Vai trò của khoa học kĩ thuật đối với sự phát triển của LLSX

Lêi më ®Çu
TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:
Bíc vµo thiªn niªn kû thø ba, khoa häc vµ kü thuËt ®· trë thµnh yÕu tè cèt
tö cña sù ph¸t triÓn, lµ lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu.
§iÒu nµy ®îc ph¶n ¸nh râ trong viÖc ho¹ch ®Þnh çc chÝnh s¸ch vµ chiÕn lîc
ph¸t triÓn khoa häc, kü thuËt vµ kinh tÕ cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn
tuú thuéc vµo tr×nh ®é sù ph¸t triÓn cô thÓ cña tõng níc mµ x©y dùng chiÕn l-
îc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt mang tÝnh ®a d¹ng vµ ®Æc thï
®èi víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cô thÓ phï hîp víi hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn c¬ së
vËt chÊt cña mçi quèc gia. Vµ ®iÒu nçi bËt rót ra ë çc chiÕn lîc, chÝnh s¸ch
®ã ë tÊt c¶ çc níc trªn thÕ giíi tõ nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ®øng
hµng ®Çu thÕ giíi nh Mü, NhËt, Ph¸p,...cho ®Õn nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ
chËm ph¸t triÓn vµ l¹c hËu nh ViÖt Nam , Lµo , Campuchia, mét sè níc Trung
§«ng ...®ã chÝnh lµ quan ®iÓm:"Sù ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt lµ mét
ph¬ng híng quan träng míi , cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ
quèc gia…"Bëi vËy viÖc nghiªn cøu kinh nghiÖm x©y dùng çc chÝnh s¸ch vµ
chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt cña çc níc trªn thÕ giíi vµ trong khu
vùc ®Ó ¸p dông vµ ph¸t huy mét çch s¸ng t¹o vµo hoµn c¶nh cña ®Êt níc m×nh
cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi çc níc trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸-
hiªn ®¹i ho¸ nãi chung vµ ®èi víi ViÖt Nam nãi riªng hiÖn nay.
Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp dÇn dÇn nhêng
chç cho nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp th× t¬ng øng víi nã thuËt ng÷ ''c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸" còng Ýt ®îc sö dông mµ thay thÕ vµo ®ã lµ çc thuËt ng÷
khoa häc mang tÝnh chÊt hiÖn ®¹i ,phï hîp víi xu thÕ cña mét thêi ®¹i míi "thêi
®¹i tri thøc" nh "t¨ng trëng", "ph¸t triÓn"," cÊt çnh theo lèi ho¸ rång"…MÆc dï
vËy,chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ lu«n lu«n lµ
vÊn ®Ò hµng ®Çu trong çc lÝ luËn vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña çc quèc gia
trªn thÕ giíi .ThËt vËy ,lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i trong vµi tr¨m n¨m tríc
®ã ®· cho thÊy con ®êng mµ çc níc chËm tiÕn cÇn ph¶i ®i theo,kh«ng thÓ lµ
1
çi g× kh¸c ngoµi viÖc biÕn ®æi nÒn kinh tÕ theo c¬ cÊu hîp lý ,ph¸t triÓn
n¨ng ®éng dùa trªn c¬ së khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i .§Ó ®¹t ®îc môc ®Ých
®ã,®iÒu tÊt yÕu lµ ph¶i ®a ®Êt níc ®i lªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸- hiªn
®¹i ho¸ bëi ®ã lµ ph¬ng thøc duy nhÊt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi, vµ bÊt
k× mét quèc gia nµo bá qua qu¸ tr×nh nµy ®Òu sÏ trë nªn qu¸ chËm , qu¸ l¹c hËu
so víi bíc ®i cña thÕ giíi.Cã thÓ coi ®ã lµ quy luËt ViÖt Nam kh«ng thÓ ®øng
ngoµi.
Chóng ta ®Òu biÕt ,c«ng nghiÖp ho¸ ®îc coi lµ s¶n phÈm trùc tiÕp cña
cuéc çch m¹ng c«ng nghiÖp cuèi thÕ kû XVII, cßn hiÖn ®¹i ho¸ lµ s¶n phÈm
tÊt yÕu cña cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt gi÷a thÕ kû XX. Ngµy nay, trong
bèi c¶nh cña cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, c«ng nghiÖp ho¸ g¾n
liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ ®îc xem lµ nÊc thang ®¸nh dÊu tr×nh ®é ph¸t triÓn míi
cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i. Chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh tùu
vÒ khoa häc còng nh nhiÒu lÜnh vùc kh¸c trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi
.Ch¼ng h¹n, viÖc sö dông n¨ng lîng nguyªn tö, n¨ng lîng mÆt trêi ®· lµm gi¶m
sù phô thuéc cña con ngêi vµo nguån n¨ng lîng kho¸ng s¶n, viÖc chÕ t¹o ra çc
tªn löa víi c«ng suÊt cùc lín dïng nhiªn liÖu ho¸ häc, hçn hîp ë d¹ng láng hoÆc
r¾n. Víi hÖ thèng ®éng lùc míi nµy, con ngêi ®· t¹o ra ®îc tèc ®é vò trô cÊp
mét (7,9km/s),phãngvÖ tinh nh©n t¹o ®Çu tiªn cña tr¸i ®Êt (n¨m 1957), tèc ®é
vò trô cÊp hai (11,2 km/s) phãng çc tµu vò trô th¸m hiÓm çc hµnh tinh thuéc
hÖ mÆt trêi nh mÆt tr¨ng, Sao ho¶, Sao kim…(n¨m 1959) vµ ®Æc biÖt lµ ®a
con ngêi ®Æt ch©n lªn mÆt tr¨ng (n¨m 1981) më ra kû nguyªn chiÕn lîc chinh
phôc vò trô. Sù ra ®êi cña çc vËt liÖu tæng hîp kh«ng nh÷ng gióp con ngêi
gi¶m sù phô thuéc vµo tµi nguyªn thiªn nhiªn kh«ng t¸i sinh ®îc mµ cung cÊp
cho con ngêi nguån vËt liÖu míi cã tÝnh n¨ng u viÖt h¬n vµ t¸i sinh ®îc…Do
®ã vÊn ®Ò ®Æt ra cho mçi quèc gia trªn con ®êng thùc hiÖn c«ng nghiÖp
ho¸- hiªn ®¹i ho¸ lµ ë chç cÇn n¾m b¾t xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu, kh¸ch quan
cña thêi ®¹i, khai th¸c tèi ®a nh÷ng thêi c¬, thuËn lîi vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp
nhÊt mäi nguy c¬, bÊt lîi ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng nghiÖp sù nghiÖp ®ã.
§èi víiViÖt Nam hiÖn nay, c«ng nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ kh«ng chØ lµ
qu¸ tr×nh mang tÝnh tÊt yÕu mµ ®ã cßn lµ mét ®ßi hái bøc thiÕt. §øng tríc
thùc tr¹ng ®Êt níc tõ mét nÒn kimh tÕ tiÓu n«ng ®ang phÊn ®Êu v¬n lªn ®¹t
®Õn môc tiªu:" D©n giµu ,níc m¹nh,x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh" l¹i
vèn lµ mét níc nghÌo bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nhiÒu n¨m, t×nh tr¹nh khñng
kho¶ng kinh tÕ x· héi vÉn cha chÊm døt, l¹m ph¸t cßn ë møc cao, s¶n xuÊt cha
æn ®Þnh, béi chi ng©n s¸ch lín, lao ®éng thÊt nghiÖp hoÆc kh«ng ®ñ viÖc
lµm ngµy cµng t¨ng (riªng ë thµnh thÞ chiÕm tíi 7%), tæng s¶n phÈm quèc d©n
(GNP) tÝnh theo ®Çu ngêi thÊp nhÊt thÕ giíi: 220$ (th¸ng9/1993) thÊp h¬n c¶
Lµo, B¨ngladesh, chØ b»ng 1/9 Th¸i Lan, b»ng 1/4 cña Malaixia, b»ng 1/45 cña
§µi Loan…G¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ ®ã l¹i lµ lèi lµm ¨n t¶n m¹n, tuú tiÖn cña
s¶n xuÊt nhá; nh÷ng thãi quen cò cña thêi k× bao cÊp trong s¶n xuÊt, kinh
doanh vÉn cßn tån t¹i cho tíi ngµy nay, ¶nh hëng kh«ng nhá tíi sù t¨ng trëng cña
nÒn kinh tÕ ®Êt níc trong qu¸ tr×nh toµ cÇu ho¸. V× vËy c«ng nghiÖp ho¸-
hiªn ®¹i ho¸ cßn lµ quy luËt tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi
nh»m ®¸p øng nhu cÇu, lîi Ých cña çc tÇng líp nh©n d©n vµ c¶ d©n téc.
NhËn thøc râ vai trß ®ã, §¶ng vµ nhµ níc, ta ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt
quan träng vÒ khoa häc - kü thuËt vµ kh¼ng ®Þnh: "Cïng víi gi¸o dôc, ®µo t¹o
khoa häc vµ kü thuËt lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ
-x· héi, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi÷ v÷ng ®éc lËp d©n téc vµ x©y dùng
thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi. C«ng nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ ®Êt níc b»ng çch
dùa vµo khoa häc, kü thuËt" Nh vËy, vai trß ®éng lùc, lµ lùc lîng s¶n xuÊt
hµng ®Çu cña khoa häc vµ kü thuËt ®· ®îc §¶ng ta nhÊt qu¸n kh¼ng ®Þnh vµ
lµ ®iÒu tÊt yÕu kh«ng thÓ thay ®æi ®îc. Song vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao
®Ó khoa häc vµ kü thuËt ®¶m nhËn ®îc vai trß ®ã? Hay nãi çch kh¸c, trong
®iÒu kiÖn ®Êt níc ta hiÖn nay ®Ó ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt phï hîp víi
vµi trß "Lµ lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiªn
®¹i ho¸ " th× chóng ta ph¶i lµm g×? §ã lµ mét vÊn ®Ò rÊt bøc b¸ch hiÖn nay
tríc thùc trang khoa häc - kü thuËt cña ®Êt níc cßn ph¸t triÓn chËm vµ cha ®i
vµo cuéc sèng mÆc dï tiÒm n¨ng lµ kh«ng nhá.
Nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò khoa häc vµ kü thuËt trong sù nghiÖp c«ng

nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng chØ lµ c«ng tr×nh khoa häc cña çc c¬ quan,
tæ chøc, ç nh©n, mµ cßn lµ cña toµn thÓ x· héi. Vµ cho tíi nay, chóng ta còng
®· thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶ kh«ng nhá trong viÖc nghiªn cøu, gãp phÇn gióp cho
®Êt níc hoµn thµnh môc tiªu lµ mét níc c«ng nghiÖp vµo nh÷ng n¨m 2020. Lµ
mét sinh viªn, em còng muèn gãp mét phÇn nhá c«ng søc cña m×nh vµo sù
nghiÖp nghiªn cøu khoa häc cña ®Êt níc. Nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi "Vai trß cña
khoa häc vµ kü thuËt trong sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt" lµ mét vÊn ®Ò
lín cÇn cã thêi gian vµ sù hiÓu biÕt còng nh sù ®Çu t nhiÒu. MÆc dï rÊt cè
g¾ng nhng em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt trong viÖc thu thËp th«ng
tin . Song víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy em ®· hoµn thµnh bµi viÕt nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy !

ch¬ng i
Nguån gèc vµ c¬ së lý luËn
1. Lùc lîng s¶n xuÊt trong lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cña
M¸c:
XuÊt ph¸t tõ quan niÖm cho r»ng lÞch s÷ x· héi loµi ngêi lµ qu¸ tr×nh
con ngêi thêng xuyªn s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt, M¸c ®· x©y dùng nªn häc
thuyÕt vÒ h×nh th¸i kinh tÕ -x· héi . Ho¹t ®éng s¶n xuÊt bao gåm: s¶n xuÊt
vËt chÊt, s¶n xuÊt tinh thÇn vµ s¶n xuÊt ra chÝnh b¶n th©n con ngêi lµ
®Æc trng vèn cã cña x· héi loµi ngêi mµ trong ®ã s¶n xuÊt vËt chÊt ®ãng
vai trß cùc k× quan träng. Nã lµ ®éng lùc, lµ nÒn t¶ng cña çc ho¹t ®éng s¶n
xuÊt cßn l¹i cña x· héi. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt chÊt, con ng êi sö dông
çc c«ng cô lao ®éng thÝch hîp vµ t¸c ®éng c¶i t¹o giíi tù nhiªn nh»m t¹o ra
cña c¶i vËt chÊt ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh. Trong s¶n xuÊt, con ngêi
kh«ng chØ quan hÖ víi giíi tù nhiªn mµ gi÷a nh÷ng con ngêi cÇn ph¶i cã mèi
liªn hÖ vµ quan hÖ nhÊt ®Þnh víi nhau, tøc lµ viÖc s¶n xuÊt chØ diÔn ra
trong khu«n khæ cña nh÷ng mçi liªn hÖ vµ quan hÖ x· héi. Cã nh vËy con
ngêi míi cã thÓ biÕn ®æi ®îc giíi tù nhiªn, biÕn ®æi ®êi sèng x· héi ®ång
thêi biÕn ®æi chÝnh b¶n th©n con ngêi.Trong biÖn chøng tù nhiªn, ¡nghen
®· viÕt "Lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Çu tiªn cña toµn bé ®êi sèng loµi
ngêi vµ nh thÕ ®Õn mét møc mµ trªn mét ý nghÜa nµo ®ã ta ph¶i nãi :lao
®éng ®· s¸ng t¹o ra b¶n th©n con ngêi ". Nh vËy theo quan niÖm cña çc
nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c, trong lÞch sö s¶n xuÊt vËt chÊt cña nh©n lo¹i
®· h×nh thµnh nªn mèi quan hÖ phæ biÕn ®ã lµ: lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan
hÖ s¶n xuÊt hîp thµnh ph¬ng thøc s¶n xuÊt. Trong ®ã lùc lîng s¶n xuÊt
"biÓu hiÖn cho mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn, thÓ hiÖn n¨ng lùc
thùc tiÔn cña con ngêi trong qóa tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt". Lùc l-
îng s¶n xuÊt bao gåm ngêi lao ®éng víi kÜ n¨ng lao ®éng cña hä vµ t liÖu
s¶n xuÊt mµ tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng . Søc lao ®éng cña con ngêi vµ t
liÖu s¶n xuÊt, kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh lùc lîng s¶n xuÊt. Vµ quan hÖ s¶n
xuÊt lµ "quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong qóa tr×nh s¶n xuÊt". Mçi ph¬ng
thøc s¶n xuÊt ®Æc trng cho mét h×nh th¸i kinh tÕ -x· héi nhÊt ®Þnh, nã lµ
sù thèng nhÊt gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vµ quan hÖ
s¶n xuÊt t¬ng øng, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi tÊt c¶ çc mÆt cña ®êi
sèng x· héi: kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ x· héi. Vµ lÞch sö x· héi loµi ng êi
ch¼ng qua lµ lÞch sö ph¸t triÓn kÕ tiÕp nhau cña çc ph¬ng thøc s¶n xuÊt.
Ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò, l¹c hËu ®îc thay thÕ b»ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi
tiÕn bé h¬n. Trong mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt th× lùc lîng s¶n xuÊt lµ yÕu tè
®éng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt lµ thíc ®o n¨ng lùc thùc
tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o tù nhiªn nh»m ®¶m b¶o cho sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi, lµm thay ®æi mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi
ngêi vµ tõ ®ã dÉn tíi sù thay ®æi çc mèi quan hÖ x· héi. Trong t¸c phÈm
"Sù khèn cïng cña triÕt häc", M¸c viÕt: " Nh÷ng quan hÖ x· héi ®Òu g¾n
liÒn mËt thiÕt víi nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt míi, loµi ngêi thay ®æi ph¬ng
thøc s¶n xuÊt, çch kiÕm sèng cña m×nh, loµi ngêi thay®æi tÊt c¶ nh÷ng
mèi quan hÖ x· héi cña m×nh". Khi lùc lîng s¶n xuÊt tríc hÕt lµ t liÖu s¶n
xuÊt thay ®æi vµ ph¸t triÓn th× quan hÖ s¶n xuÊt tÊt yÕu còng thay ®æi vµ
ph¸t triÓn theo, khi ®ã b¾t ®Çu thêi ®¹i cña mét cuéc çch m¹ng x· héi. Nh
vËy, lùc lîng s¶n xuÊt kh«ng chØ lµ yÕu tè kh¸ch quan, n¨ng ®éng nhÊt cña
ph¬ng thøc s¶n xuÊt mµ cßn lµ yÕu tè cÊu thµnh nÒn t¶ng vËt chÊt cña
toµn thÓ nh©n lo¹i.
Trong sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, khoa häc ®ãng vai trß ngµy
cµng to lín. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ lµ ®éng lùc
m¹nh mÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Ngµy nay, khoa häc ph¸t triÓn vµ ®¹t
®îc nhiÒu thµnh tùu to lín. Khi mµ con ngêi ®· tr¶i qua ba cuéc ®¹i çch m¹ng
c«ng nghiÖp lÇn thø nhÊt, lÇn thø hai vµ lÇn thø ba th× khoa häc trë thµnh
nguyªn nh©n trùc tiÕp cña nhiÒu biÕn ®æi to lín trong s¶n xuÊt, trong ®êi
sèng vµ trë thµnh "lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu", lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®-
îc ®Ó lµm cho lùc lîng s¶n xuÊt cã ®éng lùc ®Ó t¹o nªn nh÷ng bíc ph¸t triÓn
nh¶y vät t¹o thµnh cuéc çch m¹ng khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i. Cã thÓ nãi
r»ng :"khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i lµ ®Æc trng cho lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn
®¹i. CacM¸c ®· tõng dù b¸o: " Theo ®µ ph¸t triÓn cña ®¹i c«ng nghiÖp, viÖc
t¹o ra cña c¶i thùc tÕ trë nªn Ýt phô thuéc vµo tr×nh ®é chung cña khoa häc vµ
vµo sè lîng lao ®éng ®· chi phÝ h¬n vµo søc m¹nh cña nh÷ng t¸c nh©n ®îc
khëi ®éng trong thêi gian lao ®éng, vµ b¶n th©n nh÷ng t¸c nh©n, ®Õn lît
chóng ( hiÖu qu¶ to lín cña chóng ) tuyÖt ®èi kh«ng t¬ng øng víi thêi gian lao
®éng trùc tiÕp cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra chóng mµ ®óng ra chóng phô thuéc
vµo tr×nh ®é chung cña khoa häc vµ vµo sù tiÕn bé cña kü thuËt, hay lµ phô
thuéc vµo viÖc øng dông khoa häc Êy vµo s¶n xuÊt …" vµ trong thêi ®¹i ngµy
nay ®· kh¼ng ®Þnh: ph¸t triÓn x· héi héi kh«ng thÓ dùa trªn nÒn t¶ng v÷ng
ch¾c cña khoa häc- kü thuËt hiÖn ®¹i.
Theo quan niÖm cña M¸c, mçi h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi ®îc h×nh thµnh
tõ nhiÒu yÕu tè, nhiÒu mèi quan hÖ nh: mèi quan hÖ gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ
quan hÖ s¶n xuÊt, gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng…Çc yÕu tè, çc
mèi quan hÖ nµy lu«n cã sù t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau t¹o thµnh ®éng lùc néi t¹i
cña sù ph¸t triÓn x· héi, thóc ®Èy tiÕn bé x· héi. XuÊt ph¸t tõ quan niÖm ®ã,
CacM¸c ®· cho r»ng ngay trong cïng mét h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi th× kh«ng
ph¶i bÊt cø lóc nµo nã còng ®îc thÓ hiÖn díi mét h×nh thøc gièng nhau. ChÝnh
v× lÏ ®ã, M¸c ®ßi hái ph¶i vËn dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch lÞch sö cô thÓ khi
sö dông ph¹m trï h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi vµo vÖc xem xÐt, ph©n tÝch mét x·
héi cô thÓ, ph¶i lµm râ ®îc vai trß, vÞ trÝ vµ sù t¸c ®éng cña nh÷ng quan hÖ
x· héi ®ã trong ®êi sèng x· héi. ChØ cã nh vËy chóng ta míi cã thÓ rót ra
nh÷ng kÕt luËn cã tÝnh quy luËt cña mét x· héi cô thÓ khi ¸p dông ph¹m trï
h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi vµo viÖc nghiªn cøu x· héi ®ã. Vµ xÐt cho ®Õn cïng,
th× sù s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt ra ®êi sèng hiÖn thùc x· héi míi lµ yÕu tè
quyÕt ®Þnh tiÕn tr×nh ph¸t lÞch sö cña nh©n lo¹i hµng ngh×n n¨m qua.
Ph.Anghen nãi: '' Theo quan niÖm duy vËt vÒ lÞch sö, nh©n tè quyÕt ®Þnh
trong qu¸ tr×nh lÞch sö xÐt ®Õn cïng lµ s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt ®êi sèng hiÖn
thùc. C¶ t«i lÉn M¸c cha bao giê kh¼ng ®Þnh g× h¬n thÕ…". LÞch sö ph¸t
triÓn cña x· héi loµi ngêi tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau, øng víi mçi giai
®o¹n cña sù ph¸t triÓn ®ã lµ mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh, vµ sù
tiÕn bé x· héi chÝnh lµ sù vËn ®éng theo híng hoµn thiÖn dÇn cña çc h×nh
th¸i kinh tÕ x· héi, lµ sù thay ®æi h×nh th¸i kinh th¸i kinh tÕ l¹c hËu lçi thêi
b»ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi tiÕn bé, hiÖn ®¹i h¬n mµ gèc rÔ s©u xa cña nã
lµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña lùc lîng s¶n xuÊt. Nã lµ nÒn t¶ng, lµ c¬ së
vËt chÊt-kÜ thuËt, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ thay
thÕ lÉn nhau cña çc h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi. M¸c viÕt: ''T«i coi sù ph¸t triÓn
cña nh÷ng h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi lµ mét qóa tr×nh lÞch sö tù nhiªn" nhng sù
ph¸t triÓn x· héi ch¼ng nh÷ng cã thÓ diÔn ra b»ng con ®êng ph¸t triÓn tuÇn tù
tõ h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi nµy lªn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi kh¸c, mµ cßn cã
thÓ diÔn ra b»ng con ®êng bá qua mét giai ®o¹n ph¸t triÓn nµo ®ã, mét h×nh
th¸i kinh tÕ-x· héi nµo ®ã trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ hoµn c¶nh
lÞch sö cô thÓ.
Dùa trªn nh÷ng t tëng cô thÓ cña häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ-x·
héi víi vai trß then chèt cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ c¬ së lý luËn cho phÐp chóng ta
kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng XHCN
lµ nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH bá qua giai
®o¹n ph¸t triÓn CNTB, lµ quy luËt kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña
d©n téc ta.
2. Khoa häc vµ kü thuËt trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu.
Trong nöa thÕ kû qua, viÖc duy tr× tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ vµ t¹o ra c«ng
¨n viÖc lµm lu«n lu«n ®øng ë vÞ trÝ cao trong trong danh môc nh÷ng u tiªn
hµng ®Çu cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ çc níc ®ang ph¸t triÓn.
KÕt qu¶ cña nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu cña çc nhµ khoa häc ®· cho thÊy
r»ng Ýt nhÊt mét nöa møc t¨ng trëng kinh tÕ toµn cÇu lµ nhê nh÷ng tiÕn bé
khoa häc-kü thuËt ®em l¹i th«ng qua viÖc chóng gãp phÇn lµm t¨ng thªm hiÖu
qu¶ ®Çu t cña çc nguån vèn vµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi còng nh t¹o ra s¶n
phÈm vµ dÞch vô míi tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi. ChÝnh v×
vËy khoa häc vµ kü thuËt ®ãng vai trß rÊt lín trong çc chiÕn lîc t¨ng trëng
kinh tÕ cña çc níc ph¸t triÓn va ®ang ph¸t triÓn. Sù thµnh c«ng cña çc níc
trong viÖc ®¹t tíi nh÷ng môc tiªu vÒ khoa häc kü thuËt ®Ó t¹o ra t¨ng trëng
kinh tÕ ®· t¸c ®éng trùc tiÕp tíi søc c¹nh tranh vµ dÉn tíi kÕt qu¶ lµ lµm t¨ng
tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ. NÕu nh trong thiªn niªn kû thø nhÊt, than ®¸, søc giã,
søc níc, søc m¹nh c¬ b¾p cña ngêi vµ gia sóc lµ nguån n¨ng lîng chñ yÕu th× tíi
gÇn thiªn niªn kû thø hai, ®ã lµ dÇu khÝ, m¸y h¬i níc, ®iÖn, n¨ng lîng nguyªn
tö ph©n h¹ch. HiÖn nay nh©n lo¹i ®ang tiÕn vµo thiªn niªn kû thø ba dùa trªn
nÒn t¶ng cña çc nghµnh c«ng nghiÖp cao nh kü thuËt th«ng tin, kü thuËt n¨ng
lîng h¹t nh©n, tæng hîp nhiÖt h¹ch, kü thuËt nan«… Cã thÓ nãi r»ng tõ vÞ trÝ
®i sau, tæng hîp çc kinh nghiÖm ë hai thiªn niªn kû ®Çu, khoa häc vµ kü thuËt
®· trë thµnh ®éng lùc ph¸t triÓn hµng ®Çu cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi, lµ
lùc lîng dÉn ®êng vµ lµ lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu
ho¸. Cã thÓ nãi ®©y lµ cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt míi nhÊt trong khoa
häc tù nhiªn, lµ cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i. §Ó lµm râ vai trß
cña khoa häc kü thuËt trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu, ta cÇn t×m hiÓu thÕ nµo lµ
khoa häc, kü thuËt, lµ cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i.
Khoa häc lµ mét kh¸i niÖm thÓ hiÖn ë nhiÒu néi dung kh¸c nhau: khoa
häc lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi, lµ mét c«ng cô nhËn thøc; khoa häc lµ mét
lÜnh vùc ho¹t ®éng x· héi; khoa häc lµ mét hÖ thèng tri thøc cña nh©n lo¹i ®îc
thÓ hiÖn b»ng nh÷ng kh¸i niÖm, ph¸n ®o¸n, häc thuyÕt…Tuy nhiªn ®Þnh
nghÜa cho r»ng khoa häc lµ mét hÖ thèng chØnh thÓ çc tri thøc cña tiÕn
tr×nh lÞch sö x· héi ®îc coi lµ ®Þnh nghÜa ®Çy ®ñ nhÊt díi gãc ®é lÞch sö
ph¸t triÓn cña khoa häc. Ngoµi ra, khoa häc cßn ®îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh ho¹t
®éng cña con ngêi ®Ó cã ®îc hÖ thèng tri thøc vÒ thÕ giíi víi chøc n¨ng lµm
cho con ngêi n¾m ®îc nh÷ng quy luËt cña hiÖn thùc kh¸ch quan ,ngµy cµng
lµm chñ ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tù nhiªn vµ x· héi
Kü thuËt tríc hÕt lµ tËp hîp tri thøc g¾n liÒn vµ t¬ng øng víi mét tËp hîp
kü thuËt (Nh m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn…) bao gåm çc tri thøc vÒ ph¬ng
ph¸p, kü n¨ng, bÝ quyÕt, kinh nghiÖm…®îc sö dông theo mét quy tr×nh hîp lý
®Ó vËn hµnh, tËp hîp kü thuËt ®ã, t¸c ®éng vµo ®èi tîng lao ®éng t¹o ra s¶n
phÈm phôc vô cho nhu cÇu cña con ngêi. Kü thuËt tõ chç chØ dïng trong çc
ho¹t ®éng lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt theo sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña
nÒn kinh tÕ toµn cÇu th× giê ®©y kh¸i niÖm ®ã ®îc sö dông víi nghÜa réng
h¬n vµ trong nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cña con ngêi .
NÕu nh trong nhiÒu thÕ kû tríc ®©y khoa häc chØ ph¸t triÓn mét çch
®éc lËp riªng rÏ th× tíi ®Çu thÕ kû 20 mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a khoa häc-
kü thuËt ®· t¹o nªn cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i cña x· héi loµi
ngêi, ®¸nh dÊu "qu¸ tr×nh khoa häc kü thuËt biÕn thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc
tiÕp lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó ®a lùc lîng s¶n xuÊt lªn mét bíc ph¸t triÓn míi".
Cho tíi nay cha cã mét c«ng tr×nh nµo ®a ra ®Þnh nghÜa cô thÓ vÒ cuéc çch
m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, song vÒ ®¹i thÓ ta cã thÓ hiÓu ®ã lµ sù
thay ®æi c¨n b¶n trong b¶n th©n çc lÜnh vùc khoa häc kü thuËt còng nh mèi
quan hÖ vµ chøc n¨ng x· héi cña chóng, khiÕn cho c¬ cÊu vµ ®éng th¸i ph¸t
triÓn cña çc lùc lîng s¶n xuÊt còng bÞ thay ®æi hoµn toµn. ë nÐt kh¸i qu¸t
nhÊt cã thÓ ®Þnh nghÜa cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i lµ sù
biÕn ®æi tËn gèc lùc lîng s¶n xuÊt cña x· héi hiÖn ®¹i, ®îc thùc hiÖn víi vai
trß dÉn ®êng cña khoa häc kü thuËt trong toµn bé chu tr×nh: "khoa häc - kü
thuËt - s¶n xuÊt- con ngêi - m«i trêng ". Cã thÓ nãi r»ng sù ph¸t triÓn cña khoa
häc kü thuËt ®· ®a v¨n minh nh©n lo¹i qu¸ ®é sang mét giai ®o¹n ph¸t triÓn
míi vÒ chÊt. §ã lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch luü l©u dµi çc kiÕn thøc khoa
häc cña viÖc ®æi míi kü thuËt s¶n xuÊt, vµ viÖc t¨ng quy m« sö dông kü thuËt
míi. Trong ®ã sù ph¸t triÓn cã tÝnh tiÕn ho¸ vµ çc dÞch chuyÓn cã tÝnh chÊt
cã tÝnh çch m¹ng ®· cïng t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau ph¸t triÓn. Trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt còng nh trong çc ngµnh tri thøc khoa häc ®Òu cã thÓ quan s¸t thÊy
nh÷ng sù lu©n phiªn ®Æc s¾c cña cuéc nh¶y vät vµ sù ph¸t triÓn tuÇn tù trong
nhiÒu lÜnh vùc nh :
Trong ngµnh n¨ng lîng, sö dông n¨ng lîng níc, c¬ b¾p, giã, than, ®iÖn,
dÇu löa råi n¨ng lîng nguyªn tö vµ hiÖn nay chÝnh lµ n¨ng lîng nhiÖt h¹ch.
Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, tõ hîp t¸c lao ®éng gi¶n ®¬n qua giai ®o¹n
c«ng trêng thñ c«ng råi tiÕn lªn ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®¹i c¬ khÝ víi çc quy
tr×nh s¶n xuÊt vµ kü thuËt ®îc c¬ giíi ho¸ tæng hîp, xuÊt hiÖn çc hÖ thèng
m¸y mãc, t¹o ra çc m¸y tù ®éng, tù ®éng ho¸ ®ång bé, hÖ thèng s¶n xuÊt linh
ho¹t.
Trong s¶n xuÊt vËt liÖu, chuyÓn tõ nguyªn liÖu n«ng nghiÖp, çc lo¹i
vËt liÖu x©y dùng truyÒn thèng ( nh gç, g¹ch, ®¸…), sö dông kim lo¹i ®en
( nh s¾t gang…) lµ chñ yÕu sang sö dông kim lo¹i mµu, chÊt dÎo, bª t«ng, çc
vËt liÖu kÕt cÊu (omposite), vËt liÖu th«ng minh vËt liÖu siªu dÉn…
Trong kü thuËt s¶n xuÊt, chÕ t¹o tõ s¶n xuÊt thñ c«ng, tiÕn lªn b¸n tù
®éng råi tíi kü thuËt tù ®éng ho¸( tù ®éng ho¸ thiÕt kÕ - chÕ t¹o…), kü thuËt
th«ng tin ( tin häc, viÔn th«ng vò trô…) kü thuËt nano, kü thuËt sinh häc, kü
thuËt h¹t nh©n, kü thuËt kh«ng gian, kü thuËt vËt liÖu míi…
Sù khëi ®Çu cña çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i ®· ®a con ngêi
tiÕn vµo mét kØ nguyªn míi, kØ nguyªn cña tri thøc. §©y lµ bíc qu¸ ®é trong sù
ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt hoµn toµn chØ dùa trªn c¬ së khoa häc trong
mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vµ çc ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, biÕn b¶n
th©n khoa häc thµnh nÒn c«ng nghiÖp tri thøc trong thêi ®¹i tri thøc, nÒn kinh
tÕ c«ng nghiÖp sÏ trë thµnh nÒn kinh tÕ th«ng tin (hay cßn gäi lµ nÒn kinh tÕ
tri thøc, nÒn kinh tÕ tin häc, nÒn kinh tÕ m¹ng…)
Nh vËy cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i dùa trªn c¬ së cèt lâi
lµ cuéc çch m¹ng vi ®iÖn tö diÔn ra tõ ®Çu thËp niªn 60 vµ çc thµnh tùu
khoa häc kÜ thuËt lín nhÊt cña thÕ kØ XX th× ®ã lµ "bíc qu¸ ®é díi sù chØ
®¹o víi vai trß dÉn ®êng cña khoa häc sang qu¸ tr×nh tæ chøc l¹i vÒ c¨n b¶n kü
thuËt s¶n xuÊt, ®iÒu tiÕt çc quy tr×nh kü thuËt víi quy m« ngµy cµng t¨ng, tæ
chøc l¹i tÊt c¶ çc lÜnh vùc ®êi sèng x· héi dùa trªn c¬ së nh÷ng ngµnh kü thuËt
cao mµ çc cuéc çch m¹ng tríc ®ã cha ®ñ ®iÒu kiÖn t¹o ra mét çch hoµn
chØnh nh :Kü thuËt th«ng tin, kü thuËt sinh häc, kü thuËt vËt liÖu míi, kü
thuËt n¨ng lîng míi kü thuËt tù ®éng ho¸ trªn c¬ së kØ thuËt v× ®iÖn tö ".
Th©m nhËp vµo tÊt c¶ çc lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, cuéc çch m¹ng khoa
häc kü thuËt hiÖn ®¹i ®· t¹o ®iÒu kiÖn tiÕt kiÖm tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ çc
nguån lùc x· héi. Cho phÐp chi phèi t¬ng ®èi çc ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt ®Ó cïng
t¹o ra cïng mét khèi lîng hµng ho¸ tiªu dïng. KÕt qu¶ lµ kÐo theo sù thay ®çi c¬
cÊu cña nÒn s¶n xuÊt x· héi ,lµm thay ®æi tËn gèc lùc lîng s¶n xuÊt mµ khoa
häc kü thuËt lµ yÕu tè hµng ®Çu. Cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i
®· t¸c ®éng s©u s¾c mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi loµi ngêi,®a con ngêi
tiÕn vµo thêi ®¹i míi- thêi ®¹i cña nÒn kinh tÕ tri thøc.
ch¬ng II
c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ ë viÖt nam
I: Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt
Nam.
1.1 C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ?
LÞch sö loµi ngêi tr¶i qua 5 -6 ngµn n¨m (Tríc thÕ kû XVIII) thêi kú
c«ng trêng thñ c«ng, gÇn 300 n¨m thêi kú ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ nh ng chØ
mÊt gÇn 120 n¨m ®Ó hoµn thµnh thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ®Çu tiªn, sau ®ã
ë çc níc Mü, T©y ¢u chØ tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ trong vßng 80 n¨m,
NhËt B¶n 60 n¨m…vµ ngµy nay ViÖt Nam còng nh nhiÒu quèc gia kh¸c trªn
thÕ giíi ®ang tÝch cùc rót ng¾n kho¶ng çch, tiÕn dÇn tíi nÒn v¨n minh
nh©n lo¹i còng chÝnh b»ng C«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸. Çc níc ®· ®i
qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN ®i vµo thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH tiÕn hµnh
thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i c«ng nghiÖp nh»m ®iÒu chØnh, bæ sung vµ hoµn
thiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ kü thuËt hiÖn ®¹i theo yªu cÇu cña chÕ ®é
x· héi héi míi. Çc níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn chËm nhÊt lµ çc níc n«ng
nghiÖp l¹c hËu th× tiÕn lªn CNXH ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt
nhÊt thiÕt ph¶i c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt lµm tiÒn
®Ò cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ-X· héi.VËy ta nªn hiÓu vÒ ph¹m trï c«ng
nghiÖp ho¸nh thÕ nµo ?
Quan niÖm ®¬n gi¶n nhÊt vÒ c«ng nghiÖp ho¸ cho r»ng: "c«ng
nghiÖp ho¸ ®a ®Æc tÝnh c«ng nghiÖp cho mét ho¹t ®éng, trang bÞ (cho
mét vïng, mét níc), çc nhµ m¸y, çc lo¹i c«ng nghiÖp…".Quan niÖm mang
tÝnh triÕt tù nµy ®îc h×nh thµnh dùa trªn c¬ së kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh
thµnh lÞch sö c«ng nghiÖp ho¸ ë çc níc T©y ¢u, B¾c Mü.
Nghiªn cøu ®Þnh nghÜa vÒ ph¹m trï c«ng nghiÖp ho¸ cña çc nhµ kinh
tÕ Liªn X« (cò), Cuèn "Gi¸o khoa vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ "cña Liªn X« ® îc
dÞch sang tiÕng ViÖt ®· ®Þnh nghÜa: "c«ng nghiÖp ho¸ XHCN lµ ph¸t
triÓn ®¹i c«ng nghiÖp, tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng, sù ph¸t triÓn cÇn
thiÕt cho viÖc c¶i t¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n dùa trªn c¬ së vËt chÊt
kü thuËt tiªn tiÕn. Cuèn tõ ®iÓn tiÕng ViÖt ®· gi¶i thÝch: "C«ng nghiÖp
ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn s¶n xuÊt c¬ khÝ lín trong tÊt c¶ çc ngµnh
cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®Æc biÖt c«ng nghiÖp nÆng dÇn tíi sù t¨ng
nhanh tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao
®éng. Quan ®iÓm c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©ydùng vµ ph¸t triÓn ®¹i
c«ng nghiÖp tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng cña çc nhµ kinh tÕ häc Liªn X«
(cò) ®îc chóng ta tiÕp nhËn, ¸p dông vµo C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸
cña ®Êt níc ngay tõ nh÷ng n¨m 1960 víi néi dung chñ ®¹o lµ "¦u tiªn ph¸t
triÓn c«ng nghiÖp nÆng mét çch hîp lý, ®ång thêi gia søc ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ...nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho
CNXH". Nhng trªn thùc tÕ, chóng ta ®· ph¶i tr¶ gi¸ cho sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸ XHCN theo kiÓu ®ã khi ¸p ®Æt m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸
XHCN ë Liªn x« vµo níc ta mµ kh«ng xuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ®Êt níc lµ mét
níc n«ng nghiÖp l¹c hËu. Tuy nhiªn, dï kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra trong
nh÷ng n¨m ®Çu tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ nhng còng nhê ®ã mµ chóng ta
®· x©y dùng ®îc mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt nhÊt ®Þnh, t¹o ra tiÒm lùc míi
vÒ nhiÒu mÆt ®Æc biÖt lµ kinh tÕ, quèc phßng, v¨n ho¸, chÝnh trÞ…gãp
phÇn cho cuéc kh¸ng chiÕn trêng kú cña d©n téc, b¶o ®¶m ®îc phÇn nµo
®êi sèng vËt chÊt cña nh©n d©n.
§Õn n¨m 1963, tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña liªn hiÖp quèc ®·
®a ra ®Þnh nghÜa vÒ C«ng nghiÖp ho¸ lµ: "C«ng nghiÖp ho¸ mét qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn kinh tÕ". Trong qu¸ tr×nh nµy, mét bé phËn ngµy cµng t¨ng çc
nguån cña c¶i quèc d©n ®îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu
ngµnh ë trong níc víi kü thuËt hiÖn ®¹i. §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy
lµ "cã mét bé phËn lu«n thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt ra t liÖu s¶n xuÊt, hµng tiªu
dïng vµ cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho toµn bé nÒn kinh tÕ vµ x· héi ".Theo quan
®iÓm nµy, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh réng lín vµ s©u
s¾c víi nhiÒu môc tiªu chø kh«ng ph¶i chØ nh»m thùc hiÖn mét môc tiªu duy
nhÊt lµ kinh tÕ kü thuËt nh tríc kia. Dùa trªn c¬ së kü thuËt ®ã, chóng ta
nhËn thøc râ ®îc sai lÇm cña m×nh trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ XHCN
theo kiÓu cò, cøng nh¾c vµ kÐm hiÖu qu¶. C¶ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Òu
chØ ra r»ng: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Çy khã kh¨n, thö th¸ch tõ t×nh tr¹ng kinh
tÕ l¹c hËu sang tr¹ng th¸i kinh tÕ ph¸t triÓn hiÖn ®¹i kh«ng thÓ kh«ng tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸ vµ cïng víi c«ng nghiÖp ho¸ lµ hiÖn ®¹i ho¸. C«ng
nghiÖp ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ vµ lµ hai qu¸ tr×nh nèi tiÕp vµ
®an xen lÉn nhau. Tríc ®ã, ë çc níc Mü vµ T©y ¢u, hä ®· tiÕn hµnh c«ng
nghiÖp ho¸ kh¸ l©u råi míi ®i vµo hiÖn ®¹i ho¸ vµ cho tíi nay, qu¸ tr×nh nµy
vÉn cßn ®ang tiÕp tôc. Ta cã thÓ hiÓu: HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chèng
l¹i sù tôt hËu cñ¹ sù bïng næ cña cuéc çch m¹ng khoa häc kü thuËt ®ang
diÔn ra trªn thÕ giíi. Nh vËy, xÐt vÒ mÆt lÞch sö qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp
ho¸ diÔn ra tríc qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸. Kinh nghiÖm cña cuéc ®æi míi ®Êt
níc theo ®Þnh híng XHCN ë níc ta cho thÊy r»ng: "c«ng nghiÖp ho¸ nhÊt
thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ ".T¹i héi nghÞ Trung ¬ng kho¸ VII
(Th¸ng7/1994) vµ kho¸ VIII(Th¸ng 6/1995) §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: "C«ng
nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn çc
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi tõ sö dông
lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét çch phæ biÕn søc lao ®éng
cïng víi kü thuËt vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña
cång nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc - kü thuËt, t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi
cao "(V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø 7 Ban chÊp hµnh Trung ¦¬ng kho¸ VIII ).
Víi quan niÖm nµy, vÒ c¬ b¶n ®· ph¶n ¸nh ®îc ph¹m vi réng cña qu¸
tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸, chØ ra ®îc çi cèt lâi cña nã lµ c¶i
biÕn lao ®éng thñ c«ng, l¹c hËu thµnh lao ®éng sö dông lao ®éng tiªn tiÕn,
hiÖn ®¹i ®Ó ®¹t ®îc n¨ng suÊt lao ®éng cao, g¾n c«ng nghiÖp ho¸ víi hiÖn
®¹i ho¸, x¸c ®Þnh râ vai trß cña c«ng nghiÖp, cña khoa häc - kü thuËt trong
sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸. Nh vËy vÒ c¬ b¶n c«ng nghiÖp ho¸ theo ®Þnh
híng XHCN: "lµ mét cuéc çch m¹ng s©u s¾c trong tÊt c¶ çc lÜnh vùc cña
®êi sèng x· héi."
1.2 C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu kh¸ch
quan
Ngay tõ nh÷ng n¨m 60, khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi ®Êt
níc, §¶ng vµ nhµ níc ta ®· nhËn râ tÝnh quy luËt vµ vai trß C«ng nghiÖp ho¸ -
HiÖn ®¹i ho¸ trong tiÕn hµnh vËn ®éng, ph¸t triÓn cña çc níc trªn thÕ giíi nãi
chung,ViÖt Nam nãi riªng vµ x¸c ®Þnh: "C«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô trung
t©m thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH". Víi ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ XHCN chñ tr-
¬ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng mµ träng t©m lµ ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o ®·
dÉn ®Õn nh÷ng sai lÇm c¬ b¶n vÒ mÆt lý luËn lÉn thùc tiÔn. Trong suèt
h¬n mét phÇn t thÕ kØ, chóng ta ®· ®Æt c«ng nghiÖp ho¸ XHCN ë vÞ trÝ ®èi
lËp hoµn toµn víi "c«ng nghiÖp ho¸ TBCN", coi viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp
lµ gi¶i ph¸p ®óng ®¾n ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH mµ
"quªn" mÊt vai trß cña n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ trong nÒn kinh tÕ
quèc d©n. Chóng ta chØ ®¬n gi¶n coi c«ng nghiÖp ho¸ lµ "Mét qu¸ tr×nh x©y
dùng nÒn s¶n xuÊt ®îc c¬ khÝ hãa trong tÊt c¶ çc ngµnh kinh tÕ quèc d©n ".
Quan niÖm nµy b¾t nguån tõ nhËn thøc gi¸o ®iÒu, m¸y mãc cña §¶ng vµ nhµ
níc ta vÒ m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ XHCN cña Liªn X« mµ kh«ng xuÊt ph¸t tõ
thùc tr¹ng kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc còng nh bèi c¶nh quèc tÕ lóc bÊy giê.
Trong nh÷ng n¨m ®Çu tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc, tuy nÒn c«ng
nghiÖp cña níc ta ®· ®îc ®Çu t kh¸ lín nhng víi quan niÖm nh vËy vÒ c«ng
nghiÖp ho¸ ®· dÉn ®Õn hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ rÊt thÊp
,thËm chÝ cßn kÐo theo c¶ n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ còng r¬i vµo
t×nh tr¹ng ®×nh trÖ nghiªm träng. NhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp quèc d©n lµm
¨n thua lç kÐo dµi, tû träng cu¶ ngµnh c«ng nghiÖp trong tæng s¶n phÈm quèc
d©n kh«ng ®¸ng kÓ, nî níc ngoµi chång chÊt, ®êi sèng cña nh©n d©n gÆp rÊt
nhiÒu khã kh¨n. Nghiªm träng h¬n, nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh tr¹ng thiÕu hôt
lín, mÊt c©n ®èi mét çch c¨n b¶n, kh«ng cã tÝch luü vµ r¬i vµo t×nh tr¹ng
khñng ho¶ng kinh tÕ -x· héi kÐo dµi. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ chØ chó träng vµo
chiÒu réng ®· kh«ng t¹o ra ®îc nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn theo
chiÒu s©u, tÝnh n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o cña ç nh©n còng nh tËp thÓ bÞ k×m
h·m vµ kh«ng cã c¬ héi ®îc thÓ hiÖn vµ ®iÒu tÊt yÕu lµ chóng ta ph¶i tr¶
mét gi¸ qu¸ ®¾t cho ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ XHCN theo kiÓu ®ã .
NhËn thøc ®îc hËu qu¶ ®ã, §¶ng vµ nhµ níc ta ®· kÞp thêi ®a ra
chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ míi phï hîp víi hoµn c¶nh ®Êt níc. ThÕ nhng khi
lo¹i bá ®êng lèi "c«ng nghiÖp ho¸XHCN" theo lèi cò, ngêi ta bá lu«n c¶ c«ng
nghiÖp ho¸ chØ nh¾c ®Õn "ph¸t triÓn ", "t¨ng trëng", "cÊt çnh "…chø
kh«ng ®Ò cËp tíi c«ng nghiÖp ho¸ n÷a. Nhng thö hái nh÷ng kh¸i niÖm ®ã
®Æt trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ta hiÖn nay sÏ lµ g× nÕu kh«ng ph¶i
chÝnh lµ c«ng nghiÖp ho¸. ViÖc chóng ta tõ bá mét quan ®iÓm sai lÇm vÒ
c«ng nghiÖp ho¸ vµ çch thøc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ theo lèi chñ quan
duy ý chÝ, kÐm hiÖu qu¶ hoµn toµn kh«ng cã ý nghÜa lµ phñ nhËn tÝnh
tÊt yÕu kh¸ch quan cña c«ng nghiÖp ho¸. Mäi lý thuyÕt vÒ ph¸t triÓn trªn
thÕ giíi hiÖn thêi ®Òu kh«ng bá qua mét trong nh÷ng néi dung chñ yÕu
kh«ng thÓ thiÕu cña nã lµ c«ng nghiÖp ho¸. §¶ng vµ nhµ níc ta x¸c ®Þnh:
"X©y dùng ®Êt níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt
hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh
®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, an
ninh quèc phßng v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· hé c«ng b»ng, d©n chñ,
v¨n minh. V× vËy ®èi víi mét níc nghÌo nh ViÖt Nam, kh«ng cßn con ®êng
ph¸t triÓn nµo kh¸c ngoµi con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Ngµy
nay trªn thÕ giíi, c«ng nghiÖp ho¸ vÉn ®îc coi lµ ph¬ng híng chñ ®¹o, lµ con
®êng tÊt yÕu ph¶i tr¶i qua cña çc níc ®ang ph¸t triÓn. ë níc ta khi nh÷ng t t-
ëng c¬ b¶n trong häc thuyÕt cña CacM¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi ®îc
nhËn thøc l¹i mét çch s©u s¾c víi t çch lµ c¬ së lý luËn cho c«ng cuéc ®æi
míi ®Êt níc. C«ng nghiÖp ho¸ ®îc xem lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc
ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi nh»m c¶i biÕn x· héi, g¾n víi viÖc h×nh thµnh b¶n
chÊt u viÖt cña chÕ ®é míi. So víi çc níc trong khu vùc cã ®iÓm xuÊt ph¸t
t¬ng tù nh níc ta hiÖn nay, chóng ta ®ang ë t×nh tr¹ng tôt hËu xa h¬n. Trong
bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc hiªn thêi, chóng ta cÇn vµ cã thÓ tiÕn hµnh
"c«ng nghiÖp ho¸ ®uæi kÞp ", ®ång thêi "c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi
hiÖn ®¹i ho¸ " ®· më ra con ®êng t¾t, rót ng¾n kho¶ng çch gi÷a çc níc
®ang ph¸t triÓn víi çc níc tiªn tiÕn. Thùc tÕ lÞch sö ®· cho thÊy: NhiÒu n -
íc ch©u ¸ nh: Singapo, §µi Loan, Hµn Quèc…chØ trong mét thêi gian ng¾n
tõ mét níc kÐm ph¸t triÓn ®· trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp míi (NIC). §ã lµ
nh÷ng tÊm g¬ng kinh nghiÖm cho chóng ta häc hái vµ v¬n lªn .C«ng nghiÖp
ho¸ ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸ kÕt hîp nh÷ng bíc tiÕn tuÇn tù vÒ kü thuËt víi
viÖc tranh thñ nh÷ng c¬ héi ®i t¾t ®ãn ®Çu h×nh thµnh nh÷ng mòi nhän
ph¸t triÓn theo tr×nh ®é tiÕn tiÕn cña khoa häc - kü thuËt thÕ giíi. Mét
®iÒu râ rµng lµ chóng ta kh«ng thÓ thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
víi néi dung c¨n b¶n lµ c¬ khÝ ho¸ çc ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n råi
míi tiÕn hµnh hiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c khi thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸ çc ngµnh
s¶n xuÊt, ta kh«ng thÓ dùa trªn c¬ së sñ dông m¸y mãc l¹c hËu mµ ph¶i sö
dông kü thuËt vµ kü thuËt s¶n xuÊt hiÖn ®¹i .Víi ý nghÜa ®ã, c«ng nghiÖp
ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸. Trong thêi ®¹i hiÖn nay, C«ng nghiÖp
ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta cã nhiÒu ®Æc ®iÓm kh¸c víi C«ng nghiÖp ho¸ -
HiÖn ®¹i ho¸ ë nhiÒu níc kh¸c, nhng xÐt vÒ tæng thÓ nã lµ mét qu¸ tr×nh
réng lín, phøc t¹p bao hµm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau:
Mét lµ : C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qóa tr×nh trang bÞ vµ trang
bÞ l¹i kü thuËt hiÖn ®¹i cho tÊt c¶ çc ngµnh kinh tÕ quèc d©n, tr íc hÕt lµ
çc ngµnh chiÕm vÞ trÝ träng yÕu. LÞch sö c«ng nghiÖp ho¸ trªn thÕ giíi
cho thÊy r»ng, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi cuéc çch m¹ng khoa
häc kÜ thuËt vµ kü thuËt. §Õn gi÷a thÕ kØ XX, cuéc çch m¹ng khoa häc vµ
kü thuËt hiÖn ®¹i l¹i t¹o ra nh÷ng bíc ®ét ph¸ míi trong sù ph¸t triÓn cña lùc
lîng s¶n xuÊt, ®em l¹i tÝnh chÊt hiÖn ®¹i cho çc t liÖu s¶n xuÊt, cho kÜ
thuËt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý tiªn tiÕn vv…§ã lµ nh÷ng yÕu tè cÊu
thµnh néi dung kü thuËt mµ sù ph¸t triÓn cña nã lµ vÊn ®Ò cèt lâi cña C«ng
nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸. ChÝnh v× vËy trong thêi ®¹i ngµy nay, c«ng
nghiÖp ho¸ lu«n ®ßi hái ph¶i trang bÞ vµ trang bÞ l¹i kü thuËt cho çc ngµnh
kinh tÕ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë c¶ phÇn cøng lÉn phÇn
mÒm cña kü thuËt. Tuy nhiªn, çch thøc tiÕn hµnh ë çc n íc l¹i kh«ng gièng
nhau, cã níc tiÕn hµnh b»ng çch tù nghiªn cøu , s¸ng chÕ, tù trang bÞ kü
thuËt míi cho çc ngµnh kinh tÕ trong níc ,mét sè níc kh¸c l¹i tiÕn hµnh
th«ng qua chuyÓn giao kü thuËt, cã níc th× kÕt hîp gi÷a hai h×nh thøc tù
nghiªn cøu vµ chuyÓn giao kü thuËt. Nh vËy cã thÓ nãi c«ng nghiÖp ho¸-
hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi tõ tr×nh ®é kü thuËt
thÊp lªn tr×nh ®é kü thuËt hiªn ®¹i cïng víi sù dÞch chuyÓn lao ®éng thÝch
øng c¬ cÊu ngµnh, nghÒ.
Hai là: Qóa tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng chØ liªn quan
tíi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp mµ lµ qu¸ tr×nh bao hµm tÊt c¶ çc ngµnh ,çc
lÜnh vùc ho¹t ®éng cña mét níc. Nã thóc ®Èy viÖc h×nh thµnh mét c¬ cÊu
kinh tÕ míi, hîp lý cho phÐp khai th¸c tèt nhÊt nguån lùc vµ lîi thÕ cña ®Êt
níc. NÒn kinh tÕ cña mçi níc lµ mét thÓ thèng nhÊt çc ngµnh, çc lùc lîng
quan hÖ biÖn chøng v¬Ý nhau,sù thay ®æi ë ngµnh kinh tÕ, sù thay ®æi ë
ngµnh kinh tÕ, ë lÜnh vùc ho¹t ®éng nµy sÏ kÐo theo sù thay ®æi ë çc
ngµnh çc lÜnh vùc kh¸c vµ ngîc l¹i. V× thÕ, qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸-
HiÖn ®¹i ho¸ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi nh÷ng
®Æc ®iÓm mang tÝnh quy luËt. XÐt vÒ tæng thÓ, c¬ cÊu kinh tÕ cña mçi
níc ®îc cÊu thµnh bëi ë bé phËn n«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp vµ dÞch vô.
Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ sù chuyÓn dÞch çc
ngµnh diÔn ra theo xu híng tõ n«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp - dÞch vô ®Õn
c«ng nghiÖp - n«ng nghiÖp dÞch vô. ë giai ®o¹n ®Çu n«ng nghiÖp gi÷ vÞ trÝ
then chèt nhng ®Õn mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh khi nhu cÇu vÒ l¬ng
thùc, thùc phÈm ®îc b¶o ®¶m th× c«ng nghiÖp sÏ ®îc ®Èy lªn trªn.Tuy c«ng
nghiÖp ho¸ kh«ng ®ång nhÊt víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nhng kh«ng thÓ tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸ nÕu kh«ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp v÷ng m¹nh , chiÕm
vÞ trÝ hµng ®Çu trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ quèc d©n. Bªn c¹nh ®ã, çc ho¹t
®éng dÞch vô cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn çc ngµnh kinh tÕ vµ c¶i thiÖn
®êi sèng nh©n d©n
Ba lµ: C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ, kü thuËt
võa qu¸ tr×nh kinh tÕ-x· héi.Trong qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ -
HiÖn ®¹i ho¸,qu¸ tr×nh kinh tÕ-x· héi cã quan hÖ biÖn chøng víi nhau ë c¶ tÇm
vÜ m« lÉn vi m«, vµ víi c¶ qua tr×nh kinh tÕ -kü thuËt. Víi ý nghÜa ®ã khi
xem xÐt sù t¸c ®éng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i cã quan ®iÓm
toµn diÖn kh«ng dõng l¹Ø ë khÝa c¹nh kinh tÕ-kü thuËt mµ ph¶i xem xÐt
khÝa c¹nh kinh tÕ-x· héi cña nã. Do ®ã xÐt cho ®Õn cïng C«ng nghiÖp ho¸ -
HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸, trong ®ã nguån lùc
con ngêi, gia t¨ng gi¸ trÞ vµ vai trß con ngêi lµ néi dung cèt lâi .
Bèn lµ: C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ còng ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh më
réng kinh tÕ quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay nÒn kinh tÕ níc ta kh«ng thÓ
t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn m¹nh nÕu kh«ng thiÕt lËp mèi quan hÖ kinh tÕ víi níc
ngoµi. Bëi vËy C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ theo híng héi nhËp quèc tÕ
nh»m thu hót vèn ®Çu t, kü thuËt thÞ trêng, kinh nghiÖm cña çc níc ®i tríc
®Èy m¹nh chiÕn lîc xuÊt khÈu, n¨ng lùc c¹nh tranh ®· trë thµnh mét xu thÕ
chung cña thêi ®¹i. Mçi níc trë thµnh mét bé phËn cña hÖ thèng kinh tÕ thÕ
giíi cã t¸c ®éng t¬ng hç lÉn nhau vµ chÞu sù biÕn ®éng kinh tÕ-x· héi chung
cña thÕ giíi. V× thÕ, cÇn ph¶i tÝnh ®Õn viÖc g¾n C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn
®¹i ho¸ víi viÖc x©y dùng hÖ thèng kinh tÕ më, t¨ng cêng quan hÖ th¬ng m¹i,
tÝch cùc liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ .
N¨m lµ: C«ng nghiÖp ho¸-HiÖn ®¹i ho¸ kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých tù
th©n mµ lµ mét ph¬ng thøc cã tÝnh phæ biÕn ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t
triÓn cña mçi níc. B¶n th©n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét hiÖn t îng
cã tÝnh phæ biÕn, nghÜa lµ tõ kÐm ph¸t triÓn trë thµnh ph¸t triÓn, tõ l¹c
hËu trë thµnh tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, çc níc ®Òu ph¶i tiÕn hµnh C«ng nghiÖp
ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ víi nh÷ng nÐt chung lµ qu¸ tr×nh trang bÞ kü thuËt hiÖn
®¹i cho çc ngµnh kinh tÕ, x©y dùng c¬ së vËt chÊt-kü thuËt hiÖn ®¹i, khai
th¸c cã hiÖu qu¶ çc nguån lùc cña ®Êt níc t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi
cao, b¶o ®¶m nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhanh vµ bÒn v÷ng.
Cã thÓ nãi r»ng, C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay lµ
mét cuéc çch m¹ng toµn diÖn vµ s©u s¾c trong tÊt c¶ çc lÜnh vùc cña ®êi
sèng cña x· héi, mµ nhiªm vô lín lao cña cuéc çch m¹ng ®ã lµ" t¹o ra nh÷ng
®iÒu kiÖn thiÕt yÕu vÒ vËt chÊt-kü thuËt, vÒ con ngêi vµ khoa häc-kü thuËt.
Thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, nh»m huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu
qu¶ mäi nguån lùc, kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, lµm t¨ng hiÖu
qu¶ thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng sinh
th¸i.
2: TÝnh ®Æc thï cña C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta.
Trong nh÷ng n¨m qua sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ vÒ c¬
b¶n ®· lµm thay ®æi bé mÆt ®Êt níc vµ cuéc sèng nh©n d©n, còng cè v÷ng
ch¾c ®éc lËp d©n téc vµ chÕ ®é XHCN, n©ng cao vÞ thÕ vµ uy tÝn cña níc
ta trªn thÞ trêng quèc tÕ. Nhng bªn c¹nh ®ã ,nÒn kinh tÕ níc ta vÉn cha cã sù
ph¸t triÓn v÷ng ch¾c,hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh thÊp, çc vÊn ®Ò vÒ v¨n ho¸-
x· héi ngµy cµng trë nªn bøc xóc, gay g¾t, c¬ chÕ chÝnh s¸ch kh«ng ®ång bé
vµ cha t¹o ®îc ®éng lùc m¹nh mÏ ®Ó ph¸t triÓn…Trong hoµn c¶nh ®ã, §¶ng ta
vÉn kiªn ®Þnh thùc hiÖn ®êng cèi ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸,
x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®Ó nhanh chãng ®a níc ta c¬ b¶n trë
thµnh mét níc c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i .
NhËn ®Þnh vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña thÕ giíi trong thÕ kØ XXI.
NghÞ quyÕt ®¹i héi cña §¶ng ®· nªu râ: "ThÕ kØ XXI sÏ tiÕp tôc cã nhiÒu
biÕn ®æi ,khoa häc vµ kü thuËt sÏ cã bíc nh¶y vät. Kinh tÕ tri thøc cã vai trß
ngµy cµng nçi bËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. Toµn cÇu ho¸
kinh tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan". Nh÷ng nÐt míi Êy trong t×nh h×nh thÕ giíi
vµ khu vùc t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn t×nh h×nh níc ta. Tríc m¾t nh©n d©n ta cã
c¶ c¬ héi lÉn th¸ch thøc lín. MÆc dï chóng ta cßn nhiÒu thiÕu sãt trong thùc
tiÔn tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ mµ chóng ta cÇn kh¾c phôc
vµ s÷a ch÷a nhng nh×n chung, c¶ thÕ vµ lùc cña níc ta ®Òu cã sù biÕn ®æi râ
rÖt vÒ chÊt. Chóng ta ®· tho¸t khái çc cuéc khñng kho¶ng nghiªm träng kÐo
dµi, t¹o ra ®îc tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó chuyÓn sang giai ®o¹n míi, ®Èy m¹nh
C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Kh«ng nh÷ng vËy ®Êt níc cßn cã
nhiÒu tiÒm n¨ng lín vÒ tµi nguyªn còng nh nguån lùc con ngêi, t×nh h×nh
chÝnh trÞ x· héi c¬ b¶n æn ®Þnh, nh©n d©n ®Æt niÒm tin vµo sù l·nh ®¹o
cña §¶ng, m«i trêng hoµ b×nh sù hîp t¸c quèc tÕ vµ nh÷ng xu thÕ tÝch cùc trªn
thÕ giíi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chóng ta tiÕp tôc ph¸t huy néi lùc vµ lîi thÕ so s¸nh,
tranh thñ ngo¹i lùc, nguån vèn, kü thuËt míi, kinh nghiÖm qu¶n lý, më réng thÞ
trêng. Bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng th¸ch thøc mµ çc níc ®ang tiÕn hµnh C«ng
nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ nh níc ta ph¶i tÝnh ®Õn lµ u thÕ vÒ nguån lao
®éng vµ nguyªn liÖu ngµy cµng gi¶m so víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt tù ®éng
ho¸, chÊt lîng lao ®éng æn ®Þnh ®ang lµm gi¶m u thÕ vÒ viÖc xuÊt khÈu lao
®éng sang çc níc ph¸t triÓn .MÆt kh¸c, kü thuËt tiªn tiÕn ®· n©ng tû träng
chÊt x¸m trong gi¸ thµnh s¶n phÈm khiÕn cho gi¸ thµnh cña çc nguån nguyªn
liÖu th« vµ nguyªn liÖu s¬ chÕ cã kÌm theo lîng chÊt x¸m thÊp gi¶m ®i nhanh
chãng. §iÒu nµy ®· vµ ®ang ®e do¹ nghiªm träng tíi xu híng xuÊt khÈu nguyªn
liÖu ë çc níc, trong ®ã cã ViÖt Nam .V× vËy viÖc lùa chän ®i theo con ®êng
C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ tÊt yÕu ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng th¸ch thøc ®ã.
Tríc hÕt, khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng th¸ch thøc nµy lµ do ®éi ngò
çn bé chuyªn m«n nghiÖp vô cña chóng ta cßn thiÕu vµ yÕu, bÊt cËp víi sù
ph¸t triÓn cña khoa häc -kü thuËt. Ngoµi ra §¶ng ta cßn ph¶i x©y dùng c¬ vËt
chÊt kü thuËt v÷ng m¹nh, kÕt cÊu h¹ tÇng t¬ng xøng ®Ó tiÕn hµnh çc c«ng
tr×nh nghiªn cøu thùc nghiÖm, sö dông kü thuËt vµ mét hÖ thèng th«ng tin cho
viÖc ®Þnh híng, lùa chän kü thuËt. ViÖc nµy cÇn rÊt nhiÒu vèn trong khi ®ã
t×nh h×nh ng©n s¸ch níc ta hÕt søc h¹n hÑp, t×nh tr¹ng thiÕu vèn lµ phæ biÕn.
V× vËy trong ®iÒu kiÖn: "ThuËn lîi vµ khã kh¨n, thêi c¬ vµ nguy c¬ ®an xen
nhau. Chóng ta ph¶i chñ ®éng n¾m thêi c¬, v¬n lªn ph¸t triÓn m¹nh vµ v÷ng
m¹nh, t¹o ra çc thÕ lùc míi, ®ång thêi lu«n lu«n tØnh t¸o, kiªn quyÕt ®Èy lïi
vµ kh¾c phôc çc nguy c¬, kÓ c¶ nh÷nh nguy c¬ míi n¶y sinh, ®¶m b¶o ph¸t
triÓn ®óng híng.ViÖc n¾m b¾t c¬ héi, vît qua th¸ch thøc, ph¸t triÓn m¹nh mÏ
trong thêi kú míi,®ã lµ vÊn cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi §¶ng vµ nh©n d©n
ta".(V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII, NXB chÝnh trÞ quèc
giaHµ Néi n¨m 1996 , trang 79-80 vµ v¨n kiÖn ®ai héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
IX,. NXB chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi n¨m 2001 trang 67-68)
Nh vËy, ®èi víi ®Êt níc ta hiÖn nay, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn tiÕn
hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ nh thÕ nµo cho thÝch hîp? Trong bèi
c¶nh mµ cuéc çch m¹ng khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i ®ang ph¸t triÓn
m¹nh mÏ trªn ph¹m vi toµn cÇu vµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ
ngµy cµng s©u réng, m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ hçn hîp (kÕt hîp gi÷a thay
thÕ nhËp khÈu víi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu) theo híng héi nhËp quèc tÕ lµ xu
híng cã triÓn väng rÊt lín ë níc ta, vÒ c¬ b¶n C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc còng vËn ®éng theo híng ®ã. Nhng xÐt theo cô thÓ, víi ph¬ng
ch©m "rót ng¾n kho¶ng çch, võa cã nh÷ng bíc tuÇn tù võa cã nh÷ng bíc
nh¶y vät" c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta kh«ng nh÷ng
kh¸c çc níc kh¸c vÒ néi dung, h×nh thøc, quy m«, çch thøc tiÕn hµnh mµ
kh¸c c¶ vÒ môc tiªu chiÕn lîc. ChÝnh sù kh¸c biÖt nµy ®· lµm nªn tÝnh
®Æc thï cña sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta :
Thø nhÊt: C«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸. KÕt hîp kü thuËt
truyÒn thèng víi kü thuËt hiÖn ®¹i, tranh thñ ®i s©u vµo hiÖn ®¹i ho¸ ë
nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh.Trong ®iÒu kiÖn çch m¹ng khoa häc-kü thuËt
hiÖn ®¹i ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn nhanh chãng víi xu thÕ quèc tÕ ho¸
nÒn kinh tÕ hiÖn nay, c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸.
Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ lµ kh«ng ngõng n©ng cao
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt theo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña khoa
häc vµ kü thuËt trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, nÕu ta kh«ng kÞp thêi sö dông çc
kü thuËt vµ kü thuËt hiÖn ®¹i ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ th× nguy c¬ tôt
hËu sÏ rÊt cao. Nhng nÕu dån mäi sù ®Çu t cho viÖc trang bÞ kü thuËt vµ
kü thuËt th× l¹i cã nguy c¬ l·ng phÝ vÒ tiÒn n¨ng vµ n¶y sinh nhiÒu vÊn
®Ò x· héi kh¸c. §Ó kh¾c phôc nghÞch lý nµy, chóng ta cÇn ¸p dông ®ång
thêi nhiÒu tr×nh ®é khoa häc vµ kü thuËt mµ çc níc ®i tríc ®· thùc hiÖn ë
nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau. Cã nh vËy chóng ta míi cã thÓ tõng bíc hiÖn
®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ võa khai th¸c ®îc çc nguån lùc vµ lîi thÕ cña ®Êt níc.
Cô thÓ h¬n, chóng ta cÇn biÕt kÕt hîp gi÷a nh¶y vät thñ c«ng lªn hiªn ®¹i,
víi bíc ®i tuÇn tù tõ thñ c«ng: Nöa c¬ khÝ, c¬ khÝ, tù ®éng ho¸…®ång thêi
ph¸t huy tÝnh u viÖt, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kü thuËt truyÒn thèng, gi÷ g×n b¶n
s¾c v¨n ho¸ d©n téc. ë níc ta viÖc tiÕp nhËn chuyÓn giao vµ ph¸t triÓn kü
thuËt cho qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ hÕt søc cÇn thiÕt
song quan träng h¬n lµ ph¶i cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch hîp lý ®Ó viÖc chuyÓn
giao kü thuËt ®¹t ®îc môc tiªu khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, võa
b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. Cã nh vËy, chóng ta míi cã ®îc kü thuËt míi,
hiÖn ®¹i cã hµm lîng chÊt x¸m cao, kü thuËt s¹ch kÕt hîp ®îc çc môc tiªu
kinh tÕ vµ sinh th¸i.
Thø hai: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®îc thùc hiÖn trong bèi c¶nh
nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi lµm tiªu
chuÈn c¬ b¶n. Tríc ®©y, c«ng nghiÖp ho¸ ®îc tiÕn hµnh theo c¬ chÕ tËp
trung, quan liªu bao cÊp kÕ ho¹ch ho¸ cao ®é th× giê ®©y, c«ng nghiÖp ho¸
- hiÖn ®¹i ho¸ ®îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ n-
íc. C¬ chÕ thÞ trêng t¹o ra c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho con ngêi tham
gia vµo çc ho¹t ®éng kinh tÕ-x· héi ®a d¹ng, cho sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu
lao ®éng, t¹o cho con ngêi cã thÓ chñ ®éng lùa chän lao ®éng vµ viÖc
lµm… Nãi mét çch kh¸i qu¸t, c¬ chÕ thÞ trêng cã t¸c dông lµm chñ thÓ cña
qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n¨ng ®éng, biÕt tÝnh to¸n vµ lu«n
®Ò cao tÝnh hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, c¬ chÕ thÞ trêng còng cã nhiÒu h¹n chÕ
cña nã mµ nÕu kh«ng ®îc chñ ®éng kh¾c phôc, ®iÒu tiÕt th× qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ sÏ kh«ng ®¹t ® îc môc tiªu æn ®Þnh x· héi vµ
bÒn v÷ng cña m«i trêng. Thùc tÕ, kh¸ch quan nµy ®ßi hái ph¶i cã sù qu¶n lý
cña nhµ níc th«ng qua hÖ thèng ph¸p luËt vµ çc chÝnh s¸ch kinh tÕ-x· héi .
C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng XHCN ph¶i híng vµo
viÖc u tiªn ph¸t triÓn sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña çc nghµnh, çc lÜnh
vùc, çc thµnh phÇn kinh tÕ ... cã kh¶ n¨ng ®em l¹i tÝch luü nhanh, lín vµ
hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu d©n giµu níc m¹nh. MÆt kh¸c,
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cßn ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu x· héi c«ng b»ng,
d©n chñ, v¨n minh, ®¶m b¶o an ninh quèc gia vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Khi hiÖu qu¶ ®¹t ®îc sÏ kÐo theo hiÖu qu¶ x· héi vµ ngîc l¹i ®¹t ®îc hiÖu
qu¶ x· héi sÏ t¹o nªn ®éng lùc thóc ®Èy hiÖu qu¶ kinh tÕ. Tuy nhiªn, kh«ng
ph¶i mäi lóc mäi n¬i hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi ®Òu tû lÖ vµ song
hµnh víi nhau mµ ta ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµm th íc ®o chñ yÕu
quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch, ph¬ng híng ph¸t triÓn, ph¬ng híng ®Çu t vµ trang
bÞ kü thuËt cho tõng ngµnh tõng thµnh phÇn kinh tÕ, tõng doanh nghiÖp .
Thø ba: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, tÊt
c¶ çc thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o.
Quan ®iÓm nµy thÓ hiÖn ë chç, tríc hÕt c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸
ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých, nguyÖn väng cña nh©n d©n, ®ã lµ thùc hiÖn môc
tiªu d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. Bªn c¹nh ®ã sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ do nh©n d©n thùc hiÖn b»ng søc
lao ®éng, tµi n¨ng, sù s¸ng t¹o, b»ng c¶ tµi s¶n toµn d©n, ph¸t huy søc m¹nh
vµ lîi thÕ so s¸nh cña çc thµnh phÇn kinh tÕ víi vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ
nhµ níc. Vµ, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ chØ thùc sù lµ sù nghiÖp cña
nh©n d©n vµ do nh©n d©n khi x©y dùng ®îc vµ thùc hiÖn tèt c¬ chÕ ph¸t
huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n tham gia
x©y dùng ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh
thùc hiÖn ®êng lèi ®ã. Cã thÓ nãi r»ng viÖc huy ®éng mäi nguån lùc trong
nh©n d©n vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ biÖn ph¸p quan träng
b¶o ®¶m sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
níc .
Thø t: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ g¾n liÒn víi viÖc " x©y dùng nÒn
kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ". Më
cöa nÒn kinh tÕ lµ sù ®æi míi mang tÝnh bíc ngoÆt trong t duy vµ quan
®iÓm cña §¶ng vµ nhµ níc. Më cöa c¶ bªn trong lÉn bªn ngoµi lµ ®iÒu kiÖn
®Ó kÕt hîp sø mÖnh cña d©n téc víi sø mÖnh cña thêi ®¹i, khai th¸c tæng
hîp nguån lùc bªn trong vµ nguån lùc bªn ngoµi cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. T¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII §¶ng ta ®·
kh¼ng ®Þnh: “ gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ,
®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i. Dùa vµo nguån lùc trong n íc
lµ chÝnh ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi. X©y dùng mét
nÒn kinh tÕ më réng, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi". X©y dùng nÒn kinh
tÕ ®éc lËp tù chñ tøc lµ x©y dùng nÒn kinh tÕ më dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn
hîp t¸c ®a ph¬ng híng m¹nh vµo xuÊt khÈu vµ thay thÕ nhËp khÈu nh»m t¹o
ra nguån vèn cho c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ .
Thø n¨m: khoa häc vµ kü thuËt ®îc x¸c ®Þnh lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc
cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. VÒ thùc chÊt, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn lao ®éng thñ c«ng, l¹c hËu thµnh lao ®éng sö
dông kü thuËt, kü thuËt hiÖn ®¹i nh»m t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi ngµy
cµng cao. Do ®ã, nãi ®Õn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ nãi ®Õn viÖc
¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc vµ kü thuËt vµo çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi. Trong thêi ®¹i ngµy nay,
khoa häc vµ kü thuËt thùc sù lµ nÒn t¶ng vµ lµ ®éng lùc cña qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt, g¾n khoa häc vµ
kü thuËt víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng chÝnh lµ mÉu chèt ®¶m b¶o sù thµnh
c«ng cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã, §¶ng ta ®·
cã nhiÒu nghÞ quyÕt quan träng vÒ khoa häc vµ kü thuËt nh : T¹i héi nghÞ
lÇn thø VII, ban chÊp hµnh TW kho¸ VII ®· kh¼ng ®Þnh : “Khoa häc kü
thuËt lµ nÒn t¶ng cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ”: Héi nghÞ lÇn thø II
ban chÊp hµnh TW kho¸ VIII mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh: “Cïng víi gi¸o dôc-
®µo t¹o, khoa häc vµ kü thuËt lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ ®éng lùc ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi÷ v÷ng ®éc lËp d©n téc
vµ x©y dùng thµnh c«ng XHCN. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n íc
ph¶i b»ng vµ dùa vµo khoa häc-kü thuËt”; Vµ t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc
lÇn thø IX quan ®iÓm: Coi ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt lµ quèc s¸ch
hµng ®Çu lµ nÒn t¶ng, lµ ®éng lùc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸. Muèn vËy chóng ta ph¶i g¾n ho¹t ®éng nghiªp cøu khoa häc vµ kü thuËt
víi thùc tiÔn, víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, ph¶i t¨ng c êng
vèn ®Çu t vµ t×m ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n nã. §éng lùc
®ã chÝnh lµ lîi Ých cña nh÷ng nhµ nghiªn cøu, ph¸t minh, øng dông cã hiÖu
qu¶ cña khoa häc vµ kü thuËt .
Thø s¸u: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i lÊy viÖc ph¸t huy nguån
lùc con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. Sù
ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i ngµy nay ®ang lµm
thay ®æi c¨n b¶n nÒn s¶n xuÊt x· héi. NÕu tríc ®©y qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tËp trung khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn th× b©y giê c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ l¹i híng vµo viÖc khai th¸c con ngêi, ®Æc biÖt lµ
tiÒm n¨ng trÝ tuÖ cña con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n. MÆt kh¸c, c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ®¹t ®îc môc tiªu t¨ng trëng ph¸t
triÓn nhanh bÒn v÷ng vÒ lîng mµ cßn lµ vÒ chÊt, tríc hÕt lµ phóc lîi nh©n
d©n. Do ®ã, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ngµy nay ®ßi hái
ph¶i biÕt nu«i dìng, ph¸t triÓn vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ nguån lùc con ngêi.
Nh vËy ®èi víi níc ta, thùc hiÖn ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸
®ßi hái ph¶i nç lùc ph¸t huy mäi lîi thÕ so s¸nh vèn cã cña ®Êt n íc, tËn dông
mäi c¬ héi ®Ó cã thÓ nhanh chãng ®¹t ®îc tr×nh ®é kü thuËt tiªn tiÕn, tranh
thñ øng dông ë møc cao h¬n, phæ biÕn h¬n çc thµnh tùu míi vÒ khoa häc
vµ kü thuËt; tõng bíc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc, lÊy ph¸t triÓn gi¸o dôc
vµ ®µo t¹o, khoa häc vµ kü thuËt lµm nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ .
3.Khoa häc vµ kü thuËt lµ lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu.
3.1> Khoa häc vµ kü thuËt lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
Trong thêi ®¹i ngµy nay, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc vµ ®êi
sèng x· héi kh«ng thÓ kh«ng dùa trªn nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña khoa häc vµ kü
thuËt hiÖn ®¹i. Khi chóng ta nãi ®Õn vai trß nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña khoa
häc vµ kü thuËt trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ còng lµ nãi
®Õn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ dùa trªn c¬ së khoa häc vµ kü thuËt. Quan
®iÓm nµy h¬n mét tr¨m n¨m tríc CacM¸c ®· tõng dù b¸o: “ Theo ®µ ph¸t triÓn
cña ®¹i c«ng nghiÖp, viÖc t¹o ra cña c¶i thùc tÕ trë nªn Ýt phô thuéc vµo thêi
gian lao ®éng vµ sè lîng lao ®éng ®· chi phÝ h¬n lµ vµo søc m¹nh cña nh÷ng
t¸c nh©n ®îc khëi ®éng trong thêi gian lao ®éng, vµ b¶n th©n nh÷ng t¸c nh©n,
®Õn lît chóng (hiÖu qu¶ to lín cña chóng) tuyÖt ®èi kh«ng t¬ng øng víi thêi
gian lao ®éng trùc tiÕp cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra chóng, mµ ®óng ra, chóng
phô thuéc vµo tr×nh ®é chung cña khoa häc vµ vµo sù tiÕn bé cña kü thuËt,
hay lµ phô thuéc vµo sù øng dông khoa häc Êy vµo s¶n xuÊt”,vµ ngµy nay
còng ®îc §¶ng vµ nhµ níc ta kh¼ng ®Þnh râ trong çc v¨n kiÖn cña §¶ng, ®Æc
biÖt lµ trong nghÞ quyÕt çc héi nghÞ TW VII ( kho¸ VII), héi nghÞ TW II
(kho¸ VIII) vµ kÕt luËn Héi nghÞ TW VI (kho¸ IX) vÒ ph¸t triÓn khoa häc kü
thuËt. NhËn ®Þnh ®ã cña CacM¸c ngµy cµng ®îc thùc tiÔn ph¸t triÓn khoa
häc vµ kü thuËt x¸c nhËn. Khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i kh«ng chØ lµ yÕu tè
kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña mét quèc gia mµ cßn lµ yÕu
tè then chèt trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, lµ yÕu tè
“quyÕt ®Þnh lîi thÕ c¹nh tranh vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña çc quèc gia”. §èi víi n-
íc ta hiÖn nay, vai trß cña khoa häc vµ kü thuËt l¹i cµng trë lªn ®Æc biÖt quan
träng khi mµ chóng ta ®ang trªn con ®êng rót ng¾n giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Ó
sím trë thµnh mét x· héi hiÖn ®¹i. Ngay tõ khi míi b¾t ®Çu tiÕn hµnh c«ng
cuéc ®æi míi ®Êt níc , §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh: khoa häc vµ kü thuËt lµ lùc lîng
s¶n xuÊt trùc tiÕp quan träng hµng ®Çu cho x· héi. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh,x· héi c«ng b»ng,d©n chñ,v¨n minh
ph¶i dùa trªn nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña khoa häc – kü thuËt. Vai trß nÒn t¶ng
chØ ®îc ph¸t huy khi ®Êt níc cã mét nÒn khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, ®ñ kh¶
n¨ng gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu vÒ khoa häc vµ kü thuËt do yªu
cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña quèc gia ®Æt ra.Vai trß ®éng lùc cña khoa
häc vµ kü thuËt ®îc thÓ hiÖn th«ng qua sù ®æi míi kh«ng ngõng cña kü thuËt
vµ s¶n phÈm,t¹o ra n¨ng suÊt, chÊt lîng,vµ søc c¹nh tranh cao cña nÒn kinh tÕ
trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸ ®ang lµ xu híng cña
toµn nh©n lo¹i. ChØ khi nµo khoa häc vµ kü thuËt thùc sù trë thµnh lùc lîng
s¶n xuÊt hµng ®Çu th× vai trß nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña nã míi trë nªn v÷ng
ch¾c vµ m¹nh mÏ. §èi víi çc níc ®ang ph¸t triÓn nãi chung vµ ViÖt Nam nãi
riªng, muèn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh ®æi míi ®Êt níc th× ®iÒu tÊt yÕu lµ ph¶i
tiÕn hµnh song song c¶ hai qóa tr×nh: võa thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i
ho¸ võa x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn khoa häc kü thuËt trong hoµn c¶nh tiÒm
lùc kinh tÕ ®Êt nîc cßn rÊt h¹n hÑp vµ nhá bÐ. §iÒu nµy chØ cã thÓ thùc
hiÖn ®îc mét khi ho¹t ®éng khoa häc vµ kü thuËt g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi.
Trong thÕ kû XX , chøng kiÕn nh÷ng thµnh tùu to lín cña cuéc çch m¹ng
khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i ®· vµ ®ang ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña lùc l -
îng s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, lµm chuyÓn biÕn m¹nh mÏ c¬ cÊu
kinh tÕ cña çc quèc gia, vµ lµm thay ®æi s©u s¾c mäi mÆt cña ®êi sèng x·
héi loµi ngêi . MÆt kh¸c, trªn b¶n ®å kinh tÕ thÕ giíi, xuÊt hiÖn nhãm çc níc
míi c«ng nghiÖp ho¸ (NIC) sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai còng kh«ng n»m
ngoµi sù ¶nh hëng vµ lan to¶ cña çc thµnh tùu khoa häc vµ kü thuËt th«ng qua
qu¸ tr×nh chuyÓn giao vµ tiÕp thu tri thøc khoa häc vµ kü thuËt tiªn tiÕn. B»ng
viÖc thùc hiÖn ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ dùa vµo khoa häc vµ kü thuËt, biÕt
tËn dông çc c¬ héi ®Ó tiÕp nhËn vµ lµm chñ nhanh chãng çc kü thuËt míi,
thay ®æi ph¬ng thøc s¶n xuÊt dùa trªn lao ®éng thñ c«ng vµ khai th¸c tµi
nguyªn thiªn nhiªn sang øng dông çc kü thuËt c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸ theo h-
íng t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng cao,®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ mµ çc níc
nµy nhanh chãng rót ng¾n thêi gian tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc,t¨ng
nhanh thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh tiÒm n¨ng, vÞ
thÕ cña m×nh trªn trêng quèc tÕ.
Bíc vµo thÕ kû XXI, c¶ thÕ giíi ®ang cuèn theo xu thÕ ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ tri thøc. Çc níc ph¸t triÓn ®ang chuyÓn dÇn sang nÒn kinh tÕ tri
thøc víi ®Æc ®iÓm lµ nÒn kinh tÕ biÕt khai th¸c, biÕt ph¸t huy triÖt ®Ó tiÒm
n¨ng cña chÊt x¸m, cña nh÷ng ý tëng s¸ng t¹o vµ ®Æc biÖt lµ tri thøc vÒ khoa
häc vµ kü thuËt phôc vô cho çc môc tiªu chiÕn lîc cña x· héi. Xu thÕ nµy më
ra nhiÒu c¬ héi míi cho çc nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn víi ®iÓm xuÊt ph¸t
thÊp nh»m ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ chung lµ thu hót
vµ sö dông tri thøc khoa häc vµ kü thuËt ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸ ®Êt níc. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc quèc gia nµo x©y dùng ®îc
khoa häc vµ kü thuËt ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp thu, lµm chñ, thÝch nghi, s¸ng t¹o vµ sö
dông nhiÒu tri thøc, nhÊt lµ tri thøc khoa häc vµ kü thuËt, t¹o ra m«i trêng thÓ
chÕ n¨ng ®éng th× míi cã thÓ thu hót ®îc nhiÒu vèn ®Çu t, kü thuËt hiÖn ®¹i
vµ lao ®éng cã tr×nh ®é cao tõ çc quèc gia kh¸c v× môc tiªu ph¸t triÓn toµn
diÖn.
Thùc tÕ cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi cho thÊy r»ng nÕu kh«ng cã sù ®Çu t
thÝch ®¸ng vµo khoa häc vµ kü thuËt th× kh«ng thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Khoa häc vµ kü thuËt chÝnh lµ chiÕc
ch×a kho¸ thÇn k× ®Ó ®Êt níc tho¸t khái c¶nh nghÌo nµn, l¹c hËu, trong ®ã
®iÓn h×nh lµ çc níc c«ng nghiÖp ho¸ míi. Qua ®ã, ta cµng thÊy râ vai trß
quyÕt ®Þnh cña tri thøc khoa häc vµ kü thuËt, tri thøc cña toµn x· héi . Cã tri
thøc míi cã s¸ng t¹o vµ s¸ng t¹o trong lÜnh vùc khoa häc, kü thuËt lµ ho¹t ®éng
ë tr×nh ®é cao. Bëi vËy cÇn ph¶i cã sù ®Çu t c«ng phu vµ tèn kÐm vµo viÖc
x· héi ho¸ tri thøc khoa häc vµ kü thuËt nh»m trang bÞ nh÷ng tri thøc nghÒ
nghiÖp kÕt hîp víi tay nghÒ cao cña nh÷ng ngêi trùc tiÕp s¶n xuÊt, trang bÞ
nh÷ng tri thøc tæng hîp kÕt hîp víi nghÖ thËt ®iÒu hµnh cña nh÷ng ngêi l·nh
®¹o vµ qu¶n lý çc cÊp trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-
íc.
3.2> Khoa häc vµ kü thuËt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong
nh÷ng n¨m ®æi míi.
Sinh thêi, Ph.¡nghen ®· tõng nhÊn m¹nh r»ng : “Sù ph¸t sinh vµ ph¸t
triÓn cña çc nghµnh khoa häc ®· do s¶n xuÊt qui ®Þnh” vµ nÕu nh çc
nghµnh khoa häc cã sù ph¸t triÓn mét çch nhanh chãng, mét çch kú diÖu th×
sù k× diÖu Êy còng nhê s¶n xuÊt mµ cã. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh r»ng : Khoa häc
sÏ kh«ng thÓ ph¸t triÓn nhanh ®îc mét khi nã kh«ng cã m«i trêng thuËn lîi, khi
s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi cha cã ®ßi hái bøc b¸ch ®èi víi khoa häc. Tríc
®©y, khi nÒn kinh tÕ ®i theo c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung, quan liªu, gi¸o ®iÒu
bao cÊp, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn, kh«ng cã
sù c¹nh tranh trong néi bé nghµnh còng nh gi÷a çc nghµnh nªn s¶n xuÊt kh«ng
cÇn ®Õn nh÷ng thµnh tùu míi cña khoa häc. V× vËy, ®éng lùc ®éng lùc quan
träng vµ bøc thiÕt nhÊt ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ kü thuËt
gÇn nh kh«ng cã. ThËm chÝ nhiÒu thµnh tùu cña çc viÖn vµ çc phßng nghiªn
cøu kh«ng thÓ ®i vµo ®êi sèng, kh«ng ®a ra ¸p dông ®îc vµo thùc tÕ s¶n
xuÊt. HËu qu¶ lµ khoa häc vµ kü thuËt vµ s¶n xuÊt kh«ng t×m ®îc sù phèi
hîp hµi hoµ víi nhau, hç trî lÉn nhau ph¸t triÓn. PhÝa s¶n xuÊt th× b»ng lßng
víi çi cò, çch lµm cò, trong khi ®ã khoa häc vµ kü thuËt l¹i thiÕu mét m«i tr-
êng ®Çu t ®óng møc, hîp lý vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao.
Sau mêi l¨m n¨m tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi cïng víi viÖc chuyÓn
nÒn kinh tÕ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng th× khoa häc vµ kü thuËt níc ta bíc
®Çu cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc. Khoa häc vµ kü thuËt ®· thùc sù ph¸t
huy ®îc vai trß cña m×nh trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ nh
§¶ng vµ nhµ níc ta ®· kh¼ng ®Þnh : “C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc
ph¶i b»ng vµ dùa vµo khoa häc vµ kü thuËt “. Cho tíi nay, níc ta ®· cã mét
tiÒm lùc khoa häc vµ kü thuËt ®¸ng kÓ, lùc lîng çn bé khoa häc vµ kü thuËt t-
¬ng ®èi ®«ng ®¶o víi trªn 1,1 triÖu çn bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng ;
30 000 çn bé cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc ,trong ®ã cã trªn 10 000 th¹c sÜ, kho¶ng
12 000 tiÕn sÜ vµ trªn 600 tiÕn sÜ khoa häc, h¬n 45 000 çn bé khoa häc lµm
viÖc trong khu vùc nghiªn cøu khoa häc, 20 000 çn bé gi¶ng d¹y ë çc trêng ®¹i
häc vµ cao ®¼ng, 19 000 çn bé khoa häc lµm viÖc trong khu vùc s¶n xuÊt vµ
kho¶ng 2 triÖu c«ng nh©n kü thuËt. B×nh qu©n, cã 190 çn bé khoa häc trªn 10
000 d©n. VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, c¬ cÊu tû lÖ çn bé cã tr×nh ®é nh sau:
28,6 % cao ®¼ng, 68,92 % ®¹i häc, 1,49 % th¹c sÜ, 0,93% tiÕn sÜ tøc lµ cã 1
tiÕn sÜ th× cã 1,61 th¹c sÜ, 74,4 ®¹i häc vµ 30,9 cao ®¼ng. Thùc tÕ cho thÊy
r»ng, víi ®éi ngò çn bé nµy, kh¶ n¨ng tiÕp thu lµ t¬ng ®èi nhanh vµ lµm chñ
dîc tri thøc, kü thuËt hiÖn ®¹i trªn mét sè nghµnh vµ lÜnh vùc. Cïng víi ®éi ngò
çn bé khoa häc vµ kü thuËt ®«ng ®¶o, chóng ta ®· x©y dùng ®îc mét m¹ng líi
víi kho¶ng 1050 tæ chøc khoa häcvµ kü thuËt thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ,
trong ®ã cã h¬n 450 tæ chøc ngoµi nhµ níc. KÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt cña çc
viÖn, trung t©m nghiªn cøu, çc phßng thÝ nghiÖm, çc trung t©m th«ng tin
khoa häc vµ kü thuËt, th viÖn còng ®îc t¨ng cêng vµ n©ng cÊp.
Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ kinh tÕ, c¬ chÕ qu¶n lý khoa häc vµ
kü thuËt tõng bíc ®îc ®æi míi theo híng më réng liªn kÕt gi÷a nghiªn cøu víi
s¶n xuÊt, kinh doanh; nhê ®ã ®· n©ng cao ®îc hiªô qu¶ ho¹t ®éng khoa häc vµ
kü thuËt, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, cho tíi nay, nÒn khoa häc vµ kü thuËt níc ta vÉn ®ang
trong t×nh tr¹ng l¹c hËu, chËm ph¸t triÓn, cha ®¸p øng ®îc ®óng vµ ®ñ nhu
cÇu cña ®Êt níc. Tuy sè lîng çn bé khoa häc, kû thuËt lín nhng tû lÖ çn bé
nghiªn cøu øng dông chØ ®¹t tû lÖ 4 ngêi trªn 1000 d©n, xÕp vµo lo¹i thÊp
nhÊt thÕ giíi. VÒ c¬ cÊu lùc lîng lao ®éng kü thuËt, do gi¸o dôc nghÒ nghiÖp
kÓ c¶ trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ cha ®îc tËp trung ®Èy m¹nh nªn
mèi quan hÖ cña çc lùc lîng nµy vÉn cßn cha hîp lý, khoa häc, do ®ã t¹o
nªn xu thÕ bÊt lîi “nhiÒu thÇy, Ýt thî’’. Tû lÖ gi÷a çn bé khoa häc kü thuËt/
nh©n viªn kü thuËt/ c«ng nh©n kü thuËt vµ nh©n viªn nghiÖp vô cã b»ng
hoÆc chøng chØ còng chØ lµ 1/ 1,04 / 8,86. VÒ c¬ cÊu løa tuæi, tuæi b×nh
qu©n cña çc çn bé khoa häc, kü thuËt níc ta hiÖn nay lµ 40,2 ( trong ®ã nam
42,7 tuæi vµ n÷ lµ 37,0 tuæi ). Tr×nh ®é cµng cao, tuæi cµng lín ®ã lµ ®iÒu
mang tÝnh quy luËt, tuy nhiªn trong c¬ cÊu løa tuæi cña çc lo¹i h×nh tr×nh ®é,
cã thÓ quan s¸t thÊy ®îc mét sù çch biÖt ®¸ng chó ý , ®ã lµ : Tuæi b×nh qu©n
cña çc çn bé khoa häc vµ kü thuËt cã tr×nh ®é cao ®¼ng lµ 38,2 tuæi ; §¹i häc
lµ 40,9 tuæi ; Th¹c sü lµ 42,6 tuæi vµ tiÕn sü lµ 52,6 tuæi; Sè çn bé khoa häc
vµ kü thuËt ë ®é díi tuæi 25 chØ chiÕm 9,06 % ; Trong khi sè çn bé khoa häc
vµ kü thuËt ë ®é tuæi trªn 55 lªn tíi 13,55 %. MÆt kh¸c, nhiÒu chÝnh s¸ch nh
chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu vµ chÝnh
s¸ch kinh tÕ nãi chung cha khuyÕn khÝch c¶ khoa häc vµ kü thuËt lÉn s¶n
xuÊt trong níc. Sù øng dông çc thµnh tùu khoa häc vµ kü thuËt trong níc kh«ng
mang l¹i lîi Ých cao h¬n ngo¹i nhËp. Thªm ®ã, nguån vèn chi cho ho¹t ®éng
khoa häc vµ kü thuËt cña níc ta lµ qu¸ thÊp, chØ ®¹t kho¶ng 1 % ng©n s¸ch
nhµ níc. Chi phÝ cho nghiªn cøu triÓn khai b×nh qu©n hµng n¨m cho mçi çn
bé khoa häc vµ kü thuËt cña ta còng rÊt thÊp, kho¶ng díi 1000 USD. Cã thÓ nãi
vÒ tr×nh ®é kü thuËt – kü thuËt, so víi çc níc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi , chóng ta
l¹c hËu tõ 50 ®Õn 100 n¨m, so víi çc níc tiªn tiÕn ë møc trung b×nh ta l¹c hËu
tõ 1 ®Õn 2 thÕ hÖ.
Víi thùc tr¹ng ®ã, ®Ó khoa häc vµ kü thuËt níc ta thùc sù trë thµnh lùc l-
îng s¶n xuÊt hµng ®Çu trong nÒn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc trong nh÷ng n¨m
®æi míi th× viÖc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt kh«ng chØ ®îc coi lµ tÊt
yÕu kh¸ch quan mµ cßn lµ mét ®ßi hái bøc thiÕt ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
VÒ khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n: trong thêi kú ®æi míi ®· cã nh÷ng ®ãng
gãp tÝch cùc vµo viÖc ph¸t triÓn lý luËn vµ tæng kÕt thùc tiÔn x©y dùng
XHCN ë níc ta. Cïng víi çc nghiªn cøu lý luËn c¬ b¶n nh»m x©y dùng vµ hoµn
thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, ®ãng gãp cho viÖc chuÈn bÞ çc v¨n kiÖn §¶ng, x©y
dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi qua çc thêi kú... th× khoa häc x· héi vµ
nh©n v¨n cßn híng vµo viÖc gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cô thÓ, bøc xóc trong
thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh : vÊn ®Ò toµn cÇu ho¸, héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ, t¸c ®éng c¶u cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc ®èi víi t¨ng trëng cña
ViÖt Nam, çc vÊn ®Ò vÒ t«n gi¸o, ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong
x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc.
Khoa häc tù nhiªn ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh, ®i s©u vµo nghiªn cøu çc vÊn
®Ò lý thuyÕt mang tÝnh øng dông cao, tiÕp cËn cã hiÖu qu¶ mét sè bé m«n lý
thuyÕt nh to¸n, vËt lý øng dông ... ngang tÇm víi tr×nh ®é cña thÕ giíi. Còng
®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ khoa häc tù nhiªn ®em l¹i chÊt lîng cao
khi mang vµo øng dông nh nghiªn cøu thu vµ xö lý ¶nh vÖ tinh cã ®é ph©n gi¶i
cao ®Ó theo dâi t×nh tr¹ng ch¸y rõng, kü thuËt viÔn th¸m, ®Þa chÊt vËt lý,
th¨m dß dÇu khÝ ...
Khoa häc vµ kü thuËt ®· cã kh¶ n¨ng thÝch nghi vµ lµm chñ nhiÒu kü
thuËt tiªn tiÕn ngo¹i nhËp trong nhiÒu lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ viÔn th«ng, n¨ng
lîng, dÇu khÝ, c¬ khÝ l¾p r¸p xe m¸y, «t« vµ çc lo¹i hµng ®iÖn tö d©n dông,
s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng ... NhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch, cã ý nghÜa quan träng
víi quèc kÕ d©n sinh do thùc tiÔn ®Æt ra ®· ®îc lùc lîng khoa häc vµ kü thuËt
níc ta nghiªn cøu vµ ®a ra gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh : c¬ së khoa häc cho çc ph¬ng
¸n phßng chèng thiªn tai ®Æc biÖt lµ ph¬ng ¸n kiÓm so¸t lò ë çc vïng ®ång
b»ng s«ng Hång, s«ng Cöu Long... Çc gi¶i ph¸p chèng sa m¹c ho¸ ë vïng ven
biÓn miÒn Trung, s¶n xuÊt v¾c xin phßng chèng viªm gan B. §Æc biÖt, trong
çc ngµnh n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n, khoa häc vµ kü thuËt gãp phÇn lai t¹o
nhiÒu gièng c©y con cã n¨ng suÊt, chÊt lîng cao. Çc gièng lóa lai, ng« lai cña
ViÖt Nam chiÕm lÜnh 65 % thÞ phÇn trong níc. Chóng ta cßn nghiªn cøu
thµnh c«ng kü thuËt nu«i t«m só níc mÆn, níc lî vµ níc ngät, n¨ng suÊt tõ vµi t¹
trªn mét ha ®· t¨ng lªn 2 ®Õn 3 tÊn mét ha. Nhê cã khoa häc vµ kü thuËt mµ
ngµnh n«ng nghiÖp ®· t¹o ra møc t¨ng s¶n lîng l¬ng thùc tõ 30,6 triÖu tÊn
( 1997 ) lªn 34,7 triÖu tÊn ( n¨m 2000)...
Nh÷ng thµnh qu¶ trªn bíc ®Çu ®· cho thÊy tiÒm n¨ng to lín cña khoa häc
vµ kü thuËt níc ta cã thÓ t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc .
3.3> §Ó khoa häc vµ kü thuËt thùc sù trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt hµng
®Çu trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®Õn nh÷ng n¨m
2020 lµ vÒ c¬ b¶n, níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. Kh¸c víi çc níc ®i
®Çu, c«ng nghiÖp ho¸ ®ßi hái ph¶i kÐo dµi hµng thÕ kû th× c«ng nghiÖp ho¸
ë níc ta ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn rót ng¾n, “ ®i t¾t , ®ãn ®Çu ’’. Cã nh vËy
chóng ta míi cã thÓ rót ng¾n ®îc kho¶ng çch vµ tiÕn tíi ®uæi kÞp çc níc ph¸t
triÓn. C«ng nghiÖp ho¸ kh«ng chØ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn tr¹ng th¸i kinh tÕ - x·
héi cña ®Êt níc tõ tr¹ng th¸i n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶ thÊp, dùa vµo s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp, sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang tr¹ng th¸i n¨ng
suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cao dùa trªn ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, vËn
dông nh÷ng thµnh tùu míi cña khoa häc vµ nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn mµ ta cßn
cã thÓ xem c«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
theo híng t¨ng nhanh çc nghµnh cã hµm lîng khoa häc vµ kü thuËt cao, gi¸ trÞ
t¨ng cao. V× thÕ nÕu kh«ng ®Èy m¹nh ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt th×
còng kh«ng thÓ nãi ®Õn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Cïng víi
®ã, yªu cÇu ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng còng ®ßi hái chóng ta ph¶i
ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt. §©y võa lµ c¬ héi, ®Ó tËn dông lîi thÕ cña
çc níc ph¸t triÓn sau, võa lµ th¸ch thøc ®ßi hái ph¶i vît qua. §Èy m¹nh ph¸t
triÓn khoa häc vµ kü thuËt ®èi víi níc ta kh«ng chØ b¾t nguån tõ ®ßi hái bøc
xóc cña qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ cßn b¾t nguån tõ yªu cÇu ph¸t triÓn ®Êt níc
theo ®Þnh híng XHCN mµ vÒ b¶n chÊt lµ mét kiÓu ®Þnh híng tæ chøc nÒn
kinh tÕ x· héi võa dùa trªn nguyªn t¾c vµ quy luËt cña kinh tÕ thÞ trêng, võa
dùa trªn nguyªn t¾c vµ môc tiªu cña CNXH. Muèn ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, chóng ta
cÇn cã sù nç lùc vµ s¸ng t¹o rÊt cao, mµ nÕu kh«ng ®ñ tr×nh ®é trÝ tuÖ,
kh«ng ®ñ n¨ng lùc néi sinh th× khã cã thÓ thµnh c«ng. Do vËy, ®Èy m¹nh ph¸t
triÓn khoa häc vµ kü thuËt trë nªn rÊt quan träng vµ bøc thiÕt. Muèn vËy,
chóng ta ph¶i thùc hiÖn mét sè ph¬ng ph¸p sau :
Mét lµ, t¹o ra ®îc ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt. §éng
lùc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt lu«n lu«n vËn ®éng tõ hai phÝa : khoa häc
vµ s¶n xuÊt. Do vËy, chóng ta cÇn ph¶i khuyÕn khÝch ngêi s¶n xuÊt tù t×m
®Õn khoa häc, coi khoa häc vµ kü thuËt lµ yÕu tè sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña
doanh nghiÖp. ChØ cã nh vËy míi cã thÓ thóc ®Èy nhu cÇu vÒ khoa häc vµ kü
thuËt, çc nhµ khoa häc míi cã c¬ héi ®Ó ph¸t huy triÖt ®Ó n¨ng lùc cña
m×nh . §Ó t¹o ®îc n¨ng lùc nµy, chóng ta cÇn ph¶i :
- H×nh thµnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch thóc ®Èy çc doanh nghiÖp lµm viÖc
cã hiÖu qu¶ b»ng çch øng dông khoa häc, triÓn khai kü thuËt.
- Cho phÐp çc doanh nghiÖp dïng vèn cña m×nh ®Ó sö dông vµ ph¸t
triÓn khoa häc.
- Sím söa ®æi vµ hoµn thiÖn çc chÝnh s¸ch miÔn vµ gi¶m thuÕ cho
çc doanh nghiÖp sö dông kü thuËt tiªn tiÕn, ®æi míi kü thuËt, ®æi
míi s¶n phÈm. §¸nh thuÕ cao ®èi víi çc doanh nghiÖp sö dông kü
thuËt l¹c hËu, tiªu tèn nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu, g©y « nhiÔm m«i tr-
êng ...
§èi víi nh÷ng ngêi lµm khoa häc, chóng ta cÇn ph¶i ®¶m b¶o cho cã ®ù¬c
møc thu nhËp t¬ng øng víi gi¸ trÞ lao ®éng mµ hä ®· bá ra, trang bÞ c¬ së vËt
chÊt cÇn thiÕt ®Ó lµm viÖc, khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó çn bé khoa
häc vµ kü thuËt lµ ngêi ViÖt Nam sèng ë níc ngoµi chuyÓn giao tri thøc , kü
thuËt vÒ níc .
Hai lµ, t¹o vèn cho ho¹t ®éng khoa häc vµ kü thuËt .Vèn lµ nguån lùc ®Ó ph¸t
triÓn khoa häc vµ kü thuËt. NÕu kh«ng cã hoÆc thiÕu vèn th× ®Òu kh«ng cã
®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn çc môc tiªu khoa häc vµ kü thuËt. Kinh nghiÖm
ë çc níc cho thÊy vÊn ®Ò ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt thêng ®îc huy ®éng
tõ hai phÝa nhµ níc vµ khu vùc doanh nghiÖp, trong ®ã phÇn nhiÒu lµ tõ çc
nhµ doanh nghiÖp. T¹i héi nghÞ ban chÊp hµnh TW kho¸ VIII lÇn hai, §¶ng ta
®a ra chÝnh s¸ch ®Çu t khuyÕn khÝch hç trî ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt,
theo ®ã mét phÇn vèn ë çc doanh nghiÖp ®îc dµnh cho nghiªn cøu, ®æi míi
kü thuËt vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Mét phÇn vèn tõ çc ch¬ng tr×nh kinh tÕ
- x· héi vµ dù ¸n ®îc dµnh ®Ó ®Çu t cho khoa häc vµ kü thuËt nh»m ®Èy
m¹nh viÖc nghiªn cøu, triÓn khai vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña dù ¸n. T¨ng dÇn tû
lÖ chi ng©n s¸ch nhµ níc hµng n¨m cho khoa häc vµ kü thuËt ®¹t kh«ng díi 2 %
tæng chi ng©n s¸ch nhµ níc .
Ba lµ, më réng quan hÖ quèc tÕ vÒ khoa häc vµ kü thuËt. Cã thÓ nãi, ®©y
lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng ®Ó ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt. NÕu kh«ng
thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ quan hÖ hîp t¸c vµ trao ®æi quèc tÕ vÒ nghiªn cøu -
triÓn khai ... th× kh«ng thÓ tiÕp nhËn ®îc khoa häc vµ kü thuËt tiªn tiÕn cña
nh©n lo¹i, kh«ng thÓ tranh thñ nh©n tè ngo¹i sinh hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó lµm
biÕn ®æi çc nh©n tè néi sinh, thóc ®Èy n¨ng lùc khoa häc vµ kü thuËt quèc
gia. Chóng ta cÇn coi träng hîp t¸c nh»m ph¸t triÓn çc nghµnh kü thuËt cao, u
tiªn hîp t¸c ®Çu t níc ngoµi vµo ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt, chØ nhËp
khÈu vµ tiÕp nhËn chuyÓn giao nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn phï hîp víi kh¶ n¨ng
cña chóng ta .
Bèn lµ, t¨ng nguån nh©n lùc khoa häc vµ kü thuËt. Nguån nh©n lùc khoa häc
vµ kü thuËt lµ lùc lîng chñ yÕu cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ triÓn
khai khoa häc vµ kü thuËt. ThiÕu nguån lùc nµy th× kh«ng thÓ nãi tíi sù ph¸t
triÓn. V× vËy, chóng ta cÇn ®Èy nhanh viÖc ®µo t¹o çc çn bé khoa häc vµ
kü thuËt, nhÊt lµ cho çc nghµnh kinh tÕ träng yÕu vµ çc nghµnh kü thuËt
cao; trÎ ho¸ ®éi ngò çn bé khoa häc vµ kü thuËt trong çc c¬ së nghiªn cøu, çc
trêng häc vµ çc c¬ së kinh doanh, ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn thÞ trêng nh©n
lùc khoa häc vµ kü thuËt.
N¨m lµ, tiÕp tôc ®æi míi hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng khoa häc - kü
thuËt. HÖ thèng nµy ®ãng vai trß ph©n phèi, tËp trung vµ qu¶n lý lùc lîng çn
bé khoa häc vµ kü thuËt, ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña çc môc tiªu ph¸t triÓn.
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho khoa häc vµ kü thuËt quèc gia hiÖn
nay cßn thua kÐm çc níc trªn thÕ giíi lµ do tæ chøc qu¶n lý khoa häc vµ kü
thuËt cßn kÐm hiÖu qu¶. V× vËy, viÖc tiÕp tôc ®æi míi hÖ thèng nµy theo h-
íng nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý çc ho¹t ®éng khoa häc vµ kü thuËt cã ý nghÜa
chiÕn lîc nh»m ph¸t triÓn tiÒm lùc, ®ãn ®Çu vµ ph¸t triÓn nh÷ng kü thuËt míi
cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ.
Nh÷ng gi¶i ph¸p nµy lu«n cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn
nhau. Do vËy, viÖc thùc hiÖn ®ång bé chóng sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
4> ChiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc - kü thuËt.
ViÖt Nam coi khoa häc - kü thuËt lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, gi÷ vai trß then
chèt trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc, lµ “ lùc lîng s¶n xuÊt hµng
®Çu’’ trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn nhanh, bÒn
v÷ng ®Êt níc. NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø hai, ban chÊp hµnh TW kho¸ VIII
cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ngµy 24 -12 - 1996 ®· v¹ch ra ®Þnh híng chung
cña chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc - kü thuËt ®Õn n¨m 2020 lµ :
- VËn dông s¸ng t¹o vµ ph¸t triÓn Chñ nghÜa M¸c- LªNin vµ t tëng Hå
ChÝ Minh, kÕ thõa nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n téc,
tiÕp thu tinh hoa trÝ tuÖ cña nh©n lo¹i, ®i s©u ®iÒu tra, nghiªn cøu
thùc tÕ, tæng kÕt s©u s¾c qu¸ tr×nh ®æi míi ®Êt níc. X©y dùng,
kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng lý luËn vÒ con ®êng
®i lªn CNXH cña ViÖt Nam, cung cÊp luËn cø khoa häc cho viÖc
tiÕp tôc bæ sung, hoµn thiÖn ®êng lèi chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña
§¶ng vµ Nhµ níc nh»m x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi vµ
b¶o vÖ v÷ng ch¾c tæ quèc XHCN.
- §Èy m¹nh nghiªn cøu, øng dông çc thµnh tùu khoa häc vµ kü thuËt
trong tÊt c¶ çc ngµnh s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, qu¶n lý vµ quèc
phßng an ninh, nhanh chãng n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt cña ®Êt níc.
Coi träng nghiªn cøu c¬ b¶n, lµm chñ vµ c¶i tiÕn çc kü thuËt nhËp tõ
bªn ngoµi tiÕn tíi s¸ng t¹o ngµy cµng nhiÒu kü thuËt míi ë nh÷ng
kh©u quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong thÕ kû
XXI.
- N©ng cao n¨ng lùc néi sinh, x©y dùng, ph¸t triÓn tiÒm lùc khoa häc
vµ kü thuËt cña nhµ níc: §µo t¹o, båi dìng, sö dông ®éi ngò çn bé
khoa häc vµ kü thuËt cã ®ñ ®øc, ®ñ tµi, kiÖn toµn hÖ thèng tæ chøc,
t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, më réng çc nguån cung cÊp th«ng
tin, tõng bíc h×nh thµnh mét nÒn khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i cña
ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt phÇn lín nh÷ng vÊn ®Ò then chèt
®îc ®Æt trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ .
§Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt , ®a
khoa häc vµ kü thuËt níc ta thùc sù trë thµnh nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cho qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, trong giai ®o¹n tíi chóng ta cÇn tËp
trung thùc hiÖn çc gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau:
TiÕp tôc ®æi míi thÓ chÕ kinh tÕ vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®Ó
khoa häc vµ kü thuËt trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu trong ph¸t triÓn
kinh tÕ x· héi. T¹o m«i trêng c¹nh tranh b×nh ®¼ng cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch
doanh nghiÖp ®Çu t cho ®æi míi kü thuËt, øng dông khoa häc vµ kü thuËt vµo
s¶n xuÊt, quan t©m tíi hiÖu qu¶ khi lùa chän kü thuËt nh»m t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho mäi nç lùc cña çc doanh nghiÖp, trêng ®¹i häc, viÖn nghiªn cøu
vµ çc ç nh©n tiÕp cËn, vËn dông, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn khoa häc vµ kü
thuËt theo môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc .
§æi míi qu¶n lý khoa häc vµ kü thuËt lµ u tiªn ph¸t triÓn kü thuËt cao. §©y
lµ mét gi¶i ph¸p cã ý nghÜa ®ét ph¸. Trong giai ®o¹n tíi, chóng ta cÇn chuyÓn
®æi c¨n b¶n c¬ chÕ qu¶n lý khoa häc vµ kü thuËt hiÖn nay cßn nÆng vÒ hµnh
chÝnh, bao cÊp sang c¬ chÕ míi dùa trªn nguyªn t¾c híng dÉn, ph©n cÊp, híng
tíi thÞ trêng vµ phï hîp víi ®Æc thï cña ho¹t ®éng khoa häc vµ kü thuËt ; n©ng
cao tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña çc tæ chøc vµ ç nh©n ho¹t ®éng
khoa häc vµ kü thuËt. §Æc biÖt chó träng chÝnh s¸ch ®èi víi çn bé khoa häc
vµ kü thuËt trong ®µo t¹o, tuyÓn dông, ®·i ngé nh»m t¹o ®éng lùc thu hót vµ
khuyÕn khÝch nh©n tµi cèng hiÕn cho sù nghiÖp khoa häc vµ kü thuËt. §ång
thêi cÇn s¾p xÕp l¹i çc tæ chøc khoa häc vµ kü thuËt phï hîp víi tõng lo¹i h×nh
ho¹t ®éng vµ ®Þnh híng u tiªnvÒ ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt.
X©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng khoa häc vµ kü thuËt. Tríc hÕt cÇn x©y
dùng n¨ng lùc ®æi míi kü thuËt vµ t¹o nhu cÇu m¹nh mÏ tõ phÝa doanh nghiÖp
th«ng qua viÖc t¨ng cêng hç trî cña nhµ níc nh»m n©ng cao n¨ng lùc ®æi míi
kü thuËt cña doanh nghiÖp. N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm khoa häc vµ kü
thuËt ®¸p øng nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh : dµnh tû lÖ thÝch ®¸ng
kinh phÝ khoa häc vµ kü thuËt cña nhµ níc cho viÖc hç trî, hoµn thiÖn s¶n
phÈm nghiªn cøu cã kh¶ n¨ng th¬ng m¹i ho¸, hoµn thiÖn quy tr×nh, quy ph¹m
gi¸m ®Þnh vÒ ®é tin cËy, chÊt lîng, an toµn vµ gi¸ c¶ cña kü thuËt tríc chuyÓn
giao. Ph¸t triÓn çc dÞch vô m«i giíi vÒ thÞ trêng khoa häc vµ kü thuËt, kÓ c¶
níc ngoµi. Ph¸t triÓn çc tæ chøc t vÊn khoa häc vµ kü thuËt, dÞch vô m«i giíi
vÒ kü thuËt, cung cÊp th«ng tin thÞ trêng khoa häc vµ kü thuËt. X©y dùng çc
chî kü thuËt ( techmart ) lµm cÇu nèi gi÷a cung vµ cÇu cña kü thuËt. Hoµn
thiÖn m«i trêng ph¸p lý cho ph¸t triÓn thÞ trêng khoa häc vµ kü thuËt, ®Æc
biÖt lµ çc v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ së h÷u trÝ tuÖ.
Ph¸t triÓn tiÒm lùc khoa häc vµ kü thuËt, tËp trung ®Çu t x©y dùngçc
lÜnh vùc khoa häc vµ kü thuËt träng ®iÓm quèc gia. Cã nh vËy míi nhanh
chãng rót ng¾n kho¶ng çch víi khu vùc vµ quèc tÕ, phôc vô cã hiÖu qu¶ cho
môc tiªu kinh tÕ x· héi trong giai ®o¹n tíi. Thùc hiÖn x· héi ho¸ ®Çu t cho khoa
häc vµ kü thuËt. Mét mÆt t¨ng cêng ®Çu t ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó x©y dùng h¹
tÇng c¬ së vËt chÊt kû thuËt vµ çc nguån lùc cho çc híng khoa häc vµ kü
thuËt u tiªn träng ®iÓm quèc gia. MÆt kh¸c xo¸ bá bao cÊp trµn lan, t¹o m«i tr-
êng thuËn lîi ®Ó huy ®éng nguån lùc x· héi nh»m g¾n kÕt khoa häc vµ kü
thuËt víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
Më réng vµ t¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ vÒ khoa häc vµ kü thuËt. Trong bèi
c¶nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ, hîp t¸c quèc tÕ vÒ khoa häc vµ kü
thuËt cã vai trß hÕt søc quan träng, ®Æc biÖt víi níc ta hiÖn nay. §Þnh híng
gi¶i ph¸p vÒ hîp t¸c khoa häc vµ kü thuËt trong nh÷ng n¨m tíi lµ t¹o ra c¬ chÕ,
chÝnh s¸ch thuËn lîi ®Ó çc tæ chøc, ç nh©n ho¹t ®éng khoa häc vµ kü thuËt
®îc häc tËp, ®µo t¹o, giao lu, hîp t¸c nghiªn cøu víi thÕ giíi vµ khu vùc. §ång
thêi khuyÕn khÝch, thu hót çn bé khoa häc ViÖt Nam ë níc ngoµi ®Çu t, liªn
kÕt, hîp t¸c ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt t¹i ViÖt Nam . Chóng ta ®ang
®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc to lín trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp, xu
thÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc vµ kü thuËt còng nh nÒn kinh tÕ dùa trªn
tri thøc. Nhng ®iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß ®Æc biÖt quan träng cña
khoa häc vµ kü thuËt trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ, x· héi ®Êt níc. §Ó cho khoa häc vµ kü thuËt thùc sù trë thµnh lùc
lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, chóng
ta cÇn ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt trong toµn
§¶ng, toµn d©n.
KÕt luËn.
C«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc theo ®Þnh híng XHCN ë níc ta hiÖn nay ®ang
bíc vµo thêi kú ph¸t triÓn míi - ®Èy m¹nh c«ng nghiªp hãa, hiÖn ®¹i ho¸. V×
vËy, ®ßi hái chóng ta ph¶i nhËn thøc mét çch s©u s¾c, ®Çy ®ñ nh÷ng gi¸ trÞ
lín lao cña häc thuyÕt M¸c - Lªnin vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi. §©y lµ c¬ së lý
luËn cho ®êng lèi çch m¹ng cña §¶ng céng s¶n, so s¸nh con ®êng çch m¹ng
cña giai cÊp v« s¶n vµ quÇn chóng nh©n d©n trong sù nghiÖp c¶i t¹o x· héi cò,
x©y dùng x· héi míi XHCN. Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch h×nh th¸i kinh tÕ - x·
héi TBCN, ÇcM¸c ®· kh¼ng ®Þnh: Sù ph¸t triÓn cña nh÷ng h×nh th¸i kinh tÕ
- x· héi lµ mét qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn, song kh«ng ph¶i quèc gia, d©n téc
nµo còng nhÊt thiÕt ph¶i tr¶i qua tÊt c¶ çc h×nh th¸i ®· cã trong lÞch sö. Do
nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan nhÊt ®Þnh, mét quèc gia, mét d©n
téc cã thÓ bá qua mét h×nh th¸i kinh tÕ -x· héi nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Víi ViÖt
Nam, con ®êng ph¸t triÓn qu¸ ®é lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN lµ con ®-
êng ph¸t triÓn tÊt yÕu, kh¸ch quan hîp quy luËt vµ vÒ thùc chÊt ®ã chÝnh lµ
qu¸ tr×nh thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc theo ph¬ng thøc
"rót ng¾n thêi gian , võa cã nh÷ng bíc tuÇn tù, võa cã nh÷ng bíc nh¶y vät"
Nh»m t¹o ra sù biÕn ®æi vÒ chÊt cña x· héi trªn tÊt c¶ çc lÜnh vùc nh»m ph¸t
triÓn nhanh lùc lîng s¶n xuÊt vµ x©y dùng nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. Mäi sù ph¸t
triÓn rót ng¾n ®Òu ph¶i nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ t¹o ra sù ph¸t triÓn vît
bËc thËm chÝ nh¶y vät cña lùc lîng s¶n xuÊt .Tuy nhiªn dï ph¸t triÓn tuÇn tù
hay ph¸t triÓn rót ng¾n th× còng ®Òu lµ sù ph¸t triÓn liªn tôc cña lùc lîng s¶n
xuÊt. T¹i ®¹i héi IX- ®¹i héi ®Çu tiªn trong thÕ kû XXI, dùa trªn lý luËn vµ
thùc tiÓn sau mêi l¨m n¨m ®æi míi ®Êt níc theo ®Þnh híng XHCN trªn nÒn
t¶ng chñ nghÜa M¸c-Lªnin §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh :"con ®êng ®i lªn cña níc ta
lµ sù ph¸t triÓn qu¸ ®é lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN tøc lµ bá qua viÖc
x¸c lËp vÞ trÝ thèng trÞ cña quan hÖ s¶n xuÊt vµ kiÕn tróc thîng tÇng TBCN,
nhng tiÕp thu , thõa kÕ nh÷ng thµnh tùu mµ nh©n lo¹i ®· ®¹t ®îc díi chÕ ®é
TBCN,®Æc biÖt vÒ khoa häc vµ kü thuËt , ®Ó ph¸t triÓn nhanh lùc lîng s¶n
xuÊt , x©y dùng nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i."(V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc
lÇn thø IX, NXB chÝnh trÞ quèc gia HN 2001, Trang 84) . Nh vËy trong sù
nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc kh«ng thÓ kh«ng dùa trªn
nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña khoa häc- kü thuËt hiÖn ®¹i. H¬n n÷a cÇn biÕt ph¸t
huy nh÷ng lîi thÕ cña ®Êt níc vµ tËn dông ®îc nh÷ng kh¶ n¨ng vèn cã , ®ång
thêi tranh thñ øng dông ngµy cµng nhiÒu h¬n, ë møc cao h¬n vµ phæ biÕn h¬n
nh÷ng thµnh tùu míi vÒ khoa häc vµ kü thuËt. Cã nh vËy chóng ta míi cã thÓ
ph¸t huy ®îc nguån lùc trÝ tuÖ vµ søc m¹nh tinh thÇn vèn cã cña ViÖt Nam
®Ó biÕn khoa häc thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp nh CacM¸c ®· tõng dù b¸o
vµ lµm cho khoa häc, kü thuËt trë thµnh nÒn t¶ng, ®éng lùc cña sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc .
danh môc çc tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c-Lªnin. NXB chÝnh trÞ quèc gia- 2002
2. Ph©n viÖn b¸o chÝ vµ tuyªn truyÒn-Bé m«n khoa häc luËn. Danh tõ,
thuËt ng÷ khoa häc, kü thuËt vµ khoa häc vÒ khoa häc. NXB khoa häc
kü thuËt. Trung t©m v¨n ho¸ ng«n ng÷ §«ng T©y-2002
3. Khoa häc vµ kü thuËt thÕ giíi. Kinh nghiÖm vµ ®Þnh h íng chiÕn lîc.
NXB bé khoa häc, kü thuËt vµ m«i trêng-2002. Trung t©m th«ng tin t liÖu
khoa häc vµ kü thuËt quèc gia .
4. Khoa häc vµ kü thuËt ViÖt Nam 1996-2000. NXB Bé khoa häc, kü

thuËt vµ m«i trêng -2001.
5. GS,TS: NguyÓn Träng ChuÈn; PGS,TS: NguyÔn ThÕ NghÜa; PGS,TS:

§Æng H÷u Toµn (®ång chñ biªn). C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt
Nam. lý luËn vµ thùc tiÔn. NXB chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi- 2002
6. PGS,TS: §Æng H÷u Toµn. Chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ c«ng cuéc ®æi míi
ë ViÖt Nam
7. §ç §øc ThÞnh. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸: Ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh.
Kinh nghiÖm cña çc nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë ch©u ¸. NXB
chÝnh trÞ quèc gia-1999
8. T¹p chÝ céng s¶n th¸ng 10-2003

môc lôc
PhÇn më ®Çu ………………………………………………………….. 1
Ch¬ng I : Nguån gèc vµ c¬ së lý luËn ………………………………. 4
1 . Lùc lîng s¶n xuÊt trong lý luËn h×nh th¸i
kinh tÕ x· héi cña M¸c ……………………………………………….. 4
2 . Vai trß tÊt yÕu cña khoa häc vµ kü thuËt
trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ……………………………………………7
Ch¬ng II : C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam ……………..11
1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt
Nam.
1.1 C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ?……………………………
11
1.2 C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu
cña ®Êt níc ………………………………………………………13
2. TÝnh ®Æc thï cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam …………
18
3. Khoa häc vµ kü thuËt lµ lùc lîng s¶n xuÊt
quan träng hµng ®Çu …………………………………………………….23
3.1 Khoa häc vµ kü thuËt lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña
sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸…………………………
23
3.2 Khoa häc vµ kü thuËt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
trong nh÷ng n¨m ®æi míi………………………………………….26
3.3 §Ó khoa häc vµ kü thuËt thùc sù trë thµnh
lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ………………………………………………29
4. ChiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt ………………………….32
KÕt luËn …………………………………………………………………36
3.1. PHẦN MỞ ĐẦU

* Lý do chọn đề tài/ Tính cấp thiết của vấn đề/ Đặt vấn đề hay Dẫn nhập
- Trả lời câu hỏi: tại sao tôi lại chọn vấn đề này để nghiên cứu
- Có nhiều cách để dẫn nhập một tiểu luận: nội quan, chủ quan, từ lớn
đến nhỏ, có thể dẫn một ý kiến tương đồng về vấn đề hoặc đối lập…Tùy
vào vấn đề nghiên cứu và năng lực người viết.
* Mục tiêu, phạm vi nghiên cứu
- Nêu ngắn gọn rõ ràng mục tiêu nghiên cứu ( nghiên cứu những cái gì )
và phương pháp nghiên cứu, lý thuyết vận dụng.
- Phạm vi không gian và thời gian nghiên cứu ( thông thường chỉ những
tiểu luận dài mới cần phần này)
3.2. NỘI DUNG
3.2.1. Cơ sở thực tiễn là lý luận
3.2.1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
- Tóm tắt nội dung cơ bản của một số nghiên cứu có cùng chủ đề nghiên
cứu, hoặc gần với vấn đề nghiên cứu. Sau đó chỉ ra những thành tựu
mà các công trình nghiên cứu đó đạt được, luận giải cái mới của nghiên
cứu do mình thực hiện so với nghiên cứu đã qua.
Chú ý: tôi nhận thấy một số người trong phần tổng quan nghiên cứu
thường phê phán những nghiên cứu đã thực hiện, điều này không sai
tuy nhiên cần phải chú ý cách thức và nội dung chọn phê phán, không
nên bình loạn lung tung, và cần nhớ rằng mỗi nghiên cứu là một công
trình khoa học với sự nỗ lực của cá nhân, tập thể và trong thời điểm
nghiên cứu đó ra đời, nó cũng đóng góp được những giá trị khoa học
nhất định hoặc chính chúng ta chưa nhìn thấy hết tầm giá trị của nghiên
cứu.
- Vì một vấn đề nghiên cứu có thể có rất nhiều các công trình nghiên
cứu, trong phạm vi một tiểu luận, chúng ta không cần thiết phải trình bày
tất cả, nên chọn lọc theo tiêu chí sau:
+ Nghiên cứu cơ bản, nền tảng và lâu đời nhất
+ Nghiên cứu sáng giá, đặc sắc nhất về vấn đề đó
+ Nghiên cứu gần đây nhất
3.2.1.2. Các công cụ khái niệm
- Thao tác hóa các khái niệm chính trong đề tài, không chỉ dừng lại ở
việc trình bày khái niệm, phải phân tích được vai trò của khái niệm trong
tiểu luận
- Trích nguồn đầy đủ và nên vận dụng khái niệm trong các sách khoa
học uy tín, thường có nhiều khái niệm về 1 vấn đề, chọn khái niệm phù
hợp với đề tài
3.2.1.3. Lý thuyết vận dụng: lý thuyết vận dụng để giải quyết vấn đề
nghiên cứu
- Phần này tùy thuộc vào loại tiểu luận, song chủ yếu các tiểu luận cần
phải có
- Trình bày nội dung lý thuyết, phân tích cách thức vận dụng lý thuyết để
giải quyết nội dung nghiên cứu
- Không đơn thuần là việc trình bày nội dung nghiên cứu.
Ví dụ: Nghiên cứu về vấn đề Tại sao phụ nữ trong gia đình đô thị hiện
đại là chủ động đưa đơn ly hôn cao hơn chồng.
Có thể vận dụng nhiều lý thuyết để giải quyết nội dung nghiên cứu này:
lý thuyết hành động xã hội, Hành vi lựa chọn hợp lý, Bình đẳng giới…
Song nên lựa chọn lý thuyết nào thích hợp giải quyết sâu vấn đề nghiên
cứu: kết hợp song song 2 lý thuyết lựa chọn hợp lý và bình đẳng giới
chẳng hạn. Và luận giải việc phụ nữ chủ động đưa đơn lý hôn thông qua
nội dung của thuyết, nguyên nhân sâu xa của hành vi này có phải là do
bình đẳng giới đã và đang được phát triển không?...
3. 2.2 Kết quả nghiên cứu
- Cụ thể hóa mục tiêu tiểu luận
- Trình bày rõ ràng, thoát ý
Chú ý: nên chia các ý thành các đoạn văn nhỏ, mỗi đoạn văn giải quyết
hết một ý nhỏ. Thông thường sinh viên hay dùng các ý đối lập trong 1
đoạn văn (…tuy nhiên…hoặc…song…), cách này không sai, để tốt hơn
nên giải quyết hết ý sau đó xuống đoạn mới nói ý khác
……….
3.3. KẾT LUẬN
- Tóm tắt những nội dung nghiên cứu chính, chỉ ra cái mới của nghiên
cứu
- Đưa ra những phát hiện, gợi mở của bản thân: cần trao đổi thêm, cần
nghiên cứu thêm.

Vai trò của khoa học kĩ thuật đối với sự phát triển của LLSX

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vai trò của khoa học kĩ thuật đối với sự phát triển của LLSX

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lêi më ®Çu

TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:

Nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò khoa häc vµ kü thuËt trong sù nghiÖp c«ng

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy !

2. Khoa häc vµ kü thuËt trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu.

1.1 C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ?

3.Khoa häc vµ kü thuËt lµ lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu.

4> ChiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc - kü thuËt.

4. Khoa häc vµ kü thuËt ViÖt Nam 1996-2000. NXB Bé khoa häc, kü

5. GS,TS: NguyÓn Träng ChuÈn; PGS,TS: NguyÔn ThÕ NghÜa; PGS,TS:

8. T¹p chÝ céng s¶n th¸ng 10-2003

3.1. PHẦN MỞ ĐẦU

You might also like