You are on page 1of 222

TRANG HẠ

Những đống lửa trên

vịnh Tây Tử

Trang Hạ
http://360.yahoo.com/trangha75

Tập truyện được trao tặng thưởng Văn


học cho Tuổi trẻ 2004 – NXB Thanh
Niên
Và những truyện khác

photos: Trang Hạ, Mạc Như Thăng


(Cleverivy), Trần Dịch Phi

2
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Những đống lửa trên vịnh

Tây Tử

Ngày Tiểu Lỗi lên đường, tôi đã dặn


em mang theo nhiều khẩu trang và áo
ấm, chống lại cái rét của Thượng Hải mùa
Noel và bệnh Viêm phổi cấp đang có nguy
cơ lan tràn từ Quảng Đông sang miền
duyên hải phía Đông đại lục. Đêm qua
xem truyền hình cáp, bản tin trực tiếp
mười hai giờ đêm, thấy nói Quảng Đông
lại đang đối mặt với ca SARS đầu tiên kể
từ khi khống chế ca bệnh cuối cùng hồi
mùa hè năm 2003. Triệu Vy và Tạ Đình
Phong phải lên ti vi than thở về những rạp
chiếu phim trống rỗng ở Bắc Kinh, những
buổi tiệc Noel bị hoãn ở Thượng Hải, gây
thiệt hại cho những ngôi sao thời thượng
này trong mùa làm ăn cuối năm.
Tôi lái chiếc Audi về đỗ trong bãi đỗ
xe tầng một khu sân bay nội địa Cao
Hùng, sau đó theo cầu thang nội bộ quay
3
TRANG HẠ

lại cổng sau sân bay quốc tế. Sở dĩ tôi


không muốn Tiểu Lỗi bắt gặp, vì sợ trong
một thoáng mủi lòng, tôi sẽ bất chấp. Tôi
sẽ bỏ lại tất cả để đi cùng Tiểu Lỗi đến
Hồng Công, Thượng Hải, đến bất cứ nơi
nào chúng tôi được tự do.
Tôi sợ Tiểu Lỗi biết tôi đã đến đây, chỉ
để nhìn theo, và khóc.
Tình yêu đến vào lúc không ai ngờ
nhất. Nhưng không phải là lúc chúng tôi
hôn nhau, lúc chúng tôi yêu nhau mê man
trong gian phòng cũ bên bến du thuyền
vịnh Tây Tử. Cho dù bên kia vịnh Tây Tử,
hơn hai trăm năm mươi trái phi đạn vượt
đại dương có thể bất cứ lúc nào kết thúc
mọi đắm say của chúng ta, trên giường
ngủ hay bên bờ vịnh tươi đẹp, như đã thử
từng bay qua đây tám năm trước, từ căn
cứ địa Phúc Kiến. Nhưng ngồi bên cái vòng
cung duyên dáng của núi và biển này, lướt
bên vai hơi thở ấm, ghì chặt trong ngón
tay những ngón tay, là thấy những nóng
bức, khao khát, đớn đau mới thật sự dài
lâu. Tình yêu đau đớn hơn tất cả mọi sự sợ
4
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

hãi kia.
Hay yêu là lúc cái di động BenQ rung
lên bần bật trong những cuộc gọi lỡ làng
dài hàng nghìn khoảnh khắc. Là lúc tôi
đứng cuối băng chuyền, nhìn thấy Tiểu
Lỗi mang theo tuổi trẻ của tôi đi khuất
sau lớp lớp người vội vã kịp chuyến bay
trên sân bay Cao Hùng trưa nay. Cái băng
tải đưa tới một chàng người Mỹ to béo cõng
ba-lô ngật ngưỡng, che khuất hoàn toàn
màu áo khoác Germani xám đặc biệt của
riêng em.
Nếu ngửa đầu lên đôi chút, tôi có thể
thấy Tiểu Lỗi lâu hơn một giây, giữa biển
người. Từ biệt Tiểu Lỗi, hy vọng em sẽ tìm
thấy chính con người em ở mảnh đất cuối
thiên đường bị vứt bỏ kia.
Tiểu Lỗi chạy dọc bờ biển, con chó
Ken trắng lông dài bờm xờm chạy cuống
quýt theo sau, tức tối nhảy sóng sủa ăng
ẳng đầy kinh hãi. Tiểu Lỗi cười sằng sặc,
bắt đầu ném tất cả những thứ có thể vớ
được ra biển. Và Ken bạt mạng xông ra,
bơi, lội, lặn, hụp để vớt cho bằng được.
5
TRANG HẠ

Mỗi lần Ken hí hửng tha đồ về, Tiểu Lỗi


không thèm xoa đầu nó mà tức tốc lột
thêm thứ gì trên người vứt ra biển. Dường
như trò đùa bất tận khiến em vui phát
điên. Chiếc quần soóc ướt sũng lộ ra thân
thể mảnh khảnh của cậu trai mới đôi
mươi, ngực trần loang loáng những giọt
nước to và trong suốt. Làn da căng và
đầy sức thanh xuân. Tiểu Lỗi gợi lên
trong tôi khát vọng tha thiết muốn được
trẻ mãi không già, muốn bắt thời gian
dừng lại để chúng ta mãi mãi là tuổi
thanh xuân, tươi trẻ, vui sướng, tràn đầy.
Khi Tiểu Lỗi không còn gì để vứt xuống
biển, thì tôi lao tới hất em ngã vào con
sóng lặng, tạt tai cậu ta một cái rồi vùng
bơi ra xa. Tiểu Lỗi điên tiết bơi đuổi theo,
miệng la hét những câu vô nghĩa.
Con Ken bối rối lao theo, vừa hồng
hộc nhảy sóng vừa quẫy chân cuống quýt
bám lấy ông chủ. Rồi Ken vượt lên, bơi
song song giữa hai chúng tôi, mệt mỏi và
khoan khoái trong một khoảng trống an
toàn trước khi đợt sóng mới ồn ào đổ ập
6
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

lên đầu, cuốn chúng tôi ngược lại phía bờ.


Đêm đến, những đám lửa chấp chới
dọc bờ biển gợi lên sự hoang vu và lo âu.
Những người đã đến vịnh Tây Tử, đã đi du
thuyền dọc bờ vịnh hẳn sẽ không thể nào
quên những đám lửa sáng lên thảng thốt
đây đó trong đêm gió thốc. Những sinh
viên cắm trại dọc bờ hoặc những đôi tình
nhân năm này qua năm khác thay nhau
tới ngồi chỗ bãi này, phía ngọn gió này.
Chúng tôi không có đống lửa nào, không
ánh sáng nào trong màn đêm tối tăm.
Tiểu Lỗi dựa đầu vào vai tôi, bình yên đợi
những ngôi sao thưa thớt trên bầu trời
Cao Hùng hé sáng. Ngày mai, ngày sau sẽ
là những gì rất khác, sẽ rất hạnh phúc,
nếu cứ mãi mãi hơi thở cậu ấy thơm ấm
vai tôi trong những đêm thế này.
- Nghe nói Mã Anh Cửu đã làm chủ
hôn cho một đám cưới…
- Đây không phải Đài Bắc!
- Hay mình sẽ đi thật xa…
- Không phải chúng mình…
- Nhưng em cũng muốn một đống
7
TRANG HẠ

lửa…
Tôi im lặng kéo cậu ấy úp mặt dúi
dụi vào ngực rộng, qua cơn ngạt thở, môi
cậu bắt đầu hôn nhẹ vào giữa hai bờ vai
rụt rè, tay cậu ấy vuốt ve quai hàm tôi,
xoa dịu cái nghiến răng gằn gượng. Không
có gì đâu Tiểu Lỗi ạ, đừng mơ những giấc
mơ không có thật khi mở mắt ra là biết,
lại một ngày nữa qua mất trong đời mình.
Trôi qua cô đơn và lặng im.
Tôi rời phòng vé lúc chín giờ tối. Sững
sờ sau tay lái chiếc Audi, tôi không bật
máy xe, ngồi im lìm trong bóng tối. Một
ngày nữa đã trôi qua không màu sắc,
không tiếng vọng. Hai mươi tám cuộc điện
thoại nhỡ từ số máy 092748..., chỉ để Tiểu
Lỗi nói với tôi một câu duy nhất:
"Anh hãy đi với em!"
" Anh hãy đi cùng em!"
"Hãy cùng đi, với em!"
Chuyến bay Cao Hùng - Thượng Hải
sẽ tran-sít tại Hồng Kông. Hy vọng mùa
xuân năm 2004 chúng tôi có thể bay trực
tiếp từ Đài Loan sang Đại Lục. Song đó là
8
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

hy vọng. Còn Tiểu Lỗi, cậu ta sẽ bay


chuyến 13 giờ 45 đi Hồng Kông vào ngày
hai mốt tới. Chờ thêm hai tiếng để sau đó
đáp máy bay tới Thượng Hải, nơi cậu mơ
ước biết bao. Dù chỉ đến thiên đường đó
một lần, để một lần trong đời được đàng
hoàng cầm tay tôi đi bộ trên phố trong
đêm Giáng Sinh sắp tới, khoác vai dưới
những chiếc đèn giấy trong chợ đêm
Thượng Hải, uống với nhau một tách cà
phê trong quán như tình nhân mà không
cần phải giấu giếm. Chúng tôi cũng sẽ
không phải lén lút tìm tới một bãi biển
vắng người. Tự tay tôi đã check cái vé đó
cho Tiểu Lỗi, xếp cho em một chỗ trên
chuyến bay tốt nhất trong ngày. Song
chuyến du lịch này sẽ chỉ một người. Đó là
tất cả can đảm của tôi.
Tôi không thể!
Tôi tin Tiểu Lỗi sẽ hiểu!
Mỗi chúng tôi đều từng mơ đến
Thượng Hải, ngồi trong quán bar và hôn
lên môi nhau qua chiếc bàn gỗ hẹp, uống
ly rượu đỏ rực như lửa. Nhưng đó là
9
TRANG HẠ

chuyện cổ tích, khi chúng tôi bước ra khỏi


đó, cái hơi lạnh của cả thế giới rét mướt sẽ
đông cứng lại, bóp vỡ chúng tôi trong nỗi
cô quạnh.
Tiểu Lỗi tưởng chặng đường xa có thể
hàn gắn vết thương trong vô vọng, tôi lại
thấy nơi xa chính là nơi tôi không bao giờ
đến được, là chỗ trống bên tôi trên bờ Tây
Tử, là đống lửa tôi không bao giờ nhóm
lên.
Bar Nhật Bản Kiều trên con lộ Tứ Duy
nổi tiếng Cao Hùng mười năm trước với
rượu ngon và gái đẹp. Sau những thăng
trầm của cuộc khủng hoảng kinh tế châu Á
từ năm 1997 về sau này, Nhật Bản Kiều
xuống cấp theo đà tụt dốc của thị trường.
Những Hoa Kiều từ Hồng Kông sang Cao
Hùng vội vã tất bật, không còn nhiều thời
gian đi dạo hàng đêm với túi tiền đầy
nhóc. Thay vào đó là những cậu trai trẻ
măng, những đêm hát ồn ào, những khách
quen uể oải tìm chỗ ngồi. Đêm chạy xe
qua Nhật Bản Kiều, tôi chỉ cho Tiểu Lỗi cái
quán lập loè đèn la-de:
10
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

- Khi nào buồn lắm thì anh ra đây,


nhớ lại anh của mười năm về trước.
Mười năm trước tôi còn ở Đại học
Trung Sơn. Có thể chạy bộ mười ki-lô-mét
vào núi, leo lên đỉnh Thiếu Nữ và tin tưởng
vào những gì tôi tìm kiếm. Hôm trước lễ
tốt nghiệp, tôi choáng ngợp với tự do. Bắp
tay rắn từ hàng nghìn buổi quần mệt lử
trên sân bóng rổ của truờng căng lên trẻ
trung trong bộ đồ đại lễ vải len Anh quốc -
chất vải mà Thái tử Sác-li từng mặc trong
bức ảnh chụp cùng Công nương Diana
mùa hè năm 1989. Một chất vải mềm
sang trọng đầy quyến rũ, cho tôi cảm giác
tự tin song hơi man mác và luyến tiếc.
Đó là cảm giác khi ta đứng trước một
gương mặt đẹp, một cơ thể tràn sức thanh
xuân song ngay khi đó ta đã biết, tất cả sẽ
biến mất nhanh như một ảo ảnh. Cuộc
sống không cho ta dài lâu, và những vẻ
đẹp đó sẽ biến mất đi trong thời gian vô
tận của cõi người, như chưa từng xuất
hiện. Sự thật đó chua xót biết chừng nào.
Cảm giác đó giống như tình yêu, u
11
TRANG HẠ

uất rời rã trong sâu thẳm trái tim tôi.


Những khi kiếm đủ thời gian cho một
chuyến picnic, tôi vẫn hẹn Tiểu Lỗi đi tới
bãi thuyền cũ mạn tây bắc kín đáo của
vịnh Tây Tử. Tuần nào lớp nghiên cứu sinh
được nghỉ làm đề tài, Tiểu Lỗi lại tìm tôi.
Hoặc em sẽ một mình lang thang trong
những cửa hàng sách rộng lớn của Cao
Hùng, đọc chùa những cuốn sách văn học
mới nhất được dịch sang tiếng Hoa. Ở đâu
em cũng có vẻ ngơ ngác và bối rối.
Dường như em sẵn sàng đứng tránh
sang bên cho cuộc sống tuôn chảy về phía
trước. Hay đó là tâm trạng khó xác định
của một cậu trai lần đầu biết yêu tha thiết
đời sống này.
Con Ken chồm lên vờn quả bóng rổ
Nike trên tay tôi. Đừng hòng, tôi cao một
mét tám hai cộng thêm tầm tay với, chỉ
đẩy một cái, trái bóng da nâu căng bật
tường, rơi vào rổ và trong nháy mắt, tôi
cướp lại trái bóng trên tay hai anh em
nhà Ken. Ken nhảy chồm chồm sủa nhặng
xị. Tiểu Lỗi khùng lên, lao đến dùng hết
12
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

sức xô ngã tôi, cuời sằng sặc xua Ken ra


đuổi theo trái bóng da. Con lông xù quả
là lợi hại, thoăn thoắt vừa đuổi bóng vừa
sủa mừng rỡ, ý nịnh chủ không giấu
giếm. Giằng co mãi trong trò đùa phung
phí sức lực, những cú đánh bật ra không
nương tay. Chúng tôi đấm nhau thật lực,
quật ngã và vớ lấy tất cả những thứ gì
trong tầm tay để tấn công. Cho đến khi
Tiểu Lỗi đè chặt tôi xuống nền cát, vừa
cười sung sướng vừa thở hổn hển. Phía
trên đầu em là một bầu trời tím lịm lúc
hoàng hôn, ma quái và rực rỡ.
Gió biển từ vịnh Tây Tử thổi phần
phật qua những lá buồm rách nát treo
trên những cây sào dài ngất ngư quanh
bến. Tiểu Lỗi thôi cuời, nhìn tôi, cậu ấy
biến sắc mặt. Cái nhìn ngỡ ngàng và
hoảng sợ, đôi môi của em rất gần.
Một hơi nóng cuồn cuộn từ sâu trong
lồng ngực và cơn run rẩy bất chợt làm tôi
tê dại. Tôi không hiểu điều gì đã xảy ra.
Tôi chỉ thấy thèm giữ lại những sức lực và
tuổi trẻ như của cải của đời người giữa
13
TRANG HẠ

ngày tháng bất tận, tôi chỉ khát bởi cảm


nhận được thân thể tràn trề sức sống của
em ghì tôi lại đầy lo sợ và táo tợn.
Tôi không biết tôi đã gặp khoảnh
khắc này từ sâu xa trong tiềm thức, hay
trong một giấc mơ mê đắm nào, về nụ
hôn đầu đời.

Nụ hôn đầu tiên của em đầy run rẩy


và sợ hãi, áp chặt đôi môi nóng bừng vào
mặt tôi. Em ngậm chặt môi tôi và bắt đầu
nức nở. Trong cảm giác thương xót kinh
khủng và muốn vỗ về, tôi lật cậu bé
xuống cát và dùng thân thể tôi bao phủ
14
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

nỗi đau không có tận cùng, giống như một


lỗi lầm không bao giờ kịp giải thích.
Con Ken sủa ăng ẳng phía xa, khi
đuổi hụt quả bóng Nike da nâu căng mịn
màng.
Trong những khách bộ hành vội vàng
trên đại lộ mùa hè năm ấy, có hai người
đang đọc sách chùa vỉa hè đường khu Tả
Doanh. Đọc từ trưa qua chiều, đọc từ
tuần này sang tuần khác. Khi đó tôi vừa
du học ở Mỹ về, đang giữ một chân trợ lý
quản lý phân nhánh công ty hàng không
Vinh Trường tại Cao Hùng. Còn cậu bé ấy
cao và mảnh khảnh trong bộ vest đồng
phục một Học viện, chìa tay ra cười lặng
lẽ và chân thành:
- Em rất mừng khi được làm quen
với anh. Em tên là Tiểu Lỗi!
Nụ cười ấy, suốt đời tôi không thể
nào quên.
Cao Hùng 31-12-2003
Những đống lửa trên vịnh Tây Tử

15
TRANG HẠ

Người đàn ông quỳ

cuối giường

Tháng sáu Đài Bắc nóng ngằn ngặt,


chật chội, những chuyến xe chạy qua
đường lớn nối dài từ những luồng cao tốc
xuống chân cầu, chui dưới núi. Thành phố
là trăm nghìn đường dệt từ ánh đèn pha
lấp loé trong đêm, hoặc từ những mây mù
đùn dần từ bốn bề núi, trút cơn mưa lớn
đổ đầy xuống phố. Mưa đập vào ngực áo
đau buốt những đường thẳng buông tay

16
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

côn chiếc xe thể thao tám mươi ki-lô-mét


giờ trong mưa dầy. Cảm xúc hỗn loạn và
giọng nói khó khăn khi giữa bạt ngàn
người xe thành phố.
Người đàn bà Đài Bắc là dừng xe
trước ngã rẽ nôn nóng nhưng không bóp
còi chờ đèn qua đường, người đàn bà Đài
Bắc là dây nịt, vớ đen, áo lót Calvin Klein
trong suốt, người đàn bà Đài Bắc là cuốn
sách mở hờ hững trên tàu điện ngầm,
người đàn bà Đài Bắc là điếu thuốc trên
ngón tay buổi chiều đại lộ, điện thoại rối
rít, giọng nói lảnh lót, cười thật tươi mắt
nhìn thật lạnh lùng, người đàn bà ở Đài
Bắc nói, tôi ba mươi, đã lâu không có
người tình nào.
Khi mười lăm tuổi, chỉ cần một bông
hồng, tôi sẽ yêu. Khi đôi mươi, chỉ cần
được tặng một chiếc ví thời trang, tôi sẽ đi
theo người trai đấy. Khi ba mươi, cả một
căn nhà một tương lai và thật nhiều chiều
chuộng cũng không thể làm tôi lay động.
Nhưng thật tiếc, có lúc vẫn nghĩ, ba mươi,
nhưng vẫn chỉ chờ mãi cái bông hồng của
17
TRANG HẠ

tuổi mười lăm kia, để yêu, thật sự là yêu


không vì điều gì cả. Giá như người đàn
ông mang đến một bông hồng, chứ không
phải mang căn nhà, đến tỏ tình.
Tháng sáu, Đài Bắc, những điều hỗn
loạn.
Người đàn ông quỳ cuối giường im
lặng như một tượng đài.
Tôi chưa làm tình với người đàn ông
hai mươi nào, người đàn ông ba mươi đôi
khi rời môi tôi để ra hành lang với điếu
thuốc, tôi cũng chưa làm tình với người
đàn ông bốn mươi nào. Hay là chờ chúng
ta cùng già, mười năm sau? Dục vọng là
con ngựa hoang chạy xuyên đêm đen,
đêm càng đen, càng lồng lộn quần đảo.
Người đàn ông im lặng, dưới đất quỳ
như một tượng đài.
Người đàn ông trước của người trước,
ấn tượng cuối cùng là rũ gục, ôm chân tôi
đau đớn van xin, thân hình to cao dềnh
dàng như lực sĩ chảy xuống đất chặn cánh
cửa ra. Tôi nhấc chân, như rũ khỏi một
con sứa, không hiểu sao mỗi khi nhìn thấy
18
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

đàn ông khóc, mọi tình cảm của tôi tan


biến chỉ còn lại sự khinh bỉ. Và tôi toàn
gặp những người đàn ông khóc. Không
hiểu họ tìm thấy gì trong nước mắt.
Có thể nghe được trong đêm tịch
mịch Đài Bắc, tiếng rơi của một giọt nước
trên nền đá hoa.
Tôi trở mình, kéo tấm chăn lên che
đôi chân trần, dường như người đàn ông
quỳ mãi dưới
chân giường
không còn
hiện hữu
nữa. Văn
hoá là một
tấm vực sâu
thăm thẳm,
mà anh nghĩ
rằng tôi sẽ cảm động, tôi chỉ thấy anh là
một tấm kịch thảm hại. Người đàn ông
dường như đã thật sự trở thành một bức
tượng quỳ.

19
TRANG HẠ

Tôi ngủ nhanh, thở thật nhẹ. Trong


mơ, quất những lằn roi bạo liệt lên lưng
con ngựa hoang tàng.
30/6/2006
Người đàn ông quỳ cuối giường

Cà phê Việt trên đất

người

Có thể hôm đấy, người cầm tay tôi


không là Th. nữa. Có gì đâu, ly cà phê vẫn
đậm và đắng ở góc con đường Tứ Duy cắt
với Nhân Nghĩa. Cà phê ở Cao Hùng có

20
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

một mùi gì đó thật khác thường, gắt gao


và bất an. Cho dù những mảnh vỡ li ti đen
và đậm này đến từ Việt Nam, thậm chí từ
cùng một hạt cà phê mà bạn bè uống hộ
tôi ở cái quán Trung Nguyên lễnh loãng lại
tẻ ngắt gần toà soạn báo.
Hay người nhìn tôi cười trong nắng
chiều chủ nhật sẽ là một người sau, một
người sau nữa, sau nữa trong cuộc đời dài
dằng dặc này. Cho đến khi tôi không ngồi
ngẫm nghĩ về cô đơn nữa mà hoảng sợ vì
cô đơn.
Nếu đã hai năm rồi lẻ loi trên con
đường đi về ngày hai buổi, trông những
ngày một mình một xe phân khối lớn rong
ruổi các chặng đường huyện thị xa ngắt
của Đài Loan, gặp những khuôn mặt mà
tôi cười tôi vẫn xa lạ tôi. Trong ồn ào tự
dưng nhớ đến cái khoảnh khắc

21
TRANG HẠ

chậm rãi chạm vành ly lạnh ngắt vào đôi


môi nứt nẻ giữa con đường mùa đông dài
ào ạt gió.
Nếu đã hai năm ngồi xuống trước tách
cà phê cô đơn mỗi cuối tuần, rơi xuống
một hạt nước mắt mỏi mệt trong nỗi đau
nhung nhớ, chắc gì ai là ai trong nỗi nhớ.
Hay là đã thay đổi ngay cả cách nhìn, cách
đắng cay và cách quên. Hay là quanh
quẩn về với những cảm xúc hồi còn ngây
dại, nhìn thấy cà phê như một điều gì lãng
mạn và khát khao.

22
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Cũng có thể tất cả cảm xúc đó về lại


quán cuối tuần cuối con đường Tứ Duy,
ngồi mà nhìn ông chủ béo phệ Đài Loan
chính cống một trăm phần trăm thích
treo cờ Việt Nam giữa quán như một
thương hiệu. Có những người nhìn như
xuyên được qua họ, chả thấy đọng gì, chỉ
thấy trống rỗng.
Cho nên đổi về quán khác, cũng Cà
phê Sài Gòn, quán gốc ở đường Minh
Triết. Hai năm trước tôi cũng từng mong
ngóng cuối tuần để nhảy ra khỏi thư viện
trường ngập sách đi bộ ra đường Minh
Triết. Ở đây có một kho tàng sách còn
phong phú hơn, sách văn học, triết học,
sách nhảm nhí, cả “Ba đại diện”, “Xin lỗi
bố mẹ con là Gay” cũng ngốn tất, cà phê
Việt chỉ còn là cái cớ. Thế là rời sách
trường ra sách đời, quanh quẩn không
thoát được chữ và nghĩa, giữa những
hàng người ngồi phệt đờ đẫn đọc đi đọc
lại các trang chữ Hán lộn xộn phẩy mác
chấm sổ mà đầy ma lực.

23
TRANG HẠ

Hai ông bà giáo lục đục cả đêm sau


khi được thử thách bằng thứ đắng đen tra
thêm sữa bò trong ống bơ đặc quánh, kết
quả cuộc trình diễn ẩm thực Việt của lũ
học sinh Việt vòng vàng choé cổ và tóc
thẳng quần thẳng áo tối màu, luôn diễu
qua sân trường như một hàng duyệt binh
âm thầm đều đặn. Thằng bạn Đài Loan
mất tích sau cuộc khám phá thứ nước đen
lạnh toang bơi lều bều mấy hạt bã cà phê.
Sách không bao giờ là đủ, tôi luôn
thiếu một cuốn mới. Cà phê thay cho điếu
thuốc trên tay mỗi lúc lật trang. Song sau
hàng trăm ngày hàng trăm đêm gắng
gượng tôi nhận ra cái lạnh dần của tách cà
phê giữa đôi tay nhỏ bé giống hệt một sự
rời bỏ. Tôi bị rời bỏ và tôi mất dần hơi ấm.
Dù cố giữ và ủ mãi giữa đôi tay vụng về.
Vì hơi ấm ấy không ở lại, tôi cũng dần
dần rời bỏ cà phê và không còn hy vọng gì
nữa, về một hơi ấm, giữa những tháng nối
năm đất khách.
25/8/2005
Cà phê Việt trên đất người
24
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Lang thang trong đêm

Đài Bắc

Tôi nghĩ có thể là tình cờ, bài thơ trên


bức tranh treo trước mặt tôi trên chuyến
xe điện cao tốc cuối ngày về Đài Bắc có
đầu đề là Lưu Lạc.

25
TRANG HẠ

Mưa ròng rã suốt cả ngày. Ấm nước


trên bếp sôi rồi im lặng dần, khói trên
tách cà phê lặng lẽ bay lên rồi tan ra. Tôi
đã để lại Hà Nội tất cả những hơi ấm, còn
lại những ngày này trống rỗng đau khi
nghĩ về đứa con gái bé bỏng.
Vụ mua bán trên mạng thương mại
điện tử bị hủy, chuyến đi Đài Nam hoãn
lại, trường vắng tanh trong kỳ nghỉ hè,
ông chủ tịch H ội đồng quản trị gọi điện
than vãn: Người Việt Nam chúng mày
làm việc kiểu gì thế?
Xếp chiếc máy tính xách tay vào vali
và kéo ra khỏi cửa. Ấm nước sôi trên bếp
đã lạnh dần, đôi dép để lại góc nhà. Lưu
lạc là những ngày không ở đâu quá hai tư
giờ. Tôi để một ít cà phê và trà ở lại. Khi
người chủ nhà quay về, họ sẽ biết tôi để
lại lời chào.
Cô gái chờ tôi trong bóng tối giao
thoa giữa những nguồn sáng rực rỡ bên
ngoài trung tâm thương mại. Cô là lesbian
đầu tiên chính thức hẹn tôi. Gầy gò bé nhỏ
trong tấm sơ mi trắng rộng, tóc lởm chởm,
26
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

ngực bó chặt trong tấm áo lót vải thô. Cô


không hấp dẫn và cũng không có vẻ dễ bị
quyến rũ.
Những chuyến xe đêm luôn có một
cảm giác buồn buồn, chậm rãi và trễ
tràng. Lưu lạc là mỗi ngày không kế
hoạch, mỗi sáng không muốn dậy, mỗi tối
không muốn về. Lưu lạc là người đàn ông
trước mặt cứ nhai nhải về tình yêu trong
khi tôi cần quá một chỗ ngả lưng chợp
mắt một tiếng. Giá họ cho tôi mượn một
bờ vai để gối hờ thì tốt bao nhiêu. Ánh đèn
cao tốc đường mỏi mệt, tiếng xe lạ qua
cửa, cú điện thoại không buồn nghe,
những câu hỏi không biết phải trả lời sao.
Đã gần 3 giờ sáng.
Nhiếp ảnh gia nói: “Tôi thích chụp hai
người vì tình ý chân thành trong mỗi cử
chỉ nhỏ. Bỏ những quan điểm cũ như áo
quần, thẩm mỹ, đồng tính luyến ái, không
gian ở ngoài, thì cái cốt lõi còn lại là tình
yêu”. Đây cũng gọi là bao biện chứ nhỉ,
nếu nhìn bằng cách của hàng ngàn người
đang gào thét sau lưng tôi?
27
TRANG HẠ

Thằng con trai trước mặt lặng lẽ nghe


tôi. Nó chỉ hỏi, nếu đấy chỉ là một giấc
mộng thì mày đã tỉnh dậy chưa? Mày đã
tỉnh dậy chưa, mày sẽ lại ra đi theo cách
gì? Tôi đã hình dung cho đến cuối đời, tôi
cũng vẫn ngã lòng bởi thanh xuân. Có thể
cho đến khi đã già, vẫn chỉ phải lòng bởi
tuổi trẻ, yêu một chàng trai đôi mươi và
đớn đau lặng lẽ trong một tình yêu đơn
độc. Tôi đã hình dung, vì tôi nghĩ đời sống
nếu cho ta tình yêu thì sẽ lấy đi của ta sự
đủ đầy.
Thằng con trai dí điếu thuốc cháy đỏ
lên tay, tôi bình thản nhìn bông hoa năm
cánh hằn học hiện lên, rồi tôi đứng dậy.
Mưa vẫn ròng rã ngoài kia, tôi lại đi thôi.
Đây là sự bất lực và phản kháng của tuổi
trẻ, thời kỳ quá độ rồ dại ai cũng phải trải
qua. Rồi nó sẽ dày dạn và sau này, nó
nhìn vết sẹo nhớ đến bài học của tôi. Tôi
là Cung Thủ, một cung mệnh chỉ yêu hai
thứ, là nghệ thuật và tự do.
Đêm đã gần về sáng.

28
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Dưới ánh đèn đường là bao nhiêu nỗi


niềm? Chúng tôi điên rồ trong thành phố
chật chội và rộng lớn giữa một thời đại
hỗn loạn. Không thể chỉ như mũi tên lao
về phía trước với nhiệm vụ rõ ràng, mà là
những con người thật sự, do dự, nhầm
lẫn, thèm muốn, không dám tin và mệt
mỏi.
Không phải tôi đang lưu lạc không nơi
ngả cái đầu mỏi mệt, mà là tâm hồn tôi
đang lưu lạc không biết ngả xuống đâu cái
nhìn mỏi mệt.
Đài Bắc 28/8/2006
Lang thang trong đêm Đài Bắc

29
TRANG HẠ

Gucci Envy

Trong những cơn buồn chán của


tháng chạp, mùa đông quanh quẩn những
con dốc và đổ ập vào tôi cơn giá rét những
lần lao xe từ núi xuống, lạnh tái tê. Tôi sợ
bị ràng buộc nhưng tôi thèm vòng tay ấm.
Cho nên những khi nghĩ mình sẽ là người
phụ nữ độc thân can đảm là lúc tôi sắp
sửa bị quyến rũ vào một ràng buộc êm ái.
Tôi quen nhìn Cao Hùng từ khoảng
cách năm mươi tư mét không trung,
trong đêm tĩnh lặng. Anh mệt rồi, ngủ
rồi, mơ rồi, tôi đi ra phòng khách ấm áp,
ngồi thu lu trên ghế êm và nhìn xuống
thành phố. Cả một thành phố rộng lớn,
đâu là nơi dành cho tôi? Phiêu lãng, tìm
kiếm, theo đuổi, tôi giờ ở lại Cao Hùng,
nhưng ngày mai tôi làm sao biết rồi tôi sẽ
về đâu?

30
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Anh thường oán trách tôi quá lãnh


đạm. Anh thường thích thú những khi mở
cửa xe cho tôi và nhìn lướt qua mắt nhìn
của những người chung quanh. Anh
thường dễ chịu trong bar và thích nhân
viên của mình học tiếng Việt. Anh thường
ngạc nhiên hỏi vì sao tôi cũng dùng
Kenzo. Vợ anh cũng thích nước hoa này và
ngay cả loại để vào vali cho chồng cũng là
Kenzo nam giới.
Tôi thường buồn bã trong những tiệc
vui, tôi miễn cưỡng những lúc đi giao đãi
cùng anh với tư cách của bình hoa di
động, tôi lạnh lùng khi chúng tôi hợp lại
thành một thứ quyền lực im lặng với người
Đài Loan, tôi oán trách Gucci Envy của
anh gợi cảm một cách đàng điếm, là cái
mùi nhục đậu khấu và gừng tươi đầy ắp
xúc giác đã được ngụy trang bằng hương
cỏ Lavender mà thôi.
Tôi sợ hãi khi nhận ra tôi rất đàn bà
trong đời sống nhưng chỉ thực sự quyến
rũ trong tình yêu.

31
TRANG HẠ

Tôi cô đơn khi tôi là thứ khẳng định


quyền uy của anh, còn anh là thứ để
khẳng định giá trị của tôi.
Nếu không có những ràng buộc đó,
tất cả những giá trị khác đều quy về số
không.
Như nếu không có làn da và hơi ấm,
mọi nước hoa, mọi Gucci hay Dior đều chỉ
là một giọt lạnh lẽo đựng trong một cái
bình lạnh lẽo.
4/4/2006
Gucci Envy

32
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Đi xem đom đóm

Tháng tư, cuối mùa xuân, rủ nhau rời


Đài Bắc đi ra ngoại thành sáu mươi tám ki
lô mét xem đom đóm trên những cỏ ruộng
vùng quanh sườn núi ven biển Tam giác
Đông Bắc, chạy qua Đạm Thủy hoặc bắt

33
TRANG HẠ

xe phía thị trấn cổ Cửu Phân ngồi thêm


mười lăm cây số đường về ngôi nhà nghỉ
giữa vùng ven. Đèn đom đóm như một
rừng theo gió.
Đó là tôi tưởng tượng thế, vì tôi đã từ
chối chuyến đi đó để chạy xe về hướng
ngược lại, một núi khác ít ánh đèn. Tôi
không thích đom đóm và tôi cũng không
thích những chuyến đi quá tiện nghi.
Tháng mười hai sắp đến, lại có người
rủ tôi đi xem đom đóm, một thứ sâu đóm
bò từ bìa rừng ra, đuôi phát sáng vào lúc 5
giờ 45 phút chiều, đều đặn. Sáng xanh lên
một cách bất cần và hoảng hốt trong chập
choạng tối.
Người Đài Bắc không tôn sùng đom
đóm, chẳng qua đấy là một hành vi yêu
đương, rời quầng sáng chói chang thành
phố về chốn tối, tắt đèn một cách hợp lý.
Người mang đóm ra như một cơn “gáy”
lãng mạn lúc chập tối, để dọn sẵn mình
cho đêm yêu đương (đó cũng là tôi tưởng
tượng ra, vì tôi không cho họ cơ hội (gáy)
của một con trống!).
34
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Vì sao đóm sáng, vì hấp dẫn giới


tính, tìm bạn tình giao phối trong mùa,
vì ánh sáng giống một lời mời, giống một
lời tỏ tình. Giống như là nói, anh yêu em.
Đom đóm cần bóng tối, chỉ trong
bóng tối lời tỏ tình ấy mới sáng lên. Vì thế
trong những vầng sáng chói đèn đường
cao tốc, đom đóm chỉ còn đến với nhau
trong thôi thúc dục vọng, tắt luôn ánh
xanh và chỉ còn những vật lộn. Những con
đóm lộn nhào trong cuộc giao phối thảm
hại không cần tình yêu và “đuội” khỏi
nhau trong luồng sáng thẳng những cột
đèn nghiêm trang.
Những con sâu đóm buổi chiều hẳn
cũng co người nằm trong cơn thất vọng
tháng mười hai.
Người lại mang đóm ra như một lời
mời, giống một lời tỏ tình, giống như là
nói, mình cũng cần nhau như đóm.
Tức là, đêm nay mình duỗi vào nhau
nhé! Tức là, nếu không làm tình, thì đi xem
đóm làm gì cho phí cả một công rập rình
bày binh bố trận?
35
TRANG HẠ

Chỉ còn biết giấu vào mình thứ ánh


sáng cô đơn khao khát xanh. Co người
như con sâu trong nỗi buồn tháng mười
hai.
Một phút thôi, rồi duỗi thân ra trong
bóng tối, nước mắt rơi xuống khi mình trơ
trẽn như những con đóm đã mất ánh
xanh.
25-11-2006
Đi xem đom đóm

36
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Một bức thư tình

Chào anh, em không biết anh đã ngủ chưa

nếu sáng mai anh mới nhận được thư,


chúc anh một buổi sáng tốt lành.
Một đoạn trao đổi ngắn tối nay làm em
buồn lắm, lại dậy viết lá thư này cho anh.

Trước tiên em cảm ơn những gì tốt đẹp


anh dành cho em
Hoặc anh nghĩ về em, hoặc anh cảm thấy
từ em
những điều đó động viên em rất nhiều trong
cuộc sống.

Em nghĩ em luôn trân trọng cuộc sống và


những gì cuộc sống mang lại, trong đó có
anh
Em nghĩ em đủ tự tin để nói em là người
chân thành
nhưng em không đủ can đảm để đương

37
TRANG HẠ

đầu với một số khó khăn trong đời sống,


trong đó cũng lại có anh.

Tối nay lên mạng của mình, đọc thấy bạn


Đài Loan thảo luận, bọn nó bảo
anh là một canh bạc mà em không dám
chơi
Em nghĩ chúng nó tuy chả hiểu gì những
khúc mắc nhưng cũng nói đúng phần nào.

Vì sao em chưa bao giờ mời anh vào nhà,


chỉ gặp anh nơi công cộng
Nhưng gã Đài Loan thì có, và anh cũng
biết không phải chỉ một lần?
Vì em hiểu anh, em đủ kinh nghiệm để
phán đoán về đàn ông

Anh sẽ ôm em ngay khi nào có thể, anh


muốn được cầm tay em, ôm em từ bao
nhiêu tháng rồi.
Em giữ khoảng cách để khỏi làm tổn
thương anh và em và những người ở
chung quanh ta.
Còn gã Đài Loan, cho dù đã đi cùng em
38
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

bao nhiêu chặng đường, nhưng gã chưa


bao giờ dám chạm vào em.

Em vẫn bảo em luôn tin tưởng vào sự


trung thành của những kẻ thua kém
Còn một câu em chưa nói tiếp, về đàn ông

em sợ sự táo tợn của những người tự


biết mình là kẻ mạnh.

Đêm hôm đó, gã Đài Loan đến gõ cửa lúc


hai giờ sáng, bảo em:
Mày có biết giờ này X. tiên sinh đang làm
gì không?
Có thể đã làm tình với vợ xong rồi
Và có thể đã ngủ rồi, có thể lắm
Còn tao, tao đến để giúp mày thu dọn đồ
về Việt Nam!

Em vừa xếp quần áo vào va-li vừa khóc


nức nở
Nếu gã Đài Loan là kẻ mạnh, sẽ
như anh, ôm em vào lòng và hôn
Gã cũng đã chờ cái hôn này hàng nhiều
39
TRANG HẠ

ngày tháng rồi.

Nhưng gã chỉ là một thằng béo, một thằng


bẩn thỉu, một thằng có nghề nghiệp mà
không có địa vị, một thằng chỉ thích làm
tình tập thể
Gã biết thân phận mình là loại chỉ có thể
xếp sách vở vào vali cho em mà thôi
Và hùng hục khuân đồ xuống cầu thang

Xuống đến chân cầu thang, gã trả lại em


cho anh
Em biết lúc mở cửa, nhìn thấy gã Đài
Loan, anh có vẻ đau đớn
Anh nghĩ vì sao gã có thể qua đêm trong
phòng em, còn anh thì không

Anh bảo bốn giờ sáng, anh đã ngồi ở dưới


nhà, nhìn thấy xe gã đàn ông Đài Loan
anh vội vã chạy tới nắm lấy ống bô xe của
nó, hy vọng tay bị bỏng
thật tiếc, ống bô lạnh ngắt, làm anh đau
đến ngưng thở.

40
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Anh luôn là kẻ mạnh, đúng không


Mạnh mẽ cho đến phút cuối cùng, lúc gọi
cái cú điện thoại qua lớp tường kính
Sorry, câu chuyện của em chỉ đến đây thôi

Trước câu chuyện, anh và gã đàn ông Đài


Loan cùng đau
Sau câu chuyện, bây giờ em mới đau
Em hình như đang giữ mình cho ai? Em
không biết, em chỉ nghĩ
em giữ mình cho một ngày nào đó một
người nào đó yêu em
Cho dù có thể em ít may mắn, em chỉ gặp
kẻ mạnh và kẻ yếu, em không bao giờ gặp
được người yêu em.
Một bức thư tình

41
TRANG HẠ

Kenzo Flower

Tuần trước tôi đi một mình trên


chuyến xe đêm về Đài Bắc.
Cuối chuyến công tác, chúng tôi đã
ăn tối cùng nhau, sau đó tôi nói, anh dừng
xe đi, em muốn xuống ở đây. Xuống ở
giữa đường? Vâng, em xuống ở giữa
đường, em quyết định rời Cao Hùng ngay
bây giờ. Ngay trong đêm? Vâng, ngay
đêm nay.
Tôi cảm thấy cuộc sống thanh thản
và nhẹ nhõm, tôi làm chủ cuộc đời tôi, tôi
quyết định tất cả những điều sẽ đến và
luôn chờ đón tương lai. Nhưng khi về đến
Đài Bắc, từ trung tâm thành phố, trên

42
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chuyến taxi về nhà, tôi dựa đầu vào cửa


kính xe và bắt đầu rơi nước mắt. Tôi đã
ngăn chặn nhưng tôi không tránh được nỗi
đau. Vì hơi ấm ấy gần quá, vẫn là hơi ấm
và mùi Kenzo quen thuộc mà tôi thì đã
không thể như ngày xưa nữa rồi.
Vì trước đó vài hôm, tôi đi lang
thang tìm mua nước hoa theo mấy cái
quảng cáo trên catalog, rồi tự dưng tìm
nhìn thấy chai Kenzo pour Homme màu
xanh đen, một chai bé xíu loại hàng mẫu
quảng cáo 5ml khuất ở một góc. Trời ơi,
khi ngửi lại mùi hương đó, tôi cảm thấy
dường như thế giới vừa đảo lộn và tôi vừa
mất cái gì quá ngọt ngào mà tôi ngu nên
ko biết.
Tôi chia tay anh bạn trai này đã lâu
rồi, thậm chí tôi đã rời thành phố ấy gần
nửa năm rồi, nhưng vì sao tối hôm đó khi
gặp lại, nỗi thương nhớ da diết mới từ từ
đến trong đêm? Chia tay rồi mới bắt đầu
nhen lên chút tình với người?

43
TRANG HẠ

Kenzo của anh gợi lại một Tôi ngày


xưa thích ngồi một mình trong đêm đầy
sao, từ năm mươi mấy mét trên không
trung nhìn xuống thành phố Cao Hùng
trong đêm gần về sáng. Kenzo pour
Homme mùa xuân thật da diết, ngọt ngào,
cổ điển.
Tôi nhớ mỗi sáng bình minh tỉnh dậy,
thành phố ngái ngủ, sáng nào mở mắt
cũng thấy anh đã mặc bộ đồ đẹp, thắt
chiếc cà vạt trẻ trung. Thật dễ chịu khi bắt
đầu một ngày mới thấy một người đàn
ông tươi tỉnh trong những chiếc áo sơ-mi
cực đẹp. Anh hôn lên môi tôi trước khi
khép cửa rời khỏi nhà, lái chiếc xe ra
ngoại ô qua những ngã tư nhập nhoè đèn
tín hiệu. Hay những lúc tôi cuộn như con
44
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

mèo lười trong chăn, anh ở ngoài phố về


mang cho tôi vài khúc bánh mì và tách
cafe nóng. Cũng có lẽ là những lần anh lui
hui làm bữa sáng trong bếp, đánh thức tôi
dậy bằng đĩa nhạc khe khẽ trong phòng:
"Ngày xưa tôi thầm yêu một nàng thiếu
nữ... và không ai hiểu vì sao chuyện tình
kia tan vỡ như hoa ven mặt hồ..."
Mùa đông, khi tôi chán nản trong
một góc phòng nghiên cứu ở Viện, anh
nhắn cái tin bảo: Em buồn lắm à, thế thì
đến chỗ anh ngồi trò chuyện cho nhẹ
nhõm đi! Những trìu mến ấy là vì tôi hay
vì bông Anh Túc quyến rũ (Kenzo flower)
trên da tôi? Và tôi bị quyến rũ chỉ vì
Kenzo pour Homme có mùi Tuyết Tùng và
Nham Lan Thảo? Tôi tin rằng những người
thích Kenzo thường dễ bị hấp dẫn bởi
nhau, phải không?
Nhưng khi đó tôi chả có cảm xúc gì
hết, tôi chỉ nghĩ, anh đang tận hưởng tuổi
trẻ và tôi đang tận hưởng vẻ đẹp của đời
sống. Chấm hết. Lãng mạn không phải là
họ mang cho tôi mà là tôi đang tự tạo cho
45
TRANG HẠ

tôi, tôi có thể làm cho họ lãng mạn, làm


cho mọi thứ đẹp hơn. Tôi nghĩ, không phải
tôi thì sẽ là người phụ nữ khác, và không
phải anh thì sẽ là người đàn ông khác.
Nhưng hoá ra nếu không phải Kenzo thì
không phải nỗi nhớ nào có thể thay thế
được.
Nên tôi đã từ chối anh, nhưng tôi đã
mua chai Kenzo của đàn ông, để có thể
ngủ thiếp đi trong mùi hương và nỗi nhớ.
26/11/2005
Kenzo Flower

Entry lập thể

Suy nghĩ mãi về một comment của


ngày hôm qua. Chúng ta lấy tư cách gì để
phán xét thế giới? Tôi nghĩ tôi không phán
xét, tôi không oán hận cuộc sống. Tôi sẽ
chỉ kể một thoáng, một tối ở Đài Loan,
một câu chuyện tầm phào hoặc mô tả một

46
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

lát cắt trong một ngày trong quá khứ. Tôi


tự đặt mình trong suốt giữa mọi mối quan
hệ. Và sợ hãi, cô đơn là một cảm giác như
thế nào?
Là cảm giác khi tôi đứng giữa tiệm
ăn trên con đường lớn trung tâm thành
phố Cao Hùng. Tiệm lớn và đông khách.
Tôi và X. chọn một chỗ ngồi tốt, cạnh
nhau, ăn tối thân mật. Tôi mặc sơ mi
trắng và quần bó màu trắng thanh nhã
của Wanko, một nhãn hiệu thời trang tôi
yêu thích, X. thắt cà vạt xanh nhạt thanh
lịch và đắt tiền. Màu trắng luôn làm tôi dễ
chịu, X. luôn mặc sơ mi xịn và rất để ý
đến hình ảnh cá nhân. Chúng tôi ngồi
cạnh nhau ăn một bữa tối lãng mạn như
mọi cặp nam nữ có thể hình dung. Tôi nói
khẽ khàng:
- Anh hãy cởi quần áo ra, tôi muốn
"mượn tạm" bộ quần áo của anh.
X. lịch sự quay sang nhìn tôi cái nhìn
trìu mến, chỉ có âm sắc từ cổ họng là hốt
hoảng:

47
TRANG HẠ

- Vì sao ??? - Sau đó giả vờ giận dữ -


Em điên à?
- Tôi chỉ muốn anh hiểu cảm giác
nhục nhã khi bị lột trần truồng ra là như
thế nào! - Nói đến đây nước mắt tôi có rỉ
ra một tí xíu ở góc mắt, tôi gắp một miếng
to nuốt chửng thật nhanh để chặn nó lại.
- Nhưng ở đây rất đông người! - X.
bắt đầu tin cuộc thương lượng của chúng
tôi (của anh ta - hay ông ta mới đúng) tối
nay đã thất bại.
- Chả lẽ hôm nay anh lại không mặc
đồ lót? Tôi chỉ lấy quần áo dài, tôi còn tử
tế hơn anh, tôi vẫn để đồ lót và giầy lại
cho anh.
- Em điên, em điên rồi! - Anh ta nhắc
đi nhắc lại. Lúc ấy trong tôi chỉ có sự căm
thù. Nhưng tôi cũng biết anh ta nhắc đi
nhắc lại câu vô nghĩa đó tức là anh ta
đang nghĩ trong đầu cách đối phó với tôi,
và chưa nghĩ ra.
- Mùa hè, nhiều người đi tập thể
thao, họ sẽ nghĩ anh đang đi chạy bộ.
- Chạy bộ với cà vạt và giầy da à?
48
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Tôi nghĩ bắt đầu từ giây phút này ván


bài đã lật ngửa, bây giờ là cuộc đấu trí và
ai sẽ "cứng" hơn để át vía đối phương? Tôi
không thể là người phụ nữ vừa chịu thua
thiệt vừa bị cười vào mũi. Tôi đưa ra yêu
cầu và đó là quân Át tôi đã suy nghĩ tới
trong suốt một tuần qua.
- Tôi chỉ cần bộ quần áo của anh tối
nay, nếu anh chấp nhận cởi quần áo, tôi
sẽ coi như giữa chúng ta không còn gì nợ
nần. Tôi cho anh ba phương án, một là tôi
sẽ gửi bộ đồ hôm đó về giám định dấu vết
và dùng chứng cớ đó viết đơn tố cáo, mọi
việc để toà án xét xử. Hai là anh hãy tự
nguyện viết đơn từ chức, lấy lí do cá nhân
để lặng lẽ rút lui về Việt Nam, bảo đảm
danh tiếng cho anh, anh còn có thể sau
này tiếp tục đi sang nước khác làm đại
diện. Ba là anh hãy cởi quần áo ra! - Tôi
gằn giọng ở câu này.
- Nhưng mà hôm đó anh cũng đã thật
sự làm gì được em đâu!
X. ngừng ăn từ lâu, mặt đờ đẫn, đau
đớn và tức tối.
49
TRANG HẠ

- Chả lẽ tôi lại phải chịu trách nhiệm


về việc xuất tinh sớm của anh?
Tôi chế nhạo cay độc, tôi biết câu nói
này đâm thẳng vào tim X., tôi bình tĩnh
tiếp tục bữa tối. Đồ ăn rất ngon, tiệm ăn
đẹp, đông khách, thời tiết hôm nay dễ
chịu, không oi bức.
Người đàn ông tên là X. mất hẳn sự
đạo mạo, anh ta rất biết bao bọc bản
thân, anh ta biết cách giao tiếp với vị thế
bề trên nhưng anh ta sợ tôi, anh ta trở lại
bản chất thật với sự hằn học:
- Tôi sẽ kêu lên, kêu to lên ở đây!
Anh ta bứt rứt nhìn quanh tay nắm
vào cuống cà vạt ở cổ áo bức bối rứt ra.
Tôi lãnh đạm:
- Tôi sẽ giúp anh dịch lời kêu cứu đó
sang tiếng Hoa: "Ôi , sao hôm nay nóng
quá!".
X. phì ra một tiếng như cười, miệng
méo xệch. Anh ta rút điện thoại đi ra cửa,
gọi, tôi biết anh ta gọi cho một thằng đàn
em ở Cao Hùng.

50
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Mỗi quyền lực chính trị đều gắn với


một quyền lợi kinh tế. Chỉ có tôi sau lưng
là một bức tường. Tôi cũng như anh ta,
chúng tôi không có điểm để lùi nữa.
Tôi lẳng lặng ăn. Có thể bà chuyên
viên Bộ Kinh tế Đài Loan phụ trách các dự
án đầu tư của các khu công nghiệp sẽ
đến, bà ấy đi xe Nissan. Thằng Lý có thể
đến ngay, nó buôn kim cương và máy
đánh bạc đi Việt Nam, nó thèm một cơ hội
thế này lâu rồi để sán lấy ông ta, nó đi
một cái xe tã rách Toyota. Có thể giám
đốc hàng không của hãng quốc gia đến,
quan hệ ngoại giao mà, xe có thể là taxi
bởi ông ta khôn ngoan!
Tôi lẳng lặng ăn. Người Cánh Hẩu của
X. đã tìm tôi và thương lượng dàn xếp
giùm X. hai ngày trước. Có điều X. không
biết, ông ta đã bất ngờ khuyên tôi nên
kiện một vụ ra trò. X. không biết Người
Cánh Hẩu thèm.... cái ghế của X. Và anh
ta còn bị phản bội trước cả tôi.
Bạn Ảo trên mạng tối qua từ Sài Gòn
đã hồi hộp nói, anh đảm bảo nó sẽ quỳ
51
TRANG HẠ

xuống xin em chứ không chịu bỏ sự


nghiệp bỏ miếng mồi màu mỡ, hi hi, và
trong cơn sung sướng Bạn Ảo thốt lên một
chân tướng, anh chỉ xin em một tỉ lệ phần
trăm nhỏ.
Tôi đã chần chừ đến tận hôm nay bởi
tôi sợ, sau lưng ông ta còn một gia đình.
Tôi sợ vợ ông ta nhảy sông, con ông ta từ
bố. Tôi chưa bao giờ hại ai nhưng tôi cũng
còn cả một tương lai. X. cần tôi cho tới
cuối nhiệm kỳ, một phiên dịch giỏi, một
chân dài thích rượu Tây, không đẹp đến
mức phải theo đuổi song không xấu đến
mức phản cảm, yên tâm không bệnh tật,
trí thức nên sẽ sĩ diện "không thèm" tiền,
tóm lại toàn điểm tốt, ngoài ra, cũng sẽ ở
đây hai năm nữa cho đến tận khi ông ta
mãn nhiệm kỳ. Nên vụ ép bức chẳng qua
cũng là một vở kịch để ép tôi thuộc về X.
Lẳng lặng ăn, lẳng lặng đau đớn giữa
trùng điệp những mưu đồ vây quanh.
Cuối mùa hè, tôi mới quay trở lại Đài
Loan. X. đã đi khỏi từ lâu.

52
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Đêm đó khi ra khỏi quán ăn, tôi liếc


mắt nhìn chiếc xe đậu kề cửa nổ máy sẵn.
Người lái xe đúng là nhân vật tôi thầm dự
đoán. Người lái xe giả vờ không nhìn thấy
tôi
Tôi mặc sơ mi trắng, quần bó trắng,
một vệt trắng lạc lõng giữa đêm đầy ánh
đèn màu, biển hiệu biển quảng cáo nơi đất
khách.
Bạn Thân, Bạn Ảo, Người Cánh Hẩu,
thậm chí cả những người ở sau những
người ấy, hẳn đang hăm hở trong mọi dự
định. Tôi nhìn ra từ trong đời tôi những nỗi
đớn đau, họ thì nhìn từ những nỗi đau ra
những cơ hội.
Cho nên thực ra sau đêm đó, tôi đã
gọi cú điện thoại cho X., bảo đúng một
câu, thôi tôi không cần anh bất cứ điều gì
nữa, anh cứ ở lại cái ghế anh ngồi đi!
Chúng ta chỉ là con tốt trong một bàn
cờ bão bùng, và bị những bàn tay vô hình
vứt qua sông, chơi nhau, lừa nhau trong
một thế trận đau đớn.

53
TRANG HẠ

Anh ta nói,
anh đã viết đơn
xin từ chức, quay
về Việt Nam.
Đây là điểm
duy nhất làm tôi
tôn trọng X.. Anh
ta đã không cắn
răng chịu nhục
tuột quần áo để
cứu vãn tiền đồ.
Ngày xx / x /
200x, X. đã đáp
chuyến bay từ Đài
Bắc về Sài gòn,
sau đó phải bay thẳng ra Hà Nội ngay,
phải ở lại một tuần để làm các loại bản
tường trình, báo cáo, thanh minh, chắc có
ghi rõ tên tôi số di động tôi nhà tôi thậm
chí phải ghi cả tên loại cafe tôi uống đêm
định mệnh đó.
Entry for July 23, 2006 - Sợ hãi và cô đơn

54
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Một thoáng Đài Loan

mà tôi biết

Tôi nhớ Đài Nam không nguôi, mỗi


chuyến đi một tâm trạng, chạy xe hàng
giờ từ Cao Hùng xuống, đi thăm nhà máy,
đi phỏng vấn những cô dâu Việt Nam.
Đi chỉ để uống một tách cà phê.
Đi để lấy chiếc máy di động bỏ quên.
Đi để thâm nhập đường dây môi giới
cô dâu Việt Nam trá hình.
Đi để leo núi Quan Tử Lĩnh.
Đi để ngồi lên chiếc đu quay bé xíu
trên đỉnh núi trong công viên Lá đỏ rồi về.
Quay lại qua cổng Kỳ Lân nhiều lần để
tắm suối nước nóng.
Đi về Bạch Hà viết bài về một người
đàn ông, người đàn ông đã tự tử sau khi
gặp tôi không lâu.
Đi để thuyết trình về nghiên cứu xã
hội của tôi.

55
TRANG HẠ

Đi để chỉ mua một chiếc khăn lụa.

Đài Nam là nơi tôi không ở nhưng tôi


nhớ. Khi chiếc khăn trên vai tôi lặng lẽ
những đường xa úp lên mặt cuốn sách đọc
dở, khóc thầm.
Một thoáng Đài Loan mà tôi biết

56
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Dư âm

Cuối năm, có người đến và lơ đãng bỏ


lại trên bàn những chiếc chuông gốm màu
đất nung nhỏ nhắn vẽ những khoang màu
trắng thanh nhã, gợi nhớ đến đồ sứ Nhật
Bản men trắng, vẽ hoa xanh hay hoa văn
màu chàm mát mắt, bình yên. Mỗi chiếc
chuông buộc một sợi dây dịu dàng.
Tôi treo dây chuông lên cửa sổ. Có
tiếng gì gợi nhớ đến quả chuông gió Furin
nhỏ bé treo trên mái hiên một ngôi nhà
Nhật mỗi mùa hè, hay gợi đến những làn
gió xuân rạo rực thổi suốt tháng tư, và
người đàn ông treo cây đèn lồng đỏ dưới
tán những cây anh đào nở hoa...
Nhật Bản trong trang sách là ngọn
núi tuyết và hàng cây tùng già tươi thắm,
buồn bã và hùng tráng. Cảm nhận được từ
hình ảnh hoa anh đào cái tính chất mỏng
manh của đời sống. Con người Nhật cũng
như Sakura vậy, cả một rặng cây nở hoa

57
TRANG HẠ

thì rất đẹp, nhưng hái một bông Sakura sẽ


thấy rất cô đơn. Tôi đã nghe kể về
Samisen, cây đàn ba dây chơi trong những
bữa tiệc vui. Samisen giống tiếng nói của
người Nhật, buồn mà vui, ngọt ngào mà
cay đắng.
Trong tôi có hai người ngồi quỳ giữa
căn phòng nhỏ, đối diện nhau, trước chiếc
bàn thấp, cửa sổ mở vào một chiều Xuân.
Người đàn ông cúi mặt xuống cây đàn,
người phụ nữ ngước mặt chờ đợi.
Đấy là một chuyện tình buồn của
nhiều năm về trước, khi ấy người ta còn
trẻ, và Sakura nở khi những lễ hội ngắm
hoa Hanami mở lối cho tình yêu đến. Có
nước mắt chảy hạnh phúc, đôi mắt xếch
duyên dáng cúi nhìn xuống má, hồng lên
bên hoa.
Nhưng cũng có thể chỉ là một cuộc
gặp gỡ ngắn, người này muốn người kia
vui. Dẫu sao Samisen vẫn mang hương vị
rượu Sake và tiếng cười. Tiếng đàn huyễn
ảo như giấc mơ, như nụ cười của cô kỹ nữ
Geisha.
58
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Nhưng không biết vì sao tôi tin đó


cũng là tiếng cười của một số phận cay
đắng.
Tôi nghĩ đó là lẽ buồn. Cũng như trà
đạo, kiếm đạo, Ikebana... chứa đựng quan
niệm sống trong cái đẹp cao cả thuần
khiết. Nhưng đằng sau đó lại là triết lý
nhân sinh. Vì sự thanh thản thuần khiết
không đến từ nghệ thuật mà bắt đầu từ
chính tâm hồn người.
Và chén trà, cánh hoa chỉ là gợi nhớ
về chính ta, khi quay về với cái khắc khoải
vô tận của kiếp sống con người, trong một
khoảnh khắc Mu (hư vô) ấy.
Tôi thích Mayumi Itsuwa của thập kỷ
60, bởi cô hát
"Koibito yo,
Sayonara"
(người yêu ơi,
tạm biệt!),
cũng như tôi
yêu tác phẩm
"Những người
tình buổi sáng
59
TRANG HẠ

mùa đông" của Fukunaga Hiromi. Họ đứng


trước mặt biển tràn ngập hơi nước và ánh
bình minh vàng rực.
Tôi không yêu cái đẹp, tôi yêu bởi họ,
những tình nhân ấy luôn hy vọng, luôn tha
thiết với tình yêu và cuộc sống.
Tôi viết những dòng này nhờ dây
chuông gốm treo trên cửa sổ, ngay trước
bàn làm việc của tôi. Hôm sau tôi đến
nhiệm sở, không nhìn thấy đồ vật dễ
thương và xinh đẹp ấy nữa.
Người chủ để quên đã quay lại và
mang nó đi.

1996
Dư âm

60
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Đài Bắc

Khi đó chúng tôi chỉ còn vài tiếng


đồng hồ.
Nếu có thể dùng màu sắc để nói miêu
tả thời gian, phải tôi sẽ vẽ đỏ cho những
khi ta điên cuồng trong bận rộn chạy qua
lại giữa hai nơi? Dùng xám để nói về
những lúc rời rã nằm mệt trên chiếc
giường hẹp trong căn phòng ký túc chờ
mưa buổi sáng tháng bảy, hay đêm nay
ấm áp lưu luyến là màu xanh trong suốt
của da trời mùa hè?
Cậu ấy vui vẻ và thoải mái nhưng
lúng túng với đôi tay giấu trong túi quần.
Cậu ta kể chuyện về người bạn gái cũ.
Chuyện bao năm rồi còn gì. Nhưng cậu ấy

61
TRANG HẠ

quá yêu nên cho dù điên cuồng quên, vẫn


cứ nhắc hoài, nhắc hoài.
Tôi biết cậu ấy vẫn hy vọng một kết
thúc đẹp trong đời. Tôi đột ngột xuất hiện
trong năm tháng này mà thôi. Cho nên
đêm ấy tôi đã khép lại cửa, rời căn phòng
của tôi ra đi, để lại sau lưng cả một mùa
hè. Tôi sợ những hối tiếc sau này, nên tôi
đã đi khỏi những êm ái mà đáng lẽ sẽ đến.
Nên dùng màu gì để miêu tả những
suy tính của tôi những ngẫu nhiêu của cậu
ấy? Đêm vẽ lên tôi màu vàng khô của ánh
đèn đường hắt từ trang sách trước cửa
một căn nhà ngẫu nhiên trong ngõ đẹp
bên đường. Tôi ngồi trên bậc cửa một ngôi
nhà nào đó, cạnh Đại học Sư phạm Đài
Bắc, đọc những trang sách của Vương Đán
viết từ Mỹ. Vương Đán đã thoát ra khỏi
hoàn toàn những danh tiếng và ám ảnh
của những ngày mùa hạ tháng sáu trên
Tiananmen. Và nhìn cuộc sống một cách
hiện đại như một học giả đầy kiến văn,
một nhà văn đầy trách nhiệm. Nhưng tôi
đọc mãi những trang sách, không hiểu, chỉ
62
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

nhớ cái cảm giác ấm áp và đầy dục vọng


của nụ hôn trên vai. Một hơi ấm vừa trôi
qua. Chả lẽ sau khi trái tim chết đi thì tôi
vẫn còn có thể lại cảm nhận được những
ngọt ngào?
Cậu ấy đã bất ngờ hôn lên vai khi
chúng tôi cùng quay về nhà. Vì cậu ấy
thèm có lại mùi hương thơm của người
bạn gái cũ? Buổi tối, tôi đã thấy cậu ấy tái
mặt khi nhìn những chai nước hoa trên
bàn tôi. Tôi hỏi: “Anh thích Em dùng loại
nào?” Cậu ấy nói trời ơi anh lại nhìn thấy
Hugo Boss Women và Kenzo. Thật tình cờ,
tôi cũng đã từng nghĩ tôi sẽ khiêu vũ chỉ
với duy nhất một chiếc khăn mỏng trên
người và mùi hương này.
Tôi có thể phân tích được cảm giác
của những người đàn ông trước mặt. Sùng
bái hiếu kỳ dục vọng thân thiết hoài nghi,
đầy bản năng hay muốn chiếm, muốn có,
muốn thử...

63
TRANG HẠ

Tôi đã rời nhà đêm đó một mình ra


đường với cuốn sách, chỉ bởi không muốn
đêm nay thay đổi đời chúng tôi, phá hỏng
dự định cho
tương lai. Tôi
biết cô gái yêu
Kenzo đầy cá
tính, yêu Hugo
Boss thì rất biết
cách gợi cảm.
Tôi cũng biết nụ
hôn khi nửa đêm
quay về của cậu
ấy là khao khát cảm giác về cái đẹp nữ
tính, có thể là một gương mặt đẹp của cô
bạn gái cũ hay là một cảm giác đẹp của
tôi bây giờ. Nhưng chắc chắn cậu ấy
không nhận ra Tôi, Tôi ở phía sau những
cảm xúc đẹp là một người phụ nữ vừa mệt
mỏi vừa cô đơn.
Cũng vì cậu ấy quá trẻ. Nên thật ra
đêm đó tôi đã không hề dùng một giọt
nước hoa nào. Cũng không để cậu ấy biết
cái hôn ấy đã làm tôi chấn động. Tôi lạnh
64
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

lùng đóng cửa và bỏ đi.


Chúng tôi chỉ còn vài tiếng đồng hồ
nữa. Cậu ấy sẽ quay về Cao Hùng, còn tôi
cũng rời Đài Bắc. Cậu ấy còn quá trẻ, tôi
nghĩ tôi không có quyền làm thay đổi cuộc
đời cậu ấy. Mà cho dù tôi để cho mọi
chuyện xảy ra, rồi chúng tôi cũng chả đi
tới được đâu trong đời này...
Đài Bắc

Câu chuyện về nước

hoa

Hôm đó tôi ngồi chờ chuyến bay ở


sân bay Cao Hùng. Tôi ghét nhất là những

65
TRANG HẠ

khi chờ đợi, vì thế trong túi hay có cuốn


sách nhỏ, cuốn sổ tay ghi chép để làm
việc trong những lúc có khoảng chờ. Tôi
nghĩ tôi chết trong những khoảng chờ đợi,
nên trong khi chưa chết thì làm việc và
suy nghĩ.
Tôi nghĩ cuộc đời là những chặng
đường dài, tôi đi du lịch qua từng cuộc đời
(từng cuộc tình), nhưng ngoảnh lại sẽ chỉ
nhớ đến những tuyến đường có phong
cảnh đẹp đẽ nhất. Tôi nghĩ những người
yêu tôi có được hạnh phúc vì tôi không
bao giờ ràng buộc ai. Những chất chứa
trong lòng chỉ dám thổ lộ với những đêm
cô đơn, cuộc đời cho gì ta nhận nấy, không
oán trách không thèm khát và biết dừng
lại đúng lúc. Tôi tin trên đời này không có
tình yêu nào quý giá hơn lòng tự trọng.
Nghĩ vậy nhưng mỗi khi bắt đầu một
chuyến đi, trong lòng tôi luôn cảm thấy
đau đớn. Bởi vì tôi luôn tha thiết với
những kỷ niệm, những người đã gặp,
những nơi đã qua, tha thiết với cuộc sống
tươi đẹp, cho dù cuộc sống vẫn cứ trôi
66
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chảy mãi mặc tôi còn ở lại với cuộc đời


này hay không? Dù người ta yêu không
còn yêu ta, dù tuổi trẻ cũng ra đi không
còn ở lại.
Nên trong buổi trưa đó, trong nỗi
khắc khoải và thương nhớ, tôi đã chọn
mua Bvlgari BLV Eau de parfum, một chai
nước hoa cho nam giới và một chai của
phụ nữ, một cặp. Tôi thường lạnh lùng với
sự kiểu cách, điệu đà của Bvlgari. Chắc
hương Tử Đằng và gừng của BLV nữ đã
nói cho tôi biết, tôi có thể, tôi được quyền,
tôi sẽ, cho dù tôi phải...
BLV nữ mảnh mai xanh thẫm, sau
một thoáng Chanh thơm ban đầu, cái mùi
thật còn đọng lại trên vai là Hương Thảo,
Kim Hợp Hoan và Xạ Hương. Nghe nói có
cả Hồ Ma Hoa trong hương liệu. Nếu tôi
không nhầm thì có một chút Đàn Hương.
Khi đó, tôi đang rất yêu một loại dầu tắm
vàng óng như mật ong có hương gỗ Đàn
đậm với hương Sen (hai mùi cách biệt mà
hoà hợp rất kinh ngạc, thường làm bạn bè
tôi thích thú) nên chọn BLV cũng không
67
TRANG HẠ

phải ngẫu nhiên.


Bvlgari có một nhược điểm là nó chỉ
chọn phụ nữ đẹp. Nước hoa chọn người
chứ không phải người chọn nước hoa. Nên
tôi dường như lạc lõng. Nên tôi để chai
BLV lại như một cảm giác, không phải như
một nước hoa.
Nên tôi cũng vẫn còn giữ BLV nam
giới lại, vì tôi cũng ko biết vì sao đã chọn,
khi không ai để tặng. Hương trà lam, Đỗ
Tùng, Ngân Hạnh và đọng lại sau cùng
cũng là Đàn Hương và Hương Bách. Chắc
đó là mùi hương gỗ của người đàn ông có
quyền lực với phụ nữ. Mà tôi nghĩ, người
đàn ông chọn Bvlgari trà lam sẽ không
bao giờ chọn tôi.
Câu chuyện về nước hoa

Nhớ núi

Những lối về gác trọ đi dưới cơn mưa


trưa Đài Bắc thường làm tôi buồn đến mê

68
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

mỏi. Hay những cơn lạnh dâng dần lên vai


làm tôi nhớ núi? Một cách vô thức, tôi
tưởng tôi đang tới đỉnh cao cô đơn chìm
dưới mưa và hàng lớp lớp cây xanh sẫm
chậm rãi kia. Tôi thèm cái bóng đổ lên vai
khi trưa, nhìn xuống vực sâu đầy sóng và
những chân trời xa hơn trong mắt, khi tôi
ở trên một gờ đá cheo leo nhìn xuống
hàng trăm mét sườn núi đầy nắng...
Tôi tin khi ở bên nỗi cô đơn của núi,
nỗi cô đơn của tôi được vỗ về.
Tôi đã hàng trăm lần lao xe từ dốc
núi xuống, băng qua tất cả những cây số
đường cũ kỹ, hy vọng ở một chân dốc nào
đó tôi sẽ bất chợt gặp lại tôi của tuổi hai
chín. Tôi tin tôi sẽ lại nhìn thấy tôi tươi
cười và hạnh phúc đang đi qua quãng
đường núi nào đó, tôi muốn gặp lại những
giấc mơ, nói những lời yêu thương chưa
kịp nói, cười với người mà tôi đã chia tay
trong nước mắt.
Người nói không khóc rồi cũng sẽ rơi
nước mắt, người kiên cường nhất rồi cũng
sẽ yếu lòng, khi tình yêu làm cho chúng ta
69
TRANG HẠ

cô đơn, khi một lời nói đơn giản nào đó gợi


lên trong ta hạnh phúc. Giá như tôi có thể
ngoảnh lại quá khứ và mỉm cười.
Núi cho tôi cảm giác vững chãi như ở
bên một người bạn, và sự thấu hiểu như
khi ở cạnh tình nhân. Hoặc có lẽ bởi người
đầu tiên dắt tay tôi lên núi vừa là bạn vừa
là tình nhân. Nên nhớ núi như thể chợt
phát hiện, đã lâu rồi, không có ai ngồi đối
diện tôi trong quán cà phê, trò chuyện mà
nhìn sâu vào mắt nhau chân thành.
2005
Nhớ núi

Sexy diary

Tôi nhớ, từ cái nắm tay đầu tiên đầy

70
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

xúc động cho đến vòng tay ôm chặt đến


nghẹt thở lần đầu tiên là một khoảng thời
gian dài, hai tháng hoặc bao nhiêu ngày
bao nhiêu đêm suy nghĩ. Thời gian dài đến
bất tận, có khi đếm bằng những đêm vô
tận ngồi nhìn sao bay ngoài cửa sổ. Tôi
nhìn xuống thân thể tôi và nghĩ, phải vậy
không, trong suốt cả cuộc đời tôi, giờ là
những ngày tháng tôi xinh đẹp nhất? Và
chả lẽ tôi cứ chờ đợi mãi cho tới khi tôi
chết, chờ một kết cục vô vọng? Vì đã sai
lầm một lần nên mãi mãi không dám đến
với những bàn tay chìa ra nào?
Sau khi suy nghĩ mới yêu, yêu rồi thì
không suy nghĩ gì nữa.
Nhưng chả biết nói thế nào về cảm
giác.
Hôm đó anh làm thêm giờ về muộn.
Tôi ở mãi trong căn phòng, trời tối dần.
Thành phố thắp lên hàng vạn ngọn đèn
dọc các đường phố và các cửa sổ chung cư
dát lên lưng chừng trời một bức tranh
chấp chới đèn gia đình và bóng những lằn
đèn xe hắt qua loang loáng.
71
TRANG HẠ

Tôi không thể nói được cảm giác đau


khi nhận ra tôi không có vị trí ở đây. Căn
phòng sang trọng, tiện nghi, các phòng
đều đẹp vừa phải và đắt tiền vừa phải. Cái
hoàn hảo ấy làm tôi nghẹn lại. Tôi nhìn
mãi cái rèm cửa buông ngoài cánh cửa sổ
sát nền nhà kiểu Đài Loan, và hiểu không
khí này ấm cúng quá, là gia đình, là sự
hưởng thụ, là sự lười biếng duỗi thân thể
vào thân thể, là chăm chút, sạch bong,
cẩn trọng, trí thức. Trong khi tôi là những
đêm ngủ vứt thân vào cái đệm xe cũ, là
những đường dài ngựa chạy một mình, là
những cuốn sách ngổn ngang xếp lên đầu
giường, xếp đầy nền nhà, là tôi nhúng ào
cái đầu tóc vào nước ở trạm nghỉ giữa
đường xa rồi vẩy nước như cún con. Tôi áo
bớt khuy, quần soọc rách, chỉ có đi tới và
đi tới! Mà căn phòng này dừng lại, cái ngôi
nhà này gọi người ta nghỉ lại rồi ngủ quên,
trong cái êm ái hạnh phúc đầy mơn trớn,
những ân ái an toàn.
Tôi hiểu ra anh ấy yêu tôi vì anh ấy
muốn hoàn thiện cuộc đời anh ấy. Vì bên
72
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

trong cuộc sống mười năm vợ chồng ngăn


nắp kia, anh ấy còn có những khát vọng.
Và anh ấy nhìn thấy trong tôi khát vọng
đó, tự do đó. Anh ấy muốn lên rừng xuống
biển, anh ấy muốn chạy xe khắp dải đất
đồng bằng hay núi non này, anh ấy muốn
như tôi, gạt bỏ hết để làm những gì mình
tin tưởng. Anh ấy yêu sự liều lĩnh, sự cô
độc, sự xả thân, anh ấy muốn có được
người phụ nữ mà mỗi ngày đều khác mỗi
ngày.
Ai chả có trong mình một khao khát
tự do. Và họ yêu tôi vì biết, tôi sẽ làm
hoàn hảo cuộc đời họ!
Một cái rèm cửa đắt tiền trong một
ngôi nhà đẹp thì là cái quái gì. Vì sao lại
làm tôi hiểu ra tất cả?
Và tôi hiểu ra anh đã thu xếp cuộc
đời anh như thế, anh ấy đã bỏ bao nhiêu
tiền bạc và tuổi trẻ để xây một cái tổ thế
này. Sức ì và nhiều
toan tính, rồi anh
sẽ gạt tôi ra trong
chuyến đi về tương
73
TRANG HẠ

lai. Hoặc tôi sẽ gạt anh ấy ra khỏi đời tôi


khi tôi gặp người đàn ông khác tuyệt vời
hơn. Rồi anh ấy sẽ hài lòng với những
giọt nước mắt trách móc rồi nhân nhượng
tha thứ của người phụ nữ xinh đẹp nhã
nhặn và trắng nõn nà kia.
Tôi nhìn thấy tôi sẽ đen thủi đứng lại
bên lề đường, vẫy tay nhìn cái chuyến xe
hạnh phúc nói bye bye. Tôi lỡ rồi, song tôi
cũng không lên đâu, tôi sẽ chọn tự do!
2005
Sexy diary

Chỗ Ngồi Vắng Người

74
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Giờ tan học


Thường những chiều tan học, tôi chần
chừ lại rất lâu trên núi, đứng lại ở một góc
nào đó dãy hành lang cô đơn của toà nhà
viện Văn học để nhìn về phía vịnh biển,
gần chân toà nhà gạch đỏ cổ kính của
Viện đào tạo Hải dương học. Có khi chỉ là
một con nhạn biển vội vã bay xuyên qua
dãy đèn cao áp lao về phía núi Vạn Sơn.
Có khi là một đám mây nặng nề hơi nước
chậm rãi bò kín bầu trời thấp, trắng đục
một vẻ lãnh đạm song thanh thản. Có thể
là những cặp sinh viên hôn nhau vội vã
dưới chân hàng cột cao vút Viện Nghệ
thuật, dưới tán lá mảnh mai xanh tha thiết
của những cây Tiểu Diệp Lan vừa trở lá.
Hình như có đám mây đầy mưa đã bay
qua tâm hồn tôi, trong những buổi chiều
tan học của tháng ba này.
Mỗi góc hành lang đều sẵn một bộ
bàn ghế giản dị, tôi sẽ chờ mặt trời lặn ở
đó, lùi lại một chút để thấy chân trời mông
lung sau chiếc lưng ghế dài, hoặc ngồi
75
TRANG HẠ

dướn lên một chút để điếu thuốc Cartier


không thả tàn vào túm người vội vã dưới
lầu. Chiều qua, trời Cao Hùng đổ mưa
phùn, một cảm giác se lạnh và trống trải
hiếm hoi xâm chiếm hoàn toàn không gian
ngoài cửa sổ lớp học. Tôi nhắn tin bằng
một ngón tay lén lút dưới gầm bàn: "Em
nhìn thấy trời với biển chạm nhau bằng
màu xanh lam mênh mang anh ạ. Em
muốn anh ở đây bên em để cùng chia sẻ
giây phút này biết bao. Mà sao mỗi lần
nhắn tin cho anh, em đều buồn đến thế
này nhỉ?".
Ngày buồn nhất, tôi ở lại giảng đường
trên núi đến khi trời sập tối hẳn, đèn từ
đường cao tốc dẫn vào khu Kỳ Kim phía
Đông Bắc vịnh Tây Tử đã sáng từ lúc 19
giờ. Viết bài thơ ngắn chẳng biết để làm
gì.
…Yêu như thể em từng mất hết
Dù chẳng về đâu giữa cuộc đời này...

Chỗ ngồi vắng người

76
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Hoa

Cảm giác sau một giấc mơ là một


giấc mơ, khi mỗi bình minh lên chạy bộ
dọc con đường núi, qua những dãy nhà
cổ kính đang im lìm, qua những ngã rẽ
bất ngờ rộ lên một vầng hoa tươi ngỡ
ngàng. Những lớp hoa đỗ quyên bất chấp
thời gian và khoảng cách, cứ lần lượt trổ
suốt 500 km từ Đài Bắc về tới tận Cao
Hùng, hoa gạo lãng mạn dọc những con
đường men theo đê bao vịnh biển. Tôi có
bông hoa ngũ sắc mộc mạc và lớp cỏ
đuôi cáo ngơ ngác dọc sông Tình Yêu bên
ngoài tường rào trường Tiểu học Sư Hồ.
Tôi có những bông trứng cá trắng muốt
ngoài hàng rào ký túc, cứ mỗi sáng chạy
bộ leo núi lại thấy dường như trắng hơn,
thành thật hơn với mình.
Cảm giác của niềm hạnh phúc đơn
giản giống như tự do. Tôi có niềm vui mỗi

77
TRANG HẠ

sáng và niềm tha thiết trong mỗi buổi lê


minh. Cây Đậu Mưa tám mươi năm tuổi
ngoài cửa sổ phòng tôi cứ 6 giờ tối là biết
khép lá, bình minh là giờ Đậu Mưa nở ra
từng bông hoa tím rung rinh vô cùng cảm
động. Có lần tôi mang máy ảnh ra chụp
hình cái cây nhạy cảm và hiền lành này,
lúc lấy xem thì hoá ra lại có ảnh đôi sinh
viên đang hôn nhau dưới tán Đậu Mưa.
Thật là kỳ lạ, những giây phút bạn nhận ra
cuộc sống đang mở ra bao nhiều niềm vui.

cây Đậu Mưa nhìn từ cửa sổ ký túc


Cảm giác nhớ trên da thịt tôi là một
ngón tay ấm áp đã vẽ lên áo tôi một bông
78
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

hoa vô hình, một cái lá May Mắn bốn cánh


nở ra âm thầm không màu sắc, có thể làm
tôi quên đi những cay đắng trong đời sống
dọc thời gian dài dằng dặc của một cuộc
chờ đợi vô biên. Chờ trong mỗi bình minh
thức dậy thèm hôn lên đôi tay đã từng
được âu yếm, thèm cảm giác bên mình là
một cuộc chờ đợi mới của tôi, cũng đang
bình yên và chờ đợi như tôi. NHỚ là cảm
giác không thể nào đành lòng để sống
tiếp, không cần ngày mai, không cần
những bông hoa những màu sắc những
mùi hương, chỉ cần biết có một sự chờ đợi
bình minh, như tôi. Thế là đủ để lại qua
một ngày đầy chờ đợi.
Bông hoa nào đã nở trong khi tôi
không ở đó? Giấc mơ nào đã đến bên tôi
trong đêm tôi thao thức nằm nghe bông
hoa nở?

79
TRANG HẠ

Tiếng gọi

Những con vẹt mất ngủ cãi cọ suốt


đêm ngoài cửa sổ. Tiếng kêu vang xa ai
oán, nghe như giọng người thất thanh gọi.
Words of heart của Carmeton là một
câu chuyện kể buồn bã về tình yêu, anh
có nhớ chúng ta đã yêu nhau như thế nào
ở hàng nghìn năm trước, và làm sao nhận
ra nhau trong thế giới này? Khúc nhạc ấy
vọng về mãi trong những giờ phút sôi
động nhất lặng lẽ nhất hy vọng nhất của
tôi, như một câu hỏi tha thiết vào trái tim
tôi mỗi khi lo âu trước đường dài phía
trước, rồi ai sẽ bên tôi cùng chia sẻ và
cảm nhận nhịp điệu đời sống?
Khi gió về trên những đỉnh núi phía
Nam thành phố, những con én liệng điên
cuồng ngoài cửa sổ lớp học, phật đôi cánh

80
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

bướng bỉnh vào những lá cây tơi tả bay.


Sóng đập vào bãi đá theo cái cách thất
vọng tuyệt đẹp của đám bọt nước sôi sục.
Âm thanh ấy cũng giống như sự câm lặng,
giữa chúng ta có một giao kèo và anh hỏi
bằng sự im lặng, em trả lời bằng cảm
nhận. Có phải tình yêu đã lén lút chơi
khăm đôi tai chúng ta? Để chỉ còn nghe
thấy tiếng gió và hơi thở của biển ở phía
bên kia những ghềnh đá, những cửa kính
ô tô, những con đường thăm thẳm chia đôi
một bên vực sâu một bên núi cao?
Sớm nay chạy bộ bên nhau trên con
đường núi vòng quanh các dãy nhà gạch
đỏ cổ kính như những toà lâu đài, xuyên
qua các khoảng rừng âm u rồi lượn quanh
eo biển bình yên, đột ngột nghe thấy tình
yêu trong tim giống một tiếng thở dài và
mồ hôi rơi xuống má cũng mặn như nước
mắt. Nụ hôn ta nhận sáng nay liệu còn có
nụ hôn sớm mai? Những giây phút bên
nhau liệu có trở lại và người đàn ông ở
bên ta liệu sẽ còn bên ta, khi mà ngày nào

81
TRANG HẠ

bình minh cũng tới, cũng tươi đẹp như thế


này?
Hay những âm thanh ấy giống lời thì
thầm ta từng nghe trong những đêm thao
thức bên nhau chờ bình minh tới, nằm
nghe tiếng xe từ mười bốn tầng lầu bên
dưới rì rào như mưa, như biển Tây Tử thở,
mãi mãi giọng nói ấy không trở lại song
mãi mãi ta đã có trong đời?

Cuối tuần

Thứ bảy là ngày lười biếng, cú điện


thoại thường rơi vào quãng trưa, khi cái
bóng hoa trên đất rung rinh trong gió núi
thổi qua sân trường. Chiều là một niềm
mong đợi, khao khát, tủi hờn và lo âu
người quên ta hay người quá yêu mà
không biết! Song thường một lúc nào đó,
cái dáng cao lớn đi qua sân ký túc không
lẫn vào đâu với gương mặt nhẹ nhõm và

82
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

bối rối của một người đang yêu đánh thức


tất cả cảm giác trên một khung cửa sổ
tầng ba nào đó mở đợi suốt tuần.
Cuối tuần, tôi nhớ tôi đã hôn bằng
ánh mắt.
Chủ nhật là niềm vui bất tận của
những quãng đường dài, những khe núi
hiểm trở, mạo hiểm vượt qua rồi nhìn lại
còn run rẩy trong tay nhau, là những con
phố dài khu Nam Tử đầy hoa tươi đẹp
trải ra dưới nắng tháng ba, là những giọt
nước mắt đau xót khi đêm về trên con
dốc núi một mình, tay tự ôm tay mình
trong một giây phút chết lịm đi trong cô
đơn. Không bao giờ hết khao khát tức là
không bao giờ quên.
Sớm qua là một khe núi nguy hiểm
đầy mây bảng lảng dưới chân, chiều nay
là vô vàn sóng dào dạt hất vào tay tôi
những lá rong biển tươi mới, mằn mặn và
bải hoải. Nụ hôn nào ta mãi mãi có ở nơi
tận cùng giữa núi và biển khơi? Lũ sóc
rừng ngốc nghếch thường nhảy ra chắn lối
và cạp vỏ cây sồn sột. Đám chim Ban Cưu
83
TRANG HẠ

lơ đễnh bay sột soạt trong bụi cây, rúc


từng chập như doạ dẫm như kênh kiệu. Sự
im lặng giữ tay trong tay, bền lâu như lời
hứa. Xin năm và tháng hãy cho tôi được
chết trước bởi tôi sẽ không chịu được cảm
giác lẻ loi.
Ít nhất bởi không thể sống bên nhau
nên xin cho chết gần nhau.
Một cuối tuần nữa đã trôi qua, trưa
nay anh tìm tôi trong đám đông ngồi la
liệt đọc sách chùa ở tiệm sách lớn nhất
Cao Hùng, giữa những giá sách chất ngất
và mùi cafe ngào ngạt thơm trên tầng
mười cao ốc Đại Viễn: "Tiểu thư, cô mua
sách gì vậy?".
Và lại đặt lên môi nhau một cái nhìn
dài.

Nhịp điệu cuộc sống

Những tiệm bách hoá nhỏ dựng lên


khắp Đài Loan với mật độ dày đặc nhất

84
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

quả đất: Seven-Eleven, OK, JYoung, Toàn


gia phúc, Cửa hàng Phúc lợi địa phương,
siêu thị nhỏ... Carefour và Dollard cũng
biến thành những tiệm bách hoá khổng lồ
theo kiểu bình dân hết sức. Tiện lợi
thường làm người ta lơ đễnh. Ba bước một
thùng rác, hai trăm mét một máy rút tiền
tự động và mỗi ngày một phút trước giá
bày bán các loại bao cao su nhiều màu sắc
nhiều công dụng.
Cuộc sống bày ra như thế, trơn tru và
vật chất, vậy vì sao anh đứng lại trước tôi?
Hay như câu sấm truyền khắc trên
phiến ngọc trước cổng ngôi chùa Tây Tạng
Kemakeju ta sững sờ chạm tay ngày hôm
ấy: "Đã tới mà chưa đến, đã đi mà
chưa rời!". Khi ấy quay lại là bao nhiêu
mây trời tháng mười hai đang trôi qua sau
vai. Những quả chuông Ước mơ ở Đài Nam
rung lên mê mải trong những vòng xoay
tĩnh tâm quanh chân ngôi đền thiêng. Vần
lên quanh đây là những dấu tay lơ đễnh,
đã đến mà không bao giờ đến được, chỉ có
mây trời bay mải miết sau vai.
85
TRANG HẠ

Bởi vậy, tôi đã từ chối cái nhìn khắc


khoải ấy. Tháng mười hai nổi gió trên
những tháp chuông, tưởng vọng được
tiếng buồn qua cửa kính màu ghép những
bông hoa thuỷ tinh xanh đỏ u uẩn của căn
phòng cầu nguyện dưới chân tu viện.
Thèm quá một giấc ngủ dài.
Đêm Nguyên Tiêu rực rỡ hàng
ngàn hàng vạn ngọn đèn lồng đỏ treo
khắp mảnh đất Đài Loan. Đèn lồng
trên sông, trên mái chùa, trên tường
thành Quảng trường tưởng niệm Trung
Chính Đài Bắc. Đèn lồng đỏ lẻ loi trên
ngôi nhà gỗ nát cuối phố nghèo Cổ
Sơn-Cao Hùng, kiêu kỳ trên sân vận
động Đào Nguyên gần Đài Bắc, thảnh
thơi ở phố cổ Ưng Ca giữa tiếng va
lanh canh của đồ sứ Trung Hoa giả cổ
rồng phượng loằng ngoằng. Nguyên
Tiêu của tôi trải dài khắp các địa danh
đi qua, thao thức nhớ về một điều gì
đó không rõ rệt đang gần bên, gọi tôi
trong mơ. Thèm làm sao một giấc mơ

86
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

dài bình yên thức dậy trong tháng


Giêng xanh?
Cú điện thoại đường dài ngày hôm
ấy, anh không nhắc gì đến tình yêu.
Anh chỉ nhắc đến cuộc sống.
Chúng ta chạy đuổi theo thời gian
một cách đau đớn. Tôi có tám năm để nối
tiếp từ chân trời đến chân trời và anh đã
mất tám năm trong chờ mong, lơ đễnh Đài
Loan. Quay lại là những ký ức lộn xộn
không đáng có, những toan tính mỏi mệt
trên khắp đường dài. Để một đêm đứng
trước những ngọn khói khét, nóng và bải
hoải trong thung tận Bắc Đầu, nước mắt
bắt đầu chảy xuống khi nói về cái chết.
Tôi biết là thể nào rồi cái chết cũng
sẽ chiến thắng chúng tôi.
Tôi không phải là một người dũng
cảm, tôi không thể ở lại đời sống này lâu
hơn, vậy thì hãy để tôi yêu trong thời gian
cuối cùng.
Nhịp điệu ấy là nụ hôn trước ngày
chia tay, khi tôi mải mê nhìn xuống khu

87
TRANG HẠ

phố Nam Tử. Thèm quá trong giấc mơ dài


này ta không bao giờ tỉnh dậy.

Ngày mai

Không bao giờ giấc mơ trở lại song tôi


hạnh phúc vì tôi từng mơ ước.
Đêm qua những con vẹt tạm hưu
chiến một đêm trên cái ổ lạnh tanh trên
núi. Anh thu xếp chỗ ngủ bé xíu trong
chiếc xe đọng đầy hơi nước ngoài cửa
kính, để tôi có thể duỗi dài đôi chân mỏi
mệt. Thế mà nửa đêm thức giấc đã phát
hiện ra anh cũng ngủ gục xuống, đầu dựa
hẳn vào vai tôi, thật là kỳ lạ cảm giác mái
đầu người yêu nặng trĩu trên vai. Rất lâu
rồi mới dám buông thả như thế.
Bình minh lên chậm rãi sau những
tán cây phong non xanh rỡ ràng sườn núi.
Những cái lá ba cánh khe khẽ xếp bài

88
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

quanh cây. Anh thở, ôm chặt tay trong cơn


mơ. Tôi ứa nước mắt khi anh ở ngay bên
mà tôi vẫn còn đau những bình minh một
mình, tỉnh giấc trong vô cùng khao khát.
Có giấc ngủ đến trong đêm Bắc Đầu đầy
đau xót, không dám chạm tay vì biết sẽ
không để làm gì khi ngày mai là một ngày
khác. Tình yêu này sẽ mất đi không còn
dấu vết, chỉ là nỗi đau trong đời không thể
nào có nhau. Có giấc ngủ chập chờn chờ
đợi một ngày đầu tháng tư, tỉnh dậy bằng
một nụ hôn ấm áp tha thiết trong căn nhà
sững sờ bóng chiều Nam Tử. Có một đêm
lang thang lủi xe vào những tán Dương Đề
trong công viên hoang dã núi Sài, cố ru
ngủ trên cái ghế bé xíu và cười rúc rích
trong bóng đêm thăm thẳm. Tôi đã từng
mơ sẽ không bao giờ chết cũng như không
bao giờ lìa tay nhau.
Hay còn nhớ giấc ngủ thoáng qua ở
khu vực suối bùn Quan Tử Lĩnh của ngày
hôm kia, chúng ta lần đầu tiên thiếp đi
trong cơn đau điên cuồng của một cuộc
chạy trốn. Chạy trốn thật xa, anh đã từng
89
TRANG HẠ

nói hay ta sẽ cùng chết trên một vực núi


nào để để ít nhất, còn đuợc ở bên nhau
cho đến phút cuối cùng. Hay là ta sẽ lặng
lẽ vượt biển, làm người bất hợp pháp ngay
trên tổ quốc tôi, sẽ về miền Nam Việt Nam
đầy nắng ấm và sẽ mai danh ẩn tích như
những người chỉ muốn sống sao cho chóng
hết. Kỳ thực là sống sao cho tận hết.
Tình yêu, liệu tôi còn có ngày mai
không?
Ở Vân Nam-Trung Quốc có một vùng
đất hẻo lánh trên những mái nhà núi tiếp
núi, nơi những cây xương rồng Tiên Nhân
Trảng nở hoa vàng tung trước gió, tên là
Lệ Giang. Thị trấn ấy là di sản văn hoá thế
giới, có hơn một trăm hai mươi nóc nhà cổ
kính xây từ hàng trăm năm nay, xếp úp ba
mặt nhà với nhau quây vào một bức tường
làm bình phong. Nghe đồn những dòng
suối bé xíu luồn lách ngay dưới chân từng
ngôi nhà, luồn quanh bếp, múc nước dưới
chân lên tắm suối ngay trong buồng. Trẻ
em hiền, người già ưa kể chuyện, và
không ở đâu trên khắp thế giới nhịp điệu
90
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

cuộc sống lại chậm rãi, như cuốn phim


quay vô cùng chậm như thị trấn Lệ Giang.
Chúng tôi đã hứa sẽ cùng đi tới đó,
và sẽ yêu nhau, đi đến với nhau trong tận
cùng nhịp điệu chậm rãi đó. Để thấy thời
gian ngừng lại quanh chúng ta, tìm ra
nhau sau những giấc mơ dài hoặc ít nhất,
mơ ước để biết rồi một ngày mai tỉnh giấc,
ta thấy vẫn còn được ở kề bên người mình
yêu.

Tin ngắn trong đêm

Em-Yêu thì không có tội! Hãy cố gắng


sống thật tốt, tôi vĩnh viễn giúp em! Mong
đêm nay em có một giấc mơ đẹp...
Em không ngủ được, em nghĩ đến
anh.

91
TRANG HẠ

Yêu em.
Khi tỉnh dậy, ý nghĩ đầu tiên là anh.
Mong được nhìn thấy anh cười.
Tôi thích em cười, lúc em cười em là
người phụ nữ vô cùng phụ nữ.
Chiều nay em ngồi đọc sách trong
Tiệm sách trên đường Minh Triết, nhớ anh
đến đau lòng. Chiều nay em có cầm được
bàn tay anh không?
Tối 9 giờ chờ tôi ở cổng tiệm sách,
được không? Yêu em.
Em đã nghĩ kỹ rồi, em phải đi. Em
biết sau này em sẽ hối hận song em phải
đi.
Tôi đưa em đi.
(Ba ngày)
Bây giờ em không trốn được anh nữa!
Rất nhớ rất nhớ em.
Sáng 6h leo núi, chiều 17h30 chạy
bộ, đánh bóng rổ hoặc bơi. Mong anh có
ngày đến đây luyện tập cùng em.
Đã mười hai giờ đêm, vì nhớ em, tôi
không thể nào tập trung đọc sách. Mong
đêm nay em có giấc mơ đẹp. Yêu em.
92
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Em nhìn thấy trời với biển chạm nhau


bằng màu xanh lam mênh mang anh ạ.
Em muốn anh ở đây bên em để cùng chia
sẻ giây phút này biết bao. Mà sao mỗi lần
nhắn tin cho anh, em đều buồn đến thế
này nhỉ?
Tôi đang làm thêm giờ, nếu rảnh em
lên mạng! Tin nhắn của em luôn làm tôi
cảm động. Yêu em.
Vừa tan học, đang nghĩ đến anh,
mong ước làm sao được cùng anh chia sẻ
những năm tháng đẹp đẽ này!
Leo núi xong chưa tắm, đi làm luôn,
haha...
Lần sau không dám đến gần!
Rất hy vọng em chia cùng tôi những
đắng cay và ngọt ngào của đời sống!
Em không chống cự được những dịu
dàng và chăm sóc và tình yêu anh mang
đến. Em mong giấc mơ này em không bao
giờ tỉnh dậy.
Hãy cho tôi thời gian để tìm lối thoát
cho cả hai chúng ta!

93
TRANG HẠ

Em mong anh ở bên, em muốn tình


yêu tìm phương hướng cho em!
Ngoan ngoãn chờ tôi nhé, 5 giờ tôi sẽ
về nhà. Yêu em.
Em phát hiện cảm giác yêu anh giống
năm 18 tuổi, khi đó gia đình rất khổ, còn
dùng củi ướt nấu cơm. Khoảng 6 giờ chiều
em đang vất vả thì chợt nghe thấy từ trên
Radio đang đọc một truyện ngắn của em.
Em bàng hoàng thì ra trong cuộc sống khổ
cực như thế em vẫn có được một hạnh
phúc đầy mơ ước. Em quên rồi. Giờ yêu
anh, cảm giác ấy sững sờ tái hiện lại.
Cảm ơn em, tôi đã tìm được em.
Đau lòng quá. Đây là tình yêu hay là
giày vò khổ não?
Tôi thật lòng yêu em.
Em có việc gấp phải trở về Việt Nam,
hôm nay còn phải đi làm vài việc, sợ
không có thời gian gặp anh để chào. Thôi
thế cũng tốt!
Mang tôi về Việt Nam.
- ...............
Đừng xa tôi tôi sẽ đau lòng mà chết.
94
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

- ..............
Tôi sẽ dùng cả đời để yêu em!
- ..............
Chúng ta cùng dựng một gia đình,
yêu em đến khi chết.
- .........
Vô cùng yêu em!
- .............
(không hồi âm)

95
TRANG HẠ

Tâm hồn tôi trên giấy

Tôi rất thích Tam Mao vì bức ảnh khi


cô ngoài ba mươi, mặc một tấm váy đỏ
dài đứng trước ngôi nhà đất ở vùng Sa
mạc Sahara, tự tin và rạng rỡ nhìn thẳng
vào ống kính. Cô ấy nhìn vào người yêu.
Có thể vì tôi cũng thích những truyện
ngắn, tạp bút, du ký của Tam Mao viết
theo mỗi vùng đất cô đi qua. Tuy nhiên,
không có tạp bút nào lường đến cái chết.
Ha-shi, một nhà thám hiểm người Tây Ban
Nha, chồng cô mất tích sau một trận bão
cát trong sa mạc. Một chuyến thám hiểm
như mọi lần, trên một vùng đất lạ, chấm
dứt một chuyện tình. Nhiều năm sau ở
tuổi 50, tại một bệnh viện ở Đài Bắc, Tam
Mao đã ngồi trên ghế, dùng một dây lụa,
một cái tất tơ, hay cái khăn trắng gì đó,
buộc mình vào ghế và tự thắt cổ chết
trong im lặng.

96
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Cái chết hoàn toàn phản khoa học,


một người không thể tự thắt cổ mình đến
chết với khuôn mặt thanh thản như thế,
song tôi tin khi ấy Tam Mao cũng nghĩ chỉ
có cái chết mới kéo gần được với tình yêu.
Khi đấy là năm 1991. Tôi tin cô ấy không
chịu đựng nổi nỗi cô đơn trong cuộc đời
dài thăm thẳm này.
Chúng tôi thường dừng lại rất lâu
trước giá sách, chọn lấy một cuốn sách
văn học và bắt đầu trò chuyện. Truyện
ngắn, tản văn, những giải thưởng, những
người đang lên trên văn đàn. Những tác
giả nào có
thể giới
thiệu ở Việt
Nam, những
cây bút trẻ
nào nên đưa
vào tập sách
tuyển chọn.
Và những
tác phẩm
nào có thể
97
TRANG HẠ

đặt cạnh nhau để tôn nhau lên chứ không


phải là để nói "xin lỗi" một cách kẻ cả?
Bao nhiêu dự định, khi chúng tôi yêu
nhau và cùng nhìn về phía trước, nhìn về
phía Văn học. Cố gắng để kéo độc giả hai
nơi gần nhau hơn trong cái nhìn khách
quan và mới mẻ, không bị tác động bởi
những best-sales nhan nhản, những đầu
tư đòi tiền chính phủ. Anh thường lúng
túng vì tình yêu, tôi lo âu vì quá nhiều dự
định. Giá cuộc sống cho ta thêm thời gian
để yêu và để sống, được cùng nhau đi tới?
Những trang sách mở ra số phận.
Chúng tôi đang chạy đua để có thể, yêu
nhau không phải chỉ là đau đớn vì Yêu mà
còn là hạnh phúc vì cùng Vươn Tới được
những giá trị đẹp đẽ khác, đi tới những
miền đất bao la trong từng tác phẩm, gắn
tình yêu với cống hiến. Để mỗi cuốn sách
ra đời ở Đài Loan sẽ là một khuôn mặt
xinh đẹp về Việt Nam.
Không phải chỉ là Yêu mà còn Cần
nhau biết bao trong đời. Anh hỏi tôi nhiều

98
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

lần: "Em có tin liệu chúng ta sẽ ở bên


nhau được chứ?"
Tôi chợt nhớ Tam Mao biết bao, cô đã
chết để trả lời cho câu hỏi ấy. Tôi yêu Tam
Mao vì cô ấy không chỉ sống, không chỉ
viết mà còn quyết liệt. Vì cô ấy đã lựa
chọn tình yêu.

2 become 1

... Đã từng cùng nhìn ra phía góc


vườn này, trong một sáng khoác ba lô leo
núi Trúc Sơn và công viên hoang dã Hồng
Diệp cách Cao Hùng 100km. Ở đó, anh
cõng một người phụ nữ mệt mỏi là tôi
xuống núi, không biết có nhận ra tôi đã để
rơi nước mắt xuống lưng áo người yêu?

99
TRANG HẠ

... Đã từng nhìn lại ngôi biệt thự kiểu Nhật


cũ kỹ già nua trên đỉnh Bắc Đầu, chia tay
những dòng suối lưu huỳnh phủ khói sực
nức lưng sườn thung lũng ngoại ô Đài Bắc.
Hồi tám tuổi, mỗi sáng anh đạp xe bỏ báo
cho hết hai trăm ngôi nhà trên núi Bắc
Đầu rồi đi học, cho đến khi mười tám tuổi,
chia tay Bắc Đầu, anh đã học được rất
nhiều trên núi, với sức khoẻ dẻo dai và
một kỷ niệm đau đớn về người cha chết vì
làm lụng và kiệt sức.
Đối diện với những kỷ niệm cũ sao cô
đơn đến thế? Anh đỡ lấy đôi bàn tay tôi từ
phía sau, áp vào người tôi một hơi thở
100
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

nóng và tha thiết mong. Trước những con


đường dốc dựng đứng quanh co và những
mái nhà cũ kỹ câm lặng trong đêm, cảm
giác ấy không thể nào tới một lần nữa
trong đời.
... Đã
từng cùng
chọn bữa sáng
với tách cafe
nóng và miếng
bánh mì kẹp,
nhìn ra con
phố này, sau một đêm thức trắng để trò
chuyện trong bóng tối.
Còn điều không thể chia sẻ cho nhau
được, đó là sự sống. Nhưng sống lâu để
làm cái gì, khi không được ở bên người
mình yêu?

101
TRANG HẠ

Lang thang trong vịnh

Tây Tử

Vịnh Tây Tử thường làm tôi sững sờ


vì vẻ điềm đạm và tinh khiết rực rỡ của
màu nước liền với trời thành một phiến
màu xanh lam nhàn nhạt. Không bao giờ
Tây Tử có chân trời, không biết đâu là
điểm nối trời liền với biển ở xa phía khơi
eo Đài Loan.
Chúng tôi ngày này qua ngày khác
làm những giấc mộng đẹp nối tiếp không
dứt bên Tây Tử: Ngao du trong vùng vịnh,
trèo lên đỉnh núi từ những con đường
hiểm trở, băng qua công viên hoang dã,
chạy bộ qua những toà nhà học viện bình
yên hoặc lén lút rình những con cua bé xíu
trong những hốc đá lởm chởm dưới chân
vực. Cũng có khi kiếm được vài lá rong
biển tươi mới dạt vào bờ, và một bình

102
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

minh trôi qua đầy êm ái giữa bao la trời


Cao Hùng.
Khi giấc mơ chấm dứt, những con
còng ấy, những con đường và kỷ niệm ấy
sẽ ra sao?
Chúng tôi sẽ dựng giấc mơ khác. Sớm
qua sau khi trở về thành phố, chúng tôi đã
quyết định sẽ sắm một chiếc xe tải, chất
lên đó lủng củng những bàn ghế gỗ, cốc
tách, máy pha cafe và sẽ lên đường ngao
du khắp đất nước Đài Loan làm người bán
cafe dạo! Chỉ cần bỏ ra một triệu tệ là sẽ
được sống tiếp trong giấc mơ có nhau ở
bên. Sẽ lại ngao du, viết văn, khám phá,
sống như thể ngày mai sẽ chết. Nghe ra
thật không ổn vì một quan chức (hiện tại)
cùng một thạc sĩ (tương lai) rốt cuộc sẽ bỏ
lại tất cả, những buổi họp quan trọng,
những thẻ tín dụng, những cuộc shopping
khắp các shop thượng hạng trong thành
phố... chỉ để suốt ngày loay hoay với cái
máy pha cafe rẹt rẹt và những cái ghế gấp
lập cập ở đâu đó ngoại ô thành phố, ở một
đỉnh núi miền Trung hoặc ở một làng chài
103
TRANG HẠ

ven biển Nam Đài Loan, sang hơn thì đỗ


xe lại một đêm dưới chân toà tháp 101
tầng cao nhất thế giới ở Đài Bắc, ở đó một
đêm để ngắm thành phố, tò mò giống như
những người thành phố dừng bước lại và
nhìn đám du dân đầy bụi đường trên chiếc
xe cafe di động.
Nhưng tại sao lại không? Nếu mỗi
ngày đến là một bất ngờ không hẹn trước,
rồi mỗi đêm có thể hôn nhau trước lúc ngủ
và mỗi sớm dậy, nhìn thấy nhau ở bên,
đầu tiên?
Còn bọn trẻ của chúng ta? Anh cho
rằng chúng cũng sẽ học cách tự giải quyết
vấn đề của chúng. Chúng sẽ học được
cách trưởng thành và tự trọng. Thế nếu
chúng không học được và sẽ chỉ nghĩ:
sống, tức là tạm bợ, ngày nào biết ngày
đó như thế? Chúng ta dạy chúng sống,
chúng ta làm gương, tại vì chúng ta có
Tấm Lòng.
- Nhưng em nhớ phải bỏ lại tất cả
những cái váy ngắn, mini-jupe, áo hở vai

104
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

và những thứ đồ đầy khêu gợi ở lại thành


phố.
Đấy là điều kiện để được trở thành
một kẻ du đãng hạnh phúc bên anh! Chiều
nay tôi nhắn tin, thú nhận đã thua trước
giấc mơ đầy cám dỗ này: "Anh ạ, thứ mà
em "hở hang" nhất, dễ bị mọi người nhìn
thấy nhất chính là cảm giác yêu say đắm,
nên mong tình yêu của anh, như một tấm
áo mới, sẽ dịu dàng đến ôm quanh em!"
Giọng nói trên điện thoại đầy xúc
động:
"Tôi đánh cuộc với em là trong hai
chúng ta, tôi yêu em hơn rất nhiều, đến
không thể nói ra. Em có đánh cuộc với tôi
không?"
"Đánh cuộc bằng gì?"
"Bằng sinh mệnh."

105
TRANG HẠ

Những đồng Đài tệ

Tờ Đài tệ mệnh giá lớn nhất hai nghìn


tệ, tính ra xấp xỉ một triệu đồng tiền Việt.
Cầm tờ Một Triệu ấy ra phố chỉ đủ để đi
qua Siêu thị A+1 - một loại siêu thị bán
hàng giá ưu đãi - mua những thức vật
dụng hàng ngày dùng cho một tháng.
Đồng xu bé nhất mệnh giá một tệ, chả
mua được gì, nhưng sao tôi thương đồng
xu bé tí hin màu xin xỉn ấy nhất, như cầm
trên tay đồng bạc tuổi thơ từng nâng niu
không dám tiêu. Cảm giác về một chút giá

106
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

trị nhỏ nhoi trên tay, bao người từng cầm


qua, bao cảnh nghèo vét túi đến đồng xu
cuối cùng, người giàu dẫm lên đồng xu lẻ,
những thanh toán vội vã đổi những vật
dụng khiêm tốn, trả lại tay đồng xu bé xíu
tượng trưng cho cuộc mua bán sòng
phẳng.
Hôm qua, tờ Thời báo Trung Quốc
Chinatimes ra ở Đài Bắc chụp ảnh một
người cha ở Cao Hùng, túng quẫn mở bình
gas tự sát cùng đứa con trai bảy tuổi. Anh
ta bỏ vợ năm 27 tuổi, một mình nuôi con,
giờ mất việc, trong túi chả còn một xu,
nghĩ tới tương lai và đứa con bé bỏng mà
đứt ruột. Khi cảnh sát giải thoát, biết mình
sống, anh ta lăn ra giường vật vã. Chết vì
nghèo là bởi muốn chết nhất, bởi sống lại
cũng không thể có ngày mai tốt đẹp hơn?
Trước ngày bãi khoá, rời Học viện,
anh dành hai ngày chở tôi đi lang thang
qua tất cả các huyện thị của Đài Loan,
từng ngóc ngách xó xỉnh trên mảnh đất
này, nông thôn, thành phố, phồn hoa, heo
hút, nghèo và giàu cách nhau một trời
107
TRANG HẠ

một đất. Cứ đi không cần ngày tháng,


trong say mê và xót xa. Buổi chiều tối,
trên đường về ký túc, anh đưa cho tôi một
Thẻ tín dụng của Ngân hàng Yushan - và
bảo:
- Anh gửi tiền lương ở nhiệm sở kia
hết trong thẻ này. Đây là số tiền lương
anh bắt đầu tiết kiệm kể từ ngày đầu tiên
anh quen em, anh đã nghĩ nên để tiền
dành ra giúp cho em học tiếp ở Đài Loan.
Nửa năm, anh không biết hiện giờ nó đã
có bao nhiêu vạn tệ vì anh chưa từng tiêu
ở đó đồng nào. Và hàng tháng tiền lương
của anh vẫn tiếp tục tự động chuyển vào
đây. Anh muốn em dùng tiền để học thật
tốt. Vì học mà học giỏi chứ không phải vì
tiền mà học giỏi!
Nước mắt bắt đầu ngập ngừng trên
mi, tôi cắn môi nhìn đi phía khác. Không
dám nói không hoặc là nói có. Câu trả lời
nào cũng đều nặng như nhau, phải vậy
không, tôi tự hỏi tôi, người phụ nữ đã mệt
mỏi trên đường đời.

108
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Suốt nửa năm quen nhau, giờ mới


biết giữa chúng tôi luôn có một điều gì đó
khó giải thích. Từ khi tôi là người dưng, từ
khi tôi còn bận rộn với những trục trặc, lơ
đãng, bất cẩn, vụng về của mình thì anh
đã ở đâu đó âm thầm.
- Em đừng buồn, đừng tự ái vì tấm
Thẻ tín dụng này. Anh yêu em nên anh lo
cho em những ngày tới ở xa anh sẽ sống
ra sao. Nếu không yêu, một xu anh cũng
không cho ai.
Tôi đã không sòng phẳng được như
thế, tôi luôn giấu tôi là ai. Cho nên khi đèn
xe khuất sau những rặng cây phượng vĩ
trơ trụi tháng ba dưới con dốc dài, nước
mắt tôi mới rơi xuống ngực áo. Những giọt
nước mắt không màu sắc.
Thời gian qua nhanh, tháng Ba
chuyển qua tháng Tư. Tháng Tư có ngày
tự dưng trở gió lạnh, rồi có ngày tự dưng
rơi một cơn mưa đêm bất ngờ. Tháng Tư,
một tối anh chở mẹ anh qua trường tìm
tôi, để ngồi chơi trên bờ kè đá gần cổng
trường, chỗ nhìn ra cây đèn biển lối vào
109
TRANG HẠ

cảng nước sâu khu Tiền Trấn. Mẹ anh xách


theo ba tách cafe nóng vừa mua ở
BranchCafe. Anh thường đùa BranchCafe
là nơi "mấy trăm Đài tệ mà mua được của
em ba mươi phút vui vẻ!", biết đâu mấy
trăm Đài tệ đó đã bằng nửa tháng lương
giảng viên đại học ở Việt Nam.
Chúng tôi ngồi trên bờ kè đá, gió thổi
mạnh và êm trong đêm ấm áp, cafe thơm
không ngờ, phía ngoài xa là những con tàu
cập dần vào cảng, chạy qua chỗ ba người
kéo từng hồi còi dài sung sướng. Mẹ anh
mới ngoài năm mươi và bà rất thích trò
chuyện.
Tôi không thể nào quên đôi vai vạm
vỡ và vóc dáng cao lớn của anh trong
bóng đêm, khi bế mẹ xuống kè đá sau lúc
chia tay. Đấy là một sự thu xếp, giống tấm
thẻ Tín dụng, để toan tính kéo tôi gần
thêm vào những sự ràng buộc êm ái.
Nhưng những toan tính ấy cảm động
quá khiến tôi dường như mất đi những
mặc cảm, làm tôi gặp lại tuổi thơ, gặp lại
những ước mơ thật đẹp đẽ của đời người
110
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

mà tôi đã từng mơ, rồi từng cố quên đi bởi


biết trong đời này tôi sẽ không bao giờ
gặp được.
Tháng Năm đã tới, hoa phượng vĩ nở
rực rỡ quanh trường Đại học Trung Sơn.
Mỗi lần chạy xe qua khu cổng phụ của
trường, chúng tôi đều sung sướng nhìn
hoa nở và nói khẽ:
- Anh nhìn hoa phượng kìa! Em nhìn
hoa phượng kìa!
Nó cũng đã từng toan tính để nở được
vào tháng Năm, một cách không hề toan
tính, đúng hẹn biết bao.

111
TRANG HẠ

Chỗ ngồi vắng người

Trưa nay có cơn mưa nhỏ lặng lẽ rơi


qua những tán bồ đề cổ thụ giữa sân lớn
sau lưng toà nhà Hành chính, hạt mưa lất
phất bay, rơi thanh thản giữa đám người
ngồi ngơ ngẩn với những hộp cơm trưa mở
ngửa, quên che tóc ẩm hơi mưa. Tôi tưởng
tôi đã ngồi đó từ thời mười lăm tuổi đầy
hoa mộng, hay tôi tưởng tôi đã tám mươi

112
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

và cô đơn về lại chỗ này, ngồi chỗ này,


nhìn mưa bay thế này mà cuộc đời đã thay
đổi, người yêu đã mất đi, sự sống đã cạn
mà cuộc đời cứ trôi chảy không ngừng
trước mắt, dường như chúng ta chỉ là hạt
bụi và tình yêu này chưa từng có trong cõi
người.
Những hư cảm đó thật như chỗ ngồi
trống vắng trước mắt, làm lòng người
không khỏi chua xót. Đêm qua tôi thầm
nói, hãy cho tôi về biển, thả tro của tôi
quanh vịnh Tây Tử để thân xác chúng ta
sau hành trình mệt nhọc cả đời người sẽ
lại quay về đây, hoà với nhau như thể vẫn
còn nồng nàn yêu, vẫn còn là thanh xuân,
vẫn chưa từng chia tay một ngày nào.
Đêm chạy xe về ký túc, anh nói nếu
không còn gặp tôi nữa trong đời, sẽ như
có ai cầm dao rạch lên cơ thể anh một vết
thương, nó cứ chảy máu mãi, chảy mãi
không thôi, anh còn sống vết thương đấy
còn chảy máu mà không ai băng bó được,
cứ đau đớn nguyên vẹn như thế.

113
TRANG HẠ

Chiều qua trước khi vào phòng thi,


một mẩu tin nhắn bay về nằm trong bộ
nhớ của cái BenQ tôi cầm tay: "Cái gì đến
anh không hối hận, cái gì đi anh không
luyến tiếc, anh chân tình nên anh không
ân hận, em yêu thật lòng xin em cũng
đừng hối tiếc. Đó mới là cái ta đã từng có,
cũng là cái mà ta sẽ giữ về sau. Tình yêu
sẽ còn ở bên chúng ta!"
Phải vậy không, những con đường tôi
vẫn đi về một mình, những cánh cửa
phòng thi khép lại sau lưng, buổi chiều ảm
đạm trên núi, bao đêm cô đơn trì kéo giấc
ngủ đừng đến vì trong mơ lại quay về bên
người yêu. Dù biết, có thể sáng mai là
gương mặt sáng bừng lên chờ tôi phía bên
kia đường, hồi hộp, hay bàn tay đưa ra
cửa xe vẫy sau khúc đường quanh.
Hay có thể mai là một ngày dài
không tiếng nói cười, mỏi mòn.
Thôi đêm nay đừng mơ về những cơn
mưa ban trưa hay chỗ ngồi vắng người.

114
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Bài thơ

Tiếng còi tàu nghe từ xa như một lời


chào đầy tiếc nuối.
Ngày lễ mùng Một tháng Năm, nhìn
từ thềm ngôi chùa Thiên Quang tự, chỉ
thấy cái ống khói lững thững đi xuyên qua

115
TRANG HẠ

từng lớp mái nhà nhấp nhô dọc con đường


Liền Biển, quanh qua khúc rẽ bến Còi Tàu
để ra khơi. Con tàu như một cái nóc nhà
bé xíu di chuyển giữa hàng hàng phố xá.
Tôi hỏi, biết tiếng còi tàu để làm gì không?
Để chào chúng ta, nhắc ta nhớ rằng con
tàu vẫn còn tồn tại.
Sao giống những tin nhắn vô vọng
qua lại giữa không trung nối hai chúng ta,
chả cần hồi âm vì biết rằng, messages
chẳng qua cũng như tiếng còi tàu kia,
nhắc anh nhớ tôi còn ở đây, hoặc nhắc tôi
là anh đang nghĩ đến nụ hôn thoáng qua
mỗi lần chia tay.
Chiều hôm đó, anh đạp xe chở tôi về
ký túc, từ Starbuck Cafe trong trung tâm
thành phố, vòng vèo qua các con đường
đầy cửa kính lộng lẫy, quành qua mũi
những chiếc ô tô sang trọng và bóng lộn,
luồn lách vào mấy ngõ hẻm. Chắc chẳng
bao giờ còn có lần thứ hai, đơn giản vì
người ta nhìn chúng ta như nhìn thấy
khủng long thơ thẩn dạo trên đường.
Tôi viết bài thơ đầu tiên tặng anh
116
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

trong nỗi nhớ này. Sao em viết đau lòng


thế? Anh hỏi trên YIM. Tôi chỉ thương nhất
câu cuối cùng: Rồi anh có bỏ em lại giữa
biển người mênh mông?
Chiều nay, trời nặng mây. Anh nhắn
messages vào cái BenQ: "Hôm nay có bão
đấy, nhớ đừng đi ra biển!"
Nhưng đêm nay tôi chờ bão tan để lại
đi ra biển. Tôi nhớ tiếng còi tàu khởi hành
cuộc đi vạn dặm biển kia, nhớ người con
trai ngồi bên tôi hôm xưa, nhìn tôi trong
nắng chiều, ôm tôi trong nỗi đau tận cùng
vì đã lỡ yêu nhau trong cõi đời này.

Một mình

Tôi đi qua những dãy hoa sữa cao vút


buông từng chùm nặng trĩu hương thơm
trên vai mùa thu. Hàng ngàn bông phong
lan nở âm thầm trong đêm tối, quanh
những gốc bàng sừng sững rộng tán che,
117
TRANG HẠ

dọc bờ tường những dãy nhà học viện.


Biển thở ầm ào bên kia con dốc xuôi
xuống chân đèo bạt ngàn sương đêm. Ở
đâu tuổi trẻ của chúng tôi, khi mỗi ngày
ngoái nhìn mỗi ngày đớn đau vô cớ?
Tình yêu là cảm nhận được nỗi đau sẽ
mất nhau ngày mai trong niềm hạnh phúc
tay trong tay, là biết ngày mai nước mắt
sẽ rơi trên tiếng cười sáng này, tình yêu
còn là những hơi thở gấp gáp khi vượt
dốc, biết là bên kia chẳng còn ai song ta
vẫn phải vượt lên, không thể nói vì em
yêu anh mà em sẽ lùi về quá khứ, em
không thể vì yêu anh mà em hèn nhát và
em đòi anh cái quyền sở hữu, một cái giấy
kết hôn, một đứa con, một số tiền lương
thanh toán những cái hóa đơn gas, điện,
thuế, bảo hiểm cuối tháng.
Tôi thèm tự do nên tôi chọn nỗi cô
đơn.
Tôi đứng trước bức tường thủy tinh,
tưởng tượng sau bóng đêm dày đặc kia là
vô vàn huyên náo ngày mai, là bao nhiêu
gió thổi qua đây không dấu vết, bao nước
118
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

mắt rơi trên tay lặng im. Là số phận của


tôi tôi có quyền lựa chọn cách tôi sống.
Lựa chọn cả cách đớn đau trong màn đêm
đen. Nên áp mặt vào bức tường lạnh giá,
tôi nói ra nỗi đau trong tim, nói cho mình
tôi nghe tiếng: Em yêu anh!
Tôi tưởng tượng tiếng thì thầm đó âm
vang rất lâu trong đêm tối.
Một chuyển động khẽ khàng đâu đây,
ai mở cửa trong một vài giây, lớp sáng nhỏ
nhoi thoáng qua phía sau bức tường thuỷ
tinh, đủ để tôi thình lình nhìn thấy một
người ngồi im trên chiếc ghế bành dọc cầu
thang học viện, nhìn thẳng vào tôi qua
bức tường thuỷ tinh, khuôn mặt vô cảm và
thản nhiên quan sát. Một người đàn ông
không rõ tuổi không rõ cảm xúc đang nhìn
thẳng vào tôi. Tò mò chứng kiến tấn bi
kịch trong đời một người đàn bà xa lạ.
Tôi biết tôi sẽ không bao giờ có đủ
can đảm để một lần nào đó, ở một nơi nào
hoang vắng lạnh lẽo, nói ra cái câu tôi giữ
trong lòng.
Thôi đành để tình yêu im lặng.
119
TRANG HẠ

Tôi sẽ im lặng cho đến khi cái chết


đến mang tôi đi và xoá hết dấu vết ấy
trong cuộc đời vô vọng này.
2004

Lặng lẽ hoa cao

nguyên

Anh khoác áo đi xuống phố.


Gió nhiều, và rất nhiệt tình giật áo,
giật mũ một kẻ đang đêm đi lang thang
như anh qua các khuôn viên, các biệt thự
giờ đang im lìm say ngủ. Bụi dã quỳ trên
sườn dốc sẫm màu đi trong đêm tối,
những rặng tối rung gật gù theo gió. Nếu
là buổi chiều, hẳn những bông dã quỳ đã
ánh lên những màu vàng cô độc, cái màu
vàng ám ảnh mà khi xe làm đổ dốc rồi

120
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chậm nhịp đi vào phố, anh còn ngoái lại


nhìn theo, giật mình sững sờ như vừa đi
qua một lần nhớ nhung... Gió chạm những
cái kim nho nhỏ lên má, lên mũi, êm và
gai gai. Anh khép lại cánh cổng cũ kỹ, đi
vào phố...
Anh lên xứ sở cao nguyên đầy sương
mù và gió này trong mùa Noel. Người Đà
Lạt đặt tên cho một mùa ở giữa cơn mưa
cuối năm trước và cơn mưa nhẹ đầu năm
sau như thế. Anh cũng gọi vậy, theo thói
quen, cho tiện. Anh yêu thành phố đồi núi
nhỏ bé này cũng những màu áo len tan
học của tháng mười hai, những đôi má con
gái phúng phính hồng. Các em vẫy tay
chào theo anh. Tất cả du khách đến đây
đều được vẫy tay chào theo. Anh biết thế,
nhưng vẫn thấy lòng mình xao động.
Buổi chiều, anh đứng cạnh rào ngắm
say sưa một bông Forget me not màu tím.
Xa xưa, Forget me not được trồng vun cẩn
thận trong sân trước của các ngôi biệt thự
có cửa sổ thấp đón nắng. Cũng lạ, có
người đã thử mang kiểu nhà này về vùng
121
TRANG HẠ

ven thành phố, nhưng anh thấy nó cô độc


và buồn như một dấu chấm lặng dở dang.
Thời gian trôi, chuyến xe ngựa vẫn đều
đều gõ qua phố, thông reo hàng đêm bên
kia mặt hồ, gió thổi qua, các ngôi nhà gỗ
thấp xuống, hàng rào tróc sơn lung lay,
hoa hoang dại mọc lên. Và Forget me not,
bông hoa nhỏ mang màu tím hoặc trắng
hay vàng ấy trở thành hoa dại, thành hoa
mọc vô tình và nở chơi bời. Chỉ có cái tên
thì không thay đổi, không ai nhầm nó,
cũng không ai lãng quên.
Hoa hồng Đà Lạt được coi là chúa
tể. Anh vẫn luôn hình dung những bông
hồng đã nở thế này dọc trăm năm qua.
Hồng BB vàng ánh cam lộng lẫy; hồng
trắng mới nhập giống từ châu Âu sang,
thấy trên bó hoa cưới hạnh phúc. Hồng
đỏ nở một mình trong căn phòng không
người. Mỗi loài hoa mang một truyền
thuyết riêng, câu chuyện riêng về cuộc
đời mình. Có câu chuyện vui, có câu
chuyện đau xót. Anh lắng nghe hết và tự
kể trong căn phòng không người.
122
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Gió mang đi của anh ánh lửa và hơi


ấm, que diêm xoè lên rồi tắt đi ngay. Anh
chậm lại ở góc phố, kéo áo che gió, quẹt
lửa. Điếu thuốc lúc nửa đêm và que diêm
cháy đến hết giữa ngón tay lóng ngóng
cho anh nhìn thấy ai đã lấy phấn vẽ lên
góc phố một bông hoa. Lại hoa, hoa Đà
Lạt. Ngày xưa, anh cũng từng mang phấn
viết lên cột đèn một lời hẹn. Chuyện cũ xa
lắc xa lơ rồi. Chỉ còn dư âm là mỗi khi có
dịp về thành phố tuổi nhỏ, anh cứ đòi bạn
chở qua phía ấy, nhìn xem có ai chờ anh
không. Có ai chờ anh không? Có ai chờ
dưới ngọn đèn đường?... Muời năm qua,
chuyện tuởng dễ quên thì cứ theo suốt
cuộc đời người ta như một lời hỏi. Ừ, thì
cũng biết rằng chỉ có hoa cỏ là biết đợi
chờ, dù anh chẳng còn bao giờ hò hẹn.
Hoa Pensée xếp năm cánh không cân
xứng, rất yêu kiều, hình như mỗi cánh hoa
pha màu một khác. Đó là hoa tư tưởng.
Tặng hoa Pensée là tặng một lời mến
thương ý nhị và kín đáo. Nhận hoa Pensée
là nhận niềm hy vọng. Đà Lạt biết bao cỏ
123
TRANG HẠ

hoa. Anh không gọi tên được bông hoa


của mình. Tìm đâu giữa thành phố núi đồi
cỏ hoa này? Lần trước anh lên đây, cũng
vào mùa Noel, có người đàn ông cứ nhìn
mãi lên tháp chuông nhà thờ Con Gà, lẩm
bẩm nói với anh rằng hạnh phúc thì chẳng
bao giờ là đủ. Ông ấy đi qua chiến tranh,
đã đánh mất tuổi trẻ và hạnh phúc ở
quãng đời đó. Giờ đây ông cứ nói câu ấy
với tất cả những người qua đường. Vì hạnh
phúc chẳng bao giờ là đủ đầy nên anh trở
lại vào mùa này, không thấy người đàn
ông mất trí năm trước nữa. Hẳn ông đã
tìm được cuộc sống ít đau khổ hơn. Anh
trở lại, đi trên những bậc đá lên đồi mà ở
thành phố, đã hàng trăm lần anh mơ thấy
nó, mơ thấy mimoza vàng hửng chân đồi
sương, và dã quỳ vàng héo hắt trong
chiều vắng.
Mùa Noel, người dân Đà Lạt trầm
lặng hơn, nhịp điệu ấy gõ đều lên thành
phố vốn rất êm đềm khói sương. Trái
thông khô bất ngờ, thảng thốt rụng về cỏ
xanh. Người lạ thích thú thả bộ qua những
124
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

con dốc không tên. Người xa về lại thì cồn


cào nhìn lá lật mình trên những giàn su
xanh, đêm gió về trên những rặng thông
sau nhà. Không có màu sắc, âm thanh gì
là không gợi về những điều xa thăm thẳm.
Anh thọc tay sâu vào túi áo khoác,
tìm đường trở về.
Mùa đông đi qua trên đầu. Anh chạm
tay vào cánh cổng gỗ và ngoái lại. Đà Lạt
sau vai say ngủ êm đềm. Thành phố của
truyền thuyết, ngôi sao ngủ mơ trên đỉnh
thông Noel, bụi dã quỳ còn âm thầm run
tay vẫy, tàng Mimoza nhắm mắt anh cũng
nhớ màu lá nửa xanh nửa bạc... Căn
phòng anh chỉ có một chiếc ghế, chờ đợi.
Anh rũ áo ở cửa. Vẫn còn nghe tiếng gió
ngàn thông, bay về từ truyền thuyết của
một tình yêu, than thở suốt năm suốt
tháng...

Mùa kỷ niệm

125
TRANG HẠ

Vứt tốt sang sông

Khi đó, tôi đang thu xếp sách vở,


định lên văn phòng Hội sinh viên trả lời
nốt những câu hỏi thảo luận trên diễn đàn
online. Chúng tôi giúp sinh viên khoá dưới
chuẩn bị hoạt động "Tiếp sức mùa thi" dự
kiến khởi động sau hai tháng nữa. Điện
thoại di động rung. Mẹ gọi điện cho tôi.
Thật lạ, mẹ tôi thường kinh sợ những cú
điện thoại di động như kinh sợ cái hoá đơn
thanh toán điện thoại mỗi ngày mùng 10
đầu tháng. Tiếng mẹ tôi trầm đi: "Hương
ơi, con có quà!". "Dạ, quà của ai hả mẹ?".
"Một bàn cờ cũ!". Mẹ im lặng rất lâu.
Tôi tưởng giây phút ấy cơn gió đột
ngột nào xuyên qua tôi trong căn phòng
kín, hay là chính nỗi đau làm tôi trong
suốt và run rẩy. "Con nên vứt đi con ạ! Nó
vừa chết rồi, con giữ làm gì!"
Tim tôi thắt lại trong một linh cảm mãnh
liệt.

126
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

***
Quyền cao to, trắng như cục bột, tay
chân vạm vỡ, mười năm học karatedo.
Bỗng dưng một hôm bỏ đai bỏ thầy theo
Nhu Quyền, tập những xà, những báo,
những đao thương, kỳ dị và không tưởng.
Nhưng mỗi khi ngồi vào bàn cờ, Quyền lại
như người lên đồng, kiên quyết Soái đỏ và
kiên quyết thắng. Tôi chuyển từ bạn dế,
bạn bắt ve thành bạn cờ, tóc dài ra, môi
thắm dịu dàng. Vậy mà ngồi với Quyền là
bị hút hồn theo cái cười thách thức và
tiếng cành cạch đế cờ gõ lên mặt gỗ cũ
thả những nỗi nghi ngờ rực rỡ rơi vào
trong sâu thẳm.
Một giai một gái đánh cờ suốt hai
ngày một đêm liên tục, chuyển quân cờ
như vờn nhau, xả quân cờ như tát vào
mặt. Quyền kiên quyết đòi thắng mà tôi
giữ quân khư khư, đánh như chọc tức vào
mặt anh hàng võ! Quyền ngồi xổm trước
bàn cờ gỗ cũ sứt sẹo, đầu gối lút tai, tay

127
TRANG HẠ

vân vê gấu quần. Cái tướng đánh cờ xấu


quá, bảo mãi mà không chịu sửa.
Hắn nghĩ ngợi kiểu gì mà thường bất
động, im lặng, mi mắt dướn lên cái nhìn
trống rỗng. Rồi bất thần chộp lấy quân cờ
như sợ bị cướp mất, Quyền đánh xóc
nhanh như chớp giật. Tôi không nề hà vỉa
hè, thích nhất là mang hẳn bàn cờ ra
quảng trường lăng Bác đèn sáng gió lồng
lộng, kê dép ngồi nhẩn nha vừa đi tuần
trên tám mươi mốt điểm kỷ hà đan nhau
vừa cười khúc khích.
Buổi tối có trăng, Quyền mang ghita
ra gảy, từ tối cho tới khuya, cả ngõ dỏng
tai nghe. Những bản nhạc không buồn
không vui, man mác một điều gì như một
nỗi niềm khó gọi tên. Tôi bảo, thi đại học
đến nơi rồi, đàn địch gì nữa. Cậu đẹp giai
như thế, cần gì đàn, các em đến ầm ầm
đuổi đi chẳng hết ấy chứ! Quyền chẳng
buồn trả lời.
Thế là những đêm trăng, Quyền cứ
mang đàn ra gảy, hành hạ cả ngõ bằng
những giấc mơ tuyệt đẹp song đầy mâu
128
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

thuẫn. Tiếng đàn, ánh trăng, một con ngõ


dắt xe đạp tránh nhau còn chật, một cuộc
sống đầu gối quá tai...
...Tôi vào đại học, Quyền thi trượt
hay đỗ chẳng biết vì sau đó xách balô
nhập ngũ, sung ngay lên biên giới. Người
trong ngõ chỉ bàn nhau, nó có tính thất
thường của thằng cha bất cần đời. Có
người lại nói, nó đã nhìn thấy vận của nó
ở trên bàn cờ tướng.

***
Quyền kiên quyết Soái đỏ và kiên
quyết thắng. Nên ở đâu cậu ta cũng có
người quý và người sợ. Tôi hai năm liền
xung phong vào đội sinh viên tình nguyện
cùng Đoàn trường lên các vùng dân tộc
khó khăn hoạt động, vì hy vọng trên
đường núi bất chợt nhìn thấy cậu bạn cũ
mười năm bắt ve đổ dế trong Bách Thảo
xuất hiện trên đường. Thế mà khéo quá,
chẳng bao giờ gặp.
Năm thứ ba đại học, khi tôi đi chiến
dịch tình nguyện không vì Quyền nữa thì
129
TRANG HẠ

lại gặp Quyền. Cậu ta giải ngũ, đang trên


đường về Hà Nội. Tháng sáu, hoa phượng
rực những con đường thị xã. Ngồi uống
chén trà mạn ở thị xã Hà Giang chờ
chuyển xe, trong cái oi ả của buổi trưa
cuối tháng sáu, Quyền bảo, đánh tạm ván
cờ. Hai đứa nhịn cơm trưa, vần quanh
tấm ghế mục giữa quán, người xem vây
quanh dần thành một đám lớn. Một tiếng
đồng hồ trôi qua, Quyền đang ép tôi, tấn
nguyên một dàn Xe-Pháo-Mã-Tốt sang
thịt Soái.
Ngay từ lúc mới vào ngồi ván cờ,
chưa đi nước nào tôi đã thấy gai gai, sờ
sợ… Quyền không còn là Quyền nữa!
Không phải là Quyền da trắng bóc, tay
chân vạm vỡ của năm mười tám tuổi
đánh đàn dưới trăng, đánh Xà quyền dưới
trăng cạnh khóm mai tứ quý nữa. Quyền
đen và gầy đi, khuỷu tay nhô ra, răng ám
khói thuốc. Và Quyền chọn Tướng, vênh
váo trắng.
Soái đỏ tôi dịch sang chỗ Sĩ, cả nửa
bàn cờ bên tôi trống trơn, không còn quân
130
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

gì để che chắn. Quyền gian hùng và thao


túng, cậu ta dàn quân ép tôi phải chết.
Pháo trắng chễm chệ ở chỗ Xa cửu, Xe
trắng hầm hè ở Thất nhị, Tốt sang sông
chiếm cứ chính yếu huyệt Hoa tâm và Mã
trắng chờ chiếu Soái. Thế trận Trường
kình thụ thủ dâng hẳn Xe-Pháo-Mã-Tốt
sang theo chiến sách Tứ tử liên công, cậu
ta động vào con nào là có thể giết tôi con
đó.
Song tôi đã thấy lại Quyền của
những trắc ẩn và bất cần xa xưa, khi tôi
nhìn thấy con Tốt sang sông. Tại sao
luôn phải dựa vào Tốt sang sông? Vì sao
Quyền đã có tất cả để chiến thắng song
vẫn phải lụy tới một con tốt sang sông?
Hay đó chính là một yếu huyệt, như một
người dù có rất nhiều tư chất tốt song
chưa tìm thấy niềm tin trong đời, chưa
tìm ra lý tưởng?
Xe bát lục của tôi tiến tam chiếu
Tướng, Quyền vô tư Tướng lùi để tránh.
Tôi lờ mờ nhận ra điều gì đó. Trường kình
thụ thủ, cá Kình quật sóng dữ dội đánh
131
TRANG HẠ

dập đầu đối thủ. Song tôi không phải nam


nhi đại trượng phu, tôi chỉ là một cô gái
mới hai mươi mốt tuổi, cần phải tránh
sóng to gió lớn trên bàn cờ để kiếm con
đường đi tới. Nên tôi lùi xe lại vị trí cũ, tái
chiếu Tướng!

***
Lùi một bước sóng êm bể lặng. Ai nói
câu đó trong đời? Trên bàn cờ tôi dùng
những quân cờ bé bỏng đối thoại không
ngừng với Quyền. Quyền ơi, thắng thua
thành bại nào có ý nghĩa gì với chúng ta -
hai chúng ta? Song Quyền chỉ câm lặng,
đầu gối quá tai, chộp quân cờ như ăn
cướp rồi đi mê man như lên đồng. Tướng
lùi, trong khi hai Sĩ trắng của cậu trì đốn
ở sáu và Hoa tâm, Tượng trắng cũng
bỗng dưng bị đờ đẫn. Thế trận đột ngột
chuyển. Xe tôi vừa lùi đã chiếm được đỉnh
tuyến yếu hại của dinh trắng.
Quyền bất nhẫn dịch Tướng lại vị trí
cũ, tôi thối Pháo đỏ về một ô, Quyền lui Sĩ
rồi chuyển đến chắn Mã của tôi dồn tới.
132
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Quyền bị gài vào thế Dẫn Xà Xuất Động,


Tướng trắng của cậu bị điệu ra tận trận
tiền, cuống quýt chạy vòng trong khi Tứ tử
liên công của cậu ta chết dí trên nửa bàn
cờ phía tôi. Tôi thắng, ngơ ngác. Còn
Quyền hực lên, giữa đám người xì xào, rứt
những sợi thuốc từ túi áo ngực, vấn thuốc
hút nhả khói cập rập. Làn khói bồ đà thơm
ngao ngán, ngầy ngật và khe khé bất
thường.
Bí thư Đoàn trường đến, rẽ đám
đông, cầm tay tôi dắt lên xe. Quyền nhìn
theo cái nắm tay Đình ôm gọn bàn tay tôi,
mắt đỏ lên, sừng sựng.
Năm đó, tôi đi tình nguyện về thì
Quyền đã sang Đức. Cậu ta sang theo
đường du lịch rồi trốn ở lại làm ăn luôn.
Trời ơi, tôi chỉ đi có ba tuần thôi mà. Hộ
chiếu ít nhất phải làm hai tuần mới xong,
rồi còn visa, thủ tục, tiền bạc, cậu ta mới
chỉ chơi với tôi một ván cờ, đã nói chuyện
gì với nhau đâu?
Hay vận của Quyền đã tới, cậu phải đi?

133
TRANG HẠ

***
Văn phòng đã hết người, tôi còn cố
nán lại thu xếp đồ đạc. Mười tháng làm
một nhân viên văn phòng váy ngắn áo sơ
mi trắng, ngồi ghế êm và máy lạnh. Tôi đã
nghĩ gì khi xin ông sếp cho tạm nghỉ ba
tuần để về trường đi tham gia một mùa hè
tình nguyện cuối cùng?
Ông sếp Đài Loan mỉa mai, cô hãy
tình nguyện tuỳ ý, tình nguyện đến khi
nào cũng được. Tôi tiện miệng nói luôn,
nếu vậy tôi không thích làm một con Tốt
áo quần sạch sẽ ở đây, tôi không muốn
tiến dần để mơ một ngày nào đó sang
sông, thành một cái gì đó với quyền lợi
nào đó. Tôi đi đây!
Quyền qua thời kỳ cửa sổ đã phát
bệnh, ngay từ khi ở Đức. Tôi dựng xe nhờ
hàng tráng rọi ảnh Konica đầu ngõ, xốc túi
trên vai, dò qua đường sang phía quán bia
số 5 Ngọc Hà. Sau quán bia là khoảng sân
rộng dưới gốc mấy cây bàng, đặt mấy
chiếc ghế đá lạnh lẽo. Quán bia đóng cửa
134
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

từ tối, mùi bia chua thoang thoảng lẫn mùi


lá cây lên nhựa nồng và hắc. Ánh trăng
xuyên vỡ tàn lá bàng rơi, lẫn vào bóng
đèn cao áp quanh đường Lăng toả sáng
lạnh tanh.
Những quân cờ lăn ra trong tay lơi,
Quyền nằm ngủ ngoẹo đầu trên ghế đá,
nước dãi ròng ròng chảy xuống má, xương
bả vai nhọn hoắt bên trong tấm áo may ô
rộng. Những con muỗi no căng máu lăn ra
chậm rãi quanh người Quyền.
Bàn cờ thay cục diện nhanh đến
không ngờ. Ván cờ giờ Quyền lầm lụi chơi
một mình. Quyền đã quay về Hà Nội, gầy
nhom, hình săm nhằng nhịt. Quyền ôm
bàn cờ gỗ sứt mẻ chơi một mình và ngủ
vạ vật như một người không còn gì để tin
trong đời, chỉ cố giữ lấy chút tư cách là
không từng làm hại ai.
Anh trở về để giữ quân Soái đỏ, song
cho đối thủ không phải một mà hẳn ba Tốt
sang sông, như tự hỏi mình: Nói gì đây với
cuộc đời?

135
TRANG HẠ

Ván cờ tàn hôm nay ba quân Tốt


trắng đã dồn Soái lánh vào chỗ của Sĩ, Tốt
sang sông chiếm Thượng phong, thong
dong đoạt vị của Tượng, ngồi song song
dòm Soái trên ô nhị và ngũ. Trận cờ tàn
này từng được mệnh danh Nhu thủ long
đàm, thế cờ dữ như đầm rồng hang cọp.
Thôi thế còn gì nữa. Quyền tự dồn mình
vào đất hiểm. Song cũng lạ, Soái của
Quyền vẫn còn Xe-Pháo-Mã bên đất người,
mà sao anh đã ngủ chật vật mất rồi?
Hay trong lúc thất vọng, đêm nay
chơi cờ một mình, Quyền không thiết
thắng thua với vận số, với đời mình?
Tôi ngồi xuống, giết muỗi quanh chỗ
anh nằm, lòng vừa buồn bực vừa thấy bất
nhẫn. Những con muỗi này giờ cũng đang
mang trong nó mầm bệnh AIDS, nhưng
trước khi chết nó còn biết giãy giụa, nó
còn muốn sống. Nó không buông xuôi,
Quyền ơi!
Tôi nhặt quân Mã tam thoái, điệu Mã
sang biên, biến Mã thành quân cờ Ngoạ
tào thôi sát. Chờ Xe trắng chạy sang giữ,
136
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

tôi bặm môi tiến Pháo bát lên tam, bắt Xe


trắng lui tôi tấn tiếp Mã đỏ nhất lên tam.
Thắng!!!
Ba quân Tốt trắng thượng phong
kia dù sao cũng không bao giờ thoát
được tư cách Tốt! Chúng sẽ không thể
làm nên điều gì nếu Soái của Quyền lúc
lâm trận hiểm vẫn đường hoàng điều
binh khiển tướng.
Đêm oi bức vô cùng, nền trời rạch
ngang một lằn chớp bạo liệt. Cơn dông sẽ
đến khi chúng ta ngủ quên trong những
căn nhà hộp bít bùng. Hay tôi sẽ ở lại đây
đón cơn dông bên cạnh người bạn thơ ấu?
Để ít nhất tôi cũng có thể hiểu ra rằng,
mình có thể khác đi, có thể là một người
rất khác, say đắm và cực đoan như
Quyền? Hay là tôi sẽ về ngủ, sẽ như chưa
bao giờ trắc ẩn, để sáng mai kịp lên
chuyến xe sớm đi Cao Bằng, cùng những
sinh viên trong đội tình nguyện số Một của
trường, chuyển theo những hòm sách
công tác Đoàn - Đội lên cho những chi
đoàn vùng cao, cùng những tấm khăn
137
TRANG HẠ

quàng đỏ làm quà cho thiếu nhi, những cơ


số thuốc dự phòng dành cho chiến dịch
chăm sóc sức khoẻ, thăm hỏi các gia đình
thương binh liệt sĩ dịp cuối tháng Bảy này?
Sáu giờ sáng. Sân trường lác đác mấy
Đoàn viên đến sớm, áo xanh mũ tai bèo tề
chỉnh, cõng balô bồn chồn đứng chờ ở đầu
xe, bên những thùng đồ bọc giấy trắng và
túi cá khô, moi(*) khô khổng lồ của cả
đoàn. Đình buông balô phấn chấn chạy
đến bên tôi, cầm tay lắc lắc nói: "Anh
không dám gọi điện nhắc em dậy vì sợ cha
mẹ mắng. Anh biết em sẽ đúng giờ. À,
đêm qua ngủ có ngon không?".
Khi Quyền dậy, chắc chắn Quyền
không biết tôi đã ở bên, giải nốt hộ anh
thế cờ tàn, và ngồi lặng lẽ suy nghĩ suốt
một đêm dài.

***
Bàn cờ lớn đã dọn, quân Tốt dũng
mãnh sang sông không mảy may suy tính.
Cơn lũ sớm thổi băng cây cầu bé xíu
vắt ngang dòng suối. Đình mang quà của
138
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Đoàn trường cùng năm sinh viên tình


nguyện lên đồn biên phòng cách bản mười
cây số, liên hoan giao lưu từ đêm qua
không về kịp. Suốt đêm mưa núi ầm ầm,
nhà chủ tịch xã cũng dột, ướt hết đống
sách và tài liệu tuyên truyền sinh đẻ kế
hoạch hoá gia đình của toàn đội gửi ở đó.
Bữa cơm sáng vừa sống vừa sạn, anh em
mệt mỏi nhai, mấy cô gái tấm tức về cái
nhà tắm hở chiều qua bị trai địa phương
ném đá trêu chọc. Tôi bắt đầu phát cáu,
kiên quyết yêu cầu mọi người khẩn trương
thu dọn và phân công lại quân số của ba
nhóm. Nhóm ba phụ trách hậu cần bị điệu
bớt một người theo tôi lên gặp bí thư Đoàn
xã bàn về cây cầu qua suối.
Trưa đến, cây cầu xong, đã có thể đi
tạm sang bên kia suối cũng là lúc tay tôi
rớm máu, máu khô đi lại tươm ra vì đá
cào. Bí thư Đoàn xã kể toàn chuyện cười.
Có người hát, một câu hát dân tộc về một
phiên chợ, người con gái theo ngựa xuống
chợ, chờ mãi người bạn tình. Người bạn
tình ở đâu, có quên ta không? Người bạn
139
TRANG HẠ

tình đi đâu để phiên chợ buồn tẻ không


tiếng ngựa hí quen thuộc, màu áo quen
thuộc, bát rượu say quen thuộc?
Cây cầu có vẻ vững. Tôi lần tay vịn đi
thử sang bờ kia. Tới giữa suối, Đình bỗng
hiện ra sau chỗ ngoặt, vai vác một bao
thịt hộp, lương khô, đồ lưu niệm của các
anh lính đồn biên phòng gửi tặng, môi nở
nụ cười rạng rỡ, vẫy tay gọi tôi sung
sướng: "Hương ơi!".
Tôi ngẩng lên nhìn Đình, bàn chân
đột nhiên hẫng đi, trượt qua mấy tảng đá
trơn nhẵn tôi ngã soài xuống suối, đầu óc
tê điếng chỉ kịp bám vào một thân tre làm
chân cầu cắm giữa lòng suối. Đình buông
bao quà nhảy xuống suối, Mấy đoàn viên
từ bờ bên này cũng lao sang đỡ, Đình gỡ
tay tôi ra khỏi gốc tre sắc, cùng mọi người
dìu tôi về phía bờ. Tôi không bước nổi
nữa, đôi chân bầm giập sưng tím. Nước
mắt tôi bắt đầu trào ra nóng hổi.
Giá tôi nhìn thấu qua được thời gian
và không gian của tuổi đôi mươi, qua nỗi
giận hờn, qua những thử thách suốt mùa
140
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chiến dịch, nhìn thấu qua được cả tâm hồn


trong veo và giản đơn của Đình. Giá nhìn
thấu được nỗi cô đơn của tôi. Người bạn
tình ở đâu. Người con gái xuống chợ. Chờ
mãi...
Đêm lặng lẽ, một vài vì sao hé ra sau
mây núi bị gió thổi bạt. Khí núi âm u.
Đoàn sinh viên tình nguyện vừa làm xong
đêm liên hoan chia tay cùng đồng bào Xàn
Châu. Phần thưởng cho các em thiếu nhi
tích cực tham gia sinh hoạt hè cùng các
anh chị là khăn quàng đỏ. Từng tấm khăn
quàng đỏ rực như ánh lửa đêm rừng được
các em thiếu nhi quàng ngay trên vai gầy,
áo phong phanh trong gió rừng. Tôi đã
từng mơ ước tấm khăn quàng đỏ tươi đẹp
như thế trong suốt thời học trò. Một tấm
khăn mới, tươi thắm, được nâng niu và gìn
giữ. Một tấm khăn đỏ, đẹp như của những
đứa bạn con nhà giàu.
“ …Khăn quàng đỏ tươi, em yêu ,
em mến yêu…”
Phải những mơ ước thầm lặng ấy đã
giúp tôi đứng vững trong những giây
141
TRANG HẠ

phút cô đơn và khắc nghiệt nhất? Và


trong những em nhỏ nắm tay hát bên
đống lửa hôm nay, ngày mai ai sẽ tiếp
tục mang khăn về bản, về giữ gìn tiếp
ngôi trường tiểu học đã được bàn tay
sinh viên tình nguyện dựng lên trong
mùa hè này?
Bạn bè - đồng đội - sinh viên khoá
sau đã chia nhau nằm úp mặt ngủ bên
nhau trên những chiếc sạp dựng chắc
chắn trong mấy ngôi nhà dân trong bản.
Ba tuần tình nguyện, ai cũng đen chắc ra,
mạnh khoẻ, ăn to nói lớn, làm ào ào, đụng
đâu gọn đó, tính cách và rắn rỏi. Ba tuần
cái chân tôi đã khỏi, đi lại hơi chậm song
kịp cùng mọi người. Không ngờ mùa hè
cuối cùng trong đời sinh viên của tôi đã
kết thúc bằng một tai nạn đáng tiếc. Chắc
chắn Đình sẽ chịu khiển trách khi về
trường.
Tôi ngồi đầu sàn, ngôi nhà sàn duy
nhất còn sót lại của trưởng bản, nhìn về
phía Nam, phía Hà Nội. Gió núi ào ào đầu
hồi nhà, tiếng mõ trâu lọc cọc ngoài
142
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chuồng. Cái chuồng này đoàn sinh viên


tình nguyện định làm tặng cho trưởng
bản, một thương binh hồi chống Mỹ, song
ông đã bảo, thành thực:
- Tôi cảm ơn! Nhưng các anh các chị
đã tình nguyện thì làm việc gì mà người
dân không làm được ấy. Còn những cái
đơn giản, lao động chân tay này, chúng tôi
tự lo được. Không có anh chị chúng tôi
cũng lo được. Chúng tôi cũng cắt lúa được,
lợp chuồng trâu được, rồi chúng tôi cũng
sống được.
Chúng tôi đã dành một ngày công
ấy để lập thư viện cho xã. Bí thư Đoàn
trường lại lên đường về xuôi, kêu gọi tài
trợ, đi các nhà xuất bản xin sách cũ tồn
kho, đi xin một chuyến xe ngược Cao
Bằng. Trước khi đi, Đình hỏi tôi, có nhớ
nhà không, hay nhân dịp này về Hà Nội
trước để chữa cái chân cho lành hẳn. Và
Đình đã hạ giọng: “Anh sẽ lo về em vô
cùng!”.
Đêm tĩnh lặng. Đình đến bên tôi, nắm
lấy đôi tay tôi hà hơi ấm. Anh thân thiết
143
TRANG HẠ

và gần gũi thế. Một làn hơi ấm thoảng qua


tóc tôi như một cái hôn tha thiết. Đình áp
bàn tay tôi lên má, dụi vào những vết
xước trong tay tôi và bảo:
- Anh đã tranh thủ hôm về trường lấy
sách, bàn với thầy cô trong khoa và trên
ban giám hiệu. Em về trường đi, học thạc
sĩ và làm công tác Đoàn với anh!
Chắc Đình ngạc nhiên lắm khi anh
hôn tôi cái hôn đầu, nhận ra nước mắt tôi
đang chan chứa. Trái tim tôi đang trôi
ngược chiều nụ hôn đầu. Niềm tin? Quyền
ơi, thì ra tôi không truyền được niềm tin
của tôi cho anh, cũng như không truyền
được sự sống của tôi cho anh nữa. Còn
chăng là ván cờ tàn trên bàn cờ cũ thấm
đẫm nước mắt một kiếp làm người.

***
Ngày đưa Quyền, giờ Thân, sau ba
giờ chiều, thầy chùa nhắc đi nhắc lại mãi
phải hạ huyệt lúc cuối giờ Thân, không để
qua giờ Dậu mà con ma dữ về quấy, nên
chắc nhà Quyền vội vã lắm. Chắc không
144
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chần chừ, không có gì mà chần chừ. Bệnh


viện lại gợi ý hoả táng, nên thiêu cho
người sống người chết đều nhẹ nhõm.
Đừng làm khổ nhau khi phải tìm người cải
táng một con bệnh AIDS. Thế là kết hợp
kim cổ, hoả táng trong một giờ tốt. Âu
cũng là một cuộc đời!
Ngày đưa Quyền đi buổi chiều tôi
bận. Cuối chiều tôi đưa bản báo cáo thành
tích mà bí thư Đoàn trường sẽ đọc tối nay
trước quan khách, đã đánh máy sạch sẽ
qua văn phòng Đoàn, một nụ hôn phớt
qua tai Đình trong ánh đèn nêông sáng
loá: "Cảm ơn anh! Không có anh, em sẽ
hụt hẫng thế nào!".
Tôi đã thành thật trong từng giây
phút sống, từng giây phút cùng đoàn
quân áo xanh vượt suối Gấp, ăn gạo nếp
trừ bữa trên bản Xàn Châu, từng đêm
hát với những em thiếu nhi áo phong
phanh trong gió rừng. Tôi đã thành thật
với tuổi sinh viên của tôi, tuổi trẻ của
tôi, những năm tháng chúng tôi gắn bó
với phong trào. Những giấc mơ đã trôi
145
TRANG HẠ

qua song tôi không tiếc nuối. Có những


giấc mơ không thành sự thật nhưng điều
quan trọng là tôi đã sống thực sự là
sống với khao khát cháy bỏng được
vươn tới.
Buổi chiều xuống thật nhẹ nhõm
trong thành phố. Những đám mây ửng tím
chất đống phương xa, sau những hàng cây
xôn xao dọc đường mới. Tôi chạy xe ra
đường mua một bó hoa dành cho Đình
đêm nay. Một chút riêng tư dành cho nhau
trong ngày vui chung của bạn bè sinh viên
tình nguyện. Năm giờ rồi, đã qua giờ Dậu,
ngã tư đèn đỏ hơi lâu. Có một điều gì đó
nhói lên trong tôi lặng lẽ. Trời xanh quá,
mùa thu rộng rãi vô cùng. Một trái bóng
bay màu da cam tuột dây bay lơ lửng trên
trời, lãng đãng khuất sau nghìn trùng mây
trắng đang chuyển màu xanh thẳm vô
thường.
Bây giờ là khi nào? Nắm tro của
Quyền lửa đang tan ra trong giờ tốt ngày
tốt. Một ngày nào đó tôi có thể trở lại giây
phút này không, khi tôi hai mươi ba và tôi
146
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

đang nức nở khóc giữa ngã tư đông người


qua, nước mắt ròng ròng, cổ họng nghẹn
thở và trái tim tan nát, vào lúc năm giờ
hai mươi chiều một ngày rất bình thường?
Trái bóng da cam đã mất hút sau
những từng mây mùa thu xanh thăm thẳm
tuyệt vọng. Ai vứt con Tốt qua sông một
đời không đoái hoài? Quyền ơi, tạm biệt!
Người đàn ông duy nhất mà tôi yêu!
Cao Hùng 29/12/2003
Vứt tốt sang sông

(*). Moi khô : Tép riu phơi khô

Xa Xứ

Đầu tiên là một cái vỗ vai kẻ cả và


quyền uy: "Cô ở đâu ra? Cô vào nghề lâu
chưa? Cô một mình mà sống được à?".
Hình như ông ta thôi không nghe câu trả

147
TRANG HẠ

lời khi những quan khách đầu ngành bắt


đầu diễu dọc dãy hành lang hội thảo quốc
tế. Ông ta hào hứng đi tới, tay đưa ra
trước đón sẵn những cái bắt, đôi chân
ngắn đung đưa dưới bộ comple nặng nề.
Những cầu thang nghẹt người, đám
sinh viên lăng xăng ôm từng đống mô
hình chạy dọc cầu thang bộ. Ông Vụ
trưởng giương đôi lông mày dựng ngược
Hán gian lên, sau đó là cười, là hỏi mà
không cần trả lời. Những giáo sư thất thần
đứng ngó đám máy ngùng ngoằng dây rợ
trong một tưởng tượng rùng rợn về bệnh
viêm phổi cấp tràn về gần thành phố.
Trong không khí đặc quánh của rừng
máy điều hoà không khí chạy ầm ầm và
mùi tương dầu ngao ngán trong khẩu vị
Trung Hoa len lỏi giữa những thực khách
cao cấp, ông ta sững sờ đứng bên tôi, thọc
tay ôm lệch eo, trơ trẽn: "Cháu có rét
không? Có ăn được không? Có thích
không?"
Bữa trưa tẻ nhạt giữa những câu tâm
tình bất bình thường với cái giọng nghẹn
148
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

mũi và đôi chân không ngừng đung đưa


dưới gầm bàn. Ông ấy trở thành bậc tiền
bối, trở thành cứu tinh, trở thành con gà
trống ra sức hót bên cạnh những hộp cơm
giấy Bendan kiểu Nhật ăn dở ngập tương
dầu thổ dân Đài Loan. Đại để là chúng ta
còn một ngày rưỡi nữa để nói về tương lai
của em trong thành phố này, nơi đất nước
này và không thể không đàm phán kín hai
bên trước khi đạt được một thoả thuận về
hợp tác và phát triển, vì lợi ích của hai
chúng ta. Are you ready?
Màn đêm rực rỡ và thô kệch bởi từng
chùm đèn hoa xanh đỏ làm duyên táo tợn
trên nóc hộp đêm. Những chàng
Bartender gầy nhẳng và nổi loạn giữa đám
ly cốc tưng bừng coctail. Quan khách rũ
rượi sau từng tràng pháo tay rầm rĩ chào
mừng những người đẹp sung sức mười sáu
tuổi ra sân khấu, trụ một chân run rẩy sau
tấm váy trơn truội và ngắn đến bàng
hoàng. Hình như tôi không phiên dịch
được tiếng huýt sáo man dại và những cái
nhìn móc vào tâm điểm vòng váy xoè.
149
TRANG HẠ

Người đàn ông lại xán đến, vung vẩy


ly rượu xanh len lét trong nắm tay ú, cười
tình, những ụ thịt trên má rung lên hào
hứng: "Từ giờ cho đến trước buổi bế mạc
hội thảo sáng mai, anh với em phải kiếm
được một chỗ ngồi nói chuyện riêng với
nhau về việc đó. Đừng đùa với tổ quốc!"
Những vòng kim đồng hồ lăn tuồn
tuột từ đêm sang ngày. Taxi đêm trôi như
mộng du qua những quãng đường khu
ZhengQing không buồn đỏ đèn, trống rỗng
như tâm hồn. Tôi không lên phòng khách
sạn, tầng năm mươi tư, ngay trên đầu. Ở
đó nhìn toàn cảnh Cao Hùng chắc là đẹp
lắm. Khoả thân trên tầng năm mươi tư
chắc không cần tắt đèn, những con mắt
mặt đất sẽ tưởng đùi tôi là cánh sao lạc.
Tôi cầm chắc tấm danh thiếp thơm
nức loại nước hoa CK gợi dục, có ghi đè
lên mấy con số phòng nguềnh ngoàng như
nòng nọc, bình tĩnh thả nó xuống khe
thang máy khi hai cánh cửa thép chống
đạn bọc nhung đỏ tầng pub khép lại, che
khuất cái nhìn mơn trớn, kinh ngạc và tiếc
150
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

rẻ trên mặt ông ta. Ngón tay bấu chặt


hông tôi một cái rồi đành rời ra. Thang
máy đi xuống. Vĩnh biệt!
Tôi không tha thiết với những cơ hội
đòi tôi phải kịp thời nhặt nhạnh và thu vén
kia. Bởi tôi cần gì đâu trong nỗi cô đơn của
một người bị tàn phá và cướp mất thêm
một ngày nữa trong cuộc đời này? Những
cơ hội nào đổi được một ngày tôi sống mà
đành hối tiếc?
Hay là tôi sẽ trôi mãi như thế trong
cuộc đời, ở phía bên kia những chào mời
và thèm khát - như một xác đã tình
nguyện chết?

19/12/2003
Xa Xứ

151
TRANG HẠ

Bóng cũ

Ngày Danh từ Sài Gòn trở về, nhà


Thủy đã rước dâu được ba ngày. Bên nhà
cũ chỉ còn con Phượng ngồi nhặt thóc tr-
ước sân. Nhặt một buổi được lưng thùng
thì mỏi quá, con em út ngồi ngả trên hè
hát “Lý con sáo sang sông” nghe não cả
lòng. Danh đi lại qua cái hàng rào bông
bụt hàng chục lần, hàng trăm lần, muốn
mở lời hỏi, nhưng sao có nỗi buồn cứ
chực dâng lên nghẹn ngang cổ. Nỗi buồn
cắt ngắn lưỡi thằng con trai hai mươi hai
tuổi, đeo đẳng theo Danh lên chạc ba cây
ổi già nhẵn thín vết trèo. Danh ra vuông
tôm bỏ chùm lá Thuốc Cá, vòng vèo sao
lại ra chỗ bờ sông cũ.
Cậu trai ngồi thẫn thờ ném đất cục
xuống sông, hòn đất chìm nghỉm mất tăm
theo dòng nước đục. Đò máy từ chợ
huyện về xóm chạy qua quạt nước ràn rạt
vào những chùm lục bình ven sông,

152
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

duềnh những vầng hoa tím ngang tầm


mắt, nhức nhối.
Được hai ngày thì Danh không chịu
nổi, cậu bắt chuyến xe lúc chập tối từ
huyện ngoại thành về Sài Gòn. Xe đầy, lắc
lư ì ạch như một bà già xách cái làn nặng
trĩu, dúi đầu Danh vào cửa kính đau nhói.
Lúc đó, Danh mới nhận ra nước mắt mình
thành vệt, trên lớp kính mờ mờ bám đầy
bụi đường đỏ lừ. Hết những chờ mong.

***
Trưa hè nắng đổ lửa, hơn chục quả
cầu gió quay tít mù trên mái kho hàng, cái
nóng vẫn phả vào cửa hầm hập. Những
cơn gió hiếm hoi từ Bến Nhà Rồng không
len qua nổi những dãy container xếp chất
ngất. Ông Vẽ, bảo vệ mắc võng dù vắt
ngang lối đi độc đạo bít bằng rào B40, gác
chân lên cánh cổng, đánh giấc trưa quen
thuộc. Anh tài xế Thượng ngủ ngay trên
buồng lái chiếc IFA cũ nép dưới hiên kho.
Còn Danh, quanh quẩn ôm chồng Shift
Order và Lệnh xuất hàng buổi sáng, chữ
153
TRANG HẠ

tuôn vào mắt chứ đọc hiểu được gì nữa


đâu. Cái nóng trong kho quẩn với nỗi ngao
ngán trong lòng. Danh không tìm được
người nào khả dĩ cảm thông với cậu, để
cậu có thể trút hết nỗi lòng, dẫu chỉ một
câu nói: “Em thương cô ấy từ hồi hai đứa
còn trèo ổi, vượt rào tắm sông kìa!”.
Mỗi ngày Danh chỉ nghe những mệnh
lệnh cộc lốc: “Nào, đếm đủ hàng chưa để
còn ký vào đây!”. Thủ kho ra lệnh, chủ
hàng khẩn khoản. Tất cả đã lên chương
trình hết, đúng quy định! Một, hai, ba...
đủ dây hàng rồi thì đóng Công lại, bấm
Seal, Danh chưa bao giờ lầm số. Nhưng
sao cuộc sống của chàng trai quê cũng
phải cuốn theo trình tự do một ai đó, ở xa
tít tắp, định ra?
Như đã định ra Danh phải lên thành
phố hòng kiếm một cô vợ cùng dòng máu
Hoa Kiều, để người con gái ở quê chờ đến
mỏi, rồi lặng lẽ lên đò về phố huyện theo
chồng?
Anh Thượng đã dậy từ lâu, anh nằm
trên buồng lái ngắm nghía cậu trai mắt
154
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

xếch tuổi đôi mươi, mặt đần ra không sinh


khí! Nghĩ sao anh nhảy xuống, phủi áo
bảo Danh: “Mày có muốn lái xe nâng hàng
không, tao dạy cho! Không học thì đời nào
mày thoát khỏi cái kiếp đầu sai cho bọn
kho cảng này?”. Danh choáng, tưởng như
anh Thượng đọc được ẩn ức của mình. Anh
Thượng bĩu môi: “Mày giấu thuốc lá ở
đâu? Thèm quá lên xe tao. Đừng giấm
giúi, chúng nó lại có cớ mà đì!”
***

Tranh thủ những buổi trưa đợi bốc


hàng ở cảng, anh Thượng mượn cái xe
nâng cũ kỹ nhất kho, trả tiền dầu nhớt
đàng hoàng, cho Danh chạy thử! Gạt cần
lái sang trái, sang phải là nâng kiện hàng
lên, tiến tới số 3, lùi để số 1. Đến ngày
Danh chạy trơn tru, túc tắc nâng được
những dây hàng, biết đánh đống ngay
ngắn thì anh Thượng đột ngột biến mất.
Thay anh là một thằng cha lầm lì, chưa
đánh xong hàng đã chực chạy, đuôi xe
nhổng nhổng xả khói ngay cửa kho!
155
TRANG HẠ

Anh Thượng đổi chỗ làm. Anh sang


hãng Giao nhận Kho vận ngoại thương,
lãnh xe Công-ten-nơ 40 “phít”. Loại xe này
thường xuyên vượt tải cầu, lại nguềnh
ngoàng, hay bị cảnh sát giao thông hỏi
thăm, nhưng bù lại tiền lót tay nhiều hơn.
Anh Thượng biết chạy những đường “né
cầu”, “né cảnh sát” rất tài, và xe chạy
đêm thú hơn hẳn! Danh đâm bối rối. Nhất
là khi chịu khó chạy được cái chứng chỉ,
Danh lên làm tài xế xe nâng đàng hoàng
thì cái món nợ ơn nghĩa kia cứ thúc hoài
trong dạ.
Một bữa, anh Thượng lái Công gần
đến chân cầu Sài Gòn thì thấy Danh vẫy
rối rít trước mui xe. Anh cho xe chạy băng
qua cánh tay với của cậu trai, kịp ngó thấy
cái mặt cậu đen sạm hơn, rắn rỏi chứ
không khờ khờ thất tình như dạo trước.
Thế là mừng rồi, xe nặng lên dốc cầu,
dừng lại có họa là điên!

***

156
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Một ngày, bất ngờ Phượng lù lù xuất


hiện ở cảng, ngay trúng cái chỗ lối vào
độc đạo do ông Vẽ canh giữ, giữa một giấc
ngủ trưa. Cô gái quê mười sáu, tay nón lá
tay khép vạt áo vải trắng, lay ông già dậy.
“Bác ơi bác cho con hỏi thăm!”. Giấc mơ
kết thúc bất thình lình, ông già bật dậy
hoảng hốt, trợn mắt nhìn người khách lạ.
Trời ơi trời, sao cô lại đi đường này? Kết
quả là mấy người trong kho kéo lại, rồi
khen Phượng đẹp, vừa ngáp vừa bỡn cợt,
có phải cô em định xin vào kho làm việc?
Ồ, ở đây thiếu lắm, những cô gái xinh đẹp
như em thì các anh đi qua ngắm nhìn là
quên cả mệt mỏi nóng bức. “Sẽ mát rợi
như là sờ vào que kem ấy chứ lị!” Thủ kho
nhại giọng Bắc của Hồng Vân trên tivi
kênh 7. Cả bọn cười ồ. Danh lầm lũi chen
đám đông, kéo tay Phượng ra sân. Lần
đầu tiên, Danh cầm tay một cô gái mà
tràn đầy xót thương, hờn tủi, nhưng nhức
nỗi nhớ về một người con gái khác!
Cả buổi chiều, Phượng dọn phòng trọ
bé xíu mà bề bộn, bẩn thỉu của anh hàng
157
TRANG HẠ

xóm cũ. Danh về muộn, bỏ ra bàn bộ đồ


vải hoa li ti, có cả chiếc sơ mi màu xanh lá
chọn từ trong đống đồ si-đa chất trước
cổng chợ Bà Chiểu. Cô gái mừng rỡ, ríu rít
thay ra mặc vào, sau rồi mặt đỏ lựng đứng
bên góc bàn nước, nhìn lén anh, không
biết nói sao. Danh cũng chẳng biết nói
sao, cuối cùng thở hắt ra: “Mày lên đây
làm gì?”. Cô bé con chực khóc, Danh khoát
tay: “Thôi, mày ra đầu ngõ ăn cơm sườn
với tao!” Trời ơi, cái giọng này sao nghe
quen, như điệu nói của anh Thượng với
Danh dạo nào?
Một dĩa cơm sườn đầu ngõ chỉ năm
ngàn, hai ngàn cà phê đá cho Danh, và
cốc xá xị nâu đỏ cho cô gái quê nghèo.
Tính ra cũng kha khá, Phượng nằng nặc
đòi trả tiền. Mười sáu mà chưa bước qua
trẻ thơ, lại biết tính phần mình quá sớm,
sao Phượng mang cái tính giống hệt chị
Thuỷ xưa. Phượng kể, chị Thuỷ bấy năm
nay cứ vật vờ đi mãi con đường từ nhà
chồng về nhà bố mẹ. Cưới nhau chưa được
hai tháng, anh chồng phố huyện ôm hết
158
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

tiền bạc riêng tư theo bạn bè đi xuất khẩu


lao động Hàn quốc.
Mỗi lá thư về, chồng chỉ hỏi thăm vợ
mấy dòng tái bút, còn những chuyện lớn,
tiền đô gửi về, chỉ bàn với bố mẹ. Nhà
chồng cũng bưng kín việc tiền bạc lớn bé
trong nhà. Chị Thuỷ thành người ở không
lương, được nuôi hai bữa cơm ngày,
giường đơn chiếc kê ra góc cửa hàng xay
xát gạo mặt phố, để chị vừa ngủ vừa canh
chừng chiếc cần câu cơm của gia đình nhà
chồng. Gian buồng riêng hạnh phúc phải
nhường cho cậu em chồng sửa sang để
cưới vợ.
Như ở giá, như không chồng lại như
bán cả thân xác lẫn tâm hồn về phố, đêm
ôm bụng bầu lặc lè không trở được mình.
Chừng đó nước mắt, chừng đó nỗi niềm
Phượng kể xong mắt mũi đỏ lựng, còn mắt
Danh khô rang, đỏ đọc, trông càng xếch
hơn. Cậu lầm lì gẩy tàn thuốc rơi tõm
trong chiếc âu sứ ắp nước. Danh chỉ nói
câu này, làm Phượng chết điếng: “Mày
tưởng tao sẽ về nhà à?”
159
TRANG HẠ

Chim quyên ăn trái nhãn lồng tận nơi


nảo nơi nào, chứ đâu có bay ngang Cần
Giờ cho Danh ngó? Thôi, hết những mộng
mơ, ngày Danh nghe tin Thuỷ vác bao
thóc leo lên máy xát, trượt chân, mất cái
thai tám tháng mang thân con gái sắp
chào đời. Chính là ngày Danh điên khùng
lái xe nâng xông thẳng qua những dãy
Công-ten-nơ xếp lớp, chạy qua những
thân tàu cặp hông bến cảng. Từ kho ra bãi
một ngàn mét mà Danh chạy mãi trong
cơn đau bưng bít sặc xăng dầu, nồng mùi
da thuộc và những giấc mơ vỡ nát bên đ-
ường. Có thể trong tâm tưởng, có lần nào
đó Danh đã lái chiếc Sumitomo năm sức
ngựa quay lại Cần Giờ, đón được Thuỷ.
Chiếc xe như con thú dữ chồm lên, đâm
gãy barie cổng cảng lao ra đường lớn
nhưng bị cảnh sát chặn lại trên cầu Khánh
Hội, và anh tài rũ gục trên buồng lái, như
chiếc lá bị hun nóng, lả ra.
Danh không về Cần Giờ, Phượng cũng
không chịu về. Danh đành chở cô bé qua
quận Tân Bình, gửi nhà người quen để Ph-
160
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

ượng phụ nghề in lụa, in những danh


thiếp, vỏ hộp vặt. Đợi bao giờ đủ tuổi,
Danh cho Phượng đi làm thợ may liên
doanh.

***
Đúng một năm thì Danh gặp lại anh
Thượng. Anh bụi đời hơn và đã quyết tâm
độc thân, lại đâm ra nghiện Salem. Ngửi
khói thuốc, anh còn đoán được là loại nào.
Hai anh em ngồi đoán khói thuốc, đoán
mùi nước hoa đàn bà hết nửa buổi tối thì
phát chán. Quán bar đã chật, đèn lại nhức
mắt và váy thì chao ôi là ngắn. Các em đi
như hội, Danh bị liếc cháy mặt, anh Th-
ượng bảo về ngủ sớm cho khoẻ, mày học
tao mãi mà chưa khôn thêm à? Thấy
chúng nó thơm tho đã hoắng lên, chứ
cộng cả son phấn lẫn vòng vàng chưa
bằng cái gót chân gái cửa biển! Về quê,
cưới vợ đi cho quên hẳn cơn điên dạo nào!
Chà, sao anh Thượng ở tận đâu đâu
cũng biết vụ Danh húc đổ barie của hải

161
TRANG HẠ

quan, chạy một mạch định... về quê tìm


Thuỷ?
Những bông trứng cá dọc đường nở
hoa trắng, trong veo, gợi niềm thương nhớ
tháng mười trong lòng cậu trai trẻ. Thành
phố có những con đường mạn Tân Bình,
Gò Vấp còn nguyên đất đỏ, bụi mù trời
phủ dầy trên hàng rào dọc đường, giống
hệt con đường về quê biển. Danh nhiều
khi nghĩ, mình đã chết một lần khi bỏ quê
lên thành phố, chết một thằng Danh nữa
khi Thuỷ lên đò hoa làm dâu phố huyện,
vậy thì bây giờ sống là cộng thêm, là được
phải hơn mất, có gì mà đắn đo? Nhưng
những bông trứng cá dọc đường Danh đi
sao cứ bình dị và nhẹ nhõm thả những
chấm trắng lên vòm lá xanh như ngày
nào, không đổi thay?

***
Những ngày nắng, trời xanh vô cùng
trên những tàng cây từ bến cảng về khu
chung cư, buổi chiều Danh thường qua chợ
Bà Chiểu ăn dĩa cơm sườn cùng anh em
162
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

bốc xếp Quận Tư, tránh cữ nhậu quán ông


Sáu để vòng vèo sang tít Tân Bình thăm
Phượng. Danh bớt lầm lì từ khi nào! Tin
của Thuỷ đôi khi tới rất chậm, bì thư nhàu.
Phượng viết thư cho chị thường quên gửi.
Chỉ mỗi điều này Phượng đã làm người con
trai bồn chồn, làm những buổi ghé chơi
của Danh cứ lưng chừng, nấn ná và lẳng
lặng.
Một lần hai anh em ngồi quán cà phê,
nghe nhạc Ngô Thuỵ Miên, ngồi suông chứ
chẳng nói năng gì. Ngồi im để nghe người
con trai nào hát về người con gái nào,
trong một mối tình đầu đời mỏng manh và
rạn vỡ, xa xôi vô vàn. Phượng cứ ngọ
ngoạy đầu bồn chồn. Sau lưng Danh, một
cái đầu tabu rẽ ngôi giữa kiểu Đan Trường
rũ rợi nhuộm vàng hoe đang lắc lư, sến
không chịu được. Mắt Phượng sắc lẻm và
háo hức, chạm vào cái nhìn trừng trừng
của Danh, Phượng cụp mi, bậu môi: “Thì
thôi!”
Giọng nói ấy gợn lên một cái gì bất
ổn. Danh chộp cổ tay cô thiếu nữ tròn trịa
163
TRANG HẠ

mượt mà, vặn chặt, vuột ra đôi vòng Si-


men vàng choé, mảnh như sợi chỉ nãy giờ
giấu trong tay áo:
- Của ai?
- Của em!
- Lấy của ai?
- Anh hỏi làm chi?
Phượng vừa sợ hãi vừa cong cớn, mắt
liếc trộm cái đầu tabu rồi lướt qua má
Danh một cái lườm. Má Danh rần rật
nóng, mạch máu căng nhức nhối thái
dương. Nỗi đau giống một lưỡi dao sắc
bén chém ngược về quá khứ.
Danh trả tiền, lầm lì bỏ đi thẳng. Cái
honda cà tàng tối nay tự dưng dở chứng,
đạp vật vã không nổ. Vài hạt mưa nặng nề
đập lên mái hiên quán cà phê lạnh tanh.
Danh mắt xếch ngược lên, luống cuống
hờn dỗi và giận dữ kéo xềnh xệch chiếc xe
cũ mèm băng sang bên kia đường, hứng
trọn đợt mưa đầu. Đôi mắt Phượng đen
như mắt Thủy ngày xưa nhìn Danh, sao nỡ
làm đau Danh thế, nhắc về những gì anh

164
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

không thể mang cho những người mà anh


thương đến buốt lòng xót ruột?
Hình như Phượng cũng quên luôn căn
phòng nhỏ bề bộn, bé xíu và chiếc áo hoa
li ti xanh ngày nào Danh mua cho. Cô bé
bướng bỉnh từng ngồi đò máy, bám xe đò
về thành phố rốt cuộc cũng không nói nổi
một lời chia tay.
Một đêm anh Thượng chạy xe về
hãng, thấy Danh tóc tai cắt cua trụi lủi,
tay cầm chiếc mũ mềm đập đập vào quần,
bụi không thể tả:
- Em chờ anh mãi, lâu lâu mình chưa
uống rượu lần nào!
Anh Thượng khụt khịt mũi như con
sói, thản nhiên.
- Bây giờ toàn gái miền Tây, duyên
hải, mày ăn mặc thế này vào là các em
đuổi ra!

***
Bắt đầu là một ly “Giôn” uống vào mà
nhạt và chát tận đâu đâu. Bắt đầu là một
chuyến phụ xe chạy chơi chiều thứ bảy
165
TRANG HẠ

nhưng nửa đêm về kiểm tiền đầy chặt túi,


hai anh em nằm vật ra ngủ ngay trên
đống tiền. Canh bạc đầu tiên ở Vũng Tàu,
cuộc đòi nợ thuê lần đầu cách thành phố
gần 300 cây số... Đến lần thứ hai thứ ba
thì anh Thượng không phải chỉ dẫn, Danh
tự biết mình phải làm gì. Một chủ nợ ngã
lăn ra ngất xỉu khi nhìn thấy thằng trai trẻ
tự rạch tay mình, hứng máu đòi nợ.
Cũng có lần những gói hàng “đặc
biệt” trong xe được anh Thượng đưa đi lúc
nào, không cần Danh biết. Có nhiều ngày
đi xe tải về taxi, ngủ tạm qua loa một
quán trọ rẻ tiền ven đường với những cô
gái không rõ tên tuổi, ngầy ngật mùi dầu
gió.
Rốt cuộc ý định dành dụm tiền nh-
ượng lại một căn chung cư tiêu tan. Danh
cũng tin rồi mình sẽ độc thân, như anh
Thượng, hoặc như những người đã từng
biết đến nỗi đau trong sâu thẳm tâm can.
Tháng Chạp, dưa hấu xếp lớp dọc vỉa
hè, những bồn hoa vạn thọ từ Sa Đéc theo
thuyền lên thành phố, biến đường phố
166
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

thành biển hoa vàng. Xe nghỉ từ Tết ông


Táo hai ba, anh Thượng rủ đi câu cá thư
giãn, rút Mô-bai gọi ríu rít cho mấy chiến
hữu hay ăn nhậu cùng nhau: “Nhà vườn,
phục vụ hết sảy!”. Mỗi câu khen của anh
Thượng có một cái cười nửa miệng, cười
mà như không, mắt nhìn lơ láo.
Nhà vườn mang ra một túi mồi câu,
mấy chùm lưỡi giả rồi líu ríu đứng ké bên
làm trò, hỏi han ngây thơ. Áo đen hai dây
lẳn lên đôi vai trần tròn trịa mát rượi. Anh
Thượng mặt tỉnh bơ luồn tay trong áo
miết một vệt mạnh mẽ. Mớ tóc cuốn cao
sổ ra che khuất cái gáy trắng ngần và
tiếng cười giòn tan. Một tiếng cười!
Một tiếng cười giống như nước chảy,
giống một con chim hót ngâm nga song
sắc như mắt liếc, giòn tan và vỡ vụn như
những viên đá chạm lanh canh trong ly n-
ước.
Tiếng cười nghẹn lại vì một cái ghì
xiết ngạt thở. Miệng anh Thượng mất hút.
Danh chỉ mất có vài giây để nhảy bổ
ra cái Tiểu đình sát mép hồ câu, nhìn
167
TRANG HẠ

trừng trừng vào mặt con ghệ. Sững sờ,


đứa con gái kêu lên một tiếng thảng thốt,
giật khỏi tay anh Thượng.
Danh tối tăm mặt mũi, láng máng
nhớ hình như Danh đấm rất mạnh vào mặt
anh Thượng và bị giáng trả một cú trời
giáng chảy máu mồm. Đứa con gái áo đen
đã nhảy xuống hồ câu, trằn mình bơi gấp
gáp hoảng sợ sang bờ bên kia, đầu tóc rũ
rợi, áo hai dây tuột xuống bên vai để hở
khoảng da thịt trắng hếu.
Những tiếng huýt sáo man rợ từ các
lều câu kế bên vang lên giữa những trận
cười hềnh hệch các cung bậc. Đám câu
hôm nay toàn bọn cậy tiền, ghệ đi theo
vênh váo chửi nhau và đốt thuốc, bình
luận: “Hai thằng ngu tranh nhau một con
béo!”

***
Danh chạy xe rất lâu, rất lâu trên
phố. Danh bị lạc đường. Danh định về nhà
trọ, nhưng không hiểu sao quen lối, xe lại
qua phía nhà anh Thượng. Cầu Bình Triệu,
168
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

cầu Khánh Hội, người ta đi sắm Tết đông


đặc đường phố cuối năm, những chậu mai
bò nghễu nghện giữa phố. Không khí ấy
nóng ấm, sực nức mùi hoa và trái cây
song dễ làm cho người ta mủi lòng. Lại
một cái Tết nữa, rồi Danh sẽ đi đâu, về
đâu trong cuộc đời muôn nẻo, bao giờ về
lại những cái Tết êm đềm ngồi canh nồi
bánh Tét và ném những hạt muối giản dị
vào đống lửa tưng bừng đêm Ba mươi
ngày xưa?
Bóng tối tràn trong căn phòng bé xíu,
mùi âm ẩm đến từ cái vòi nước rỉ rả không
được khoá chặt. Danh mở cửa phòng, vật
mình lên trên nệm giường, chùm khoá xe
rơi xủng xoảng trong bóng tối. Một tiếng
thở dài rất khẽ. Một tiếng nấc trong góc
phòng. Danh bật nhổm dậy nghe ngóng,
rồi sờ soạng đi về phía cái bàn kê ở góc
phòng phía trong. Trước cái bàn để một
chiếc ghế nhỏ. Danh đá vào chiếc ghế.
Hai bàn tay Danh đang áp vào đôi má
đẫm nước mắt của một khuôn mặt nhỏ
mềm mại. Một đôi môi nóng rực như sốt,
169
TRANG HẠ

hôn vồ vập và mê man lên mấy đầu ngón


tay Danh. Tiếng khóc tức tưởi cố nén nói
lên tất cả, về một người con gái đẹp, một
giấc mơ vỡ nát, một lỗi lầm, những lời
ngọt ngào trả lại bằng cay đắng của cô gái
quê biển. Phượng đã vứt chiếc áo đen hai
dây khêu gợi trả lại bên hồ câu.
Danh nói trong nỗi cô đơn:
- Sau này mình chỉ đẻ con gái thôi
Phượng nhé! Đừng để những đứa con trai
mình cũng phải lang thang đi tìm một mái
ấm cuối năm!
Ngoài kia, mùa xuân đang nảy nở
những ngôi sao long lanh xanh biêng biếc
trên nền trời sẫm tối. Rất nhiều ngôi sao
đã im lặng suốt những đêm xuân, khi ng-
ười ta yêu nhau, ở bên nhau bình yên và
hoà tan nhau trong những cái hôn vụng
về.

Cao Hùng 29-11-2003


Bóng cũ

170
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Thao thức

Ga Nam Ninh, mùa hè năm 1977,


hàn thử biểu treo trong phòng trưởng ga
chỉ đến con số ba mươi chín độ rưỡi. Nắng
như thiêu như đốt, mặt trời trút nắng
hừng hực xuống biển người trên sân ga.
Những chuyến tàu ngược lên phương Bắc,
đi về khu tự trị chở đầy hàng hoá, lúa
mạch, than và có những thanh niên thành
thị tình nguyện vừa mới mười tám tuổi.
Tưởng bị đẩy bật khỏi cửa bán vé, lập tức
có người lấn ngay vào chỗ trống. Tưởng lại
cố xông vào, hai tấm giấy giới thiệu trong
tay anh nhàu nát. Một ông tóc cắt trụi
kiểu Lôi Phong gạt mọi người chen tới, kêu
to: "Hê, ưu tiên đây!". Tưởng tránh bước
người đàn ông cao lớn rồi chản nản quay
ra cửa ga.
Đại Niên chờ anh ở phòng khách khu
học xá:
- Thế nào, cậu đã mua được vé chưa?

171
TRANG HẠ

- Tôi đã thử vào nhưng đông quá.


Chuyến nào cũng kín chỗ. Sinh viên thực
tập, học sinh kết thúc kỳ nghỉ, cả những
người được đưa về nông thôn sau đợt
thanh lọc "Bè lũ bốn tên" cũng đi mua vé
tàu! Sao ai cũng đổ về phương Bắc thế
nhỉ? Thôi giờ mình ra quán trà, cậu hãy kể
nhiều vào để tôi tưởng tượng về phương
Bắc của cậu, nhé Đại Niên!
Hai người rời khu học xá, đi tới quán
trà Nam Hài. Quán vắng teo, đồng chí
phục vụ viên lúi húi sau quầy hàng, tóc
dựng như cờ. Chiếc mũ vải dúm dó trên
mặt bàn như mảnh giẻ. Tưởng quen Đại
Niên ở chính quán trà này, cả hai đều tới
Nam Ninh học trường dự bị Kỹ thuật quân
sự. Hôm ấy mưa, Tưởng còn nhớ tiếng
lanh canh rụt rè của những chiếc phong
linh, trong cái nhìn bồn chồn ra mưa rơi
của những vị khách sắp rời quán. Có điều
gì phảng phất hương vị của phương Bắc,
khách quen cũng đa phần là người phía
Bắc nên có người bảo, đổi quán Nam Hài
ra quán Những Người Phương Bắc đi thôi!
172
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

- Nhà tôi quê gốc Tứ Xuyên, lên Bắc


Kinh hai đời rồi. Uống trà, tôi lại nhớ ông
nội ngày xưa, dạy tôi tập viết, mỗi tuần
trà được một chữ!
Đang nói chợt cậu ta há miệng đứng
sững, mặt biểu lộ một vẻ vừa sững sờ vừa
bối rối. Tưởng ngoái nhìn, thấy Thục đã
đến từ lúc nào, đang đứng trong khuôn
cửa mở rộng. Cô mặc chiếc váy xanh thẫm
của nữ sinh Học viện, để lộ đôi chân thon
thả, cặp tóc một bên giản dị, thật trong
trẻo và đầy sức sống.
Thục như một đoá hoa mới nở. Ngay
cả khi cô mặc bộ quần áo kiểu hồng quân
đi trong đoàn người diễu hành, tay nắm lại
hô quyết liệt “Đả đảo!” cô cũng rất nổi bật
với một vẻ vừa bướng bỉnh lại vừa dịu
dàng.
Đại Niên lúng búng, cậu ta như nuốt
mất lưỡi. Khi Thục ngồi xuống, cậu ta cứ
bối rối nhìn xuống chén trà, rồi lặng lẽ
chấm ngón tay vào nước viết lên mặt bàn
những chữ Hán rời rạc, có chữ nhiều nét
quá nhoè nhoẹt. Hoặc có thể chữ ấy
173
TRANG HẠ

Tưởng chưa học đến. Tưởng nghĩ hẳn ngày


xưa ông nội Đại Niên đã dạy cậu ta viết
chữ bằng nước trà. Và bây giờ trước cô gái
Ngạc Luận Xuân(1) đến từ bờ con sông Hắc
Long Giang của vùng Đông Bắc, Đại Niên
bỗng nhỏ đi mười mấy năm để trở thành
cậu bé học viết với ông trên cái kỷ trà kê
trong sân Tứ Hợp Viện(2), dưới bóng lá và
mùi thơm những cây mộc lan, toả hương
suốt những đêm thanh.
Đáng lẽ giờ này Đại Niên cùng Tưởng
đang ở trên tàu về Bắc Kinh. Đại Niên
muốn người bạn Việt Nam về nhà cậu ở
đến hết kỳ nghỉ hè, ăn món bánh bao
của mẹ cậu làm từ trong cái nồi hấp
kềnh càng ở trên nóc bếp lò, buổi chiều
hai người sẽ đạp xe ra ngoại thành chơi
hoặc ra sân nắn than giúp mẹ. Tưởng nói
tiếng Hoa còn chậm, ai muốn bảo gì phải
kêu rành mạch từng tiếng một. Hai đứa
em gái đại Niên sẽ rất thích thú tập nói
cho người khách Việt Nam.
Nhà Đại Niên nghe đâu hồi xưa ở Tứ
Xuyên có mở hiệu thuốc đông y to lắm. Cụ
174
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

nội của cậu bắt mạch kê đơn giỏi, và nổi


tiếng cả về thư pháp tài hoa. Năm lập
quốc (1912), Cách mạng Tân Hợi của ông
Tôn Trung Sơn làm rung chuyển cả Trung
Quốc, nhiều người phiêu bạt qua vùng, có
ông thầy mãi võ đi qua hiệu thuốc cứ nấn
ná đứng lại xem câu đối treo trên vách,
mặt tỏ vẻ ưu tư. Cụ nội mời ông thầy một
chén trà thu cúc, ông thầy võ không uống,
chỉ than tiếc. Cụ hỏi duyên do, ông thầy
võ thực tình nói:
- Chữ ông đẹp lắm, rõ là người tâm
sáng trí tĩnh, nhưng cái nét nối ngọn bút
mà nhấn mạnh thế kia thì thật đa mang,
nhiều phiền lụy.
Nói xong, ông thầy đi mất.
Cụ nội sai người đóng cửa tiệm thuốc
sớm, ngồi trầm ngâm một mình bên ấm
trà nguội ngắt mãi, cho đến lúc người nhà
xách cây sào dài ra hiên treo lên chiếc đèn
lồng đỏ thắm, toả sáng lung linh.
Năm sau cụ bà mất khi sinh ông nội
Đại Niên. Dao sắc chẳng gọt được chuôi,
cụ nội thương quá nguyện ở không cả đời
175
TRANG HẠ

nuôi con trai. Nhưng đến năm nổ ra cuộc


vận động Ngũ Tứ, binh lính đàn áp đã bắn
tan cái tiệm thuốc mấy đời của nhà họ Lý.
Cụ đem ông phiêu bạt lên tận Bắc Kinh.
Cuối cùng nhờ tài trị bệnh cứu người mà
cưới thêm bà hai, an cư lạc nghiệp ở đấy.
Bộ bút lông quý có cái đáng giá trăm
lượng bạc cụ để lại cho ông.
Thư pháp là duyên nghiệp của mỗi
người. Là duyên gặp gỡ cũng là cái
nghiệp phải mang, tuy thanh cao nhưng
nhiều dằn vặt. Ông nội Đại Niên chỉ muốn
cháu giữ lấy nghề gia truyền. Nhưng thời
thế đã thay đổi, bão táp cách mạng và
đấu tranh thổi khắp đất nước Trung Hoa
rộng lớn. Giang Thanh vào ngục, hồng vệ
binh tan rã... Khi sắp mười tám tuổi, Đại
Niên về Nam Ninh học trường dự bị Kỹ
thuật quân sự.
Trước lúc đi cậu vào gian thờ thắp
hương cho cụ nội, kính cẩn đặt lên hương
án bộ bút lông quý, lầm rầm khấn
nguyện. Khi quay ra, Đại Niên thoáng thấy
ông nội chống gậy đi tập tễnh sau mấy
176
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

cây mộc lan, áo lẫn trong màu khói


chiều...
Hai người đưa Thục về. Ký túc Học
viện Dân tộc sát với sân bóng của trường
dự bị. Từ ngày quen Thục, Tưởng không
bao giờ cởi trần đánh bóng chuyền nữa.
Ngày mai, nếu Thục nhìn thấy có... hai
người mặc may-ô đánh bóng giữa những
tấm lưng trần, hẳn cô sẽ mỉm cười !
Ngày lễ Quốc khánh 1-10 đến tưng
bừng với sinh viên và lưu học sinh các
nước. Bên trường Thục mở dạ hội, mời tất
thảy sinh viên nam của trường dự bị sang
tham dự. Chương trình được giữ bí mật tới
phút chót, đoàn lưu học sinh Việt đồng ca
bài “Như có Bác Hồ”, riêng Tưởng được
Thục sang dạy hát mấy buổi chiều. Anh sẽ
song ca với cô bài “Trăng sáng như tấm
lòng em”. Thục mà làm giáo viên thì học
trò cứng đầu đến mấy cũng phải phục
tùng cô giáo răm rắp. Nếu không là cô
giáo... ứa nước mắt, quay ngoắt đi, đến
khi ngoảnh lại đã thành một Thục khác,
lạnh như tảng băng bảo : “Thế đồng chí có
177
TRANG HẠ

muốn làm ảnh hưởng cả đoàn không thì


bảo!”.
Đại Niên tránh mặt Thục. Những buổi
chiều Thục sang hát với Tưởng, cậu ta đi
đâu không rõ, không xuống sân chơi cũng
không ra quán Nam Hài. đêm tắt đèn sớm
nhưng không ngủ được, cậu ta cứ trằn
trọc làm Tưởng lại lục đục bò dậy.
- Có chuyện gì không Đại Niên ?
- Không, tôi không có chuyện gì.
Tình yêu, phải nỗi im lặng mơ hồ và
đau đớn này giống tình yêu đầu đời?
- Chỉ hai năm nữa, tôi sẽ về Việt
Nam, về vĩnh viễn. Thế đấy! - Tưởng im
lặng, rồi nói tiếp - Cậu nên dũng cảm hơn!
Còn tôi, tôi biết mình là ai!
Khi Tưởng nói về Thục, giọng anh
mềm lại. Đại Niên im lặng. Tiếng phong
linh ở đâu vẳng lên khe khẽ trong đêm,
vắng lặng và cô đơn. Gió trên những ngọn
phong sau nhà, gió về từ bờ sông, từ
phương Bắc, từ những miền đất rộng còn
chưa có dấu chân người đi qua...

178
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Tiết mục của Thục và Tưởng được


hoan hô nhiệt liệt. Bài hát nói về tấm lòng
cô thiếu nữ như vầng trăng sáng, còn tình
yêu như làn gió nhẹ lay động bóng trăng
trên mặt nước hồ! Thục kéo Tưởng vào
giữa đám đông. Những tiết mục văn nghệ
kết thúc, dàn nhạc chơi sang bài “Xuân về
trên dòng sông”. Đại Niên lên sân khấu
tuyên bố dạ hội sẽ kết thúc bằng những
điệu nhảy của sinh viên hai trường để bày
tỏ tình đoàn kết quốc tế. Nói xong cậu ta
xuống, len lách giữa đám đông để tìm đến
bên Thục.
Tưởng sắp ra đến cửa thì thấy Thục.
Mấy sợi tóc ướt đẫm mồ hôi dán chặt bên
đôi má ửng hồng của cô.
- Tưởng! đi đâu?
- Tôi về trường.
- Nhảy với em! Anh biết nhảy!
- Tổ chức không cho phép! Nhảy là vi
phạm kỷ luật.
Thục bướng bỉnh chắn lối đi, hai má
càng đỏ ửng lên :

179
TRANG HẠ

- Không có tổ chức nào cứng nhắc


như thế! Sao người Trung Quốc thì khiêu
vũ được, còn Tưởng thì không?
Đại Niên nắm khuỷu tay Thục từ phía
sau, cậu ta chững chạc nhưng cứng đờ
trong bộ vét dạ xám trang trọng :
- Thôi để cho anh ấy đi!
- Hèn! – Thục phẫn nộ, mắt cô ánh
lên cái gì như thương hại lẫn như đau đớn.
Thương hại và đau đớn. Tưởng ra ngoài
sân, các lưu học sinh người Việt đã có mặt
đầy đủ. Cả đoàn lủi thủi về trường trong
văng vẳng tiếng nhạc vui tươi và tiếng nói
cười râm ran. Sau năm phút kiểm điểm và
điểm danh, ai về phòng nấy. Tưởng khoác
chiếc áo, băng qua vườn cây sau trường
đến bờ sông tìm một chỗ ngồi. Bây giờ
anh mới hiểu, những buổi chiều buồn bã
Đại Niên đã ở đâu.
Rất lâu. Có người đến bên Tưởng, hơi
thở đứt quãng, nhưng không nói. Anh
nhận ra Đại Niên, sao cậu ta lại ở đây, vào
lúc này ?

180
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

- Đại Niên, cậu có nhớ tôi nói cậu


phải dũng cảm hơn không?
- Tôi nhớ.
- Cậu dám cùng tôi bơi sang bờ bên
kia rồi quay lại đây không? Nếu ai thua thì
đừng bao giờ nói đến cái tên của Thục
nữa!
Hình như Đại Niên lưỡng lự. Nước
sông đen ngòm và không nhìn thấy gì ở bờ
kia cả.
- Hay là cậu quay lại với Thục, và nói
với cô ấy rằng cậu mới chính là thằng hèn
nhát?
Tưởng đã cởi áo ném xuống chân.
Chiếc thắt lưng quân dụng kiểu giải phóng
quân Trung Quốc cào sứt tay anh. Gió lạnh
rờn rợn. Nếu chết lúc này đoàn thể có cho
mình là kẻ phản bội không? Mình mới
mười tám tuổi, mình chưa được nhìn thấy
Bắc Kinh lần nào! Đại Niên cũng đang lúng
túng cởi khuy áo. Chợt một hồi kẻng gấp
gáp vẳng tới từ khu học xá. Báo động! Tập
hợp! Tưởng vơ áo chạy bổ về trường.

181
TRANG HẠ

Năm 1978, mùa xuân, tình hình biên


giới căng thẳng. Quán Nam Hài toàn
khách vãng lai. Lưu học sinh được tập
hợp, bí mật về nước. Tưởng không được ra
khỏi trường, anh không dám công khai
gặp Thục. Mười giờ đêm đoàn sẽ lên
đường, về nước theo con đường ngoại
giao. Tưởng lồng lộn đi lại trong phòng.
Cho đến lúc anh xách ba lô lên thì thấy
Đại Niên và Thục ướt sũng ngoài cửa sổ.
Hai người đi bằng lối bờ sông. Thục gọi :
- Tưởng!
Không còn thời gian nữa. Tưởng
cuống cuồng nắm tay hai bạn qua song
sắt cửa sổ. Sau này nhé, mười hai giờ
ngày Quốc khánh ở bờ sông, còn món nợ
cậu phải trả. Tôi đi đây! Chào Thục! Chào
Đại Niên!

***
Rồi tháng 2 năm 1979, rồi những biến
cố, xung đột... Trung Quốc xa lắc mười
năm chưa thấy lại bóng dáng người con
gái mười tám tuổi, năm nào lúng túng làm
182
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

quen. Gặp nhau không nói gì nhưng quay


đi rồi còn ngoái lại nhìn theo. Tưởng rằng
xa hẳn thì sẽ quên chứ!
Anh trở lại Nam Ninh, mùa thu trong
veo, phố xá tưng bừng cờ hoa. Anh mượn
xe một mình ra bến sông Nam Dương.
Nắng mùa thu hơi mờ ảo, đầu sông như có
ít nhiều mây khói. đồng hồ của anh chỉ
đúng mười hai giờ.
Anh ngồi nghịch cỏ ở bờ sông, lắng
nghe tiếng tiêu năm trước lướt bay trên
cỏ, trên những ngọn sóng nhấp nhô. Nắng
như những mắt lưới nho nhỏ buông quanh
anh. Lá phong đã đỏ trên sườn đồi bên kia
sông dịu dàng. Sóng vỗ tóp tóp vào mũi
thuyền câu. Tựa lưng vào gốc liễu, mắt
Tưởng díp lại vì cuộc hành trình mấy ngàn
cây số.
Tưởng cứ ngỡ rằng khi mở mắt ra,
Thục đã đến ngồi bên anh, và cười với
anh như năm nào. Mười năm qua đã bao
nhiêu lần Tưởng mơ thấy cuộc gặp gỡ, rõ
ràng và đầy đủ. Bóng chiều đổ dài. Tưởng

183
TRANG HẠ

dụi mắt, đi xuống bến ngó vào mui


thuyền.
- Lão ông, ông còn nhớ tôi không?
- Ây dà, người nhiều như nước sông,
lão nhớ làm gì!
- Thế những ngày Quốc khánh có ai
đến đây không?
- Năm có, năm không. Có cô gái
đẹp cùng một cậu Tứ Xuyên, đợi mãi đến
mười hai giờ mới đi. Họ bảo sẽ tới Thâm
Quyến lập nghiệp, năm sau không tới
đây nữa đâu. Con trai Tứ Xuyên thấp
đậm, mắt xếch lão nhận ra ngay. Mà chờ
đợi gì, hoa khói đầu sông, nước ở cuối
nguồn, biết bao nhiêu mà kể. Ây dà!
Rồi lão chài vỗ tay, hát vu vơ: “Khi về
hỏi liễu Chương đài...”(3)
Mười hai giờ? Chiếc đồng hồ trên tay
Tưởng vẫn tích tắc giờ Hà Nội.(4) Mà đằng
nào anh cũng đã đến muộn kia mà!
Tưởng lái xe trở về thành phố, tìm
đến quán trà Nam Hài, giờ đã đổi tên là
quán Những Người Phương Bắc khi nắng
chiều chỉ còn là một vệt vàng ánh lên trên
184
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

quảng trường. Nhiều đôi nam nữ đi bên


nhau lướt qua chỗ anh, gợi nhớ đến những
vạt áo lụa bay sột soạt trong Hoàng Cung
xưa.
Mùa thu bình yên và đầy hơi ấm. Cờ
hoa rực rỡ khắp quảng trường. Anh tưởng
như đôi mắt tươi cười của Thục sẽ hiện ra
từ ô cửa màu xanh nào trên phố. Đại Niên
thật là hạnh phúc. Cậu ta xứng đáng với
Thục, cậu ta sẽ thay anh mang đến cho
Thục tình yêu, ở bên cô ấy cả trong buồn
vui lẫn trong chờ đợi.
Tưởng đứng dậy trả tiền, bước ra phía
quảng trường. Trời đã tối. Anh sẽ đến trạm
điện thoại nào gần nhất và gọi cho Quân ở
Hà Nội, cô đã đợi anh từ lâu rồi. Có thể
đêm nay cả hai sẽ đều thao thức.

Thao thức

185
TRANG HẠ

(1) Một dân tộc thiểu số ở Trung Quốc.


(2) Một kiểu nhà ở Bắc Kinh, bốn nhà
chung nhau một cái sân trời.
(3) Chương Đài liễu, tích nhật thanh thanh
kim tại phủ ?
(4) Giờ Trung Quốc sớm hơn giờ Việt Nam
một tiếng.

Những vai diễn thật

lòng

Bạn sẽ nghĩ gì nếu một sớm mai thức


dậy trong căn phòng trọ xa lạ, quần áo bệ

186
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

rạc, bên mình không còn ai, chẳng còn


một ai cả?
Những cánh hoa phượng dập nát
trong mưa trôi dọc rãnh nước bên hè phố.
Gã đội mưa đến nhà hát tỉnh. Sáng nay là
buổi tập cuối cùng của vở kịch mới do gã
viết kịch bản. Ông đạo diễn chưa đến.
Anh diễn viên chính giơ cái bánh mì ăn dở
lên vẫy khi gã đi qua. Gã bước vào nhà
hát tỉnh, đi qua dãy hành lang ướt vào
phía sau sân khấu. Ánh đèn bảo vệ vàng
vàng hắt ra sau cánh gà, những dãy ghế
chìm trong bóng tối lờ mờ im lìm. Gã b-
ước tới giữa sân khấu và đứng lặng.
Chỉ một chút nữa thôi, nhân vật
chính do một diễn viên trẻ không râu
đóng sẽ bóp cổ người vợ trong cơn ghen
điên dại. Lúc phân vai, ông đạo diễn đã
bỏ qua anh diễn viên trẻ, nói làm sao một
người bé nhỏ có thể làm được việc đó?
“Nhưng đây là đôi tay đầy thù hận của
một người đàn ông bị phản bội!”. Gã cố
giành vai chính cho anh diễn viên trẻ mới

187
TRANG HẠ

vào nghề, đang mang trên vai gánh nặng


của cả một gia đình.
Gã đã không nhầm. Những người dự
buổi thử vai lặng người đi khi anh diễn
viên trẻ nhập vai, bóp cổ người vợ với tất
cả nỗi đau câm lặng và quằn quại trong
chính tâm hồn mình. Anh diễn bằng hình
thể và tất cả tâm hồn. Hôm đó gã đã bỏ
ra ngoài, trong buổi tối mùa hè, điếu
thuốc vẽ lên những vòng cung lập loè.
Trong đời thực, gã đã không bóp cổ
mà để cho nàng đi, son môi cháy suốt nỗi
nhớ nhiều năm về sau. Bàn tay này chỉ
biết cầm bút và cầm tay người yêu, gã
không thể cầm dao chặt thịt sầm sập giữa
chợ để ních thêm vào túi những đồng tiền
dính mỡ. Vậy thì trách chi một người đàn
bà?
Sau ba năm chung sống, nàng chỉ
mang theo những son phấn đắt tiền của
mình, thản nhiên bước lên làm bà chủ
khách sạn tư sau một lần gã đưa nàng tới
đó dự tiệc cưới một người bạn. Gã đã để
cho nàng đi, không thù hận, không bóp
188
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

cổ. Dù nàng không đẹp như Ophêlia và


cũng không biết cầu xin như Ophêlia:
“Nếu không yêu em nữa, hãy để em đi.
Đừng giết em tội nghiệp!”
Tình yêu là cảm giác của những
chuyến đi dài cô đơn. Có một chiều tối nào
giữa Sapa ngập sương mù, giữa những
tiếng chuông đồng hồ gõ thong thả khắp
thị trấn, gã sững sờ bắt gặp một ô cửa
khách sạn bên đường. Người bồi thong thả
mang chiếc đèn dây thắp trong một buổi
tối mất điện, đặt lên bậu cửa trông ra
đường. Qua lớp cửa kính, ánh đèn hắt
sáng lên màu vàng trầm mặc, bí ẩn trong
lớp sương mù đặc quánh.
Vụt trở về trong lòng người đàn ông
cái ánh nến nàng thắp trên bàn trong suốt
những đêm dài ái ân say đắm. Nến tắt lâu
rồi nhưng ánh sáng còn thắp trong một
góc trái tim người đàn ông lẻ loi. Đường từ
Sài Gòn lên Đà Lạt qua đèo Bảo Lộc có
hình bức tượng Đức Mẹ, xe cộ chạy qua
tấp bụi mù mịt. Có lần qua đó ngoảnh lại
gã ứa nước mắt, nghĩ về cái vòng tròn
189
TRANG HẠ

quẩn quanh vô nghĩa trong đời. Gã đã đi


mà không đến, đã gõ mà cửa không mở.
Phải vì thế không, trong kịch bản gã
đều để vai nữ chính chết vào phút cuối.
Như một lối thoát khỏi trò vòng quanh tìm
kiếm. Là Juliette chết vì đua xe và buôn
ma tuý. Là Mỵ Châu chết trong cuộc tranh
bá đồ vương. Là người mẹ trẻ chết trong
cơn đau sinh nở. Chết giữa lúc còn được
yêu.
Nàng không biết những vai diễn đã
chết thay mình bao lần trên sân khấu.
Người bảo vệ bước vào từ phía sau
cánh gà, tóc ướt đẫm nước mưa. Ông chùi
hai tay lên đùi rồi bảo:
- Chú còn thuốc lá không? Cho tôi xin một
điếu!

***
Hoài là người bạn thân từ thời hai đứa
còn mắc võng bên nhau ở chiến trường K.,
chuyền tay nhau tấm ảnh cô sinh viên Đà
Nẵng tên Diệu gửi hai chàng lính trẻ mới
quen. Ở K., Hoài đã cõng gã - mặt đầy
190
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

máu - vượt qua cuộc phục kích bên bờ


suối lần về đơn vị.
Hoài ra quân, về lại tỉnh H. một thời
gian làm huấn luyện viên thể thao rồi
chuyển sang làm báo tỉnh. Lần gặp lại
nhau giữa nhà hàng Hương Biển nổi tiếng
nhất thị xã, hai chàng lính ngồi ôn lại
chuyện cũ, Hoài móc trong ví ra tấm ảnh
Diệu nhỏ xíu bằng hai ngón tay, đội nón
vải cười tơi tắn giữa thành phố Đà Nẵng
mới giải phóng hồi ấy, ngậm ngùi:
- Nếu không vì Diệu, có lẽ hồi ấy tao
ở phứt lại bên đó lấy vợ cho rồi!
Hai người bạn cũ cùng nhớ lại gương
mặt những cô giáo trẻ người Campuchia
đứng giữa đám học trò chân đất trong
buổi đưa tiễn, giữa đám bụi đỏ vẩn lên
trong mùa khô, sau những bánh ô tô ra đi.
Diệu đã vào Sài Gòn, trở thành bà
chủ tiệm thuốc tây mở nhờ tên người
khác. Nàng tám mươi mấy ký, và vẫn
hằng đêm chong đèn chờ người chồng về
từ chiếu bạc thâu đêm. Nàng đâu biết tấm
ảnh nhỏ bằng hai ngón tay ngày ấy đã
191
TRANG HẠ

làm hai người đàn ông hôm nay nặng lòng


đến thế nào.
Hoài chạy tin bài như ngựa, như ai
thúc phía sau. Thảng hoặc gặp nhau là
giữa những chầu nhậu bét nhè hè phố. Ba
tháng ở H. viết kịch bản, gã đi về một
mình, không ai đoái hoài. Song đến buổi
tổng duyệt cuối cùng, Hoài đến vào lúc vai
nam chính đang hôn vợ mùi mẫn, trong
khi tay dắt cương ngựa tay nắm chặt đốc
kiếm. Một nụ hôn diễn ra trò. Hoài cười
tủm tỉm, sau lưng là một mái tóc búp bê
thả xuống vai nhẹ nhõm, đẹp dễ chịu:
- Đây là Thuỷ, phóng viên mảng văn
hoá. Ông chăm sóc người đẹp chu đáo,
cho đến lúc nào có bài khen trên báo tỉnh!
Hoài quay sang Thuỷ, thản nhiên:
- Vết thương đó anh ấy lãnh đạn thay
cho tôi. Nếu không sẽ là một khuôn mặt
rất đẹp, đúng không?

***
Mưa ngớt vào trước đêm diễn đầu.
Thị trấn lạnh tanh trong hơi mưa, hoa
192
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

điệp vàng rũ rượi vỉa hè. Đèn xe loang


loáng đường quanh bờ hồ trung tâm,
quét những lằn sáng gắt gỏng lên tán
phượng ướt sũng.
Đêm công diễn đầu tiên vở kịch nói
chuyển thể từ kịch hát, khán phòng nhà
hát tỉnh chật ních khách mời. Khi người
diễn viên nhỏ con giật tung áo bào, tuốt
gươm tìm người tình phụ, cả khán phòng
lặng ngắt. Câm lặng. Ai chẳng từng đau
thắt trước mất mát trong đời? Ai chưa
từng bỏ qua hạnh phúc?
Người đàn ông vứt gươm. Trong
khoảnh khắc tội ác, vai nam chính run lên
đau đớn như đang tự siết cổ mình, với một
nỗi đau từ sâu thẳm một niềm tin đánh
mất, những thớ thịt trên mặt căng lên
giần giật đầy khiếp đảm và đầy bất lực.
Một sự bất lực đau đớn trong câm
lặng.
Khi tập vở, tới đoạn này gã đã đề
nghị đạo diễn để ánh sáng chiếu thẳng từ
trên đỉnh sân khấu. Đạo diễn càu nhàu
ông biên kịch duy mỹ, song rồi cũng thu
193
TRANG HẠ

xếp. Luồng sáng chụp thẳng từ trên cao


xuống một góc hẹp làm nổi bật những
khoảng tối tăm trên gương mặt, nhấn vào
những nét cắt hỗn loạn trên khuôn mặt
run rẩy. Người đàn ông ấy không phải
đang diễn mà là đang tự giết, thấy được
cả cảm giác mồ hôi túa ra lạnh ngắt trong
đôi tay nhớp nhúa.
Không chờ hết cảnh, gã bỏ chỗ ngồi
ra hành lang đốt thuốc. Que diêm tắt giữa
mấy ngón tay lạnh lóng ngóng.
Vở kịch năm ngoái Lý Chiêu Hoàng
một vai gánh nặng giang sơn, vừa thoại
vừa nuốt nước mắt trong ngực. Mỗi lời nói
một niềm tuyệt vọng. Vì ngôi đế vương
hay vì thân phận bạc bẽo một người đàn
bà tài sắc? Đào Hương diễn nhập thần,
nâng vai kịch lên tầm vóc một hình tượng
nhân vật vẹn toàn, rồi nổi lên từ đó. Thỉnh
thoảng Đào Hương vẫn gọi điện, có ý nhắc
cái ơn nghề song gã tránh gặp mặt. Và
cũng đi biệt luôn không về thành phố.
Năm nay, vai kịch này có giúp gì cho
những người đến quanh đời này?
194
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Thủy ra theo, đứng sau gã ngập


ngừng. Gió thổi mấy tấm áp-phích tuột
góc bay tơi tả trên tường. Một vài ngôi sao
sáng rụt rè. Cô gái nói thì thầm, tay lồng
trong mái tóc buông rủ:
- Em nhìn lên sân khấu. Và em đã nhìn
thấy anh!
Tiếng ghế đập ầm ầm, tiếng vỗ tay
rào rào trong hội trường. Mọi người đã
đứng cả dậy để vỗ tay khen nồng nhiệt.
Vở kịch ấy đáng lẽ đã được dựng ở thủ đô,
nếu gã không gặp lại Hoài.

***
Những thân phận người như vai diễn
giữa đời. Bản thảo cuốn sách mới đã xong,
vở kịch vừa công diễn. Nhà xuất bản gọi
gã về, đòi bản thảo và gợi ý đang thiếu
một chân biên tập sách kế hoạch, làm
thuê cho đầu nậu là chính song cũng đủ
nuôi sống bộ biên tập bằng những giấy
phép bán chác qua đôi ba tay.
Gã nghĩ, đi thôi. Đi cho Hoài yên tâm
cưới người con gái đẹp và giàu có cảm xúc
195
TRANG HẠ

kia. Vai của gã hình như chẳng bao giờ có


đôi.
Trên chuyến xe rời thị xã H., bất
ngờ gã nhận tin nhắn của Đào Hương.
“Lâu quá chưa gặp anh cũng như chưa
xem được vở nào hay. Giờ em đang trên
đường đến anh. Tối nay, lúc vở diễn của
anh bắt đầu!”.

Cao Hùng 30/12/2003


Những vai diễn thật lòng

196
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Đồng cỏ xanh đã mất

Mẹ tôi ốm từ đầu mùa đông, hồi ấy


tôi còn đang học năm thứ ba đại học N.
Nhà neo người, cả ngày không nghe tiếng
nói. Buổi sáng tôi ở trên giảng đường,
trong nhà chỉ có con Mi già ho sù sụ cào
chân lên cửa đòi ra và con mèo thỉnh
thoảng nhảy lên giường, dụi đầu vào tay
mẹ kêu rù rì. Mẹ mách khi tôi về đặt tay
lên trán mẹ: “Con mèo này làm mẹ mất
ngủ!”.
Và than vãn rất nhiều chuyện nhỏ
nhặt khác. Về sau này không nói được nữa
thì mẹ nhìn theo tôi, ngoái nhìn cho hết
tầm mắt dù không còn nhận ra là ai, dù
không còn hiểu gì. Rồi cứ thế mà tắt đi
chậm rãi như ngọn nến lụn. Trong tiết
thanh minh, cỏ ngoài đồng xanh rờn, đọng
muôn vàn những hạt sương móc bé xíu
trong vắt. Trong mỗi quả cầu long lanh ấy
chứa đựng cả trời đất rộng rãi và sự sống

197
TRANG HẠ

- cái chết mỏng manh, thoảng qua như


gió. “Xin lỗi ngọn cỏ dưới chân. Ta dẫm lên
mi chốc lát, mi dẫm lên ta ngàn đời”. Có
phải vậy không?
Tôi bỏ học từ dạo đó, lăn vào đời
kiếm tiền nuôi mình và nuôi mơ ước một
tình thân quyến luyến và bền chặt đủ để
tôi tin cậy, để tôi còn đi tới. Ông hàng xóm
xin con Mi già để sáng sáng dắt nó cùng đi
tập dưỡng sinh ven Bờ Hồ với ông. Con
mèo chạy đâu mất trong ngày tôi ra ga
lên tàu vào Sài Gòn kiếm việc. Bức tường
bên cạnh có một lỗ hổng, tôi rút nửa hòn
gạch vỡ ra, giấu chìa khoá vào trong rồi
đặt hòn gạch lại như cũ. Hồi bé, tôi th-
ường giao hẹn sẽ cất chìa khoá ở đây cho
mẹ về lấy.
Giờ suốt đời mẹ sẽ không về nữa.
Bao nhiêu năm đã trôi qua, giờ tôi lớn
rồi và tôi phải đi đây. Chào nhé những ước
mơ đầu đời bé bỏng.
Tôi chơi với Quy, thân nhau ngay từ
những ngày đầu tiên đi làm. Quy với tôi
cùng vào nhà máy xin việc một ngày. Lúc
198
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

đó tôi nhớ nó ngồi ở đầu bàn, tóc cắt


ngắn, mặt trông rất ngộ. Nó lại còn nhìn
tôi cười. Thế là sau đó khi nó xuống kho
làm kế toán, tôi lên văn phòng làm xuất
nhập khẩu, mặc nhiên hai đứa con gái
chơi với nhau. Quy từ Quy Nhơn vào Sài
Gòn, gia đình tôi ngoài Bắc, cả hai đều đ-
ược ông sếp Đài Loan thích, vì... nhà ở xa
thế không dám tự dưng bỏ việc. Những
anh chị đến trước tôi không ai trụ được
quá một năm. Phần bị sếp đuổi, còn lại
phần đông làm cực quá chịu không thấu.
Vào làm được năm bữa Quy bảo tôi:
- Đừng ăn với “bọn” văn phòng nữa,
từ mai Quy vào bếp sớm lấy suất ăn cho
cả hai đứa, mình vào kho ăn riêng ra!
Quy cười, mắt tít lại bằng hai sợi chỉ,
rất vô tư. Tôi đồng ý ngay vì bữa trưa
công nhân ra đông nghẹt, tranh nhau lấy
một suất cơm nguội ngắt ra sân tìm một
chỗ ngồi ăn. Mấy trưa tôi đã bỏ bữa, nằm
nhìn lên trần nhà có hai con thạch sùng
đuổi nhau giành ăn, để đỡ phải ra ngoài
nhìn cảnh đó mà ứa nước mắt. Ăn ở giữa
199
TRANG HẠ

những cuộn da khổng lồ đầy bụi bặm dù


sao cũng dễ chịu hơn. Lại có đứa bạn để
mình trêu chọc nữa mới hay. Vừa xúc cơm
Quy vừa nói:
- Tối nay khi tan ca bấm thẻ thay
Quy. Đúng tám rỡi nhé! Lúc năm giờ Quy
có cái hẹn rồi mà!
- Thẻ ai người nấy bấm, sếp biết thì
sao?
- Tớ bỏ giỏ xách lại. Giờ cơm chiều sẽ
xin bảo vệ ra ngoài. Được rồi thì chỉ việc
ngồi lên xe đi. Tự do rồi bạn ta ơi!
-Á à, thế là ngồi lên xe của ai đây hả?
Trời ơi trời, giấu ta mãi được không?
Quy giấu tôi sao nổi về người con
trai vẫn bần thần chờ bạn tôi ngoài cổng
xí nghiệp cả giờ đồng hồ. Tụi này hồi bốn
tuổi đã ngồi chơi đồ hàng với nhau ở lớp
mẫu giáo. Vào Sài Gòn học tới năm cuối
đại học vẫn chưa rời nhau một ngày. Quy
coi vậy là đã có nơi có chốn rồi chứ đâu
có lông bông như tôi. Tôi với anh Danh
ngồi quán cà phê, nếu Danh không than
chuyện “tụi nó” cạnh tranh, tôi không kể
200
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chuyện ở chỗ làm là chẳng biết nói gì


cùng nhau. Trước ly cà phê nguội ngắt
cùng ngồi im như những người có lỗi.
Tối đó là sinh nhật Danh, hai đứa
phá lệ đi chơi quá mười giờ đêm. Danh ở
tỉnh về đâu có bạn bè ở trên này. Tụi tôi
có ghé qua chỗ Quy mà nó đi chơi với bồ
chưa về, hai đứa đành loanh quanh mấy
con đường sáng lấp lánh đèn màu khách
sạn rồi về nhà, lại băng qua khu chợ đêm
tù mù ánh đèn dầu mấy hàng hột vịt lộn
và ngập đầy rác rưởi. Bà chủ nhà tôi trọ
có dáng người rất bệ vệ, đã giao hẹn tr-
ước là cứ quá mười giờ đêm sẽ không mở
cửa. Đứng dưới cột đèn đường, Danh vặn
ngược cây kim đồng hồ lui lại hai mươi
phút cho tôi, còn đứng nhìn theo mãi mới
nổ máy xe. Mẹo vặt này xem ra không
cần thiết vì bà chủ vẫn ngồi chễm chệ
xem cải lương phát trên kênh 7, nước
mắt chảy cả xuống mũi miệng, trông thật
tức cười.
Tôi quen mặt nhiều công nhân trong
xí nghiệp. Trong số đó rất thích một cô
201
TRANG HẠ

bé tóc cắt ép sát ót, khuôn mặt dễ


thương hay qua kiểm hàng phụ tôi, tên
Thu. Thu nhà gần xí nghiệp, cuối cù lao
Nguyễn Kiệm trong xóm lao động nghèo,
học hết lớp 11 thì nghỉ ngang, xin đi học
nghề uốn tóc, mãi rồi mới vào đây. Cái
thẻ treo trên túi áo vẫn dán tấm hình hồi
đi học, mặc áo dài trắng, buộc tóc qua
một bên cặp nơ cười ngượng nghịu. Bữa
nào kiểm hàng tôi đứng bên này bàn mở
hộp giày cho khách kiểm, Thu đứng bên
kia khui thùng, có lúc lom khom vác
thùng giày về kho. Làm sao mà cứ nhìn
tấm hình học trò cặp trên ngực áo Thu
tôi lại thấy buồn một mình. Kỳ lạ chưa?
Có một anh chàng dưới Quản chế
luôn rình lúc tôi gò lưng đạp xe qua cầu
thì tới chìa một chân đẩy hộ cái xe, rồi làm
như tiện thể đẩy xe tôi chạy thẳng một
mạch tới xí nghiệp. Khốn nỗi cái xe cào
cào chạy máy hai thì của cậu ta nổ bành
bạch như khoe với thiên hạ làm tôi xấu
hổ, đỏ mặt tía tai ức muốn chết. Mãi cho
tới một ngày tôi bảo :
202
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

- Anh có muốn tôi sẽ ghi điểm danh


cho anh đi trễ không?
Sau buổi ấy anh chàng mang thẻ số
53 không làm phiền tôi nữa. Tôi nghĩ cậu
này nhát thật. Quy bảo cậu này biết điều,
công nhân mà dám đeo theo “người văn
phòng” sao? Quy nói một câu mà tôi buồn
mất mấy ngày. Đi qua tổ Quản chế vẫn
thấy anh chàng đeo thẻ 53 ngồi cặm cụi
kiểm mặt giày, thấy tôi tới gần cậu ta cúi
gằm mặt, vờ mê mải làm việc. Tôi bối rối
quá, giá biết tên để tôi có thể gọi cậu ta
khe khẽ, bảo cậu lần sau cứ đẩy xe tôi đi
cũng được, tôi không giận đâu. Nhưng lẽ
nào lại gọi: “Số năm ba ơi!”
Đời cứ thế qua! Có nhiều chuyện
tưởng là nhỏ, tưởng đã quen đi và cứ thế
mãi mãi, như khuôn mặt buồn buồn và
trống rỗng của Danh bên tách cà phê
những sáng chủ nhật, như mái tóc số 53
rủ xuống cặm cụi bên đống thành phẩm
xếp chất ngất. Như đôi áo đồng phục tôi
mua cho tôi với Quy, mặc lẫn vào màu áo
hàng ngàn công nhân. Thế mà đến một
203
TRANG HẠ

ngày, khi nhìn thấy cậu ấy đi ra cổng, mái


tóc vẫn rũ xuống như khi ngồi gò lưng
trong phân xưởng chật chội, để lại thẻ 53
trên bàn tổng giám đốc, có gì xót xa vọng
lại trái tim tôi.
Người mới tới ngồi vào chỗ của số 53
cũ, không thèm ngẩng đầu nhìn bất cứ ai
đi qua. Người mới tới suốt ngày làm hùng
hục, sợ một sơ suất nào đó sẽ đẩy anh ta
ra khỏi chỗ làm này.
Tôi với Quy đã thân nhau lắm, bữa
lĩnh lương hai đứa chở nhau vòng vèo đi
ăn hủ tiếu, len lỏi vào sâu những con
hẻm lầm lụi gần chân cầu Ông Lãnh. Ở
đâu đâu nghe đến nơi này thì sợ, nghĩ
đến những vụ cướp giật trắng trợn. Chứ
tôi về trọ ở đây, đi làm cùng người ở đây,
chỉ thấy họ sống tình cảm và thật thà.
Nhìn những chiếc xích lô biển Q4xxx ngủ
đậu bên hông chợ, dòng kênh đen sau
lưng từng dãy nhà gỗ tồi tàn, sao thân
quen và hiền lành, để tôi có những nỗi
xúc động ấm áp mà dù cùng Danh ngồi
bao nhiêu quán Bar, thử uống qua bao
204
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

nhiêu thứ rượu ngoại cũng không thể nào


gặp, không thể nào kiếm ra. Nên tôi
lưỡng lự khi Danh ngỏ lời yêu tôi. Trưa
ấy, tôi không tài nào chợp mắt được.
Những cuộn da xếp dưới lưng bốc lên
mùi nồng ngai ngái trong trưa hè oi bức.
Quy quay sang tôi nói, giọng rạch ròi:
- Danh có nhà riêng, kiếm được tiền,
lại chiều Bình nữa. Còn đòi gì hơn? Bạn tôi
còn muốn gì hơn? Hay Bình muốn anh
Danh cũng phải đẩy xe cậu lên dốc bằng
xe gắn máy hai thì?
À, hoá ra là vậy. Đúng vậy đấy Quy
ơi, tôi đã tìm kiếm, đã cố công chờ đợi
một chút gì như sự cảm thông từ người
con trai ấy. Quy đang cười một mình, tôi
nhìn ra ngoài nghĩ ngợi. Chà, sao từ khi
vào đây kiếm sống tôi cứ lén chảy nước
mắt như thế này nhỉ?
Lúc trước tôi với Quy còn hay đi cùng
anh Nhân, người Hoa Kiều làm phiên dịch
dưới phân xưởng. Anh này gầy nhom mà
hễ đi lĩnh suất cơm trưa, gặp anh là anh
lựa món ngon nhất trong cà mèn gắp sang
205
TRANG HẠ

cho hai đứa, phùng má trợn mắt bắt phải


lấy. Không lấy thì anh giận, lần sau không
rủ trốn ra ngoài uống cà phê nữa. Tôi vẫn
bảo:
- Cà phê đắng lắm, có ngon gì đâu!
- Ở đây khổ lắm, có gì sung sướng
đâu!
Anh Nhân nói rồi cười mim mím, ý hỏi
vậy sao cứ làm ở đây mãi thế! Tưởng anh
nói đùa, một thời gian sau không thấy tới
xí nghiệp nữa. Trước lúc đi có tìm tôi, bảo
anh đi đây, có chỗ này lương cao gần nhà.
Anh sẽ tìm hai đứa sau, rủ hai đứa đi uống
cà phê nữa chứ! Có người ở văn phòng
bảo, một hôm anh phôn tới tìm mà tôi đi
ra hải quan cảng. Còn nhớ bữa trưa sau
cùng trốn ra ngoài xí nghiệp, anh Nhân
chê tôi uống một tách trà cũng ngẫm nghĩ
nó có vị gì. Rồi khổ lắm, sống với ai cũng
thấm thía mọi hạnh phúc và mất mát ở
cuộc sống ấy. Tôi chối, bảo:
- Không đâu, tại em cứ hay nghĩ ngợi
nên thành ra thế. Chứ sống chẳng tha
thiết, chẳng sân si gì thì cũng chẳng sao!
206
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Tôi định bảo “sống như Quy” mà kịp


dừng lại. Chờ mãi không thấy anh Nhân
phôn lại, công việc thì ngập lút đầu. Giám
đốc ra nội quy mới, trốn khỏi xí nghiệp
trong giờ nghỉ trưa đi uống cà phê bị phạt.
Thế là hết, khi một bữa Quy kết thúc nỗi
nhớ của tôi bằng câu:
- Bình với ai cũng có vẻ lưu luyến nhỉ!
Mùa thu phương Nam thật kỳ lạ.
Nắng chói chang rồi cứ chiều mưa đổ rào
rào, kéo qua đêm rả rích. Buổi sáng khoác
thêm tấm áo mỏng, đạp xe vào xí nghiệp
qua những dãy nhà dựng bằng ván bên bờ
kinh Tàu Hủ thấy lại có gì mới mẻ, sáng
lên bên trong cái vẻ lụp xụp nghèo khổ
kia.
Bà chủ nhà tôi trọ không khắt khe
như trước nữa. Sau một thời gian thấy tôi
ngoan ngoãn, ngày nghỉ xắn tay áo cọ sàn
lau bếp, đánh sạch cái nền buồng tắm đầy
rêu, lại đưa đón hộ bà đứa cháu ngoại học
lớp hai thì bà quý lắm, giao hẳn cho một
chìa khoá nhà để đêm về không phải gọi

207
TRANG HẠ

cửa. Trông bà ấy tuy hơi mập nhưng nhìn


kỹ cũng duyên dáng đáo để.
Có điều bây giờ tôi không có cớ về
khuya. Danh chẳng đến nữa. Danh đi tìm
người con gái nào biết tán thưởng anh,
biết khâm phục anh. Và hơn nữa biết cách
đón nhận những ràng buộc êm ái.
Mỗi cuối tuần có thêm tôi ngồi xem
cải lương cùng bà chủ nhà. Thường tôi bỏ
lưng chừng, ra ngoài ban công đứng nhìn
xuống phố. Những cô đào diêm dúa
ngượng ngùng cúi mặt xuống khi gặp
trang tuấn kiệt trên ti vi kia, sao chẳng có
chút liên hệ nào với vui buồn đời tôi?
Cô bé Thu tóc sát ót vẫn phụ tôi
kiểm hàng, vào kho kiếm giày mẫu đã bị
cả dây hàng đổ chồng lên. Vốn đó không
phải là việc của em, nhưng thủ kho lấy
nhầm mẫu kiểm, tôi bực, quát um hết
lượt mọi người, cả Thu và mấy người bốc
vác. Lúc đó thấy Thu tức tưởi quay đi về
kho, tôi đã ngờ ngợ. Đến lúc mọi người
xôn xao, tôi chạy tới đã thấy Thu ngất
xỉu, mặt trắng bệch. Mọi người cuống
208
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

cuồng bới đống thùng ra xốc Thu chạy


đi, tôi nhặt tấm thẻ công nhân rơi dưới
đất, đi theo chẳng biết làm gì.
Tấm hình gắn trên thẻ vẫn cứ nhìn
tôi ngượng nghịu, tóc buộc qua một bên.
Thu ơi, có còn ở ngôi trường xưa nữa
đâu, sao em không thay một tấm hình
khác đi?
Giữa tháng chín Quy đột ngột quay
về trường đại học Kinh tế học nốt năm
cuối cùng. Ba tháng hè đi làm đã đủ cho
Quy kiếm ra học phí năm nay. Thế là Quy
bỏ tôi đi, vẫn nhớ dặn bảo vệ đưa trả lại
tôi tấm áo đồng phục ngày nào tôi mua
cho hai đứa mặc.
Chỉ vẻn vẹn có thế.
Tôi cầm cái áo đi ngang khoảng sân
đầy nắng vàng, đã lác đác những lá khô
rơi đâu đó trên những vết xe khô bùn,
lòng hoang mang tự hỏi không biết nên
nghĩ về Quy thế nào. Phải tôi đã cả nghĩ,
đã luôn sống một cách mẫn cảm và thấm
thía?

209
TRANG HẠ

Tôi đi vào phòng sếp nhiều lần,


thỉnh thoảng vẫn tần ngần đứng chỗ ô
kéo đựng đầy những thẻ cũ, cầm lên tay
ảnh Quy, anh Nhân và cả ảnh của số 53
ngày nào. Mọi người luôn nhìn thẳng vào
tôi, nhìn đi vô tận. Dù những người ấy
giờ đây đã xa lắc, đã chìm đi và quên rất
nhiều trong cuộc đời mênh mông này.
Đồng cỏ xanh đã mất

Ngày Mai

Tôi trọ ở lầu ba, tận cùng một con


hẻm nhỏ Quận 1, cửa sổ trông xuống dãy
phố vắng người. Những chiều mưa thường
có hai ông già bắc ghế ngồi đánh cờ dưới
mái hiên của Xí nghiệp thuỷ sản ngay bên
kia đường. Nhiều hôm ván cờ kết thúc khi
chiếc xe tải nhỏ bấm còi ầm ĩ xin đường
vào. Cho đến ngày tôi rời khung cửa này,
thu xếp đồ rời qua chỗ trọ khác, trong một

210
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chiều mưa tháng Tám vẫn còn thấy hai


ông ngồi trầm ngâm trước cái ghế thấp,
im lặng qua tiếp một buổi chiều trong
tiếng xe cộ ồn ào từ ngã ba vọng lại.
Những ngày đầu mới tới thành phố
tôi được ở nhờ nhà hai ông bà cụ người
miền Trung, cũng đã thức hàng đêm nghe
tiếng lách cách mời chào của đứa bé rao
hủ tiếu gõ đi qua trước cửa nhà. Tưởng
tượng mình trở dậy, xỏ dép đi khẽ qua
khoảng sân ướt để hé cửa nhìn cho được
dáng người loắt choắt đi trong đêm vắng,
nghe cả tiếng người nói léo xéo, tiếng vòi
nước chảy rộ ở nhà bên cạnh có bụi găng
ngả từng chùm quả nặng chĩu qua rào sắt.
Mỗi buổi sáng giàn cây leo thả lá rụng
đầy một khoảng, ông cụ thức dậy sớm mở
vòi nước cho đám lá trôi về phía cái cổng
cuối sân. Lúc ấy bắt đầu một ngày mới !
Hoàng hơn tôi một tuổi, mang trong
mình tám mươi phần trăm dòng máu
người Hoa, cao và gầy như cây tre. Khuôn
mặt Hoàng nhiều nét tròn hiền lành, đuôi
mắt lại xếch như phần lớn con trai người
211
TRANG HẠ

Tiều tôi gặp, làm cho cái nhìn của anh


chằm chằm như cái nhìn của con mèo
trắng trán đen hay nhảy vào phòng tôi lục
lọi. Hoàng kêu hai ông bà chủ nhà bằng
bác.
Lần đầu tiên đứng đợi tôi đi làm
khuya về dưới mái hiên nhà bên cạnh, tóc
Hoàng ướt đẫm nước mưa, cái bánh bao ủ
sâu trong áo cũng nguội ngắt từ bao giờ.
Ông bà cụ trước khi về Quy Nhơn ở
với cậu con trai út đã hỏi tôi bao giờ tìm
được chỗ trọ mới. Hoàng tìm cho tôi căn
gác tận lầu ba kia, rồi chuyển sang một
căn phòng bé xíu ở tít cuối Quận 4. Ở đó,
khuya về phải qua những quãng phố vắng
tanh không người ở, nên cuối cùng tôi dạt
về trọ ở gần chân cầu Calmette. Ðồ đạc
dọn qua dọn lại nhiều chỉ còn nhét đủ ba
lô đeo sau lưng. Tôi với Hoàng vẫn còn
những tối rảnh đi cùng nhau, nhưng sao
da diết một điều gì trôi qua không thể nào
nắm giữ lại được, như tuổi trẻ, những
ngày tươi đẹp... Hoàng ơi, em mệt mỏi
lắm rồi ! Không muốn cứ phải về khuya,
212
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

chuyển nhà và ngồi những quán cà phê rẻ


tiền như thế này mãi !
Hoàng bất lực nhìn tôi. Dù thương
nhau đến mấy Hoàng cũng chỉ đủ tiền cho
những ly cà phê đá lễnh loãng buổi tối.
Hoặc hơn nữa là giờ nghỉ trưa chạy xe
mười hai cây số từ Quận 5 đến chỗ tôi
làm, đưa bịch chè nước cốt dừa một ngàn
đồng qua khe cổng sắt, nhìn nhau một cái
rồi quay xe về nhiệm sở. Hồi mới vào đây,
tôi còn hãnh diện vì cả mấy nghìn con gái
trong Xí nghiệp, chỉ mình tôi được như
vậy. Về sau lại thấy chúng mình quá tội
nghiệp, vào đời mà như đi một con đường
hẹp, không biết có ngả nào để được rẽ ra
hoặc để hi vọng những gì hạnh phúc,
thiêng liêng hơn miếng ăn đồng lương
hằng ngày.
Hoàng có hiểu điều ấy không? Có
hiểu không mà hôm ấy Hoàng dẫn tôi mò
mẫm trên những bậc cầu thang tối tăm
của chung cư Cao Thắng, nồng mùi nước
tiểu và rác ủ cho đến khi đôi chân tôi leo
mười tầng lầu, rã rời quỵ xuống dựa vào
213
TRANG HẠ

Hoàng thì anh mới chỉ cho tôi một trời đầy
sao. Cả một bầu trời sao chi chít rực rỡ và
sáng lấp lánh như những chùm pháo hoa
vỡ ra bất động, lặng im. Và phía dưới
đường phố dòng xe tấp nập như dòng
sông hoa đăng đổ từ Cống Quỳnh qua
Minh Khai, đi mãi, đi mãi bất tận ! Làm
sao lúc này Hoàng lại biết tôi đang nhớ giá
sách và lũ gấu bông cùng cha mẹ già yếu
ngoài Hà Nội? Phải vậy không khi Hoàng
chỉ cho tôi thấy cái hạnh phúc lớn lao khi
mỗi ô cửa dưới kia đều loé sáng lên một
ngôi sao nhỏ?
Tôi không cô đơn nữa, và công việc
ngày càng bận rộn. Những container xếp
hàng ngoài sân Xí nghiệp trong mùa giày,
qua một đêm phủ đầy lá me. Công nhân
mặt bạc ra vì làm việc quá sức, buổi trưa
mang suất cơm nguội ngắt ra sân ngồi
xổm quanh các xe tải hàng, ăn và tán dóc.
Những đêm khuya, Hoàng vẫn tìm được
tôi trong đám hàng nghìn công nhân tan
ca tuôn ra cổng Xí nghiệp. Nỗi buồn nhiều,
còn niềm vui ngắn ngủi. Mỗi tháng gửi tiền
214
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

về Hà Nội xong tôi lại thấy trong gương


mình gầy hốc hác, quần áo sờn đi từng
ngày. Nhưng thấm vào đâu khi ở ngoài kia
cứ mỗi lúc trái gió trở trời mẹ tôi vật vã vì
bệnh hen suyễn, tiền của đổ vào thuốc
thang không còn bao nhiêu. Cha tôi già,
bưng chén thuốc đến tận giường mẹ tôi
còn đánh đổ.
Chủ nhật, Hoàng chở tôi tới một con
đường ngoằn ngoèo phía bên hông chợ
Soái Kình Lâm. Hoàng chào những người
già bằng câu nói ngắn đầy những ê a.
Ngồi giữa những giấy vở, nến, đồ tạp hoá
xếp chất ngất, bà cụ nhìn kỹ tôi với cái
nhìn hẹp. Hoàng quay qua dịch lại câu nói
cho tôi sang tiếng phổ thông, ý hỏi mày
đang muốn tìm gì, giọng Hoàng không
chuẩn như giọng Bắc Kinh tôi học ở
trường. Xem có vẻ Hoàng hay qua phía
này bỏ mối hàng nên quen, lựa kỹ cho tôi
mấy tập giấy mỏng đóng bìa bên phải, bút
lông và mực tàu. Rồi dẫn tôi qua hàng
khác tìm cái bát nhỏ nung bằng sành làm
nghiên, men xấu lỗ chỗ những vết đen lồi
215
TRANG HẠ

lõm nhưng trong lòng để mộc đỏ tươi như


màu gạch.
Tôi viết chữ Hán khá đẹp, nổi tiếng
hồi còn ở trường Ðại học, nhưng với bút
lông mực tàu lại khác nhiều. -Em thích
không? - Vâng. Nhưng em không nghĩ
Hoàng lại hoài cổ đến thế! - Hoài cổ mới
biết nghĩ, và anh chỉ muốn cho Thương
vui!
Tháng Mười đến nhanh, không có
mưa vào mỗi buổi chiều. Lời than trong
quán cà phê rẻ tiền ngày đó chỉ tình cờ
nhưng hình như Hoàng không tài nào
quên nổi. Hoàng không đón tôi những
buổi chiều. Sau buổi làm việc anh biến đi
một cách bí ẩn. Lúc buồn quá, tôi lên
tầng mười khu chung cư Cao Thắng một
mình không cần tựa vai ai. Tất cả những
vì sao trên trời vẫn sáng, vẫn mãi lấp
lánh, như hôm nào có Hoàng ở bên tôi.
Gió thổi phần phật qua như có ai kéo áo
của tôi, vuốt tóc tôi. Nhắc về một mơ ước
giản dị mà đã lâu rồi tôi bỏ quên đâu mất

216
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

trong chuỗi ngày dài mệt mỏi vì công


việc, bận rộn và hờ hững của mình...
Ðúng là Hoàng đã thay đổi. Tập tiền
dày hằn lên túi quần sau, cái cười nửa
miệng ngạo nghễ trong ánh đèn mờ tối
làm tôi sợ. Mới hai tuần đã ở đâu ra con
người thực dụng và lì lợm này? Ai chỉ cho
Hoàng dẫn tôi vào nhà hàng Caesar, và
những bước nhảy ôm sát đến không còn
khoảng cách? Tôi đẩy Hoàng ra, loạng
choạng quay về chỗ ngồi, nước mắt ướt
đẫm má chảy xuống ngực áo lạnh buốt.
Trên đường về, Hoàng im lặng như
biết lỗi, như vừa làm xong một việc quá
sức mình. Nhưng tôi không thể giận
Hoàng. Không phải anh trả thù tôi, anh
đang trả thù những gì mà chúng tôi không
thể nào đạt tới được!
Hết mùa giày, công nhân nghỉ chờ
việc vắng hoe. Ông Giám đốc Ðài Loan đi
qua Văn phòng, kêu tôi lại:
- Mai mày xuống phòng Giám đốc
ngồi, tao đi các nhà máy sẽ mang mày
theo phiên dịch!
217
TRANG HẠ

Nói xong nhìn xuống đôi chân tôi mơn


trớn. Tôi hốt hoảng:
- Thế còn việc xuất hàng?
- Làm trợ lý không phải đi xuất hàng
nữa!
Cả Văn phòng chết lặng, nhìn tôi ghen
tị và khinh bỉ. Tôi tái mặt nghĩ đến một
ngày mai đau đớn, hoặc tiền lương sẽ tăng
đột xuất, hoặc cuốn xéo khỏi đây không
được lĩnh một xu...
Hoàng vừa bị đuổi khỏi Công ty anh
vì bị phát hiện lén lút mang hàng của chủ
khác bán cho đầu mối của Công ty kiếm
hoa hồng... Ðồng tiền ấm hay lạnh lẽo
trong bàn tay người? Ðêm qua Hoàng đến
gõ cửa phòng tôi, đứng kể lể và khóc rất
lâu ngoài cánh cửa đóng chặt. Tôi không
đủ sức nói tha thứ, nên đêm nay có lẽ anh
đang uống rượu say khướt hay khiêu vũ
cùng cô gái nào, ôm chặt đến không còn
khoảng cách?... Sao bây giờ tôi lại cảm
thấy cô đơn đến thế?
Lúc thành phố lên đèn, tôi một mình
theo những bậc cầu thang tối om lạnh lẽo,
218
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

nồng mùi rác ủ để tìm lên khoảng trời


chúng tôi đã từng hiểu nhau, đã từng mơ
ước. Ðã thấy muôn vàn những ngọn nến
thắp trên nền trời bao la toả ánh sáng
xuống mặt đất cô đơn. Nhưng mà hình
như đã có ai tìm lên đây trước tôi, dáng
cao và gầy đứng lặng im và sững sờ giữa
trời đêm gió lồng lộng. Hoàng ơi!
Khi Hoàng quay lại, mắt anh sẫm lại
ấm áp, nhìn tôi như những ngày đầu còn
chờ nhau đêm mưa, như những khoảnh
khắc lọt giữa phố chợ xô bồ là lớp học Thư
pháp nhỏ và ấm cúng, ông thày Tàu già
nua cầm tay tôi nhấn nét bút lông đầu tiên
lên trang giấy trắng, viết chữ Tâm.
4-1998
Ngày Mai

219
TRANG HẠ

Mục lục

Những đống lửa trên vịnh Tây Tử.......................3


Người đàn ông quỳ cuối giường.................16
Cà phê Việt trên đất người.................................20
Lang thang trong đêm Đài Bắc.........................25
Gucci Envy........................................................30
Đi xem đom đóm...............................................33
Một bức thư tình................................................37
Kenzo Flower....................................................42
Entry lập thể......................................................46
220
NHỮNG ĐỐNG LỬA TRÊN VỊNH TÂY TỨ

Một thoáng Đài Loan........................................55


mà tôi biết..........................................................55
Dư âm................................................................57
Đài Bắc..............................................................61
Câu chuyện về nước hoa...................................65
Nhớ núi..............................................................68
Sexy diary..........................................................70
Hoa............................................................77
Tiếng gọi....................................................80
Cuối tuần...................................................82
Nhịp điệu cuộc sống..................................84
Ngày mai...................................................88
Tin ngắn trong đêm...................................91
Tâm hồn tôi trên giấy................................96
2 become 1................................................99
Lang thang trong vịnh.............................102
Tây Tử.....................................................102
Những đồng Đài tệ..................................106
Chỗ ngồi vắng người...............................112
Bài thơ.....................................................115
Lặng lẽ hoa cao nguyên...................................120
Vứt tốt sang sông.............................................126
Xa Xứ..............................................................147
Bóng cũ...........................................................152
221
TRANG HẠ

Thao thức.........................................................171
Những vai diễn thật lòng.................................186
Đồng cỏ xanh đã mất.......................................197
Ngày Mai.........................................................210

(P/S: Muốn comments cho các bài viết, mời bạn vào

liên kết cuối mỗi bài)

Đường links download PDF của Trang Hạ:

http://www.routeskeeper.com/trangha/

Cảm ơn bạn Nam0543 giúp tôi thực hiện các files PDF

chất lượng số một Việt Nam.

222

You might also like