THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy

Ch¬ng 1.
Bµi 1. SỰ ĐIỆN LI
I - Môc tiªu bµi häc
1. Về kiÕn thøc
Ÿ BiÕt ®ược c¸c kh¸i niÖm vÒ sù ®iÖn li, chÊt ®iÖn li
Ÿ HiÓu nguyªn nh©n vÒ tÝnh dÉn ®iÖn cña dung dÞch chÊt ®iÖn li.
Ÿ HiÓu ®ược c¬ chÕ cña qu¸ tr×nh ®iÖn li.
2. VÒ kÜ n¨ng
Ÿ RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh : Quan s¸t, so s¸nh.
Ÿ RÌn luyÖn kh¶ n¨ng lËp luËn logic.
3. VÒ t×nh c¶m th¸i ®é
RÌn luyÖn ®øc tÝnh cÈn thËn nghiªm tóc trong nghiªn cøu khoa häc.
II - ChuÈn bÞ
GV : Dông cô vµ ho¸ chÊt thÝ nghiÖm ®o ®é dÉn ®iÖn.
Tranh vÏ (h×nh 2.2 SGK vµ h×nh 2.3 SGK)
HS : Xem l¹i hiÖn tîng dÉn ®iÖn ®· ®ưîc häc trong chư¬ng tr×nh vËt lÝ 6

-1-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy

III- C¸c ho¹t ®éng d¹y häc

Ho¹t ®«ng cña GV và HS NỘI DUNG KIẾN THỨC

Ho¹t ®éng 1 I  HiÖn tîng ®iÖn li
GV: híng dÉn hs lµm thÝ nghiÖm nh sgk 1. ThÝ nghiÖm(SGK)
HS : quan s¸t, nhËn xÐt vµ rót ra kÕt  Dung dÞch muèi, axit, baz¬ dÉn ®iÖn
luËn.  C¸c chÊt r¾n khan : NaCl, NaOH vµ
mét sè dung dÞch : Rîu, ®êng, glixerin
Ho¹t ®éng 2 kh«ng dÉn ®iÖn.
Ÿ GV : T¹i sao c¸c dung dÞch axit, baz¬, 2. Nguyªn nh©n tÝnh dÉn ®iÖn cña c¸c
muèi dÉn ®iÖn? dung dÞch axit, baz¬ vµ muèi trong níc
Ÿ HS : Trong dung dÞch c¸c chÊt axit,  C¸c axit, baz¬, muèi khi tan trong níc
baz¬, muèi cã c¸c h¹t mang ®iÖn tÝch d- ph©n li thµnh c¸c ion lµm cho dung dÞch
¬ng vµ ®iÖn tÝch ©m gäi lµ ion. C¸c cña chóng dÉn ®iÖn ®îc.
ph©n tö axit, baz¬, muèi khi tan trong níc 3. §Þnh nghÜa:
ph©n li thµnh c¸c ion .  §iÖn li lµ qu¸ tr×nh ph©n li c¸c chÊt
GV kÕt luËn : thµnh ion
 Nh÷ng chÊt khi tan trong níc ph©n li
thµnh c¸c ion ®îc gäi lµ chÊt ®iÖn li.
GV ®ưa ra mét sè axit, baz¬, muèi quen 4.Phư¬ng tr×nh ®iÖn li:
thuéc ®Ó HS biÓu diÔn sù ph©n li vµ gäi HCl ® H+ + Cl-
tªn c¸c ion t¹o thµnh. ThÝ dô : HNO3, NaOH ® Na+ + OH-
Ba(OH)2, FeCl3.
NaCl ® Na+ + Cl-

Ho¹t ®éng 3 II. C¬ chÕ cña qu¸ tr×nh ®iÖn li

GV cÇn gîi ý dÉn d¾t ®Ó HS m« t¶ ®îc
nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu t¹o quan träng cña
ph©n tö níc.
GV : §Ó ®¬n gi¶n ph©n tö níc ®îc biÓu
diÔn b»ng h×nh elip : - + ph©n tö níc ph©n cùc. §é ph©n cùc cña
Ho¹t ®éng 4
GV : gîi ý ®Ó HS nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cÊu
t¹o cña tinh thÓ NaCl (h×nh 2.3 - SGK).
Khi cho c¸c tinh thÓ NaCl vµo níc cã hiÖn t-
îng g× x¶y ra ?
GV nªu hiÖn tîng hi®rat hãa
Ho¹t ®éng 5
GV : ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ph©n tö HCl? Khi
cho HCl vµo níc cã hiÖn tưîng g× x¶y ra ?
1. CÊu t¹o ph©n tö níc
 Liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong
ph©n tö lµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc.
 Ph©n tö cã cÊu t¹o d¹ng gãc, do ®ã
ph©n tö níc kh¸ lín.
2. Sù ®iÖn li cña NaCl trong níc
Do t¬ng t¸c cña c¸c ph©n tö níc ph©n
cùc vµ sù chuyÓn ®éng hçn lo¹n cña c¸c
pt H2O, c¸c ion Na+ vµ Cl t¸ch ra khái
tinh thÓ ®i vµo dung dÞch.
NaCl ® Na+ + Cl-
3. Qu¸ tr×nh ®iÖn li cña ph©n tö HCl
trong níc
- Ph©n tö HCl liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã

-2-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
HS : quan sat h×nh vÏ vµ tr¶ lêi cùc
GV: T¹i sao díi t¸c dông cña ph©n tö ph©n - Do sù t¬ng t¸c gi÷a c¸c ph©n tö ph©n
cùc HCl, ph©n tö nưíc kh«ng ph©n li thµnh cùc H2O vµ HCl ph©n tö HCl . Qu¸
H+ vµ ion OH- tr×nh ®iÖn li ®ã ®îc biÓu diÔn
Ho¹t ®éng 6 b»ng®iÖn li thµnh c¸c ion H+ vµ Cl
Sö dông bµi tËp SGK ®Ó cñng cè bµi häc ph¬ng tr×nh: HCl ® H+ + Cl-

Bµi 2 - Ph©n lo¹i c¸c chÊt ®iÖn li

I - Môc tiªu bµi häc
1. VÒ kiÕn thøc
Ÿ BiÕt ®îc thÕ nµo lµ ®é ®iÖn li, c©n b»ng ®iÖn li.
Ÿ BiÕt ®îc thÕ nµo lµ chÊt ®iÖn li m¹nh ? ChÊt ®iÖn li yÕu ?
2. VÒ kÜ n¨ng
Ÿ VËn dông ®é ®iÖn li ®Ó biÕt chÊt ®iÖn ®iÖn li m¹nh, yÕu
Ÿ Dïng thùc nghiÖm ®Ó nhËn biÕt chÊt ®iÖn li m¹nh, yÕu, kh«ng ®iÖn li
3. VÒ t×nh c¶m th¸i ®é
Ÿ Tin tưëng vµo thùc nghiÖm b»ng thùc nghiÖm cã thÓ kh¸m ph¸ ®ưîc thÕ giíi vi m«.
II- ChuÈn bÞ
Gi¸o viªn : Bé dông cô thÝ nghiÖm vÒ tÝnh dÉn ®iÖn cña dung dÞch. Dung dÞch HCl
0,1M vµ CH3COOH 0,1M.
III--C¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1 I  §é ®iÖn li
GV giíi thiÖu dông cô vµ ho¸ chÊt thÝ 1. ThÝ nghiÖm:(SGK)
nghiÖm NX: Víi dung dÞch HCl bãng ®Ìn s¸ng
Ÿ Mêi 1 HS thao t¸c thÝ nghiÖm trªn bµn râ h¬n so víi dung dÞch CH3COOH
GV §iÒu ®ã chøng tá nång ®é ion trong
Ÿ C¸c HS kh¸c quan s¸t, nhËn xÐt vµ gi¶i dung dÞch HCl lín h¬n trong dung dÞch
thÝch. CH3COOH. Do ®ã HCl ph©n li m¹nh
h¬n
Ho¹t ®éng 2 CH3COOH
Ÿ GV ®Æt vÊn ®Ò : §Ó chØ møc ®é ph©n KL : C¸c chÊt kh¸c nhau cã kh¶ n¨ng
li cña chÊt ®iÖn li ngêi ta dïng ®¹i lîng ®é ph©n li kh¸c nhau.
®iÖn li. 2. §é ®iÖn li
Ÿ GV viÕt biÓu thøc ®é ®iÖn li lªn b¶ng a – Khai niÖm
vµ n
a = n víi a : ®é ®iÖn li ; n : Sè ph©n
gi¶i thÝch c¸c ®¹i lîng o
tö ph©n li thµnh ion ; n0 : Sè ph©n tö
chÊt ®ã hoµ tan
GV : HoÆc biÓu diÔn díi d¹ng phÇn tr¨m §é ®iÖn li a cã thÓ cã c¸c gi¸ trÞ n»m
lµ a = 85% trong kho¶ng : 0 £ a £1.
Ho¹t ®éng 3 b - TD: Hoµ tan 100 ph©n tö chÊt tan
GV : Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ cho A trong níc cã 85 ph©n tö chÊt ®ã
biÕt : ThÕ nµo lµ chÊt ®iÖn li m¹nh ? ph©n li thµnh ion. Hái ®é ®iÖn li chÊt

-3-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
®ã b»ng bao nhiªu ?
85
ChÊt ®iÖn li m¹nh cã ®é ®iÖn li b»ng bao a = 100 = 0,85
nhiªu? II  ChÊt ®iÖn li m¹nh, chÊt ®iÖn li
HS : Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa (SGK) yÕu
GV: Cho HS lÊy c¸c thÝ dô vÒ axit m¹nh, 1. ChÊt ®iÖn li m¹nh
baz¬ m¹nh, c¸c muèi tan a - §/n:(SGK)
Dïng mòi tªn mét chiÒu chØ chiÒu ®iÖn li b-C¸c chÊt ®iÖn li m¹nh lµ :
vµ ®ã lµ sù ®iÖn li hoµn toµn.
Yªu cÇu HS viÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn li cña
mét
sè chÊt ®iÖn li m¹nh H2SO4, Ba(OH)2,  C¸c axit m¹nh: HCl, HNO3, H2SO4,
CuSO4 HClO4...
 C¸c baz¬ m¹nh : NaOH, KOH,
GV : yªu cÇu HS tÝnh nång ®é ion trong Ba(OH)2Ca(OH)2…
mét sè dung dÞch :  C¸c muèi tan : NaCl, CuSO4, KNO3...
ThÝ dô : KNO3 0,1M ; Ba(OH)20,05M
c - PT & c¸ch tÝnh nång ®é:
Ho¹t ®éng 4
TÝnh nång ®é ion Na+ vµ CO32- trong
GV : Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ cho
dung dÞch Na2CO3 0,1M?
biÕt thÕ nµo lµ chÊt ®iÖn li yÕu ? ChÊt
Na2CO3 ® 2Na+ + CO32-
®iÖn li yÕu cã ®é ®iÖn li a b»ng bao
Theo ph¬ng tr×nh ®iÖn li :
nhiªu ?
n   2n Na 2CO3 = 2´0,1 = 0,2 (mol)
Nh÷ng chÊt ®iÖn li m¹nh ph©n li nhiÒu Na

nÊc th× chØ ®iÖn li m¹nh ë nÊc thø nhÊt. n  n Na 2CO3 = 0,1 (mol)
CO32 
GV yªu cÇu viÕt ph¬ng r×nh ®iÖn li cña 2. ChÊt ®iÖn li yÕu
mét sè chÊt ®iÖn li yÕu : H2S, Fe(OH)3 ... a - §N:(SGK)
®é ®iÖn li cña chÊt ®iÖn li yÕu : 0 <
GV : Sù ®iÖn li cña chÊt ®iÖn li yÕu cã a<1
®Çy ®ñ nh÷ng ®Æc trng cña qu¸ tr×nh b - TD:ChÊt ®iÖn li yÕu lµ :
thuËn nghÞch. VËy ®Æc trng cña qu¸ tr×nh  C¸c axit yÕu : CH3COOH, H2S,
thuËn nghịchlµ g× ? H2CO3...
Hs: Qu¸ tr×nh thuËn nghÞch sÏ ®¹t ®Õn tr¹ng  C¸c baz¬ yÕu : Fe(OH)3, Mg(OH)2..
th¸i c©n b»ng. §ã lµ c©n b»ng ®éng. c- PT ®iÖn li & c©n b»ng ®iÖn li:
CH3COOH « CH3COO + H+
 H    CH3COO  
H»ng sè K=   
 CH3COOH 
Khi pha lo·ng dd c¸c ion ë c¸ch xa nhau h¬n, it cã Nh¾c l¹i : K lµ h»ng sè phô thuéc vµo
c¬ héi va ch¹m ®Ó t¹o l¹i pt. nhiÖt ®é
 Sù chuyÓn dÞch c©n b»ng ®iÖn li
còng tu©n theo nguyªn lÝ L¬ Sa-t¬-li-e
d - Sù pha lo·ng vµ ®é ®iÖn li
Khi pha lo·ngdd qu¸ tr×nh ®iÖn li x¶y
ra dÔ dµng h¬n, ®é ®iÖn li t¨ng.

-4-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy

Bµi 3 .Axit, Baz¬ vµ Muèi

I - Môc tiªu bµi häc
1. VÒ kiÕn thøc
Ÿ BiÕt kh¸i niÖm axit, baz¬, theo thuyÕt A-re-ni-ut vµ Bron-stet
Ÿ BiÕt ý nghÜa cña h»ng sè ph©n li axit, h»ng sè ph©n li baz¬.

Ÿ BiÕt muèi lµ g× vµ sù ®iÖn li cña muèi.

2. VÒ kÜ n¨ng
Ÿ VËn dông lÝ thuyÕt axit, baz¬ cña A-re-ni-ut vµ Bron-stet ®Ó ph©n biÖt ®îc axit,
baz¬, lìng tÝnh vµ trung tÝnh.Ÿ BiÕt viÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn li cña c¸c muèi.
Ÿ Dùa vµo h»ng sè ph©n li axit, h»ng sè ph©n li baz¬ ®Ó tÝnh nång ®é ion H+ vµ
OH trong dung dÞch.
3. VÒ th¸i ®é t×nh c¶m
Ÿ Cã ®îc hiÓu biÕt khoa häc ®øng ®¾n vÒ dung dÞch axit, baz¬, muèi.
II - ChuÈn bÞ
Ÿ Dông cô : èng nghiÖm
Ÿ Ho¸ chÊt : Dung dÞch NaOH, muçi kÏm (ZnCl2 hoÆc ZnSO4), dung dÞch : HCl, NH3,
quú tÝm.
IIIC¸c ho¹t ®éng d¹y häc

Ho¹t ®éng 1 I Axit, baz¬ theo thuyÕt A-re-ni-ut

HS ®· ®îc biÕt kh¸i niÖm vÒ axit, baz¬ ë 1. §inh nghÜa
c¸c líp díi v× vËy GV cho HS nh¾c l¹i c¸c a - TD:
kh¸i niÖm ®ã. LÊy thÝ dô. HCl → H+ + Cl-
GV : C¸c axit, baz¬ lµ nh÷ng chÊt ®iÖn li – CH3COOH → H+ + CH3COO-
h·y viÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn li cña c¸c axit, KOH → K+ + OH -
baz¬ ®ã. Ba(OH)2 → Ba+ + 2OH -
GV yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng mçi em viÕt ba b §N(SGK)
ph¬ng tr×nh ®iªn li cña 3 axit hoÆc 3 baz¬.
GV : H·y nhËn xÐt vÒ c¸c ion do axit, baz¬ 2. Axit nhiÒu nÊc,baz¬ nhiÒu nÊc
ph©n li ra. a - Axit nhiÒu nÊc:
Ho¹t ®éng 2 - Vd: (SGK)
GV : Dùa vµo ph¬ng tr×nh ®iÖn li HS ®· HCl, CH3COOH, HNO3..axit mét
viÕt trªn b¶ng, cho HS nhËn xÐt vÒ sè ion nÊc
H+ ®îc ph©n li ra tõ mçi ph©n tö axit. H2S, H2CO3, H2SO3 ...axit nhiÒu nÊc
H3PO4 «H+ + H2PO4
HS : 1 ph©n tö HCl ph©n li ra 1 ion H+ H2PO4 « H+ + HPO42
1 ph©n tö H2SO4 ph©n li ra 2 ion H+
HPO42 «H+ + PO43
1 ph©n tö H3PO4 ph©n li ra 3 ion H+
Tæng céng : H3PO4 «3H+ +
PO43
NX:Axit mµ mét ph©n tö chØ ph©n li

-5-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
+
mét nÊc ra ion H lµ axit mét nÊchay
monoaxit.
Axit mµ mét ph©n tö ph©n li nhiÒu
nÊc ra ion H+ lµ axit nhiÒu nÊc.

DÉn d¾t HS t¬ng tù như axit

Ho¹t ®éng 3
GV : lµm thÝ nghiÖm, HS quan s¸t vµ nhËn
xÐt.
Nhá tõ tõ tõng giät dung dÞch kiÒm vµo
dung dÞch muèi kÏm cho ®Õn khi kÕt tña
kh«ng xuÊt hiÖn thªm n÷a.
Chia kÕt tña ®ã thµnh hai phÇn ë hai èng
nghiÖm
Ÿ èng thø nhÊt cho thªm vµi giät axit.
Ÿ èng thø hai tiÕp tôc nhá kiÒm vµo.
TI£T2
Ho¹t ®éng 4
GV: nhóng mÈu gi¸y chØ thÞ axit-baz¬
vµo dd NH3—KL dd NH3 cã tÝnh baz¬
Theo Bron-stet khi tan vµo níc,ph©n tö
NH3 t¬ng t¸c víi pt níc sinh ra ion OH-
NH3 nhËn H+ --- lµ baz¬
HCl nhêng H+ --- lµ axit
---> ®Þnh nghÜa.
HS nhËn xÐt vai trß cña níc trong 2 trêng
hîp trªn lµ g×
b - Baz¬ nhiÒu nÊc:
- TD(SGK)
Ca(OH) ----> Ca(OH)+ + OH-
Ca(OH)+ ----> Ca2+ + OH-
- NX:
3. Hi®roxit lưìng tÝnh
a - TD: Al(OH)3, Cr(OH)3
Ph©n li theo kiÓu baz¬ :
Zn(OH)2 « Zn2+ + 2OH
Ph©n li theo kiÓu axit :
Zn(OH)2 « 2H+ + ZnO22
Cã thÓ viÕt d¹ng axit cña Zn(OH)2 lµ :
H2ZnO2
b - §N: (SGK)
II- Axit,baz¬ theo Bron-stet
1-§N
* VD NH3 + H2O <--- > NH4+ +
OH-
HCl + H2O < --- > H3O+ +
Cl-

H CO3- + H2O < -- > H3O+

+ CO32-
HS nghiªn cøu SGK
HCO3- + H2O < -- > H2CO3+
-
OH
*§N: SGK
*NX: PT níc tuú trêng hîp cã thÓ
®ãng vai trß axit hay baz¬
Axit,baz¬ cã thÓ lµ ph©n tö
hoÆc ion

-6-
THPT Võ Trường Toản
Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
2. ¦u ®iÓm cña thuyÕt Bron-stet
Nh÷ng chÊt lµ axit,baz¬
theouAreniut th× theo Bron-stet
vÉn lµ axit,baz¬
Thuyªt axit,baz¬ cña Bron-stet tæng
quat h¬n.

Ho¹t ®éng 5 III. H»ng sè ph©n li axit vµ baz¬

GV : Yªu cÇu HS viÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn 1. H»ng sè ph©n li axit
li cña axit yÕu : CH3COOH vµ viÕt biÓu CH3COOH « H+ + CH3COO
thøc h»ng sè ph©n li cña CH3COOH.  H    CH 3COO  
HS : Ka =    
 3
CH COH 
Ka lµ h»ng sè ph©n li axit, chØ phô thuéc
vµo nhiÖt ®é.
Ka cµng nhá lùc axit cµng yÕu.
2. H»ng sè ph©n li baz¬
NH3 + H2O « NH4+ + OH
 NH 4    OH  
GV :B»ng c¸ch t¬ng tù h·y viÕt h»ng sè Kc =   
ph©n li baz¬ cña c©n b»ng :  NH3   H2O 
GV : Do dung dich lo·ng, [ H2O] coi nh  NH 4    OH  
® Kc[H2O] =    =K
kh«ng ®æi nªn ®Æt :  3
NH
b

Kb = Kc.[H2O] gäi lµ h»ng sè ph©n li baz¬

KÕt luËn :Ka, Kb lµ h»ng sè phô thuéc
vµo nhiÖt ®é.
Ka cµng nhá lùc axit cµng yÕu, Kb cµng
bÐ lùc baz¬ cµng yÕu.
IV - Muèi
1. §Þnh nghÜa
Ho¹t ®éng 6 Muèi lµ hîp chÊt khi tan trong níc ph©n
GV : Nghiªn cøu SGK h·y cho biÕt muèi li thµnh cation kim lo¹i hoÆc cation NH4+
lµ g× ? H·y kÓ tªn mét sè muèi thêng gÆp vµ anion gèc axit
? Cho biÕt tÝnh chÊt chñ yÕu cña muèi. Ÿ Muèi thêng gÆp :
TÝnh chÊt chñ yÕu cña muèi : TÝnh tan, + Muèi trung hoµ
tÝnh ph©n li. + Muèi axit
(GV nªn lu ý r»ng nh÷ng muèi Ýt tan hay + Muèi phøc t¹p (muèi kÐp, muèi phøc)
®îc coi lµ kh«ng tan th× thùc tÕ vÉn tan.
Mét phÇn tan rÊt nhá ®ã ®iÖn li). 2. Sù ®iÖn li cña muèi trong níc
(SGK)
Ho¹t ®éng 7
GV: chän mét sè bµi tËp hoÆc mét sè ý
trong bµi tËp (SGK) ®Ó cñng cè bµi häc.

-7-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy

bµI 4: s¦ §I£N LI CUA NíC ; ph ; chÊt chØ thÞ axit - baz¬

I. Môc tiªu bµi häc:

1. KiÕn thøc:
- BiÕt ®îc sù ®iÖn ly cña níc.
BiÕt tÝch sè ion cña níc vµ ý nghÜa cña ®ai lîng nµy.
BiÕt ®îc kh¸i niÖm vÒ pH vµ chÊt chØ thÞ axit - baz¬
2. Kü n¨ng:
VËn dông tÝch sè ion cña níc ®Ó x¸c ®Þnh nång ®é H+ vµ OH- trong dung dÞch.
BiÕt ®¸nh gi¸ ®é axit, baz¬, cña dung dÞch dùa vµo nång ®é H+; OH-; pH; pOH.
BiÕt sö dông mét sè chÊt chØ thÞ axit, baz¬ ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh axit, kiÒm cña dung
dÞch.
II. ChuÈn bÞ:
Dung dÞch axit lo·ng (HCl hoÆc H2SO4), dung dÞch baz¬ lo·ng (NaOH hoÆc
Ca(OH)2), phenol phtalein, giÊy chØ thÞ axit - baz¬ v¹n n¨ng.
Tranh vÏ, ¶nh chôp, m¸y ®o pH.

III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:

Ho¹t ®éng 1: I sù ®iÖn ly cña níc

- B»ng thùc nghiÖm x¸c ®Þnh níc lµ 1. Níc lµ chÊt ®iÖn rÊt yÕu
chÊt ®iÖn li rÊt yÕu. Theo Are-ni-ut:
- ViÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn ly cña níc theo H2O < -- > H++ OH- (1)
A-re-ni-ut vµ theo thuyÕt Bron-stet? Theo Bron-stet:
- 2 c¸ch viÕt cho hÖ qu¶ gièng nhau vµ H2O+H2O < -- > H3O++ OH- (2)
®Ó ®¬n gi¶n chän c¸ch viÕt 1.
Ho¹t ®éng 2: 2. TÝch sè ion cña níc:
- ViÕt biÓu thøc tÝnh h»ng sè c©n * H2O < -- > H++ OH- (1)
 
b»ng cña c©n b»ng (1)? [ H ][OH ]
K 
- Níc ph©n li rÊt yÕu nªn [H2O] trong [ H 2 O]
biÓu thøc K ®îc coi lµ kh«ng ®æi vµ K. K H2O = K. [H2O] = [H+]. [OH-]
[H2O]=const=K H2O vµ gäi lµ tÝch sè ion ¯
cña H2O. TÝch sè ion cña níc
- Dùa vµo KH2O h·y tÝnh [OH+]vµ KH2O =10-14 (to = 25oC)
[OH-] ? * [H+]= [OH-]= 10 14 =10-7mol/l
- Níc lµ m«i trêng trung tÝnh, nªn m«i * M«i trêng trung tÝnh lµ m«i trêng cã
trêng cã [OH+] = 10-7 mol/l lµ m«i trêng [H+]=[OH-]=10-7mol/l
trung tÝnh.
- TÝnh sè ion cña níc lµ 1 h»ng sè ®èi 3. ý nghÜa tÝch sè ion cña níc:
víi c¶ dung dÞch c¸c chÊt v× vËy nÕu a. M«i trêng axit: [H+]ñ 10-7mol/l
biÕt [H+] trong dung dÞch th× sÏ biÕt b. M«i trêng trung tÝnht: [H+]= 10-7mol/l
[OH-] vµ ngîc l¹i. c. M«i trêng kiÒm: [H+]á 10-7mol/l
- TÝnh [H+] vµ [OH-] cña dung dÞch
HCl 0,01M vµ so s¸nh 2 gi¸ trÞ ®ã trong

-8-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
dung dÞch (m«i trêng axit)?
- TÝnh [H+] vµ [OH-] cña dung dÞch
NaOH 0,01M vµ so s¸nh 2 gi¸ trÞ ®ã
trong dung dÞch (m«i trêng baz¬)?

Ho¹t ®éng 4:
- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu SGK vµ
cho biÕt pH lµ g×? Cho biÕt dung dÞch II. Kh¸i niÖm vÒ pH- chÊt chØ thÞ axit-baz¬:
axit, kiÒm, trung tÝnh cã pH b»ng bao 1.Kh¸i niÖm vÒ pH:
nhiªu? * [H+]= 10-PHM
- §Ó x¸c ®Þnh m«i trêng cña dung dÞch * Thang pH: 0 ¸ 14
ngêi ta thêng dïng chÊt chØ thÞ nh quú, M«i
phenol phtalein. trêng ñ 10- =10- á 10-
7
- Dïng chÊt chØ thÞ axit - baz¬ nhËn 7
M M 7
M
biÕt c¸c chÊt trong 3 èng nghiÖm ®ùng:
H2O. HCl, NaOH. pH á 7 =7 ñ 7
- Trén lÉn 1 sè chÊt chØ thÞ cã kho¶ng
PH ®æi mµu kÕ tiÕp nhau ®îc hçn hîp 2. ChÊt chØ thÞ axit-baz¬:
chÊt chØ thÞ axit-baz¬ v¹n n¨ng.
- Dïng chÊt chØ thÞ chØ x¸c ®Þnh pH 1 M«i trêng
c¸ch gÇn ®óng cßn ®Ó ®¹t ®é chÝnh Axit Trung KiÒ
x¸c th× ph¶i dïng m¸y ®o pH. tÝnh m
Ho¹t ®éng 5: ChÊt chØ thÞ
- nh¾c l¹i ý chÝnh-lµm bµi tËp 5 Quú §á TÝm Xanh
Phenolphtalei Kh«n Kh«n Hång
n g mµu g mµu

Bµi 5. LuyÖn tËp axit - baz¬ vµ muèi

I. Môc tiªu bµi häc:

1. KiÕn thøc:
Cñng cè kh¸i niÖm axit, baz¬ theo thuyÕt A-re-ni-ut vµ thuyÕt Bron-stet.
Cñng cè c¸c kh¸i niÖm vÒ chÊt lìng tÝnh, muèi.
ý nghÜa cña hµng sè ph©n ly axit, h»ng sè ph©n ly baz¬, KH2O
2. Kü n¨ng:
RÌn luyÖn kü n¨ng tÝnh pH cña dung dÞch ba z¬, axit.

-9-
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
VËn dông thuyÕt axit, baz¬ cña A-re-ni-ut vµ tuyÕt Bron-stet ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh axit,
baz¬ hay lìng tÝnh.
VËn dông biÓu thøc h»ng sè ph©n ly axit, h»ng sè ph©n ly baz¬ tÝch sè ion cña níc
®Ó tÝnh [H+], pH.
Sö dông chÊt chØ thÞ axit, baz¬ ®Ó x¸c ®Þnh m«i trêng cña dung dÞch c¸c chÊt.
II. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:

Ho¹t ®éng 1: I. KiÕn thøc cÇn nhí:

- HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ axit,baz¬,muèi 1. K/n vÒ axit, baz¬ vµ muèi,chÊt lìng
vµ chÊt lìng tÝnh tÝnh
-Axit lµ ch©t khi tan trong níc ph©n li
ra H+ hoÆc lµ chÊt nhêng proton
-Baz¬ lµ chÊt khi tan trong nc ph©n li
ra OH- hoÆc lµ ch©t nhËn proton
-ChÊt lìng tÝnh lµ chÊt võa cã kh¶ n¨ng
thÓ hiÖn tÝnh axit võa cã kh¶ n¨ng thÓ
-c¸c ®¹i lîng ®Æc trng cho ·it vµ baz¬ hiÖn tÝnh baz¬
-TÝch sè ion cña níc - Muèi lµ chÊt khi tan trong níc ph©n li
ra cation KL(hoÆc NH4+)vµ anion gèc
axit
2. Ka,Kblµ nh÷ng ®¹i lîng ®Æc trng cho
lùc axit vµ lùc baz¬ cña axit yÕu vµ baz¬
yÕu trong níc
Ho¹t ®éng 2: 3. TÝch sè ion cña níc KH2O= [H+]
- Ch÷a bµi tËp SGK. [OH-]=10-14
- Bµi tËp bæ sung: 4- [H+]; pH ®Æc trng cho m«i trêng
Bµi 1: 8.1, 8.2 (SBT) 5- ChÊt chØ thÞ.
Bµi 2: 8.4 (SBT) II. Bµi tËp
Bµi 3: 8.6 (SBT)

Bµi 6 Ph¶n øng trao ®æi trong dung dÞch c¸c chÊt ®iÖn ly

I. Môc tiªu bµi häc:

1. KiÕn thøc:
HiÓu ®îc ®iÒu kiÖn x¶y ra ph¶n øng trao ®æi ion trong dung dÞch chÊt ®iÖn ly.
HiÓu ®îc ph¶n øng thuû ph©n muèi.
2. Kü n¨ng:
ViÕt ph¬ng tr×nh ion rót gän cña ph¶n øng.
Dùa vµo ®iÒu kiÖn xay ra ph¶n øng trao ®æi trong dung dÞch chÊt ®iÖn ly ®Ó biÕt
®îc ph¶n øng x¶y ra hay kh«ng x¶y ra.
VÒ t×nh c¶m th¸i ®é : -RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, tØ mØ
I. ChuÈn bÞ:

- 10 -
THPT Võ Trường Toản
- ChuÈn bÞ cho mçi nhãm häc sinh 4 èng nghiÖm, gi¸ èng nghiÖm.
- Dung dÞch: NaCl, AgNO3, NH3, NaCH3COO, Al2(SO4)3, GiÊy quú tÝm.
II. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1:
- Híng dÉn HS lµm t/ngi÷a Na2SO4
vµ BaCl2,viÕt pt ph¶n øng duêi d¹ng
ion vµ chi ra thùc chÊt cña ph¶n øng
lµ sù ph¶n øng gi÷a 2 ion Ba2+ vµ
SO42- t¹o thµnh kÕt tña.
- T¬ng tù: ViÕt phu¬ng tr×nh ph©n
tö, ion vµ rót gän cña ph¶n øng
CuSO4 vµ NaOH.
Ho¹t ®éng 2:
- ViÕt pt ph©n tö,ion vµ ion rót gän
cña ph¶n øng gi÷a 2 dung dÞch
NaOH vµ HCl?
- gi÷a Mg(OH)2 víi axit m¹nh HCl?
-t/n: ®æ dung dÞnh HCl vµo cèc
®ùng NaCH3COO, thÊy cã mïi giÊm
chua.
- H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng vµ viÕt
ph¬ng tr×nh ph©n tö øng díi d¹ng
ph©n tö, ion vµ ion rót gän.
Ho¹t ®éng 3:
- HS lµm t/n: Nhá vµi giät dd
AgNO3 vµo dung dÞch NaCl. G¹n
lÊy kÕt tña AgCl. Nhá dd NH3 vµo
kÕt tña AgCl cho ®Õn khi tan hÕt
(t¹o ion phøc ®iÖn ly yÕu).
Ho¹t ®éng 4:
- HS lµm t/n,viÕt pt ph¶n øng díi
d¹ng ph©n tö, ion vµ ion rót gän khi
cho dung dÞch HCl t¸c dông víi dung
dÞch Na2CO3?
- t¬ng tù víi dung dÞch HCl vµ kÕt
tña CaCO3.
- 11 -
Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
I. §k x¶y ra ph¶n øng trao ®æi trong dung dÞch
chÊt ®iÖn ly:
1. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt kÕt tña:
VD1: Na2SO4+BaCl2 ---> BaSO4+2NaCl
Ph¬ng tr×nh ion:
2Na++SO42-+Ba2++2Cl---- > BaSO4↓+2Na+
+2Cl-
Ph¬ng tr×nh ion rót gän:
Ba2+ + SO42- --- > BaSO4↓
VD2: CuSO4 + NaOH
* Chó ý: ChÊt dÔ tan vµ ®iÖn ly m¹nh viÕt
thµnh ion.
- ChÊt khÝ, kÕt tña, ®iÖn ly yÕu ®Ó nguyªn
d¹ng ph©n tö.
2. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt ®iÖn ly yÕu:
a. Ph¶n øng t¹o thµnh níc:
VD1: NaOH + HCl --- > NaCl + H2O
Na+ + OH- + H+ + Cl- --- > Na+ + Cl- + H2O
H+ + OH- --- > H2O
VD2: Mg(OH)2+ HCl --- >
b. Ph¶n øng t¹o thµnh axit yÕu:
VD1: NaCH3COO + HCl
c. Ph¶n øng t¹o thµnh ion phøc:
VD: Ph¬ng tr×nh ph©n tö:
AgCl + 2NH3 --- > [Ag(NH3)2]+Cl-
(ion phøc)
3. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt khÝ:
VD1:
H++Cl-+2Na++CO32--- > 2Na++2Cl-
+CO2↑+H2O
2H++ CO32-® CO2↑+H2O
VD2: CaCO3 + HCl ®
Þ KÕt luËn:
- Ph¶n øng trao ®æi trong dung dÞch chÊt
®iÖn ly thùc chÊt lµ ph¶n øng gi÷a c¸c ion.
- Ph¶n øng trao ®æi trong dung dÞch chÊt
THPT Võ Trường Toản
TI£T 2
Ho¹t ®éng 6:
T/n :nhóng qu× tÝm vµo 4 dd :
+ èng 1: Níc cÊt
+ èng 2: Dung dÞch
NaCH3COO
+ èng 3: Dung dÞch Al2(SO4)3
+ èng 4: Dung dÞch NaCl
- NhËn xÐt vµ kÕt luËn m«i trêng
cña dd
- Khi hoµ tan mét sè muèi vµo níc ®·
x¶y ra ph¶n øng trao ®æi ion gi÷a
muèi vµ níc lµm pH biÕn ®æi.
Ho¹t ®éng 7:
- Tõ t/n biÕt dung dÞch NaCH3COO
cã pH ñ 7..., ph¶n øng nµy lµm t¨ng
[OH-] nªn m«i trêng cã pH ñ 7.
- NhËn xÐt thµnh phÇn muèi
NaCH3COO?
- Sp gi÷a axit vµ baz¬ nµo? m¹nh hay
yÕu?
- Muèi tao bëi axit yÕu vµ baz¬ m¹nh
khi thuû ph©n cho m«i trêng kiÒm.
- Tõ t/n biÕt dung dÞch Al2(SO4)3 cã
pHá7...
- NhËn xÐt thµnh phÇn
muèiAl2(SO4)3? s¶n phÈm gi÷a axit
vµ baz¬ nµo?, m¹nh hay yÕu?
- Muèi axit khi hoµ tan trong níc
ph©n ly ra c¸c ion lìng tÝnh th× m«i
trêng cña dung dÞch tuú thuéc b¶n
chÊt anion.
- Muèi t¹o bëi axit m¹nh vµ baz¬
m¹nh khi tan trong níc kh«ng bÞ thuû
ph©n.
Ho¹t ®éng 8:
ChØ dïng qu× tÝm nhËn biÕt c¸c dd
sau:
HCl ; NaOH ; Na2CO3 ; Ba(NO3)2
- 12 -
Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
®iÖn ly chØ x¶y ra khi cã Ýt nhÊt mét trong
c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ T¹o thµnh chÊt kÕt tña.
+ t¹othµnh chÊt khÝ.
+ T¹o thµnh chÊt ®iÖn ly yÕu
II. Ph¶n øng thuû ph©n cña muèi:
1. Kh¸i niÖm sù thuû ph©n cña muèi:
* Ph¶n øng trao ®æi ion gi÷a muèi hoµ tan vµ
níc lµm cho pH biÕn ®æi lµ ph¶n øng thuû
ph©n cña muèi.
2. Ph¶n øng thuû ph©n cña muèi:
*Muèi t¹o bë axv· yÕu vµ baz¬ m¹nh -- >dd
cã m«i trêng kiÒm.
VD1: Dung dÞch NaCH3COO cã pH > 7
NaCH3COO+H2O < -- > CH3COOH+OH-
(HOH)
-
↑[OH ] -- > pH > 7
*muèi t¹o bëi axm¹nh, baz¬ yÕu-- > dd cã m«i
trêng axit
VD2: dung dÞchAl2(SO4)3 cãpH <7
Gi¶i thÝch:Al2(SO4)3 -- > 2Al3++3SO42-
Al3++HOH -- > Al(OH)2++H+
↑[H+] -- > pH <7
*dd muèi cña ax yÕuvµ baz¬ yÕu m«i trêng
phô thuéc vµo sù thuû ph©n cña 2 ion
VD3: Dung dÞch Fe(CH3COO)3
Fe(CH3COO)3 -- >Fe3++3CH3COO-
*dd muèi axit m«i trêng phô thuéc b¶n chÊt
anion
VD4: Dung dÞch NaHCO3
NaHCO3 -- > Na++HCO3-
*dd muèi cñ© ax m¹nh ,baz¬ m¹nh - >trung
tÝnh
VD5: Dung dÞch NaCl
NaCl -- > Na++Cl-
KÕt luËn: SGK
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy

Bµi 7 luyÖn tËp

I- Muc tiªu bµi häc

1-VÒ kiÕn thøc
-Cñng cè kiÕn thøc vÒ ph¶n øng trao ®æi trong dd chÊt ®iÖn li.
2 VÒ kÜ n¨ng
RÌn kÜ n¨ng viªt ph¬ng tr×nh ph¶n øng díi d¹ng ion vµ ion rót gän
II-C¸c ho¹t ®éng d¹y häc
A – KiÕn thøc cÇn nhí:
1-§iÒu kiÖn x¶y ra ph¶n øng trao ®æi trong dd chÊt ®iÖn li
2-Ph¶n íng thuû ph©n cña muèi lµ g×?Nh÷ng trêng hîp nµo x¶y ra ph¶n øng
thuû ph©n?
3- ph¬ng tr×nh ion rót gän cã ý nghÜa g× ?
B Bµi tËp
1- a) Kh«ng x¶y ra b) Pb 2+ + H2S -- > PbS + 2H +
c) Pb(OH)2 + 2OH- -- > PbO22- + 2H2O d) SO 32-+ H2O < -- > HSO3- + OH-
e) Cu2+ + H2O < -- > Cu(OH) + + H+ g)AgBr + 2S 2O32- -- > [Ag(S2O3)2 2++ Br-
h) SO32- + 2H+ --> H2O + SO2 i) HCO 3- + H+ -- > H2O + CO2
2-B; C
3- SO32- + H2O2 -- > SO42- + H2O
SO42- + Ba2+ -- > BaSO4
4- Hoµ tan c¸c ho¸ chÊt vµo níc ®îc c¸c dd
- dïng CaCO 3 nh¹n biÕt giÊm
-dïng NaOH nhËn biÕt bét në vµ phÌn :
NH4HCO3 + NaOH --> NaHCO 3 ++ H2O + NH3 (mïi khai )
Al2(SO4)3 + 2NaOH --> Na 2SO4 + Al(OH)3 (kÕt tña tr¸ng)
Al(OH)3 + NaOH --> NaAlO 2 + H2O (tan kÕt tña)
- dïng H2O2 vµ hå tinh bét nhËn biÕt muèi iot :
2I- + H2O2 --> I2 + 2OH- (I2 lµm hå tinh bét cã mµu xanh)
5- MCO3 + 2HCl --> MCl 2 + H2O + CO2 (1)
NaOH + HCl --> NaCl + H 2O (2)
nHCl = 0,02 x 0,08 = 0,0016 mol
nNaOH =0,00 564 x 0,1 = 0,000564
nHCl p (1) = 0,0016 -- 0,000564 = 0,001036 mol
nMCO3 = 1/2 nHCl = 0,000518 mol
MMCO3 = 0,1022 : 0,000518 = 197
MM = 137 ---> M lµ Ba

BAI 8 Bµi thùc hµnh sè 1

TÝnh axit-baz¬ ; ph¶n øng trong dd chÊt ®iÖn li

- 13 -
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy
I - Môc tiªu
1-VÒ kiÕn thøc
Cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ axit-baz¬ vµ ®iÒu kiÖn x¶y ra ph¶n øng trao ®æi ion trong
dung dÞch c¸c chÊt ®iÖn li.
2-VÒ kü n¨ng.
RÌn luyÖn kü n¨ng tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi lîng nhá hãa chÊt.
II – ChuÈn bÞ dông cô thÝ nghiÖm vµ ho¸ chÊt cho mçi nhãm thùc hµnh.
Dông cô thÝ nghiÖm.
- §òa thuû tinh - èng nghiÖm.
- èng hót nhá giät - Th×a xóc hãa chÊt.
- Bé gi¸ thÝ nghiÖm.
2 – Ho¸ chÊt. SGK
III. Gîi ý tæ chøc ho¹t ®ång thùc hµnh cña häc sinh.
ThÝ nghiÖm 1: TÝnh axit – baz¬.
a) ChuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.
HS tiÕn hµnh nh SGK.
b) Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra vµ gi¶i thÝch.
- HS: Quan s¸t vµ ghi chÐp c¸c hiÖn tîng ph¶n øng x¶y ra.
- HS: Gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng ®ã.
ThÝ nghiÖm 2: Ph¶n øng trao ®æi ion trong dung dÞch chÊt ®iÖn li.
a) ChuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.
HS tiÕn hµnh nh SGK.
b) Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra vµ gi¶i thÝch.
- HS: Quan s¸t vµ ghi chÐp c¸c hiÖn tîng ph¶n øng x¶y ra.
- HS: Gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng ®ã.

IV. Néi dung têng tr×nh thÝ nghiÖm.

Tªn HS………………………………….Líp………
Tªn bµi thùc hµnh.
Néi dung têng tr×nh.
Tr×nh bµy c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, m« t¶ hiÖn tîng quan s¸t ®îc, gi¶i thÝch vµ
viÕt ph¬ng tr×nh ho¸ häc(nÕu cã) c¸c thÝ nghiÖm sau:
ThÝ nghiÖm 1: TÝnh axit – baz¬.
ThÝ nghiÖm 2: Ph¶n øng trao ®æi ion trong dung dÞch chÊt ®iÖn li.

- 14 -
THPT Võ Trường Toản Giáo án 11CB Nguyễn Anh Duy

- 15 -