p

 Đào Ngӑc Hùng, Lê Thӏ Hӗng Phong, Lê Thӏ Liên, Lưu Thӏ Thanh HuyӅn,

NguyӉn Tư Long, Vũ Văn Xuân, NguyӉn Thӏ Thanh Phưӧng, Phҥm Minh Thúy, NguyӉn
Thӏ Quyên, Mai Xuân Thҳng, Trҫn Ngӑc Tuҩn Vũ, Hà Thӏ Thanh Hòa.


: K52A.

Ngày làm thí nghiӋm: 18/11/2010.

BÁO CÁO THÍ NGHIӊM

å

 

½ÁC ĐӎNH THӂ ZETA

I ± Mөc đích

ĐiӅu chӃ các hӋ keo:

- AgI bҵng phương pháp kӃt tӫa.

- Fe(OH)3 bҵng phương pháp thӫy phân.

Xác đӏnh thӃ điӋn đӝng hӑc hay thӃ Zeta cӫa các hӋ keo điӅu chӃ đưӧc dӵa trên
hiӋn tưӧng điӋn di.

II ± Cơ sӣ lí thuyӃt

à  Cҩu tҥo hҥt keo và thӃ điӋn đӝng hӑc

Hҥt keo có cҩu tҥo gӗm 2 phҫn chӫ yӃu:

- Nhân keo
- Lӟp điӋn kép

Nhân keo: do rҩt nhiӅu phân tӱ, nguyên tӱ, hoһc ion đơ giҧn tұp hӧp lҥi, cũng có
trưӡng hӧp do sӵ chia nhӓ cӫa các hҥt lӟn hơn. Nhân keo có thӇ có cҩu tҥo tinh thӇ hoһc
vô đӏnh hình, nhưng là phҫn vұt chҩt әn đӏnh, hҫu như không thay đәi trong các quá trình
biӃn đӝng cӫa hӋ phân tán.

Lӟp điӋn kép: gӗm 2 lӟp tích điӋn trái dҩu nhau, nhưng có cҩu tҥo phӭc tҥp và
luôn biӃn đәi dưӟi tác đӝng bên ngoài (môi trưӡng, pH, lӵc ion, to«). Lӟp điӋn kép đưӧc
hình thành chӫ yӃu do sӵ hҩp phө.

c


 

 Ví dө 1: hҥt keo AgI hình thành do phҧn ӭng:

AgNO3 + KI ¿ AgI + KNO3 (1)

NӃu giҧ sӱ lҩy AgNO3 dư thì sӁ tҥo thành hҥt keo dương có cҩu tҥo:

NӃu lҩy KI dư sӁ tҥo thành hҥt keo âm có cҩu tҥo:

© `- ¬
ª _?mAgI AnI - n-` K + a - `K +
®

Ví dө 2: nhӓ tӯng giӑt FeCl3 vào nưӟc sôi thì FeCl3 sӁ thӫy phân:

c


 

 FeCl3 + 3H2O ¼ Fe(OH)3 + 3HCl

Phҧn ӭng trên không tҥo ra Fe(OH)3 kӃt tӫa mà tҥo ra hҥt keo dương Fe(OH)3 mҫu
đӓ, có công thӭc sau:

_«­mFe OH »½ nFeO n-` Cl- a

`-
+
3
`Cl-

Khi có sӵ di chuyӇn cӫa hҥt keo trong dung dӏch (do sӵ khuӃch tán hoһc dưӟi tác
đӝng cҧu điӋn trưӡng), thì lӟp ion cũng di chuyӇn theo. Nhưng khi cách hҥt keo mӝt
khoҧn giӟi hҥn nào đó thì lӟp ion cũng không di chuyӇn cùng hҥt keo. Khoҧng cách này
gӑi là bӅ mһt trưӧt và giá trӏ thӃ đo đưӧc tҥi đó gӑi là thӃ Zeta (ȗ ± thӃ điӋn đӝng hӑc)

ThӃ Zeta là đҥi lưӧng đһc trưng cho khҧ năng bӅn vӳng cӫa hӋ keo trong hӋ. HӋ
keo bӅn vӳng thì lӵc đҭy giӳa các hҥt keo phҧi lӟn

Các yӃu tӕ ҧnh hưӣng đӃn thӃ Zeta

- ÕӃu tӕ ҧnh hưӣng trӵc tiӃp là pH

- Ҧnh hưӣng cӫa chҩt điӋn ly
- Ҧnh hưӣng bӣi nӗng đӝ
- Ҧnh hưӣng bӣi nhiӋt đӝ
- Ҧnh hưӣng cӫa bҧn chҩt môi trưӡng phân tán.
› ×hương pháp điӋn di xác đӏnh thӃ Zeta

ӵa trên phương pháp đo tӕc đӝ chuyӇn dӏch cӫa ranh giӟi giӳa son và chҩt lӓng.

Phương pháp này `ây dӵng trên mӝt sӕ giҧ thiӃt như sau:

(i) åӅ dày lӟp kép `ҩp ` kích thưӟc phân tӱ và lӟp kép có thӇ `em như mӝt tө
điӋn phҷng.
(ii) Sӵ chuyӇn đӝng cӫa chҩt lӓng là theo kiӇu chҧy dòng và tuân theo các phương
trình thӫy đӝng hӑc.
(iii) Trong các hiӋn tưӧng điӋn đӝng hӑc, lӟp chҩt lӓng kӃ cұn bӅ mһt mһt rҳn (bӅ
mһt nhân keo) bҩt đӝng, còn chҩt lӓng bên ngoài lӟp này thì chuyӇn đӝng, giӳa
2 lӟp này có thӇ áp dөng quy luұt vӅ sӵ ma sát

åiӇu thӭc toán hӑc cӫa thӃ Zeta:

Theo công thӭc Smoluchowski:

F

ȗ=    
 


c


  

 Trong đó:

ȗ là thӃ Zeta (mV)

Ș là đӝ nhӟt môi trưӡng

İ là hҵng sӕ điӋn môi


U là linh đӝ điӋn li:  


n … là tӕc đӝ chuyӇn đӝng cҧu hҥt (cm/s)

n là điӋn thӃ áp vào hӋ đo (V)
n œ là khoҧng cách giӳa hai điӋn cӵc (cm)

III ± Cách tiӃn hành thí nghiӋm

*) Hóa chҩt:

3 ung dӏch AgNO3, KI, FeCl3.

3 Nưӟc cҩt 2 lҫn.

*) Dөng cө:

3 HӋ máy đo thӃ Zeta

3 åӇ siêu âm
3 åình nón 100ml (5 cái)
3 Pipet
3 åình nưӟc cҩt
3 Cӕc

*) Các điӅu kiӋn đo đưӧc thiӃt lұp:

3 ĐiӋn thӃ mӝt chiӅu: 100V

3 Sӕ điӇm dӏch chuyӇn: 10 điӇm
3 Lһp lҥi thí nghiӋm: 3 -5 lҫn
3 Khoҧng cách mӛi lҫn thí nghiӋm: 2s

*) Chuҭn bӏ dөng cө đo:

Các dөng cө cҫn rӱa sҥch bҵng thiӃt bӏ siêu âm, và tráng lҥi bҵng nưӟc cҩt.

— à 
   


c


 

 AgNO3 + KI ¿ AgI + KNO3

Lҩy vào bình tam giác có dung tích 100ml: 50ml nưӟc cҩt + 0,5ml dung dӏch
AgNO3 0,01N. Nhӓ Tӯ tӯ 1ml dung dӏch KI 0,005N vào bình trên.

— › 
   —!"#

FeCl3 + 3H2O ¼ Fe(OH)3 + 3HCl

Đun nóng 50ml nưӟc cҩt (đӃn ~ 90oC) trong cӕc 100ml, nhӓ vào cӕc tӯng giӑt đӃn
hӃt 5ml dung dӏch FeCl3 2%. Đun thêm trên bӃp vài phút.

— — $%&'(&! )  %*+&!
,* ,-

,'& 

- A1: 50ml nưӟc cҩt + 5ml keo AgI ¿ đo thӃ Zeta

- A2: 25ml KI 0,005N + 1ml keo AgI ¿ đo thӃ Zeta
- A3: 25ml AgNO3 0,01N + 0,5ml keo AgI ¿ đo thӃ Zeta

—
$%&'(&!  —

- å: 50ml nưӟc cҩt + 5ml keo Fe(OH)3 ¿ đo thӃ Zeta

IV ± KӃt quҧ thí nghiӋm và nhұn xét

Qua quá trình tiӃn hành thí nhiӋm và sau khi đã `ӱ lí, chúng em thӕng nhҩt kӃt quҧ
thí nghiӋm đưӧc thӇ hiӋn qua bҧng như sau:

Nӗng đӝ Linh Zeta

ThӃ Zeta
STT Mүu đo mүu đo Đӝ dүn đӝ điӋn NhiӋt đӝ trung
mV
(mol/l) di bình
1 AgI-A1 8,826`10-5 0,017 -2,308 26,2 -40 -28,96

2 AgI-A2 3,7`10-6 0,653 -2,07 26,16 -45 -26,00

3 AgI-A3d 1,2`10-13 1,223 -0,632 26,72 -17 tӟi 0 -7,89

4 Fe(OH)3 0,011 7,392 0,9 27,26 -30 tӟi 60 11,08

Nhұn `ét:

Nhìn vào biӇu đӗ phân bӕ thӃ zeta cӫa các hҥt trong hӋ ta thҩy :

c


 

 - Mүu AgI ± A1 : thӃ zeta cӫa hҥt keo ít bӏ phân tán. Hҥt có thӃ |ȗ | > 25mV nên
hӋ tӗn tҥi bӅn.
- Mүu AgI ± A2 : thӃ zeta cӫa hҥt keo khá phân tán chӫ yӃu thuӝc tӯ -55mV đӃn
5mV

Trưӡng hӧp này hӋ vүn tӗn tҥi bӅn vì phҫn lӟn các hҥt keo có |ȗ | > 25.

- Mүu AgI ± A3d : thӃ zeta cӫa hҥt keo ít bӏ phân tán, phҫn lӟn thӝc khoҧng -
17mV đӃn 5 mV.

Trưӡng hӧp này hӋ có `u hưӟng keo tө vì có |ȗ | < 25.mV

- Mүu Fe(OH)3 : thӃ zeta cӫa hҥt keo trong trưӡng hӧp này phân tán tương đӕi
rӝng trong khoҧng -70mV đӃn 100 mV.

Trưӡng hӧp này hӋ keo vүn tӗn tҥi tuy nhiên dӉ bӏ keo tө bӣi có khá nhiӅu hҥt
keo có |ȗ | < 25.mV

*) Vӟi hҥt keo AgI: trong cҧ 3 môi trưӡng thì kӃt quҧ đo thӃ zeta đӅu cho kӃt quҧ
hҥt keo là hҥt keo âm.

- NӃu chú ý rҵng khi chӃ tҥo sol AgI ta lҩy các dung dӏch AgNO3 và KI sao cho
sӕ mol cӫa 2 chҩt bҵng nhau mà kӃt quҧ trong môi trưӡng nưӟc là môi trưӡng
trung tính hҥt keo là hҥt keo âm. Chӭng tӓ hҥt keo đưӧc chӃ tҥo đã hҩp thө mӝt
phҫn các ion I- làm cho hҥt keo mang điӋn tích âm.
- Trong môi trưӡng KI, lúc này theo lí thuyӃt thì môi trưӡng dư KI do đó hҥt keo
sӁ hҩp thө các ion I- và do đó hҥt keo sӁ mang điӋn tích âm. Và thӵc tӃ cho
thҩy hҥt keo trong trưӡng hӧp này là hҥt keo âm

Chú ý cách pha loãng:

ung dӏch A3: 25ml AgNO3 0,01N + 0,5ml keo AgI.

Sau đó lҩy 5ml cӫa dung dӏch này pha vӟi 35 ml dung dӏch AgNO3

Lҩy ra 1 ml dung dӏch này đem pha loãng vӟi 39 ml dung dӏch AgNO3 đưӧc dung
dӏch C. Lҩy 1ml dung dӏch C pha loãng vӟi 39 ml dung dӏch AgNO3, lҩy 1ml dung dӏch
 pha loãng vӟi 39 ml dung dӏch AgNO3. Đưӧc dung dӏch A3 đӇ đo.

c


 

 ×HӨ LӨC

c


 

c