Chuyen Doi TCA785

Tìm kiếm & download ebook: bookilook.
com
Best ebook search engine: bookilook.com

Tìm kiếm & download ebook: bookilook.com
lêi nãi ®Çu

Ngµy nay cïng víi viÖc ph¸t triÓn m¹nh mÏ çc øng dông cña khoa häc kü thuËt trong
c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ trong c«ng nghiÖp ®iÖn tö th× çc thiÕt bÞ ®iÖn tö cã c«ng suÊt lín còng
®−îc chÕ t¹o ngµy cµng nhiÒu. Vµ ®Æc biÖt çc øng dông cña nã vµo çc ngµnh kinh tÕ quèc
d©n vµ ®êi sèng hµng ngµy ®· vµ ®ang ®−îc ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ.
Tuy nhiªn ®Ó ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p cña c«ng
nghiÖp th× ngµnh ®iÖn tö c«ng suÊt lu«n ph¶i nghiªn cøu ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p tèi −u
nhÊt. §Æc biÖt víi chñ tr−¬ng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña Nhµ n−íc, çc
nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cÇn ph¶i thay ®æi, n©ng cao ®Ó ®−a c«ng nghÖ tù ®éng ®iÒu
khiÓn vµo trong s¶n xuÊt. Do ®ã ®ßi hái ph¶i cã thiÕt bÞ vµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu
khiÓn an toµn, chÝnh x¸c. §ã lµ nhiÖm vô cña ngµnh ®iÖn tö c«ng suÊt cÇn ph¶i
gi¶i quyÕt.
§Ó gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò nµy th× Nhµ n−íc ta cÇn ph¶i cã ®éi ngò thiÕt kÕ
®«ng ®¶o vµ tµi n¨ng. Sinh viªn ngµnh T§H t−¬ng lai kh«ng xa sÏ ®øng trong ®é
ngò nµy, do ®ã mµ cÇn ph¶i tù trang bÞ cho m×nh cã mét tr×nh ®é vµ tÇm hiÓu biÕt
s©u réng. ChÝnh v× vËy ®å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt
cho mçi sinh viªn T§H. Nã lµ bµi kiÓm tra kh¶o s¸t kiÕn thøc tæng hîp cña mçi
sinh viªn, vµ còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cho sinh viªn ngµnh T§H tù t×m hiÓu vµ nghiªn
cøu kiÕn thøc vÒ ®iÖn tö c«ng suÊt. MÆc dï vËy, víi sinh viªn n¨m thø ba cßn
®ang ngåi trong ghÕ nhµ tr−êng th× kinh nghiÖm thùc tÕ cßn ch−a cã nhiÒu, do ®ã cÇn ph¶i cã
sù h−íng dÉn gióp ®ì cña thÇy gi¸o. Qua ®©y cho em ®−îc göi lêi c¶m ¬n tíi thÇy TrÇn
Träng Minh ®· tËn t×nh chØ dÉn, gióp em hoµn thµnh tèt ®å ¸n m«n häc nµy.
§å ¸n nµy hoµn thµnh kh«ng nh÷ng gióp em cã ®−îc thªm nhiÒu kiÕn thøc h¬n
vÒ m«n häc mµ cßn gióp em d−îc tiÐp xóc víi mét ph−¬ng ph¸p lµm viÖc míi chñ
®éng h¬n,linh ho¹t h¬n vµ ®Æc biÖt lµ sù quan träng cña ph−¬ng ph¸p lµm viÖc
theo nhãm.Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n lµ mét thêi gian thùc sù bæ Ých cho b¶n th©n
em vÒ nhiÒu mÆt.
Hµ néi , ngµy 15 th¸ng 5 n¨m 2004

Sinh viªn
Nhãm 6
1
®å ¸n ®iÖn tö c«ng suÊt
®Ò TμI 6:
ThiÕt kÕ m¹ch ®iÒu khiÓn cho hÖ thèng läc bôi tÜnh
®iÖn.
M¹ch ®¶m b¶o yªu cÇu sau:
M¹ch tù ®éng t¨ng dÇn ®iÖn ¸p phÝa cao ¸p cho ®Õn khi x¶y ra phãng ®iÖn
trong ng¨n t¸ch bôi th× tù ®éng chuyÓn sang chÕ ®é chèng ng¾n m¹ch ,sau ®ã l¹i dÇn phôc håi
®iÖn ¸p cao ¸p . §iÒu chØnh ®−îc tèc ®é t¨ng ®iÖn ¸p
Çc tham sè yªu cÇu :
Ph−¬ng ¸n ®iÖn ¸p l−íi Cao ¸p läc (KV-DC) Dßng lµm viÖc

(V-AC) (A-DC)
2 400 75 2
Yªu cÇu thiÕt kÕ ®å ¸n :

1. Giíi thiÖu chung vÒ chñng lo¹i thiÕt bÞ ®−îc giao nhiÖm vô thiÕt kÕ
2. §Ò xuÊt çc ph−¬ng ¸n tæng thÓ , ph©n tÝch −u nh−îc ®iÓm cña tõng
ph−¬ng ¸n , ®Ó ®i ®Õn ph−¬ng ¸n chän lùa phï hîp ®Ó thiÕt kÕ m¹ch lùc vµ m¹ch
®iÒu khiÓn
3. ThuyÕt minh sù ho¹t ®éng cña s¬ ®å kÌm theo h×nh vÏ minh ho¹
4. TÝnh to¸n m¹ch lùc
5. TÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn
6. KÕt luËn
7. Tµi liÖu tham kh¶o
ch−¬ng I
2
giíi thiÖu chung vÒ c«ng nghÖ läc bôi

I. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng nghÖ läc bôi.
NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn kh«ng ngõng dÇn ®¸p øng ®−îc nhu cÇu cña con ng−êi
vÒ vËt chÊt vµ v¨n ho¸ nh−ng mÆt tr¸i cña nã lµ kÐo theo t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng
ngµy cµng trÇm träng.ë ViÖt Nam t¹i nh÷ng vïng tËp trung nhiÒu c«ng nghiÖp t×nh tr¹ng
khãi bôi ,khÝ ®éc h¹i th¶i ra m«i tr−êng g©y « nhiÔm lµ rÊt ®¸ng lo ng¹i.Do ®ã viÖc trang bÞ çc
hÖ thèng xö lÝ bôi cho çc nhµ m¸y xÝ nghiÖp lµ thùc sù cÇn thiÕt vµ cã vai trß ngµy cµng
quan träng.
Khi thiÕt kÕ hÖ thèng läc bôi vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi çc nhµ m¸y lµ chän hÖ
thèng läc bôi nµo cho phï hîp víi nhµ m¸y cña m×nh trong sè rÊt nhiÒu ph−¬ng
ph¸p läc bôi hiÖn nay .Çc ph−¬ng ph¸p läc bôi th−êng d−îc sö dông hiÖn nay lµ:
1.Läc bôi sö dông buång l¾ng bôi.
2.Läc bôi kiÓu li t©m-xiclon
3.Läc bôi kiÓu qu¸n tÝnh
4. Läc bôi b»ng l−íi läc v¶i,thÐp,giÊy,..
5. Läc bôi tÜnh ®iÖn
Trong ®ã ph−¬ng ph¸p läc tÜnh ®iÖn lµ ph−¬ng ph¸p t−¬ng ®èi hiÖu qu¶ ®èi
víi çc nhµ m¸y c«ng nghiÖp cã mét l−îng bôi lín nh− nhµ m¸y xi m¨ng , nhµ
m¸y ph©n bãn luyÖn kim,nghiÒn ®¸,c«ng nghiÖp gèm..v..v ..Nã cã çc −u ®iÓm c¬
b¶n nh− hiÖu suÊt thu bôi cao,chi phÝ n¨ng l−îng thÊp,cã thÓ lµm viÖc víi ¸p suÊt
ch©n kh«ng hoÆc ¸p suÊt cao,vµ ®Æc biÖt lµ cã thÓ ®iÒu khiÓn vµ tù ®éng ho¸ hoµn
toµn.
II. Ph©n tÝch nguyªn lý lµm viÖc vµ yªu cÇu c«ng nghÖ thiÕt bÞ läc bôi tÜnh
®iÖn:
KhÝ th¶i cÇn läc bôi ®−îc thæi qua mét hÖ thèng hai ®iÖn cùc.Gi÷a hai ®iÖn
cùc nµy ®−îc thiÕt lËp mét ®iÖn thÕ mét chiÒu t−¬ng ®èi cao nªn c−êng ®é ®iÖn
tr−êng do chóng g©y ra cã gi¸ trÞ lín dÉn ®Õn çc h¹t bôi sÏ bÞ i«n ho¸ m·nh
liÖt.D−íi t¸c dông cña lùc ®iÖn tr−êng gi÷a hai b¶n cùc, çc ion bÞ hót vÒ phÝa b¶n
cùc tr¸i dÊu:ion ©m vÒ cùc d−¬ng, ion d−¬ng vÒ cùc ©m. Cùc d−¬ng cña thiÕt bÞ
läc bôi th−êng ®−îc nèi ®Êt. Çc h¹t bôi sau khi dÞch chuyÓn vÒ çc ®iÖn cùc sÏ
3
l¾ng l¹i trªn bÒ mÆt ®iÖn cùc. Theo møc ®é tÝch tô bôi trªn bÒ mÆt ®iÖn cùc, ng−êi ta ®Þnh kú
rung l¾c ®iÖn cùc, hoÆc xèi n−íc röa ®iÖn cùc ®Ó lo¹i bá bôi.
¸p dông nguyªn lý c¬ b¶n nµy ta sÏ thiÕt kÕ mét m¹ch ®iÒu khiÓn cho hai b¶n
cùc ®¸p øng çc yªu cÇu ®Æt ra.
Víi c«ng nghÖ läc bôi nµy khi thiÕt kÕ ta gÆp ph¶i mét sè vÊn ®Ò sau:
- Thø nhÊt lµ ®iÖn ¸p trªn cao ¸p läc rÊt cao, vµo cì 70KV ®Õn 100KV. Víi
®iÖn ¸p cao nµy ta sÏ rÊt khã chän van,cã thÓ ph¶i vµ gi¸ thµnh cña hÖ thèng sÏ
cao.
- Thø hai lµ trong qu¸ tr×nh läc do l−îng khÝ gi÷a hai b¶n cùc khi ion ho¸ t¹o
thµnh dßng ®iÖn nªn hÖ thèng rÊt hay bÞ ng¾n m¹ch.V× vËy ta ph¶i thiÕt kÕ mét hÖ
thèng chèng ng¾n m¹ch vµ tù ®éng ®ãng m¹ch vµo ®iÖn ¸p lµm viÖc sau khi kÕt
thóc phãng ®iÖn. §iÖn ¸p cña thiÕt bÞ läc bôi ph¶i ®−îc t¨ng dÇn æn ®Þnh ®Ó ®¶m
b¶o cho l−îng bôi ®−îc hót æn ®Þnh vµ ®Ó tr¸nh sù phãng ®iÖn kh«ng kiÓm so¸t
®−îc gi−· çc b¶n cùc.
ch−¬ng II
Lùa chän Ph−¬ng ¸n
4
I. VÒ s¬ ®å chØnh l−u:
Ta ph¶i lùa chän mét trong çc bé chØnh l−u cã ®iÒu khiÓn sau :1 pha nöa chu
kú,h×nh tia(1 pha vµ 3pha),h×nh cÇu(1 pha vµ 3 pha).Do chØnh l−u cÇu cã −u ®iÓm
h¬n çc m¹ch chØnh kh¸c vÒ hÖ sè sö dông m¸y biÕn ¸p vµ ®iÖn ¸p ng−îc ®Æt lªn
van - rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña t¶i lµ ®iÖn ¸p cao vµ dßng t¶i nhá nªn chØnh l−u
cÇu ®−îc chän.ChØnh l−u cÇu 3 pha cã −u ®iÓm h¬n vÒ hÖ sè sö dông m¸y biÕn ¸p
vµ chÊt l−îng ®iÖn ¸p 1 chiÒu ®Çu ra nh−ng ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ vÊn ®Ò ®iÒu khiÓn vµ
xÐt ®Õn gi¸ thµnh cña hÖ thèng ta chän s¬ ®å cÇu 1 pha cã ®iÒu khiÓn.
Tuy nhiªn v× ®iÖn ¸p ®Çu ra rÊt cao nªn viÖc tho¶ m·n ®−îc ®iÖn ¸p ng−îc ®Æt lªn van lµ
mét vÊn ®Ò quan träng cÇn gi¶i quyÕt.Ta xem xÐt ®Õn hai ph−¬ng ¸n m¹ch lùc sau:
- Ph−¬ng ¸n 1:
Dïng mét bé chØnh l−u cÇu 1 pha kh«ng ®iÒu chØnh ®−îc ®ã lµ bé chØnh l−u dïng çc ®i«t
sau m¸y biÕn ¸p vµ mét bé ®iÒu ¸p xoay chiÒu tr−íc m¸y biÕn ¸p
- Ph−¬ng ¸n 2:
Dïng mét bé chØnh l−u cÇu 1 pha cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc gãc më dïng çc thyristor ®Æt
sau m¸y biÕn ¸p.
Ph−¬ng ¸n I : Sö dông m¹ch ®iÒu ¸p b»ng thyristor tr−íc m¸y biÕn ¸p :
• §iÖn ¸p ng−îc ®Æt lªn mçi thyristor lµ: Ungmax =U1=400(V)
5
Nh− vËy lµ ®iÖn ¸p ®Æt lªn mçi thyristor lµ t−¬ng ®èi nhá chÝnh v× vËy rÊt dÔ cho viÖc
chän van vµ ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ van , kh«ng chØ vËy cßn gi¶m ®−îc vèn ®Çu t− cho thiÕt kÕ hÖ
thèng.
• Ta tÝnh dßng ch¶y qua mçi thyrisstor:
Ta thiÕt kÕ hÖ thèng víi l−îng dù tr÷ 10% vÒ c«ng suÊt, tøc c«ng suÊt dù tr÷ lµ Pmax=167
KW vµ c«ng suÊt lµm viÖc lµ Pmax=150KW
Ta chän ®iÖn ¸p tèi ®a trªn t¶i lµ U d= 78kV vµ dßng ®iÖn sÏ lµ Id=2,1(A) Ta cã I2 =
Id = 2,1(A)
Gi¶ sö sôt ¸p trªn ®iÖn trë vµ ®iÖn kh¸ng lµ 5%, trªn ®ièt lµ 120V §iÖn ¸p
chØnh l−u kh«ng t¶i lµ:
Ud = 78.103.(1+5%)+120
= 82020 (V) = 82,02 (KV)
§iÖn ¸p pha thø cÊp MBA:
U2 = 1,11.82,02=91,04(KV)
§iÖn ¸p pha s¬ cÊp MBA:
U1= 400(V)
TÝnh hÖ sè biÕn ¸p m= U 2 91040

= ≈ 228
U 1 400
=> I1=m.I2=228.2,1 = 478,8(A)
Ta thÊy r»ng dßng ®iÖn ch¶y qua thyristor lµ rÊt lín vµ ®©y lµ nh−îc ®iÓm cña
ph−¬ng ph¸p nµy nh−ng kh«ng ph¶i lµ nh−îc ®iÓm lín, cã thÓ vÉn chän ®−îc van
phï hîp.
Ph−¬ng ¸n II: Sö dông m¹ch chØnh l−u b»ng thyristor sau m¸y biÕn ¸p:
6
• Dßng ®iÖn ch¶y qua çc thyristor lµ :

Itb=Id/2= 2,1/2=1,05(A) dßng ®iÖn nµy lµ rÊt nhá nªn rÊt dÔ chän van theo ®iÒu kiÖn dßng
®iÖn.Vµ so víi ph−¬ng ¸n 1 th× sè l−îng van Ýt h¬n.
¦u ®iÓm thø hai cña ph−¬ng ¸n lµ chØ cã mét bé chØnh l−u mµ kh«ng dïng ®Õn hai
bé
• §iÖn ¸p ng−îc ®Æt lªn mçi thyristor lµ
Ungmax = 1,41.U2 = 1,41.91040 = 128,366 (KV) ®©y lµ ®iÖn ¸p rÊt lín nªn rÊt khã chän van,
®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ van . NÕu m¾c nèi tiÕp çc van th× g©y khã kh¨n cho viÖc ®iÒu khiÓn.
Tõ nh÷ng −u nh−îc ®iÓm cña hai ph−¬ng ¸n trªn ta thÊy ph−¬ng ¸n thø nhÊt lµ tèt vµ kh¶
quan h¬n c¶ . Nh− vËy ta chän ph−¬ng ¸n thø nhÊt ®Ó thiÕt kÕ m¹ch lùc
cho hÖ thèng.
II. VÒ m¹ch ®iÒu khiÓn:

M¹ch ®iÖn thiÕt kÕ ho¹t ®éng ë ®iÖn ¸p cao vµ c«ng suÊt lín nªn çc thiÕt bÞ trong m¹ch
®iÒu khiÓn ph¶i ho¹t ®éng tin cËy vµ cã c«ng suÊt tæn hao nhá.Tr−íc yªu cÇu ®ã viÖc sö dông
çc IC tÝch hîp çc chøc n¨ng kh¸c nhau víi kÕt cÊu nhá gän , tiªu hao c«ng suÊt bÐ lµ 1 lùa chon
tèi −u.
7
ch−¬ng III
ThuyÕt Minh Nguyªn Lý Ho¹t §éng
I. M¹ch lùc:
Víi s¬ ®å m¹ch lùc ®−îc thiÕt kÕ nh− h×nh vÏ:
Ho¹t ®éng:
§iÖn ¸p l−íi cã U=400 V ®−îc ®−a vµo m¹ch ®iÒu ¸p xoay chiÒu mét pha dïng
mét cÆp thyristor nèi song song ng−îc. §iÖn ¸p sau khi qua m¹ch ®iÒu ¸p xoay
chiÒu m«ét pha th× cã ®iÖn ¸p kh«ng sin nh−ng vÉn ®èi xøng, sau ®ã ®−îc ®−a vµo
m¸y biÕn ¸p ®Ó nÇng ®iÖn ¸p lªn hµng chôc kV. Sau MBA ®iÖn ¸p ®−îc ®−a vµo
chØnh l−u cÇu ba pha, sau ®ã ®−a ra cao ¸p läc. Cô thÓ sù ho¹t ®éng cña çc kh©u
nh− sau:
1. Bé ®iÒu ¸p xoay chiÒu ba pha :

a) S¬ ®å:
8
b) NhiÖm vô:
§iÒu khiÓn ®iÖn ¸p hiÖu dông ®Ó ®−a vµo së cÊp m¸y biÕn ¸p. Kho¶ng ®iÖn ¸p ®−a vµo s¬
cÊp cã thÓ ®iÒu chØnh n»m trong kho¶ng tõ 0V->440V. Nhê cã kh©u nµy mµ cã thÓ ®iÒu chØnh
tù ®éng ®−îc hÖ thèng.
c) Ho¹t ®éng:
Çc thyristor ®−îc ®iÒu khiÓn víi gãc ®iÒu khiÓn lµ α. §Ön ¸p ®−a vµo lµ ®iÖn ¸p h×nh
sin cã U = 400(V). Sau khi qua bé XAAC sÏ ®−îc gi¶m xuèng møc cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu chØnh
æn ®Þnh ®iÖn ¸p lµm viÖc.
D¹ng ®iÖn ¸p ra cña bé ®iÒu ¸p phô thuéc vµo t¶i cña nã vµ gãc më thyristor.
• XÐt t¶i thuÇn trë:
- Khi α < θ < π : T1 më, T2 kho¸

Ut = UXC
- Khi π < θ < π + α : T1 ®ãng, T2 ch−a më ®−îc do ch−a nhËn ®−îc xung ®iÒu
khiÓn nªn T2 vÉn kho¸.
Ut = 0
- Khi π + α < θ < 2π : T1 kho¸, T2 më
Ut = UXC
§iÖn ¸p hiÖu dông trªn t¶i sÏ lµ:
9
2 ( π − α ) + sin 2 α
U1 = U
2π
• XÐt t¶i trë c¶m:
Khi gãc ®iÒu khiÓn α ≤ φ dßng t¶i s lµ liªn tôc vµ kh«ng phô thuc gãc ®iÒu
khiÓn α. §iÒu nµy ®óng nÕu xung ®iÒu khiÓn lµ xung réng.
NÕu xung ®iÒu khiÓn lµ xung hÑp dßng ®iÖn trong mét nöa chu kú sÏ kÐo
dµi qu¸ thêi ®iÓm π + α. Do ®ã khi V2 nhËn ®−îc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn t¹i π +
α th× V2 ch−a thÓ më ra ®−îc. §iÒu nµy dÉn ®Õn ®iÖn ¸p ra trªn t¶i chØ cã
trong mét nöa chu kú vµ dßng cã d¹ng ®¹p m¹ch mét chiÒu.
Víi gãc ®iÒu khiÓn α > φ dßng ti sÏ cã d¹ng gi¸n ®o¹n vµ lu«n b¾t ®Çu tõ
0 t¹i θ = α.
Dßng t¶i sÏ tu©n theo quy luËt:
⎡ θ−α ⎤
Um⎢ Q ⎥
i= sin( θ − ϕ − e sin( α − ϕ )
)
Z ⎢ ⎥
⎣ ⎦
§iÖn ¸p hiÖu dông trªn t¶i:
2 λ + sin 2 − sin( 2 α + 2λ )
Uhdt =
α 2π
U
víi λ ®−îc x¸c ®Þnh tõ ph−¬ng tr×nh:
−λ
sin( α + λ − ϕ ) e Q sin( α − ϕ ) = 0
−
Trong ®ã : ϕ
X
= arctg L
R
10
X
Q= L
R
2. M¸y biÕn ¸p lùc:
a) NhiÖm vô:
N©ng ®iÖn ¸p l−íi UP=380V lªn ®iÖn ¸p hµng chôc kV ®Ó ®¸p øng yªu cÇu
®iÖn ¸p cao cña c«ng nghÖ cña läc bôi tÜnh ®iÖn .
b) Ho¹t ®éng:
Sau khi qua bé ®iÒu ¸p th× ®iÖn ¸p ®−a vµo biÕn ¸p th−êng kh«ng sin, nh−ng theo ph©n
tÝch ë trªn th× ®iÖn ¸p lµ ®èi xøng, cã thÓ t¸ch thµnh çc thµnh phÇn bËc 1 vµ bËc cao, trong ®ã
kh«ng cã thµnh phÇn mét chiÒu. Do vËy çc thµnh phÇn xoay chiÒu cña ®iÖn ¸p s¬ cÊp
MBA (hay ®iÖn ¸p hiÖu dông s¬ cÊp) vÉn ®−îc khuÕch ®¹i qua MBA: U2=m.U1víi m lµ
tØ sè biÕn ®æi cña MBA.
3. Bé chØnh l−u :
a) S¬ ®å:
b) NhiÖm vô:
BiÕn ®iÖn ¸p xoay chiÒu sau MBA lùc thµnh ®iÖn ¸p mét chiÒu cã ®é nhÊp nh« thÊp ®Ó
®−a ra cao ¸p läc.
Quan hÖ gi÷a ®iÖn ¸p sau chØnh l−u Ud ,dßng Id vµ ®iÖn ¸p thø cÊp U2 ,dßng thø cÊp I2 cña MBA
lµ:
U2 = 1,11Ud
I2 = 0,58Id
11
Do ®iÖn ¸p ®Æt lªn mçi ®ièt D lµ rÊt lín ,theo tÝnh to¸n Unmax= 75 KV.V× vËy cÇn
nèi tiÕp çc ®i«t ®Ó sao cho ®iÖn ¸p ®Æt lªn çc ®ièt kh«ng v−ît qu¸ Unmax cña mçi
®i«t
4. Cao ¸p läc:
T¶i nµy mang tÝnh chÊt lµ t¶i ®iÖn trë cã gi¸ trÞ phô thuéc vµo ®iÖn ¸p gi÷a hai cùc cña cao
¸p läc vµ dßng ®iÖn qua t¶i hay phô thuéc vµo l−îng khÝ bôi ch¶y qua cao ¸p läc vµ hiÖu qu¶ lµm
viÖc cña hÖ thèng.
II. M¹ch ®iÒu khiÓn

1. M¹ch t¹o tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn:
a) NhiÖm vô:
T¹o ra tÝn hiÖu U®k t¨ng dÇn ®Õn gi¸ trÞ E nµo ®ã (tèc ®é t¨ng cã thÓ thay ®æi
®−îc) ®Ó ®−a vµo ch©n sè 11 cña phÇn tö TCA785 so s¸nh víi xung r¨ng c−a t¹o ra
xung ®iÒu khiÓn ë ch©n 14, 15 cña phÇn tö TCA785 víi gãc α thay ®æi nhá dÇn.
b) S¬ ®å nguyªn lý:
Khi tÝn hiÖu ph¶n håi logic ®−a vµo R11 lµ 0 (kh«ng cã tÝn hiÖu) th× transistor
T1 kho¸ ë A cã ®iÖn ¸p UA b»ng ®iÖn ¸p æn ®Þnh ë trªn Zener Dz1. Tô C ®−îc n¹p
®iÖn.
Ph−¬ng tr×nh n¹p ®iÖn cho tô:

−1
UC=
( VR + R 2 ) ∫ U A dt + U C( 0)
C
12
Do UA = const nªn tô C ®−îc n¹p tuyÕn tÝnh. Khi ®iÖn ¸p trªn tô ®¹t ®Õn -UA, chän R1 =
R3 nªn ®iÖn ¸p ®ã ®−îc duy tr× ë -UA.
Thêi gian tô C n¹p ®Õn -UA phô thuéc vµo VR, R2, C nªn cã thÓ ®iÒu khiÓn ®−îc th«ng qua
biÕn trë VR.
§iÖn ¸p ra ë UB ©m qua A2 ®−îc ®¶o thµnh d−¬ng. VËy ta ph¶i chän R4 = R5 ®Ó gi¸ trÞ
UD b»ng gi¸ trÞ UB nh−ng ng−îc chiÒu.
2. M¹ch t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:

a) NhiÖm vô:
T¹o ra xung ®iÌu khiÓn më thyristor víi gãc më α gi¶m dÇn ®Ó t¨ng dÇn ®iÖn ¸p t¶i ®Õn
®iÖn ¸p phãng ®iÖn.
Sö dông vi m¹ch chuyªn dông TCA785: S¬ ®å
ch©n:
ChÊn sè Ký hiÖu Chøc n¨ng
13
1 OS Ch©n nèi ®Êt

2 Q2 §Çu ra 2 ®¶o
3 QU §Çu ra U
4 Q1 §Çu ra 1 ®¶o
5 VSYNC §iÖn ¸p ®ång bé
6 I TÝn hiÖu cÊm
7 QZ §Çu ra Z
8 VREF §iÖn ¸p chuÈn
9 RP §iÖn trë m¹ch r¨ng c−a
10 C10 Tô t¹o m¹ch r¨ng c−a
11 V11 §iÖn ¸p ®iÒu khiÓn
12 C12 Tô t¹o ®é réng xung
13 L TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn xung
ng¾n xung réng
14 Q1 §Çu ra 1
15 Q2 §Çu ra 2
16 VS §iÖn ¸p nguån nu«i
S¬ ®å cÊu t¹o
14
D¹ng ®å thÞ ®iÖn ¸p t¹i çc ch©n:
15
Th«ng sè kü thuËt:
16
Th«ng sè Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ tiªu Gi¸ trÞ §¬n vÞ

nhá nhÊt biÓu lín nhÊt
f=50HZ,
Vs=15V
Dßng tiªu thô IS 4,5 6,5 10 mA
§iÖn ¸p vµo ®iÒu khiÓn ch©n 11
Kho¶ng ®iÖn ¸p V11 0,2 V10max V
Trë kh¸ng vµo 15 kΩ
M¹ch t¹o r¨ng c−a
Dßng n¹p tô I10 10 1000 μA
Biªn ®é cña r¨ng c−a V10 Vs-2 V
§iÖn trë m¹ch n¹p R9 3 300 kΩ
Thêi gian s−ên ng¾n cña xung r¨ng c−a tp 80 μS
TÝn hiÖu cÊm vµo ch©n 6
CÊm V6L
Cho phÐp V6H 3,3 2,5
§é réng xung ra, ch©n 13 4 3,3
Xung hÑp V13H
Xung réng V13L 3,5 2,5
2,5 2
17
Xung ra, ch©n 14, 15

§iÖn ¸p ra møc cao V14/15H
Vs - 3 Vs - 2,5 Vs - 1,0 V
-IQ = 250 mA
§iÖn ¸p ra møc thÊp V14/15 IQ =
0,3 0,8 2 V
2mA
§é réng xung hÑp tp
20 30 40 μS
§é r«ng xung réng tp
530 620 760 μS/nF
§iÖn ¸p ®iÒu khiÓn

§iÖn ¸p chuÈn Vref
2,8 3,1 3,4 V
Gãc ®iÒu khiÓn øng víi ®iÖn ¸p
2 x 10-4 5 x 10-4 1/K
chuÈn αref
TÝnh to¸n çc phÇn tö bªn ngoµi
Min
Max
Tô r¨ng c−a C10 500pF
1μF
V 11 V 9
C 10
Thêi ®iÒm ph¸t xung t tr = V REF K
R REF K
Dßng n¹p tô I 10 = R9
V REF K
§iÖn ¸p trªn tô V 10 =
R 9 C 10
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña TCA 785:

TCA785 lµ mét vi m¹ch phøc hîp thùc hiÖn 4 chøc n¨ng cña mét m¹ch ®iÒu khiÓn:
“tÒ ®Çu” ®iÖn ¸p ®ång bé, t¹o ®iÖn ¸p r¨ng c−a ®ång bé, so s¸nh vµ t¹o xung ra.
Nguån nu«i qua ch©n 16. TÝn hiÖu ®ång bé ®−îc lÊy vµo qua ch©n sè 5 vµ sè 1. TÝn
hiÖu ®iÒu khiÓn ®−a vµo ch©n 11. Mét bé nhËn biÕt ®iÖn ¸p 0 sÏ kiÓm tra ®iÖn ¸p
lÊy vµo chuyÓn tr¹ng th¸i vµ sÏ chuyÓn tÝn hiÖu nµy ®Õn bé phËn ®ång bé. Bé phËn
®ång bé nµy sÏ ®iÒu khiÓn tô C10; tô C10 sÏ ®−îc n¹p ®Õn ®iÖn ¸p kh«ng ®æi
(quyÕt ®Þnh bëi R9). Khi ®iÖn ¸p V10 ®¹t ®Õn ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn V11 th× 1 tÝn hiÖ
18
sÏ ®−îc ®−a ®Õn kh©u logic. Tuú thuéc vµo biªn ®é ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn V11, gãc
më α cã thÓ thay ®æi tõ 0 ®Õn 180o. Víi mçi nöa chu kú sãng 1 xung d−¬ng sÏ
xuÊt hiÖn ë Q1 vµ Q2. §é réng kho¶ng 30μs ÷ 80μs. §é réng xung cã thÓ kÐo dµi
®Õn 180o th«ng qua tô C12. NÕu ch©n 12 nèi ®Êt th× sÏ cã xung trong kho¶ng α ®Õn
180o.
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña kh©u t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:
§iÖn ¸p l−íi sau khi qua m¸y biÕn ¸p ®−îc h¹ xuèng 12VAC ®−a vµo ch©n sè 5 vµ ch©n sè 1
qua ®iÖn trë R. TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn V®k ®−îc ®−a vµ ch©n 11 so s¸nh víi ®iÖn ¸ r¨ng c−a t¹o
bëi tô C10 cho ta xung ®iÒu khiÓn thyristor cã gãc më α t¨ng dÇn ë ®Çu ra t¹i ch©n 14 vµ
ch©n 15. Khi x¶y ra ng¾n m¹ch, ë ch©n 6 nhËn ®−îc tÝn hiÖu cÊm, t¹i ch©n 14 vµ ch©n 15 kh«ng
cßn tÝn hiÖu ®Çu ra.
3. BiÕn ¸p xung:
19
a) NhiÖm vô:
KhuyÕch ®¹i xung ®iÒu khiÓn ë çc ®Çu ra cña vi m¹ch TCA785 ®−a vµo cùc G cña thyristor
®Ó ®iÒu khiÓn gãc më T vµ gãc më α.
TÝn hiÖu vµo R6 lµ tÝn hiÖu logic (®Çu ra Q14 vµ Q15). Khi Q ë møc logic 1 th× T4 më. §iÖn
c¶m L ng¨n kh«ng cho dßng colector chuyÓn ngay lªn møc b·o hoµ mµ t¨ng dÇn theo quy
luËt.
t
E − L
iC=iL= (1 − e τ ) trong ®ã τ =
R R8
8
Sau vµi chu kú th× dßng colect¬ ®¹t tíi b·o hoµ
E
iC=IC
≈ R8
Bªn thø cÊp biÕn ¸p xung cã ®iÖn ¸p c¶m øng lµm më D 4 ®−a dßng ®iÒu khiÓn vµo gi÷a
cùc G vµ K cña thyristor. §ièt D5 cã t¸c dông lµm gi¶m ®iÖn ¸o ng−îc ®Æt lªn gi÷a catèt vµ cùc
®iÒu khiÓn cña thyristor khi ®iÖn ¸p catot d−¬ng h¬n so víi anot, ®¶m b¶o an toµn cho
tiÕp gi¸p GK khi thyristor ë chÕ ®é kho¸.
Khi Q ë møc logic 0 th× T4 kho¸ l¹i. Dßng colect¬ - emit¬ vÒ b»ng 0. Tuy nhiªn
dng qua cuén s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p xung kh«ng thÓ vÒ 0 ngay ®−îc. Søc ®iÖn ®éng
tù c¶m trªn cuén d©y cã xu h−íng duy tr× dßng IC. SuÊt ®iÖn ®éng nµy cã thÓ rÊt
lín v× nã tû lÖ víi di C/dt. Nh−ng do cã D3 vµ DZ nªn dßng IC sÏ bÞ khÐp kÝn vµ
gi¶m dÇn vÒ 0. Nhê ®ã ®iÖn ¸p trªn colect¬ ®−îc gi÷ ë møc E + ΔUDZ + UD.
20
§iÖn trë R8 m¾c nèi tiÕp gi÷a nguån vµ biÕn ¸p xung cã t¸c dông h¹n chÕ dßng tõ ho¸ biÕn ¸p
xung. R8 ®−îc tÝnh ®Ó ®¶m b¶o dßng qua T4 kh«ng bao giê v−ît qu¸ dßng collect¬ lín nhÊt cho
phÐp.
4. Kh©u chèng ng¾n m¹ch lµm viÖc:

a) NhiÖm vô:
Khi x¶y ra hiÖn t−îng phãng ®iÖn th× kh©u t¹o ra tÝn hiÖu logic ®−a vµo ch©n 6 cña TCA785
®Ó t¾t tÝn hiÖu ra Q14, Q15, ®ång thêi ®−a vÒ kh©u t¹o tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®Ó ®−a ®iÖn ¸p
U®k vÒ 0 trong kho¶ng thêi gian trÔ ttr nµo ®ã. Sau kho¶ng thêi gian trÔ nµy m¹ch l¹i tù ®éng
phôc håi ®iÖn ¸p phÝa cao ¸p.
Trong kh©u chèng ng¾n m¹ch lµm viÖc cã sö dông 2 vi m¹ch chuyªn dông lµ
Optocoupler PC81711NSZ vµ vi m¹ch MM74HC4538.
- Vi m¹ch MM74HC4538:
S¬ ®å ch©n:
21
B¶ng ch©n lý
§Çu vµo §Çu ra
Xo¸ A B Q Q
L X X L H
X H X L H
X X L L H
H L ↓
H ↑ H
Ký hiÖu : H - møc cao
L - møc thÊp
↑ - chuyÓn tõ møc thÊp lªn møc cao
↓ - chuyÓn tõ møc cao xuèng møc thÊp
- mét xung ë møc cao
- mét xung ë møc thÊp
S¬ ®å khèi: S¬ ®å logic:
22
Nguyªn lý ho¹t ®éng:
Khi xung vµo ë møc logic 0, tô CX ®−îc n¹p ®Õn VCC, ®Çu ra Q ë møc 0. Khi
xung vµo chuyÓn tr¹ng th¸i logic tõ 0 -> 1 th× ®Çu ra Q chuyÓn tr¹ng th¸i lªn møc cao, tô CX phãng
®iÖn vµ ®iÖn ¸p trªn tô gi¶m nhanh vÒ ®iÖn ¸p chuÈn thÊp (Vref lower = 1/3 VCC). Tô CX sau ®ã
l¹i ®−îc n¹p ®iÖn trë l¹i ®Õn møc ®iÖn ¸p chuÈn cao (Vref upper = 2/3 VCC). Khi CX ®−îc n¹p
®Õn møc chuÈn cao th× ®Çu ra Q sÏ
chuyÓn tr¹ng th¸i xuèng thÊp. Nh− vËy ë Q ta ®−îc mét xung logic víi ®é réng ®iÒu khiÓn
®−îc qua RX vµ CX theo c«ng thøc : T = 0,7 . CX . RX
- Optocoupler PC81711NSZ:
S¬ ®å ch©n:
Th«ng sè kü thuËt:
+ Çc gi¸ trÞ cùc ®¹i:
23
Th«ng sè Ký hiÖu Gi¸ trÞ §¬n vÞ

Dßng vµo IF 10 mA
Dßng vµo cùc ®¹i IFM 200 mA
§Çu vµo
§iÖn ¸p ng−îc VR 6 V
Tæn thÊt P 15 mW
§iÖn ¸p Colect¬ - Emit¬ VCEO 70 V
§iÖn ¸p Emit¬ - Colect¬ VECO 6 V
§Çu ra
Dßng Colect¬ IC 50 mA
Tæn thÊt trªn colect¬ PC 150 mW
Tæng n¨ng l−îng tæn thÊt Ptot 170 o
C
NhiÖt ®é lµm viÖc Topr -30 -> o
C
+100
+ Çc ®Æc tÝnh quang ®iÖn:
Th«ng sè §iÒu kiÖn Nhá Th«ng Lín §¬n

nhÊt th−êng nhÊt vÞ
§iÖn ¸p VF IF = 10mA - 1,2 1,4 V
Dßng ng−îc IR VR = 4V - - 10 μA
§iÖn dung cùc Ct V = 0, f = 1kHZ - 30 250 pF
Dßng colect¬ VCE = 50V, IF = 0 - - 100 nA
§iÖn ¸p ng¾t CE BVCEO IC = 0,1mA, IF = 0 70 - - V
§iÖn ¸p ng¾t EC BVECO IE = 10μA, IF = 0 6 - - V
Dßng colect¬ IC IF = 0,5mA, VCE = 5V 0,5 - 0,3 mA
§iÖn ¸p b·o hoµ CE VCE IF = 10mA, IC = 1mA - - 0,2 V
§iÖn trë çch ly RISO DC500V 40 -> 60% RH 5.1010 1011 - Ω
§iÖn dung Ct V = 0, f = 1MHZ - 0,6 1 pF
Thêi gian lªn tr VCE = 2V, IC = 2mA, - 4 18 μs
Thêi gian xuèng tf RL=100Ω - 3 18 μs
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña kh©u chèng ng¾n m¹ch lµm viÖc:
24
Dßng ph¶n håi Id lÊy vÒ tõ t¶i lµm xuÊt hiÖn trªn RS ®iÖn ¸p US. §iÖn ¸p US nµy
®−îc so s¸nh víi Ung−ìng (®· ®−îc tÝnh to¸n khi cã ng¾n m¹ch x¶y ra). Khi x¶y ra
ng¾n m¹ch th× Id = 2,1A th× US > Ung−ìng. Nh− vËy ®Çu ra cña A3 ë tr¹ng th¸o b·o
hoµ d−¬ng lµm D më t¹o xung lµm më T2. Khi T2 më sÏ lµm T3 më, ë emit¬ cña T3
xuÊt hiÖn tÝn hiÖu logic cã bÒ réng xung nhá. TÝn hiÖu nµy ®−îc ®−a vµo ch©n 4
cña vi m¹ch MM74HC4538 ®Ó t¹o ra ë ®Çu ra 6 cña vi m¹ch mét xung cã ®é réng
lín h¬n.
25
Ch−¬ng IV
ThiÕt kÕ m¹ch lùc
Víi çc th«ng sè yªu cÇu thiÕt kÕ : §iÖn ¸p ra t¶i lµ: Ud=75 kV DC
Dßng ®iÖn lµm viÖc lµ:2 A
BÊt k× mét hÖ thèng nµo khi lµm viÖc còng cã mét tæn hao nhÊt ®Þnh nµo ®ã v× vËy
ta thiÕt kÕ hÖ thèng víi l−îng dù tr÷ lµ 10% vÒ c«ng suÊt do ®ã ta chän ®iÖn ¸p tèi ®a trªn t¶i lµ:
Uo= 78KV
vµ dßng ®iÖn sÏ lµ Id=2,1(A)
c«ng suÊt cùc ®¹i sÏ lµ Pmax=165 KW
trong ®ã c«ng suÊt lµm viÖc lµ P lv=150 KW
I )TÝnh to¸n thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p lùc
a. Çc møc ®iÖn ¸p :
*§iÖn ¸p lín nhÊt sau chØnh l−u :
Udo = Ud + ΔU v + Δ Uba + ΔUdn
Trong ®ã:
- ®iÖn ¸p chØnh l
Ud −u;
ΔUv- sôt ¸p trªn çc van (trÞ sè nµy ®−îc lÊy tõ çc th«ng sè cña
çc van ®· chän ë trªn) ;
ΔUba = ΔU r + ΔUl - sôt ¸p bªn trong biÕn ¸p khi cã t¶i, bao gåm sôt ¸p trªn
®iÖn trë ΔUr vµ sôt ¸p trªn ®iÖn c¶m ΔUl nh÷ng ®¹i l−îng nµy phô
thuéc vµo tõng lo¹i vËt liÖu cÊu t¹o m¸y biÕn ¸p khi chän s¬ bé vµo
kho¶ng (5 ÷ 10)% ;
ΔUdn - sôt ¸p trªn d©y nèi;

ΔUdn = Rdn.Id =(ρ.l/S).Id .
26
Ta chän s¬ bé ®iÖn ¸p sôt trªn diÖn trë vµ ®iÖn kh¸ng lµ 5%, ®iÖn ¸p sôt ¸p trªn çc van lµ
120V do ®ã ta cã ®iÖn ¸p lóc kh«ng ®iÒu chØnh lµ
Udo = Ud + Δ Uba = 78000.1,05 +120 = 82020 V
VËy ®iÖn ¸p thø cÊp m¸y biÕn ¸p lµ
1
U2 = .Udo=1,11.82,02 = 91,04 kV
0,
9
VËy tØ sè biÕn ®æi m¸y biÕn ¸p lµ:
U2
m= = 228
U1
VËy ®iÖn ¸p ng−îc max mµ çc ®ièt ph¶i chÞu lµ:
Unm = 2 .U2 =
2 .91,04 = 128,7 (kV )
vµ dßng ®iÖn t¶i lµ :Id®m=Id=2,1 ( A.)
Suy ra gi¸ trÞ Itb ch¶y qua mçi ®ièt lµ:
Id
ItbD= 2 = 1,05 (A)
*Dßng ®iÖn ch¶y trong cuén thø cÊp m¸y biÕn ¸p lµ:
I2= Itb =2,1 (A)
Gi¸ trÞ hiÖu dông cña dßng ®iÖn ch¶y trong mçi pha s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p lµ:
I1= m.I2= 228.I2= 478,8(A)
2) TÝnh chän ®ièt:
- Chän hÖ sè dù tr÷ vÒ ®iÖn ¸p: ku=1,6
- Chän hÖ sè dù tr÷ vÒ dßng: ki=1,2
CÇn chän ®ièt Ýt nhÊt chÞu ®−îc ®iÖn ¸p ng−îc: Ung−îc max
= 1,6. Unm = 1,6 . 128,7 = 205,92 kV vµ dßng:
Itbmax=1,2.1,05=1,26 A
Tõ th«ng sè trªn ta chän §ièt lo¹i RA205420XX.
Un=5400 V, ΔU=1,45 V
Sè l−îng ®ièt cÇn dïng lµ: n= U maxi =38 chiÕc.

5400
Sôt ¸p trªn 2 d·y ®ièt lµ: ΔΣ Ud =2.1,45.38 =110,2 V
27
3)TÝnh chän Thysistor:

TÝnh chän thyristor ta ph¶i dùa vµo çc th«ng sè c¬ b¶n sau:
- §iÖn ¸p ng−îc lín nhÊt cho phÐp trªn van : Unmax
- gi¸ trÞ dßng trung b×nh cho phÐp ch¹y qua thyristor
Çc thong sè nµy phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña van ,vµo møc ®é lµm m¸t . Çc th«ng sè
cã thÓ tÝnh nh− sau:
§iÖn ¸p ng−îc lín nhÊt mµ Thysistor ph¶i chÞu:
Unmax= UL= 400 V
Suy ra ®iÖn ¸p cña van cÇn chän lµ:
Unv=kdt.Unmax=1,6.400 = 640 V
Dßng ®iÖn hiÖu dông cña van ®−îc tÝnh theo dßng hiÖu dông:
Ilv= Ihd= 478,8(A)
Chän ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña van lµ cã çnh táa nhiÖt vµ ®Çy ®ñ diÖn tÝch táa nhiÖt, kh«ng cã qu¹t
®èi l−u kh«ng khÝ, víi ®iÒu kiÖn ®ã c−êng ®é dßng ®iÖn ®Þnh møc cña van cÇn chän:
Idm=ki.Ilv= 3.478,8=1436,4 (A)
Tõ çc ®iÒu kiÖn trªn ta chän van cã çc ®Æc tÝnh sau N990CH10KOO
Unm= 1000(V)
I®mmax=5000(A
Ipik=37000(A)
Ig=0,3(A)
Ugm=3(V)
Ihmax=1(A) dßng gi÷ cho van cßn dÉn
Irmax=0,18(A) dßng rß
ΔUmax=1,28(V)
Idmax = 1000(A)
dU/dt= 750 (v/s)
28
4)B¶o vÖ van
Tiristor rÊt nh¹y c¶m, víi ®iÖn ¸p qu¸ lín v−ît qu¸ ®iÖn ¸p ®Þnh møc, cã thÓ lµm háng
van, v× vËy ta ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p b¶o vÖ qu¸ ®iÖn ¸p cho van. Nguyªn nh©n g©y ra
qu¸ ®iÖn ¸p cã hai lo¹i:
+ Nguyªn nh©n néi t¹i: lµ sù tÝch tô ®iÖn tÝch trong çc van b¸n dÉn, khi kho¸ tiristor
b»ng ®iÖn ¸p ng−îc çc ®iÖn tÝch trªn ®åi ng−îc hµnh tr×nh t¹o nªn dßng ®iÖn ng−îc trong
kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n. Sù biÕn thiªn ®ét ngét nhanh chãng cña dßng ®iÖn ng−îc t¹o ra søc
®iÖn ®éng c¶m øng rÊt lín trong çc ®iÖn c¶m dÉn ®Õn çc tiristor xuÊt hiÖn qu¸ ¸p
+ Nguyªn nh©n bªn ngoµi: th−êng x¶y ra ngÉu nhiªn nh− khi c¾t kh«ng t¶i mét m¸y biÕn ¸p
trªn ®−êng d©y, khi cÇu ch× b¶o vÖ nh¶y, khi cã sÊm sÐt
RC b¶o vÖ qu¸ ®iÖn ¸p do tÝch tô ®iÖn tÝch g©y nªn
U dmp U, imp gi¸ trÞ cùc ®¹i cho phÐp cña ®iÖn ¸p thuËn vµ ng−îc ®Æt lªn
tiristor mét çch chu kú cho trong sæ tay tra cøu

Udmnp,Uimnp gi¸ trÞ cùc ®¹i cho phÐp cña ®iÖn ¸p thuËn vµ ng−îc ®Æt lªn
®i«t hoÆc tiristor mét çch kh«ng chu kú, cho trong sæ tay
U im gi¸ trÞ cùc ®¹i cña ®iÖn ¸p ng−îc thùc tÕ ®Æt lªn §i«t hoÆc Tiristor
b- lµ hÖ sè dù tr÷ vÒ ®iÖn ¸p
k- lµ hÖ sè qu¸ ®iÖn ¸p
Çc b−íc tÝnh to¸n
- x¸c ®Þnh hÖ sè qu¸ ®iÖn ¸p theo c«ng thøc
U imp
k=
b * Uim
- x¸c ®Þnh çc th«ng sè trung gian
*
C min (k ); * *
R max (k ); R min (k ) (h×nh vÏ)
di
- tÝnh | max khi chuyÓn m¹ch
dt
di
- x¸c ®Þnh çc ®¹i l−îng tÝch tô Q= f ( ) sö dông çc ®−êng cong cho trong sæ
tay tra cøu dt

29
- tÝnh çc th«ng sè trung gian

2Q
C = C*
min U im
R LU
* * LU im
min im ≤ R ≤ R max
2Q
2Q
Trªn c¬ së tÝnh to¸n vµ qua kinh nghiÖm ta chän ®−îc çc th«ng sè cho m¹ch b¶o
C = 0 , 5( μ F)
vÖ van RC nh− sau:
R = 80( Ω )
UAC
i
t
t
Sù biÕn thiªn cña dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p
Do kh«ng cã van cã ®iÖn ¸p cao h¬n, chóng ta ph¶i tiÕn hµnh m¾c nèi tiÕp çc van. Khi
m¾c nèi tiÕp çc van yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i chän çc van cã ®Æc tÝnh gièng nhau, nh»m
®¶m b¶o cho sù ph©n bè ®iÖn ¸p nh− nhau trªn çc van. Tuy vËy, sù ph©n bè ®iÖn ¸p trªn
çc van kh«ng b»ng nhau lµ th−êng gÆp. Do ®ã, cÇn cã çc biÖn ph¸p ph©n bè l¹i ®iÖn ¸p khi çc
®Æc tÝnh cña van kh«ng gièng nhau. BiÖn ph¸p Êy m« t¶ trªn h×nh .
C
R
V
1 R
R
V R
2 30
c.
C = 4( μ F)
Chän R, C theo kinh nghiÖm
R = 30( Ω )
5) TÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p:

a) M¹ch tõ:
+) ta thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p dÇu :
C«ng suÊt m¸y biÕn ¸p lµ:
S®m= U2.I2=91,04.2,1 =191,18 (kW )
-TÝnh to¸n s¬ bé m¹ch tõ
TiÕt diÖn trô QFe cña lâi thÐp biÕn ¸p ®−îc tÝnh tõ c«ng thøc :
S ba 2
Q Fe = k Q
mf [ cm ]
- c«ng suÊt biÕn ¸p tÝnh b»ng [W];
Sba
k - hÖ sè phô thuéc ph =4
Q −¬ng thøc lµm m¸t; kQ ÷ 5
nÕu lµ biÕn ¸p dÇu;
m - sè trô cña m¸y biÕn ¸p , mét pha cã m=1; f - tÇn sè
nguån ®iÖn xoay chiÒu f=50 Hz.
Víi m¸y biÕn ¸p dÇu ta chän Ko=5

3
Q Fe = 5 191 , 18 10
1 50
=309,28cm2 =19,8(cm)
Qfe => dFe
31
Tìm kiếm & download ebook: bookilook.com ta
chän dFe=20 (cm)
Ta chän thÐp m· hiÖu ∃330 dµy 0,5 mm => B=1,1 (T)

Chän tØ sè h/d =2,3 => h=2,3.dFe= 2,3.20 = 46 cm VËy chiÒu
cao quÊn d©y lµ h = 46 cm
b) TÝnh to¸n d©y quÊn m¸y biÕn ¸p
Sè vßng d©y cña mçi cuén ®−îc tÝnh
U 10 4
W= (vong ) (8 - 11)
4 , 44 f Q Fe B
Trong ®ã: W - sè vßng d©y cña cuén d©y cÇn tÝnh
U - ®iÖn ¸p cña cuén d©y cÇn tÝnh [V]; B - tõ
c¶m [T].
- tiÕt diÖn lâi thÐp [cm 2
QFe ]. Sè vßng
d©y cuén s¬ cÊp lµ :
U 1 104 400 10
4
W1 =
4 , 44 = = 53 (vßng )
Q Fe B 4 ,44 50 309 ,28 1 , 1
f
Sè vßng d©y cuén thø cÊp lµ :
U 104 4
91 ,04 10
W2 = = 12062 (vßng )
2 =
Q Fe B 4 ,44 50 309 , 1 , 1
4 ,44 28
f
§iÖn ¸p c¶m øng r¬i trªn mçi vßng d©y cuén s¬ cÊp:
400
Uv1 = = 7,574 ( V/vßng)
53
§iÖn ¸p c¶m øng r¬i trªn mçi vßng d©y cuén thø cÊp:
91 ,04
Uv2 = = 7,55 (V/vßng)
1000
12062
c)TÝnh diÖn tÝch tiÕt diÖn d©y ®ång lµm çc cuén d©y
Chän mËt ®é dßng ®iÖn ch¹y trong çc d©y dÉn lµ
32
J1= J2= J =3 A/mm2

- TiÕt diÖn d©y quÊn s¬ cÊp lµ:
Scu1=I1/J1=478,8/3 = 159,6 mm2
Do dßng lín nªn ta chän d©y dÉn cã tiÕt diÖn h×nh ch÷ nhËt
sao cho tiÕt diÖn d©y lµ Scu1= a1.b1 = 159,6 mm2
Chän:
a1=7,9 mm
b1=20,25 mm,
KÝch th−íc d©y cã thÓ çch ®iÖn S1=163 mm2 TÝnh l¹i
mËt ®é dßng diÖn lµ:
J1=478,8/163 =2,94 (A/mm2 ) =>tho¶ m·n
- TiÕt diÖn d©y quÊn thø cÊp lµ:
Scu2=I2 / J2 = 2,1/ 3 = 0,7 mm2
chän d©y ®ång cã tiÕt diÖn trßn cã d= 0,96 mm,
®−êng kÝnh cã çch ®iÖn Π∃T lµ 1,02 mm
TiÕt diÖn cã thÓ çch ®iÖn lµ :
Sc®iÖn = 0,724 mm2
d)TÝnh kÕt cÊu d©y quÊn :

+ KÕt cÊu d©y quÊn s¬ cÊp:
Thùc hiÖn d©y quÊn kiÓu ®«ng t©m bè trÝ theo chiÒu däc trôc Sè vßng
d©y trong mét líp lµ
h
W 1 l = − 2h g
KC
b1
Trong ®ã: h - chiÒu cao cöa sæ,

-hÖ sè Ðp chÆt b»ng 0,95
Kc
h
g - kho¶ng çch Tõ g«ng ®Õn cuén d©y s¬ cÊp chän hg=3cm
33
46 − 2 3
⇒ W l1 = 0 , 95 =19 vßng
2 , 025
W 53
Sè líp cña quËn s¬ cÊp lµ n ld = 1 = = 3 (líp)
19
W
VËy cuén s¬ cÊp sÏ gåm 3 líp 1l
hai líp cã 19 . 2=38 vßng d©y
líp cßn l¹i sÏ cã 53 - 38 =15 vßng
-ChiÒu cao thùc tÕ cuén s¬ cÊp lµ:
19 2 ,025
w
h1=
kb
11
1 0 , 95 =40,5 cm
=
c
Chän èng quÊn d©y lµm b»ng vËt liÖu çch ®iÖn cã bÒ dµy: S01= 0,1 cm. Chän kho¶ng
çch tõ trô tíi cuén s¬ cÊp lµ: a01=1,0 cm
VËy ®−êng kÝnh trong cña èng çch ®iÖn lµ
Dt = dFe + 2a01 - 2.S01
=20 + 2.1 - 2.0,1=21,8 cm
§−êng kÝnh trong cña cuén s¬ cÊp:
Dt1=Dt + 2.S01 = 21,89 +2.0,1 = 22cm
Chän bÒ dµy çch ®iÖn gi÷a çc líp dµy ë cuén s¬ cÊp lµ:
Cd 11 = 0,1 mm
BÒ dµy cña cuén s¬ cÊp lµ :
Bd1=(a1+ Cd 11).n11 = (7,9 + 0,1).3 = 24 mm =2,4 cm
§−êng kÝnh ngoµi cuén d©y s¬ cÊp:
Dn1=Dt1+2. Bd1=22 +2.2,4 =26,8 cm
§−êng kÝnh trung b×nh cña cuén s¬ cÊp:
+ 22 + 26 ,8
D
Dtb1=
2D
t1 n1
ChiÒu dµi d©y cuèn s¬ cÊp: =

= 35,4 cm
2
L1=π .Dtb1.W1= 3.14.35,4.53 = 5891,27 cm = 58,91m
Chän bÒ dµy çch ®iÖn gi÷a cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp lµ Cd12=1 cm
+ KÕt cÊu d©y quÊn thø cÊp:

34
Thùc hiÖn d©y quÊn kiÓu ®«ng t©m bè trÝ theo chiÒu däc trôc Chän s¬ bé
chiÒu cao cuén thø cÊp lµ:
h2=h1=30,32 cm
Sè vßng d©y trong mét líp lµ
46 0 ,
W12= hb
2 2
c =
95
=428 vßng/líp
0 , 102
TÝnh s¬ bé sè líp d©y quÊn thø cÊp:
N12 = w 12062
= 428 = 29 líp
2
12
w
VËy cã 29 líp víi 28 líp trong, mçi líp cã 428 vßng, 1 líp ngoµi cã 78 vßng
ChiÒu cao thùc tÕ cuén thø cÊp:

W 12 b 2 428 0 , 102
h2= = = 46(cm)
kc 0 , 95
§−êng kÝnh trong cña cuén thø cÊp
Dt2= Dn1 + 2.Cd12 = 26,8 + 2.1=28,8 cm
Chän bÒ dµy çch ®iÖn gi÷a çc líp d©y cuén thø cÊp lµ:
Cd22 = 0,1 mm
BÒ dµy cña cuén thø cÊp lµ:
Bd2= (a2 + 0,1).n12
=(0,102+0,1).29 =5,86 cm
§−êng kÝnh ngoµi cña cuén thø cÊp:
Dn2= Dt2+2.Bd2 = 40,52cm
§−êng kÝnh trung b×nh cña cuén thø cÊp .
Dt2+D
Dtb2= n 2 =34,66 (cm)
2
ChiÒu dµi d©y quÊn thø cÊp:
L2 = W2.π.Dtb2=π. 12062.34,66 = 13127,364(m) §−êng
kÝnh trung b×nh çc cuén d©y:
Dt1+Dn
Dtb= 2 =31,26 (cm)
2 35
R12=Dtb/2 =15,63 (cm)
e)TÝnh kÝch th−íc m¹ch tõ

- Víi ®−êng kÝnh trô dFe = 20 cm , ta chän sè bËc lµ 6 trong nöa tiÕt diÖn trô .
6
5 a01 hg
4
3
2
1
W2 W1
Bd1 a12
× Bd2
Toµn bé tiÕt diÖn bËc thang cña trô .
= 2.(2,4.19 +2,2.18,5+ 2.16,5 +1,8.14,5+ 1,1.12,5+0,3.10,5) =324,6(cm2
Qbt )
- TiÕt diÖn hiÖu qu¶ cña trô .
= k .Q = 0,95.324,6 =308,37 (cm
QT hq bt 2
)
- Tæng chiÒu dµy çc bËc thang cña trô .
dt = 2.(2,4+2,2+2+1,8+1,1+0,3) =19,6(cm)
- Sè l¸ thÐp dïng trong çc bËc .
24
BËc 1 n1 =
0, 0, 5
5
BËc 2 n2 =
22
0, 5
BËc 3 n3 =
20
0,
BËc 4 n4 = 5
18
BËc 5 n5 = 0 ,
5
BËc 6 n6 = 11
0,
5
3
2 = 96 l¸
2 = 88 l¸
2 = 80 l¸
2 = 72 l¸
2 = 44 l¸
2 = 12 l¸
36
§Ó ®¬n gi¶n trong viÖc chÕ t¹o g«ng tõ ,ta chän g«ng cã tiÕt diÖn h×nh ch÷ nhËt cã çc kÝch th−íc
sau .
ChiÒu dµy cña g«ng b»ng chiÒu dµy cña trô : bg«ng = dt = 19,6cm
ChiÒu cao cña g«ng b»ng chiÒu réng tËp l¸ thÐp thø nhÊt cña trô : ag«ng = 19 cm
- TiÕt diÖn g«ng
=a xb = 19,6.19 = 372,4 cm2
Qbg g«ng g«ng
- TiÕt diÖn hiÖu qu¶ cña g«ng .

= k .Q = 0,95 .372,4 = 353,78 cm2
Qghq hq bg
- Sè l¸ thÐp dïng trong mét g«ng .
bgong 196
hg = = = 392 (l¸)
0, 5 0, 5
- TÝnh chÝnh x¸c mËt ®é tõ c¶m trong trô .
U1 400
BT = = = 1,102(T)
4 , 44 f W 1 Q T 4 , 44 50 53 308 ,37 10 − 4
- MËt ®é tõ c¶m trong g«ng .
QT 308 ,37
Bg = BT. = 1,102. = 0,96(T)
Q ghq 353 ,78
- ChiÒu réng cöa sæ:
C= 2.(a01+Bd1+Cd12+Bd2) = 2.(1+2,4 +1+5,86 ) = 20,52 (cm)
- TÝnh kho¶ng çch gi÷a hai t©m trôc .
C’ = C + dFe = 20,52 + 20 =40,52 (cm)
- ChiÒu réng m¹ch tõ .
L = 2.C +3.dFe = 2.20,25 +3.20 = 101,04 (cm)
- ChiÒu cao m¹ch tõ .
H = h + 2.ag«ng = 46+ 2.19 = 84 (cm)
f) TÝnh khèi l−îng cña s¾t vµ ®ång
-ThÓ tÝch cña trô
=3.Q .h=3.308,37.46=42555,06 (cm3
Vt T )=42,55 (dm3)
-Khèi l−îng cña trô
37
= V .D = 42,55.7,85 =333,63 (kg)

Mt t Fe
-ThÓ tÝch cña g«ng
V =2.Q .L=2.353,78.101,04
g ghq
= 71491,86 (cm3
) = 71,491 (dm3)
-Khèi l−îng cña g«ng
=V .D =71,491.7,85=561,20 (kg)
Mg g Fe
-Khèi l−îng cña s¾t
M = M +M = 333,63 + 561,20 = 894,83 (Kg)

Fe t g
-ThÓ tÝch ®ång
V = S .I + S .I
cu 1 1 2 2
= (163.10-4.589,1 + 0,724.10-4.131273,6409)
= 19,106 dm3
Vcu
-Khèi l−îng ®ång
= V . M = 19,106 .8,9 =170,043 (Kg)
Mcu cu Fe
g) TÝnh çc th«ng sè cña m¸y biÕn ¸p:
- §iÖn trë cña cuén s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p ë 75 0
C.
R1 = ρ.
l1 58 ,
91268
(Ω) = 0,007709 (Ω)
= 0,02133.
S1 163
Trong ®ã trë suÊt cña ®ång ë 750C lµ : ρ75 = 0,02133 (Ωmm2/m)
- §iÖn trë cuén thø cÊp m¸y biÕn ¸p ë 750C .
R2= ρ.
l2 13127 , 304
= = 386,75 (Ω)
S2 0 , 724
- §iÖn trë cña m¸y biÕn ¸p qui ®æi vÒ s¬ cÊp .
RBA = R1 + R2 . K2
1
Víi K= lµ hÖ sè quy ®æi thø cÊp vÒ s¬ cÊp
m
RBA = 0,007709 + 386,75.(1/228)2 = 0,01515 (Ω)
Sôt ¸p trªn ®iÖn trë m¸y biÕn ¸p:
38
ΔUR = 0,01515 .478,8 = 7,25 (V)

- §iÖn kh¸ng m¸y biÕn ¸p qui ®æi vÒ s¬ cÊp .
= w.L = 2.
XBA π.f.L
⎛ w 2 ⎞⎛ B +B ⎞
= 2. 2 ⎜
XBA π .0,4.f. ⎜ 1 ⎟ d1 d2
⎝ ⎜ a 12 + ⎟ π D t 1 .10-8
h ⎟⎝ 3 ⎠
qd ⎠
= 2. 2 2
XBA π .0,4.50. ⎛ 53 ⎞ ⎛ 2 , 4 + 5 , 86 ⎞
⎜ ⎟ ⎜ 0 , 01 + ⎟ π 22 .10-8
46 ⎟ ⎝ 3 ⎠
⎜ ⎠
XBA = 0,046 (Ω)
⎝
§iÖn c¶m m¸y biÕn ¸p quy ®æi vÒ phÝa s¬ cÊp:
Lb a = Xba / ω = 0,046/314 = 0,24(mH)
Sôt ¸p trªn ®iÖn kh¸ng m¸y biÕn ¸p:
ΔUx=
2 X BA.I1 2 0 , 046 478 , 8
= = 14,028 (V)
Sôt ¸p trªn m¸y biÕn ¸p . π π
ΔUBA= ΔU
2 2
r + ΔU x
2 2
ΔUBA= 7, + 14 , 028 = 15,79 (V)
25
- Tæng trë ng¾n m¹ch qui ®æi vÒ thø cÊp .
ZBAn = 2 2
R BA + X BA
ZBAn =
2 2
0 , 01515 + 0 , 046 = 0,0484 (Ω)
- Tæn hao ng¾n m¹ch trong m¸y biÕn ¸p:
ΔPn = Rba.I12= 0,01515 . 478,82 = 3473,13 (w)
ΔPn% =
Δ Pn
.100% = 1,815 %
S
- Tæn hao kh«ng t¶i cã kÓ ®Õn tæn hao phô
ΔPo= 1,3.nf(Mt.Bt2+Mg.Bg2)
39
ΔPo= 1,3.1,1.(333,63.1,1022 + Mg.0,962) =1318,98(w)

ΔP0
ΔP0% = .100% = 0,69%
S
- §iÖn ¸p ng¾n m¹ch t¸c dông
% = R ba I 1 0 01515 478 , 8
Unr .100% = .100% =1,813%
U1 400
- §iÖn kh¸ng ng¾n m¹ch ph¶n kh¸ng
% = X ba I 1 0 046 478 , 8
Unx .100% = .100% =5,506%
U1 400
- §iÖn ¸p ng¾n m¹ch phÇn tr¨m
= 2 2
Un U ñn + U òn = 5,8%
- Dßng ®iÖn ng¾n m¹ch x¸c lËp
I2nm=U1/ ZBAn =400 / 0,0484 =8264,46 (A)
- Dßng ®iÖn ng¾n m¹ch cùc ®¹i

⎡ π U ñn ⎤
⎢
Imax= I2nm. 1 + e U òn ⎥
⎢ ⎥
⎣ ⎦
⎡ π 0, 01813 ⎤
Imax= I2nm. ⎢1 + e 0, 05506 ⎥ =31504,9 (A) < I =37000(A)
pikmax
⎢ ⎥
⎣ ⎦
- HiÖu suÊt thiÕt bÞ chØnh l−u
η=Ud.Id/S = 85,62 %
6) B¶o vÖ qu¸ dßng ®iÖn cho van:
+Aptomat dïng ®Ó ®ãng c¾t m¹ch ®éng lùc, tù ®éng ®ãng m¹ch khi qu¸ t¶i vµ ng¾n m¹ch
tiristo, ng¾n m¹ch ®Çu ra ®é biÕn ®æi, ng¾n m¹ch thø cÊp m¸y biÕn ¸p ng¾n m¹ch ë chÕ ®é
nghÞch l−u.
+ Chän 1 apomat cã:
Idm = 1,1 Ild =1,1.478,8 = 526,68 ( A )
40
= 400 (v )
Udm
cã 3 tiÕp ®iÓm chÝnh, cã thÓ ®ãng c¾t b»ng tay hoÆc b»ng nam ch©m ®iÖn. ChØnh ®Þnh dßng ng¾n m¹ch
I
nm =2,5 Ild = 1197 (A)
Dßng qu¸ t¶i
Iqt =1,6 Ild = 1,6.478,8= 766,08( A )
Chän cÇu dao cã dßng ®Þnh møc
Iqt = 1,1. Idl =1,1. 478,8 =526,68 (A)
cÇu dao dïng ®Ó t¹o khe hë an toµn khi söa ch÷a hÖ thèng truyÒn ®éng
+Dïng d©y ch¶y t¸c ®éng nhanh ®Ó b¶o vÖ ng¾n m¹ch çc Tiristo, ng¾n m¹ch ®Çu ra cña bé
chØnh l−u
Nhãm 1cc:
dßng ®iÖn ®Þnh møc d©y ch¶y nhãm 1 cc I1cc =1,1.
I2 = 1,1 .2,1=2,31 (A)
Nhãm 2 cc:
dßng ®iÖn ®Þnh møc d©y ch¶y nhãm 2cc m¾c nèi tiÕp víi ®ièt I3cc =1,1. Iv =
1,1 .1,08= 1,18 (A)
vËy chän cÇu nhÈy nhãm: 1cc lo¹i 2,2 A; 2cc lo¹i 1,2 A
Ch−¬ng V
tÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn
1. M¸y biÕn ¸p xung
Ta tÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p xung víi çc th«ng sè cña thyrisror:
41
I Gmax = 0,3A
= 3V
UGmax
t
x = 40μs
nguån E = 2 V
DiÖn tÝch xung ®iÒu khiÓn :
S®k = E.tx = 80 (V.μs)
Víi dßng ®iÒu khiÓn yªu cÇu lµ IGmax= 0,3A ta cã thÓ chän biÕn ¸p xung lo¹i IT258 do
h·ng Schaffner chÕ t¹o .
BiÕn ¸p xung nµy cã çc th«ng sè kü thuËt nh− sau:
DiÖn tÝch ®Æc tr−ng cho ®é réng xung: V0.T = 250Vμs
Thêi gian t¹o s−ên tr−íc xung ®o ®−îc víi ®iÖn trë t¶i RL tíi 70% gi¸ trÞ biªn ®é
xung : tr = 0,25μs
§iÖn trë t¶i phÝ thø cÊp: RL = 10 ()
§iÖn trë d©y cuèn s¬ cÊ: RP = 0,6 (Ω)
§iÖn trë d©y cuèn thø cÊp: RS = 0,7 (Ω)
§iÖn c¶m cuén s¬ cÊp t¹i 1 kHz : LP= 2,5 (mH)
§iÖn c¶m t¶n phÝa s¬ cÊp t¹i 10kHz: Lstr = 3 (μH)
Tô ®iÖn gi÷a cuén s¬ cÊp vµ cuén thø cÊp: CK = 80 (pF)
42
Gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lín nhÊt cho phÐp: UEFF = 750 (V) §iÖn ¸p
thö cho phÐp lín nhÊt: UP = 3,2 (KV) Tû sè biÕn ¸p : 1:1
Gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lín nhÊt cho phÐp (çch ®iÖn gi÷a cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp ):
750V
§iÖn ¸p thö cho phÐp lín nhÊt: U p= 3,2 kV Çch
nèi d©y cña IT258:
Dßng s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p xung :
I1 = IG + Iμ
V× ®iÖn ¸p ®Æt lªn cuén d©y biÕn ¸p xung cã gi¸ trÞ kh«ng ®æi nªn dßng ®iÖn tõ ho¸ Iμ thay
®æi tuyÕn tÝnh theo thêi gian :
iμ=( U1.t)/ Lp
nh− vËy ta cã :
= (U .t )/L
Iμmax 1 x p
Ta ph¶i cã :
U1=UGK + UΔd
= 3 + 1 = 4V
= 4.40.10-6
vËy Iμmax / 2,5.10-3
= 0,064 A
Iμmax
⇒ I1max = IG + Iμmax = 0,3 + 0,064 = 0,364 A §iÖn
¸p nguån nu«i :
43
= 24 V
Un
Ta chän ®iÖn trë h¹n chÕ :
R = ( 24 - U
1 )/I1max
R = (24 - 4)/0,364 = 55 (Ω )
Transistor T1 ph¶i chän lo¹i cã dßng Icmax > 0,364 A.
Víi møc ®iÖn ¸p thÊp th× dßng ra Q t¹i ch©n 14 vµ 15 cña vi m¹ch TCA785 lµ I Q =
2mA.
0 ,364
VËy hÖ sè khuÕch ®¹i dßng : β = −3 182
2 10 =
2. M¹ch t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:
§iÖn ¸p ®ång bé lÊy lµ 12V
400
=> Tû sè biÕn ®æi m¸y biÕn ¸p lµ: = 33 ,33 ≈ 34 lÇn
12
Víi vi m¹ch TCA785 ta sö dông nguån nu«i 15V ®−a vµo ch©n 16 V10,max = VS
- 2 = 15 -2 =13(V)
=> V
11 = V10,max = 13(V)
§iÖn ¸p vµo ch©n 6 cña vi m¹ch TCA 785: V6 = 3,3V
LÊy C10 = 0,5 μF; R9 = 100 kΩ; Vref = 3,1 (V); K = 15%
V 11 R 9 C 3 −6
Thêi ®iÓm ph¸t xung: t Tr = 13 100 10 0 , 5 10
10 = = 1 ,39 s
3 , 1 0 , 15
V ref K
V ref K
3 , 1 0 , 15
Dßng n¹p tô I 10 = = = 4 , 65 (μA)
R9 100 3
10
V ref K 3 , 1 0 , 15
§iÖn ¸p trªn tô V 10 =
R9 C = = 9 , 3 (V)
3 −6
100 10 0 , 5 10
10
3. M¹ch t¹o ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn U§K:
§iÖn ¸p yªu cÇu vµo ch©n 11 cña vi m¹ch TCA785 lµ V11max = 13(V)
44
Do ®ã chän ®Æc tÝnh U®k cã gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 12(V). => UDmax
= 12(V)
Gi¶ sö thêi gian ®Ó UD ®¹t ®Õn 12 V lµ 100ms. Chän tô
C = 1μF
100 10−3
=> VR + R 2 = =100KΩ
10−6
Chän R2 = 50KΩ, VR = 100KΩ.
VËy thêi gian tèi ®a ®Ó UD ®¹t ®Õn 12V lµ:

3 −6
t max = 150 10 10 = 150ms
thêi gian tèi thiÓu ®Ó UD ®¹t ®Õn 12V lµ:
3 −6
t min = 50 10 10 = 50ms
LÊy R1 = R3 = 100KΩ; R4 = R5 = 100KΩ;
Chän ®ièt æn ¸p Zener DZ1 cã gi¸ trÞ ®iÖn ¸p æn ®Þnh 12V.
4. Kh©u chèng ng¾n m¹ch lµm viÖc:
TÝn hiÖu logic yªu cÇu ®−a ®Õn ch©n 6 cña TCA785 cã U = 3.3V Chän thêi
gian trÔ = 50ms
§Æt Ung−ìng = 24(V)
24
=> RS = = 11 ,43 ( Ω ) . Chän RS = 8(Ω)
21
- TÝnh to¸n vi m¹ch MM74HC4538:
Chän VCC = +4(V)
§é réng xung ra ch©n 6 cña vi m¹ch ®−îc tÝnh theo c«ng thøc T = 0,7 .
RX . CX
Chän Cx = 1μF
45
50 10 − 3 3
=> R x = = 71 ,4 10 Ω
10−6 0 ,7
- TÝnh to¸n optocoupler
Nguån nu«i IC A3 lµ ±12V, do ®ã ®iÖn ¸p ®Ønh tÝn hiÖu ra cña A3 lµ 12V Chän dßng
vµo ch©n 1 cña optocoupler lµ 5mA
12
=> 7 = = 2 , 4K
R Ω
5 10 − 3
Ch−¬ngVII
Tμi liÖu tham kh¶o
Tµi liÖu tham kh¶o
1. TrÇn Träng Minh

Gi¸o tr×nh ®iÖn tö c«ng suÊt. NXB Gi¸o dôc - 2003
2. NguyÔn BÝnh
§iÖn tö c«ng suÊt . NXB khoa häc vµ kü thuËt - 2000
§iÖn tö c«ng suÊt lín vµ øng dông Thyristor. NXB §¹i häc vµ gi¸o dôc chuyªn
nghiÖp.
3. Ph¹m Quèc H¶i, D−¬ng V¨n Nghi

46
Ph©n tÝch vµ gi¶i m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt . NXB khoa häc vµ kü thuËt
4. Ph¹m Minh Hµ
Kü thuËt m¹ch ®iÖn tö . NXB khoa häc vµ kü thuËt - 1997
5. §ç Xu©n Thô ( Chñ biªn )

Kü thuËt ®iÖn tö . NXB Gi¸o dôc - 2000
6. D−¬ng §øc Hång, Ph¹m V¨n TrÝ

Kü thuËt läc bôi trong c«ng nghiÖp. NXB Khoa häc kü thuËt 1989
7. Hoµng Kim C¬
Kü thuËt läc bôi vµ lµm s¹ch khÝ. NXB Gi¸o dôc 1999
8. Ph¹m V¨n B×nh, Lª V¨n Doanh

ThiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p. NXB Khoa häc kü thuËt 2003
9. Internet : www.siemens.com
www.fairchild.com
www.icmaster.com
www.datasheetarchive.com
47

Chuyen Doi TCA785

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuyen Doi TCA785

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tìm kiếm & download ebook: bookilook.

Best ebook search engine: bookilook.com

lêi nãi ®Çu

Hµ néi , ngµy 15 th¸ng 5 n¨m 2004

®å ¸n ®iÖn tö c«ng suÊt

M¹ch ®¶m b¶o yªu cÇu sau:

Ph−¬ng ¸n ®iÖn ¸p l−íi Cao ¸p läc (KV-DC) Dßng lµm viÖc

Yªu cÇu thiÕt kÕ ®å ¸n :

giíi thiÖu chung vÒ c«ng nghÖ läc bôi

Ph−¬ng ¸n I : Sö dông m¹ch ®iÒu ¸p b»ng thyristor tr−íc m¸y biÕn ¸p :

• §iÖn ¸p ng−îc ®Æt lªn mçi thyristor lµ: Ungmax =U1=400(V)

TÝnh hÖ sè biÕn ¸p m= U 2 91040

• Dßng ®iÖn ch¶y qua c¸c thyristor lµ :

II. VÒ m¹ch ®iÒu khiÓn:

1. Bé ®iÒu ¸p xoay chiÒu ba pha :

- Khi α < θ < π : T1 më, T2 kho¸

II. M¹ch ®iÒu khiÓn

Ph−¬ng tr×nh n¹p ®iÖn cho tô:

2. M¹ch t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:

ChÊn sè Ký hiÖu Chøc n¨ng

1 OS Ch©n nèi ®Êt

D¹ng ®å thÞ ®iÖn ¸p t¹i c¸c ch©n:

Th«ng sè Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ tiªu Gi¸ trÞ §¬n vÞ

Xung ra, ch©n 14, 15

§iÖn ¸p ®iÒu khiÓn

Nguyªn lý ho¹t ®éng cña TCA 785:

4. Kh©u chèng ng¾n m¹ch lµm viÖc:

Nguyªn lý ho¹t ®éng:

Th«ng sè Ký hiÖu Gi¸ trÞ §¬n vÞ

+ C¸c ®Æc tÝnh quang ®iÖn:

Th«ng sè §iÒu kiÖn Nhá Th«ng Lín §¬n

ThiÕt kÕ m¹ch lùc

Udo = Ud + ΔU v + Δ Uba + ΔUdn

ΔUdn - sôt ¸p trªn d©y nèi;

Sè l−îng ®ièt cÇn dïng lµ: n= U maxi =38 chiÕc.

3)TÝnh chän Thysistor:

tiristor mét c¸ch chu kú cho trong sæ tay tra cøu

tay tra cøu dt

- tÝnh c¸c th«ng sè trung gian

Sù biÕn thiªn cña dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p

5) TÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p:

nÕu lµ biÕn ¸p dÇu;

m - sè trô cña m¸y biÕn ¸p , mét pha cã m=1; f - tÇn sè

nguån ®iÖn xoay chiÒu f=50 Hz.

Víi m¸y biÕn ¸p dÇu ta chän Ko=5

chän dFe=20 (cm)

Ta chän thÐp m· hiÖu ∃330 dµy 0,5 mm => B=1,1 (T)

b) TÝnh to¸n d©y quÊn m¸y biÕn ¸p

Sè vßng d©y cña mçi cuén ®−îc tÝnh

U - ®iÖn ¸p cña cuén d©y cÇn tÝnh [V]; B - tõ

J1= J2= J =3 A/mm2

d)TÝnh kÕt cÊu d©y quÊn :

Trong ®ã: h - chiÒu cao cöa sæ,

ChiÒu dµi d©y cuèn s¬ cÊp: =

+ KÕt cÊu d©y quÊn thø cÊp:

ChiÒu cao thùc tÕ cuén thø cÊp:

R12=Dtb/2 =15,63 (cm)

e)TÝnh kÝch th−íc m¹ch tõ

- TiÕt diÖn hiÖu qu¶ cña g«ng .

= V .D = 42,55.7,85 =333,63 (kg)

-ThÓ tÝch cña g«ng

M = M +M = 333,63 + 561,20 = 894,83 (Kg)

ΔUR = 0,01515 .478,8 = 7,25 (V)