NGUÕ THÖÔØNG NÔI ÑÖÙC KITOÂ

Khi baïn ñoïc “Nguõ thöôøng nôi

Ñöùc Kitoâ”, caùch naøo ñoù baïn nghó
raèng toâi ñem Thieân Chuùa so saùnh vôùi
Nguõ Thöôøng ? Thöa baïn, toâi khoâng
coù chuû yù nhö vaäy ñaâu. Baïn ñöøng nghó
toâi duøng Nguõ Thöôøng trong Nho Giaùo
ñeå bì vôùi Thieân Chuùa. Thaät ra Nho
Giaùo ñaâu phaûi laø toân giaùo. Toâi chæ
muoán duøng caùi Nguõ Thöôøng laø nhöõng
ñöùc tính con ngöôøi caàn coù trong xaõ
hoäi. Laø nhöõng yeáu toá giuùp cho con
ngöôøi soáng giöõa ñôøi cho ra ngöôøi.
Thaät söï laø ngöôøi ñuùng nghóa. Nguõ
Thöôøng trong baøi naøy, toâi chæ xeùt noù
döôùi khía caïnh laø ñaïo lyù laøm ngöôøi,
giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi trong xaõ hoäi
loaøi ngöôøi. Qua ñoù, toâi loâi keùo Thieân
Chuùa vaøo cuoäc – vì Ngaøi ñaõ xuoáng
theá laøm ngöôøi, moät con ngöôøi hoaøn
toaøn nhö ta ngoaïi tröø toäi loãi- Ñeå nhôø
vaäy thaáy ñöôïc cung caùch maø Thieân
Chuùa ñoái xöû vôùi con ngöôøi trong giôùi
haïn naêm ñöùc tính: Nhaân – Leã –
Nghóa – Trí – Tín hay coøn goïi laø
Nguõ Thöôøng.
Trong cuoäc ñôøi cuûa moãi ngöôøi, ai
cuõng töøng nghe, hay duøng ñeán chöõ
NHAÂN. Coù theå laø: nguyeân nhaân, ñaïi
nhaân, hoân nhaân… moãi chöõ nhaân
trong caùc töø gheùp treân mang moät yù
nghóa rieâng. Vaø cuõng khoâng phaûi laø
chöõ NHAÂN maø toâi muoán baøn ñeán ôû
ñaây, toâi muoán cuøng baïn xeùt chöõ
NHAÂN maø tieáng Haùn ghi laø , ñöôïc
dòch sang töø töông ñöông tieáng Anh
laø “Benevolence” hay tieáng Phaùp
“Bienveillance”… vaø tieáng Vieät coù
nghóa: Thöông yeâu ngöôøi khaùc, roäng
löôïng, töø aùi… Quaû vaäy, toâi xin ñöôïc
baét ñaàu vôùi chöõ NHAÂN. Chæ ñôn giaûn
moät chöõ NHAÂN maø noù cao sieâu,
huyeàn nhieäm laøm sao. Caùch ñaây hôn
2500 naêm Khoång Töû ñaõ ñeà xöôùng noù,
xeáp noù vaøo moät vò trí ñaët bieät. Theá
roài, vì quaù cao sieâu, huyeàn nhieäm maø
noù ñaõ khoâng ñöôïc ngöôøi thôøi ñoù chaáp
nhaän. Daàn veà sau, caùc theá heä keá oâng
ñaõ phaûi haï xuoáng chæ laáy chöõ Leã.
Vôùi chöõ NHAÂN naøy maø moãi moät
ngoân ngöõ coù caùch theå hieän rieâng cuûa
mình. Coøn veà maët yù nghóa thì sao ?
Trong Haùn Vieät töø ñieån cuûa Thieàn
Chöûu coù vieát: “Yeâu ngöôøi khoâng lôïi
rieâng mình goïi laø NHAÂN”. Coøn theo
Nguyeãn Vaên Ñang trong “Trau doài
nhaân caùch” noùi: NHAÂN laø bieát yeâu
thöông, töông trôï töông phuø, laø giuùp
ñôõ ngöôøi khaùc. Moät caùch naøo ñoù
ngöôøi Anh cuõng vieát: “Benevolence is
the quality of being kind, helful and
tolerant” (Töø ñieån Larousse)… Coøn
nôi Thieân Chuùa, moät trong hai giôùi
luaät quan troïng nhaát maø Chuùa Gieâsu
daïy laø: “Haõy yeâu anh em nhö chính
mình” (Mt 22,39), coøn giôùi raên kia
cuõng khoâng ngoaøi chöõ YEÂU. Nôi thö
thöù nhaát cuûa Thaùnh Phaoloâ gôûi cho
giaùo ñoaøn Coârintoâ cuõng quaû quyeát
“meán yeâu laø quan troïng nhaát” (the
greatest of these is Love) (1Cr 13,13)
trong ba nhaân ñöùc (Tin-Caäy-Meán).
Vaø chính Thieân Chuùa, Ngaøi ñaõ thöïc
hieän yeâu thöông, yeâu thöông baèng
caùi cheát. Chuùa Gieâsu ñaõ khaúng ñònh:
“Khoâng ai coù tình thöông lôùn hôn
tình thöông cuûa ngöôøi hy sinh maïng
soáng mình vì ngöôøi khaùc” (Ga 15,13).
Ngaøi ñaõ thöïc hieän yeâu thöông ñeán
toät ñoä ñeå roài thaân xaùc Ngaøi bò treo
leân cho muoân ngöôøi ñöôïc höôûng tình
yeâu Thaäp töï cuûa Ngaøi. Thieân Chuùa
ñaõ ñöa ra tieâu chuaån cho tình yeâu,
moät chuaån möïc maø baïn vaø toâi, hay töø
ñoâng sang tay, töø kim chí coå ñaõ, seõ
maáy ai daùm nghó, hay thöïc hieän ñieàu
ñoù. Huyeàn dieäu thay phaûi khoâng baïn
! Toâi khoâng bieát duøng ngoân töø naøo ñeå
dieãn taû cho troïn veïn tình yeâu hieán
maïng soáng mình nhö Thieân Chuùa.
Moät minh chöùng huønh hoàn, hoaøn
toaøn nôi Thieân Chuùa.
Thöa baïn, “Thieân Chuùa laø Tình
Yeâu” (1Ga 4,8), töø khôûi thuûy Ngaøi ñaõ
yeâu chuùng ta vaø chung cuoäc vaãn troïn
moät tình yeâu. Ñeán ñaây, baïn nghó toâi
laïc ñeà ? Ñang töø chöõ NHAÂN maø sao
laïi chuyeån sang chöõ YEÂU ? Vaâng,
cho duø hai con chöõ NHAÂN vaø YEÂU
khaùc nhau. Nhöng noù mang daùng
daáp yù nghóa töông ñoàng nhau, ñuùng
hôn chöõ Yeâu ñöôïc chöõ NHAÂN goùi
troïn trong ñoù. “Yeâu ngöôøi khoâng lôïi
rieâng mình laø NHAÂN”. Hay NHAÂN
laø bieát yeâu thöông… Ngay trong ñònh
nghóa chöõ Benevolence cuûa ngöôøi
Anh cuõng coù “the quality of being
kind” maø “kind” coù nghóa laø thaân aùi,
yeâu meán. Khoâng khaùc vôùi caâu Khoång
Töû traû lôøi Phaøn Trì khi oâng naøy hoûi
veà ñöùc NHAÂN; “Nhaân laø yeâu ngöôøi”
(Luaän Ngöõ XII 22 – Nguyeãn Hieán Leâ
dòch). Vaø toâi ñang xeùt ñeán vaán ñeà
naøy ñaây thöa baïn thaân meán.
Nhö toâi ñaõ noùi, maëc duø ngoân
haønh coù khaùc nhau nhöng yù nghóa
vaãn theå hieän ñöôïc chöõ NHAÂN maø toâi
möôïn trong Nguõ Thöôøng. Baïn cuõng
ñoàng yù vôùi toâi chöõ NHAÂN trong Nguõ
Thöôøng coù cô sôû töø chöõ Nhaân cuûa hoï
Khoång xöa (Nhaân, Trí, Duõng). Vaø vì
loøng nhaân ñoù, cuoäc ñôøi cuûa oâng ñaõ
boân ba truyeàn baù ñaïo cuûa mình vôùi
muïc ñích giuùp ñôøi, caûi hoaù xaõ hoäi
ñöông thôøi. OÂng coù loøng nhaân môùi
khoùc thöông Nhan Hoài thaûm thieát…
ÔÛ ñaây, toâi muoán noùi ñeán loøng Nhaân
töø cuûa Thieân Chuùa. Thaät khoâng phaûi
chuùt naøo neáu toâi ñem loøng Nhaân töø
cuûa Thieân Chuùa so saùnh vôùi loøng
Nhaân cuûa con ngöôøi. Khoaûng caùch
vôøi vôïi laém baïn ôi. Loøng Nhaân töø,
yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa taän coõi
ngaøn may xanh. Coøn cuûa con ngöôøi
leø teø nhö loaøi coû daïi döôùi maët ñaát,
caùi loøng Nhaân maø khi thoaùt khoûi con
ngöôøi ñeå höôùng veà Thieân Chuùa thì
baát xöùng voâ cuøng. Vôùi tinh thaàn nhö
ñaõ noùi töø ñaàu, toâi môøi baïn cuøng tieáp
tuïc suy gaãm vôùi toâi.
Baïn vaø toâi laø nhöõng Kitoâ höõu,
chuùng ta ñang soáng trong ñöùc tin cuûa
chuùng ta. Vaø ta luoân xaùc tín ñöùc tin
naøy tuyeät ñoái chaân thaät. Ñöùc tin daïy
ta: Chæ coù moät Ñöùc Chuùa duy nhaát laø
Hoaù Coâng vaø chuùng ta chæ laø thuï taïo
moïn heøn khaùc naøo coû ñoàng noäi. Theá
nhöng Hoaù Coâng ñaõ hoaø mình, cho
con ngöôøi gioáng hình aûnh Ngöôøi (Stk
1,26-27). Ñeå roài töø ñoù tình thöông
cuûa Ngaøi luoân chan töôùi treân chuùng
ta. Khoâng nhöõng theá “Thieân Chuùa
yeâu thöông theá gian ñeán noãi ñaõ ban
Con Moät ñeå baát cöù ai tin vaøo Ngöôøi
con aáy, thì khoûi phaûi cheát nöng ñöôïc
soáng ñôøi ñôøi” (Ga 3,16). Tuyeät vôøi
quaù, phöôùc haïnh quaù phaûi khoâng
baïn, moät tình yeâu voâ bieân haûi haø,
“tình cuûa loaøi ngöôøi naøo ñaâu saùnh
baèng”. Thaät vaäy, Thaùnh Phaoloâ coøn
noùi: “Tình thöông cuûa Ñöùc Kitoâ vöôït
quaù söï hieåu bieát” (EÂpheâsoâ 3,19). Coù
nghóa laø, chuùng ta khoâng theå duøng lyù
trí ñeå nghieäm thaáy heát Tình Yeâu cuûa
Thieân Chuùa. Nhöng khoâng phaûi laø
chuùng ta khoâng caûm nhaän ñöôïc tình
yeâu naøy.
Vaâng chính laø nhôø Tình Yeâu,
toâi coøn nhôù lôøi cuûa moät baøi haùt:
“Tình yeâu ñaùp ñeàn Tình Yeâu…”.
Khoâng sai, chæ coù Tình Yeâu môùi ñaùp
ñeàn Tình Yeâu. Tình Yeâu cuûa ta nhö
theà naøo thì tuyø söï caûm nhaän cuûa ta
veà Tình Yeâu cuûa Thieân Chuùa, vaø söï
caûm nhaän naøy ñaït ñöôïc ôû möùc ñoä naøo
thì coøn tuyø nôi Tình Yeâu cuûa ta ñoái
vôùi Thieân Chuùa. Toâi khaùc, baïn khaùc
khoâng ai caûm nhaän gioáng ai caû.
Trong ñôøi soáng haèng ngaøy ñaõ bao
nhieâu laàn ta caûm taï Chuùa vì Chuùa ñaõ
ban cho ta caùi naøy, caùi noï vaø ta noùi
“Chuùa yeâu ta nhieàu quaù”. Theá luùc
thaát baïi, khoâng may maén thì sao,
chaúng leõ khi ñoù tình thöông Chuùa boû
toâi, boû baïn sao. Baïn thì sao toâi
khoâng bieát. Rieâng toâi, toâi luoân caûm
taï vaø nhaän thaáy taát caû laø Hoâng AÂn
(Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng). Hoàng AÂn
naøy chính laø do loøng Nhaân, yeâu
thöông cuûa Thieân Chuùa maø coù. Toâi
caûm taï Chuùa vì Hoàng AÂn Chuùa ban
cho toâi ñieàu toát ñeïp caû. Coøn keát quaû
toát hay xaáu laø taïi toâi coù bieát vaän
duïng Hoàng AÂn tình yeâu Chuùa ban
trong yù thaùnh thieän cuûa Chuùa ? Tình
yeâu cuûa Chuùa laø töï do. Ngaøi khoâng
eùp buoäc ta phaûi chaáp nhaát theo Tình
Yeâu cuûa Ngaøi. Vì Tình Yeâu nhöng
khoâng cuûa Ngaøi, Ngaøi khoâng chæ yeâu
ta khi ta ñang ñaùp laïi. Ñaâu phaûi vì
ta ngoan, ta voâ toäi maø Chuùa yeâu ta.
Nhöng “Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát vì chuùng
ta, ngay khi chuùng ta coøn laø nhöõng
ngöôøi toäi loãi: ñoù laø baèng chöùng Thieân
Chuùa yeâu thöông chuùng ta” (Rm 5,8).
Baïn thaáy khoâng, tình yeâu cuûa Thieân
Chuùa ñaâu caàn ñaùp traû. Ngay khi ta
loãi toäi, ngoaûnh maët ñi khoûi Ngaøi.
Ngaøi vaãn troïn thuyû chung. Tình Yeâu
cuûa Thieân Chuùa laø Tình Yeâu voâ vò
lôïi. Khi yeâu ngöôøi khaùc, nhaân aùi vôùi
hoï thì chuùng ta mong hoï nghó ñeán
chuùng theo kieåu “baùnh ít trao ñi,
baùnh quy trao laïi”. Ngay khi ta ñaùp
laïi Tình Yeâu voâ tieàn khoaùng haäu,
khoâng moät chuùt tính toaùn thieät hôn
cuûa Thieân Chuùa, thì ñoâi khi ta cuõng
chæ mong traùnh khoûi aùn phaït ñôøi ñoài,
ñaâu coù haún laø yeâu vì yeâu.
Trong chöõ Nhaân ngöôøi Trung
Hoa ñaõ goùi gheùm trong ñoù moät boä
nhaân ( ) laø con ngöôøi vaø moät boä nhò
( ) laø hai. Theå hieän hai nhöng laø
moät, moät nhöng laø hai. Phaûi ñuû caû
hai môùi laø Nhaân ñöôïc. Ñoù laø loøng
nhaân cuûa con ngöôøi vôùi nhau, ñöôïc
dieãn taû baát thaønh vaên töï. Do ngöôøi
ñôøi sau suy dieãn, gaùn gheùp. Coøn
Chuùa Gieâsu, Ngaøi ñaõ daïy roõ raøng
“caùc con haõy yeâu thöông anh em nhö
chính mình” (Mt 22, 39). Toâi xin hoûi
baïn: Baïn coù yeâu thöông baïn khoâng ?
Thaät ngôù ngaån phaûi khoâng baïn. Moät
caâu hoûi ñôn giaûn, nhaát ñònh seõ ñöôïc
caâu traû lôøi; “coù”. Vaâng noù ñôn giaûn
nhö vaäy ñoù baïn. Nhöng noù ñaõ haøm
chöùa moät ñoøi buït tinh teá, tuyeät dieäu
cho Tình Yeâu maø Thieân Chuùa caàn noù
nhö vaäy. Toâi khoâng caàn phaûi noùi ta
yeâu ta nhö theá naøo, baïn ñaõ dö thöøa
roõ. Toâi chæ nhaán maïnh laïi: haõy yeâu
ngöôøi khaùc nhö chính ta, nhö
chính ta cô. Vaø Thieân Chuùa yeâu ta
nhö chính Ngaøi, moät tình yeâu nhö
toâi ñaõ trình baøy ôû treân. Ngaøi coøn daïy
chuùng ta “haõy yeâu thöông nhau nhö
chính Thaày ñaõ yeâu thöông caùc con”
(Ga 15,12). Yeâu ñeán noåi trao caû
maïng soáng. Baïn toâi ôi, chöõ nhaân nôi
Chuùa tuyeät bích döôøng aáy ñoù baïn. Coù
leõ töø ñaàu ñeán giôø ta chæ xeùt chöõ
Nhaân ñoái vôùi ngöôøi ta thaân, ngöôøi ta
meán… Nhöng khoâng thöa baïn, ñoái vôùi
Thieân Chuùa Ngaøi khoâng cho pheùp
chuùng ta döøng laïi ôû ñoù. chính Ngaøi
cuõng vaäy. Baïn caàn daãn chöùng ö. Baïn
coù theå môû saùch Phuùc AÂm Thaùnh Luca
ñoaïn 6 töø caâu 27 ñeán caâu 35 (hay Mt
5,44…). Vieäc Chuùa Gieâsu yeâu thöông,
Ngaøi yeâu thöông, xuoáng theá, cheát,
cöùu chuoäc. Vaø coâng trình cuûa Ngaøi
traøn lan ñeán khaép moïi ngöôøi. khoâng
phaân bieät thuø hay baïn, toäi loãi nhieàu
hay toäi loãi ít, gian aùc hay hieàn laønh…
Vì coù lôøi raèng: “Ta khoâng muoán keû
gian aùc phaûi cheát; nhöng muoán noù
aên naên vaø ñöôïc soáng” (EÂ-deâ-ki-en
33,11). Ñoù laø yù muoán Thieân Chuùa.
Thaät haïnh phuùc cho nhöõng
ngöôøi toäi loãi, vì tình thöông cuûa
Chuùa caøng doài daøo treân hoï nhieàu
hôn. “Ta khoâng ñeán ñeå keâu goïi ngöôøi
coâng chính, maø ñeå goïi ngöôøi toäi loãi”
(Mt 9, 13). Nôi duï ngoân “con chieân
laïc” Chuùa Gieâsu keát luaän: “cuõng vaäy,
Cha cuûa anh em, Ñaáng ngöï treân trôøi,
khoâng muoán cho moät ai trong nhöõng
keû beù moïn naøy phaûi hö maát”. (Mt
18,12-14). Tình yeâu cuûa Chuùa, loøng
Nhaân töø cuûa Chuùa khoâng bieân giôùi.
Thuù thaät vôùi baïn, khi vieát veà
loøng Nhaân cuûa Chuùa, noù meân moâng,
bao la laém baïn ôi. Vì vaäy toâi môøi baïn
haõy cuøng toâi tieáp tuïc chieâm ngaém
loøng Nhaân cuûa Chuùa trong suoát
khoaûng ñôøi coøn laïi. Vaø bieán thaønh
nhöõng haønh ñoäng ñeå noái daøi voøng
tay yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa.
Chính loøng Nhaân naøy laø ñieàu Thieân
Chuùa muoán nôi moãi ngöôøi chuùng ta
ñoù baïn. Trong saùch Hoâ-seâ coù cheùp
“Ta toû cho caùc ngöôøi bieát yù cuûa Ta roõ
raøng nhö aùnh saùng. Vì tình thöông
yeâu, chöù khoâng phaûi leã vaät, laøm ñeïp
loøng Ta” (Hs 6, 6).
Laïy Chuùa, con xin caûm taï, tri
aân loøng Nhaân cuûa Chuùa. Vaø töø ñaây
xin cho con moãi ngaøy bieát nguyeän
ngaém loøng Nhaân, tình yeâu cuûa Chuùa.
Bieát duøng tình yeâu ñeå ñaùp tình yeâu,
moät tình yeâu böøng löûa chaùy thoâi thuùc
taâm can, ñoát loøng con say meán thaønh
haønh ñoäng cho tình yeâu maõi thoâi.
Amen.
Xin ñöôïc tieáp tuïc haøn huyeân,
chia seõ cuøng baïn vôùi Leã – Nghóa –
Trí – Tín trong caùc laàn tôùi.