I.

Khái niӋm
II. Thӵc trҥng
III. BiӋn pháp
IV. Xu hưӟng hiӋn nay cӫa brain drain.
Khái niӋm
y Chҧy máu chҩt xám là gì?
y À hҧy máu chҩt xámÀ còn là cөm tӯ chӍ viӋc Àchҩt
xám À ( tӭc là trí thông minh, trí tuê tài năng cӫa con
ngưӡi) bӏ chҧy đi,dҥt đi.
u nói hàm ý chӍ nhӳng
ngưӡi giӓi, có tài năng cӫa mӝt quӕc gia không ӣ lҥi
đӇ phөc vө tә quӕc mình mà sang nhӳng quӕc gia
khác làm viӋc và phөc vө cho nưӟc đó, hay nhӳng
sinh viên du hӑc sang nhӳng nưӟc tiên tiӃn, hiӋn đҥi
hơn đӇ hӑc hӓi và giao lưu và sau đó không quay trӣ
lҥi đӇ mang nhӳng gì mình hӑc đưӧc đҥt đưӧc vӅ cӕng
hiӃn cho nưӟc nhà.
Khái niӋm
y ñhӳng đӏnh nghĩa khác
y hҧy máy chҩt xám là hiӋn tưӧng di chuyӇn cӫa nhӳng cá
nh
n có tay nghӅ cao và tài năng đӃn mӝt quӕc gia khác do
m
u thuүn, thiӃu cơ hӝi phát triӇn tài năng, nhӳng rӫi ro vӅ
sӭc khӓe mà hӑ có thӇ gһp phҧi hay vì nhiӅu lí do khác.
y hҧy máu chҩt xám là viӋc sӱ dөng chҩt xám không đúng
mөc đích, không đúng vӟi nhӳng gì ngưӡi sӣ hӳu chҩt xám
đó mong muӕn và không đúng vӟi chuyên ngành, lĩnh vӵc,
kiӃn thӭc mà ngưӡi sӣ hӳu chҩt xám muӕn đóng góp... và
đӇ lãng phí chҩt xám cӫa ngưӡi sӣ hӳu nó.
 hҧy máu chҩt xám có bao nhiêu loҥi?
y hҧy máu chҩt xám ӣ phҥm vi nhӓ: Nh
n viên giӓi đã
đưӧc đào tҥo ӣ mӝt công ty này quyӃt đӏnh chuyӇn sang
mӝt doanh nghiӋp khác do có mӭc lương cao, nhiӅu chӃ
đӝ ưu đãi hơn.
y hҧy máu chҩt xám trong cơ quan nhà nưӟc do cơ chӃ
không phù hӧp vӟi ngưӡi lao đӝng.
y hҧy máu chҩt xám tӯ quӕc gia này qua quӕc gia khác,
đһc biӋt là các du hӑc sinh, hӑ thưӡng có mong muӕn ӣ lҥi
quӕc gia mà hӑ đã hӑc tұp hơn là quay vӅ quê nhà do điӅu
kiӋn sӕng và làm viӋc bên nưӟc đó cao hơn.
Tҥi sao nên quan ngҥi?
y ó hai ý kiӃn thưӡng đưӧc nêu ra đӇ giҧi thích cho sӵ
³không nên có´ cӫa chҧy máu chҩt xám.
y Ý kiӃn thӭ nhҩt thì cho rҵng chҩt xám chҧy ra nưӟc ngoài là
mӝt mҩt mát cho nhӳng nưӟc nghèo, đã tӕn nhiӅu nguӗn lӵc
quӕc gia trong hàng chөc năm đào tҥo chҩt xám ҩy, đӇ rӗi lҥi
bӏ các nưӟc giàu cuӛm mҩt.
y Ý kiӃn thӭ hai thì cho rҵng sӵ đóng góp trӵc tiӃp hoһc gián
tiӃp cӫa ngưӡi trí thӭc chuyên viên tҥi quê huơng hӑ là rҩt
cao và cҫn thiӃt hơn ӣ các nưӟc đã phát triӇn, sӵ vҳng mһt
cӫa hӑ là mӝt thiӋt thòi lӟn cho nhӳng nưӟc vӕn dĩ đã lҥc
hұu, nghèo nàn.
Nguyên nh
n vì sao xҧy ra sӵ
dӏch chuyӇn chҩt xám?
y Vì sao sӵ dӏch chuyӇn chҩt xám ӣ nhӳng nưӟc phát triӇn
thҩp hơn nhӳng nưӟc đang phát triӇn?
Nguyên nh
n vì sao xҧy ra sӵ
dӏch chuyӇn chҩt xám?
y ó rҩt nhiӅu lý do đӇ nhӳng ngưӡi có chҩt xám dӏch chuyӇn.
VD như: điӅu kiӋn sӕng tӕt hơn, mong muӕn đưӧc sӕng trong
mӝt nӅn giáo dөc hiӋn đҥi«
Nhưng nguyên nh
n hҫu như xoay quan mӝt sӕ vҩn đӅ chính sau:
ß ơ chӃ, chính sách đãi ngӝ không tӕt.
ß Môi trưӡng làm viӋc khó khăn, thiӃu thӕn, không th
m thiӋn
và chưa tương xӭng vӟi khҧ năng cӫa mình.
ß TriӇn vӑng nghӅ nghiӋp không rõ ràng.
Thӵc trҥng cӫa vҩn đӅ này như
thӃ nào?
y Không phҧi chӍ duy nhҩt ӣ ViӋt Nam mӟi có tình trҥng
chҧy máu chҩt xám. ác nghiên cӭu cӫa các giáo sư kinh
tӃ chӍ ra rҵng, tҩt cҧ các quӕc gia đӅu là nҥn nh
n cӫa nҥn
chҧy máu chҩt xám. Nó như mӝt lӁ đương nhiên trong nӅn
kinh tӃ ngày càng phát triӇn và hoà vào chung trong nӅn
kinh tӃ thӃ giӟi.
y ĐiӅu này là hoàn toàn bình thưӡng, vì mӑi ngưӡi luôn có
xu hưӟng hưӟng tӟi mӝt cuӝc sӕng tӕt hơn, công viӋc әn
đӏnh hơn, sӕng trong nӅn y tӃ, giáo dөc« hiӋn đҥi và tӕt
hơn.
ThӃ còn ӣ ViӋt Nam thì sao?
y ng không phҧi là mӝt ngoҥi lӋ. Ӣ ViӋt nam, hàng năm
các du hӑc sinh sau khi đã hoàn thành nhiӋm vө hӑc tұp ӣ
ngoài nưӟc thưӡng trӣ vӅ rҩt ít. Hӑ có khuynh hưӟng ӣ lҥi
chính nơi hӑ hӑc tұp hoһc di cư đӃn mӝt đҩt nưӟc khác tӕt
hơn đӇ an cư, lұp nghiӋp. Sӕ ít quay trӣ vӅ không phҧi là
vì hӑ không muӕn ӣ lҥi mà vì mӝt sӕ lý do bҳt buӝc. Như
viӋc bì giҵng buӝc là phҧi vӅ nưӟc làm viӋc ít nhҩt 3 năm
sau khi hoàn thành chương trình hӑc bәng do chính phӫ
cҩp đӇ đi đào tҥo tҥi nưӟc ngoài. Nhưng sau 3 năm đó thì
gҫn như chҷng còn mӝt bóng dáng ngưӡi tài nào muӕn ӣ
lҥi làm viӋc cҧ.
Vұy vҩn nҥn này ҧnh hưӣng như
thӃ nào đӕi vӟi mӛi quӕc gia?
y ó rҩt nhiӅu ý kiӃn xoay quanh vҩn đӅ này. Nhưng có 2
luӗng ý kiӃn chính sau:
y Luӗng ý kiӃn quan ngҥi: Luӗng ý kiӃn này chӍ ra nhӳng mһt yӃu cӫa vҩn
đӅ chҧy máu chҩt xám như khoa hӑc kӻ thuұt không thӇ phát triӇn nhanh
đưӧc do thiӃu ngưӡi hưӟng dүn, nghiên cӭu phát triӇn, nӅn giáo dөc
không đưӧc phát triӇn tӕt vì thiӃu ngưӡi tài giҧng dҥy...
y Luӗng ý kiӃn thӭ hai hiӋn đҥi hơn vì nó dӵa trên xu thӃ lӧi ích c
n bҵng.
Giӕng như mӝt nӅn kinh tӃ thӏ trưӡng, nơi nào có cҫu ҳt sӁ có cung. Khi
nhӳng nưӟc phát triӇn ngày càng muӕn mình phát triӇn hơn, hӑ luôn tҥo
điӅu kiӋn tӕt nhҩt đӇ thu hút ngưӡi tài vӅ làm viӋc cho mình. hính vì
vұy mà hӑ có nhӳng chính sách tӕt, đáp ӭng đưӧc nhu cҫu cӫa ngưӡi sӣ
hӳu chҩt xám mà hӑ cҫn...
Luӗng ý kiӃn quan ngҥi
y Như đã nói ӣ phҫn đҫu luӗng ý kiӃn này cho rҵng chҩt
xám chҧy ra nưӟc ngoài là mӝt mҩt mát lӟn cho nưӟc
nghèo, đã tӕn nhiӅu nguӗn lӵc quӕc gia trong hàng chөc
năm đào tҥo chҩt xám ҩy, đӇ rӗi lҥi bӏ các nưӟc giàu lҩy
mҩt. Sӵ vҳng mһt cӫa hӑ là mӝt thiӋt thòi lӟn cho nhӳng
nưӟc vӕn dĩ đã lҥc hұu và nghèo nàn.
Tҥi sao không nên quan ngҥi?
y Vӟi luӗng ý kiӃn này thì sӵ di cư chҩt xám chӍ là hұu quҧ cӫa
quy luұt kinh tӃ, không có gì đáng quan ngҥi, cҫn ngăn trӣ.
y NӃu nhìn tӯ quan điӇm ngưӡi sӣ hӳu chҩt xám thì sӵ di cư tӯ
mӝt quӕc gia kém phát triӇn, thұm chí có thӇ đang trong bom
đҥn chiӃn tranh, đӃn mӝt quӕc gia tiӅn tiӃn, an bình, có mӭc
sӕng cao, rõ ràng là tăng phúc lӧi cho bҧn th
n và gia đình hӑ,
và qua kiӅu hӕi, đóng góp cho quӕc gia gӕc.
y Nhìn tӯ quan điӇm cá nh
n, mӛi ngưӡi đӅu cư xӱ hӧp lý khi
phҧn ӭng theo nhӳng tín hiӋu thӏ trưӡng: dӡi đӃn nơi nào, làm
công viӋc gì, cng là đӇ tӕi đa hóa thu nhұp vұt chҩt và tinh
thҫn cӫa ngưӡi ҩy.
Giҧi pháp đһt ra ӣ đ
y là gì?
y Tҥo điӅu kiӋn thuұn lӧi đӇ khuyӃn khích các luӗng chҩt xám
đӃn vӟi mình qua cơ chӃ, chính sách và nhӳng ưu đãi đһc biêt...
y Tҥo mӝt môi trưӡng làm viӋc tӕt, đҫy đӫ thiӃt bӏ, dөng cө đӇ có
thӇ sӱ dөng tӕi đa chҩt xám mà cá nh
n đó sӣ hӳu.
y Tҥo mӝt nӅn tҧng tương lai tӕt, vӳng chҳc cho ngưӡi sӣ hӳu
chҩt xám đӇ hӑ có thӇ chuyên t
m vào công viӋc nghiên cӭu
cӫa mình.
y hính phӫ cҫn tҥo hành lang pháp lý thuұn lӧi, thu hút ngưӡi
tài.
y Đҫu tư mҥnh mӁ cho nӅn giáo dөc cng như ban hành nhӳng
chính sách tӕt, khuyӃn khích nӅn giáo dөc nưӟc nhà phát triӇn.
Xu hưӟng hiӋn nay cӫa Brain Drain
y HiӋn nay các nưӟc đang phát triӇn cng đã và đang đҥt
đưӧc nhӳng thành tӵu nhҩt đӏnh. ác cơ chӃ, chính sách
tӕt hơn nhiӅu, xu hưӟng ngưӡi tài mong muӕn đưӧc trӣ lҥi
quê hương làm viӋc ngày càng tăng.
y Xu hưӟng này tăng dҫn theo thӡi gian vì mӛi nưӟc có
nhӳng chính sách ưu đãi riêng cӫa mình đang phát huy
hiӋu quҧ mҥnh mӁ.
y Phong trào trí thӭc yêu nưӟc cng đang diӉn ra nhanh
chóng, các trí thӭc làm viӋc ӣ ngoҥi quӕc ngày càng tăng
vӅ sӕ lưӧng vӅ cӕng hiӃn cho quê hương, đҩt nưӟc cӫa
mình.
Thành viên:
y Lê Anh Thҳng
y HuǤnh Quang Anh
y Trҫn Duy Hưng