TRAØ KIEÄU qua “BAÛN THOÂNG TIN”

cuûa ÑÒA PHAÄN QUY NHÔN

vaø ÑAØ NAÜNG (tt)

? Ñaïi Hoäi Thaùnh Maãu Traø Kieäu 1971

(do HOAØNG XUAÂN NGHIEÂM vaø LEÂ
QUANG HIEÀN ghi)
1. Lyù do toå chöùc Ñaïi Hoäi
Traø Kieäu, moät ñòa sôû maø 14 naêm
veà tröôùc, khi ñöôïc Toaø Thaùnh trao phoù
troïng traùch troâng coi Ñòa Phaän Quy Nhôn
vaø nhaát laø trong taùm naêm gaàn ñaây laøm
Giaùm Muïc tieân khôûi Ñaø Naüng, Ñöùc Cha
Pheâroâ Phaïm Ngoïc Cha vaãn haèng quan taâm
ñeå yù khoâng ngöøng. Bôûi Traø Kieäu töø non
moät theá kyû töøng noåi danh linh ñòa, nôi Ñöùc
Maria Meï Thieân Chuùa ñaõ ñoaùn choïn laøm
choán bieåu döông quyeàn uy vaø loøng töø maãu

1
“phuø hoä caùc giaùo höõu”, nhöõng giaùo höõu
chieán só tieân phong vì Ñöùc Tin coâng giaùo
vaø nhieät huyeát muoán môû roäng cô ñoà ñaát
Vieät, ñaõ can ñaûm haêng say vaøo ñaây laäp
nghieäp döôùi thôøi Chuùa Nguyeãn Phuùc Traân,
naêm 1684. Loøng yeâu meán ñaëc bieät ñoái vôùi
meï Traø Kieäu ñaõ ñöôïc Ñöùc Cha theå hieän
baèng nhieàu caùch nhö: coå ñoäng vaø khuyeán
khích coâng cuoäc tra cöùu caùc söû lieäu, choïn
Traø Kieäu laøm Trung Taâm Thaùnh Maãu Ñòa
Phaän, toå chöùc Ñaïi Hoäi laàn I vaøo naêm 1959
vaø môùi ñaây sau khi tham khaûo yù kieán caùc
Linh Muïc qua ba buoåi hoïp cuoái naêm 1970
cuõng nhö ñaàu naêm 1971, Ngaøi ñaõ ra thö
chung quyeát ñònh toå chöùc Ñaïi Hoäi Thaùnh
Maãu taïi Traø Kieäu trong 3 ngaøy 29,30 vaø
31 thaùng 5 naêm 1971.
Cuõng ngaøy hoâm aáy (11/2/1971)
Ñöùc Cha laïi coâng boá vaên thö thaønh laäp Uyû

2
Ban Toå chöùc Ñaïi Hoäi Thaùnh Maãu, uyû Cha
Toång Ñaïi Dieän Nguyeãn Quang Xuyeân tröïc
tieáp ñieàu haønh vaø xuùc tieán coâng cuoäc
troïng ñaïi naøy.

2. Uyû ban toå chöùc vaø caùc Tieåu

ban baét ñaàu hoaït ñoäng
Theá laø moïi nguoàn nhaân löïc trong
Ñòa Phaän ñeàu ñöôïc huy ñoäng chuaån bò cho
Ñaïi Hoäi, vaø ngay töø phuùt ñaàu caùc Tieåu
Ban ñaõ tích cöïc baét tay vaøo vieäc. Tieáp
theo caùc thö keâu goïi cuûa Cha Toång Ñaïi
Dieän Chuû Tòch Uyû Ban Toå Chöùc, Cha
Giaùm Ñoác Coâng Giaùo Tieán Haønh cuõng
phoå bieán moät taâm thö coå ñoäng moïi ngöôøi
tích cöïc haønh höông tham döï Ñaïi Hoäi, Ban
Thoâng Tin Baùo Chí cho xuaát baûn cuoái
“Ñöùc Trinh Nöõ Ñoài Böûu Chaâu” trình baøy
lòch söû linh ñòa Traø Kieäu, aán haønh caùc Ñaëc

3
San vaø toå chöùc nhieàu buoåi phaùt thanh veà
Ñaïi Hoäi treân Ñaøi Ñaø Naüng. Tieåu Ban Giaùo
Lyù cuõng vaát vaû khoâng ít trong vieäc soaïn
thaûo taøi lieäu vaø höôùng daãn caùc buoåi hoïc
hoûi, hoäi thaûo veà Ñöùc Meï, cho caùc giôùi caû
haøng thaùng tröôùc. Song song vôùi caùc hoaït
ñoäng keå treân, Uyû Ban Phuïng Vuï vaø Khaùnh
Tieát goàm nhieàu vaên phoøng chuyeân bieät
nhö Thaùnh nhaïc, trang trí v.v… ñaõ phaân
coâng phoái hôïp nhau phuï traùch coâng taùc toâ
ñieåm Trung Taâm Thaùnh Maãu vaø chuaån bò
cho neáp soáng ñaïo cuûa 3 ngaøy Ñaïi Hoäi.
Cha Ñaëc traùch trang trí ñòa ñieåm haønh
höông vôùi söï goùp yù cuûa Ban Phuïng Vuï vaø
söï yeåm trôï cuûa caùc cô quan thaân höõu ñaõ
thöïc hieän moät leã ñaøi thaät trang nghieâm vaø
myõ thuaät mang nhieàu saéc thaùi Ñoâng
Phöông, coäng vôùi caùc khaûi hoaøn moân raùc
töø traïm Nam Phöôùc vaøo Trung Taâm, taïo

4
cho vuøng Traø Kieäu moät quang caûnh töng
böøng phaán khôûi laï thöôøng. Gaàn ñeán ngaøy
khai maïc, caùc Tieåu Ban khaùc nhö Tieáp
Taân, Xaõ Hoäi, An Ninh vaø Chuyeån Vaän
môùi coù theå thaät söï baét tay vaøo vieäc song
phaûi khoå nhoïc raát nhieàu vì soá khaùch haønh
höông chaéc seõ vöôït xa soá döï tính cuûa Ban
Toå Chöùc.

3. Ngaøy Toång chuaån bò

Töø tinh söông saùng 28/5 treân con
ñöôøng nhöïa xinh xaén töø Nam Phöôùc ñeán
Traø Kieäu ñaõ thaáp thoaùng boùng moät vaøi
ñoaøn löõ khaùch nhanh chaân veà Ñaát Meï.
Taän ngoaøi xa ngöôøi ta coù theå nhìn thaáy
maùi ñeàn Ñöùc Meï Ñoài Böûu Chaâu ñoû thaém
noåi baät treân caùnh ñoàng xanh maùt cuûa Duy
Xuyeân. Nhöõng ngoï moân uy huøng vaø bieåu
ngöõ töôi ñeïp thay nhau höôùng daãn vaø

5
chuaån bò taâm tình khaùch boán phöông veà
taän Trung Taâm Thaùnh Maãu. Nôi ñaây
quang caûnh saùng leân saëc sôû trong maøu aùo
môùi vôùi muoân saéc côø, caùnh hoa tung bay,
toaû höông thôm ngaùt. Qua bao côn khoùi
löûa, Trung Taâm ngaøy nay ñaõ ñöôïc taùi thieát
ñaày ñuû traùng leä vôùi nhöõng coång chaøo taân
kyø, nhöõng ñeàn ñaøi uy nghi. Moät chieác caàu
cong, nheï nhaøng baéc qua beå caù lôùn, daãn
loái vaøo caùc ñòa ñieåm haønh leã. Qua caùnh
phaûi laø nhaø thuyû taï maøu cam nhaït nhö moät
boâng hoa laï noåi treân maët hoà sen xanh
möôùt taïo cho löõ khaùch nhöõng caûm giaùc
thanh thoaùt cao sieâu. Leân treân phía traùi
ngöôøi ta coù theå vieáng Hang ñaù “Ñeàn Trieàu
Thieân nhoû” kính Ñöùc Meï. Töø ñoù treân 150
caáp thang naâng böôùc khaùch haønh höông
leân Ñeàn Böûu Chaâu. Chính nôi ñænh ñoài beù
nhoû naøy töø non theá kyû nay bieát bao laàn Meï

6
Maria ñaõ xuaát hieän beânh ñôõ cöùu giuùp ñoaøn
con thaân yeâu cuû Ngöôøi. Ñeàn “Ñöùc Meï phuø
hoä caùc giaùo höõu” xaây caáp theo ñoà aùn taân
kyø cuûa kieán truùc sö Ngoâ Vieát Thuï tuy ñaõ
raát ñeïp song hieän vaãn coøn haøng chuïc thöôùc
cao nöõa môùi hoaøn thaønh. ñoù laø coâng trình
dang dôõ cuûa muoân ngaøn ñöùa con yeâu trong
Ñòa Phaän daâng kính Meï vaø vôùi bao coâng
lao taøi löïc caùc Cha Chaùnh, Phoù cuõng nhö
giaùo daân Traø Kieäu ñaõ gaéng söùc thöïc hieän
töø bao thaùng qua.
Saùng nay maët trôøi thaùnh Haï nhö toû
yù toân kính Meï vaø chieàu loøng caùc ñoaøn
giaùo löõ, ngaïi nguøng khoâng toaû söùc noùng
xuoáng vuøng linh ñòa. Gioù Ñoâng Nam nheø
nheï thoåi. Ñi saâu vaøo höôùng Taây, löõ khaùch
seõ gaëp ñoài Kim Sôn huøng vó che boùng cho
ngoâi Thaùnh Ñöôøng Traø Kieäu nguy nga soi
mình treân doøng suoái nhoû. Ñaây laø moät trong

7
nhöõng ngoâi Thaùnh Ñöôøng kyø cöïu nhaát cuûa
Ñòa Phaän vaø raát thôøi danh trong lòch söû
Giaùo Hoäi Vieät Nam. Chaéc haún khoâng ai
queân : ngay treân noùc nhaø thôø naøy, ngaøy
8/9/1885, moät “Baø Ñeïp” ñaõ hieän ra che
chôû giaùo daân thoaùt naïn Vaên Thaân töø ñoài
Kim Sôn xoái xaû baén xuoáng. Roài töø luùc aáy
moãi khi coù bieán loaïn laø taát caû con caùi Meï
lieàn töùc toác chaïy ñeán keâu xin naùu aån döôùi
caùnh tay quyeàn pheùp meï. Khu vöïc Thaùnh
Ñöôøng thaät roäng coù theå laøm choán nöông
thaân cho caû chuïc ngaøn ngöôøi nhö dòp Maäu
Thaân naêm naøo. Nhôø Thôø cuõ ñöôïc Cha
Chaùnh xöù thay theá baèng moät ngoâi nhaø hai
töøng ñoà soä vaø myõ leä dung hoaø ngheä thuaät
kieán truùc coå, kim. Chæ giöõ laïi hai ngoïn
thaùp cao nhö nhöõng chöùng tích kieâu huøng
nhaéc nhôû cho haäu theá ñòa ñieåm linh thieâng
Meï caùc giaùo höõu.

8
 Caøng veà tröa soá tín höõu haønh
höông caøng ñoâng ñaûo neâm chaät caùc haøng
quaùn thöa thôùt cuûa Traø Kieäu. Duø Cha xöù
ñaõ nhieàu laàn yeâu caàu, giaùo daân Traø Kieäu
vaãn e ngaïi khoâng daùm toå chöùc haøng quaùn
sôï raèng coù theå vì ñoù beâ treã vieäc thieâng
lieâng quyù baùu trong 3 ngaøy Ñaïi Hoäi. Chính
theá maø khaùch thaäp phöông traåy hoäi laàn
naøy phaûi nhieàu phen luùng tuùng; tuy nhieân
nhöõng “quaùn nöôùc töï do” cuûa ñoaøn Laõo Baø
ñaõ luoân luoân cung öùng kòp thôøi vaø ñaày ñuû
cho moïi ngöôøi. Ña soá khaùch haønh höông
ñaõ nhaän raèng ñoù quaû laø moät saùng kieán raát
hay vaø tinh teá, neân mong Traø Kieäu laàn sau
seõ giöõ maõi nhö theá.
Giaùo daân Traø Kieäu thaät hieáu
khaùch, nhaø nhaø ñeàu vui veû môû roäng cöûa
ñoùn tieáp khaùch thaäp phöông vaø lo laéng cho
khaùch nhöõng gì caàn thieát. Daãu theá vaãn

9
khoâng theå ñaùp öùng noåi soá ngöôøi ñoâng nhö
keán coû cuûa 3 ngaøy Ñaïi Hoäi. Nguyeân chieàu
ngaøy Toång chuaån bò hoâm nay, ngöôøi ta öôùc
löôïng 10.000 tín höõu veà vieáng Meï.

4. Cung nghinh töôïng Ñöùc Meï

leân leã ñaøi (chieàu ngaøy 28/5/1971).
Ñuùng 19 giôø, ñoaøn röôùc töôïng Ñöùc
Meï khôûi haønh töø nhaø thôø Traø Kieäu tieán veà
leã ñaøi döôùi chaân ñoài Böûu Chaâu daøi haøng
caây soá troâng thaät ngoaïn muïc, trang nghieâm
vaø heát söùc caûm ñoäng. Cuoäc röôùc chaám döùt
baèng moät thaùnh leã ñoàng teá do Cha Toång
Ñaïi Dieän chuû söï ñeå doïn loøng giaùo daân
tham döï 3 ngaø Ñaïi Hoäi tích cöïc vaø soát
saéng.
Vôùi moät gioïng noùi ñöôïm nhuaàn
caûm kích, Ngaøi ñaõ keâu môøi coäng ñoàng daân
Chuùa thieát tha caàu xin Ñöùc Meï ban cho 3

10
ngaøy Ñaïi Hoäi vaïn phaàn keát quaû. Ngaøi
daâng leân Meï nhöõng coâng lao khoù nhoïc cuûa
moïi ngöôøi trong vieäc toå chöùc Ñaïi Hoäi vaø
truøng tu ñoài Böûu Chaâu ñeå xöùng ñaùng laøm
nôi daâng kính Meï. Nhaân danh Chuû Tòch
Uyû Ban Toå Chöùc ngaøi thaønh khaån daâng
Meï nhöõng yù nguyeän cuûa Ñaïi Hoäi: caàu
nguyeän cho Hoaø Bình Vieät Nam, cho Ñaïi
Keát daân toäc, cho giôùi treû vaø cho ngöôøi
ngheøo khoå, naïn nhaân chieán cuoäc. Ñoàng
thôøi ngaøi cuõng thay lôøi cho muoân nghìn
ngöôøi tham döï Ñaïi Hoäi daâng hieán non
soâng Vieät Nam ñau khoå naøy trong gaàn 30
naêm maùu löûa, xin Meï cho sôùm tôùi ngaøy an
laïc.
Cuoán phim do Ban Thoâng Tin trình
chieáu cuõng goùp phaàn naøo vieäc caûm kích
loøng yeâu meán Meï nôi moãi ngöôøi tham döï.
Töø nhöõng gioïng ca thaùnh thoùt “Laïy Ñöùc

11
Meï Traø Kieäu” ñeán cung traàm boång cuûa baøi
Ave Maria caøng gaây cho tình con thaûo
theâm phaán khôûi daït daøo nhö chöa töøng coù
trong lòch söû ñaát Meï, keå caû dòp Ñaïi Hoäi
naêm 1959.
Tham döï cuoäc cung nghinh Ñöùc
Meï vaø thaùnh leã ñoàng teá chuaån bò toái nay,
muoân ngöôøi nhö moät, ai ai cuõng röng röng
ngaán leä vui möøng khi gaëp laïi nhau, nhöõng
ngöôøi anh em con caùi Chuùa raûi raùc treân
khaép mieàn ñaát nöôùc, töø Caø Maâu ñeán Beán
Haûi, töø thoân daõ ñeán thò thaønh. Coù nhöõng
ngöôøi con taâm tö vaãn chöa vôi caïn nhöõng
noãi saàu muoän töùc töûi vì gia ñình phaân ly
cöûa nhaø ñoå naùt. Coù nhöõng trí loøng coøn chòu
naëng khaéc khoaûi öu tö vì coâng aên vieäc laøm
thaát baïi, cô nghieäp tan taønh. Coù nhöõng
thaân xaùc raõ rôøi, mang ñaày veát thuø haän cuûa
chieán tranh taøn khoác. Nhöõng ñau khoå oan

12
traùi aáy moãi ngöôøi ñeàu chaân thaønh boäc loä
tröôùc ngai toaø Meï suoát ñeâm nay vôùi troïn
nieàm tin saâu xa maõnh lieät vaøo quyeàn uy vaø
loøng töø cuûa Meï.

5. Leã khai maïc (29/51971).

Leã khai maïc ngaøy Ñaïi Hoäi nhaèm
ñuùng ngaøy AÙp leã Chuùa Thaùnh Thaàn hieän
xuoáng.
Trôøi hoâm nay thaät ñeïp vaø eâm dòu.
Ngay saùng sôùm treân quoác loä I töø Ñaø Naüng
vaøo, töø Quaûng Ngaõi ra, caùc ñoaøn xe lôùn
nhoû töø nhöõng mieàn xa xoâi heûo laùnh nhaát:
Haø Taân, An Sôn, AÙi Nghóa, Gia Chieåu,
Thu Loä, ñaõ taáp naäp noái ñuoâi nhau ñöa
haøng vaïn khaùch thaäp thöông veà ñuùng ngaøy
khai maïc Ñaïi Hoäi. Ngöôøi ta ghi nhaän coù
ñeán treân 30.000 ngöôøi tham döï caùc thaùnh
leã ñoàng teá hoâm nay goàm ñuû moïi ñoaøn theå

13
thuoäc caùc xöù trong Ñòa Phaän nhaø, caùc phaùi
ñoaøn trong quyù Ñòa Phaän baïn nhö Hueá,
Quy Nhôn, Saøi Goøn, coøn coù caû caùc phaùi
ñoaøn quaân nhaân caùc caáp thuoäc raát nhieàu
ñôn vò khaép caùc Quaân Khu vaø ñaëc bieät hôn
heát laø phaùi ñoaøn ñaïi dieän caùc toân giaùo baïn
nhö Bahai, Cao Ñaøi, Phaät Giaùo Nguyeân
Thuyû theravada, Phaät Giaùo Vieät Nam
Thoáng Nhaát, Tin Laønh. Theâm vaøo ñoù coøn
coù moät soá ñoâng phoùng vieân baùo chí, ñaïi
dieän caùc haõng tin, nhö Xaây döïng, Hoaø
Bình, Tuøng Uyeân, Tin Vieät, Thôøi Môùi,
Traùi Kim Ñöùc Meï, UPI, Ñaøi Phaùt Thanh
Ñaø Naüng, Ñaøi Voâ Tuyeán Truyeàn Hình…
Söï hieän dieän ñoâng ñuû vaø quyù hoaù aáy ñaõ
noùi leân troïn veïn yù nghóa cao ñeïp: caàu
nguyeän cho Hoaø ñoàng Toân Giaùo vaø Ñaïi
keát Daân toäc cuûa ngaøy Khai maïc.

14
 Ñuùng 9 giôø 30 Ñöùc Cha Ñòa Phaän,
Ñöùc Cha Nha Trang Nguyeãn Vaên Thuaän
vaø chöøng 20 linh muïc ñoàng teá ñaõ töø phoøng
tieáp taân tieán leân leã ñaøi trong tieáp haùt thaønh
kính vaø caûm ñoäng cuûa muoân vaïn taâm hoàn
daâng leân Chuùa. Môû ñaàu thaùnh leã Ñaïi
Traøo, Cha Beà treân Nguyeãn Quang Xuyeân
ñaõ tuyeân ñoïc Ñieän vaên cuûa Ñöùc Thaùnh
Cha gôûi cho Ñaïi Hoäi Thaùnh maãu Traø
Kieäu:
Vatican, ngaøy 26/5/1971
Kính göûi Ñöùc Cha Phaïm Ngoïc Chi,
giaùm Muïc Ñaø Naüng.
Nhaân dòp Ñaïi Hoäi Thaùnh Maãu Traø
Kieäu, Ñöùc Thaùnh Cha daâng leân Thieân
Chuùa nhöõng lôøi khaån nguyeän thieát tha nhaát
ñeå caàu Hoaø Bình cho Vieät Nam. Ñoàng thôøi
Ngaøi nhieät lieät khuyeán khích loøng toân suøng
vaø nieàm caäy troâng Ñöùc Trinh Nöõ Maria:

15
sau heát Ngaøi göûi cho moïi ngöôøi tham döï
Ñaïi Hoäi Pheùp Laønh Toaø Thaùnh.
Hoàng Y Villot
Ñöùc Cha Ñòa Phaän ñaõ coâng boá aên
thö Ñöùc Phaoloâ VI göûi quyù vò Giaùm Quaûn
caùc Thaùnh Ñöôøng Ñöùc Meï. Tieáp theo
phaàn suy toân Lôøi Chuùa, vôùi moät cung
gioïng huøng hoàn loâi cuoán, Ñöùc Cha Nguyeãn
Vaên Thuaän ñaõ giaûng thuyeát khai maïc Ñaïi
Hoäi. Sau khi löôùt qua vaøi neùt ñaëc saéc veà
lòch söû linh ñòa Traø Kieäu, ngaøi ñaõ neâu leân
yù nghóa muøa Ñaïi Hoäi, ngaøi noùi: “Traø Kieäu
haún phaûi mang moät söù ñieäp, söù ñieäp cuûa
Meï trong nieàm Tin vaø haønh ñoäng. Söù ñieäp
Meï Traø Kieäu löu laïi cho chuùng ta ngaøy nay
laø: Hy sinh, Nhaãn naïi, Chieán ñaáu baèng
Caàu nguyeän vaø caàu nguyeän khoâng ngôi
trong ñöùc tin kieân duõng ôû baát cöù giai ñoaïn
naøo cuûa cuoäc soáng Vui, Thöông hay

16
Möøng”. Ñeå keát luaän ngaøi nhaéc laïi lôøi keâu
goïi cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm AÙ Chaâu ñang
thieát tha caàu mong moïi ngöôøi nhaát laø giôùi
treû haõy haêng haùi daán thaân soáng ñuùng tinh
thaàn Phuùc AÂm vaø tin töôûng hoaøn toaøn vaøo
söï höôùng daãn cuûa Meï; chaéc chaén seõ thaéng,
thaéng trong cuoäc chieán ñaáu cuûa ngöôøi con
Chuùa ! Ñöùc Cha Ñòa Phaän nhaø ñaõ tieáp tuïc
chuû söï thaùnh leã trong lôøi ca traàm aám cuûa
ca ñoaøn Chuûng Vieän Thaùnh Gioan Ñaø
Naüng xen laãn tieáng caàu kinh soát saéng cuûa
haøng nghìn ngöôøi con yeâu cuûa Ñöùc Meï
khoâng phaân bieät löông giaùo, giaû treû, baéc
nam ñöùng ngöôøi chaät caû coâng tröôøng
Thaùnh Maãu.

6. Coâng boá vaên kieän veà Quy cheá

Hoäi ñoàng giaùo xöù vaø Giaùo höõu chæ
nam.

17
 Nhaân ngaøy ñaùng ghi nhôù naøy, cuoái
leã, Cha Toång Ñaïi Dieän ñaõ long troïng ñoïc
2 vaên thö coâng boá Quy cheá Hoäi Ñoàng
Giaùo Xöù vaø cuoán Chæ Nam daønh cho giaùo
daân Ñaø naüng. Hai cuoán naøy seõ ñöôïc aùp
duïng trong 3 naêm keå töø ngaøy coù hieäu löïc
01/9/71.

7. Thaùnh Leã cho Quaân Nhaân –

Caét baêng khaùnh thaønh phoøng trieån laõm.
Vaøo luùc 11 giôø 30, Ñöùc Cha Leâ
Vaên AÁn ñaëc traùch Quaân Nhaân Coâng Giaùo
cuøng vôùi caùc Cha Tuyeân Uyù Quaân Khu I
ñaõ cöû haønh moät thaùnh leã troïng theå daønh
cho 3,4 ngaøn só quan, binh só thuoäc caùc
quaân binh chuûng Quaân Ñoaøn I.
Sau leã daønh cho quaân nhaân, nhieàu
ngöôøi veà nôi taïm nghæ. Moät soá ñoâng chen
nhau leân ñeàn Böûu Chaâu taâm söï rieâng vôùi

18
Ñöùc Meï, chuaån bò taâm hoàn röôùc kieäu toái
nay. Luùc naøy duø ñaõ quaù tröa song chaúng ai
caûm thaáy caùi oi böùc cuûa muøa haï noùng
boûng mieàn Trung. Baàu trôøi im maùt vaø gioù
laâng laâng dìu dòu thoåi. Ñaâu ñaâu cuõng thaáy
ngöôøi laø ngöôøi. Roän ròp nhaát laø caùc haøng
nöôùc caùc quaùn côm vaø khu nhaø xöù. Treân
hai ñöôøng chính chaïy quanh laøng, ngöôøi ñi
qua laïi la lieät ñuû caùc maøu saéc aùo. Ai naáy
ñeàu vui veû hoûi thaêm trao ñoåi nhau töøng ly
nöôùc taám baùnh troâng thaät töông thaân töông
aùi: “moïi ngöôøi laø anh em”, caâu noùi ñaày
caûm kích cuûa Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ ñöôïc theå
hieän roõ reät qua 3 ngaøy Ñaïi Hoäi ôû ñaây.
Nhìn khung caûnh ñaàm aám yeân vui naøy, coù
ngöôøi baâng quô töï hoûi: phaûi chaêng ngaøy
non nöôùc thanh bình haún cuõng laø nhö theá ?
Vaøo khoaûng 15 giôø 30 cuøng ngaøy,
hai Ñöùc Cha Ñaø Naüng vaø Nha Trang cuøng

19
caùc quyù vò quanh khaùch ñaõ ñeán caét baêng
khai maïc phoøng trieån laõm cuûa Ñaïi Hoäi,
nôi trình baøy tieán trình sinh hoaït cuûa caùc
ñoaøn theå, xöù ñaïo, trong Ñòa Phaän, nôi ghi
laïi nhöõng hình aûnh ñaëc bieät cuûa Trung
Taâm Thaùnh Maãu. Vaø nhaát laø ngöôøi ta seõ
ñöôïc chieâm ngaém taän maét ñaàu töôïng Ñöùc
Meï chieáu saùng trong buïi tre ôû Xaõ Xuyeân
Tröôøng giöõa naêm 1949, khi Vieät Minh keùo
veà ñònh thanh toaùn Traø Kieäu vaø phaù phaùch
Ñeàn Böûu Chaâu.

8. Leã chieàu vaø cuoäc kieäu vó ñaïi

ban ñeâm.
Sau ñoù Ñöùc Cha Nha Trang ñaõ chuû
söï leã, ngaøi caàu mong Chuùa Thaùnh Linh ñoå
muoân hoàng aân cho Ñaïi Hoäi vaø cho nhöõng
ngöôøi thoâng coâng hieäp yù tham gia Ñaïi Hoäi.
Ca ñoaøn giaùo xöù Traø Kieäu vôùi gioïng ca

20
maêng non, töôi treû, ñaõ höôùng d64n 10.000
ngöôøi hieän dieän trong thaùnh leã chieàu nay
soát saéng cuøng daâng leã vôùi vò chuû teá.
Cuoäc röôùc kieäu Ñöùc Meï cuoái thaùnh
hoa baét ñaàu luùc 19 giôø toái khôûi haønh töø leã
ñaøi theo ñöôøng xuoáng nhaø thôø Traø Kieäu
voøng ra loái chôï ñi quanh ñoài Böûu Chaâu vaø
trôû laïi leã ñaøi. Ñoaøn kieäu thaät vó ñaïi: caû
moät ñoaøn ngöôøi ñoâng ñuùc daøi nhö voâ taän.
Ñeøn neán lung linh chieáu roïi caû moät baàu
trôøi huyeàn dieäu. Laøn soùng ngöôøi röïc rôõ
nhòp nhaøng tieán leân trong tieáng keøn tieáng
troáng oai huøng cuûa ban quaân nhaïc khôûi
ñaàu. Ngoâi töôïng Ñöùc Meï Traø Kieäu coå kính
nhaát ñöôïc ñaët treân moät xe hoa loäng laãy do
anh em quaân nhaân Coâng Giaùo Hoäi An thöïc
hieän daâng kính Meï. Quang caûnh ngoaïn
muïc vaø uy phong naøy ñaõ gôïi laïi trong loøng
nhieàu giaùo höõ Traø Kieäu nhieàu hình aûnh

21
Meï Thieân Chuùa cuøng vôùi cô binh Thieân
ñaøng ñeâm naøo naêm xöa ñaõ xuaát hieän beânh
ñôõ con caùi Ngöôøi khieán ñòch quaân moät
phen khieáp ñaûm kinh hoàn. Tröôùc luùc chuû
söï Pheùp laønh Mình Thaùnh Chuùa, Cha Toång
Ñaïi Dieän ñaõ keâu môøi moïi ngöôøi luoân toân
kính, meán yeâu vaø tin töôûng nôi Meï baèng
caùch thöïc haønh chu ñaùo 3 meänh leänh
Fatima vaø vôùi nhöõng tieáng thoû theû nhoû to
van naøi keâu xin Meï luoân ban ôn phuùc vaø
cöùu giuùp con daân Vieät Nam trong hieän tình
ñen toái cuûa ñaát nöôùc.
Theá laø ngaøy Ñaïi Hoäi thöù I ñaõ troâi
qua trong nieàm hoan laïc cuûa moïi taâm hoàn.

9. Ngaøy Ñaïi Hoäi thöù 2

(30/5/1971): ngaøy lòch söû.
Ñeâm veà khuya, khí trôøi maùt laïnh.
Khaép nôi, ñaàu thoân cuoái ngoõ ngöôøi ngöôøi

22
mieân man trong giaác moäng yeân bình. Boång
“ình, ình, ình”, 3 tieáng noå chaùt chuùa vang
doäi inh tai. Khaùch haønh höông nhôùn nhaùc
lo sôï. Coù tieáng nhaéc kheõ “phaùo kích ñoù” !
Chöa ñaày 4 giôø saùng. Nhöõng tieáng ñaïi baùc
vaãn aàm aàm noå, xen keû taùch taùch töøng loaït
suùng nhoû. vaøi phuùt sau loa phoùng thanh
Ñaïi Hoäi cho bieát ñoù laø tieáng ñaïi baùc ñoàn
Hoøn Baèng baén ñi yeåm trôï caùc cuoäc haønh
quaân vaø keâu caàu ñoàng baøo cöù nguû yeân.
Nhöng roài tieáng suùng lôùn nhoû thi nhau noå
reàn. Khoâng ai baûo ai, caû nghìn ngöôøi ñeàu
thöùc daäy vaø hieåu ngay coù ñieàu chaúng laønh.
Tuy nhieân giöõa tieáng ñaïn bay veo veùo
ngöôøi ta cöù thuùc nhau ñi leã.
Saùng nay, Leã Chuùa Thaùnh Thaàn
Hieän Xuoáng, Ñöùc Cha Ñòa Phaän, Cha
Toång Ñaïi Dieän, Cha Chaùnh xöù tieáp nhau
daâng leã taïi nhaø thôø Xöù. Ba leã maø ngöôøi

23
vaãn chaät nhö neâm. Trong phaàn suy nieäm
Lôøi Chuùa caùc vò chuû teá ñaõ nhaéc laïi khung
caûnh ngaøy Chuùa Thaùnh Linh ngöï xuoáng
treân Ñöùc Meï vaø caùc Toâng ñoà luùc aáy ñang
phaäp phoàng lo laéng vì sôï haõi ngöôøi Do
Thaùi tìm gieát. Caùc ngaøi nguyeän Chuùa
Thaùnh Linh hoâm nay taùi hieän vaø ban caùc
ôn phong phuù treân nhöõng ngöôøi con yeâu
ñang quaây quaàn quanh ngai toaø Meï Thieân
Chuùa trong tình caûnh qua phaân ly loaïn cuûa
ñaát nöôùc.
Leã xong coù tin cho hay coäng quaân
ñaõ chieám giöõ aáp Taân Laân thuoäc xaõ Xuyeân
Tröôøng ngaên Xuyeân Kieäu moät con suoái
nhoû vaø chæ caùch nhaø thôø Traø Kieäu cuõng
nhö leã ñaøi chöa ñaày 300 thöôùc ñöôøng chim
bay ! Nhieàu ñoaøn xe bò chaän laïi vì nhöõng
cuoäc giao tranh giöõa Quaân Löïc Vieät Nam
Coäng Hoaø vaø lính chính quy Baéc Vieät xaûy

24
ra taïi nhöõng yeáu ñieåm raûi raùc treân truïc loä
Nam Phöôùc – Traø Kieäu, nhö: Traïm Nam
Phöôùc, quaän lî Duy Xuyeân, Caàu Chìm, truï
sôû xaõ Xuyeân Traø…
Bôûi hoâm nay laø ngaøy caàu nguyeän
cho giôùi treû vaø coù theå noùi laø ngaøy chính
cuûa Ñaïi Hoäi vì hai Ñöùc Toång Giaùm Saøi
Goøn vaø Hueá cuøng Phaùi ñoaøn chính quyeàn
seõ ñeán. Do ñoù taát caû caùc ñoaøn theå Thanh
Thieáu Nhi Ñaïo Binh Ñöùc Meï, Hieäp Hoäi
Thaùnh Maãu, Huøng Taâm Duõng Chí, Höôùng
Ñaïo, Thanh Sinh Coâng, Thieáu Nhi Thaùnh
Theå, Thanh Nieân Thaùnh Nghieäp… ñeàu
chen nhau goùp maët ñoâng ñuû. Nhieàu ñoaøn
xe haønh höông töø xa nhö Hueá, Saøi Goøn vaø
maõi taän Baëc Lieâu cuõng ñua nhau tröïc chæ
Traø Kieäu. Nhöng vì tình hình an ninh
khoâng maáy baûo ñaûm neân nhieàm nhoùm
haønh höông ñaõ bò caàm chaân laâu giôø, tuy

25
theá haàu heát caùc xe ñaõ vaøo tôùi Trung Taâm
Thaùnh Maãu. Toång soá ngöôøi tham döï Ñaïi
Hoäi leân ñeán treân 60.000. ngöôøi ñoâng nhö
thaùc luõ cuoàn cuoän tuoán veà khu vöïc leã ñaøi
trong luùc suùng ñaïn hai beân vaãn noå doøn, vi
vuùt. Hai chi ñoaøn thieát vaän xa aùn ngöõ ôû
coång nhaø thôø Traø Kieäu doïc theo ñöôøng
sang aáp Taân Laân, caùc ñôn vò ñòa phöông
quaân, nghóa quaân phoái hôïp vôùi caûnh saùt ñaõ
chieán boïc thaúng con ñöôøng giaùp giôùi song
song vôùi xaõ Xuyeân Tröôøng, duy trì traät töï
an ninh cho buoåi leã. Töø treân ñænh Böûu
Chaâu ngöôøi ta coù theå troâng roõ traän ñòa.
Moãi löôït phi cô quan saùt hay tröïc thaêng
bay ngang aáp nhoû ñoù laø töùc khaéc caùc oå
phoøng khoâng quaït leân lieân hoài. Thænh
thoaûng phía ngoaøi bôø thaønh Traø Kieäu doäi
leân moät vaøi tieáng noå kinh hoàn khoâng roõ
xuaát phaùt töø ñaâu tôùi. Treân leã ñaøi ca ñoaøn

26
nhaø thôø Chính Toaø Ñaø Naüng ñaõ haùt kinh
laàn haït. Lôøi kinh haùt töø muoân cöûa mieäng
ñoàng thanh vang leân thieát tha chaát chöùa
nhieàu maõnh löïc traán an taâm trí taát caû caùc
ngöôøi döï leã. Duø chôø ñôïi laâu giôø giöõa tieáng
suùng ñaïn reàn trôøi, giöõa traän giao tranh moãi
luùc moät theâm aùc leät, muoân vaïn tin höõu
nam nöõ treû giaø vaãn khoâng maûy may nao
nuùng, vaãn luoân bình tónh caàu nguyeän trong
nieàm tin vöõng maïnh vaø söï phoù thaùc toaøn
veïn vaøo caùnh tay thaàn theá cuûa Meï Maria.

10. Leã ñaïi trieàu long troïng giöõa

tieáng bom ñaïn noå raàm trôøi !
Quaõng 11 giôø, hai Ñöùc Toång Giaùm
Muïc Saøi Goøn vaø Hueá, vôùi Phaùi ñoaøn ñaïi
dieän Chính quyeàn trung öông ñeán. Treân
khaùn ñaøi danh döï ngöôøi ta nhaät thaáy söï
hieän cuûa NS. Nguyeãn Vaên Huyeàn, Chuû

27
Tòch Thöôïng Vieän, moät soá Nghò só Daân
Bieåu, Ñaïi taù Thò Tröôûng Ñaø Naüng, quyù vò
Tænh tröôûng cuøng nhieàu nhaân vaät só quan
cao caáp. Hai Ñöùc Toång Giaùm Muïc cuøng
vôùi Ñöùc Cha Ñòa Phaän ñöôïc ngheânh ñoùn
leân leã ñaøi vôùi ñoaøn quaân nhaïc nhòp böôùc
daãn ñaàu. Tieáng keøn tieáng troáng uy nghieâm
hoaø vôùi gioïng haùt traàm huøng töø muoân ngaøn
cöûa mieäng, chen laãn tieáng phi cô vang reàn,
tieáng hoaû tieån chaùt chuùa, tieáng ñaïi lieân
doøn daõ taïo neân moät aâm thanh roän raøng vaø
kyø laï chöa töøng thaáy ! Ngay beân caïnh khu
ñoài traùng leä huy hoaøng vôùi röøng côø xí bieåu
ngöõ muoân maøu, vôùi töøng nghìn neùt maët
hieàn laønh, töøng vaïn ñoâi tay thaønh tín chaép
laïi khaán nguyeän cho hoaø bình sôùm vaõn hoài
treân ñaát nöôùc…thì caû chuïc coät khoùi cao
nghi nguùt, caû traêm maùi tranh saäp xuoáng vì
baøn tay ñoäc aùc cuûa nhöõng ngöôøi khoâng

28
thieát nghóa daân toäc ! Treân khaép khung trôøi
Vieät Nam naøy coù leõ chöa bao giôø ngöôøi ta
coù theå tìm gaëp nhöõng hình aûnh traùi nghòch,
nöûa ruøng rôïn nöûa töng böøng nhö ôû Trung
Taâm Thaùnh Maãu Traø Kieäu hoâm nay. neùt
ñaëc bieät nhaát cuûa Ñaïi Hoäi 1971 phaûi
chaêng laø ôû ñoù ? Bôûi chính nhôø caûnh chinh
chieán naùo nhieät vaø soâi ñoäng naøy, Ñöùc
Trinh Nöõ Ñoài Böûu Chaâu laïi moät laàn nöõa toû
hieän quyeàn pheùp vaø loøng öu aùi cho gaàn 60
ngaøn ngöôøi chöùng kieán !
Trong ñaïi leã ñoàng teá do Ñöùc Toång
Giaùm Muïc Saøi Goøn, Nguyeãn Vaên Bình
chuû söï, Ñöùc Cha Philipheâ Nguyeãn Kim
Ñieàn, Toång Giaùm Muïc Hueá ñaõ giaûng veà
“Ñöùc Meï vôùi vieäc Truyeàn giaùo”. Giöõa luùc
traän chieán ñang choã aùc lieät nhaát, giöõa
tieáng bom ñaïn long trôøi lôõ ñaát, gioïng noùi
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Hueá vaãn roõ raøng,

29
thanh thoaùt, ñaày xaùc tín, haáp daãn taâm trí
nhöõng ngöôøi hieän dieän. Qua 30 phuùt ngaøi
ñaõ giaûi thích nhieäm vuï Toâng Ñoà Truyeàn
Giaùo ñoái vôùi coäng ñoàng daân Chuùa vaø trình
baøy cho ngöôøi nghe say meâ chieâm ngaém
hoàn toâng ñoà vaø truyeàn giaùo cuûa Meï Maria
trong baát cöù hoaøn caûnh naøo. Thaùnh leã ñaõ
tieáp dieãn heát söùc trang nghieâm. Ca ñoaøn
Ceùcilia Ñaø Naüng ñaõ dìu taâm trí coäng ñoàng
döï leã moät caùch soát saéng. Trong luùc naøy
moïi ngöôøi yù thöùc hôn söùc maïnh cuûa tình
yeâu ñoái vôùi Meï Traø Kieäu, vaø chaúng coù ai
baûo ai, taát caû ñeàu bieåu döông moät tinh
thaàn ñaïo ñöùc saâu xa, moät nieàm tin saét ñaù
vaøo baøn tay quan phoøng cuûa Thieân Chuùa,
vaøo loøng nhaân aùi cuûa Meï Ngaøi. – Luùc gaàn
cuoái leã moät ngöôøi ñaõ nhaët ñöôïc ñaïn rôi töø
leã ñaøi, xuyeân thuûng vai phaûi aùo chuøng
thaâm cuûa linh muïc ñaëc traùch Thaùnh nhaïc

30
Ñinh Maïnh Phuù ñang ñieàu khieån chæ huy
ca ñoaøn. Vieân ñaïn chæ söôùt qua, xoaùy raùch
moät loã nhoû treân aùo, neân ngaøi vaãn khoâng
hay bieát gì. Nhöng ñaùng ngaïc nhieân nhaát
laø trong gaàn 2 tieáng ñoàng hoà, caû 60 ngaøn
ngöôøi chen nhau xem leã chaät khu vöïc roäng
lôùn saùt ngay bôø raøo cuûa xaõ Xuyeân Tröôøng,
vaø cuoäc giao tranh chæ caùch leã ñaøi khoâng
ñaày 300 thöôùc, theá maø khoâng ngaø naøo
trong khu vöïc haønh leã bò thöông ! Duø cöùng
tin ñeán ñaâu, ai naáy cuõng phaûi nhaän raèng
ñaây quaû laø laï !
Vì lo laéng cho tính meänh cuûa bao
nhieâu löõ khaùch chöa quen tieáng suùng ñaïn,
cuoái leã theo lôøi baøn cuûa nhieàu giôùi höõu
traùch, Cha Toång Ñaïi Dieän Nguyeãn Quang
Xuyeân ñaõ tuyeân boá sau buoåi tröa hoâm nay
khaùch haønh höông neân trôû veà nhaø.

31
 11. Khaùch haønh höông ra veà
giöõa laøn möa bom ñaïn.
Sau böõa côm tröa thaân maät taïi nhaø
xöù, hai Ñöùc Toång Giaùm Muïc vaø quyù vò
quan khaùch rôøi Traø Kieäu. Tieáp ñoù caùc
ñoaøn haønh höông cuõng theo nhau trôû veà
ñòa sôû mình ñem theo nhieàu xuùc ñoäng !
Vì quaù ñoâng, khoâng ñuû xe veà, moät
soá ñoaøn theå ñaõ ruû nhau ñi boä tôùi Nam
Phöôùc (7 caây soá) ñoùn xe. Nhìn töøng ñoaøn
ngöôøi luõ löôït keùo nhau chaïy laáp vaáp giöõa
haøng loaït ñaïn veo veùo beân tai, ngöôøi ta deã
soáng laïi caûnh di cö quen thuoäc cuûa haøng
trieäu daân queâ Vieät Nam quang gaùnh leân
ñöôøng moãi muøa ly loaïn, vaø saàu tuûi cho vaän
maïng queâ höông tang toùc !
Tuy coù chöøng möôi ngöôøi bò thöông
vì ñaïn laïc treân ñöôøng veà, nhöng keû ôû
ngöôøi ñi vaãn khoâng ai boû xaùc laïi Duy

32
Xuyeân ! Gaàn 5000 giaùo daân Traø Kieäu ñaõ
quen caûnh bom ñaïn ôû laïi an taâm caàu
nguyeän cho khaùch thaäp phöông thoaùt moïi
hieåm nguy.
Luùc 4 giôø chieàu tieáng suùng vaãn ñeàu
ñaën noå, ngöôøi ta ræ tai nhau quaân Quoác gia
ñang phong toaû aáp Taân Laân vaø hieän bao
vaây chaën ñöôøng ruùt lui cuûa coäng quaân. Vaø
lieàn ngay ñoù haøng loaït bom doäi nhö saám
seùt xeù tan baàu khí vöøa baét ñaàu yeân tónh,
roài tieáng ñaïi baùc lieân tieáp noå ñeán gaàn caû
giôø môùi döùt haún. Nhieàu maûnh ñaïn nôi loáp
ñoáp treân caùc maùi nhaø gaàn khu nhaø xöù,
vaêng vaûi töù tung. Song thaät may, ngoaøi em
Nguyeãn Vinh 8 tuoåi con baø Nguyeãn Thò
Nhöï nhaø gaàn beänh xaù Xuyeân Kieäu bò
maûnh bom laïc cheát, khoâng ai trong laøng bò
thöông tích gì caû !

33
 Tình hình thaät söï laéng dòu vaøo
khoaûng 6 giôø chieàu ñuùng luùc tieáng chuoâng
giaùo ñöôøng ngaân vang môøi goïi höõu ñi chaàu
Thaùnh Theå. Tröôùc khi ban pheùp laønh Mình
Thaùnh Chuùa, ñeå uyû laïo nhöõng ngöôøi ôû laïi
Cha Toång Ñaïi Dieän ñaõ vui veû nhaéc cho
giaùo höõu: Nhö Ñöùc Meï, soáng treân theá
gian, chuùng ta cuõng phaûi qua nhieàu giai
ñoaïn thaêng traàm söôùng khoå: hoâm qua laø
ngaøy Vui troïn veïn, hoâm naøy laø caû oät chuoãi
bieán coá tang thöông, chaéc mai ñaây seõ laø
ngaøy möøng rôõ haân hoan. Ñöùc Meï Traø
Kieäu haàu nhö chæ hieån hieän cöùu giuùp con
daân cuûa Ngöôøi trong nhöõng luùc khoán cuøng
nguy ngaäp. Chuùng ta ñaõ soáng qua moät
ngaøy khoùi löûa muø mòt nhöng ñöôïc an bình,
ñoù chính laø nhôø baøn tay töø maãu ñaày quyeàn
naêng cuûa Meï che chôû…
Ñeâm nay chæ coøn nghe moät vaøi

34
tieáng suùng noå ñì ñeït. Gioù hiu hiu thoåi, daân
laøng nguû moät giaác khaù ngon laønh !

12. Ngaøy beá maïc Ñaïi Hoäi

(31/5/1971).
Saùng nay maët trôøi moïc sôùm. Vaøi
aùng maây hoàng löõng lôø troâi, höùa heïn moät
ngaøy chan hoaø aùnh saùng. Leã Vöông Quyeàn
Meï ! Coù tieáng chim non ríu rít treân caùc
ngoïn tre. Nhieàu ngöôøi goïi nhau ñi leã Cha
xöù Leâ Nhö Haûo vôùi taøi huøng bieän saün coù
ñaõ thao thao baát tuyeät ca ngôïi vöông
quyeàn Ñöùc Nöõ Maria. Laät qua vaøi trang söû
Traø Kieäu, ngaøi trình baøy moät caùch quaû
quyeát tin töôûng nhöõng laàn Meï ñaõ duøng
quyeàn uy Thieân Chuùa trao ban ñeå cöùu
nguy Traø Kieäu vaø hoâm nay chính ngaøy
chuùng ta kính möøng leã Vöông Quyeàn Meï,
ñaõ minh xaùc theâm moät laàn nöõa vöông

35
queàn ñoù treân moïi manh taâm, moïi löïc
löôïng traàn theá. Vaø sau cuøng ngaøi keâu môøi
con chieân yeâu quyù daâng lôøi taùn tuïng Meï
vaø caûm taï Thieân Chuùa ñaõ ban cho Meï
Ngöôøi quyeàn pheùp cao caû nhö theá.
Leã xong, ngöôøi ta ñöôïc tin moät soá
nhoû taøn quaân coäng saûn tìm caùch ruùt lui
khoûi Taân Laân ñeâm qua vaø daâng chuùng beân
ñoù hoâm tröôùc may maén troán thoaùt ñöôïc
sang Traø Kieäu coù theå veà nhìn laïi nhaø cöûa
cuûa mình ñieâu taøn chaùy ruïi.
Luùc 11 giôø, Ñöùc Cha nhaø vaø Ñöùc
Cha Quy Nhôn Hoaøng Vaên Ñoaøn chuû söï eá
maïc Ñaïi Hoäi. Quaûng 3000 giaùo daân Traø
Kieäu, vôùi nhieàu coâng chöùc só quan cao
caáp, quyù Cha, quyù Thaày, Meï Giaùm Tænh
vaø treân 150 Nöõ tu doøng Thaùnh Phaoloâ
cuøng moät soá giaùo höõu Ñaø Naüng tham döï.
Ñaëc bieät nhaát laø söï goùp maët baát ngôø cuûa

36
phaùi ñoaøn Saøi Goøn do Y só Trung Uyù Hieáu
höôùng daãn.
Tröôùc khi cöû haønh Thaùnh Leã, baèng
moät gioïng noùi chaân tình truyeàn caûm, Ñöùc
Cha nhaø ñaõ môøi goïi caùc tín höõu hieän dieän
daâng lôøi taï ôn Chuùa vaø Meï Maria. Neáu
khoâng coù Meï phuø trôï, chuùng ta ñaõ khoâng
thoaùt ñöôïc tai hoaï khoác lieät voâng cuøng
ngaøy hoâm qua ! Quaû thaät Ñöùc Meï Traø
Kieäu laø “Meï phuø hoä caùc giaùo höõu” !
Hoaø lôøi hôïp yù tôùi haøng traêm gioïng
ca ñieâu luyeän, du döông cuûa caùc chò em nöõ
tu, moïi ngöôøi ñaõ ñoàng thanh daâng leân
Chuùa vaø Meï loøng tri aân saâu xa cuûa ñoaøn
con vöøa ñöôïc Meï cöùu thoaùt khoûi moät tai
hoaï khuûng khieáp.
Trong baøi giaûng huaán, Ñöùc Cha
Quy Nhôn chuû teá ñaõ nhaán maïnh khía caïnh
“Ñöùc Meï vôùi ngöôøi ngheøo khoå vaø vôùi

37
thöông beänh binh”. Lôøi ngaøi khoan thai
nhöng maïnh meõ saâu saéc: “Khoâng ai trong
chuùng ta ñaõ khoâng töøng kinh nghieäm veà
ñau khoå vaø coù laém ngöôøi raát bi quan than
thôû”.
Traûi qua moät cuoäc beå daâu,
Nhöõng ñieàu troâng thaáy maø ñaâu ñôùn loøng.
Nhöng sau Chuùa Gieâsu, ngöôøi ñau
khoå nhieàu nhaát trong nhaân loaïi haún laø Ñöùc
Meï. “Vaø töø ñoù Ngaøi ñaõ daãn chöùng göông
can ñaûm chaáp nhaän khoå ñau cuûa Meï
Maria”. Ngaøi cuõng chöùng minh moái caûm
thoâng voâ bôø vaø söï phuø trôï mau maén cuaû
Meï ñoái vôùi con caùi gian lao vaát vaû nôi
döông theá. Ngaøi thieát tha keâu goïi moïi
ngöôøi haõy vöõng tin caäy troâng nôi Meï. Qua
phaàn keát luaän, höôùng veà Meï t, Ñöùc Cha
Quy Nhôn bieåu loä caûm nghó thaàm kín cuûa
Ngaøi: “Ngaøy mai Meï Traø Kieäu, seõ raïng

38
saùng vaø nôi ñaây seõ laø choán con caùi Meï treân
toaøn coõi Vieät Nam quaây quaàn beân Meï. Meï
seõ ban cho daân Vieät vui höôûng hoaø bình
chaân chính vaø tröôùc heát hoaø bình trong
taâm hoàn moãi moät ngöôøi ñeán nôi linh ñòa
naøy vì maõi maõi Meï Traø Kieäu luoân laø Meï
Phuø hoäc caùc giaùo höõu”.
Thaùnh leã chaám döùt, Ñöùc Cha nhaø,
Cha Toång Ñaïi Dieän Chuû tòch Uyû ban Toå
chöùc vaø Cha sôû Traø Kieäu ñaõ laàn löôït leân
tieáng ngôïi khen loøng töø nhaân cuûa Thieân
Chuùa vaø Meï Traø Kieäu ñaõ giöõ gìn ñoaøn con
Meï. Ñoàng thôøi caùc ngaøi cuõng ghi ôn taát caû
nhöõng ngöôøi goùp coâng goùp cuûa goùp lôøi caàu
nguyeän cho Ñaïi Hoäi keát quaû, töø loøng öu aùi
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñeán caû öôùc nguyeän
thaàm kín cuûa moät em beù aån danh naøo ñoù !
Vaø thaùnh leã ñaõ keát thuùc trong nieàm
hoan laïc caûm xuùc.

39
 phaàn phuï theâm
A. Sô löôïc chieán cuoäc taïi Duy
Xuyeân ngaøy 30/5/71
Theo lôøi khai vaø taøi lieäu cuûa caùc tuø
binh baét ñöôïc saùng 30,31/5 vaø 1/6/71 taïi
Duy Xuyeân phuø hôïp vôùi caùc giaáy tôø tòch
thu trong caùc cuoäc haønh quaân taïi Quaûng
Ngaõi, Quaûng Tín cuõng nhö trong nhöõng
traän ñuïng ñoä môùi ñaây ôû Ñöùc Duïc vaø Ñaïi
Loäc thì: caùc löïc löôïng voõ trang chieán ñaáu
taïi toaøn Quaän Duy Xuyeân hoâm 29 vaø
30/5/71 ñeàu thuoäc Trung ñoaøn 38 chính
quy Baéc Vieät. Trung ñoøn naøy voán laø Trung
ñoøn 90, song sau nhieàu laàn thaát traän ñaõ ñoåi
teân laø E 38 ngay khi ñöôïc Tieåu ñoaøn 537
xaâm nhaäp goàm thaønh phaàn binh só raát treû
queâ Haûi döông boå sung quaân soá. Caùc ñôn
vò E 38 tham chieán taïi Duy Xuyeân hoâm ñoù

40
laø 2 Tieåu ñoaøn Ñ 18, Ñ 19 vaø Tieåu ñoaøn
91 ñaëc coâng cuûa Maët traän 44 phoái hôïp vôùi
caùc Ñaïi ñoäi daãn ñöôøng ñaõ boå sung, quaân
soá Trung ñoaøn naøy cuõng thieáu huït, nhaát laø
bò giaûm suùt roõ reät trong caùc traän quyeát töû
taïi Ñöùc Duïc vaø Ñaïi Loäc vaøi thaùng tröôùc.
Nhaèm raát nhieàu lyù do nhö moät vaøi
lyù do ñaõ neâu, theo chæ thò cuûa Trung öông,
caùc ñôn vò keå treân phaùt xuaát töø caên cöù 112
phía Taây Ñöùc Duïc tieán vaøo ñòa giôùi Duy
Xuyeân toái 28/5/1971. Tieåu ñoaøn Ñ 19 theo
ñöôøng daây du kích 23 xuoáng ngaõ Chieâm
Sôn truø chieám Long Chaâu (Xuyeân Hieäp)
vaø Tan Laân (Xuyeân Tröôøng) ñeâm 29 raïng
30/5/71 ñeå quaáy phaù Ñaïi Hoäi Traø Kieäu.
Tieåu ñoaøn Ñ18 qua loái Queá Sôn, Maäu Hoaø
xuoáng ñaùnh Caàu Chìm, Xuyeân Traø caét
ñöôøng giao thoâng giöõa Traø Kieäu vaø Duy
Xuyeân. Tieåu ñoaøn 91 ñaëc coâng cuõng voøng

41
theo caùc ngaõ aáy phuïc ñaùnh Nam Phöôùc vaø
quaän lî Duy Xuyeân chaën ñöôøng tieáp vieäc
cuûa Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoaø.
Song song vôùi keá hoaïch ñoù, Tieåu
ñoaøn V 25 cô ñoäng tænh ñaõ taán coâng quaän
lî Hieáu Nhôn ñeâm 29 raïng 30/5 caàm chaân
caùc ñôn vò tieáp vieän cuûa Tieåu khu Quaûng
Nam. Ñoàng thôøi Coäng quaân phaùo kích Ñaø
Naüng gaây hoang mang trong daân chuùng
cuõng nhö kheâu khích Boä chæ huy Quaân
ñoaøn I hoøng coâ laäp hoaù Traø Kieäu.
Trang bò baèng nhöõng vuõ khí toái taân
nhö hoaû tieãn 122 ly (ñaët treân ñoài 22), ñaïi
baùc 75 ly, suùng coái 81, 60 ly, thöôïng lieân
phoøng khoâng vaø caû moät soá lôùn plastic mìn
ñònh höôùng töï ñoäng v.v… Trung ñoaøn naøy
döï tính vaøo giôø G, töùc 10 giôø ngaøy 30/5/71
aùp duïng chieán thuaät tieàn phaùo haäu xung oà
aït khai hoaû, xung phong cuøng moät luùc treân

42
caùc traän tuyeán, nhaát laø coá “laøm coû” Traø
Kieäu, taøn xaùt khaùch haønh höông… Song
baát thaàn bò caùc toaùn thaùm saùt tình baùo cuûa
ta phaùc giaùc, haøng nguõ Coäng quaân taùn loaïn
roái beng, tinh thaàn binh só “xuoáng doác” nhö
böôùc vaøo töû ñòa, vì töùc khaéc caùc ñôn vò
Baéc vieät bò Quaân Löïc Coäng Hoaø buûa löôùi
vaây chaët eùp buoäc phaûi quyeát chieán. Vôùi öu
theá hoaû löïc khoâng quaân phaùo binh, thieát
giaùp Quaân ñoäi Quoác gia ñaõ hoaøn toaøn naém
theá chuû ñoäng treân khaép caùc yeáu ñieåm Nam
Phöôùc, Duy Xuyeân cuõng nhö Caàu Chìm.
Rieâng ôû Long Chaâu vaø Taân Laân
troïn boä chæ huy tieàn phöông cuûa trung
ñoaøn vaø nguyeân caû Tieåu Ñoaøn Ñ 19 ñaõ loït
haún vaøo voøng vaây cuûa caùc chi ñoaøn thieát
quaân vaän M 113 vaø naèm ngay tröôùc hoïng
suùng caùc oå ñaïi baùc cuûa ñoàn phaùo binh Hoøn
Baèng (Kim Sôn). Duø ñaõ ñaøo haàm coâng söï

43
chieán ñaáu raát kieân coá. Coäng quaân chæ haêng
say choáng cöï maïnh meõ ôû caùc phuùt ñaàu cuûa
traän chieán roài sau ñoù, khoâng roõ vì lyù do
naøo, nhö naûn chí, tieáng suùng caàm cöï thaät
rôøi raïc.
Tuy nhieân vì sôï toån haïi ñeán sinh
maïng, taøi saûn ñoàng baøo, caùc chieán xa cuûa
Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoaø ñaõ khoâng
traøn vaøo caøn queùt heát ñòch quaân truù aån
trong aáp maø chæ ñôïi cho ñoái phöông ruùt ra
môùi tæa daàn. Chính theá maø traän giao tranh
ñaõ dai daúng keùo daøi suoát caû ngaøy 30/5/71.
Ñieàu ñau ñôùn nhaát laø ñeâm 29 raïng
saùng 30, sau luùc ñoät nhaäp Taân Laân moät soá
du kích ñòa phöông ñaõ hoïp mít tinh baét
ñích danh caû chuïc ñoàng baøo caû löông laãn
giaùo baén guïc tröôùc nhöõng caëp maét öùa leä,
nhöõng baøn tay run raåy van lôn cuûa thaân
nhaân. Moät soá khaùc chaâm löûa ñoát nhaø daân

44
chuùng vì khoâng chòu nghe lôøi chuùng trôû veà
nguyeân quaùn baát an ninh !
Qua caùc baûn baùo caùo chính xaùc vaø
söï kieåm xeùt taän nôi thì xaõ Xuyeân Tröôøng
coù 245 noùc nhaø thieät haïi 100% vôùi 12
ngöôøi cheát, xaõ Xuyeân Hieäp 46 noùc nhaø vaø
Xuyeân Traø 147 noùc vôùi 7 ngöôøi cheát. Söï
toån thaát naøy moät phaàn do du kích gaây ra,
phaàn khaùc do bom ñaïn taøn phaù trong luùc
hai beân giaùp chieán. Daàu soá ngöôøi töû
thöông raát ít song söï toån haïi veà taøi saûn khaù
nhieàu.
Keát quaû cuoäc Duy Xuyeân hoâm aáy
ñöôïc ghi nhaän:
- Caùc ñôn vò thieát giaùp, ñòa phöông
quaân, nghóa quaân thuoäc Quaân Löïc VNCH
chæ coù 5 chieán só hy sinh. Vuõ khí baûo toaøn
ñaày ñuû.

45
 - Phía Coäng quaân: 225 caùn binh töû
thöông, 4 bò baét soáng.
- Vuõ khí bò tòch thu goàm: 1 ñaïi baùc
khoâng giaät 75 ly, 4 suùng coái 60 vaø 81 ly, 14
B 40 B 41, 6 thöôïng lieân phoøng khoâng, 4
ñaïi lieân Trung coäng, 38 suùng caù nhaân, 4
maùy truyeàn tin sieâu taàng soá ngoaøi ra coøn
moät soá lôùn mìn, plastic, raát nhieàu thuû phaùo,
ñaïn döôïc vaø taøi lieäu quan troïng.
Cuõng xin noùi theâm laø ngay töø saùng
30/5, chính Ñaïi Taù Tænh tröôûng Quaûng
Nam, Leâ Trí Tín, Ñaïi Taù Luaät cuøng vôùi
Trung taù Tieåu khu phoù, Thieáu taù Quaän
tröôûng Duy Xuyeân cuõng nhö moät soá só
quan öu tuù khaùc ñaõ ñích thaân chæ huy cuoäc
phaûn coâng tieâu dieät ñòch cho ñeán luùc traän
chieán keát lieåu hoaøn toaøn saùng 31/5/1971.

46
 B. Nhöõng söï kieän laï trong bieán
coá 30/5/1971
Tröôùc heát, chuùng toâi troäm nghó
raèng cuøng quan saùt moät söï kieän xaûy ra
tröôùc maét, nhieàu ngöôøi seõ cuøng thaáy nhieàu
khía caïnh khaùc nhau vaø do ñoù seõ coù nhieàu
thaùi ñoä, phaûn öùng khaùc nhau tuyø theo quan
nieäm cuûa moãi caù nhaân. Vì theá, nhöõng maãu
tin maø chuùng toâi ghi laïi döôùi ñaây moät caùch
heát söùc trung thöïc nhöõ ñaõ nghe thaáy taïi
choã trong tieâu ñeà “Nhöõng söï kieän laï
thöôøng” chæ hoaøn toaøn coù tính caùch thoâng
tin maø thoâi. Nhöõng maãu tin aáy coù phaûi laø
“nhöõng söï kieän phi thöôøng, nhöõng pheùp laï”
hay khoâng, xin nhöôøng quyeàn pheâ phaùn
cho ñoäc giaû.
1. Khi ñaàu ñaïn 60 ly noå giöõa nhaø:
Khoaûng 7 giôø saùng 30/5/71, giöõa luùc cho
con oâng Quyeát ñang ngoài aên côm thì moät

47
quaû ñaïn 60 ly rôùt xuoáng nhaø oâng Thoï beân
caïnh laøm vôõ maáy aûng nöôùc. Nghe tieáng noå
ñaàu tieân, 6 cha con oâng Quyeát voäi chui
xuoáng haàm tröôùc saân. Chaäm chaân hôn caùc
con khi oâng chöa tôùi mieäng haàm thì traùi
thöù hai noå tung vaêng maûnh vaøo chaân, oâng
bò thöông nheï. Quaû ñaïn thöù hai naøy rôi
thuûng maùi tranh nhaø baø Phuù xuyeân qua
maùi nhaø oâng vaøo noå ôû ñaáy. Hai nhaø naøy
saùt maùi nhau vaø khoâng caùch nhaø thôø lôùn
bao nhieâu. Baø Phuù cho bieát laø trong naêm
thöôøng ít ñi leã saùng, hoâm aáy khoâng hieåu
sao caû nhaø ñi leã sôùm caû, neáu ôû nhaø chaéc
khoâng thoaùt khoûi tai naïn vaø cho raèng ñaây
laø ôn laønh Meï Traø Kieäu ñaõ thöông ban cho
3 gia ñình taïm cö naøy.
2. Thôøi tieát vaø höôùng gioù: Moät söï
kieän hieån nhieân maø moïi ngöôøi ñeàu coâng
nhaän laø trôøi hoaøn toaøn raâm maùt trong suoát

48
ba ngaøy Ñaïi Hoäi. Beá maïc xong (31/5) trôøi
laïi naéng gaét.
Ñieåm ñaùng löu yù khaùc laø theo nhö
lôøi moät só quan chæ huy cuoäc haønh quaân
tieát loä cho chuùng toâi: neáu hoâm ñoù, 3/5 trôøi
ñoåi töø gioù Ñoâng Nam sang höôùng Taây Baéc
thì ñoàng baøo seõ khoâng chòu noåi hôi cuûa löïu
ñaïn cay. Cuõng theo vò só quan naøy thì
höôùng gioù moät chieàu aáy ñaõ laøm cho Vieät
Coäng say men vaø ñoàng baøo khoâng phaûi
chaïy taùn loaïn vaø cay maét !
3. Vieân ñaïn xuyeân qua vai Cha
Ñinh Maïnh Phuù: Nhö ñaõ keå trong phaàn leã
ñaïi trieàu tröa 30/5/71. Thaät söï neáu chaúng
may vieân ñaïn ñaïi lieân thieát giaùp ñoù ghim
vaøo vai phaûi cuûa ngaøi thì chaéc chaén seõ raát
xoân xao giöõa luùc thaùnh leã ñang cöû haønh.
Moät ñieàu neân caûi chính laø do söï
loan tin khoâng ñuùng cuûa baùo chí, Cha Traàn

49
Vaên Tröôøng nhaän ñöôïc khaù nhieàu thö chia
möøng thoaùt naïn: Thöïc ra, hoâm aáy Cha
Tröôøng lo heä thoáng aâm thanh döôùi buïc leã
ñaøi. Vieân ñaïn noåi tieáng kia laø do 1 chuyeân
vieân phoùng thanh nhaët trao cho ngaøi. Vaø
khi ngaøi baùo cho Cha Phuù ñöùng treân buïc,
Cha Phuù môùi hay laø mình vöøa thoaùt cheát !
4. Khen cho caùc xaï thuû thöôïng lieân
phoøng khoâng Baéc Vieät: Laém ngöôøi vaãn
chöa queân saùng 30/5 nhieàu traøng thöôïng
lieân ñaõ quaït lieân mieân leân caùc phi cô tröïc
thaêng bay ngang aáp Taân Laân. Ña soá caùc
maùy bay ñoù ñaõ laõnh ñaïn nhöng khoâng
chieác naøo bò thieät haïi naëng vaø chaúng ai
vieäc gì caû. Maùy bay cuûa taát caû nhöõng nhaân
vaät quan troïng ñeàu bò baén. Chuùng toâi ñöôïc
bieát chieác cuûa cuï Huyeàn thuûng beå thuøng
xaêng, chieác gheá tröïc thaêng ñaïi taù Luaät
thöôøng ngoài cuõng bò thuûng 5 loã, thaät may

50
chaû hieåu sao hoâm ñoù ñaïi taù laïi ra gheá sau !
Tuy nhieân bò baén hoûng maùy, phi coâng phaûi
cho ñaùp xuoáng Goø Doãi, gaàn beán xe Ñaïi
Hoäi, vaø khi ñöa oâng ñeán döï leã, tröïc thaêng
rieâng cuûa Trung töôùng Laõm ñaõ laõnh 16
vieân AK, chieác quaàn nhaø binh cuûa oâng ñaõ
aên ñaïn, song oâng khoâng maûy may thöông
tích. Töôùng Laõm vaø phu nhaân tin chaéc ñoù
laø nhôø ôn laï cuûa Meï Traø Kieäu, neân duø
khoâng theå xuoáng döï Ñaïi Hoäi ñöôïc, hai oâng
baø ñaõ töùc toác veà hang ñaù Nhaø thôø chính
toaø Ñaø Naüng taï ôn Meï ngay hoâm aáy.
Ñaïi Hoäi Traø Kieäu 1971 quaû ñaõ gôûi
laïi cho nhöõng vò aáy moät kyû nieäm khoù phai
môø.
5. Taïi sao Coäng quaân khoâng baén
loaïn xaï ?: Vieät Nam ta coù caâu “ñoùn aên
vuïng tuùng laøm lieàu” theá maø giöõa luùc ñang
bò vaây naèm chôø cheát taïi aáp Taân Laân, vôùi

51
ñuû vuõ khí haïng naëng trong tay Vieät Coäng
ñaõ khoâng baén loaïn xaï vaøo ñoaøn löõ khaùch
ñang ñöùng quanh leã ñaøi döï leã ñaïi trieàu
hoâm ñoù. Bôûi theo döï ñònh (do taäp coâng
ñieän Tieåu Khu Quaûng Nam laáy ñöôïc) thì
vaøo giôø G (10 giôø saùng 30/5/71), Vieät
Coäng seõ phoùng hoaû tieãn, phaùo kích 75 ly,
ñaëc coâng maët thöôøng phuïc seõ traøn sang coá
gieát töø 2 ñeán 3 ngaøn ngöôøi roài vu cho
“nguïy Trieàu Tieân vaø SaøiGoøn” taøn saùt. Taân
Laân chæ caùch leã ñaøi coù 360 m, suùng ñaõ
quay ñuùng höôùng, toaï ñoä saün trong tay theá
nhöõng Vieät Coäng ñaõ khoâng lieàu lónh,
khoâng thöïc hieän möu toan cuûa giôø G, giôø
ñònh meänh. Ñuùng chaêng, ñaõ coù söï can
thieäp cuûa Trôøi cao khoâng muoán cho con
caùi ñang tìm veà vôùi Meï phaûi thöû thaùch ñau
thöông ?

52
 6. Chieác xe hoa Ñaïi Hoäi naêm 71:
Khaùch haønh höông Traø Kieäu kyø naøy haún
coøn nhôù nhö in chieác xe hoa do anh em
quaân Coâng giaùo daâng laøm kieäu Ñöùc Meï
ñeâm 28 vaø 29/5. Ñaây laø moät chieác xe
dodge mang soá 34746 thuoäc ñaïi hoäi chieán
tranh chính trò Tieåu khu Quaûng Nam. Khi
xong Ñaïi Hoäi chieác xe trôû veà ñôn vò. Saùng
hoâm sau 01/6/71, anh taøi xeá, Traàn Lo laùi
chieác xe naøy chôû quan taøi moät binh só leân
Queá Sôn. Treân xe ngoaøi vôï vaø em trai cuûa
ngöôøi quaù coá coøn coù 1 ngöôøi trong ban taåm
lieäm ñi theo. Chaïy quaù ñoàn Quaân caûnh
Moäc Baøi vaø caùch quaùn nöôùc “baø giaø”
quaõng 300 m thì chieác xe gaëp naïn. Tieáng
mìn noå chaùt chuùa kinh hoàn. Chieác xe laéc lö
maïnh baø quaû phuï ñang ngoài beân traùi loän
qua tay maët. Nhöng khoâng moät ai “baát
tænh” ! Chieác xe bò beå thuøng xaêng, hö deø

53
toaùc baùnh sau vaø döøng laïi beân ñöôøng. Luùc
ñoù vaøo khoaûng 11 giôø 15. Moät ñieàu ñaùng
chuù yù laø xaêng khoâng baét löûa. Neáu thuøng
xaêng chaùy, theá naøo coù ngöôøi cuõng khoâng
thoaùt cheát. Hôn nöõa quaû mình gaén plastic
hôn 4 kyù song chæ noå coù moät nöûa, coøn nöûa
kia naèm yeân. Bình thöôøng chæ caàn moät kyù
ñaõ thöøa söùc phaù tan chieác xe, theá maø ôû
ñaây chieác xe chæ hö haïi nheï. Cho neân anh
em quaân nhaân vaø ñoàng baøo khi nghe tin
naøy ñeàu cho ñoù laø söï che chôû ñaëc bieät cuûa
“Baø ñaõ ngöï ôû treân” maáy ngaøy tröôùc.
7. Ghi nhaän söï kieän to lôùn nhaát:
Phaûi, ñaây quaû laø moät söï kieän laï luøng nhaát
trong cuoäc bieán loaïn ngaøy 30/5. Giöõa luùc
chieán traän ñang hoài gay caán xaûy ra beân kia
ñöông caùch leã ñaøi vaøi ba traêm thöôùc thì
beân naøy, ñoaøn giaùo höõu haønh höông laïi tuï
taäp chung quanh leã ñaøi laàn haït vaø chôø ñôïi

54
thaùnh leã ñaïi trieàu döôùi laøn möa ñaïn.
Thaùnh leã cöû haønh giöõa tieáng ñaïn reùo suùng
reàn. Nhaø chöùc traùch quaân söï cao caáp nhaát
vuøng ñaõ cho chuùng toâi bieát laø ñaõ coù 8 hoaû
tieãn 122 ly baén vaøo khu haønh leã, nhöng
hoaëc ñaõ baén traät hoaëc khoâng noå ! Gaàn 60
ngaøn ngöôøi ñöùng ngaäp caû moät quaû ñoài döï
leã heát höùc soát saéng maø chaúng moät ai bò
thöông tích. Neáu khoâng coù ôn rieâng beânh
ñôõ thì vôùi moät khoái ngöôøi tham gia ñoâng
ñuùc nhö theá, giöõa moät theá traän roäng lôùn
nhö kia chaéc khoâng traùnh ñöôïc caûnh cheát
choùc thöông vong töøng traêm töøng ngaøn !
Cuõng chính vì nhaän roõ baøn tay che
chôû ñaëc bieät cuûa Meï “phuø hoä caùc giaùo
höõu” neân ngay sau ñoù moät tuaàn, chieàu
Chuùa Nhaät 06/6/71, Ñöùc Giaùm Muïc Ñòa
Phaän ñaõ daâng leã troïng theå taï ôn Ñöùc Meï
taïi coâng tröôøng nhaø thôø Chaùnh toaø Ñaø

55
Naüng vôùi söï hieän dieän cuûa Trung töôùng
Hoaøng Xuaân Laõm, Ñaïi taù Nguyeãn Ngoïc
Khoâi, nhieàu quan khaùch ñaïo ñôøi vaø söï
tham döï ñoâng ñaûo cuûa hôn 10.000 giaùo
höõu.
Hoâm ñoù (30/5/71) chæ tröø oâng Giuse
Nguyeãn Thöùc (72 tuoåi) bò töû thöông ôû quaùn
mì gaàn chôï Traø Kieäu tröôùc giôø leã, ngoaøi ra
caû ñoaøn giaùo löõ ñoâng ñuùc khoâng moät ai bò
ñaïn trong khuoân vieân Trung Taâm Thaùnh
Maãu ñang giôø haønh leã, luùc tieáng suùng noå
ñoùn hôn heát.
8. Treân ñaây chæ laø vaøi söï kieän
chuùng toâi ñaõ ñöôïc chính caùc ñöông söï keå
laïi vaø ñaõ ñeán kieåm chöùng taän nôi. Ngoaøi
ra chuùng toâi coøn nghe raèng theo tuø binh
cho bieát thì giöõa luùc quaân Baéc Vieät xung
phong ñònh tieán chieám Traø Kieäu, hoï thaáy
“Moät Baø Ñeïp” daãn voâ soá treû em ra ngaên

56
caûn vaø hoï raõ rôøi chaân tay thoaùi lui. Nhöng
tin naøy chuùng toâi chöa coù dòp ñieàu tra laïi
neân chæ xin loan ñi nhö moät dö luaän ñoàn
ñaõi maø thoâi.
Rieâng tin ñoàn vò Tieåu ñoaøn tröôûng
ôû Taân Laân (Tieåu Ñoaøn Ñ 19) ñaõ maéc gioù,
mình maåy baàm tím hoäc maùu cheát töôi
tröôùc khi haï leänh, taán coâng Traø Kieäu,
chuùng toâi cuõng ñaõ ñöôïc nhieàu ñoàng baøo
noùi laø mình bieát roõ raèng chaéc chaén keå laïi
caû moät vaøi vieân chöùc xaõ aáp cuõng caû quyeát
nhö theá daàu söï kieän naøy chöa hoäi ñuû yeáu
toá baûo ñaûm, nhöng “nhìn quaû bieát caây”, söï
chieán ñaáu yeáu ôùt, haøng nguõ phaân taùn rôøi
raïc cuûa Coäng quaân ngay saùng 30/5/71 ñaõ
ñeå loä tình traïng luûng cuûng traéc trôû trong
noäi boä ñaàu naõo cuûa hoï. Nhö theá coù theå keát
luaän laø do caùi cheát kyø laïi bí aån cuûa só quan
cao caáp naøy ?

57
 Chuù yù: Nhöõng tin töùc treân ñaây vaø
nhieàu maãu chuyeän khaùc lieân quan ñeán Ñaïi
Hoäi Thaùnh Maãu Traø Kieäu 1971, cuõng nhö
caùc dö luaän treân baùo chí trong ngoaøi nöôùc,
xin môøi quyù baïn ñoïc ñoùn xem vôùi ñaày ñuû
chi tieát vaø hình aûnh trong taäp Kyû yeáu veà
Ñaïi Hoäi Traø Kieäu 1971 saép xuaát baûn nay
mai.

C. Coâng cuoäc cöùu trôï naïn nhaân

chieán cuoäc 30/5/71
1). Ngay sau ngaøy bieán coá xaûy ra,
Ñöùc Cha Ñòa Phaän, Cha Beà treân Chuû tòch
Ñaïi Hoäi ñaõ keâu goïi vaø cho xuùc tieán vieäc
cöùu trôï nhöõng ñoàng baûo naïn nhaân, khoâng
phaân bieät löông, giaùo. Ngay taïi Traø Kieäu,
Cha Chaùnh xöù qua nhieàu buoåi leã ñaõ lieân
tieáp hoâ haøo moïi ngöôøi roäng tay giuùp ñôõ
xoùm gieàng gaëp naïn. Moâi raùch mieäng cuõng

58
chaû coøn. YÙ thöùc nhö theá, neân caùc giôùi
trong ñòa sôû ñaõ haêng haùi höôûng öùng lôøi
ngaøi. saùng ngaøy 3/6 nhieàu ngöôøi ñaõ ñi
quyeân goùp vaø cuøng Cha sôû mang taëng
phaåm cuõng nhö soá tieàn do cô quan Caritas
Ñòa Phaän gôûi vaøo, sang phaân phaùt cho caùc
gia ñình, laâm neïn taïi aáp Taân Laân vaø xaõ
Xuyeân Hieäp.
Ñoàng thôøi, cuõng saùng ngaøy aáy, taïi
Ñaø Naüng, Ñöùc Cha ñaõ höôùng daãn phaùi
ñoaøn goàm coù caùc thaøy Ñaïi Chuûng Vieän vaø
caùc baø Nöõ ñoaøn Baùc AÙi Ñaø Naüng ñeán
vieáng thaêm, uyû laïo trao taëng phaåm cho caùc
anh chò em naïn nhaân cuûa Traø Kieäu ñang
naèm ñieàu trò taïi Beänh Vieän Ñaø Naüng vaø
taøu Helgoland.
Soá taëng phaåm ñaùng keå leân tôùi trieäu
baïc phaàn lôùn do cô quan Asian Christian
Service taøi trôï. Saùng 1/7/71 Cha Beà treân

59
Ñòa Phaän, vaø Cha sôû Traø Kieäu ñaõ höôùng
daãn anh chò em Sinh Vieân Coâng Giaùo ñeán
caáp phaùt soá taëng vaät cho ñoàng baøo bò naïn 4
xaõ Xuyeân Traø, Xuyeân Tröôøng, Xuyeân
Hieäp vaø Xuyeân Kieäu tröôùc söï chöùng kieán
cuûa chính quyeàn ñòa phöông.
Caùc phaùi ñoaøn cöùu trôï Coâng giaùo
mang taëng phaåm ñeán cho ñoàng baøo naïn
nhaân ñaõ ñeå laïi trong taâm töôûng moïi ngöôøi
moät caûm tình raát ñeïp. Anh chò em naïn
nhaân khaùc toân giaùo ñaëc bieät xuùc ñoäng
tröôùc nghóa cöû cao quyù ñoù.
Ngaøy sau, 4/6, Cha sôû cuõng ñaõ
höôùng daãn moät phaùi ñoaøn ñeán xaõ Xuyeân
Traø, trao phaùt moät soá taëng phaåm cuõng nhö
tieàn maët cho ñoàng baøo nhö hoâm qua taïi
Xuyeân Tröôøng vaø Xuyeân Hieäp.

60
 Nhöõng ngaøy keá tieáp, ngaøi vaãn
thöôøng xuyeân mang ñeán cho ñoàng baøo
nhöõng taëng phaåm ngaøi nhaän ñöôïc.
2). 1/7 vöøa qua, moät phaùi ñoaøn Sinh
Vieân Coâng Giaùo Saøigoøn goàm 12 ngöôøi do
anh Chuû Tòch Huyønh Phöôùc Toaøn höôùng
daãn ñaõ thöïc hieän coâng taùc cöùu trôï ñoàng
baøo naïn nhaân caùc xaõ laân caän Traø Kieäu, dòp
bieán ñoäng 30/5 vaø ngaøy hoâm sau phaùi
ñoaøn laïi leân Ñaïi Loäc phaùt taëng vaät cho caùc
gia ñình laâm naïn 2 thaùng tröôùc.
Xuyeân qua caùc cuoäc cöùu trôï noùi
treân, chuùng ta phaûi khaùch quan nhaän ñònh
raèng ñaây quaû laø dòp cho ngöôøi thaáy roõ moái
tình ruoät thòt, nghóa ñoàng baøo ñöôïc theå
hieän caùch cuï theå. Caâu noùi cuûa ngöôøi xöa
“Laù laønh ñuøm laù raùch”, “Mieáng khi ñoùi,
goùi khi no” giôø ñaây ñang ñöôïc thöïc hieän roõ
reät giöõa nhöõng ngöôøi anh em cuøng maøu da

61
tieáng noùi. Vaø hôn ñaâu heát, Ñaïi keát daân toäc
luùc naøy ñang hình thaønh nôi khoái ñoàng baøo
löông giaùo trong phaàn ñaát linh thieâng naøy.

D. Meï Traø Kieäu, nguoàn hy voïng

cuûa hoaø bình Vieät Nam
Löu veát thôøi gian
Traûi qua doøng lòch söû, Traø Kieäu
luoân luoân laø nôi Ñöùc Trinh Nöõ Maria theå
hieän tình thöông ñoái vôùi ñoaøn con caùi cuûa
Ngöôøi. Ñöùc Meï Traø Kieäu quaû laø Meï phuø
hoä caùc giaùo höõu. Chöùng tích lòch söû haõy
coøn ñoù, vaø danh Meï Traø Kieäu ngaøy caøng
raïng saùng treân giaûi non soâng kieâu huøng
song laém ñau thöông naày.
Laàn giôø giaùo söû Vieät Nam, ngöôøi ta
nhôù caùch ñaây 78 naêm quaân ñoäi Vaên Thaân
vaø Trieàu Ñình Hueá ñaõ 3 laàn huøng hoå tieán
vaøo toan laøm coû hoï ñaïo beù nhoû Traø Kieäu

62
döôùi danh nghóa “bình Tay, saùt Taû”. Nhöng
caû 3 laàn hoï ñaønh haäm höïc ruùt lui vì Ñöùc
Maria xuaát hieän nhö “Baø Ñeïp” ñöùng treân
noùc nhaø thôø che chôû giaùo daân thoaùt caùc
laèn teân muõi ñaïn tôùi taáp bay vaøo laøng.
Naêm 1949, boä ñoäi Vieät Minh ñoät
nhaäp ñöôïc vaøo nhaø thôø Nuùi (hoøn Böûu
Chaâu) ñònh san phaúng Traø Kieäu. Nhöng
cuoái cuøng, khoâng bieát ai xui khieán, hoï voäi
vaõ ra ñi vaø daân Traø Kieäu vaãn baûo toaøn löïc
löôïng.
Khoaûng 15 giôø 30 ngaøy leã Chuùa
Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng (11/5) naêm 1967
ñang luùc ñoaøn Huøng Duõng Xuaân Thaïnh
sinh hoaït döôùi chaân ñoài Ñöùc Meï thì moät
tieáng seùt kinh hoàn noå treân ñænh ñoài Böûu
Chaâu vaø maây xanh trôû laïi. Hôn 200 em
Huøng Duõng, khoâng ai baûo ai ñeàu quyø goái
chieâm ngöôõng Ñöùc Maria “hieän ra” trong

63
45 phuùt qua ñi nhö thoaùng giaây aân tình
thaàn thaùnh. Hieän töôïng naøy nhieàu ngöôøi
lôùn cuõng thaáy vaø hieän vaãn coøn soáng nhö
oâng Dzu, baø Baïc… (rieâng baø Nguyeãn Thò
Thaëng, 71 tuoåi ôû Hoaøng Chaâu, ngöôøi noùi
ñaõ nhieàu laàn ñöôïc “Ñöùc Meï vaø hai chò”
nöõa vaøo nhaø khuyeân baûo töø naêm 36 tuoåi,
chuùng toâi ñaõ trình raõ trong taäp Kyû yeáu).
Chöa heát, thaùng 12 naêm aáy (1967)
Vieät Coäng laïi ñoät nhaäp Traø Kieäu thay vì
“dieät boïn aùc oân”, hoï laïi quay ra baén laãn
nhau. Muïc tieâu bò loä, hoï ruùt vaøo Ñoáng
thaønh laøm moài cho phi cô. Keát quaû laø hoï
ñaõ gôûi laïi 200 xaùc quanh vuøng Traø Kieäu.
Vaø roài bieán coá 30/5/71 môùi ñaây laïi
khoâng laø moät baèng chöùng huøng hoàn noùi
leân Meï Traø Kieäu laø Meï “phuø hoä caùc giaùo
höõu” ñoù sao ?
Nhöõng chöùng tích kia coøn noùi gì ?

64
 Lòch söû Traø Kieäu qua bao giai ñoaïn
thaêng traàm cuûa ñaát nöôùc haõy coøn ñoù. Ñöùc
Meï Traø Kieäu laø Meï luoân ôû caïnh nhöõng
ñöùa con yeâu cuûa Ngöôøi trong luùc phaûi
chieán ñaáu. Neáu Ñöùc Maria ñaõ khoâng can
thieäp trong caùc côn bieán loaïn coù leõ töôùc
hieäu “Meï Traø Kieäu” ñaõ khoâng toàn taïi vaø
raïng rôõ nhö ngaøy nay ! Linh ñòa Traø Kieäu
cuõng ñaõ phai môø theo naêm thaùng ! Nhöng
suoát caû gaàn moät theá kyû lòch söû huyeàn
nhieäm, Traø Kieäu luoân laø baûo chöùng tình
thöông cuûa Ñöùc Maria tuoân chaûy treân con
daân ñaát Vieät khoâng phaân bieät toân giaùo.
Bieán coá ngaøy 30/5/1971 vöøa qua
phaûi laø bieán coá ñaùn glöu taâm nhaát ñoái vôùi
moãi ngöôøi daân Vieät. Ngay chieàu hoâm aáy
nhieàu ngöôøi ñaõ vaán naïn nhö baùo Tuøng
Uyeân: “Neáu moïi söï ñöôïc tieán haønh nhö
Vieät Coäng ñònh lieäu thì nhöõng gì seõ xaûy ra

65
cho ñaát nöôùc naøy ? Chaéc chaén cuïc dieän
Mieàn Nam seõ thay ñoåi vaø coù theå aûnh
höôûng treân caû chính tröôøng quoác teá !
Nhöng ‘möu söï taïi nhaân thaønh söï taïi
Thieân’, Ñöùc Maria laïi chaúng ñang xoay trôû
cho vaän meänh ñaát nöôùc Vieät Nam sao ?”
(Tuøng Uyeân, soá 50, 9-16/6/71).
Ñaâu Meï coù muoán thaáy caûnh cheùm
gieát xaûy ra giöõa nhöõng ngöôøi cuøng chung
moät gioøng maùu, moät toå quoác anh huøng vôùi
hôn 4 nghìn naêm laäp nöôùc ? Meï ñang can
thieäp cho Hoaø Bình Vieät Nam. meï ñaõ
ngaên caûn ñöôïc moät cuoäc taøn saùt khuûng
khieáp cho ñoaøn giaùo löõ haønh höông Traø
Kieäu naêm 1971 thì chaéc chaén Meï cuõng seõ
phuø trôï cho daân toäc naøy choùng thoaùt khoûi
chieán tranh vaø sôùm thaáy ngaøy thanh bình
trôû laïi.

66
 Nhöõng söï kieän xaûy ra minh chöùng
cho chuùng ta thaáy roõ raèng nhöõng ai caäy
troâng Meï seõ khoâng phaûi thaát voïng vaø ai
caàu khaån Ngöôøi seõ chaúng veà khoâng !
Chuùng ta tin töôûng vaøo lôøi Meï
phaùn ôû Fatima: cuoái cuøng nhaát ñònh Traùi
Tim Meï seõ thaéng. “Ngaøy ñoù, nöôùc Nga seõ
trôû laïi vaø Hoaø Bình theá giôùi seõ loù daïng”.
Vieät Nam seõ soáng trong an laïc thanh bình.
Öôùc mong ngaøy ñoù seõ khoâng coøn xa !
Tuy nhieân coù ngöôøi töï hoûi: “Meï
Traø Kieäu laø Meï phuø caùc giaùo höõu taïi sao
laïi ñeå nhöõng bieán coá haõi huøng nhö theá xaûy
ra nôi linh ñòa naøy ?” Caâu traû lôøi coù leõ
khoâng khoù laém bôûi nhöõng bieán coá aáy xaûy
ra do yù muoán thong dong cuûa loaøi ngöôøi.
Nhöng moät khi xaûy ra thì Meï ñaõ toû uy
quyeàn cuûa Meï vaø ñaõ cöùu chöõa phuø hoä
nhöõng ai tin caäy Ngöôøi !

67
 Meï Traø Kieäu laø Meï Chieán Thaéng.
Xin Meï phuø hoä cho chuùng con !
Ñaø Naüng, Leã Thaùnh Toâng ñoà
Pheâroâ vaø Phaoloâ, 20/6/1971
Btt ñp QN & ÑN soá 14 Ñaëc Bieät veà Ñaïi
Hoäi Thaùnh Maãu Traø Kieäu tr.16-39, 1971

? Danh saùch Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù Traø

Kieäu 1971
1. Pheâroâ Leâ Vaên Taäp Chuû tòch
2. Giacoâbeâ Nguyeãn Vieát Trung Ñeä I phoù ct
3. Giuse Cao Ñöùc Phong Ñeä II phoù ct
4. Gioan B. Phaïm Vaên Taùnh Thô kyù
5. Philip Leâ Naêm Giaûng Thuû quyû
6. Phaoloâ Nguyeãn Quang Thoï Uyû vieân pv
7. Philip Nguyeãn Vaên Ñoâng Uv tr. baù PAÂ.
8. Phanxicoâ X. Löu Vaên Sôû UV phaùt trieån
9. Giacoâbeâ Leâ Thaùi Höng UV giaùo duïc.
Btt ñp QN & ÑN soá 15, tr. 50-51, 1971

68
? Giaùo Xöù Traø Kieäu môû chieán dòch
thaêm vieáng ngöôøi ngoaøi Coâng Giaùo.
(Traø Kieäu) – Trong dòp Xuaân
Nhaâm Tyù, ngaøy moàng 3 Teát, hoäi ñoàng giaùo
xöù ñaõ toå chöùc ñi thaêm vieáng Toân giaùo baïn
taïi ñình Nguõ Xaõ Hoaøn Chaâu (Chuøa xaõ
giaùo hoäi Phaät Giaùo xaõ Xuyeân Hieäp) caùch
ñoài Böûu Chaâu veà höôùng ñoâng chöøng nöûa
caây soá. Tham döï cuoäc thaêm vieáng naøy coøn
coù linh muïc phoù xöù, ñaïi dieän cha chính xöù,
linh muïc Toân Thaát Phaùi ñang giuùp giaùo
daân trong giaùo xöù tónh taâm, quyù vò hoäi
ñoàng giaùo khoùm, ñaïi dieän caùc ñoaøn theå
Coâng Giaùo Tieán Haønh.
OÂng chaùnh ñaïi dieän xaõ giaùo hoäi
Phaät Giaùo xaõ Xuyeân Hieäp oâng chaùnh ñaïi
dieän aáp Giaùo Hoäi Hoaøn Chaâu, moät soá
ñoâng ñaïo höõu ñoùn tieáp phaùi ñoaøn nieàm nôû.

69
 Cuoäc tieáp xuùc ñöôïc dieãn ra trong
tinh thaàn côûi môû, thoâng caûm. Hai beân ñaõ
trao ñoåi nhieàu yù kieán xaây döïng khoâng
ngoaøi muïc ñích gaây theâm tình ñoaøn keát.

? Traø Kieäu toå chöùc chaàu löôït

(Traø Kieäu) – Ngaøy 12/3 laø ngaøy chaàu
löôït cuûa giaùo xöù, Hoäi ñoàng giaùo xöù toå chöùc
tuaàn tam nhaät ñeå giaùo daân doïn mình haàu
taêng theâm phaàn soùt saéng trong ngaøy chaàu.
Linh muïc Tröông Ñaéc Caàn, haït
tröôûng haït Hoäi An vaø linh muïc tuyeân uyù
tieåu khu Quaûng Nam ñaõ nhaän lôøi môøi ñeán
giuùp ngoài toaø giaûi toäi vaø giaûng thuyeát.
Chính ngaøy 12/3, Ñöùc Giaùm Muïc
Ñòa Phaän ñaõ veà ban theâm söùc cho 72 em
vaø ngöôøi lôùn. Thaät laø ngaøy haân hoan nôi
linh ñòa Ñöùc Meï.
Btt ñp QN & ÑN soá 17, tr. 22-23 ,1972

70
≅ Haøng giaùo só Giaùo Phaän tham döï
cuoäc tónh taâm chung taïi Trung Taâm
Thaùnh Maãu Traø Kieäu
Nhaân dòp Trung Taâm Thaùnh Maãu
Traø Kieäu toå chöùc tuaàn Tam Nhaät kính Ñöùc
Meï phuø hoä caùc giaùo höõu vaøo caùc ngaøy
29,30 vaø 31/5/73, haøng Giaùo só Giaùo Phaän
ñaõ choïn ngaøy 29/5/73 ñeå cuøng tónh taâm
chung taïi Trung Taâm Thaùnh Maãu, thay vì
tónh taâm rieâng töøng Giaùo haït nhö thoâng leä
haøng thaùng.
Töø 9 giôø saùng, quyù Cha ñaõ coù maët
ñoâng ñuû taïi Trung Taâm. Ñöùc Cha Giaùo
Phaän ñaõ ñeán chuû toaï cuoäc tónh taâm, daâng
thaùnh leã ñoàng teá taïi ñaøi Ñöùc Meï (hoøn Böûu
Chaâu). Buoåi tröa, Ñöùc Cha, Cha Toång Ñaïi
Dieän vaø quyù Cha ñaõ duøng côm chung taïi
nhaø xöù Traø Kieäu, vôùi söï hieän dieän cuûa
Trung Töôùng Noâ Quang Tröôøng Tö Leänh

71
Quaân Ñoaøn I vaø Quaân Khu I, Ñaïi Taù Tænh
Tröôûng Tænh Quaûng Nam, vaø moät soá caùc vò
só quan tuyø tuøng. Cuoäc tónh taâm keùo daøi
ñeán chieàu môùi keát thuùc.
Cuõng trong dòp Tam Nhaät, Trung
Taâm Thaùnh Maãu Traø Kieäu ñaõ toå chöùc moät
cuoäc tröôùc Ñöùc Meï troïng theå töø Nhaø Thôø
Giaùo Xöù Traø Kieäu ñeán ñeàn Ñöùc Meï ôû hoøn
Böûu Chaâu. Cha Toång Ñaïi Dieän ñaõ chuû söï
cuoäc röôùc, giaûng vaø daâng thaùnh leã taïi leã
ñaøi. Veà thaønh phaàn giaùo höõu tham döï,
ngoaøi giaùo höõ giaùo xöù Traø Kieäu, coøn coù
moät soá giaùo höõu thuoäc caùc giaùo xöù ñaõ töï
tuùc veà döï tuaàn Tam Nhaät.
Btt ñp QN & ÑN soá 27 vaø 28 tr. 21-22, 1973
≅ Khoaù hoäi thaûo cuûa caùc hoäi ñoàng giaùo
xöù thuoäc Giaùo haït Hoäi An
Moät khoaù hoäi thaûo laáy teân laø
“QUYEÁT TAÂM I” daønh cho caùc vieân chöùc

72
caùc Hoäi Ñoàng Giaùo xöù thuoäc Giaùo haït Hoäi
An ñaõ do Cha Quaûn haït Tröông Ñaéc Caàn
toå chöùc töø ngaøy 19 ñeán heát ngaøy 20/5/73
taïi Trung Taâm Thaùnh Maãu Traø Kieäu. Coù
taát caû 40 vieân chöùc thuoäc caùc Hoäi ñoàng
Giaùo xöù trong Giaùo Haït ñaõ tham döï khoaù
hoäi thaûo naøy. Caùc hoäi thaûo vieân ñaõ nghe
thuyeát trình vaø thaûo luaän veà caùc ñeà taøi lieân
quan ñeán nhieäm vuï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùo
xöù, phöông phaùp truyeàn giaùo, toå chöùc
Coâng Giaùo Tieán Haønh, cuøng boån phaän cuûa
ngöôøi coâng daân Coâng Giaùo. Ñöùc Giaùm
Muïc Giaùo Phaän ñaõ ñeán döï leã beá maïc cuûa
khoaù hoäi thaûo naøy.
Btt ñp QN & ÑN soá 27 vaø 28 tr.
23-24, 1973

73
≅ Thô
Vònh caûnh Traø Kieäu
(Kyû nieäm cuoäc haønh höông ngaøy 29/5/1973)
Ñòa linh Traø Kieäu,
Aùnh vinh quang raïng chieáu khaép sôn haø !
“Böûu Chaâu”, choùp ñænh nguy nga,
Trôøi cao nhö saün ngai toaø nôi ñaây !
Moät Xöù Ñaïo, sum vaày, ñoâng ñuùc,
Ñöôïc baûo toàn, nhöõng luùc gian nan !
Thaùnh Ñöôøng, ñoà soä, veû vang,
Troâng beà kieán truùc, laïi caøng neân thô !
Giaû töø Traø Kieäu, coøn mô… !
Lm J.B. Leâ Xuaân Maàng
caûm ñeà

Btt ñp QN & ÑN soá 27 vaø 28 tr. 42, 1973

74
≅ Traïi huaán luyeän Tröôûng Huøng Duõng
lieân xöù Hoäi An Traø Kieäu
Traø Kieäu - Ñöôïc söï naâng ñôõ cuûa
Cha Haït tröôûng Hoäi An vaø cuûa Quaûn xöù
Traø Kieäu, quyù Cha höõu traùch hai lieân ñoaøn
Huøng Duõng Hoäi An Traø Kieäu ñaõ toå chöùc
traïi Huaán luyeän tröôûng Duøng Duõng lieân xöù
taïi linh ñòa Traø Kieäu trong hai ngaøy 8 vaø 9
thaùng 9 naêm 73.
Traïi tröôûng laø linh muïc Ñaøo Duy
Khaûi vôùi söï phuï taù cuûa linh muïc Ñoã Vaên
Nguyeân vaø thaønh phaàn huaán luyeän vieân
goàm coù linh muïc Traàn Vaên Tröôøng, taân
Giaùo ñoá HD/GP, linh muïc Mai Khaûi Hoaøn,
oâng Buøi Vaên Giaûi, Chuû tòch Hoäi ñoàng giaùo
daân giaùo phaän, oâng Traø Anh Duõng. Veà
phaàn Giaùo lyù caùc baø phöôùc Meán Thaùnh
Giaù Traø Kieäu ñaõ taän tình giuùp ñôõ.

75
 Trong dòp traïi naày, Cha Ñinh Duy
Trinh, Giaùm ñoác CGTH/GP cuõng ñaõ ñeán
thaêm traïi vaø khuyeán khích 44 tröôûng tham
döï traïi tích cöïc hôn trong vieäc höôùng daãn
treû. Traïi ñaõ beá maïc vaøo luùc 17giôø ngaøy 19
thaùng 9 trong nieàm tin cuûa söù meänh.
Btt ñp QN & ÑN soá 27 vaø 28 tr.
33-34, 1973

≅ Höôùng ñaïo Coâng giaùo haønh höông

Naêm Thaùnh taïi Traø Kieäu
Nhaân dòp kyû nieäm 14 naêm thaønh
laäp Höôùng Ñaïo Coâng giaùo taïi thò xaõ Ñaø
Naüng, Ñaïo Baéc Ñaåu ñaõ toå chöùc traïi haønh
höông Naêm Thaùnh taïi linh ñòa Traø Kieäu
trong 2 ngaøy 18 vaø 19 thaùng 8 naêm 1973.
Ngoaøi vieäc sinh hoaït traïi nhö döïng
traïi, thoåi côm, löûa traïi, troø chôi, khaûo saùt
ñòa phöông, treân 150 tröôûng Traùng sinh,

76
Kha Sinh, Thieáu sinh ñaõ coù giôø tónh taâm
trong ñeâm toái, xöng toäi, vieáng nhaø thôø,
hieäp daâng thaùnh leã vôùi muïc ñích höôûng
nhôø ôn ích Naêm Thaùnh.
Linh muïc Ñinh Duy Trinh, tuyeân
uyù Ñaïo, linh muïc Vuõ Vaên Truùc, Ñinh
Höông Lôïi vaø Ñoã Vaên Nguyeân ñaõ ñeán
möøng leã vaø giuùp ñôõ cho caùc Höôùng Ñaïo
sinh neáp soáng tinh thaàn.
Cuõng neân nhaéc laïi laø Lieân ñoaøn
ñaàu tieân cuûa Ñaïo Baéc Ñaåu thaønh laäp ngaøy
15/8/1959 ñaõ laáy teân laø Lieân ñoaøn Traø
Kieäu. Vaø moïi hoaït ñoäng cuûa Höôùng ñaïo
Coâng giaùo taïi thò xaõ Ñaø Naüng ñaõ tin töôûng
vaøo söï phuø trôï cuûa Ñöùc Meï Traø Kieäu.
Btt ñp QN & ÑN soá 27 vaø 28 tr. 34, 1973

77
≅ Thô
Meï Traø Kieäu
Böûu Chaâu ñoài nuùi hoang vu,
Hoøn Troïc thaønh tích thieân thu khoâng nhoaø.
Traø Kieäu voán caùch xa thaêm thaúm,
Vì Ñöùc Tin, ngaøn daëm keå chi !
Gaëp luùc baùch haïi hieåm nguy1,
Giaùo daân caäy Meï quyeàn uy moãi ngaøy.
Chaúng bao laâu giaëc hay keùo ñeán,
Böôùc ñöôøng cuøng, öùng bieán laøm sao ?!
Tay khoâng choïi vôùi göôm ñao,
Vöõng loøng caäy Meï quyeàn cao chöõa baøu.
Giaëc tieán chieám Böûu Chaâu quan saùt
Ñaët bao nhieâu ñaïi baùc, thaàn coâng
Nhaém vaøo Traø Kieäu xung phong,

1
Thôøi Chuùa Nguyeãn, phong traøo Caàn
Vöông baét ñaïo ñaøng trong vaø ñaøng ngoaøi.

78
 Quaân ta coá thuû quyeát khoâng sôøn loøng.
Caàu khaån Meï ñeå troâng ôn caû,
Loøng thaûo ngay, meï ñaõ nhaäm lôøi.
Ñòch quaân thaát vía ruïng rôøi.
Khi nhìn thaáy boùng moät ngöôøi traéng tinh:
Suùng reo ñaïn huù chaúng kinh,
Ñöùng nhö pho töôïng uy linh haèng giôø.
Baén khoâng truùng, ngaån ngô, kinh haûi:
“Kìa baø naøo ñöùng maõi trô trô ?
Laïi theâm nhieàu ñoäi treû thô,
Tay höôi göôm baïc caøng giôø caøng ñoâng !”
Thaáy ñieàm laï, ngaõ loøng naõn chí,
Ñaùnh khoâng hôn caøng bò cheát daàn;
Voi ñöa ra traän cöùng chaân,
Töôùng Chöôûng Thuyû Tyù cam phaàn ñaàu rôi !2
Traän keùo ñeán ngaøy hai möôi moát,

2
Teân töôùng cuûa Vaên Thaân caàu ñaàu ñaøn
voi ra traän

79
Quaân ta beøn môû cuoäc phaûn coâng,
Möôøi ngöôøi trai traùng xung phong,
Tieán leân ñoàn giaëc suoát trong ñeâm tröôøng.
Vöõng caäy Meï, khoâng sôøn gian khoå,
Thaéng ñòch quaân ôû choå baát ngôø:
Thöøa luùc ñoái thuû hôû cô,
Ñoät nhaäp cöôùp traïi, phaát côø tieán quaân.
Töôùng giaëc cheát, quaân phaân taùn loaïn,
Raén khoâng ñaàu, chaùn naõn chaïy daøi.
Thaät lôøi Chuùa daïy khoâng sai,
Vöõng ñöùc tin seõ coù ngaøi ban ôn.

Nuùi Hoøn Troïc döïng ñeàn taï Meï,

Ñeå ghi ôn keû cöùu daân.
Böûu Chaâu danh Meï vang raân,
Traø Kieäu dieãm phuùc thoâng aân Meï hieàn
Ai veà quaän Duy Xuyeân nhôù nheù,
Gheù Hoøn Troïc vieáng Meï hieån linh.

80
 Mieãn laø coù saün Ñöùc Tin,
Tai öông thoaùt khoûi, beänh tình thuyeân an !
Höõu Nghò
Btt ñp QN & ÑN soá 38 vaø 39 tr.
22-23, 1974
≅ Haønh höông dòp Naêm Thaùnh
Vì tình theá khoù khaên, cuoäc haønh
höông Naêm Thaùnh cuûa GP döï truø toå chöùc
vaøo ngaøy 28/4/74 taïi Traø Kieäu ñaõ phaûi taïm
hoaõn. Tuy nhieân, ÑGM, caùc LM, Tu só vaø
giaùo höõu cuûa nhieàu giaùo xöù trong GP cuõng
ñaõ ñeán Traø Kieäu vaøo luùc 9 giôø 30 ngaøy
28/4/74 ñeå hôïp daâng Thaùnh leã caàu
nguyeän.
Taïi ñeàn Ñöùc Meï Traø Kieäu, döôùi
baàu trôøi töôi maùt khaùc thöôøng, Thaùnh Leã
ñoàng teá ñaõ ñöôïc cöû haønh troïng theå, do
ÑGM/GP chuû leã, Cha TÑD vaø quyù Cha
ñoàng teá.

81
 Tham döï thaùnh leã, ngoaøi giaùo höõu
Traø Kieäu coøn coù hôn 2.000 giaùo höõu thuoäc
caùc giaùo xöù khaùc veà tham döï baèng phöông
tieän töï tuùc.
Sau thaùnh leã, caùc giaùo höõu ñaõ luõ
löôït tieán leân ñoài Böûu Chaâu ñeå kính vieáng
ñeàn Ñöùc Meï, tröôùc khi chia tay ra veà.
Btt ñp QN & ÑN soá 38 vaø 39 tr. 54, 1974
Thao thöùc cuûa ngöôøi söu taàm
Coù leõ ai cuõng bò OÂng Trôøi ñaày ñoaï cho moät caùi
tính ngoâng ! Phaàn toâi khoâng bieát ngoâng ñeán côõ
naøo maø nhieàu khi ngoài töï xeùt laïi mình thaáy
cuõng ngoâng, ñieân khuøng thaät. Thoâi chuyeän ñoù
Trôøi bieát, Ñaát bieát vaø Toâi bieát ! Tranh thuû chuùt
giaáy troáng, toâi chæ thaàm öôùc mong xin Trôøi cho
mình yù chí, khaû naêng, kieân taâm vaø moïi söï
khoâng ngoaøi yù OÂng Trôøi ngoõ haàu “Ad majoriem
Dei gloriam” vaø caû Sö Maãu nöõa. Vaäy Meï nheù !

82
 Noäi dung

Ñaïi Hoäi Thaùnh Maãu Traø Kieäu 1971.......................................................1

A. Sô löôïc chieán cuoäc taïi Duy Xuyeân
ngaøy 30/5/71 ................................................. 40
B. Nhöõng söï kieän laï trong bieán coá
30/5/1971 ...................................................... 47
C. Coâng cuoäc cöùu trôï naïn nhaân chieán cuoäc
30/5/71 .......................................................... 58
D. Meï Traø Kieäu, nguoàn hy voïng cuûa hoaø bình
Vieät Nam ..................................................... 62
Danh saùch Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù Traø Kieäu 1971.................. 68
Giaùo Xöù Traø Kieäu môû chieán dòch
thaêm vieáng ngöôøi ngoaøi Coâng Giaùo...........................................69
Traø Kieäu toå chöùc chaàu löôït.............................................................70
Haøng giaùo só Giaùo Phaän tham döï cuoäc tónh taâm
chung taïi Trung Taâm Thaùnh Maãu Traø Kieäu...........................71

83
Khoaù hoäi thaûo cuûa caùc hoäi ñoàng giaùo xöù thuoäc
Giaùo haït Hoäi An .............................................................................................72
Thô...............................................................................................................................74
Traïi huaán luyeän Tröôûng Huøng Duõng lieân xöù
Hoäi An Traø Kieäu................................................................................................75
Höôùng ñaïo Coâng giaùo haønh höông Naêm Thaùnh
taïi Traø Kieäu ........................................................................................................76
Thô...............................................................................................................................78
Haønh höông dòp Naêm Thaùnh..................................................................81
Noäi dung...................................................................................................................82

Hy voïng coøn nöõa

84