So sánh sự giống và khác nhau của chủ nghĩa xã hội không tưởng và chủ nghĩa

xã hội khoa học

Trước tiên, bạn cần xác định bạn so sánh như vậy với mục đích gì?
*Chủ nghĩa xã hội khoa học là một xã hội với nền tảng phát triển dựa trên những
nghiên cứu khoa học và thiết thực trong cuộc sống.
*Chủ nghĩa xã hội không tưởng : Đây là một xã hội mà con người chưa nghĩ đến
vì nó chưa phù hợp ngay tại thời điểm này. Bạn đang sống trong một xã hội chủ
nghĩa, vậy bạn đã có khi nào dám mơ đến một xã hội "Chủ nghĩa Cộng sản"
chưa? Tôi chắc chắn là bạn chưa. Bởi vì chúng ta không thể đốt cháy giai đoạn
được. Trên thế giới, đã có quốc gia phải trả giá đắt cho lý tưởng này vì sự vội
vàng.
Khi nào xã hội bạn đang sống là một xã hội chủ nghĩa cộng sản, lúc đó bạn sẽ
có quyền nghĩ đến xã hội không tưởng.
*Không có sự khác nhau vì có sự quan hệ hữu cơ giữa hai mệnh đề đó. Tất cả
các ''chủ nghĩa'' hoặc tôn giáo đều tạo cho mình một ''đích đến vọng tưởng''. Ví
dụ trong thiên chúa giáo là thiên đường, phật giáo là niết bàn, chủ nghĩa xã hội
là ''tiến tới cộng sản chủ nghĩa'', mà trong đó có khái niệm mâu thuẫn nổi
tiếng"làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu''
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHÔNG TƯỞNG:
*Vào khoảng thế kỉ XV, chế độ phong kiến châu Âu bắt đầu suy tàn và những
mầm móng của chủ nghĩa tư bản xuất hiện. Để tích luỹ vốn và tạo ra đội quân
lao động làm thuê, ngay từ đầu, chủ nghĩa tư bản đã làm phá sản hàng loạt
những người sản xuất nhỏ: nông dân, thợ thủ công, tiểu thương v...v...Trong
điều kiện lịch sử đó, đã nảy sinh dòng văn học xã hội chủ nghĩa không tưởng,
phê phán những bất công của xã hội, phản ảnh những nổi đau khổ và sự phẩn
uất của quần chúng lao động và những người sản xuất nhỏ bị phá sản, phản ảnh
khát vọng của họ về xã hội tương lai công bằng, tốt đẹp hơn.
*Suốt thế kỉ XVI đến đầu thế kỉ XIX, chủ nghĩa không tưởng đã có một quá trình
phát triển gắn liền với những bước phát triểncủa chủ nghĩa tư bản và đã có một
tác dụng tích cực nhất định. Chủ nghĩa xã hội không tưởng, nhất là chủ nghĩa xã
hội không tưởng - phê phán Pháp đầu thế kỉ XIX, đã đánh dấu một bước tiến
trong lịch sử tư tưởng của loài người . Nó để lại cho chủ nghĩa Mác một disản tư
tưởng có giá trị, những điều tiên đoán quan trọng về đời sống xã hội và về sự
phát triển của xã hội. Vì vậy, chủ nghĩa xã hội không tưởng được các nhà kinh
điển của chủ nghĩa Mác- Lênin thừa nhận là một trong ba nguồn gốc lý luận của
chủ nghĩa Mác, là tiền đề tư tưởng của chủ nghĩa cộng sản khoa học.
*Tuy vậy, chủ nghĩa xã hội không tưởng không tránh khỏi những hạn chế và tiêu
cực. Với những mức độ khác nhau, các trào lưu không tưởng chỉ mới phê phán
chủ nghĩa tư bản, lên án tình trạng bất công và những thảm hoạ do nó gây ra,
mà không giải thích được nguồn góc kinh tế sâu sa của tình trạng ấy. Những
nhà không tưởng có ý thức bênh vực lợi ích của những người lao động, nhưng
chưa thấy vai trò lịch sử của giai cấp vô sản. Họ muốn đứng trên các giai cấp,
nhân danh toàn xã hội để mưu giải phóng toàn xã hội. Nhiều người cho rằng xã
hội đầy rẫy xấu xa vì chưa phát hiện chân lí tuyệt đối và vĩnh cửu để có thể
thuyết phục và cảm hoá mọi người, không phân biệt giai cấp và giàu nghèo.
Phần đông những nhà không tưởng tách rời học thuyết của họ với phong trào
quần chúng. Họ không nhận thức rõ lực lượng của quần chúng. Trái lại, họ
muốn đi tìm một sức mạnh tinh thần làm chỗ dựa cho công cuộc cải tạo xã hội.
Nhiều người mong muốn cải tạo xã hội bằng những cải cách dần dần, bằng giáo
dục, chứ không phải bằng đấu tranh cách mạng. Về cơ bản họ vẫn đứng trên lập
trường duy tâm về lịch sử.
Tính chất không tưởng của chủ nghĩa xã hội trước chủ nghĩa Mác chủ yếu là do
những điều kiện lịch sử quy định. Trong hoàn cảnh phương thức sản xuất tư bản
chủ nghĩa chưa phát triển đầy đủ , mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư
sản chưa chín muồi thì mọi lí thuyết về chủ nghĩa xã hội cũng chưa thể chín
muội.
*Đến những năm 40 của thế kỉ XIX , mọi trào lưu xã hội chủ nghĩa không tưởng
đều trở thành lạc hậu , bảo thủ hoặc phản động, vì cuộc đấu tranh của giai cấp
vô sản chống giai cấp tư sản đã diễn ra với quy mô rộng lớnvà đã có những hình
thức rõ rệt , đòi hỏi phải có một lí luận cách mạng khoa học soi đường . Chính
Các-Mác và Ph. Ăng-ghen là những người đã đáp ứng được yêu cầu cấp bách
đó của phong trào giai cấp vô sản.
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC:
*Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ngày càng mang lại cho giai cấp công nhân
nhiều đau khổ. Cho nên, từ đầu thế kỉ XIX, một số người tiến bộ đương thời như
Xanh Xi-mông và Sac-lơ Phu-ri-ê ở Pháp , Rô-bơ O-oen ở Anh, mơ ước xây
dựng một xã hội công bằng, không có áp bức bóc lột, không có cạnh tranh và
đem lại hạnh phúc cho mọi người . Cách làm của họ không phải bằng hành động
chính trị, bằng hoạt động cách mạng mà bằng cách tuyên truyền và thực hiện
những tổ chức xã hội do họ nghĩ ra. Những thí nghiệm của những nhà cải cách
xã hội ấy đều đi đến thất bại. Người ta gọi đó là những nhà xã hội chủ nghĩa
không tưởng.
*Trong thực tế xã hội hồi đó , công nhân vẫn không ngừng đấu tranh chống lại
sự áp bức bóc lột của chủ nghĩa tư bản, từ hình thức thô sơ nhất là đập phá máy
móc đến những hình thức đấu tranh có tính chất quần chúng rộng rãi, như cuộc
khởi nghĩa của công nhân Ly -ông ở Pháp năm 1831 và 1834, phong trào “ Hiến
chương” ở Anh ( 1836-1847 )...
*Nhưng cho đến giữa thế kỉ XIX , họ còn thiếu ý thức giác ngộ giai cấp rõ rệt,
cuộc đấu tranh của họ còn thiếu tổ chức, thiếu lãnh đạo và thiếu một đường lối
chính trị rõ ràng, chính xác. Nói cách khác là giai cấp công nhân còn thiếu một lý
luận tiền phong và một chính đảng để hướng dẫn họ đấu tranh một cách có ý
thức, có tổ chức để giành thắng lợi.
*Chính Mác và Ăng-ghen là những người thầy vĩ đại của giai cấp vô sản, những
người đầu tiên sáng tạo lí luận tiền phong và chính đảng tiền phong của giai cấp
vô sản trên thế giới. Mác và Ăng-ghen đã dựa vào những kiến thức khoa học
của nhân loại tích luỹ từ hàng nghìn năm, đã đúc kết những kinh nghiệm của
phong trảo công nhân quốc tế, đã nghiên cứu một cách chính xác những quy
luật phát triển của xã hội loài người và chỉ cho giai cấp công nhân con đường
đấu tranh .