PHÒNG GDĐT TP BUÔN MA THUỘT

TRƯỜNG THCS PHAN CHU TRINH

GIÁO ÁN LỊCH SỬ 7

BÀI 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN

PHẦN IV: TÂY SƠN ĐÁNH TAN QUÂN THANH
Tiết chương trình: 53
Thực hiện tại: lớp 7E trường THCS Phan Chu Trinh
Thời gian thực hiện: tiết 3 ngày 31 tháng 3 năm 2010
Người thực hiện: Thái Thị Hồng Minh
Giáo viên trường: THCS Phan Chu Trinh

1
 TUẦN 29(29/33/4/2010)
TIẾT 53
BÀI 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN
PHẦN IV: TÂY SƠN ĐÁNH TAN QUÂN THANH
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được:
- Vì sao quân Thanh sang xâm lược nước ta, hành động ngang ngược của giặc ngoại
xâm và sự đê hèn của Lê Chiêu Thống. Đối sách khôn khéo của quân Tây Sơn ở Bắc
Hà.
- Nắm được diễn biến chính và kết quả của chiến dịch đại phá quân Thanh của
Nguyễn Huệ.
- Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
2. Tư tưởng:
- Có thái độ căm thù bè lũ cướp nước và bán nước.
- Lòng biết ơn người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ.
3. Kĩ năng:
- Đọc, vẽ lược đồ lịch sử.
- Kĩ năng mô tả, tường thuật sự kiện lịch sử.
B/ CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG:
- Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và quân xâm lược nước ngoài.
- Lược đồ diễn biến của trận đánh Ngọc Hồi Đống Đa (Tết Kỉ Dậu-1789)
- Trích đoạn phim tư liệu về lễ hội Tây Sơn.
- Tư liệu tham khảo liên quan đến nội dung bài học.
C/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
I.Kiểm tra bài cũ:
Nguyễn Huệ đã thu phục Bắc Hà như thế nào? Vì sao Nguyễn Huệ thu phục được Bắc Hà?
II. Giới thiệu bài mới:
Sau khi Bắc Hà được ổn định, Lê Chiêu Thống chạy trốn sang Quảng Tây(Trung Quốc) sức
cùng lực kiệt Lê Chiêu Thống đac cầu cứu nhà Thanh. Chớp lấy thời cơ, nhà Thanh kéo quân
sang xâm lược nước ta, Nguể
III. Nội dung bài mới:
Giáo án PowerPoint Giáo án Word
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC NỘI DUNG KT CẦN ĐẠT
SINH
Giáo viên thực hiện kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Nguyễn Huệ thu phục
Bắc Hà như thế nào? Vì sao
Slide 1 Nguyễn Huệ thu phục được Bắc
Hà?
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Thời lê sơ nhà nước đã thực hiện
những biện pháp gì để phục hồi và
phát triển kinh tế nông nghiệp?
Đáp án:
- Cho 25 vạn lính về quê làm ruộng ngay sau chiến
tranh còn lại 10 vạn thay phiên nhau về quê sản
xuất.
- Các chức quan trông coi về sản xuất nông
nghiệp: Hà đê sứ, Đồn điền sứ, Khuyến nông sứ.
2
- Thực hiện chính sách quân điền
- Cấm giết trâu bò bừa bãi, cấm điều động dân đi
phu trong mùa gặt cấy.
 (HS trả lời theo nội dung bài đã
được học)
HS đọc SGK
? Sau khi Nguyễn Huệ thu phục 1/ Quân Thanh xâm
Bắc Hà, vua Lê Chiêu Thống đã có lược nước ta
hành động gì? a. Nguyên nhân:
(Học sinh trả lời theo ý trong SGK) - Lê Chiêu Thống cầu
Slide 2 GV sử dụng lược đồ chỉ đường tiến cứu quân Thanh.
quân của quân Thanh vào nước ta - Cuối năm 1788, Tôn
(4 đạo: đạo thứ nhất do Tôn Sĩ Sĩ Nghị đem 29 vạn
Nghị và Hứa Thế Hanh chỉ huy quân chia làm 4 đạo
tiến theo đường Lạng Sơn ; đạo thứ tiến đánh nước ta.
2 do Sầm Nghi Đống chỉ huy tiến
theo đường Cao Bằng; đạo thứ 3
Slide 3 do Ô Đại Kinh chỉn huy tiến vào
nước ta theo đường Tuyên Quang
và đạo thứ 4 do Trương Triều Long
, Lí Hòa Long tiến đánh Quảng
Ninh. Cả 4 đạo quân đều nhằm
Bài 20 : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ – SƠ (1428 – 1527)
TIẾT42: III.TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC.
1.TÌNH HÌNH GIÁO DỤC VÀ KHOA CỬ

hướng tiến về Thăng Long do Tôn

a.Giáo dục:
Nêu chính sách giáo - Dựng lại Quốc Tử Giám.
dục thờihọc
Nội dung Lêtập:
sơ?
*sửThờidụng Lê sách
sơ tìnhcủahình
đạo giáo dụcchủ
nho, khoayếu
- Mở trường ở các lộ, Đạo, Phủ.

Sĩ Nghị làm tổng cgir huy.

có“Tứcử Phát
Thư triển
(gồmhơncó thời Trần và
4 cuốn đạt
sách): - Sử dụng sách Nho giáo làm nội
nhiều thành- tựuĐạirựchọcrỡ: Thời Lê sơ
(1428 – 1527) tổ chứcdungđược 26 khoa dung học tập và thi cử.
- Trung b.Khoa cử:
?Dưới thời
thi tiến -Lê
sĩ, lấy đỗ sơ
Luận khoa
989ngữ
trạng nguyêncử .
- Được tổ chức chặt chẽ qua 3 kì

Với một đội quân đông đảo gồm

Riêng thời -Vua MạnhLê Thánh
Tử Tông
được * tổ
Hệchứcthống như thithế nào?
Và ( 1460-1497)
“Ngũ kinh” đã (tổgồm
chức 5cửtập(kinh
được 3 kì)
12 ) (Thi Hương, thi Hội và thi Đình).
?Nhà
Kì- thi
Kinh Lê
Thi đã
khoaHương tổ, lấy
thi tiến sĩ
--- chức
đỗ 501
Hương được
tiến
Cống sĩ bao
và 9 Trạng Nguyên
nhiêu
- Kinh kìthư
thi và tuyển (cửchọnnhân)

Slide 4
Khoa
Kì -thi
KinhHội cử các thời
dịch --- thịnh
Tiến nhất là đời
sĩ tài?

thủy binh, bộ binh, kị binh dưới sự

được Hồng baoĐức nhiêu nhân
Kì -thi
Kinh lễ (Vua
Đình ---LêTrạng
Thánh Tông),
Nguyên
- cách
Kinhlấyxuân
Đỗ rộng
thu rãi, cách chọn
--- Bảng nhãn
người công bằng.Trong nước không
---triều
để sót người taì, Thám hoa
đình không

chỉ huy của các tướng giỏi, hiếu

dùng lầm người kém. (Tam khôi)
(Lịch triều hiến chương loại chí)

Khu nhà bia (Nơi dựng bia ghi

tên những người đỗ tiến sĩ) chiến, lại được Lê Chiêu Thống
Slide 5 dẫn đường đây thật sự là một thử
thách rất lớn cho phong trào Tây
Bài 20 : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ – SƠ (1428 – 1527) Sơn.
?Trước tình hình đó, quân Tây Sơn
TIẾT42: III.TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC.
1.TÌNH HÌNH GIÁO DỤC VÀ KHOA CỬ
a.Giáo dục:
- Dựng lại Quốc Tử Giám.
đã làm gì? b.Sự chuẩn bị của
- Mở trường ở các lộ, Đạo, Phủ.
- Sử dụng sách Nho giáo làm nội
dung học tập và thi cử. - Quân Tây Sơn ở Bắc Hà dưới sự quân ta:
b.Khoa cử:
- Được tổ chức chặt chẽ qua 3 kì
chỉ huy của Ngô Thì Nhậm và Ngô - Rút lui khỏi Thăng
(Thi Hương, thi Hội và thi Đình).
? Em có nhận xét gì về
Văn sở lập tức họp bàn kế đánh Long.
tình hình giáo dục, khoa
cử thời Lê sơ?
giặc: - Lập phòng tuyến
Trạng nguyên
Lễ xướng nhận
danh áo mũđỗvềtrạng
người quê nguyên
Khu nhà bia ( nơi đặt các bia tiến sĩ) + Cho rút lui khỏi Thăng Long. Tam Điệp – Biện Sơn
Khu nhà bia (Nơi dựng bia ghi + Lập phòng tuyến Tam Điệp-
tên những người đỗ tiến sĩ)
Slide 6 Biện Sơn.
+Cho người vào Phú Xuân cấp báo
cho Nguyễn Huệ
?Vì sao quân ta phải rút lui khỏi

3
 Thăng Long?
(Nhằm bảo toàn lực lượng, chờ
thời cơ đánh địch)
GV giới thiệu trên lược đồ phòng
tuyến Tam Điệp Biện Sơn. Quân
bộ đóng ở Tam Điệp (Ninh Bình),
quân thủy đóng ở Biện Sơn( Cửa
Bạng, Thanh Hóa) là phòng tuyến
có chiều sâu liên kết thủy bộ khá
vững chắc.
?Khi tiến vào nước ta, thái độ của
Slide 7 quân xâm lược như thế nào? 2/ Quang Trung đại
(HS nêu những hành động của phá quân Thanh
quân giặc và thái độ ăn chơi, đàn - Tháng 11/1788,
áp nhân dân của Tôn Sĩ Nghị) Nguyễn Huệ lên ngôi
?Em có nhận xét gì về Lê Chiêu Hoàng đế, lấy hiệu là
Thống? Quang Trung và tiến
( Luồn cúi, đê hèn – hs đọc nhận quân ra Bắc.
xét trong SGK - đây chính là kết
cục của kẻ bán nước)
? Nhân dân ta mong muốn điều gì?
(Đuổi sạch quân bán nước và cướp
nước)
GV kết luận, chuyển sang ý 2.
?Khi nghe tin quân Thanh xâm
lược nước ta, Nguyễn Huệ đã làm
gì?
? Việc lên ngôi Hoàng đế có ý
nghĩa như thế nào.
( Thể hiện ý thức độc lập tự chủ.)
Slide 8 GV giới thiệu trên lược đồ đường
tiến quân của Quang Trung ( Từ
Thảo luận nhóm:
Phú Xuân Nguyễn Huệ quyết định
?Vì sao quốc gia Đại Việt thời Lê sơ
lại đạt được những thành tựu trên?
tiến quân ra Bắc, trên đường đi ông
Nguyên nhân: tuyển thêm quân , đến Nghệ An
- Công lao đóng góp xây dựng đất nước của nhân dân ông tổ chức duyệt binh lớn ở Vĩnh
- Triều đại phong kiến thịnh trị, có cách trị nước
đúng đắn Doanh( N.An) tiếp tục tiến quân ra
- Sự đóng góp của nhiều nhân vật tài năng như Lê Lợi,
Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông… Thanh Hóa tiếp tục tuyển quân và
làm lễ tuyên thệ. Trong lời dụ
tướng sĩ , QT đã thể hiện quyết tâm

4
 đánh quân xâm lược - Từ Tam Điệp,
HS đọc SGK( đoạn in nghiêng) Quang Trung chia
Slide 9 ?Đoạn trích trên thể hiện nội dung quân làm 5 đạo tiến
III.TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
gì? đánh quân Thanh.
1.TÌNH HÌNH GIÁO
DỤC VÀ KHOA CỬ .
2.VĂN HỌC–KHOA HỌC, NGHỆ
THUẬT
a.Văn học:
(HS trả lời theo ý trong SGK) - Trong 5 ngày (từ 30
Tới Tam Điệp vua Quang Trung tết đến mồng 5 tết kỉ
a. Giáo dục: -Vaên hoïc chöõHaùn tieá
p tuïc phaù
t trieå
n
- Dựng lại Quốc Tử Vaên hoïc chöõNoâm giöõvò trí quan troïng.
Giám. Các tác phẩm ( SGK )

khen ngợi kế hoạch rút quân của Dậu) quân Tây Sơn đã
- Mở trường ở các lộ, *Nội dụng: Thể hiện lòng yêu nước sâu
Đạo, Phủ. sắc, niềm tự hào dân tộc...
- Sử dụng sách Nho b. Khoa học
giáo
làm nội dung học
tập
- Các nghành khoa học: Lịch sử, Địa lí, Y
học, Toán học.. đạt được nhiều thành tựu
đáng kể (SGK).
Ngô Văn Sở và Ngô Thì Nhậm. tại quét sạch 29 vạn quân
và thi cử.
b. Khoa cử:
Tổ chức chặt chẽ qua
c. Nghệ thuật:
-Nghệ thuật sân khấu: ca múa nhạc, chèo,
tuồng được phục hồi và phát triển nhanh
đây ông đã cho mở tiệc khao quân Thanh.
3 kì (thi Hương; thi
Hội
và thi Đình).
chóng.
- Nghệ thuật Kiến trúc, điêu khắc :Đặc sắc,
có phong cách đồ sộ, kĩ thuật điêu luyện.
và tuyên bố tấn công quân Thanh
vào tết Kỉ Dậu
Slide 10
HS đọc lời tuyên bố của Quang
Trung (SGK).
BÀI TẬP CỦNG CỐ Vì sao vua Quang Trung lại quyết
Cách tuyển chọn quan lại dưới thời Lê Thánh
Tông diễn ra dưới hình thức nào là chủ yếu?

A. Giáo dục khoa cử

định tấn công quân Thanh vào dịp
B. Dòng họ tết Kỉ Dậu?
( Quan Thanh mê mải vui chơi, sao
C. Chọn những người có công

D. Lập bia tiến sĩ để ghi công.

Đáp án: A

Đáp án Start
nhãng đề phòng, chủ quan, đó là
thời cơ thuân lợi để quân ta bất ngờ
tiêu diệt kẻ thù)
GV chỉ trên lược đồ 5 hướng tiến
Slide 11
quân của quân ta
Trình bày diễn biến các trận: Hà
Nhà Lê sơ (1428 – 1527) đã tổ chức được mấy khoa thi tiến
sĩ? Lựa chọn bao nhiêu người làm trạng nguyên?
Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa.
A) 62 khoa tiến sĩ. Chọn 20 người làm trạng nguyên ( Đêm 30 tết vượt sông Gián khẩu
B) 26 khoa thi tiến sĩ.Chọ 89 người làm trạng nguyên.
tiêu diệt đồn tiền tiêu.
khoa tiến sĩ. Chọn 9 người làm trạng nguyên
Đêm mồng 3 tết bao vây Hà Hồi
C) 12

D) 26 khoa tiến sĩ. Chọn 20 người làm trạng nguyên

Đáp án: D
Mờ sáng mồng 5 tết tấn công đồn
Đáp án Start
Ngọc Hồi?
?Vì sao từ đồn Hà Hồi đến Ngọc
Hồi chỉ cách có 6km mà phải 2
ngày sau mới tấn công? (Nêu vị trí
Slide 12 chiến lược của đồn Ngọc Hồi)
? Để đánh Ngọc Hồi , quân Tây
Sơn đã sử dụng chiến thuật gì?
( 100 voi chiến, lá chắn bằng gỗ,
quấn rơm tẩm nước- cách đánh
phối hợp nhanh, sáng tạo bất ngờ)
?Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa
như thế nào? 3/ Nguyên nhân

5
Nội dung các tác phẩm văn học thời Lê sơ phán
(Là đồn quan trọng có ý nghĩa sống thắng lợi và ý nghĩa
ánh điều gì ? còn, mất Ngọc Hồi thì Thăng Long lịch sử của phong
A. Phản ánh tinh thần yêu nước của nhân dân.
B. Phản ánh lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, khí
không còn khả năng giữ, thế thua trào Tây Sơn.
đã rõ) a. Ý nghĩa lịch sử:
phách anh hùng, bất khuất của dân tộc.

C. Phản anh niềm tự hào dân tộc.

D. Phản ánh tinh thần đấu tranh bất khuất của dân
tộc ta.
GV tiếp tục mô tả trên lược đồ trân - Lật đổ các tập đoàn
Đáp án: B Đống Đa và kết thúc chiến thắng. phong kiến Nguyễn,
GV chuyển ý 3 Trịnh, Lê lập lại thống
Đáp án Start

Tiến hành thảo luận nhóm: nhất đất nước.

Slide 13 ? Suốt 17 năm (1771- 1789) chiến - Đánh tan quân xâm
đấu, phong trào Tây Sơn đã thu lược Xiêm, Thanh bảo
Bia Vĩnh Lăng thuộc địa danh nào? được những kết quả to lớn nào? vệ được độc lập và
Slide 14
A. Hà Nội ?Vì sao phong trào Tây Sơn lại lãnh thổ của tổ quốc.
giành được những kết quả to lớn b. Nguyên nhân
B. Thanh Hóa

C. Nghệ An

D.Ninh Bình
đó? thắng lợi:
Đáp án: B

Đáp án Start HS thảo luận theo nhóm, cử đại - Phong trào được
diện trình bày. Các nhóm nhận xét. nhân dân ủng hộ
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Sưu tầm tranh ảnh và các mẩu GV kết luận cho học sinh ghi nội - Sự lãnh đạo tài tình
chuyện về các Danh nhân xuất sắc ở
thế kỉ XV dung vào vở học của Quang Trung và
GV nhắc lại vai trò của Nguyễn bộ chỉ huy nghĩa quân.
Huệ Quang Trung.
GV giới thiệu và cho HS xem
đoạn phim tư liệu về lễ hội Tây
Sơn, Lễ Hội Quang Trung của dân
tộc ta nhằm tôn vinh công lao của
Quang Trung Nguyễn Huệ.
III/ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG NHẬN
THỨC VÀ LÀM BÀI TẬP
Giáo viên cho học sinh củng cố lại
nội dung toàn bài đã học và tiến Đáp án: B.
hành làm bài tập củng cố sau:
Câu 1: Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng
đế, lấy niên hiệu là Quang Trung
vào năm nào?
A. 1787. B. 1788
C.1789. D.1790
Câu 2 : Những trận đánh quyết Đáp án: C.
định của Tây Sơn quét sạch 29 vạn
quân Thanh xâm lược diễn ra theo
thứ tự như thế nào?
A. Đống Đa – Hà Hồi – Ngọc Hồi

6
 B. Đống Đa – Ngọc Hồi – Hà Hồi.
C. Hà Hồi - Ngọc Hồi – Đống Đa Đáp án: A.
D. Ngọc Hồi – Hà Hồi – Đống Đa
Câu 3: Tên tướng nào của giặc phải
khiếp sợ, thắt cổ tự tử sau khi thất
bại ở trận Ngọc Hồi, Đống Đa?
A. Sầm Nghi Đống
B. Tôn Sĩ Nghị .
Đáp án: B.
C. Ô Đại Kinh
D. Trương Triều Long
Câu 4: Quang Trung tiến quân vào
Thăng Long thời gian nào?
A. Sáng mồng 5 tết Kỉ Dậu năm
1789
B. Trưa mồng 5 tết Kỉ Dậu năm
1789
C. Chiều mồng5 tết Kỉ Dậu năm
1789
D. Tối mồng 5 tết Kỉ Dậu năm
1789
*Dặn dò: bài tập về nhà: .
Lập niên biểu hoạt động của phong
trào Tây Sơn từ năm 1771 đến năm
1789 theo mẫu sau đây:
Thời gian Sự kiện

Kết thúc bài dạy.

Buôn Ma thuột ngày 31/3/2009

Người thực hiện

Thái Thị Hồng Minh

THẢO LUẬN NHÓM

CÂU HỎI:

7
 VÌ SAO QUỐC GIA ĐẠI VIỆT THỜI LÊ
SƠ
ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG THÀNH TỰU TRÊN?
TRẢ LỜI:
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………