MOÄT GOÙC TRÔØI DAÂNG HIEÁN

Ñôøi buoàn vui vôùi bao nieàm thoån thöùc öu

phieàn, coù ai hieåu thaáu ñöôïc loøng ai. Ñoâi doøng boäc
baïch taâm söï, neáu coù ñoïc ñöôïc xin ñöøng nhìn toâi vôùi
aùnh maét mieät thò, loaïi tröø vaø cheá nhaïo. Nhöng haõy
laøm sao ñeå cuøng höôùng loøng nhau leân Ñaáng Toái
Cao trong yeâu thöông, baïn nheù !

e are all born for love… It is the principal

of existence and its only end.
DISRAELI – Sybil

ì tình yeâu taát caû chuùng ta ñöôïc

taùc thaønh… Ñaây laø caên nguyeân cuûa söï
hieän höõu vaø laø cöùu caùnh duy nhaát.
DISRAELI - Sybil

1
2
 Coù leõ tình yeâu laø ñeà taøi maø ngöôøi ta ñeà
caäp ñeán nhieàu nhaát treân traàn ñôøi naøy. Coù theå
noùi ñaây laø ñeà taøi duy nhaát maø ai ai cuõng coù theå
rôù chaân vaøo ñöôïc. Baïn laø moät ngöôøi giaøu coù ö !
Toát laém. Coøn toâi laø moät keû aùo raùch khoá oâm ?
Khoâng sao, chaû ai daùm caám caû. Baïn thuoäc típ
ngöôøi tri thöùc aø ! Caøng hay. Phaàn toâi ñöùa maø
abc chaúng bieát. Laáy tö caùch gì ngaên caûn toâi
ñöøng noùi veà tình yeâu ? v. v. vaø v. v… Vaâng,
cöù noùi ñi. Haõy noùi baèng tieáng loøng töøng chaùy
boûng noãi khaùt khao ñöôïc yeâu, baèng con tim
töøng böøng böøng daâng traøo löûa tình aùi khi tình
cao vuùt taän may ngaøn. Haõy noùi ñi, ñöøng baèng
lyù thuyeát suoâng vu vô. Ngöôïc laïi, vôùi taát caû
nhöõng gì töøng caûm neám ñöôïc töø moät tình yeâu
thaät söï. Xin ñöôïc môû moät caùi ngoaëc nhoû choã
naøy: tình yeâu chaân thaät laø gì ? (Ñöøng tìm nôi
ñaây caâu traû lôøi).
Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, ngöôøi ta (lôùp
treû) yeâu quaù sôùm, quaù nhieàu, song cuõng quaù

3
söùc traù hình. Traù hình khoâng phaûi laø hoï muoán
ñi löøa gaïc ngöôøi khaùc, löøa gaïc nhau ñaâu. Ñaùng
thöông thay, hoï coøn traù hình vôùi chính hoï nöõa.
Chaøng trai thì baûo laø hoï yeâu roài, yeâu döõ laém
moät naøng, nhöng hoï ñaâu hay bieát raèng mình
chæ yeâu chieác raêng kheånh laøm taêng theâm veû ñoäc
ñaùo cho nuï cöôøi cuûa naøng, maùi toùc theà tha
thöôùt trong gioù chieàu ñöôïc thueâ deät theâm bôûi
nhöõng aùnh naéng vaøng voït cuoái ngaøy. Coøn
naøng thì baûo ñoái vôùi toâi chaøng laø taát caû. Toâi
khoâng theå naøo soáng maø thieáu chaøng ñöôïc ! Vì
toâi ñaõ yeâu chaøng roài. Coù ngôø ñaâu luùc ñoù naøng
môùi chæ ngaây ngaát caùi veû haøo hoa phong nhaõ
cuûa chaøng, moät maùi toùc quaên, moät thaân hình
baûnh trai hay caùch aên noùi phun ngoïc nhaû thô
cuûa chaøng. Thöa baïn, neáu chæ döøng laïi ôû ñoù thì
khoâng laï gì ngaøy nay ngöôøi ta choùng maët tröôùc
nhöõng tan vôõ tình yeâu. Ñi theo nhöõng tan vôõ
ñoù laø voâ soá nhöõng haäu quaû thöông taâm khaùc.
Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø traùch cöù nhöõng

4
ngöôøi baét ñaàu tình yeâu kieåu nhö vaäy. Vì
chöng, söï baét ñaàu nhö theá chaúng coù gì laø xaáu
xa caû. Vaø cuõng khoâng coù nghóa laø baàu chöõa cho
hoï ñaâu.
Hoï baét ñaàu tình yeâu baèng nhöõng thöïc
taïi choùng qua, hay noùi caùch khaùc hoï xaây döïng
tình yeâu treân nhöõng thöïc taïi khoâng beàn vöõng.
Ñaõ vaäy, tình yeâu cuûa hoï nhö nhaø xaây treân caùt
khoâng choùng thì chaøy seõ tan taønh thoâi.
Tình yeâu cuûa hoï ñöôïc khôûi söï raát ñeïp,
raát thô, raát laõng maïng, quaû laø raát nhö giaác mô
(laøm sao maø mô hoaøi ñöôïc, trôøi saùng thì phaûi
daäy chöù) vaø hieån nhieân döøng laïi ôû ñoù khoâng
chöa ñuû. Theá ñaáy phaûi caàn coù caùi gì ñoù maø
ngöôøi ta goïi laø tình yeâu thöïc söï. Hay haõy
thaêng hoa tình yeâu ñeán choã khoâng nhìn nhau,
ngaém nghía nhau, maø cuøng nhìn veà moät höôùng
(Antoine de Saint Exupeùry) Nhìn veà moät
höôùng laø gì vaäy ?

5
 Phaûi chaêng ñoù chính laø khi yeâu ai toâi
khoâng coøn nhìn thaáy ngöôøi aáy nôi chính ngöôøi
aáy. Khi yeâu laø toâi yeâu toaøn boä con ngöôøi aáy
trong moái thieát thaân kyø dieäu khoâng tìm laáy
nhöõng thoaû maõn xaùt thòt. Tình yeâu khaùc giôùi
deã laøm chuùng ta chæ suy töôûng tôùi nhöõng nhu
caàu tính duïc taïm goïi laø thaáp heøn. Phaûi. Khoâng
laø theá, tình yeâu phaûi ñöôïc noái keát baèng moái
daây thieâng lieâng höôùng thöôïng. Vaø moái daây
thieâng lieâng höôùng thöôïng naøy khoâng tìm ñaâu
ngoaøi Thöôïng Ñeá, Ñaáng töï baûn chaát cuûa
Ngaøi laø tình yeâu. Vaø Gioan laø ngöôøi töøng yeâu
vaø ñöôïc yeâu ñaõ thoát leân: “Thieân Chuùa laø Tình
yeâu” (1Ga 4,8). Chính Thöôïng Ñeá cuõng ñaõ
daïy phaûi yeâu nhö Ngaøi yeâu cô. Ñieàu naøy noùi
leân nôi Ngaøi laø nguoàn maïch tình yeâu vieân
maõn. Vaâng, xin nhôù ñaây laø moät meänh leänh,
moät lôøi troái mang tính ñònh ñoaït khoâng theo
khoâng ñöôïc vaø cuõng laø moät tieâu chí tuyeät vôøi,
khoâng lyù thuyeát, mô hoà vieãn voâng. Song raát

6
thöïc teá, tình yeâu cuûa Ngaøi ñöôïc toû hieän nôi
töøng con ngöôøi, töøng quaû tim, töøng söï rung
caûm raát cuï theå. Coù theå ngöôøi ta khoâng bieát
mình yeâu vaø ñöôïc yeâu töø luùc naøo, nhöng töø daïo
aáy seõ caûm thaáy khang khaùc nôi toaøn thaân hoï.
Tình yeâu cuûa Ngaøi ñi vaøo choán thaâm cung cuûa
loøng ngöôøi, raát khoù caûm nhaän, nhöng khoâng coù
nghóa laø khoâng vaø vôùi doøng thôøi gian nhieàu
bieát bao nhöõng con tim baét nhòp ñöôïc tình yeâu
ñoù. Song cuõng khoâng thieáu nhöõng con tim maø
tình yeâu cuûa Ngaøi maõi kieân nhaãn chôø ñôïi laïi
ñôïi chôø mong coù ngaøy cuøng hoaø taáu baûn tình
ca. Tình yeâu aáy vöøa raát moäc maïc, chaân thaønh
qua muoân vaøn nghóa cöû xuaát phaùt töø nhöõng con
tim mang ñaäm neùt tình laø tình, vöøa ñoøi hoûi
moät con tim cao thöôïng duõng maïnh ñeå laøm chuû
laáy nhöõng caûm xuùc tình yeâu ñang daâng traøo nôi
mình. Coù bao giôø baïn yeâu chöa ? Haõy yeâu ñi
keûo hoaù ra daïi khôø roài hoái tieác. Khoâng gì coù

7
theå giuùp baïn caûm neám tình yeâu cho baèng chính
baïn haõy yeâu ñi !
Laïy Thöôïng Ñeá, con suy gaãm tình
daâng hieán thaàn thaùnh trong moät chuùt töông
quan vôùi tình theá nhaân. Laøm sao khoâng nhö
vaäy cho ñöôïc. Vì thaân con ñaây ñoâi chaân ñang
dính chaët döôùi ñaát maø loøng cöù maõi ngöôùc leân
cao. Laøm theá naøo con coù theå hieåu thaáu tình
thaàn thaùnh maø chöa moät laàn caûm nghieäm tình
theá nhaân. Loøng chöa rung ñoäng tröôùc nhöõng
veû ñeïp xuaát phaùt töø nguoàn tình toaøn bích laø
Ngaøi thì laøm sao coù theå rung ñoäng cho noåi
tröôùc suoái tình man maùc huyeàn nhieäm tuyeät
dieäu cuûa Ngaøi. OÂi laïy Thöôïng Ñeá, ngaøy xöa
Salomoân xin ñöôïc khoân ngoan, ngaøy nay xin
cho theâm con moät quaû tim bieát yeâu nöõa, Ngaøi
ôi. Con khoâng haún xin moät tình yeâu theo kieåu
tu ñöùc; daâng hieán daán thaân, cho ñi caû maïng
soáng, maø coøn laø moät tình yeâu noàng naøn trong
con tim deã daâng traøo chaùy boûng tröôùc nhöõng

8
coâng trình do tay Chuùa taïo ra: phong caûnh
huøng vó hay hoa coû ñoàng noäi ñôn sô, vaø ngay
caû tröôùc moät ngöôøi khaùc phaùi.
Laøm sao noùi heát ñöôïc nhæ !!!
Moät caùch naøo ñoù chæ tình yeâu khaùc
phaùi môùi coù theå phaûn chieáu ñöôïc nhieàu nhaát
moái tình-trôøi-ñaát-ñaát-trôøi thieâng lieâng daâng
hieán. Ai ñaõ töøng caûm nghieäm tình khaùc phaùi
maø laïi baét ñaàu khaùt voïng daâng hieán thì seõ
tuoân voït moät caùch thaám thía nhöõng rung ñoäng
tình-trôøi-ñaát-ñaát-trôøi trong taän ñaáy taâm hoàn
mình.
Khoâng. Khoâng bao giôø toâi baûo baïn
phaûi ngoaïi tình ñeå roài môùi soáng saâu xa tình-
daâng-hieán. Ngoaïi tình coù nghóa laø cuøng moät
luùc toâi coù theå soáng hai moái tình theo nghóa
ñuùng cuûa noù: tình yeâu daâng hieán vaø tình yeâu
hoân nhaân (khaùc phaùi). YÙ toâi muoán nhaán maïnh
ôû choã; phaûi chaêng soáng tình yeâu daâng hieán laø
khoâng heà bieát tôùi tình yeâu khaùc phaùi ? Vaán ñeà

9
laø tình yeâu khaùc phaùi ñoù phaûi nhö theá naøo ?
Thaät gay go, khoâng deã tí naøo caû ! Coù theå baïn
ñang nghi ngôø veà toâi roài ñaáy. Baïn cöù nghi ngôø
ñi. Khoâng bao giôø toâi daùm caû gan baûo baïn nhö
theá naøy môùi laø tình yeâu daâng hieán. Trong tình
yeâu ñaâu coù chuyeän nhö vaäy. Chính Thöôïng Ñeá
Ngaøi vaãn khoâng ngöøng chaáp nhaän nhöõng moái
tình ñaát-trôøi ñaáy thoâi (coù ai daùm voã ngöïc töï
xöng mình ñaõ yeâu nhö Ngaøi yeâu), cho duø
Ngaøi vaãn baûo phaûi yeâu nhö Ngaøi yeâu. Tôùi
ñaây xin möôïn lôøi cuûa Yves Raguin S.J. ñeå
caûnh baùo baïn vaø caû chính toâi nöõa: “Khoâng coù
gì giuùp ta yeâu Ngaøi baèng kinh nghieäm cuï theå
theá naøo laø yeâu vaø ñöôïc yeâu. Vaán ñeà thöïc söï
chæ xaûy ra khi noù laø tình baïn giöõa hai ngöôøi
khaùc phaùi. Khoâng hôïp lyù chuùt naøo neáu töø choái
moät caùch tieân thieân moïi tình baïn thuoäc dieän
naøy, nhöng neáu ñi vaøo con ñöôøng naøy moät caùch
nheï daï thì cuõng chaúng khoân ngoan hôn bao
nhieâu. Caàn coù söï khoân ngoan caån thaän, vì

10
nhöõng quan heä baét ñaàu töø tình baïn heát söùc
thieâng lieâng thöôøng -raát thöôøng nöõa laø khaùc-
keát thuùc baèng xaùc thòt”. Suy gaãm nhö vaäy
ñaáy, chöù chôù daïi maø luùn thaân vaøo ñeå roài ngaäm
nguøi nuoái tieác lyù töôûng maø ta haèng chaét chiu
vôùi heát caû con ngöôøi cuûa ta.
Xin cuõng noùi thaúng raèng tình yeâu cuûa
Ngaøi laø tieâu chí ñaáy nhöng khoâng theå caân, ño,
ñong, ñeám ñöôïc ñaâu.
Ñaõ soáng treân traàn ñôøi, xin Ngaøi,
Hoaøng töû aùi tình, haõy cho con caûm nhaän caùch
saâu saéc caâu noùi cuûa Disraeli: “We are all born
for love… It is the principal of existence and
its only end”. Coù theá con caøng xaùc quyeát nhö
Thaùnh Augustine laø haõy yeâu ñi roài soáng
(muoán laøm gì thì laøm). Vaäy ñaáy, tình yeâu laø
caùi gì ñoù bao truøm troïn caû con ngöôøi ta. Vì tình
yeâu taát caû chuùng ta ñöôïc taïo döïng vaø chính
ñaây laø caên nguyeân cuûa söï hieän höõu ñoàng thôøi
xin nhôù cho raèng noù coøn laø cuøng ñích nöõa ñaáy.

11
 Chuùng ta phaûi yeâu thoâi baïn ôi. Tình
naøo cuõng laø tình: tình daâng hieán, tình ñoâi löùa.
Ñieàu xuaát phaùt töø Thöôïng Ñeá caû. Song coù
bieân giôùi ñaáy. Laïy Ngaøi, caùi bieân giôùi naøy con
hoaøn toaøn ñöôïc töï do choïn löïa ñeå ôû beân naøy
hay beân kia baèng con tim vaø khoái oùc. Vôùi noãi
nieàm khao khaùt chaân thaønh muoán soáng ñöôïc
yeâu vaø yeâu ôû ñænh cao nhaát cuûa tình yeâu, laïy
Ngaøi, xin ñöøng ñeå tình con xaây treân nhöõng
ñieåm döøng cuûa ñöôøng daãn ñeán choã cao nhaát cuûa
tình yeâu. Xin Ngaøi haõy cuøng vôùi con chaép
caùnh cho tình con vöôn leân töø nhöõng thaáp heøn,
yeáu ñuoái vaø caû nhöõng xa ngaõ nôi con nöõa.
Giöõa reâu phong cuoäc ñôøi tình trong con
vaãn aàm ó höôùng leân Ngaøi.
Ñaø Naüng, St. Valentine’s Day, 2001

12