíi .
hoµ b×nh . b×nh thÕ giíi .
- VÎ ®Ñp cña phong çch - Héi nhËp víi thÕ
13. Phong çch HCM , tù hµo , kÝnh yªu vÒ giíi vµ gi÷ g×n - NL +
Hå ChÝ Minh . B¸c . b¶n s¾c v¨n ho¸ BC
d©n téc .
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy b¶ng hÖ thèng ho¸ cña ç nh©n , gi¸o
viªn bæ sung , chiÕu trªn mµn h×nh b¶ng trªn .
? Nh÷ng vÊn ®Ò trªn cã ®¹t çc yªu cÇu cña mét v¨n b¶n nhËt dông kh«ng ?
Cã mang tÝnh cËp nhËt kh«ng ? Cã ý nghÜa l©u dµi kh«ng ? Cã gi¸ trÞ v¨n häc
kh«ng ( cã ) .
? Ta cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ h×nh thøc biÓu ®¹t cña v¨n b¶n nhËt
dông ?
( Cã thÓ sö dông tÊt c¶ mäi ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña v¨n b¶n ) .
Ho¹t ®éng 3 :
III . Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông .
- Häc sinh ®äc SGK .
- NhÊn m¹nh 5 yªu cÇu :
+ Lu ý néi dung çc chó thÝch cña v¨n b¶n nhËt dông .
+ Liªn hÖ çc vÊn ®Ò trong v¨n b¶n nhËt dông .
+ Cã ý kiÕn , quan ®iÓm riªng tríc vÊn ®Ò ®ã .
+ VËn dông tæng hîp kiÕn thøc çc m«n häc kh¸c ®Ó lµm s¸ng tá çc vÊn
®Ò ®îc ®Æt ra trong v¨n b¶n nhËt dông .
+ C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ ph¬ng thøc biÓu hiÖn ®Ó ph©n tÝch mét v¨n
b¶n nhËt dông .
Ho¹t ®éng 4 : Ghi nhí
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK .
- N¾m v÷ng chøc n¨ng , tÝnh cËp nhËt cña v¨n b¶n nhËt dông vµ hÖ thèng
v¨n b¶n nhËt dông ®îc häc ë THCS .
- ChuÈn bÞ bµi : Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng .
TiÕt 133 - Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng ( PhÇn tiÕng viÖt )

- NhËn biÕt mét sè tõ ng÷ ®Þa ph¬ng .
- Híng dÉn tr×nh ®é ®èi víi viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong ®êi
sèng, nhËn xÐt vÒ çch sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng khi dïng trong bµi viÕt , phæ
biÕn réng r·i ( nh trong v¨n ch¬ng nghÖ thuËt ) .
B . ChuÈn bÞ :
- B¶ng phô .
Ho¹t ®éng 1 :
I . NhËn biÕt çc tõ ng÷ toµn d©n .
Bµi tËp 1 :
Tõ ®Þa ph¬ng Tõ toµn d©n

Häc sinh ®äc çc ®o¹n ThÑo SÑo
trÝch ë bµi tËp 1, 2, 3 . M¸ MÑ
? X¸c ®Þnh tõ ng÷ ®Þa LÆp bÆp L¾p b¾p
ph¬ng cã sö dông trong Ba Bè , cha
çc ®o¹n trÝch . Lui cui Lói hói
? ChuyÓn tõ ng÷ ®Þa Nh»m Cho lµ
ph¬ng -> toµn d©n . Kªu Gäi
§©m Trë thµnh
? Gi¸o viªn treo b¶ng §òa bÕp §òa c¶
phô. Nãi træng Nãi trèng kh«ng
Häc sinh th¶o luËn theo V« Vµo
nhãm lªn ®iÒn çc th«ng
tin vµo b¶ng .
Häc sinh kh¸c nhËn xÐt
bæ sung - Gi¸o viªn söa ,
kÕt luËn .
Häc sinh ®äc yªu cÇu Bµi 2 :
bµi tËp 2, 3, 4 . a, Kªu : Tõ toµn d©n ( thay b»ng nãi to ) .
Gi¸o viªn híng dÉn häc b, Kªu : Tõ ®Þa ph¬ng ( tõ toµn d©n gäi lµ t¬ng ®-
sinh lµm . ¬ng ) .
Gäi häc sinh lªn b¶ng . Bµi 3 :
Häc sinh kh¸c nhËn xÐt , - Tr¸i : qu¶
bæ sung . - Chi : g×
Gi¸o viªn nhËn xÐt , cho - Kªu : gäi
®iÓm . - Bèng hæng trèng ho¶ng : trèng rçng trèng rÔnh .
Häc sinh kÎ b¶ng nh Bµi 4 : Häc sinh tù lµm .
SGK råi tù ®iÒn .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn II . Sö dông tõ ®Þa ph¬ng .

häc sinh nhËn xÐt vÒ
çch sö dông tõ ®Þa ph-
¬ng . Bµi 5 :
a, Kh«ng nªn ®Ó cho " bÐ Thu " trong truyÖn dïng
tõ toµn d©n . V× em bÐ cha cã dÞp giao tiÕp réng
r·i ra bªn ngoµi ®Þa ph¬ng m×nh .
b, Trong lêi kÓ , t¸c gi¶ vÉn dïng mét sè tõ ng÷ ®Þa
ph¬ng dÔ hiÓu ®Ó nªu s¾c th¸i cña vïng ®Êt n¬i
viÖc ®îc kÓ diÔn ra . Tuy nhiªn , t¸c gi¶ cã chñ
®Þnh kh«ng dïng qu¸ nhiÒu tõ ®Þa ph¬ng ®Ó khái
g©y khã hiÓu cho ngêi ®äc kh«ng ph¶i lµ ngêi ®Þa
ph¬ng ®ã .
III . VËn dông .
Ho¹t ®éng 3 : ViÕt ®o¹n v¨n ( néi dung tù chän ) , cã sö dông tõ
®Þa ph¬ng ( g¹ch ch©n díi tõ ®Þa ph¬ng trong
Häc sinh viÕt bµi ( nÕu ®o¹n v¨n ) .
Ýt thêi gian cho vÒ
nhµ ) .

- ChuÈn bÞ viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7 .
TiÕt 134 - 135 .

Bµi viÕt sè 7 - NghÞ luËn v¨n häc .

- ¤n tËp tæng hîp vÒ lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng kiÓu bµi nghÞ luËn .
- ThÝch hîp víi kiÕn thøc v¨n , tiÕng viÖt .
- BiÕt çch vËn dông çc kiÕn thøc kÜ n¨ng vÒ kiÓu bµi nghÞ luËn , vÒ
mét t¸c phÈm v¨n häc ®· ®îc häc ë çc tiÕt ®ã trong thùc hµnh .
- BiÕt vËn dông mét çch linh ho¹t , nhuÇn nhuyÔn çc thao t¸c , ph©n tÝch
, gi¶i thÝch , chøng minh , b×nh gi¶ng ...... ®Ó lµm tèt bµi v¨n nghÞ luËn t¸c
phÈm v¨n häc .
- Çc kÜ n¨ng lµm bµi v¨n nãi chung ( bè côc , diÔn ®¹t , ng÷ ph¸p .... )
B . ChuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn : Ra ®Ò , ®¸p ¸n .
- Häc sinh : ¤n tËp tèt .
C . TiÕn tr×nh lªn líp :
- §Ò vµ ®¸p ¸n ( Cã trong bé ®Ò ë tËp hå s¬ gi¸o viªn ) .
- Gi¸o viªn ph¸t bµi cho häc sinh .
- Gi¸o viªn theo dâi häc sinh lµm bµi .
- HÕt giê thu bµi chÊm .
D . Híng dÉn häc ë nhµ .
- So¹n bµi " BÕn quª " .
Ngµy ...... th¸ng ......... n¨m 200......

TuÇn 28 .
TiÕt 136 - 137 .
BÕn quª
NguyÔn Minh Ch©u .

- Qua c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt NhÜ trong truyÖn , c¶m nhËn
®îc ý nghÜa triÕt lÝ mang tÝnh tr¶i nghiÖm vÒ cuéc ®êi con ngêi .
- ThÊy vµ ph©n tÝch ®îc nhøng ®Æc s¾c cña truyÖn : t¹o t×nh huèng
nghÞch lÝ , trÇn thuËt qua dßng néi t©m nh©n vËt , ng«n ng÷ , giäng ®iÖu
®Çy chÊt suy t , h×nh ¶nh , biÓu tîng .
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm cã sù kÕt hîp çc yÕu tè tù sù , tr÷ t×nh ,
triÕt lÝ .
- Gi¸o dôc cho häc sinh biÕt nhËn ra nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ vµ quý gi¸
trong nh÷ng g× gÇn gòi cña quª h¬ng , gia ®×nh .
- Gi¸o viªn ®äc çc tµi liÖu cã liªn quan .
- Häc sinh so¹n , tãm t¾t truyÖn .
? Em h·y kÓ tªn çc t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam ®· häc ë s¸ch Ng÷
v¨n 9 k× I ? Nªu chñ ®Ò cña çc t¸c phÈm ®ã .
? Häc sinh tr¶ lêi , Gi¸o viªn nhËn xÐt råi dÉn vµo bµi .

chung 1 . T¸c gi¶ :
? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ - NguyÔn Minh Ch©u ( 1930 -
NguyÔn Minh Ch©u . 1989 ) . Quª ë : Quúnh Lu NghÖ An .
- lµ c©y bót suÊt s¾c cña v¨n häc
ViÖt Nam hiÖn ®¹i .
- Trang v¨n cña «ng giµu ý vÞ triÕt lÝ
vµ ®a nghÜa .
? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c 2 . T¸c phÈm .
phÈm ? - BÕn quª ®îc lÊy lµm tùa ®Ò cho tËp
truyÖn cïng tªn cña t¸c gi¶ , xuÊt b¶n
Gi¶i thÝch thªm vÒ t¸c phÈm nh n¨m 1985 .
SGV . 3 . §äc - Tãm t¾t t¸c phÈm :
- Häc sinh ®äc mét ®o¹n
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc : giäng trÇm t ,
suy ngÉm khi xóc ®éng ®îm buån ,
khi ©n hËn xãt xa .
? Tãm t¾t t¸c phÈm ?
Häc sinh tãm t¾t - Gi¸o viªn nhËn
xÐt . * ThÓ lo¹i :
Tãm t¾t chËm . - TruyÖn ng¾n hiÖn ®¹i
? ThÓ lo¹i cña t¸c phÈm ? x¸c ®Þnh - Ph¬ng thøc biÓu ®¹t: Tù sù , kÕt hîp
ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña t¸c phÈm ? víi miªu t¶ , nghÞ luËn , biÓu c¶m .
* Bè côc:
Gi¸o viªn : TruyÖn ng¾n lµ t¸c phÈm

tù sù cì nhá , víi ®Æc ®iÓm næi bËt ,
ng¾n gän tËp ph¶n ¸nh mét vµi biÕn
cè trong giai ®o¹n , mét l¸t c¾t nµo ®ã
cña cuéc ®êi nh©n vËt ... Nh©n vËt
thêng Ýt , cèt truyÖn ®¬n gi¶n ...
- §èi víi truyÖn ng¾n ngêi ta thêng
quan t©m tíi :
+ T×nh huèng truyÖn .
+ T©m tr¹ng cña nh©n vËt
+ §iÓm nh×n cña nh©n vËt .
VËy ®iÒu Êy ®îc thÓ hiÖn ë t¸c II . Ph©n tÝch.
phÈm "BÕn quª" nh thÕ nµo?
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch
v¨n b¶n.
? TruyÖn ®îc trÇn thuËt theo ®iÓm
nh×n cña nh©n vËt nµo ? ( NhÜ ) .
? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai ? 1 . T×nh huèng truyÖn :
( NhÜ) . - C¶nh ngé Ðo le , ngÆt nghÌo cña
T×nh huèng truyÖn lµ yÕu tè bÊt NhÜ trong nh÷ng ngµy cuèi ®êi : Lµ
ngê , ngÉu nhiªn , l¹ ho¸ nhng vÉn hîp mét ngêi tõng ®i kh¾p mäi n¬i trªn tr¸i
lý , nã mang tÝnh nghÞch lÝ nhng vÉn ®Êt , kh«ng thiÕu mét xã sØnh nµo ,
chÊp nhËn ®îc . vËy mµ ®Õn cuèi ®êi l¹i bÞ buéc
? VËy nh©n vËt NhÜ trong truyÖn ®- chÆt trªn giêng bÖnh , sù sèng gÇn
îc ®Æt ë t×nh huèng nµo ? nh bÞ c¹n kiÖt .
- NhÜ khao kh¸t ®îc ®Æt ch©n sang
bê b·i bªn kia s«ng , anh ®· nhê cËu
con trai thùc hiÖn niÒm khao kh¸t cña
m×nh nhng cËu ta l¹i kh«ng hiÓu vµ
sa vµo b¾n ph¸ cê thÕ trªn hÌ phè .
=> T¹o t×nh huèng nghÞch lÝ ®Ó
chiªm nghiÖm mét triÕt lÝ vÒ ®êi ng-
? X©y dùng t×nh huèng Êy , t¸c gi¶ êi , vÒ cuéc ®êi , cuéc sèng sè phËn
nh»m thÓ hiÖn ®iÒu g× ? con ngêi chøa ®ùng nh÷ng ®iÒu bÊt
thêng , nh÷ng nghÞch lÝ ngÉu nhiªn ,
vît ra ngoµi dù ®Þnh vµ íc muèn c¶
nh÷ng hiÓu biÕt vµ toan tÝnh cña con
ngêi => ®ång thêi mang tÝnh tæng
kÕt , tr¶i nghiÖm cña c¶ ®êi ngêi , qua
nh÷ng suy nghÜ cña nh©n vËt ......
Gi¸o viªn liªn hÖ víi çc t¸c phÈm

kh¸c .
Qua t×nh huèng nghÞch lÝ Êy tÝnh 2 . Nh©n vËt NhÜ :
çch nh©n vËt NhÜ ®îc béc lé rÊt râ
nÐt ......
? T©m tr¹ng nh©n vËt NhÜ ®îc thÓ
hiÖn theo m¹ch c¶m xóc vµ suy nghÜ
nµo ?
- C¶m nhËn vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn vµ
trong mét buæi s¸ng ®Çu thu .
- Nh÷ng suy ngÉm cña NhÜ tõ hoµn
c¶nh cña m×nh mµ ph¸t hiÖn quy luËt
gièng nh mét nghÞch lÝ ®êi ngêi .
- C©u chuyÖn cña NhÜ víi cËu con a, C¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn :
trai vµ sù chiªm nghiÖm cña anh vÒ - Hoa b»ng l¨ng cuèi mïa trë nªn ®Ëm
mét quy luËt cña ®êi ngêi . s¾c h¬n .
? Häc sinh ®äc phÇn ®Çu cña - S«ng Hång mét mµu ®á nh¹t , mÆt
truyÖn . s«ng nh réng thªm ra .
? X¸c ®Þnh ph¬ng thøc biÓu ®¹t ? - Vßm trêi còng nh cao h¬n .
( Tù sù + miªu t¶ ) . - Nh÷ng tia n¾ng sím .....
? C¶nh thiªn nhiªn ®îc miªu t¶ qua çi -> Tr×nh tù miªu t¶ : Tõ gÇn ®Õn xa
nh×n vµ c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ => t¹o b»ng mét kh«ng gian cã chiÒu
nh thÕ nµo ? s©u réng .
-> C¶nh ®îc NhÜ c¶m nhËn b»ng c¶m
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu xóc tinh tÕ : tÊt c¶ vèn rÊt quen
t¶ c¶nh vËt cña t¸c gi¶ vµ nªu t¸c dông thuéc , gÇn gòi nhng l¹i rÊt míi mÏ víi
cña çch miªu t¶ Êy ? NhÜ , tëng chõng nh lÇn ®Çu tiªn anh
? H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh c¶m nhËn ®îc tÊt c¶ vÎ ®Ñp vµ sù
vËt thiªn nhiªn qua çi nh×n cña nh©n giµu cã cña nã .
vËt NhÜ ? => §iÒu ®ã thÓ hiÖn : Anh khao kh¸t
®îc kh¸m ph¸ vµ tËn hëng vÎ ®Ñp ®ã
v× c¶nh rÊt ®Ñp , rÊt míi mÎ .....
-> Chøng tá niÒm tha thiÕt víi cuéc
? Khi nh×n thÊy c¶nh thiªn nhiªn ®ã , sèng , víi vÎ ®Ñp b×nh dÞ vµ s©u xa
NhÜ khao kh¸t ®iÒu g× ? V× sao anh cña thiªn nhiªn , cña quª h¬ng , cña
l¹i cã niÒm khao kh¸t Êy ? Nã cã ý nh©n vËt NhÜ .
nghÜa g× ?
b, C¶m nhËn cña NhÜ vÒ Liªn :
Gi¸o viªn tiÓu kÕt :
? H·y ®äc l¹i nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn

sù c¶m nhËn cña NhÜ vÒ Liªn ( vî
anh) trong truyÖn ?
Gi¸o viªn : Hoµn c¶nh cña NhÜ , bÖnh
tËt kÐo dµi , mäi sù tr«ng cËy vµo sù
ch¨m sãc cña vî con . Anh c¶m nhËn
®îc thêi gian cña m×nh ch¼ng cßn bao
l©u n÷a : " §ªm qua .... tiÕng g×
kh«ng?" . " H«m nay ®· lµ ....... råi em
nhØ ? " . Vî anh hÇu nh còng c¶m
nhËn ®îc t×nh c¶nh Êy nªn l·ng tr¸nh
tr¶ lêi c©u hái cña anh " Tríc mÆt chÞ
..... giÊc ngñ " . Cã thÓ nãi ngßi bót - LÇn ®Çu tiªn NhÜ ®Ó ý :
miªu t¶ t©m lý cña t¸c gi¶ ë thiªn + Liªn ®ang m¾c tÊm ¸o v¸ .
truyÖn nµy rÊt tinh tÕ vµ thÊm ®îm + Nh÷ng ngãn tay gÊy guéc ©u yÕm
tinh thÇn nh©n ®¹o . Em h·y t×m vµ vuèt ve vai anh .
ph©n tÝch nh÷ng c¶m nhËn cña NhÜ + Mïi thuèc b¾c ......
vÒ Liªn - vî anh ®Ó thÊy râ ®iÒu + Bíc ch©n rãn rÐn ....
Êy ? -> NhËn ra t×nh yªu th¬ng , sù tÇn
t¶o , ®øc hi sinh thÇm lÆng cña vî .
c, NiÒm khao kh¸t cña NhÜ :
- §îc ®Æt ch©n lªn b·i båi bªn kia s«ng
Gi¸o viªn b×nh : -> ¦íc muèn b×nh dÞ , gÇn gòi th©n
thuéc .
? Trong nh÷ng ngµy cuèi ®êi NhÜ ®·
khao kh¸t ®iÒu g× khi nh×n qua
khung cöa sæ ?
? V× sao anh l¹i cã niÒm khao kh¸t => Sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ th-
Êy ? ( V× NhÜ biÕt m×nh s¾p ph¶i tõ êng bÞ ngêi ta bá qua , l·ng quªn nhÊt
gi· cuéc ®êi -> trong anh bõng dËy lµ lóc cßn trÎ khi nh÷ng ham muèn xa
niÒm khao kh¸t v« väng ) . vêi ®ang l«i cuèn con ngêi t×m ®Õn .
? Em cã suy nghÜ g× vÒ niÒm khao Sù nhËn thøc nµy chØ ®Õn ®îc khi
kh¸t nµy cña NhÜ ? con ngêi ta ®· tõng tr¶i (Víi NhÜ th×
lóc ®ã lµ lóc cuèi ®êi khi ph¶i n»m
trªn giêng bÖnh ) Bëi thÕ ®ã lµ sù
thøc tØnh cã xen niÒm ©n hËn vµ nçi
xãt xa .
Gi¸o viªn : Qua nh÷ng ®iÒu c¶m nhËn

cña NhÜ vÒ Liªn vµ niÒm khat khao
cña NhÜ NguyÔn Minh Ch©u muèn
göi ®Õn b¹n ®äc : Cuéc sèng vµ sè
phËn con ngêi ®Çy nh÷ng ®iÒu bÊt
thêng , vît qua nhiÒu dù ®Þnh ®Ó råi
khi s¾p gi· biÖt cuéc ®êi míi c¶m
nhËn thÊm thÝa . VÎ ®Ñp cuéc sèng
kh«ng ph¶i n¬i ®©u xa l¹ mµ nã hiÖn
h÷u ë ngay trong nh÷ng g× gÇn gòi ,
quen thuéc : " H¹nh phóc lµ nh÷ng g×
gÇn gòi xung quanh ta mµ chØ khi
tuét khái tÇm tay ta míi biÕt ®ã lµ
h¹nh phóc ".
? H·y ®äc thÇm ®o¹n ®èi tho¹i gi÷a
NhÜ vµ cËu con trai .
? Kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc ®iÒu
m×nh muèn , NhÜ ®· nhê cËy vµo ai (
con trai ).
? Nhng råi anh cã thùc hiÖn ®îc íc
muèn cña m×nh kh«ng ? v× sao ?
( Anh kh«ng thùc hiÖn ®îc íc muèn
cña m×nh , anh gÆp mét nghÞch lý :
§øa con kh«ng hiÓu ®îc íc muèn cña
cha nªn lµm mét çch miÔn cìng vµ - Con ngêi ta trªn ®êng ®êi thËt khã
sau ®ã l¹i cuèn hót vµo trß ch¬i ph¸ cê tr¸nh khái nh÷ng çi ®iÒu vßng vÌo
thÕ ®Ó råi cã thÓ lì chuyÕn ®ß hoÆc chïng ch×nh .
ngang duy nhÊt trong ngµy ) .
? Tõ ®ã anh ®· suy ngÉm nh thÕ nµo
vÒ nghÞch lÝ cuéc ®êi ?
? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ triÕt lÝ

nµy cña NhÜ ?
( Ai còng cã mét thêi trai trÎ , s«i næi ,
bång bét , tµi n¨ng .... Cuéc ®êi th×
®Çy nh÷ng c¹m bÉy , khã kh¨n ........ => Cuéc sèng vµ sè phËn con ngêi
khã mµ tr¸nh ®îc . Nhng dêng nh anh chøa ®Çy nghÞch lÝ , vît ra ngoµi dù
c¶m nhËn ®îc gi¸ trÞ cña cuéc sèng vµ ®Þnh íc muèn -> mang tÝnh tr¶i
anh thÊy tiÕc khi ngêi con trai cña anh nghiÖm cuéc ®êi .
l¹i lÆp l¹i " con ®êng " cña anh ...... ) . - MÆt mòi ®á dùng , hai m¾t long
lanh ....... cè ®u m×nh nh« ngêi , gi¬
mét çnh tay gÇy guéc kho¸t kho¸t nh
? ë cuèi truyÖn t¸c gi¶ miªu t¶ ch©n ra hiÖu ....
dung vµ cö chØ cña NhÜ kh¸c thêng -> N«n nãng thóc giôc con trai h·y mau
nh thÕ nµo ? mau kÎo lì chuyÕn ®ß ......
? Em h·y ph©n tÝch ý nghÜa cña => Thøc tÜnh mäi ngêi døt ra khái çi
nh÷ng chi tiÕt Êy ? vßng vÌo , chïng ch×nh trªn ®êng ®êi ,
híng tíi gi¸ trÞ ®Ých thùc , gi¶n dÞ ,
gÇn gòi , bÒn v÷ng .......
-> RÊt tinh tÕ khi miªu t¶ ®êi sèng néi
t©m nh©n vËt víi diÔn biÕn t©m
tr¹ng vµ thÓ hiÖn t tëng nh©n ®¹o cao
Gi¸o viªn : ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶ .
ngßi bót miªu t¶ t©m lý cña NguyÔn
Minh Ch©u ?
Gi¸o viªn tiÓu kÕt :
Nh©n vËt NhÜ lµ nh©n vËt tr÷ t×nh (
nhµ v¨n ®· göi g¾m qua nh©n vËt
nh÷ng ®iÒu quan s¸t , suy ngÉm triÕt
lÝ vÒ cuéc ®êi vµ con ngêi . Nh÷ng
chiªn nghiÖm , triÕt lÝ ®îc chuyÓn
ho¸ vµo trong ®êi sèng néi t©m cña
nh©n vËt víi diÔn biÕn cña t©m tr¹ng
díi sù t¸c ®éng cña hoµn c¶nh ®îc
miªu t¶ tinh tÕ vµ hîp lÝ . III . Tæng kÕt - luyÖn tËp .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt - 1 . §Æc s¾c nghÖ thuËt :
luyÖn tËp . - T¹o dùng t×nh huèng nghÞch lÝ .
? TruyÖn ng¾n " BÕn quª " thµnh - Miªu t¶ t©m tr¹ng t©m lÝ nh©n vËt
c«ng vÒ néi dung lµ nhê cã nh÷ng rÊt tinh tÕ .
yÕu tè nghÖ thuËt ®Æc s¾c nµo ? - Sù kÕt hîp ng«i kÓ thø 3 vµ thø nhÊt
-> võa mang tÝnh kh¸ch quan + chñ
quan .
Gi¸o viªn : NhiÒu h×nh ¶nh chi tiÕt - §Æc biÖt lµ s¸ng t¹o nhiÒu h×nh ¶nh
trong truyÖn mang hai líp nghÜa : mang ý nghÜa biÓu tîng :
+ NghÜa thùc . 1 . BÕn quª .
+ NghÜa biÓu tîng . 2 . Nh÷ng b«ng b»ng l¨ng cuèi mïa .
Muèn hiÓu ®îc nghÜa biÓu tîng th× 3 . §øa con trai cña NhÜ sa vµo ®¸m
cÇn ®Æt h×nh ¶nh , chi tiÕt trong mèi ch¬i ph¸ cê thÕ .
liªn hÖ víi chØnh thÓ t¸c phÈm , ®Æc 4 . Con ®ß ngang duy nhÊt trong ngµy
biÖt víi chñ ®Ò t tëng cña truyÖn , liªn chØ cã mét lÇn .
hÖ víi çc biÓu tîng gÇn gòi ®· cã 5 . NhÜ gi¬ çnh tay kho¸t kho¸t .
trong v¨n häc , v¨n ho¸ .
? Theo em trong t¸c phÈm nµy cã
nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt nµo võa
mang nghÜa thùc võa mang ý nghÜa
biÓu tîng .
? H·y gi¶i m· nh÷ng h×nh ¶nh , chi
tiÕt mang ý nghÜa biÓu tîng ®ã ?
( Häc sinh lµm theo nhãm ) .
Mçi nhãm gi¶i m· 1 - 2 h×nh ¶nh mang
ý nghÜa biÓu tîng - Häc sinh tr×nh 2 . Néi dung .
bµy - Líp nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt SGK . ( Häc sinh ®äc ghi nhí ) .
luËn . * Chñ ®Ò :
- Nh÷ng suy ngÉm , tr¶i nghiÖm s©u
? Ph¸t biÓu néi dung cña truyÖn . s¾c cña nhµ v¨n vÒ con ngêi vµ cuéc
? Ph¸t biÓu chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n . ®êi , thøc tØnh ë mäi ngêi sù tr©n
träng nh÷ng vÎ ®Ñp vµ gi¸ trÞ b×nh
dÞ , gÇn gòi cña gia ®×nh , quª h¬ng .
( Trong cuéc ®êi , con ngêi thêng khã
tr¸nh khái nh÷ng sù vßng vÌo , chïng
ch×nh , ®ång thêi thøc tØnh vÒ nh÷ng
? Trong nh÷ng ngµy cuèi ®êi NhÜ gi¸ trÞ vµ vÎ ®Ñp ®Ých thùc cña cuéc
hiÓu ra ®iÒu g× ? sèng ë nh÷ng g× gÇn gòi , b×nh thêng
? C©u v¨n nµo thÓ hiÖn râ nhÊt sù mµ bÒn v÷ng ) .
chiªm nghiªm c¶u nh©n vËt NhÜ vÒ * NhÜ hiÓu ra 3 ®iÒu :
cuéc ®êi . - Çi ®Ñp tån t¹i ngay ë bÕn quª m×nh
. §ã lµ çi ®Ñp gi¶n dÞ nhng trõng cöu
, çi ®Ñp cña quª h¬ng .
- Gia ®×nh lµ ®iÓm tùa v÷ng ch¾c
nhÊt trong cuéc ®êi mçi con ngêi .
- Trong ®êi cã biÕt bao bÊt ngê , con
ngêi ta " ThËt khã tr¸nh khái ®îc
nh÷ng çi ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng
ch×nh " .

- Häc sinh lµm bµi tËp 1, 2 phÇn luyÖn tËp .
- N¾m ®îc néi dung , nghÖ thuËt , chñ ®Ò cña truyÖn .
- ChuÈn bÞ tiÕt «n tËp tiÕng viÖt .
TiÕt 138 - 139 .

¤n tËp tiÕng viÖt 9 .
- Gióp häc sinh kh«ng chØ cñng cè phÇn lÝ thuyÕt , mµ cßn biÕt th«ng qua
çc TL ng«n ng÷ thùc tÕ ®Ó hÖ thèng l¹i çc hÖ ng«n ng÷ ®· häc .
B . ChuÈn bÞ :
B¶ng phô .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 :
I . ¤n tËp khëi ng÷ vµ çc thµnh phÇn biÖt lËp .
Bµi tËp 1:
- Häc sinh ®äc bµi tËp 1 .
- Gi¸o viªn treo b¶ng phô ( ®Ó trèng ) .
Khëi ng÷ Thµnh phÇn biÖt lËp .

a, T×nh th¸i Gäi - ®¸p C¶m th¸n Phô chó
X©y çi l¨ng a, b, d, c,
Êy . Dêng nh Tha «ng VÊt v¶ qu¸ Nh÷ng ngêi
con g¸i ... vËy
? KÓ tªn çc thµnh phÇn biÖt lËp ®· häc .

? ThÕ nµo lµ khëi ng÷ .
? Gäi tªn çc thµnh phÇn c©u ®îc in ®Ëm ( Gi¸o viªn ®iÒn vµo b¶ng ) .
Bµi tËp 2 : ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n " BÕn quª " cña
NguyÔn Minh Ch©u . Trong ®ã cã Ýt nhÊt mét c©u chøa khëi ng÷ , mét c©u
chøa thµnh phÇn t×nh th¸i .
Häc sinh viÕt - Gi¸o viªn gäi 1 - 2 häc sinh tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ cña
m×nh.
Gi¸o viªn ®äc ®o¹n v¨n mÉu .
Ho¹t ®éng 2 : Liªn kÕt c©u vµ ®o¹n v¨n .
? Nªu çc phÐp liªn kÕt c©u , ®o¹n v¨n .
Gi¸o viªn gäi häc sinh ®iÒn çc phÐp liªn kÕt trªn b¶ng phô .
BiÖn ph¸p liªn kÕt

Tõ ng÷ t¬ng LÆp tõ ng÷ Dïng tõ ®ång nghÜa , ThÕ Nèi
øng tr¸i nghÜa
b, C« bÐ , nã b, C« bÐ , Nhng råi ,
nã vµ
c, B©y ....
n÷a thÕ .
Häc sinh ®äc bµi tËp 1 ( II ) vµ tr¶ lêi c©u hái :

? Gäi tªn phÐp liªn kÕt ®îc thÓ hiÖn : ç tõ ng÷ in ®Ëm .
Bµi tËp 2 : Häc sinh tù lµm .
Ho¹t ®éng 3 :
III . NghÜa têng minh vµ hµm ý .
- Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1 , 2 .
- Häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt .
* Bµi 1 : C©u " ë díi Êy ........ chç råi " cã hµm ý : Çc «ng nhµ giµu bÞ ®µy
xuèng ®Þa ngôc sau khi chÕt v× thãi keo kiÖt .
* Bµi 2 ::
C©u a - §éi bãng huyÖn ch¬i kh«ng hay .
- T«i kh«ng muèn b×nh luËn vÒ vÊn ®Ò nµy .
-> Ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m quan hÖ .
C©u b : Hµm ý cña c©u in ®Ëm lµ :
" Tí cha b¸o cho Nam vµ TuÊn "
-> Ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng .
Gi¸o viªn kÕt luËn :
* Hai ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý :
+ Cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi .
+ Ngêi nghe cã n¨ng lùc gi¶i ®o¸n hµm ý .
* Hai ®iÒu kiÖn thµnh c«ng cña viÖc sö dông hµm ý :
+ Ngêi nghe céng t¸c .
+ Ngêi nãi n¾m n¨ng lùc gi¶i ®o¸n cña ngêi nghe .
- N¾m l¹i çc kiÕn thøc võa «n tËp .
TiÕt 140 :
LuyÖn nãi : NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ .

- ¤n l¹i lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ ,
bµi th¬.
- TÝch hîp víi kiÕn thøc vÒ v¨n + tiÕng viÖt ®· häc .
- RÌn kÜ n¨ng lËp dµn ý vµ nãi theo dµn ý .
B . ChuÈn bÞ:

Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn lËp dµn ý .
Gi¸o viªn chÐp ®Ò bµi lªn b¶ng :
BÕp löa sëi Êm mét ®êi - Bµn vÒ bµi th¬ " BÕp löa " cña B»ng ViÖt .
I . T×m hiÓu ý - t×m ý .
? X¸c ®Þnh çc yªu cÇu cña phÇn t×m * KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ mét bµi
hiÓu ®Ò . th¬ .
* VÊn ®Ò nghÞ luËn :
- Lµm râ vÊn ®Ò thÓ hiÖn trong bµi
th¬ BÕp löa lµ : BÕp löa sëi Êm mét
®êi ngêi .
* Çch nghÞ luËn : XuÊt ph¸t tõ sù
c¶m thô ç nh©n ®èi víi h×nh ¶nh
®Æc s¾c nhÊt cña bµi th¬ : h×nh ¶nh
bÕp löa .
* T×m ý :
- §Æt bµi th¬ vµo hoµn c¶nh ®Êt níc
lóc bÊy giê ( 1963 ) .
- H×nh ¶nh BÕp löa gîi nhí h×nh ¶nh
lµng quª thêi th¬ Êu .
- H×nh ¶nh BÕp löa g¾n liÒn víi h×nh
¶nh bµ , gîi lªn lßng kÝnh yªu , tr©n
träng , biÕt ¬n cña ch¸u ®èi víi bµ .
- H×nh ¶nh BÕp löa trë thµnh biÓu t-
îng cña t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc.
II . LËp dµn ý :
Em h·y lËp dµn ý cho ®Ò trªn ?
1 . Më bµi :
Giíi thiÖu bµi th¬ " BÕp löa " cña B»ng ViÖt vµ h×nh ¶nh s¸ng t¹o tiªu
biÓu , ®Æc s¾c nhÊt cña bµi th¬ : H×nh ¶nh bÕp löa .
2 . Th©n bµi :
- H×nh ¶nh bÕp löa g¾n víi thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cña nh©n d©n
ta. §èi víi nhµ th¬ , bÕp löa gîi nhí nh÷ng kØ niÖm tuæi Êu th¬ sèng trong t×nh
yªu th¬ng ch¨m sãc , ©n cÇn cña bµ . Chó ý khai th¸c çc tõ : " Chên vên " " Êp iu
" ....
- H×nh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi h×nh ¶nh ngêi bµ gîi lªn lßng kÝnh yªu ,
tr©n träng , biÕt ¬n cña ch¸u ®èi víi bµ .
- Tõ t×nh c¶m gia ®×nh , bµi th¬ ®· thÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng , ®Êt níc .
T×nh c¶m kÝnh yªu , biÕt ¬n ®èi víi bµ g¾n liÒn víi t×nh c¶m yªu mÕn , tù hµo
vÒ quª h¬ng , ®Êt níc . Do ®ã tinh thÇn chiÕn ®Êu cña ngêi ch¸u xuÊt ph¸t tõ
t×nh yªu bµ vµ t×nh yªu xãm lµng .
3 . KÕt bµi :
H×nh ¶nh " BÕp löa " lµ mét s¸ng t¹o ®éc ®¸o cña bµi th¬ . Qua ®ã nhµ th¬
thÓ hiÖn t×nh c¶m kÝnh yªu , biÕt ¬n ®èi víi ngêi bµ ®· hi sinh c¶ ®êi v× con
ch¸u .
Ho¹t ®éng 2 : LuyÖn nãi .
Dùa vµo dµn ý trªn - Häc sinh viÕt çc phÇn , çc ®o¹n v¨n . Mçi phÇn , mçi
®o¹n gäi 1 - 2 häc sinh lªn tr×nh bµy . Líp nhËn xÐt .
Gi¸o viªn nhËn xÐt .
- ViÕt bµi v¨n hoµn chØnh cho ®Ò trªn .
- So¹n bµi " Nh÷ng ng«i sao xa x«i " .
Ngµy ....... th¸ng ......... n¨m 200......

TuÇn 29 .
Bµi 28 .
TiÕt 141 - 142 :
Nh÷ng ng«i sao xa x«i .
Lª Minh Khuª .

Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc t©m hån trong s¸ng , tÝnh çch diÔn c¶m , hån nhiªn trong
cuéc sèng chiÕn ®Êu nhiÒu gian khæ , hy sinh nhng vÉn l¹c quan cña çc nh©n
vËt n÷ thanh niªn xung phong trong truyÖn .
- ThÊy ®îc nÐt ®Æc s¾c trong çch miªu t¶ nh©n vËt ( ®Æc biÖt lµ miªu
t¶ t©m lÝ , ng«n ng÷ ) vµ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ .
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn ( cèt truyÖn , nh©n vËt ,
nghÖ thuËt trÇn thuËt ) .
B . ChuÈn bÞ :
- B¨ng , ®µi cã ghi bµi h¸t " C« g¸i më ®êng " .
- Nªu chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n " BÕn quª " .
- C©u v¨n nµo thÓ hiÖn râ nhÊt sù chiªm nghiÖm cña nh©n vËt NhÜ vÒ
cuéc ®êi .
* Bµi míi :
Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü vÎ vang , oanh liÖt vµ ®Çy gian khæ cña nh©n
d©n ta lµ mét ®Ò tµi quen thuéc trong lµng v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i . Tuy
cïng mét ®Ò tµi nhng mçi t¸c gi¶ l¹i KT , kh¸m ph¸ nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau
cña cuéc kh¸ng chiÕm anh dòng ®ã . TruyÖn ng¾n " Nh÷ng ng«i sao xa x«i "
c¶u Lª Minh Khª ®a ngêi ®äc ®Õn víi cuéc sèng chiÕn ®Êu cña 3 c« g¸i thanh
niªn xung phong trªn mét cao ®iÓm ë tuyÕn ®êng Trêng S¬n . Hä chÝnh lµ
nh÷ng ®¹i diÖn tiªu biÓu cho thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m kh¸ng
chiÕn chèng Mü gian khæ . VËy truyÖn ng¾n nµy cã nh÷ng ®Æc s¾c g× vÒ
néi dung vµ nghÖ thuËt .

1 . T¸c gi¶ : Lª Minh Khuª .
? Tr×nh bµy vµi nÐt c¬ b¶n vÒ nhµ - Sinh n¨m 1949 . Quª : TÜnh Gia -
v¨n Lª Minh Khuª . Thanh Ho¸ .
- Lµ nhµ v¨n n÷ cã së trêng vÒ truyÖn
ng¾n , víi ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ s¾c
s¶o , tinh tÕ , ®Æc biÖt lµ t©m lÝ
nh©n vËt n÷ .
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc : chó 2 . §äc , tãm t¾t , chó thÝch .
ý thÓ hiÖn giäng ®iÖu , ng«n ng÷ .
Gi¸o viªn ®äc mÉu mét ®o¹n .
? Häc sinh ®äc tiÕp + gi¶i nghÜa tõ * Tãm t¾t : SGV .
khã
( §äc ®o¹n ®Çu + ®o¹n miªu t¶ c¶nh
ph¸ bom ......... §o¹n håi tëng cña nh©n
vËt " t«i " -> Gi¸o viªn dÉn chuyÖn ) .
? Em h·y tãm t¾t truyÖn .
- Häc sinh kÓ - Häc sinh kh¸c nhËn
xÐt, bæ sung .
- Gi¸o viªn kÕt luËn cho häc sinh ghi
nh÷ng ý c¬ b¶n ( SGV ) .
? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c v¨n b¶n ? 3 . Hoµn c¶nh s¸ng t¸c :
N¨m 1971 - lóc cuéc kh¸ng chiÕn
chèng Mü ®ang diÔn ra ¸c liÖt .
? V¨n b¶n nµy ®îc viÕt theo thÓ lo¹i 4 . ThÓ lo¹i :
nµo ? TruyÖn ng¾n .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch II . Ph©n tÝch .
v¨n b¶n . 1 . Ng«i kÓ :
? TruyÖn ®îc kÓ b»ng lêi cña nh©n - TruyÖn ®îc trÇn thuËt theo ng«i 1 -
vËt nµo ? ( x¸c ®Þnh ng«i kÓ cña v¨n ngêi k/c còng lµ nh©n vËt chÝnh .
b¶n ?) -> ThuËn lîi cho viÖc biÓu hiÖn thÕ
? ViÖc chän ng«i kÓ nh vËy cã t¸c giíi néi t©m nh÷ng c¶m xóc vµ suy
dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung nghÜ cña nh©n vËt .
truyÖn ? + Phï hîp ®Ó ( ®iÓm nh×n ) miªu t¶
hiÖn thùc cuéc chiÕn ®Êu ë tuyÕn ®-
êng Trêng S¬n .
2 . Giäng ®iÖu , ng«n ng÷ :
? §äc truyÖn em cã suy nghÜ g× vÒ - Phï hîp víi nh©n vËt kÓ chuyÖn : tù
ng«n ng÷ , giäng ®iÖu cña truyÖn . nhiªn , gÇn gòi khÈu ng÷ , trÎ chung n÷
tÝnh .
- Lêi kÓ thêng dïng c©u ng¾n , nhÞp
nhanh t¹o ®îc kh«ng khÝ khÈn tr¬ng
trong hoµn c¶nh chiÕn ttêng .
- Nh÷ng ®o¹n håi tëng nhÞp kÓ chËm
l¹i , gîi nhí nh÷ng kØ niÖm cña tuæi
niªn thiÕu .
3 . Nh©n vËt :
Gi¸o viªn : Nh©n vËt ®îc t¸c gi¶ thÓ
hiÖn ch©n thùc sinh ®éng , tù nhiªn .
Çc nh©n vËt võa cã nÐt chung võa cã
nÐt riªng . a, H×nh ¶nh ba c« g¸i thanh niªn xung
? TruyÖn kÓ vÒ nh÷ng nh©n vËt nµo phong .
? * Nh÷ng nÐt chung :
Gi¸o viªn : Cã ý kiÕn cho r»ng : " T¸c - Cïng hoµn c¶nh sèng , chiÕn ®Êu ,
gi¶ ®· thÓ hiÖn ch©n thùc , sinh cïng c«ng viÖc : nguy hiÓm ¸c liÖt .
®éng , tù nhiªn t©m lÝ cña nh÷ng c« - §Òu cã nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp
g¸i thanh niªn xung phong tuæi ®êi cßn cña nh÷ng chiÕn sÜ thanh niªn xung
rÊt trÎ . Hä võa cã nh÷ng nÐt chung l¹i phong ë chiÕn trêng : dòng c¶m , tr¸ch
võa cã nh÷ng nÐt riªng " . nhiÖm , g¾n bã víi ®ång ®éi , dÔ xóc
ý kiÕn cña em thÕ nµo ? c¶m , nhiÒu m¬ íc , hay m¬ méng .....
? ë hä cã nh÷ng nÐt g× chung khiÕn * Nh÷ng nÐt riªng :
hä g¾n bã víi nhau thµnh mét khèi - ChÞ Thao : tõng tr¶i h¬n , b×nh tÜnh
thèng nhÊt vµ nh÷ng nÐt riªng ë mçi , t¸o b¹o , sî m¸u , ch¨m chÐp bµi h¸t .
ngêi ? - ChÞ Nho : VÎ ngoµi ®¸ng yªu , thÝch
thªu thïa .
- §Þnh : thÝch ng¾m nh×n , m¬
méng , thÝch h¸t .
=> T©m hån trong s¸ng , dòng c¶m ,
hån nhiªn , l¹c quan .
b, Nh©n vËt trung t©m : Ph¬ng §Þnh :
- Lµ c« g¸i kh¸ ®Ñp , ®îc nhiÒu ngêi

? Vai trß cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh ®Ó ý .
trong truyÖn ? - Lµ c« g¸i nh¹y c¶m , hån nhiªn , hay
? Häc sinh ®äc ®o¹n tù thuËt - håi t- m¬ méng vµ thÝch h¸t .
ëng cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh . - Yªu nh÷ng ngêi ®ång ®éi .
? H·y ph©n tÝch nh©n vËt nµy ®Ó - Dòng c¶m , tù träng , tinh thÇn tr¸ch
thÊy râ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nhiÖm cao trong c«ng viÖc .
cña t¸c gi¶
Häc sinh trao ®æi nhãm bµn ( 5' ) .

+ ? Nh©n vËt tù quan s¸t , ®¸nh gi¸ vÒ
m×nh nh thÕ nµo ë phÇn ®Çu
truyÖn .
+ ? Håi tëng cña c« vÒ tuæi thiÕu niªn
ë Hµ Néi .
+ ? T©m tr¹ng cña c« ra sao ë lÇn ph¸
bom ë cuèi truyÖn .
Häc sinh tr¶ lêi , häc sinh kh¸c nhËn => Lµ con ngêi míi , tiªu biÓu cho líp
xÐt . trÎ thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü .
Gi¸o viªn kÕt luËn .
? T×m dÉn chøng minh ho¹ cho ®Æc
®iÓm tÝnh çch cña Ph¬ng §Þnh .
? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt -> NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ
nµy ? VÒ çc c« g¸i thanh niªn xung ( ®Æc biÖt lµ nh©n vËt phô n÷ ) .
phong trong truyÖn .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt Häc sinh tù béc lé .
miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt cuat t¸c gi¶ ?
? Qua truyÖn ng¾n nµy , em h×nh
dung vµ c¶m nghÜ nh thÕ nµo vÒ
tuæi trÎ ViÖt Nam trong cuéc kh¸ng
chiÕn chèng Mü .
Gi¸o viªn b×nh liªn hÖ víi nh÷ng t¸c III . Tæng kÕt - luyÖn tËp .
phÈm cïng viÕt vÒ ®Ò tµi ngêi lÝnh
trong kh¸ng chiÕn chèng Mü . 1 . Ghi nhí : SGK .
Gi¸o viªn bËt b¨ng cã ghi bµi h¸t " C«
g¸i më ®êng " .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt -
luyÖn tËp .
? Nªu nÐt ®Æc s¾c vÒ néi dung ,
nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n " Nh÷ng
ng«i sao xa x«i " .
? Qua t×m hiÓu hai truyÖn ng¾n "
BÕn quª " vµ " Nh÷ng ng«i sao xa x«i
" em cã thÓ rót ra bµi häc g× trong
ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn .
? Theo em nhan ®Ò cña truyÖn cã liªn
quan trùc tiÕp ®Õn néi dung ®îc ®Ò
cËp trong truyÖn kh«ng ?
? H×nh ¶nh " Nh÷ng ng«i sao xa x«i "
mang ý nghÜa biÓu tîng g× ? §îc c¶m
nhËn qua suy nghÜ cña nh©n vËt
nµo ? ThÓ hiÖn ë phÇn nµo cña
truyÖn .

- ViÕt bµi v¨n ng¾n nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng c« thanh niªn xung
phong trong truyÖn .
- ChuÈn bÞ : ¤n tËp truyÖn .
TiÕt 143 .
Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng ( PhÇn tËp lµm v¨n ) .

Nh tiÕt 101 - Bµi 19 .
B . ChuÈn bÞ :
T×m çc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn néi dung bµi häc .
* KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh vÒ ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng ( viÕt
vÒ nh÷ng vÊn ®Ò , hiÖn tîng x· héi ) .
* Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : I . LËp dµn ý :

* §Ò bµi : VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng
Gi¸o viªn cho häc sinh tr×nh bµy dµn ë ®Þa ph¬ng em .
ý. 1 . Më bµi :
Líp nhËn xÐt , gi¸o viªn bæ sung . - ý nghÜa cña viÖc b¶o vÖ m«i trêng .
- Thùc tr¹ng m«i trêng ë ®Þa ph¬ng
em .
2 . Th©n bµi :
- Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng .
- Nh÷ng viÖc lµm cô thÓ ®Ó b¶o vÖ
m«i trêng .
3 . KÕt bµi :
B¶n th©n em lµm g× víi m«i trêng .
II . LuyÖn nãi tríc líp :
Ho¹t ®éng 2 : Yªu cÇu :

Häc sinh luyÖn nãi theo dµn ý . - Rµnh m¹ch , râ rµng tõng ý , tõng néi
Gi¸o viªn giao cho mçi tæ chuÈn bÞ dung .
mét phÇn dµn bµi . - Sö dông vèn tõ ng÷ , kiÓu c©u vµ
Häc sinh tù suy nghÜ çch diÔn ®¹t ng÷ ®iÖu phï hîp .
sau ®ã tæ cö ®¹i diÖn tæ tr×nh bµy .
Líp nhËn xÐt . Gi¸o viªn bæ sung , kh¸i
qu¸t l¹i yªu cÇu v¨n nghÞ luËn vÒ mét
sù viÖc , hiÖn tîng trong ®êi sèng x·
héi .

- So s¸nh v¨n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò
cña ®êi sèng víi nghÞ luËn v¨n häc .
TiÕt 144 .

Gióp häc sinh :
- NhËn ra nh÷ng u ®iÓm , nhîc ®iÓm vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy
trong bµi viÕt cña m×nh .
- ThÊy ®îc ph¬ng thøc kh¾c phôc , söa ch÷a çc lçi trong bµi .
- ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi b×nh luËn t¸c
phÈm v¨n häc .
B . ChuÈn bÞ :
Hoµn thµnh c«ng viÖc chÊm bµi , thèng kª lçi trong bµi lµm cña häc sinh ,
bµi v¨n mÉu ( nÕu cã ) .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu ®Ò vµ lËp dµn ý cho bµi v¨n tù luËn .
* PhÇn tr¾c nghiÖm vµ tù luËn nh ®¸p ¸n ( cã trong bé hå s¬ ) .
* Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng , cho häc sinh t×m hiÓu ®Ò , lËp dµn ý - Sau
®ã gi¸o viªn nªu dµn ý nh ®¸p ¸n ë trong bé hå s¬ .
Ho¹t ®éng 2 : Tr¶ bµi - Häc sinh tù nhËn xÐt .
- Häc sinh ®äc bµi lµm cña m×nh , ®èi chiÕu víi ®¸p ¸n cña gi¸o viªn .
- Häc sinh tù nhËn xÐt bµi lµm cña m×nh , gäi häc sinh ®äc phÇn tù nhËn
xÐt.
Ho¹t ®éng 3 : Ch÷a lçi
- Gi¸o viªn gäi häc sinh lªn b¶ng tù ghi lçi trong bµi cña m×nh - häc sinh tù
ch÷a ( Lçi vÒ tõ , c©u , diÔn ®¹t , chÝnh t¶ ...... ) .
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ sung .
- Gi¸o viªn söa .
Ho¹t ®éng 4 : NhËn xÐt chung, tæng kÕt .
Gi¸o viªn nhËn xÐt chung :
- Bµi lµm tèt : Nhung , Nguyªn , MÜ , NguyÖt ....
- Bµi lµm kÐm : Quý , Ph¬ng , Kiªn , Nam , H¹nh .....
- Gi¸o viªn ®äc mét sè bµi kh¸ cho häc sinh nghe .
- Gi¸o viªn nh¾c nhë mét sè lçi c¬ b¶n ph¶i kh¾c phôc ngay .
- VÒ xem l¹i , n¾m ch¾c çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm v¨n
häc .
TiÕt 145 .
Biªn b¶n .

- HiÓu çc yªu cÇu cña biªn b¶n vµ çc lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong cuéc
sèng .
- N¾m ®îc çch viÕt mét biªn b¶n .
B . ChuÈn bÞ :
Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu ®Æc ®iÓm I . §Æc ®iÓm cña biªn b¶n .
cña biªn b¶n . 1 . VÝ dô :
Häc sinh ®äc 2 biªn b¶n . a, V¨n b¶n 1 : -> V¨n b¶n héi nghÞ .
? Hai biªn b¶n trªn ghi l¹i sù viÖc g× ? - Ghi l¹i diÔn biÕn mét buæi sinh ho¹t
( Môc ®Ých ) . chi ®éi , tuÇn 6 ®ang ®iÔn ra .
? Cô thÓ mçi biªn b¶n ghi chÐp sù b, V¨n b¶n 2 : -> v¨n b¶n sù vô .
viÖc g× ? - Ghi l¹i mét sù viÖc trao tr¶ giÊy tê
tang vËt , ph¬ng tiÖn vi ph¹m hµnh
chÝnh cho chñ së h÷u .
c, Yªu cÇu :
? VËy biªn b¶n cÇn ®¹t nh÷ng yªu cÇu * Néi dung : Sù viÖc ph¶i ®îc ghi l¹i
g× vÒ néi dung , h×nh thøc ? mét çch trung thùc , chÝnh x¸c , ®Çy
Häc sinh ®äc ghi nhí 1, 2 . ®ñ , tu©n theo thñ tôc chÆt chÏ .
? Em h·y kÓ tªn mét sè lo¹i biªn b¶n th- * H×nh thøc : lêi v¨n ng¾n gän ,
êng gÆp trong thùc tÕ ( Biªn b¶n chÝnh x¸c .
nghiÖm thu , biªn b¶n bµn giao c«ng 2 . Ghi nhí : môc 1 , 2 .
t¸c ....... ) .
Ho¹t ®éng 2 : II . Çch viÕt v¨n b¶n .
Híng dÉn çch viÕt biªn b¶n . a, PhÇn më ®Çu : Tªn quèc hiÖu , tiªu
§äc thÇm l¹i hai biªn b¶n SGK . ng÷ , tªn biªn b¶n , ®Þa ®iÓm thêi
? PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n gåm gian , thµnh phÇn tham gia vµ chøc
nh÷ng môc g× ? tr¸ch cña hä .
- Tªn biªn b¶n thêng ®îc viÕt b»ng ch÷
? PhÇn néi dung cña biªn b¶n gåm in hoa .
nh÷ng môc g× ? Çch ghi nh÷ng néi b, PhÇn néi dung :
dung nµy trong biªn b¶n nh thÕ nµo ? - DiÔn biÕn , kÕt qu¶ cña sù viÖc .
TÝnh chÝnh x¸c cô thÓ biªn b¶n cã gi¸ - Ghi tãm t¾t nh÷ng viÖc ®· diÔn ra
trÞ nh thÕ nµo ? theo tr×nh tù thêi gian -> nh÷ng néi
dung c¬ b¶n tiªu biÓu cña sù viÖc
? PhÇn kÕt thóc cña biªn b¶n gåm cã ®ang diÔn ra .
nh÷ng môc g× ? c, PhÇn kÕt thóc :
? Lêi v¨n ghi biªn b¶n ph¶i nh thÕ nµo - Thêi gian kÕt thóc , ch÷ kÝ vµ hä tªn
( ng¾n gän , chÝnh x¸c ) çc thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm tham gia
......
Häc sinh ®äc to ghi nhí . * Ghi nhí : SGK .
? Khi tr×nh bµy mét biªn b¶n cÇn lu ý
®iÒu g× ?
( tªn quèc hiÖu, tªn biªn b¶n cÇn
tr×nh bµy ra sao ? kho¶ng çch gi÷a
çc môc ®îc tr×nh bµy nh thÕ
nµo ?...)
? So s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau
gi÷a hai biªn b¶n trªn .
Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i toµn bé kiÕn
thøc bµi häc . III . LuyÖn tËp :
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc sinh Bµi 1 : Lùa chän t×nh huèng viÕt biªn
luyÖn tËp. b¶n .
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1, ®øng - Ghi l¹i diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña §¹i
t¹i chç tr¶ lêi? héi Chi §éi.
-Häc sinh kh¸c nhËn xÐt , bæ sung. - Chó c«ng an ghi l¹i mét vô tai n¹n
- Gi¸o viªn söa kÕt luËn . giao th«ng.
- NghiÖm thu phßng thÝ nghiÖm.
Bµi 2 : TËp viÕt biªn b¶n.
-Häc sinh viÕt ra nh¸p.

- Gäi 3 em lªn b¶ng tr×nh bµy .
- Häc sinh kh¸c theo dâi, nhËn xÐt .
- Gi¸o viªn söa cho ®iÓm.
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc bµi ë nhµ .
? Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi viÕt biªn b¶n.
? Theo em, nh÷ng môc nµo kh«ng thÓ thiÕu trong biªn b¶n.
So¹n bµi tiÕp theo.
Ngµy ....... th¸ng ....... n¨m 200......

TuÇn 30 .
Bµi 29 .
TiÕt 146 .
R« - Bin - X¬n ngoµi ®¶o hoang .
§i Ph«
- HiÓu s©u h×nh dung ®îc cuéc sèng gian khæ , tinh thÇn l¹c quan cña R« -
Bin - X¬n mét m×nh ngoµi ®¶o hoang béc lé gi¸n tiÕp qua bøc ch©n dung tù ho¹
cña nh©n vËt .
- Gi¸o dôc häc sinh tinh thÇn vît qua nh÷ng hoµn c¶nh kã kh¨n , sèng l¹c
quan.
B . ChuÈn bÞ :
Em h×nh dung vµ suy nghÜ nh thÕ nµo vÒ tuæi trÎ ViÖt Nam trong cuéc
kh¸ng chiÕn chèng Mü sau khi häc xong truyÖn ng¾n " Nh÷ng ng«i sao xa x«i
".
NÕu nh " DÕ MÌn phiªu lukÝ " cña T« Hoµi lµ lêi DÕ MÌn tù kÓ chuyÖn
phiªu lu cña cuéc ®êi m×nh th× trong T 2 R« - Bin - X¬nCru - x« ( 1719 ) , §i Ph«
( 1660 - 1731 ) ®Ó nh©n vËt chÝnh R« - Bin - X¬n kÓ l¹i ®o¹n ®êi gian chu©n
suèt gÇn 30 n¨m sèng cuéc ®êi trªn ®¶o hoang mµ ®o¹n trÝch ®îc häc h«m nay
lµ bøc ch©n dung tù ho¹ sau h¬n 10 n¨m kÓ tõ ngµy tµu ®¾m .
chung . I . T×m hiÓu chung .
1 . T¸c gi¶ :
Häc sinh ®äc chó thÝch SGK . §i Ph« ( 1660 - 1731 ) lµ nhµ v¨n næi
Gi¸o viªn giíi thiÖu vµi nÐt tãm t¾t tiÕng ë Anh .
vÒ t¸c gi¶ , t¸c phÈm ? ( SGV ) . 2 . T¸c phÈm :
- S¸ng t¸c n¨m 1719 , díi h×nh thøc tù
truyÖn -> tiÓu thuyÕt phiªu lu .
- §o¹n trÝch kÓ vÒ R« - Bin - X¬n
sèng mét m×nh ngoµi ®¶o hoang
kho¶ng 15 n¨m .
3 . §äc - Chó thÝch tõ khã :
Gi¸o viªn ®äc mÉu - Híng dÉn çch - Ng«i thø 1 - nh©n vËt R« - Bin -
®äc - gäi häc sinh ®äc . X¬n .
? TruyÖn ®îc kÓ theo ng«i thø mÊy ? - Bøc ch©n dung tù ho¹ cña R« - Bin -
? Néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch lµ X¬n .
g× ? 4 . Bè côc : 4 phÇn
? V¨n b¶n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy - PhÇn 1 : Më ®Çu .
phÇn ? Néi dung tõng phÇn - PhÇn 2 : Trang phôc cña R« - Bin -
X¬n .
- PhÇn 3 : Trang bÞ cña R« - Bin -
X¬n .
- PhÇn 4 : DiÖn m¹o cña R« - Bin -
? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ vÞ trÝ , ®é X¬n
dµi cña phÇn 4 so víi çc phÇn kh¸c ? (
Ng¾n h¬n ) V× sao ? - Ph¬ng thøc tù sù ë ng«i thø nhÊt chØ
kÓ nh÷ng g× nh×n thÊy ®îc nªn phÇn
4 nãi Ýt vÒ diÖn m¹o vµ nãi sau -> Do
ngêi kÓ muèn giíi thiÖu çch ¨n mÆc
k× kh«i cña m×nh lµ chÝnh .
II . Ph©n tÝch :
Bøc ch©n dung tù ho¹ cña R« - Bin -
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch X¬n .
nh©n vËt R« - Bin - X¬n . * Trang phôc :
? §o¹n trÝch lµ bøc ch©n dung tù ho¹ - Mò : víi m¶nh ra rò xuèng sau g¸y ,
cña ai ? võa che n¾ng võa ®Ó kh«ng cho ma
? H·y miªu t¶ bøc ch©n dung tù ho¹ h¾t vµo cæ .
cña R« - Bin - X¬n qua lêi tù thuËt cña - ¸o : b»ng da dª dµi chõng hai b¾p
nh©n vËt nµy . ®ïi.
- QuÇn : loe b¾ng da dª
- Tù t¹o ®«i ñng .
* Trang bÞ :
- Th¾t lng , ca , r×u con , tói ®ùng
thuèc + ®¹n , dï , sóng .
* DiÖn m¹o :
- Kh«ng ®Õn næi ®en ch¸y .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trang phôc , - R©u ria c¾t tØa theo kiÓu håi gi¸o .
trang bÞ , diÖn m¹o cña R« - Bin - -> H×nh d¹ng k× quÆc , k× dÞ , kÝ
X¬n qu¸i , l¹ lïng , lè l¨ng , nùc cêi .
? Em hiÓu g× vÒ cuéc sèng cña R« - => Cuéc sèng hÕt søc khñng khiÕp ,
Bin - X¬n qua bøc ch©n dung tù ho¹ ? thiÕu thèn mét m×nh n¬i hoang ®¶o
? MÆc dï vËy , khi kh¾c ho¹ bøc cña chµng .
ch©n dung tù ho¹ cña m×nh R« - Bin -
X¬n cã lêi kÓ nµo than phiÒn , ®au
khæ kh«ng ? ( kh«ng ) .
? Qua ®ã chøng tá ®iÒu g× ? -> R« - Bin - X¬n bÊt chÊp gian khæ ,
l¹c quan yªu ®êi .
? Tinh thÇn Êy ®îc thÓ hiÖn nh thÕ + Sau 15 n¨m xa çch thÕ giíi loµi ngêi
nµo qua bøc ch©n dung tù ho¹ vµ anh vÉn l¹c quan , tin yªu cuéc sèng .
giäng kÓ cña nh©n vËt ? + B»ng bµn tay , khèi ãc chµng ®·
t¹o ra mét cuéc sèng ®Çy ®ñ .
+ Chµng h¨ng say lao ®éng ( tÊt c¶
nh÷ng trang bÞ lØnh kØnh mang
theo )
-> chµng cã t×nh yªu cuéc sèng vµ
niÒm tin m·nh liÖt .
? §Æt ®Þa vÞ em lµ R« - Bin - X¬n
nÕu r¬i vµo hoµn c¶nh nh vËy em sÏ
hµnh ®éng xö sù nh thÕ nµo ?
Gi¸o viªn liªn hÖ .
? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt
R« - Bin - X¬n .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt . III . Tæng kÕt .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu 1. NghÖ thuËt :
cña truyÖn ? Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn víi giäng ®iÖu
? Qua ®o¹n trÝch em c¶m nhËn ®îc hµi híc .
®iÒu g× ? 2 . Néi dung :
- Tinh thÇn l¹c quan cña R« - Bin -
X¬n ngoµi ®¶o hoang .
Häc sinh ®äc to ghi nhí . - Bµi häc vÒ ý chÝ , nghÞ lùc , con
ngêi chinh phôc ®îc thiªn nhiªn .
Ho¹t ®éng 4 : LuyÖn tËp
ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em IV . LuyÖn tËp :
vÒ R« - Bin - X¬n .

- Häc thuéc ghi nhí .
- ¤n tËp kÜ phÇn ng÷ ph¸p .
TiÕt 147 - 148 .

Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p .

- HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i bao gåm : thùc hµnh nhËn diÖn 3 lo¹i tõ
lín : Danh tõ , ®éng tõ , tÝnh tõ th«ng qua 3 tiªu chuÈn ( ý nghÜa kh¸i qu¸t , kh¶
n¨ng kÕt hîp , chøc vô có ph¸p ) . §iÓm diÖn çc tõ lo¹i cßn l¹i th«ng qua viÖc
nhËn diÖn chóng trong c©u cô thÓ .
- HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ côm tõ chÝnh phô víi 3 kiÓu cô thÓ : lµ côm
danh tõ , côm ®éng tõ , côm t×nh tõ . N¾m cÊu t¹o chung cña tõng kiÓu côm tõ
vµ biÕt nhËn diÖn côm tõ trong ng÷ liÖu cô thÓ .
- RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh nhËn biÕt côm tõ , nhËn biÕt tõ lo¹i vµ biÕt vËn
dông khi t¹o lËp v¨n b¶n .
B . ChuÈn bÞ :
B¶ng phô , phiÕu häc tËp .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I . HÖ thèng tõ lo¹i tiÕng viÖt .
vÒ danh tõ , ®éng tõ , tÝnh tõ .
1 . Danh tõ , ®éng tõ , tÝnh tõ .
Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp .
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi 1, 2 . Bµi 1 :
Gi¸o viªn chia nhãm cho häc sinh
th¶o luËn ( 5' ) . §o¹n Danh tõ §éng tõ TÝnh tõ
Gäi häc sinh tr×nh bµy trªn b¶ng . trÝch
Häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt , bæ a, LÇn §äc Hay
sung . b, nghÜ ngîi
Gi¸o viªn nhËn xÐt , söa ch÷a : c, Çi l¨ng , Phôc
lµng dÞch ,
®Ëp
d, §ét ngét
? XÕp çc tõ ng÷ in ®Ëm dïng trong e, ¤ng Gi¸o Ph¶i ,
nh÷ng ®o¹n trÝch ë SGK theo çc sung s-
cét tõ lo¹i trong b¶ng mÉu 1 íng
Bµi 2 :
? §iÒn çc tõ cho s½n SGK vµo chç Danh tõ §éng tõ TÝnh tõ
dÊu ( .... ) tríc çc tõ thÝch hîp víi Mét lÇn §· ®äc RÊt hay
chóng trong 3 cét bªn díi vµ cho biÕt Mét çi l¨ng Võa nghÜ H¬i ®ét
tõ lo¹i cña mçi tõ trong cét . ngîi ngét
Çi lµng H·y phôc
dÞch RÊt ph¶i
Nh÷ng «ng H·y ®Ëp
? Qua 3 bµi tËp em h·y cho biÕt Gi¸o Qu¸ sung s-
danh tõ , ®éng tõ , tÝnh tõ thêng íng
®øng sau nh÷ng tõ nµo ? Bµi 3 :
- Danh tõ thêng ®øng sau nh÷ng tõ chØ
sè lîng : nh÷ng , çc , mét .
- §éng tõ thêng ®øng sau nh÷ng tõ chØ thêi
gian : h·y , ®· , võa .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô ( b¶ng tæng - TÝnh tõ thêng ®øng sau nh÷ng tõ chØ
hîp kÜ n¨ng kÕt hîp ..... SGK ) møc ®é : rÊt , h¬i , qu¸ .
Häc sinh ®äc .
B¶ng tæng kÕt kh¶ n¨ng kÕt hîp cña danh tõ , ®éng tõ , tÝnh tõ :
ý nghÜa kh¸i Kh¶ n¨ng kÕt hîp

qu¸t cña tõ lo¹i KÕt hîp vÒ phÝa tríc Tõ lo¹i KÕt hîp vÒ phÝa
sau
ChØ sù vËt ( ngêi Sè tõ nh : mét , Danh tõ ChØ tõ : Êy , ®ã ....
vËt , hiÖn tîng , nh÷ng , vµi , çi ....
kh¸i niÖm )
ChØ ho¹t ®éng Çc tõ chØ sù cÇu §éng tõ Tõ " råi "
tr¹ng th¸i cña sù khiÕn ( h·y , ®õng ,
vËt . chí ) vµ çc tõ chØ
thêi gian ( ®· , võa ,
míi ) .
ChØ ®Æc ®iÓm , Phô tõ chØ møc ®é TÝnh tõ Tõ " l¾m "
tÝnh chÊt cña sù nh : rÊt , h¬i , qu¸ .
vËt , ho¹t ®éng ,
tr¹ng th¸i .
Bµi 5 : Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp .

a, " Trßn " lµ tÝnh tõ -> ë ®©y ®îc dïng nh ®éng tõ .
b, " LÝ tëng " lµ danh tõ -> ë ®©y ®îc dïng nh tÝnh tõ .
c, " B¨n kho¨n " lµ tÝnh tõ -> ë ®©y ®îc dïng nh danh tõ .
Gi¸o viªn kh¸i qu¸t vÒ hiÖn tîng chuyÓn lo¹i cña tõ .
Ho¹t ®éng 2 :
2 . HÖ thèng ho¸ çc tõ lo¹i kh¸c .
Häc sinh ®äc bµi tËp 1 :
Gi¸o viªn treo b¶ng phô - Häc sinh ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng mÉu SGk .
Sè tõ §¹i tõ Lîng ChØ Phã tõ Quan Trî tõ T2 tõ Th¸n tõ

tõ tõ hÖ tõ
Ba T«i , Nh÷ng Êy , §· , Cña , ChØ , c¶ H¶ Trêi ¬i
Mét bao ®©u míi , nhng , ngay
N¨m nhiªu , ®ang nh , ë
bao
giê ,
bÊy
giê
Bµi 2 : Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 2 .

- Häc sinh trao ®æi nhãm bµn ( 2' ) .
- Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn , häc sinh kh¸c nhËn xÐt , bæ sung .
- Gi¸o viªn söa cho ®iÓm .
Ho¹t ®éng 3 :
Gi¸o viªn chia nhãm . II . Côm tõ .
- Nhãm 1 : Bµi tËp 1 . 1 . Ph©n lo¹i côm tõ .
- Nhãm 2 : Bµi tËp 2 . a, Thµnh tè chÝnh -> Danh tõ :
- Nhãm 3 : Bµi tËp 3 . Bµi 1 :
a.
Häc sinh trao ®æi nhãm ( 5' ) . - TÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ ®ã .
Gäi 3 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy
Häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ sung PPT TT ( DT ) PPS
Gi¸o viªn söa , cho ®iÓm . - Mét nh©n çch rÊt ViÖt Nam .
PPT TT ( DT ) PPS
- Mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ .....
PPT TT ( DT ) PPS
b,
Nh÷ng ngµy khëi nghÜa dån ®Ëp ë
lµng
b , Thµnh tè chÝnh lµ ®éng tõ .

Bµi 2 :
a, §Õn , ch¹y x« , «m chÆt .
b, Lªn .
c, Thµnh tè chÝnh lµ tÝnh tõ .
Bµi 3 :
a, ViÖt Nam , b×nh dÞ, ph¬ng §«ng ,
míi , hiÖn ®¹i .
b, £m ¶ .
c, Phøc t¹p , phong phó , s©u s¾c .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô : CÊu t¹o cña 2 . CÊu t¹o cña côm tõ .
côm tõ .
Häc sinh ®iÒn çc th«ng tin theo
mÉu .
Bµi tËp PhÇn tríc PhÇn trung t©m PhÇn sau

TÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng Quèc tÕ ®ã
1 . Côm danh tõ
TiÕng cêi nãi x«n xao cña ®¸m
ngêi ..... lªn .
Mét Lèi sèng RÊt b×nh dÞ .....
Ph¬ng §«ng
§· §Õn GÇn anh

Võa Lªn C¶i chÝnh
2 . Côm ®éng tõ
SÏ ¤m chÆt LÊy cæ anh
RÊt HiÖn ®¹i

3 . Côm tÝnh tõ SÏ Phøc t¹p H¬n
Kh«ng £m ¶
? Nh×n vµo b¶ng trªn em rót ra nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña côm tõ ?
? C¨n cø vµo ®©u ®Ó ph©n biÖt çc côm tõ ? ( C¨n cø vµo thµnh tè chÝnh
lµm thµnh phÇn trung t©m trong mçi côm tõ ) .
- N¾m l¹i çc lo¹i côm tõ .
- ViÕt ®o¹n v¨n cã côm danh tõ , côm ®éng tõ , côm tÝnh tõ . G¹ch ch©n d-
íi côm tõ , ghi râ tªn gäi côm tõ .
TiÕt 149 .
LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n .

- ¤n l¹i lÝ thuyÕt vÒ ®Æc ®iÓm vµ çch lµm biªn b¶n .
- BiÕt viÕt ®îc mét biªn b¶n héi nghÞ hoÆc mét biªn b¶n sù vô th«ng dông .
B . ChuÈn bÞ :
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn «n lÝ thuyÕt

. I . ¤n lÝ thuyÕt :
1 . Môc ®Ých viÕt biªn b¶n .
? Biªn b¶n nh»m môc ®Ých g× ?
Ngêi viÕt biªn b¶n ph¶i cã th¸i ®é nh
thÕ nµo ? 2 . Bè côc cña biªn b¶n .
? Nªu bè côc cña mét biªn b¶n ?
? Lêi v¨n vµ çch tr×nh bµy mét biªn 3 . Çch tr×n bµy mét biªn b¶n .
b¶n cã g× ®Æc biÖt .
Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc vÒ
biªn b¶n .
II . LuyÖn tËp .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn häc sinh Bµi 1 : ViÕt biªn b¶n cuéc häp dùa
luyÖn tËp . vµo çc t×nh tiÕt ®· cho :
Häc sinh trao ®æi nhãm bµi 1 . - Quèc hiÖu , tiªu ng÷ .
- Tªn biªn b¶n .
? Néi dung ghi chÐp ®· ®Çy ®ñ cha . - Thêi gian , ®Þa ®iÓm cuéc häp .
? CÇn thªm bít ý g× ? - Thµnh phÇn tham dù .
? Çch s¾p xÕp çc ý nh thÕ nµo ? - DiÔn biÕn kÕt qu¶ cuéc häp :
Em h·y s¾p xÕp l¹i . + Khai m¹c
+ Líp trëng b¸o ço
+ Hai b¹n häc sinh giái b¸o ço kinh
nghiÖm .
+ Trao ®æi
+ Tæng kÕt
- Thêi gian kÕt thóc , kÝ tªn .
Bµi 2 : Häc sinh lµm theo 2 nhãm
trong 5' lªn tr×nh bµy .
Bµi 3 : Ghi l¹i biªn b¶n bµn giao
nhiÖm vô trùc tuÊn .
Gîi ý :
- Thµnh phÇn tham dù bµn giao gåm
nh÷ng ai .
- Néi dung bµn giao nh thÕ nµo ?
+ KÕt qu¶ c«ng viÖc ®· lµm trong
tuÇn .
+ Çc ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn
tr¹ng cña chóng t¹i thêi ®iÓm bµn giao
- Lµm hoµn chØnh bµi tËp 4 .
TiÕt 150 .
Hîp ®ång

- Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm , môc ®Ých vµ t¸c dông cña hîp ®ång .
- ViÕt ®îc mét hîp ®ång ®¬n gi¶n .
- Cã ý thøc cÈn träng khi so¹n th¶o hîp ®ång vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm víi viÖc
thùc hiÖn çc ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ®· ®îc th¶o luËn vµ kÝ kÕt .
B . ChuÈn bÞ :

®Æc ®iÓm cña hîp ®ång . I . §Æc ®iÓm cña hîp ®ång :
Häc sinh ®äc v¨n b¶n SGK . 1 . VÝ dô :
? T¹i sao cÇn ph¶i cã hîp ®ång ? - V× nã lµ lo¹i v¨n b¶n cã tÝnh chÊt
ph¸p lÝ , lµ c¬ së ®Ó çc bªn tham gia
kÝ kÕt , rµng buéc lÉn nhau , cã tr¸ch
nhiÖm thùc hiÖn çc ®iÒu kho¶n ®·
ghi ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng viÖc thu
®îc kÕt qu¶ , tr¸nh thiÖt h¹i cho çc
bªn tham gia .
? Hîp ®ång ghi l¹i nh÷ng néi dung - Néi dung : Sù tho¶ thuËn , TN vÒ
g× ? tr¸ch nhiÖm nghÜa vô , quyÒn lîi cña
hai bªn tham gia .
- Yªu cÇu : Ph¶i tu©n theo çc ®iÒu
? Hîp ®ång cÇn ®¹t ®îc nh÷ng yªu kho¶n cña ph¸p luËt , cô thÓ , chÝnh
cÇu g× ? x¸c , râ rµng , dÔ hiÓu , ®¬n nghÜa ,
tr¸nh dïng tõ ng÷ chung chung : cã thÓ
, cã lÏ , nãi chung , phÇn lín ......
? Néi dung chñ yÕu cña mét v¨n b¶n

hîp ®ång ? ( Çc bªn tham gia kÝ kÕt ,
çc ®iÒu kho¶n , néi dung tho¶ thuËn
gi÷a çc bªn , hiÖu lùc cña hîp ®ång ) . 2 . Ghi nhí : SGK .
? Qua ph©n tÝch vÝ dô , em hiÓu hîp
®ång lµ g× ?
Häc sinh ®äc ghi nhí 1 .
? KÓ tªn mét sè hîp ®ång mµ em
biÕt ? II . Çch lµm hîp ®ång :
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn çch thøc
lµm hîp ®ång . * Ghi nhí : SGK .
? Biªn b¶n hîp ®ång gåm mÊy phÇn ?
? Cho biÕt néi dung tõng phÇn gåm
nh÷ng môc nµo ?
? Khi viÕt hîp ®ång cÇn lu ý ®iÒu g×
?
? Çch dïng tõ ng÷ vµ viÕt c©u trong
hîp ®ång cã g× ®Æc biÖt ?
? Em rót ra kÕt luËn g× vÒ çch lµm
hîp ®ång ? III . LuyÖn tËp .
Häc sinh ®äc ghi nhí 2 SGK . Bµi tËp 1 :
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn luyÖn tËp . Chän t×nh huèng b, c, e ®Ó viÕt hîp
Häc sinh ®äc bµi tËp 1 . ®ång .
Gäi mét häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi .
Híng dÉn häc ë nhµ :

- Lµm hoµn chØnh bµi tËp 2 .
Ngµy ....... th¸ng ......... n¨m 200......

TuÇn 31 .
Bµi 30 - 31 .
TiÕt 151 - 152 .
Bè cña Xi m«ng .
G. M« - Pa - X¨ng .

ThÊy ®îc sù miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña 3 nh©n vËt chÝnh mét çch
tinh tÕ , s¾c nÐt , t¸c gi¶ M« Pa - X¨ng muèn gi¸o dôc cho häc sinh lßng yªu th -
¬ng bÌ b¹n vµ nãi réng ra lµ lßng yªu th¬ng con ngêi .
B . ChuÈn bÞ :

KÓ tªn çc t¸c phÈm thuéc nhµ v¨n Ph¸p ®· häc ë líp 6, 8 ?
( - Buæi häc cuèi cïng - §« ®ª .
- ¤ng Giuèc - ®anh mÆc lÔ phôc cña M« li - e
- §i bé ngao du - Ru x« ) .
M« - Pa - X¨ng lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c cña níc Ph¸p thÕ kØ XIX , næi
tiÕng toµn thÕ giíi vÒ thÓ lo¹i truyÖn ng¾n ( Mô x« va , L·o Mi l«ng , Mãn gia
tµi , Bµ £c - mª ...... )
" Bè cña Xi - m«ng " ch¹m tíi mét vÊn ®Ò x· héi ®êi thêng rÊt nh¹y c¶m vµ s©u
s¾c : th¸i ®é cña mäi ngêi ®èi víi nh÷ng ngêi phô n÷ lì lÇm , ®Æc biÖt lµ ®èi
víi nh÷ng ®øa trÎ kh«ng cã bè - n¹n nh©n cña nh÷ng ngêi ®µn «ng v« tr¸ch
nhiÖm vµ b¹c t×nh , b¹c nghÜa .

Gäi mét häc sinh ®äc chó thÝch SGK . 1 . T¸c gi¶ :
? Vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ . - M« - Pa - X¨ng ( 1850 - 1893 ) lµ
Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm vÒ t¸c gi¶ , nhµ v¨n næi tiÕng ë Ph¸p víi xu híng
t¸c phÈm ( SGV ) . truyÖn ng¾n , hiÖn thùc .
Gi¸o viªn kÓ tãm t¾t t¸c phÈm ? 2 . T¸c phÈm : ( §o¹n trÝch ) .
- V¨n b¶n " Bè cña Xi m«ng " lµ mét
®o¹n trÝch n»m ë phÇn ®Çu truyÖn
ng¾n cïng tªn .
Häc sinh ®äc + gi¶i nghÜa tõ khã . 3 . §äc - kÓ tãm t¾t :
? Em h·y kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch trong
SGK . 4 . Bè côc : ( DiÔn biÕn sù viÖc ) .
? §o¹n trÝch cã thÓ chia b»ng mÊy - T©m tr¹ng tuyÖt väng cña Xi m«ng .
phÇn ? Néi dung ? - Xi m«ng gÆp b¸c Phi - LÝp .
? NhËn xÐt çch kÓ chuyÖn ? Ng«i - B¸c Phi LÝp ®a Xi m«ng vÒ nhµ .
kÓ ? - Ngµy h«m sau ë trêng .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch II . Ph©n tÝch :

? §o¹n trÝch gåm mÊy nh©n vËt 1 . Nh©n vËt Xi m«ng .
chÝnh ?
Häc sinh ®äc lêi dÉn chuyÖn trong * §au ®ín , tuyÖt väng v× kh«ng cã bè
phÇn chó thÝch SGK . * T©m tr¹ng ë bê s«ng :
? PhÇn ®Çu v¨n b¶n ®· kÓ vµ t¶ t©m
tr¹ng cña Xi m«ng trong hoµn c¶nh cô
thÓ nµo ?
Häc sinh ®äc ®o¹n 1 :
? §o¹n v¨n kÓ t¶ l¹i chuyÖn g× ? C¶nh
+ ý nghÜ hµnh ®éng : Bá nhµ ra bê
g× ? s«ng ®Þnh tù tö .
? Xi m«ng ra bê s«ng ®Ó lµm g× ? + C¶nh thiªn nhiªn ®Ñp : trêi Êm , ¸nh
mÆt trêi sëi Êm b·i çt ......... khiÕn
?V× sao em bá ý ®Þnh nh¶y xuèng em nghÜ ®Õn nhµ , ®Õn mÑ .
s«ng tù tö ? + Chît nhí ®Õn nhµ , ®Õn mÑ næi
®au khæ l¹i trë vÒ , em l¹i khãc ( ngêi
? Nçi ®au ®ín tuyÖt väng ®îc biÓu em rung lªn , nh÷ng c¬n nøc në .......
hiÖn nh thÕ nµo ? em chØ khãc hoµi ...... m¾t ®Ém lÖ ,
giäng nghÑn ngµo ....... oµ khãc ) .
+ Nãi n¨ng : Êp óng , ng¾t qu·ng
kh«ng nªn lêi .
-> NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n
vËt phï hîp víi t©m lÝ løa tuæi , ç
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt tÝnh cña Xi m«ng .
miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt Xi m«ng ? * Khi gÆp b¸c Phi LÝp :
" Ch¸u kh«ng cã bè " ®îc nh¾c 2
? Khi gÆp b¸c Phi - LÝp , Xi m«ng cã lÇn -> kh¼ng ®Þnh sù tuyÖt väng ,
t©m tr¹ng nh thÕ nµo ? bÊt lùc cña em .
? C©u nãi cña Xi m«ng nãi víi b¸c Phi - C©u nãi " B¸c cã ...... kh«ng ? " ->
- LÝp " B¸c cã muèn lµm bè ch¸u Sù khao kh¸t cã mét ngêi bè cña em ->
kh«ng " thÓ hiÖn ®iÒu g× ? phï hîp víi t©m lÝ , t©m tr¹ng cña Xi
m«ng .
- Em qu¸t vµo mÆt chóng m¹nh mÏ nh

nÐm mét hßn ®¸ : " Bè tao ........ Phi
Häc sinh ®äc ®o¹n cuèi . LÝp " -> niÒm tù hµo , h·nh diÖn v×
? Th¸i ®é cña Xi m«ng tríc sù trªu chäc ®· cã mét ngêi bè .
cña b¹n bÌ ? => Xi m«ng lµ nh©n vËt rÊt ®¸ng th-
¬ng , ®¸ng yªu , em buån tñi bÊt h¹nh
v× kh«ng cã bè . Nhng cuéc sèng ®·
? Qua ph©n tÝch nh©n vËt Xi m«ng ®em l¹i h¹nh phóc cho em : em ®· cã
em c¶m nhËn ®îc g× vÒ nh©n vËt mét ngêi bè ch©n chÝnh , thùc sù ->
nµy ? søc m¹nh ®Ó em sèng , häc tËp mét
? Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn nµy . çch tù tin , v÷ng vµng h¬n . => Gia
®×nh cã vai trß quan träng ®èi víi con
trÎ .
2 . Nh©n vËt B. L¨ng - sèt :
- Ng«i nhµ cña chÞ : nhá , quÐt v«i
tr¾ng , hÕt søc s¹ch sÏ .
- Th¸i ®é víi kh¸ch : ®øng nghiªm
nghÞ ...... nh muèn cÊm ®µn «ng bíc
? T¸c gi¶ giíi thiÖu nh©n vËt Bl¨ng - qua ngìng cöa .......
sèt qua nh÷ng nÐt cô thÓ nµo ? - Nçi lßng ®èi víi con :
? Cã ý kiÕn cho r»ng : ChÞ lµ ngêi h + Tª t¸i ®Õn tËn x¬ng tuû , níc m¾t l·
háng . Nhng còng cã ngêi cho chÞ lµ ch· tu«n r¬i .
ngêi tèt nhng trãt lÇm lì mµ th«i ? ý + LÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i v× hæ
kiÕn em thÕ nµo ? H·y chøng minh . thÑn .
=> TÊt c¶ ®iÒu ®ã chøng tá chÞ lµ
ngêi phô n÷ xinh ®Ñp , ®øc h¹nh .
? C¶m nhËn cña em vÒ chÞ B.L¨ng -
sèt 3 . Nh©n vËt Phi LÝp :
Gi¸o viªn cho häc sinh liªn hÖ . * Khi gÆp Xi m«ng :
- §Æt tay lªn vai em «n tån hái , nh×n
em mét çch nh©n hËu .
? T©m tr¹ng cña b¸c Phi - LÝp ®îc -> B¸c rÊt th¬ng em : " Ngêi ta sÏ cho
miªu t¶ qua mÊy giai ®o¹n ? §ã lµ ch¸u mét «ng bè " .
nh÷ng giai ®o¹n nµo ? * Khi ®a Xi m«ng vÒ nhµ : NghÜ
? H·y ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng bông cã thÓ ®ïa cît ®îc víi chÞ : " tù
cña b¸c Phi - LÝp qua tõng giai ®o¹n . nhñ thÇm .... lÇn n÷a " .
* Khi gÆp chÞ B. L¨ng - sèt : hiÓu ra
lµ kh«ng thÓ bìn cît víi chÞ -> c¶m
mÕn ngêi phô n÷ tõng lÇm lì nhng cã
mét phÈm chÊt tèt ®Ñp .
* Khi ®èi ®¸p víi Xi m«ng : B¸c ®ång
ý nhËn lµm bè cña Xi m«ng v× b¸c th-
¬ng cËu bÐ + sù c¶m mÕn chÞ B L¨ng
- sèt .
-> Tõ ý ®Þnh ®ïa cît thêng t×nh cña
®µn «ng -> sù nghiªm tóc thùc sù ; tõ
sù an ñi cña ngêi lín víi ®øa trÎ cã
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ diÔn biÕn hoµn c¶nh Ðo le ®Õn t×nh yªu th¬ng
t©m tr¹ng cña b¸c Phi LÝp ? ®Ých thùc .
? T×nh yªu th¬ng Êy cña B¸c víi Xi => Lµ ngêi nh©n hËu , giµu t×nh th-
m«ng thÓ hiÖn râ nÐt nhÊt qua cö ¬ng ®· cøu sèng Xi m«ng , nhËn lµm
chØ nµo cña b¸c ? H·y b×nh gi¸ cö bè cña Xi m«ng ®em l¹i niÒm vui cho
chØ Êy ? em .
? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ b¸c Phi
LÝp
Gi¸o viªn liªn hÖ , b×nh .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng
cña 3 nh©n vËt trong ®o¹n trÝch vµ => Lßng c¶m th«ng vµ t×nh yªu th¬ng
çch miªu t¶ cña t¸c gi¶ ? b¹n bÌ , nhÊt lµ nh÷ng b¹n cã hoµn
? Trong c©u chuyÖn nµy ai lµ ngêi c¶nh ®Æc biÖt : nghÌo khã , må c«i ,
®¸ng th¬ng , ai lµ ngêi ®¸ng tr¸ch ? tËt nguyÒn ...... kh«ng nªn xa l¸nh , ghÎ
V× sao ? l¹nh , thê ¬ , cµng kh«ng nªn trªu chäc ,
? T¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ ®iÒu g× rÎ khinh .......
qua th¸i ®é , hµnh ®éng cña lò trÎ b¹n
Xi m«ng . III . Tæng kÕt - LuyÖn tËp :
1 . Ghi nhí: SGK
2. LuyÖn tËp:
? Em thÝch chi tiÕt nµo trong
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt chuyÖn?
luyÖn tËp . C¶m nhËn cña em vÒ chi tiÕt ®ã.
? Nªu nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ
nghÖ thuËt ?
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK.
Ho¹t ®éng 4: Híng dÉn häc bµi ë nhµ.
- ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ Phi - lÝp.
Thø .... ngµy ... th¸ng.... n¨m 200.......

TiÕt 153:
¤n tËp vÒ truyÖn.

- ¤n tËp, cñng cè kiÕn thøc vÒ nh÷ng t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ®· häc
trong ch¬ng tr×nhng÷ v¨n 9.
- Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i truyÖn trÇn thuËt , x©y dùng nh©n
vËt , cèt truyÖn , t×nh huèng truyÖn .
- RÌn kÜ n¨ng tæng hîp , hiÖn thùc ho¸ kiÕn thøc .
B . ChuÈn bÞ :
M¸y chiÕu , phiÕu häc tËp .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn häc sinh lËp b¶ng «n tËp vµ ®iÒn thÓ lo¹i , néi
dung trong b¶ng.
I . Thèng kª çc t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng.
- Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn (cét 2-5)
- Häc sinh nh¾c l¹i néi dung chÝnh tõng bµi- gi¸o viªn tãm t¾t - häc sinh
ghi.
- Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi çc néi dung cÇn ®iÒn sau :
TT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ N¨m s¸ng t¸c Tãm t¾t néi dung
1 Lµng Kim L©n 1948 Qua t©m tr¹ng ®au xãt , tñi
hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c
khi nghe tin ®ån lµng m×nh
theo giÆc , truyÖn thÓ hiÖn
t×nh yªu lµng quª S2 , thiªn
nhiªn víi lßng yªu níc vµ tinh
thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi
nh©n d©n
2 LÆng lÏ Sa NguyÔn 1970 Cuéc gÆp gì t×nh cê cña c«
Pa Thµnh Long kÜ s míi ra trêng víi ngêi
thanh niªn lµm viÖc mét
m×nh t¹i tr¹m khÝ tîng trªn
nói cao Sa Pa - Qua ®ã ca
ngîi nh÷ng ngêi lao ®éng
thÇm lÆng, cã çch sèng
®Ñp, cèng hiÕn søc m×nh
cho ®Êt níc.
3 ChiÕc lîc ngµ NguyÔn 1966 C©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ
Quang S¸ng hai cha con «ng S¸u vµ bÐ
Thu trong lÇn «ng vÒ th¨m
nhµ vµ ë khu c¨n cø -> ca
ngîi t×nh cha con th¾m
thiÕt......
4 BÕn quª NguyÔn 1985
Minh Ch©u
5 Nh÷ng ng«i Lª Minh Khuª 1971
sao xa x«i
Ho¹t ®éng 2: II. NÐt chÝnh vÒ néi dung t¸c phÈm

truyÖn ViÖt Nam
- Ph¶n ¸nh ®êi sèng con ngêi ViÖt
? Häc sinh nªu nh÷ng néi dung chñ Nam trong giai ®o¹n lÞch sö (chèng
yÕu cña t¸c phÈm truyÖn ViÖt Nam Ph¸p, Mü, x©y dùng ®Êt níc).
+ Cuéc sèng chiÕn ®Êu, lao ®éng
? H·y nªu nh÷ng phong çch chung vµ gian khæ thiÕu thèn víi hoµn c¶nh Ðo
riªng ë tõng nh©n vËt trong çc t¸c le cña chiÕn tranh.
phÈm + PhÈm chÊt, t©m hån cao ®Ñp cña
Häc sinh nªu- nhËn xÐt - Gi¸o viªn bæ con ngêi ViÖt Nam trong chiÕn ®Êu
sung - kÕt luËn nh SGV vµ x©y dùng ®Êt níc: yªu lµng, yªu
quª h¬ng ®Êt níc, yªu c«ng viÖc, cã
tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, träng t×nh
nghÜa .....
Ho¹t ®éng 3: III. NÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt

truyÖn ViÖt Nam vµ níc ngoµi
?NghÖ thuËt chÝnh qua çc truyÖn ?Çch trÇn thuËt nµy cã t¸c dông nh
ViÖt Nam vµ níc ngoµi lµ g×? thÕ nµo.
?TruyÖn nµo cã nh©n vËt kÓ chuyÖn ?TruyÖn nµo cã sù s¸ng t¹o t×nh
xuÊt hiÖn trùc tiÕp? huèng truyÖn ®Æc s¾c?
Häc sinh tr¶ lêi- nhËn xÐt.
Gi¸o viªn bæ sung- kÕt luËn b»ng m¸y
chiÕu.

- ¤n tËp toµn bé kiÕn thøc vÒ truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam qua bµi «n tËp.
- ChuÈn bÞ kiÓm tra 1 tiÕt .
TiÕt 154.
Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp theo)

- HÖ thèng kiÕn thøc vÒ çc kiÓu c©u xÐt theo cÊu t¹o, gåm 3 môc cô thÓ:
C©u ®¬n C-V- c©u ®¬n ®Æc biÖt, c©u ghÐp.
- N¾m ch¾c çc thµnh tè chÝnh, phô, thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u.
- RÌn kÜ n¨ng vËn dông trong t¹o lËp v¨n b¶n .
B. ChuÈn bÞ :
B¶ng phô, phiÕu häc tËp .
Ho¹t ®éng 1:
C. Thµnh phÇn c©u:
I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh
?KÓ tªn çc thµnh phÇn chÝnh c¶u phÇn phô.
c©u? thµnh phÇn phô cña c©u? - Thµnh phÇn chÝnh lµ nh÷ng thµnh
?DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt tõng thµnh phÇn b¾t buéc ph¶i cã mÆt ®Ó c©u
phÇn. cã cÊu t¹o hoµn c¶nh, diÔn ®¹t ®îc
mét ý trän vÑn.
+ VN- TPC- kh¶ n¨ng kÕt hîp víi çc
phô tõ chØ quan hÖ thêi gian, tr¶ lêi
c©u hái : lµm g×? lµm sao? nh thÕ
nµo?
+ CN- TPC- nªu lªn sù vËt hiÖn tîng cã
hµnh ®éng, ®Æc ®iÓm , tr¹ng th¸i ....
®îc miªu t¶ ë VN . Tr¶ lêi c©u hái : Ai,
con g× , çi g×.
* DÊu hiÖu nhËn biÕt çc thµnh
phÇn phô :
-Tr¹ng ng÷ : ®øng ë ®Çu, cuèi c©u
hoÆc gi÷a c©u ?
Chñ ng÷- vÞ ng÷ nªu lªn hoµn c¶nh vÒ
kh«ng gian, thêi gian, çch thøc, ph¬ng
Häc sinh lµm bµi tËp 2 theo nhãm vµo tiÖn ..... diÔn ra sù viÖc nãi ®Õn ë
phiÕu häc tËp (5'). c©u.
* Bµi tËp 2:
a, §«i cµng t«i // mÉm bãng.
CN VN
b, Sau mét håi .... lßng t«i, mÊyngêi
TRN CN
häc trß cò // ®Õn s¾p....... vµo líp .
VN
c, Cßn tÊm g¬ng ...... tr¸ng b¹c, nã
Khëi ng÷ CN
vÉn lµ ....... ®éc ¸c
VN
Ho¹t ®éng 2:
Gi¸o viªn treo b¶ng phô II. Thµnh phÇn biÖt lËp :
?Nèi th«ng tin cét A víi th«ng tin t¬ng
øng ë cét B.
Häc sinh lªn b¶ng nèi- häc sinh nhËn A B

xÐt . 1. Nªu çch nh×n a, TP t×nh th¸i
Gi¸o viªn nhËn xÐt- kÕt luËn cña ngêi nãi
§¸p ¸n: 2. Nªu ®iÒu bæ b, TP gäi ®¸p
1-a ; 3,2-c ; 4-b ; 5-d . sung thªm lêi nãi
3. Nªu quan hÖ c, TP phô chó
phô thªm lêi nãi
4. Nªu quan hÖ d, TP c¶m th¸n
gi¸n tiÕp
?Qua ®ã em h·y nªu lªn dÊu hiÖu 5. Nªu th¸i ®é
nhËn biÕt TPBL . cña ngêi nãi
Häc sinh lµm bµi tËp 2 theo mÉu ë => DÊu hiÖu nhËn biÕt : chóng kh«ng
b¶ng phô trùc tiÕp tham gia vµo sù viÖc ®îc nãi
trong c©u.
T×nh C¶m Gäi Phô

th¸i th¸n ®¸p chó
- Cã lÏ
Dõa
xiªm
- ThÊp lÌ
NgÉm tÌ
ra Vá
hång
- Cã
khi
Ho¹t ®éng3 :
D. HÖ thèng çc kiÓu c©u .
I. C©u ®Æc biÖt .
Bµi 1: Häc sinh lµm bµi tËp - líp nhËn xÐt- bæ sung- Gi¸o viªn söa ch÷a.
a, NghÖ sÜ // ghi l¹i .....
b, Lêi ...... nh©n lo¹i // phøc t¹p h¬n vµ s©u s¾c h¬n.
c, NghÖ thuËt // lµ tiÕng nãi ... t×nh c¶m .
d, T¸c phÈm // lµ sîi d©y ........ trong lßng
e, Anh // thø s¸u ....... S¸u
Bµi 2:
- C©u ®¬n ®Æc biÖt lµ g× ? (C©u kh«ng ph©n biÖt ®îc CN-VN-> c©u
®Æc biÖt) .
Häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp : C©u ®Æc biÖt
a, TiÕng mô chñ
b, Mét anh ..... 27 tuæi .
c, Nh÷ng buæi tËp qu©n sù .
II . C©u ghÐp
C©u ghÐp trong çc ®o¹n trÝch ë bµi tËp 1:
§¸p ¸n:
? ThÕ nµo lµ c©u ghÐp C©u ghÐp lµ
? Cã mÊy lo¹i c©u ghÐp a, Anh göi vµo ......... chung quanh
? Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm b, Nhng v× bom ........ bÞ cho¸ng
c, ¤ng l·o võa ....... c¶ lßng
d, Con nhµ .......... k× l¹
e, §Ó ngêi con g¸i ....... con g¸i
Bµi tËp 2: Quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a çc vÕ trong c©u ghÐp t×m ®îc ë bµi
tËp 1 lµ :
a, Quan hÖ bæ sung
b, Quan hÖ nguyªn nh©n
c, Quan hÖ bæ sung
d, Quan hÖ nguyªn nh©n
e, Quan hÖ môc ®Ých
Bµi tËp 3 : X¸c ®Þnh quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a çc vÕ trong c©u ghÐp
a, Quan hÖ t¬ng ph¶n
b, Quan hÖ bæ sung
c, Quan hÖ ®iÒu kiÖn - gi¶ thiÕt
Bµi 4 :
- V× qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng (nªn) hÇm cña Nho bÞ sËp .
- NÕu qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng th× hÇm cña Nho bÞ sËp .
- Qu¶ bom næ kh¸ gÇn ,nhng hÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp .
- HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp, tuy qu¶ bom næ kh¸ gÇn .
III. BiÕn ®æi c©u
?ThÕ nµo lµ c©u bÞ ®éng
?Çch chuyÓn ®æi tõ c©u chñ ®éng b»ng c©u bÞ ®éng nh thÕ nµo?
Häc sinh lµm bµi tËp.
Häc sinh tr¶ lêi- Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, kÕt luËn.
1. C©u rót gän :
- Quen råi
- Ngµy nµo Ýt : ba lÇn
2. C©u vèn lµ mét bé phËn cña c©u ®øng tríc ®îc t¸ch ra .
a, Vµ lµm viÖc cã khi suèt ®ªm.
b, Thêng xuyªn.
c,Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh.
=> Nh»m nhÊn m¹nh néi dung cña bé phËn ®îc t¸ch ra.
3 . a, §å gèm ®îc ngêi thî thñ c«ng lµm ra kh¸ sím.
b, Mét c©y cÇu lín sÏ ®îc tØnh ta b¾c qua ...... s«ng nµy.
c, Nh÷ng ng«i ®Òn Êy ®· ®îc ngêi ta dùng lªn tõ hµng tr¨m n¨m tríc.
IV. Çc kiÓu c©u øng víi nh÷ng môc ®Ých giao tiÕp kh¸c nhau.
Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm.
Bµi 1: C©u nghi vÊn:
-Ba con, sao con kh«ng nhËn?
- Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i?
- Ba con ...... chø g×?
=>Dïng ®Ó hái (c©u c¶m th¸n)
Bµi 2: C©u cÇu khiÕn.
a, -ë nhµ tr«ng em nh¸.
-§õng cã ®i ®©u ®Êy.
=> Dïng ®Ó ra lÖnh
b, - Th× m¸ cø kªu ®i (dïng ®Ó yªu cÇu)
- V« ¨n c¬m (dïng ®Ó mêi)
C©u " C¬m chÝn råi !" -> C©u trÇn thuËt ®¬n ®îc dïng lµm c©u cÇu
khiÕn.
- N¾m hÖ thèng çc vÊn ®Ò ng÷ ph¸p.
- ChuÈn bÞ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt.
TiÕt 155.
KiÓm tra v¨n (phÇn truyÖn)

- KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña hoc sinh vÒ çc t¸c phÈm
truyÖn ®· häc ë kú II.
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn, rÌn kÜ n¨ng lµm bµi.
B. ChuÈn bÞ :
Ra ®Ò bµi, ®¸p ¸n, ph« t« ®Ò bµi.
Ho¹t ®éng 1: Gi¸o viªn ph¸t ®Ò
Cã ®Ò kÌm theo trong bé ®Ò.
Ho¹t ®éng 2: Häc sinh lµm bµi
Gi¸o viªn theo dâi häc sinh lµm bµi.
Häc sinh lµm bµi nghiªm tóc.
Ho¹t ®éng 3: Gi¸o viªn thu bµi
Gi¸o viªn thu bµi, chÊm (ë nhµ) theo ®¸p ¸n.
§¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm sÏ c«ng bè ë tiÕt tr¶ bµi.
- Gi¸o viªn nhËn xÐt giê lµm bµi.
- Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ «n tËp, chuÈn bÞ bµi kiÓm tra tiÕt 157.
- So¹n bµi " Con chã BÊc ".
Ngµy ...... th¸ng........ n¨m 200......

TuÇn 32.
Bµi 31, 32.
TiÕt 156.
Con chã BÊc
(TrÝch tiÕng gäi n¬i hoang d·)
G. L©n-®¬n.

HiÓu L©n-®¬n ®· cã nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ kÕt hîp víi trÝ tëng tîng
tuyÖt vêi khi viÕt vÒ nh÷ng con Chã trong bµi v¨n nµy, ®ång thêi qua t×nh c¶m
cña nhµ v¨n ®èi víi con Chã BÊc-båi dìng cho häc sinh lßng yªu th¬ng loµi vËt.
B. ChuÈn bÞ :
§äc çc tµi liÖu cã liªn quan.
* Bµi cò: KÓ tªn mét sè t¸c phÈm ®· häc cña çc nhµ v¨n Mü.
* Bµi míi :

chung. I. T×m hiÓu chung:
1. T¸c gi¶:
Häc sinh ®äc chó thÝch. - L©n-®¬n ( 1876-1916 )
Gi¸o viªn gi¶i thÝch t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Lµ nhµ v¨n Mü.
Tãm t¾t t¸c phÈm. 2. T¸c phÈm:
TrÝch tõ tiÓu thuyÕt "TiÕng gäi n¬i
hoang d·"
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc-Häc 3. §äc-kÓ-t×m bè côc :
sinh ®äc. Bè côc : 3 phÇn
?KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch. - PhÇn 1: Më ®Çu.
?X¸c ®Þnh bè côc ®o¹n trÝch? - PhÇn 2: T×nh c¶m cu¶ Thoãc t¬n víi
?Nªu néi dung tõng phÇn. BÊc.
?Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc nµy. - PhÇn 3: T×nh c¶m cña BÊc ®èi víi
«ng chñ.
=> Nhµ v¨n muèn tËp trung nãi ®Õn
t×nh c¶m cña BÊc ®èi víi chñ cña nã.
Ho¹t ®éng 2: II. Ph©n tÝch
?PhÇn më ®Çu t¸c gi¶ muèn nãi víi 1. T×nh c¶m cña Thoãc t¬n ®èi víi
ngêi ®äc ®iÒu g×? BÊc.
?Cã g× ®Æc biÖt ë Thoãc t¬n víi - Ch¨m sãc chã nh lµ con çi cña anh.
BÊc? BiÓu hiÖn ë chi tiÕt nµo? + Chµo hái th©n mËt.
?Em ®¸nh gi¸ nh thÕ nµo vÒ t×nh c¶m + ChuyÖn trß, nãi lêi vui vÎ.
cña Thoãc t¬n víi BÊc. + Tóm chÆt ®Çu BÊc dùa vµo ®Çu
?Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt m×nh, ®Èy tíi, ®Èy lui, rña yªu.
Thoãc t¬n? + Kªu lªn tr©n träng : ®»ng Êy .......
?T¹i sao tríc khi diÔn t¶ t×nh c¶m cña => Yªu th¬ng, tr©n träng nh ®èi víi
BÊc ®èi víi chñ, t¸c gi¶ l¹i dµnh mét con ngêi.
®o¹n nãi vÒ t×nh c¶m cña Thoãc t¬n?
?T×nh c¶m cña BÊc ®èi víi chñ biÓu

hiÖn qua nh÷ng khÝa c¹nh nµo? T×m 2. T×nh c¶m cña BÊc ®èi víi «ng
nh÷ng chi tiÕt trong v¨n b¶n ®Ó chøng chñ.
minh. - Cö chØ hµnh ®éng:
+ C¾n vê
?Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù quan s¸t + N»m phôc ë ch©n Thoãc t¬n hµng
cña t¸c gi¶. giê, m¾t h¸o høc ...... quan t©m theo
dâi ...... trªn nÐt mÆt.
?§iÒu g× khiÕn cho t¸c gi¶ nhËn xÐt => T¸c gi¶ quan s¸t tinh tÕ, tµi t×nh,
tinh tÕ, ®i s©u vµo "t©m hån" cña chÝnh x¸c vµ trÝ tëng tîng phong phó,
thÕ giíi loµi vËt nh vËy? rÊt ®óng víi loµi chã .
(T×nh yªu th¬ng loµi vËt cña t¸c gi¶ ).
- T©m hån :
?§¸nh gi¸ vÒ t×nh c¶m cña BÊc víi «ng + Tríc kia cha tõng c¶m thÊy mét t×nh
chñ vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n yªu nh vËy .
vËt con chã BÊc (yªu quý, kh«ng muèn + BÊc thÊy kh«ng cã g× vui síng b»ng
rêi xa «ng chñ). çi «m gh× m¹nh mÏ Êy.
+ Nã l¹i tëng nh qu¶ tim m×nh nh¶y
tung ra khái lång ngùc......
+ Kh«ng muèn rêi Thoãc t¬n mét bíc,
?T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ lo sî Thoãc t¬n rêi bá ....
thuËt qua toµn ®o¹n trÝch? T¸c dông? => Sù t«n thê , kÝnh phôc.
- NghÖ thuËt : So s¸nh
?Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt
con chã BÊc.
Ho¹t ®éng 3:
?§Æc s¾c nghÖ thuËt, néi dung cña
®o¹n trÝch lµ g×? III . Tæng kÕt- luyÖn tËp.
1. NghÖ thuËt :
NhËn xÐt tinh tÕ, trÝ tëng tîng phong
? So s¸nh nghÖ thuËt kh¾c ho¹ tÝnh phó.
çch nh©n vËt lµ loµi vËt cã g× kh¸c 2. Néi dung:
víi çc nhµ v¨n kh¸c . T×nh c¶m yªu th¬ng loµi vËt cña
Thoãc t¬n.

- ViÕt ®o¹n v¨n : chøng minh t×nh yªu th¬ng loµi vËt cña Thoãc t¬n qua
®o¹n trÝch.
- ChuÈn bÞ «n tËp tèt cho tiÕt kiÓm tra tiÕng viÖt.
TiÕt 157.
KiÓm tra tiÕng viÖt.

- ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ çc kiÕn thøc tiÕng viÖt ®· häc.
- KiÓm tra kÜ n¨ng sö dông kiÕn thøc tiÕng viÖt vµo hµnh ®éng giao tiÕp
x· héi .
- §¸nh gi¸ kiÕn thøc tiÕng viÖt cña häc sinh .
B. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc :
- Gi¸o viªn ra ®Ò vµ ph« t« ®Ò bµi.
- Gi¸o viªn ph¸t bµi cho häc sinh vµ theo dâi häc sinh lµm bµi.
- Gi¸o viªn thu bµi vÒ nhµ chÊm theo ®¸p ¸n.
* §Ò-®¸p ¸n cã trong tËp hå s¬ gi¸o viªn .
TiÕt 158:
LuyÖn viÕt hîp ®ång

- ¤n l¹i lý thuyÕt vÒ ®Æc ®iÓm vµ çch viÕt hîp ®ång . BiÕt viÕt mét v¨n
b¶n hîp ®ång th«ng dông cã néi dung ®¬n gi¶n vµ gÇn gòi víi løa tuæi .
- Cã th¸i ®é cÈn träng khi so¹n th¶o hîp ®ång vµ ý thøc nghiªm tóc tu©n thñ
nh÷ng ®iÒu ®îc kÝ kÕt trong hîp ®ång .
B. ChuÈn bÞ :
Ho¹t ®éng 1: ¤n lÝ thuyÕt I. ¤n lÝ thuyÕt.

Häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi çc c©u 1. Môc ®Ých vµ t¸c dông cña hîp
hái ë SGK . ®ång
Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung . 2. Lo¹i v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ.
Gi¸o viªn kÕt luËn . - Biªn b¶n.
- Hîp ®ång
3. Çc môc cña hîp ®ång
4. Yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖu cña
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn häc sinh hîp ®ång.
luyÖn tËp. II. LuyÖn tËp
Häc sinh ®øng t¹i chç lµm bµi tËp 1 Bµi 1:
Häc sinh nhËn xÐt. a, Chän çch 1.
Gi¸o viªn söa. b, Chän çch 2.
c, Chän çch 2.
Häc sinh ®äc bµi 2. d, Chän çch 2.
? Çc th«ng tin Êy ®· ®Çy ®ñ cha? Bµi 2:
Çch s¾p xÕp çc môc nh thÕ nµo? LËp hîp ®ång thuª xe .
?Thªm nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho Céng hoµ x· ......... ViÖt Nam .
®Çy ®ñ vµ s¾p xÕp theo bè côc mét §éc lËp .......... H¹nh phóc .
hîp ®ång ? Hîp ®ång thuª xe .
- Häc sinh lµm theo nhãm (5'-7') C¨n cø nhu cÇu cña ngêi cã xe vµ ngêi
- Gäi 3 em ®¹i diÖn nhãm. thuª xe.
- Lªn tr×nh bµy 3 phÇn cña hîp ®ång . H«m nay, ngµy ...... th¸ng...... n¨m .....
- Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung. T¹i ®Þa ®iÓm: Sè nhµ ..... , phè .....
- Gi¸o viªn söa, cho ®iÓm. phêng ..... Thµnh phè Thanh Ho¸.
- Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t b¶ng Ngêi cã xe cho thuª : NguyÔn V¨n A
phô cã ghi hîp ®ång mÉu. §Þa chØ:
§èi tîng thuª: Xe mi ni nhËt
Thêi gian thuª: 3 ngµy
Gi¸ c¶: 10.000®/ 1 ngµy, ®ªm.
Hai bªn thèng nhÊt néi dung hîp ®ång
nh sau:
§iÒu 1:..........
§iÒu 2: .........
§iÒu 3: .........
Hîp ®ång nµy ®îc lµm 2 b¶n cã gi¸ trÞ
nh nhau, mçi bªn gi÷ mét b¶n .
Ngêi cho thuª xe Ngêi thuª xe
KÝ ghi râ hä tªn KÝ ghi râ hä tªn

- Lµm bµi tËp 3, 4 .
TiÕt 159-160.
Tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi
Gióp häc sinh tæng kÕt, «n tËp mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng v¨n b¶n
v¨n häc níc ngoµi ®· ®îc häc trong 4 n¨m ë cÊp THCS b»ng çch hÖ thèng ho¸ .
B. ChuÈn bÞ :
M¸y chiÕu, giÊy trong, bót d¹.
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn häc sinh lËp b¶ng thèng kª theo mÉu .
ST Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ Níc ThÕ kØ ThÓ lo¹i

T (§o¹n trÝch)
1 Buæi häc cuèi cïng A. §« - ®ª Nga XIX TruyÖn
ng¾n
2 Lßng yªu níc E- ren - bua Nga XIX KÝ
3 Xa ng¾m th¸c nói L LÝ B¹ch Trung Quèc §êi ®êng Th¬
4 C¶m nghÜ ....... tÜnh LÝ B¹ch Trung Quèc §êi ®êng Th¬
5 Bµi ca nhµ ..... ph¸ §ç Phñ Trung Quèc §êi ®êng Th¬
6 NgÉu nhiªn ....... quª H¹ Tri Ch¬ng Trung Quèc §êi ®êng Th¬
7 §¸nh nhau víi cèi xay XÐc-Van- T©y Ban Nöa cuèi TiÓu thuyÕt
giã TÐc Nha TK XVIII
nöa ®Çu
TK XIX
8 C« bÐ b¸n diªm An-§Ðc-Xen §an M¹ch XIX TruyÖn
ng¾n
9 ¤ng Giuèc ®anh M«-Li-e Ph¸p XVII KÞch
mÆc lÔ phôc
10 Hai c©y phong Ai-ma t«p Nga XX TruyÖn
ng¾n
11 ChiÕc l¸ cuèi cïng ¥-Hen-ri Mü XX TruyÖn
ng¾n
12 §i bé ngao du Ru-X« Ph¸p XVIII TiÓu thuyÕt
13 Cè h¬ng Lç TÊn Trung Quèc XX TruyÖn
ng¾n
14 Nh÷ng ®øa trÎ M.Go-r¬-ki Liªn X«(cò) XX TiÓu thuyÕt
15 R«-bin-x¬n ngoµi §i-Ph« Anh XVIII TiÓu thuyÕt
®¶o hoang
16 Con chã BÊc L©n-®¬n Mü XX TiÓu thuyÕt
17 Bè cña Xi-m«ng M«-pa-x¨ng Ph¸p XIX TiÓu thuyÕt
18 M©y vµ Sãng Ta-Go Ên §é XX Th¬
19 Chã Sãi vµ Cõu trong H. Ten Ph¸p XIX NghÞ luËn
th¬ ngô ...... La-
Ph«ng-ten
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu híng dÉn häc sinh ®iÒn çc th«ng tin nh b¶ng trªn .
Ho¹t ®éng 2:
II. Kh¸i qu¸t nh÷ng néi dung chñ yÕu.
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 4 SGK . Häc sinh lµm viÖc theo nhãm .
Çc nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn bæ sung.
* Nh÷ng néi dung chñ yÕu:
1. Nh÷ng s¾c th¸i vÒ phong tôc, tËp qu¸n cña ngêi d©n téc, ngêi Ch©u lôc
trªn thÕ giíi : C©y bót thÇn, ¤ng L·o ®¸nh ç ........., Bè cña Xi m«ng.
2. Thiªn nhiªn vµ t×nh yªu thiªn nhiªn : §i bé ngao du, Hai c©y phong, Lßng
yªu níc, Xa ng¾m th¸c nói L ......
3. Th«ng c¶m víi nh÷ng sè phËn nh÷ng ngêi nghÌo khæ, kh¸t väng gi¶i
phãng ngêi nghÌo (Bµi ca nhµ tranh.........., Em bÐ b¸n diªm, ChiÕc l¸ cuèi cïng,
Cè h¬ng ..... )
4. Híng tíi çi thiÖn, ghÐt çi ¸c, çi xÊu: C©y bót thÇn .......
5. T×nh yªu lµng xãm, quª h¬ng, t×nh yªu ®Êt níc : Cè h¬ng, C¶m
nghÜ ......, Lßng yªu níc .......
Ho¹t ®éng 3:
III. Nh÷ng nÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c.
Gi¸o viªn cho häc sinh trao ®æi, häc sinh tr¶ lêi, Gi¸o viªn bæ sung.
1. TruyÖn d©n gian : NghÖ thuËt kÓ chuyÖn, trÝ tëng tîng, çc yÕu tè
hoang ®êng ( so s¸nh víi mét sè truyÖn d©n gian ViÖt Nam)
2. VÒ th¬:
- NÐt ®Æc s¾c cña 4 bµi th¬ §êng( ng«n ng÷, h×nh ¶nh, h¸m sóc, biÖn
ph¸p tu tõ..... )
- NÐt ®Æc s¾c cña th¬ tù do (M©y vµ Sãng)
- So s¸nh víi th¬ ViÖt Nam
3. VÒ truyÖn :
-Cèt truyÖn vµ nh©n vËt
-YÕu tè h cÊu
-Miªu t¶, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn trong truyÖn.
4. VÒ nghÞ luËn:
-NghÞ luËn x· héi vµ nghÞ luËn v¨n häc .
-HÖ thèng lËp luËn(luËn ®iÓm,luËn cø, luËn chøng)
-YÕu tè miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh hay nghÞ luËn.
5. VÒ kÞch:
M©u thuÉn kÞch, ng«n ng÷, hµnh ®éng kÞch .
Ho¹t ®éng 4:
IV. LuyÖn tËp
Gi¸o viªn ra mét sè®Ò v¨n häc níc ngoµi cho häc sinh lµm ë nhµ.
- N¾m hÖ thèng v¨n häc níc ngoµi, lµm bµi tËp vÒ v¨n häc níc ngoµi.
- ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt TLV.
So¹n bµi "B¾c S¬n".
Ngµy ..... th¸ng......... n¨m 200.......

TuÇn 33.
Bµi 32-33.
TiÕt 161-162.
B¾c S¬n
(TrÝch håi 4- NguyÔn Huy Tëng)

- N¾m néi dung, ý nghÜa cña ®o¹n trÝch håi 4- vë kÞch : B¾c S¬n. Xung
®ét c¬ b¶n cña vë kÞch ®îc béc lé gay g¾t vµ t¸c ®éng ®Õn t©m lÝ cña nh©n
vËt Th¬m, khiÕn c« ®øng h¼n vÒ phÝa çch m¹ng, ngay trong hoµn c¶nh cuéc
khëi nghÜa ®ang bÞ kÎ thï ®µn ¸p khèc liÖt.
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng, t¹o dùng trong
t×nh huèng, tæ chøc ®èi tho¹i vµ hµnh ®éng, thÓ hiÖn néi t©m vµ tÝnh çch
nh©n vËt .
- H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ thÓ lo¹i kÞch nãi .
B. ChuÈn bÞ :
§äc çc tµi liÖu cã liªn quan

chung. I. T×m hiÓu chung .
1. T¸c gi¶ :
? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶. - NguyÔn Huy Tëng (1912-1960), quª
Gi¸o viªn bæ sung. Hµ Néi.
- Lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n chñ chèt
cña nÒn v¨n häc çch m¹ng sau CM
th¸ng 8.
2 . T¸c phÈm:
? Em biÕt g× vÒ vë kÞch " B¾c S¬n " - B¾c S¬n lµ vë kÞch ®Çu tiªn biÓu
Gi¸o viªn bæ sung. hiÖn thµnh c«ng chñ ®Ò çch m¹ng,
®· x©y dùng vµ kh¼ng ®Þnh h×nh t-
îng con ngêi míi- qc çch m¹ng.
- Lµ t¸c phÈm ®îc xem lµ mèc son më
®Çu cho s©n khÊu nãi riªng vµ nÒn
v¨n häc ViÖt Nam níc ta.
?VÞ trÝ ®o¹n trÝch ®îc häc? * §o¹n trÝch:2 líp ®Çu cña håi 4
3. ThÓ lo¹i : KÞch
?Em biÕt g× vÒ thÓ lo¹i kÞch qua çc - Lµ mét trong 3 lo¹i h×nh v¨n häc(Tù
®o¹n trÝch ®îc häc ? sù, tr÷ t×nh, kÞch) thuéc lo¹i h×nh s©n
Gi¸o viªn bæ sung thªm. khÊu.
- Ph¬ng thøc thÓ hiÖn :
+ B»ng ng«n ng÷ trùc tiÕp (®èi tho¹i,
®éc tho¹i).
+ B»ng cö chØ hµnh ®éng cña nh©n
vËt.
- Ph¶n ¸nh ®êi sèng qua m©u thuÉn,
xung ®ét thÓ hiÖn ra hµnh ®éng
kÞch.
- Çc thÓ lo¹i cña kÞch gåm :
+ KÞch h¸t(ChÌo, tuång .... )-> ca kÞch.
+KÞch th¬.
+ KÞch nãi: bi kÞch, hµi kÞch.....
Häc sinh tãm t¾t t¸c phÈm theo SGK. - CÊu tróc: håi, líp, (c¶nh), thêi gian,
Gi¸o viªn híng dÉn çch ®äc. Häc sinh kh«ng gian trong kÞch.
®äc ph©n vai 2 líp kÞch ®Çu. 4. Tãm t¾t.
Gi¸o viªn tãm t¾t líp cßn l¹i. 5. §äc.
?ThuËt l¹i diÔn biÕn, sù viÖc, hµnh
®éng trong líp kÞch.
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ph©n tÝch

v¨n b¶n.
?Çc líp kÞch gåm çc nh©n vËt nµo? II. Ph©n tÝch:
Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh.
?H·y chØ ra t×nh huèng bÊt ngê, gay 1. T×nh huèng kÞch:
cÊn mµ t¸c gi¶ x©y dùng trong çc líp - Gay cÊn, bÊt ngê: Khi Th¸i, Cöu bÞ
kÞch Ngäc truy ®uæi ch¹y vµo ®óng nhµ
?T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× trong Th¬m ( Ngäc).
viÖc thÓ hiÖn xung ®ét vµ ph¸t triÓn
hµnh ®éng kÞch? -> Béc lé râ xung ®ét kÞch vµ cã t¸c
dông thóc ®Èy hµnh ®éng kÞch :
Buéc nh©n vËt Th¬m ph¶i cã chuyÓn
? Vai trß cña nh©n vËt Th¬m trong líp biÕn th¸i ®é, døt kho¸t ®øng vÒ phÝa
kÞch? (Nh©n vËt chÝnh) çch m¹ng......
? Hoµn c¶nh cña Th¬m trong líp kÞch 2. Nh©n vËt Th¬m:
nh thÕ nµo? * Hoµn c¶nh:
- Cha, em trai ®· hy sinh.
- MÑ th× ho¸ ®iªn bá ®i lang thang .
- Cßn mét ngêi th©n duy nhÊt lµ Ngäc
(chång ).
-> C« nghi ngê chång nhng vÉn hy
?H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ hµnh väng chång m×nh kh«ng xÊu xa nh
®éng cña nh©n vËt Th¬m? thÕ.
Häc sinh ®äc lêi tù tr¸ch cña nh©n vËt * T©m tr¹ng:
Th¬m qua líp kÞch. - Th¬m day døt, ©n hËn bao nhiªu vÒ
Häc sinh ®äc lêi ®èi ®¸p cña Th¬m víi çi chÕt cña cha, em trai vµ mÑ th×
Ngäc thÓ hiÖn sù nghi ngê cña c«. næi nghi ngê chång l¹i chång chÊt bÊy
? §¸nh gi¸ cña em vÒ hµnh ®éng cña nhiªu mÆc dï Ngäc rÊt chiÒu c«.
Th¬m? * Th¸i ®é víi chång:
- B¨n kho¨n, nghi ngê chång lµm viÖt
gian.
- T×m çch dß xÐt .
- Cè nÝu chót hy väng vÒ chång .......
* Hµnh ®éng:
- Che dÊu Th¸i, Cöu (hai chiÕn sÜ
çch m¹ng) ngay trong buång cña m×nh
.
- Kh«n ngoan, che m¾t Ngäc ®Ó b¶o
vÖ cho hai chiÕn sÜ çch m¹ng.
=> Chøng tá c« lµ ngêi cã b¶n chÊt
? Nh©n vËt Th¬m ®· cã chuyÓn biÕn trung thùc, lßng tù träng, nhËn thøc vÒ
g× trong líp kÞch nµy . çch m¹ng nªn ®· biÕn chuyÓn th¸i ®é,
®øng h¼n vÒ phÝa çch m¹ng.
?Qua nh©n vËt Th¬m t¸c gi¶ muèn => §èi diÖn víi sù thËt ( Ngäc lµ mét
kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? kÎ tay sai, ph¶n ®éng ), c« ®· døt kho¸t
®øng vÒ ph¸i çch m¹ng.
=> T¸c gi¶ ®· kh¼ng ®Þnh : Cuéc
? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt ®Êu tranh çch m¹ng ngay c¶ khi bÞ
Th¬m. ®µn ¸p khèc liÖt çch m¹ng còng
kh«ng thÓ bÞ tiªu diÖt, vÉn cã thÓ
thøc tØnh quÇn chóng, c¶ víi nh÷ng
?B»ng thñ ph¸p nµo, t¸c gi¶ ®· ®Ó cho ngêi ë vÞ trÝ trung gian nh Th¬m.
nh©n vËt Ngäc béc lé b¶n chÊt cña y?
§ã lµ b¶n chÊt g×? 3 . Nh©n vËt Ngäc:
- §îc béc lé qua nh÷ng ng«n ng÷, th¸i
? §¸nh gi¸ vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ ®é, hµnh ®éng nh©n vËt.
nh©n vËt nµy? - Ham muèn ®Þa vÞ, tiÒn tµi, quyÒn
lùc.
? Nh÷ng nÐt næi râ trong t×nh c¶m ->Lµm tay sai cho giÆc.
cña Th¸i vµ Cöu lag g×? => Tªn ViÖt gian b¸n níc ®ª tiÖn, ®¸ng
khinh, ®¸ng ghÐt.
3. Nh©n vËt Th¸i, Cöu ( chiÕn sÜ
çch m¹ng ).
- Th¸i: b×nh tÜnh, s¸ng suèt.
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt- - Cöu: h¨ng h¸i, nãng n¶y.
luyÖn tËp. => Nh÷ng chiÕn sÜ çch m¹ng kiªn c-
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt êng, trung thµnh ®èi víi tæ quèc, çch
viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng. m¹ng, ®Êt níc.......
III. Tæng kÕt-LuyÖn tËp.

? Nªu nÐt chÝnh vÒ néi dung cña líp 1. NghÖ thuËt: Çch t¹o dùng t×nh
kÞch. huèng, sö dông ng«n ng÷ ®èi tho¹i,
Häc sinh ®äc ghi nhí SGk. nghÖ thuËt biÓu hiÖn t©m lÝ vµ
Häc sinh ®äc ph©n vai . tÝnh çch nh©n vËt.
2. Néi dung: ThÓ hiÖn diÔn biÕn néi
t©m nh©n vËt Th¬m - cã chång theo
giÆc- ®øng h¼n vÒ phÝa çch m¹ng.
3 . Ghi nhí : SGK.
4. §ãng kÞch .
- Lµm bµi tËp 2 phÇn luyÖn tËp.
- Häc kÜ bµi.
TiÕt 163-164.
Tæng kÕt tËp lµm v¨n.

- ¤n vµ n¾m v÷ng çc kiÓu v¨n b¶n ®· häc tõ líp 6-líp 9 ph©n biÖt çc kiÓu
v¨n b¶n vµ nhËn biÕt sù phèi hîp cña chóng trong thùc tiÔn lµm v¨n . BiÕt ®äc
çc kiÓu v¨n b¶n theo ®Æc trng.
- Ph©n biÖt kiÓu v¨n b¶n vµ thÓ lo¹i v¨n häc. ViÕt ®îc v¨n b¶n cho phï hîp.
B. ChuÈn bÞ :
B¶ng phô.
Ho¹t ®éng 1:
I. HÖ thèng ho¸ çc kiÓu v¨n b¶n
?KÓ tªn çc kiÓu v¨n b¶n ®· häc.
?Nªu ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña çc kiÓu v¨n b¶n ®ã.
?Cho vÝ dô.
Häc sinh tr¶ lêi, ®äc b¶ng tæng kÕt ë SGK.
Häc sinh th¶o luËn çc c©u hái nh SGK.
? So s¸nh tù sù kh¸c miªu t¶ nh thÕ * Sù kh¸c biÖt cña çc kiÓu v¨n b¶n.
nµo? - Tù sù : tr×nh bµy sù viÖc.
?ThuyÕt minh kh¸c tù sù vµ miªu t¶ - Miªu t¶: §èi tîng lµ con ngêi, vËt,
nh thÕ nµo? hiÖn tîng t¸i hiÖn ®Æc ®iÓm cña
?NghÞ luËn kh¸c ®iÒu hµnh nh thÕ chóng.
nµo? - ThuyÕt minh: CÇn tr×nh bµy nh÷ng
?BiÓu c¶m kh¸c thuyÕt minh nh thÕ ®èi tîng ®îc thuyÕt minh, cÇn lµm râ
nµo? vÒ b¶n chÊt bªn trong vµ nhiÒu ph¬ng
Häc sinh cö ®¹i diÖn tr¶ lêi-Çc nhãm diÖn cã tÝnh kh¸ch quan.
nhËn xÐt-Gi¸o viªn ®a ®¸p ¸n ®óng - NghÞ luËn: Bµy tá quan ®iÓm.
lªn b¶ng phô. - BiÓu c¶m: C¶m xóc.
?Çc kiÓu v¨n b¶n trªn cã thÓ thay thÕ

cho nhau kh«ng? V× sao?
?Cã thÓ phèi hîp víi nhau trong mét
v¨n b¶n cô thÓ hay kh«ng?
LÊy vÝ dô?
* Ph©n biÖt çc thÓ lo¹i v¨n häc vµ
Gi¸o viªn chia nhãm cho häc sinh lµm kiÓu v¨n b¶n.
c©u hái 5,6,7. 1. V¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n häc tù
Häc sinh th¶o luËn nhãm, t×m hiÓu sù .
nÐt ®Æc trng cña kiÓu v¨n b¶n trong - Gièng: KÓ vÒ sù viÖc.
TLV kh¸c víi thÓ lo¹i v¨n häc t¬ng øng - Kh¸c:
(cho vÝ dô). + V¨n b¶n tù sù: XÐt h×nh thøc, ph¬ng
Häc sinh tr×nh bµy vµo b¶ng phô. thøc.
+ThÓ lo¹i tù sù : §a d¹ng ( TruyÖn
ng¾n, tiÓu thuyÕt, kÞch.......)
- TÝnh nghÖ thuËt trong t¸c phÈm tù
sù:
Cèt truyÖn+ nh©n vËt + sù viÖc + kÕt
cÊu.
2. KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i
tr÷ t×nh.
- Gièng: Chøa ®ùng c¶m xóc-> t×nh
c¶m chñ ®¹o.
- Kh¸c:
+ V¨n b¶n biÓu c¶m: bµy tá c¶m xóc
vÒ mét ®èi tîng (v¨n xu«i).
+T¸c phÈm tr÷ t×nh: ®êi sèng c¶m xóc
P2 cña chñ thÓ tríc vÊn ®Ò ®êi sèng
(th¬).
3. Vai trß cña çc yÕu tè thuyÕt minh,
miªu t¶, tù sù trong v¨n nghÞ luËn.
+ ThuyÕt minh: gi¶i thÝch cho mét c¬
së nµo ®ã cña vÊn ®Ò bµn luËn.
Ho¹t ®éng 2: - Tù sù: Sù viÖc d/c cho vÊn ®Ò .
- Miªu t¶:
II. TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh
ng÷ v¨n THCS.
- §äc- hiÓu v¨n b¶n->häc çch viÕt tèt.
Ho¹t ®éng 3: - §äc.
Gi¸o viªn hÖ thèng ®Æc ®iÓm 3 kiÓu III. Çc kiÓu v¨n b¶n häc ë líp 9 .
v¨n b¶n líp 9 .
KiÓu v¨n b¶n V¨n b¶n thuyÕt V¨n b¶n tù sù V¨n b¶n nghÞ
§Æc ®iÓm minh luËn
Môc ®Ých Ph¬i bµy néi dung Tr×nh bµy sù Bµy tá quan
s©u kÝn bªn trong viÖc ®iÓm, nhËn xÐt,
®Æc trng ®èi tîng ®¸nh gi¸ vÒ vai
trß.
Çc yÕu tè t¹o §Æc ®iÓm kh¶ Sù viÖc, nh©n LuËn ®iÓm, luËn
thµnh quan cña ®èi tîng vËt cø, luËn chøng.
( Kh¶ n¨ng kÕt hîp Ph¬ng ph¸p Giíi thiÖu, tr×nh - HÖ thèng lËp
) ®Æc ®iÓm çch ThuyÕt minh : bµy diÔn biÕn sù luËn.
lµm. gi¶i thÝch. viÖc theo tr×nh tù - KÕt hîp miªu t¶,
nhÊt ®Þnh . tù sù .

- ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc träng t©m ®· häc ë líp 9.
- ChuÈn bÞ so¹n bµi : T«i vµ chóng ta .
TiÕt 165-166.
T«i vµ chóng ta
Lu Quang Vò

- C¶m nhËn ®îc tÝnh çch cña çc nh©n vËt tiªu biÓu Hoµng ViÖt,
NguyÔn ChÝnh, tõ ®ã thÊy ®îc cuéc ®Êu tranh gay g¾t gi÷a nh÷ng con ngêi
m¹nh d¹n ®æi míi, cã tinh thÇn d¸m nghÜ, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm víi
nh÷ng kÎ mang t tëng b¶o thñ, l¹c hËu trong sù chuyÓn m×nh m¹nh mÏ cña x· héi
ta.
- HiÓu thªm ®Æc ®iÓm thÓ lo¹i kÞch nh viÕt vÒ çch t¹o t×nh huèng, ph¸t
triÓn m©u thuÉn, çch diÔn t¶ hµnh ®éng vµ sö dông ng«n ng÷.
B. ChuÈn bÞ :
§äc, xem phÇn kÞch ®· quay phim.
Ho¹t ®éng 1 :Híng dÉn t×m hiÓu

chung. I. T×m hiÓu chung:
1. T¸c gi¶:
Häc sinh ®äc chó thÝch. - Nhµ th¬, nhµ s¸ng t¸c kÞch trëng
Gi¸o viªn giíi thiÖu chung vÒ t¸c gi¶. thµnh tõ qu©n ®éi.
- §Æc ®iÓm kÞch : §Ò cËp ®Õn thêi
sù nãng hæi trong cuéc sèng ®¬ng
thêi-> X· héi ®ang ®æi míi m¹nh mÏ.
Gi¸o viªn giíi thiÖu bèi c¶nh hiÖn thùc 2. T¸c phÈm: 9 c¶nh
®Êt níc sau 75-80. - TrÝch trong "TuyÓn tËp kÞch".
Giíi thiÖu vÒ vë kÞch . - C¶nh 3.
3. §äc-t×m hiÓu chó thÝch.
? X¸c ®Þnh çc nh©n vËt chÝnh, phô? a,§äc, t×m hiÓu chó thÝch.
§äc ph©n vai . b,§¹i ý:
? X¸c ®Þnh néi dung cña ®o¹n trÝch. Cuéc ®èi tho¹i gay g¾t, c«ng khai
®Çu tiªn gi÷a hai tuyÕn mËt diÔn ra
trong phßng lµm viÖc cña Gi¸m ®èc
Hoµng ViÖt.
Ho¹t ®éng 2: II. Ph©n tÝch :
Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ khung c¶nh tríc 1. T×nh huèng kÞch vµ nh÷ng m©u
®ã cña xÝ nghiÖp T.Lîi ®Ó häc sinh thuÉn c¬ b¶n.
hiÓu t×nh huèng kÞch ë c¶nh 3. - T×nh tr¹ng ngng trÖ s¶n xuÊt ë xÝ
nghiÖp ®ßi hái cã çch gi¶i quyÕt t¸o
b¹o.
? Trong kÞch cã hai tuyÕn nh©n vËt, -> Gi¸m ®èc Hoµng ViÖt quyÕt
h·y chØ ra nh÷ng tuyÕn nh©n vËt ®ã? ®iÞnh c«ng bè kÕ ho¹ch s¶n xuÊt më
réng vµ ph¬ng ¸n lµm ¨n míi.
=> Tuyªn chiÕn víi c¬ chÕ qu¶n lý,
ph¬ng thøc tæ chøc lçi thêi mµ
NguyÔn ChÝnh vµ Tr¬ng lµ tiªu biÓu.
?ChØ râ m©u thuÉn c¬ b¶n gi÷a hai - Xung ®ét (m©u thuÉn) c¬ b¶n gi÷a
tuyÕn ë nh÷ng mÆt nµo trong mèi hai tuyÕn.
quan hÖ c«ng viÖc ®iÒu hµnh tæ Hoµng ViÖt vµ Phßng tæ chøc
chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lÝ trong xÝ S¬n lao ®éng, tµi vô,
nghiÖp . qu¶n ®èc ph©n
? Sù xung ®ét ®ã lµ biÓu hiÖn mèi -T tëng tiªn tiÕn xëng.
quan hÖ gi÷a nh÷ng t tëng kh¸c nhau d¸m nghÜ, d¸m Phã Gi¸m ®èc
nh thÕ nµo? lµm. -T tëng b¶o thñ,
m¸y mãc
§äc c¶nh kÞch Ên tîng cña em vÒ => Më réng quy m« s¶n xuÊt ph¶i cã
nh÷ng nh©n vËt nµo? nhiÒu ®æi thay m¹nh mÏ, ®ång bé.
2. Nh÷ng nh©n vËt tiªu biÓu:
(Häc sinh th¶o luËn tõng nh©n vËt). a, Gi¸m ®èc Hoµng ViÖt.
+ Ngêi l·nh ®¹o cã tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm cao, n¨ng ®éng, d¸m nghÜ, d¸m
lµm.
+ Th¼ng th¾n, trung thùc kiªn quyÕt
®Êu tranh víi niÒm tin vµo ch©n lÝ.
b, KÜ s Lª S¬n.
+ Cã n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n
giái, g¾n bã nhiÒu n¨m cïng xÝ
nghiÖp.
+ S½n sµng cïng Hoµng ViÖt c¶i tiÕn
toµn diÖn ho¹t ®éng xÝ nghiÖp.
c, Phã gi¸m ®èc ChÝnh.
+ M¸y mãc, b¶o thñ, gian ngoan, nhiÒu
m¸nh khoÐ.
+ Vin vµo c¬ chÕ nguyªn t¾c chèng l¹i
sù ®æi míi, khÐo luån lät, xu nÞnh.
d, Qu¶n ®èc ph©n xëng Tr¬ng.
- Suy nghÜ, lµm viÖc nh mét çi m¸y.
- ThÝch tá ra quyÒn thÕ, h¸ch dÞch víi
c«ng nh©n.
?C¶m nhËn cña em vÒ xu thÕ ph¸t 3. ý nghÜa cña m©u thuÉn kÞch vµ
triÓn vµ kÕt thóc cña xung ®ét kÞch. çch kÕt thóc t×nh huèng.
Gi¸o viªn b×nh. - Cuéc ®Êu tranh gi÷a hai ph¸i : ®æi
míi vµ b¶o thñ.
=> Ph¶n ¸nh tÝnh tÊt yÕu vµ gay g¾t
nhng t×nh huèng xung ®ét nªu trªn lµ
vÊn ®Ò nãng báng cña thùc tÕ ®êi
sèng sinh ®éng.
- Cuéc ®Êu tranh gay go nhng çi míi
sÏ th¾ng v× nã phï hîp víi yªu cÇu thùc
tÕ ®êi sèng, thóc ®Èy sù ®i lªn cña x·
héi . Hä kh«ng ®¬n ®éc mµ ®îc sù
ñng hé cña sè ®«ng trong x· héi.
Ho¹t ®éng 3: III. Tæng kÕt.

- NghÖ thuËt : KÞch víi nh©n vËt
Häc sinh ®äc ghi nhí. tÝnh çch râ nÐt.
- Néi dung : VÊn ®Ò ®æi míi trong
s¶n xuÊt.
Ho¹t ®éng 4:
IV. Häc sinh luyÖn tËp.
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh tãm t¾t sù ph¸t triÓn cña m©u thuÉm kÞch trong
®o¹n trÝch.
?Sù ph¸t triÓn cña m©u thuÉn kÞch.
?Ph¸t biÓu t×nh c¶m cña em víi mét nh©n vËt trong kÞch.
Ho¹t ®éng 5:
V. Híng dÉn häc ë nhµ.
- TËp diÔn kÞch .
- ChuÈn bÞ bµi "Tæng kÕt v¨n häc" .
Ngµy...... th¸ng........ n¨m 200......

TuÇn 34.
Bµi 33-34.
TiÕt 167-168.
Tæng kÕt v¨n häc.
( Cã gi¸o ¸n kÌn theo)
TiÕt 169-170.
KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m
- Thi theo ®Ò cña Phßng vµ Së gi¸o dôc.

- §Ò vµ ®¸p ¸n cã trong tËp hå s¬.
Ngµy ......... th¸ng......... n¨m 200.......

TuÇn 35.
Bµi 35.
TiÕt 171-172.
Th (§iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.

- HiÓu trêng hîp viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái .
- BiÕt çch viÕt th(®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.
- VËn dông ®Ó viÕt th (®iÖn) trong cuéc sèng, sinh ho¹t, häc tËp.
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô.
Ho¹t ®éng 1:
I. Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th
Häc sinh ®äc vÝ dô 1 SGK vÒ 5 trêng (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.
hîp cÇn viÕt th(®iÖn) . - Çc trêng hîp cÇn viÕt th, ®iÖn
Häc sinh t×m thªm vÝ dô. (SGK) .
?Môc ®Ých vµ t¸c dông cña viÕt th - Bµy tá lêi chóc mõng hoÆc th«ng
(®iÖn). c¶m tíi ç nh©n hay tËp thÓ .
Ho¹t ®éng 2: II. Çch viÕt th, ®iÖn chóc mõng vµ

th¨m hái.
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc v¨n b¶n vµ
nh÷ng yªu cÇu c©u hái trong SGK - Nªu ®îc lý do (chóc mõng th¨m hái)
môc II (bµi tËp 1+2) . mong muèn ®iÒu tèt lµnh .
Häc sinh tr¶ lêi-Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ - ViÕt ng¾n gän, sóc tÝch víi t×nh
sung. c¶m ch©n t×nh.
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK. * Ghi nhí : SGK.
Ho¹t ®éng 3. III. LuyÖn tËp.

Häc sinh lÇn lît lµm çc bµi tËp trong - T×nh huèng viÕt th (®iÖn) chóc
SGK. mõng: a, b, d, e.
- T×nh huèng cÇn viÕt th (®iÖn) th¨m
hái: c.
TiÕt 173-174-175.
Tr¶ bµi kiÓm tra V¨n, TiÕng viÖt, bµi kiÓm tra tæng hîp.
TiÕt 86 ®Õn 90 cha cã

Bai Soan Ngu Van 9 Mai

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai Soan Ngu Van 9 Mai

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

§«ng T©n - §«ng S¬n

Ngµy 1 th¸ng 9 n¨m 2006.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

Ngêi so¹n : Ng« ThÞ Thanh Giang Tæ x· héi

Häc sinh ®äc ®o¹n 2 2. VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ

2. Ghi nhí : SGK

Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ.

Ngµy 2 th¸ng 9 n¨m20O6.

TiÕt 3 - TiÕng ViÖt:

A. Môc tiªu cÇn ®¹t.

Ho¹t ®éng III: Híng dÉn luyÖn tËp .

Ngµy 4th¸ng 9 n¨m2006.

TiÕt 4 - TËp lµm v¨n:

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

ngµy 5 th¸ng 9 n¨m2006

TiÕt 5 - LuyÖn tËp :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng III: Híng dÉn tæng kÕt - luyÖn tËp.

TiÕt 8 - TiÕng viÖt :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng I: H×nh thµnh kh¸i niÖm I. Ph¬ng ch©m quan hÖ

? §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu xuÊt hiÖn

? Nh÷ng c¸ch nãi ¶nh hëng nh thÕ nµo

Ho¹t ®éng III: H×nh thµnh kh¸i * VÝ dô : " Ngêi ¨n xin"

Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. Gi¸o

Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn luyÖn tËp .

Ngµy 8 th¸ng 9 n¨m 2006

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ngµy 9 th¸ng 9 n¨m2006

TuÇn 3 -TiÕt 11, 12 :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung :

III. Tæng kÕt - luyÖn tËp.

Gi¸o viªn cho häc sinh ghi nhí .

Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc bµi ë nhµ.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Lu ý : Cã thÓ mét c©u nãi th× thÝch

Häc sinh rót ra ghi nhí SGK.

VÝ dô : ChiÕn tranh lµ chiÕn tranh ,

Ngµy12 th¸ng 9 n¨m 2006

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn luyÖn tËp.

Ngµy 17th¸ng 9 n¨m2006.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng II: Híng dÉn luyÖn tËp .

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng I: Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung :

Ngµy 27th¸ng 9 n¨m2006.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng I : Híng dÉn t×m hiÓu I. T×m hiÓu chung.

1) Ghi nhí: SGK

Ho¹t ®éng IV: Híng dÉn häc ë nhµ.

Ngµy 29 th¸ng 9 n¨m 2006.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng I : I. T¹o tù míi:

Ngµy 1 th¸ng 10 n¨m 2006.

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng I: Giíi thiÖu t¸c gi¶ I. NguyÔn Du : ( 1765 - 1820 )