Phương pháp học tập suốt đời!

Người học chỉ có thể học được
khi tâm thế sẵn sàng

L/O/G/O
Kỹ năng
Học tập suốt đời
Lifelong Learning
Kỹ năng dành cho mọi người
ThS. Nguyễn Thành Hải

Center for Educational Excellence
www.cee.hcmus.edu.vnL/O/G/O
Nội dung
Khái niệm
Đặt vấn đề
5 phần Các phương pháp
Tóm tắt
Kiểm tra
Kết quả (Outcome Learning)
Sau khóa học này, bạn sẽ có khả năng:

 Kể được các yếu tố, các phương pháp
giúp tăng cường việc học hiệu quả
 Xây dựng được động cơ học tập
 Áp dụng được các kỹ thuật giúp việc
học tập được diễn ra mọi lúc, mọi nơi
L/O/G/O
www.cee.hcmus.edu.vn
Kỹ năng là gì?
Kỹ năng là khả năng vận dụng tri thức thu
nhận được vào thực tiễn. Hiện nay, trên thế
giới, kỹ năng chia thành 3 nhóm:
- Kỹ năng chuyên môn (Technical Skills):
- Kỹ năng tư duy, nhận thức (Conceptual
Skills, Thinking Skills): tư duy sáng tạo, tinh
thần học tập suốt đời
- Kỹ năng làm việc với con người, kỹ năng
sống (Life Skills): kỹ năng giao tiếp, kỹ năng
giải quyết vấn đề, kỹ năng quản lý thời
gian…
L/O/G/O
Kỹ năng
• Kỹ năng tư duy sáng tạo
• Kỹ năng làm việc theo nhóm Kỹ năng học
• Kỹ năng lắng nghe
• Kỹ năng ra quyết định
• Kỹ năng quản lý thời gian
Biết cách học là đủ chứng tỏ bạn
• Kỹ năng hợp tác
thông thái
(Henry Brooks Adams)
• Kỹ năng phỏng vấn
• Kỹ năng xây dựng hình ảnh cá nhân
• Kỹ năng phân tích tình huống
• Kỹ năng vượt qua áp lực
• Kỹ năng kiềm chế cảm xúc
• Kỹ năng động viên người khác
• ….
L/O/G/O
Theo News Report US - 2007

Thông tin trên thế giới Hàng ngày có 565 triệu
tăng gấp đôi trong người kết nối vào
vòng 18 tháng internet
Lưu lượng thông tin di chuyển trên
Internet tăng 30%/tháng: Tăng gấp
đôi sau 100 ngày
1990: 6 năm để phát triển 1 Mỗi giờ, Sony tung ra 3 sản
ôtô mới. Nay: 18 tháng và phẩm mới, cứ 5 phút, Disney
chỉ cần 15 giờ để chế tạo tung ra 1 sản phẩm mới
~ 800.000
Cuốn sách được in/năm
L/O/G/O
“Vũ khí cạnh tranh nhất là: học

nhanh hơn đối thủ”
Peter Senge
L/O/G/O
Câu hỏi (Brainstorming – Động não)

• Học là gì?
• Học là một hoạt động làm thay đổi nhận

thức của con người, sau quá trình đó,
con người thay đổi về kiến thức, thay
đổi về kỹ năng và thay đổi về thái độ.
L/O/G/O
Học là gì?
L/O/G/O
L/O/G/O
Câu hỏi (Brainstorming – Động não)
Làm sao để học

hiệu quả?
L/O/G/O
LEARNING – A NEW PUZZLE, UNESCO 1996
Learning to Learning to Do
Know
Resolutive
Cognitive Skills
Skills
Learning to Be Learning to Live

Together
Interpretative
Skills Relational
Skills
THE VALUE CHAIN L/O/G/O
INFORMATION KNOWLEDGE LEARNING MEANING
META META META META

DATA INFORMATION KNOWLEDGE LEARNING
Complex
Qualitative
Simple
Service
Quantitative
Product
L/O/G/O
TEACHING AND LEARNING MODES

same
place
shift or
traditional
year-round
school
same education different
time times
old-media new
distance ed learning
different
places
L/O/G/O
Learning is not a spectator sport.

Students do not learn much just by sitting in class listening to
teachers, memorizing prepackaged assignments, and
spitting out answers.
They must talk about what they are learning,

write about it, relate it to past experiences,
apply it to their daily lives.
They must make what they learn part of
themselves.
(Chickering and Gamson, as cited in Bonwell and Eison, 1991 p.3.)
L/O/G/O
Quan điểm phương Đông
Tôi nghe – Tôi quên

Tôi nhìn – Tôi nhớ
Tôi làm – Tôi hiểu
(Khổng Tử - 520 TCN)

L/O/G/O
Quan điểm phương Tây

L/O/G/O
Một số chiến lược học tập

• Tạo động lực cho bản thân
• Kỹ năng nghe
• Kỹ năng đọc
• Kỹ năng viết
• Kỹ năng trình bày
• Kỹ năng đặt câu hỏi
• Phương pháp ASPIRE
• …
L/O/G/O
Tạo động lực cho bản thân

• Motivation = Motive + Action
• Tháp nhu cầu của Abraham Maslow
Phát triển
Quan hệ
Tồn tại
L/O/G/O
Sức mạnh của Wiifm

• What’s in it for me? –
Điều này có ý nghĩa gì
đối với mình nhỉ?
• Xây dựng động cơ học
tập, tạo niềm say mê
• Khi có niềm say mê cái
này, bạn sẽ có niềm say
mê cái khác
L/O/G/O
Nghe chủ động

• Một người biết lắng nghe luôn cố gắng
hiểu thấu đáo những gì người khác nói,
dù sau đó anh ta có thể kịch liệt phản
đối người đó.
(Kenneth A. Wells)
L/O/G/O
Tập trung khi học

• Tại một thời điểm, bộ não chúng ta chỉ
có thể tập trung vào một vấn đề
• Tập trung là bí quyết vĩnh cửu của mọi
thành công trong cuộc sống
(Stefan Zweig)
• Có thực mới vực được đạo
• Ngủ đủ giấc, tâm lý ổn định
• Câu hỏi – người bạn thân của tập trung
và chú ý
L/O/G/O
Nhật ký học tập

• Vạch kế hoạch
• Tạo động lực
• Theo dõi tiến độ học tập
• Đánh giá được kết quả
• Ôn lại, hệ thống lại
• Trí nhớ hữu hình, hình ảnh sinh động
về tư duy và suy nghĩ của bạn
L/O/G/O
Bắt đầu là
Thành công một nửa
Đầu xuôi
Đuôi lọt
L/O/G/O
L/O/G/O
Hãy bắt đầu việc học

của bạn bằng một cuốn
Nhật Ký Học Tập
L/O/G/O
Tạo môi trường học tập

• Trang thiết bị, dụng cụ
• Không gian
• Thời gian
• Thầy, bạn
• Các tình huống
Môi trường học tập càng phong phú, việc học

càng trở nên hiệu quả hơn
L/O/G/O
L/O/G/O
Không thầy, đố mày làm nên
Học thầy không tày học bạn
Mọi người đều là thầy của ta

L/O/G/O
LÀM SAO TĂNG CƯỜNG

TRÍ NHỚ?
L/O/G/O
Tăng trí nhớ

“Học mà không nhớ xem như không học”
• Sức khỏe
• Liên tưởng
• Gán ý nghĩa (hiểu theo cách riêng của bản
thân), nhiều khi ngớ ngẩn
• Nối kết thành hệ thống
• Nhắc lại
• Ôn lại
• Cảm xúc
• Vận dụng càng nhiều giác quan
L/O/G/O
Tăng trí nhớ (tiếp)

• Ôn lại:
– Ghi những điểm quan trọng
– Ôn lại sau 5 phút
– Ôn lại sau 1 giờ
– Ôn lại sau 3 giờ
– Ôn lại trước khi đi ngủ
– Ôn lại sau khi ngủ dậy
– Lặp lại quy trình này vào ngày thứ 2, thứ 3
L/O/G/O
Critical Thinking (tư duy biện lý)

• “Critical thinking”: là suy nghĩ, tư duy
phản biện một điều gì đó trên tinh thần
xây dựng và đóng góp bổ sung.
• Nghĩa là học hoặc giải thích một vấn đề

nào đó theo hướng mở để tiếp thu điều
mới.
L/O/G/O
L/O/G/O
Critical Thinking (tư duy biện lý)

• Chiến lược:
– Bạn đã có những thông tin gì về vấn đề?
– Thu thập thêm thông tin, không bỏ sót
– Đặt câu hỏi
– Sắp xếp thông tin, các mối liên hệ
– Đặt câu hỏi thêm lần nữa
– Hãy nghĩ cách mà bạn sẽ trình bày
L/O/G/O
Phương pháp ghi chép

• Bản đồ tư duy (Mind Map)
– Bộ não con người thường nhớ lại thông
tin ở dạng tranh vẽ, biểu tượng, màu sắc,
âm thanh và cảm giác
– Ưu điểm: linh hoạt, dễ chú ý, tăng khả
năng sáng tạo, nhớ lâu, nhìn bao quát
được vấn đề
L/O/G/O
L/O/G/O
Ý nghĩ xác định cái ta

Mong muốn
Hành động xác định cái ta
Nhận được
L/O/G/O
Tốc độ đọc
L/O/G/O
L/O/G/O
Để đọc hiệu quả
• Chuẩn bị 3T
–Tư thế
–Tâm thế
–Tri thức
L/O/G/O
Để đọc hiệu quả (tiếp)
• Tư thế
–Chân đặt thẳng xuống mặt sàn
–Ngồi sát mép ghế trước
–Đặt sách ngay ngắn trước mặt
–Đọc với cây viết trên tay
L/O/G/O
• Tâm thế
–Trí tĩnh
–Chủ động
–Hứng thú
–Tập trung
L/O/G/O
• Tri thức
–Xác định mục tiêu
–Đọc tổng quan
–Chuẩn bị tài liệu
–Đặt câu hỏi
L/O/G/O
• Tăng tốc độ đọc:

–Không đọc từng từ
–Mở rộng biên độ mắt
–Không đọc lại
–Tạo nhịp
L/O/G/O
Phương pháp đọc SQ3R

• S (Survey): Khảo sát
• Q (Question): Đặt câu hỏi
• R (Read): Đọc
• R (Recite): Ghi nhớ
• R (Review): Đọc lại
L/O/G/O
Đặt câu hỏi trong học tập
Tại sao phải đặt câu hỏi?
Đặt câu hỏi như thế nào mới đúng?

L/O/G/O
Đặt câu hỏi (right question)

• Roger Shank – “The creative attitude: Learning to
ask and answer the right questions”
– Xác định được vấn đề, xác định được mâu thuẫn (What)
– Xác định nguyên nhân (Why)
– Thu thập thông tin cần thiết (When, Where, Who, Which)
– Tìm kiếm phương pháp giải quyết (How)
• Ưu tiên các câu hỏi thực tế
• Vấn đề là: không phải hỏi cái gì mà hỏi như
thế nào. Không phải hỏi như thế nào mà là
cảm nhận và sự thay đổi của người nghe ra
sao.
L/O/G/O
Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

• “Đặt câu hỏi đúng quan trọng hơn ngàn
lần tìm câu trả lời đúng cho một câu hỏi
sai”
• “Hỏi một câu, chỉ dốt trong chốc lát.
Không dám hỏi sẽ dốt suốt đời”
• “Đặt câu hỏi đúng, thành công một
nửa”
• “Những câu hỏi hay là những câu hỏi
không thể trả lời được”
L/O/G/O

L/O/G/O

• Những sai lầm khi đặt câu hỏi:
– Thuyết trình thay vì đặt câu hỏi
– Để hạ phẩm giá người khác
– Hỏi nhằm khai thác, điều khiển đối tác
– Không lắng nghe trước khi đặt câu hỏi
– Câu hỏi không phù hợp đối tượng
– Không lắng nghe câu trả lời
– Câu hỏi dài dòng, không rõ mục đích
– Hỏi theo suy nghĩ Thắng – Thua
– Không phù hợp không gian, thời gian
L/O/G/O

L/O/G/O
Ta đã bao giờ chuẩn bị đặt

câu hỏi?
Không chuẩn bị là chuẩn bị

cho thất bại
L/O/G/O
KISS
Keep It Short & Simple
Hãy hỏi đơn giản và ngắn gọn
L/O/G/O
SOS
Significance Of Simplicities
Giá trị của sự đơn giản
L/O/G/O
“Nếu muốn thông minh, bạn

hãy học cách hỏi hợp lý,
cách lắng nghe chăm chú,
cách trả lời thông minh, và
ngừng nói khi không còn gì
nói nữa”
L/O/G/O
Nói là bạc
Im lặng là vàng
Lắng nghe là kim cương
L/O/G/O
Xác định vấn đề

L/O/G/O
Phương pháp giải quyết vấn đề

L/O/G/O
Đừng bao giờ nói

“Tôi đang gặp khó khăn”
mà hãy nói
“Vấn đề của tôi là”
L/O/G/O
Dạy lại người khác

L/O/G/O
Dạy lại người khác

• Dạy người khác những gì bạn đã học
không chỉ củng cố kiến thức trong đầu
bạn mà còn góp phần vào mài giũa kỹ
năng tư duy hệ thống và truyền đạt
thông tin của bạn.
Học được hay Được dạy

L/O/G/O
Qui luật của thành công

L/O/G/O
L/O/G/O
Internet – thế giới ảo

• Cơ hội học tập cho mọi người
• Đại dương thông tin
• Thách thức cho việc chọn lọc thông tin
• Chiến lược:
– Thời gian: thông tin này có tính cập nhật đến mức nào?
– Nguồn gốc: mức tin cậy của thông tin đến đâu? (tổ chức
hay cá nhân)
– Tính phù hợp: mức độ phù hợp của thông tin đối với vấn đề
đến đâu?
– Tính chuẩn xác: độ chuẩn và chính xác của thông tin, hình
thức, cách trình bày, cách dùng từ
– Kiểm tra chéo: thông tin này có được các nguồn khác xác
nhận
L/O/G/O
Internet – thế giới ảo (tiếp)

• Yêu cầu:
– Khả năng sử dụng tiếng Anh
– Khả năng sử dụng các công cụ, các phần
mềm
• Chú ý:
– Quản lý thời gian
– Khai thác thế giới ảo để đóng góp cho thế
giới thực
– “hưởng thụ” = “đóng góp”
L/O/G/O
L/O/G/O
L/O/G/O
Đánh giá hiệu quả của việc học

Hiệu quả của việc học không hoàn toàn nằm
ở khối lượng kiến thức bạn đã học. Chúng
ta không cần học tất cả những kiến thức
liên quan đến các nhà giải phẫu, cầu thủ
bóng đá, thợ sửa ống nước…nhưng
chúng ta có thể tìm thấy nhiều điều thú vị
khi thảo luận với một chuyên khoa, một
trọng tài hay một thợ sửa ống nước.
(Joe Landsberger)
L/O/G/O
Biểu dương thành công

• Mang lại cảm giác về thành quả lao
động
• Tăng sự tự tin
• Xây dựng động cơ cho mục tiêu sắp tới
L/O/G/O
Phương pháp ASPIRE (khao khát)

• A (approach/attitude/arrange): Tâm trạng
• S (Select/survey/study): Sự hiểu biết
• P (Put aside/piece together): Nhắc lại
• I (Inspect/Investigate/inquire): Nghiên cứu
• R (Reconsider/reflect/relay): Mở rộng
• E (Evaluate/examine/explore): Ôn lại
L/O/G/O
Thử sức
4 nhóm:
1 nhóm hãy kể tên các chủ đề/môn học mà PHẢI học suốt đời
Bắt đầu bằng câu: Phải học….
1 nhóm hãy kể tên các chủ đề/môn học mà NÊN học suốt đời
Bắt đầu bằng câu: Nên học….
2 nhóm hãy kể các lợi ích của việc học

Bắt đầu bằng câu: Để….
Ví dụ: NÊN học kinh doanh, ĐỂ kiếm nhiều tiền

L/O/G/O
Tóm tắt
L/O/G/O
“Chỉ có trải nghiệm mới là
hiểu biết, còn tất cả các thứ khác

chỉ là thông tin”
Albert Einstein (1879 – 1955)
L/O/G/O
L/O/G/O
L/O/G/O
Mắc lỗi là tất yếu của thành công

L/O/G/O
Học mà chơi, chơi mà học
Cuộc đời không nghiêm túc như

chúng ta nghĩ, hay vui đùa một
cách nghiêm túc
L/O/G/O
Cách duy nhất buộc người khác

làm bất cứ điều gì là khiến cho
họ thích làm điều đó
(Dale Carnegie)
L/O/G/O
Self Discovery
Có đá bóng thì mới thành

cầu thủ
L/O/G/O
Câu hỏi đánh giá
Làm sao để học

hiệu quả?
CHÚC CÁC BẠN GẶP NHIỀU MAY MẮN
VÀ THÀNH CÔNG
Mọi thông tin phản hồi, xin gửi về e-mail:

nthai@hcmuns.edu.vn

Phương pháp học tập suốt đời!

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phương pháp học tập suốt đời!

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Người học chỉ có thể học được

khi tâm thế sẵn sàng

ThS. Nguyễn Thành Hải

5 phần Các phương pháp

Sau khóa học này, bạn sẽ có khả năng:

Theo News Report US - 2007

“Vũ khí cạnh tranh nhất là: học

Câu hỏi (Brainstorming – Động não)

• Học là một hoạt động làm thay đổi nhận

Câu hỏi (Brainstorming – Động não)

Làm sao để học

LEARNING – A NEW PUZZLE, UNESCO 1996

Learning to Be Learning to Live

INFORMATION KNOWLEDGE LEARNING MEANING

META META META META

TEACHING AND LEARNING MODES

Learning is not a spectator sport.

They must talk about what they are learning,

Quan điểm phương Đông

Tôi nghe – Tôi quên

(Khổng Tử - 520 TCN)

Quan điểm phương Tây

Một số chiến lược học tập

Tạo động lực cho bản thân

Sức mạnh của Wiifm

Nghe chủ động

Tập trung khi học

Nhật ký học tập

Hãy bắt đầu việc học

Tạo môi trường học tập

Môi trường học tập càng phong phú, việc học

Không thầy, đố mày làm nên

Học thầy không tày học bạn

Mọi người đều là thầy của ta

LÀM SAO TĂNG CƯỜNG

Tăng trí nhớ

Tăng trí nhớ (tiếp)

Critical Thinking (tư duy biện lý)

• Nghĩa là học hoặc giải thích một vấn đề

Critical Thinking (tư duy biện lý)

Phương pháp ghi chép

Ý nghĩ xác định cái ta

Để đọc hiệu quả

Để đọc hiệu quả (tiếp)

Để đọc hiệu quả (tiếp)

Để đọc hiệu quả (tiếp)

Để đọc hiệu quả (tiếp)

• Tăng tốc độ đọc:

Phương pháp đọc SQ3R

Đặt câu hỏi trong học tập

Tại sao phải đặt câu hỏi?

Đặt câu hỏi như thế nào mới đúng?

Đặt câu hỏi (right question)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Ta đã bao giờ chuẩn bị đặt

Không chuẩn bị là chuẩn bị

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

Đặt câu hỏi (right question) (tiếp)

“Nếu muốn thông minh, bạn