BÀI SOẠN GIÁO ÁN KIẾN TẬP

Giáo sinh thực hiện: Nguyễn Huy Thức.

Giáo viên hướng dẫn: Thầy Trần Thanh Hiền.

Tiết thứ: 6
Tuần thứ: 7
Ngày soạn: 12/10/2010.
Bµi 7.C¸C THỦ TỤC CHUẨN VµO/RA §¥N GIẢN
Bµi 8.SOẠN THẢO, DỊCH, THỰC HIỆN Vµ ĐIỀU CHỈNH
CH¦¥NG TR×NH
I.MỤC TI£U BÀI HỌC.
1/ Về kiến thức:
- BiÕt c¸c lÖnh vµo ra ®¬n gi¶n ®Ó nhËp th«ng tin tõ bµn phÝm vµ ®a
th«ng tin ra mµn h×nh.
- ViÕt ®îc mét sè lÖnh vµo ra ®¬n gi¶n.
- BiÕt c¸c bíc: So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.
- BiÕt mét sè c«ng cô cña m«i trêng Turbo Pascal.
- Bíc ®Çu sö dông ch¬ng tr×nh ®Ó dÞch, ph¸t hiÖn lçi.
- Bíc ®Çu chØnh s÷a ®îc ch¬ng tr×nh ®a vµo th«ng b¸o lçi cña ch¬ng
tr×nh dÞch vµ tÝnh hîp lý cña kÕt qu¶ thu ®îc.
2/ VÒ kü n¨ng:
- ViÕt ®óng lÖnh vµo/ra d÷ liÖu.
- BiÕt nhËp ®óng d÷ liÖu khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
- BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t hÖ so¹n th¶o Turbo Pascal.
- So¹n ®îc mét ch¬ng tr×nh vµo m¸y.
- DÞch ®îc ch¬ng tr×nh ®ª ph¸t hiÖn lçi có ph¸p.
- Thùc hiÖn ®îc ch¬ng tr×nh ®Ó nhËp d÷ liÖu vµ thu kÕt qu¶, t×m lçi
thuËt to¸n vµ söa lçi.
3/ VÒ t duy vµ th¸i ®é.
- Gióp häc sinh hiÓu râ tÇm quan träng c¸c thñ tôc chuÈn vµo/ra ®¬n
gi¶n.
- HiÓu râ tÇm quan träng cña viÖc so¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu
chØnh ch¬ng tr×nh.
- Lµm cho häc sinh thªm yªu thÝch m«n häc h¬n.
II.CHUÈN BÞ CñA GI¸O VI£N Vµ HäC SINH.
1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.
- S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa c¸c biÓu thøc trong to¸n häc.
- m¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh, mét sè ch¬ng tr×nh viÕt s½n.
Trang 1
2. ChuÈn bÞ cña häc sinh.
- S¸ch gi¸o khoa, vë ghi vµ vë bµi tËp.
III. TIÕN TR×NH L£N LíP.
1/ æn ®Þnh líp:
- æ ®Þnh líp.
- Yªu cÇu líp trëng b¸o c¸o sÜ sè.
2/ KiÓm tra bµi cò.
Gi¸o viªn nªu lÇn lît c¸c c©u hái, gäi häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi vµ ®¸nh gi¸
cho ®iÓm.
C©u 1: Nªu c¸c qui t¾c viÕt biÓu thøc sè häc?
C©u 2: Em hiÓu thÕ nµo lµ biÓu thøc quan hÖ, biÓu thøc logic? Nªu vÝ
dô minh ho¹?
C©u 3: H·y viÕt l¹i c¸c biÓu thøc to¸n häc sau sang d¹ng biÓu diÔn t¬ng
øng trong Pascal?
x y
a. x 2  y 2 b. x  y .
3/ Néi dung bµi míi.
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu thñ tôc nhËp d÷ liÖu vµ tõ bµn phÝm.
a. Môc tiªu:
- Gióp häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu.
b. Néi dung:
- Dïng ®Ó ®a nhiÒu bé d÷ liÖu kh¸c nhau cho cïng mét ch¬ng tr×nh xö lÝ.
- NhËp: Read/Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k >);
c. C¸c bíc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc Néi dung ghi b¶ng
sinh
- Khi sö dông c¸c øng - Theo dâi, ghi chÐp.
dông ta thêng ph¶i nhËp
th«ng tin vµo, nh vËy
b»ng c¸ch nµo ta nhËp ®-
îc th«ng tin vµo khi lËp
tr×nh? - Chó ý l¾ng nghe
- Nªu vÊn ®Ò: Khi gi¶i dÉn d¾t cña gi¸o viªn.
quyÕt mét bµi to¸n, ta
ph¶i ®a d÷ liÖu vµo ®Ó
m¸y tÝnh xö lÝ, viÖc ®a
d÷ liÖu b»ng lÖnh g¸n sÏ
Trang 2
lµm cho ch¬ng tr×nh chØ
cã t¸c dông víi mét d÷ liÖu
cè ®Þnh. §Ó ch¬ng tr×nh
gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu bµi
to¸n h¬n, ta ph¶i sö dông - Nghiªn cøu s¸ch gi¸o
thñ tôc nhËp d÷ liÖu. khoa. 1. NhËp d÷ liÖu vµo tõ
- Yªu cÇu häc sinh nghiªn - Theo dâi vµ ghi bµn phÝm.
cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho chÐp - Ta dïng thñ tôc chuÈn
biÕt cÊu tróc chung cña READ hoÆc READLN cã
thñ tôc nhËp d÷ liÖu cÊu tróc nh sau:
trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Read(<biÕn1>,...,<biÕnk>);
Pascal: Readln(<biÕn1>,...,<biÕnk>
);
- Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch-
- Ph¶i nhËp gi¸ trÞ
¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng
cho hai biÕn: a, b. -Readln(a,b)
tr×nh ax+b=0, ta ph¶i
- ViÕt lÖnh:
nhËp vµo c¸c ®¹i lîng
Readln(a,b);
nµo? ViÕt lÖnh nhËp?
-*Chó ý: Khi nhËp d÷
liÖu tõ bµn phÝm READ - L¾ng nghe vµ ghi
vµ READLN cã ý nghÜa chÐp
nh nhau, thêng hay dïng
READLN h¬n. READLN
lu«n chê phÝm ENTER.
- ChiÕu mét ch¬ng tr×nh - Quan s¸t ch¬ng
Pascal ®¬n gi¶n cã lÖnh tr×nh vÝ dô cña gi¸o
nhËp gi¸ trÞ cã hai biÕn. viªn.
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh
vµ thùc hiÖn nhËp d÷
liÖu.
- Hái : Khi nhËp gi¸ trÞ - Nh÷ng gi¸ trÞ nµy ph¶i ®-
cho nhiÒu biÕn, ta ph¶i îc gâ c¸ch nhau Ýt nhÊt mét
thùc hiÖn nh thÕ nµo? dÊu c¸ch hoÆc kÝ tù xuèng
dßng
- Lªn b¶ng
- Yªu cÇu häc sinh lªn
b¶ng thùc hiÖn nhËp d÷
liÖu cho ch¬ng tr×nh.

Trang 3
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
a. Môc tiªu:
- Gióp häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
b. Néi dung:
- Dïng ®Ó ®a kÕt qu¶ sau khi sö lÝ ra mµn h×nh ®Ó ngêi sö dông thÊy.
- XuÊt: Write/Writeln(<tham_sè_1>,...,<tham_sè_k);
c. C¸c bíc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Néi dung ghi b¶ng
häc sinh
1.DÉn d¾t: sau khi xö lÝ 1. Chó ý l¾ng 2. §a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
xong, kÕt qu¶ t×m ®îc ®ang nghe dÉn d¾t
®îc lu trong bé nhí. §Ó thÊy cña gi¸o viªn.
®îc kÕt qu¶ trªn mµn h×nh ta
sö dông thñ tôc xuÊt d÷ liÖu.
- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu - §a d÷ liÖu ra mµn h×nh t¹i
s¸ch gi¸o khoa vÞ trÝ con trá, ta dïng thñ tôc
- Mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh cã - Nghiªn cøu s¸ch WRITE hoÆc WRITELN víi
c¸ch ®a th«ng tin ra mµn gi¸o khoa. cÊu tróc:
h×nh kh¸c nhau. - Theo dâi, ghi Write(<biÕn1>,...,<biÕnk>);
- Trong ng«n ng÷ Pascal chÐp Writeln(<biÕn1>,...,<tbiÕnk>
dïng thñ tôc write hoÆc );
writeln ®Ó ®a th«ng tin ra
mµn h×nh.
- Trong ®ã c¸c Gi¸ trÞ cã thÓ
lµ tªn biÕn, tªn h»ng, gi¸ trÞ
cô thÓ, biÓu thøc hoÆc tªn
hµm
- Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch¬ng
tr×nh gi¶i ph¬ng tr×nh
ax+b=0, ta ph¶i ®a ra mµn
h×nh gi¸ trÞ cña nghiÖm – -L¾ng nghe c©u -ViÕt lÖnh : Writeln(-b/a);
b/a, ta ph¶i viÕt lÖnh nh thÕ hái vµ nghiªn cøu
nµo? tr¶ lêi.
- Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau
gi÷a write vµ writeln:
- Víi thñ tôc write sau khi ®a
c¸c kÕt qu¶ ra mµn h×nh con -Theo dâi vµ ghi
trá kh«ng chuyÓn xuèng chÐp
Trang 4
dßng tiÕp theo. Víi thñ tôc
writeln sau khi ®a th«ng tin
ra mµn h×nh con trá sÏ
chuyÓn xuèng ®Çu dßng
tiÕp theo. -Xem s¸ch gi¸o
- LÊy vÝ dô minh ho¹ khoa. - VD: SGK (30 - 31)
- Gi¶i thÝch c¸c vÝ dô - Theo dâi vµ ghi
ChiÕu mét ch¬ng tr×nh chÐp
Pascal ®¬n gi¶n lªn b¶ng:
Program vb;
Var x, y, z:integer;
Begin
Writeln(“nhap vao hai so:”);
Readln(x, y);
z:=x+y;
write(x:6, y:6, z:6);
readln;
end.
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh
vµ thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu
®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶
trªn nÒn mµn h×nh.
- ViÕt ra mµn h×nh dßng ch÷
- Hái : Chøc n¨ng cña vµ ®a con trá xuèng dßng.
lÖnh Writeln();
- Dµnh 6 vÞ trÝ trªn mµn
- Hái: ý nghÜa cña : 6 h×nh ®Ó viÕt sè x, 6 vÞ trÝ
trong lÖnh Write(...) tiÕp ®Ó viÕt sè y vµ 6 vÞ
trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè z.
- Hái: Khi c¸c tham sè *Chó ý:
trong lÖnh Write() thuéc - C¸c thñ tôc readln vµ writeln
kiÓu Char hoÆc real th× cã thÓ kh«ng cã tham sè.
quy ®Þnh vÞ trÝ nh thÕ
- Ngoµi ra trong Pascal cßn cã
nµo?
quy c¸ch ®a th«ng tin ra nh
sau
KÕt qu¶ thùc:
:<®é réng>:<sè ch÷ sè thËp
ph©n>
C¸c kÕt qu¶ kh¸c:
:<®é réng>
Trong ®ã, ®é réng vµ sè ch÷
Trang 5
 sè thËp ph©n lµ c¸c h»ng
nguyªn d¬ng.
- VÝ dô : Write(c:8);
Write(r:8:3);

Ho¹t ®éng 3: Lµm quen víi Turbo Pascal 7.0

a. Môc tiªu:
- BiÕt ®îc c¸c file ch¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0. BiÕt c¸ch khëi
®éng vµ tho¸t Turbo Pascal 7.0.
b. Néi dung:
- ChuyÓn vµo th môc chøa file Turbo.exe
- Gâ turbo.exe vµ enter.
(NÕu ë m«i trêng Win th× chØ cÇn bÊm biÓu tîng Turbo Pascal)
c. C¸c bíc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung ghi b¶ng
1. §Æt vÊn ®Ò: §Ó sö 1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o - C¸c file ch¬ng tr×nh:
dông ®îc Turbo Pascal, khoa vµ tr¶ lêi . Turbo.exe
trªn m¸y ph¶i cã c¸c file Turbo.exe Turbo.tpl
ch¬ng tr×nh cÇn thiÕt. Turbo.tpl Graph.tpu
Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa Graph.tpu Egavga.bgi
vµ cho biÕt tªn c¸c file Egavga.bgi vµ c¸c file
ch¬ng tr×nh ®ã? *.chr.
- Nªu c¸c c¸ch khëi - Tham kh¶o s¸ch gi¸o - Cã c¸c c¸ch:
®éng Turbo Pascal? khoa vµ tr¶ lêi. - Ch¹y trªn mµn h×nh
destop.
- Vµo th môc Turbo
Pascal 7.0.
- Vµo windows t×m
kiÕm turbo.exe.

- Gi¬Ý thiÖu mµn h×nh - Chó ý vµ quan s¸t, ghi

so¹n th¶o ch¬ng tr×nh: nhí
B¶ng chän, con trá, vïng
so¹n th¶o.

Ho¹t ®éng 4: TËp so¹n th¶o ch¬ng tr×nh vµ dÞch lçi có ph¸p.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt c¸ch t¹o vµ lu mét file ch¬ng tr×nh. BiÕt c¸ch dÞch vµ t×m
lçi có ph¸p.

Trang 6
 b. Néi dung:
- Gâ c¸c lÖnh cña ch¬ng tr×nh (gièng nh trong hÖ so¹n th¶o v¨n b¶n).
- Lu file ch¬ng tr×nh trªn ®Üa bÊm F2.
- Biªn dÞch lçi có ph¸p : bÊm ALT_F9.

c. C¸c bíc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc Néi dung ghi b¶ng
sinh
1. So¹n mét ch¬ng tr×nh lµm - Quan s¸t vµ ghi - Lu: F2
vÝ dô, lu ch¬ng tr×nh, dÞch nhí. - DÞch lçi: ALT_F9
lçi. - Ch¹y ch¬ng
- Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ tr×nh:CTRL_F9
®Ó minh häa thap t¸c lu file
ch¬ng tr×nh vµ biªn dÞch. - Quan s¸t vµ ph¸t - Ch¬ng tr×nh ®îc viÕt
2. So¹n mét ch¬ng tr×nh, hái c¸c hiÖn lçi ®Ó söa lçi l¹i:
lçi có ph¸p trong ch¬ng tr×nh, cho ch¬ng tr×nh. Program vd1;
gäi häc sinh dÞch lçi vµ söa. var x,y:integer;
Program vd1 Begin
var x:integer; Write(‘Nhap mot so
Begin nguyen duong’);
Write(‘Nhap mot so nguyen readln(x);
duong); y:=sqrt(x);
readln(x); write(y);
y:=sqrt(x); End.
write(y);
End.

Ho¹t ®éng 5: TËp thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu
chØnh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt c¸ch thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh, biÕt c¸ch nhËp d÷ liÖu vµ
t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu chØnh.
b. Néi dung:
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh: BÊm CTR_F9
- X©y dùng test.
- NhËp d÷ liÖu, thu kÕt qu¶, ®èi chøng víi kÕt qu¶ cña test.
c. C¸c bíc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc Néi dung ghi b¶ng
sinh
Trang 7
 1. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®· - Quan s¸t gi¸o viªn
®îc viÕt ë trªn, nhËp d÷ liÖu, thùc hiÖn vµ t×m
giíi thiÖu kÕt qu¶. hiÓu s¸ch gi¸o khoa.
- Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ
®Ó minh h¹o thao t¸c thùc
hiÖn ch¬ng tr×nh.
- Hái : Nhãm phÝm dïng ®Ó - PhÝm :CRTL_F9
thùc hiÖn ch¬ng tr×nh?
- Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷
liÖu vµ thùc hiÖn ch¬ng
tr×nh. 2. Quan s¸t yªu cÇu
2. Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh gi¶i cña gi¸o viªn vµ ®éc
ph¬ng tr×nh ax+b=0. lËp suy nghÜ ®Ó
Var t×m test
Begin a b x
Readln(a, b); 0 0 VSN
If a<>0 then write(-b/a)
else write(“PTVN”);
Readln;
End.
- Yªu cÇu häc sinh t×m test
®Ó chøng minh ch¬ng tr×nh
nµy sai.

IV.cñng cè bµi häc

Bµi häc h«m nay chóng ta ®· nghiªn cøu c¸c néi dung sau vµ c¸c em cÇn n¾m
v÷ng:
- Thñ tôc nhËp d÷ liÖu: Read/Readln(<biÕn1>,...,<biÕnk>);
- Thñ tôc xuÊt d÷ liÖu: Write/writeln(<biÕn1>,...,<biÕnk>);
- Quy c¸ch ra cña c¸c kÕt qu¶ ra.
- Mµn h×nh lµm viÖc cña pascal.
- Mét sè thao t¸c vµ phÝm t¾t thêng sö dông ®Ó so¹n th¶o vµ thùc hiÖn
mét ch¬ng tr×nh viÕt b»ng Pascal nh: so¹n th¶o, biªn dÞch ch¬ng tr×nh,
ch¹y ch¬ng tr×nh, ®ãng vµ më tho¸t khái phÇn mÒm.
V.bµI TËP VÒ NHµ
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét sè vµ tÝnh b×nh ph¬ng cña sè ®ã.
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp ®é dµi b¸n kÝnh vµ tÝnh chu vi diÖn tÝch cña
h×nh trßn t¬ng øng.
- Lµm c¸c bµi tËp 9, 10, s¸ch gi¸o khoa, trang 36.

Trang 8
- §äc tríc néi dung cña phÇn bµi tËp vµ thùc hµnh sè 1, s¸ch gi¸o khoa, trang
33.
- Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 122: M«i trêng Turbo Pascal.
- Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 136: Mét sè th«ng b¸o lçi.

Trang 9