Đӄ CƯƠNG ÔN TҰP TӔT NGHIӊP MÔN TRIӂT HӐC MAC-LENIN

Câu 1: Trình bày nӝi dung và ý nghĩa phương pháp luұn nguyên lý vè mӕi quan hӋ
phә biӃn ( 2-2.5)
Trong thӃ giӟi khách quan, mӑi sӵ vұt hiӋn tưӧng và các quá trình khác nhau đӅu
có nhӳng mӕi quan hӋ qua lҥi, tác đӝng và ҧnh hưӣng lүn nhau hay chúng tӗn tҥi biӋt lұp
và tách rӡi nhau? NӃu giӳa chúng có mӕi liên hӋ thì điӅu gì quy đӏnh mӕi liên hӋ đó. ĐӇ
trҧ lӡi hai câu hӓi này các nhà hiӅn triӃt đã đưa ra nhӳng quan điӇm khác nhau:
 Trҧ lӡi câu hӓi thӭ nhҩt
y Nhӳng ngưӡi theo quan điӇm siêu hình cho rҵng các sӵ vұt,hiӋn tưӧng tӗn tҥi biӋt
lұp tách rӡi nhau, cái này tӗn tҥi bên cҥnh cái kia. Chúng không có sӵ phө thuӝc, sӵ ràng
buӝc và quy đӏnh lүn nhau.NӃu giӳa chúng có sӵ quy đӏnh lүn nhau thì cũng chӍ là quy
đӏnh bӅ ngoài mang tính ngүu nhiên.. Tuy nhiên mӝt sӕ ngưӡi theo quan điӇm này cũng
cho rҵng các sӵ vұt hiӋn tưӧng có mӕi quan hӋ vӟi nhau và mӕi liên hӋ rҩt đa dҥng và
phong phú. Song các hình thӭc liên hӋ khác nhau thì không thӇ chuyӇn hóa cho nhau
y Nhӳng ngưӡi theo quan điӇm biӋn chӭng cho rҵng các sӵ vұt hiӋn tưӧng và các
quá trình khác nhau vӯa tӗn tҥi đӝc lұp vӯa quy đӏnh tác đӝng qua lҥi và chuyӇn hóa lүn
nhau
 Trҧ lӡi câu hӓi thӭ hai
y Nhӳng ngưӡi theo chӫ nghĩa duy tâm khác quan và chӫ quan cho rҵng:cái quyӃt
đӏnh mӕi liên hӋ, sӵ chuyӇn hóa lүn nhau giӳa các sӵ vұt, hiӋn tưӧng là mӝt lӵc lưӧng
siêu tӵ nhiên( như trӡi) hay ӣ ý thӭc ,cҧm giác cӫa con ngưӡi.
y Nhӳng ngưӡi theo quan điӇm duy vұt biӋn chӭng khҷng đӏnh tính thӕng nhҩt vұt
chҩt cӫa thӃ giӟi là cơ sӣ cӫa mӕi liên hӋ giӳa các sӵ vұt hiӋn tưӧng. Các sӵ vұt hiӋn
tưӧng tҥo thành thӃ giӟi, dù có đa dҥng phong phú hay có khác nhau bao nhiêu nhưng
chúng vүn chӍ là nhӳng dҥng khác nhau cӫa mӝt thӃ giӟi duy nhҩt, thӕng nhҩt- thӃ giӟi
vұt chҩt. Nhӡ tính thӕng nhҩt đó mà chúng không thӇ tӗn tҥi biӋt lұp, tách rӡi nhau mà
tӗn tҥi trong sӵ tác đӝng qua lҥi. chuyӇn hóa lүn nhau theo nhӳng quan hӋ các đӏnh
” Tӯ đó các nhà triӃt hӑc duy vұt biӋn chӭng đã đưa ra quan điӇm cӫa mình vӅ mӕi
liên hӋ như sau: Liên hӋ là phҥm trù triӃt hӑc dùng đӇ chӍ sӵ quy đӏnh tác đӝng qua lҥi, sӵ
chuyӇn hóa lүn nhau giӳa các sӵ vұt hiӋn tưӧng hay giӳa các mһt cӫa mӝt sӵ vұt, mӝt
hiӋn tưӧng trong thӃ giӟi.
 Tính chҩt cӫa mӕi liên hӋ:
- Tính khách quan: không phө thuӝc vào ý thӭc cӫa con ngưӡi
- Tính phә biӃn: bҩt kǤ sӵ vұt, hiӋn tưӧng nào cũng có mӕi liên hӋ vӟi nhau và mӕi
liên hӋ giӳa các thành phҫn cӫa nó
- Tính đa dҥng phong phú: mӛi sӵ vұt, hiӋn tương.. khác nhau trong nhӳng không
gian và thӡi gian khác nhau lҥi có nhӳng mӕi liên hӋ khác nhau. Có mӕi liên hӋ bên
trong, mӕi liên hӋ bên ngoài, mӕi liên hӋ chӫ yӃu, mӕi liên hӋ thӭ yӃu,«các mӕi quan hӋ
này có vӏ trí và vai trò khác nhau trong sӵ vұn đӝng và tӗn tҥi cӫa sӵ vұt hiӋn tưӧng
 5 nghĩa cӫa phương pháp luұn
- Vì các mӕi liên hӋ là sӵ tác đӝng qua lҥi, chuyӇn hóa, quy đӏnh lүn nhau giӳa các
sӵ vұt hiӋn tưӧng và các mӕi quan hӋ có tính khách quan, mang tính phә biӃn nên
trong hoҥt đӝng nhұn thӭc chúng ta cҫn phҧi tôn trӑng quan điӇm toàn diӋn đӇ
nҳm rõ bҧn chҩt vҩn đӅ, nhұn thӭc đúng vӅ sӵ vұt hiӋn tưӧng , tránh đưӧc nhӳng
cách xem xét phiӃn diӋn
- Vì các mӕi quan hӋ có tính đa dҥng, phong phú. Các sӵ vұt, hiӋn tưӧng trong tӯng
không gian khác nhau, thӡi gian khác nhau thì có mӕi liên hӋ khác nhau nên trong
hoҥt đӝng nhұn thӭc và hoҥt đӝng thӵc tiӉn con ngưӡi phҧi tôn trӑng quan điӇm
lӏch sӱ- cө thӇ
Câu 2: Trình bày nӝi dung và ý nghĩa cӫa nguyên lý vӅ sӵ phát triӇn (2-2,5)
 Nhӳng quan niӋm vӅ sӵ phát triӇn
yíuan điӇm siêu hình xem sӵ phát triӇn là sӵ tăng lên hay giҧm đi đơn thuҫn
vӅ mһt lưӧng không có sӵ thay đәi gì vӅ mһt chҩt; hoһc nӃu có sӵ thay đәi nhҩt đӏn vӅ
chҩt thì sӵ thay đәi đó cũng chӍ diӉn ra trong mӝt vòng khép kín chӭ không sinh ra cái
mӟi và nhӳng chҩt mӟi. Hӑ xem sӵ phát triӇn là mӝt quá trình tiӃn lên liên tөc, không quá
nhӳng quanh co, thăng trҫm, phӭc tҥp
yíuan điӇm biӋn chӭng xem xét sӵ phát triӇn là mӝt quá trình tiӃn lên tӯ
thҩp đӃn cao. íuá trình đó diӉn ra dҫn dҫn, vӯa nhҧy vӑt đưa tӟi sӵ ra đӡi cӫa cái mӟi
thay thӃ cái cũ. Dù trong hiӋn thӵc khách quan hay trong tư duy sӵ phát triӇn diӉn ra
không phҧi khi nào cũng theo đưӡng thҷng mà rҩt quanh co ,phӭc tҥp thұm chí có nhӳng
bưӟc lùi tҥm thӡi.íuan điӇm biӋn chӭng cho rҵng sӵ phát triӇn là kӃt qӫa cӫa quá trình
thay đәi dҫn dҫn vӅ lưӧng dүn đӃn sӵ thay đәi vӅ chҩt, là quá trình diӉn ra theo hình xoáy
ӕc và hӃt mӛi chu kǤ sӵ vұt lҥi lһp lҥi dưӡng như sӵ vұt ban đҫu nhưng ӣ mӭc đӝ cao
hơn.
yíuan điӇm duy vұt biӋn chӭng khҷng đӏnh nguӗn gӕc cӫa sӵ phát triӇn nҵm
trong bҧn thân sӵ vұt. Do mâu thuүn trong chính sӵ vұt quy đӏnh. íuá trình giҧi quyӃt
liên tөc trong bҧn thân sӵ vұt, do đó cũng là quá trình tӵ thân phát triӇn cӫa mӑi sӵ vұt
” íuan điӇm duy vұt biӋn chӭng khҷng đӏnh rҵng: phát triӇn là mӝt phҥm trù triӃt
hӑc dùng đӇ chӍ quá trình vұn đӝng tiӃn lên tӯ thҩp đӃn cao,tӯ đơn giҧn đӃn phӭc tҥp. tӯ
kém hoàn thiӋn đӃn hoàn thiӋn hơn cӫa sӵ vұt
 Tính chҩt cӫa sӵ phát triӇn
- Tính khách quan:
- Tính phә biӃn
- Tính đa dҥng, phong phú
  5 nghĩa phương pháp luұn
- Nguyên lý vӅ sӵ phát triӇn cho thҩy con ngưӡi cҫn phҧi tôn trӑng quan điӇm phát
triӇn. Khi quan sát sӵ vұt con ngưӡi cҫn đһt chúng ӣ trҥng thái đӝng, không chӍ nҳm bҳt
nhӳng cái hiӋn đang tӗn tҥi sӣ sӵ vұt mà phҧi nҳm đưӧc khuynh hưӟng phát triӇn cӫa nó
trong tương lai
- Dӵa vào nguyên lý phát triӇn con ngưӡ cҫn phân chia quá trình phát triӇn cӫa sӵ
vұt thành nhiӅu giai đoҥn đӇ tìm ra phương pháp nhұn thӭc và cách tác đӝng phù hӧp
nhҵm thúc đҭy sӵ vұt tiӃn triӇn nhanh hơn
- íuan điӇm vӅ sӵ phát triӇn góp phҫn khҳc phөc tư tưӣng bҧo thӫ, trì trӋ , đӏnh kiӃn
trong hoҥt đӝng nhұn thӭc và hoҥt đӝng thӵc tiӉn
- Góp phҫn đӏnh hưӟng chӍ đҥo cho hoҥt đӝng nhұn thӭc và hoҥt đӝng thӵc tiӉn cҧi
tҥo hiӋn thӵc, cҧi tҥo chính bҧn thân con ngưӡi
câu 3: Thӵc tiӉn là gì? Phân tích các hình thӭc cơ bҧn cӫa thӵc tiӉn?( 2-2.5)
 Ihái niӋm thӵc tiӉn
Theo quan điӇm cӫa chӫ nghĩa duy tâm: Thӵc tiӉn là hoҥt đӝng tinh thҫn sáng tҥo ra
thӃ giӟi con ngưӡi chӭ không phҧi là hoҥt đӝng vұt chҩt, hoҥt đӝng lӏch sӱ xã hӝi
Chӫ nghĩa duy vұt trưӟc Mác có cho rҵng thӵc tiӉn là mӝt hoҥt đӝng vұt chҩt
nhưng lҥi xem đó là hoҥt đӝng con buôn, đê tiӋn, bҭn thӍu
Khҳc phөc nhӳng sai lҫm đó Mac và anghen đã đưa ra quan niӋm đúng đҳn, khoa hӑc vӅ
thӵc tiӉn và vai trò cӫa nó đӕi vӟi nhұn thӭc cũng như sӵ tӗn tҥi và phát triӇn cӫa xã hӝi
loài ngưӡi
V
 
 
      

!" #$%
 &  
 Các hình thӭc hoҥt đӝng cơ bҧn cӫa vұt chҩt
y à
$'  là hình thӭc hoҥt đӝng cơ bҧn, đҫu tiên cuҧ thӵc tiӉn.
đây là hoҥt đӝng mà trong đó con nguӡi sӱ dөng công cө lao đӝng tác đӝng vào giӟi tӵ
nhiên nhҵm tҥo ra nhӳng cӫa cҧi và điӅu kiӋn thiӃt yӃu nhҵm duy trӏ sӵ tӗn tҥi cӫa mình
và xã hӝi.
y à
     (   là hoҥt đӝng cӫa các tә chӭc cӝng đӗng ngưӡi khác
nhau trong xã hӝi nhҵm cҧi biӃn nhӳng mӕi quan hӋ xã hӝi đӇ thúc đҭy xã hӝi phát
triӇn
y V
  ) *
 + là mӝt hình thӭc đһc biӋt cӫa thӵc tiӉn đưӧc tiӃn hành
trong nhӳng điӅu kiӋn do con ngưӡi tҥo ra giӕng hoһc gҫn giӕng hoһc lһp lҥi
nhӳng hiӋn thưӧng tӵ nhiên và xã hӝi nhҵm xác đӏnh các quy luұt vӅ sӵ biӃn đәi
và phát triӇn cӫa đӕi tưӧng nghiên cӭu. Dҥng hoҥt đӝng thӵc tiӉn này ngày càng
có vai trò quan trӑng trong sӵ phát triӇn cӫa xã hӝi, đһc biӋt là trong thӡi kǤ cách
mҥng khoa hӑc và công nghӋ hiӋn đҥi.
 Mӛi hình thӭc hoҥt đӝng cơ bҧn cӫa thӵc tiӉn có mӝt chӭc năng quan trӑng khác
nhau, không thӇ thay thӃ đưӧc cho nhau song giӳa chúng có mӕi quan hӋ chһt chӁ vӟi
nhau, tác đӝng qua lҥi lүn nhau. Trong mӕi quan hӋ đó, hoҥt đӝng sҧn xuҩt vұt chҩt là
hoҥt đӝng cơ bҧn nhҩt, đóng vai trò quýêt đӏnh đӕi vӟi các hoҥt đӝng khác. Bӣi vì, nó là
hoҥt đӝng nguyên thuӹ nhҩt và tӗn tҥi mӝt cách khách quan, thuӡng xuyên nhҩt trong đӡi
sӕng cuҧ con nguӡi và nó tҥo ra nhӳng điӅu kiӋn, cӫa cҧi thiӃt yӃu có tính quyӃt đӏnh đӕi
vӟi sӵ sinh tӗn và phát triӇn cӫa con nguӡi. không có hoҥt đӝng sҧn xuҩt vұt chҩt thì
không thӇ có các hình thӭc hoҥt đӝng khác. Các hình thӭc hoҥt đӝng khác suy cho cùng
cũng xuҩt phát tӯ hoҥt đӝng sҧn xuҩt vұt chҩt và phөc vө cho hoҥt đӝng sҧn xuҩt cӫa con
ngưӡi.
Nói như thӃ không có nghĩa là các hình thӭc hoҥt đӝng chính trӏ xã hӝi và hoҥt
đӝng thӵc nghiӋm khoa hӑc là hoàn toàn thө đӝng, lӋ thuӝc mӝt chiӅu vào hoҥt đӝng sҧn
xuҩt vұt chҩt. ngưӧc lҥi, chúng có tác đӝng kìm hãm hoһc thúc đҭy hoҥt đӝng sҧn xuҩt
phát triӇn.
Chính sӵ tác đӝng qua lҥi lүn nhau cӫa các hình thӭc hoҥt đӝng cơ bҧn đó làm cho
thӵc tiӉn vұn đӝng, phát triӇn không ngӯng và ngày càng có vai trò quan trӑng đӕi vӟi
nhұn thӭc.
Câu 4: Thӵc tiӉn là gì? Phân tích vai trò cӫa thӵc tiӉn đӕi vӟi nhұn thӭc (2-2.5)
 Ihái niӋm thӵc tiӉn
Theo quan điӇm cӫa chӫ nghĩa duy tâm: Thӵc tiӉn là hoҥt đӝng tinh thҫn sáng tҥo ra
thӃ giӟi con ngưӡi chӭ không phҧi là hoҥt đӝng vұt chҩt, hoҥt đӝng lӏch sӱ xã hӝi
Chӫ nghĩa duy vұt trưӟc Mác có cho rҵng thӵc tiӉn là mӝt hoҥt đӝng vұt chҩt nhưng
lҥi xem đó là hoҥt đӝng con buôn, đê tiӋn, bҭn thӍu
Khҳc phөc nhӳng sai lҫm đó Mac và anghen đã đưa ra quan niӋm đúng đҳn, khoa hӑc
vӅ thӵc tiӉn và vai trò cӫa nó đӕi vӟi nhұn thӭc cũng như sӵ tӗn tҥi và phát triӇn cӫa xã
hӝi loài ngưӡi
 V
 
 
     
 
!" #$%
 &  
 Lai trò cӫa thӵc tiӉn đӕi vӟi nhұn thӭc
Vai trò cӫa thӵc tiӉn đӕi vӟi nhұn thӭc đưӧc thӇ hiӋn truӟc hӃt ӣ chӛ: thӵc tiӉn là cơ
sӣ cӫa nhұn thӭc, là mөc đích cӫa nhұn thӭc và là tiêu chuҭn đӇ kiӇm tra chân lý.
Sӣ dĩ như vұy vì thӵc tiӉn là điӇm xuҩt phát trӵc tiӃp cӫa nhұn thӭc. nó đӅ ra nhu cҫu,
nhӋm vө, cách thӭc và khuynh huӟng vұn đӝng và phát triӇn cӫa nhұn thӭc. Chính con
ngưӡi có nhu cҫu tҩt yӃu khách quan là giҧi thích và cҧi tҥo thӃ giӟi mà buӝc con nguӡi
phҧi tác đӝng trӵc tiӃp vào các sӵ vұt, hiӋn tuӧng bҵng hoҥt đӝng thӵc tiӉn cӫa mình. Sӵ
tác đӝng đó làm cho các sӵ vұt hiӋn tưӧng bӝc lӝ nhӳng thuӝc tính, nhӳng mӕi lien hӋ và
quan hӋ khác nhau giӳa chúng, đem lҥi nhӳng tài liӋu cho nhұn thӭc , giúp cho nhұn thӭc
nҳm bҳt đưӧc bҧn chҩt, các quy luұt vұn đӝng và phát triӇn cӫa thӃ giӟi. Trên cơ sӣ đó
mà hình thành nên các lӻ thuyӃt khoa hӑc. Có thӇ nói, suy cho cùng không có mӝt lĩnh
vӵc tri thӭc nào mà lҥi không xuҩt phát tӯ thӵc tiӉn, không nhҵm vào viӋc phөc vө,
hưӟng dүn thӵc tiӉn. Do đó, nӃu thoát ly thӵc tiӉn, không dӵa vào thӵc tiӉn thì
nhұn thӭc sӁ xa rӡi cơ sӣ hiӋn thӵc nuôi dưӥng sӵ phát sinh, tӗn tҥi và phát triӇn cӫa
mình. Vì vұy, chӫ thӇ nhұn thӭc không thӇ có đưӧc nhӳng tri thӭc đúng đҳn và sâu sҳc vӅ
thӃ giӟi.
Thӵc tiӉn là cơ sӣ, đӝng lӵc, mөc đích cӫa nhұn thӭc còn là vì nhӡ có hoҥt đӝng thӵc
tiӉn mà các giác quan cӫa con ngưӡi ngày càng đưӧc hoàn thiӋn; năng lӵc tư duy logic
không ngӯng đưӧc cӫng cӕ và phát triӇn; các phương tiӋn nhұn thӭc ngày càng hiӋn đҥi,
có tác dөng ³nӕi dài´ các giác quan cӫa con nguӡi trong viӋc nhұn thӭc thӃ giӟi.
Thӵc tiӉn là tiêu chuҭn kiӇm tra chân lý: ĐiӅu này có nghĩa là thӵc tiӉn là thưӟc đo
giá trӏ cӫa nhӳng tri thӭc đã đҥt đưӧc trong nhұn thӭc. Đӗng thӡi nhұn thӭc không ngӯng
bә sung điӅu chӍnh, sӱa chӳa phát triӇn và hoàn thiӋn nhұn thӭc. C.Max viӃt: ³vҩn đӅ tìm
hiӇu xem tư duy cӫa con nguӡi có thӇ đҥt tӟi chân lý khách quan hay không, hoàn toàn
không phҧi là vҩn đӅ lý luұn mà là mӝt vҩn đӅ thӵc tĩên. Chính trong thӵc tiӉn mà con
ngưӡi phҧi chӭng minh chân lý´.
Như vұy, thӵc tiӉn chҷng nhӳng là điӇm xuҩt phát cӫa nhұn thӭc, là yӃu tӕ đóng vai
trò quyӃt đӏnh đӕi vӟi sӵ hình thành và phát triӇn cӫa nhұn thӭc mà còn là nơi nhұn thӭc
phҧi luôn luôn hưӟng tӟi đӇ thӇ nghiӋm tính đҳn cӫa mình.
 5 nghĩa phương pháp luұn
y Vai trò cӫa thӵc tiӉn đӕi vӟi nhұn thӭc đòi hӓi chúng ta phҧi luôn luôn quán triӋt
quan điӇm thӵc tiӉn, nhұn thӭc phҧi xuát phát tӯ thӵc tiӉn, dӵa trên cơ sӣ thӵc tiӉn
đi sâu vào thӵc tiӉn, phҧi coi trӑng công tác tәng kӃt thӵc tiӉn.
y Nghiên cӭu lý luұn phҧi đi đôi vӟi thӵc tiӉn, hӑc phҧi đi đôi vӟi hành. NӃu xa rӡi
thӵc tiӉn sӁ dүn đӃn sai lҫm cӫa bӋnh chӫ quan, duy ý chí, giáo điӅu, máy móc,
quan lieu. Nguӧc lҥi nӃu tuyӋt đӕi hoá vai trò cӫa thӵc tiӉn sӁ rơi vào chӫ nghĩa
thӵc dөng, kinh nghiӋm chӫ nghĩa.
Câu 5: Trình bày nӝi dung quy luұt thӕng nhҩt, đҩu tranh giӳa các mһt đӕi lұp, ý
nghĩa cӫa phương pháp luұn ( 4-4.5)
y mһt đӕi lұp là nhӳng đһc điӇm, nhӳng thuӝc tính, nhӳng tính chҩt quy đӏnh
khuynh hưӟng biӃn đәi trái ngưӧc nhau
y các mһt đӕi lұp nҵm trong sӵ liên hӋ, tác đӝng qua lҥi lүn nhau tҥo thành mâu
thuүn biӋn chӭng. Mâu thuүn biӋn chӭng tӗn tҥi mӝt cách khách quan và phә biӃn trong
tӵ nhiên, xã hӝi và tư duy
y sӵ thӕng nhҩt cӫa các mһt đӕi lұp là sӵ nương tӵa vào nhau, không tách rӡi nhau
giӳa các mһt đӕi lұp, sӵ tӗn tҥi cӫa mһt này phҧi lҩy sӵ tӗn tҥi cӫa mһt kia làm tiӅn đӅ
 y các mһt đӕi lұp tӗn tҥi không tách rӡi nhau nên giӳa chúng bao giӡ cũng có nhӳng
nhân tӕ giӕng nhau. Nhӳng nhân tӕ giӕng nhau đó gӑi là sӵ đӗng nhҩt cӫa các mһt đӕi
lұp
y các mһt đӕi lұp không chӍ thӕng nhҩt mà còn luôn luôn ³đҩu tranh´ vӟi nhau. Đҩu
tranh giӳa các mһt đӕi lұp là sӵ tác đӝng qua lҥi theo xu hưӟng bài trӯ và phӫ đӏnh lүn
nhau
 Mâu thuүn là nguӗn gӕc cӫa sӵ vұn đӝng và phát triӇn
Sӵ thӕng nhҩt và đҩu tranh giӳa các mһt đӕi lұp là hai xu hưӟng tác đӝng khác nhau cӫa
các mһt đӕi lұp tҥo thành mâu thuүn. Như vұy mâu thuҭn biӋn chӭng bao hàm cҧ ³sӵ
thӕng nhҩt´ và ³đҩu tranh´ cӫa các mһt đӕi lұp. sӵ thӕng nhҩt gҳn liӅn vӟi sӵ đӭng im và
әn đӏnh tҥm thӡi cӫa sӵ vұt. Sӵ đҩu tranh gҳn liӅn vӟi tính tuyӋt đӕi cӫa sӵ vұn đӝng và
phát triӇn
Trong sӵ qua lҥi cӫa các mһt đӕi lұp thì đҩu tranh cӫa các mһt đӕi lұp quy đinh mӝt cách
tҩt yӃu sӵ thay đәi cӫa các mһt đang tác đӝng và làm cho mâu thuүn phát triӇn. Lúc mӟi
xuҩt hiӋn, mâu thuүn chӍ là sӵ khác nhau căn bҧn , nhưng theo khuynh hưӟng trái ngưӧc
nhau. Sӵ khác biӋt đó ngày càng phát triӇn và đi đên đӕi lұp. Khi hai mһt đӕi lұp xung đӝt
gay gҳt đã đӫ điӅu kiӋn, chúng sӁ chuyӇn hóa lүn nhau, mâu thuүn đưӧc giҧi quyӃt. nhӡ
đó mà thӇ thӕng nhҩt cũ đưӧc thay thӃ bҵng thӇ thӕng nhҩt mӟi ; sӵ vұt cũ mҩt đi, sӵ vұt
mӟi ra đӡi thay thӃ. Thӕng nhҩt và đҩu tranh giӳa các mһt đӕi lұp là không theertacsh rӡi
nhau trong mâu thuҩn biӋn chӭng. Sӵ thoongsn hҩt và đҩu tranh giӳa các mһt đӕi lұp quy
đӏnh tính әn đӏnh và tính thay đәi cӫa sӵ vұt hiӋn tưӧng. Do đó nó chính là nguӗn gӕc cӫa
sӵ vұn đӝng và phát triӇn
 „hân loҥi mâu thuүn
y Căn cӭ vào quan hӋ đӕi vӟi sӵ vұt đưӧc xem xét gӗm:
- Mâu thuүn bên trong: sӵ tác đӝng qua lҥi giӳa các mһt, các khuynh hưӟng đӕi lұp
bên trong cӫa cùng mӝt sӵ vұt
- Mâu thuүn bên ngoài là mâu thuүn diӉn ra trong mӕi quan hӋ giӳa sӵ vұt đó vӟi
các sӵ vұt khác
y Căn cӭ vào ý nghĩa đӕi vӟi sӵ tӗn tҥi và phát triӇn cӫa toàn bӝ sӵ vұt mâu thuүn
gӗm:
- Mâu thuүn cơ bҧn: là mâu thuүn quy đӏnh bҧn chҩt cӫa sӵ vұt. nó tӗn tҥi trong suӕt
quá trình tӗn tҥi cӫa sӵ vұt
- Mâu thuүn không cơ bҧn: là mâu thuүn chӍ đһc trưng cho mӝt phương diӋn nào đó
cӫa sӵ vұt, nó không quy đӏnh bҧn chҩt cӫa sӵ vұt
y Căn cӭ vào vai trò cӫa mâu thuүn đӕi vӟi sӵ tӗn tҥi cӫa và phát triӇn cӫa sӵ vұt
trong mӝt giai đoҥn nhҩt đӏnh: gӗm
 - Mâu thuүn chӫ yӃu là mâu thuүn nәi lên hàng đҫu ӣ mӝt giai đoҥn nhҩt đӏnh cӫa
sӵ vұt, nó chi phӕi các mâu thuүn khác trong giai đoҥn đó
- Mâu thuүn thӭ yӃu là mâu thuүn ra đӡi và tӗn tҥi trong mӝt giai đoҥn phát triӇn
nào đó cӫa sӵ vұt nhưng không đӭng vai trò chi phӕi cac mâu thuүn khác
y Căn cӭ vào tính chҩt cӫa các quan hӋ lӧi ích gӗm:
- Mâu thuүn đӕi kháng là mâu thuүn giӳa nhӳng giai cҩp, nhӳng tұp đoàn ngưӡi có
lӧi ích cơ bҧn đӕi lұp nhau
- Mâu thuүn không đӕi kháng là mâu thuүn giӳa nhӳng lӵc lưӧng xã hӝi có lӧi ích
cơ bҧn thӕng nhҩt vӟi nhau, chӍ đӕi lұp vӅ lӧi ích không cơ bҧn, cөc bӝ ,tҥm thӡi
 5 nghĩa phương pháp luұn
- ĐӇ nhұn thӭc đúng đҳnn bҧn chҩt sӵ vұt và tìm ra phương hưӟng và giҧi pháp
đúng cho hoҥt đӝng thӵc tiӉn phҧi đi sâu nghiên cӭu phát hiӋn ra mâu thuүn cӫa sӵ vұt
- Khi phân tích mâu thuүn phҧi xem xét quá trình phát sinh, phát triӇn cӫa tӯng mâu
thuүn, xem xét vai trò, vӏ trí và mӕi quan hӋ lүn nhau cӫa các mâu thuүn ; phҧi xem xét
quá trình phát sinh, vӏ trí cӫa tӯng mһt đӕi lұp, mӕi quan hӋ tác đӝng qua lҥi giӳa chúng,
điӅu kiӋn chuyӇn hóa giӳa chúng đӇ giҧi quyӃt mâu thuүn.
- ĐӇ thúc đҭy sӵ vұt phát triӇn phҧi tìm mӑi cách đӇ giҧi quyӃt mâu thuүn, không
đưӧc điӅu hòa mâu thuүn
Cұu 6: Trình bày nӝi dung quy luұt chuyӇn hóa tӯ sӵ thay đәi vӅ lưӧng dүn đӃn sӵ
thay đәi vӅ chҩt và ngưӧc lҥi. 5 nghĩa phương pháp luұn (4-4,5)
 Chҩt là phҥm trù triӃt hӑc dùng đӇ chӍ tính quy đӏnh khách quan vӕn có cӫa sӵ vұt
hiӋn tưӧng, là sӵ thӕng nhҩt hӳu cơ cӫa nhӳng thuӝc tính làm cho sӵ vұt là nó chӭ không
phҧi là cái khác
 Lưӧng là mӝt phҥm trù triӃt hӑc dùng đӇ chӍ tính quy đӏnh vӕn có cӫa sӵ vұt vӅ
mһt sӕ lưӧng , quy mô, trình đӝ, nhӏp điӋu cӫa sӵ vұn đӝng và phát triӇn cũng như các
thuӝc tính cӫa sӵ vұt
 Sӵ phân biӋt giӳa chҩt và lưӧng cӫa sӵ vұt chӍ mang tính tương đӕi. Có nhӳng tính
quy đӏnh trong mӕi quan hӋ này là chҩt nhưng trong mӕi quan hӋ khác lҥi biӇu thӏ vӅ
lưӧng cӫa sӵ vұt và ngưӧc lҥi. Ví dө sӕ lưӧng hӑc sinh giӓi cӫa mӝt lӟp sӁ nói lên chҩt
lưӧng hӑc tұp cӫa lӟp đó. ĐiӅu này cũng có nghĩa là dù sӕ lưӧng cө thӇ quy đӏnh thuҫn
túy vӅ sӕ lưӧng song sӕ lưӧng ҩy cũng có tính quy đӏnh vӅ chҩt cӫa sӵ vұt
 Nhӳng thay đәi vӅ lưӧng dүn đӃn sӵ thay đәi vӅ chҩt
Bҩt kǤ sӵ vұt hiӋn tưӧng nào cũng là sӵ thӕng nhҩt giӳa mһt lưӧng và mһt chҩt.
Chúng tác đӝng qua lҥi lүn nhau. Trong sӵ vұt quy đӏnh vӅ lưӧng không bao giӡ tӗn tҥi
nӃu không có tính quy đӏnh cӫa chҩt và ngưӧc lҥi.
Sӵ thay đәi vӅ lưӧng và chҩt cӫa sӵ vұt diӉn ra cùng vӟi sӵ vұn đӝng và phát triӇn cӫa
sӵ vұt. Nhưng sӵ thay đәi đó có quan hӋ chһt chӁ vӟi nhau chӭ không tách rӡi nhau. Sӵ
thay đәi vӅ lưӧng dүn đӃn sӵ thay đәi vӅ chҩt và ngưӧc lҥi. sӵ thay đәi vӅ lưӧng có thӇ
chưa làm thay đәi ngay lұp tӭc sӵ thay đәi vӅ chҩt cӫa sӵ vұt
Khi lưӧng cӫa sӵ vұt đưӧc tích lũy vưӧt quá giӟi hҥn nhҩt đӏnh thì chҩt cũ sӁ mҩt đi,
chҩt mӟi thay thӃ chҩt cũ. Không giӟi hҥn đó gӑi là đӝ
 Đӝ là phҥm trù triӃt hӑc dùng đӇ chӍ khoҧng giӟi hҥn trong đó có sӵ thay đәi vӅ
lưӧng cӫa sӵ vұt chưa làm thay đәi căn bҧn chҩt cӫa sӵ vұt ҩy
 ĐiӇm nút là phҥm trù triӃt hӑc dùng đӇ chӍ điӇm giӟi hҥn mà tҥi đó có sӵ thay đәi
vӅ lưӧng đã đӫ làm thay đәi vӅ chҩt cӫa sӵ vұt
Sӵ tích lũy đӫ vӅ lưӧng tҥi điӇm nút sӁ tҥo ra bưӟc nhҧy, chҩt mӟi ra đӡi
 Bưӟc nhҧy là phҥm trù triӃt hӑc dùng đӇ chӍ sӵ chuyӇn hóa vӅ chҩt cӫa sӵ vұt do
sӵ thay đәi vӅ lưӧng cӫa sӵ vұt đó gây lên
Bưӟc nhҧy là sӵ kӃt thúc mӝt giai đoҥn phát triӇn cӫa sӵ vұt và là điӇm khӣi đҫu cӫa
mӝt giai đoҥn phát triӇn mӟi. nó là sӵ gián đoҥn trong quá trình vұn đӝng và phát triӇn
liên tөc cӫa sӵ vұt. có thӇ nói trong quá trình phát triӇn liên tөc cӫa sӵ vұt, sӵ gián đoҥn
là tiӅn đӅ cho sӵ liên tөc và sӵ kӃ tiӃp cӫa hàng loҥt sӵ gián đoҥn
Như vұy sӵ phát triӇn cӫa sӵ vұt luôn bҳt đҫu tӯ sӵ tích lũy vӅ lưӧng trong đӝ nhҩt
đӏnh cho tӟi điӇm nút đӇ thӵc hiӋn bưӟc nhҧy vӅ chҩt. song điӇm nút cӫa quá trình đó
không cӕ đӏnh mà có thӇ có nhӳng thay đәi. Sӵ thay đәi ҩy do tác đӝng cӫa nhӳng điӅu
kiӋn chӫ quan và khách quan quy đӏnh
 Nhӳng thay đәi vӅ chҩt dүn đӃn nhӳng thay đәi vӅ lưӧng
Chҩt mӟi ra đӡi sӁ tác đӝng trӣ lҥi lưӧng cӫa sӵ vұt. sӵ tác đӝng đó thӇ hiӋn.: chҩt
mӟi có thӇ làm thay đәi kӃt cҩu, quy mô, trình đӝ và nhӏp điӋu cӫa sӵ vұn đӝng và phát
triӇn cӫa sӵ vұt. như vұy không chӍ thay đәi vӅ lưӧng dүn đӃn thay đәi vӅ chҩt mà sӵ thay
đәi vӅ chҩt cũng làm thay đәi vӅ lưӧng.
 Nhӳng hình thӭc cơ bҧn cӫa bưӟc nhҧy
- Dӵa trên nhӏp điӋu thӵc hiӋn bưӟc nhҧy cӫa bҧn thân sӵ vұt có thӇ phân thành:
bưӟc nhҧy đӝt biӃn và bưӟc nhҧy dҫn dҫn
- Căn cӭ vào quy mô thӵc hiӋn bưӟc nhҧy cӫa sӵ vұt có: bưӟc nhҧy toàn bӝ và bưӟc
nhҧy bӝ phұn
 5 nghĩa phương pháp luұn
- Sӵ vұn đӝng và phát triӇn cӫa sӵ vұt bao giӡ diӉn ra bҵng cách tích lũy dҫn dҫn vӅ
lưӧng đӃn mӝt giӟi hҥn nhҩt đӏnh , thӵc hiӋn bưӟc nhҧy đӇ chuyӇn hóa vӅ chҩt. Do đó
trong hoҥt đӝng nhұn thӭc và hoҥt đӝng thӵc tiӉn con ngưӡi phҧi biӃt tӯng bưӟc tích lũy
vӅ lưӧng đӇ làm biӃn đәi vӅ chҩt theo quy đӏnh
- Khi đã tích lũy đӫ vӅ lưӧng phҧi có quyӃt tâm đӇ tiӃn hành bưӟc nhҧy, phҧi kӏp
thӡi chuyӇn nhӳng sӵ thay đәi vӅ lưӧng thành nhӳng sӵ thay đәi vӅ chҩt, tӯ nhӳng thay
đәi mang tính chҩt tiӃn hóa sang nhӳng thay đәi mang tính chҩt cách mҥng
 - Trong hoҥt đӝng con ngưӡi còn phҧi biӃt vұn dөng linh hoҥt các hình thӭc cӫa
bưӟc nhҧy
Câu 7 phân tích kӃt cҩu cӫa lӵc lưӧng sҧn xuҩt( 2- 2,5)
Lӵc lưӧng sҧn xuҩt biӇu hiӋn mӕi quan hӋ giӳa con ngưӡi vӟi tӵ nhiên trong quá
trình sҧn xuҩt. Trong quá trình ҩy, con ngưӡi kӃt hӧp sӭc lao đӝng cӫa mình vӟi tư liӋu
sҧn xuҩt, trưӟc hӃt là công cө lao đӝng tҥo thành sӭc mҥnh khai thác giӟi tӵ nhiên, làm
ra sҧn phҭm cho cuӝc sӕng cӫa mình.
Vұy, Lӵc lưӧng sҧn xuҩt là năng lӵc thӵc tiӉn cҧi biӃn giӟi tӵ nhiên cӫa con ngưӡi
nhҵm đáp ӭng nhu cҫu đӡi sӕng cӫa mình.
Lӵc lưӧng sҧn xuҩt là sӵ kӃt hӧp cӫa ngưӡi lao đӝng và tư liӋu sҧn xuҩt trong đó´
LLSX hàng đҫu cӫa toàn thӇ nhân loҥi là công nhân và ngưӡi lao đӝng´. chính ngươi lao
đӝng là chӫ thӇ cӫa quá trình lao đӝng sҧn xuҩt, vӟi sӭc mҥnh và kӻ năng cӫa mình, sӱ
dөng tư liӋu lao đӝng, trưӟc hӃt là công cө lao đӝng, tác đӝng vào đӕi tưӧng lao đӝng đӇ
sҧn xuҩt ra cӫa cҧi vұt chҩt.
Cùng vӟi ngưӡi lao đӝng,công cө lao đӝng cũng là mӝt yӃu tӕ cơ bҧn cӫa LLSX.
CCLĐ do con ngưӡi sáng tҥo ra´là sӭc mҥnh cӫa tri thӭc đã đưӧc vұt thӇ hóa´ nó nhân
sӭc mҥnh cӫa con ng trong quá trình sx.công cө lao đӝng là yӃu tӕ đӝng nhҩt cӫa LLSX.
Cùng vӟi quá trình tích luӻ kinh nghiӋm, vӟi nhӳng phát minh và sang chӃ kӻ thuұt,
CCLĐ không ngӯng đưӧc cҧi tiӃn và hoàn thiӋn không ngӯng CCLĐ đã làm biӃn đәi
hoàn toàn bӝ tư liӋu sҧn xuҩt. xét đӃn cùng, đó là nguyên nhân sâu xa cӫa mӑi biӃn đәi xã
hӝi. trình đӝ phát triӇn cӫa CCLĐ là thӭoc đo trình đӝ chinh phөc tӵ nhiên cӫa con ngưo
lӡi, là tiêu chuҭn phân biӋt các thӡi đҥi kinh tӃ trong lӏch sӱ.
Trong sӵ phát triӇn cӫa LLSX, khoa hӑc đóng vai trò ngày càng to lӟn. Sӵ phát
triӇn cӫa khoa hӑc gҳn liӅn vӟi SX là đӝng lӵc mҥnh mӁ thúc đүy phát triӇn. Ngày nay,
khoa hӑc đã phát triӇn đӃn mӭc trӣ thành nguyên nhân trӵc tiӃp cӫa nhiӅu biӃn đәi to lӟn
trong sҧn xuҩt, trong đӡi sӕng và trӣ thành ³ lӵc lưӧng sҧn xuҩt trӵc tiӃp´. sӭc lao đӝng
đһc trưng cho LĐ hiӋn đҥi không còn chӍ là kinh nghiӋm và thói quen cӫa hӑ mà là tri
thӭc khoa hӑc. Có thӇ nói: khoa hӑc và công nghӋ hiӋn đҥi đһc trưng cho lӵc luӧng sҧn
xuҩt hiӋn đҥi.
Câu 8: phân tích các mһt cҩu thành cӫa quan hӋ sҧn xuҩt (2- 2,5)
íHSX là quan hӋ giӳa ng vӟi ng trong quá trình sx(sx và tái sx xã hӝi). íHSX
gӗm 3 mһt: quan hӋ sӣ hӳu đӕi vӟi TLSX, quan hӋ trong tә chӭc và quҧn lý sҧn xuҩt,
quan hӋ trong phân phӕi sҧn phҭm sҧn xuҩt ra.
íHSX do con ngưӡi tҥo ra, nhưng nó hình thành mӝt cách khách quan trong quá
trình SX, không phө thuӝc vào ý muӕn chӫ quan cӫa con ngưӡi. íHSX là thình thӭc xã
hӝi cӫa sҧn xuҩt, giӳa ba mһt cӫa íHSX thӕng nhҩt vӟi nhau, tҥo thành hӋ gthӕng mang
tính әn đӏnh tương đӕi so vӟi sӵ vұn đӝng, phát triӇn không ngӯng cӫa LLSX.
 Trong ba mһt đó cӫa íHSX, quan hӋ sӣ hӳu vӅ TLSX là quan hӋ xuҩt phát, quan
hӋ cơ bҧn,đһc trưng cho íHSX trong XH. Nó quyӃt đӏnh quan hӋ trong tә chӭc và quan
lý sҧn xuҩt và quan hӋ trong phân phӕi sҧn phҭm cũng như các quan hӋ xã hӝi khác.
Lӏch sӱ phát triӇn cӫa nhân loҥi đã chӭng kiӃn có hai loҥi hình thӭc sӣ hӳu cơ bҧn
vӅ TLSX: sӣ hӳu tư nhân và sӣ hӳu công cӝng. sӣ hӳu tư nhân là loҥi hình sӣ hӳu mà
trong đó TLSX tұp trung vào trong tay mӝt sӕ ít ngưӡi, còn đҥi đa sӕ không có hoһc rҩt ít
TLSX. Do đó, quan hӋ giӳa nguӡi vӟi ngưӡi trong sҧn xuҩt vұt chҩt và trong đӡi sӕng xã
hӝi là quan hӋ thӕng trӏ và bӏ trӏ, bóc lӝt và bӏ bóc lӝt. Sӣ hӳu công cӝng là loҥi hình sӣ
hӳu mà trong đó tư liӋu sҧn xuҩt thuӝc vӅ mӑi thành viên cӫa mӛi cӝng đӗng. nhӡ đó
quan hӋ ngươiì vӟi ngưӡi trong mӛi cӝng đӗng là quan hӋ bình đҷng, hӧp tác giúp đӥ lүn
nhau.
íuan hӋ trong tә chӭc quҧn lý sҧn xuҩt trӵc tiӃp tác đӝng đӃn sҧn xuҩt, đӃn tә
chӭc và điӅu khiӇn quá trình sҧn xuҩt, Nó có thӇ thúc đҭy hoһc kìm hãm quá trình sҧn
xuҩt. quan hӋ trong tә chӭc và quҧn lý sx do quan hӋ sӣ hӳu quy đӏnh và nó phҧi thích
ӭng vӟi quan hӋ sӣ hӳu. tuy nhiên có truӡng hӧp, íH tә chӭc và quҧn lý không thích ӭng
vӟi quan hӋ sӣ hӳu, làm biӃn dҥng quan hӋ sӣ hӳu.
íuan hӋ phân phӕi sҧn phҭm sҧn xuҩt ra mһc dù do quan hӋ sӣ hӳu vӅ tư liӋu sҧn
xuҩt và quan hӋ tә chӭc sҧn xuҩt chi phӕi song nó kích thích trӵc tiӃp đӃn lӧi ích con
ngưӡi trong lao đӝng sҧn xuҩt, do đó có thӇ thúc đҭy hoһc kìm hãm sҧn xuҩt phát triӇn.
Câu 9: trình bày nӝi dung quy luұt vӅ sӵ phù hӧp cӫa quan hӋ sҧn xuҩt vӟi sӵ phát
triӇn cӫa trình đӝ sҧn xuҩt. Lұn dөng quy luұt này cӫa Đҧng ta trong công cuӝc đәi
mӟi đҩt nưӟc hiӋn nay( 4-4,5)
 LLSX là năng lӵc thӵc tiӉn cҧi biӃn giӟi tӵ nhiên cӫa con ngưӡi nhҵm đáp ӭng
nhu cҫu đӡi sӕng cӫa mình
 íHSX là quan hӋ giӳa ng vӟi ng trong quá trình sx(sx và tái sx xã hӝi). íHSX
gӗm 3 mһt: quan hӋ sӣ hӳu đӕi vӟi TLSX, quan hӋ trong tә chӭc và quҧn lý sҧn xuҩt,
quan hӋ trong phân phӕi sҧn phҭm sҧn xuҩt ra
 LLSX và íHSX là hai mһt cӫa „TSX, chúng tӗn tҥi không tách rӡi nhau, tác đӝng
qua lҥi lүn nhau mӝt cách biӋn chӭng, tҥo thành quy luұt sӵ phù hӧp cӫa quan hӋ sx vӟi
trình đӝ phát triӇn cӫa LLSX- quy luұt cơ bҧn nhҩt cӫa sӵ vұn đӝng và phát triӇn cӫa XH
loài ngưӡi
 Trình đӝ cӫa LLSX trong tӯng giai đoҥn lӏch sӱ thӇ hiӋn trình đӝ chinh phөc tӵ
nhiên cӫa con ngưӡi trong tӯng giai đoҥn lӏch sӱ đó. Trình đӝ cӫa LLSX biӇu hiӋn cө thӇ
ӣ công cө lao đӝng , trình đӝ, kinh nghiӋm và kӻ năng lao đӝng cӫa con ng, trình đӝ tә
chӭc và phân công lao đӝng xã hӝi, trình đӝ ӭng dөng khoa hӑc kӻ thuұt vào sҧn xuҩt
 Tính chҩt cӫa LLSX
 Trong lӏch sӱ xã hӝi LLSX đã phát triӇn tӯ chӛ có tính chҩt cá nhân lên tính chҩt xã
hӝi hóa. Khi sx dӵa trên công cө thӫ công, phân công lao đӝng kém phát triӇn thì LLSX
chӫ yӃu có tính chҩt cá nhân. Khi trình đӝ sx đҥt tӟi trình đӝ cơ khí hóa, hiӋn đҥi, phân
công lao đӝng phát triӇn thì LLSX có tính chҩt XH hóa.
 Sӵ vұn đӝng và phát triӇn cӫa LLSX quyӃt đӏnh và làm thay đәi íHSX cho phù
hӧp vӟi nó. Khi mӝt „TSX mӟi ra đӡi, khi đó íHSX ko phù hӧp vӟi sӵ phát triӇn cӫa
LLSX
 Sӵ phát triӇn cӫa LLSX đӃn mӝt trình đӝ nhҩt đӏnh làm cho íHSX tӯ chӛ phù hӧp
trӣ thành không phù hӧp vӟi sӵ phát triӇn cӫa LLSX. Khi đó íHSX là xiӅng xích kìm
hãm sӵ phát triӇn cӫa LLSX
 LLSX quyӃt đӏnh íHSX nhưng íHSX cũng có tính đӝc lұp tương đӕi và tác đӝng
trӣ lҥi vӟi sӵ phát triӇn cӫa LLSX
 íuy luұt íHSX phù hӧp vӟi trình đӝ phát triӇn cӫa LLSX là quy luұt phә biӃn tác
đӝng trong toàn bӝ tiӃn trình lӏch sӱ nhân loҥi
 Vұn dөng quy luұt
y Trưӟc đәi mӟi( 1986) Đҧng và Nhà Nưӟc đã có nhӳng biӇu hiӋn chưa vұn dөng
đúng quy luұt này. Nó đưӧc thӇ hiӋn ӣ chӛ: Đҧng ta đã chӫ quan duy ý chí nóng vӝi khi
xây dӵng íHSX ӣ nưӟc ta là íHSX CNXH ( quá cao) mà không tính đӃn LLSX ӣ nưӟc
ta vӯa thҩp vӯa không đӗng đӅu, nưӟc ta lҥi vӯa thoát khӓi cuӝc chiӃn tranh tàn khӕc ,
hұu quҧ cӫa chiӃn tranh còn nһng nӅ. Mһt khác, nưӟc ta còn là nưӟc nông nghiӋp lҥc hұu,
điӇm xuҩt phát thҩp«nên không đӫ điӅu kiӋn đӇ thích ӭng và phù hӧp vӟi LLSX CNXH
y Sau khi đәi mӟi( ĐH Đҧng VI tháng 12/1986) Đҧng và NN ta đã vұn dөng quy
luұt này mӝt cách đúng đҳn, linh hoҥt và sáng tҥo. Chúng ta đã lӵa chӑn con đưӡng phát
triӇn cho đҩt nưӟc ta vӟi nӅn kinh tӃ nhiӅu thành phҫn đӏnh hưӟng XHCN. Chính điӅu
này đã hoàn toàn đúng vӟi quy luұt vӅ sӵ phù hӧp cӫa íHSX vӟi sӵ phát triӇn cӫa
LLSX. Chúng ta giҧi phóng sӭc sҧn xuҩt và xây dӵng íHSX trong nӅn kinh tӃ vӟi nhiӅu
thành phҫn đӇ phù hӧp vӟi trình đӝ phát triӇn cӫa LLSX ӣ nưӟc ta vӯa thҩp vӯa không
đӗng đӅu
y Sau 24 năm đәi mӟi, nӅn kinh tӃ nưӟc ta đã thoát khӓi nghèo nàn và lҥc hұu.
Chúng ta đang vưng bưӟc xây dӵng nӅn kinh tӃ mà nhiӋm vө trӑng tâm trong suӕt thӡi
kǤ quá đӝ là CNH-HĐH đҩt nưӟc. Chúng ta phҩn đҩu đӃn 2020 ViӋt Nam cơ bҧn trӣ
thánh nưӟc công nghiӋp đӏnh hưӟng hiӋn đҥi
Câu 10: Trình bày mӕi quan hӋ biӋn chӭng giӳa cơ sӣ hҥ tҫng và kiӃn trúc thưӧng
tҫng. Lұn dөng( đһc điӇm, biӇu hiӋn cӫa mӕi quan hӋ này trong công cuӝc đәi mӟi
đҩt nươc hiӋn nay) (4-4,5)
Cơ sӣ hҥ tҫng là toàn bӝ nhӳng quan hӋ sҧn xuҩt hӧp thành cơ cҩu kinh tӃ cӫa mӝt xã hӝi
nhҩt đӏnh
KiӃn trúc thưӧng tҫng là toàn bӝ nhӳng quan điӇm chính trӏ , pháp quyӅn, triӃt hӑc, đҥo
đӭc, tôn giáo, nghӋ thuұt,«cùng vӟi nhӳng thiӃt kӃ xã hӝi tương ӭng như Nhà nưӟc,
đҧng phái, giáo hӝi, các đoàn thӇ xã hӝi «đưӧc hình thành trên cӣ sӣ hҥ tҫng nhҩt đӏnh
y íuan hӋ biӋn chӭng giӳa cơ sӣ hҥ tҫng vӟi kiӃn trúc thưӧng tҫng
- Vai trò quyӃt đӏnh cӫa CSHT đӕi vӟi KTTT
Csht và kttt là hai mһt cӫa đӡi sӕng xã hӝi, chúng thӕng nhҩt biӋn chӭng vӟi nhau
trong đó csht đóng vai trò quyӃt đӏnh đӕi vӟi KTTT
Vai trò đó trưӟc hӃt thӇ hiӋn ӣ chӛ : Mӛi CSHT sӁ hình thành nên mӝt KTTT tương
ӭng vӟi nó. Tính chҩt cӫa KTTT là do tính chҩt cӫa CSHT quy đӏnh. CSHT thay đәi thì
sӟm hay muӝn KTTT cũng thay đәi theo
íuá trình đó không chӍ diӉn ra trong giai đoҥn thay đәi tӯ hình thái xã hӝi này sang
hình thái xã hӝi khác mà còn diӉn ra ngay trong bҧn thân mӛi hình thái xã hӝi
Sӵ thay đәi CSHT dүn đӃn làm thay đәi KTTT diӉn ra rҩt phӭc tҥp. Trong đó có
nhӭng yӃu tӕ cӫa KTTT thay đәi nhanh chóng cùng vӟi sӵ thay đәi cuҭ CSHT như chính
trӏ,pháp luұt« trong kiӃn trúc tưӧng tҫng có nhӳng yӃu tӕ thay đәi chұm như tôn giáo,
nghӋ thuұt,«.hoһc có nhӳng yӃu tӕ vүn đưӧc kӃ thӯa trong xã hӝi mӟi
- Tác đӝng trӣ lҥi cӫa KTTT đӕi vӟi CSHT
Toàn bӝ KTTT cũng như các yӃu tӕ cҩu thành nó đӅu có tính đӝc lұp tương đӕi trong
quá trình vұn đӝng và phát triӇn và tác đӝng mӝt cách mҥnh mӁ đӕi vӟi CSHT
Tҩt cҧ các yӃu tӕ cҩu thành KTTT đӅu tác đӝng trӣ lҥi CSHT. Tuy nhiên mӛi yӃu tӕ
khác nhau có vai trò khác nhau, có cách thӭc tác đӝng khác nhau
Trong mӛi chӃ đӝ xã hӝi sӵ tác đӝng cӫa các bӝ phұn cӫa KTTT không phҧi bao giӡ
cũng theo mӝt xu hưӟng.
Sӵ tác đӝng cӫa KTTT đӕi vӟi CSHT diӉn ra theo hai chiӅu. NӃu KTTT tác đӝng phù
hӧp vӟi quy luұt kinh tӃ khách quan thì nó là tác đӝng mҥnh mӁ thúc đҭy kinh tӃ phát
triӇn , còn nӃu tác đӝng ngưӧc lҥi thì nó sӁ tác đӝng kìm hãm kinh tӃ phát triӇn
y Vұn dөng quy luұt
- Đҧng và NN đã xây dӵng CSHT trong thӡi kǤ đәi mӟi đó là tҥo ra 1 CSHT không
thuҫn nhҩt mà xây dӵng mӝt CSHT vӟi nhiӅu kiӇu íHSX khác nhau
- Các loҥi íHSX mà chúng ta xây dӵng vӯa cҥnh tranh vӯa liên hӧp,liên kӃt vӟi
nhau đӇ cùng phát triӇn nhưng khҷng đӏnh thành phҫn NN phҧi giӳ vai trò chӫ đҥo trong
nӅn kinh tӃ quӕc dân
- Trên nӅn tҧng CSHT xác đӏnh, 1 KTTT phҧi tương ӭng và hình thành trên đó đӇ
phҧn ánh đưӧc 1 CSHT thӕng nhҩt và đa dҥng. Đҧng ta đã xác đӏnh tính chҩt cӫa hӋ
thӕng chính trӏ KTTT trong thӡi kǤ quá đӝ như sau:
+ Đҧng CSVN là lãnh đҥo chӫ yӃu cӫa đҩt nưӟc ta
 + CN mac- lenin và tư tưӣng HCM là kim chӍ nam và là nӅn tҧng tư tưӣng trong
đӡi sӕng tinh thҫn cӫa nhân dân ta
+ Các bӝ phұn cӫa hӋ thӕng chính trӏ -xã hӝi cùng nhau đoàn kӃt đӇ đi lên CNXH
Câu 11: Phân tích mӕi quan hӋ biӋn chӭng giӳa Tӗn tҥi xã hӝi vӟi 5 thӭc xã hӝi( 4-
4,5)
Tӗn tҥi xã hӝi là tòan bӝ sinh hoҥt vұt chҩt và nhӳng điӅu kiӋn sinh hoҥt vұt chҩt
cӫa xã hӝi
5 thӭc xã hӝi là mһt tinh thҫn cӫa đӡi sӕng xã hӝi bao gӗm toàn bӝ nhӳng quan điӇm,
tư tưӣng cùng nhӳng tình cҧm, tâm trҥng,« cӫa nhӳng cӝng đӗng xã hӝi, nҧy sinh tӯ tӗn
tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi trong nhӳng giai đoҥn phát triӇn nhҩt đӏnh
 Mӕi quan hӋ biӋn chӭng giӳa tӗn tҥi xã hӝi và ý thӭc xã hӝi
- Vai trò quyӃt đӏnh cӫa tӗn tҥi xã hӝi đӕi vӟi ý thӭc xã hӝi
Cmac và anghen đã chӭng minh rҵng: đӡi sӕng tinh thҫn cӫa xã hӝi hình thành và
phát triӇn trên cơ sӣ đӡi sӕng vұt chҩt và , rҵng không thӇ tìm nguӗn gӕc tư tưӣng và tâm
lý bên trong bҧn thân nó, nghĩa là không thӇ tìm trong đҫu óc con ngưӡi mà phҧi tìm
trong hiӋn thӵc vұt chҩt. Sӵ biӃn đәi cӫa mӝt thӡi đҥi nào đó cũng sӁ k giҧi thích đưӧc
nӃu chӍ căn cӭ vào ý thӭc cӫa thӡi đҥi ҩy. Nhӳng luұn điӇm này đã bác bӓ quan niӋm sai
lҫm cӫa chӫ nghĩa duy tâm muӕn đi tìm nguӗn gӕc cӫa ý thӭc tư tưӣng , xem tinh thҫn,
tư tưӣng là nguӗn gӕc cӫa mӑi hiӋn tưӧng xã hӝi, quyӃt đӏnh sӵ phát triӇn cӫa xã hӝi và
trình bày các hình thái ý thӭc xã hӝi không tách rӡi cơ sӣ kinh tӃ xã hӝi. Chӫ nghĩa duy
vұt lӏch sӱ chӍ rõ rҵng tӗn tҥi xã hӝi quyӃt đӏnh ý thӭc xã hӝi. 5 thӭc xã hӝi là sӵ phҧn
ánh cӫa tӗn tҥi xã hӝi, phө thuӝc vào tӗn tҥi xã hӝi. Mӛi khi tӗn tҥi xã hӝi nhҩt là „TSX
biӃn đәi thì nhӳng tư tưӣng và lý luұn xã hӝi, nhӳng quan điӇm vӅ chính trӏ, pháp
luұt«.sӟm muӝn sӁ thay đәi theo
- Tính đӝc lұp tương đӕi cӫa ý thӭc xã hôi
Khi khҷng đӏnh vai trò quyӃt đӏnh cӫa tӗn tҥi xã hӝi đӕi vӟi ý thӭc xã hӝi và ý thӭc xã
hӝi là sӵ phҧn ҧnh cӫa tӗn tҥi xã hӝi, phө thuӝc vào tӗn tҥi xã hӝi, chӫ nghĩa duy vұt biӋn
chӭng không xem ý thӭc xã hӝi như mӝt yӃu tӕ thө đӝng trái lҥi còn nhҩn mҥnh tác dөng
tích cӵc cӫa ý thӭc xã hӝi đӕi vӟi đӡi sӕng kinh tӃ- xã hӝi nhҩn mҥnh tính đӝc lұp tương
đӕi cӫa ý thӭc xã hӝi trong mӕi quan hӋ vӟi tӗn tҥi xã hӝi. Tính tӗn tҥi đӝc lұp ҩy thӇ hiӋn
ӣ nhӳng điӇm sau đây:
œ 5 thӭc xã hӝi thưӡng lҥc hұu hơn tӗn tҥi xã hӝi
œ 5 thӭc xã hӝi có thӇ vưӧt trưӟc tӗn tҥi xã hӝi
œ 5 thӭc xã hӝi có tính kӃ thӯa cӫa mình
œ Sӵ tá đӝng qua lҥi giӳa các hình thái ý thӭc xã hӝi trong sӵ phát triӇn cӫa nó
œ 5 thӭc xã hӝi tác đӝng trӣ lҥi tӗn tҥi xã hӝi
- 5 nghĩa cӫa quan hӋ biӋn chӭng giӳa TTXH và YTXH
Công cuӝc cҧi tҥo xã hӝi cũ, xây dӵng xã hӝi mӟi phҧi tiӃn hành đӗng thӡi trên cҧ hai
mһt tӗn tҥi xã hӝi và ý thӭc xã hӝi. Cҫn thҩy rҵng thay đәi tӗn tҥi xã hӝi là điӅu kiӋn
cơ bҧn nhҩt đӇ thay đәi ý thӭc xã hӝi
íuán triӋt nguyên tҳc phươn pháp luұn đó trong thӵc tӃ cach mҥng CNXH ӣ nưӟc ta
, mӝt mһt phҧi coi trong văn hóa tӱ tưӣng, phát huy vai trò tác đӝng tích cӵc cӫa đӡi
sӕng tinh thҫn xã hӝi đӕi vӟi quá trình phát triӇn kinh tӃ và CNH_ HĐH đҩt nưӟc,
phҧi tránh sai lҫm chӫ quan duy ý chí trong viӋc xây dӵng văn hóa, xây dӵng con ng
mӟi
Câu 12: ý thӭc xã hӝi là gì? tҥi sao nói YTXH thưӡng lҥc hұu hơn TTXH? Anh
(chӏ) đã làm gì đӇ khҳc phөc tình trҥng trên.
5 thӭc xã hӝi là mһt tinh thҫn cӫa đӡi sӕng xã hӝi, bao gӗm toàn bӝ nhӳng quan
điӇm,tư tưӣng cùng nhӳng tình cҧm, tâm trҥng,«cӫa nhӳng cӝng đӗng xã hӝi, nҧy
sinh tӯ tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi trong nhӳng
giai đoҥn phát triӇn nhҩt đӏnh.
Lӏch sӱ xã hӝi đã chӍ ra rҵng, nhiӅu khi xã hӝi cũ đã mҩt đi thұm chí đã mҩt tӯ lâu
nhưng ý thӭc xã hӝi do xã hӝi đó sinh ra vүn tӗn tҥi dai dҷng
Khuynh hưӟng lҥc hұu cӫa ý thӭc xã hӝi cũng biӇu hiӋn rõ trong điӅu kiӋn cӫa kinh tӃ
xã hӝi. NhiӅu hiӋn tưӧng ý thӭc có nguӗn gӕc sâu xa trong xã hӝi cũ vүn còn tӗn tҥi
trong xã hӝi mӟi như lӕi sӕng ăn bám, lưӡi lao đӝng, nҥn tham nhũng«
5 thӭc xã hӝi thưӡng lҥc hұu hơn tӗn tҥi xã hӝi do nhӳng nguyên nhân sau:
- Sӵ biӃn đәi cӫa tӗn tҥi xã hӝi do tác đӝng mҥnh mӁ, thưӡng xuyên và trӵc tiӃp cӫa
nhӳng hoҥt đӝng thӵc tiӉn cӫa con ng, thưӡng diӉn ra vӟi tӕc đӝ nhanh và ý thӭc
xã hӝi có thӇ không phҧn ánh kӏp và trӣ nên lҥc hұu. Hơn nӳa, ý thӭc xã hӝi là cái
phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi nên nói chung chӍ biӃn đәi sau khi có sӵ biӃn đәi cӫa tӗn
tҥi xã hӝi
- Do sӭc mҥnh cӫa thói quen, truyӅn thӕng, tұp quán cung như do tính lҥc hұu, bҧo
thӫ cӫa mӝt sӕ hình thái ý thӭc xã hӝi
- 5 thӭc xã hӝi luôn gҳn vơi lӧi ích cӫa nhӳng nhóm, nhӳng tұp đoàn ng, nhӳng
giai cҩp nhҩt đӏnh trong xã hӝi.
Khҳc phөc: Trong sӵ nghiӋp xây dӵng xã hӝi mӟi phҧi thưӡng xuyên tăng cưӡng
công tác tư tưӣng , đҩu tranh chӕng lҥi nhӳng âm mưu và hành đӝng phá hoҥi cӫa
nhӳng lӵc lưӧng thù đӏch vӅ mһt tư tưӣng, kiên trì xóa bӓ nhӳng tàn dư ý thӭc cũ,
đӗng thӡi ra sӭc phát huy nhӳng truyӅn thӕng tư tưӣng tӕt đҽp.
Câu 13: ý thӭc xã hӝi là gì? tҥi sao nói YTXH có thӇ vưӧt trưӟc TTXH
5 thӭc xã hӝi là mһt tinh thҫn cӫa đӡi sӕng xã hӝi, bao gӗm toàn bӝ nhӳng quan
điӇm,tư tưӣng cùng nhӳng tình cҧm, tâm trҥng,«cӫa nhӳng cӝng đӗng xã hӝi, nҧy
 sinh tӯ tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi trong nhӳng
giai đoҥn phát triӇn nhҩt đӏnh.
Khi khҷng đӏnh tính thưӡng lҥc hұu hơn cӫa ý thӭc xã hӝi so vӟi tӗn tҥi xã hӝi, triӃt
hӑc macxit đӗng thӡi thӯa nhұn rҵng trong nhӳng điӅu kiӋn nhҩt đӏnh, tư tưӣng cӫa
con ng đһc biӋt là nhӳng tư tưӣng khoa hӑc tiên tiӃn có thӇ vưӧt trưӟc tӗn tҥi xã hӝi,
dӵ báo đưӧc tương lai và có tác dөng tә chӭc, chӍ đҥo hoҥt đӝng thӵc tiӉn cӫa con ng,
hưӟng hoҥt đӝng đó vào viӋc giҧi quyӃt nhӳng nhiӋm vө mӟi do sӵ phát triӇn chin
muӗi cӫa đӡi sӕng vұt chҩt xã hӝi tҥo ra
Khi nói tư tưӣng tiên tiӃn có thӇ đi trưӟc tӗn tҥi xã hôi, dӵ kiӃn đưӧc quá trình khách
quan cӫa sӵ phát triӇn xã hӝi thì không có nghĩa nói rҵng trong trưӡng hӧp này ý thӭc
xã hӝi không còn bӏ tӗn tҥi xã hӝi quy đӏnh nӳa. Tư tưӣng khoa hӑc tiên tiӃn không
thoát li đưӧc tӗn tҥi xã hӝi mà phҧn ánh sâu sҳc và chính xác tӗn tҥi xã hӝi .
Câu 14 ý thӭc xã hӝi là gì? Tҥi sao nói YTXH có tính kӃ thӯa trong sӵ phát triӇn
cӫa mình
5 thӭc xã hӝi là mһt tinh thҫn cӫa đӡi sӕng xã hӝi, bao gӗm toàn bӝ nhӳng quan điӇm,tư
tưӣng cùng nhӳng tình cҧm, tâm trҥng,«cӫa nhӳng cӝng đӗng xã hӝi, nҧy sinh tӯ tӗn tҥi
xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi trong nhӳng giai đoҥn phát
triӇn nhҩt đӏnh.
Lӏch sӱ phát triӇn đӡi sӕng tinh thҫn cӫa xã hӝi cho thҩy rҵng nhӳng quan điӇm lý
luұn cӫa mӛi thӡi đҥi không xuҩt hiӋn trên mҧnh đҩt trӕng không mà đưӧc tҥo ra trên cơ
sӣ kӃ thӯa nhӳng tài liӋu lý luұn cӫa các thӡi đҥi trưӟc.
Do ý thӭc có tính kӃ thӯa trong sӵ phát triӇn nên không thӇ giҧi thích đưӧc mӝt tư
tưӣng nào đó nӃu chӍ dӵa vào nhӳng quan hӋ kinh tӃ hiӋn có, không chú ý đӃn các giai
đoҥn phát triӇn tư tưӣng trưӟc đó. Lӏch sӱ phát triӇn cӫa tư tưӣng cho thҩy nhӳng giai
đoҥn hưng thӏnh hoһc suy tàn cӫa triӃt hӑc, văn hӑc, nghӋ thuұt,vv.nhiӅu khi không phù
hӧp hoàn toàn vӟi nhӳng giai đoҥn hưng thӏnh hoһc suy tàn cӫa kinh tӃ. Tính chҩt kӃ
thӯa trong sӵ phát triӇn cӫa tư tuӣng là mӝt trong nhӳng nguyên nhân nói rõ vì sao mӝt
nưӟc có trình đӝ phát triӇn tương đӕi kém vӅ kinh tӃ nhưng tư tưӣng lҥi ӣ trình đӝ phát
triӇn cao.
Trong xã hӝi có giai cҩp, tính chҩt kӃ thӯa cӫa ý thӭc xã hӝi gҳn vӟi tính giai cҩp cӫa nó.
Nhӳng giai cҩp kӃ thӯa nhӳng nӝi dung khác nhau kӃ thӯa nhӳng nӝi dung ý thӭc khác
nhau cӫa thӡi đҥi trưӟc. Các giai cҩp tiên tiӃn tiӃp nhұn nhӳng di sҧn tư tưӣng tiӃn bӝ cӫa
xã hӝi cũ đӇ lҥi.
íuan điӇm cӫa triӃt hӑc Mac- Lenin vӅ tính kӃ thӯa cӫa ý thӭc xã hӝi có ý nghĩa to lӟn
vӟi sӵ nghiӋp xây dӵng nӅn văn hóa tinh thҫn cӫa xã hӝi XHCN. V.I. LêNin nhҩn mҥnh
rҵng, văn hóa xã hӝi chӫ nghĩa cҫn phát huy nhӳng thành tӵu và truyӅn thӕng tӕt đҽp nhҩt
cӫa nӅn văn hoá nhân loҥi tӯ cә chí kim trên cơ sӣ thӃ giӟi quan macxit. Nguӡi viӃt ³văn
hoá vô sҧn phҧi là sӵ phát triӇn hӧp quy luұt cӫa tәng sӕ nhưng kiӃn thӭc mà loài ngưӡi
tích luӻ đưӧc dưӟi ách thӕng trӏ cӫa xã hӝi tư bҧn, xã hӝi cӫa bӑn đӏa chӫ và xã hӝi cӫa
bӑn quan lieu´.
Câu 15; 5 thӭc xã hӝi là gì? sӵ tác đӝng qua lҥi cӫa các hình thái xã hӝi trong sӵ
phát triӇn cӫa chúng
5 thӭc xã hӝi là mһt tinh thҫn cӫa đӡi sӕng xã hӝi, bao gӗm toàn bӝ nhӳng quan
điӇm,tư tưӣng cùng nhӳng tình cҧm, tâm trҥng,«cӫa nhӳng cӝng đӗng xã hӝi, nҧy sinh
tӯ tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi trong nhӳng giai
đoҥn phát triӇn nhҩt đӏnh.
Sӵ tác đӝng qua lҥi giӳa các hình thái xã hӝi làm cho ӣ mӛi hình thái có nhӳng mһt,
nhӳng tính chҩt khong thӇ giҧi thích đưӧc mӝt cách trӵc tiӃp bҵng tӗn tҥi xã hӝi hay bҵng
các điӅu kiӋn vұt chҩt.
Lӏch sӱphát triӇn cӫa ý thӭc xã cho thҩy, thong thuӡng ӣ mӛi thӡi đҥi , tuǤ theo nhӳng
hoàn cҧnh lӏch sӱ cө thӇ có nhӳng hình thái ý thӭc nào đó nәi lên hang đҫu va tác đӝng
mҥnh đӃn các hình thái ý thӭc khác. Ӣ Hy lҥp cә đҥi, triêt hӑc và nghӋ thuұt đóng vai trò
đһc biӋt to lӟn; còn ӣ Tây Âu trung cә thì tôn giáo ҧnh huӣng mҥnh mӁ đӃn mӑi mһt tinh
thҫn xã hӝi như triӃt hӑc, đҥo đӭc, nghӋ thuұt, chính trӏ pháp quyӅn. ӣ giai đoҥn lӏch sӱ
sau này thì ý thӭc chính trӏ lҥi đóng vai trò to lӟn tác đӝng đӃn các hình thái ý thӭc xã hӝi
khác. ӣ „háp, nӳa sau thӃ kӹ XVIII và ӣ Đӭc cuӕi thӃ kӹ XIX, triӃt hӑc và văn hӑc là
công cө quan trӑng nhҩt đӇ tuyên truyӅn nhӳng tư tuӣng chính trӏ, là vũ đài cӫa cuӝc đҩu
tranh chính trӏ cӫa các lӵc lưӧng xã hӝi tiên tiӃn. Trong sӵ tác đӝng lүn nhau giӳa các
hình thái ý thӭc, ý thӭc chính trӏ có vai trò đһc biӋt quan trӑng, ý thӭc chính trӏ cӫa giai
cҩp cách mҥng đӏnh hưӟng cho sӵ phát triӇn theo chiӅu huӟng tiӃn bӝ cӫa các hình thái ý
thӭc khác.
Trong điӅu kiӋn nưӟc ta hiӋn nay, nhӳng hoҥt đӝng tư tưӣng như: triӃt hӑc, văn hӑc, nghӋ
thuұt«.mà tách rӡi đưӡng lӕi chính trӏ đúng đҳn cӫa Đҧng sӁ không tránh khӓi rơi vào
nhӳng quan điӇm sai lҫm, không thӇ đóng góp tích cӵc vào sӵ nghiӋp cách mҥng cӫa
nhân dân
Câu 16: ý thӭc xã hӝi là gì? YTXH tác đӝng trӣ lҥi TTXH
5 thӭc xã hӝi là mһt tinh thҫn cӫa đӡi sӕng xã hӝi, bao gӗm toàn bӝ nhӳng quan
điӇm,tư tưӣng cùng nhӳng tình cҧm, tâm trҥng,«cӫa nhӳng cӝng đӗng xã hӝi, nҧy sinh
tӯ tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi và phҧn ánh tӗn tҥi xã hӝi trong nhӳng giai
đoҥn phát triӇn nhҩt đӏnh.
Chӫ nghĩa duy vұt lӏch sӱ không nhӳng chӕng lҥi nhӳng quan điӇm duy tâm tuyӋt
đӕi hòa vai trò cӫa ý thӭc xã hӝi mà còn bác bӓ quan niӋm duy vұt tҫm thưӡng, hay chӫ
nghĩa duy vұt kinh tӃ phӫ nhұn tác dөng tích cӵc cӫa ý thӭc xã hӝi trong đӡi sӕng xã hӝi.
„h.Ăngghen viӃt: ³sӵ phát triӇn cӫa chính trӏ, pháp luұt triӃt hӑc, tôn giáo, văn hӑc, nghӋ
thuұtv.v.đӅu dӵa trên cơ sӣ sӵ phát triӇn kinh tӃ. nhưng tҩt cҧ chúng cũng có ҧnh hưӓng
lүn nhau và ҧnh hưӣng đӃn cơ sӣ kinh tӃ´.
Mӭc đӝ ҧnh hưӣng cӫa tư tưӣng đәi vӟi sӵ phát triӇn phө thuӝc vào nhӳng điӅu kiӋn
lích sӱ cө thӇ; vào tính chҩt cӫa các mӕi quan hӋ kinh tӃ mà trên đó tư tưӣng nҧy sinh;
vai trò lӏch sӱ cӫa giai cҩp mang ngӑn cӡ tư tưӣng; mӭc đӝ phҧn ánh đúng đҳn cӫa tư
tưӣng đӕi vӟi các nhu cҫu phát triӇn xã hӝi; vào mӭc đӝ mӣ rӝng cӫa tư tưӣng trong quҫn
chúng. Cũng do đó,ӣ đây cҫn phân biӋt vai trò cӫa ý thӭc tư tưӣng tiӃn bӝ và ý thӭc tư
tưӣng phҧn tiӃn bӝ đӕi vӟi sӵ phát triӇn xã hӝi.
Như vұy, nguyên lý cӫa chӫ nghĩa duy vұt lӏch sӱ vӅ tính đӝc lұp tương đӕi cӫa ý
thӭc xã hӝi chӍ ra bӭc tranh phӭc tҥp cӫa lӏch sӱ phát triӇn ý thӭc xã hӝi và cӫa đӡi sӕng
tinh thҫn xã hӝi nói chung; nó bác bӓ mӑi quan điӇm siêu hình, máy móc, tҫm thuӡng vӅ
mӕi quan hӋ giӳa tӗn tҥi xã hӝi và ý thӭc xã hӝi.
Câu 17: Phân tích tính đӝc lұp tương đӕi cӫa ý thӭc xã hӝi.
Khi khҷng đӏnh vai trò quyӃt đӏnh cӫa tӗn tҥi xã hӝi đӕi vӟi ý thӭc xã hӝi, và ý thӭc xã
hӝi là sӵ phҧn ánh cӫa tӗn tҥi xã hӝi, phө thuӝc vào tӗn tҥi xã hӝi, chӫ nghĩa duy vұt lӏch
sӱ không xem ý thӭc xã hӝi như mӝt yӃu tӕ thө đӝng, trái lҥi còn nhҩn mҥnh tác dөng
tích cӵc cӫa ý thӭc xã hӝi đӕi vӟi đӡi sӕng kinh tӃ - xã hӝi, nhҩn mҥnh tính đӝc lұp
tương đӕi cӫa ý thӭc xã hӝi trong mӕi quan hӋ vӟi tӗn tҥi xã hӝi. Tính đӝc lұp tương đӕi
đó biӇu hiӋn ӣ nhӳng điӇm sau đây:
œ 5 thӭc xã hӝi thưӡng lҥc hұu hơn tӗn tҥi xã hӝi
œ 5 thӭc xã hӝi có thӇ vưӧt trưӟc tӗn tҥi xã hӝi
œ 5 thӭc xã hӝi có tính kӃ thӯa cӫa mình
œ Sӵ tá đӝng qua lҥi giӳa các hình thái ý thӭc xã hӝi trong sӵ phát triӇn cӫa nó
œ 5 thӭc xã hӝi tác đӝng trӣ lҥi tӗn tҥi xã hӝi
- 5 nghĩa cӫa quan hӋ biӋn chӭng giӳa TTXH và YTXH
Công cuӝc cҧi tҥo xã hӝi cũ, xây dӵng xã hӝi mӟi phҧi tiӃn hành đӗng thӡi trên cҧ hai
mһt tӗn tҥi xã hӝi và ý thӭc xã hӝi. Cҫn thҩy rҵng thay đәi tӗn tҥi xã hӝi là điӅu kiӋn
cơ bҧn nhҩt đӇ thay đәi ý thӭc xã hӝi
íuán triӋt nguyên tҳc phươn pháp luұn đó trong thӵc tӃ cach mҥng CNXH ӣ nưӟc ta
, mӝt mһt phҧi coi trong văn hóa tӱ tưӣng, phát huy vai trò tác đӝng tích cӵc cӫa đӡi
sӕng tinh thҫn xã hӝi đӕi vӟi quá trình phát triӇn kinh tӃ và CNH_ HĐH đҩt nưӟc,
phҧi tránh sai lҫm chӫ quan duy ý chí trong viӋc xây dӵng văn hóa, xây dӵng con ng
mӟi