TRUONG D~I Hoe KINH TE Quae DAN KHOA KHOA HOC QUAN L Y

'" ,.(

LV THUVET

"'-

NHAN DAN

I . I

UNG D.UN

'. ~,.' I

(/

'I 11 ( I I ~ (I~ ( I l J I ~ I ~

,

m

NHA XUAT BAN KHOA HOC V A KY THU~T

TRVaNG DAI HOC KINH Tt ouoc DAN

., ..

KHOA KHOA HQC QUAN LV

GS. TS. £>6 Hoang Toan

GIAo TRiNH

L t THUYET NHiN DANG

• •

, '} ,

lING DUNG TRONG QUAN LY

•

(In Ian thu ba)

NHA XUAT SAN KHOA HOC vA KY THU"T

HA N¢1-2006

Chiu trach nhiem xudt ban:

Bien tdp:

Trinh bay bia:

PGS. TS. To Dang Hdi Minh Luan Huang Lan

NHA. XUAT BAN KHOA HC)C vA KY THU~T 70 TRAN HUNG D~O - HA NOI

In l.000 cuon, kh6' 16 x 24 em tai Xuong in Nha xuat ban Thong ke. Giffy phep xuat ban 86':1288-133, ngay 5/12/2005. In xong va nop Iuu ehi~u thang 4 nam2006.

Len N61 BAu

Phat trien an toan, ben vtfng voi toc d¢ cao la mot trong cac mong muon hang dau cua moi nha quan ly a moi cap d¢ tir cao den thap (vi rno, trung mo, vi . mo, sieu vi rna - ca nhan moi nguoi), Dieu mong muon nay chi tro thanh hien thuc khi nguoi quan ly bier tnroc diroc ban than minh mot each chinh xac trong su bien dbi a nrong lai: luang het duoc cac tro ngai co the g~p phai de co cac giai phap xu ly ngay tir hie con so khai, han che toi rmrc thap nhat cac thiet hai co tht xay ra; hoac nhin r6 tien db cua S,! phat trien he thong thea 19 trinh da: chon dt co bien phap dieu chinh thich hop. Tom lai, nha quan ly phai co kha nang nhan dang duoc chinh minh va nhihlg gi c6 lien quan den minh phai quan tam trong nrong 1a1. Nhan dang la mot van de khong don gian, nhat la khi con ngiroi phai nhan dang chinh ban than minh, SI,I' nghiep dbi moi a mroc ta la mot minh chirng cho each lam vira t6 chirc thuc hien vira tim kierncon dirong doi moi; dung nhu van kien Dai h¢i dai bieu toan quoc IAn thu VIII (thang 6 narn 1996) da: viet: "Con duong di len chu nghla xii h¢i a nuoc ta ngay cang diroc xac dinh r5 hem" (Van kien - SDD trang 12).

Nhan dang do do la mot mon khoa hoc co '1 nghia rat quan trong doi vci cac nha quan 1'1 va khong phai nha quan Iy nao ciing co kha nang nhan dang dung. Cho nen viec nghien CUll 19 thuyet nhan dang trong hoat dong quan 19 noi chung va quan ly kinh te n6i rieng co mot y nghia thiet thirc va b6 ich,

Giao trlnh "Lj thuylt nhan dang tmg dung trong qudn Ij" nham cung cap cho nguoi hQC va nhtrng ai co quan tam cac kien thuc co ban va co h~ thong ve khoa ~QC nhan dang M irng dung trong cac hoat dong quan 1)'. Giao trinh dfi. duoc 5i'I dung cho chuyen nganh Quan ly kinh te cua Dai hoc Kinh te Qu6c dan tir nam hoc 1994-1995 va duoc tri~n khai thanh de tai nghien CUll khoa hoc dip B9 nam 1999-2000. Day la mot Iinh vue nghien ciju con rat tan man va rnoi me (duoi cac ten goi khac nhau: 19 thuyet mo phong, rno hmh phat trien, nhan urong hoc, til vi, thai at, phong thuy, chiem tinh hoc, du doan hoc, ... ), nen mac du chung toi dii trien khai nghien CUll mot 56 flam nhung ket qua thu duoc con fat h,~LO che, Nhieu van de con dang dtroc dat ra cho cac nha nghien CUll, hem ntra Iinh vue nghien CUll

4

GlAo TRiNH L Y THUYET NH~N D~NG UNG Dl)NG TRONG QUAN L Y

lai mang tinh da nganh doi hoi phai co mot su cong tac cua nhieu nha khoa hoc voi cac phirong tien va ky thuat thfch hop, dac biet la tin h9C.

Giao trtnh duoc sir dung tren lap voi so tiet khong nhieu nen khong tM di vao cac noi dung qua chuyen sau mang tinh nghe nghiep nen ban d9C can tim doc a cac tai lieu chuyen khao khac.

Trong qua trmh bien soan tac gia da: sir dung va khai thac kha nhieu tai lieu cua cac tac gia a trang va ngoai mroc c6 lien quan, nit mong nhan duoc SI! d6ng cam cua cac quy vi va xin giri 10i biet an chan thanh toi quy vi.

D~ nghien ciru khoa h9C nhan dang, din ctau nr ra't nhieu thoi gian cong sire trang khao nghiem kiem chtrng, them mra lai can phai co nhtrng kien thtrc, phirong tien, ky thuat, tu lieu chuyen nganh va t6 chat ca nhan thich hop, Cho nen mac du ngiroi viet da c6 nhieu co gang nhimg giao trinh van kho tranh khoi thieu sot, tac gia rat mong nhan diroc cac y kien gop y cua ban doc d~ sam co mot giao trinh hoan chinh han. Thu (u gop y xin giri ve Nha xuat ban Khoa h9C va Ky thuat hoac Khoa Khoa hoc Quan 19, Dai hoc Kinh te Quoc dan, Ha Noi,

Tac gia xin to long chan thanh biet an den Ban Giam hieu, Khoa Quan ly Dai h9C va Sau dai hoc, Khoa Khoa hoc Quan Iy Truong Dai h9C Kinh te Quoc dan va Nha xuat ban Khoa h9C va Ky thuat rna nho d6 giao trlnh da: duoc thirc hien.

GS. TS. 1>6 Hoang Toan

CHUONG I

~

TONG QUAN

~,II " .A..

VE LY THUYET NHAN DANG

. .

,... .- "..., to. ... , __

1.1. QUA TRINH NH~N THUC CUA CON NGUOI LA QUA TRINH

NH~N D~NG

1.1.1. QUA TRiNH NH~N THlrC CUA CON NGLlCJI

Cac thirc the xii hoi (can nguoi, doanh nghiep, quoc gia) muon t6n tai thl phai dap irng duoc to! nhat cac nhu cau va doi hoi cua minh. D~ lam duoc dieu nay, cac thuc the xa hoi phai tim moi each co hieu qua nhat tac dong len cac doi tuong co th~ thuoc pham vi sa hiru cua minh va cac khach th~ c6 lien quan nham dap irng cac nhu cau va dOL hoi dat ra. Muon rae dong len doi tircng, thuc th~ xa hoi phai nhan bier diroc doi nrong, phai nhan tlnrc dtroc mot each chinh xac doi urong, fir d6 rnoi co giai phap sir dung co hieu qua doi nrong thuoc pharn vi tac dong cua mlnh. Day la qua trlnh nhan thtrc cua con ngiroi doi vai cac doi nrong.

Qua trinh nhan thirc cua con nguoi ve mot doi nrong nao d6 la qua trinh quan sat, tim hieu, gia thiet (phan tich) d6i urong do de tim ra cac quy luat t6n tai va bien d6i.cua no (tong hop).

Trang so d6 1.1 chi r6:

- Tnroc mot doi nrong can nhan biet, thoat tien can ngtroi con chua biet, ho ph iii van dung Hit d. cac tri thirc von co de tam hieu doi nrong, nrc iii. d~ tdng IWp so luac cac hieu bier v~ doi urong.

6

GlAo TRiNH LV THUVtT NH~N O';NG UNG OI,lNG TRONG QUAN LV

so £)6 1.1: QUA TRiNH NH~N tnuc £)61 TUQNG eVA eON NGUOI

_V
Dei Chlla Tong helP
tll9'ng ~ biet .",
,. sd hJ'lc
f
f
PMm tlch ~ Gia thiet
I
t
Tong h'lP -[:J .....................
chung + •••••••••• -_ •••••••• ;

- Tiep do con ngl!ui phai tien hanh qua trinh phiin tich; do la thao tac trt IU~ dien ra trong dau cua ngiroi nghien C1Ju (chu th~ ur duy), nham tach ra ttr d6i urong nhUng dac diem, thuoc tinh bq phan, nhCrng moi lien he va quan h~ giua cluing M nhan that: d6i urong SllU sat: hon, 00 la qua trinh nhan thtrc rnang tinh trot: quan sinh J(lllg nil am tun ra cac thuoc tinh rieng Ie cua deli urong. Qua trinh rna ngm1i ngnien ciru dua fa cac gia thiet M nhan tlnrc d6i nrong sau sac hem, g(,li Iil. qua trinh nhan thirc theo gia thiet,

- Cuoi cimg la qua trinh tdng hrjp chung, chinh lit qua trinh nhan tlnrc sau sac nhat; day lit qua trinh J6i chieu, so sanh M khai qual hoa nhieu thuoc tinh rieng Ie cua deli nrong can nghicn ciru thanh cac thuoe t inh chung mang tinh han

CHUONG 1: T6NG QUAN VE l Y TH UVET NH~N D~NG

7

chat, tfnh quy luat ella: ca mot nhorn cac doi nrong cung loai. Day 1u qua trlnh tu duy triru nrong cua can ngiroi rna kei qua cuoi cung la su hieu biet ban chat cua d6i tirong cho diroi hlnh thuc dang mot each tu duy thuong thay Ci con ngiroi. Ngiroi nghien ciru rob hinh hoa cac doi nrong phai nghien ciru theo dang (rno hmh) trong oc qua su cam nhan cua rieng minh, hoac qua sl! h9C hoi kinh nghiem cua ngiroi khac d~ xay dung ra, roi tim moi each thirc hien thanh cong dang trong oc thanh dang tren thuc te phuc V~I cho cac 19i ich cua rnlnh. Dieu nay da: tirng diroc C. Mac n6i den: COli DIIf.: xay dung mot cai to' hef slrc can xung, klu) co mot kiln true Sit nao co flu!' thuc hi¢n Ilo'i, nhung COli oug dii him virc nay thea hall nang; 0)/1 mot kien trtu: su, dii Iii toi, truoc klii xay dung mot ngni nlia d ngoai &,i th] ho dJ xdy dung ngoi nha trong 6c.

1.1.1.1. Dfling

Dang Iii. mot nhom cac doi urong co cung ITIQt hoac mot so thuoc tinh chung (thuoc tinh dac trung co ban), rna chi can lam quen voi mot so hGu han cac doi tuong cua no Iii. co the nhan biet diroc cac d6i nrong khac trong cung nhorn.

MQt trong nhirng van de co ban nhat cua nhan dang Iii. xay dung diroc cdc tlul tuc pluu: loai (f) mot tap cac dOl' tuong D rna ta phai nhan dang, do 18. gia thiet co ton tai mot phan hoach <p thoa man mot tieu chuan nao do. Khi phan loai (f), rno ta mot doi tuong thong [huang e6 nlt nhieu net dac tnrng (dau hieu) nhung thuc te ngiroi ta chi 11!a chon mot so hiru han cac dau hieu tieu bieu d, (p = 1,2, ... ). Tiep do nguoi ta tim trong cac dau hieu d, cac dau hieu quan trong nhat tuong irng voi cac thuoc tinh co ban nhat cua cloi tuong cho boi cac thong so t'l (q = 1,2, ... ) voi {t4} C {d, I. Cac thuoc tinn t4 khi co the do luang duoc Ihi goi HI. cac thuoc tinh dinl! luang, khi kh6ng the do 1UCmg duoc thi goi la cac thuoc tfnh dinl: danh va diroc nhan cac gia tri trong khong gian d¢ do fl. Tu cac k€t qua cho b6'i khong gian do do 11, irng dung quy de phan loai f dni urong se diroc phan loai hoan toan thanh cac lop duoc bieu dien trong khong gian Euclide 1a X, voi:

Xi (l X, = 0 (Vi. j *- i) v X, = {X}

(I) (2)

Cac 16p X, tao thanh mot phan hoach <p(X) cho fa each nhan dang cac d6i tuong D.

8

GIAo TRi N H L Y THUYET NHAN D~NG liNG DI,lNG TRONG QUAN L Y

SO 001.2: THUAT ToAN NHAN D~NG (HQC D~NG)

T
t
f

..
dp
•
tq Kh6ng gian ph~n
bi~t (djnh tinh)
i
Il Kh6ng gian
dQ do
t
Xj I-- Khong gian

• quyet d!nh

'P(X) Trong sa do 1.2 chi ro, noi dung chinh cua thuat toan nhan dang la xac dinh chinh xac cac khong gian CC1 ban: khong gian phan biet, khong giao d¢ do, khong gian quyet dinh; trong do co ban nhat la xac dinh chuan xac khong gian phan biet.

1.1,1.2. Phan leal d<:tng

Dang co th~ ehia thanh cac loai khac nhau tuy thea tieu thirc va thu tuc duoc sir dung de phan loai.

CHUONG 1: TONG QUAN VE l Y THUYET NHAN D~NG

9

a. Theo tinh chat cua doi tuong nghien cuu, dang diroc chi a thanh ba loai: dang !If rhii'IIM C() nhie'u 1Il{If/li (mt!t doanh nghiep, mot lap nguoi, mot qu6e gia, m¢t kh6i nucc, nhan loai ... ), dang khong co COil IIgU"oi va dang mot IIgl1(/1 (nhan dang),

h. Theo tinh chat v*t Iy ella doi hrqng nghien CUll, dang chia thanh: dang V(l! (doanh nghiep, nha ruroc, thiet bi, chtr viet, am thanh) va dang IIM/rdi.

c. Theo cong cu d~ nhan dang, dang ehi~ thanh: dang nluin theo ng(jn Ilgr7 "till mit" va d(1/JR uluin theo cac ngon liRa kluic. Ngon ngu "tat rna" hoac ngon ngu "0 1" hay ngon ngir "am dirong" la ng6n ngu rna cac giac quan can nguoi thuong sir dung de nhan biet d6i nrong, Tir SlJ nhan biet cua cac giac quan, cac tin hieu nhan biet tAt rno duoc thong baa ve he than kinh trung uong va can nglfoi nhan thtrc dtrcc d6i urong. Trang 5 giac quan ella can ngtroi (thi giac, thinh giac, vi giac, khiru giac, xuc giac), giac quan daudtroc str dung nhieu nhat. Nhieu nha nghien CUll da k~t luan: 80% lirong thong tin can nguoi tho nhan diroc tir the gioi ben ngoai ta nho thi giac'. Dang nhan duoc bang ngon ngu tat mo thuong dugc goi la dang hien: con dang kh6ng th~ nhan duqe chi bang ngon ngu tat rna dan thuan, rna phai huy dong den nang luc nr duy cua can ngiroi dt ket hQP cac tin hieu tat rna rieng Ie lai, diroc goi la dang mit. Cac dang rna tlurong gap trong quan 19 kinh t~ (dang cac nucc, dang nguoi tham nhung, co cau xa hoi, co cau kinh te ... ) .

1.1.1.3. HQc d~ng va nh~n d~ng

a. Hoc dang: La qua trinh hinh thanh thu tuc phan loai f d~ xir ly cac khong gian phan bier, dQ do va quyer djnh.

Noi each khac, h9C dang la qua trinh nhan biet dang qua mot s6 hUn han cac phdn tii cua doi nrong (D) phai nhan dang,

H9C dang la qua trinh phec tap rna can nguai co the nhan thirc diroc qua

I Hoang Kiem (1977) - Tim hieu ve nhan dang, NXB Khoa hoc va Kg thuat, Ha Noi, (rang ]2

10

GIAo TRiNH LY THUYET NHAN D~NG UNG DI,lNG TRONG QUAN LV

kinh nghiem hoc dang cua nhtrng nha nghicn ciru di tnroc CO trmh d¢ va hieu biet hon nhfrng nguoi khac.

h. Nhan dang: La qua trlnh nhan biet mot phan tu nao do cua doi tirong pnai nghien ciru tnuoc vao mot dang cho {WaC, tir do rut ra cac thuoc tinh von co cua no M dua ra cac quyet dinh quan ly d6i tuong mot each tot nhat.

1.1.1.4. Khoa hoc nh~n d~ng

Khoa noc nhan dang la khoa hoc nghien ciru cac quy luat, nguyen tac, phirong phap, ky thua: hoc dang va nhan dang de Slr dung van thuc te hoat dong cua con nguoi,

Doi nrong cua khoa hoc nhan dang 13. cac quy luat hoc dang, dt tir do co dtroc cac thu tuc phan loai chuan xac cac dang, hinh thanh nen cac phan hoach chia dang cua cac kh6ng gian d6i tuong phai nghien ciru.

1.1.1.5. Vai tre clia khoa hec nh~n d~ng trong quan lyo

a. Nhan dang gi6p cho cac nha quart 19 nam chac duoc ban chat cua doi tuong nghien ciru va quan 19 d€ co cac giai phap xu ly don dau trong nrong lai, R6 rang neu biet mot doi tircng thuoc loai thu doan, CO hoi, bo do, ca nhan thi nguci lanh dao khi sir dung khong th6 khong canh giac va kh6ng duoc dua doi urong d6 vao cac vi tri then chot ella he th6ng de tranh 51! phan trac, pha hoai h¢ thong va gay hai cho xa hoi,

h. NMn dang giup eho cac nha quan 1y co them cac can Cll khi phai ra cac quyet dinh quan trong, B6'i viec hoc dang khong don gian va khong phai ai cling co kha nang thirc hien tot. Thuc te dA chirng minh, co nhieu qu6c gia dang rat phat trien, chiern vi trf kha quan trong tren ban db the gioi, rat nhieu nha nghien ciru, quan Iy do nhan dang kern cli nghi cac quoc gia do mai mai chiem vi trf dan dau; nhirng vui cac chuycn gia nhan dang gioi ho da: nhan thny r6 su db va cua cac quoc gia tren trong wong 1ai d€ dua ra cac 10i canh bao, rna sau nay thai gian troi di, thuc tien db V0 cua cac quoc gia d6 dA xay ra. Hoac co nhiing ca. nhan trong buoi dfiu xay dung s\f ughiep no song nlt nghiern tuc va hoat dong rat tich C\fC; nhung khi SI! nghiep dii.. gianh duoc ket qua ho lai sam tro nen hu hong va mat nhan each ...

CHUONG 1: TONG QUAN VE L Y TH UVET N H~N D~NG

11

c. Qua nghien cuu nhan dang, dac biet la nhan dang ca nhan (nhan dang) con ngiroi co co hqi biet r6 ve minh; nho do se co co so tam 1y d~ tv dieu chinh hanh vi, loi song ella mlnh; co trach nhiern voi Tci quae, voi dan lQC; c6 tinh dong loai han; song e6 nhan each va dao 1y han (co y chi, khiern ton, biet xau hci khi lam dieu sai trai ... ); nrc la biet song c6 van h6a. Van kien Dai hoi IX cling da khang dinh: 'Vall hoa trd thanh nhdn til thuc dd'y COli nguoi tl( hvall thien /1/1611 each, kl thua truyen tllflng each mang eua dan toe, pluu hu» tinl) tluin yeu IIU(/e, _~' chi lI.f luc, tl( cuong xiiy dung va bao ve To' quoc',

1.1.2. NGUYEN TAC NH~N D~NG 1.1.2.1. Khai ni~m

Nguyen lile nhan dang Ii\. ctic quy dinh maug tinh khon hoc, h{tt buoc Ill;\ ngLri)"i nghicn cuu ph.ii I uan thu trong q u.i trlnh hoc dang.

1.1.2.2. cse nguyen tac

1. Phai tuen thu esc quy lu?t eua til duy hinh thue

Day la cac quy~lu~t cua su suy luan khoa hoc, mot doi hoi rat quan trong M hoc dang tot; giup cho can nguoi tranh cac lap luan chu quan khong co can Cll khoa h9C trong nhan dang cac doi urong phai nghien ciru. Cac quy luat nay duoc de cap trong cac giao trmh duy thuc hoc (Nhan Minh luan) va logic hoc,

a. Khai niem

Cac quy luat tLI duy hlnh thirc la nhtrng quy luat phan anh nhirng m6i lien he co ban, tat yeu giira cac yeu to cau thanh cua ur urong phat sinh trong qua trinh thirc hien cac thao tac ur duy (suy luan, dint> nghia, phan 10';1i).

b. Cac (jay luat

- QIIY lu(It dong IIluit: Doi hoi trong qua trinh lap luan bat cu nr nrong nao cilng phai diroc dien dat chfnh xac, voi noi dung xac dinh va khong tv mau thuan,

z NXB Chin h tri Quae g ia (2001) V an ben D'.li h6 i d a i bieu roan q \lOC I an ,hu IX. trang 114

12

GIAo TRiNH LY THUYET NHAN DANG UNG DI,JNG TRONG QUAN LY

khong nguy bien, Trann cac lap luan kieu sau:

Nguoi la dong vat Trau bo la dong vat Trau bo an duoc co

Nen ngiroi cung an diroc co.

- Qu» ludt cdm mall tluuin: U. guy luat doi hoi trong suy luan khong the dua ra ket iuan vita mang tfnh khang dinh vira mang tinh phu dinh trai nguoc nhau, Ching han:

Ong Ada chet Ong B con song

Ong A va ong B III. ngiroi Ong C cung Iii ngiroi

Nen ong C vita song vira chet,

- Quy /1/{1/ bai trung (trift ram - luat ggt bd): U. :11<)t hlnh thirc cua guy luat earn mau thuan, No doi hoi trong suy luan, mot sl! vat noac e6, hoac khong chir khong c6 tnrong hop tha ba (lo hrng (j gifra).

Tire III. cac phan doan mau thuan nhau thl mot trong hai phan doan phai Ia

chan thtrc, Ching han:

Kinh doanh ur ban chu nghia ta HIm giau

Kinn doanh xli hoi chu nghia cling la lam giau Lam giau la t6t

Nen kinh daanh xii hoi chu nghia va t11 ban chu nghia Iii. gi6ng nhau.

- Quy ludt l.v do d/iy du: Dbi hoi trang suy luan, moi phan doan duoc thira

nhan dung thi phai chan thuc. phai c6 day du ly do. Chang han:

Dong v~t co song thl co chet Nguoi 13. dong vat

Ngiroi roi phai cnet,

- QllY lud! 1111(111 qua: Doi hoi moi sir vat ton tai phai co nguyen nnan. trang

CHUCJNG 1: TONG QUAN VE L Y THUYET N HAN D~NG

13

cung mot holm doh, mot nguyen nhan thi phai tao ra cung mot ket qua. Chang han:

Con giun xeo mai cung quan

Con nguoi bi b6c lot, xu ac qua muc se bit buoc ho phai vung len dau tranh. - Quy luat III({f/lJ.: dich: Doi hoi moi sir vat Mu c6 hoac deu huong den !11Qt

muc dfch (mot trang thai can bang ben viing). Vf du: MQI s6 mroc nr ban lu6n dilu nr cho chien tranh d~ gianh vi Irl kh6ng che nhan loai,

- Quy ludt net ddc tlut: La quy luar chi r6 dac tnrng co ban cua sl;! vat va hien urong (; moi thai di~m~ n6 chi ph6i xu the bien doi sir vi'j.t va hien nrong.

2. Phai tuan tM cac quy lu~t ttl duy bi$n chrJng

Day la nhUng quy lu~t d1i diroc cac nha l~' luan kinh dicn Mac - Lenin gop cong xay dimg, bao gam:

- Quy lur;it thong /Ilia'! va ddu tranli git?a cac m¢t dOl /ljp: La quy lu~t chi r6 S\I vat, hien urong la s\I dong nhat cu th~ ella nhiing mat doi lap, chua dung mau thuilo von co (; ben trong. Chfnh sl,I' dau tranh giUa cac mat d6i l~p 13.01 cho SV vat bien deli (vllh€ nguai ta can goi day la luat dong "luff xet a trang thai dong) .

.; Quy lua; cJltlye'1l hoa tit nhung thay d6i v~ luong den mot rruic du Ion (ngirong) thi se dAn den S\! bien d6i v~ chat.

- Quy ludt phii din}: ella phu dinh: La quy luat neu r6 su phat trien cua sir v*t thea quy lu~t way tron DC, khong ngirng d6i moi, Chang han qua trmh nhan biet Hi.: chua bi& -:> biet 4 chua biet '"

3. Phai tuen tM cac nguyen (y cva dich h9CJ

Day la cac nguyen ly duoc de cap trong cac giao trinh Kinh Dich (I Ching) do cac tac gia thai e6 dai xay dung nen tir cac tri€t 1y nr nrong:

J Giao trlnh "Dich h9C ling dung trong quan If' - Tai Ii¢u noi bo, dung cho chuyen nganh Quan ly Kinh It, Dai h9C Kinh t€ Quoc dan, Hit Noi 1997.

14

GlAo TRi N H L Y TH UYET N HAN O~NG UNG 01,1 NG TRONG QUAN L Y

- SI! vat va hien urong Iuon bien dOi (bien djch)

- SI! bien dOi la khong thay doi (bat dich)

- SI! bien dOi chu yeu do chfnh cac mat mau thuan chua trong sir v~t ',:\0 ra

(dien dich, giao dich),

4. Phai tuan thil cec nguyen Iy tam IY cua con nguoi - Nguyen 19 th6ng nhAt giira 9 thirc va hanh dong.

- Nguyen 19 ve tinh quyet dinh cua xii hoi, moi tnrong.

- Nguyen 19 phat trien va bien dOi.

5. Phi!Ji philn anh dung bim chat cua d6i tl.lrlng

Day cling la mQI nguyen tac quan trong rna khi nhan dang can nguoi phai tuan tbU.

Chuyen xua k~ mot anh nha giau vo hoc, mot Ian ra cho mua kfnh. Ngiroi ban kfnh hoi anh ta rnua loai kinh nao? Anh ta nat no quat mang ngiroi ban tai sao 1':11 hoi nhu vay, VI mu6n doc dircc sach rna anh ta khong bier chit nen moi phai mua kfnh de deo? Dieu nay cat nghia do khong bier ban chat tac dung cua kinh, anh nha giau dii "nhan dang" sal.

Ban chAt cua d6i nrong chfnh la cac thuoc tinh e6t 16i. dac thu ella d6i nrong de phan biet d6i nrong nay voi cac d6i nrong khac.

Chang han co cac d6i nrong phai nghien ciru sau (hlnh 1.1):

~66 ~D<> / \ D / 7

Hlnh 1.1

CHUaNG 1: TONG QUAN VE l Y TH UY~T NH~N O';NG

15

Cac doi nrong cho trong hinh 1.1 g6m 9 hinh: 4 hlnh tam giac (vu6ng, can, deu, thuong) va 5 hinh ttl giac (vuong, thai, thang, chu nhat, binh hanh),

- Neu nhan dang thea thuoc tfnh s6 canh tao thanh thi cac d6i urong duoc chia thanh hai dang: dang tam giac va dang tu giac.

- Neu nhan dang thea thuoc tinh "16i" thl cac doi urong duoc xem xet chi e6 mot dang, d6 la cac da giac 16i.

- Neu nhan dang thea thuoc tinh "Lip ghep cac tam giac" thl cac doi tuong cung a cung mot dang, d6 la su t6 hop dc1I1 va kep cac tam giac.

- Neu nhan dang thea thuoc tinh "tinh eMt ella cac hmh tam giac", thi cac doi tuong la t6 hop ella 4 loai hinh: tam giac vuong, tam giac can, tarn giac d~u va tam giac thirong.

- COn neu nhan dang thea thuoc tinh "su khac nhau v~ hmh dang" thi cac doi urong co 9 dang khac nhau,

Trang 5 each nhan dang k€ tren, each thu hai sau sac nhat, each thu nhit va each thtl ba dac thu nhat, each thu nam it ban chat nhat.

6. Nh~n d?ng phai gan lien vd; muc tieu sf) dvng ket qua

Vice nhan dang cac doi tuong co th€ co nhieu thuoc tfnh co gia tri urong duong nhau, nguoi nghien cuu phai biet each chon ra thuoc tinh nao can cho ket qua Slr dung cua rninh de nhan dang.

R6 rang viec nhan dang milt nha ngoai giao khac viec nhan dang mot nguoi rnau hoac mot bac 51.

7. Ph a; baD dam tinh luong d6ng va ket qua ngh;en cuu (hj~u qua)

Trang nhan dang co the dung nhtrng pmrong phap khac nhau, tieu thuc lira chon khac nhau; nhung neu cung chung mot muc dfch su dung thi cac ket qua thu diroc phai giong nhau.

Chang han mot nguoi benh, khi di chua benh muc tieu cua ho Iii phai chua khoi benh. Do do chua dong y hay chua ray y (hi ket qua cting phai giup cho ho khoi benh.

16

GlAo TRiNH LV THUYET NHAN DANG liNG m,JNG TRONG QUAN LY

8. Phai tuan thU cac quy lu~t clia di truyen h9C, d6 la tinh bao t6n cac thuoc tinh troi ella die sinh \",)1 qua thai ginn

9. Ph8i tuen thU quy lu~t so Clang mang tfnh thong ke thl/C nghHfm

Day la nguyen tac kha guan trong chi r6 viec nhan dang dua tren cac tien de diroc rut ra tir cac khao nghiern thirc te nit lau dai dircc tien hanh tren nhieu d6i urong nhan dang; d6ng thai n6 cling khong loai hi) tinh ca bier cua d6i nrong. Cling do guy luat s6 dong, dQ chfnh xac cua viec nhan dang khong the nao dat toi mire do tuyet d6i (100%).

10. Phai co tinh kha thi

DAy cling la mot nguyen tac quan trong de nhan dang, r6 rang viec nhan dang se vo nghia neu n6 doi hoi phai co nhtrng tin hieu nhan dang rna ngiroi nhan dang khong [h~ co,

Y f du nhan dang ca nhan bang tir vi hoac ADN rna ngiroi nhan dang lai khong bier duoc ngay sinh, thang sinh hoac tieu ban ADN cua nguoi phai nhan dang.

1.1.3. cAc BlIdC NH~N D~NG

1.1.3.1. Hinh thanh khong gian phsn bi~t d~ng {tq} bao gom

1. Cnot: dtiu hj~u h9C dfjng (dJ a. Khdi niem

Dau hieu hoc dang la cac tin hieu e6 the quan sat bang cac giac quan cua con nguoi de phan anh cac thuoc tinh cua d6i nrong.

Viec lua chon dau hieu hoc dang co rat nhieu phuong phap khac nhau, trong do b6n phuong phap nrong irng vci b6n ky thuat hoc dang thirong dung la:

a/. 'Phuong phap thu InIjC (Lexica)

Phuong phap thu muc la phirong phap gan thuoc tinh cua dang bing viec gan moi d6i nrong phai nghien CUll la mot dang; gi6ng nhu mot eu6n tir di~n tra

CHUCJNG 1; TONG QUAN VE L Y THUYET NH~N D~NG

17

ciru cac d6i urong.

Phuong phap nay de thuc hien, nhung kern hieu qua VI so dang qua 100. a2' Phuong phap Rein thUlJc tinh cau true (eu phdp}

Phircng phap gan thuoc tinh cau true la phtrong phap gan tnuoc tfnh cua dang bang each thong qua viec xac lap cac nguyen tac tao nen dang. Cac nguyen tac nay co the ia djnh tmh, co the la dinh hrong.

Ching han, dang mot mroc se bi db va, be tac, khung hoang khi XU3t hien

cac thong s6 sau:

* Toe d¢ GNP lien tuc giam sut 5 nam lien (dinh lirong).

* Tham nhilng co gia tri thi¢t hai len toi 70% tai san quae gia (dinh hrong). * TQi ac, that nghiep, suy dbi dao due xli hoi dien ra tai mire baa dong (dinh

tfnh),

* B¢ may quan 19 nha mroc hu hong, bat luc khien ngiroi dan khong con co kha nang chiu dung noi (dinh tinh).

* The lire ke thu ben ngoai qua rnanh va c6 phan nghich trong mroc lam noi irng (dinh tfnh).

* Mau thuan nt/i bo xii hoi qua gay git (dinh tinh), a2' Phuong pllap gat! thuoc tinh dang tie'll de'

D6 Hi phirong phap gan rhuoc tfnh cua dang hoan toan I¢ thuoc vao kha nang linh cam cua ca. nhan nha h9C dang, d6 la loai ur duy phi 19 tinh. her suc ngau nhien khong diroc clnrng minh va suy luan thea kieu logic thong thuong. N6 la cai de thira nhan thea each nell tien de rna ngiroi sir dung n6 neu chap nhan se co the thu diroc cac ket qua nao d6 cho minh. Do d6 n6 de bi phan bac va de bi quy ket, phe phan tuy tien, nlurng ciing de duoc ca tung mot chieu. Gan thuoc tinh dang tien de diroc sir dung trong quan 19 (1 nIt nhieu khau: NMn dang ca nhan, ra quyet dinh trong twang hop thieu thong tin, chon thiet ke mat bang kien true va khong gian lam viec cho cac h~ thong kinh te v.v ...

18

GIAo TRiNH L Y THUvfT NH~N D~NG lING DVNG TRONG QUAN L Y

a~. Phuong phap chuyen gia

D6 la phirong phap dua tren kinh nghiem, y kien danh gia cua cac chuyen gia diroc moi [ham du cong viec nhan dang quen thuoc (phirong phap Delfi, phuong phap tan cong nao, phuong phap djch VI,) nr van, phirong phap Quest ... ).

Viec lira chon phirong phap xac dinh dau hieu hoc dang tuy thuoc vao ba yeu to chinh: Thtr nhat Hi dac diem cua ban than doi nrong rna ngiroi hoc dang ph iii thuc hien, Tlnr hai lit trinh do kha nang, thien bam cua nguoi hoc dang. Thir ba HI. muc tieu cua viec nhan dang dat ra la gi? Day la van de mau chat cua khoa hQC nhan dang; vi the nguoi ta thtrong lay ten cua phirong phap chon dau hieu hoc dang lam ten cua phirong phap nhan dang,

b. D{ie die'm clla cac phuang phap lua chon ddu hifU

Cac tin hieu dung de hoc dang phai la nhirng tin hieu tieu bieu va mang tinh doc lap. Day la ky thuat quan trong de xac I~p khong gian phan biet dang, n6 mang tmh thong ke thuc nghiern va tuan thea luat so lon phu thuoc vao ban linh, kinh nghiern, trlnh d(l nghe nghiep cua rulli ngiroi hoc dang dua tren cac nguyen tac nhan dang da xet,

Ve van de nay c6 nft nhieu ky thuat cu the khac nhau tuy thuoc vao moi linh vue chuyen nganh khac nhau.

b, Lj thuye! "duang kinh lac", 13. ly thuyet diroc siI dung pho bien trong y hoc co tM ngiroi va cac he thong kinh te; c6 anh huong quyet dinh den trang thai co th~ ngiroi va he thong kinh te, H~ thong kinh lac be tAc can ngiroi se 6m dau, benh t~t, tiI vong, Cilng vay, he thong tien t¢, tai chinh ngan hang; he thong thong tin, trlnh d¢ dan tri, rnuc do dan chu xii hoi: he thong ket cau ha rang kinh te xii hoi (la h¢ kinh lac cua cac thirc the xa hoi) neu be tac, lac hau thi qu6c gia, dia phuong se rei van tlnh trang suy thoai, d6 va ....

b2• Lj thuyet "lai theso sdnh", Ia ly thuyet duoc Slr dung nhieu khi nhan dang cac he thong kinh te (mili nhon phat trien ... ).

bj• Lj thuyet "ca cdu",la ly thuyet thuong duoc Slr dung M nhan dang trlnh d¢ phat trien cua cac h¢ th6ng (Co clfu kinh teo cau true hoa hQC ... ).

CHUONG 1: TONG QUAN VE L Y THUytT NH~N D~NG

19

b ; Ly rhuyei "dong chdy rhili gian" la 19 thuyet diroc dung d~ nhan dang ca nhan '" (Tir vi, Tir binh ... ).

b.l' L5' thuyet "d(J cong cue dai" 130 19 thuyet thirong duoc sir dung d~ nhan dang hinh anh trang v~t 19 va hoi hoa.

b.. Ly tllUyet "diem ddc thu" la ly thuyet duoc dung rKt nhieu trong cac nganh an ninh, toa an va kiem soat dan sl.! (dau van tay, ADN, mat, diem bat thirong ... ).

b-. L-y thuyer "thong ke tien IIgIJi¢m" la ly thuyet diroc dung rAt nnieu cho cac he thong co nhieu phan tir cung t6n tai va co tfnh quy luat trong sl.! van dong.

2. Tim tit) do SI/ kh8c nhau

Day la mot ky thuat duoc su dung nhieu trong nhan dang nham phat hien cac dau hieu thuc su quan trong d~ hlnh thanh dang. Hai phan tir thuoc d6i tirong xem xet se khong cung mot dang neu dQ do su khac nhau giira chung qua Ian.

Neu so sanh hai phan ti'r D" va Dy, ky hieu su khac nhau cua chung boi dt) do su khac nhau K (D., DJ thi ta se co:

(3)

vai r la dt) sai khac cho phep (thuong r = 0,1).

Di nhien, dQ do S1,( sai khac phai thea man cac dieu kien sau:

K (D", DJ = K (Dv, D,,) K (D", Do) = 0

(4) (5)

Tuy thea each tfnh hieu thuc (3) ta se co cac dl? do sl.! khac nhau cua cac d6i tuong xern xet, nhu:

. ~ do su khac . nhau thea quy tic Pitago:

n

K (D", Dv) = L.(x; - X;)2

j-I

(6)

(7) (8)

20

GIAo TRI N H L Y TH UVET NHAN D~NG lING D1,JNG TRONG QUAN L Y

- D<) do 51! khac nhau theo quy tic Herninh:

n

K (Du, D,) = Llx~ - x;' I

H

(9)

- D<) do su sai khac bang rich vo huang:

"

K (Du, D,) = L x~ .x~

r=!

(to)

- Cac dl) do su khac nhau khac.

3. Cnon thOng s6 h9C d,;mg (tJ

a. Kluii niem: Thong s6 hoc dang la cac dau hieu h9C dang quan trong da: qua xu ly de c6 the do hrong, xac dinh true tiep bang cac giac quan cua con nguoi, hoac gian tiep bang mat rna qua cac thiet bi nhan dang, nho d6 can ngiroi c6 {M nhan dang chinh xac cac d6i nrong.

Thong s6 h9C dang thuong chi duoc hra ch911 wong ling voi cac dau hieu quan trong, dac trung, phan anh ban chat cua d6i nrong va dang, Do d6, cac dau hieu it quan trong trong nhan dang thuong bi loai bo M viec nhan dang vira nhanh eh6ng vira hieu qua hon.

b. H¢ s(/ y nghia: D6 la ky thuat loai bo cac dau hieu h9C dang khong can thiet trong nhan dang. Cac dau hieu h9C dang se bi gat bo neu he s6 y nghia cua n6 qua nho.

Trong toan hoc, he s6 y nghia ej cua rnoi dau hieu hoc dang diroc cho boi bieu thirc sau:

(l1 )

(12)

Vi du, de nhan dang cac d6i nrong D", Dv, D, , hie dau ngiroi ta su dung 5 dau hieu hoc dang. Moi d6i urong, quan sat cac dau h9C dang nhan cac gia tri trong khong gian Euclide nhu sau:

CHUONG 1: TO NG QUAN V~ L Y TH uvn NH~N D~NG 21
Du = (x"; X"2' X"~, X"4' XU~)
Dv = (xv!, XV2, xv." xv4, x\)
Dw = (xw!, xw2, XW h xw4, x"',)
[ :: J [ 1,68 0,70 0,90 0,42 0,78 J
D= = 1,72 0,620,85 0.41 0,79
1,650,65 0,820,43 0,76
Dw Trang VI du dang xet, IU cac cong thirc (11) va (12) ta co: n = 5, m = 3

-2 -2 -2

x. = 2,8336; X2 = 0,4312; XCI = 0,7339

-2 -2

X4 = 0,1764; x, = 0,6032

~

~>:

. -2

a~ =~ - Xl = 2,8344-2,8336 = 0,0008 3

a; = 0,0012; a; = O,OOtl; a~ = 0,00006; a; = 0,0004

e = 1 = 1 = ° 1663

j (~ J 0,0008 x 7518 ,60 '

a~ L.J 1/cr~

j=l

e2 =0,1108; e, =0,1209; e, =0,2217; e, =0,3325

Voi cac thong so co h¢ so y nghia IOn han 10% la c6 the chap nhan duoc,

c. T6 hap dtiu hieu nhan dang: La SI! ket hop nhieu dau hieu hoc dang thanh mot so it dau hieu hoc dang, tien toi hlnh thanh cac thong so hoc dang, Vi du (1I' ba tin hieu do luang sue khoe chieu cao (em), vong ngirc trung blnh (em) va can nang (kg); ngiroi ta hlnh thanh nen thong so nhan dang sue khoe lit chi s6' sU"c kluie duoc tfoh bang so do (kh6ng thu nguyen) ella chieu cao tnr di so do vong nguc va tnr di so do can nang.

Cac thong so duoc chon de h9C dang tao thanh mot khong gian phan biet

22

GIAo TRiNH LV THUYET NH~N D~NG UNG Dt,lNG TRONG QUAN LV

1.1.3.2. Xac djnh khong gian dQ do thong so {Il}

D~ do luang gia tri cua cac thong s6, can phai thiet lap khong gian dq do ~ ).l ~ eho cac thong s6 nay.

Thtrong khong gian d(:l do thong s6 co so chieu bang s6 thong s6 duoc sir dung. Con dan vi do (h¢ th6ng rna hoa gia tri cac thong s6) se nhan mot {rang cac loai gia tri sau:

a. Cac gia trf Jiim tuc cua true 56

(roan true s6) (mra true s6)

b. ceo gia trf nguyen, dl1CJng, roi rec

{ThiJi gian do bang nam duong lich: 1, 2 , ... Thoi gian do bang narn fun lich: 1, 2 , ... ,60.

{O~~ do theo l:eh ~uang: I, 2, ... , 24 Ow do theo lich am: 1, 2 , ... , 60

c. Cae gia trf thea co 56 nhf nguyen (moc1un 2): 0, 1 (c1jnh tinh)

{On, off Am, duong

10, 1 }

d. cac gia tr! thea co 56 m (kMc 2 va 10)

m = 5, h¢ so ngii hanh trong Kinh Dich, m = 6, h¢ 6 him trang lap que Kinh Dich. m = 8, h¢ bat quai.

e. Cac gia trf thea co 56 (m x n)

Vi du: Khong gian do min cua anh 6 x 8, xet cac dang s6 5, 3, 7.

CHuaNG 1: TONG QUAN VE LY THUVEr NHAN D~NG

23

Khi m va n tang len kha Ian ta se c6 anh that (voi d¢ min cao nhat),

Anh so 5

Anh so 3

Hinh 1.2

Anh so 7

1.1.3.3. Xac d!nh khong gian quyet d!nh {Xj} va phan lo~.i cp(x)

06 la viec phan chia cac doi nrong dVa thea d¢ Ian cua cac thong s6 nhan dang thanh cac lap (tue cac dang), tao nen mot phan hoach <p (x) thoa man d6ng

thai cac dieu kien (I) va (2) dii xet 6 tren,

N6i chung nguai ta SlY dung phuong phap phan lap th6ng ke mang tinh tien de d~ ehia cac d6i nrong thanh mot s6 hifu han lap va tuy thea kha nang, t r inh do, kinh nghiern cua ngurri nghien ciru cting nhir s6 hrong cac gia tri e6 the lay cua cac thong s6 nhan dang rna hlnh thanh nen s6 dang nhieu hay it. Chang han:

- Can err vao rmrc blnh quan thu nhap qu6e dan GNP thea dllu ngiroi m6i

nam, Lien Hiep Qu6e chia cac mroc thana 4 dang sau:

1- Cac mroc e6 GNP dirci 1100USD/nam la die nuoc ngheo,

2- Cac mroc trung blnh lop dtroi eo GNP ttr 1100-4000 USD!nam 3- Cac mroc trung blnh lap tren: 4001-11000 USD/nam

4- Cac mroc giau e6 GNP tren 11000 USD!nam

- Can cu vao ngay, thang sinh (duong lich), nguoi Chau Au chi a can ngiroi thanh 12 dang:

24

GIAo TRiNH LY THUYET NH~N D~NG UNG DI,JNG TRONG QUAN LY

* Sinh tit 21 thang 3 den 20 thang 4 Iii dang Duong Om (Bach Duong -

Arie~

* Sinh tu 21/4 den 20/5 iii dang Kim Nguu (Taurus)

* Sinh tir 21/5 den 21/6 Iii dang Song Tir (Song N am - Gemini) * Sinh tir 22/6 den 22/7 Iii dang Bac Giai (O! giai - Cancer)

* Sinh lU 23/7 den 23/8 Iii dang Hai Su (Su Tir - Leo).

* Sinh tu 24/8 den 22/91ii dang Xu Nil (TMt Nil- Virgo) * Sinh tlr 23/9 den 23/10 iii dang Thien Ximg (Libra)

:;0 Sinh tir 24/10 den 22/11 Iii dang He! Cap (Thien Hat - Scorpio) :;0 Sinh tir 23/11 den 21/12 iii dang Nhan Mil (Sagittarius)

* Sinh tir 22/12 den 20/11a dang Nam Duong (Ma Kiet - Capricorn) * Sinh tir 21/1 den 20/2 iii dang Baa Binh (Aquarius)

* Sinh tit 21/2 den 20/3 iii dang Song N gu (Pisces) 4•

- can c(r vao chi so tri tue IQ (Intelligence Quotient) ngiroi ta chia can nguoi thanh 6 dang:

* Xuar sac: * Uu til:

* Gioi:

* Tlurong:

IQ ~ 140

131 <IQ< 140 li1 < IQ < 130 91 < IQ< 110

* CMm phat tri6n: 71 < IQ < 90

* Kern:

IQ:; 71

Ky thuat phan lop c6 nhuoc diem "la su phan dang kh6 chuan xac tai cac nguong phan chia dang,

4 C6 mo: s6 tai lieu Ill' ruoi Kim Ngtru den tuoi Song Ngir co chenh nhau 1-2 ngay (vi du cho Kim Nguu tir 21/4 - 22/5, ... ) cho nen ngiroi nao c6 moe sinh f:J hai thoi diem dau va cuoi cua mot dang nen ket hop nghien crru cr ca hal dang,

CHUaNG 1,' TONG QUAN VE L Y THUvifT NH~N O~NG

25

1.1.3.4. Giin thu9c tinh tlrdng ling cho cac d~ng

D6 Ht viec nell r6 cac dac tnrng, tfnh chat cua tirng dang, cai M phan biet giua dang nay voi dang khac,

C6 nhieu ky thuat gAn thuoc ttnh cua dang tuy thuoc vao tfnh chat cua dang va sc thich cilng nhu trinh d¢l cua nguoi hoc dang; no bi chi ph6i ngay tir qua trlnh lira chon dau hieu va thong s6 hoc dang.

1.1.3.5. Nh~n d<:tng

1. Khili ni~m

Nh~n dang la ky thuat nhan biet ITIQt d6i ttIqng phai xem xet thuoc dang nao d€ nil fa cac trang thai cua n6 trong nrong lai rna c6 cac giai phap quan 1y thich hop.:

2. Cac buoc tien hBnh nMn d',wg

a. Kac dinh. muc tieu nh<Jn d(mg: Neu ro muc tieu cua viec nhan dang 1a g1.? Ro rang viec nhan dang mot chuyen gia tin hoc phai khac viec nhan dang mot nha chfnh khach hay mot nghe SI heat d¢ng tren linh vue van hoa nghe thuat.

h. Lua chon phuang philp nhdn dang: Tir cac rnuc tieu nhan dang, can ell vao kha nang tiep nhan thong s6 hoc dang rna ngiroi nhan dang se hra chon plurong phap nhan dang thich hop,

I'll/tling plr(IP nluin d<ll/g Id t(j'lIg till!' ("(Ie cei( It tlu«: UJ tI/(;" e6 \"eI .("() ell/I dicit cuu IIgl((Ji II It (ill dl_lIIg nluim tliu: hi¢1I oie f...} Ih/((_il hoc I'd nluin d~llIg plliJc 1'1.1 clio IIIIJe die}: quan /::".

Phuong phap nhan dang phu thuoc chu yeu vao phirong phap chon dau hieu h9C dang da xet 6 tren. Cho nen wong irng voi cac phuong phap chon dau hieu hoc dang da biet, se e6 de phuong phap nhan dang tU<1Og ling: phuong phap thtr muc, phuong phap g~n thuoc tinh cau true, phuong phap g~n thuoc tinh tien d~, phuong phap chuyen gia, ...

c. Thu th~p, Xrf Ij cdc dtfu hieu va thong so' hoc dang: Day la mot biroc kha quyer dinh trong viec nhan dang d6i nroug; nguoi nhan dang phai xu ly ehfnh xac cac dau hieu hoc dang d~ xac dinh gia tri cua cac thong s6 hoc dang. Ngay

26

GIAo TRiNH L Y THUVET NH~N D~NG lING DI,lNG TRONG QUAN L Y

mot ky thuat nhan dang ca nhan bang til vi, rieng viec xac dinh chinh xac gia sinh cua mot nguoi da la mot viec khong don gian, Ngiroi nhan dang phai e6 cac ky thuat thich hop d~ chinh 19 cac thong sc tnroc khi tien hanh nhan dang,

SO £)61.3: cAe euoc NHAN D~NG

Xac dinh
rnuc tieu
nh~n d~ng
•
L1/8 chQn
ky thu~t
hec dl1ing
t
Thu th~p,
xl't ly thong so
nh~n d,ng
+
ql(X)
khong gian
phAn dl1ing
+
Cacthu9c
tinh cua
d,ng d. Ddl chieu v6i phan hoach qJ(X) nhan dang de xac dinh dang cua d6i nrong phai nghien ciru, Day ciing la mot buoc khong don gian, dac biet khi gia trj cac thong so nam 0 giap ranh cac nguong nhan dang,

e. Tra "tu dien' thuoc tinh cua dang dt dl! bao xu the phat trien cua dang - Tit do co cac giai phap quan Iy tnich hop.

g. Kie'm cluing klt qud dl! bao, neu co nghi ngo (hI phai b6 sung bang cac ky thuat hoc dang khac. N6i chung, viec nhan dang phai het sue than trong va

CHuaNG 1: rONG QUAN VE L Y THUvfr N HAN D~NG

27

phai si'r dung nhieu ky thuat hoc dang (c6 th~) khac nhau; d€ c6 diroc mot ke[ qua rnang tfnh hoi tu tu nhien,

1.1.4. NHO'NG KHO KHA.N TRONG VI~C NH~N D~NG

1.1.4.1. Ly thuyet nhan dang trong quan ly c6 th€ diroc sir dung trong nhieu cap dl) khac nhau tir VI rna dcn vi rna; tir pham vi he thong (nhieu nguoi) den nhan dang ca nhan. Nhung vice nhan dang khong phai dan gian, De: c6 mot thuat toan nhan dang cho tung d6i nrong cu th€ can phai c6 mot co sa chirng minh khoa h9C. chat che; dieu nay thirong gap tro ngai 16"n la mire do toan hoc dua vao su dung kha phirc tap, dac biet khi phai sir dung den cac kien thirc toan h9C hien dai (giai uch ham, topo dai s6, tap rna ... la cac van de rna trang chuang trinh toan cua bac dai h9C kinh te chua duoc de cap): day la mot {rang s61y do giai thich vi sao cac cong trinh nghien ciru ve ly thuyet nhan dang cho Mn nay khong nhieu.

Rieng d6i v6i viec nhan dang ca nhan, viec clurng minh co sa khoa h9C cua

_..

nhan dang lai gap nhieu kh6 khan non. Cac chuyen gia nhan dang phai dung truce

hai tmh hu6ng. Thtr nhat phai chap nhan rna khong chimg rninh cac phirong phap nhan dang dua fa voi dieu gi:ii thich co dong la "dua vao kinh nghiem va th6ng ke thuc nghiern" (nhu nhan dang bang: Tir vi. Tir binh. Bat l1.J Ha lac, But tich hoc, Dich hoc, Nhan luang hQC, Nhan dang qua dau hieu ban tay ... ); di~u nay dan den hinh thanh hai nh6m nguai; mot s6 len an viec nhan dang 13. fUY tien, la "me tin di doan"; mot so be ngoai thi len an, phe phan nhung rhuc ra lai triet de 19'i dung nharn kiern lQi cho gia dlnh va ca nhan. Thir hai, mot so 19'i dung de lCra bip nguoi khac kiem tien (rna xli hoi thuong len an). Hoac phai ton cong tim each clurng minh cac co sCI khoa hQC ella nnan dang. mil khi dQC n6 khong phai ai ciing hieu diroc; VI the' tac dung ella cac phuong phap dua ra khong 160.

1.1.4.2. Viec nhan dang phan 16"n lien quan den viec xu Iy mot kh6i hrong 16"n cac thong so nhan dang, dci hoi bang loat cac s6 lieu thong tin phai thu nhan va xu 19; neu cac chuyen gia nnan dang khong gio] ky thuat lap trinh tren may vi tfnh voi cac thiet bi chuycn dung, thi se gap kh6 khan trong vice noc d<;tng va ban giao mo hlnh ly thuyer nnan dang cho ngiroi Slr dung.

1.1.4.3. Vice nhan dang duoc rat nhieu nu6c nghien cuu, su dung v6i

28

GIAo TRiNH LY THUYET NHAN D~NG lJNG DVNG TRONG QU.A.N LY

nhirng muc dich kha chuyen biet lien quan den cac van d6 ve nhan su, an ninh quoc gia; do do no rat kh6 dircc pho bien rong. Nguoi nghien CUu thuong bi nhieu Mli tirong nh,) nhan dang ho nen kha phicn 11;. v:. nhicu tnrong 11(.1P rfi[ kho xtr Iy', d;)c bier gi em v:lll de hQC thuat vi. \':10 de lei ich ca nhan,

1.1.5. PHllONG HllONG ellA L Y THUYET NHAN D~NG V Ao QUAN L Y

1.1.5.1. Nhieu quoc gia dfi <; thirc duoc tfim quan trong ella 1<; thuyet nhan dang, viec dua 1<; thuyet nhan dang vao cong tac quan 1<; dJ diroc thirc hien hoi cac to chtrc rnanh do Nha mroc thanh i1P va t1).O nguon kinh phf Ian: nhirng trung tam nghien eCru xii hoi, cac trung tarn huyen hoc ... cac BQ, nganh an ninh, chien hroc, quan doi, tinh baa ...

1.1.5.2. L<; thuyet nhan dang duqc rat nhieu nganh khoa hoc cua cac mroc tien hanh nghien ciru diroi nhtrng g6c dQ khac nhau: toan hoc, vat 1<; h9C. dieu khien h9C, xii hoi hoc ...

1.1.5.3. Trang quan 1<;, 1<; thuyet nhan dang duoc cac trung tarn ur van quan 1<;. cac vien nghicn ciru quan 1<;, cac twang dai h9C tien hanh nghien ciru va tirng biroc dua vao giang day.

1.1.5,4. Vice nghien ciru, irng dung 1<; thuyet nhan dang trong quan 1<; dang c6 xu huang gan ket nhieu nganh khoa h9C lai vdi nhau (toan h9C, tin hoc, dieu k hien h9C, kinh t6 hoc, t6 ch (rc hoc ... ).

1.1.5.5. a Viet Narn, viec nghien ciru va str dung 1<; thuyet nhan dang dfi diroc cac nha toan hoc, dieu khien h9C de cap tir gifra nhirng narn 1970; con trong quan 1<; noi chung, quan 1<; kinh te noi rieng moi diroc buoc dau dua vao Slr dung a mire do rat han che trong vai nam gfin day, Day la mot huang nghien CUn va irng dung can diroc quan ram va t1).O dieu kien phat trien, voi hy vong gop phan thiet thirc vito slJ nghiep d6i rnoi cua Dang va Nha nuoc ta trong the' ky XXI.

CHUGNG 1: TO NG QUAN VE L Y TH UVET NH';N D~NG

29

.- ., """ "Iro ......

1.2. CAU HOI VA BAI TAP

a. Dang 13 gi? Nhan dang Hi gi? Khoa h9C nhan dang la gl? Vi sao phai nghien ciru nhan dang trong quan 1y ?

b. Neu cac nguyen tac nhan dang, nguyen tic nao la quan trong nhat?

Vi sao?

c. Phuong phap nhan dang la gi? Co nhirng phirong phap co ban nao? U u nhuoc diem cua moi phuong phap la gi? Cho vi du minh hoa.

d. Trinh bay cac bircc cua qua trinh nhan dang. buoc nao 13 quan trong nhat? Vi sao?

CHUaNG 2

~ ,...... J

NHAN DANG CAC HE THONG

.. .

BONG NGUC1I TRONG QuAN LY

_ _ A A ...t _,., .....

2.1. NH~N D~NG XA HQI (NH~N D~NG KINH TE - XA HQI TAM

ViMO)

2.1.1. T(lNG QUAN VE BIEN £)01 xA HQI 2.1.1.1. Bien d6i xii h9i

Bien d6i xii hoi la su thay d6i xii hoi ur mot nguong phat trien nay sang mot ngirong phat trien khac (cao hem hoac thA'p hem) v~ chat xet duoi goc dQ t6ng the cac thiet che xli hoi va Call true xli hoi 5.

2.1.1.2. Cae loal bien d6i xii h9i

Bien d6i xli hoi la qlly luat tat yell xay ra doi v6i cac xli hoi, SI! bien deli rat phirc tap va co the dien fa thea nhieu huang khac nhau:

1. Bien d6i pMt tri6n, Ill. sir bien d6i theo chieu hu6ng tot dep va mang muon cua xli h¢i voi cac ~ tnmg co ban la:

a) Gift viing 6n dinh xa hoi (dac bier Ia thiet che chinh tri cua xli hoi):

b) Bao toan cac dac tnrng cua chi! dt') xli hoi;

~ NXB Khoa h9C va Ky rhuat ~2000) - Giao trlnh Quan Iy xa hoi,

32

GIAo TRiNH L Y THUYET NH~N D~NG lING DI,ING TRONG QUAN LY

c) GiO' virng d¢c lap va chu quyen qUDC gia dan toe, dat duoc cac muc tieu mong muon d<}.t ra cua tien trinh phat trien;

d) Trinh d9 cua luc Iuong san xuat xii hoi, doi song xii hoi va cac cong dan phat trien khong ngimg ...

2. Bien doi suy tnosi (di$t vonq}, la su bien d6i theo chieu htrong xau, ngtroc lai so voi Sl.T bien deli phat trien. D6 la mot xi'i. hoi be tae voi nhtmg xung dot, d6 va khong th~ khac phuc.

3. Bien doi h6a nh(1p, la sir bien d6i di'i. bi chuyen deli dac tnrng xii hoi, va bi 1¢ thuoc hoac no dich boi mot xa hoi khac manh han; hay bien thanh mot xil hoi khac.

4. Bien doi chi) oQng, la st_r bien d6i mang tinh CC1 h9C, dot bien duoi su t6 chtrc, chi dao cua Nha mroc theo cac dinh huang da: dinh,

5. Bien doi thlj oQng, la st_r bien d6i tu nhien khong co SI! chi dao cua Nha mroc (hoac tuy co SI! chi dao nhirng lai khong co hieu qua).

2.1.2. cAc HQC THUYET VE 51! BIEN DOl xA HQI 2.1.2.1. H9C thuyet tien h6a

Hai tac gia tieu bieu cua h9C thuyet nay Ia Auguste Compte (1798-1857) va He bert Spencer (1820-1883). Herbert Spencer cho rang bien d6i xa hoi Ia su tang tnrong va phat trien cua xii hoi (ca vat chat IAn trf tue) cung nang suat lao dong xii hoi, d6 la qua trinh tien hoa tat yeu cua moi xii hoi cung voi qua trlnh tich lily tri rhirc va khoa h9C cong nghe ella con ngiroi. Theo Auguste Compte. xii hoi se twin tu bien d6i tir trang thai than bf (v6i cac than thoai nrong nrong) tien d€n trang thai sieu hlnh (voi cac h9C thuyet triet hQC giai thich the gi6i a cac trlnh d¢ cao thap khac nhau), roi tien den trang thai khoa hoc (voi cac thanh tuu cua khoa h9C va cong nghe d~ giai thich the gioi va t6 chuc van hanh xa hoi), COn Hebert Spencer cho rang xa hoi se phat trien ttr xii hoi c6 cau true va trlnh d¢ giim dan tien dan len cac rmrc phat trien plurc tap han, trong qua trlnh nay cac ca th~. cac phan he, cac sac toe, cac dan tt'?C yeu kern kh6ng thich nghi diroc voi lien trlnh phat trien xa hQi se bi tieu diet, loai 00.

CHUONG 2: NHJ?N D~N(3 cAc H~ THONG nONG NG1101 ...

33

Cung voi cac quan diem nhu tren v~ thuyet tien hoa xii hoi, nhieu hoc thuyet khac cho su bien d6i xa hoi la qua trinh thfch nghi cua xii hoi doi voi cac bien dong cua moi twang xii hoi (rnoi tnrong W nhien, moi tnrong quan he doi ngoai, moi tnrong cua noi b¢ xa hoi), rna cac bien d6i rnoi tnrong lai luon la dieu vinh cim va tat yeu.

£)6 TH! 2.1: cAe BUOL' B/~N DO! xl.. r:l~1 (n~N dO.4)

Bien ddi di len cua xa hQ;

Than Si~u hoc b[

!linh

2

Chui:.1 thdi gian (Auguste Compte)

Chual thbi gian (Herbert Spencer)

2.1.2.2. H9c thuyet tuan hoan (HQc thuyet chu ky)

Hoc thuyet nay eho rang cac quae gia, xii hoi luon luon c6 SI) thang tram. thay d6i, thinh suy theo cac chu ky twin hoan k€ ti€p nhau, Khong e6 xii hoi nao ell' phat tri6n mai rna khong c6 hie suy thoai va ngiroc lai cilng kh6ng e6 xii hoi nao ell' suy thoai mai rna khong co 11k phat trien (ngoai tru rat it cac xa hoi qua suy thoai va t6i te bi then tfnh vao mot xii hoi khac 100 hem - s11 diet vong xii hoi). Quan diem cua cac hoc thuyet nay dii ton t<;ti tlr xa xua theo triet Iy nho giao va cua cac ton giao khac. Can dai nhAt la cac nha xa hQi h9C phuong Tay: Toynbee va Spengler.

D6 th] 2.2 chi fO Sl,I bien dbi xa hoi theo cac chu kY. moi giai doan Ia m¢t

chu ky va thuong dien fa thea 5 giai dean:

- Giai dean ( 1) 13. giai doan phuc h6i xli hei

- Giai dean (2) la giai doan phat trieD

- Giai dean (3) 1a giai doan hung thinh

- Giai dean (4) la giai doan suy thoai

- Giai doan (5) 1a giai doan db va.

34

GIAo TRiNH l Y TH UVET NHAN D~NG lING DI)NG TRONG QUAN l Y

D6 TH! 2.2: su BII~N D61 xA HQI THEa CHU KY

Ch~ng 2

ChuOi thdi gian

2.1.2.3. HQc thuyet chuc nang

Hoc thuyet chile nang eho SI! bien doi xii hoi la do su bien doi ella cac phan he (thiet che) xii hoi, Blnh thirong, cac phan he phat lrieD can d6i. hai hoa tao ra 51! phat trieD blnh on ella xii hoi. Nhirng khi xay ra SI! bien deli dor bien ella mot phan he nao do (t6t len hoac xau di), n6 se keo thea 51.! bien d6i ella toan xii hoi. Lich sii dii chirng minh, chinh do 51.! phat trien virot bac ella khoa hoc cong nghe rna Ioai ngiroi dB. trai qua nhtmg S1.! bien d6i mang tfnh phat trien to 100 ella nhan IO,!-i. Hoac cac cuoc chien tranh quy mo the gi6i hay khu vue dien ra ding ehinh lit do 51! phat trien benh hoan ella cac thiet che ehinh tri cua cac qu6e gia gay chien (chi! do Dire qu6c XB., che dQ P6nP6t, Iengxari, cac cuoc chien tranh sac toe, ton giao nhung thap ky vira qua ... ).

2.1.2.4. HQc thuyet xung dqt quyen Iqi

Cac tac gia theo hoc thuyet xung dot quyen loi eho rang su bien doi xii hoi chu yeu do con ngtroi tao ra; va trong sir phat tri~n xii hoi bao gia cfing hlnh thanh cac tang lap, cac giai tang, giai cap, nhom ngiroi khac nhau ve dia vi, quyen luc, lei ieh trong xii hoi. D~ t6n tai va phat tri~n cac the luc trai nguoc nhau n6i tren tien hanh xung dot, tranh chap, loai bo nhau VI loi ich ella mlnh va do d6 dan den su bien dOi va phat trien xii hoi. Mot hoc gia nOi tieng, nguoi sang lap hoc thuyet Mac-Lenin Ia Karx Marx (1818-1883) dB. rut ra ket luan het strc quan trong:

Trang xlil,,?i l'6 giai cdp, dong life pluit trilll x5 Juji chinh la ddu tranh giai dip.

CHuaNG 2: NHAN D~NG cAc H~ THONG DONG NGllCJI ...

35

2.1.2.5. HQc thuyet mau thuan giU'a nhu cau xa hQi va kha nang dilp li'ng nhu cau xa hQi

Thea hoc thuyet nay, xii hoi gem cac thanh vien voi nhtrng nhu cau va loi ich khac nhau; d~ ton tai va phat trien cac thanh vien phai tim diroc cac kha nang, phuong tien, phuong thirc co hieu qua d~ dap irng eho cac nhu cau va lei Ich cua minh, Chinh qua trinh xu ly nhu cau va IQ'i Ich dien ra tren nhieu linh vue, phan he va thiet che xii hoi dii lam cho xii hoi bien doi. suy thoai, db ve; hoac phat trien lien len. Trong xii hoi co giai cap thi nhu cau va kha nang dap irng nhu cau diroc the hien qua sl! tranh chap, xung dot giua cac giai tang, giai cap trong xii hoi,

2.1.2.6. HQe thuyet bien d6i t6ng h«:fp xa hQi

HQc thuyet bien dbi tong hop xii hoi cho rang su bien dbi xii hoi la 1b hop cua rat nhieu nguyen nhan (diroc th~ hien trong r51 nhieu hoc thuyet khac nhau), ke ca do can ngiroi gay ra, ke ca do thien nhien gay ra, nhung chu yell la do con nguoi, Su bien dOi co th~ 180 di len, co the la di xu6ng, tham chi bi huy diet, SI! bien dbi cflng thtrong mang tinh chu ky.

; A .', • .' A' ~ _ A

2.1.3. CAC NHAN TO TAC DQNG DEN su BIEN DOl XA HQI

2.1.3.1. 51/ ehuin xac dLtifng loi eua cac d~c tn.rng phat tri~n xa hi?i

Day la nhan t6 dau tien va mang y nghia quyet dinh, n6 chi phoi toan bo tam tri cua moi con nguoi trong xli hoi va do do n6 phai dtroc dai da s6 cong nhan. C6 t6 entre chat che va nam giiI dUQ'C ehinh quyen Nha nuoc, tao dtroc sl! ung ho, dong thuan cua dai da so cac thanh vien trong xli. hoi thl rnoi lam cho xli hoi ton tai duoc. Mat khac duong 16i va d~e trung phat trien xli hoi phai phu hop voi xu the phat trien cua x1i hoi va nhan Ioai, phu hop voi cac doi hoi cua cac guy luat CC1 ban chi ph6i thai dai,

De e6 duong 16i dung, tnroc tien can c6 quan diem, chu thuyet dung dan trong viec quan ly xii hoi. Cho den nay ngiroi ta da: dua ra hang loat cac hoc thuyet IOn.

36

GIAo TRiNH LV THUYET NHAN D~NG UNG DI,.ING TRONG QUAN LV

a. Thuyet dUe trl: Tieu bieu ta Kh6ng re (552-479 TCN) va Manh Tu (372- 289 TCN), cac triet gia noi tieng cua Trung hoa e6, cac ong cho rang ban chat con nguoi 13 luang thien (nhan chi SC5 tfnh ban thien), nhung vi nhu d.u ella con nguor thi nhieu rna kha nang dap irng cua xa :19i lai it nen sinh ra d9C ac, lam nai I:1n nhau. Cho nen giao due cho dan hieu dao 1y d€ tranh tam cai ac. Khong Tir viet trong eu6n Dai hoc: Doi xua muan lam sallg d(IC trong thien IJ(l thi truoc hit phdi tri 1II(rYC mlnh. M udn tri 1l[(6C··~~'lih-· ,,~{ truac h~r phd(~u-ci f/J(in'minh, muon slla than minh thi phd; te'nha minh (lam cho nha minh yen dll), muon tll nha minh thi truoc /Jet phdi cliinh cit; tam Clla miuh (long d(l'phdi nga» 1iuing, dung muc), muon chink cai tam eua minh tlii phd; lam clio tinh than]: cai y cua minh (phd; c6 cJ1l1 truang m1.IC dich dung ddn), muon lam cho tinli thanl: cai y cua minli {hi phdi c6 tri {hac xac dallg (phdi JJ(;c hoi, phdi hiell bier, phdi xet kj moi vdt ). TIl thien tit (nlid Vua) cho den fila dan cMu phd! My S~( SUQ minh 10m go'c. Ong con viet trong Luan Ngtr; Dietl gi minli khong muon thl dung ram cho nguai khac, Kh6ng Tir dua ra hai nguyen tac quan Iy xii hili:

1. Nha lanh dao phai thanh thuc, phai neu guong d€ dan chung noi thea;

2. Phai dung nguoi tot, nguoi chfnh tnrc, bo het ke gian tao

b. Thuyet phap trt: Tieu bieu Ia Thuong HOng (cung thai voi Khong Tir), Twin Til (305-TCN), Han Phi Tir (280-233 TCN) va ngay nay la cac hoc thuyet ve Nha mroc phap quyen dang duoc nhieu qu6c gia sir dung. Tuan Tir cho rang:

Nhan chi SO tfnh ban ac (ban chat con nguoi la doc ac) cno nen can pnai dung iuat phap d~ cai tri ho, Con Han Phi Tir thl cho rang: He nhiing nguOi thi hanh pllap ludt rna manh thi nutrc manli, con Mllllilng IIguOi thi hanh pluip luat ma yeu thi nuoc yei/. Hien nay nhieu mroc cho xa hoi co nhieu t~ nan (tham nhting va cac toi ac khac ... ) la do ky cuong phap luat khong nghiem khien cho dan chung khong sc ai nira, nr tung tu tac lam loi thea <; rnlnh rna gay dau khO, thi~t hai cho nguoi khac,

c. Thuyet dan tri: Thuyet nay cho rang viec quan 19 xii hoi phai do chinh nguoi dan quyet dinh, ho Ia cac te bao xii hoi, tirng te bao manh va cluing lai duoc

6 Him Phi (1990) Han Phi TCr (I~p 1, NXB Van hoc, Ha Nqi, trang 43).

CHUONG 2; NHAN D~NG cAc H~ TH6NG OONG NGU'(J\ '"

37

to chtrc dong thuan voi nhau thl se lam cho xii hoi phat trien manh.

H9C thuyct dan tri cung c6 nhieu nhanh khac nhau. Nhanh thir nhat doi hoi phai d6 cho moi cong dan duoc tl! do va thtrc hien dan chu tuyet doi, dai dien cho nhanh nay thai c6 xua 1a Lao T1C (604-517 TeN?) va thai nay 13. hoc thuyet Nha nuoc dich vu dang duoc mot s6 cirong quoc va h9C gia ur sao truyen giang.

Lao Tir vier: Ke tri la cai hoa cho ruroc VI ho nghi each che dinh phap quy, rang xay dung mot xa hoi nhu mot hinh h9C rna kh6ng hi~u rang che dinh tht chi diet s,r tu do linh dong va nang hrc hanh dong rna thoi. Can nguoi gian di, chat phac, do kinh nghicm ban than rna thay cai vui diroc thuc hien mot cong trinh tv mlnh nghi ra va lam mo: each tu do, can ngiroi ay rna earn quyen thl it nguy hai hon VI hieu rang lu;;tl phap la can dao hai ltIoi, co th~ hai han la loi. Mqt nha chi huy nhu v;;ty se d~t ra rat it lu;;tt l¢, co tim each hirong dan quoc dan thl chi la de cho dan tranh su giao hoar, rae roi. rna quay ve mot dCri. song gian di, hop voi luat thien nhien trong doi song ay, ngay chit viet cung phai bo di vi n6 la mot dung cu dau d9C dan. Khong bi go bo VI cac quy che cua chinh quyen ntra, nhtrng ban nang co hiiu cua dan chung - an uong va tinh ai se lam cho banh xe sinh hoar quay deu d€u, khong true trac. Cac pMt minh khong Ich loi gl may, chi lam cho kc giau giau them, ke rnanh manh them thoi; kh6ng dn toi sach v6, khong can cac nha Hun luat, khong can tai ky thuat, con huon ban thl chi a cho trong lang, trong xom la du,

Nhanh thu hai cung d~ cao vai tro ella cong dan nhtrng van co S\' quan ly dieu hanh cua Nha nuoc. Chang han, trong co che quan ly cua Nha mroc ta hien nay da dl1qc thirc hien thea nguyen tic: Dang lanh dao, Nha mroc quan ly, nhan dan lam chu, "Dan biet, dan ban, dan lam, dan kiem tra, d6 la nen nep hang ngay cua xa hoi moi, th6 hien che' do nhan dan lao dong tV quan ly Nha mroc cua mlnh".

d. Thuyet thien tt]: Thuyet nay cho rang su van hanh bien dbi xii Mi III do cac the' urc sieu nhien quyet dinh (Troi, Phat, Chua, Due Thanh, quy luat tv nhien ... ) khong can co S1f can thiep cua can nguoi. Dai dien cho h9C thuyet nay, thai cb xua c6 the k~ den Trang Tu (370-? TeN) va ngay nayla chU nghia hien sinh, 1a

38

GIAo TRiNH L Y TH UYET NH~N DANG UNG Dl,I NG TRONG QUAN L Y

thai song buong tha mang tinh ban nang cua can ngiroi. Trang Tir da tirng noi nam rna thay mmh bien thanh buom, den khi tinh day khong nho minh bien thanh buorn hay buorn bien thanh minh, Ong chu tnrong moi cai cu M nr n6 van hanh. Dng cho rang tre tho' do chua bi giao due nhieu nen song hon nhien, hoa dong voi til nhien, nhung nguoi Ion hoc nhieu, tham vong nhieu, lam nhieu dieu bay ba. Ong thich vach ra cho thf{y bon vua chua c6 nhirng dire tfnh gi6ng voi bon dao chich. Nell trong mot hie rnern long rna mot hien triet chan chinh phai lanh nhiem vu cal tri dan thi t6t hon het la dirng Him gl eii. (vo vi, cu d€ eho dan H.r t6 chirc lay nlutng co' quan dia phuong thea kinh nghiern cua ho). "Phai mac k¢ thien ha, dimg ean thiep vao, dimg eai tri"; trong thai dai hoang kim tnroc khi eo nhirng ong vua dau lien, lam gi eo mot chfnh the nao dau: tir khi co Khong Tu ca Trung Quoc ton tho vua Nghieu, vua Thuan, rna dang le ra phai bell xau hai ong do moi phai, VI ho bay d~t ra quae gia, diet mat cai hanh phuc cua loai ngiroi thai nguyen thuy,

Trang tll cho rang bac hien nhan phai tron ngay di khi chi rno.i nghi ngo rang c6 t6 chirc chfnh quyen va phai s6ng that xa bon vua chua va triet gia. Phai tim canh thanh tinh, bo doi song gia tao di, dirng suy nr ntra, de hoa rnmh voi cai Dao, nghia la voi dong song tu nhien cua thien nhien. Phai n6i rat it 10i noi VI noi c6 hai cling ngang e6 Ich, rna cai D<;tO khong th~ giang diroc, cting khong the quan niern duoc. Loai bo CC1 giai di, rna chi nen dung nhttng dung cu cung nhirng phuong phap co khi m¢! sue han cua nhfrng nguoi chat phac thai cb, VI co gioi sinh ra co' tam, sinh ra daD dong trong long, va ('.10 fa SI! bat blnh dang, thanh thir khong ai s6ng yen bn gifra cac may mac duoc, Bac hien nhan khong nen co cua cai lam gl, dimg dung vang, hay M the kim loai ay narn yen trang long dar, con ngoc trai thi M yen cluing duoi day bien. Phai hieu rang "van vat chi la mot, rna sinh tir cling nhu nhau" nhu nhip tuan hoan cua thien nhien, nhu nhtrng dot song tren bien 7.

e. Hc;>c thuyet vut;1ng trj: Thuyet nay cho rang c6t 15i cua sir phat trien xii hoi la do cac hoar dong kinh te dua lai, xii hoi giau c6 la tieu thirc quyet dinh ker qua heat dong quan Iy xa.hoi. HQc thuyet nay ra doi ttr xa xua va ton tai mai cho

7 w. Durant (1990). Lich Slr van m inh T rung Quae, Dai hoc Su pham, Thanh pho H6 Chf Minh, ILl 04, If. 96.

CHUONG 2: NH~N D~NG cAe H~ THONG DONG NGllOl ...

39

dtin ng;IY nay. Manh Tir eta tung viet: MQt 6ng vua uh.m dire thl khong gtly chien voi c.ic nu6c khac vii phai tan e6ng ke thu chuns cua nhan loai Iii SIT

e ..

ngheo kh6 \'~l d61 nat, \'1 su nuheo kh6 vii SLT dot nat gilv ra 16i lui ella can nauoi

• ._ • .I. e '

lam cho nuoc hou loan, Dan ngheo VI khong co vice lilln, hoa ra bay IX.I. rnac

vong l(li loi, roi eli chieu theo phap Iuat rna truug m, thi nrc IA bua luoi btlt dan, Mo' m.mg guio d~IC thl dUl.1C long dan han Iii d~l[ ru pluip Ill,)l ~.

g. H9c thuyet ky tri: HQc thuyet nay cho rang S\1 phat trien xii hoi la do sl! phat trien cua khoa hoc va cong nghe dua lai, Cac nha c6 dong cho hoc thuyet nay cho khoa hoc cong nghe la cuu canh cho su phat trien xii hoi, n6 dung cho moi che cl9 xii hoi eho du e6 S\f khac nhau v~ cac dac trung xa hoi. Khong it cac hoc gia ur ban cho quyen lire xii hoi (dac tnrng cho hieu qua quan ly xa hoi) la do ba nhan t6 tir thap len cao chi phoi: tien bac (kinh t1':), bao lire va thong tin (khoa hoc - cong nghe). HQ dua fa khai niem cuoc chien tranh bien gioi memo chi r6 chfnh sue manh cua cac mroc co trinh dQ khoa hoc cong nghe cao sau nay se quyet dinh van menh cua the gioi,

h. Hoc thuyet bl.fc tri (hoac hoc thuyet ba dao): Thuyet nay cho rang nhan to quyet dinh den ket qua quan Iy xii hoi 1a bao lire, la uy vu d6 khuat phuc nguoi khac (k6 ca trong xa hoi cling nhu trong quan h¢ VeN rnroc khac), Duong Chu (390 TeN) mot nha hoc gia thuoc phai dao gia (nhu Lao Tir va Trang Tir) eta viet:

Thuyet tinh thien 1a do bon khan ngoan bia d~t ra M lira gat nguoi chat phac; kiern ai (phai tlnrong yeu moi nguoi) la ao wang ella bon con nit VI ho da knong hieu rang tan sat nhau rnoi ehfnh }3. }u~t cua s\1 sinh ton, con danh vong chi la mot m6n d6 choi. TM gidi ngay nay van phai dang clnrng kien hoc thuyet wang tri rna nhieu nucc thieu van minh dii va dang thuc thi: che d¢ phat xft Hitle, che d¢ diet chung cua Pan pot. che d¢ bao vay cam van va urn cong cac nuoc khac hong khuat phuc y chi cua cac dan toe nay do mot so wang quoc c6 {ham vong ba

x W. Durant (1990). Lich si".r van rninh Trung Quae, Dai hoc Su pham, Thanh pho H6 Chi Minh. If. 104. 1r.96.

40

GIAo TRiNH LY THUY{T NH~N DANG liNG DI,ING TRONG QUAN LV

quyen muu toan khong che nhan Ioai, Trang cuon sach: "Gitra hy vong va Itch sir - su doi mat cua ruroc My tnroc nhUng thach thirc cua the ky 21" B. Clinton, cuu Tong thong mroc My dii khong ngan ngai noi r6 y d6 cua minh: Toi hieu rang, dt cai nhin cua toi ve mroc My trong the' ky XXI tra thanh hien thirc, cluing ta phai pha va tU Wang tnrcc day va phai di theo duong loi huang toi luang lai, voi mot chien hroc dira tren ba gia tri nen tang cua ruroc My: co co hoi de: dcm lai toi da cho cuoc song cua ho, mong dQ'i de cong dan ganh vac trach nhiern M nam bat co hoi va cimg nhau lam viec trong mot cong dong ella mot quoc gia, baa dam cho dan toe ta gianh thang IQ'i va baa dam su lanh dao cua chung lit doi vci the gioi, D6 chfnh ta loi Ich co ban cua mroc My~,

l. H9c thuyet lien trt: La hQC thuyct quan Iy xii hoi, cho rang phai dua vao su lien ket giua cac suc manh cua cac cong dong trong xii hoi a trong nuoc va st! lien ket giira cac lire luong cua cac quoc gia mroc ngoai, H9C thuyet lien tri dii duoc cac mroc su dung tll thua xua cho den nay. To Tan da timg dua ra kc sach hop tung 6 nuoc: Trieu, Te, Sa, Han, Nguy, Yen d~ chong lai mroc Tan, con ngay nay lit cac khoi lien ket kinh tc, quan st!, chinh tri (NATO, SNG, ASEAN, ElL.).

k_ Thuyet phan dtf tri: U, hoc thuyet ella cac nha nuoc hoc 10t, cho rang muon cai tri diroc xii hoi phai chia xa h91 ra, phai lam cha cac phan M, UtC ca nhan trong xii hoi luon xung dot nhau, d6 ho khong con kha nang chong lai nha nuoc nira, do d6 Nha nUDC d6 dang cal tri xa hoi han.

2.1.3.2. B{> may va cong chirc cua be:> may quiln Iy Nha m.tcJ'c

Day cling la mot nhorn nhan to het sire quan trong tac dong tich cue hoac tieu cue den su bien d6i xa hoi, M9t xli hoi 6n dinh, lanh manh va phat trien neu bo may va doi ngii cong chuc cua bo may hoat dong c6 hieu qua, va ho tlnrc su phuc vu xa hoi, phuc VI} cong dan, ho duoc xli hoi baa ve va kfnh n~, Nguoc lai mot bq may va doi ngfI cong chirc cua bo may rna quan lieu, tham nhung, khong thao viec, thieu nhan each, chuycn muu mo kiern loi tren lung eric cong dan xli

9 B. Cliton (1997) - Gitra hy vong va lich SU, NXB Chinh tri Quoc gia, Ha NQi 1997.

CHUaNG 2: NHAN D~NG eAe He: THONG OONG NGUOI ...

41

hoi thi som muon sf: d<1n den su be tac va db vo. D6 da va dang la mot trong cac nguyen nhan co ban dan den su suy thoai va di~t vong ella nhieu xa hoi.

2.1.3.3. Cd cau xa hQi

DAy ciing lit mot nguyen nhan quan trong dan den cac bien d6i xa hoi. Co cau xa hoi Hl. hinh thuc ton tai ella xii hoi, thong qua viec sap xep cac phan he, ole yeu to, cac phan til tao nen x:l hoi cung cac moi quan h¢ rang buoc hilu co gifra cluing. M6i giai doan lich sir, xii hoi hinh thanh ncn mot co cau nhat dinh. Giira cac phan he, cac yeu tt5, cac phan nr co mot moi quan h¢ rang buoc chat che de: dung nap nhau, tao nen co sa ton tai xii hoi, the: hien thanh cac hoat dong va cac moi quan he giita cac chu the xii hoi (ca nhan, nhom, thict cnc, xli hoi) trang knuon kho the: che xii h()i voi cac dac trirng xii hoi nnat dinn. Nhung moi khi co mot sL,r bien d6i dot bien tit mot phan he, mo: yeu to nao d6 vuot qua nguong eho phep ella cac m6i quan he (111 dinh thl co cau xa hoi hi pha va tirng rmrc , tir rrurc de! thap (th~ hien thanh cac hien tuong xung d¢t, s~r bat binh dang xa hoi, bat tlnrong, xii hoi v.v), tich tu dan den rrnrc d¢ eao, co cau xu hoi ell bi pha vB d6 thay the bang mot xii hoi khac co co cau thich hop hon va e6 cac d<;i.c trung xii hoi moi di kern.

2.1.3.4. Cae nguon II!C va phU'CJng thirc sl't dl:lng

D~ xli. hoi ton tai, dieu tat yeu la con ngU'ai (te bao tao nen xii hoi) phai sir dung den cac ngu6n lire elm xii h()i bien cluing thanh phuong lien phuc vu cho cac nhu call ella mmh. Chinh mire dQ phong plui hay khong phong phu ella cac nguon hrc va each thirc su dung chung la tOl hay xau, hieu qua hay khong hieu qua se dan den cac bien d6i xa hoi. Mot mroc Cooet do tim fa duoc nguon dau lira rna da: tra thanh xii hoi giau eo trang khong tci 1 den 2 thap kyo Mot nude Nhat Ban thua tran do biel sir dung nguon lire con nguoi thong qua cac thanh qua ella khoa h9C e6ng nghe da: nhanh chong bUt len thann cuong quae kinh tc s6 2 the gioi sau 3 thap ky ... la nhtrng minh chirng r6 rang eho viec Sl:r dung cac nguon luc xa hoi d~ tao nen Sl,i' bien d6i phat trien xa hoi,

42

GIAo TRiNH LV THUYET NH';N D~NG UNG DI)NG TRONG QUAN LV

2.1.3.5. Cae hIe tac d9ng tCt X3 h9i ben ngoai

Day ding 101 mot nhan 10 khong nho tao nen st! bien deli xii hoi, Bang bao hrc xa hoi vung eao nguyen Golan von elsa cac mroc A Rap dii tro thanh mot bo phan thuoc xii hoi lxraen. Singapore voi cac moi quan he da plnrong dii tro thanh mot khu kho ngoai hili quan ella cac ruroc. nha d6 dii lam eho xii hoi Ira nen giau e6 chl trang yang 2 den 3 thap kY.

2.1.4. NH~N DJ?NG xA H(H 2.1.4.1. M\lc tleu

NMn dang xii hoi HI du baa SI! bien d6i xii hoi tnroc cac bien d6i dqt bien (phat Iriell bat thuong, d6 va suy thoai, hoa tan vao xa hoi khac, ... ) d~ e6 bien phap khac phuc hoac t~n dung thai C(1 e6 lei dira xii hoi len cae biroc phat trien cao han.

2.1.4.2. Cae blfde nh~n d~ng

1. Cbon thOng s6 nh(m d,;mg (tr)

Day la v5n de gay nhieu tranh cai ella nhieu nha nghien ciru voi nhirng quan diem va kinh nghiem khac nhau. Chinh do cac quan diem voi cac kinh nghiern quan sat khac nhau rna cac nha nghien cuu dii dua ra kh6ng it cac mo hinh phat trien kinh te ella cac loai hinh x[i hoi (voi cac each tiep can khac nhau: dieu khien hoc, toan hoc, kinh te hrong ... ).

Thea y kien cua nhieu nguoi, cac [hong so nhan dang e6 the la:

a. Toe de) tang thu nhap thirc te binh quan daD nguoi hang nam (ky hieu t.), day la (hong so quan trong hang dAu ella su bien d6i xa hoi. Neu toe do nay tang 6n dinh qua moi narn, th~ hien su phat trien 6n dinh ella xii hoi. Con neu toe dq nay suy giam lien tuc trong 2 • 3 nam lien la xii: hoi dii e6 cac ach lae can phai luu y, nell khong se co su ran mit, db vo. Viec tfnh chi so {I khong dan gian, n6 phai tinh thong qua toe dq tang GNP, sau do phai duoc chinh ly qua sue mua ella dong tien, chi so lam phat va ty gia hoi doai cua d6ng lien trong nuoc so voi

CHUONG 2: NH~N D~NG esc H~ TH6NG DONG NGUOI ...

43

cac ngoai t¢ manh (a mroc ta, hien nay chu yeu so voi dong USD, dong Nhan dim te. dong EU va dong Yen).

b. Khoang each gUm ngheo gifi'a cac tang lOp dim ell' (t2), khoang each giau ngheo phan anh tinh phat trien canh tranh va su chenh lech do cac dieu kien chu quan va khach quan cua xii hQi dem lai; n6 duoc xac dinn boi hai chi tieu:

Tlur nhat, khoang each chcnh lech giau ngheo gifra cac tang lap cu dan trong mroc va khoang each chenh lech giau ngheo giua cac knu vue quan ly hanh cninh trong nuoe.

Nhu vf!.y, chi tieu khoang each giau ngheo (ky hicu t2) la mot chi lieu tong hop, n6 Ia chi tieu b6 sung cho chi tieu thu nhat (t]). Thuong nguoi ta chia khoang each giau ngheo theo cac cap de) tir thap len cao:

- D6i

- Ngheo

- Trung blnh

- Trung binh cao

- Giau

- C\!C giau.

Day la mot chi tieu phan anh gian tiep sir bat binh dang va bat cong xa noi.

Neu gitra cac tang lop, giua cac dia phircng c6 SI,I' chenh I¢ch nhau gap tu 6 den 14 loin thl thuong doln dcn sl! dci va xa noi (doi chia tach. doi tu tri ... ).

e. Toe dQ tang daD tu xay dung eo ban (ky hieu t]), day la chi tieu thu ba phan anh su phat trien hay tut lui cua xii hoi, Chi lieu nay phai duoc tinh bang mot loai gia chuyen dcii va phai so voi gia tri sac mua ella dong tien trong mroc. R6 rang, mot mroc be tac, khoan von dau tu cho xay dung co ban knoug tht la Ian diroc: chi tieu nay cung nhu chi tieu t] neu giam sut keo dai 2 den 3 nam lien la mot dau hieu chi r6 quae gia do dang giarn chan tai cho, neu khong sam giiii quyet se bi db va.

GIAo TRiNH L Y TH UYET NH~N DANG UNG DI,ING TRONG QUAN L Y

44

d. Chenh lech gifi'a xuat va nhap khau (ky hieu t4), day 13. mot chi tieu kha quan trong phan anh SI! phat trien hay tut lui v~ mat kinh te (keo theo no la mat xii hoi). R6 rang nell ty s6 gia tri xuat khau tren gia tri nhap khau ngay mot tang len thi xii hoi tien bo, con nguoc lai la slJ suy giam kha nang thanh toan cua Nha mroc.

e. Toe d(J tang that nghiep trong nmrc (ky hieu t5), la chi tieu philo anh su pnat tricn hay kh6ng ella nen kinh te moi mroc, neu toe do nay giam lien tuc qua moi nam thi xii hoi tien bo va ngiroc lai,

f. T6e d(> phat trten gi<lo d1JC va khoa hoc cong nghe (t~), day cung la mot chi lieu quan trong phan anh SlJ phfi.t tri~n hay tri tr~ cua X3 hoi. No diroc tlnh mot each tong hop (qua cac khoan ngan such va cac khoan dau tu trang dan eho phat trien giao due va khoa hoc cong ngne, xet tren pham vi chung ca ruroc va (1 cac nganh, cac dia phuong trong ruroc).

g. Muc dQ an toan vc lirong thuc, tlurc pham (t.), day la mot thong so quan trong bao dam eho xii hoi on dinh va phat trien. Chi tieu nay duoc tfnh blnh quan thea dau nguo: (ca ve so hrong, chat luong, co cau va nguon dinh duong dua Iai eho moi dau dan) hang nam la tang hay giarn.

h. Muc d(J an toan ve moi trueng va sir dung tai nguyen (t8), day la chi lieu bao dam cho x5 hoi phat trien la an toano ben virng hay chi 10. nhat thai; n6 diroc do luang bang mire d('l an loan ve moi tnrong song va viec khai thac hap ly cac nguon tai nguyen quae gia (dat dai, nguon nuoc, khoang san, tai nguyen rirng, bien, khf quyen ... ).

i. T6e dQ phat trien cac nganh cong nghiep then chot (t~), day la chi ticu baa dam mire do doc l~p ur chu ve kinh teva quoc phong ella rnoi quae gia, bao gam cac ngann co khf co kha nang tv trang bi cong ngh€: va ky thuat eho ncn kinh te va cho cong nghe quae phong; cung cac nganh cong nghiep co ham hrong chat xam cao cua cac nganh mui nhon trong nuoc (tin hoc, sinh hoc, CO khi che tao ... ).

k. Vecto dQ dal cl.1 cau ba kh6i nganh kinh te thu nhe dan (t10), day ding la mot chi ticu quan trong bi~u thi slJ tien bo, phat trien ella nen kinh te theo CO cau:

CHuaNG 2: NH~N D~NG cAe H~ THONG DONG NGl1CII '"

45

1. Cac nganh nong, lam, ngu, thuy san;

2. Cac nganh c6ng nghiep, xay dung co ban:

3. Cac nganh dich VL.!.

I. Mue d(l tang t(li ac X:l hoi (tll), thong so nay cang giam cang tot, ngiroc lai hang nam deu tang la nguy hiem.Thong so nay phai d\J<;1c doh toan day du, chi tiet (so luong vu vi pham, tong gia tri thiet hai do cac tQi ac dua lai, gia tri trung blnh cua moi toi ac, loai toi ac moi xuat hien va muc do tac hai ... ).

m. T~ tham nhung (til), thong so nay cang tang cang nguy hai (v~ so vu, tfnh chAt cac vu, tong gia tri thiet hai ve mat v~t chat ... ).

n. T¢ me tin di doan va cac th6i xau X3 hQi (t13), thong so nay cang tang clurng to xii hqi cang be tae (ve loai hinh, ve tinh chat phan khoa h9C, ve quy m6, ve co diu loai nguoi trong xii hoi vi pham ... ).

o. 5., dong thuan ella xa hQi (tI4), day cung la mot thong so quan trong do hrong su phat trien hay db va cua mot xii hoi. Thong so dong thuan tang len III dau hieu tot va ngiroc lai, Thong so dong thuan diroc do bang SL.T bat hop tac (tham chi Sl! thu nghich) cua cong dan, cua xa hoi voi bo may va can b¢ cong chtrc cua bo may quan Iy xa hoi; hi SI! nghi ngo, tham chi phan khang lai cac dac trung xii hoi rna nha earn quyen mong muon.

p. SI! tl! chu ella Nha 0110C 13 khOng doi hay mat di (hoac tang len) (k)1 hieu tl,), day lit th6ng so cung khong kern phan quan trong bieu thi su phat trien ha~e suy thoai cua xii hoi, R6 rang mot rnroc kinh te tri tre be d.e thuong phai I¢ thuoc vao cac mroc khac va toi mot rmrc nao do se hi l~ thuoc vao cac mroc rna ho

vay rruron.

2. Xac ajnh khOng gian d¢ do thOng s6 (/1)

a. Cac thong s6 by trang k hong gian R 1, bao g6m (j = 1.;- 13), voi R 1 la khong gian Euclide mot chieu voi cac gill tri thuc. each tinh thea guy dinh cua cac chuyen nganh chuyen mon thea thong I¢.

46

GIAo TRiNH LV THUY€T NH~N D~NG UNG Dt,lNG TRONG QUAN LV

b. Cac thong so cuo] tl2 va tm cung IA'y trong khong gian R I nhtrng dtroc tinh thea phirong phap chuyen gia cua xii hoi hoc,

3. Xac dinh kh6ng gian quyet d!nh (X)

Phuong phap tot nhat dtroc slr dung la phuong phap nhan dang call true, baa gam cac thong so phan dang dinh nnh va dinh huang duoc cau true lai tu cac thong so nhan dang ban dau (tCr t, den tl.l) va mot so thong so khac, C6 nhieu each xac dinh khong gian phan dang cau true, tieu bieu la hai phirong phap sau:

a. Phuong phap cau true chuyen gia. Can ell vao kinh nghiern cua cac chuyen gia (cac nha ly luan, cac nha quan ly thirc tien ... ); nguoi ta dira ra cac gia tri cua cac thong s6 phan dang. Tai thoi diem g6c (narn goc) rnoi thong s6 phan dang tj U = 1 + 15) nhan mot gia tri urong ung aj voi:

(13)

1.1

~ao=IOO L.J .1

j = I

(14)

Trong cac nam tiep thea, cac thong so phan dang tj se Ian lirot nhan cac gia

. 1 2

tn a j' a j, ...

Sir dung phuong phap QUESr quen thuoc, nhieu chuyen gia da chap nhan dAy gia tri sau:

Bang 2.1

Thong 56 Gia trl aO Thong 56 Gia tri aO.
tl 16 110 7
t2 5 111 4
t3 8 112 11
14 10 113 4
Is 5 t9 6
t, 4 t., 6
t, 4 t15 6
Is 4 C¢ng 100
19 6 CHUaNG 2: NHAN D~NG cAe H~ THONG £lONG NGlfOI ...

47

1. Viti thong s(f t J, gia tri a I I se duoc dieu c hinh d tra thea toe d(:l tang giam GNP narn sau:

- Neu GNP nam sau giam 10% gia tri a', se HI.: all = 16 x 90% = 13,5.

- Neu GNP nam sau tang 5% thl gia tri all 51! la: a' I = 16 x 105 = 16,8.

2. V 6"" t fuj IIg sJ t", gia tri a I 1 SI! diroc die u chinh d ira thea m (ie giam hoac tang cua chi 56 Gini nam sau.

- Neu chi s6 Gini nam g6c 13. (vi du) 0,60; nhung narn sau lai giarn con 0,55

se co:

a", = 5 (irng voi chi 56 Gini = 0,60)

all = 5 x 1.05 = 5,25 (img voi chi so Gini giam xuong 0,55). - Neu nam sau chi 56 Gini 13. 0.65 thl gia tri all 51! la:

all = 5 x 0,95 = 4,75.

3. \/6'i thong s6' tj, gii tri a', SI! diroc dieu chinh dua van gia tri a", va toc d¢ tang ella Icing nguon von dau tu nam sau so voi narn truce (duong tang, am giam).

4. V m thong so' i.; gia tri a 14 SI! diroc dieu chi nh dua van gia tri a", va toe d¢ tang ella chenh lech xuat nhap khau nam sau so voi narn tnroc (duong tang, am giam).

5. V 6"i thong so' '5, gii tri a I 'i se diroc dieu chinh dua van gia tri an, va t6e d¢ -giam thAt nghiep narn sau so voi nam truce (duong tang, am giam).

6. V oi ,luJ/lg s6' f(" gia tr] a', se diroc dieu chinh dua van gia tri a'', va t6c d¢ phat trien giao due va khoa hoc cong nghe,

7. Vbi thong so' '7' gia tri at? sc diroc dieu ehinh dua vao gia tri aO? va t6e d¢ phat trien ella mire d¢ an toan ve luang thirc thuc pham nam sau so vci nam tnroc (dirong tang, Am giarn).

8. V 6; t hong sdt s. gia tri a I H se duoc dieu chinh dua vao gia tri a'', va m tIC dQ tang hoac giam an toan ve mOi truong va Slr dung tai nguyen.

48

GlAo TRiNH LV THUYET NH~N DANG lING DI.,lNG TRaNG QUAN LV

9, V(ti thong sot.; gia tri a', se dtroc dieu chinh dua vao gia tri all~ va mire do phat trien cac nganh cong nghiep,

10, \/ai thong s{/ tw_ gia tri aliI{> Sf! diroc dieu chinh dira vao gia tri a011l va mire dQ giam hay tang cua do dai vccto co cau chung.

1 I. Fai thong sift", gia tri alii dU<;1C dieu chinh dua vao gia tri a011 va mire dQ giarn hoac tang cua tl)i ac xii hQi nam sau so voi nam trtroc.

12. Vai thong ~·o' lib gia tri alll diroc dieu ehinh dua van gia tri a012 va mire do giam hoac tang t¢ tham nhilng nam sau so voi narn truck.

13. V ai tilling 56' t 13' gia tri a 1 j_1 dieu chinh dua vao gia tri a\1 va mire do giam hoac tang te me tin di doan nam sau so voi nam tnroc.

14. V 6'i thong so' t 14. gia tri a 114 dU<;1C dieu chinh dua vao gia tri all 14 va mire dl) tien bo hay tut hau cua sir dong thuan xii hoi.

15. Fai thong S(/t,5. gia tri aiL' diroc dieu chinh dua vao gia tri a()l, va mire dQ tien bo hay tut hau ella rmrc do tu chu ella Nha mroc.

h. Phuong phap gan thuoe tinh tien de (Dich hoc) cilng can cu vao kinh nghiern cua cac chuyen gia, nhung duoc xet gQP 15 thong so nhan dang ban dau tro ve 6 thong so phan dang.

1. Thong s{/ pluin dang ve" duong Mi (( I), lay gia tri al• voi thang bac cu th~ sau bang phtrong phap dieu tra xii hoi hoc:

II neu duong loi dung, chuan xac LO neu duong 16i sai, thieu chuan xac

(15)

2. Thong so' pluin dang lie 51/ dO·lJg thudn xli lu)i (t" 2), lay gia tri a2• voi each danh gia thea y kien cua cac chuyen gia, duoc ket hop tir cac thong so nhan dang

a*- 2 -

_ji dong thu~n xfi. hoi cao lE khong dong thuan

(16)

3. Thong sophdn dang ve nang luc va hieu Ifnh quality clla Nha nuttc ((/).

CHUaNG 2: NH~N D~NG cAc H~ THONG DONG NGUCIl ...

49

diroc tinh toan t6 hop tir cac thong so nhan dang t., t2• t~. till va cac ket qua dieu tra xi:! hoi hoc b6 sung thea phuong phap chuyen gia va nhan gia. tri a'.l voi:

{ neu ket qua tot

a * ~ (17)

.1 ~ neu ket qua nguoc lai

4. Thong so' phan dt;lll[.; wI phuong thuc die'u hanh qudn Iy nh« nuac t'~ (thong qua doi ngu can bo cong chuc quan 11 ella Nha nude. cac hinh thirc va phuong phap quan IY). Thong so t" 4 duoc lay gia tri a.. suy ra tir cac thong so nhan dang t., t~, t., {,j> t12, tiO' (Truong hop t2, L, tinh vao thong sot'4 thi trong t01 se phai loai bot).

5. Cae IlgU611 ddu vao phuc VI} cho phdt trie;1 kink te' t' 5 lay gia tri a" diroc tinh toan theo phirong phap chuyen gia suy ttr cac thong so nhan dang t~. tH:

a~. = j1 neu ngu6n dau vao tot, an toan e6 ngu6n du tnr lon 19 neu ngiroc l<;ti

(18)

6 . Cdc 1111(3." tomoi truong ddi ngoai "6, diroc lay gia tri a~, suy ilr cac nhan dinh, phan tich, danh gia ella cac chuyen gia chien IUQe doi ngoai trong va ngoai nuoc:

a~* = Jl n~u moi inr~g tot, thuan 19'1 l_g ncu ngiroc I~l

T6 hop 6 ket qua thu duoc, viec nghien ciru chuyen sang buoc ke ticp va xu 19 van thea phuong phap Dich hoc.

(19)

4. Xac r1/nh phan noscn chia d~mg tp (x)

a) Phuong pluip chuyen gia: Can cu vao SI! bien dong cua cac chi tieu do luang tong hop bi~u do qua cac nam:

I'

All = La:1 , AI

f: I

(20)

ta dtroc mot bang bien thien:

50

GIAo TRiNH l Y THUYET NH~N D~NG UNG DI,ING TRONG QUAN l Y

Bang 2,2

Nam o \ .1 2 3 4 5 6 7 ...
A; Au A, Al A) A4 As AI; AI ...
Toe d9 tang (+), giam (.) <X , 002 001 004 <X5 001; 007 Theo nhan xet cua nhieu chuyen gia, can cu vao bang 2 nguoi ta quyet dinh phan ra cac dang co ban sau:

Dang 1: Cac he so' 00 j thoa man cac dieu kien sau:

00 j ~ 5%

j = 1 + n, n ~ 20 <X j S 00 j + I ( '1/ j)

(2l) (22) (23)

D6 1a dang cac mroc phat tri~n nrong d6i ben vtrng. Voi dang nay, cac nha cam quyen quoc gia e6 th~ yen tam tiep tuc eon duong phat trien; nhirng phai het sue than trong ve van de d6i ngoai va phai danh cac mire dau nr, thea dang eho khoa hoc va khai thac khoang khong vtl tru. Neu muon phat lri~n ben vtlng hon nila, khong nen co tu wang ba quyen ap d~t van h6a, chuan mire cua mroc minh eho cac mroc khac.

Dang 2: Cac he so' 00 j thoa man cac dieu kien sau:

DC j ~ 3% j=1+n,3snsI0

0:: j dao dong xung quanh 3%

(24) (25) (26)

Do In dang mroc tang tnrong, Tinh hinh khong dang 10 ngai, nhirng chua the thoa man, dn phan tfeh cac nhan to' tao thanh chi tieu DC j de tlm loi giai dap eho viec tiep tuc phat trien nhanh hon nen kinh te gu6e dan,

DC;lIIg 3: Cac h¢ so' DC j thoa man cac dieu kien sau:

0,3% 5 <Xj:::; 3% j = 1 +5

(27) (28)

DC j dao dong xung quanh <X o (29)

Day In dang mroc suy thoai, nen kinh te dinh don, xa hoi nay sinh nhieu van

CHUONG 2: NH~N D~NG cAe H~ TH6NG DONG NGlIell ...

51

d€, quan he d6i ngoai be tac. Can co giai phap nhanh ch6ng khac phuc su trl tr¢ d6 dua &It mroc di len.

Dang 4: Cac h¢ sc cc j tho a man cac dieu kien: ec j < 0,3%

j = 1 +3

(30) (31) (32)

Day la dang mroc se bi dO va, dat mroc sam muon se r6i loan; nha earn quyen phai khan tnrong d6i moi d~ eUu van nguy co tan va qu6c gia.

Ngoai ra, CO th~ eon e6 nhtrng dang khac, nhiem vu cua cac nha quan Iy, lanh dao dat niroc la phai thirc SI,{ nghiern hie va khach quan df phan tfch tinh the rna e6 giai phap xu ly thich hop.

h. PhU01lg phdp gan thufjc tinh tien de (Dich hoc): Can cu vao su bien dong cua cac dit lieu do Iuong t6ng hop bien deli qua cac nam 0 biroc 3) da c6 a tren, nguoi [a dircc mot bang ket qua chung nhu sau:

. Bang 2.3

Nam 0 1 2
aj• a°1" a\ al1"
a1- aO,. a". a2,.
a1, a03· a\. a23·
a,. a04· a\. a24·
a_S' aO£ a 15" a~
a 10' aOg• a1~. a2~.
Que Kinh Dich '" '" '" Tu bing 3, ngiroi ta chia dang phat trien ella cac ntroc thea 64 dang (Ung voi 64 que eo bin cua Kinh Dich) va Slr dung nguyen ly quen thuoc cua Dich hoc se xet 0 duoi, e6 the rut ra cac ket luan va giai phap quan 19 dat mroc thich hop,

52

GlAo TRINH L Y THUYET NH~N D~NG UNG DI,ING TRONG QUAN L Y

2.2. NH~N D~NG DOANH NGHI~P

2.2.1. n)NG QUAN VE BIEN DO' DOANH NGH'~P 2.2.1.1. Bien d6i doanh nghi~p

Bien d6i dianh nghiep la su thay deli trang thai doanh ngniep tir mot nguong phat trien nay sang mot ngirong phat trien khac (cao hem hoac thap hen) ve chat xet duoi g6e d9 tcing tht hoac thuc trang doanh nghiep (ngu6n von, trinh do trang thiet bi cong nghe, so, chat va co cau cac loai lao dong, chat luong va d¢ da dang etta san pnarn, suc canh tranh cua san pham, quan he voi moi tnrong, bau knong khf trang doanh ngniep, kha nang thich nghi voi thi tnrong va hoan canh, chtr tin cua doanh nghiep, sire thu hut cac nguon luc ben ngoai, kha nang khong che thi tnrong khu vue va quoc te ... ).

2.2.1.2. Cae IOi\li bien d6i doanh nghi~p

Cling tirong tu nhu doi voi mot nude, doanh nghiep ve co ban co nhUng dang bien d6i sau:

1. Bie'n ddi ph8t trien: La su bien d6i theo chieu huang tot dep va mong muon cua doanh nghiep vrri cac dac tnmg Ia:

1. Gilt virng va mo rong cac ngu6n tiern nang (dau vao) cua daanh ngniep dat ket qua kinh doanh de ra moi nam.

2. Uy tin cua doanh nghiep nang eao, sire canh tranh cua doanh nghiep duoc nang len.

3. Bau khong khi tarn Iy doanh nghiep duoc cai thien hon.

2. Bien d6i suy thoai: La bien doi theo chieu huang xau, doanh nghiep be tac, san pharn khong tieu thu duoc, noi bQ mat doan ket, cong ngne lac hau, dbi song ella ngiroi lao dong sa sut. TInh trang thieu viec lam xay ra lien mien. doanh nghiep khong c6 kha nang thanh toan cac khoan chi phi.

3. Bien doi h6a nh(lp: La su bien d6i doanh nghiep thea huang ngay mot l¢

CHUaNG 2: NHAN D~NG cAe H$ THONG £lONG NG1101 ...

53

thuoc rna cac doanh nghiep cung nganh manh han, y chi cua doanh nghiep ngay mot bi te liet.

, ... .A" ~ #to ...... ......;,.,

2.2.2. CAC NHAN TO TAC DQNG DEN SlJ BIEN DOl CUA

DOANH NGHII;P

2.2.2.1. Nguon von til tich luy. Day hi yell t6 cue ky quan trong dci voi cac doanh nghiep ngay nay. Su 160 manh va phat dat cua cac cong ty, tap doan sieu quoc gia hang dau cua cac mroc tren the gioi chfnh la nho co yeu t6 tich eire nay. Tu ngu6n von nay se tao ra cac ngu6n lire thu sinh khac (cong nghe, trang thiet bi, ngu6n nhan luc va tri tue cao, cac loi the' ve co eh€ VI rno ... ).

2.2.2.2. Bim linh, tam voc, nhfln each clla cac nha lanh d'llo doanh nghi~p. Day la mot nhan to khong kern quan trong doi vci su phat trien cua doanh nghiep, nho do rna doanh nghiep co dinh huong dung, chien lUC;1c t6t va cac quyet dinh ehuAn xac (chon dung cac loai san pham cung ling cho thi truong, hmh thanh co cau va co che quan tri thlch hop, tao bau khong khi lanh manh trong doanh nghiep, phat huy diroc srrc sang tao cua con nguoi, de bep duoc y do va thu dean xau cua doanh nghiep canh tranh ... ).

2.2.2.3. Moi trLtOng va thong Ii.! kinh doanh trong nLrdC va quoc teo Day cling Hi. mot nhan to kha quan trong anh huong den su t6n tai va phat tricn doanh nghiep (mol tnrong cninh tri, moi tnrong tai chinh, moi truong hoi nhap ... ).

2.2.3. NH~N D~NG DOANH NGHlep

U. nhan dang su bien deii ella daanh nghicp trong nrong lai de co bien phap quan ly thlch hop,

2.2.3.1. MlJc th}u

Nhan dang bien deii doanh nghiep 1a du baa tnroc cac bien d6i d¢t bien ella doanh nghiep (xau hoac tot), M co bien phap xu ly ngay tu bay gio, tranh cac

54

GlAo TRiNH L Y THUyfT NH~N D~NG UNG 01,1 NG TRaNG QUAN L Y

bien d6i suy thoai va hoa nhap, hirong den su bien d6i phat trien,

2.2.3.2. Cae bll'CJe nh~n d<:in9

1. Chot: thOng 56 nh?n d;;mg: Theo y kien cua nhieu nha quan 1y, va nhieu chu doanh nghiep, thong so nhan dang doanh nghiep bao gom:

J. T 6ng mite liii thuc 1/ (t I), d6 la ket qua dich thuc cua kinh doanh, no la phan doanh nghiep thu lai sau khi d1l trir tat ca cac khoan phai chi cho san xuat kinh doanh, e6 tinh cii me dong cua rnoi tnrong tien te, tai chinh trong va ngoai mroc.

2. To'ng nguon sue lao dong do sU' dung trong flam (12) ve so hrong, chat hJQ'I1g, co cau va str dang thuan.

3. To'ng nguon uu san ct/ dinn dua vao sa dung troug ndm (t3), ve so IUlJIlg va trlnh dQ cong nghe.

4. T6ng IIguo" ddu vao ella cae chi phi thuang xuyen kluic (t.J), bao gam cac nguon v~t nr thiet bi eung irng (la du, lit doi dao hay thieu hut, sap can kiet.. cac nguon dong hrc (dien, khi, xang dau ... ).

5. Kha liang tieu thu hel sail phdm (1.1), bao gam cac phuong tien di chuyen san pham, mang luoi ban hang, cac khoan du tnt, strc canh tranh cua san pham, cac hoat dong bao hanh sau khi ban.

6. Khd nang "am bdt thong til! (t6), bao gam rnang luoi nam bat thong tin ella doanh nghiep (ve cac loai cong nghe va trang thiet bi, ve san pham canh tranh thay the, ve nhu cau tieu thu cua khach hang, ve thu dean cua cac d6i thu ... ).

7. Cae yell to' chdng (Mi doanh nghiep (t7), bao gam cac dieu bat cap cua eo ch€ quan 19 VI rno trong mroc (t¢ tham nhiing, gay roi .. neu co), moi tnrong kinh (e quoc te, sue va thu doan canh tranh cua cac doi thu, thay d6i tap tfnh tieu dung cua khach hang, kha nang can kiet dau vao ...

CHUaNG 2: NH~N DANG cAe H~ THONG DONG NGU'OI •..

55

2. Xac d;nh kh6ng gian d9 do ().l)

1. V 6i fl. gia tri se lay la a, E RI quen thuoc, nhung nen tinh thea dan vi ngoai te manh da quy doi.

2. V 6"i f]. gia tri se 1<1 y I a a2• diroc do hrong thong qua gia tri tien te (co tinh den co cau vat ly nhat dinh va chat luong cac loai lao dong Slt dung).

3. V 6"i (3. gia tri se hlY HI. a., duoc tinh nrong [~ nhu voi a2·

4. V6'i t,. gia tri se lay lit a, (co narn g6e lit 100%. cac nam sau la so % quy deli sa voi nam gee) va diroc tinh theo phuong phap phan phoi.

5. V [rj (.I. gia tri se Jay lit a., duoc tinh urong ttl nhu voi gia tri a4•

6. V oi (10) gia tri se lay lit a~. duoc tinh urong nr nhu voi a~.

7. \l6"i 17, gia tri se lay la a-, diroc tinh urong t~ nhu voi a~.

3. Xac dfnh kh6ng gian quyet d!nh (Xi

Phuong phap t6t nhar la sir dung mo hinh ham san xuat Cobb - Douglas:

(33) (34)

4. Xac d;nh phAn noect: chia d?ng qJ(x)

Theo nhan xet cua nhieu chuyen gia va cac nha quan Iy. Dang bien deli ella doanh nghiep diroc quy ve cac dang co ban sau:

1. Bien do'i phdt ,rilll

Dang bien d6i phat trien thoa man dieu kien:

a~ + 1 > a~ (k > 5)

7

Ia; > 1

j ~ 2

a~ ::: max(a~) (j::: 2

(35) (36)

7)

(37)

56

GIAo TRiNH LY THUYE:'T NH~N DANG UNG Dl)NG TRONG QUAN LY

Bang 2.4

~ ,
a1 0'.2 0'._1 0'.4 «, a~ a, Iaj
.i = I
m
7
0 all all all 0'.01 0'.0 aU 0'.0 La~1
I 0 :< 4 I (, 7
j = I
7
1 al 0'.1 0'.1 0'.1 0'.1 0'.1 0'.1 Ia:
I 2 _1 4 ~ fi 7
i = I
7
2 a2 0'.2 0'.2 a2 a: 0'.2 0'.2 ~o'.~
I 2 .1 4 , (, 7
j ~ I
". '" ... ... .. . '" '" '" ... 2. Bitll ddi lang truang, Iii dang bien d6i thoa man di~u kien: a~ + I > a~ (k;;:: 3)

3. Billl dlii d6 vJ, Iii dang bitil dr/i thoa mall dieu kien: a~+1 <a~ (k ?: 3)

(39)

7

Ia~ ::; I

.i = 2

(40)

o'.~ = min(O'.;) (j = 2 +7)

(41 )

Can cu vao sl! hlnh thanh dang, doanh nghiep can rut ra cac ket luan thoa dang d~ d6i pho va bien d6i doanh nghiep thea huang thich hop,

_ , -.. '110 .-

2.3. CAU HOI VA BAI T~P

1. Nhan dang xa h¢i la gi? Nhan dang doanh nghiep lil gi? Vi sao phai tien hanh cac hoat dong nhan dang nay.

2. Cac buoc nhan dang xa hoi? Buoc nao la quan trong nhat? Vi sao? Cho vi du minh hoa,

CHuaNG 2; NH~N D~NG cAe H~ THONG DONG NGUCII ...

57

3. Cac ket luan sau, ket luan nao dung, ket luan nao sai, ket luan nao con

toy thuoc vao dieu kien cu Ih~ mci khang dinh diroc? Vi sao?

- Quy rna doanh nghiep ding Ian thi doanh ngniep ding phat tricn,

- Nhan dang doanh nghiep kho han nhan dang xa Mi.

- M6i ruroc nhan dang mroc rninh can co phuong phap rieng.

- Nhan dang doanh nghiep nna nuoc gi6ng nhu nhan dang doanh nghiep

ngoai quae doanh.

CHUONG 3

....... -..., .;

NH~N D~NG CON NGUOI TRONG QUAN l V

3.1. NH~N D~NG CON NGUOI BANG PHUONG PHAp

~ -

TRAe NGHleM

3.1.1. cAc KHAI NI~M Cd BAN VE TRAC NGHI~M TAM SINH LY 3.1.1.1. Tr~c nghi~m tam sinh Iy

Tric nghiern tam sinh 1y la phuong phap nghien ciru lam Iy can nguoi thea cac chuong trmh dinh san, thong qua viec chu dong tao ra cac dieu kien gay tac dong tarn 19, de nhanh chong va chinh xac nam bat diroc cac dac diem tam ly, nhan each cua can nguoi phai nghien ciru,

The' gioi noi Him cua can ngl1ai het sue phong phu va chi khi no diroc the hien ra ben ngoai bang cac hanh vi voi nhUng each bieu hien nao do thl ngiroi khac rnoi co the nhan biet duoc. Chinh trac nghiem lam 1y Ia each rna qua d6 ngiroi nghien CUll c6 the hy vong bang cac rae dong co chu dfch cua mlnh buoc nguoi duoc nghien ceu phai bieu 1¢ thanh cac hanh vi trong d6 chua dung cac di)c diem tam 1y rna nguoi nghien ciiu can biet. Tran Hung Dao d11 viet: "Muon biet nrong gi6i hay toi can phai kich thicb d€ xem dong hay kh6ng dong". Sach Vo kinh ghi: Phuong phap xern ngl1Cri c6 tam diem'",

1(1 Tnin Quae Tuan - Binh thu yeu uroc - NXB Khoa hoc xii hoi, Ha N6i 1997 - trang 357.

60

GIAo TRiNH LY THUY€T NHAN DANG UNG DVNG TRONG QUAN LY

1. Hoi bang 10i xern e6 tra loi r6 rang khong?

2. Gan gang bang 10L xem e6 bien hoa khong?

3. Cho gian diep thir d6 xem cn .rung thanh khong?

4. Hoi r6 rang urong tan d€ xern co dire hanh kh6ng?

5. Lay ella rna thu dti xern co thanh Hem khong?

6. Lay siic dep rna thi'r de xcm c6 dung din khong?

7. Lay viec kh6 khan rna thir de xem co dung cam khong?

8. Cho uong nrou say M xem co giu diroc thai do khong?

so £)6 3.1: LOGIC CUA TRAc NGHIE;M TAM L Y

Trik nghi~m I..ot_ Cae giil thiet ..
tam Iy r ban dau ....
Ki~m ehltng
gia thiet
~,.
Cae tac d9n9 theo ~ Phan Ung cua nguO'i 4ft.. Ooan nh~n tam Iy ella ~
ch LfC1ng trinh bj tac d9n9 nguO'i b[ tac d9n9 D~ thuc hien cac trac nghiern, dieu dau tien iil phai neu ra diroc cac gia thiet ve nguoi se bi thirc hien trac nghiern,

Dt5 thirc hien viec trac nghiem tam Iy e6 ket qua. phai tuan thu de nguyen tac sau:

N gu yell fde J - Bdt ng«: Day la nguyen tic rat quan trong d~ thuc hien viec trac nghiern, cac tac dong theo chuang trinh phai baa dam yeu to tu nhien, bat ngo khien eho nguoi bi trac nghiern khong duoc biet tnroc va phan (eng cua ho (thong qua cac hanh vi) moi thuc su la ur nhien mang tinh ban chat, tinh e6 hiru tam ly cua ho. R6 rang mot nguoi bi tham gia trac nghiem, neu da biet truce bi trac nghiem kieu gi, thi ho se doi pho, cac phan (eng cua ho se la nguy tao, kh6ng xac thuc.

Nguyen tac 2 - eli trong tam: DAy la nguyen rae trac nghiem rna cac each tac dong phai tap trung nham vao cac to chat tam ly, cac yell call noi tam CI;I th6

CHUaNG 3: NH~N D~NG CON NGllCIi TRONG QUAN LV

61

cho viec trac nghiern. R6 rang trac nghiem tam 19 dt chon mot V! bo truong kinh te phai co nhung di€m khac voi trac nghiern lam 19 de chon mot vi bo tnrong van hoa,

N guy!!/! tdc 3 - Don val) cluin tuang: Day Hi. nguyen tac trac nhiem buoc nguoi bi trac nghiern phai rei van cac tinh the di,ie biet (gitra diroc va mat, song va chet, vinh va nhuc ... ) de ho buoc phai boc I<! ban chat cua rnmh. Co nhirng nguoi song, lam viec trong nhieu chuc narn het sue tot dep khong c6 gi chc trach nhirng den khi 19'1 Ich Ich ky ca nhan kh6ng diroc dap img ho co th€ phan b?i I<;1i ca 19 wang rna may chuc nam ho theo duoi, ban re luang tam, ban re T6 quae. NhiIng phan tu co hoi, mat nhan each nhu vay neu d€ cho ho narn gilT van menh ella MI mroc va cua nguoi khac thi se nguy hai.

Nguyen Ide 4 - Khdch quan, cong ram: Do la nguyen tac doi hoi nhtmg ngiroi tham gia trac nghiem nguoi khac phai thuc sl! cong bang, thuc su khach quan, tranh l6ng 9 dinn va lei ich chu quan sai lecn ella mlnh khi xern xet con nguoi.

N guyell Ide 5 - Dli fill! luang: Day UI nguyen tae doi hoi viec irac nghiem phai: Thir nhat, duoc lap lai mot so Ian can thiet: tranh khong nen chi voi mot Ian trac nghiem da V9i ket luan ve mot con ngirci. ThI1 hai, cac tieu thirc trac nghiern dua ra phai that day du cho viec kiern tra phat hien dac diem lam 19 con nguoi. R6 rang chon ngiroi de bat chirc vu cao thl tieu thuc phai eao han va nhieu han nguoi de bat vdi crnrc vu nho.

N g u yell td c 6 - G i ao t hoa: N gu yen tac nay doi hoi viec trac nghiem can dung nhieu phuong pnap khac nhau de kiem chtmg ket qua, ket luan phai la giao thoa cnung cua cac ket luan tit moi phuong phap, tranh danh gia Him nguoi b\ trac nghiem,

3.1.1.2. Vai tro ella tr~e nghi~m tam Iy

Trac nghiem tam ly e6 vai tro to Ion trong viec lam viec voi cac nguoi khac, tranh bi nham Un, tranh gay tai hoa va tranh tao ra cac dieu phien muon. Chinh qua trac nghiern tam 19, ngiroi tien hanh trac ngniem co th~ nhanh chong nam

62

GIAo TRiNH l Y THUYE'T NH~N DANG UNG DVNG TRONG QUAN l Y

chac duoc ban chat, nhan each, It! trinh phil trien cua ngiroi bi tham gia trac nghiern, nho do rna co each xu 19 voi ho chfnh xac (d~ bat, cat nhac hay khong, dat quan h¢ hoac ngiroc lai, tranh de bat len V! trf cao, tranh khong nen quan he voi ho khi ho HI. ke xau, ke bat tai ",), Qua trac nghiem tam 19 con giup cho nha quan 19 tim ra cac dac trung tam 19 uu viet cua moi ngiroi de b6 tri cong viec thich hop va co hieu qua nMt cho ho. Trong viec ban hang, qua trac nghiern va nhan dang tam 19 nhan vien han hang se c6 phuong huong nhan dien khach hang vao mua va nang cao hieu qua ban hang cua doanh nghiep, Trong canh tranh, qua trac nghiem va nhan dang tam 19 cac chi'! doanh nghiep canh tranh voi minh dt co giai phap t6t trong cann tranh. Trong Han sa tranh hung. Truong LUO'Ilg la muu 51 nbi tieng da tro giup Luu Bang tieu diet Hang Vii dung len nha Han a Trung Quoc, do co kh3. nang trac nghiern va nhan dang tam 19 gioi da thoat chet khi LUll Bang gianh duoc ngoi vua. Sau khi 51! nghiep khang chien thang 1Qi, Truong Luong noi voi Tieu Ha (thira ttrong cua Han Cao Tci LUll Bang) va mot s6 wong socii khac ella Luu Bang: "Con nguoi LUll Bang mat sat, mat lanh chi co the a voi nhau hie hoan nan, con khi thanh dat tat se tieu diet ke co tai, cho nen nay 1a hie su nghiep da: thanh cong r6i thi ta phai xa chay cao bay ngay",

Tdc nghiern tam ly con la mot cong ClJ quan trong de cac chuyen gia ttl van giup cho ngiroi khac (nhat la gioi tre) biet each dinh huong nghe nghiep va huong cong tac cua minh mot each chuan xac, nang cao hieu qua s6ng va lam viec cho ho.

3.1.1.3. Cae leal trae nghi~m tam Iy TrAc nghiern tam 19 c6 nhieu loai:

a, Phan thea tr~c nghi~m {rI!C tiep hay gian liep: Trac nghiern tam 19 duqc chia thanh trac nghiern tam 1y co chu dinh va trac nghiern tarn 1y tt! nhien, Trac nghiem tam Iy co chu dinh la tnk nghiern tarn 19 dW;1C tien hanh thea cac chuang trinh dinh san a nhOng dia diem duoc lira chon truce. Vi du viec cac doanh nghiep Ion trac nghiern tarn 19 nhtrng ngtroi den xin viec a doanh nghiep. COn trac

CHuaNG 3: NH~N D~NG CON NGIlOI TRONG QUAN L Y

63

nghiem tam 1y til nhien ta trac nghiern tam ly rheo nhtrng chtrong trinh va rno hlnh dinh san ve cac hoar dong va cac hanh vi ella nguoi du dinh trac nghiem thong qua cac hoat dong doi thuong ella ho. Vi du qua each xuat hien tren truyen hinh, qua cac bai phat bieu, qua each (eng xu ngoai giao ella mot vi tong thong mroc ngoai ... c6 thiS nam duoc dac diem tam 1'1, nhan each va I¢ trmh ton tai phat trien ella ho.

b. PMn thea cac da'u hi(w tam /y. Trac nghiem tam 1y co nhieu dang:

1. Trae nghiem xac dinh mire d¢ trt tue, d6 la cac [rae nghiern tarn Iy d~ xem xet tri [hong minh, kha nang hieu biet, tri nho, trinh 09 nhan thirc ... ella moi con nguoi,

Dt [rae nghiem rmrc oQ trf tue, nguoi ta e6 lh6 thirc hicn nnieu each, mot each hay duoc su dung la viec tim ty SO'lri tu¢ (tiic chi s6 IQ - Intelligence Quotient) se diroc de cap a duoi.

2 Trae nghiern tam 1'1 d~ dinh huang dao tao, chon nghe nghiep cho can nguoi. Do la vice trac nghiern tam 1y dt xet xern mot nguoi nen hoc nganh gi, nen heat dong trong Iinh vue nao (kinh te hay xii hoi, van nghe hay chfnh tri ... ).

3. Td,c nghiem tam 1y M tim hitu su trung thanh hay khong trung thanh cua can nguoi, qua d6 dt de bat, cat nhac can nguoi.

4. Trac nghiern tai nang ella can ngiroi, M bo tri vi tri cong tac vira tarn, thieh hop, Tranh b6 tri mot ngiroi tai chi e6 thi quan ly ducc 10 ngiroi, lai di quan 1'1 10.000 ngiroi va nguoc lai.

5. Trac nghiern tarn ly d~ b6 tri mot e kip tanh dao quan 1'1 c6 hieu qua, baa gam ngiroi lanh dao, c6 van tham muu, can bo tac chien cho that dong b¢ va heat dong any. deu tay.

3.1.1.4. Cae bllOc thl!e hi~n trlc nghi~m Him Iy Viec trac nghiem tarn 1y phai tien hanh thea cac biroc sau:

64

GIAOTRiNH LVTHUYET NH';N D~NG UNG DI,)NGTRONG QUAN LV

so DO 3.2: cAc BUGC TRAc NGHIE;M TAM L Y

ChQn ti6u ban, ho~c nglfdi tien
nann trac nghi~m (1
+
Neu ro muc tleu
cua vi~c tra~ nghi~m (2
+
Xac d!nh ro nht1ng nglfdi se tham
dl! trac n ghi~m r;
~
ChQn cac nQi dung phlfdng phap
va hinh thuc trac nghi~m (4
~
I Tien hanh trac nghi~m til
~
Ket hQ'p vO'i cac thong tin khac
(thong tin nh~n d~ngl ve ngu'di bi
trac nghi~m d6 du'a ra cac ket lU~(6
+
Bao cao ket qua
cuoicung Ii Budc I: Chon ti~u ban hoac ngiroi tien hanh trac nghiern. Thtrong day phai la cac chuyen gia ve tam ly h9C co kinh nghiern va chuyen mon sau trong Iinh vue nay, co th~ la nhirng ngiroi cua bo phan t6 chirc can bo cua co quan, co th~ la cac chuyen gia tu cac trung tam nr van duoc moi den.

CHuaNG 3: NH.?.N D~NG CON NGllOI TRONG QUAN L Y

65

Buoc 2: Neu ro rnuc tieu trac nghiem, viec trac nghiem nham yeu cau nao? - Chon M dua vao V! tri cong tac chuyen rnon nao?

- Chon M dua di dao tao hay dua vao sir dung ngay? '"

Blick 3: Neu ro danh sach nhitng d6i nrong tham gia tuyen chon, ho la ai d~ con c6 can cu hra chon hinh thuc va plnrong phap tuyen chon. Chang han ho la can bo cap cao, Ion tuoi thi hinh thirc, plurong phap phai khac; con cac can bo tre, cap thap thi hlnh thirc va phuong phap cung phai khac,

BlIoc 4: Chon noi dung va hlnh thtic trac nghiern, D~ lam tot viec flay can phai biet ro cac thong tin sau:

- Muc tieu trac nghiem Ill. gi? (t6 chat tarn Iy nao can c6 trong tuyen chon).

- Kinh phf cho cong tac nay la bao nhieu? Thai gian cho phep thuc hien keo

dai bao lau?

DAy ia trach nhiem cua tieu ban hoac ngtroi duoc giao nhiern vu tien hanh trac nghiern.

BlIOe 5: Tien hanh cong tac trac nghiem bao gam dia diem, lich thoi gian, trinh W tien hanh cong tac trac nghiern.

BUOe 6: Ket hop voi cac ngu6n thong tin khac d~ dua ra ker luan cua cuoc trac nghiem. Day la viec str dung cac thong tin b6 sung khac nhu xern xet 19 lich ca nhan, su dung cac ket luan cua cac chuyen gia ngoai cam va cac chuyen gia thuoc nhieu linh VIfC chuyen rnon sau khac (tam Iy hoc, nhan urong hoc ... ).

Cac chuyen gia thuoc cac nh6m tham gia trac nghiern can thao luan de th6ng nhat dua ra ket luan.

BilGe 7: Bao cao ket qua cu6i cung, thong qua to trinh cua hoi dong c6 ky nh~n bao dam ket qua.

3.1.1.5. MC}t so m~u nC}i dung tric nghi~m

a. M§u "rno hinh ty s6 tri tu(l/ - Q~ (Intelligence Quotient)

Day Ill. phucmg phap tde nghiem tri tUi; cua con ngiroi duoc nhieu mroc su dung, Trinh W nhu sau:

66

GIAo TRiNH LV THUYE:'T NHAN D~NG lING DI)NG TRONG QUAN LY

1. Lua chon mot bo 90 cau hoi trac nghiem, theo nhieu IO,!-i hinh, v~ nhieu loai linh vue chuyen moo va khoa h9C de giao cho ban tham gia tuyen chon thuc hien. Vi du:

- Xe may so voi banh xe cua no giong nhu ngua so voi: (l) chan ngua; (2) duoi ngua; (3) dilu ngua; (4) bam ngua,

- A co 300.000 dong, neu bot di 50.000 dong thi bang mot nira so tien cua

B, vay B nhieu han A baa nhieu tien,

- Sau chub! so lieu sau se la 3 so tiep thea nao: 23, 37, 51, 65, 79.

- Sechxpi a la dai thi hao nuoc: (1) N ga; (2) Due; (3) PMp; (4) Anh.

2. Dua ra dap an dung cho 90 cau hoi dii neu, Dung cho 1 di~m moi cau, sai cho 0 di~m.

3. Dua ra bang cho diem tri tue thea nguyet ky (thea tnang tuoi) ung voi so hrong cau tra 10i dung (X, = 1, 2 ... ,90)

Bang 3.1: Bang diem tri tu~ 10

SO' Trl tu~ 56 dlim Trr tu. 56 dl6m Trr tu~ S6dlgm Trl tut
dlgmxj nguy.t ky nguy.t ky nguy.t ky nguy.t
{Til XI In XI (Til xI ~
III (2) (3) {4} (5) (5) (7) (8)_
1-2 94 24 140 46 187 68 233
3 96 25 143 47 189 69 235
4 98 26 145 48 191 70 237
5 100 27 147 49 193 71 240
6 103 28 149 50 195 72 242
7 105 29 1513 51 197 73 244
8 107 30 153 52 199 74 246
9 109 31 155 53 202 75 248
10 111 32 157 54 204 76 250
11 113 33 159 55 206 77 252
12 115 34 162 56 208 78 254 CHUaNG 3: NH~N D~NG CON NGlIOI TRONG QUAN L Y

67

Bang 3.1. (tiep)

(1) (2) (3) (4\ (5) (6) (7) (S)
13 117 35 164 57 210 79 256
14 119 36 166 58 212 80 259
15 122 37 168 59 214 81 261
16 124 38 170 60 216 82 263
17 126 39 172 61 218 83 265
18 128 40 174 62 221 84 267
19 130 41 176 63 223 85 269
20 132 42 178 64 225 86 271
21 134 43 181 65 227 87 273
22 136 44 183 66 229 88 275
23 138 45 185 67 231 89-90 278 4. Tinh ty s6 tri tue, theo hai mire tuoi,

- Ngiroi diroi 186 thang tuOi thi ty s6 tri tue IQ se la:

T

IQ= _l. x 100 t

(42)

trong do t la s6 thang tu6i cua ngiroi duoc thuc hien trac nghiem,

Chang han, mot em nho 10 tuOi 3 thang (nrc 123 thang, t = 123), tra loi duoc dung 56 cau hoi. Tra bang di~m tri tue, co Tj = 208 di~m.

Theo cong thirc (42) thi: 208

IQ = 123 x 100 = 1,67 x 100 = 167

Nguoi tren 186 thang tuoi tra len, ty s6 IQ dtroc tfnh nhu sau:

T

IQ = _J X 100. 186

Chang han, mot nguo! 43 tuci tham gia trac nghiern, tra loi duoc 48 cau hoi.

I

Khi d6 tra bang voi Xj = 48, ta duqc T, = 191. Ty s6 tri tue cua ngiroi nay la:

68

GIAo TRiN H l Y THUYET NH~N D~NG UNG DI,J NG TRONG QUAN LV

191

IQ = 186 x 100 = 1,02 x 100 = 102.

5. Phan loai tri tue, theo 6 rmrc: - Trf tue xuat sac, co IQ 2: 140.

- Uu ni; 131 < IQ < 140.

- Gioi: 111 < IQ < 130.

- Thucng: 91 < IQ < 110.

- Cham phat trien: 71 < IQ < 90.

- Trf tu¢ kern: IQ:::; 71.

b. Mau "mo hinh ty s6 y chi EO" (Emotion Quotient)

Dily iii. phuong phap trac nghiern y chi cua con nguoi duoc sir dung khoang rmroi nam gan day; do lii. nang lire dieu tiet, kh6ng che cam xuc va thai d¢ bi~u hien trong cac moi quan h¢ xii hoi, gia dinh, co quan. Do la kha nang nen gill tinh cam bang y chi, khong d€ 1¢ ra nhttng hanh vi d6i xu kern hieu qua trong giao tiep. Vi du, nguai c6 ty s6 EQ thap 1a ngiroi khi MP rui ro se mat tinh than, khi gap hoan nan thi b6i roi, thay ke xau thi khinh bi ra mat, khi nic gian thi co cac hanh vi 100i noi het suc bat loi, Trinh tu phirong phap trac nghiem nhu sall:

1. Lua chon mot hi? 90 tlnh hu6ng trac nghiern, theo nhieu loai hinh, v~ nhieu linh vue tinh cam dt kiem tra nguoi phai thuc hien trac nghiern,

Vi d1.J.: Tang bee ho len mot each phi 19 xem thai d¢ ho the' nao: 1) sung suong, khoai chi 1<;> ra net mat, 2) nguong ngung do mat, 3) phan doi, thanh minh, 4) khong them de y bolt chuyen.

Hoac cho cap tren gap ho giao viec het sire phi 19 xem ho to thai dQ ra sao 1) keu ca phan nan va tll' chci, 2) cai C9 tranh luan, 3) nhe nhang vach cai sai ... ).

Cho cap d110i den dua hoi 1<) 100 nhtrng rat "hop If' (vi du den mimg dam ciroi dua rat nhieu tien) xem ho co thai d¢ ra sao: 1) "cau chi bay ve" roi nhan, 2) nat no mang mo VI hanh vi xau, 3) cam on va tir ch6i khong nhan ...

CHUONG 3: NH>?N D~NG CON NGUCIi TRONG QUAN L Y

69

2. Cho diem trng voi moi tinh huong (tit thap len cao. tit xau len tot: 1. 2 .... ). xi'::: O. 2 ... ).

3. Danh gia ty so EQ:

LXj

EQ = -- x 100% (43)

LX:

Xj 1ii diem toi da cho moi tinh huang. 4. PMn loai:

~ Loai tot:

EQ> 90.

~ Loai trung binh: 65 $ EQ $ 90.

~ Loai xau:

40$ EQ < 65. EQ<40.

c. M6 hinh ty s6 ngh!ch fY AQ (Adversity Quotient)

DAy HI. phuong phap trac nghiern phan irng truce cac dieu kien nghich 1y trong quan lY. Neu IQ va EQ l¢ thuoc nhieu van to chat di truyen mang tfnh bAm sinh cua can nguoi, thi AQ c6 them kinh nghiern (rug xu ella con nguoi, cai rna con nguoi dU1;1c cuoc song thuc te hun due, Chi so AQ phu thuoc kha 160 van rnoi tnrong dao tao, rnoi tnrong cong tac va moi truong sinh song cua con nguoi. Cach thuc thirc nghiern cung nrong tu nhu doi voi trac nghiem IQ va EQ. nhung tlnh huong kiern tra thuc nghiem thien ve cac dieu nghich canh d~ xem ngiroi bi trac nghiern phan trng ra sao. Vi du bat ngiroi tham gia trac nghiem trong hai ngay phai n6i ve mot Iinh vue kien thirc rna ho khong he biet gi, hoac b,h ho toi mot co quan nuoc ngoai xin mot loai tai lieu gi do ...

Ngiroi c6 chi so AQ cao (AQ > 90) la nguoi luon luon yuan toi dinh cao rna uoc. ho lam viec, thea du6i rna uoc toi cung. Nguoi co chi so AQ trung blnh (65 :0::; AQ ~ 90) thi de nan chi. bo cuoc khi gap cac tro ngai, kh6 khan qua 100.

70

GIAo TRiNH l Y THUVET NH~N D~NG UNG DI,ING TRONG QUAN l Y

Ngiroi c6 chi So thap (AQ < 65) thi khong 1M d6ng vai tro Ian trong quan 19 duoc,

d. Cec tro cno! kinh doanh

Dua nhirng nguoi tham gia tuyen chon mot tmh huang kinh doanh cu th~ voi tinh tiet cu the, so lieu cu the, c6 cac trang bi tinh toan hien dai nhu nhau M roi ho phai til van dung tri rue, kinh nghiem, hieu biet tim dua ra cac loi giai cua minh, Can cu van cac loi Ich phai dua ra cua ngiroi (ham gia trac nghiem d~ cho diem, danh gia.

e. ouo C1¢ng tha

Ngiroi ta tarn de bat nhttng nguoi bi trac nghiem vao cac vi trf tanh dao nao do, cho ho co quyen luc va trach nhiem de ho bee l¢ tai nang, ban linh, ca tmh,

Ngoai ra con rAt nhieu phuong phap trac nghiern khac rna nguoi nhan dang tlf ttm toi va thir nghiern.

3.1.1.6. cac nguyen t~e xay d\ll1g m~u tr~e nghi~m

a. Mau trik nghi~m phai mang tinh ngau nhi€m, bat ngo

Theo nghia ngiroi tham gia trAe nghiem khong diroc biet tnroc each kiern tra, de ho chuan bi tnroc, trang khi xa hQi c6 qua nhieu nguoi, neu t6 chirc khong khach quan se tao ra khong cong bang trong (ric nghiem,

b. N¢i dung tr~c nghj~m phai bam sat vi tst c6ng tee cua ngllbi dl,l dinh tuygn cnot:

Vi du, ve tinh khi thi can bo lanh dao phai c6 ty 1¢ % chu yeu roi vao tinh khi linh hoat, Do d6, khi trac nghiern phai co cac noi dung nham danh gia sau phat hien tfnh khi IO<:J,i nay.

Tranh cac noi dung trac nghiem mang tinh chuycn mon qua sau. Vi du tuyen giam doe rna lai di hoi hien tren the gidi trong mon b6ng da ai la tM mon gioi nhat.

CHuaNG 3: NH~N D~NG CON NGlICJI TRONG QUAN L Y

71

c. Dam baD dieu ki~n c6ng bang cho mo! ngUi:Ji them gia tr~c nghi~m

Tranh thien vi, hoac co An y ngarn chon ngiroi rna rninh ua thich, bang each dua ra cac cau hoi trac nghiem roi vito chinh cac diem rnanh cua nguoi nay hem. cac diem manh cua nhtrng nguoi tham gia nae nghiem khac,

3.2. NH~N DANG CON NGUOI BANG PHUONG PHAp CHIEM TlNH HOC (ASTROLOGY)

DAy la phuong phap nhan dang gAn thuoc tfnh tien dl!: mang tfnh thong ke kinh nghiem duoc nhieu nuoc Chau Au su dung va cling it nhieu dem lai cac k€t qua t6t. PMn hoach dang 'flex) bao gom 12 dang (toy thuoc vao dau hieu ngay sinh cua con nguoi).

Bang 3.2

56 th(t Ten sao Ngay, thang sinh
tLr JDu'dn_g_ Iic1!1
1 Bao Binh (Aquariust 21/01 Mn 20/02
2 Song Nqu (Pisces) 21/02 den 20/03
3 DLfC1ng CltU jAries) 21/03 Mn 20/04
4 Kim Nguu _(T aurusl 21/04 den 20/05
5 Song Nam(Gemini) 21/05 den 21/06
6 Bac Giai (Cance!l 22/06 den 22/07
7 Hai Sl/_(Leql 23/07 den 23/08
8 Xii Na (Virgo) 24/08 den 2219
9 Thian XLm_g (Libra) 23/09 den 23/10
10 Ho Cap (Scorpio) 24/10 den 22/11
11 Nhan Ma (Sagiftariu:il_ 23/11 den 21/12
12 Nam Duong (Capricorn) 22/12 den 20101 Chiem tinh hoc duoc nghien ctru tir rat xa xua cho den tan ngay nay {j nnieu mroc rna chu yeu la a Chau Au: Thales (643-546 TCN Hy Lap cd dai), Avicenna 1980-1037 nha khoa h9C nguoi A Rap, Michel de Notre - Dame nrc Nostradamus (1503-1566 nguoi Phap) , J. Kepler (1571-1630 nha thien van hoc Due), '" Can dai co: Jeane Dixon (nguoi My goc Dire), Joan Quig\y ngiroi My, Lohani nguoi Nepan, J. M. Lal Mahadjan nguoi An D(l, Pavel Pavlovich Globa nguoi Nga, Sfi\! Jadd nguoi Anh.

72

GIAo TRiN H l Y THUy£'T NH4,N D~NG UNG DVNG TRONG QUAN l Y

Chiem tinh hoc (Astrology) coi Trai WAt la {rung tam cua Vil Tru, con van hanh quanh n6 iii cac hanh tinh. M6i can nguoi, dan roc, quoc gia sinh ra vao moi thai diem nhat dinh bi cac hanh tinh nay chi phoi; chinh do su chi phoi cua hanh tinh tai thoi diem fa dOi. cua mot chu the (ca nhan, dan toe, qu6c gia) rna chi'! the bi tac dong mang tinh "dinh menh'': dac diem cua moi hanh tinh khac nhau, tao nen so phan (tinh khi, tinh each, nang lire ... ) khac nhau cua chu th(~ (con nguoi, dan toe, quoc gia).

Chiem tinh hoc can Cll vao dau hieu ngay sinh (theo dtrong lich) chia con ngiroi thanh 12 dang.

3.2.1. Bao Binh (21101 den 20/02)

Nguoi dang Baa Blnh thuong co dac diem tam sinh 1y tot sau: - C6 kha nang quan sat nhay ben.

- Diem tinh, biet nhin xa trong rong.

- Va hoat dong va Hun viec ngniern nic.

- Kh6ng muon can thiep van viec

nguoi khac.

- CO long V! tha va tam hen cao

thuong,

- SOng thiiy chung, chan thanh, cci mo.

- Thfch mao hiern va cau tien bo,

- C6 6c nnrng nrong phong phti, sang

Hinh 3.1

Nluroc diem thirong co cua ngiroi dang Baa Blnh la: - Nhieu tham vong; e6 khi tnJ thanh d. nhan, Ich kY·

- Thirong lam viec thea Sd thfch ca nhan,

- Tinh khi e6 khi that thuong.

Nghe nghiep thich hop voi 10<).i nguoi dang Baa Blnh 13.: - Nghien ciru khoa hoc.

CHuaNG 3: NH~N D~NG CON NGUOI TRONG QUAN L Y

73

- Dien nr, tin hoc.

- Hang khong.

- Thuang mai,

Ngiroi dang Bao Bmh nen chon vq (chong), ban be, cap ph6 giup viec thuoc cac dang: Thien Xtmg, Song Nam. Nen tranh quan he voi cac ngiroi thuoc dang H6 Clip, Kim Ngiru, Hai Suo

v« sire khoe, nguoi dang Bao Blnh chu y cac benh than va te thap.

Ve mau sac, nguoi dang Bao Binh sir dung cac mau xanh hoac tim la tot. Ve noi 0 nen chon cac thanh pho dong due, nao nhiet.

Ngay lam viec thirong co hieu qua cho ngiroi Bao Blnh iii. ngay thu ur (ngay thir ba trong tuan, sau ngay thu hai va thu bal.

Con s6 thuong dem may man cho nguoi dang Bao Binh la cac, s6 4 va 811• Mot so ngiroi dang Bao Blnh tieu bieu:

E. D. Rosevelt (30/01/1882), B. Yelsin 0/2), Ronald Reagan (6/2), J. Verne (8/2/1828), co TOng bf thu Trucrng Chinh (9/2/1907), Thomas Alva Edison (11/2/1847), Abraham Lincoln (1212/1809), C. R. Darwin (12/2/1809).

3.2.2. Song Ngu (21/2 den 2013)

Nguoi dang Song Ngu thuong co cac dac diem tarn sinh ly t6t sau: - Giau long nhan ai, cu XU dung dan, diu dang.

- Khiern ton, biet kiem che nhung khong de khuat phuc,

- To mo, ua tim kiem, khao khat hi~u biet.

- Quan sat nhanh nhay va sic ben.

II C6 mot vai sach cno la hai s6 4 va 13, con co nguoi lai cno ia th(C nam va thu bay - Cac hlnh vi! lay tll" cuon "The Birthday Astrologer", Brolga Publishing Pty LId, Victoria 3134, Australia.

74

GIAo TRiNH L Y TH UYET N HAN D~NG UNG DVNG TRONG QUAN L Y

- Kien nhan, than trong.

- Hieu khach, giao du rong rai, df dam.

Nhiroc di~m thuong c6 cua nguoi dang Song Ngu 13.: - Hay giau giem.

- C6 khi thieu nr tin, rut re.

- Da sau, da cam.

Nghe nghiep thich hop voi nguoi dang Song Ngu la: - Hoat dong tir thien.

- Giao due.

- Nghe y, hoac diroc.

- Van h6a, xii hoi,

- Bien,

Ngiroi dang Song Ngu nen chon vq (chong), ban be, nguoi giup viec va cong str 13. nhfrng ngiroi a dang Kim Ngiru, Bic Giai, Nam Duong, nen than trong trong quan he voi nhiing ngiroi thuoc cac dang Nhan Ma, Hili Su, Song Nam.

Ve sue khoe, nguoi dang Song Ngu

can hru y cac benh ve hong, tieu h6a va phoi.

Ve rnau sac, nguoi dang Song Ngu nen sir dung mau xanh ruroc bien hoac mau hong.

_'---

Hinh 3.2

Ve noi 6, ngiroi dang Song Ngu nen song 6 cac vung gan song, bien, ho, ao,

Ngay lam viec trong tuan voi dang Song Ngu de c6 hieu qua la ngay rhu

CHuaNG 3: NH~N D~NG CON NGllOI TRONG QUA.N L Y

75

sau". Con so de dem lai may man eho nguoi dang Song Ngu Hi. cac s6 5 va 8.

Cac danh nhan tieu bieu dang Song Ngu: P. Sopanh (22/2/1810), George Washington (22/2), Ly Nhan Tong (23/211066), Louis Pasteur (22/2), Elizabeth Taylor (27/2/t932).

3.2.3. DU'dng CUll (2113 emn 2014)

Ngiroi dang Duong CUU thirong co dac diem tam sinh ly tot sau:

- Co dAu oc t6 chirc, c6 sue 16i cuon, giup do tap hop nguoi khac.

- Cuong quyet, nang dong, true giac manh.

- Tiep thu nhanh.

- Ra-:t c6 ca. tinh, yeu thien nhien,

- Trung thanh voi ban be, gia dlnh

(vo, chong).

Han ch€ thuCmg co CJ nguoi dang Duong Ciru:

- Chu quan, nong nci, thu lau, nong nay, ngang nganh.

- Thich ap ch€ nguoi khac.

- Nhieu hie thieu kien nhan.

- Da cam.

Hinh 3.3

- Chi tieu tuy tien,

Nghe nghiep tot doi voi ngiroi Duong Cuu la: - Ngh¢ thuat.

- Y duoc.

n C6 mot vai sach ghi la thU ba va th(r narn.

76

GIAo TRiNH LY THUYET NHAN D~NG UNG DVNG TRONG QUAN LY

- Giang day.

- Chinh tri.

- Lui;il SUo

- Cong chirc.

- An ninh.

Nguai dang tuoi Duong CUll nen chon vg (chong), ban be, nguoi cong sl! la nhtrng nguoi dang tuoi: Nhan Ma, Hai Su, Thien Xirng. Nen than trong trong quan M v6i cac dang: Song Nam, Xu Nil, me Giai, Ve sue khoe, nguoi dang DUO'l1g Ciru hay mae cac benh ve dau va milt.

Ve rnau sac, ngiroi Duong Cuu nen sir dung cac rnau n6ng thuoc hanh hoa (do, hong).

Ve noi 6, nguoi dang Duong Ciru tot nhat la 6 tai cac thanh pho dong nguoi, Ngay tam viec tlnrong co hieu suit cao trong tuin ella ngiroi Duong CUll la ngay th(r ba.

Can so de dem lai may man cho nguoi dang Duong CUu La cac so 6 va 7. MQl so ngiroi tieu bieu dang Duong CUll: Maxim Gorki (28/3/1868), G6g6n (0114/1809), Co ph6 chu tich mroc Nguyen Luong nang (2/4/1904), Tenloman (16/4/1886), Charles Chaplin (16/4/1889).

3.2.4. Kim NgllU (2114 den 2015)

Ngiroi dang tuoi Kim Nguu thirong co nhtrng UtI diem ve mat dac diem tam sinh ly sau:

- Diem dam, chin chan, kien nhan va khong muon nho va, phien luy ai.

- Lam viec co phirong phap, chu dao va chinh xac,

Hinh 3.4

CHUONG 3: NH~N DJ?NG CON NGUOI TRONG QuAN L Y

77

- Trf nho tot, quan sat gioi, kheo leo va thuc teo

- Cuong quyet nhung co tmh cam.

- Lich su, duyen dang.

- Quan tam va biet chia se tinh cam voi moi nguoi.

- Thich tam giau va cUQC song v~t chat, tien nghi.

- Thfch noi yen tinh, thicn cuoc song gia dlnh blnh yen.

:,-

Nguoi dang Kim Nguu ben canh cac uu diem tren, trnrong co cac nhuoc diem va han che' sau:

- Kha nang tiep thu nhan thuc cham.

- Qua thuc dung.

- Khong thich de nguoi khac chi trich, phe pharr.

- Khi bi buc bach (don vao chan urong, bi khieu khfch ... ) de c6 cac phan

(rug qua khich, nguy hi~m.

- De c6 xu huang di vao ton giao, tam linh, thu minh, an dat, Nghe nghiep c6 hieu qua 16t voi nguoi dang Kim Nguu 13.:

- Xay dung, kinh doanh nha dat.

- Van chirong, nghe thuat, hoi hQP.

- Giang day.

- Luat suo

- Y duoc.

- Nong nghiep,

- Thuong mai,

- Trang trf, may mac,

- Buon ban.

- Kim hoan.

78

GIAo TRiNH LY THUV{T NH~N D~NG lING DI,ING TRONG QUAN L Y

- Quan 1Y.

Nguoi dang Kim Nguu nen chon ban, eh6ng (Vc;1), nguoi giup viec cac tu6i dang Xu Nil, Bae Giai, Song Ngu, Nam Duong; nhung can than trong voi cac tuoi: Bao Blnh, H6 Cap,

Ve sue khoe, nguoi dang Kim Nguu de e6 benh ve hong va pnoi.

Ve rnau sac, nguci dang Kim Ngiru nen sir dung cac mau thuoc hanh moe:

xanh da troi, xanh nuoc bien '"

ehb d tot nha[ cua nguoi Kim Nguu 13. nhtrng noi yen tinh.

Ngay lam viec e6 hieu qua trong tuan cua nguoi Kim Nguu 13. ngay thu sau. Ole eon so de dem lai may man cho ngiroi dang Kim Ngiru Hi. s6 1 va s6 9. Mot s6 ngiroi dien hlnh ve tudi Kim Nguu la: V. I. Lenin (22/4/1870),

c. Mae (05/5/1818), A. S. Freud (06/5/1856), Adolf Hitler (20/5/1889).

3.2.5. Song Ham (21/5 den 21/6)

Nguoi dang tuiSi Song Nam thuong e6 Fae d~e diem tarn sinh 19" iru viet sau:

t \ - Thong minh, sau sac, doi song thien ve mat tinh than, lam viec dlh khoat, nhanh gon,

- Khon ngoan, thfch giao du rong

rai,

Hinh 3.5

- Va tu do va sang tao.

- Tenhj.

- Luon u! tin, vui ve ...

v« han che, nguoi Song Nam tlurong co cac nhuoc diem nhu: - Khong nrong va rna mong,

- Khong l1a rang buoc e6 tinh to clurc,

- N6ng nay, e6 khi qua khieh den mire mat nr chu.

CHUONG 3: NH~N D~NG CON NGUCII TRONG QuAN L Y

79

- Hay bi cang thang trong cuoc song va cong viec.

- Rat kho tinh vci ngiroi than trong gia dinh.

V~ nghe nghiep, nguoi dang Song Nam nen chon cac loai nghe sau: - Ngoai giao.

- Kinh doanh (rnoi gioi).

- Van hoa nghe thuat.

- Du lich, my thuat.

- Kien true.

- Tin hQC.

- Lu*t.

Nguoi dang Song Nam nen chon vq (chong), ban be, tro tho giup viec la nhung ngiroi dang: Thien Ximg, Baa Binh, Hai Suo Nen than trong trong quan he voi hai dang H6 Cap va Song Ngu.

V~ sue khoe, ngiroi dang Song Nam thuong hay bi t6n thuang chan lay va pheq~n.

Ve rnau sac, ngiroi dang Song Nam nen su dung cac mau thuoc hanh Thuy

(xam, t6i mau).

Ngiroi dang Song Nam nen s6ng cr noi kho rao.

Ngay lam viec de dem lai ket qua cho dang Song Nam la ngay th(r nr, Can s6 thirong dem lai may man cho dang Song Nam la cac s6 3 va 6.

Mot s6 ngiroi tieu bieu dang Song Nam 1a: Nhac si Richard Wagner (22/5/1813), nha van Arthur. Conan Doyle (22/5/1859), Ngqc Han Cong Chua (25/5/1770), trieu phu David Rockefeller (12/6), nha toan hoc Pascal (19/6/1623).

3.2.6. Bic Giai (2216 den 2217)

Nguoi dang Bic Giai thuong co cac dac ditim tarn sinh ly uu viet sau:

80

GIAo TRiNH LY THUYErT NH~N D~NG UNG DVNG TRONG QUAN.t.Y

- Khoan dung, dQ hrcng, hao ph6ng, hay giup da nguoi khac.

- Binh than, khong thich chirc quyen, ua hai hiroc.

- Gioi chuyen mon, luon thanh cong ve mat tai chinh,

- Thang than, cong bang, kin dao, ghet

su pho tnrong 16 bich.

- Thuy chung voi ban, tan tuy voi ngiroi than. Han che thirong c6 0 ngiroi dang Bac Giai la:

- Hay W ai, di irng voi S\1 chi trich cua nguoi khac.

Hinh 3.6

- Thfch diroc nguo] khac tang bee,

- Hay thich giat day xui bAy ngtroi khac (nem da gillu tay).

- Tnroc kh6 khan ciing c6 khi mat tinh than, nhut nhat 10 au va mat tu tin.

Nghe nghiep d~ dem lai thanh nru cho nguoi dang BAc Giai la: - Luat,

- Giao due.

- Y duoc.

- Cac hoat dong nhan dao.

- Thuong mai.

- Nghe thu~t.

- Kinh doanh nha diL

Nguoi dang BAc Giai nen chon vq (chong), ban, ngiroi tro thii. giup vice, ngiroi cong tac hoat dong thuoc dang: Kim Nguu, Nhan Ma, Hb Cap, Song Ngu. Nen than trong voi nguoi dang Bao Binh, Duong Cuu, Thien Ximg.

Vb sire khoe nguoi Bac Giai de mac cac benh v~ da day va phoi.

CHUONG 3: NHAN DANG CON NGl1CI1 TRONG QUAN LV

81

Ve mau sk ngiroi Bac Giai nen si'r dung cac mau thuoc hanh Kim (trang, bac),

Nai sinh song tot cho nguoi Bac Giai la 6 phan cac vung co mroc.

Ngay lam viec thirong co ket qua tot trong tuan cua ngiroi Bac Giai 1a ngay thir hai.

Con so de dem Iai may man cho ngirci dang Bk Giai la s6 3 va so 8.

Mot so nguoi dien hinh cua dang Bac Giai la: Rose Kennedy (22/6), Nguyen Dlnh Chi~ u (01/7/1822), Gerald Ford 04/7/1417).

3.2.7. Hai so (23/7 den 2318)

Ngiroi dang Hai Su thuong co

nhtrng dac diem tam sinh ly uu viet sau:

- Doc lap, co nghi luc, tl! lin, eo he than kinh vfrng, co kha nang t6 chirc 16i cuon nguoi khac.

- Cao rlurong, V! tha, nhan ai,

- Vui ve yeu doi, eo tam hon

nghe si,

- Thich giao du rong rai, nhiet

tinh.

Hinh 3.7

- Co sue lam viec 16'n.

H<;Ln che rhirong e6 cua ngiroi dang Hai Su la: - Thich n6i troi, thfch pho tnrong,

- it quan tam den IQi feh cua ngui'1i kMc.·

- Thieh Him viec ca nhan, khong thieh lam viec trong khuon kh6 t6 chirc.

Nghe nghiep c6 IQi cho ngiroi tuOi Hili Su la:

82

GIAo TRiNH L Y THUYET NH~N O~NG UNG 0VNG TRONG aUAN L Y

- Tin hoc,

- Van nghe si.

- Luat.

- Ngoai giao, ky gia.

- Ngan hang.

Nguoi dang Hai Su nen chon ban, ngiroi cong su, vQ (chong) thuoc cac dang Baa Blnh, Duong OIU, Nhan Ma; khong nen gan ket v6i ngiroi dang He) cap, Song Nam va Song Ngu.

V~ sac khoe, nguoi Hai Su de mac benh v~ tim.

V~ rnau sic, ngiroi dang Hili Su nen s)1 dung cac mau thuoc hanh Th6 (vang, da cam, ... ).

Ngiroi dang Hai Su nen chon noi iJ rong rai, thoang mat.

Ngay lam viec thuong co ket qua cao trang tuan la ngay chu nhat, Con s6 d~ dem lai may man cho nguoi dang Hai Su lit s6 5 va s6 9.

Mot s6 nguoi thuoc dang Hai Su tieu bieu la: giao sir T<1- Quang Bi'ru (2317/1910), George Bernard Shaw (2617/1856), U Quy D6n (0218/1826).

3.2.8. Xlt Ncr (2418 den 22/9) Ngiroi thuoc dang Xu Nil thirong

co nhUng d~c diem tam sinh 1y 1IU viet nhu:

- Gioi suy luan, thich nhan xet phe phan, co kha nang nghien ciru.

- Thong minh, ilJ tin, kien nhan.

- Cham chi, co haiti bao Ian.

- Binh than, thu thai.

- Trong vat chilt, tiet kiem.

Hinh 3.8

CHUONG 3: NH~N D~NG CON NG1101 TRONG QUAN L Y

83

- Lam viec nghiern hie, dung gia giac,

- Trong SI! that,

Nhuoc di~m thirong gap cua ngum dang Xu Nil la:

- D] dog voi sl! phe phan cua ngiroi khac, hay chi trich nguoi khac, c6 khi

tan ohAn va phi van h6a.

- Hay xet net moi viec, d~ gay hieu Him cho nguoi khac,

- Rift kh6 tinh voi ngiroi than.

- Rat thirc dung va bun xin,

- Tan dung rnoi co hoi, rnoi each M tu giOi thieu mlnh tnroc dam dong va

cap tren,

- Vi lei Ich ca nhan d~ tro nen tan nhan voi ngiroi khac, kt ca. nhtrng nguoi

da giup do minh.

Nghe nghiep c6 hieu qua voi nguoi XiI Nir la: - Cong chirc hanh chinh.

- Giao due,

- Th6ng ke, thir kyo

- Ngan hang.

- Kinh doanh dat dai, nha o.

- Luat.

- Ky thuat.

- Van hoa nghe thuat.

Nguoi Xu Nil nen lay vq (chong), k€t ban, chon nguai cong tac thuoc dang Hai Sir hoac Nam Duong; ky cac dang Nhan Ma, Song Nam va Thien Xtrng.

Nguoi Xu NCt thuong c6 sue khoe tot, nhirng can than trong trong cac benh ve dau va duong ruot,

Ve mau sac, nguoi Xu Nil thuong h<JP voi cac gam mdu sam (xam, xanh Ia cay darn).

84

GIAo TR; N H L Y TH UVfT NH';N DJ?NG liNG Dl,lNG TRO NG QUAN L Y

ChiS b cua ngiroi Xu Nil t6t nhat la (1 cac khu do thi yen tinh. Ngay lam viec trong tuan thirong cho hieu qua cao 1;\ ngay tlur nr, Cac con s6 de dem lai may man C1.0 ngiroi Xu Nil HI. so 4 va s6 6.

MQt s6 nguoi di6n hinh cua dang Xu Nil: Michael Jacson (29/8), nguoi thiet ke xe Volkswagen noi tieng Ferdinaud Porske (3/9/1795), Tran Dai Nghia (13/9/1913), Sophia Loren (20/9).

3.2.9. Thien Xffilg (23/9 den 23110)

Ngiroi dang Thien Xirng thuong c6 cac d~c diem HIm sinh 19 uu viet sau:

- C6 kha nang ur duy cao, c6 kha nang phan tich va tong hop t61.

- De men, de c6 sire loi cuon, hap dAn ngiroi khac.

- Thfch cong bang, hac ai.

- SOng c6 dao due, trung thuc va c6

chtr tin, ghet su tfnh toan va bi loi dung.

- Thfch cuoc s6ng It! do, tl! lap,

khong mu6n nho va va I¢ thuoc vao nguoi khac,

Nhuoc diem thirong thay a ngiroi Thien Xtrng la: - Hay thay dbi quan diem (ba phai),

- SOng qua Iy nrong, xa rei thuc te.

- Thieu kien nhan,

- Chu quan, n6ng voi.

Hlnh 3.9

NgM nghiep c6 hieu qua voi ngiroi dang Thien Ximg Ia: - Giang day, nghien ciru.

- Luat suo

CHUONG 3: NH~N D~NGCON NGUOI TRONG QuAN L Y

85

- Kien tnic, hoi hoa, am nhac,

- Cac heat dong mang tinh phong trao phai giao tiep nhieu,

Nguoi dang Thien Xirng nen chon va (chong), ban, ngiroi cong tac cac dang: Song Narn. Xu Nil; ky cac dang: H6 Cap, Nam Duong.

Ve suc khoe, nguoi Thien Xirng tmrong hay mac cac benh ve gan, than va lieu duong.

Ve mall sac, ngiroi Thien Xirng tmrcng hop voi cac mall sang nhat (xanh nhat, h6ng, vang nhat),

Cho a cua ngiroi Thien Xirng hop nhat la ij cac khu dong dan, cac thanh pho.

Ngay lam viec c6 hieu qua trang tuan cua ngiroi Thien Xirng la ngay the sau,

Con so thirong dem lai may man cho nguoi Thien Xirng la so 6 va 9.

Mot so nguoi dicn hmh ve dang thien xirng: Mahatma Gandhi (2/10/1869), Ly Bon - Ly N am Dc (17/10/503), A. B. N6ben (21/1 0/1833).

3.2.10. H6 Cap (24/10 den 22/11)

Ngiroi dang H6 Cap thuong c6 nhirng dac diem tam sinh ly uu viet sau: - Nhieu tai nang, lam viec c6 luang tam, kien nhan, ben bi.

- Linh vue hoat dong rat da dang,

- DQc lap, sang tao, tI! tin, y chi sat

da (da dinh la Hun bang duoc),

C6 sere thu hut, 16i cuon nguoi

khac.

- Giau tinh cam nhung kh6ng bi~u lQ ra ngoai, Dam me trong tlnh yeu,

- C6 kha nang phan tlch, danh gia van de mot each sau sac.

Hinh 3.10

86

GlAo TRiNH l Y THUy€r NH~N D~NG lING DI,JNG TRONG QUAN L Y

H<;I.n che thuong c6 cua nguoi H6 cap la:

- Da nghi va hay co thanh kien voi nguoi khac,

- Hoi Ich ky, thfch ap che ngiroi khac,

- D~ bi nguoi khac khieu khich.

- Qua thirc te, qua clui y den v~t chat.

Nghe nghiep c6 hieu qua voi ngiroi H6 Cap la: - Nha phan tfch chien hroc.

- Hac si giai phau,

- B6a, dU0C.

- Nghien ciru khoa hoc, giang day,

- Quan SI!.

Ngiroi H6 cap nen chon vq (chong), ban va ngiroi cong SI! cac dang: Bac Giai, Song Ngir; ky cac dang Bao Binh, Hai Sir va Kim Nguu,

Ve suc khoe ngiroi H6 Cap chu y cac benh c6 lien quan den co quan sinh

Ve rnau sac, nguoi H6 cap thuong hop voi cac gam mau n6ng thuoc hanh Hoa (do, hong uroi).

Ch6 6 cua ngiroi He) cap nen 6 gan noi c6 mroc (bien, song, ho, ao).

Ngay lam viec thuong c6 hieu qua cua ngiroi H6 cap la ngay thu ba cua tuan Ie.

Cac con s6 d~ dem lai may man cho ngiroi H6 cap la 3 va 5.

Mot s6 ngtroi tieu bieu cua tuoi H6 cap: Ng6 Thi Nharn (25/10/1746), Pablo Picasso (25/10), Theodore Roosevelt (26/10/1858), Marie Curie (7/11/1867), Ba Trieu - Trieu Trinh N uong (9/11/226), Giaohaclan Neru (14/11/1889).

CHuaNG 3: NHAN O~NG CON NGUCfl TRONG QUAN L Y

87

3.2.11. Nhan Ma (23/11 den 21112)

Nguoi dang tuoi Nhan Ma thirong c6 nhiing dac diem tarn sinh 1y UtI viet sau:

- Trung thtrc, co nhan each.

- V ui ve. hap dan va co siic cu6n hut, t6 chirc nguoi khac.

- C6 khi nang tim toi, suy doan.

- Th\!C te va dam nhan trach nhiern.

Hinh 3.11

- Yeu tV do, gan gui thien nhien,

- Nhieu cam hirng.

Han eh€ thuoug thay a ngtroi Nhan Ma HI.: - Hay thay d6i.

- S6ng phong tung, san sang pha d6 moi rang buoc cua t6 chuc, cua dai

thirong.

N glIai dang Nhan Mil thirong thanh cong 16"n vci cac nghe nghiep sau: - QUAn sl!.

- Van hoc, am nhac.

- Y diroc,

- Giao due.

- Ky thuat,

- Luat.

Ngub"i dang Nhan Mil nen chon vq (chong), ban va ngtroi cong sl! ia nguoi dang: Bao Blnh, Hili Su, Song Nam va Thien Xtmg, Ky cac dang: 1I6 cap, Song Ngu va Xu Nti,

Ve sue khoe, nguoi dang Nhan Mil de bi {huang tich va benh t~t a chan.

88

GIAo TRINH LY THUYET NH~N O~NG lING OI,lNG TRONG QUAN LY

Mall sac thich hop voi nguoi Nhan Mil la mall sam thuoc hanh Thuy (tim, xanh darn, den ... ).

Chb a thfch hop cho nguoi Nhan Ma la cac thanh pho dong due.

Ngay lam viec co hieu qua trong tuan ella nguoi Nhan Mil HI. ngay tlnr nam. Con so thuong dem lai may man cho nguoi Nhan Mil Hi. s6 9 11.

M~t so nguoi dang Nhan Mil lieu bieu: Nha van Mark Twain (301l1/1835), Nguyen soai Giucop (2/12/1896), Hai Thtrong Lin Ong - Le Hiru Trac (11/12/1720), Ludwig Van Beethoven (16/12/1770).

3.2.12. Nam DLtdng (22112 den 20101)

Ngiroi dang Nam Duong thuong eo nhtrng diem tam sinh ly uu viet sau:

- SOng nghiern tuc, dung muc, co trach nhiem voi cong dong.

- Suy nghi than trong truck khi hanh dong, thirc hien y do chac chan theo mot k€ hoach dinh san.

- Tinh tao nam bat cac co hoi trong hanh dong,

Hlnh 3.12

Han chc thuong c6 0 ngiroi dang Nam Duong la:

- SOng bi quan va thuong gia tnroc tuoi, kh6 tfnh, thu dai.

- Doc doan, Ich ky.

- Quan tarn qua nhieu ve mat hinh thtrc.

Nghe nghiep de dua lai ket qua cao cho ngiroi Nam Duong la: - Nghien ciru khoa hoc.

IJ C6 mot vai tai lieu noi la so 4 va s6 13.

CHUONG 3: NH~N D,o?NG CON NGuCn TRONG QuAN L Y

89

- Van hoc.

- Nha 16 chuc.

- Kinh doanh nha dat,

- Kinh doanh chirng khoan,

Nguoi dang Nam Duong nen chon vq (chong), ban, ngiroi cong sir lam viec Hi cac nguoi thuoc dang: Kim Nguu, Song Ngu, Xu Nu; Ky cac dang BiIO Binh, H6 Cap, Song Nam va Thien Xtrng.

V~ sue khoe, ngiroi dang Narn Duong can hru y cac benh vc duong ruot va xuong.

Mati sac sir dung hop cho ngiroi Nam Duong la mau xam (den, xanh darn, tim, ... ).

Cho a t6t nhal cho nguoi Nam Duong la nhtrng nci yen tinh.

Ngay lam viec c6 hieu qua trong twin cua nguoi Nam Dirong thuong la ngay th(r 7.

Cac con s6 de dern lai van may cho ngiroi Nam Duong la cac s6 3 va 7.

MQt s6 nguoi dang Nam Duong lieu bicu: Nha vat Iy Isaac Newton (25/12/1642), Louis Pasteur (27/12/1822), Phung Hung (31/12/736), Thi hao N guyen Du (03/0 1/176H), Richard Nixon (09/0 1/1913).

Nhan dang thea phuong phap chiem tinh hoc can diroc Sll dung eho vice nhan dang cac he th6ng dong ngiroi (qu6c gia, doanh nghiep) voi nhctng cong nghe kha phirc tap, Day dang la mot xu the' phat trien a nhieu mroc ehau Au, My va nhieu mrcc khac tren the' gioi.

Vien sl Lien Xo (eli) I. R. Qrigulevich nam 1984 cho biet, qua ket qua tham do nghien ciru xii hoi a My co tai 25% dan s6 My lin vao chiem tinh hoc: 38% ngiroi My tir 18-24 tuoi, 16°/(1 tir 30-49 tuoi va 21 % nguoi My trcn 50 tuoi dcu cho chiem tinh hoc la mot rnon khoa hoc".

14 NXB Van noa Thong tin - Doi ngiroi duoi con mat cac nha chiem tinh h9C, Hit N¢i 2000. trang 47.

90

GlAo TRiNH L Y TH UY€r NH~N DANG UNG DI,ING TRONG QUAN L Y

DJ co nhieu cuoc hoi thao quoc t€ ve chiem tinh hoc nhiing narn gAn day:

Nam 1979 tai Cattolica (Y), nam 1983 a Paris (Phap) ...

S6 an pham v~ chiem tinh hoc diroc phat hanh va che ban rat 100 trong 20 nam qua.

Hau het cac chinh phu phuong TAy va My deu slI dung cac nha chiern tinh hoc trong viec dieu hanh dat mrcc va d. nhan, Rat nhieu trung tam, vien nghien ciru, cac t~p doan, cac cong ty chuyen nganh chiem tinh hoc dJ ra doi va phat trien voi so hrong doanh thu khong nho rnoi nam, d My co tren 20 tap chi chuyen nganh ve chiem tinh h9C, hang Time Pattern Institute moi nam ban ra tren 250.000 la s6 chiern tinh cho khach: hang Zodiac Tronics thue hAo mot trang cua to BUll dien New York d~ dang quang cao dich V1,l chiern tinh qua dien thoai; Nha chiern tinh J. Dessuart rnoi Ian xern mot Ia s6 chiern tinh hoc t6i thi~u phai tra 30 USDt'i. o Dai Loan, Han Qu6c, Phap, ... deu c6 cac cong ty co uy tin nghien cuu voi cac phan mem vi tinh chuyen dung cho chiem tinh hoc duoc xii hoi chap nhan,

Chiem tinh hoc b mire do nghien ciru pho dung kha tien loi, ngiroi nhan dang kh6ng can t6n nhieu cong sue hoc hoi la da co tM sir dung: nhung do s6 dang chia ra qua ft (12 dang voi hang ty con nguoi tren Trai Dat nay tht dQ khai quat qua 16'n, qua dai khai nen dQ chinh xac cua viec du bao cho moi nguoi rat thap): cho nen no chi nen xem la mot trong cac phirong phap nhan dang tong quan, rna nguoi nghien CUu nen sir dung ket hop cung voi cac phtrong phap khac, d~ rut ra diem hoi tu chung nhat cho moi nguoi,

Chiem tinh hQC a mire do nghien ciru cao han doi hoi mot kha nang linh cam rieng cua moi nguoi va kha plnrc tap voi cac trang thiet bi ky thuat dar tien, nen khong M diroc pho bien (Xem cu6n "Kharn pha nhfrng dieu bi an" ella NXB

I~ 0 Y xap xi 25 USD - "Obi nguoi diroi con mat cac nha chiem tinh" (SDD - tf.53, If.55).

CHUONG 3: NH~N D~NG CON NGlIOI TRONG QuAN L Y

91

Van h6a ThOng tin, Ha N¢i 2002).

Chiem tinh hoc diroc siI dung kha ph6 bien trong cac nganh an ninh va quan 19 d~ xir ly can nguoi mot each e6 hieu qua nhat (pha an, bo tri can bo ... ).

_ ... .:.. <1'.... J

3.3. NH~N D~NG CON NGUOI BANG PHUONG PHAP THUA.T SO

DAy la plurong phap nhan dang mang tinh thong ke kinh nghiern e6 a nhieu mroc tren the gioi. Thong so nhan dang ella phirong phap nay Ii\. thai di~m sinh ra ella can ngiroi thea dirong lich, So dang dua ra cua phuong pbap thuat so g6m 9 dang va SI! ket hop nghien cuu cac dang voi nhau.

3.3.1. PHlIONG PHAp THEO TRlIONG PHAI PITAGO (PHYTHAGORAS 569·450 TeN HY L~P)

Thea Pitago, can so la co sa ella moi su viec va SI! vat, moi s6 dac tnrng cho mot tin hieu nhan dang v~ d6i tuong phai nghien cuu, Doi voi can nguoi can s6 thai diem sinh c6 mot y nghia to IOn, phan anh dac diem tam sinh 19 va s6 phan ella moi ngtroi,

D~ tfnh s6 thai dh~m sinh (s6 sinh) ella moi nguoi, can e(r vao ngay thang nam sinh duong Iich, ngiroi ta cong cac s6 lai thea timg nhorn ngay sinh. thang sinh, nam sinh; sau d6 cong ket qua chung lai vdi tong s6 T e6 gia tri 1::::; T:::; 9 tuong (rug vci 9 dang ngiroi,

- Vi du 1: Nguoi sinh ngay 13/6/1890

Nh6m ngay sinh:

Nh6m thang sinh:

Nh6m nam sinh:

1+3=4 6=6

Cong ca. ba lai:

1+8+9+0=18 4+6+18=28

vi 28 16'0 han 9 nen \fly: 2+8=10

92

GlAo TRiNH L Y TH UY€T N H';N D~NG UNG DV NG TRONG aUAN L Y

10> 9 nen tinh tiep: 1 + 0 = 1 (56 sinh Iii I) - Vi du 2: Nguoi sinh ngay 25/12/1945

Nhom ngay sinh: 2 + 5 = 7

Nhom thang: 1 + 2 = 3

Nhom narn: 1 + 9 + 4 + 5 = 19

Cong d. ba nh6m: 7 + 3 + 19 = 29

Tinh tiep:

Tinh tiep:

2+9=11

1 + 1 = 2 (s6 sinh in. 2)

3.3.1.1. D~c di~m cua con ngui1i theo so sinh (dau hi~u d'ilng) S6' sinh 1

- Uu di~m: Thuong In. nguoi nrcng dai thong minh, tinh each manh me, tv tin, thich nghi t6t vci moi tnrong, e6 kha nang t6 chirc va tap h9P moi nguoi. Thuong yeu can cai, cal trong gia dinh ho mac.

- Nlnroc diem: Hay kieu ngao, doc dean. co chap; de ca nhan chu ngnia, ich kY. 19i rninh nai nguoi.

- Nghe nghiep thich nop: Kier; true, van hoa, t6 chuc, cac hoat dong c6 nnh canh tranh Ion.

- Gam mau thich hop voi nguoi e6 s6 sinh 1 ia vang.

- Ket h9'P voi nguoi khac:

* 1- 1: Tang them sue manh, nhung M do ky, ve tlnh cam khac gioi sO' 1 voi

so 1 M gay g6 Ian nhau vi kh6ng ai chiu thua ai.

* 1 - 2: Rat tat. VI ho bo sung eho nhau va hoa h9'P voi nhau. * 1 - 3: SI! ket hQP it hieu qua, de d6 va.

* 1 - 4: Rat t61. c6 hi~u qua Ion.

* 1 - 5: Rat xau, bat 10i.

* 1 - 6: Btnh thuong, chi c6 hi¢u qua khi 1 chiu nhun nlnrong va 6 kh6ng

nr ti.

CHUONG 3: NH~N D~NG CON NG1101 TRONG QuAN l Y

93

* 1 - 7: Co the tot, neu khong nghi ky nhau, neu knong chi eo ket qua trung binh,

* 1 - 8: Ket hap tot, e6 Jt;ri. eho ca hai nguoi.

* 1 - 9: Rat tot, h6 tro Ian nhau de c6 thanh cong Ion. So'sinh 2

- U u diem: Thuong Hi. nguoi linh hoat, kheo leo, thich giao du, ngoai giao gioi, de dong earn va thanh th~t voi nguoi khac, vui ve, df dam, san long vi nguoi khac, Rat coi trong cuoc song gia dmh.

- Han che: Thuong 111. rut re, tu ti nen kh6 phat huy het kha nang cua ban

than.

- Nghe nghiep thich hop: Nganh y, cac cong viec phiic IQi vi cong d6ng, cac

cong viec khong phai canh tranh, gianh gi~t.

- Gam mall thich hQP voi ngiroi eo so sinh 2 la mau xanh da ubi.

- Ket hop voi ngiroi khac:

* 2-1: Rat tot (da xet d tren: 1-2).

* 2-2: Cung gioi thi xau, kh6 ket hQV; khac gioi thi tot, vi de dong cam. * 2-3: Tal, nhung 3 thuong niSi troi va chu dong han.

* 2-4: Rat tot.

* 2-5: Khong tot (vi 2 hay nghi ngc, con 5 thi tinh khi that thuong). * 2-6: Cling nghe thi tot, khac nghe thi xau: khac gioi thl tot.

* 2-7: Cimg gioi trong cung nghe eo lien quan den chuyen kiem tien thi xau, eon lien quan den nghe cong due va rnoi tnrong thl tot. Khac gioi thl tot.

* 2-8: Quan M cung gioi thi tot (eo th6 hie dau con nghi ngai canh giac nhau), KMe gioi {hi kha t6t.

* 2-9: Rat tot.

Sos;nh 3

- U u diem: Thuong luon lac quan yeu doi, quan tam toi nguoi khac, co dau DC hai huoc, c6 kha nang thieh nghi voi cac hoan cann kh6 khan. Thfch quan Him

94

GIAo TRiNH L Y THUvfi NH~N D~NG lING DI)NG TRONG QUAN L Y

d€n gia dlnh (trang tri, bay bien),

- Nhtroc diem: Thuong khong than trong trong giao du nen de bi lira va mang hoa, de bi ban be ru re dan dum.

- Nghe nghiep thfch hop: Nhfrng nghe phai lam viec mang tinh tap th~ dong

nguoi vi ho thirong bi nguaj khac 16i keo,

- Gam rnau thich hop: do nrc.

- Quan he voi nguoi khac:

* 3-1: It hieu qua, de db va (da xet a: 1-3)

* 3-2: T6t, nhung 3 thtrong n6i troi va chu dong han 2.

* 3-3: Neu cung gioi cung lam viec thi thirong rat xau, neu chi la ban giao du thi t6t. Neu khac gioi tht chi t6t trong mot thai gian ngan.

* 3-4: Neu cung gioi thuong de lam viec chung co hieu qua thi can doi hoi phai c6 nhieu thai gian de hi~u nhau, vi ho rat khac biet nhau. Neu khac gioi thirong khOng t6t (vi 3 tlnrong chu dong nhung lai chong chan, 4 thi bi dong va hay ghen).

* 3-5: Thuong it hieu qua.

* 3-6: Cung gioi thi chi cung tam viec co hieu qua luc dau. ve sau khong t6t.

KMc gioi thirong khong hay vi 6 de thu dong lang nhang rna 3 thi chii dong va hay bin doh nguoi khac.

* 3-7: T6t.

* 3-8: Cung gioi thirong thi t6t dep, khac gioi khong hay.

* 3-9: Cung gioi chi la ban t6t, kho la cong sl! t6t; khac giOi t6t.

Sosinh 4

- U u diem: Thuong la ngiroi thirc te, c6 hoai bao va tharn vong 16'0, co suc lam viec can cu ben hi, trung thanh voi ban be va ngiroi than, Rat coi trong nha cira: gia dinh, Coi trong truyen thong.

- Han che: Thuong hay dinh kien, bao thu, nho IAu, thu dai,

CHUONG 3: NH~N D~NG CON NGU'CJ! TRONG QUAN L Y

95

- Nghe nghiep co hieu qua: Kinh doanh, chi huy 16 chirc.

- Gam mAll thich hop: do.

- Quan b¢ voi nguoi khac:

* 4-1: Dii. xet a 1-4 * 4-2: Dii. xet 62-4 * 4-3: Da xet 6 3-4 * 4-4: Rat t6t

* 4-5: Cung gi6i phai co thai gian d~ hieu nhau va ton trong cac khac biet cua nhau. Khac gioi chi c6 hieu qua neu tin va ton trong nhau (nguoi s6 sinh 5 khong coi trong ti~n bac khac hAn v6i nginri s6 sinh 4).

* 4-6: T6t

* 4-7: Duoc, 4 Ian at 7 * 4-8: T6t

* 4-9: KhOng t6t

Sosinh 5

- U u diem: Thirong la nguoi M thich nghi va VI the ho de chuyen dOi plurong huang hoat dong (tit linh Vl!C nay sang Iinh Vl!C khac), C6 thien chi va de hoa dong voi ngiroi khac, Quan tarn t6i gia dlnh (nhimg it danh du thai gian can thiet),

- Nhtroc diem: Thuong kern sau sac (do qua da nang va luon thay d6i), eli tin nen c6 th€ hi li:ta. Hay b110i keo bai ban be va xii hoi.

- Nghe nghiep co hieu qua: it coi trong nghe nghiep, ho chi coi do la phuong tien d~ kiern s6ng; chi thich hop v{Ji nghe nghiep mang tfnh ca nhan tl! chiu trach nhiem,

- Gam mau thich hop: vang da cam.

- Ket hop v<'1i nguai khac:

* 5-1: Dii xet Cr 1-5.

* 5-2: Dil xet 02-5.

GlAo TRiNH LY THUYET NH~N O~NG lrNG DI,lNG TRONG QUAN LY

96

* 5-3: Da xet (] 3-5.

* 5-4: Da xct (] 4-5.

* 5-5: Cung gioi kh6ng th~ hop tac, khac gioi co th~ sting hanh phuc VI ca hai ben deu lang man, thich mao hiern.

* 5-6: Cung gioi rat khac tinh nen chi c6 the c6 hieu qua neu biet kg va chap nhan nhau. Khac gioi binh thirong.

* 5-7: Noi chung rat kh6 khan; nhirng neu hieu va ton trong nhau thi kef qua lai t6t va lau ben.

* 5-8: Cung gioi ilk dau t6t sau xau, Khac gioi noi chung khong t6t.

* 5-9: Kha t6t.

Sosinh 6

- U u diem: Thirong Iii ngiroi may man, c6 sire thu hut t6 chirc nguoi khac, co the giup do nguoi khac giai quyet cac kh6 khan tro ngai, bier lang nghe nguoi khac, Quan tarn nhieu den gia dinh.

- Han che: Co th~ s6ng cam chiu, khong tu giai quyet diroc cac kh6 khan cua ban than, khong thfch canh tranh.

- Nghe nghiep c6 hieu qua: NgO<:Li giao, nghe thuat, t6 chirc lanh d<:L0 con ngiroi,

- Ket hop voi ngiroi khac:

* 6-1: Da xet (] 1-6.

* 6-2: DB. XCI 62-6.

* 6-3: Dn xet (] 3-6.

* 6-4: Da xet 6 4-6.

* 6-5: Da xet (] 5-6.

* 6-6: Cling gioi neu gap moi tnrong thuan loi thl rat tot, tnii lai khong c6 hieu qua. Khac gioi t6t.

CHUONG 3: NHAN DANG CON NGU'Ol TRONG QUAN L Y

97

* 6-7: Kh6ng tot. * 6-8: Rilt tot.

* 6-9: Tot, ben virng. Sosinh 7

- U u diem: Tlurong la ngiroi thong minh, sang suor, doc lap, nhay cam, d~ thich nghi voi cuoc song. Co trach nhiem vci gia dinh bo my, vq chong, con cai, ngiroi than; song chan thirc: khong quan tam nhieu den cua cai, chirc vu xii hoi,

- Nhuoc diem: Thuong thieu tl,l' tin, song fin mlnh, tlnh cam lang man, rna mong, khong wang.

- Nghe nghiep: Tot nhat la cac cong viec tir thien, phuc vu loi ich cong

d6ng, it canh tranh.

- Gam mall thich hop: mau ghi xam,

- Ket hop voi nguoi khac:

* 7 -1: Dll xet a 1- 7. * 7-2: Da xet a 2-7.

* 7-3: Da xet a 3-7.

* 7-4: Da xet a 4-7.

* 7-5: Dll xet a 5-7.

* 7-6: Dil xet a 6-7.

* 7-7: Ket hop cung gioi diroc nhirng khong co hieu qua 16n; khac gioi t6t. * 7-8: Co hieu qua nhung phai biet tfnh nhau va cham chiroc cho nhau.

* 7-9: Rat t6t.

Sosinh 8

- U u diem: Thirong tl.! tin, fat th1.JC te, song trung thuc, co chfr tin, biet Bing nghe nguoi khac, Gan b6 voi gia dlnh, quan tarn toi con cai.Iam vice co hieu qua,

98

GIAo TRiNH L Y THUya;'T NHAN D~NG lING DI,lNG TRONG QUAN L Y

biet t6 chirc.

- Han che: Thuong hay qua khich, ngai boc 19 tinh cam, hay lam cac chuyen vat vanh trong gia dinh.

- Nghe nghiep c6 hieu qua: Kinh doanh tai chfnh, thi tnrong chirng khoan, chu doanh nghiep nho,

- Gam rnau thich hop: mau sang (do diu, tia, xanh ta cay).

- Quan he voi nguoi khac:

* 8-1: Dil xet 01-8.

* 8-2: Da xet 02-8.

* 8-3: Da xet a 3-8.

* 8-4: Da xet a 4-8.

* 8-5: Dil xet a 5-8.

* 8-6: Da xet 06-8.

* 8-7: Da xet 07-8.

* 8-8: Cung gioi c6 th~ thanh cong 16'0 nhung hai ben phai hieu ky nhau, Khac gioi kha tot.

* 8-9: Cung gioi quan he kh6 khan nhung neu virot qua diroc se c6 hieu qua tot. Khac giai tot.

Sosinh 9

- V u diem: Thirong la ngiroi d9C lap, ur chii, kien dinh, luon s6ng lac quan yeu doi, luon quan tam toi cong viec xii hoi, c6 chu y toi gia dinh nhung khong _ man nong him.

- Han che: Thuong HI. nguoi kieu ngao, bao thu, cho minh la trung tam vii tru, hay do ky ghen ghet, tham chi ca voi SI! thanh dat cua con cai,

- Nghe nghiep c6 hieu qua: Kinh doanh tai chfnh, y te, an ninh, bao chi, quan d(.li ....

- Gam mau thuong su dung: nau.

CHUaNG 3: NH~N DANG CON NGU(:II TRONG QUA.N L Y

99

- Quan h¢ voi nguai khac:

* 9-1: Dol xet a 1-9.

* 9-2: Dol xet i.J 2-9.

* 9-3: Da xet a 3-9.

* 9-4: Va xet 04-9.

* 9-5: Dil xet a 5-9.

* 9-6: Dii xet 06-9.

* 9-7: Da xet a 7-9.

* 9-8: Dil. xet a 8-9.

* 9-9: Kha tot.

Ngiroi phuong Tay con chuyen doi thu til cac chir cai fa rna so:

1 Ia a, 2 la b, 3 iii. c, 4 la d, 5 la e, 6 la f, 7 13 g. 8 Iii h, 9 Ii! i: quay lai vong hai: 1 Ii! j, 2 iii. k, 3 13 I ... cuoi cung iJ yang 3 co chu cai z dng voi so 8.

V6'i each quy uoc nhu tren, mroc My c6 ten American chuyen sang rna so la 1-4-5-9-9-3-1 cong lai Ii! 32, 3 + 2 = 5; Quoc khanh dau tien cua My til 4/7/1776 cong lai Ia 5; ngay 11/9/2001 My bi khimg bo 0 hai toa thap cong lai til 5; tu d6 nguoi ta ket luan con so 5 tlurong dem lai chuyen dac biet cho mroc My.

3.3.2. TRUONG PHAI CLJU TINH KY

Truong phai elm tinh ky Slr dung phucmg phap nhan dang mang tfnh thong ke thirc nghiern, diroc thiet I~p dua tren hoc thuyet Dich hoc. Thong So nhan dang la ngay, [hang, narn sinh dirong lich nhung nam da ducc chinh theo am lich, thong So chia dang dtroc bien d6i tu thong so nhan dang cho boi hai so: so sinh (so vc th~ chat dua theo nam sinh) va so tnanh (so v~ tlnh cam theo ngay (bang sinh). Tir d6 tao ra 9 dang nguoi nrong irng voi co so su dung iil. 9 so nguyen duong (1-9), go i la ciru (9) tinh ky,

100

GIAo TRiNH L Y THUVtr NH~N D~NG lING DI,ING TRONG QUAN L Y

3.3.2.1. Tim cac so ciru tinh

a. Stfs;nh

Dua vao so nam sinh duong Itch (voi dieu kien cilng dft chuyen qua nam Am lich moi); bang each cong cac s6 d6 lai, neu Ian han 10 thl lai cong tiep Ian nira, r6i iffy s6 II tru ket qua thu duoc.

Vf du !: Nguoi sinh vao ngay 7/1/2004, xem d6i lich Am duong van thuoc nam Giap Than, nen khi tinh ph iii sua thanh 7/1/2003.

Tfnh s6 sinh: Tir 2003 dem cac s6 cong lai c6:

2+0+0+3=5

Lay II tnr ket qua:

11 - 5 = 6: 56 sinh lit 6

Vi du 2: Nguoi sinh ngay 15/6/,1972. Tfnh so sinh: 1972-> 1 +9+7+2= 19

19 > 11 nen tfnh tiep, lay 1 + 9 = 10

56 sinh: 11 - 10 = 1.

Vi du 3: Ngiroi sinh ngay 2217/1964. 1964-> 1 +9+6+4=20 20 -c- 2 + 0 = 2

11 - 2 = 9 (s6 sinh).

b. Tim d€lng

DI!a thea s6 sinh va s6 thanh (ngay, thang sinh) cho a bang thong ke tinh san (bang 3.3), chia thanh 9 dang: Thuy 1, M(lc 3, M¢c 4, Hoa 9, Th6 2, ThO 5, ThO 8, Kim 6, Kim 7 (nrong ling voi each danh s6 se xet ky a ph lin dl10i cua Phuc Hy: Khitm, Chan, Ton, Ly, Kh6n, Trung Cung, CAll, Can va Daai).

CHUONG 3: NH~N O~NG CON NGU'a, TRaNG QUA.N L Y

101

Bang 3.3

~ Tuy thuoc vao so sinh
So sinh So sinh So sinh
9 I) 1,4,7 2,5,8 3,6,9
re 4/2 den 513 Tho 8 Tho 2 Tho 5
T Ii 613 Mn 514 Kim 7 ThUy 1 Moe4
TiI 614 d~n 515 Kim 6 Hoa 9 MOe 3
TU 6/5 dt'in 516 Tho 5 Tho 8 Tho 2
Til 616 dt'in 7/7 Moe4 Kim 7 Thuy 1
TiI 817 den 7/8 Moe3 Kim 6 Hoa 9
Til 8/8 Mn 719 Tho 2 Tho 5 Tho8
TI18/9 den 8110 Thu'l1 MOe4 Kim 7
Tel' 9110 den 7/11 Hoa 9 MOe3 Kim 6
re 8/11 den 7/12 Tho 8 Tho 2 Tho 5
TI1 8112 den 5/1 Kim 7 Thuy 1 Moc4
TiI 6/1 dt'in 3/2 Kim 6 Hoa 9 Moe3 c. Thupc tinh cua d~ng

Thiiy 1

- U"u diem: Thtrong HI nguoi sang tao, giau 6c urong tuong, co kha nang

quan sat va phan tfch tot. lam viec can ell, nhan nai,

- Nnuoc diem: Thtrong khong thuc teo

- Quan h¢ voi ngiroi khac:

* Thiry 1 v6i Thuy I: Blnh thuong * Thiry 1 voi Moe 3. Moe 4: Tot

* Thiry 1 voi Kim 6, Kim 7: Tot

* Thuy I vci Hoa 9: C6 nhieu kh6 khan

* Thuy 1 voi 11162, Th6 5. Thci 8: TnJ ngai ThO' 2

- Uu diem: Quan h¢ rong dii. quan tam tm ngurri khac, c6 trach nhiem voi gia dinh, lam viec c6 ke hoach va rat than trong,

- Nhuoc diem: Thuong qua do toan va it nghi v~ ban than, c6 khi baa bien va dinh liu den viec cua ngiroi khac.