You are on page 1of 471

NGUYÊN LÝ THỐNG KÊ VÀ

THỐNG KÊ DOANH NGHIỆP


 PhÇn më ®Çu
Tµi liÖu tham
kh¶o
Tµi liÖu tham kh¶o
- Gi¸o tr×nh Thèng kª Doanh nghiÖp - Tr­êng §¹i
häc Kinh tÕ quèc d©n
- Gi¸o tr×nh vµ bµi tËp Lý thuyÕt thèng kª - Tr­
êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n
- Gi¸o tr×nh Thèng kª th­¬ng m¹i - Tr­êng §¹i häc
Kinh tÕ quèc d©n
- Gi¸o tr×nh Thèng kª th­¬ng m¹i - Tr­êng §¹i häc Th­
¬ng m¹i
- C¸c v¨n b¶n, t¹p chÝ chuyªn ngµnh
KÕt cÊu: Gåm 8 ch­¬ng
Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ Lý thuyÕt thèng kª vµ
Thèng kª doanh nghiÖp
Ch­¬ng II: Ph©n tæ trong thèng kª doanh nghiÖp
Ch­¬ng III: Thèng kª gi¸, l­îng vµ tû gi¸ hèi ®o¸i
Ch­¬ng IV: Thèng kª l­u chuyÓn hµng hãa, dÞch vô XNK
Ch­¬ng V: Thèng kª nguån nh©n lùc, n¨ng suÊt vµ thu nhËp
cña ng­êi lao ®éng
Ch­¬ng VI: Thèng kª tµi s¶n doanh nghiÖp
Ch­¬ng VII: Thèng kª kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh – XNK cña
doanh nghiÖp
Ch­¬ng VIII: Thèng kª hiÖu qu¶ doanh nghiÖp
Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ
Lý thuyÕt thèng kª vµ Thèng kª
doanh nghiÖp
KÕt cÊu:
I. §èi t­îng vµ vai trß cña thèng kª
II. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu Thèng kª
III. §èi t­îng nghiªn cøu cña thèng kª doanh nghiÖp
(TKDN)
IV. NhiÖm vô cña TKDN
V. HÖ thèng chØ tiªu TKDN
VI. C¬ së lý luËn cña TKDN
I. §èi t­îng vµ vai trß cña Thèng kª
1. Thèng kª häc lµ g×?
2. §èi t­îng nghiªn cøu cña TK

KN: MÆt l­îng trong mèi quan hÖ mËt thiÕt


víi mÆt chÊt cña c¸c hiÖn t­îng qu¸ tr×nh
KT_XH sè lín trong ®iÒu kiÖn lÞch sö cô
thÓ

L­îng ChÊ
t
Thèng kª lµ bé m«n KH x· héi?

 KH tù nhiªn ThÕ giíi KH x· héi

HT QT
HT, QT
tù nhiªn
x¨ héi
Qui luËt sè lín
KN: Lµ mét qui luËt cña to¸n häc
Khi xem xÐt c¸c biÓu hiÖn cña sù vËt hiÖn t­
îng tíi møc ®Çy ®ñ th× b¶n chÊt cña hiÖn
t­îng sÏ ®­îc béc lç râ
Chªnh lÖch do c¸c t¸c
Nh©n tè ®éng ngÉu nhiªn
b¶n chÊt HT KT-XH
Nh©n tè
ngÉu nhiªn
§iÒu kiÖn lÞch sö cô
thÓ?
 Thêi gian
 §Þa ®iÓm
 ý nghÜa
3. C¸c lo¹i hiÖn t­îng, qu¸ tr×nh
KT-XH
3.1. HT, QT vÒ d©n sè
- Sè l­îng? ý nghÜa?
- C¬ cÊu? ý nghÜa?
* Giíi tÝnh
* §é tuæi
* NghÒ nghiÖp
* Thu nhËp
* D©n téc …
3.1. HT, QT vÒ d©n sè (TiÕp)

- Xu h­íng biÕn ®éng cña:


* Quy m« d©n c­?
* C¬ cÊu d©n c­?
3.2. Các hiện tượng và quá trình
tái sản xuất mở rộng

?
S¶n Ph©
N/c xuÊt n
t×nh phèi
h×nh Trao ®æi
S¶n
xuÊt TÝch
TÝc
Tiªu
luü
h luü
dïng
3.3. C¸c hiÖn t­îng qu¸ tr×nh vÒ
®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn
 Thu nhËp
 Gi¸o dôc
 V¨n ho¸ ….
3.4. HT-QT vÒ chÝnh trÞ x· héi
4. Vai trß cña Thèng kª
 Thu thËp
 Xö lý
 L­u tr÷ vµ cung cÊp
th«ng tin vµ x©y dông c¸c quyÕt ®Þnh
qu¶n lý KT-XH
II. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu Thèng kª

Yªu cÇu: N¾m v÷ng KN, néi dung, vµ c¸c vÊn ®Ò


cÇn l­u ý cña 7 giai ®o¹n sau
7 giai ®o¹n cña ®iÒu tra TK

X¸c ®Þnh Môc tiªu


nghiªn cøu
Néi dung vµ
HT ChØ Tiªu Ph©n tÝch/A

§iÒu tra/ Dù ®o¸n/F

Tæng hîp/S QuyÕt ®Þnh/D


1. X¸c ®Þnh môc tiªu nghiªn cøu

Yªu cÇu:
 §¸p øng ®­îc yªu cÇu cña SX-KD
 ChÝnh x¸c
 KÞp thêi
 Cô thÓ
 Cã tÝnh kh¶ thi
 §¶m b¶o tÝnh kinh tÕ
2 – Xây dựng HTCT thống kê
2.1. Khái niệm và tác dụng của HTCTTK
* KN
HTCTTK là một tập hợp những chỉ tiêu có
khả năng phản ánh được các mặt, các đặc
trưng quan trọng, các mối liên hệ cơ bản
giữa các mặt của tổng thể nghiên cứu, giữa
tổng thể nghiên cứu với các hiện tượng có
liên quan.
* Tác dụng: Lượng hóa các mặt cơ cấu và
các mối liên hệ cơ bản của hiện tượng
nghiên cứu.
2. Xây dựng HTCT thống kê (TiÕp)

2.2. Căn cứ xây dựng HTCT:


- Mục đích nghiên cứu
- Tính chất và đặc điểm của đối tượng nghiên
cứu
- Khả năng nhân, tài, vật lực cho phép.
2.3. Yêu cầu của HTCT

- Nêu được mối liên hệ giữa các bộ phận, các mặt


của hiện tượng, giữa hiện tượng nghiên cứu với
các hiện tượng có liên quan.
- Có các chỉ tiêu mang tính chất chung, các chỉ
tiêu mang tính chất bộ phận, và các chỉ tiêu nhân
tố.
- Phải thống nhất về nội dung, phương pháp và
phạm vi tính toán
3. §iÒu tra Thèng kª
3.1. KN
3.2. Yªu cÇu
3.3. Ph©n lo¹i
3.4. H×nh tøc ®iÒu tra
3.5. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra
3.6. Ph­¬ng ¸n ®iÒu tra
3.7. Sai sè trong ®iÒu tra
3.1. Kh¸i niÖm

KN : §iÒu tra Tk lµ viÖc thu thËp tµi


liÖu ban ®Çu vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu
mét c¸ch khoa häc vµ theo mét kÕ
ho¹ch thèng nhÊt
3.2. Yªu cÇu ®èi víi ®iÒu tra

Yª u cÇu Gi¶i ph¸p

ChÝnh x¸c
KÞp thêi
§ Çy ®ñ
B¶o ®¶m tÝnh kh¶ thi
HiÖu qu¶
3.3. Ph©n lo¹i ®iÒu tra TK
ĐTTK

Căn cứ vào t/c liên tục Căn cứ vào phạm vi


của điều tra điều tra

Điều tra Điều tra không Điều tra Điều tra không
thường xuyên thường xuyên toàn bộ toàn bộ

Đ/t Đ/t Đ/t


trọng chuyên chọn
điểm đề mẫu
Điều tra thường xuyên
 Thu thập thông tin liên tục theo thời gian, theo
sát với sự phát triển của hiện tượng nghiên
cứu.
 VD: - Điều tra biến động nhân khẩu địa
phương (sinh, tử, đi, đến)
- Theo dõi xuất nhập kho, chấm công hàng
ngày…
 Ưu điểm, nhược điểm ?
Điều tra không thường xuyên
 Tiến hành thu thập tài liệu không
thường xuyên, tùy theo nhu cầu
từng thời điểm.
 Ưu điểm, nhược điểm ?
Điều tra toàn bộ

 Là loại điều tra mà tất cả các đơn vị thuộc


tổng thể nghiên cứu đều được thực tế điều
tra.
 VD : Tổng điều tra dân số
Tổng điều tra nông nghiệp
 Ưu điểm, nhược điểm?
Điều tra không toàn bộ

 Là loại điều tra mà chỉ điều tra đối với một


số đơn vị được chọn từ tổng thể nghiên
cứu.
 Mục đích: Có thông tin làm căn cứ nhận
định hoặc suy rộng cho tổng thể chung.
 Ưu, nhược điểm ?
Điều tra không toàn bộ (tiếp)
 Điều tra trọng điểm
 Điều tra chuyên đề
 Điều tra chọn mẫu
Điều tra trọng điểm

 Chỉ bộ phận chủ yếu (bộ phận chiếm tỷ trọng lớn) của
tổng thể chung được tiến hành điều tra.
 Ví dụ:
 Kết quả điều tra không dùng để suy rộng cho toàn tổng
thể nhưng giúp cho việc nắm được những đặc điểm cơ
bản của hiện tượng.
 Thích hợp với những tổng thể có các bộ phận tương đối
tập trung, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thể.
Điều tra chuyên đề
 Là điều tra để thu thập thông tin nhằm nghiên cứu
một chuyên đề nào đó.
 Thường dùng nghiên cứu những điển hình (tốt,
xấu) để tìm hiểu nguyên nhân, rút kinh nghiệm

Kết quả điều tra không dùng để suy rộng hoặc
làm căn cứ đánh giá tình hình cơ bản của hiện
tượng.
Điều tra chọn mẫu
 Là tiến hành điều tra thu thập thông tin trên
một số đơn vị của tổng thể chung theo
phương pháp khoa học sao cho các đơn vị này
phải đại diện cho cả tổng thể chung đó.
 Kết quả điều tra dùng để suy rộng cho cả
tổng thể chung.
 Ưu điểm?
 Nhược điểm?
3.4. Các hình thức tổ chức điều
tra

 Báo cáo thống kê định kỳ

 Điều tra chuyên môn


Báo cáo thống kê định kỳ

ĐN: Là hình thức tổ chức điều tra thống kê thường


xuyên, theo định kỳ, theo nội dung, phương pháp,
chế độ báo cáo thống nhất, do cơ quan có thẩm
quyền qui định.
- Đặc điểm: Trong hình thức này sử dụng phổ biến

loại điều tra toàn bộ và thường xuyên, thu thập


thông tin gián tiếp.
- Nội dung: Chỉ thu thập được một số chỉ tiêu chủ

yếu phục vụ cho việc quản lý.


Điều tra chuyên môn

ĐN: là hình thức điều tra không thường xuyên, được


tiến hành theo một kế hoạch và phương pháp
riêng cho mỗi lần điều tra.
- Đặc điểm: khi cần thì mới tiến hành điều tra.

- Nội dung: những tài liệu TK định kỳ chưa hoặc

không cung cấp được; hoặc để kiểm tra chất lượng


của báo cáo TK định kỳ.
3.5.Phương pháp điều tra
Các phương pháp
thu thập thông tin

Thu thập trực tiếp: Thu thập gián tiếp


-Tự quan sát hoặc -Thu thập thông tin qua
trực tiếp gặp đối trung gian hay khai thác
tượng để thu thập tài liệu từ các văn bản
thông tin. sẵn có.
- ¦u, nh­îc ®iÓm? -¦u, nh­îc ®iÓm?
3.6. Ph­¬ng ¸n ®iÒu tra

 Môc đích?
 §èi t­îng, ph¹m vi?
 Néi dung?
 Thêi kú, thêi ®iÓm?
 H×nh thøc, ph­¬ng ph¸p?
 Nh©n lùc tµi chÝnh?
Mục đích điều tra
- Quy định rõ điều tra nhằm tìm hiểu vấn
đề gì?
- Phục vụ cho yêu cầu nghiên cứu cụ thể
nào?
Đối tượng điều tra và đơn vị
điều tra

- Đối tượng điều tra: là các đơn vị của hiện


tượng nghiên cứu .
- Đơn vị điều tra: là đơn vị thuộc đối tượng
điều tra, nơi phát sinh thông tin cần được
thu thập
Nội dung điều tra

- Nội dung ĐT là mục lục các tiêu thức


cần thu thập, được diễn đạt thành
những câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng.
- Căn cứ:

- Mục đích

- Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu

- Năng lực điều tra


Thời điểm điều tra và thời kỳ
điều tra
+ Thời điểm điều tra: là mốc thời gian được
quy định để ghi chép thống nhất tài liệu cho
tất cả các đơn vị điều tra.
+ Thời kỳ điều tra: là độ dài thời gian được
quy định để thu thập tài liệu của tất cả các
đơn vị điều tra trong cả thời kỳ đó.
+ Thời hạn điều tra: là khoản thời gian dành
cho việc thu thập số liệu
3.7. Sai sè trong ®iÒu tra

3.7.1. KN: Lµ chªnh lÖch gi÷a th«ng tin


®iÒu tra so víi møc ®é thùc tÕ cña ®¬n vÞ
®­îc ®iÒu tra.
3.7.2. Nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p
 Sai sè do ghi chÐp
 Sai sè do tÝnh chÊt ®¹i biÓu
4. Tổng hợp thống kê

4.1. Khái niệm và nhiệm vụ


- KN: Là tiến hành tập trung, chỉnh lý và hệ
thống hoá một cách khoa học các thông tin
thu thập được trong điều tra thống kê.
- Nhiệm vụ: bước đầu chuyển một số đặc
điểm riêng của các đơn vị điều tra thành đặc
trưng chung của tổng thể nghiên cứu.
4.2. Ý nghĩa

- Giúp có những nhận xét khái quát về


hiện tượng nghiên cứu.
- Là cơ sở cho các giai đoạn nghiên cứu
sau
4.3. Các hình thức tổ chức
tổng hợp
- Tổng hợp từng cấp: Tổng hợp theo từng cấp, từ
cấp dưới lên cấp trên theo kế hoạch đã vạch sẵn.
¦u: + ChÝnh x¸c
+ §¸p øng tèt nhu cÇu cña tõng cÊp
Nh­îc: + Tèn kÐm
+ H¹n chÕ viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin
- Tổng hợp tập trung: Toàn bộ thông tin được

tập trung về một nơi để tiến hành tổng hợp.


4.4. Kü thuËt tæng hîp

- Thñ c«ng
- B¸n thñ c«ng
- Kü thuËt hiÖn ®¹i
5. Ph©n tÝch Thèng kª

5.1. KN
5.2. Yªu cÇu
5.3. Ph­¬ng ph¸p
5. Phân tích thống kê

KN
Là việc nghiên cứu, phản ánh một cách tổng
hợp bản chất và tính qui luật của hiện tượng
nghiên cứu trong điều kiện nhất định thông
qua biểu hiện bằng lượng là chủ yếu.
5. Phân tích thống kê
Yêu cầu trong phân tích và dự đoán TK
- Phải tiến hành trên cơ sở phân tích lý luận KT
– XH
- Phải căn cứ vào toàn bộ sự kiện và đặt chúng
trong mối liên hệ ràng buộc lẫn nhau.
- Phải áp dụng các phương pháp khác nhau đối
với những mục tiêu, hiện tượng có tính chất
và hình thức phát triển khác nhau.
6 - Dự đoán thống kê

6.1. KN: Là việc căn cứ vào tài liệu TK về hiện


tượng nghiên cứu trong thời gian đã qua, dùng
các phương pháp thích hợp để tính toán các
mức độ tương lai của hiện tượng KT – XH
nhằm đưa ra những căn cứ cho quản lý.
6.2. Phương pháp
7. Đề xuất quyết định quản lý
III. §èi t­îng nghiªn cøu cña TK
doanh nghiÖp Ngo¹i th­¬ng
1. KN?
2. C¸c lo¹i HT-QT kinh tÕ ngo¹i th­¬ng
Ho¹t ®éng XNK bao gåm nh÷ng giai
®o¹n nµo?
C¸c giai ®o¹n cña ho¹t ®éng
XNK
XNK
XK NK

Nghiên cứu Nghiên cứu


TH XK TH NK

Đàm phán và ký kết Đàm phán& Ký kết


HiÖu
Chuẩn bị XK qu¶? Chuẩn bị NK

XK/giao hàng NK/Nhận hàng “B¸n HHNK”


Thanh toán Thanh toán
IV. NhiÖm vô cña Thèng kª
doanh nghiÖp
 X¸c ®Þnh môc tiªu nghiªn cøu
 Thu thËp
 Xö lý
 §Ò xuÊt quyÕt ®Þnh quản lý c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN
Ch­¬ng II. Ph©n tæ trong
Thèng kª DN
V× sao ph¶i nghiªn cøu vµ tiÕn hµnh ph©n tæ
trong nghiªn cøu còng nh­thùc tiÔn qu¶n lý s¶n
xuÊt kinh doanh????????
KÕt cÊu

I. KN, ý nghÜa, nhiÖm vô


II. Tiªu thøc ph©n tæ
III. Sè tæ vµ kho¶ng c¸ch ph©n tæ
IV. D·y sè ph©n phèi
V. B¶ng và ®å thÞ thèng kª
VI. Ph©n tæ trong TK Ngo¹i th­¬ng
I. KN, ý nghÜa vµ nhiÖm vô cña ph©n tæ

1. KN: Ph©n tæ lµ viÖc ph©n chia hiÖn t­îng hoÆc


qu¸ tr×nh KT-XH ra thµnh nhiÒu tæ hoÆc tiÓu tæ
cã tÝnh chÊt kh¸c nhau trªn c¬ së c¨n cø vµo mét
hoÆc mét sè tiªu thøc nµo ®ã
VD:
2. Lµ pp quan träng vµ cã tÝnh tiªn quyÕt trong:
- Nghiªn cøu
- Qu¶n lý KT-XH
3. NhiÖm vô

- Ph©n chia HT-QT kinh tÕ, x· héi phøc t¹p ra


thµnh c¸c lo¹i h×nh
- Nghiªn cøu kÕt cÊu
- Nghiªn cøu mèi liªn hÖ gi÷u c¸c tiªu thøc, HT
II. Tiªu thøc ph©n tæ

1. §N:
2. Yªu cÇu ®èi víi tiªu thøc ph©n tæ
- Ph¶n ¸nh ®­îc b¶n chÊt cña hiÖn t­îng n/c
- Phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña HT nghiªn cøu
- Cã tÝnh kh¶ thi
3. C¸c c¨n cø x¸c ®Þnh tiªu thøc
ph©n tæ
- Môc ®Ých n/c
- §Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña ®èi t­îng n/c
- Kh¶ n¨ng nh©n tµi, vËt lùc vµ thêi
gian cña ®¬n vÞ
- So s¸nh chi phÝ vµ hiÖu qu¶
4. Ph©n lo¹i tiªu thøc

4.1. Tiªu thøc thuéc tÝnh


§N, ®Æc ®iÓm, VD?

4.2. Tiªu thøc sè l­îng

4.3. Tiªu thøc thay phiªn


III. Xác định số tổ và khoảng cách tổ

1. Tiêu thức phân tổ có ít biểu hiện hoặc


lượng biến của tiêu thức thay đổi ít.
Cách xác định số tổ :
Mỗi biểu hiện hoặc mỗi lượng biến
được hình thành một tổ.
VD : Phân tổ thị trường may mặc theo
giới tính
III. Xác định số tổ và khoảng cách tổ

2. Tiêu thức phân tổ có nhiều biểu hiện


hoặc lượng biến của tiêu thức thay đổi
lớn
- Đối với tiêu thức có nhiều biểu hiện :
Tiến hành ghép những biểu hiện tương
tự nhau thành một tổ.
- Đối với tiêu thức số lượng có lượng biến thay đổi lớn:

Dựa vào quan hệ lượng chất để phân tổ. (Lượng biến đổi đến
mức độ nào thì làm chất biến đổi, mỗi khi chất thay đổi hình
thành 1 tổ).
VD : Điểm học tập của sinh viên chia thành :
9 – 10 : Xuất sắc
8–9 : Giỏi
7–8 : Khá
5–7 : TB
3–5 : Yếu
<3 : Kém
Trong những TH này, mỗi tổ sẽ gồm 1 phạm vi lượng biến có
2 giới hạn rõ rệt.
Các giới hạn của tổ

+ Giới hạn dưới: là lượng biến nhỏ nhất của tổ


(xi min).
+ Giới hạn trên: là lượng biến lớn nhất của tổ
(xi max).
Chênh lệch giữa giới hạn trên và giới hạn
dưới của tổ gọi là khoảng cách tổ (hi).
hi = xi max – xi min
Phân tổ có giới hạn gọi là phân tổ có khoảng
cách tổ.
Trường hợp khoảng cách của các tổ
bằng nhau

h = (X max –X )/n
min
h : trị số k/c tổ
X max , X min : Lượng biến lớn nhất và lượng
biến nhỏ nhất trong tổng thể.
n : Số tổ định chia
Phân tổ với khoảng cách tổ bằng nhau
thường dùng khi lượng biến thay đổi
một cách đều đặn.
VD1: Chia TN của một DN (từ 2,2 triệu đến 3
triệu) thành 4 tổ với khoảng cách tổ bằng
nhau:

h = (3000 – 2200) : 4 = 200 (1000đ)


Hình thành các tổ:
2200 – 2400
2400 – 2600
2600 – 2800
2800 – 3000
Khi chia tổ theo CT trên, giới hạn trên của tổ
đứng trước bằng giới hạn dưới của tổ đứng
sau.
IV. Dãy số phân phối
1. KN : Là dãy số được tạo ra khi tiến
hành phân tổ các đơn vị của 1 hiện
tượng KT-XH theo một tiêu thức nào
đó.
2. Phân loại dãy số phân phối

- Dãy số thuộc tính: Là kết quả của việc


phân tổ theo tiêu thức thuộc tính.
- Dãy số lượng biến: Là kết quả của việc
phân tổ theo tiêu thức số lượng.
3. Cấu tạo

Dãy số phân phối gồm các thành phần: xi fi


* Các biểu hiện hoặc các lượng biến x1 f1
của tiêu thức phân tổ: (xi) x2 f2
* Tần số (fi): số đơn vị của lượng biến Xi x3 f3
… …
xn fn.
Tần suất (di)

Là tỉ trọng số đơn vị của từng tổ trong


tổng thể, tính bằng đơn vị lần hay %
fi
di 
f i

Ý nghĩa: Cho biết số đơn vị mỗi tổ chiếm


bao nhiêu % trong toàn bộ tổng thể.
Tần số tích luỹ (Si): là tần số cộng
dồn từ trên xuống.

xi fi di Si
x1 f1 f1 / ∑fi f1
x2 f2 f2 / ∑fi f1 + f 2
x3 f3 f3 / ∑fi f1 + f 2 + f 3
… … … …
xn fn. fn / ∑fi ∑fi
Tác dụng của tần số tích lũy

+ Trường hợp không có khoảng cách tổ: Cho biết


số đơn vị của tổng thể có lượng biến nhỏ hơn hoặc
bằng một lượng biến cụ thể nào đó
VD1 : Phân tổ các hộ gia đình theo số người
Số con (xi) Số hộ (fi) Si
0 10 10
1 30 40
2 30 70
3 15 85
4 10 95
>4 5 100

Si = 70 cho biết 70 hộ gia đình có số con ≤ 2


+ TH có khoảng cách tổ: Tần số tích luỹ phản ánh số đơn
vị tổng thể có lượng biến nhỏ hơn giới hạn trên của tổ đó.

VD2: Phân tổ các hộ gia đình theo diện tích nhà ở:


DT nhà (m2)(xi) Số hộ (fi) Si
< 10 5 5
10 – 30 10 15
30 – 50 30 45
50 – 70 40 85
≥ 70 15 100
Si = 45 cho biết có 85 hộ gia đình có DT < 50m2
Tác dụng của tần số tích lũy (tiếp)

+ Cho phép xác định một đơn vị đứng ở vị trí


nào đó trong dãy số có lượng biến là bao
nhiêu.
VD1: đơn vị đứng ở vị trí thứ 50 có lượng
biến là 2 con.
VD2: đơn vị đứng ở vị trí thứ 50 có lượng
biến nằm trong tổ 50 – 70 m2.
Mật độ phân phối (Di)

Mật độ phân phối là tỉ số giữa tần số với trị số khoảng cách tổ.
Công thức: fi
Di 
VD : hi

NSLĐ (chiếc) Số CN(fi) hi Di


30 – 40 30 10 3
40 – 50 50 10 5
50 – 70 80 20 4
70 – 75 35 5 7
Các bước cơ bản trong phân tổ

Phân tổ theo một tiêu thức hay còn gọi là


phân tổ giản đơn:
+ Chọn tiêu thức phân tổ
+ Xác định số tổ (và khoảng cách tổ)
+ Sắp xếp các đơn vị vào các tổ tương ứng
(XD dãy số phân phối)
Các bước cơ bản trong phân tổ

-Phân tổ theo nhiều tiêu thức (phân tổ


kết hợp):
+ Lựa chọn tiêu thức phân tổ:
+ Sắp xếp các tiêu thức phân tổ đó theo
thứ tự hợp lý để dễ phân tích
+ Xác định số tổ của mỗi tiêu thức
+ Chọn các đơn vị vào các tổ và các tiểu
tổ tương ứng.
Bµi tËp:
Cã tµi liÖu về thêi gian thùc hiÖn H§ cña
mét doanh nghiÖp xuÊt khÈu (®v: ngµy)
8 10 19 20 9 26 16 12
14 16 19 12 17 18 7 14
6 13 3 23 4 16 20 20
7 5 17 11 15 6 10 21
17 4 15 22 27 11 19 18
21 18 9 19 14 21 17 8
Yªu cÇu
 X©y dùng b¶ng ph©n tæ thêi gian thùc hiÖn
H§ víi kho¶ng c¸ch tæ ®Òu nhau b»ng 6 ngµy
 NhËn xÐt vÒ thêi gian thùc hiÖn H§ cña
doanh nghiÖp
 Gi¶ sö t¹i ®Çu kú kinh doanh, doanh nghiÖp
®Æt môc tiªu lµ thùc hiÖn ®­îc 50% sè H§
trong vßng nöa th¸ng, vËy trong kú, doanh
nghiÖp cã thùc hiÖn ®­îc môc tiªu nµy kh«ng?
V. Bảng TK và đồ thị TK
1 - Bảng thống kê
a. KN:
Là bảng trình bày các thông tin TK một
cách có hệ thống, hợp lý, rõ ràng nhằm
nêu lên những đặc trưng về mặt lượng
của hiện tượng nghiên cứu
 b- Cấu tạo bảng Thống kê

Về hình thức:
Bảng TK gồm: Tiêu đề, các hàng ngang, cột dọc, số
liệu, nguồn số liệu
Bảng …: Một số chỉ tiêu cơ bản của DN phân theo
thành phần kinh tế
C¸ c chØtiª u gi¶i thÝch
Ph©n theo TPKT Sè DN Lao ®éng Vèn GO VA
1 2 3 4 n
DN Nhµ n­ í c
DN TNHH
DN liª n doanh
DN kh¸ c
Tæng
b- Cấu tạo bảng Thống kê
- Về nội dung : Gồm 2 phần
+ Phần chủ đề (chủ từ): Trình bày các bộ
phận của hiện tượng nghiên cứu…hay có
thể là không gian hoặc thời gian nghiên cứu
của hiện tượng đó.
+ Phần giải thích (tân từ): gồm các chỉ tiêu
giải thích các đặc điểm của đối tượng
nghiên cứu, giải thích cho phần chủ từ.
C- Yêu cầu khi xây dụng bảng TK

- Qui mô bảng không nên quá lớn


- Các tiêu đề, tiêu mục ghi chính xác,
gọn, đầy đủ, dễ hiểu.
- Các chỉ tiêu giải thích cần sắp xếp hợp
lý, phù hợp với mục tiêu nghiên cứu.
Các chỉ tiêu có liên hệ với nhau nên sắp
xếp gần nhau.
- Có đơn vị tính cụ thể cho từng chỉ tiêu.
Cách ghi số liệu

+ Các ô trong bảng dùng để ghi số liệu, nhưng


nếu không có số liệu thì dùng các kí hiệu qui
ước sau.
+ Dấu gạch ngang (-): Hiện tượng không có số
liệu.
+ Dấu ba chấm (…): Số liệu còn thiếu, sau này
có thể bổ sung.
+ Dấu gạch chéo (x ): Hiện tượng không liên
quan đến chỉ tiêu, nếu viết số liệu vào ô đó sẽ
không có ý nghĩa.
2. Đồ thị thống kê
a - KN : Số SV
(người)
SV lớp A và B ĐHNT

Là các hình vẽ hoặc


100
90 Nam
80
đường nét hình học
Nữ
70
60

dùng để miêu tả có 50
40

tính chất qui ước


30
20
10
các thông tin thống 0
A Lớp B
kê.
b. Tác dụng

Ứng dụng rộng rãi trong mọi công tác nhằm


hình tượng hoá về hiện tượng nghiên cứu, cụ
thể biểu hiện:
+ Sự phát triển của hiện tượng qua thời gian
+ Kết cấu và biến động kết cấu của hiện tượng
+ Tình hình thực hiện kế hoạch
+ Mối liên hệ giữa các hiện tượng
……
C. Các loại đồ thị TK

 Căn cứ theo nội dung phản ánh:


+ Đồ thị phát triển
+ Đồ thị kết cấu
+ Đồ thị liên hệ
+ Đồ thị so sánh
+ Đồ thị phân phối
+ Đồ thị hoàn thành kế hoạch
…….
Căn cứ vào hình thức biểu hiện

+ Biểu đồ hình cột


+ Biểu đồ tượng hình (biểu hiện bằng các hình vẽ
tượng trưng, dùng để tuyên truyền, cổ động…)
+ Biểu đồ diện tích (hình vuông, hình tròn, hình chữ
nhật…)
+ Đồ thị đường gấp khúc
+ Bản đồ thống kê
VI. Ph©n tæ trong Thèng kª
DN Ngo¹i th­¬ng
1) KN
2) C¸c lo¹i ph©n tæ th­êng dïng trong DN NT
1. KN, ý nghÜa vµ nhiÖm vô
1) KN: Ph©n tæ lµ viÖc ph©n chia hiÖn t­îng
hoÆc qu¸ tr×nh KT của DNNT thµnh nhiÒu tæ
hoÆc tiÓu tæ cã tÝnh chÊt kh¸c nhau trªn c¬ së
c¨n cø vµo mét hoÆc mét sè tiªu thøc nµo ®ã
VD:
2) Lµ pp quan träng vµ cã tÝnh tiªn quyÕt trong:
Nghiªn cøu và Qu¶n lý KT của DN NT
2. C¸c lo¹i ph©n tæ th­êng dïng
trong DN NT
2.1. Nghiên cứu tình hình SXKD của 1 đơn vị,
1 tổ chức
2.2. Nghiên cứu thị trường một mặt hàng, 1
nhóm hàng
2.1. Nghiên cứu tình hình
SXKD của 1 đơn vị, 1 tổ chức

2.1.1. Ph©n tæ theo mÆt hµng/nhãm mÆt hµng


2.1.2. Ph©n tæ theo thÞ tr­êng
2.1.3 Ph©n tæ theo “®¬n vÞ cÊu thµnh”
2.1.4. Ph©n tæ theo kh¸ch hµng
2.1.5. Ph©n tæ theo nghiÖp vô XNK
2.1.6. C¸c kiÓu ph©n tæ kh¸c
2.1.1. Ph©n tæ theo mÆt hµng/nhãm mÆt hµng

Chỉ
a) B¶ng ph©n tiêu GTx L/GTxk
tæ MH k C L L/C  
           
A1          
A2          
:          
Ak          
           
An          
DN
b. Ý nghÜa, nhiÖm vô

-Nghiªn cøu t×nh h×nh, kÕt qu¶/H :


SX
XK
NK
- X¸c ®Þnh nguyªn nh©n, ­u, nh­îc, thuËn lîi, khã kh¨n, c¬ héi
vµ th¸ch thøc/W+ SWOT

- §Ò xuÊt c¸c quyÕt ®Þnh/Making decision

Cña tõng MH/ nhãm mÆt hµng


c. C¸c vÊn ®Ò cÇn l­u ý

1) DN kinh doanh Ýt mÆt hµng?

2) DN kinh doanh nhiªu MH?


Ph©n theo nhãm MH
HoÆc kÕt hîp: MH c¬ b¶n vµ nhãm MH

3) C¸c chØ tiªu ph©n tÝch?


2.1.2. Ph©n tæ theo thÞ tr­êng
C¸c chØ tiªu
a) B¶ng ph©n tæ
ThÞtr­ êng
Ai GTxk C L GTnk

A1
A2
:

Ak
b. Ý nghÜa

Nghiªn cøu t×nh h×nh, kÕt qu¶/H :


SX
XK
NK
- X¸c ®Þnh nguyªn nh©n, ­u, nh­îc, thuËn lîi, khã kh¨n, c¬
héi vµ th¸ch thøc/W+ SWOT

- §Ò xuÊt c¸c quyÕt ®Þnh/Making decision

Cña tõng thÞ tr­êng


c. C¸c vÊn ®Ò cÇn l­u ý

1) DN kh«ng kinh doanh trªn nhiÒu TT?

2) DN kinh doanh trªn nhiÒu TT


Ph©n theo nhãm TT
HoÆc kÕt hîp: TT c¬ b¶n vµ nhãm TT

3) C¸c chØ tiªu ph©n tÝch?


2.2. Nghiên cứu thị trường một mặt
hàng, 1 nhóm hàng

- Phân tổ thị trường theo khu vực địa lý


- Phân tổ theo giới tính, độ tuổi
- Phân tổ theo thu nhập, mức sống dân
cư …
Ch­¬ng III: Thèng kª gi¸, l­îng vµ tû
gi¸ hèi ®o¸i
Yªu cÇu:
1. N¾m v÷ng KN vÒ gi¸ (p), l­îng (q) vµ
tû gi¸ hèi ®o¸i (R)
2. HiÓu râ vµ vËn dông tèt viÖc x¸c
®Þnh, tÝnh to¸n, ph©n tÝch p, q vµ tû
gi¸
3. C¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch p, q, R
®èi víi c¸c chØ tiªu kh¸c trong SX-KD-
XNK
KÕt cÊu

A) KN, nhiÖm vô
B) Các tham số đo lường thống kê
C) Ph©n tÝch biÕn ®éng cña p,q,R
A. KN, nhiÖm vô

I. KN
1. KN & ph©n lo¹i P: 2, ­u, nh­îc?
1.1. KN
a) C. Mac: Gi¸ c¶ lµ sù biÓu hiÖn cña gi¸ trÞ
b) KT thÞ tr­êng: P cña mét ®¬n vÞ hµng ho¸
hoÆc dÞch vô lµ l­îng tiÒn mµ ng­êi mua s½n
sµng tr¶ vµ ng­êi b¸n s½n sµng b¸n
1.2. Ph©n lo¹i P

 Ph©n theo khèi l­îng


 P b¸n bu«n
 P b¸n lÎ
 Ph©n theo tÝnh ­u ®·i?
 P ­u ®·i

 P khuyÕn m¹i
 P thÞ tr­êng
Ph©n theo môc tiªu
P th©m nhËp thÞ tr­êng
P tèi ®a ho¸ lîi nhuËn
P tèi ®a ho¸ doanh thu
Skim P

Ph©n theo thÞ tr­êng


P ®Þa ph­¬ng
P néi ®Þa
P quèc tÕ
Ph©n theo ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng
 P FOB
 P CIF...

Ph©n theo tÝnh cè ®Þnh?

 P cè ®Þnh/Fixed P
 P th¶ næi/Floating P
 P co ®iÒu tiÕt/ adjusted P
2. KN & ph©n lo¹i tû gi¸ hèi ®o¸i
2.1. KN: Tû gi¸ hèi cña mét cÆp ®¬n vÞ tiÒn
tÖ lµ gi¸ c¶ cña ®¬n vÞ tiÒn tÖ nµy ®­îc
biÓu hiÖn bëi ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c
YiÕt gi¸ §Þnh gi¸

VD: USD/VND = 15.400

R lµ lo¹i gi¸ c¶ ®Æc biÖt


2.2. Ph©n lo¹i R
Ph©n theo tÝnh cè ®inh?
 Tû gi¸ cè ®Þnh
 Tû gi¸ th¶ næi

 Tû gi¸ cã ®iÒu chØnh

Ph©n theo thêi ®iÓm trao ®æi thùc



 spot R
 Future R

 Forward R
II. NhiÖn vô cña thèng kª tû gi¸

1. X¸c ®Þnh P,q,R

2. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña P,q,R

3. Nghiªn cøu mèi quan hÖ P, q, R

4. X¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña P, q,R tíi gi¸


trÞ XNK
B. Các tham số đo lường
thống kê

I. C¸c tham sè ®o møc ®é ®¹i biÓu


II. C¸c tham sè ®o møc ®é biÕn thiªn
Các tham số đo lường thống kê

Đo mức độ đại biểu Đo độ biến thiên

Số bq Khoảng biến thiên

Phương sai

Mốt Độ lệch tiêu chuẩn

Trung vị Hệ số biến thiên


I – Các tham số đo mức độ đại biểu
1. Số bình quân
1.1. KN vÒ sè b×nh qu©n:

Sè b×nh qu©n trong thèng kª lµ lµ trÞ sè


biÓu hiÖn møc ®é ®¹i biÓu theo mét chØ
tiªu nµo ®ã cña hiÖn t­îng KT-XH bao gåm
nhiÒu ®¬n vÞ cïng lo¹i
1.2. §Æc ®iÓm cña sè b×nh
qu©n
 Møc ®é ®Æc tr­ng nhÊt, kh¸i qu¸t nhÊt cña tæng
thÓ bao gån nhiÒu ®¬n vÞ cïng lo¹i

 Lµ kÕt qu¶ cña sù san b»ng mäi chªnh lÖch

ChÞu ¶nh h­ëng lín bëi l­îng biÕn cã tÇn sè lín


nhÊt
1.3. ý nghÜa vµ ®iÒu kiÖn vËn
dông

ý nghÜa
-§­îc sö dông phæ biÕn trong mäi nghiªn cøu
-Sö dông ®Ó so s¸nh, nhÊt lµ gi÷a c¸c hiÖn t­îng
kh«ng cïng qui m«
-Dïng ®Ó nghiªn cøu xu h­íng ph¸t triÓn

§iÒu kiÖn vËn dông


1.4. C¸c lo¹i sè b×nh qu©n

 SBQ céng

 SBQ nh©n
1.4. C¸c lo¹i sè b×nh qu©n
1.4.1. Sè b×nh qu©n céng
a) Sè b×nh qu©n céng gi¶n ®¬n
H§ 1 H§ 2 H§ 3
q (1000 MT) 200 230 190
q b×nh qu©n= 206,67
H§ 1 H§ 2 H§ 3 … H§ n
q (1000 MT) 200 230 190
q b×nh qu©n= (x1+x2+….+xn)/n
CT sè b×nh qu©n & tr­êng hîp
vËn dông
n
x  ( x1  x 2  ....  x n ) / n   xi / n
i 1

§K:
Cho c¸c l­îng biÕn cã quan hÖ tæng vµ c¸c
tÇn sè xuÊt hiÖn b»ng nhau

Gi¸ bq?
b) Sè b×nh qu©n céng gia
quyÒn
VD 2:
P ($/MT) q(MT) pi*qi
H§ 1 200 P1 2000 q1 400000 p
H§ 2 190 P2 2500 q2 475000 200.7
H§ 3 210 P3 3000 q3 630000
:
:
:
H§ n Pn qn
Sè BQ céng gia quyÒn

P = (p1q1+ p2q2+ ….+ pnqn)/(q1 + q2 + ….+ qn)


CT sè b×nh qu©n céng gia
quyÒn & vËn dông
 CT
n

x f i i
x  ( x1 f1  x2 f 2  ....  xn f n ) /( f1  f 2  ....  f n )  i 1
n

f
i 1
i

 §K:
 Xi cã quan hÖ tæng

 Fi kh¸c nhau
Gi¸, tû gi¸ b×nh qu©n
n

 pi qi
P  i 1
n

q
i 1
i

r q i i
R  i 1
n

q
i 1
i
Một số tr­êng hîp ®Æc biÖt cña
SBQ céng
- TH dãy số lượng biến có khoảng cách tổ
VD 3.1 : Tính NSLĐ bq của CN 1 DN biết

NSLĐ Số CN
(c/giờ) (người)
20-30 5
30-40 10
40-50 20
50-60 40
60-70 18
70-80 7
NSLĐ Số CN Trị số
+ B1: Tính trị số giữa (c/giờ) (người) giữa
của tổ làm lượng xi
biến đại diện cho tổ fi xifi
đó 20-30 5 25
Trị số giữa của tổ = 30-40 10 35
(Giới hạn trên của 40-50 20 45
tổ + giới hạn dưới
của tổ) : 2 50-60 40 55
+ B2 : Tính như bq 60-70 18 65
cộng gia quyền 70-80 7 75
VD trên : 100
Kq =
- TH dãy số
lượng biến có Lượng biến Trị số giữa
khoảng cách
< 500 450
tổ mở, khi
tính trị số giữa 500 – 600 550
phải căn cứ ……….
vào khoảng 800 – 1000 900
cách tổ gần > 1000 1100
chúng nhất để
tính.
- TH chỉ biết từng lượng biến (xi) và tổng
các lượng biến Mi (Mi = xi.fi):

x 
M i
Số bình quân điều
M
 x i
hoà gia quyền
i

- Nếu M1 = M2 = ….. = Mn
n
x Số bình quân
1
 xi
điều hoà giản đơn
 VD :
Một nhóm 3 công nhân tiến hành sản xuất một
loại sản phẩm. Để làm một sản phẩm, người thứ
nhất hết 12 phút, người thứ hai hết 15 phút, và
người thứ ba hết 20 phút. Tính thời gian hao phí
bình quân để sản xuất một sản phẩm của công
nhân nhóm đó biết :
a/ Người thứ nhất làm trong 5 giờ, người thứ hai
làm trong 8 giờ, người thứ ba làm trong 6 giờ.
b/ Cả 3 người cùng làm trong thời gian như nhau.
1.42 - Số bình quân nhân
(Bình quân hình học – geometric mean)

a/ Điều kiện vận dụng : Các lượng biến có QH tích


số.
b/ CT:
- Số bq nhân giản đơn x  n x1. x 2 .......x n

- Số bq nhân gia quyền x  f1  f 2 ... f n x1f1 .x f22 .....x fnn


VD : Lượng xuất khẩu mặt hàng X của doanh
nghiệp Y trong 10 năm có các tốc độ phát triển
như sau:
- 5 năm đầu có tốc độ phát triển mỗi năm là 115%
- 2 năm tiếp theo có tốc độ phát triển mỗi năm là
112%
- 3 năm cuối có tốc độ phát triển mỗi năm là
120%,
Tính tốc độ phát triển bình quân của doanh
nghiệp trong 10 năm nói trên.
2 - Mốt (mode) – M0
a/ KN
- Đối với dãy số không có khoảng cách tổ:

Mốt là lượng biến hoặc biểu hiện được gặp nhiều


nhất trong dãy số phân phối.
Cách xác định M0
Xác định lượng biến hoặc biểu hiện có tần số lớn
nhất trong dãy số phân phối, đó chính là M 0.
VD 3.3: xi fi
21 5
25 8
30 15
32 22
35 30
40 25
42 26
M0 =
- Đối với dãy số có khoảng cách tổ (Chỉ có ở
dãy số lượng biến) :

Mốt là lượng biến có mật độ phân phối lớn


nhất, tức là xung quanh lượng biến đó tập
trung tần số nhiều nhất.
Cách xác định M0 của dãy số có khoảng cách tổ

B1 : Xác định tổ chứa M0


+ Nếu các tổ có khoảng cách tổ bằng nhau:
Tổ nào có tần số lớn nhất là tổ chứa M0.

+ Nếu các tổ có khoảng cách tổ không bằng


nhau cần tính mật độ phân phối Di (Di =
fi/hi). Tổ nào có mật độ phân phối lớn nhất
là tổ chứa M0.
B2 : Tính giá trị gần đúng của M0 theo công thức:

f M 0  f M 0 1
M 0  x M 0 min  h M 0 .
(f M 0  f M 01 )  (f M 0  f M 01 )
D M 0  D M 0 1
M 0  x M 0 min  h M 0 .
(D M 0  D M 01 )  (D M 0  D M 01 )
- Chú ý : Trường hợp dãy số phân phối có các tần
số xấp xỉ bằng nhau hoặc có quá nhiều điểm
tập trung thì không nên tính mốt.
b/ Đặc điểm của M0 :
+ Dễ xác định và có khả năng xác định nhanh
+ Không bị ảnh hưởng bởi các giá trị đột xuất (quá
lớn hoặc quá nhỏ) của dãy số phân phối), vì vậy
kém nhạy bén với sự biến thiên của tiêu thức.

c/ Tác dụng:
+ Dùng để bổ sung hoặc thay thế số bình quân trong
TH tính số bq gặp khó khăn.
+ Dùng nhiều trong lý thuyết phục vụ đám đông.
3 – Trung vị (Median) – Me
(Chỉ dùng với dãy số lượng biến)

a/ KN
Trung vị là lượng biến của đơn vị đứng vị trí
chính giữa trong dãy số lượng biến, chia số đơn
vị trong dãy số thành 2 phần bằng nhau.
VD 3.4:
- Dãy số : 20 21 25 27 30
Me =

-Dãy số: xi fi
21 2
23 6
25 1
26 3
30 1
Me = ?
Dãy số : 27 25 21 30 28
Me =?
- Chú ý:

+ Trung vị là lượng biến của đơn vị đứng ở vị


trí chính giữa chứ không phải lượng biến
đứng chính giữa.
+ Khi xác định trung vị phải xác định đơn vị
đứng ở vị trí chính giữa trong dãy số lượng
biến nên dãy số này phải được sắp xếp theo
thứ tự nhất định (từ nhỏ đến lớn hoặc ngược
lại).
b/ Cách xác định trung vị

- Xác định đơn vị đứng ở vị trí chính giữa


+ Nếu số đơn vị tổng thể là số lẻ (n = 2m + 1)
thì đơn vị đứng ở vị trí chính giữa là đơn vị
thứ m + 1.
+ Nếu số đơn vị tổng thể là số chẵn (n = 2m)
thì đơn vị đứng ở vị trí chính giữa là đơn vị
thứ m và m +1
- Tính trung vị:

+ Đối với dãy số không có khoảng cách tổ,


trung vị là lượng biến của đơn vị đứng ở vị
trí chính giữa
Nếu số đơn vị tổng thể là số lẻ : Me = xm+1
Nếu số đơn vị tổng thể là chẵn :
Me = (xm + xm+1) : 2
+ Đối với dãy số có khoảng cách tổ, cần qua 2 bước

B1 : Xđ tổ chứa trung vị : là tổ chứa lượng biến của đơn


vị đứng ở vị trí chính giữa .
B2 : Tính trung vị theo công thức (giả định phân phối
đều đặn):

f i
 SM e  1
M e  x M e min  h M e . 2
f Me
c/ Tác dụng của Me :
- Bổ sung hoặc thay thế số bình quân khi cần thiết.
- Khi kết hợp với số bq cộng, mốt, trung vị có thể nêu lên đặc trưng của dãy số phân phối,
cụ thể:
+

Lệch trái Đối xứng Lệch phải


Mean Median Mode Mean= Median= Mode Mode Median Mean

- Trung vị được ứng dụng nhiều trong công tác kĩ


thuật và phục vụ công cộng (vì ∑ xi –Me fi = min).
Trong các tham số đo mức độ đại biểu, tham
số nào đo mức độ đại biểu tốt nhất?
VD :
… Người lao động cho rằng
6000 $ mức lương thấp, phần
lớn chỉ đạt 100$/tháng.
2000 $ …. Chủ doanh nghiệp nói
rằng mức lương khá cao,
bình quân đạt
300 $ 840$/tháng!

100 $
II – Các tham số đo độ biến
thiên của tiêu thức
1 - Khoảng biến thiên ( R ) – (Range)
a/ KN : Là chênh lệch giữa lượng biến lớn nhất và lượng biến nhỏ
nhất của tiêu thức.

b/ CT : R = Xmax – Xmin
VD : Tổ 1 : 45 50 55 60 65 R1 = ?
Tổ 2: 51 53 55 57 59 R2 = ?

c/ ưu điểm : Tính toán đơn giản, cho NX nhanh về độ biến thiên của
tổng thể.
Nhược điểm: Cho NX không chính xác khi có các lượng biến đột
xuất (quá lớn hoặc quá nhỏ).
2 – Phương sai ( 2) – (Variance)

a/ KN: Là số bình quân cộng của bình phương các độ


lệch giữa lượng biến với bình quân các lượng biến đó.
b/ Công thức :

 2

 (x i  x) 2


 x 2
i
 ( x )2
n n

  2  ( x i  x ) .f i
2


 x .f 2
i i
(x) 2

f i f i
c/ Tác dụng :

- Biểu hiện độ biến thiên tiêu thức


- Dùng nhiều trong phân tích thống kê như tính hệ
số tương quan, xác định cỡ mẫu điều tra…

d/ Nhược điểm:
- Khuếch đại sai số

- Đơn vị tính toán không phù hợp.


3 - Độ lệch tiêu chuẩn (  )
(Standard deviation)
a/ KN : Là căn bậc hai của phương sai

b/ Tác dụng:
- Là một trong những chỉ tiêu hoàn thiện nhất để đo độ

biến thiên tiêu thức


- Dùng nhiều trong các phân tích thống kê.

- Cho biết sự phân phối của các lượng biến trong một

tổng thể (dựa vào định lý Chebyshev)


4 - Hệ số biến thiên (V)
(Coefficient of variation).

a/ TH sử dụng :
- Giá trị bình quân của 2 tổng thể đưa ra so

sánh khác nhau nhiều.

- So sánh độ biến thiên của 2 hiện tượng khác


nhau (đơn vị tính khác nhau).
c. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng
p,q,R
Thùc chÊt cña viÖc ph©n tÝch biÕn ®éng?

Time?
Space/Market?
HT-QT KT-XH
Factors
I. PP d·y sè thêi gian/ Time series
II. PP chØ sè/Index
I. PP d·y sè thêi gian/ Time series

1. KN: DSTG lµ mét d·y c¸c trÞ sè cña


mét chØ tiªu cña mét HT KT-XH ®­îc
s¾p xÕp theo thø tù thêi gian
VD:
2. CÊu t¹o cña DSTG

 Thêi gian:
 ChØ tiªu nghiªn cøu
3. Ph©n lo¹i DSTG: 2 lo¹i

3.1. DS thêi kú
KN: Lµ DS mµ mçi trÞ sè cña nã biÓu
hiªn khèi l­îng qui m« cña hiÖn t­îng
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh

§Æc ®iÓm: cã tÝnh chÊt céng dån


3.2. DS thêi ®iÓm

 KN: mçi trÞ sè biÓu hiÖn khèi l­îng qui m« cña


HT t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh
 VD: Khèi l­îng hµng ho¸ tån kho

Thêi gian 01/01/03 01/02/03 01/03/03 01/04/03


q (1000 MT) 20 19 23 21
 §Æc ®iÓm: Kh«ng cã tÝnh chÊt céng dån
4. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch
DSTG
4.1. Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian
n

x i
x  ( x1  x2  ....  xn ) / n )  i 1
n
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005
q XK (MT) 4000 4300 4500 4900 5300
x1 x2 x3 x4 x5 ………… xn
q b×nh qu©n 4600
4.2. L­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi
4.2.1. LTGT§ liªn hoµn: i
 KN:?; CT: i =xi-xi-1

N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005


q XK (MT) 4000 4300 4500 4900 5300
x1 x2 x3 x4 x5 ………x n
L­ î ng t¨ ng gi¶m tuyÖt ®èi
LH = xi - xi-1 300 200 400 400
§ G = x i - x1 0 300 500 900 1300
BQ 325
LH =ti =xi/(xi-1 ) 1,075 1,047 1,089 1,082
4.3. Tèc ®é
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005
Khèi l­ î ng XK (MT) 4000 4300 4500 4900 5300
x1 x2 x3 x4 x5
Tèc ®é ph¸ t triÓn
LH =ti = xi/(xi-1) 1,075 1,047 1,089 1,082 TÝch
LH=§G
§ G =Ti =xi/(x1) 1,000 1,075 1,125 1,225 1,325
BQ t  n 1  ti 1,073

Tèc ®é t¨ ng gi¶m
LH =ti - 1 (ai) 0,075 0,047 0,089 0,082
§ G =Ti - 1 (Ai) 0,000 0,075 0,125 0,225 0,325
BQ 0,073
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005
Khèi l­ î ng XK (MT) 4000 4300 4500 4900 5300
x1 x2 x3 x4 x5 xn
…………

q 
 qi
4600
n
L­ î ng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi
LH  i  xi  xi 1 300 200 400 400
§G  i  xi  xi 1 0 300 500 900 1300 Tæng
 LH=§G
  i
; i : 2, n
BQ n 1 325
Tèc ®é ph¸ t triÓn
LH =ti = xi/(xi-1 ) 1,075 1,047 1,089 1,082 TÝch
§ G =Ti =x i/(x1) 1,000 1,075 1,125 1,225 1,325 LH=§G
BQ t n 1
t i 1,073
Tèc ®é t¨ng gi¶m
LH =ti - 1 (ai) 0,075 0,047 0,089 0,082
§ G =Ti - 1 (Ai) 0,000 0,075 0,125 0,225 0,325
BQ 0,073

a trÞtuyÖt ®èi cña 1% t¨ ng gi¶m 40 43 45 49
II. ChØ sè

1.KN: ChØ sè lµ sù so s¸nh gi÷a hai møc ®é


cña mét chØ tiªu nghiªn cøu thuéc hiÖn t­îng
nghiªn cøu
560
i pvang   1,12
VD: 500
2. Ph©n lo¹i chØ sè
2.1. C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh cña chØ

 ChØ sè c¸ thÓ/ Simple index
 KN:

 ýn:

 ChØ sè tæ
 KN

 ýn:

 ChØ sè chung
 KN

 YN
VD: ix, Ix
ix
ix

A1 B1 CS tæ
A2 B2
: :
CS chung
An Bm
2.2. C¨n cø vµo t¸c dông cña CS
 CS ph¸t triÓn/development index
 KN
Thêi gian ?
 YN
HT
Markets
 CS kh«ng gian

 CS nh©n tè
 CS thêi vô
3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh chØ sè
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu (1)
MÆt hµng p0 q0 p1 q1
A 200 2500 210 3000
B 300 5000 295 4000

3.1. CS c¸ thÓ
3.1.1. CS ph¸t triÓn
CT: x1
ix 
x0
p1 q1
ip  iq 
p0 q0

p1 q1 R1
i pq  iR 
p0 q0 R0

Kú gèc(0) Kú nghiª n cøu (1)


MÆt hµng p0 q0 p1 q1 ip iq ipq
A 200 2500 210 3000 1,05 1,20 1,26
B 300 5000 295 4000 0,98 0,80 0,79
3.1.2. CS c¸ thÓ kh«ng gian

 YN
xA
 CT i xA / B 
xB

 xA lµ møc ®é cña chØ tiªu x ë thÞ tr­êng


A
 xB lµ møc ®é cña chØ tiªu x ë thÞ tr­êng
B
3.1.3) CS c¸ thÓ kÕ ho¹ch

 NV kÕ ho¹ch: KÕ ho¹ch/Kú gèc


x KH
i xNV 
x0

 Hoµn thµnh kÕ ho¹ch: TH/KH


xTH x1
i xHT  ix 
x KH x0
3.2. ChØ sè chung
3.2.1. CS chung ph¸t triÓn

IP 
P1
? IP 
 p q
1
?
P0 p q
0

IP 
 pq
1 1
IP 
 pq
1 1
?
p q
0 1 p q
0 0
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu (1)
MÆt hµng p0 q0 p1 q1
A 200 2500 210 3000
B 300 5000 295 4000

 Thay sè liÖu:

IP 
 pq
1 1

210 * 3000  295 * 4000
 1,0056
p q
0 1
200 * 3000  300 * 4000
Kú gèc(0) Kú nghiª n cøu (1)
MÆt hµng p0 q0 p1 q1 ip iq ipq
A 200 2500 210 3000 1,05 1,20 1,26
B 300 5000 295 4000 0,98 0,80 0,79

Iq 
 q 1
p0

3000 * 200  4000 * 300
 0.9
q p
0 0
2500 * 200  5000 * 300

I Pq 
 pq 1 1

210 * 3000  295 * 4000
 0.91
p q 0 0 200 * 2500  300 * 5000

IR 
 Rq 1 1

 Rq 0 1
Ph­¬ng ph¸p luËn x©y dùng
chØ sè chung
1) Khi XDCS cña mét nh©n tè nµo ®ã th×
ph¶i ®­a c¸c nh©n tè cã liªn quan vµo
2) C¸c nh©n tè ®ã ph¶i cè ®Þnh - quyÒn sè
3) Khi XDCS cña nh©n tè chÊt l­îng, th×
quÒn sè cè ®Þnh ë kú 1
4) Khi XDCS cña nh©n tè sè l­îng, th× quÒn
sè cè ®Þnh ë kú 0
C¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt cña CS ph¸t
triÓn

ChØ sè b×nh qu©n ®iÒu hoµ


d1
p1 q1
   
IP 
p q
1 1

p q
1 1

p q
1 1

 p1 q1

 d1
 p 0 q1  p1q1 * p0  p1q1 * 1  p1q1 * 1  d1 * 1
p1 ip  p1q1 i p ip
ChØ sè b×nh qu©n céng gia
quyÒn

d0
q p q
 q 0 p0* 1  0 0 *i
 q p q  q 0 p *i  p q q  d *i
1 0 0 0 q 0 0 0 q
I     
q q p  q0 p  q0 p p q d
0 0 0 0 0 0 0

p q
0 0
C¸c CS chung cña c¸c chØ tiªu
kh¸c
3.2.2. CS chung kh«ng gian
3.2.3. CS chung kÕ ho¹ch
4. HÖ thèng chØ sè

4.1. KN
4.2. CÊu t¹o
4.3. Ph©n lo¹i hÖ thèng chØ sè

Lo¹i 1: HTCS kÕ ho¹ch

Lo¹i 2: HTCS ph¸t triÓn

Lo¹i 3: HTCS cña c¸c chØ tiªu cã liªn hÖ


4.4. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng
HTCS
 B­íc 1: X¸c ®Þnh mèi liªn hÖ
VD: PQ = P * Q
 B­íc 2: X©y dùng c¸c chØ sè

 B­íc 3: ThiÕt lËp ®¼ng thøc biÓu hiÖn mèi


quan hÖ gi÷a c¸c chØ sè
4.5. T¸c dông cña HTCS

 TÝnh to¸n chØ sè

 X©y dùng c«ng thøc chØ sè

 Ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè


5. Ph©n tÝch quan hÖ gi÷a c¸c
lo¹i gi¸ XNK
5.1. Trong tr­êng hîp xuÊt khÈu
a) Quan hÖ gi÷a P xuÊt víi Z
s¶n xuÊt
a1) §èi víi mét mÆt hµng
> 1 th× ? Cã s¶n xuÊt ®Ó
px
i px / zsx  xk?
z sx < 1 th× ?
= 1 th× ?
a2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng


> 1 th× ? Cã s¶n xuÊt ®Ó
p q x x xk?
I p x / zsx 
z q sx x
< 1 th× ?
= 1 th× ?
b) Quan hÖ gi÷a Px víi Zxk

 a1) §èi víi mét mÆt hµng


px >1 L·i, Cã SX ®Ó xk?
i p x / z xk  VD= 1,2
z xk <1
=1
Lç,
Hoµ

 a2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng



>1 L·i, Cã SX ®Ó xk?
p x qx VD= 1,2
I p x / z xk 
z xk q x
<1
=1
Lç,
Hoµ
c) Quan hÖ gi÷a Px víi P néi
®Þa
 c1) §èi víi mét mÆt hµng
>1 ?, Cã SX ®Ó xk?
px VD= 1,12
i px / pnd  <1 ?,
pnd =1 ?
c) Quan hÖ gi÷a Px víi P néi
®Þa

 c2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng

I p x / pnd 
 px qx >1 ?, Cã SX ®Ó xk?
VD= 1,2

 pnd q x <1
=1
?,
?,
d) Quan hÖ gi÷a Px víi P xuÊt
cña ®èi thñ
 d1) §èi víi mét mÆt hµng
px >1 ?, Cã SX ®Ó xk?
i px / pdt  <1 ?,
VD= 1,12

pdt =1 ?

 d2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng


>1 ?, Cã SX ®Ó xk?

I px / pdt 
 p q
x x VD= 1,2

p q
dt x
<1
=1
?,
?,
e) Quan hÖ gi÷a Px víi P b¸n
cña ng­êi nhËp khÈu
 e1) §èi víi mét mÆt hµng
px >1 ?, Cã SX ®Ó xk?

i px / pb  <1 ?,
VD= 1,12

pb =1 ?

 e2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng


>1 ?, Cã SX ®Ó xk?

I px / pb 
 p q
x x VD= 1,2

p q
b x
<1
=1
?,
?,
f) Quan hÖ gi÷a Px víi P quèc

 f1) §èi víi mét mÆt hµng
px >1 ?, Cã SX ®Ó xk?
i px / pqt  <1 ?,
VD= 1,12

p qt =1 ?

 f2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng


>1 ?, Cã SX ®Ó xk?

I p x / pqt 
 p qx x VD= 1,2

p q qt x
<1
=1
?,
?,
5.2. Trong tr­êng hîp nhËp
khÈu
a) Quan hÖ gi÷a P nhËp víi Z s¶n xuÊt

b) Quan hÖ gi÷a Pn víi P quèc tÕ

c) Quan hÖ gi÷a Pn víi P b¸n néi ®Þa

d) Quan hÖ gi÷a Pn víi Pn cña ®èi thñ

e) Quan hÖ gi÷a Pn víi Zxk cña ng­êi XK


a) Quan hÖ gi÷a P nhËp víi Z
s¶n xuÊt
 a1) §èi víi mét mÆt hµng
pn > 1 th× ? Cã s¶n xuÊt thay
i pn / zsx  thÕ NK?
z sx < 1 th× ?
= 1 th× ?
 a2) §èi víi nhiÒu mÆt hµng

I pn / zsx 
 p q n n
> 1 th× ? Cã s¶n xuÊt thay
thÕ NK?

z q
sx n
< 1 th× ?
= 1 th× ?
b) Quan hÖ gi÷a Pn víi P quèc tÕ

 b1) §èi víi mét mÆt hµng


pn >1 ?, ?
i pn / pqt  <1 ?,
VD= 1,12

p qt =1 ?

 b2) §èi víi nhiÒu mÆ hµng



>1 ?,?
pq
n n VD= 1,2
I pn / pqt 
p q
<1 ?,
qt n = 1 ?,
c) Quan hÖ gi÷a Pn víi P b¸n
néi ®Þa
 c1) §èi víi mét mÆt hµng
pn >1 ?, ?
i pn / pnd  <1 ?,
VD= 1,12

pnd =1 ?

 c2) §èi víi nhiÒu mÆ hµng

I pn / pnd 
 pq
n n
>1 ?, Cã SX ®Ó xk?
VD= 1,2

p q
nd n
<1
=1
?,
?,
d) Quan hÖ gi÷a Pn víi Pn cña
®èi thñ
 d1) §èi víi mét mÆt hµng
pn >1 ?, ?

i pn / pdt  <1 ?,
VD= 1,12

pdt =1 ?

 d2) §èi víi nhiÒu mÆ hµng

I pn / pdt 
 pq n n
>1 ?, ?
VD= 1,2

p q dt n
<1
=1
?,
?,
e) Quan hÖ gi÷a Pn víi Zxk cña
ng­êi XK
 e1) §èi víi mét mÆt hµng
pn >1 ?, ?

i pn / z x  <1 ?,
VD= 1,15

zx =1 ?

 e2) §èi víi nhiÒu mÆ hµng


>1 ?,?

I pn / z x 
 p q
n n VD= 1,2

z q
x n
<1
=1
?,
?,
Ch­¬ng IV

Thèng kª l­u chuyÓn hµng ho¸ vµ


dÞch vô XNK
 Yªu cÇu:
KÕt cÊu

 I) Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ nhiÖm vô cña TK


l­u chuyÓn
 II) Ph©n tÝch gi¸ trÞ XNK theo nh©n tè
I) Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ
nhiÖm vô cña TK l­u chuyÓn
 1) KN vµ ®Æc ®iÓm:
 1.1) L­u chuyÓn HH&DV nãi chung:
 L­u chuyÓn hµng ho¸ hoÆc dÞch vô lµ sự vận động của hµng
ho¸ hoÆc dÞch vô ®­îc tõ lÜnh vùc s¶n xuÊt sang lÜnh vùc tiªu
dïng thông qua hoạt động mua bán
 §Æc ®iÓm:
 §èi t­îng: Hµng ho¸ hoÆc dich vô

 Th«ng qua mua b¸n


1.2) LCHH DV xuÊt nhËp
khÈu
 LCHHDV xuÊt nhËp khÈu sự vận động của hµng ho¸
hoÆc dÞch vô ®­îc tõ ®¬n vÞ th­êng tró sang ®¬n vÞ
phi th­êng tró hoÆc ng­îc l¹i th«ng qua ho¹t ®éng XNK
 §Æc ®iÓm:
2) Ph©n lo¹i LCHHDV XuÊt
nhËp khÈu
 a) C¨n cø vµo ®èi t­îng cña l­u chuyÓn
 1) L­u chuyÓn hµng ho¸ XNK
 Hµng ho¸ mËu dÞch
 ChÝnh ng¹ch
 TiÓu ng¹ch
 LC hµng ho¸ phi mËu dÞch
 Quµ biÕu
 Hµng ho¸ viÖn trî
 Hµng ho¸ mang ra hoÆc vµo ®Êt n­íc
L­u chuyÓn dÞch vô XNK

 KN,CT,YN
 DÞch vô vô tµi chÝnh, tÝn dông quèc tÕ
 DÞch vô du lÞch, v¨n ho¸
 DÞch vô y tÕ
 DÞch vô gi¸o dôc
 DÞch vô giao th«ng liªn l¹c
 DÞch vô kh¸c
b) C¨n cø vµo nghiÖp vô XNK

 1) L­u chuyÓn HHDV xuÊt khÈu


 KN
 CT
 YN
 2) L­u chuyÓn HHDV nhËp khÈu
 KN
 CT
 YN
c) C¨n cø vµo tÝnh thùc hiÖn
cña l­u chuyÓn

 1) LC kÝ kÕt
KN
M KK  PKK *Q KK

1 mÆt hµng
 CT:

NhiÒu mÆt hµng

 YN  M KK   PKK *Q KK
2) LC thùc hiÖn

 KN
 CT:
1 mÆt hµng M TH  PTH *Q TH
NhiÒu mÆt hµng
 M TH   PTH *Q TH
 YN
3) LC thanh to¸n

KN
M TT  PTT *Q TT

 CT:

 M TT   PTT *Q TT
 YN
3) NhiÖm vô cña Tk l­u chuyÓn

 Ghi chÐp, tÝnh to¸n vµ l­u gi÷ c¸c th«ng tin


vÒ LC
 Ph©n tÝch gi¸ trÞ XNK:
 1) Theo nh©n tè
 2) VÒ mÆt c¬ cÊu
 3) Qua thêi gian
 4) Theo qui luËt/ M« h×nh ho¸
 5) Theo thêi vô
3) NhiÖm vô cña Tk l­u chuyÓn
(Cont.)

 6) Theo kÕ ho¹ch
 7) Theo c¸c cam kÕt quèc tÕ
 8) Dù ®o¸n gi¸ trÞ XNK
 9) Nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a XNK
 10) Thèng kª vÒ dù tr÷
 11)C¸c vÊn ®Ò kh¸c
II) Ph©n tÝch gi¸ trÞ XNK
theo nh©n tè
 Thùc chÊt cña ph©n tÝch nh©n tè?

HT-QT KT-XH
Factors?
1) Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch liªn hoµn
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 MH A:
P: Gi¸ mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho gi¸ trÞ xk
MH A t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000 $ øng víi
75000
 0.0536  5.36%
200 * 7000

MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:
75000
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%) lµm cho gi¸
trÞ xk MH A t¨ng: (7500-7000)* 200 = 100 000 $
øng víi 100000
 0.0714  7.14%
200 * 7000
MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:

100000
 0.05  5%
200 * 7000  300 * 2000
B¶ng tæng hîp

Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)


GT(q)  (q1  q0 ) * p 0
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500 GT( P)  ( p1  p0 ) *q1
B 300 2000 295 2500
GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
 GT ( p ) % Tí i tæng GT  GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75.000 5,36 3,75 100.000 7,14 5,00
B -12.500 -2,08 -0,63 150.000 25,00 7,50
DN 62.500 3,13 250.000 12,50
KÕt luËn
GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
MH  GT ( p ) % Tí i tæng GT  GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75.000 5,36 3,75 100.000 7,14 5,00
B -12.500 -2,08 -0,63 150.000 25,00 7,50
DN 62.500 3,13 250.000 12,50 312.500
15,63
 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp t¨ng
 312 500$ = 62 500 + 250 000$ øng víi
 15.63 % = 3.13% + 12.5 %
 Trong ®ã gi¸ Xk c¸c mÆt hµng t¨ng ( ) lµm cho gi¸ trÞ

XK t¨ng 62 500$ øng víi 3,13%


 L­îng XK c¸c mÆt hµng t¨ng lµm cho gi¸ trÞ XK DN

t¨ng 250 000$ øng víi 12,5%


CT

GT( P ) GT( P )
GT( P )  ( p1  p0 ) *q1  ;
p 0 q0  p 0 q0

GT( q ) GT( q )
GT( q )  ( q1  q0 ) * p 0  ;
p 0 q0  p 0 q0

GT( pq )  GT( p )  GT( q )


Nguyªn t¾c cña pp liªn hoµn
 1) Khi x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña mét nh©n tè
nµo ®ã th× ph¶i ®­a c¸c nh©n tè cã liªn quan
vµo
 2) C¸c nh©n tè ®ã ph¶i cè ®Þnh - quyÒn sè
 3) Khi x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña nh©n tè chÊt
l­îng, th× quÒn sè cè ®Þnh ë kú 1
 4) Khi x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña nh©n tè sè l­
îng, th× quÒn sè cè ®Þnh ë kú 0
2) Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch biÕn
®éng riªng biÖt
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 MH A:
P: Gi¸ mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho gi¸ trÞ xk
MH A t¨ng: (210-200)* 7000 = 70 000 $ øng víi
70000
 0.05  5%
200 * 7000
MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:
70000
 0.036%
200 * 7000  300 * 2000
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%) lµm cho gi¸ trÞ xk
MH A t¨ng: (7500-7000)* 200 = 100 000 $
øng víi
100000
 0.0714  7.14%
200 * 7000

MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:


100000
 0.05  5%
200 * 7000  300 * 2000
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 pxq: Sù cïng biÕn ®éng vµ t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a gi¸ vµ l­îng
lµm cho gi¸ trÞ XK mÆt hµng A t¨ng :
GT( pxq )  ( p1q1  p0 q0 )  GT( p*)  GT( q )
 ( p1  p0 ) * ( q1  q0 )

(7500 * 210 - 200 * 7000) - 70 000 -100 000 = 50 000 $


øng víi

MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:


Tæng hîp

GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q) GT t¨ ng (pxq)


MH GT ( p*) % Tí i tæng GT  GT ( q ) % Tí i tæng GT GT (pxq) % Tí i tæng GT
A 70.000 5,00 3,50 100.000 7,14 5,00 5000 0,36 0,2500
B -10.000 -1,67 -0,50 150.000 25,00 7,50 -2500 -0,42 -0,1250
CT
GT( P*) GT( P *)
GT( P *)  ( p1  p0 ) *q 0  ;
p 0 q0  p 0 q0

GT( q ) GT( q )
GT( q )  ( q1  q0 ) * p 0  ;
p 0 q0  p 0 q0

GT( pxq )  ( p1  p0 ) * ( q1  q0 )

GT( pq )  GT( p*)  GT( q )  GT( pxq )


Nguyªn t¾c cña pp riªng biÖt

 1) Khi x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña mét nh©n tè


nµo ®ã th× ph¶i ®­a c¸c nh©n tè cã liªn
quan vµo
 2) C¸c nh©n tè ®ã ph¶i cè ®Þnh - quyÒn

 3) QuyÒn sè ®Òu ®­îc cè ®Þnh ë kú gèc
3) Ph©n tÝch biÕn ®éng cña p,q, r
tíi GT xnk
Kú gè c (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµngP0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 r0 =15 000; r1 = 15 500


 MH A:
P: Gi¸ mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho gi¸ trÞ xk MH
A t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000 $
r0
75 000 $ x
r1
3) Ph©n tÝch biÕn ®éng cña
p,q, r tíi GT xnk
 MH A:
P MH A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho gi¸ trÞ xk MH A t¨ng:
(210-200)* 7500*15000 = 75 000 *15000 = 1 125 000
000 VND GT( P )  ( p1  p0 ) *q1 r0
 øng víi
75000 * 15000 ( p1  p0 ) *q1 r0
 0.0536  5.36%
200 * 7000 * 15000 p 0 q0 r0
MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:

75000 GT( P )
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
 p 0 q0 r0
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%) lµm cho gi¸ trÞ xk
MH A t¨ng: (7500-7000)* 200*15000 = 100 000 $ *15000
=1 500 000 000 VND
øng víi 100000 * 15000
 0.0714  7.14%
200 * 7000 * 15000

MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:

100000 * 15000
 0.05  5%
( 200 * 7000  300 * 2000) * 15000
GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q) GT t¨ ng (r)
MH  GT ( p ) % Tí i tæng GT  GT ( q ) % Tí i tæng GT  GT ( r ) % Tí i tæng GT
A 1.125.000.000 5,36 3,75 1.500.000.000 7,14 5,00 787.500.000 3,75 2,63
B -187.500.000 -2,08 -0,63 2.250.000.000 25,00 7,50 368.750.000 4,10 1,23
DN 937.500.000 3,13 3.750.000.000 12,50 1.156.250.000 3,85

5.843.750.000 19,48

 r?
Tû gi¸ t¨ng 500 ®/1$ lµm cho GT xk mÆt hµng A
t¨ng:(15 500-15 000)*210*7500 =787 500 000
VND
øng víi

MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:


KÕt luËn

GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q) GT t¨ ng (r)


MH  GT ( p ) %
TGT  GT (q) %
T GT  GT (r) %
T GT
A 1.125.000.000 3,75 1.500.000.000 5,00 787.500.000 2,63
B -187.500.000 -0,63 2.250.000.000 7,50 368.750.000 1,23
DN 937.500.000 3,13 3.750.000.000 12,50 1.156.250.000 3,85

Tæng GT t¨ ng: 5.843.750.000 19,48

GT( p)   GT ( q )   GT ( r )

937.500.000 3.750.000.000 1.156.250.000

3,13 12,50 3,85


CT
GT( P ) GT( P )
GT( P )  ( p1  p0 ) *q1 r0  ;
p 0 q0 r0  p 0 q0 r0

GT( q ) GT( q )
GT( q )  ( q1  q0 ) * p 0 r0  ;
p 0 q0 r0  p 0 q0 r0

GT( r ) GT( r )
GT( r )  ( r1  r0 ) * p1 q1  ;
p 0 q0 r0  p 0 q0 r0

GT( pq )  GT( p )  GT( q )  GT( r )


III) Ph©n tÝch c¬ cÊu gi¸ trÞ
XNK
 1) Thùc chÊt vµ c¸c gi¸c ®é
2)§¸nh gi¸ c¬ cÊu GTxk theo
MH GTxk(1000$)
MH Kú gèc (0) Kú N/C(1)

A 200 300
B 400 900
C 1,000 850
D 400 600
DN 2,000 2,650

GTxk(1000$) Tû trong GTxk (%)


MH Kú gèc (0) Kú N/C(1) 0 1

A 200 300 10,00 11,32


B 400 900 20,00 33,96
C 1.000 850 50,00 32,08
D 400 600 20,00 22,64
DN 2.000 2.650 100,00 100,00
2)§¸nh gi¸ c¬ cÊu GTxk theo
MH
 §¸nh gi¸ t×nh h×nh thay ®æi c¬ cÊu
 X¸c ®Þnh nguyªn nh©n, ­u nh­îc ®iÓm,
thuËn lîi, khã kh¨n
 Gi¶i ph¸p
 CY: trong tr­êng hîp cã nhiÒu thÞ tr­êng
3)§¸nh gi¸ c¬ cÊu GTxk theo
thÞ tr­êng

GTxk(1000$) Tû trong GTxk (%)


ThÞtr­ êng Kú gèc (0) Kú N/C(1) 0 1
A1
A2
A3
:
Ak
:

An
DN
3)§¸nh gi¸ c¬ cÊu GTxk theo
thÞ tr­êng
 §¸nh gi¸ t×nh h×nh thay ®æi c¬ cÊu
 X¸c ®Þnh nguyªn nh©n, ­u nh­îc ®iÓm,
thuËn lîi, khã kh¨n
 Gi¶i ph¸p
 CY: trong tr­êng hîp cã nhiÒu thÞ tr­êng
IV) Ph©n tÝch sù biÕn ®éng
cña GTxk qua c¸c n¨m

1)Môc ®Ých:
Nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ xu h­íng ph¸t triÓn cña:
- Ho¹t ®éng xk
- Ho¹t ®éng nk
­u, nh­îc ®iÓm, nguyªn nh©n, tiªm tµng vµ c¬ héi?

2)Ph­¬ng ph¸p: pp d·y sè thêi gian


2)Ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian
 i  xi  xi 1
LH 300 200 400 400
 i  xi  xi 1
§G 0 300 500 900 1300

 
 i
; i : 2, n
BQ n 1 325
LH =ti = xi/(xi-1 ) 1,075 1,047 1,089 1,082
§ G =Ti =xi/(x1 ) 1,000 1,075 1,125 1,225 1,325
BQ t n 1
t i 1,073
LH =ti - 1 (ai) 0,075 0,047 0,089 0,082
§ G =Ti - 1 (Ai) 0,000 0,075 0,125 0,225 0,325
BQ 0,073
GT 1% t¨ ng gi¶m 40 43 45 49
V. Nghiªn cøu biÕn ®éng thêi
vô trong ho¹t ®éng XNK

1. KN
2. Nguyªn nh©n cña biÕn ®éng thêi vô
3. ­u nh­îc ®iÓm
4. Ph­¬ng ph¸p chØ sè thêi vô
2. Nguyªn nh©n cña biÕn
®éng thêi vô
 §iÒu kiÖn tù nhiªn
 TÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm ph¸t sinh ph¸t triÓn
cña ®éng thùc vËt
 ThÞ hiÕu cña con ng­êi
 Sù liªn hÖ gi÷a c¸c hiÖn t­îng qu¸ tr×nh kinh
tÕ XH
3. ¦u nh­îc ®iÓm

 ¦u

 Nh­îc
4. Ph­¬ng ph¸p chØ sè thêi

III 1050 950 1000 1000 200
IV 370 420 410 400 80
BQ 507,5 490 502,5 500 100
y ij
§å thÞ
ijy
390 400 80
Itv(i) (%)
1000 1000 200
410 400 80
250
250502.5 500 100
200
200 200
200
150
150
100
100 80
80 80
80
50
50 40
40
0
0
II II
II III
III IV
VI. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc
hiÖn kÕ ho¹ch GT XNK
 T¹i sao ph¶i ®¸nh gi¸?
 C¸c gi¸c ®é ph¶i ®¸nh gi¸ lµ g×?
 Môc tiªu cña viÖc ®¸nh gi¸?
 C¸c b­íc cña viÖc ®¸nh gi¸?
VI. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc
hiÖn kÕ ho¹ch GT XNK

1. C¸c gi¸c ®é ®¸nh gi¸:


 Theo mÆt hµng/ nhãm MH

 Theo thÞ tr­êng

 Theo “®¬n vÞ cÊu thµnh”

 Theo c¸c gi¸c ®é kh¸c

 Theo nh©n tè
2. §¸nh gi¸ theo MH/ nhãm MH

2.1. Môc tiªu


- Thùc tr¹ng thùc hiÖn kÕ ho¹ch?
- Nguyªn nh©n, tiÒm tµng?
2. §¸nh gi¸ theo MH/ nhãm MH

2.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc


B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn thµnh kÕ
ho¹ch
B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn
nh©n, tiÒm tµng, thuËn lîi khã kh¨n,
c¬ héi vµ th¸ch thøc
B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p vµ c¸c quyÕt
®Þnh
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
MH GTk(1,000$)
Ai KH TH

A1 200 210
A2 300 400
A3 650 560
A4 400 330
A5 450 650

DN 2000 2150
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
MH GTk(1,000$) Tr×nh ®é THKH AH tí i tæng GT TH
Ai KH TH %HTKH=TH/KH TH-KH (1,000$) (TH-KH)/TængGT

A1 200 210 105,00 10 0,50


A2 300 400 133,33 100 5,00
A3 650 560 86,15 -90 -4,50
A4 400 330 82,50 -70 -3,50
A5 450 650 144,44 200 10,00

DN 2000 2150 107,50 150 7,50


B2: X¸c ®Þnh nguyªn nh©n, c¬
héi, tiÒm tµng vµ th¸ch thøc

Marketing
4P HR
B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p vµ c¸c
quyÕt ®Þnh

 .?
 .?
3. §¸nh gi¸ theo thÞ tr­êng
3.1. NhiÖm vô?
3.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
 B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn thµnh kÕ
ho¹ch
 B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn

nh©n, tiÒm tµng, thuËn lîi khã kh¨n, c¬ héi


vµ th¸ch thøc
 B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt ®Þnh
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
MH GTk(1,000$)
Ai KH TH

A1 200 210
A2 300 400
A3 650 560
A4 400 330
A5 450 650

DN 2000 2150
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thanh kÕ ho¹ch (tiÕp)
MH GTk(1,000$) Tr×nh ®é THKH AH tí i tæng GT TH
Ai KH TH %HTKH=TH/KH TH-KH (1,000$) (TH-KH)/TængGT (%

A1 200 210 105,00 10 0,50


A2 300 400 133,33 100 5,00
A3 650 560 86,15 -90 -4,50
A4 400 330 82,50 -70 -3,50
A5 450 650 144,44 200 10,00

DN 2000 2150 107,50 150 7,50


4. §¸nh gi¸ theo “§¬n vÞ cÊu
thµnh”
 “§¬n vÞ cÊu thµnh”?
4.1. NhiÖm vô
4.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
 B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch
 B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn
nh©n, tiÒm tµng, thuËn lîi khã kh¨n, c¬ héi
vµ th¸ch thøc
 B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt ®Þnh
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
MH GTk(1,000$)
Ai KH TH

A1 200 210
A2 300 400
A3 650 560
A4 400 330
A5 450 650

DN 2000 2150
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
MH GTk(1,000$) Tr×nh ®é THKH AH tí i tæng GT TH
Ai KH TH %HTKH=TH/KH TH-KH (1,000$) (TH-KH)/TængGT

A1 200 210 105,00 10 0,50


A2 300 400 133,33 100 5,00
A3 650 560 86,15 -90 -4,50
A4 400 330 82,50 -70 -3,50
A5 450 650 144,44 200 10,00

DN 2000 2150 107,50 150 7,50


5. §¸nh gi¸THTHKH theo c¸c
gi¸c ®é kh¸c

- Theo lÜnh vùc


6. §¸nh gi¸ THTHKH theo
nh©n tè

6.1. Thùc chÊt:

6.2. Ph­¬ng ph¸p: PP ph©n tÝch liªn hoµn


6.2.1 THTHKH p,q
KH TH
MÆt hµng PKH ($/MT) qKH (MT) PTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 MH A:P: Gi¸ TH mÆt hµng A v­ît so víi KH 10$/MT


(5%) lµm cho GTxk TH MH A v­ît: (210-200)* 7500 =
75 000 $
 øng víi 75000
 0.0536  5.36%
200 * 7000
MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK TH v­ît:
75000
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
KH TH
MÆt hµng PKH ($/MT) qKH (MT) PTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 q: L­îng TH mÆt hµng A v­ît 500MT (?%)
lµm cho GTxk TH MH A v­ît:
(7500-7000)* 200 = 100 000 $
 øng víi
100000
 0.0714  7.14%
200 * 7000
 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng GTxk TH v­ît:

100000
 0.05  5%
200 * 7000  300 * 2000
B¶ng tæng hîp

GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
MH  GT ( p ) % Tí i tæng GT GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75.000 5,36 3,75 100.000 7,14 5,00
B -12.500 -2,08 -0,63 150.000 25,00 7,50
DN 62.500 3,13 250.000 12,50 312.500
15,63
KÕt luËn
GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
MH  GT ( p ) % Tí i tæng GT GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75.000 5,36 3,75 100.000 7,14 5,00
B -12.500 -2,08 -0,63 150.000 25,00 7,50
DN 62.500 3,13 250.000 12,50 312.500
15,63

 GTxk TH cña doanh nghiÖp v­ît KH:


 312 500$ = 62 500 + 250 000$ øng víi
 15.63 % = 3.13% + 12.5 %
 Trong ®ã gi¸ Xk c¸c mÆt hµng t¨ng ( ) lµm
cho GTxk v­ît 62 500$ øng víi 3,13%
 L­îng XK c¸c mÆt hµng v­ît KH lµm cho gi¸ trÞ
XK DN v­ît KH 250 000$ øng víi 12,5%
CT
GT( P ) GT( P )
GT( P )  ( pTH  p KH ) *q TH  ;
p KH q KH  p KH q KH

GT( q ) GT( q )
GT( q )  (qTH  q KH ) * p KH  ;
p KH q KH  p KH q KH

GT( pq )  GT( p )  GT( q )


6.2.2. §¸nh gi¸ ¶nh h­ëng
THTHKH cña p,q, r tíi GT xnk
KH TH
MÆt hµng PKH ($/MT) qKH (MT) PTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 rDT =15 000; rTT = 15 500
 MH A:
 P: Gi¸ mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho
gi¸ trÞ xk MH A t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000
$
r0
 75 000 $ x
ra1
6.2.3. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña
p,q, r tíi GT xnk
 MH A:
 P MH A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho gi¸ trÞ xk

MH A t¨ng:
(210-200)* 7500*15000 = 75 000 *15000 =
 øng víi 75000 *15000
 0.0536  5.36%
200 * 7000 *15000
 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:
75000
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
KH TH
MÆt hµng PKH ($/MT) qKH (MT) PTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 q: L­îng
mÆt hµng A t¨ng
500MT (?%) lµm cho gi¸
trÞ xk MH A t¨ng:
 (7500-7000)* 200*15000
= 100 000 $ *15000 =
 øng víi 100000 * 15000
 0.0714  7.14%
200 * 7000 * 15000
 MÆt kh¸c nã lµm cho
tæng gi¸ trÞ XK t¨ng: 100000 * 15000
 0.05  5%
( 200 * 7000  300 * 2000) * 15000
KH TH
MÆt hµng PKH ($/MT) qKH (MT) PTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 r? P fixed?
 q fixed?
Tû gi¸ t¨ng 500 ®/1$ lµm
cho GT xk mÆt hµng A
t¨ng:(15 500-15
000)*210*7500 =787 500
000 VND
 øng víi
 MÆt kh¸c nã lµm cho
tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:
B¶ng tæng hîp

GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
MH  GT ( p)
% Tí i tæng GT  GT (q)
% Tí i tæng GT
A 1,125,000,000 5.36 3.75 1,500,000,000 7.14 5.00
B -187,500,000 -2.08 -0.63 2,250,000,000 25.00 7.50
DN 937,500,000 3.13 3,750,000,000 12.50
CT
GT( P ) GT( P )
GT( P )  ( pTH  p KH ) *q TH rDT  ;
p KH q KH rDT  p KH qKH rKH

GT( q ) GT( q )
GT( q )  (qTH  q KH ) * p KH rDT  ;
p KH q KH rDT  p KH q KH rKH

GT( r ) GT( r )
GT( r )  (rTT  rDT ) * p TH qTH  ;
p KH qKH rDT p KH q KH rDT

GT( pq )  GT( p )  GT( q )  GT( r )


VII. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc
hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ
1. NhiÖm vô vµ c¸c gi¸c ®é ®¸nh gi¸:
C¸c gi¸c ®é ®¸nh gi¸
 Theo mÆt hµng/ nhãm MH
 Theo thÞ tr­êng
 Theo “®¬n vÞ cÊu thµnh”
 Theo ®èi t¸c
 §¸nh gi¸ tæng hîp
 C¸c gi¸c ®é kh¸c
2. §¸nh gi¸ theo MH/ nhãm MH

2.1. NhiÖm vô
2.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
•B1: X¸c ®Þnh tr×nh thùc hiÖn
•B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn
nh©n, tiÒm tµng, thuËn läi khã kh¨n, c¬
héi vµ th¸ch thøc
•B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt
®Þnh
3. §¸nh gi¸ theo thÞ tr­êng
3.1. NhiÖm vô
3.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
•B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é thùc hiÖn
•B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn
nh©n, tiÒm tµng, thuËn läi khã kh¨n, c¬ héi
vµ th¸ch thøc
•B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt ®Þnh
4.§¸nh gi¸ theo “§¬n vÞ cÊu thµnh”
4.1. NhiÖm vô
4.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
• B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn thanh kÕ
ho¹ch
•B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn
nh©n, tiÒm tµng, thuËn läi khã kh¨n, c¬
héi vµ th¸ch thøc
•B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt
®Þnh
5. §¸nh gi¸ theo ®èi t¸c
5.1. NhiÖm vô
5.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
•B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn thanh kÕ
ho¹ch

•B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm, nguyªn


nh©n, tiÒm tµng, thuËn läi khã kh¨n, c¬
héi vµ th¸ch thøc
•B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt ®Þnh
7. §¸nh gi¸ THTH theo nh©n tè
7.1. Thùc chÊt:

7.2. Ph­¬ng ph¸p: PP ph©n tÝch liªn


hoµn
KÕt luËn
 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp t¨ng
 312 500$ = 62 500 + 250 000$ øng víi
 15.63 % = 3.13% + 12.5 %
 Trong ®ã gi¸ Xk c¸c mÆt hµng t¨ng ( ) lµm
cho gi¸ trÞ XK t¨ng 62 500$ øng víi 3,13%
 L­îng XK c¸c mÆt hµng t¨ng lµm cho gi¸ trÞ
XK DN t¨ng 250 000$ øng víi 12,5%
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%) lµm


cho gi¸ trÞ xk MH A t¨ng:
(7500-7000)* 200 = 100 000 $
 øng víi 100000
 0.0714  7.14%
200 * 7000

 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:


100000
 0.05  5%
200 * 7000  300 * 2000
6.1. THTH p,q
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng P0 ($/MT) q0 (MT) P1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 MH A:
 P: Gi¸ mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho gi¸ trÞ xk
MH A t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000 $ øng víi
 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:
75000
 0.0536  5.36%
200 * 7000
75000
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
KÕt luËn
 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp t¨ng
 312 500$ = 62 500 + 250 000$ øng víi
 15.63 % = 3.13% + 12.5 %
 Trong ®ã gi¸ Xk c¸c mÆt hµng t¨ng ( ) lµm cho
gi¸ trÞ XK t¨ng 62 500$ øng víi 3,13%
 L­îng XK c¸c mÆt hµng t¨ng lµm cho gi¸ trÞ
XK DN t¨ng 250 000$ øng víi 12,5%
VIII. M« h×nh ho¸ xu h­íng ph¸t
triÓn cña GTXNK

 1.C¸c lo¹i liªn hÖ


 2. Thùc chÊt vµ ý nghÜa
 3. Ph­¬ng ph¸p
1. Liªn hÖ hµm sè vµ liªn hÖ t­
¬ng quan

 Liªn hÖ hµm sè

 Liªn hÖ t­¬ng quan


2. Thùc chÊt vµ ý
nghÜa
 Thùc chÊt cña viÖc m« h×nh ho¸
 X¸c ®Þnh m« h×nh/ hµm sè cña c¸c liªn
hÖ t­¬ng quan
 VD
 M« h×nh ho¸ GT xnk lµ viÖc x¸c
®Þnh m« h×nh/ hµm sè biÓu hiÖn
quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè víi GT xnk
C¸c nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng
tíi GT xnk
 Chi phÝ xuÊt khÈu/nhËp khÈu
 Khèi l­îng XK/NK
 Thêi gian
ý nghÜa
 X¸c ®Þnh hµm biÓu hiÖn quan hÖ t­
¬ng quan gi÷ c¸c nh©n tè
 L­îng ho¸ ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè
nguyªn nh©n tíi GTxnk
 Lµ c¬ së cho dù ®o¸n, lùu chän ph­¬ng
¸n tèi ­u
3. Ph­¬ng ph¸p håi qui t­¬ng
quan/m« h×nh ho¸
 B1: X¸c ®Þnh d¹ng cña m« h×nh
 NhiÖm vô:

X¸c ®Þnh h×nh thøc cña m« h×nh
 TuyÕn tÝnh?
 Phi tuyÕn tÝnh?

X¸c ®Þnh tÝnh chÊt
 ThuËn
 NghÞch?
 PP:

C¨n cø vµo ph©n tÝch lý thuyÕt

Dùa vµo ®å thÞ / ®­êng håi qui thùc
nghiÖm
B­íc 2. X¸c ®Þnh ph­¬ng tr×nh
håi qui
Gi¸ trÞ
thê i gian XK 30
N¨ m t G (tr$) 25
1991 1 3
1993 3 12 20
1994 4 9
15
1995 5 16
1997 7 12 10
1998 8 21
1999 9 21 5
2000 10 24
0
2001 11 19
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2002 12 27
?
Gi¸ trÞ
thê i gian XK 30
N¨ m t G (tr$) HQ thùc nghiÖm
25
1991 1 3
1993 3 12 20
1994 4 9
15 HQ lý
1995 5 16
1997 7 12 10 thuyÕt
1998 8 21
1999 9 21 5
2000 10 24 0
2001 11 19
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2002 12 27
X¸c ®Þnh c¸c tham

S  ( y  y ü
2
)  min
 y   a   bx
 xy   xa   xbx

 y  na  b  x
 xy  a  x   bx 2

 Thay sè liÖu vµo ta cã:


 164 = 10a + 70b
 1 369 = 70a + 610b
 Gi¶i ta cã:
 a = 3,52 vµ b = 1,84
 VËy pt hèi qui lµ:
y x  3,52  1,84 x
D¹ng parabol
y x  a  bx  cx 2

 §Ó x¸c ®Þnh c¸c tham sè a,b,c ta gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh sau:

 y   a   bx   cx 2

 yx   ax   bx   cx 2 3

 y x   ax   bx   cx
2 2 3 4
D¹ng hypebol
b
yx  a 
x
 §Ó x¸c ®Þnh c¸c a, b ta gi¶i
hÖ pt:
1
 y  na  b 
x
y 1
 x
 na  b  2
x
B­íc 3. §¸nh gi¸ tr×nh ®é
chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ
 §èi víi mèi t­¬ng quan tuyÕn tÝnh:
 HÖ sè t­¬ng quan

r
 ( x  x).( y  y )
 ( x  x) .( y  y )
2 2

1  r  1
r?
 Khi r=1 hoÆc -1 th× gi÷a x vµ y cã liªn hÖ hµm sè
 Khi r cµng gÇn 1 hoÆc -1 th× liªn hÖ cµng chÆt chÏ
 Khi r = 0 kh«ng cã liªn hÖ:
 r > 0 th× hÖ thuËn
 r < 0 th× liªn hÖ nghÞch
 Thay sè liÖu ta cã:
 r = 0,909
§èi víi liªn hÖ phi tuyÕn tÝnh
 Tû sè t­¬ng quan ( ,
ªta)

 1
 (y  y )x
2

 ( y  y) 2

0  1
IX. Dù ®o¸n GT xnk
1.KN vµ ý nghÜa

2. C¸c ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n


1. KN vµ ý nghÜa
 KN: Dù ®o¸n trong thèng kª lµ
viÖc tÝnh to¸n tr­íc møc ®é t­¬ng
cña hiªn t­îng KH-XH

 YN:
2. C¸c ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n
2.1. PP dùa vµo l­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi
b×nh qu©n
• §iÒu kiÖn:
• GTxnk hµng n¨m t¨ng/gi¶m cïng chiÒu
vµ xÊp xØ nhau
• Nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n quyÕt ®Þnh
xu h­íng biÕn ®éng cña GTxnk c¬ b¶n
kh«ng thay ®æi
M« h×nh
 GT(n+L) = GTn +  *L
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005
GTxk(1 000$) 4000 4300 4640 4950 5300

N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007


GTxk(1 000$) 4000 4300 4640 4950 5300 5625 5950
 i  xi  xi 1 300 340 310 350


  i
; i : 2, n
n 1 325
2.2. PP dùa vµo tèc ®é ph¸t triÓn
b×nh qu©n
§iÒu kiÖn:
 GTxnk hµng n¨m cã tèc ®é ph¸t triÓn

cïng chiÒu vµ xÊp xØ nhau


 Nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n quyÕt

®Þnh xu h­íng biÕn ®éng cña GTxnk


c¬ b¶n kh«ng thay ®æi
M« h×nh
GT(n+L) = GTn * L

N¨m 1998 1999 2000 2001 2002 t


GTxk(1 000$) 4000 4300 4640 4950 5300
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
GT xk(1000$) 4000 4300 4640 4950 5300 5686,3 6100,8
Tèc ®é ph¸ t triÓn
ti = xi/(xi-1 ) 1,075 1,079 1,067 1,071

t  n 1  ti
1,073
2.3. Ngo¹i suy hµm xu thÕ
2.1. Ph©n tÝch c¬ cÊu chÊt l­îng
 B­íc 1. X¸c ®Þnh tû träng tõng lo¹i cña hµng
ho¸/sp q
Ti  i

q i

 ë ®©y:
 Ti lµ tû träng hµng ho¸ lo¹i i
 qi lµ
X. Thèng kª chÊt l­îng hµng
ho¸
1. Vai trß cña chÊt l­îng hµng ho¸
2. Ph­¬ng ph¸p thèng kª chÊt l­îng
2.1. Ph©n tÝch c¬ cÊu chÊt l­îng
c

2.2. Ph©n tÝch hÖ sè phÈm cÊp (Hc)


2.3. Ph©n tÝch chÊt l­îng th«ng qua gi¸
b×nh qu©n
2.4.Ph©n tÝch chÊt l­îng th«ng qua
chØ sè chÊt l­îng tæng hîp
2.1. Ph©n tÝch c¬ cÊu chÊt l­îng
 B­íc 2. §¸nh gi¸

Khèi l­ î ng (qi) Tû träng


Lo¹ i hµng 0 1 0 1
1 180 190 90 81
2 15 25 8 11
3 5 20 3 9
200 235 100 100
2.2. Ph©n tÝch hÖ sè phÈm cÊp
 B­íc 1: TÝnh phÈm H
cÊp
c b×nh qu©n

c 
c q i i

q i

 B­íc 2. TÝnh chØ sè phÈm cÊp


c q 1 1

Hc 
c1

q 1

c0 c q 0 0

q 0
c q
1 1

c1 q
Hc 
c0

c q
0
1

0
Hc
q 0
 NÕu

H c  1  ??
B­íc 3. Ph©n tÝch biÕn ®éng
cña phÈm cÊp theo nh©n tè
c q 1 1 c q
1 1 c q 0 1

Hc 
c1

q 1

q 1
X
q 1

c0 c q 0 0 c q
0 1 c q 0 0

q 0 q 1 q 0

 Quan hÖ sè tuyÖt ®èi

c q  c q  (c q  c q )  (c q  c q )
1 1 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0

q q q q q q
1 0 1 1 1 0
B­íc 3. Ph©n tÝch biÕn ®éng
cña phÈm cÊp theo nh©n tè

 Quan hÖ sè t­¬ng ®èi

c q  c q c q  c q c q  c q
1 1 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0

q q  q q  q q
1 0 1 1 1 0

c q 0 0 c q c q
0 0 0 0

q 0 q q
0 0
NhiÒu mÆt hµng
Hc 
 q p i i

q p i 1

 ë ®©y:
 Hc lµ hÖ sè chÊt l­îng
 qi lµ khèi l­îng tõng lo¹i hµng chÊt l­îng i
 pi gi¸ lo¹i i
 p1 gi¸ lo¹i 1
H c (1)
IH 
H c ( 0)
 NÕu

I H  1  ???
VD
MÆt hµng
vµ phÈm Khèi l­ î ng KH TH
cÊp P ($/T) KH TH piqi p1qi piqi p1qi
1 70 400 440 28000 30800 30800 30800
2 50 20 50 1000 3500 2500 3500
MHB
1 40 300 400 12000 16000 16000 16000
2 30 100 50 3000 2000 1500 2000
44000 52300 50800 52300

Hc 0.8413 0.971319

IHc 1.15
Ch­¬ng V. Thèng kª chi phÝ
vµ lîi nhuËn

 Yªu cÇu:
KÕt cÊu

I.Thèng kª chi phÝ

II. Thèng kª lîi nhuËn


I. Thèng kª chi phÝ

1. KN vµ ph©n lo¹i
2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña chi phÝ
3. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ thµnh
1. KN vµ ph©n lo¹i chi phÝ vµ
gi¸ thµnh
1.1.KN
1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ
a) C¨n cø theo kho¶n môc
• Chi phÝ trùc tiÕp

• Chi phÝ gi¸n tiÕp


Chi phÝ trùc tiÕp
 C¸c kho¶n chi phÝ cã tÝnh chÊt lµ tiÒn l­
¬ng
 Nguyªn vËt liÖu
 KhÊu hao TSC§
 Chi phÝ söa ch÷a
 Chi phÝ trùc tiÕp kh¸c
Chi phÝ gi¸n tiÕp
 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh chung
 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
b. C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña chi phÝ
 Chi phÝ bÊt biÕn

 Chi phÝ kh¶ biÕn


c. C¨n cø ®Æc ®iÓm cña chi
phÝ

 Chi phÝ b»ng tiÒn


 Hao phÝ lao ®éng sèng
 Chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸
d. Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh

 Ngoµi chi phÝ kÕ to¸n cßn cÇn xem xÐt


 Chi phÝ c¬ héi
 Chi phÝ Èn
Yªu cÇu ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh chi
phÝ

 §Çy ®ñ
 Hîp luËt
 §óng
VD
1.3. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh
 KN1: Gi¸ thµnh cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm/dÞch vô
lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ chi ra
®Ó s¶n xuÊt ra ®¬n vÞ s¶n phÈm ho¹c dÞch vô ®ã
C  Cp
 C: Tæng chi phÝ Z
q
 Cp Tæng chi phÝ ph©n bæ cho “s¶n phÈm kh¸c”
 q: L­îng thµnh phÈm s¶n xuÊt trong kú
KN2: Gi¸ thµnh cña mét ®¬n vÞ
GO
 Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tæng chi
phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra 1 ®¬n vÞ GO

C
Z GO 
GO
1.4. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh
 C¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh cña hµng
ho¸ hoÆc dÞch vô
 Gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh
 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt

 Gi¸ thµnh 1 ®¬n vÞ hµng ho¸ tiªu thô = Gi¸

thµnh SX + Chi phÝ ®Ó tiªu thô 1 ®¬n vÞ


hµng ho¸
Gi¸ thµnh XK/NK?
 Tr­êng hîp SX- XK
 ZXK mét ®¬n vÞ hµng ho¸ = ZSX + Chi phÝ
®Ó XK ®¬n vÞ hµng ho¸ ®ã
 Tr­êng hîp thu mua - XK
2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña chi
phÝ

2.1. ¶nh h­ëng cña z, q tíi


• YN:
• PP: Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch liªn hoµn
2.1. ¶nh h­ëng cña z, q tíi c
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng Z0 ($/MT) q0 (MT) Z1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 MH A:
 Z mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho Cxk MH A
t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000 $ øng víi
75000
 0.0536  5.36%
 200 * 7000

MÆt kh¸c nã lµm cho tæng C XK t¨ng:
75000
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
MÆt hµng Z0 ($/MT) q0 (MT) Z1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%)
lµm cho C xk MH A t¨ng: (7500-7000)*
200 = 100 000 $
 øng víi 100000
 0.0714  7.14%
200 * 7000

 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng Cxk t¨ng:


100000
 0.05  5%
200 * 7000  300 * 2000
B¶ng tæng hîp
Kú gèc (0) Kú nghiªn cøu(1)
MÆt hµng Z0 ($/MT) q0 (MT) Z1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
GT t¨ ng (z) GT t¨ ng (q)
GT (Z ) % Tí i tæng GT  GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75,000 5.36 3.75 100,000 7.14 5.00
B -12,500 -2.08 -0.63 150,000 25.00 7.50
DN 62,500 3.13 250,000 12.50
KÕt luËn
GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
GT (Z ) % Tí i tæng GT GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75,000 5.36 3.75 100,000 7.14 5.00
B -12,500 -2.08 -0.63 150,000 25.00 7.50
DN 62,500 3.13 250,000 12.50
 C xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp t¨ng
 312 500$ = 62 500 + 250 000$ øng víi
 15.63 % = 3.13% + 12.5 %
 Trong ®ã Zxk c¸c mÆt hµng t¨ng ( ) lµm cho
Cxk t¨ng 62 500$ øng víi 3,13%
 L­îng XK c¸c mÆt hµng t¨ng lµm cho Cxk DN
t¨ng 250 000$ øng víi 12,5%
C«ng thøc
C ( Z ) C ( Z )
C( Z )  ( Z1  Z 0 ) *q1  ;
Z 0q0  Z 0q0

C ( q ) C ( q )
C( q )  ( q1  q0 ) *Z 0 ;
Z 0q0  Z 0q0

C( zq )  C( z )  C( q )


2.2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña
z,q,r tíi C xnk
Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)

MÆ t hµng Z0 ($/MT) q0 (MT)
r =15 000; r = 15 500
0 1
Z1 q1
AMH A:

200 7000 210 7500

Z mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho C xk MH A t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000 $
B75 000 $ x
 300 2000 295 2500

r0
r1
2.3. Ph©n tÝch biÕn ®éng
cña z,q, r tíi C xnk
 MH A:
 Z MH A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho Cxk MH A
t¨ng:
 (210-200)* 7500*15000 = 75 000 *15000 = 1
C( Z )  ( Z1  Z 0 ) *q1 r0
125 000 000 VND
øng víi
 75000 * 15000 ( Z 1  Z 0 ) *q1 r0
 0.0536  5.36%
200 * 7000 * 15000 Z 0q0 r0

 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng C XK t¨ng:


75000 C ( Z )
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
 Z 0q0 r0
 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%) lµm
cho Cxk MH A t¨ng:
(7500-7000)* 200*15000 = 100 000 $ *15000
=1 500 000 000 VND
 øng víi

100000 * 15000
 0.0714  7.14%
 MÆt 200
kh¸c nã* 7000
lµm*cho
15000tæng Cxk t¨ng:

100000 * 15000
 0.05  5%
( 200 * 7000  300 * 2000) * 15000
 r?
 Tû gi¸ t¨ng 500 ®/1$ lµm cho Cxk mÆt hµng A
t¨ng:
 (15 500-15 000)*210*7500 =787 500 000 VND
 øng víi

 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng gi¸ trÞ XK t¨ng:


KÕt luËn
CT
C( Z ) C ( Z )
C( Z )  ( Z1  Z 0 ) *q1 r0  ;
Z 0q0 r0  Z 0q0 r0

C( q ) c ( q )
C( q )  ( q1  q0 ) *Z 0r0  ;
z 0 q0 r0  z 0 q0 r0
C( r ) C( r )
C( r )  ( r1  r0 ) *z 1 q1  ;
z 0 q0 r0  z 0 q0 r0

C( zqr )  C( z )  C( q )  C( r )


3.Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸
thµnh
3.1. Ph©n tÝch xu h­íng biÕn ®éng cña gi¸ thµnh
3.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu cña gi¸ thµnh
3.3. Ph©n tÝch gi¸ thµnh b×nh qu©n theo nh©n

3.4. M« h×nh ho¸ gi¸ thµnh
3.5. §¸nh gi¸ TH TH KH Z
3.1. Ph©n tÝch xu h­íng biÕn ®éng
cña gi¸ thµnh
 ý nghÜa:
 Xu h­íng/trend?
 W+SWOT

 Solution?
Ph­¬ng ph¸p
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005
Gi¸ thµnh ($/MT) 400 430 410 490 530

Z 
 Zi 452
n
 i  xi  xi 1 30 -20 80 40
 i  xi  xi 1 0 30 10 90 130

 
  i
; i : 2, n
n 1 32,5
ti = xi/(xi-1 ) 1,075 0,953 1,195 1,082
Ti =xi/(x1 ) 1,000 1,075 1,025 1,225 1,325
t  n 1  ti
1,073
ai =ti - 1 0,075 -0,047 0,195 0,082
Ai =Ti - 1 0,000 0,075 0,025 0,225 0,325
a 0,073
3.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu cña gi¸
thµnh
3.3. Ph©n tÝch gi¸ thµnh b×nh
qu©n theo nh©n tè

 YN
 PP: Sö dông pp chØ sè

Z 
z q i i

q i
PP
 HÖ thèng chØ sè

z q / q
1 1 1

 z q /
1 1 q1
*
 q z / q
1 0 1

 z q / q
0 0 0 z q /
0 1 q1 q z / q
0 0 0
 Quan hÖ sè tuyÖt ®èi

 z q   z q  ( z q   z q )  (q z  q z
1 1 0 0 1 1 0 1 1 0 0 0
)
 qQuan hÖ

1  qsè t­¬ng®èiq  q
0 1  q q 1 1 0
VD
H§ Kú gèc (0) Kú nghiª n cøu(1)
Z0 ($/MT) q0 (MT) Z1 q1
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
222.22 231.25

 z  z (q / 
 z (z) q)

T§ 9.03 6.25 2.78


% 4.06 2.81 0.01
3.4. §¸nh gi¸ THTHKH Z
 C¸c gi¸c ®é ®¸nh gi¸:
 MH
 Chung
 Kho¶n môc
 nh©n tè
 C¸c MH
 Chung
 nh©n tè
¶nh h­ëng cña THKH z, q tíi c
KH TH
MÆt hµng ZKH ($/MT) qKH (MT) ZTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
 MH A:
 Z mÆt hµng A t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho
Cxk MH A t¨ng: (210-200)* 7500 = 75 000
$ øng víi 75000
 0.0536  5.36%
200 * 7000
 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng C XK t¨ng:
75000
 0.0375  3.75%
200 * 7000  300 * 2000
KH TH
MÆt hµng ZKH ($/MT) qKH (MT) ZTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500

 q: L­îng mÆt hµng A t¨ng 500MT (?%)


lµm cho C xk MH A t¨ng: (7500-7000)*
200 = 100 000 $
100000
 øng víi  0.0714  7.14%
200 * 7000
 MÆt kh¸c nã lµm cho tæng Cxk t¨ng:
100000
 0.05  5%
200 * 7000  300 * 2000
B¶ng tæng hîp
KH TH
MÆt hµng ZKH ($/MT) qKH (MT) ZTH qTH
A 200 7000 210 7500
B 300 2000 295 2500
GT t¨ ng (z) GT t¨ ng (q)
GT (Z ) % Tí i tæng GT  GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75,000 5.36 3.75 100,000 7.14 5.00
B -12,500 -2.08 -0.63 150,000 25.00 7.50
DN 62,500 3.13 250,000 12.50
KÕt luËn
GT t¨ ng (p) GT t¨ ng (q)
GT (Z ) % Tí i tæng GT GT ( q ) % Tí i tæng GT
A 75,000 5.36 3.75 100,000 7.14 5.00
B -12,500 -2.08 -0.63 150,000 25.00 7.50
DN 62,500 3.13 250,000 12.50

 C xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp t¨ng


 312 500$ = 62 500 + 250 000$ øng víi
 15.63 % = 3.13% + 12.5 %
 Trong ®ã Zxk c¸c mÆt hµng t¨ng ( ) lµm cho
Cxk t¨ng 62 500$ øng víi 3,13%
 L­îng XK c¸c mÆt hµng t¨ng lµm cho Cxk DN
t¨ng 250 000$ øng víi 12,5%
II. Thèng kª lîi nhuËn
1. KN vµ ph©n lo¹i lîi nhuËn
2. Ph©n tÝch xu h­íng cña lîi nhuËn
3. Ph©n tÝch lîi nhu©n theo nh©n tè
4. §¸nh gi¸ TH TH kÕ ho¹ch
5. M« h×nh ho¸ lîi nhuËn
6. Dù ®o¸n lîi nhuËn
7. Ph­¬ng ¸n tèi ®a ho¸ lîi nhuËn
8. Ph­¬ng ¸n tèi ­u ho¸ lîi nhuËn
1. KN vµ ph©n lo¹i lîi nhuËn
 KN:
 Ph©n lo¹i:
DOANH THU
DT thuÇn/net revenue ThuÕTT§ B ThuÕXK/Exp. Tax.
#
L·i gép Tæng gi¸ vèn hµng
L·i thuÇn tr­ í c thuÕ C b¸n C qu¶n lý
L·i sau thuÕ ThuÕTN
GO-IC-V-KH-ThuÕSX va SF
2. Ph©n tÝch xu h­íng cña
lîi nhuËn
 YN

 PP: DSTG
VD??
N¨ m 2001 2002 2003 2004 2005
LN(1000$) 400 430 410 490 530
452
30 -20 80 40
0 30 10 90 130
32,5
ti = xi/(xi-1) 1,075 0,953 1,195 1,082
Ti =xi/(x1 ) 1,000 1,075 1,025 1,225 1,325
1,073
ai =ti - 1 0,075 -0,047 0,195 0,082
Ai =Ti - 1 0,000 0,075 0,025 0,225 0,325
0,073
3. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng
cña lîi nhuËn theo nh©n tè
P

q
LN
Z
R

3.1 Ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña p,q,z tíi LN


3.2. Ph©n tÝch p,q,z vµ R tíi LN
3.1. ¶nh h­ëng cña p,q,z tíi LN
Kú gèc(0) Kú nghiª n cøu (1)
MÆt hµng P ($/MT) z q (MT) P z q
A 200.00 165.00 2000.00 210.00 170.00 3000.00
B 300.00 270.00 5000.00 295.00 275.00 4000.00

 P MH t¨ng 10$/MT (5%) lµm cho L(A)t¨ng:


 (210-200)*3000 = 30 000$
 øng víi: 30000
 42.86%
( 200  165) * 2000

 MÆt kh¸c: 30000


 13.64%
( 200  165) * 2000  (300  270) * 5000
Kú gèc(0) Kú nghiª n cøu (1)
MÆt hµng P ($/MT) z q (MT) P z q
A 200.00 165.00 2000.00 210.00 170.00 3000.00
B 300.00 270.00 5000.00 295.00 275.00 4000.00

 Q(A) t¨ng 1000T(50%) lµm cho L(A) t¨ng:


 (3000-2000) * (200-165) = 35 000$
 øng víi: 35000
 50%
( 200  165) * 2000
 MÆt kh¸c:
35000
 15.91%
( 200  165) * 2000  (300  270) * 5000
Kú gèc(0) Kú nghiª n cøu (1)
MÆt hµng P ($/MT) z q (MT) P z q
A 200.00 165.00 2000.00 210.00 170.00 3000.00
B 300.00 270.00 5000.00 295.00 275.00 4000.00

 Z(A) t¨ng 5$/T(%) lµm cho L(A) gi¶m:


 (170-165) * 3000 = 15 000$
 øng víi: 15000
 21.43%
( 200  165) * 2000
 MÆt kh¸c:
15000
 6.82%
( 200  165) * 2000  (300  270) * 5000
L t¨ ng (p) L t¨ ng (q) L t¨ ng(z)
MH T§ % Tí i tæng L T§ % Tí i tæng L T§ %
A 30,000 42.86 13.64 35,000 50.00 15.91 (15,000) -21.43
B -20,000 -13.33 -9.09 (30,000) -20.00 -13.64 (20,000) -13.33
10,000 4.55 5,000 2.27 -35,000
LN(p,q,z)
-20,000
CT
L( p ) L( p )
L( p )  ( p1  p0 ) * q1  ;
( p 0  z 0 ) q0 ( p 0  z 0 ) q0

L( Z ) L( Z )
L( Z )  ( Z 0  Z 1 ) *q1  ;
L0 L 0

L( q ) L( q )
L( q )  ( q1  q0 ) * ( p 0  z 0 )  ;
L0 L 0

L( pzq )  L( p )  L( z )  C( q )


3.2. ¶nh h­ëng cña p,q,z vµ r tíi LN
L( p ) L( p )
L( p )  ( p1  p0 ) * q1 r0  ;
( p 0  z 0 ) q0 r0 ( p 0  z 0 ) q0 r0

L( Z ) L( Z )
L( Z )  ( Z 0  Z 1 ) *q1 r0  ;
L0 L 0

L( q ) L( q )
L( q )  ( q1  q0 ) * ( p 0  z 0 ) r0  ;
L0 L 0

L( r ) L( r )
L( r )  ( p1  Z 1 ) *q1 *( r1  r0 )  ;
L0 L 0

LN 1
L( pzqr )  L( p )  L( z )  L( q )  L( r )
4. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn
kÕ ho¹ch LN XNK

4.1 NhiÖm vô vµ c¸c gi¸c ®é ®¸nh gi¸:


C¸c gi¸c ®é ®¸nh gi¸
 Theo mÆt hµng/ nhãm MH
 Theo thÞ tr­êng
 Theo “®¬n vÞ cÊu thµnh”
 Theo
4.2. §¸nh gi¸ theo MH/ nhãm MH
4.2.1. NhiÖm vô
4.2.2. Ph­¬ng ph¸p: 3 b­íc
•B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
•B2: X¸c ®Þnh c¸c ­u nh­îc ®iÓm,
nguyªn nh©n, tiÒm tµng, thuËn läi
khã kh¨n, c¬ héi vµ th¸ch thøc
•B3: X©y dùng c¸c gi¶i ph¸p, quyÕt
®Þnh
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thanh kÕ ho¹ch
MH LN(1,000$)
Ai KH TH

A1 200 210
A2 300 400
A3 650 560
A4 400 330
A5 450 650

DN 2000 2150
B1: X¸c ®Þnh tr×nh ®é hoµn
thµnh kÕ ho¹ch
MH LN(1,000$) Tr×nh ®é THKH AH tí i tæng LN
TH-KH
A i KH TH %HTKH (1,000$) (TH-KH)/TængGT

A1 200 210 105.00 10 0.50


A2 300 400 133.33 100 5.00
A3 650 560 86.15 -90 -4.50
A4 400 330 82.50 -70 -3.50
A5 450 650 144.44 200 10.00

DN 2000 2150 107.50 150 7.50


B2: X¸c ®Þnh nguyªn nh©n,
c¬ héi, tiÒm tµng vµ th¸ch
thøc
Marketing R
5. M« h×nh h×nh ho¸ lîi nhuËn
6. Dù ®o¸n lîi nhuËn
7. Tèi ®a ho¸ lîi nhuËn
 Khi s¶n phÈm ®ang ë trong giai ®o¹n th©m nhËp thÞ
tr­êng doanh nghiÖp

Qmax!

§iÒu kiÖn tèi ®a ho¸ khèi l­îng

 AR=AC
 TR = TC
Khi s¶n phÈm ®øng v÷ng trªn
thÞ tr­êng


Môc tiªu: Lîi nhuËn max!


§iÒu kiÖn: MR = MC
Giai ®o¹n tho¸i trµo

 Môc tiªu: Doanh thu max!


§iÒu kiÖn: MR = 0!
VD

S TT p LN
P.¸ n q (T) (1000$/T) TR TC MR MC MPR (%) (1000$)
1 100 30.0 3,000 2,500 30.0 25.0 20.0 500
2 200 29.5 5,900 4,760 29.0 22.6 28.3 1,140
3 300 29.0 8,700 6,786 28.0 20.3 38.2 1,914
4 400 28.2 11,280 8,800 25.8 20.1 28.1 2,480
5 500 27.0 13,500 10,870 22.2 20.7 7.2 2,630
6 600 26.0 15,600 12,970 21.0 21.0 - 2,630
7 700 24.7 17,290 15,260 16.9 22.9 (26.2) 2,030
8 800 23.3 18,600 17,760 13.1 25.0 (47.6) 840
Chó ý
1.
2.
8. Tèi ­u ho¸ lîi nhuËn

 Nguyªn t¾c: ­u tiªn ®Çu t­vµo lÜnh lùc, mÆt hµng,


ph­¬ng ¸n cã tû suÊt tíi h¹n lín nhÊt

 PhÇn t¨ng thªm cña lîi nhuËn


 Tû suÊt tíi h¹n= --------------------------------
PhÇn t¨ng vèn ®Çu t­
Ch­¬ng VI: Thèng kª nguån nh©n
lùc, n¨ng suÊt lao ®éng vµ thu
nhËp
 Yªu cÇu
KÕt cÊu

I. Thèng kª nguån nh©n lùc

II. Thèng kª n¨ng suÊt lao ®éng

III. Thèng kª thu nhËp cña ng­êi lao ®éng


I. Thèng kª nguån nh©n lùc

1. Thèng kª sè l­îng lao ®éng


2. Thèng kª chÊt l­îng lao ®éng
3. Ph©n tÝch biÕn ®éng lao ®éng
4. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng
1. Thèng kª sè l­îng lao ®éng

1.1. §N: Sè l­îng lao ®éng cña DN lµ sè ng­êi


cã trong danh s¸ch lao ®éng cña DN, do
doanh nghiÖp trùc tiÕp qu¶n lý, sö dông vµ
tr¶ l­¬ng
1.2. Ph©n lo¹i lao ®éng

a. Theo tÝnh chÊt lao ®éng


Sè lao ®éng ®­îc tr¶ l­¬ng
Sè lao ®éng kh«ng ®­îc tr¶ l­¬ng
b. Theo t¸c dông cña lao ®éng
Lao ®éng trùc tiÕp
Lao ®éng gi¸n tiÕp
c. Theo nghÒ nghiÖp
1.2. Ph©n lo¹i lao ®éng
D. Theo giíi tÝnh
e. Theo tr×nh ®é
f. Theo th©m niªn
g. Theo tuæi ®êi
h. Theo...
1.3. PP x¸c ®Þnh sè l­îng lao
®éng
a. Tr­êng hîp cã ®ñ tµi liÖu:

La 
 La i
La 
 La n i i

n n i
ë ®©y:
Lai lµ sè lao ®éng ë ngµy thø i
n lµ sè ngµy
ni lµ sè ngµy ®Òu cã sè ng­êi lµ Lai
1.3. PP x¸c ®Þnh sè l­îng lao
®éng
b. Tr­êng hîp kh«ng cã ®ñ tµi liÖu

La1 Lan
 La2  La3  ...  Lan 1 
La  2 2
n 1
2. Thèng kª chÊt l­îng lao ®éng

2.1. C¬ cÊu lao ®éng theo tiªu thøc chÊt l­îng


i (dLai)
La i
d La i 
 La i
2.2. Th©m niªn b×nh qu©n

TN 
 NiLa i

 La i
2. Thèng kª chÊt l­îng lao ®éng

2.3. BËc thî b×nh qu©n

2.4. Tr×nh ®é b×nh qu©n

2.5. HÖ sè ®¶m nhiÖm c«ng viÖc cña lao


®éng
3. Ph©n tÝch biÕn ®éng lao
®éng

ý nghÜa:

PP: B¶ng c©n ®èi


B¶ng c©n ®èi lao ®éng cã
trong danh s¸ch
ChØtiª u Sè ng­ êi Tû träng Chª nh lÖch
0 1 0 1 Ng­ êi %
1. Sè lao ®éng ®Çu kú
2. Sè lao ®éng t¨ng trong kú
Trong ®ã
TuyÓn mí i
§ iÒu ®éng ®Õn
§ i häc vÒ
T¨ng kh¸ c
3. Sè lao ®éng gi¶m trong kú
Trong ®ã
NghØchÕ®é
§ iÒu ®éng ®i
§ i häc
Gi¶m kh¸ c
4. Sè lao ®éng cuèi kú
B¶ng c©n ®èi lao ®éng lµm
viÖc

Lao ®éng § K T¨ ng Gi¶m Lao ®éng CK Yª u cÇu kú sau Bæ sung


Tæng sè
1. L§ trùc tiÕp SX
.
.
.
2. L§ gi¸ n tiÕp
C¸ n bé kü thuËt
C¸ n bé kinh tÕ
C¸ n bé hµnh chÝnh
.
.
C¸c chØ tiªu ph©n tÝch biÕn
®éng lao ®éng
1. Tû lÖ t¨ng L§ = L§ t¨ng/L§ cuèi kú

2. Tû lÖ gi¶m L§ = L§ gi¶m / L§ ®Çu kú

3. Tèc ®é t¨ng(gi¶m) L§ =
(L§ BQ kú 1 - L§ BQ kú 0)/(L§ BQ kú 0)
C¸c chØ tiªu ph©n tÝch biÕn
®éng lao ®éng

4. Tû lÖ ®æi míi lao ®éng


= L§ cã chuªn m«n vµ tay nghÒ míi/L§ cuèi kú

5. Tû lÖ lao ®éng nghØ viÖc theo chÕ ®é


=L§ nghØ theo chÕ ®é/ L§ ®Çu kú
4. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông
lao ®éng
4.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng
4.1.1. Ph©n lo¹i lao ®éng theo sö dông
L§ hiÖn cã
L§ cã mÆt L§ v¾ng mÆt
L§ ch­ a
L§ ®­ î c giao ®­ î c
viÖc giao viÖc
L§ ®­ î c L§ ®­ î c
giao giao t¹ m
®óng viÖc thêi
4.1.2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch
L§ hiÖn cã
L§ cã mÆ t L§ v¾ng mÆt
L§ ch­ a
L§ ®­ î c giao ®­ î c
viÖc giao viÖc
L§ ®­ î c L§ ®­ î c
giao giao t¹ m
®óng viÖc thê i

 HÖ sè cã mÆt= H1 = L§ cã mÆt / L§ hiÖn cã


 HÖ sè ®­î giao viÖc = H2
 = L§ ®­îc giao / L§ cã mÆt
 HÖ sè ®­îc giao ®óng viÖc = H3
 =L§ ®­îc giao ®óng viÖc / L§ ®­îc giao
 H1*H2*H3 = L§ ®­îc giao ®óng viÖc/L§ hiÖn cã
4.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö
dông thêi gian lao ®éng
Tæng sè ngµy-ng­ ê i theo lÞch
Sè ngµy-
ng­ ê i Tæng sè ngµy-ng­ êi theo
nghØlÔtÕt chÕ®é lao ®éng

Sè ngµy-
Tæng sè ngµy-ng­ ê i ng­ ê i
cã thÓsö dông cao nhÊt nghØphÐp
Sè ngµy-
Tæng sè ngµy ng­ ê i cã mÆt ng­ ê i
theo chÕ®é lao ®éng v¾ng mÆt
Sè ngµy- Sè ngµy Sè ngay-
ng­ ê i ng­ êi lµm theo ng­ ê i
lµm thª m chÕ®é lao ®éng ngõng viÖc
Tæng sè ngµy-ng­ ê i
thùc tÕlµm viÖc
4.3. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö
dông lao ®éng cã tÝnh thêi vô
 ý N:

 PP cs thêi vô

Lai
I TVi  x100
Laij
II. Thèng kª n¨ng suÊt lao ®éng

 1. KN&PP tÝch
 1.1. KN:NSL§ lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu
qu¶ cña lao ®éng
HiÖn vËt, tiÒn: GO,
NVA,
 1.2. CT Q
W
La '
L§ bq, ngµy-ng­êi, giê
1.3.HÖ thèng chØ tiªu W

Q TiÒn
La' HiÖn vËt GO VA NVA Pr
G O
L§ bq L a
NVA
Ngµy T

Giê
Sö dông? SF cï ng lo¹ i SF cï ng vµ kh¸ c lo¹ i
­ u?
Nh­ î c?
1.4. NSL§ b×nh qu©n

W
 Q
i W La '
 W d '
i i

 La'  La'
i i
i i

 Nh­vËy NSL§ b×nh qu©n phô thuéc vµo


hai nh©n tè 1. Wi vµ d’i
Lai
d 'i 
 á ®©y:
 Lai
2. Ph©n tÝch NSL§ b×nh qu©n
2.1. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi W
ë ®©y: Wn,Wg ,WL , & d , N
lÇn l­ît lµ NSL§ b×nh qu©n ngµy, giê, mét lao ®éng vµ sè
giê lao ®éng b×nh qu©n/ngµy, sè ngµy lao ®éng b×nh
qu©n,
(1).
Wn  Wg * d
(2).
WL  Wn * N
(3).
WL  Wg * d * N
2.2. Ph©n tÝch NSL§ b×nh
qu©n th«ng qua pp hÖ thèng
chØ sè!
 .
3. ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vÒ
lao ®éng tíi kÕt qu¶ SXKD
 .

Wg
d GO
KÕt qu¶ SXKD NVA
N Pr

L
PP chØ sè

 B1: X¸c ®Þnh ph­¬ng tr×nh kinh tÕ:


 KÕt qu¶ SX = NSL§ bq 1 ng­êi x Sè L§

 B2. X©y dùng hÖ thèng chØ sè vµ x¸c


®Þnh c¸c quan hÖ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng
®èi
III. Thèng kª thu nhËp cña ng­êi
lao ®éng
 1. C¸c nguån h×nh thµnh thu nhËp
 2. C¸c chØ tiªu vÒ tiÒn l­¬ng
 3. Ph©n tÝch biÕn ®éng tiÒn l­¬ng
 4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña chi phÝ vÒ tiÒn l­
¬ng
1. C¸c nguån h×nh thµnh thu
nhËp
 TiÒn l­¬ng
 QuÜ b¶o hiÓm x· héi tr¶ cho nghØ èm, thai
s¶n …
 Tõ c¸c quÜ doanh nghiÖp
 Thu nhËp tõ lµm thuª
 #
2. C¸c chØ tiªu vÒ tiÒn l­¬ng
2.1. C¸c chØ tiªu tæng quÜ l­¬ng
2.1.1. KN: Tæng quÜ l­¬ng cña DN trong mét
thêi kú nhÊt ®Þnh lµ tæng c¸c kho¶n tiÒn
mµ DN dïng ®Ó tr¶ cho ng­êi lao ®éng cña
DN theo chÕ ®é tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp
hiÖn hµnh
2.1.2. Ph©n lo¹i quÜ l­¬ng
a. Theo h×nh thøc tr¶ l­¬ng
QuÜ l­¬ng theo s¶n phÈm
L­¬ng SF kh«ng h¹n chÕ
L­¬ng SF cã th­ëng
L­¬ng theo SF cuèi cïng
QuÜ l­¬ng tr¶ theo thêi gian:
l­¬ng gi¶n ®¬n
vµ l­¬ng cã th­ëng
b. Theo lo¹i lao ®éng
 QuÜ l­¬ng cña lao ®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng
 QuÜ l­¬ng cña lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt
c. C¨n cø theo ®é dµi tÝnh l­¬ng
 QuÜ l­¬ng giê
 QuÜ l­¬ng ngµy
 QuÜ l­¬ng th¸ng, quÝ
 QuÜ l­¬ng n¨m
2.2. C¸c chØ tiªu tiªn l­¬ng b×nh
qu©n cña lao ®éng
X
2.2.1.TiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña lao ®éng
( )
 TLbq = Tæng quÜ l­¬ng (F)/Sè l® (La’)

Xg

2.2.2. TiÒn l­¬ng b×nh qu©n giê ( )


Xg

= QuÜ l­¬ng giê (Fg)/ Tæng giê-ng­êi (GN)


2.2. C¸c chØ tiªu tiÒn l­¬ng b×nh
qu©n cña lao ®éng
X n(
2.2.3. TiÒn l­¬ng b×nh qu©n ngµy )

Xn
= Tæng quÜ l­¬ng ngµy(Fn)/Tæng sè ngµy
ng­êi lµm viÖc thùc tÕ (NN)

X n  X g * d * H pn
Xn
H pn 
Xg *d
2.2. C¸c chØ tiªu tiªn l­¬ng b×nh
qu©n cña lao ®éng
2.2.4. TiÒn l­¬ng b×nh qu©n th¸ng/quÝ/n¨m
X(L )
X L  X g * d * X pn * N * H p
Hp
ë ®©y: lµ hÖ sè phô cÊp
XL
Hp 
Xn * N
3. Ph©n tÝch biÕn ®éng tiÒn l­
¬ng
3.1. Ph©n tÝch biÕn ®éng tæng quÜ l­¬ng
(F)
a. PP so s¸nh trùc tiÕp NÕu If > 1?
F1
IF  <1
F0
=1

 F  F1  F0
3.1. Ph©n tÝch biÕn ®éng tæng
quÜ l­¬ng (F)
 b. So s¸nh cã tÝnh tíi hÖ sè ®iÒu chØnh
F1
IF 
F0 * I Q

 F  F1  F0 * I Q

Q1
IQ 
Q0
3.2. Ph©n tÝch biÕn ®éng tæng
quÜ l­¬ng theo nh©n tè
a. C¸c ph­¬ng tr×nh kinh tÕ cña F

F  XL *L

F  Xn * N * Hp * L

F  X g * d * H pn * N * H p * L
b. PP chØ sè ®Ó ph©n tÝch
a. C¸c ph­¬ng tr×nh kinh tÕ cña F
 .
F  f *W L * L

F
f 
Q
b.Sö dông pp chØ sè ®Ó ph©n
tÝch biÕn ®éng F theo nh©n tè
 .
4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña chi phÝ
tiÒn l­¬ng
 4.1. Kh¶ n¨ng t¹o ra kÕt qu¶ cña chi hÝ
tiÒn l­¬ng
 Tæng qu¸t:

Q
HF 
F
4.2. ¶nh h­ëng cña hiÖu qu¶ chi
phÝ tiÒn l­¬ng tíi kÕt qu¶
 CT tæng qu¸t:

Q  HQ/ F * X * L

Q
HQ/ F 
F
Ch­¬ng VII . Thèng kª tµi s¶n cè
®Þnh
 Yªu cÇu:
KÕt cÊu
I. KN, ph©n lo¹i TSC§ vµ vèn
®Çu t­c¬ b¶n
 1. KN
 TSC§ lµ nh÷ng t­liÖu lao ®éng cã tÝnh vËt
chÊt, cã gi¸ trÞ lín vµ ®­îc sö dông l©u dµi
 §Æc ®iÓm:
 H×nh th¸i vËt chÊt cña TSC§ hÇu nh­kh«ng
thay ®æi trong qu¸ tr×nh SXKD
 Gi¸ trÞ gi¶m vµ chuyÓn dÇn vµo SF
1. KN

 §Çu t­c¬ b¶n lµ nh÷ng kho¶n ®Çu t­cã


tÝnh chÊt l©u dµi, cã gi¸ rÞ lín víi môc tiªu
h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn TSC§
2. Ph©n lo¹i TSC§

 2.1. Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn


 TSC§ h÷u h×nh
 a. Nhµ cöa vµ vËt kiÕn tróc
 b. M¸y mãc, thiÕt bÞ
 c. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn tin
 d. ThiÕt bÞ vµ dông cô qu¶n lý
 ®. C©y l©u n¨m, sóc vËt
 e. TSC§ kh¸c: t¸c phÈm nghÖ thuËt, s¸ch
2.1. Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn
(Cont.)
 TSC§ v« h×nh
 a. QuyÒn sö dông ®Êt
 b. Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp
 c. Chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn
 d. Chi phÝ vÒ lîi thÕ th­¬ng m¹i
2.2. Theo quyÒn së h÷u

 a. TSC§ tù cã
 b. TSC§ thuª ngoµi
2.3. Theo nguån gèc h×nh thµnh

 a. TSC§ cã ®­îc tõ nguån vèn ph¸p ®Þnh


 b. TSC§ cã ®­îc tõ vèn ®Çu t­XD c¬ b¶n
 c. TSC§ tõ nguån vèn tÝn dông
 d. TSC§ tõ cæ phÇn
 e. TSC§ tõ liªn doanh
 ...
3. Thèng kª TSC§

 3.1. C¸c lo¹i gi¸ dïng trong TK TSC§


 a. Nguyªn gi¸ (gi¸ ban ®Çu)(Gb®)
 -KN: Lµ toµn bé chi phÝ chi ra ®Ó mua s¾m
hoÆc x©y dùng míi, chuyªn chë, l¾p ®Æt vµ
ch¹y thö (nÕu cã) TSC§ ®ã vµo thêi kú h×nh
thµnh nã
 b. Gi¸ kh«i phôc (gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i)
 Lµ nguyªn gi¸ cña TSC§ ë thêi kú b¸o c¸o
3.1. C¸c lo¹i gi¸ dïng trong TK
TSC§ (Cont.)
 c. Gi¸ cßn l¹i (Gcl)
 d. Gi¸ hiÖn hµnh (Ghh)
 e. Gi¸ so s¸nh
 f. Gi¸ cè ®Þnh
II. Thèng kª hao mßn vµ khÊu
hao TSC§
 KhÊu hao?
 1. Tæng møc khÊu hao TSC§ (K)
 Tæng møc khÊu hao lµ toµn bé gi¸ trÞ cña
TSC§ chuyÓn vµo SF
(Cont.)
 K = (Gb®(kp) - Glb) + (Gscl + Gh®h)
 ë ®©y:
 Gb®(kp): Gi¸ trÞ ban ®Çu hoÆc kh«i phôc
 Glb: Gi¸ trÞ lo¹i bá
 Gscl: Gi¸ trÞ söa ch÷a lín
 Gh®h: Gi¸ trÞ hiÖn ®¹i ho¸
2. Møc khÊu hao TSC§

 2.1. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu


K
C( N ) 
n
C( N )
C( T ) 
12
1
h
n
2.2. PP khÊu hao theo s¶n l­îng

 CT:
K
C Ni  * Qi
Qdk

 ë ®©y:
 Qdk: Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong
thêi gian dù kiÕn sö dông TSC§
 Qi: Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ë n¨m thø i
2.3. Tr¶ dÇn vèn ®Çu t­

 a. KhÊu hao ®Ó tr¶ dÇn vµo cuèi kú thanh


to¸n (n¨m)
K * r (1  r )
n
C( N ) 
(1  r )n  1
 ë ®©y:
 n: Sè kú khÊu hao/tr¶
 r: L·i suÊt vay
2.3. Tr¶ dÇn vèn ®Çu t­
(Cont.)
 b. Tr¶ ®Çu kú

K * r (1  r ) n
C( N )  n 1
(1  r )  1
VD:

 Mét doanh nghiÖp thuª mua mét c¸i m¸y gi¸


50 000$ víi l·i suÊt 5%/n¨m, tr¶ dÇn trong
thêi h¹n 4 n¨m
 a. vµo cuèi n¨m
 b. vµo ®Çu n¨m
Gi¶i

 a. K * r (1  r ) n
C( N ) 
(1  r ) n  1
Kú h¹ n Vèn vay Møc KH Tr¶ l∙ i Tr¶ gèc Sè tiÒn cßnCK
(1). (2). (3)=(1)*r (4)=(2)-(3) (5)=(1)-(4)
1 50,000 14,101 2,500 11,601 38,399
2 38,399 14,101 1,920 12,181 26,219
3 26,219 14,101 1,311 12,790 13,429
4 13,429 14,101 671 13,429 0
56,402 6,402 50,000
0.05
Gi¶i
K * r (1  r ) n
C( N ) 
 b. (1  r )n 1  1
Kú h¹ n Vèn vay Møc KH Tr¶ l∙ i Tr¶ gèc Sè tiÒn cßnCK
(1). (2). (3)=(1)*r (4)=(2)-(3) (5)=(1)-(4)
0 50,000 10,999 0 10,999 39,001
1 39,001 10,999 1,950 9,049 29,952
2 29,952 10,999 1,498 9,501 20,451
3 20,451 10,999 1,023 9,976 10,475
4 10,475 10,999 524 10,475 0
Tæng 54,994 4,994 50,000
0.05
III. Thèng kª TSC§

 1. Thèng kª sè l­îng TSC§ (Si)


 a. TÝnh tõ d·y sè thêi kú
Si 
 S ij

Si 
 Sij nij
 nij
b. TÝnh tõ d·y sè thêi ®iÓm cã
kho¶ng c¸ch b»ng nhau

Si 1 Sin
 Si 2  ...  Sin 1 
Si  2 2
n 1
 ë ®©y:
2. Ph©n tÝch kÕt cÊu TSC§

 2.1. C¸c gi¸c ®é ph©n tÝch (Xem ph©n lo¹i)


 2.2. PP
 B1: X¸c ®Þnh tû träng cña tõng lo¹i TSC§
 CT:
Ki
d Ki 
 Ki
 B2: Ph©n tÝch c¬ cÊu
3. Thèng kª hiÖn tr¹ng TSC§

 3.1. HiÖn tr¹ng TSC§?


 3.2. ý nghÜa?
 3.3. Nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖn tr¹ng TSC§
 Hao mßn v« h×nh
 Hao mßn h÷u h×nh
 3.4. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng TSC§
3.4. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖn
tr¹ng TSC§
 a. HÖ sè hao mßn h÷u h×nh
t sd
H hm 
Tdm
Q sx
H hm 
Qdm

H hm   c
K
3.4. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖn
tr¹ng TSC§
 b. HÖ sè cßn l¹i (Hci)
 Hci = 1- Hhm
4. Ph©n tÝch biÕn ®éng TSC§

 4.1. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi


 B¶ng c©n ®èi TSC§ theo gi¸ ban ®Çu
T¨ ng trong kú Gi¶m trong kú BiÕn ®éng
chØtiª u Mí i ®­ a ChuyÓn chuyÓn Cuèi TuyÖt T­ ¬ng
Lo¹ i TS § Çu kú vµo H§ ®Õn Tæng sè Lo¹ i bá ®i Tæng sè kú ®èi ®èi
Ai 1 2 3 4=2+3 5 6 7=5+6 8=1+4-7 9=8-1 10=8:1
A1
A2

An
Tæng
4.1. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi (Cont.)

 C¸c chØ tiªu


4.1. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi (Cont.)

 B¶ng c©n ®èi TSC§ theo gi¸Cuèi


trÞ cßn l¹i
T¨ ng trong kú Gi¶m trong kú kú BiÕn ®éng
chØ Mí i SCL Ha
tiª u ®­ a Chuy , Lo chuy o
Lo¹ i vµo Ón H§ ¹ i Ón mß TuyÖt T­ ¬ng
TS § Çu kú H§ ®Õn H Tæng sè bá ®i n Tæng sè ®èi ®èi
Ai 1 2 3 4 5=2+3+4 6 7 8 9=6+7+8 10=1+5-9 11=10-1 12=10:1
A1
A2

An
Tæng
4.1. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi (Cont.)

C¸c chØ tiªu ph©n tÝch biÕn ®éng TSC§

4.1.1. HÖ sè t¨ng TSC§ (HT)


HT =GT TS§ t¨ng/ GT TSC§ cuèi kú

4.1.2. HÖ sè gi¶m TSC§ (HG)


HG = GT TSC§ gi¶m/ GT TSC§ ®Çu kú
C¸c chØ tiªu ph©n tÝch biÕn
®éng TSC§
4.1.3. HÖ sè ®æi míi TSC§ (H§M)

H§M = GT TSC§ míi t¨ng/GT TSC§ cuèi kú

4.1.4. HÖ sè lo¹i bá TSC§ (HLB)

HLB = GT TSC§ lo¹i bá/GT TSC§ ®Çu kú


4.2. Ph­¬ng ph¸p chØ sè

 GT TSC§ (theo gi¸ hiÖn hµnh) chÞu ¶nh h­


ëng bëi hai nh©n tè: 1. Gi¸ vµ 2. L­îng
5. §¸nh gi¸ t×nh h×nh trang bÞ
TSC§
 5.1.ý nghÜa
 5.2. ChØ tiªu
 a. Møc trang bÞ TSC§ cho lao ®éng (MK)
K
MK 
La
b. Sù biÕn ®éng cña møc trang
bÞ TSC§ cho lao ®éng

M K1
I MK 
M K0

 ë ®©y:
6. §¸nh gÝa t×nh h×nh sö dông
TSC§ trùc tiÕp s¶n xuÊt
 6.1. ý nghÜa:
 6.2. HÖ thèng chØ tiªu
 a. HÖ sè huy ®éng TBSX
STBhd
H hdTB 
STBKN
6.2. HÖ thèng chØ tiªu

 b. C«ng suÊt (n¨ng suÊt) thùc tÕ: U


Q
U 
STB
 ë ®©y:
 Q- ChØ tiªu kÕt qu¶ SXKD
 STB- Sè l­îng hoÆc thêi gian TBSX thùc tÕ
lµm viÖc
6.2. HÖ thèng chØ tiªu

 C. ChØ sè sö dông c«ng suÊt


U1
IU 
U TK
U1
IU 
U KN

 Trong ®ã: U1, UTK, UKN lÇn l­ît lµ c«ng suÊt thùc
tÕ, c«ng suÊt thiÕt kÕ, c«ng suÊt cã kh¶ n¨ng
huy ®éng
6.2. HÖ thèng chØ tiªu

 D. ChØ sè ®ång bé
I Q  IUc * I C * I S
I Q  IUg * IUd * I C * I S
 ë ®©y:
 Uc,Ug, C, d, S lÇn l­ît lµ n¨ng suÊt b×nh qu©n 1
ca, 1giê lµm viÖc, sè ca, ®é dµi b×nh qu©n 1
ca, vµ sè l­îng thiÕt bÞ SX b×nh qu©n
7. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ TSC§

 7.1. HiÖu n¨ng TSC§ (Hk)


 CT: Q
Hk 
K
 ë ®©y:

 YN:
7.2. HiÖu n¨ng chi phÝ khÊu
hao (Hc)
 CT:
Q
Hc 
c

ë ®©y:
Q: KÕt qu¶ SX ….
 YN:
Ch­¬ng VIII. Thèng kª hiÖu qu¶
SX-KD XNK

 Yªu cÇu:
 KN
 Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
 HTCT
 Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸
KÕt cÊu
I. KN
I. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
III. HÖ thèng chØ tiªu
I. KN
1. KN
1.1. KN1: HiÖu qu¶ lµ tû lÖ gi÷a kÕt qu¶ so
víi chi phÝ
• VD: Mét hîp ®ång XK cã:
• LN = 100 000$
• CF = 2000 000$
HQ= LN/CF = 100 000/2000 000 = 5%
• ­u ®iÓm?
• Nh­îc ®iÓm?
1.2. Kh¸i niÖm 2

 KN: HiÖu qu¶ lµ sù so s¸nh gi÷a kÕt qu¶


so víi chi phÝ

 ¦u?

 Nh­îc?
1.3. Kh¸i niÖm 3
 KN: HiÖu qu¶ … lµ sù so s¸nh gi÷a kÕt
qu¶ cã h­íng ®Ých víi chi phÝ hoÆc nguån
t­¬ng øng

 ¦u?

 Nh­îc?
2. C¸c chØ tiªu kÕt qu¶ SX-KD -
XNK
2.1. GO 2.7. PBT
2.2.VA 2.8. PAT
2.3. NVA 2.9. V
2.4. R 2.10. T
2.5. NR 2.11 Others
2.6. GP
2. C¸c chØ tiªu kÕt qu¶ (cont.)

PP ph©n phèi pp s¶n xuÊt


GO
Néi dung GT thµnh phÈm GT b¸n TP Chª nh lÖch sp GT ®Æc biÖt Thu tõ dÞch vô
YÕu tè Cdv C2 KHTSC§ /C1 V M
VA .=GO-IC
NVA .=VA- KHTSC§
2. C¸c chØ tiªu kÕt qu¶ (cont.)
Doanh thu/ R
DT thuÇn/net revenue ThuÕTT§ B ThuÕXK/Exp. Tax.
#
L·i gép Tæng gi¸ vèn hµng
L·i thuÇn tr­ í c thuÕ/PBT C b¸n C qu¶n lý
L·i sau thuÕ ThuÕTN
GO-IC-V-KH-ThuÕSX va SF
II. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶

1. B¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn hÖ thèng

2. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lµ mét qu¸ tr×nh liªn


tôc vµ khÐp kÝn
1. B¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn hÖ thèng
Môc tiª u

Vi m« VÜm«

Kinh tÕ X· hé i

Tr­ í c m¾t L©u dµi

§ Þnh tÝ
nh § Þnh l­ î ng

Bé phËn Tæng thÓ


2. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lµ mét qu¸
tr×nh liªn tôc vµ khÐp kÝn
I) Nghiª n cøu t×nh h×nh SXKD II) X©y dùng c¸ c ph­ ¬ng
 M«i tr­ êng ¸n
T×nh h×nh KT-CT-XH  C¸ c ph­ ¬ng ¸ n
HÖthèng ph¸ p luËt
 C¸ c ®iÒu chØnh
C¬ quan, tæ chøc chÝnh phñ
 ThÞtr­ êng  C¸ c khuyÕn nghÞ
 Doanh nghiÖp
¦u/S

C¬ héi/Op. Th¸ch thøc/T

IV) Hµnh ®éng/Actioon Nh­îc/W III)QuyÕt ®Þnh/Making


 Tæ chøc decision
 Thùc hiÖn  Lùa chän
 ThÈm ®Þnh
 Lùa chän
III. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ SX-KD-XNK

1. §¸nh gi¸ tÞnh


2. §¸nh gi¸ ®éng
3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ gia t¨ng
1.HTCT- §¸nh gi¸ tÞnh
GO NVA Re Pr T #
GO Re Pr
1 Ca Ca Ca Ca

2 Hr
3 TR
Pr
4 C C
Pr
5 Re Re
6 #
2. §¸nh gi¸ xu h­íng cña HQ
GO NVA Re Pr T #
 PP chØ
GO sè Re Pr
1 Ca Ca Ca Ca

2 Hr
3 TR
Pr
4 C C
Pr
5 Re Re
6 #
3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ gia t¨ng
SL Ggt D L TL T #
SL D L
1 NV NV NV NV
Ns
Nc
NL
Nv
N#
2 S
3 TN
L
4 C C
L
5 D D
6 #
MHA MHB MHC
LN LN
LN Tû s uÊt Tû s uÊt Tû s uÊt
Vè n ®Çu t­ (tû (tû
(tû ®å ng) LN tí i LN tí i LN tí i
®å ng) ®å ng)
h¹ n (%) h¹ n (%) h¹ n (%)
0 0.0 0 0.0 0 0.0 0
20 3.2 16 3.4 17 4.0 20
30 4.7 15 4.6 12 5.8 18
50 7.5 14 6.8 11 8.4 13
60 8.6 11 7.8 10 9.4 10

P/A MH § Çu t­ LN
2 C 30 5.8
1 B 20 3.4
3 A 50 7.5
Tæng 100 16.7

You might also like