Professional Documents
Culture Documents
HCM
KHOA HÓA HỌC
Nhóm 2 – Lớp 3B :
Trần Bá Trí
Dương Minh Tú
Lê Thành Vĩnh
Phân loại và phương pháp giải bài tập HH lớp 11NC – chương HIDROCACBON no
LỜI MỞ ĐẦU
- Bài tập hóa học là một phần không thể thiếu của quá trình dạy Hóa ở trường THPT. Bài tập phần
hóa hữu cơ sẽ giúp học sinh hình thành hệ thống danh pháp hữu cơ, kiến thức về dãy đồng đẳng,
đồng phân, phản ứng hóa học hữu cơ đặc trưng…và nhiều kỹ năng khác.
- Chương Hydrocacbon no (ankan, xicloankan) là những dãy đồng đẳng đầu tiên mà học sinh được
học. Bài tập chương này sẽ là nền tảng giúp học sinh tiếp cận những dãy đồng đẳng khác phức tạp
hơn. Vì thế giáo viên cần giảng giải chi tiết, cụ thể dễ hiểu để học sinh dễ dàng nắm vững kiến
thức.
- Bài tập chương Hydrocacbon no chủ được phân chia gồm 2 phần
o Bài tập lý thuyết : gồm các dạng
Bài tập về dãy đồng đẳng, đồng phân, danh pháp
Bài tập nhận biết, tinh chế, tách chất
Bài tập về chuỗi phản ứng
Bài tập về CTCT, tính chất vật lý, tính chất hóa học, trạng thái tự nhiên, điều chế…
o Bài tập tính toán: gồm 2 dạng
Bài tập xác định công thức PT
Bài tập cho công thức phân tử của hydrocacbon và các quá trình biến đổi tính theo
yêu cầu đề bài.
Bài tập
1) Gọi tên các hợp chất sau theo danh pháp IUPAC :
H3C CH CH2 CH2 CH CH3
a) CH3 CH3
b)
CH3
e)
H3C
f) CH3
2) Viết công thức cấu tạo của mỗi hợp chất sau:
a) 3, 4, 5 – trimetyl – 4 – propyl octan
b) 5, 5 – dietyl – 2 – metyl heptan
c) 4 – tert butylheptan
d) 1,4 – dimetyl xiclohexan
e) 1 – clo – 3 – etyl – 2 – nitro xiclopentan
f) 4 – etyl – 2 metyl – 1 – nitro xiclohexan
(1)
CH3COONa (5) CHCl3
(2) (6)
C CH4 C
(3) (7)
C4H10 HCHO
(4) (8)
Al4C3 C2H2
Tìm dựa trên các khái niệm cơ bản, các định luật cơ bản. Có nhiều cách để tìm khối lượng phân tử,
tùy từng giả thiết đề bài cho mà dùng cách tính thích hợp.
• Dựa vào tỉ khối hơi của chất hữu cơ A
= MB . dCxHy/B
= 29 . dCxHy/KK
• Dựa vào khối lượng ( ) của một thể tích khí CxHy ở đktc
= (22,4 . )/
x = 10
y = 16
Công thức phân tử của Linomen là C10H16
2) Một hydrocacbon A có thành phần nguyên tố: % C = 84,21; %H = 15,79; Tỉ khối hơi đối với
không khí bằng dA/KK = 3,93. Xác định CTPT của A ?
Giải
Gọi công thức phân tử của A là CxHy
x=8
y = 18
Công thức phân tử của A là C8H18
DẠNG 2: Xác định CTPT của hợp chất hidrocacbon no dựa vào phương trình đốt cháy.
Bước 1 : Xác định loại hợp chất hidrocacbon và đặt công thức
• Tính số mol nước và khí cacbonic
• Nếu thì hidrocacbon no là ankan . Công thức tổng quát
• Nếu không xác định được đặt công thức hidrocacbon có dạng
Bước 2 : Viết phương trình đốt cháy tổng quát
• Ankan :
• Xicloankan :
• Hidrocacbon bất kì :
Bước 3 : dựa vào đề bài kết hợp trình phản ứng giải bài toán tìm công thức của hidrocacbon
Một số lưu ý :
• Nếu đề bài cho: oxi hóa hòan tòan một chất hữu cơ A thì có nghĩa là đốt cháy hòan tòan chất hữu
cơ A thành CO2 và H2O
n=2
Vậy công thức của ankan là C2H6
2) Đốt cháy hoàn toàn một hydrocacbon A ở thể khí dẫn sản phẩm cháy qua bình đựng nước vôi
trong dư thì có 1g kết tủa đồng thời khối lượng bình tăng 0,8g. Tìm CTPT A?
Giải
0,01 0,01
Vì nên A là ankan
Gọi công thức của ankan A là
0,01 0,02
Ta có :
n=1
Vậy A có CTPT là
0,45
+2
Vậy CTPT của 2 ankan là C3H8 và C4H10
LOẠI 2 : CHO CTPT CỦA HIDROCACBON VÀ QUÁ TRÌNH BIẾN ĐỔI HÓA HỌC, TÍNH
TOÁN THEO YÊU CẦU CỦA ĐỀ BÀI
DẠNG 1 : Bài tập chỉ có 1 hydrocacbon
Lưu ý :
• Dạng bài tập này thường dựa vào tính chất hóa học và điều chế của hydrocacbon
• Dạng bài tập này thường được kết hợp với loại toán 1 nhằm làm phong phú bài toán.
2) Đốt cháy hoàn toàn 1,3-đimetylxiclobutan bằng O2, tổng hệ số cân bằng của phản ứng là:
A. 22
B. 20
C. 18
D. 19
Giải
C6H12 + 9O2 6CO2 + 6H2O
Chọn A
A. CH2Cl2
B. CHCl3
C. CCl4
D. Kết quả khác
Đáp án : B
DẠNG 2 : Bài tập về hỗn hợp
• Đặt a, b, c,… lần lượt là thể tích (hoặc số mol) khí trong hỗn hợp.
• Lập các phương trình đại số : bao nhiêu dữ kiện là bấy nhiêu phương trình.
• Các thí nghiệm thường gặp trong toán hỗn hợp :
o Đốt cháy hỗn hợp trong O2 : thường dùng lượng dư O2 (hoặc đủ) để phản ứng xảy ra hoàn
toàn, nếu thiếu oxi bài toán sẽ trở nên phức tạp vì sản phẩm có thể là C, CO, CO2, H2, hoặc
sản phẩm chỉ gồm CO2, H2O đồng thời dư hydrocacbon.
Loại 1 : Hỗn hợp gồm 1 hydrocacbon và các khí vô cơ
Bài tập mẫu :
1) Tỉ khối hơi của hỗn hợp khí X gồm: H2, CH4, CO đối với H2 là 7,8. Để đốt cháy hoàn toàn 1 thể
tích hỗn hợp này cần 1,4 thể tích O2 (các khí đo cùng điều kiện). Phần trăm thể tích các khí trong
X theo thứ tự trên là:
A. 20,00% - 60,00% - 20,00%
B. 33,64% - 42,12% - 24,24%
C. 23,64% - 52,12% - 24,24%
D. 13,64% - 52,12% - 34,24%
Giải
2H2 + O2 2H2O
x x/2
CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
y 2y
2CO + O2 2CO2
z z/2
Giả sử: x + y + z = 1 (mol) (1)
dX/H2 = 7.8 => MX = 15.6
=> mhh = 15.6 (g)
=> 2x + 16y + 28z = 15.6 (g) (2)
VO2/VX = nO2/nX
=> 1.4 = x/2 + 2y + z/2 (3)
Từ (1), (2) và (3) ta có: x = 0.2 (mol) , y = 0.6 (mol) , z = 0.2 (mol)
Do vậy :%VH2 = (0.2:1).100 = 20%
%VCH4 = (0.6: 1).100 = 60%
Nhóm 2 – Hóa 3B Page 15
Phân loại và phương pháp giải bài tập HH lớp 11NC – chương HIDROCACBON no
%VCO = (0.2:1).100 = 20%
2) Tỉ khối hơi của hỗn hợp X gồm metan và etan so với không khí là 0.6. Để đốt cháy hết 1.5 mol
hỗn hợp X thì số mol O2 cần dùng là :
A. 3.225 mol
B. 7 mol
C. 10.5 mol
D. 3.25 mol
Giải
CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
X 2x
C2H6 + (7/2)O2 2CO2 + 3H2O
y 7y/2
dX/KK = 0.6 => Mhh = 17.4
=> mhh = 26.1 (g)
=> 16x + 30y = 26.1 (1)
nhh = 1.5 (mol)
=> x + y = 1.5 (2)